BANGHAY

ARALIN SA

MGA PONEMANG
KATINIG AT

I. Layunin
Pagkatapos ng aralin, ang mga mag - aaral ay dapat:
A.) Naiisa - isa ang mga ponemang patinig at katinig.
B.) Nailalarawan ang imang punto ng artikulasyon
C.) Naipapakita kung paano ang tamang pagbigkas, tamang paglabas ng hangin, at
pormal na pagsabi ng letra.
D.) Maipaliliwanag ang mga sumusunod na mga salita:
1) Ponemang Segmental
2) Patinig at Katinig
3) Manner of Articulation o paraan ng artikulasyon
4) Point of Articulation o punto ng artikulasyon
5) Digrap

II. Paksang aralin

A.) Pamagat: Mga Ponemang Patinig at Katinig
B.) Sanggunian: Yaman ng Wika at PAnitikan - Unang taon sa Mataas na Paaralan
C.) Pahina: 14 - 16
D.) May - akda: Angelita Binsol at Teresita Laxina
E.) Bilang nng araw na ituturo: 1 araw
F.) Mga kagamitan sa pagtuturo:
1) Tsart
2) Chalk at Eraser

III. Istratehiya sa Pagtuturo

Ang mga sumusunod ay ang mga gagawin sa klase:
Gawain ng Guro
A.) Panimulang Gawain
1) Panalangin
Magsitayo ang lahat para
sa maikling panalangin.

Gawain ng Estudyante
A.) Panimulang Gawain
1.) Panalangin
(Magsisitayo ang lahat
bilang pagbibigay - galang
sa maikling panalangin.)

Panalangin:
Panginoon, maraming salamat sa lahat ng mga bagay na Iyong ipinagkaloob sa amin.
Naway samahan at gabayan Mo kami sa aming gagawin. Itoy aming panalangin sa
Pangalan ni Hesus, Amen.
2) Pagbati
2) Pagabati
Magandang umaga/hapon
Magandang umaga/hapon
sa inyong lahat
rin po
Maaari nang magsiupo
Salamat po.

3) Pag - alam sa Attendance

(Ilalabas ang class
attendance.)
Kapag tinawag ko ang
inyong pangalan, itaas ang
kamay.
B.) Balik - Aral
Nakaraang Araliin: Ang Ortograpiyang
Pilipino
Mga Tanong:
1. Ano ang tinalakay natin noong
nakaraang araw?
2. Ilang letra meron ang:
a) Alibata
b) Abecedario
c) Abakada
C.) Bagong Aralin
1) Pagganyak
(Gagawa ng laro na may
kinalaman sa bagong
aralin.)
Laro: Word Hunt
Panuto: hanapin sa loob ng kahon ang
mga salitang nakasulat sa ibaba ng
kahon at bilugan.
Mga salitang hahanapin sa kahon:
a) Katinig
b) Artikulasyon
c) Digrap
d) Patinig
e) Ponema
2) Paglalahad
(May ididikit na visual aids
sa babasahin ng dalawang
napiling estudyante.)

3) Pag - alam sa Attendance

(Itataas ang kamay kapag
tinawag ang pangalan.)

B.) Balik - Aral

(Magbabalik - tanaw sa
nakaraang aralin.)
Maaaring Sagot:
1. Patungkol po sa Ortograpiyang
Pilipino
2. Meron po itong:
a) 16 na letra
b) 30 letra
c) 21 letra
C.) Bagong Aralin
1) Pagganyak
(Kooperasyon o
pakikilahok sa nasabing
laro na ginawa ng guro.)

2) Paglalahad
(ang dalawang napiling
estudyante ay babasahin
ang idinikit na visual aids
at ang iba naman ay
makikinig.)

 Basahin: Usapin nina Rosa at Perla

Rosa: Tila umalis kayo kahapon ng ate mo, saan ba kayo galling?
Perla: Bumili kami ng tela na gagamitin ko sa aking proyekto sa THE.
Rosa: Ano ba ang nakita ko sa mesa niyo sa silid?
Perla: Iyon nga ang binili naming, pero hindi ko raw muna dadalhin sa aking guro para
sa gagawing bestida. Hinihiram kasi ng ate ko ang tela at gagamitin daw sa misa bukas.
Itatakip kasi sa mesa dahil dapat daw ang putting tela ang gagamitin.
Rosa: Sino ba ang mag - aasikaso sa misa, bakit ang ate mo ang magdadala ng tela?
Perla: Ewan ko ba, pero si ate ang nagapiwan sa simbahan para mag - asikaso roon.
Pagakatapos basahinay
surring mabuti ang mga
salitang nakasalungguhit sa
loob lamang ng 2 minuto.
Pagkatapos niyong suriing
mabuti ay basahin at surrin
niyo rin ang susunod kong
ididikit na visual aids sa
pisara.
Pagsusuri sa mga salita:
a) Baso - Balo
b) Pasa - Basa
c) Bala - Pala
d) Tayo - Talo
e) Tulo - Turo
3) Paghambing at Paghalaw
Paano ninyo
paghahambingin ang mga
salita sa usapan at ang mga
salita sa pangalawang
paglalahad?

Pansinin muna natin ang

usapan nina Rosa at Perla.
Anu - ano ang mga salita na
magkapareho ang pagbigkas
ngunit iba ang kanilang
letra?

(Susuriing mabuti ang

mga nakasalungguhit na
mga salita.)
(Babasahin at susuriing
mabuti ang susunod na
visual aids na idnikit ng
guro sa pisara.)

3) Paghambing at Paghalaw
Maaaring sagot:
Base po sa aking
pagsusuri, napansin ko
po na ang mga salitang
nakasalungguhit sa
usapan ay may mga
salita na pareho ang
pagbigkas ngunit silay
naiiba sa isang patinig.
Samantalang ang isa
naman ay katinig naman
ang napalitan.
Ang mga salitang tila at
tela. Ang pinagkaiba lang
nila ay ang unang salita
ay gumamit ng letra /i/
samantalang ang
sumunod naman ay
gumamit ng letrang /e/.
Ang mga salitang misa

at mesa. Ang pinagkaiba

lang nila ay ang unang
salita ay gumamit ng
letra /i/ samantalang ang
sumunod naman ay
gumamit ng letrang /e/.
Pansinin naman ang
pangalawa. Maaari mo bang
guhitan ang mga letra na
kanilang pinagkaiba? Itaas
ninyo ang kamay kung alam
ninyo ang sagot?
(Tatawagin ng guro ang
nakataas ang kamay)
Mahusay! (magdaragdag
ng kaunting paliwanag.)
4) Paglalahat
(May ididikit at ipapakopya
na visual aids sa mga
estudyante bilang lektyur.)
Bibigyan ko lamang kayo
ng 25 minuto para kopyahin
ang lekyur. Pagkatapos ng
25 minuto ay atin nang
tatalakayin.
Lektyur: Ponemang patinig at katinig

(Magtataas ng kamay
kapag alam ang sagot.)
a) Baso - Balo
b) Pasa - Basa
c) Bala - Pala
d) Tayo - Talo
e) Tulo - Turo

4) Paglalahat
(Kokopyahin ang idinikit
na visual aids ng guro
bilang kanilang lektyur.)

Patinig
itinuturing na siyang pinakatampok na bahagi ng pantig.
Binubuo ng mga letrang /a/, /e/, /i/, /o/, at /u/.

MATAAS
GITNA
MABABA

MGA PONEMANG PATINIG

HARAP
SENTRAL
/i/
/e/
/a/

LIKOD
/u/
/o/

Katinig
ito ang mga ponemang binubuo ng mga ponemang /b/, /k/, /d/, /g/, /h/, /l/, /m/,
/n/, //, //, /p/, /r/, /s/, /t/, /w/, at /y/.
Ponemang segmental o Ponema
tawag sa makabuluhang tunog sa Filipino.
PARAAN NG
Panlabi

PUNTO NG ARTIKULASYON
Pangngipin Panggilagi
Pangngalangala

Impit

ARTIKULASYO
N
Pasara
Walang tinig
May tinig
Pailong
May tinig
Pasutsot
Walang tinig
Pagilid
May tinig
Pakatal
May tinig
Mala - patinig
May tinig

d
P
B
M

Matigas o
Palatal

T
D
N

Malambot
o Bilar

(Glottal)

K
G

L
R
Y

Manner of Articulation o Paraan ng Artikulasyon

bahagi ng artikulasyon na isinasaad ang pagbigkas ng isang katinig na may
tunog o walang tunog.
Point of Articulation o Punto ng Artikulasyon
ito ang bahagi ng bibig kung paano ibinibigkas ang isang katinig.
IBAT IBANG PUNTO NG ARTIKULASYON:
PANLABI - ang ibabang labi ay dumidiit sa itaas na labi
PANGNGIPIN - dumidiit ang dulo ng dila sa loob ng mga ngipin sa itaas.
PANGNGALANGALA (MATIGAS O PALATAL) - dumidiit sa matigas na bahagi ng
ngalangala ang ibabaw ng dulong dila.
IMPIT O GLOTTAL - itinuturing ang impit na isang ponemang katinig sa Filipino,
bagamat hindi ipinpakita sa ortograpiya ng ating wika. Nagdidiit ang
bagbagtingang patinig at hinaharang ang presyon ng papalabas na hininga,
pakakalwaln pagkataposupang lumikha ng paimpit na tunog.
Digrap - kilala sa tawag na kambal - katinig;
5) Paggamit
a. Pagbibigay ng halimbawa
(nakasulat ang mga
halimbawa sa visual aids.)

Pakibasa ng sabay - sabay.

5) Paggamit
a. Pagbibigay ng
halimbawa
(pagsusuri sa mga
ibinigay na halimbawa ng
guro.)
(Sabayang pagbigkas.)

MGA HALIMBAWA:
a) Buti - Bote
b) Binta - Benta
c) Puso - Poso
d) Ampon - Ambon
e) Pantay - Bantay
f) Tinta - Tinda
g) Sabit - Sapit
h) Tambal - Kambal
b. Pagtukoy sa mga halimbawa
Base sa mga halimbawang
ibinigay, alin sa mga ito ang
napapalitan ang:
Patinig
Katinig

b. Pagtukoy sa mga
halimbawa
(Pagsagot sa tanong ng
guro.)
Sagot
Blg. 1 hanggang 3
Blg. 4 hanggang 8

Mahusay!
6) Pagtataya
6.) Pagtataya
(PAgbibigay ng maikling
pagsusulit tungkol sa napag
- aralang paksa; Ididikit ang
ipapagawang pagsusulit sa
pisara.)
Maglabas kayo ng na
(Maglalabas ng na
bahagi ng papel at sagutin
bahagi ng papel para
ang isang maikling
sa maikling
pagsusulit. Mayroon lamang
pagsusulit.)
kayong 15 minuto para
sagutin ang maikling
pagsusulit.
Maikling Pagsusulit
PANUTO: Magbigay ng salita na kasingtunog ng mga sumusunod na mga salita s
ibaba guhitan ang ponemang napalitan (2 puntos kada bilang).
1. Balon
2. Puno
3. Lambak
4. Pila
5. Pamalo
6. Hikaw
7. Panuto
8. Libing
9. Balik
10. tampok

 Magpalitan ng papel sa katabi.

ano ang sagot sa Blg. :
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

(Makikipagpalitan ng papel.)
Mga Maaaring tamang sagot:
1. Balon - Talon
Balon - Baton
2. Puno - Puto, Pugo, Pulo
Puno - Puna
3. Lambak - Tambak
Lambak - Lambat
4. Pila - Hila, Tila, Dila
Pila - Pala. Pula
Pila - Pili
5. Pamalo - Pamala
Pamalo - Pamato
6. Hikaw - Hikab
7. Panuto - Paluto
8. Lbing - Libang
9. Balik - Batik
10. Tampok - Tumpok

(Pagkatapos mag - check, isusulta sa

class record ang kanilang nakuhang
puntos.)
Kapag tinawag ko ang pangalan ng may
- ari ng papel na hawak niyo, Pakisabi
ang bilang ng kanyang tamang sagot.
IV. Takdang Aralin:
Pakilabas ang kwaderno at isulat
takdang aralin para bukas.
(Isusulat ang Takdang aralin sa pisara.)

(Pagsasabi ng bilang ng tamang

sagot ng may - ari ng papel.)

(Ilalabas ang kanilang kwaderno at

kokopyahin ang takdang aralin.)

Takdang aralin:
Pakibasa ang isang alamat na may pamagat na Ang buindok ng Kanlaon sa pahina
17.
Pakisagutan ang lahat ng katanungan sa pahina 18 sa isang buong papel.
Sanggunian: Yaman ng Wika at Panitikan 1
May - akda: Angelita Binsol at Teresita Laxina