PENGENALAN

Pendidikan Kesihatan Pergigian adalah satu proses menyampaikan maklumat, memberi

motivasi dan membantu individu terlibat untuk mengekalkan gaya hidup yang sihat serta
menyediakan satu keadaan perubahan persekitaran yang bersesuaian bagi mencapai
matlamat ke arah kesihatan oral yang baik. Pendidikan Kesihatan Pergigian boleh
dianggap sebagai proses memindahkan pembelajaran dari seorang personel pergigian
dalam aspek rawatan pergigian kepada masyarakat.

Falsafah utama dalam perancangan penyampaian kesihatan telah digubal dan

diisytiharkan di konferens WHO-UNICEF, Alma-Ata (USSR) pada tahun 1978. Setiap
usaha dalam menyampaikan Pendidikan Kesihatan Pergigian seharusnya bersesuaian
dengan kategori individu dalam sesebuah masyarakat. Pendidikan Kesihatan Pergigian
perlulah merujuk kepada matlamat pendidikan kesihatan iaitu ingin mendidik dan
memberi ilmu kesihatan kepada pesakit atau masyarakat, mengenali dan mengubah
sikap yang sedia ada dalam diri masyarakat, dan mengubah atau mengikis sikap yang
merugikan. Peringkat pendidikan pula terbahagi kepada tiga kategori iaitu pendidikan
kesihatan primer, pendidikan kesihatan sekunder dan peringkat kesihatan tertier.

Pendidikan Kesihatan Pergigian merangkumi pelbagai aspek. Ia juga boleh disampaikan

kepada masyarakat khususnya kepada golongan sasaran iaitu murid-murid sekolah yang
berusia 6-17 tahun melalui beberapa saluran mengikut kreativiti dan kesesuaian kategori
sasaran. Program ini diselaraskan sebagai satu langkah pencegahan untuk mencegah

berlakunya penyakit pergigian di samping memberikan pengetahuan tentang kesihatan

dan kebersihan mulut.

Program Pendidikan Kesihatan Pergigian ini biasanya dijalankan di sekolah-sekolah.

Antara aktiviti-aktiviti yang sering dilakukan ialah pameran, ceramah, pertandingan
melukis poster dan kuiz berkaitan kesihatan dan penjagaan mulut.

Perlaksanaan Pendidikan Kesihatan Pergigian adalah bagi mencapai satu atau lebih
matlamat kesihatan. Kepentingan pendidikan kesihatan yang dikenalpasti ialah
menyedarkan masyarakat terhadap kesihatan supaya masyarakat lebih peka dalam
penjagaan kesihatan pergigian sekaligus menimbulkan kesedaran dalam diri mereka.
Seterusnya ialah menyampaikan ilmu pengetahuan tentang kesihatan agar dapat
difahami oleh masyarakat seterusnya dapat dipraktikkan dan membolehkan mereka
mengubah sikap dari negatif ke positif. Penyampaian maklumat tentang pergigian
membolehkan individu atau masyarakat mengubah tingkahlaku sekaligus mengubah
status sosial individu dan masyarakat.

BAHAGIAN 1
Personel Kesihatan Pergigian sebagai Pendidik Kesihatan

Personel Kesihatan Pergigian adalah kumpulan pendidik ke arah kesihatan pergigian

yang terdiri daripada Pegawai Pergigian, Jururawat Pergigian, Guru Sekolah, AnggotaAnggota Kesihatan, Persatuan-Persatuan Pergigian dan lain=lain personel seperti
pengeluar produk kesihatan pergigian. Personel Kesihatan Pergigian adalah sesiapa yang
mempengaruhi atau menyalurkan ilmu pengetahuan kepada kumpulan sasaran iaitu
pelajar-pelajar sekolah dalam proses kearah kesihatan khususnya dalam kesihatan
pergigian. Personel Kesihatan Pergigian berperanan untuk memastikan individu yang
sihat mempertahankan tahap kesihatannya. Personel juga perlu memastikan individu
yang sakit berusaha untuk meningkatkan tahap kesihatannya kepada tahap optimum
agar dapat hidup selesa dan sihat.

Sebelum mengemukakan teknik-teknik yang akan digunakan semasa memberi

pendidikan kesihatan pergigian, seorang personel haruslah mengenali dan menyelami
perasaan serta sikap subjek yang menjadi sasaran bagi memastikan penyampaian yang
lebih jitu dan berkesan. Personel kesihatan pergigian juga berperanan sebagai pendorong
tetapi dalam masa yang sama pesakit atau individu itu sendiri perlu menentukan
perubahan sikap dan membuat keputusan dalam pejagaan kesihatan pergigiannya.

Terdapat beberapa gaya atau sifat pendidik yang seringkali digunapakai dalam
menyampaikan ilmu pendidikan iaitu gaya memerintah, sifat kebapaan, gaya permisif
dan gaya bertolak ansur.

Gaya memerintah adalah bertujuan untuk mendapatkan perhatian sepenuhnya di mana

pendidik bertutur manakala pesakit mendengar. Gaya ini hanya sesuai untuk pesakit
yang sedia mendengar tetapi tidak bagi pesakit yang bersikap agresif dan mempunyai
pendirian sendiri. Sifat kebapaan pula bertujuan untuk melindungi pesakit. Pesakit akan
bertutur manakala pendidik akan mendengar sambil mengambil kesempatan untuk
mendorong pesakit dalam mengubah sikap mereka. Gaya ini memerlukan rasa tolak
ansur kedua-dua belah pihak. Kebaikan yang diperolehi ialah pesakit merasakan bahawa
mereka mendapat perhatian daripada pendidik. Ini memudahkan penyampaian
maklumat kepada pesakit.

Gaya permisif pula ialah dengan mengikut kehendak pesakit supaya tidak timbul
percanggahan emosi. Kebaikan menggunakan gaya ini ialah pesakit akan merasa senang
hati. Keburukan gaya ini ialah pendidik kurang memberi penjelasan dan akhirnya
pesakit akan terbiar. Gaya yang seterusnya dan yang terakhir ialah gaya bertolak ansur.
Melalui gaya ini, komunikasi dua hala dapat diwujudkan Sekaligus menimbulkan
suasana saling faham memahami, hormat menghormati dan saling percaya antara satu
sama lain.

Tidak dapat dinafikan bahawa personel kesihatan juga bertindak sebagai pendidik yang
mendidik pesakit dalam penjagaan kesihatan pergigian mempunyai tugas dan
tanggungjawab yang besar dalam mengendalikan pesakit dengan menggunakan sikap
dan gaya sesuai ketika berhadapan dengan pesakit. Oleh itu, personel haruslah bijak
untuk memilih gaya dan sikap ketika menyampaikan pengetahuan supaya maklumat dan
pengetahuan yang ingin disampaikan dapat memberi kesan yang terbaik kepada pesakit.
Personel juga boleh menggabungkan kesemua gaya dan sifat mengikut kesesuaian. Ini
bagi membolehkan pessakit dapat mengamalkan segala ajaran dan tunjuk ajar ketika di
rumah seterusnya memastikan tahap kesihatan pergigian berada di tahap yang baik.

Selain daripada peranan personel kesihatan dalam penjagaan kesihatan pergigian,

masyarakat juga turut terlibat dalam hal ini. Masyarakat seharusnya disedarkan dengan
menerapkan kepercayaan bahawa diri mereka juga mempunyai peluang untuk mendapat
penyakit. Mereka perlu diingatkan tentang penyakit yang merbahaya yang mungkin
selama ini dipandang enteng. Namun begitu, mencegah adalah lebih baik daripada
merawat dan ini sepatutnya diterapkan dalam diri setiap individu. Masyarakat perlulah
bekerjasama

untuk

merencanakan

tindakan

seperti

membuat

peraturan

dan

melaksanakan tindakan-tindakan yang sewajarnya bagi memperbaiki kehidupan supaya

masyarakat menjadi lebih sihat. Masyarakat perlu membuat kesinambungan terhadap
program-program pendidikan kesihatan pergigian yang telah dianjurkan dengan
mengamalkan sikap positif dalam menerima pandangan personel kesihatan. Masyarakat
juga perlulah mengamalkan amalan pergigian yang telah diperolehi bagi memberikan
tahap kesihatan pergigian yang baik.

Dalam menyampaikan maklumat, pasti terdapat halangan-halangan yang dikatakan

menjadi punca kegagalan. Begitu juga dalam penyampaian Pendidikan Kesihatan
Pergigian Diantara halangan-halangan yang telah dikenalpasti ialah perbezaan pendapat
diantarra profesion kesihatan dan orang biasa tentang kepentingan penjagaan kesihatan
pergigian disebabkan informasi yang tidak mencukupi atau kurangnya pengetahuan
dikalangan mereka. Seterusnya ialah kesukaran pesakit menepati temujanji rawatan
pergigian. Ini mungkin disebabkan oleh kekangan masa kerana terlalu sibuk dengan
urusan-urusan lain. Masalah ekonomi juga tidak terlepas. Kekurangan pendapatan
menjadikan penjagaan pergigian sebagai pilihan yang kurang penting. Personaliti
seseorang personel juga merupakan halangan dalam menyampaikan maklumat seperti
kurangnya kesabaran personel dalam memberi rawatan kepada pesakit. Dari aspek
pentadbiran juga tidak seharusnya di ambil mudah. Pentadbiran yang kurang baik atau
kurangnya memberi perhatian kepada kebajikan pesakit boleh menjadi punca kegagalan
penyampaian maklumat. Konflik budaya, halangan bahasa, perasaan takut semasa diberi
rawatan, tingkahlaku samaada di pihak pesakit mahupun perawat merupakan halanganhalangan lain dalam menyalurkan maklumat Pendidikan Kesihatan Pergigian.

Halangan-halangan dalam menyampaikan maklumat Pendidikan Kesihatan Pergigian

dapat diatasi dengan kerjasama antara kedua-dua belah pihak. Sudah menjadi
tanggungjawab bagi semua pihak bagi memastikan kejayaan aktiviti promosi pendidikan
Kesihatan Pergigian. Dengan kerjasama dan rasa tanggungjawab semua pihak, matlamat
Pendidikan Kesihatan Pergigian pasti akan dapat dicapai sekaligus menjadikan status

kesihatan pergigian lebih baik. Faktor-faktor yang menjadi penggalak dalam

memberikan pendidikan kesihatan pergigian bermula dari diri individu itu sendiri.
Perawat terdiri daripada doktor dan jururawat pergigian manakala dalam bahagian
pendidikan pula ialah guru sekolah, organisasi dan masyarakat. Guru-guru dalam
bahagian pendidikan sebharusnya menggunakan cara dan kemudahan yang telah
disediakan sebaik mungkin bagi medapatkan hasil yang maksima. Setiap individu
merupakan faktor penggalak yang terbaik dalam memperbaiki kehidupan supaya
menjadi lebih sihat. Sebagai perawat, peranan dan tanggungjawab dalam melaksanakan
program pendidikan haruslah dipikul sebaik mungkin. Masyarakat pula haurslah
memberi kerjasama dalam perlaksanaan tindakan sewajarnya. Bagi sesebuah organisasi,
Pendidikan Kesihatan Pergigian merupakan cara untuk mendapatkan kesan yang
maksimum berbanding perkhidmatan kesihatan yang sedia ada.

BAHAGIAN 2
Keterangan mengenai aktiviti-aktiviti yang akan dirancang serta
kepentingannya

Pendidikan kesihatan Pergigian dilaksanakan bagi tujuan menyalurkan

ilmu

pengetahuan mengenai kepentingan penjagaan kesihatan pergigian serta mengubah cara

penjagaan pergigian supaya menjadi lebih baik. Bagi mencapai tujuan tersebut,
pendidikan kesihatan pergigian bolehlah dijalankan dalam beberapa cara mengikut
kesesuaian kumpulan sasaran. Pemilihan cara penyampaian maklumat kesihatan perlu
mengambilkira faktor usia dan subjek yang ingin disampaikan supaya ia mudah diterima
dan dapat memberikan kesan yang mendalam. Personel juga perlu bijak mewujudkan
susasana yang bercorak ke arah pembelajaran yang sesuai supaya dapat menarik minat
kumpulan sasaran dan bersesuaian dengan tahap pemikiran mereka.

a) CERAMAH

Ceramah adalah penyampaian secara pertuturan di antara pendidik kesihatan kepada

kumpulan sasaran. Ceramah perlu diteliti dari aspek mutu dan keberkesanannya. Untuk
menjadi penceramah yang baik, terdapat beberapa prinsip yang perlu diambilkira.
Antaranya ialah mengenalpasti kumpulan sasaran sebelum menyiapkan isi ceramah.
Rujukan perlu dibuat bagi memastikan tajuk atau perkara yang ingin dibincangkan
difahami. Isi ceramah haruslah disiapkan mengikut turutan dan sistematik bagi
memudahkan penerimaan dan kefahaman kumpulan sasaran. Dalam menyampaikan

ceramah, sokongan oleh penggunaan alat pandang dengar yang sesuai akan menjadikan
sesi ceramah lebih menarik dan berkesan. Penggunaan bahasa dan nada suara juga
memainkan peranan penting dalam penyampaian ceramah. Body gesture (gerakan
tubuh badan) juga penting kerana melalui gerak tubuh badan, pendengar dapat menilai
diri seseorang penceramah itu. Yang terakhir ialah perlunya eye-contact antara
penceramah dengan pendengar. Ini akan dapat mewujudkan interaksi antara kedua-dua
pihak. Dalam menyampaikan ceramah, beberapa alat pandang dengar yang seringkali
digunakan ialah komputer riba, LCD, transperansi dan skrin. Mikrofon dan pembesar
suara juga turut digunakan bagi memastikan suara penceramah dapat didengari dengan
jelas. Berikut ialah contoh Pelan Mengajar (Lesson Plan) bagi sesebuah ceramah .

NAMA JURURAWAT : SITI NURZAFIRAH BINTI MIZLAN

TARIKH : 2 JUN 2010 (RABU)
SEKOLAH : SEKOLAH KEBANGSAAN TAMAN SETIAWANGSA
DARJAH : 2 BISTARI
BIL MURID : 40 ORANG
MASA : 2.00 PETANG 3.00 PETANG
TEMPAT : BILIK DARJAH
TAJUK : CARA-CARA MENJAGA KEBERSIHAN DAN KESIHATAN PERGIGIAN

OBJEKTIF UMUM :
1. Mengetahui cara-cara menjaga kebersihan dan kesihatan pergigian

OBJEKTIF SPESIFIK :
1. Menerangkan cara-cara menjaga kebersihan dan kesihatan pergigian
2. Menjelaskan secara ringkas kepentingan penjagaan kebersihan dan kesihatan
pergigian
3. Menjelaskan secara ringkas akibat tidak menjaga kebersihan dan kesihatan
pergigian

ISI
MASA
KANDUNGAN
5 minit Set induksi

AKTIVITI
PENCERAMAH
1)Memperkenalkan

AKTIVITI
MURID
ABM
1)Mendengar Mikrofon

PENILAIAN
Pemerhatian

tujuan ceramah
Menerangkan secara

Mendengar

Mikrofon

Soal jawab

Memberi

ringkas tentang tajuk

Menjawab

Laptop

Pemerhatian

pengenalan

ceramah

(Power

terhadap tajuk

Menyoal tentang

point)

ceramah

kefahaman murid

10

OBJEKTIF 1

sebelum ceramah
Menunjukkan dan

minit

diri dan menyatakan

5 minit PENGENALAN

Melihat

Mikrofon

Pemerhatian

Menerangkan cara- menerangkan

Mendengar

Laptop

Perbincangan

cara menjaga

gambar-gambar yang

Menyoal

(Power

Soal jawab

kebersihan dan

berkaitan dengan

Menjawab

point)

kesihatan

cara-cara menjaga

LCD

pergigian

kebersihan dan

Visualizer

o Memberus

kesihatan pergigian
10

gigi

Menyoal untuk

o Mengguna

mengetahui tahap

kan flos

kefahaman murid-

o Makan

murid

makanan
seimbang
o Pemeriksaa
n berkala
10

OBJEKTIF 2

Menunjukkan dan

Memerhati

Mikrofon

Pemerhatian

minit

Menjelaskan

menerangkan

Mendengar

Laptop

Perbincangan

secara ringkas

gambar-gambar yang

Menjawab

(Power

Soal jawab

kepentingan

berkaitan dengan

point)

penjagaan

kepentingan

LCD

kebersihan dan

penjagaan kebersihan

Visualizer

kesihatan

dan kesihatan

pergigian

pergigian
Menyoal untuk
mengetahui tahap
kefahaman murid-

10

OBJEKTIF 3

murid
Menunjukkan dan

Memerhati

Mikrofon

Pemerhatian

minit

Menerangkan

menjelaskan gambar-

Mendengar

Laptop

Perbincangan

secara ringkas

gambar yang

Menjawab

(Power

Soal jawab

11

akibat tidak

berkaitan dengan

point)

menjaga

akibat tidak menjaga

LCD

kebersihan dan

kebersihan dan

Visualizer

kesihatan

kesihatan pergigian

pergigian dengan

Menyoal untuk

baik

mengetahui tahap
kefahaman murid-

5 minit PENUTUP
Rumusan

murid
Membuat kesimpulan

Mendengar

Mikrofon

Pemerhatian

untuk kesemua

Menyoal

Laptop

Perbincangan

objektif yang telah

Menjawab

(Power

Soal jawab

dibincangkan

point)

b) PAMERAN

Pameran bertujuan untuk menyampaikan mesej kepada kumpulan masyarakat. Ia

memerlukan persiapan yang teliti dan kesabaran. Penyediaan pameran memerlukan
kerjasama kumpulan dalam organisasi. Prinsip asas yang perlu diambilkira dalam
membuat persediaan pameran ialah dengan menentukan objektif dan matlamat
pameran. Kumpulan sasaran, latarbelakang kumpulan sasaran dan saiz kumpulan
sasaran juga perlu dikenalpasti semasa dalam penyediaan pameran. Begitu juga

12

dengan tempat pameran bakal diadakan dan peralatan sedia ada yang boleh
digunakan perlu dititikberatkan. Yang terakhir adalah mengenalpasti skop topik
pameran dan bahasa yang akan digunakan dalam pameran. Berikut ialah contoh
persediaan bagi membuat pameran.

PAMERAN TENTANG CARA-CARA MENJAGA KEBERSIHAN DAN

KESIHATAN PERGIGIAN
Objektif
1. Menerangkan cara-cara menjaga kebersihan dan kesihatan pergigian
2. Menjelaskan secara ringkas kepentingan penjagaan kebersihan dan kesihatan
pergigian
3. Menjelaskan secara ringkas akibat tidak menjaga kebersihan dan kesihatan
pergigian
Kumpulan sasaran
Murid-murid sekolah darjah 1-3 dan guru-guru sekolah
Maklumat yang bakal diberi
1. Cara menjaga kebersihan dan kesihatan pergigian
2. Kepentingan menjaga kebersihan dan kesihatan pergigian
3. Akibat tidak menjaga kebersihan dan kesihatan pergigian

SENARAI TUGAS PAMERAN

TUGAS
Penyediaan bahan-bahan pameran

PELAKSANA
Jururawat Pergigian
Pembantu Pembedahan Pergigian

13

Penyediaan surat kebenaran, dewan,

Jururawat Pergigian

peralatan pameran dan kenderaan

Pembantu Pembedahan Pergigian

Atendan
Pemandu

KUANTITI PERALATAN UNTUK PAMERAN

PERALATAN
Papan pameran
Meja
Kerusi

KUANTITI
3
4
4

Lokasi : Dewan Sk Taman Setiawangsa

Tarikh : 2-3 JUN 2010

c) PERTUNJUKKAN BONEKA

Dalam pertunjukkan boneka, persediaan utama yang perlu dilakukan ialah

menyediakan puppet/muppet dan rumah boneka serta perhiasan yang berkaitan
seperti gambar latarbelakang cerita. Persediaan rakaman muzik, cerita dan skrip
yang berkaitan perlu disediakan mengikut kesesuaian umur kumpulan sasaran.
Latihan bagi pertunjukkan juga harus dilakukan bagi memastikan kelancaran
pertunjukkan.

Selain kaedah penyampaian yang diterangkan di atas, beberapa kaedah yang boleh
dilakukan ialah tayangn video. Selaras dengan kemajuan teknologi sekarang,
pastinya aktiviti ini dapat menarik minat kumpulan sasaran. Tayangan video yang

14

ditayangkan haruslah mempunyai kaitan dengan kesihatan mulut supaya muridmurid dapat menikmati tayangan sekaligus mendapat pengetahuan tentang kesihatan
pergigian.

BAHAGIAN 3
Perlaksanaan aktiviti-aktiviti yang telah disusun dan penilaian
aktiviti

Aktiviti-aktiviti yang dijalankan perlu dilaksanakan dengan sistematik dan

berperingkat-peringkat. Aktiviti Pendidikan Kesihatan Pergigian perlu dilihat melaui
3 peringkat iaitu sebelum, semasa perlaksanaan dan sesi penilaian. Sebelum sesi
perlaksanaan, kita perlu melihat daripada segi bilangan bagi menentukan bahan,
umur dan keupayaan di mana kesemua ini akan mempengaruhi jenis aktiviti dan
sumber. Selain itu, kefahaman atau pengetahuan sedia ada serta tempat haruslah
dipastikan terlebih dahulu supaya aktiviti dapat dilaksanakan dengan baik. Sebelum
aktiviti pendidikan kesihatan pergigian dijalankan, tempoh masa yang diperlukan,

15

sumber tenaga yang akan digunakan dan juga peralatan perlu disediakan bagi
memastikan kelancaran aktiviti. Langkah berwaspada dan bersedia haruslah diambil
bagi sebarang kemungkinan dengan menyediakan bahan alternatif sekiranya berlaku
sebarang masalah semasa aktiviti dijalankan. Selain itu, personel haruslah
memastikan bahawa surat kebenaran penggunaan dewan sekolah telah diluluskan
oleh guru besar dan para guru telah dimaklumkan tentang perlaksanaan pameran
yang akan berlangsung di sekolah tersebut.

Semasa perlaksanaan pula, aspek yang perlu dititikberatkan ialah pelan mengajar,
objektif, tajuk, kaedah yang sesuai dengan kumpulan sasaran, bahan pengajaran
yang sesuai dan konsep mengajar berdasarkan ingatan. Peralatan dan bahan-bahan
yang diperlukan disediakan mengikut keperluan. Bagi memudahkan perjalanan
aktiviti, setiap kelas dipanggil secara berperingkat dan diberikan masa yang tertentu
untuk mengunjungi pameran supaya semua murid dan guru berpeluang untuk
menghadiri pameran tersebut.

Melalui aktiviti ini, murid-murid akan mendapat gambaran yang lebih jelas tentang
penjagaan kesihatan pergigian melalu pembacaan maklumat pada papan pameran
serta dapat melihat dengan lebih dekat lagi tentang penyakit pergigian melalui
gambar-gambar yang disediakan. Ini dapat memberi kesedaran kepada kumpulan
sasaran tentang kepentingan menjaga kesihatan gigi. Maklumat tambahan juga dapat
diperolehi dan dapat disebarkan kepada lebih ramai orang melalui penyebaran
risalah semasa pameran berlangsung.

16

Kelemahan bagi aktiviti ini ialah maklumat yang disampaikan adalah secara umum
di mana tidak spesifik kepada peringkat umur. Ini mungkin mengakibatkan
kesukaran untuk memahami apa yang hendak disampaikan bagi sesetengah murid.

KESIMPULAN

Perancangan yang teratur semestinya memerlukan tenaga,daya usaha, dan tempoh

masa yang banyak pada permulaannnya. Namun begitu, ia akan memberikan
pulangan yang memuaskan jika dirancang dengan baik.

Pemilihan aktiviti yang dibuat adalah penting agar dapat memberikan kesan kepada
diri murid-murid supaya dapat menimbulkan minat mereka terhadap apa yang cuba
disampaikan oleh personel kepada mereka. Pemilihan aktiviti yang bersesuaian
mengikut umur memastikan agar mereka dapat memahami apa yang cuba
disampaikan. Ini akan mendorong mereka menjaga tahap kesihatan gigi dan tubuh
badan berdasarkan pengetahuan yang mereka perolehi. Selain itu, individu juga

17

dapat memikirkan isu-isu kesihatan yang dianggap penting untuk dirinya mahupun
masyarakat sekeliling

Pendidikan kesihatan yang diberikan haruslah difahami dan diterima oleh kumpulan
sasaran. Kaedah yang digunakan haruslah selari dengan matlamat personel
pergigian. Oleh itu, pendidik haruslah berusaha supaya ilmu yang disampaikan dapat
difahami oleh kumpulan sasaran sekaligus dapat menimbulkan kepekaan dan
kesedaran dalam diri individu.

Melalui program ini juga, murid-murid dapat disedarkan tentang kepentingan

penjagaan kesihatan pergigian yang berterusan dapat menjamin kesihatan pergigian
yang berpanjangan. Apabila individu telah mendapat hasil daripada program
pendidikan kesihatan, pastinya perubahan sikap akan menjadi lebih mudah di
samping dengan semangat untuk menjadi seorang yang lebih positif dalam
penjagaan kesihatan diri.

18

RUJUKAN

1. Kadir Rahimah Abdul, Pendidikan Kesihatan Pergigian, Cetakan Pertama 1995,

Kuala Lumpur, Dewan Bahasa dan Pustaka, 1-105

2. Nota Pendidikan Kesihatan pergigian untuk Jururawat Pergigian Pelatih, Puan

Raja Nor Shamsiah Raja Hussin

3. Nota Promosi Kesihatan Pergigian, Dr Azhani binti Ismail

4. Buku panduan kesihatan pergigian, bahagian kesihatan pergigian, Kementerian

Kesihatan Malaysia, 2005

19

LAMPIRAN
Contoh-contoh aktiviti Pendidikan Kesihatan Pergigian
1) Pameran

20

2) Ceramah

21

3) Demonstrasi memberus gigi

4) Pertunjukkan boneka

22

23