You are on page 1of 2

Nongsain Hima .......

dated : May 15, 2013

Ka Meghalaya Lokayukta Amendment Act 2012


Roney M. Lyndem THMA U RANGLI- JUKI ( TUR)
Kawei na ki thma ne jingiakhun ba ki riewpaidbah bad U Rangli- Juki ki ieng ialeh mynta ka
long pyrshah ia ka Bamsap. Ka bamsap ka pynduk, pyntroin bad pyniap ia ka longbriewmanbriew bad ia ka jaidbynriew.
Da ine i jingthoh, nga kwah ban pynkynmaw ba ha ka dorbar thaw ain kaba la dang shu dep,
la pyn long ain ia kawei ka Bill kaba la tip kum ka " Lokayukta Bill". Ka Iing Dorbar
thawain Meghalaya, ka la pass ia ka ' Meghalaya Lokayukta ( Amendment) Bill' ha ka 14th
April 2013 hadien ba u paidbah lyngba ki seng bapher bapher ki la dawa ia kane.
Hooid ka jingthmu ba kongsan jong kane ka ain ka long ban tehlakam ne ban rat diengkhong
bad ban pynshitom ia kito kiba donkti ha ki kam thok, kam shukor ( Bamsap) bad kiba
pyndonkam bakla ia ka bor na ka bynta ka myntoi shimet. Hynrei kaba sngewsih pat ka long
ba kane ka ain Lokayukta ha ka jylla Meghalaya kam pat long kaba pura bad kaba Khlain
katta katta.
Tangban ia ioh jingmut, to ngin ia peit ia ki katto katne ki mat ba kongsan :- ( 1). Kaei kata
ka ' lokayukta'? ( 2). Kan leh aiu kata? ( 3). Mano ban pyndonkam iaka? ( 4). Hato kala don
bad la pyntreikam ne em kane ka ain ha ka jylla? ( 5). Hato kane ka ain ka lah ne em ban
iakhun ia ki kam bamsap ban ban weng syndon ia ka? ( 6). Kaei kaba dei ban leh ban
pyntreikam ia ka? ( 7). Kaei ka jingkular jong ki nongmihkhmat ki jong ngi? Ngan ialeh ban
jubab katba lah ban pynshai shaphi u paidbah shaphang kane ka ain.
Kaba nyngkong, U/ Ka Lokayukta kin dei ki nongiada bad nongiarap ia u rangli- juki uba
shah ban bein ha ka bamsap bampong.
Kaba ar, Katkum ka ain lokayukta, dei ban thung ia u/ ka lokayukta bad ban thaw ia ka tnad
treikam. Kane ka tnad treikam, hapoh ka jingialam jong u/ ka lokayukta ki dei ban peitngor
ia ka jingtreikam ka sorkar, bad ban tohkit ia ki kam bamsap bad ban pynshitom ia kiba
donkti ha ka kam bamsap bad ruh ia kiba pyndonkam bakla ia ka bor.
Kaba lai, Baroh ki nongshong shnong jong ka jylla, ki lah ban pyndonkam ia ka ain bad ngi
dei ban shlur ban ujor ia kino kino ki kam bamsap ba ngi lap ngi shem ryngkat ki sakhi.
Kaba saw, Hooid, kane ka la don mynta ha ka jylla hadien ba ka dorbar thaw ain kala pyn
urlong ha ka 14th April 2013. Ngi dang iai ap pade ia ka sorkar ba kan pynwan dur ia ki
kyndon jong kane ka ain, ha shwa ban pyntrei kam ia ka.
Kaba san, ka long pat kaba sngewsih shikatdei eh ban ong ba kane ka ain, kumba ka long
mynta, kam don ha ka ka bor ka iktiar ba pura bad ba ka trei kam kat kum ka ka jingmut ban
pynduh- pyndam ia ka bamsap bad kane ka ain ka dang bun ki jingduna. Ngan kdew
khyndait ia kita ki jingduna: 1. Kumba ka long mynta, kane ka ain ka ai lad ia ki

nongmihkhmat bad ki nongtrei Sorkar ban lait na ka kyndon jong kane ka ain.
2. Kane ka ain kumba ka long mynta, ka pynlong ia u/ ka ' lokayukta' tang kum ki nongai
jingmut ki bym donbor ei ei.
3. Kumba ka long mynta kam pat don la ka jong ka bor ban tohkit bad ban pynshitom halor
ki kam bamsap.
4. Kam don ka iingbishar la ka jong ban bishar ia ki kam bamsap.
5. Kam pat don ka bor ban pyniaid ia ka kam pisa ha lade.
6. Ka kyndon halor u/ ka nongujor ka long ka ba kyllain bad kaba eh ban sngewthuh.
7. Ka don ka kyndon kaba iadei bad ka jing pynshitom ia ki nong ujor ka pynduh mynsiem,
ka pyntieng bad pynartatien ia ki briew.
8. Tang ki Nongbishar bad ki ophisar sorkar( bureaucrats) kiba lah ban long u/ ka lokayukta.
9. Ka kyndon ban weng ia u/ ka lokayukta ka long kaba suk palat.
10. Ka kyndon kaba iasnoh bad ka kam tohkit da u/ ka lokayukta kam long kaba shai.
11. U/ Ka lokayukta bad ka tnat treikam jong ki kam long kaba laitluid bad kam donbor ei ei
ruh em.
Kaba hynriew, Dei ban wanrah bun ki jingpynkylla ( Amendments) ia ka bill khnang ba kan
long kaba khlain bad kaban treikam shisha ban weng bad tehlakam ia ki kam bam sap ym
ban pynshlur ne pynkynrei ia ki kam bamsap. Ngi kum ki paidbah ngi dei ban tur shakhmat
bad dawa na ki nongmihkhmat ki jong ngi ba kin wanrah ia ki jingpynkylla ha kaba iadei bad
katei ka ain ha ka sien shong durbar jong ka dorbar thaw ain kaban sa wan.
Kum ban shu pynkynmaw, U Chief Minister U la kular ia ngi ki paid bah bad ia ki seng
bapher bapher ba un sa wanrah ia ki jingpynkylla halor katei ka ain khnang ban pynkhlain
shuh shuh ia ka. Ngi ki paidbah ka Ri Hynniewtrep, ngi dei ban bat ia u halor ka kular jong u
bad ngim dei satia ban ailad ba kum katei ka ain kaba tlot mynta kan iai neh namar kan long
pynban ka stieh kaba iada ia ki kam bamsap bad kiba pyndonkam bakla ia ka bor.
Ryngkat ngin ia tur, ryngkat ngin ia trei lang ban weng shisyndon ia ka bamsap na ka jylla ba
itynnad ka jong ngi.
KHUBLEI

You might also like