Professional Documents
Culture Documents
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
http://bloghoahoc.com
Trang 1
thi th Ha - Ti Liu Ha
.co
m
gh
oa
h
oc
+H 2 du(Ni,t )
+NaOH du,t
+HCl
Triolein
X
Y
Z. Tn ca Z l
A. axit linoleic.
B. axit oleic.
C. axit panmitic.
D. axit stearic.
Cu 12. (Cu 32. i Hc KB 2010) Tng s hp cht hu c no, n chc, mch h, c cng cng
thc phn t C5H10O2, phn ng c vi dd NaOH nhng khng c phn ng trng bc l:
A. 4
B. 5
C. 8
D. 9
Hng dn gii: Phn ng c vi NaOH nhng khng c phn ng trng bc nn ch c th l axit
hoc este.
axit: CH3CH2CH2CH2COOH; CH3CH2CH(CH3)COOH; CH3CH(CH3)CH2COOH; CH3C(CH3)2COOH
Este: CH3CH2CH2COOCH3; CH3CH(CH3)COOCH3; CH3CH2COOC2 H5; CH3COOCH2CH2CH3;
CH3COOCH(CH3)2
(Khng tnh este: HCOOC4H9 : v chng c th tham gia p trng gng)
Cu 13. (Cu 54. i Hc KB 2010) Hp cht hu c mch h X c cng thc phn t C5H10O. Cht
X khng phn ng vi Na, tha mn s chuyn ha sau:
+ H2
+ CH3 COOH
X
Y
Este c mi mui chn. Tn ca X l:
H SO ac
Ni, t 0
ht
tp
://
bl
o
A. pentanal
B. 2 metylbutanal
C. 2,2imetylpropanal. D. 3 metylbutanal.
Cu 14. (Cu 21. Cao ng 2011) Cng thc ca triolein l:
A. (CH3[CH2]16COO)3C3 H5
B. (CH3[CH2 ]7CH=CH[CH2 ]5COO)3C3H5
C. (CH3[CH2]7CH=CH[CH2]7COO)3C3H5
D. (CH3[CH2]14COO)3C3 H5
Hng dn gii:
Cng thc ca triolein l: (CH3[CH2]7CH=CH[CH2]7COO)3C3H5 (l trieste ca glixerol vi axit oleic).
Cu 15. (Cu 30. Cao ng 2011) Hp cht hu c X c cng thc phn t l C4 H8O3. X c kh
nng tham gia phn ng vi Na, vi dung dch NaOH v phn ng trng bc. Sn phm thu phn ca X
trong mi trng kim c kh nng ho tan Cu(OH)2 to thnh dung dch mu xanh lam. Cng thc cu
to ca X c th l:
A. CH3CH(OH)CH(OH)CHO
B. HCOOCH2CH(OH)CH3
C. CH3COOCH2CH2OH.
D. HCOOCH2CH2CH2OH
Hng dn gii: Cng thc cu to ca X c th l HCOOCH2CH(OH)CH3 v X c nhm OH nn c
phn ng vi Na, X c chc este HCOO nn c phn ng trng gng, thy phn X to ra etylen glicol
nn c th ha tan c Cu(OH)2 to thnh dung dch mu xanh lam.
Cu 16. (Cu 2. i Hc KB 2011) Cho dy cc cht: phenyl axetat, anlyl axetat, metyl axetat, etyl
fomat, tripanmitin. S cht trong dy khi thy phn trong d/ dch NaOH (d), un nng sinh ra ancol l:
A. 4
B. 2
C. 5
D. 3
Hng dn gii:
phenyl axetat: CH3COOC6 H5 + NaOH CH3COONa + C6H5ONa + H2O
anlyl axetat: CH3COOCH2CH=CH2 + NaOH CH3COONa + CH2=CHCH2OH
metyl axetat: CH3COOCH3 + NaOH CH3COONa + CH3OH
http://bloghoahoc.com
Trang 2
thi th Ha - Ti Liu Ha
oc
.co
m
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
t
(C17H33COO)3C3H5 + NaOH
3C17H33COONa + C3H5(OH)3
0
t , xt
(C17H33COO)3C3H5 + H2
(C17H35COO)3C3H5
Este c phn ng thy phn trong mi trng axit hoc mi trng kim, phn ng vi cht kh
LiAlH4 (kh nhm CO thnh nhm CH2OH). Nu l este khng no th c phn ng gc hirocacbon
nh phn ng cng, phn ng trng hp, este no cn c phn ng th halogen gc hirocacbon.
Chn B.
Nhn xt: Cht mun tc dng c vi Cu(OH)2 phi l axit hay l ancol c hai nhm OH k nhau: m
Triolein l este khng c tha mn iu kin trn. chn B.Nu bi cho" triolein, tristearin, tripamitin
ri hi c bao nhiu cht tc dng c vi H2O (xc tc H2SO4 long, un nng). Dung dch NaOH
(un nng); H2 (xc tc Ni, un nng).Cu(OH)2 ( iu kin thng) th hay hn nhiu.
Cu 18. (Cu 34. i Hc KB 2011) Pht biu no sau y l ng?
A. phn bit benzen, toluen v stiren ( iu kin thng) bng phng php ha hc, ch cn
dng thuc th l nc brom.
B. Tt c cc este u tan tt trong nc, khng c, c dng lm cht to hng trong cng nghip
thc phm, m phm.
C. Phn ng gia axit axetic vi ancol benzylic ( iu kin thch hp), to thnh benzyl axetat c mi
thm ca chui chn.
D. Trong phn ng este ha gia CH3COOH vi CH3OH, H2O to nn t OH trong nhm COOH
ca axit v H trong nhm OH ca ancol.
Hng dn gii:
A sai. Ch nhn bit c stiren.
B sai. V d l du m khng tan trong nc. Hy nhn vo t " tt c" nh.
C sai. Mi hoa nhi "Chng thm cng th hoa nhi Du khng thanh lch cng ngi
Trng An". May ra dn H Ni mi lm c cu ny.
Pht biu ng l: Trong phn ng este ha gia CH3COOH vi CH3OH, H2O to nn t OH
trong nhm COOH ca axit v H trong nhm OH ca ancol.
Mt cch tng qut, phn ng gia axit cacboxylic v ancol c vit nh sau:
R C OH
||
H ,t 0
R C O R + H2O
HOR
||
O
O
axit cacboxylic
ancol
este
Nhn xt: Cu hi tuy l l thuyt n gin nhng li kh nh.
+ i vi benzen, toluen v stiren khi ta dng dung dch Brom th ta ch phn bit c Stiren do lm
mt mu dung dch nc brom. Cn li Benzen v toluene th s dng thm dung dch KMnO4, t0 th
Toluen s lm mt mu.
http://bloghoahoc.com
Trang 3
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
http://bloghoahoc.com
Trang 4
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
m + n = 4 m = 1; n = 3 1CT
m = 2; n = 2 1CT
Cch khc:
Este khi tham gia phn ng x phng ha thu c mt anehit este c dng: RCOOCH=CR1R2
HCOOCH=CHCH2CH3; HCOOCH=C(CH3)-CH3; CH3COOCH=CH-CH3; CH3CH2COOCH=CH2
(Do ch hi ng phn cu to nn khng tnh ng phn hnh hc cis/trans).
Cu 25. (Cu 37. i Hc KA 2013) Cht no sau y khi un nng vi dung dch NaOH thu c
sn phm c anehit?
A. CH3COOC(CH3)=CH2.
B. CH3COOCH=CHCH3.
C. CH2=CHCOOCH2CH3.
D. CH3COOCH2CH=CH2.
Hng dn gii: PTHH: CH3COOCH=CHCH3 + NaOH CH3COONa + OHCCH2CH3.
Nhn xt: Este thy phn trong mi trng kim to ra anehit c dng RCOOCH=CR
Cu 26. (Cu 20. i Hc KB 2013) Pht biu no sau y khng ng?
A. Cht bo l trieste ca etylen glicol vi cc axit bo.
B. Cc cht bo thng khng tan trong nc v nh hn nc.
C. Triolein c kh nng tham gia phn ng cng hiro khi un nng c xc tc Ni.
D. Cht bo b thy phn khi un nng trong dung dch kim.
Hng dn gii: y cng l 1 cu hi d lin quan n kin thc rt c bn ca cht bo.
A. Cu ny chc chn sai ri, etylen glicol HOCH2CH2OH khng to nn cc trieste vi cc axit bo.
Ch c glycerol mi to nn trieste vi cc axit bo.
B. Cu ny chc chn ng, y l c im c bn ca cht bo (ai cng bit du m nh hn nc).
C. Triolein l trieste ca axit bo khng no olein vi glycerol. Do n c th tham gia phn ng cng
vi H2 to thnh hp cht trieste no tng ng.
D. Cht bo b thy phn khi un nng vi dung dch kim y l c im c bn ca este ni chung,
cht bo ni ring.
Cu 27. (Cu 43. i Hc KB 2013) Este no sau y khi phn ng vi dung dch NaOH d, un
nng khng to ra hai mui?
A. C6H5COOC6 H5 (phenyl benzoat).
B. CH3COOC6 H5 (phenyl axetat).
C. CH3COO[CH2]2OOCCH2CH3.
D. CH3OOCCOOCH3.
Hng dn gii: Este khi phn ng vi dung dch NaOH d, un nng to ra hai mui l este ca
phenol hoc este c hai gc axit khc nhau.
Este khng to ra 2 mui khi b thy phn nu este c to thnh t 1 loi axit cacboxylic, v khi ru
to thnh khng phn ng vi kim to thnh mui.
Vy p n l C.
Trng hp A, este c hnh thnh t 2 axit cacboxylic CH3COOH v C2 H5COOH, khi b thy phn
to ra hai mui cacboxylat natri tng ng.
Trng hp B, khi thy phn thu c mui natri ca axit benzoic C6H5COONa v phenol, nhng
phenol li phn ng vi NaOH to thnh mui.
Trng hp D, tng t trng hp D, ngoi mui cacboxylat cn thu c mui C6H5ONa.
PHN NG CHY
http://bloghoahoc.com
Trang 5
thi th Ha - Ti Liu Ha
gh
oa
h
oc
.co
m
bl
o
6, 7n
1
0, 25
n CO2 =
14 n + 32 =
= 26,8 n .
n
n
0, 25
HCOOCH 3
tp
://
t cng thc ca X, Y: C n H 2n O 2 n C n H2 n O2 =
ht
X : C2 H 4 O 2
n = 2,5 n = 2; n = 3
Y : C3 H 6 O 2 CH 3COOCH 3
Cu 4. (Cu 3. i Hc KB 2010) Hn hp X gm axit panmitic, axit stearic v axit linoleic. trung
ha m gam X cn 40 ml dung dch NaOH 1M. Mt khc, nu t chy hon ton m gam X th thu c
15,232 lt kh CO2 (ktc) v 11,7 gam H2O. S mol ca axit linoleic trong m gam hn hp X l:
A. 0,015.
B. 0,010.
C. 0,020.
D. 0,005.
Hng dn gii:
Cch 1:
n axit n NaOH 0, 04 1 0, 04 (mol) : khng cn s dng;
pp phn tch sn phm chy:
Ta c: axit panmitic, axit stearic no n chc nn khi chy to n H2O = n CO2 cn axit linoleic khng no c
http://bloghoahoc.com
Trang 6
thi th Ha - Ti Liu Ha
15,232 11, 7
(0,68 0,65)
22,4
18
naxit linoleic = =
= 0,015 mol
2
2
Cch 2:
Axit panmitic: C15H31COOH x mol
Axit stearic: C17H35COOH y mol
Axit linoleic C17 H31COOH z mol
(1)
n CO 2 = 16x + 18y + 18z = 0,68 mol
n H 2O = 16x + 18y + 16z = 0,65 mol
(2)
.co
m
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
http://bloghoahoc.com
Trang 7
thi th Ha - Ti Liu Ha
gh
oa
h
oc
.co
m
CnH2nO2 nCO2
0,005/n 0,005
M = 0,11n/0,005 = 22n
14n + 32 = 22n n = 4 este C4H8O2 c 4 ng phn este.
Nhn xt: Nu hi c bao nhiu ng phn c kh nng tham gia phn ng trng gng hay c bao
nhiu ng phn cho ancol bc 1 hoc ancol bc hai th s hay hn. Hc sinh khng s dng c cng
thc tnh ng phn.
Cu 8. (Cu 38. i Hc KB 2011) Hn hp X gm vinyl axetat, metyl axetat v etyl fomat. t chy
hon ton 3,08 gam X, thu c 2,16 gam H2O. Phn trm s mol ca vinyl axetat trong X l:
A. 25%
B. 27,92%
C. 72,08%
D. 75%
Hng dn gii:
Vinyl axetat: CH3COOCH=CH2 C4H6O2 4CO2 + 3H2O
x mol
3x mol
Metyl axetat: CH3COOCH3 C3H6O2 3CO2 + 3H2O
Etyl fomat: HCOOC2 H5
y mol
3y mol
86x 74y 3, 08 gam
x 0, 01 mol
Theo phng trnh ta c:
3x 3y 0,12 mol
y 0, 03 mol
Vy % s mol ca vinyl axetat l: 25%
Cu 9. (Cu 52. i Hc KA 2012) Kh este no, n chc, mch h X bng LiAlH4, thu c ancol
duy nht Y. t chy hon ton Y thu c 0,2 mol CO2 v 0,3 mol H2O. t chy hon ton 0,1 mol X
thu c tng khi lng CO2 v H2O l:
A. 24,8 gam
B. 28,4 gam
C. 16,8 gam
D. 18,6 gam
Hng dn gii:
n CO
nY
bl
o
n CO
n H O n CO
2
LiAlH
0,2
0,3 0,2
= 2 . Y l C2H5OH.
ht
tp
://
4
2
Vy X l: CH3COOC2 H5
2 C2H5OH.Khi : CH3COOC2H5
4CO 2 + 4H 2O
Khi : m = 440,14 + 180,14 = 24,8 gam.
Cu 10. (Cu 4. i Hc KB 2012) t chy hon ton m gam hn hp X gm hai este ng phn
cn dng 27,44 lt kh O2, thu c 23,52 lt kh CO2 v 18,9 gam H2O. Nu cho m gam X tc dng ht
vi 400 ml dung dch NaOH 1M, c cn dung dch sau phn ng th thu c 27,9 gam cht rn khan,
trong c a mol mui Y v b mol mui Z (My < Mz). Cc th tch kh u o iu kin tiu chun. T
l a : b l:
A. 2 : 3
B. 4 : 3
C. 3 : 2
D. 3 : 5
Hng dn gii: Do s mol H2O = CO2 nn hai este l no n chc.
S mol O p = 2,45 mol
S mol O trong H2O = 1,05 mol
S mol O trong CO2 = 2,1 mol
Vy s mol O trong X = 0,7 mol
S mol X = 0,35 mol S nguyn t C ca X = 1,05/0,35 = 3 CTPT C3H6O2
HCOOC2 H5 v CH3COOCH3
S mol NaOH = 0,4 mol NaOH d = 0,05 mol khi lng NaOH d = 2 gam
Hai mui l HCOONa v CH3COONa
Ta c: x + y = 0,35 v 68x + 82y = 25,9 x = 0,2 v y = 0,15
Cch khc: Mol CO2 = mol H2O =1,05 suy ra l este no, n h
CnH2nO2 (3n2)/2n = 1,225/1,05 n = 3 HCOOC2H5 v CH3COOCH3.
M(mui) = (27,90,05*40)/0,35 = 74; l 2 mui HCOONa v CH3COONa.
http://bloghoahoc.com
Trang 8
thi th Ha - Ti Liu Ha
gh
oa
h
oc
.co
m
Cu 1. (Cu 28. Cao ng 2007) Cho cht X tc dng vi mt lng va dung dch NaOH, sau
c cn dung dch thu c cht rn Y v cht hu c Z. Cho Z tc dng vi AgNO3 (hoc Ag2O) trong
dung dch NH3 thu c cht hu c T. Cho cht T tc dng vi dung dch NaOH li thu c cht Y.
Cht X c th l:
A. HCOOCH=CH2.
B. CH3COOCH=CH2.
C. HCOOCH3.
D. CH3COOCH=CH-CH3
Hng dn gii:
Cocan
X + NaOH Rn Y + Cht hu c Z
(1)
AgNO3/NH3
NaOH
(3)
(2)
Cht hu c T
T (1) ta thy X l este, Y l mui v Z l anehit (do trng gng) X c dng l: R1COOH=CHR2
T (2) T l mui amoni
T (3) T v Z phi c cng s nguyn t cacbon
tha mn cc iu kin trn ta chn X l: CH3COOCH=CH2;
Y(CH3COONa); Z(CH3CHO); T(CH3COONH4)
Cu 2. (Cu 30. Cao ng 2007) Este X khng no, mch h, c t khi hi so vi oxi bng 3,125 v
khi tham gia phn ng x phng ha to ra mt anehit v mt mui ca axit hu c. C bao nhiu cng
thc cu to ph hp vi X?
A. 2.
B. 5.
C. 3.
D. 4
Hng dn gii:
M = 323,125 = 100
Khi phn ng vi dd NaOH to anehit este dng: R1COOCH=CHR2
Ta c: R1 + R2 +70 = 100 R1 + R2 = 30
+ Khi R1 = H th R2 = 29 (C2H5):
HCOOCH=CHC2 H5
HCOOCH= C CH3
|
CH3
tp
://
bl
o
C H 2 OCOR 1
|
C H 2 OH
|
H+
C HOCOR1 + 3H2O
C HOH
|
|
CH 2 OCOR 1
+ 2R1COOH + R2COOH
CH 2 OH
ht
444
46
= 0,5 mol Meste =
= 888
92
0,5
Ta c: 2R1 + R2 + 116 + 57 = 888 2R1 + R2 = 715; Chn: R1 = C17H35 ; R2 = C17H33
Cch khc:
46g = 0,5 mol M = 888 M 3 gc acid = 888 41 443 = 715 M trung bnh = 715/3
S C trung bnh khong = (715 : 3) : 14 (php tnh lin tc, ko cn gi tr trung gian) = 17,0238
p n B hoc D.
Lm ngc li: 1714 = 714 = 715 1
(cc gi tr 41, 45, 92, 888 l hon ton c th tnh nhm c nh rn luyn k nng tnh).
nglixerin = neste =
http://bloghoahoc.com
Trang 9
thi th Ha - Ti Liu Ha
.co
m
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
http://bloghoahoc.com
Trang 10
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
t
RCOOR + KOH
RCOOK + ROH v, nKOH d = 0,3 0,2 = 0,1 mol.
0,2
0,2
0,2
Ta c m(cht rn) = maxit + m(KOH)d 28 = (R + 83) 0,2 + 560,1 R = 29 nn R l (C2 H5)
R = 100 (12 + 16 + 16) 29 = 27 nn R l (C2H3)
Ta c este cn tm l C2H5COOC2 H3,
Cu 8. (Cu 2. Cao ng 2008) X phng ho hon ton 22,2 gam hn hp gm hai este HCOOC2 H5
v CH3COOCH3 bng dung dch NaOH 1M (un nng). Th tch dung dch NaOH ti thiu cn dng l:
A. 300 ml.
B. 200 ml.
C. 400 ml.
D. 150 ml.
Cu 9. (Cu 4. Cao ng 2008) Hai cht hu c X1 v X2 u c khi lng phn t bng 60 vC.
X1 c kh nng phn ng vi: Na, NaOH, Na2CO3. X2 phn ng vi NaOH (un nng) nhng khng
phn ng Na. Cng thc cu to ca X1, X2 ln lt l:
A. CH3COOH, HCOOCH3.
B. CH3COOH, CH3COOCH3.
C. HCOOCH3, CH3COOH.
D. (CH3)2CHOH, HCOOCH3.
Cu 10. (Cu 8. Cao ng 2008) Cht hu c X c cng thc phn t C4H6O4 tc dng vi dung dch
NaOH (un nng) theo phng trnh phn ng: C4 H6O4 + 2NaOH 2Z + Y. oxi ho ht a mol Y
th cn va 2a mol CuO (un nng), sau phn ng to thnh a mol cht T (bit Y, Z, T l cc hp cht
hu c). Khi lng phn t ca T l:
A. 58 vC.
B. 44 vC.
C. 82 vC.
D. 118 vC.
Cu 11. (Cu 13. Cao ng 2008) Mt hn hp X gm hai cht hu c n chc. Cho X phn ng
va vi 500 ml dung dch KOH 1M. Sau phn ng, thu c hn hp Y gm hai mui ca hai axit
cacboxylic v mt ru (ancol). Cho ton b lng ru thu c trn tc dng vi Na (d), sinh ra
3,36 lt H2 ( ktc). Hn hp X gm:
A. mt axit v mt ru.
B. mt este v mt ru.
C. hai este.
D. mt axit v mt este.
Cu 12. (Cu 27. i Hc KB 2008) Hp cht hu c no, a chc X c cng thc phn t C7H12O4.
Cho 0,1 mol X tc dng va vi 100 gam dung dch NaOH 8% thu c cht hu c Y v 17,8 gam
hn hp mui. Cng thc cu to thu gn ca X l:
A. CH3OOC(CH2)2COOC2H5.
B. CH3COO(CH2)2COOC2 H5.
C. CH3COO(CH2)2OOCC2H5.
D. CH3OOCCH2COOC3 H7.
Hng dn gii: Do sinh ra hn hp mui Loi A, D n(Y) = 0,1 mol.
Cch 1: Phng php bo ton khi lng
MY = [(16 + 8) 17,8]/0,1 = 62 Y l HOCH2CH2OH.
(Nn tnh nhm mt s gi tr, thay v thc hin php tnh lin hon:
MY = [(1600,1 + 1008%) 17,8]/0,1 = 62 s rt d mc sai st).
Cch 2: Phng php tng gim khi lng
mtng = 17,8 16 = 1,8g (nhm) Mtng = 1,8/0,1 = 18 (nhm) Mgc ru = 232 18 = 28
CH2CH2 X l CH3COO(CH2)2OOCC2 H5.
Hai cch lm thc ra c cng bn cht, phng php tng gim khi lng l mt kt qu c rt ra
t phng php bo ton khi lng. y, d kin no l hon ton tha.
Cu 13. (Cu 39. i Hc KB 2008) X phng ho hon ton 17,24 gam cht bo cn va 0,06
mol NaOH. C cn dung dch sau phn ng thu c khi lng x phng l:
A. 17,80 gam.
B. 18,24 gam.
C. 16,68 gam.
D. 18,38 gam.
Hng dn gii:
Phn ng: (RCOO)3C3 H5 + 3NaOH 3RCOONa + C3H5(OH)3 (nhm trong u)
Theo bo ton khi lng: m(x phng) = m(cht bo) + m(NaOH) m(glixerol)
m(x phng) = 17,24 + 400,06 920,06/3 =17,80 gam. (cc gi tr 40, 92 v 0,02 l nhm c)
Cu 14. (Cu 27. Cao ng 2009) Cho 20 gam mt este X (c phn t khi l 100 vC) tc dng vi
300 ml dung dch NaOH 1M. Sau phn ng, c cn dung dch thu c 23,2 gam cht rn khan. Cng
thc cu to ca X l:
A. CH3COOCH=CHCH3
B. CH2=CHCH2 COOCH3
C. CH2=CHCOOC2 H5
D. C2H5COOCH=CH2
Hng dn gii: X: MX = 100 nn d thy X l este n chc RCOOR nX = 0,2(mol) nNaOH = 0,3(mol)
RCOOR+NaOH RCOONa+ROH
http://bloghoahoc.com
Trang 11
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
0,2
0,2
0,2
mcht rn = mmui + mNaOH d 23,2 = 0,2(R + 67) + 0,140
R = 29 (C2H5); R = 27 (C2H3 hay CH2=CH); X l C2H5COOCH=CH2
Cu 15. (Cu 44. Cao ng 2009) Cho m gam hn hp gm hai cht hu c n chc, mch h tc
dng va vi dung dch cha 11,2 gam KOH, thu c mui ca mt axit cacboxylic v mt ancol
X. Cho ton b X tc dng ht vi Na thu c 3,36 lt kh H2 ( ktc). Hai cht hu c l:
A. mt este v mt axit
B. mt este v mt ancol
C. hai axit
D. hai este
Hng dn gii: Trong X c ancol hoc axit
nKOH = 11,2:56 = 0,2(mol)
THA: n(axit) = 2nH2 = 0,3 suy ra s mol KOH tc dng vi axit l 0,3 mol trong khi tng KOH l 0,2
mol (loi)
THD: hai este khng tc dng vi Na
THC: naxit > nKOH
Cu 16. (Cu 2. i Hc KA 2009) X phng ha hon ton 66,6 gam hn hp hai este HCOOC2H5
v CH3COOCH3 bng dung dch NaOH, thu c hn hp X gm hai ancol. un nng hn hp X vi
H2SO4 c 1400C, sau khi phn ng xy ra hon ton thu c m gam nc. Gi tr ca m l:
A. 18,00.
B. 8,10.
C. 16,20.
D. 4,05.
Hng dn gii:
Cch 1:
Cn nh n phn ng tch nc to ete: 2ROH R2O + H2O
n ancol = 2n Este = 2n H2O
Cc cng thc cn ch :
mancol = m Este = m H2O
HCOOC2 H5 v CH3COOCH3 l hai cht ng khi c cng CTPT l C3H6O2
t0
RCOOR + NaOH
RCOONa + ROH
66, 6
1
n2Este =
= 0,9 mol = nAncol n H2O =
nAncol = 0,45 mol m H2O = 0,4518 = 8,1 gam,
74
2
Cch 2: Nhn thy 2 este ny l ng phn ca nhau c cng M v d dng tnh c s mol.
66, 6
neste =
= 0,9 mol = n ru
74
H 2SO 4 ; 140o C
Phn ng tch nc to ete c t l: 2Ru =
1Ete + 1H2O
1
Do , n H2O = n Ru = 0,45 mol m H2O = 8,1g (gi tr ny c th nhm c).
2
Cch 3: HCOOC2H5 v CH3COOCH3 cng ng phn C3 H6O2
Tng s mol hai cht = 66,6:74 = 0,9 (mol)
RCOOR+ NaOH RCOONa + ROH
2ROH R2O + H2O
0,9
0,9 (mol)
0,9
0,45 (mol)
Khi lng nc = 0,4518 = 8,1(gam)
Nhn xt:
bi ny cng kh hin, c th bin bi ton tr nn lt lo hn bng cch thay iu kin 1400C
bng 1800C, khi CH3OH l 1 ru khng tch nc to anken c, nu th sinh ch quan ch vit
ptp dng tng qut nh trn th rt d b mc phi sai st v chn phi p n nhiu.
p n gy nhiu ca cu hi ny kh ty tin, cc gi tr 18 v 4,05 hi v ngha v d dng loi tr
(ngi ra c chia i ra p n nhiu), p n nhiu nht nm gi tr 16,2 kh nhiu em chn
phi p n ny.
Cu 17. (Cu 8. i Hc KA 2009) X phng ha hon ton 1,99 gam hn hp hai este bng dung
dch NaOH thu c 2,05 gam mui ca mt axit cacboxylic v 0,94 gam hn hp hai ancol l ng
ng k tip nhau. Cng thc ca hai este l:
A. HCOOCH3 v HCOOC2 H5.
B. C2H5COOCH3 v C2 H5COOC2H5.
C. CH3COOC2 H5 v CH3COOC3H7.
D. CH3COOCH3 v CH3 COOC2 H5.
Hng dn gii:
http://bloghoahoc.com
Trang 12
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
Cch 1: Phng php truyn thng: D dng thy bi ton c th phi s dng Phng php Bo ton
khi lng (bit khi lng ca 3 trong 4 cht trong phn ng), ch l c 4 p n u cho thy 2 este
cho l no, n chc (Phng php Chn ngu nhin)
p dng nh lut bo ton khi lng, ta c: mNaOH = mmui + mru meste = 1g = 0,94+2,051,99 = 1g
1
nNaOH =
= 0,025 mol = nmui = nru = neste (este n chc)
40
2,05
Do : M mui =
= 82 axit trong este l CH3COOH
0,025
0,94
V: M ru =
= 37,6 2 ru trong este l CH3OH v C2 H5OH
0,025
1,99
hoc thay 2 bc tnh M mui v M ru bng: M este =
= 79,6 2 este phi l: C3H6O2; C4H8O2
0,025
Cn c vo 4 p n th ch c D l tha mn.
Cch 2:
4 p n cho bit y l este no n chc ca cng mt axit v hai ru ng ng:
RCOO R + NaOH RCOONa + R OH
p dng nh lut bo ton khi lng: mNaOH = mRCOONa m ROH meste = 1 gam
S mol este = s mol NaOH = s mol mui = s mol ancol = 1 : 40 = 0,025 mol
2, 05
mR-COONa =
= 82 R = 82 67 = 15 (CH3) nn este c dng CH3COO R
0, 025
0,94
mAncol =
= 37,6 R = 37,6 17 = 20,6 c ngha l R1= 15 (CH3) v R2 = 29 (C2H5) nn ta
0, 025
chn D
Cch 3: Phng php kinh nghim:
T d kin 2,05g ta c th kt lun ngay axit trong este l CH3COOH (kinh nghim) hoc chia th
tm s mol chn (CH3COONa c M = 82)
neste = nmui = 0,025 mol (este n chc)
M este = 1,99 = 79,6 2 este phi l: C3 H6O2 ; C4H8O2
0,025
2 ru trong este l CH3OH v C2H5OH
Nhn xt:
y l mt bi tp kh c bn v phn ng x phng ha este v tng xut hin nhiu trong cc
thi H nhng nm trc y. Do , c th nh gi bi tp ny l khng kh.
cch lm th nht, nu tm Meste th c th tm c ngay p n m khng cn tnh M mui, do ,
p n nhiu nn c thm HCOOC2 H5 v HCOOC3H7 (thay cho p n B) p th sinh phi tm CTPT
ca mui.
Cu 18. (Cu 16. i Hc KA 2009) X phng ha mt hp cht c cng thc phn t C10H14O6
trong dung dch NaOH (d), thu c glixerol v hn hp gm ba mui (khng c ng phn hnh hc).
Cng thc ca ba mui l:
A. CH2=CHCOONa, HCOONa v CHCCOONa.
B. CH3COONa, HCOONa v CH3CH=CHCOONa.
C. HCOONa, CHCCOONa v CH3CH2COONa.
D. CH2=CHCOONa, CH3CH2COONa v HCOONa.
Hng dn gii: p dng cng thc tnh bt bo ha C10H14O6
Tng k = 4 = 3pi(COO) + 1pi gc nn chn phng n B hoc D
B: CH3CH=CHCOONa c ng phn hnh hc nn chn D.
Nhn xt: Cu hi ny hay v kh c bn trong cc bi tp v xc nh CTCT ca este, y, tc gi
cn kho lo a vo cu hi iu kin c ng phn hnh hc.
http://bloghoahoc.com
Trang 13
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
Cu 19. (Cu 57. i Hc KA 2009) Cht hu c X c cng thc phn t C5H8O2. Cho 5 gam X tc
dng va ht vi dung dch NaOH, thu c mt hp cht hu c khng lm mt mu nc brom v 3,4
gam mt mui. Cng thc ca X l:
A. CH3COOC(CH3)=CH2.
B. HCOOC(CH3)=CHCH3.
C. HCOOCH2CH=CHCH3
D. HCOOCH=CHCH2CH3.
Hng dn gii:
bt bo ha k = 2 chng t este c 1 lin kt pi trong gc hir cacbon
Anehit (mt mu Br)
5
nX =
=0,05mol vC5 H8O2(RCOOR')+NaOH RCOONa +R'OH
Xeton (khngmt mu Br)
100
3, 4
NaOH
MRCOONa =
= 68 R = H; Chn B v HCOOC(CH3)CHCH3
xeton.
0, 05
Cch khc:
5
n mui = nX =
= 0,05 mol
100
t cng thc ca mui l RCOONa
3, 4
Mmui =
= 68 HCOONaloi A
0, 05
V sn phm thy phn cn li (c cha ni i) khng lm mt mu nc brom phi l xeton
C lin kt vi nhm COO mang ni i v c bc bng 2 p n ng l B.
Cu hi ny kh c bn, c yu t bin lun v CTCT nhng khng qu phc tp.
Cu 20. (Cu 48. i Hc KB 2009) Este X (c khi lng phn t bng 103 vC) c iu ch t
mt ancol n chc (c t khi hi so vi oxi ln hn 1) v mt amino axit. Cho 25,75 gam X phn ng
ht vi 300 ml dung dch NaOH 1M, thu c d dch Y. C cn Y thu c m gam cht rn. Gi tr m
l:
A. 29,75
B. 27,75
C. 26,25
D. 24,25
Hng dn gii: nX = 0,25 mol, NaOH = 0,3 mol
X phn ng ht, X l este n chc, NaOH d 0,05 mol
t cng thc ca X l: (H2N)xRCOOR
16x + 44 + R + R = 103
16x + R + R = 59
R > 15 16x + R < 43 x = 1 R + R = 43
R > 15 suy ra R = 29 R = 14
R l CH2, R l C2 H5
Y gm 0,25 mol H2NCH2COONa v 0,05 mol NaOH d
m = 0,2597 + 0,0540 = 26,25g
Cu 21. (Cu 16. Cao ng 2010) Thu phn cht hu c X trong dung dch NaOH (d), un nng,
thu c sn phm gm 2 mui v ancol etylic. Cht X l:
A. CH3COOCH2CH3
B. CH3COOCH2CH2Cl C. ClCH2COOC2 H5
D. CH3COOCH(Cl)CH3
Cu 22. (Cu 29. i Hc KA 2010) Thu phn hon ton 0,2 mol mt este E cn dng va 100
gam dung dch NaOH 24%, thu c mt ancol v 43,6 gam hn hp mui ca hai axit cacboxylic n
chc. Hai axit l:
A. HCOOH v CH3COOH
B. CH3COOH v C2H5COOH
C. C2H5COOH v C3H7COOH
D. HCOOH v C2H5COOH
Hng dn gii:
nNaOH = 24/40 = 0,6 mol = 3 s mol este,
E + NaOH mt ancol + 2 mui ca axt cacboxilic n chc
Cng thc ca E l: [(RCOO)2(RCOO)]R (este ca ancol 3 chc v 2 axit n chc)
t0
[(RCOO)2(RCOO)]R + 3NaOH
R(OH)3 + 2RCOONa + RCOONa
0,2
0,4
0,2
M Mui = 43,6/ 0,6 = 72,67 RMui = 72,67 67 = 5,67. Vy c 1 axt l HCOOH
* TH 1: C 2 gc cu axt fomic (RCOONa).
http://bloghoahoc.com
Trang 14
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
MMui =
http://bloghoahoc.com
Trang 15
thi th Ha - Ti Liu Ha
D. CH3COOH v C2H5OH
ROH
a;
RCOOR b
16,4
= 82 M R = 15 CH3 . X l CH 3COOH
0,2
oc
.co
m
1
1
(a + b) < n R'OH = a + b < a + b 0,1 < n R'OH < 0,2
2
Loi p n: A v C. 2
40,25 < Mancol < 80,5. Loi p n B.
Cu 28. (Cu 10. Cao ng 2011) phn ng ht vi mt lng hn hp gm hai cht hu c n
chc X v Y (Mx < MY) cn va 300 ml dung dch NaOH 1M. Sau khi phn ng xy ra hon ton thu
c 24,6 gam mui ca mt axit hu c v m gam mt ancol. t chy hon ton lng ancol trn thu
c 4,48 lt CO2 (ktc) v 5,4 gam H2O. Cng thc ca Y l:
A. CH3COOC2 H5
B. CH3COOCH3
C. CH2=CHCOOCH3
D. C2H5COOC2 H5
Hng dn gii: t cng thc ca mui l RCOONa
n(RCOONa) = n(NaOH) = 0,03 mol M(RCOONa) = 24,6 : 0,03 = 82 R = 15 (CH3)
Khi t chy ancol thu c: n(CO2) = 0,2 < n(H2 O) = 0,3 Ancol l no, n chc:
n H2O n 1 0,3
CnH2n+1OH
=
=
n = 2
n CO2
n
0,2
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
http://bloghoahoc.com
Trang 16
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
http://bloghoahoc.com
Trang 17
thi th Ha - Ti Liu Ha
oc
.co
m
gh
oa
h
R1
R2 R3
Mi gc axit hon i v tr vo gia 1 ln 3 gc axit hon i 3 ln c 3 ng phn cu to.
Cu 37. (Cu 39. i Hc KA 2013) Cho 0,1 mol tristearin ((C17H35COO)3C3H5) tc dng hon ton
vi dung dch NaOH d, un nng, thu c m gam glixerol. Gi tr ca m l:
A. 27,6.
B. 4,6.
C. 14,4.
D. 9,2.
Hng dn gii:
t 0 C3H5(OH)3 + 3C17H35COONa
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH
0,1
0,1 mol m = 0,1.92 = 9,2 gam.
ht
tp
://
bl
o
http://bloghoahoc.com
Trang 18
thi th Ha - Ti Liu Ha
32
m Este
14
n CO2
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
tp
://
Cch khc:
* S mol O2 = 3,976/22,4 = 0,1775 mol
* S mol CO2 = 6,38/44 = 0,145 mol
t cng thc trung bnh ca 2 este l: C n H 2n O 2
ht
C n H 2n O 2 +
3n 2
O2 n CO2 + n H2O
2
0,1775
0,145 mol
3n 2
0,145 = 0,1775 n
2
Gii ra c n = 3,6
Hai este l C3 H6O2 v C4H8O2
Cu 4. (Cu 36. i Hc KB 2009) Hp cht hu c X tc dng c vi dung dch NaOH un nng
v vi dung dch AgNO3 trong NH3. Th tch ca 3,7 gam hi cht X bng th tch ca 1,6 gam kh O2
(cng iu kin v nhit v p sut). Khi t chy hon ton 1 gam X th th tch kh CO2 thu c
vt qu 0,7 lt ( ktc). Cng thc cu to ca X l:
http://bloghoahoc.com
Trang 19
thi th Ha - Ti Liu Ha
.co
m
A. CH3COOCH3
B. O=CHCH2CH2OH C. HOOCCHO
D. HCOOC2 H5
Hng dn gii: X tc dng vi NaOH un nng vy X c chc este tc l trong phn t X phi c t
nht 2 nguyn t oxi.
t cng thc ca X l CnRO2 (R l thnh phn cn li)
nX ca 3,7g = nO2 = 0,05 mol
MX = 74
CnRO2 nCO2
1
1
n
74
74
0,7
1
74 32
n>
; n > 2,3; n 3 3 n <
=3,5 n = 3
74
22,4
12
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
R = 74 32 36 = 6 X l C3H6O2
X tc dng c vi AgNO3/NH3 suy ra X l este ca axit HCOOH; X l HCOOC2 H5
Cu 5. (Cu 10. i Hc KA 2010) Hn hp M gm ancol no, n chc X v axit cacboxylic n
chc Y, u mch h v c cng s nguyn t C, tng s mol ca hai cht l 0,5 mol (s mol ca Y ln
hn s mol ca X). Nu t chy hon ton M th thu c 3,36 lt kh CO2 (ktc) v 25,2 gam H2O.
Mt khc, nu un nng M vi H2SO4 c thc hin phn ng este ho (hiu sut l 80%) th s gam
este thu c l:
A. 34,20
B. 27,36
C. 22,80
D. 18,24
Hng dn gii:
X: CnH2n+2O + O2 nCO2 + (n+1)H2O
(1)
x
nx
x(n+1)
Y: CnHmO2 + O2 nCO2 + m/2 H2O (2)
y
ny
y m/2
1,5
(1) & (2):
n = /0,5 = 3 ;
3x + y m/2 = 1,4
x + y = 0,5 y = 1,2/(8 m) 2,5< 1,2/(8 m) < 0,5
x<y
3,2 < m < 5,4 m = 4 y = 0,3; x = 0,2
n C3H7 OH < n C2H3COOH , nn tnh este theo ancol. n C3H7 OH p = 0,2 80/100 = 0,16 mol
C3H7OH + C2H3COOH C2H3COOC3 H7 + H2O
0,16
0,16
meste = 1140,16 = 18,24g
Cu 6. (Cu 40. i Hc KA 2010) t chy hon ton mt este n chc, mch h X (phn t c s
lin kt nh hn 3), thu c th tch kh CO2 bng 6/7 th tch kh O2 phn ng (cc th tch kh o
cng iu kin). Cho m gam X tc dng hon ton vi 200 ml dung dch KOH 0,7M thu c dung
dch Y. C cn Y thu c 12,88 gam cht rn khan. Gi tr ca m l:
A. 7,20.
B. 6,66.
C. 8,88.
D. 10,56.
Hng dn gii: t cng thc ca X l CnH2n 2kO2, k 1
C2H2n+2-2kO2 + (3n1k)/2 O2 nCO2 + (n+1k)H2O
2n
6
=
3n 1 k
7
n = (6 + 6k)/4
k = 1 n = 3
k = 2 n = 4,5 (loi)
Ctpt ca X: C3H6O2
HCOOC2 H5
CH3COOCH3
RCOOR + KOH RCOOK + ROH
Mol:
x
x
x
x(R + 83) + 56(0,14 x) = 12,88
* R = 1 84x 56x + 7,84 = 12,88
x = 0,18
m = 0,18. 74 = 13,32g (loi)
* R =15
98x 56x + 7,84 = 12,88
x = 0,12
m = 0,12.74 = 8,88g
Cu 7. (Cu 8. i Hc KB 2013) Thy phn hon ton m1 gam este X mch h bng dung dch
NaOH d, thu c m2 gam ancol Y (khng c kh nng phn ng vi Cu(OH)2) v 15 gam hn hp
http://bloghoahoc.com
Trang 20
thi th Ha - Ti Liu Ha
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
mui ca hai axit cacboxylic n chc. t chy hon ton m2 gam Y bng oxi d, thu c 0,3 mol
CO2 v 0,4 mol H2O. Gi tr ca m1 l:
A. 11,6.
B. 16,2.
C. 10,6.
D. 14,6.
Hng dn gii:
Cch 1:
Bin lun thnh phn cu to nn este:
Thy phn X thu c hn hp mui ca 2 axit cacboxylic n chc. Vy X phi l 1 este a chc. Sn
phm ch c 1 ancol Y, do Y phi l 1 ancol a chc.
Bin lun cng thc phn t v cu to ca Y:
t chy m2 gam Y bng oxi d, thu c 0,3 mol CO2 v 0,4 mol H2O. Vy trong m2 gam Y, nC = 0,3
mol, nH = 0,8 mol nH:nC = 8:3. Do trong 1 phn t X buc phi c 3C v 8H (cng thc phn t
trng vi cng thc n gin nht). (Phn t X phi c 3nC v 8nH, vi n nguyn dng v 8n < 3nx2 +
2 = 6n+2 hay n<2).
Y l ancol a chc, vy Y c ti a 3 nhm chc OH trong phn t. Nu Y c 3 nhm chc OH,
mi nhm lin kt vi 1C, Y s c kh nng phn ng vi Cu(OH)2. Nhng Y khng c kh nng phn
ng vi Cu(OH)2, do Y ch c th c 2 nhm chc OH. Vy Y phi l C3 HoO2 hay C3H6(OH)2.
t 1 mol Y to ra 3 mol CO2 v 4 mol H2O. Th th t 0,1 mol Y to ra 0,3 mol CO2, 0,4 mol H2O.
Do theo bi, m2 (g) Y ng vi 0,1 mol Y m2 = 0,1MY = 0,176 = 7,6 g
Tnh khi lng este da vo nh lut bo ton khi lng:
X phi c cng thc phn t dng (R1CO)(R2CO)O2C3H6. Khi thy phn X s c:
(R1CO)(R2CO)O2C3H6 + 2NaOH R1COONa + R2COONa + C3H6(OH)2
0,2 mol 0,1 mol
m1 g
8g
15 g
7,6 g
Theo nh lut bo ton khi lng,
m1 + mNaOH = mmui + m2
hay m1 = mmui + m2 mNaOH = 15 + 7,6 8 = 14,6g
Cch 2: Lu bi ton ny khng hi CTPT hay cu to ca Este nn khng quan tm axit l axit
no m ch cn tim cc i lng p dng lbt kl:
t chy hon ton m2 gam ancol Y bng oxi d, thu c 0,3 mol CO2 v 0,4 mol H2O. Y l ancol
no n chc mch h
nY = 0,4 0,3 =0,1 mol S C = 3, S H =4 C3H8Oz (z 2)
Thy phn hon ton este X mch h bng dung dch NaOH d, hn hp mui ca hai axit cacboxylic
n chc. nn ancol a chc, mt khc ancol k ha tan c Cu(OH)2 nn khng th l glixerol
z = 2, propan1,3iol m2 = 0,176 =7,6 gam
Este c dng (RCOO)2C3H6 nn phn ng (R l cng thc trung bnh 2 gc hirocacbon)
(RCOO)2C3H6 + 2NaOH 2R COONa + C3H6(OH)2 nNaOH = 2 nru = 0,2mol
Bo ton khi lng c: m1 = m2 + maxit mNaOH = 14,6 gam.
Ngn gn hn: C cng thc ca ancol l C3 H8Ox (x 2) v thy phn thu c 2 mui n chc nn
ancol a chc, mt khc ancol khng ha tan c Cu(OH) 2 nn khng th l glixerol
x = 2, propan1,3iol
BT khi lng c: 0,176 + 15 0,240 = m m = 14,6 gam.
PHN NG ESTE HA
ht
Cu 1. (Cu 41. Cao ng 2007) un 12 gam axit axetic vi 13,8 gam etanol (c H2SO4 c lm xc
tc) n khi p/ ng t ti trng thi cn bng, thu c 11 gam este. Hiu sut ca phn ng este ha l:
A. 55%
B. 50%
C. 62,5%
D. 75%
12
13,8
Hng dn gii: n CH3COOH =
= 0,2 (mol); n C2H5OH =
= 0,3 (mol); naxt < nAncol Tnh theo axit
60
46
H + , t 0C
CH3COOC2H5 + H2O
CH3COOH + C2H5OH
0,2 (mol)
0,2 (mol)
http://bloghoahoc.com
Trang 21
thi th Ha - Ti Liu Ha
gh
oa
h
oc
.co
m
H + , t 0C
HCOOC2H5 + H2O
HCOOH + C2H5OH
0,05 0,05 0,05
H + , t 0C
ht
tp
://
bl
o
CH3COOC2H5 + H2O
CH3COOH + C2H5OH
0,05 0,05 0,05
Ru etylic d; meste = 0,05(74 + 88) = 8,1 (gam)
Do hiu sut c 2 qu trnh u bng 80% nn: meste thc t = 8,10,8 =6,48 (gam)
Ch l y, s mol C2H5OH l 0,125 mol nn lng phn ng phi tnh theo cc acid.
M = (53 + 46 18)0,10,8 = 6,48 (cc gi tr 53, 46, 18 l phi thuc hoc tnh nhm c).
Cu 3. (Cu 51. i Hc KA 2007) Khi thc hin phn ng este ha 1 mol CH3COOH v 1 mol
C2H5OH, lng este ln nht thu c l 2/3 mol. t hiu sut cc i l 90% (tnh theo axit) khi
tin hnh este ha 1 mol CH3COOH cn s mol C2H5OH l (bit cc phn ng este ha thc hin cng
nhit ):
A. 0,456.
B. 2,412.
C. 2.925.
D. 0,342.
Hng dn gii:
H+ , t0C
CH3COOH + C2H5OH
CH3COOC2 H5 + H2O
Trc phn ng:
1 mol
1 mol
Phn ng:
2/3
2/3
2/3
2/3
Cn bng:
1/3
1/3
2/3
2/3
2 2
[CH3COOC 2 H5 ][H 2 O] 3 3
Kcb =
=
=4
[CH 3COOH][C2 H 5OH] 1 1
3 3
H+ , t0C
Theo iu kin bi ton ta c: CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2 H5 + H2O
Trc phn ng:
1 mol
1 mol
Phn ng:
0,9
x 0,9
0,9
0,9
Cn bng:
0,1
x 0,9
0,9
0,9
[CH3COOC 2 H5 ][H 2 O]
0,9 0, 9
Kcb =
=
= 4 x = 2,925 (mol)
[CH 3COOH][C2 H 5OH] 0,1 (x 0, 9)
Cu 4. (Cu 28. i Hc KB 2007) Cho glixerol (glixerin) phn ng vi hn hp axit bo gm
http://bloghoahoc.com
Trang 22
thi th Ha - Ti Liu Ha
R2
R2
R1
R2
R2
R2
R1
R1
R2
O
H2CO C R2
R1
R1
R2
R1
R2
||
||
.co
m
||
H2CO C R1
|
HCO C R1
H + , t 0C
oc
O
Cu 5. (Cu 15. Cao ng 2008) un nng 6,0 gam CH3COOH vi 6,0 gam C2H5OH (c H2SO4 lm
xc tc, hiu sut phn ng este ho bng 50%). Khi lng este to thnh l:
A. 4,4 gam.
B. 6,0 gam.
C. 5,2 gam.
D. 8,8 gam.
Hng dn gii:
6
6
n CH3COOH =
= 0,1 (mol); n C2 H5OH =
= 0,13 (mol); naxt < nAncol Tnh theo axit
60
46
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
CH3COOC2H5 + H2O
CH3COOH + C2H5OH
0,1 (mol) 0,1 (mol)
50
Khi lng este: Meste (LT) = 0,188
= 4,4 gam.
100
Cu 6. (Cu 31. Cao ng 2010) Cho 45 gam axit axetic phn ng vi 69 gam ancol etylic (xc tc
H2SO4 c), un nng, thu c 41,25 gam etyl axetat. Hiu sut ca phn ng este ho l:
A. 62,50%
B. 50,00%
C. 40,00%
D. 31,25%
Hng dn gii:
naxit axetic = 0,75 ; nancol etylic = 1,5 ancol d m este (l thuyt) = 0,7588 = 66 (g)
41, 25
H% =
100 = 62,5%
66
Cu 7. (Cu 2. i Hc KA 2011) Cho axit salixylic (axit ohiroxibenzoic) phn ng vi anhirit
axetic, thu c axit axetylsalixylic (oCH3COOC6H4COOH) dng lm thuc cm (aspirin). phn
ng hon ton vi 43,2 gam axit axetylsalixylic cn va V lt dung dch KOH 1M. Gi tr ca V l:
A. 0,72.
B. 0,48.
C. 0,96.
D. 0,24.
Hng dn gii:
Phn tch bi: Nhn thy y l bi ton xui rt n gin v bi cho s mol cht u
v phn ng xy ra va im mu cht l phi xc nh c ng t l phn ng.
Trong cng thc ca asprin va c 1 nhm chc axit (COOH) tc dng vi KOH theo t l 1:1,
va c 1 nhm chc este ca phenol (COOC6H4 ) tc dng vi KOH theo t l 1:2.
Do , t l phn ng tng cng l asprin: KOH = 1 : 3.
43, 2
nKOH = 3n aspirin = 3
= 0,72 mol V = 0,72 lt
180
Nhn xt:
Cu hi ny kh d, tuy nhin, hc sinh cng cn c kin thc tng i vng vng khng b ngp
trc ci tn rt ku ca aspirin hoc cng thc c v phc tp ca n v nu xc nh sai
t l phn ng th cc em s d ri vo p n nhiu, trong , p n 0,48 (ng vi t l 1:2) l p n
nhiu d mc phi nht.
Ngoi ra, i vi cc bn ang trong qu trnh n tp th c th lu thm v phn ng este ha bng
anhirit axit i vi nhm chc OH phenol.
Cu 8. (Cu 16. i Hc KA 2012) t chy hon ton 7,6 gam hn hp gm mt axit cacboxylic no,
n chc, mch h v mt ancol n chc (c s nguyn t cacbon trong phn t khc nhau) thu c
http://bloghoahoc.com
Trang 23
thi th Ha - Ti Liu Ha
gh
oa
h
oc
.co
m
nx my 0,3
nx my 0,3
nx + (m + 1 k)y = 0,4
nx + my + y ky = 0,4
32x + 18y 2ky = 7,6 140,3 = 3,4
y ky = 0,1
32x + 16y = 3,2 2x + y = 0,2
k = 0 y = 0,1 x = 0,05
th vo trn: 0,05n + 0,1m = 0,3 hay n + 2m = 6
V n khc m nn m =1 v n = 4. CTPT este C5H10O2. ancol d; theo l thuyt s mol este = s mol
axit = 0,05. meste = 0,0510280% = 4,08g
XC NH CH S CHT BO
ht
tp
://
bl
o
Cu 1. (Cu 54. Cao ng 2007) trung ha lng axit t do c trong 14 gam mt mu cht bo
cn 15ml dung dch KOH 0,1M. Ch s axit ca mu cht bo trn l:
A. 4,8
B. 7,2
C. 6,0
D. 5,5
Hng dn gii:
nKOH =150,1 = 1,5(milimol) mKOH =1556 = 84 (mg)
84
Ch s axit =
=6
16
Cu 2. (Cu 37. Cao ng 2010) trung ho 15 gam mt loi cht bo c ch s axit bng 7, cn
dng dung dch cha a gam NaOH. Gi tr ca a l:
A. 0,150
B. 0,280
C. 0,075
D. 0,200
Hng dn gii:
m
Ch So Axit
15 7
n KOH = ChatBeo
=
=1,87510-3 = n NaOH a = m NaOH = 0,075
1000 56
1000 56
Cu 3. (Cu 29. Cao ng 2011) x phng ho hon ton 52,8 gam hn hp hai este no, n
chc, mch h l ng phn ca nhau cn va 600 ml dung dch KOH 1M. Bit c hai este ny u
khng tham gia phn ng trng bc. Cng thc ca hai este l:
A. CH3COOC2 H5 v HCOOC3H7
B. C2H5COOC2 H5 v C3 H7COOCH3
C. HCOOC4 H9 v CH3COOC3H7
D. C2H5COOCH3 v CH3COOC2H5
Hng dn gii:
n(hai este) = nKOH = 0,61 = 0,6 mol M(hai este) = 52,8 : 0,6 = 88
V c hai este ny u khng tham gia phn ng trng bc v c KLPT l 88 cng thc ca
hai este l C2H5COOCH3 v CH3COOC2 H5
Cu 4. (Cu 3. i Hc KB 2011) Cho 200 gam mt loi cht bo c ch s axit bng 7 tc dng va
vi mt lng NaOH, thu c 207,55 gam hn hp mui khan. Khi lng NaOH tham gia phn
ng l:
A. 31 gam
B. 32,36 gam
C. 30 gam
D. 31,45 gam
Hng dn gii:
http://bloghoahoc.com
Trang 24
thi th Ha - Ti Liu Ha
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
oc
.co
m
http://bloghoahoc.com
Trang 25
thi th Ha - Ti Liu Ha
oc
.co
m
ht
tp
://
bl
o
gh
oa
h
CaO; t
2X + 2NaOH
2CH4 + K2CO3 + Na2CO3; Cht X l:
A. CH2(COOK)2
B. CH2(COONa)2
C. CH3COOK
D. CH3COONa
Hng dn gii: Loi B v D v sau phn ng c K nn X phi cha K
Sau phn ng c 2K m trc phn ng c 2X mi X c cha 1Kali Chn C
(nu 1 cht, bo ton H c (2.4 2) : 2 =3 X c 3H)
2CH3COOK + 2NaOH 2CH4 + K2CO3 + Na2CO3
http://bloghoahoc.com
Trang 26
thi th Ha - Ti Liu Ha
P N CC CU HI TRC NGHIM
I. Bi tp l thuyt, Xc nh CTCT, CTPT
2B
12D
22B
3C
13D
23A
4D
14C
24D
5A
15D
25B
6D
16A
26A
7D
17B
27D
3C
4A
5D
6D
7D
4C
14D
24B
34D
5C
15B
25A
35D
6D
16B
26A
36D
7A
17D
27D
37D
2A
2D
12C
22A
32B
3D
13A
23B
33C
gh
oa
h
1B
11D
21C
31A
9A
19D
10A
20B
8A
9A
10B
8A
18D
28A
9A
19B
29B
10A
20C
30D
oc
8D
18D
.co
m
1A
11D
21D
2B
3C
4D
V. Phn ng este ha
1C
2D
3C
4A
1C
2C
3B
4C
6C
5A
bl
o
VI. Xc nh ch s cht bo
5D
5A
7D
6A
7A
8A
6C
7B
8C
---Benjamin Franklin---
--------HT--------
ht
tp
://
http://bloghoahoc.com
-Trang 27-
thi th Ha - Ti Liu Ha