దళత తసవదం దృకపథం - కవయత

ర ల పరచయం

తలగసహతయంల తసవదం వచచన తరవత కత త వళళ చల మంద

రచయత ర లగ పరచయమయయర. కత త భవలత రచనల చస తననర . అయత,
చలమంద రచనల చసన ఆ రచనలన పటటంచకననంతగ, ఆ రచయత ర ల
గరంచ చల మందక తలయన పరస థ త కనసగతంద. ఈ పరస థ తలల
తలగ కవయత ర ల గరంచ ఒక జతయ సదసస నరవహంచడం చల
సంతషంచదగ గ వషయం. నప రతంల దళత కవయత ర ల గరంచ , వర సహతయ
దృకపథం గరంచ పరచయం చయలనకంటననన.
తలగ సహతయంల 1970 ప రంతం నండ తసవద సహతయం కనపస తంద .
నలమఘల కవతసంకలనం తల తసవద సంకలనంగ పరపందంద. దనలన
కంతమంద దళత తసల రచనల ఉననయ. అయత సధరణతస సమసయలల
భగంగన వటన గ రహంచర . కవయత ర ల పరచయలన గ రంధనక వనక
వసన, వర గరంచ చల సంకప తంగన తలస తంద . 1980 దశకం తరవత
తలగల దళత సహతయం వసతృతంగ రవడం జరగన, తసరచనలక మదలట
పద దగ ప రధనయత లభంచలద . ఈ లపలననంటన దృటషల పటటకననలటగ '
నలలపద ద దళత తసల సహతయం' పరత ఒక చకకన గ రంథం వచచంద . దనక
సంపదకల గగ శయమల. ఈమ సయయంగ కవయత ర , ఉదయమకరణ.
సవచచంద సంస థ ల పనచశర. కవతల , కథల ప రచరంచర . 'నలలపద ద' ల
సమర 54 మంద కవయత ర లన పరచయం చశర. ఈ రచయత ర ల కవలం
దళత సహతయం వచచన నటనండ, లద అంతకమంద తసవద సహతయం
వచచన నటనండ మత రమ రచనల చసన వరకద . అంతకమంద నండ
రస తనన వళళ . అయన వరక లభంచవలసనంత గర తంప లభంచలద . దనక
కరణల చల ఉండవచచ. కన, వటన ఈ పత రంల అంతగ సపరశంచకండ ,
వర జవత వశషలక ప రధనతనస తననన .

కమమ దమయంతదవ:

దమయంతదవ 1925ల జనమంచర. వర బ రహమ సమజనక అంకతమ

ై పన
చసన వర జవత వశషలన భవతరం వరక అందజయలన లకయంత ఈమ
కంత మంద జవత చరతరలన రశర . శ ర నభ జగననధరవ శతజయంత
సంచకల ఆయన గరచ " న అనభవల- జ ఞ పకల" అన వయసం రశర . .
వర ఈమ 1991క మంద సంవతసరరలల పఠపరం మహరజ వర జవత
వశషల, క. సంహచలం జవత వశషల, తన జవత వశషలత సవవషయం
తకలన రశర . . 2000ల పడల కృణషరడడ సదరల టకసస నండ
అన పస
రసన ఉత
తరలల తమ బలయంల పఠపరం రజవర శరణలయంల ఉననపపట
అనభవలన వవరంచర. వటన క రడకరంచ , పస తకంగ తసకవచచ నరపగల
సంపదకరలనపంచకననర. సహతయనన రయడమ కకండ సమజ
కరయచరణల కడ మందంజ వశర .

గగ శయమల:

1969 సంవతసరంల రంగరడడ జలలలన పద దమల గ రమంల

అనంతమమ, బలయయలక జనమంచర. వర 1990 మదటసర రసన "
పరదరలలల తసవమక త " అన వయసం ' నలప ' అన పత రకల ప
రచరతమ ైంద .
1992ల పరటంల అమరల ైన వర మద రసన పట ' ఒక వకవ కసం' అన
పటల సంకలనంల ప రచరతమ ైంద . అంతకకండ దళత, బ.స. మహళల
పటరలలన ' మహళల సమసయ' అన చరచ పత రనన రశర . అనక సమసయలప ై
కరపత రల రశర . 1990 తరవత దళత తసలప ై రసన వయసల 'భమక', వర త
దన పత రక , ' నఘ' లల ప రచరంపబడడయ . నఘపత రక పరరంభ సంచక నండ
'దళతరల డ ష కన తన రజవర అనభవలన రశర. నలలపద ద అన
ైర ' శర
సంకలనం దళత తసల గరంచ అనక వషయలన తలపతంద. అలగ నలల
రగడ సలల అన కథ సంకలనం కడ ప రచరంచర . తలంగణ
మండలకంల కవతల, కథల రయటంల చయయతరగన రచయత ర .

కలకలర మధజయత :

1967ల కలకలర భగరధ, ఇనక లక జనమంచర. శ ర వంకటశవర

వశవవదయలయంల ఎం .ఏ తలగల గడల మడల అందకననర. శర
కృణషదవరయ వశవవదయలయంల ' తలస సహత వస త పరణమం ' అన
అంశం మద పరశధన చశర. తన ఉననత వదయల భగంగన 1990 నండ
సహతయ వమరశ వలశషణ వయసల రస తననర . డ// బజవడ గపలరడడ కవతవం
- సందరయం అన అంశంప ైమ
ైనర రసరచ పరజటకగ తన వశవవదయలయంల పరశధన
చస 2000ల పస తకనన వలవరంచర . ఈమ ప రసంగల రడయల పలమలర
రసరమయయయ . భమక, వజ
ప ఞ న సరవసవం, ఆంధ దశ , తలగ, స
రప రవంత ,
వఙమయ పత రకలల రచనల ప రచరతమైయయయ . సహతతయ వమరశ, పరశధన
వయసల అన ప యలల రచనల చశర . స.ఐ.ఐ.ఎల మ
రక ైసర వర అందంచన
ఆరథ క సహయంత పద దనమద వయసలత కడన వయస సంకలనననన
రచరంచర . దళత తసవదనన తమ వయసల దవర సమధ రవంతంగ తలయజసన
ప
పరశధకరల.

జజల గర :

రబదలన లతకంటల , జజల లకమ, మలలయయలక జనమంచర.

సకంద
బలయ వవహం వలల ఆగపయన తన చదవన తరగ కనసగస త 1992ల
ర , పటటశ
అంబదకర ఓపన‌ యనవరశటల డగ రరమల తలగ యనవరసటల
జరనలజం చదవర.1980ల తలసరగ ' కర ష కల' అన కవత తన తలలదండ ర లప
ై
రశర. . తరవత 'బలకరమకల' 'పద ప రజల ' వంట అంశలప ై దదప 300
కవతల రశర. . 1990క మంద సధరణ సమసయలప ై రచనల చసన
తరవత కలవవక, ఆతమ గరవం అన అంశలప ై సహతయనన రశర . . 'ఉతక
త ' అన కవతల 1994ల మదటసర క.జ. సతయమర
ఆరస త సంపదకతవంల
వలవడన ఏకలవయ ప రతక సంచకల ప రచరతమ ైనయ . ఇంక అనక కవతల
వవధ పత రకలల పరచరతమయయయ . ఈమ కవతలత పట 1999 నండ
కథలన కడ రశర. . ' మనన బవవ' ' పగట బలళ' ' దస తకత ' అనవ
మంచకథలగ ప రచరతమ ైనయ . ' మనన బవవ' కథ వలన ఈమన మటట
రచయత ర అన కడ పలస తర . ఇద పరత 2001ల " మనన బవవ" నవల
కడ రశర. వర గ కరణ సమసయన ప రతబంబస త మదగలక రవలసన వట
మదగలక దకకలన వదస త కవతవం రశర .

దసర శరష :

తలల తండ ర ల పరమఖ కమయనటస నయకల ైన నంబర పరపణర , దసర

నగ భషణల. కమయనటస నయకల, హరజనధ దరణనయకల వరసతవ
కటంబంల పటట పరగడం వలల సహతయ ప రభవం ఈమప ై పడంద . బలయదశ
నండ సహతయనన చదవడం , రయడం అలవరచకననర. 1968ల మదటసర
రసన "రజ రణ' అన కథ రజమండ ర నండ వలవడ యవజయత పత రకల
ప
రచరతమ
ైంద . 1995 సం//ల సమధల అన కథ సంకలనం వలవరంచర.
దనలన సమధల అన కథక రచయత ర చకరపణ అవడరన అందకననర .
ఇండయటడ పత రకల 'సప తసవరల ' అన కథ ప రచరతమ
ైన ద . దర తరల
నవల ఆంధ భ ల సరయల గ వలవడంద . ఈమ ఇపపట దక యభ
రప ై కథల
మపైఫయ దక కవతల, నలగ నవలల రశర. . ఈమ రసన అనక
కథలక బహమతల వచచయ. ఈమ నవలల వజయ, సవత పత రకలల
వలవడనయ.

డ// లగ రయ లలత పటర (1932-1997)

జవతంతం సహతయ రచన, ఉదయగ నరవహణ , తన వదయన నరవఘనంగ

కనసగంచన బహ భషవత త లలతపటర . 1932 సం//ల కరళలన కళళకటల
రస రజమమళ , గండర స
గ ైమన ‌ పటర లక జనమంచర. ఈమ మంచయననద
పంచమనన అన కథ సంకలననన ప రచరంచ దనన వదయర థ నలక
అంకతమచచర. ఈమ రసన ఇతర రచనల తలగ నవల తర తననల, (
రండస ఆఫ తలగ మడరన ‌ పయట
ట ర ) సహతయంల సమనయడ, చరత రక
నవలల: మ గంధజ, సహతయంల సమనయడ, కండలయలల నట బగ గ ల,
(అనదన ధయనమలక), దసన మర గ ం, యథధ ర జవతం, దవడననడ?
మంచయననద పంచమనన (కథనకల) తలగల చట కవతవం' అన (బృహత
రంథం ) లన ప
గ రచరంచర . 1978-1979 ల ఆంధ రప
దశ సహతయ అకడమ వర
తలగల చట కవతవం అన గ రంథనక ఉత
తమ గ
రంథ అవడర ఇచచర . ఈ
1981 సంవతసరంల ఉత తమ ఉపధయయన బరదన అందకననర . ఇంక ఈమ
అనక పరసకరలన, సనమనలన పందర . 1996 ల రసన తలగ
వయకరణమల చరత ర అన గ రంథం వలగపడ ఫండషం వరచ
ప
రచరతమైంద . ఈమ అనవదంచన వరశలంగం, వమన, ఏ.ఆర.రజరజవరమ
అన పస తకలన కంద ర సహతయం అకడమ వర ప రచరంచర . ఈమ రచనల
గృహజయత, భరత, ప రగత , ఆంధభ , సతయదత, వంట పత
రప రకలల ప
ర ంచ తలగ
మహసభ ప రచరంచన సవనర ల ప రచరంచబడడయ .

మతకపలల దమయంత దవ

1941ల మతకపలల దనమమ, గలయయలక జనమంచర. ఈమ ' వమన

ైలల ఎకకవగ రయడం మదల పటట కవతల , పటల, వయసల, పదయలన
శ
రశర. . ఈమ అనక పటల రస వటన భరతరతన, డటకర భం రవ
అంబదకర గతల అన కయసట చయంచర . ఇందలన కనన పటల
రడయల ప రసరమైనయ . రజయంగ సమకన వయతరకస త , మల మదగల
్ ై ్ తప
ఐక ్ై
యై , కరమకల, బల కరమకల, ఉపధయయల వదధ రల పలట
వయవహరంచ వ ైఖర వంట అంశలప ై వయసల రశర . . 1982, 92
సంవతసరలల ఈ పటలక భరతయ దళత సహతయ అకదమ వళళ డ//
అంబదకర వశటష పరసకర అవడరన ఇచచ సతకరంచర . 1998 ల సలచన
అవడరన అందకననర. హమగర శఖరం ఇందరగంధ, బషతలయడ రజవ
గంధ, పదయశఖరం- జషవ, ఎవరటస శఖరం - బబ జగ గ వనరమ‌, మనవత
శఖరం-అంబదకర అన పస తకలన వలవరంచర . ఈమ రసన మనవత
శఖరం-అంబదకర అన పస తకనక అంబదకర వశటష పరసకర అవడర
లభంచంద.

సంటన సరజన (1946-1999)

సధరణ సహతయనన, భక త సహతయనన సమపళళల రసన ఈమ 1946

ఒంగల జలలల సద సమయల, దనం సమయల లక జనమంచర. ఈమ
బలల సహతయనన రస త చననకథల , నవలల, వచన కవతవం, పటల,
వయసల, కథనకల, సరయల నవలల వంట ప యలన సృటషంచర . "
రక
కలపయన కరక" " అనబంధం", " మడపళళ", " మళళ వననల వచచంద" "
పళళం పటటలద " అన రచనల ప రమఖమ ైన వ . అద వధంగ భరత మతరం ,
ఆంధరప
భ సచత
ర వర పతరక , బల ప రభ , జవకరణం తలగసమ వర, పక
పత
రకలలల కడ ఈమ రచనల ప రచరతమయయయ . 1984 ల మంజల అన
నవలన రస ప రర
థ నశకత పతరక నరవహంచన పటలల మదట బహమతన
గలచకననర. వజయ పకపత రక వర నరవహంచన పటల ' నననందక
రమంచల ' అన చనన కథక ప
ప రథమ బహమత కననర . ఇంక వయసలక
బహమతలన అందకననర. ఆంధ భ , ఆంధ
రప రప
దశ నరవహంచన వయస రచనల
పటలల ' ఇంటకలళల' 'వృత
త వదయల ' అన వయసల రస ఉత తమ రచయత రగ
అవడరన గలచకననర.

గద ద డ కస
తర

1949 ల తరప గదవర జలలల గంట కత తపట తలకల సరపలల

సవత ర , సరయ ప
రకశంలక జనమంచర . ఈమ రధక అన కలం పరత రచనల
చస తననర . 1977 ల మదటసర రసన 'అమమయల జగ రత
త ' అన కథ ఆంధ రప
భ
సచత ర వర పతరకల ప
రచరతమ ైంద . ఈమ " నలగర కలస నవవ వళ ", " జవత
చక రం ", " జవతమ నటక రంగం" అన కథలన రశర. . ఈమ రసన కథలక
బహమతల లభంచయ. ఆంధ భ , ఆంధ
రప రభమ , వనతజయత, అమృత కరణ
పతరకల నరవహంచన పటలల ఈమ బహమతలన గలచకననర . అనక
అవడరల, బహమతల, సనననలన పందర . ఈమ రచనల దదప డబైభక
ైగ ఉననయ . 2002 ల తన మమగర
ప ైన గద దడ బ
రహమయయ పరత స థ పంచన ట
రటస
ఆధవరయంల " రధక" సహతయం పరత నలగర కలస నవవ వళ, జవత చక రం
అన కథ సంకలనలన ప రచరంచర . 1999 ల యనసక సవణరతసవల
సందరభంగ ఈమక " యనసక సహతయ శరమణ " అన బరదన ఇచచ
సతకరంచర. ఓ బర ర కథ అన మన నవలన కడ రశర .

ర :
జపక సభద

వరంగల జలల రగండ మండలంలన దమరంచపలలల జపక కనక

వరమమ నరసంహలక ఈమ పదకండవ సంతనం. ఈమ ఇంటర
చదవతననపడ రసన " సనహం' అన కవత కలజ సవనర ల
ప
రచరతమైంద . తలంగణ భషల కథల, కవతవం రశర. నలలరగడ సలల
కథ సంకలననక సంపదకతవం వహంచన వరల ఒకర. దళత దృకపథనన
బలంగ వనపంచ సహతయ గంత.
మగంప:
ఇంక చల మంద దళత కవయత ర ల వవధ రచనలన చస తననర .
వరల పలట హమలత, గద ద సరజన దవ, చంద ర , బయ దప
ర శ రద , బయ
వజయభరత, గజలర మడ నరమల రణ, చలలపలల సవరపరణ మదల ైన ఎంత
మంద దళత రచయత ర ల ఉననర. తలగ సహతయననక వర అందంచన సవ
గణనయమ ైనద . ఒకకకర గరంచ ఒకకక గ రంథమ రయదగనంత వసతృత
ఉంద. వరల చల మంద దళత రచనల చశర అన ప రశనంచకంట చల మంద
చశర అనద సమధనం. అంట కంత మంద సంసకరణ ఉదయమ ప రభవంత
రసన వర ఉననర. మరకంత మంద సంప రదయ భవంత రసన వర ఉననర .
పదయ కవతవనన రసన వర ఉననర . పరతయకంచ దళత కవతవనన రసన వర .
దళత తసవదంత రసన వర మరకంత మంద ఉననర.
దళతల తమ సమసయలక వణరవయవస థ కరణమంట, దనత పట లంగ
వవక కడ తడ ై దళత తసల మరంత అణచవతక గరవతననరన దళత తసవద
దృకపథం తలయజస తంద . చదవకనన చల మంద ఉదయగస తలల ఈ దళత
తసవదం అవసరం చల ఉంద. ఇతర తసలన భగ వస తవలగ చస దృకపథమ
వరలన అలవడడం కనపస తంద . పరషడ సమజకంగ పందన అవమననన
గన కటషనన గన ఇంటకచచ పలలల లద తసలప ై కపనన ప రదరశంచడం ,
కటటడం వంట వట దవర తతకలక ఉపశమననక గరవతననడ . ఆ వధంగ
కడ దళత తస పడనక గరవతంద. ఇల చరచంచకంట పత దళతలల
కడ పరషధపతయం ఉందన తలస తంద .
దళత కవయత ర లన కంత మందనయన పరచయం చస అవకశనన
కలగంచన జతయ సదసస నరవహకలక ధనయవదల తలయజస త
మగస తననన .
-డ.దలర రవకమర
తలగ పండట,
జలల పరషత ఉననత పఠశల,
పడమట పలం. తరప గదవర జలల
ఫన‌ : 9247729948