ICS 91.100.

30

TRK STANDARDI

TS 11222

TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS 11222

ICS 91. 100. 30

BETON HAZIR BETON SINIFLANDIRMA, ZELLKLER,

PERFORMANS, RETM VE UYGUNLUK KRTERLER

Concrete Ready mixed concrete Classification,

specification, performance, production and conformity

TEKNK KURUL
19990185
G.T..P. 3824.50.10.00.00

TRK STANDARDLARI ENSTTS

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

ATIF YAPILAN STANDARDLAR

REFERENCES
TS 19/Nisan 1992

imento - Portland imentolar

Cement-Portland Cements

TS 20/ Nisan 1992

imento - Yksek Frn Cruflu imentolar

Cement-Blast Furnace Slag Cements

TS 21/Aralk 1994

imento Beyaz Portland

White Portland Cement

TS 26/ Nisan 1992

imento Trasl imento

Trass Cement

TS EN 450/Nisan 1998

Uucu Kl Betonda Kullanlan Tarifler , zellikler ve

Kalite Kontrol
Fly Ash for Concrete Definitions , Requirements and Quality
Control

TS EN 480-10/Kasm 2000

Kimyasal Katklar Beton , Har ve erbet in Deney

Metotlar Blm 10 Suda znebilen Klorr Muhtevas
Tayini
Admixtures For Concrete , Mortar and Grout Test Methods-Part
10: Determination of Water Soluble Chloride Content

TS 640/ Nisan 1992

imento - Uucu Kll

Cement-Fly Ash

TS 687/Eyll 1985

imentonun Kimyevi Analiz Metotlar

Chemical Analysis Methods of Cement

TS 706/Aralk 1980

Beton Agregalar
Aggregates For Concrete

TS 802/Ocak 1985

Beton Karm Hesap Esaslar

Design of Concrete Mixes

TS 809/Mart 1975

imento-Sper Slfat imentosu

Cement-Super Sulphated Cement

TS EN 934-2/Kasm 2000

Kimyasal Katklar Beton , Har ve erbet in Blm 2Beton Katklar Tarifler ve zellikler
Admixtures For Concrete , Mortar and Grout Part 2: Concrete
Admixtures Definitions and Requirements

TS 1247/Mart 1984

Beton Yapm, Dkm ve Bakm Kurallar (Normal Hava

Koullarnda)
Mixing, Placing, and Curing of Concrete (Normal Weather
Conditions)

TS 1248/Nisan 1989

Beton Yapm , Dkm ve Bakm Kurallar (Anormal Hava

Koullarnda)
Mixing, Placing, and Curing of Concrete (Abnormal Weather
Conditions)

TS EN 1744-1/Nisan 2000

Agregalarn Kimyasal zellikleri in Deneyler Blm 1:

Kimyasal Analiz

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

Tests for Chemical Properties of Agregates- Part 1: Chemical

Analysis
TS 2517/Mart 1977

Alkali Agrega Reaktivitesinin Kimyasal Yolla Tayini

Chemical Tests For Potential Reactivity For Agregates

TS 2871/Aralk 1977

Taze Beton Kvam Deneyi (kme Hunisi Metodu ile)

Measuring The Consistency of Concrete By The Method of
SlumpTest

TS 2901/Aralk 1977

Taze Betonda Hava Miktarnn Basn Metodu ile Tayini

Determination of Air Content of Fresh Concrete by the Pressure
Method

TS 2940 ISO 2736-1/Nisan 1999

Beton Deneyleri Deney Numuneleri Blm 1: Taze

Betondan Numune Alma Metodlar
Concrete Tests Test Specimens Part1 :Sampling of Fresh
Concrete

TS 2941/Haziran 1978

Taze Betonda Birim Arlk, Verim ve Hava Miktarnn

Arlk Yntemi le Tayini
Determination of Unit Weight, Yield and Air Content of
FreshConcrete By Weighting Procedure

TS 3068 ISO 2736-2/Nisan 1999

Laboratuvarda Beton Deney Numunelerinin Hazrlanmas ve

Bakm
Making and Curing Concrete Test Specimens In The
Laboratuary

TS 3114 ISO 4012 /Ekim 1998

Beton Deney Numunelerinin Basn Dayanm Tayini

Concrete Determination of Compressive Strength of Test
Specimens

TS 3323/Mart 1979

antiyede Beton Deney Numunelerinin Hazrlanmas

Determination of Compressive Strenght of Concrete Test
Specimens

TS 3351/Nisan 1979

antiyede Beton Deney Numunelerinin Hazrlanmas ve

Bakm
Making and Curing Concrete Test Specimens in the Field

TS 3440/Mays 1982

Zararl Kimyasal Etkileri Olan Su , Zemin ve Gazlarn

Etkisinde Kalacak Betonlar in Yapm Kurallar
Rules For Making Concrete Exposed to Aggressive Effects of
Liquids , Soils and Gasses

TS 3526/Nisan 1980

Beton Agregalarnda zgl Arlk ve Su Emme Oran

Tayini
Test Method For Specific Gravity and Water Absorbtion of
Agregates For Concrete

TS 3624/Temmuz 1981

Sertlemi Betonda zgl Arlk, Su Emme ve Boluk

Oran Tayini Metodu
Test Method For Determining The Specific Gravity, The
Absorbtion Water and The Void Ratio in Hardened Concrete

TS 3646/Mays 1982

imento-Erken Dayanm Yksek

High Early Strength Cement

TS 3821/ubat 1983

Beton Agregalar-Yeterlilik Deneyi

Aggregates For Concrete-Acceptability Testing

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

TS 4164 ISO 9297/Nisan 1998

Su Kalitesi Klorr Tayini Kromat ndikatr Yannda

Gm Nitrat le Titrasyon(Mohr Metodu)
Water Quality Determination of Chloride Silver Nitrate
Titration with Chromate Indicator(Mohrs Method)

TS 5893 ISO 3893/Nisan 1999

Beton Basn Dayanmna Gre Snflandrma

Concrete Classification By Compresssive Stength

TS 5931/ Austos 1988

Sktrlm Taze Beton-Younluk Tayini

Concrete Compacted Fresh-Determination of Consistency

TS 6228 / Aralk 1988

Su Kalitesi-Kalsiyum ve Magnezyum Tayini-Atomik

Absorbsiyon Spektrometrik Metot
Water Quality-Determination of Calcium and Magnesium Atomic
Absorption Spectrometric Method

TS 6365 EN 1262/ Mart 1999

Yzey Aktif Maddeler-Yzey Aktif Madde zeltileri veya

Dispersiyonlarn pH Deerlerinin Tayini
Surface Active Agents-Determination of the pH Value of
Surfactant Solutions of Dispersion

TS 7159 / Mays 1989

Suyun Analiz Metotlar-Amonyum Tayini-1.Ksm: Manuel

Spektrofotometrik Metot
Water Quality-Determination of Ammonium- Part 1: Manual
Spectrometric Method

TS ISO 7150 2 / Nisan 1999

Su Kalitesi- Amonyum Tayini Blm 2: Otomatik

Spektrometrik Metot
Water quality- Determination of Ammonium Part 2: Automated
Spectrometric method

TS10156/Nisan 1992

imento-Katkl imento
Cement-Blended Cement

TS 10157/Nisan 1992

imento-Slfatlara Dayankl
Sulphate-Resisting Cement

TS 12139/Mart 1997

imento-Portland Cruflu imento

Cement-Portland Slag

TS 12140/Mart 1997

imento-Portland Kalkerli
Cement-Portland Limestone

TS 12141/Mart 1997

imento-Portland Silika Fme

Cement-Portland Silica Fume

TS 12142/Mart 1997

imento-Kompoze
Cement-Composite

TS 12143/Mart 1997

imento-Portland Kompoze
Cement-Portland Composite

TS 12144/Mart 1997

imento-Puzolanik
Cement-Pozzolanic

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

N SZ

Bu tasar , Trk standardlar Enstitsnn naat Hazrlk Grubu nca TS 11222/ubat 1994n
revizyonu olarak hazrlanmtr.

Bu tasar standardlatnda, ilgili Bakanla 3 ay sonra eski metnin yerine mecburi yrrle
konulmas nerilecektir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

NDEKLER
0 KONU , TARF, KAPSAM , UYGULAMA ALANI .........................................................................................
1
0.1 KONU........................................................................................................................................................
1
0.2 TARFLER..................................................................................................................................................
1
0.2.1 - Beton......................................................................................................................................................
1
0.2.2 - Taze Beton..............................................................................................................................................
1
0.2.3 - Sertlemi Beton...................................................................................................................................
1
0.2.4 - antiyede Yaplan Beton.......................................................................................................................
1
0.2.5 - Hazr Beton.............................................................................................................................................
1
0.2.6 - Kuru Karml Beton.............................................................................................................................
1
0.2.7 - Ya Karml Beton...............................................................................................................................
1
0.2.8 - Harman...................................................................................................................................................
1
0.2.9 - Betonun retim Balangc...................................................................................................................
1
0.2.10 - Taze Betonun Birim Hacim Ktlesi.....................................................................................................
1
0.2.11 - Normal Arlkl Beton.........................................................................................................................
1
0.2.12 - Hafif Beton ..........................................................................................................................................
2
0.2.13 - Ar Beton ...........................................................................................................................................
2
0.2.14 - Yksek Dayanml Beton.....................................................................................................................
2
0.2.15 - Kimyasal Katk.....................................................................................................................................
2
0.2.16 - Mineral Katk........................................................................................................................................
2
0.2.17 - Edeerlik Katsays (k) .....................................................................................................................
2
0.2.18 - Agrega..................................................................................................................................................
2
0.2.19 - Normal Arlkl Agrega.......................................................................................................................
2
0.2.20 - Hafif Agrega.........................................................................................................................................
2
0.2.21 - Ar Agrega..........................................................................................................................................
2
0.2.22 - imento................................................................................................................................................
2
0.2.23 - Su / imento Oran..............................................................................................................................
2
0.2.24 - Etkili Su ...............................................................................................................................................
2
0.2.25 - Karakteristik Dayanm.........................................................................................................................
2
0.2.26 - Teslim Yeri............................................................................................................................................
2
0.2.27 - Teslim Vakti..........................................................................................................................................
2

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

0.2.28 - Tama Sresi.......................................................................................................................................

3
0.3 KAPSAM...................................................................................................................................................
3
0.4 UYGULAMA ALANI ..................................................................................................................................
3
1 SINIFLANDIRMA VE ZELLKLER............................................................................................................
3
1.1 SINIFLANDIRMA.......................................................................................................................................
3
1.1.1 Snflar....................................................................................................................................................
3
1.2 - ZELLKLER.............................................................................................................................................
4
1.2.1 - Genel ......................................................................................................................................................
4
1.2.2 - Beton Bileenleri...................................................................................................................................
4
1.2.2.1 - imento ..............................................................................................................................................
4
1.2.2.2 - Agrega ................................................................................................................................................
4
1.2.2.3 - Karma Suyu.........................................................................................................................................
4
1.2.2.4 - Kimyasal Katklar................................................................................................................................
5
1.2.2.5 - Mineral Katklar...................................................................................................................................
5
1.2.3 - Kvam......................................................................................................................................................
5
1.2.4 - En Byk Agrega Tane Bykl......................................................................................................
5
1.2.5 - Karakteristik Basn Dayanm ............................................................................................................
5
1.2.6 - Birim Hacim Ktlesi...............................................................................................................................
6
1.2.7 - Beton Klorr erii...............................................................................................................................
7
1.2.8 - Taze Beton Scakl..............................................................................................................................
7
1.2.9 - Betonun Hava erii.............................................................................................................................
7
1.2.10 - Homojenlik...........................................................................................................................................
7
2 DENEYLER..................................................................................................................................................
7
2.1 - KIVAM........................................................................................................................................................
7
2.2 EN BYK AGREGA TANE BYKL.............................................................................................
7
2.3 BASIN DAYANIMI ..................................................................................................................................
7
2.4 BRM HACM KTLES............................................................................................................................
8
2.5 KLORR ER.....................................................................................................................................
8
2.6 TAZE BETONUN SICAKLII....................................................................................................................
8
2.7 BETONUN HAVA ER........................................................................................................................
8

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

3 PYASAYA ARZ.............................................................................................................................................
8
3.1 AMBALAJLAMA.......................................................................................................................................
8
3.2 ARETLEME............................................................................................................................................
8
3.3 RSALYE BLGLER................................................................................................................................
8
3.4 TAIMA.....................................................................................................................................................
9
3.4.1 - Ya Karml Betonun Tanmas.........................................................................................................
9
3.4.2 - Kuru Karml Betonun Tanmas......................................................................................................
9
4 ETL HKMLER...................................................................................................................................
9
YARARLANILAN KAYNAKLAR........................................................................................................................
9
EK A RETM..................................................................................................................................................
10
A.1 BETON KARIIMI.....................................................................................................................................
10
A.2 EKPMAN..................................................................................................................................................
10
A.2.1 - Hammaddelerin Depolanmas..............................................................................................................
10
A.2.1.1 - imentonun Depolanmas.................................................................................................................
10
A.2.1.2 - Agregann Depolanmas....................................................................................................................
10
A.2.1.3 - Kimyasal Katk Maddelerinin Depolanmas.....................................................................................
10
A.2.1.4 - Mineral Katk Maddelerinin Depolanmas........................................................................................
10
A.2.1.5 - Karma Suyunun Depolanmas..........................................................................................................
10
A.2.2 - Harmanlama Ekipman (Beton Santral)..............................................................................................
10
A.2.3 Transmikserler......................................................................................................................................
10
A.2.4 - Deney Ekipmanlar................................................................................................................................
11
A.3 HAMMADDELERN LLMES VE HARMANLANMASI.....................................................................
11
A.3.1 - Agregann llmesi............................................................................................................................
11
A.3.2 - imentonun llmesi.........................................................................................................................
11
A.3.3 - Karma Suyunun llmesi..................................................................................................................
11
A.3.4 - Kimyasal Katk Maddelerinin llmesi.............................................................................................
11
A.3.5 - Mineral Katk Maddelerinin llmesi.................................................................................................
11
A.4 BETONUN KARITIRILMASI...................................................................................................................
11
A.5 RETM KONTROL LEMLER..............................................................................................................
12

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

A.5.1 - Hammadde Kontrol.............................................................................................................................

13
A.5.2 - Ekipman Kontrol.................................................................................................................................
14
A.5.3 - retim Ilemlerinin ve Beton zelliklerinin Kontrol.........................................................................
14
EK B (Bilgi in) EVRESEL ETKLER AISINDAN EVRESEL ETK SINIFLARI .......................................
16
EK C (Bilgi in) BETON BLEM VE ZELLKLER N EVRESEL ETK SINIFLARI LE LGL
OLMAK ZERE SINIR DEER SEMNE YNELK TAVSYELER...............................................................
18

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

BETON - HAZIR BETON

__________________________________________________________________________________
0 KONU , TARF , KAPSAM , UYGULAMA ALANI
0.1 KONU
Bu standard, hazr betonun tarifine, snflandrma ve zelliklerine, retim ve teslimine , uygunluk kontrol
ve kriterleri ile uygunluun deerlendirilmesine dairdir.
0.2 -TARFLER
0.2.1 - Beton
Beton, imento, doal veya yapay iri ve ince agrega, su ve gerektiinde kimyasal ve/veya mineral katknn
kartrlmas ile yaplan ve zelliklerini imentonun hidratasyonu ile kazanan malzemedir.
0.2.2 - Taze Beton
Taze beton, tamamen kartrlm ve henz plastik kvamda, seilen bir metotla yerletirilmeye hazr olan
betondur.
0.2.3 - Sertlemi Beton
Sertlemi beton, katlaarak belirli bir dayanma ulam olan betondur.
0.2.4 - antiyede Yaplan Beton
antiyede yaplan beton, betonun kullancs tarafndan, kendi amalarna uygun olarak antiyede retilen
betondur.
0.2.5 - Hazr Beton
Hazr beton,
- kullancs veya kullanc olmayan tedariki tarafndan antiye dnda, veya
- kullanc olmayan tedariki tarafndan antiyede retilen ve taze durumda teslim edilen betondur.
0.2.6 - Kuru Karml Beton
Kuru karml beton, agrega , imento ve varsa mineral katks beton santralnda llp santralda veya
zel transmikserde kartrlan, suyu ve varsa kimyasal katks ise, teslim yerinde llp kartrlarak
ilave edilen betondur.
0.2.7 - Ya Karml Beton
Ya karml beton, su dahil btn bileenleri beton santralnda llen ve kartrlan betondur.
0.2.8 - Harman
Harman, beton santralnda bir seferde retilen beton miktar veya kuru karm iin bir seferde tartlp
transmiksere yklenen malzeme miktardr.
0.2.9 - Betonun retim Balangc
Betonun retim balangc, santralda ilk harmann transmiksere boaltld andr.
0.2.10 -Taze Betonun Birim Hacim Ktlesi
Taze betonun birim hacim ktlesi, TS 29411)e uygun olarak kg/m3 cinsinden belirlenen ve birim hacme
isabet eden ktlesidir.
0.2.11 - Normal Arlkl Beton
Normal arlkl beton, etv kurusu birim hacim ktlesi 2000 kg/mten byk ,2600 kg/ m den kk olan
betondur.

0.2.12 - Hafif Beton

1

1) Bu standard metninde atf yaplan Trk Standardlarnn numaralar , Trke ve ngilizce isimleri ile
yayn tarihleri kapak arkasnda verilmitir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

Hafif beton, etv kurusu birim hacim ktlesi 800 kg/m ten az, 2000 kg/mten fazla olmayan, agregas
tamamen veya ksmen hafif agrega olan betondur.
0.2.13 - Ar Beton
Ar beton, etv kurusu birim hacim ktlesi 2600 kg/mten fazla olan betondur.
0.2.14 - Yksek Dayanml Beton
Yksek dayanml beton, normal arlkl ve ar betonlar iin basn dayanm snf C50 (BS50) den
yksek olan betondur.
0.2.15 - Kimyasal Katk
Kimyasal katk tarifi TS EN 934 2 de verilmitir.
0.2.16 - Mineral Katk
Mineral katk, betonda belirli nitelikler elde etmek veya belirli nitelikleri gelitirmek amac ile kullanlan ok
ince taneli inorganik malzemelerdir.
0.2.17 - Edeerlik katsays (k)
k edeerlik katsays mineral katklarn izelge C-1 deki en az imento miktar ve en ok su/imento
oran snrlamalarnda hesaba katlmasna imkan salayan katsaydr.
NOT - imento miktar yerine imento +k x mineral katk miktar , su/imento oran yerine su/(imento
+ k x mineral katk) oran ikame edilir.
0.2.18 - Agrega
Agrega tarifi TS 706 da verilmitir.
0.2.19 - Normal Arlkl Agrega
Normal arlkl agrega, birim hacim ktlesi 2000 kg/ m ila 3000 kg/m arasnda olan agregadr.
0.2.20 - Hafif Agrega
Hafif agrega, birim hacim ktlesi 2000 kg/m ten kk mineral kkenli agregadr.
0.2.21 - Ar Agrega
Ar agrega , birim hacim ktlesi 3000 kg/mten byk agregadr.
0.2.22 - imento
imento, su ile karlatnda hidratasyon reaksiyonlarna girerek sertleen
kazanan,dayanmn su iinde de koruyan, ok ince tlm inorganik bir malzemedir.

ve

dayanm

0.2.23 - Su / imento Oran

Su / imento oran, taze beton iindeki etkili suyun imento miktarna ktlece orandr.
0.2.24 -Etkili Su
Etkili su miktar, 1 m3 beton iindeki toplam su miktar (kimyasal ve mineral katkdan , buzdan , buhardan
vbden gelen dahil) ile agregalarn doygun kuru yzey hale gelmek iin emdikleri su miktar arasndaki
farktr.
0.2.25 - Karakteristik Dayanm
Karakteristik dayanm, kendisinden daha dk deerler elde edilmesi olasl % 10 olan dayanm
deeridir.
0.2.26 - Teslim Yeri
Teslim yeri, tamay alc stleniyor ise, hazr beton santralinde kartrcnn boaltma az , tamay
retici stleniyor ise nceden belirlenen yerde transmikser oluunun az , pompa ile iletim iini de hazr
beton firmas stleniyor ise pompa ucudur.
0.2.27 - Teslim Vakti
Teslim vakti, reticinin hazr betonu alcya teslim ettii andr .

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

0.2.28 - Tama Sresi

Tama sresi, retim balangc ile teslim vakti arasndaki sredir.
0.3 - KAPSAM
Bu standard, hazr betonlar kapsar.
Hafif agregalar ile retilmi hafif betonlar, gaz veya kpk betonlar, ince agregas olmayan ak-yapl
betonlar ve en byk tane bykl 4 mm veya daha kk olan ince agrega ile yaplm harlar
kapsamaz.
0.4 - UYGULAMA ALANI
Bu standard yerinde yapm betonarme veya prefabrik binalarda veya dier yaplarda kullanlacak
antiyede veya fabrikada retilen betonlara da uygulanr.
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELLKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA
1.1.1- Snflar
-Betonlar
-Kvamlarna Gre
K1
K2
K3
K4
K5
olmak zere be,
-En byk agrega tane boyutuna gre
D1 (1 Nolu)
D2 (2 Nolu)
D3 (3 Nolu)
D4 (4 Nolu)
olmak zere drt,
-Basn dayanmlarna gre
C14
C16
C18
C20
C25
C30
C35
C40
C45
C50
C55
C60
C70
C80
C90
C100
olmak zere onalt,
- Birim hacim ktlesine gre
Hafif
Normal arlkl
Ar
olmak zere ,
snfa ayrlr.
1.2 - ZELLKLER

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

1.2.1 - Genel
Beton bileimi ve ierdii malzemeler bu standardn taze ve sertlemi beton iin tarif ettii kvam, birim
hacim ktlesi, dayanm, dayankllk ve gml donatnn korozyondan korunmas parametrelerini, betonu
ileme yntemini de dikkate alarak karlamaldr.
Beton bileimi taze betonun ayrma ve terlemesini ,sertlemi betonun rtre ve snmesini en dk
seviyede tutacak ekilde oluturulmaldr.Taze betonun grnm, kvam, bileenlerin dalm , renk vb.
hususlar asndan uygunsuzluk gstermemelidir.
imentonun seiminde yapnn boyutlar ,kalp alma sresi, yapdaki betonun scaklk geliimi, kr
koullar (sl ilem vb.) ve maruz kalaca evre koullar dikkate alnmal ve imento betonun kullanm
yeri iin tarif edilmi evre artlarna uygun imento tipleri arasndan seilmelidir.
Yerlemi betonun maruz kalaca evre artlar gz nnde bulundurularak, taze ve sertlemi betondan
beklenen zellikleri salayacak agrega kullanlmaldr.TS 2517 ye uygun olarak tayin edildiinde agrega
ierisinde alkaliye duyarl tanelerin belirlenmesi durumunda, TS 706 da belirtilen dorultuda inceleme
yaplmal ve gerekiyorsa betonun bileenleri uygun malzemeler ile deitirilmelidir.
Mineral katk ieren betonlar, basn dayanm snflarnda belirtilen dayanm artlarn salamaldr.
Mineral katklarn, betonun kvam, priz sreleri ve basn dayanm gibi zellikleri zerindeki etkileri n
deneylerle incelenip kayt altna alnmaldr.
Betonda kullanlacak kimyasal katknn cinsi ve miktar, betonun uygulama artlarn da dikkate alarak n
deneylerle belirlenmeli, kvam, priz ve basn dayanm bata olmak zere varsa dier performans etkileri
llerek kayt altna alnmaldr. n deneyler yaplarak uygunluu belirlenmek kayd ile, betonda birden
fazla tr katk ayn anda kullanlabilir.
1.2.2 - Beton Bileenleri
1.2.2.1 - imento
Beton retiminde, beton dayanm snf ve betonun maruz kalaca evre etkileri ve yap tr gz nnde
bulundurularak, TS 19, TS 20, TS 21,TS 26, TS 640, TS 809, TS 3646, TS 10156, TS 10157, TS 12139,
TS 12140, TS 12141, TS 12142, TS 12143 ve TS 12144 e uygun imentolar kullanlr.
1.2.2.2 - Agrega
Beton retiminde kullanlacak agrega TS 706ya uygun olmaldr.
1.2.2.3 - Karma Suyu
Beton retiminde kullanlacak su izelge 1 e uygun olmaldr. Karma suyunda renklenme, koku, kprme
ve benzeri kukulu bir durum varsa TS 3821e uygun olarak ayn beton karmnda karma suyunu
deitirerek karlatrmal yeterlik deneyi yaplmal ve deney sonular izelge 2deki artlar
salamaldr.
ZELGE 1 Beton Karma Suyu in Kimyasal Snrlar
Kimyasal Maddeler, (karma suyundaki konsantrasyon, ppm)
Klorr, Clngerilmeli betonda
Dier donatl betonlarda
Slfat, SO4-2
Alkaliler, (Na2O + K2O)
Toplam Kat Madde
pH

ZELGE 2 pheli Sularda Kabul Kriterleri

En ok
500
1000
3000
600
50000
7

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

zellikler (kontrol betonuna kyasla)

Basn Dayanm, (7 gnde kontrol betonunun %si)
Priz Balangc
Priz Sonu

TS 11222

Snrlar
En az % 90
En ge 30 dakika
En erken 60
dakika
En ge 90 dakika

1.2.2.4 -Kimyasal Katklar

Beton retiminde kullanlacak kimyasal katklar TS 3452 ve TS 3456 ya uygun olmaldr.
1.2.2.5 -Mineral Katklar
Betona katlacak mineral katklar, puzolanik aktiviteleri bakmndan iki gruba ayrlr:
Tip 1 :
nert yapda mineral fillerler (taunu) ve inorganik pigmentler.
Tip 2 :
Puzolanik ve/veya imento benzeri etki gsterenler.
Tip 2 kapsamndaki uucu kller TS EN 450 , cruf TS 20ye ,tras TS 26ya ve mikrosilis TS 12141 e
uygun olmaldr.
Uucu kl iin k edeerlik katsays P 32,5 Portland imentosu ile 0,2 , P 42,5 ve st Portland
imentolar ile 0,4 tr.
Snrlamalarda hesaba katlabilecek uucu kl miktar imento miktarnn ktlece te birini geemez. En
az imento miktarnda hesaba katlabilecek uucu kl miktar k x (en kk imento miktar 200) kg/m 3
den fazla olamaz ve (imento + uucu kl) miktar da minimum imento miktarnn altna inemez.
1.2.3-Kvam
retimden veya teslimden sonraki ilk 15 dakika iinde Madde 2.1e uygun olarak belirlenen kme
deerleri izelge 3de belirtilenlere uygun olmaldr.
ZELGE 3 - kme Deerlerine Gre Kvam
Kvam Snf
K1
K2
K3
K4
K5

kme (mm)
0 kme 50
50 kme 100
100 kme 160
160 kme 220
220 kme

1.2.4 -En Byk Agrega Tane Bykl

Taze beton zerinde, Madde 2.2 ye uygun olarak bulunacak en byk agrega tane bykl izelge
4de belirtilenlere uygun olmaldr.
ZELGE 4 - En Byk Agrega Tane Bykl
En Byk Agraga
Tane Bykl
Snf
D1 (1 No.lu)
D2 (2 No.lu)
D3 (3 No.lu)
D4 (4 No.lu)

Dmax. (mm)
12
22
32
64

1.2.5 -Karakteristik Basn Dayanm

Normal arlkl ve ar betonlarn basn dayanmlar Madde 2.3 e gre llr. Silindir numunelerde ap
150mm, ykseklik 300mm, kp numunelerde kenar 150mmdir.
Deney sonularnn deerlendirilmesinde betonun kabul edilebilmesi iin aadaki koullarn salanmas
gerekir:

ICS 91.100.30

fcm
fcmin
fck
fcm
fcmin

TRK STANDARDI

TS 11222

>
fck + 1,28
N/mm
>
fck - 4,0
N/mm
:Karakteristik basn dayanm, N/mm
:Basn dayanmlarnn aritmetik ortalamas, ardk en az son onbe numune takm , N/mm
:Bulunan en dk basn dayanm,numune takm ortalamas , N/mm
:Uygunluk kontrolnde kullanlan standard sapma,
N/mm

Standart sapma, son 3 ay akn bir sre iinde elde edilmi en az 35 adet birbirini takip eden deney
sonucu zerinden hesaplanm olmaldr. Son 15 deney zerinden hesaplanan standard sapma deerinin
uygunluk kontrolnde kullanlan deerden aadaki snrlar aan bir sapma gstermemesi durumunda
uygunluk kontrolnde kullanlan deer kullanlmaya devam edilebilir.
0,63 s1 1,37 dir.
s1

:Son 15 adet deney sonucu zerinden hesaplanan standart sapma, N/mm

s1, bu limitlerin dna ktnda mevcut son 35 adet deney sonucu zerinden yeni bir standart sapma
hesaplanr. Yeni standart sapma deeri ile yaplan uygunluk kontrol son 15 adet deneyden daha fazla
sonu zerinde yaplmaldr.
retimin balarnda , standart sapmann hesab iin yeterli veri toplanncaya kadar geecek srede , f cm
ardk numune takmnn ortalamas olmak zere aadaki koullar salanmaldr:
fcm > fck + 4
fcmin > fck - 4
Bu ekilde belirlenen karakteristik basn dayanmlar en az izelge 5de verilen deerleri salamaldr.
ZELGE 5 - Karakteristik Basn Dayanm
Basn Dayanm Snf F ck, silindir ( N/mm2 )
C 14
14
C 16
16
C 18
18
C 20
20
C 25
25
C 30
30
C 35
35
C 40
40
C 45
45
C 50
50
C 55
55
C 60
60
C 70
70
C 80
80
C 90
90
C 100
100

f ck, kp

( N/mm2 )
16
20
22
25
30
37
45
50
55
60
67
75
85
95
105
115

1.2.6 Birim Hacim Ktlesi

Bu standardn kapsamna giren normal arlkl ve ar betonlarn Madde 2.4e uygun olarak belirlenen
etv kurusu birim hacim ktleleri izelge 6 da verilen deerlere uygun olmaldr.

ZELGE 6 Birim Hacim Ktlesi in Snrlar

Birim Hacim Ktle Snf

Birim Hacim Ktle ( kg / m3 )

ICS 91.100.30

Normal Arlkl Beton

Ar Beton

TRK STANDARDI

TS 11222

2000 Birim Hacim Ktle 2600

2600 Birim Hacim Ktle

1.2.7 -Betonun Klorr erii

Betonun Madde 2.5 e gre tayin edilen ve imento ktlesine oranla % olarak ifade edilen toplam klorr
ierii izelge 7de verilen snrlar amamaldr.
ZELGE 7 - Betonun En Fazla Klorr erii
Betonun zellii
Donat veya baka gml metal iermeyen
Donat veya baka gml metal ieren
ngerilmeli beton

Cl- (imento Ktlesine Oranla, %)

1,0
0,4
0,15

1.2.8 -Taze Beton Scakl

Taze betonun scakl teslim srasnda Madde 2.6ya gre belirlendiinde +5Ctan az olmamaldr. Farkl
en dk scaklk veya en yksek scaklk gerekirse retici ve kullanc tarafndan belirlenir.
1.2.9 -Betonun Hava erii
Taze betonun hava ierii, Madde 2.7ye gre tayin edilir. Hava srkleyici kimyasal katklar
kullanldnda, srklenmi hava miktarnn basn dayanm zerindeki etkisi n deneylerle belirlenmeli,
szleme hkmlerine uygunluu kontrol edilmeli , hedef deerden sapma %0.5i, toplam hava miktar
%6y gememelidir.
1.2.10 -Homojenlik
Beton santralndan veya transmikserden teslim edilen betonun homojen kabul edilebilmesi iin betonun ilk
%15i ile son %15inden alnan numuneler zerinde yaplan karlatrmal deneyler arasndaki fark
izelge 8de her deney iin verilen snr deerden kk olmaldr. Betonun homojen kabul edilebilmesi
iin izelge 8deki be deneyden drdnn baarl olmas gereklidir.
ZELGE 8 - Betonun Homojenlii
Deney Ad
Taze Betonun Birim Hacim Ktlesi
Taze beton iinde TS 2940 ISO 2736-1e uygun olarak tayin edilen iri agrega oran
kme, (mm)
100
> 100
7 gnlk basn dayanmlarnn, deney numunelerinin ortalamasndan olan
sapmas
Hava ieriinin ortalama hava ieriinden olan sapmas

En Byk Fark
%1
6(%)
25 (mm)
40 (mm)
7,5(%)
1(%)

2 -DENEYLER
2.1 KIVAM
Taze betonun kvam, kme hunisi metodu ile TS 2871e gre belirlenir.
2.2 EN BYK AGREGA TANE BYKL
Taze betonun en byk agrega tane bykl TS 2940 ISO 2736-1e uygun olarak slak eleme yoluyla,
elek stnde kalan malzeme ktlesinin toplam agrega ktlesine oran %5i gememek artyla belirlenir.
2.3 BASIN DAYANIMI
Beton numunelerinin basn dayanm , TS 3068 ISO 2736-2 ye uygun olarak saklanan numuneler
zerinde TS 3114 ISO 4012 ye gre belirlenir.
Ayn gn retilen ve muayeneye sunulan ayn dayanm snfndaki beton bir parti saylr. C35 ve daha
dk snf betonlarda gnlk retimin 300 m, C40 ve daha yksek snf betonlarda gnlk retimin her
150 m bir parti olarak dikkate alnarak numune takm oluturulur. Bir gnde alnan numune takm

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

ikiden az olamaz. Basn dayanm tayin edilecek her beton ya iin en az 2 adet TS 5893 ISO 3893de
belirtilen boyutta silindir veya kp deney numunesi santralda, TS 3068 ISO 2736-2 ye , antiyede TS
3351e uygun olarak hazrlanr. Partideki beton miktar yeterli ise her deney numunesi ayr harmandan
veya transmikserden alnmal, TS 3068 ISO 2736-2, TS 3351 veya TS 3323 e uygun olarak bakm
uygulanmaldr.
Numune alma ilemi TS 2940 ISO 2736-1e uygun olarak, ya karml betonlarda retim tesisinde
veya teslim yerinde, kuru karml betonlarda ise teslim yerinde yaplmaldr. Teslim yerinde numune
alnrken, transmikser oluundan boaltlan betonun ilk %15inden sonra ve son %15inden nce ilem
gerekletirilmelidir. Kuru karml betonlarda numuneler, betona su ve/veya katk ilvesi yaplp
kartrldktan sonra alnmaldr. Ya karml betonlarda santralda alnan numunelerle antiye tesliminde
alnan numuneler arasnda iliki kurulmal ve beton bileimlerinde dikkate alnmaldr.
2.4 BRM HACM KTLES
Sertlemi betonun birim hacim ktlesi, TS 3624e gre tayin edilir.
2.5 KLORR ER
Betonun klorr ierii, bileenlerinin suda znen klorr ieriklerinin toplam olarak hesaplanr.
Bileenlerinin klorr ierikleri agrega iin TS EN 1744-1e , su iin TS 4164 ISO 9297, imento ve mineral
katklar iin TS 687 ye , kimyasal katklar iin TS EN 480-10a gre belirlenir.
2.6 TAZE BETONUN SICAKLII
Taze betonun scakl, taze beton numunesinin iine metalik ulu termometre daldrlarak llr.
Termometre en az 1C duyarlkta olmal, ucu betonun iine en az 3cm girmeli ve lme iin gstergenin
kararl hale gelmesi beklenmelidir.
2.7 BETONUN HAVA ER
Taze betonun hava ierii TS 2901e gre tayin edilir.
3 PYASAYA ARZ
3.1 -AMBALAJLAMA
Hazr beton, piyasaya beton santral knda ,transmikserde veya pompa ucunda arz edilir.
3.2 -ARETLEME
En az aadaki bilgiler, bir plka veya etiket zerine kolayca okunabilecek ve bozulmayacak ekilde
yazlarak, hazr beton santral veya transmikser zerinde bulundurulmaldr.
- Firmann ticar unvan, ksa ad, adresi veya varsa tescilli markas,
- Bu standardn iaret ve numaras (TS 11222 eklinde),
3.3 RSALYE BLGLER
Hazr beton, zerinde sra numaras bulunan ve en az iki nsha olarak dzenlenmi, aadaki bilgileri
ieren irsaliye ile teslim edilmelidir.
- imalat firmann ticar nvan, adresi ve varsa tescilli markas,
- reten tesisin ad,
- rsaliye no,
- Tarih ve retim balangc (saat ve dakika olarak),
- Ara plka no,
- Mterinin ticar nvan,
- Teslim yeri adresi,
- Beton miktar (m 3 olarak),
- betonun basn dayanm snf,
- betonun kvam snf,
- betonun en byk agrega tane boyutu snf,
- betonun birim hacim ktlesi snf
- kullanlan imento tipi ve miktar
- kullanlmsa kimyasal katk cinsi ve katlan miktar,
- kullanlmsa mineral katks cinsi ve katlan miktar,

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

- Teslim eden ve teslim alan yetkililerin ad, soyad, unvan ve imzalar,

- Teslim vakti (saat ve dakika olarak )
- antiyede ilve edilen katk miktar ve cinsi
- mterinin dier zel istekleri
3.4 -TAIMA
3.4.1 -Ya Karml Hazr Betonun Tanmas
Ya karml hazr beton transmikser ile tanr, K1 kvaml hazr beton damperli kamyonla da tanabilir.
Tama srasnda transmikserin betoniyeri, tama devrinde (yaklak 1 - 4 devir / dakika) evrilir. Hazr
betonun tama sresi en ok iki saat veya toplam 300 devirdir (bunlardan hangisi kkse). Bu sre,
retici ile alc arasnda anlama sonucu priz sresini etkileyen katk kullanm veya benzeri nlemlerle
uzatlp ksaltlabilir.
zellikle scak havada uzak mesafelere tamada, karma suyunun buharlamas sonucu azalan
ilenebilirlii dzeltmek iin teslim yerinde transmiksere katk verildikten sonra transmikserin betoniyeri
kartrma devrinde 5 dakika evrilir, beton sonra boaltlr.
3.4.2 -Kuru Karml Hazr Betonun Tanmas
Kuru karml hazr beton, zel transmikserleriyle teslim yerine kadar kartrmadan tanabilir. Teslimden
nce suyu ve varsa kimyasal katklar ilve edilerek Madde A.4'deki esaslara uygun olarak kartlr,
teslim edilir. Tama sresi 3 saati gememelidir.
4 ETL HKMLER
malat veya satc bu standarda uygun olarak imal edildiini beyan ettii hazr beton iin , istendiinde ,
standarda uygunluk beyannamesi vermek veya gstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede sat
konusu hazr betonun:
- Madde 1 deki zelliklerde olduunun
- Madde 2deki deneylerin yaplm ve uygun sonu alnm bulunduunun belirtilmi olmas gerekir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Her Ynyle Beton

Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar /Aralk 1999

Genel Bilgiler Klavuzu

Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar/1999

Hazr Beton Dergisi

Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar

ERMCO 95 Proceedings

Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar/1995

Cement and Concrete

Technology in The 2000 s

Trkiye imento Mstahsilleri Yaynlar /2000

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

EK A
RETM
A 1 BETON KARIIMI
Betonun karm hesaplar TS 802ye uygun olarak yaplmaldr.
A 2 -EKPMAN
Beton retim ve tama ekipman, bu standardda belirtilen kalite koullarn salayacak seviyede, zaman
iinde betonun kalite istikrarn koruyabilecek gvenilirlikte, srekli kontrol ve periyodik bakm altnda
olmaldr.
A 2.1 -Hammaddelerin Depolanmas
A 2.1.1 -imentonun Depolanmas
imentolar, TS 1247ye uygun olarak depolanmal, ayn siloda farkl cins ve dayanmda imentolar
birarada bulundurulmamaldr. Her siloda hangi imentonun bulunduu iaretlenmelidir.
A 2.1.2 -Agregann Depolanmas
Agrega, TS 1247 ve TS 1248 e uygun olarak en az TS 706 da belirtilen tane snflarna ayrlarak ayr ayr
ve ak biimde iaretlenmi olarak depolanmaldr. Kullanlyorsa taunu (filler) kapal siloda
depolanmaldr.
A 2.1.3 -Kimyasal Katk Maddelerinin Depolanmas
Kimyasal katklar ya orijinal amblajnda (varil, bidon, ) muhafaza edilmeli veya her katk eidi iin ayr
tankta depolanmal, souk havalarda donmay nleyici tedbirler alnmaldr. Farkl eit ve marka
katklarn karmamas iin gerekli tedbirler alnmal, bir tanka ayn eitten de olsa farkl marka katk
depolanacaksa tank ykanp temizlenmelidir. Boalm orijinal varil veya bidonlara yeniden katk maddesi
depolanmamaldr. Tankn zerine katknn cinsi iaretlenmelidir.
A 2.1.4 -Mineral Katk Maddelerinin Depolanmas
Kullanlan mineral katk trne gre uygun depolama tertibat oluturulmal , her mineral katk ayr siloda
depolanmal ve iaretlenmelidir.
A 2.1.5 -Karma Suyunun Depolanmas
Karma suyu, derin kuyulardan ekiliyorsa ve/veya sarnlarda depolanyorsa kuyudaki ve sarntaki
koullarn, karma suyuna istenmeyen maddelerin karmamasn salayacak durumda olmasna dikkat
edilmelidir.
Ayrca, keltme havuzlarndan geri kazanm yolu ile karma suyu elde ediliyorsa, havuzlarn karma
suyunda aranan nitelikleri salayacak tarzda ina edilip iletilmesi salanmaldr.
A 2.2 -Harmanlama Ekipman (Beton Santral)
Beton santralnn kullanlan her agrega tr ve tane snf iin ayr gz olmal, gzler segregasyona ve
agregalarn karmasna izin vermemeli, agrega, imento ve katk iletme ve boaltma sistemleri tam
almal, zaman iinde bunlarn tkanmasna izin verilmemeli, kontrol panosu operatrn rahat ulam
alan iinde, btn gstergeler rahat grebilecei yerde bulunmaldr. Santraln tart ve l aletlerinin
kalibrasyonunu kontrol etmek amacyla standard arlklar ve lekler bulunmal, kalibrasyon ilemlerinin
gerektiinde hzla yaplabilmesi iin uygun bir tertibat yaplmaldr.
Santral kartrcsnn zerinde devir hz, toplam hacmi ve beton harman hacmi yazl olmaldr. Harman
hacmi, toplam hacmin te ikisini gememelidir. Kartrcnn paletleri ve cidar periyodik olarak kontrol
edilmelidir.
A 2.3 -Transmikserler
Her transmikserin zerinde toplam hacmi, beton harman hacmi, en kk ve en byk devir hz yazl
olmal, bu devir hzlar periyodik olarak kontrol edilmeli ve salanmaldr. Beton harman hacminin toplam
hacme oran ya karmlar iin %80i, kuru karmlar iin %65i amamaldr. Transmikserler betonu
segregasyona uratmadan, homojen biimde tayabilmeli ve boaltabilmeli, Madde 1.2.10daki
homojenlik artlarn salamaldr. Bu artlar salamayan transmikserler bakm-onarma alnmal veya
art salayacak kapasitede ve hzda kullanlmaldr. Kuru karml beton tayacak transmikserler kat
bileenlerin yklenmesi srasnda ve sonrasnda yeterli kartrmay yapabilecek ilave zel i tehizata

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

sahip olmaldr. Transmikserlerin arlklar ve i cidarlar periyodik olarak kontrol edilmelidir.

Transmikserlerin tanan betonun yollara dklmesine mani olacak kapa bulunmaldr.
A 2.4 -Deney Ekipmanlar
Ekipmanlar, hammaddeler ve beton zerinde deneyler yaplmas esnasnda, deney ekipmanlarnn doru
kullanmn salamak iin gerekli tm dzenekler, ekipmanlar ve talimatlar hazrlanm olmaldr.
A 3 HAMMADDELERN LLMES VE HARMANLANMASI
Betonun bileimi 1 m (bir metrekp) tam sktrlm beton iine giren kuru malzeme arl olarak
belirlenir. Karm srasnda agregada mevcut yzey suyu dikkate alnarak bileimde gerekli dzeltmeler
yaplr. Karm srasnda bileime giren malzeme miktarlarnn hassasiyeti izelge A1de verilen
toleranslar dahilinde olmaldr.
ZELGE A1 Bileen Malzemelerin Tartm Doruluklar
Bileen Malzemeler
Tartm Doruluu
imento
Su
Gereken miktarn % 3
Toplam Agrega
Mineral Katklar
Kimyasal Katklar
Gereken miktarn % 5i
A 3.1 -Agregann llmesi
Agrega tartlarak llr. Bileimdeki her agrega snf ayr olarak ya ayr kantarlarda veya ayn kantarda
srayla ve yml olarak tartlr. Tart sistemi her agrega eidi veya snfnn % 3 toleransla
llmesine imkn vermelidir. Tartm yml yaplyorsa, her eit veya snf iin % 3 snr tutulacak
ekilde tolerans kademeli olarak azaltlmaldr.
A 3.2 -imentonun llmesi
imento tartlarak llr. Bu amala agrega kantarndan ayr bir imento kantar kullanlmaldr. imento
tartm tolerans % 3 tr.
A 3.3 -Karma Suyunun llmesi
Harmana girecek su miktar, agrega yzey suyu (ve/veya emdii su), kimyasal katkdan gelen su,
kullanlyorsa buhar veya buzdan gelen su dikkate alnarak santralda belirlenir ve arlk veya hacim
cinsinden llr. Su miktarnn llmesinde tolerans % 3tr.
Su harmana teslim yerinde transmikserde katlyorsa (kuru karml hazr beton), her transmikserde veya
teslim yerinde kurulacak bir tertibatla karma suyunu yukardaki toleransla lecek bir sistem bulunmaldr.
A 3.4 -Kimyasal Katk Maddelerinin llmesi
Kimyasal katk maddeleri ktle veya hacim cinsinden ayr ayr % 5 toleransla llr. Katk harmana
santraln kartrcsnda, tesiste transmikserde veya teslim yerinde transmikserde katlabilir. Katk
harmana teslim yerinde transmikserde katlyorsa, teslim yerinde katky yukardaki toleransla lecek bir
sistem kurulmu olmaldr.
A 3.5 -Mineral Katk Maddelerinin llmesi
Mineral katk tartlarak llr. Bu amala imento kantar veya ayr bir mineral katk kantar kullanlabilir.
Mineral katk tartm tolerans % 3tr.
A 4 BETONUN KARITIRILMASI
Beton, TS 1247ye uygun olarak ya veya kuru karml olarak hazrlanr ve kartrlr.
Ya karm, beton santralnn cebri kartrcsnda btn kat malzemeler, karma suyu ve kimyasal katk
katlarak kartrlr. Kartrma sresi btn kat malzemelerin ve karma suyunun yarsnn harmana
katlmas ile balar ve boaltma kapann almas ile biter. Paletli cebri kartrclarda en az kartrma
sresi, 1 m ve daha dk hacimli betonlar iin 45 saniyedir.lave her yarm m iin kartrma sresi 15
saniye arttrlmaldr. Ya karmlarn kartrma sresi, tama sresince transmikserde ek kartrma
ilemi dikkate alnarak en ok yarya kadar azaltlabilir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

Kuru karmlarn kartrma sresi, transmikserlerin kartrma devrinde (en az 10 devir/dakika) en az 5

dakika olmaldr. Kartrma sresi, toplam devir says en az 70 olacak ekilde ayarlanmaldr.
nceden belirtilmesi halinde kimyasal katknn bir blm teslim yerinde transmikserde katlabilir. Bu
halde beton, transmikser kartrma devrinde 5 dakika evrilmeden boaltlmamaldr , eer beton miktar
5 m3 den fazla ise ilve her metrekp iin 1 dakika eklenmelidir.
A 5 RETM KONTROL LEMLER
Hammaddeler, ekipmanlar, retim ilemleri ve beton zellikleri, izelge A2, A3 ve A4de verilen plnlar
uyarnca kontrol edilmeli, yaplan kontroller ve sonular kayt altna alnmal ve en az 3 yl boyunca
saklanmaldr.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

A 5.1 Hammadde Kontrol

ZELGE A2 Hammadde Kontrolu
Malzeme
imentolar1,3

Denetleme/Deney
rsaliye kontrol2,5

Agregalar

rsaliye kontrol3,5

1
2
Teslimatn gzle
kontrol
3
Elek analizi, kirlilik,
yasslk
zgl arlk, su emme

4
5

6
Ar agregalar
iin ilave kontrol

Anma, dayanm,
donma-zlme
dayanm, alkali agrega
reaktivitesi , klorr ve
slfat ierii
TS 3526 a gre deney

Ama
Teslimatn siparie
uygunluu ve
kaynan doruluu
Teslimatn siparie
uygunluu ve
kaynan doruluu
Granlometri,ekil ve
yabanc madde
muhtevas asndan
normal grnmle
karlatrma
TS 706 daki kriterlere
uygunluk

En Dk Sklk
Her teslimatta

zgl arlk tayini

-Yeni kaynaktan ilk

teslimatta
-Gzle kontrolden sonra
pheli durumlarda
-Yerel ve sevk
koullarna gre
periyodik olarak
Her teslimatta

Kimyasal
Katklar4

rsaliyenin ve varilin
stndeki etiketin
kontrol5
TS EN 934-2 uyarnca
tanmlama deneyleri

Teslimatn siparie
uygunluu ve doru
iaretlenmi olmas
reticinin belirtilmi
verileri ile
karlatrma

Toz haldeki
mineral katklar4

rsaliye kontrol5)

Sspansiyon
haldeki mineral
katklar4

rsaliye kontrol5)

Teslimatn siparie
uygunluu ve
kaynan doruluu
Teslimatn siparie
uygunluu ve
kaynan doruluu
Uniform olduunun
teyidi

11
12

Younluk deneyi

Her teslimatta
Her teslimatta

Ayda bir ve pheli

durumlarda
2 ayda birve pheli
durumlarda
Ylda bir veya malzeme
veya ocak deiiminde
veya pheli durumlarda

-pheli hallerde
-Yerel ve sevk
koullarna gre
periyodik olarak
Her teslimatta
Her teslimatta

Her teslimatta ve beton

retimi sresince
periyodik olarak
Su
TS 1248 e gre deney Suyun zararl
-Su iilebilir olmadnda
bileenlerden yoksun -Yeni bir kaynak ilk defa
14
olduunun teyidi
kullanldnda
-pheli hallerde
1)pheli hallerde deneye tabi tutulmak zere her imento teslimatndan numune alnmas ve
saklanmas tavsiye olunur.
2)Teslimatta,irsaliye zerinde en azndan retici kaynak,tip ve dayanm snf belirtilmi olmaldr.
3)Referansta bulunulmu standardlar ve dzenlemeler tarafndan klorr ierii snrlandrlmam ise
irsaliyede maksimum klorr ierii de belirtilmi olmaldr.
4)Her sevkiyatta numune alnmas ve saklanmas tavsiye olunur.
5)lgili standard veya artnamede gereken koullar ile uyum iinde olunduuna dair sertifika veya ilan
belgesi,irsaliyede veya ekinde bulunmaldr.
13

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

A 5.2 -Ekipman Kontrolu

ZELGE A3 Ekipman Kontrolu
Ekipman
Stok sahas,silolar vb.

Kontrol/Deney
Gzle kontrol

1
Performansn gzle
kontrol
2
Tart ekipmanlar
Tartm doruluunun
llmesi

Performansn gzle
kontrol
4

Katk pompalar
(Transmikserlere monte
edilmi olanlar dahil)
Doruluun llmesi

5
Su Sayac
6

nce agregalarn nem

muhtevasnn srekli
olarak tespiti iin
ekipman
Tartm Doruluklar

Deney cihazlar
9

lm ekipmanlarnn
temiz bir durumda
olduunun ve doru
olarak altnn
dorulanmas
Hassas olmayan
tevzilerden kanmak
-Hassasiyetin
dorulanmas
Hassasiyetin
dorulanmas
izelge 9 snrlarna
uygunluun kontrol
edilmesi

Uygunluun kontrol

Gzle kontrol

En Dk Sklk
Gnlk olarak
Gnlk olarak

-Montajda
-Ayda bir ve phe
halinde
Her katk iin gnn ilk
harmannda

-Montajda
-Montajdan sonra
haftalk olarak
-pheli hallerde
-Montajda
-Montajdan sonra
haftalk olarak
-pheli hallerde
-Montajda
-Montajdan sonra
haftalk olarak
-pheli hallerde
-Montajda
-pheli durumlarda
-Ayda bir

-Periyodik olarak1)
-Pres iin en az ylda
bir defa
Ayda bir1)

Kartrma
ekipmannn
anmasnn kontrol
1)Sklk ekipmann tr,kullanmdaki hassasiyeti ve tesisin retim artlarna gre belirlenir.
10

Kartrclar(Kartrc
transmikserler dahil)

Gerek
miktarn,sayata
okunan ile
karlatrlmas
Gerek
miktarn,sayata
okunan ile
karlatrlmas
Karma giren
bileenlerin gerek
ktlelerinin,amalanan
ktleler ile ve otomatik
harman kayd
durumunda kaydedilen
ktleler ile
karlatrlmas
Kalibrasyon ve
dorulama

Ama
Gerekliliklerle uyum
iinde olunduunun
dorulanmas
Tart ekipmanlarnn
temiz bir durumda
olduunun ve doru
olarak altnn
dorulanmas
-Hassasiyetin
dorulanmas

A 5.3 retim lemlerinin ve Beton zelliklerinin Kontrolu

ZELGE A 4 retim lemlerinin ve Beton zelliklerinin Kontrolu
Deney Tipi
Tasarlanm1) betonun
zellikleri
1

Kontrol/Deney
lk deney

Ama
En Dk Sklk
art koulan zelliklerin Yeni bir beton karm
nerilen tasarmla
kullanlmadan nce
uygun bir tolerans
dahilinde
karlandnn
kantlarn temin etmek

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

nce agregalarn nem

ierii

Srekli lm
sistemi,kurutma deneyi
veya edeeri

lve ve / veya
azaltlacak su miktar
tayini

Kaba agregalarn nem

ierii

Kurutma deneyi veya

edeeri

lve ve / veya
azaltlacak su miktar
tayini

Taze betonun su
miktar
Betonun klorr ierii

Katlan su miktarnn
kayd
Hesapla ilk tayin

TS 11222

-Srekli deilse gnlk

olarak
-Yerel ve hava
koullarna bal olarak
daha ok sklkta deney
gerekebilir.
-Haftalk olarak
-Yerel ve hava
koullarna bal olarak
daha ok sklkta deney
gerekebilir.
Her harmanda

10

Taze betonda mineral

katk miktar

11

Taze betonun kimyasal

katk ierii

Su/imento oran iin

veri temin etmek
En ok klorr miktarnn -lk deneyin yaplnda
almadndan emin
-Bileenlerin klorr
olmak
ieriklerinde art
olmas durumunda
Gzle kontrol
Normal grnmle
Her harmanda veya
karlatrma
yklemede
TS 2871 e gre kvam art koulan kvam
-Sertlemi beton
deneyi
deerleri ile
zellikleri iin numune
uygunluun ve
alrken
muhtemel su ierii
-Hava ierii tespiti
deiikliklerinin kontrol deneyi yaparken
-Gzle kontrolde
pheli durumlarda
TS 5931e gre
Birleimin kontrol ve
Gnlk
younluk tespiti deneyi hafif veya ar betonun
younluk kontrol iin
Katlan imento
imento ieriini
Her harmanda
miktarnn kayd
kontrol etmek ve
su/imento oran iin
veri temin etmek
Mineral katk miktarnn Mineral katk miktarnn Her harmanda
kayd
kontrol ve su/balayc
oran iin veri temini
Katlan katk miktarnn Kimyasal katk maddesi Her harmanda
kayd
miktarnn kontrol

Taze betonun
su/imento oran

Hesapla veya deney

yntemi ile

art koulan
su/imento orannn
tayini

Gnlk olarak

Taze betonda art

koulan hava ierii

TS 2901 e gre deney

art koulan
srklenmi hava
ieriinn tayini

Taze betonun scakl

Scakln llmesi

En az +5C n veya
belirlenmi snrlarn
salanmas

Hava srklenmi
betonlar iin:
Hergnk retimin ilk
harmannda deerler
kararl olana kadar
phe halinde,
Periyodik olarak,
Snrlara yakn
scaklklarda her
harmanda
Basn dayanm
deneyi ile ayn sklkta

4
5
6

Kvam

12

Taze betonun
younluu
Taze betonun imento
ierii

13

14

Sertlemi betonun
TS 3624 e gre deney art koulan birim
birim hacim ktlesi (ar
hacim ktlesinin tayini
beton iin)
Beton numuneleri
TS 3114 ISO 4012ye
Betonun basn
Bu standard uyarnca
16 zerinde basn
gre deney
dayanmnn tayini
dayanm deneyi
1) Mterinin ihtiyalar ve reticinin koullar gz nnde bulundurularak tasarm yaplan beton.
15

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

EK B
(Bilgi in)
EVRESEL ETKLER AISINDAN EVRESEL ETK SINIFLARI
Betonun evreden maruz kalabilcei kimyasal ve fiziksel etkiler izelge B1de belirtilmitir. Kullanc ,
betonu seerken, bu betonu kullanaca yapnn maruz kalaca evre etkilerini gznnde
bulundurmaldr. retici gerek duyduunda, kullancy bu konuda uyarmaldr.
ZELGE B1 evresel Etki Snflar
1
2
Snf areti
evresel artlarn Tarifi
1 Korozyon veya zararl madde etki riski yok
XO

ok kuru

3
evresel Etki Snflarnn Tipik rnekleri
Havadaki nemin ok dk olduu bina ilerindeki
betonlar

2 Karbonatlamadan kaynaklanan korozyon

Donatl beton veya betondaki dier gml metaller hava ve rutubete maruz ise, evresel etki aadaki
gibi snflandrlr:
NOT: Rutubet art beton iindeki donaty veya dier gml metalleri rten paspaynn iindeki rutubet
artna dairdir ancak, bir ok durumda paspayndaki artlar, betonun etrafndaki evrenin artlarn
yanstr kabul edilebilir. Bu durumlarda etraftaki evreyi snflandrmak uygun olabilir. Beton ile evresi
arasnda bir bariyer olmas durumunda bu husus geersizdir.
Havadaki nemin dk olduu bina ilerindeki
XC1
Kuru
betonlar
XC2
Islak, nadiren kuru
Su tutucu yap blmleri, bir ok temeller
Havadaki nemin orta derecede veya yksek olduu
XC3
Orta derecede rutubet
bina ilerindeki betonlar,
Yamurdan korunmu d mekanlardaki betonlar
Tekrarl slanma ve kurumaya
XC2 evresel etki snfna girmeyen, su temasna ak
XC4
maruz
yzeyler
3 Deniz suyu dnda klorrden kaynaklanan korozyon
Donatl beton veya betondaki dier gml metaller, buz zc tuzlar dahil ve deniz suyundan
kaynaklananlar hari olmak zere klorr ieren sularn temasna maruz ise, evresel etki aadaki gibi
snflandrlr:
Klorr ieren su sramasna direkt maruz kalan
XD1
Islak, nadiren kuru
yzeyler
Yzme havuzlar, klorr ieren endstriyel sulara
XD2
Orta derecede rutubet
maruz kalan betonlar
Tekrarl slanma ve kurumaya
XD3
Kpr blmleri, yer kaplamalar, oto park demeleri
maruz
4 Deniz suyundaki klorrlerden kaynaklanan korozyon
Donatl beton veya betondaki dier gml metaller, deniz suyundaki klorrlerin veya deniz suyundan
kaynaklanan havadan tanm tuzlarn temasna maruz ise, evresel etki aadaki gibi snflandrlr:
Havadan tanm tuza maruz,
XS1
ancak deniz suyu ile direkt
Sahile yakn veya sahildeki yaplar
temas yok
XS2
Denizin altnda
Deniz yaplarnn belirli ksmlar
Gelgit, dalga ve serpintiye
XS3
Deniz yaplarnn belirli ksmlar
maruz ksmlar
5 Donma/zlme etkisi
Beton slakken idettli donma/zlme etkisine maruz kalyorsa, evresel etki aadaki gibi
snflandrlr:
Suya orta derecede doygun,
XF1
Yamura ve donmaya maruz dey beton yzeyleri
buz zc maddeler yok
Suya orta derecede doygun,
Yol yaplarnda donmaya ve havadan tanan buz
XF2
buz zc maddeler var
zc maddelere maruz dey beton yzeyleri
XF3
Suya yksek derecede doygun, Yamura ve donmaya maruz yatay beton yzeyleri

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

buz zc maddeler yok

XF4

Suya yksek derecede doygun,

buz zc maddeler var

Buz zc maddelere maruz yol ve kpr tabliyeleri,

donmaya ve buz zc maddelerin sramasna
direkt maruz kalan dey beton yzeyleri

6 Kimyasal etkiler
Betonun izelge B2de gsterildii zere doal zeminden, zemin suyundan ve deniz suyundan
kaynaklanan kimyasal etkilere maruz kald durumlarda, evresel etki aadaki gibi snflandrlr:
Aadaki evresel artlarda,
- izelge B2deki limitlerin dnda,
- Dier zararl kimyasallarn varl durumunda,
- Kimyasal olarak kirlenmi zeminlerde,
- izelge B2deki kimyasallarn kombinasyonlarn ieren sularn yksek hzl etkisine maruz durumda
betona dair snrlandrmalarn tanmlanmas iin zel bir alma gerekebilir.
XA1
izelge B2ye gre dk derecede agresif kimyasal etki gsteren evre
izelge B 2ye gre orta derecede agresif kimyasal etki gsteren evre veya deniz
XA2
suyuna maruz
XA3
izelge B 2ye gre ileri derecede agresif kimyasal etki gsteren evre
ZELGE B2 Kimyasal Etkiye Maruz Snflar iin Snr Deerler
Aada snflandrlm agresif kimyasal evrelerde, su/toprak scaklnn 5C ila 25C arasnda ve su
hznn duraan koullara yakn olacak kadar az olduu doal evreler esas alnmtr.
Her bir kimyasal nitelik iin en olumsuz deer snf belirler.
Bir veya daha fazla agresif nitelik ayn snfa iaret ettiinde, evre snf olarak bir sonraki snf
alnmaldr.
Deney
Kimyasal zellik
XA1
XA2
XA3
Metodu
SO42- mg/L, yeralt
TS 687
200 ve
> 600 ve
> 3000 ve
suyu
3000
6000
600
SO42- mg/kg,
TS 687 2)
2000 ve
> 30003) ve
> 12000 ve
3)
zeminde1) toplam

12000
24000
3000
pH, yeralt suyu
TS 6365 EN
6,5 ve 5,5
< 5,5 ve 4,5
< 4,5 ve 4,0
1262
Asitlik (zemin)
TS 3440
> 200 Baumann
Gully
CO2 mg/L, suda
15 ve 40
> 40 ve 100
> 100
agresif
NH4+ mg/L, yeralt
TS 7159
suyu
Veya
15 ve 30
> 30 ve 60
> 60 ve 100
TS ISO
7150-2
Mg2+ mg/L, yeralt
TS 6228
300 ve 1000
> 1000 ve 3000
> 3000
suyu
-5
1) Permeabilitesi 10 m/sden kk olan killi zeminler bir alt snfa dahil edilebilir.
2) Deney yntemi, SO42- nin hidroklorik asit ile karmn tarif eder; alternatif olarak, betonun kullanm
yerinde biliniyorsa, su ile karm yntemi uygulanabilir.
3) Islanma-kuruma evrimleri veya kapiler emme dolaysyla betonda slfat iyonu birikimleri olma riski
bulunuyorsa, 3000 mg/kg limiti 2000 mg/kga indirilir.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

EK C
(Bilgi in)
BETON BLEM VE ZELLKLER N EVRESEL ETK SINIFLARI LE LGL OLMAK ZERE
SINIR DEER SEMNE YNELK TAVSYELER
Betonun, izelge B1de dereceleri verilen evre etkileri altnda dayankl kalabilmesi iin izelge C1de
belirtilenlere uygun olmas salanmaldr.
izelge C1deki deerler, TS 19a uygun P32,5 , P42,5 ve P52,5, TS 3646ya uygun EY52,5 ve TS
10157ye uygun SD32,5 imentolar ile en byk tane boyutu 20 ~ 31,5 mm. arasndaki agrega
kullanm iin ngrlmtr.
En kk dayanm snflar belirlenirken, su/imento oran ile dayanm snf arasndaki ilikiler 32,5
snfndaki imento kullanm iin karlmtr.
Beton dayanm snf ilve olarak art koulsa dahi, maksimum S/ oran ile minimum imento miktar
snrlar her durumda uygulanr.

ICS 91.100.30

TRK STANDARDI

TS 11222

EK ZELGE C1 - Betonun Bileimi ve zellikleri iin Snr Deerler

evresel Etki Snflar
Klorrlerden kaynaklanan
Korozyon
Zararl etkili
korozyon
Karbonatlamadan
Donma - zlme
veya zarar
kimyasal
kaynaklanan korozyon
etkisi
Deniz suyu
riski yok
evreler
Deniz Suyu
dndaki klorr
XO
XC1 XC2 XC3 XC4 XS1 XS2 XS3 XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4 XA1 XA2 XA3
En byk w/c
oran
En kk
dayanm snf
imento ierii,
en az (kg/m3)
Hava ierii , en
az (%)

---

0,65 0,60 0,55 0,50 0,50 0,45 0,45 0,55 0,55 0,45 0,55 0,55 0,50 0,45 0,55 0,50 0,45

C14

C20 C25 C30 C30 C30 C35 C35 C30 C30 C35 C30 C25 C30 C30 C30 C30 C35

---

260

280

280

300

300

320

340

300

300

320

300

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

300

320

340

4,01) 4,01) 4,01)

300

320

360

---

---

---

Slfata
dayankl
imento2)
1) Hava srkleyici katk kullanlmyorsa betonun performans ayn evresel etki snf iin donma - zlme direnci belli bir betonla
karlatrmal olarak deneye tabi tutulur.
Dier artlar

donma - zlmeye
direnli agregalar

2) SO4-2 miktar XA2 ve XA3 evresel etki snflarn iaret ediyorsa slfata dayankl imento kullanma zorunluluu vardr; XA2 snf iin
(uygulanabiliyorsa XA1 snf iin de) orta veya yksek slfat dayanml imento kullanlmaldr ve XA3 snf iin de yksek slfat
dayanml imento kullanlmaldr.

AE/19990185/naat