Univerzitet u Sarajevu

Elektrotehniki fakultet
Odsjek za AiE
Master studij
1 god. / 2. sem.

Biomedicinski
signali i sistemi
Profesor dr Zikrija Avdagi, dipl.ing.el.
Predava mr Duanka Bokovi, dipl.ing.el.
Asistent Tarik Uzunovi, dipl.ing.el.

2010/2011

ta je biomedicinski ininjering?
1.Primjena
ininjerskog pristupa
u rjeavanju
medicinskih
problema
bazirajui se na
novim tehnologijama

Bolniko osoblje i
infrastruktura
Mikro i nano
tehnologija

Biomedicinska
instrumentacija

Biosenzori
Protetiki ureaji i

za stvaranje
novog poretka u
ostvarivanju sklada
izmeu
ovjeka, prirode i nauke
ininjerski pristup?


Analiza


Projektovanje (dizajn)


Primjena (implementacija,
aplikacija, praktina realizacija)
medicinski problemi?


Preventiva


Dijagnostika


Tretman

vjetaki organi
Biomaterijali

BIOMEDICINSKI ININJER

Biometrija

Telemedicina

Biomehanika

Bioinformatika

Medicinska
informatika

Obrada slike u
medicini

2.Ininjerska disciplina iji je cilj da se primjene

ininjerske nauke i tehnologije da bi se dobila
praktina rjeenja za medicinske probleme.

Definition of Biomedical Engineering

Biomedical engineering is a discipline that:

1. advances knowledge in engineering, biology and medicine, and
2. improves human health through cross-disciplinary activities that
integrate the engineering sciences with the biomedical sciences
and clinical practice. It includes:
2.1 The acquisition of new knowledge and understanding of living
systems through the innovative applications of experimental and
analytical techniques based on the engineering sciences.
2.2 The development of new devices, algorithms, processes and
systems that advance biology and medicine and improve medical
practice and health care delivery.

PROTETIKI UREAJI I VJETAKI ORGANI





Kohlearni implant:
Mikrofon
Obrada govora
Predajnik
Prijemnik
Elektrode stimuliu
sluni nerv

Kardio-pulmonalni
aparati
Dijaliza
Vjetaka koa
Vjetaki zglobovi

OBRADA SLIKE U MEDICINI

Ultrazvuk
MRI
CT
NN-CT

Phillips ADAC Vertex Plus

http://www.luc.edu

NN in CT Scan Visualisation,
ICAT 2007 .ETF-Sarajevo-UNI Paderborn 2007

MedicinskaINFORMATIKA
informatika
MEDICINSKA

(automatizacija informacija u medicini-raunarska akvizicija , obrada i prezentacija informacija)

Sistem medicinske zatite podrava tradicionalnu dijagnozu baziranu na

evidenciji koja podrazumijeva:
raunarsku akviziciju podataka, analizu i menadment ,
a sve to zavisi od novih tehnologija meu kojima je dominantno raunarstvo

 raunarska podrka u hirurgiji

- sistemi za navigaciju
pri operacijama mozga

http://neurosurgery.ucla.edu/

StealthStation S7

Moemo li staviti ip izmeu prstiju hirurga i pacijenta? Zato?

BIOINFORMATIKA

Primjena informacionih tehnologija na rjeavanje problema iz

oblasti molekularne biologije da bi se:
a) podigao nivo razumijevanja biolokih procesa,
b) izuavale strukture molekula i
c) modelirali ponaanje proteinskih molekula

Poloaj bioinformatike
Gdje sve i zato?
Matematika
i statistika

Raunarstvo

BIOINFORMATIKA

Biologija &
Nauka o
ivotu

 Molekularna biologija /
Celularna biologija
 Genomika / Protenomika
 Sistemska biologija
 Dizajn proteina i ininjering
 Farmaceutski razvoj /
Dizajn lijekova
 Medicina
 Ekologija / Populaciona genetika
 Evolucija

BIOINFORMATIKA

Primjena informacionih tehnologija na rjeavanje problema iz

oblasti molekularne biologije da bi se:
a) podigao nivo razumijevanja biolokih procesa,
b) izuavale strukture molekula i
c) modeliralo ponaanje proteinskih molekula

Poloaj bioinformatike
Gdje sve i zato?
Matematika
i statistika

Raunarstvo

BIOINFORMATIKA

Biologija &
Nauka o
ivotu

 Molekularna biologija /
Celularna biologija
 Genomika / Protenomika
 Sistemska biologija
 Dizajn proteina i ininjering
 Farmaceutski razvoj /
Dizajn lijekova
 Medicina
 Ekologija / Populaciona genetika
 Evolucija

BIOMETRIJA--1
BIOMETRIJA

SIGURNOST S ASPEKTA IDENTITETA

-neo to zna (knowlwdge) PIN
-neto to ima(possesion)KARTICA
-neto to jesi(biometry):

AUTOMATIZACIJA POSTUPAKA ZA UTVRIVANJE IDENTITETA OSOBE NA TEMELJU UROENIH

OBILJEJA ILI OBLIKA PONAANJA

Spektar mirisa

DNK-profili

Porijeklo i sastav DNK uzorka

BIOMETRIJA--2
BIOMETRIJA

Detekcija originalnosti potpisa pomu dijagrama pritiska

Analiza parametara kod analize dinamike tipkanja

Analiza kretanja uz oznaenu vodeu nogu

BIOMEDICINSKI ININJER
1.Bolnica:
izbor i nabavka ureaja i materijala, odravanje i prilagoavanje, obuka
medicinskog osoblja
2.Industrija biomedicinske opreme i pomagala :
projektovanje i proizvodnja ureaja, sistema i biomaterijala
3.Instituti :
razvoj i istraivanje
4.Univerziteti:
edukacija BMI-ininjera

4.1 BMI - Raznovrsna i multidisciplinarna znanja

4.2 Slino obrazovanju u medicini koje nema
zadatak da proizvodi univerzalne strunjake, tj.,
obrazuju se razliiti profili BM ininjera
specijalista
4.3 Preklapanja izmeu specijalnosti
4.4 Obrazovanje u okviru matinih ininjerskih disciplina:
Elektrotehnika
Razvoj i projektovanje biomedicinskih sistema
Obrada biomedicinskih signala

Raunarstvo
Bionformatika
Obrada slike u medicini
Medicinska informatika

DISPERZA
Danas sam shvatio da inenjeri mogu da naprave fenomenalne stvari u
operacionoj sali, ali to takoe zahtijeva i iskusnog hirurga i njegove
asistente i pomonike
FRENK HEMOND
Mislim da bi svemu trebalo prii paljivo i da bi to trebalo da bude ciklian
proces. Ininjeri treba da stave na uvid svoje ideje i svoje instrumente i
dozvole ljekarima da ih testiraju i daju im povratnu reakciju. Mislim da bi
trebalo da postoji razmena miljenja. esto se medicinski profesionalci i
inenjeri ne slau potpuno. Zato mislim da treba da postoji saradnja kako bi
sistemi funkcionisali efikasnije i bili ekonomini,

MAJKL DISPENZA
Ako svi radimo zajedno, ko zna,
moda emo izlijeiti svijet,

BIOMEDICINSKI SIGNALI I SISTEMI

Primjer EKG


Elektrine karakteristike - Akvizicija

signala


Amplituda 0.25 3 mV


Frekventni opseg 0 500 Hz


Korisni frekventni opseg 0
120 Hz


Frekvencija uzorkovanja 240 Hz
Fizioloki signal


Morfoloke karakteristike

Signali: D. Bokovi

Sistemi: Z. Avdagi

Cilj predmeta:
Omoguiti studentima stjecanje znanja i vjetina u
okviru sljedeih tematskih oblasti:


terminologija
u oblasti biomedicinskog ininjeringa

metode i primjene biomedicinskog ininjeringa

u globalnom pogledu

metode i primjene biomedicinskog ininjeringa

u procesiranju biolokih i fiziolokih signala

osobine i tehnike
obrade i analize biolokih signala

znanja potrebna za modeliranje

biomedicinskih signala i sistema

principi projektovanja i gradnje

medicinskih ureaja

Predavanja
1. Uvod u biomedicinski ininjering
2. Bioelektrine pojave
Istorija bioelektriciteta, Potencijal elijske membrane, Jonski kanali, Akcioni
potencijal

3.

Bioelektrini signali
Primjeri bioelektrinih signala, Prenos bioelektrinih signala, Neuron, Sinaptika
transmisija

4.

Srce i EKG
Anatomija srca, Elektrine aktivnosti srca, Elektrokardiogram i vektokardiogram,
Standardni EKG odvodi

5.

EKG karakteristike

Format EKG zapisa, Karakteristini dijelovi EKG zapisa, Akvizicija EKG signala,
Poloaj
elektroda i EKG odvodi

6.

Analiza EKG signala

Razmatranje zahtjeva na sistem, Analiza sistema, Dizajn sistema

7. Modeliranje sistema za regulaciju glukoze

Predavanja
8. Elektro-Encefalo-Gram EEG
ta je EEG?, Akvizicija EEG signala, Karakteristini ritmovi EEG , Evocirani
potencijal

9. EEG signal
Karakteristini ritmovi EEG, Obrada EEG signala, BMI Brain Machine Interface

10. Mjerenje krvnog pritiska

Krvni pritisak, Mjerenje krvnog pritiska, Direktne - invanzivne metode,
Indirektne neinvanzivne metode

11. Dijaliza: ekstrakcija i izmjena materije

Bubrezi i njihova funkcija, Vjetaki bubreg dijaliza

12. Istraivanje

Master radovi
1

Master radovi
2

Master radovi
3

Master radovi
4

Edukativni izvori

D. Boskovi, Z.Avdagi, Prezentacije

D.Boskovi, Z.Avdagi, Pisani materijali
J. Enderle, S. Blanchard and J. Bronzino,
Introduction to Biomedical Engineering,
Academic Press, 2005.
Mathworks MATLAB, 2010
Mathworks SIMULINK, 2010
Visual Studio .Net

Biomedicinski signali i sistemi

http://www.etf.unsa.ba/courses/index.php?id=329

Broj ECTS Bodova 5

Ukupno sati nastave 50
Broj sati predavanja 28
Broj sati vjebi 22

zikrija.avdagic@etf.unsa.ba

dusanka.boskovic@etf.unsa.ba

23