CUPID AT PYSCHE

Psyche ay ang bunsong ng tatlong anak na babae ng isang hari. Siya ay kaya
maganda, na ang mga tao ay nagsimulang upang sumamba sa kanya, sa halip ng
Venus (sa Griyego, Aphrodite), ang diyosa ng pag-ibig. Ang kanyang matandang
kapatid ay nag-asawa, ngunit walang isa ay maglakas-loob mag-asawa pag-iisip,
dahil sa kanyang banal na kagandahan. Ang kanyang mga magulang konsulta
sanggunian tungkol sa posibilidad na ang kanilang mga anak na babae ay maaaring
makakuha ng may-asawa, ngunit Venus, na nais paghihiganti, inspirasyon ng
sanggunian upang sabihin sa pag-iisip na siya ay pagpunta sa magpakasal sa isang
kakila-kilabot na halimaw. Ang pagkakaroon ng nawala ang lahat ng pag-asa ng
kailanman pagkuha ng kasal, sinabi pag-iisip ng kanyang mga magulang na iwan
ang kanyang sa isang bundok, kung saan ang halimaw ay darating at kumuha sa
kanya, tulad ng sanggunian ay sinabi. Ngunit kapag pag-iisip ay naiwang nag-iisa,
ang magiliw na hanging palay-palay ay dumating at kinuha ang kanyang sa isang
magandang lambak, kung saan nakita niya ang isang kahanga-hangang
hardin. Pumasok siya sa hardin at mga tinig ng invisible lingkod tinatanggap
kanya.
Nang dumating ng gabi, ang kanyang asawa ay dumating sa tabi ng kanyang, at
ang parehong nangyari gabi-gabi. Ngunit pag-iisip ay hindi kailanman
pinamamahalaang upang makita siya. Maaaring siya lamang marinig ang kanyang
tinig at, sa panahon ng araw, ang mga tinig ng kanyang mga tagapaglingkod. Sa
umaga, ang kanyang asawa ay gumising sa madaling araw at umalis, habang siya
ay natutulog pa rin.
Ang kanyang buhay ay halos masaya, at pa-iisip nadama masyadong malungkot,
dahil hindi siya ay maaaring makita ng sinuman sa paligid ng kanyang, at lalo na sa
kanyang asawa. Kaya sinabi niya sa kanya na hindi nakuha niya ang kanyang
kapatid na babae at gusto niyang makita ang mga ito. Sinikap niyang kumbinsihin
ang kanyang ito ay hindi isang magandang ideya, ngunit iginiit niya hanggang sa
siya ay sumang-ayon. Kaya nagpunta hanging palay-palay sa tuktok ng bundok
at dinala ang kanyang kapatid na babae sa enchanted palasyo kung saan Kupido at
Psyche nanirahan. Sila ay namangha sa pamamagitan ng kung ano ang kanilang
nakita: ang magandang palasyo, ang mga kayamanan, ang invisible
tagapaglingkod. Sila ay nagtanong iisip kung ano ang kanyang asawa mukhang, at
sinabi niya na siya ay isang magandang batang lalaki na nagustuhan upang
pumunta pangangaso. . Pagkatapos nilang nagsalita ang isang habang, nagbigay
pag-iisip ito ng maraming ginto, pilak at mga hiyas, at kinuha ang mga ito
Zephyrus bumalik sa kanilang tahanan na kailangang sabihin, ang dalawang
kapatid na babae ay kulay-dilaw na inggit: kung dumating ang kanilang mga
magulang na may-asawa ang mga ito sa mga matatandang lalaki, upang kanino sila
ay tulad ng mga lingkod, habang pag-iisip ay kaya mapalad na magkaroon ng isang

bata, gwapo at mayamang asawa? nagkaroon ng mahabang pag-uusap tungkol

sa kanyang mga kapatid na babae Kupido at Psyche. Babala niya sa kanya na sila
ay subukan upang sirain ang kanilang kaligayahan. Sinabi niya sa kanya siya ay
hindi kailanman dapat subukan upang makita kung sino siya, dahil kung siya
pinamamahalaang upang gawin iyon, ito ay magiging din ang huling beses na
nakita niya sa kanya. Sinabi Kupido din sa kanya na, kung siya ay hindi makita sa
kanya, ang mga sanggol na siya ay buntis sa magiging isang diyos, ngunit kung
nakita niya sa kanya, ang mga sanggol ay maging isang mortal. Sa dulo ay
sumigaw at niyakap siya at nagtanong sa kanya upang ipaalam sa kanyang makita
muli ang kanyang kapatid na babae. Kupido at Psyche ay kaya marami sa mga pagibig, na siya ay sumang-ayon. Kapag ang mga madre ay dumating ang susunod
na oras, tinanong nila muli ang tungkol sa kanyang asawa. Sa oras na ito, sinabi sa
kanila pag-iisip siya ay isang taong may edad na merchant. Ang dalawang
magkapatid na nauunawaan siya ay hindi kailanman nakita sa kanya at sinabi sa
kanya na siya ay marahil isang halimaw, isang kakila-kilabot na ahas, tulad ng
sanggunian ay sinabi sa kanya. At kapag ang sanggol ay ipinanganak, ang halimaw
ay ubusin ang parehong ina at anak. Akala iisip tungkol sa kung paano binawalan
siya ng kaniyang asawa upang makita siya, dahil ito ay ang huling beses na nakita
niya sa kanya, at naniwala sa kanya na madre. Kaya naghanda siya ng isang ilawan
at isang kutsilyo at itinago ang mga ito sa ilalim ng kama. Naghintay siya
hanggang nakatulog kanyang asawa. Pagkatapos naiilawan siya ng lamp at kinuha
ang kutsilyo upang patayin ang mga kakila-kilabot na halimaw. Ngunit ano ang
kanyang nakita ang kanyang kaliwa humihingal: a beautiful pakpak diyos ay
natutulog sa kanyang kama. Naiintindihan niya ang kanyang asawa ay Kupido, ang
diyos ng pag-ibig sa sarili. Para sa isang habang siya hinangaan ang kanyang
kagandahan, at pagkatapos siya gustong yakapin siya, at sa paggawa nito, ang
langis mula sa lamp tapos sa kanyang balikat at sinunog sa kanya.Kupido nagising
at tumakas, ngunit pag-iisip pinamamahalaang na kumapit sa kanya. Pagkatapos
ng isang habang siya ay masyadong pagod, kaya siya ay nahulog sa lupa. Sumunod
sa kanya Kupido at nagtanong sa kanya, "Bakit gusto mong pumatay sa akin? Ay
hindi ako magiliw sa iyo? Ang aking ina sinabi sa akin upang magbigay ng
inspirasyon sa pag-ibig mo para sa pinaka kahindik-hindik na nilalang sa lupa,
ngunit hindi ko nais makinig. Makikita mo ay sapat na parusahan mula sa aking
kawalan. "
Psyche itinatago iisip, "Ay ito ang katapusan ng maganda kasal ng Kupido at
Psyche?". Siya ay kaya wala nang takot, na siyay itapon ang sarili sa isang ilog,
pero kinuha ang kanyang mga tubig sa bangko, kung saan sinabi ng diyos Pan
kanya upang hindi kailanman subukan na ipasok muli ang pagpapakamatay. Ang
mga mahihirap na batang babae wandered hanggang sa siya ay dumating sa bayan
kanyang mga mas lumang kapatid na babae. Kapag nakilala nila, sinabi sa pag-iisip
sa kanya kung ano ang nangyari at idinagdag na Kupido ay ipinahayag na siya

magpakasal sister pag-iisip ni. Sa sandaling siya ay narinig na, tumakbo ang
kanyang kapatid sa bundok at tinawag Zephyrus na kumuha ng kanyang sa palasyo
Kupido, at pagkatapos ay inihagis niya ang kanyang sarili sa bangin. Sa oras na ito,
ang banayad na hangin ay hindi dumating upang dalhin sa kanya, kaya siya ay
nahulog sa bato at namatay. Pagkatapos nito, nagpunta iisip sa bansa kung saan
nanirahan ang kanyang ikalawang kapatid na babae, at sinabi sa kanya ang
parehong bagay. Ang ikalawang sister nagpunta sa bundok at itinapon sarili
pasagasa sa lambak, ngunit ang hangin ay hindi dumating upang dalhin ang
kanyang at siya ay namatay tulad ng iba pang kapatid na babae. Sa habang
panahon, ang Seagull nagpunta upang tumingin para sa Venus at sinabi sa kanya
tungkol sa kung ano nangyari sa pana at pag-iisip. Nagpunta diyosa Ang home
kaagad at nagsimulang sumigaw sa kanya: "Bakit hindi ka nakinig sa akin Bakit ba
kayong asawa ako pagpunta sa magkaroon ng isa pang anak, o kailangan ko
magpatibay ng isang tao at inilagay siya sa iyong lugar. Ikaw ay isang kahihiyan
para sa iyong mga magulang. "

Ang Alegorya ng Yungib

At ngayon, sinasabi ko na hayaan mong ipakita ko ang isang anyo na dapat
mabatid o hindi mabatid tungkol sa ating kalikasan: Pagmasdan! May mga taong
naninirahan sa yungib na may lagusan patungo sa liwanag na umaabot sa kabuuan
nito. Silay naroroon mula pagkabata, at ang kanilang mga binti at leeg ay
nakakadena kung kayat hindi sila makagalaw, hadlang ito sa pagkilos pati ng
kanilang mga ulo . Sa di kalayuan, sa taas at likod nila ay may apoy na nagliliyab,
sa pagitan ng apoy at mga bilanggo may daang papataas. Kung ang paningin mo ay
dadako sa mababang pader nito, maihahalintulad ito sa isang tabing na
pinagtatanghalan ng mga puppet.
Nasilayan ko.
At nasilayan mo rin ba ang mga taong dumadaan sa pagitan ng mga
dingding na may dala- dalang mga monumento at larawan ng mga hayop na likha
sa kahoy at bato? Ang iba sa kanila ay nagsasalita, ang iba ay tahimik. Naipakita
mo sa akin ang kakaiba nilang imahe. Sila nga ay kakaibang mga bilanggo.
Katulad natin, ang tugon ko, na ang tangi nilang nakikita ay pawang sarili
nilang mga anino?

Totoo, ang sabi niya, paano nila makikita ang ano man kung hindi sila
pinahihintulutang gumalaw maging ang kanilang mga ulo? At may mga bagay na
dapat lamang dalhin sa paraang dapat lamang makita ng mga anino? Oo, sabi niya.
At kung nakaya nilang hindi sumang-ayon sa isat isa, hindi ba nila ipinalalagay na
sila ay tumutukoy ng kung ano pa man para sa kanila?
Tunay nga.
At sa higit pang pagpapalagay na ang mga bilanggo ay may alingawngaw
mula sa ibang dako, hindi ba nila natitiyak na baka guniguni lamang ito ng isang
dumaan at may ipinagpapalagay tungkol sa pinagmumulan ng tinig?
Walang tanong-tanong, ang tugon.
Sa kanila, ang sabi ko, ang katotohanan ay walang kahulugan kundi ang
anino ng mga imahe. Iyan ang tiyak. Ngayon, balikan muli natin kung ano ang likas
na magaganap kung sakaling ang mga bilanggo ay maging malaya at di maaabuso
sa kanilang pagkakamali. Sa una, kung ang isa sa kanila ay mapalalaya at biglang
tumayo, lumingon, lumakad at tumingin patungo sa liwanag. Magdurusa sa sobrang
sakit. Ito mismo ang magpapalungkot sa kaniya. Gayundin hindi niya makikita ang
dati niyang kalagayan sapagkat ang tanging nakikita niya ay mga anino lamang.
Pagkatapos isaisip, tinuran ng isa na ang kaniyang nakita noong una ay guniguni
lamang, ngunit ngayon, siya ay papalapit na sa pagkatao. Nakikita niya, mayroon na
siyang maliwanag na pananaw- ano ang magiging tugon niya?
O kayay, maaari mong isipin na ang kaniyang guro ay nagtuturo ng mga
bagay na dapat niya lamang kilalanin. Hindi ba siya nagugulumihanan? Hindi kaya
siya mahumaling na ang anino na kaniyang nakita noong una ay mas tunay kaysa
mga bagay na nakikita niya sa kasalukuyan?
Malayong katotohanan.
At kung siya ay napilitang tumingin nang diretso sa liwanag, wala ba siyang
nararamdamang sakit upang siyay magkubli sa nakikitang bagay? Kaniya bang
aakalain na siya ay nasa katotohanang mas maliwanag kaysa mga bagay na
nakikita sa kasalukuyan?

Totoo, ang sabi niya.

At kung ipinalalagay pang muli na siya ay atubiling hinila pataas sa matarik at
bako-bakong daan hanggang sapilitan siyang makarating sa harap mismo ng araw,
hindi ba siya mahihirapan at magagalit? Kapag nilapitan niya ang liwanag, ang
kaniyang mga mata ay maaaring masilaw at hindi niya magagawang makita ang
mga bagay-bagay sa kasalukuyan - ang katotohanan.
Hindi muna sa kasalukuyan, sabi niya.
Kailangang mahirati ang kaniyang paningin sa dakong itaas ng mundo. At
makita niya nang maliwanag ang mga anino, kasunod ay ang repleksiyon ng tao at
iba pang bagay sa tubig, at ang mismong mga bagay. Pagkatapos, tititig siya sa
liwanag ng buwan at mga bituin, at sa maningning na kalangitan; at kaniyang
makikita ang ulap at mga bituin sa gabi nang mas maningning kaysa liwanag ng
araw na hatid ng umaga.
Tiyak.
Higit sa lahat, magkakaroon siya ng kakayahang makita ang araw, hindi
lamang ang repleksiyon niya sa tubig kundi makikita niya ang sarili sa
kinaroroonan, at hindi sa iba pa man, at siya ay makapagninilay-nilay kung sino
siya.
Tiyak.
At siya ay makararating sa pagtatalo na siya mismo ay naglaan ng panahon.
At ang gumagabay sa lahat ng ito ay yaong nakikita sa mundo, na naging dahilan
upang siya at ang kaniyang kapwa ay masanay sa pagtitig.
Maliwanag, sabi niya, una niyang makikita ang liwanag pagkatapos ang
dahilan tungkol sa kaniyang sarili. At kung maalala niya ang dating tahanan, at ang
karunungan sa yungib pati ang mga kapuwa bilanggo, hindi ba niya maipalalagay na
mapaliligaya niya ang sarili sa pagbabago at kaawaan na lamang sila?
Tiyak at tumpak.

At kung sila ay nasanay na sa pagtanggap ng mga karangalan sa kung sino

sa kanila ang mabilis na makapuna sa pagdaan ng mga anino at makapagsabi kung
sino ang nakaranas niyon dati? Kung sinuman ang makapagpapasiya nang
mahusay para sa kinabukasan, sa iyo bang palagay sino ang makapag-iingat sa
tinatawag na dangal at kaluwalhatian? O kayay kainggitan ba ang may taglay nito?
Hindi ba niya babanggitin ang tinuran ni Homer.
Mas mabuting maging mahirap na alipin ng dukhang panginoon. At
matututuhang tiisin ang mga bagay kaysa isaisip ang kanilang ginagawa at
mamuhay katulad ng kanilang gawi?
Oo, ang sabi niya. Sa palagay ko ay pipiliin niyang magtiis kaysa aliwin ang
mga huwad na akala at mabuhay sa kahabag-habag na kalagayan.
Para makatiyak, sabi niya.
At kung mayroon mang paligsahan, at kailangan niyang makipagtagisan sa
pagsukat sa mga anino kasama ang mga bilanggo na kailanman ay di nakalaya
mula sa yungib. Sa sandaling ang paningin ay nananatiling mahina, at bago ito
maging matatag (may dapat isaalang alang sa panahon na kakailanganin upang
makamit ang bagong kalagayan ng paningin) hindi ba siya katawa-tawa? Sasabihin
ng tao sa kaniya na ang pagpunta at pagdating niya nang wala ang mga paningin ay
mas mabuti na hindi na lamang isaisip ang pag-unlad. At kung sinuman ang
sumubok na palayain ang iba at gabayan patungo sa liwanag; hayaang hulihin ang
nagkasala at dalhin nila sa kamatayan.
Walang tanong, ang sabi niya.
Ito ang kabuuan ng alegorya, ang sabi ko; maaari mong dagdagan mahal
kong Glaucon ang mga dating katuwiran. Ang bilangguan ay mundo ng paningin,
ang ilaw ng apoy ay ang araw. Hindi mo ako mamamali kung ipakakahulugan mo na
ang paglalakbay papataas ay maging pag-ahon ng kaluluwa patungo sa
intelektuwal na mundo batay sa mahina kong paniniwala. Aking ipinahahayag, ito
ay batid ng Diyos maging tama man o mali. Ngunit tunay man o huwad, ang aking
opinyon sa mundo ng karunungan ay ito, ang ideya ng kabutihan ay nananatili sa
huli at matatagpuan lamang nang may pagpupunyagi; at kapag itoy natagpuan, ang
lahat ng bagay na maganda at tama sa daigdig at ang pangunahing pinagmumulan

ng dahilan at katotohanan ay yaong sinumang may kapangyarihang kumilos nang

may katuwiran sa publiko o pribadong buhay. Samakatuwid kailangan na ang
kaniyang mga mata ay may matibay na tuon para sa mga bagay na ito.
Sumasang-ayon ako, sabi niya, hanggat may kakayahan akong maunawaan
ka.
At ang sabi ko, huwag kang magtaka sa iba na may magandang pananaw na
ayaw man lang magbahagi para sa kapakanan ng tao; para sa kanilang kaluluwa
sa itaas ng mundo ay madali lamang kung saan silay naghahangad na manirahan;
magiging likas ang kanilang paghahangad, kung ang ating alegorya ay
mapagkakatiwalaan.
Oo, tunay na likas.
At mayroon bang bagay na nakapagtataka sa mga taong nakadaan mula sa
banal na pagninilay-nilay patungo sa makasalanan nilang kalagayan o gumawa ng
labag sa kagandahang-asal? Samantala, habang ang kaniyang mga mata ay
kumukurap bago siya mahirati sa kadiliman, siya ay mapipilitang lumaban sa korte o
sa ibang lugar, tungkol sa anino ng imahe ng katarungan at magpupunyaging
maunawaan nang ganap ang katarungan.
Anuman, ngunit kamangha-mangha ang kaniyang tugon.
Sinuman ang may wastong pag-iisip ay mababatid na ang pagkalito ng mga
paningin ay dalawang uri o nanggaling sa dalawang dahilan, maaaring mula sa
paglabas ng liwanag o patungo sa liwanag. Kapag nakita niya na sinuman na may
pananaw na magulo at mahina ay masasabing hindi pa handang humalakhak. Una
niyang itatanong kung ang kaluluwa ba ng tao ay maghahatid nang maliwanag na
buhay? O kayay maglalapit mula kadiliman patungo sa araw na labis na
nakasisilaw? At kaniyang bibilangin ang maligayang kalagayan niya, at siya ay
maaawa sa iba, o kung nasa isipan man niyang pagtawanan ang kaluluwa na
nanggaling mula ilalim patungo sa liwanag, mayroon pang mga dahilan bukod dito
kaysa mga halakhak na bumati sa kaniya at bumalik mula sa itaas ng liwanag
patungo sa yungib.
Iyan, ang sabi niya na dapat itangi.

Ang Kuwintas
Isa siya sa mga pinaka-marikit at kahali-halinang babae na isinilang, at para
bang nagkamali ang tadhana dahil isang pamilya ng mga manggagawa ang
kanyang pinagmulan. Hindi siya itinakda na ikasal kaninoman, walang umaasa
na aangat siya, at wala rin siyang paraan para makilala, maunawaan, mahalin, at
makapangasawa ng isang marangya at marangal na lalaki. Bagkus, isang hamak
na kawani ng Kagawaran ng Edukasyon ang pinakasalan niya. Simple lang ang
kanyang panlasa dahil hindi naman niya kaya ang mga mamahaling bagay. Hindi
siya masaya dahil sa pakiwari niya, nagpakasal siya sa isang lalaking mas
mababa pa sa kanyang uri. Pero ang mga babae naman talaga ay hindi
nabibilang sa kahit anumang uri. Ang kanilang kagandahan, kahinhinan, at
alindog ay nagagamit nila para magkaroon ng asawa at pamilya. Ang natural na
pagkahilig nila sa karangyaan, ang kanilang angking karingalan, at matalisik na
isip ay nagsisilbing mga palatandaan ng kanilang ranggo. At sa mga bagay na
ito, ang babaeng tinutukoy natin na nagmula sa kahirapan ay maituturing na
kapantay ng pinakamataas na babae sa balat ng lupa.
Hindi matapus-tapos ang kanyang pagdurusa, dahil pakiramdam niya'y
ipinanganak siya para matikman ang lahat ng karangyaan at kaginhawahan.
Pinagdurusahan niya ang kanyang hamak na tirahan, ang mga nanlilimahid na
dingding nito, ang mga gapok na silya, at marurungis na kurtina. Lahat ng ito-na
maaaring hindi alam ng mga babaeng kauri niya-ay nagdudulot sa kanya ng
pasakit at insulto. Nang makita niyang pumasok ang batang babae na Breton sa
kanyang hamak na tirahan para magtrabaho, nabagbag ang kanyang damdamin
at natigatig ang kanyang mga walang kapararakang pangarap. Umandar ang
kanyang imahinasyon at naisip niya ang mga tahimik na silid, na natatakpan ng
mabibigat na kurtinang Oryental, naiilawan ng mga nagtataasang sulo na yari sa
tanso, at binabantayan ng mga nagtatangkarang lalaki na may suot na
mahahabang medyas na umaabot hanggang sa tuhod at nahihimbing sa
malalaking sopa, dahil sa nakalilipos na init na nagmumula sa kalan. Naisip niya

rin ang malalawak na silid na napapalamutian ng antigong telang sutla, at maliliit

ngunit kaaya-aya at mababangong silid na nilikha para sa mga munting salusalo
kasama ang mga pinakamalapit na kaibigan, at mga lalaking pamoso at
inaasam-asam, na ang pamimitagan ay nakatitigatig ng inggit at pagnanasa sa
kababaihan.
Nang dumulog siya para sa hapunan sa hapag na natatakpan ng mantel na
kalalagay lang tatlong araw na ang nakararaan, katapat ng kanyang asawa na
nag-alis ng takip ng lalagyan ng sopas at napabulalas nang buong saya: "Aha!
Scotch broth! May hihigit pa ba rito?", muli na namang lumipad ang imahinasyon
ng babae at naisip niya ang mga pagkasarap-sarap na pagkain, mga kumikinang
na kubyertos, mga tapiseriya na tumatakip sa mga dingding at naglalarawan sa
mga sinaunang tao at mga kakatwang ibon mula sa mga kagubatang
pinamamahayan ng mga diwata; naisip niya ang mga kasiya-siyang pagkain na
nakalatag sa mga kamangha-manghang bandehado, mga pabulong na
panunuyo, na pinakikinggan nang may di mawaring ngiti habang ngumangasab
ng mamula-mulang laman ng isda o pakpak ng manok na may halong asparago.
Wala siyang magagandang damit at alahas. At ito ang mga bagay na iniibig niya.
Pakiramdam niya'y nilikha siya para sa mga bagay na ito. Matagal na niyang
inaasam na makapang-akit, na mapagnasaan, na kahumalingan, at maging
kaasam-asam.
Nagkaroon siya ng isang mayamang kaibigan, isang dating kaklase na ayaw
niyang bisitahin, dahil nakararamdam siya ng matinding pagkasawi habang
papauwi siya sa kaniyang tirahan. Ilang araw siyang umiiyak, saklot ng
kalungkutan, pagsisisi, kawalang-pag-asa, at pagdurusa.
Isang gabi, umuwi ang kanyang asawa na masayang-masaya, hawak ang isang
malaking sobre.

"Para sa iyo ito," sabi niya.

Mabilis na pinunit ng babae ang sobre at hinugot mula sa loob nito ang isang
papel kung saan nakasulat ang mga katagang ito:
"Hinihiling ng Ministro ng Edukasyon at ni Ginang Ramponneau na makapiling
sina Ginoo at Ginang Loisel sa Kagawaran ngayong Lunes ng gabi, ika-18 ng
Enero."
Ngunit imbes na matuwa, gaya ng inaasahan ng kanyang asawa, inihagis ng
babae ang imbitasyon sa mesa, sabay bulong ng:
"Ano'ng gusto mong gawin ko rito?"
"Bakit, mahal ko? Akala ko'y masisiyahan ka. Matagal ka nang hindi lumalabas.
Napaka-importanteng okasyon nito, at pinaghirapan kong makakuha ng
imbitasyon para rito. Lahat ay gustong maanyayahan sa pagtitipong ito. Piling-pili
ang makakapunta, at iilan lang ang napaunlakang kawani na gaya ko. Makikita
mo rito ang lahat ng matataas na tao."
Tumalim ang tingin ng babae sa asawa, saka nagsalita na parang naubusan na
ng pasensya: "At ano sa palagay mo ang isusuot ko sa pagtitipong 'yan?"
Hindi iyon naisip ng lalake; pautal niyang nasabi:
"Ba't di mo gamitin 'yung isinusuot mo pag nagpupunta ka sa teatro?
Napakaganda noon, para sa akin"
Natigilan ang lalake, natuliro, at naghahanap ng sasabihin nang makita niyang

umiiyak na ang kanyang asawa. Dalawang malaking patak ng luha ang tumulo
mula sa gilid ng kanyang mga mata patungo sa gilid ng kanyang labi.
"Ano'ng nangyayari sa iyo?"
Ngunit mabilis na nakabawi mula sa kanyang kalungkutan ang babae, at
kalmado siyang tumugon habang pinapahiran ang nabasang pisngi:
"Wala. Wala lang kasi akong maisusuot na damit kaya hindi ako makadadalo sa
kasayahang 'yan. Ibigay mo na lang ang imbitasyon sa kasamahan mo na may
asawang mas nababagay diyan kaysa sa akin."
Halos madurog ang puso ng lalaki.
"Sandali lang, Matilda," giit ng asawa. "Magkano ba ang isang simpleng damit na
nababagay sa ganyang okasyon, na maaari mo pang gamitin sa iba pang
pagtitipon?"
Ilang sandaling nag-isip ang babae. Inalala niya ang mga presyo ng ganoong
klaseng damit habang iniisip niya rin kung gaano kalaking pera ang pwede
niyang hingin sa asawa, na hindi matatanggihan at hindi rin ikagugulantang ng
lalaki.
Sa wakas, nag-aalinlangang sumagot ang babae:
"Hindi ako sigurado, pero pwede na siguro ang apat na raang francs."
Tila namutla ang lalaki, dahil ganitong halaga rin ang pinag-iipunan niya para
makabili ng isang baril. Binabalak niya kasing mamaril sa susunod na tag-araw
sa kapatagan ng Nanterre. Ito ang pinupuntahan ng kanyang mga kaibigang

namamaril ng ibon tuwing Linggo.

Ngunit gayunpaman, sinabi ng lalaki: "Kung ganoon, bibigyan kita ng apat na
raang francs. Siguruhin mo lang na makabibili ka ng isang napakagandang
damit."
Papalapit na nang papalapit ang araw ng kasayahan. Kahit handa na ang
kanyang damit, nagiging malungkutin pa rin si Ginang Loisel, laging di
mapalagay, at balisa.
"Ano ba'ng nangyayari sa iyo? Tatlong araw nang kakaiba ang kilos mo"
"Nahahabag ako sa aking sarili, dahil wala akong alahas, ni isang mamahaling
bato ay wala akong maisusuot," tugon ng babae. "Wala akong mukhang ihaharap
kaninoman. Mas mabuti pa yatang 'wag na lang akong dumalo sa kasayahan."
"Magsuot ka ng bulaklak," sabi ng lalaki. "Sa halagang sampung piso, makakabili
ka ng dalawa o tatlong rosas."
Ngunit hindi kumbinsido rito ang babae.
"'Wag na lang Kahihiya-hiya kung magmumukha akong dukha sa harap ng
napakaraming mayamang babae."
"Napaka-estupida mo!" bulalas ng asawa. "Pumunta ka kay Ginang Forestier at
tanungin mo kung pwede ka niyang pahiramin ng mga alahas. Alam mo namang
kilala siyang alahera, di ba?"
Napabulalas ng tuwa ang babae.

"Tunay nga. Hindi ko 'yon naisip."

Kinabukasan, nagpunta ang babae kay Ginang Forestier at ikinuwento niya rito
ang kanyang problema.
Nagtungo si Ginang Forestier sa kanyang iskaparate, kinuha mula rito ang isang
malaking kahon, binuksan ito, at sinabi:
"Mamili ka rito, mahal."
Unang tiningnan ng babae ang mga pulseras, tapos ay isang kuwintas na may
perlas, at isang gintong krus na may makikinang na bato. Galing ito sa Venetia,
at sadyang napakahusay ng pagkakagawa. Tumingin siya sa salamin at tiningnan
ang sarili na gamit ang mga alahas. Nagbabantulot siya at di makapagdesisyon
kung iiwan o isosoli niya ba ang mga alahas. Panay ang tanong niya:
"Mayroon ka pa bang iba?"
"Oo. Ikaw na ang mamili. Hindi ko alam kung ano talaga ang gusto mo."
Kapagdaka'y nakita niya sa isang maliit at itim na lalagyan na yari sa satin ang
isang napakagandang alahas na diamante.
Tumibok ang pagnanasa sa puso niya. Nanginginig ang mga kamay niya nang
kunin niya ang alahas. Isinuot niya iyon sa kanyang leeg, sa ibabaw ng kanyang
mahabang damit, at ilang sandali siyang nalunod sa kaligayahan habang
pinagmamasdan niya ang kanyang sarili.
Tapos ay nag-aalinlangan siyang nagtanong:

"Maaari mo ba itong ipahiram sa akin? Tanging ito lamang?"

"Oo naman."
Napahilig siya sa dibdib ng kaibigan, niyakap niya ito nang mahigpit, at dali-dali
siyang umuwi na bitbit ang natatanging hiyas. Dumating din ang araw ng
kasayahan. Tagumpay si Ginang Loisel. Siya ang pinakamarikit na babae sa
lahat, elegante, mabining kumilos, laging nakangiti, at nag-uumapaw ang
kaligayahan. Lahat ng mga lalaking nandoon ay napapatingin sa kanya,
itinatanong ang kanyang pangalan, at gusto siyang makilala. Lahat din ng mga
Pangalawang Sekretaryo ng Pamahalaan ay gusto makipag-balse sa kanya.
Napansin din siya ng Ministro.
Haling na haling siya sa pakikipagsayaw, nag-uumapaw ang kanyang saya, at
panay ang inom niya, walang pakialam sa lahat, maging sa pagwawagi ng
kanyang kagandahan, sa karangalan ng kanyang pagkakapanalo, sa lambong ng
kaligayahang bumalot sa kanya dulot ng mga pagtangi at paghanga, ng mga
pagnanasang kanyang ginising, ng kabuuan ng kanyang tagumpay na sadyang
napakalapit sa kanyang puso.
Mag-a-alas-kuwatro na ng madaling-araw nang magpasya siyang umuwi.
Hatinggabi pa'y tulog na ang kanyang asawa sa isang maliit na silid, kasama ang
tatlo pang kaibigan na may mga asawang nagkakasayahan. Ipinatong ng lalaki
sa balikat ng babae ang mga kasuotang dinala niya para magamit nila sa paguwi-mga ordinaryong kasuotan na alangan sa napakagandang saya ng babae.
Napansin niya iyon kaya't nagmamadali siyang umalis upang hindi siya makita ng
ibang mga babae na nagsusuot ng kanilang mga mamahaling fur.
Pinigilan ng lalaki ang kanyang asawa.

"Sandali lang. Malamig sa labas. Baka magkasipon ka. Tatawag ako ng taxi."
Pero hindi siya pinakinggan ng babae at nagmamadali itong bumaba sa
hagdanan. Nang makalabas na'y wala silang maparang taxi. Nag-abang sila at
ilang beses nilang sinigawan ang mga taxing dumaraan.
Naglakad sila patungo sa Seine, tuliro at nangangatal sa lamig. Sa wakas ay
nakatagpo sila ng isang pipitsuging taxi na tuwing gabi lamang nagbibiyahe sa
Paris, dahil tila ikinahihiya nito ang kanilang kalumaan.
Inihatid ng taxi ang mag-asawa sa Rue des Martyrs, at malungkot nilang nilakad
ang daan patungo sa kanilang bahay. Iyon na ang wakas, naisip ng babae.
Kailangang nasa opisina na siya nang alas-diyes, naisip naman ng lalaki.
Hinubad ng babae ang mga kasuotang nakabalot sa kanyang balikat, upang muli
niyang mapagmasdan ang kanyang kagandahan sa harap ng salamin. Ngunit
bigla siyang napabulalas. Nawawala ang kuwintas!
"Bakit? Ano'ng problema?" tanong ng asawa, na halos nakahubad na.
Maligalig na bumaling ang babae sa lalaki.
"Naiwala ko ang kuwintas na hiniram ko kay Ginang Forestier"
Nabigla ang lalaki.
"Ano?! Imposible!"
Hinanap nila ang kuwintas sa bawat tupi ng kanyang kasuotan, sa ilalim ng
kaniyang coat, sa mga bulsa, sa lahat ng lugar. Pero hindi nila ito makita.

"Sigurado ka bang suot mo pa ang kuwintas noong umalis tayo sa kasayahan?"

tanong ng lalaki.
Oo, hinawakan ko pa ito noong nasa bulwagan tayo."
"Pero kung nahulog iyon sa daan, dapat ay narinig natin iyon."
"Oo. Malamang. Nakuha mo ba ang numero ng taxi?"
"Hindi. Ikaw, napansin mo ba iyon?"
"Hindi."
Napatingin ang mag-asawa sa isa't isa. Pareho silang natulala. Agad na muling
nagbihis si Ginoong Loisel.
"Babalikan ko ang daan na nilakad natin," sabi niya.. "Baka mahanap ko pa
iyon."
Umalis ang lalaki. Naiwan ang babae, suot pa rin ang kanyang saya. Nanghihina
siya at ni hindi makahiga sa kama. Napako siya sa kanyang kinauupuan. Ni hindi
siya makapag-isip.
Ala-siyete na nang makabalik ang kanyang asawa. Hindi nito nakita ang
kuwintas.
Nagtungo ang lalaki sa istasyon ng pulis, nag-alok ng pabuya. Nagtungo rin siya
sa mga diyaryo, sa mga kompanya ng taxi, sa lahat ng lugar na makapagbibigay
sa kanya ng kahit katiting na pag-asa.

Buong araw na hinintay ng babae ang kanyang asawa. Di masukat ang kanyang
pagkawindang sa inabot nilang kamalasan.
Gabi na nang umuwi si Ginoong Loisel. Hapis at namumutla ang kanyang
mukha. Bigo ang kanyang paghahanap.
"Kailangang sulatan mo si Ginang Forestier," sabi ng lalaki, "at sabihin mo sa
kanyang napatid mo ang kalawit ng kuwintas at ipinapagawa mo pa ito nang sa
gayo'y may oras pa tayo para maghanap."
Isinulat ng babae ang idinikta ng asawa.
Natapos ang linggong iyon at naglaho na ang pag-asa ng mag-asawa.
Sabi ni Ginoong Loisel na tila tumanda ng limang taon:
"Dapat nating palitan ang nawalang diamante."
Kinabukasan, dinala ng mag-asawa ang kahong pinaglagyan ng kuwintas sa
alahero na ang pangalan ay nakasulat sa loob ng kahon. Kinonsulta ng alahero
ang kanyang talaan.
"Ginang, hindi ako ang nagbenta ng kuwintas. Maaaring ako lamang ang
nagbigay ng kalawit."
Nagpunta ang mag-asawa sa iba't ibang alahero. Naghanap sila ng kuwintas na
kapareho ng nawala. Pilit nilang inalala ang itsura nito, at nalipos sila ng pagsisisi
at labis na pagdadalamhati.

Sa isang tindahan sa Palais-Royal, may nakita ang mag-asawa na diamante na

tila kawangis ng hinahanap nila. Nagkakahalaga iyon ng apatnapung libong
francs. Nakatawad ang mag-asawa kaya't naging tatlumpu't anim na libong
francs na lang ang halaga ng diamante.
Nagmakaawa ang mag-asawa sa alahero na huwag ibenta ang diamante sa loob
ng tatlong araw. At inareglo rin nila na bago magtapos ang Pebrero, makukuha
nila sa halagang tatlumpu't apat na libong francs ang ikalawang diamante
sakaling may makabili na ng unang napili nila.
May labing-walong libong francs si Ginoong Loisel na minana niya sa kanyang
ama. Ipangungutang na lang niya ang iba pa.
Nakahiram nga ng pera ang lalaki. Nakakuha siya ng isang libo sa isang
kaibigan, limang daan sa isa pa, limang louis dito, limang louis doon. Lumagda
siya ng mga kasulatan, pumasok sa mga mapanganib na kasunduan, namalimos
sa kung sinu-sinong mga nagpapautang. Isinanla niya ang kanyang mga
nalalabing taon, ipinagsapalaran ang kanyang lagda nang walang kasiguruhan
kung matutupad niya ang mga napagkasunduan, at nangilabot siya sa kanyang
sariling kinabukasan, sa napakadilim na hinaharap na nakatakdang bumagsak
sa kanya, sa mga pangitain ng lahat ng klase ng pagdarahop at pagdurusa
hanggang sa nabili ng lalaki ang bagong kuwintas at naibayad niya ang
tatlumpu't anim na libong francs na hiningi ng alahero.
Nang isauli ni Ginang Loisel ang kuwintas kay Ginang Forestier, nagsalita ang
huli nang may nanlalamig na tinig:
"Sana'y isinoli mo ito agad sa akin. Maaaring nagamit ko pa sana ito."
Ngunit taliwas sa kinatatakutan ng babae, hindi na binuksan ng kanyang kaibigan

ang lalagyan. Kung napansin ng kaibigan ang ipinalit niyang kuwintas, ano kaya
ang iisipin nito? Ano kaya ang kanyang sasabihin? Isipin niya kaya na isang
magnanakaw si Ginang Loisel?
Naranasan ni Ginang Loisel ang labis na kahirapan. Sa umpisa pa lang ay
tinanggap na niya ng buong tapang ang kanyang kinahinatnan. Dapat na
mabayaran ang pagkakautang. Kaya iyon ay kanyang pagdurusahan. Pinaalis na
niya ang utusan. Lumipat silang mag-asawa ng tirahan. Nagtiyaga sila sa isang
maliit na kuwartong nasa pagitan ng isang bubungan at kisame.
Napilitang gawin ni Ginang Loisel ang mabibigat na gawaing-bahay at ang
kinabubuwisitan niyang trabaho sa kusina. Natuto siyang maghugas ng mga
pinggan. Dahil sa pag-iisis ng magagaspang na palayok at puwitan ng mga
kawali, nagasgas at numipis ang kanyang mamula-mulang mga kuko. Nilabhan
niya ang maruruming kubre-kama, ang mga baro at mantel, at isinampay niya
ang mga iyon. Tuwing umaga, itinatapon niya ang laman ng basurahan at umiigib
siya ng tubig. Kailangan niyang tumigil paminsan-minsan para habulin ang
kanyang paghinga. At suot ang hamak na damit ng isang pobreng babae, siya rin
ang namamalengke, dala ang kanyang basket. Naranasan niyang
makipagtawaran, mainsulto, at makipag-away para sa bawat sentimo ng kanyang
kakapiranggot na salapi.
May mga kasulatan sa pagkakautang na dapat bayaran buwan-buwan, ang iba'y
kailangang palitan ng bago, kaya't lalo pang tumagal ang mga pananagutan.
Sa gabi'y kailangang magtrabaho ni Ginoong Loisel bilang tagaayos ng talaan ng
isang negosyante. Sa bawat pahina, kumikita siya ng katiting na barya.
Tumagal ng sampung taon ang ganitong buhay ng mag-asawa.

Nang magwakas ang sampung taon, nabayaran na rin nila ang lahat ng mga
pagkakautang, pati na rin ang interes na ipinatong ng mga usurero.
Malaki ang itinanda ni Ginang Loisel. Katulad na siya ng iba pang matatag na
mga babae na nasanay na sa kahirapan. Hindi na maayos ang kanyang buhok,
masagwa na ang kanyang damit, at maligasgas na ang kanyang mga palad.
Garalgal na ang kanyang boses, at kapag nagpupunas siya ng sahig, nagkalat
ang tubig sa paligid. Minsan, kapag nasa opisina ang kanyang asawa,
napapatigil ang babae sa tabing-bintana at naaalala niya ang gabing iyon, ang
gabi ng kasayahan kung saan nagningning ang kanyang kagandahan at labislabis siyang hinangaan.
Ano kaya ang nangyari kung hindi niya naiwala ang kuwintas? Sino nga ba ang
nakaaalam? Sadyang napaka-hiwaga ng buhay! Napaka-salawahan! Maaaring
mawasak o mabago ang lahat sa isang mumunting dahilan lamang!
Isang Linggo, habang naglalakad siya sa Champs-Elysees upang magpahinga,
nakita ni Ginang Loisel ang isang babae na namamasyal kasama ang kanyang
anak. Si Ginang Forestier pala iyon, at mukha pa rin siyang bata, maganda, at
kaakit-akit.
Nakaramdam si Ginang Loisel ng pag-aalinlangan. Dapat niya bang kausapin si
Ginang Forestier? Oo, dapat lang. At ngayong nabayaran na niya ang kanyang
mga utang, ikukuwento ni Ginang Loisel sa kanyang kaibigan ang lahat ng
nangyari.
Nilapitan ni Ginang Loisel si Ginang Forestier.
"Magandang umaga, Jeanne."

Hindi agad nakilala ni Ginang Forestier si Ginang Loisel. Nabigla pa nga ito dahil
sa kapangahasan ng pobreng babae.
"Ngunit Ginang" pautal na sabi ni Ginang Forestier. "Hindi kita kilala
Nagkakamali ka"
"Hindi Ako si Matilda Loisel."
Nabigla ang kanyang kaibigan.
"Ay! Ikaw pala 'yan, Matilda! Ang laki ng ipinagbago mo!"
"Oo Naghirap kasi ako mula nang huli tayong nagkita. At marami akong
dinanas na kalungkutan Dahil sa iyong kagagawan"
"Kagagawan ko!? Paano nangyari iyon?"
"Naaalala mo ba 'yung diamanteng kuwintas na ipinahiram mo sa akin para sa
kasayahan noon sa Ministro?"
"Oo. Ano'ng kinalaman noon?"
"Naiwala ko iyon."
"Hindi ba't ibinalik mo naman iyon sa akin?"
"Ang ibinalik ko sa iyo ay kawangis lamang noon At pinagbayaran namin iyon
sa loob ng sampung taon. Alam mo namang hindi ganoon kadali para sa amin
ang magbayad ng utang. Wala kaming pera Pero bayad na iyon ngayon At
natutuwa ako dahil tapos na ang aming obligasyon."

Natigilan si Ginang Forestier.

"Ang ibig mong sabihi'y bumili ka ng bagong diamanteng kuwintas para palitan
ang hiniram mo sa akin?"
"Oo Hindi mo ba iyon napansin? Parehong-pareho kasi ang dalawa."
Napangiti pa si Ginang Loisel nang buong pagmamalaki at kainosentehan.
Labis na nagulumihanan si Ginang Forestier kaya't napahawak siya sa kamay ni
Ginang Loisel.
"Ay kaawa-awang Matilda! Ang kuwintas kong iyon ay isang imitasyon lamang.
Nagkakahalaga lamang iyon ng hindi hihigit sa limang daang francs!"

Ang Kuba ng Notre Dame

Isang napakapangit na sanggol ang iniwan sa simbahan. Inampon siya ng paring si
Claude Frollo. Pinangalanan niya ang sanggol na Quasimodo at siya ay lumaki doon
at naging kampanerong kuba sa katedral ng Notre Dame.
Si Fr. Frollo ay may lihim na pag-ibig kay La Esmeralda. Isang gabi ay pinakidnap
ng pari kay Quasimodo ang babae. Hindi niya ito nagawa sapagkat tinulungan si La
Esmeralda ng isang sundalo na nagngangalang Phoebus. Na-inlove si La
Esmeralda kay Phoebus.
Dinakip ang kampanerong kuba at pinahirapan. Walang tumulong sa kaniya.
Dumating si La Esmeralda at binigyan siya ng tubig. Na-inlove siya sa babae dahil
sa kabutihan nito. Pero may laman na ang puso ng babae, ang sundalo na tumulong
sa kaniya.
Nagalit ang pari at tinangka niyang patayin ang sundalo. Ang pinagbintangan ay si
La Esmeralda at pinaratangan pa itong isang mangkukulam. Pinarusahan siya ng
kamatayan. Sinagip siya ng kampanerong kuba at dinala sa katedral.

Sa katedral pinagtangkaan ng masama ng pari si La Esmeralda. Ipinagtanggol siya

ni Quasimodo. Itinulak nito ang pari mula sa tore ng katedral at namatay ang pari. Si
La Esmeralda ay dinakip, pinatay at inilibing. Si Phoebus ay nagpakasal sa ibang
babae.
Sa araw na iyon bigla ding naglaho si Quasimodo. Makalipas ang ilang panahon
hinukay ang libingan ni La Esmeralda. Dalawang buto ng mga tao ang nakita nila.
Ang buto ni La Esmeralda at ang buto ng kampanerong kuba. Hinipan ng hangin
ang mga buto at ito ay naglaho

Epiko ni Gilgamesh
Ang kuwento ay nagsisimula sa pagpapakilala kay Gilgamesh na hari ng Uruk. Si
Gilgamesh na 2/3 diyos at 1/3 tao ay umaapi sa kanyang mga tao na umiiyak sa
mga diyos para tulungan. Para sa mga babae ng Uruk, ang pang-aaping ito ay
may anyong droit de seigneur o "karapatan ng panginoon" na makipagsiping
sa mga bagong ikinasal na babae sa kanilang gabi ng kasal. Para sa mga lalake
(ang tableta ay napinsala sa puntong ito), ipinagpalagay na ang mga ito ay
pinapagod ni Gilgamesh sa pamamagitan ng mga laro, pagsusubok ng lakas o
marahil ay pwersahang pagtatrabaho sa mga proyekto ng pagtatayo. Ang
mga Diyos ay tumugon sa mga pagsusumamo ng mga ito sa pamamagitan ng
paglikha ng isang katumbas kay Gilgamesh upang lituhin ito. Ang mga diyos ay
lumikha ng isang primitibong tao na si Enkidu na natatakpan ng buhok at
nabubuhay sa parang kasama ng mga hayop. Siya ay nakita ng isang
tagapagbitag na ang kabuhayan ay nawasak dahil binubunot ni Enkidu ang
kanyang mga bitag. Sinabi ng tagapagbitag kay Gilgamesh ang tungkol sa lalake
at inihanda kay Enkidu para akitin ang isang patutot. Ang pang-aakit kay Enkidu
ni Shamhat na isang patutot ng templo ang kanyang unang hakbang tungo sa
kabihasnan at pagkatapos ng pitong araw ng pakikipagtalik sa kanya, siya ay
nagmungkahi na ibalik siya sa Uruk. Samantala, si Gilgamesh ay nagkaroon ng
mga panaginip na nauukol sa malapit na pagdating ng isang minamahal na
bagong kasama.
Pagkatapos magsiping nina Enkidu at Shamhat, ang mga mabangis na hayop ay
hindi na tumutugon kay Enkidu gaya ng nakaraan. Inihayag ni Shamhat na si
Enkidu ay naging tulad ng isang diyos. Tinuruan ni Shamhat si Enkidu kung

paano manamit at kung paano kumain. Sa pagkakaalam mula sa isang

dumadaang dayuhan tungkol sa pagtrato ni Gilgamesh sa mga bagong kasal, si
Enkidu ay nagalit at naglakbay tungo sa Uruk upang mamagitan sa isang kasal.
Nang tangkain ni Gilgamesh na dalawin ang silid ng kasalan, hinarang ni Enkidu
ang kanyang daanan at sila ay nag-away. Pagkatapos ng mabangis na
paglalaban, kinilala ni Enkidu ang superior na lakas ni Gilgamesh at sila ay
naging magkaibigan. Si Gilgamesh ay nagmungkahi ng isang paglalakbay
sa Kagubatang Cedar upang paslangin ang kalahating-diyos na
si Humbaba upang magkamit ng kasikatan at katanyagan. Sa kabila ng mga
babala mula kay Enkidu at sa konseho ng mga Matatanda, si Gilgamesh ay hindi
pipigilan.
Ang mga matanda ay nagbigay ng payo kay Gilgamesh para sa kanyang
paglalakbay. Dinalaw ni Gilgamesh ang kanyang ina na diyosang si Ninsun na
naghahanap ng suporta at proteksiyon ng diyos na araw na si Shamash para sa
kanilang paglalakbay. Inampon ni Ninsun si Enkidu bilang kanyang anak at si
Gilgamesh ay nag-iwan ng mga instruksiyon para sa pamamahala ng lungsod ng
DUruk sa kanyang kawalan.
Sina Gilgamesh at Enkidu ay naglakbay tungo sa Kagubatang
Cedar ng Lebanon. Sa bawat ilang mga araw, sila ay nagkakampo sa isang
bundok at nagsasagawa ng isang ritwal ng panaginip. Si Gilgamesh ay
nagkaroon ng limang mga nakakatakot na panaginip tungkol sa pagkahulog sa
mga bundok, mga kulog, mga mababangis na toro at isang ibong kidlat na
humihinga ng apoy. Sa kabila ng mga pagkakatulad sa pagitan ng mga pigura sa
kanyang panaginip at sa mas naunang mga deskripsiyon ni Humbaba, binigyang
kahulugan ni Enkidu ang mga panaginip na ito bilang mga mabubuting omen at
itinanggi na ang nakakatakot na mga larawan ay kumakatawan sa bantay ng
kagubatan. Habang sila ay papalapit sa bundok Cedar, kanilang narinig si
Humbaba na sumisigaw at kinailangang hikayatin ang bawat isa na huwag
matakot.

Ang mga bayani ay pumasok sa Kagubatang Cedar. Si Humbaba na bantay-ogre

ng Kagubatan Cedar ay uminsulto at nagbanta sa kanila. Inakusahan niya si
Enkidu ng pagtatraydor at nangakong aalisan ng lamang loob at ipapakain ang
kanyang laman sa mga ibon. Natakot si Gilgamesh ngunit sa ilang nakakahikayat
na mga salita ni Enkidu, ang labanan ay nagsimula. Ang mga kabundukan ay
lumindol nang may kaguluhan at ang langit ay naging itim. Ang diyos na
si Shamash ay nagpadala ng 13 mga hangin upang itali si Humbaba at siya ay
nahuli. Ang halimaw ay nagsumamo para sa kanyang buhay at naawa si
Gilgamesh sa kanya. Gayunpaman, si Enkidu ay nagalit at hiniling kay
Gilgamesh na patayin ang halimaw. Sila ay parehong sinumpa ni Humbaba at
pinatay siya ni Gilgamesh sa pamamagitan ng isang suntok sa leeg. Pinutol ng
dalawang bayani ang maraming mga Cedar kabilang ang isang higanteng puno
na pinaplano ni Enkidu na hugisin sa isang bakuran para sa templo ni Enlil. Sila
ay gumawa ng isang balsa at naglayag pauwi sa kahabaan
ng Euphrates kasama ng isang higanteng puno at ulo ni Humbaba.
Itinakwil ni Gilgamesh ang mga pang-aakit ng diyosang si Ishtar dahil sa
kanyang masamang pagtrato sa mga nakaraang mangingibig nito gaya
ni Tammuz. Hiningi ni Ishtar sa kanyang ama na ipadala si Gugalana na toro ng
Langit upang ipaghiganti siya. Nang itakwil ni Anu ang kanyang mga reklamo,
nagbanta si Ishtar na bubuhayin ang mga patay na mas madami sa mga
nabubuhay at lalamunin sila. Natakot si Anu at sumuko sa kanya. Dinala ni Uruk
ang Toro ng langit tungo sa Uruk at ito ay nagsanhi ng malawakang
pamiminsala. Ibinaba nito ang mga lebel ng Ilog Euphrates at pinatuyo ang mga
basang lupain. Ito ay nagbukas ng malalaking mga hukay na lumamon ng 300
mga lalake. Nang walang anumang tulong ng diyos, inatake at pinaslang nina
Enkidu at Gilgamesh ito at inalay ang puso nito kay Shamash. Nang tumangis
si Ishtar, hinagis ni Enkidu ang isa sa mga ikaapat na likuran ng toro sa kanya.
Ang siyudad ng Uruk ay nagdiwang ngunit si Enkidu ay nagkaroon ng panaginip
na masama.

Sa panaginip ni Enkidu, ang mga diyos ay nagpasya na ang isa sa mga bayani
ay dapat mamatay dahil kanilang pinatay si Humbaba at ang Toro ng langit. Sa
kabila ng mga pagpoprotesta ni Shamash, si Enkidu ay minarkahan para sa
kamatayan. Sinumpa ni Enkidu ang dakilang pinto na kanyang hinugis para sa
templo ni Enlil. Kanya ring sinumpa ang tagabitag at si Shamhat dahil sa pagaalis sa kanya mula sa parang. Pinaalalahanan ni Shamash si Enkidu na si
Gilgamesh ay magkakaloob ng mga dakilang parangal sa kanya sa kanyang
puneral at gagala sa parang na nalamon ng lungkot. Nalungkot si Enkidu sa
kanyang mga sumpa at pinagpala si Shamhat. Gayunpaman, sa ikalawang
panaginip, nakita niya ang kanyang sarili na nabihag sa daigdig ng mga patay ng
isang nakakatakot na anghel ng kamatayan. Ang daigdig ng mga patay ay isang
bahay ng alikabok at kadiliman na ang mga naninirahan dito ay kumakain ng
putik at nadadamitan ng mga balahibo ng ibon at pinangangasiwaan ng mga
nakakatakot na nilalang. Sa loob ng 12 araw, ang kondisyon ni Enkidu ay lumala.
Sa huli, pagkatapos managhoy na hindi niya matatagpo ang isang kamatayang
pang bayani sa labanan, siya ay namatay.
Si Gilgamesh ay naghatid ng isang panaghoy para kay Enkidu kung saan ay
tumawag siya sa mga kabundukan, mga kagubatan, mga parang, mga ilog, mga
mababangis na hayop at sa lahat ng Uruk upang magdalamhati para sa kanyang
kaibigan. Sa pag-alala sa kanilang magkasamang paglalakbay, hinatak ni
Gilgamesh ang kanyang buhok at nagdamit sa pagdadalamhati. Siya ay
nagkomisyon ng isang estatwang puneraryo at nagbigay ng mga regalo sa
libingan mula sa kanyang lalagyan ng kayamanan upang masiguro na si Enkidu
ay may isang kanais nais na pagtanggap sa sakop ng mga namatay. Ang isang
malaking piging ay idinaos kung saan ang mga kayamanan ay inalay sa mga
diyos ng daigdig ng mga patay. Bago ang patid sa teksto, may mungkahi na ang
ilog ay sinumpa na nagpapakita ng isang paglilibing sa isang kama ng ilog gaya
ng sa tumutugong tulang Sumeryo na Ang Kamatayan ni Gilgamesh.
Ang tabletang siyam ay nagbubukas kay Gilgamesh na gumagala sa parang na
nadadamitan ng mga balat ng hayop at nagdadalamhati kay Enkidu. Sa takot sa

kanyang sariling kamatayan, nagpasya siyang hanapin si Utnapishtim at alamin

ang sikreto ng walang hanggang buhay. Kabilang sa mga ilang nakaligtas
sa Malaking Baha, si Utnapishtim at ang kanyang asawa ang tanging mga tao na
binigyan ng walang buhay ng mga diyos. Si Gilgamesh ay tumawid sa daaanang
bundok sa gabi at naengkwentro ang isang mapagmataas na mga leon. Bago
matulog, siya ay nanalangin para sa proteksiyon sa diyos na buwan na si Sin.
Pagkatapos, sa pagkakagising mula sa isang nakakahikayat na panaginip,
kanyang pinatay ang mga leon at ginamit ang mga balat nito para pandamit.
Pagkatapos ng isang mahaba at mapanganib na paglalakbay, siya ay dumating
sa mga kambal na tuktok ng Bundok Mashu sa wakas ng daigdig. Kanyang
nakita ang isang lagusan na walang tao ang kailanman pumasok na
binabantayan ng dalawang mga nakatatakot na taong-alakdan. Sa kompletong
kadiliman, kanyang sinundan ang kalsada para sa 12 mga dobleng oras at
nagawang makompleto ang paglalakbay bago siya maabutan ng araw. Siya ay
dumating sa Hardin ng mga diyos na isang paraisong puno ng mga punong
nahihiyasan.
Sa pakikipagtagpo sa ale na asawang si Siduri na nagpalagay na dahil sa
kanyang magulong hitsura na siya ay isang mamamatay tao, sinabi ni Gilgamesh
ang layunin ng kanyang paglalakbay. Tinangka niyang pigilan siya sa kanyang
paghahanap ngunit ipinadala niya siya kay Urshanabi na tutulong sa kanyang
tumawid sa dagat tungo kay Utnapishtim. Sa bastang galit ni Gilgamesh ay
kanyang winasak ang mga higanteng bato na nabubuhay kasama ni Urshanabi.
Kanyang sinabi sa kanya ang kanyang kuwento ngunit nang kanyang hingan ng
tulong ipinagbigay alam sa kanya ni Urshanabi na kawawasak lamang niya ng
mga tanging nilalang na maaaring tumawid sa mga Katubigan ng Kamatayan na
nakamamatay sa paghipo. Itinuro ni Urshanabi kay Gilgamesh na putulin ang
300 mga puno at hugisin ang mga ito sa mga polong bangka. Nang kanilang
maabot ang isla kung saan nakatira si Utnapishtim, isinaad ni Gilgamesh ang
kanyang kuwento na humihingi ng kanyang tulong. Sinuwat siya ni Utnapishtim

na naghahayag na ang pakikipaglaban sa karaniwang kapalaran ng mga tao ay

walang kabuluhan at nagbabawas ng mga kagalakan ng buhay.
Napagmasdan ni Gilgamesh na si Utnapishtim ay tila hindi iba sa kanyang sarili
at itinanong sa kanya kung paano makakamit ang walang hanggang buhay.
Ipinaliwanag ni Utnapishtim na ang mga diyos ay nagpasya na magpadla ng
isang malaking baha. Upang iligtas si Utnapishtim, ang diyos na si Ea ay nagsabi
sa kanyang magtayo ng isang bangka. Kanyang binigyan siya ng mga tiyak na
dimensiyon at ito ay sinarhan ng mga pitch at bitumen. Ang kanyang buong
pamilya ay sumakay kasama ng kanyang mga sanay na lalake at "lahat ng mga
hayop ng parang". Ang isang marahas na bagyo ay lumitaw na nagsanhi sa mga
takot na diyos na umurong sa mga langit. Nagdalamhati si Ishtar sa malawak na
pagkawasak ng sangkatauhan at ang ibang mga Diyos ay tumangis sa tabi niya.
Ang bagyo ay tumagal ng anim na araw at gabi kung saan pagkatapos ay ang
"lahat ng mga tao ay naging putik". Si Utnapishtim ay tumangis nang kanyang
makita ang pagkawasak. Ang kanyang bangka ay lumapag sa isang bundok at
nagpalipad ng isang kalapati, isang layang-layang at isang uwak. Nang mabigo
ang mga uwak na bumalik, kanyang binuksan ang kanyang arko at pinalaya ang
mga nakatira dito. Si Utnapishtim ay naghandog sa mga Diyos na naamoy ang
matamis na amoy nito at nagtipon. Itinaas at nangako si Ishtar na kanyang hindi
kalilimutan ang mga makikinang na kwintas na nakabitin sa kanyang leeg at
kanyang aalalahanin ang panahong ito. Nang dumating si Enlil na galit na may
mga nakaligtas, kanyang kinondena siya sa pagpukaw ng baha. Kinastigo rin ni
Ea siya sa pagpapadala ng hindi pantay na parusa. Pinagpala ni Enlil si
Utnapishtim at ang kanyang asawa at biniyayaan sila ng walang hanggang
buhay. Ang salaysay na ito ay tumutugma sa kuwento ng baha na nagtatapos ng
Epiko ni Atra-hasis. Hinamon ni Utnapishtim si Gilgamesh na manatiling gising
sa loob ng anim na araw at pitong gabi. Nakatulog si Gilgamesh at inutusan ni
Utnapishtim ang kanyang asawa na maghurno ng tinapay sa bawat mga araw na
siya ay tulog upang hindi niya maitanggi ang kanyang kabiguan na manatiling
gising. Si Gilgamesh na naghahangad na matalo ang kamatayan ay hindi

malabanan kahit ang pagtulog. Pagkatapos utusan ni Urshanabi na hugasan si

Gilgamesh at damitan siya sa mga damit ng hari, sila ay bumalik sa Uruk.
Habang sila ay lumilisan, ang asawa ni Utnapishtim ay humiling sa kanyang
asawa na mag-alok ng regalong paglisan. Sinabi ni Utnapishtim kay Gilgamesh
na sa ilalim ng dagat ay may nakatirang isang tulad ng boxthorn na halaman na
magpapabatang muli sa kanya. Sa pagtatali ng mga bato sa kanyang mga paa
upang makalakad sa ilalim, ay nagawa ni Gilgamesh na makuha ang halaman.
Kanyang nilayong subukin ito bilang isang matandang tao kapag nakabalik siya
sa Uruk. Sa kasawiang palad, nang huminto si Gilgamesh upang maligo, ito ay
ninakaw ng isang ahas na naglaglag ng balat nito habang lumilisan. Si
Gilgamesh ay tumangis sa kawalang kabuluhan ng kanyang mga pagsisikap
dahil ngayon ay nawalan na siya ng lahat ng mga pagkakataon sa walang
hanggang buhay. Siya ay bumalik sa Uruk kung saan sa pagkakita sa malalaking
mga pader nito ay nagtulak sa kanya na purihin ang matagal na gawang ito kay
Urshanabi.
Ang tabletang ito ay pangunahing isang saling Akkadaian ng mas naunang
tulang Sumerian na Gilgamesh at daigdig ng mga patay bagaman iminungkahi
na ito ay hinango mula sa hindi alam na bersiyon ng kuwentong ito. Ang mga
nilalaman ng huling tabletang ito ay hindi umaayon sa mga nakaraang tableta: si
Enkidu ay buhay pa rin sa kabila ng pagpatay ng mas maaga sa epiko. Dahil
dito, at kawalan ng pagsasama sa ibang mga tableta at dahil ito sa katotohanang
ito ay halos isang kopya ng mas naunang bersiyon, ito ay tinutukoy na isang
'inorganic appendage' sa epiko.[2] Sa alternatibo, iminungkahi na ang layunin ay
upang ipaliwanag kay Gilgamesh at sa mga mambabasa ang iba't ibang mga
kapalaran ng mga namatay sa kabilang buhay at isang pagtatangka na
magbigay ng pagsasara [3]. Ito ay parehong nag-uugnay ng Gilgamesh ng epiko
sa Gilgamesh na hari ng daigdig ng mga namatay [4] at isang dramatikong
kulminasyon kung saan ang labindalawang tabletang epiko ay nagwawakas sa
isa at parehong tema na ng pagkikita (pag-unawa, pagtuklas etc) kung saan ito
nagsimula.[5]

Si Gilgamesh ay nagreklamo kay Enkidu na ang kanyang iba ibang mga pag-aari
(ang tableta ay hindi maliwanag, ang iba ibang salin ay nagsasama ng isang
tambol at bola) ay nahulog sa daigdig ng mga patay. Nag-alok si Enkidu na
muling ibabalik ang mga ito. Sa pagkagalak, sinabi ni Gilgamesh kay Enkidu
kung ano ang kanyang dapat at hindi dapat gawin sa daigdig ng mga patay kung
siya ay babalik. Ginawa ni Enkidu ang lahat na sinabi sa kanyang huwag gawain.
Pinanatili siya ng ilalim na daigdig. Si Gilgamesh ay nanalangin sa mga diyos na
ibalik ang kanyang kaibigan. Sina Enlil at Suen ay hindi tumugon ngunit sina Ea
at Shamash ay nagpasyang tumulong. Si Shamash ay gumawa ng isang biyak
sa daigdig at ang multo ni Enkidu ay lumandog mula dito. Ang tableta ay
nagwawakas kay Gilgamesh na nagtatanong kay Enkidu ng tungkol sa kanyang
nakita sa daigdig ng mga patay.
Ayon sa tabletang ito, ang langit at lupa ay hiniwalay at ang mga tao ay nilikha.
Pinili nina Anu at Enlil ang langit at lupa para kanilang tirhan. Si Ereshkigal ay
binigyan ngmundong ilalim at si Enki ay tumungo sa isang kalalimang matubig sa
ilalim ng mundo. Ang isang puno (tree) ay itinanim sa isang pampang ng
Ilog Euphrates na hinipan ng hangin at tinangay sa ilog. Nakita ni Inanna na
Reyna ng Kalangitan ang puno at inuwi ito sa kanyang "banal na hardin" at
itinanim at inalagaan na umaasang mula dito ay makakagawa siya ng isang
kama at trono. Nang ang puno ay lumago, si Inanna ay napigilan sa paggamit ng
puno dahil ang ahas ay tumira sa ugat ng puno, ang isang ibong Z ay gumawa
ng isang pugad sa tuktok ng puno at ang isang ki-sikil-lil-la-ke na isinalin
bilang Lilith ay gumawa ng bahay sa gitna ng puno. Pumasok si Gilgamesh sa
hardin ni Inanna at pinatay ang ahas ng kanyang palakol na sumindak sa ibon at
ki-sikil-lil-la-ke. Kinalag ni Gilgamesh ang mga ugat ng puno at pinutol ito ng
kanyang mga kasama. Mula sa sanga ng puno ay gumawa si Gilgamesh ng
kama at trono para kay Inanna. Gumawa si Inanna ng dalawang bagay mula sa
puno, ang pukku mula sa mga ugat nito at mikku mula sa korona at ibinigay niya
ito ay kay Gilgamesh na hari ng Uruk. Isang araw, ang mga regalong ito ay
nahulog sa mundong ilalim at si Gilgamesh ay nabagabag na hindi niya ito

makukuha mula dito. Ang kasama ni Gilgamesh na si Enkidu ay sumagip sa mga

ito ngunit napigilang makabalik sa mundo ng mga nabubuhay. Si Gilgamesh ay
tumangis at mag-isang tumungo sa Ekur upang magsumamo sa templo
ni Enlil ngunit si Enlil ay hindi namagitan para sa kanya. Pagkatapos ay tumungo
siya sa Ur upang magsumamo kay Sin ngunit si Sin ay hindi rin namagitan para
sa kanya. Pagkatapos ay tumungo siya sa Eridu upang magsumamo kay Ea. Si
Ea ay namagitan at nagsumamo kay Nergal upang buksan ang mundo upang
lumabas ang espirito ni Eridu mula sa mundong ilalim. Si Nergal ay nakinig at
binuksan ang mundo at ang espirito ni Enkidu ay nag-ulat kay Gilgamesh kung
ano ang karanasan ng kabilang buhay.

Epiko ni Gilgamesh