PRAVILNIK O TEHNIKIM NORMATMMA

ZA ODREIVANJE VELIINA OPTEREENJA MOSTOVA

PODJELA DELOVANJA
1) osnovna;
2) dopunska;
3) izuzetna.
OSNOVNA DJELOVANJA
1) sopstvena masa;
2) korisno opteree nje;
3) stalni teret na mostu;
4) sile koje nastaju od prednaprezanja;
5) skupljanje i teenje materijala (kod
prednapregnutih i spregnutih konstrukcija);
6) optereenj e vodovima;
7) aktivni pritisak tla;
8) pritisak i masa mirne vode;
9) djelovanje tekue vode;
10) uzgon;
11) pritisak na ogradu mosta;
12) deformacije nas tale kao posljedica
naina izgradnje.

DOPUNSKA DELOVANJA
1) promjene temperature;
2) skupljanje betona;
3) teenje betona;
4) vjetar;
5) snijeg;
6) udar leda;
7) sila pri pokretanju i sila pri
zaustavljanju vozila;
8) otpori u leitima;
9) centrifugalna sila;
10) mogu e pomeranje temeljnog tla;
11 ) zemljotres (Z1)
IZUZETNA DELOVANJA
1) udari vozila i plovnih objekata;
2) Zemljotres (Z2);
3) vanredna optereenja;
4) privremena stanja pri graenju.

KORISNO OPTEREENJE (SAO BRAAJNO OPTEREENJE)

Korisno optereenje koje se uzima u obzir pri proraunu sastoji se od optereenja
tipskim vozilima, koje zavisi od saobraajne namjene mosta i njegove klase i od
toga da li je povrinsko o ptereenje ravnomjerna raspodijeljeno.
Korisnim optereenjem ovog pravilnika optereuju se sve povrine mosta koje se
nalaze izmedu unutranjih ivica ograde mosta.
Drumski mostovi se prema znaaju puta na kome se nalaze svrstavaju u tri
kategorije, i to: I kategorija - mostovi na auto-putevima, II kategorija - mostovi na
magistralnim i regionalnim putevima gradskim saobraajnicama i III kategorija mostovi na svim ostalim putevima.

STATIKA I DINAMIKA ANALIZA MOSTOVA

Statiki proraun je samostalni deo koji je
ukljuen u idejni i glavni projekt objekata.
Nivo i obim statinog proproraun odreuje
nivo projekta i nosei sistem mosta.
Statiki proraun mora da se pored ostalog
oslanja i na odgovarajue geoloko
geomehanike podloge koje nude sve
podatke potrebne za odreivanje dubine I
naina fundiranja, dimenzioniranje temelja,
stabilnost kosina u podruju stubova ime se
obezbeuje siguran prenos momenata i sila
iz konstrukcije objekta u temeljno tlo.
Diferenciona sleganja vea od 1,0 cm
obavezno treba obraditi kao poseban primer
optereenja kod kontinuiranih konstrukcija.

Obim statikog proraun mora biti takav

da
dokae sigurnost celokupne nosee
konstrukcije mosta i svih pojedinanih
delova
za vreme graenja i za vreme
eksploatacije
za t = to i t = tn, to je vreme odmah
nakon
putanja objekta u saobraaj, a tu je
vreme nakon "n" godina upotrebe.

Optereenja i uticaji na mostove

TEHNOLOGIJE GRADNJE
Fiksna (nepokretna) skela od elinih noseih elemenata koja se koristi za
krae objekte ili za due objekte koji se grade po sistemu polje po polje.
Pokretna skela je elina oprema koja omoguuje gradnju RK dugih mostova
proizvodnje geometrije sa kretanjem po vrhu stubova ili sa osloncima na dnu
stuba.
Postupno potiskivanje je tehnologija gradnje dugih betonskih RK gde se u oplati
pred objektom betoniraju, prednapreu i potiskivanjem montiraju na stubove.
Slobodna konzolna gradnja je postupak gradnje betonskih (i elinih) RK
mostova velikih raspona od srednjih stubova prema sredini.
Montano monolitizirana gradnja RK od prefabrikovanih nosaa koji se
montiraju, monolitiziraju i spreu u kontinualnu ili okvirnu RK.

elina cevna fasadna skela za manje objekte

Fiksna elina skela za mostove do 100 m duine

Prenosna elina skela za gradnju RKBM polje po polje

Prenosna elina skela za gradnju RKBM polje po polje

Pokretna skela na vrhu visokih stubova dugog vijadukta

Pokretna skela na osloncima uz niske

stubove vijadukta

Gradnja RK vijadukta postepenim potiskivanjem

Poloaj presa na oporcu za dizanje i potiskivanje RK

Primer detalja veze kljuna za elo prvog segmenta RK

Postupak umetanja teflonskih ploa

u toku potiskivanja

Pomona klizna leita i teflonske ploe

Bone voice i radne platforme na stubovima

Unutranja i spoljanja oplata sanduastog AB segmenta u radionici

Poloaj kablova u sanduastom preseku RK

Shema poprenog preseka eline krletke

Slobodna konzolna gradnja velikog srednjeg raspona i fiksna skela za manje bone
raspone u krivinama manjeg radijusa

Ankerisanje baznog dela RK kod stubova sa leitima

Slobodna konzolna gradnja mosta rekordnih raspona sa originalnim

reenjima kaveza

Kablovi za bazni deo i lamele konzolne gradnje

a) Montaa ABP nosaa

sa lansirnom reetkom
b) Popreni presek RK
od T nosaa sa irokim
gornjim pojasom koji se
spreu AB ploom
c) Detalj uspostavljanja
kontinuiteta montanih
nosaa i oslanjanja preko
leita na stubove
mostova
Montano monolitizirana
gradnja RK mostova

Kombinovana gradnja nadputnjaka

Promena poprenih preseka

Prefabrikovani
nosai

Presek I faze
(osnovni presek)

Kolovozna
konstrukcija

Presek II faze
(spregnuti presek)

Promena statikog sistema

Potiskivanje

Polje po polje

Naknadni kontinuitet

Pojednostavljeni pristup statikom

tretmanu
Presene sile se odreuju prostom
superpozicijom presenih sila vodei rauna
koje je optereenje delovalo u kojoj fazi
izvoenja (odnosno na kome statikom
sistemu) i u kome poprenom preseku (ukoliko
dolazi do promene poprenog preseka)

Primer (jednostruka promena statikog

sistema)
Prva faza
montaa
proste grede
sopstvena teina

Uticaji u
konanom
sistemu (bez
dodatnog
optereenja
optereenje je
delovalo samo
u sistemu
proste grede)

Druga faza (eksploatacija) konani statiki sistem dodatno stalno

i korisno (saobraajno optereenje)

Svo optereenje koje

deluje nakon
promene statikog
sistema izaziva uticaje
u tom sistemu

Sopstvena teina je
ula u prethodni
statiki sistem, te ne
izaziva uticaje nakon
promene statikog
sistema

Uticaji sopstvene teine pri promeni sistema

(polje po polje)
I faza greda s prepustom izvedena na skeli
Nakon uklanjanja skele

Skela za betoniranje ostatka drugog

polja oslonjena na ve izvedeni deo
Ukoliko se skela oslanja o tlo
(a ne na izvedeni deo (Rs=g(l-a)/2)

Nakon ovravanja betona, novi deo

povezan sa postojeim u celinu i
uklonjena skela

Momentni dijagram od sopstvene teine u

konanom sistemu je superponiran iz
razliitih faza

elini most VS betonski most

Opisani pojednostavljeni postupak u potpunosti
vai za konstrukciju izvedenu od materijala kod
koga ne dolazi do promene deformacije pod
konstantnim teretom tokom vremena (elik)
Kod betonskih konstrukcija, teenje betona
(promena deformacija pod konstantnim
optereenjem) dovodi do pojave uticaja od
optereenja koje deluje u jednom sistemu, i u
transformisanom (novom) statikom sistemu

Uticaj teenja betona pri naknadno

spreenim deformacijama
Pod uticajem sopstvene teine u
trenutku t0 greda se deformie
Ukoliko sistem ostaje prosta greda
tokom vremena dolazi do porasta ugiba
i odgovarajueg nagiba u osloncu B
Kad se uspostavi kontinuitet dalji prirast
nagiba (usled teenja) u osloncu B je
spreen
Efekat je pojava momenta kontinuiteta,
koji raste tokom vremena (afino
spreenom porastu nagiba)
Ovaj moment se razvija bez ikakve
promene optereenja (znai samo od
optereenja sopstvenom teinom
prvobitne proste grede)
Pojava se naziva preraspodelom uticaja
pri promeni statikog sistema betonskih
konstrukcija

Manji mostovi i podvonjaci

Manji mostovi otvora od 5 m do 25 m (35 m)

su namenjeni za premoavanje manjih
vodotokova (manjih reka, potoka i kanala).
Betonske armirane (integralne) konstrukcije
bez leita i dilatacija u jednom otvoru su
najprimerenija reenja za mostove otvora od
5 do 25 m (35 m).
Kosi mostovi sa uglom zakoenja do 60
konstruktivno i statiki se projektuju kao
okvirne konstrukcije. Za uglove zakoenja
60 - 45 mogue je primeniti AB okvirne
konstrukcije pod uslovom da je otvor
relativno mali, preka okvira ravna i da se
vri pravilno armiranje.
Za uglove zakoenja manje od 45 ne
preporuuje se primena okvirnih AB
konstrukcija.

Poeljan poloaj manjih objekta u odnosu na niveletu AP ili VP

Shema konstrukcije mostova otvora 8 - 15 m

Armiranje ugla AB okvirne konstrukcije

Shema konstrukcije podvonjaka

za otvore 8-15 m

Elastini oslonac na buenim

ipovima AB integralne konstrukcije

Shema okvirnih AB konstrukcija za manji

most ili podvonjak u jednom okviru 15-35 m

Elastini oslonac na buenim ipovima AB

prednapregnute integralne konstrukcije

Karakteristini oblici krilnih zidova

Varijantna reenja podvonjaka sa paralelnim krilnim zidovima

Popreni presek podvonjaka ispod

eleznike pruge za magistralni put

Popreni presek podvonjaka za

autoput ispod eleznike pruge