You are on page 1of 23

XENOPHANES.

HERMANN DIELS
DIE FRAGMENTE DER VORSOKRATIKER
11 XENOPHANES.

A. LEBEN UND LEHRE.


1. DIOG. IX 18 ff.
(18) , (f. 21a Jac),
(fr. 60 Diels, vgl.
Xen. A 35)
.
<
>,
. ,
, , . , ,
.
,
. .
(11 B 19) (B 7),
(B 20), ,



,
. (B 8)
(19) ,
, .
.
,
,
. ,
.

. (20)


(vgl. 21 A 20).
, .

.
(540-537, Apollod. fr. 21 b Jac. Vgl. B 8, 4).

(fr. 17 Fowler) ,
. <
> ,
( FHG III, 577, fr. 6a).
.
2. IX, 21
.
( Dox. 482, fr 6a)
. Vgl. 18 A 1.
3. HERACLIT. (12 B 40)


.
4. CICERO, Acad. II, 118 (aus Theophr.)
Xenophanes paulo etiam antiquior (als Anaxagoras) unum esse
omnia.
5. DIOG. VIII, 56 (s. 21 A 1)
,
(), .
(vgl. oben Z 22).
LUCIAN, Macrob. 20
,
(Verwirrung wie oben Z. 9) .
7. CENSOR 15, 3
Xenophanes Colophonius maior annorum centum fuit.
8. CLEM. Strom I, 353 P

,
(fr. 92; FHG I, 215)
, (fr. 22 Jac.)
(620-617)
.
Aus derselben Quelle Sext. adv. math. I, 257

(vgl. B 8).
9. EUSEB, Chron., a) Ol. 56 (556-3)
.
b) Ol.. 59-61 (richtig Arm. 60, 1 = 540)

< > . Vgl. A
1, S. 34, 27)
10. THEOL. arithm. p. 40 Ast. (falsche Zahl.)

,

.
11. PLUT.reg. apophth.; p. 175c

(Hiero), ,
.
APOPHTEGMATIK (vgl. A 1, S 34, 21-25)
12 ARIST., Rhet. II, 23; p. 1399b 5
(sc. ) , ,


.
13. II, 26; p. 1400b 5
,
, , ,
, , .
Anders Plut., Amat. 18, 12; p. 763d


, .
Cfr. Klmns Alex., Protrepticus 24,3
... , ,
, .
de Is. et Os. 70; p. 379b
,
, , , (vgl.
12 B 127)
de supersti.13; p. 171e


, , . (vgl. Ps.
Plut. apophth. Lac. 26 p 228 E.).
14. ARIST. Rhet. I, 15; p. 1377a 19
,
,
.
15. Metaph. IV, 5; p. 1010a 4
,
.
16. PLUT. de vit. pud. 5; p. 530e.
,


.
17. -- de commun. not. 46, 3; p. 1084f

.
POESIE.
18. DIOG. IX, 22

(Parmenides)
. Vgl. S 10 Z 30 und S 34
A 5.
19. IX 18 (oben S. 34, 10) II, 46 (vgl. S 26, 18)
( )
, .
20. STRABO XIV; p. 643
.
21. APUL., Florida c. 20
canit enim Empedocles carmina, Plato dialogos, Socrates hymnos,
Epicharmus comoedias, Xenophon historias, Xenocrates (Xenophanes
Casaubonus, besser Crates Rohde) satiras.
22. PROC. zu Hesiod. opp. 284 'aus Plutarch.)


.
23. SCHOL.. ABT zu B 212
, ,
.
24. ARIUS DID. bei Stob. ecl. II, 1, 18 (p. 6, 14 W.)


, ,
(fr. 34, 4). Vgl. 11 A 35.
25. CICERO, Acad. prior. II, 23, 74
Parmenides, Xenophanes, minus bonis quamquam versibus, sed
tamen illi versibus increpant eorum adrogantiam quasi irati, qui cum
sciri nihil possit, audeant se scire dicere.
26. PHILO, De provid. II, 39
non ita tamen Xenophanes aut Parmenides aut Empedocles sive alii
quicumque theologi a poesi capti sunt divini viri (sc. deos mendaces
finxerunt), sed potius theoriam naturae gaudio amplexi et vitam
omnem ad pietatem laudemque deorum dedicantes optimi quidem
viri comperti sunt, poetae tamen non felices: quos oportebat divinitus

spiritum sortiri gratiamque de caelo metrum carmen rhythmumque


caelestem ac divinum, ut poemata vera relinquerent velut prototypum
libri perfectum et pulcrum cunctis exemplar.
Ebend. 42
at quare Empedocles, Parmenides, Xenophanes aemulatorque istorum
chorus non sortiti sunt spiritum Musarum, cum theologiam
exercuerunt?
27. ATHEN. XIV, 632 CD
,

() ,
.
,


<>
.
LEHRE.
28. [ARIST] de Melisso Xenophane Gorgia, cc. 3.-4
ed. Bekker p. 977a
c. 3 (1) , , ,


(
)
. (2)
,
,
. (3)
,
. ,
.
. , ,
, . ,
. (4) ,
,
. (5) ,
,
. ,
. (
) . (6)
,

,
(), .
977b. (7)
, . (8) <
> . <>

, ,
, .
<>
, . (9) ,
,
.

. . (10)
, , .
,
. (11)

, ,
,
.
c. 4 (1)
, (20 A 5).
< > ,
,
( ).
. (2)
,
,
.
. (3)
,
, ,
,
.
, ,

. (4)
, 978a
, , . (5)
, , . ,

, ,
. ,
, . (6)
, () ,

,


,
,
,
. (7) <>
,
,
,
(8)
, , .

. (9) ,
. *** ,

,
***
,
, , ,

( ), ()
<>
. (10)
, , ,
.
978b (11) <> ,
, <>
. (12) ,
, .
,
. ,
, , . (13)

( 8, 43)
, .
, ,
, () ,
,
. (14)
<> , ,
. (15) <>
< >,
, .
,
, ,
, ,
, , ,

,
. <> .

, ,
. (16) ,
, ,
, ,
. , ,
.
, . (17)

, , ,
< > ,
(18) ,
,
< > < > ,
. (19) ,
<> < >
, , .
,
(20)

, ,
29. PLATO. Sophist. 242cd (der Fremde aus Elea spricht)
,
, ,

(vgl. 71 B 1.4) ,
, (vgl. 47
A 4) ,
(vglr. Phileb. 16cd),
, .
PHILOP. phys. 125, 27 Vitell.

, ,

(B 29)
(Il. VII, 99).
30. ARISTOT., Metaph. I, 5; p. 986b 18
,
,
(
)
, ,
(vgl. B
23) , ,

, ,
.
31. SIMPL. Phys. 22, 22ff.
(1) ,
, , , ,
,
,
, . (2)
(
)
(Physicorum Op., fr. 5;
D. 480)
. (3)
,
, ,
. (4)

.

, .
. (5)
,
, . (6)
.

.
(7) ,
,
( 26),
,
. (8)
,
. (9)
,

.
(B 25).
32. [PLUT.] Strom. 4 (Eus., P. E. I, 8, 4; Dox. 580)

(, ,
) ,
, ,

.

.

.
.


.


.
33. HIPPOL. Ref. I, 14 (Dox. 565)
(1) .
.
,
. ( 34, 3-4).
(2)
.

. (3)
,
.
, . (4)

. (70 19) ,
. (5)

, ,
,
,
,
. (6) ,
, .
,
, ,
.
34. CIC. Acad. II, 118 (s. S. 34, 39)
Unum esse omnia neque id esse mutabile et id esse deum neque
natum umquam et sempiternum, conglobata figura.
d. n. deo. I, 11, 28
tum Xenophanes qui mente adiuncta omne praeterea quod esset
infinitum deum voluit esse, de ipsa mente item reprehendetur ut
ceteri, de infinitate autem vehementius, in qua nihil neque sentiens
neque coniunctum potest esse. Vgl. ARIST. poet. 25. 1460b. 35.

35. [GALEN.] hist. phil. 7 (Dox. 604, 17)


... ,
, ,
.
TIMON. fr. 59 (Sext., P. H. I, 223)
( ),
, (Timon)




,

.
TIMON fr. 60 (Sext., P. H. I, 224 (Diog. IX, 18, S. 34, 6)
, ,
,
<> .
wozu Sext. erkl.
,
... .
, ,

,
,
.
36. THEODORET IV, 5 aus Aetios (Dox. 284 not.)


, .


( 27).
Aus d. homerischen Allegorieen STOB., ecl. I, 10, 12
.

OLYMPIOD. de arte sacr. 24 (Berthelot Collect. des Alchim. gr. I, 2); p.


82, 21
,
.
GALEN., in Hippocr. de nat. hom. XV, 25 K.



( 33 ?)
...

, , . Vgl. Arist. Metaph.
A 8. 989a5
37. AT. II, 4, 11 (D. 332)
. Vgl. II 1, 3
s. S. 14, 39
38. -- II, 13, 14 (D. 343)
(sc. )


.
39. -- II, 18, 1 (D. 347)
,
,
.
40. -- II, 20, 3 (D. 348)
.
(fr. 16; D. 492)
,
.
41. --- II, 24, 4 (D. 354)
(sc. , , ),
.
,
.

42. -- II, 24, 9 (D. 355)



,


, .
43. -- II, 30, 8 (D. 362)

,
.
43. -- II, 25, 4 (D. 356)
(sc. ).
43. -- II, 28, 1 (D. 358)
, , .
43. -- II, 29, 5 (D. 360)
(sc. ).
44. -- III, 2, 11 (D. 367)
(sc. , , )
.
45. -- III, 3, 6 (D. 368)

.
46. -- III, 4, 4 (D. 371)

.


.
() (B 30,1).
47. ARISTOT. de caelo II, 13; p. 294a 21
,

( 28), .

,

... (21 B 39).
vgl. Simpl., ad Ar. l. c. p. 522, 7 Heib.
,


.


.
AT.III, 9, 4 (D. 376)
()
(sc. ), .
AT. II, 11, 1. 2 (D. 377)
,
(vgl. B 28).
CIC. Acad. pr. II, 39, 122
Sed ecquid nos eodem modo rerum naturas persecare aperire
dividere possumus, ut videamus, terra penitusne defixa sit et quasi
radicibus suis haereat (d. i. Xenophanes) an media pendeat?
123
Habitari ait Xenophanes (vielmehr Anaxagoras) in luna eamque esse
terram multarum urbium et montium. Vgl. Hippol. I, 14, 3 (S. 41,
30)Aus Aristoteles Pseudar. de MXG 2, 21 p. 976a32 (20 A 5)
48. [ARIST.] Mirab. 38. 833a 15 (viell. aus Timaios)
(sc. )
, .
49. ARISTOCLES, (Eus., XIV, 17, 1)
,

,
.


.
AT. IV, 9, 1 (D. 369)
, , ... .
Vgl. B 34.
50. MACROB., S.. Scip. I, 14, 19
Xenophanes ex terra et aqua (sc. animam esse).
51. TERTULL., de anima, c. 43 (ber den Schlaf)
Anaxagoras cum Xenophane defetiscentiam (gr.
).
52. CIC. de divin. I, 3, 5
Philosophorum vero exquisita quaedam argumenta cur esset vera
divinatio collecta sunt, e quibus, ut de antiquissumis loquar,
Colophonius Xenophanes, unus qui deos esse diceret, divinationem
funditus sustulit reliqui vero omnes praeter Epicurum balbutientem de
natura deorum divinationem probaverunt.
AT. V 1, 1 (D. 415)
.
B. FRAGMENTE.

1. (21 Karsten, 1. Crusius ATHEN, XI, 462c

,

,
, , 5




10
,
.


15



.
,
, 20

<> , ,
,
<> .
2. (19 K., 2 Cr.) ATH, X, 413f (vgl. C 2.)

,
,
,
, 5




, 10
.
.
,
.
15
,
,
,
.
, 20

.
3. (20 K., 3 Cr). ATH., XII, 526a
,
,
,
,
, ,
.
4. POLLUX.IX, 83

(
) ,
, .

5. (23 K., 4 cr.) ATH.XI, 18, 782a



, .
6. (22 K., 5 Cr.) ATH. IX, 6, 368e

, ,
,
.
,
,
,
, ,
.
7. (18 K. 6 Cr.) DIOG. VIII, 36
(Pythagoras)
, " -- ".
(Pythagoras) , " -- " Vgl. A 1, S. 34, 13.
, .
***


,
, .
8 . (24 K., 7 Cr.) DIOG. IX, 18, 19 (vgl. S. 34, 13)
(),


,
.
9. (26 K. 8 Cr.) ETYM. GEN, s. v.
.

10. (18 Cr. 4 Waschm. Sillogr.) HERODIAN., Peri dichr.; p. 296, 6 (Cr.
An. Ox. III)

...
11. (7 K., 16 Cr., 2 W). SEXT., adv. math. IX, 193
,
,
.
12. (7 K., 16 Cr., 2 W.) SEXT.adv. math. I, 289

() ,
.


(X, 204).
13. [31 K., 5 W.] GELLIUS, N. A. III, 11
Alii Homerum quam Hesiodum maiorem natu fuisse scripserunt, in
quibus Philochorus et Xenophanes, alii minorem.
14. (5 K., 30 Cr) CLEM. Str. V, 110 p. 714 P.
,
.
15. (6 K;, 17 Cr.) CLEM. Str. V, 110 p. 715 P
< >
,

<>
<>.
16. (o) CLEM. Str. VII, 22
< >
< >.
17. (27 K. 10 Cr. 1 W) SCHOL. ARIST.Equ. 408
... , .

<> .
18. (16 K., 28 Cr.) STOB. Ecl. I, 8, 2. Flor. 29, 41.

,
.
19. DIOG. I, 23 (vgl. S. 3, 10; A 1 S. 34, 12)

,
,
.
20. (32 K.) -- I, 111 (vgl. S. 34, 13)
,
(sc. ).
21. (28 K) SCHOL. ARISTOPH. Pac. 697
....
( )
. . (Vgl..
S 36 n.22.)
(= ? vgl. 11 A 9)
22 (1 K., 12 Cr) ATHEN, Epit. II, p. 54e


, ,
,
, ,
,

23. (1K., 12 Cr) CLEM. Strom. V, 109 P

(crf. A 30)
, ,
.
24. (2K., 13 Cr). SEXT.adv. math. IX, 144 (11 A 1, S. 34, 418)
, , .
25. (3K., 14 Cr). SIMPL., phys. 23, 19 (A 31, 9)

.
26. (4K., 15 Cr) . SIMPL. phys.. 22, 9 (A 31, 7)

.
27. (8K., 11 Cr). AT. Theodor. IV, 5 (vgl. A 36)
.
28. (12K., 22 Cr). ACHILL., Isag. 4; p. 34, 11 Maass (vgl. A 33, 3. S 41)

, .
29. (10K., 22 Cr). SIMPLIC. phys. 188, 32 (vgl. A 29, S 40)
() .
30. (11K., 13 Cr). SCHOL. GENAV. ad. 196 (aus Krates von Mallos)
(A 46, S 43)
() ,
<
>
<> ,

.
31. (0) HERACLIT. Alleg. Hom. c. 44

32. (13K., 24 Cr). SCHOL. BLT Eust. ad Hom. L 27
, ,
.
33. (9K., 21 Cr). SEXT., adv. math. X, 314
.
34. (14K., 19 Cr). SEXT. , adv. math.. VII, 49, 110. PLUT., aud. poet. 2
p.17e.

,
.
35. (15 K., 26 Cr.) PLUT. Sympos. IX, 7 p. 746b
...
36. (15 K., 26 Cr.). HERODIAN., Peri dichr. 296, 9
...
37. (29 Cr.) HERODIAN., . . 30, 30
.
38. (25 Cr.) HERODIAN . . 41, 5
,
.
39 (20 K) POLLUX, VI, 46
.
40. (30 K). ETYM. GEN., s. v.
( ) .
41. TZETZ, Ad Dion. Perieg. V, 940; p. 1010 Bernhardy
(ber )

, , .
.
ZWEIFELHAFTE FRAGMENTE.
42. HERODIAN., . 7, 11

<> .
43. SCHOL. HOM. B ad. I 539
... [ G. Hermann]
'

, " (FT 62
Nauck.)
44. ATHEN. IV p. 174F
, ,
, .
,
, .

,
.
45. SCHOL. HIPPOCR.. ad Epid. I, 13, 3 (Klein., Erotian. S, 18)

.
,

.(vgl. fr. 8, 2)

You might also like