Gjakmarrja

Eshte nje form e hakmarrjes e

cila i ka rrnjt e saj n mesjet e
ndoshta m tej. Kjo dukuri
shoqrore theksohet ndr popujt e
Mesdheut e sidomos tek banoret e
territoreveshqiptare, Italis
jugore, Korsiks si dhe pjess
evropiane t Turqis s sotme.

Gjakmarrja tek
shqiptaret
Gjakmarrja sht plage e hidhur e s
kaluars s shqiptarve. E mbajtur nn fre
me dhune gjate viteve t diktaturs
komuniste (1946-1990) ajo shprtheu pa
rregulla pas hyrjes s demokracis n
vitet '90. Rikthimi i gjakmarrjes u shoqrua
me nj praktik mohuese te rregullave
themeltare t saj t kodifikuara n kanunin
shqiptar.

 Si rrjedhim, i vetmi rregull q respektohet sht

marrja e gjakut. Rregullat e tjera, si : Mosvrasja
e fmijve meshkuj deri ne mosh madhore (15
vje sipas kanunit), apo e femrave, etj. jan ln
pas dore.
Nj rrym n politikn shqiptare pr rivendosjen
e dnimit me vdekje, bazohet pikrisht n
dshirn pr t kuruar dukurin e gjakmarrjes.
N fakt, si mediat ashtu edhe individt krkojn
nga qeverit si n Shqipri edhe n Kosov q
t'i mbrojn t afrmit e vrassit eventual t cilt
nuk jan fajtor : "Nuk sht vshtire t kuptohet
se askush nuk ka mundsi as t drejt ti
kontrolloj sjelljet e vllait apo ato t kushririt."

Gjakmarrja si hasmeri
Kur nje pjesetar i nje fisi vret dike nga nje fis
tjeter ai e ben kete veprim duke menduar ose jo
per pasojat. Si pasoje vjen hasmeria ne mes fisit
te vrasesit dhe fisit te te vrarit. Ne shtepine e
vrasesit mbyllen te gjithe meshkujt. Lejen per te
dale e kane vetem grate. Ato mund te bejne jete
normale. -Kur gjaku kthehet (d.m.th. kur vritet
dikush nga fisi i vrasesit)kjo vazhdon deri sa te
mbarojne meshkujt, me pas vriten femrat. Derisa
shuhen dy fiset, ata jane ne hasmeri. -Rastet me
te mira jane kur fisi i viktimes e fal gjakun ose ua
le ne dore ceshtjen autoriteteve

Gjakmarrja , vraresi I pakapshem

Bazuar n analizn e Institutit Shtpia
e Drejtsis dhe e Pajtimit Kombtar",
n t gjith Shqiprin, familjet e
prekura nga fenomeni i gjakmarrjes
jan rreth 350, nga t cilat 200 jan t
ngujuara. Gjakmarrjet n vend u shtuan
veanrisht n vitet 1997-1999

Gjakmarrja... sipas Kanunit t Lek Dukagjinit

Gjakmarrja, n Kanunin e Lek Dukagjinit konsiderohet si nj dnim
kapital. sht marrja e jets s atij individi q ka kryer nj vepr t
rnd ndaj jets, familjes, prons, nderit dhe dinjitetit. Gjakmarrja
sht vrasje pr t marr hak. Me ekzekutimin e saj ngarkohet pala
e dmtuar, e cila sht e detyruar ose t fal ose t marr hak. Pala
fajtore sht e detyruar t ngujohet sipas rregullit kanunor dhe
afateve t prcaktuara n kanun. Me ngujimin e pals fajtore lind e
drejta e negociimit pr pajtim q mund t bhet me falje ose me
kompesim. Kanuni sugjeron pajtimin me falje, duke e konsideruar
faljen, si nj nivel t lart morali dhe trimrie.
Kanuni u krijua gjat periudhs 1458-1481, kur Lek Dukagjini
udhhiqte t gjitha kuvendet dhe pleqsit e malsorve. Kanuni u
trashgua brez pas brezi, si praktik gjykimi dhe prmes fjalve t
urta t formuluara apo t rithna prej tij rast pas rasti, si sentenca
juridike. Ai Kanun mbeti i pashkruar, por veproi ndr shekuj si
Commom law anglez, deri sa u mblodh dhe u kodifikua prej
Shtjefn Gjeovit n fillim t shek. XX.
Deri n shpalljen e Mbretris, n fillim t 1928, e drejta kanunore
vepronte normalisht n Shqipri, megjith prpjekjet pr kalimin n
nj t drejt shtetrore.

 Numri i vrasjeve pr gjakmarrje po

rritet.
2004 27 shtje 6 autor
2005 21 shtje 17 autor
2006 18 shtje 19 autor
2007 13 shtje 14 autor
2008 12 shtje 15 autor
2009 15 shtje 12 autor
Totali 106 shtje 83 persona

Krcnimi pr Gjakmarrje,
imponimi pr tu ngujuar.

2004 1 shtje 0 autor

2005 4 shtje 4 autor
2006 2 shtje 3 autor
2007 1 shtje 1 autor
2008 0 shtje 0 autor
2009 2 shtje 2 autor
Totali 10 shtje 10 persona

Raste t rnda 2010 dhe 2011.

Tetor 2010 . Vrasja e klerikut
E drejta e pashkruar kanunore konsideron krim t rnd
dhe dhunim t gjith komunitetit vrasjen e nj kleriku
(person i dedikuar fese). N datn tet shtator 2010 n
Shkodr nj njzet e nj vjear Mark Njemza vrau me
arm zjarri pistolet njzetennt vjecarin Dritan Prroni i
njohur nga mbar komuniteti shkodran si Pastor pran
kishs Fjala e Krishtit. Njemza autor i krimit deklaron se
kishte vrar pr gjakmarrje pasi n 2005 xhaxhai i
viktims i kishte vrar t vllan. Krimi i rnd u
konsiderua i paprshtatshm edhe nga komuniteti
konservator q njeh dhe pranon mentalitetin e shpagimit
nprmjet gjakmarrjes pr dy arsye: s pari viktima ishte
nj klerik (pastor) kategori q sipas t drejts zakonore
nuk bie n gjak, dhe s dyti lidhja e viktims me krimin e
shpaguar ishte e largt, gjakmarrje pr nj veprim t
kryer nga xhaxhai.

Janar 2011. Vrasja nga nje I mitur .

Prokuroria neglizhon nxitesit

Ndrrimi i viteve n qytetin verior t Shkodrs sht shnuar me nj

vrasje tronditse pr gjakmarrje. Ekzekutori i krimit sht nj
pesmbdhjetvjear me inicialet I. Sh i cili vetm dy or prpara
mbrritjes s 2011 ka qlluar me arm automatik nj tridhjetvjear
me emrin Albert Dhampiraj. Pesmbdhjetvjeari ka kryer krimin
pr t marre gjakun e babait t tij t vrar vite m par nga
viktima. Aktualisht edhe pse i mitur autori mbahet n ambientet e
paraburgimit n Shkodr. Per rehabilitimin e tij, si nje i mitur i
gjendur perprara nje presioni te rende emocional e social per
humjen e te atit nuk eshte programuar ndonje mase gjyqsore nga
drejtsia ne rrethin veriore. Prokuroria e rrethit Shkoder ka
formuluar akuzn e pranuar nga i mituri pa zgjeruar rrethin e hetimit
tek persona nxits t mundshm, apo bashkpuntore n kryerjen e
krimit apo n sigurimin e arms nga i mituri. N baz t nenit 83/a
prgjegjsi penale n raste t tilla kan edhe familjart apo rrethi
shoqror q ka nxitur autorin, pr m shum n mosh t mitur t
vras pr gjakmarrje.

 N vijim t prpjekjeve pr t luftuar fenomenin

e gjakmarrjes n Shqipri, ekspedita e
misionerve t pajtimit, e udhhequr
nga komiteti ipajtimit ndrkombtar, ka vizituar
ditt e fundit familjet n hasmri n rrethin e
Kuksit e t Hasit.
Sipas t dhnave kt vit ngelen jasht bankave
t shkolls si pasoj e gjakmarrjes 700 fmij,
123 prej t cilve t kanosur n rrezikshmrin
m t lart, 600 prej ktyre fmijve q nuk
ndjekin shkolln jan t ngujuar dhe jetojn t
fshehur n Tiran apo Durrs, kto fmij
punojn pr ti ardhur n ndihm familjes duke
fshehur identitetin dhe origjinn.

 Plaga e pambyllur , qe
rrjedh gjak me qetesi
Le ti themi Ndal kesaj jete
mizerabel te ketyre
femijeve !
Le ti themi Ndal
Gjakmerrjes !