Boazii niversitesi Yelken Takm

DENZDEN ADAM KURTARMA PROSEDRLER (MAN OVERBOARD)

Her trl havada yelkenle seyir yaparken teknenin manevrasnn rzgara bal olduunu bu nedenle ok zor olabileceini aklda tutmalyz. Seyir yaparken MOB prosedrnde dikkat edilecek en nemli grevler aada sralanmtr. 1) Hereyden nce ekibin sakin olmas gerekmektedir. 2) Denize adam dtn ilk farkeden kii herkesin duyabilecei kadar yksek sesle Denize Adam Dt ! veya Man Overboard ! eklinde barr. 3) Hemen denize can simidi atlr. 4) Kolaydaysa, GPSte MOB tuuna baslarak koordinat kayt edilir. 5) Denize den kiiyi, dalgalar arasnda kaybetmek ok olasdr. zellikle dalgal deniz zerinde hibir ey seilemeyebilir. Bu nedenle, denize den kiiyi gren ilk kii KESNLKLE GZLERN AYIRMADAN hatta mmknse eliyle iaret ederek, denizdeki kiiyi takip eder. Denizdeki kiinin tekneye gre konumunu kaptana ve ekibe srekli bildirir. 6) Gece ise hemen projektr gverteye karlr ve denize k tutulur.

Yelkenli seyirde MOB Manevras 1) Kafay hafif ap rotadan dn. 2) Bir tramola atn ve dier kontraya dnn. Kafay aarak, dalgalarla srklenen adamn hizasna kadar inin. 3) Adama yaklarken, yelkenleri bolayn, rzgara dnn ve teknenin yavalamasn salayn. Adam ezmemeye dikkat edin. Fazla hzl giderseniz adam alamazsnz. 4) Byk teknelerde zellikle yksek dalgalarda, adamn teknenin altna girmemesi iin, adam rzgaraltndan aln. 5) Daha kk teknelerde veya az dalgal denizde, adam kontrol edebilyor iseniz rzgarstnden aln.
Adam alrken hz azalt!

B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

Yelkenle MOB Manevras Yandaki eklin numaralarna gre 1) MOB 2) Ekip manevraya hazr, halatl Can Simidini denize atn. 3) Rzgara dn ve yavaa yalnz Ana Yelkenle tramola atn 4) n yelkeni (cenovay) olduu gibi kilitleyin, tekne yavalasn 5) Kafay an ve ana yelkenle kavana hazrl 6) Bir sre pupa gidin 7) Adam borda hizanza aln ve kavanay atn 8) Adama 45-60 derece a ile yaklan 9) Adamn yanndan geerek etrafnda dnn. Tramola ve kavana hzl olsun 10) Denizdeki halatl can simidi adamn etrafnda olacak ve adam yakalam olacaksnz. 11) n yelkeni (cenovay indirin) 12) Adam rzgarstnden ekerek tekneye aln.

Motorla MOB Manevras 1) Teknenin hemen dnmesini salamak iin cenova kilitli vaziyette tramola atn. (sert havada tavsiye edilmez, cenovay indirin!) 2) Tekne dier kontraya geince, eer Adam yaknsa halatl At Nal veya halatl can simidini atn. 3) Cenovay indirin! Furling kullanlyorsa hemen sarn! Adamdan uzaklamayacak ekilde etrafnda dnn. 4) Adama yaklarken rzgara dnn, tekne hzn azaltn, kontroll biimde adam rzgaraltndan aln.

B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

CAN KURTARMA TEHZATLARI VE DONANIMLARI

Bir gemide bulunmas gereken can kurtarma tehzatnn ekil ve zelliklerini dzenleyen kurallar, uluslararas bir szleme olan ve IMO (International Maritime OrganizationUluslararas Denizcilik Teklat) tarafndan 1986 ylnda yeniden dzenlenen Milletleraras Denizde Can Emniyeti Szlemesinde belirtilmitir. Gemilerde SOLAS gerei bulunan can kurtarma tehizat ve donanmn aadaki balklar altnda toplayabiliriz: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kiisel can kurtarma tehizat Grnr iaretler Can kurtarma vastalar Kurtarma botlar Dier can kurtarma aletleri ve donanmlar Can kurtarma vastalarn denize indirme ve bindirme donanmlar

Tm can kurtarma aralar SOLASn istedii aadaki zelliklere sahip olmaldr: a. Yerletirildikleri yerlerde -30oC ile +65oC arasndfaki hava scaklnda zarar grmeyecek, b. Suyun iinde kullanlrken -10oC ile +30oC arasndaki deniz suyu scaklnda alacak nitelikte, c. Tatbik edilebildiince, rmeye ve korozyona dayankl, deniz suyu ve yadan fazla etkilenmeyecek, d. Gne na maruz kaldnda bozulmaya kar dayankl, e. Arama almalarna yardmc olacak ekilde, btn ksmlar olduka iyi grnr bir renkte, f. Arama almalarna yardmc olacak ekilde, tekilatn nerdii gibi k yanstc (kedi gz) bantlar ile donatlm zellie sahip olmalar gerekmektedir.

1. KSEL CAN KURTARMA TEHZATI

1.1. Can Simitleri Can simitleri yzebilir kat maddelerden yapulmlardr. Turuncu renklidirler ve gece grnebilmeleri iin zerlerine k yanstc bantlar yaptrlr. Bir can simidinin etrafnda drt blmeli can halat bulunur. Can simidinin zerine geminin ad ve balama liman yazlmaldr. Can simitleri kolayca denize atlabilecek ekilde geminin iki yannda bulunur. Gemideki iki can simidine denize adam dt amandras ad verilen kl-dumanl bir amandra, hepsinin yarsna da kl amandra baldr.

Can simidi

Can simitleri, gemi seyir halinde iken veya iskelede bal iken ya da demirde beklerken, herhangi bir sebeple, denize adam dt durumalarda kullanlmak iindir. Seyir halindeki bir gemiden den kiinin yerinin belli olmas iin, gece-gndz durumuna gre kl veya duman iaretli bir can simidini kullanmak gerekirken, duran bir gemiden (eer aknt yoksa) denize den kiiyi kurtarmak iin ise, halatl can simidi kullanlr.
B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

1.2. Can Yelekleri Can yelei bir tehlike halinde ilk nce kullanlmas gereken en nemli can kurtarma aracdr. Dier tm can kurtarma aralar gibi turuncu renklidir. Gemilerde herkese bir adet olmak zere kamaralarda bulunur. Bir can yelei, baygn ve bitkin bir kiinin azn sudan 12 cm yukarda tutabilecek ve suda baygn bir durumdaki bir insann vcudunu, herhangi bir pozisyondan aznn sudan kurtulduu bir pozisyona 5 saniye iinde dndrebilecek, yeterli denge ve yzerlie sahiptir. Bir can yelei, nalaym yaplarak gsterildikten sonra, yardmsz olarak 1 dakika iinde, rahat giyilebilecek ekilde yaplmtr. Kat maddeli ve iirilebilir olmak zere iki tr can yelei vardr. Bir can yelei, onu giyen kiinin ksa bir mesafe yzmesine ve can kurtarma aracna kmasna msade edecek bir yapdadr.
Can yelei

Bir can yeleinin zerinde aadaki donanmlar bulunur: o deniz suyu ile alan pile bal, 8 saat sre ile k verebilen bir ampul, o bir ddk, o k yanstc bantlar, o kurtarma iin kullanlan 1 metre uzunlukta savloya bal kanca 1.3. Suya Atlama (Dalma) Giysileri Suda bulunan bir kii, can yelei giymi olsa bile, dier etkenler nedeniyle, su ortamnda uzun bir sre yaamn srdremeyecektir. Bu durumdaki bir kiinin en byk dmalarndan birisi de souktur. Su geirmez dalma giysisi, souk suda ve souk havalarda, kiinin vcut ssnn kaybolmasn azaltan koruyucu bir elbisedir. Bu elbise su ortamnda 0oCde bulunan bir kiinin vcut scakln 6 saat sreyle 35oCnin altna dmeden tutma yeteneine sahiptir. 1.4. Is Korumal Tulum Is koruyucu tulumlar bir can kurtarma aracnda bulunan kazazedeyi souk, rzgar, yamur ve dalga serpintisinden korumak amacyla kullanlrlar. Can kurtarma aralarnn iinde herkes iin bir tane s korumal tulum bulunur. Is koruyucu tulum su geirmez, salam turuncu renkli ve iine can yelei ile girilecek kadar bol bir giysidir.

2. GRNR ARETLER
zellikle gece, bir can kurtarma vastasnda ya da bir teknede bulunanlar tarafndan, yakndan geen bir geminin veya uan dikkatini ekmek ve yerini belli etmek ya da yardm istemek amacyla kullanlrlar. Say olarak az olduklar iin dikkatli ve yerinde kullanlmaldrlar. ounun zerinde basit ekillerle kullanma yntemleri gsterilmitir.
B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

2.1. Paratl aret Fiekleri Eer dey durumda atelenirse en az 300 metre ykseklie eriir, kt yksekliin tepe noktasnda veya bu nokta yaknnda paratl fiei brakr. Paratl fiek en az 40 saniye sresine 30.000 kandil iddetinde ve dme hz da 5 metre/sn den fazla deildir. Fiek, parlak krmz renkte yanar ve yanma esnasnda parat ile balar herhangi bir zarar grmez. 2.2. El Maytaplar Yakndaki gemilere iaret vermekte iin kullanlrlar. 1 dakika kadar 15.000 kandil iddetinde krmz k saarlar. stnden kvlcm dklecei iin rzgar altna doru tutulmal, zellikle can salnda dikkatli kullanlmaldrlar. 2.3. Yzer Duman areti Duman iareti, zerindeki kapak alp halkal bir ipe bal ateleme dzenei olan kullanlmas kolay bir iarettir. Atelendikten sonra rzgar alt tarafndan denize atlr. 3 dakika kadar turuncu renkli bir duman karr. Rzgara bal olarak duman su zerine yaylr. Bu nedenle uaktan daha iyi grnr.

3. CAN KURTARMA VASITALARI

Gemide oluan bir tehlikeye kar koyabilmek iin gemide bulunan cihazlar say ve kapasite bakmndan olduka snrldrlar. Bazen en son are olarak gemiyi terk etmek gerekebilir. Bu amala her gemide, geminin byklne gre eitli can kurtarma vastalar bulunur. 3.1. Can Sallar Btn gemilerde bulunan bir gemiyi terk aracdr. Can Sal ve iindeki malzemeler iki para kapak iine skca istiflenmi halde kapal olarak gemideki yerinde kullanma hazr tutulur.

Ak bir cansal ve iindeki malzemeler

Can sallarn kullanmak gerektiinde, gemide bulunduklar yerden ya el ile denize atlr, ya da matafora ile denize indirilir. Matafora ile denize indirilen can sallar genellikle yolcu gemilerinde kullanlr. El ile kaldrlp denize atlan bir can salnn arl 185 kgyi gemez. Can sallarnn balama kay, gemiye bal bulunan serbest brakma kilidine baldr. Bu kilit, can Sal Kapal Can sal denize atlamadan gemi batt takdirde 3-4 metre derinlikte deniz suyu basnc ile alarak can saln serbest brakr. Daha sonra gemiye bal olan alltrma parimas gerilerek saln iinde
B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

bulunan CO2 tpn patlatr. Can Sal aldktan sonra parima zayf balantdan koparak can Sal gemiden ayrlr. Srklenen geminin altnda kalmamak iin can salnn rzgar stnden denize atlmas gerekir. iirilebilir can sallar ilerindeki CO2 tp patlatlarak alrlar. Can saln denize atma yntemi u ekildedir: o o o o o altrma parimasnn gemiye bal olduunu gr, deilse gemiye bala, balama kayn z, altrma parimasn bir daha kontrol et, aasn kontrol ettikten sonra denize at, altrma parimasn hzla ekerek tp patlat

Sal aldktan sonra bordaya yanatrlarak iine girilir. Saln giriinde bulunan emniyetli ak ile parima kesilerek gemiden uzaklalr. Her can salnda bulunmas gereken malzemeler: Malzeme ad tatl su (adam ba) peksimet (adam ba) deniz tutma hap (adam ba) olta iaret aynas teneke kutu aaca ll su kab akarl el feneri yedek pil ve ampul tamir takm el maytab paratl iaret fiei duman kandili deniz demiri Adet 1,5 lt 3 kg 6 1 1 1 1 1 1 1 6 4 2 2 Malzeme Ad Krk amak Snger Krek ifti lk yardm seti Tehlike iaretleri tablosu Deniz tutma torbas (adam ba) Denizde canl kalma klavuzu Yzer emniyetli ak Kurtarma halkas Is koruyucu tulum (adam ba) Gaz boaltma anahtar Gaz boaltma valf tapas ddk Adet 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1

Bir can salnn muhafaza kabnn zerinde u bilgiler vardr: o o o o o o o o o yapmc firma veya ticari markas seri numaras can salnn ka kiilik olduu son bakmnn yapld tarih parimann uzunluu su hattndan itibaren msade edilen maksimum ykseklik can saln denize idirmek iin yaplmas gereken hareketleri basit bir emas ait olduu geminin ad ve balama liman muhafaza kab iindeki can salna ait malzeme paketinin tipi ve SOLAS yazs

3.2. Can Filikas

B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

Can filikalarn yapllarna gre u ekilde ayrabiliriz: a yar kapal can filikalar b kendi kendine dorulan yar kapal can filikalar c tam kapal can filikalar d kendinden hava destekli can filikalar e yangndan korumal can filikalar Filikalar gemiden matafora ad verilen vinli donanmlarla veya kzakl dzeneklerle denize indirilirler. Can filikalarnda ve dier can kurtarma aralarnda makine, krek, yangn sndrc, yiyecek, su, ila, tehlike iaretleri gibi eitli malzemeler bulunur. arpmalar nlemek iin dayanmak amacyla kullanlmak zere serbest bulundurulmas gereken filika kancalarnn haricinde, tm filika malzemesi; filika iinde balanmak veya sandk ile blmelere ya da dier uygun muhafazalar iine yerletirilmek suretiyle emniyete alnmtr. Can filikalarnn lleri ve tamas msade edilen insan says, filikann zerine aka okunur ekilde markalanarak, her iki ba omuzluuna, ait olduu geminin ismi ve balama liman byk harflerle yazlr. Can filikasnn ait olduu gemiyi tantma yazs ve filika numaras stten grlecek ekilde markalanm olmaldr. 3.3. Kurtarma Botlar Kurtarma botlar, tehlike iinde olan kiileri kurtarmak ve kurtarma gemisine tamak zere dizayn edilmilerdir. Kurtama botlar ok eitli ekil ve yapdadrlar. Sert veya iirilebilir yapda ya da her ikisinin birleimi olan kurtarma botlar bulunmaktadr. Kurtarma botlarnn boyu 3,8 metreden ksa ve 8,5 metreden uzun deildir.

4. DER CAN KURTARMA ALETLER VE DONANIMLARI

4.1. Halat Atma Aleti 250 metrelik bir ince halat gemiye veya karaya atmak ve kurtarma yardm balants kurmak iin kullanlr. Halat atma aletleri aada belirtilen durumlarda kullanlabilir: Kurtarma ilemleri srasnda kurtarma gemisi ve tehlikedeki gemi arasnda balant kurmak geminin balanmas srasnda zor artlar karsnda denize adam dt durumlarda, denize den kiini ok yaknna halat atma aletiyle atlan klavuz halatn dmesi salanarak cihazn kapa aldktan sonra alttan gelen ince halat gemiye balanr. Tetie bal emniyet pimi karldktan sonra yaklak 45o lik ayla tutularak atelenir. Hedefi yakaladktan sonra ince halata geminin palamar halat, deha sonra gerekirse yedek halat balanr.

B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

4.2. Genel Alarm ve Yayn Sistemi Yolcu ve personeli role yerlerine armak ve role cetveli ieriindeki faaliyetleri balatmak iin genel alarm sistemi kullanlr. Sistem, toplu ar sistemi veya dier uygun haberleme cihazlar ile btnletirilmitir. 4.3. Filika Telsizi Can kurtarma vastasnda SOLAS kurallarna uygun, tanabilir bir filika telsiz cihaz bulunur. Bu cihaz, acil bir durumda herhangi bir can kurtarma vastasna kolayca tanabilecek ve korumal bir yerde tutulur. Bir filika telsiz cihaz; verici, alc, anten ve enerji kaynandan oluur. Cihaz; abuk tanabilir, su geirmez, deniz suyunda yzebilir, suya dtnde zarar grmeyecek bir niteliktedir. Gemiyi terkten sonra kurtarma aracnda bulunan deneyimsiz bir kii tarafndan kullanlabilecek ekilde dizayn edilmitir. Cihazn enerji kayna, normal alma artlar altnda, vericiyi devaml olarak drt saat beslemeye yeterli kapasitede bir ak bataryasndan olumutur. 4.4. EPIRB Acil Durum Mevki Verme Telsiz amandras Detaylar Denizde Haberleme dersinin bal altnda incelenmitir. 4.5. SART Arama Kurtarma Etkin Yanstcs Detaylar Denizde Haberleme dersinin bal altnda incelenmitir. 4.6. eytan armhlar Can kurtarma vastasna binme yerlerinde bulunan ve denize indirildikten sonra, can filikas veya salna emniyetle binilmesine kolaylk salayan bir ip merdivendir. 4.7. Gemiyi Terk Kayaklar

5. GEMY TERK
5.1. GEMY TERKTEN NCE
Gemiyi terk ediniz emri kaptan tarafndan verilir ve geri alnamaz bir karardr. Gemiyi terk, geminin kurtarlmasnn mmkn olmad veya geminin kurtarlmas iin yaplmas gereken hereyin gerekletirilmesine ramen, artk herhangi bir giriim ans kalmadnn belirlendii artlar altnda yaplr. Gemiyi terk emrinin ok erken verilmesi, ok ge verilmesi kadar tehlikelidir. Gemide hasar kontrol ve yangnla mcadele organizasyonlar etkili olmal ve personel geminin tm can kurtarma tehizat ve donanmnn kullanlmas ve bakmnda iyi eitilmi olmaldr. Gemiyi terk etmeden nce ilk kural olarak, geminin mevkisini belirten bir imdat mesaj (S.O.S.) vermek zere, en yakn sahil istasyonu veya gemiler ile telsiz balants kurmak ya da btn istasyonlara imdat ars yapmak olmaldr. Gemiyi terk etmek gerektiinde terk etmeden nce herkes scaklk ve iklim ayrm yapmadan yeteri kadar scak tutucu giyecekler giymelidir. En iyisi ynllerdir, giyilen ynllerin veya

B.U. Yelken- 2* Kitap

Boazii niversitesi Yelken Takm

dier giysilerin zerine stlk olarak bir yamurluk veya muamba tipi giysi ile varsa bere ve eldiven de giyilmelidir. Eer vakit varsa can kurtarma aracna koymak zere fazladan su ve yiyecekler de getirilmelidir. ncelik su, yiyecek ve s tutucu giysilere verilmelidir. eker, biskvi gibi karbonhidratl yiyecekler vcut svsnn tutulmasna yardmc olurlar, bylece yalar ve proteinler vctta daha sonra kullanlacaktr. Gemiyi terkten sonra yararl olabilecek dier malzemeler unlardr: o Fazla bir can yelei o Plastik torbalar (malzemeleri rtmek ve deniz tutmasnda kullanlmak iin) o Mevki bildiren iaretler o Seyir malzemeleri Denize atlamadan nce veya atladktan sonra alkol ALINMAMALIDIR, alkol s kaybn hzlandrarak canl kalma sresini azaltr.

B.U. Yelken- 2* Kitap