Professional Documents
Culture Documents
Bảng: Nguyên liệu khởi đầu, sản phẩm và một số điều kiện của quá trình dehydrat hóa
Stt Hợp chất khởi đầu Sản phẩm Điều kiện phản ứng
1 Etanol Etylen H2SO4, 1800C; Al2O3, 3500C
2 iso-propylancol Propylen ThO2,1650C
tert-butanol Butylen MnO2, 330-3500C,chất trao đổi ion,
3
ancol bậc ba Olephin 820C
H3PO4 50-85%,1700C,cc.H2SO4 130-
4 Xyclohexanol Xyclohexen
1400C, Al2O3, Al-phosphat 4000C
5 1,3-butandiol Butadien H3PO4+NaH2PO4,260-2800C
6 1,4-butadiol Butadien Ca3(PO4)2, 3600C
7 Pentoz Furfurol HCl, H2SO4 170-1850C
8 β-phenyl etyl ancol Styrol Al2O3, 2000C
9 Etylen-xyanhydrin Acrylnitrin MgCO3, 2000C
10 Glyxerin Acrolein H2SO4
1
Trong số các phản ứng dehydrat hóa nói trên thì trong công nghiệp quan trọng nhất là
phản ứng dehydrat hóa ancol thành olefin hoặc diol thành dien.
VD1: Cơ chế của quá trình dehydrat hóa etanol thành etylen theo kiểu tách loại β
(+) (+)
H2SO4đ
C2H5OH C2H5 – OH2 CH2 – CH2
H
HSO4-
-HSO 4
-
H OSO3H
* Khả năng dehydrat hóa của các loại ancol tăng dần từ ancol bậc nhất tới ancol bậc ba. Tỷ
lệ tạo thành giữa olefin và ete ngoài việc phụ thuộc vào điều kiện môi trường (nhiệt độ, xúc
tác) thì cấu trúc phân tử ancol đóng một vai trò rất lớn. Dehydrat hóa ancol bậc nhất cho tỷ
lệ ete cao hơn, còn dehydrat hóa ancol bậc ba thì cho sản phẩm chính là olefin.
R - OH + R’- OH R – O – R’ + H2O
1400C
VD2: Quá trình điều chế furfurol từ pentoz gofm dehydrat hóa kiểu sinh ra nối đôi
C=C và dehydrat hóa tạo vòng. Dehydrat hóa đầu tiên được bắt đầu trên liên kết C2 – C3 do
tác dụng nới lỏng của nhóm formyl bên cạnh nó.
HO – CH CH - OH
OH HO O CHO
Stt Chất khởi đầu Sản phẩm Điều kiện phản ứng
tetrahydro-furan
1,4 – butandiol Ca3(PO4)2
1
HO(CH2)4OH 260 – 3200C
O
Axit hydroxy- Hợp chất lacton
cacboxylic C=O
2 Axit vô cơ mạnh
HO-(CH2)n-COOH (CH2)n
n=3,4 O
Các phản ứng dehydrat hóa nêu trên hoặc nhóm -OH của ancol hoặc nhóm -OH của
phenol tham gia phản ứng với nhau tạo ra liên kết ete.
2
- Phản ứng (1) là akyl hóa nội phân tử.
- Phản ứng (2) là nhóm –COOH phản ứng với một nhóm thế khác có khả năng phản
ứng dehydrat hóa trong phân tử tạo nên quá trình acyl hóa hình thành ra sản phẩm đóng
vòng.
+ Các phản ứng thuộc loại này là những phản ứng quan trọng trong việc điều chế
nguyên liệu cho ngành công nghiệp dệt.
MỤC LỤC