3.

FUNGSI KUADRATIK
NOTA PENTING:
(i) Bentuk am funsi kuadratik ialah f(x) = ax2 + bx + c; a, b, c adalah pemalar dan a 0.
(ii) Ciri-ciri fungsi kuadratik:
(a) Hanya melibatkan satu pembolehubah sahaja,
(b) Kuasa terbesar untuk pembolehubah ialah 2.

3.1.1 Mengenalpasti persamaan kuadratik

CONTOH
No.
Fungsi Kuadratik
1. f(x) = x2 + 2x -3

Fungsi bukan Kuadratik

f2 (x) = 2x - 3
2
x

Sebab / Alasan
Tiada sebutan x2 ( a = 0)
2
x

2.

g(x) = x2 -

2
g(x) = x

3.

h(x) = 4 3x2

h(x) = x3 - 2x2

Sebutan x3

4.

y = 3x2

y = 3 x -2

Sebutan x -2

5.

p(x) = 3 4x + 5x2

x2 2xy + y2

Dua pembolehubah

Sebutan

Latihan : Nyatakan ungkapan berikut samada fungsi kuadrataik atau bukan. Berikan sebab jika bukan
fungsi kuadratik.
No.

Fungsi

0.

f(x) = 10

1.

f(x) = 102

2.

g(x) = 10 - x2

3.

p(x) = x2 + x

4.

y = 2x2 + x - 3

5.

y=

6.

f(x) = x ( x 2)

7.

g(x) = 2x2 + kx -3, k pemalar

8.

h(x) = (m-1) x2 + 5x + 2m , m pemalar

9.

10.

p(x) = x2 + 2hx + k+1, h, k pemalar

F.K.

Bukan F.K.

Sebab
Tiada sebutan x2 (kuasa dua)

6
x

= 3 (p+1) x2 , p pemalar

NOTA : Kaedah terbaik menulis fungsi kuadaratik ialah f : x ax 2 bx c .

f(x) = ax2 + bx + c sebenarnya adalah nilai (atau imej) f untuk nilai x yang diberi.

3 Fungsi Kuadratik

3.2 Nilai Minimum dan Nilai Maksimum Fungsi Kuadratik

Tahukan anda bahawa ....

Nombor bukan sifar

apabila dikuasa duakan
akan sentiasa positif ?
(-5) 2 = 25

32 = 9

1 2
) =
2

(-1 )2 = 1

1
4

Jadi, apakah nilai minimum apabila

kita mencari kuasa dua suatu nombor ?

Nilai minimum untuk

Ini diperolehi apabila

x2 ialah
x = 0.

..

0!

)2 = 0

Nilai yang mesti berada

dalam kurungan adalah

0!

Jadi, nilai minimum untuk x2 ialah 0;

nilai minimum untuk x2 + 3 ialah 0 + 3 = 3
nilai minimum untuk x2 8 ialah 0 + ( 8) = 8
nilai minimum untuk x2 + 100 ialah 0 + 100 = 100
Nilai minimum untuk x2 is 0 ,
Ini bermakna
x2 0,
Jadi,

x2 0

Oleh itu, nilai maksimum untuk x2 ialah 0

nilai maksimum untuk x2 + 5 ialah 5
nilai maksimum untuk x2 3 ialah 3
3.2.1 Menyatakan nilai Minimum Fungsi Kuadratik f(x) = ax2 + c , a
3 Fungsi Kuadratik

>0

No.

1.

Fungsi

f(x) = x2

Nilai sepadan

Titik

bagi y

bagi x

Minimum

x=0

(0, 0)

(0, -4 )

(Lakaran) Graf

2.

Nilai minimum

g(x) = x2 + 3

3.

3h(x)

= x2 - 4
x

4.

y = x2 +

5.

yp(x)
O

6.

yf(x)

yg(x)
O

8.

yh(x)

9.

x
2

= x - 10
x

= 2x2 + 3

= x2 - 5
x

= 10x2 + 1

y = 4 + 2x2
y

3.2.2 Menyatakan Nilai Minimum Fungsi Kuadratik dalam ungkapan

3 Fungsi Kuadratik

f(x) = a (x + p)2 + q ,
No.

Fungsi

1.

f(x) = (x 1) + 2

a>0

Nilai Minimum

Nilai sepadan

Titik

bagi y

bagi x

Minimum

(x 1)2 = 0

x=1

(Lakaran) Graf

(1, 2)

y
(1,2)

2.

yg(x)

= (x- x2)x + 4

(x 2)2 = 0

x=

x
O

3.

yh(x)

= (x 1)2 - 3
x

y = (x 2)2

4.

x
O

5.

f(x) = (x 3)2 + 2
y

x
O

6.

f(x) = (x + 2)2 + 3
y

No.

Fungsi
x

Nilai Minimum
bagi y

Nilai sepadan
bagi x

3 Fungsi Kuadratik

Titik
Minimum

(Lakaran) Graf

7.

f(x) = (x + 1)2 - 4
y

8.

f(x) = 2(x + 3)2

y

9.

f(x)
= 2(x 1)2 + 3
y

x
O

10.

y + 2)2 - 1
f(x) = 3(x

x
O

11.

f(x) = 2 + (x + 1)2
y

x
O

12. y f(x) = 1 + 2 (x 3)2

x
O

13.

f(x) y= 3x2 - 2

3.2.3 Menyatakan Nilai Maksimum Fungsi Kuadratik dalam ungkapan f(x) = ax2 + c , a < 0

3 Fungsi Kuadratik

No.

1.

Fungsi

2
f(x)
y = -x

2.

yg(x)

Nilai Maksimum

Nilai sepadan

Titik

bagi y

bagi x

Maksimum

x=0

(0, 0)

(0, 2 )

Nilai Maksimum

Nilai sepadan

Titik

bagi y

bagi x

Maksimum

(Lakaran) Graf

= - x2 + 4

3.

h(x) = - x2 + 2

4.

y = - x2 +

y
O

5.

p(x) = 9 - x2

6.

yf(x)

= -2x2 + 3
x

g(x) = - x2 - 1

8.

h(x) = 2 - 10x2
y
O

No.

Fungsi

3 Fungsi Kuadratik

(Lakaran) Graf

9.

y = 4 2x2

10.

p(x) = 5 3x2

3.2.5 Menyatakan Nilai Maksimum Fungsi Kuadratik dalam ungkapan

f(x) = a (x + p)2 + q ,
No.

Fungsi

1. y f(x) = (x 1)2 + 2

Nilai Maksimum

Nilai sepadan

Titik

bagi y

bagi x

Maksimum

(x 1)2 = 0
x=1

(Lakaran) Graf

(1, 2)

2.

a<0

yg(x)

= - (x- 2) + 4

(x 2)2 = 0
x=

x
O

3.

yh(x)

= - (x 1)2 - 3
x

4.

yy

= - (x 2)2
x

No.

Fungsi

Nilai Maksimum

Nilai sepadan

Titik

bagi y

bagi x

Maksimum

3 Fungsi Kuadratik
O

(Lakaran) Graf

5.

f(x) = - (x 3)2 + 2

6.

f(x) = - y(x + 2)2 + 3

x
O

f(x) =y - (x + 1)2 - 4

7.

x
O

f(x) = - 2(x + 3)2

8.

f(x)
= - 2(x 1)2 + 3
y

9.

x
O

y + 2)2 - 1
f(x) = - 3(x

10.

x
O

f(x) = 2y - (x + 1)2

11.

x
O

f(x)
= 1 - 2 (x 3)2
y

12.

3.2.6 Melakar Graf Fungsi Kuadratik dalam ungkapan

f(x) = a (x + p)2 + q dan menyatakan persamaan bagi paksi simetri.
O

3 Fungsi Kuadratik

(x + p) = 0 ,
di mana,
x = -p

Nota : Persamaan bagi paksi simetri diperolehi dengan menjadikan

Kes I : a > 0
No.

Fungsi

Bentuk Graf ialah

Lakaran Graf

f(x) = (x 1)2 + 2
1.

Titk Min. :

atau
Fungsi

Lakaran Graf

f(x) = (x 1)2 + 4

(1, 2)

Titik Min. :

Paksi Simetri :

( , )

Paksi Simetri :

x=1

x=

y
y

f(x) = (x 2)2 + 3
((1,2)
, )

2.

Titik Min. :

f(x) = (x 3)2 + 2

(2, 3)

Titk Min. :

x
x

yO

O
Paksi
Simetri :

( , )

Paksi Simetri :

x=2

x=

y
O
f(x)
= (x 4)2x+ 2
(2, 3)

3.

Titik Min. :

f(x) = (x 1)2 + 3

(4, )

Titik Min. :

yO

Paksi Simetri :

Paksi Simetri :

x=

x=

O
f(x)
= (x + 2)2x+ 1

4.

Titik Min. :
y

f(x) = (x + 1)2 + 2

(-2, 1)

Titik Min. :

Paksi Simetri :

(-2,1)

( , 2)

Paksi Simetri :

x = -2

x=

f(x) = O(x + 3)2x

5.

( , )

Titik Min. :
y

f(x) = (x + 4)2

Titik Min. :

( , )

Paksi Simetri :

Paksi Simetri :

x=

x=

Kes 2 : a < 0
3 Fungsi Kuadratik

Bentuk Graf :
9

atau

f(x) = - (x 1)2 + 2
1.

f(x) = - (x 1)2 + 4

(1, 2)

Titik Maks. :
y
( ,Simetri
Paksi
:
)
(1, 2)

Paksi Simetri :

x=1

x=

O
f(x)
= - (x 3)2 + 1

2.

f(x) = - x 2 + 2

(3, 1)

Titik Maks. :
y

Paksi Simetri :

x=

x=
xx

f(x) = 3 - (x 1)2
Titik Maks. :

f(x) = 5 - (x 2)2

( , 3)

Titik Maks. :

Paksi Simetri :

x=

x=
x
2

f(x) = - (x + 2)2 + 2

f(x) = - (x + 1) + 4
Titik Maks. :

(-1, 4)

Titik Maks. : (-2,

Paksi Simetri :

x=

f(x) =

Paksi Simetri :

x = -1

5.

( , )

y
Paksi
Simetri :

4.

( , )

Titik Maks. :

y
Paksi
Simetri :

OO

3.

( , )

Titik Maks. :

- 2(x 1)2

Titik Maks. :

(1,

f(x) = - (x 3)2

Titik Maks. :

Paksi Simetri :

Paksi Simetri :

x=

x=
O

( , )

GRAF FUNGSI KUADRATIK

3.2.7 Latihan Pengukuhan : Melakar Graf Fungsi Kuadratik f(x) = a(x+ p)2 + q
3 Fungsi Kuadratik

10

No.

Fungsi

Lakaran Graf

f(x) = (x 2)2 - 1
Titik Min. :

1.

( , )

Paksi Simetri :

x=

x
x

O
f(x)
= 3 2 (x + 1)2

Titik Maks. :
2.

f(x) = - 2 (x 1)2

( , )

Titik . :

y
y
Paksi
Simetri
:

x=
O

( , )

Titik . :

Paksi Simetri :
O

Lakaran Graf

f(x) = (x + 1)2 - 4

x=

Fungsi

( , )

Paksi Simetri :

x=

f(x) =O (x + 1)2x+ 2
Titik . :

( ,

f(x) = 1 (x + 2)2

Paksi Simetri :

3.

Titik . :

y
y

( , )

Paksi Simetri :

x=

x=
x
x

f(x) = (x + 3)2

f(x) = 9 - 4(x - 1)2

Titik . : ( , )

Titik . :

Paksi
Simetri
y
y :
x=

Paksi Simetri :

x=
x

f(x) =

f(x) = -3x2 3

x 9

Titik . :

Titik . : ( , )
5.

( , )

Paksi Simetri :

Paksiy Simetri :
x=
O
O

( , )

x=
x
x

3.3.1 Menyatakan Fungsi Kuadratik f(x) = ax2 + bx + c dalam bentuk

a(x+ p)2 + q : Kaedah PENYEMPURNAAN KUASA DUA

JENIS MUDAH (a = 1)
3 Fungsi Kuadratik

11

1.

f(x)

CONTOH
= x + 4x + 5
2

4
= x2 4 x

f(x) =

(x + 2)2

( x + 2 )2 + 1

- 4

LATIHAN
x + 4x + 3
2

+ 5
(x + 2)2 - 1

2.

g(x) = x2 - 6x + 8

g(x) =

6
= x2 6 x

(x - 3)2

( x - 3 )2 - 1

- 9

x2 - 6x - 7

+ 8

(x 3)2 - 16

3.

h(x) = x - 4x

h(x) =

4
= x2 4 x

x2 + 2x

(x - 2)2

( x - 2 )2 - 4

- 4
(x + 1) - 1

4.

= x - 4x + 5

y
2

4
= x2 4 x

(x - 2)2

( x - 2 )2

- 4
+

= x2 + x - 6

+ 5
1
(x + )2 - 25/4

5.

f(x)

= x + 5x + 6

f(x)
2

= x2 5 x

= x

= x2 + 3x + 2

25
6
4

1
4
(x + 3/2)2 -

3.3.2 Menyatakan Fungsi Kuadratik f(x) = ax2 + bx + c dalam bentuk

a(x+ p)2 + q : Kaedah PENYEMPURNAAN KUASA DUA

Apabila a > 0 , a 1.
3 Fungsi Kuadratik

12

1.

f(x)

CONTOH
= 2x + 4x + 6
2

f(x)

= 2 x 2 2 x 3
=

2
2 x 2 2 x

2( x 1)

LATIHAN
= 2x + 8x + 4

= 2 x 2
2

= 2 ( x 1) 2 1 3
=

= 2 (x+1)2 + 4
2 (x+2)2 - 4

2.

g(x) = 2x2 + 6x - 5

g(x) = 2x2 - 6x + 3
5

2
= 2 x 3 x
2

2
= 2 x 3x 2

2
= 2 (x )
2

19
4

2
= 2 (x )
2

9
4

5
2

=
2(x 3/2)2 - 3/2

3.

g(x) = 3x2 - 12x + 10

h(x) = 3x + 6x - 12
= 3 x 2

=
=
=

3(x + 1)2 15

3(x 2)2 - 2

Soalan berdasarkan format SPM (1)

CONTOH

3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN

13

C1 Nyatakan f(x) = x2 - 4x + 3 dalam bentuk

(x + p)2 + q; dengan p dan q pemalar. Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x) dan
nilai sepadan bagi x,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi simetri.
Jawapan : a = 1 ( > 0) f mempunyai nilai
minimum.
f(x) = x2 - 4x + 3
4
= x2 4 x

(i)

( x 2 )2
( x 2 )2

=
=

4
1

L1. Nyatakan f(x) = x2 - 6x + 8 dalam

bentuk (x + p)2 + q; dengan p dan q pemalar.
Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x)
dan nilai sepadan bagi x,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi
simetri.
Jawapan :

Nilai Minimum bagi f(x) = -1 ,

apabila x = 2.

(ii)

3
2
(2, -1)

Persamaan paksi simetri : x = 2.

p = -3 , q = - 1

L2 Nyatakan f(x) = x2 + 2x - 3 dalam bentuk

(x + p)2 + q. Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x) dan
nilai sepadan bagi x.
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi simetri.
Jawapan :

L3. Nyatakan f(x) = x2 + x + 2 dalam

bentuk (x+ p)2 + q. Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x)
dan nilai sepadan bagi x.
(iii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi
simetri.
Jawapan :

p = , q = 7/4

p = 1 , q = -4

Soalan berdasarkan format SPM (II)

CONTOH
3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN
14

C2 Nyatakan f(x) = - x2 + 6x + 7 dalam bentuk

L4. Nyatakan f(x) = - x2 - 8x + 9 dalam
k - (x + p)2 , k dan p pemalar. Seterusnya
bentuk - (x + p)2 + q. Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai maksimum bagi f(x) dan
(i)
Nyatakan nilai maksimum bagi f(x)
nilai sepadan bagi x,
dan nilai sepadan bagi x,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi simetri.
nyatakan persamaan bagi paksi
simetri.
Jawapan: a = -1 ( < 0) f mempunyai nilai
maksimum
Jawapan:
f(x) = - x2 + 6x + 7
= x 2 6 x 7
=

6
(x 2 6x

= ( x 3) 2
=

- [ (x - 3)2

16 - (x -3)2
(i)

- 16 ]

Nilai Maksimum f(x) = 16,

apabila x = 3.

(ii)
(3, 16)

x=3

Persamaan paksi simetri : x = 3.

p = 4 , q = 25

L5 Nyatakan f(x) = - x2 + 4x + 1 dalam bentuk

L6. Nyatakan f(x) = 4 3x - x2 dalam
2
q - (x + p) . Seterusnya
bentuk q - (x + p)2 . Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai maksimum bagi f(x) dan
(i)
Nyatakan nilai maksimum bagi f(x)
nilai sepadan bagi x,
dan nilai sepadan bagi x,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) and
nyatakan persamaan bagi paksi simetri.
nyatakan persamaan bagi paksi
simetri.
Jawapan :
Jawapan :

25/4

(sila gunakan kertas sendiri) 5 (x 2)2

- (x + 3/2)2

Soalan berdasarkan format SPM (III)

CONTOH
3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN
15

C3 Nyatakan f(x) = 2x2 - 8x + 7 dalam bentuk

a(x + p)2 + q, dengan a, p dan q pemalar.
Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x) dan
nilai sepadan bagi x,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi simetri.
Jawapan: : a = 2 ( > 0) f mempunyai nilai
minimum.
f(x)

L7. Nyatakan f(x) = 2x2 + 4x - 3 dalam

bentuk a (x + p)2 + q. Seterusnya
(i)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x)
dan nilai sepadan bagi x,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi
simetri.
Jawapan :

= 2x2 - 8x + 7
= 2(x2 - 4x ) + 7
=

4
2 x 2 4 x

= 2 ( x 2) 4 7
= 2 ( x 2) 2 8 7
= 2 ( x 2) 2 1
2

(i)

Nilai Minimum f(x) = -1 ,

apabila x = 2.

(ii)

x=2

Persamaan paksi simetri :

O

f(x)(2,=-1)2x2

x = 2.
2 (x+1)2 - 5

L8 Nyatakan
+ x - 6 dalam bentuk
a(x + p)2 + q. Seterusnya
(iii)
Nyatakan nilai minimum bagi f(x) dan
nilai sepadan bagi x,
(iv)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi simetri.
Jawapan :

L9. Nyatakan f(x) = 5 8x - 2x2 dalam

bentuk q - (x + p)2 . Seterusnya
(v)
Nyatakan nilai miksimum bagi f(x)
dan nilai sepadan bagi x,
(vi)
Lakarkan graf bagi y = f(x) dan
nyatakan persamaan bagi paksi
simetri.
Jawapan :

(sila gunakan kertas sendiri)

13 2 (x+2)2

2( x + 1/4 )2 - 49/8

3.4 Ketaksamaan Kuadratik

(Pelajar mesti terlebih dahulu boleh menyelesaikan ketaksamaan linear mudah)

3 Fungsi Kuadratik

16

3.4.1 Menyelesaikan Ketaksamaan Linear Mudah (Kembali kepada asas)

No.
CONTOH
1. 2x 3 > 5

2.

2x

> 8

> 4

- 2x > 6
x <

LATIHAN 1
(a) 3x 2 > 10

LATIHAN 2
(b) 3 + 4x < 21

(a) -3x > 6

(b) - 4x < - 20

(a) 3x 2 > 10

(b) 3 + 4x < 21

LATIHAN 3
(c) 10 + 3x < 1

(c) -

6
2

1
x > 2
2

x < -3
3.

3 4x > 9

(c) 10 + 3x < 1

- 4x > 6

4.

5.

x <

6
4

x <

3
2

1 2x
3

1 - 2x

< 3

- 2x

< 2

(a)

>

> -1
x
4

2 x
4

(b)

3 4x
5

(c)

5x 3
2
4

2 5x
3

2
2

(a)

> 1

(b)

3 x
2

< 4

(d)

x
1
3

3.4.2 Menyelesaikan Ketaksamaan Linear melibatkan dua pembolehubah

No
CONTOH
1. Diberi 2x + 3y = 10.
3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN 1
(a) Diberi 2x - 3y = 12. Cari
17

LATIHAN 2
(b) Diberi 4x - 3y = 15.

2x

Cari julat bagi x jika y > 4.

julat bagi x jika y > 2.

Cari julat bagi x if y < -3.

x > 9

x < 3/2

2x + 3y = 10
3y = 10 - 2x
y =

10 2 x
3

10 2 x
> 4
3

10 - 2x > 12
- 2x > 2

x < -1
2.

Diberi x =

3 y
.
3

Cari julat bagi x jika y > 6.

x =

(a) Diberi x =

5 y
.
3

Cari julat bagi x jika y > 14.

(b) Diberi x =

10 3 y
.
2

Cari julat bagi x jika y -2.

3 y
3

3x = 3 - y
y = 3 - 3x
3 3x > 6
- 3x > 3

x < -1
3.

x 8

(a) Cari julat bagi x jika

x < -3
(b) Cari julat bagi x jika

2y 1 = 3x dan 4y > 12 + x

6y 1 = 3x dan 3y > 2 + x.

x > 2

x > 3

x - 5/2

(a) Cari julat bagi x jika

(b) Cari julat bagi x jika

(c) Cari julat bagi x jika

3 + 2x > 5 dan 7 2x > 1

5 + 2x > 3 dan 9 2x > 1

1 <x < 3

-1 < x < 4

(c) Cari julat bagi x jika

2 3y = 4x dan y 4.

4 3x < 7 and -2x + 10 > 0.

-1 < x < 5

3.4.3 Menyatakan nilai julat bagi x (dengan bantuan graf garis)

No
1.

CONTOH

LATIHAN 1

x xx

5-22
3 Fungsi Kuadratik

18

LATIHAN 2

Ketaksamaan : x 2
(Nilai julat bagi x)
2.
O OO

x xx

1
0
x > 1
3.

0-2
1

133

Julat bagi x : 1 < x 3

4.

5.

O
OO

Julat bagi x :

Julat bagi x :

O
OO

x
xx

42 1
-2

0
Julat bagi x :
x < atau x > 2

Julat bagi x :

Diberi f(x) = ax2+bx+c, a>0

Diberi f(x) = ax2+bx+c, a>0

Diberi f(x) = ax2+bx+c, a>0

f(x) < 0

f(x) < 0

f(x) < 0

Julat bagi of x : 1 < x < 2

Julat bagi x :

Julat bagi x :

Selesaikan (x-1)(x-4) < 0

Selesaikan (x+2)(x-4) < 0

Selesaikan x (x + 3) < 0

Julat bagi x :

Julat bagi x :

y=f(x)

Julat bagi x :

x
1
0-1

6.

432

x
y=f(x)

Julat bagi x : 1 < x < 4

x
1
4

3.4.5 Menyelesaikan Ketaksamaan Kuadratik [ dengan melakarkan graf

y = f(x) ]
Panduan
LANGKAH 1 :
3 Fungsi Kuadratik

Pastikan ketaksamaan telah disusun kepada bentuk f(x) < 0 or f(x) > 0
( Sebelah kanan MESTI 0 ! )
19

Contoh 1

Contoh 2

x2 4x > 5 tukar kepada

x(2x 1) < 6

x2 4x 5 > 0

2x2 x

< 6

2x2 x 6 < 0
LANGKAH 2 :

Faktorkan f(x).
[Disini kita pertimbangkan hanya f(x) yang boleh difaktorkan]
Lebih mudah difaktorkan jika a dijadikan positif.
Contoh
x2 + 3x + 4

> 0

boleh diubah kepada

x2 3x 4 < 0
(x+1) (x 4) < 0

Seterusnya

LANGKAH 3 :

Lakarkan graf bagi y = f(x) dan lorekkan kawasan yang memuaskan

ketaksamaan.

LANGKAH 4 :

Nyatakan nilai julat bagi x berdasarkan kepada graf.

C1 Selesaikan

CONTOH
x 4x < -3

LATIHAN
L1. Selesaikan x 5x + 6 < 0

x2 4x + 3 < 0
(x - 1) (x 3) < 0

[ dalam bentuk f(x) < 0 ]

[ faktorkan ]

Pertimbangkan f(x) = (x - 1) (x 3)
f(x) = 0 x = 1 atau x = 3

y=f(x)

Berdasarkan graf di atas, julat bagi x yang

x
memuaskan ketaksamaan f(x) < 0 ialah
3
1 < x1 < 3 .

2 < x < 3

CONTOH

3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN

20

L2 Selesaikan x (x+ 4) < 12

x (x+ 4) < 12
x2 + 4x - 12 < 0
(
)(
)<0

L3. Cari nilai julat bagi x yang memuaskan

x2 + 2x < 0.

[ dalam bentuk f(x) = 0 ]

[ faktorkan ]

Pertimbangkan f(x) =
f(x) = 0 x =

atau x =

Berdasarkan graf di atas, julat bagi x yang

memuaskan ketaksamaan f(x) < 0 ialah
-2 < x < 0

C2 Selesaikan ketaksamaan

L4. Selesaikan ketaksamaan x2 + 3x - 10 0.

x + x - 6 0

x2 + x - 6 0
(x + 3) ( x 2) 0
Pertimbangkan f(x) = 0. Oleh itu x = -3 , x = 2

Julat bagi x ialah : xy=f(x)

-3 atau

x 2

x -5 , x 2

L5 Selesaikan ketaksamaan 2x + x > 6.

x
-3

L6. Selesaikan ketaksamaan x(4 x) 0.

0 x 4

x < -2 , x > 3/2

3 Fungsi Kuadratik

21

3.4.6 Fungsi Kuadratik f(x) = ax2 + bx + c

Hubungan diantara nilai bagi b2 4ac dan bentuk graf
Kes1

y = f(x)

b2 4ac > 0
Graf y = f(x) memotong paksi-x pada

DUA

titik berbeza.

y=f(x)

x
y=f(x)

a<
>0
Kes 2

b2 4ac

menyentuh paksi-x.

Graf y = f(x)
y=f(x)x

y=f(x)x

a<
>0
Kes 3

b2 4ac

<

TIDAK

Graf y = f(x)

menyentuh paksi-x.

y=f(x)x

y=f(x)

a<
>0
Lengkung berada di atas paksi-x
kerana f(x) sentiasa positif.

Lengkung berada di bawah paksi-x

kerana f(x) sentiasa negatif.

3.4.6 : Aplikasi (Hubungan di antara b2 4ac dan bentuk graf y = f(x)

CONTOH
3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN
22

C1 (SPM 2000)
Tunjukkan fungsi 2x 3 x2 adalah sentiasa
negatif untuk semua nilai bagi x.

L1. Tunjukkan fungsi 4x 2x2 5 adalah

sentiasa negatif untuk semua nila bagi x.

Jawapan : Biarkan f(x) = 2x 3 x2

= - x2 + 2x - 3
a = -1, b = 2, c = -3
b2 4ac = 22 4(-1)(-3)
= 4 - 12
< 0
Oleh kerana a < 0 dan b2 4ac < 0,
graf y = f(x) sentiasa berada di bawah
paksi-x
f(x) sentiasa negatif bagi semua x.
Nota: Kaedah penyempurnaan kuasa dua hendaklah
dilakukan kemudian.

L2 Tunjukkan fungsi 2x2 3x + 2 x2 adalah

sentiasa positif untuk semua nilai bagi x.

L3. Tunjukkan lengkung

y = 9 + 4x2 12x menyentuh paksi-x.

C2 Cari julat bagi p jika graf fungsi kuadratik

L4. Cari julat bagi p jika graf fungsi
2
f(x) = 2x + x + 5 + p memotong paksi-x pada kuadratik f(x) = x2 + px 2p memotong paksiDUA titik yang berbeza.
x pada DUA titik yang berbeza.
Jawapan : f(x) = 2x2 + 6x + 5 + p
a = 2, b = 1, c = 5 - p
b2 4ac > 0
62 4(2)(5 + p) > 0
36 40 8p > 0
8p > 4
p < -
p < -8 , p > 0
2

L5 Graf fungsi f(x) = 2x + (3 k)x + 8 tidak

menyentuh paksi-x. Nyatakan julat bagi k.

L6. Cari nilai k jika graf fungsi kuadratik

y = x2 + 2kx + k + 6 menyentuh paksi-x.

-5 < k < 11

k = -3 , k = 2

SOALAN BERDASARKAN FORMAT SPM

CONTOH
3 Fungsi Kuadratik

LATIHAN
23

L1. (a) Diberi f(x) = 2x2 8. Cari julat bagi

x supaya f(x) adalah positif.
(b) Cari julat bagi x yang memuaskan
ketaksamaan (x 1)2 > x 1

C1 ( SPM 1998)
(a) Diberi f(x) = 9x2 4.
Cari julat bagi x untuk f(x) adalah positif.
(b) Cari julat bagi x yang memuaskan
ketaksamaan (x 2)2 < x 2
Jawapan : (a) f(x) > 0
9x2 4 > 0
(3x + 2) (3x 2) > 0
f(x) = 0 x = - ,

x < -

y=f(x)

or x >
x
(b)-
(x 2)2 < x
2
x2 4x + 4 x + 2 < 0
x2 5x + 6 < 0
(x 2)(x 3) < 0

Julat bagi x ialah

2 < x < 3.

(Jawapan : (a) x < -2, x > 2

L2 (a) Cari julat bagi x jika x (x + 2) 15

(b) Nyatakan julat bagi of x jika 5x > 2 3x2.

(a) x -5 , x 3

(b) x < -2 , x > 1/3

(a) x < -1, x > 1/6

(b) m < -4, m > 1

(b) x < -2 , x > 2

L5. (a) Selesaikan -2x (x + 3) > 0

(b) Cari julat bagi x jika 9x2 > 4.

(a) -3 < x < 0

CONTOH /LATIHAN

3 Fungsi Kuadratik

L3. (a) Selesaikan 2x (x 3) < 0

(b) Cari nilai bagi x x2 > 4.

(a) 0 < x < 3

L4 (a) Cari julat bagi x jika 3x (2x + 3) 4x + 1

(b) Selesaikan 5 + m2 > 9 3m.

(b) x < 1, x > 2 )

(b) x < -2/3 , x > 2/3

LATIHAN

24

C2 Diberi f(x) = x2 + 2kx + 5k (k pemalar)

mempunyai nilai minimum 4.
(a) Dengan penyempurnaan kuasa dua,
nyatakan DUA nilai positif bagi k
(b) Lakarkan graf bagi y = f(x) untuk nilai
terbesar bagi k dan nyatakan persamaan
bagi paksi simetri.

L6. Diberi f(x) = x2 + kx + 3 (k pemalar)

mempunyai nilai minimum k.
(a) Dengan penyempurnaan kuasa dua,
nyatakan nilai yang mungkin bagi k
(b) Lakarkan graf bagi y = f(x) untuk nilai
bagi k adalah positif dan nyatakan
persamaan bagi paksi simetri.

Jawapan:
(a) f(x) = x2 + 2kx + 5k
2

2k
= x 2 2kx

( x + k)2

2k

- k2 + 5k = 4
k2 5k + 4 = 0
(k 1) (k 4) = 0
k = 1 or k = 4

k2

5k

5k

( nilai minimum)

(b) k = 4, f(x) = x2 + 8x + 20
8

= x2 + 8x +

+ 20

= ( x + 4)2 - 16 + 20
= ( x + 4)2 + 4
(ii)

4
(-4, 4)
-4

Paksi Simetri : x = - 4.

x
(Jawapan: k = -6 atau 2)

L7 Diberi y = h + 4kx 2x = q 2(x + p)

(a) Cari p dan q dalam sebutan h dan / atau k.
(b) Jika h = -10 dan k = 3,
(i)
Nyatakan persamaan bagi paksi
simetri,
(ii)
Lakarkan graf bagi y = f(x)

(Jawapan : p = -k , q = 2k2 + h ; paksi simetri : x = 3)

3 Fungsi Kuadratik

25

L8. Lakarkan graf bagi

(a) y = x2 + 3
(b) y = 2 (x - 3)2 1

PERSAMAAN
KUADRATIK
2
ax + bx + c = 0 , a 0

Jenis punca
PERSAMAAN
KUADRATIK

Pembezalayan

Nilai Maksimum dan

Minimum

b2 4ac

FUNGSI KUADRATIK
f(x) = ax2 + bx + c , a 0

Graf FUNGSI
KUADRATIK
Bentuk and Kedudukan

Penyempurnaan
Kuasa Dua

f(x) = a (x +p)2 + q

Ketaksamaan
Linear

Satu pembolehubah

3 Fungsi Kuadratik

Ketaksamaan
Kuadratik

Dua pembolehubah

26