You are on page 1of 6

t?

p ;kJhN
www.skyhawktimes.com MARWAHA & CO. STP
ý
N.S. Sandhu
Mob. 9876052041
PROPERTY CONSULTANT (Estd. 1978) A HOUSE OF QUALITY TIMBER & PLY
Famous For Clean and SAHIBZAD
SAHIBZADAA
Honest Property Deals TIMBER & PLY
of Mohali, Chandigarh Deals in : All Indian,
Imported Timbers and all
SKY HAWK TIMES & Panchkula types of Ply & Board (ISI)

Tel: 0172-5091600, 2260750


Mob: 098722-24388, 093161-30691
S.C.F. 52, Phase 3-B2, S.A.S. Nagar
Tel: 2266161, 5091418, Fax: 2266161
Email:info@skyhawktimes.com, skyhawktimes@yahoo.com
;kb 13 nz e 49 ;kfjp kdk nihs f;z x Bro, ;' w tko, 28 cotoh 2
;kfjpzkdk 11
2011
NkJhw
NkJhwz w[ Z b 1$- o[ g J/
204, Phase-3B1,
S.A.S. Nagar, Mohali,
✆ 2225846, 2226509
of best quality at very
reasonable rates

B-41-42, Industrial Phase-III,


S.A.S. NAGAR (Mohali) Near Ranbaxy
0172 -4659041, 4659042

piN L fBZih fJBew N+e; dh 7 wkou sZe ch;K iwQK eotkT[D tkb/ w?Apo jh n?wHghH;hHJ/H gsk BjhA g[Zso

dhnK t'NK gkT[D d/ jZedko j'Dr/ L i/HghH f;zx


S'N 1 bZy 880 jjzko o[gJ/ j'Jh w[jkbh, 28 cotoh (;HpH)
w[ j kbh gq k goNh ez ; bN? A N;
n?;';hJ/SB d/ ;kpek u/now?B
ns/ w"i{dk w[Zy ekB{zBh ;bkjeko
;qH i/HghH f;zx (i/HghH f;zx n?Av
n?; tkbhnk B{z th ;bkj fdZsh
j? fe T[j s[ozs iBob pkvh dh
whfNzr ;ZdD sK i' u'D dh
gqfefonk nozG j' ;e/ ns/ T[;
BthA fdZbh, 28 cotoh (;HpH) yzkBk wzsoh gqDp w[yoih B/ nZi d/S dk piN g/S eofdnK fJBew whfNzr ftZu ;zftXkB ftZu j'Jh
ezgBh) B/ fejk j? fe ;z;Ek d/ ;'X w[skfpe u'D efwSBoK dh g[ZsoFfgsk ih
dh w"i{dk S'N ftZu 20 jzko o[gJ/ dk tkXk eod/ j'J/ fJ; Bz{ 1 bZy bZy 80 jzko o[gJ/ eoB dk n?bkB
;zftXkB ftZu ;kb 2009 ftZu fB:[esh ehsh ik ;e/. fJBQK fgskFjK g[Zso
ehsk. ;hBhno f;NhiBK Bz{ fdZsh iKdh S'N ftZu tkXk eoe/ 2 bZy 50 jzko o[gJ/ ehsk frnÅ j+.
;hBhno f;NhiB dh T[wo th 65 ;kb s'A xNk e/ 60 ;kb eo fdZsh rJh j+. 80 ;kb dh T[wo s'A ehsh rJh ;'X nB[;ko T[jh g[okD/ ftZu fJZe w[Zy u'D efwSBo ns/ gZ[soFp/o[zrko gh Nh nkJh
tX/o/ ;hBhno f;NhiB bJh fJBew N+e; S'N dk fJZe BtK tor fsnÅ o ehsk frnÅ j+ ns/ T[BQK dh w?Apo t'NK gkT[D d/ jZedko j'Dr/ d' u'D efwSBo fB:[es ehs/ nfXnkgeK B/ w[Zy wzsoh d/
5 bZy o[gJ/ dh nÅ wdB 's/ fJBew N+e; BjhA bZr/rk. fiBQK B/ pkekfJdk s"o s/ 7 wkou ikD/ jB. jbe/ bzph fty/ nkgD/ ;zxoS
sZe nkg' nkgDhnK ch;K iwQK ;qH i/HghH f;zx B/ fejk fe
d/ Mzv/ rZv fdZs/ jB. T[BQK dk
p z[[orK Bz{ j'o okjs eotk fdZshnK j'DrhnK.
nZi gZsoekoK Bkb rZbpks ;q H i/ H ghH f;z x
;z;Ek d/ ;zftXkB nB[;ko BthA
u'D 31 wkou sZe eotkJh ikDh frbk j? fe id'A eKro; gkoNh
piN g/S eofdnK yzkBk wzsoh Sqh gqDp w[yoih B/ dZf;nÅ fe rohph o/yk s'A j/mK ofj oj/ fJzdok rKXh eofdnK ;qH i/HghH f;zx B/ fejk io{oh j? sK i' ngq?b d/ gfjb/ jcs/ dh je{ws ;h sK T[BQK B{z nkgDk
e"wh p[Ykgk g+BSB ;ehw d/ bkGgskohnK dh T[wo 65 ;kb s'A xNk e/ 60 ;kb eoB dh sithz j+. T[BQK fe Bt/A pBD tkb/ w?Apo S/ wjhB/ gk ;eDr/ fijV/ 7 wkou sZe BtK u[fDnk frnk gqXkB nkgDk ;z x oS ubkT[ D bJh
fJj th dZf;nÅ fe fijV/ bkGgksoh 80 ;kb iK fJ; s'A tX T[wo d/ jB T[BQK bJh g+BSB dk e/Adoh :'rdkB sZe t'N gkT[D d/ nfXekoh BjhA ch; iwQK eotk d/Dr/. nj[dk ;zGkb/ ns/ ;z;Ek dh nrbh r[od[nkfonK ftZu'A bzro sZe
200 o[gJ/ s'A tXk e/ 500 o[gJ/ gqsh wjhBk eoB dh sithz j+. j[zd/ ns/ g[okD/ w?Apo th T[jh t'NK T[BQK ;z;Ek d/ gqXkB ;qh n?; ekotkJh nozG j' ;e/. dh wdd ehsh iKdh ;h go j[D
fe;kBK Bz{ fwb/rk 4 ch;dh ftnÅ z do T[s/ y/shpkVh eo
eozkk T[jh b'e ;Zsk ftZu nkT[D

y/shpkVh y/so Bz{ T[s Skfjs eoB bJh y/shpkVh y/so tk;s/ oZy/ iKd/ eoz/ dh oew ftZu tkXk j'Ad fuZbV d/ fwqseK dh :kd ftZu 4 wkou T[gozs T[BQK dh rZb ;[BD Bz{
th fsnko BjhA. fgsk ih
ehsk frnÅ j+. nrb/ wkbh toQ/d"okB fe;kBK Bz{ 4 bZy 70 jzko eo'V o[gJ/ d/ eoz/ w[jJhnÅ eotkJ/
nekbh gkoNh o?bhnK eoB
ikDr/. fJ; wkbh to/P d"okB fJj oew 3 bZy 75 jzko eo'V o[gJ/ ;h. Sqh gqDp w[yoih B/ n?bkB ehsk
fe fijV/ fe;kB eoz/ dh ndkfJrh ;w/A f;o eoBr/ T[BPK Bz{ ftnÅ z do ftZu w"i{dk 2 ch;dh S'N d/
B{z nodk; ;wkrw eotkJ/rk nekbh db dh EK s/ p/o[zrko nfXnkgeK
w[ekpb/ nrb/ to/P 3 ch;dh dh S'N fdZsh ikt/rh. fJ;dk wsbp fJBQK fe;kBK Bz{ 4 ch;dh ftnÅ z dhnK wzrK feT[A BjhA wzB b?Adh<
do T[s/ y/shpkVh eoz/ w[jZJhnÅ eotkJ/ ikDr/. yzkBk wzsoh B/ dZf;nÅ fe p+AeK Bz{ jdkfJs ehsh
rJh j+ fe y/shpkVh eoz/ d/D ;w/A S'N/ ns/ dofwnÅ B/ fe;kBK tZb yk; fXnÅ B fdZsk ikt/rk.
w[jkbh d/ r[H nzp ;kfjp ftub/ ;wkrw ftZu Skfwb
kfwb j'Dr/ ;[ypho fgsk L gsk BjhA g[Zso
dbhg f;z x i[ B / i k
uz v hrVQ , 28 cotoh (;HpH) ;w{ j fibQ k iE/ p z d hnK B{ z gqpzXe ew/Nh d/ w+ApoK B{z p/Bsh
nÅ ArDtkVh toeoK d/ wkD GZs/ ftZu tkXk 1984 ftZu jfonÅ Dk ;{ p / d/ jdkfJs ehsh j+ fe 1984 ehsh j+ fe T[j 4 wkou B{z tZy-
c'B L 9417196055

yzkBk wzsoh Sqh gqDp w[yoih B/ nKrDtkVh toeoK d/ wkDGZs/ Bz{ d[ZrDk eoB dk n?bkB ehsk
fgz v j' A d fuZbV ftZu tkgo/
esb/ n Å w dh :kd ftZu S' q w Dh
ftZu jfonÅ Dk ;{ p / d/ fgz v j' A d
fuZbV ftZu esb/ n Å w dk
tZy Xkofwe n;EkBK s/ T[go'es
eKv ftZu ftSVhnK nÅ swktK
MAJOR & CO. R

j+. T[BPK B/ fejk fe nKrDtkVh toeoK Bz{ j[D 1500 o[gJ/ gqsh wjhB/ dh EK T[s/ 3000 o[gJ/ gqsh wjhB/ Puda Approved
nekbh db tZb' A 4 wkou B{ z fSeko j'J/ fBod'S f;Zy gfotkoK dh SKsh bJh nodk; eoB.
dk wkDGZsk fdZsk ikt/rk. nKrDtkVh ;jkfJeK s/ ;ckJh eowukoh dk wkD GZsk th 750 o[gJ/ nodk; ;wkrw ehs/ ikDr/ . dh nÅ sfwe SKsh bJh tZy- T[ j BK dZf;nk fe gq X kB PROPERTY CONSULTANTS
s'A tXk e/ 1500 o[gJ/ gqsh wjhBk ehsk ikt/rk. fJ; ;pzXh ikDekoh tZy r[ o { xoK ftZu nodk; S'qwDh nekbh db, ;H ;[ypho B.No. 98, Phase-7, Mohali
Ph. 2226860, 5090899, 9814013998
f;ZXk N+e; e'v nrb/ ;kb gfjbh ngq+b s'A nwb ftZu nÅ t/rk fdz f dnK gkoNh d/ ;eZso ns/
p[ b ko/ vkH dbihs f;z x uhwk
B/ dZf;nk fe gz i kp d/ T[ g w[ Z y
eoB.
vkH dbihs f;zx uhwk B/ ;ko/
fibQk iE/dkoK, w?Apo gkobhw?AN ,
f;zx pkdb y[d w[jkbh ftZu
r[od[nÅ ok nzp ;kfjp fty/ j' oj/
nodk; ;wkrw ftZu ;t/o/ 10
yzkBk wzsohB/ fejk fe w"i{dk fJBew N+e; ekBz{B Bz{ pZdbD tkbk f;ZXk N+e; e'v nrb/ ;kb wz s oh ;H ;[ y pho f;z x pkdb B/ n?wHn?bHJ/ ns/ S'qwDh r[od[nÅ ok ti/ Skfwb j'Dr/. b' V j?
gfjbh ngq+b s'A nwb ftZu fbnÅ T[D dh sithz j+. fJ; fpZb Bz{ fgSb/ to/P gkobhw+AN ftZu g/S ehsk
nypkoK dh
frnÅ . fJ; ftZu nÅ wdB eo dh ;kbkBk fonÅ fJs w"i{dk 1 bZy 60 jzko o[gJ/ s'A tXk e/ 2 bZy eoB
dh sithz j+. gq;skfts fpZb ftZu nÅ wdB eo dhnK fszB ;b+pK sithz ehshnK rJhnK jB. 2
bZy s'A 5 bZy o[gJ/ dh ;kbkBk nÅ wdB T[s/ 10 ch;dh, 5 s'A 10 bZy o[gJ/ dh nÅ wdB T[s/ 20 ch;dh
s/ 10 bZy s'A T[gobh ;kbkBk nÅ wdB T[s/ 30 ch;dh fJBew N+e; brkT[D dh sithz j+.
pZ; ukbe eko B{z NZeo wko e/ coko, ;oe[ b / S B bJh
ndkok ;ekJh jke
nrb/ wkbh ;kb ftZu ftek; do 9 ch;dh oj/rh
piN g/S eofdnK yzkBk wzsoh Sqh gqDp w[yoih B/ fejk fe nrb/ wkbh to/P ftZu Gkosh noEuko/ dh
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) 49$50 d/ B/V/ fJZe pZ; ukbe B/
eko ukbe, 2 ;tkohnK iywh pZ; B{z w"e/ s/ SZv e/ d"V frnk.
NkJhwz B{z gZe/ s"o s/
eowukoh dh b'V j?.
ftek; dh ocsko ftSt nÅ ofEe ;zeN g+dk j'D s'A gfjbK tkbh ;fEsh ftZu gj[zu ikt/rh ns/ ftek;
uz v hrVQ d/ ;? e No 45$46- fJZe eko B{z NZeo wko fdZsh ns/ fJ; jkd;/ ftZu eko ukbe wB'i
ukjtkB fe;/ th ezw
do 9 ch;dh oj/rh. T[BQK fejk fe fJ; wkbh to/P ftZu ftek; do 8H6 ch;dh sZe ofjD dh nÅ ; j+. nes{po
d;zpo dh shih fswkjh ftZu e[Zb xo/b{ T[sgkdB ftZu 8H2 ch;dh dk tkXk doi ehsk frnÅ j+. T[BQK t;Bhe ;+eNo-22, uzvhrVQ, pZ; tkb/ fdB ;zgoe eo'.
fejk fe ftek; do Bz{ tXkT[D bJh fBZih gz{ih fBt/S Bz{ T[sSkfjs ehsk ikt/rk. ftSt wkbh ;zeN g+dk AN ASSURANCE FOR YOUR CHILD'S FUTURE dhnK ;tkohnK u/sB t;Bhe n? ; ;h n? c 52,
j'D s/ 2008-09 ftZu Gkos dh ftek; do 6H8 ch;dh 's/ nÅ rJh ;h idfe fJ; s'A gfjbk 2005-06 WHERE CARE LEADS TO AN EXCELLENT CAREER ;+eNo-22, uzvhrVQ ns/ T[wzr
c/ z-3ph2 w[ j kbh
s'A b+ e/ 2007-08 sZe ftek; do 9 ch;dh ;h. t;Bhe ;+eNo-34, uzvhrVQ
Salient Features Of School
A Clarion Call for iywh j' rJ/. fJBQK iywhnK B{z
A Beautiful Building
;kBhnk dh o?fezr ftZu 14 Quality Education In about 1 acre of Land
;?eNo 32 uzvhrVQ d/ j;gskb
ftZu dkfyb eotkfJnÅ frnÅ
p/ B sh
Teaching Staff j?. fBwosk ;fjs p/ B sh j? fe
Highly Qualified, Trained, i/eo e'Jh b'Vtzd nkgD/
;EkBK dh fpjsoh j'Jh Smart Experienced & Dedicated
fJ; ;pzXh uzvhrVQ g[bh; B/
jfonÅ Dk o'vt/z cohdkpkd fvg{
gfotkoe w? A po dk ;;eko eoB
BthA fdZbh, 28 cotoh Natural Environment s' A n;woE j? iK e' J h bktkfo;
(;HpH) Gkosh N?fB; fyvkoB Classes Pollution free environmental trees
dh pZ; Bzpo- n?u nko 38-feT{
2827 d/ ukbe fybkc nkJh gh
bk
bkS j? sK T[ ; dk ;;eko eoB
& flowers ftZu wdd bJh ;z g oe eo' L
;kBhnk fwozk vpfbT{HNhHJ/H dh
skzk ftSt o?fezr ftZu 14 ;EkB
by Sports ;h dh Xkok 279,337 nXhB i;gkb f;zx ;?Dh, c'B 9915866939
Good Play Ground for Kho-Kho, wkwbk doi ehsk j+ .
dh bzwhA Skb brk e/ fco s'A NZg
e/ 100 fyvkohnK ftZu Skfwb
j'D d/ eohp gj[zu rJh j? go fJ;
s'A mhe T[bN J/HNhHghH o?fezr
HCL Badminton, Basketball & Volleyball
Library
Comprehensive Rich Library ezfgT{No nkgo/No dh b'V
Our Item Declared Best Cultural Class Rooms
ftZu ;'wd/t d/ttowB 14 ;EkB Smart, Spacious, airy, cross Nq/Av ezfgT{No nkgo/No dh b'V j?. g/i w/eo ftZu
Item im Mohali Distt. on the
fc;b e/ u'Nh d/ 100 fyvkohnK Own Spacious and imposing building with Technical of German Language under PASCH ventilation having sunlight
Playground and Modern Infrastructure Programme a Speciality Republic Day ezw eo ;edk$;edh j't/ ns/ gzikph NkJhg
dh ;{uh s'A pkjo j'D dh erko s/
Well equipped laboratories of Physics, Chemistry, Biology, AC Audio Visual Theatre for smart classes & Seminars
Transport
yVQ/ j' rJ/ jB. MathematicsandamodernComputerLab Transport Facility for Mohali, Chandigarh & surrounding areas
Function, 26th Jan. 2011 School's own Buses ikDdk$ikDdh j't/. sBykj :'rsk nB[;ko.
Ultra Modern Hostel for Boys. AC Auditorium with a capacity of 700 people for Laboratory ;z g oe eo' L ;ekJh jke NkJhw
NkJhwz,,
MOHALI Uniterrupted power supply (125kv Generator)
Competent & experienced staff,
cultural Co-Curricular activities
International Exchange programmes with schools Top Results Well equipped Math, Science,
Cricket Academy with excellent coaching. Computer & Home Science n? ; ;h n? c 52, c/zF3ph2, w[ j kbh
100%
of China South Korea & Germany Annual visit for our
INDUSTRIAL Scholarship to meritorious students
Cloud Sat Programme in Collaboration with NASA
studentstotheabovementionedcountries
Well stocked Library
ALWAYS Tuition Fee
Lowest Fee chart in the Area
SALE/PURCHASE & RENT
ALL SIZE WITH / WITHOUT POWER REGISTRATION/ADMISSION ON J.P. SINGH & CO. GMADA Approved

SHASTRI MODEL SCHOOL


Cognitive Development Scinillating NASA Club Children's Day Ultra Modern AC Theatre & Multimedia
Cont.: Preet Inder Singh Celebration Infrastructure
classroom Property Consultants & Estate Agents
Nominal Admission Fee for Nursery
ROYAL PROPERTIES KULWANT KAUR
SHERGIL
BALRAJ SINGH
SHERGILL
NIRMLA SHARMA
Principal (Affiliated)
SCO 545, Sector-70, SAS Nagar, Mohali, Ph. 4624384
Deals in : Residential, Commercial, Industrial & Agricultural Lands
H.M. 548, Phase-7, Mohali President Secretary

2222002, 2227005, Sector 71, SAS Nagar, Mohali (Pb) Ph. 2227869, 5097143, 9915509652, 9815674212
Phase-1, Mohali, Phone: 2227211. J.P Singh R.P Singh M.P Singh
9814006067, 9316012597 Email-paragonschool@gmail.com, website : www.paragonmohali.com (A Unit of Punjab Open School/National Open School, New Delhi) Tel. 9814016008 Tel. 9814961008 Tel. 9814916008
2 ;ekJh jke NkJhw
NkJhwz,, ;kfjp kdk nihs f;z x Bro
;kfjpzkdk Bro,, ;' w tko, 28 cotoh
cotoh,, 2 11
2011

;z g kdeh
fBvo nktk
nktkz

;w/A d/ Bkb jh feBz k pdb frnk ;kvk xo


nkgDk xo j't/ ;tor s'A ;[d
fJj ekwBk fjzdh fcbwK d/ fJZe
z o uhiK dh pDktN th nfijh jh
j[zdh ;h, fi; ftZu pj[s ;ko/ b'e
ftZu G'iB j[zdk ;h.
b'e coS s/ ghVQh (beVh dk
dk ;to{g pdb fdZsk. j[D tZv/
tZv/ ngkoNw?AN pDB bZr/ jB ns/
rZb dk fXnkB oZfynk iKdk ;h
fe wekB dk r/N g{ot fdSk ftZu
rkD/ ftZu ehsh rJh j?. jo fJeZm/ p?m ;eD. feT[Afe EK dh S'Nk N[eVk) iK nk;D s/ p?me/ fJZe ftnesh d/ ;[gfBnK dk xo j't/ go fpbvoK d/ bJh fJj j[D
fJB;kB d/ nzdo fes/ Bk fes/ ;wZf;nk BjhA ;h fJ; bJh T[j yKd/ ;h. xo d/ ;ko/ g[oS gfjbK S'Nk j'D bZrk j?. fJj mhe j? fe ;zGt BjhA ofj frnk. j[D iwhB
Nq?fce ;wZf;nk d/ jb bJh Eqh tjhboK fJj ykfjS io{o j[zdh j? fe T[; B{z
fJZe ;[zdo xo fwb/, fi; ftZu T[j
pj[s y[ZbhnK y[ZbhnK j[zdhnK ;B
fiZE/ g{ok ;wK X[Zg s/ jtk fe;/
yKd/ ;h. T[jBK B{z y[nk e/ jh
wfjbktK yKdhnK ;B. ne;o
j[D th iwhB d/ fJZe N[eV/ s/
nkgDk wBGkT[Adk wekB pDkT[D
dh T[gbpXsk s/ ;G e[M fBoGo
eodk j?. j[D o;'Jh pj[s S'Nh j'
tk;s/ tZyoh b/B pDkJh ikDh io{oh nkgDh fiz d rh d/ ;G s' A
wjZstg{oD gb ;e{B Bkb fpsk
e[Nz{p dh soQK jh w"i{d ofjzdh ;h.
fznkdkso wekBK ftZu
wfjbktK nkgD/ nkgD/ gshnK
dh M[Zmh Ekbh ftZu nkgDk ykDk
dh r[zikfJS E'VQh pj[s puh j'Jh
j?. fi; ftZu g[okD/ xoK tkbhnK
rJh j?. fi; ftZu gfjbK dh soQK
p?me/ ezw eoBk w[Sfeb j?. T[ZE/
;kv/ Sfjo dh Nq?fce ftt;Ek dh pdjkbh s'A n;hA ;ko/ ;e/. SKsh ns/ fgnko dh Gkb ftueko ftjVk j[d z k ;h ns/ T[;d/ gk b?AdhnK ;B. ykD s'A gfjbK uhiK e[M jZd sZe oZyhnK ik yV/ j' e/ jh ezw ehsk ik ;edk j?
jh ikD{ jK ns/ fe;/ th Sfjotk;h B{z g[ZS bT[ T[;dk ftZu jh wB[Zy B/ xo dh io{os uko/ gk;/ ewo/ j[zd/ ;h. fJZe e'B/ ns/ pknd ftZu coS B{z X'fJnk ;edhnK jB gozs{ nfijh fe;ws gozs{ r"o eoB dh rZb j? fe fJ;
wfj;{ ; ehsh j? . iowB eth ftZu tZvh fijh o;'Jh j[zdh ;h. iKdk ;h. ftjVk, ykD dh jh pj[s xZN b'eK B{z fwbdh j? ns/ o;' J h ftZu j[ D g[ o SK dh
itkp fJjh j[zdk j? fe id'A se Sfjo dhnK ;VeK s/ r'fJm/ efjzd/ jB fe T[j wB[Zy ftjV/ Bkb fJZe dotkik fgZS/ BjhA, ;'D, BjkT[D ns/ egV/ X"D fJ; ftZu th eJh soQK dhnK nktkikJh th S[o{ j' rJh j?. j[D
brksko tZX ojh Eqh tjhboK dh GhV s/ ekp{ BjhA ehsk Gkt/A okik j't/ iK fe;kB, ;G Bkb tZb c[btkoh ftZu th y[bdk ;h. dh th EK j'fJnk eodk ;h. w[zvB, fttjkfoe nVuDK jB fJ; bJh fJ;soh g[oS fwbe/ ykDk pDkT[Ad/
iKdk Nq?fce ;wZf;nk B{z jb BjhA ehsk ik ;edk. nkw gqwkswk j? fi; Bkb nkgD/ xo xo d/ pkjo fJZe nkikd fjZ;/ d/ T[ g fBnB ns/ ftnkj dhnK b'eK B/ ngkoNw?AN ;z;feqsh B{z jh jB.
Sfjoh nkgDh fJ; rZb B{z g[ysk eoB bJh d'-fszB ;kb ftZu SKsh fwbdh j?. o{g ftZu nkgDh j?;hns d/ fj;kp o;wK th fJjh j[zdhnK ;B. g{oh soQK nkgDk fbnk j?. gsh gsBh ns/ pZu/ fJeZm/
gfjbK fJjBK Eqh tjhbo ukbeK tb'A ehsh rJh jVskb n;b ftZu xo, Ss ns/ Bkb b'eK B/ dkbkB iK p?me c[btkoh iK njks/ ftZu g{ik ngkoNw?AN d/ cb?N ftZu j[D ykDk yKd/ jB. vkJhfBzr N?pb s/
dhtkoK Bkb jh BjhA pDdk, T[j pDkJh j[zdh ;h i' fJZe soQK Bkb bJh c[Zb bZr/ j[d
z / ;h ns/ ;pihnK ftjV/ BjhA jB fi; dh GogkJh fJZe Bt/A soQK dk ;zpzX pfDnk j?,
dh fw;kb th fdzd/ jB id'A fszB fdB se fJj Eqh tjhbo xfVnk iKdk j? fgnko Bkb, ihD vokfJzr o{w j'fJnk eodk ;h, fJZe th T[rkJhnK iKdhnK ;B. SZsK vkJhfBzr ;g/; ns/ pkbekBhnK i' gfjbK w[wfeB BjhA ;h. ;u
Sfjo dhnK ;VeK s/ BjhA ub/ ;B ns/ T[jBK fdBK d"okB dh bbe Bkb. ftfynks nfijk vqkfJzr o{g fi; ftZu nkw s/ b"Aeh iK j'o e[M t/bK ns/ Bkb ehsh iKdh j?. j[D NkfJbN fejk ikt/ sK fJjBK Bt/A S'N/ xoK
Sfjo dh Nq?fce dh pdjkbh dh ;wZf;nk th brGr ysw ;kfjseko gqw / uzd dh okJ/ ftZu xo s"o s/ e'Jh dotkik BjhA j[zdk ;h. ;pihnK brkJhnK iKdhnk ;B. ewfonK d/ fpbe[b Bkb bZr/ j'J/ ftZu ftnesh dk fBih ;g/;
fijh jh j' rJh ;h. T[jh j? fiZE/ gq/w ns/ ;fseko fJZE/ jo t/b/ e'Jh Bk e'Jh fJ; g?ANoB d/ xo fgzvK ftZu jh jB. njks/ ns/ c[ b tkoh dh ekch tfXnk j?. T[j ;wki ns/
;kvh ;oeko tb'A w[jkbh Sfjo d/ ;opgZyh ftek; bJh fwb/. xo d/ pko/ fJZe rZb fJj nkfJnk ofjz d k ;h Gkt/ A T[ j BjhA, e;fpnK ns/ S'N/ SfjoK ebgBk p/eko j?. jK, pkbekBh gfotkfoesk d/ Bkw s/ brkJhnK
ejh iKdh j? fe T[j ed/ g{ok BjhA gfotko dk ;rk ;zpX z h j't/ iK e'Jh ftZu th j'fJnk eod/ ;h. gozs{ ftZu rwb/ ftZu e[M g"X/ brke/ rJhnK eJh pzfdSK s'A nkikd j'
eJh jiko eo'V o[gJ/ you e/ fJ;dk w[jKdok pdbD bJh j[zdk. n;hA nkgDk xo pDkT[Dk fgzv dk t;Bhe iK e'Jh okjrho. fJjBK ftZu y[ Z b/ dkbkB dk T[;dk S"Ae g{ok ehsk ik ;edk j?. frnk j?. j[D e'Jh nkdwh ukj/ sK
b'VhAdh ekotkJh eoB d/ dknt/ ehs/ ik oj/ oj/. fJj S[o{ eod/ jK sK ;koh T[wo pDkT[Ad/ fJZE/ jo nkT[D tkb/ bJh xV/ eB;?gN BjhA j[zdk ;h. pkeh uhiK gfjbK ftjV/ ftZu egV/ ;[Zed/ g{ok fdB p?vo{w ftZu jh r[iko
rZbK Gkt/A j[D se jtk ftZu ehsh ikD tkbh fpnkBpkih ofj iKd/ jK. fco th ;kvk wB ftZu gkDh iK fes/ fes/ j[Zek th brGr T[j fijhnK jh j[zdhnK ;h. j[D egV/ feZE/ ;[ekJ/ ikD, ;edk j?. gfjbK nfijk eoBk
torhnK jh jB. Sfjo tk;hnK dk g[okDk siopk th fJjh BjhA Godk feT[ A fe ;kvhnK fsnko ofjzdk ;h. g[oSK d/ ihtB ;B. fpqfNS ;oeko ns/ pknd fJj Gkoh ;wZf;nk j? . T[ Z go irj;kJh dk ekoB pD ;edk ;h.
dZ;dk j? fe ;oeko tb'A w[jkbh Sfjo B{z nfsnkX[fBe ukjsK ftZu th Bt/A Bt/A ozr dk tZvk Gkr fJ;/ fjZ;/ ftZu ns/ ftZu Gkos ;oeko B/ th nkgD/ pkbekBh ftZu ;[Ze oj/ eZgV/ EZb/ fizdrh pdb rJh j? fJ; bJh xo
T[sod/ ofjzd/ jB. i/eo xo d/ n"osK d/ ihtB dk fznkdk Gkr eouwkohnK bJh nfij/ jh YKu/ d/ cb?N tkfbnK B{z p[zdkpKdh dk th pdb rJ/ jB. j' ;edk j? fe
;[ftXktK d/D d/ Gkt/A fizB/ th tkfJd/ ehs/ ikD gozs{ pdbd/ o{g B{z d/y' sK fizdrh d/ o;'Jh ftZu r[io iKdk ;h. T[d'A d/ wekB pDtkJ/ ;h fijBK ftZu nfj;k; eokT[Ad/ jB ns/ eJh n;hA e[M uhiK rtkJhnK j'D,
Sfjo dh d/yo/y eoB tkb/ ndkfonK dh wkVh ekor[ikoh ;coBkw/ B{z th ;wfMnk ik ;edk o;'Jh fJ;sohnK dh fJZe nkikd pkEo{w ewfonK s'A d{o wekB d/ tko MrV/ dk ekoB pDd/ jB. j[D gozs{ gkJhnK th sK jB. ;w/A d/
ekoD ;oeko d/ fJj dknt/ jtk ftZu jh ofj iKd/ jB. j? feT[Afe ;w/A d/ Bkb Bkb ihD d[BhnK j'fJnk eodh ;h fi; ftZu ezgkT[Av d/ fJZe e'B/ ftZu j'fJnk jtk ns/ X[Zg Bkb foSsk brGr eJh dpktK d/ ftueko th xo B{z
Sfjo d/ ftek; bJh fizw/tko ;kv/ fJj nfXekoh g{oh dk nzdki pdfbnk, ;'u pdbh wodK dk dkybk nkws" o s/ eod/ ;h. N[ZN frnk j?. doys ns/ gzSh ;[ydkJh pDkT[D dh ;kvh fJSk
soQK mhm pD u[Ze/ jB ns/ T[jBK T[Zgo fe;/ th rZb dk sK xo th pdbd/ rJ/. tofis ;h. o;'Jh d/ nkgD/ e[M SfjoheoB dh gqfeqnk d/ s/i pj[s d{o Bio nkT[Ad/ jB. sK pDh jh oj/rh.
T[Zso Gkos ftZu ;KM/ gfotko fB:w ;B. fit/ A fJ;sohnK j[zd/ jh ;fEshnK pdb rJhnK. gfjbK wekB pDkT[Ad/ ;w/A fJ; ;z i / e[ z d B
xZN jh n;o g?Adk j?. ;oekoh nfXekohnK pko/ sK b'eK d/ d"o ftZu fgzvK ns/ e;fpnK d/ fJSBkB eo e/ jh G'iB fgzvK ns/ e;fpnK s'A wjkBroK
ftZu fJj XkoBk pDdh ik ojh j? fe T[j Sfjotk;hnK
bJh go/SkBhnK sK g?dk eo fdzd/ jB gozs{ fJjBK go/
SkBhnK B{z d{o eoB bJh b'VhAdh ekotkJh eoB dh EK
xoK dh p[fBnkd ;h ;KMkgD.
;KM/gD dh BhAj s/ jh wekB yV/
j[zd/ ;h, Gkt/A T[j eZu/ j'D iK
pDkT[DrhnK. e'Jh uZgb iK
i[Zsh gk e/ nzdo BjhA tV/rk. e'Jh
fJ;d/ nzdo BjhA ykt/rk. ykD
tZb gbkfJB j'D Bkb w?No' SfjoK
s/ nkpkdh dk dpkn tfXnk j?.
fJ; bJh j[D xZN s'A xZN EK ftZu
o/bt/ wzsoh dh
gZe/. T[jBK ftZu o;'Jh, poKvk, bJh ftjV/ dh EK fBoXkfos ;h. fznkdk s'A fznkdk b'eK d/ ofjD
NkbwN'b ftZu jh bZr/ ofjzd/ jB ns/ Sfjo d/ u[D/ j'J/
B[wkfJzfdnK se B{z Sfjo tk;hnK dh GbkJh Bkb i[V/
ftjVk iK p?me torhnK eJh p/jZd rowh iK po;ks ftZu poKv/ dh wip{oh g?dk j'Jh j? fi; B/ xo sithi ;[nkrs:'r
o/bwzsoh wwsk p?Boih dk d' tko eJh eJh fdB o'eh ik
w[ZfdnK B{z jb eotkT[D bJh ndkbs ftZu ikDk g?Adk
fJj gq;skt ekfpb/ skohc j? fe u[Zeh j?. Be;bh gqGkt tkb/
j?.
Sfjo dh Nq?fce ftt;Ek dh pdjkbh B{z jh b? bT[.
Sfjo dhnK ;kohnK jh ;VeK s/ Nq?fce ftt;ek dh p[oh
f;fynk ftt;Ek ftZu ftnkge ;[Xko dh b'V
n;hA Gkos B{z Bkb/i gkto :{gh d/ eJh T[whdtkoK B/ pDkT[Dk. fJ; bJh fznkdkso
i' th oki g{o/ ;kb nkgD/ y/so
ftZu o/bt/ d/ fybkc e'Jh uZek
ikw, e' J h s' V c' V BjhA j' D
d/t/rk, T[; B{z o/b piN ftZu
fJbkfenK ftZu sK o/b B{z xo
dh y/sh ;wfMnk ikD bZrk j?.
j'o okiK ftZu th o/b o'e d/Dk
T[God/ okiBhfse B/sktK d/
jkbs j?. Sfjo dh ;G s'A tZX ubdh ;Ve (fijVh c/z 6
pDkT[D dk ;[cBk io{o d/yd/ jK, nkgD/ oki dh okiXkBh fdZbh f;fynk tkdhnK B/ ;wro gq;skfts gq'ieNK s'A fJbktk bJh uouk ftzu nkT[D dk ;G
B{z c/z 11 Bkb i'Vdh j? ns/ fi;dh tos'A Sfjo d/ ;ko/ jh go ftfdne YKu/ dhnK dZ;h. nkt/deK d/ fJjBK f;fynk s/ io fdZsk j?. wsbp ;zpzfXs oki ;oeko dh woih d/ s'A nk;kB sohek pD frnk j?.
t;Bhe eod/ jB) dh jkbs Nq?fce gZy'A fJzBh wkVh j' u[Zeh p[fBnkdh rVpVhnK s/ ;kvk T{ N gNKr itkpK d/ jk;k sK ftfrnkB dk ftfdnkoEh th nB[;ko d' j'o gq'i?eNK dk s'jck iBse GkJhtkbh tkbhnK
j? fe T[ZE/ jo ;w/A ikw tor/ jkbs pD/ ofjzd/ jB. gh Nh fXnkB BjhA j?. fJ; bJh ;w/A nkT[ A dk j? goz s { fJ; Bkb nkgD/ d/S d/ nshs ns/ fdZsk ikt/rk. bkJhbki pD nfijhnK rshftXhnK Bkb
n?b u"Ae s'A b? e/ c/z 7 d/ nzpk tkb/ u"Ae se sK jkbks ;w/A s/ f;fynk ftt;Ek dh g'b f;fynk ftt;Ek dhnK ewhnK toswkB s'A ikD{ j't/. fJ;/ soQK u[Zeh fJZe ;wZf;nk B{z fBgNDk oki ;oekoK bJh ;zGt
pj[s jh pdso jB ns/ fJ; ;Ve s/ Nq?fce dh fJ; wkVh yZ[ b dh ofjz d h j? . B' f Jvk d/ th T[ikro j[zdhnK jB. nZi th ebk dk ftfdnkoEh th ;ekokswe Yzr Bkb d/yD dh BjhA j' gk fojk j? . SkfJd
ohiBb NoK;g'oN nkfc; ftZu f;fyns j'D dk noE fe;/ soQK ftfrnkB dhnK nfjw rZbK B{z fJj ftbZyD fw;kb j?. o/bt/ B[e;kB ns/ ckfJd/ dk ;zs[bB
jkbs ekoD ;Ve jkdf;nK dh frDsh th ekch tZX fJjh j'fJnk. T[ZE/ fJZe s'A pknd fvroh jkf;b eo b? D k jh ;wM' . goz s { j" b h j" b h fJj Bkb i[ V h fe;/ th fe;w d/ T[jBK B{z fJ; fdSk ftZu d/o Bkb
rJh j?. Sfjo dh brksko tZXdh ik ojh Nq?fce dh ;wZf;nk fJZe j?okB eo d/D tkb/ sZs wzfBnk iKdk j?. fJ; rZb dh ntXkoDk ewi' o j' ojh j? . B[e;kB B{z ekB{zB ftt;Ek dh ;orow j'D tZb b? iKdk j?. nk;
dk w[Zy ekoB Sfjo ftZu ;tkoh f;;Nw d/ nkXko s/ ubD ;kjwD/ nkJ/ jB fijBK B/ ;kvh gVskb eoB dh e'Jh io{os tgkoesk d/ dpkn ftZu ftS/S ;wZf;nk wzfBnk iKdk j? ns/ eo' fe wwsk p?Boih dk gq;skt
tkb/ Eqh tjhbo jB fijBK tb'A fJZe d{i/ s'A nZr/ tZX e/ f;fybk ftt;Ek dhnK ewhnK BjhA wfj;{ ; ehsh iKdh fe eoB s/ i'o fdZsk ik fojk j?. fJ; s/ Bio oZyD dh fizw/tkoh T[jBK B{z o/bt/ dh ;[oZfynk B{z
tZX s'A tZX ;tkohnK fpmkT[D dh j'V ftZu Nq?fce fB:wK B{z iZrikfjo ehsk j?. f;fynk Bkb ftfdnkoEh d/ fJ; Bkb fJZe ftfdnkoEh oki ;oekoK dh j'fJnk eodh j?. b? e/ fznkdk ;soe pDkJ/rk.
T[ Z E/ fsz B nj[ f dnK bJh frnkB ftZu tkXk j'fJnk iK nkgD/ y/so s'A fJbktk pkeh oki ;oekoK ns/ Gkosh o/bt/ n?woi?A;h ;fEshnK ftZu oki
dh oZi e/ T[bzxDk ehsh iKdh j?. fJjBK Eqh tjhboK dh noihnK wz r hnK rJhnK ;B BjhA, T[; d/ ftnefsst ftZu ;kohnK uhiK s'A eN iKdk j? d/ ftueko fJ; w[ Z d/ s/ e' J h ;oekoK b'eK B{z ;wMkT[D bJh
frDsh fJzBh finkdk tZX u[eh j? fe ;Ve s/ fJjBK dh fijBK bJh gfjbK sK 2600 e'Jh pdbkn nkfJnk iK BjhA. feT[Afe T[; B{z e[M j'o ikBD dk Neokn BjhA j? ns/ nfijh e'Jh fJ; gqb'GB dk th fJ;s/wkb eo
jo t/b/ GhV Bio nkT[Adh j? ns/ nkw tkjB ukbeK bJh noihnK nkJhnK. fJ; nj[d/ dh pZu/ feskpK dh ;wZroh B{z nZy w"ek jh BjhA fdZsk iKdk. T[;d/ T[dkjoD th w"i{d BjhA fi; ;edh j? fe o/bt/ B{z puk e/ T[j
nkgDk tkjB ubkt[Dk se n"yk j' frnk j?. :'rsk ;h gzith gk;, gozs{ eJh pzd eoe/ oN b?Ad/ jB feT[Afe nzdo fJj rZb th fpmk fdZsh ftZu fe;/ oki ;oeko B/ ikD Bk f;oc d/S dk Gbk eoDr/,
Sfjo dh fJ; Gkoh Nq?fce ;wZf;nk d/ jb bJh io{oh j? noihdksk fJzNo gk;, rq/i{J/N T[jBK B{z nfijh fvroh ukjhdh rJh j? fe pj[s e[M Bk ikBD d/ pZ[M e/ o/bt/ dh ;[oZfynk ftZu pbfe nrb/ ;kb o/bt/ y[d th
ns/ g';N rq/i{J/N th ;B. e[b j? i' T[jBK B{z B"eoh fdtk ;e/. pkti{d T[j fJZe fpjso ihtB e[skjh tosh j't/. gozs{ fgSb/ T[jBK d/ Gb/ bJh e'Jh :'iBk
fe fJ; ;Ve B{z j'o u"Vk ehsk ikt/. fJ;d/ Bkb Bkb fJ; w?ApoK ftu'A 1300 B{z fJzNoftT{ gozs{ pdfe;wsh sK fJj j? fe ih ;edk j?. fJ; ekoB fJZe e[M ;kbK ftZu o/b dk uZek ikw fbnk ;edh j?. fJ;dk nrbk
;Ve d/ d't/A gk;/ Eqh tjhbo ukbeK bJh tZyoh ;fbg o'v bJh p[ b kfJnk frnk. ;tkb fJ; Bkb th B"eoh BjhA fwb gk ftnesh fe;/ j'o d/ gqsh e'Jh eo d/Dk, gNohnK T[ykV d/Dk, edw okiBhfse dbK tZb' A
pDkJh ikDh ukjhdh j? ns/ fJjBK Eqh tjhboK bJh fJj itkp d/ d"o ftZu fJjBK ojh j?. i/eo nfijk j[zdk sK ;o'eko BjhA wfj;{; eodk. nZi o/b dhnK p'rhnK ftZu nZr brk nfijk e'Jh ;w{fje ;zebg b?D
io{oh ehsk ikDk ukjhdk j? fe T[j nkgDk tkjB w[Zy T[whdtkoK dhnK i' ikDekohnK ugok;h d/ nj[d/ bJh rq?i{J/N ;kB{z nfijh f;fynk ftt;ek dh d/D torhnK ftxNBekoh dk j' D k ukjhdk j? fe w[ Z dk
;Ve s'A go/ oZyD. fJj Eqh tjhbo feT[Afe nkw b'eK dh ;kjwD/ nkJhnK, T[; B/ ns/ g';N rq?i{J/N gk; ftnesh b' V j? i' ftfdnkoEhnK dk ekotkJhnK iB nz d ' b BK dk Gkt/A fizBk th rzGho ns/ r[Z;k
nfXekohnK d/ j' S T[vk fdZs/ ngbkJh BjhA eod/. wkBf;e dkfJok tXkJ/ ns/ ngD/ jfEnko pD rJ/ jB. oki;EkB Gkt/ A fiz B k th fznkdk j' t / ,
fJZe EK s'A d{ih EK se ikD dk fJZe'A fJZe iohnk jB fJ; jB. fe;/ B/ gqXkB wzsoh vkH f;fynk dk we;d f;oc ;wki ns/ d/S Bkb i'V/. fJ; ftZu r[io okytKeoD nzd'bB goz s { o/ b t/ B{ z nkgD/ Sesh
bJh gqSkSB (fi; tb'A Sfjo ftZu iBse nktkikJh dk wBw'jB f;zx B{z fdZbh dk w[Zy feskph frnkB T[gbpX eok d/ bJh ;wro f;fynk dh ;'u B{z d/ sfjs d/S dh bkJhcbkJhB gqdoSB dk n"iko T[j fe;/ th
e'Jh gqpzX BjhA ehsk frnk j?) Nq?fce fB:wK dh So/nkw wz s oh pDkfJnk sK gq f sGk Dk jh BjhA j?. T[; dk T[d/S j? nZr/ tXkT[Dk j't/rk. ejh ikD tkbh fdZbh w[ z p Jh ;{os ftZu BjhA pDkT[Dr/.
T[bzxDk eoB tkb/ fJjBK Eqh tjhbo ukbeK fto[ZX e'Jh gkfNb B{z gqXkB wzsoh. ;woE ns/ ikro{ e Bkrfoe ewbihs bkJhB fgSb/ fszB ;kbK ftZu ;z i ht e[ w ko
;ys ekotkJh s'A goj/i eodk j?. gozs{ fJ;dh ;ik Sfjo
d/ T[jBK b'eK B{z fpbe[b BjhA fwbDh ukjhdh fijV/
nkgD/ fBZih tkjBk dh tos'A eod/ jB.
;EkBe gqSkSB dh fJj fizw/tkoh pDdh j? fe T[j
nkT[D tkb/ eZbQ dk ok
okShcb
Sfjo dh Nq?fce ftt;Ek dh pdjkbh ftZu ;[Xko eoB bJh w/ y LF
LFnZi dh gfjb oj/rh ftukb/ c;/ ofjDk ns/ fco jkJh ezw d/ wkwb/ ftZu pj[s ;ys dpkU pDk oj/ jB fiZE/ s[jkvh bkG j't/rk. fe;/ g[okD/ d';s
gfjbK e?ohno ns/ eko'pko, T[; gqckJhb b'eK d/ Bkb ;[;kfJNh fwjBs eoBh j't/rh. w"i{drh fJZe nfjw w[Zdk j' ;edh Bkb w[bkeks j' ;edh j?.
b'VhAd/ edw u[Ze/ ns/ fJ; bJh Sfjo dhnK swkw w[Zy
s'A pknd fgnko ns/ w"i w;sh dh S'Gk tXkT[Dk s[jkv/ J/izv/ ez f BnkLF fJ; rZb s'A Bk j? . e'Jh tZvk nj[dk s[jkv/ jZE e[ z G LF
LFs[ ; hA nkgD/ ekoi
;VeK d/ feBko/ fJjBK Eqh tjhboK iK iBse nktkikJh dh pjko. s[jkB{z f;js dk th ftZu Skfwb j?. s[jkv/ e'b fJzBk xpokU fe s[jkv/ i{Bhno iK ftZu nk ;edk j?. y/ s o ftZu nkT[ D tkbhnK
bJh tos'A ftZu nkT[D tkb/ j'oBk tkjBK bJh tZyoh b/B fXnkB oZyDk gt/rk. xo d/ fe;/ fznkdk ;wK BjhA oj/rk fco th ;hBhno s[jkv/ Bkb fej' fijk XB[ L F
Fs[;hA d{finK d/ w[ekpb/ gq/SkBhnK B{z jw/Sk bJh jh jNk
dk gqpzX eo/ sK i' fJjBK tkjBK d/ ukbeK tb'A ;VeK s/ w?Apo ekoD sDkU ftZu ofjDk d{finK d/ ;Zd/ dk ;tkrs eoBk ;b{e eoBr/. xpokT[D dh b'V ekch e[ZM f;Zy b?Ad/ j' ns/ nkgD/ d/Dk ukj[zd/ j'. ;?o eod/ ;w/A
ehshnK iKdhnK nkgj[dohnK ekoD nkw b'eK B{z go/ g? ;edk j?. Bk G[Zb'. BjhA ;ko/ s[jkv/ gZy ftZu jh e?ohno iK fpiB; ftZu T[; dk s[jkvh fe;/ nDikD ftnesh
fpq y LF
LFnkgD/ fe;/ ;hBhno eoeLF
eoeLFed/Fed/ fpBK :sB jkwh GoBr/. fJ;s/wkb th eod/ j'. s[jkvh Bkb w[bkeks j' ;edh j? go T[;
SkBh dk ;kwQDk Bk eoBk gt/. ekriK ftZu eo'VK o[gJ/
d/ dpkn ftZu nk e/ s[;hA e'Jh d/ e[M nfij/ wkwb/ nk iKd/ jB s[ b kLF ezw d/ f;bf;b/ ftZu fJjh oDBhsh jw/ Sk jh uzr/ B{z nkgD/ pko/ G/s Bk fdU.
you e/ Sfjo dk ;opgZyh ftek; eoB tkbh ;oeko B{z rbs ezw eoB d/ fizw/tko i' s[jkvh fuzsk ns/ N?SB dk d"VFGZi eoBh g? ;edh j?.. Bshi/ fdzdh j? gqzs{ e'Jh ;ehw whBLF
whBLFe[M wkwb/ s[jkv/ ;kwQD/
fJ; gk;/ fXnkB d/Dk ukjhdk j? ns/ Sfjo tk;hnK dh mfjokJ/ ik ;ed/ j'. i/eo s[;hA ekoD pD/ ofjzd/ jB. s[jkv/ ;kwQD/ ezwFeki dk th ft;sko j't/rk. iK j/okc/oh eoB tkbk ftZu Bk o'z jh nfij/ nkT[Ad/ jB id'A
fJ; nfjw ;wZf;nk d/ jb bJh s[ozs b'VhAdh ekotkJh ukj' sK fJ; w[S feb s' T[po d'FfszB gqeko d/ pdb iK ok;s/ fe;/ gfotkoe w?Apo dh f;js B{z j't/. s[;hA nkgD/ nkg B{z ewz'o wfj;{;
eoBh ukjhdh j? sK i' Sfjotk;hnK B{z okjs fwb/. ;ed/ j' go nkgD/ nkg B{z ekfJw j'Dr/ fi; ftZu'A f;oc fJZe B{z jh b? e/ fuzsk ftZu ofj ;ed/ j'. weoLF
weoLFwhvhnk gquko iK fco eoB bZrd/ j' go e[ZM nfij/
oZyD bJh ed/Fed/ d{finK dh u[BDk j't/rk. fpq S ueLF
ueLFokiBhsh ftZu gpfbe Bkb i[V/ ezw ns/ eko'pko y/ s o th jB fiZE/ s[ j kvh
;ekJh jke NkJhw
NkJhwz ftZu SgD tkb/ b/ y K ns/ j' o rbs ;bkj dk ykfwnkzk th f;z x LF nkgD/ ez w Bkb i[VDk s[jkvh fcsos ftZu j? ftZu s[jkvk j[Bo fznkdk ;kc ekoiS?bh bkGekoh ns/;cbsk
;wZroh Bkb ;z g kde dk ;fjws j' D k zo{ o{ o h BjhA j? . G[rsDk g?Adk j?. wsbp oZy'. d';sK d/ ftZu s[jkvh ukj/ s[jkvh f;Zfynk iK T[wo j' e/ T[Godk j?. nkgD/ pbp{s/ d/D tkbh ;kfps j' ;edh j?.
b/ y e nkgDhnK ouBktK bJh y[ d ffzzz w / t ko jB. f w E [ B L Ftgko eko'pko b'efgq:sk pDh oj/rh. s[jkB{z e[ZM th j't/. jkbks e[M nfijk s/ i' th ezw eo'r/ T[; Bkb XB f;js dk fynkb oZy'.
3 ;ekJh jke NkJhw
NkJhwz,, ;kfjp kdk nihs f;z x Bro
;kfjpzkdk Bro,, ;' w tko, 28 cotoh
cotoh,, 2 11
2011

j? b g bkJhB
fwT[A;gb e"A;b L 55044913 44913
n?;avhan?waL550445
445 8, 55044528
44508, 44528
ckfJo fpqrv/ L 1101,
1, 22259
22259022
g[bh; ezNo'b o{w L 1100,,
221 357,58
2210357,
vh n?; gh nkfc; L 2272
2272003, 3, 2272
2272045 45
n?;an?;agha nkfc; L227
L2270575, 575, 76, 77
g{vk dcso LL22153
22153
2215308, 8, 10,, 111
gzikp ;e{b f;Zfynk p'ov L 33047444 47444
fpibh dcso c/z-7
T[d:'fre y/so L 225 22509191
910
fpibh p'ov c/z-1 L 2225963
g[bh; EkDk c/z-1 L 227285 2272850
g[bh; EkDk c/z-8 L 223463 2234630
wSkB
Sw kB xkN w[jkbh L 223642236403 3

f SekfJs
ekfJs e/ A do

gkDh ;gbkJh L 2225138 fJZe gzE d' eki L w[jkbh d/ c/z -6 ftZu dkok ;N{vhU s'A nZr/ pDh pkbwheh eb'Bh fty/ phs/ eZb w[jkbh fwT[A;gb ekog'o/SB d/ Jh U ;qh n?wBk e[wko r'fJb,
fpibh ;gbkJh L 222911
2229110 ns/ ;[govzN ;qh oki/S e[wko ;w/s ekog'o/S B dh Nhw ftZu Skfwb ;qh ntsko f;zx eb;hnk ns/ ;qhwsh ;sftzdo e"o iBrBDk bJh gj[zu/. fJ; w"e/ c/z-6 d/ ;kpek e"A;bo ;qh nko gh Sowk B/ fJbke/
N? b hc' B L 2222111 dhnK ;wZf;nktK pko/ th ekog'o/S B B{z ikD{z eotkfJnk. gfjbh s;tho ftZu e"A;b nfXekoh iBrBDk dk ezw fBgNkT[Ad/ j'J/ ns/ d{ih s;tho ftZu e{V/ dh ;ckJh eotkT[Ad/ j'J/.
ffSekfJsK
ekfJsK fwT[A;gb e"A;b
;Nq h N bkJhN 550449449
44906 6
;ckJh pq K u 5 449
50449
44907 7 gszibh :'r ;zwsh w[jkbh B/ fdZsk n?; vh n?w B{z
iBw w" s 5

5 0449
449
44909
dcso 5
9
444
449
50449
44902

44407
50444 7
2
fJz i Bhnfoz r pq K u L ;Ve jkd;/ ftZu d' iywh Gfo Nkuko o'eD ns/ ekb/ XB fybkc wzr gZso
GfoSNkuko
bkbV{, 28 cotoh (;HpH) bkbV{ EkD/ nXhB g?Ad/ fgzv eeokbh
f;js ;[ftXk e/Ado d/ Nh g[nkfJzN B/V/ fJZe eko dh NZeo Bkb d' w'No ;kJheb ;tko
iywh j' rJ/.
f;tb j;gskb c/z-6 w[jkbh
wbNh ;g?SfbNh ;oekoh j;gskb. fJ; ;pzXh Bo/S e[wko t;Bhe fgzv MowVh EkDk bkbV{ B/ g[bh;
c'B 2225264 B{z fdZsh nkgDh fSekfJs ftZu fejk j? fe T[j ns/ pbfizdo f;zx
uhwk w?vheb ezgb?e; c/z- nkg' nkgD/ w'No ;kJheb T[Zs/ fgzv MowVh B{z nk oj/ ;h ns/ id'A
4 wbNh ;g?SfbNh, pZfunK bJh T[j fgzv eeokbh e'b g[Zi/ sK eko BzL n?u nko 18n?u-0100 d/
ftS/ S . 3 1 1011 03
3 0 (n? A p[ b ? A ;)
w'pkJhb L 98154
981540007 70 nDgSks/ ukbe B/ T[BQK d/ w'No ;kJheb B{z NZeo wko fdZsh fi;
;qh r[o{ jofeqSB (u?) nZyK dk Bkb T[BQK d/ ;ZNK bZrhnK ns/ T[BQK B{z ;?eNo 32 uzvhrVQ d/ ;oekoh
j;gskb L nZyK ns/ dzdK bJh j;gskb fty/ dkfyb eotkfJnk frnk j?.
ftS/S, Nqkwk, rkfJBh, 31186
3118604 4 fJ; ;pzXh nkJh gh ;h dh Xkok 279, 337 nXhB wkwbk doi
r[od[nkok ;kfjpikdk nihs ehsk frnk j?.
f;zx c/zF2, r[o{ BkBe u?ohN/pb
fv;g?A;ohFn?stko, w?vheb N?;N
b?pkoNoh fcfiUEo?gh s/ n?e;Fo/
o' z kBk, c''BL 2 2 2 1
227
22707 7 08
8
104 4 0F F ih4n?; tb'A y[Sh fdt; (j?gh v/) 3
;BksB Xow wzdo c/z F4,
Gkos ftek; gq hSd u? o hN/ p b
w? v heb Nq ; N b? p koNoh, ;wK
;t/o/ 8 ti/ s'A 12 ti/ sZe.
wkou B{z wBkfJnk ikt/rk
* ;q h r[ o { oftdk; GtB, w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) ih4n?; tb'A jo ;kb dh soQK 3 wkou
c/zF7 fty/ wkfjo vkeNo, o'ikBk B{z j?gh v/ (y[Sh fdt;) jo nzfwqs foz'oN;, bKvoK-;ofjzd o'v, fgzv
Skw 5 s'A 7 ti/ sZe ;tkVk (Ezvo i'B d/ B/V/) wBkfJnk ik fojk j?. fJ; w"e/ w[Zy wfjwkB
* n?e{gq?So ns/ j'o e[dosh
;qh n?B e/ Sowk u/now?B fibQk gbkfBzr ew/Nh w[jkbh j'Dr/.
ftXhnK okjhA jo fpwkoh dk fJbki
;t/o/ 10 s'A 12, Skw 5 s'A 8 fJ; ;pzXh ;z;Ek d/ uzvhrVQ y/so d/ whs gqXkB b?cH eoBb
ti/ . J/e B{z jhfbzr B/uo feUo jod/t f;zx B/ dZf;nk fe fJ; w"e/ nfij/ pZfunK d/ ihtB ftZu
u?ohN/pb ;?ANo r[a f;zx ;Gk, c/z- y[S hnK fbnkT[D dk :sB ehsk iKdk j? fiBQK B{z fJ; ;z;ko ftZu
11, w[jkbh. pkb T[wo ftZu jh ezw eoBk g? iKdk j?, T[j eJh soQK dhnK w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) ;z;Ek d/ w[jkbh d/ gqXkB ;qH wzr gZso okjhA wzr ehsh ;wZf;nktK fJedw ysw
fpwkohnK d/ fSeko j' iKd/ jB, ;ohoe iK wkBf;e s"o s/ ngzr j' gszibh :'r ;zwsh ns/ Gkos wBw'jB f;zx B/ dZf;nk fe fJj rJh j? fe 100, 500 ns/ 1000 j'DrhnK ns/ ;oeko B{z ftek;
:ksoh;/tk iKd/ jB iK T[BQK s'A pzX{nk wid{oK dh soQK ezw fbnk iKdk j?. T[BQK ;tkfGwkB Nq;N tb'A w[jkbh d/ wzr gZso g{o/ okSNo gZXo s/ ;p o[gJ/ d/ B'N s[ozs pzd ehs/ ikD bJh bZyK eo'V o[fgnk th fwb
fejk fe ih4 n?; fJ; y[S h fdt; d/ w"e/ s/ fJ; tko ngzr pZfunK n?; vh n?w ;qh nfws sbtkV vthzBb nfXekohnK B{z fdZs/ ns/ fiBQK b'eK e'b fpBK N?e; ikt/rk. T[BQK wzr ehsh fe
d/ ihtB ftZu y[S hnK fbnkT[D bJh fJj gq'rokw T[bhe fojk j? dh wkocs GfoSNkuko B{z o'eD rJ/ jB. T[BQK fejk fe phs/ eZb fdZs/ nkgDh fwjBs Bkb GfoSNkukohnK, pbksekohnK
fi; ftZu ngzr pZfunK bJh soQK soQK dhnK y/vK ns/ ;NkbK dk ns/ ftd/Sh p?AeK ftZu iwQK ekb/ Sjhd uz d oS/ y o nkzkd dk ewkfJnk g? ; k j? T[ B Q K bJh ns/ ykD ghD dhnK uhiK ftZu
fJzsikw ehsk ik fojk j?. T[BQK dZf;nk fe fJ; ;z;Ek dhnK 100 XB B{z tkfg; fbnkT[D bJh pfbdkB fdt; ns/ wjkfoSh fJBew N?e; dh ;ob :'iBk fwbktN eoB tkb/ b'eK fybkc
gzikp o'vt/ z L 2704023 fJZe wzr gZso Gkos d/ okSNogsh dfJnkBzd ;o;tsh dk iBw pDkJh ikt/ sK i' T[j fBoXkos
;haNha:{a L 2704005 d/ brGr g{o/ ;z;ko ftZu pqKuK jB i' wB[Zyh nfXeko, f;js ns/ w"s dh ;zk dk ekB{zB pDkfJnk
;[oZfynk d/ y/so ftZu ezw eo ojhnK jB. ns/ gqXkBwzsoh B{z fdZsk frnk fdjkVk ;h fi;B{z ;wofgs eod/ N?e; iwQK eotk e/ nkgDh g{zih ikt/ ns/ fJ;d/ bJh ck;N Nq?e
ghankoaNha;ha L 2704128
jfonkDk o'vt/z L 2704014 j?. gszibh :'r ;zwsh pkpk j'J/ n?; vh n?w B{z GfoSNkuko B{z B{z tQkJhN eo ;eD. T[BQK fejk ndkbs dh ftt;Ek ehsh
fjwkub o'vt/z L
o/bt/ L
2704015
2653131
p'bhthnk ftZu gjkV X;D okwd/t dh ;z;Ek j? ns/ pkpk
okwd/t tb'A ekb/ XB dh tkg;h
ekp{ eoB ns/ ftd/SK ftZu iwQK
370 bZy eo'V o[gJ/ dk ekbk XB
fe tZv/ B'N pzd eoB Bkb ekbk
XB, ekb/ Xzd/, Bebh eoz;h,
ikt/. fJ; w"e/ ;z;Ek d/ wzvb
gqGkoh eoBb i;tzs f;zx pkm,
J/nog'oN L 2654832 bJh okSNo gZXoh ;zxoS S/fVnk tkfg; fbnkT[D bJh wzr gZso nZstkd ns/ nkofEe
kB xkNL988897
SwwSkB 33
xkNL9888970033 Bkb 4400 wekB spkj frnk j?. fdZsk frnk j?. G f oS N k u k o torhnK
;qhwsh ftwb w[bskBh ;qh feS'oh
bkb ns/ ;qh nS'e th jkfio ;B.
fcT{Bob t?BF9914855855 bkg/i, 28 cotoh (;HpH) p'bhthnk dh okiXkBh bkg/i d/ Bzdheh
w[cs n?Apb{ A;? ;/tkF9914955955 gopsh fJbke/ ftZu Gkoh po;ks ekoB gjkV X;D Bkb xZN' xZN
400 wekB spkj j' rJ/ fi; ftZu pj[s b'e dp rJ/ jB ns/ ;VeK
nzrjhDK d/ ngzrsk ;oNhfce/N pDkT[D bJh B{og[op/dh fty/ ftftS//S e+Ag Gbe/
ftZu doko nk rJh j?. bkg/i d/ w/no b[fJ; o/ftbk B/ dZf;nk fe o{gBro, 28 cotoh (;HpH) ngzr ftnesh B"eohnK ftZu 3 300 o[gJ/ gqsh wjhBk tzhck ftnesh tkfg; w[ V e/ Bk
nkgDh wzvh ebgk fJbke/ ftZu iwhB fy;eD ekoB jkbKfe fe;/ d/ woB dh
ypo BjhA j? gozs{ ikfJdkd dk ekch B[e;kB j'fJnk j?.
;ot-f;ZfynÅ nfGnÅ B o{gBro
tZb'A ;wkfie ;[oZfynÅ ftGkr d/
ch;dh okytKeoB gqkgs eo ;ed/
jB. jo soQK d/ ngzr ftenshnK
fdZsk iKdk j+ ns/ nzrjhD ikt/.
ftfdnÅ oEhnK B{ z gq + e Nheb T[BPK fJ; w"e/ f;ZfynÅ ftGkr
Sfjoh gqS k;B d/ ;oekoh p[bko/ n?vftB j/o/ok B/ n?stko B{z j'Jh ;fj:'r Bkb fibP/ d/ nzrjhD B{z o[zrko fdtkT[D bJh uzvhrVP fJwfsjkB s'A S'N th fwbdh j+. B{z th jdkfJs ehsh fe T[j
fJ; xNBk B{z bkg/i dh j[D sZe dh ;G s'A tZvh sqk;dh dZf;nk j? pZfunK d/ ;oNhfce/N pDkT[D fty/ tZyok o[zrko dcso y'fbPnÅ T[ B P K dZf;nÅ fe ngz r sk fJbke/ Bkb ;pzXs tZX s'A tZX
ns/ fejk fe gjkVK d/ EZb/ iwhB d/ nzdo j[D th jbub wfj;{; j'
;pzXh ftS/S e+Ag o+;N jkT{; j'fJnÅ j+ fi; ftu Bkw doi ekoB o' z h o' N h ewkT[ D s' A ftfdnÅ oEhnK d/ ngz r sk
ojh j?. T[jBK fejk fe j[D sZe 5000 b'eK d/ gqGkfts j'D dh ypo
j? gozs{ fJ; ftZu e[M EZbV/ fJbke/ th gqGkfts j'J/ jB. b'e n?stko gzukfJsh oki B{og[op/dh fty/ 1 eotkT[D tkb/ ngzr n;woZE ftneshnK B{z ;oeko ;oNhfce/N pDkT[D sK i' fJzBPK
d/o oks s'A jh nkgDk xo-pko SZve/ ikD bZr/ ;h feT[Afe Gkoh wkou B{z brkfJnÅ ik fojk j+ sK ftenshnK B{z T[BPK dh :'rsk tZb' A 250 o[ g J/ gq s h wjhBk :'r ftfdnÅ oEhnK B{z ;oeko
po;ks d/ ekoB gjkV X;D bZfrnk ns/ uZNkBK fy;eD bZrhnK i' fJzBPK :'r ftfdnÅ oEhnK B{z nB[;ko p/o[zrkoh GZsk fdZsk g+ B SB fdZsh iKdh j+ ns/ tZb' A T[ B P K dh GbkJh bJh
;B fi; Bkb ;VeK ns/ xoK ftZu dokoK g?D bZrhnK. g[bh; B/ ;wK ;oeko tZb'A T[BPK dh GbkJh bJh iKdk j+. fJ; s'A fJbktk ;oekoh ngz r ftenshnK B{ z gz i kp ubkJhnK ik ojhnK ;ehwK dk
ofjzd/ fJbke/ dh x/okpzdh eo fdZsh fi; Bkb tZvh frDsh b'eK dh ubkJhnK ik ojhnK ;ehwK dk ns/ noX ;oekoh ndkfonK ;oeko tZb' A p; ;co ;j{ b s g{ok bkG w[jJhnÅ eotkfJnÅ
ikB pu rJh. g{ok bkG w[jJhnÅ eotkfJnÅ ik ftZu Gosh ;w/A T[wo dh fwZEh fdz f dnK nZXk feokfJnÅ jh ik ;e/.
;e/. fJj ikDekoh Sqh no[Bihs jZd ftZu 10 ;kb dh S'N th fbnÅ iKdk j+. fJ;/ soPK Sohoe
nwohek ftZu Gkosh d{sxo f;zx fwrbkBh fvgNh efwSBo fdZsh iKdh j+. B/sojhD s"o s/ ewz'o pZfunK B{z g" SfNe SAJAN
SAJAN TELEMTICS

n?stko L c/z-8 B/V/ tkJhaghan?;a. o{gBro B/ fdZsh. eowukohnK bJh foNkfJow?AN dh njko d/ D dhnK doK th fsz B Documentation &
;'wtko L c/z-5 ;oekoh ;e{b Bkb . T[BQK dZf;nk fe fJ; e+Ag T[wo 58 ;kb dh pikJ/ 60 ;kb o[ g J/ s' A tXk e/ gq s h pZuk S/ Stationery
wzrbtko L ;?eNo-71 ;/AN i/thno ;e{b B/V/.
p[ZXtko L c/z-11 B/V/ ezpkbh
thotko L c/z-3ph-2 wzfdo ;kwQD./
B/ fdZsh c/;p[e s/ d;se d"okB ;t/o/ 9 ti/ s'A d[gfjo fJZe
ti/ sZe 18 ;kb sZe d/ pZfunK
j+. ;oeko tZb'A nzrjhD
eowukohnK B{z sBykj s'A fJbktk
o[ g J/ eo fdZshnK jB. T[ B P K
dZf;nÅ fe ngz r ftneshnK
Please Visit For
COLOURED XEROX A0 SIZE
tkfSzrNB, 28 cotoh (;HpH) nwohek ftZu Gkos d/ d{sxo B/ B{z ns/ pknd d[gfjo fJZe ti/ s'A 450 o[gJ/ gqsh wjhBk ;co GZsk dk phwk th w[ c s ehsk iKdk j+ COLOURED SCANING A0 SIZE
S[Zeotko L ;?eNo-69 B/V/ u[r z h Bkek. COLOURED PRINTING A0 SIZE
fJZE/ ofjD tkb/ GkoshnK sZe f;ZXh gjz[u pDkT[D d/ we;d Bkb 4 ti/ sZe 18 ;kb s'A tZX T[wo th fdZsk iKdk j+. oki dhnK ns/ nÅ wdB eo ftZu th S' N
SBhtko L c/z-6 wzfdo d/ ;kwQD/.
;' S b B?Ntofezr t?p;kJhN c/;p[e s/ nkgDh w"z{drh doi eotkJh d/ ftneshnK B{z ;oNhfce/N ikoh ;w{j :{Bhtof;NhnK ns/ fdsh iKdh j+ . Laster printing @1/-
j?. d{sxo dk fJj edw okid{s whok Szeo dh Gkosh GkJhuko/ sZe ehs/ ikDr/. fJj ;oNhfce/N ftfdne ndkfonK ftZu tZy- Photostat B&W to A0 Size
bkfJp/ q o h ftnkge gZXo s/ gj[zu pDkT[D d/ :sB Bkb i[fVnk j?. fJ; t?p;JhN
T[BPK f;js ftGkr B{z
Lamination A4 Size to A0 Size
pDkT[D d/ ukjtkB gk;g'oN tZy e'o;K ftZu fszB ch;dh ;hNK jdkfJs ehsh fe fJ; e+Ag tkb/
pkb GtB bkfJpq/oh c/zF4 w[jkbh s/ d{sxo dk gsk 'vpfbT{ vpfbT{ vpfbT{ vkN c/;p[e vkN ekw nÅ eko dhnK fszB s;thoK ns/ ngzrK bJh okythnK ehshnK Spiral/Thermal Binding
jo o'i ;t/o/ 10a00 ti/ s'A 12a00
fdB bJh ngzrsk ;oNhfce/N
;b? S g/ f iz ;b? S n? A p? ; h-nkc- fJz v hnk-tkfSz r NB-vh ;h ;b? S Hindi, Eng, Pbi, Typing & Scanning
okSB ekov dh c'N' ekgh ;w/s rJhnK jB. fJ; s'A fJbktk ngzr ikoh eoB fjZs wB'o'r wkfjo,
ti/ d[gfjo ns/ Skw 4 s'A 6 ti/ 164730746912290' j? . Gkosh d{ s xo d/ p[ b ko/ tfoz d o gkb B/
;ogz u iK Bro e" A ;bo s' A ftnesh B{z nÅ gDh gVPkJh ikoh nZyK d/ wkfjo, BZe, ezB ns/ LAMIBATION 42'' SIZE
(f;tkJ/ n?stko ns/ rifNv S[ZNh fJZe fpnkB ikoh eo e/ fejk fe d{sxo B/ c/;p[e okjhA fJZe wkou
d/) B{z tkfSzrNB d/ e?B/vh ;?ANo ftZu j'D tkb/ ;wko'j 'w?ef;e' fJzvhnk' s;dheS[dk ckow Bkb fbnÅ T[D. oZyD bJh nZmthA iwks sZe rb/ ns/ jZvhnK d/ d'-d' wkfjoK PHOTOSTAT 40'' SIZE
XokBk bkfJpqo/ h c/zF5 jo o'i ;t/o/ 9 ti/ s'A pko/ th ikDekoh fdZsh j?. jkb jh ftZu Gkosh d{sxo B/ nkgDh T[BPK dZf;nÅ fe fJj ;oNhfce/N 200 o[gJ/ gqsh wjhBk tzhck ;w/s b'VhAdk ;fj:'rh ;Nkc SCF. 50-51, 3B2, MOHALI
d[gfjo 12 ti/ sZe. nfXekfoe t?p;kJhN ftZu th ekch ;[Xko ehsk ;h. gqkgs eoB s'A pknd bkGgksoh ns/ fJ; s'A T[Zgo dh gVPkJh bJh M. 9872180508. 9888101671
skfJBks eo/ sK i' e'Jh th
4 ;ekJh jke NkJhw
NkJhwz,, ;kfjp kdk nihs f;z x Bro
;kfjpzkdk Bro,, ;' w tko, 28 cotoh
cotoh,, 2 11
2011

nk;eo g[o;ekoK dh d"V nk;Nq/bhnk ftZu GkoshnK s/


s'A pkjo j'J/ ofjwkB BthA fdZbh, 28 cotoh
(;HpH) Gkosh ;zrhseko
J/HnkoHofjwkB nk;eo g[o;ekoK
jwb/ wkwb/ dh ;[DtkJh j'Jh
w?bpoB, 28 cotoh (;HpH) ftZu ndkbs ftZu fgSb/ jcs/ wBQK BjhA eo ;edk ;h. T[; B{z ':{E i;fN;' gq'rokw ftZu
dh 'p?;N UohzBb ;e'o+ ;q/Dh ;kb 2009 ftZu S/ GkoshnK s/ j'Jh ;[DtkJh d/ jtkb/ Bkb fejk foeh B/ nkgDh frqcskoh s'A fjZ;k b? D dk j[ e w fdZsk frnk
ftZu N/qAN o/iB'o ns/ J/Nhe; o'; jwb/ d/ wkwb/ ftZu fJZe frnk j? fe 2009 ftZu 7 s'A 11 pknd g[bh; ;kwQD/ nc;'; zkfjo ;h. fJj gq ' r okw 18 s' A 20 ;kb
s'A jko rJ/ jB. o/iB'o ns/ o'; nk;Nq/bhnkJh feS'o dh G{fwek d;zpo d"okB j'Jh fjz;k ftZu S/ eofdnK fejk ;h fe w?B{z w[nkc d/ B" i tkB ngokXhnK dk
B{z 'fJz;/g SB' bJh fJ; ;q/Dh dk dh fteN'ohnk dh fJZe ndkbs GkoshnK B{z fBSkBk pDkfJnk eo fdU, w?A rbs ;h. T[; B/ fXnkB d{ i / gk;/ brkT[ D bJh
nk;eo fwfbnk. Gkosh ftZu ;[DtkJh j'Jh. 'fd J/i ' frnk. fJ; d"okB T[BQK T[Zs/ ve?sh ns/ jfEnkopzd ve?sh d/ nk:' i s ehsk iKdk j? . foeh
;z r hseko ofjwkB nk;eo nB[;ko 18 ;kbk foeh g/N[f;e B/ bkmhnK ns/ S'NhnK pzd{eK Bkb :sB d/ d'SK s/ nkgDk d'S B{ z nrb/ wjhB/ ;zk ;[ D kJh
g[o;eko dh ';otT[Zsw rhs' fJ; ngokX ftZu nkgD/ d';sK jwbk ehsk frnk. ;oekoh ;theko eo fbnk ;h. foeh B{z ikt/rh. T[; d/ tehb dk wzBDk
;q/Dh s'A th pkjo j' rJ/. fJ; dh wdd eoB bJh w[nkch th tehb v?whnB j?BkB B/ fejk fe gzi fdB fjok;s ftZu oZy/ ikD j? fe d' S h foeh bJh fjok;s
;q/Dh dk g[o;eko o?Avh fBT{w?B B{z wzrh j?. ndkbs B{z ;[DtkJh foeh ikDdk ;h fe T[; d/ ;fjd'Sh s'A pknd iwkBs s/ fojkn eo s' A gfjbK e' J h ;zk T[ f us
'N[nkJ/ ;N'oh 3' d/ 'th fpbKr d"okB dZf;nk frnk fe foeh d/ eh eo oj/ jB ns/ fJ; Bkb fdZsk frnk ;h. fJ; s'A pknd j' t / r h.
N[r?do' bJh fwfbnk. d' d';sK B/ 2009 d/ nzs ftZu ghVs p[oh soQK zywh j' ;ed/

fJj rZdkch d/ ikD dk ;wK j?L v/ftv e?wo{B


GkoshnK s/ jwb/ dh :'iBk
pDkJh. fJ; :'iBk d/ sfjs
foeh jh nkgD/ d';sK B{z fJZe
jB. foeh B/ fJ; rZb B{z ;theko
eo fbnk j?. j?BkB nB[;ko T[;
B/ ;theko ehsk j? fe T[; B/
G{ukb d/ bJh czvL fBT{ihb?Av bt/rk
eko ftZu fJZe T[gBro s'A d{i/ rbs ezw ehsk go T[; B/ fJj
bzdB, 28 cotoh (;HpH) fpqN/B d/
gqXkB wzsoh v/ftv e?wo{B dk efjDk
j? fe fJj bhphnk d/ B/sk w[nzwo
sZe b? frnk. nypko dh fog'oN th fejk fe T[j fJBQK uhzK bJh
Nke S' d/ w/ipkBK dh wdd
rZdkch d/ ikD dk ;wK j? ns/ T[;
d/S ftZu bzp/ ;w/A s'A Sk;B eo oj/
rZdkch dh j[D e'Jh G{fwek BjhA ofj
pZuk u[okT[D bJh noiBNhBk w?bpoB, 28 cotoh (;HpH)
fBT{ihb?Av d/ ;G s'A tZv/ SfjoK
ftu'A fJZe eqkJh;Nuou ftZu
T[jBK fejk fe ;oeko fJ;
d/ bJh c/;p[e ns/ d{ihnK ;'Sb
B?Ntofezr t?p;kJhNK dh wdd
rJh j?. fpqN/B d/ 150 BkrfoeK B{z jkb ftZu nkJ/ G{ukb ghVsK b?D tkbh j?. czv d/ gquko gq;ko
bhphnk s'A tkg; fbnkT[D s'A pknd
e?wo{B B/ fejk fe fJj ;kok T[BQK d/
Sk;B bJh ;gSN ;zd/S j?, fJj eoBb
d/ ;kpek skBk
skBkSkj s/ w[eZdwk dh wdd bJh fBT{ihb?Av Ugok
ftBcq/ ns/ v/ftv b?Now?B tor/
nzsookSNoh ;?bhfpqNh Nke S'
bJh ;oeko d{i/ d/SK ftZu w"i{d
nkgD/ d{sxoK dh th ;jkfJsk
b?D tkb/ jB. gqXkB wzsoh B/
fpT{B; nkfJo;, 28 cotoh (;HpH) cqKf;;e' wdkfork B{z BjhA
rZdkch d/ ikD dk ;wK j?. e?wo{B B/ w/ipkBK dh wdd b?D tkbk j?. fejk fe ;kvk wzBDk j? fe fJj
gsk fe T[BQK dk iBw ed'A j'fJnk ;h go fJZe r[gs fjok;s e/Ado
fejk fe T[BQK Bkb bhphnk dk e'Jh fBT{ihb?Av j?okbv dh fog'oN pj[s tZv/ gZXo dk G{ukb ;h ns/
ftZu id'A T[BQK B{z T[BQK dh wK Bkb'A tZy ehsk frnk ns/ noiBNhBk
GftZy BjhA j?. ftZu dZf;nk frnk j? fe gqXkB g{oh d[BhnK s'A ;kB{z czv d/ bJh
d/ c"ih skBkSkjh tZb'A BkikfJz o{g Bkb r'd fbnk frnk T[d'A th
fpqN/B B/ rZdkch ns/ T[BQK d/ wzsoh ikB eh B/ n?stko B{z fJ; b'VhAdh ;jkfJsk fwb/rh. fJ;
T[BQK dh BkGh i[Vh j'Jh ;h. j[D 33 ;kb d/ j' u[Ze/ wdkfork B{z T[whd
gfotko dhnK nkgD/ d/ S ftZu czv dh S[o{nks ehsh. fJ; w"e/ d"okB g[bh; B/ fgSb/ wzrbtko
j? fe T[BQK B{z nkgD/ phs/ ;w/A pko/ ikDekoh fwb/rh feT[Afe gfjbh
ikfJdkdK B{z gfjbK jh ips eo s/ eh B/ fejk fe n;hA B{z nkJ/ fJ; G{ukb ftZu iywh
tko noiBNhBk d/ ;kpek B/sktK s/ okiBhfse e?dhnK d/ pZfunK
fbnk j?. e?wo{B B/ fejk fe n;hA T[E'A nzsookSNoh gZXo s/ gqf;ZX Nke d' j'o ftneshnK dh w"s dh
B{z :'iBkpZX sohe/ Bkb u[okT[D dk w[eZdwk uZbD ik fojk j?. ;kb
d/ Sk;B s/ Gkoh dpkU pDk oj/ jK. S' w/ipkBK Bkb fJ; pko/ rZb g[SNh ehsh j?. fJ;d/ Bkb jh
1976 s'A 1983 ftukb/ skBkSkjh d"okB ;wfMnk iKdk j? fe eohp
Sk;B fybkc ;?oF;gkNk gkpzdh ns/ eoB tkb/ jK, SkfJd b?Now?B fJ; ftZu woB tkfbnK dh
400 pZfunK dh u'oh ehsh rJh i' wB[Zysk fybkc ;G s'A fGnkBe
ikfJdkdK B{z ips eoB d/ edw f;oc ns/ Ugok ftBcq/ tor/ b'eK s'A. frDsh 148 j' rJh j?.
ngokX j?.
fJj zkfjo eoB bJh u[Ze/ ik oj/ jB
fe T[j fezBk nbZr EbZr g? frnk j?.

Upkwk B/ pfjohB d/ okik d/


w?ef;e' d/ f;Uvkv rkik ;hwk s/ fJiokJhbh
i[nko/i ftZu 14
;[Xkotkdh T[gknK dk ;woEB ehsk ftneshnK dh jZfsnk
eqkT[B fgqz; ;bwkB fpB jwkd
r'bkpkoh ftZu cb;shBh dh w"s
rkik gZNh, 28 cotoh fijkdh ;w{ j dh jfEnkopz d tZb dkfrnk frnk. jwb/ ftZu
nb ybhck dh e"wh tkosk gfjb f;Uvkv, 28 cotoh (;HpH) (;HpH) g{oth rkik f;Nh ftZu Skyk e[d; fpqr/v dk efjDk j? ikBwkb dk e'Jh B[e;kB BjhA
dk ;woEB eodk j? ns/ gqfeqnk w?ef;e' d/ fjz;k gqGkfts fJiokJhbh N?AeK tb'A fe fJ; jwb/ ftZu fJ;d/ fJZe j' f Jnk. fJjBK jwfbnK s' A
dk ;woEB eodk j? i' ;koEe, f;Uvkv i[ n ko/ i y/ s o ftZu nZstkdhnK s/ ehsh rJh w?Apo npd/bfwid SkfjB dh w"s pknd fJiokJhb B/ SBhtko
;wZro, r?o ;zgqdkfJtkdh ns/ phs/ jcs/ ftZu fjz ; k dhnK r'bkpkoh ftZu fJZe cb;shBh j' rJh ns/ fJZe j'o iywh j' nZXh oks cb;hsB ftZu
pfjohB d/ b'eK bJh itkpd/j xNBktK ftZu 14 ftneshnK Bkrfoe dh w"s j' rJh. f;js frnk. nZstkdhnK d/ e?AgK s/ jtkJh
j't/. dh w"s j' rJh. nfXekohnK B/ ftGkr d/ ;{soK ns/ pfjojkb fJiokJhbh c"i jwb/ ehs/. cb;shBh nfXekoh
fezr jwkd tZb'A wjZstg{oD fejk fe fJjBK ftu'A gzi dh gqsZydoS h n K d / n B [ ; k o dh p[bko/ dk efjDk j? fe :j{dh ns/ w?fv;e nB[;ko jtkJh jwb/
;[XkoK d/ n?bkB s/ okSNogsh B/ Sokp d/ fJZe pko ftZu r'bh wko fJiokJhb d/ ;hwk tb'A fJZe N?Ae oki fJiokJhb tb'A n?stko B{z ftZu fJZe pZu/ ;w/s uko
fejk fe tkosk pfjohB d/ ;ko/ e/ jZfsnk eo fdZsh rJh. B/ n? s tko B{ z fJZe ;w{ j s/ rkik s/ e'Jh jwbk BjhA ehsk ftnesh iywh j' rJ/. g[bh;
b'eK bJh ;koEe ;[Xko dk w"ek fuj[ n kj[ n k oki d/ ;oekoh r'bkpkoh S[o{ eo fdZsh. fi; frnk. c"i d/ p[bko/ dk efjDk p[bko/ fweh o';/Bc/bv dk efjDk
w[jZJhnk eotkT[Adh j?. fezr dcso dh fJZe fog' o N ftZu ftZu fJZe ftnesh dh w"s j' j? fe fdB dh S[ o { n ks ftZu j? fe Bt/A oke/N jwb/ iK y/soh
jwkd tZb'A nkgDh e?pfBN dk dZf;nk frnk j? fe n?stko dh rJh. xNBk s'A pknd sDkn tZX fJ;bkfwe jwk; d/ epi/ tkb/ nSKsh B{z d/yd/ j'J/ fJiokJhb
;t/o jfEnkopzd jwbkto bk pq/ frnk ns/ fJiokJhb s/ oke/N rkik gZNh s'A fJZe oke/N ns/ ftZu fusktBh tXk fdZsh rJh
c/opdb eoB ns/ 13 fdBK d/
ek pko ftZu tV/ ns/ b'eK s/ ns/ w'oNko dkr/ rJ/. fJ;bkwh fJZe w'oNko dZyDh fJiokfJb j?.
gqdoSB s'A pknd fJZe ibktsB
r'bh ubk fdZsh.
B/sk B{z ;td/S tkg; nkT[D dh
nkfrnk d/D s'A fJZe fdB pknd
Upkwk dh fJj fNZgDh nkJh j?.
n? s tko B{ z jh ;t/ o / fJZe
g[bh; nfXekoh B{z fJZe
pzd{eXkoh B/ r'bh wko fdZsh.
nwohek ns/ dZyDh e'ohnk B/ izrh nfGnk; S[o{ ehsk
Upkwk B/ fejk fe pfjohB d/ nZm j'o ftnesh fjz;k dhnK
bzp/ ;w/A s'A ;fj:'rh ofjD ekoD d{ i hnK xNBktK ftZu wko/
tkfSzrNB, 28 cotoh (;HpH) ykVh d/S ftZu okSNoh tkosk nwohek dk wzBDk j? fe pfjohB rJ/ . w? e f;e' dk fJj Sfjo
dk ;woEB ehsk j?. pfjohB d/ b'eK d/ nfXekoK dh oZfynk d[BhnK d/ ;G s'A fjz;e SfjoK
pfjohB d/ okik jwkd fpB fJ;k
nb ybhck d/ ;[Xkotkdh edwK ftZu ;Zsk fto'Xh gqdoSBK d/ ns/ ;[Xko Bkb T[E/ fizw/tkoh ftu'A fJZe j?. fJZE/ BShb/ gdkoEK
dk nwohek d/ okSNogsh poke ikoh ofjD d"okB Upkwk B/ fJZe nkt/rh ns/ pfjohB d/ b'eK Bkb i[V/ w[ekpb/ ekoB fjz;e
Upkwk B/ ;woEB ehsk j? ns/ fpnkB ftZu fejk fe nwohek dhnK T[whdK g{ohnK j'DrhnK. xNBktK nkw jB.

ibdh s'A ibdh bhphnk SZvD rZdkchLfjb/oh tkfSzrNB, 28 cotoh (;HpH) bhphnk d/ Sk;B s/
;z:[es okSNo ;[oZfynk gqhSd tZb'A gkpzdh brkJ/ ikD s'A
pknd nwohek dh ftd/S wzsoh fjb/oh efbzNB B/
bhphnk d/ Sk;e w[nzwo rZdkch B{z ibdh s'A ibdh d/ S
SZv e/ ikD ns/ nkgDh ;Zsk ysw eoB B{z fejk j?.
;z:[es okSNo wB[Zyh nfXeko gqhSd dh whfNzr ftZu
Skfwb j'D bJh fiB/tk ikD s'A gfjbK fjb/oh B/
gZsoekoK B{z fejk fe ;kvk wzBDk j? fe j[D rZdkch B{z
fpBK fjz;k d/ ibdh s'A ibdh ub/ ikDk ukjhdk j?.
T[BQK fejk fe n;hA ukj[zd/ jK fe T[j ibdh s'A ibdh f;Ub, 28 cotoh (;HpH) nwohek ns/ dZyDh e'ohnk B/ d/y/rh. c"i B/ fejk fe d[Bhnk
nkgDh ;Zsk ysw eoe/ ub/ ikD. T[j fJj fet/A eod/ nwohek ns/ dZyDh e'ohnk dh fejk fe iz r h nfGnk; dh nfijk nfGnk; fto' X d/ y / r h
jB, fJj ;[Gkfte s"o s/ T[BQK s/ ns/ T[BQK d/ gfotko s/ c"i B/ nZi tZv/ gZXo s/ ;kbkBk gqfeqsh oZfynkswe j? go T[Zsoh fe g{ o / f;Ub B{ z ;kV e/ ;[ n kj
fBoGo eodk j?. fJZe ;tkb d/ itkp ftZu fjb/oh B/ jtkJh, ;w[zdoh ns/ zwhBh izrh e'ohnk B/ fJ; B{z Beko fdZsk j? eo fdZsk ikt/ r k. dZyDh
fejk fe n;hA fgSb/ jcs/ eJh tko dh rZbpks ftZu nfGnk; S[o{ ehsk id'Afe T[Zsoh ns/ fejk fe fJj jwb/ bJh e'ohnk d/ fe;/ th c"ih
brksko T[BQK sZe ns/ T[BQK d/ ;fj:'rhnK sZe fJj e'ohnk B/ Xweh fdZsh j? fe fe;/ ehsk ikD tkbk nfGnk; j?. nfGnk; s' A gfjbK T[ Z soh
;zd/S G/fink fe n;hA T[BQK s'A nj[dk SZvD dh T[whd eo th soQK d/ T[e;kt/ s/ T[j f;Ub T[Zsoh e'ohnk dh c"i B/ fejk e' o hnk ne;o fJ; soQ K dhnK
oj/ jK, jkbKfe n;hA T[BQK Bkb fJ; pko/ fe;/ soQK dh ftZu fGnkBe spkjh fbnk fe i/eo jwbk ;EkBe :[ZX d/ XwehnK fdz d k j? , go fgSb/
rZbpks BjhA ehsh rJh j?. fjb/oh B/ z'o fdzfdnK fejk d/t/rk. fgSb/ Btzpo ftZu dZyDh T[e;kt/ bJh ehsk ik fojk j? sK ;kb d/ jwb/ s' A pknd sDkU
fe ;G s'A gfjbK n;hA d/yDk j't/rk fe j'o fjz;k ns/ e'ohnk dh ;hwk s/ T[Zsoh e'ohnk d[Bhnk vhHghHnkoHe/H (T[Zsoh tZX frnk j? fi; ftZu d'
y{Byokp/ s'A fpBK T[BQK dh ;Zsk dk nzs j't/, i' ;kv/ d/ xkse jwb/ s'A pknd gfjbh e'ohnk) dh c"i ns/ b'eK tZb'A B" ; ? f Be ns/ d' Bkrfoe wko/
;kfonK ;kwQD/ pj[s tZvh u[D"sh j?. tko izrh nfGnk; j' fojk j?. j?okBhiBe fto'X dk Bzkok rJ/ ;B.
5 ;ekJh jke NkJhw
NkJhwz,, ;kfjp kdk nihs f;z x Bro
;kfjpzkdk Bro,, ;' w tko, 28 cotoh
cotoh,, 2 11
2011

n?BeK dh tos'A jkoN nN?e d/ yso/


dk ftek; 1266-1352 d"okB j' o?fNBk s/ pDdk j?.
frnk ;h. 16thA ;dh sZe
nkT[AfdnK-2 fJBQK dh tos'A tZv/
gZXo s/ j'D bZr gJh. ;zB 1784
jkJhgow?Nq'ghnk L fJ; fpwkoh
s'A ghVs ftnesh B/V/ dhnK
uhzK B{z ;gZSN BjhA d/y ;ed/ go
B{z fet/A d{o eohJ/
'u p?AikfwB cq?AefbB B/ pkJhc'eb d{o ;fEs uhzK B{z ;gZSN d/y
b?Az pDk e/ n?BeK d/ y/so ftZu ;ed/ jB. nfij/ b'eK ftZu B/V/
fJZe eqKsh fbnk fdZsh ;h. ;tkb dhnK uhzK dk ne; o?fNBk d/
fJj T[mdk j? fe n;hA n?Be s'A fgS/ pDdk j? fJ; fpwkoh B{z
fpBQK fpbe[b ;gZSN fet/A d/y ekBt?e; Gkt T[sb b?Az okjhA
b?Ad/ jK. ;kvh nZy fpbe[b fJZe d{o ehsk ik ;edk j? sK fe
e?wo/ tKr ezw eodh j?. e'oBhnk t;s{ dk ne; o?fNBk s/ jh
(;kvh nZy dk ekbk fjZ;k) okjhA pD/.
o"S Bh ;kvhnK nZyK 'u dkyb n? ; Nhrw? fzw
w L nZyK dh fJ;
j[zdh j?, nZy d/ nzdo fJZe fpwkoh tkbk ftnesh
ekBt?e; Gkt T[so b?Az j[zdk j? jkJhi'ANb ns/ toNheb bkJhBK
ns/ fJ; b?Az d/ fgS/ fJZe ;eqhB B{z fJeZfmnK ;gZSN BjhA d/y
j[zdh j?, fi; B{z o?fNBk fejk ;ed/ fJ; B[e; B{z d{o eoB bJh
iKdk j? fe;/ th t;s{ s'A nkT[Adh n?Be 'u f;b?Avoheb b?A z dh
o'SBh dhnK feoBK b?Az dh wdd tos'A ehsh iKdh j?. pkfJc'eb
Bkb T[; t;s{ dk T[bNk ne; b?AzK 'u ekBe/t ns/ ekBt?e;
pDk fdzdhnK jB. nkgfNe Bot d'jK fe;w d/ b?Az j[zd/ jB sK
dh wdd Bkb fJj ne; fdwkr fe wkfJUghnk ns/
sZe gj[zudk j?. T[E/ fJj f;ZXh jkJhgow? N q ' g hnk s' A ghVs
yVQh j' iKdh j? fJ; soQK n;hA ftnesh fJBQK dh tos'A eo
fe;/ th t;s{ B{z d/yd/ jK. i/eo ;e/. fJ; soQK n?BeK b'eK B{z
nZyK 'u e'Jh B[e; Bk j't/ sK t;s{nK B{z ;gZSN o{g ftZu d/yD
b?Az dh c'eb b?AE nkgD/ nkg jh ftZu wdd eodhnK jB. fijV/ jkoN nN?e d/ yso/ B{z fe; g?db ubD Bkb jkoNnN?e dk j[zdhnK jB.
n?vi;N j' iKdh j? ns/ t;s{ b'eK dh Bzo ezwz'o j[zdh j? T[BQK soQK d{o ehsk ik ;edk j? fJ; s'A 30 ch;dh ydSk xZN j' iKdk j?. * id'A pkzko s'A y[oke ;wroh
dk ne; o?fNBk s/ fpbe[b ;jh bJh n?Be pj[s bkGdkfJe j[zdh puD d/ T[gknK B{z ngBkU ns/ o'z g?db uZbD Bkb fdb ftZu yohd' sK T[; d/ b?tb (;fNeo) B{z
pDdk j?. eJh tko nZy 'u o?fNBk j?. fJ; d/ Bkb jh ;{oi dhnK jkoN nN?e s'A S[Nekok gkU. y{B dk ;zuko ;[uko{ o{g Bkb j[zdk io{o gVQ', feT[Afe T[; s/ c?N nkfd
d/ nZr/ iK fgS/ pD iKdk j?. fJ; feoBK s'A puD bJh b'e rkrb; nkgD/ pbZv gq?So dh ;w/AF;w/A s/ j? ns/ ;oho u[;s ns/ do[;s dh wksok fbyh j[zdh j?. fiBQK
soQK T[j t;s{ ;kB{z X[zdbh Bzo ns/ ;Brbkf;z dh tos'A eod/ nkgD/ Bidheh fe;/ f;js e/Ado ofjzdk j?. i/eo s;hA g?db uZbD gdkoEK ftZu fznkdk c?N j?, T[BQK
nkT[Adh j?. nZyK d/ nfij/ B[e; jB. nfijhnK n?BeK 'u ozr s/ iKu eotkT[Ad/ oj'. dh nkds SZv fdZsh sK s[;hA B{z yohdDk w{oysk j?. fJj gdkoE
tkb/ b'eK B{z n?Be dh wdd b?Dh fpozr/ eZu dh tos'A j[zdh j?, i' s[ ; hA nkgDk n? u HvhHn? b ;wM ikU fe s[;hA fpwkoh B{z s[jkv/ ;oho bJh jkBhekoe jB.
n;hA finkdkso b'eK B{z ;kb gfjbK S[o{ j'Jh ;h. ;zB g? A dh j? . nZyK Bkb ;pz X s ;{oi dhnK gokp?ArDh feoBK B{z Bz p o ikD' dknts d/ fdZsh.
;kvhnK nZyK 'u dkyb j'D s'A f;js tXkT[D tkbk ykDk fznkdk
d/yd/ jK, fiBQK b'eK dh Bzo 1266 'u fJzrb?Av d/ o'z o p/eB fpwkohnK w[Zy s"o s/ fszB fe;w ;oho ftZu gkfJnk ikD * ftNkfwB phF5 dh
dhnK j[zdhnK jB. o'edh j?. ;{oi dhnK gokp?ArDh e?b'oh :[es ykD Bkb'A eJh r[DK
ewz'o j[zdh j?, T[j jh n?Be dh B/ eZu d/ fJZe N[eV/ dh tos'A tkbk uzrk e'b/;Nqkb s[jkv/ fdb ikDekoh bU.
wkfJUghnk L fJ; fpwkoh s'A feoBK ;kvhnK nZyK bJh p/jZd uzrk j?.
tos'A eod/ jB. ftfrnkBeK B/ fJZe feskp 'u nzfes SpdK B{z d/ bJh pj[s ckfJd/wzd j?. uzr/ * 10 uwu NwkNo ;"; dk
ghVs ftnesh B/V/ dhnK uhzK xkse j[zdhnK jB, feT[Afe fJj brksko y'iK Bkb gsk bZrdk
B/V/ ns/ d{o dhnK uhzK B{z ;gSN tZvk eoe/ d/yD bJh ehsh ;h, e'b/;Nqkb B{z 50 sZe tXkT[D jcs/ ftZu ;/tB eo'. fJ; ;";
B{z ;gZSN s"o s/ d/y ;ed/ jB go nkgDh pj[s s/z T{oik ekoB j? fe fznkdk ukj ghD tkfbnK
o{g Bkb d/yD bJh n?Be pDkJh eZu dk fJj N[eVk r'bkeko ;h, bJh o'z e;os eoBk, ;t/o/ ftZu pbZv gq/So ezNo'b eoB
j?. nZi eZbQ n?BeK dh pikJ/ T[/AM fJ; ;pzXh gZe/ s"o s/ e[M d{o ;fEs uhzK T[BQK B{z X[zdbhnK nZyK d/ ;?bK B{z ;kV fdzdhnK ftZu fdb d/ o'r dk ydSk fznkdk
g[zrohnK uhiK b?Dk ns/ o'z 1 tkbk g'NkShnw Gog{o j[zdk j?.
b'e b?A z dh tos'A eoB bZr gJ/ BjhA fejk ik ;edk fe n?BeK d/ Bzo nkT[AdhnK jB. fJ; B[e; jB. fJ; bJh nZi eZbQ b'e T[wo j[zdk j?, id'Afe i' b'e Sokp dk
nyo'N, 2F3 pkdkw ykDk, ykD/ fJZE/ n;hA BwehB, c?N :[es ;';
jB, fiBQK B{z eKN?eN b?Az fejk o{g 'u eZu d/ N[efVnK dh tos'A ekoB t;s{ dk ne; o?fNBk d/ d/ fj;kp ns/ nZyK dh ezwz'oh d/ ;/tB eod/ jB, T[BQK ftZu fdb d/
ftZu nkfbt ns/ eB"bk wsbp dk fzeo BjhA eo oj/ jK. ;';
iKdk j?. fJj b?A z tZy tZy ozrK n;b 'u ed'A S[o{ j'Jh ;h. ;zB ;kjwD/ pDdk j?. fJ; B[e; B{z ekoB n?BeK dh tos'A eod/ jB xZN, gqzs{ e?A;o ns/ bhto d/ o'rK
;o'A d/ s/b dh tos'A eoBk nkfd. fpbe[b ;kdh ns/ f;js tXkT[D
d/ j' ;ed/ jB, i' b'e n?Be 1352 'u pDkJh rJh ekovhBb n?BeK 'u ekBe/t Gkt ntsb sK i' T[BQK B{z ;G e[M ;kc s/ dk ydSk fznkdk j[zdk j?. fit/Afe
nkgD/ gfotkoe vkeNo dh tkbh j'Dh ukjhdh j?.
brkT[Dh g;zd BjhA eod/ T[j T[r'B dh g'oNq/N dh fJZe nZy 'u b?Az dh tos'A eoe/ d{o ehsk ik ;gZSN fdykJh d/ ;e/. ;bkj bU. fBnkf;B dh tos'A * fdB ftZu 20 rqkw s'A fznkdk n;hA ;ko/ ikDd/ jK fe SokpB'Sh
fJBQK b?Az dh tos'A eod/ jB. n?Be d/yD B{z fwbdh j?. fJ; ;edk j?. ntsb b?Az dh tos'A dbhg e[ w ko eo', fi; Bkb s[jkvk c?N :[es G'iB Bk eo' ns/ e'fSS ;oho bJh p/jd jh B[e;kBdkfJe
n?BeK dh tos'A brGr 700 Bkb fJj f;ZX j[zdk j? fe n?BeK Bkb d{o ;fEs t;s{ dk ne; w' L 094633-93
94633-93
94633-93067 67 n?uHvhHn?b tX/ s/ fi; dk e'Jh eo' fe s[jkv/ ykD/ ftZu xZN s'A j?. fJ; s'A uzrk sK fJjh j't/rk fe
d[SN Bshik th Bk j't/. xZN uoph :[es y[oke gdkoE o'z skzk ns/ ;tZS cbK dk ;/tB
g? d b uZbDk j't./ fJj d'tA/ uhiK s[jkv/ r[ofdnK eo' ns/ nkgD/ ;oho B{z f;jswzd

uwVh ;[oZfyns fet/A oZyhJ/


uwVh ;z p z X h fznkdkso n;zs[bB eJh gq/SkBhnK dk ekoB nkfd fpwkoh s'A pknd 3-4 wjhB/ nkfJb, thN iow nkfJb,
fdB ftZu xZN s'A xZN 30
fwzN o'z g?db uZb', feT[Afe o'z
ns/ fdb d/ pbZv gq?So d/
T[ s koFuVkU bJh fiz w / t ko
pDkU.
vkH ;fosk okU

gq/SkBhnK ngq?b s'A ;szpo wjhB/ d/ pD iKdk j?. sZe ;?A;/fNt ofjzd/ jB. fJ; bJh nkwzv nkfJb nkfd.
d"okB jh d/yhnK iKdhnK jB. t?;/
g/N d/ yokp j'D Bkb jh fznkdkso
gq/SkBhnK j[zdhnK jB. fJ; bJh
fJ; w";w ftZu fznkdk ;ktXkBh
uwVh Bkb ;zpzfXs gq/SkBhnK
T[d'A S[o{ j[zdhnK jB id'A uwVh
dh T[goh gos wsbp J/ghvowh
(gq'Nfe;Nt b/no) yokp j' iKdh
fJ; d"okB Nh-Nqh nkfJb dk
fJ;s/wkb uzrk ofjzdk j?.
Bo' b h nkfJb (;z s o/ d/ c[ Z bK
dk o;)
fJ; ftZu th fii'pk nkfJb
fznkdk ckfJd/wzd j?, feT[Afe
fJ; ftZu ;feB nkfJb d/ r[D
(;fezB nkfJb ftZu gkJh ikD
eJh o'rK ftZu bkGekoh j? r[V
dh io{os g?Adh j?, Bkb jh ;[zdosk j?. fJ; bJh io{oh j? fe gfjbK fijBK dh uwVh row ofjzdh tkbh gq'gNh) gkJ/ iKd/ jB ns/
;zpzXh i' th NqhNw?AN bJ/ ikD T[j fJ; b/no B{z ;[oZfyns pDkfJnk j?, T[jBK dh s/bh uwVh s/ fJj fJj ;feB nkfJb tork jh j[zdk
;feB N'B ns/ ;feB NkJhg B{z ikt/, feT[Afe J/ghvowh jh ;feB s/b ekch uzrk gqGkt fdzdk j?. j?. i/eo n?Aihwk iK f;o'fw;; j?
gfjukD e/ bJ/ ikD. B{z pkjoh gqGktK s'A pukT[Adh j?. jkJh pbZvgq?So, N?ASB, ;?A;/fNt sK th gu"bh nkfJb B{z j'o s/bK
jo soQK d/ fpT{Nh NqhNw?AN fujo/ s/ e'Jh th NqhNw?AN d/D s'A uwVh ns/ pb/fwS/i s/ fJ; dh d/ Bkb fwbk e/ w;ki eo'.
fwi'Eo?gh d/ nXhB nkT[Ad/ jB, gfjbK T[; B{z ;[oZfyns ehsk wkfbS ekch ckfJd/wzd j?. c/Sb Bj[znK d/ ghb/gB, feT{fNeb,
feT[Afe fJ; ftZu uwVh dh ikDk io{oh j[zdk j?. fi; Bkb w;ki eqhw ftZu fJ; B{z fwbk e/ ewi'o Bj[z nkfd bJh fJ; s/b
nzdo{Bh gos Bkb fJbki ehsk fpT{Nh gq'veN; ftZu gkJ /ikD fJ;s/wkb ehsk ik ;edk j?, dh w;ki uzrk gqGkt fdzdh j?.
iKdk j?. uwVh dh fJ; d{ih b/no tkb/ e?wheb dk uwVh s/ f;ZXk Bkb jh Nh-Nqh nkfJb s'A pknd fgz r w? A N/SB bJh
(uwVh 7 gosK Bkb fwb e/ pDh gqGkt Bk j' ;e/, nkU, ikDd/ jK Bo'bh nkfJb dk ;gq/ uwVh bJh fii' p k nkfJb 1 uwu,
j[zdh j?) B{z fwi'vowh fejk iKdk uwVh B{z ;[oZfyns fet/A oZfynk fpjso ofjzdk j?. T[; s'A pknd gu"bh nkfJb 1 p{zd, Bo'bh
j?. fpT{Nh NqhNw?AN fJ;/ gos sZe ikt/. pbhu, c/S b nkfd eo ;ed/ j'. nkfJb 1 p[zd, ;zdbt[v nkfJb
ezw eod/ jB. fJ; bJh io{oh j? fe Nh-Nq h nkfJb i' b'e nBhAdok dh gq/SkBh 1 p[zd, fJjBK ;G B{z fwbk e/
NqhNw?AN g{oh soQK fdZsk ikt/. id'A pbhu, c?Sb w;ki, t?e; s'A Bkb i{M oj/ jB T[jBK bJh th gqGkfts EK s/ brkT[D Bkb
sZe fpwkoh dh iVQ B{z ysw BjhA gfjbK Nh-Nqh nkfJb dk fJj uzrh j?. 1 rbk; gkDh ftZu fg rw/AN/S B s'A pfunk ik ;edk
ehsk iKdk T[j tkg; nk iKdh j?. fJ;s/wkb eo'. 1 rbk; gkDh 1-2 p{zdK fwbk e/ ;okjD/ s/ iK j?, fJ; fwSoD dh ;z;eqhB dh
u?b[o'g?Eh dh fJj yk; fcbk;ch j? ftZu 1-2 p{zdK gk e/ T[; B{z fujo/ o{w ftZu ;gq/ eo' . BhAd uzrh ns/ soQK th fJ;s/wkb ehsk ik
fe fJZE/ fpwkoh B{z g{oh soQK Bkb iK ;feB s/ ;gq/ eo'. 5 fwzN SZv ibdh nkt/rh. ;edk j?.
ysw ehsk iKdk j?. fujo/ s/ j'D fdU. T[; s'A pknd Eq/fvzr, fio/ f B:w nkfJb n?ANhfozeb NqhNw?AN bJh gBho
tkbhnK gq/SkBhnK ;feB NkJhg t?ef;zr, w;ki, pbhu e[M th fio/fB:w fJZe c[Zb j?, i' dk gkDh ckfJd/wzd j[zdk j?.
s/ fznkdk fBoGo eodhnK jB ehsk ik ;edk j?. gjkVK ftZu gkfJnk iKdk j?. yho/ d/ o; ftZu gkT[vo fwbk r[V d/ ;o{g ns/ ;tkd s'A xpokT[D ftZu r[V ns/ ;[zY. wohi nkgD/ vkeNo dh ;bkj
fit/AL fJj nkfJb ;feB B{z fijBK dh uwVh s/ ;eko, dkr e/ nkfJbh uwVh s/ brkT[Dk SkfJd jh e'Jh pZuk iK p[ZYk * nihoD (fv;g/ g ;hnk) nB[ ; ko r[ V dh wksok dk
s/bh uwVh tkfbnK ftZu w[zjkf;nK, n?eB/, n?boih nkfd XZp/, pb/fwS/i jB T[j w;ki s'A uzrk ofjzdk j?. j't/, i' ikD{z Bk j't/. fJj fJZe ftZu r[V ns/ fggbh u{oD. fBoXkoD eoB. fJ; s'A fJbktk
pbZv gq?So fznkdk gkfJnk iKdk s' A pukT[ A dk j? . fznkdkso pknd e' b v ez g q / So ftZu nZyK B{z fob?e; d/D bJh nfijk y[oke gdkoE j?, i' fe;/ *fgSkp dh o[ektN ftZu r[V S[ Z X ns/ g[ o kDk r[ V tksF
j?. fJjh ekoB j? fe ;oho d/ nzdo gkoboK ftZu Eq?Afvzr s'A pknd fio/fB:w nkfJb dhnK e[M p{zdK row gkDh ns/ mzv/ gkDh ftZu th xo dh o;'Jh ftZu fpBK fe;/ ns/ ihok. fgZs BkSe, wX[ o , y{ B ;' X e,
rowh j'D ekoB ;oho th row f;ZX/ n?;Nqhi?AN brk fdZsk iKdk fwbk e/ uwVh B{z ezgq?; eoB. fJ; e"NB p"b tZy tZy fvg eo'. row SZe d/ :ehBB fwb ikt/rk. * y{B dh ewh, ;oho dh ;'i w{ s o ns/ d;s B{ z fbnkT[ D
ofjzdk j? ns/ r[Z;k th fznkdk j?, fi; Bkb y[ibh nkfd j' dk fJ;s/wkb c/; g?e brkT[D s'A gkDh d/ e"NB p"b B{z fBu'V e/ fizBk fJj tZyFtZy getkBK ns/ ftZu r[V ns/ joV. tkbk j[ z d k j? . Bkb jh fdb d/
nkT[Adk j?. fJjh rowh s/b d/ o{g ;edh j?. Eq/fvzr Bkb uwVh d/ gfjbK ehsk ikDk ukjhdk j?. nZyK s/ 2 fwzN oZy'. T[; s'A pknd fwmkJhnK B{z pDkT[D d/ ezw ftZu *n;Ewk (;kj) ftZu r[V bJh th mhe j[ z d k j? . BtK r[ V
ftZu pkjo fBebdh j? i' fujo/ ;[oky y[Zb iKd/ jB, fijBK B{z gu" b h nkfJb mzv/ gkDh d/ e"NB p"b B{z nZyK s/ nkT[Adk j?, T[B/ jh dtkJh r[DK ns/ ;o'A dk s/b. (fJZe ;kb d/ nz d o pDkfJnk
s/ tZy tZy gq/SkBhnK dk ekoB GoBk io{oh j[zdk j? BjhA sK fJj s/b uwVh dh T[goh fco s'A 2 fwzN oZy'. fJjh feqnk 3 Bkb Gog{o th j?. fJj sK n;hA *y{B dh yokph ns/ uwVh d/ j' f Jnk) th yK;h, ;kj B{ z
pDdh j?. rzdrh nkfd ;[okyK d/ iohJ gos B{z ohi/Bo/N ns/ ohrq'E eoB tko d[jokU. nZyK B{z fob?e; ;ko/ ikDd/ jK fe fJj rzB/ d/ o; o'rK ftZu r[V ns/ fxU. T[ s gz B eoB tkbk j[ z d k j? . r[ V
;[ Z eh uwVh tkfbnK dk f;ZX/ uwVh d/ nzdo ik e/ j'o bJh fJ;s/wkb ehsk iKdk j?. ns/ EekB s'A S[Nekok fwbdk j?. B{z b'j/ dh eVkjh ftZu row eoe/ *fgZsh (nofNe/ohnk) ftZu S[ Z X ns/ g[ o kDk jh tos' A ftZu
pbZv gq? So xZN ofjzdk j?. y{B ;wZf;nktK g?dk eo ;edh j?. fJ; dk fB:fws fJ;s/ w kb p/tes BhAd s'A puD bJh pDkfJnk iKdk j? ns/ ;tkd r[V ns/ it?D. fbnkT[Dk ukjhdk j?. nkX[fBe
ftZu nke;hiB b?tb xZN j'D i/ e o gfjbK Nh-Nq h nkfJb ;zt/dBShb uwVh B{z nkw uwVh nkJhpq' B{z i'o Bkb gq?; eo'. ftZu fwZmk ns/ pZfunK dk *g/ f Si ftZu r[V ns/ ws nB[ ; ko 15 rq k w r[ V ftZu
Bkb uwVh y[Se ns/ n?bofie brkfJnk iKdk j? sK fJj uwVh ftZu gfotofss eo ;edk j?. n?b't/ok i{; B{z o'itkNo g;zdhdk j[zdk j?. nkU ikDhJ/, p/b cb. seohpB 14 rq k w ekop' j kJhvq /
ofjzdh j?, fi; Bkb uwVh s/ B{z ;[oZfynk fdzdk j? ns/ y[ibh fijBK d/ tkbK dh rq'E ;jh BjhA ftZu fwbk e/ N'Bo dh soQK r[V d/ dtkJh r[DK B{z. *;odhFyK;h ftZu r[V ns/ N, 0H2 rq k w g' q N hB ns/ 0H1
eJh gq/SkBhnK g?dk j' iKdhnK nkfd BjhA j'D fdzdk. Eq/fvzr s'A j? iK i' b'e rzi/gB Bkb i{M oj/ fJ;s/wkb ehsk ik ;edk j?. nk:[ot/d ftZu r[V B{z eJh o'rK jbdh dk ;/tB bkGekoh j?. rq k w c? N j[ z d h j? . Bkb jh fJj
jB. pknd n?ANh;?gfNe dk fJ;s/wkb jB T[j fJ; s/b B{z nkw s/b Eq?fvzr s'A pknd g'o; pzd d/ fJbki ftZu ;fj:'rh dZf;nk fiZE'A sZe wksok dk ;tkb b' j Xks{ dk uz r k ;q ' s j? . 1 rq k w
;z t / d BShb uwVh ekch ehsk ikDk io{oh j[zdk j?. T[; s'A ftZu fwbk e/ gq:'r eoB. fJ; dk eoB bJh gfjbK ;feB N'Bo dk j?. j?, fJZe y[oke ftZu r[V seohpB r[ V Bkb eohp 4 s' A 5 e? b ' o h
Bki[e ns/ n?bofie j[zdh j?, pknd N'Bo ns/ ;z;eqhw io{o fJ;s/wkb e[[M s/bK d/ Bkb yk; fJ;s/wkb eo'. r[ V d/ e[ Z M yk; B[ ; y/ 8 s'A 10 rqkw ns/ j'o u{oD 3 s'A T{ o ik gq k gs j[ z d h j? .
fi; ekoB E' V Q k fijk th brkT[Dh ukjhdh j?. i' b'e cb{ gqGktekoh j[zdk j?. fit/A fii'pk Bhs{ f;z x * g/N ftZu GkohgD ns/ ih 5 rqkw b?D/ ukjhd/ jB. S{ro d/ vkH ;sh ;shS nrotkb
6 ;ekJh jke NkJhw
NkJhwz,, ;kfjp kdk nihs f;z x Bro
;kfjpzkdk Bro,, ;' w tko, 28 cotoh
cotoh,, 2 11
2011

fStoksoh
toksoh d/ ;pzX ftZu ftftSkb
kb
fpewoihs wihmhnk dh f;nk;h ekpbhns T[g S''Gk:ksok dk nk:'iB
w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) w[jkbh d/ ;w{j wzfdoK

w[Zy wzsoh d/ ;kb/ s'A fpBK j'o eh j? L rouk


w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) f;zx wihmhnk y[d fJZe nfij/
dhnK ew/NhnK s/ nkXkfos e/Adoh ;BksB Xow
wzfdo efbnkD ;zwsh dh nrtkJh j/m fStoksoh
d/ ;pzX ftZui fJZe ftSkb S'Gk :ksok dk nk:'iB
ehsk frnk. fJ; :ksok dk nozG c/z-11 d/ ;qh
nekbh nkr{nK B{z j[D nkgDh nkr{ jB fijBK dh f;nk;h beSwh BkokfJD wzfdo s'A j'fJnk. fJ;dk T[dxkNB
;Zsk ysw j'D dk vo nzdo'AFnzdo ekpbhns fJj j? fe T[j gzikp ;qh n?B e/ Sowk u/now?B fibQk gbkfBzr ew/Nh B/
ykJh ik fojk j? ns/ fJ;/ ekoB d/ w[Zy wzsoh d/ g[Zso d/ ;kb/ jB ehsk. :ksok ftZu ;qh rD/S ih ns/ ;qh fSt ih
p[ybkjN ftZu nk e/ T[j p/b'Vh ns/ fi; oki ;Zsk dk T[j nkBzd dhnK wBw'jB MKehnK ;B.
fpnkBpkzh eoe/ b'eK dk fXnkB wkD oj/ jB T[;B{z jkf;b eoB fJ; ;pzXh ikDekoh fdzfdnK gqXkB ;qhwsh fJzd{
n;b w[ZfdnK s'A jNkT[D dh bJh T[jBK e'b iBsk dk ;woEB ;fjrb ns/ iBH ;eZso ;qh wB'i nrotkb B/
e'f SS eo oj/ jB. fJj rZb sZe BjhA j?. T[jBK fejk fe dZf;nk fe fStoksoh 2 wkou B{z wBkJh ikt/rh
gzikp d/ ;kpek w[Zy wzsoh e?gNB fvgNh w[Zy wzsoh d/ Bzdheh ns/ T[;/ fdB ;ko/ wzfdoK ftZu ehosB wzvbhnK
nwfozdo f;zx dh UHn?;HvhH foSs/dko j'D ekoB nekbh ehosB eoBrhnK ns/ MKehnK eZYhnK ikDrhnK.
phph byftzdo e"o rouk B/ fJZE/ nkr{nK tZb'A wihmhnk d/ dopko
gZsoekoK Bkb rZbpks eofdnK f t Z u j kz ohnK brkJhnK
nkyh. T[j :{E nekbh db d/
;ogq;s ;qH fpeow f;zx wihmhnk
tZb'A gzikp eKro; d/ gqXkB
e?gNB nwfozdo f;zx fto[ZX ehsh
fJj rZb ;kfps ehsh j? fe T[j
gzikp ns/ gzikphnK d/ jZeK d/
oky/ jB ns/ T[jBK dh gzikp B{z
iKdhnK jB fi; ekoB wihmhnk
th nkgD/ nkg B{z nekbh db dk
tZvk nkr{ ;wMD bZr fgnk j?
gqzs{ T[jBK B{z :kd oZyDk ukjhdk
SrB ;ehw iBob tor d/ dfbsK B{z th fdZsh ikt/Fc?vo/SB
w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) B/ fejk fe gzikp dk fe;kB ikshnK ftZu th pj[s ;ko/ b'e eoB Bkb Go{ D jZfsnktK
fpnkBpkzh pko/ gZsoekoK Bkb tZvh d/D j?. gzikp ftXkB ;Gk j? fe f;nk;s ftZu pD/ ofjD iBob e? N krohz t? b c/ n o rohph ekoB y[de[ShnK eo fojk nfij/ jB fiBQK B{z g/N Go e/ o'Nh xNDrhnK. c?vo/SB B/ wzr ehsh
rZb eo oj/ ;B. ftZu gzikp d/ gkDhnK dh okyh bJh nfijhnK foSs/dkohnK pj[sk c?vo/SB gzikp dh w[jkbh fJekJh j?, feT[Afe pjs[ ;ko/ fe;kB th B;hp BjhA j[zdh. fezBk uzrk fe nfijhnK ;ehwK B{z iks d/
;qhwsh rouk B/ fejk fe bJh T[jBK tZb'A fijVk fuo BjhA cbdhnK. B/ gzikp d/ T[gFw[Zy wzsoh ;[ypho p/zwhB/ j' u[Ze/ jB ns/ j't/ fe nfijhnK ;ehwK dk bkG nkXko s/ pzd eo d/Dk ukjhdk j?
e?gNB nwfozdo f;zx dh nrtkJh fJfsjk;e fpb fbnKdk frnk ;qhwsh rouk B/ fejk fe f;zx pkdb B{z fuZmh fby e/ wzr fznkdkso fe;kB ghVQh do ghVQh b'Vtzd b'eK B{z fwb/. s/ fJj ;ehwK ;kohnK ikshnK
ftZu eKro; gkoNh dh skes ;h T[; dh fes/ th e'Jh fw;kb nekbh ;oeko dh g[Zmh frDsh ehsh j? fe SrB ;ehw iBob zwhBK dh tzv j'D ekoB rohph c? v o/ S B d/ fibQ k gq X kB d/ rohpK B{z fwbDhnK ukjhdhnK
brksko tZX ojh j? ns/ BjhA fwb ;edh id'Afe nekbh S[o{ j' u[Zeh j? ns/ gzikp dh iBsk tor d/ rohp b'eK (dfbsK) tkbk ihtB p;o eo oj/ jB. i;tho f;zx rVKr B/ fejk fe jB. nB[ ; { f us iksh ns/
nekbhnK ftZu fJ; ekoB nkr{nK B{z f;oc c'eh fpnkBpkih pVh p/;poh Bkb e?gNB nwfozdo bJh th S[o{ ehsh ikt/. c?vo/SB T[BQK fJj th fejk fe iBob gzikp ;oeko tZb'A gSVhnK ;q/ gZSVhnK ;q/DhnK d/ fijV/ b'e
p[ybjkN tZX ojh j?. T[jBK fejk jh eoBh nkT[Adh j?. T[jBK fejk f;zx dh nrtkJh ftZu pDB tkbh d/ nkr{nK d/ gqXkB i;tho f;zx tor Bkb ;zpzX oZyD tkbhnK DhnK bJh fJj ;ehw S[o{ eoe/ n?S'FfJ;os tkbh fzzdrh p;o
fe e?gNB nwfozdo f;zx B/ jw/Sk fe t/fynk ikt/ sK ;qH fpeow ;oeko dh T[vhe eo ojh j?. fJ; rVKr, r[oS/o f;zx, r[odoSB j'o ;toB ikshnK ftZu th fJZe Sbkxk:'r ezw ehsk j?, eo oj/ jB T[BQK B{z fJBQK ;ehwK
w"e/ T[jBK d/ Bkb ;kpek fwT[A;gb f;zx, ;[oihs Sowk, e[bdhg dfbsK dh e'Jh ewh BjhA, fJBQK feT[Afe fJ; ;ehw dk ft;Eko dh eh b'V j?<
e"A;bo ;qH e[bihs f;zx p/dh th
eko u'oh jkfzo ;B.
f;zx, r[owBihs f;zx , ;[fozdo
f;z x , i;tho f;z x r' ; b,
e[bfizdo f;zx ns/ dftzdo f;zx Bt/A i'V/ B{z GZmb B/
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) ;qh :Sgkb t;Bhe ;+eNo-2,
gzue[bk B/ fSekfJs doi eotkJh j? fe T[;dh wko{sh eko fe;/ B/
;+eNo-10 d/ fgSb/ gk;/ s' u'oh eo bJh j+. fJ; ;pzXh nkJh gh ;h
;zihtB ns/ pij/Vh brksko d;thA tko ;oxh fdZsk nnShotkd
hotkd
w[jkbh fibQk :{E eKro;
dh Xkok 379 nXhB wkwbk doi ehsk frnÅ j+. d/ gqXkB ;qH gowdhg f;zx
ebk e/Ado d/ d' gqXkB ns/ iBob ;Zeso pD/ p? d tkB d/ xo nZi phph

Nqe dh NZeo Bkb w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) gzikph ozrwzu, ;fGnkuko ns/
fto;/ dh fpjsoh bJh 1991 ftZu j"Ad ftu nkJ/ ;oxh ebk e/Ado,
ofizdo e"o GZmb ;kpek w[Zy
wzsoh gzikp T[BQK d/ S'N/ Gok
;qH ;sftzdo f;zx p?dtkB ns/
T[;dh gsBh B{z nShotkd d/D
;kJheb ;tko iywh w[jkbh dh iBob pkvh dh j'Jh fJeZsosk ftu e/Ado dh ;bkBk
BkNe d/ wzuD d/ c?;b/ s'A fJbktk 2011-13 d' ;kbk tk;s/ ;zihtB
f;zx B{z gqXkB ns/ nS"e pij/Vh B{z iBob ;Zeso s'A fJbktk
bJh gj[zu/. T[BQK B/ fJ; w"e/
e'Jh oki;h rZb Bk eoe/ f;oc
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) uzvhrVQ d/ NqK;g'oN y/so d/ bkJhN fgnkok f;zx i;X"b B{z ;hBhno whs gqXkB, ;?th ;sftzdo B{z whs Bt/A i'V/ B{z nkgDk nShotkd
fdZsk ns/ tkfg; ub/ rJ/.
g[nkfJzN T[Zs/ fJZe Nqe dh NZeo Bkb ;kJheb ;tko iywh j' frnk. gqXkB, e[bftzdo f;zx B{z ;fj-;Zeso, ;ziht dhtkB B{z ftZs
fJ; ;pzXh ;qh ;fsnÅ d/t fstkoh t;Bhe c/z -1, eb'Bh BzL4, ;Zeso, r'gkb f;zx B{z ;fj-ftZs ;Zeso, ozihtB f;zx gquko
uzvhrVQ B/ fSekfJs doi eotkJh j? fe NZoe ukbe ;shS e[wko
t;Bhe fgzv-po'bh idhd, fibk-ekArVk B/ T[; d/ nzeb ;zs'S
fstkoh B{z NqK;g'oN bkJhN g[nkfJzN, uzvhrVQ B/V/ c/N wko fdsh
;Zeso ns/ ekoekoDh ftu jogkb f;zx, byftzdo f;zx, Bfozdo
e"o EkJhb?Av, w[e/ S e[wko, r[ogqhs f;zx ns/ foZs{okr e"o B{z
;op;zwsh Bkb u[fDnk frnk.
fSekfJs
ekfJs fBtoD ew/Nh ftZu w[jkbh dhnK Nq?fce ;wZf;nktK, ;VeK ns/ g/
fi; Bkb T[j iywh j' frnÅ . T[;B{z ;?eNo 32 d/ j;gskb ftZu
dkfyb eotkfJnÅ frnÅ j?. fJ; ;pzXh nkJh gh ;h dh Xkok
279,337 nXhB wkwbk doi ehsk frnÅ . w[biw Nqe vqkJhto B{z
;otSqh joB/e f;zx xzV{nK (;kpek wzsoh), ;hBhno n?vt'e/N
okfizdo f;zx uhwK ns/ n?vt'e/N nS"e f;zrbK B{z ;oxh ebk e/Ado Av{ fJbke/ dhnK ;wZf;nktK jZb eotkT[D dh wzr
d/ ;ogq;s ns/ ;otSqh jo;[yfJzdo (pZph pkdb), w/io f;zx Bkrok w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) fJbktk byB"o ftZu brd/ rzd/ ftZu ehs/ rJ/ ezwK s'A w+ApoK B{z
frqcsko eo e/ iwkBs s/ fojk eo fdsk frnÅ . (e?B/vk) wB'i nrotkb ns/ feqSD bkb ;?Dh B{z ;bkjeko fB:[es ;kfjpzkdk nihs f;zx Bro T[g gkDh ;pzXh, fgzv ;'jkDk dh fcoBh ikD{ z eotkfJnÅ ikt/ . ;q h
ehsk frnk j?.
u'oh dh eko ;w/s d' ekp{ wz v b Bkb ;pz X s fSekfJs
fBtkoB ew/ N h dh whfNz r
s/ v{zx/ N'fJnK pko/ th fXnÅ B
ftZu fbnKdk frnÅ . n?;HvhHn?w
sbtkV B/ nfXekohnK Bz{ dcsoK
ftZu eowukohnK dh jkioh th

uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) ;qh wzrb ihs f;zx t;Bhe ;+eNo-


50-;h, uzvhrVQ B/ fSekfJs ehsh j? fe nfGS/e ns/ ns[b
okokSNoh ftfrnkB fdt; wBkfJnk n?;HvhHn?wH ;qh nfws sbtkV
dh gqXkBrh j/m gqpzXeh ezgb+e;
fty/ j'Jh.
;qh nfws sbtkV B/ fSekfJs
fBtkoB ew/Nh d/ w+ApoK B{z Go';k
fdtkfJnÅ fe w'jkbh d/ b'eK dhnK
:ehBh pDkT[D d/ nÅ d/; fdZs/.
whfNz r ftZu vhHn? ; Hgh
okiftzdo f;zx ;'jb, e/tb
t;Bhe ftek; Bro, w"bh iroK, uzvhrVQ B/ T[;dh eko ;Bnsh w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) ;oekoh ekbi, w[jkbh d/ ;kfJz; whfNzr ftZu ;oeko tZb'A ;wZf;nÅ tK B{z gfjb d/ nXko s/ feS' o i/ H Jh, G[ f gz d o f;z x ,
y/so B/fVUA u'oh eo bJh j+. fJBQK d'jK ftneshnK B{z u'oh S[dk eko eZbp tZb'A nZi B?S Bb ;kfJz; fdt; wBkfJnk frnk. fJ; w"e/ Bkwid r+o;oekoh w+ApoK tZb'A jZb ehsk ikt/rk. T[BPK whfNzr irihs f;zx, feqSB f;zx, johS
;w/s, jZb' wkiok-dV{nÅ o'v B/fVUA frqcsko eo fbnÅ frnÅ j+. ftfdnkoEhnK d/ gqS B-T[Zso w[ekpb/ eotkJ/ rJ/ fi; ftZu 5 fJbke/ dhnK tZy tZy ;wZf;nÅ tK ftZu jkfio tZy tZy ftGkrK d/ uzdo, r[ogqhs f;zx fpB+gkb,
fJ; ;pzXh nkJh gh ;h dh Xkok 379,411 nXhB wkwbk doi ehsk NhwK B/ fjZ;k fbnk ns/ Btgqhs, ;fuB ;{d ns/ gqthB dh Nhw n? ; HvhHn? w d/ fXnÅ B ftZu nfXekohnK B{z jdkfJs th ehsh n?wHvhH f;zx, okik eztoi's
frnÅ j?. B/ gfjbk ;EkB jkf;b ehsk. fbnKdhnK rJhnK. w[Zy s"o s/ fe fSekfJs fBtkoB ew/Nh dh f;zx, e[bdhg e"o j[ziB, owDhe
ftGkr d/ w[ Z yh vka nwoihs e" o ;z X { B/ ;kfJz ; fdt; dh w[jkbh Sfjo dhnK ns/ g/Av{ fJbke/ whfNzr ftZu nÅ JhnK ;wZf;nÅ tK f;zx, vhHghH f;zx p+dtkB s'A
jkd;/ ftZu iywh wZjssk pko/ dZf;nk ns/ ;ha th owB dh ihtBh s/ ukBDk dhnK ;VeK dh wkVh jkbs ns/
gkfJnk. ekbi d/ fgq z ; hgb vka e[ w e[ w e' j bh B/ ftfdnkoEhnK Sfjo ftZu Nq+fce ;wZf;nÅ tK d/
dk jb gfjb d/ nkXko s/ ehsk
ikt/ ns/ nrbh j'D tkbh
fJbktk tZy tZy ftGkrK d/
nfXekoh ns/ fSekfJs fBtkoB
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) ;qh oke/S e[wko t;Bhe gzikp B{ z fJBkw se;hw ehs/ . g' q a nwodhg e" o B/ wz u ;z u kbD ehsk. jZb dh wzr ehsh rJh fJ; s'A fSekfJs fBtkoB ew/Nh dh whfNzr ew/Nh d/ w+Apo jkio ;B.
jkT[f;zr wkvoB ezgb+e;, pbNkDk, fibQk-w[jkbh B/ fSekfJs
doi eotkJh j? fe eq/B Bzpo ;h n?u vpfbT{ dk ukbe T[;d/ tkjB
B{z okJ/g[o ebK d/ w'V B/V/ NZeo wko e/ coko j' frnÅ . jkd;/ ftZu
iywh j'J/ oke/S e[wko B{z ;?eNo 32 d/ j;gskb ftZu dkyb
;kfjp
;kfjpzkdk nihs f;zx ih d/ iBw fdjkV/ B{z ;wofgs 15tK ;kbkBk r[owfs ;wkrw
eotkfJnÅ frnÅ j?. fJ; ;pzXh nkJh gh ;h dh Xkok 279,337 tkb/, GkJh jofizdo f;zx yoV
nXhB wkwbk doi ehsk frnÅ j?.
tkb/ , GkJh fJz d ogkb f;z x

e[ZNwko eoe/ d' B{z iywh ehsk uzvhrVQ• tkb/, GkJh nwoihs
f;zx uzvhrVQ tkb/, GkJh GrtkB
f;zx, GkJh r[ogqhs f;zx frZb
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) ;qh jodhg f;zx w+Bh t;Bhe c/z- bkvoK tkb/, phph i;gqhs e"o,
1, okwdopko, uzvhrVQ B/ fSekfJs eotkJh j? fe 6$7 nDgSks/ GkJh ;ftzdo f;zx w[zpJh tkb/ B/
ftneshnÅ A B/ fSekfJseosk, T[;d/ d';s ;zBh t;Bhe ;+eNo-32 ;zrsK B{z r[opkDh d/ o;fGzB/ ehosB
ns/ w+e;h t;Bhe c/z -1, okwdopko, uzvhrVQ B{z ;Bnsh y/so d[nÅ ok fBjkb ehsk. fJ; w"e/
B/V/ x/o e/ wko-e[NkJh ehsh, Xweh fdsh ns/ s/iXko jfEnko ;N/z dh ;/tk ;qH i'frzdo f;zx ;'AXh
Bkb iywh eo fdZsk. fJ; xNBk ftZu fSekfJseosk ns/ ;zBh u/now+B r[L skbw/b ew/Nh B/
iywh j' rJ/ fiBQK B{z j;gskb dkfyb eotkfJnÅ frnÅ j?. fJ; fBGkJh.
;pzXh nkJh gh ;h dh Xkok 323,324,506,34 nXhB wkwbk doi ;wkrw d"okB ;qh n?BH e/H
ehsk frnÅ j?. Sowk u/now+B fibQk gbkfBzr
ew/Nh w[jkbh B/ th ;zrsK Bkb
8 p'sbK Sokp
okp ;w/s ekp{ ftuko ;KM/ ehs/. T[BKQ ifszdogkb
f;zx i/ gh tZb'A ehs/ ik oj/
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) uzvhrVQ g[bh; B/ nwo uzd t;Bhe Xkofwe ekoiK dh th Sbkxk
;+eNo-56, uzvhrVQ B{z bkJhN gkfJzN, ;+eNo-55$56, uzvhrVQ B/ ehsh. ;qH ifszdogkb f;zx i/ gh
fVUA 8 p'sbK Sokp”;w/s frqcsko ehsk j+. fJ; ;pzXh n?e;kJhz B/ nÅ JhnK ;zrsK dk ft;/S s"o s/
n?eN dh Xkok 61-1-14 nXhB wkwbk doi ehsk frnÅ j?. ;wkrw dhnK MbehnK. c'N' ;HpH XzBtkd ehsk ns/ fejk fe
w[jkbh, 28 cotoh (;HpH) c/z- 8 fty/ ;a ifszdogkb f;zx Ykvh iZEk frnÅ Bh ;zs f;zx GkJh ewbihs f;zx jz{oh okrh
r?; ;fbzvo u'oh ;kfjpzkdk nihs f;zx d/ iBw i/ gh dh nrtkJh j/m eotkfJnÅ gko;, GkJh i'frzdo f;zx fonÅ V, ;qh dopko ;kfjp, GkJh e[bdhg
ebrhXo ;/te iZE/ tZb'A nkT[Ad/
fdBK ftZu f;Zyh d/ gquko ns/
uzvhrVQ, 28 cotoh (;HpH) ;qhwsh Se[zsbk t;Bhe fgzv- fdjkV/ B{z ;wofgs ebrhXo frnÅ . GkJh i;pho f;zx gkT{ANk ;kfjp f;zx uzvhrVQ• tkb/, GkJh gq;ko bJh nfij/ jh ftS/S ;wkrw
gb;"ok, uzvhrVQ B/ fSekfJs doi eotkJh j? fe fe;/ nDgSks/ ;/te iEk (ofia) tb'A jo ;kb dh ;wkrw ftZu GkJh dftzdo tkb/, GkJh ;fszdogkb f;zx jfozdogkb f;zx cfsjrVQ ;kfjp Sfjo ns/ fgzvK ftZu eotkJ/
ftnesh B/ T[; d/ xo'A fJZe r+; ;fbzvo u'oh eo fbnÅ j+. fJ; ;pzXh soQK fJ; ;kb 15tK ;bkBk f;zx ykb;k yzB/ tkb/, Ykvh b[fXnÅ D/ tkb/, GkJh pbd/t f;zx tkb/, GkJh noftzdoihs f;zx, ikDr/. fJ; w"e/ r[o{ ek bzro
nkJh gh ;h dh Xkok 380 nXhB wkwbk doi ehsk frnÅ j?. r[oSpd ;wkrw w/bk rqkT[Av iZEk frnÅ Bh nwo f;zx B{o, jz{oh okrh ;qh dopko ;kfjp, GkJh byftzdo f;zx nzfwqs;o ns[ZN toskfJnk frnk.
Skge, gq e kkSe
e ns/ wkbe G[ f gz d o f;z x B/ fpq i / S fgq z N ooz n? ; a;han? c a 55 c/ z-5, w[ j kbh s' A Sgtk e/ n? ; a;han? c a 52, c/ z-3ph-2, w[ j kbh s' A ikoh ehsk. ;z g kde-G[ f gz d o f;z x , ;wkuko ;z g kde L e[ b dhg f;z x

You might also like