C1

Te dhenat jane fakte apo informacione te cilat mund te analizohen dhe nga te cilat mund
te nxirren perfundime. Pra pasi hulumtuesi te kete formuluar pytjen hulumtuese apo
hipotezen, ai fillon te mbledh te dhena ne menyre qe ti jep pergjigje pyetjes apo hipotezes.
Mledhja e te dhenave behet permes mjeteve te hulumtimit qe jane ( shembull
pytsoret ). Mjet hulumtimi mund te jete edhe vete hulumtusi ne raste te intervistave te
pastrukturuara.
3 karakteristikat e mbledhjes se te dhenave jane :
A) te dhenat e strukturuara / gjys strukt / pa strukturara
B) Hulumtusi i pranishem / jo i pranishem
C) Hulumtusi aktiv / pasiv
Te dhenat e strukturruaa jane shembull pyetsor me pytje te hapura apo te mbyllura
Te gjysem strukturuara jane intervistat gjysem te strukturuara duke perdor nje udhzus
intervistimi
Te pastrukturuara ( shembull intervistat narrative : me trego heren e fundit qe shkuat te
mjeku )
I pranishem/apo jo i pranishem lidhet me pjesen kur hulumtusi nuk gjendet apo gjendet
kur mblidhen te dhenat. -Nese hulumtusi nuk eshte i pranishem si ne rastin e nje
pytsori at-here i here hulumtusi duhet sigurohet se te anketuarit kane te gjith informacionin
e nevojshem qe te jene ne gjendje te prodhojne kto te dhena ( kjo behet me ane te
udhezusve )
Nese hulumtusi eshte i pranishem ,at here duhet merren ne shqyrtim ceshtje se cfare
ndikimi do kete hulumtusi si person mbi te anketuarin Kjo mund te ndikoj ne vendimin e te
anektuarit per tmarre pjese apo jo , dhe nese eshte i gatshem tju pergjigjet pytjeve
personale. Po ashtu hulumtuesi nuk mundet me zorr me shti te anketuarin me marr pjes
Hulumtus i pranishem intervist gjysmstrukturuar balle/perballe
Hulumtusi jo i pranishem pytsor postar
Hulumtusi nuk eshte i pranishem virtualisht / bisedat telefonike
Aktiv kur hulumtusi zhvillon nje nderveprim bisedon per te lehtsuar prdohimin dhe sjelljen
e te dhenave nga i anketuari ( tek intervista gjysme strukturuar ). Pra hulumtusi ben pytje ,
dhe nderton te dhena mbi pergjigjet .
Pasiv ne intervisten e pastrukturuar , ku i anektuari tregon historin qe deshironte ( me flit
per viziten mjeksore ). Ketu i pjesmarrsi ka me shum kontroll mbi prodhimin dhe zgjedhjen e
te dhenave. ( pytsore , vrojtime etj ) .
Mirepo disa hulumtus e mbrojne nje pikpamje qe i anketuari dhe hulumtusi duhet krijojn nje
mardhenie me qellim qe te dy tjapin pervoja dhe ide , per prodhimin e te dhenave.
C2
Mbledhja e te dhenave eshte procedure , qe brenda kufizimeve kohore , hapsinore dhe
burimore
Mbajtja e evidencave ka tbeje me krjimin e nje sistemi per tmbajt evidencan nga sasia e te
dhenave. Permes saj ne menaxhojme kohen , dhe procesin. ( pajisjet regjistruse , zbardhja e

te dhenave nga intervista e regjistruar ne fjal per fjale te kthehen te dhenat , krijimi i
formateve duhet mu perdor leht dhe qarte )

C3
Pyetsoret eshte nje menyre per tmbledh te dhena ku secila pytje ka nje game pergjigjesh.
Pytsori grumbullon te dhena relativisht te strukturuara. Mirepo hulumtusit donin te dini edhe
per mendimet dhe vlerat e njerzve kshtu qe per ti matur keto mendime u zhvillua nje
menyre nga Likert-i , Shkalla e Likert-i qe i mundson te anketuarve te vlersojn pohime dhe
qendrimet e tyre permes 5 pikave.
Shumica e pytsorve mbledhin te dhena te strukturuara (Pytjet jane te njejta per cdo
pjesmarres ku per cdo pytje ka nje grup pergjigjesh ) , mirepo ka edhe pytsor qe perfshijne
pytje me te hapura qe i lejojne te anketuarit tu pergjigjet sipas mnyres se tij.
Pyetsoret mund te perdoren kur : hulumtusi eshte i pranishem ( pytsor interviste ) nuk eshte
i pranishem ( pytsor telefonik ) dhe nuk eshte i pranishem ( plotsohet vete , dergohet me
poste ) .
Ne studimet shoqerore zakonisht perdoren per studime afatgjata hulumtimi, ose projekte
perfaqsimore ,ku te dhenat mblidhen nga nje kampion prej nje populate te madhe.
Kampionet zakonisht jane kampione me kuote ose te rastesishme. ( Pjesmarrsit ne pytsore
zgjedhen me kampion te rastesishem ne populate apo me kuote )
Hartimi i pytsorit eshte faza me e rendishme ne kete lloj hulumtimi. Duhet sigurohemi qe
pytjet do te marrin dhe mbledhin te dhena qe na nevojiten. Pytjet duhet te jene te lehta per
tu pergjigjur dhe te kuptueshme.
C4
Intervistat eshte nje metode per mbledhjen e te dhenave , e cila lehtson komunikimin
mes 2 njerzve ( balle per balle , ose ne distance ) dhe i lejon intervistusit te merr
informacion, duke perdorur pytje dhe dialog. Zakonisht intervistat jane nen kontrollin e nje
personi qe i ben pytje tjetrit.
Varsisht nga roli i intervistusit dhe pjesmarrsit kemi : Intervistat pjesmarrse ku
hulumtusi eshte ne kontroll te inervistes duke bere pytje te cilave pjesmarrsi i pergjigjet
dhe , Intervistat informuse , ne te cilen pjesmarrsi eshte ne kontroll te intervistes dhe
eshte i afte te tregoj histoin e vet ne menyr te vet.
Intervistat ndryshojne per nga struktura dhe standardizimi.
Intervistat e strukturuara perdorin te njejtin grup pytjesh ne cdo intervist , ose ju ipet
pjesmarrsve nje grup pergjigjesh per tzgjedhur . ( Intervista anketimi )
Intervistat e gjysmestrukturuara perdoren te njejta grup temash , apo pytje per cdo
interviste, ku temat apo pytjet mund te paraqiten ne rend apo ne menyra te ndryshme , ku
pjesmarrsit lejohen tu pergjigjen pytjeve apo diskutojn duke perdor fjalet e veta. ( Intervista
ne grup )
Intervistat e pa strukt jane intervista rrefyse ku pjesmarrsit folin per temen e hulumtimit
ne menyre e tyre.

Intervsitat gjysme te strukturara perdoren zakonisht kur mbledhen te dhena cilsore ,

kur hulumtusi esht i intersum te mesoj per pervojat, sjelljet e njerzve dhe si e perjetojn dhe
kuptojn ata boten shoqrore.
Hulumtimet eksplorus : Intervistat gjysme-te strukturuara mund te perdoren ne fazen
pilotuse , per ta ndihmuar hulumtusin te formuloj menyra me te strukturara per mbledhjen e
te dhenave. ( cfare mendojn pjesmarrsit se eshte e rendishme ne temen e hulumtimit )
Hulumtimi shpjgus Intervistat gjysme te strukturuara tek hulumtimet shpjeguse
perdoren per tmbledh te dhena qe na ndihmojn me spjegu nje fenomen shoqeror ( pra
hulumtusi eksploron pervoja, opinione, ndjenjat e pjesmarrsve dhe keshtu mbledh te dhena
per ta fituar nje shpjegim te qendrimeve te pjesmarrse. )
Hulumtime vlersuse Intervistat gjysme te strukturuara bejne te mundur hulumtusit te
mesoj cfare mendojn njerzit per nje dukuri shoqerore qe e njohin ( shembull nje politike te re
) , duke shqyrtuar ne hollesi te mirat dhe te metat e asaj politike
Marrja e kampionit tek intervistat e gjysmestrukturuara behet zakonisht nje perzgjedhje
e qellimshme ( per shkak te pervojave apo opinioneve per te shpjeguar pytjet e hulumtimit
apo per te zhvilluar nje teori ).
Intervista reflektuse pas cdo interviste mujna me mledh te dhena per veten dhe
pervojat tona ( si na shkoj intervista , si u duk qe ndjehej pjesmarrsi , cfare na cuditi , cfare
nuk shkoj mire ) . etj
Inter pa str jane te dhena pa perpunume. Te metat kerkon koh , zhvillon aftsi intervistimi
etj.
Etika e intervistave po duhet tpas kujdes professor ngase duhet garantu qe te dhnat qe
jepen do te jene konfidenciale dhe te mos shihen nga te tjeret ( pasi qe ka pervoja dhe
ndjenja te njerzve )
C5 Grupet e fokusit
Eshte metod per mbledhjen e te dhenave cilsore. Dallimi nga intervistat eshte se grupet e
fokusti mbledhin te dhena qe dalin nga diskutimi mes grupit , me ndihmen e moderatorit
ndersa intervistat nxjerrin te dhena
Grupet e fokusit jane grup nga 5 deri 13 vete , nga nje moderator dhe nje regjistrur.
Pjestart perzgjedhen qe kane dick ate perbashket qe i lidh me temen e grupit te fokusit. Pra
hulumtuesi mbledh te dhena cilsore si ( idete apo peervoja ) per tmesuar pse ata i perjetojn
dukurite shoqerore ne ate menyre.
Kjo arrihet duke degjuar vrojtuar dhe regjistruar diskutimin e grupit.
Grupet e fokusit perdoren ne hulumtime :
Ekspoluruse se faze pilot , per te zbulu cfare mendojn pjesmarsit per nje teme. Si te tilla
grupet perdoren per te ndihmu ne hartimin e mbledhjes se te dhenave te tjera permes
( pytsorve , apo intervista te strukturuara ).
Per zhvillu nje teori Perdoren per te mbledh te dhena qe i bejn tmundur hulumtusit t gjej
shpjegime perse ata e kuptojne nje dukuri shoqerore ne nje menyre te caktuar
Per tvrojtu si ndervepron nje grup ktu puna eshte me pa qysh grupi e diskuton
ceshtjen , si po zhvillohet dialogu dhe si bihet dakord per nje gjuhe tperbashket per temen e
caktuar ( studim per njohurite e AIDS-it nga adoleshent)
Vlersuese Per tmesu se cfare mendojne njerzit per nje dukuri shoqerore te prozuar apo
ekzisutese shembull nje politike e re , apo nje sherbim publik, per te nxjerre te mirat dhe te

metat ten je sherbimi duke shkemby mendime dhe ide.

Verifikime Ndonjehere perdoren grupet e fokusit si grupe rreferimi pas analizave te te
dhenave te mbledhura si intervistat apo pytsort. Hulumtusi raporton tek grupi i fokusit per
analizen dhe interpretimin e te dhenave dhe verifikon me pjesmarsit qe interpretimet e tij
kane kuptim per ta.
Udhzuesi tematik jane nje grup pytje dhe pika kryesore per nje grup fokusi.
Ky udhzus e ndihmon moderatorin te kujtoje ceshtjet dhe pytjet , i sugjeron menyra per
trajtim te temave , perfshin nje hyrje dhe nje mnyre per ta mbyllur, siguron te trajtohen
tema te njejta ne secilin grup.
Te dhenat jane cilsore qe mund te perfshijne regjistrime ne audio apo video. Zbardhja e te
dhenave behet permes analizimit te tyre dhe pytjeve te hulumtimit.

C6
Vrojtimi eshte nje menyre per te mbledh te dhena , permes shqisave njerzoe ( shembull
permes te pamurit ).
Vrojtimi mundet me qene i hapur ( pjesmarrsit e hulumtimit e dine se po vrojtohen ) dhe
fshehtas ( kur pjesmarrsit nuk e dine qe po vrojtohen ) qe ngre disa ceshtje etike .
Llojet e vrojtimit jane I thjesht dhe me pjesmarrje.

Vrojtimi i thjeshte hulumtusi nuk esht pjes e procesit qe po hulumtohet , por nje person i
jashtem objektiv.
Vrojtimi me pjesmarrje mledh te dhena ku hulumtusi arrin te marre njohuri intime per
grupin qe jane subject i hulumtimit ne rrethana natyrlle ( arrin te hulumtoj fusha qe nuk
mund te studiohen dhe perpiqet te kuptoj pse kryhen dukuri te caktuara si pershembull
vrojtimi i fshehte me pjesmarrje kur zbulohen informacione per huliganet e futbollit dhe
lidhjet e tyre me veprimtari kriminale.
Pjesmarrsi munet me qene :
pjesmarres i plote ( mu bo antar i grupit , i cili po hulumtohet duke qene gjithmone i
fshehte ) , ku besohet se ky lloj metode prodhon te dhenat me te sakta, sepse subjektet
reagojne normalisht.
Pjesmarrs si vrojtus pra grupi e din qe po hulumtohet ( mirepo ka mundsi qe at ate sillen
ndryshe, pra mos tsjell te dhena te sakta )
Vrojtus si pjesmarres ku hulumtusi distancohet nga subjekti ku ka marre pjese, ( dhe
analizohen te dhenat, mirepo egziston mundsia qe te mos mund te kuptohet nderveprimet
dhe komunikimet mes persoanve te vrojtuar )
Vrojtus i plote kur hulumtusi nuk perfshihet ne veprimtarine qe po vrojtohet.

Ndikimi Hawthorne ka te beje me vrojtime kur , njerzite dine qe po vrojtohen dhe sjelljet
e tyre ndryshojne. ( shembull : punonjsit jane productive kur e dine se po vrojtohen
)
Kampionimi behet zakonisht ne periudha kohore ndaj grupit qe po vrojtohet shembull
( 15 minuta ).
Nese jena vrojtus/pjesmarres at-here ne fund te sances vrojtuse , shenojme ngjarjet me
interes per ne.
C7- Rrefimet
jane pershkrim i ngjarjeve nga koha e kaluar sic i paraqiten rrefsyit ne kohen e tanishme,
pasi jane perpunuar analizuar dhe ndertuar ne tregime. Mbledhja e te dhenave rrefyse
quhet shpesh intervistim rrefys. Kjo metode perdoret kur duam te hetojm ndryshimet mes
faktit dhe te vertetes se dikujt. Te dhenat zakonisht regjistrohen ne kasete apo regjsitrus
digjital te zerit.
Mbledhja e te dhenave behet ne 2 menyre :
Pa nderprerje hulumtusi perdor nje pytje per tfillu sance dhe degjon historine pa e
nderprere.
Me nderprerje hulumtusi kerkon sqarime me shume hollsi per temen qe po zhvillohet.
Stilet e rrefimit : Histori , agjende e hapur , e fshehte , kerkim informacioni , dhenie
informacioni etj.
Te mirat qasje ne gjerat qe kane rendsi , qasje ne informacione te ndjeshme , te panohura
, i mire per eksplorim
Te metat rrefysi zbulon veten , i veshtir per tu analizuar, pjesmarrsi duhet tjete i gatshem
me tregu histori, e veshtire me gjete rrefyes etj.

C8 Dokumentet
Jane fakte te shkruara per njerz dhe gjera qe gjenerohen gjate procesit. Cdo document
eshte i shkruar apo prodhuar nga diskuh per nje qellim te caktuar. Dokumenti nuk behet fakt
vetem pse eshte shkru ne leter .
Perdorimi i dokumenteve ne hulumtime shoqrore , eshte i ngjashem me metodat tjera
per te siguruar te dhena. Ne dokumente mund te perfshihen : Lajme , te dhena numerike ,
matriale audo , vizuele , te dhena cilsore raporte etj.
Tipat e dokumentave
Mediumi lloji i dokumentit shembull ( Leter apo elektronik ) apo ( fotografi,film,video
,audio etj )
Origjina paresore/dytsore/tretsore dhe personale/zyrtare/historike
Qellimi qellimi kryesor i i krijimit te dokumentit eshte per tua ofruar informacionin te
tjereve.
Te dhenat dytsore C9

Jane te dhena qe jane prodhu me pare nga te tjeret shembull ( lindjet , martesat ,
vdekjet, ).
Te mirat eshte metode jo fort e shtrenjte , kampionet mund tjene te medhenj nga ana
numerike etj
te metat mund te mos ruajtur ose mos tjene tsakta , hulumtusi nuk di ti vlersoje ose
kontrolloj saktsine.
Statistikat zyrtare jane te dhena qe mbledh qeveria dhe prodhon analiza. Kto prodhohen
per te informuar nevojen per ndryshim te politikave ose per te ofru inromacione menaxhimi.
Perdorimi i tyre behet kur ato egzistojne edhe kemi qasje ne to
Te dhenat dytsore mund te kombinohen edhe me te dhena parsore , kur hulumtusit i
perdorin si tdhena plotsuse. Ky kombinim nvaret sepse , pytjet dhe perkfuzimet duhet te
perputhen me hulumtimin qe po behet dhe kampionimi duhet te perputhet.