YEN‹DO⁄AN

‹LAÇ
REHBER‹
3. BASKI

Prof. Dr. Fahri OVALI

Zeynep Kamil Kad›n ve Çocuk Hastal›klar›
E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
Yenido¤an Yo¤un Bak›m Ünitesi

NOBEL TIP K‹TABEVLER‹

 3. BASKIYA ÖNSÖZ

Yenido¤an ‹laç Rehberinin ilk 2 bask›s›na gösterilen ola¤anüstü il-

gi, 3. bask›n›n yap›lmas›n› adeta zorunlu hale getirmifltir. Bu bas-
k›da da, ilk bask›lardaki bütün bilgiler gözden geçirilmifl, son kay-
naklar ›fl›¤› alt›nda gerekli ekleme ve düzeltmeler yap›lm›fl ve ye-
ni görünümü ile daha kolay okunabilir ve ulafl›labilir hale getiril-
mifltir. Bu ba¤lamda, neonatal farmakoloji bölümü eklenmifl, özel-
likle emzirme s›ras›nda ilaç kullan›m› ile ilgili bölüm tamamen ye-
nilenmifl ve geniflletilmifltir. Ayr›ca, ‹laçlar›n haz›rlanmas› ve uygu-
lanmas› bölümleri eklenerek, pratik yaflamda karfl›lafl›labilen hata-
lar›n en aza indirgenmesi amaçlanm›flt›r. Bu bölümlerdeki katk›la-
r›ndan dolay›, klini¤imiz hemflirelerine çok teflekkür ediyorum.
‹lk 2 bask› ile ilgili görüfl, elefltiri ve düflüncelerini belirterek ki-
tab›n daha da geliflmesine katk›da bulunan bütün doktor ve hem-
flire arkadafllara tekrar teflekkür eder, bu kitab›n bask›s›n› büyük bir
titizlikle gerçeklefltiren Nobel T›p Kitabevleri’’ne flükranlar›m› su-
nar›m.

Prof. Dr. Fahri OVALI

iii
 K‹TAP HAKKINDA

 Kullan›m kolayl›¤› sa¤lamas› aç›s›ndan ilaçlar alfabetik olarak

düzenlenmifltir.
 ‹laçlar›n tan›t›m›nda, k›saca, endikasyonlar, farmakolojik özel-
likler, doz, yan etkiler, takip kriterleri, kullan›mda ve saklama
s›ras›nda dikkat edilmesi gereken özellikler, kar›flt›r›labilen se-
rumlar, geçimsiz ilaçlar ve Türkiye’de bulunabilen preparat
isimlerine yer verilmifltir.
 Doz bilgileri için, kar›fl›kl›¤a neden vermemek amac›yla
“Neofax 2007” kaynak olarak al›nm›flt›r.
 Türkiye’de bulunan piyasa flekilleri için,
Güncel FarmaList 2007 esas al›nm›flt›r.
 Kar›flt›r›labilen serumlar ve geçimsiz ilaçlar için,
“Trissel’s Handbook on Injectable Drugs, 2007” kaynak olarak
al›nm›flt›r.
 Emzirme s›ras›nda ilaç kullan›m› ile ilgili olarak, Briggs’in
“Drugs in Pregnancy and Lactation” adl› eseri kaynak olarak
al›nm›flt›r.
 Kar›flt›r›labilen Serumlar bafll›¤› alt›nda, yaln›zca hakk›nda ye-
teri kadar bilgi bulunan serumlar s›ralanm›flt›r. * iflareti ile gös-
terilenler, “ayn› enjeksiyon yerinden baflka bir setle (Y setle)
verilebilir” olanlard›r.
 Böbrek fonksiyonlar› ve ilaç at›l›mlar› esas olarak postmenstrü-
el yaflla orant›l› oldu¤undan, doz tablolar›nda postmenstrüel
yafl kullan›lm›flt›r. Postmenstrüel yafl, gestasyon yafl› ile postna-
tal yafl›n toplam› olarak hesap edilir.
 Piyasa flekillerinden, yaln›zca yenido¤anlarda kullan›ma uy-
gun olanlar yaz›lm›flt›r.

v
vi K‹TAP HAKKINDA

 Piyasa flekilleri, alfabetik s›rayla yaz›lm›fl olup, yaln›zca bilgi

amaçl› olarak derlenmifltir. Herhangi bir preparat›n veya ma-
man›n kitapta yer almas›/ almamas›, editörün tavsiye etti¤i/et-
medi¤i anlam›na gelmemektedir.
 Türkiye’de piyasada bulunmayan ancak neonatolojide s›kl›kla
kullan›lan baz› ilaçlar›n yurtd›fl› piyasa isimleri ve firmalar› da
eklenmifltir.
 Bu kitap bir el kitab› oldu¤undan, daha detayl› bilgiler için
kapsaml› bir farmakoloji kitab›na bak›lmas› uygun olur.
 Zaman içinde, yap›lan araflt›rmalar sonucunda ilaçlar›n ve ma-
malar›n içerikleri ve kullan›mlar› ile ilgili bilgiler de¤iflebilece-
¤inden, gerekti¤i durumlarda son kaynaklara veya prospektüs-
lere bafl vurulmal›d›r.
 Bu kitaptaki bilgilerin do¤rulu¤u konusunda bütün özen göste-
rilmifl olmas›na ra¤men, yaz›m ve dizilifl hatalar› mümkün ola-
bilece¤inden, gerekti¤i durumlarda baflka kaynaklara da bak›l-
mas› tavsiye edilir.
 ‹Ç‹NDEK‹LER

GENEL KURALLAR
I. Yenido¤anlarda Farmakolojik ‹lkeler ......................................3
II. Yenido¤anlarda ‹laç Kullan›m Özellikleri..............................7
III. ‹ntravasküler Yollar›n Kullan›m› ve Bak›m›.........................14
IV. ‹laçlar›n Saklanmas› ...........................................................17
V. Uygulama Hatalar› .............................................................19
VI. ‹stenmeyen Etkiler..............................................................24
VII. Böbrek Yetmezli¤inde ‹laç Kullan›m› ................................26

‹LAÇLAR
Adenozin ................................................................................30
Albumin ..................................................................................32
Albuterol .................................................................................34
Alteplaz...................................................................................36
Amfoterisin B ..........................................................................38
Amfoterisin B Lipid kompleks..................................................40
Amfoterisin B lipozomal..........................................................42
Amikasin .................................................................................44
Aminofilin ...............................................................................46
Amiodaron ..............................................................................48
Ampisilin.................................................................................50
Anne sütü................................................................................52
Anne sütü güçlendiricileri .......................................................53
Asetaminofen ..........................................................................54
Asetazolamid ..........................................................................57
Asiklovir ..................................................................................58
Atropin ....................................................................................60
Azitromisin..............................................................................62
Aztreonam ..............................................................................64
BCG afl›s› ................................................................................66
Bumetanid...............................................................................67
Deksametazon ........................................................................68
Demir......................................................................................70
Diazepam ...............................................................................72
Diazoksit .................................................................................75
Difteri-tetanoz afl›s› .................................................................76

vii
viii ‹Ç‹NDEK‹LER

Difteri-tetanoz-bo¤maca afl›s› ..................................................78

Difteri-tetanoz-bo¤maca-H‹B afl›s›...........................................81
Digoksin..................................................................................82
Dobutamin ..............................................................................84
Dopamin .................................................................................86
EMLA ......................................................................................89
Enalapril ..................................................................................90
Enoksaparin.............................................................................92
Epinefrin..................................................................................94
Eritromisin ...............................................................................96
Eritropoetin .............................................................................98
Eritrosit Süspansiyonu..............................................................99
Esmolol .................................................................................100
Famotidin ..............................................................................102
Fenilefrin ...............................................................................103
Fenitoin .................................................................................104
Fenobarbital ..........................................................................106
Fentanil .................................................................................108
Fentolamin ............................................................................110
Filgrastim ..............................................................................111
Flekainid ...............................................................................113
Flukonazol ............................................................................114
Flusitozin ..............................................................................116
Folik asit................................................................................117
Fosfenitoin ............................................................................118
Furosemid .............................................................................120
Gansiklovir............................................................................122
Gentamisin............................................................................124
Glukagon ..............................................................................126
Hemofilus influenza B afl›s› ...................................................127
Heparin .................................................................................128
Hepatit B afl›s› .......................................................................130
Hepatit B immunglobulin ......................................................131
Hidralazin .............................................................................132
Hidroklorotiazid ....................................................................135
Hidrokortizon........................................................................136
Hyaluronidaz ........................................................................139
‹buprofen ..............................................................................140
‹mipenem/silastatin ...............................................................142
‹ndometazin ..........................................................................144
‹nsulin ...................................................................................146
‹ntravenöz çözeltiler..............................................................149
‹ntravenöz immunglobulin (standart) .....................................150
 YEN‹DO⁄AN ‹LAÇ REHBER‹ ix

‹ntravenöz immunglobulin (IgM’den zengin).........................153

‹pratropiyum bromür .............................................................154
‹soproterenol .........................................................................156
‹zoniazid ...............................................................................159
Kafein....................................................................................160
Kalsiyum, fosfor ve D vitamini deste¤i ..................................163
Kalsiyum ...............................................................................164
Kaptopril ...............................................................................168
Kaspofungin ..........................................................................170
Klindamisin ...........................................................................172
Klonazepam ..........................................................................174
Kloral hidrat ..........................................................................177
Kloramfenikol........................................................................178
Klorotiazid ............................................................................180
Lamivudin .............................................................................181
Lansoprazol...........................................................................182
Levotiroksin...........................................................................184
Lidokain ................................................................................186
Linezolid ...............................................................................188
Lorazepam ............................................................................190
Magnezyum sülfat .................................................................192
Mamalar................................................................................194
Meropenem...........................................................................198
Metadon................................................................................200
Metilen mavisi.......................................................................202
Metoklopramid......................................................................204
Metronidazol.........................................................................206
Midazolam ............................................................................208
Milrinon ................................................................................210
Morfin ...................................................................................212
Multivitaminler......................................................................214
Mupirosin..............................................................................217
Nafsilin .................................................................................218
Nalokson...............................................................................220
Neostigmin............................................................................221
Netilmisin .............................................................................222
Nevirapin ..............................................................................224
Nikardipin .............................................................................225
Nistatin .................................................................................227
Nitrik Oksit ...........................................................................228
Oksasilin ...............................................................................230
Oksijen .................................................................................232
Oktreotid...............................................................................234
x ‹Ç‹NDEK‹LER

Omeprazol ............................................................................236
Palivizumab ..........................................................................238
Pankuronium.........................................................................240
Penisilin G ............................................................................242
Pentobarbital .........................................................................245
Periton diyaliz s›v›lar›............................................................246
Piperasilin .............................................................................248
Piperasilin-Tazobaktam .........................................................250
Piridoksin ..............................................................................252
Pnömokok afl›s› .....................................................................255
Poliomyelit afl›s› ....................................................................256
Potasyum klorür ....................................................................258
Prednisolon ...........................................................................260
Primetamin............................................................................263
Prokainamid ..........................................................................264
Propranolol ...........................................................................266
Prostaglandin E1....................................................................268
Protamin ...............................................................................271
Ranitidin ...............................................................................272
Rifampin ...............................................................................274
Sefazolin ...............................................................................276
Sefepim .................................................................................278
Sefoksitin...............................................................................280
Sefoperazon ..........................................................................282
Sefotaksim .............................................................................284
Seftazidim .............................................................................286
Seftriakson.............................................................................288
Siklopentolat .........................................................................290
Sildenafil ...............................................................................291
Simetidin ...............................................................................292
Siprofloksasin ........................................................................294
Sitomegalovirus immunglobulin ............................................297
Sodyum bikarbonat ...............................................................298
Sodyum nitroprussid..............................................................300
Sotalol ...................................................................................302
Spironolakton ........................................................................304
Sulfadizain ...........................................................................305
Surfaktan ...............................................................................307
Sükroz ...................................................................................308
Taze Donmufl Plazma ...........................................................310
Teikoplanin ...........................................................................312
THAM ...................................................................................314
Tikarsilin/klavulonat ..............................................................316
 YEN‹DO⁄AN ‹LAÇ REHBER‹ xi

Tobramisin ............................................................................318
Tolazolin ...............................................................................320
Topiramat..............................................................................322
Trombosit Süspansiyonu........................................................324
Tropikamid............................................................................325
Ursodeoksikolik asit ..............................................................327
Vankomisin ...........................................................................328
Varisella-zoster immunglobulin.............................................331
Vekuronium ..........................................................................332
Vitamin A..............................................................................334
Vitamin D .............................................................................335
Vitamin E ..............................................................................337
Vitamin K1 ............................................................................338
Ya¤ emülsiyonlar›..................................................................340
Zidovudin .............................................................................342

TABLOLAR
1. Emzirme S›ras›nda ‹laç Kullan›m› ......................................347
2. Metrik sistem dönüflümleri ................................................387
3. Standart ekler ....................................................................387
4. Yenido¤anlarda vücut yüzey alan› ....................................388
5. Afl› takvimi ........................................................................389
6. Tiomersal içeren afl›lar ......................................................389
7. Umbilikal arterden ilaç verilmesi ......................................390
8. Türkiye’de bulunmayan ilaçlar..........................................391
9. Dan›flma merkezleri ..........................................................392
Kaynaklar ..............................................................................393
Piyasa indeksi........................................................................395
 ETK‹LER‹NE GÖRE ‹LAÇLAR

ANT‹M‹KROB‹YALLER
Amfoterisin B ..........................................................................38
Amfoterisin B Lipid kompleks..................................................42
Amfoterisin B lipozomal..........................................................40
Amikasin .................................................................................44
Ampisilin.................................................................................50
Asiklovir ..................................................................................58
Azitromisin..............................................................................62
Aztreonam ..............................................................................64
Eritromisin ...............................................................................96
Flukonazol ............................................................................114
Flusitozin ..............................................................................116
Gansiklovir............................................................................122
Gentamisin............................................................................124
‹mipenem/silastatin ...............................................................142
‹zoniazid ...............................................................................159
Kaspofungin ..........................................................................170
Klindamisin ...........................................................................172
Kloramfenikol........................................................................178
Lamivudin .............................................................................181
Meropenem...........................................................................198
Metronidazol.........................................................................206
Mupirosin..............................................................................217
Nafsilin .................................................................................218
Netilmisin .............................................................................222
Nevirapin ..............................................................................224
Nistatin .................................................................................227
Oksasilin ...............................................................................230
Penisilin G ............................................................................242
Piperasilin-Tazobaktam .........................................................248
Piperasilin .............................................................................250
Primetamin............................................................................263
Rifampin ...............................................................................274
Sefazolin ...............................................................................276
Sefepim .................................................................................278
Sefoksitin...............................................................................280

xiii
xiv ETK‹LER‹NE GÖRE ‹LAÇLAR

Sefoperazon ..........................................................................282
Sefotaksim .............................................................................284
Seftazidim .............................................................................286
Seftriakson.............................................................................288
Siprofloksasin ........................................................................294
Sulfadiazin ............................................................................307
Teikoplanin ...........................................................................312
Tikarsilin/klavulonat ..............................................................316
Tobramisin ............................................................................318
Vankomisin ...........................................................................328
Zidovudin .............................................................................342

AfiILAR, ‹MMUNGLOBUL‹NLER VE KAN ÜRÜNLER‹

Albumin ..................................................................................32
BCG afl›s› ................................................................................66
Difteri-tetanoz-bo¤maca-H‹B afl›s›...........................................76
Difteri-tetanoz-bo¤maca afl›s› ..................................................78
Difteri-tetanoz afl›s› .................................................................81
Eritropoetin .............................................................................98
Eritrosit Süspansiyonu..............................................................99
Filgrastim ..............................................................................111
Haemophilus influenza tip B afl›s› .........................................127
Hepatit B afl›s› .......................................................................130
Hepatit B immunglobulin ......................................................131
‹ntravenöz immunglobulin (standart) .....................................150
‹ntravenöz immunglobulin (IgM’den zengin).........................153
Palivizumab ..........................................................................238
Pnömokok afl›s› .....................................................................255
Poliomyelit afl›s› ....................................................................256
Sitomegalovirüs immunglobulin ............................................297
Taze Donmufl Plazma ...........................................................310
Trombosit Süspansiyonu........................................................324
Varisella zoster immunglobulin .............................................331

BESLENME ÜRÜNLER‹
Anne sütü................................................................................52
Anne sütü güçlendiricileri .......................................................53
‹ntravenöz çözeltiler..............................................................149
Mamalar................................................................................194
Ya¤ emülsiyonlar›..................................................................340
 YEN‹DO⁄AN ‹LAÇ REHBER‹ xv

D‹ÜRET‹KLER
Bumetanid...............................................................................67
Furosemid .............................................................................120
Hidroklorotiazid ....................................................................135
Klorotiazid ............................................................................180
Spironolakton ........................................................................304

ENDOKR‹N ‹LAÇLAR
Diazoksit .................................................................................75
Glukagon ..............................................................................126
Hidrokortizon........................................................................136
‹nsülin ...................................................................................146
Levotiroksin...........................................................................184
Oktreotid...............................................................................234
Prednisolon ...........................................................................260

GASTRO‹NTEST‹NAL ‹LAÇLAR
Famotidin ..............................................................................102
Lansoprazol...........................................................................182
Metoklopramid......................................................................204
Omeprazol ............................................................................236
Ranitidin ...............................................................................272
Simetidin ...............................................................................292
Ursodeoksikolik asit ..............................................................327

GÖZ ‹LAÇLARI
Fenilefrin ...............................................................................103
Siklopentolat .........................................................................290
Tropikamid............................................................................325

KARD‹YOVASKÜLER ‹LAÇLAR
Adenozin ................................................................................30
Amiodaron ..............................................................................48
Atropin ....................................................................................60
Digoksin..................................................................................82
Dobutamin ..............................................................................84
Dopamin .................................................................................86
Enalapril ..................................................................................90
Epinefrin..................................................................................94
Esmolol .................................................................................100
Flekainid ...............................................................................113
Hidralazin .............................................................................132
xvi ETK‹LER‹NE GÖRE ‹LAÇLAR

‹buprofen ..............................................................................140
‹ndometasin ..........................................................................144
‹soproterenol .........................................................................156
Kaptopril ...............................................................................168
Lidokain ................................................................................186
Milrinon ................................................................................210
Nikardipin .............................................................................225
Prokainamid ..........................................................................264
Propranolol ...........................................................................266
Prostaglandin E1....................................................................268
Sodyum nitroprussid..............................................................300
Sotalol ...................................................................................302
Tolazolin ...............................................................................320

MERKEZ‹ S‹N‹R S‹STEM‹ ‹LAÇLARI

Asetaminofen ..........................................................................54
Diazepam ...............................................................................72
Fenitoin .................................................................................104
Fenobarbital ..........................................................................106
Fentanil .................................................................................108
Fosfenitoin ............................................................................118
Klonazepam ..........................................................................174
Kloral hidrat ..........................................................................177
Lorazepam ............................................................................190
Metadon................................................................................200
Midazolam ............................................................................208
Morfin ...................................................................................212
Nalokson...............................................................................220
Neostigmin............................................................................221
Pankuronium.........................................................................240
Pentobarbital .........................................................................245
Topiramat..............................................................................322
Vekuronium ..........................................................................332

SOLUNUM ‹LAÇLARI
Albuterol (Salbutamol).............................................................34
Aminofilin ...............................................................................46
Deksametazon ........................................................................68
‹pratropiyum bromür .............................................................154
Kafein Sitrat...........................................................................160
Nitrik Oksit ...........................................................................228
Oksijen .................................................................................232
Surfaktan ...............................................................................308
 YEN‹DO⁄AN ‹LAÇ REHBER‹ xvii

V‹TAM‹N VE M‹NERALLER
Demir......................................................................................70
Folik asit................................................................................117
Kalsiyum, fosfor ve D vitamini ..............................................163
Kalsiyum ...............................................................................164
Magnezyum sülfat .................................................................192
Multivitaminler......................................................................214
Piridoksin ..............................................................................252
Potasyum ..............................................................................258
Vitamin A..............................................................................334
Vitamin D .............................................................................335
Vitamin E ..............................................................................337
Vitamin K1 ............................................................................338

D‹⁄ER ‹LAÇLAR
Alteplaz...................................................................................36
EMLA ......................................................................................89
Enoksaparin.............................................................................92
Fentolamin ............................................................................110
Heparin .................................................................................128
Hyaluronidaz ........................................................................139
Metilen mavisi.......................................................................202
Periton diyalizi s›v›lar›...........................................................247
Sodyum bikarbonat ...............................................................298
Sükroz ...................................................................................305
THAM ...................................................................................314
 KISALTMALAR

ACTH : Adrenokortikotrop hormon

ALT : Alanin aminotransferaz
Amp : Ampul
AST : Aspartat aminotransferaz
BOS : Beyin omurilik s›v›s›
BPD : Bronkopulmoner displazi
BUN : Kan üre azotu
CVP : Santral venöz bas›nç
D/AA : Dekstroz ve aminoasit kar›fl›m›
D : Dekstroz
Dak : Dakika
DNA : Dezoksiribonükleik asit
DSF : Dekstrozlu serum fizyolojik
DT : Difteri, tetanoz
DTP : Difteri, tetanoz, bo¤maca
EKG : Elektrokardiogram
ET : Endotrakeal
Fl : Flakon
FRC : Fonksiyonel rezidüel kapasite
G6PD : Glukoz 6 fosfat dehidrogenaz
GI : Gastrointestinal
GIS : Gastrointestinal sistem
Hib : Hemofilus influenzae tip B
IM : ‹ntramüsküler
IPV : ‹naktif polio afl›s›
IV : ‹ntravenöz
mcg : mikrogram
mg : miligram
MSS : Merkezi Sinir Sistemi

xix
xx KISALTMALAR

NEK : Nekrotizan enterokolit

NG : Nazogastrik
OPV : Oral polio afl›s›
PD : Periton dializi
PDA : Patent duktus arteriosus
PO : Oral yol ile
PR : Rektal yol ile
PVC : Polivinilklorür
RDS : Respiratuar distres sendromu
SC : Subkutan
SF : Serum fizyolojik
Supp : Suppozituar
SVT : Supraventriküler taflikardi
Tab : Tablet
TPN : Total parenteral besleme
T3 : Triiodotironin
T4 : Tetraiodotironin (tiroksin)
TSH : Tiroid stimulan hormon
GENEL KURALLAR
 I. YEN‹DO⁄ANLARDA FARMAKOLOJ‹K
‹LKELER

Yenido¤anlar›n fizyolojik ekstrauterin adaptasyonu s›ras›nda geli-

flen olaylar ve meydana gelen de¤ifliklikler, yenido¤anlarda kulla-
n›lacak ilaçlar›n farmakokinetik özelliklerini önemli ölçüde etki-
ler. Ayr›ca, böbrek ve karaci¤erde meydana gelen de¤ifliklikler de
ilaçlar›n at›l›m› ve dolay›s›yla dozlar› üzerinde etkili olurlar.

ABSORBS‹YON: Damar harici yollar ile (sublingual, bukkal, oral,

intramüsküler, subkutan, rektal, topikal) verilen ilaçlar, birçok
membrandan geçerek sistemik dolafl›ma kat›l›r ve etkisini göstere-
ce¤i alana gider. Bu ilaçlar, ilac›n kimyasal özellikleri ve hastada-
ki baz› kiflisel özelliklere ba¤l› olarak emilir.
Mide ve duodenumdaki asit düzeyleri, ilaçlar›n çözünürlü¤ü-
nü, iyonizasyonunu ve gastrointestinal motiliteyi etkiler. Asit
pH’da, asidik ilaçlar›n emilimi artarken, bazik pH’da ise bazik
ilaçlar›n emilimi artar ve asidik ilaçlar›n emilimi azal›r. Yenido-
¤anlar›n midesindeki asit düzeyi (pH) do¤umda 1.5-3.0 iken, bir-
kaç saat içinde h›zla düfler. Bu düflüfl, gestasyonel yafl ve do¤um
tart›s›ndan ba¤›ms›z olarak gerçekleflir. Bazal asit üretimi ise, post-
natal yafl ile iliflkilidir ve en yüksek konsantrasyona do¤umdan
sonraki 10. günde ulafl›rken, 13. günde ise en düflük düzeye iner.
Mide boflalmas›n›n h›zl› oldu¤u durumlarda, ba¤›rsaklardan ilaç
emilimi azalabilir. Mide boflalmas› ise, gestasyon yafl› ve postnatal
yafl ile birlikte beslenme flekli ile yak›ndan iliflkilidir. Anne sütü ve
hipokalorik beslenme mide boflalmas›n› art›r›rken, prematürite,
respiratuar distres sendromu, gastroözofageal reflü, konjenital kalp
hastal›¤› ve uzun zincirli ya¤ asitleri, mide boflalmas›n› yavafllat›r.
Osmolarite ve postürün ise mide boflalmas› üzerinde anlaml› bir
etkisi yoktur. Anne sütü ile beslenmede, önce h›zl› bir boflalma pe-
riyodunun arkas›ndan boflalma biraz yavafllar. Mama ile beslen-
mede ise, boflalma h›z› do¤rusald›r. Kalori yo¤unlu¤unun artt›¤›
durumlarda, mide boflalmas› yavafllar.
Yenido¤anlarda safra asitlerinin yap›m›, miktar› ve ba¤›rsaklar-
daki transportu, eriflkinlere k›yasla oldukça düflüktür. Prematüre
bebeklerde pankreas enzimleri oldukça düflüktür. Ancak, beklene-
nin tersine, prematüre bebeklerde 1. haftadaki pankreas enzimle-
ri, term bebeklere k›yasla daha yüksek bulunur. Amilaz, 23. gebe-
lik haftas›ndan itibaren ortaya ç›kar ancak do¤umdan sonra uzun

3
‹LAÇLAR
 ADENOZ‹N

Endikasyonlar
 Paroksismal supraventriküler taflikardi (SVT)
 Pulmoner hipertansiyon (deneysel)

Farmakoloji
 ATP’nin aktif metabolitidir. Sinüs dü¤ümünün otomatizmas›n›
azalt›r ve atrioventriküler dü¤ümde iletinin uzamas›n› sa¤lar.
Negatif inotrop etkisi yoktur. Serum yar› ömrü 10 saniyedir. Et-
kisinin 2 dakika içinde ortaya ç›kmas› beklenir. Sa¤ atriumdan
sürekli infüzyon fleklinde verildi¤inde pulmoner vazodilatas-
yon yapt›¤›ndan persistan pulmoner hipertansiyonu olan baz›
yenido¤anlarda yararl› olabilir.

Doz
 50 mcg/kg, h›zl› IV verilir. Yan›t al›namazsa her 2 dakikada bir
50 mcg/kg’l›k art›fllarla en fazla 250 mcg/kg’a kadar ç›k›l›r.
 Pulmoner hipertansiyon için: 30 mcg/kg/dak sürekli infüzyon
fleklinde bafllan›r, yar›m saat içinde yan›t al›nmazsa doz 2 ka-
t›na ç›k›l›r. Tedavi 1-5 gün devam edebilir.

Yan Etkiler
 Flushing, dispne, irritabilite birçok hastada geliflir ancak çabuk
düzelir. SVT’den normal ritme dönerken k›sa süreli aritmiler
görülebilir. Hastalar›n üçte birinde SVT tekrarlayabilir. Teofilin
ve kafein ile kompetisyona girer.

Takip
 Sürekli EKG ve kan bas›nc› takip edilmelidir.

Kar›flt›r›labilen Serumlar
 %5 D, SF

Haz›rlama ve Uygulama
 3 mg/ml ampulden 1 ml al›narak üzerine 9 ml SF ekle-
nir ve 0.3 mg/ml konsantrasyon elde edilir.
 Önerilen uygulama konsantrasyonu: 3 mg/ml; 0.2
ml’den daha az hacimler için 0.3 mg/ml
 Verilme h›z›: H›zl› IV pufle.

30
 ADENOZ‹N 31

Kullan›m ve Saklama Özellikleri

 Oda ›s›s›nda saklanmal›, buzdolab›na konmamal›d›r. Kullan›-
lan eriyik saydam olmal› ve kristal içermemelidir.
 Oda ›s›s›nda 24 saat saklanabilir.
 Mümkün oldu¤u kadar IV girifl yerine yak›ndan infüzyon yap›l-
mal› ve arkas›ndan hemen SF verilmelidir.
 Intraosseos de kullan›labilir.
 Pulmoner hipertansiyon için kullan›lacaksa, kateter ucu sa¤ at-
riumda, tercihan pulmoner arter ucunda olmal›d›r.

Piyasa fiekilleri
 Adenocard amp (Fujisawa, Sanofi) (Türkiye’de bulunmamakta-
d›r.)
 ALBUM‹N

Endikasyonlar
 Hipoproteinemi
 Plazma hacminin geniflletilmesi
 Hipotansiyon

Farmakoloji
 ‹nsan plazmas›ndan elde edilir. Yenido¤anlardaki kullan›m
alanlar› giderek azalmaktad›r. Çözünür proteinleri içermesine
ra¤men bakterisit veya p›ht›laflma faktörlerini içermez. ‹zoto-
nik, izoosmotik çözeltiler %4.5 albumin içerir iken hiperonko-
tik izotonik çözeltiler %20 albumin içerir. Baz› ürünler alü-
minyum içerir.

Doz
 %4.5 albuminden 20 ml/kg veya %20’lik albuminden 5 ml/kg,
IV, dekstroz çözeltisi ile birlikte yavafl olarak verilir.

Yan Etkiler
 ‹çerdi¤i alüminyum veya jelatine ba¤l› olarak görülür (anaflak-
si, septik flok, peritonit).
 Pretermlerde hemoliz ve ‹VK riskinden dolay› %20’lik çözelti
kullan›lmamal›d›r.

Kullan›m ve Saklama Özellikleri

 Kan grubu tayini yap›lmas› gerekmez.
 120-150 mmol/l sodyum içerir.
 Oda ›s›s›nda 3 y›l saklanabilir.
 5 μm filtreden geçirilerek verilmelidir.
 Bulan›k çözeltiler kullan›lmamal›d›r.

32
 ALBUM‹N 33

Piyasa fiekilleri
 Alba Human Albumin %20, 100 ml
 Albumin %20, 100 ml; %20 50 ml,
 Albuminar %20, 50 ml; %20, 100 ml
 Cealb %20, 50 ml; %20, 100 ml
 Human Albumin %20, 50 ml; %20, 100 ml; %25, 50 ml
 Human Albumin Behring %20, 50 ml; %25, 100 ml
 Human Albumin Grifols %20, 50 ml; %25, 100 ml
 Plasbumin %20, 50 ml; %20, 100 ml; %25, 50 ml; %25, 100 ml
 Uman Albumin Biagini %20, 50 ml; %20, 100 ml, %5, 250 ml
 Vialebex %20, 50 ml,%20, 100 ml
 Zenalb %4.5, %20 50 ml, %20 100 ml.
 ALBUTEROL (Salbutamol)

Endikasyonlar
 Bronkodilatasyon gereken durumlar
 RDS’li bebeklerde ekspiratuar ak›m›n art›r›lmas›
 BPD’li bebeklerde akci¤er mekaniklerinin iyilefltirilmesi
 Hiperpotasemi

Farmakoloji
 Spesifik β2 adrenerjik agonisttir. Hücre içinde siklik -AMP ya-
p›m›n› uyararak hücre içi kalsiyumunun hücre membran›na ve
endoplazmik retikuluma ba¤lanmas›n› sa¤lar ve böylece bron-
kodilatasyona yol açar. Oral verildikten 30 dakika sonra etkisi
bafllar ve 4-8 saat sürer.

Doz
 Nebulize: 0.1-0.5 mg/kg/doz, 2-6 saat ara ile
 Oral: 0.1-0.3 mg/kg/doz, 6-8 saat ara ile
 Hiperkalemi tedavisi: 0.4 mg/kg/doz, 2 saat ara ile, nebulize
olarak veya ayn› dozda IV, 5-10 dakikada infüzyon fleklinde.

Yan Etkiler
 Taflikardi, aritmi, tremor, irritabilite, hipopotasemi.

Takip
 Sürekli EKG takibi. Kalp h›z› 180/dk üzerine ç›karsa verilme-
melidir.
 Serum potasyumunun takibi
 Bronkospazm›n çözülme derecesinin takibi.

Haz›rlama ve Uygulama
 1/4 nebül için, 0.6 ml ilaç al›narak 2 ml distile su içine
eklenir ve ventilatör nemlendirici haznesi veya nebuli-
zatör cihaz› haznesine boflalt›l›r.
 Süre, 15-20 dakika olarak ayarlan›r, cihaz çal›flt›r›l›r.
 Baz› nebulizatörlerde cihaz içine su eklenmesine gerek
yoktur.

34
 ALBUTEROL (Salbutamol) 35

Kullan›m ve Saklama Özellikleri

 MDI bir dozunda ortalama 0.1 mg ilaç bulunur ve 2-6 saat ara
ile tekrarlanabilir.
 Nebulizasyon için kullan›laca¤› mutlaka üzerine yaz›lmal›d›r.
 Buzdolab›nda 7 gün saklanabilir.

Piyasa fiekilleri
 Combivent fl, 2.5 mg/doz (0.5 mg ipratropium ile birlikte)
 Salbutol flurup 2 mg/5 ml
 Ventolin amp 0.5 mg/ml
 Ventolin flurup 2 mg/5 ml
 Ventolin nebül 2.5 mg/2.5 ml (1 mg/ml)