Volume 3, Issue 35

Gusht 29 , 2011

Our Words Weekly Issue

N E W L I F E J E T A E R E

SPECI AL POI NT S OF I NTERE ST : The day that mother Teresa was born. No Sided articles and no restriction for our members, our guest and our friends. Latest needs for our community and the latest resolutions Our Free Voice through our words.

Dita q lindi Nn Terezn nga Visar ZHITI fq.10

T futesh n dashurin e gjithkohshme me t vetmen gj q ke: dashurin, t ciln e ke kthyer n profesion dhe njhersh ta mbash at n lartsit hyjnore, duke br t besohet se po aq shum ajo sht dhe njerzore, e prditshme Familja e saj, Bojaxhinjt, me tradita patriotike, kishin ikur nga Prizreni n Shkup. Thuhet se t part e saj, m hert, kishin ardhur nga viset e Shkodrs. Mbase sht dshira q Nn Tereza t jet nga kudo, nga do cop e truallit shqiptar, nga do pjes zemre. veprimtar t shtjes kombtare. T mbetur jetim, fmijt do t'i rriste dhe edukonte nna Drande. Ajo, vrtet ajo, ishte e shenjt, do t thoshte Nn Tereza, q e frymzoi n ardhmrin e saj. Studioi n Irland pr t'u br misionare, murgesh. 18 vjeare vete n Indi, ku dhe diplomohet n Universitetin e Kalkuts dhe do t punoj si msuese dhe m pas si drejtoresh e Shkolls Superiore e Bijave t Santa Ans. Vllait t saj, Lazrit, oficer n shrbim, ajo i thoshte duke buzqeshur, se ti i shrben nj mbreti q ka 2-3 milion shtetas, un i shrbej nj mbreti, q ka gjith universin, Zotit.

T rrish n kujtesn kolektive, madje n ndrgjegjen e njerzimit, duke u br gruaja Duke qen e nj atdheu t pushtuar, i m e njohur e planetit, vetm me dobsin parandolli tnde, q sht dhe fuqia jote, t vna n lvizje nga shpirti ashtu si duart q ledhatonin me dhmbje duke dhuruar jet dhe besim. Dashuria dhe drita t rimarin kuptimin q kishin dhe duhet t ken prjet. Ja, kshtu bre Ti, Nn moj...

I N S I D E T H I S I S S U E :

Agnes Gonxhe Bojaxhiu

vetes nj mision kryqi. Duke par mjerime, ideoi brenda vetes q jo vetm t'i doj t nprkmburit nga fati mbrapsht, por dhe t'u prkushtohet atyre me prdllimin m t qashtr kudo n bot.

Amen!

Nene Tereza Interviste Cafo Boga, Sevime Nebija, Marieta Zace, Vasil Tabaku,Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, Albert Pika Laureta Roshi, Mentor Quku, Pilo Zyba, Silvana Berki, Robert Papa, Xheladin Zeneli Cun Paluca Ali Asllani, Vullnet Mato, Vasil Tabaku, Zhorzh Send, Adi skeja, Dhimiter kuKaveshi

Faqe 1-10 Faqe 1

*** Prsiatje dhe dshmi pr nj jet t madhe Si dukej Zoti ndjeu nevojn e prsdytjes s Krishtit mbi tok, na plqen t mendojm dhe zgjodhi nj grua pr barazi. Caktoi nj shqiptare, s'dihet pr 'shprblim ndaj kombit ton t martirizuar dhe solli kshtu n jet Gonxhen e vogl m 26 Gusht 1910, ndoshta srisht n koh apokaliptike, pas t cilave Shqipria do t ribhej.

Faqe 2-3, 4-5

N rrugn e shenjt q do t merrte, nuk e oi ndonj kompleks apo mangsi, prkundrazi. Gonxhja ishte e bukur si emri i saj, si fminia, gjithmon me libra n Ndrkaq Ajo guxoi t futet thell n at q dor apo me mandolinn, merrte pjes n quhet "nata e shpirtit" dhe guxoi t tregoj kor, n grupin e poezis, t teatrit. pr dyshimin e saj, sepse nuk e deshi dhurat besimin te Zoti si pjesa m e madhe e I ati, Kol Bojaxhiu, ishte themeltar i njerzimit q beson, por krkoi ta zbuloj teatrit t qytetit, t cilin do ta helmonin si

Zgjedh emrin Tereza n nderim t Terezs s vogl franceze dhe e shkruan emrin si t shenjtores s lavdishme t shekullit XVI, spanjolles Shn Tereza e Aviles dhe mbase vetndjehej si rimishrim i tyre, sepse ngjante, me njrn nga shtati dhe me tjetrn nga dashuria e pafundme ndaj Krijuesit, n vetflijimin absolut. Ndoshta n thellsi t qenies kishte dhe Rozafn, gruan mitike t murosur n prjetsi. Plagt do t bheshin atdheu i saj, nga q plagt q nuk kan atdhe.

Faqe 5-7 9, 12

Ramushit i takon mimi pr humanizm Nga Besnik Lajqi,Danimark (fq.14)

Prshtypjet e mia jan t vrteta dhe t pastrta dhe do rrfeja 'do her pr shpirtin human t Ramushit, i cili bri veprat e tija shum njerzore ndaj njerzve q kishin nevoj pr mbrojtje Bashklufttart pr komndantin e tyre Ramushit i takon mimi pr humanizm Prshtypjet e mia jan t vrteta dhe t pastrta dhe do rrfeja 'do her pr shpirtin human t Ramushit, i cili bri veprat e tija shum njerzore ndaj njerzve q kishin nevoj pr mbrojtje At q un e kam prjetuar dhe at q e kam par me syt e mi dua ta them se Ramush Haradinaj ishte njeri human dhe shpirti i tij sht kontribues i njerzimit dhe t ardhmes pozitive. Kur filloj lufta e padshiruar n vitin 1998 n Kosov e cila ishte e pashmangshme si arsye e egrsis serbe q bnte ndaj popullit tim u detyruam q mijra mrgimtar atdhetar t kthehemi n atdhe, pr t`i shrbyer njerzve q kishin nevoj pr mbrojtje, u kthyem pr t mbrojtur familjen dhe nderin e kombit ton. Un kisha 19 vite q nuk kisha shkel me kmbt e mia vendin q kisha lind dhe isha rritur, si motiv i regjimit jugosllav - serb, ne q e donim vendin ton t lir e t pavarur ishim ndjekur, shum kishin br burgje t rnda.

Faqe 6-7 7,-9, 10-14

Adresa Anetaresimi

Faqe 14

P a g e

O u r

W o r d s

Emri sllav vjen nga sclavus, q do t thot skllav n latinishten mesjetareNga Cafo Boga (fq. 11)
ishte edhe Dioclea, e prmendur m sipr, n territorin q dikur qeverisej nga Mbreti ilir Gent. Rajoni i Iliris, jo vetm q lulzoi nn pushtimin romak, por edhe nxori nga gjiri i tij disa prej ushtarve dhe perandorve m efikas, t cilt prforcuan perandorin q po rrzohej n shekujt e katrt dhe t pest. M i rndsishmi prej tyre ishte Diocletian (Diokletiani), i cili besohet ta ket marr emrin nga qyteza q dikur quhej Dioclea. Iliria mbeti provinc e Perandoris Romake deri n vitin 395, kur Diokletiani e ndau perandorin n Lindje dhe Perndim, secila ndarje e qeverisur nga nj perandor m vete, n kryeqytetet e tyre prkatse: Kostandinopoj dhe Rom. Kjo ndarje e la Ballkanin n vijn ndarse mes dy fuqive t mdha. Gjat shekullit t katrt, rndsia historike e Iliris u zvoglua, ndonse nj nga njerzit m t shquar t atij shekulli Shn Xheromi ishte nga Dalmacia. Edhe prgjat shekullit t pest, brigjet e Adriatikut dhe tokat rrethuese t fiseve ilire jetuan relativisht n paqe. T ln jasht vmendjes s perandorive lindore e perndimore romake, prijsit lokal n shumicn e kohs qeverisn praktikisht n mnyr t pavarur. Ndikimi I perandorit Jstinian n Ballkan Fiset gotike t njohur si ostrogott krcnonin t dy kraht e perandorive dhe pothuajse vendosn q t bnin Ballkanin shtpi t tyre. Mirpo, fuqia e tyre u dobsua kur Justiniani u ngjit n fronin e perandorit n Kostandinopoj. I lindur n Turesium, n provincn romake Dardania Ilire (Kosova e sotme), Justiniani vinte nga nj familje latinisht-folse q besohet t ket qen iliro-romake. Prgjat sundimit t tij, Justiniani ushtroi ndikim t madh n mbar Ballkanin. Ai krijoi edhe nj sken t re metropolitane n qytetin q themeloi pran vendlindjes s tij, jo shum larg nga Naissus (Nishi i sotm n Serbi). Sundimi i tij shquhet pr lulzimin e kulturs bizantine, ndrsa programet e tij pr zhvillimin e ndrtimtaris dhuruan kryevepra t tilla si Kisha e Haga Sofis, e cila u b qendra e krishtrimit ortodoks lindor pr shum shekuj me radh. N fund, Justiniani nuk arriti t prmbush ndrrn e tij: ribashkimin e dy gjysmave t Perandoris Romake, por suksesi i tij n Ballkan i dha mundsin Perandoris Bizantine t luaj nj rol mbizotrues n shtjet ballkanike deri n shekullin e 14. Pushtimi sllav Gjat shekullit t gjasht, Perandoria Justiniane krcnohej nga Gott dhe Lombardt, t cilt zbrisnin e prshkonin me lehtsi rrugt romake drejt Ballkanit. Mirpo, kta hordhi barbare nuk ishin t vetmit popuj q dyndeshin n botn e Ballkanit Romak. Bullgart nj popull sllavo-mongol, po pushtonin Moesin dhe Trakn. M tej, sllavt q u vendosn n Danubin e poshtm, n Valahi (Vllahia, rreth Rumania s sotme) filluan t deprtonin n Iliri, her pr t plakitur e her pr t shptuar edhe vet prej persekutimit t nj tjetr dallge nomadike,

Quo vadis shqiptart e Malit t Zi (2) Pr m shum se katr shekuj, qeverisja romake solli prparime ekonomike dhe kulturore n trojet e populluara nga ilirt si dhe u dha fund prplasjeve mes fiseve lokale. Me kalimin e viteve shumica e fiseve prgjat brigjeve veriore prqafuan kulturn romake. Romakt ngritn shum instalime koloniale, ndrmjet t cilave

Zbuluar nga Eltion Boshti

Poezi nga Sevime Kumanova Nebija

kalimtare ne rruge nuk shihje dote shtepi te ndricuara nuk kishte askund gjithe populli ishte debuar. Lagjen time sundoi erresira, gjyshen time te semure e pashe, vetem nje pike gjake ne fytyre e saje kishte mbetur atehere kur degjoi lajmin qe nipin e saje para pragut te shtepise e gjeten te vdekur. Viti 1913 ,o vit I mallkuar perse Shqiperise zemren ja ke coptuar? Kush vulosi fatin e Shqiperise?! Kush shtremberoi historine e Ilirise? Sote shekulli neve po na prete Ne 2013 mbllidhuni ne nje grushte-shtete gjithe populli anembane therrisni ne nje ze jemi mbledhur vetem per nje kombe e nje Shqiperi per Shqiperi multietnike kurre jo o Sllavo-Greko-Serbi. Shpirterat sote po therrasin po kerkojne Ribashkim unifikohuni sa jeni te gjalle se Iliria po therret ne emer te Ilireve te pare. Nje shekull -Besa bese para Ballit Kombetare (Per ty gjyshi im H.Bilall Nebija) by Sevime Kumanova Nebija on Wednesday, July 6, 2011 at 5:51pm Nje shekull -Besa bese para Ballit Kombetare (Per ty gjyshi im H.Bilall Nebija) Te fala te percjelle Kukesi -Shqiperia vendlindja e prinderve dhe gjysherve tu, Te fala te percjelle Karadaku e Kosova vendlindja e vellezerve,motrave tu, Te fala te percjelle Kumanova vendlindja e bijeve,mbesave dhe niperve tu . Te fala te percjellin gjithe fshataret e luftetaret Sot gjithe te bashkuar po kremtojne diten tende po kremtojne heroizmin tend te pa thyer po kremtojne besen e atdhetarizmit. O gjyshi yne, Sot eshte dita yte Nuk ke mbet vetem Sot edhe shpirterat e ushtareve te tu sebashku kremtojne lirine e atedheut tone.

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 5

P a g e

Interviste me Kreshnik Spahiun pd dhe ps "nene sqetullen "greke

jm arsyet q miliona shqiptar nuk sigurojn dot pasaport shqiptare dhe ndrkoh arabt, kinezet apo t tjer kan mundur ta marrin n Shqipri tjetr? Pse serbt, grekt, kroatt, bullgart, amerikant ndjekin nj regjim juridik tjetr nga ky i yni? E pra heshtja sht e patolerueshme dhe dikush duhet t ndez kt debat. Nse dikujt i vjen keq nga kto tem dhe nuk ndjehet mir, le ta mbyll gojn, por nuk kan t drejt t transformojn shtjen n formn dhe fasadn e autorve nse ata duan t prfitojn apo jo apo ku e kan qllimin n t ardhmen. Kjo sht nj kauz n embrion dhe natyrisht sapo ka plotsuar nj vakum, i cili kishte shum e shum vite q i mungonte. Thjesht sht nj z shqip, tro dhe kuq e zi, i cili nuk duhet lejuar t marr asnj nuanc tjetr. Shpresoj q organizatort t din ta mbrojn at. Muajt e fundit jeni ndodhur jo rrall n nj korsi t ngjashme me partin ame. Si e shihni kt ngjashmri t pjesshme kauzash dhe faktin q kjo forc politike ndodhet n qeverisje, ndrsa ju krkoni ti arrini synimet tuaja jasht sistemit t partive? Jo, jo, kam optik krejt tjetr pr korsin q ju prmendni. Pas votimit t ligjit t censusit n Kuvend dhe prezencs s dy deputetve t ksaj partie n votim, besoj q qndrimet jan t ndryshme dhe si n realitet edhe n perceptim kto dy lvizje nuk kan m gjra t prbashkta. Un nuk kam ndonj koment, kritik, rekomandim, kshill, kompliment, vrejtje apo analiz pr partin ame Si person q i shoh disi ftoht dhe nga jasht Aleancn Kuq e Zi dhe Partin ame mendoj se nuk kan n thelb t prbashkta.. ofron.

Si mund t heshtim dhe mos u trego-

Vendi i Enverit n histori: diktator gjakatar nga ALEKSANDER MEKSI (fq.4 )

gjakatar N skenn politike shqiptare shihet sot mjaft qart tendenca pr autoritarizm dhe nj mendsi jotolerante nga ana e liderve t partive t mdha, si dhe prpjekjet servile nga ata pran tyre pr t skonfesuar t gjith ata q paraqesin ide, krkesa dhe propozime t ndryshme nga ato q dalin nga goja e florinjt e liderit. Kjo shprehet dhe n imponimin nga t dyja palt e bipartitizmit, duke e kthyer politikn n ndeshje t dy individve, si dhe me ndryshimet kushtetuese t 21 Prillit, t cilat e bjn mazhorancn dhe Kryeministrin e saj (nesr mund t jet dhe i PS-s) t gjithfuqishm, ndrsa opozita nuk do ndikoj n asgj (ve n zgjedhjen e Avokatit t Popullit). Pr kt, ndryshimet pr t rikthyer pluralizmin, duhet t fillojn nga Kushtetuta. N nj klim t till politike, shum t acaruar dhe t paparashikueshme, prher e m tepr t kujtohet thnia e Majakovskit q themi Partia e nnkuptojm Leninin e themi Lenini e nnkuptojm Partin. Nuk ka sesi, q n nj klim t till politike me lulzim t mendsis komuniste, t prforcuar nga disa dhjetra media t shkruara dhe televizive, t mos filloj t shprehet sheshit nostalgjia pr Enver Hoxhn. Refuzimi i ndryshimit prmbyss t vitit 90 i shrben pikrisht ides s normalitetit t regjimit komunist dhe vazhdimsis. Edhe shpjegimi sikur ishte e planifikuar ajo q ndodhi, sht n dobi t mbijetess s njerzve dhe ideve komuniste si nj domosdoshmri. Jo rastsisht, ata q shquhen sot si nostalgjik e vazhdues, ishin n listat e Ramizit t kuadrove q duhet t ngriheshin, po kshtu dhe ata q mendonin se t na drejtonin u takonte atyre (bllokmen e komunist agresiv fmijt e tyre). Megjithse sht e vrtet q rruga nga autoritarizmi te diktatura sht nj hap, un mendoj se te ne sot kjo nuk mund t ndodh (jemi n NATO e kandidojm pr n BE), por, sidoqoft, kjo nuk sht arsye pr t qndruar heshtazi e pr t br sehir ndaj nj dukurie q pengon integrimin n Europ dhe zhvillimin real t vendit. N nj shkrim t para do muajsh Alfred Lela (Mapo 11.04.11) shprehet qart se ....Nj gj sht e sigurt pr Enver Hoxhn, ai ende nuk e ka br vendin e tij n histori..., q sipas tij...duket se po pret penat e forta t historianve profesionist... sht e vrtet ajo ka vren ai, se ka dy ekstreme n shkrimet pr t, nostalgjikt, q duke mbrojtur Enverin mohojn dshtimin e tyre, jetn e uar dm; dhe antikomunistt, q i japin nj rol negativ n histori atij. Negativiteti prcaktohet nga ecja prapa edhe anash, si thuhej dikur, e vendit dhe e shoqris, nga dhuna e terrori gjakatar, madje n format m t egra t shfaqur n vendet ishkomuniste pas Lufts s Dyt Botrore.

Vendi i Enverit n histori: diktator

SHTREMBRIME T HISTORIS S EPIRIT NGA AKADEMIA E ATHINS nga Profesor Kristo Frashri
kur vrtetohet prania e pellazgve n trevn epirote. *** Pavarsisht se ka dijetar q nuk e pranojn se pellazgt qen bartsit e kulturs tumulare tashm apelativi pellazg prdoret n mnyr konvencionale si emri i protoindoevropianve t hershm, t cilt banonin n Gadishullin Ballkanik para grekve dhe para ilirve. Historiant dhe gjeograft e vjetr grek dhe romak pohojn se banort m t hershm t Epirit qen pellazgt. Madje, njri prej tyre, Plutarku (shekulli II), thot se pellazgt e hershm q banonin n Epir quheshin thesal. Sipas tij, pellazgt n Epir erdhn fill pasi ndodhi prmbytja mitologjike e Noes, e cila sipas Bibls, ka ndodhur n koht parahistorike (Pyrrhus, 1,1). Plutarku Pikrisht, ktu qndron shtrembrimi njofton gjithashtu se nj nga veprat e pellazgve t kryesor i historianit britanik Hammond hershm kur ata erdhn n Epir, ishte ndrtimi i n veprn e prmendur mbi Epirin. Ai faltores s Dodons, nj nga faltoret m t famshme nuk i trajton pellazgt si nj kombsi t kohs antike, grmadhat e s cils jan zbuluar 18 m vete. Sipas tij, pellazgt qen km n jug t Janins. Themelimin nga pellazgt t helen t mirfillt. N saj t ktij faltores s Dodons n trevn e Epirit e prmend pr identifikimi t shpifur ai ka gatuar nj t parn her poeti epik grek, Homeri. Ai thot pr konkluzion q nuk e kemi dgjuar t: O Zeus, mbret dodonas e pellazgjik, q banon asnjher se helent nuk kan shteg- larg/ q kujdesesh pr Dodonn me dimr t ashpr/ tuar n Ballkan n fillim t epoks s ku pr rreth jan selt / aty banojn fallxhort q Bronzit, as pes shekuj m par kur nuk lajn kmbt e flen pr tok. (Iliada, XVI 233 shtegtuan protoindoevropiant e here 234). Straboni, gjeografi grek i shekullit I, i cili ka shm, por jan pjell e historis s njoftime pr Epirin m t pasura se do autor tjetr truallit grek. Pra, sipas tij, helent kan antik, shkruan: Shum autor t vjetr edhe fiset qen vazhdimisht n truallin ballkanik epirote i kan quajtur pellazgjike, sepse ata dhe se epiteti q Homeri u jep pel(pellazgt K.F.) shtriheshin deri n Epir. (Libri lazgve si popullat hyjnore u takon pa V. 2,4). Straboni shkruan gjithashtu: Orakulli i mdyshje helenve. Kt hamendsim Dodons, sipas Eforit, sht ndrtuar nga pellazgt. N. Hammondi e shtrin edhe kur flet pr Pr pellazgt flitet se kan qen m t vjetrit nga t Epirin. Nuk i mohon njoftimet q gjith ata popuj q kan sunduar n Hellad. Heprmban letrsia klasike mbi pranin e siodi thot se Dodona dhe Lisi ishin qendra e pelpellazgve n Epir. Por, nga ky lazgve. Straboni shton m n fund se popullsit q hamendsim Hammondi nxjerr konkbanonin rreth e rrotull Dodons qen barbar, pra jo luzionin se helent kan qen n Epir grek. Nga Straboni del se Dodona ishte ndrtuar n q kur shfaqen varret tumulare, pra q nj truall t banuar nga pellazgt, pra jo nga grekt dhe se m von u prfshi n kufijt e Molosis, pastaj t Thesprotis dy fiset kryesore t Epirit, t cilt sikurse do t shihet m tej, ishin me prkatsi etnike ilire. Kt e prforcon edhe Skimni (shek. III-II p.e.s.), i cili shkruan: N Molosi sht edhe Dodona/ faltore e Zeusit, themeluar prej pellazgve/ N viset e brendshme banojn barbar t przier/ pr t cilt shtojn se banojn pran faltores. (V, 448). Herodoti, historiani i par i Greqis s vjetr (shekulli V p.e.s.), shkruan se n fillim pellazgt adhuronin perndit e tyre, por nuk i njihnin me emra. Kur pan se n Egjipt perndit kishin emra t veant, vendosn q edhe ata ti pagzonin perndit e tyre me emra t veant. Para se t vendosnin, erdhn n Dodon dhe pyetn orakullin, i cili u prgjigj se mund ti quanin perndit me emra t veant. Gjithnj sipas Herodotit, m von helent i morn nga pellazgt emrat e perndive. Nga njoftimet q japin autort e vjetr grek dalin kto konkluzione: se asnj autor antik grek nuk pohon se banort e Epirit t lasht qen grek; se pellazgt dhe grekt qen dy kombsi t ndryshme; se qendra kryesore shpirtrore e pellazgve, faltorja e Dodons, ndodhej n zemrn e trevs epirote; se praktikn e pagzimit t perndive me emra t veant grekt e morn nga pellazgt. Shkurt, pellazgt banonin n Epir para se t shfaqeshin n Ballkan helent dhe ilirt. Megjithse historikisht nuk vrtetohet prania e helenve n Epir, historiant grek jan gozhduar prej kohsh pas pikpamjes se grekt kan banuar n kto vise q n agimin e historis. Ndr historiant grek t Paralufts zgjodhm K. Gjerojanin, mbasi trajtesa e tij prfaqson n mnyr koncize, m mir se t tjerat, vizionin q kishte historiografia greke mbi Epirin antik n periudhn midis dy luftave botrore. Ai ngul kmb se faltorja e Dodons sht gjithsesi greke, mbasi grekt qen pasardhsit e pellazgve. Si rrjedhim, pranin e pellazgve ai e identifikon pa t drejt me pranin e grekve n Epir. Si dihet, identifikimi i pellazgve me helent ka qen nj tez romantike e historianve grek t kohve t reja, tez t ciln sipas mendimit t prgjithshm, koha e ka marr me vete. Edhe dshmia e dyt e tij se autort antik pohojn se banort e rrethinave t Dodons i prkisnin fisit Hylloi, sht ndrtuar mbi nj premis t pasakt. Orvatja e K. Gjerojanit pr ta lidhur emrin Hylloi me emrin helen, sht e nxituar. Sipas dijetarve t linguistiks historike, kjo lidhje sht artificiale. Prkundrazi, ata shohin te emri Hylloi te Skilaksi (220); Hyllis te Plini Sekundi (3, 22); te Eustathi (384), nj apelativ ilir q ka n rrnj fjaln yll, i cili nga ana e vet ka lidhje gjithashtu me fjaln shqipe hyjni (perndi). Shkurt, pohimi i tij se epirott kan qen gjithmon dhe nuk pushuan asnjher s qeni grek (), sht nj deklarat retorike e cila, nuk ka mbshtetje as logjike, as dokumentare. (M.E.E. vol. XII, f. 326). N lidhje me prkatsin etnike t banorve t Epirit n mijvjearin II p.e.s, ne prisnim q Hammondi t sillte argumente pak a shum t besueshme n vend t deklaratave retorike t Gjerojanit. Por, pr fat t keq, edhe ai shkel n truallin e hamendsimeve. Sipas Hammondit, (vazhdon Javen e Ardhshme)

P a g e

O u r

W o r d s

YLLI I SPORTIT SHQIPTARE KUSHTRIM ZACE QE ASNJEHRE NUK DO TE SHUHET .

Si rregull 2 dit para mblidhet ekipi I basketbollit per t komunikuar kush do shkoj jasht vendit dhe nj spat e madhe ra n kt ekip duke prfshir edhe nga tranjert . Kuptohet q ifti Zae pasi u konsultuan bashk vendosn q marieta t nesrmen t bnte nj bised me tranjert ku tju parashtronte q pas mos ikjes se Kushtrimit edhe at si gruan e tij do tI ndiqte I njjti fat, prandaj t largohej . Megjithse kishte vetm pak muaj q luante volejboll me ekipin Studenti ,Marieta ishte przgjedhur n ekipin q do t prfaqsonte Shqiprin , madje luante edhe n 6-shen e par t ekipit kombtar .Tranjert nuk morrn prsiper ta lejonin t largohej edhe pr shkak se ky veprim I saj do konsiderohej si I paravendosur kur dokumentat ishin n ministrin e brndshme pr diskutim dhe kishte dhe pak kohe deri sa t shpalleshin emrat . Pikrisht 2 dit para nisjes I komunikojn emrat e atyre q nuk do shkonin jasht vendit , ku natyrisht ishte edhe emri I saj . Kto ngjarje n at periudhe ishin t pranishme, sa her ashprsohej lufta e klasave apo dilte ( sajohej ) ndonj grup I ri armiqsor . E rndsishme tek ifti Zae ishte q ata ishin t prgatitur shpirtrisht , madje jo n kt periudh por q kur ishin martuar q do prballeshin me shtjen e biografise se keqe politike t Kushtrimit dhe I kishin marr t gjitha parasysh , madje edhe pasojat . Kjo periudhe prkoi edhe me largimin nga institucionet t disa pedagogve apo edhe largim familjesh n internim aq sa ndonjehere edhe ata mendonim se mund t kishim t njjtin fat . Por karriera e tyre sportive shum e mir , korrektesa dhe t part e puns s tyre, si duket nuk I kishte shtuar oreksin ndonje letr shkruesi nga Tepelena q jo rrall her ju kishin drejtuar letra anonime Komiteteve t Partis apo organizatave baze t partis t Klubeve sportive, duke shtruar shtjen se si qndron , Zaja aty ??!!!!N kto letra ishin disa t verteta por edhe shum t pavrteta q hajde ti zgjidhje m pas duke I numuruar nj sr problemesh duke filluar nga familje e pasur etjjjjjku nuk mungonte dhe ndonje apkenllek t fmijris . Rugt jasht vendit pr sportistt apo artistt , prbnin eveniment pasi e komentonin t gjith shqiptart se kush iku , kush nuk iku dhe pse duke aluduar pr shume gjra por q thuheshin nn z . Por nga ana tjetr edhe kto ngjarje kishin komentet e tyre nga grupe t ndryshme ja psh si sht diskutuar n grupe studentsh kur pyetej pse nuk iku Zaja jasht ndonjri me sarkazm ja priste : ka luajtur bixhoz gjysh I tij pra ironizonin rregjimin dictatorial, por vetm kaq Dhe kuptohet pr personin ,sidomos kur ishte I njohur kishte pasoja qoft edhe psikologjike apo t qnt nn nj presioni psikologjik n t ciln u ndodh edhe ifti Zae n kt rast. Por mosha e re vetm 24-25 vjec me nj fmij 3 vjec, t dashuruar arrinin ti prballonin mire kto situata . Ishte nj fat I madhe q Zaja I talentuar , por edhe me nj vullnet t fort dhe mbi t gjitha njeri korrekt n pun dhe shoqri, q kjo luft e re klasash nuk I goditi m si familje.

kishte pasur nj arsye t fort dhe duhej t gjndej zgjidhja po tranjeri si duket donte ta bnte msim rastin e tij , sepse n at periudhe vetm Kushtrimi ishte I martuar . Ishte muaji prill I vitit 1975 , Kushtrimi ishte I grumbulluar me ekipin kombtar pr t marr pjes n eliminatoret e Kampionatit Europian n Gjermani,ndrsa Marieta e grumbulluar pr her t par n ekipin kombtar t volejbollit femra pr t marr pjes n ballkaniadn q zhvillohej n Greqi . Aktivitetet ishin me dy jav largesi nga njri tjetri . Ishte koha kur nj lufte e re klasash kishte ndrmarr partia e puns pas gjoja t ashtuquajturit Pu ushtarak n ushtri e cila u shtri edhe n shum institucione e persona t ashtuaquajtur me problem n biografi .

Por jeta sportive e Kushtrimit , kishte dhe ant positive t saj ka ndikonte edukata, karakteri I tij I fort e I paepur e shoqruar me nj pamje fizike shum trheqse dhe burrrore q I kishte falur zoti kishte krijuar dasha mirsit e tij .Ishte fat pr t q n kto vite shum gjeneralt ushtris t asaj kohe t ishin tifoz t sportit, por edhe njerz me zmr t madhe t cilt shkonin n Tepelen pr t sqaruar ose rregulluar pjes t bigrafis s Kushtrimit (vazhdon javen e ardhshme)

Vendi i Enverit n histori: diktator gjakatar nga ALEKSANDER MEKSI (nga fq.3 )
mbrapshtin e vun n shrbim t diktaturs, si vegla t dhuns, si komunist agresiv, n ball t lufts s klasave, vigjilent e sypatrembur. Kjo pjes e shoqris shqiptare e mbajti gjall sistemin. Jan pikrisht ata q sot e kujtojn me nostalgji at koh, kur ishin t privilegjuar ndr t varfrit, kur dhunonin e urdhronin, kur privilegjoheshin si intelektual t partis dhe q nuk kan turp t ndrrojn kthimin e saj n forma t kohs. Jan po ata q mbajn sot gjall ato metoda jodemokratike n politikn shqiptare, ata q tjetrsojn demokracin e krkuar n dhjetor, pr ta pasur n dobi t tyre, q sipas mendjes s tyre jan pr nj kapitalizm specifik q i lejon t pasurohen me pun t kqija n kurriz t shumics dhe t Shqipris, pra ndryshe, por si dikur, vetm ata. Njerzit duhet t krkojn nga lidert politika ekonomike e Programe politike, jo fjal boshe e sharje e shpifje pr kundrshtarin, por vepra konkrete dhe krahasime me Europn q synojm. Mjaft me demokraci specifike shqiptare, me politik t re tej s majts e s djathts. Besoj se jemi i vetmi vend q ka ende n politik ministra t Enverit, antar e kandidat t Komitetit Qendror t PPSH-s, si dhe nga ata q m 1990 1992 e m von i dilnin pr zot komunizmit dhe familjarve t tyre. Mjafton t lexosh shkrimet e tyre me vrer kundr demokracis pr t kuptuar q nuk e falin q i shembn sistemin, qoft dhe kur po shembej nga dshtimi i plot si sistem botror e si regjim shqiptar. Po kshtu, sigurimsat dhe spiunt mbijetojn dhe helmojn. E jo vetm kaq, por nuk kam par q ndonj nga radht e politiks e mediave tu jet prgjigjur akuzave pr bashkpuntor t komunizmit, ka duhej t ishte e detyrueshme. Nuk kam dgjuar pr ndonj lider perndimor t prmendet se bri nj hidrocentral, nj ur apo nj autostrad, apo ngjyrosi muret e banesave si i desh qejfi atij, por pr politika q ndryshuan vendet e tyre. Kt sht mir ta mbajn parasysh shqiptart e politiks dhe tifozt e tyre. Ashtu si t mos na gnjej mendja se ata q dje ishin t kqij sot konvertohen menjher si t mir, pa pendes, pa mbajtur, si thon, kryqin mbi supe. Sot shohim, q ata q deri dje ishin t kqij sepse ishin kundrshtar, bhen t mir kur jan me ty e sidomos kur nnshtrohen e prdoren pr pun t kqija. Kjo sht e turpshme. Historia e dhimbshme e tranzicionit shqiptar, me zigzage e hapa prapa, me nostalgji pr t kaluarn, pr njerzit dhe frymn e saj, me parodi antikomuniste, duhet t hulumtohet m mir, me fakte reale, me shifra, me dukuri, me suksese dhe dshtime, me qndrimet e partive e me ballafaqim t programeve (kur ka t tilla), me qndrimet e protagonistve, me qndrimet e shoqris civile, analistve dhe mediave me debate shterp, me t njjtt njerz dje pr PS sot pr PD dhe e kundrta. Vetm ather prfundimet do t jen realiste dhe do ti shrbejn shoqris shqiptare pr t dal nga kjo vorbull me krim t organizuar e korrupsion gjithnj n rritje, me krahinalizm e nepotizm deri n marrzi (nj form e re e politiks diferencuese t klasave). Ndryshe do mbizotrojn legjendat urbane, mllefet personale nga paknaqsit dhe dshtimet, sharjet e shpifjet e pamas dhe pr kdo. Dhe gjith kjo atmosfer mbahet ndezur sepse te ne votohet m shum kundra dhe se njollosja e t gjithve sht nj alibi pr pushtetin,. Alfred Lela ka shum t drejt kur lutet pr nevojn e vdekjes s fryms s njeriut t ri, t atij q sht pa skrupuj, q shkel mbi njerzit dhe t drejtat e tyre, q mashtron, q krkon privilegje pr vete e t tijt, q zapton e prvetson publiken e privaten, q veon t tijt (ata q jan si ai) nga t tjert, t cilt i diskriminon, e q n fund pr kt krkon me do kusht pushtet absolut duke vjedhur demokracin - votn e lir e t ndershme. Ai nuk qeveris, por sundon. Kjo frym, kjo mendsi duhet t varroset duke marr me vete bartsit e saj (largimin nga politika e propaganda). Tranzicioni do t prfundoj, thot Bernd Fischer, me mposhtjen prfundimtare t diktatorit t vjetr; un do t shtoja dhe t gjithkujt q ndjek at rrug, sepse t till ka. Pr kt Enveri dhe diktatura komuniste duhet t njihen e nuk duhet t harrohen, duhet t dnohen, duhet t gjykohet pr keq koha, metodat, mjetet e njerzit q i shrbyen, ndryshe ato do t prsriten, e forma pak rndsi ka. Shqipria q t prparoj nuk ka nevoj pr Enver. Sidoqoft, dika nga faji sht dhe te ne t gjith, pr toleranc, pr prirje jo pr jet t prbashkt e marrveshje apo njmendsi, e shpresn e rreme se gjrat do t rregullohen vet, mbasi t jemi br t gjith milioner. Po vazhduam kshtu Envert nuk na ndahen. Vetm kur t ndryshojm, do t vij prparimi.

Nuk mund t harrohet se vitet e pas lufts pr Shqiprin jan t lidhura me Enverin, por rezultati ishte negativ e antinjerzor n aspektet e ndryshme t jets. Dhuna mbi Shqiprin dhe individt ishte e tejskajshme, dmi ishte shum i madh, q ndihet ende dhe sot, n jet njerzish e njerz t dhunuar, t privuar dhe nga ato q kishin t tjert, me varfri t tejskajshme, edhe pse n barazitizm, por mbi t gjitha dhuna dhe metodat e saj krijuan njeriun e ri. M sakt do ishte t shpreheshim se njerzit u detyruan t silleshin n mnyr hipokrite pr t mos e psuar, por kishte dhe nga ata q pr fitime e favore ligsin dhe

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 5

P a g e

Ndre Mjeda, Zbulohet Gramatika shqipe n dorshkrim Nga Mentor Quku (vazhdon javen e ardhshme)
sosin n s; t s kaluemes at qi mbarojn n un, -m, . T parvet ju thon edh mna verbor (nomina agentis) T s tashmes: kns, bs, hs, shkues T s kaluemes: knun, bm (-n); shkuem, (um). Mnyra e pcaktueme (infinitiv) e garundi perbhen me participle t kohs s kalueme, e me prep. me e adverb tui Infinitiv: me hapun, me hap; per t hapun Gerund tui hapun, tui hap Format e perbme Koha e kalueme (perfekt) Kam hap, -hapun merrshe l(j) she Konjuktivi i s kaluemes (i perfektit) NDRE MJEDA GRAMATIKA mirrnje lanja Shkodra e hup tui zgiat per shperblim Njejs: T km hap merrte lte znoren para, jasht vehtes s tret t njjsit, T ksh hap etj. Urdhnore. Trajta e vet e Urdhnores mirrte lante ku zanorja jet e mjesme. Njenjs: t km l etj. sht vehtja e dyt e njjsit; vehtja e merrshim lshim Njejs Koha e tejkalueme: (plusquomprefekt) dyt e Shumsit sht si aj e Dishmores. mirrnim lanim Hapsha lafsha (lasha) kishe (m) hap, t kishe(m) l. Trajta e njjsit mbahet pergjithsisht, merrshi (t) lshi Hapsh lafsh (lash) Kishe hap (kishesh hap) etj.kur aj e Shumsit ni bje. Vetem nder mirrnit lanit Hapt laft (laft) Aorist: pa, pata hup, l etj. verbe n j me zanore t giat para merrshin lshin Shum (ps o, e, ) veht sosja j. Vehtet tjera mirrnin lanin Hapshim lafshim (lashim) Klasa IV tUrdhnores perbhen o vetem prei Aoristi. Trajta e zakonshme e Aoristit sht ajo qi Hapshi lafshi (lashi) Persh)n Verbat qi sosin n zanore n t TashLidhtores o prei so me particullen le. shifet n kam-pata. Aoristi sigmatik qi shifet n kam Hapshin lafshin (lashin) men. Njjs: e thom sht nji e mbet e rrll e ds verbavet ta Participi. Participi k d trajta: nji t plot e Nendsa I merr lj prregullshem e t gjymt. Zgiedhimi i Aoristit t nji t shkurtueme, hap- e hap-un, b e Permban verba me rrj n zanore, p.sh. p, piShums zakonshm ndrron mbas rajs, si t sosin rrja n bm; trajts n -m i shtohet edh forma va. Merrni lni n o n znore. Kjo e mbramja sht ndodhja e tjetr- un p.sh. bmun. Nder forma t Nendsa II E pkryemja. Imperfekti k d forma, verbavet n n, si lj n t cillen sosja n e rrjs s perbme kr i rri perpara verbi ndims kam, Perfshn verba qi n Tashmen sosin n zanore, si nder verba ndims, gegnishten, m t Dishmores qi nuk i perket rrjes s Aoristit hap e perdoret vetem trajta e shkurt si n mnyr por nAorist del bashktingllore..e vjetr, -she e tosknishten n nja. ksht sht b zanore. Sosjet jan t njin jishme: bindsore: paskam, shuekam, hapkam, marparshme. Kto jan rrj n n, qi nAorist Gjasimi i t d formavet difton se motit Njjs: -a, -e, -i (mbas nji znores, ps o e nji rkam. marrin n-; p.sh. .vn Aorist: vu na. t dyja ishin njinji, por mbas analogjs grykores u), Shums: -m, -t, -n. n e vehtes s Participi k dy koh: t tashmen, e t kalue- Shum nder verba t Klass IV jan t gjymt; s ndryshme kan marr sheje koh t tret Shums mundet mu zbrume mbi bashmen. Jan participa t s tashmes at qi ndryshme; Gegnishtja mbas verbash ndims sh-, e tosknishtja mbas verbash n n, -nj-, -n-. Sosjet jan: Njejsi: -e-, -e-, -te; Shumsi: -im, i(t), in. Geg. Njejs: merrshe l(j) she Tosk. mirrnja lnja kzanore t vetem. Njejs Hapa lava Hape lave hap, hap lau Shums hapme lme hapte lt hapne lne Dishrorja. Dishrorja i pshtetet rregullisht Aoristit, sosjet e saja jan at si Aoristit t verbit ndims jam. Njejs: -sha, -sh, -t, Shums: -shim, -shi, -shin. V e aoristavet n zanore ndrrohet n f,

Shkrime nga Nga Robert Papa (vazhdon Javen e ardhshme)

sht rregulluar, zbukuruar, djegur, shkatrruar dhe ribr . N vitin 1902, Teodor Ruzvelt ia ndryshoi zyrtarisht emrin, duke e quajtur Shtpia e Bardh. At vit iu shtua krahu i Perndimit. N vitin 1909, sht ndrtuar Zyra Ovale e Presidentit. Oval Office sht n kndin juglindor t Krahut Perndimor. Tre dyer t drejtojn nga Zyra Ovale : e sekretares personale t presidentit, nj tjetr q vjen nga nj kuzhin e vogl q shkon nga studjo e jne si me 1946?! presidentit dhe e treta nga nj korridor, drejt n t onservatorizmi komunist i viteve 90-t, kundrt t Dhoms Ruzvelt. sundonte si m 1946 Zyra sht me nj hapsir pr nj menaxher t Obama do ishte i 44-ti. Kjo shtpi mesm dhe vizitort gjithmon thon se ishte e Uashingtoni do vazhdoj t jet Perandoria e Liris! Po sot a na sundovogl. Tryeza e Presidentit qndron para nj dritareje t trash, duruese ndaj plumbit me polikarbonat, duke mveshur pamjen e livadhit t Shtpis s Bardh, dhe sht prej druri nga anija britanike Resolute, anije q po mbytej n ujrat amerikane n vitet 1850-t. Amerikant e shptuan dhe ia kthyen Mbretris s Bashkuar. Mbretresha Viktoria, n shenj mirnjohje, urdhroi t bhej nj tryez me drurin e anijes.Regan, e ngriti tryezn sepse ishte e shkurtr . E shikon nga prpara, t duket hyrje kryesore, e shikon nga pas, srish t jep t njjtn prshtypje. Nga t dy ant ka t njjtn forc trheqse. Kolonat e bardha, q jan pr mbrojtje nga shiu, i japin pamjen e ders kryesore. N vitin 1952, iu shtua nj skelet hekuri pr t mbajtur peshn e dyshemeve. N katin e dyt, n krahun e Jugut u ndrtua nj ballkon. Ka qen nntor, viti 1800 , presidenti i dyt i SHBA, Xhon Adams me gruan e tij Abigail, ishin t part q hyn n kt Shtpi historike. Shtpia ishte e tyre e tra. Me vete ata kishin 8 shrbtor skllevr, t cilt jetonin jasht Shtpis s Bardh. Edhe pse ishte madhshtore ,

XHUFI SPAHIU PRAPA REGJISTRIMIT QENDRON GREQIA

dhe deklarimit t fes. N radh t par, kto jan n kundrshtim me Kushtetutn, sepse sht kushtetut moderne q nuk bn dallime pr qytetart. Shqipria sht vend rreptsisht ateist dhe mbijetesa e ktij shteti sht prcaktuar nga krijuesit edhe si rezultat i ruajtes s raportit korrekt mes shtetit dhe fes. N rastin konkret shteti merr prsipr t vendos kuotat e besimtarve shqiptar sipas komunitetit, dhe kjo sht shkelje e parimit t laicitetit. Vende t tjera demokratike e kan t ndaluar prfshirjen e shtetit n censuse t karakterit fetar, shprehet zoti Xhufi. Pr Deutsche Welle-n. Sipas Xhufit, Shqipria nuk sht nj shtet i ri q ka lindur nga shprbrja e konglomerateve: Shqipria i ka zgjidhur problemet me minoritetet q n 1921, me kontrat solemne n Lidhjen e Kombeve, ku u njohn minoriteti grek maqedonas, dhe malazez. Jan prcaktuar vendet ku kto minoritete prbjn shumic substanciale q asokohe. Edhe qeveria greke e ka pranuar minoritetin grek t Shqipris, t prqendruar n 85 fshatra t prcaktuar shprehimisht n OKB. Kushdo q do t dij numrin e minoriteteve, mund ti referohet Regjistrit Themeltar t Shqipris. Formulari prmban nj terminologji pa asnj prputhje me Kunshtetutn dhe konventat ndrkombtare. Flitet pr grupe etnokulturore n nj koh q Konventa Evropiane dhe Kushtetuta flasin pr pakica kombtare. Regjistrimi sht br me presion nga Greqia, sht imponuar nga Athina zyrtare, prfundon ai. Ligji i Censusit sht n kundrshtim me parimet kushtetuese dhe standardet e BE-s. Nj pjes e vendeve t BE-s dhe SHBA-ja e konsiderojn shkelje t t drejtave t njeriut ndrhyrjen e shtetit n besimin fetar apo prkatsin etnike. Madje edhe Greqia, e cila e krkon me forc zbatimin e regjistrimit etnik nuk e aplikon vet kt standard. sht tashm e provuar q votimi n parlamentin shqiptar sht br n shkelje t procedurs dhe nuk sht siguruar kuorumi i votave. Parlamenti deklaron se ligjin e kan votuar 71 deputet nga t cilt Aleanca Kuqezi ka provuar se dy prej tyre nuk kan qen t pranishm pasi ndodheshin jasht Shqipris por kan votuar dy deputet t tjer. Nj proces regjistrimi mbi baza etnike do shkaktoj rritjen artificiale t pakicave greke pasi mijra shqiptar kan falsifikuar procesin pr marrjen e pensioneve 300 euro dhe marrjen e lejes pr t lvizur jasht Shqipris, thot nga ana tjetr po pr Deutsche Wellen Kreshnik Spahiu.

Debati pr regjistrimin e popullsis vijon t jet i nxeht n Shqipri, teksa historiani i njohur Pllumb Xhufi dhe iniciatori i Aleancs Kuz e Zi, Kreshnik Spahiu, iprsrisin faktin se prapa ktij ligji qendron Greqia. Regjistrimi sht i domosdoshm edhe duhet br me prjashtim t dy zrave: vetprcaktimit t kombsis

P a g e

O u r

W o r d s

Manastiri i shen Naumit "Diplomacia" e Zogut dhe harresa e diplomateve nga Laureta Roshi
Ne shkresen e zyres secrete shkruar ne 19 tetor 1925, nr 792 e Ministria E P. Te Mbrendshme drejtuar Drejtorise se Fletores Shqiperi, AQSH F.152 V.1925 D. 832 fl 8 ju njoftohet se te dy dhomat legjislative te mbledhuna ne forme asambleje mbasi degjuan shpiegimet e z. Mehdi Frasherit aprovuan me vota unanime marrvehsjen e bamun midis Qeveris sone dhe m n fund pranoi t lshonte malin e Vermoshit asaj te Jugosllavise si dhe Shn Naumin n shkmbim t fshatit mbas propozimit Pishkupije, n jug t Shn Naumit, dhe disa transakojonal te lshimeve t tjera t vogla. konfreences se ambasadoriale mbi Ky akt sht komentuar si tradhti kombtare, roktifikimin e kufive por nuk i prket thjesht nivelit populist etiketuar e cila asht plotesisht sipas ktij autori. Prkundrazi, po ti referohemi ne favorin e RepubTeki Selenics n veprn Shqipria m 1927-n, likes sone stop Se vec nderteses se rezulton se ky ishte nj mendim politik. Ky manastirit te Shen Naumit dhe projot shkmbim tokash, i br n kt mnyr, simbas Vocpotok qeverija shqiptare as Voproponimit transaksional t konferencs s Ammoshin, as Velopojen, as nje basadorve, n favorin e Republiks Shqiptare, ish pellembe toke nuk humbet por konsideruar prej demagogve tarratisur si nj perkundraxi kundrejt nderteses se trathti dhe kta, si mbas zakonit t tyre, kishin Shen Naumit mor katundin Peshkopi, alarmuar botn prap si m 1924 (Fq.151) . Nj fushen e Ceraves, Kishen e Ajasmes nga kta demagog tarratisur ishte edhe Fan dhe kodrat strategjike te Shen Naumit Noli, i cili ishte njeriu m i rndsishm prball nr 961-965-807-802, me gjithe karaZogut pr kt cshtje. Jugosllavt ishin t venkollin e Serbise dhe fiton nje toke dosur t fitonin Shn Naumin dhe Vermoshin, prej 22 kilometrash katror duke imzot Noli ishte po kaq i vendosur q ata t mos i larguar kufinin dhe duke siguruar merrnin ata(Fq.350) Dhe Fan Noli, jo vetm q do ta konsideronte Shn Naumin t shitur nga Zogu pr t ardhur n pushtet, por do t evidentonte si t tilla edhe koncensionet e vajgurit pr anglezt edhe koncensionin e banks s ashtuquajtur kombtare pr italiant. M von, edhe historiografija shqiptare n periudhn moniste e ka konsideruar lshimin e Shn Naumit dhe t Vermoshit si akt tradhtije. Ne shkresen e Ministrise se Puneve te Jashtme nr 2944 e dt 12/x/1925 drejtuar Kryesis se Keshillit Ministruer Tirane, AQSH F.152, V.1925 D. 832 fl 4, midis te tjerash kekron pershpejtim te parashtrimit te ceshtjes per aprovimin e duhun me shpejtesi per te dy Dhomat Legjislative te asaj qe qeverija e kalueme pranoj linjen transakcjonale me kondite qi te aprovohet prej Parlamentit. Dhe ne 15/X/925 Kryesija e Assambles Legjislative me shkrese Nr.4 drejtuar Kryesis se Keshillit Ministruer , nen firmen e kryetarit te assamblese dhe kryetar i senatit Pandeli Evangjeli, AQSH F.152 V.1925 D.832 fl 6, I bent e njohur se aprovoj me vota unanime marrveshtjen e bamun midis Qeveris sone dhe asaj te Jugosllavis si mbas propozimit transakcjonal te Konferences Ambasadorjale e cila I perket rektifikimit te kufijvet te Veriut ne nje pjese te Veljopoles e te Jugut drejt Shen Naunit. Prandaj I lutemi asaj P.T Kryesije me pas miresin me plotsuem formalitetet e nevojshme dhe me e shpallun me anen e fletores zyrtare. rrugen Pogradec-Korce kundrejt perroit te Vocpotok, merr kulloten e Libovices dy shtepi te katundit crencaudhen e Lumbrajes nojan e Vogel megjith liqenet, kurisin e Volopojrs me gjith liqenet, kurisin e Volopojrs me gjithe karakollin e vjeter te turqis dhe gjith valet e malit duke zgjeruar kufin 25 kilometra. Stop Hollesiant me poshte. Sto p Po ne AQSH F.152 V.1925 D.832 fl 11,12,13 ne nj telegram drejtuar gjithe gazetavet, nga ministria e P. Te Mbrendshme shkruhet Si u kemi lajmeruar me telin tone nr.. me konferenca e ambasadoreve ne Paris kish vendos qe Shen naumi I mbeti definitivisht Shqiperis. Por vendimi I konferencit qe ju njoftua qeveris dhe spegimet e z. Medi Frasherit delegatit Shqiptar pran konfransit tregojne se republikes Shqiptare I mbeti vetem ndertesa e manastirit te Shen Naumit me nji I distance prej 750 metrash e cila as rendesin morale e ideale as rendesine strategjike, as vleften ekonomike nuke kishte. Mbasi vetem me kater muret e manastirit te Shen Naumit as ideali kombetar realizohesh dhe mbasi konferenca e ambasadoreve kish vendosun zberthimin e ceshtjes se kufinit dy qeverit ta benin ne encs s Ambasadorve pr ratifikimin e ktij vendimi n pushtetin legjislativ. Ky rast sht konsideruar n mendimin e athershm prozogist si prfitim kombtar e jo humbje. Nj arsyetim i till lidhej me faktin se godina e kultit ortodoks kishte vetm nj vij toksore prej 750 metrash ndrsa kufiri i prfituar u shty 25 kilometra. Ky element i hollsishm, nuk gjen vend n gjykimet e Jozef Suire. Me t njjtin optimizm shprehet edhe diplomati amerikan, ish ministr i SHBA-s n Shqipri,Herman Bernstein n librin Diplomat amerikan pr mbretin Zog. Ai e argumenton kt akt t shkmbimit toksor, me interesa prfituese pr shqiptart, duke ju referuar thjesht njesis s siprfaqes prej 22 km-2 dhe shtytjes lineare t kufirit prej 25 kilometra. Ky shkmbim toksor nuk i plqeu qeveris s Beogradit, q hala besonte se regjimi i Zogut, si ai i Esat Pashs, ishte i pazoti ti qndronte Jugosllavis dhe ishte servile ndaj tyre, thot Herman Bernstein.(Fq.44) Po ky autor jep edhe arsyet e ndarjes definitive t Zogut me Jugosllavin t cilat erdhn si rezultat i refuzimit t tij pr dorzimin e refugjatve politik, serb e bullgar, akt i cili ishte n kundrshtim me ligjin ndrkombtar, por pr hakmarrje jugosllavt provokuan kryengritjen e Dukagjinit. Arben Puto n Historia diplomatike e ceshtjes shqiptare, aludon gjithashtu me t njjtin sens dyshimi si dhe Suire. Angazhimi jugosllav n kt lvizje mund t ket pasur prapa mjaft kushte, por pa dyshim nj ndr to, dhe ndoshta kryesori, ka qen premtimi i Zogut pr tia dhn Shn Naumin Jugosllavis, pavarsisht nga zgjidhja q iu dha cshtjes n shkall ndrkombtare(Fq. 374). Te ky autor kemi rastin e vetm ku prmndet edhe nj protokoll i vecant i Konferencs s Ambasadorve, i cili lejonte pelegrinazhin e popullsis shqiptare n Manastirin e Shn Naumit. Mehdi Frashri ka marr pjes drejtprdrejt n ndarjen e kufijve dhe jep pr kt rast hollsira interesante q hedhin drit faktike mbi manovrn e shkmbimit t ktyre tokave. Shn Naumin sllavet e kerkojne si manastir te nj shenjti sllav, dhe e konsideronin si shok te Cirilit dhe Metodit, krijuesit e abetares bullgare dhe jugosllavt e kishin kt nj argument t fort pr t kmbngulur por nuk arriten te paraqesin asnjehere dokumentat e pretenduara se I kishin. Josef Suire te Shqiperia, ngritja e nje mbreterie sht nder studiuesit m te plot e serioz q e lidh cshtjen e Shn Naumit dhe t Vermoshit m ngusht se t tjert me rrethanat e realitetit t athershm shqiptar, duke i interpretuar ato, deri n kufijt e skajshm politik, ekonomik dhe ushtarak t imponimit. S dyti, ai jep n mnyr bindse elementr agresiv t Jugosllavis s athershme t cilt ishin tepr aktiv dhe tepr t rrezikshm prball gjendjes kaotike t Shqipris. Dhe s treti, ndrrimi i rajoneve gjeografik midis fqinjve, me aq lehtsi, ishte nj praktik e (vazhdon javen e ardhshme)

mest te tyre dhe mbasi ish kuptue se ne rast qe dy qeverit nuk do te merreshin vesh drejt per drejt komisioni I kufivet nuk do te vinte per te caktuar kufin Shqiptaro Jugosllave dhe mbasi keto arsye hollesisht I shpjegoi z. Mehdi Frasheri I cili u cfaq serish antar I marrveshjes direkte e ne favorin e kembimit te dy dhomat e mbledhuna ne forme Asambleja mbas shume diskutimesh vendosne te autorizojne qeverin te hyj ne marrvehsje me qeverine Jugosllave per shkembimin e manastirit te shen Naumit e te nji pjese te pyllit te Velepojes siperfaqja e cilave nuk asht me teper se 14 kilometra katror dhe kundrejt ketyre per manastirin e Shen Naumit I cili nuk ka nji banor te te marr fushen e Ceraves dhe katundin Peshkopi me 60 shtepi e 300 fryme dhe kundrejt nje cope te pyllit te Velepojes te marre afer Shkodres siperfaqja e te cilave asht 25 kilometra katror. Asambles e mbledhun e duke menduar se kundrejt Manastirit te Shen Naumit mund te merret katundi Peshkopi me 300 fryme dhe me siperfaqje 12 kilometra katrore kundrejt pyllit te Volopojes mund te merret toka duke u bazuar ne shpjegimet e kthiellta te delegatit shqiptar pran komisionit te kufinit per te mos provokuar qi kufini shqiptaroJugosllave te mbetet I pacaktuar dhe kjo te mos shkaktoje grindje ne zonat limitrofe ne favorin e interesin e Republikes Shqiptare mori kete vendim pas te cilit qeverija autorizohet te hyje ne tratativa preliminore per nji shkembim tokash me kondit qi marrveshja e bamun do ti paraqitet pushtetit legjislativ ne mbledhjen me te pare per shqyrtim e aprovim si mbas statutit. Z. Mehdi Frasheri e .u nisen si delegatet e qeveris shqiptare per Beligrade per te hyre ne marrveshtje.. Nga Teki Selenica rezulton gjithashtu se nuk ishte Zogu ai q e shtroi kt vendim n dhomn e deputetve por Zogu respektoi thjesht kushtin e vendosur prej konfer-

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 5

P a g e

Shkrime nga Vullnet Mato

ktheu kryet dhe m hodhi nj vshtrim paksa t uditshm. Por sidomos kuptimin e atij harku q formoi vetulla e saj, nuk e gjeta dot, sado q e lodha trurin gjith rrugs. Ajo shprehje vajzrore enigmatike, bri q gjat gjith udhtimit syt e mi t notonin n valzimet e buta t flokve t saj q i dallDhe ja nj poezi e tij, pas gzonte era. Gjithsesi fatkeqsis shpjegimin e atij gjesti t s madhe kur e lan syt: pakuptimshm e fashita prbrenda, duke menduar Brhan Ram Kurtaj se vajzat kan gjuhn e tyre t veant. Nj gjuh NAT DRITARRATIE t heshtur, q prbhet Sonte, dikush m vodhi vetm gjumin, nga disa Ndaj e prlotur iku hna. shprehje Pulbardha e piu gjith gjumin, pa z t Buza safrohet m te kmga. mimiks s Skndokam m nj serenat, fytyrs. Skndokam m kng Me t dashurie, cilat ato Nata ime tash sht e gjat, e t pushgjat... tojn aq N ket jet dritarratie. shpejt dhe krejt pa Vuullnet Mato kuptuar. ZEMRA E NDRYDHUR Un i Fragmenti -1- nga romani njihja Vajza e Kyur vajzat Mbi nj ark n an t sponpak, pr deve, ku kishte qndruar, Klea t mos thn aspak. N shkoll kisha qen i druajtur me to. Madje fyhesha nga kukurisjet e tyre t kota. Duke gjykuar se ato dika flisnin pr mua. Shpjegimi i nj natyre t till, gjendet ndoshta edhe te ndrydhja ime n at mosh. Por gjithsesi, ndryshe nga t tjerat, kjo vajz lshonte nj rrezatim ngacmues t paprsritshm, q nuk e kisha njohur kurr. Zbritm nga kamioni nj kilometr tej sektorit t Radigozit. Pastaj u nism ti ngjiteshim ahishts s dendur prpjet. Para syve t mi pylli po shfaqej si nj kopsht parajsor me bukuri t pashoqe. Klea shkelte e shkujdesur dhe me mjaft shkathtsi n t prpjetat e buta. Ndrsa un prpiqesha t ecja me kujdes dhe n distanc t pranueshme. Si dukej m i pjekur, m i fort dhe m i menur. Pr ti br prshtypje asaj. Zgjodhm nj vend t shesht ku grat shtruan batanijet. Flett e thata, t rna vit pas viti, kishin krijuar nj dyshek t trash e t but. Rreth e rrotull ngriheshin drurt e gjat, q dukeshin sikur przienin kurorat me ret e qiellit. Dhe ndihej shushurima madhshtore e gjetheve t ahut n form zemre. Freskia q mbretronte gjithandej n brendsi t ahishts, shushuritja ndrrndjellse dhe knga e bilbilit, shkriheshin aq mbl me njra-tjetrn, sa t knaqej shpirti. Nn hijen e thell t mespyllit, syt dhe dhmbt e Kleas ndrisnin me nj vezullim ngacmues. Dhe m dukej sikur prej t gjith trupit t saj vajzror liroheshin val t padukshme. I nxitur nga rrezatimi trazimtar i pamjes s saj, i dehur nga melodit e zogjve dhe nga ledhatimet e blerimit t harlisur, mu krijua nj ndjesi intime mjaft e ngroht. Ndjeva nj dshir t paprmbajtur pr t folur me t dhe mezi prisja nj rast t volitshm pr tia hapur zemrn plotsisht. Por uditrisht, sot n fytyrn e saj lexoheshin emocione paksa t veanta. Mandej edhe vura re, se n at mjedis me gra, ajo mundohej ti shmangej vshtrimit tim. Gruaja bukuroshe e shefit t kuadrit, me flokt dhe kmbt aq interesante, pothuaj ishte zhvlersuar tashm n syt e mi. Ndonse, kur i bija fizarmoniks, Netka m kqyrte shpesh me ca sy vshtrimndezur, mundohesha t mos e kundroja. Shikimi vrastar i syve t saj pr kdo, mua m shkaktonte bezdi dhe qndroja prball saj krejt shprfills. Apo i prgjigjesha pa e vshtruar n sy, kur ajo m pyeste pr kngt dhe filmat. Figurn e saj aq t lakmuar, q m zgjonte emocion dikur, s fundi e shihja t sfumuar, si nj fotografi t turbullt. Tani Klea ishte portret me ngjyra, t tjerat, bardhezi. Mbi nj trung ahu, pak metra m tutje dy ketra ndiqnin njri-tjetrin dhe gzoft e tyre ndrisnin nga dielli sikur t ishin pluhurosur me argjend. Nj cop her syt e t gjithve ndoqn lojn e shkathtsis s tyre, derisa ata ikn n largsi duke krcyer prmes degve. Aty mes trungjeve t trash, nn gjethnajn e dendur t pemve, ku sitej drita e diellit, tingujt e fizarmoniks, t przier me oratorin e zogjve pendkaltr, krijuan nj rezonanc t mbl. Nga kjo przierje e fuqishme, dukej sikur nj koncert orkestral jehonte deri n pafundsi t pyllit. Klea ndjente knaqsi t veant nga muzika. Dhe shpesh i shoqronte kngt me lvizjen e leht t buzve t trndafilta. Sido q t shumtn e kohs i mbante syt t fshehur nn qerpikt e gjat, ajo interesohej pr mua. Kt e vija re, kur rast pas rasti kthente vesht e vegjl, duke i zbuluar nga flokt e dendur ngjyr mjalti dhe si t sprkatur me pluhur yjesh. Me qndrimin e saj tepr t kujdesshm, me vshtrimin e pjerrt e t paqndrueshm dhe me lvizjet e shpeshta t krahve mbi bar, ajo dukej si nj shpend i madh, i uditshm. T cilin muzika e kishte ndalur nga fluturimi papritmas. M bhej sikur me t ndrprer melodin, do t dgjoja n ast frfllimn e flatrave t saj pr diku larg. Ndaj i bija fizarmoniks pa u ndalur dhe ktheja kokn shpesh. Pr tu siguruar nse ishte aty, apo kishte fluturuar. (vazhdon javen e ardhshme)

nj djalosh q dshironte t

E ardhmja e shqiptarve n Mal t Zi DSHMIA E XHELADIN ZENELIT N KONGRESIN AMERIKAN

Ulqinit), regjion ky me shumic shqiptare i cili n vitin 1878 u shkput nga toka e Shqipris me ndihmn e Fuqive t Mdha t Evrops t asaj kohe dhe u bashkangjit Malit t Zi, kundr dshirs s banorve t ksaj treve.Me von, me 1912/1913 edhe trevat tjera me popullsi shqiptare (Malsia, Plava,Gucia dhe Kraja) do t aneksohen nga Mali i Zi, prsri, kundr dshirs s shumics shqiptare. Per 123 vite okupimi nn regjimet malazeze, shqiptart kan par padrejtsi, pabarazi, diskriminim, dbim, asimilim, por edhe vrasje masive etj. Por, une nuk jam ketu sot q t flas pr historin e hidhur mbi njqindvjeare t shqiptarve n Mal t Zi. Q t flassh pr kt tem duhet koh m shum. Por un jam ktu q t dshmoj para jush pr eksperiencn time personale lidhur me politikn diskriminuese t Malit te Zi ndaj shqiptarve, sidomos n fund t viteve 1980-ta dhe n fillim t viteve 1990-ta, kur un kam qen i angazhuar politikisht , si nj ndr antart e par t partis s par politike shqiptare n Mal t Zi dhe si deputet. Nje rast i cili ndodhi ne vitin 1987 do t ndikoj q un m von t merrem me politik. N kt vit un jam marr ne pyetje nga Sekretariati i Punve t Mbrendshme t Mali te Zi (SUP ), n Ulqin dhe arsyeja pr kt ka qen sepse ata (policia sekrete) kan gjetur nj fletore t shkolls s mesme me emrin tim n te, ku n faqen e par t saj ishin t shkruar vargjet e poetit t njohur shqiptar, Naim Frashrit. Kt ata e prdorn si fakt qe t m akuzojn si separatist dhe irredentist. Meqense nuk i kam pranuar akuzat e tyre, megjithate m kan detyruar t paraqitem n stacionin e tyre policor, pr do muaj ( per disa muaj me rradh), gjithnj duke me pyetur pr motivin e citimit t vargjeve t poetit Frashri.N t vrtet ata u munduan q t shkatrojn moralin dhe integritetin tim , t m kompromentojn dhe t m bjn q un t pranoj deklarata t rrejshme (dika q un kurr skam pranuar). M dnuan me 60 dit burg .Por nuk arrita q t shkoj n burg,sepse n tetor t vitit 1988 nj ndryshim i madh ndodhi n udhheqjen politike t Malit t Zi prmes t t ashtuquajturit revulucionit antiburokratik . Kshtu q duart e qeveris ishin t nxn me shtje t tjera. Por kjo situat nuk zgjati shum. Udhheqsia e re n Mal t Zi me Momir Bullatoviq si kryetar dhe Millo Gjukanoviq si kryeministr, inicuan metoda dhe instrumente t reja t represionit politik ndaj shqiptarve. N shtator t vitit 1990, u themelua Lidhja Demokratike n Mal te Zi (partia e par shqiptare) dhe n filluam q t bjm fushat pr zgjedhjet e muajit dhjetor. Nj dit, derisa n bnim fushat npr qytet duke prdorur megafont , na ndaluan polict dhe na uan n stacionin policor n Ulqin me qllim q t na bjn me ditur se megafonet tan ishin me z t lart ; se ne po bnim shum zhurm ; dhe nse nuk do t ndalemi, do t kemi pasoja.N ndrkoh, partia e Bullatoviqit dhe e Gjukanoviqit (DPS) po vepronin njloj, por askush nuk i ndalonte ata! Edhe prkundr ktyre dhe pengesave t tjera, megjithate, shqiptart (LD n MZ) fituan katr vende deputetsh n parlamentin e Malit t Zi dhe shumicn e kshilltarve n komunn e Ulqinit.N kualicion me Partin e Aksionit Demokratik (partia e pakics myslimane n Mal t Zi) ne patm formuar bllokun me dymbdhjet deputet, me rast ne ishim forca e tret politike n parlament. Por kjo nuk kishte aspak rndsi pr lidershipin malazez.Q n fillim, kryetari i Malit te Zi na bri t ditur se influenca jon n parlament do t jet e barabart me zero, duke na sinjalizuar q ne do t jemi plotsisht t injoruar dhe do t trajtohemi si subjekt irelevant me qllim q t eliminohemi si faktor politik. Ne fakt, kjo ndodhi n muajt q pasuan sesionin e par t parlamentit.Jo vetm q krkesat dhe propozimet tona nuk u shqyrtuan, por ato u injoruan pa kurrfar sqarimi.Asnj nga amandamentet e propuzuar nga un apo nga deputetet tjer shqiptar nuk patn kaluar. Shpesh here ne jemi prqeshur dhe ofenduar gjat diskutimeve tona n parlament nga ana e deputetve t PDS, si dhe nga ana e deputetve t tjer. (vazhdon javen e ardhshme)

Pjes nga libri DIASPORA DHE VENDLINDJA i autorit Xheladin Zeneli Xh. Zeneli : Per 123 vite okupimi nn regjimet malazeze, shqiptart kan par padrejtsi, pabarazi, diskriminim, dbim, asimilim, por edhe vrasje masive DSHMI NGA SEANCA DGJIMORE E MBAJTUR N KOMITETIN PR MARRDHNIE NDRKOMBTARE T KONGRESIT AMERIKAN Organizuar nga Kongresisti Tom Lantos dhe LQSHA Me temn: 30 Tetor 2003 Washington, DC Xheladin Zeneli Kam lindur n An t Malit (rrethi i

P a g e

O u r

W o r d s

BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR nga Vasil Tabaku

-Ani burr!-foli malsori dhe m zgjati kutin e duhanit. Un e mora dhe nisa ta dredh, por me sa duket duart nuk m bindeshin.Masori zgjati dorn, e mori letrn e duahnit nga dora ime q dridhej, e bri cigaren dhe ma dha gati ta lagja vet me buzt e mia.Pasi ndeza cigaren u ula me malsorin, i cili na ofroj raki kumbulle dhe kafe. Biseda me malsorin m zhyti n mendime.Duke par vetullat e trasha t plakut t bardh nuk di pse mu kujtuan faqet e librit m t muar t shqipes Visaret e Kombit, ku shum nga kngt e Eposit ishin t prfunduara.Ishte br mbyllja dhe ishin dhn rifiniturat e duhura, mbase njmij vjet m par, mbase edhe prpara epoks s Krishtit..Amundsen gjithashtu e prjetonte n mnyrn e vet takimin me Bardin e Verbr, ai po prgatitej shpirtrisht pr ti dhn Perndimit, bots s civilizuar, nj surpriz madhshtore:Bardin e Verbr.Ky ishte dhe njri prej mijra autorve t Eposit t madh Shqiptar.Padyshim q kishim t bnim me nj nga evenimentet m t mdha t kohve moderne.Bota, do t kishte rastin t njihte nga afr Homerin Shqiptar, mbase.Eh sa shum dilema, sa shum pyetje,emocione, pasiguri dhe njhersh sa shum durim Malsori mikprits i qafs s malit, na tha se kishte dgjuar pr Bardin e Verbr.Ishte nj prej zrave m t rrall t bjeshkve dhe m i vjetri, por mos harroni, porositi plaku, ai nuk pranon asknd tja preki kngn Ne po ecnim npr nj shpat t pjerrt mali.Posht ishin hone dhe prrenj t shumt q gjarpronin.Ishin lartsi t frikshme dhe t bukura. Ja q ndodhkrka q bukuria t jet e lidhur kaq ngusht me t frikshmn, rrnqethsen. Dikush m kishte thn pikrisht pr kt shfaqje t estetiks dhe emocionit se ishte njsoj si t shikoje nj femr t bukur duke vdekur,apo t prgjakur n luft me vdekjen. Un ngrita syt nga humnera dhe pash fytyrn e mrekullueshme t Helens.Jo thash me vehte nuk qndron krahasimi teksa vreja qerpikt e mdhenj t vajzs, gjoksin e bukur dhe buzt tunpranishm bashk me ne n takimin me Bardin e Verbr. -Hani i Dy Rrobertve?, se ku e kam dgjuar kt emrtim, tha piktori. -Tek romani i Kadares, buzqesha un. -Po, pikrisht,kujtoja se uditshme, q ka mbetur ktu i kristalizuar dhe nse do ti referoheshim Gustav Majerit, ka mbetur qysh nga koha e para dyndjeve osmane n Ballkan. -Hani sht ende funksional, pyeti me naivitetin e pritshm piktori. -Natyrisht, qeshi Alajdini,por vese me disa ndryshime t vogla, prshembull vera serviret n gota qlqi dhe jo n kupa balte t pjekur, mishi kuptohet, i pjekur n prush, prushi ti e merr vesh q nuk ka psuar ndonj euvolimNe qeshm t gjith.Buroni sepse u ndie paksa ngusht por Akademiku e kapi pr qafe dhe i tha gjith gaz, -Bra hajgare(shaka) Pasi kaluam nj shpat t pjerrt guroreje, prpara u shpalos nj pamje e bukur malore, me hapsir t blert, me drur dhe vrtet, midis lisave t lart dukej atia me pllaka guri e Hanit t Dy Rrobertve i shkruar me drur pylli shum bukur. Ne ndalm prball, pas nesh erdhi dhe mikrobuzi. Me grupin e xhirimit te filmit.Kishim udhtuar mbi gjasht or npr male dhe ndjeheshim t lodhur.Megjithat tani ndodheshim prball nj mjedisi krejt t veant,krejt ndryshe,gati mesjetar.Hani i Dy Rrobertve, kishte tavolina druri t palatuara,trungje n vend t karrigeve dhe mure druri me trungje pemsh shekullore.Ishte nj mjedis sikur t mos jetoje n kohet moderne-Kshtu ka qn gjithmon ?-pyeti dikush. -Jo, tha akademiku, n periudhn e sundimit serb, pra pr rreth gjysm shekulli, u la n harres, ose m sakt u mbyll, tashm ka fituar vlerat q ka pasur dikur para ksaj periudhe, pronari sht nj aed popullor i njohur n kto treva, shum prej vargjeve t tij jan tashme pasuri edhe t Eposit, kuptohet, sht nga ata q prpara Bardit t Verbr heqin duart ngaxhepat dhe rrijn gatitu. (vazhdon javen e ardhshme)

duese -Pas nja tridhjet minutash mbrrijm tek Hani i dy Robertve, na tha Alajdini, shkrimtari dhe akademiku kosovar i cili do t ishte i

isht nj fantazi e shkrimtarit,por uditrisht qnka real. -N t vrtet tha akademiku kosovar, sht nj nga toponimet m t

Mimoza Rexhvelaj, Gresa Pirana, Pilo Zyba, Dhimiter Kokaveshi, Adi Skeja
Mimoza Rexhvelaj Per ty Me jeten time do te mbroja deri ne fund... Shpirtin tim do e djallosja per ty... Gjakun do ta dhuroj.... Buke per buzet e tua.... Syte do i mbyllja engjulli ime... Fijet e flokut ti kam numeruar ne gjumin embelush... Te kam ledhatuar e belbezuar lutjet e shpirtit... Kam derdhur miresin zemra per ty fluturon.... Bekuar qofshe... Krahet e mije dashurojne me te embelen dashuri... Im bir ... Cicerima e shpirtit tim. Mimoza Rexhvelaj June 26 at 2:36pm Report Pershendetje mike ja tani orgjentinsh...faliminderit ! Gresa Pirana Prsri ajo budallaqja q qan e t mendon ,ku je ? je mire ? prsri ajo . ...Prsri nuk mundi t t shkulte nga zemra nuk mundi t t vorroste nga i gjori mendim Pse ..?! Edhe sa kohe do lutem t dgjoj pr ty.. edhe sa koh ?? m thuaj??! A m mban mend sot?! jam ajo .. ajo q e doje Ndoshta edhe do t t mrzisi fakti q t mendoj e lutem pr ty.. M fal.. nuk e bj un e, bn zmra ime .. DHIMITER KOKAVESHI SPRKATUR. Vshtrim sprkatur Informim Mbi ty po hedh Dhe digjesh. Kreh nj gzim... Gjith dashuri Shpirtin mbi ty Po e gjezdis. Me perendin,... T afroj Nuk mundem dot Thesar,... T moj! Kreh dashurin Mes mirsish Shkallmim petalesh Nuk mund... T ndrij. Adi Hamdi Skeja "LEME GOMERESH"!-SATIRE! Ne nje leme qendrojne gomer, flet gomari me i par n'shkelma mos futni, se gjith jonxha do vihet mbi timin samar, ka marr fund kot kohen mos humbni Nje perlak i vogel shume, flet ashper e lemen tund. ne dhemb do t'hahemi ta bejme gjakun lum, e gjith dritherat do t'i marr une... Gomeret tjere n'shkelma po shtyne, kryetari rrin e veshtron. vec fjalet shkojne e vijne , drithin qe kam ne samar prap k'tu qendron eproret Shqiperine po e hedhin ne humner PILO ZYBA BETHOVEN - fragment nga poema SinfoniteMe gjuhen tende i fole botes, Botes se shurdher! E trondite me frymemarrjen e thelle te shpirtit vigan. Nxore prej tij dimrin qe te dhuruan Dirizhonte me kembe dhe duar.. Bertiste: - Eshte i shurdhuar! Nuk pyeste, Ku eshte fillimi, Nga erdhi gjemimi, Pse shpuri te shurdhimi? Bethoven, Nuk mundi Timpani i vesheve te tij Ishte per tinguj te harmonizuar Jo per ulerimat e padrejtesine, Qe ne trupin e botes se urise Pinte gjak ne gjoks te memes, sise. Bethoven Nuk u shurdhua por heshti, Kur Serbi kosoven theri dhe qeshi Tingujt e dhimbjes rrembeu nga vreshti, Ate qe se harroi kurre, E hodhi ne nota, e beri uverture Pastaj ngriti nje ure, Uren e se vertetes Qe lidh e ther viktima Qe ne bote pjell lehje dhe ulerima Asaj qe ne pellgje gjaku krihet, E pas pabesise buzeqesh dhe fshihet. Bethoven, Nuk ishte i shurdhuar. Ai i fliste botes rrugeve duke shkuar Trupi i tij, Nje mal i lart Ishte nje monument i ngarkuar me art Ai fliste me tingujt Marre nga vargmalet Qe kombet mbi supe i mbanin hallet I kthyer ne monument rrugeve te Vjenes Ai ishte dirigjenti i bote - skenes Leshonte kudo me menyren e kumbimit, Kambanen e tij Ne boten e shurdhimit Bethoven degjonte mire nga veshet, Nga veshet e nje te talentuari Por, linte pershtypjen e nje te shurdhuari Kete e vertetojne Tingujt me vlere, ngarkuar me ere.. Qe rendin neper tastjere Ne to frynin sinfonite Furtuna qe grisnin cdo dite, Letra te grisura padrejtesite Bota ishte e shurdhuar, Per Bethovenin e talentuar Por koha pas tij Te kunderten nuk ka treguar?

Cudi! Te shurdhuan mendimet e tyre? Ti, Ulerimat e tyre i fusje ne flaut, Ne trombone dhe i ktheje sinfoni Zihen e pergjaken ne lemen e tyre, Here me ulerima resh, per ushqimin si ta ndajne. Here me vjeshte te ashper perlaket po rrijne nen hije, me rrebesh. gomeret n'gjak njeri-tjetrin po e Bota fliste me ulerima, lajne... Ti i rrembeje dhe i ktheje ne tingellima. qoken veshet kryetari, Ngricat e kohes futur ne fillon e uleret gjoksin e nje oboi k'tu eshte i zoti kush del me i par, Flisnin me nota, me mire se eh eh drithin qe kam n'samar tek me goje une prap ka me mbet.. Bota heshte. vaj medet Heshte dhe habitej, o vaj medet Ndersa vuajtja me dhimbje mos kujtoni se behet fjala per vaditej gomer, Koha ne krijimin tend, si u be per popullin e shkrete, perpelitej Levizte,

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 5

P a g e

PASHKO VASO: GREKT MORN FEN DHE PERNDIT E TYRE NGA PELLAZGT
Pellazgt, q zbritn t part nga deti n stere, n tokat e Greqis s sotme, kishin sjell me vete dhe kultin e nj feje fare primitive. Historiant e lasht, i pari Herodoti, njoftojn se pellazgt u bnin perndive lloj-lloj flijimesh, porse nuk e kishin zakon tu vinin emra t posam; ata nuk kishin hyjni t materializuara, idhuj t br nga dora e njeriut; adhuronin natyrn me dukurit e saj mirbrse. Prandaj teogonia e tyre q m s fundi u prqafua e ndofta u prsos nga grekt, nuk ishte vese fryt i vrojtimeve t lvizjeve fizike t natyrs, t vazhdimsis s kohs, t marrdhnies s elementeve; me nj fjal ajo nuk ishte vese nj seri rrjedhimesh logjike ose m mir, nj shpjegim fare primitiv i sistemit t bots, pemt e para t puns mendore t njerzve n lmin e filozofis. pellazget Khaos-i, q sht zbraztia e patrajtshmja, shqyesja, rrjedh nga fjalt pellazgjike hahao, un ha dhe has, haos, ngrns ushqyes, ose nga fjalt haap, haapsi, haopsi, e hapura, e zbrazta. Kto fjal kan edhe sot t njjtin kuptim n gjuhn shqipe. Nga Khaosi ka lindur Ereba, . Kjo fjal ka si rrnj erh, errem, erhni ose erhsi, terr, t errata, errsira. N shqip u err ka kuptimin u b nat; erret bhet nat, errsir; errni; vend i errt, plot errsir. Ereba sht selia e errsirave t prjetshme. Gea, , , sht toka. N shqip toka quhet dhe. vranos, sht emri me ann e t cilit pellazgt dhe pasardhsit e tyre t drejtprdrejt shqiptart, Rea n gjuhn shqipe do t thot: re, qiell.Kronos, o, rrjedh nga fjala shqipe Koh. N disa vende t Shqipris K-ja ndryshohet n R dhe atje ku do t shqiptohet koh shqiptohet roh. Kohn dhe rohn do t thot koha; shtoni pjeszn greke os dhe do t kemi pikrisht Kronos. Nga Rea lindi Zevsi, Zeusi, (Jupiter) Zaa, Z, n gjuhn shqipe do t thot z -zri. Por Rea nuk mund t pillte veze me an t shkreptins, e cila nxirrte nj tingull, nj z: rrufeja dhe bubullima, pikrisht Zaa-ni, Z-ri i pellazgve. Dim se Jupiteri i shfaqte orakuj e tij n Donon pikrisht me an t nj zhurme, t nj zri, Zri ishte perndia e pellazgve. Ka vende n Shqipri ku edhe sot e ksaj dite thon: Z! Lirona sot s keq! (Z, Perndi! lirona sot nga e keqja!). Fjalt Zaa, Z jan shndrruar m von n Zaan, Zaon, dhe Zoot, fjal q sot ka kuptimin Perndi-Zoti dhe njerzia betohen pr Zon, pr Zotin.Zevsi bashkohet me Metisin, , zgjuarsin, mendimin. Fjala Ment n gjuhn shqipe ka kuptim zgjuarsi, mendim. Grekt i kan hequr n ksaj fjale dhe duke i shtuar pjeszn e tyre is kan sajuar Metis. Mirpo nga ky bashkim, pikrisht Zevsi Jupiteri lind Athenane (Minerva); por kjo lindje bhet n kokn e Jupiterit, n selin e zgjuarsis, dhe jep Athenan ose Athenn (Minervn)Grekt nuk ruanin asnj kujtim nga gjuha pellazgjike, kurr nuk kan mundur ti japin nj kuptim racional fjals Athena; ata u kufizuan n hipoteza t thjeshta n t kundrtn gjuha shqipe na jep nj shpjegim shum t qart e shum binds. Than dhe thn n gjuhn shqipe kan kuptimin e foljes them. E thana dhe e thna sht t folurit; (vazhdon javen e ardhshme)

Uranos, . Kjo fjal me diagram shqiptohet oras-os. Mirpo vran, vrant, i vrant, n gjuhn shqipe kan kuptimin; me re, t vrenjturit. Po ti shtohet fjals vran pjesa greke os, kemi

tregojn qiellin si selin e reve: t vrenjturit. Bashkimi i Geas me Uranosin, d.m.th. i dheut me qiellin ka dhn Rea dhe Kronos.

Shkrime nga Zhorzh Sand (Viktoria Xhako) (vazhdon javen e ardhshme)

Ne spital vazhdon te jete ne gjendje kome, shtrire ne carcafet e bardhe, symbyllur, e rrethuar nga floket e bukur te verdhe, rene gjer mbi gjoks, qe vazhdojne te pikojne ujin si pika loti qe kthehen ne kristale. Kalon e premtja. Vjen e shkon e shtuna. Zbardh e diela, dita e nuserisePo Dita nuk po zgjohet per te nuseruar.. Nena, ne shtepi, eshte ulur kembekryq ne verande, ne ate vend, ku Dita po thante floket , qe pikonin ujin ne fundet e tyre si pika loti, ka mbushur preherin me cigare Partizani, dhe me koken kerrusur qe gati i prek gjunjet, me shikimin e shperqendruar te nje te cmendure, pi cigare njeren pas tjetres. Te marten, dasmoret me rrobat e ngjyrosura ne te zi, po e percjellin Diten ne banesen e saj te fundit. Arkivoli i kuq, i mbuluar nga zambaket e bardhe, kalon dore me dore. Nena ne verande, ulur kembekryq me koken e kerrusur qe gati i prek gjunjet, me shikimin e shperqendruar te nje te cmendure, pi cigare Partizani njeren pas tjetres. Lart ne koder kortezhi i permortshem ndalet. Arkivolin e kuq, mbuluar me zambake te bardhe, e ulin ne toke. - Mosni, se e vrate! leshon klithmen e dhimbjes Ela. Arkivolin e kuq e zbresin ngadale ne gropen e ftohte. Nuk i hedhin dheun me lopata, nuk i hedhin dheun me grushta. Eshte vajze e re, eshte nuse e panuseruar dhe lendohet.. Mbushin duart me dhe, e me kujdes e vendosin ne hapesirat qark arkivolit te kuq. Mbushin duart me dhe, e me kujdes e ngadale ngrene murranen mbi arkivolin e kuq. Nena ne verande, ulur kembekryq, me koken kerrusur qe gati i prek gjunjet, me shikimin e shperqendruar te nje te cmendure, pi njera pas tjetres cigare Partizani Kalon nje vit, kalojne dy vjet, kalojne tre vjet. Nena, po ne verande. Nga rruga vjen nje zhurme, qe shuhet ngadale. Troket porta. Dikush e hap.Dy kembe, veshur me kepuce te reja e pantallona te reja, afrohen ngadale tek nena. Pa menduar per kepucet qe thyhen, pa menduar per pantallonat qe behen pis, ai ulet ne gjunje para nenes. I prek koken, ia merr ne gjoksin e tij, i merr duart mbushur me cigare Partizani, ia shtrengon ne zemren e vet. - Nuk mund te vazhdoja rrugen pa u kthyer, - i thote, - pa te pershendetur para se te shkoj. Nena ngre koken, sheh xhaketen, sheh kollaren, sheh mjekren, po nuk e ngre shikimin me lart. - Shko, bir, - per here te pare pas tre vjetesh, foli. - Shko tek jeta jote. Rruget tona ketu ndahen! -.. Ai u ngrit. Ia mori koken serish ne gjoksin e tij. Ia mori serish duart dhe ia puthi. Ia uli me kujdes. Dy kembe veshur me kepuce te reja e pantallona te reja largohen drejt portes, drejt zhurmes se fashitur, qe dalngadale do te rigjallerohet. Nena vazhdoi te qendroje e kerrusur me koken qe gati i prek gjunjet, gjer ne diten e fundit, kur e shtrine ne shtrat per te mos u ngritur me. Trupi iu drejtua,

Shkrime nga Silvana Berki

TE DEHESH NE DRITE sht mesnat pa nat... vetm drit Horizontit ret shfaqen si pleqt e mocm... rreth nj trapeze duke pleqruar ... duke numruar ort...npr tespit e tyre. N liqen derdhet muhabeti i cili m terheq jo vetm mua... terheq dhe kujtimet e asaj nate.. Ku qielli sht mbushur uj e deti mbushur flak ku pemt e larta horizontit parakalojn ku un..... asnjher nuk kisha pir aq shum drit .. nga.... qielli... uji... dielli. E pangopur pij t dehem jet... Sikur.... vetm njher, pastaj...s,m vjen keq pr asgj si gjethe e kputur vjeshte do t tretem errave kohore.. por me shijen... mahnitse t asaj q quajm Jet e vrtet...! KARMA Dikush gjat nj bisede, me pyeti nj dit Si mundet ta ndryshoj karmn e vet.... Dyshonte..se karma sht ajo q i sjell prapsit dhe fatin e mir diku n t ardhur...ja pret. Nuk besoja n kt t smur teori... se fatkeqsit na ndjekin mbrapa pa mshir as q karma mund t jet mallkim a dashuri as q mund t endet si hajdut netve, n t gdhir. E vrteta.... esht e thjesht, dhe un shkurt do ta them Karma....kthehet djall n se prioritet i jep ligsis... por kur bn t mira sht ngjll q paq t kthen ndaj... sht zgjedhja jote, c,i jep njerzis. A mundet ligsia t shprblehet me bekime? A mundet poshtrsia pr mir t ta kthej fatin? A mundet t ndrtosh paq kur duart ke me krime? Ndaj mos akuzo karmn....por n ty....lugati Ku ta krkojm fajin...! Erdhi dita.... e shkallmuam komunizmin, Pr s gjalli ja shkulm mlcin, Q ideal i saj n vena gjaku... T mos kish shance m pr nj kthim. Triumfuese vjen e shumpritura liria Revolucion i uritur i Maratons Gjmon knga e pihet rakia fillojn t ndahet zona prej zons. O burra, ta coptojm sa t mundemi O burra, t bhemi pasanik... Koha harbute...paska ardhur... Me kobure blej... dhe nj ciflig. Dhe populli i varfr po prap i varfr, Dikur klas puntore tani klas e tret, Ja shtypin dhe lotin e fundit n vatr Ja vrasindhe shpresn e shkret. Pa n vnd t dijes zhvillohet mania, N vnd t mirsjelljes shfaqet lugati, S`kapet pas fjale m as burrria, Ligji.... rri i fshehur... fustanesh senati. Dikuu prplasa me nj plak t vjetr, Q n kok m derdhi nj grusht mendime: Mos ndrysho as pr politik e as pr ideale, Mos ndrysho pr asknd m tha bija ime. Sistemet politike do t vijn e shkojn, Me to do t hyj shuml-

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

Dita q lindi Nn Terezn nga Visar ZHITI (nga Fq. 1)

vet dhe arriti prndritjen, duke Kur perandoria komuniste mos u trembur, atje ku t tjert po binte, e lejuan t vij. druhen aq shum. Vuri lule mbi varrin e nns n Tiran dhe t motrs Age Nse do t jem e shenjt ndon- aty pran. Ajme, dhe mbi varrin e diktatorit lule! Q i jher, do t jem Shenjtore e bnin shum m t pakuperrsirrs, thoshte Nn timta ligsit dhe mizorin e Tereza. tij. Pikrisht meditimi i thell, stepjet dhe hovi, e bjn edhe m t muar personalitetin e saj, po aq sa siguria shenjtrore. Dhe kshtu gruaja e brisht, shqiptarja nga Shkupi, i prkushtohet vuajtjes, po ngrinte shtpi t misionit t saj bamirs, n ndihm t jets, kudo npr bot, me qindra, si me magji. Do t kishte dashur t ngrinte shtpi t s mirs edhe atje, n vendet e mbyllura, ende me diktatur. Po dyert s'hapeshin ashtu si dikur n vendin e saj. Trokiste Ajo npr ambasadat e Shqipris komuniste, trokiste e trokiste, ashtu si zemra, por nuk i than: mirsevjen. Mbshteste mbi kangjella kokn e dshpruar. A do ta shihte dot nnn? Motrn? Ishin atje, n Tiran. N atdheun e saj, i vetmi n bot zyrtarisht ateist, kishin dnuar dhe Zotin. Paqe tani dhe mshir, amen! Por Ajo do t'i gzohej atdheut q po hapej, q e thirri prap Zotin, q po ribnte ndrrn, po krkonte liri dhe po bhej pjes e Europs, po rimkmbte mirqenien. S pari at shpirtrore. *** Ka q mendojn se Nn Tereza sht prtej dhe jasht kulturs shqiptare, pa nj tradit paraprirse. Madje e gjejn si t pavemndshme ndaj Shqipris dhe shqiptarve. Po ajo, duke qen shpirt dhe mendje universale, sht e pamundur q t mos ket dhe vendin e saj n at univers si pjes t tij. Bota sht atdheu i gjith dhe atdheu sht bota e prmbledhur, q jan dhe duhet t jen n harmoni dhe dashuria e vrtet nuk sht alternativ e njrs apo tjetrs. Vendin tnd mund ta gjesh dhe n vendet e tjera dhe njerzit e tu i sheh dhe n t tjer. Marrdhniet e Nn Terezs me Shqiprin nuk ka nevoj t trillohen, ato jan nj realitet dhmbshurie. Dhe sht knaqsi t dshmohen dhe ktu. Vrtet ka kultura q nxjerrin personalitete t pritshm, por ka dhe personalitete q prijn kultura dhe krijojn tradit, atje ku dukej se nuk ishte. Kta jan gjenit. E till sht dhe Nn Tereza.

A do te NDODHE bashkimi KOMBETARE ndonjehere????!!!!!! Nga Uran Asllani

Shqiperia eshte i vetmi vend ne bote qe kufizohet nga te gjitha anet e kufirit te saj me popullin e vete (shembuj ka mjaft: Shqiperi-Kosove, ShqiperiMaqedoni, Shqiperi Greqi, Shqiperi-Malii zi e te mos permendim dhe pjesen e kufirit nga Italia), kudo jetojne shqipetaret ne dy anet e KUIFIRIT. Keto qe ceka me larte jan nje argument i forte me te cilin ne mund ti bindim miqt tone (Amerikanet n rradh t par) se popullit shqipetare i eshte bere nje Padrejtesi e madhe (Koo Danaj, shpresoj t'i kete perdorur keto argumente per ankesen e tije ne gjykaten NDERKOMBTARE). BASHKIMI KOMBETARE eshte nje gje e NATYRSHME, sht NEVOJ dhe DOMOSDOSHMRI, qe duhet gjithesesi te ndodhe. shte vetem qeshtje kohe KJO, dhe shih per kete kam bindjen se AMERIKANET jan me te interesuar qe kjo ndodhe, madje madje me te INTERESUAR se sa vet shqipetaret (po te ishjin te interesuar shqipetaret nuk do vriteshin ne mes vedi - shikoni se cfare ndodhiu dje - Ah sikur te mblidhej i gjith AI MLLEF dhe te perdorej per ndonje INTERESIN m t madh KOMBETAR)!!!!!!!!!!! Pra, te ndodhe apo jo BASHKIMI kombetar nuk eshte ma DILEM, pyetja eshte kurre dhe per sa kohe kjo do te ndodhe, dhe natyrisht, SI t NDODHE KJO. Po po, si te ndodhe PRA. Eshte hipotetike per shume kend kjo, por per mua JO, per mua eshte fare lehte e realizueshme. SI? Te fillojme s pari te mendojme ne krijimin dhe vendosjen e nje ABETARE per gjithe KOMBIN tone, a nuk eshte kjo nje hap me rendesi qe flitet SHQIP. Mund te na NDALOJ kush ta bjm kt - JO! Se treti, nje liber GJEOGRAFIE, nuk do te na bente KEQ , ku fmij SHQIPTAR do MSONIN pr TROJET e tyre! .... eeee..... keshtu me rradhe! ........ka dhe shume qe mund te numerohen ketu......!!! qon drejt bashkimit dhe INTEGRIMIT kombetar Po FORT! Se dyti te bejme nje liber te HISTORIS te perbashket per te gjithe femijet tone, ky liber te perdoret neper shkolla te gjitha niveleve, ne mbare TROJET ku jetojne shqipetart dhe ku Ahhhh po, .... most e harrojme edhe m t rndsishmen: nje PASAPORT per gjithe KOMBIN tone. Fmijt shqiptar, duhet t'i shetisin dhe t msojn pr TROJET e tyre, .... po VALLAHHH se na kan ndar jo ndershm me kta kufij JOREAL. Na kan ndar, vllaun me vlla (shih per ket - ndegjojeni kengen e SHYHRETE BEHLULIT | "Na bashkon veq nj Shqipri) !!!!! Te jemi te qarte ju lutem, une nuk jam duke folur per BASHKIMIN e ...TROJEVE per momentin. Jam duke folur per MUNDSIT e bashkimit KOMBETAR ne fusha te ndryshme si edukimi i njejte, gjuha dhe zakonet e njejta, tcilat nuk dallojn dhe as qe kan patur ndonje dallim ndonjehere, si hapa t par dhe procedural t cilt do ti paraprijn bashkimit te TROJEVE perfundimisht. Keto jan vetem disa hapa shume te sigurta qe qojne drejte BASHKIMIT KOMBETARE dhe te cilat askush ne bote nuk ka t DREJT ti MOHOJ dhe as q mund ti refuzoje apo ti hedhe posht si ta pa-argumentuara. Ne fund, duhet te krijohen FONDE per kete ka po flasim tani. Pa FONDE keto ide bien n'uje. Si te krijohen keto fonde??? Edhe per ket gjendet pergjigja!- Ne Kosove, Shqiperi, Maqedoni, Mal te zi e tj e tj. jetojne afer 8 milion shqipetar. E nese ia shtojme edhe shqipetaret e DIASPORES te cilet jan te flaket per KOMBIN e tyre, ... Goxha do bhemi!!!!!! Sikur te gjithe NE ta ndanim nga nje EURO/VIT, ....., secili shqiptar, jo vetem nje pjes e tyure. Me se paku 8 Milion brenda nje viti do te akumulohen. PARAMENDONI, sikur te ndahen nga 10 / Vit ......................, po 100/ Vit!!!!!???? TANI keni akoma dileme per BASHKIMIN KOMBAETARE???? - UNE JO! (Vazhdon javen e ardhshme)

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 5

P a g e

1 1

Poezi nga Agim Desku & Shkrime nga Lediana Kapaj

kur e gjeta shpatn e Sknderbeut, t shkruar me shkronja shqipe, dymij vjet para Krishtit. Kalova andej Dyrrahut t takoja Homerin, ditn me fener. Edhe pak ver t pi n amri, ti puth mbesat e nipat e mi. Dgjoj zemrn time t mpaket do dit nga pak, pr vllezrit e mi am pikpyetje ngre n do varg! amri, dhe t filloj epoka e ligjshmris tek varret e vllezrve t mi, q jan tretur npr shi e stuhi...?! Hija e tyre ohet nga varret, me lot m prshndesin: -Hajde bujrum n kulln e t parve, n qilar kam ruajtur ver t mir, ta pim pr amrin! Lediana Kapaj Zotit q t fal ata q kan sy, por nuk shohin diellin. Ata q kan vesh, por sdin t dgjojn kngn. Ata q kan zemr, por sdin t ngrohen n zjarrin e saj... Ngarkova prmbi supe ca vargje q rnkonin, Nuk munda q ti thurja kurr lavde tradhtis... Zhgnjyer,por me shpresa dhe zemr t pashuar, Kam pritur ti shikoja pak dritn " madhshtis".!! Nse t lutem nga vet zhgnjimi, Nse t lutem q mos t vdes, Mos ma vr veshin ,sht hidhrimi, Vetm m thuaj..: "N krah t pres"! Nse t lutem pr qetsin, N shpirt ma jep,s'po e gjej dot, Nse t lutem pr lumturin, Nj ast te vetm s'dua m lot!! Nse t lutem q pr pak aste, Zemren t falsh ,t fler me mua, Me lule fjalsh do t mbuloj, Dhe do kuptosh...Sa shum "T dua" uditshme ne bote...

Dua t pi ver amrie ...Pr dit grindem me perndit, kafshoja veten, thithja gjak gjarpri. Atdheun e mora me vete, her n tok e her n qiell. Zbrita Purgatorit t Dantes u ngrita legjendave t Mujs e Halilit aty ku zanat i dhan gji t pij bac Ademit. N Rozafat u grinda edhe me Zeusin,

M vodhn qetsin dhe fala! M vodhn kohn dhe heshta. M vodhn djersn, bleva tjetr. M vodhn dashurin Pse n shekullin e njzet e dhe klitha! Ja, kto do ket nj menduar dora ime kur mshoi dashuria ime rri varur mbi tastiera dhimbjen e gjall nengel tkohs? dhe shkroi gjat, jo pr tu Pse si ndiej bukurit e tua hakmarr, por pr tJu lutur

Shpeshher u deha mes puthjesh,prqafimesh, Mes fjalve blbzuar q ngrinin n kujtes, Sikur t bindnin shpirtin e pangopur, Q fjala "dashuri" n prjetsi Nse t lutem.... Nse t do mbes... lutem nga dashuria, Q A duhet te besojme?! Nuk Nuk di n isha zgjuar,nuk di t tradhtine un ta ndrshkoj, kemi rruge tjeter! isha fjetur, Le t m marr vet Nganjehere duhet besuar se Nuk di si t kam dashur...!Me perndia, Dhe si "fajtore" t e ndien nje dika te tille,dhe shpirt t prvluar! m dnoj... Nse t lutem nganjehere beson sepse nuk Ka mbetur n sirtar sot ngaq po vuaj, "Merre pak ke ku te kapesh!Sa e udit- ndjenja e zhgnjyer, zemren dhe ma shro", Mos shme eshte jeta dhe vete Vegimi emrit tnd..Mes lr njeri me t t luaj, Gjith njeriu.. ngresh rri gjymtuar! njerzis mos i beso!.... Besimi eshte gjeja me e

Emri sllav vjen nga sclavus, q do t thot skllav n latinishten mesjetare Nga Cafo Boga (nga Fq.2)
asaj t hunve. Sipas provave kryesore historike, sllavt vun nn zotrim tokat knetore t Lumit Pripet, n very t Kievit t sotm, n Ukrain, prej ku filluan t shprhapen n t gjitha drejtimet. Emri sllav vjen nga sclavus, q do t thot skllav n latinishten mesjetare. Gjurma m e hershme e ktij emrtimi sht gjetur rreth vitit 800 dhe e ka origjinn nga fjala bizantine greke sklavos, e cila u shfaq rreth vitit 580. Skllavrimi i shpesht i sllavve t kapur rob, ndodhi rreth shekullit t nnt, kur Perandoria e Shenjt Romake prpiqej t stabilizonte frontin gjermano-sllav. Shqiptart sot ende prdorin fjaln skllav pr t prshkruar skllevrit. Vet sllavt, t cilt ende e prdorin kt emrtim (sllav) pr t prshkruar veten, prpiqen ti gjejn atij rrnj indoeuropiane, me nj kuptim shum m t mir, gj q sht e kuptueshme. Prokopi (Procopius), nj studjues dhe historian i shquar bizantin i shekullit t gjasht, prshkruan dy grupe dyndjesh sllave t Ballkanit: antt q jan identifikuar si paraardhsit sllav t bullgarve t sotm dhe sklavent nga t cilt rrodhn grupimet sllave si kroatt, sllovent dhe serbt. Justiniani nuk kishte ndrmend tua linte sllavve Ballkanin, ndrkoh q ata ngadal po shndrroheshin nga sulmues bredharak n vendbanues. Mirpo, ai vdiq n vitin 585 dhe 20 vjet m pas sllavt filluan t vendoseshin si banor t prhershm. Fiset sllave t serbve dhe kroatve hyn s pari n Iliri nprmjet Dalmacis, n kohn e mbretrimit t gjat t Heraklitit (Heraclius 575610). Ai krkoi ndihmn e tyre kundr avarve, t cilt kishin plakitur mbar gadishullin. Avart m n fund u trhoqn n ann veriore t Danubit, mirpo sllavt mbetn duke u prhapur nga Dalmacia n very t Danubit dhe nprmjet Traks posht n Maqedoni, zon q filloi t njihet nga bizantint si Sklavina (Sclavina). Prballja e fiseve slave me popujt q flisnin ilirisht populluara nga ilirt gjat shekullit t shtat, por perandori Konstans II (Constans II) i detyroi sllavt e Sklavins q t njohin varsin nga bizantint. Gjithsesi, shekujt e n Ballkan. Dyndsit sllav asimiluan nj pjes t madhe t popullsis ilire, por ilirt q jetonin n tokat q prbjn Shqiprin e sotme dhe pjes t Maqedonis, Serbis, Malit t Zi dhe Greqis asnjher nuk u absorbuan apo u morn plotsisht nn kontroll. Rasti m i hershm kur prmendet nj vendbanim i qendrueshm serb n Malin e Zi i prket vitit 822, kur Ljudevit, pushtetari i Posavins, n bazenin e Lumit Sava, u arratis n Dalmaci pasi u sulmua nga frankt. Prgjat bregdetit, serbt u vendosn kryesisht n territoret ndrmjet lumenjve t Cetins dhe Nerevts dhe n Hercegovin, n zonat e njohura si Zahumlje. Nga fundi i shekullit t nnt, sllavt filluan t forcohen. Ndrsa bullgart dhe bizantint prlesheshin pr mbizotrimin n Serbi dhe Maqedoni, Gjon Vladimiri (Jovan n sllavisht) mori pushtetin n Duklja dhe mbretroi deri n vitin 1016 nga kryeqyteti i tij Scutari (Shkodra). Ndonse bullgart n fund arritn ta mundin Dukljn dhe Car Samueli e burgosi Vladimirin, t dy ata u pajtuan dhe ran dakord q Vladimiri t martohej me vajzn e tij e t vazhdonte q t qeveriste n paqe Dukljn and Trebinn (Trebinje n sllavisht). N 1016, Gjon Vladimiri ra viktim e nj komploti t organizuar nga Ivan Vladislav, djali i Samuelit dhe mbreti i fundit i perandoris s par bullgare. Atij ia pren kokn prpara nj kishe n Presp (n Maqedonin e sotme) ku edhe u varros. Pak koh m von ai u njoh si martir dhe shpall shenjt. Tre vite m von e rivarrosn me nderime n Shkodr, mirpo rreth vitit 1215 eshtrat e tij u transferuan n Durrs, ku qendruan deri n 1381. N at vit, ato u vendosn n Kishn e Shn Gjon Vladimirit, pran Elbasanit t sotm, n Shqipri. Kisha ishte ndrtuar n emr t tij, pr ta nderuar, nga Princi shqiptar Karl Topia. N vitin 1995 ato u zhvendosn n Katedralen Ortodokse t Tirans, n Shqipri, ku ndodhen edhe sot.

Fiset sllave q hyn n Iliri u prballn me popuj q filsnin ilirisht (shqiptart e sotm) dhe me ilir t romakzuar q kishin prvetsuar gjuhn latine, t njohur si vlak (vlleh n shqip). Serbt dhe kroatt u dyndn mbi siprfaqe t mdha t

shtat e t tet ishin nj periudh plot trazime pr Perandorin Bizantine, gj q e bri t leht pr popujt sllav - duke prfshir edhe bullgart gjithnj e m shum t sllavizuar - q t prforcojn pararojen e tyre

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

Leksion nga minatoret e Bulqizes Nga Albi Xhunga

Protesta e minatorve n Bulqiz po u jep nj leksion shum t vlefshm t gjith shqiptarve. N kt vend, ku ska asnj rregullator mes pundhnsit dhe punmarrsit, ku sindikatat jan inekzistente, ku dilet n protest nn flamuj partish, po kurr pr t drejtat e qytetarve, apo punmarrsve, ku gjithkush mund t flaket n rrug pa pasur mundsin e ankimimit, ku rritja e pags matet me nivelin e servilosjes, ku shteti punson mediokr, vlera e vetme e t cilve sht militantizmi, m n fund kemi nj protest. mediokr jan qnie mirnjohse. Duke qen t vetdijshm pr paaftsin e tyre, natyrisht q as u shkon mendja t kafshojn dorn q i ushqen. Pra n kt vend q quhet Shqipri dhe q fatalisht sht atdheu yn, kjo protest e minatorve t mjer t Bulqizs mund t shikohet fare mir si nj jehon n shkrettir. mosh m t re pensioni, pasi profesioni i tyre n t gjith globin konsiderohet i vshtir. Krkojn kushte pun pak m t mira se mesjetaret, n t cilat jan t detyruar t jetojn. T mos harrojm se shum nga shokt e tyre kan humbur jetn n kto miniera vdekjeje, duke ln fmijt n mshir t fatit. pushtetit. Megjithse pundhnsit e tyre po bjn mos q ti prajn. Megjithse opozita nuk po u kushton vmendjen e duhur. Megjithse forca, t cils po i kundrvihen sht shum m e fort, ata do ia dalin, sepse jan t bashkuar dhe t vendosur. Por kjo q po ndodh n Bulqiz duhet t na shrbej si nj leksion shum i vlefshm t gjithve. Shqiptart duhet t msojn t ken nj reagim qytetar, pavarsisht ngjyrave q ka pushteti. Boll m me kok t ulur. Boll m me fatalizm. Tek e fundit protesta sht nj nga t drejtat thelbsore t demokracis.

Meqnse pr kto krkesa minimale ata u shprfilln, Jetojn n nj qytet q nuk minatort ditn t bashka mundsi t tjera kohen dhe t protestojn e punsimi dhe pr kt shkak t hyjn n grev urie dhe t arrogance e pundhnsve arrijn t ken edhe t tyre sht n nivel shum vmendjen e t gjith t lart. far alternativash shqiptarve, si dhe t fakN kt vend ku protesta e mund t ket nj minator i torit ndrkombtar. punmarrsit sht krim i flakur nga puna n nj qytet pafalshm dhe flakja n rrug e si Bulqiza? Prgjigje e Un jam shum i bindur se sigurt, ka ka br q ky thjesht; asnj. minatort do ia dalin. Megpothuaj t mos ekzistoj si jithse shteti, t cilit i kan fenomen. Ku punsimi n shtet far po krkojn minadhn votn po i shprfill (po edhe n shum kompani e tort? n mnyr t turpshme e biznese q jan t lidhura me kriminale, pasi tashm sht shtetin e pushtetin) shikohet si Krkesat e tyre jan minibr dika normale q goxha favor dhe kjo e bn male. Krkojn nj rrog firmat q marrin koncesioprotestn t duket si fenomen i me t ciln t mund t net e pasurive tona kompanatyrshm, pasi militantt mbijetojn. Krkojn nj btare ia lyejn rrotn

Intervista me Adriatik Alimadhin nga Fitnete Bitri

- Kam bindjen dhe sigurin se kto veprime, kan ndikuar n dobsimin e ndjenjs kombtare t shqiptarve. Duke qen se deklarimi ishte i lir dhe jo i detyrueshm, un mendova, gjykova dhe vendosa t votoja kundr regjistrimit t popullsis mbi baza etnie dhe fetare, prandaj sht koha q shqiptart t tregohen t matur dhe t pjekur politikisht duke zgjedhur identitetin e tyre kombtar. Duke par mnyrn e organizimit, drejtimin, mnyrn e votimit n komision, dhe vendosjen pa ndonj rndsi n Pyetsorin Individual, pika 39, ku thuhet se cili sht grupi etnik q ju i prkisni, pika 40 a i prkisni ndonj besimi fetar dhe kto nuk prbnin detyrim por deklarim t lir, kjo e cenon Kushtetutn e Shqipris, cenon identitetin kombtar t Shqipris dhe shqiptarve. Pr kto arsye, un i kam krkuar dorheqjen Ministrit si Antar i Komisionit Qendror t Regjistrimit t Popullsis dhe Banesave. N logjik t pyetjes suaj, sht institucioni legjitim i Parlamentit, i cili do t kaloj kt projekt, por mendoj dhe jam shum i sigurt se si puna ime ka dhe shqiptar t tjer, t cilt do t din t ndajn t drejtn nga e padrejta, vlern dhe anti-vlera, t mbajn qndrime madje, edhe t votojn n prputhje t plot me interesat e larta kombtare t Shqipris.

Kosova, mes Shqipris dhe Jugosllavis, 1941-1945 (Fq. 13)

N janar t vitit 1943 forcat etnike t drejtuara nga Gjurishiq dhe Mihailoviq, srish invaduan Kosovn, duke shkatrruar fshatra t tra dhe duke masakruar popullsin n Bihor dhe Rozhaj. Sipas statistikave, 4626 shqiptar u vran ose u plagosn, dhe 200 gra dhe vajza u grabiten. N kt rast, italiant, t cilt n kt moment ishin duke mbshtetur Gjurishiq dhe Mihaijloviq, nuk ndrhyn. Ky fakt n mnyr t padyshimt ndikoi n ngritjen e ndjenjs anti-italiane n Shqipri. (PRO.FO.371. 48090/8181/237/90, Mr. Ralph Skrine Stevenson to Mr. Eden, Belgrade, 27th April 1945.) Me 16 shtator 1943, nj regjiment i Gards s Kosovs mori pjes n luftime kundr malazezve, t cilt kishin sulmuar Gjakovn. (PRO.WO.204.9428, From Captain Vandeleur Robinson to Miss Barker, 20 March 1944, Reference: Force 133s B8/GSP/6?68 of 5th March. Enclusire, Draft Kosov.) Pas armpushimit t Italis, n Kosov u krijua Lidhja e Dyt e Prizrenit, m 18 shtator 1943. Kjo organizat krijoi edhe nj Asamble Kushtetuese, pozicioni gjysm autonom i s cils u ratifikua nga Kshilli i Regjentve t Shqipris, me 14 mars 1944. Qllimi kryesor i ksaj organizate ishte t mbronte dhe t lironte territoret e Kosovs nga serbt. Kjo organizat arriti t kontrollonte t gjith administratn brenda zons dhe kishte katr batalione milicie nn komandn e major Bajazit Buletinit. Gjermant e shfrytzuan kt rast dhe arritn t krijonin n mars 1944 Divizionin SS Skanderbeg me 7000 shqiptar nga Kosova t drejtuar dhe strvitur nga oficer gjerman. N t njjtn koh, nj konferenc u prforcuan, njsi policore shqiptare u formuan dhe ata filluan t shrbenin si garnizone policore n Serbi (sht fjala pr territorin e kontrolluar nga gjermant), por edhe n Franc dhe Holand. Kur n vern e vitit 1944 pozitat e gjermanve n Ballkan u prkeqsuan, Dr. Xhafer Deva u b Kryetar i Lidhjes s Dyt t Prizrenit dhe Komisioner i Lart i Krahins s Kosovs. Prball ksaj opozite e prijsve shqiptar, q u t fuqishme lvizja partimbajt respektivisht n zane n Kosov asnjher Maqellar dhe Rugov, nuk arriti prmasa t vendosi t krijonte nj konsiderueshme. komitet ushtarak pr KosPr arsye se vendet Peranovn dhe Rrafshin e Dukag- doria Habsburge kishte jinit dhe ndrmori rekrutime qen ndr koh masive aneknd territorit. mbshtetsja m e vendoKjo gj pati sukses t konsur e krijimit t Shqipris siderueshm. Rojet kufitare natyrale dhe pr faktin q nn Gjermanin naziste, nj aspirat e till u b realitet, duhet t thuhet, se n Kosov mbshtetja pr partizant, me frymzim sllavo-komunist ka qen pothuajse inekzistente. Ktu shumica e popullsis shqiptare preferonte t ruante kufirin e kohs s lufts, i cili i kishte prfshir ata nn shtetin am shqiptar. Vet KOS MET, organizata nacional -lirimtare e Kosovs, nuk ka pasur ndonj mbshtetje n popullsin shqiptare t Kosovs, sa ti mundsonte ksaj organizate partizane shqiptarojugosllave t ndrmerrte aksione brenda territorit t krahins s lartprmendur. Kshtu kjo organizat m shum ka vepruar jasht territorit t Kosovs (n Tetov), (krahinen e Preshevs) dhe n (Shqiprin verilindore). Arsyeja kryesore pse KOSMET ka qen jo popullor n Kosov sht lidhur me bashkpunimin e ngusht t ksaj organizate me Marshallin Tito. (PRO.WO.204.9428, From Captain Vandeleur Robinson to Miss Barker, 20 March 1944, Reference: Force 133s B8/GSP/6?68 of 5th March. Enclusire, Draft Kosov.) Pr m tepr, KOSMET, si organizat, ishte njohur prej ans s Gjeneral kolonelit Enver Hoxha, q t vendosej nn urdhrat e Titos, me zonn e Kosovs si sfer t saj t ndikimit (PRO.HS.7.70, S.O.E. History, File number 37/B, Allied Military Mission in Albania, 1942-1945, faqe 16.) Ajo far duhet t saktsohet sht se, s paku duke filluar nga fillimi i vitit 1944, Kosova u b nj fush betejash dhe ballafaqimesh

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 5

P a g e

1 3

Kosova, mes Shqipris dhe Jugosllavis, 1941-1945 (nga Fq. 12) (vazhdon javen e ardhshme)
t interesave nga m t prkundrtat ushtarake dhe politike, t cilat prfshinin, forcat kombtare shqiptare, forcat etnike serbe, forcat partizane jugosllave, reparte t majta bullgare etj.N rrethanat e konsolidimit t pushtetit shqiptar n Kosov, Lvizja Nacional-lirimtare Jugosllave, q aspironte t merrte pushtetin pas Lufts s Dyt Botrore, filloi q n kt koh prgatitjet pr minimin e bazave t unifikimit t Kosovs n Shqipri. Nga vitit 1941 u bn prpjekje pr t prthithur nj lloj mbshtetjeje mes shqiptarve dhe po kt vit dy delegat nga Tito, Ali Dushanoviq dhe Miladin Popoviq, morn pjes n mbledhjen themeluese t PKSH. 3. Pozita e Frontit Nacional-lirimtar Pas krijimit t PKSH m 1941, kjo organizat krkoi ndihmn dhe mbshtetjen e PKJ. Komunistt serb drguan pas ksaj n Shqipri dy oficer, Ali Dushanoviq dhe Miladin Popovic. Kto dy oficer u arrestuan nga italiant n fillim t vitit 1942 dhe u internuan n nj kamp internimi n Shqipri. M pas ata u liruan nga udhheqsi komunist shqiptar Mustafa Gjinishi. Przgjedhja e Ali Dushanoviq, nj njri ky mjaft i mpreht dhe finok, ishte e prllogaritur, mbasi ai ishte me origjin nga Peja. Kta persona kan qen pikat e kontaktit t ndrlidhjes n mes partizanve jugosllav dhe PKSH dhe kan qen pikrisht kta q u prpoqn t krijojn nj lvizje partizane n Kosov dhe n Rrafshin e Dukagjinit. Bazuar n nj direktiv nga Moska, t gjitha partit komuniste duhej t shtypnin lvizjet nacionaliste brenda vets n interesin e ndrsjellt t kombeve t Ballkanit dhe formimit t Lvizjeve Nacional lirimtare kundr fuqive t boshtit fashist. N Shqipri nj lvizje e till u njoftua me Konferencn e Pezs m 16 shtator 1942 dhe pas ksaj u zhvilluan ndrlidhjet me partit komuniste jugosllave, malazeze, maqedonase dhe greke. Pr sa i prket lvizjes nacionallirimtare n Kosov, aty, n fund t vitit 1943, u krijua edhe KOSMET- (Kosovo-Metohija), pr t cilin foln edhe m lart, e q prgjigjej para Marshallit Tito. KOSMET prbhej n antarsi, gjysma prej serbsh dhe gjysma prej shqiptarsh, mes t cilve shquheshin Mehmet Hoxha dhe Fadil Hoxha. KOSMET ka qen detyruar t prkufizohej n aktivitetin e vet brenda sfers politike, m synim kryesor uljen e ndjenjave antiserbe n mes kosovarve. U bn prpjekje edhe pr t ndrtuar nj organizat politike partizane n Kosov dhe pak Komitete Nacional-lirimtare. FNC i Shqipris pati kmbngulur n nj karakter t pavarur t ksaj organizate. Qllimi i ktij synimi, duke ndjekur direktivat fillestare komuniste, ishte t shtypte ndjenjat antiserbe n Kosov. N janar t vitit 1944 n Kolgecaj t Tropojs, Malsi te Gjakovs, u mbajt nj Kongres i KOSMET-it, n t cilin morn pjes 52 delegat, prfshir edhe delegat t nacionalitetit serb dhe malazez dhe dy ish deputet t parlamentit jugosllav. Emrtimi KOSMET sht nj przierje e fjalve Kosov dhe Metohi, q jan dy lokalitetet e entitetit KOSOV, respektivisht pjesa lindore dhe ajo perndimore. N konferencn e muajit janar q u drejtua nga Mehmet Hoxha, u zgjodh nj kshill i prbr si m posht vijon: President Mehmet Hoxha, Nnpresident Rifat Berisha dhe Padel Yovichevich (malazez), antar: Ali Shukriu, Milan Zeqhar (serb), Daud Ardyshi, Fadil Hoxha, Xhevdet Doda, Zeqir Jarexha. Ata vendosen q t luftonin n ann e Aleatve t Koalicionit Antifashist, mbi bazn e Karts s Atlantikut dhe pr t drguar prfaqsuesin e tyre n LN dhe tek Marshalli Tito. KOSMET supozohej se ishte nj organizat q prfaqsonte interesat jugosllave dhe shqiptare. Zona e saj e shtrirjes s aktivitetit prfshinte rajonet e Kosovs, Metohis, Puks, Nikaj, Mertur, Krasniq. (PRO.WO.204.9428, From Captain Vandeleur Robinson to Miss Barker, 20 March 1944, Reference: Force 133s B8/ GSP/6?68 of 5th March.) Megjith aktivitetin e pakt ushtarak n Kosov, njsit partizane kosovare luftuan q hert s bashku me UNJ n Maqedoni dhe Serbi, nn komandn e shtabeve t ktyre hapsirave. Q n vitin 1942 ishin formuar dy batalione kosovare n kodrat n perndim t Tetovs, t cilat luftuan brenda njsis s quajtur Brigada e Par Maqedonase, derisa ajo u shndrrua n Brigadn e Par Kosovare, t prbr nga 800 trupa, n qershor 1944. N fillimet e veta kjo brigad ishte e prbre nga serb t ikur, por n qershor t vitit 1944 llogaritej se 30% e ksaj brigade ishte e prbr nga partizan shqiptar. Nj brigad tjetr kosovare me 400 trupau formua n Skopska Crna Gora n fillim t vitit 1944, n zonn n lindje t hekurudhs Nish Shkup. Pjesa e stafit t KOSMET ka qen e pozicionuar n territorin serb, n jug t Radan, mbrojtur nga nj batalion i prbr nga 100 kosovar. Deri n vern e vitit 1944 KOSMET nuk mori pjes n ndonj aktivitet me karakter ushtarak, ndrsa n gushtin e vitit 1944 KOSMET, n hapsirn n mes Pejs dhe Gjakovs, u bashkua me Brigadn e Par Kosovare nga Maqedonia. Megjithat, forcat partizane n Kosov mbetn t dobta dhe nuk arritn t ofronin ndonj rezistenc pr tu shnuar. Lvizja m e rndsishme e rezistencs ka qen ajo e ndrtuar nga Gani Kryeziu, nj pronar i madh tokash nga zona e Gjakovs.

ARVANITT DHE VLERAT E TYRE Nga un Paluca (vazhdon Javen e ardhshme)

ka detyruar grekte sotm t pranojn fustanelln shqiptare si kostumin e tyre kombtar. Pr nder t trimris t heronjve shqiptar, grekrit morrn kostumin kombtar shqiptar q vishej nga Kosova e deri n Poleponezi dhe e bn t tyrin. Mirpo, grekrit e deformuan kt veshje t bukur q vishej nga kombi i Arbrit duke shtuar palt e fustanit nga 60 n 200 pal. N xhaket, n mengt e lira, shqiptart nuk i fusin kraht, ndrsa grekt i fusin ato. Fustanella shqiptaresht e gjat deri 10 cm posht gjurit, ndrsa grekrit e shkurtojn sa m shum, sa mbulon vetm prapanicn.Arvanitt, kta lufttar trima, heronj t Revolucionit t 1821, jo vetm me armt e tyre luftuan pr panvarsin eGreqis, por ishin kryetart e par t shtetit t ri grek, q drejtuan Greqin drejt ndrtimit t jets europjane.N vitin 1850, arvanitasi Andoni Kryeziu kur ishte kryeministr, shpalli Kishn Autoqefale Greke, duke e shkputur prgjithmon nga vartsia e Fanarit t Stanbollit.Kur arvaniti Dhimitr Vulgari ishte kryeministr i Greqis, u b e mundur bashkimi i Shtat ishujve me Greqin. Kryeministri Dhimitr Vulgari mbshteti fuqishm kryengritjen e ishullit t Krets pr tu bashkuar me Greqin.Gjenerali Teodor Pangallo kur ishte president i Greqis (19251926) u arritn shum marrveshje t rndsisshme n fushn e politiks dhe kulturs me Shqiprin.M 1926 arvaniti Teodor Pangallo gjyshi i ishministr i jashtm dhe i kulturs greke m 1997-2000, me t njjtin emr Teodor Pagallo. Kur ishte president i Greqis m 1925-1926, bri nj deklarat zyrtare para Lidhjes s Kombeve n Gjenev se: Republika Greke njihte minoritetin shqiptar q jetonte n Greqi, dhe nuk i konsideronte m shqiptart muhamedan popullsi turke. Dhe se teza q ortodoksit shqiptar jan grek, q sht prkrahur deri m sot nga ne, sht e gabuar dhe sht hedhur posht nga t gjith ne. Pasi ajo mori t tatpjetndhe arriti pikn q s,mbante m, morra masat e duhura dhe shprndava t gjitha shoqrit vorioepiriote,, q mshironin skaje me ekstreme t ktij mentaliteti t smur,, Kjo pjes e deklarats s ishpresidentit grek me gjak shqiptari 1925-1926 Teodor Pagallo n Lidhjen eKombeve, sht botuar n periudhn e provokimeve t gushtit 1949, n gazetn Akropolis,, dhe sht ribotuar n vitin 1974, n librin Prmbledhje eTeodor Pagallo,, vllimi i dyt 1925 -1952, faqe 111-115.Kur ishte president Teodor Pagallo marrdhnit midis dy shteteve 1925-1926, ishin m t mirat ederi tanishme. U hoq kufiri midis dy fqinjve, shum djem shqiptar studiuan falas n shkollat e Athins, bashkpunimi tregtar ishte i suksesshm etj. Arvanitas t tjer q u bn kryeministra t Greqis kemi; Gjeorgjio Kundurioti, Andoni Kryeziu, Athanasio Miauli, Dhimitr Qiriako, Emanuil Repili, Pavlo Kundurioti, Aleksandr Koriziu, Petro Vulgari, Aleksandr Diomidi, Kio Xhavella etj. Arvanitasit ndrtuesit dhe themeluesit e Akademis s AthinsPr krijimin eshtetit t ri grek, shqiptart ose arvanitt kan kontribuar n t gjitha drejtimet pr ecurin prpara t Greqis. Arvanitt ishin profesort e par q themeluan Akademin e Athins. Dhe investuesi i ndrtess s Akademis s Athins ishte shqiptar.Q n vitet e para t Revolucionit t 1821, lufttart e liris kishin dshir t themelonin Akademin, sepse besonin se arma m e fuqishme ndr t gjitha ishte ndriimi i trurit, pra Universiteti, Akademia, me pak fjal arsimimi.U bn shum prpjekje pr t hapur Akademin, por dshtuan. Vetm n vitin 1926 ministri i athershm i arsimit Dhimitr Egjiniti, arvanit nga Egjina, raportoi dhe u botua Urdhresat Kryesore m 18 mars 1925 dhe bhej realitet Akademiae Athins me pamjen e brendshme dhe misionin e sotm. Ndrtesa ku strehohet Akademia ka nj histori interesante.M 1856 tregtari tepr i pasur nga Voskopoja e Kors n Vjen t Austris, Simon Sina, dshironte ti bnte nj dhurat t madh Greqis, brenda n Athin. Simon Sina ishte djali i Gjergj Sins ish-Konsull i Prgjithshm n vitin 1834 i qeveris greke n Austri. Familja Sina ishin me origjin nga Bithkuqi (sot Vithkuq) i Kors, por q andej ishin ngulur n Voskopoj dhe m von u vendosn n Vjen. Sinajt u morrn n fillim me zhvillimin e tregtis midis Austris dhe Perandoris Otomane. M von themeluan fabrika t penjve dhe t stofave t panbukta. Themeluan Bankn Kombtare t Austris. Familja Sina bn shum dhurata bamirse, midis s cilat urn evarur t Budapestit e cila kushtoi athere 500 mij strlina angleze. Gjergj Sina ishte nnpresident i Banks Austriake, president i shoqris s hekurudhave n Austri, pronar tokash n Austri, Bohem, Moldavi, Rumani, Serbi etj. Sinajt jan dekoruar nga qeverit Ruse, Turke, Greke pr bamirsit e tyre n kto vende. Gjergj Sina vdiq m 18 maj 1856. Kshtu q djali tij Simon Sina ndoqi gjurmt e t atit duke br edhe ky dhurata t mdha bamirse. Sinajt nuk harruan kurr atdheun e tyre Shqiprin. Ata drguan shum bij shqiptarsh me bursa n Universitetet eEurops. M 1859 filluan punimet e para, m 15 prill 1876, Simon Sina vdes duke ln trashgimtar vetm dy vajza dhe, n baz t testamentit t tij, e vazhdoi dhe e mbaroi veprn gruaja e tij Ifigjenia Sina m 1885.Kshtu hapja e Akademis s Athins u dedikohet, pra, dy arvanitasve t vrtet, Teodor Pangallo, q ishte athere n brendsi t punimeve, dhe arvaniti tjetr Dhimitri Egjiniti, q ishte ather ministr i Arsimit. Disa nga akademikt q ishin arvanitas jan; Dhimitr Egjiniti, Angjelo Gjini, Sotiri Shqipi, Spiridon Doda, Vasil Egjiniti,

shqiptarve heronj t revolucionit grek t 1821. E kush e bri Moren, ( Greqin )Gjith shqiptar qen, Sishin shqiptar Marko Suli? ( Marko Boari )Xhavela e Mjauli? Shiptar, bir shqiptari,Me armt e Shqipnis.I u hodhn themeli Greqis.Shqiptarve u takoi nderi m i lart q ti sjellin kurorn e Greqis mbretit t saj Othon, sepse t tre antart e komisjonit q u drguan ishin shqiptar, Andrea Miauli, Marko Boari dhe Dhimitr Plaputa.Revolucioni grek i 1821 sht vepr n t vrtet earvanitve. Bile shteti q u krijua mbas vitit 1821 podhuajse shumica e banorve flisnin n Greqi gjuhn shqipe.Ka qen fama shqiptare q i

WE ARE ALSO ON THE WEB WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable Organization

N E W

L I F E

J E T A

R E

1774 - 76 street Suite D3 Brooklyn, New York 11214 Phone: 718-594-0511 Fax: 201-795-4795 E-mail: Endri@newlifeaaco.org

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte. Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka cmim.

Building a Future One Person At a Time...

Ramushit i takon mimi pr humanizm Nga Besnik Lajqi,Danimark (nga FQ. 1)

Si u njoha me Ramushin Me Ramushin me njohu koha e betejave pr Liri t popullit tim. Iha duke fjetur me shok n natyr t hapur, por posa kishte par gjendjen se si ne do bnim fjetjen na mori dhe futi n dhomn e prindrve t tij, bnte pr t gjith t shprngulurit dhe atyre q kalonin npr zonn ku Ramushi ishte prqndruar q t'ju dilte prpara egrsirave q donin t shkatrronin popullin tim, ishte prqndruar afr kullave t tija, n familjen e tij, dhe aty bnte mbrojtjen e nderit, at q 'do njeri e bn. Prshtypjet e mia jan t vrteta dhe t pastrta dhe do rrfeja 'do her pr shpirtin human t Ramushit, i cili bri veprat e tija shum njerzore ndaj njerzve q kishin nevoj pr mbrojtje, ushqim, shkollim, kurajo, respektim e mbshtetje ndaj atyre q i friksonin bishat e egra serbe. N Dukagjin kalonin grupe njerzish t cilt shprnguleshin pr n Shqipri, dhe n zonn ku ishte prqndruar Ramushi shiheshin grumbull fmijsh, t cilt e preknin shum, m angazhoj personalisht mua q ti kushtohemi fmijve, ti largojm sa m larg armve q i kishim pr t br beteja me egrsirat serbe, fmijt i joshnim me vizatime, piktur si dhe n kushte t vshtira t lufts angazhonim edhe msime, n mnyr q ata fmij mos t friksohen nga lufta, fmijve ju prkushtohej m s shumti Ramushi, kishte respekt t madh pr moshat e moshuara, grave dhe burrave pleq. I afrt me t gjith ushtart e UK-s 'do her thoshte q ti angazhojm fmijt me piktur dhe msime, e dinte mir ann humane Ramushi, ishte m shum human, se sa lufttar, lufta i kishte shkaktuar dme t mdha n familje, dhe mimi sht i lart, prmbahej dhe mbante mbi supe traditn antike shqiptare. Grupet e mdha t njerzve q kalonin n zonn e Ramushit i mbshtetshin shpirtit i cili dashurohej nga t gjith, i besonin shpirtit t tij m shum se armve q mbante n krah...shiqonte 'do refugjat dhe kujdesej, m thoshte t lutemi, kujdesu mos i leni pa ushqim, mos t ken uri, t ndihen mir. Un isha rritur dhe kisha kaluar nj pjes t jets n perndim dhe uditesha se si dinte t gjindej n 'do situat, i prballonte edhe momentet m t vshtira me maturi dhe gjja e par e tij n luft ishte humanizmi, kt e thot 'do ushtar i UK-s dhe krkesave t tyre ju prgjigjej 'do her. Kujtoj nj ushtar q ankohet, se nuk e ka nj lidhse t kpucve dhe Ramushi i prgjigjet menjher duke hjekur nga kpuca e tij dhe kompletuar ushtarin, ishin shum raste q befasohesha se si sakrifikohej pr njerzit Ramushi, thoshte ne jemi n tokn ton dhe pr kt nuk duhet t friksohemi n fjalimet m ushtar, mbante moral t lart, shprehte dshir q kujdes at q bjn egrsirat serbe, ne nuk duhet t bjm, merrte shembuj, se si veprojn armiqt serb ndaj njerzve t popullit ton. Un jam ushtari i cili isha 9 muaj bashk n luft dhe puna ime ishte gastronomia, lufta donte ushqim, veshmbathje, mbrojtje, por m s shumti Ramushi i kushtohej humanizmit, syt dhe mendjen e mbante te fmija dhe krkesa e tij e prditshme, ishte sa m larg armve ti braktisim dhe mos t jen afr nesh e t dgjojn fjaln luft. Brengat e tija ishin pr 'do njeri t kombit t tij, por dika e veant m kujtohet kur egrsirat serbe i vrisnin kujat t cilt bartnin ushqimin, veshmbathjen, por edhe armt me t cilat vetm mbroheshim, i dhimbeshin jasht mase, kujat q na kishin shrby e t cilt ishin vrar nga egrsirat serbe. Un mendoj, se n qoft se mund ti takonte dikuj nj mim pr humanizm, duhej dhn Ramush Haradinaj, kjo do e nderonte t ardhmen humane t njerzimit, gjja e tij m e mir tregon, se pas prfundimit t lufts, bnte thirrje q armt duhet shkatrruar t gjitha, duke mos lan n duar t popullit, jemi n liri dhe duhet ndrtuar, zhvilluar e pavarsuar vendin. Bnte thirrje q familjet e dshmorve t ndihmohen t nderohen dshmort q kishin rn duke mbrojtur popullatn ton shqiptare. Ramushi dinte t jet humanist n luft dhe i duhet edhe paqs ti shrbej, besojm, se shpirti i tij shrben m s miri n ket koh pr popullin dhe Kosovn, kt do ta tregoj koha. Vepra m e madhe, q duhet ti dedikohet Ramush Haradinaj sht dhnja e mimit pr humanizm, n qoft se vlerat e njeriut merren parasysh. Ramushi ishte Kurban i humanizmit dhe at do t bn n 'do koh, kur koha t'ja krkon. Ramushi ishte rritur dhe kaluar vite n perendim, ku kishte msuar 'ka sht humanizmi, arti, kultura dhe zhvillimi i popujve dhe shteteve t zhvilluara dhe pr kt edhe ju dedikua atdheut e familjes, duke paguar mimin m t lart q mund ti ndodh nj familje. Ne si bashklufttar i Ramushit, i falmnderohemi pr t gjitha ata vepra t tija humane q kisha par me syt e mij pr 9 muaj rresht. Ramushi sht njeri q i duhet njerzimit human dhe e presim shpejt t jet n mesin e familjes, n mesin e fmijve t tij. Kosova t pret Ramush, un thirrjeve t Ramush Haradinajt ju kam prgjegjur q t kontribojm n Kosov dhe at q m deshti zemra e realizova me ndrtimin e Amfiteatrin n Rugov, monumentin e shkronjave t respektuara ABC n Pej, ndihmova shkolln n Rugov me donacion 6.000,00, dhe gjith at q kam br pr kombin tim me dshir e vullnet t lart. Lusim Zotin, q Ramushi t vjen n Kosov, e t shrbej popullit ton t shum vuajtur. Humanizmi i takon Ramushit dhe presim, q t nderohet me mimin q i takon!