1.

0Prosedur Pengaktifan
Prosedur ini merupakan fasa dimana kesan bencana dinilai dan diumumkan.
Gangguan, kecemasan atau bencana boleh berlaku dengan atau tanpa notis.
Ribut taufan yang melibatkan kawasan geografi yang tertentu, atau
penyebaran virus yang telah dijangka pada tarikh tertentu adalah contoh
bencana dengan notis dan telah dijangka terlebih dahulu. Walau
bagaimanapun, mungkin tiada amaran pecah paip air atau satu perbuatan
jenayah manusia. Pengesanan cepat dan tepat daripada peristiwa bencana
yang terdahulu dan mempunyai pelan komunikasi dan pemulihan yang sesuai
adalah kunci untuk mengurangkan kesan bencana yang diterima. Dalam
sesetengah kes ia boleh memberi masa yang cukup untuk membolehkan
kakitangan sistem untuk melaksanakan tindakan drastik dan pantas, sekali
gus mengurangkan kesan bencana.
Jawatankuasa Pemulihan Bencana bertanggungjawab untuk memulakan fasa
pengaktifan. Mereka perlu dimaklumkan mengenai kejadian-kejadian
geografi, politik, sosial dan alam sekitar yang boleh menimbulkan ancaman
kepada operasi perniagaan syarikat. Mereka harus mempunyai sumber
maklumat yang dipercayai di agensi-agensi yang berbeza untuk mencegah
penggera palsu atau overreactions yang bertujuan untuk membuat
pengumuman palsu.
1.1Prosedur Pemberitahuan
Prosedur pemberitahuan mentakrifkan langkah-langkah utama diambil
sebaik sahaja kecemasan atau bencana telah dikesan atau dapat
diramalkan. Pada akhir fasa ini, kakitangan pemulihan akan bersedia
untuk melaksanakan tindakan luar jangka untuk memulihkan fungsi
sistem secara sementara. Prosedur hendaklah mengandungi proses
untuk memberitahu anggota pemulihan tidak kira samada waktuu
bekerja atau tidak. Selepas pengesanan bencana, pemberitahuan perlu
dihantar kepada pasukan penilaian kerosakan, supaya mereka boleh
menilai kerosakan sebenar berlaku dan melaksanakan tindakan
susulan.
Pemberitahuan boleh dilakukan melalui telefon, faks, e-mel, atau
telefon bimbit. Polisi pemberitahuan mesti menerangkan tatacara yang
perlu diikuti apabila anggota tertentu tidak dapat dihubungi. Prosedur
pemberitahuan perlu didokumenkan dengan jelas dalam pelan
kontigensi atau luar jangka.
Satu teknik pemberitahuan umum adalah tree call (Rajah 1). Tree call
perlu didokumentasikan kaedah hubungan utama dan alternatif dan
hendaklah meliputi prosedur yang perlu dipatuhi jika individu-individu
tertentu tidak dapat dihubungi.

Rajah 1 : Contoh rajah Tree Call

Kakitangan yang dimaklumkan harus tidak tersilap mengenalpasti
segala senarai contact yang berada di dalam pelan. Senarai ini
hendaklah mengkategorikan kakitangan dengan jawatan, nama , dan
maklumat penting (rumah, tempat kerja, dan nombor telefon rumah,
alamat e-mel, dan alamat rumah) untuk dihubungi. Jika sistem
terganggu dan gagal menghubungi organisasi luar, senarai
perhubungan penting perlulah dikenalpasti dalam setiap organisasi.
Maklumat pemberitahuan mungkin mengandungi yang berikut:
Sifat kecemasan atau bencana yang telah berlaku atau akan berlaku
Kehilangan nyawa atau kecederaan
Anggaran Kerosakan
Maklum balas dan pemulihan butiran
Di mana dan bila untuk berkumpul untuk taklimat atau arahan
jawapan selanjutnya
Arahan untuk bersedia melakukan penempatan semula dan anggaran
tempoh yang diperlukan.
Arahan untuk melengkapkan pemberitahuan menggunakan tree call
(jika diperlukan

1.2Penilaian Kerosakan
Bagi mewujudkan bagaimana pelan kontingensi atau luar jangka akan
dilaksanakan berikutan gangguan perkhidmatan, ia adalah penting
untuk menilai keadaan dan tahap kerosakan kepada sistem. Penilaian
kerosakan ini hendaklah dilakukan secepat keadaan membenarkan,
dengan kakitangan keselamatan diberi keutamaan tertinggi. Oleh itu,
apabila mungkin, pasukan penilaian kerosakan adalah pasukan
pertama diberitahu mengenai kejadian itu.
Ia berbaloi untuk menyediakan garis panduan penilaian kerosakan
untuk mengenalpasti jenis penggera utama yang boleh digunakan
untuk sesuatu bencana. Contohnya seperti mempunyai UPS di dalam
sesebuah sistem yang boleh terjejas jika berlaku gangguan kuasa.
Siasatan boleh menentukan sama ada kuasa boleh dipulihkan sebelum
sistem UPS kehabisan kuasa bateri, yang mana pengaktifan pelan
pemulihan bencana diperlukan atau sebaliknya, atau rancangan itu
boleh diaktifkan serta-merta.
Prosedur penilaian kerosakan berbeza-beza mengikut kecemasan atau
bencana tertentu; namun, perkara berikut merupakan kebiasaannya
dipertimbangkan secara umum:
Punca kecemasan atau bencana
Potensi gangguan atau kerosakan tambahan
Kawasan yang terlibat dengan kecemasan atau bencan
Status infrastruktur fizikal
Kepentingan inventori dan fungsi peralatan
Jenis kerosakan kepada peralatan
Perkara yang perlu diganti dan baik pulih
Anggaran masa untuk memulihkan perkhidmatan kembali normal
jika prosedur pemulihan bencana tiada di tempat tersebut.

1.3Merancang Pengaktifan
Walaupun ia memberi manfaat untuk mengesan bencana di peringkat
awal, mengaktifkan pelan pemulihan bencana untuk satu pemakluman
kecemasan palsu mungkin akan menjejaskan operasi perkhidmatan
biasa dan mengakibatkan kos yang tidak wajar. Oleh itu ia adalah
sangat penting bahawa pemulihan bencana diaktifkan hanya apabila
penilaian kerosakan menyeluruh telah dijalankan.
Pelan pemulihan bencana perlu mempunyai satu atau lebih kriteria
untuk pengaktifan, yang menjadi input utama untuk menilai sama ada
rancangan ini harus diaktifkan untuk setiap sistem yang terjejas. Selain
itu, ia hendaklah ditentukan sama ada mengaktifkan tindak balas
bencana akan membawa sistem back on line lebih cepat daripada
prosedur standard.
Bergantung kepada sejauh mana kerosakan akibat bencana itu,
keseluruhan Jawatankuasa Pemulihan Bencana atau sebahagian
daripada jawatankuasa itu haurs membuat perancangan pengaktifan

bencana. Hasil daripada perancangan ini, sekurang-kurangnya,

hendaklah mempunyai:
Senarai sistem dan perkhidmatan yang perlu dipulihkan
Anggaran masa bagi setiap pemulihan (didokumenkan dalam pelan)
Arahan untuk melaporkan kegagalan operasi kepada pihak atasan
Perancangan komunikasi pasukan
Setelah pengaktifan bencana dirancang, pasukan yang mengetuai
operasi akan memberitahu kakitangan dan memulakan aktiviti masingmasing mengikut urutan yang telah diarahkan.
2.0Prosedur Pelaksanaan
Operasi pemulihan bermula hanya selepas pelan pemulihan bencana telah
diaktifkan, kakitangan operasi telah dimaklumkan, dan pasukan yang
bertanggungjawab telah mula beroperasi. Aktiviti fasa ini memberi tumpuan
kepada membaiki dan meningkatkan sistem pemulihan bencana. Bergantung
kepada strategi pemulihan yang ditentukan dalam rancangan itu, fungsifungsi ini termasuk pemprosesan manual sementara, pemulihan dan operasi
pada sistem alternatif, atau penempatan semula dan pemulihan di kawasan
tapak kerja alternatif.

2.1Urutan Aktiviti Pemulihan

Prosedur pemulihan mencemrminkan keutamaan yang dianalisis
semasa fasa perancangan pengaktifan sebelum ini. Sebagai contoh,
jika sebuah bilik server telah pulih selepas gangguan, server paling
kritikal perlu diutamakan untuk pemulihan berbanding server lain yang
kurang kritikal. Prosedur yang perlu dimasukkan dalam arahan untuk
menyelaras pasukan lain apabila sesuatu keadaan tertentu berlaku
antaranya seperti :
Sesuatu tindakan yang tidak dapat dicapai dalam tempoh masa yang
dianggarkan
Satu langkah utama yang berjaya diselesaikan
Peralatan mestilah diperoleh dan disimpan
Jika sistem yang perlu dipulihkan berada di lokasi yang berbeza,
barangan atau peralatan yang tertentu yang berkaitan dengan
perkhidmatan perlu dipindahkan atau diperolehi. Prosedur pemulihan
perlu mewakilkan satu pasukan untuk menguruskan penghantaran
peralatan, data, dan rekod-rekod penting. Prosedur perlu menjelaskan
keperluan untuk pakej, pengangkutan, dan pembelian bahan-bahan
yang diperlukan untuk memulihkan sistem.
2.2Prosedur Pemulihan
Pelan pemulihan bencana perlu menyediakan prosedur terperinci untuk
memulihkan sistem atau sistem komponen. Prosedur bagi kerosakan
perkhidmatan IT perlu menangani tindakan tertentu seperti:

 Dapatkan kebenaran untuk mengakses premis yang rosak atau

kawasan geografi
Memberitahu pengguna yang berkaitan dengan sistem
Dapatkan bekalan pejabat diperlukan dan ruang kerja
Mendapatkan dan memasang komponen perkakasan yang diperlukan
Mendapatkan dan memuatkan media sandaran
Simpan semula sistem operasi kritikal dan perisian aplikasi
Simpan semula data sistem
fungsi sistem Test termasuk kawalan keselamatan
Sambungkan sistem untuk rangkaian atau sistem luar yang lain
Untuk mengelakkan kekeliruan dalam keadaan kecemasan, prosedur
pemulihan perlu didokumenkan dalam format yang mudah langkah
demi langkah, tanpa menganggap atau tidak apa-apa langkah-langkah
prosedur.

3.0Prosedur Penyusunan Semula

Dalam fasa penyusunan semula, operasi dipindahkan kembali ke kemudahan
asal apabila ia bebas dari kesan-kesan bencana, dan aktiviti-aktiviti
pelaksanaan pelan pemulihan kemudiannya diberhentikan. Jika sistem asal
atau kemudahan tidak dapat dipulihkan, maka penyusunan atau pembinaan
semula perlu dilakukan. Oleh itu fasa penyusunan semula yang boleh
memakan masa beberapa hari atau beberapa minggu atau bulan, bergantung
kepada tahap kemusnahan dan prestasi tapak untuk pemulihan. Sebaik
sahaja sahaja segala peralatan, tapak dan sebagainya yang terkesan dari
bencana sama ada dibaiki atau diganti dapat kembali beroperasi seperti
biasa, maka prosedur ini kurang diperlukan. Pasukan pelaksanaan seharusnya
terus melakukan pengujian dan segala proses sehingga menjadi lengkap.
3.1.1 Aktiviti utama yang sering dilakukan didalam prosedur ini :
3.1.1.1
Terus memantau tapak atau tahap prestasi
peralatan untuk pekerjaan
3.1.1.2
Sahkan segala peralatan, tapak dan perkara
yang terlibat dalam risiko bencana adalah bebas
daripada efek bencana dan memastikan tiada
ancaman lanjut.
3.1.1.3
Memastikan semua perkhidmatan infrastruktur
yang diperlukan, seperti tenaga, air, telekomunikasi,
keselamatan, kawalan alam sekitar, peralatan pejabat,
dan bekalan beroperasi seperti biasa.
3.1.1.4
Melakukan
operasi
menguji
sistem
bagi
memastikan dapat berfungsi secara keseluruhan
3.1.1.5
Mewujudkan kesalinghubungan antara sistem
dalaman dan luaran
3.1.1.6
Menamatkan operasi luar jangka
3.1.1.7
Mengeluarkan dan memindahkan kesemua
bahan-bahan sensitif dari tapak bencana dengan
selamat
3.1.1.8
Menyusun semula kakitangan operasi untuk
kembali ke waktu normal.