Professional Documents
Culture Documents
ud tfia fkdf"
wm tfia fkdf'
i,af,aL iQ;%h
wdpdh mQckSh
mqKHdkqfudaokdj
ksndk .dx mrux ys;dh
Ou mS;s iqLx fia;s - mamikafkak f;id
whmamff; Of - iod ru;S mKaf;da
W;= ioy .ukl fhfoka" wm yg;a W;= .uka ud.hg
Wmldr lrk m%Odk wkqYdil w;s mQckSh wdpdh iafia Ol
iajdka jykafia we;= wdrdufha jevjik mqckSh uyd ix>r;akhg"
ldhsl - udkisl ksfrda.S iqjh" >dhqI yd jy jydu W;= p;=rdh
i;Hh Ouh wjfndaOfhka wud uyd ksjk msKsi fya;= fjd hs ;j;a
iuq;s jirlska wrUk re;= fmda k wIaGdk lrkjd'
m%{d m%Nd
is iqoiaikdrdu ioy fikiqk
mkaksmsh mdr"
n;a;ruq,a,'
uqKh
jykafia jeo tl;a mij jev ishy' tl;a mij jev yshd jQ
wdhqIau;a pqkao f;reka jykafia Nd.Hj;=ka jykafiag fufia
m%ldY l<y'
i,af,aL iQ;%h
ldrel jQ mskaj;=ks"
01
02
03
04
05
07
01'
wkHfhda i;=kag ysxid lrkafkda jkakdyqh' wms fuys
^i;=kag& ysxid fkdlrkakfuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=hs'
f wdldrhg flf,ia isu l< hq;=hs' tA wh" wka wh"
ljqreka fyda h mqoa.,fhla fyda i;=kag ysxid lrka jdih
lrkafkah' kuq;a uu tfia fkdlr' mjq,la jYfhka nej;a"
msila jYfhka nej;a" tlaj .uka lrk lKavdhula jYfhka
nej;a wm tfia i;ajhkag ysxid fkdlrkafkah'
Nd.Hj;=ka jykafia foaYkd lf<a" ksyS; oKav" ksyS;
i;a;" , ohdmkakd inmdk N+; ys;dkqlmS f ysxid
fkdlrhs hk woyig hym;a jQ woyila" o~q uq.=re orkafka keye'
w wdhqO orkafka keye' wl=i,hg ,cdfjka ohdjka; fjkjd'
ish m%dka flfrys ys;dkqlmSj jdih lrkjd hk woyihs'
Ou mofhys oKav j.fhys tk .d:dr;akh i|yka
lf<d;a"
if ;ika;s oKaviai
if Ndhka;s upqfkd
w;a;dkx Wmux l;ajd
kyfkhH k >d;fh
ish fokdu o~qjug ;e;s .ks;a" ish fokdu urKhg
hh' tAksid ;ud Wmudjg f.k wkqkg ysxid fkdlrkafkah'
fkdkikafkah'
;ud jf.au ish i;a;ajfhdau ; j,g ms%h lrkjd' tA
ksid lsisu i;a;ajfhl=g ysxidjla" mSvdjla fkdlrkak' Tjqka
>d;kh fkdlrkak' fudayfhka yg.kakd ilaldh h" wd;au
oDIah n,j;a jQ g fyda th keS isk g tA oy fm<
ukqIHhskag wu;l fjkjd' .ykafka" nkafka" fia k.kafka"
kikafka wd mSvdjkag m;a lrkafka tghs' idudkH we;af;da
mjikafka z;ry .sh fj,djg ug yeufoau wu;l fjkjdZ
lsh,d' iuyr wjia:djka ys lshkafka" zug hlaIhd wdrEV jqKdZ
hkqfjka' tg tA wh ;=< lreKdj" ohdj" ffu;s%h we;af;a keye'
08
12
10'
wkHfhda jHdmdofhka hq;a is;a we;sj jdih lrkakdyqh'
fuys wm jHdmdo ^;ry& is;ska je,lS jdih lrkafkuqhs
flf,ia isu l< hq;=h'
;ry is;ska jdih lrk wh wjqre .Kklska yuqjqK;a
uqyqK n,kafka keye' tA wjqre .Kklg by; l< lS oE ysf;a
;shdf.k isg thhs kej; u;=jqfka' h isf;a ;ryj w,a,df.k
;ekam;a lr ;sfnkjd'
wfiajkdp n,dkx - hkq nd,hka weiqre lrkak tmd hk
woyihs' th fldfyduo lrkafka@ tg ;ry ys;la we;sfjkjo@
mqoa.,fhl=f.a fyd| krl olskafka ;ry ys;ska fkfuhs' h
mqoa.,fhl=f.a krl;a ;sfnkjd' ;ry is;la ke;sj wksIaG
wruqKq nj ykd.kak mqjka'
wNsOu foaYkdfjys i|yka jkafka bIaG - wksIaG wruqKq
Nd.Hj;=ka jykafia mjd olskjd' ry;ka jykafia,dg mjd
fkkjd' l - iq fNaoh w`r - wdf,dalh" fyd| krl fjd
olskjd' kuq;a fjd rd.d flf,ia jYfhka .kafka keye' rd."
fodaI" fuday wd jYfhka wruqKq mj;ajkafka keye' tg mia m
oi wl=i,a is lrk wh" Ou ud.fha ke;s" Ou ud.h Wmldr
fkdlrk wh i;amqreIfhda jkafka keye' kuq;a tA wi;amqreI wh
l tA wh iu ;ry is;a we;s lr .kafka kE' tA wh iu wdY%h
keye'
13'
wkHfhda :Hd jpk we;af;da jkakdyqh' fuys wm iuHla
jpk we;af;da jkafkuqhs i,af,aL l< hq;=h'
13
14
14'
wkHfhda :Hd ludka; we;sj jdih lrkakdyqh' fuys
wm iuHla ludka; we;sj jdih lrkafkuqhs flf,ia isu l<
hq;=h' tk i,af,aLh l< hq;=h'
m%dK>d;" wo;a;dk" ldu :Hdpdr hk ;=fkka je,lSuhs'
^fuys ludka; hkq jHdmdr lghq;= fkdf' th iud
wdjhhs'& :Hd ls%hd j,ska hqla;j m%dK>d;h" wo;a;dkh"
^fidrlu& ldu :Hdpdrfhka hqla;j tA wh jdih lrkjd' fuys
wms tfia fkdlsu k jQ iuHla ludka;fhka hqla;j jdih
lrkafkuqhs flf,ia isu l< hq;=hs'
15'
wkHfhda :Hd wdj we;af;daj jdih lrkakdyqh' fuys
wm iuHla wdjh we;sj jdih lrkafkuqhs flf,ia isu l<
hq;=h'
mi m oi wl=i,a j,ska hqla; jQ j meje;auhs'
f.d;ekays;a u;a jH" ji I" u;a j;=r wd u;a jk jH j.d
lsu iud wdjh fkdf' fjf<|dfuys fkdl< hq;= fj<|d
myla olajd ;sfnkjd'
tk"
1' uia udxY fj<|du
2' u;a jH fj<|du
3' w wdhqO fj<|du
4' uia msi i;a;aj fj<|du
5' ji I fj<|du
15
16
17
18
20
wdydr .ekSu
ksod .ekSu
hg m;au
j.hd fnda lsu
21
22
23
24
21'
wkHfhda koaOfhka uvkd ,oafoda jkakdyqh' fuys wms
myjQ koaO we;a;fuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
23'
wkHfhda lsPd we;af;da jkakdyqh' fuys wm ;rKh
l< lsPd we;a;fuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
24'
wkHfhda lsfmkiq,af,da ^fl%daO is;a we;sj& jkakdyqh'
fuys wm fkdlsfmkiq,a,fuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
tk"
nqrcdKka jykafia flfrys ielh
Ou r;akh flfrys ielh
wdhH_ ix>r;akh flfrys ielh
;s%YslaIdj flfrys ielh
w;S; Njh flfrys we;s ielh
wkd.; Njh flfrys ielh
w;S; - wkd.; Nj foflysu we;s ielh
mp iuqmamdoh flfrys we;s ielh
h flfkl=g idlPd lrkak" m%Yak lrkak mqjks"
ielh relr.kak b,lalhla ;sfnkjd' talg ud.h th
fjkafka fldfyduo lsh,d'
25
26
25'
wkHfhda noaO ffjr we;af;da jkakdyqh' fuys wms noaO
ffjr ke;a;fuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
wksla wh noaO ffjrfhka hqla;j jdih lrkjd' fuys
wms noaO ffjrh ke;sj jdih lrkafkuqhs ksflf,ia is;la we;s
lr.kakjd' lsmSu" ffjrh" noaO ffjrh th fndfydu nrm;,hs'
f noaO ffjrh w;ayer .kafka ke;sj .gu .uka lrkjd' wfma
is; ks;ru ffu;s%fhka msmqka jQ is;la njg m;alr.; hq;=hs'
ffu;S% is;la wm we;s lr .kafka flfiao@ ta wh ug fodia
lshkjd' nKskjd' udj fpkh lrkjd' uf.a ke;s w.=K
u;=fldg wka wh iu lshkjd' uf.a foaj,a Wrd .;a;d' uf.a
iajdhdg uf.a |g fodia lsjd' uf.a orejkag lror l<d' f
wd .ska .g fl<jrla ke;s foaj,a' Odldr .eg we;s
lrf.k' fjd iu.sfhka i|d .;a;g jrola keye' iuyr
wjia:dj, kS;sfha msysg ,nd.;a;g jrola keye' th nqrcdKka
jykafia m%;slafIam lr keye' to;a rcjre ishd' rdcH md,kh
m%;sfCIam lf<a keye' fo;sia jO ;snqKd' tajd isjqfKa lu
Yla;Ska wkqj tajd isjqKd' kuq;a nqoaO foaYkdf i|yka lrkafka
l=rd l+fhl=gj;a jrola fjkak tmd' jrola lrkak tmd hk
woyihs'
wka wh l=uk jrola l<;a ksis wdldrfhka ;ud th ksjer
lrkak mqjks' yenehs" ta ud.fhys lsfmkafka ke;sj ;ryd
.kafka ke;sj" ffjrhla we;s lr.kafka ke;sj wdrlaId fjkak;a
mqjks' kmqre whf.ka wdrlaId fj,d ish hq;=h' meye,sju wm
okafka k uy kmqrla lrk mqoa.,fhla ms<sn|j wm ta
mqoa.,hdf.ka wdrlaId isu jvd hym;a' kuq;a th ;ryjla"
wukdmhla fkdf' ;udg wdrlaIdjla f,iska muKhs' Ou
ud.fha ;udf.a ys; ksoyia lr.; hq;=hs'
27
28
33
27'
wkHfhda hq..%dy ^tlg tl lsu& we;af;da jkakdyqh'
fuys wms hq..%dy ke;a;fuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
wka wh tlg tl lrka iskafkdah' tfia kuq;a wms tlg
tl lrkafka ke;' fuys tlg tl lrkjd lshk jpk j,ska
woyia jkafka hym;a jQ hula fkdf' idudkH f,dalhd fuh
mjikafka z.eyqfjd;a .ykjdZ hk woyihs' ;j;a iuyre
mjikafka zug tlla lf<d;a uu oyhla lrkjdZ lshk woyihs'
hfula wmg je/oaola l<d k" Tyqg fyda wehg iudj " Tyq fyda
weh l< je/oao fmkajd h yelsh' Tjqka lf<a je/oaola nj" tA wh
ms<s.kafka ke;s k" wmf.a msis is;g oafYh" ffjrh"
m<s.ekSu jeks is;=,sj,ska is; IH fkdlr .ekSug ;r
iuduh n,hla wm flf ;sh hq;=h' tfia fkdue;sj Tjqka ug
nekakd" uf.a foaj,a meyer .;a;d" ug wjuka l<d wd jYfhka
is;d ;ukq;a Tjqkg fmr<d tjeks foa islsfuka isjkafka
whym;la muKhs' ;ud flf mej;=Kq fy| .=K helS f.dia
;udo wr krl f.dvgu jeh yelsh' ksrmrdfoa ;ud muKla
fkdj ;u mjq,a mirhu uy;a m;lg weo jeh yelshs'
wkqkaf.a ls%hdjlska" ;ud iska ;udgu ksrhg mdr lmd .ekSula
h yelshs' f ksid tA wh tlg tl l<;a wm tfia lrkafka keye
hkqfjka is;d flf,ia isu l< hq;=h'
28'
wkHfhda BIH_d lrkafkda jkakdyqh' fuys wms BIH_d
fkdlrkakfuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
BIH_d fkdlr jdih lrkak k flf,ia rys; is;la ilia
lr.; hq;=hs' f foaYkdj mqrdu ud i|yka lf<a" wm is;sh hq;af;a
lsisfglj;a ;udj u;=fldg olajd .ekSug fkdfjhs' ;udf.a
isf;ys flf,ia ;sfk ta nj ykdf.k ke;s lr.kak;a" ta
jf.au flf,ia rys;j ^ke;sj& jdih lrk g flf,ia ke;sj
jdih lrkjd hhs isysh mj;ajd .ekSughs'
34
29'
wkHfhda uiqfrda jkakdyqh'
fkdjkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
fuys
wms
uiqfrda
38
30'
wkHfhda fflrdlfhda ^iGd& jkakdyqh' fys wms
fflrdl fkd ^wiGd& jdih lrkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=h'
isf;a tla woyila ijdf.k l:d lrk" ls%hdlrk
mqoa.,hska fflrdlhkah' zudhdZ hk woyig;a .e<fmkjd'
f fflrdl lu wl=i, me;a;g nrjQ ffp;islhla' isf;a h
fohla ijdf.k hym;a jQ hula lrkafka k th fflrdl
lula jkafka keye'
.=K hym;a jQ .=rejrfhla YsIHhd ksis u.g .ekSug h jQ
woyila ysf;a ;sfnkjd' kuq;a th fkdfmkajd" ijd f.k
lghq;= lrkjd' ta YsIHhd hyu.g .ekSug hym;a jQ
f;kdfjkqhs' YsIHhdg iqiq l, lsjhq;= foa ;sfnkjd' iqiq
l,ays h hq;= foa ;sfnkjd' iqiq m ,ndh hq;= foa ;sfnkjd'
lrkak Wjukd f foa hhs isf;a ;sfnkjd' ta jf.au fuf,iska
ls%hd lrk foumshka iskjd' kshu ud.hg mefKk f;la
kshu foa fkdlshd iskak bv ;sfnkjd' isf;a ijdf.k hym;a
jQ f;kdfjka hula lrkak" lshkak mqjks' th fflrdl
lula jkafka keye'
kuq;a jrola lrk woyiska ijdf.k yeS my<
lrkjd k" th weia foflka fjkak mqjks" jpkfhka fjkak
mqjks" ls%hdfjka fjkak mqjks' th fflrdl lula fjkjd'
fujeks flf,ia b;du ishq ta wh fflrdlhs' wms fflrdl
fkd ksflf,ia is;la we;sj jdih lruqhs i,af,aLh l< hq;=h'
j;udk mirfhys h wfhla is;k jer woyila k
fflrdl fkd" jxl fkd lghq;= lrkak wmyiqhs hk woyi'
th Ou ud.hg fkd.e<fmk woyila' fndfydafokd lshk
woyila k jHdmdr lrkak k fflrdl h hq;=hs' ke;ak
hqKqjla ke; hkakhs' th mdmS f;kdfjka ,nk hqKqjla' Ou
ud.fha k t;ek m /iajkafka k" wl=i,a /iajkafka k
th fkdlr isu jvd hym;la f.k fokjd' fudkfoa l<;a
thska we;sjkafka uy;a jQ m;a;shla'
39
41
42
33'
wkHfhda wludk we;af;da jkakdyqh' fuys wms
wludk ke;a;fuda jkafkuqZhs i,af,aLh l< hq;=hs'
34'
wkHfhda pfhda jkakdyqh' fuys wms iqjphfuda
jkafkuqhs i,af,aLh l< hq;=h'
ySk udk
fihH udk
ii udk
43
44
46
36'
wkHfhda m%uka;fhda ^m%udj& jdih lrkakdyqh' fuys wms
wm%udj jdih lrkafkuqhs i,af,aLh l< hq;=h'
fuys m%udoh hkq ld,h ms<sn|j fkdf' l=i,a
fkdlsuhs' l=i,hg we;s m%udohhs'
wmamudfod wu;mox - mudfod upqfkdmox
wmamu;a;d k hka;s - fh mu;a;d h:d u;d
wm%udoh ksjkg u.hs' m%udoh urKh fyj;a iir lg
u.hs' wm%udo jQfjda fkdfh;s' m%udo jQfjda j;a jqj;a u<jqka
jeksh' fkdmudjqfjda urKhla ke;s ;;a;ajhg mefK;s'
mudjQfjda ta ;;a;ajhg fkdmeK kej; urKhg m;afj;s' wka
wh m%udj jdih lrkakdyqh' wm wm%udj jdih lrkafkuqhs
ksflf,ia is;la we;s lr .; hq;=h'
37'
wkHfhda Y%oaOd ke;af;da jkakdyqh' fuys wm Y%oaOd
we;a;fuda jkafkuqhs i,af,aLh l< hq;=h'
zioafOdfyd;s ioaoy;s ;:d.;iai fndax - b;sms fid N.jd
wryx'''Z wd ir,j i|yka lf<d;a nqrcdKka jykafia flfrys
wjfndaOfhka hqla;j meyeula we;s lr.kakjd' fuys fndah
hkq p;=rdhH_ i;H Ouh wjfndaOhhs' fuh wdldrj;S Y%oaOdjhs'
zb;sms fid N.jd wryxZ wd jYfhka nq .=Khka flfrys
wkjfndaOfhka ^wjfndaOhla ke;sj& meyeula we;s lr.;ag
we;s Y%oaOdj wuQ,sld Y%oaOdjhs'&
zb;sms fid N.jd wryx'''Z wd nq .=Khka idhkh
lrk g zwryxZ" ziud inqoafOdZ hk nq .=Khka tlska tl
yels wdldrfhka wjfndaOfhka hq;=j f;are .; hq;=h' ienE
Y%oaOdfjka tk wdldrj;S Y%oaOdfjka hq;=j f wryx wd nq.=K
wjfndaOfhka hqla;j wm olskg Y%oaOdf ,laIK fmkakq
lrkjd'
47
zoiaikldfud iS,j;x
ioaOux fid;= P;s
fkhH ufr u,x
ifj ioafOda;s jqP;sZ
oiaikldfud iS,j;x - is,aj;a wh hym;a wh olskak ;sfnk
leue;a;'
ioaOux fid;= P;s - Ouh weiSug ;sfnk leue;a;'
fkhH ufr u,x - uiqre u, ke;sj oka f leue;a;'
ifj ioafOda;s jqP;s - f ,laIK j,g Y%oaOdj hhs lshkjd'
nqrcdKka jykafiaf.a nq.=K flfrys wjfndaOh we;sjk
g ta mqoa.,hkaf.a f ,laIK fkkak mgka .kakjd' hym;a jQ
foa wykak leu;shs' Ouh Y%jKh lrk g rd. - fodaI - fuday
neyer lrk foa muKla lK ;=<ska .kakjd' wksla foa neyer
lrkjd' tajd wefikafka keye' ukig we,S we;s lrjk foa
;sfk" oafYh yg.kakdjQ .e we;s lrjk foa ;sfk" th
Y%jKh l<;a" lK ;=<ska is;g .kafka keye' th neyer lr
oukjd' ta iu .eula we;s lr .kafka keye'
Y%oaOdj my< jQ flfkla is,aj;=ka olskak leu;shs' Ouh
Y%jKh lrkak leu;shs' m;Hd.hg" ug leu;shs' ta Y%oaOdf
,laIKhs' ima; wdhH_ Okfhys Y%oaOdj m<uq Okhhs'
ioaOd Okx iS, Okx
ys T;a;mamshx Okx
iq; Okxp pdf.dp
m[a[d f i;a;ux Okx
Y%oaOdj n,hla yehg olajkjd' h flfkl=g Y%oaOdj
;sf k th f,dl= n,hla' th f,dl= Okhla' wka wh Y%oaOdj
ke;sj jdih lrkjd' fuys wms Y%oaOd we;af;la jkafkuqhs
ksflf,ia is;la we;s lr .; hq;=hs'
48
fuys
wms
<sis;a
49
50
wdrN Od;=
kslalu Od;=
mrlalu Od;=
52
53
54
44'
wkHfhda ;ukaf.a oDIah mrduYskh l<dyq" fldg
.;a;dyq" w;a fkdykafkda jkakdyqh' fuys wms iajoDIahu
mrduY_kh fkdlrkakfuda" fldg fkd.kak fuda" iqjfia
neyer l< yelalfuda jkafkuqhs i,af,aLh l< hq;=h'
wka wh ;ud w,a,d.;a oDIafhau neif.k iskjd' thu
isysm;a lrka" w;a fkdyeru" fldg t,aU f.k iskjd' fuys
oi jia;=l :Hd oDIahla i|yka fjkjd' tk"
kF kakx ^kfhys mdl ke;&
kF hsGx ^mqo mQcdjkays mdl ke;&
kF yq;x ^i;aldrfhys mdl ke;&
kF iqLg laLgdkx ludkx M,x mdfld ^fyd| krl
luj, mdl ke;&
kF whx f,daflda ^fuf,djla ke;&
kF mrf,daflda ^mrf,djla ke;&
kF ud;d ^fYaIfhka Wmia:dk l< hq;= ufjla ke;&
kF ms;d ^fYaIfhka Wmia:dk l< hq;= msfhla ke;&
kF i;a:d mmd;sld ^mmd;sl i;ajfhda ke;&
kF f,dfla iuK n%dyauKd iu.a.;d iud mmkakd
fh bu[ap f,dalx mr[ap f,dalx ihx wNs[a il;ajd
mfohka;s' ^YsIaG kfhka fuf,dj mrf,dj" ;udu wjfndaO
fldgf.k" k lshk uyK nuqfKda ke;&
tfukau" fuys ta;x uu" tafida yuia" tfida f w;a;d
hk jer oDIah Wmdodkh lrf.k rEmh wd;auj;a fldg"
wd;auh rEmj;a fldg" wd;aufhys ,d rEmh i<lkjd' rEmfhys ,d
wd;auh i<lkjd' fuh ilaldh hhs'
oDIajdohg ;kau mefKk g Wmdodkh ;ka w,a,d
.kakd" lr .kakd ;j;a wdldr y;rla meye,s lr ;sfnkjd'
57
58
63
64
65
66
68
69
70
73
74
75
76
77
idOq
79
idOq