You are on page 1of 143

Hnh bi do ho s TRN VN TUI San Jose (USA) trnh by

(2003)

Vi nt v tc gi

Trc Lm T
NGUYN C Trinh
- Sinh nm 1949 ti Qung ngi ;
- Cu hc sinh trng TRN quc Tun - Qung ngi ;
-Tt nghip QGHC Saigon 1972
- Cao ng k ton (DECS) - Paris
- K s t vn tin hc qun tr - Paris
- Hin nh c ti Paris Php t 1979

***

Li cm t :
- Quyn sch ny v b Ti hc Bi Dch sp hon thnh, v cc b chng trnh
in ton cu ti s khng th no thc hin c nu khng c s gip cu
Isabelle, ngi bn i cu ti, lo lng mi vic trong gia nh, ti c ton th
gi v tm tr lm vic. Xin chn thnh cm n Isabelle.
- Cm n ho s Trn vn Tui dnh nhiu th gi thc hin cc bi sch rt m
thut v cng phu.

LI NI U
Ngy xa, thi cn b, ti rt m c Ty du k. M chuyn ly k hp dn, m
chuyn php tc, bin ho, tr yu tinh ca Tn Hnh Gi, ch s ngu si ca thy
Huyn Trang (Tam Tng) v..v.. Ti cn nh chuyn Thy tr ng Tng khi vt
qua sng Hong H, ng Tng xc phm khng th qua sng c. May nh c
mt con ra ln tu luyn trn ngn nm ni ln, ch gip ng Tng qua sng.
n gia sng, n khn khon nh Tam Tng khi gp Pht t thnh kinh th nh xin
gim Pht t cho n c thnh ngi, n khi ung cng tu luyn c ngn nm.
Tam Tng ha li
Chuyn thnh kinh ko di c 14 nm !
Ngy kia, h thnh c kinh tr v, phi bng qua bn sng c. Ru thing li tri
ln, ch Tam Tng qua sng. n gia sng, n ngc u hi Tam Tng c xin
gim Pht t cho n bin thnh ngi khng. Tam Tng qun mt Ra tc
gin, bn ln tut.
Tam Tng cht ui, xc ni lnh bnh Hn Tam Tng v 3 nhn xc mt
thy cha tri, sao ging Tam Tng qu. Kinh sch th ngm nc , h m ra ch cn
giy trng, ung cng ln li 14 nm, vi bao vo sinh ra t !
..
Mi v sau, tnh c ti c H Hu Tng vit v Ty du k, mi c m mt . i
khi ng gii thch : Tam Tng cht tri, nhng ch l xc phm cht, cn mt
c Pht sinh. Kinh sch ? N thnh giy trng, th c sao u. N bng ch
Phn, ngi Trung hoa c hiu ch Phn khng ? c chng ch mt mnh Huyn
Trang. Nhng Huyn Trang nay thnh Pht ri, vic g phi da vo kinh sch
na . Hy ni, ging Pht php cho ng bo anh bng chnh ngn ng, vn t ca

nc anh.
Hay ! Ti cm n H Hu Tng .
Nay, c v khin cng khi v chuyn vit Ti hc on mnh theo khoa T
Bnh vi chuyn kinh sch "giy trng" ca Ty du k. Nhng ly t chuyn
trn, ti c vit sch ny bng th ngn ng vit nam m ai cng c th hiu c,
tuyt i trnh vit by, hay dch by. Ch no cha r ti s khng vit, hay nu c
chp li th cng chua r l mnh cn nghi vn, v ti ngh lm cho ngi hu hc
hiu sai l mt ti c i vi vn ho.
Ngoi ra ti cng c vit sao bn c c cm tng nh ti ang NI chuyn vi
bn vy. Bn c c truyn Tu bao gi cha ? Cng li H Hu Tng na, ng ta
ni c truyn Tu phi c thnh ting mi thy ci hay, cn c bng mt th ch
ra ci ging g ! Vy bn nn c sch ny thnh ting, li th c vo my ghi m
ri nghe li ; nghe i nghe li nhiu ln n mi thm.
***

Cng trong tinh thn dng ngn ng din t , xin ghi li y vi ht minh
chu .

C l ... l v c,
ng c ... hy qun l ;
C gi... l v th,
ng th... hy qun gi ;
C li ...l v ,
ng ...hy qun li .
Lu ngy ti qun mt c u thi nin thiu, dng nh l ...
trong Nam Hoa Kinh cu Trang T.

Nhng trc khi bit qun li, th ng cn di, bn hy nh n bi v ng dao


ny ca Vit nam :

Con vi con voi,


Ci vi i trc,
Hai chn trc i trc,
Hai chn sau i sau,
Cn ci ui .
i sau rt.
***
Ti c nh cho bn b xut bn sch ny ti Vit nam, t chi t thu, cn ti khng
ly tin tc quyn g c. Nhng h cho bit vic xin php xut bn kh khn, t
thng 10/2003 n nay vn cha i ti u, v d c c php xut bn th s tin
phi chi ra qu ln cha chc thu li c vn trc khi kim li h sng, hn
n c th sch v mi pht hnh th ngoi l ng copy bn y ra ri. V th
ti quyt nh, ngoi vic t xut bn ti Paris, a ton b ln mng internet trong
website cu ti : www.asiandivinations.com ,phn Vit ng . Mi cc bn vo c
thoi mi min ph. Ch yu cu khi trch dn, th xin cc bn nu r xut x.
Tc gi cng mong mi c s trao i vi bn c v nhng bc thc gi cng
nhau ngy mt thng tin, v trnh tc phong du ngh, hoc mo khen mo di
ui, hay ch ngi y ging. Nu sch c nhng khuyt im cng xin cho bit
sa sai (s a ngay ln mng). Nhng bi ng gp, nhng kinh nghim, hay
nhng trng hp in hnh... c gi tr, ti cng xin sn sng a vo website ny,
nu tc gi ng , c tn ngi vit, em li ch li cho mi ngi.

Paris , thng 12/2004

DN NHP
y l mt quyn sch bi ton, nhng khng m tn nhm nh.
Ngi Php c cu tc ng : hy gi con mo l con mo m ch rng ng nn
di tr. Thy sch bi ton bn chy th ra sch cu th bn, nhng li ngy trang
di nhng chng tit no l nghin cu, no l khoa hc treo u d bn tht
ch ; vy xin ni thng, y ch l sch bi ton.
Trong qu trnh t hc cc k gian lao, vi vic thiu ti liu chnh xc, hay ti liu c dch sai, hay
c vit bng th ting Vit cn qu s khai, ng ra l phin m ch nho hn l dch, ti mt rt
nhiu tm lc t tm ng i cho mnh. Nay, trnh cho nhng ngi mi hc khi mt cng tm ti
liu, trnh cho h khi hiu sai, ti xin trnh by li mt cch sng sa, t d n kh, ngi hc ch
cn mt t c gng trong mt thi gian ngn l c th thc hnh c, tin on c, t nht cho mnh
v ngi thn, trnh cho h khi ri vo by ca bn bt lng.

Hc l hnh, v th ti khng mt th gi dng di trnh by lch s ca cc thuyt


ny thuyt n, m ch ch tm vo nhng nguyn l c bn, dnh nhiu th gi cho
cch vn dng cc nguyn l y vo vic l gii, lun gii cc mnh (v cc qu trong mt
quyn sch khc). Chng ta c ci may l cng trong vn minh Hn hc nh ngi
Trung hoa, Nht, Triu tin, Ty tng, v..v.. nn mt s thut ng hay khi nim coi
nh chng ta ai cng u bit, khi mt cng ct nghi di dng nh khi vit cho ngi
u, M (ni chung l cc nc nm ngoi vn minh Hn hc) .
Chng hn chng ta ai cng bit tn 10 CAN l g, 12 i chi l g, v cng khng mt
cng ni v ng hnh l g, c hay khng, v chuyn sinh khc gia chng, v ng y ,
ng dc , chm cu, v thut, ni cng, phong thu, coi ngy tt xu, bi ton,
mnh l, tng hc u c chung nhng khi nim v qui lut v ng hnh, m mi
ngi chng ta sinh ra v ln ln t nhin tm trong nhng khi nim v t ng
ny.
Bi ton l d bo nhng iu xu tt, v lc no c th xy ra, cho ngi mun hi.
Cho bit nhng iu mt cch lng thin l trch nhim ca ngi bi ton. Nhng
ranh gii gia lng thin v bt lng rt mong manh. Ch cn ham tin mt cht l
thy bi c th phng i cc tai ho, v n tin trn chuyn gii nn, gii ha, cng
kin Trong khi , gii php tht s khng phi th.
Bit nhng iu trn, m c tin khng l chuyn ca ngi xin bi. C nhiu ngi ch
mun th chi, v thy thy bi l ch quen bit khng ly tin, ta khng chp chi
nhng hng ngi ny ; c nhiu ngi th vic d ln d nh cng i hi thy bi m
mt c t ch. Khng nh kin th rt d mc by, tn tin v ch. Ta ch coi trng
nhng ngi th nht c nhu cu mun bit, th hai h thnh tht mun bit, v th
ba nhu cu y nghim chnh.
Nu bit ni dung v thi gian c th xy ra ri ro, tai nn th nn trnh v c th trnh.
Thy bi lng thin c th hng dn, ch khng th trnh th cho ng s c.

Ni chung, trong cc sch ca ti, hay trong khi l gii - d l T tr hay Bt qui - nu
c ch cho gii php th cng ch cn c trn nhng qui lut ng hnh tng sinh tng

Q1-loinoidau

01/01/2005

khc, i chi tng xung, tng hp, tng hnh, tng hi, v m dng bin i m
thi. Tuyt i khng c chuyn ba php, cng sao, gii hn v..v..
Cn nu ch cho bit c thi c th cng ch ng s l c th tn dng thi c,
ch khng ai c th lm th y c. Khng bit li dng thi c hnh s th khi c
hi qua, ng than thn trch phn g c .
Khoa T tr xt vn mnh v mi phng din ca mt ngi sut i, hay ch tp
trung trn mt lnh vc no (nh ti vn, quan vn, tnh duyn v..v.. ), trong mt
giai on no .

Vy phi c mt trnh t : trc ht phi bit lp t tr ca ngi , ri xc nh


cc i vn 10 nm, a vo tt c nhng yu t t nhin c th nh hng vo mnh
(nh thn st, khng vong, hnh, xung, khc, hi, hp ) trn t tr, v trn hnh vn.
Ri trong mi i vn mun xt, phi xung n tn tng nm (lu nin) cng a
nhng yu t vo lu nin, theo cng nguyn tc. Ti ta c tt nhng yu t
tm gi l bng s .

Tt, xu u c cu xt, lun gii theo nhng qui lut nht nh v tng tc ng
hnh (TA mnh hay TA yu, ngang hng vi TA, khc TA, TA khc, sinh TA, TA sinh ;
TA b nguy c c cu hay khng, hay ngho cn gp eo ?), trc khi a ra kt
lun cho bng s.
Trnh t ca quyn sch, cng l trnh t hc hi v thc hnh khoa ny, c trnh
by nh trong phn NI DUNG.

Tt c u c nhng qui lut nht nh.


C th bn c b l lm vi mt s t ng, thut ng, nhng khng sao, c lt qua,
y ch l dn nhp, ct ch ra mt trnh t hp l ca cc chng trong sch , trong
chng ta s tr li chi tit hn . Trong trng hp c nhiu thut ng khc nhau ch
cng mt khi nim th tc gi s dng mt thut ng nht qun trong ton b cc sch
ca mnh, v ch nhc phn ph lc thut ng (lexiques) nhng thut ng khc,
bn c c th hiu cc sch khc. i khi, gp mt thut ng kh hiu, bn cng c
th tm ngay nghi trong ph lc trc khi c tip.
Hc bi ton cng nh hc v, hay hc bt c mn hc no : trc ht phi nm vng
nhng bc cn bn, v i hi thi gian di nghin ngm, thc hnh, hc hi , trao
i, mi c th bc i nhng bc xa. Hc v m khng bit trung bnh tn, khng
nm vng nhng th cn bn, v khng kh luyn th lm sao c th luyn c cao
chiu ?
Sch ny ch dnh cho nhng ai mun tm hiu, hc hi v bi ton, hoc hiu v
mt np vn ho ca ngi ng, v trong chng mc no c th ng dng cho
bn thn hay nhng ngi chung quanh; bit u cn c th lm thy bi mt ngy kia
- ti sao li khng ?

Q1-loinoidau

01/01/2005

Du sao, c th c thng, nht l c th t hc theo sch v, th t nht ngi c


cng phi c trnh vn ho ph thng .
V cng lng thin m ni, cc khoa bi ton Trung hoa u c t hng ngn nm,
sch v, kinh nghim tch lu t bao i thnh s hu chung ca ngi Trung hoa,
v rng hn, ca nhn loi. Tc gi khng pht minh ci g mi c, m ch my m hc
hi, thc hnh, v c gng trnh by li, theo cc sch c v mi, mt cch mch lc,
trong sng nhng s c ca mnh.

Nhng sch v bi dch (bt qui) v T tr hin nay ca Thiu v Hoa v mn l


Trn Vin rt phong ph v nht qun, to thnh mt phi ring c bit l ly lnh
thng lm c s nh vng suy ca cc Can, Chi v 10 thn. V thy cch trnh by,
l lun r rng, cc v d th c tng hp nhiu mt, c phn loi theo tng mc,
nn ti da rt nhiu vo cc sch ca phi ny. Cc v d thuyt minh c vit
li, ch gi phn ct li, loi b nhng phn rm r, soi sng cc t hp tiu ch.
Tc gi cng l mt chuyn vin v tin hc, nn lp trnh cc bng s thay v nh
thuc lng, hay theo cch bm trn t cc ngn tay (n), rt c coi trng t thi
xa xa, khi k thut sao chp khng c, hay tt c ch lm bng tay mt th gi. Ngy
nay, vi k thut photocopy hay lp trnh, chng ta khng nn tr c ta qu t v
nhng ghi nh ny, nn ti khng khuyn ngi mi hc phi hc thuc lng.
Ngoi ra, trong khi lp trnh cc b chng trnh bi ton ca mnh, tc gi cn nghim
thy rng cch vit ca ngi Trung hoa hay ngi Vit nam ta rt hm h hay nng
tnh n d, v ngn ng ca mnh; trong khi ngi Ty phng, qua ng php ca
h (c th l ting Php v ting Anh) th rt r rng, hiu l hiu, ch khng m h
gia v hay hoc. Ngn ng lp trnh ca tin hc th rt n gin, thm ch ch si tc
lm t, nn khi din dch ci ngn ng m h ca chng ta, n cho thy cch vit
ca ta c rt nhiu s h. iu ng gp nht nh ca ti l ch ra, hay ph nhng
m h ny, nu c th c.
Tn ch ca ti l bit th tha th tht, khng bit da ct m nghe; nn nu khng bit
hay cha hiu r th khng ni, khng vit, v d c vit th cng ni r nhng u ,
khuyt im; v nu c chn la gia cc thuyt th cng ni r l do ti sao.
Mt quyn sch tt l mt quyn sch r rng, d hiu, trnh by mch lc, c tnh s
phm , gip ta c mt sch m coi nh thu tm c tt c, va l thuyt va thc
hnh. cng l s nguyn ca ti, mong l khng n ni lc bt tng tm.
V th ti khng dm xem l mt tc gia, m ch l ngi cp nht c ch .
Xin thnh tht tri n tt c nhng ai mt hay cn sng - c nhng ng gp d
t, d nhiu , cho cc phng php . V nu ngi c c thy cc chng mc ca
sch ny ging trong cc sch khc mnh c th cng xin hiu cho l trong ngnh
ny, ai cng o vn, o c. Vn, thnh nhng nguyn liu, ta phi bit tng
hp, vn dng, nu khng th ch l nhng vt cht.

***

Q1-loinoidau

01/01/2005

ngh thc t khi bn dng sch ny :


Khi c sch, hay khi ng dng lp bng s, on mnh, cc bn nn c ngay
nhng bng hay hnh ri, photocopy t cc ph lc cu sch ny ra, by trc mt
c dng ngay, v lun lun phi so chiu mi hiu v thy ngay ti sao tc gi li vit
nh th, khi mt th gi tm, hay lt ti lt lui nt sch. l :
-

Bng
Bng
Bng
Bng
Bng

10 Can, 12 Chi, lc hp, tam hp, tam hi, lc xung, tam hnh;
10 thn cho CAN tr (x) i vi CAN NGY
10 thn cho CHI tr (x) i vi CAN NGY
a chi tng Can
can hp ho

- Bng Sinh vng t tuyt (gi tt l bng Trng sinh) : rt quan trng ***
nh Vng suy, cng nhc ca tt c cc can, chi, ng hnh, 10 thn;
- Bng lc gip : bit "i mnh"; v "khng vong", hay th t ca bt c cp
can-chi no;
- Hnh bn tay (tri) vi cc a chi, bit "lc hp", "lc xung", "tam hp",
"tam hi", phng v (theo bt qui); khi quen th dng chnh bn tay ca bn.
- Lc mi bt u cng nn c hnh vng trn tng sinh, tng khc gia
Ng hnh, gia 10 thn hay lc thn.
- Cc bng nh thn, st.
Ngoi ra cc bn khng nn qu m m, hc nhiu khoa on mnh qu. Ch cn

"nht ngh tinh , nht thn vinh", v nh ni : y l mt khoa hon chnh.


***

Q1-loinoidau

01/01/2005

NI DUNG
ni dung ca b sch ny
ngh thc t

_______________________________________________________________________
Ch ca quyn sch ny l khoa T Bnh , tc on mnh theo t tr , y l
mt khoa on mnh hon chnh (*), cn c trn cc hc thuyt M-DNG v NG
HNH ch khng c g l m tn d oan c, v m dng, ng hnh l c s cu tt c
trit hc ca Trung quc .
V tnh phc tp cu khoa ny, nn cc bn d s dng sch, ti xin trnh by lm 2
quyn, quyn 1 ch trng n nhng c s l lun ca phng php, v quyn 2 nu
ln khi cnh k thut on mnh c v d vn dng, ch khng l thuyt sung, hay
lan man sang cc vn khc.
(*) ni hon chnh v n cp ti cuc i ca 1 con ngi trong tt c mi lnh vc, v qua
sut cuc i ca ngi .

Quyn 1 : nng v l thuyt, trnh by cc c s l lun v cc cng c thng dng :


Cc c s l lun ca khoa T Bnh :
* L thuyt m dng
* L thuyt ng hnh
* T tr l g ?
* Cch xc nh t tr
* Tam nguyn ca t tr
* Nht nguyn : Thn vng, Thn nhc
* Vn trnh : i vn - Lu nin
* nhng khi nim cn bn .
ng hnh sinh khc
10 thn (hay lc thn)
Thai nguyn v Cung mnh.
Cch cc
Dng thn
* Cc cng c thng dng ca khoa ny
* nhng nguyn tc vn dng tng hp d on.
Cc cng c thng dng :
Thin can - a chi
Bng np m 60 hoa gip
Lnh thng (tit kh)
Bng Trng-sinh ca 10 thin can

tt c u xoay quanh ng hnh, d di quan im ng hnh, hay di quan


im 10 thn (hay lc thn). l ct tu ca khoa T Tr.

Q1-noidung

01/01/2005

Cc Thn, Sa't : tuy cng l cng c thng dng, nhng ch c tnh cch b tr,
khng phi l ch yu cu khoa T Bnh v th Thn St s c trnh by

trong quyn 2, c y yu t vn dng.


Quyn 2 :
Nhng l thuyt sung th kh khan, kh nh, li d chn, d bn c c nt sch cng
vn khng xem mnh c; nn quyn 2 s ch trng v thc hnh, c th qua mnh
ca nhng con ngi trong kip nhn sinh ny. y l nhng v d vn dng in hnh
cc c s l thuyt trong quyn 1, iu m ai cng quan tm khi hc on mnh bit
thc hnh, nu khng th cng lng c sch, nghin cu c ch g ?
* nhng lnh vc d on (tiu ch nhng s vic c th xy ra cho mnh / lc
no th c th xy ra (tc thi gian ng nghim) :
- cha m, t nghip
- hn nhn
- ti vn
- quan vn
- hc tp - thi c - danh vng
- bnh tt - tai nn , ri ro - lao t
- tnh tnh
- con ci
- anh ch em.
(tm li l cho mnh v lc thn);
* nhng vn m mi ngi u quan tm :
- phi hn;
- nhng cch ho gii cho cc mnh c vn .
***

Q1-noidung

01/01/2005

Chng 1

KHOA T - BNH (hay T - TR , hoc BT - T )


Lch s
Nguyn l
ng dng
_______________________________________________________________________________________

T tr cu mt ngi l 4 tr gm nm, thng, ngy, gi sinh theo m lch, mi tr c ch bng 2 ch


Can v Chi nn thnh 8 ch (bt t). Vy bt c mt thi im nm, thng, ngy, gi m lch no cng
u l t tr c, khng c l ngy gi sinh ; V d trong vic xem qu Dch, th nm, thng, ngy, gi m
lch lc gieo qu cng l mt T tr.

Trc khi i su vo phng php ny, mt lch s ti thiu l chng ta phi bit ngun
gc , nhng nguyn tc c bn , v cc ng dng hay ch li ca n. Nu v dng th hi
u bn mt tm lc nghin cu n lm g !

Lch s ca khoa T tr :
- Phng php ny do LC Lc sng to t i nh ng (618-907) bn Trung hoa,
qua bi ph nhan Lc lc t tam mnh tiu tc da trn hc thuyt ng hnh
xut hin t i nh Hn (cch nay trn 2000 nm). C th ni khng hm h l ton
b khoa T Tr u xy dng trn c s m dng v ng hnh.
ng dng Can, Chi ca nm, thng, ngy, gi sinh, chuyn qua ng hnh, ri theo
sinh khc ch ho tin on vn mnh cho rt nhiu ngi, tt c u chun xc, nn
ng thi coi ng nh Thn, gi ng l Lc Lc T.
Trng tm l lun ca Lc Lc l Tr Nm, n l cha t ca 4 ma, 12 thng
(nguyt / mt trng), 360 ngy (nht / mt tri).
- Phng php ny sau c L h Trung , nh thng thi ca Hong gia nh ng,
thm c, b tc thm, nhng vn cn di dng cc bi ph. Vn vn hay th th d
hc thuc lng, v d truyn b trong dn gian.
- n i Ng i (907-960), n c T C Dch, t l T Bnh , thng xng l Bng
lai tu, qu ng hi, n c ti Hoa sn cng vi L ng Tn, tu tin , rt gii v
mnh l hc, bnh ch bi ph ni trn, vit thnh sch 2 quyn Lc lc t tam mnh
tiu tc ph ch mt cch c h thng, din gii li ton b thut coi bt t ca Lc
lc t. Sch ny c dng mi n nay, nn i sau gi l phng php T Bnh,
tng nh n cng lao cu ng .
Trng tm l lun ca T Bnh l Tr Ngy, ch ngy vit theo ch Hn l nht /
mt tri, chi phi ton b vn mnh ca mt ngi, do n c gi l Nht nguyn,
THN (l TA), hay MNH CH.
- Qua i nh Tng (960-1279), c ho thng T o Hng qung b khoa ny
rng ri Giang Nam. Rt nhiu ngi nm vng, v lu truyn n ngy nay. N dn
dn vt bin gii Trung quc, lan truyn qua i loan, Vit nam, ng Nam .
- n i nh Minh (1368-1644), c Vn Dc Dn, tin s, nh thng thi, vit mt tc
phm ln, tng hp ton b cc kin thc v xem mnh c bit cho n thi
Trung hoa, trng tm vn l khoa T Bnh.
Q1-Ch01-khoa Tu-Binh

02/01/2005

Nguyn l ca khoa T tr :
Khoa ny khng dng Bt Qui v Kinh Dch, ngoi tr khi nim m/Dng. Ngc li,
n tp trung vo ng hnh ca t tr. Mi tr c tng trng bi 1 trong 10 Can
(Gip, t,..., Nhm, Qu , ng vi Tri / khng gian, nn gi l Thin can), v 1 trong
12 Chi (T, Su, Dn,...,Tut, Hi, ng vi t / thi gian, nn gi l a chi).
Mi a chi trn cc tr c tng cha t 1 n 3 Can, gi l Nhn nguyn, mt khi nim

rt quan trng trong khoa T Bnh v n hm ng v ngi v s vic c lin quan ti


mnh : nu xy ra vic g (s vic), xy ra cho ai (ngi), vo thi im no ?
T Bnh ly CAN NGY lm trung tm (gi l mnh ch) , phi vi cc can trn tr
khc , bt k l l trn can hay tng trong a chi, thnh 10 thn. Mi thn tng trng cho
ngi thn, hay vic, hay mt lnh vc no cu mnh. Nn nh xem mnh chng qua
ch l xem cho mt ngi, v nhng ngi c lin quan thit thn ti y m thi (nh
v/chng, cha m, con ci, anh ch em). Cn vic, lnh vc trong i y th chng qua l
tin ti, hn nhn, s nghip, tai nn, sc kho, v..v..ca y, v ca ngi thn cu y.
i cuc th nh th, nhng bit nhng din bin sut cuc i, nh mt kch bn,
mt chuyn phim i , n chia i ng thnh cc vn 10 nm (gi l i vn
cng ging nh khoa T vi), r trong mi vn li xt tng nm (cn gi l lu nin hay
thi tu), c hai u sp xp theo can-chi, nn t cng phi vi CAN NGY thnh 10
thn , an trn i vn v lu nin, do ta khng phi ch c 4 m l 6 tr (4 tr + i vn + lu
nin) lun gii . C khi li cn chia nm ra tng thng, tuy rng xung ti thng th t
khi dng n, nhng cng cng mt nguyn l ng hnh sinh khc ch ho; n c
dng trong trng hp ngi xin on cn ly nhng quyt nh quan trng trong mt
nm no .
Khoa ny cng dng ct ct thn v hung st tng t trong T vi v Bc ph (bi Dch)
gii on vn mnh. Nhng bn thut s to ra qu nhiu thn st h da
nhng ngi m tn ng th li, n ni ngi i sau khng bit u m m. Chng ta
ch cn khong 15 thn st thng dng l . Ct tu vn l m dng, ng hnh sinh
khc ch ho, cn Thn st ch nn c dng b tc (ph ho) cho cc kt lun khi
d on.
T Bnh l gii Mnh, Vn bm st theo :
- m dng
- Ng hnh sinh khc ch ho
- a chi hp, xung, hnh, hi
qua cc tng tc gia mnh cc (t tr), v i vn, lu nin - tc vn trnh ; v dng
ng hnh nn chnh xc ca thi gian ng nghim cao nht, hn hn cc khoa khc.
V tu kh nng thin ph, bn lnh nm bt c cc thng tin, trnh tng hp cao
hay thp, ton din hay khng ca ngi on...m kt lun c th ng hay sai, hay
hay d, ch khng c l phi hnh ngh lu nm mi gii, d rng kinh nghim cng rt
cn thit. Vy bn hy c vng tin ni bn, v ng s ai c, k c nhng bc thy.

Q1-Ch01-khoa Tu-Binh

02/01/2005

ng dng ca khoa T tr :
- m t tnh tnh, tng mo, s nghip, ngh nghip, i v x hi, hc hnh, tin bc ,
giu sang ngho hn, ct hung, th yu , hn nhn, tnh duyn, bnh tt, tai nn , ri ro,
t vong, lao t , v..v.. ca mt ngi.
- vch ra cuc i ca mt ngi, t lc cn b th, thanh nin, trung nin, n gi,
cht;
- nu r nhng vic lin quan n cc ngi thn ca y : t nghip (m c t tin), ng
b , cha m, anh ch em, v/chng, con ci;
- Nm vng khoa ny c th gip ta tm gii php cho cc mnh c vn .
V d theo ng Y, mt ngi s bnh n ng hnh (thng qua ng tng, lc ph)
trong c th khng qun bnh ; nh bnh, phi xem mch ; v cha bnh, phi
dng dc liu, hay chm cu ; tt c u da trn l lun m dng, ng hnh,
iu ho ng hnh ca ng tng, lc ph. l y bnh.
mt ng cng vy, n ng hnh ca nm, thng, ngy, gi sinh thng qua
Can-Chi mt qun bnh th mnh c bnh, hung nhi, ct t (tai nn, bnh tt, ri
ro, cht yu ...). Phng php T Tr gip ta nh c cc nguyn nhn, r c th tm
gii php cho mnh ( l y-mnh) .
- Phng php ny cng rt thch dng thi nay cho vic tuyn dng nhn vin. Tht
vy, hin nay Ty phng, ng ta dng cc phng php phn tch ch vit, ch
k (graphologie) , t vi ty phng (zodiaque) trong vic tuyn ngi vo cc x nghip,
ti sao ta li b qua phng php T Tr, tng c lch s chng minh trn hn
1000 nm nay ? iu ny chc chn khoa T Tr s c ng gp nht nh.
- Trong cc khoa Bt trch - Phong thu , ngoi Bt qui, th T Tr ca ch nh cn
gip ta nh c hnh bn mnh (hay Dng Thn) ca y, ri qua n mi nh c
hng nh ti u, theo hnh , trong khi khoa Bt trch (cung phi) ch dng c 1 tr
nm, nn cc b hn.
- Mnh l hc phi hp vi nhi phng php khc vn dng trong cc vic :
* u t, kinh doanh, theo ng thi vn;
* hng nghip ;
* So tui trong vic kt hn; mn ngi ; chn ngi hn hp ;
* Xy ct nh ca, mua nh hay sa nh.
* vv

Ch : Ngi xin xem mnh phi cung cp nm, thng, ngy, gi sinh chnh xc, v
phi tnh (Nam hay n) . Khng c 4 yu t ny (bn Tr), khng nn xem. Nu bn
khng c c 4, ng tn tin v ch, bi l l s ca ngi khc, khng phi ca
bn.

Q1-Ch01-khoa Tu-Binh

02/01/2005

Ngoi ra, phi n ni sinh, v nhng khong nin i no. V sao ?


Nhiu nc trong cc giai on lch s cn i, gi trong ngy c nhng thay i do
nh cm quyn chnh tr ng thi p t, khc vi gi t nhin, v d Vit nam i
gi nhiu ln. Cng nh u chu sau khng hong nng lng 1973, t 1976 tit kim nng lng
si vo mu ng, cc chnh ph cho i gi 2 ln trong nm tu mu ng hay mu h, ngoi tr
nc Anh, v kinh tuyn gc ca n chy qua London, lm chun cho gi quc t GMT, nn khng i gi
c. V th chng ta phi nh li gi theo ng gi t nhin. Chng ta s tr li vn

ny, trong mc lp t tr.


C ngi cho rng phi ly gi Bc kinh lm chun, tt c trn ton th gii phi
qui ra gi Bc kinh mi on ng c (sic ! ). Theo ti, y ch l mt th tinh thn
chauvin nc ln ca my anh Tu ! V sao ? V Gi gic l do mt trng, mt tri quyt
nh m ngy (m dng) ch ngi c sinh ra, ch u phi Bc kinh quyt
nh !
V xem qu theo bt qui cng vy, ngy gi l ngy gi lc v ni ngi y gieo
qu, hay mun hi. Lc v m dng, nht, nguyt mi nh hng trc tip vo
y, v tm t y, ri qua sng in no m ra qu. Ngy nay, vi phng tin truyn thng
hin i (in thoi, internet), ta c th tr li trc tip cho ngi hi, bt c h ni
u. Kinh nghim cho thy ti Paris m gii on cho mi ngi, trn khp th gii,
qua in thoi hay internet, u lun lun chnh xc, khng khc g h ngi trc mt
ti xin on.
***

Q1-Ch01-khoa Tu-Binh

02/01/2005

Chng 2

M DNG - NG HNH
M DNG
NG HNH

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------M DNG
nh nghi , phn loi :
m dng l 2 yu t quan trng trong cuc sinh thnh tin ho ca mun vt. nghi tuy
tri ngc nhau nhng trong s sinh ho, m dng lun lun dung ho ln nhau, tng
giao cng nhau, b tc ln nhau, lin kt vi nhau mt thit.
m dng l lng nghi, s phn ra lm 4 gi l t tng :
Thiu dng : kh dng cn non;
Thi dng : dng cang cc;
Thiu m
: m mi sinh;
Thi m
: m dy c.
c tnh :
Dng : ng, nng, sng, trong, nh, ni ln trn, kh ro, cng, mnh, tin i ra,
n mau l, m;
s l, nam, ngy , tri, mt tri, ho, bn tri c th;
m

: Tnh, lnh, ti, c, nng chm xung di, m t, mm, yu, li tr li,
n chm chp, ng;
s chn, n, t, m, mt trng, thu, bn phi c th.

Tnh tnh :
Dng : bt khut, nng ny , vui v, bng bnh, ngang ngc, quang minh chnh
i, khng khi, ho hip, c lng t thin, t suy xt, gi vng lp trng, quyt nh mau
chng, lm ci g cng hay qu ng.
m : Chi ng, mm mng, lo su, nhn nhc, nht nht, tiu nhn, di tr, nh
nhen, a dua, nnh ht, trc li, thch an nhn, hay ngh ngi, khng c nh kin, thay i
kin lun, quyt nh chm chp, lm ci g cng rt r s hi.
m dng phi hp iu ho : qun t, thun hu, c x ng n, hnh ng cn
nhc iu ho.
S bin chuyn :
Trong s bin ho tun hon : m trng th dng tiu; dng trng m tiu; m tng
n ch cc thnh th dng s pht sinh v m s thoi dn; v dng tng n ch cc
thnh m s pht sinh v dng s thoi dn .
Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

V d : Trong 1 nm 12 thng,
- ma ng m kh nhiu, kh hu lnh; gn cui ng m kh thnh dng kh bt
u sinh;
- qua ma xun, dng kh mi pht sinh cn non, kh hu m p;
- n mu h, dng kh tng trng kh hu nng, gn cui h dng kh cc
thnh, kh hu nng bc, m kh pht sinh;
- qua mu thu, m kh mi sinh kh hu mt, m kh dn dn tng trng bc qua
ma ng ; ri c th tip din.
Trong 1 ngy 12 gi cng vy : na m, sng sm, gia tra, bui chiu, li na m.

Gi nm v ngy c mt s tng ng kh k l.
m dng tng giao ho hp
m dng ging nh 2 cc ca nam chm, cng tnh th chng y nhau, khc tnh
th thu ht ln nhau, nn d nghi tri ngc nhau, nhng trong mi vt 2 yu t y lun
lun dung ho ln nhau, tng giao cng nhau. C hai u ng vai tr quan trng trong
cuc sinh thnh ca mun vt; dng c tc ng gy ra mm trc, v m s hon thnh
sau, thiu mt ci th khng th hnh-thnh c, v c dng bt sinh, c m bt trng
, nghi l ch c dng th vn vt khng sinh, v ch c m vn vt khng ln c.
Giai on m dng ca i ngi

S sinh

dng
Pht dc
trng
thnh

mi sinh

m
Trng
thnh cc
vng
30 tui

hng vng (tin)

Suy
nhc

Lo i
(gi nua)

t tuyt
lc cht

hng suy (thoi)

T s sinh n 30 tui, c th mi ngy mt ln mnh nn thuc dng; 30 tui l


lc cc thnh, nhng ri c th s dn dn suy, nn t sau 30 tui n khi cht thuc m.
NG HNH
nh nghi :
ng hnh l 5 hnh : mc, ho, th, kim, thu.
Hnh c nghi l lu hnh ; 5 hnh ny lun lun vn chuyn sinh khc ch ho nh
hng trn vn mnh con ngi.
Ng hnh, qua can chi ca 4T ca 1 ngi, i biu cho :
Tnh tnh ;
Nhn th ;
Mu sc ;
4 ma ;
Mi v ;
phng v ;
Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

u l nhng c tnh cn bn.


S sinh thnh :
Kh m dng lun chuyn bin ho m to ra ng hnh, 5 hnh ca ng hnh c
hnh thnh qua 2 giai on.
1) Giai on sinh :
Ni v s th : Tri 1 sinh thu, t 2 sinh ho, tri 3 sinh mc, t 4 sinh kim, tri 5
sinh th. Vy s 1,2,3,4,5 l s sinh ca ng hnh.
Din t v nghi :
- khi tri t va thnh lp, dng kh sinh ra nc trc nht; thu sinh ra ln
th 1,
- dng kh sinh ra nc, m kh sinh ra la i li nn ho sinh ra ln th 2,
- c thu ho tt kh nng lnh x xt nhau m to ra gi nn mc sinh ln th 3
(phong l gi sinh mc) bi dng kh,
- dng kh sinh mc th m kh phi sinh kim i li nn kim sinh ra ln th 4;
- cui cng th sinh ra bao dung c 4 hnh trn, nn th sinh ra ln th 5 bi
dng kh.
2) Giai on thnh :
trn l l sinh ca ng hnh, nhng c sinh th phi c thnh, sinh bt u bi dng
kh th thnh bt u m kh; m dng phi hp c cng dng sinh-thnh.
Nu ni v s th :
Tri 1 sinh thu, t 6 thnh thu;
t 2 sinh ho, tri 7 thnh ho;
Tri 3 sinh mc, t 8 thnh mc;
t 4 sinh kim, tri 9 thnh kim;
Tri 5 sinh th, t 10 thnh th;
vy s 6,7,8,9,10 l s thnh ca ng hnh.
Tm li 1,6 sinh-thnh thu; 2,7 sinh-thnh ho; 3,8 sinh-thnh mc; 4,9 sinh-thnh kim;
5,10 sinh-thnh th.
Phng hng :
Mc phng ng, ho phng nam; th trung ng (chnh gia), kim phng ty,
thu phng bc. y chnh l phng v ng hnh trong H .

Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

(Hnh v)

Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

Ng kh :
- Phong kh thuc mc;
- Th kh (kh nng gay gt ca ma h) v nhit kh thuc ho;
- Thp kh (kh m t) thuc th;
- To kh (kh kh do mt m thnh) thuc kim;
- Hn kh (tc kh lnh) thuc thu.
Ng thng :
L 5 c thng ca con ngi : nhn, nghi, l, tr, tn. Tng ng qua ng hnh :
mc ch nhn, ho ch l, th ch tn, kim ch nghi, thu ch tr.
- Con ngi sinh ra tnh vn bn thin, nn mc ch nhn v mc l s kh.
- c nhn c , phi hc tp bit cch c x cho ng php, ho ch l; v
mc sinh ho v ho l nh kh;
- Hiu l th bao gi cng thnh thc, th ch tn v ho sinh th.
- Nhn l tn c, t hnh ng theo l phi; kim ch nghi, th sinh kim.
- 4 c trn sn sng, tr s ny sinh hiu r s l, con ngi tr nn hon
ton, thu ch tr v thu l chung kh.
Tng ph : xem bng tng hp;
Biu tng vt cht : xem bng tng hp;
Sinh khc :
S sinh khc ng hnh l ngun gc ca s ch ho trong v tr; hp vi nhau l sinh, m
sinh th tip tc tng ln; tri vi nhau l khc, m khc th b hn ch bt li.
1) Tng sinh : mc sinh ho, ho sinh th, th sinh kim, kim sinh thu, thu sinh mc;
- t cy s c la
: mc sinh ho
- mi vt em t chy s tr thnh tro bi tr v t : ho sinh th,
- trong t c qung m kim loi : th sinh kim,
- kim loi nu chy thnh nc : kim sinh thu
- nc rt cn thit cho s sng ca cy : thu sinh mc;
2) Tng khc : mc khc th, th khc thu, thu khc ho, ho khc kim, kim khc mc.
- trng cy lu t tr nn cn ci
: mc khc th,
- t lp c sng bin ao h
: th khc thu,
- nc dp tt c la
: thu khc ho,
- la lm chy kim loi
: ho khc kim,
- dao bng kim loi cht t cy
: kim khc mc.

Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

trn vng trn, 2 hnh lin tc theo chiu kim ng h l ng hnh tng sinh;
cch ngi , theo ngi sao, theo chiu mi tn l ng hnh tng khc. y, bn cha

cn ti hnh bn phi vi.


Nhng gi cc hnh, khng ch n gin l tng sinh, tng khc. Cn ch trng mt
thi qu v mt bt cp ca cc hnh :
*
*
*
*
*

Kim vng
Ho vng
Thu vng
Th vng
Mc vng

:
:
:
:
:

gp
gp
gp
gp
gp

Ho s thnh v kh (c ch) ;
Thu th tr thnh cu ng cho nhau ;
Th s thnh ao h ;
Mc th vic hanh thng ;
Kim s tr thnh rng ct ;

Theo Chu Dch : mi vic, mi vt trong th gian u thng nht thi cc. Ng hnh l
s th hin r nht, ln nht ca vn vt ; cho nn mi vic, mi vt thng nht m
dng, ng hnh.
Con ngi l mt linh vt trong vn vt, nn tt nhin n phi chu nh hng ca s vn
ng khng ngng ca v tr. Khoa T Bnh d on theo T tr l mt khoa d on c
tham vng gii thch ton din v cuc sng ca 1 c nhn - tiu thin a - n nghin cu
cc qui lut chi phi sinh mnh con ngi, vn dng cc qui lut sinh, khc cu ng hnh
gii thch tng quan gia con ngi v tri t.
Ng hnh trong 4T c ci thin vng, c ci thin nhc.
Mt vng : ch nhng c tnh l r , ni tri ;
Mt nhc : ch nhng c tnh chm n hoc yu hn ;
Mt thiu khuyt : Ta c th b sung cho ngi , hng ti ci tt, trnh ci
xu ;
V d : ngi trong 4T khng c hnh Thu thng thch mu en (xe c, y phc, trang tr ..., v
thng b bnh v thn, bng quang ; h s c b sung bi mu sc en, phng Ty (kim, sinh thu) ;
hay phng Bc (Thu vng).
Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

Qua s b sung l tnh, hoc qua s la chn c li cho s nghip, ngh nghip, tin ,
hn nhn, ti ph, quan lc, phc th, lc thn, sc kho, cn bng tng hp cho 4T,
tc l ta chn s b sung c li, khng c hi.
Ch b l chi kho vng ca Khoa T Bnh : l b kh m dng ng hnh, bao gm

khng gian v thi gian ca v tr, m ngi nhn c lc sinh ra.


Qua cc kh ca ng hnh trong 4T ta c th d on c cc mt sau y ca 1 ngi :

Nhn dng, tnh tnh :


T mnh l c th on bit c bm tnh, din mo, vc dng, ni nng, c ch,
thin c . . . ca con ngi. Nu bit nhiu phng php d trc khc, v tng hp
c vi phng php 4T th kt lun cng chnh xc, c th thy thm c cc
mt l ra v m c, phong thu, nh ca, di truyn.
Bn tnh cu con ngi l phm cht bm sinh vn c. Tnh tnh con ngi c quan
h mt thit vi ng hnh ; tuy c th thay i do nh hng ca hu thin (hon
cnh gia nh, mi trng gio dc ...), nhng cn c vo s Vng Suy Sinh Khc
ca m dng , ng hnh c th hin trong t tr (tin thin) , th v cn bn,
thin tnh con ngi khng d thay i.

Ngnh ngh, phng v thch hp : cho bit ngnh ngh thch hp, v phng hng c
li ;

Cc b phn v tng ph : cho bit sc kho ; bnh tt c th gp phi.


Ng hnh phn sinh v phn khc :
Tuy nhin, trong Ng hnh sinh khc, nu chng ta ch bit thun sinh v thun khc, m
khng bit c s phn sinh, phn khc th s vn dng khng tt l lun Ng hnh sinh
khc tin hnh d on cc thng tin v nhn th.
a) T thn vng m c ci khc bt : s tt.
V Ng hnh sinh khc, trong sch "Nguyn l ph" ca T i Thng c ni :






Kim Vng m c Ha
Ho Vng m c Thu
Thu Vng m c Th
Th Vng m c Mc
Mc Vng m c Kim

s
s
s
s
s

thnh
thnh
thnh
thnh
thnh

v kh
cu nhau
ao m
thng thng
tr ct.

Khi ni Kim Vng m c Ha s thnh v kh l ni Nht nguyn l KIM vng (trong


t tr ly can ngy lm mnh ch, cn gi l thn, hay Nht nguyn), phi c Ha khc
KIM rn luyn th Kim mi thnh v kh.
Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

Nhng hnh khc cng l lun tng t.


Can ngy VT, c thi, c a mi c th lm quan m nhim trng trch vi dn vi
nc , hoc i chi li c ci St (khc) ti. Tc l ni t hp t tr phi tt th lu
nin, i vn mi c th tt c.
b) Nu t thn yu, suy m cn b khc (can ngy yu li gp St) th t tr
thin nhc, lu nin, i vn tt nhin s xu nhiu tt t ;
c) Phn sinh l khc (ci SINH qu nhiu) ;
d) Tit kh nhiu l khc (ci c SINH qu nhiu) ;
e) Phn khc (ci b khc li qu mnh hay nhiu, th chnh ci i khc s b thit
hi)
Ng hnh qu d th (t thn vng li cn c ph tr) : thi qu bao gi cng
xu.

Bng tm tt m dng, ng hnh


dng
c tnh ng, nng, sng, trong, nh, tin,
cng, mnh
Tnh
bt khut, nng ny, ho hip,
tnh
thch hot ng, quyt nh mau
chng
s
l

m
Tnh, lnh, ti, c, nng, li,
mm, yu
chu ng, mm mng, lo s, nht
nht, quyt nh chm chp

Ng
hnh
ma

mc, ho

Kim, thu

Xun, h

Thu, ng

Thin
can
i chi

Gip, bnh, mu, canh, nhm

t, inh, k, tn, qu

T, dn, thn, ng, thn, tut

su, mo, t, mi, du, hi

chn

Xem mnh l xem tt c mi khi cnh cho mt con ngi , bng ny cho ta mt s ng dng v mt tnh
cch, v tnh tnh ;

Sch Hong ni kinh lun v m dng nh sau : m dng l o ca tri


t, l k cng ca vn vt, l cha m ca s bin ho, l ngun gc ca s sinh st;
S hp ca tri t gn cht vi m dng ng hnh. Mi vt trong i ny, sinh dit,
dit sinh c th lun hi gn cht vi quy lut m dng ng hnh tng sinh tng khc.
Ngi l tiu thin a ; c th c ng tng lc ph th hin qua ng hnh; do ta mc
bnh l do m dng ng hnh bt qun bnh gy ra ; V im ny, y hc hin i ngy
nay chng minh r.
Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

V t tr cng vy; n th hin ng hnh qua cc can chi, con ngi gp phi nhng
au kh hay tai ho bt ng cng l do m dng ng hnh gy ra c . iu ny c tnh
cch mnh l.
m dng ng hnh, gii trit hc thng cho l mt danh t tru tng, thc ra
n khng tru tng, m l mt loi vt cht c lng, c cht. N l kh ngun gc ca
vn vt. Kh t li thnh vt, vt ho thnh kh, cho nn kh l mt loi vt cht.
m dng ng hnh trong c th ngi l mt loi vt cht rt tinh vi, khng nhng
ngy xa m c ngay khoa hc hin i ngy nay cng cha c my mc no c th o
c. Nhng khi nim v ng hnh, qui ng hnh qua tng ph c c s l lun qua
ng y ng dc, chm cu ...

Cn t nm thng ngy gi sinh, m qui ra m dng ng hnh, qua trung gian cu Can Chi, th qu tht chng ta phi chp nhn nh vy (l mt b nhim) nu mun i xa trn
con ng tm hiu v mnh l, bi ton... V mnh l chng qua l tng tc gi m
dng, ng hnh cu ngy gi sinh v m dng ng hnh cu vn trnh (i vn, lu
nin, tiu vn...)
Ngi xa, nm vng quy lut sinh khc bin ho ca m dng ng hnh trong t
nhin v c th, pht minh ra mi thin can v mi hai a chi biu th :
- bn phng tm hng trong tri t , nh phng hng;
- bn ma xun h thu ng ca mt nm, nh cc tit lnh;
- lc ph ng tng trong c th, bit kho hay bnh.
Thin can a chi chia m dng ng hnh ra khng nhng c kh m cn c sc, c
nh sng v c in, nh :
- kh mc thuc mu xanh, sinh gi;
- kh ho thuc mu , sinh nhit;
- kh th thuc mu vng, sinh to;
- kh kim thuc trng, sinh hn;
- kh thu thuc en, sinh thp;
Nn c th ngi ta c s thay i v phong nhit to hn thp; khi m dng ng hnh
ca c th khng iu ho th lc ph ng tng mt s thng nht. Ng hnh thng vi
nm tng, lc ph thng vi chn khiu. Mi can b khc thuc lc ph, mi hai chi b
khc thuc ng tng. Do cn c theo s bin ho thnh suy ca m dng ng hnh
mi can, mi hai chi m bit c s thnh suy ca tng ph. Cho nn c th t c
mc ch phng bnh, tr bnh.
***

Q1-ch02-Amduong-Nguhanh

02/01/2005

Chng 3

I CNG V VN MNH
Mnh vn v sao c th d on c ?
ngh cch t hc bi ton
Gii thiu cc khoa xem mnh khc

_______________________________________________________________________
T c ch kim, t ng sang ty, trong nn vn minh no con ngi cng mun nm
vng vn mnh ca mnh. Do h sng to ra nhiu phng php tin on,
thy trc c vn mnh ca mnh, ch ng n, trnh ci xu, v pht huy, tn
dng ci tt.
Ti sao vn mnh c th tin on c, v tin on c n, ngi ta da trn
nhng cn bn no ?
Ngi Trung hoa c mt nn vn minh lu i, xy dng trn thuyt m dng, th
hin qua Bt qui (m Kinh Dch l nn tng), ri k l thuyt ng hnh, c
nhng cng hin xut sc trong lnh vc ny.
T h sng to nhiu phng php on mnh khc nhau :
- Hoc cn c trn nm thng ngy gi sinh v phi tnh : c t vi u s, t tr
(bt t), v bt t H Lc, hay bt qui;
- Hoc cn c trn ch tay, hay tng mt, tng xng,... m khng cn ch
n nm thng ngy gi sinh.
Mi khoa c nhng s trng, s on, nhng ni vn mnh th cui cng cng phi qui
v thi gian : l ch ra cho c thi gian ng nghim ca nhng iu ct , hung.

Gin d ch c th, m uyn thm v cng cng ch c th, ty s c v bn lnh ca


ngi on.
y, chng ti ch gii hn s nghin cu vo phng php T Tr hay T Bnh ca
ngi Trung Hoa m thi.
MNH VN V SAO C TH D ON C ?
D on Mnh Vn l mn hc v qui lut sinh mnh ca con ngi : Theo Ni kinh v
Chu Dch , v tr vn vt l do vn ng m sinh ra . Vn ng l vnh hng. Vn ng
sn sinh ra sinh mnh. Vn ng ngng th sinh mnh cng kt thc. l nghi
quan trng ca th gii quan vn vt l mt th thng nht , cn bng trong vn ng :
-

mt th thng nht : bn trong v bn ngoi c th lin quan vi nhau, thng


nht vi nhau ;
vn ng : l bin ho, thay i ;
cn bng : gia cc tng ph trong c th, gia c th vi mi trng u
phi m bo s cn bng nht nh, nu khng s sinh ra bnh. Tng t,
ngi th c ngi giu sang, ngi ngho hn.

Q1-Ch03-daicuong-vm

02/01/2005

Kh m dng ng hnh m nm thng ngy gi sinh th c chnh l mc , phn


lng, v tnh cht ng hnh (kim mc thy ho th) c biu th qua cc can chi. Can
chi ca nm thng ngy gi sinh i biu cho m dng ng hnh tng trng m
hnh v phn nh kt cu ni b trong c th.
Duy tr s cn bng ca m dng ng hnh l khu quan trng ca chc nng sinh
mnh. m dng bnh n, gn b th tinh thn cn, m dng tch ri nhau th tinh
thn ht v con ngi s cht.
Chim bc ch trng khch quan, nhn mnh ct hung ha phc ca con ngi l do
nh hng ca hon cnh khch quan, bao gm thi gian, khng gian v cc iu kin
c th khc.
Tm ra c im mt thng bng ca kh bm sinh da trn nm thng ngy gi sinh
l nhim v ca d on, cng ging nh khm bnh u tin phi tm ra nguyn nhn
bnh. im mt thng bng l cn nguyn ho phc ca mnh. N khng nhng
ph thuc vo s bin i 5 kh m dng trong v tr gy ra ch hay hi cho mnh th hin sc kho tt hay xu, m cn phn nh mnh ri vo hon cnh t nhin, x
hi tt hay xu, thm ch cn nh hng n cc thn nhn trong gia nh mnh (lc
thn).
Khoa T Bnh dng Can-Chi i biu cho m dng, ng hnh, v khi nim 10 thn,
biu th cc t hp kh bm sinh trong, c ca 1 ngi , ri qua tnh ton v cn bng
theo quy lut nhn bit c s ph qu, ngho hn, ct hung, th yu n tng
trong , phn nh ra Mnh.
Ri thng qua qu trnh thun nghch ca cuc i, ch ra mi quan h gia hon cnh
sng c nhn vi s bin i ca v tr c cn bng hay khng, phc ho c ct
hung ho phc ca tng giai on c th, chnh l phn nh ra Vn.
- nu T Tr c Ng hnh y , sinh khc vng suy hp l th mnh tt.
- nu T Tr c Ng hnh lch nhiu, thin kh (tc l trong T Tr cc t hp
xu nhiu hn cc t hp tt), th mnh c bnh. Trong trng hp :
* nu trong mnh c thuc - tc l cc vn c s nht tr vi tun hon
bin ho ca v tr - th mnh c cu, cng c xem l mnh
tt ;
* nu khng c cu - tc l cc vn lun ngc li vi kh tun hon
ca v tr - th l mnh xu, hoc l mnh yu.
Bit mnh l hiu r v ci thin hon cnh ca mnh trong s bin i ca v tr,
tm c s yn n trong th gii bin i ny. Thun vi qui lut t nhin l xu th
ln cn hng ti.
Xem t vi, xem tng, xem mnh ngy xa thng dnh cho gii nh giu hay quyn
qu tp trung kinh hay nhng thnh ph ln. cng l ni cc vng tn cng
t, gii li bun, gii giang h lui ti, gi giang h , gii tr thc th cng nhng ni
ny, v gii thut s (bi ton, t vi, xem mnh, xem tng) cng kim n , cn
thn qu th khng c hay t ngi bit ch, ni chi n nm c nhng t vi ca cc
khoa ny.
Q1-Ch03-daicuong-vm

02/01/2005

Xem cc khoa ni trn, ch c ngi c tin mi c th tr. Thng l chuyn ca kip


ngi rt "phm tc" : mt con ngi ch hin hu khi y c cha m, c v chng con
ci, c tin bc, c i v x hi. Ngi c nhng ci c coi l bnh thng, v nu
nhng th tt (vng), th c coi l s tt, mnh tt. Vy bn nn nh l ng i
tm ci g siu vit c trong bi ton !

Ti khng ch khen hay ch gi tr tinh thn hay vt cht trong sch ny (v nhiu khi
c thc mi vc c o !), m ch mun ni r bi ton nhm ci g, trnh ng
nhn.
Theo quan im phm tc i thng , ngi i tu l ngi bt hnh (nh ho
thng, ni c, cha o, k c gio hong i na !), v y khng c v / chng (tc l tri
o m dng ri) , khng tin khng bc, khng quan chc. Vy d c thn quyn tt
nh nh gio hong i na cng ch l gi tr tinh thn, trong khi bi ton th rt vt
cht.
Mt th mnh, tng cng thng c ngi ta l ca gi giang h; v h tp
trung tr lu tu qun, ni m dn c tin thng n mua vui, hay chim ngng,
bn tn. Khng c chng b coi l xu, m c trm th chng li cng xu hn.
Ngi ta cng c bit ch n nhng ngi tn tt, v thng gp hng ngy, khp
ni : c th bt tc, tn khuyt, d dng l mnh xu, kh. H c ch xem l b t
bm sinh, hay do tai nn. C l phng nga.

Gii quyn qu th thng tm nhng thy gii c vn, rnh cc c hi thng quan tin
chc; chn v chng cho con ci, sao cho i sau c hng vng; thm ch cn chn
ng nm no th nn c con, nm no th nn trnh.
Gii chnh tr ca cc nc phn tranh cng thng n mnh s ca nhng ngi
cm quyn pha i phng (v dn s cng nh v qun s), bit lc no l hng
vn, lc no l bi vn ca h, m tm cch khc ch, hay chp thi c.
Do , cc sch v lu li thng thy rt nhiu v d v mnh ca gii quan quyn,
gii v tng, gii nh giu, gii tu hnh, v gi giang h. Cn s mnh nhng ngi
bnh thng th rt t thy.
Bn c th trch ! Nhng mt khi bn bt u xem s, xem mnh, th bn cng li rt
thch th xem cho nhng mnh phi thng hay khc thng , v mnh ca h - theo
ging i - cng thng trm, gp khc, bin rt ln, cn nhng mnh bnh thng
th nht nho, v v. Cng ging c tiu thuyt, nhng tnh tit o le gay cn, nhng
vn ln c cp, c gii quyt, th tiu thuyt mi hp dn; cn nu sch no
cng ch l thy sinh ra, ln ln, ly v ly chng, lm tnh, ghen tung, th hn, gi
cht, th chn bit chng no.
cc nc u chu, nh an sinh x hi qu tt, nn nhng ngi ngho lun lun
c tr cp sng, li sinh ra c mt tng lp l thuc mi, h c i lm cng ch
kim hn c bao nhiu so vi khng. Mnh vn ca h th ch nh nc h ln tn;

Q1-Ch03-daicuong-vm

02/01/2005

cn mnh ca gii chnh tr , hay gii iu khin cc c s ln, cng hay t, th c th


nh sng ba ba o.
Bn cng ng c mc cm du dim, trn lnh, mc c khng dm ni mnh i xem
bi. Nn nh l trn th gii ny, ngay c n Tng thng Php Franois Mitterand, hay
Tng thng M Reagan, cng u c nhng c vn tm linh l cc thy bi. Nhng
ngy cui i ca h c th ni l h iu khin t nc, v th gii (!), ch theo li
ca "thy" phn.
iu cn thit l bn ng c tin cc li thy phn, m phi bit suy xt, mun suy xt
th bn nn c vi cun sch, cho c hiu bit tng qut, bit t nhng cu hi
cho thy bi lun qu, hiu h ni ng hay ni sai, c l lun hay ch ni da, hay h
da nt nhng ngi yu bng vi lm tin. Nu bn ch xem bi c thm thng
tin, d kin cho cc quyt nh hay hnh ng ca bn, th c g phi ngi u ? Mt
quyt nh vi nhiu thng tin phong ph khng phi l tt hn thiu hay ngho thng
tin sao ? (Qua mt s sch bi ton Trung quc gn y, ta thy h cng xem k
mnh ca Mao trch ng, Tng gii Thch,..., xem ngy gi c th n ra chin tranh
vng Vnh , hay xem v s sng cht ca Breznev qua bt qui, i tc ngoi giao
gia 2 nc).
NGH MT CCH C SCH - T HC BI TON
Ti tri qua mt thi gian di t hc v bi ton, qua rt nhiu sch ; nn cm
thy c vi kinh nghim cn trao i vi cc bn, nht l cc bn mun t hc, cc
bn ng mt nhiu th gi v tm lc.
Trc ht, ng bt u vi nhng sch vit hay dch v bi ton trc 1960 min
Nam Vit nam, v thng l cc sch phin m ch Hn ra ch Vit, khng ng gi
l dch ! Ngoi ra, ting Vit thi y cha phong ph, m cc sch y li do cc c
nho, hay nhng ngi cn chi nh hng ca Hn hc (m trnh li khng cao
na !) vit ra, th li cng kh hiu. Bn c mun mi bt u vo m hn trn,
ri s chn, s b ngang, hay s quay li ch trch khng ?
Bn cng khng nn ngn nhiu sch. Hy c cc sch c l thuyt i i vi thc
hnh, hc ly cch vn dng l thuyt, v trnh l thuyt sung. Vy trc khi mua
sch, nn xem k mc lc, v nu cn, tham chiu cc bi ph bnh trn bo ch nu c.
Thng thng, sch no cng phi c y nhng chng mc, i khi rt long i
vi ngi c. Tuy cn thit, nhng l nhng cht liu dng v sau, khi phi vn
dng tng hp. V th i khi cc chng y phi u sch nhng ch nn c k
v sau, v d trong sch ny cc mc bn v thn st, khng vong, can hp, chi hp,
xung, hnh, hi, ph, ban u bn ch cn c lt qua.

Li gii on chng khc mt mn n dn ln mm.


Ngi n c th thng thc, nh gi ti nu nng ngon d ca u bp.
Mn n y c th lm t nhiu th khc nhau (ingrdients) : tht (nhiu loi), c (nhiu
loi), trng, hnh tiu ti t mm mui, go, rau qu (nhiu loi).

Q1-Ch03-daicuong-vm

02/01/2005

Bn c th tm hiu tng th mt, v d tht b, t lch s ca ging b, cch lai ging


b, nui b, s sinh sn ca b, lm tht, phn phi, cc tn tht theo tng khu vc trn
c th con b ?, c th m min man khng bao gi ht. Tng t cho cc th khc,
nh c, rau qu v..v.. y, cc th hc thuyt, lch s ca th ny th n, cc tranh
ci, trong cc sch bi ton hay trit hc cng ging nh th.
Nhng mc ch ca bn l dng tht b nu n kia m, ch u phi tm hiu cn
k tng th nguyn liu mt ? Phi nu trong bao lu, cho loi khu v no, vi gi tin
th lao l bao nhiu v bn cng phi sng na ch. Vy bn phi lp bng s, lun
gii, cho li khuyn, ... trong mt thi lng nht nh. Nguyn liu trong T Tr l m

dng, ng hnh, can-chi, cn thn st, hnh xung hi ph, khng vong l gia v.
Loi khu v th trong chuyn bi ton, phi ni chuyn ti vn, cng danh s nghip,
tnh duyn, con ci, l nhng th m ngi xem bi mun bit cho mt mnh no
. Tuy nhin, c nhng mn n m d u bp c gii cch my cng khng nu ra
c mn ngon, v thiu nhiu th nguyn liu, v d ch c mui, t, v nc, la
chng hn. chng khc mnh thiu 2 ,3 hnh l mnh h cch. Cng c nhng mn
n m d u bp ti cng c ngon, v nguyn liu di do, v ton l cht lng cao.
Ging nh trong mnh th c nhng loi Thn vng , ti - quan - n u c.
Ti c gng vit bnh dn, d hiu, trnh dng ch Hn, hay dng ch Hn Vit cu
th. i khi trnh kh khan, ti c vit sao cho vui , nhiu khi phi vit chuyn
di lng qun (en dessous de la ceinture) , thnh ng ngi Php thng dng ch
chuyn b lp, hay chuyn khng nghim chnh ! , nhng xin hiu l ct bn c thy vui,
v d nh, ch khng phi tc gi b n c sinh l . Dn VN ta c thi quen a hi
hc, a chuyn tiu lm, v trong cc chuyn y th khng thiu chuyn di lng
qun , v n c nh dai, truyn b rng ri. V ta cng thch n nhu ; trn y ti
vit v n nhu ri y.
Gii thiu vi khi nim v cc khoa xem mnh khc, cng dng 8 ch hay t
hn 8 ch :
1) Chng ta u bit ngi ta ai cng c mt nm mnh (i mnh) cn c trn tr
nm (can-chi), v d i hi thu, tch lch ho ...(xem bng 60 hoa gip). Cc sch T
Tr u c cp, nhng ri sau ch thy ni sinh khc, ho hon c mt t ng
dng v so tui 2 ngi, hay gia i mnh v thai nguyn. .. Vn vn ch c th.
Th nhng nu ta c chng 1 Khoa T Bnh", ta s thy Lc Lc khi pht minh
ra khoa T Tr, dng tr nm lm ht nhn ca mnh. Cc sch v cc khoa khc
th li ni nhiu v i mnh, gn nh phc ho cuc i mt ngi qua i mnh, m
vn ng nghim. Vy nn ti dnh ring mt phn ph lc v i mnh, coi nh l mt
thnh phn ca khoa T Tr. Bn c th nhy ngay n ph lc c, bit u
cha cn hc hi g nhiu m cng khi qut v mnh ca mnh ri.
2) Tng t, Khoa Qu cc ton mnh, hay Lng u kim ton, ch dng 2
ch trong bt t l can ngy v can gi (2 u kp li), n cng dng thm chi gi
nhng ch a ra 4 ch vng m thi (t t kim) nhng 4 ch vng cng khi
qut c i ngi ! Cn 2 CAN t hp c 10 * 10 = 100 trng hp, cng to ra mt
khoa kh chnh xc .
Q1-Ch03-daicuong-vm

02/01/2005

Vy cng xin gii thiu vi bn c sch "Qu cc ton mnh" ca Dng nh L th


Chi do tc gi t xut bn ti Austin, Texas, USA 1990.
3) Khoa Bt trch, cung phi cng ch dng tr nm v chuyn qua bt qui m cng
c nhng thnh tu v phong thu v so tui trong hn nhn.
ng lm khoa T tr vi khoa T Vi hay Bt t H Lc l 2 khoa ca Trn on i
nh Tng sng lp, tuy cng cn c trn nm thng ngy gi sinh.
4) Khoa T vi dng trn 100 sao lun on. Nhng xt k, ng sau cc sao ny,
cng u n cha ng hnh, v lun on theo ng hnh tng sinh tng khc, m
Ng hnh l ct tu ca khoa T Tr.
Tuy nhin, theo thin , khoa T Tr phc tp, uyn o, kh nm vng hn, v
th t ngi bit. V cng mt gc, nn d nhin c hai c vn dng nhng nguyn l ,
hay qui lut nh nhau, nh can - chi, m dng, ng hnh, lc gip, vng trng sinh,
thn st, khng vong (tun khng), i vn, phi tnh, thun nghch, v..vT Tr c u
im l suy lun theo ng hnh, nn v thi gian ng nghim rt chun xc.
Khoa T vi c qu nhiu ngi vit sch, cc bn c th tm thy cc tim sch
hay trong internet.
5) Khoa Bt t H Lc dng c 8 ch, nhng chuyn thnh bt qui, ri cho cc qui
bin thin, dng ho t v qui t ca cc qu on mnh mt cch hon chnh, v
cng theo mt l trnh i vn, tiu vn nh t vi u s v T Bnh.
Cc bn c th tm c cc sch ca Hc Nng, Xun Cang, hay ca Bi Bin
Ho. Xun Cang l nh vn, li l hnh gi , nn vit rt trong sng, d hiu, xin trn
trng gii thiu (***).
(***) Ti rt k cc sch bi ton ca nhng ngi khng phi l hnh gi, n c th lm chng ta hiu
sai, hay m m h h, mt nhiu th gi hay tm lc, m nhiu khi v b.

6) Ngi ta cng c th chuyn 8


dch, tc l ch c mt ho bin
cuc , nhng khi gii on li
mnh phi c lc thn. Cng kh

ch thnh s, ri thnh qu Bt qui, theo Mai hoa


nn ch c thm qu bin l 2 qu phn on c

thin v bc ph - tc 6 ho, bi l d hiu l on


chnh xc.

Chng ti s tr li mc ny trong mt quyn sch khc.

***

Q1-Ch03-daicuong-vm

02/01/2005

Chng 4

T TR L G ?
(HAY BN V NM, THNG, NGY, GI SINH)
Tr
Tr
Tr
Tr

nm
thng
ngy
gi

C th ni tt c cc khoa chim tinh, bi ton ca cc nn vn minh trn th gii u


xoay quanh nm, thng, ngy, gi.
Trong cc khoa bi ton xut x t Trung hoa, nm, thng, ngy, gi ca mt thi im
bt k l theo m lch, gi l T tr ; mi tr c ch nh bi mt cp CAN CHI.
Chng hn bi theo bt qui thng dng T Tr ca lc gieo qu .
----------------------------------------------------------------------------------------------------------V c khoa T Tr u da trn 4 tr ny nn n l i tng ca c cun sch. Phn chi tit tng tr s
c o su trong tng chng mc ring lin h. Cn y, ch bn i cng, c trnh ni leo, ni
trc - c chng no tt chng ny - khi bn cha c nhng cn bn v an mnh.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------i vi khoa d on theo T Tr th thi im ca nm, thng , ngy, gi sinh


ca mt ngi. Do ta phi nm vng nghi ca tng tr, v s tng tc, phi hp
gia cc tr, qua tng hp cc cch nhn khc nhau :
Qua CUNG (Mi tr l 1 Cung, v d : tr nm l cung t tin, cha m , tr
thng l cung anh em, tr ngy l cung thn v chng / v , tr gi l cung
con ci ;
Qua Lc thn (10 Thn / t tin, cha m, anh em, chng (v), con ci) l SAO
(TINH) ; nghi cng gn ging nh cc Cung trn y, cng thm tnh
cch, hay ngh nghip ;
Qua Can, Chi ;
Qua ng hnh ;
Qua cc giai on (tui) ca cuc i, mi giai on gi l 1 hn :
tr nm
0 15 tui

tr thng
16 31 tui

tr ngy
31 47 tui

tr gi
47 65 tui

Nguyn tc tng qut xem mi tr l :


1- ly Lnh thng o vng , suy (qua bng Trng Sinh);
2- xem quan h sinh khc ln nhau gi can v chi ca tr ;
3- Cui cng, da vo sinh khc, ch ho ca cc tr khc i vi n quyt nh tng
gim mnh yu .
Con ngi c sinh ra, ln ln, gi, cht, nn ngi ta thng so snh s phn b T Tr
(mnh) ca mt con ngi vi mt ci cy , gm gc r, cnh, hoa, qu, nh sau :
I -TR NM :
Tr nm v nh gc-r cy, nh nn mng ca nh; l ngun gc ca mnh, nn n v
cng quan trng.
V Gc kh th cy cht ; r su th cnh l xum xu ; nn yu th nh , nn chc th nh vng chi ;
ngun ht th mnh ht ; ngun di do th mnh mnh m. Do trong T Tr, nm c v nh gc
cy.
Q1-Ch04-Tutrulagi

02/01/2005

Tr nm xc nh mnh nm, hay i mnh, hay mnh, v d trng lu thu, i


trch th,... (xem bng lc gip, v ph lc).
Nm l thi tu, ha phc mt i ca ngi .
Tr nm l cung ch v ng b, cha m, t nghip, hay l cung phc c.
Mun bit tr nm mnh hay yu , phi :
1- ly Lnh thng o vng , suy;
2- xem quan h sinh khc ln nhau gi can v chi nm:
a- tng sinh : tt;
- cha m ho thun, gia nh m m, thnh vng.
b- tng khc (v d : nhm ng, gip thn) : bt li cho cha m,
- can khc chi : khng li cho m;
- chi khc can : khng li cho cha;
Nu trong t tr khng c g ch ng hoc gii cu s xung khc m
ngc li cn ph tr cho lc khc th cng tai hi : cha m chia la, hoc 2
ngi cht mt.
c- ngang ho, cng kh m dng (v d mu thn, nhm t...) : phn nhiu cha
m bt ho; vic nh sng gi, gia nghip kh khn .
3- Cui cng, da vo sinh khc, ch ho ca thng, ngy, gi i vi nm quyt
nh tng gim mnh yu .
ch : s sinh khc y phi ly np m ng hnh ca cc tr so snh (dng bng lc
gip), nghi l ng hnh c nh t cp Can-Chi cu tr (v d l bng Th, tch lch
ho, trng lu thu, sa trung kim , v..v...), ri mi so snh s tng tc vi nhau.

- nu nm c thng, ngy, gi n sinh : tuyt diu;


* di sinh cho trn, lm cho can chi nm thm bn vng, lm ch cho s
hng vng ca cuc i.
* t tin c phc c, c hng nhiu m phc ca t tin : con chu
hiu thun, cha m mnh kho sng lu, bn thn ngi c
nng lc v hin t.
- ngc li, nu nm sinh lm li cho thng, ngy, gi th l s r r tn tht
nguyn kh (b tit kh), lm cho gc yu i, tc t nghip sa st, bt li
cho cha m.
- nu thng, ngy, gi hnh xung , ph hi nm : khng nhng t nghip sa st,
bt li cho lc thn (cha v/hoc m mt sm), m bn thn cng sut i kh khn ,
mi vic khng thnh v khng th (v gc yu).
Ni thm (trc !) : Ai cng vy, nm 54 tui cng l nm thi tu (hay lu nin) thin khc a xung
vi tr nm, tc l vi i mnh, nn thng xy ra tai bin cho bn thn hay thn nhn, thm ch t
vong ! Ta cng s tr li tiu ch cc k quan trng ny khi xt hnh vn.

Phn ny s dng li trong chng d on v CHA M v T NGHIP.


II- TR THNG :
V nh thn cy; thn mnh kho to ln th cnh l xum xu.
Q1-Ch04-Tutrulagi

02/01/2005

Tr Thng l cung Huynh (anh, ch, em), nhng c sch cho l tr thng ch v cha
m.
- Nu can chi thng tng sinh cho nhau; hoc can thng gp vng a, li
c nhng tr khc (nm, ngy, gi) n sinh tr, khng b xung khc ph hi : anh
em ha thun.
- nu can thng b khc; hoc can chi thng khc nhau : anh ch em khng
nng ta nhau, hoc bt ho, hoc mi ngi i mt ng.

Phn ny s dng li trong chng d on v ANH EM, v CHA M.


Ngoi vai tr ca Cung ra, chi thng cn c mt vai tr rt quan trng trong tt c cc
khoa bi ton ca Trung hoa (t vi, bc Dch, T Bnh), v n n nh mu, tit kh, v
do quyt nh s VS cu mt (ng) hnh no . Trong T Tr, n c nhng vai tr

sau y :
1) Chi thng l Lnh thng. N l tiu chun duy nht o lng VS ca CAN CHI
nm, ngy, gi, v 10 Thn (Ti, Quan, St, n, Kiu, T Kip, Thng Thc). N l
cng lnh, ch t quyn sinh st ca c mt thng; c th tr gip ci yu, hoc khng
ch ci mnh. N l ranh gii phn chia 1 thng, v i khi 1 nm.
Lnh THNG quyt nh ma, v ngi ta dng ng hnh v m dng miu t s
cm th ca vn vt i vi s thay i thi tit ca cc mu.
c bit, Lnh THNG nm quyn ch t sinh st ca c mt thng, nn n v cng
quan trng. Khng bit c Lnh THNG th khng c cch g o lng c s VS
ca T Tr, tc l khng th quyt on c s chnh xc ca thng tin d on.
o lng vng suy ca tt c nhng th trn, phi ly Lnh THNG lm tiu chun
kt hp vi CAN lin h, v ly Sinh Vng T Tuyt lm cn c xc nh :

( xem bng Sinh Vng T Tuyt - gi tt l bng Trng Sinh)


- i vi CAN : ly CHI thng + CAN (tng tr) c bng ny ;
- i vi CHI : chuyn CHI thnh CAN nh di y, ri ly CHI thng + CAN
c bng.
Dn : Gip ; Mo : t ; Thn Tut : Mu ; Su Mi : K ;
Ng : Bnh ; Thn : Canh ;
Du : Tn ; T
: Nhm

T : inh ;
; Hi : Qu.

- hoc xem bng CAN tng n trong a chi l r nht (phn ny s c chng
chuyn ) .

thun tin, trong thc hnh, lc ta xc nh 10 Thn trn cc a chi (tt c cc


Can tng n), Ta ly lun tng can tng n mt phi vi chi thng c bng
Trng Sinh. Sau khi phi, ch no (can, 10 Thn) t c Trng Sinh n Vng
l mnh (cng) ; t Suy n Tuyt l yu (nhc) ; cn Thai, Dng l bnh. (1)
C th ni khng qu ng l nm vng c th no l Vng Suy, Cng Nhc (VSCN) l nm
vng c cc mn bi ton trung hoa. Mun quyt nh VSCN tht khng d cht no !

Q1-Ch04-Tutrulagi

02/01/2005

(1) y ta ch nhn mnh n cng Dng xem Cng/ Nhc ca can, chi , v 10 Thn. Mun hiu
thm v ngha ca vng Trng Sinh, xin xem ph lc lin h. Nu cp y e long i
nghi ca T Tr.

V Lnh THNG c vai tr quyt nh s Vng Suy Cng Nhc ca nhng ch khc
trong bt t nh th cho nn khi d on theo khoa T Bnh, trc ht phi ly Lnh

thng, sau mi xem nht nguyn.


Hnh chi thng = hnh can : (cc)Vng
Hnh chi thng sinh hnh can : Tng

) c thi (c gi, hay


)
c Lnh)

Hnh chi thng c hnh can sinh : hu (hi suy)


Hnh chi thng b hnh can khc : t ( suy)
Hnh chi thng khc hnh can : t (cc suy)

)
) khng c thi
)
(mt Lnh)

2) Lnh thng cn dng xc nh cch cc ca mnh.


V Dng Thn ci lm cho Mnh Cc c qun bnh - l yu t ti quan trng
d on Vn Mnh theo T Tr, cho nn mun on cho mt mnh phi xc nh
cho c Dng Thn. M nh Dng Thn, theo cch xa trc ht ngi ta phi xc
nh CCH CC. (Ngoi ra, cng c cch khc ly Dng Thn, d trn s cn nhc ton b cc
tr, ch khng n thun d trn lnh thng, d LT vn lun lun gi vai tr trng yu).

V phn ny l tinh yu ca khoa T Tr, nn ta dnh cho n 1 chng ring


(xem chng CCH CC v Dng Thn).
3) Thng l gc cu vn (vn nguyn) : on mnh phi xt cc hnh vn (vn
trnh), m xc nh i vn th phi bt u t thng sinh (xem mc xc nh i vn) .
Vn c th b sung cho nhng iu cn khim khuyt trong t tr : n c th sinh tr
phc Thn, khc ch hung Thn ; hay ngc li c th tr gip hung Thn ca t tr.
V vy, n c quan h mt thit vi mnh sut c i ngi; cho nn ngi ta thng
gi mnh vn l do vy.
Trong sut cuc i mt ngi, bt k l nam hay n, vn thun hay nghch, thi
k t 50 n 69 tui u xy ra vic thng sinh - tc cng lnh cu mnh - xung khc
vi i vn ca giai on y, do d xy ra nhiu vic, v phc tp, bin ng nhiu :
- ngi mnh cc mnh, nht vng : xy ra t vic hoc v s, hoc gp iu
tt;
- ngi mnh cc yu, nht suy : gp nhiu vic c hi, hoc thn nhn chia li.
Nhc li : nn nh l Lnh thng l cng lnh ca mnh, khng nn b xung khc, khng c v l
xung khc n; nu khng th c ha, l l thng tnh;

V s quan trng ca Lnh THNG nh vy, nn chng ta ch khi qut y, v s tr li chi tit
phn cui chng, v nhc i nhc li nhiu ni, d nh.

III- TR NGY :
V nh hoa ca cy; thnh vng th hoa nhiu nh gm; suy nhc th hoa t li khng
mu.
Ta bit can ngy l nht nguyn, l mnh ch, l Thn, l TA. Tt c u xoay
quanh n to ra khoa T Bnh !

Q1-Ch04-Tutrulagi

02/01/2005

1) T CAN ngy (l TA) m xc nh lc thn hay 10 Thn; Lc thn do thin can


biu th, v c xc nh do quan h sinh khc ca tng can tr (yy,mm,hh) 'i vi
CAN NGY; s xt k trong chng 10 Thn, hay lc thn.
2) CAN ngy l mnh ch, l TA : ( mc ny l mt mc ni leo ri y !)
Ngy l ch ca c i ngi, l mnh t ct hung ha phc ca c cuc i.
Do s sinh, vng, hu t, suy, nhc ca tr ngy quan h n vn mnh tin
sut c cuc i .
- Nu sinh vng : ging nh thn th kho mnh, c th thng ca ci,
khng s st hi, bo v c lc thn, thng minh, tho vt, nui dng c gia
nh, gp vic phn nhiu bin hung thnh ct.
- Nu suy nhc , hu t : ging nh ngi yu, bnh nhiu, tinh Thn bc
nhc, khng th bo v c ca ci ca mnh; chc chn l xu nhiu tt t, lm vic
g cng khng thnh.
- Nu trung ho l qu, mnh th tt, yu th xu (phi cn ng hnh).
- Nhng nu Vng qu hoc yu qu : xu nhiu hn.
nh nguyn l l nh vy, nhng mun xc nh th no l Thn vng hay Thn nhc khng phi
vic d dng !

Phn ny s dng li trong chng d on tng qut cho mt mnh.


Then cht ca phng php d on mnh theo t tr l phi xc nh c nht ch
(Can ngy) vng hay nhc, r nh ta mi xc nh c Dng Thn, h Thn, k
Thn. c 3 yu t ny, nht l Dng Thn, ta mi c th kt hp vi vn trnh
phn xt cc vn l tt, xu, hay bnh thng ; tc l nhng im chnh yu (mch
chnh) ca mt mnh, trc khi i vo chi tit rm r.
Khi nm c mch chnh ri th bn c th d vo m on, khng s sai; cn khng nm vng
c Vng Suy th vn lc no tt, lc no xu cng khng bit; d bn c ni ng cng ch l may
mn ch ngp tp phi rui m thi . OK ?

V s vng suy ca Can ngy cc k quan trng trong khoa T Tr, ta s o su


trong mt chng ring.
3) Tr ngy l cung hn nhn : Can ngy l mnh, chi ngy st cnh bn can ngy,
vy cng l v (hoc chng) cu TA.
- can chi cng sinh cho nhau : v chng ho thun;
- chi sinh can : nam ly c v hin gip , n c chng tt gip sc.
- can sinh chi : nam yu v, n gip chng;
- can chi tng xung, tng khc : c nguy c v chng xa nhau; tng hn
nhn mun.
- can chi tng khc nng : khng ly hn cng cht mt trong hai;
- can chi c cng (ng) hnh : tng bt ho.

Q1-Ch04-Tutrulagi

02/01/2005

Phn ny s dng li trong chng d on v HN NHN.


IV- TR GI :
V nh qu cy; n khng nhng ch v vng suy ca con ci m cn c vai tr ph
tr cho ngy.
Tr gi mnh l qu nhiu chng cht, va ngon va p.
Tr gi suy nhc l qu km, thm ch c hoa m khng c qu.
1) Tr gi l cung con ci,
- sinh vng : con ci thnh vng, thn th kho mnh, p , thng minh,
tin rng m.
- hu t, t tuyt : con ci tai nn nhiu, hoc cht yu.
-Tr gi sinh ph tr ngy : con nhiu m trung hiu, v gi c nh, bnh yn,
m m.
-Tr gi xung tr ngy : con nhiu nhng bt hiu, v gi c c, tnh thn bc
bo.

Phn ny s dng li trong chng d on v CON CI.


2) Gi l quan t hu ca ngy, ngy l vua, gi l Thn :
- Ngy gi tng sinh , tng hp : nh vua ti ho hp.
- Gi b tr cho ngy ch :
1- c th sinh tr cho ngy;
2- c th tr gip h Thn hay Dng Thn trong cch cc;
3- c th ch ng k Thn trong cch cc;
nu khng th khng lm trn vai tr b tr.
Gi khng nhng c quan h mt thit vi cc tr ca nm, thng, ngy m cn l ch
thu tm ca t tr hoc cch cc .
Gi nn sinh vng, k suy tuyt. Trong cch cc, nu trn tr gi :
- c h Thn, nu gp sinh vng th cng thm tt; gp suy tuyt : khng tt.
- c k Thn, nu gp sinh vng th cng thm xu; gp suy tuyt : khng xu.

***

Q1-Ch04-Tutrulagi

02/01/2005

Chng 5

CCH XC NH T TR
Ch : bn cn c :
vn nin lch;
bng 60 hoa-gip
bng 10 can, 12 chi nu bn cha thuc;

----------------------------------------------------------------------------------------------------------Bn c th i ngay vo vic hc khoa T Bnh vi nm thng ngy gi sinh ca 1 ngi


tng tng, hay ca mt ngi thn ca mnh, hay ti sao khng l ca chnh mnh ?
Trc ht, bn c ngy sinh theo dng lch, ch cn dng vn nin lch c nm
thng ngy gi theo m lch, m cha cn phi mt th gi hc cch nh nm thng
ngy gi m lch vi. Mc ch ca ta l hc phng php m, ri sau mi vn dng vo
cc trng hp c th.
Ngy xa khi k thut sao chp cn s khai, ngay c ngi c thng vit tho cng rt
him, ngi ta mi t nhng bi v, bi ph bng vn vn d nh, cn ngy nay, ta
ch vic photocopy, tra cu sch v, ngay c lp trnh, c c 1 bng s nhanh
chng.

D nhin, trong sch ny, ti s trnh by cch lp t tr theo bi bn.


Trong cc khoa bi ton trung hoa , ngi ta ch dng m lch. Nm thng ngy gi no
cng l mt t tr, d l ca mt lc bt k, hay l ngy sinh thng ca mt
ngi.
Trit l m dng, ng hnh, bt qui bt ngun t vn minh nng nghip, nn thi tit
c theo di rt k c th lm ma. Ni m lch, nhng thc ra l lch tit kh. Vy
bn hy qun i dng lch, qun lun c m lch theo nh ta thng thy khi ly nm,
thng ngy gi theo lch treo tng , v ngy Tt (giao th) l i nm, m ch dng

m lch theo tit kh.


Lch tit kh c 12 thng, gm 12 tit, v 12 kh (xem bng sau y) :
Trong d on t tr v bt qui ch dng "tit", khng dng "kh ". Chng ta khng
cn nh nghi ca tit kh, nhng ch trng ti ma v ng hnh ca ma, ca thng.
Ngy nay, chng ta dng dng lch; vy chng ta phi chuyn t dng lch sang m
lch.
Nm thng ngy gi m lch u gi theo can chi, th t cu can-chi nm, thng, ngy,
gi u l th t ca bng 60 hoa gip. Bng ny c 1 vng 60 (nm, thng, ngy, gi)
th tr li nh c.
Lc mi hc, bn c th dng vn nin lch, c t tr, lp bng s ri c sch,
hc cho nhanh.

V sau, khi cn coi mnh thc s, th phi bit i lch xc nh t tr chnh xc,
trc khi lp bng s.

Q1-Ch05-xacdinh-4t

02/01/200528/09/2003

Bng Thng / Tit / Kh


Thng m lch
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12

Tn (i chi)
dn
mo
thn
t
ng
mi
thn
du
tut
hi
t
su

tit
Lp xun
Kinh trp
Thanh minh
Lp h
Mang chng
Tiu th
Lp thu
Bch l
Hn l
Lp ng
i tuyt
Tiu hn

Kh

Nn nh : nm m lch lun lun bt u t thng Dn l thng ging 1; ri mo l thng 2, ng lm


vi th t i chi theo t l 1, su l 2

1) u tin phi gi sinh. 1 ngy m lch c 12 gi , 1 gi dng lch = 2 gi m


lch; bt u t sau 23 g l bc sang ngy hm sau theo m lch ri, vy phi
nh nhng trng hp sinh t 23 gi n 24 gi ngy n, l ri vo ngy n+1.
V d sinh lc 23 gi 35 ngy 15/3/2003, ta c th coi nh sinh lc 0 gi 35 ngy
16/3/2003 cng khng sai, v khi chuyn sang m lch th u nh nhau. im ny rt
quan trng, v sang gi khc nu l ngy bnh thng th khng ni g, nhng nu ngy
n+1 li l ngy i thng, th cng c th l i ma - lm ng hnh vng suy thay
i ; v khi i thng, nu l thng 12 qua thng ging th cng l i nm !
Do nu i sai l sai hon ton, v mnh ca ngi m bn mun xem khng n
nhp g vi mnh c ngy m bn tm c; ch l mt mnh gi tng. Va l cng
cc, va c dp ngi ta ci cho, hay nghi ng kh nng ca bn.
2) Cch sp xp can chi tr nm : 1 vng hoa gip c 60 nm, theo th t t 1 n
60, tm gi l s th t hoa gip ( tm vit tt l shg), v d gip t l 1, t su l 2 ,
bnh dn l 3 ., n qu hi l 60; ri tr li gip t (xem bng 60 hoa gip).
Ranh gii gia 2 nm m lch l thi im lp xun (ch khng phi mng 1 thng ging
ngy Tt nh chng ta thng ngh). Ni thi im l nu cn phi xung n gi-pht lp
xun (trong vn nin lch), trn y va ni l do ti sao .
- Hoc bn ly vn nin lch, tra theo nm dng lch c nm can-chi; v d 2002 l
nhm ng. Cch ny l cch ph thng; nhng phi c vn nin lch;
- Hoc bn ly nm dng lch no trong qu kh m bn bit chc l gip t; v d
1924, hay 1864 lm chun, ri :
ly nm sinh (hay nm mun bit can chi, v d trn y l 2003 ) tr nm chun,
cng thm 1 : (2003 - 1924) + 1 = 80;

Q1-Ch05-xacdinh-4t

02/01/200528/09/2003

ly modulo 60 cu 80 (modulo a cu b l s d ca b : a) 80/60 = 1 , d 20; nu l


chia chn th coi nh d 60;
tm s th t hoa gip (shg) = 20 trong bng 60 hoa-gip , ta s c can chi nm ca
2003 l qu mi ; (ta cng c ngay i mnh ca ngi l dng liu mc).
Cch ny l cch thch hp cho vic lp trnh; hoc ch cn bng 60 hoa-gip ;
3) Cch sp xp can chi tr thng :
Sau khi c tr nm, ta sp xp tr thng. Chi thng ta c theo bng trn y, bt
u t thng ging - dn. tm can ca mi thng, ngi xa c bi v ng h n
(nm AL lun lun bt u bng thng Dn, dn l h, ng h n l bm tay tm
Can cu thng ging - Dn).
Ta c bng sau y :
Can nm
Gip, k
Can Thng Bnh
ging

t, canh
mu

Bnh, tn
canh

inh, nhm
Nhm

mu, Qu
gip

Khi c thng can thng ging, ta tnh tip can thng 2, thng 3 theo th t 10
can; v thng th theo th t : dn 1, mo 2, thn 3,, su 12.
V d : nm 2003 qu mi, thng ging l gip dn, thng 2 t mo, thng 3 bnh
thn, , thng 12 l t su.
Trng hp c bit nm c thng nhun : cng cng 1 nguyn tc vi 1 thng bnh
thng, l i chi ca thng cng ly tit lnh lm chun; trc giao tit th ly tit lnh
thng trc, sau giao tit th ly tit lnh thng sau. Nu sinh ng vo ngy giao tit
th phi tra vn nin lch xem giao tit l lc my gi ly tr thng cho chnh xc.

Nh vy ta c can-chi tr thng.
3) Cch sp xp can chi Tr ngy :
Tr ngy cng theo th t can chi ca 60 hoa-gip , tc l vng tun hon 60 ngy. V
trong m lch, thng c thng (30 ngy), c thng thiu (29 ngy), c thng nhun
hay khng, nn khng c qui lut no tm, bn phi dng vn nin lch nh can
chi ngy , hoc ngy nay vi my vi tnh v k thut lp trnh, bn c th chn 1 ngy
gip t no lm chun, sc cha v tnh ca my vi tnh rt ln, c hng triu nm
cng trong nhy mt.
gi ngy gip t chun l d1 (v ti sao khng l ngy gip t trong nm gip t chun
trn y); v ngy bn mun tm l d2.
Tnh s ngy gia d2 v d1 : n = (d2 d1) + 1 ;
ly modulo 60 ca n : n/60 = x , cn d m (nu m = 0 th cho m = 60);
tm trong bng 60 hoa-gip, shg m tng ng vi can chi g, l can chi tr
ngy. V d :
m = 1 : gip t;
Q1-Ch05-xacdinh-4t

02/01/200528/09/2003

m = 5 : mu thn, .

Nh vy ta c can-chi tr ngy.
4) Cch sp xp can chi Tr gi :
Chi Gi trong ngy m lch lun lun bt u bng T l 1 gi (nhc li : sau 23 gi m l
gi t ca ngy hm sau ri), ri theo th t su 2, dn 3, , hi 12.
gi
AL
gi
DL

su

dn

mo

thn

231h

1-3h 3-5h 5-7h 7-9h 911h

ng

mi

thn du

tut

hi

1113h

1315h

1517h

1921h

2123h

1719h

c chi gi , Ch cn tm Can gi. Ch cn bit can gi T ri suy ra cc can gi khc


theo th t ca 10 can.
tm can ca mi gi, ngi xa c bi v ng th n (gi t bt u 1 ngy, t l
chut (th), ng th n l bm tay tm Can cu gi T) cu mt Can Ngy no .
Ta c bng sau y :
Can ngy
Can gi T

Gip, k
Gip

t, canh
bnh

Bnh, tn
mu

inh, nhm
canh

mu, Qu
nhm

C can chi gi t, ta tnh tip theo th t 10 can, 12 chi.


V d ngy canh dn hay t mo s c cc gi sau y :
Bnh t (1), inh su (2), mu dn (3), ., bnh tut (11), inh hi (12).

Nh vy ta c can chi tr gi.


V nh th, ta c ton b Can-Chi t tr. Bn c th bt u lp bng s.

***

Q1-Ch05-xacdinh-4t

02/01/200528/09/2003

Chng 6

TAM NGUYN CA T TR
I- THIN NGUYN (THIN CAN)
Thin can tng sinh
Thin Can tng khc
Thin Can ng hp
II- I NGUYN (A CHI)
i chi lc xung
a chi lc hp
a chi tam hp
i chi tam hi
a chi lc hi
i chi tam hnh
III- Nhn nguyn (Can tng n trong a chi)
IV- Quan h gia Can v Chi
BNG NP M 60 HOA GIP - ng dng :
So tui
Mnh nm / tnh tnh
nhng ng dng khc
BNG SINH VNG T TUYT CA 10 THIN CAN

----------------------------------------------------------------------------------------------------------TAM NGUYN l : Thin nguyn, a nguyn, nhn nguyn. ch l cch gi khc cu

Thin can, i chi, v Can tng n trong a chi m thi.


Trong tri t (*) th c thin a nhn hp nht.
(*) Ngi ta hay ni trong v tr , nhng xt cho cng, thi ca Kinh Dch, bt qui, ng
hnh, ngi Trung hoa cha thy xa hn khi Thi dng h, trong cc hnh tinh cng c
qui v, t tn cho, nh ng hnh.

Con ngi l tiu thin a, nn trong con ngi cng c thin i nhn ; tiu thin a
ny tng thng vi i thin a (tri t) qua cc lun xa (bn no c hng th th nn tm
c cc sch v luyn kh hay nhn in - trng sinh-hc). y ta khng bn v thut luyn
kh, hay chm cu, nhng li xt s th hin ca kh ng hnh vo s mnh, v nhn
th, qua t tr (can-chi) . Trn mi tr u c th hin thin a nhn :
- Thin can l Thin nguyn
: ch v Lc, l r;
- a chi l a nguyn
: ch v Thn, v ngi ;
- Con ngi sng trong tri t, th tng ng trong a chi cng c tng cha kh trung
ho bm sinh ca m dng ng hnh nhiu CAN (t mang ch v nui dng con
ngi) , gi l Nhn nguyn : l dng ca i chi, n d v ngi v s vic, ch v
Mnh .
Dng cc ch can, chi khi khi th khng thy tnh cch mnh l, cn dng tam nguyn (thin a nhn),
tuy cng l mt cch gi nhng hm ng mnh l nhiu hn. Bn quen dng cch gi no cng c.

V Tam nguyn thng nht nn s phn on tng hp c 3 trong mnh l hc c mt


nghi v cng quan trng, n l c s qua ta c th ch ra ton b tin , ct hung,
ha phc, thun nghch ca c i ngi.

Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

I- THIN NGUYN : l cc Thin can ca T Tr .


Ngun gc :
Dng s hay thin s (s l) ca H l 1,3,5,7,9. Ngi ta ly s 5 gia cc
dng s , gp i ln bao hm c m ln dng, to ra 10 thin can, gi tt l
10 can. 5 l thin s nn t l thin can; 5 l dng s nn ly can lm tu dng.
10 Thin can dng ch chu k tun hon ca mt tri c nh hng trc tip n s
sinh trng ca vn vt.
S tt
Tn
+/-

1
gip
+

2
t
-

3
Bnh
+

4
inh
-

5
mu
+

6
k
-

7
canh
+

8
tn
-

9
10
nhm qu
+
-

Tu theo can dng hay can m, v cn c vo c tnh ca m dng cng th t


trc sau, ngi ta phn bit :
Gip : l thi k mm mng ca vn vt ny sinh bng dy sng; l cy ln;
t
: kh hu m p, vn vt vui ho ti tt; l loi c;
Bnh : sc nng nhu hun; l la ca mt tri;
inh : nng m khng gt; l la ca n uc hay bp l;
Mu
K

: t cao ro; t thnh quch hoc b ;


: t thp m; t rung vn;

Canh : kh hu thu lim; l ao kim;


Tn : kh hu trong mt; l vng bc trang sc.
Nhm : nc n lm lit; nc sng h;
Qu : m thp t t; nc ma hoc sng ri tng git.
nghi ca thin can i vi con ngi
Trong d on vn mnh, thin can v cng quan trng. Can ngy l mnh ch, nn
nu VT v khng b khc hi th c th dng n lm tiu ch d on tnh tnh ca
ngi y theo ng hnh cu n.
A - Tnh cht ca dng CAN
Cang cng, oai v, bt khut;
C lng trc n; x th khng cu th.
B - Tnh cht ca m CAN
Nhu thun, chi th lc ca ngi ta;
C lng ch k; x th kiu cng, v cng c thi nnh ht; trc li ,
vong nghi.
Nu nguyn cc thin can thun dng (ton l Gip, Bnh, Mu, Canh, Nhm) : ho
hip, khng khi, lm vic mau l, thiu suy xt; tt th qu tt, xu th qu xu, t hm
dng (t ch); mu s ch c tnh v mt mt, khng c lo xa phng b.

Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

Nu nguyn cc thin can thun m (ton l t, inh, K, Tn ,Qu) : m thm, c


nhiu mu k, ch k hi ngi; lm vic chm chp, lo iu ny, ngh iu kia, v nh
kin. a canh ci, thy th khng thng c ngi th li a tng, nnh ht.
Nu nguyn cc thin can m dng iu ho (2 m, 2 dng) : c thun ho,
trung hu, x th khng ng qua bn no (trung dung); quang minh chnh i.
NGHI CA CC THIN CAN
(theo sch Qun th kho d)
Thin
can
Gip
t
Bnh
inh
Mu
K
Canh
Tn
Nhm
Qu

nghi
m ra
ko
t nhin
mnh
rm rp
Ghi nh
chc li
mi
Gnh vc
o, on c

Ch v
vn vt tch ra
vn vt lc ban u c ko ln
vn vt t nhin l ra
vn vt bt u mnh ln
vn vt xum xu
vn vt bt u c hnh th phn bit
vn vt bt u chc li; c qu
vn vt bt u c s thu hoch
Dng kh chi nui dng vn vt
s vt c th o lng c

Theo , ta thy 10 thin can khng c lin quan g n vic mc hay ln ca mt tri; m ch c chu k
tun hon ca mt tri , ni cho ng l ca qu t chung quanh mt tri, mi c nh hng trc tip
n s sinh trng ca vn vt.

S suy on v thin nguyn ch yu thng qua s ho hp, sinh khc cu can ngy
vi 3 can cn li, cng chnh l s phn on s mnh yu, tn hi hay c ch ca 10
thn l ra trn thin can ca T Tr i vi can ngy, tc l TA (xem nht nguyn v 10
thn).
Chng hn di iu kin tin quyt l s VS mnh yu ca T Tr khng b ph, th t
hp cc Thin can ca T Tr nu l ra :
- Thc (Thng) sinh Ti, Ti sinh Quan (St), Quan (St) sinh n ;
- Thc thn ch St, Thng Quan hp St, Thng (Thc) mang n.. .
th thng l t hp tt - mnh ph qu (ph qu l c Lc, c quan chc).
- Nhng t hp khc cn phi cn c vo tnh hnh khc nhau m kt lun.
Gia cc Thin can th c th c tng sinh, tng khc, hoc tng hp, do cc thuc
tnh m dng v ng hnh ca chng, theo nhng qui tc sau y :
1) tng sinh
- gn th mnh, xa th yu;
- cng tnh (m dng) th mnh, khc tnh th yu hn ;
- can sinh kh b gim; can c sinh th kh mnh thm.
2) tng khc
Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

10 thin can i biu cho ng hnh, chia ra lm 2 mc, 2 kim, 2 th, 2 thu, 2 ho.
Kim khc mc,
Mc khc Th,
Th khc Thu,
Thu khc Ha,
Ho khc Kim,

nn
nn
nn
nn
nn

Canh, Tn
Gip, t
Mu, K
Nhm, Qu
Bnh, inh

khc
khc
khc
khc
khc

Gip, t.
Mu, K
Nhm, Qu
Bnh, inh;
Canh, Tn.

Thin can tng khc l ng hnh chin u (nh nhau).


nh hng ca Thin can tng khc : 1 v d l lun :
Canh gp Gip : Canh l ch ng i khc Gip (tm gi l ch khc), Gip chu
khc th bi trn, nhng Canh cng phi tn sc, vy 2 hnh ny b st m. Chng hn
Can nm l Canh, Can thng l Gip,
nu Gip l h thn ca NC th c hi cho NC;
nu Gip l k thn ca NC th li tt p cho NC;
Hng Can khc c nng, c nh, nn c phn bit nh sau (khng k can ngy v n l TA, m ch k
can nm, can thng v can gi thi) :

Nm

Thng

Gi

1
2

Canh
Canh Thn

Gip
Gip Dn

khc nng, v gn
thin khc i xung : qu nng

2 Canh

1 Gip

1 Canh

2 Gip

1 Gip thua cho 1 Canh, nay c


2 Canh, cng nh y cy mc vy
nn khc ny l khc nh.
Canh phi tn sc

5
6

Canh
Canh

Nhm

Gip
Gip

Canh

Bnh

Gip

Canh

Gip

Nhm

Canh

Gip

Bnh

khc nh, v xa
Kim sinh Thu, Thu sinh Mc,(lin
tc sinh) khng gi l khc
Bnh h Gip, chuyn thnh Bnh Canh
tng khc; Canh khng cn khc
Gip na
Thu sinh Mc, Kim khc Mc : cng
vn l tng khc.
Canh khc Gip, Bnh khng gip Gip
c.

10) - nu Can Dng gp can dng m c ng hnh tng khc th tng khc
mnh, nh Canh-Gip, Gip-Mu, Mu -Nhm, Nhm- Bnh, Bnh -Canh;
- nu Can m gp can m m c ng hnh tng khc th cng khc nhng khc
rt nh, v m kh mm do (xem th d v mnh ca mt ng c).

Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

11) a- Can Dng gp can m, hay can m gp can Dng m c ng hnh tng
khc, v Can + l ch khc cn Can m l bn chu khc, th gi l tng hp ch
khng gi l tng khc : nh Canh-t, Gip-K, Bnh-Tn, Nhm-inh, Mu-Qu. 2 can
m dng ny cng nh 2 v chng vy (tham hp vong khc).
Vy trc ht ta nn xem 2 Can c tng sinh khng, nu khng th xt c hp hay khng, chng
no khng c hp th mi xt c khc khng.

b- Can Dng gp can m, hay Can m gp can Dng m c ng hnh tng


khc, v Can m l ch khc cn Can + l bn chu khc, th khng gi l tng hp
m vn l tng khc , nh : Tn-Gip, inh-Canh, Qu-Bnh, t-Mu, K-Nhm,
nhng v m yu dng mnh, nn khc nh lm.
Nn nh :

Hai ct thn tng khc l hung; hai hung thn tng khc l ct;
Hai can tng khc u b tn thng; can b khc tn thng ln hn.
Khc cch Can (v d gia tr nm v tr gi), m Can gia (thng) ho (gii)
ci khc th khng gi l khc na, m l lin tc sinh. V d :
Bnh ho Khc cch Can Canh kim
gia c can mu hay k th , th Ho sinh Th, Th sinh Kim.

Trong khc c hp (tham hp vong khc), hay ci ch khc b hp, hp mt s khc


th khng cn khc na. V d :
Bnh ho Khc Canh kim, nhng trong 4T c Tn, Bnh - Tn hp ho Thu, Thu khc ho,
nn Bnh ho khng khc ni Canh Kim na.

Can ngy b Can khc khc; nhng Can khc li b 1 Can khc ch ng, th Can
ngy khng b khc na.
V d : can ngy Canh, b can thng Bnh khc, nhng Can thng Bnh b can nm Nhm ch
phc. Nh th th khng gi Bnh - Canh khc nhau, m ch gi l Nhm - Bnh khc nhau.

Bn c th l lun tng t cho nhng trng hp tng khc khc.


3) Ng hp ca Thin can
Bng thin can hp ho
Can 1
Can 2
Hnh ho ra
Tnh cht (a)

Gip +
k th
Trung chnh

t Canh +
kim
Nhn nghi

Bnh +
Tn thu
Uy nghim

inh Nhm +
mc
Dm lon

mu +
Qu ho
V tnh

(a) xem bng .


Ng hp ca 2 thin can l s hp tng cp m dng, nh nam n, v chng.
Nu hp ho th hnh ho ra i vi s mnh yu, vng suy ca nht nguyn c mt
vai tr quan trng : n lm tng thm s sinh ph, hay s khc ch i vi nht
nguyn. Tuy nhin, khng c h c hp th ho ngay.
Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

Vy Khi no l hp ho, khi no l ch hp khng ho ?


Trong 4T, khi xt s hp gia 2 Thin can, ta ch xt gia 2 can k st nhau m thi :
a) quan trng nht l xt Can ngy vi 2 can k bn (thng v gi) :
- C Hp hay khng ?
- Nu Hp th c ho hay khng ?
C ho khi no hnh ho ra (x) = hnh ca chi thng (m) : x = m;
nu hp khng ho (x <>m), xt tip xem nu 3 chi cn li (nm, ngy,
gi) nm trong tam hp cc hay tam hi cc trong c 1 chi c hnh
(x), th vn l hp c ho.
V d :
Can ngy l gip ; can thng hoc can gi l k, hoc
Can ngy l k ; can thng hoc can gi l gip
th Gip-K hp, nu ho th s ho Th; ta xt tip :
- nu Chi thng l thn, hay tut hay su hay mi (th) th c hp ho (ho Th);
- nu khng c chi thng nh th, ta cha kt lun l khng hp ho vi, m xem
nu 3 chi cn li (nm, ngy gi) l tam hp hay tam hi cc, v hnh ho ra ( v d
ny l th) l hnh ca 1 trong 3 chi trn, th vn c hp ho (ho Th);
- nu hon ton khng c g ht th kt lun l c hp khng ho.
b) Can nm v can thng hp ho ra hnh (x) = hnh bn kh ca chi nm (y) : x = y l
c ho.
c) Tt c nhng trng hp can hp khc ca 2 can k nhau u l hp khng ha;
ng dng :
hp ho c ng dng trong vic xc nh cch cc khc thng (xem ngoi cch

ho kh ng cch);
V thin can hp ho, hng cui ca bng cho bit tn gi, hay tnh cch ca cc
trng hp.
Tc ng ca thin (can) hp:
- sau khi hp c ha, ta ly hnh ho ra (h) bn, cn 2 hnh u mt tc dng;
- nu ch hp m khng ho th hnh ho l thuyt y (h) ng c lp, khng c
sinh khc i vi nhng can chi khc. Tuy nhin , khi n i vn hay LN no c xut
hin hnh (h) th lc ca n c tng ln.
Tc dng ca Thin can hp ho :
Nu l hp ha tht th c th ph qu n bc cng hu khanh tng;
Nu l hp ha gi th c th hoc m ci hoc i tu.
V tc dng ca Thin can hp ho, xin xem ph lc "Thin can hp ho ", c sp ring d
tra cu, vn dng khi d on. Bn nn xem c khi nim th no l hp ho tht, th no l
hp ho gi.

Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

Ni chung 4T c can hp thng l ngi kt hn sm; ngy nay c th ni l c


quan h nam n sm.
Thin Can ng hp v hiu lc c khc bit tu 12 tit kh (thng). Phn ny c tnh cch
thm cu, bn c th c thm phn ph lc lin h v sau.

Bng THIN CAN HP HO


Can
(+)
gip

Can
(-)
k

ch v
Hnh Tn hp
ha
th
Trung chnh nu ng hnh sinh vng th c ngi tn knh; phc hu;

canh

kim

bnh

tn

thu uy nghim

nu ng hnh sinh vng th b ngoi uy nghi, nghim tc;


c ngi khc n s; nhng cng hay nghin ngp, ham
c bc; a dm (thu);
nu t tuyt c ln St th hay vong n bi nghi; v tnh

inh

nhm

mc

Dm lon

mt sng, thn sc p; a tnh, d rung ng; gp vic th


khng c ch nhng li thch nhan sc; gia phong tp; nng
tnh cch tiu nhn; tham lam , la di;
nu lc tr m bn tri khng vn t th v gi li tt;
ngc li nu lc tr m tt th v gi li h hng;
N : ly chng gi hoc tui cao ly chng khng ci;

ho

V duyn

ngi hoc tt hoc xu;


Can ngy l Mu, c Qu : ngi p , kiu dim; ly v
hay chng p;
Can ngy l Qu , c Mu: dung nhan th l; ly v hay
chng gi

mu qu

thng thn;
nu ng hnh v kh (t tuyt) c ln St th tnh hay gin

Q1-ch06-tamnguyen

Nhn nghi nu ng hnh sinh vng th ct cch thanh t; c ch tin


th;
nu t tuyt c ln St th dng cm hin ngang; a can
thip chuyn ngi

02/01/2005

Bng tng hp m dng ng hnh, thin can, a chi, ma, nhn th,
phng v (y nht)
Ng
hnh
Thin
can
Can
hp
ho
a chi

mc
gip

ho
t

Bnh

th
inh

mu

kim
k

canh

thu
tn

nhm qu

inh - nhm

mu - qu

Gip - k

t - canh

Bnh - tn

dn

ng

Thn su
tut
mi
T - su

thn

tut

Thn - du

t - thn

mo

Chi hp dn - hi
ho
m
+
dng
Tng
gan

Mo - tut
ng - mi
+
-

Ph

mt

rut non
tam tiu

Mu
vng
Phng
v
Bt
qui
Tam
hp cc
Tam
hi cc
Ng
thng
kh

xun

vt
cht

Tim
Tmbo

t
(lch)

du

phi

d
rut
dy
gi
t qu (18 ngy thu

hi

thn
Bng
quang
ng

cui mi mu)

ng

nam

gia

ty

bc

chn tn

ly

cn khn

Cn oi

khm

hi mo mi

dn ng tut

T du su

Thn t thn

Thn
tut
nghi

tr

dn mo thn t ng mi
nhn

tn

phong

th, ho, nhit thp

to

la, sc nng

Vng,
loi

du Hi t su

Hn
kim nc

Xem mnh l xem tt c mi khi cnh cho mt con ngi ; bng ny cho ta mt s ng dng v mt sc
kho (qua cc tng ph); thi gian ng nghim (qua cc a chi / thng mu nm ); tnh tnh (qua
ng thng) ; hng tt, xu (qua phng v), chi hp, tam hp, tam hi, can hp s cho ta nhng hnh
ho, hay hnh vng ng dng vo tt c cc mt. Ngoi ra cng c th ng dng khi d on
bng bt qui.

Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

II - I NGUYN : l cc i chi trong 4T.


Ngun gc :
m s, hay i s (s chn) ca H l 2,4,6,8,10. Ngi ta ly s 6 gia cc m s
, gp i ln bao hm c dng ln m, to ra 12 i chi, gi tt l 12 chi. 6 l i
s nn t l i chi; 6 l m s nn ly chi lm tu m.
12 a chi c lin quan ti s tiu trng m dng ca mt trng. Chu k tun hon
ca mt trng nh hng n s sn sinh ca vn vt.
Bng 12 a chi
Tn t
+/- +
s tt 1

su
2

dn
+
3

mo
4

thn
+
5

t
6

ng
+
7

mi
8

thn du
+
9
10

tut
+
11

hi
12

NGHI CA CC I CHI
(theo sch Qun th kho d)
i
chi
T
Su
Dn
Mo
Thn
T
Ng
Mi
Thn
Du
Tut
Hi

nghi

Ch v

T b, nui dng
kt li
i di, dn dt
i
chn ng
bt u
bt u to ra
m mui
Thn th
gi
dit
ht

mm mng ca vn vt c ny n nh dng kh
Cc mm non tip tc ln ln
mm va mi nt vn ln khi mt t
vn vt i t m ln
vn vt qua chn ng m ln ln
vn vt n y c s bt u
vn vt bt u mc cnh l
m kh bt u c, vn vt hi suy gim
Thn th vn vt trng thnh
vn vt gi dn, thnh thc
vn vt u suy dit
vn vt thu tng v thnh ht cng

nghi ban u ch c th, ch khng lin h g ti 12 con vt nh ta thng bit. Ngi xa


dng 12 con vt (cm tinh, con gip) biu th cho d nh, trong mt x hi nng nghip cn s
khai, con ngi sng vi gia cm, hay gn thin nhin, rng ni, v k c huyn thoi (thn l
rng ). y ta khng cn phi mt th gi o su thm; xin xem phn ph lc.
Khi xt cc a chi, bn nn c hnh i chi trn bn tay (tay tri), v nn thuc lng
cch sp xp, v tr. Khi cha thuc lng th bn nn c trc mt mt hnh
photocopy.

Q1-ch06-tamnguyen

02/01/2005

Ghi nh trn hnh bn tay tri theo bng di y : 4 ct l 4 ngn tay (khng k ngn
ci ) ; cc ngn t ngn tay (v mt trn u ngn tay) tng ng vi cc i chi,
khi u t T, ngn tay p t, theo chiu kim ng h.
T

----------->
Ng Mi

Thn

Thn

Du

Ma

Tut

Dn
ngn
tr

Su T
<---------- !

Hi
ngn
t

chiu dc
: tng ngn cho ta cc cp i chi tng hi ;
dn - t; mo - thn; su - ng; t mi ; hi thn; tut - du.
chiu ngang : cc cp cho ta 2 chi tng hp ;
t -su ; dn - hi ; mo - tut ; thn - du ; t -thn ; ng - mi.
i xng qua tm : cc cp lc xung (dn-thn, t hi, thn tut ...)
hnh bn tay cng gip ta thy ngay : tam hi, tam hp, phng hng v cung

bt qui.
Sp xp trn bn tay cn d vn dng nh cc cp lc xung (i xng), lc hp
(hng ngang), lc hi (hng dc).
Cc i chi c phn ra thnh m, dng, c tnh cht khc nhau :
A- Tnh cht ca dng chi (T , Dn, Thn, Ng, Thn , Tut) : ng, cng
trng, do Ct hay Hung ng nghim mau l; khi gp xung s c tai ha lp tc. Do
khi xem hnh vn nn coi k nhng a chi ny.
B- Tnh cht ca m chi (Su, Mo, T, Mi, Du, Hi) : m thm mm do, nn
Ct hay Hung ng nghim tr, nhng ni chung gp xung l khng tt.
V a chi c n tng nhiu Can (xem bng Can tng n trong i chi), nn s xung , khc,
hnh lm n ng, v c nhiu bin ho, nhng lun lun phi ly bn kh coi trc (l
kh gc - l gc th phi quan trng, v n quyt nh Hnh ca i chi ) . V d :
chi Dn nn coi bn kh Gip trc, ri mi ln lt ti Bnh, Mu.
chi Thn nn coi bn kh Canh trc, ri mi ln lt ti Nhm, Mu.

Khi Bn kh b xung nguyn cc, nu l DT th khng c kin ton, nn b i v tm


ch khc lm DT.

Q1-ch06-tamnguyen

10

02/01/2005

Trong 12 a chi phn thnh m Dng, phi hp vi bng Trng sinh ngi ta chia
ra thnh 3 loi :
T sinh
(TS) : Dn, Thn, T, Hi
T bi
(MD) : T, Ng, Mo, Du
T m
(MO) : Thn, Tut, Su , Mi
Gia cc i chi c nhng tng tc nh : hp, hnh, xung, hi, ph, hoc khng vong.
i Chi trn cc tr, m mi tr tng ng vi 1 trong lc thn (cung), v th nn ch
vai tr cu mi tr; ta s thy r nhng tng tc s tc ng trn lc thn, v d tr
nm l Cung cha m, vy cha m c vn ; tr gi l cung con ci, vy ch xem con
ci.
Tuy nhin, ban u bn ch nn ch trng tm hiu th no l hp, hnh, xung, hi, ph;
trong mi trng hp chng biu th nhng vn g, m cha nn tm hiu chi tit
nh hng ca mi trng hp vo vn mnh vi. S d trnh by lun y l v chng ta
ang kho st v chng m thi, vy phn bn c th lt qua, v tr li c k v sau, khi on
mnh.

1) i chi lc xung

lc xung l : dn thn ; t hi ; thn tut ; su mi ; t ng ; mo du.


Tng xung l i xung, hnh cc i chi trn bn tay cho thy rt r cc Chi i xung.

Tng xung c nghi l tng khc. Nhn hai i chi ta s thy ngay i xung; cn sao
li ni khc ? Bn hy xt cc CAN tng trong 2 i chi y s thy;
v d : T - Ng xung
T
Qu

Ng
inh k

Qu thu khc inh ho


K th khc qu thu;

v d : Dn - Thn xung
Dn
Gip Bnh Mu

Thn
canh nhm mu

Gip mc khc Mu th
Canh kim khc gip mc
Nhm thu khc bnh ho

Ngoi ra, v xung khc cng phi hiu r "xung ln khc" hay ch "xung" m thi.
V d T - Ng tng xung : t xung khc ng; cn ng ch xung t m thi;
Mo - du tng xung : mo xung du, cn du xung khc mo.
Nhn di khi cnh ng hnh bn s phn bit r; v suy lun cho cc cp lc xung
khc; ngoi ra ngi Vit thng nhy cm v t hnh xung, nn ai cng bit 4 cp lc

Q1-ch06-tamnguyen

11

02/01/2005

xung (ni t hnh xung l xung-khc / l t sinh v t bi); cn 2 cp Thn-Tut,


Su-Mi ch c xung m khng khc, v c cng 1 hnh Th ( l t m).
Trn y c chia lc xung thnh t sinh, t bi v t m. nh hng nh sau :
T sinh : gp xung th nng lm, v 4 chi ny thuc v sinh kh, ging nh cy mi
manh nha, cn yu, nu xung th ph v lin.
T bi (Mc dc) : trng kin hn , gp xung nn cn thn, cn nhc hnh no c
thi th thng, hnh no tht thi th bi, rt d phn bit.
T m : l ch b tc, gp xung khng k.
Bn cng nn ghi nh qui lut gn th mnh (nn nng), xa th yu (nn nh); v xung
thun hay xung ngc. Xem 4T sau y :
Bnh ng

canh t

ngy inh mo

k du

T xung ng l ngc; du xung mo l ngc (ngc theo tn ti gia cc tr nm,


thng, ngy, gi; v xung ln khc); y l tng khng tt; cch cc t xung ny rt xu,
v sau bn s gp trong vi v d in hnh.

c bit nu 4T c c t-ng mo-du m xung thun, li c th, c i th l


mnh i qu cch. Nhng c chc triu ngi cha chc c mt.
Khi nghe ni Tng xung l ngi ta c ngay cm tng khng tt, nhng cn phn
bit :
- nu k thn yu, h thn mnh, xung mt k thn lm cho NC c sch s
l tt;
- nu k thn mnh, h thn yu, xung mt h thn lm cho NC xu thm.
vy trong 4T gp xung th c ct c hung : Xung mt phc thn (v d h thn, DT, hay
lc) th hung; xung mt hung thn (v d k thn, KV) th ct.

Khi a chi gp xung khc nn tht ch lc vn dng on mnh , kt hp vi vai tr


ca mi tr (cung lc thn).

v nn nh " B xung nhng c khng vong th xu ho thnh tt; ho bin thnh


phc".
Hu qu cu xung:
- T Ng xung
: thn lc no cng lo lng, bt an.
- Su Mi xung
: mi vic b tr, khng c nhanh chng theo mun; vic
g cng trc tr;
- Dn Thn xung : a tnh a cm;
- T hi xung
: ham lm; ham gip ngi;
- Mo Du xung
: lc no cng lo bun, tht tn bi c; hay bi phn ngi
thn;
- Thn Tut xung : ham sc dc; gia nh tan nt (khc ngi thn, lm thng
tn con ci); au m; cht non; n b hi chng khc con.
Ch : T-Ng, Mo -Du tng xung th xung mnh (v l 4 phng chnh), nn ngi y hay thay i
ch ; cn ngh nghip vn nh c;
Q1-ch06-tamnguyen

12

02/01/2005

Dn-Thn, T-Hi tng xung, l xung va (4 hng ph), xung v ngh nghip v ch ; c hai
u thay i;
Thn -Tut , Su- Mi tng xung : hu nh khng xung; y l xung v ngh nghip; ngh thay
i, nhng ch khng thay i.

- bt c chi tr no xung vi ngy hoc thng, hay ni chung nu 4T c xung :


khng chung vi cha m c.
- hai tr c cng Thin can, m i chi xung nhau : lao kh, ph tan t nghip;
- Chi nm xung chi thng : sm xa gia nh, sng tha hng; cha m / anh em
c ngi mt sm.
- Nm - Ngy xung : bt ho vi ngi thn;
- Nm - Ngy - Gi xung : khc con; cha m con ci bt ho;
- Nm - Gi xung : bt ho vi con ci;
- Nm xung Thng - Ngy - Gi : tnh th bo, hoc hay bnh tt
- Thng-Ngy-Gi , hoc Nm-Gi xung : tnh cung bo; vong n bi nghi; sut
i gp chuyn khng may; hoc mc bnh hon;
- Chi thng xung chi ngy : hay xc phm cha m, anh em; ngi phi ngu vi
cha m / anh em ca mnh khng ho thun;
- Chi ngy xung chi gi
: khc v con ; ngi phi ngu v con c ngi b
mt; c th c 2 v/chng; hoc c con d bo; chung cuc vn khng tt;
thng c tai hi v gia nh; bn thn cht bt c k t; cht trong tai
nn.
- Thc thn b xung
b; xung khc con.
- Chnh quan b xung
- Chnh ti b xung

: s sinh cha m i kh; m khng sa cho con


: tinh thn khng yn, hay s hi;
: tm tr phin no;

N mnh:
- chi ngy = Thn; chi gi = Tut, hoc ngc li : thng sng c qu;
- 4T c Quan hoc St hay Thc, nu c chi cng tr b chi khc trong 4T xung
hoc hnh : khc hi chng con;
- 4T c nhiu n, cc Chi hnh xung ln nhau, nu khng c Thc thn : thng
b hm sng trong cnh bn cng.
2) a chi lc hp
Hp l ho hp, m - Dng 2 kh tng ho vi nhau. Trong kh, s dng lm ch,
to ho cho 2 kh ny tng hp k nh v chng, phi hp vi nhau thnh s.
Trong 4T nu c 2 i chi hp nhau th c nghi l tt ; nhng cn phn bit :
1) Trong hp c khc : trc tt sau xu ; trc nng sau lnh ; trc hp sau tan.
l trng hp ca quan h bn b hay v chng, lc bt u th rt tt , nhng v
sau th ci v, v chng ly hn, bn b chia r. V d :
T - su
: thu - th
Mo - tut : mc - th
t - thn
: ho - kim.
2) Trong hp c sinh : quan h bn b hay v chng ngy cng tt hn. V d :
Q1-ch06-tamnguyen

13

02/01/2005

dn - hi
thn - du
ng - mi

: mc - thu
: th - kim
: ho - th.

Trong MC, gp lc hp nhiu l ngi khng c i ch, nhng c n nh.


Bng i chi lc hp
(c theo chiu dc / ct)

chi 1

dn

mo

thn

ng

chi 2

su

hi

tut

du

thn

mi

Hnh ho

th

mc

ho

kim

thu

th (1)

(1) c sch cho rng ng l thi dng (mt tri) , mi l thi m (mt trng), hp nhau ho Ho chiu sng.

Qui tc a chi ha hp gia 2 chi : nu


- khng nm st bn m hp th gi l hp xa, lc yu, khng thnh kh ;
- k st bn : nu hp ha ra hnh (x) = hnh ca can l trn 1 trong 2 chi (y) :
x = y l hp ho;
nu khng : go l hp m khng ho .
Ch : c sch cho rng 2 thin can hp th ho ngay v ch c 2 (ng) hnh, cn a chi th hp nhng
khng th ho c, v trong a ch c cha nhiu thin can, c hnh khc nhau.

Tc ng ca a (chi) hp :
- sau khi hp c ha, ta ly hnh ho ra (h) bn, cn 2 hnh u mt tc dng;
- nu ch hp m khng ho th hnh ho l thuyt y (h) ng c lp, khng c
sinh khc hoc hnh xung i vi nhng can chi khc. Tuy nhin , khi n i vn hay
LN no c xut hin hnh (h) th lc hp ca n c tng ln.
3) a chi tam hp
Tam hp ho cc gi tt l tam hp cc (THC) l 3 chi Sinh, Vng, M ca 1 HNH. V
d Hnh Ho TS Dn, V Ng, v M Tut nn Dn-Ng-Tut hp thnh Ho
cc. Nhng ci khc cng tng t.
Dn - Ng - Tut
Hi - Mo - Mi
Thn - T Thn
T - Du - Su

:
:
:
:

ho
mc
thu
kim

Khi c tam hp ho cc th hnh ca cc rt mnh. Tm thi ta chp nhn THC th ho


ra 1 hnh no ngay.
Nhng v sau ta s thy cc a chi trong 4T tam hp tu 12 tit kh (thng) m c ho hay khng.
thm cu phn ny, bn c th c phn ph lc lin h, tht ra cng khng cn thit my.

Q1-ch06-tamnguyen

14

02/01/2005

12 i chi c 12 : 3 = 4 THC , ch c 4 hnh Kim, mc, thu, ho m khng c Th. Bn


c th t hi ti sao ? Trng hp ny sch Tam mnh thng hi gii thch nh sau :

"Ng hnh khng ni n Th m 4 hnh u tr thnh Th cc; vn vt u tr


v vi t". Nu c c thn tut su mi th ng nhin mnh c Th cc.
THC c ct, c hung :
1) hp ho sinh : tt. V d 1 4T :
canh thn

t du

ngy gip thn

gip t

sinh thng Du, kim vng; Mc t a;


chi ngy Thn th khc T thu ca gi, nn T thu khng gip cu c Mc;
can ngy v can gi Gip mc, can thng t mc u b Kim vng khc, li khng
c Thu sinh (b khc v sinh) nn l tng xu.
Nhng nh thn-t-thn tam hp Thu cc, Thu li c Kim ca tr nm (Canh) v
lnh thng (du) sinh cho; nn Thu vng sinh Mc, vy l iu tt; tc l b
khc nhng c cu.

Trng hp ny gi l hp ho sinh (cho Thn / TA).


2) hp ho khc : xu. V d 1 4T :
canh thn

mu t

ngy bnh ng

nhm thn

sinh thng T nn Thu vng; can ngy bnh ho t a, li b Thu vng khc l
tng rt xu;
th, thn-t-thn tam hp Thu cc, li thm cho Thu khc Can ngy Bnh
ho, v chi ngy Ng ho;
Ho b khc v sinh, khng c cu, nghi l xu cng thm xu.

Trng hp ny gi l hp ho khc (Thn / TA).


Hu qu cu chi hp :
Phm nhng ngi c THC hay lc hp thng c dng ngi thanh t, t th p;
thn kh n nh; lng d ngay thng; thng minh, tho vt, ton din, nhanh chng.
Nam : thng thanh t;
N
: a dm; nn n king k tam, lc hp.
Nu hp ho sinh : ngi y gp vic g cng toi nguyn; nhiu ti nng; ni nng vui
v lu lot; khng ci v; c qu nhn thn phc; sut i phc hu (i chi hp cc l phc
c); nhng i khi cng hay xy ra nhng vic xu .
Nu hp ho KHC : ngi y thng gp hung ln st; cng nng ng th cng tn
tht; nhiu vic xu dn dp; c th xy ra tai nn gh gm.
Ngi c tam hp, lc hp :

Q1-ch06-tamnguyen

15

02/01/2005

nu t tuyt (ly hnh cu hp so vi chi thng ?/ hay phi hnh Can Ngy vi
chi cu Hp, theo bng TS) : hay hnh ng nhng t thnh cng; tinh thn
r, th lu, t bn b; ch thp km; lng d hp hi; thch tiu nhn khng
a qun t; c i thp hn;
nu Kin lc (LQ) th c phc ngoi mun;
nu hp vi qu nhn, Chnh n th c phc, c qu nhn nng , bt;
nu Hp vi Thc thn th y lc phong ph;
nu Hp vi i hao th l ngi v l; ni nng th tc; thch tiu nhn khng
a qun t;
nu c thm hm tr th t thng , gian c, dm lon, tham , bt lng;
THC ho Ti th ti
Ho Quan
Ho n
Ho St

vng
th
th
th

(Ti cc);
quan vng (quan cc);
vn th vng (n cc): khoa bng;
st vng (St cc);

tm li ho ra ct th cng ct; ho ra hung th cng hung.


4) a chi tam hi
l 3 v tr cng nm v 1 phng ca mi (ng) hnh.
Dn - mo - Thn : mc / phng ng
T - ng - mi
: ho / phng nam
Thn - du - tut : kim / phng ty
hi t - su
: thu / phng bc.

Khi c tam hi cc, th hnh ca cc rt mnh, cn mnh hn c tam hp cc na, c


bit mnh v 1 phng.
5) a chi lc hi (tng hi)
l : dn - t;

mo - thn; su - ng;

t mi ;

hi thn;

tut - du.

Hi l tng hi vi nhau, biu tng cho s k, ghen ght, bt mn, ch v lm hi


cho bn thn; c c; ngi thn trong gia nh b tn tht; ca ci mt mt. N rt k
gp.
Nu sinh vng th cn ;
Nu t tuyt t c khi t vn cht mt cch th thm (nh sao Ho k trong
khoa t vi).
T Mi hi

: anh em bt ho, khng gip ln nhau ;


da tht kh khan;
Su- Ng hi, Mo- Thn hi, nu gp :
TS, hoc V, hoc LQ
: tnh hay gin di ; lm vic khng nhn ni, chng
chn ;
Suy, BH, TU, TT
: b thng n tn tt ;
Dn-T hi
: v gi b ph tt (khng lm vic c na); nu
trong 4T c nhiu hnh Kim th bnh tt y thn;
Q1-ch06-tamnguyen

16

02/01/2005

Du-Tut hi , Thn Hi hi
nht c.
Ngy Du - gi Tut
Chi thng hi Chi tr khc

: xung khc h hng ; cm ic, hoc mt c nhiu


: v gi c th b cm ic ; u mt c so ;
: khc hi v con anh em ; sng c c ; bc mnh;

Trong lc hi th xu nht l ngy - gi tng hi :


- v gi th tn tt khng ni nng t,
- nu cn gp knh dng th c th b cht hay ho v tn, n hay th d.
Ngoi ra tng hi cng c nghi l tng khc ; v d 4T :
Bnh thn
T - mi

t mi

ngy mu t

inh t

tng hi; Mi th khc T thu.

Tng hi ng nhin l khng tt, nhng phi xem n c b ch ng khng; nu c


th khng sao.
6) i chi tam hnh (tng hnh)
Hnh l do mn cc (y qu), y qu t s a n s tn ha. Gia cc a chi c 3
hnh (gi l tam hnh) :xp vo tng cp theo cc v phng hng, th c 1 hnh mn

cc, nn hnh.
Hng th 3 ca bng cho ta tn gi ca hnh .
dn
ng
t
ng
Tr
t
th
hnh
ho mn cc

tut
mi
V
n

t
du
thn du
Tr
t
th
hnh
Kim mn cc

su
tut
V
n

thn t
dn
mo
Tr
V
th
l
thy mn cc

thn
thn
t
hnh

hi
mo
hi
t
t
V
hnh l
mc mn cc

mi
su
V
n

6.1) Dn-T-Thn : hnh tr th


4T c hnh ny th : Tnh tnh t c, hay lm qu ti nng ca mnh cho nn cng vic
lm n d tht bi;
Cc tr c chi hnh nhau, li c :
TS hay Q hoc LQ, V : tnh tnh cng ngh; kh sc trng quang nhun;
T hoc Tuyt : gio hot thp hn ; hay bnh tt hoc gp tai ng;
N : phi sng c qu.
Mnh qu th hiu st, thch cng danh.
Mnh tin th li ni v vic lm tri ngc nhau; tham lam.
6.2) Su - Tut - Mi : hnh v n
4T c hnh ny (hoc gp Tu vn tng hnh) th :Tnh tnh him c, vong n bi
nghi, lnh m, kh khan; hoc b ngi lm hi, hoc gp vic xu.
Cc tr c chi hnh nhau, li c :
TS hay Q hoc LQ, V : l ngi c tinh thn cao thng, my rm mt to,
ngay thng;
T hoc Tuyt : him c; ly on bo n. N mnh : thng b h thai.
Q1-ch06-tamnguyen

17

02/01/2005

Mnh qu th thanh lim chnh trc, c ngi ta qu mn.


Mnh tin th thng hay phm php, b hnh pht.
6.3) T - Mo : hnh v l
T thuc thu, Mo thuc mc; 2 hnh ny u thuc hm tr, o hoa, tnh dm dc
nn t l nghi.
4T c hnh ny th :
- Thiu tnh c lp t ch; hnh ng c u khng c ui, c chp, thnh kin;
thng ri vo hon cnh kh khn; dung mo xu x; ni tm c c .
- Tnh tnh hung bo, khng bit l nghi; bt ho vi mi ngi; bn b ght b;
- T hoc Tuyt cng tr : bt hiu vi cha m; bt vi anh em; khc hi b
con h hng; nng cn; nu nng th c th b bnh tt.
- N : khc hi chng con; h thai.
Ngy sinh gp : v hoc chng c bnh;
Gi sinh gp : con ci bnh tt, yu ui;
6.4) T hnh : Thn - Thn; Ng - Ng; Du - Du; Hi - Hi.

T th mnh ng loi tng tn, nhng trong NC nh hng rt t, c khi b qua


khng cn lun ti.
4T c hnh ny th t tn t i, nhng tinh thn li bt nht; khng t quyt on
c vic g; lm vic hay sa i; dung mo xu; hay c chp; bng d him c; coi
thng mi ngi; hay lm vo cnh cng kh;
- T hoc Tuyt cng tr : hiu bit nng cn; mc ph tt.
- Chi gi vi bt c chi tr khc hnh nhau : con hay mc bnh v m yu;
- Chi ngy vi bt c chi tr khc hnh nhau : v (hay chng) m au lun.
Ch : Trong 4T nu c 2 loi tng hnh th ci xu cng nng; nhng nu mnh tt

th ngc li cng thm tt (nhc li : qu mnh th thng phi c quyn, st, hnh).
7) Tng ph :
4T c cc i chi tng ph th :
- Thng-Ngy ph : khc v / chng; v chng sm chia li;
- Chi Nm tng ph vi Chi tr khc : sm khc cha m;
- Chi Thng tng ph vi Chi tr khc : cuc i thng trm; c nhiu bin
chuyn bt ng;
- Chi Ngy tng ph vi Chi tr khc : sng c c, khng c v con bn cnh;
- Chi Nm tng ph vi Chi tr khc : n gi vn phi lo bun;

Q1-ch06-tamnguyen

18

02/01/2005

Bng tm tt ton b : i chi hp, xung, hnh, hi, ph


t
t
su

su
hp

dn

mo thn t
hnh

hp

ph

dn

thn

hi
ph

hi

Xung hi

mi

hi

Hnh
xung

hp

Hnh hp
Hnh
ph

hp
hnh
ph

hi

Xung hp

Q1-ch06-tamnguyen

xung

hp

hnh

hp
hp
ph

xung

hp
hnh
ph

Hnh
Xung

hi

hp
ph
xung hp

hnh

ph

ph

tut hi

hnh

ph

Hnh
Xung

thn

thn du
ph

Hnh
xung

Hnh
hi

ng

tut

hi
hnh

mo hnh

du

ng mi
xung hi

hnh

xung

Hnh
ph
xung

19

hi

hi
hi

hnh

02/01/2005

III- NHN NGUYN :


Mi a chi u c cha Can, nhng s lng khng ging nhau ( t 1 n 3).
Bng a chi tng Can (cha can)
a chi
t
su
dn
mo
thn
t
ng
mi
thn
du
tut
hi

Bn kh
qu
k
gip
t
mu
bnh
inh
k
canh
tn
mu
nhm

Trung kh D kh
tn
bnh

qu
mu

qu
canh
k
t
nhm

t
mu

inh
gip

inh
mu
tn

Cc ng hnh _th hin qua Can m a chi tng cha_ gi l nhn nguyn, rt quan
trng trong d on theo 4T, n lm ch v mnh, nn cn gi l thn nm s vic.

ng dng cu nhn nguyn (can tng trong i chi):


a) Cc thin can cha trong a chi ny cng c phi vi Can ngy, xc nh 10
thn cu a chi cu mi tr hay ca i vn, theo cng mt nguyn tc (xem bng 10
thn). Can ca bn kh chi ngy ca mi tr quan trng nht.

b) nh ng hnh KH hay M (thp, t):


i chi ng ring khng cho ta thy kh hay m (t), nhng xt cc can tng, qua
ng hnh, ta c th bit c n t hay kh. Ta c bng sau y :
T
Su
Dn
Mo
Thn
T
Ng
Mi
Thn
Du
Tut
Hi

(Qu)
(k, tn, qu)
(gip, bnh, mu)
(t)
(mu, t, qu)
(bnh, mu, canh)
(inh, k)
(k, t, inh)
(canh, mu, nhm)
(Tn)
(mu, inh, tn)
(Nhm, gip)

thp
thp kim, thp Th
kh mc, kh Th
trung ho
thp mc, thpTh
kh Th, kh Kim
kh Th
kh mc, kh Th
thp kim, thpTh
trung ho
kh Th, kh Kim
thp mc

(thun thu)
v c Qu
thu
v c Bnh
ho
(thun mc)
v c Qu
thu
v c Bnh
ho
v c inh
ho
v c inh
ho
v c Nhm thu
(thun kim)
v c inh
ho
v c Nhm.

v d :
Q1-ch06-tamnguyen

20

02/01/2005

su th v thn th l t t, v n c cha qu thu;


mi th v tut th l t kh, v n c cha inh ho.

vy ch vi tng : Th khc Thu, v t t (su, thn) khng khc Thu !


IV- QUAN H GIA CAN CHI
Trn y ta xt cc tng quan gia cc Can, v gia cc Chi (sinh, khc,
hp) quan h gia ng hnh cu chng; nhc li nguyn tc cn bn l :
- gn th mnh, xa th yu;
- cng tnh (m, dng) th mnh, khc tnh th yu hn ;
- l (trn Can) th d b tc ng hn l n (trong i chi) ;

Mt Can tng ng vi 1 hnh, mt Chi tng ng vi 1 hnh, v v th chng cng


thuc 1 phng v no (xem bng tng hp).
Nay ta xt cc tng quan gia cc Can-Chi theo mt khi cnh khc, cng da trn
quan h gia ng hnh.
Mt Can hay mt Chi ring r s khng c tc dng g my, nhng nu phi hp vi
nhau, s ny sinh ra nhiu iu th v trong mnh l hc, v s tng tc s lm bin
i quan h ng hnh, do tc ng ln mnh vn.
1) S che / ch ln nhau ca Can / Chi
Trong d on theo 4T, d l can chi ca 4T, hay ca i vn, hay ca LN, gia chng
l 1 chnh th c quan h hu c vi nhau, l Tri che t ch:

a) Thin can che trm a chi :


V d : Nu trong 1 mnh c a chi dn hoc mo (mc) l rt quan trng (v d n l
dng thn), th cc thin can gip, t (cng ng hnh vi a chi ny) hoc nhm, qu
(ng hnh sinh cho a chi ny) l thin can che trm khin cho dn hoc mo c SV
; cn nu gp phi Canh,Tn (hnh khc hnh ca a chi ny) che trm th s b khc
hi.

b) a chi mang ch thin can :


V d : Nu can ngy (mnh ch - rt quan trng) l gip hoc t (mc), v trong cc
a chi c dn, mo (mc) cha Gip, t tr gip; hi, t (thu) tng sinh cho Gip t,
th c th khin cho "Thn" c SV ; rt king gp nhng a chi Thn, Du (Kim) v
Can ngy Mc s b khc thng.
Vy mi quan h che hay ch c th khin cho 1 hnh no mnh ln hoc yu i.
2) Trong 4T, Cc thin can v a chi cng lai th lin quan gc r vi nhau

a) Thin can thng gc a chi . V d : Gip c trong Dn (n l bn kh - kh gc ca Dn) ; t c trong Mo (n l bn kh - kh gc - ca Mo).


- Trong 4T khi Gip gp Dn th kh gc ca Gip mc s c sinh ph, gc ca thin
can Gip s c bn cht.

Q1-ch06-tamnguyen

21

02/01/2005

- khi Gip gp Mo th kh gc t mc cha trong Mo, tuy cng loi, nhng gc ca


thin can Gip s khng c bn cht bng Gip trong Dn.

a chi khi gp XUNG KHC th gc ca Thin can d b nh bt.

Do khi on vn
mnh phi tht ch n i vn, lu nin xung khc t tr, v thng l lc vic xu xy ra.

b) Ngc li, a chi c s h gip ngm ca thin can ; nu thin can gp sinh ph
th a chi c s h gip ngm cng mnh ; nu thin can b Khc th a chi c s
h gip ngm s suy yu ;
Mi quan h che / ch, c gc / h gip ngm i vi s cn bng chung ca 4T c mt
vai tr v cng quan trng trong vic lun on.
- Thin can ch v tri, ch v ng, l r ra bn ngoi, ng l c hnh vi.
- a chi ch v t, ch v tnh, tng n pha di, nm im ch x dng.
- CAN ch v mt ci, cn CHI ch v nhiu ci tng n.
Thin can tnh cht n thun (v ch c 1 hnh), cn a chi tnh cht phc tp (v tng
cha t 1 ti 3 hnh). V th Ct hung ca Thin can th r rng, d thy; cn ct hung
ca a chi th m tng kh thy; ngay mt lc kh nhn ra ho phc : tu vn n
m ct hung cn cha r.
Thin can v a chi tng phi th a chi l gc ca Thin can; Thin can l ngn ca
a chi. Thin can ch c tc ng sinh / khc, cn a chi cn c vai tr iu ng, nht
l cn khi n b xung, hay hnh. Vy tnh quan trng ca a chi ln hn Thin can.
Cn nh k.
* a chi trc nm l Thi tu, ch t quyn sinh st ca 12 thng ;
* a chi trc thng l lnh thng, ch t quyn sinh st ca 1 thng trn ng
hnh; Trn y khi ni v lnh thng ni v im ny.
Thin can khng c c quyn .
S sp xp t hp Thin can , a chi trong t tr ca thi im sinh (nm thng ngy
gi - t tr) khng nhng biu th nh hng ca m Dng, Ng hnh sinh khc ch
ho i vi con ngi, m cn ni ln con ngi cng ging vn vt, u c qu trnh
sinh ra, pht trin, hng, suy, t vong. Qu trnh ny cn gi l Vn kh.
S sp xp t tr gi l MNH, ly cc giai on tri qua ca cuc i gi l VN. Hai
ci kt hp vi nhau gi l MNH VN. Tt nhin, khi mun bit Mnh-Vn ca 1 ngi
tt hay xu, th va phi xem t hp sp xp t tr, va phi xem hnh vn :







t hp T tr tt, hnh vn cng tt : l tt nht;


t hp T tr tt, hnh vn khng tt : kh khn gp phi l tm thi;
t hp T tr khng tt, hnh vn km : xu cng thm xu, chng khc
g tri tuyt li cn thm sng, nh dt gp ma to;
t hp T tr khng tt, hnh vn tt : ci tt khng bn;
Mnh / Vn so snh vi nhau th ng nhin mnh tt l tt nht.

3) Ma Vng ca 5 kh Can Chi


Q1-ch06-tamnguyen

(xem trong bng tng hp)


22

02/01/2005

***
Ngoi ra, trong cc khoa bi ton c ca trung hoa , ngi ta lun lun phi dng n bng np m 60
hoa gip v bng SINH VNG T TUYT ca 10 thin can, cng l nhng kt tinh ca quan h
gia Can v Chi, v CNG KHNG THOT KHI NG HNH. Do ta cn xt k 2 bng ny.

BNG NP M 60 HOA GIP


m dng ng hnh l kh, rt tru tng, biu hin qua tng quan tng cp CANCHI _ bt c l nm thng ngy hay gi _ gi l np m, cho nn ngi xa mn
nhng hnh thi rt r rng ca vn vt v (xem cc tn np m trong bng, u
theo ng hnh; tn ny nu l cu cp Can-Chi tr nm th gi l i mnh, mnh, hay
mnh nm - rt quen thuc vi chng ta, v d i hi thu, sa trung kim, ).
Bng lc gip di y c th dng np m cho cc cp l can chi ca :
nm sinh
: cho ta bit tn v hnh ca mnh (mnh nm, i mnh). y l
ng dng thng dng nht (*).

thai nguyn : np m so snh vi i mnh (xem mc Thai nguyn).


thai tc
: khng quan trng lm, ta khng xt.
i vn
: np m so snh vn vi i mnh;
v..v...

n nhn mnh mt nguyn th ng hnh cu mi tr, hay thai nguyn, cung mnh,
i vn, tiu vn, lu nin.
(*) Bng ny ly nm sinh trong 60 nm phn loi mnh theo ng hnh : kim, mc, thu, ho, th.
Mi hnh l 1 mnh, 2 nm lin tc c cng mt hnh. N c tm quan trng c bit trong cc khoa bi

ton c i ca Trung hoa.

Q1-ch06-tamnguyen

23

02/01/2005

Bng 60 Hoa gip


s th t
slg
can
1
gip
2
t
3
bnh
4
inh
5
mu
6
k
7
canh
8
tn
9
nhm
10
qu
11
gip
12
t
13
bnh
14
inh
15
mu
16
k
17
canh
18
tn
19
nhm
20
qu
21
gip
22
t
23
bnh
24
inh
25
mu
26
k
27
canh
28
tn
29
nhm
30
qu
31
gip
32
t
33
bnh
34
inh
35
mu
36
k
37
canh
38
tn
39
nhm
40
qu
41
gip
42
t

chi
t
su
dn
mo
thn
t
ng
mi
thn
du
tut
hi
t
su
dn
mo
thn
t
ng
mi
thn
du
tut
hi
t
su
dn
mo
thn
t
ng
mi
thn
du
tut
hi
t
su
dn
mo
thn
t

tn np m
hi trung

ng hnh
kim

nghi
vng di bin

l trung

ho

la trong l

i lm

mc

cy trong rng ln

l bng

th

t bn ng

kim phong

kim

vng mi kim

sn u

ho

la u ni

gin h

thu

nc di khe

thnh u

th

t trn mt thnh

bch lp

kim

vng trong nn trng

dng liu

mc

g cy dng liu

tuyn trung

thu

nc sui

c thng

th

t trn nc nh

tch lch

ho

la sm st

tng bch

mc

g cy tng bch

trng lu

thu

nc chy mi

sa trung

kim

vng trong ct

sn h

ho

la di ni

bnh a

mc

cy ng bng

bch thng

th

t trn vch

kim bc

kim

vng thp mng

ph ng

ho

la trong n

43
44
45
46
47
48
49

ng
mi
thn
du
tut
hi
t

thin h

thu

nc sng thin h (trn tri)

i dch

th

t thuc khu ln

thoa xuyn

kim

vng lm thoa xuyn ( trang sc)

tang

mc

g cy du (nui tm)

bnh
inh
mu
k
canh
tn
nhm

Q1-ch06-tamnguyen

24

02/01/2005

50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60

qu
gip
t
bnh
inh
mu
k
canh
tn
nhm
qu

su
dn
mo
thn
t
ng
mi
thn
du
tut
hi

i kh

thu

nc di khe ln

sa trung

th

t ln trong ct

thin thng

ho

la trn tri

thch lu

mc

g cy thch lu

i hi

thu

nc bin ln

ng dng : Bng 60 hoa gip thng c dng so tui 2 ngi A v B, trong hn


nhn, hay trong i tc, hn hp v..v..
1- So tui, cn c trn tr nm hay i mnh cu hai ngi :
V quan h gia ngi v ngi , nh gia cha m, v chng, cha con, m con ; anh
em, bn b hay ngi i tc , ra sao ; trng kh gia 2 ngi l tng sinh,
tng hp, hay tng khc, tng xung u c th thng qua m thy r.
Ci kh ca n l lm sao nm c chnh xc mc ng hnh mnh yu v sinh khc
gi 2 tui n u.

So tui c ng dng trong hn nhn , hoc thu mn nhn vin, hoc chn ngi
hn hp, ngi i tc.
Tng sinh, tng khc ca m dng, ng hnh ng nhin c nh hng rt quyt
nh n cuc i con ngi; thng thng, sinh nhiu l tt, khc nhiu l bt li.
Nhng trong vic xem mi quan h gia ngi ny vi ngi khc, c bit l quan
h v chng, ta phi cn nhc k lng :
- ng nhin nm mnh gp tng sinh l tt;
- cn nu nm mnh gp tng khc th va phi xem :
* khc nhiu hay khc t;
* c th khc c khng ?
* ngoi ra cn phi xem t hp sp xp t tr ca 2 ngi, tng sinh,
tng khc, tng hp ra sao,
ch khng th c thy nm mnh gp tng khc vi cho l xu, v nh
th l xt khng ton din.
ng dng : mun bit quan h gia 1 ngi sinh nm AB v 1 ngi sinh nm CD ra
sao ta phi tm nm mnh ca 2 ngi ri so snh , nu :
Tng sinh : c li, quan h s tt
Tng khc : khng li
Ging nhau : km hn tng sinh
V d : mun bit quan h gia 1 ngi sinh nm gip thn (ph ng ho) v 1 ngi
k du (i dch th) , ho - th tng sinh nn tt.

Q1-ch06-tamnguyen

25

02/01/2005

Quan h nu l gia i bn nam v n, hay v hn nhn m xt thm th 2 thin


can Gip K tng hp ; a chi thn du cng tng hp ; nm mnh ho th tng
sinh, tc l phi hn hp tm ... (xem thm mc phi hn).
2- xem tnh tnh, tnh cch con ngi theo Nm mnh :
Qua bng 60 hoa gip ta bit c nm mnh (i mnh / can-chi nm sinh) thuc ng
hnh no; mi hnh cng hm cha tnh tnh ca ngi :
mnh KIM :
- n ni nghi kh;
- nu t tr Kim nhiu , kim vng : tnh cch cng trc, nhng d b gy;
mnh HA :
- l ngi l nghi, i vi ngi khc nh nhn l ; gp vic hay l s;
- Ha nhiu, ho vng : tnh gp v nng , d lm hng vic;
mnh TH :
- trng ch tn; ni n u lm n y;
- Th nhiu, Th vng : hay trm tnh, khng nng ng, do hay b mt
thi c.
mnh MC :
- hin t, lng thin, lng bao dung;
- MC nhiu, MC vng : tnh cch bt khut, c bit l ngi mnh tng
bch mc, hay tang mc th "th cht ch khng chu sng qu ";
loi ngi ny thch hp vi binh nghip, lm lnh trinh st, hoc nhn
vin c bit.
mnh THY :
- l ngi tr tu, thng minh ham hc; nhng i khng bng phng m khc
khuu, tri qua nhiu gian kh (hnh nh ca ging nc chy);
- Thy nhiu, thy vng th tnh tnh nng gt, hung bo, d gy tai ha (hnh
nh ca i hng thu).
Bn c th nhy ngay n ph lc "a mnh : tnh tnh v vn mng" c thm thng
tin khi qut, nhng phong ph v cc loi mnh trn y, tuy rng ch l loi "ngoi
khoa" so vi T Bnh.
3- Nhng ng dng khc :
Bng 60 Gip T khng nhng l tiu ch thng tin ca con ngi, m cng l tiu ch
thng tin hng suy ca mun vt, mun vic trong t nhin, ngay c i vi mt quc
gia cng th.
C 2 nm lm thnh 1 nm mnh, tt hoc xu (ct hung ho phc):
i vi vn mnh ca t nc ;
i vi vn mnh ca con ngi ;
ty theo nm no (gi l lu nin), v d nm 2003 l Qu mi dng liu mc.
Q1-ch06-tamnguyen

26

02/01/2005

1) i vi mnh cu 1 ngi : xem ph lc lin h;


2) cho mt quc gia : chng hn nm mu thn 1988 :
- l nm "mc rng xanh" , nm mnh ca n l mnh mc;
- can chi nm "mu thn" u l Th;
- nm mnh (mc) khc can chi nm (th) gi l "nm mnh t hnh tng
khc", cho nn nm y Trung quc xy ra rt nhiu thin tai .
nm 1989 (k t) cng l nm "mc rng xanh", nm mnh Mc khc Can nm Th, do tnh hnh
vn cha bin chuyn tt, tai ho so vi nm 1988 cng thm nghim trng.

3) Khi cu xt tng quan gia Mnh v Vn ca 1 ngi : ta phi np m theo 60


hoa gip, tm hnh ca mnh theo can-chi nm, v hnh ca Vn theo can-chi Vn,
ri xem tng sinh, tng khc gia 2 hnh m phn on :
Vn sinh mnh
: l vn tt,
Vn v mnh cng loi
: vn tt nht
vn khc mnh
: vn khng c li
mnh sinh vn
: vn khng c li.
Ngoi ra, hnh vn tt hay xu phi xem bng SINH VNG T TUYT, ly hnh cu
DT lm ch phi vi Chi cc i vn, Lu nin . (chng ta s tr li nhng vn ny trong
cc chng mc lin h; y bn ch nn c lt qua c khi nim thi).

4) Tng t, khi so snh gia Thai nguyn v Nm mnh, cng phi np m 2 ci


ri so snh :
o Thai nguyn sinh mnh : l mnh tt,
o Thai nguyn khc mnh : khng c li cho mnh .
(ch : y l phng php u sinh, dng ch dn (gii nn) nhng ngi
hu sinh v dng chn ng thng th thai).
(xem thm chng 12 xc nh vn trnh)

5) Cng th, khi so snh gia Cung mnh v Nm mnh, cng phi np m 2 ci
ri so snh :
- Cung mnh sinh mnh
: l tt cho mnh,
- Cung mnh khc mnh
: khng c li cho mnh.
(xem thm chng 12 xc nh vn trnh)

6) Ngoi ra, 2 ct CAN,CHI ca bng theo mt th t nht nh, c chu k 60 ln,


cng cho ta bit can, chi ca mi tr nm, thng, ngy, gi theo mt qui lut sp xp
nht nh. Chng ta s tr li dng n trong chng sp xp t tr .

N nhn mnh mt can chi .


7) Chu k ny nu l ngy, th 60 ngy chia ra 6 tun (lc gip), mi tun (1) l 10
ngy, bt u bng ch Gip. Cch phi CAN CHI ngy y li cho ta cch xc nh
Khng Vong. Chng ta s tr li dng n trong mc Khng vong cu chng HUNG
ST (quyn 2).

Q1-ch06-tamnguyen

27

02/01/2005

(1) ng lm vi tun l 7 ngy chng ta thng dng. Chng ta cn thy ch tun ny trong cch
chia 1 thng AL 30 ngy thnh 3 tun : thng , trung v h tun.

BNG SINH VNG T TUYT CA 10 THIN CAN (gi tt l bng Trng Sinh).
TS, MD, Q, LQ, V, SY, BH, TU, MO, TT, TH, DG l vng Trng sinh, gm 12 giai
on, tng trng cho din bin (tin ho) v vn kh ca 12 thng trong 1 nm i
vi (ng hnh cu) mt CAN no .
Bng ny c lp ty theo Can dng hay Can m :
- Can dng th phi vi a chi theo chiu thun, v d can Gip , t Hi l TS,
n T l MD, Su l Q,.
- Can m th phi vi a chi theo chiu nghch, v d can t , t Ng l TS, n
T l MD, Thn l Q,.
Lu : theo thuyt Dng t m sinh, ta thy Gip t Ng, th t sinh Ng ; v m
t Dng sinh, ta thy Canh t T, th Tn sinh T ; l v 2 kh m dng khc
nhau, ph hp vi nguyn l trong Kinh Dch : o Tri quay theo chiu tri ; o t
quay theo chiu phi .
BNG TRNG SINH dng cho Khoa T-TR
(c khc bng TS theo NG HNH dng cho Bc Dch / tng ng vi cc Can + trong bng ny)

CAN
CHI

giap

binh

mau

dan

ngo

Hnh

moc

(+)/(-)

nham at

dinh

ky

thin,tuat than

ty

mao

ti

suu,mui dau

hoi

hoa

tho

kim

thuy

moc

hoa

tho

kim

thuy

TS

hoi

dan

dan

ti

than

ngo

dau

dau

ty

mao

MD

ty

mao

mao

ngo

dau

ti

than

than

hoi

dan

suu

thin

thin

mui

tuat

thin

mui

mui

tuat

suu

LQ

dan

ti

ti

than

hoi

mao

ngo

ngo

dau

ty

mao

ngo

ngo

dau

ty

dan

ti

ti

than

hoi

SY

thin

mui

mui

tuat

suu

suu

thin

thin

mui

tuat

BH

ti

than

than

hoi

dan

ty

mao

mao

ngo

dau

TU

ngo

dau

dau

ty

mao

hoi

dan

dan

ti

than

MO

mui

tuat

tuat

suu

thin

tuat

suu

suu

thin

mui

TT

than

hoi

hoi

dan

ti

dau

ty

ty

mao

ngo

TH

dau

ty

ty

mao

ngo

than

hoi

hoi

dan

ti

DG

tuat

suu

suu

thin

mui

mui

tuat

tuat

suu

thin

Ch thch

canh

d=dng

tan

quy

a= m

Sau khi nh c 1 v tr cho 1 CAN-CHI trong vng trng sinh, ta s bit n


vng, suy hay bnh thng nh bng di y (v = vng, s = suy, b = bnh).
vit
tt

V/S

TS

MD

LQ

trng mc
sinh
dc

quan
i

Lm
quan

Q1-ch06-tamnguyen

SY

BH

TU

MO

TT

TH

DG

suy
vng

bnh

tuyt

Thai

dng

s
28

02/01/2005

CAN trong bng l ly can ngy sinh (l TA, l Thn, l Mnh ch) lm ch.
V d : Gip mc gp Hi l thi k sinh, gp T l Mc dc; gp Su l Quan i gp Thn l suy, gp
T l Bnh ,

tc l ni ngy Gip mc gp i vn hi, nm hi, thng hi, ngy hi hoc gi hi


u l gp s sinh trng;
Ngc li nu gp i vn ng, nm ng, thng ng , ngy ng hoc gi ng u l gp
t a. Gp t a khng nht nh l cht, m phn nhiu ch v vn kh khng thun,
hoc c tai ho.

Cho nn ngi sinh ngy Gip mc, nu nm thng ngy gi u gp Ng, d khng
bit t hp sp xp t tr cu mnh th ngi vn nn cn thn phng mi mt,
nu khng, nht nh s b tn tht.
Cc CAN ngy khc cng tng t nh th.
Trong bng, t TS n V l c li (mnh / cng); t suy n tuyt l khng li (yu / nhc); Thai,
dng ch chung chung (bnh).

- Cc a chi trong bng dng on thi gian ct hung, c li hay khng c li;
- V cng bo cho bit phng v xy ra s vic.
V d Gip mc :
- V mo, mo y l nm mo, hoc thng, ngy, gi mo. Phng v ca
mo l phng ng , phng no l so vi ni mnh sinh ra.
- M mi, m l nhp m , ng nhin l khng tt, mi y l nm mi,
hoc thng, ngy, gi mi. Phng v ca mi l phng ty nam.
V vy, Bng SINH VNG T TUYT l bng tiu ch thng tin v thi gian v phng
v hng v iu may, iu tt, trnh ci xu :
- vic c li nn lm thi gian v ni c li;
- vic khng c li th thi gian bt li khng lm, hoc khng i v phng bt
li; nh th c th trnh c nhng tai nn bt ng.
xc nh vn trnh (hnh vn) ca mt ngi l tt hay xu, ngi ta ly Can ngy
phi vi chi cc vn, bit vn no l TS, MD, Q,.,TH, DG.
Ch :

C thuyt cho rng Vn trnh (hnh vn) ca mt ngi cng tri qua 12 giai
an t nhin, nh trong bng SINH VNG T TUYT. Nu hnh vn c vn kh
thun theo chu k ny l tt, ngc li l khng tt. Do , ngi xa c cu Gi s
V, tr s Suy, trung nin s nht T, Tuyt, Thai tc nhng cas nghch thng so vi tui.
Thot nghe, theo qui lut sinh trng chung ca con ngi - sinh lo bnh t th vn thun vi l t nhin l tt, nhng khng phi l iu c nh. C ngi t
tr qu vng, gp c vn suy bi li c li, hoc ngc li th nguyn l cng nh
th.
Q1-ch06-tamnguyen

29

02/01/2005

Vy chng ta nn hiu (i) vn no c vn kh Vng hay Suy so vi lc cu


Can ngy, hay ng nht l vI DT, bit tt xu , ch khng so vi tui tc.

Nhng tiu ch TS, V, .. ca vng trng sinh cn c vn dng rt nhiu khi tng
hp on mnh; tng t nh cc Thn St, i khi cn ln ln vi Thn st, nh Lm
quan l LC, vng l Knh dng (dng nhn), do chng ta s tr li vi bng
ny rt chi tit trong quyn 2.
Nhc li : Trong khoa T BNH, phi dng lnh thng o lng s vng suy ca thin can, a
chi (qua can tng n bn kh ) hay 10 thn trong t tr, cng tc l ni VS ca thin can, a chi
trong t tr phi ly lnh thng lm tiu chun, v ly SINH VNG T TUYT lm cn c xc nh .
a chi th ly Can tng n bn kh xem bng.

Ni r hn l bt c Can no, cng phi ly Can y phi vi Chi THNG c bng TS,
ri tu TS,V,,T,Tuyt,m xc nh l Vng hay Suy hay Bnh.
***

Q1-ch06-tamnguyen

30

02/01/2005

Chng 7

NHT NGUYN CA T TR v 10 THN


NHT NGUYN
Can ngy cng vng
Can ngy suy nhc
Thm cu
10 THN
ng dng ca VS ca Can Ngy : tm Dng thn
Mt v d quan trng trong l lun tm DT

----------------------------------------------------------------------------------------------------------Can ngy (l TA, l Thn, l Nht nguyn, l Mnh ch) v cc Can-Chi khc tng tc
to thnh mt h thng, l c s ca khoa on mnh T BNH. Do ta s ln lt
nghin cu k vai tr cu Can Ngy, v cc c s ny (10 thn).
I- NHT NGUYN
Can Ngy l ch ca c i ngi, l mnh t ct hung ha phc ca c cuc i. Do
s sinh, vng, hu t, suy, nhc ca n quan h n vn mnh tin sut c
cuc i .
- Nu sinh vng : ging nh thn th kho mnh, c th thng ca ci,
khng s st hi, bo v c lc thn, thng minh, tho vt, nui dng c gia
nh, gp vic phn nhiu bin hung thnh ct.
- Nu suy nhc, hu t : ging nh ngi yu, bnh nhiu, tinh thn bc
nhc, khng th ly thn che ca; chc chn l xu nhiu tt t, vic g cng khng
thnh.
- Nu trung ho l qu, mnh th tt, yu th xu.
- Nhng nu Vng qu hoc yu qu : xu nhiu hn.
nh nguyn l l nh vy, nhng mun xc nh th no l Thn vng hay Thn nhc khng phi
vic d dng !

Cch xc nh S mnh yu ca CAN ngy (TA) :


Then cht ca phng php d on mnh theo t tr l phi xc nh c nht ch
(Can ngy) vng hay nhc, r nh ta mi xc nh c DT, h thn, k thn.
c 3 yu t ny, nht l DT, ta mi c th kt hp vi vn trnh phn xt cc vn
l tt, xu, hay bnh thng ; tc l nhng im chnh yu (mch chnh) ca mt mnh,
trc khi i vo chi tit rm r.
Khi nm c mch chnh ri th bn c th gii on mnh m khng s sai; cn nu khng nm
vng c VS th vn lc no tt, lc no xu cng khng bit; d bn c ni ng cng ch l may mn
ch ngp tp phi rui m thi . OK ?

1) Can ngy cng vng , tc l :


- c lnh : can ngy vng khi chi thng ri vo TS, MD, QD, LQ, V.
C sch dng VTHT : ly hnh ca LT (chi thng) so vi hnh CAN ngy.

c lnh cn gi l c thi, c thi;


- c t (c a) : nu Can Ngy

Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

*
*
*
*

c cc chi nm, thng, gi n sinh (c lc);


can ngy (+) gp c cc chi cn li (aa,jj,hh) TS ;
can ngy gp lc, KD : kh gc can tng trong chi ngy l t hay kip ;
can ngy gp m kho (can dng th c gc, can m v kh l khng c
gc);

- c sinh
- c tr gip

: c n th (trn Can, Chi) n sinh;


: gp t kip trn Can.

c sinh, c tr gip (ph) cn gi l c th;


cc t c thi, c th, c a nghe ging nh i hnh qun. M qu vy, mnh l chng qua l mt
trn chin gia cc phe phi ng hnh m thi.

2) Can ngy suy nhc , tc l :


- mt lnh : hu t chi thng;
- mt t
: hu t cc chi nm, ngy, gi.
- khng c tr gip : suy nhc, li khng c t, kip, cng lc, knh dng;
- khng c sinh : khng gp n th
- b khc v sinh
: quan st nng qu;
- suy nhc : thc thng nhiu qu, can ngy b hao tn ;
vy, nu can ngy cn b hnh , xung , khc , ph th cng yu thm.
3) Thm cu cch xc nh s VS ca CAN NGY :
( tin trnh by, ti dng nhng ch vit tt : VV - Vng; RV : rt vng; QV : qu vng;
TV : thn vng; TN : Thn nhc; BHp : Bn hp; BHi : Bn Hi; S : c sinh; : c
i; G : c tr gip)

1- Nu c
1.11.21.3-

lnh :
nu S hay hay G (c 1 trong 3) th
nu c 2 ci trong 3 th
nu c c 3 th

: VV ;
: RV ;
: QV ;

2- Nu khng c lnh :
2.1- nu c 2 ci tr ln, nhng ci li mnh, gip ch nhi
: VV hoc RV ;
2.2- nu c 1 trong 3 ci, nhng THC hoc THiC l n cc hay t cc
: VV ;
2.3- nu ch c 2 ci , m :
nu 2 ci lc rt mnh th vn c xem l VV;
nu c 1 m trong thnh phn TS, lc, KD, m kho chim t cn
thnh phn a chi khc thn, lm hao tn, tit kh thn nhi : can
ngy s ri vo tnh trng na nhc na vng (cn bng nhau),
khng d quyt nh V/S , do rt kh tm DT, v v th vn no tt
hay xu cng kh m on c.
Trong trng hp :
2.3.1- nu ng hnh hp ho ca thin can hoc ng hnh hp ho ca a
chi sinh, tr gip thn
: VV ;
Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

nu ng hnh hp ho ca thin can hoc ng hnh hp ho ca a


chi khc ch , lm hao tn, tit kh thn : TN ;
2.3.2- nu BHp cc hay BHi cc ca a chi l hnh, sinh, tr gip ng hnh
ca thn
: VV ;
nu ngc li
: TN ;
2.3.3- nu nhng kh khc mnh, lm hao tn, tit kh mnh vo nhc a
(khng L), cn nhng kh sinh, tr gip mnh vo vng a
: VV ;
nu ngc li
: TN ;
2.3.4- nu nhng can chi khc mnh, lm hao tn, tit kh mnh gp xung,
hoc b ch phc, hoc b hp mt, hoc cch xa : VV ;
nu ngc li
: TN ;
2.3.5- i vi thnh phn cc can chi c sinh , hay c tr gip nhi
hay t cng l gii tng t , v d :
Can ngy Gip khng c lnh, nhng c a chi hi, t;
a) 4T c can Nhm, Qu sinh cho Gip l c sinh;
Nhng nu cc can chi khc gy bt li cho can ngy li sinh cho nhau
nhiu hn, v ci sinh cho can ngy li t hn , th ta phi so snh mc
gia bn sinh v bn khc mi c th kt lun l Thn nhc hay Thn
vng.
b) 4T c cc can Gip (t kin), t (kip ti) l c tr gip;
xem mc tr gip l bao nhiu, ta phi xem n b hp mt hay hp
tng , tc l cng xem s tng, gim kt lun l Thn nhc hay Thn
vng.
- V d v hp mt : Can ngy Gip, 4T c t v Canh; t Canh hp ho Kim,
quay li khc Gip mc; chng nhng lm mt i t mc l ci tr gip mnh, m cn
ra ci khc hi mnh !
- V d v hp tng : Can ngy Canh, 4T c t ; Canh kim khc t mc nn l ra
Canh b tn kh; nhng v t Canh hp ho Kim, Kim ca can ngy t ch b hao kh nay
tr thnh c tng cng;

Khi bit xc nh th no l Thn vng, th l tt nhin, ngc li l Thn nhc.


Nm vng TN hay TV l khu u tin c tnh then cht nht trong vic on mnh.

Bn phi nht thit nh k. Nn c i c li mc ny nhiu ln, v thc tp trn nhng 4T c th.


S phc tp ca vn l ch ngoi s phn on can ngy i vi lnh thng ra, cn ph
thuc s phn on tng hp v sc mnh yu , xa gn, sinh khc, xung hp, nhiu t, tng
gim ca cc can chi khc c chun xc hay khng.
Bn lnh on mnh cao hay thp, on vic ng hay sai da vo c s ny.

Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

II- 10 THN
Cch sp xp
Sinh khc ca 10 thn
vng suy ca 10 thn
chc nng ca 10 thn
ngi v vic m 10 thn i biu
tm tnh th hin qua 10 thn
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mi ngi c ngy gi sinh trng thi khc nhau ca v tr, nn c hng kh m


dng bm sinh trong c, vng suy khc nhau, do c ha phc, ph qu tm li
l s mnh khc nhau.
Phng php 4T ly s Vng suy ca can ngy sinh lm trung tm ; nhng can chi
khc s sinh khc, ph tr hay hn ch can ngy theo s sinh khc ch ho ca ng
hnh, cu thnh 1 h thng tng trng cho cc c im ca nhn sinh nh Ph qu,
phc ho , v thng qua th hin trng thi c chung kt li ca ngi trong
v tr.
1) Cch sp xp 10 THN
Cc CAN c theo th t t 1 n 10, CAN s l l dng (+), CAN s chn l m (-);
bng 10 can - m dng - ng hnh
s tt
CAN
+/hnh

1
Gip
+
mc

2
t
mc

3
bnh
+
ho

4
inh
ho

5
mu
+
th

6
k
th

7
canh
+
kim

8
tn
kim

9
nhm
+
thu

10
qu
thu

Nguyn tc xc nh 10 thn l phi Can ngy v cc Can khc, d l can cc tr, can
i vn, can tiu vn, can lu nin, hay can tng trong cc a chi ca T Tr, i vn .
Tt c u xoay quanh tng quan ga TA (can ngy) v cc CAN khc, xt v quan h
m Dng Chnh,Thin v ng hnh sinh, khc (khi ni sinh khc l theo ng hnh,
khi ni m dng l theo 10 can; phi dng c hai mi nh c 10 thn) :
- Dng phi vi m, hay m phi vi dng l Chnh, v ng o m dng;
- Dng phi vi dng, hay m phi vi m l Thin, hay Phin (khng Chnh), v tri
o m dng; gin d, chng ta khng dng ch Phin.
Cng ng hnh vi TA l ch em : Kip ti l Chnh, T kin (*) l Thin; C hai gi
tt l T Kip (trong bc ph th dng t Huynh ).
T kip ph tr, gip ta;
(*) ngang vai vi TA, do c sch dch l ngang vai ; nhng ti dng t T kin, l do l v
mi ch u l Hn Vit, bng khng ri vo 1 ch ton Vit, li rt kh cho vic gi tt).

Sinh TA l cha m, n th : Chnh n v Thin n; Thin n cn gi l Kiu thn,


hay Kiu (trong bc ph th dng t Ph mu);
Cha m sinh ta, lm cho ta thm mnh ln.

Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

TA sinh l Con chu : Thng quan l Chnh ; Thc thn l Thin; C hai gi tt
l Thng Thc (Trong bc ph th dng t T tn);
Con ci lm hao mn ta (lm ta b tit kh);
Khc TA l Chnh quan v Thin quan ; Thin quan cn gi l Tht st ;
C hai gi tt l Quan St (Trong bc ph th dng t Quan qu) ;
Quan St cng ch ta, lm kh ta, gy ho cho ta ;
TA khc l Chnh ti, Thin Ti ; C hai gi tt l Ti.
(Trong bc ph th dng t Th ti);

V ta hay Tin ti em li khoi lc, tin nghi cho ta ; nhng cng lm hao tn
tm lc ca ta.
Tng kt li trong mt bng d nh khi lp bng s, ta c cc bng sau y

(xem trang bn).


Chng ta bit :
Ng hnh qui v tng ph th cho ta bit v sc khe, bnh tt ;
Can chi nm sinh np m (ni np m nghi l theo 60 hoa gip) cho ta i mnh, tc cng l
mt ng hnh no (v d tch lch ho, i hi thu v..v..), n cng cho ta bit khi qut v mnh ca
mt ngi, nghi l giu sang ngho hn, sc khe, bnh tt, tnh tnh, ngh nghip, hn nhn, tuy
khng y (bn c th tham kho Tam Th Din Cm) ;
Thin can , i chi cng qui v ni ng hnh hay ngoi ng hnh , v cho ta bit nhng khi cnh
tng t v nhn th (ni ng hnh : lc ph ng tng; ngoi ng hnh : u, chn tay, v..v..);

Mi hnh vi cc hnh khc lun lun c nhng tng quan nh sau : sinh ta, ta sinh ;
khc ta, ta khc, v ngang ho vi ta. Nu k 5 hnh th c ti 5 x 5 = 25 ln, rt phin
phc. Do t i nh Hn, ng trng Th nhn cch ho thnh :
sinh ta l ph mu ;
ta sinh l t tn ;
khc ta l quan qu ;
ta khc l th ti ;
ngang ho vi ta l huynh ;

l khi nim lc thn dng trong Bc Dch (Bt qui).


d cho hnh no cng vy, hiu qu (vai tr) cu lc thn cng nh nhau ; v d :
ho sinh th th i vi th, ho l ph mu ;
kim sinh thu th i vi thu, kim l ph mu ;
ph mu cng c vai tr nh nhau, nhng thay v 25 t hp ta ch cn 5 ; V trong
4T, v Can c m-dng nn c 5 x 2 = 10 thn, vi cng nghi cu lc thn.
10 thn l mt cch nhn khc ca tng tc v ng hnh , m dng gia can ngy v
cc can khc, mi thn c chc nng ring bit , n nhn mnh v ng s, v ngi
thn (lc thn), v s vic, ngh nghip, tnh cch ca ngi , v do chng mi l
c s cho khoa on mnh T Bnh. l trng tm ca chng ny, V th, ta xt 10
thn cng tng t nh xt ng hnh, qua cc mt sinh, khc, hp :

Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

1) Cch sp xp 1 :
BNG SP XP 10 THN
(cn gi l M DNG THNG BIN BIU)

Ly Can ngy trn 1 hng ca ct 1, phi vi 1 Can khc trn 1 ct cu hng u bng,
tm tn Thn giao im ca hng v ct.
Can khc >
Can ngy v Gip +

t -

Bnh +

inh -

mu +

thng thin
quan
ti

k -

Canh + Tn -

Nhm + Qu -

Chnh
ti

thin
quan

chnh
quan

Thin
n

chnh
n

Gip +

T
Kin

kip
ti

thc
thn

t -

kip
ti

T
kin

thng thc
quan
thn

Chnh
ti

Thin
ti

chnh
quan

thin
quan

Chnh
n

thin
n

Bnh +

thin
n

chnh
n

T
kin

kip
ti

thc
thn

thng Thin
quan
ti

chnh
ti

thin
quan

chnh
quan

inh -

chnh
n

thin
n

kip
ti

T
kin

thng thc
quan
thn

Chnh
ti

thin
ti

chnh
quan

thin
quan

mu +

thin
quan

chnh
quan

Thin
n

thng T
quan
kin

kip
ti

thc
thn

thng thin
quan
ti

chnh
ti

k -

chnh
quan

thin
quan

Chnh
n

Thin
n

kip
ti

T
kin

thng thc
quan
thn

chnh
ti

thin
ti

Canh +

thin
ti

chnh
ti

thin
quan

chnh
quan

Thin
n

Chnh
n

T
kin

kip
ti

thc
thn

thng
quan

Tn -

chnh
ti

thin
ti

chnh
quan

thin
quan

chnh
n

thin
n

kip
ti

T
kin

thng thc
quan
thn

Nhm +

thc
thn

thng thin
quan
ti

chnh
ti

thin
quan

chnh
quan

thin
n

chnh
n

T
kin

kip
ti

Qu -

thng thc
quan
thn

thin
ti

chnh
quan

thin
quan

chnh
n

thin
n

kip
ti

T
kin

Q1-ch7-nhatnguyen

chnh
ti

02/01/2005

2) Cch sp xp 2 :
BNG SP XP 10 THN
(cn gi l M DNG THNG BIN BIU)
ly Can Ngy trong 1 hng cu ct 1, phi vi 1 Can trong 1 ct no cng 1 hng, nhn ln u ct ta
s c tn THN lin h.
10 Thn > T
Can ngy v kin

Kip
ti

Thc
thn

Thng Thin
quan
ti

Chnh
ti

Thin
quan

Chnh
quan

Thin
n

Chnh
n

Gip
+

gip

bnh

inh

mu

canh

tn

nhm

qu

t
-

gip

inh

bnh

mu

tn

canh

qu

nhm

Bnh
+

bnh

inh

mu

canh

tn

nhm

qu

gip

inh
-

inh

bnh

mu

tn

canh

qu

nhm

gip

mu
+

mu

canh

tn

nhm

qu

gip

bnh

inh

k
-

mu

tn

canh

qu

nhm

gip

inh

bnh

Canh
+

canh

tn

nhm

qu

gip

bnh

inh

mu

Tn
-

tn

canh

qu

nhm

gip

inh

bnh

mu

Nhm
+

nhm

qu

gip

bnh

inh

mu

canh

tn

Qu
-

qu

nhm

gip

inh

bnh

mu

tn

canh

Ngi ta thng vit tt trn bng s, thong, d c; hay gi tt cho gn m vn


gi c nguyn nghi .
tn
Thn

T
kin

vit tt T

Q1-ch7-nhatnguyen

Kip
ti

Thc
thn

Thng Thin
quan
ti

Chnh
ti

Thin
quan

Chnh
quan

Thin
n

Chnh
n

Kip

Thc

Thng T. Ti

Ti

St

Quan

Kiu,
hay
T.n

02/01/2005

2) Sinh KHC ca 10 thn


10 thn c th l trn cc thin can, hay ca cc Can tng trong a chi. Mi quan h
sinh khc gia chng cng l quan h sinh khc ca ng hnh. Tuy nhin, 10 thn ch
v ngi v s vic, cn ng hnh phn nh mc kh cht bm sinh ca con ngi.
Hai ci b sung cho nhau, khng c coi nh bn no c. Mc ny ch trng 10 thn.
Tng sinh :
Chnh ti, Thin ti sinh
Quan St
sinh
n Kiu
sinh
T Kip
sinh
Thng Thc
sinh

Quan St ;
n Kiu ;
T Kip ;
Thng Thc ;
Chnh ti, Thin ti.

Tng khc :
Chnh ti, Thin ti khc n Kiu;
n Kiu
khc Thng Thc ;
Thng Thc
khc Quan St ;
Quan St
khc T Kip ;
T Kip
khc Chnh ti, Thin ti .
V Sinh hoc khc, khng phi h thy sinh th cho l tt, khc th cho l xu.
Mnh tt hay xu cng khng phi ly sinh v khc bn. V d :
Thc thn sinh Ti l mnh tt ;
Thc thn ch (khc) St cng l mnh tt ;
vy phi tu khi bn v s vic c th no m ni t hp sinh hay khc l tt hay
xu.
Cc can m hoc dng u c th sinh, c th khc ; Tng sinh hoc tng khc
ng tnh (+/-) th lc ln, cn khc tnh th yu hn.
Gia cc thin can khng bn n xung, m ch c sinh, khc, hp. V can hp chng

ta s bn k mc Ho kh cch .
Theo 10 thn l ra, lc sinh khc mnh hay yu l cn c vo s sinh khc, hp ho
ca cc thin can v ng hnh nh ot, v cn phi cn c vo s lun on tng
hp vi i nguyn v nhn nguyn.
Tng t nh sinh khc ca ng hnh, gia 10 thn cng c qui lut v thi qu : khi 1
thn no qu mnh hay qu yu th cng tun theo qui lut vt n cc tt phn
(quay ngc tr li) : ci sinh khng th sinh, ci khc tr thnh b khc.
S sinh khc y c li cho Thn hay dng thn l h ; c hi cho Thn hay dng thn l
k. Khi lun Vn mnh phi nm vng nhng yu t h k ny ca mnh.
3) Vng suy ca 10 thn
S sinh khc s c tc ng khc nhau tu theo s vng suy ca ng hnh cu CAN
(l hay tng). M nh mt hnh (qua l mt thn) l vng hay suy, tiu chun
Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

duy nht l bng Trng Sinh : ly Lnh thng kt hp vi thin can, c bng ny
xc nh. Mt CAN no l Vng hay Suy, th (10) Thn pht xut t cng Vng
hay Suy, v nh ta bit, 10 thn cng ch l 1 cch nhn khc, gi khc cu Can hay
Hnh).
Nhc li : T TS, n MD, QD, LQ, DV l mnh (cng), t Suy , n BH, TU, MO,TT l yu (nhc), cn
Thai, Dng l bnh.

Can ngy quan trng nht, v d nhin khng c "Thn" no quan trng bng TA (xem
mnh l xem cho TA m ) . Vy trc ht phi xc nh cho c l TA (thn) vng
hay TA (thn) nhc, v tu lc ca Thn m s tng tc ca 10 thn trn n c nh
hng khc nhau.
Cn theo trnh t sau y :
3.1) xem h k ca cc can k st bn Can ngy :
- trc ht xem chi ngy, v n lin st can ngy, n ph tr can ngy (h) , hay
khng ch can ngy (k) ;
- k n xem can thng v can gi l h hay k ca can ngy ; h hay k
vng hay nhc ; nh th mi o lng c mc tr gip hay tc hi ca chng
i vi can ngy ;
nu c hp l hp sinh h hay sinh k ; hp mt h hay mt k.
- cui cng mi xt n can chi xa hn :
* tr thng hay tr gi c thin khc i xung vi tr ngy khng ;
* chi thng, chi gi c khng ch, hnh hi chi ngy khng ;
* l h hay l k i vi can ngy.
3.2) xem mc vng suy ca cc can chi khc :
Ln lt xt cc can khc (nm, thng, gi) i vi lnh thng l vng hay suy ;
xem Can tng tr mt, chi ca n, v cc can bn phi, bn tri ca can y l h hay k
ca n (y nh xt Can ngy trn y);
Cui cng tng hp mc vng suy ca Ti, Quan, n, mc ph tr hay p ch
ca cc h thn, k thn i vi Can ngy.
3.3) Tip tc xem cc mi quan h tng hp xc nh mc thn nhc hay thn
vng. V d :
nu can nm l ra Ti,
n lm hao tn thn ;
nu can thng l ra Quan, n p ch thn ;
m Ti v Quan li tng sinh, lm cho thc lc ca Quan mnh ln, tc l sc n
khc nht can tng ln ; nu th ca nht can n bc th r rng l Thn nhc. Cn
c lng xem mc chi ng ca nht can nh th no.
Xc nh Thn vng hay Thn nhc, th s d dng xc nh dng thn, l nhng
c s ca mi d on trong khoa T Bnh.

Ri l lun tng t nh vi Can ngy trn y xt cc Can (Thn) khc l V hay S.


Q1-ch7-nhatnguyen

02/01/2005

4) Chc nng ca 10 thn


Ta s xt vai tr, chc nng ca mi thn. Khi ni mt thn no , l lun lun i Can

ngy - mnh ch. Ngi ta phn bit :


Ct (hay thin) thn
Hung (hay c) thn

: gm Ti, quan, n, Thc


: gm T, kip, kiu, thng, tht st.

4.1) Chnh quan : tuy l p ch thn, nhng n qun nhng iu tt, cng ch TA
theo nghi tt, v d nh nc bt dn phi ng thu, i lnh, lut l cng ch v trt
t x h , nh lut i ng, cm on mi dm , ma tu v..v..
4.2) Tht st : khc ch nht can theo nghi xu, nh tai nn, ri ro, bnh tt, t ti
N chuyn tn cng nht can, lm tn hao Ti, sinh n, cng ph thn, khc ch Kip.
Ch : khi n b khc ch, tc l c Thng Thc, th gi l Thin quan, nu khng th c gi l Tht
st.

Thn vng Ti yu
Thn vng n yu
n yu, Ti mnh
Thn vng Kip yu

th
th
th
th

n
n
n
n

lm hao Ti ;
sinh n ;
cng ph thn ;
khc ch Kip ;

4.3) Chnh ti, Thin ti (l ci ti khc ch), c hai gi chung l Ti :


Ti l ngun dng mnh, ai cng cn c, nhng khng phi ai cng c c (trong
mnh n l 1 Thn, ngoi i n l V hay Tin ti).

Ti sinh Quan St, rt kh Thc Thng ; p ch Kiu thn ; lm hi Chnh n.


Thn
Thn
Thn
Thn

vng,
vng,
vng,
vng,

Quan St nhc th
Thc Thng nhc th
Kiu vng th
Chnh n vng th

ti sinh Quan St;


ti rt kh Thc Thng ;
Thin ti p ch Kiu thn ;
Chnh ti lm hi Chnh n ;

4.4) Chnh n, Thin n :


n l ngun kh ca TA, nh cha m sinh ra TA. Thin n gp Thc thn th s b cp
ot nn gi l Kiu thn.
N sinh Thn, rt kh Quan St bi dng cho TA; v chng li Thc Thng l
nhng th rt kh TA.
Thn nhc, Quan St mnh
:
Thn nhc, Thc Thng mnh :

n rt kh Quan St sinh thn;


chnh n chng li Thc Thng.

4.5) Thng quan , Thc thn :


Thng gp Quan th khc ;
Thc gp St th c th ch phc, lm cho nht can c yn n khng c tai ho ;
Q1-ch7-nhatnguyen

10

02/01/2005

Thng Thc rt kh thn, sinh Ti, i ch vi Tht st, lm tn thng Chnh


quan.
Thn vng, Ti Quan nhc th
Thn vng, Ti nhc th
Thn nhc, QUAN ST mnh th

Thng Thc rt kh thn ;


Thng Thc sinh Ti;
Thng Thc s i ch Tht st, lm tn hi
Quan.

4.6) T, Kip :
N gip thn, lm hao Quan St, ho n (rt kh) ; cp ot Ti. Nu Thn vng m
cn c n th xu.
Thn
Thn
Thn
Thn

nhc , TK gip thn ;


nhc , TK rt kh Quan St;
nhc c TK th khng s b tit kh ;
vng c TK s ot c Ti.

5) Ngi v s vic m 10 thn i biu


Chng ta hc on mnh tc l xem chuyn cng danh, s nghip, tin ti, v/chng
con ci,, vy phi cn c vo nhng c s no ; chnh l 10 thn.
Chnh quan : i biu cho chc quan, chc v, thi c , bu c, hc v, danh d, a v.
N
: i biu cho tnh cm vi chng v ng con ci;
Nam : i biu cho tnh cm vi v;
Thin quan : i biu cho chc v v qun i, cnh st, hoc t php; thi c; bu c.
Chnh n : i biu cho chc v, quyn li, hc hnh, ngh nghip; hc thut, s
nghip; danh d, i v, phc th.
Cn i biu cho tnh m.
Thin n
: i biu cho thm quyn trong ngh nghip, nh ngh thut, din xut,
y hc, lut s, tn gio, k thut, ngh t do, nhng thnh tch trong dch v.
Cn i biu cho tnh d gh.
T kin
: i biu cho ngi gip vic, cp di, bn b, ng nghip, ngi cng
phe ng; tranh ti ot li; khc v, khc cha
N
: i biu cho tnh ch em (cng phi vi mnh);
Nam : i biu cho tnh anh em (cng phi vi mnh);
Kip ti
: i biu cho ngi gip vic, cp di, bn b, ng nghip, ngi cng
phe ng;
Cn i biu cho hao tn ti, b ot ti; b ot v, khc cha ; tranh dnh
quyn li; lang thang
N
: i biu cho tnh anh em (khc phi vi mnh);
Nam : i biu cho tnh ch em (khc phi vi mnh);

Q1-ch7-nhatnguyen

11

02/01/2005

Thc thn : i biu cho phc th, ngi mp; v hu, c lc.
N
: i biu cho tnh cm vi con gi ca mnh;
Nam : i biu cho tnh cm vi con trai ca mnh;
Thng quan : i biu vic khng li cho ngi nh, cho chng; b mt chc; b hc,
thi hc; mt quyn, mt ngi; khng trng tuyn;
N
: i biu cho tnh cm vi con trai ca mnh;
Nam : i biu cho tnh cm vi con gi ca mnh;
Chnh ti : i biu cho ti lc, sn nghip; ti vn, tin lng, li tc ca ngh
chnh.
Nam : i biu cho tnh cm vi v;
Thin ti
: i biu cho ca ring, trng thng, pht ti nhanh; li tc khng do
ngh chnh ; nh bc; tnh cm vi cha;
Nam : i biu cho tnh cm vi v l;
6) Tm tnh th hin qua 10 thn :
10 thn l ra trn cc thin can cn biu th thin tnh; cng ging nh ng hnh i
biu cho tnh tnh ca con ngi (nh mc ch nhn, ho ch l v..v..).
Cc thn l hay tng u l nhng tiu ch v s sinh khc ca s vic.
Trong mnh cc , nu (a) khc c (b) th (b) khng cn lc khc (c), nn (c)
s xut hin. V (c) khng b khc na, nn n c sinh thot ra ; vy trong cn bng
ca 4t n l bn c sc sng nht. Khi n xut hin th s biu th ca n v ngi, s
vic lin h (xem mc 10 thn i biu trn y) v tm tnh ngi y cng r rng.

l nguyn l "quan h ph th lp".


V d : 4t c Thng quan khc Quan , nhng nu Thng b ph hi (v c Chnh n,
hay b hnh, hp, xung, hi) th Chnh quan c c hi xut hin. Thng quan b khc
ch nn nay Chnh quan s ng vai tr rt quan trng i vi nht can ; n gin tip
hay trc tip quyt nh s vng suy ca nht can. Thng thng n c vai tr ch
o cho mnh cc l ct cch hay bi cch. V tm tnh Chnh quan l r .
Tm tt cho tt cc thn nh sau :
n khc Thng, Thng khng khc c Quan, tm tnh chnh quan xut hin :
Chnh trc, c tinh thn trch nhim ; oan trang, nghim tc, lm vic c th t,
bo th, cng nhc ; thm ch khng kin ngh.

song

Kiu ot Thc, Thc khng ch ng c St, tm tnh Tht st xut hin :


Ho hip, nng ng, tin th, uy nghim, nhanh nhn ; nhng d b kch ng ; thm ch tr
thnh ngi ngang ngc, tru lc.

Kip tranh Ti, Ti khng lm tn tht c n, tm tnh Chnh n xut hin :


Thng minh, nhn t, khng tham danh li, chi ng ; nhng t ch tin th ; thm ch tr tr,
chm chp.
Q1-ch7-nhatnguyen

12

02/01/2005

T ot Ti, Ti khng khc c Kiu, tm tnh Kiu thn xut hin :


Tinh thng tay ngh; phn ng nhanh nhy; nhiu ti ngh; nhng d c c, thiu tnh ngi;
thm ch ch k, gh lnh.

Thng khc Quan, Quan khng ch ng c Kip, tm tnh Kip ti xut hin :
nhit thnh, thng thn, ch kin nhn, phn u, bt khut; nhng d thin v m qung,
thiu l tr, thm ch manh ng, liu lnh.

Thc p ch St, St khng ch ng c T, tm tnh T kin xut hin :


Chc chn, cng ngh, mo him, dng cm, c ch tin th, nhng d c c, t ho nhp; c
n.

Ti lm tn n, n khng khc c Thng, tm tnh Thng quan xut hin :


Thng minh, hot bt, ti hoa, hiu thng, nhng d tu tin, thiu s kim ch, thm ch t do
v chnh ph.

Ti p ch Kiu, Kiu khng ot c Thc, tm tnh Thc thn xut hin :


n ho, rng ri vi mi ngi; hin lnh, thn mt, nhng d b ngoi, khng tht bng, thm
ch nht nht, gi to.

Quan khc Kip, Kip khng ph c Ti, tm tnh Chnh ti xut hin :
Cn c, tit kim, chc chn, tht th, nhng d thin v cu th, thiu tnh tin th, thm ch tr
thnh nhu nhc, khng c ti nng.

St p ch T, T khng khc c Ti , tm tnh Thin ti xut hin :


Khng khi, trng tnh, thng minh, nhy, lc quan, phng khong; nhng d thin v ba hoa, b
ngoi, thiu s kim ch, thm ch ph phim.

V d 1 : can nm l Ti, can thng l n, can gi l Thng ; Ti c lc kh mnh nn


khc ch c n ; n khng c lc khc ch Thng nn tm tnh Thng quan l
r : thanh cao, hin ngang, dm chi c qu thn ;
- nu Thn vng th li cng hung hng hn, v Thng c Thn vng sinh
cho ; do ngi ny tnh xu, nhng ngi b trn khng dm ng n, k tiu
nhn th cng s lnh xa. Thn vng nn n l h ca dng thn ; khi hnh n vn
Ti th ph qu t nhin n ;
- nu Thn nhc th tnh tnh vn l tnh tnh ca Thng quan, nhng khng
n ni gh gm bng ; tuy t gin d hn , nhng khi gin d th ngi non gan
phi cht khip.
V d 2 : Tm tnh chnh ti ;
Nhng ngi ny ngay khi cn nh tui c bn lnh kinh doanh bm sinh ; cho d
khng c vn ho nhng tnh ton rt nhanh v rt chun lm cho mi ngi phi khm
phc.
Theo mnh l m ni , h Ti vng th khc n , m n ch v hc vn, nn ti vng
th vn ho t , khng ham c sch , i lm kim tin rt sm.
Qui lut chung Ti khc n l ch ngi Thn nhc.
Q1-ch7-nhatnguyen

13

02/01/2005

Cn Thn vng th c th thng Ti; nu Ti t th khng th bun bn c, nhng


n vng th hc gii nn hy vng khc n trnh khi kip ti ;
Ti l th khng khi ;
Ti nhiu Ti vng th c duyn vi con gi, nn khng khi, phong lu, v v
th m hay tiu ph tin ;
Thn, Ti ngang nhau th Ti l dng thn.
Ngoi nhng trng hp "ph th lp" trn y, cn c ngoi l "khng ph cng lp",
tc l 1 thin can no vng, khng b khc ch (ph hi). V d : mnh cc c nht
nguyn gp ton T kip, m trong mnh khng c Quan tinh khc ch ; th trong
trng hp , T kip rt vng, tm tnh T kin vn l r d khng c mt quan h
khc ph no. y l trng hp mt thn "va c vng, va c lp".
Ngoi tm tnh ra, s Vng suy ca 10 thn cn ch cc vic c th xy ra
cho mnh. l i tng cu chng 8 - lun 10 thn.
***
Kt hp chc nng v s vng suy ca 10 thn, v xt cc s sinh khc ch ho
ca chng s h l cho ta thy nhng tiu ch ca mnh ngi y , tm tnh hay nng
khiu s dn n cch hnh x, v nhng kt qu hay hu qu; ri sau , cng vi
nhng l lun tng t trn 10 thn ca i vn, cu lu nin tng tc vi mnh cc
(t tr) m ta s v ra c vn trnh ca sut cuc i mt ngi.
III- ng dng ca VS ca Can Ngy : Tm Dng Thn cu mnh
V DT l ct li ca mnh, l linh hn ca khoa T Bnh, nn ta dnh ring cho n 1 chng (Xem chng
10 - dng thn). Nhng y, nhn tin xt v Thn vng hay Thn nhc, ta c c s l
lun tm DT. Vy ta xt ngay theo phi ny. Trong chng 10 s tr li, nhng vi trnh thm cu hn.

Trong mnh l, nu can ngy yu li khng c ph tr, hay can ngy vn


vng li cn c ph tr, th u l ngun bnh. 4T c c b cu hay khng,
cn phi xem k n c hnh / thn no ng c vai tr khng .
Khi can ngy yu nn c sinh ph; hoc can ngy mnh , nn b khng ch, hao
tn, tit kh . Nhng 4T ch c 8 ch, ging nh 1 ci cn, bn Vng l bn nng,
bn yu l bn nh. Ci (thn / hnh / ch no ) dng bt bn nng i, b vo
bn nh, lm cho ci cn "MNH" c thng bng gi l Dng Thn .
Vy DT cn c vo can ngy Vng hay Nhc nh at . S phn on TV hay TN
v tm DT l bc m u quan trng nht t tip tc tin ln d on nhng
bc sau, cho ct hung ha phc ca c cuc i; m khi ni c cuc i th c th l
cc i vn (10 nm) v Lu nin (1 nm no ).
Vn tt l lc DT n mang li vn kh lm cn bng ng hnh ca mnh cc , n
nh cn cn. Lc gp c DT nh th gi l DT c lc; vn trnh l thi k tt
nht ca cuc i.
Trong mnh c DT th VM gp nhiu thun li. DT c lc th cuc sng nh nhng, DT
yu th cuc sng vt v hn.

Q1-ch7-nhatnguyen

14

02/01/2005

DT b ph tn thng th gian nan cng nhiu; DT yu li cn b khc th cng chng


khc g khng c. Lc , phi nh DT tng vn b cu.
Trong vic l lun tm DT cho MC, ta phi dng lun lun n bng Trng
Sinh, cn nh l trong d on v mnh l, 5 can dng tnh theo chiu thun, 5 can
m tnh theo chiu nghch ca mi hai cung trng sinh.
ng hnh ca 5 can m v 5 can dng trong bng Trng sinh cc cung lm
quan, vng u ri vo vng a (a chi l lc, knh dng), cho nn ng hnh
vng bn kh chi thng l iu trc sau khng thay i.
Cn nhng cung khc trong bng Trng sinh , d cng mt ng hnh, nhng 5
can m v 5 can dng phn bit vng / suy (TS / T; MD / Bnh; Q / Suy), nu
5 can m v 5 can dng l can ngy li ri vo lnh thng th r rng s ngc nhau
hon ton.
Vy cc sch cho rng 5 can m khng tnh theo chiu nghch l khng ng.
S khng phn bit m dng / thun nghch s dn n s phn on sai lm v
thn nhc v thn vng, tt nhin xc nh sai dng thn, m dng thn ly sai th
ton b u sai 180 . iu khng nhng s d on s khng gip cho ngi ta
hng n ci tt, trnh xa ci xu, m cn c tc dng ngc li, gy nn ti nghit
(*). Cho nn nht nh ta phi nm vng iu mu cht ny.
Bn hy dng bng TS c phn bit m dng thun nghch trong sch ny, ch cn tra bng th khng
s sai (xem bng).
(*) v d : vn trnh ngi ta ang bi vn m li tng l ang vn cc thnh, ngi ta hi c nn b
vn, mn n kinh doanh khng. Thay v bo khng nn , p chn nm ng cn sng hn l trng tay,
v i con rch, li khuyn "thi vn anh ang tt lm, nn lm ti i !" . Bn thy hu qu v ti
nghit cha ?
Tng t chuyn tnh duyn , hay quan vn ,

IV- V D QUAN TRNG V PHNG PHP L LUN CHN DNG THN


nhc li : phi lun lun dng bng TS -c phn bit Can dng v Can m- nh Vng Suy : Can +
tnh theo chiu thun, can m tnh theo chiu nghch.

Xt Mnh NAM sau y :


THC
Qu mo
t
ti

N
mu ng
inh k
st kiu

NHT nguyn
tn su
k tn qu
kiu t thc

ST
inh mi
k t inh
kiu ti st

Trc ht ta lit k ra s vng suy ca cc ng hnh v ca mi thn trong 4T :


- Can ngy l tn kim, sinh thng ng l t bnh nn khng c lnh.

Q1-ch7-nhatnguyen

15

02/01/2005

- Ta li thy can pha bn tri l mu tc l n sinh thn, t vng nn l


c sinh. Ngy ng su th, k th trong su l bn kh, k th ca thng ng l
lm quan vng a, li cn thm bn kh trong mi th cng l k th quan i
vng a cho nn li cng c sinh.
- Can ngy Tn kim trng sinh t, nhng trong t tr khng c t, cc thin
can l ra bn kh ca n li khng c t, kip; tn kim trong su khng phi l gc ca
m cho nn khng c a.
- Cc thin can khng c t, kip l khng c tr gip.
Khng c lnh, khng c a, li khng c tr gip m ch c vng sinh th thn
vn l nhc.

Tip theo ta so snh s mnh yu ca can ngy kt hp cc yu t tc ng trn n :


Can gi bn phi tr ngy l inh ho tht st, inh sinh vo thng ng cng l
lm quan vng a, nn st vng. Qu thu thc thn ca tr nm cch xa nht
nguyn ri vo tuyt a, l nhc. Chi nm Mo ng di can nm, tng n t, t
trng sinh ng nn ti vng.
Tht st va c th l ct thn sinh n th lm cho vng thn, nhng cng
c th l st tinh khc thn. Thi im khc thn l lc gp tu vn ti tinh, v lc n
th b Ti ch ng, cn ti li sinh st, m st sinh khng c n nn quay ra khc
thn. Hn na a chi ng-mi l bn hi st khin cho st cng mnh. Mun bit c
c cu hay khng th phi xem trong t tr st tinh gp k thn hay h thn (ng v
mi v khng phi l lc hp lin k bn cnh cho nn cho d c ho xut Th (sinh
Kim), cng khng th c coi l ho).
Do Thn nhc vn l Thn nhc. Vy Dng thn phi chn l chnh n
b tr cho Thn Nhc, k thn l thin ti .
Ch : Qua v d trn, ta thy tn kim (l can m) nu khng tnh theo chiu nghch m vn tnh theo
chiu thun th trng sinh ca tn kim l t, thng ng s khng phi l nhc m l thng c lnh,
nh vy lc n rt ln, li cn c n vng sinh thn, tht st cn c n th ho l h ch khng
phi l k, th lm sao thn vng st vng, gp nm ti, m li lun lun gp tai ha ?
Thc cht l v thn nhc gp ti nn gnh khng ni, m Ti sinh st li khc thn, nn nguyn
nhn tai ho l ch thn nhc. Vy ng bao gi qun nguyn tc Can + thun, Can m nghch.

Bn nn xem cc th d chng 15 hiu cch tm DT v cch lun on.


HT

Q1-ch7-nhatnguyen

16

02/01/2005

Chng 8

NGHIN CU 10 THN
Cch nh VS cu 10 thn
VS cu mi thn ch v vic g ?
Lun 10 thn :
- kho hng 1 : xt tng thn, v thn trn cc tr;
- kho hng 2 : xt theo tng lnh vc cu mnh.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------Trong chng trc, chng ta tm hiu nht nguyn v 10 thn, ni dung cu 10


thn qua cc mc :
Cch sp xp
Sinh khc ca 10 thn
vng suy ca 10 thn (*)
chc nng ca 10 thn
ngi v vic m 10 thn i biu
tm tnh th hin qua 10 thn.

Trong chng ny, chng ta o su tc ng cu 10 thn tu theo VS (*), v theo v


tr m n ng (trn tr no, trn Can hay Chi) th s ch v nhng vic g ?
nh Vng, Suy cu 1 CAN hay 1 THN no trong 4T
V cch nh vng suy cu cc Can hay Thn c 2 phi :
1) Phi th nht dng tt c cc i chi cu 4T phi vi CAN y theo bng TS , ri cn
nhc bit CAN hay THN y l Vng hay Suy.
Ni chung phi ny cho rng i chi quyt nh s Vng Suy cu Thin Can (hay

Thn).
V d 1 :
Can Nm

+
Chi Nm
=> TS
+
Chi Thng => V
+
Chi Ngy
=> BH
+
Chi Gi
=> Tt
Chi nm v chi thng nm st bn Can Nm nn nh hng mnh hn ; vy Can
Nm vng. Nu Can y l Ti chng hn, th ngi Ti vng.
V d 2:
Can Gi

+
Chi Nm
=> DG
+
Chi Thng => Tt
+
Chi Ngy
=> V
+
Chi Gi
=> TU
Cn nhc th thy ngay Can Gi suy. Nu Can y l Quan chng hn, th ngi
khng c quan, hay quan vn khng c tt. Ngoi ra tr gi l cung con ci,
vy con ci cng khng thnh t, v/hoc sc kho yu, v/hoc yu !.
Tng t nh th ta xt cho tt c cc CAN hay THN khc. OK ?
2) Phi th 2 ch trng n Chi THNG, tc LNH THNG, d trong khoa T Tr hay
khoa Bc Dch, n l cng lnh quyt nh s VS cu tt c cc Can, Chi, Thn (qua
ng hnh) d l hay tng.
Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

Phi ny, tuy vy, cng cn nhc tng hp trc khi nh VS, nht l cu Can Ngy
(mnh ch). Trong sch ny chng ta s c dp bn k.

C hai phi u da vo bng Trng sinh. Phi th nht dng i chi cu tt c cc


TR, nhng cng khng ph nhn vai tr ni bt cu Chi Thng ; phi th 2 tuy ch
trng LT, nhng cng tng hp tt c Can, Chi trc khi phn vng hay suy. Chng ta
nn linh ng m ng dng, khng b qua cch no c.
Ch trong khi lun gii vn trnh : Dng thn cng l 1 Thn, 1 hnh, m l thn
trung tm cu mnh, do s VS cu n phi c xc nh r; v khi lun hnh vn,
phi kt hp n vi Chi I VN v Chi LU NIN bit n Vng hay Suy hnh
vn , Vng th l vn tt, Suy l vn xu.
Lu :
Trong mnh l hc, u tin phi lm r mt thn no l H hay l K ca Thn, hay
cu DT, th mi trnh c cnh sai 1 ly i 1 dm, ru ng n cm cm b kia trong khi
phn on. V d :
H Quan l ch Thn v Quan tinh lc lng tng ng, Thn khng n ni b Quan khc hay
p ch, m cn c th thng Quan ; Quan l lc nn Thn c cng danh.

Lc tc ng ca mi thn trn cc thn khc tu thuc n vng hay n suy.


Cn hiu lc cu s tng tc c th l :
trung tnh (v thng v pht), hay
sinh tr , hay
ph hoi (khc ch).
VS cu mi thn ch v vic g ?
Trn mi tr c cc thn l hay tng . Mi thn c nghi , tnh cht ring, coi nh
bn nm tht vng chng trc, cn y s nhn mnh v s VS v khi Vng
hay khi Suy chng s c nhng tc ng g trn mnh. C 2 kho hng :
1) hoc xt xem n ng tr no th s c tc dng ra sao, v :

- mi tr l mt cung cho mt lnh vc ca i ngi (nm

l t nghip cha m,

thng l cha m - anh ch em, ngy l mnh v hn phi, gi l con ci);


- mi tr cng l mt giai on ca i ngi (nm : u th - thiu nin ; thng
ngy : thanh nin trung nin, gi : tui gi - cui i),

v nu phi hp (sinh, khc, hp) n vi cc thn khc s c nhng tc dng


no i vi mnh.
y l cch trnh by tng thn trn c 4 Tr ; v d Quan trn tr nm th sao, trn tr thng
th sao, trn tr ngy th sao, trn tr gi th sao ... ; ri n St, n, Thng ....
Cng c th trnh by tt c 10 thn trn mi tr ; v n trn tr nm th sao, Ti trn tr nm
th sao ; Thng trn tr nm th sao ; tng t Quan, St, Thc, T, Kip ...
ri tng t trn tr thng, trn tr ngy, trn tr gi.

Cch ny rt kh nh, li mau qun, d bn c c i c li nhiu ln i na.

Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

2) hoc xt trong tng lnh vc ca i ngi, v d hn nhn, ti vn, quan vn


, phi hp nhiu thn, hnh xung khc hi, khng vong, thn st cng mt lc, xoy
mnh, tp trung vo lnh vc no khi cn lun bn m thi.

Kho hng ny cng rt kh nh, tuy l th hn. Cch hay nht, v to thch
th khi hc xem mnh l kt hp vi cc th d minh ho, c bnh gii.
Sch ny s trnh by c hai cch, bn c d tra cu ty nhu cu, nhng s
ch trng n cch th hai.
Ch :
1) Trong thut ng ca T Bnh, chng ta thng gp 2 ch Chnh v Thin. Cn nh
l :
- Chnh l quang minh chnh i ;
- Thin l khng chnh thng ;
v nhng ch "Ct thn hay Thin thn" , "Hung thn hay c thn" :
a) Nhng thn sau y c xem l Ct Thn : Chnh quan, Chnh n, Chnh ti,v Thc thn ;
Nhng nu t hp khng tt, hoc gp suy, bnh, t, tuyt .. th cng vn khng tt.
b) Nhng thn sau y c xem l Hung Thn, hay thn ph hi : Thin quan (St), Thin n
(Kiu), Thin ti , T kin, Kip ti , v Thng quan ; Nhng nu t hp c tt th c th b
cu nhng ch xu, nn rt cuc vn l tt.
Vy Khi nim tt hay xu theo tn cc Thn nh trn ch l cch ni thng tnh v tng i. Cn
trong T Bnh, mun bit mt thn no l h thn hay l k thn th phi cn c vo t hp ca 4T
xc nh theo tng quan lc lng cu n i vi Thn (vng hay nhc).

2) khi ni mt Thn no trn mt i chi cu 4T, chng ta nn ch trng nht n Thn


tng ng vi Can Bn kh , v d Dn ch Gip, Bnh, Mu, ta ch k Thn trn Gip
m thi. Bn s thy di y, khi ni thn A, thn B cng tr, hay Can Chi u l thn
X ... l theo cch nhn ny.
A- Kho hng th nht : Ta s ln lt xt sau y 10 thn.
V trnh trnh by nhiu ln, nhiu ni cng mc trong cng 1 b sch, tuy rng mi ln tr li l
nhn mnh mt khi cnh khc, cho nn y trnh by kt hp vi vng Trng sinh, v xung hnh
hi ph, do hi long. Vy ban u, bn ch nn ch trng khi cnh Vng Suy, v nhng g n ch ra
(ch v); cn v chi tit, bn nn tr li c khi nghin cu quyn 2. Trnh lm u c qu ti.

1 - Chnh quan :
L ci khc ti. Chnh = quang minh chnh i, Quan = qun, tc l t rng buc mnh lm
iu tt.

- Chnh quan l, nu khng c Thin quan (st) l thanh cao tinh tu; nu Thn vng
th rt tt; C st th hn tp (chnh t ln ln) nn xu.
- Nu Chnh quan qu nhiu, tc l s khc ch TA qu nhiu, tri buc TA mnh m ,
th lm TA tr thnh nhu nhc, khng c nng lc;
Hn na Quan nhiu l TA b St, ch v cuc sng gia nh khng y , tin
hc tp nhiu trc tr; nu khng c n, Kiu ho gii n i hoc cu tr TA th
cng c hi (Quan sinh n nn b tit kh, v n c th sinh Thn) ;
Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

- Chnh quan s nht gp Thng quan : ha trm ng bt ng p n. Ngai l :


c trng hp Chnh quan nhiu li mng gp Thng quan (*) c khc ch bt.
(*) Thng quan s kh tr bt ci Quan thi qu.

xt theo v tr + vng TS :
Quan tinh ng (**): TS, MD, Q, LQ, V (Vng) li khng b hnh xung khng ph
: cp quan s cao, thch hp cho nhng ngi lm cng chc ;
Quan tinh ng (**): SY, BH ,TU ,MO ,TT (Nhc): rt km ; cng chc khng nn
gp;
Quan tinh ng (**): TH, DG (Bnh): hn ; nhng cng chc khng nn gp;
(**) bt c tr no, m Can ngy phi vi Chi TR y, theo bng TS l TS,MD,...BH,T ,...TH,
DG.

xt theo v tr + theo CUNG :


Quan tinh/tr nm:
- c nh m c t tin ln,
- lc tui cn nh c ch, ng hc hnh tt, (ngha l nhn t Tin Thin
tt), song phi phi hp vi cc vn trnh v sau, nu vn kh khng tt th con ng
hc tp thi c b trc tr , thng phi n tui trung nin, thm ch tui cao mi c
c hi thnh t, t (Quan vn n mun).
Mnh l yu t khch quan ; nhng chng ta khng ph nhn vi s c gng ca bn thn ngi
y v sau (yu t khch quan) ;

- can, chi u l chnh quan, nu khng b hp mt, hoc khng gp k th ngi


xut thn trong 1 gia nh l quan chc hoc c a v trong vng ; ng thi cng
biu th chnh ngi s c cng danh a v ;
Quan tinh/ tr thng :
- can hoc chi c chnh quan : l ngi con t c cha m nung chu ; cuc
i khng kh nhc ;
- l ngi chnh trc , c tinh thn trch nhim, trng tn ngha, hc hnh cng
danh c thnh tch ;
- l ngi c anh ch em, v h c cng danh , phc lc (v tr thng l cung anh em).
Quan tinh/ chi ngy : thng minh, mu lc, gii ng bin ;
- nu Thn vng, khi gp Ti vn th pht i phc ;
- Nam : chi ngy l v, nn nu gp h quan th tt : v oan trang hin hu,
ni tr gii ;
- N : chi ngy l chng, nn nu l h quan th gp c chng ph qu.
Quan tinh/ tr gi : (can gi = con trai ; chi gi = con gi) con ci hiu tho ;
bn thn cui i c hng hnh phc (v tr gi l vn cui i) ;
2 - Thin quan :

Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

Thng nu trong MC c Thc thn v/hoc Thng quan, th Thin quan b ch ng, nn gi l Thin
quan; nu khng c th gi l Tht st. T nay, tin, trong bt c trng hp no khi gi tt ta s
dng ch St.

St c ch ng (c Thc thn v/hoc Thng quan ): tc tr a mu, c quyn uy.


Thc thn ch St, Thng quan hp St khng nn nhiu, nhiu th khng cn
l qu m tr thnh thp hn; cho nn 4T c St th ch khi Thn v St tng
ng nhau, St li c ch mi tt.
Thn vng, St nhc, Ti Vng : l mnh tt;
Thn Nhc, St Vng m khng c ch : hay r mt mi;
nu li gp Ti tinh ( yu m b khc mnh, li cn b hao tn) : ngho i, nhiu tai
ch; nu trm trng hn th c th c ha st Thn, khng gp tai nn th
cng cht yu, hoc c th, tay chn tn tt.
Thn Nhc, St Vng : phi da vo n Quan ho gii;
Thn v St tng ng ,
- c n th St n tng sinh : cng danh hin t, s nghip pht trin, vn v
song ton, quyn uy ni ting;
- khng c n : l c lc m khng oai phong, nhng trung hu, a tnh, t vui.
St (hoc Quan) nhiu qu, Thn s b khc nn khng tt : nhu nhc, khng c nng
lc; va km ci, va t ni, li d manh ng.
C St li c Quan gi l QS hn tp l khng nn, d phm tai ho lao t hoc kin
tng, nghch nhiu thun t; hoc tr thnh k tiu nhn;
Nam : hc tp, cng danh, quan chc d b tr ngi ; tnh tnh khng n nh,
thch phong lu ;
Nu c Thc thn, Thng quan hoc ch ng, hoc hp mt 1 Quan hay 1
St th c cu, gim bt iu xu, l mnh c quyn uy :
- quan v nn mt Quan, gi li St;
- quan vn nn mt St, gi li Quan.
Thin quan gp :
TS, MD, Q, LQ, V
TU, Tt

: vinh hoa ph qu;


: tin hc hnh trc tr; quan lc tn tht;

Thin quan / tr nm :
Thn Nhc, v St khng c ch : xut thn gia nh ngho i;
Thn vng, v St c ch
: l v chc ni ting, (c th l Tng);
Thin quan / tr thng : nu Can nm v Can gi c Thc thn, Thng quan ( ch
ng) : qu mnh.
Thin quan / chi ngy : phn nhiu c ngi phi ngu cng ngh, qut cng, tit
tho; tnh nng;
- nu khng c Thc thn ( ch ng) th v chng khng ho thun;

Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

- nu c Thc thn ( ch ng) hoc c Thng quan hp ( ho khc i)


th c s ho gii.
- nu gp xung : thng gp tai ha, hoc bnh tt.
Thin quan / tr gi :
- nu l k thn, phn nhiu con ci khng hin tho;
nhng nu 4T c ch th li sinh c qu t;
- nu Can gi l St, Thn vng, c Ti tinh, n tinh khng b xung : l mnh
i ph qu; phn nhiu l quan cp Tng trn i bin cng, hoc ngi uy
danh ni ting khp xa gn.
Can Chi u Tht st : mi vic khng thun, tin th tn tht, thoi th bt ho. Nam d
v con m vt v; N v chng m chi kh;
Tht st, khi canh, Knh dng u c : l qun nhn , hay cnh st; v d lp cng.
Mnh n vi Thin quan :
4T nhiu Thin quan, khng c ch : d b hip dm; hoc ch khng kin nh; tnh
tnh hay thay i;
Can chi u c Thin quan, 4T li c Chnh quan : mnh ti gi;
Chnh quan v Thin quan cng tr, 4T li c T kip : ch em tranh mt chng;
QS hn tp ,
- khng c Thc Thng ch : lm ca k hay v l;
- c Thc Thng ch
: lm v chnh;
- 4T c Can hp hay Chi hp : lm v l, hoc c 2 chng;
4T c 5 Tht st
Thin quan ng :
TS, Q, LQ, V
TU, MO, TT
MD

: mnh ca k;

: chng vinh hin;


: hn nhn gy ;
: chng thch phong lu;

Thin quan ng o hoa : bc mnh;


Thin quan gp KV khng c gii cu : hn nhn gy ;
Thin quan i chi gp hnh : v chng bt ho;
Ch c 1 Thin quan, 4T li c Thc thn, Knh dng ch phc n : ot quyn chng;
Tr gi c Tht st, ngy c Knh dng : khc chng, hoc lm k n; c ch th
khng sao.
Thin quan cch : Tu vn gp Chnh quan th d mt trinh.
4T ch c 1 Tht st v 1 Chnh n (St -n tng sinh): mnh tt.
TN, Thin quan Vng : mnh c c;
3- Chnh n :
n c nghi l :
- con du, i biu cho quyn li, a v, s nghip, hc v, v..v..;
- sao ch hc thut;
- ngun kh cu Thn, sinh ra Thn, ph tr Thn.
Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

Thn Nhc, QS Vng th mng gp c Chnh n, rt kh cu Quan, sinh ph cho


Thn Nhc;
Nhng nu Thn vng, n nhiu, li khng b ch, l Vng t n cc nh, th
li l mnh c hn, hnh khc;
Chnh n qu Vng : l ngi bin ln, t con ci (v n khc Thng Thc - l con
ci); c gp Ti tinh ( b khc ch bt) mi c con.
Chnh n lm (ng ) :
TS
: m oan chnh, nhn t, trng th;
MD
: ngh nghip c nhiu bin i;
Q
: xut thn gia nh danh ting; cuc i hin t;
LQ
: c cuc sng yn n (v LQ l Lc); c m hin;
V
: c th lm quan ng u 1 vng (v n tng trng cho quyn lc, m li
vng);
SY
: c cuc i bnh thng, gia phong n np.
BH,TU,MO,TT : tnh m lt lo; hoc xut thn gia nh tm thng.
Chnh n / tr nm: nu l h n, ngi sinh trong gia nh ph qu, tin hc
hnh tt.
Chnh n / tr thng : nhn t, hin hu, thng minh, kho mnh, cuc i t bnh, an
ton;
- nu trong 4T c Quan, St c th sinh n : l ngi phc hu;
- nu trong 4T khng c Thin ti (th n khng b khc) : c khoa bng;
- chi thng c Chnh n, nhng xung chi ngy : gia nh cha m sa c, suy bi,
lu lc xa qu.
Chnh n / chi ngy : ngi phi ngu nhn t, hin hu, thng minh; nu l h n th
c ngi phi ngu tr gip c lc.
Chnh n / tr gi : nu l h n th con ci nhn t, thng minh, hiu tho.
Thin can thu n v i chi tng St : l ngi c b mt hin t nhng lng d rt c
c.
4- Thin n :
4T khng c Thc th gi Thin n hay o Thc; C Thc th gi l Kiu (ot Thc);

Thn Nhc th c n ph tr cho; nhng nu gp Thc thn l mnh lao dch, vt


v (ni nm na Thc l ci n ci mc; b ot mt nn vt v kh khn);
Thn vng cn c Thc lm tit kh bt; nu trong mnh gp c Kiu v Thng
cng khng sao;
c c Ti Quan
: ph qu;
c QS hn tp
: thng li nhiu, nhng tht bi cng lm.

Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

Thin n qu nhiu m khng c gii (tc khng c Thin ti) th l ngi phc
bc, bt hnh, tt bnh; hoc con ci kh khn (v n khc Thng Thc l con ci
con ci khng ra g nn bt hnh, v phc).

C c Chnh n v Thin n : l ngi c nhiu ngh (n l m nui sng mnh, cng tc l


ngh nghip nui sng mnh, c c hai l c nhiu ngh - chnh/ph);

Thin n lm :
TS : t gn b vi m (v Chnh n mi l m , trong khi Thin n li vng);
Q, LQ , V : t gn b vi m ; d thnh t trong ngh ph;
MD : nhiu ngh;
SY, BH, TU, TT : tha phng cu thc, t gn b vi cha m;
MO : lm vic c u khng c ui;
Thai : mi ra i xa m.
Thin n :
Tr nm: khi l k thn th ph bi t nghip, lm mt thanh danh gia nh;
khng c gia gio;
Tr thng : thch hp vi pht trin ngh ph, ngh t do, dch v, ngh thut,
din xut;
Trn tr thng c c Thin c, Nguyt c : mnh tt, tnh nt n ho.
Tr ngy : nu l k thn th hn nhn khng tt, khng ly c v/chng tt
(v k thn li ng cung hn nhn).
Tr gi : nu l k thn th khng li cho con ci, con kh thnh ti, kh nui dy
(v tr gi l cung con ci, m k thn li ng - n khc thng thc - tc t tn).

5- T kin (T) : c sch dch l ngang vai, ti ngh cc thn khc u gi theo tn hn vit, bng
khng ri vo ch ton Vit ngang vai th tht k cc, li kh cho vic gi tt (T), nn chng ta ch
dng t T kin !

T kin gip Thn khi tr ngy suy nhc;


Thn Nhc m gp T kin th rt tt (v c tr gip); nu Ti Quan nhiu, nh n gip
Thn khi mt ca;
Thn vng, c T kin l vng cn c ph tr nn xu : mng gp Quan St, Thc
Thng, Ti tinh lm gim bt, hao tn, tit kh Thn Vng;
Nu Khng c Quan tinh : t con.
T kin lm Vng a (TS, MD, Q, LQ, V):
- anh ch em nhiu, hiu thng;
- khng li cho hn nhn;
- khng li cho cha;
T kin lm :
TU, MO,TT : tuy c anh em, nhng sm sng xa nhau;

Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

T kin khc Ti tinh (Ti l tin bc, l v - i vi nam, v Thin ti l cha) , nn khi T kin
nhiu m khng c ch ng (tc khng c Quan St, Ti) th :
- Tay chn, cp di cnh tranh nhau; bn b bt ho;
- V chng khng ho thun (khc), hoc kt hn mun;
- Tnh tnh th bo; khng ho hp vi cng ng; cng nhc, c chp; nhiu
k.
- Khc cha;
- Lm nhiu m khng c ca.
T kin :
Tr nm :

C anh ch em hoc l con nui;


C xu hng sng c lp;
Nh ngho, vt v t b.

Tr thng : C anh ch em hoc l con nui;


C xu hng sng c lp;
Mun nm ca ci, hoc c tnh l ti;
Chi ngy :

hn nhn d thay i; mun, hoc ti hn; khc chng hay v; hay


ci nhau;
gp xung th khng li cho ngi phi ngu; khng li cho i xa ,
d cht ni t khch.

(nn nh l chi ngy l cung hn nhn, m t kin l thn khc hn nhn li ng nn


hn nhn bt li).

Tr gi :

l con nui; hay t con ci.

6- Vng Suy ca Kip ti :


Ti l ca ci, l v (i vi nam), thin ti cn l cha; v tin m con ngi phi bn ba nn Ti l M;
Kip ti l khc Ti, l ui mt m thn hoc bi ti, gi tt l kip.

Kip ti Vng hay Suy ch v cc vic cng ging nh Vng Suy ca T (xem (5)).
4T kip ti qu nhiu :
v chng xung t; hn nhn c bin;
anh em khng ho thun, phn bi, ni xu nhau;
nu l k thn : tnh tnh sng sng, ngoan c, khng phn bit phi tri,
thng chuc ly s cm ght, i ch, bo on;
Nam : khc v, cp ti ca v, ot v ngi, v nhiu bnh;
N
: mt chng, tranh chng, hoc hao tn ti, kh c ca;
Can chi u l t kip : khc cha, khc hn phi;
Kip ti v Thin ti cng tr : khng li cho cha, ti hn;
nu Thng quan l k thn v Kip ti cng tr : ngo mn, thch c bc;
Trong mnh, h ti nu b kip ti l bi ti, tn tht v, i kh;

Q1-ch08-luan-10than

02/01/2005

h kip nu c Quan l b ph : con ci phn nhiu ng ngc, hoc con ci d


gp tai ch (v Kip sinh Thng Thc l con ci - m li b Quan ph);
Kip / tr nm: c anh em trai; hoc c anh em cng cha khc m;
Thch l ti, trng nghi kh,
Hn nhn hay thay i.
Kip / tr thng : kh c ca, ham nh bc, u c
Tnh t trng cao;
a chng din;
Hay bt bnh, hay mng ngi.
Kip / chi ngy : hn nhn mun, hay thay i, hoc ti hn;
nam : ot th ti.
Kip / tr gi : ng con ci kh khn (tr gi l cung con ci, m b kip);
C Thng quan cng tr : tn hi con ci.
7- Vng Suy ca Thng quan :

Thng quan rt kh cu Thn.


C sch cho rng :
- i vi N Thng quan l sao con ci;
Can ngy + : con gi
Can ngy m : con trai
- i vi Nam Thng quan lm : khc con, ging chc mt chc, b ui hc, b
hc, thi rt , v Thng quan khc Quan (quan vn, khoa c).
Nu l h thn hay Thng quan cch :
- hiu thng, thch bin bc;
- d di trong tnh yu (yu d, b d); lm vic theo cm tnh (thiu cn
nhc).
- thng minh tun t; c ti ngh;
C Thng quan m khng c Ti tinh : tuy c tr tu nhng ph qu khng bn;
Thng quan ng KNH DNG ( vng) : mnh n t;
Thng quan ng T : hay k;
Nu Thng v/hoc gi c Thng quan , 4T khng c Quan nhng c St (th n hp vi
St : hp th Thng quan b mt i - b tn- ngha l mt, ht), c hp v khng c hnh xung
ph hi th gi l Thng quan thng tn; y l mt khi nim rt quan trng trong
T Bnh :
- Thng quan thng tn v Thn vng, Ti V, n V : l mnh i ph qu;
- Thng quan thng tn m khng c Ti tinh th li bn cng;
4T nhiu Thng quan th khc con ci (thi qu th xu);
- tu vn gp Thng quan : cc k xu, c th b tai ch, hay cht;
- tu vn gp n : n khc ch Thng quan nn l vn tt.

Q1-ch08-luan-10than

10

02/01/2005

Thng quan :
- tr nm : lm hi t nghip;
can chi u l Thng quan : yu ; hoc ph khng bn;
tu vn gp Thng quan
: c th b thng mt (c so);
- tr thng :
anh em xa cch, khng hp;
khng knh trng cha m;
can chi u l Thng quan : anh em xa cch; v chng xa cch.
- tr ngy :
Nam : thng tn con;
N : khc chng, hay bt nt chng (v chi ngy l Cung chng, nghi l Quan,
m Thng quan l lm thng tn Quan, tc chng);

- tr gi :
Con khng c hiu; con ci gi nhiu trai t;
V gi sng c c;
Tr nm v tr gi u c Thng quan : khc con;
Chi ngy l Thng quan, v tr gi c Ti tinh : vinh hin t b;
Nu Thng quan l k thn ng tr no, th thng l cung lin h khng tt; nu
l h thn th khng sao.
Thn vng:
nhiu Thng quan : thnh cng trong tn gio, ngh thut, nht l v biu
din; v cc ngh ph;
Thng quan gp Ti tinh th pht phc, hin vinh; khng c Ti tinh th ngho
kh.
Thn Nhc :
Thng quan gp St (th hp St) : thng gp tai ch, sng gi.
V Thng quan c nghi l lm thng tn cho Quan, m i vi mnh n, Quan l
chng, nn y ta c bit xt ring n cho mnh N , n c nghi xu :
- Thng quan Vng : khc chng; nu c Ti tinh th khng sao (v Thng quan
sinh Ti, Ti sinh Quan, tc l li cho chng);

nu trong 4T c Chnh ti, Chnh n th ngc li l mnh tt (v n khc Thng


quan, v Ti lm hao tn Thng quan, nn n khng tc hi na / y l Thng quan
thng tn);

nu khng c c hai : ngho kh, khc chng, hn nhn tan v;


nu Thin n nhiu : thch tru chc, chm bim ngi khc;
- chi ngy l Thng quan : anh ; hay chi chng;
v nu li l Knh dng : chng d b tai nn, hoc c t;
- c Thng quan, khng c Quan tinh : khi chng cht th th tit (khng c
Quan l khng c chng);
Q1-ch08-luan-10than

11

02/01/2005

- Thn vng, c Thng quan ln Kip ti : mnh ngho;


- Thng quan v Thin n cng tr : ph hi chng, con;
- Thng quan gp Quan : khc chng, hay c chng m cn c nhn tnh;
- 4T c Thng quan, Thc thn, v Chnh quan (chnh t hn n) : hay k;
tnh i lng nhng;
- gp lu nin Thng quan
: sinh bt li (vy phi coi chng lc mun c thai,
phi canh tnh nm lc ng gp Thng quan);
- Thng quan ng Thin c, Nguyt c : con ci hiu tho;
- Thng quan ng Thin t qu nhn
: con ci ph qu;
- Thng quan gp Khng vong : a tranh ci; hn nhn c bin;
8- Vng Suy ca Thc thn (cn gi l Thc / Tc tinh / Th tinh) :

n rt kh Thn, sinh Ti, p ch Quan St;


Can Chnh quan, chi Thc thn : ph qu;
Can chi u Thc thn : phc lc di do, nhng khng thch hp cho ngi cng chc,
m ch thch hp vi nhng ngi lm vic cng cng;
N c Thc thn : hay khinh r chng;
Thc nhiu l Thng (nm na l thng tn) : d thng tn con ci, khc chng.
4T nhiu Thc thn : ngho kh, thn th yu (thc l n, n nhiu nn ngho, v bnh v n),
N th sa c , phong trn;
nu c Thin n th khng sao (v kiu ot thc) ;
Thc nhiu, Thin quan t : khng c con ;
Thc v St cng tr
: c dp nm quyn bnh, nhng d b vt v, lao kh, tai ch,
v t con ;
Can thc thn, Chi T kin : l ngi c thn thch, bn hu, hoc tay chn gip .
Can thc thn, Chi Kip ti : phc c, giu c ; khi gp iu xu li c li ;
4T c thc thn, kip ti, Thin n : yu ; c Ti nhiu : t dim phc ;
Thc thn lm :
- vng a (TS, Q, LQ, V), hoc ct thn : phc lc nhiu ; phn nhiu l
phc lc th ton din ;
- T tuyt, bnh, MD : phc t, bc mnh ;
- M : yu.
Thc thn trn tr :
Nm : c m phc t tin, s nghip pht trin, cuc sng yn n, phc lc.
Thng : nu Can l Thc, Chi l Quan : pht t, nu l cng chc th cng tt ;
nu Chi thng cng l Thc : ngi bo kho, n ho ;
Ngy chi : ngi phi ngu to bo , tnh nt n ho ; cuc sng no ;

Q1-ch08-luan-10than

12

02/01/2005

Gi

: cui i c phc;
nu c Thin n cng tr : c n, phng khng chic bng.

9- Vng Suy ca Chnh ti :

gi tt l Ti ;Ti (bt lun Chnh hay Thin) l ngun nui sng mnh; Ti l sao
lm cho mnh hao tn (ai cng lao tm lao lc v n !) ;
Ngi d Ti Vng hay Ti Suy u a nhn, khng thch lao ng ; mun ca nhiu
nhng lm t ; phn nhiu khng ham hc.
Ti nhiu m khng thun khit : khng li cho ng hc tp, ngi dt nt.
4T nhiu Chnh ti : tnh ph ti (nhiu v th hao ti) ; khng li cho m, v Ti khc n ;
Ti nhiu s Thn Nhc, d b tai ho (v sc yu, khng gnh ni Ti) ;
Thn vng, c Ti th c th thng c Ti ; nhng Thn vng li s trong mnh
khng c Ti ;
Ch c Thn, Ti cn bng mnh mi tt ;
Thn vng, c Chnh Ti, li gp Thc thn : c v hin tr gip ;
Ti Vng lm Vng i :
Thn vng : giu to;
nu c c Chnh quan : ph qu song ton ;
nam : c v hin, ni tr tt ;
Thn Nhc : khng ngho cng gp tai nn; cu ti cng kh khn ;
nam : trong nh v nm quyn (g mi gy );
Chnh Ti lm Suy a : ca t ;
Ti n trong a chi : Ti phong ph (c ca dnh);
Ti l trn can
: khng khi nhng khng c ca (v ho phng nn phung ph tin);
Ti c kho / m (Thn tut su mi ty Can, v d nu t mc l Ti th mi l Ti kho), khi m gp
xung, ca kho s c khai m nn s pht ti (tin ca t nhin rt vo) ;
nam
: giu nhng tnh keo kit.
C c Chnh Ti v Kip ti : trong cuc i d gp phi tiu nhn nn b tn tht tin
bc;
Chnh Ti gp Vng Quan, Vng St : v hay ln t chng ;
Chnh Ti / tr nm : nu Thn vng l ng cha giu c ;
nu thm Quan / can thng : xut thn trong gia nh ph qu.
Chnh Ti / tr thng : l ngi cn c, tit kim, cha m giu , c nh cha m.

Q1-ch08-luan-10than

13

02/01/2005

Chnh Ti / chi ngy : nam c v gip thnh giu ; giu ln nh v; (vy khuyn ngi
ny nn n nh gia tht trc khi ngh n lm giu);
nu gp hnh xung khc hi : v chng bt ho.
Chnh Ti / tr gi : con ci giu c.
10- Vng Suy ca Thin ti :
Cng gi tt l Ti ;
Ch cha hoc v l, hoc ngun ca ci bng ngh ph.

Ngi Thn Vng, Ti Vng, Quan Vng : danh li u c, ph qu song ton ;


Thn vng, c Thin ti, khng c T kip, v/hoc hnh xung : va giu v th ;
Thin ti trn can k nht c T kip : va khc cha, va lm tn hi v ;
Can, chi u c Thin ti : l ngi xa qu, tay khng lp nghip tr nn giu c, tnh
duyn tt p (vy nn khuyn ngi nn mnh dn ly hng lp nghip nu c c hi).
N Thn Nhc, k gp Ti (nhiu, V) : phn nhiu gy phin phc, lin lu n cha
.
Thin ti lm :
Vng a (TS, Q, LQ, V) : ho thun vi cha, vi th thip; c ca nh
cha, nh v ; cha v v u th, vinh hin ;
MD : ho sc phong lu ;
M : cha hoc v cht sm ;
T, Tuyt, hnh xung : cha hoc v suy khn, thm ch gp nn ;
Thin ti / can nm : l ngi xa qu, i ln n ;
nu c T kip / chi nm : cha ri xa qu hng, cht ni t khch ;
Thin ti / can nm v chi nm : tui tr lm con nui ;
Thin ti / can nm v can thng : cha nm quyn trong nh ; hoc mnh t b
lm con nui ;
Thin ti / tr thng
nu c T kip / tr gi : trc giu , sau ngho (gi l Ti trc T sau) ;
Thin ti / chi ngy : (Nam) v l cp quyn v c ; thin v v l ;
nu to sao Tng : ly c v con nh cao qu ;
Thin ti / tr ngy v tr gi, v nm thng khng c Thin ti, khng b hnh xung,
t kip : trung nin tr i mi pht t ;
Thin ti / can gi v T kip / chi gi : thng tn v, ti sn b ph tn ; nu gp
Thc thn, Thng quan th khng sao.
B- Kho hng th hai : xt theo tng lnh vc cu i thng, nh :
- t nghip, cha m, anh em, v/chng, con ci;

Q1-ch08-luan-10than

14

02/01/2005

quan vn, ti vn, hn nhn, tai ho v..v; c tng hp vi cc Thn, St, v


vng Trng sinh, tc l mt cch ton din, theo cc vn trnh ca i
ngi.

trnh lp li, v sau khi bn nm vng nhng phn c bn trong quyn 1 ny,
mi bn xem tip kho hng tng hp trong quyn 2.
***

Q1-ch08-luan-10than

15

02/01/2005

Chng 9

NGUYN CC NG HNH,
TH TNH v CCH CC CA T TR
Nguyn cc ng hnh
th tnh
cch cc
chnh cch
thnh bi ca chnh cch
thnh cng
b ph hoi
thi qu
bt cp
ngoi cch
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Khoa T Bnh xy dng h thng ca n trn ng hnh sinh khc, qua Can-Chi T tr ,
nhng trung tm ca n l Can ngy v Lnh thng.
V ng hnh, trong 4t, chng ta c khi nim nguyn cc ng hnh c nhng ng
dng kh quan trng.
NGUYN CC NG HNH CU T TR
1) nh nghi : nguyn cc ng hnh hay ton cc ng hnh l tng s kh 5 hnh ca
t tr.
2) Cch tnh : ly 1 t tr in hnh (8/6/2003 DL)
Qu mi

Mu ng

ngy Nhm T

Gip Thn

Can : qui ra ng hnh.


CAN
hnh
m

qu
mc
1

mu
th
1

nhm
thu
1

gip
mc
1

Chi : phi lit k cc can tng n trong tng i chi, rI qui chng ra ng hnh.
nm
mi
k

CHI
Can
tng
hnh th
m 1

inh

thng
ng
inh k

mc
1

ho
1

ho
1

th
1

ngy
t
qu

gi
thn
mu

qu

thu
1

th
1

thu
1

mc
1

Cng s ca tng hnh ta c nguyn cc ng hnh ca t tr ny nh sau :


kim
0

Q1-ch9-tim-Cachcuc

mc
4

thu
3

ho
2

th
4

02/01/2005

3) ng dng : t nguyn cc ng hnh cu t tr ngi ta c th suy ra tnh tnh v


bnh tt ca ngi y , nht l mt hnh no nhiu hay t, m c cng hnh vi hay
sinh, khc hnh CAN NGY.
Chng ta thng nghe ni, hay c thy : ho nhiu th , mc t th ., nhng ch qua
nguyn cc ng hnh ta mi bit c hnh no nhiu, t, hay thiu khuyt, v nn ch
trng n nhng cas thiu khuyt, hay qu nhiu, hay qu t v l nhng du ch cu
mnh c vn .
Ri kt hp vi Th tnh (di y), hay vi cc phng php xc nh vng suy,
cng nhc cu cc can nh ta bit (dng thi lnh, hay bng TS), th ta s thy
ngay cc mt tnh tnh hay bnh tt ca mt ngi.
(xin xem quyn 2, chng 12 Bnh , ho v chng 13 Tnh cch ).
Trong v d trn, ngi ny thiu hn hnh kim, cn hnh ho hi t nhng c ci l
sinh ma h nn ho vng. Thiu hnh Kim th tnh tnh khng nghi kh (khng ho
hip); a mu trng ( b sung ci thiu); v sc kho th d b bnh v phI hay rut
gi.
***
Cn v tng quan gia Can ngy v Lnh thng, n cho ta nhiu t hp c ng
dng khc nhau, trong c Th tnh ca MC, v cch cc. chng ny, chng ta
nghin cu su 2 c s ny; t mi ci u c th ng dng tm Dng thn, hay
ngay c lun on mnh khi qut.
TH TNH
nh nghi : Th tnh, hay Th, l bn th ng hnh ca Can ngy sinh, phi hp vi
thi lnh ca thng sinh (tc l mu). NgI ta gI tn th tnh = Mu + hnh Can
NGY, v d Thu-mc, ng-ho
Th tnh gip ta nm bt c nhanh chng khi qut l Thn Vng hay Thn Nhc
(d nhin khng hon chnh).
Th d : sinh ngy Gip thn, thng 8 (du). Gip thuc mc; thng 8 thi lnh l mu
thu, vy Th l Thu Mc. Mu thu Kim c lnh nn vng ; Gip mc b Kim khc th
suy nn Thn nhc.
Phi thi lnh v ng hnh ca can ngy, ta c bng sau y :
Ma > Xun
H
Thng > Dn Mo Thn T Ng Mi
Can ngy v
1
2
3
4
5
6

Thu
ng
Thn Du Tut Hi T Su
7
8
9
10
11
12

Gip t

Xun mc

H mc

Thu mc

ng mc

Bnh inh

Xun ha

H ha

Thu ha

ng ha

Mu K

Xun Th

H Th

Thu Th

ng Th

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

Canh Tn

Xun Kim

H Kim

Thu Kim

ng Kim

Nhm Qu

Xun Thu

H Thu

Thu Thu

ng Thu

ng dng ca Th tnh quan trng nht vn l xc nh VS ca Can ngy, v t


tm DT (xem 1).
Cc mu Xun , Thu th kh hu d chu, nn khng cn iu hu (*), cn H v ng
th nng v lnh gay gt, nn phi iu hu ; c bit H-ho, ng-thu cc nhit v
cc hn ; bn thy ngay :
- ngi ho qu vng th tnh tnh nng ny ; v d b bnh tim mch, huyt
p ; hay au mt.
- ngi thu qu vng th tnh tnh thm him ; v d b bnh thn ; ...
- xun mc hay thu kim th hnh tng ng cng rt vng, nhng khng gay
gt bng.
- tng t , ta cng c th hnh dung VS cu Can Ngy qua cc Th tnh khc.
(*) khi nim ny s c mc chuyn .

n y, khi hiu nguyn cc ng hnh, v Th tnh cu mnh, c l bn lnh hi


c nghi cu cc cu : hnh x nhiu thi ...., thi qu th ....

(Bn c th nhy qua c ngay chng 16 t tng c lin tc cho 2 mc/khi


nim ny).
CCH CC
I - nh nghi :
C ngi hi mc : T tr gm 8 ch, t hp c khong 500.000 trng hp, lm sao c
th dng d on cho hng t ngi ? Xin tha khoa thng k v thm d d lun
ch cn mt mu dn s (chantillon) nh cng a ra nhng kt lun chnh xc.
V 500.000 trng hp y l mt dn s qu ln nn phi qui gp li thnh nhng
th loi c cng tnh cht nh nhau, trong khoa T tr gi l cch cc (cch ca Mnh
cc), cn gi tt l CCH : C nhng cch cc nh sau :
- TA c sinh tr;
- TA b p ch (khc);
- TA b hao tn;
- TA b tit kh;
(nhc li : TA l Can ngy, cn gi l Thn, hay mnh ch, hay nht nguyn)

l nhng cch chnh thc (gi l chnh cch), d thy, chim i a s cc mnh; cn
c nhng ngoi l nh trng hp TA qu mnh, hay qu yu mt cch rt khch
quan, gi l ngoi cch th him hn nhng i hi chng ta mt s ch tm c bit, ta
s xt chi tit sau .

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

phn on n thnh hay bi, thi qu hay bt cp, trc ht ta phi xc nh c


l TA th no ci , c th l Vng hay Suy, mnh hay yu. V ch bit c nh th,
ta mi c th so snh lc lng gia TA v cc i tc, y tc l cc Can Chi khc.
Ta mnh th cn tit ch bt;
Ta yu th cn c ph tr;
Ta mnh m cn c tr gip thm l lm hi ta;
Ta yu m cn b khc ch, hay tn hao, tit kh thm l lm hi ta;
K lm hi ta m b khc ch th ta c cu, c li;
K gip ta m b khc ch th ta s bt li;
ch c TA qun bnh mi l tt nht;

V cng l nghi su xa ca Dng thn, ci lm cho Mnh cc c qun bnh.


T cch cc m ta nh c Dng thn : (chi thng + can ngy => cch cc => Dng thn)

cng l nghi ca thuyt Trung Dung ca Khng gio, c vn dng vo mnh


l hc. Trong trng chnh tr, quan trng, thng trng, hay qun s, ngoi giao,
cng u nh th.
Hc mt m suy nghim bit nhiu khng phi l th lm sao ? Cch l lun trong mnh
l hc ch c th, c g l m tn d oan u ?!
Chng ta s ln lt xt :
Chnh cch
Ngoi cch.
I- CHNH CCH
Cch xc nh :
Ni chung, phi ch trng cch cc trong mnh l nhn mnh vai tr cc k quan trng
ca Lnh thng trn Thn (can ngy).
(xem bng i chi tng Can)

Ta bit mi i chi c tng cha t 1 n 3 can , gi l chnh kh (hay bn kh),


trung kh v d kh sp theo th t t tri sang phi. V cn c trn Chi Thng nn ta y
ch xt cc CAN TNG cu n .
Trc ht ly can bn kh , xem th c can no ca T tr ging nh n khng (CAN ca
T tr gi l CAN L) ; nu c th ly can ngy phi vi n, thnh thn no (ging y nh
cch tm 10 thn), th ly tn thn lm tn cch (v d chnh quan cch);
Nu can bn kh khng c can l, v c can trung kh l, ta ly can ngy phi vi Can
trung kh, thnh thn no, th ly tn thn lm tn cch (v d chnh ti cch);

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

Nu can trung kh khng c can l, v c can d kh l, ta ly can ngy phi vi Can d


kh, thnh thn no, th ly tn thn lm tn cch;
Bn c th hi ti sao phi c Can l ging n ? Xin tha v khi va c trn, va c
di, th Thin Can y thng gc (c gc r) vi di a chi , do bn cht hn
nhng Can khc (nhc li : y l quan nim tri t tng thng vi nhau, tri che t ch), do
n c chn.
Ch : d l can tng n no, nu c ng hnh = ng hnh ngy can th khng ly lm chnh cch, v
n l t kip, xt v mt ng hnh n cng nh TA (can ngy) m thi .

Trong trng hp c 3 can tng khng c can tng ng l ln T tr, th mnh


khng c cch cc; phi tm chn mt ch no quan trng nht lm tn cch cc.
Thng l Can khng b khc , hp, hnh, xung, ph .

Nu Chi Thng khng b thng tn, c 3 can tng u l r thin can, hoc ch l r 2
thin can th chn ci sinh vng hoc ci mnh hn lm cch cc .
Tn gi ging nh tn 10 thn, nhng v khng k t, kip (v chng c xp vo ngoi
cch) nn ch cn 8 cch (bt cch) thng gp : Chnh ti, thin ti, chnh quan, tht
st, chnh n, thin n, thc thn, thng quan.
C sch th vn k T, Kip di tn Kin Lc v Knh dng (Dng nhn) cch.
Chng ta ly 1 V d cho d thy :
Can ngy l Gip, sinh thng Dn; dn cha gip, bnh, mu theo th t t tri sang
phi l : Bn kh, trung kh, v d kh.
- u tin phi xem "bn kh" gip mc : nu dn b xung khc, ph hi , gip mc s
v kh th ly bnh, mu tm cch cc ; nu khng th xem Gip c l trn cc can
khng. Nu c th ly gip lm cch cc ; bng B cho ta cch Kin lc.
- nu dn mc khng b thng tn, m Gip khng l trn Can, th xem trong 2 can
bnh , mu c ch no l r trn can khng,
nu c Bnh l th ly Bnh lm cch cc; bng B cho ta cch Thc thn.
nu c Mu l th ly Mu lm cch cc; bng B cho ta cch Thin ti.
- nu dn mc khng b thng tn, c 3 can gip, bnh, mu u l r thin can, hoc
ch l r 2 thin can th chn ci sinh vng hoc ci mnh hn lm cch cc .
Ch : C sch ch ly Can BN kh (v khng cn xt n c Can l ging n hay khng) phi
vi can ngy nh cch cc, m khng cn xt n cc can tng khc. Cng i b
phn ng, v Lnh thng l cng lnh, ng hnh ca n (tc ca Can bn kh) vng
nht ri.
Ngi xa xem s ly cch cc lm trng, v mnh ngi y t mt m hn mang,
ta quy v mt mu dn s nh cu xt. V y cng l bc th nht, v ch khi

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

no nh c cch cc mi tm c Dng thn, v h thn, k thn ca mnh, mu


cht ca khoa T Bnh.
d nh, d lp bng s cho nhanh, d ta bit cch tm tn cch cc, ta dng bng
sau y, cn nn dnh th gi thm hiu nhng h, k ca cc cch.
V vic nh cch cc, c 2 phi :
- Phi ch cn c trn lnh thng, tc l CHI Thng, ng ra l Can bn kh tng
cha trong Chi thng m thi; d c Can l ging n hay khng. Ta c bng A;
- Phi ch cn c trn lnh thng, tc l CHI Thng, nhng dng tt c cc Can
tng cha trong Chi thng, c can l, ty trng hp. Ta c bng B.
C hai phi u dng Can ngy phi vi Can trong chi thng ch nh, y nh
cch tm 10 thn ; ch khc tn gi 2 trng hp : cch cc th gi Kin lc v
Dng nhn (c hai u l ngoi cch), cn 10 thn th gi l T kin v Kip ti.
V v khng k 2 cch Kin lc v Knh dng, nn so vi 10 thn, chnh cch ch c 8,
gi l BT CCH.

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

Bng A - CCH CC
(theo Can bn kh tng trong chi thng)

Can ngy Gip


Thng
1 Dn Kin

Bnh

inh Mu

Canh Tn

Nhm Qu

Mo

Kin
lc

Thin
n
Chnh
n

Chnh
n
Thin
n

Chnh
quan
Thin
quan

Thin
ti
Chnh
ti

Chnh
ti
Thin
ti

Thc
thn
Thg
quan

Thg
quan
Thc
thn

Thn Thin
ti

Chnh
ti

Thc
thn

Thg
quan

Thin
n

Chnh
n

Thin
quan

Chnh
quan

Thc
thn

Thg
quan

Kin
lc

Ng

Thg
quan

Thc
thn

Dng
nhn

Kin
lc

Mi

Chnh
ti

Thin
ti

Thg
quan

Thc
thn

Thn Thin
quan

Chnh
quan

Thin
ti

Chnh
ti

Thc
thn

Thg
quan

Kin
lc

Du

Chnh
quan

Thin
quan

Chnh
ti

Thin
ti

Thg
quan

Thc
thn

Dng
nhn

Tut Thin
ti

Chnh
ti

Thc
thn

Thg
quan

10 Hi

Thin
n

Chnh
n

Thin
quan

Chnh
quan

Thin
ti

11 T

Chnh
n

Thin
n

Chnh
quan

Thin
quan

Chnh
ti

12 Su

Chnh
ti

Thin
ti

Thc
thn

Thg
quan

lc
Dng
nhn

Q1-ch9-tim-Cachcuc

Thin
quan
Chnh
quan

Kin
lc

Chnh
n

Thin
quan

Chnh
quan

Thin
ti

Chnh
ti

Dng
nhn

Kin
lc

Chnh
quan

Thin
quan

Chnh
ti

Thin
ti

Chnh
n

Thin
n

Chnh
quan

Thin
quan

Thin
n

Chnh
n

Kin
lc

Chnh
n

Thin
n

Thin
n

Chnh
n

Thin
quan

Chnh
quan

Chnh
ti

Thc
thn

Thg
quan

Kin
lc

Thin
ti

Thg
quan

Thc
thn

Dng
nhn

Kin
lc

Chnh
n

Thin
n

Chnh
quan

Thin
quan

02/01/2005

Bng B - CCH CC
(tu Can tng trong chi thng c chn)
Can tng >
Can ngy v Gip +
Gip +

Kin
lc

t -

t -

Bnh +

inh -

dng
nhn

thc
thn

Kin
lc

mu +

k -

Canh + Tn -

Nhm + Qu -

Thng thin
quan
ti

Chnh
ti

Thin
quan

Chnh
quan

Thin
n

chnh
n

thng
quan

thc
thn

Chnh
ti

Thin
ti

Chnh
quan

Thin
quan

Chnh
n

thin
n

Kin
lc

dng
nhn

thc
thn

Thng Thin
quan
ti

chnh
ti

thin
quan

chnh
quan

Kin
lc

Thng thc
quan
thn

Chnh
ti

thin
ti

chnh
quan

thin
quan

Kin
lc

dng
nhn

thc
thn

thng
quan

thin
ti

chnh
ti

Kin
lc

Thng thc
quan
thn

chnh
ti

thin
ti

Kin
lc

dng
nhn

thc
thn

thng
quan

Kin
lc

thng
quan

thc
thn

Kin
lc

dng
nhn

Bnh +

thin
n

chnh
n

inh -

chnh
n

thin
n

mu +

Thin
quan

chnh
quan

Thin
n

thng
quan

k -

Chnh
quan

thin
quan

Chnh
n

Thin
n

Canh +

thin
ti

chnh
ti

Thin
quan

chnh
quan

Thin
n

Chnh
n

Tn -

chnh
ti

thin
ti

Chnh
quan

thin
quan

chnh
n

thin
n

Nhm +

thc
thn

Thng thin
quan
ti

chnh
ti

thin
quan

chnh
quan

thin
n

chnh
n

Qu -

thng thc
quan
thn

thin
ti

chnh
quan

thin
quan

chnh
n

thin
n

chnh
ti

Kin
lc

(nhng b trng c sch vn cho l Dng nhn cch ; c sch khng k lun Can Mu +)

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

Xem th th bit cch cc c qu nhiu, li mi sch mt khc. Bn phi chn la ci


n gin, d nh nht - chng hn dng bng A (ban u khng nn sa vo m hn trn, mt
th gi v d chn), v nht l phi bit cch cc lm g. Nhc li cng khng tha :

tm Dng thn, nhng ty theo TV hay TN !


nhc li :
chi thng + can ngy
Cch cc

=> (xc nh) cch cc


=> (xc nh) dng thn, h thn, k thn.

Cch nh Dng thn theo cch cc nh th ny l cch c in, khng c ton din bng cch xc
nh Dng thn t Thn vng hay Thn nhc; m s xc nh Vng , Nhc ca Can ngy (Thn,
TA), phi qua s cn bng tng hp tt c cc Can-Chi T tr rt nghim nht, ch khng phi ch thun
trn Lnh thng, d rng LT lun lun ng vai tr ch o.
ng ra th ngay c phi cch cc khi nh Dng thn trong khoa T tr cng phi cn c trn TV hay
TN .

Trong thc hnh, trc ht nn coi MC c thuc NGOI CCH khng (rt t gp /
ngoi tr knh dng v kin lc xt ring), nu c th ta ch xt ngoi cch, nu khng
phi ngoi cch th nn theo th t sau y sau nh cch cc :
1) Nu thng chi = thn, tut, su, mi : d bt c can ngy no, nu gp cc
chi thng ny u l thng "tp-kh " (v l cc thng cui cu 4 mu, thng giao
ma, c trong c 4 mu nn b gi l tp kh, chng c ti 3 can tng n, tc l 3
hnh khc nhau) ; khng c cch kin lc v cch knh dng cho cc trng hp ny;
2) Nhng chi thng khc :
a) xem ngay chi thng + can ngy c cch kin lc v cch knh dng (l
ngoi cch) hay khng :
* Chi thng l Lc (lm quan)
* Chi thng l vng

: l cch kin lc;


: l cch knh dng (**) hay dng nhn cch .

c sch ni ch 4 CAN dng (Gip, Bnh, Canh, Nhm mi c cch ny );


c sch ni c 5 CAN dng (Gip, Bnh, Mu, Canh, Nhm mi c cch ny);
cng v Dng (+) nn mi ch dng cc can dng m thi.

c sch ni tt cc CAN ngy bt k m dng, min l chi thng vng cu


n th u c cch ny;
(**) Theo thin , dng ch
trong sch ny;

knh dng thng nht vi t vi u s hn nn ti dng

b) Nu khng, xem can ngy + can tng n trong chi thng nh trnh by
trn y.
Chnh cch l 8 cch thng gp nht. Ta tip tc i su vo 8 cch ny xem chng
thnh cng hay b ph hoi, thi qu hay bt cp.

Q1-ch9-tim-Cachcuc

02/01/2005

CCH CC THNH, BI, THI QU, BT CP


nh c cch cc, nhng chng ta phi xt xem cch cc l thnh cng (d
nhin l tt) hay b ph hoi (d nhin l xu), thi qu hay bt cp (u xu), ri t
mi nh c Dng thn chnh xc. D b ph hoi, hay thi qu, bt cp, nhng nu
c thuc ch trong mnh th cng vn l mnh tt.
Chng ta ln lt xt cc khi nim ny trn tng cch mt cu 8 cch. V cch tm DT
cho tng trrng hp s cp chng sau.
1- Cch cc thnh cng : l ng hnh c phi hp qun bnh, mnh tt.
Chnh quan cch
1- TV (TS, V, Q), c Ti tinh sinh Quan tinh.
2- TN (TH, DG, SY), Chnh quan cng mnh, c n sinh Nht nguyn.
3- Chnh quan khng c Tht st hn tp.
Thin ti, Chnh ti cch
1- TV (TS, V, Q), Ti tinh cng cng, li gp Quan tinh.
2- TN (TH, DG, SY), Ti tinh cng, c n v T h Nht nguyn.
3- TV, Ti tinh yu, c Thng Thc sinh Ti.
Thin n, Chnh n cch
1- TV (TS, V, Q), n yu, c Quan, St mnh.
2- TV (TS, V, Q), n cng, c Thng, Thc rt kh ca Nht nguyn.
3- TV, nhiu n tinh, c Ti tinh l v mnh.
Thc thn cch
1- TV (TS, V, Q), Thc thn cng cng, li gp Ti tinh.
2- TV (TS, V, Q), St qu mnh, Thc thn ch ng Tht st nhng khng
nn c Ti tinh, nu c m nhc th khng sao.
3- TN, Thc thn mnh, c n sinh Nht nguyn.
Tht st cch
1- Thn rt Vng (TS, LC, V).
2- TV (TS, V, Q), St cng mnh hn, c Thc thn ch ng Tht st.
3- TN, St mnh, c n tinh sinh Nht nguyn.
4- Nht nguyn v Tht St qun bnh, khng c Quan tinh hn tp.
Thng quan cch
1- TV (TS, V, Q), Thng quan mnh, c Ti tinh l.
2- TN (TH, DG, SY), Thng quan mnh, c n tinh sinh Nht nguyn.
3- TN, Thng quan mnh, c Tht St v n l.
4- TV, St mnh, c Thng quan ch St tinh.
2- Cch cc b ph hoi : ni chung l ci tt b ph, ci xu li c ph tr; ta thy
ngay m mnh xu.
C 1 im chung l h gp hnh, xung, hi th cch no cng b ph hoi.
Q1-ch9-tim-Cachcuc

10

02/01/2005

Chnh quan cch


1- C Thng quan, nhng khng c n;
2- Gp phi hnh, xung, hi;
3- C Tht st hn tp.
Thin ti, Chnh ti cch
1- TV, Ti tinh yu, C nhiu T Kip;
2- Gp phi hnh, xung, hi;
3- TN, Tht st mnh, Ti cng mnh, sinh St tinh hi Nht nguyn.
Thin n, Chnh n cch
1- TN, n cng yu, Ti tinh mnh ph n;
2- Gp phi hnh, xung, hi;
3- TN, Tht st qu mnh, li c Quan tinh hn tp.
Thc thn cch
1- TV, Thc thn yu, li gp Thin n;
2- Gp phi hnh, xung, hi;
3- TN, c Thc thn mnh, li c Ti tinh, Tht st l.
Tht st cch
1- TV, khng c n;
2- Gp phi hnh, xung, hi;
3- Ti tinh mnh sinh St, li khng c Thng Thc ch Tht st.
Thng quan cch
1- gp phi Quan tinh;
2- Gp phi hnh, xung, hi;
3- TN, li nhiu Ti tinh .
4- TV, Thng quan yu, lI nhiu n tinh.
Ngoi vic xt cch cc thnh cng hay b ph hoi , chng ta cn phi xt thm l n
thi qu hay bt cp .
3- Cch cc thi qu : nhn mnh n nhiu / t qu.
Chnh quan cch
Quan tinh mnh li nhiu, cn Nht nguyn yu;
Quan tinh mnh, Nht nguyn yu, li gp nhiu Ti tinh;
Thin ti, Chnh ti cch
Ti tinh mnh li nhiu, cn Nht nguyn qu yu;
Ti tinh mnh, Nht nguyn yu, li gp nhiu Thc Thng;
Thin n, Chnh n cch
n tinh mnh, Nht nguyn yu, Ti yu;
n tinh mnh, T Kip nhiu, Thc yu, Thng yu, Ti Quan cng yu;

Q1-ch9-tim-Cachcuc

11

02/01/2005

Thc thn cch, Thng quan cch


Thc, Thng nhiu v mnh, Nht nguyn yu, khng c n, li c Ti
mnh;
TV, St yu, Thc Thng mnh ch St thi qu, li khng c Ti tinh;
Tht st cch
TN, St rt mnh, khng c Thc Thng ;
TN, Ti mnh v nhiu, St nhiu.
4- Cch cc bt cp : khng (thiu) ci to qun bnh, ngc li c nhiu ci
lm suy yu cch cc . Thng nhn mnh n mnh / yu qu.
Chnh quan cch
TV, Quan yu, khng c Ti tinh;
TV, Quan yu, li thm nhiu n tinh, hoc c Thng quan khc Quan tinh;
Thin ti, Chnh ti cch
TV, li nhiu T Kip, lc, Knh dng;
Ti tinh khng gp Thc Thng, li c nhiu T Kip;
Thin n, Chnh n cch
Ti mnh, khng c Quan tinh;
Nhiu T, Kip.
Thc thn cch, Thng quan cch
TN, n mnh.
TN, Ti Quan nhiu.
Tht st cch
Thc mnh, khng c Ti tinh;
TV, n mnh.
***
Khi lun khi qut v mnh vn, ngi ta c th lun ngay trn cch cc, v nh ni,
l 1 loi hnh ca mnh.
II- NGOI CCH :
Ngoi cch c nhiu loi khc nhau , nh :
- cch Kin lc, cch dng nhn (hay knh dng) nhn mnh vai tr ph tr
(t kip) cu LT cho can Ngy, lm cho n cc vng.
- Chuyn vng cch ) MC c mt hnh cc vng
- Tng vng cch )
- Ho kh cch : (ng) hnh cu can ngy hon ton bin thnh hnh khc, do
s hp ho, do hy qun n i m lun theo hnh mi.
mi loi li c phn chia ra nhiu cch khc nhau. Chng ta s ln lt nghin cu
tng loi mt. c k th t nhin bn hiu / thy cch chn DT.

Q1-ch9-tim-Cachcuc

12

02/01/2005

1) Kin lc cch : Nu chi thng l LQ (lc) ca can ngy theo bng TS ; ni cch

khc, chi thng l T kin ca can ngy. V d :


Can ngy
Gip
inh
tn
nhm
v..v..

Chi thng
Dn
ng
du
hi
v..v..

V sinh trong thng Lc, nn Thn rt vng (khng cn cc chi nm, ngy, gi gip sc
nh cc cch khc mi c Vng). Thn vng th c th iu khin c Ti, Quan,
Thng, Thc - nhng yu t p ch hay lm hao tn mnh. Ngi no c Cch ny, v
Mnh cc c iu ho, th mnh vn rt hanh thng (Kin Lc l Thy Lc, tn cch

ch r tiu ch ca mnh).
2) Dng nhn (hay Knh dng) cch : Nu can ngy l can dng (gip , bnh,
mu, canh, nhm) , v chi thng l V ca can ngy theo bng TS ; ch c cc can
dng mi c cch ny, ch khng phi h thy chi thng l V ca can ngy theo bng
TS l c Dng nhn cch c.

V ni cch khc, chi thng l Kip ti ca can ngy.


V d:
Can ngy
Gip
Bnh, Mu
Canh
Nhm

Chi thng
mo
Ng
du
t

- C sch ch ly 4 Can dng khng phi hnh Th (Gip, Bnh, Canh, Nhm, khng k
Mu).
nhc li :
- C sch khng ch da trn Can ngy dng (+), m da theo bng TS, h thy Chi thng l V ca
Can ngy (bt k m dng) th c Dng-nhn cch; v bt k m dng u c dng nhn, nn
phn bit 2 ch dng ny, ch Hn dng ch dng l con d trong dng-nhn , ch th m c sch
dch dng nhn (hay knh dng) l sng d !.

Hai cch ny, suy cho cng, cng l loi chuyn vng nh di y, nhng l Can Ngy (TA) rt Vng
theo Chi Thng.

***
Nhng ngoi cch di y c th ni ch chim 5% cc mnh, v thng l cc mnh rt c bit. Cc
bn mi hc nn bng lng vi chnh cch (85%), v dng nhn, kin lc (10%). Phn di y (5%) c
tnh cch thm cu, nn cc bn c th lt qua c khi nim; v sau nn tr li c k hn khi
bn lnh cao cng. Cn lc u khng nn mt th gi qu nhiu vi n...

***
Ngoi ra cng c nhiu mnh, tuy t gp, chng ta khng th nh cch cc theo s phi
hp bn kh ng hnh can ngy v chi thng nh 8 cch k trn, hoc Kin lc hay
Q1-ch9-tim-Cachcuc

13

02/01/2005

Dng nhn c, v ton cc kh th ng hnh thin vng v mt phng (mi


phng l 1 hnh do Tam Hi Cc), hoc v mt (ng) hnh no (do Tam Hp Cc),
phi hp vi hnh cu Mu sinh, nn Mnh y hon ton b hnh y chi phi;
n phi nng theo hnh y m i, khng c nghch li, trnh nn hng
thu v . Nguyn l l ta phi dng kh th ton cc lm ch .
Ta c th thy ging nh trng hp Trung quc gn y, lc hng v binh ang honh hnh
ngoi ng ph, v ca tng Mao ch tch, th ng c di lng phng chng li h; cch khn
nht ca my anh Tu, l cng xung ng h ht nh hng v binh (trong bng anh sao l
chuyn khc);
Cng nh anh bn ti, m mt c gi gia nh thin chu gio. Gia nh c y th ch g con cho
ngi c o, anh ta bn xin ra ti, theo thin chu gio, v ly c ngi anh yu v cng yu
anh. Ti th bit anh ta l dn v thn chnh hiu, nn a : my b qu bo nhn tin, chu my
cng ch, pht my cng ght, by gi th Anh ta tr l : gi cha con c gi cha, con ly c
v con xa nh th !. M sao my ngu th !.

Ty theo s thin vng suy ra cch cc, ta c nhng ngoi cch (hay bin cch)
sau y :
- Chuyn vng cch;
- Tng (hay tng) vng cch;
- Ho kh cch .
Tn gi th ton l t ng hn vit, rt kh nh, c khi hiu lm li thnh ru ng n cm cm b kia, nn
nu cn, ti ngh tn gi mi cho d nh, vn quan trng l hiu r ngha ch khng phi cu n
t ng.

3) Chuyn vng cch :


Khi can ngy sinh v can chi ton cc cng mt loi ng hnh (h), ch xem cc a
chi tam hi hay tam hp cc, ngay bn tam hi hay bn tam hp (h)-cc cng c, v
khng c hnh khc khc (h):
y nhn mnh quan im ng hnh

3.1) Nu cng l hnh Mc l khc trc cch, d nh ta gi l Mc cch :


Can Ngy sinh Gip, t thuc Mc; sinh vo cc thng thuc ma xun Mc vng; a
chi bt t c Dn-Mo-Thn (tam hi ng phng Mc cc), hoc Hi-MoMi (tam
hp Mc cc), khng c can chi canh-tn, thn-du thuc kim khc Mc.
V Mc ch v Nhn; ngi lm nhiu iu nhn th th (nh hng ca Pht gio rt r
y), nn mc cch cn gi l (khc trc) nhn th cch.
V d :
Qu
gip
t
k
Mi
dn
hi
mo
(**) 4T ny l cu L Hng Chng, T Tng i nh Thanh Trung hoa, th 79 tui.
hi mo -mi tam hp Mc cc

T tr ny, hng Can cn c Qu thu dng Mc.


Q1-ch9-tim-Cachcuc

14

02/01/2005

nhm
dn

qu
mo

gip
thn

gip
t

dn mo thn tam hi ng phng Mc cc

T tr ny, hng Can cn c Nhm Qu u l thu dng Mc.


3.2) Nu cng l hnh Ho l Vim thng cch, d nh ta gi l Ho cch :
Can Ngy sinh Bnh, inh thuc Ho; sinh vo cc thng thuc ma h, ho vng xng
ln; a chi bt t c T-Ng -Mi (tam hi nam phng ho cc), hoc dn-ng-tut
(tam hp Ho cc), khng c can chi Nhm-Qu, hi-t thuc Thu khc Ho. V d :
inh
t

bnh
ng

bnh
dn

t
mi

T tr ny, hng Can cn c Bnh inh u l ho tr gip Ho.


3.3) Nu cng l hnh Th l Gi sc hay Gia thch cch, d nh ta gi l Th
cch :
Can Ngy sinh Mu K thuc Th; sinh vo cc thng t-qu (thn-tut-sumi); a chi
bt t c 2 ch tr ln, khng c can chi gip-t, mo (1) thuc Mc khc Th.
V d :
qu
mi

nhm
tut

trng hp c bit :
mu
k
tut
mi

k
su

canh
ng

mu
thn

qu
su

y mu-qu hp ha Ha , ho sinh Th, i chi ton l thn-tut-sumi Th cc rt


sinh vng.

(1) Dn tuy thuc mc, nhng l TS ca Th, cha Mu, nn khng k.

3.4) Nu cng l hnh Kim l tng cch cch, d nh ta gi l Kim cch :


Can Ngy sinh Canh Tn thuc Kim; sinh vo cc thng mu thu Kim ; a chi bt t c
Thn-du-tut (tam hi Ty phng Kim cc), hoc T-du-su (tam hp Kim cc),
khng c can chi Bnh-inh, Ng Mi (2) thuc Ho khc Kim. V d :
mu
thn

tn
du

canh
tut

t
du

y cn thm Canh t hp ho kim, ph tr cho thm cho Kim; v Can Mu th sinh


Kim, nn Kim rt vng.
mu
tut

tn
du

tn
t

k
su

y cn thm 2 Can Mu K th sinh Kim.


Q1-ch9-tim-Cachcuc

15

02/01/2005

(2) Mi tuy khng phi l ho, nhng thuc ho phng, cha inh ho nn k vo y; cn T tuy
thuc ho, nhng cha Canh kim, cha l khng khc, nn khng k.

3.5) Nu cng l hnh Thu l Nhun h cch, d nh ta gi l Thu cch :


Can Ngy sinh Nhm Qu thuc Thu; sinh vo cc thng mu thu ng ; a chi bt t
c H - T - Su (tam hi Bc phng Thu cc), hoc Thn-T-Thn (tam hp Thu
cc), khng c can chi Mu K, Mi Tut (3) thuc Th khc Thu. V d :
nhm
thn

nhm
t

nhm
thn

canh
t

y cn thm Canh kim sinh Thu.


tn
hi

canh
t

qu
su

qu
su

y cn thm 2 Can Canh Tn sinh Thu.


(3) Su Thn tuy thuc Th, nhng c cha Qu thu nn khng k.

4) Tng vng cch : Khi ton cc kh th vng v 1 phng (cng l hnh, thn)
th bt c d nht ch phi theo vng kh m i, nn gi l Tng vng. Vai tr ca
Lnh thng rt quan trng, nn n quyt nh tn gi ca Cch.
y nhn mnh quan im 10 thn.

Ch tng y nghi l theo.


4.1) Tng Ti cch : Can ngy sinh yu, 4 a chi cng t tuyt m i, li sinh nhm
thng Ti a; Thin can, a chi li sinh Ti, tc Ti rt vng, cn Nht ch khng c
thn no gip , nn phi theo Ti m i. Ton cc b can ngy (TA) khc.
V d :
canh
tut

t
du
T /Ch.ti

bnh
thn

k
su

Can ngy bnh ho, sinh thng du l t a nn TN; du l chnh ti; a chi ton
l thn-du-tut tam hi (Ty phng) Kim - Ti cc; can t mc hp can Canh ho Kim
(Ti) nn mt tnh Mc; li c K th sinh Kim (Ti); Can ngy yu li khng c
Ho Mc gip sc, nn Ho phi theo Kim, tc Tng Ti cch.

mu
thn

Q1-ch9-tim-Cachcuc

Th.ti
tn
du
Th.ti

Th.ti
tn
su

inh
t

16

02/01/2005

Can ngy inh ho, sinh thng du ; du l Thin ti; a chi ton l t-du-su
tam hp Kim Ti cc; can Mu sinh Tn Kim (Ti); Can ngy yu, li khng c Ho Mc
gip sc, nn Ho phi Tng Kim, tc Tng Ti cch.
4.2) Tng St cch : Can ngy sinh tuyt lnh thng nn yu, Quan st nhiu li
vng thnh; cn Nht ch khng c n sinh, li b St khc qu mnh, ging nh mt
ngi yu ui trong m cp, phi theo bn n m i, nn gi l Tng st cch.
V d :
St
mu
tn
t
t
tut
du
du
du
M
Tt; St
Tt;St
Tt;St
Can ngy t mc, sinh thng du l tuyt a nn TN; du l St, n l Lnh
thng nn nm quyn (vng); cc a chi khc trong T tr cng lm m tuyt, yu
qu; Kim vng li khng c g ch ng , Tht st du kim c thi (c lnh); Can
ngy t mc th c nn phi theo St m i, tc Tng St cch.
nhm
dn

inh
mi

k
mo

t
hi

Hi mo mi mc cc; inh nhm hp ho mc; dn mc, t mc;


Ton cc kh th khc ta (k th), kh th vng v mc (St), tc Tng St cch.
4.3) Tng nhi cch : Nht ch yu, sinh cho ton cc, hay ni cch khc tan cc c
nhiu Thc Thng (l con ca nht ch) , nn gi l Tng nhi cch.
Ngy can yu, khng c n sinh; Thng Thc vng thnh, hay Thin can c nhiu
Thng Thc ; a chi hi - hp thnh thng thc cc, nht ch yu cn b hao kh
thi qu, nn theo Thng Thc m i. V d :

inh
mo

nhm
dn

qu
mo

bnh
thn

sinh thng Dn, mc kh ng thnh; dn mo thn ng phng mc; trong cc cn


c inh-Nhm hp ho Mc, khng c Kim khc ch bt mc v sinh cho Qu thu nht
ch; m nht ch cn phi sinh cho mc, b mc rt ht nc v s tr thnh kh cn,
nn phi theo hnh mc m i.
4.4) Tng vng cch (*) ta gi l Tng T cch : Ton cc l T kip, li thm n sinh
T kip; khng c Quan St ch t kip; T kip vng thnh thi qu, nn theo vng
thn m i, nn gi l Tng vng cch. V d :
n
qu
mo

Q1-ch9-tim-Cachcuc

Kip
t
mo
V

Kip
t
hi
TS

gip
dn
Lc

17

02/01/2005

T tr ny khng c Ti Quan Thc Thng, nn theo vng mc m i.


4.5) Tng cng cch (*) ta gi l Tng n cch : Ton cc n nhiu, T kip cng
nhiu, nht ch cng khng yu nhc, li khng c Ti Quan Thc Thng, nn theo
lung vng kh m i, nn gi l Tng cng cch.
(*) c sch gp tng vng v tng cng (4.4 v 4.5 ) lm mt, gi chung l tng vng cch; chng ta
ngh 2 tn gi mi tng t v tng n - trnh trng hp vi mc (4) gi chung l Tng vng
cch ri, hn na n nht qun trong tinh thn nhn mnh y khi cnh thn no vng nht trong 10
thn).

V d :
kiu
nhm
t
n

n
qu
mo
V/ kip

t
gip
t
n

gip
t
n

T tr ny khng c Ti Quan Thc Thng, nn theo thu mc m i.


Qua cc cch Tng vng trn y, ta u thy tn cch u ly theo tn ca (10) Thn da trn
kh ca ng hnh ca ton cc tot ra, phi vi hnh ca CAN ngy .

5) Ho kh cch : Nu Can ngy hp vi can thng hoc can gi ta mi xt th c ha


kh khng. Cn nhn mnh l 2 Can k st bn Can ngy m thi !
y nhn mnh quan im ng hnh, nhng l trn hnh ho ra.

5.1) Ho mc cch : inh nhm hp ho Mc;


Can ngy inh, can thng nhm hay can gi nhm
Can ngy nhm, can thng inh hay can gi inh
sinh nhng thng hi mo mi / dn (TS,V,M / LQ ), tc l chi ca thng
vng cho hnh ha (theo bng TS), hay cch nhn khc : chi thng trong tam hp
cc = hnh ho; V trong 8 can chi u khng c hnh Kim (khc hnh ho ra ), nn
ho mc thnh cng. Vy lun Thn / TA theo hnh Mc, v TA ho Mc ri, khng
cn l Ho n.
V d :
qu
hi

qu
hi

inh
mo

nhm
dn

Can ngy inh , Chi gi Nhm hp ho Mc, sinh thng hi : thu mc hai hnh
u vng.
5.2) Ho ho cch : Mu Qu hp ho Ho;
Can ngy mu, can thng qu hay can gi qu
Can ngy qu, can thng mu hay can gi mu

Q1-ch9-tim-Cachcuc

18

02/01/2005

sinh nhng thng dn-ng-tut / t (TS,V,M / LQ ), tc l chi ca thng


vng theo hnh ha (theo bng TS); hay cch nhn khc : chi thng trong tam hp
cc = hnh ho; V trong 8 can chi u khng c hnh Thu (khc hnh ho ), nn
ho ho thnh cng. Vy lun Thn / TA theo hnh Ho.
V d :
bnh
tut

qu
t

mu
ng

inh
t

inh
mo

bnh
ng

qu
mo

mu
ng

hay

trong v d 2, d c can ngy = Thu (khc Ho) nhng ton cc l mc ha tng


sinh, nn ho Ho rt thun tu.
5.3) Ho Th cch : Gip K hp ho Th;
Can ngy gip, can thng k hay can gi k
Can ngy k, can thng gip hay can gi gip
sinh nhng thng thn tut su mi ; V trong 8 can chi u khng c hnh
Mc (khc hnh ho ), nn ho Th thnh cng. Vy lun Thn / TA theo hnh Th.
V d :
mu
thn

nhm
tut

gip
thn

k
tut

Gip-K hp ; sinh thng tut, th nm lnh; T tr khng c mc khc th, nn ho


Th rt thun tu.
bnh
thn

t
mi

k
ng

gip
t

Gip-K hp ; sinh thng mi, th ng lnh, 4T d c gip t 2 mc nhng c bnh


ho ti can nm ho mt Mc, nn ho Th rt thun tu.
5.4) Ho Kim cch : t Canh hp ho Kim;
Can ngy t, can thng Canh hay can gi Canh
Can ngy Canh, can thng t hay can gi t
sinh nhng thng t, du, su, thn ; V trong 8 can chi u khng c hnh
Ho (khc hnh ho ), nn ho Kim thnh cng. Vy lun Thn / TA theo hnh Kim.
V d :
gip
thn

Q1-ch9-tim-Cachcuc

qu
du

t
su

canh
thn

19

02/01/2005

t-Canh hp ho Kim, sinh thng du, kim vng; T tr khng c Ho khc kim, nn
ho Kim rt thun tu, s rt cao.
5.5) Ho Thu cch : Bnh Tn hp ho Thu;
Can ngy Bnh, can thng Tn hay can gi Tn
Can ngy Tn, can thng Bnh hay can gi Bnh
sinh nhng thng thn-t-thn, hi; V trong 8 can chi u khng c hnh Th
(khc hnh ho ), hay c nhng l thp th (t t nh Thn, Su) th khng khc
Thu , nn ho Thu thnh cng. Vy lun Thn / TA theo hnh Thu.
V d :
gip
thn

bnh
t

tn
su

nhm
thn

Bnh-Tn hp; sinh mu ng thu vng, li c nhm l ln rt tt p ; tuy c Thn v


Su, nhng l t t (*) nn khng khc thu, nn ho Thu thnh cng.
(*) xem li kh / m

t
hi

gip
thn
bnh

bnh
thn

tn
mo

Can ngy bnh thng thn l nm bnh a; Gip t mo Mc sinh Thn Bnh
ho , nhng b 2 thn Kim khc, khng cn sc sinh Bnh ho na, vy l khng c
sinh. May nh c Bnh - Tn hp ho Thu, Thu TS Thn , cc can chi khng c hnh
th ch ng Thu, nn ho Thu thun tu, thnh cng; y l mt mnh hin hch.
(y l trng hp bnh hp tn sinh (**) : l tng nm quyn uy chng ta s c dp tr li
phn trng hp in hnh).
(**) lun Thn/TA theo hnh ho, n c Trng Sinh LT

Ngoi cch l nhng cch t gp, v cch tm DT v th cng khc bit.


* HT *

Q1-ch9-tim-Cachcuc

20

02/01/2005

Chng 10A

TM HIU TRIT L V DNG THN


nh nghi Dng thn :
Ta thy trong T tr (Mnh cc) Thn th c Vng, c Nhc, Cch cc th c
thnh, c bi, c thi qu, c bt cp. By gi trong 8 ch y, nu c 1 ch tr gip
cho cch cc thnh cng, hay cu gii khi n b ph hoi, ch ng ci thi qu, cu
vt ci bt cp, hoc gip cho Nht nguyn qu yu, hay ch bt nu n qu mnh
(tt c phi xt trn nhn quan tng tc ng hnh), th ch y gi l Dng thn.
Cc trng phi trong T Bnh u nht tr v vai tr ch o ca DT trong mnh l
hc, nhng mi phi c li xc nh n khc nhau :

- C phi dng cch cc tm Dng thn, phi ny cng ch n Thn vng


hay hay Thn nhc, nhng nhn mnh v cch cc m thi;
- C phi khc d trn l lun tng hp nh Thn vng hay hay Thn
nhc, ri tng hp ton b cc sinh khc ch ho cu cc ng hnh trong
4T so vi THN m nh DT.
V tm quan trng to ln ca DT trong khoa T Bnh, Chng ta s dnh ring cho n
1 chng (ch10B) ln lt nghin cu c hai phi. y chng ta ch lt s
nhng im ch yu, IU NN V KHNG NN KHI CHN Dng thn, trn quan

im ng hnh, d l theo Can ngy hay theo Th tnh.


Ni chung tt c u da trn nguyn l ng hnh sinh khc, v tng quan lc
lng gia chng; cng l nhng nhn xt bnh thng ca con ngi trong nn
vn minh Nng nghip, sng nhiu vi (trong v gia) thin nhin..
1- so snh tng quan lc lng ca ng hnh Can Ngy sinh vi ng
hnh cc Can-Chi khc.
Mc ny s cho chng ta mt s nh nghi v cc t ng thng dng trong cc sch v khoa T
tr.. Bn nn nm vng cc nh nghi ny, nh trong - c, nng - nh, dy - mng, mnh - yu,
thnh suy; tha - thiu v sau chng ta s c dp dng n lun.

Can ngy Mc : phi lm r th ca Mc l thnh hay suy ;


nu Mc thnh m Thu cng nhiu l th Mc thnh, nn ly Kim thch ng
lm Dng thn lm yu Mc; nu Kim qu t th ly Th;
nu Mc yu m Kim rt mnh th th cu Mc s suy bi, nn dng Ho
lm Dng thn ch ng Kim; nu Ho qu t th ly Mc;
nu Thu mnh qu, Mc s b tri dt, Dng thn nn ly Th, th na c
th dng Ho.
nu Th qu mnh Mc s bin thnh suy nhc, nn ly Dng thn l Mc,
th na l Thu;
nu Ho mnh qu, Mc s b t thiu, Dng thn nn chn Thu, th na l
Kim.

ch10A-trietly DT

02/01/2005

Can ngy Ho : phi lm r lc ca Ho l d tha hay thiu;


nu th ca Ho mnh, Mc li nhiu, l Ho d tha : nn chn Thu lm
Dng thn khng ch bt Ho; nu Thu yu th chn Kim;
nu th ca Ho yu, th ca Thu vng, l Ho thiu, Dng thn nn
chn Th ch ng Thu; nu Th suy nhc th chn Ho;
nu Mc nhiu, Ho s cng nng, Dng thn nn chn l Thu khng ch
Ho; th na l Kim;
nu Kim qu nhiu, Ho s b tt, Dng thn nn chn l Ho, th na l
Mc;
nu Th qu nhiu th Ho s b m; Dng thn nn ly Mc; th na l
Thu.
Can ngy Th : phi lm r tnh cht ca Th l dy hay mng.
nu Th kt nng m Thu li t tc l Th dy, Dng thn nn ly Mc
lm tha ri Th; nu Mc qu yu th ly Thu;
nu Th nh, m Mc thnh qu th l Th mng, Dng thn nn ly Kim
ch ng Mc; nu Kim yu qu th ly Th;
nu Ho mnh qu, Th s b thiu t, Dng thn nn chn l Thu ch
ng Ho; th na dng Kim;
nu Thu qu nhiu th Th s b tri, Dng thn nn ly Th; th na dng
Ho;
Kim nhiu, Th s suy nhc, Dng thn nn ly Ho ; th na dng Mc.
Can ngy Kim : Phi lm r tnh cht Kim l cng hay mm;
nu Kim nhiu, Th li dy, l Kim cng, Dng thn nn ly Ho luyn
Kim; nu Ho yu qu th ly Mc;
nu Mc rt nng, Kim li nh l Kim mm, Dng thn nn chn Th sinh
Kim; nu Th yu qu th ly Kim;
nu Th nhiu qu, Kim s b vi lp, Dng thn nn ly Mc; th na dng
Thu.
nu Thu nhiu qu th Kim s chm trong Thu, Dng thn nn ly Th; th
na dng Ho;
nu Ho mnh s nng lm cho Kim b tn thng, nn chn Thu lm Dng
thn; th na l Kim.
Can ngy Thu : phi lm r th ca Thu mnh hay yu;
nu Thu nhiu, Kim li nng l Thu mnh, Dng thn nn chn Th
phng ng v khng ch Thu; nu Th yu qu th dng Ho;
nu Thu rt yu, Th li nhiu l th cu Thy yu, Dng thn nn chn Mc
ch ng Th; nu Mc yu qu th ly Thu;
nu Kim mnh qu, Thu s bin thnh c, Dng thn nn chn Ho; th
na dng Mc;
nu Ho mnh qu s t kh Thu, Dng thn nn chn Thu; th na l
Kim;
nu Mc nhiu qu, Thu b dn li, dng chy khng thng, Dng thn nn
ly Kim; th na dng Th.
2 Cch ly Dng thn theo Th tnh (Ng hnh ca Can Ngy, v Ma)
ch10A-trietly DT

02/01/2005

Ta bit hnh ca ma tc ng mnh trn cc hnh ca Can-Chi T tr, nhng


quan trng nht l trn TA (Can ngy). V chi Thng - tc Lnh thng- quyt nh
ma trong nm.
Vy y chng ta xt chi tit nh hng ca kh ng hnh ca 4 ma i vi ng
hnh Can ngy, thy nhng iu nn hay khng nn trong vic chn Dng thn.
Ch : khi c mc ny, bn khng nn tng theo nghi ng hnh sinh khc, hay
theo vn vt, m nn lin tng ti kip ngi, ta ang hc mnh m ! Chng hn:
Mc b tri dt th hy ngh l mnh phi tha phng cu thc, bng bnh
tri ni;
Ho m th ngi y r, khng nng ng;
Cy khng c tri th hy ngh n cu bt hiu hu tam
Cy tr tri l ma ng, m cn lm T tuyt th hy ngh n ci cht,
hay mnh yu;
Tm li l ti ngn ngoi
Can ngy MC i vi 4 ma
Ma xun : Mc cn mang d kh ca ci lnh ma ng,
nu gp c Ho lm m li mi c th trnh c nhng tai ho
cy cnh b cong queo;
nu gp c Thu ti nhun s thoi mi, ti tt; nhng
nu Thu qu nhiu, cy s b ng nc, hay mc nt;
nu Thu qu t, cy s b kh ho;

do cn Thu Ho thch hp mi l tt nht;


nu gp Th qu nhiu s lm tn hao ni lc ca cy, nn ng ngi;
nu Th mng th cy d mc v pht trin.
nu gp c Kim th Mc s thnh cng cp, khi d c gp Ho cng
khng n ni b tn thng. Nu Mc t thn rt mnh th d gp
Kim cng khng ng s; n vn tip tc pht trin nh thng.
Ma h : cy t cong queo bin thnh thng, cnh tn vn ra. Nhng kh nng
lm r cy v l u rt kh;
nu gp c Thu nhiu th cy c ti nhun;
nu gp Ho nhiu th Mc b t;
nu gp c Th mng th tt, khng nn gp Th dy, v Th dy
qu i vi Mc l tai nn;
nu gp Kim mnh th khng hay m ch nn gp Kim yu; v nu Kim
mnh qu th Mc b khng ch, nh cy pht trin, l hoa xum
xu m khng kt qu c (mnh khng c con, tuyt t).
Ma thu :
u thu tri cn nng, Mc mong gp c Thu, Th c nui dng
pht trin;
ch10A-trietly DT

02/01/2005

gia thu, tri cy hnh thnh, mong gp Kim cng hi qu;


sau tit sng ging th khng nn gp Thu thnh, v Thu thnh qu s
cun tri Mc;
trc tit hn l nn gp Ho mnh si m, lm cho Mc bn chc;
Mc nhiu th nguyn liu tt;
Th nhiu, Mc qu dy th Mc khng th sinh trng tt ti c.
Ma ng :
Mc mong gp Th nhiu nui dng;
Gp Thu nhiu th Mc b dm lp (trong bng);
Kim nhiu cng khng lm Mc tn hi;
Ho c tc dng si m cho Mc;
Mu ng l rng, th ca Mc suy yu; nu gp T, Tuyt th gay go (mnh
yu); nu gp sinh, vng th s sng.
Can ngy HO i vi 4 ma
Ma xun : Mc sinh Ho, c hai cng vng, th lc song song;
gp Mc th c ph tr, nhng Mc khng nn vng qu, v n s lm Ho
tr thnh chy bng; trong trng hp mong c Thu ha Ho;
nhng Thu cng khng nn nhiu, v n s lm tt Ho;
Th nhiu th Ho s bin thnh m (khng sng);
Ho vng qu s bc ln mnh lit;
Gp Kim c th m rng uy th ca Ho; cho d Kim rt nhiu cng vn tt.
Ma h : l lc Ho ang c kh th;
gp Thu ch ng n th s trnh c tai nn t t (hi) mnh;
gp Mc th c ph tr, trnh c mi lo cht yu;
nu gp Kim s cng pht t; ) tuy c 2 c li nhng nu khng c Thu th
gp Th cng tt;
) Kim s kh khan, Th b t nng; nu cn
) thm Ho na th th Ho mnh qu d dn
) n tn hi.
Ma thu : tnh cht Ho trm lng, thn th nhn nh;
nu c Mc ph tr th s c iu tt (c sng thm ln na);
nu gp Thu xung khc th kh trnh khi b dp tt;
Th qu nhiu Ho s b che lp (ho m);
Kim qu nhiu s cp i uy th ca Ho;
Gp Ho th s lm Ho tng thm sng; c nhiu cng li.
Ma ng : hnh th Ho hao mn, tuyt dit;
Mong gp Mc ph tr (thm sc);
nu gp Thu xk s kh trnh khi tai ng; trong trng hp ny nn c
Th khng ch bt Thu;
gp Ho s tng thm sc lc; c li cho vic sinh tn;
gp Kim : Ho ma ng kh khc c Kim; trong mnh nu khng c Kim
th cng khng b tn tht.

ch10A-trietly DT

02/01/2005

Can ngy TH i vi 4 ma
Ma xun : Mc vng, cn Th th lc rt c n yu t;
Mong c Ho sinh ph;
S nht b Mc khc;
Mong gp Th c ph tr;
s gp Thu , Th s b cun tri;
nu gp c Kim khng ch Mc th Th s c lc; nhng nu Kim vng
qu s lm Th b tit kh.
Ma h : Th rt kh khan;
gp i Thu ti nhun s rt tt;
gp vng Ho th cng kh khan hn, kh trnh khi tn hi;
Mc ph tr th ca Ho, cho nn Mc v Ho u khng thch hp Th TS;
Kim c th sinh Thu, Thu y s khin cho Th ma h mnh m; lc
nu gp Th ph tr th Th cng thm mnh; ngc li th b
trc tr khng thng;
nu Th mnh qu th nn gp Mc khng ch.
Ma thu : Th sinh Kim, lm m suy con vng;
Kim nhiu qu s lm Th b tit kh;
nu mc thnh s khng ch Th;
Ho d thnh cng khng ng s;
ch s Thu mnh th khng tt;
nu gp Th th c ph tr mnh ln;
sinh tit sng ging th d khng gp Th cng khng cn g ng ngi.
Ma ng : Th b ngoi gi lnh, nhng trong n m;
gp Thu mnh cng tt cho Th;
nu Kim nhiu qu, Th s tr thnh ph qu;
nu Ho qu thnh s lm cho Th thm phn vinh; Mc nhiu cng khng tr
ngi;
nu gp Th th cng tt, va cng trng li va th;
Can ngy KIM i vi 4 ma
Ma xun : Kim mu xun, trn thn cn kh lnh cha ht; thn th cn yu, tnh
cch mm mi;
nu gp Ho lm Kim ln mnh , phn vinh th rt qu;
Th tr gip Kim ( cn mm mi) : tt;
Thu qu nhiu, Kim s thnh hn lnh, nn t c ch tr thnh v dng;
Mc qu mnh s lm Kim d gy vn; vn cng tr thnh mm;
gp Kim ph tr l tt nht; nhng nu khng c Ho (luyn Kim) th cng
cha tt lm;
Ma h : Kim ma h cng thm mm yu, hnh th v phm cht cha trng
thnh y ; nn rt s thn th bin thnh yu ui;

ch10A-trietly DT

02/01/2005

Thu mnh ch bt Ho nn i vi Kim ma h l tt nht; cn ho nhiu


th xu;
Gp Kim h tr th Kim cng mnh;
nu gp Mc l tng iu hi cho bn thn;
Th dy qu s vi lp Kim; Th mng th c li cho Kim sinh trng.
Ma thu : l lc kh th cu Kim ang mnh ;
gp Ho luyn Kim th mi tr thnh nhng dng c c ch ;
gp Th , Kim s c t dng trng thnh (tt) ;
nu khng gp Th th kh Kim s c, khng hay ;
gp Thu th tinh thn cng ti p ;
gp Mc, Mc s c iu khc thnh c gi tr, nn rt tt ;
gp Kim th cng tr nn cng trng ; nhng coi chng, nu cng trng
qu s d gy ;
Ma ng : hnh th Kim hn lnh, tnh cht cng lnh gi ;
gp Mc nhiu cng kh thnh gia dng (hu dng) ;
Thu vng qu th kh trnh khi tai nn b chm (coi chng cht ni sng
nc);
Th - ch phc Thu (ma ng) - nn gp Th th thn th Kim khng n
ni
lnh gi ;
gp Ho (sinh Th) : c hai u tt i vi Kim ;
gp Kim : c ph tr ; nu cn gp Quan n (ho, th) n dng th
cng
diu k.
Can ngy THU i vi 4 ma
Ma xun : Thu dm d;
nu gp Th th n b ch ng, trnh c tai ho loang chy; khng c Th
th nc s chy tn mt i.
nu gp Thu h tr th c th dn n nn hng thu v ;
nn gp Kim c ph tr, nhng khng nn nhiu Kim qu;
mong gp Ho khng ch, nhng Ho khng nn mnh qu;
gp Mc th Mc c ti nhun, pht trin tt;
Ma h : Thu bn ngoi Thc, bn trong h; y chnh l lc n ang kh;
Mong gp Thu c ph tr;
nu gp Kim sinh cho th cng tt;
s nht gp vng Ho;
Mc vng qu s lm Thu tit kh;
Th vng qu, nng qu s khc mt ngun ca Thu.
Ma thu : Kim ma thu sinh Thu, nn c hai cng vng;
gp Kim sinh Thu th Thu cng trong, tinh khit;
gp vng Th th Thu tr thnh c;
Ho nhiu s c li cho Thu, nhng khng nn qu nhiu, qu mnh;
Mc nhiu cng khin cho thu t mnh phn vinh; nhng cng ch nn Mc
va phi mi thch hp;
ch10A-trietly DT

02/01/2005

gp Thu qu nhiu th c nguy c trn tr; lc phi cn nhiu Th


ngn li mi mong c an nhn.
Ma ng : Thu ma ng l lc c kh th;
gp Ho th s tr c hn kh y mnh;
gp Th th Thu s b dn hp li;
gp Kim nhiu th Thu khng cn c nghi;
gp Mc nhiu th Thu hu tnh (sinh Mc);
ma ng nu Thu yu th nn c Thu tr gip; nu Thu mnh qu th
cn c Th nhiu lm chn gi li.
***

ch10A-trietly DT

02/01/2005

Chng 10B

DNG THN CU T TR
Cng dng ca DT
Chn DT theo phi ch trng cch cc.
Chn DT theo phi l lun cn bng tng hp.
Sinh ph, p ch
iu hu
Thng quan
H, K ca DT
Lun v s tt xu cu DT
Nhc li nh nghi Dng thn (ch10A) :
Trong T tr (Mnh cc) Thn th c Vng, c Nhc, Cch cc th c thnh, c bi, c thi qu, c bt
cp. By gi trong 8 ch y, nu c 1 ch tr gip cho cch cc thnh cng, hay cu gii khi n b ph
hoi, ch ng ci thi qu, cu vt ci bt cp, hoc gip cho Nht nguyn qu yu, hay ch bt nu n
qu mnh (tt c phi xt trn nhn quan tng tc ng hnh), th ch y gi l Dng thn.

Trong chng 9, ta ni cng dng ca cch cc l tm DT. y, chng ta tm


hiu cch xc nh DT t cc cch cc , hay t cc cch ging ging nh vy.
Cng dng cu DT :
Khi mt ngi b bnh th thy thuc khm bnh, tm ra bnh m cho thuc cha.
Cn trong MC, bnh ca mnh l trong 8 ch vn c sn mm hi;
Nu trong 8 ch li c ci c th kh c bnh th l thuc ca mnh. Thuc

tr bnh ca mnh gi l DNG THN.


Vai tr cu thy on mnh l tm bnh ca mnh, v tm ra thuc cho mnh. Nu
trong MC khng c thuc th thy phi khuyn ngi y dng cc thuc nhn to;
chng ta s tr li vn ny trong ph lc gii nn.
4T ca ngi ta l t hp cc thin can i chi , m dng ng hnh. C khi cc t hp
khng cn bng, m thi qu hoc bt cp;
thi qu l trng hp nh thn vng m khng c ci ch ng;
bt cp l trng hp nh thn nhc m cn b ci ch p;
c hai trng hp l mnh c bnh.
V d mt ngi c 4T thun Th (th nhiu qu):
nu can ngy l
Thu l
thn nhc St nng;
nu can ngy l
Kim l
Th nhiu
Kim b vi lp;
nu can ngy l
Ho l
Th nhiu
lm Ho m;
nu can ngy l
Mc l
Ti nhiu
Thn nhc;
nu can ngy l
Th l
T Kip qu mnh;
vy Th cc cas trn y u l bnh ca mnh, v Mc l y mnh (thuc cha mnh,
v Mc khc c Th).
Dng thn l then cht trung ha, cn bng cho mnh cc, l chun tc phn
on ct hung, ho phc ca t tr. Chc nng ca n l hn ch ci mnh, ph tr ci
yu, khin cho ng hnh qu vng c p ch, rt kh , hao tn; yu th c sinh

Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

ph, lm cho s mnh yu, vng suy, hn n ca cc hnh hng ti trung ha, cn
bng, khng b thi qu hoc bt cp.
Lun s mnh trong khoa T Bnh ch trn mt ch ny. Cch cc l phn xc (Th),
Dng thn l linh hn (Dng) ca mnh.

Dng thn mnh th thnh cng ln, yu th thnh cng nh; cn mnh khng
c Dng thn l h cch.
Ngoi ra, d Dng thn mnh , nhng cng phi nh vn gip mi hay, ph qu trc
mt; cn nu vn ch ph Dng thn, th tht bi, ph sn cng lp tc gp phi.
Cho nn Dng thn i i vi i vn, lu nin; i chiu c ba s thy ngay ho phc
cu c i ngi, v bit chng ng nghim thi gian no.

y l tinh yu ca cu cch lun vn hn v thi gian ng nghim , nn chng ta s


tr li thm cu chi tit vn ny trong 1 chng ring.
V DT quan trng nh th nn ta phi cn trng trong vic xc nh n, nu khng s
sai mt ly i mt dm.
I - TM DNG THN theo Phi ng dng CCH CC
tm DT, ngi xa da vo cch cc (tu chnh cch hay ngoi cch), l do
l v nh ta bit : cch cc cn c trn tng quan gia lnh thng v Can ngy; m
LT l yu t quyt nh vng hay suy cu can ngy (v cu vn vt ni chung, qua
ma); thm n, Can tng trong Chi thng phi c Can l tng ng, nghi l gc r
bn cht (vy xt cch cc nghim tc lm ri). Ci no tc hi ln n l mm bnh, l
bnh.
Nguyn tc c bn nh DT l : Bnh l ci (x) lm hi cho Cch cc (nh khc, lm
hao tn hay rt kh) ; Thuc (DT) l ci kh tr ci (x) y.
Ta c bng tm tt sau y :
Cch cc
Thng quan, hay
Thc thn
T, Kip
Chnh ti, Thin ti
n, Kiu
Quan, St (*)

bnh
n, Kiu

dng thn (thuc)


Chnh ti, Thin ti

Quan, St
T, Kip
Chnh ti, Thin ti
Thng, Thc

Thng, Thc
Quan, St
T, Kip
n, Kiu

(*) V d : sinh ngy Gip (mc) thng 8 Du (ma Thu) l Chnh quan cch; th tnh l
Thu mc; Cch cc v Th tnh u l Kim khc mc; Can ngy sinh Nhc (Gip Thai
Du), li b khc, vy phi dng n ho Quan i, v sinh Thn, ho ch thnh bn,
thng quan, thnh lin tc sinh (Quan sinh n, n sinh Thn) , nn n l Dng thn.
l nhng trng hp thng thng. Nhng trong thc t, khi chn DT, ta thng
gp trng hp bnh nng thuc nh, hay ngc li bnh nh thuc nng. Khi cn
phi da vo Cung mnh, hay vn trnh (i vn, lu nin, tiu vn) xem c b cu
Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

c khng; tc l phi xem cc Thin can cu cc vn trnh trn l (10) thn g, c


phi l DT ta cn khng.
Nu gp c vn nh th th rt tt; l nhng vn tt nht trong i ca ng s.
C lc DT l hnh cn tm li vng bng trong MC th chng ta vn c th dng DT nhn
to b sung cho hnh ang thiu . V d :
Trong 4T cc Thin can u l Mc, cn cc i chi th c Thu, Ho , Th, nhng khng c Kim.
Mc thi qu nn phi ly Kim lm DT, nhng Kim li khng c th lm sao ? Lc phi cn nh
s tc ng nhn to, nh n sinh sng, lm vic phi Ty ni sinh ca CHA mnh, hoc t
tn c thm cc b Kim.
Ngoi ra, cng c th dng Ho lm DT, v Mc phi sinh Ho, nn b tit bt vng kh i, khng
cn tc hi mnh ch na.

Ci qu trong 8 ch l s trung ho. Tc l trong 4T m dng ng hnh u c, v


sinh khc gi chng c cn bng. Sch mnh l thm nguyn c vit :
bnh nng m c thuc l i ph i qu;
bnh nh m c thuc l tiu ph tiu qu;
khng c bnh v khng c thuc l ngi khng ph khng qu vy.
Tuy nhin, cn ch trng th tnh cu MC ; nu sinh vo mu h hay mu ng, m ho
hay thu qu vng th phi iu hu (xem phi kia).
Cch cc c chnh cch v ngoi cch; chng ta ln lt xt cch tm dng thn cho tt
c cc CCH c bit chng 9.
CHNH CCH
Chnh quan cch
TN, Ti mnh, nn ly T Kip lm Dng thn; khng c th ly n;
TN, Thng Thc nhiu, ly n lm Dng thn;
TN, Quan St mnh, ly n lm Dng thn;
TV, T Kip nhiu, ly Quan tinh lm Dng thn (cch cc tng kim);
TV, n nhiu, ly Ti lm Dng thn;
TV, Thng Thc nhiu, ly Ti lm Dng thn;
Tht st cch
TN, Ti nhiu, nn ly T Kip lm Dng thn;
TN, Thng Thc nhiu, ly n lm Dng thn;
TN, Quan St mnh, ly n lm Dng thn;
TV, T Kip nhiu, ly n lm Dng thn ;
TV, n nhiu hay mnh, ly Ti lm Dng thn;
TV, Quan St mnh, ly Thng Thc lm Dng thn;
Thin ti, Chnh ti cch
TN, Thng Thc nhiu, ly n lm Dng thn;
TN, Ti mnh qu, nn ly T Kip lm Dng thn;
TN, Quan St nhiu, ly n lm Dng thn;
Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

TV, T Kip nhiu, ly Thng Thc lm Dng thn;


TV, n nhiu, ly Ti lm Dng thn (cch cc tng kim);
Thin n, Chnh n cch
TN, Quan St nhiu, ly n lm Dng thn (cch cc tng kim);
TN, Thng Thc nhiu, nn ly n lm Dng thn (cch cc tng kim);
TN, Ti tinh nhiu, ly T Kip lm Dng thn;
TV, T Kip nhiu, c Quan hay St, ly Quan, St lm Dng thn; nu khng
c th ly Thng Thc ;
TV, n c i hay vng thnh, ly Ti lm Dng thn.
TV, Ti tinh mnh, ly Quan hay St lm Dng thn.
Thng quan cch
TN, Quan St nhiu, ly n lm Dng thn ;
TN, Ti tinh mnh, nn ly T Kip lm Dng thn ;
TN, Thng Thc nhiu, ly n lm Dng thn;
TV, T Kip nhiu, ly Tht st lm Dng thn ;
TV, n nhiu, ly Ti lm Dng thn.
Thc thn cch
TN, Quan St nhiu, ly n lm Dng thn ;
TN, Ti tinh mnh hoc nhiu, nn ly T Kip lm Dng thn ;
TN, Thng Thc mnh, ly n lm Dng thn;
TN, n mnh, ly Ti lm Dng thn.
TV, T Kip mnh, ly Thng Thc lm Dng thn ;
TV, Ti tinh mnh hoc nhiu, ly Quan hay St lm Dng thn.
NGOI CCH
Nhn nh v NGOI CCH :
- Cch Kin Lc : v sinh trong thng LC nn Nht nguyn rt mnh (khng phi
nh cc CHNH cch trn, phi nh cc chi nm, ngy, gi gip - nu c - mi c
mnh), n c th iu khin c TI, QUAN, THC, THNG, nu Mnh cc phi hp
iu ho th thnh cng d dng (thy Lc !).
- Cch Knh dng (Dng Nhn) :
Cch cc ny CHI thng l KIP nn nht nguyn qu vng thnh; nu Mnh cc
c nhiu Ti, St ch p hay lm hao tn bt vng kh ca Thn i th cch cc rt
hon m.
Ni chung, hai cch Kin Lc v Knh dng v c vng kh bi chi thng, Nht nguyn
c SV, nn ch bt i ; Dng thn phi chn phi c vai tr ch bt vng kh
ny.

Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

- Cc cch Mc, Ha, Thu, Kim, Th theo thut ng Vit ho cu chng ta (tn
chnh thc l Khc trc, Dim thng, Nhun h, Tng cch , Gia thch) : v a chi ca thng li
gp Tam Hp Cc hay Tam Hi Cc (phng v) nn hnh (ca chi thng) y rt
vng, li khng c Thn khc ch p, th nn theo ng hnh ca Cc m xui ging
, chng khc nc ang chy qu mnh, khng nn ngn (ng ra l khng c cch
no ngn ni) m nn xui theo (trnh voi ch xu mt no !). Hnh ny nu b hnh ca
Vn khc ch th Vn khng tt.
- Cc cch Tng Ti, Tng St, Tng Quan, Tng Nhi, Tng Vng, Tng
Cng : T tr c 1 hnh SV, cn cc hnh khc hoc khng c, hoc tuy c nhng lc
qu yu ni cch khc l ng hnh thin kh, nn phi thun theo hnh mnh m
i, nu nghch th b ha ngay.
- Cc Ha kh cch : Can ngy gp hp ho, nn tnh cht ng hnh ca n bin
ho, phi chuyn qua hnh ho ra coi nh hnh ca Can NGY - m on s
mnh. V d Can ngy inh ho gp Can thng hay Gi Nhm thu, theo l l thu ho
bt tng dung l xu, nhng 2 Can ny hp ho thnh hnh Mc, khng cn thu ho
g na, m phi lun theo nh can ngy l hnh Mc.
Ch :
- Trng hp c bit : nu Can ngy l K th, th Tn kim = Thc thn, Bnh ho =
Chnh n ; nu v Can Ngy v Can Gi ta c Gip hp K ho Th, th tng t BnhTn cng hp ho ra Thu, khng cn l n v Thc thn na m chuyn thnh Ti
tinh . Tng t, cc ho kh cch khc phi bin nh vy mi ng cch. V d :
Nm

thng

ngy

gi

K
nht nguyn

Gip
Quan

Trc khi ni hp ho :
Bnh
n

Tn
Thc

Sau khi xt hp ho ( y l Can Nm v Can Thng , can ngy v can gi), ta c :


Ti

Ti

TA (Th)

- Trn Thin can gp Ng hp th ho ngay, cn a chi gp Lc hp th khng ho


c, v trong Chi n tng nhiu Thin can, cho nn khng ho c.
Sau y l cch xc nh DT theo cc ngoi cch (chng ta dng mt s thut ng

ngh d nh v/hoc trnh trng lp) :


1) Chuyn vng cch :
Nguyn tc l vng hnh no th ly hnh lm Dng thn, khng c th ly hnh
sinh n; khng c na th ly hnh n sinh; cui cng mi ly hnh n khc.
Mc cch
ly hnh Mc lm Dng thn; rt k KIM;
gp Thu cng tt;
Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

gp Ho cng hay;
nu gp Th th Mnh cc nn c hnh Ho .
Ho cch
ly hnh Ho lm Dng thn; rt k Thu;
gp Mc cng tt;
gp Th cng hay; c Th m Mnh cc c hnh Kim (Ti tinh), s rt tt .
Th cch
ly hnh Th lm Dng thn; rt k Mc;
gp Ho cng tt;
gp Kim cng hay; c Kim m Mnh cc c hnh Thu (Ti tinh), s rt tt .
Kim cch
ly hnh Kim lm Dng thn; rt k Ho;
gp Th cng tt;
gp Thu cng hay (thu ch tr nn thng minh li lc); c Thu m mnh
cc c hnh Mc (Ti tinh), s rt tt .
Thu cch
ly hnh Thu lm Dng thn; rt k Th (Mu, K, Mi , Tut);
gp Kim cng tt;
gp Mc cng hay (thu ch tr nn thng minh li lc); c Mc m Mnh cc
c hnh Ho (Ti tinh), s rt tt .
2) Tng vng cch : nguyn tc l Tng ci g th ly ci lm Dng thn, khng

c mi ly ci sinh n, cui cng mi ly ci n sinh.


C ci n khc th xu (k); c ci khc n l ti k (tai ho).
Tng ti cch
Nn ly Ti lm Dng thn; k T Kip v n;
Nn c Thng Thc sinh Ti cng tt;
gp Quan St cng khng ngi.
Tng st cch
Nn ly St lm Dng thn; k T Kip v n;
Nn c Ti sinh St cng tt;
Rt k Thng Thc khng St.
Tng nhi cch
Nn ly Thng Thc lm Dng thn; k Quan St v chng l ch, hi nhau;
Nn c Ti cng tt;
gp T Kip cng c, v T Kip sinh Thc Thng;
Ti k gp n, v n khc ch Thng Thc, ph cc.
Tng t cch (tc Tng vng cch)
Nn ly T Kip lm Dng thn; k Quan St ph cc;
Ti k gp Ti, v nu c th T Kip tranh Ti, cc k nguy him (mnh yu);

Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

Tng n cch (tc Tng cng cch)


Nn ly T, n lm Dng thn;
rt k nhng hnh Ti Quan Thc Thng ph cc; nu gp phi 1 trong
nhng hnh trn th tai ho s xy ra ngay;
3) Kin lc cch
(chi thng l T kin ca Can ngy; l lc tc lm quan - ca can ngy nn nht nguyn rt vng
thnh).

Nu Ti qu nhiu, nn ly T Kip lm Dng thn;


Nu Ti nhiu, m nht nguyn c nhiu T Kip tr gip, nn ly Quan St
lm Dng thn;
Quan St nhiu, qu mnh, nn ly n lm Dng thn;
Quan St nhiu, nn ly Ti lm Dng thn;
Thng Thc nhiu, Quan St nhiu, nn ly n lm Dng thn;
Thng Thc nhiu, khng c Quan St , nn ly Ti lm Dng thn;
T Kip nhiu, tc nht nguyn qu vng , nn ly Quan St lm Dng
thn;
n nhiu, tc nht nguyn qu vng , nn ly Ti lm Dng thn;
4) Knh dng cch (hay Dng nhn cch)
(chi thng l Kip ti ca Can ngy; l vng ca can ngy nn nht nguyn qu vng thnh).

Nu Ti qu nhiu, nn ly Quan St lm Dng thn;


Quan St nhiu, nn ly Ti lm Dng thn;
Thng Thc nhiu, nn ly Ti lm Dng thn;
T Kip nhiu, nn ly Quan St lm Dng thn;
n nhiu, tc nht nguyn qu vng , nn ly Ti lm Dng thn;
Nu Ti Quan Thng Thc nhiu, hn tp, nn ly n lm Dng thn;
***

Vi v d v vic xc nh DT theo cch cc :


1) 4T ca Tng gii Thch : Nam
Kiu
inh mo

Kim thn
Thng
nht nguyn
canh tut
ngy K t
Mu inh tn

Thng
canh ng

Thng tut thuc mu Thu; Can ngy K Th, vy Th tnh l "thu th " .
Chi thng Tut tng 3 can Mu Tn inh; Mu khng c can L; inh c; nhng chn
Tn Kim v c 2 can l l Canh kim ph hp vi Th tnh - nn l Th-Kim thng
quan cch.
Ng - tut bn hp ho, C inh l trn can nm, l Thin n ;
Sinh mu thu Kim nm lnh, Th vng , Kim thn (tr ngy) mnh; vy Kim qu
mnh. Nh c inh ho v Ho cc ch ng bt Kim (tc Thng quan c ch), nn ly
inh ho lm DT. Nh th gi l Kim thn nhp ho, quyt ch v qu , con ngi
quyn uy, nhng cng a st pht ; li chuyn on.
2) 4T mt ch tch tnh cu Trung quc: Nam

Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

Thng
Mu thn

n
nht nguyn
Gip dn
ngy inh mo
Gip bnh mu

Thc
K du
Tn
Ti

inh ho sinh thng 1, nn Th tnh "xun ho " .


Dn-mo-thn tam hi ng phng Mc cc. Gip tng trong Dn, l ra thnh n, nn
l cch Chnh n. Mc nhiu nn Ho b nght, nn ly Kim l Ti tinh trn tr gi
lm DT, lm hao tn n.
Ngi ny vo vn Canh thn, Tn du th DT Kim c i nn c thng ln lm ch
tch tnh.
3) 4T mt vin trng vin nghin cu : Nam
Kip
inh mo

Quan
Qu su
K Tn Qu

nht nguyn
ngy Bnh thn

Thc
Mu t

Th tnh : ng ho.
Gi t, ngy thn bn hp Thu cc; Qu thu trong Su l, l Quan nn l Chnh quan
cch;
Mo mc trong 4T tuy hn nhng c inh ho si m.
Qu thu tuy khc inh ho, nhng c Mu th hp mt, nn khng khc inh ho;
Ho d sao vn SUY , nn ly n tinh Mo mc lm DT; sinh Bnh ho.

n l DT , li c sinh tr nn khoa bng , chc quyn cao; lm vin trng vin


nghin cu.
4) 4T mt mnh i ph qu : Nam
QN
QN
St
Ti
nht nguyn
Canh dn
Mu dn
ngy Gip t
Gip Bnh Mu

QN
Thc
Bnh dn

Th tnh : Xun mc. u xun Mc cn ang mm c Bnh ho si m, nn ly


Bnh ho lm DT.
Gip Bnh Mu trong Dn, c 3 u l Can, l tri che t ch, trn di c tnh vi
nhau;
T v Dn cng Su l cng qu; T tr c Tam k (Gip-Mu-Canh; c sch i hi
phi phi theo ng th t Nm thng ngy, hay thng ngy gi / xem chng "Ct
thn" trong quyn 2), v li c 3 Qu nhn.
Thc thn ch St, Thc thn sinh Ti ton l tiu ch ca mnh i ph qu.
5) 4T cu Long t Quang : Nam
Kip
inh mo
Q1-ch10-dungthan

T
KD
Bnh ng

nht nguyn
ngy Bnh t
8

St
Nhm thn
02/01/2005

t
n

inh K
Kip Thng

Qu
Quan

Mu Qu t
Thc n Quan

Th tnh "h ho ";


Ngy Bnh thng Ng l Knh dng (Dng nhn) nn l cch Knh dng hay Dng
nhn cch;
Ho vng thi qu, li c c 3 Can l Bnh inh thuc ho nn ho rt mnh lit, cn
c Thu ch bt i.
Trong 4T c T-Thn bn hp Thu cc, v Nhm thu ch ho. Nhm thu trn Can
c dng ch nht ch ho vng. Vy chn Nhm tc St lm DT; v th cn gi
l St nhn cch.
y l mnh pht v v cch. St c Knh dng nn uy quyn cao (lm tng). Long
t Quang lm Tun duyt s nm binh quyn t Lng Qung (Qung ng v Qung
ty - Trung quc). y l mt qun phit kht ting hung st; nm 1913 tng bt
gi Phan bi Chu vi nh bn li cho Php.
V DT ly theo CCH CC bn c th xem cc th d chng 13 quen vi vic
chn DT v lun gii mnh vn.
Ph bnh cng dng ca cch cc :
Cch cc (cc cch cc ph thng c xc nh theo Lnh thng + can ngy)
dng xc nh mnh l giu sang hay ngho hn : tuy c ch ng, nhng khng
y , nhiu khi mu thun ;
Nn nh rng khi bn v Mnh, l lun lun ly Nht can lm ch. N mnh hay
yu l tu s cn bng tng hp tt c cc can chi trong t tr. Cn nu ch o lng
n n thun da vo Lnh thng, m khng c lc, khng c tr gip, khng c
sinh ph, th thc cht l c kh m khng c lc, th vn l yu.
Lun on Mnh cc l phi bn 1 cch ton cc, nu ch da vo cch nh theo
chi thng th t tr s mt i nghi ; d on nh th l khng ton din, thiu trch
nhim.
Giu sang, ngho hn, ct hung, th yu u phi cn c vo cch cc (hiu
theo nghi cn bng tng hp trn y) m nh ot. Cch nhn tng hp ton din
ny rt hay, nhng rt kh nm vng. N i hi mt trnh l lun rt cao, cn c
trn Thn nhc hay Thn vng, v cc tng quan lc lng trong T tr. Nm vng
c khi nim hay k thut ny th ta khng cn b l thuc vo t ng, tn gi lung
tung ca cch cc na.
cng l u im ca phi ny, v chng ta s nghin cu trong mc k tip.
II- CCH CHN DNG THN D TRN L LUN CN BNG TNG HP I
VI THN VNG HAY THN NHC :
V cn c trn Thn VNG hay Thn NHC nn trc ht bn phi nh cho c tiu ch ny. Ta
bit TV hay TN u l do t hp cu ton th Can-Chi trong 4T, vy l c s hp l nht l lun.

Q1-ch10-dungthan

02/01/2005

V phi ny, trong chng 7 khi bn v Thn vng hay Thn nhc, chng ta
trnh by cch tm DT. Nay y, chng ta thm cu thm, v sau cc bn nn xem
cc th d chng 15 hiu cch tm DT v cch lun on.
Cch chn DT khng ngoi ba nguyn tc : sinh ph - p ch; lm cho thng sut
(thng quan) v iu hu (b) .
1. Sinh ph, p ch :
Nht can l mt trong mi thn, n ly trung ha, cn bng lm chnh, nu thi qu
hay bt cp u l mnh cc khng tt. Sinh TA l n tinh, ph tr TA l t kip; p
ch, khc TA l quan tinh; thc thn lm tit kh TA, ti tinh lm hao tn TA.
Ty trng hp m TA cn c sinh ph hay p ch hng ti s bnh ha. Tt
c u cn c trc ht trn Thn vng hay Thn nhc.
1.1/Thn nhc th cn c sinh ph. Cn cn c trong T tr c bao nhiu k
thn (nhiu hay t) chn dng thn:
- nhiu quan st : c n th ly n tinh lm dng thn rt kh quan st, sinh thn.
Nu khng c n tinh th ly t kip, lm hao tn Quan v tr gip thn.
- nhiu ti tinh : c t kip th ly t kip lm dng thn p ch ti tinh, tr gip
ti. Nu khng c t kip th ly n tinh, lm hao tn ti v sinh thn .
- nhiu thc thng : c n th ly n tinh lm dng thn p ch thc thng,
sinh thn. N khng c n tinh th ly t kip b tr thn b rt kh .
1.2/Thn vng th cn p ch lm hao tn, lm tit kh Thn; cng cn c
bao nhiu k thn (nhiu hay t) chn dng thn.

- nhiu n tinh : c ti th ly ti tinh lm dng thn p ch n tinh, lm hao tn


thn; nu khng c ti tinh th ly quan st, p ch thn; hoc ly thc thng rt
kh thn, lm hao tn n.

- nhiu t kip : c quan st th ly quan st lm dng thn p ch t kip, p ch


thn vng, Nu khng c quan st th ly thc thng rt kh t kip, rt kh thn
vng. Nu khng c c hai th ly ti tinh lm hao tn t kip, hao tn thn vng.
Ta c th tm tt tt c nhng trng hp trn trong bng sau y :
BNG LY DNG THN tu THN VNG V THN NHC.
Nht can
(Thn)
nhc
nhc
nhc

Mnh cc

Dng thn
(1)
Quan st nhiu Chn n tinh
Ti tinh nhiu
Chn t kip
Thc thng Chn n tinh
nhiu

Q1-ch10-dungthan

10

nu Khng c dng Khng c h


thn (2)
thn (3)
Chn t kip
Chn n tinh
Chn t kip

02/01/2005

vng

n tinh nhiu

Chn ti tinh

vng

T kip nhiu

Chn quan st

Quan
st,
thc
thng
Chn thc thng
Chn ti tinh

2. Thng quan (lm cho thng sut)


Khi hai loi ng hnh trong mnh cc i lp nhau (cch ngi th khc nhau), v th
lc ngang nhau th hai ci u tn tht, l mnh cc c bnh. Cn chn mt ng
hnh khc khin cho hai ng hnh sinh ho bnh thng cho nhau, lm cho kh
th ca mnh cc c lu thng, nn gi l thng quan.
V d : thu ha khng dung ha nhau th ly mc lm dng thn; Mc s lm rt kh
thu v sinh ha, tr thnh lin tc sinh (cn thu ha cch ngi l tng khc). Mc
ha s v tnh thnh hu tnh, ha s i ch thnh bn hu, nn n l dng thn.
-

Ha kim tng tranh, ly th lm dng thn ;


Mc th tng tranh, ly ho lm dng thn ;
Thu ha tng tranh, ly mc lm dng thn ;
Kim mc tng tranh, ly thu lm dng thn ;
Th thu tng tranh, ly kim lm dng thn ;

3. iu hu (b l thm vo ci thiu lm cho iu ho) :


o tri c m lnh, o t c kh m, ngi hp th kh ca tri t nn chu nh
hng r rng ca quy lut y. Mnh con ngi ly ngy sinh lm ch, lnh thng lm
cng, v da vo ng hnh ca nht can v chi thng bn n s m lnh, kh
m (cn gi l th tnh *) ca mnh cc. Ging nh ng y, lnh qu th dng thuc
nhit, nng qu th dng thuc hn, khin cho MC qun bnh th gi l iu hu.
(*) xem mc lin h;

- thng sinh trong ma h, cho d ng hnh can ngy l g vn m qu nn to (kh)


nhiu, t tr phi dng hn thp l hnh thu iu hu.
- thng sinh trong ma ng, cho d ng hnh can ngy l g vn b hn thp mnh,
nn t tr phi iu hu bng n to l hnh ha.
V d : can ngy sinh l canh kim, sinh vo thng ng, m t tr khng c ha m
th s ri vo kim hn, thy lnh. Canh ch v gn ct, t a nn kh huyt khng
thng, sinh bnh tt, thm ch b tn tt. Nu trong t tr khng c ha th phi iu
hu (ni nm na cho d nh l b cu cho iu ho): Thiu th phi b; nu b cu c th
vn hanh thng, chng hn n phng nam (t ha) sng th ngi khng nhng
c li cho thn th m i vi vn mnh cng s tt hn; l mt cch gii nn.
- sinh vo ma xun hoc ma thu th hn n, to thp va phi, nn khng nht
nh phi iu hu bng thy ha, m ch cn xt s sinh khc ch ha gia cc ng
hnh trong t tr l c (dng sinh ph hay p ch trn y).

Q1-ch10-dungthan

11

02/01/2005

- sinh vo cui bn ma (tc cc thng thn, tut, su, mi 3,6,9,12 AL) cng c s
phn bit v hn, n, to, thp : S hng vng ca ng hnh c thi gian nht nh
(vng theo ma), ring hnh Th trung ng qun xuyn c tm phng, khng c
nh mt phng no, trong 18 ngy trc lp xun, lp h, lp thu, lp ng, n
vng.
Th d v iu hu : Nam
ChTi
Bnh thn
TH

Ch.n
canh t
TU
Lc

nht nguyn
ngy qu su
LQ

Thc
t mo
BH
t

Kin lc cch; Th tnh "ng thu ".


4t tuy c ng hnh; nhng v sinh mu ng nn thu lnh, mc hn, th ng
cng, ho b t hm; vy ly hnh g lm DT ?
Ma ng rt lnh, khng li cho s sinh trng ca vn vt, vy phi dng Ho gii
hn, nhng y Bnh ho hu t v lc. May thay, nh sinh sau ngy tit lp ng
nn t Mc trn tr gi c kh m sinh Bnh ho; Bnh ho nh vy chy bng ln, xua
tan hn lnh, si m mi hnh. Vy chn Bnh ho (Chnh ti) lm DT. y l trng
hp "thc thn sinh Ti, ph qu t nhin n".
Ngoi trng hp iu hu chng ta cng phi linh hot suy lun theo tng quan lc
lng trong cc trng hp thi qu hay bt cp (ngay cu chnh cch cc), ch khng
nn cng nhc dng bng "nh DT theo cch cc" ni trn. V d :
Ti y, tng i bn c mi yu t tm DT. Thng th ngi ta dng
sinh ph hay p ch, ch trng hp c bit mi dng n th php thng quan hay
iu hu. Hai th php sau c tnh cch thm cu, tm thi bn c th b qua, v tr
li c v sau.
III - H, K CA DNG THN :
Mi t tr c mt mnh cc. Mnh cc ly dng thn lm ht nhn, n i din cho
mnh cc, cho ta bit MC tt hay xu, theo mt vn trnh no , ging nh mt sinh
vt c mt i sng; vy ta phi bit n nh th no.
Dng thn kin ton, c lc hay khng nh hng n c cuc i. Dng thn c tc
dng b cu hay khng nh hng n cc vn ca c i ngi. Cho nn dng thn
khng nhng khng th b tn thng m cn cn phi c sinh tr mi tt.
i vi nhng t tr m ng hnh ca mnh cc sinh vng, dng thn c lc th
ngi s ph qu u u l chc chn, cho d chc cao cng khng b ha ln,
ng thanh vn bng phng i ln; l mnh ph qu chn chnh. C ngi tuy s
ph qu khng n mc tng soi nhng cng l bc ph ho, hoc quan ng u
mt vng, cuc i bng phng, khng gp nhng tht bi ln; song loi t tr ny rt
t gp.

Q1-ch10-dungthan

12

02/01/2005

1) H thn :
Khi lc dng thn khng , nu trong t tr c ci sinh tr cho n, hoc nhng ci
hnh, xung, khc, hi ha mt hay hp mt hung thn th l ci cu ng cho dng
thn, gi l h thn.
i vi nhng t tr khuyt thiu dng thn th h thn ca t tr s c tc dng
lm cho mnh nh cy kh gp nc, mm non gp ma xun. Mi quan h cht ch
nh mi vi rng, n b tr v cu ng cho dng thn. Nhng mnh cc khng c
dng thn, tt h thn phi gnh trng trch ca dng thn trong vic cn bng cho t
tr; ngoi ra nu c b cu ca tu vn th cng tt.
Cho nn, vic tm ng dng thn cho t tr l rt quan trng. Tm c dng thn
th h thn cng d nhn ra. Cn mun bit mc dng thn sinh ph hay khc ch
hung thn c bao nhiu th cn phi xem dng thn c lc hay khng.
2) K thn : Mt thn no s l k thn nu n hnh, xung, khc, hi, hoc hp
mt dng thn, hoc lm tn hi h thn. K thn trong mnh cc gy tai ho cng ln

khi gp tu vn v l "thi" ca n n honh hnh, ng thi dng thn tuy xut


hin nh v lc. Nu k thn c lc th s khc hi ca n i vi dng thn cn ln gp
bi. T tr nh th khng tt.
3) Cng dng cu H thn v K thn :

khi lun on mnh, cn phi kt hp DT, H thn v K thn vi tu vn, lu nin


mi xc nh chng ch v vic g, cho ai, v lc no ng nghim; nghi l vai tr DT,
H , k khi gp tu vn c tn nh n (v d chnh quan gp tu vn chnh quan, kip ti gp tu
vn Kip ti chng hn), l "thi" ca n, lc n mnh nht trong vic tc oai hay tc
phc. DI y nn hiu DT cng nh H thn, nhng hiu lc mnh v r hn nhiu.
Chnh quan hoc thin quan :
l h ca dng thn : c qu nhn ct nhc, thng quan tin chc, thi
t, ng c c trng tuyn, uy quyn tng r rt.
-

l k thn : quan vn b hnh khc, d b t ngc, danh d tn tht, b khng


ch, lin ly.
Chnh n hoc thin n :
l h ca dng thn : cng thnh danh toi; ln chc c quyn, hc thut
tin b, thi c t.
l k thn : thn th mt mi, mt chc mt quyn, danh d tn tht, thi hng.
-

T kin hoc kip ti :


l h ca dng thn : c li, c ca, c tay chn gip sc, ng tnh
duyn hn nhn tt p, bnh tt mau lnh.
l k thn : c tn tht v th ti, khng c li cho cha, anh em bt ha, bn b
gy cn tr.
-

Thc thn hoc thng quan :

Q1-ch10-dungthan

13

02/01/2005

l h ca dng thn : gp tin mng, thm con chu, thm tui th, chu con
vinh hin, ti hoa pht trin, chc lc u t.
l k thn : b con chu gy lin ly, cn tr; thn nhc bnh nhiu, ging chc
mt chc, hc hnh d dang, tht nghip.
Chnh ti hoc thin ti :
l h ca dng thn : hn nhn thun li, ti li u c, c hng m
c , di sn ca cha m ng b; c v con gip ; s nghip m mang.
l k thn : ti nhiu thn nhc, khng c s gip ca cha m v con,
lm n qun bc, c khng bng mt.
-

H thn - k thn, hay ct-hung l cn c vo s t hp ca t tr ca mi ngi khc


nhau m xc nh, ch khng th ni chung chung theo thng tnh, nh :
Quan, n, Ti, Thc l ct thn;
Nhng thn khc l hung thn.
IV - Lun v s tt xu cu DNG THN

V DT thn chng qua ch l mt trong 10 thn, hay 1 trong 5 hnh; nn cng c ci


sinh n, ci khc n, ci n khc, ci n sinh, ci ngang ho vi n.
DT cng ch l mt CAN (thn) no , nh Can ngy, nn n cng c nhng nhu cu
tng t. Ta c th dng cch l lun nh cho Can ngy ;
V DT, ta thng gp trong cc sch cc t ng sau y nn hiu r:
- h thn : l ci sinh, ph , l tt thm cho DT ;
- k thn : l ci khc ch, lm tn hi cho DT;
- v thn : l ci c DT sinh ; v d : Ti sinh Quan , Quan bo v Ti, vy
Quan l v thn ca Ti (ni nm na l n cy no ro cy y);
- DT c tnh, c lc / khng c lc, on kt, p ...
* C tnh : DT i vi Thn (Nht nguyn) rt quan trng, nn khi trong MC cn
c DT (x), m trong 4T li c ngay (x) th gi l c tnh; v d :
- 4T c qu nhiu Th, mun chit gim bt Th cn c Mc; nu c Gip
Mc lm DT th gi l c tnh (vi MC) !
- Thn vng, li cn c nhiu Thin n sinh cho, th rt tai hi (chng khc
ngi huyt p cao m cn c b mu, hay cho ung ru mnh !); vy cn phi tit
gim Thin n. Thin ti c cng dng ny, v mt mt n khc ch Thin n,
mt mt n lm hao Thn, vy c n ngay trong mnh cc lm DT l c tnh .
(Chng khc mt ngi p ang tm ngi yu, c y li c cha m hay bnh, c nhiu anh
chng ng c vin, m trong c mt anh bc s li l l n tn tnh th khng g hay bng !
a mt cht cho bn dn tinh thn v d nh).

* C lc / v lc :
ni DT cng ch l 1 hnh, 1 thn trong MC, nn n cng nh Can ngy m ta xt
k v Vng hay Nhc, qua cc khi nim c lnh, c a, c sinh, c tr

Q1-ch10-dungthan

14

02/01/2005

gip. Nay bn hy p dng nhng khi nim VS y cho DT : nu DT khng b khc ph,
li c lnh, c a, c sinh, c tr gip th c lc; ngc li l v lc.
V d nh Gip mc lm DT thch ma Xun; nu sinh thng mu xun th c lnh , c lc;

* C th : tc l c tr gip (c T kip, n ca n) ; v d DT l Gip mc, 4T li


c t mc, v/hoc Qu thu th n c tr gip; (c th gp chung vi c lc).
* on kt : tc l gn Can ngy (mnh ch), tc l can thng, chi ngy v
can gi; nhng trng hp khc gi l DT xa. y l nguyn l gn / xa m ta
cp n nhiu ln (b con xa khng bng lng ging gn, hung chi lng ging li l DT !).
* p : Nu DT c c H thn v V thn th gi l p, l mnh tt. V d Chnh
n l DT, MC c Chnh quan l c h thn, v c Kip ti l v thn th Chnh n l DT
p. Ngc li, nu khng c c hai, m tu vn li xung khc DT l mnh xu.

Tng kt, nu MC c DT c tnh, c lc, on kt , p v trung ho l mnh ph qu;


ngc li l t ph qu.
Sau khi xc nh 1 ch no (trong 8 ch) l DT th n c th l thin can hay a chi :
DT Thin CAN :
- nn c kh , c Gc, tc DT l can l m c can tng cng ng hnh : v d DT
l Gip mc, c i chi Dn Mo ;
- khng nn b khc ch hoc b hp i; v d DT Gip khng nn c Canh khc,
hay b K hp;
DT ti CHI :
- nn c Thin Can sinh tr; v d DT T ho c Gip mc sinh, hay c Bnh
ho tr gip.
- khng nn gp Hnh, Xung ,Hi, Hp. V d DT l T Ho khng gp Hi (xung),
Dn (Hnh), Thn (Hp).
DT gp Hnh, Xung, Khc, Hi m c THN khc cu gip gii tr th
khng cn xu na. V d :
- DT CAN : Gip Mc DT b Canh khc, nhng c t Mc cng l trn CAN ,
hp ch Canh i th CANH s khng khc Gip na;
Nu khng c t m c Bnh, th Bnh Ha khc CANH kim cu gip
Gip Mc.
- DT i chi : DT T b Hi xung, nu c Dn hp Hi th Xung c gii tr.
Tm lc v s tt , xu cu DT :
A) S tt, xu, hu dng hay v dng ca DT (NHU YU ca DT) tu thuc n:
1C th, c sc mnh : nh Gip mc lm DT thch ma Xun;
2C tr gip (c t kip, n cu n);
3CAN nn c kh , c Gc : can l c can tng cng ng hnh : ex DT l Gip
mc, c i chi Dn Mo ;

Q1-ch10-dungthan

15

02/01/2005

4567-

DT Thin CAN : khng nn b khc ch, hoc b hp i, ex : DT GIP, khng


c CANH v K ;
DT CHI , c Thin CAN sinh tr : T c GIP (n), hay BNH (t kip) ;
DT CHI khng gp phi hnh xung hi hp;
C cu.

B) Nhng trng hp c bit ca DT :


1) Kin ton : DT mnh, khng gp phi khc, hp, hnh, xung, hi : c ph qu
vnh cu ;
2) H thn (cn gi l Tng Thn) :
DT yu, nhng c mt ch khc tng tr;
DT b hnh, xung, ph hi, nhng c 1 ch khc cu gii;

th ch gi l h thn;
3) Cch cc tng kim : tc l cch cc cng l DT (cng tn), nn nh hng rt
mnh ln mnh, v tc khc khi gp hnh vn . V d Ti cch v DT l Ti, th khi
tt (gp hnh vn Ti) s tin rng bc bin; khi b ph hi (gp hnh vn T
Kip), s b ph sn ngay.
HT

Q1-ch10-dungthan

16

02/01/2005

You might also like