REPORTER 1: Magandang umaga/hapon po sa ating lahat.

Kami po ngayoy naririto upang

iulat sa inyo ang tungkol sa kulturang nakapaloob sa tanka at Haiku. Atin na pong ihanda
ang ating mga sarili at making sa aming ulat ngayon.
REPORTER 2: Alam naman nating lahat na sa kasalukuyan ay iilan na lamang ang
nakakaalam at nagbibigay ng halaga sa tulang tanka o Haiku ng Silangang Asya na
umusbong sa bansang Hapon ilang siglo na ang nakararaan. Kaya sa pamamagitan ng
pananaliksik na isinagawa ng aming grupo, atin na pong malalaman at matutunghayan
ang kulturang nakapaloob dito upang sa gayon po ay magkaroon tayo ng ideya o
kaalaman tungkol sa pinagmulan ng maiigsing tulang ito. Ngunit bago natin simulan ang
kaligirang pangkasaysayan ng Tanka at Haiku, magkaroon muna tayo ng kaunting
kaalaman tungkol sa bansang Hapon sa ulat ni _________________.
REPORTER 3: Salamat (Name of reporter 2).
Ang Bansang Hapon - Nihon o Nippon na may kahulugang Estado ng Hapon) ay isang
bansang matatagpuan sa Silangang Asya. Binubuo ang bansang Hapon ng mga pulo, na ang apat na
pinakamalaki ay Honsh, Kysh, Shikoku, at Hokkaid. Isa sa mga pinakamayamang bansa ang Hapon
sa mundo na kilala sa mga produktong pang-transportasyon at elektroniks. Ang kapital nitong Tky ay ang
pinakamalaking kalungsuran sa buong mundo.
Ang Hapon ay binubuo ng 6,852 mga isla. Karamihan sa mga isla dito ay mabundok, at ang iba ay may
mga bulkan, kabilang na ang pinakamataas na bahagi ng bansa, ang Bundok Fuji. Ang Hapon ay pangsampu sa may pinakamalaking populasyon, na may 128 milyong katao. Ang Kalakhang Tokyo, kasama ang
Tokyo at ang iba pang nakapalibot na prepektura, ay ang pinakamalaking metropolitanong lugar, na
tinitirahan ng 30 milyong katao.
Balik sa inyo __________________.
REPORTER 1: Salamat (name of reporter 3). At ngayon, magkaroon naman tayo ng kaalaman tungkol sa
Tanka at Haiku sa ulat ni ______________________.
REPORTER 4: Maraming salamat Reporter 1.

Sa ilang anyo ng tula, ang Tanka at Haiku ang pinahahalagahan ng

panitikang Hapon. Lumaganap ang Tanka noong ikawalong siglo at ang Haiku
noong ika-15 siglo. Layunin ng mga tulang ito na pagsama-samahin ang mga ideya
at imahe sa pamamagitan ng kakaunting salita lamang.
Ang pinakaunang Tanka ay nasa kalipunan ng mga tula na tinawag na Manyoshu o
Collection of Ten Thousand Leaves, isang antolohiya na naglalaman ng ibat ibang
anyo ng tula na karaniwang binibigkas at inaawit ng nakararami. Sa panahong
lumabas ang Manyoshu, kumawala sa makapangyarihang impluwensiya ng
sinaunang panitikang Tsino ang mga manunulat ng Hapon. Ang mga unang
makatang Hapon ay sumusulat sa wikang Tsino sapagkat eksklusibo lamang ang
wikang Hapon sa pagsasalita at wala pang sistema ng pagsulat. Sa pagitan ng
ikalima hanggang ikawalo siglo, isang sistema ng pagsulat ng Hapon ang nilinang
na mula sa karakter ng pagsulat sa Tsina upang ilarawan ang tunog ng karakter ng
Hapon. Tinawag na Kana ang ponemikong karakter na ito na ang ibig sabihin ay

hiram na mga pangalan.

Noong panahong nakumpleto na ang Manyoshu, nagsimulang pahalagahan ng
mga makatang Hapon ang wika nila sa pamamagitan ng madamdaming
pagpapahayag. Kung historikal ang pagbabatayan, ipinahahayag ng mga Hapon na
ang Manyoshu ang simula ng panitikan nilang nakasulat na matatawag nilang
sariling-sarili nila.
Maiikling awitin ang ibig sabihin ng Tanka na puno ng damdamin. Bawat Tanka ay
nagpapahayag ng emosyon o kaisipan. Karaniwang paksa naman ang pagbabago,
pag-iisa, o pag-ibig. Tatlumput isa ang tiyak na bilang ng pantig na may limang
taludtod ang tradisyunal na Tanka. Tatlo sa mga taludtod ay may tigpitong bilang
ng pantig samantalang tiglimang pantig naman ang dalawang taludtod. Nagiging
daan ang Tanka upang magpahayag ng damdamin sa isat isa ang nagmamahalan
(lalaki at babae). Ginagamit din sa paglalaro ng aristocrats ang Tanka, kung saan
lilikha ng tatlong taludtod at dudugtungan naman ng ibang tao ng dalawang
taludtod upang mabuo ang isang Tanka. Gaya nga nang nasabi ko kanina, noong
ika-15 siglo, isinilang ang bagong anyo ng pagbuo ng tula ng mga Hapon. Ang
bagong anyo ng tula ay tinawag na Haiku.
Noong panahon ng pananakop ng mga Hapon sa Pilipinas lumaganap nang lubos
ang Haiku. Binubuo ng labimpitong pantig na nahahati sa tatlong taludturan. Ang
pinakamahalaga sa Haiku ay ang pagbigkas ng taludtod na may wastong antala o
paghinto. Kiru ang tawag dito o sa Ingles ay cutting. Ang kiru ay kahawig ng sesura
sa ating panulaan. Ang Kireji naman ang salitang paghihintuan o cutting word.
Ito ay kadalasang matatagpuan sa dulo ng isa sa huling tatlong parirala ng bawat
berso. Ang kinalalagyan ng salitang pinaghintuan ay maaaring makapagpahiwatig
ng saglit na paghinto sa daloy ng kaisipan upang makapagbigay-daan na mapagisipan ang kaugnayan ng naunang berso sa sinundang berso.
Maaari rin namang makapagbigay - daan ito sa marangal na pagwawakas. Ang
mga salita na ginagamit ay maaaring sagisag ng isang kaisipan. Halimbawa ang
salitang kawazu ay palaka na nagpapahiwatig ng tagsibol. Ang higure naman ay
unang ulan sa pagsisimula ng taglamig. Mahalagang maunawaan ng babasa ng
Haiku at Tanka ang kultura at paniniwala ng mga Hapon upang lubos na mahalaw
ang mensaheng nakapaloob sa tula.
Ito po ang aking ulat, balik sa inyo (Reporter 1 &2).
REPORTER 2: Salamat (reporter4.) Ngayoy atin pang palawakin ang ating
kaalaman tungkol sa Tanka at Haiku sa ulat naman ni (Reporter 5).

REPORTER 5: Magkaibang uri ng panulaan ang Tanka at Haiku, bagama't

nagsimula ang mga ito sa bansang Hapon. Mayroon itong kaniya-kaniyang
katangian ng pagiging magkaiba.
Ang Tanka ay isang uri ng tula na maaaring awitin at may kabuuang
tatlumpu't isang pantig na may limang taludtod. Ang hati ng pantig sa mga
taludtod ay 7-7-7-5-5, 5-7-7-7-5 o maaaring magpalit-palit nang nananatili ang
kabuuang bilang ng pantig na tatlumpu't isa.
Ang Haiku naman ay higit na maikli sa Tanka. Binubuo ito ng tatlong
taludtod na may bilang ng pantig na 5-7-5 o maaaring magkapalit-palit nang di
nababago ang kabuuang bilang ng mga pantig na labimpito.
Tungkol sa kalikasan at pag-ibig ang paksa ng Haiku at pagbabago, pag-iisa at pagibig naman ang karaniwang paksa ng Tanka. Balik sa inyo (Reporter 1 & 2)
REPORTER 2: Maraming salamat (Reporter 5) sa ibinahagi mong kaalaman. Ngayon
namay ating pakinggan ang ilan sa mga halimbawa ng Tanka at Haiku na isinalin
sa Filipino sa ulat nina (Reporter 6&7).
REPORTER 6&7: Maraming salamat Reporter 2&1:
REPORTER 6: Ngayoy aking ibabahagi ang ilan sa mga Tanka ng mga Hapon na
isinalin pa sa wikang Filipino upang mas maintindihan natin ang gustong
ipahiwatig ng Tanka.
-una ay pinamagatang Katapusang Aking Paglalakbay ni Oshikochi Mitsune at
isinalin sa Filipino ni M.O. Jocson.
Napakalayo pa nga
Wakas ng paglalakbay
Sa ilalim ng puno
Tag-init noon
Gulo ang isip.
-Pangalawa ay pinamagatang Naghihintay Ako ni Prinsesa Nukada at isinalin sa
Filipino ni M.O. Jocson.
Naghintay ako, oo
Nanabik ako sa yo
Pikit mata nga ako
Gulo sa dampi
Nitong taglagas
Itoy iilan lamang sa mga halimbawa ng Tanka ng mga Hapon.
REPORTER 7: Ngayoy atin naming pakinggan ang iilan din sa mga halimbawa ng
Haiku ni Gonzalo K. Flores.
-una ay pinamagatang Tutubi
Hila moy tabak
Ang bulaklak nanginig
Sa paglapit mo
-pangalaway pinamagatang Anyaya
Ulilang damo
Sa tahimik na ilog,
Halika sinta
At itoy iilan lamang po sa mga halimbawa ng Haiku. Balik sa inyo (Reporter 1&2.)

REPORTER 1: Maraming maraming salamat sa mga ibinahagi ng ating taga ulat

ngayong umaga/ hapong ito.
REPORTER 2: Isang gintong butil ng kaalaman na naman ang ating natutunan sa
araw na ito. Sanay ating baonin ang kaalaman na ito saan man tayo magpunta
dahil hindi natin alam kung baling araw ay kakailanganin pa rin natin ito. Salamat
sa Pakikinig at Magandang _______________________ mga kapamilya.