Vật Lí Nhiệt Động Học

1
Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com
CHNG 8: NGUYN L TH NHT CA NHIT NG LC HC

DNG 1: NH LUT TH NHT
1.1. Kin thc c bn:
- Dng ny l dng ng dng nh lut th nht nhit ng lc hc gii cc bi
ton v nhit. Nhn chung cc bi ton ny ch yu xoay quanh ba i lng l nhit,
cng v bin thin ni nng. Do cn phi nm vng cc cng thc tnh ca ba
i lng ny trong cc trng hp c bit nh ng p, ng tch, ng nhit hay
on nhit.
- Bn cnh th phi nh cng thc v phng trnh trng thi kh tng cng
thc ny c s ng cc k nhiu trong qu trnh bin i. Phng trnh trng thi
kh l tng c dng nh sau
nh phng trnh trn th khng kh v cp 3 hc ha chc s dng khng t ln.

Tuy nhin quan trng nht l nh cc bin th ca n, v gi atm tr hng s kh R:
Gi tr R:
o H SI: R = 8.314 J/mol.K P (Pa), V (m3) (Tao Phi V M Nu
R bt u bng 8 th P l Pa, V l mt khi)
o R = 0.082 L.atm/mol.K P(atm), V (lt) (Ku c V L Nu R
bt u bng 0 th P l t mt phe, V th o theo lt)
o Nh vy ty theo gi tr ca R m phi nh n v ca P v V tng
ng ko thay vo nhm l v mm . Bm kt qu li ra khc p n.
Tt nht d nh th dng khu quyt trn. Hi ba mt cht nhng
d nh.
- nh lut th nht nhit ng lc hc lin quan ti cng v nhit do phi
hiu c cng v nhit, ng c nhm ln hai thng ny vi nhau. Cng v nhit
u l nng lng, nhit khng phi l nhit u y. Nng lng ny c truyn
gia h v mi trng. Nh vy khi nghin cu phn nhit m c thy c i lng
cng v nhit th kiu o g cng phi c b i h v mi trng. Thiu mt trong
hai thng y l toi. Tuy nhin gia cng v nhit c s khc nhau. Qu trnh truyn
nhit gia h v mi trng th xut hin khi c chnh lch nhit , cn nu h v
mi trng m c cng nhit th ngi cng n sang nm cng ch c t nhit no
truyn qua li u. V c bn qu trnh truyn nhit tng t nh qu trnh GATO.
DNK - 2014
Nu t dng thy c a xu zai hn mnh m gu n li ngon nh hot girl th lp

tc qu trnh GATO xut hin, ri tm mi cch ni xu dm hng thng kia cho
n bng mnh v d nh kiu thng ny hc dt, hi nc, thi chn. Ni tm li l
tm mi cch cho n nh mnh th mi khng cn GATO na . Tip theo l
anh cng cng, anh ny th thuc dng n tp, ni chung l nng lng truyn gia
h v mi trng xung quanh vi tt c cc kiu v t th truyn min l o lin
quan ti s chnh lch nhit . N c th l cng ca lc in, lc t vn vn, tuy
nhin do chng ta ang hc v l 1 nn ch quan tm ti cng c hc nh cng sinh
ra trong qu trnh gin n kh chng hn, hoc cng m kh nhn c khi b nn.
a. Nhit
Ni n nhit l ni n s chnh lch nhit , tnh lng nhit m h (kh) nhn
c hay mt i th chng ta cn xc nh hai th:
Th nht l nhit trng thi u v nhit trng thi cui xc
chnh lch nhit .
Th hai l xc nh nhit dung ring c ca cht kh trong h.
o Nhit dung ring:
/n: l lng nhit cn thit tng nhit ca 1kg cht tng
thm 1 .
n v: J.kg-1.K-1 hoc J.g-1.K-1
v
Cng thc:
o Nhit dung ring mol (c sch vit l nhit dung ring phn t):
/n: l lng nhit cn thit tng 1 mol cht tng thm 1 .
n v: J.kmol-1.K-1 hoc J.mol-1.K-1.
Cng thc:
v
o Mi lin h gia c (chim nh) v C (chim to):
khi lng mt mol cht.

- Nhit dung ring khng ph thuc vo khi lng m ph thuc vo bn cht ca
cht kh. Tc l cng mt khi lng nhng kh khc nhau th s c nhit dung ring
khc nhau. V d nh chng ta c th c cng khi lng nhng tnh cch ring hay
p zai ring cng s khc nhau v nhng h s ny ph thuc vo bn cht ca
chng ta. Tuy nhin, ty theo iu kin m nhit dung ring c th khc nhau mc
d cng mt cht kh. Ging kiu i vi anh em th c n lc thanh ton tin th xin
DNK - 2014
i v sinh, i vi gu th sn sng rt v tr ngay khng cn thi li. Trong khi nghin

cu cht kh th cn quan tm n hai trng hp: nhit dung ring ng p cp v
nhit dung ring ng tch cv. Hai gi tr ny thng l khng ging nhau.
- Gia nhit dung ring mol ng p v nhit dung ring mol ng tch (nhit dung
ring cng tng t) c mi lin h thng qua bc t do cht kh. Bi ny th nghim
ri , ci bi m bp mi c tay . T s Cp/Cv chnh l h s Potxng.
Trong :
y i l bc t do, ph thuc vo tng loi kh (n nguyn, hai nguyn,)

nhiu trym v sn cng ch bit xc nh c bc t do nhn hnh di y m
t hiu nh, mt phn t c th c 3 bc tnh tin v 3 bc quay ty theo n l n
nguyn, hai nguyn, hay ba nguyn
n nguyn 3 bc
tnh tin t do i = 3
Hai nguyn 3 bc
tnh tin t do + 2 bc
quay tay t do i = 5
Ba nguyn 3 bc
tnh tin t do + 3 bc
quay tay t do i = 6
DNK - 2014
b. Cng
T cng thc trn ta thy r mt iu v cng quan trng chnh l cng

chnh bng din tch gii hn bi hm s p(V) v trc honh. Do khi nhn
vo th PV chng ta c th d dng xc nh c ln ca cng thng
qua din tch gii hn . Nhn hnh v di y, ta thy mc d trng thi
u v cui ca h l nh nhau. Nhng qu trnh thc hin th khc nhau nn
cng ca n cng khc nhau, nhn vo din tch gii hn ta c th ni ngay
cng m h sinh ra theo th t gim dn t cao xung thp l: (b) (c)
(a). Tm li, cng l mt hm qu trnh tc l n ph thuc vo trng thi
u, trng thi cui v qu trnh bin i.
ng tch: V = const dV = 0 A = 0
ng p: p = const
ng nhit: T = const thay vo m tnh tch phn thi. D c:

|
c. Ni dung nh lut 1:
Chm th di nhng cng thc m t nh lut I th d vc lun:
DNK - 2014
Nhn vo y th c th bc pht c nh sau: nhit lng m h nhn c bng

tng bin thin ni nng v cng m h sinh ra. C th v nh th ny cho d nh
nu cc bn coi Q l nng lng m thc n cc bn n vo, th U chnh l phn
nng lng m c th hp th v c d tr trong c th di dng m, cng A
chnh l cng sinh ra do qu trnh hot ng ca c th nh ht th, xp hnh lego,
quay tay, chy, nhy, chm gi v.v. V tt nhin theo nh lut bo ton nng lng
th nng lng ko t nhin sinh ra v mt i nn ta mi c mi quan h trn. Ni
chung nh lut 1 v c bn chnh l mt dng khc mang tnh tng qut hn ca
nh lut bo ton nng lng thi.
- Ni nng: Ngoi nhit v cng th cn tnh cht ca ni nng, khng ging
nh nhit v cng l hm qu trnh th ni nng ch l mt hm trng thi. Tc l n
ch ph thuc vo im u v im cui, cn khng quan tm h lm nhng g
i t im u n im cui. Ni nng ca kh l tng ch ph thuc vo nhit
. Ni nng ca kh l tng c i bc t do v N phn t l:
Ch nh lut 1 trong my trng hp c bit:

on nhit: H khng trao i nhit vi bn ngoi nn:
0
ng p:
ng tch:
ng nhit:
Cch gii:
B1: Tm tt cc i lng cho, ch cc chi tit c bit nh ng tch, ng p,
ng nhit
B2: La chn phng trnh c cha cc i lng cho, nu c mt i lng no
cha cho th tm cch bin i v cc i lng cho.
B3: Hi g th bin i v tm y thi.
1.2. Bi tp v d:
Bi 8.4: Mt bnh kn cha 14g kh Nit p sut 1at v nhit 270C. Sau khi
h nng, p sut trong bnh ln ti 5 at. Hi:
a. Nhit ca kh sau khi h nng?
DNK - 2014
b. Th tch ca bnh?
c. tng ni nng ca kh?
* Nhn xt: Hai cu u qu ngon ri, ch vic s dng phng trnh trng thi kh
l tng l xong. Ch l kh c t trong bnh kn nn ta c th coi nh l qu
trnh bin i trong iu kin ng tch. Cu c th lin quan ti tng ni nng
ch cn xc nh ni nng ti thi im u v thi im cui l xong.
* Gii:
- Trong trng hp ng tch ta c:
nh du cc i lng cho l c th nhn ra c ngay cch tnh nhit sau
khi h nng:
5
27 273
1500
1
- Tip theo bi ton yu cu tnh th tch, lc ny p dng pt trng thi kh l tng
ta c:
14 8.314
27 273
0.0127
12.7
28
1 9.8 10
- tnh ni nng ti mt thi im ta s dng cng thc:
2
Cng thc U = nCVT cho thy ni nng c lin h trc tip vi nhit dung ring
mol ng tch vit ra bit thm thi ch bi ny khng cn s dng n. Ch
cn s dng cng thc tnh U theo bc t do l xong. kh trong bi l kh N2
kh lng nguyn nn c bc t do i = 5.
- T y ta c bin thin ca ni nng l:
8.314
1500 300
12.5
Bi 8.5: Nn ng nhit 3l khng kh p sut 1at. Tm nhit ta ra bit rng th
tch cui cng bng 1/10 th tch ban u.
* Nhn xt: Khi gp bi ton nhit ng lc hc th cn phi tia ngay xem tnh trng
ca h c c bit khng (ng tch, ng p, ng nhit, on nhit) s dng
cng thc cho chun. Tip theo l phi phn tch du m cho chun, ci ny d nhm
lm. Bi ton hi nhit ta ra, tc l hi Q. Ta nhit th c ngha l Q < 0. Nhn vo
bi ta thy y l qu trnh nn ng tch h khng t sinh cng m li thng
khc hp chc chn du A < 0.
* Gii:
DNK - 2014
- Chng cn phi ni nhiu, c c cng v nhit l mi anh nh lut 1 ln ngay:
- Tip theo n qu trnh trong bi l qu trnh ng nhit nn qu ngon roi,

nh lut 1 s c vit li di dng:
- Gi ch tm nt thng A l xc nh ngay nhit lng thi. Tt nhin l nu nh
c cng thc tnh A cho trng hp ng nhit th ngon. Nu qun th chu kh xy
dng li cng thc v n cng ko qu phc cmn tp u.
- Nhn vo cng thc trn ta thy r rng
bit, nhng n v T th p tay tht
ri. bi o cho hai i lng ny, m li cho p sut v th tch ti thi im

ban u. Nh vy chc chn l n v T phi c quan h m m vi p sut v th
tch ri. Thng mi quan h ny hai c din ra cng khai thng qua pt trng
thi kh l tng:
- Gi thay vo l xong:
- Tt c bit gi th vic thay s v ch l Q = A, i ht ra n v SI: P (Pa),
V(m3)
1
1 9.81 10
3 0.001
678
10
Bi 8.6: Mt bnh kn th tch 2l, ng 12g kh nit nhit 10oC. Sau khi h
nng, p sut trung bnh ln ti 104 mmHg. Tm nhit lng m khi kh nhn
c, bit bnh gin n km.
* Nhn xt: nhn qua xem qu trnh c g c bit ko. Bnh gin n km tc l
ng tch ch cn ci qui g na s phi s dng nh lut 1 trong trng hp
ng tch:
* Gii:
- Theo nh lut 1 ta c:
- Qu trnh ng tch nn cng bng khng. Tm li bao nhiu nhit chuyn ht

thnh bin thin ni nng ri.
DNK - 2014
- Gi tnh bin thin ni nng thi. Ch t cng thc tnh ni nng, v la chn
cng thc ph hp ty theo d kin ca bi cho
2
2
Nhn cng thc trn c mi T2 l cha bit nn tt nht l bin i v bin bit
no . bi cho p sut trng thi cui tc l p2 gi cho chng ta hng
bin i t T2 v p2.
Thay ln trn ta c:
2
2
l ng tch nn coi nh V2 = V1. Thay s v nh i n v v SI l xong,
ch nito l kh lng nguyn nn bc t do bng 5.
5
5 12
10
133.3
2 0.001
8.314
10 273
2
2 28
4.1
Nh vy nhit lng m khi kh nhn c chnh bng bin thin ni nng v
bng 4.1 kJ
Bi 8.7: H nng 16 gam kh xy trong mt bnh kh gin n km nhit
370C, t p sut 105 N/m2 ln ti 3.105N/m2. Tm:
a. Nhit ca khi kh sau khi h nng.
b. Nhit lng cung cp cho khi kh.
* Nhn xt: bi cho khi lng Oxi tc l cho ta bit s mol ri, ngoi ra mt i
lng c th thu c chnh l bc t do bng 5 do oxi l kh lng nguyn. Gin
n km th ng tch cmnr. Nhit ban u T1 bit, p sut ca h trng thi
u v trng thi sau bit.
* Gii:
- Cu a yu cu xc nh nhit khi kh sau khi h nng qu d roi t
phng trnh trng thi kh l tng + ng tch ta c:
3 10
37 273
930
10
Ch : nhit kiu g th cng phi i ra n v K, nu n v C th rt
d sai, khng nh th tch hay p sut. L do chnh l qu trnh qui i, i vi
p sut v th tch th qui i sang n v khc ta thng nhn vi mt s qui
i. Nhng i vi nhit th qui i gia cc n v th ta phi cng hoc
DNK - 2014
tr i mt s qui i. Chnh v th gi tr s sai lch rt nhiu. Chng hn nh

trn nu ta n v C khi tnh th T2 s c gi tr
Cu b lin quan vi nhit lng tc l s phi s dng nh lut 1, ch l qu trnh

trong bi ny l qu trnh ng tch nn cng ca h sinh ra l bng 0.
Lin quan ti bin thin ni nng s dng cng thc tnh ni nng, ch l
bi cho bit khi lng m ca xi nn tt nht l s dng cng thc:
2
2
2
2
May m my i lng u bit nn ta ch vic thay s thi:
5 16
8.314
930 310
6.4
2 32
Nhit lng c cung cp cho khi kh l:
Bi 8.8: Sau khi nhn c nhit lng Q = 150 cal, nhit ca m = 40,3 g kh xi
tng t t1 = 16oC ti t2 = 40oC. Hi qu trnh h nng c tin hnh trong iu
kin no?
* Nhn xt: Bi ton hi xem qu trnh h nng trong iu kin no tt nhin
h nng th khng th ng nhit hay on nhit c ch c th l ng tch v
ng p. Hng y l tnh nhit dung ring mol ra, sau so snh vi nhit dung
ring molng p v nhit dung ring mol ng tch. Nu bng ci no th suy ngay
ra iu kin tng ng thi.
* Gii:
- xc nh nhit dung ring mol ta s dng cng thc:
32 150 4.18

20.7
40.3 24
.
- Gi tnh th nhit dung ring mol ng tch ri so snh xem sao:
5
8.314 20.7
2
2
.
Nh vy qu trnh ng tch cmnr.
DNK - 2014
10
Bi 8.9: 6,5g hyr nhit 27oC, nhn nhit lng gin n gp i, trong iu
kin p sut khng i. Tnh
a. Cng m kh sinh ra.
b. bin thin ni nng ca khi kh.
c. Nhit lng cung cp cho khi kh.
* Nhn xt: Bi ton cho kh hidro kh lng nguyn bc t do i = 5. Chng
ta cng bit s thay i v th tch v qu trnh gin n din ra trong iu kin ng
p ch cc cng thc lin quan trong iu kin ng p.
* Gii:
- Theo nh lut 1 ta c:
- Cu a yu cu tnh cng sinh ra, trong iu kin ng p th ta c:
2
bi ko cho pV1 nn phi tm cng thc qui v cc i lng bit l nhit
, khi lng thng c da vo phng trnh trng thi kh l ta c th c mi
quan h ny ngay:
Nh vy ta c:
6.5
8.314
2
- cng thc tnh ni nng ca kh:
27
273
8.1
bi cho T, m nn tt nht s dng cng thc

bin thin ni nng s l:
Li dnh n T2 cha bit nn li bin i v i lng bit . Ch k ng p

nn ta c:
DNK - 2014
10
11
- Tnh nhit lng th qu n gin ri, t nh lut 1 l xong:
Bi 8.12: 2 kmol kh ccbonic c h nng ng p cho n khi nhit tng

thm 50oC. Tm
a. bin thin ni nng ca khi kh
b. Cng do kh gin n sinh ra
c. Nhit lng truyn cho kh
* Nhn xt: Kh CO2 kh ba nguyn nn bc t do s l 6. y ta cng bit
c bin thin nhit ca khi kh. Qu trnh h nng c din ra trong iu
kin ng p.
* Gii:
- bin thin ni nng c tnh theo cng thc tng t nh bi trn
Thay s ta c:
- Cng do kh gin n trong iu kin ng p l:
Cng lin quan ti s thay i th tch, nhng do th tch trc v sau bi u

khng c nn ta phi chuyn i th tch v nhit . D thy
DNK - 2014
11
12
Vy cng ca kh sinh ra s l:
Bit cng bit ni nng th tnh nhit lng ch l bi ton cp 1:
3331
Bi 8.14: 10 g kh oxy p sut 3at v nhit 10oC c h nng ng p v gin

n ti th tch 10 l. Tm:
a. Nhit lng cung cp cho khi kh.
b. bin thin ni nng ca khi kh.
c. Cng do kh sinh ra khi gin n.
* Nhn xt: Bi ton yu cu tnh nhit lng trc, nn ta phi cng thc
tnh nhit lng. Ch l h nng ng p lin quan ti nhit dung ring mol
Cp.
* Gii:
- Nhit lng cung cp cho khi kh l:
Vi kh l tng th ta c cng thc tnh nhit dung ring mol l:

2
2
Thay vo ta c:
2
2
bi khng cho bit nhit T2 nn li phi tm cch ln lo bin i n v
nhng i lng cho nh th tch V2
2
2
2
2
2
2
2
2
ng p nn p2 = p1 ta c:
DNK - 2014
12
13
2
2
9.81
10
10
10
32
0.001
8.314
10
273
7.7
- bin thin ni nng c tnh theo cng thc:
Tng t nh trn T2 ta cha bit nn li qui i v p sut v th tch:
Thay s ta c:
5
3
2
9.81
10
10
0.001
10
32
8.314
10
273
5.5
Cng do kh sinh ra s l:
Bi 8.15: Mt cht kh ng trong mt xilanh t thng ng c pittng khi lng

khng ng k di ng c. Hi cn phi thc hin mt cng bng bao nhiu
nng pittng ln cao thm mt khong h1 = 10cm nu chiu cao ban u ca ct
khng kh l h0 =15 cm, p sut kh quyn l p0 = 1at, din tch mt pittng S =10
cm2. Nhit ca kh coi l khng i trong sut qu trnh.
* Nhn xt: cng m kh nhn c phi bng cng m kh sinh ra khi thay
i th tch t V1 thnh V2. Tt nhin l cng m kh nhn c s mang du m, cn
cng m kh sinh ra l mang du dng. bi cho nhit khng i trong qu
trnh bin i qu trnh ng nhit. bi cng cho p sut kh quyn, khi nng
pittong th p sut kh quyn s gy mt cng ln pittong. Mun di chuyn pittong
ln th cng thc hin phi thng c cng ca p sut kh quyn. Nh vy cng
ca chng ta phi gm hai thnh phn: cng thng cng kh quyn v cng truyn
cho h.
* Gii:
- Cng gy bi kh quyn:
(th tch bng din tch nhn vi chiu cao thi ginh cho thanh nin chm tin
khng bit v sao
DNK - 2014
13
14
- Cng cp cho h, nh thm du - v y l cng h n xin bn ngoi ch ko t

sinh ra.
l T th bi khng cho phi bin i ri ch ng nhit nn ta c:

Tt nhin y ch ai di g thay
vo v p1 cha bit. Thay p0V0 ta c:
Cng thc hin lc ny s l tng ln ca cng kh quyn v cng truyn cho kh

thay i th tch (lc ny s phi ly tr tuyt i ca cng A v ta quan tm ti
ln ch ko quan tm n h sinh hay nhn cng lc ny)
Thay s vo ta c:
.
DNK - 2014
14
15
DNG 2: ON NHIT
2.1. Kin thc cn bit:
- Dng ny th ni dung lin quan ti qu trnh on nhit, bi c th yu cu tnh
p sut, th tch, nhit , hay cng trong trng hp h bin i on nhit. Cng
thc cn nh l:
- Tt nhin l cn cng thc theo nhit na, nhng ch cn nh 1 ci l ta d dng

suy ra c theo nhit . Gi s y t pt trng thi kh l tng ta c:
Nu ta thay p1 v p2 bng nhit v th tch tng ng th ta d dng thu c:
- Mt cu hi thng gp na l bt tnh cng do tt nht l nn n li mt

ch v cng. Ch v du ca cng: h sinh cng dng, h nhn cng m.
- Cng thc tng qut cng sinh bi h l:
Ty theo tng trng hp m cng trn c th vit di dng khc nhau:

ng p p = const tch phn qu ngon:
ng tch V = const dV = 0 khng cn tnh cng bit A = 0

ng nhit T = const p s ph thuc vo V theo phng trnh trng
thi.

DNK - 2014
15
16
on nhit: trong trng hp on nhit ta c
. Ta k hiu
hng s bng K cho n n gin
Tt nhin n y ch ai di g nguyn hng s K. V

K c th thay bng
c ngha l
vy thay vo ta c:
1
1
1
hoc
. Nh
2.2. Bi tp v d:
Bi 8.17: Mt khi kh N2 p sut p1=1at c th tch V1=10 l c gin n ti th
tch gp i. Tm p sut cui cng v cng do kh sinh ra nu gin n l:
a. ng p.
b. ng nhit
c. on nhit
* Nhn xt: Bi ny ng chun tnh cng cmnr. Nu c k phn kin thc cn
bit cho dng ny th ni tht bi ny khng khc g bi ton lp 1. Ch cn con b
bit cng tr nhn chia l lm c ngon.
* Gii:
Trng hp a: ng p
p sut: ng p
Cng:
1
1
9.81
10
20
10
0.001
981
Trng hp b: ng nhit
p sut: ng nhit
0.5
Cng:
1
9.81
10
10
0.001
680
Trng hp c: on nhit
DNK - 2014
16
17
p sut: on nhit
Nh vy vng mc nm h s Pot-xng thi. bi cho kh N2 tc

l kh lng nguyn nn bc t do bng 5. M h s Pot-xng th c tnh
theo bc t do theo cng thc:
2 5 2
1.4
5
Thay s vo d dng tm c p2 ngay.
10 .
1 0.38
20
Cng: ng nhit nh trn chm ta c:
0.38
1
9.81
10
20
0.001
1.4
1
1
9.81
10
10
0.001
589
Bi 8.18: Nn 10 g kh oxy t iu kin tiu chun ti th tch 4l. Tm:

a. p sut v nhit ca khi kh sau mi qu trnh nn ng nhit v on nhit
b. Cng cn thit nn kh trong mi trng hp. T , suy ra nn nn theo cch
no th li hn.
* Nhn xt: cu a th qu n gin roi, ch yu l cu b. bi yu cu xem nn
theo cch no th li hn. Tc l cng thc hin trong trng hp hp no b hn
th l li hn. Do ch cn i tm cng cn thit nn kh trong mi trng hp
l xong. Ch bi cho iu kin tiu chun tc l 00C, p sut 1 atm (atm ch
khng phi at u nh, hai ci ny khc nhau ), th tch 1 mol kh s l 22.4 l. Nh
vy bit khi lng kh oxi ban u ta hon ton c th tnh c th tch ca n.
* Gii:
- Th tch kh xi ktc l:
10
22.4
22.4 7
32
- T mi quan h trong tng trng hp m ta c th d dng xc nh c p
sut v nhit .
Trng hp ng nhit.
273
o Nhit :
o p sut:
1 10
1.75 10
DNK - 2014
17
18
(Ch : 1atm = 101325 Pa 105 Pa)

o Cng: trong trng hp ng nhit cng nn ngc du vi cng m
kh sinh ra:
10
4
8.314 273
397
32
7
Trng hp on nhit:
o p sut:
Trong trng hp on nhit thng thng ta phi i xc nh h s

Pot-xng xem kh cho l g cn tm bc t do tng
ng. bi cho kh xi lng nguyn bc t do bng 5.
2 5 2
1.4
5
Thay vo ta c:
7 .
1 10
2.2 10
4
(chng minh th n
o Nhit : ch mi lin h:
gin thi, t pt trng thi kh thay p1 theo T1, V1 v p2 theo T2, V2
rt gn l ra)
7 .
273 341
4
o Cng: Trong trng hp on nhit th cng m kh sinh ra l:
10
8.314
341 273
32
1
1
1.4 1
1
442
cng nn kh s ngc du vi cng m kh sinh ra:
442
So snh cng nn trong hai trng hp th d thy nn ng nhit th ngon hn hn
v n tn t cng hn.
Bi 8.20: Gin on nhit mt khi khng kh sao cho th tch ca n tng gp i.
Hy tnh nhit khi khng kh cui qu trnh, bit rng lc n c nhit
0oC.
* Nhn xt: Bi ton lin quan ti tnh ton cc i lng v m c trng cho cht
kh trong qu trnh on nhit. Do ty theo d kin bi cho th la chn pt
cho hp l nht. Gi s bi ny cho th tch v nhit u chn pt lin quan vi
th tch v nhit . Lin quan ti on nhit th cn phi i tm h s Pot-xng na
DNK - 2014
18
19
ch n kh trong bi khng kh phn ln l cc kh lng nguyn nh

oxi, nito nn bc t do bng 5 h s Pot-xng c 1.4.
* Gii:
- Trong trng hp on nhit ta c:
- Thay s ta c:
1
2
273
207
Bi 8.22: 1kg khng kh nhit 30oC v p sut 1,5at c gin on nhit n

p sut 1at. Hi:
a. Th tch khng kh tng ln bao nhiu ln?
b. Nhit khng kh sau khi gin?
c. Cng do khng kh sinh ra khi gin n?
* Nhn xt: Ch bit nhn xt g v bi cho l l qu trnh on nhit yu cu
xc nh cc i lng kh c bn p dng cng thc cho qu trnh on nhit l
xong cmnl.
* Gii:
- Cu a tnh th tch tng bao nhiu ln bi cho p1 v p2 roi nn p
dng cng thc sau thi. (khng kh nn = 1.4 nh tnh trn roi)
- Cu b lin quan ti nhit + bit tng th tch qu ngon roi, tht thoai.
.
.
- Cng do kh sinh ra: s dng cng thc tnh cng cho trng hp on nhit
(tham kho bi trn), ch l khi lng 1 mol khng kh l 29 g
.
.
DNK - 2014
19
20
DNG 3. TH TRNG THI P-V

3.1. Kin thc cn bit:
- Dng ny thng cho di dng phn tch cc ng trng thi v tnh ton cc
i lng c bn nh th tch, p sut, nhit , cng
- Tt nhin lm c dng ny th phi bit phn tch ng trng thi bit
c cc qu trnh bin i din ra trong iu kin no: ng p, ng tch, ng
nhit, on nhit.
- Sau y l ng trng thi c trng cho 4 trng hp quan trng nht: ng p
v ng tch th rt d v nhng ng nhit v on nhit th cn phn bit r. ng
nhit v on nhit u l ng cong, nhng dc ca ng on nhit bao gi
cng ln hn ng ng nhit
p
NG TCH
NG P
V
Nn
Gin n
- C nhng trng hp m bi ton yu cu v th minh ha qu trnh. i vi

dng ny th c bt u t im u ri qut tng qu trnh mt. im cui ca mt
qu trnh ny s l im u ca mt qu trnh khc.
- Cc bc gii c bn:
Phn tch tng qu trnh xc nh mi lin quan gia cc i lng P,V,T
cho tng qu trnh.
nh du cc i lng bit.
Bin i, rt gn tm ra cc i lng cn tm.
3.2. Bi tp v d
Bi 8.27: Mt cht kh lng nguyn t c th tch V1 = 0,5 l, p sut p1 = 0.5 atm
b nn on nhit ti th tch V2 v p sut p2. Sau ngi ta gi nguyn th tch
V2 v lm lnh n ti nhit ban u. Khi p sut ca kh l p0 = 1 atm.
DNK - 2014
20
21
a. V th ca qu trnh .
b. Tm th tch V2 v p sut p2
* Nhn xt: Bi ton lin quan ti v th minh ha qu trnh ri tt nht l
ngi phn tch cc qu trnh ra:
Thi im u tin ca qu trnh 1: (p1, V1, T1)
Qu trnh 1: nn on nhit nhn ng cong on nhit th thy xu th
nhit tng dn cho n thi im cui T2 d dng thy l T2 > T1
Thi im cui ca qu trnh 1: (p2, V2, T2)
Qu trnh 2: lm lnh ng tch n nhit ban u (tc l nhit T1), tc
l p sut phi gim, ch tng n chy ngc ln trn th s khin nhit
tng ch khng th gim v T1 c
Thi im cui ca qu trnh 2: (p0, V2, T1)
* Gii:
Sau khi phn tch th v thoai:
T2
p2
(2)
p0
p1
(1)
T1
(3)
T1
V2
V1
nu qu trnh 3 c xy ra th n s l qu trnh ng nhit v trng thi u v
cui c cng nhit .
- Cu b yu cu tnh p sut p2 v th tch V2, hai i lng ny u dnh dng n
ba qu trnh (1): on nhit v qu trnh (2): nn ng tch, qu trnh (3): gin n
ng nhit c th d on l s phi tnh ton da theo ba qu trnh ny. Gi xt
tng qu trnh mt, ch trn th ta nh du nhng i lng bit cho d hnh
dung.
Qu trnh (1) on nhit: d thy t qu trnh on nhit ta s tm c mi
quan h gia p sut p1, th tch V1 v p sut p2, th tch V2.
Kh lng nguyn nn bc t do i = 5 h s Pot-xng l:
2 5 2
1.4
5
DNK - 2014
21
22
Qu trnh (2): nn ng tch c ngay phng trnh lin h gia nhit v

p sut:
Qu trnh (3): gin n ng nhit tng t ta c:
- Nhn vo y ta thy t qu trnh (3) l xc nh c V2 ngay t qu trnh (1)
xc nh p2. Qu trnh (2) th ch s dng ta thit lp tha nhng m thi tha
cn hn thiu :v
- Tm li:
Th tch V2 l:
0.5 0.5
0.25
1
p sut p2 l:
0.5
0.25
0.5
1.32
Bi 8.30: Mt kmol kh (khi lng mol ) thc hin mt chu trnh ABCD nh hnh
di, trong AB, CD l hai qu trnh ng nhit, ng vi nhit T1 v T2 , BC v
DA l hai qua trnh ng tch ng vi hai th tch V2 v V1.
a. Chng minh rng:
b. Tnh cng v nhit trong c chu trnh
p
pA
pD
A, T1
D, T2
B, T1
pB
pC
C, T2
V1
DNK - 2014
V2
22
23
* Nhn xt: Bi ton cho th qu trnh tt nht l nn phn tch tng qu

trnh v thit lp phng trnh trng thi cho tng qu trnh:
Qu trnh AB: gin n ng nhit T = const trng thi A(pA, V1, T1),
trng thi B(pB, V2, T1).
Qu trnh BC: lm lnh ng tch V = const trng thi B(pB, V1, T1),
trng thi C(pC, V2, T2).
Qu trnh CD: nn ng nhit T = const trng thi C(pC, V2, T2), trng
thi D(pD, V1, T2).
Qu trnh DA: t nng ng tch V = const trng thi D(pD, V1, T2),
trng thi A(pA, V1, T1).
* Gii:
- Sau khi phn tch bi ton ta thy, cu a qu ngon, ch cn t qu trnh AB v CD
l chng minh c ngay:
- tnh cng ca chu trnh ta , cng trong cc qu trnh ng tch l bng 0,
nn cng thc t y s l cng sinh ra trong qu trnh ng nhit AB v CD.
- Tip theo tnh nhit trong c chu trnh. Sau khi thc hin mt chu trnh h quay li
trng thi ban u do ni nng l mt hm trng thi nn nu n quay li trng
thi u th c ngha l bin thin ni nng bng khng. Theo nh lut 1 ta c:
Bi 8.31: Mt khi kh thc hin mt chu trnh nh hnh v di, trong 1-2 v 34 l hai qu trnh ng nhit ng vi cc nhit T1 v T2, 2-3 v 3-4 l cc qu trnh
on nhit. Cho V1 = 2 l,V2 = 5 l, V3 = 8 l, p1 = 7at, T1 = 400 K. Tm:
a. p2 , p3 , p4 ,V4 ,T2
b. Cng kh thc hin trong tng qu trnh v trong ton chu trnh.
c. Nhit m khi kh nhn c hay ta ra trong tng qu trnh ng nhit.
DNK - 2014
23
24
P
P1
T1
p2
p4
2
4
T2
3
p3
V1 V4
V2
V3
* Nhn xt: Li tip tc bc phn tch qu trnh thi:

- Qu trnh 1-2: ng nhit T = const trng thi u 1 (p1, V1, T1) v trng thi
sau 2 (p2, V2, T1)
- Qu trnh 2-3: on nhit trng thi u 2 (p2, V2, T1) v trng thi sau 3 (p3, V3,
T 2)
- Qu trnh 3-4: ng nhit T = const trng thi u 3 (p3, V3, T2) v trng thi
sau 4 (p4, V4, T2)
- Qu trnh 4-1: on nhit trng thi u 4 (p4, V4, T2) v trng thi sau 1 (p1, V1,
T 1)
* Gii:
Cu a:
- T qu trnh phn tch ta thy tnh my i lng p sut kh l n gin. Trc
khi tnh ta cn xc nh h s Pot-xng ci . Bi ny chui vc, cho khi kh
rt chung chung nn nh gi s n l khng kh lng nguyn t bc t do
bng 5 h s Pot-xng l:
2 5 2
1.4
5
- Xc nh p sut:
p sut p2: t qt 1-2 ta c:
DNK - 2014
24
25
2
5
p sut p3: t qt 2-3 ta c:
5
8
2.8
2.8
1.45
p sut p4: t qu trnh 3-4, 4-1 ta c:

o
o
o p3 c xc nh trn mun tm p4 th ch vic kh V4 l xong.
Ta c:
2
8
7
1.45
3.6
Cng nhn qu p4 tnh kinh tht.

Th tch V4: bit p4 ri th th tch qu n gin. T qt 3-4 ta c:
1.45 8
3.2
3.6
Nhit T2: t qu trnh 2-3 ta c:
5 .
400 331
8
Cu b: Cng thc hin trn tng qu trnh:
Qu trnh 1-2: ng nhit
7
Qu trnh 2-3: on nhit
1
1
1.45 9.8 10
8 0.001 2.8
1.4 1
Qu trnh 3-4: ng nhit
DNK - 2014
9.8
9.8
10
10
0.001
5
2
0.001
25
26
1.45
Qu trnh 4-1: on nhit
1
1
7 9.8 10
2 0.001
9.8
3.6 9.8
1.4 1
10
10
3.2
0.001
3.2
8
0.001
Cng m kh thc hin trong c chu trnh s l:
Cu c: Yu cu xc nh nhit m kh nhn c trong qu trnh ng nhit bin

thin ni nng bng 0. Nhit chnh bng cng thi:
Nhit m kh nhn c trong qu trnh 1-2 bng cng m kh sinh ra:
kh nhn nhit
Nhit m kh nhn c trong qu trnh 3-4 bng cng m kh sinh ra:
kh ta nhit
DNK - 2014
26

Vật Lí Nhiệt Động Học

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Vật Lí Nhiệt Động Học

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

CHNG 8: NGUYN L TH NHT CA NHIT NG LC HC

nh phng trnh trn th khng kh v cp 3 hc ha chc s dng khng t ln.

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

Nu t dng thy c a xu zai hn mnh m gu n li ngon nh hot girl th lp

khi lng mt mol cht.

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

i v sinh, i vi gu th sn sng rt v tr ngay khng cn thi li. Trong khi nghin

y i l bc t do, ph thuc vo tng loi kh (n nguyn, hai nguyn,)

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

T cng thc trn ta thy r mt iu v cng quan trng chnh l cng

ng nhit: T = const thay vo m tnh tch phn thi. D c:

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

Nhn vo y th c th bc pht c nh sau: nhit lng m h nhn c bng

Ch nh lut 1 trong my trng hp c bit:

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

- Chng cn phi ni nhiu, c c cng v nhit l mi anh nh lut 1 ln ngay:

- Tip theo n qu trnh trong bi l qu trnh ng nhit nn qu ngon roi,

- Nhn vo cng thc trn ta thy r rng

bit, nhng n v T th p tay tht

ri. bi o cho hai i lng ny, m li cho p sut v th tch ti thi im

- Qu trnh ng tch nn cng bng khng. Tm li bao nhiu nhit chuyn ht

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

tr i mt s qui i. Chnh v th gi tr s sai lch rt nhiu. Chng hn nh

Cu b lin quan vi nhit lng tc l s phi s dng nh lut 1, ch l qu trnh

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

- Cu a yu cu tnh cng sinh ra, trong iu kin ng p th ta c:

bi cho T, m nn tt nht s dng cng thc

bin thin ni nng s l:

Li dnh n T2 cha bit nn li bin i v i lng bit . Ch k ng p

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

- Tnh nhit lng th qu n gin ri, t nh lut 1 l xong:

Bi 8.12: 2 kmol kh ccbonic c h nng ng p cho n khi nhit tng

- Cng do kh gin n trong iu kin ng p l:

Cng lin quan ti s thay i th tch, nhng do th tch trc v sau bi u

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

Bit cng bit ni nng th tnh nhit lng ch l bi ton cp 1:

Bi 8.14: 10 g kh oxy p sut 3at v nhit 10oC c h nng ng p v gin

Vi kh l tng th ta c cng thc tnh nhit dung ring mol l:

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

- bin thin ni nng c tnh theo cng thc:

Tng t nh trn T2 ta cha bit nn li qui i v p sut v th tch:

Bi 8.15: Mt cht kh ng trong mt xilanh t thng ng c pittng khi lng

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

- Cng cp cho h, nh thm du - v y l cng h n xin bn ngoi ch ko t

l T th bi khng cho phi bin i ri ch ng nhit nn ta c:

vo v p1 cha bit. Thay p0V0 ta c:

Cng thc hin lc ny s l tng ln ca cng kh quyn v cng truyn cho kh

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

- Tt nhin l cn cng thc theo nhit na, nhng ch cn nh 1 ci l ta d dng

Nu ta thay p1 v p2 bng nhit v th tch tng ng th ta d dng thu c:

- Mt cu hi thng gp na l bt tnh cng do tt nht l nn n li mt

Ty theo tng trng hp m cng trn c th vit di dng khc nhau:

ng tch V = const dV = 0 khng cn tnh cng bit A = 0

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

on nhit: trong trng hp on nhit ta c

hng s bng K cho n n gin

Tt nhin n y ch ai di g nguyn hng s K. V

Trn Thin c ductt111.com ductt111@gmail.com

Nh vy vng mc nm h s Pot-xng thi. bi cho kh N2 tc

Bi 8.18: Nn 10 g kh oxy t iu kin tiu chun ti th tch 4l. Tm: