YABANCI KEL MELERE KAR ILIKLAR A

absrt : Frans zca absurde (sama, z rva, anlams z). Kelimenin kar l klar dilimizde zaten vard r: sama, anlams z. rnek: Modac lar bu anlams z (sama) tasar mlardan para kazanmay beklemiyorlar. absrt komedi : sama komedi. adaptr : Frans zca adapteur. Uzun zamandan beri dilimizde kullan lan bu kelime Trke Szlkte Bir aletin aplar birbirinden farkl olan paralar ndan birini tekine geirebilmek iin yararlan lan ba'lay c eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz bu kelime iin uyarlay c kar l ' n n benimsenmesine karar vermi tir. rnek: Firman n yeni retti i uyarlay c , ara akma na tak larak cep telefonu, el bilgisayar gibi elektronik cihazlar n $arj edilmesini sa l yor. ad hoc group : )ngilizce ad hoc zel, uygun, group kurul. Dilimizde ekonomi alan nda k sa sreli ve tek bir grev iin olu turulan kurul anlam nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, zel kurul kar l ' n teklif etmektedir. rnek: Kar$ d$rm konusundaki s k nt lar a$mak iin Trkiye ile AB uzmanlar ndan olu$an bir kar$ d$rm zel kurulu olu$turulmal . adisyon : Frans zca addition (ekleme; hesap). "Lokanta, otel vb. yerlerdeki hesap" anlam nda kullan lan adisyon iin bizim de teklif etti'imiz kelime ayn d r: hesap. rnek: Garson hesab getiriyor. agreman : Frans zca agrment (ho luk; izin, r za; tat; ss). Dilimizde, diplomasideki anlam yla kullan lan agreman kavram iin teklif etti'imiz kar l k: uygunluk. rnek: Fransa hkmeti, byk elimiz iin uygunluk vermi$ti. agresif : Frans zca agressif. Dilimizde bir psikoloji terimi olarak "sald rgan, mtecaviz" anlamlar nda kullan lan agresif kelimesine kar l k olarak Kurulumuz, sald rgan sznn uygun oldu'una karar vermi tir. Ayr ca yerine gre mtecaviz, giri,ken ve y rt c szleri de kullan labilir. air-conditioned : Havaland rma cihaz bulunan. Teklif edilen kar l k: havaland rmal . rnek: Havaland rmal arabalar yaz n ok rahat oluyor. air-conditioner : Havay dzenleyen, s cakl ' ayar eden alet. Teklif edilen kar l k: havaland rma. rnek: Bu arabada havaland rma olmad anla$ l yor. ajitasyon : Frans zca agitation (tahrik etme, k k rtma). Kelimenin kar l ' dilimizde zaten vard r: k ,k rtma. rnek: Bu olay n, k $k rtma oldu unu ileri srdler. Kelimenin t p alan ndaki kullan m da dikkate al narak k ,k rtma kar l ' n n yan s ra rp nt sznn de kullan lmas gerekti'i konusunda gr birli'ine var lm t r. ajitatr : k ,k rt c . ajite etmek : k ,k rtmak. ajite olmak : rp nt ya u/ramak. akreditasyon : Frans zca accreditation. Dilimizde do'rulamak, gven belgesi vermek anlamlar nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, denklik (belgesi) ve denklik (kurulu,u) kar l klar n teklif etmektedir. rnek: Trkiye Denklik Konseyi (TDEK)nin kurulu$ ve grevleri hakk ndaki kanun teklifi gndemin n s ralar na al nd .

akreditif : Frans zca accrditif, "bir bankan n ba ka bir bankaya biri iin verdi'i deme emri" anlam nda kullan l r. Bu sz iin nerimiz gven yaz s veya gven hesab 'd r. rnek: Gven yaz s nda gerekti inde baz notlar bulunabilir. Akreditif yan nda ayn kke dayanan akredite sz de vard r. Genellikle Trke "olmak" fiiliyle birlikte kullan lmaktad r. Bu sz yerine nerimiz gvenirli/i onaylanm , olmak't r. rnek: Biz orada gvenirli i onaylanm $ bir firmay z ve Rus kanunlar na ba l y z. akualand : Frans zca aqualand. Ltince "su" an-lam ndaki aqua sz ile, "kara, toprak, yer, memleket" anlam ndaki land sznden yap lm birle ik bir kelimedir. Bir tr havuz anlam ndad r. Kurulumuz, bu kelime iin su bahesi kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. rnek: S caktan bunal nca kendisini su bahesine atan bir turist, Pamukkale grntsndeki havuzda serinlerken deta ken-dinden gemi$. akustik : Frans zca acoustique. "Fizik biliminin konusu ses olan kolu; kapal bir yerde seslerin da' l m biimi" anlamlar nda olan bu kelime iin Kurulumuz, kullan m yerlerine gre yank bilimi veya yank lan m kar l klar n n uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Denizli'de nikh salonunun gerekli yank lan m dzeni sa lanarak oda tiyatrosu hline getirilmesinden sonra Nisan ay ba$ nda da 3500 ki$ilik bir a k hava tiyatrosu tamamlanarak hizmete girdi. alkart : Frans zca la carte (listeye gre). Kar l ' : semeli yemek. rnek: Semeli yemek usulnde istedi iniz yeme i yiyebiliyorsunuz. alan markaj : alan tutma. bk. markaj. alivre : Frans zca aa livr. Frans zcadan Trkeye gemi bir bankac l k terimidir. Genel olarak sonradan teslim veya vadeli sat anlamlar ndad r. Anla man n yap ld ' s rada bulunmayan fakat teslim zaman nda sa'lanmas mmkn olan her trl mal zerine yap lan sat i lemi diye de tan mlan r. Trke Szlkte bu sz "rn daha tarladayken yeti ti'i zaman teslim edilmek zere nceden pey verilerek yap lan sat " olarak tan mlanm t r. Kurulumuz bu sz iin nceden sat , kar l ' n nermektedir. rnek: Tketici finans $irketleri kurulmaya ba$land . Aral ktan itibaren nceden sat $ ve kredili hisse senedi al m ve sat m na izin verildi. almanak : Frans zca almanache. Bu kelimenin anlam , "y l n gn, hafta, ay gibi blmlerinden ba ka, bayram, y l dnm gibi belli gnleri ve birtak m astronomi, meteoroloji, istatistik bilgilerini gsteren kitap biimindeki takvim"dir. Bu sz iin dilimizde kullan lmakta olan y ll k kelimesi Kurulumuzca da benimsenmi tir. ambiyans : Frans zca ambiance evre, muhit, hava, ortam. Son y llarda zellikle gazetelerin magazin sayfalar nda s ka rastlad ' m z bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, dilimizde zaten kullan lmakta olan hava szn benimsemi tir. rnek: Televizyon kanal n n yneticileri yar $ma gecesinde fevkalde bir hava yaratm $lard . amblem : Frans zca emblme (soyut bir eyin, bir kavram n sembol olan varl k veya e ya, belirtke). Kurulumuz bu sze kar l k olarak belirtke szn benimsemi tir. rnek: =ki partinin ortak kurultay nda parti ad ve belirtke sorunu ele al nacak. amortisman : Frans zca amortissement. Trke Szlk'te yer alan "ta nmaz mallar n a nmalar na kar l k olarak y ll k krdan ayr lan belirli pay" anlam ndaki amortisman iin a, nma pay veya y pranma pay kar l klar nerilmi tir. rnek: Uaklar n a$ nma (y pranma) paylar byk mebl lara ula$ yor. ampirik : Frans zca empirique. "Bir kurama de'il de yaln zca deneye, gzleme dayanan" anlam nda s fat olarak kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, deneye dayal kelimesini nermektedir. Ampirik kelimesiyle kkte olan ampirist ve ampirizm szleri de dilimizde zaman zaman kullan lmaktad r. Kurulumuz, bu szlerden ampirist iin deneyci, ampirizm sz iin de deneycilik

kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'u gr ndedir. rnekler: Eldeki deneye dayal belgeler iki grupta toplanabilir. Bu alandaki deneye dayal ara$t rmalar bir hayli az. anakronizm : Frans zca anachronisme. Bu sz "tarihe ayk r l k, a'a uymama" anlamlar nda dilimizde kullan lmaktad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak tarih yan lg s szn nermektedir. anchorman : )ngilizceden dilimize giren bu terim "ana haber sunucusu" anlam ndad r. Kurulumuz bu szn yabanc dildeki kar l ' olan ana haber sunucusu teriminin aynen kullan lmas n uygun bulmu tur. rnek: Kanal 7 Ana Haber Bltenleri "Sekiz Y l Ana Haber Bltenleri olarak devam ediyor. Bu arada Ahmet Hakan da "y lmaz savunucu" olarak ana haber sunucusu grevini ba$ar ile srdryor. anekdot : Frans zca anecdote. "K sa, zl anlat m olan gldrc hikye, f kra" eklinde tan mlad ' m z bu sz de dilimizde bir sreden beri kullan lan bir edebiyat terimidir. Kurulumuz, anekdot iin f kra ve hikyecik szlerinin uygun birer kar l k oldu'u gr nde birle mi tir. rnekler: =ngilizlerin dilinden d$meyen BBC ile ilgili bir f kra vard r. Dn geceki e lenceyle ilgili bir hikyeci iniz var m ? angaje : ba/lanm ,. angaje etmek : ba/lamak. angaje olmak : ba/lanmak, stlenmek. angajman : Frans zca engagement (rehin; taahht; anla ma; ba'lant ). Bu kelime iin dilimizde gzel bir kar l k vard r: ba/lant . rnek: Cimdiden hibir seim tarihi iin ba lant ya girmeyelim. animasyon : Frans zca animation (canlanma; izgi film). )kinci anlam iin teklifimiz: canland rma. rnek: Trendeki canland rma gsterileri byk ilgi toplad . animatr : Frans zca animateur (canland r c ; sunucu; izgi film yap mc s ). Teklifimiz: canland r c . rnek: Japon canland r c lar film pazar n tuttular. ankesrl telefon sznde geen ankesr Frans zcadan dilimize gemi tir. Frans zca encaisseur sz "para al c , tahsildar, mutemet" anlam ndad r. Bu kelimenin fiil biimi olan encaisser ise "sand klamak, kasaya koymak" anlamlar ndad r. Bu sz iin Kurulumuz, kutulu telefon kar l ' n nermektedir. rnekler: PTT Genel Mdrl , konut ve i$ yerlerinde yap lan gr$melerle kutulu telefonlardan yap lan gr$melerin fiyatlar n art rd . Kutulu telefonla yap lan gr$melerde kullan lan kk jetonun fiyat bin lira olarak belirlendi. anomali : Frans zca olan bu sz dilimizde genel anlamda "belli bir lye, belli bir kurala uymama durumu", psikolojide ise "hastal k niteli'inde olmamakla birlikte normalden, belirgin lde sapma gsterme" anlam ndad r. Bu sz iin Kurulumuz ayk r l k kar l ' n nermektedir. ansambl : Frans zca ensemble (btn, btnlk, topluluk). Eski Sovyetler Birli'i'nde ve Trk cumhuriyetlerinde mzik ve oyun topluluklar iin kullan lan ansambl iin teklif etti'imiz kar l k: topluluk. rnek: K r m oyun ve mzik toplulu u, izleyicilerin byk takdirini kazand . antagonist : Frans zca antagoniste sz "has m, vuru an, kar t, at an" anlamlar ndad r. Bu sz iin nerimiz d,manca veya has mca kelimeleridir. Ayn kke dayanan antagonizm szne ise d,manl k, has ml k kar l klar n neriyoruz. rnek: Onun de erlendirmesiyle insan toplumu s n flar aras d$manca at $madan kurtuluyor.

antet : Frans zca en-tte. "K' t veya zarf zerine bas lm ad, adres, ba l k" anlam nda olan bu sze kar l k olarak zaten kullan lmakta olan ba,l k sz Kurulumuzca da benimsenmi tir. Dilimizde antetli ve antetsiz biimlerinde de geen bu kelimenin yerine ba,l kl ve ba,l ks z kar l klar kullan lmal d r. anti-damping : Teklif etti'imiz kar l k: kar, d,rm. rnek: Avrupa Birli i kar$ d$rm b rakmal d r. antikite : Frans zca antiquti. Tarihte ilk a', antik devir anlam yla dilimizde yayg n olarak kullan lan bu kelime iin Kurulumuz da ilk a/ kar l ' n kabul etmi tir. Kelimenin soyut anlam ndaki kullan m na kar l k olarak ise eskilik sz uygundur. rnek: Yz y ldan beri Orta Do uda ve M s rda yrtlen kaz lar, tarih ufkumuzu geni$letmi$ ve ilk a n s n rlar n binlerce y l geriye ekmi$tir. antipati : Frans zca antipathie (sevimsizlik, so'ukluk, s namama). Bu kavram iin de dilimizde gzel kar l klar vard r: iticilik, sevimsizlik, so/ukluk. rnekler: Bu adama kar$ iimde inan lmaz bir so ukluk do mu$tu. Etraf na tuhaf bir iticilik (sevimsizlik, so ukluk) yay yordu. antipati duymak : kan kaynamamak. antipatik : Frans zca antipathique (sevimsiz, so'uk). Teklif etti'imiz kar l klar: sevimsiz, itici, so/uk. rnek: Bu davran $lar nla ok sevimsiz (itici, so uk) grnyorsun. antre : Frans zca entre (giri ). Bu kelime iin dilimizde gzel bir kar l k vard r: giri,. rnek: Evin giri$i ok geni$ tutulmu$. aperitif : Frans zca apritif. Dilimizde ) tah amak iin yemekten nce iilen iki anlam nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, n iki szn nermektedir. rnek: le yeme inden nce birer n iki alsak daha iyi olmaz m ? a posteriori : A priori kelimesinin z dd olan bu kavram iin teklif edilen kar l k: soncul. rnek: Deney yoluyla elde edilen bilgiler soncul bilgilerdir. a priori : Ltince a priori (denemeye dayanmadan, ak l yoluyla nceden kabul edilen). Teklif edilen kar l k: ncl. rnekler: ncl bilgiler insan yan ltabilir. Zaman ve mekn kavramlar Kant felsefesinde ncl kavramlar olarak kabul edilir. aranje etmek : Trke "etmek" yard mc fiiliyle Frans zca aranje kelimelerinden olu an bu birle ik fiil dzenlemek, dzenlenmek fiilleriyle kar lan r. rnek: Finale kalan eserler TRT taraf ndan yeniden dzenlendi. aranjman : Frans zca arrangement (belirli sesler, alg lar veya topluluklar iin yaz lm bir eserin, ba ka sesler, alg lar veya topluluklar taraf ndan sylenip al nabilmesi iin o eserde yap lan de'i iklik). Kurulumuz bu kelime iin dzenleme teriminin uygun oldu'unu tespit etmi tir. rnek: Dzenlemesini dnyaca nl bir mzik ustas yapm $t . aranjr : Frans zca arrangeur. Bu sz iin de dzenlemeci uygun bir kar l kt r. rnek: Kasetin dzenlemecili ini onlar stlenmi$ti. arbitraj : Frans zca arbitrage. Ticar bir terim olarak dilimize geen bu kelime "hisse senedi, tahvil, dviz gibi de'erli k' t ve paralar daha krl grlen ba ka k' t ve paralarla de'i tirme i i" anlam nda kullan lmaktad r. Bu sze Kurulumuz, ara kazan kar l ' n nermektedir. rnekler: Ara kazan, e$itli piyasalardaki fiyat farklar ndan yararlanmak iin mal n bir lkeden al n p bir ba$ka lkeye sat lmas d r. Ara kazan, ekonomik hayatta para i$lerinden en krl biimde yararlanma $ekli olarak kullan lmaya ba$land .

arboretum : Ltince. "rnek olabilecek e itli a'alar n ve bitkilerin bilimsel amalarla yeti tirildi'i alan" anlam nda dilimizde de kullan lan bu sz iin Kurulumuz, a/a park kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. argman : Frans zca argument (kan t, delil). Bu kelimenin dilimizde zaten kar l klar vard r: kan t, delil. rnek: Dosyada yer alan kan tlar n (delillerin) hukuk dayanaktan yoksun oldu u anla$ lm $t r. arkeolog : kaz bilimci. arkeoloji : Fr. archologie. Tarih ncesi ve eski a'lardan kalma eserleri tarih ve sanat bak m ndan inceleyen bilim anlam nda Trkede kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, daha nceden teklif edilmi olan kaz bilimi sznn uygun bir kar l k oldu'unda gr birli'ine varm t r. rnek: Kaz bilimi tekni inde zerinde durulmas gereken drt nokta vard r: Ke$if, al $ma s ras nda bulunan btn verilerin kayd , e$yan n yap m tarihi ynnden incelenmesi, kal nt lar n ve bulunan e$yalar n korunmas . arketip : Frans zca archetype. )lk rnek, as l numune, zgn model. Bu sz sanat n e itli kollar nda da kullan l r. )leriki dnemlerde geli ti'i bilinen bir mimar genin henz en yetkin biimine ula mam ilk rne'i anlam nda da dilimizde gemektedir. Bu sz iin Kurulumuz, ilk rnek kelimesinin uygun bir kar l k oldu'u kanaatindedir. rnek: Ancak iyi bir yk kurmak iin bir tek ilk rne in ele al nmas , bunun geli$tirilmesi yeterlidir. aroma : Frans zca aroma. "Bitki zlerinden veya ya'lar ndan elde edilen ho koku." Dilimizde bu sze yak n anlamda "rayiha" kelimesi de vard r. Kurulumuz, aroma iin ho, koku sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. Ayn kelimeye dayanan aromatik iin de s fat tamlamas biiminde olan ho, kokulu sz kullan lmal d r. rnekler: Ho$ kokulu suyla doldurulan bir kap, mum alevinin zerine yerle$tiriliyor. Ho$ kokulu buhar soluyan ki$i, yepyeni bir insan olarak aya a kalk yor. arometrapi : Frans zca kkenli olan bu kelime aroma (gzel koku) ve thrapie (tedavi) kelimelerinden olu maktad r. Daha nce thalassotherapie kelimesine deniz tedavisi kar l ' n teklif eden Kurulumuz, arometrapi iin de koku tedavisi kelimesini nermektedir. rnek: Firma, gnlk cilt bak m rnlerinden, onar m ve yenileme setlerine; koku tedavisi rnlerinden renkli kozmetik rnlerine var ncaya kadar geni$ bir rn yelpazesine sahip. artiklsyon : Frans zca articulation. Dil biliminde kullan lan bu terim iin Kurulumuz, baz dilcilerin de benimsedi'i bo/umlanma kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unda gr birli'ine varm t r. rnek: Gzel konu$ma derslerinde ses bilgisine a rl k verilmekte bo umlanma konular zerinde durulmaktad r. asist : )ngilizce assist (yard m etmek). Sporda hem yard m, hem yard mc anlam nda kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l klar: yard m, yard mc . asist (asiste) etmek : yard m etmek. asisti : yard mc s . asistlik : yard mc l k. asparagas : "Makaraya sarmak, apraz iki s r 'a germek, eziyet etmek" anlamlar na gelen )spanyolca aspar kelimesine dayanan bu sze Kurulumuz, dilimizde kullan lan rnek cmleleri de gz nne alarak ,i,irme haber kar- l ' n nermi tir. a,a/ l k kompleksi : a,a/ l k duygusu. rnek: A$a l k duygusuna kap lmalar na gerek yok.

aut : )ngilizce out (d ar , d ar da). Topun, kar tak m oyuncular nca k e ile kale aras ndaki izgiden veya kale stnden alan d na kar lmas . Kar l ' : d ,. auta atmak : d ,a atmak. auta kmak (gitmek) : d ,a kmak. aut at , (yapmak) : d , at , (yapmak). aut izgisi : d , izgisi. rnekler: Nielsen'in sert vuru$u, kale stnden d $a kt . Hakan mutlak bir gol, topu d $a atarak harcad . Top yandan d $a kt . avangart : Frans zca avant-garde. "Bir hareketi, bir d nce ak m n ba latan, kendisinden sonra gelenlere 'retisi ile yol gsteren kimse" anlam ndaki bu szn yerine Kurulumuz, nc kelimesini nermektedir. rnekler: Sanat n n srekli nc konumunda yer alma gere i, yarat c l n s n rlar n zorluyor. 1985 y l nda Pekin'de yasaklanan, daha sonra s n rl bir biimde sergilenen nclerin rnleri, in'in bat ya dn$nn bir gstergesi olarak de erlendiriliyor. avans : Frans zca avance. Alaca' na say lmak zere nceden yap lan deme anlam yla dilimizde kullan lmaktad r. Kurulumuz, avans iin ndelik sznn uygun bir kar l k oldu'unu kararla t rm t r. rnek: Mfetti$lere greve gitmeden nce bir miktar ndelik verildi. avans ekmek : ndelik ekmek. avans vermek : ndelik vermek.

B
background : )ngilizce back ground (arka pln, zemin, fon). Teklif etti'imiz kar l klar: arka pln (mekn iin), gemi, (zaman iin). rnekler: Cark c n n arka pln nda bulutlar grnyordu. Nobel kazanan romanc n n gemi$inde bir edebiyat ortam vard . badminton : )ngilizceden dilimize bir spor terimi olarak geen bu sz, "bir kortta, iki ki i veya iki er ki ilik iki tak m aras nda zel olarak yap lm bir topu a' n zerinden a rarak raketle oynanan oyun" anlam ndad r. Kurulumuz, bu sz iin tyl top kelimesini nermektedir. bandrol : Frans zca banderole. Bu sz dilimizde birka anlamda kullan lmaktad r: 1.Devlete verginin kesildi'ini gsteren etiket. 2.Paket veya i elerin a'z na konulan erit veya etiket. 3.Bayrak dire'inin tepesine ss olarak konulan uzun, kuma erit. Daha ok vergilendirme i lemi ile ilgili olarak kullan lan bu sz iin Kurulumuz, denetim pulu veya denetim ba/ kar l klar n nermi tir. banner : )ngilizce bayrak, sancak, man et Son y llarda zellikle bilgisayar alan nda s ka rastlad ' m z bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, reklm band , reklml k ve duyurmal k kar l klar n teklif etmektedir. rnek: Duyurmal klar (reklm bantlar , reklml klar) zaman zaman sayfan n yklenmesini yava$latsalar da web yay nc l nda olduka nemli bir yere sahipler. bariyer : Frans zca barrire. Dilimizde "herhangi bir yolu kapamak iin yap lm engel; yol kenarlar ndaki korumal k" anlamlar na gelen bu sze kar l k olarak Kurulumuz da engel kelimesini kabul etmi tir. rnekler: Kap ya geldim, yoldan baheye geecek bir engel yoktu. Ara engellere arpt ktan sonra durdu.

bar-kot : Frans zca barre (dikey izgi) + Frans zca code. "Bir rnn paketi zerine bas lm bulunan ve rn hakk ndaki e itli bilgileri gsteren dikey izgiler" anlam yla dilimizde ok yeni olarak kullan lmaya ba layan bar-kot iin teklif etti'imiz kar l k: izgi im. rnek: Ma azalardaki optik okuyucular, izgi imlerden mal n fiyat n kar yor. baz : Frans zca base (temel; temel ilke; s). Teklif edilen kar l klar: temel, taban. rnek: Alt n fiyatlar n temel (taban) olarak al rsak daha sa lam sonulara ula$ r z. bearish : )ngilizceden Trkeye geen bir ekonomi terimidir. Bu kelime "ay " anlam na gelen bear kelimesinden tretilmi tir. Borsada "fiyat indirilmesine sebep olacak e'ilim, fiyat d rc zellik" anlamlar nda kullan lmaktad r. Bearish sz ile birlikte bullish sz de gemektedir. Bearish sat a' rl kl piyasa bullish al c a' rl kl piyasa iin kullan lmaktad r. Kurulumuz bearish iin d,en (piyasa), bullish iin de ykselen (piyasa) kar l klar n nermektedir. benchmarking : )ngilizce benchmarking. Bu sz ilk kullanan gazetecilerden biri verdi'i haberde yle tan ml yor: "Hirketler eskiden s r gibi saklad klar bilgileri art k rakipleriyle payla makta sak nca grmyorlar. Hatta bir irketin bilgilerini di'er irkete ula t rmak yeni bir i alan olmu . Yap lan i in ad da benchmarking." zgn imls yla da kullan lmaya ba lanan bu sz, bizde yerle tirilmeye al lan bu anlam yla "bilgi satmak" genel kavram n ta maktad r. Kurulumuzun bu sz iin buldu'u kar l k bilsat't r. Bunun yan nda bilgile,im sz de yeri geldi'inde kullan lmal d r. rnekler: Hatta bilgile$im yapaca n z $irketin kendi faaliyet alan n zda olmas gerekmiyor. Amerika'da yedi sekiz ki$ilik jet uaklar reten bir $irket, sat $lar n nas l art raca n d$nrken bir lokanta zinciriyle bilsat yapm $ ve k sa srede elli iki uak satm $. best-seller : )ngilizce best (en iyi) + seller (sat c ). "En ok satan, sat rekoru k ran (kitap)" anlam nda kullan lan bu kavram iin teklifimiz: oksatar. rnek: "Umut E$i inde" adl eser oksatar listelerinde ilk s rada yer al yor. Bu ay n oksatar Yeni Hayat. bienal : Frans zca biennal (iki y lda bir olan). ")ki y lda bir tekrarlanan yar ma, len, sergi vb. olaylar" iin kullan lan bienal szne kar l k olarak teklif etti'imiz kelime: y la, r ($enlik, $len, sergi vb.). rnek: Kas m ay nda yap lacak olan Drdnc Y la$ r Resim Sergisi'ne Trk ressamlar da kat lacak. bilboard : )ngilizce billboard (iln tahtas ). Teklif etti'imiz kar l klar: duyuru tahtas , iln tahtas . rnek: Belediye duyuru (iln) tahtalar n n kira cretlerini yeniden belirledi. birth travma : do/um incinmesi. black top : )ngilizcede "asfalt, asfalt yol, asfalt ile kaplamak" anlam nda geer. Son zamanlarda bir spor dal na verilen bu ad iin Kurulumuz, sokak basketbolu kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unu kararla t rm t r. rnek: y l nce Amerika'da ba$layan ve $u ana kadar bir milyon ki$inin yer ald sokak basketbolu e A k Hava Basketbol Turnuvas , Almanya, =talya, =spanya, Yunanistan ve Fransa'dan sonra 26-28 Haziran tarihleri aras nda Trkiye'de ilk kez oynanacak. blender : )ngilizce blender. Dilimizde "de'i ik malzemelerin birbirine kar t r lmas na, kesilip ufalanmas na yarayan alet" anlam nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz kar ,t r c kelimesini nermektedir. rnek: Ka-r $t r c , besinleri do rayan, paralayan, kar $t ran mutfaktaki nc elinizdir. blokaj : Frans zca blocage (dondurma, belirli bir noktada tutma). Daha ok askerlik, bankac l k ve futbol alanlar nda kullan lan blokaj ve bloke etmek kelimeleri iin tekliflerimiz: tutmak, durdurmak. rnekler: Kaleci uarak topu tuttu. Bankadaki hesab m zla ilgili i$lemler durduruldu. bloke para : tutulmu, para.

boarding cart : )ngilizce boarding cart. Hava alanlar nda kullan lan bu ula m terimi iin Kurulumuz, uu, kart sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Yolcular ua a binerken uu$ kartlar n ilgililere gstermek zorundad r. bodyguard : )ngilizce bodyguard. Dilimizde "muhaf z, feda, korumac " anlam nda yabanc imls n da koruyarak kullan lan bu szn yerine Kurulumuz, zaten var olan koruma kelimesini benimsemi tir. Ayr ca bodyguardl k eklindeki kullan m na kar l k olarak da korumal k sz kabul edilmi tir. rnekler: Futbolcular n al $ma alan na birer koruma ile geldikleri grld. En az bir yabanc dil bilen niversiteli gen k zlar aras nda korumal k gzde mesleklerden biri hline geldi. bounspas : )ngilizce bounce (s ratmak, sektirmek) + pass (pas). Basketbolde topu sektirerek verilen pas. Teklif edilen kar l k: sektirme pas. rnek: Kendisine gelen sektirme pas , gzel bir hareketle say ya evirdi. bran : )ngilizce brunch (sabahla 'le aras nda yenen ve her iki 'n yerine geen yemek). Teklif etti'imiz kar l k: ku,luk yeme/i. rnek: Baz oteller, tatil gnlerinde ku$luk yeme i veriyorlar. brand extention : )ngilizce brand (marka) + extention (yay lma, geni leme) Dilimizde "herhangi bir alanda ok tan nan bir markan n farkl alanlarda rnler ortaya koymas anlam nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz marka trlemesi ve marka yay l m kar l klar n nermektedir. rnek: Ttn dnyas n n dev markas Camel'in ismini ta$ yan botlar marka trlemesi (marka yay l m )nin bir rne i. bran, : Frans zca branche (dal). Bu kelime iin dilimizde gzel kar l klar vard r: dal, ,ube, kol. rnekler: Yeni Trk Edebiyat bilim dal . Trk dilinin e$itli kollar vard r. brick game : )ngilizceden dilimize geen ve bir tr oyun ad olan bu kelime iin Kurulumuz, tu/la oyunu szn kar l k olarak nermektedir. rnek: Elektronik e$ya pazarlama $irketleri, m$terilerine cep televizyonu yerine sadece t ra$ makinesi ve tu la oyunu cihazlar gnderiyorlar. brifing : )ngilizce briefing (zetlemek). "Bir konuda bilgilendirme maksad yla yap lan toplant " anlam nda kullan lan brifing iin teklifimiz: bilgilendirme. rnek: Ayl k ekonomi bilgilendirmesi bugn yap lacak. brifing almak : bilgilendirilmek, bilgi almak. brifing vermek : bilgilendirmek, bilgi vermek. brok r : )ngilizce broker (simsar, komisyoncu). Dilimizde bu kelimenin kar l ' zaten vard r: simsar. rnek: Ev bulmak iin simsarlara ba$vurmaktan ba$ka yol kalmad . browser : )ngilizceden dilimize zgn imls yla geen ve son y llarda bilgisayar alan nda s ka duymaya ba lad ' m z bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz aar szn nermektedir. rnek: Aar,100 milyondan fazla genel a kullan c s n n sanal dnyaya girmek iin kulland kap anlam na geliyor. bungee-jumping : bancii (Maldiv dilinde geen ses yans mal kelime) + )ngilizce jumping (atlama). lkemizde son y llarda yayg nla an bir spor tr olan bungee-jumping iin Kurulumuzun teklif etti'i kar l k z pz p atlamad r. business class : )ngilizce business (i ; meslek; ticaret) + class (s n f, zmre; mevki). Teklifimiz: i,lik orun. rnek: Sanayiciler o unlukla i$lik orunda seyahat ediyorlar.

by-pass : )ngilizce by-pass (atlama). T ptaki by-pass iin teklif etti'imiz kar l k: damar aktarma. rnek: Karde$im dn damar aktarma ameliyat geirdi. Siyasette kullan lan by-pass iin teklif etti'imiz kar l k: devre d , b rakmak. rnek: Yetki yasas yla Meclisin devre d $ b rak ld ileri srld.

C
call center : )ngilizce call (a' rma) + center (merkez). Daha nce center iin merkez kar l ' n nermi tik. Kurulumuz bu sz iin de a/r merkezi kar l ' n benimsemektedir. rnek: Alman firmas n n a r merkezi genel mdr bir Trk. cash cart : )ngilizceden dilimize geen bu kelime bankac l k alan nda kullan lmaktad r. Nakit, pe in para almak iin, para ekmek iin kullan lan kart demektir. Kurulumuz bu sz iin nakit kart kar l ' n nermektedir. rnek: Yap Kredi ve di er banka nakit kartlar piyasaya srmek iin bizimle i$ birli i yapmay kabul etti. casting : )ngilizce casting. Trkede sinema alan nda kullan lan ve bir filmdeki karakterleri canland racak oyuncular seme i i anlam na gelen casting iin Kurulumuz, oyuncu seimi ve deneme ekimi kar l klar n nermektedir. rnekler: A r Roman Trk sinemas a s ndan beklentileri kar$ layacak dzeyde de il. zellikle oyuncu seimi hatal . nl manken Pariste Metropolitan Ajans n deneme ekimlerine kat lacak. catering: )ngilizce catering (yiyecek tedarik etme, yemeklerin haz rlanmas n ve hizmetini stne alma). Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: yemek hizmeti. rnek: Byk $ehirlerde gzde lokantalar n yan nda yemek hizmeti veren kurulu$lar da o almaya ba$lad . center : )ngilizce center (merkez). Dilimizde merkez kelimesi bulunmas na ra'men son zamanlarda center kelimesi e itli kurum ve kurulu lar n isimlerinin arkas na eklenmektedir. Bunlar n ba l calar , teklif etti'imiz kar l klar ile birlikte unlard r. Media center: ileti,im merkezi; check up center: tam bak m merkezi; trade center: ticaret merkezi; flower center: iek pazar . change : Frans zca change (de'i me, de'i tirme). Frans zca change, )ngilizce exchange kelimeleri zellikle banka ve dviz brolar nda para de'i imi iin kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l klar: para de/i,imi, para al m sat m . rnek: Para de i$imi (para al m sat m ) yapan brolar o ald . charter : )ngilizce charter. Ltince kkenli olan ve e itli anlamlarda kullan lan bu kelime Trkeye bir ula m terimi olarak gemi tir. Kurulumuz bu sz iin dolmu, veya dolmu, uak kelimelerinin uygun kar l klar oldu'unu tespit etmi tir. rnek: Trk Hava Yollar yetkilileri, talep oldu u takdirde dolmu$ uak seferlerine ba$lanabilece ini bildirdi. chat : )ngilizce chat (gevezelik etmek, ho be etmek). Bilgisayar alan nda sohbet etmek anlam na gelen bu kelimenin kullan m son y llarda ok yayg nla m t r. Dilimizde bu sze kar l k olarak zaten sohbet, yrenlik, ho,be,, gevezelik ve bunlar n etmek fiiliyle kurulmu ekilleri vard r. rnek: Genel a daki sohbetlerin tm dnyada yayg nla$mas , $phesiz sinemac lar n ilgisini ekmi$ durumda. check-in : )ngilizceden dilimize girmi olan bu sz, "otel veya uak defterine kaydolmak" anlam ndad r. Kurulumuz, bu sz iin giri, i,lemi kar l ' n n uygun olaca' gr ndedir. Gene bu alanda kullan lmakta olan check-out iin de k , i,lemi kar l ' n nermektedir. rnek: Anneanne ve torun saat 06.05teki TK 203 sefer say l THY ua na binmek zere Dalaman Hava Liman na geldiler ve giri$ i$lemi yapt rd lar. check-list : )ngilizceden zgn imls yla dilimize geen bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz denetim izelgesi szn teklif etmektedir.

check-point : )mls ve telffuzu ile )ngilizceden al n p Trkeye yerle tirilmeye al lan szlerden biri de check-point'tir. "Kontrol yap lan, denetleme yap lan yer" anlam ndaki bu kelime iin Kurulumuz, denetim noktas sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Birle$mi$ Milletler gcne ait denetim noktas nda y ld lar. check-up : )ngilizce check up on (soru turmak, ara t rmak). Dilimizde genel sa'l k kontrol iin kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: tam bak m. check-up yapt rmak : Check-up kelimesi son zamanlarda daha ok "yapt rmak" fiiliyle bir arada kullan l p yayg nla maktad r. Bunun iin teklif etti'imiz kar l k: tam bak m yapt rmak. rnek: Bugn hastahaneye giderek tam bak m yapt rd m. cheese cake : )ngilizce cheese cake. Kurulumuz, peynirli kek anlam ndaki bu )ngilizce kelimenin Trkede de yine peynirli kek szyle kar lanmas n n uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Bu pastahanenin peynirli keki olduka lezzetli. clip, clip kart : )ngilizceden Trkeye geen bu kelimede yer alan clip "k rpmak ular n kesmek, k sa kesmek" anlamlar na gelen bir fiildir. )sim olarak da kullan lan bu sz "kesme i i" demektir. Bu sz imdi de kart kelimesiyle birlikte bir bankac l k terimi olarak kar m za kmaktad r. Ki iyle ilgili birok bilgileri de ta yan bu kart iin Kurulumuz varl k kart kar l ' n nermektedir. rnekler: deme sistemlerinde bir devrime yol aacak varl k kartlar teknolojinin yeni bir rn olacakt r. Varl k kart na pasaport, nfus czdan gibi kimlikle ilgili bilgiler de yklenebilecektir. coffe shop: )ngilizce imls ve telffuzu ile dilimize yerle tirilmeye al lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: kahve evi. rnek: Etiler ve Ba dat Caddesinde kahve evi aacaklar. cohabitation : Frans zcadan dilimize giren bu sz "birlikte oturma, bir arada ya ama" anlamlar n ta maktad r. Kurulumuz bu kelimeye birlikte ya,ama kar l ' n uygun grmektedir. rnek: Trkiye bu iki siyasetiden de sonuna kadar yararlanmak zorunda. Yapabilecekleri en iyi $ey, bir birlikte ya$ama protokol yap p, i$lerine devam etmeleridir. colorist : Frans zca coloriste. "Resimleme sanat nda ' glgeyi ve biimleri renk yoluyla veren ressam, renki" anlam nda olan ve tekstil alan nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, renk uzman szn nermektedir. rnek: erkezky'deki yeni kurulan kuma$ boya ve bask fabrikam z n Ara$t rma ve Geli$tirme Blmnde al $t r lmak zere renk uzmanlar al nacakt r. corner : )ngilizce kkenli olan bu kelime dilimize korner biiminde k,e anlam yla daha ok bir spor terimi olarak girmi ti. Bu sefer de bayi anlam yla ve corner imls yla dilimize mal edilmeye al l yor. Kurulumuz, Trkede yayg n olarak kullan lan bayi sznn sz konusu corner kelimesini kar layabilece'i gr ndedir. Bu kelime, ayr ca corner vermek biiminde de e itli yay nlarda gemektedir. Bu durumda da Kurulumuzun nerisi bayilik vermek eklindedir. rnek: Gnlk retim kapasitelerinin on bin ift oldu unu belirten firma yetkilisi, $u ana kadar 80 bayilik verdiklerini ve bu y l n sonuna kadar Trkiye genelinde 150'nin zerinde bayilik vermeyi hedeflediklerini syledi. cracker : )ngilizce cracker. Zevk iin bilgisayar sistemlerine zarar veren ki i anlam nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, kertici szn teklif etmektedir. crash-test : )ngilizce crash-test. Otomobil sanayiinin geli mesiyle ortaya kan yeni terimlerden biridir. "arpmay denemek" anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, arpmak ve s namak fiillerinin birle mesiyle olu turulmu arps na kelimesini nermi tir. rnek: Avrupa'n n tan nm $ otomobil dergilerinden birinin dzenledi i arp-s nada en gvenilir otomobil olma unvan n Mercedes'in yeni E serisi 320 modeli ald .


ek etmek : )ngilizce check (durdurmak; engel olmak; kontrol etmek). Son zamanlarda "kontrol etmek, tahkik etmek" anlam yla dilimizde yayg nla t ' gzlenmektedir. Teklif etti'imiz kar l klar: yoklamak, denetim-lemek. rnek: Son bir kez yoklad ktan (denetimledikten) sonra kesin karar verelim. ip : Frans zca chip. Bilgisayar alan nda kullan lan bu sz iin Kurulumuzun nerisi yonga'd r. rnek: Robert Rice'in son zamanlardaki en ba$ar l giri$imi, bilgisayar yongalar reten Inter firmas yla szle$me imzalamas d r.

D
damping : )ngilizce dumping (indirme, d rme, tenzilt). Ekonomi terimi olarak damping, "indirim (tenzilt) ve ucuzluk" kavramlar ndan daha kapsaml bir fiyat d rmeyi anlatmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: d,rm. rnek: Birinci Dnya Sava$ 'ndan nce Almanlar d$rm yaparak, elik rnlerini =ngilizlere, Alman m$terilerden iki kat ucuza satt lar. dansing : )ngilizce dancing. Trke Szlkte dans etmek iin gidilen halka a k yer eklinde tan mlanan bu kelime iin Kurulumuz, dansl k kar l ' n teklif etmektedir. rnek: e$menin Ayayorgi Koyunda kurulan Fly Inn, be$ bin ki$ilik dansl yla genlerin sevdi i bir mekn. dart : )ngilizce dart. Trkede saat tahtas ad verilen bir hedefe belirli bir uzakl ktan kk oklarla ni an alarak isabetli vuru yapmaya dayanan e'lence amal bir oyun anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, oyun ad olarak oklama, bu oyunda kullan lan hedef tahtas iin de oklama tahtas kar l klar n nermektedir. rnekler: Biraz ileride iki ki$i oklama oynuyor. Oklama tahtas n n zerinde e$itli resimler gze arp yor. dead line : )ngilizce. "Herhangi bir eyin yap lmas veya tamamlanmas iin en son zaman" anlam nda kullan lan bu terime kar l k olarak teklif etti'imiz kelimeler: sre sonu, zaman s n r . rnek: Kitaplar n ciltlenmi$ olarak teslimi iin tespit edilen sre sonu (zaman s n r ), 31 Aral k 1994'tr. dealer : Bu sz de )ngilizceden dilimize gemi tir. Dealing rne'ine bakarak bu kelimeye de Kurulumuz sat mc kar l ' n nermi tir. rnekler: Tahtakale bilmecesini zmek iin bir sat mc ile ahbapl k kuruyorum. Merkez Bankas n n sat mc lar telefona sar lm $lard . dealing : )ngilizce olan bu kelime "i , al veri , muamele" anlamlar na gelir. Bir bankac l k terimi olarak "para piyasalar nda al m sat m yapma i i" anlam ndad r. Kurulumuz bu sz iin sat m szn nermektedir. dealing room : )ngilizceden Trkeye geen bu szn dealing k sm daha nce ele al nm t . Kurulumuz, bu kelime iin sat , odas veya sat , i,lem odas kar l klar n nermektedir. rnek: Fon Ynetimi Mdrl ne ba l olarak hizmet veren sat $ i$lem odas banka $ubeleriyle en ok haberle$en birimdir. deep-freeze : )ngilizce deep freeze. "Bozulma ihtimali olabilecek yiyecekleri ok d k derecelerde dondurarak uzun sre saklamak iin kullan lan bir tr buzdolab " anlam nda dilimize geen bu sz iin Kurulumuz, derin dondurucu sznn uygun bir kar l k oldu'una karar vermi tir. rnek: Haz rlad m kfteleri ihtiyaca gre derin dondurucudan kar p kar p pi$iriyorum. de fakto : Ltince de facto (bilfiil, fiilen). "Hukuk tan nmadan nceki fiil tan nma, fiil durum" anlam nda kullan lan bu terim iin teklif etti'imiz kar l klar: edimli, edimli olarak. rnek: Kuzey Irak'ta edimli bir durum oldu u ileri srlmektedir.

defans : Frans zca dfense (savunma). Savunma kelimesi dilimize yerle mi gzel bir Trke kelimedir. Sporda da defans n yerini almas dile'imizdir. rnek: Savunmaya ekilen tak m, an ak nlarla sonu almay ba$ard . defansif : Kar l ' : savunmaya dayal . rnek: Ev sahibi tak m savunmaya dayal bir oyun kard . deflsyon : Frans zca dflation (para durgunlu'u, para darl ' ; piyasada bulunan para miktar n n azalt lmas , para i kinli'inin giderilmesi). Bu sz iin Kurulumuz durgunluk ve para k s tlamas kelimelerini nermi tir. rnekler: Para k s tlamas na fiyatlar sabit tutmak veya d$rmek iin ba$vurulur. Durgunluk, tedavldeki paran n azalt lmas , ekonomik daralma ve sat n alma gcnn artmas d r. defltr : Teklifimiz: para k s tlay c veya do'rudan k s tlay c . rnek: Para k s tlay c rakamlara bak ld nda ngrlen vergi hedeflerinin biraz iyimser oldu u gze arp yor. dejenerasyon : Frans zca dgnration. "Soysuzla ma, soyunun zelliklerini kaybetme" anlamlar nda dilimizde kullan lan bu sz iin Kurulumuz, yozla,ma kelimesinin uygun bir kar l k oldu'u gr ndedir. Buna ba'l olarak dilimizde kullan lan dejenere iin yozla,m ,, dejenere etmek iin yozla,t rmak, dejenere olmak, dejenerasyona u/ramak iinse yozla,mak szleri rahatl kla kullan labilir. rnek: Yzy llar boyunca gittike yozla$an ve mill olmaktan uzakla$an de erlerimiz, art k zne, asl na kavu$mal d r. deklrasyon : Frans zca dclaration. "Bildirme, duyurma, iln etme" anlam nda Trkede kullan lan bu sz, "kamuoyuna yap lan a klama, bildiri" anlam yla da gemektedir. Bu sz iin Kurulumuzun nerdi'i kar l k bildirge'dir. Deklrasyon sz yan nda ayn kkten deklre etmek ve deklre edilmek kelimeleri de bulunmaktad r. Bunlardan deklre etmek iin bildirmek, a klamak, deklre edilmek iin bildirilmek, a klanmak fiilleri kullan lmal d r. rnekler: Gazete, bundan bir ay nce yay mlad bildirgede, bundan byle do ru haber verece ini, kavgalardan uzak kalaca n iln etti. Bu husus, yetkili kimselerin a zlar ndan resmen bildirilmedi. Hkmet, btn tedbirleri ieren orta ve uzun vadeli yeni bir paket ile kamuoyu nne kmal , neyi ne zaman yapaca n bildirmeli. dekoder : Frans zca decodeur. "Hifre zc" anlam ndaki bu kelime iin Kurulumuz, zc kelimesinin uygun bir kar l k oldu'u karar na varm t r. rnek: zclerinizi Karum'daki Bosch bayiinden alabilirsiniz. dekolte : Frans zcadan dilimize geen decollet kelimesi Trke Szlkte, "1.Kollar n n, g's ve s rt n n bir k sm a k kad n giysisi. 2.A k." eklinde anlamland r lm t r. Kurulumuz bu sz iin a k veya a k giysi kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Baloda trbanl han mlar n yan s ra a k giysili han mlar da vard . dekont : Frans zca dcompte. Dilimizde s k kullan lan bu sz, "denmi veya denecek olan hesaplar n dkm, kapat lan bir hesaptan yap lacak indirme" anlamlar nda geer. Kurulumuz, hesap belgesi sznn dekont yerine kullan labilecek uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: demeyi yapt ktan sonra hesap belgesini bankadan almay unutmay n. demagog : lf ebesi, lfazan. rnek: Dn yap lan iktisat toplant s n zellikle lf ebelerinin (lfazanlar n) izlemesi gerekirdi. demagoji : Frans zca dmagogie (halk avc l ' , lf ebeli'i). "Mugalta" kelimesiyle de kar lad ' m z demagoji iin teklif etti'imiz kar l klar: lf ebeli/i, lfazanl k. rnek: Konuyu cidd olarak tart $mak yerine lf ebeli ini (lfazanl ) tercih ediyor. demarke durum : bo,ta olma durumu.

demarke olmak : Frans zca dmarqu (i areti, markas kald r lm ; sporda markajdan kurtar lm ). "Bo ta olmak veya rakip oyuncular n tutmas ndan (glgelemesinden) kurtulmu olmak" anlam nda kullan lan bu sz iin teklif edilen kar l klar: bo,ta olmak, s yr lmak. rnek: Ali, rakip oyuncular n glgelemesinden s yr ld . demonstrasyon : Frans zca dmonstration. Bunun iin Trke Szlk'te de nerildi'i gibi gsteri sznn kullan lmas teklif edilmi tir. rnek: Kar$ gr$te olanlar i$i gsteriye dn$trdler. depar : Frans zca dpart (yola kma, hareket, kalk ). "Yar n ba lama an " anlam nda kullan lan bu sz iin teklif etti'imiz kar l k: k ,. Ancak bu kelimenin birle ik fiiller iinde farkl kullan l lar vard r. Onlar n kar l klar da a a' da gsterilmi tir. depara kalkmak : h za kalkmak. depar atmak : h zlanmak. depar hakemi : k , hakemi. depar atmak : h zlan , yapmak. rnekler: Arif, o ldrc h zlan $lar n yapamad . Ycel, son dakikalarda h zland (h za kalkt ). departman : Frans zca dpartement (blm; eyalet; bakanl k). Dilimizde ma'azalar n ve fakltelerin blmleri iin baz kimselerce kullan lmaktad r. Oysa bu anlamda blm kelimesi Trkenin gzel kelimelerinden biridir. rnekler: Fakltemizin Tarih blm; kad n giyimi blm; pazarlama blm; sat $ blm. deplse olmak : yer de/i,tirmek. deplsman : Frans zca dplacement (yer de'i tirme). 1. Tak m n ba ka bir ehir veya lkede oynamas . 2. Oyun s ras nda oyuncunun yer de'i tirmesi. Birinci anlam iin teklif edilen kar l k: yabanc saha. rnek: Yabanc sahada oynamam za ra men ba$ar kazand k. deplsmana kmak (gitmek) : yabanc sahaya kmak (gitmek). )kinci anlam iin kar l k: yer de/i,tirme. depresyon : Frans zca dpression "kme, gme, ukurlanma, kuvvetten d me" anlamlar ndad r. Bu sz iin nerimiz, knt veya ruh knts'dr. rnek: Ekonomide ya$anan knt haziran sonu bilnolar na yans d . destinasyon : Frans zcadan dilimize geen, "gidilecek yer; gnderilen yer, hedef" anlam ndaki bu kelimenin iki ayr kullan m iin Kurulumuz (biletlerde) var , yeri ve (ticarette) hedef kar l klar n n kullan lmas n uygun bulmu tur. determinist : gerekirci. rnek: Gerekirci felsefede tesadflere yer yoktur. determinizm : Frans zca dterminisme (gerekircilik). "Ayn artlarda ayn sebeplerin ayn sonular do'urmas " anlam nda bir felsefe terimi olan determinizm iin daha nce uygun bir kar l k bulunmu tu: gerekircilik. rnek: S f r derecede suyun donmas gerekircili in gzel bir rne idir. detone (olmak) : Frans zca (patlamak, infilk etmek; falso yapmak, perdeyi a rmak). Mecazen "ayk r d mek" anlam na da gelir. Bizde daha ok mzik alan nda kullan lan bu kelime iin nerimiz perdesizle,mek veya perdesi bozulmak't r. )sim olarak bu sz "patlama, falso yapma, ayk r d me"

anlam ndad r. Bu kullan m iin perdesiz kar l ' uygun grlm tr. rnekler: Son zamanlarda nl tenor Pavorotti'nin baz aryalar sylerken sesinin perdesizle$ti i gzleniyor. Sanat n n sesi bu hafta kelimenin tam anlam yla perdesizdi. devalasyon : Frans zca dvaluation (bir lkenin paras n n yabanc bir paraya gre de'erinin d rlmesi, sat n alma gcnn azalmas ). Bu kelimeye kar l k olarak de/er d,rme kelimesi benimsenmi tir. rnek: =hracat art rmak iin de er d$rmeye ba$vurmak ilke olarak yasaklanm $t r. Ayn kke dayanan devale olmak, devale etmek biimindeki kullan mlar ise, de/er d,rmek szyle kar lanabilir. rnekler: Hafta iinde yakla$ k yzde on de eri d$rlen para. Banka yetkilisi, dviz kurunun 6-8 oran nda de erinin d$rld n belirtti. dezenformasyon : Ltince desinformation. Dilimize kasten yanl haber yayarak gerilim yaratma yntemi, tahrikilik anlamlar nda Frans zcadan giren bu sze Kurulumuz, yan ltma haber ve bilgi arp tma kar l klar n teklif etmektedir. rnek: Baz siyasler gnmzn moda sz olan bilgi arp tma yntemiyle gz boyama takti ini srdrmektedirler. diaspora : Frans zca diaspora. "Srgnden sonra Yahudilerin dnyan n e itli yerlerine yay lmas " anlam na gelen bu sz gnmzde ba ka tehcir ve g olaylar iin de kullan lmaktad r. Kurulumuz, bu sz iin kopuntu kar l ' n nermektedir. rnekler: Yahudilerden inlilere kadar dnya, say s z kopuntu gruplar n bar nd r r. Btn kopuntular n ortak zelli i ise, terk edilen yurdun efsaneye dn$trlmesinde odakla$ r. dijital : )ngilizce digital (on esasl numara sistemine ait.). Daha ok bilgisayar alan nda kullan lan dijital iin tretilen say sal kelimesi art k dilimize yerle mi tir. Kurulumuz da bu kelime iin say sal kar l ' n n kullan lmas n n uygun olaca' gr ndedir. dinamo : Frans zca dynamo (mekanik enerjiyi elektrik enerjisine eviren alet). Sporda, mecaz olarak "srkleyici oyuncu, g kayna' " anlamlar nda kullan lmaktad r. Bu anlamlar iin tekliflerimiz: srkleyici, g kayna/ . rnekler: Suat tak m n srkleyicisi idi. Bir g kayna gibi oyunu gtrd. discount : )ngilizce discount. ")ndirim yapmak, tenzilt anlam nda ve zgn imls yla dilimizde kullan lmaya ba lanan bu kelime iin Kurulumuz, indirimci ma/aza ve ucuzcu ma/aza kar l klar n nermektedir. rnek: Trkiyede indirimci ma azalar (ucuzcu ma azalar) aras ndaki rekabet giderek art yor. disk : Frans zca disque (disk; plk). Spor, mzik vb. alanlarda dairev, yass cisimler iin kullan lan bu kavrama btn alanlarda u kar l k uygun d mektedir: teker. disk atmak : teker atmak. rnek: Sporcumuz teker atmada rekor k rd . disket : tekercik. rnek: Bilgisayar tekerciklerini saklamak ok daha rahat oluyor. diskjokey : )ngilizceden Trkeye geen bu kelime disk-player kelimesine verilen kar l k rnek al narak tekeralarc diye kar lanm t r (k saltmas : T). rnek: Sunucumuz tekeralarc l k grevini de birlikte yrtyor. disk-player : )ngilizce disk (yass , dairesel cisim) + player (alan, almak iin kullan lan cihaz). Kurulumuz bu sz iin tekeralar kar l ' n nermektedir. rnek: Arelik yeni mzik seti ve tekeralarlar n byk bir reklm kampanyas yla tan tt . disponibilite : Frans zca disponibilit (kullan labilirlik; elde bulunan ve kullan labilecek durumda olan para; tasarruf; a 'a kar lm , bakanl k emrine al nm ). Dilimizde bankac l ktaki anlam yla kullan lan

disponibilite sz iin teklif etti'imiz kar l k: haz r para. rnek: Bankalar n haz r para ykmllklerinin art r lmas , Merkez Bankas n n i$ini kolayla$t racak. disponibl de/er : haz r de/er. distribtr : Frans zca distributeur (da' t c ). Bu kelime iin dilimizde zaten da/ t c sz vard r. rnekler: Cirketimizin Anadolu'nun e$itli illerinde yzden fazla da t c s bulunmaktad r. Otomobilin elektrik donan m nda bir ar za var, galiba da t c s de i$ecek. diyetisyen : Fr. diticien. Trkede diyet bilimi zerine uzmanla m kimse anlam nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, beslenme uzman ve perhiz uzman kelimelerinin kullan lmas gerekti'i gr ndedir. rnek: Frans z beslenme (perhiz) uzman n n yntemi, ya larla karbonhidratlar birbirine kar $t rmamaya dayan yor. dizayn : )ngilizce design (pln, taslak, proje; gaye, ama; fikir). Son zamanlarda, retilecek, ekil verilecek alet ve nesnelerin izimini anlatmak zere s ka kullan lan bu kelime iin Kurulumuz izim kelimesini teklif etmi ti. Ancak grafik tasar mc s )lhan Bilge'den ald ' m z ve Trk Dili dergisinin A'ustos 1995 say s nda yay mlad ' m z mektupta, dizayn n kar l ' olarak "tasar m" sznn yayg n oldu'u ifade edilmektedir. Say n Bilge'nin uyar s do'rultusunda dizayn iin teklif edilen kar l k: tasar m. rnek: Yar $maya kat lacak tasar mc lar, yeni tasar mlar geli$tirecekler. dizayn edilmek : tasar mlanmak. dizayn etmek : tasar mlamak. dizayn r : tasar mc . done, data : Frans zca donne, )ngilizce data (veri, muta). Osmanl cas , uzun hecelerle muta olan bu kavram iin gzel bir kar l k bulunmu ve bu kar l k yerle mi tir: veri. rnek: Btn bilgiler veri bantlar na kaydedildi. doping : )ngilizce doping. Bir spor yar mas s ras nda, vcuda stn hareket ve enerji sa'lamak iin kullan lan uyar c il. Doping kelimesi iin teklifimiz uyar c 'd r. rnekler: Kar$ la$madan nce uyar c kontrol yap l yor. Sporculara uyar c testi uyguland . double bed : ikili yatak. double team : )ngilizce double (iki kat, ift) + team (tak m). )ki oyuncu taraf ndan bask alt na al nma. Teklif etti'imiz kar l k: ifte k ska. rnek: Erman, Necati ve Levent taraf ndan ifte k skaca al nd . double trap : ift uurvur. dripling : )ngilizce dribbling. Bu sz, szlklerde "topu yava yava vurarak ileri gtrmek" anlam ndad r. Bu spor terimine kar l k olarak Kurulumuz, top srme ve sr, szlerini nermi tir. rnek: Arif ok al $t , sahada deta mekik gibiydi. zellikle yapt top srmelerle (sr$lerle) puan toplad . duayen : Frans zca doyen (en ya l , en k demli; dekan; ba papaz). Dilimizde birinci anlam yla kullan lmaktad r. Bu anlam iin u kar l klar teklif ediyoruz: k demli, aksakal. Hemen hemen btn Trk lehelerinde "ya l , k demli, kendisine dan lan ki i" anlam nda "aksakal" kelimesi kullan lmaktad r. rnekler: Kendisine "Sen art k brokratlar n k demlisi (aksakal ) oldun" dedim. =$ dnyas n n aksakal (k demlisi) Vehbi Ko, dn gzel bir konu$ma yapt .

dublj : Frans zca doublage. Daha ok bir sinema terimi olarak dilimize geen bu sz, "ekilmi bir filmi sonradan seslendirme, yabanc dilde ekilmi bir filmi yerli dile evirme" anlamlar nda kullan l r. Kurulumuz, bu kelime iin seslendirme sznn uygun bir kar l k oldu'u gr ndedir. Dublj yan nda dilimizde ayn kke dayanan dubljc ve dubljc l k kelimeleri de vard r. Bu szler de seslendirme nerisine ba'l olarak seslendirici ve seslendiricilik eklinde kar lanmal d r. duble : Frans zca double (iki kat, ift, ifte, katmerli). Bu kelime iin nerimiz ift'tir. )ecek eylerde ise duble sz, iki l szyle kar lan r. dubleks : iki katl .

E
economy class : )ngilizce economy (ekonomi) + class (s n f, zmre; mevki). Teklifimiz: hesapl orun. rnek: Yolcular n o u hesapl orunu tercih ediyor. editr : Frans zca diteur. Bir kitab bas m evine gidecek bir biimde haz rlayan kimse, yay ma haz rlayan anlam nda dilimize geen bu kelime iin Kurulumuz, yay mlayan ve yay mc kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Bir derginin maksada uygun bir biimde kar lmas nda yay mc n n (yay mlayan n) rol byktr. efekt : )ngilizce effect (radyo ve televizyon yay nlar nda, tiyatro oyunlar nda veya film seslendirmelerinde hareketleri izlemesi gereken seslerin tabi kaynaklar n d nda optik, mekanik, kimyasal yntemlerle gerekle tirilmesi). Bu sz iin Kurulumuzun nerdi'i kar l klar, sesleme veya etkileme'dir. rnek: Bu k sa film, birtak m zel seslemelerle seyircinin ilgisini topluyor. Grsel efekt biiminde ok geen bu kullan mda ise grsel etkileme kar l ' daha uygun d mektedir. rnek: Film, arp c grsel etkilemeleri ile trnn klsikleri aras na girmi$ bir eser. efor : Frans zca effort (aba, gayret; g). Teklif etti'imiz kar l klar: aba, gayret, g. rnek: =nsan belirli iklim $artlar nda belirli bir aba (gayret, g) sarf eder. egale etmek : Frans zca gale. "Etmek" yard mc fiiliyle birlikte "e itleme, derecesine ula ma, e it duruma getirme" anlam nda kullan lan bu szn Kurulumuz, e,itlemek fiiliyle kar lanabilece'ini d nmektedir. rnek: Atatrk Stad Atletizm Salonunda yap lan yar $malar n son gnnde 50 metre (B) y ld zlarda Cehnaz Ta$ kendisine ait olan 6.8'lik rekoru bir kez daha e$itledi. ekarte etmek : Frans zca cart sz "ay rma, uzakla t rma, sapa, cra" gibi anlamlara gelir. Dilimizde en fazla spor dal nda kullan l r. Trke "etmek" fiiliyle ekime girer. Ekarte etmek kelimesine kar l k olarak dilimizde elemek ve saf d , b rakmak szleri vard r. rnek: Galatasaray Manchester'i eleyince (saf d $ b rak nca) yapt m z lg nl k ve ocukluklar d$nn bir kere. ekipman : Frans zca quipement (donatma, donat m; gere, malzeme). Ekipman kelimesi iin teklif etti'imiz kar l klar: tak m, donan m. rnekler: Banka, in$aat a$amas nda donan m deste i yap yor. Yeni otomobil modellerimizde bundan sonra fabrikam z n retti i lstikleri orijinal tak mlar olarak greceksiniz. ekoloji : Yunanca oikia (ev, konut) + logos (konu). Frans zca cologie. "Canl lar n aralar ndaki ba'lant lar ve ortamlar yla olan ili kilerini inceleyen biyoloji dal " anlam nda kullan lan ekoloji sz iin zaten dilimizde var olan bir kelimeyi teklif ediyoruz: evre bilimi. rnek: evre bilimi alan nda uzmanlara ihtiyac m z var. ekolojik : evreyle ilgili, evre bilimiyle ilgili.

ekolojik denge : evre dengesi. rnek: Termik santrallerin kirlili e yol aarak, evre dengesini bozdu unu biliyoruz. ekolojik felket : evre felketi, evre y k m . rnek: Orman yang n , bizim iin bir evre felketidir. eksantrik : Frans zca excentrique. Dilimizde yayg n olarak al lagelmi e'ilimlere, tre ve davran lara ayk r tutumu olan acayip, garip anlamlar nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, genel anlamda urak kelimesini nermektedir. )nsan n genel niteliklerini anlatmak iin dilimizde var olan tuhaf, garip, acayip kelimelerinin duruma gre eksantrik sz yerine kullan labilece'i unutulmamal d r. ekspedisyon : Frans zcadan dilimize giren ve "gezi, gezinti, sefer" anlam ndaki bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, dilimizde zaten var olan sefer kelimesinin kullan lmas gerekti'i gr ndedir. rnek: Bal kesir-=stan-bul Da c l k Kulb taraf ndan dzenlenen Kazda seferi, geti imiz hafta sonu yap ld . eksper : Frans zca ekspert. Belirli bir konudan veya alandan iyi anlayan, iyiyi, kaliteliyi seebilen uzman anlam nda dilimizde kullan lan bu kelime ttn eksperi, sigorta eksperi biimlerinde s ka kullan l r. Bu sz iin Kurulumuz, uzman szn kabul etmi tir. rnek: Gazetenin sigortadan para almas n sa layan raporun alt nda uzman olarak onun imzas bulunuyordu. ekspertiz : Frans zca ekspertise. Uzmanlarca (eksperlerce) yap lan inceleme, ke if, muayene anlam nda ticar hayatta kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz uzman incelemesi szn nermektedir. ekspertiz raporu tamlamas nda da bu sz yer almaktad r. Bunun iinse nerimiz uzman raporu'dur. rnek: Uzman raporlar nda hasar n k sm oldu u, hatta baz makinelerde hi hasar bulunmad belirtiliyordu. eksperyans : Frans zca exprience (deney; deneme; deneyim, tecrbe). Bu kelimenin kar l klar dilimizde zaten vard r: deneme, deneyim, tecrbe. rnek: Benim iin gzel bir deneme (deneyim, tecrbe) oldu. ekspozisyon : Frans zca exposition (serme, sergileme; sergi). Son zamanlarda bas nda s ka grmeye ba lad ' m z bu kelimeye hi ihtiyac m z yoktur; nk bu kavram iin dilimizde ok gzel kar l klar vard r: sergileme, sergi. rnek: Drt gn devam edecek sergiye ilgi hayli fazla. ekspozisyon gnleri : sergileme gnleri. ekstre : Frans zca ekstrait (z, ruh, hlsa; seme paralar, semeler; suret, kopya). Bankac l k faaliyetlerinin yo'unla mas yla birlikte yayg nla maya ba layan bu sze Kurulumuz, genel anlamda z, ekonomide geen anlam yla zet ve hesap zeti kar l klar n n uygun olaca' n kararla t rm t r. rnek: Bankadan 7500 dolar tutar nda bize ait olmayan al $veri$lerle dolu bir hesap zeti geldi. ekstrem : Frans zca extrme. Bu Frans zca kelime dilimizde uzun zamandan beri kullan lagelmektedir. Kurulumuz ekstrem sz yerine, a, r veya u kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'u gr ndedir. eliminasyon : Frans zca limination (eleme, karma, d ar da b rakma). Bu szn dilimizde zaten kar l ' vard r: eleme. rnek: Tak mlar iki ayr grupta tek mal k eleme sistemi ile kar$ kar$ ya gelecek. elimine etmek : elemek. elimine olmak : elenmek.

e-mail : )ngilizce electronic mail. Bilgisayarlar veya bir a' iindeki belli gnderim merkezleri aras nda elektronik bilgi ileti imi anlam ndaki bu kelime iin bas n yay n organlar nda bir k s m yazarlar eposta terimini kullanmaktad rlar. Kurulumuz bu kelime iin elektronik mektuptan k salt lan elmek sznn uygun bir kar l k oldu'u gr ndedir. rnek: Geli$tirilen bu sistemle otomobil kendi ynn kendisi bulmakla kalmay p srcsne gelen elmekleri sesli olarak okuyor. emisyon : Frans zca mission (piyasaya karma; d ar karma; yayma). "K' t para, tahvil, bono vb. menkul de'erlerin piyasaya srlmesi" anlam nda kullan lan bu terim iin teklif etti'imiz kar l k: srm. rnek: Dengeyi tutturabilmek iin faizlerin yksek, srmn s n rl tutulmas gerekmektedir. emisyon primi: srm primi (hisse senetlerinde). empati : )ngilizce empathy. "Bir ba kas n n duygular n anlayabilme" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: duyguda,l k. rnek: Derne imiz bir duyguda$l k olma yolunda. empoze : Kar l ' : dayat lm ,. rnek: Dayat lm $ fikirlerle sa l kl bir sonuca ula$ lamaz. empoze etmek : Frans zca imposer (zorla kabul ettirmek). Son zamanlarda baz yazarlar m zca kullan lan dayatmak bizce de uygun bir kar l kt r. rnek: Yukar dan dayat lan bu kararlar kabul etmemiz mmkn de ildir. emprovizasyon : Frans zca improvisation. Hiir veya mzikte haz rlan p d nmeden, birdenbire, ie do'du'u gibi syleme veya alma anlam nda kullan lan bu kelime iin dilimizde zaten do/alama kar l ' vard r ve kullan lmaktad r. Kurulumuz ayr ca emprovizasyona kar l k olarak do/maca szn de nermektedir. endeks : Frans zca index. Dilimize nceleri indeks eklinde ve sadece "dizin" anlam yla girmi bulunan bu sz son zamanlarda endeks syleni ve yaz l yla ve e itli trevleriyle ba ka anlamlarda da yayg nla maya ba lam t r. "Alfabetik liste" anlam ndaki dizin kelimesi, dilimize art k yerle mi bulunan gzel bir Trke kelimedir. Bir konudaki e itli merhale ve durumlar gsteren liste ve tablolar iin de dilimizde bir kar l k vard r: gsterge. rnekler: "Geim endeksi" yerine "geim gstergesi", "fiyat endeksi" yerine "fiyat gstergesi" . Borsa Bile$ik Gstergesi. endeksleme, endekslenme : Teklif etti'imiz kar l klar: ayarlama, ayarlanma. rnek: Btn politikalar yerel seimlere ayarlanm $ grnyor. endeksli : Son zamanlarda bu kelime, ekonomide veya ba ka konular n ekonomik ifadeyle anlat lmas nda "ayarl , ba'l " anlamlar nda s k s k kullan lmaktad r. Dilimizdeki ayarl , ba/l kelimeleri bu kavram rahata kar layabilir. rnekler: Dolara ayarl , dolara ba l , ayarl tahvil. Her $ey seimlere ba l . endirekt (at ,) : Frans zca indirect (dola k; dolayl ). Kas tl olmayan bir hata iin verilen, ancak gol olabilmesi iin topun ikinci bir oyuncuya daha dokunmas gereken ceza (vuru u). Kar l ' : ift vuru,. rnek: Kemal'in hatas ift vuru$la cezaland r ld . endoskop : Frans zca endoscope. T p alan nda )nsan vcudunun herhangi bir bo lu'unu muayeneyi kolayla t rmak iin ayd nlat p grnr hle getiren alet anlam nda kullan lan bu kelimeye Kurulumuz, igrr kar l ' n teklif etmektedir. endoskopi : i grm. rnek: lser te$hisinde i grm ile mideden doku rne i al n yor. endoskopik : i grml.

enfeksiyon : Frans zca infection. Dilimizde t p alan nda kullan lan bu terim, organizmada hastal 'a yol aan bir mikrobun genel veya yerel geli mesi, yay lmas anlam ndad r. Kurulumuz enfeksiyon iin tarih metinlerimizde geen yang szn kar l k olarak teklif etmektedir. Ayr ca yerine gre iltihap ve bula,ma kelimeleri de kullan labilir. rnek: Radyasyon, kan reticisi olan kemik ili ini tahrip ederek vcudun yang (iltihap, bula$ma) ve kanamalar kar$ s ndaki direncini k rar. enflsyon : Frans zca inflation (piyasadaki para miktar ile mallar n ve sat n al nabilir hizmetlerin toplam aras ndaki a ' n bymesinden ortaya kan ve fiyatlar n toptan ykselmesi, para de'erinin d mesi biiminde kendini gsteren ekonomik sre, para i kinli'i). Bu kelimenin Trke Szlk'te de belirtildi'i gibi para ,i,kinli/i szyle kar lanmas uygun grlm tr. Para i kinli'i baz kullan mlarda yaln zca ,i,kinlik olarak da enflsyon szn kar lamaktad r. rnekler: A ustos ay n n $i$kinlik rakamlar bugn a klan yor. Geli$mi$ lkelerde y ll k para $i$kinli i olarak yksek bulunacak rakamlar, bizde ayl k para $i$kinli ini ifade etti i zaman bir bayram yapmad m z kal yor. enformasyon : Frans zca information. Dan ma, tan tma, haber alma, haberle me anlamlar nda Trkede kullan lan bu kelimeye Kurulumuz, bilgilendirme kar l ' n teklif etmektedir. rnek: Trkiye Internet bilgilendirmesinde olduka ileri bir seviyede. enjeksiyon : Frans zca injection. T p alan nda "i'ne yapma, i'ne vurma" anlam na gelen bu sz, dilimizde "sokma, srme, ak tma, katma" gibi de'i ik anlamlarda da kullan lmaktad r. Kurulumuz, bu szn ekonomideki anlam iin ak tma kar l ' n nermektedir. Bunun d nda t ptaki kullan m zaten i/ne yapma, i/ne vurma biiminde kar lanm ve dile yerle mi tir. rnekler: Borsan n gerilemeye ba$lad ortamda, piyasaya nemli lde para ak tmas yap ld . Piyasalara bu hafta yakla$ k 30 trilyon lira ak t lacak. enstalsyon : Frans zca installation. Dilimizde son zamanlarda s k kullan lmaya ba layan bu sz daha ok "tesis etme, d eme, yerle tirme" anlam yla gemektedir. Kurulumuz bu sz iin yerle,tirme kar l ' n nermi tir. rnek: Sanat , 1968'den bu yana yerle$tirme tekni i ile al $malar retmeye ba$lad . enstantane : Frans zca instantan (bir anl k; ans z n). Bir anl k grn , durumu anlatmak zere dilimizde kullan lan enstantane iin teklifimiz: anl k (grn,). rnekler: =lham anl k bir olayd r. Biraz nce izledi imiz anl k grn$n hemen foto raflanmas gerekirdi. enstrman : Frans zca instrument (alet, makine, cihaz; alg , saz; senet, evrak). Bu kelime dilimizde son zamanlara kadar daha ok alg aleti anlam yla kullan lm t r. Bir mzik terimi olarak Trkeye yerle en bu sz, ekonomi alan nda da kullan lmaya ba lanm t r. Bu anlam iin Kurulumuz, mal belge szn nermektedir. rnek: Riski sevmeyenlerin ilgi oda olan yat r m fonlar , 1993 y l nda en ok talep gren mal belgelerden biri oldu. enstrmantal : szsz. ent : )ngilizce hand (el). Futbolda, kaleci d ndaki oyuncular n topa el ve kol ile mdahale etmesi. Kar l ' : elle oynama. ent var : el var. ent yapmak : elle oynamak. rnek: Kk Ahmet elle oynay nca, hakem dd n alarak "el var" dedi. entegrasyon : Frans zca integration. Son zamanlarda insanlar n bir toplumla btnle mesini, uyumunu anlatmak iin s k kullan lan bu sz iin teklif edilen kar l klar: btnle,me, uyum. rnek: Trk i$ilerinin Alman toplumuyla btnle$mesi (uyumu) kolay olmuyor.

entegre : Sanayi, teknoloji ve plnlama alan nda birok s fat tamlamalar kuran entegre sz iin teklif etti'imiz kar l k: btnle,mi,. rnekler: Btnle$mi$ sanayi, btn-le$mi$ tesis, btnle$mi$ devre, btnle$mi$ pln. entegre olmak : Kar l ' : btnle,mek, uyum sa/lamak. rnek: Portekizliler Ortak Pazar lkeleriyle tamamen btnle$tiler. enterkonnekte : )ngilizce interconnect (bir elektrik veya makine gleri ta yanlar aras nda ba' kuran ebeke). Kurulumuz bu kelime iin ba/la, ml kar l ' n nermi tir. rnek: Avrupa'ya gaz ileten bir ba la$ ml gaz hatt ndan Trkiye'nin beslenmesi kararla$t r ld . entertaiment : )ngilizce entertaintment (e'lence). Trkede zaten e'lence szyle kar lanan bu kavram n kullan lmas na hi gerek yoktur. Kurulumuz da bu sze kar l k nermek yerine e/lence sznn hat rlat lmas n ve kullan lmas n uygun bulmaktad r. envanter : Frans zca inventaire (1.Bir ticaret kurulu unun para, mal ve di'er varl klar yla genel olarak borlu ve alacakl durumlar n nicelikleri ve de'erleriyle ayr nt l olarak gsterme. 2.Bu durumu gsteren izelge.) Kurulumuz, bu kelime iin dkm szn nermi tir. rnek: Bu uaklar n a$ nma (y pranma) paylar s f r olsa bile dkmleri yksek mebl lara ula$maktad r. epikriz : )ngilizce epicrisis. T p alan nda kullan lan bir terim olan bu kelime iin Kurulumuz, k , zeti kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. rnek: Nroloji servisi Cefi Prof. Dr. H. Fortan n da imzas n n bulundu u k $ zetinde, yznn sa taraf ile sa baca ndaki uyu$ma nedeniyle servise yat r lan sanat n n g rtlak kanseri tedavisi grd de belirtiliyor. episot : Frans zca pisode. "Bir roman veya hikyede ikinci derecede bir olay" anlam nda dilimizde kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, dilim kelimesini nermi tir. rnek: Oyunun dokuzuncu dilimindeki konu$malar daha canl bir biimde de i$tirmi$. ergonomi : Frans zca ergonomie (i bilimi). "Verimlili'i art rmak iin; al anlar n, yerin, zaman n ve aralar n en iyi ekilde kullan lmas yntemlerini ara t ran bilim dal " anlam ndaki ergonomi terimi iin teklifimiz: i, bilimi. rnek: =$ biliminin znde, rn ve insan ili$kilerinin en yksek seviyede uyumlu bir btn olu$turmas ilkesi vard r. ergonomik : i,e yarar, i,e uygun. rnek: Mobilyalar m z, zgn tasar mlar ve i$e uygun yap lar ile i$ yerinizdeki rahat n z iin retildi. Ayn kavram iin elveri,li sz de kullan labilir. eskalsyon : Frans zca escalation. Trkede daha ok fiyatlarla ilgili olarak ykseltme, art rma anlamlar nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, t rman , kar l ' n nermektedir. eskort : Frans zca escort. Bu sz "koruma, muhaf z tak m " anlam ndad r. Dilimizde ise daha ok "gvenlik amac yla ilgiliyi takip eden ara" anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu sze kar l k olarak koruma arac kelimesini nermektedir. rnek: Tren alan na hareket eden ba$bakana koruma aralar e$lik etti. esoterik : )ngilizce esoteric. Daha ok astroloji alan nda kullan lan bu kelime belirli bir grup taraf ndan anla lan veya onlara hitap eden "zel, anla lmas zor, gizli her trl bilgi" anlam ndad r. Kurulumuz, bu szn s fat ve isim olarak kullan ld ' n gz nnde bulundurarak, isim durumunda (bir ak m , bir dalgay ifade edecekse) gizlem, s fat durumunda ise gizlemli kelimelerini nermektedir. rnekler: =nsanlar n do umunda y ld zlar n izdi i tabloyu esas alarak hayat yorumlayan astroloji, insanlar n en yak ndan takip etti i gizlem dal d r. Bat insan n n Uzak Do u'nun gcn do adan alan gizleme yani sihirli yntemlere olan merak n n gn getike artt belirlendi.

espionnage : Bat dillerinden dilimize geen ve arada bir kullan lmaya ba lanan bu sz yerine Kurulumuz, casusluk veya a, tl k kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'u gr ndedir. Dilimizde bu szn yan nda bir de kontrespiyonaj kelimesi bulunmaktad r. Bu sze kar l k olarak ise kar, casusluk kelimesi kullan lmal d r. rnek: Onun, rgtn mste$ar yard mc l na veya Kar$ Casusluk Dairesi Ba$kanl na atanaca renildi. establishment : )ngilizce establishment (kurum, messese, ma'aza; ileri gelenler). Gazetelerde s ka rastlad ' m z establishment, her ne kadar kurum, ileri gelenler, sekinler, egemen gler, kodamanlar anlamlar n n hepsini ieriyorsa da baz yazarlar n kelimeyi tam olarak hangi anlam yla kulland klar anla lamamaktad r. Dolay s yla hangi anlam kastediliyorsa o kelime sylenmelidir. estamp : Frans zca estampe. "Metal, tahta vb. maddeler zerine kaz ld ktan sonra bas lan resim" anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuzun nerisi oyma bask 'd r. rnek: Oyma bask tekni i, XV. yzy l n ba$ nda tahta ve bak r zerine gravr $eklinde ortaya km $t r. e,elmobil : Frans zca chell mobille. Dilimizde "retilen mal ve de'erlerin ini k na gre tespit edilen cret deme sistemi" anlam nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, de/i,ken l kar l ' n nermektedir. rnek: Bu y l n btesinin denk bir bte olaca n ileri sren bakan, al $anlar n maa$lar n n dolar zerinden sabit olarak de i$ken l sistemiyle denece ini bildirdi. etap : Frans zca tape. "Bir yar n belirli bir uzakl ' kapsayan blmlerinden her biri" anlam na gelen bu sze kar l k olarak Kurulumuz, kullan m yerine gre ad m, basamak, sporda ise konak kelimelerini teklif etmektedir. Euro : Avrupa Birli'inin ortak para birimi. Kurulumuz bu kelimenin Trke telffuzunda ortaya kacak olan sorunlar gz nne alarak Avro syleyi ini benimsemi tir. exhibition center : )ngilizce exhibition (sergi) ve center (merkez) szlerinden olu an bu birle ik kelime iin Kurulumuz sergi merkezi ve sergi saray kar l klar n n benimsenmesini kararla t rm t r. extranet : d , a/. eyeliner : )ngilizce eye-liner. Gz ve hat anlamlar na gelen ve iki szden olu an bu birle ik kelime bir kozmetik terimi olarak dilimize girmi tir. Kurulumuz, bu yabanc kelimenin gz kalemi szyle kar lanmas n nermektedir.

F
factoring : )ngilizce factoring. )hracat n n ihracattan do'an alacaklar n n byk bir blmnn mal n yklenmesinden hemen sonra, kalan k sm n n ise para mal alandan tahsil edildi'inde bir arac banka taraf ndan denmesini sa'layan kredi veya yat r m tekni'i. Kurulumuz factoring szne kar l k olarak kullan m yerine gre arac (kurum veya irket) ve arac l k szlerini nermektedir. rnekler: Bankan n sahibi, arac l k alan nda faaliyet gsteren 10 milyar lira sermayeli bir $irket kurdu. Banka, arac $irketlerin hesaplar na mdahale edemiyor. fair-play : )ngilizce fair (gzel; zarif; drst) + play (oyun). Sporda "drst oyun" anlam nda kullan lan bu terim iin biz de drst oyun kar l ' n teklif ediyoruz. rnek: Stutgart'ta pazar ak$am bir drst oyun dl verilecek. faks : Frans zca fac-simil (t pk bas m) szlerinden k saltma. "Yaz , resim vb. belgelerin kopyas n uzaktaki bir yere aktaran makine" anlam nda kullan lan faks iin teklif etti'imiz kar l k: belgegeer. (k saltmas : belge) rnek: Belgegeer makineleri son gnlerde ok pahaland .

fakslamak : belgegeerle gndermek. rnek: Sabah n alt s nda belgegeerle gnderilen yaz lar ald m. farmakolog : il bilimci. rnek: 1998 Nobel T p dln kalp ve damar hastal klar yla ilgili ara$t rmalar yapan il bilimci kazand . farmakoloji : Fr. pharmacologie. )llar n etkisini ve kullan l n inceleyen bilim dal anlam nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz dilimizde zaten var olan il bilimi szn benimsemi tir. fast break : )ngilizce fast (abuk, tez, h zl ) + break (k rma, paralama, bozma). Basketbolda, kar taraf n toparlanmas na f rsat vermeden yap lan h zl hcum. Teklif edilen kar l klar: h zl ak n, h zl hcum. rnek: Tak m m z, h zl ak nlarla (hcumlarla) rakibini bunaltt . fastfood : )ngilizce fast (abuk, tez; h zla) + food (yemek, yiyecek, besin). Dilimizde son zamanlarda "ayakst yemek, at t rmak" iin kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: ayakst (yemek, yiyip imek, at t rmak). rnek: Ayakst bir $eyler yiyip hemen gidelim. Bu tr lokantalara da ayakst denebilir. rnek: Cu ayakst lokantas nda bir $eyler at $t r p i$imize bakal m. Ayr ca yeni a lan byk ma'azalarda fastfood blmleri bulunmaktad r. Bunun iin teklif etti'imiz kar l k: haz r yemek (blm). faul : )ngilizce fault (hata, kusur, kabahat). Sporda kurallara ayk r hareket. Teklif etti'imiz kar l k: hata. faul vuru,u : hata vuru,u. rnek: Hata vuru$unu =lker yap yor. fauna : Ltince. "Belirli bir blgede yeti en her trl hayvan n hepsi" anlam nda kullan lan bu sz iin daha nce "direy" sz nerilmi , ancak tutunamam t r. Kurulumuz, bu ayki toplant s nda fauna szne kar l k olarak hayvan varl / kelimesini nermi tir. rnek: Van Gl evresinin hayvan varl e$itlilik gsterir. fenomen: Frans zca phnomne (olay; a lacak ey; grng). Yunanca "phainomena"dan. Felsefede "somut, alg lanabilir ve denenebilir olay ve nesne" anlam nda kullan lan fenomenin bu anlam iin gzel bir kar l k daha nce teklif edilmi ti: grng. rnek: Kant'a gre biz ancak grngleri bilebiliriz. fenomenizm: grngclk. rnek: Grngclk, bilgi alan n n grnglerle s n rl oldu unu kabul eder. Fenomen kelimesi felsef anlam d nda gnlk dilde de yayg n biimde kullan lmaktad r. Bu kullan l iin teklifimiz: (,a, lacak) olay. rnekler: Hayretten titretecek bir olay kar$ s nda bulunuyoruz. Adam, olay hline geldi. fermantasyon : Frans zca fermantation sz "mayalanma" demektir. Organik maddelerin baz mikroorganizmalarca salg lanan enzimler etkisiyle u'rad ' de'i ikliktir. Bu sz iin Kurulumuz, dilimizde zaten var olan mayalanma sznn kullan lmas n nermektedir. rnek: Yo urtta bulunan st $ekerinin, midede mayalanmaya u ramadan ba rsaklara geti i ve koku$ma yapan mikroorganizmalar n geli$mesini engelleyerek insan mrn uzatt bildirildi. figrasyon : Frans zca figuration. "Bir eyi belirli bir ekle sokma, hareketi figrlerle sunma, sembollerle anlatma" anlamlar nda olan bu kelime iin Kurulumuz, biimleme kar l ' n nermi tir. fiks mn : Frans zca fix (sabit) + menu. Kar l ' : tek liste. rnek: Gidece imiz a$ evinde tek liste uyguluyorlar.

fikstr : )ngilizce fixture (sabit ey). Yar malar n zaman ve s ras n belirleyen izelge. Teklif edilen kar l k: kar, la,ma takvimi, takvim. rnekler: Tak m m z n byk bir takvim avantaj var. Kar$ la$ma takvimi henz belirlenmedi. fik, n : )ngilizce fiction (hayal olay ve kahramanlardan olu an eser, kurmaca eser). Teklif edilen kar l k: kurgu. rnek: Roman, hikye, masal, film ... bunlar n hepsi birer kurgudur. Science-fiction iin bilim-kurgu kar l ' dilimizde zaten yayg nla m t r. fiktif : Frans zca fictif, )ngilizce fictive (hayal, uydurma, sahte). Teklif edilen kar l k: kurmaca. rnek: Roman kurmaca bir yap ya sahiptir. filibustering : Bir politika terimi olan ve )ngilizceden dilimize giren f libuster, "bir kanunun kabul edilmesini nlemek iin, konuyla hi ilgisi olmayan konu malar yaparak krsy i gal etmek" anlam n ta maktad r. Dilimizde bu tr davran lar iin engelleme kelimesi kullan lmaktad r. Kurulumuz, engelleme kar l ' n n uygun olaca' gr ndedir. rnek: ABD Senatosunun en me$hur engelleme rneklerinden ilki 1935 y l nda Franklin Rooseveltin ba$kanl s ras nda ya$anm $. filtre : Frans zca filtre. "Kar m hlde bulunan maddeleri birbirinden ay rmaya yarayan alet, szge veya objektifin nne tak lan ve renk tonlar n ayarlamaya yarayan cam" anlam ndaki bu sz iin Kurulumuzun nerisi, szek'tir. rnekler: ay makinemiz stn Swiss Gold sze i ile son derece ekonomik ve kullan $l d r. Baca ba lant s olmayan evler iin karbon szek takabilme imkn vard r. final : Frans zca finale (son kar la ma). Final ve onunla ilgili kullan lar iin u kar l klar teklif ediyoruz. Final: sonu, sonu kar, la,mas ; final ma : sonu kar, la,mas (ma ); yar final: yar sonu; eyrek final: eyrek sonu; finale kalmak: sonuca kalmak; yar finale kalmak: yar sonuca kalmak; finalist: sonu oyuncusu, sonu tak m , sonu yar ,mas . rnekler: Anadolu Lisesi yar sonuta Ankara'y temsil edecek. Mill tak m m z eyrek sonuca kald . Kar$ tak m 4-3 yenerek sonu tak m olmaya hak kazand . final four : )ngilizce final (son) + four (drt). Elemeli oyunlar sisteminde son drt tak m(a girmek). Teklif etti'imiz kar l k: son drt. rnek: Tak m m z, nce st kme, sonra da son drt hakk n elde edecektir. finansman : Frans zca financement. Ekonomi alan nda kullan lan bu sz, "bir giri imin i leyebilmesi, retilebilmesi iin gerekli olan para ve krediyi sa'lama i i" olarak tan mlan r. Kurulumuz bu sz iin, para deste/i kar l ' n nermi tir. Ancak bu alanda finansman sznden ba ka finans, finansr, finansal, finanse etmek, finanse edilmek gibi ba ka kullan mlar da vard r. Kurulumuz, bu szler iin de a a' daki kar l klar nermektedir: finans : maliye, mal i,ler, para i,leri. finansal : mal. finanse edilmek : parayla (paraca) desteklenmek. finanse etmek : parayla (paraca) desteklemek. finansr : para destekisi, mal desteki. rnekler: Trkiye'nin sorumluluklar sz konusu oldu unda projelerin para deste i aksat lmadan kar$ lanacakt r. Yabanc $irket 3 milyar bulan para deste ini temin etti. Biz $irketin en byk para destekisiydik.

fini, : )ngilizce finish (bitme, bitirme). Yar n bitmesi; yar n bitti'i yer veya izgi anlamlar nda kullan lan bu sz iin teklif etti'imiz kar l k: var ,. rnek: Ko$ucular var $a iyice yakla$t lar. fini,e kalkmak : var , iin h zlanmak. firmware : )ngilizce firmware. Bu sz iin Kurulumuz, bellenim kar l ' n kabul etmi tir. first-class : )ngilizce first (birinci, ilk) + )ngilizce class (s n f, zmre; mevki). Uaklarda birinci mevki iin kullan lmaktad r. Bu terim iin e itli Trk lehelerinde "yer, mevki, makam" anlam na gelen "orun" kelimesini kullanarak u kar l ' teklif ediyoruz: birinci orun. rnek: Birinci orunlu ilk uu$lar sal gn ba$l yor. first lady: )ngilizce first (ilk, birinci, ba ) + lady (han m, han mefendi). Son zamanlarda bas n m zda "cumhurba kan n n han m " anlam nda kullan lan bu terim iin teklifimiz: ba,han mefendi. rnek: Ba$han mefendinin baz demeleri ele$tiriliyor. fitness center : )ngilizce fitness (liyakat; uygun ve yerinde olu ; s hhatte olu ) + center (merkez). Kurulumuz bunun yerine sa/l kl ya,am merkezi sznn kullan lmas n nermi tir. rnek: Bo azii niversitesinin Bo az manzaral havuzundan sonra sa l kl ya$am merkezi de hizmete girdi. fizibilite : )ngilizce feasybility (yap labilirlik, uygulanabilirlik). "Herhangi bir giri imin i letme ve ekonomi ynlerinden durumunu nceden tespit etme" anlam nda kullan lan fizibilite iin teklif etti'imiz kar l k: uygulanabilirlik. rnekler: lkemizde milyarlar n harcanmas iin kararlar al n rken, uygulanabilirlik, o unlukla ikinci plnda kal yor. Yat r m projeleri uygulanabilirlik hesaplar na dayan r. fizyoterapi : Frans zcadan dilimize giren, "hastal klar su, k, s , hava ve elektrik gibi f ziksel yntemlerle tedavi" anlam ndaki fizyoterapi iin Komisyonumuz fizik tedavi kar l ' n n kullan lmas n uygun bulmaktad r. fizyoterapist : fizik tedavi uzman . fl, : )ngilizce flash (foto'raf lmbas ; foto'raf lmbas n n ' ; nceli'i olan arp c haber veya mzik paras ). Her kavram iin ayr ayr terimler kullan lmas uygun bulunmu tur. Foto'raf lmbas iin: akar. rnek: Foto raf makinesinin akar yanmad . Foto'raf lmbas n n edebiliriz. ' iin: ak nt . rnek: Foto raf ak nt ile ekersek daha net grnt elde

arp c mzik paras ve haber iin: arp c , gzde. rnekler: Petrol anla$mas yla ilgili haber, gnn en arp c haberiydi. Son y llar n gzde ismi; son y llar n gzde paras . flash-back : )ngilizceden imls ve telffuzu ile dilimize mal edilmeye al lan ve "gemi teki bir olay , gsterilen olay aras nda yeniden veren sinema ekimi" anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz, geriye dn, szn nermektedir ve bunun flash-back' kar layaca' kanaatindedir. rnek: nceki gn ekranda $u Yukar dakileri izlerken birden zihnimde bir geriye dn$ olay ya$ad m. flora : Ltince. "Belirli bir blgede yeti en bitkilerin hepsi, bitki rts" anlam nda kullan lan bu sz iin daha nce "bitey" kelimesi nerilmi , ancak tutunamam t r. Kurulumuz, flora iin bitki varl / sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Trkiye'deki da lar n bitki varl zerinde e$itli ara$t rmalar yap lm $, byk bir blm de yay mlanm $t r.

forex : )ngilizce "for an exchange" sznn k salt lm ekli olan bu kelime "yabanc para" anlam ndad r. Forex eklinde kullan lmas dilimize ayk r d r. Trkemizde zaten dviz ve yabanc para kar l klar bulunmaktad r. formasyon : Frans zca formation (meydana getirme, olu turma; kurma, kurulma). Dilimizde " ekil alma" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklifimiz: biimlenme. rnek: Oyuncular, biimlenmelerini tamamlam $, yetenekli oyuncular. format : )ngilizce format. Boyut, l, kitap boyutu anlam nda dilimizde kullan lan bu sz iin Kurulumuz, boyut veya okluk ekiyle boyutlar kelimelerini nermektedir. rnekler: Masraf ve maliyeti d$nerek daha ucuz boyutlar seiyorlar. Gazetenin bu boyutlarla kmas ek masraflar gerektiriyor. formel-enformel : Frans zcadan dilimize giren ve genellikle e'itim alan nda kullan lan bu kelimelerden formel, "resm, usule uygun; biimsel, ekl" anlam n ta maktad r. Kurulumuz bu sz iin biimsel veya ,ekl kar l ' n n uygun olaca' gr ndedir. en-" n ekiyle kurulmu olan "enformel" iinse biimsel (veya ,ekl) olmayan ve e'itim alan ndaki kullan m iin de resm olmayan e/itim kar l klar nda gr birli'ine var lm t r. rnekler: Bilim Merkezi bir mze de il, biimsel anlamda okul da de il; ama gerek anlamda bir renme merkezi. Gnmzde okul d $ resm olmayan e itim giderek daha fazla nem kazan yor. forvet: )ngilizce forward (ileride olan, ndeki; n, ileri). "Tak m n ileri hatt nda grevlendirilmi olan oyuncu" anlam iin ileri u oyuncusu, hcum oyuncusu kar l klar teklif edilmektedir. rnek: =leri u oyuncular (hcum oyuncular ) ba$ar l olamad . ")leri u oyuncular ndan olu an hcum hatt " anlam iin teklif etti'imiz kar l k: ileri u. rnek: =leri uta yer alan oyuncular n hava hkimiyeti ok iyiydi. forward : )ngilizce forward. Bankac l kta "vadeli i lemler iin uygulanacak olan dviz kuru" anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz, vadeli dviz ticareti szn nermektedir. rnekler: Vadeli dviz ticareti konusunda ok $ey sylendi ve yaz ld . Merkez Bankas n n vadeli dviz ticareti i$lemlerine ba$lamas , piyasadaki kurlar zerinde bask y azaltt . fotokopi : Frans zca photocopie. Bu sz, Trke Szlk'te "bir yaz , kitap veya biimin foto'raf yoluyla kopyas n karma, t pk ekim" eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz bu sz iin daha nce nerilmi olan t pk ekim kelimesinin uygun bir kar l k oldu'u gr ndedir. fragman : Frans zca fragment. Bir sinema terimi olan bu kelimeyi Trke Szlk, bir sinemada bir sonraki program , filmi tan tmak iin o programdaki filmden gsterilen rnek paralar, tan tma filmi eklinde tan mlamaktad r. Kurulumuz, bu kelimeye kar l k olarak gnlk konu ma dilinde de s ka geen para sznn kullan lmas na karar vermi tir. rnek: Seyirci paraya bakarak gelecek film hakk nda bilgi sahibi olur. fraksiyon : Frans zca fraction (bir siyas partinin politikas n parlmentoda, yerel ynetimlerde yrtmek iin te kiltlanm grup, blnt, blng). Fraksiyon kelimesine iki kar l k nerilmi tir: hizip ve blnt. rnek: Tespit edebildi imiz kadar yla partide birka blnt (hizip) var. frame : )ngilizce ereve. Dilimizde bilgisayar alan nda kullan lan ve grafik ve masa st yaz l mlar nda iinde metin ya da grafik yer alabilen dikdrtgen alan anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz da ereve kar l ' n benimsemi tir. franchising: )ngilizce franchising (oy verme hakk ; imtiyaz; muafiyet; bir irketin mallar n satma yetkisi). Kelime, son anlam yla bas nda kullan lmaya ba lam t r. zellikle yabanc irketler, isim ve markalar n kulland rarak byk ehirlerimizde kendi rnlerini satan i yerleri amaktad rlar. Teklif etti'imiz kar l k: isim hakk . rnekler: =sim hakk vererek Trkiye'de h zla yay lmakta olan =talyan

haz r giyim markas Stefanel, Mersin'de de ma azas n at . Cu anda isim hakk veren firma say s n n 100', ma aza say s n n da 1000'i a$t san l yor. free-shop : )ngilizce free shop. zgn imls yla dilimize giren bu sz iin Kurulumuz, gmrksz ma/aza kar l ' n nermektedir. rnek: Esenbo a Hava Liman ndaki gmrksz ma azalardan dostlar ma e$itli hediyeler ald m. frikik : )ngilizce free (serbest) + kick (tekme). Bu terim iin gzel bir kar l k zaten kullan lmaktad r: serbest vuru,. fuaye : )ngilizce foyer. Dilimizde uzun zamandan beri kullan lan bu kelime, Trke Szlkte Bir gsteri veya toplant binas nda, temsil veya toplant aralar nda kullan lan dinlenme yeri eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz bu kelime iin dinlenmelik sznn kullan lmas n n uygun oldu'u gr ndedir. full-time: )ngilizce full (dolu; me gul; tam) + time (zaman). "Kanun olarak kabul edilmi i gn" anlam iin de dilimizde gzel bir kar l k daha nce teklif edilmi ti: tam gn. rnek: Tam gn al $an retim yeleri tazminatlardan da yararlan yorlar. fundamentalist : )ngilizce fundamentalist. Teklif etti'imiz kar l k: kktendinci. rnek: Son zamanlarda kktencilerin etkisi artmaktad r. fundamentalizm : )ngilizce fundamentalism (Protestanl kta a r muhafazakrl k, Kitab- Mukaddes'i harfe gre tefsir etme). Dilimizde, dinin ba lang taki naslar n temel alan ve bunu bir devlet sistemi olarak uygulamak isteyen gr ler iin kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: kktendincilik. rnek: =ran'da kktencilik yayg n bir ak md r. ftrist : Frans zca futuriste (gelecekilik yanl s ). Bu kelimenin Trke Szlk'te de belirtildi'i gibi geleceki szyle kar lanmas uygun grlm tr. rnek: Bakan, 2000'li y llar n Trkiye'sine ili$kin geleceki e$itlemeler yap yor. Kk bak m ndan ortak olan ftrizm sznn gene Trke Szlk'te belirtildi'i gibi gelecekilik, ftroloji'nin ise gelecek bilimi olarak kar lanmas nda gr birli'ine var lm t r.

G
gala : )talyancadan dilimize geen bu kelime Trke Szlkte Genellikle resm giysilerle gidilen bir temsilin ilk oynan veya bir filmin ilk gsterili i eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak n gsterim szn teklif etmektedir. rnek: Gney'in"Sr" filmi, nceki gn Beyo lu Sinemas 'nda yap lan n gsterimle yeniden Trk sinemaseverlere sunuldu gard fren : Frans zca garde-frein. Frans zcadan dilimize gemi ula mla ilgili bir szdr. "Trenlerde vagon frenlerini i leten kimse" anlam na gelen bu sze kar l k olarak Kurulumuz, fren grevlisi veya frenci kelimelerini nermektedir. garnitr : Frans zca garniture. Uzun zamandan beri dilimizde varl ' n srdren garnitr sz, yaln z et ve bal k gibi as l yeme'in yan n sslemek veya tamamlamak iin eklenen sebze, patates gibi yiyecekler anlam na gelmez. Bu sz, herhangi bir eyi ona uygun nitelikte tamamlayan nesneler iin de kullan l r. Kurulumuz, bu sz iin iki kar l k nermektedir: Yiyecek sz konusu oldu'unda yanl k, giyecek ve benzeri eyler sz konusu oldu'unda bezenti. rnekler: zellikle yaz aylar nda yanl klar n abuk bozuldu unu unutmayal m. Cu yeme e biraz da yanl k katal m.

gastroskop : Fr. gastroscope. T p alan nda ok s k geen bu kelime Trke Szlkte, Yutma borusu, mide ve onikiparmak ba' rsa' n n gzle grlmesini sa'layan hastaya a' z yoluyla uygulanan fiberoptik alet eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak midegrr szn nermektedir. gastroskopi : mide grm. rnek: Midemde uzun zamandan beri yanma ve ek$ime oldu unu syleyince doktor mide grm yapt rmam nerdi. global : Frans zca global. "Btn dnya lsnde, geni bir bak a s yla" anlamlar nda son zamanlarda yayg n olarak kullan lmaktad r. Bu kelime iin kresel, dnya ap nda kar l klar uygun bulunmu tur. rnekler: Konuyu kresel bir bak $la ele almak. Bunlar dnya ap nda de i$melerdir. globalle,mek : Kar l ' : kreselle,mek. rnek: Program n hedefi dnya ile btnle$mek ve kreselle$mektir. global olarak : Teklif edilen kar l k: yuvarlak olarak. go-kart : )ngilizce go-kart. 1.ocu'u yrmeye al t rmak iin kullan lan tekerlekli sandalye. 2.nde iki kk, arkada iki byk tekerle'i bulunan ufak motorlu bir tr yar arabas . Dilimizde birinci anlama kar l k olarak yrte kelimesi zaten vard r ve yayg n olarak kullan lmaktad r. Go-kart n motor sporlar alan nda kullan lan anlam na kar l k olarak ise Kurulumuz, srsr kelimesini nermektedir. grado : )talyancadan dilimize giren bu kelimeyi Trke Szlk u ekilde tan mlamaktad r: 1. kim. Bir s v n n iindeki alkol derecesi. 2. mec. Derece. Kurulumuz bu kelimenin kimya alan ndaki kullan m iin derece; mecaz anlamdaki kullan m iin de dzey, seviye kar l klar n n uygun olaca' gr nde birle mi tir. rnek: Uran, ba$kentteki eylemin anlam n vurguluyor. Bu uran ayn zamanda sekiz y ll k temel e itime kar$ kan kafan n dzeyini de vurguluyor. grafiker : Dilimizde reklmc l k alan nda kullan lan ve izim yapan sanat anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuzun nerisi grafikidir. rnek: Fransada e$itli dller alan grafiki, bu ak$amki program n konu u olacak. guard : )ngilizce guard (muhaf z, nbeti). Daha ok basketbolde "oyun kurucu" anlam nda kullan lan terim iin biz de oyun kurucu kar l ' n teklif ediyoruz. rnek: A tak m formas n giyen gen oyun kurucu, ba$ar l oyunuyla gz doldurdu. gurme : Frans zca gourmet. Yemekten ve ikiden anlayan, bunlar n tad na varabilen kimse anlam nda dilimizde kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz tatbilir szn benimsemi tir. rnek: Etap Marmara Otelinde dzenlenen yemekte nl tatbilir ustalar bir araya geldiler. gusto : )talyanca gusto (tat, tatma; zevk; istek). Son zamanlarda dilimizde "zevk" anlam nda kullan ld ' gibi, bir gazetemizin de sayfa ba l ' olarak kullan lmaktad r. Kelimenin kar l ' dilimizde zaten vard r: zevk. rnek: Klsikler, bir kltr, bir zevk, bir seviye ltdr. Sayfa ba l ' iin teklifimiz: Sabah keyfi.

H
hacker : )ngilizce hacker. Bilgisayar ve haberle me teknolojileri konusunda bilgi sahibi olan, bilgisayar programlama alan nda standard n zerinde beceriye sahip bulunan ve bylece ileri dzeyde yaz l mlar geli tiren ki i anlam nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, k r c szn nermektedir. rnek: K r c , kullanmakta oldu u bilgisayar veya ileti$im a ile ilgili bir gvenlik a n veya gizli bir $ifreyi ortaya kard nda o ortam n yetkililerini gereken tedbiri almalar iin uyar r.

hacking : k rma. hakem triosu : "Hakem ls" anlam na gelen bu terimin kullan lmas do'ru de'ildir. nk kar la mada " hakem" de'il, "hakem ve yard mc hakemler" sz konusudur. Bu bak mdan kavram n do'ru kar l ' olarak hakem ve yard mc hakemler kullan lmal d r. rnek: Hakem ve yard mc hakemler ok ba$ar l yd lar. halsinasyon : Frans zca hallucination (sanr , kuruntu). Psikolojide 1.Daha ok izofreni, paranoya gibi rahats zl ' olan hastalarda grlen ve al c lar uyar lmaks z n ortaya kan duygusal ya ant ; olmayan bir eyi varm sanma. 2. Gerekte olmayan eyleri varm gibi alg lama biiminde ortaya kan bir alg yan lmas . anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz sanr , varsan m ve var sanma kar l klar n nermektedir. rnek: Havac l k uzmanlar , uu$ s ras nda pilotlar n sanr (varsan m) grebildiklerini sylyorlar. handikap : )ngilizce handicap (engel). Bu kelime iin dilimizde zaten engel sz vard r. rnek: =lk yar da rzgra kar$ oynayan tak m, bu engele ra men gzel bir gol kazand . handling : )ngilizceden dilimize geen bu sz daha ok havac l k alan nda kullan lmaktad r. Kurulumuz handling kelimesine kar l k olarak dilimizde kullan lmakta olan yer hizmetleri sznn kabul edilmesini kararla t rm t r. rnek: Hava $irketi, m$terilerine daha iyi hizmet verebilmek iin bu y l n Mart ay ndan itibaren Atatrk Hava Alan nda yer hizmetlerini kendi bnyesinde yapmaya ba$layacak. hands free: )ngilizce hands (eller) + free (zgr). Son zamanlarda cep telefonlar n n yayg nla mas yla dilimizde kullan lmaya ba lanan bu kavram cep telefonuna ba'l bir kulakl k yard m yla tek tu a bas larak telefon elde tutulmadan konu ma yap lmas anlam ndad r. Kurulumuz bu kelime iin el bo, ve dokunmas z kar l klar n teklif etmektedir. rnek: El bo$ (dokunmas z) olarak telefon etmek insanlara byk kolayl k sa l yor. happening : )ngilizce happening olay, vaka. Tiyatro alan nda k smen ve irticalen sahneye konan, seyircilerin oyuna kat l m n sa'lamak ve onlar a rtmak amac n ta yan e'lendirici nitelikteki oyun anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz kat lmaca (oyun) kar l ' n teklif etmektedir. rnek: Seyircilerin sahneyle kayna$mas kat lmaca oyunu tiyatrodan ay ran zelliklerden biridir. happy-hour : )ngilizce happy (mutlu, ne eli) ve hour (saat) szlerinden olu an bu birle ik kelime Trkede e itli ma'azalarda ve barlarda gnn belirli saatlerinde yap lan fiyat indirimi anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu sz iin indirim saatleri kar l ' n teklif etmektedir. hat-trick : )ngilizce hat-trick. Bir spor terimi olarak kullan lan ve "bir mata gol" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, leme kelimesini nermektedir. rnek: Adana Demirspor tak m na kar$ ortaya konulan gol gsterisinde Kk Orhan leme yaparken Ogn, Hami ve nal di er gollere imza atan oyunculard . haute-couture : Frans zca haute (yksek tabaka), couture (diki ). Daha ok moda alan nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, has makas kar l ' n nermektedir. rnek: Catafatl has makas tasar mlar ndan gndelik giysilere kadar her yerde dantel var. hedging : )ngilizce hedge fiilinden tretilmi olan bu kelime bir bankac l k terimi olarak kullan lmaktad r. Bu sz "bir malda veya bir menkulde gelecekte ortaya kacak fiyat de'i ikliklerine kar korunmak amac yla vadeli bir szle me yap lmas " anlam ndad r. Kurulumuz hedging iin dilimizde var olan koruma kelimesinin kullan lmas n nermektedir. rnekler: Beliren herhangi bir riski d$rmek iin bir ba$ka araca yat r m yapma bir tr korumad r. Seminerin konular n , en uygun dviz yntemi politikas n n olu$turulmas , dviz devri ve koruma olu$turacakt r. hidrolog : su bilimci.

hidroloji : Fr. hydrologie. Sular n mekanik, fizik, kimya ve biyoloji bak m ndan zelliklerini inceleyen bilim Kurulumuz, hidroloji iin dilimizde zaten var olan su bilimi sznn kullan lmas gerekti'i gr ndedir. rnek: Mineralli ime sular n n tedavi edici niteliklerinin incelenmesi de su biliminin kapsad konulardan biridir. high-tech : Dilimize bat dillerinden geen bu sz bir k saltma yap s nda olup "yksek seviyede uygulanan teknoloji" anlam ndad r. Kurulumuz, bu sz yerine yksek teknoloji veya ileri teknoloji kelimelerinin kullan lmas gr ndedir. rnek: Mimarl k olarak yksek teknolojiye (ileri teknolojiye) sahip olan ma aza, kata blnm$. hijyen : Sa'l kla ilgili olarak Frans zcadan dilimize girmi olan bu sz "sa'l k bilgisi ve sa'l k koruma" anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, bu szn sa/l k bilgisi ve sa/l /a uygunluk kelimeleriyle kar lanabilece'i gr nde birle mi tir. hijyenik : sa/l /a uygun, sa/l kl , s hh. hinterland : Almancadan dilimize giren bu kelime "i blge, art blge" anlam n ta maktad r. Kurulumuz, daha nce de nerildi'i gibi art blge kar l ' n n kullan lmas n uygun grmektedir. rnek: =zmir ayn zamanda yaln z Trkiye veya Akdeniz evresinde de il belki de dnyada art blgesi en geni$ ve en gzel yerle$im birimidir. hit : )ngilizce hit (darbe, vuru ; isabet; ba ar ). En ba ar l film ve mzik paras anlam nda kullan lan bu kelime iin dilimizde gzde sz gzel bir kar l k olabilir. rnekler: Sanat n n son paras gzde oldu. Ynetmenin son filmi gzdeli e aday gsteriliyor. holigan : )ngilizce hooligan (sokak serserisi). Bu kelimenin dilimizde zaten kar l klar vard r: serseri, hayta. rnek: Gittikleri her yerde olay kartan serseriler (haytalar) iin gvenlik gleri ok geni$ tedbirler almaya ba$lad . hosting : )ngilizce host kelimesinden tretilmi olan ve ev sahipli'i yapmak anlam na gelen bu terim bilgisayar alan nda kullan lmaktad r. Hosting iin teklif etti'imiz kar l k: ana sistem. rnek: Sitenize ev sahipli i yapacak ana sistem firmas buldunuz mu? host computer : ana bilgisayar. huk,at : )ngilizce hook (kanca, engel) + shoot (at ). Sepete yan dnm olarak, d ta kalan kolla, engel eklinde yap lan at . Teklif edilen kar l k: engelleme, engel (at ,). rnek: Suat' n engel at $ yla (engelleme at $ yla) iki say daha kazand k.

I
IQ : )ngilizce Intelligence quotient kelimelerinin k saltmas olan ve zek blm, llm zek derecesini gsteren rakam anlam nda dilimizde kullan lan IQ iin, okuyucular m zdan say n Trker B y ko'lunun teklif etti'i zek dzeyi (k saltmas : ZD) kar l ' Kurulumuzca da benimsenmi tir. rnek: Asl nda bu kitab al p okuyanlar n zek dzeyi 40tan ok daha d$k. skonto : )talyanca sconto. Ticaret hayat m zda kullan lan bu sz iin Kurulumuz indirim kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unu belirlemi tir. Ticar senetler sz konusu oldu'unda skonto kar l ' olarak k rd rma sznn kullan labilece'i Kurulumuzca nerilmektedir. rnekler: Mal sahibi pazarl kta bize epeyce bir indirim yapt . Senetler bankalara k rd rmal olarak sat lacak. ice-tea : )ngilizce zgn imls yla dilimizde kul-lan lan bu sz, "so'uk ikram edilen bir tr ay" anlam ndad r. Kurulumuz bu sz iin buzlu ay kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir.

idefiks : Frans zcadan dilimize geen ve "ki inin etkisinden kendisini kurtaramad ' yersiz, sama d nce, sabit fikir" anlam na gelen bu szn saplant veya sabit fikir kelimeleriyle kar lanmas Kurulumuzca uygun grlm tr. idol : Frans zca idole. ")nsan n kay ts z arts z ba'land ' , taparcas na sevdi'i ey, nesne" anlam ndaki bu sz dilimizde daha ok "kendilerine kar duyulan a r sevginin bir ifadesi olarak yap lan, insan veya insanst glere sahip oldu'una inan lan cisim, heykel, tanr a" anlam nda kullan l r. Kurulumuz idol yerine dilimizde var olan put veya mini put kelimelerinin kullan labilece'i gr ndedir. rnek: Sonuta hepimiz bize bu hayat kltrn veren putlar m za (mini putlar m za) sad z. illstrasyon : Frans zca illustration. Bu sz dilimize "resimle ssleme" veya "kitap iindeki bir yaz y a klayan veya ssleyen resim" anlamlar yla gemi tir. Yabanc Kelimelere Kar l k Bulma Kurulu bu ayki toplant s nda illstrasyon iin bezeme ve resimleme szlerini nermi tir. Ayn kkten gelen illstratr kelimesine kar l k olarak ise Kurulumuz, bezeyici ve resimleyici szlerinin uygun oldu'u gr ndedir. Bu arada dilimizde zaman zaman kullan lan ve yukar daki Frans zca kelimelerle kkte olan illstratif sz vard r. Bunun iin de nerimiz bezekli'dir. illzyon : Frans zca illusion. Yanl alg lama ve duyu yan lmas . Eskiden bu kavram galat his szyle kar lan rd . Var olan nesne veya canl y yanl veya de'i ik olarak alg lama demektir. Bu sz iin Kurulumuz, dilimizde zaten var olan gz ba/c l k kelimesinin kullan lmas n nermekle birlikte, geece'i yere gre yan lsama, yan lmaca szlerinin de bu kavram kar layaca' n belirtmektedir. rnek: Deniz alt dnyas n n zengin ve $a$ rt c hayat nda renkli yan lsamalar reten desenler insan e$itli yorumlara gtryor. illzyonist : Frans zcadan dilimize geen ve illzyon kelimesiyle kkte olan bu isim dilimizde do'rudan gz ba c szyle kar lanm t r. Bu sebeple Kurulumuz da bu sz iin gz ba/c kelimesinin kullan lmas n nermektedir. in (olmak) : )ngilizce in (iinde, -da / -de; sslenmi ; mevsiminde). Son zamanlarda gazetelerimizde, moda olan eyler say l rken s k s k kullan lmaktad r. )ngilizcedeki "to be in fashion" kar l ' nda fiil olarak tekliflerimiz: tutulmak, tutulur (tutulan) olmak. rnekler: Yeni dizi, ilk blmnden itibaren tutulur oluverdi (tutulmaya ba$lad ). Bodrum, genler iin bu bayram n en ok tutulan tatil beldesi oldu. Moda listesinin ba l ' olan "in" iin teklifimiz: tutulanlar. indikatr : Frans zca indicateur. Gsterici, belirtici, haber verici, k lavuz ve gsterge" anlamlar n tayan bu sz iin Kurulumuz gsterge kar l ' n nermektedir. inisiyatif : Frans zca initiative (ncelik; tedbir; giri im). "Bir eyi ilk olarak yapma i i, karar alabilme yetene'i, ncelik ve karar stnl'" anlamlar nda kullan lan inisiyatif iin teklif etti'imiz kar l klar: ncelik, stnlk. rnekler: K br s konusunda ncelik almaktan ekinmemeliyiz. Sava$ta stnl ele geirdiler. inisiyatifi ele almak : stnl/ (nceli/i) ele almak. inisiyatifi ele geirme : stnl/ (nceli/i) ele geirme. inline skate : )ngilizce olan bu sz line "izgi, hat", skate "paten" kelimelerinden olu maktad r. In ise "iinde" anlam n veren )ngilizce bir ekildir. Bu sz zel olarak yap lm ayakkab lar n alt na yerle tirilmi krampona benzeyen bir s ra tekerlekle kay larak yap lan bir spor dal n n ad d r. Kurulumuz bu sz iin kayka kelimesini tretmi tir. rnekler: Ankara'da ya$lar 14-20 aras nda de i$en 15 kadar gen, kayka adl spordan byk zevk al yorlar.

insider : )ngilizceden dilimize geen bu sz, bir bankac l k terimi olup "iinde bulundu'u konum sebebiyle bir irket hakk nda halk n bilmedi'i ancak irket hisse senetlerinin fiyatlar n etkileyebilecek hassas bilgilere sahip olan ki i" anlam na gelir. Kurulumuz bu sz iin dilimizde zaten var olan i hissedar kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unu kabul etmi tir. rnek: Bilginin hemen kra dn$trld para piyasas nda i hissedarl k iddialar son zamanlarda artt . instant coffee : )ngilizce instant (acil, an, hemen) + coffee (kahve). Dilimizde "neskafe" olarak yayg nla m t r. Oysa neskafe bir markad r. Instant coffee iin teklif etti'imiz kar l k: haz r kahve. rnek: Art k herkes haz r kahve iiyor; bense Trk kahvesini tercih ediyorum. internet : )ngilizce inter aras nda, net a'. Bilgisayar alan nda kullan lan ve dnya zerindeki milyonlarca bilgisayar birbirine ba'layan dev a' anlam na gelen internet iin Kurulumuz, genel a/ szn nermektedir. rnek: Dnyada olan geli$meleri, genel a sayesinde ok yak ndan takip edebiliyoruz. intranet : i a/. irredantizm : Frans zca irredentisme. Frans zcadan dilimize giren bu kelime "dil, gelenek, grenek ve e itli kltr de'erleri bak m ndan bir birlik gsterdi'i hlde, ana yurt d nda kalm halk n ya ad ' topraklar ana yurt s n rlar iine almak d ncesini temel alan ak m" olarak tan mlanabilir. Kurulumuz, bu sz iin kurtar mc l k sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. Bu kelimenin kullan l na F.R. Atay' n ankaya adl eserinden al nan u cmleyi rnek olarak verelim: Mustafa Kemalin d$nd nn tam aksine ihtillciler, halk kazanmak iin oktan kaybetti imiz Giriti Yunanistana vermemek, Bosna-Herseki Avusturya-Macaristan =mparatorlu undan geri almak, Bulgaristan tan mamak gibi bir kurtar mc l k edebiyat tutturmu$lard . irrite etmek : Frans zca "irrit" ismine "etmek" yard mc fiili getirilerek yap lan bu sz, "tahrik etmek, sinirlendirmek, k zd rmak, tahri etmek" gibi anlamlarda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu szn, k zd rmak kelimesiyle kar lanaca' gr ndedir. Yerine ve kullan m na gre fkelendirmek, sinirlendirmek fiilleri de irrite etmek iin uygun kar l klard r. Bu szn irrite edici biimindeki kullan m na da rastlanmaktad r. Bu durumda irrite edici yerine k zd r c , fkelendirici, sinirlendirici kelimeleri kullan lmal d r. rnek: Son olarak durup dururken ba$latt bu yeni det ola anst k zd r c d r (fkelendiricidir, sinirlendiricidir). italik : Frans zca italique (stten sa'a do'ru e'ik olan bas m harfi). Kurulumuz, italik yerine dilimizde zaten var olan e/ik (yaz ) ve yat k (yaz ) kar l klar n n kullan labilece'i gr ndedir. rnek: Metinde koyu renk, alt izili ve e ik (yat k) harfler bulunmamal d r. izolsyon : Frans zca isolation. "Elektrik ak m n n olumsuz etkilerini nlemek iin iletkeni kauuk, lstik, porselen gibi maddelerle kaplama, tecrit etme; s n n gereksiz yerlere da' lmas n nlemek, ses ve grltlerin belli bir alanda kalmas n sa'lamak amac yla yap da birtak m nlemler alma" anlamlar nda kullan lan bu sze kar l k olarak, daha nceden yal tma ve yal t m kelimeleri nerilmi tir. Kurulumuzun da kabul etti'i bu Trke kar l klar n yerine son zamanlarda s k s k izolsyon kelimesinin kullan ld ' grlmektedir. Ayr ca szn izoltr eklindeki trevine kar l k olarak, yine daha nceden teklif edilmi olan yal tkan kelimesi kullan lmal d r. Dilimizde izole etmek biiminde de kullan lan bu sz, "tek ba na b rakmak, soyutlamak, yaln zl 'a terk etmek" anlam na da gelir. Kelimenin bu anlam iin teklifimiz: soyutlamak. rnekler: Binan n yal t m i$inde e$itli plstik maddeler kullan lacak. Cirket, Sanayi Bakanl n n onaylad yetki anla$mas ilkelerine uygun olarak tesislerinde, yal t mda kullan lacak polistiren levha retimine ba$layacak. Baz lkeler kendilerini dnyadan soyutlam $lard r. J

jakoben : tepeden inmeci. jakobenizm : Frans zca jacobenisme (cumhuriyetilik, devrimci demokratl k). "Toplumdaki de'i ikliklerin yneticilerce tepeden inme buyruk ve yntemlerle yap lmas n uygun bulan gr " anlam nda bas nda kullan lan bu terim iin Trke bir kar l k da yine bas n m z taraf ndan kullan lmaktad r: tepeden inmecilik. rnek: Tepeden inmecilik toplumda birtak m patlamalara yol aabilir. jakuzi : "Y kanmak, sa'l kl kalmak amalar yla evlere yerle tirilen bir tr havuz" anlam ndaki bu sze kar l k olarak Kurulumuz, sa/l k havuzu kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Norve'ten gelecek villlar n buharl hamam ve sa l k havuzu yokmu$. jalzi : Frans zca jalouise. "Herit biiminde metal veya plstik levhalardan yap lm , perde gibi pencerelere tak lan dzen" anlam nda olan bu sz iin Kurulumuz, ,erit perde kar l ' n nermektedir. rnek: Pencerelere tak lan $erit perdeleri temizlemek gerekten zor. jam-session : )ngilizce jam-session. Caz mzisyenlerinin bir araya gelerek mzik yapmalar anlam nda dilimizde kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, toplu caz kar l ' n nermektedir. rnek: Birinci Uluslar Aras Antalya Caz Festivali, toplu caz konseri ile sona erecek. janr : Frans zca genre. Uzun zamandan beri dilimizde kullan lan bu kelime Trke Szlkte ' r, tarz, cins szleriyle kar lanm t r. Kurulumuz, janr kelimesi iin tr sznn uygun bir kar l k oldu'u gr ndedir. rnek: Trkiyede detektif romanlar yaz lmaz. Bu tr, yazarlar aras nda teden beri ilgi uyand rmam $t r. jenerasyon : Frans zca generation. "Do'u , soy, nesil" anlamlar na gelen bu sz bitki ve hayvan remeleri iin de kullan l r. Kurulumuz, jenerasyon szne gerek bulunmad ' ; ku,ak, nesil kelimelerinin yeterli oldu'u gr ndedir. rnekler: Onu bizden nceki ku$ak daha iyi tan m $. Sun' $ k alt nda byyen farelere ilk nesilde hibir $ey olmuyor. Drdnc nesilden sonra farelerin gszle$ti i gzleniyor. jenerik : Frans zca gnrique. Dilimizde daha ok sinema alan nda kullan lan bu sz "bir filmde eme'i geenlerin adlar n , filmin yap m yla ilgili bilgileri iine alan ve filmin ba nda (bazen sonunda) sunulan liste" anlam ndad r. Kurulumuz bu sz iin, tan t ml k veya tan tma yaz s kar l klar n nermektedir. rnek: Filmin tan t ml n ka rm $, ortalar nda bir yerde seyretmeye ba$lam $t m. jeolog : yer bilimci. jeoloji : Fr. gologie. Yer yuvarla' n n yap s n , birle imini evrimini inceleyen bilim Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak dilimizde zaten var olan yer bilimi sznn kullan lmas n kararla t rm t r. rnek: Yer bilimi olaylar ndan baz lar enerjilerini gne$, s cakl k, rzgr ve ya murdan al r. jeomorfolog : yzey bilimci. jeomorfoloji : Fr. gomorphologie. Dilimizde uzun zamandan beri yeryz engebelerini ve a nma ile ilgili geli imleri inceleyen bilim anlam nda kullan lan jeomorfoloji iin Kurulumuz yzey bilimi kar l ' n teklif etmektedir. rnek: Ekili topraklardaki a$ nma ile sava$mak yzey biliminin konusuna girer. jet-ski : )ngilizceden dilimize geen bu kelime su zerinde gidebilen alt k zak eklinde motosiklet ve bu arala yap lan spor anlam ndad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak su k za/ szn teklif etmektedir. rnek: niversitenin Beden E itimi ve Spor blm taraf ndan dzenlenen $enliklerde su k za gsterileri ilgiyle izlendi.

jogging : )ngilizce jogging (itmek, drtmek; yava a gezinmek). "Bedeni s tmak iin a' r ad mlarla yap lan ko u" anlam nda son zamanlarda kullan lmaya ba layan jogging iin teklifimiz: ko,maca. rnek: Gen k zlar An tkabir yolunda ko$maca yap yorlard . joystick : )ngilizce joystick. Bilgisayar alan nda ve uaklarda "kumanda kolu" anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, ynetme kolu kelimesini kar l k olarak nermi tir. rnek: Pilotlar, bu uakta direksiyon benzeri kumanda yerine koltuklar n n yan nda bulunan ynetme kolunu kullan yorlar. just in time : )ngilizceden dilimize zgn imls yla geen ve son y llarda endstri alan nda s ka duymaya ba lad ' m z bu kelime ihtiya duyulan yerde ve zamanda retim yapma tekni'i anlam ndad r. Bu sz iin Kurulumuzun nerdi'i kar l k gerekti/inde (retim)dir. rnek: Japon imalt lar gerekti inde retim tekni ini uyguluyorlar.

K
kadk : Frans zca caduc. "De'erini nemini yitirmi , eskimi " anlam nda olan bu kelime kadk olmak biiminde de dilimizde kullan lmaktad r. Kurulumuz, kadk szne kar l k olarak d,m, kelimesini nermektedir. kadk olmak : d,mek, d,m, olmak. rnekler: Aylard r s rada bekletilen kanun teklif ve tasar lar n gr$meye ba$layarak seim teklifini d$m$ hle getirecek. Sresinde gr$lmedi i iin teklifimiz d$m$ oldu. kalibrasyon : Fr. calibration (l, ayar). Dilimize Frans zcadan geen ve bilimsel aletlerde mutlak lden en kk sapmalar tayin etme i lemi anlam na gelen bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz lmleme sznn kullan lmas n kararla t rm t r. rnekler: Dan $tay TB=TAK n lmleme hizmetine devam etmesine karar verdi. Trkiye Denklik Konseyinin olu$turulmas na ili$kin kanun dzenlemenin tamamlanamamas , lmleme i$iyle u ra$an kurulu$lar aras nda yetki tart $mas n ba$latm $t . kalifikasyon : Frans zca qualification. "Ustal k kazanma, vas fl , nitelikli olma" anlamlar nda dilimizde kullan lan bu sz iin Kurulumuzun nerisi niteliklilik, vas fl l k't r. S fat olarak geen kalifiye iinse nitelikli, vas fl szleri uygun birer kar l kt r. rnek: Bu nl $irketin niteliklili inden (vas fl l ndan) kolay kolay vazgeilemez. kalitatif : Frans zca qualitatif. Frans zcadan dilimize geen bu sz, kaliteye ili kin, kaliteye dair anlamlar yla s fat olarak yer yer kullan lmaktad r. Kalite (Frans zca qualit) dilimizde nitelik kelimesiyle kar lan r. Buna bakarak kalitatif iin, niteleyici kar l ' n neriyoruz. rnek: Niteleyici ara$t rma, kk denek gruplar ile yap lan syle$ileri kaps yor. kampus : )ngilizce campus, dilimizde " ehir d nda kurulmu niversitelerin yay lm oldu'u alan" anlam nda kullan lmaktad r. Bu sz iin yerle,ke kar l ' uygun grlm tr. rnek: =stanbul niversitesi Teknik Bilimler Yksek Okulu yerle$kesinde bugn 14.30'da "Resim Heykel ve Seramik Sergisi" a l yor. kamuflj : Frans zca camouflage. Ba lang ta "askerlerin ve sava aralar n n yaprak, boya vb. eylerle gizlenmesi" anlam nda kullan lan kamuflj n anlam zamanla geni lemi , "ki i ve gruplar n e itli yollarla gerek kimliklerini saklamalar " iin de kullan l r olmu tur. Teklif etti'imiz kar l k: gizleme. rnek: Eskiden sadece komandolar gizleme yaparlard ; $imdi herkes gizleme yoluyla kimli ini sakl yor. kamufle : Kar l ' : gizlenmi,. kamufle etmek : Kar l ' : gizlemek. rnek: Tanklar , al rp ve yapraklarla gizledik.

kantitatif : Frans zca quantitatif. Frans zcadan dilimize geen bu sz "kemiyete, niceli'e ili kin, niceli'e dair" anlamlar yla s fat olarak zaman zaman kullan lmaktad r. Frans zca quantit dilimizde nicelik diye kar lanm t r. Dolay s yla Kurulumuz, kantitatif kelimesinin kar l ' olarak niceleyici szn nermektedir. rnek: Niteleyici ara$t rma konusunda uzman ve deneyim sahibi olan firma, niceleyici ara$t rmalar konusunda da her trl ihtiyaca cevap verecek bir yap ya sahip. kaos : Yunanca khaos (bo luk, sonsuz karanl k). Di'er bat dillerinde oldu'u gibi dilimizde de mecaz anlam yla, "karga a, kar kl k" kar l ' nda kullan lmaktad r. Bu anlam n kar l klar dilimizde vard r: karga,a, kar , kl k. rnek: lke ekonomisi byk bir karga$a (kar $ kl k) iinde bulunuyor. karambol : Frans zca carambolage (arpma, kar kl k). Teklif etti'imiz kar l k: karma,a. rnek: Ceza alan iinde ya$anan karma$ada Acar, tak m na bir say kazand rd . kariyer: Frans zca carrire (ta oca' ; ko u yeri; meslek). Dilimize "meslek" anlam nda girmekte olan bu kelimeye teklif etti'imiz kar l klar: meslek, uzmanla,ma. rnekler: Mesle inde ilerlemek iin byk aba harc yordu. Meslek uzmanla$mas na iki y l nce ba$layan aktr, $hret basamaklar n h zla t rman yor. kariyer yapmak: meslekte ykselmek, uzmanla,mak. karizma : Greke charisma (ltuf, ihsan). Dilimizde "nde gelen ki ilerin byleyicili'i, etki gcne sahip olmas " anlam nda kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: byleyici zellik. rnek: Atatrk, byleyici zelli i olan bir nderdir. karting : )ngilizce carting. lkemizde son y llarda yayg nla an bir spor tr olan ve go-kart ad verilen arabalarla yap lan yar anlam nda kullan lan karting iin Kurulumuz, srsrclk ve srsr yar , kar l klar n teklif etmektedir. rnek: Yak n bir arkada$ n n nerisiyle iki y l nce srsrclk (srsr yar $ ) kurslar na kat lmaya ba$layan Erkaya, babas n n da yard m yla srsr sahibi olmu$. kartvizit : Frans zca carte de visite. )ki szden olu an bu Frans zca kelimenin Trkedeki kullan m epeyce yayg nd r. Son dnemlerde daha s k kullan lmaya ba lanan bu kelime iin Kurulumuz, tan tma kart szn nermi tir. rnek: Ma azan n bu zengin tan tma kart , geli$mi$ lkelerde siyasetin ve kltrn nas l vas fl elemanlarca yrtld nn bir gstergesidir kemoterapi : T p alan nda kullan lan ve "kimya ile tedavi" anlam na gelen bir terimdir. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak kimyasal (kimyev) tedavi sznn uygun olaca' gr ndedir: rnek: Uzmanlar $imdi ierik ve etki a s ndan kafeine benzeyen, ancak sinir sistemi zerinde etkili olmayacak, yapay bir madde zerinde al $ yorlar. Sz konusu maddenin bulunmas hlinde hem $ n tedavisi, hem de kimyasal tedavi sreci daha etkili hle getirilebilecek. kitsch : Almanca kitsch. Bu sz de zgn imls yla dilimizde kullan lmaya ba lanan szlerdendir. Almanca-Trke Szlk bu kelimeyi "ilkel yollardan duygular harekete geirmek isteyen szde sanat eseri; sanat de'eri olmayan de'ersiz eser, baya' ey, zevksizlik" eklinde tan mlamaktad r. Kurulumuz, bu sze kar l k olarak baya/ , baya/ l k, zevksizlik kelimelerinin uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Grntsnden ve dilinden baya l k ak yor, emme basma tulumbalar bile ondan daha estetik. klsman grubu : Frans zca classement (s n fland rma) + group (kme, grup). Teklif etti'imiz kar l k: alt kme. rnek: Alt kme kar$ la$malar nda da umdu umuzu bulamad k. kliklemek : )ngilizce click on. Bilgisayar alan nda fare ile bilgisayar ekran nda bir nesneyi semek veya bir noktay i aretlemek iin farenin tu una h zl ca bas p b rakmak anlam nda geen bu kelime iin Kurulumuz, dilimizde de zaten kullan lmakta olan t klamak kar l ' n benimsemektedir. rnek: Soldaki erevede bulunan btn $irketler adl ili$ime t klad n zda kar$ n za harf dizini geliyor.

klip : )ngilizce clip (k rpma, k rkma; darbe; ad m). "Sinema filmlerinden kesilmi k s m veya ekrandaki mzik programlar nda arka zemin olarak haz rlanm grntler" anlam nda kullan lan bu kelime iin u kar l klar teklif ediyoruz: grntleme, grmsetme. rnek: Bir yandan paray dinliyor, bir yandan da $ark c n n arkas nda yer alan grntlemelerle (grmsetmelerle) para aras nda ilgi kurmaya al $ yorduk. klon : )ngilizceden dilimize girmi olan ve bitki bilimi ile hayvan bilimi alanlar nda kullan lmakta olan bu kelime, "blnen bir bitkiden meydana gelen bitkiler; zel bir i lem ile nvesi faal duruma getirilmi hcrelerden meydana gelen ve birbirine benzeyen canl lar grubu" anlam n ta maktad r. Kurulumuz bu kelime iin kopyalama kar l ' n n uygun oldu'u gr ndedir: rnek: Enstitnn deneylerinde dnyaya gelen hayvanlar n, normalden neredeyse iki misli byk oldu unu syleyen yetkili, kopyalanan koyunlar n 4,5 yerine 9 kilo geldi ini a klad . klonlamak : kopyalamak. know-how : )ngilizce know (bilmek) + how (nas l). Son zamanlarda dilimizde "bir i in nas l yap lmas gerekti'i hakk ndaki bilgi" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: yntem bilgisi. rnek: Gvenlik alan nda yntem bilgisi bak m ndan size yard mc olabiliriz. Ekonomi ve ticarette bir irket veya kurulu un bilgi, retim veya i letme yntemlerini satmas veya kiralamas anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: bilgi satma, bilgi kiralama. rnek: Cirketimiz retti i bilgisayarlarla ilgili bilgileri ba$ka bir kurulu$a satt (kiralad ). ko : )ngilizce coach (antrenr). Dilimize daha nce girmi bulunan antrenr yerine son zamanlarda o'unlukla ko kelimesi kullan lmaktad r. Antrenr ve ko kelimeleri iin teklif etti'imiz kar l k: al ,t r c . rnek: Tak m n al $t r c s , "Bundan sonra kar$ la$malara daha iyi haz rlanaca z." dedi. kodifikasyon : Frans zca codification (derleme; dzenleme; s ralama). Hukukta "kanunlar tedvin etmek" anlam nda kullan lmaya ba lanan bu terim iin teklifimiz: dzenleme. rnek: Bugne kadarki btn kanun dzenleme hareketlerinde gerek ticaret, gerekse borlar hukuku, $ah s ile sermayeyi birbirinden ay rm $t r. kodifiye etmek : dzenlemek. kokpit : )ngilizce cockpit. Pilot kabini. Gemilerin k taraf nda bulunan alak gverte anlam na da gelir. Bu sze kar l k olarak Kurulumuz pilot k,k kelimesini nermektedir. rnek: Konuk devlet ba$kan trenden sonra bir sre F-16'n n pilot k$knde oturdu. kolj : Frans zca collage. Elde bulunan her trl bas l malzemenin bir yzey zerine yeni bir kompozisyon olu turacak ekilde yap t r lmas yla elde edilen bir tr resim sanat tekni'i. Kurulumuz, kesyap kelimesinin kolj iin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnekler: Sanat n n resimlerindeki figrler kesyap tekni i ile resme aktar lm $t r. dl treninde renciler, bir kesyap al $mas sergileyerek davetlilerce alk $land lar. kolokyum : Ltince colloquium (ilm ve fikr konular tart mak zere yap lan akademik toplant ; doentlik bilim s nav ). Teklif etti'imiz kar l k: bilimsel toplant . rnek: Trk Dil Kurumunun dzenledi i "Gramer Sorunlar Bilimsel Toplant s "nda birok konu zerinde duruldu. kombinasyon : Frans zca combinaison. Dilimizde "Bir i i ba ar ya ula t rmak iin al nan nlemler, dzenleme" anlam nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, birle,im kelimesini nermektedir. rnekler: Tablo birok canl renk birle$imine sahipti. Rejimi daha da y pratmadan baz birle$im nerileri de erlendirilmelidir. kombine : Frans zcadan dilimize girmi olan bu kelime genel dilde "birle tirmek, kar t rmak, bir araya getirmek" anlamlar n ta maktad r. Ayr ca askerlik, sinema, tiyatro ve spor alanlar nda da kullan lmakta

olan bir terimdir. Kurulumuz kelimenin genel dildeki kullan m iin birle,ik veya toplu kar l klar n nermektedir. Ayr ca sinema, tiyatro ve spordaki kombine bilet iin; topIu bilet, spordaki kullan mlar iin kombine ak n, kombine yar , ve kombine savunma iin; toplu ak n, toplu yar , ve toplu savunma kar l klar n n kullan lmas n uygun grmektedir. rnek: Mersin Termik Santralinin iyile$tirilmesi, santralin kapasitesini art rmak amac yla do al gaza evrimli birle$ik yak t sistemli olarak yap lacak. kompakt disk (k saltmas : CD) : yo/un teker (k saltmas : YT). rnek: Bilgisayarda kullan lan ve byk llerde bilgi ta$ yabilen yo un tekerlerin (YT'lerin) ilgi grmesi bekleniyor. kompetitif : Frans zca comptitif. "Daha ok sat p kr etmek iin ticarette stnlk sa'lamak" anlam nda kullan lan bu sze Kurulumuz yar , mc kelimesini nermi tir. Dilimizde eskiden beri bulunan rekabeti kelimesi de yeri geldi'inde bu szn yerine kullan labilir. rnek: O dnemlerde sanayi yar $ mc de ildi. Ayn kke dayanan dilimizde bir de kompetition kelimesine rastlanmaktad r. Bu sz iin de nerilen kar l k yar , m'd r. kompleks : Frans zca complexe (hemen kavranamayan, zm g olan, kar k; bir sanayii olu turan paralar n btn; hastal kl davran lar ortaya karan, ki inin bilincini az ok artland ran, bask alt nda tutulmu hat ra, duygu ve d ncelerin btn). yelerimizce her kavram iin ayr ayr terimler kullan lmas uygun grlm tr. "Hemen kavranamayan, zm g olan, kar k" anlam iin teklifimiz: karma, k. rnek: Sistem yava$ yava$ karma$ k bir durum ald . Turizm kompleksi veya binalar kompleksi yerine: kurulu,lar veya tesisler btn. rnek: Antalya'n n Belek k y lar birbirinden gzel turizm tesisler btnyle doludur. Bu arada e itli ihtiyalar kar lamak iin yap lm tarih yap lar n btn sz konusu oldu'unda kompleks yerine klliye sz kullan lmal d r. rnek: Sleymaniye Klliyesi. Kelimenin psikolojideki anlam iin teklifimiz: ruh karma,as . komplikasyon : Frans zca complication (karma k, kar k hle getirme). Bu kelime iin Kurulumuz genel anlamda kar , kl k szn kar l k olarak nermi tir. rnek: BM Genel Sekreterli i Trkiye'nin iste ine, blgedeki lkelerin asker gndermesinin Bar $ Gc'nn tarafs zl n bozabilece i ve kar $ kl k yaratabilece i gerekesiyle kar$ k yor. Kelimenin t ptaki kullan m iin Kurulumuz, yan etki szn nermi ti. Ancak Harran niversitesi T p Fakltesi KBB Hastal klar Anabilim dal nda 'retim yesi olarak grev yapan Yrd. Do. Dr. M. Akif K l 'tan ald ' m z mektupta "yan etki" sznn side effect'in kar l ' oldu'u, komplikasyon kelimesine kar l k olarak "istenmeyen durum" sznn daha uygun d ece'i belirtilmi tir. Bunun yan s ra Trakya niversitesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim dal nda ara t rma grevlisi olarak al an Dr.Mustafa Muhittin'den ald ' m z mektupta da komplikasyon kelimesinin kar l ' nda "karma a" sznn yayg n olarak kullan ld ' ifade edilmektedir. Say n K l ve say n Muhittin'in nerileri do'rultusunda komplikasyon kelimesinin t ptaki kullan m iin teklif edilen kar l klar: karma,a ve istenmeyen durum. rnek: Peptik lserin karma$as (istenmeyen durumu) kanamad r. komplike : Frans zca compliqu (gelerin veya gerekli i lemlerin say s n n oklu'u, e itlili'i yznden anla lmas , yap lmas g olan ey). Kurulumuz bu kelime iin kar , k sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Olay o kadar h zl geli$ti ki kar $ k ve iinden k lmaz bir hl ald .

komplo : Frans zca complot (dzen, tuzak). Kelimenin dilimizde gzel bir kar l ' vard r: tuzak. rnek: =ddialar n bir tuzak oldu unu biliyoruz. komplo kurmak : tuzak kurmak. kondisyon : Frans zca condition (durum; art). Dilimizde daha ok sporcular iin kullan l r ve sporcunun hem beden, hem ruh bak m ndan durumunu ifade eder. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: erk. rnek: Oyuncular n erki ok iyi. Erk, eski Trk metinlerinde ve bugnk baz Trk lehelerinde "g" anlam nda kullan lan gzel bir kelimedir. kondisyoner : Frans zca condition'dan. Oyuncular n beden ve ruh bak m ndan durumunu, erkini koruyup geli tiren kimse. Teklif etti'imiz kar l k: geli,tirici. rnek: Tak m n iyi bir geli$tiriciye ihtiyac var. konfigrasyon : Frans zca configuration (grn , d grn ). Bilgisayar alan nda bir bilgisayar sisteminin genellikle fiziksel birimlerini gstermek anlam na gelen bu terim iin Kurulumuz yap land rma kar l ' n teklif etmektedir. rnek: A k oturumda uydu ile haberle$menin esnekli ine ba l olarak verilen hizmetin geli$tirilmesi ve geni$letilmesi, yap land rma de i$ikli i yap lmas ve eri$imin sa lanmas konular tart $ lacak. konfirmasyon : Frans zca confirmation (do'rulama, tasdik; teminat). Teklif etti'imiz kar l klar: do/rulama, geerleme. rnek: Yabanc lar ok nem verdikleri do rulama (geerleme) ve baz deme sorunlar yznden borsaya uzak duruyorlard . konfirme etmek : do/rulamak, geerlemek. konfirme ettirmek : do/rulatmak, geerletmek. konformizm : Frans zca conformism. Yrrlkteki kurum, lt veya artlara ele tirici bir de'erlendirme yapmaks z n uyma, bunlarla uyu ma. Gazetelerin baz k e yazarlar taraf ndan kullan lan bu sz iin Kurulumuz, uymac l k veya uyarc l k kelimelerini nermi tir. rnek: Toplumda uymac l a (uyarc l a) do ru bir e ilim ba$lam $t . kongre : Frans zca congrs (delegelerin kat l m yla yap lan toplant , kurultay). Bu kelimenin dilimizde zaten gzel bir kar l ' vard r: kurultay. rnek: Parti, ola an st kurultay karar ald . konjonktivite : Frans zca conjonctivite. T p dal nda kullan lan bir terimdir ve "gzde kat lgan zar iltihab , gz ingini" anlamlar nda geer. Kurulumuz, tarih metinlerimizde geen ve iltihap anlam na gelen "yang " kelimesinden yararlanarak gz yang s szn kar l k olarak nermektedir. rnek: Fark nda olmadan gzmze kaan bir cisim gz yang s na sebep olabilir. konjonktr : Frans zca conjoncture (rastla ma; f rsat; toplu durum). Sosyal bilimlerde, "bir kurum, kurulu , olay veya faaliyeti evreleyen unsur ve artlar n tm" anlam na gelen ve son zamanlarda bas n yay n organlar nda da bu anlamda kullan lan konjonktr iin nceden de gzel bir kar l k teklif edilmi ti: toplu durum. rnek: Milletler aras toplu durum, bu kararlar n uygulanmas na imkn vermeyecektir. konkordato : )talyanca concordato (anla ma). ")fls hlindeki i adam n n alacakl lar ile yapt ' bor deme anla mas " anlam ndaki bu terim iin teklif etti'imiz kar l k: ifls anla,mas . rnek: Mal durumu bozulan $irket ifls anla$mas iln etti. konsantrasyon : Frans zca concentration (1. Bir s v iindeki su veya s v miktar , azalarak koyula ma. 2. psikol. Dikkat topla m ). Konsantrasyon sz iin Kurulumuzca nerilen kar l k yo/unla,ma'd r. rnek: Bu i$e tam bir yo unla$ma sa lam $ken birtak m aksilikler kt .

konsantre : yo/unla,t r lm ,. konsantre etmek : yo/unla,t rmak. konsantre olmak : yo/unla,mak. konsensus : )ngilizce consensus (fikir birli'i, fikir mutabakat , o'unlu'un fikri). Son zamanlarda dilimizde, "toplumun e itli kesimlerinin bir konuda ayn d nceye ula mas , ayn d nceyi ta mas " anlam nda yayg n olarak kullan lmaktad r. Oysa bu szn dilimizde kar l klar vard r: uzla,ma, mutabakat. rnek: Bu konuda toplumda bir uzla$ma (mutabakat) sa lanm $t r. konsept : Frans zca concept (kavram). Bu szn dilimizde gzel bir kar l ' vard r: kavram. Kavram sz dilimizde uzun zamand r kullan ld ' hlde baz ayd nlar m z maalesef konsept szn tercih etmektedirler. konsolidasyon : Frans zca consolidation. "Devlet borcunun vadesinin uzat lmas " anlam nda ok s k kullan lan ve eskiden "tahkim" kelimesiyle kar lanan bu terim iin teklif etti'imiz kar l k: peki,tirme. rnek: Borcumuzu peki$tirme yoluyla btemizi rahatlatabiliriz. konsolide : peki,tirilmi,. rnek: Borlar m z n bir k sm peki$tirilmi$ oldu u iin $imdilik deme s k nt m z yok. konsolide bte : destekli bte. rnek: Destekli btenin bir trilyon lira a k verdi i belirlendi. konsorsiyum : Frans zca consortium. "Uluslar aras kurulu lar n ve baz hkmetlerin iktisad ve mal yard mlar yrtmek zere olu turduklar ortakl k" anlam nda kullan lan bu sze Kurulumuz, ,irketler birli/i kar l ' n nermektedir. rnekler: Bossan n halka arz na Finansbank liderli inde 15 yeli bir $irketler birli i arac l k edecek. Trk firmalar n n $irketler birli i olu$turmalar hlinde do al gaz hatt ndan 300-400 milyon dolarl k bir pay almalar n n mmkn olabilece i kaydediliyor. konstellsyon : )ngilizce constellation (tak my ld z, bur). Trkede bu sze kar l k olarak zaten tak my ld z kelimesi vard r. Kurulumuz kelimenin mecaz anlamdaki kullan l na kar l k olarak ise kmelenme szn teklif etmektedir. konstrksiyon : Frans zca construction. "Bir yap da ta y c nitelikte olan btn imalt veya bir in aatta bir araya gelip yap y olu turan geler btn" anlamlar nda geen bu sze, daha nce nerilmi olan yap kelimesi uygun bir kar l kt r. rnekler: Cirketimiz, sa l kl bir uyku iin sa lam elik yap ve dolgu malzemesiyle beslenmi$ yataklar piyasaya karacak. Bu gkdelenleri elik yap ayakta tutuyor. konsltasyon : Frans zca cosultation. Daha ok t p alan nda kullan lan ve birka hekimin bir araya gelerek bir hastal 'a te his koymas anlam na gelen bu terim iin dilimizde zaten isti,are kelimesi vard . Kurulumuz, konsltasyon iin eski Trk metinlerinde geen ve bugnk Trk lehelerinin biro'unda kullan lan kene, sznn uygun bir kar l k oldu'u gr ndedir. Kelimenin ekonomi alan nda kullan m iin teklif edilen kar l k ise gr, al ,veri,idir. konsltasyon yapmak : gr, al ,veri,inde bulunmak. rnek: IMF Trkiye Masas ile Dnya Bankas uzmanlar , Trkiye hakk nda ilk kez gr$ al $veri$inde bulundu. konteyner : )ngilizce container. Bu kelime Trke Szlkte ticaret e yalar n ta mak iin uluslar aras standartlara gre yap lm byk sand k eklinde tan mlanmaktad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak ta, mal k szn nermektedir. rnek: Yurt d $ ndan gelirken ev e$yas n bir ta$ mal k kiralayarak Sirkeciye kadar getirmi$ti.

kontrast : Frans zca contraste (z tl k, ayk r l k). Dilimizde bu kelime iin birka kar l k vard r: z tl k, kar, tl k, tezat. rnek: Gkdelenlerle gecekondular tam bir z tl k (kar$ tl k, tezat) te$kil ediyordu. kontrastl : z t, kar, t, tezatl . kontratak : Frans zca contre (kar ) + attaque (ak n, hcum). Ak n hlinde oldu'u iin savunmas zay flayan bir tak ma kar birden ba lat lan, beklenmedik ak n. Son zamanlarda yayg nla an an ak n bu terim iin gzel bir kar l kt r. rnek: Ev sahibi tak m an ak nlarla gole gitti. konvertibilite : Kar l ' : evrilgenlik. rnek: Param z n evrilgenli i artt . konvertibl : Frans zca convertible. "Serbeste dvize evrilebilir para" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklif edilen kar l k: evrilgen. rnek: Trk paras evrilgen hle geldi. koprodksiyon : Frans zca co-production. Kar l ' : ortak yap m. rnek: Trk film $irketlerinin yabanc $irketlerle haz rlad ortak yap mlar ok azd r. korelsyon : Frans zca corrlation. )ki ba'l la k kavram aras ndaki ili ki. Organizman n de'i ik yap , zellik ve olaylar nda grlen kar l kl ilgi. Bu sz son y llarda para piyasas nda ok gemektedir. Kurulumuz, dilimize Frans zcadan geen bu szn kar l ' n n ilgile,im olmas gerekti'ini kararla t rm t r. rnek: Trkiye hisselerinin riski, di er lkelerdeki riskle d$k bir ilgile$im gstermedi inden bu risk priminin de fazla a$ r olmas gerekmiyor. korner : )ngilizce corner (k e, k e ba ). Futbol alan nda yan ve kale izgilerinin kesi me noktas . Bu anlamda teklif edilen kar l k: k,e. rnek: Mutlu'nun k$eden uzatt topu Feyyaz sert bir vuru$la kaleye gnderdi. kornere karmak, kmak : Futbol, hentbol, su topu vb. oyunlarda oyuncunun topu, kendi yar alan ndaki kale izgisinin d na karmas ; topun bu ekilde d a kmas . Kar l ' : k,eye karmak, kmak. rnek: Top savunmaya arparak k$eye kt . korner vuru,u : Kar tak m oyuncusu taraf ndan kale izgisi ucundan (k eden) yap lacak serbest vuru . Kar l ' : k,e vuru,u. rnek: Ali'nin k$e vuru$unu Hakan de erlendirdi ve kafayla kaleye gnderdi. kot : Frans zca code (yasa; kural; ifre). zellikle bilgisayar dolay s yla son zamanlarda yayg nla maya ba layan kot sz, "bir bilgi veya kavram anlatan i aret, ifre" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin Divan Lgati't-Trk, Kutadgu Bilig gibi eserlerimizde "i aret" anlam nda kullan lan im kelimesini teklif ediyoruz. rnek: Baz lkelerde herkesin bir im numaras bulunmaktad r. kota : Frans zca quota (ayr lan pay, kontenjan). ")thal edilecek mallar n tr, oran ve miktarlar n gsteren liste" anlam nda kullan lan kota kelimesi iin teklif etti'imiz kar l k, eski Trk metinlerinde ve bugnk Trk lehelerinin biro'unda "pay" anlam nda yer alan "le tirmek" fiiliyle ilgili bir szdr: l,. rnek: Dokuma rnlerimize uygulanan l$n kald r lmas n istedik. kotasyon : Frans zca cotation (de'erini tespit etme, de'erlendirme). Son zamanlarda bas n yay n organlar nda daha ok "dviz de'eri" anlam nda kullan lan bu kelimenin kar l ' dilimizde zaten vard r: de/er. rnek: Merkez Bankas dviz de erlerini yksek a klad . kotasyon vermek : de/er a klamak. kote edilmek : l,e al nmak. kote etmek : l,e almak.

kotlamak : Teklif etti'imiz kar l k: imlemek. rnek: SS giri$ s nav na ba$vururken formdaki ilgili yerleri do ru imlemek gerekir. krampon : Frans zca crampon (kanca, engel). Spor ayakkab lar n n alt na yerle tirilen ve kaymay nleyen, deriden veya madenden kk konik paralar. Teklif etti'imiz kar l k: tutmal k. rnek: Tutmal klar, imlerde kaymay nlyor. Spor yazarlar ve muhabirlerince krampon kelimesi ok defa "futbol ayakkab s ", hatta mecaz olarak "futbolcu" yerine kullan lmaktad r. kreasyon : Frans zca cration (yarat lma; yaratma). Son zamanlarda moda dnyas nda yeni modeller iin s ka kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: yarat m. rnek: Dzenlenen defilede ilkbahar yarat mlar gsterildi. kreatif - kreatr : )ngilizce creative (yarat c ), Frans zca crateur (yarat c ). Dilimizde yeni modeller ortaya koyan kimse iin kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: yarat mc . rnek: Yarat mc lar m z, yeni modelleriyle Avrupa moda dnyas nda da isimlerini duyurdular. kredibilite : Frans zca crdibilit sz dilimizde "kredi, itibar, gvenilirlik, bor olarak al nan veya verilen mal, para" anlamlar nda kullan l r. Bu sz iin nerimiz gvenilirlik'tir. rnek: Bankan n, Trkiye'nin gvenilirli ini olumsuz ynde de erlendirmesi, dvizin ykselmesine, borsan n ini$ine yol at . kreditr : Frans zca creditor. "Sa'lad ' bir kredi, mal veya hizmet kar l ' nda bir para denmesini veya bir ykmll'n yerine getirilmesini istemeye hakk olan taraf; dn veren (banka)" anlamlar nda dilimize geen bu kelime iin Kurulumuz, kredi a c kar l ' n nermektedir. rnekler: Kredi a c lkeler gerekli grdkleri takdirde Bosna'n n imar na kat lacaklar. Toplam tutar n 800 milyon dolarl k blm 36 kredi a c kurulu$ taraf ndan d $ bor yoluyla kar$ lanacak. krematoryum : Frans zca crmatorium. "llerin yak ld ' yer" anlam nda dilimize geen bu kelime iin Kurulumuzun nerisi yakmal k't r. rnek: Amerika'n n San Antonio eyaletindeki Woodlawn Mezarl n n yakmal nda al $an grevliler, 181 kiloluk bir cesedi yakmak isteyince yang n kt . kripto : Yunanca kryptos (sakl ). Yunancadan di'er dillere ve dilimize geen bu sz "gizli, kapal , muammal " anlam n ta maktad r. Komisyonumuz, Trkedeki kullan m iin ,ifreli yaz , sakl yaz kar l klar n n uygun olaca' gr nde birle mi tir. rnek: AB lkelerindeki ok say daki byk eli, Ankaraya de i$iklik beklemedikleri konusunda uyar mektuplar ve sakl yaz lar gnderdiler. kriter : Frans zca critre (lt, k stas). Bu kelimenin dilimizde zaten kar l klar vard r: lt, k stas. rnek: Genellikle semen ya$ lt (k stas) olarak kabul ediliyor. kronometre : Frans zca chronomtre. Belirli bir i lemin, yar man n veya teknik alan nda belli bir i in k sa sresini lmek amac yla kullan lan alet. Kurulumuz bu sze kar l k olarak daha nceden teklif edilmi olan sreler kelimesinin benimsenmesine karar vermi tir. rnek: Srelerin bozulmas nl sporcu iin $anss zl k oldu. krupiye : Frans zca croupier (kumarhanede oyun grevlisi). Bu kelime iin oyun grevlisi veya ocuk oyunlar ndaki "ebe" sznden hareketle kumar ebesi kar l klar n teklif ediyoruz. rnek: Oyun grevlisi (kumar ebesi), kazanan numaralar yksek sesle masadakilere bildiriyordu. kulvar : Frans zcadan dilimize giren bu sz, Trke Szlkte baz yar larda ko ucu veya yzcnn ko tu'u, yzd' yar eridi" anlam ndad r. Kurulumuz bu kelimenin spordaki kullan m iin ,erit, mecaz anlam ndaki kullan mlar iin de yol ve izgi kar l klar n n uygun olaca' gr ndedir. rnek: Sir Paul Mc Cartney, art k klsik mzik yolunda ko$uyor.

kupr : Frans zca coupure. Daha ok gazete ve dergilerden kesilmi yaz lar iin kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, kesik sznn uygun oldu'u gr ndedir. Bilindi'i gibi kupr, bankac l kta "bir tahvilin paralar , standart banknot de'erinin alt nda de'er ta yan k ymetli k' t" anlam nda kullan lmaktad r. Kesik sz bu anlam iin de kullan lmal d r. rnekler: Kesiklerin blnmesi ortaklar n aleyhine olabilir. Hisse senetlerinin mevcut kesikleri daha kk kesiklere blnecek. kmlsyon : katlanma, birikme, kmelenme. kmltif : Frans zca cumulatif (bir araya gelen, birbirine eklenen). Dilimizde daha ok "birikmi , katlanm " anlamlar nda kullan lan bu kavram iin teklif etti'imiz kar l klar: katlanm ,, birikmi,, kmeli. rnek: niversitemizin bu y l bte d $ ndaki birikmi$ (kmeli, katlanm $) gelirleri 21 milyar lira olmu$tur. kmltif olarak : katlanarak. kratr : )ngilizceden (curator) dilimize giren bu kelime "mze veya ktphane mdr" anlam ndad r. Kurulumuz, bu grevin ayn zamanda koruyucu ve kollay c zelli'ini vurgulayarak, bu sze kar kollay c kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. rnek: Janice Blackburn n kollay c l n yapt a da$ dekoratif sanat sergisi 6 Cubat tarihinde a lacak.

L
lbirent : Frans zca labyrinthe ( k yeri kolayl kla bulunamayacak kadar kar k koridorlar olan yap ). Lbirent szne dolamba kar l ' nerilmi tir. Bu szn mecazl kullan mlar nda karma, k uygun bir kar l kt r. labtop : )ngilizce lab ve top kelimelerinden olu an bu sz, kk, ta nabilir, her ortamda kullan labilen bir tr bilgisayar n ad d r. Kurulumuz, bu kelimeye kar l k olarak dizst sznn uygun oldu'unda birle mi tir. Asl dizst bilgisayar olan bu tamlaman n zamanla, yaln zca dizst eklinde tek ba na bu bilgisayar trn anlatarak yayg nla aca' beklenmektedir. rnek: Dizst bilgisayar iin ilk taksiti yat rd m, $imdi Mercury PC kampanyas na kat laca m. laser-disc : )ngilizceden dilimize geen ve sinema alan nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuzun nerisi , kl tekerdir. rnek: nl Amerikal $ark c n n 1994 y l nda verdi i konseri Aksanatta $ kl tekerden izleyebilirsiniz. lnse etmek : Frans zca lanc (gzde) + etmek. "Tan tmak amac yla ne srmek" anlam nda kullan lan bu fiil iin teklifimiz: ne srmek. rnek: "Yeni bir y ld z do uyor" uran yla (slogan yla) ne srlen oyuncu, $imdiden parlam $ grnyor. lease etmek : kiralamak. leasing : )ngilizce leasing (kiralama; kira kontrat ). Son zamanlarda bir ekonomi terimi olarak gazetelerde s k s k grlen bu kelimeye hi ihtiya yoktur. Bu kavram n dilimizde kar l ' zaten vard r: kiralama. rnek: Art k Trk kiralama $irketleri, yurt d $ ndan bir mal kiralayarak Trkiye'ye getirebiliyorlar. leasingci : kiralay c . liberasyon : Frans zca liberation. Bir ykmllkten kurtulma, zgrl'e kavu ma anlamlar nda olan bu sz, Trkede daha ok bir ekonomi terimi olarak kullan l r. )thalt serbest b rakma, s n rlamalar kald rma demektir. Bu sz iin Kurulumuz, genel anlam yla serbestlik, ticaretteki anlam yla da d ,

ticaret serbestli/i kar l klar n nermektedir. rnek: Bu ok nemli bir karard r ve Trkiye'de d $ ticaret serbestli ine gei$in ilk basama d r. libero : Futbolda, "savunman n gerisinde bulunan serbest savunma oyuncusu" anlam nda kullan lan bu kelime iin gzel bir kar l k vard r: son adam. rnek: Ahmet, kar$ la$maya son adam olarak kt . lifting : )ngilizce lifting. Bizde daha ok t p alan nda estetik terimi olarak kullan lan bu sz iin gerdirme kelimesi nerilmi tir. rnek: Geti imiz gnlerde Berlin'de dzenlenen ve dnyan n en nde gelen estetik cerrahlar n bir araya getiren toplant lar n ana gndemini gerdirme konusu olu$turdu. likidite : Frans zca liquidit (s v l k, ak kanl k; paraya evrilebilirlik). Teklif etti'imiz kar l k: ak ,kanl k. rnek: D$k kur politikas n n uyguland bir s rada a$ r bir ak $kanl k yarat ld . likit : Frans zca liquide (s v , ak c ; nakit). Likit iin dilimizde gzel bir kar l k vard r: s v . Ancak son zamanlarda, bir ekonomi terimi olarak "kullan lmas hemen mmkn olan para" anlam nda yayg nla m t r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l klar: nakit, ak ,kan. rnek: Piyasada nakit (ak $kan) sorunu artt ve sanayici borcunu deyemez duruma d$t. limit : Frans zca limite. "Bir eyin nicelik bak m ndan eri ebilece'i en son nokta veya yer." Matematikte ise "de'i ken bir bykl'n istenildi'i kadar yakla abildi'i dura'an byklk" anlamlar nda olan bu sz iin Kurulumuz, yerine gre, u, s n r ve st s n r kelimelerinin kullan labilece'ini kararla t rm t r. rnekler: Baz lkelerde demokrasinin s n rlar giderek daha yayg n biimde tart $ lmaya ba$l yor. Bankalar, m$terileriyle yapacaklar szle$melerde onlar n, ekin zerinde st s n r belirtilmemi$se ekte yaz l btn mebl demekten, st s n r belirtilmi$se bu s n ra kadar demede bulunmaktan sorumlu tutulmalar n ngryor. link : )ngilizce link. Dilimizde bir bilgisayar terimi olarak halka, ba', ba'lant , ileti im dizgesi birli'i anlamlar nda kullan lan link kelimesine kar l k olarak Kurulumuz, ili,im szn nermektedir. rnek: =li$im hatlar nda ortaya kan ar za sebebiyle yay na ara verilmi$tir. liposuction : )ngilizceden dilimize geen ve t p alan nda kullan lan bu terim, "vcuda ekil vermek amac yla fazla ya'lar ald rma anlam ndad r. Kurulumuz, liposuction iin ya/ ald rma kar l ' n nermektedir. rnek: Ya ald rma yntemi, ok a r kalp ve $eker hastalar na uygulanm yor. lipostructure : )ngilizce liposuction ile ayn kkten gelen lipostructure ise ya' ald rma i lemi s ras nda al nan ya'lar n yzn belli blgelerine enjekte edilmesi yoluyla yze gen bir grnm kazand r lmas anlam ndad r. Bu kelimeye teklif etti'imiz kar l k ise ya/ ekletme. lisans : Frans zca licence. Bu sz dilimizde genel olarak "drt y l sren niversite veya yksek okul 'renimi" anlam nda kullan l r. Bunun yan s ra ticar alanda da lisans sz gemektedir. "Yurda mal sokma veya yurttan mal karma izni; yabanc bir firman n mal n yurtta retme izni; sporcular n federasyondan ald ' resm belge" anlamlar yla Trkede geni bir kullan m alan bulmu olan bu kelime iin Kurulumuz yetki belgesi kar l ' n nermi tir. Ticaret ve spor alan nda lisans yerine izin belgesi, e'itimde ise yetkinlik kullan lmal d r. Kurulumuz, bu szn ithal lisans , ihra lisans , lisans tezi, n lisans, yksek lisans biimlerinde de kullan ld ' n tespit etmi , bunlar iin de ithal izni, ihra izni, bitirme tezi, n yetkinlik, st yetkinlik tamlamalar n n uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. literatr : Frans zca littrature (edebiyat; bir konudaki yay nlar n tm). )kinci anlam iin de dilimizde edebiyat kelimesi kullan l r. Ayr ca Azerbaycan Trkesinde de literatr yerine "edebiyat" sz kullan lmaktad r. Biz de ayn kar l ' hat rlat yoruz. rnekler: T p edebiyat , hukuk edebiyat .

lobi : )ngilizce lobby (dehliz, hol, koridor, bekleme odas ). Bu kelime hem "otellerin giri indeki bekleme salonu" anlam nda, hem de "(ilk nceleri meclisin bekleme salonlar nda ve koridorlarda yap ld ' iin) belirli bir devletin veya grubun karlar n sa'lamak zere yap lan kulis faaliyeti" anlam nda kullan lmaktad r. Her iki kavram iin de Kars'ta ve Azerbaycan'da "hol" anlam nda kullan lan bir kelimeyi teklif ediyoruz: dalan. rnekler: Oteldeki dairemden a$a inerek dalanda bekleyen konuklar mla bulu$tum. Rum ve Ermeni dalanlar n n faaliyetleri Amerikan kamuoyunu etkiliyor. lobici : dalanc . lobicilik : dalanc l k. logo : )ngilizce logotype (almeti farika). "Bir olay , bir kurulu u simgeleyen ay r c i aret, harf veya sz" anlam nda son zamanlarda s ka kullan lan logo iin teklif edilen kar l k: ay rma. rnek: 2000 y llar n simgeleyen ay rma TRT ekranlar nda s k s k gsteriliyor. lojistik : Frans zca logistique (mant k matematik; askerlikte ikmal). Dilimizde asker terim olarak kullan lan lojistik iin teklif etti'imiz kar l k: donan m. rnek: Yakalanan san klar n rgte donan m deste i sa lad anla$ ld . Genelkurmay Lojistik Dairesi Ba,kanl / : Ge-nelkurmay Donan m Dairesi Ba,kanl / . Lojistik Komutanl k: Donan m Komutanl / . Lojistik Plnlama ubesi: Donan m Plnlama ubesi. lokal : Frans zca local. Dilimizde daha ok "bir dernek veya kurulu yelerinin bulu up oturdu'u yer" anlam nda kullan lan lokal, co'rafya ve t p terimi olarak da geer. Kurulumuz, lokal szne kar l k olarak yerel ve mahall kelimelerinin uygun oldu'unu kabul etmi tir. T ptaki kullan m iin de lokal anestezi kar l ' nda s n rl uyu,turma sz nerilmi tir. Bunlar n d ndaki anlamlar iin Kurulumuzun nerileri, ev, e/lence evi, e/lence yeri'dir. rnek: Amerikan Koleji, bu y lki geleneksel gecesini Bizim Tepe e lence evinde (e lence yerinde) yapt . lokalize : Frans zca localis. Lokalize etmek, lokalize olmak biiminde birle ik fiillerde kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, fiil olarak s n rlamak, s n rland rmak, isim kullan m iin ise s n rland r lm , szlerini nermi tir. rnekler: Bu iki kurulu$un ta$ d yolcu say s azalmad ama bir lde s n rland . Merkez Bankas IMF'ye verdi i gsterge niteli indeki ayl k ortalama st s n rlar ile kur sepetinin de eri aras ndaki fark s n rland rd . lot : Frans zcadan dilimize geen bu kelime, "k smet, talih, ans, baht, nasip, kur'a" anlamlar na gelir. Bankac l kta s ka geen bu sz, "borsada kota alabilmek iin gerekli asgari irket sermayesi veya pay, hisse" anlamlar nda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu kelime iin tutam szn nermektedir. rnekler: On drt bin tutam al m emrinin bulundu u Erdemir'de be$ alt bin tutaml k sat $ yap l rken iki byk banka da sat c lar aras ndayd . Oturumun sonuna kadar tahtada bir tutam bile i$lem olmad . lmpen : Almanca lumpen (paavra; sefil). Sosyal s n flar n seviyesizli'ini anlatmak iin kullan lan lmpen szne teklif etti'imiz kar l klar: sefil, seviyesiz. rnek: Her niformal y fa$ist belleyen seviyesiz (sefil) sol rgte bylece gz k rp lacak.

M
ma : )ngilizce match (akran, denk; uygun ift; kar la ma, msabaka). Dilimizde spor terimi olarak sonuncu anlam yla kullan lmaktad r. Baz yazar ve spikerlerimizin kulland ' kar, la,ma kelimesi, ma iin ok gzel bir kar l kt r. rnek: Bugnk kar$ la$ma seyircilere heyecanl dakikalar ya$att .

makro : Yunancadan gelen ve baz bat dillerinde eklendi'i kelimeye "byk" anlam n katan n ek. Teklifimiz: geni,, byk. makro a : geni, a . makro ekonomi : btnc ekonomi. makro hedef : byk hedef. makro lek : geni, lek. maksimalist : doruku yakla, m, a, r . maksimizasyon : Frans zca maximisation (azamle tirme). Dilimizde ekonomi alan nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, en st seviyeye karma ve dorukla,t rma kelimelerini nermektedir. maksimize etmek : en st seviyeye karmak, dorukla,t rmak. maksimum (maksimal) : doruk, doruk noktas , en ok, en st, en yksek. maksimum dzey : en st dzey. management : )ngilizce management. Bu kelime iin dilimizde zaten i letme, i letmecilik, ynetim, yneticilik kar l klar vard r ve kullan lmaktad r. Kurulumuz da management sz iin yerine gre i,letme, i,letmecilik, ynetim, yneticilik kelimelerinden birinin kullan lmas gr ndedir. maniplsyon : Frans zca manipulation. Daha ok ticar hayatta kullan lan bu sz "piyasada canlanma havas yaratmak, sermaye kesimini ticarete te vik etmek ve piyasay etkilemek amac yla sun' olarak menkul k ymet al m sat m yapmak" anlam ndad r. Kurulumuz bunun iin hileli ynlendirme, hileyle ynlendirme kar l klar n nermektedir. Maniplsyon ayr ca insan iin "ustal kla yapmak, idare etmek" anlam nda da kullan l r. Bu durumda gdmleme sz bu kavram kar lar. Szn maniple etmek eklindeki kullan m na kar l k olarak ekonomide hileyle ynlendirmek, insan iin ise gdmlemek kelimeleri kullan labilir. rnekler: Uzman, bu konuda "$irketlerin hileli ynlendirme yapmamalar iin SPK zerk olmal d r." dedi. Borsay hileyle ynlendirmek isteyenlere, buras n n bir kumarhane olmad n hat rlatmal y z. mantalite : Frans zca mentalit (anlay , zihniyet; d nce, kanaat). Bu kelimenin kar l klar dilimizde vard r: zihniyet, anlay ,. rnek: Bu zihniyetten (anlay $tan) kurtulmam z gerekiyor. maraton : Frans zca marathon. 42.195 metrelik en uzun yaya ko usu demek olan bu sz Kurulumuzca, uzun ko,u olarak kar lanm t r. Ayn kke dayanan maratoncu sz ise uzun ko,ucu diye kar lan r. marj : Frans zca marge (kenar; pay, blm). "K' t kenar nda b rak lan bo luk" anlam iin de, ticarette kullan lan "maliyet ile sat aras ndaki fark" iin de teklif etti'imiz kar l k: pay. rnekler: K d n kenar nda b rak lan pay olduka geni$ tutulmu$. Kr pay yzde altm $ olarak hesaplan yor. marjinal : Frans zca marginal (kenarda olan; s radan, basit). Siyasette kullan lan "a r uta bulunan" anlam iin teklif etti'imiz kar l klar: u, uta, s ra d , . rnek: Trkiye'de baz ideolojiler, uta bir ayd n hareketi olarak kalm $t r. marjinalle,me : uca kayma. Ekonomide marjinal sz, son birimi l almay anlat r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: son birim.

marjinal de/er teorisi: son birim de/er teorisi. marjinal gelir : son birim geliri. marjinal maliyet : son birim maliyeti. marjinal yarar (fayda) : son birim yarar (faydas ). markaj : Frans zca marquage (i aretleme; damgalama). Kar tak m oyuncusunun rahat hareket etmesini nlemek amac yla srekli olarak izlenmesi, kontrol alt nda tutulmas . Teklif etti'imiz kar l klar: (adam) tutma, glgeleme. rnek: R dvan'a s k bir glgeleme uygulad lar. Vural, Ali'yi tutmakla (glgelemekle) grevlendirildi. markaja al nmak : tutulmak, glgelenmek. markajc : glgeleyici. marke etmek : (adam) tutmak, glgelemek. market : )ngilizce market (pazar; ar ; piyasa). Dilimizde daha ok "kapal sat merkezleri" iin kullan lan markete teklif etti'imiz kar l k: sat , merkezi. rnek: Btn mutfak malzemesini sat $ merkezinden ald m. marketing : )ngilizce marketing. Ticar hayat m zda s k gemeye ba layan "pazarlama hakk nda gerekli bilgiye sahip olma; uygun mal, uygun hizmet, uygun fiyat ilkelerinden hareketle sat yapma, hizmet sunma" anlamlar nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, pazarlama teriminin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Cirket bnyesinde grevlendirilecek olan elemanlara pazarlama konusunda e itim verilecek. market maker : )ngilizceden dilimize giren ve borsa alan nda kullan lan bu terim "piyasa olu turan, pazar haz rlayan" anlam ndad r. Bu sz iin Kurulumuz piyasa kurucu kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. rnek: Vadeli i$lemler piyasas nda, piyasa kurucular da bulunacakt r. masaj : Fr. massage. Frans zcadan dilimize geen bu kelime Trke Szlkte u ekilde tan mlanmaktad r: Vcut yzeyinde el, elektrik, su arac l ' yla e itli i lemler yapma biiminde, iyile tirme ve bak m yntemi; ovma, ovu turma. Kurulumuz bu sze kar l k olarak ovma ve gev,etme kelimelerini nemektedir. rnek: Yeni a lan sa l k ve gzellik merkezinde ovma (gev$etme), aerobik, glendirme ve germe egzersizleri yap l yor. maskot : Frans zca mascotte. Dilimizde uzun zamandan beri kullan lan ve Trke Szlkte 1.U'ur getirece'ine inan lan ey. 2.U'ur say lan kimse veya hayvan, u'urluk. eklinde tan mlanan bu kelime iin Kurulumuz, u/ur, u/urluk ve u/urcak kelimelerinin benimsenmesine karar vermi tir. Dilimizde bulunan u'ur kelimesi nesne olarak maskot iin kullan lmaktad r. )nsan ve hayvan olarak maskot iin de yine daha nceden teklif edilmi olan u'urluk kelimesi vard r. Sadece nesneler iin u'urcak kelimesi teklif edilmektedir. masr : ovucu, gev,etici. matine : Frans zca matine. Trkede "tiyatro, sinema, konser salonu ve benzeri yerlerde yap lan gndz gsterisi" anlam nda kullan lan bu sze Kurulumuz, gndzlk kelimesini kar l k olarak gstermi tir. meditasyon : Frans zca meditation. "D nceye dalma, tasarlama, kurma" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, derin d,nme szn nermektedir. rnekler: Uzak Do u'da binlerce y ld r uygulanan

derin d$nme yntemi, modern a n gerginli iyle ba$ etmeye al $anlar n kurtar c s oldu. Avrupa'n n o u lkesindeki gen ve orta ku$ak insanlar, derin d$nceyle negatif enerjiden kurtuluyorlar. medya : Ltince mediatus (ara, arac , vas ta). Dilimizde hem ileti im aralar n , hem de ileti im ortam n anlat r tarzda kullan ld ' ndan her ikisinin de teklif edilmesi uygun grlm tr: ileti,im aralar , ileti,im ortam . mega : Greke megas, megal (byk). Son zamanlarda yayg nla maya ba layan bu kelimenin kar l ' dilimizde zaten vard r: byk. "Mega proje, mega star" yerine pekl "byk proje, byk y ld z" denilebilir. Daha etkili ifade iin dilimizde ba ka kar l klar da vard r: dev, devasa, muazzam. rnekler: Dev proje, devasa proje, muazzam proje. megapol : Yunanca megalopolis. Dilimizde "nfus art yznden ehirlerin yay larak birbirine biti mesiyle meydana gelen yerle me alan , birle ik ehir" anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, dev ,ehir szn nermektedir. Hehir kelimesinin Anadolu'da " ar" biiminde k salt ld ' ve e itli yerle im yerlerinin ad nda da bulundu'u hat rlan rsa, dev ehir yan nda dev ,ar sznn de kullan labilece'i baz Kurul yelerince ifade edilmi tir. mega store : Bu kelime Yunanca kkenli mega "byk, bir birimin milyon kat " ve Amerikan )ngilizcesinde geen "dkkn" anlam ndaki store szlerinden olu maktad r. Kurulumuz bu sz iin byk ma/aza szn nermi tir. rnek: 25. y l n kutlayan Beymen "ko$ulsuz m$teri mutlulu u" anlay $ erevesinde Suadiye'de byk bir ma aza a yor. menajer : )ngilizce manager (ynetmen; mdr; idare memuru). "Bir spor dal n n veya tak m n teknik yneticisi" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: yrtc. rnek: Galatasaray' n yrtcs Adnan Sezgin, futbolcular sakin olmaya davet etti. metafor : Frans zca mtaphore (mecaz; istiare). Son zamanlarda gazetelerin sanat ve kltr sayfalar nda s ka grd'mz bu szn kar l ' dilimizde zaten vard r: mecaz. rnek: Aragon sinemas simgeler ve mecazlarla dolu. metaforik : mecaz, mecazl . rnek: Bu hikyenin a$ r mecazl (mecaz) bir yap s var. metamorfoz : Frans zca metamorphose. e itli bilim dallar nda geen bu sz iin Kurulumuzun nerisi ba,kala,ma veya de/i,me'dir. rnek: Onun ortaya koydu u ba$kala$ma (de i$me) insan $a$k nl a d$ren trdendir. Ayn kkten isim olarak kullan lan metamorfizm ise ba,kala, m veya de/i,im kelimeleriyle kar lanmal d r. metodoloji : Frans zca methodologie. Felsefe ba ta olmak zere e itli bilim dallar nda "yntem ara t rmak ve yeni yntemler yaratmak iin ilkeler geli tiren bilim" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz yntem bilimi szn benimsemi tir. Bas n m zda s k s k geen metodoloji sz bazen yanl olarak yntem anlam nda kullan l yor. "zm iin yeni metodolojilere ihtiya var" gibi kullan mlarda metodoloji iin do'rudan yntem veya yntem aray , demek yeterlidir. metraj : Frans zca metrage. Dilimizde "metre olarak uzunluk, metre ile lm" anlamlar nda giderek s k kullan lmaya ba lanan bu sz iin Kurulumuz, uzunluk kar l ' n nermektedir. Bilindi'i gibi bu kelime daha ok sinema alan nda k sa metrajl film, uzun metrajl film ekillerinde gemektedir. Bu durumda ise k sa sreli film ve uzun sreli film denmesi gerekmektedir. rnek: Atatrk Kltr Merkezinde gsterilecek k sa sreli filmlerin ilgi toplayaca tahmin ediliyor. metro : Frans zca mtropolitain (ana kente ait) sznden k saltma. Ankara ve )stanbul'da yap lmakta olan metro szne imdiden bir kar l k bulunmas gerekir. Kurumumuz, "denizalt " rne'ine uygun

olarak yeralt (treni) kar l ' n teklif etmektedir. rnekler: Ankara'daki yeralt yap m bitmek zere. Patlama, yeralt na binmeye haz rlananlarda byk bir korku yaratt . metropol : Frans zca metropole. Teklif edilen kar l k: ana kent. rnek: Ana kentlerin belediye ba$kanlar s k s k halk n kar$ s na k yor. mezoterapi : Frans zca mesoderm (orta deri) + thrapie (tedavi). T pta hastal kl blgede bulunan deri alt na belirli a lardan il enjekte edilmesi yoluyla uygulanan tedavi yntemi anlam na gelen bu terim iin Kurulumuz, orta deri tedavisi kar l ' n nermektedir. rnek: Orta deri tedavisi sayesinde h zl ve etkili sonular elde ediliyor. mikro : Yunanca "mikros"tan gelen ve baz bat dillerinde eklendi'i kelimeye "kk" anlam n katan n ek. Teklifimiz: dar, kk. mikro ekonomi : birimci ekonomi. mikro milliyetilik : dar milliyetilik. mikser : )ngilizce mixer. "e itli yiyecek maddelerini kar t rmaya yarayan elektrikli alet, kar t r c , har karma aleti, karma." Kurulumuz, bu sz iin temel i levden hareket ederek rp c kar l ' n nermi tir. milenyum : )ngilizce (millenium). Kurulumuz bu kelime iin biny l sznn uygun bir kar l k oldu'unu kararla t rm t r. rnek: Avrupa'n n al $veri$ caddelerinde tketim, biny l terli i, biny l gzl gibi rnlerle art r lmaya al $ l yor. minimal seviye : en kk seviye. mini market : bakkal. minimize etmek : Frans zca minimiser (kltmek, ufaltmak, nemsiz gibi gstermek) ve Trke etmek yard mc fiilinden olu an ve bilgisayar ile ilgili olarak gndeme gelen bu sz, Kurulumuzca en aza indirmek eklinde kar lanmaktad r. rnek: MMX teknolojisi, el bilgisayarlar nda ek yer ve yk tutan donan mlara olan gereksinimi en aza indirmeye al $ yor. minimum (minimal) : Frans zca minimum (en kk, en ufak, en d k). Trkede bir ey iin gerekli en kk derece, nicelik anlam nda kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, en az, en alt, en d,k, en kk kelimelerini nermektedir. minimum dzey : en d,k dzey. misyon : Frans zca mission (zel grev). Kar l klar : (zel) grev, ama. rnek: Atatrk'n grevi (amac ), Trkiye'yi a da$ medeniyet seviyesinin stne karmakt . mizanpaj : Frans zca mise en pages. "Gazete, dergi gibi yay nlarda sayfa dzeni" anlam nda dilimizde uzun bir sreden beri kullan lan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, sayfa dzeni sznn kullan lmas n n uygun olaca' n kararla t rm t r. rnek: Kitab n sayfa dzeni zenle yap lm $, resimler ve izimler gerekti i yerlere konulmu$tur. modem : Frans zca modulateur-demodu-latuer kelimelerinin k saltmas olan modem, uzak yerle imlere e itli ileti im sinyalleri ile bilgi gndermeyi sa'layan cihaz anlam ndad r. Kurulumuz, bu kelime iin evirge szn nermektedir. rnek: Fazladan bir cret demeden kullan labilecek odalar n bu blmnde byk boy masa, lmba, belgegeer ve evirge ba lant s olan bir al $ma koltu u bulunacak.

Modemin faks modem, voice modem gibi trleri de bulunmaktad r. Bunlar iin de Kurulumuz, belgegeer evirgesi, ses evirgesi kar l klar n nermektedir. modl : Frans zcadan (module) dilimize giren bu kelime bir mimarl k terimi olarak, bir yap n n e itli blmleri aras nda orant y sa'lamak iin kullan lan l birimi" anlam n ta maktad r. Ayr ca, bir uzay ta t n n yap s iinde yer alan ve kendi ba na hareket edebilen ba' ms z blm anlam n da yklenmi tir. Kurulumuz modl kelimesi iin para kar l ' n nermektedir. Kelimenin uzaydaki kullan m iin de yine para sznn uygun olaca' gr ndedir. rnek: Bu yeni biimlerin, yer de i$tirme zgrl bulunan paral bir sistemde yzeyler zerinde s ralan $ F. zgrn temel kayg s n olu$turuyor. modler sistem : paral sistem. monetarist : Frans zca montarist. "Parayla ilgili" anlam ndaki bu sz, Trkeye monetarizm biiminde de girmi tir. Kurulumuz, "ekonomik dengeleri kuran en nemli unsurun para oldu'unu savunan ak m" anlam ndaki monetarizm sz iin parac l k, monetarist iin de parac kar l klar n nermektedir. rnek: Parac ekonomi modas n n hayal k r kl klar ndan birini daha ya$ yoruz. monetizasyon : para basma, paraya evirme. monetize etmek : Frans zca montiser (paraya evirmek, para basmak) fiilinden. Teklif etti'imiz kar l klar: paraya evirmek, para basmak. rnek: Hazinenin ne yap p edip i borlanma piyasas n olu$turmas gerekir. Aksi takdirde ya bor erteleme, ya da para basma yoluna gidilecektir. monitr : Frans zca moniteur. Bu kelime Trke Szlkte 1.Her trl al malarda yeti tirici: Beden e'itimi monitr. 2.Televizyonda grnt ile sesin niteli'ini e leme, grnt seimini gerekle tirme, grnty yay mlama gibi i lerin denetlenmesinde kullan lan alet. anlamlar nda gemektedir. Kurulumuz bu sze kar l k olarak spor alan nda yeti,tirici, ekran iin de mini gsterici kelimelerini teklif etmektedir. rnekler: Beden e itimi yeti$tiricisi. Kayak yeti$tiricisi. Mini gstericiler sayesinde arka koltuktaki yolcular da seyahat esnas nda film seyredebiliyor. monopol : Frans zca monopole (tekel). Bu kavrama dilimizde gzel bir kar l k bulunmu ve tutunmu tur: tekel. rnek: Kapitalist dzende sanayii tekeller kontrol ediyor. montaj : Frans zca montage. Dilimizde genel olarak "bir btn olu turmak iin paralar tak p birle tirme i i" anlam nda kullan lan bu sz, sinemac l k alan nda da "bir filmin de'i ik zaman ve yerlerde ekilen blmlerinin bir btnlk kuracak biimde birle tirilmesi i i" anlam nda geer. Kurulumuz bu sze kar l k olarak takyap ve kurgu szlerinin uygun birer kar l k oldu'u gr nde birle mi tir. rnek: Paray yenisiyle de i$tirirken takyap n yetkili servise yapt r n z. Bu Frans zca sz dilimizde montaj masas , montaj odas , fotomontaj, monte etmek, montajc biimlerinde de kullan lmaktad r. Bunlardan montaj masas ile montaj odas kelimeleri, kurgu masas ve kurgu odas szleriyle kar lanmaktad r. Bu durumda foto-montaj' n kar l ' ise fotokurgu olur. Monte etmek iin dilimizde bulunan kurmak fiili aba gsterildi'i takdirde rahatl kla bu szn yerini tutar. Kurulumuz, monte etmek kar l ' olarak kurmak yan nda yerine gre yerle,tirmek fiilinin de kullan labilece'i gr ndedir. ") i yapan servis eleman veya uzman" anlam ndaki montajc kelimesi iin ise nerimiz kullan m alan na gre takyap veya kurgucu'dur. Bu arada unutmamak gerekir ki, sz konusu bir yabanc sz bas nda, burada belirtilen kar l klar d nda ok de'i ik anlamlarda da kullan labiliyor. Hlbuki bu tr kullan mlar iin dilimizde pek ok kelime vard r. Bu yolu semeyip kolaya ynelenler a a' daki rneklerde grld' gibi montaj szn tercih etmekte bylece montaj sz anlamca -hi gere'i yokken- dallanmaktad r.

Banker sz, lgatlere monte ediliyor. Uydu yay nlar n izleyebilmek iin balkona veya pencereye anak anten monte etmek yeterli. Gazetelerden derledi'imiz bu rneklerin ilkinde monte edilmek sznn yerine girmek, ikincisinde ise takmak, yerle$tirmek fiillerinden birini kullanmak gerekir. montr : Frans zca monteur kelimesi tak p kuran, ustaba , bir btn meydana getiren e itli paralar birle tiren uzman anlamlar na gelir. Kurulumuz, bu sz iin takyap veya kullan m na gre takyap ustas kar l klar n nermektedir. rnek: Bayiler bir mhendis veya mimar, teknik ressam ve bir takyap istihdam etmek zorundad r. moratoryum : Frans zca moratorium (bor demesinin ertelenmesi). "Vadesi gelmi bir borcun anla ma yoluyla ertelenmesi" anlam ndaki bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: bor erteleme. rnek: =ki devlet aras nda bor erteleme anla$mas yap ld . motivasyon : Frans zca motivation (harekete getirme, saik). Psikolojide, iktisatta, sporda vb. alanlarda "bir insan n i e ba lamay , harekete gemeyi, 'renmeyi ister hle gelmesi" anlam nda kullan lmaktad r. "Gdleme" terimi hayvan gtmeyi a'r t rd ' iin benimsenememektedir. Teklif etti'imiz kar l k: isteklendirme. rnek: Tak m n, al $t r c n n isteklendirmesine ve olumlu yakla$ m na ihtiyac var. motive etmek : Teklif etti'imiz kar l k: isteklendirmek. rnek: al $t r c Trke bilmedi i iin tak m isteklendiremiyordu. motto : )talyanca motto. )'neleyici sz, zl sz, parola anlamlar nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, ilke sz kelimesini nermektedir. rnek: Bat da mzik ve gsteri dnyas n n bir ilke sz vard r: Gsteri srmek zorundad r. mouse : )ngilizce mouse fare. Bilgisayar alan nda ok s k kullan lan bu kelimeye kar l k olarak fare sz tutunmu ve yayg nla m t r. Kurulumuz da fare kar l ' n benimsemektedir. mn : Frans zca menu (yemek listesi). Kar l ' : yemek listesi. rnek: Yemek listesini getirir misiniz? mltimedya : )ngilizce. Metin, grafik, ses, canland rma unsurlar n birle tirerek sunan ortam anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz, dilimizde zaten kullan lmakta olan oklu ortam kelimesinin benimsenmesi konusunda gr birli'ine varm t r. rnek: Baz bilgisayar $irketleri kampanyalar nda zel oklu ortam donan mlar n hediye olarak veriyor. mltivizyon : Frans zca multi (ok) + vision (gr , grme kuvveti). Dilimizde mltivizyon gsterisi diye kullan lmaya ba lanan bu sz iin ok yans tmal gsterim kar l ' nerilmi tir. rnek: Trkiye Odalar ve Borsalar Birli inin 50. Genel Kurulunda ok yans tmal gsterim byk ilgi toplad .

N
navigatr : Frans zca navigateur. "Uzun yolculuklar yapm gemici veya usta gemici" anlam na gelen bu sz dilimizde "bir tr ynlendirme arac " anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, kelimenin bu anlam iin ynleyici kar l ' n nermektedir. rnek: 1995'in May s ay ndan ba$layarak Almanya'da Mercedes Benzin S serisi aralar ndan alanlar, isterlerse otomobillerine elektronik ynleyici de takt rabilirler. network : )ngilizceden dilimize geen bu sz, bilgisayar n yayg nla mas yla daha s k kullan lmaya ba land . "Ayn bilgi kaynaklar n payla an ok say da ileti im hatlar yla birbirine ba'l bilgisayar ebekesi" anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, bili,im a/ szn kar l k olarak benimsemi tir. rnek: Cirketimiz yeni teknikleri kullanarak bili$im a na girmeye haz rlan yor.

new age : )ngilizce new (yeni) + age (ya , a', devir). Dilimizde son zamanlarda bir mzik trnn ad olarak kullan lmaya ba lanan bu kelime iin Kurulumuz, a/c l mzik kar l ' n nermektedir. rnek: Trk kkenli a c l mzik ustas , ilk albmyle Almanyadan sonra Amerikaya a l yor. new wave : )ngilizce new (yeni) + wave (dalga). Herhangi bir lkede belirli bir dnemde birdenbire ortaya kan gen ynetmenler toplu'u anlam ndaki bu kelime bir ak m ad olarak dilimizde kullan lmaya ba land ' zaman Trk sinema ele tirmenleri yeni dalga kar l ' n bulmu lar. Zamanla bu gzel kar l ' n unutularak yerine new wave sznn kullan lmas n anlamak mmkn de'ildir. Kurulumuz da bu kar l ' benimsemektedir. nickname : )ngilizce lkap, takma ad. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak dilimizde zaten var olan ve kullan lan lkap ve takma ad kelimelerinin benimsenmesine karar vermi tir. rnek: Sohbet odalar nda bulunan herkesin bir lkab (takma ad ) vard r. nod : )ngilizce node (d'm). Daha ok t p ve bilgisayar alanlar nda kullan lan bu terim, dilimizde de d'm anlam ndad r. Kurulumuz bu kelimenin bilgisayar alan ndaki kullan m na kar l k olarak d/m, t p alan ndaki kullan m na kar l k olarak ise yerine gre yumru veya d/m kelimelerini kabul etmi tir. rnek: Baz $ubelerimizde telekomnikasyon ara birimleri dedi imiz d m niteleri var. nodl : d/mck, yumrucuk. no-frost : )ngilizce no (hay r, yok, de'il) + frost (donma, buz tutma, ayaz). Bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: karlanmaz. rnek: Karlanmaz buzdolab almay d$nyorum. nominal : Frans zca nominal (adla ilgili, ad gibi; ismen mevcut, szde). Son zamanlarda bir ekonomi terimi olarak yay lan nominal sz, para, tahvil vb. ta nabilir de'erlerin zerlerinde yaz l bulunan itibar k ymeti anlatmak iin kullan lmaktad r. Bu kavram iin dilimizde gzel kar l klar vard r: saymaca, itibar. rnek: Kredilerde geen y l kaydedilen saymaca (itibar) art $ oran % 96.6 idi. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak ayn zamanda yaz l sznn de kullan labilece'ini d nmektedir. rnek: Yaz l art $ n, gerek olarak enflsyonun alt nda kalmas , sektrn krl l k a s ndan baz sorunlar ya$ad n gsteriyor. nominal price: yaz l fiyat. nominal value: yaz l de/er. non-stop : )ngilizce non-stop (aral ks z, duraklamadan). "Hehirler aras otobslerin bir yerde mola vermeden yapt klar seferler" iin dilimizde son zamanlarda kullan lmaya ba layan bu sz iin teklif etti'imiz kar l klar: duraks z, molas z. rnek: Ankara-=stanbul otobslerinin baz lar duraks z (molas z) sefer yap yorlar. nostalji : Frans zca nostalgie. Osmanl cadaki "dass la" kelimesinin kar l ' olan nostalji, son zamanlarda "gemi e duyulan zlem" anlam yla moda olmu tur. "Dass la" anlam iin teklif etti'imiz kar l k: s la zlemi. rnek: Yurt d $ nda, s la zlemiyle yan p tutu$uyor. "Gemi e duyulan zlem" anlam iin dilimizde var olan zlem ve hasret kelimeleri kullan lmal d r. nk bu kelimelerde "gemi " kavram zaten vard r. rnek: Foto raf sergisinde eski =stanbul zlemi (hasreti) hkimdi. nostaljik : Teklif edilen kar l k: zlemli. rnek: =imi zlemli duygular doldurdu. nosyon : Frans zca notion. "Temel bilgi, gerekli bilgi" anlamlar na gelen bu sz iin Kurulumuz kavray , szn nermi tir. rnekler: Benim size vermek istedi im matematik kavray $ d r. Matematik kavray $ , d$ncenin geli$mesi iin gereklidir.

notebook : )ngilizce olan bu sz, bu defa da bilgisayar terimi olarak Trkeye girmektedir. Kurulumuz bu sz iin el bilgisayar kar l ' n nermektedir. rnek: Escort Computer, Romanya'ya e$itli bilgisayarlar ve el bilgisayarlar ndan olu$an bir ihracat gerekle$tirdi. ntr : yans z, tarafs z. ntralizasyon : Frans zca neutralization. "Asit veya alkali niteli'ini yok etme, etkisiz hle getirme." Bu sze kar l k olarak Kurulumuz kullan m yerine gre, yans zla,t rma, tarafs zla,t rma, etkisizle,tirme kelimelerini kabul etmi tir. ntralize : Frans zca neutraliz. Yukar da geen ntralizasyon kelimesiyle kkte olan bu kelime dilimizde daha ok ntralize etmek eklinde gemektedir. Kurulumuz, ntralize iin yans zla,t r lm ,, tarafs zla,t r lm ,, etkisizle,tirilmi,; ntralize etmek iin ise yans zla,t rmak, tarafs zla,t rmak, etkisizle,tirmek kelimelerini nermektedir. rnek: Bu blgede partinin karaca milletvekili teki partinin oylar n etkisizle$tirecektir. nans : Frans zca nuance (renklerde a kl k, koyuluk derecesi; ince, kk fark). Dilimizde daha ok "ince, kk fark" anlam nda kullan lan bu sz iin iki kar l k teklif ediyoruz: alar, ince ayr m. "alar" sz Azerbaycan Trkesinde nans iin kullan lmaktad r. "almak" fiilinin bizde de kullan lan "sar ya almak, k rm z ya almak" rneklerindeki anlamdan km t r. rnek: Yoksa hem vezin bozulur, hem de "i$it" ile "dinle" aras ndaki alar (ince ayr m) kaybolur.

O
obsesif : tak nl . obsesyon : Frans zca obsession. Bir psikoloji terimi olarak dilimizde "bilince tak larak korku ve bunal m yaratan, ki inin abalar na kar kurtulamad ' d nce, srekli endi e, sabit fikir" anlamlar nda kul-lan lmaktad r. Kurulumuz obsesyon kelimesine kar l k olarak tak n kelimesinin kabul edilmesini uygun bulmu tur. oditoryum : Frans zca auditorium. "Eski Romada airlerin eserlerini dinlemek iin toplan lan yer" anlam ndaki bu kelime, gnmzde konferanslara elveri li salonlar, radyo evlerinde konser veya temsillerin izlendi'i yerler iin kullan lmaktad r. Kurulumuz bu sze kar l k olarak dinleme salonu kelimesini kabul etmi tir. rnek: Y ld z Teknik niversitesi dinleme salonunda yap lacak olan toplu al $ma bugn 14.30'da ba$layacak. ofans : Teklif edilen kar l k: hcum. ofansif : Kar l ' : hcuma dayal . rnek: Tak m , srekli olarak hcuma dayal oyuna ynlendiriyorlar. off-road : )ngilizce off (uza'a, ileriye, teye) + road (yol). Motor sporlar alan nda kullan lan ve her trl arazi artlar nda zel motorlu aralarla yap lan yar anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz, dilimizde zaten var olan arazi vitesi ve arazi arac kelimelerini de gz nne alarak arazi yar , ve arazi turu kar l klar n teklif etmektedir. rnekler: =ki volkan n aras nda kalan harika bir vadide arazi yar $ (arazi turu) yaparak El Salvadora do ru inmeye ba$lad k. Bugne kadar sat $a sunulan arazi aralar aras nda ilk kez biri iin bu kadar ok talep oldu. off shore : )ngilizceden dilimize geen bu sz bir bankac l k terimidir. "K y dan uzak, k y dan esen" anlam na gelen bu sz, bankac l kta "Bir lkede yabanc paralarla yap lan bankac l k veya bir lkede vergi mevzuat , kambiyo s n rlamalar d nda faaliyetini srdren bankac l k" eklinde tan mlanabilir. Kurulumuz, bu sz iin k y bankac l / kar l ' n nermektedir.

off the record : )ngilizce off the record. )ngilizceden dilimize geen bu sz zellikle gazete stunlar nda tercih edenler, "yay mlanamaz, a klanamaz, kay t d " anlamlar nda kullanmaktad rlar. Kurulumuz bu kelime iin yay n d , szn nermektedir. rnek: Yazar bu a klamay yay n d $ , yani yay mlanmamas kayd yla yapm $t r. ofsayda d,mek (d,rmek) : a /a d,mek (d,rmek). ofsayd bozmak : a /a d,rememek. ofsayt : )ngilizce off + side (yan; k y ; yn). Teklif etti'imiz kar l k: a /a d,me. ofsayt gerekesi : a /a d,rme gerekesi. ofsayt takti/i : a /a d,rme takti/i. rnekler: Hakem, a a d$rme gerekesiyle gol saymad . Hakan s k s k a a d$yordu. okazyon : Frans zca occasion (f rsat; etken; kelepir mal). Dilimizde "f rsat" ve "kelepir" anlamlar nda kullan ld ' grlmektedir. Teklif etti'imiz kar l klar: f rsat, kelepir. rnekler: Byk bir f rsat yakalad k. Kelepir mallar ucuz oluyor. oligopol : Frans zca oligopole. "Birka sat c n n tekelinde bulunan piyasayla ilgili" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, tak m tekeli kar l ' n nermektedir. Ayr ca bu szn oligopolle,me eklinde kullan lan fiil biimine kar l k olarak da tak mca tekelle,me denilmelidir. rnek: Bankac l k sisteminde giderek h zlanan ve devleti a rl ktaki tak mca tekelle$meye kimse de inmiyor. ombudsman : )ngilizceden dilimize giren bu kelime, "Parlmento taraf ndan grevlendirilen, vatanda lar resm makamlar n keyf ve yasa d davran lar na kar korumakla grevli ki i ve kurum, kamu denetisi" anlam ndad r. Kurulumuz bu terim iin kamu denetisi kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. rnek: Kamu denetisi kurumlarda iki nemli zellik bulunur. Anayasal ba ms zl k ve ok geni$ bir ara$t rma yapma hakk . on-line : "Bilgisayar sisteminde ana i lem biriminin do'rudan do'ruya denetimi alt nda olan k s m" anlam nda kullan lan bu terim iin bilgisayarc lar m z gzel bir kar l k kullanmaktad rlar: evrim ii. rnek: Sistemlerin evrim ii ba lant s PTT'nin kiral k hatt ile sa land . on screen : )ngilizce olan bu syleyi de daha ok borsayla ilgili i lemlerde gemektedir. Screen bilindi'i gibi ekran anlam ndad r. Kurulumuz, bu sz yerine ekranda kelimesinin kullan lmas n nermektedir. rnek: Ekranda hisse senedi ve tahvil borsas resmen ba$lat ld . oportnist : f rsat . oportnizm : Frans zca opportunisme (f rsat l k, eyyamc l k). Bu kelimenin de dilimizde kar l ' vard r: f rsat l k. rnek: Siyasette f rsat l n asla ho$ kar$ lanmamas gerekir. opsiyon : Frans zca option (seme, tercih; seilecek ey; k). Ekonomide, almak veya satmak konusunda kesin karar verme yetkisini ifade eder. Belirlenen sre iinde al c veya sat c karar vermek zorundad r. Bu anlamda teklif etti'imiz kar l k: seme yetkisi. rnek: Al c veya sat c belirlenen sre iinde seme yetkisine sahiptir. Bankac l kta ise opsiyon kelimesi, "bor senetlerinin denmesi iin vade tarihinden itibaren tan nan iki i gn" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: deme sresi. rnek: Bor senetlerinin deme sresi iinde denmesi gerekir. Opsiyon sz, zellikle ula mda, bilet al m nda kullan lmakta ve ay rt lan biletin belli bir zamana kadar al n p al namayaca' na karar verme sresini ifade etmektedir. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: seme

sresi. rnekler: Biletinizi alman z iin size yar na kadar seme sresi tan yoruz. Sreli bilet (opsiyonlu bilet). optimal : Frans zca optimal. Dilimizde daha ok bir ekonomi terimi olarak kullan lan bu kelime en iyi, en yksek, en uygun anlamlar ndad r. Kurulumuz da bu sz iin en uygun kar l ' n benimsemi tir. Optimal sz yan nda ayn kkten gelen optimum kelimesi de dilimizde kullan lmaktad r. Kurulumuz bu sz iin de uygun de/er kar l ' n n benimsenmesine karar vermi tir. rnek: Trk tar m i$letmeleri kk olu$lar sebebiyle ekonomik ynden en uygun lnn ok uza ndad rlar. optimizasyon : Frans zca optimisation. Trkede mmkn olan en iyi duruma getirme anlam nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz da en uygun duruma getirme kar l ' n benimsemi tir. optimize etmek : en uygun duruma getirmek. rnek: MMX teknolojisi, aralar nda internet ileti$imi ve sunu amal geli$tirilmi$ renk kalitesi, grafik ses ve grnmn yer ald mltimedya uygulamalar n en uygun duruma getirmek zere tasarland . optimizm : Frans zca optimisme. Dilimize bir felsefe terimi olarak her eyi en iyi yan ndan gren, her durumda iyi bir k yolu uman dnya gr , iyimserlik, nikbinlik anlam nda geen bu sze kar l k olarak Kurulumuz, daha nceden teklif edilmi olan iyimserlik kelimesinin uygun oldu'u gr ndedir. Ayr ca bu szn optimist eklindeki trevine kar l k olarak iyimser kelimesi kullan lmal d r. rnek: Cemil zeren, Ayna grubu sz konusu oldu unda Gleryz kadar iyimser bir yakla$ m sergileyemiyormu$. ordvr : Frans zca hors-d'oeuvre (konu d ; erez, meze). "As l yemekten nce yenen so'uk yiyecekler" anlam nda kullan lan ordvr iin teklif etti'imiz kar l klar: yemekalt , n yemek. "Alt" ve "st" kelimeleri dilimizde "nce" ve "sonra" anlam na da gelmektedir. "Kahvalt " kahveden nce demektir; "yemek stne" yemekten sonra demektir. Baz a evlerimizde yemekten nce gelen s cak yiyeceklere "bardakalt " denilmektedir. Bu anlam ve rneklere dayanarak "yemekalt " kar l ' n teklif ediyoruz. rnek: Yemekalt ndan (n yemekten) sonra bal k smarlasak daha iyi olacak. oryantasyon : Frans zca orientation. Ynelme; evre artlar na uydurma veya uyma, al ma; yeni bir evreye al t rma program anlam ndaki bu Frans zca kelime iin Kurulumuz, al ,t rma ve uyum kar l klar n nermektedir. rnek: Akademi =stanbul, rencileri iin ABDde al $t rma (uyum) gezileri de dzenliyor. otanazi : Ltince euthanasia. T pta zellikle mitsiz durumda olan hastalar n st raplar n dindirmek iin doktor kontrolnde hayatlar na son verme anlam nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuzun teklif etti'i kar l k lme hakk d r. rnek: Amerikada lme hakk n yasal hle getiren ilk eyalet Oregon oldu. otomasyon : Frans zca automation. Endstride, ynetimde ve bilimsel al malarda insan arac l ' ve mdahalesi olmadan i lerin kendili'inden yrmesi. Bu sz iin Kurulumuz, kendii,lerlik kar l ' n nermektedir. Ayn kke dayanan otomatik sz iinse Kurulumuz, kendii,ler kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unu kararla t rm t r. rnek: Kr art $ nda bilgisayarla sa lanan kendii$lerli in katk s oldu unu syledi. otoprodktr : Yunanca autos "kendi kendine" ve )ngilizce producer "retici, yap mc " biiminde kurulan bu birle ik kelime "kendi kendine reten" anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak kendiretir szn nermektedir. rnek: Enerji Bakanl na ba$vuruda bulunup kendiretir olmak isteyenlere 1999 y l n n sonuna kadar gaz verilemeyecek. otorizasyon : Frans zcadan dilimize giren ve genellikle bankac l k terimi olarak kullan lan bu sz, "izin, izin verme; yetki, yetkililik; izin belgesi" anlam n ta maktad r. Komisyonumuzun bu sze nerdi'i kar l k yetkilendirmedir. rnek: Ba$ mdan a$a kaynar sular dklm$ bir hlde, =$ Bankas n n

Ankaradaki kredi kartlar merkezini arad m. Kar$ ma yetkilendirme grevlilerinden U urhan elik kt . out (olmak) : )ngilizce out (d ar da, d nda; tamamen). "In" kelimesinin z t anlaml s olarak "modas gemek, modas gemi eyler" kar l ' nda kullan lmaktad r. )ngilizce "to be out of fashion" kar l ' nda fiil olarak tekliflerimiz: tutulmamak, tutulmaz olmak. rnek: Televizyonda her gn yay mlanan "Ana", eski programlar n tekrar etti i iin tutulmaz oldu. Modas gemi ler listesinin ba l ' olan "out" iin teklifimiz: tutulmayanlar, tutulmaz olanlar. outlet center : )ngilizce "d ar a lan delik, kap , yol, a' z ve (mal iin) pazar, sat alan " anlam ndaki outlet kelimesi ile merkez ve orta anlam ndaki centerden kurulmu birle ik bir kelimedir. Kurulumuz bu birle ik sz iin fabrikadan sat , merkezi kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. rnek: Trkiyeye Amerikan tarz bir al $veri$ merkezi daha kazand ran Bayraktar Holdingin Ynetim Kurulu Ba$kan , =zmitteki Bayraktar Fabrikadan Sat $ Merkezinin yan nda be$ y ld zl bir otel yap yor. outsider : d , hissedar. overnight (O/N) : )ngilizce overnight (geceleyin; bir gece iinde). Bir ekonomi terimi olarak bas nda kullan lmaya ba lanan bu terim iin teklif etti'imiz kar l klar: gecelik, bir gecelik. rnekler: Gecelik faizler ok d$k. Geen hafta Merkez Bankas na verilen bir gecelik miktar, bir ara 15 trilyona ula$t . Hafta boyunca ortalama yzde 70'lerde olan gecelikler yzde 60'lara kadar geriledi.

P
padok : Frans zca ve )ngilizcede paddock biiminde geen bu sz dilimizde "yar atlar n n yedekte gezdirildi'i yer" anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, bu sz iin at gezdirmeli/i kelimesini nermektedir. rnek: Sizleri at gezdirmeli i grntleriyle ba$ba$a b rak yoruz. palyatif : Frans zca palliatif (k sa bir sre iin etkisi olan, geici, geici tedbir). Teklif etti'imiz kar l klar: geici, anl k. rnek: Geici (anl k) tedbirlerle bu i$ zlemez. panel : Frans zca panel (dinleyiciler nnde yap lan tart mal gr me, a k oturum). Bu kelimenin dilimizde gzel bir kar l ' vard r: a k oturum. rnek: Dzenledi imiz a k oturumda bilim adam konuyu tart $acak. pankart : Frans zca pancarte. "Toplant ve gsterilerde ta nan, zerinde benimsenen amac n yaz ld ' karton veya bez" anlam nda dilimizde s k kullan lan bu sz iin Kurulumuz, uranl k kelimesini nermektedir. rnek: Sendika yetkilileri, oturduklar masan n arkas na "zelle$tirme gerek anlam nda yap l rsa gzelle$tirme olur" uranl n asm $lard . panorama : Yunanca pan (btn) + horama (grn ). Frans zca panorama (engin grn ). "Yksek yerden bak ld ' nda gzler nnde ufka kadar uzanan geni grn , genel grn " anlam nda kullan lan bu kelime iin teklifimiz: genel grnm. rnek: a da$ Trk sanat ndan bir genel grnm vermeyi amalad k. panoramik : genel grnml. rnek: Edebiyat m z genel grnml bir bak $la de erlendirdik. paparazzi : )talyanca olan paparazzo kelimesi "me hurlar n pe inde dola an foto'raf " anlam ndad r. Kurulumuzda ele al nan bu sze kar l k olarak olay fotocu kelimesi nerilmi tir. rnek: A l $ta mankenler o unluktayd . Bunlar n aras nda dola$an ve elinde kameralar bulunan olay fotocular ok e lendiler. paparazzilik : olay fotoculuk.

paradigma : Frans zca yoluyla dilimize giren ve Ltince as ll olan paradigma "rnek, model, numune" anlamlar na gelir. Kelime "ekim" anlam yla gramerde de kullan l r. Bu sz iin teklif etti'imiz kar l k de/erler dizisi veya do'rudan dizi'dir. rnek: Bilim adamlar lkenin de erler dizisindeki bozuklu u ortaya koyar. paradoks : Frans zca paradoxe (ayk r d nce; tuhafl k; samal k). Dilimizde bu kavram n kar l klar zaten vard r: eli,ki, ayk r l k, samal k. rnek: "Btn genellemeler yanl $t r" hkm, kendisi de bir genelleme oldu una gre, iinde bir eli$ki (ayk r l k, samal k) bulunduruyor demektir. paradoksal : Frans zca parodoxal (ayk r d nce niteli'inde; tuhaf; eli kili; sama). Bu kavram n da dilimizde kar l klar vard r: eli,kili, ayk r , sama. rnek: "Sanat toplumsal bir olayd r" dedikten sonra "sanat m toplum mu" diye sormak eli$kili (ayk r , sama) olur. paraf : Frans zca paraph. K sa imza anlam ndaki bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, imce szn benimsemi tir. parafe etmek : imcelemek. rnek: Bosnada be$ y ldan beri devam eden sava$ sona erdiren anla$man n imcelenmesinden sonra ba$kent Saraybosnada $enlikler dzenlendi. Bu szn trevleri de a a' da oldu'u gibi kar lanabilir. parafl : imceli. parafs z : imcesiz. parametre : Frans zca paramtre (cebirde denklemin kat say lar na giren de'i ken nicelik). Dilimizde matematik, istatistik ve ekonomide kullan lan bu terim iin teklif etti'imiz kar l k: de/i,ken (say ). rnek: Ekonominin nmzdeki y llarda nerelere gidece ini, hangi de i$kenlere oturtulaca n tart $ yoruz. parapent : Frans zca parapante. zel kanatlar yard m yla yap lan k sa mesafeli uu anlam ndaki bu spor Trkiyede daha ok yama para$t ad yla bilinmektedir. Kurulumuz da parapant iin kullan lan yama para,t kar l ' n benimsemi tir. rnek: Yama para$t, Japonyada Fuji da ve Himalayalarda yap lan uu$lar ile geni$ kitlelere tan t lm $. parite : Frans zca parit (iki lke paras n n, bu lkelerin her birinde de'i im de'eri, e itli'i). Son zamanlarda gazetelerin ekonomi sayfalar nda s ka geen bu sze Kurulumuz, de/er e,itli/i kelimesini nermi tir. rnekler: Dolar, mark de er e$itli i 1,55'in alt na inerek son alt ay n en d$k seviyesine geldi.=$ dnyas n n nl dergileri, her y l ba$ nda ekonomik byme, i$sizlik, de er e$itli i gibi gstergelere ili$kin e$itli tahminleri yay ml yor. parkur : Frans zca parcours. "Baz yar ve ko ularda yar malar n yap ld ' yol" anlam yla dilimize geen parkur sz Kurulumuzca, ko,u yolu veya ko,mal k kelimeleriyle kar lanm t r. rnek: Israrla ko$mak isteyen ztrk'e Atletizm Federasyonu yetkilileri taraf ndan "cezal atletlerin yar $maya kat lmas hlinde polis gc ile ko$u yolundan (ko$mal ktan) kart labilece i" $eklindeki ynetmelik maddesi hat rlat ld . partikl : Frans zca particule. Bir fizik terimi olan bu kelime, Nkleer Enerji Terimleri Szl nde maddenin veya enerjinin en kk paras ; parac k" olarak tan mlanmaktad r. Kurulumuz bu sz iin, parac k kar l ' n uygun grmektedir. rnek: Ece Ayhan n yazd klar da, $iirleri gibi, kimi zaman dalga boylar k sa ya da uzun titre$imler yarat yor, kimi zaman da parac k olarak arp yor ve ac t yor. partner : )ngilizce partner (e , arkada , ortak). Kurulumuz da ayn kar l klar teklif etmektedir: e,, ortak, arkada,. rnekler: Almanya, Ankara'daki di er orta n Byk Britanya olmas n tercih etmi$tir. Y ld z, dansta Hakan'a e$lik etti.

part-time: )ngilizce part (para, k s m) + time (zaman). Bir gn iin belirlenmi al ma saatlerinden daha az saatlik al may anlatmak zere kullan lan part-time iin dilimizde olduka yayg nla m bir terim zaten vard r: yar m gn. rnekler: Yar m gn al $acak tezghtar aran yor. Baz doktorlar hastahanede yar m gn al $ yorlar. pasr : Frans zca passeur. Sporun voleybol dal nda kullan lan bu sz, "ikinci toplar , kt inicilerin (ivileyicilerin) vurabilece'i biimde a' stne ykselten ve baz taktik durumlar d nda n blgenin ortas nda duran oyuncu" demektir. Kurulumuz bu sz iin pas kar l ' n nermektedir. Bunun iin yerine gre pasveren de denebilir. rnek: Galatasaray ma boyunca, Monaco'nun gl pas lar n kilitlemeye, grev yapamaz hle getirmeye al $t . patchwork : )ngilizceden zgn imls yla Trkeye geen bu kelime kuma art klar ndan dikilmi yorgan; uydurma i , yama i i anlam ndad r. Kurulumuz, bu sze kar l k olarak dilimizde zaten kullan lmakta olan k rkyama ve yama i,i kelimelerini benimsemi tir. rnek: Yeni a lan merkezde batik, el sanatlar ve k rkyama (yama i$i) kurslar verilecek. paten : Frans zca patin. Taban na kaymak iin dar, uzun bir elik tak lan, buz stnde kaymay sa'layan bir tr ayakkab . Dz yerlerde kaymak iin alt na tekerlek tak lan trne de paten denir. Kurulumuz paten yerine kaymal k kelimesinin kullan lmas n nermektedir. rnek: Kaymal klar n kapar kapmaz buz sahas na ko$tu. patent : )ngilizce patent (bir bulu un veya o bulu u uygulama alan nda kullanma hakk n n bir kimseye ait oldu'unu gsteren belge). Bunun de'i ik kullan mlar iin Kurulumuz u kar l klar nermi tir: patent : bulu,. patent hakk : bulu, hakk . patentine almak : tekeline almak. patentli : bulu,lu. rnek: Yabanc yat r mc istiyorsan z, il sektrnde bulu$ sorununu en k sa zamanda zme kavu$turmak zorundas n z. pedal : Frans zca pdale. Bir arata, bir makinede ayak yard m yla dnmeyi veya hareketi sa'layan dzen. Bu sz iin K br s'ta yayg n olarak kullan lan ayaka kelimesi Kurulumuzca da kabul edilmi tir. peeling : )ngilizce (soyulmu kabuk). Son y llarda t p ve kozmetik alan nda s ka kullan lan bu terim yan k sivilve vb. sebeplerle hasara u'ram st derinin zel i lemlerle soyulmas anlam ndad r. Kurulumuzun bu sz iin nerdi'i kar l klar: Soyum, deri soyma. rnek: Ellerinize soyum yap p, ard ndan s t lm $ badem ya na bat rarak be$ dakika bekleyin. penalt : )ngilizce penalty (ceza, para cezas ). Teklif edilen kar l k: ceza vuru,u. penalt alan : ceza alan . penalt atmak : ceza vuru,u vurmak. penalt ka rmak : ceza vuru,u ka rmak. penalt noktas : ceza noktas . rnekler: 50. dakikada ceza vuru$undan bir say kazand k. Mustafa, ceza vuru$unu ka rd .

performans : Frans zca performance (elde edilen sonu; ba ar ). Bir oyuncu veya tak m n gsterebilece'i en iyi derece. Teklif etti'imiz kar l k: ba,ar m. rnek: Trk tak m stn bir ba$ar m gsterdi. pergola : )talyancadan dilimize gemi olan bu sz, "stunlar stne yay eklinde tahtalar yerle tirerek t rman c bitkilere destek ve at olacak ekilde yap lan ardak" anlam ndad r. Komisyonumuz, bu sz iin ardak kar l ' n n kullan lmas n uygun bulmaktad r. rnek: Halka a k park alan ye$illendirilecek, ss havuzlar , kk bir antik tiyatro, ardakl oturma ve dinlenme yerleri ve halka a k yer alt tuvaletleri yap lacakt r. periferi : Frans zca pripherie. "evre; d yzey veya kenar" anlamlar n ta maktad r. Kurulumuz, bu sz iin k y , evre kar l klar n nermektedir. rnek: Bu yaz , bir gen k z n gzelli ine duyulan heyecandan y llar iinde dostlu a, arkada$l a ve nihayet ba$ar n n ak $ na uzanan serveni yans t r. Kulinin ya$am evresinden al nm $ gzlemlerdir. periyodik : Bu kelime iin sreli sznn kullan ld ' n hat rlatmak gerekir. Ayr ca yerine gre dnemli de denilebilir. rnekler: Plnlar n k sa dnemlerde uygulamaya koyacak. Bakanl k, sreli (dnemli) yay nlar n kmas na ara verdi. Konu btn dnemli (sreli) toplant larda ele al nd . periyot : Frans zca periode "devir, devre" anlam ndad r. Dilimizde var olan dnem ve devir kelimeleri bu szn yerine kullan lmaktad r. Bu bak mdan dnem ve devir uygun kar l klard r. perksyon : Frans zca percussion. Dilimizde vurularak al nan mzik aletleri anlam nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, vurmal (alg ) sznn uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Pazar geceleri vurmal alg ustalar n da dinleyebilirsiniz. persona non grata : Ltince (iyi kar lanmayan ki i). Bu kavram iin u kar l k dilimizde yayg nla m t r: istenmeyen ki,i. rnek: Sz konusu lkenin elisi son demeleri dolay s yla istenmeyen ki$i iln edildi. perspektif : Frans zca perspective (uzaktan grn , derinlik; gr a s ). nceleri resim sanat nda dilimizde kullan lan bu kelime son zamanlarda bak (gr ) a s anlam yla da yayg nla maya ba lam t r. Bu anlam iin teklifimiz: bak , a s . rnek: Olaylar geni$ bir bak $ a s yla d$nmek gerekiyor. Resimdeki anlam iin teklifimiz: derinlik. rnek: Sergide yer alan resimlerde derinlik ok iyi verilmi$. pesimizm : Frans zca pessimisme. Dilimizde op-timizm kelimesinin z t anlaml s olarak felsefe alan nda kullan lan ve her eyi en kt yan ndan ele alan, her durumu karanl k gren ve hep en kty bekleyen dnya gr anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz, daha nceden teklif edilmi olan ktmserlik kar l ' n n kullan lmas gerekti'i gr ndedir. Bu szn pesimist eklindeki trevine kar l k olarak ktmser kelimesi kullan lmal d r. pitoresk : Frans zca pittoresque szn Trke Szlk, "durumu ve grn resim konusu olmaya de'er (grn )" diye tan mlar. Bu sze kar l k olarak nerimiz gz al c , grnml, resimsi'dir. slp iin nerdi'imiz kar l k ise renkli'dir. pivot : Frans zca pivot (eksen, mihver; mil). Basketbolda, "hcum etti'i embere s rt n dnm olarak oynayan, ele geirdi'i topu pergel hareketiyle potaya yollayan hcum oyuncusu" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: eksen oyuncu. rnek: Larry, Avrupa'n n en iyi eksen oyuncular ndan biri olarak gsteriliyor. Oyuncunun bir aya' n sabit tutarak yapt ' dnme hareketi anlam nda kullan lan pivot hareketi iin pergel hareketi kullan lmal d r.

pljirizm : Frans zca plagiarism. Bir ba kas n n eserini kendisininmi gibi a r p yay mlama, intihal etme. Hukuk dilinde daha ok "intihal" eklinde geen bu sz iin Kurulumuz, a, rma veya intihal szlerinin uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Hasan Ekinci lkemizdeki a$ rma (intihal) olaylar n ba$l k alt nda toplam $: kaba ya malama, ince ya malama, ok ince ya malama. Bir de bizde bilim ilerlemiyor, bulu$ yapam yoruz denir; baksan za a$ rma (intihal) i$inde ne bulu$lar yapm $ z. plket : Frans zca plaquette sz dilimizde "metalden, trl biimlerde yap lan kabartma levha" anlam ndad r. Daha ok bir zveriyi, bir ba ar y kutlamak veya belirli bir gn anmak amac yla verilen plket iin Kurulumuzun nerisi onurluk'tur. rnek: Atatrk Kltr Merkezinde yap lan kutlama treninde sanat ya bir de onurluk sunuldu. plnetaryum : Frans zca plantarium. Bir gk bilimi terimi olan bu sz, dilimizde, "y ld zlar ve gne sistemini hareket hlinde canland ran cihaz, bu cihaz n iinde bulundu'u bina" anlam nda kullan l r. Kurulumuz, plnetaryum iin gk evi kar l ' n nermektedir. plnton : Frans zcadan Trkeye geen, "grevli, bir yerde nbeti memur" anlamlar na gelen bu szn dilimizde var olan emir eri kelimesiyle kar lanmas Kurulumuzca uygun grlm tr. plse : Frans zca placer (yerle tirmek). e itli oyunlarda topu istenilen yere gnderme. Teklif etti'imiz kar l k: yerinde (vuru,). rnek: Vural, bir yerinde vuru$la kar$ la$man n sonucunu belirledi. plselemek : yerinde vuru, yapmak. rnek: O uz, serte bir yerinde vuru$ yapt . Kelime plse etmek eklinde ekonomi alan nda da kullan lmaktad r. Daha ok "gelir getirici bir i e para ba'lamak" anlam nda dilimizde kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, yat rmak, yat r m yapmak kar l klar n n uygun olaca' gr ne varm t r. rnek: Kendilerine emanet edilen fonlar yle yerlere yat rm $lar ki, zerine bir bardak su i gitsin. plsiyer : Frans zca placier. Dilimizde ticaret alan nda "telll, simsar, arac , temsilci, gezgin sat c " gibi anlamlarda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz, gezgin sat c sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Oto ehliyetli, askerli ini yapm $ 20-30 ya$lar aras nda konusunda tecrbeli gezgin sat c lar aran yor. plsman : Frans zca placement. Bu ticaret sz dilimizde iki anlamda kullan lmaktad r. Bunlardan biri "paray gelir getirici, ta n r veya ta nmaz bir mala yat rma, mevduat"t r. Kelimenin ikinci anlam ise "mill ekonominin veya bir ticar kurulu un retim veya hizmet gcn art r c nitelikte olan aktif de'erlerine yap lan yeni eklemeler"dir. Bu sz iin Kurulumuz, yat r m kelimesini uygun bulmu tur. rnek: Cirketin Ynetim Kurulunda yat r mlar n Do u Anadolu'ya ynelik olarak art r lmas karar al nd . pltform : Frans zca plate-forme (yksek yer; ta tlarda sahanl k). Son zamanlarda daha ok "bir toplulu'un veya topluluklar n hareket alan " anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: alan. rnek: Uluslar aras alanda ba$ar gstermek nemlidir. play-back : )ngilizce play-back (hareket ve mimiklerin nceden kaydedilmi sese uydurulmas ). "Playback"te ses, izledi'imiz sanat dan de'il, banttan gelmektedir; fakat sanat , o anda sylyormu hissini uyand rmak iin syler gibi yapmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: sylemseme. rnek: Minikler aras sylemseme yar $ yap ld . play-back yapmak : sylemsemek, sylemseme yapmak, sylemsemeyle sunmak.

playmaker : )ngilizce play (oyun) + maker (yapan, yap c ). Tak m hlindeki oyunlarda oyun kuruculu'u yapan oyuncu. Kar l ' : oyun kurucu. rnek: Tak m n oyun kurucusu Ali, kar$ la$man n kaderini etkileyen oyuncu idi. play-off : )ngilizce play (oyun) + off. Elemeli oyunlar sisteminde elenmeyen tak mlar aras na (basketbolda ilk sekize) girmek. Teklif etti'imiz kar l k: st kme. rnek: Tak m, st kmeye girememenin zntsn ya$ yordu. plonjon : Frans zca plongeon. Dilimizde daha ok spor alan nda kullan lan bu sz, futbolda "kalecinin tutmak ve elmek amac yla uarak topa uzanmas " anlam na gelir. Voleybolda da "uarak topa ula ma, yeti me, top kurtarma" demektir. Kurulumuz bu sz iin dal , kelimesini nermektedir. rnek: Hakan' n sert $utunu kaleci Viktor dal $la engelledi. podyum : Frans zca podium. "Atletizm yar malar nda derece alan atletlerin veya giysileri sergilemek iin mankenlerin kt klar merdivenli ykseke yer" anlam ndaki bu sz iin Kurulumuz, kmal k szn nermi tir. rnek: kmal klar n ba$ar l mankenlerinden Canan Mutluer i$ kad n olmaya karar verdi. polemik : Frans zca polmique (kalem kavgas ; kavgac ). Asl nda "kalem kavgas " anlam na gelen, fakat son zamanlarda szl kavgalar iin de kullan lan polemik iin teklif etti'imiz kar l klar: kalem kavgas , sz dala, , dala,ma. rnekler: Bylece gazetemiz yarars z kalem kavgalar n da nlemi$ olmaktad r. zerinde cidd olarak d$nlmesi gereken bunal m , sonunda sz dala$ (dala$ma) konusu hline getirdiler. poligon : Frans zca polygone. Bu kelime dilimizde matematikte "drtten fazla a s olan dz ekil" ve at c l kta "ate li silhlarla at e'itimi yap lan yer" anlamlar na gelmektedir. Matematikte poligona kar l k olarak okgen kelimesinin kullan m yayg nla m t r. Kurulumuz, bu szn at c l kta at , alan kelimesiyle kar lanmas gr nde birle mi tir. poplarite : Frans zca popularit (halka tutulma, sevilme). Teklif etti'imiz kar l k: (halka) tutulma. rnek: Bir $hretin halka tutulmas , onun $ mar k tav rlar n ele$tirmemize engel de ildir. poplaritesi artmak : (halka) daha ok tutulmak. poplsyon : Frans zca population. Nfus, topluluk, bir blgede belirli bir trden bireylerin toplam anlamlar ndaki bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, dilimizde zaten var olan nfus szn benimsemi tir. Son zamanlarda hayvan, bitki, leylek poplsyonu eklindeki kullan mlar yayg nla m t r. Bu kullan larda ise varl k denilmesi uygun olur. rnek: Yetkililer, Ankaran n son leylek varl n n bulundu u iftli in giderek artan sanayi, ula$ m ve konut bask s ile kar$ kar$ ya kald na dikkat ektiler. popler : Frans zca populaire (halk n sevdi'i; halka ait). Dilimizde daha ok "halk taraf ndan tutulan ve tan nan" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l klar: (halka) tutulan, (halka) tutulmu,. rnek: Cark c m z halka tutulan (tutulmu$) pek ok paraya imzas n att . popler olmak : (halka) tutulmak. poplist : halk , halk yardak s . poplizm : Frans zca populisme (halk l k). Dilimizde hem "halk l k", hem de anlam ktle mesine u'rayarak "halk yardak l ' " kar l ' nda kullan lmaktad r. Bu kavramlar iin dilimizde gzel kar l klar zaten vard r: halk l k, halk yardak l / , ucuz halk l k. rnekler: Halk l k, yneticilerin halkla do rudan do ruya ili$ki kurmas n gerektirir. "Herkese bir parmak bal" sunan halk yardak l (ucuz halk l k) bugnlerde pek tutuluyor.

portfy : Frans zca porte (ta yan), feuille (yaprak, k' t). Bu kelimenin kar l klar dilimizde zaten vard r: czdan, para czdan , para antas . postlt : Ltince postulatum. Mant k ve matematik alan nda kullan lan bu sz, bir bilimin kurulu unda temel grevi grmekle birlikte aksiyondan daha az olan ve tan mlanmayan ilkel gerek olarak tan mlanmaktad r. Bu sz iin Kurulumuz, n do/ru kelimesini nermektedir. rnek: Hangi partiden, hangi siyas gr$ten, hangi dinden veya mezhepten olursa olsun, de i$mez n do ru olarak btn insanlar m z n Trkiye'yi sevmek drtsnden yola kt konusunda ku$ku duymay z. po,et : Frans zca pochette (ceketin st sol cebi; kk paket). Dilimizde naylon torba ve haz r ay paketi iin kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: torba. rnek: Cu yiyecekleri torbaya koyar m s n z? Po et ay iin: torba ay. potpuri : Frans zca pot (mlek; kap; testi) + pourri (rm ; zlmeye, da' lmaya ba lam ). Potpourri (e itli et ve sebzelerden yap lan bir yahni tr; her paras bir ba ka yerden al nm mzik). Son anlam yla dilimizde bir sreden beri kullan lan potpuri iin teklif etti'imiz kar l k: karmaca. rnek: Rumen orkestras Balkan lkeleri folklorundan bir karmaca al yordu. pozisyon : Frans zca position (durum; yer, konum). "Oyuncular n alandaki yeri veya say yapabilecek durumda olmas " anlam nda kullan lan bu sz iin teklif edilen kar l k: durum. rnek: Tak m m z, iki defa gol durumuna girdiyse de bu durumlar de erlendiremedi. pragmatik: faydac , yararc . pragmatizm: Frans zca pragmatisme (uygulay c l k, faydac l k). Bu kavram iin u kar l klar dilimizde zaten kullan lmaktad r: faydac l k, yararc l k. rnek: Amerikan faydac l (yararc l ) daima kaliteli insana de er veriyor. pratisyen : Fr. praticien. Dilimizde belirli bir dalda uzmanla mam , her e it hastal 'a bakan doktor anlam yla t p alan nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz dz hekim kar l ' n teklif etmektedir. rnek: Dz hekimler, sa l k ocaklar ve di er kurulu$larda mesleklerini gerek anlamda yapamamaktan $ikyeti olduklar n belirttiler. prefabrik : Frans zca prfabriqu. Paralar nceden haz rlan p, konulaca' yerde bir btn olu turan, kurma anlam nda dilimizde kullan lan bu kelime iin Kurulumuz da kurma kar l ' n benimsemektedir. prefabrik ev : kurma ev. pres : Frans zca presse (bask makinesi; s kma makinesi; bas n; yo'un i ). Spor terimi olarak, bir tak m n kar kaleye ak n s ras nda uygulanan yak n savunma ve bask . Teklif etti'imiz kar l k: bask . rnek: Her iki tak m da iyi bask uygulad klar iin oyun bir hayli kilitlendi. prestij : Frans zca prestige (itibar, gvenilir olma, sayg nl k). Bu kavram n kar l klar dilimizde vard r: sayg nl k, itibar. rnek: Tuhaf davran $lar yznden sayg nl n (itibar n ) kaybetti. prezantabl : Frans zca prsentable (sunulabilir, gsterilebilir, gsteri li). Dilimizde "sunulmaya, gstermeye de'er, eli yz dzgn" anlamlar nda kullan lan bu kelime iin ayn anlat mlardan faydalan labilir: eli yz dzgn, gsteri,li. rnek: Eli yz dzgn (gsteri$li) adaylar n $ans daha fazla. prezantasyon : Frans zca prsentation (sunu , takdim; gsterme; grn ; tan t rma). Grld' gibi dilimizde bu kavram n btn anlamlar n verecek kar l klar vard r: sunma, sunu,, gsterme; tan ,t rma. rnek: Konuyu sunu$unuz ok gzel oldu.

prezante etmek : Frans zca prsenter (sunmak; sergilemek; a klamak; tan tmak). Bu kavram n kar l klar dilimizde zaten vard r: tan tmak, sunmak. rnekler: nce size kendimi tan tay m. D$ncelerini sunmay ok iyi biliyor. prime-time : )ngilizce prime (ilk; ba ; as l; bir eyin en olgun dnemi) + time (zaman; saat). "Televizyonun en ok izlenen saatleri" iin kullan lan bu terime teklif etti'imiz kar l k: alt n saatler. rnek: Alt n saatlerde en ok izlenen kanal belirlemek zere bir ara$t rma yap ld . printer : )ngilizce printer. Bilgisayar alan nda kullan lan bu makine iin Kurulumuz, yaz c sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Cirket, 15 Nisan-30 May s tarihleri aras nda dzenledi i kampanyada bin iki yz bilgisayar ve yaz c satt . prodksiyon : Frans zca production (gsterme, ortaya koyma; olu um; rn; retim; yap m). Dilimizde daha ok sinema ve televizyon terimi olarak kullan lan bu kelime iin gzel bir kar l k daha nce teklif edilmi tir: yap m. rnek: Filmin yap m iin harcanan para milyarlar a$t . prodktr : Frans zca producteur. Kar l ' : yap mc . rnek: Sanat filmin hem ynetmenli ini, hem yap mc l n stlendi. profil : Frans zca profil (yandan grn , insan yznn yandan grn ). Teklif etti'imiz kar l klar: grn,, grnt. rnekler: Ba$bakanlar, deneyimli, lkenin grnts say labilecek e$itli ki$ilerle ilgi kurar. Otomobil $irketleri grn$ ara$t rmas na nem verir. projeksiyon : Frans zca projection. Bu sz dilimizde daha ok "saydam veya saydam olmayan resimleri bir perdeye yans tma" anlam nda kullan l r. Ayr ca sosyolojide "bireyin ba ar s zl klar n n veya kabul grmeyen davran lar n n sorumlulu'unu ba kalar na ykleyerek kendini saklamaya al mas eklinde ortaya kan bir savunma tr" olarak geer. Bu sz ekonomi alan nda da "ileriye dnk tahmin, kestirme" anlamlar nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, projeksiyon kelimesine kar l k olarak matematikte iz d,m, ekonomide kestirim, fizikte ve sahnede yans t m kar l klar n nermektedir. rnekler: Cirket, 1993 y l ba$ nda yap lan kr kestiriminde y l sonu iin 100 milyar liral k hedef belirledi. Bayilere ayr ca tan t m yap lan telefonlarla ilgili video yans t mlar izletildi. projektr : Frans zca projecteur. "Bir kayna' n ' n ok iddetli bir veya birka demet hlinde uza'a iletmeye yarayan alet." Kurulumuz, bu kelime iin , ldak sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. Daha nce de bu anlamda kullan lan ldak sz dilimizde projektr biimine yeni mecaz anlamlar ykletilerek yeniden kullan lmaya ba land . rnek: Yaln zca medya $ ldaklar n n zerine tutulmas durumunda partililerin baz cazibelerini daha ba$tan yitirmi$ olabileceklerini hat rlatmak istiyorum. promosyon : Frans zca promotion (ilerleme, ykselme; art rma, o'altma). Son zamanlarda "gazetelerin sat lar n art rmak zere ba vurduklar arma'an kampanyalar " iin promosyon kelimesi s ka kullan l r olmu tur. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: zendirme. rnek: Gazeteler birbirlerinin zendirme kampanyalar n ktlememe konusunda anla$t lar. prosedr : Frans zca procdure (yarg lama usul; yarg lama evreleri). Dilimizde "bir amaca ula mak iin tutulan yol ve yntem" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: izlek. rnek: Uaklar n sat $lar nda ihale kanunlar ve ynetmeliklerin emretti i izle e aynen uyulmu$tur. proses : )ngilizce process. Aralar nda birlik olan veya belli bir dzen iinde tekrarlanan, ilerleyen, geli en olay veya hareketler dizisi anlam na gelen bu sz iin bugn eskimi olan vetire sz dilimizde kullan lm t r. Gnmzde proses biiminde yay lan bu yabanc kkenli kelimeye kar l k olarak daha nce nerilmi sre sznn uygun bir kar l k oldu'unda Kurulumuz gr birli'ine varm t r. rnekler: Salar bir

ayda uzunlu unun yar s kadar uzayabilir. Salar n za renk veren pigmentlerin renk de i$tirme sreci bu zamanla s n rl d r. E itim srekli ilerleyen bir sre olmak zorundad r. prospekts : Frans zca prospectus. "Tarife, tan tmal k, bir eyden nas l yararlan laca' yla ilgili bilgiler vermek iin yaz lm tan tma yaz s " anlam ndaki bu kelimeye Kurulumuz, tan tmal k, tarife szlerinin uygun birer kar l k oldu'u gr nde birle mi tir. rnekler: Toplumumuzda, illar n tan tmal klar n okumak gibi bir al $kanl k yok. Kullanmadan nce tarifeyi okuyunuz. protez : Frans zca prothse. Frans zcadan Trkeye geen bu kelimeyi Trke Szlk, "1.Eksik bir organ n yerini tutmak, bir organ n sakatl ' n rtmek amac yla yap lan yapma organ. 2.Bu amala yap l p kullan lan organ veya para" eklinde tan mlamaktad r. Bu kelime Trkede bir gramer terimi olarak da kullan lm t r. Kurulumuz bu sz iin takma kelimesini nermektedir. Gramerdeki kullan m iin de ili,me uygun bir kar l kt r. rnek: Trk doktorlar , takma bacak ameliyatlar nda olduka ba$ar l d rlar. protokol : Frans zca protocole (tren dzeni, szle me tutana' ). Birinci anlam iin teklif etti'imiz kar l klar: tren dzeni, ncelik s ras . )kinci anlam iin: szle,me tutana/ , szle,me. rnekler: Yerinde durmayarak tren dzenini (ncelik s ras n ) bozmu$tu. =ki lke kltrel i$ birli i szle$mesi imzalad . prototip : Frans zca prototype (ilk rnek). Teklifimiz: ilk rnek. rnekler: Geen y l ilk rnekleri haz rlanan bilgisayarlar n retimine geildi. al ku$u roman ndaki Feride, bat l ve ayd n Trk kad n n n ilk rne i say labilir. provizyon : Frans zca provision (tedarik, ihtiyat, erzak; avans). Bankac l kta "bir ekin para olarak kar l ' " anlam nda kullan lan bu sz iin kar, l k kelimesini teklif ediyoruz. rnek: Bankalar n kar$ l k ve masraf ad alt nda ald klar paralar, m$terilerinin ma dur olmas na yol a yor. provokasyon : Frans zca provocation (k k rtma, tahrik). Kelimenin kar l ' dilimizde zaten vard r: k ,k rtma. rnek: Ziyaretin k $k rtma oldu unu ileri srdler. provokatr : k ,k rt c . provoke etmek : k ,k rtmak. prmiyer : Frans zca premire (birinci, ilk). "Oyunun ilk temsili" anlam nda kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: ilk gsteri. rnek: Piyesin ilk gsterisi sal gn yap lacak. puzzle : )ngilizce puzzle. zgn imls yla bas nda yer almaya ba layan bu sz, "bilmece, muamma" anlamlar na gelmektedir. Kurulumuz geti'i rnek cmleleri gz nne alarak bu sz iin yapboz szn nermektedir. rnekler: Bu yapbozun paralar n birle$tirdi imizde ortaya kan $ey, M s r' n t pk Filistinliler gibi rdn-=srail Anla$mas ndan rahats z oldu udur. Sorunlar n hemen hepsi bir yapbozun paralar olarak i ie gemi$tir.

R
radikal : Frans zca radical. Dilimizde "kkten, temelden" anlamlar n n yan s ra "bilimde, dinde, siyasette esasa dnk yenilikler yapma e'iliminden yana olan" anlam nda da kullan lan bu szn bir ba ka anlam da felsefede "ya ama biimlerini, ya ama ili kilerini ele tirip kkten de'i tirme e'iliminde olan kimse"dir. Bu sze kar l k olarak Kurulumuzun nerisi kullan ma gre kkl, kkten ve kktenci'dir. rnekler: Birtak m kkl tedbirler al nd . Trk halk , Trk bas n ndaki kkl de i$ime yabanc kalmamal . Kktenci bir izgide olmas na ra men din ierikli rgtsel ili$kilerden ka n yor.

Bu arada belirtmemiz gereken bir husus vard r. Daha nce teklif edilen fundamentalizm kar l ' kktencilik ve fundamentalist kar l ' kktenci toplumumuzda yayg n olarak kullan l dikkate al narak kktendincilik ve kktendinci eklinde de'i tirilmi tir. radikalizm : Bu szn bir ak m ad olarak dilimizde kktencilik eklinde kar lanmas Kurulumuzca benimsenmi tir. radyoterapi : T p alan nda kullan lmakta olan bu terim Frans zcadan dilimize girmi tir. Trke Szlkte X nlar n n biyolojik etkisine dayanan tedavi yntemi olarak tan mlanan radyoterapi kelimesine nerilen kar l k , n tedavisidir. rnek: Uzmanlar $imdi ierik ve etki a s ndan kafeine benzeyen, ancak sinir sistemi zerinde etkili olmayacak, yapay bir madde zerinde al $ yorlar. Sz konusu maddenin bulunmas hlinde hem $ n tedavisi, hem de kimyasal tedavi sreci daha etkili hle getirilebilecek radyoterapist : , n tedavi uzman . rafting : )ngilizce rafting (sal yapmak; sal ile ta mak; sal kullanmak). Dilimizde "sal yar " anlam nda kullan lmaya ba lanan rafting iin teklif etti'imiz kar l klar: salc l k, sal yar , . rnekler: Sal yar $ nda (salc l kta) zafer Almanlar n. Be$inci Avrupa Salc l k (Sal Yar $ ) Campiyonlu u. rambursman : Frans zca remboursement (deme). Trkede daha ok bankac l k alan nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, deme ve geri deme kar l klar n uygun bulmu tur. rant : Frans zca rente (gelir, dzenli gelir). Son zamanlarda bir ekonomi terimi olarak yay lmaya ba lam t r. "Bir mal veya paran n emek verilmeden, belli bir sre iinde sa'lad ' gelir" anlam nda kullan lmaktad r. Bu kavram iin teklif etti'imiz kar l k: getirim. rnek: Getirimi de gz nnde tutulursa, gayrimenkul her zaman kazanl say l r. rantabl : Frans zca rentable (gelirli; verimli). Teklif etti'imiz kar l klar: verimli, getirimli. rnekler: En verimli i$ yerleri kapanma tehlikesiyle kar$ kar$ ya. Son gnlerde hisse senetleri daha getirimli grnyor. rantiye : Frans zca rentier (gelirleri olan kimse). Ekonomi terimi olarak "bankadaki paras n n veya hisse senetlerinin geliriyle ya ayan kimse" anlam nda kullan lmaktad r. Rant iin bazen kullan lan "getiri" sz, rantiye szne kar l k bulmakta bizi zorlad ' iin "rant"a getirim, "rantiye"ye getirimci kar l ' n teklif ediyoruz. rnek: Baz lar , yksek faizin bir getirimci s n f yarataca n ileri sryor. raportr : Frans zca rapporteur. "Bir birle imin verdi'i kararlar n gerekesini kaleme al p bir kurul kar s nda savunan grevli ye" anlam nda dilimizde kullan lan bu sz iin Kurulumuz rapor yaz c kelimesini kabul etmi tir. rnek: Rapor yaz c lar n n haz rlad savunma, mahkemeyi ba lay c bir nitelik ta$ m yor. rasyo : )ngilizce ratio'dan dilimize giren bu kelime "nispet, oran" anlam ndad r. Kurulumuz bu sz iin oran kar l ' n nermektedir. rnek: Orta ve uzun vadede 57.000-60.000 hedefimizi hlen korudu umuz hissede, kr-zarar oran n n yksek olmas bir avantajd r. rating : )ngilizce rating (s n fland rma, takdir). Son zamanlarda "lkenin veya kurulu lar n ekonomik durumunu, deme gcn de'erlendirme" anlam nda bir iktisat terimi olarak kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l klar: de/erlendirme, takdir. rnekler: De erlendirme (takdir) kurulu$u, de erlendirme (takdir) notu. reality-show : )ngilizce realty (gerek, gereklik) + show (e'lendirici nitelikte gsteri). "An nda tespit edilen gerek sahneler" olarak dilimizde kullan lan bu sz iin Kurulumuz gerekleme (gsterisi) kar l ' n nermi tir. rnekler: Gerekleme gsterilerinin Trkiye'deki rnekleri h zla art yor. "Yak n

Takip, Olay Var, S ca S ca na, Kay p Aran yor, Yang n Var" bu trn rnekleridir. Hlya U ur'un sundu u Apolitik adl gerekleme gsterisinde bu ak$am yine birbirinden ilgin konularla politika zerine sohbet var. realizasyon : Frans zcadan dilimize geen bu kelime; "gerekle tirme, gerekle me" anlam yan nda, bir bankac l k terimi olarak "paraya evirme, varl ' nakde dn trme sreci" anlam n da ta maktad r. Kurulumuz bu szn gnlk hayattaki kullan m iin gerekle,tirme; bankac l k alan ndaki kullan m iin ise kr amal sat , kar l klar n nermektedir. rnek: Bu senette nmzdeki gnlerde kr amal sat $lar ba$layabilir. reasrans : Frans zca reassurance. "Bir sigorta ortakl ' n n sigorta etti'i paran n bir blmn olabilecek zarara kar , ba ka bir ortakl 'a yeniden sigorta ettirmesi i i" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, ikili sigorta kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. Ayr ca bu sz ticar hayatta reasrans ,irketi, reasre etmek biimlerinde de gemektedir. Kurulumuz, reasrans irketi iin ikili sigorta ,irketi, reasre etmek iin de ikili sigorta yapmak kar l klar n nermektedir. rnekler: Yabanc ikili sigorta $irketlerinin sat $a kard makinelerin ihalesinden yurt iinde hibir firma haberdar edilmedi. Sigortalar, riskli grdkleri varl klar n yurt d $ ndaki gl kurulu$lara ikili sigorta yaparak glerini sa lamla$t rd lar. reel : Frans zca rel, "gerek" anlam nda bir kelimedir. Bu szn bankac l k alan ndaki kullan m da; reel kr, reel mal ve hizmet olarak gerek anlam n ta maktad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak dilimizde zaten kullan lmakta olan gerek szn nermektedir. rnek: Cirket, gerek olarak enflsyonun alt nda bir krl l a ula$abildi. reenkarnasyon : Frans zca rincarnation. Fran-s zcadan dilimize geen bu sz, "ruhun bir bedenden ba ka bir bedene geerek varl ' n srdrmesi inanc " anlam na gelir. Dilimizde bu kavram eskiden tenash szyle kar lan rd . Kurulumuz, bu kelime iin nerilmi ve olduka da tutunmu olan ruh g sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Onun gizeme, ruh gne kar$ byk bir ilgi duydu unu biliyorduk. reeskont : Frans zca rescompte. Genel olarak mkerrer skonto, skonto edilmi bir senedin ikinci kez skonto edilmesi" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, ikinci k rd rma kar l ' n nermektedir. rnek: Zora d$t n belirten banka, Merkez Bankas na gidip ikinci k rd rma kredisi alabilir. referandum : Frans zca refrandum. "Halk n siyas ve toplumsal sorunlar kar s nda olumlu veya olumsuz gr lerini almak iin ba vurulan oylama" anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, halk oylamas sznn uygun bir kar l k oldu'unu kararla t rm t r. Referandum yapmak biimindeki kullan m iin de halk oylamas yapmak, halk oylamas na gitmek kar l klar n n kullan lmas uygun olur. rnek: =talya'da nceki gn yap lan halk oylamas n n sonular eski ba$bakana derin bir nefes ald rd . referans : Frans zcadan (rfrence) dilimize geen bu sz "gnderme, iletme, yollama; kaynak; gven tan kl ' ; yeterlik belgesi" anlam n ta maktad r. Kurulumuz referans mektubu iin tavsiye mektubu; ilim alan ndaki kullan m iin kaynak, kaynak gsterme; borsadaki referans izgisi kullan m iin de gsterge izgisi kar l klar n nermektedir. rnek: Genellikle 100 gsterge izgisi yukar kesti inde e ilimin yukar do ru dnd teyit edilmi$ olur. reflektif : Frans zcadan dilimize giren bu sz, "aksettiren, aksedici; aksettirilmi " anlamlar n ta maktad r. Kurulumuz, bu kelime iin yans t c kar l ' n nermektedir. rnekler: Avrupa Birli ine girme a$amas nda oldu umuz bir dnemde yap lan bu de i$iklik, srclerin de emniyetini art r yor. Bu plkalar n bir zelli i, zerine $ k gelince yans t c yap s yla hemen fark edilmesi.

refj : Frans zca refuge (ta tlar n ok geti'i yollarda yayalar n kar dan kar ya gemesi iin yolun ortas nda dzenlenmi kald r m, orta kald r m). Bunun iin Trke Szlkte de belirtildi'i gibi orta kald r m sz nerilmi tir. rnekler: Srklenen kamyon orta kald r ma tak ld . Ba$kentin orta kald r mlar nda bulunan imler terk edilmi$ bir grnm veriyor. reglsyon : Frans zca regulation. "Hukuksal dzenleme, talimat. Hirket, dernek ve benzeri kurumlar n kurulu ve i leyi lerini dzenleyen kurallar n tm. Menkul k ymet sat n almak iin bankalar taraf ndan verilecek kredileri dzenleyen ynetmelik." Benzeri e itli anlamlarda dilimizde geen bu kelime iin Kurulumuz, zaten dilimizde var olan tzk, ynetmelik kelimelerinin kullan lmas n nermektedir. rnekler: 1969 y l nda sektrde hizmet veren kurulu$lar n standartlar n belirlemek amac yla devlet taraf ndan ilk ynetmelik yay mlanm $t r. Cirket, 1980 y l nda ayakta kalabilmek iin ynetmelikle belirlenen asgar tehizat ve personel s n rlamas na uymak zorunda kalm $t r. regltr : Frans zcadan (rgulateur) dilimize geen bu sz, daha ok fizik alan nda "bir makinenin grevini istenilen lde tutup ayarlayabilen ara" anlam nda kullan lmaktad r. Bunun d nda mecaz anlamlarda da kullan ld ' na tan k oluyoruz. Kurulumuz, regltr iin dzenleyici kelimesini nermi tir. rnekler: Cirketimize su bas nc n ayarlayan dzenleyiciler al nacakt r. Dvizdeki belirsizlik ortam nda banka, dzenleyici grevini stlendi. rehabilitasyon : Frans zca rhabilitation (bir kimsenin i yapmaya engel olan sakatl ' n veya yetersizli'ini gidermek amac yla uygulanan tedavi). Bu sz ekonomide de geer. T p ve ekonomi dallar ndaki kullan mlar iin Kurulumuz, iyile,tirme szn nermektedir. reklm spotu : reklm , nt s . bk. spot. rekolte : )talyanca ricolte (tar mda bir y lda derlenen rnlerin btn). Bu sz iin Kurulumuzun nerisi (toplam) rn ve (y ll k) rn'dr. rnekler: Pamukta Ege y ll k rn % 41'i olu$turuyor. Bu y l blgede 550 bin ton f nd k toplam rn bekleniyor. rekonstrksiyon : Frans zca reconstruction "yeniden yapma, in a etme, yeniden kurma, imar etme" anlamlar nda kullan lmaktad r. Bu sz iin nerimiz yeniden kurma'd r. rekreasyon : Frans zca rcration. "Dinlenme, e'lenme, ho vakit geirme" temel anlamlar nda dilimizde geen bu sz iin Kurulumuz, e lenmek ve dinlenmek fiillerinden yararlanarak e/lendinlen alan kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unu kararla t rm t r. rnek: Grsoy, iki yz bin metre karelik e lendinlen alan iinde ay baheleri ve lokantalar n yer alaca n syledi. remix : )ngilizce. "Kar t rmak" anlam ndaki )ngilizce mix fiiliyle re- n ekinden olu an bu sz, dilimizde daha ok sinema ve mzik alan nda kullan lmaktad r. Sinemada, grnt ve ses sz konusu edildi'inde, ilk ekimin son grntlerinin (sesin) yava yava gszle tirilmesi, ikinci ekimin ilk grntlerinin (sesin) gittike glendirilmesi ve bu arada belli bir noktada iki ekimin de grntlerinin (seslerinin) st ste gelmesi, ard ndan ikinci ekimin grntlerinin (seslerinin) belirginle mesi tekni'i; mzikte ise bir paran n yeniden ele al nmas ve melodiye sad k kal narak de'i ik ritmlerde al nmas anlamlar ndad r. Kurulumuz, bu szn her iki alanda kullan m iin de bindirim kelimesini nermektedir. rnek: Yakla$ k bir y ld r Best FM'de retim mdrl yapan Gndz, birok Trk pop $ark s na bindirim yapm $. repo : Repurchase Agreement. Geri al m vaadi ile sat m anlam ndaki bu sz, bir k saltma olarak repo eklinde dilimize yerle mi tir. Bu durum gz nne al nd ' nda, kelimenin ayn biimde kullan lmas n n ok yayg n olmas sebebiyle uygun olaca' d nlmektedir. resepsiyon : Frans zca reception (alma; kar lama; kabul treni; kabul; kabul yeri). )ki anlam yla dilimizde yayg nla maya ba lam t r. 1) Resm ziyafet. Eskiden "resmi kabul" (i uzun de'il, ilk hece vurgulu) denilen bu kavram iin teklif etti'imiz kar l k: kabul treni. rnek: Dolmabahe Saray 'nda

verilecek kabul trenine 500 ki$i a r ld . 2) Otel vb. yerlerde m teri kabul edilen blm. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: kabul yeri. rnek: Otele yerle$mek iin nce kabul yerine ba$vurmak gerekiyor. resesyon : Frans zca recssion (gerileme; piyasadaki durgunluk). Dilimizde daha ok piyasadaki durgunlu'u anlatmak iin kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l k: durgunluk. rnek: Ekonomide sregelen durgunluk, ayn zamanda i$sizli e de yol a yor. restitsyon : )ngilizce restitution, "var olmayan veya bir blm var olan yap lar n belgelerine dayanarak zgn biime kavu turulmas " anlam nda kullan lmaktad r. Bu sz iin nerimiz yeniden tasar mlama'd r. restorasyon : Frans zca restauration "onarma, yeniden canland rma, onar p ilk durumuna getirme" anlam ndad r. Bu sz iin nerdi'imiz kar l klar yenileme ve onar m'd r. rnek: Onar ma muhta olmas na ra men yeterli denek gnderilmedi i iin ktphane iten ie ryor. Ayn kkten dilimizde restore sz de vard r. "Etmek" yard mc fiiliyle kullan lan bu sz iin nerimiz yenilemek ve onarmak't r. rnek: 1991'de Garanti Koza =n$aat' n yeniledi i eski lengerhane 1993'te mze olarak haz rland . retrospektif : Frans zca retrospective. Gemi i hat rlayan, gemi i ele alan; geriye dnk anlamlar na gelen bu kelime Trkede daha ok t p ve sanat alan nda kullan lmaktad r. T ptaki kullan m iin Dr. zer Tmerin teklif etti'i geriye dnk kar l ' Kurulumuzca da benimsenmi tir. Kelimenin sanat alan nda resim sergisi iin kullan lan anlam na kar l k olarak ise Kurulumuz, asl nda bir deyim olan ve kullan ld ka terim olarak yayg nla mas mit edilen dnden bugne szn teklif etmektedir. rnek: Sanat , 1941 y l nda New Yorkta ilk byk dnden bugne resim sergisini am $. revalasyon : Frans zca rvaluation (bir paran n de'erini, alt na veya dvize gre yeniden ayarlama). Bu sz iin de/er art rma kar l k olarak nerilmi tir. rnek: E er gazeteciler biraz s k $t rm $ olsalard , Trner, lirada de er art rman n bir gn sonras nda, piyasalarda ya$anacak durumu da a klayabilirdi. reverse repo : )ngilizcede "ters evirme, tersine hareket ettirme, tersine dnme" anlamlar n ta yan reverse kelimesi, birle ik sz olarak reverse repo kelimesini olu turmu , ters repo biiminde dilimizde kullan lmaktad r. rnek: Merkez Bankas n n sal , ar$amba ve per$embe gnlerine denk getirdi i toplam 6 trilyonluk ters repo demesi piyasay rahatlatt . revize edilmek : dzeltilmek, yenilenmek. revize etmek : dzeltmek, yenilemek. revizyon : Frans zca rvision (dzeltme, de'i tirme). Bu kelime iin dilimizde gzel kar l klar vard r: dzeltme, yenileme, yenilenme. rnekler: Son dzeltmede (yenilemede) hesaplanan byme h z % 2 idi. Kabinedeki yenilenme beklentileri bo$a kt . revizyonist : de/i,imci. rnek: De i$imciler, doktrinin esaslar n bozdular. rezidans : Frans zcadan (rsidence) dilimize giren bu kelime "konut, ikametgh, mesken" anlamlar ndad r. Kurulumuz bu kelime iin konut kar l ' n nermektedir. Konut kelimesinin mesken anlam d nda; "eli, ata e ve yksek dereceli devlet memurlar n n oturmalar iin ayr lm yer" anlam da vard r. rnek: Pariste grd mz en byk kalabal k Byk Eli Tansu Bledan n byk elilik konutunda verdikleri davet oldu. rezonans : Frans zca rsonance. Trkede t p ve fizik alanlar nda kullan lan bu kelime Trke Szlkte, dzgn itmelerin etkisiyle bir sal n m genli'inin art eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz

bu kelimeye kar l k olarak t nla, m sznn kullan lmas na karar vermi tir. rnek: Bu virs ancak beynin manyetik t nla$ m yntemiyle grntlenmesi sonucunda te$his edilebiliyor. ribaunda kmak : dnen topa kmak. ribaunt : )ngilizce rebound. "Basketbolda, oyuncular n ember alt nda, potadan veya emberden dnen topu s ray p kapmas ; arp p dnen topa sahip olmas " anlam nda kullan lan bu sze Kurulumuz, dnen top kar l ' n nermektedir. Bu szle ilgili olarak dilimizde ribaunda kmak, ribaunt almak, ribaunt mcadelesi gibi kelime gruplar da tretilmi tir. Bu ekiller iin Kurulumuz, a a' daki kar l klar gstermektedir: ribaunt almak : dnen topu kapmak. ribaunt mcadelesi : dnen top mcadelesi. ritel : Frans zca rituel. Bu sz "ayine, trene ait, merasimle ilgili" anlamlar yla dilimizde baz k e yazarlar nca kullan lmaktad r. Bu kelimenin ayinle ilgili szyle kar lanmas nda Kurulumuz gr birli'ine varm t r. rnek: Sanat , Ferhat ile Cirin'i yresel renklerin hkim oldu u ayinle ilgili bir yakla$ mla i$liyor. roaming : )ngilizce roaming dola mak, gezmek. lkemizde cep telefonlar n n yayg nla mas yla s ka duymaya ba lad ' m z bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz dola, m (anla,mas ) sznn kullan lmas n n uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Dola$ m anla$malar sayesinde dnyan n neresinde olursan z olun cep telefonunuzu rahatl kla kullanabilirsiniz. rodaj : Frans zca rodage. Bu sz, "yava yava al t rarak al t rma, oturtma, uygunla t rma" anlam ndad r. Kurulumuz bu Frans zca sz iin al ,t rma, al ,t rma dnemi kar l klar n nermektedir. rnek: Orta ya$l madam, tam bir futbol hastas ve fanatik Sion taraftar . "Ligler ba$layal alt hafta oldu, tak m n al $t rma dnemi bitmedi diyor. roller blade : )ngilizce roller (ufak tekerlek) + blade (b ak; ince, yass ). zel olarak yap lm alt tekerlekli ince ve yass bir tahta ve bu tahta zerinde kay larak yap lan bir spor dal anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, tekerli kayga kelimesini tretmi ti. Ancak daha nceki toplant lar m zda kayka kar l ' n verdi'imiz inline skatein roller blade ile e anlamda kullan ld ' n grerek roller blade iin de kayka kar l ' n teklif etmekteyiz. rnek: Kayka kullan rken dikkat edilecek en nemli nokta a rl arka tekerlekler zerinde yo unla$t rmak. royalty : )ngilizceden dilimize geen bu kelime bir mucide, bir yazara veya bir yay mc ya bulu unun veya kitab n n kar l ' nda denmesi gereken para, patent hakk anlam ndad r. Kurulumuz, bu kelimeye kar l k olarak zaten dilimizde var olan telif hakk sznn kullan lmas n kararla t rm t r. rlanti : Frans zca ralenti "a' rla t r lm , a' rla t rma" anlamlar ndad r. Fiili ralentir'dir. Bu sz iin nerimiz yava,lat lm ,'t r. rnek: Trkiye'de ekonomik kriz patlamadan nce baz projeler ister istemez yava$lat lm $t r. rlantide : ask da, yava,lat lm ,. rlanti oynamak : (oyunu) a/ rdan almak. rlantiye almak : yava,latmak, (motorlu aralarda) bo,a almak, bo,ta durmak. rprezant : Fr. reprsentant (temsilci, tan tmac ). Uzun zamandan beri dilimizde varl ' n srdren bu kelime t p alan nda illar n tan t m n yapan kimse anlam nda kullan lmaktad r. Ayr ca gzellik

malzemelerini tan tmak ve satmak iin evleri dola an ki ilere de rprezant denmektedir. Kurulumuz kelimenin her iki anlam iin de tan t mc szn benimsemi tir. rvan, : Frans zca revanche (; alma; ikinci kar la ma). Sporda, "bir tak m n veya bir sporcunun yenildikten sonra ayn rakiple ikinci defa kar la mas " anlam nda kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: ikinci kar, la,ma. rnek: Oyuncular, ikinci kar$ la$mada rakiplerine gz at rmayacaklar n sylediler. rvan, almak : ikinci kar, la,may kazanmak. rve,ata : "Futbolda, gvdeyi s rt st veya yan devirerek, topa ba hizas nda ayakla makas yaparak vurma" anlam nda olan bu sz iin Kurulumuz, makaslama ve makaslama vuru, kelimelerini nermektedir. rnek: Sa kanattan U ur'un yapt ortaya, kaleye arkas dnk durumda olan Arif, mkemmel bir makaslama yaparak nc gol att .

S
sabotaj : Frans zca sabotage (baltalama). Dilimizdeki kar l ' : baltalama. rnek: Kazada, baltalama ihtimali de gzden uzak tutulmuyor. sabote etmek : Frans zca saboter (baltalamak) fiilinden. Dilimizde bu sz iin gzel bir kar l k zaten vard r: baltalamak. rnek: K $k rt c szler lkemizin geli$mesini baltalamaktad r. Yang n karmak suretiyle baltalamak iin dilimizde zel bir kelime vard r: kundaklamak. salvo : )talyanca salvo. Bu asker terim dilimizde genellikle "top ile yap lan ate " anlam nda kullan l r. Kurulumuz bu kelime iin yayl m ate, sznn uygun bir kar l k oldu'unu belirtmektedir. rnek: Ben d$man donanmalar n n g slerimize at klar yayl m ate$leri de grdm. sanitasyon : Frans zcadan dilimize giren bu sz bir t p terimi olarak "halk sa'l ' n korumak ve hastal ' nlemek iin tasarlanan nlemler ve bunlar n uygulanmas " anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, bu szn sa/l k koruma kelimesiyle kar lanaca' gr ndedir. rnek: Gkdemir, yapt yaz l a klamada, UNICEFin dle ly k grlmesinin nedenini $yle a klad : Dnya ocuklar n n sa l kl bymelerini hedef almas ve Trkiyede de ocuklar n sa l k, beslenme ve e itim konular ndan ba$ka nfus kontrol, evre ve sa l k korumas konular nda da etkin faaliyetlerde bulunmas ve bu faaliyetleriyle ulu nder Atatrkn ocuklara verdi i nemi peki$tirmesi... sansasyon: Frans zca sensation (duyulanma; gl heyecan). Dilimizde "insanlar zerinde yarat lan gl heyecan ve ilgi" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: dalgalanma, dalgaland rma. rnek: Baz haberlerin verili$ tarz halk zerinde dalgalanma yarat yor. sansasyonel: dalgaland r c . rnek: Dalgaland r c haberlerle ortal kar $t r yorlar.

santra : Frans zca centre (merkez). Sporda, oyunun ba lat ld ' merkez. Teklif etti'imiz kar l k: orta yuvarlak. rnek: Topu orta yuvarla a koydu ve oyuna ba$lad . santrafor : )ngilizce center (merkez) + fore (n). )leri ucun ortas nda yer alan oyuncu. Kar l ' : orta u. rnek: Tak m n gen orta ucu ok ba$ar l bir oyun kard . santrifj : Frans zca centrifuge. "Bir kar m n ta d ' kebilir geleri, parac klar ay r p ktrmekte kullan lan lboratuvar aleti" anlam ndaki bu sze kar l k olarak Kurulumuz, daha nceden teklif edilmi olan merkezka kelimesinin uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Bu i$lem merkezkal makinelerde yap labilir.

sauna : Frans zca sauna. Fince as ll olan bu kelime "terlemek, sa'l kl kalmak ve y kanmak amac yla zel olarak dzenlenmi bir tr hamam" anlam ndad r. Bu sz iin Kurulumuz, buharl hamam kelimesini nermektedir. seans : Frans zca sance (mesle'ini veya sanat n yapan bir kimsenin yan nda, o kimsenin mesle'i ile ilgili bir i iin harcanan sre, aral ks z bir i iin harcanan sre). Bu kelime iin Kurulumuz, oturum sznn uygun bir kar l k olaca' konusunda birle mi tir. rnek: Oturumun ilk yar m saatinde gsterge bin 341 puanl k bir art $la 20 bine dayand . seksiyon : Frans zca section (bir kurulu ta veya bir bilgi leninde ynetim birimlerinden her biri). Bu sz iin Kurulumuz, blm kelimesinin uygun bir kar l k oldu'u gr nde birle mi tir. rnekler: Bankam z n ilgili blme bakan mdr, bugn gelmeyecek. Biz, bildirimizi B blmnde okuyaca z. self-determinasyon : Frans zca self determination. "Bir ulusun kendi gelece'ini yine kendisinin tayin etmesi" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, geleceklik hakk kar l ' n nermektedir. self-servis : )ngilizce self (kendi, kendine) + service (hizmet). Teklifimiz: seal. rnek: Baz lokantalarda hizmet seal $eklinde veriliyor. seminer : Frans zca sminaire (bir konu zerinde toplu al ma). Teklif edilen kar l k: toplu al ,ma. rnekler: Vak f, demokrasi konulu bir toplu al $ma dzenledi. renciler belli bir konuda toplu al $ma devi haz rlayacaklar. sempati : Frans zca sympathie (duyguda l k, kan kaynama, cana yak nl k). "Bir insan n bir ba kas na kar duydu'u sevgi ve yak nl k" anlam nda kullan lan sempati iin dilimizde u kar l klar uygun d mektedir: yak nl k, cana yak nl k, sevimlilik. rnek: Trk oldu umuzu syleyince Macarlar n yak nl klar n tebessmlerinden hissediyoruz. sempati duymak : kan kaynamak. sempatik : Frans zca sympatique (sevimli, cana yak n, candan). Teklif etti'imiz kar l klar: sevimli, cana yak n. rnek: Sevimlili i (cana yak nl ) ile btn bak $lar zerinde topluyordu. sempatizan : Frans zca sympatisant (yanda , taraftar, sevgi duyan, tutan). Trke Szlkte yesi olmad ' hlde bir partinin, bir toplulu'un gr lerini benimseyen veya bir gr , bir 'retiyi, bir ak m tutan (kimse), duyguda eklinde tan mlanan bu kelime iin Kurulumuz, yak nl kduyar ve sever kar l klar n teklif etmektedir. rnekler: Terrle Mcadele Cubesi ekipleri, illegal rgtlere yak nl k duydu u belirlenen yzlerce ki$iyi gzalt na ald . YK bu y l rencilere, YS sonu belgesiyle birlikte terr rgtlerinin niversitelerde yak nl kduyar (sever) kazanma faaliyetlerine dikkat eken bir mektup da gnderecek. sempozyum : Frans zca symposium ( len; bilimsel len, belli bir konunun tart ld ' bilimsel toplant ). Teklif etti'imiz kar l k: bilgi ,leni. rnek: nmzdeki ay bir "Trk Dnyas Bilgi Cleni" dzenleyece iz. semptom: Frans zca symptome (belirti, almet, araz). Komisyonumuz belirti kar l ' n daha nce sendrom iin teklif etmi ti. Do. Dr. Salih Murat Akk n'dan ald ' m z ve Trk Dili dergisinin Nisan (1995) say s nda yay mlad ' m z mektupta belirti'nin semptom kar l ' olmas gerekti'i, sendrom iin ise hastal k tablosu teriminin t p prati'inde yerle ti'i ifade edilmektedir. Akk n' n uyar s do'rultusunda semptom iin teklif edilen kar l k: belirti. rnek: Bu hastal n en nemli belirtisi yksek ate$tir. sendrom: Frans zca syndrome (hastal kla ilgili belirtilerin tm). T ptaki kullan l iin teklif edilen kar l k: hastal k tablosu. rnek: Bu hastal k tablosu birden fazla etkenle ortaya kabilir.

Sendromun dilimizde mecaz olarak kullan lan "kriz, buhran, s k nt " anlam iin teklifimiz: s k nt . rnekler: nmzdeki gnlerde "Eyll s k nt s "n n psikolojik etkisiyle dvize ynelik bir talep olu$abilir. Partilileri nmzdeki aylarda bir "genel ba$kan s k nt s " bekliyor. senkronizasyon: Frans zca synchronisation. Trkede sinema ve televizyon alan nda kullan lan bu terimi Trke Szlk u ekilde tan mlamaktad r: 1.E leme i i. 2.sin. Grnt ve ses ku aklar aras ndaki ba'. Kurulumuz da bu sze kar l k olarak dilimizde zaten var olan ve kullan lan e,leme kelimesini benimsemi tir. senkronize etmek : e,lemek. Bu arada unutmamak gerekir ki, yabanc bir kelime bas nda, burada belirtilen kar l klar d nda ok de'i ik anlamlarda da kullan labiliyor. Hlbuki bu tr kullan mlar iin dilimizde pek ok kelime vard r. Bu yolu semeyip kolaya ynelenler a a' daki rneklerde grld' gibi Trke kar l ' oldu'u hlde hi gere'i yokken yabanc kelimeleri kullanmakta ve bu yabanc kelimelerin yayg nla mas na sebep olmaktad rlar. Minicik bebekler henz senkronize yzme figrleri yapmasalar da suda batmadan kalabiliyorlar. Uu$ tarifeleri senkronize edilerek =stanbul ve Zrihteki ba lant lar glendirilecektir. Gazetelerden derledi'imiz bu rneklerin ilkinde senkronize sznn yerine uygun, ikincisinde ise uygunla$mak, uyum iinde olmak kar l klar n n kullan lmas gerekir. Senkronizasyon kelimesinin Trkede dil bilimi alan nda kullan lan pek ok trevi vard r. Kurulumuz, bu szlere kar l k olarak daha nceden teklif edilmi ve yayg nla m kar l klar n benimsenmesine karar vermi tir. senkron : e, zaman. senkroni : e, zamanl k. senkronik : e, zamanl . senkronizm : e, zamanl l k. sensor : )ngilizce sensor. Al c alet, sezici, alg lay c anlamlar nda )ngilizceden dilimize giren bu kelime, gazetelerde Frans zca telffuzuyla sensr eklinde yanl olarak kullan lmaktad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak, kesmek fiilinden tretilen keser rne'inden yararlanarak duymak fiilinden duyar szn olu turmu tur. rnek: TSE bu y l retilen do al gaz sobalar na duyar denilen paran n tak lmas n zorunlu k ld . serigraf : ipek bask c . serigrafi : Fr. srigraphie. Bir lstik silindir ile uygun bir malzemenin ablon maskeye bast r larak grntnn bir yzey zerine geirilmesi i lemi anlam ndaki bu Frans zca kelime iin Kurulumuz ipek bask kar l ' n nermektedir. rnek: Sanat n n, ipek bask , ya l boya ve kesyap olmak zere grupta toplanan eserleri, tarihten izler ta$ yor. server : )ngilizce server sunucu. Bilgisayar alan nda bir a'da di'er kullan c lar taraf ndan eri ilen kaynaklar bar nd ran bilgisayar anlam nda kullan lan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz da sunucu szn benimsemi tir. rnek: Sunucu ad verilen bilgisayarlar e$itli korsanl klara kar$ korumak iin geli$tirilmi$ bir program sat n ald k.

sezon : Frans zca saison (mevsim). Bu kavram iin dilimizde zaten gzel bir kelime vard r: mevsim. rnek: =ki tak m da yeni mevsime byk bir mitle ba$lam $lard . shape master : )ngilizceden dilimize geen ve sa'l kla ilgili bir spor dal n temsil eden bu sze kar l k olarak Kurulumuz, glendirme kelimesini nermektedir. rnek: Fitness Club a ld . T bb kontrol alt nda ki$iye zel egzersizler, deniz tedavisi, su ii masaj , aerobik, glendirme, germe, gev$eme egzersizleri yap l r. shower screen : )ngilizce olan bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz du, kabini ve banyo kabini kelimelerini teklif etmektedir. Dilimizde bir marka ad olan du,akabin ekli yayg nla m t r. Yap olarak yanl olan bu kelimenin yerine yukar daki kelimeler uygun grlm tr. rnek: Dairesine yeni model du$ kabini (banyo kabini) koydurmu$. side effect : )ngilizce side (yan, taraf) + effect (etki, sonu). )llar n istenmeyen etkilerini anlatmak iin t p alan nda kullan lan bu kelimeye Trke bir kar l k da yine doktorlar m z taraf ndan bulunmu tur: yan etki. rnek: =lc n en ok rastlanan yan etkileri, mide a r s , sindirim yolu kanamalar ve gizli kanama gibi bulgulard r. sidewalk sale : )ngilizce sidewalk yaya kald r m , sale sat . Kurulumuz bu kelime iin kald r m sat , ve ma/aza n sat , kar l klar n nermektedir. rnek: =zmitteki Fabrika Sat $ Ma azas , Trkiyede ilk kez kald r m sat $ (ma aza n sat $ ) uygulamas n ba$latt . siesta : )spanyolca siesta ('le uykusu). "S cak lkelerde, 'le uykusunu uzatarak i e ba lama saatini daha ileriye alma" anlam nda kullan lan bu kavram iin teklif etti'imiz kar l k: /le uykusu. rnek: Akdeniz lkelerinin o unda grlen le uykusu uygulamas e$me'de de ba$lad . simlsyon : Frans zca simulation. "Taklit etme, taklidini yapma" anlam ndaki bu sz son dnemlerde bilgisayar ve ileti im terimi olarak duyulmaya ve kullan lmaya ba land . Kurulumuz, bu sz iin benzetim kelimesini nermi tir. Kk bak m ndan ayn olan simltr sz iin de benzetimlik uygun bir kar l k olarak seilmi tir. rnek: Benzetimlik ayn uaktaym $ izlenimini verirken, pilot da havadaym $ gibi uacak. Ayr ca gazetelerde bu szn simlsyon sinemas eklinde bir ba ka kullan m na daha rastlamaktay z. Bu durumda da kullan lacak kar l k benzetim sinemas 'd r. rnek: Seyredenlerin kendilerini perdenin iinde hissedecekleri benzetim sinemalar Tatilya'n n bir ba$ka yn. simltane : Frans zca simultan (e zamanl , ayn anda olan). Son zamanlarda daha ok, "an nda yap lan szl tercmeler" iin kullan lan simltane sz iin teklif etti'imiz kar l k: an nda. rnek: Gr$meler an nda eviriyle dev bir ekrandan yans t lacak. sinerji : Frans zcadan (synergie) dilimize giren bu kelime "birlikte al ma, (organlarda) i birli'i grevde lik" anlamlar n ta maktad r. Kurulumuz bu kelime iin daha nce de nerilmi olan grevde,lik kar l ' n n kullan lmas n uygun grmektedir. rnek: Besicilikle u ra$ yoruz. Fabrikalar n at klar n do al yem olarak kullan yoruz. Bu bir grevde$lik yarat yor. single : )ngilizce single (tek, bir; zel; tek ki ilik). Son zamanlarda mzik dnyas nda, "tek ki i taraf ndan doldurulan kaset veya yo'un teker" anlam nda kullan lan single sznn bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: tekli. rnek: Sanat n n yeni kan teklisi, nmzdeki gnlerde piyasaya srlecek. sirklsyon : Frans zca circulation. Genel olarak "hava ve paran n dola m " anlam nda dilimizde kullan lan bu sz ek, senet, bono veya para piyasas nda daha s k gemektedir. Kurulumuz, sirklsyon iin dola, m sznn uygun bir kar l k oldu'unu kabul etmi ve hava dola, m , para dola, m biimlerinde kullan labilece'i gr ne varm t r.

sirkler : Frans zca circulaire sz geldi'i dilde "yuvarlak, de'irmi" gibi anlamlar yan nda "sonunda k noktas na dnen" anlam nda da kullan l r. Bu sz bizde daha ok "genelge" anlam yla kullan lmaktad r. Kurulumuz, Trkedeki kullan mlar na gre sirkler sznn genel anlamda genelge, toplant lar iin yap lan a'r anlam nda ise duyurum eklinde kar lanmas na karar vermi tir. Bunlar n d nda Trkede sirkler, imza sirkleri biiminde de geer. Hukuk ve ticar bir terim oldu'unu gz nne alan Kurulumuz, bu durumda da imza belgesi sznn kullan lmas n uygun bulmu tur. rnekler: Hazine ve D $ Ticaret Mste$arl ba$l kl genelgede ba$kan n 4-7 A ustos tarihleri aras nda izinli oldu u bildiriliyordu. Kurultay n birinci duyurumunu gnderdik. =hale iin ba$vuruda bulunacak kurulu$lar n dosyalar nda noter tasdikli imza belgesi de bulunacakt r. sit-com : )ngilizce situation comedy kelimelerinin k saltmas olarak sit-com eklinde ve bir durumun, gldrc bir ekilde oyunla t r lmas anlam nda Trkeye giren bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, nceden de dilimizde kullan lan fakat yayg nl k kazanmam olan durum gldrs kelimesini teklif etmektedir (k saltmas : durgl). rnek: Ad henz kesinle$meyen dizi Alt n K zlar gibi durum gldrs tarz nda olacak. skala : )talyanca scala. Trke Szlk'te "bir bestede kullan labilecek ayn trden sesler kmesi; genellikle l aletlerinde gsterge izelgesi; sekiz notan n kal n sesten inceye veya inceden kal na gitmek zere s ralanm dizisi" eklinde geen skala sz dilimizde "dizi, s ra" anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu sz iin yelpaze ve gsterge izelgesi szlerini nermektedir. rnek: Mzi i bir esin kayna olarak kullanan sanat , ya l boyan n btn imknlar n zorlayarak zengin bir renk yelpazesi yaratt . ske : )ngilizce sketch. )ngilizceden dilimize geen bu sz "daha ok radyoda yay mlanmak zere haz rlanm genellikle gldr niteli'inde k sa ve srkleyici oyun" anlam nda kullan l r. Kurulumuz bu kelime iin oyunca szn nermektedir. rnek: Bu oyuncada lkemizdeki i$ isteme yollar ele al n yor. skeet : )ngilizce skeet (havaya f rlat lan yapma ku lara ni an alma). At c l k sporunda kullan lan ve saat yzeyi biiminde bir alanda, on iki de'i ik noktadan havaya f rlat lan plklar vurma temeline dayanan yar ma anlam na gelen skeet iin Kurulumuz, atvur kelimesinin kar l k olarak kullan lmas nda gr birli'ine varm t r. rnek: Avrupa At c l k Campiyonas na atvur msabakalar yla devam edildi. skor : )ngilizce score (oyunda kaydedilen say veya puan). Sporda, "say bak m ndan mevcut durum veya sonu" anlam nda kullan lmaktad r. Kar la ma henz bitmemi se durum, bitmi se sonu kelimelerinin kullan lmas teklif edilmektedir. rnekler: Cu anda durum 2-1. Kar$ la$ma 3-1' lik bir sonula bitti. Baz durumlarda say kelimesi kullan lmal d r. rnek: Efes'in ba$ar l al $t r c s sadece say ya sevindi. skorboard : )ngilizce score + board (tahta). Tak mlar n kazand ' say lar gsteren tabel. Teklif edilen kar l klar: say gstergesi, say levhas . rnek: Cu anda say gstergesine (levhas na) bak yoruz; durum: 56-52. slogan : )skoyal bir klan n sava naras olan "gaelce slaugh-ghairm" szlerinden km olan slogan, bugn "k sa ve arp c propaganda sz" anlam nda kullan lmaktad r. Bu kavram iin, O'uz Ka'an Destan 'nda "sava naras ", bugnk K rg z Trkesinde ise tam olarak slogan kar l ' nda kullan lan bir sz teklif ediyoruz: uran. rnekler: Lise ve dengi okullar aras nda sigaraya kar$ uran yar $mas dzenlendi. Meydanda toplananlar K br s lehinde e$itli uranlar att lar. sma : )ngilizce smash. "Voleybol, tenis, masa tenisi, hentbol gibi oyunlarda, rakip alana veya kaleye indirilmek suretiyle topa yksekten, serte ve dik bir biimde vurma" anlam nda olan bu sze kar l k olarak Kurulumuz, ivileme ve kt inme szlerinin uygun oldu'u gr ndedir. rnek: Tak ma yeni al nan oyuncu, mkemmel ivilemeleri (kt inmeleri) ile dikkat ekti.

smar : ivileyici, kt inici. snack-bar : )ngilizce snack (k s m, porsiyon) + bar. "Gnn her saatinde abucak yemek yenilebilen lokanta" anlam nda kullan lan snack-bar iin teklifimiz: at ,t rma yeri, at ,t rmal k. rnek: A r lokantalar art k revata de il; insanlar at $t rma yerlerine (at $t rmal klara) daha ok ra bet ediyor. sneaker : )ngilizce (alt lstik tenis pabucu). Dilimizde spor ayakkab anlam yla son y llarda yayg nla an bu kelime iin Kurulumuz, Anadoluda halk dilinde kullan lan lstik edik kar l ' n nermektedir. rnek: Derimod yine harikalar ayaklar n za getirdi. zellikle rengrenk lstik edikler ok sat l yor. sneak preview : )ngilizce sneak (sinsice hareket etmek) + preview (gelecek programdan gsterilen paralar). Bir sinemac l k terimi olarak dilimizde yeni yeni kullan lmaya ba lanan bu sz, yeni ekilmi bir filmin gsterime girmeden nce az say da seilmi bir seyirci grubuna izlettirilmesi anlam na gelmektedir. Kurulumuz sneak preview iin n izleme kar l ' n nermektedir. rnek: 15 A ustosta dzenlenen n izlemede Bridget Jonesun Gnl Cinemail Kulb davetlilerine gsterildi. snobizm : zppelik. snop : )ngilizceden dilimize giren bu kelime Trke Szlkte "sekin grnmek iin, baz evrelerdeki d nceleri benimseyen, hayranl k duyan ve onlar gibi davranmaya zenen (kimse), zppe" eklinde tan mlanmaktad r. Kurulumuz, bu kelime iin dilimizde kullan lmakta olan zppe kar l ' n n uygun oldu'u gr ndedir. sofistike : Frans zca sophistiqu (kar t r lm , hileli; yapmac kl ; teknolojide ok geli mi , ileri). Felsefedeki anlam iin teklifimiz: yan lt c . rnek: Yan lt c bir muhakeme tarz var. Teknolojideki anlam iin teklifimiz: karma, k. rnek: Gnmzn karma$ k silh sistemleri askerli i tam bir uzmanl k alan hline getirdi. A a' lay c , ktleyici anlam iin teklifimiz: bilmi,. rnek: Arjantinliler, kendilerini blge lkelerine gre daha stn, daha kltrl, daha bilmi$ buluyorlar. software : )ngilizce software (bilgisayara verilen pln, program ve e itli belletmeler). Bu kelimenin yaz l m szyle kar lanmas Kurulumuzca kabul edilmi tir. rnek: Daha fazla yaz l m ve g art r m yla yar n n geli$mi$ ba$ka rnleri ortaya kacak. solryum : Frans zca solarium. Ltinceden Fran-s zcaya gemi olan bu kelime "hastal klar n gne nlar yla tedavi edildi'i yer" anlam ndad r. Kurulumuz bunun iin gne, odas szn nermektedir. rnek: A k ve kapal yzme havuzlar , tenis kortlar ve gne$ odas ile... sorti : Frans zca sortie ( k ). Son zamanlarda zellikle uaklar n bir yeri bombalamak zere alandan k lar iin kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: k ,. sorti yapmak : Sorti sz daha ok "yapmak" fiiliyle birlikte kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k: k , yapmak. rnek: Hava kuvvetlerimize ait uaklar bugn alt k $ yapt . speklsyon : Frans zca spculation. (felsefede tasavvur; soyut ve anla lmaz d nce; vurgunculuk). "Soyut ve anla lmaz d nce, konuyu sapt rarak bo konu ma" anlam iin teklif etti'imiz kar l k: d,nt. rnek: Bu konudaki d$ntlerden art k herkes b kt . ) hayat ndaki speklsyon iin u kar l k dilimizde zaten vard r: vurgunculuk. rnek: =n$aat i$lerinde vurgunculuk yaparak zengin oldu.

spekltif : Frans zca spculatif. Ticar anlam iin kar l ' : havadan, a ktan. rnek: Dvizdeki a ktan (havadan) art $lar n i$e yaramad grld. "Soyut ve anla lmaz d nce, bo sz" anlam yla ilgili olarak teklif edilen kar l k: d,ntl. rnek: D$ntl konu$malarla ldrlecek vaktimiz yok. spekltr : Frans zca spculateur. Kar l ' : vurguncu. rnek: D$k fiyattan toplad yksek fiyattan satan vurguncu k$eyi dnyor. hisseleri

spesifik : Frans zca spcifique. (zg, kendine has; zel, husus). Teklif etti'imiz kar l klar: ok zel, zellikli. rnek: Eski para koleksiyonculu u ve al m sat m ok zel (zellikli) bir konu. spesiyal : Frans zca spcial. (ola'anst; sekin; zel). Son zamanlarda dilimizde bu kelime "zel, kendine zg" anlamlar nda kullan lmaktad r. Biz de ayn kar l klar teklif ediyoruz: zel, kendine zg. rnek: Bu al $veri$ yerinin zel (kendine zg) bir havas var. spesiyalite : Frans zca spcialit. (zellik; uzmanl k). Son zamanlarda bu sz, "lokantalardaki zel yemek" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklifimiz: zel yemek. rnek: Lokantam z n bugnk zel yeme i hnkrbe endidir. sponsor : )ngilizce sponsor (kefil; vaftiz babas ; manev baba). Dilimizde bir i i, bir faaliyeti, bir program destekleyen irket veya ki i anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: destekleyici. rnek: Destekleyici kurulu$lar kitaplar n yay mlanmas n kolayla$t r yor. "Sponsorlu'u ile" ifadesi iin deste/iyle kelimesi kullan lmal d r. rnek: Geen haftaki kar$ la$malar, byk kurulu$lar n deste iyle yap ld . spontane : Frans zca spontan. Dilimizde daha ok "kendili'inden olan, kendili'inden olu an veya an nda yap lan" anlam nda kullan lan bu kelimenin yerine Kurulumuz, kendili/inden szn nermektedir. Bu kelimeyle birlikte gelmek, olmak veya uygun bir fiil (kendili'inden gelmek, kendili'inden olmak) kullan labilir. rnek: Benim iin sunuculukta "merhaba"dan sonras kendili inden gelir. spot : )ngilizce spot (yer; benek, nokta; ay p; projektr ' ; pe in). Bas n yay n organlar nda son zamanlarda pe in piyasay anlatmak zere kullan lan spot iin dilimizde zaten kar l k vard r: pe,in. rnek: Bugnk pe$in piyasa de erleri, hl Ekim fiyatlar seviyesinde. spot sat , : pe,in sat ,. "Projektr ' " anlam iin teklif etti'imiz kar l k: , nt . rnek: I$ nt lar n alt ndaki gen adam elindeki k rm z glle "de i$im"i anlat yordu. spot lmbas : , nt lmbas . spread : )ngilizceden bir ekonomi terimi olarak dilimize giren bu kelime "mevduat faizleriyle kredi faizleri aras nda meydana gelen fark" eklinde tan mlan r. Bir ba ka anlam yla borsada al m ve sat m fiyatlar aras ndaki farkt r. Bu fark bir k ymetli evrak n de'eri ile piyasa fiyat aras nda da olabilir. Kurulumuz, bu sz iin do'rudan fark kar l ' n n kullan lmas n nermektedir. Ttnbank Blteninden ald ' m z u cmle bir tan m niteli'indedir: Spread dviz-efektif al m ve sat m fiyatlar aras nda olu$an farkt r. (Say : 5, 1996) Bu cmle, "Dviz efektif al m ve sat m fiyatlar aras nda olu$an duruma fark denir." biiminde ifade edilebilir. sprint : )ngilizce sprint. Atletizmde "k sa mesafeli srat ko usu" demek olan bu kelime iin Kurulumuz, k sa ko,u sznn uygun bir kar l k oldu'unu belirtmektedir. Bu szn sprinter biiminde bir de trevi vard r. K sa mesafe ko ucusu anlam na gelen bu sz iin de nerimiz k sa

ko,ucu'dur. rnekler: Kilosu uygun olan atlet bu k sa ko$uda kazan r. Dnyan n en nl k sa ko$ucusu olan Carl Lewis, Barcelona Olimpiyatlar nda yz metreyi ko$amayacak. squash : )ngilizcedeki zgn imls yla dilimizde kullan lmaya ba lanan bu sz bir spor terimidir. zel bir odada tek veya ift ki iyle oynanan, topu bir raketle duvardaki belirli blgeye at p, dn te izgilerle belirlenmi oyun alan na d rme esas na dayanan bir oyun anlam ndaki bu szn yerine Kurulumuz, duvar topu tamlamas n n kullan lmas n nermektedir. rnek: Bankan n stn teknolojiyle donat lm $ spor alan nda duvar topu oynama imkn da var. stabil : oturmu,, istikrarl , sabit. stabilizasyon : Frans zca stabilisation (dengeleme; sa'lamla t rma; sreklile tirme). Bu sz iin teklif etti'imiz kar l klar: istikrar, oturmu,luk, sabitlik. rnek: Trkiye son zamanlardaki uygulamalarla belli bir istikrar (oturmu$lu u, sabitli i) yakalad . stabilize : oturtulmu,, sabitle,tirilmi,. stabilize yol : berkitme yol. rnek: Berkitme yollar n zerine s k $t rma i$leminden sonra asfalt kaplama yap l r. stagflsyon : Frans zca stagflation (ekonomideki durgunluk ve enflsyonun ayn anda ya anmas ). Bu sz iin Kurulumuz, durgun ,i,kinlik kar l ' n nermi tir. rnek: Gerekli nlemler al nmazsa durgun $i$kinli i konu$mak de il ya$amaya ba$layaca z. stand-by : )ngilizce (yedekte bulunan). ")stikrar program uygulamakta olan lkelere IMF'nin bu program desteklemek zere, belli artlara ba'l olarak verdi'i kredi" anlam nda kullan lan stand-by iin uygun buldu'umuz kar l k: destek. rnek: Destek anla$mas n n yrrl e girmesinden sonra IMF, anla$madaki $artlar n uygulan p uygulanmad n denetleyecek. Bu kavram d nda yedekte kar l ' kullan lmal d r. rnek: Cep telefonlar m z herkesin sustu u yerde konu$maya devam eder, tam 24 saat yedekte kalabilir. stand-up : )ngilizce orijinal imls yla Trkeye giren bu kelime ayakta durmak, aya'a kalkmak anlamlar ndad r. Dilimizde son dnemlerde stand-up komedyenler eklindeki kullan yla yayg nla an bu kelimeye Kurulumuz, szatar kar l ' n teklif etmektedir. rnek: Szatarlar Trkiyede konu s k nt s ekmiyorlar. stant : )ngilizce stand. Dilimize "tezgh, kitap sergilenen alan, te hir yeri" anlamlar yla geen bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, sergilik kelimesini nermi tir. rnekler: Trkiye'de sekizinci kez dzenlenen Uluslar Aras E itim Fuar na 35 sergilik ile kat lan niversiteler deta grcye km $lard . Dekorasyon Aksesuar Fuar n n bir sergili inde mankenlik yapan Demet Yoru, gece boyunca tm dikkatleri zerine ekti. star : )ngilizce star (y ld z). nl sanat lar iin kullan lan star yerine biz de y ld z diyebiliriz. rnek: Hollywood'un nl y ld zlar dn =stanbul'dayd . start : )ngilizce start (ba lamak). Daha ok bir spor terimi olarak yayg nla an bu kelime iin teklif etti'imiz kar l klar: ba,lama, k ,. Emir olarak kullan ld ' zaman ba,la kelimesi tercih edilmelidir. zellikle bilgisayarda start komutu iin ba,la kelimesi kullan lmal d r. start vermek : ba,latmak. rnek: Hakem dd n alarak yar $ ba$latt . start yeri : ba,lama yeri.

statko : Frans zca olan ve uzun zamandan beri Trkede kullan lan statko (statuquo) "yrrlkte bulunan anla malara gre olmas gereken veya sregelen durum" anlam ndad r. Bu sz iin Kurulumuz mevcut durum ve var olan durum kar l klar n teklif etmektedir. step : )ngilizce step. Bu szn basketbolda, "bir oyuncunun elinde top oldu'u hlde, topu yerde z platmadan bir ad mdan fazla yrmesi" anlam ndaki kullan m iin Kurulumuz, hatal yrme szn kar l k olarak nermektedir. Ayr ca bu sz do'rudan bir spor terimi olarak da kullan lmaktad r. Bu durumda ise step iin nerdi'imiz kar l k inmek ve kmak fiillerinden olu turulan in k't r. Spor d nda step by step biiminde geen kelimenin ad m ad m eklinde kar l ' n n bulundu'unu ve kullan ld ' n hat rlatmam z gerekir. rnek: Parti ad m ad m iktidar olma hesab yap yor. steril : Frans zca stril. "Verimsiz, k s r" veya "her trl mikroptan ar nm " anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, ar n k kelimesinin t ptaki anlam na uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. Kelimenin teki anlamlar iinse verimsiz sz kullan lmal d r. rnek: Numune et, market yneticilerinin de bilgisi alt nda ar n k kap iinde al nd . sticker : )ngilizceden dilimize giren ve zgn imls yla kullan lan bu kelime "etiket, yap t r lan ey" anlam ndad r. Kurulumuz, bu kelimeye kar l k olarak dilimizde zaten var olan kartma sznn kullan lmas n nermektedir. rnek: Araban n arkas na niversitenin ad n kartma olarak yap $t rm $. stilist : Frans zca styliste biemci, slpu. Edebiyat alan nda kitab n slp ve tertibiyle me gul olan kimse anlam nda kullan lan bu kelime iin Kurulumuz dilimizde zaten var olan slpu szn benimsemi tir. Bu kelime Trke Szlkte bir moda evinde yeni rnlerin olu umunu ve yarat lmas n sa'layan kimse eklinde tan mlanmaktad r. Kelimenin bu anlam iin Kurulumuz, giyimizer kar l ' n teklif etmektedir. Stilist sz baz yerlerde dizayn r kar l ' nda yanl olarak kullan lmaktad r. Araba iziminin dizayn ve dizayn r, giyim iziminin ise stilist kelimeleri ile kar lanmas gerekir. stilistik : slp bilimi, biem bilimi. stilistlik : giyimizerlik. stopaj : Frans zca stoppage (y rt ' , sk' rme). Bu sz, Trkeye bir ticaret terimi olarak gemi tir. "Kanunun ngrd' lde yap lan kesintilerden ilgiliye y l sonunda denen miktar" anlam nda kullan lan bu sz iin Kurulumuz, n kesinti kar l ' n nermektedir. rnekler: n kesinti gelirlerinden yzde ek vergi al nacak. Vergi kararnamesi kt ktan sonra tar m rnlerinde brt has lat zerinden al nan n kesinti vergisi iki buuk kat artacak. stoper : )ngilizce stopper (t ka; durdurucu). Futbolda, savunman n nnde grev yapan ve topu kesip da' tan oyuncu. nerdi'imiz kar l k: durdurucu. rnekler: Tak m n durd rucular stn bir ba$ar gsterdiler. Alman hoca, Semih'i durduruculu a ekmeyi d$nyor. stop-loss : )ngilizceden orijinal imls yla dilimize giren ve bankac l k alan nda kullan lan bu terim, fiyat d sonucu daha fazla kayb nlemek amac yla yap lan i lemler olarak tan mlanmaktad r. Kurulumuz, bu sz iin zarar kesme kar l ' n nermektedir. rnek: Byle durumlarda hisselerin zarar kesme f yatlar tespit edilip, bu seviyelerden al m yap labilir. strapless : )ngilizce strap (kay , erit, atk , bant) + less (son ek -siz). Kurulumuz strapless kelimesine kar l k olarak ask s z szn benimsemi tir. rnek: Ask s z k yafetler bu y l n yaz modas nda s ka kar$ m za kacak. stres : )ngilizce stress (fizyolojik veya psikolojik sebeplerden kaynaklanan ve sinir sistemini a r derecede y pratarak organizmada s k nt , gerginlik, yorgunluk, dikkat da' n kl ' yaratan rahats zl k).

Bu kelimeye kar l k olarak gerginlik sz uygun grlm tr. rnek: Sporcular n bu gerginli e nas l dayand klar na do rusu hayret ediyorum. strese girmek : gerginli/e girmek. stresli : gergin. rnek: Gergin bir hayat. stresr : Trkeye )ngilizceden geen ve fizyolojik veya psikolojik sebeplerden kaynaklanan ve sinir sistemini a r derecede y pratarak organizmada s k nt , gerginlik, yorgunluk, dikkat da' n kl ' yaratan rahats zl k anlam yla kullan lan stres kelimesine kar l k olarak daha nce gerginlik kelimesi teklif edilmi ti. Kurulumuz, ayn kkten gelen stresr kelimesine kar l k olarak ise gerginle,tirici sznn kullan lmas n uygun bulmu tur. stretching : )ngilizceden dilimize geen bu sze kar l k olarak Kurulumuz, germe szn nermektedir. rnek: Fitness Club a ld . T bb kontrol alt nda ki$iye zel egzersizler, deniz tedavisi, su ii masaj , aerobik, glendirme, germe, gev$eme egzersizleri yap l r. suare : Frans zca soire. Bu sz Trkede iki anlamda kullan lmaktad r. Bunlardan biri "gece oynanan tiyatro veya sinema gsterisi", di'eri ise "ak am yeme'inden sonra yap lan e'lence, toplant "d r. Kurulumuz, bu sz iin ak,aml k kelimesini kar l k olarak nermi tir. rnek: Sanat lara verilen bir ak$aml a gitmi$tim, beni kimse tan mad . sbvanse etmek : desteklemek. rnek: Bal k l k, hkmetlerin en ok destekledi i sektrlerden biridir. sbvansiyon : Frans zca subvention (yard m; devlete yap lan para yard m , para deste'i). Teklif etti'imiz kar l k: destekleme. rnek: lkenin baz rnlerine dnya pazarlar nda rekabet imkn sa lamak iin ihracat desteklemeleri yap l yor. spermarket, hipermarket, grosmarket : sat , saray , ulu pazar. rnek: Ankara'da birka sat $ saray birden a ld . spervizr : Frans zca superviseur. "Bir i yerinde denetleme ve kontrol i ini yapan st dzey ynetici, denetleyici" anlam ndaki bu kelime iin Kurulumuz, st deneti szn nermektedir. rnek: Cirketimize yksek renim grm$ yabanc dil bilen st denetiler al nacakt r. swap : )ngilizceden dilimize geen bu bankac l k terimi "kr etme veya kur farkl l klar ndan korunma amac yla farkl vadeler itibar yla dviz al n p sat lmas " anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz bu sz iin takaslama kelimesini nermektedir. rnekler: Hkmet l emzik stratejisini uygulamaya koydu. Takaslama yolu ile bankalarda biriken paray , faiz ve borsa yoluyla da piyasalardaki otuz trilyonluk ba$ bo$ paray kontrol alt na al yor. swift : )ngilizce swift (abuk, h zl , sratli). Son y llarda daha ok bankac l k alan nda kullan lan bu kelime iin Trkede zaten h zl sz bulunmaktad r. Dolay s yla swift sznn kullan lmas na hi gerek yoktur. rnek: 1995 y l nda $ubelerimizden muhabir bankalara h zl mesaj gnderilmesi sa lanm $t r.

,ilt : )ngilizce shield. Bu sz Trkede "zerinde genellikle bir kurum veya kurulu un ad , i areti kaz lm olan ve takdir iin arma'an olarak bir kimseye veya gruba verilen kalkan biiminde levha" anlam nda kullan lmaktad r. Bu sz iin Kurulumuzun nerisi ergilik'tir. rnek: Cehir Tiyatrolar na eme i geenlere ergilik verilecek.

,ov : )ngilizce show (gsteri , grn , gsteri). Daha ok sahne ve ekrandaki e'lendirici programlar iin kullan lan ov kelimesine kar l k olarak gsteri sz dilimizde tutunmu ve yerle mi tir. Ancak son zamanlarda ov ile kurulan )ngilizce e itli birle ik kelimeler yay lmaktad r. Bunlar iin teklif edilen kar l klar da a a' daki maddelerde s ralanm t r. ,ovmen : )ngilizce showman (tiyatro, sirk vb. sahibi, reklmc ). Dilimizde daha ok, sahne ve ekranda gsteri yapan kimseler iin kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: gsteri adam . rnek: Gsteri adam olmak (gsteri adaml ) yetenek isteyen bir i$tir. ,ovrum : )ngilizce show ve room (oda). )ngilizce showroom (sergi salonu). Teklif etti'imiz kar l k: sergi evi. ,ov yapmak : Dilimizde daha ok "gsteri yapmak" anlam nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklif etti'imiz kar l k: gsteri yapmak. rnek: Konuyu anlataca na gsteri yap yor. ,utr : )ngilizce shoot "atmak" fiilinden shooter. Bir spor terimidir. Futbolda "topa sert ve an bir ayak darbesiyle vurabilen oyuncu" demektir. Basketbolda da kullan l r. Kurulumuz bu szn yerine futbolda vurucu kelimesini nermi tir. Basketbol oyunu sz konusu oldu'unda bu durumda da at c uygun bir kar l kt r. rnekler: O, gnmz futbolunun en iyi vurucular ndan biridir. Efes'in herhangi bir savunmaya kar$ oyununu h zl oynamas da lz m, nk ok iyi at c lar var.

T
tabldot : Frans zca table d'hte (ev sahibi sofras ). Kar l ' : semesiz yemek. rnek: Semesiz yemek usulnde belli yemekleri yemek zorundas n z. tabloid : )ngilizce olan bu sz dilimizde "siyas ve sosyal meseleleri tek bir haberle veren bir tr gazete" anlam nda kullan lmaktad r. Bu sze Kurulumuz kk gazete kar l ' n nermektedir. rnek: Gazeteciler, Washington gibi cidd i$lerin yap ld ba$kentte kk gazetenin bro amas n dnyan n sonu olarak gryorlar. taca kmak : yana kmak. ta : )ngilizce touch (dokunma, de'me). Topun, alan n yan izgilerinden d a kmas . Teklif etti'imiz kar l k: yan. ta atmak (at , yapmak) : yan at , yapmak. ta izgisi : yan izgisi. rnekler: Abdullah, topun yana kmas na engel olamad . Yan at $ n Tayfur kullanacak. talk ,ov : )ngilizce talk (konu ma) + show (gsteri, gsteri ). Son zamanlarda ekranda moda olan talk ov, "televizyonda sohbet program sunan, fakat sohbetten ok kendi sunuculu'unu bir gsteriye eviren kimselerin yapt ' i " iin kullan lmaktad r. Bu anlamda iki kar l k teklif ediyoruz: ene yar ,t rma (orta oyunundan), sz gsterisi. rnek: Televizyondaki sz gsterisi (ene yar $t rma) program n seyrettiniz mi? talk ,ovcu : Yukar daki maddede anlat lan i i yapan ki i. Teklif etti'imiz kar l k: ene yar ,t r c . rnek: ene yar $t r c l k son zamanlarda geerli bir meslek hline geldi. tandans : )ngilizce tendency. "Belli bir yne veya duruma meyletme, e'ilme istidad gsterme" anlam nda dilimizde kullan lan bu sz iin Kurulumuz, e/ilim sznn uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: O, evresinde daha ok evreci e ilimiyle tan n r.

tayming : )ngilizce timing (ayarlamak, saat tutmak). Son y llarda "bir i iin uygun zaman semek" anlam nda dilimizde kullan lmaya ba lanan tayming iin teklif etti'imiz kar l k: zamanlama. rnek: Zamanlamay iyi yapmak, ba$ar n n $artlar ndan biridir. tea shop : ay evi. teenager : )ngilizce teen-ager (On ile on dokuz ya lar aras ndaki kimse). Trkede uzun zamandan beri var olan ve kullan lan ergen kelimesi teenager sznn tam kar l ' d r. rnek: 12 ya$ ndan 17 ya$ na kadar, zellikle lise a n n ergenleri, kavurucu s ca a, susuzlu a, al a inatla stadyumun etraf n kendilerine mekn edinmi$lerdi. teenage : Ergenlik a/ . tefe : Bu sz de tfe gibi bir k saltmad r. Toptan e ya fiyatlar endeksi. Bu kavram ya bu k saltmayla veya toptan e,ya fiyatlar gstergesi szyle kar lan r. telekomand : Frans zca tlcommande. "Uzaktan kumanda" anlam na gelen bu sze kar l k olarak Kurulumuz, uzaktan komut kelimesini nermektedir. tempo : )talyanca tempo (zaman). Dilimizde "gidi , h z, ilerleyi , geli me h z " anlamlar nda kullan lmaktad r. Bu anlam iin tekliflerimiz: gidi,, h z. rnekler: Maiyetindekiler onun al $ma h z na yeti$emezlerdi. Hayat n ekonomik gidi$i iinde sanata fazla yer ay ram yoruz. Mzikteki tempo iin teklifimiz: vuru,. rnek: Bu paran n vuru$u ok a r. tempo tutmak : vuru, tutmak. rnek: Hep birlikte vuru$ tutmaya ba$lad k. terapi : Frans zca thrapie. "Hastal k, sakatl k, bozukluk gibi rahats zl klar n herhangi bir yntemle tedavisi" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz, tedavi kelimesinin uygun oldu'unda birle mi tir. terapist : tedavi uzman . termoterapi : Frans zcadan dilimize geen ve t p alan nda kullan lan bu terim s ile yap lan tedavi anlam ndad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak s tedavisi sznn kullan lmas n n uygun olaca' kanaatindedir. test etmek : )ngilizce test (tasfiye etmek; imtihan etmek; mihenge vurmak, denemek; tahlil etmek). Son zamanlarda "denemek, mihenge vurmak" anlamlar yla dilimizde kullan lmaktad r. Bu anlamlar iin teklif etti'imiz kar l klar: denemek, lmek. rnek: Denemeden (lmeden) karar vermeyiniz. Reklmlarda "tad na bakmak" yerine de bazen "test etmek" kullan lmaktad r. Bu durumda tad na bakmak tercih edilmelidir. thalassotherapie : Frans zcadan dilimize geen bu birle ik sz, thalassa (Yunanca deniz) ve therapia (Yunanca tedavi) kelimelerinden olu maktad r. "Gne in, denizin ve kumun insan vcudu zerinde yapt ' olumlu etkiyle sa'lanan iyile me" anlam ndad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak deniz tedavisi szn nermektedir. rnek: Fitness Club a ld . T bb kontrol alt nda ki$iye zel egzersizler, deniz tedavisi, su ii masaj , aerobik, glendirme, germe, gev$eme egzersizleri yap l r. think-tank : )ngilizce think (d nme) + tank (sarn ; depo; tank). Think-tank (beyin tak m ). Fikir reten uzmanlar grubunu anlatmak zere son zamanlarda s ka kullan lmaya ba layan bu terim iin teklifimiz: beyin tak m . rnek: Hkmetlere ve partilere ba ml beyin tak mlar ba$ar l olam yor. tiraj : Frans zca tirage. Gazetecilik veya dergicilikte s k s k kar m za kan bu sz, "bir bas l s ras ndaki bask say s " anlam nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, bask say s sznn bu kelime iin

uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Yazar, gazetesinin bask say s nda nemli bir art $ oldu unu belirtti. titr : Frans zca titre (ad, unvan, etiket). Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak dilimizde zaten kullan lan san ve unvan szlerini benimsemektedir. rnek: =talyada her niversite mezununun bir san (unvan ) var, kullan rsan z ho$lar na gidiyor. tomografi : Frans zca tomographie. Trkede t p alan nda kullan lan bu kelime Trke Szlkte, bir organ veya organizma kesitinin rntgenle filmini ekme yntemi eklinde tan mlanm t r. Kurulumuz bu sze kar l k olarak kesityazar (belgesi) ve bilgisayarl kesityazar (k saltmas BK) kelimelerinin kullan lmas na karar vermi tir. rnek: 1998 y l Mart ay iin uygulanacak bilgisayarl kesityazar cretleri Resmi Gazetede yay mlanarak yrrl e girdi. tonmayster : )ngilizcede ve Almancada kullan lan tonmaister, radyo ve televizyonda "ses sorumlusu, ses ynetmeni" anlam ndad r. Bizde de bu anlamda kullan lmaktad r. Bu sz iin nerimiz ses ynetmeni'dir. rnek: Yap mc l n =lhan Ce$en'in, ses ynetmenli ini ise S. Gcn'n stlendi i kaset 28 Kas mda piyasaya k yor. topless : )ngilizce topless. Bir sreden beri bas n ve yay n organlar nca kullan lan ve stsz anlam na gelen bu kelime iin Kurulumuz da stsz kar l ' n benimsemi tir. rnek: stsz gne$lenen turistler tatilin keyfini kard lar. transfigrasyon : Frans zca transfiguration. "Hekil ve grn n de'i tirme i i" anlam ndaki bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz biim de/i,imi szn nermektedir. rnek: al $malar n zda biim de i$imi ok belirgin, mozaik ile bu de i$im aras nda nas l bir ili$ki kuruyorsunuz? transformasyon : Frans zca transformation, Ltince trans (tesinde) + formare (biimlemek, biimlenmek). Son zamanlarda daha ok toplumumuzdaki de'i imi anlatmak zere kullan lan bu kelime iin teklif etti'imiz kar l klar: dn,m, biim de/i,tirme, ,ekil de/i,tirme, kabuk de/i,tirme. Daha gl bir anlat m iin kabu/unu atlatma deyimi de kullan labilir. rnekler: Toplumumuz byk bir dn$m iinde. Toplumumuz biim de i$tiriyor ($ekil de i$tiriyor, kabuk de i$tiriyor, kabu unu atlat yor). transparan : )ngilizce transparency. Heffaf, saydam, 'a tutunca arkas ndaki grlebilen anlamlar ndaki bu kelime iin Kurulumuz saydam veya ,effaf szlerini nermektedir. e itli ince giysiler iin igsterir yerine gre uygun bir kar l kt r. rnek: Hlya, konserin ikinci blmnde siyah, igsterir bir tuvaletle sahneye geldi. transplntasyon : Frans zca transplantation. "Hasta organ n veya dokunun sa'lam organ veya dokuyla de'i tirilmesi, yenilenmesi i i" olarak dilimizde s ka geen bu sz, "bitkilerin bir yerden ba ka bir yere nakli" anlam nda da kullan l r. Kurulumuz bu kelime iin organ nakli veya organ aktar m szlerini nermektedir. Transplntasyonda e'er doku sz konusu ise doku nakli veya doku aktar m szleri kullan labilir. Organ n ad geiyorsa bu durumda nakil sz yeterlidir: Deri nakli, kalp nakli, bbrek nakli gibi. Bitki biliminde ise bitki nakli ve bitki aktar m transplntasyon iin uygun kar l klard r. rnekler: =lk kalp naklini Dr. Christian Bernard gerekle$tirmi$ti. Doktorlar yapt klar deneylerde kk Angelina'n n dokular n n ablas na uydu unu, bunun doku nakli iin sevindirici bir sonu oldu unu sylediler. trap : )ngilizce trap (tuzak). Dilimizde at c l kta kullan lan ve skeetle benzerlik gsteren trap kelimesine kar l k olarak Kurulumuz, uurvur szn teklif etmektedir. travma : Frans zca trauma. 1. t p. Bir doku veya organ n yap s n veya biimini bozan ve d tan mekanik bir tepki sonucu olu an yerel yara. 2. psikol. Canl zerinde beden ve ruh a s ndan nemli ve etkili yaralanma belirtileri b rakan ya ant . Kurulumuz, kelimenin t ptaki somatik hastal klar iin

kullan m na kar l k olarak vuruk ve incinme kelimelerini, psikolojide kullan m iinse sars nt szn teklif etmektedir. rnekler: Parmaklar n kontrol edebilen ki$inin muhtemelen boynunda cidd bir vuruk (incinme) sz konusu olmayacakt r. nl bilim adam , lm rehberli i hizmetlerinden derin endi$e ve b kk nl ktan dolay cidd bir $ekilde sars nt ya$ayanlar n da yararlanabilece ini d$nyor. Bas ndaki bir k s m yazarlar, Yedi'i travman n sersemli'ini henz zerinden atamam bir muhalefet grnts sz konusu rne'inde grld' gibi travma kelimesini yanl olarak kullanmaktad rlar. Bu cmlede travma yerine darbe denmesi gerekirdi. travmatoloji : vuruk bilimi. trekking : )ngilizce trekking. "G, arabalarla bir yerden bir yere seyahat etme" anlam nda bat da kullan lm olan bu kelime, dilimize "spor amac yla da'larda yap lan yry " anlam nda gemi tir. Kurulumuz bu sz iin da/ yry, szn nermi tir. rnek: Turizm Bakanl n n dzenledi i da yry$ Kayseri'nin Yahyal ilesinde sona erdi. trend : )ngilizce trend (e'ilim). "Belirli de'i kenler kmesinin ayn do'rultuda gsterdikleri dzenli de'i im" anlam nda kullan lan trend iin teklifimiz: e/ilim. rnek: Borsa, t rmanma e ilimini srdrd. tripleks : katl . rnek: Yapsat lar daha geni$ meknlara olan ra bete bakarak bahe iinde katl evlere yneldiler. triyaj : Frans zca triage. "Seme, ay rma, eleme" anlamlar n ta yan bu sz, bankac l k ve demir yollar alan nda kullan lmaktad r. Kelimenin bankac l ktaki kullan m "ticar de'eri olmayan senetlerin incelenip ay klanmas " anlam n ta makta; demir yollar ndaki kullan m ise "e itli ynlerden gelen yk vagonlar n n gidi ynlerine gre ayr ld ' , yeni katarlar n olu turulup sevk edildi'i yol demetinden olu an gar" anlam ndad r. Komisyonumuz, bankac l ktaki kullan m iin ay rma, eleme; demir yollar ndaki kullan m iin de l alan kar l klar n nermektedir. rnek: Belediye taraf ndan =stanbul Metrosunun l alan n n, Ayaza a kampusunda bulunan Kanl Kavak Vadisi olarak belirlenmesi, =T yetkililerinin tepkilerine yol at . tubeless : Frans zca tubeless (i lsti'i olmayan). Bu kelime iin Kurulumuzun nerdi'i kar l k isiz'dir. rnek: Art k otomobilime isiz lstikler takt raca m. tfe : Bu sz bir k saltmad r. Tketici fiyatlar endeksi. Bu kavram ya bu k saltmas yla veya Tketici fiyatlar gstergesi szyle kar lan r. Daha nce endeks kelimesi ele al nm bu anlam yla endeks yerine gsterge sz nerilmi tir. trblns : Frans zca turbulence. Bu sz dilimizde iki anlamda kullan lmaktad r. Bunlardan biri "gaz ve s v maddelerin girdap eklinde olu turduklar ak nt biimi", ikinci anlam ise "huzursuzluk, rahats zl k, karga a"d r. Kurulumuz bu Frans zca sz iin burga ve hava burgac kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. rnekler: Paris seferini yapan yolcu ua n n hava burgac na girmesi sonucu yaralanan hostes nceki ak$am =stanbul'a getirildi. Biz, k sa dnemli giri$ k $lar , burgalar ok bytyor, geli$memizi grmeden kyoruz diyoruz.

U
undercover : )ngilizce under (alt nda, a a' s nda) + cover (kapamak, rtmek). Dilimize )ngilizceden gizli, zeri rtl anlam nda geen bu kelimeye kar- l k olarak Kurulumuz, rtl kelimesini nermektedir. rnek: Her devletin baz rtl operasyonlar vard r. underground : )ngilizce underground. Yeralt nda, gizli olarak; yeralt treni, metro anlam ndaki bu kelime sanat n e itli dallar nda kullan lmaktad r. Kurulumuz, geleneklerden ve a'da cereyanlardan uzakla an sanat anlam yla dilimize geen underground sanat iin yer alt sanat , underground mzik iin yer alt mzi/i, underground sinema iinse yer alt sinemas kar l klar n n uygun oldu'u

gr ndedir. rnekler: Yer alt sinemas , yap mda ve ynetimde Amerikan geleneksel sinemas n n tm s n rlar n zorlayan bir tutumu yans t r. Barda ar$amba ve cumartesi geceleri yer alt mzi i yap l yor. underwriting : )ngilizce underwriting. Bu sz dilimizde, "bir komisyon veya prim kar l ' nda sigorta riskinin stlenilmesi" anlam nda kullan lmaktad r. Bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz, stlenim szn nermektedir. rnek: Sat $ garantilemek ve sa l kl sonuca varmak iin al $veri$e arac l k edecek bir stlenim kurumuna ihtiya duyuldu.

ltimatom : Frans zca ultimatum. "Bir devletin ba ka bir devlete verdi'i ve hibir tart maya yer b rakmaks z n tan d ' srede isteklerinin yerine getirilmesini istedi'i nota" anlam na gelen bu sz iin Kurulumuz kesin uyar kar l ' n nermektedir. Bu sz son zamanlarda kurulu lar veya partiler aras nda da kullan lmaya ba lanm t r. rnek: Krajina S rplar n n lideri Borislav Mikeli, Bo$nak ve H rvatlara kesin uyar verdi. ltrason : Fr. ultrason (sesten h zl l k). Dilimize Frans zcadan geen bu kelime Trke Szlkte )nsan kula' n n alamayaca' nitelikte olan yksek frekansl ses titre imi eklinde tan mlanmaktad r. Kurulumuz bu kelimeye kar l k olarak yans lan m szn nermektedir. rnek: Deniz sondajlar nda yans lan mdan yararlan l r. ltrason yan nda ayn kke dayanan ltrasonografi sz de vard r. Bir tmrn yerini ve s n rlar n tespit etmek amac yla farkl yo'unlukta doku ve organlardan geen yksek frekansl ses dalgalar yans mas n n izelge hlinde kaydedilmesi anlam nda t p alan nda kullan lan bu kelimeye Kurulumuzun buldu'u kar l k yans lan m izelgesidir. rnek: Doktorlar hastay muayene ettikten sonra yans lan m izelgesi ektirmesi gerekti ine karar verdiler. ltrasonograf : Yans lan m ayg t , yans lan m cihaz . rnek: Renkli yans lan m ayg t (cihaz ) ile pek ok damar hastal hastay yormadan te$his edilebiliyor. topik : hayal. rnek: Hayal gayelerle mrn tketti. topist : hayalci. rnek: Roman n kahraman hayalci bir karaktere sahip. topya : Yunanca utopia (olmayan lke). "Gerekle tirilmesi imkns z grnen tasar ve d nce" iin dilimizde zaten gzel bir kelime vard r: hayal. rnek: Trkiye topraklar nda bir ba$ka devlet kurulmas hayaldir. topya kelimesi edebiyatta "hayal edilen lke" anlam nda kullan l r. Bu anlam iin kar l k: hayal lke. rnek: "O Belde" $iirinde Ha$im, bir hayal lke tasavvur ediyordu."Hayal" ile "d " kelimeleri kar t r lmamal d r. D , "rya" demektir, "hayal" yerine kullan lmamal d r. "Hayal k r kl ' " yerine "d k r kl ' " denirse "rya k r kl ' " gibi tuhaf bir anlam ortaya kar.

V
valr : Frans zca valeur. "Faizin ba lang c na esas olan tarih" anlam nda bir ticaret terimi olarak dilimizde s k kullan lan bu sz iin Kurulumuz, geerlilik kar l ' n nermektedir. valasyon : Frans zca valuation (de'er bime, k ymet, bir mal n de'erini belirleme). Kurulumuzun bu kelime iin nerdi'i kar l k de/erleme'dir. rnek: Bir lkenin ihracat ile ithalt aras ndaki fark giderek a l yorsa, ortada bir de erleme meselesi var demektir. vanmen ,ov : )ngilizce one man show (tek adam gsterisi). Teklif etti'imiz kar l k: tek adam gsterisi. rnek: Bu oyun, tek adam gsterisine dnd.

vantiltr : Frans zca ventilateur. "Kapal bir yerin s cak ve durgun havas n dalgaland rarak esinti sa'layan veya belli bir ortama temiz hava fleyen alet" anlam nda yayg n olarak kullan lan bu sz iin Kurulumuz, birok neri aras ndan yelveren ve estire kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: ifte kademeli, dner ba$l kl masa yelvereni, arad n z serinli in kayna oldu. VCD (Video Compakt Disk) : Yukar da SGD kar l ' n verdi'imiz DVD yan nda olduka fazla kullan lan bir ba ka sz de VCDdir. Bilindi'i gibi daha nce Kurulumuz compakt disk iin yo un teker kar l ' n nermi ti. Ancak disk kelimesinin yayg nl ' ve syleni teki kolayl ' gz nne al narak teker kar l ' ndan vazgeilmi ve kompakt diske kar l k olarak yo/un disk (k saltmas : YD) sz benimsenmi tir. Bu noktadan hareketle Kurulumuz, VCD iin de grntl yo/un disk (k saltmas : GYD) kar l ' n teklif etmektedir.rnek: GYDler grnt kalitesinin st seviyede olmas n n yan s ra ucuzluklar sebebiyle tercih ediliyor. versiyon : Frans zca version (eviri; varyant; anlat biimi, yorum). Dilimizde "bir metin veya eserin farkl nshalar " iin kullan lan versiyonun Trkede zaten kar l ' vard r: nsha. rnek: Metnin yeni bir nshas n bulduk. Son zamanlarda film, dizi vb. eserlerin farkl uyarlamalar iin de versiyon kelimesi kullan lmaktad r. Bu anlam iin teklifimiz: biimleme. rnek: Trk seyircisinin severek izledi i Mavi Ay adl dizinin yerli biimlemesi olan Limon, nmzdeki gnlerde ekrana gelecek. viraj : Frans zca virage. Uzunca bir sreden beri dilimizde kullan lan bu sz iin halk a'z nda e itli kar l klar bulunmaktad r. Hatta K br s'ta viraj yerine bkm denildi'ini biliyoruz. Kurulumuz, bu sz iin dneme kelimesinin uygun bir kar l k oldu'unda birle mi tir. virman : Frans zca virement. Daha ok bankac l k alan nda kullan lan bu sz, "nakit kullanmadan hesaptan hesaba yap lan para transferi veya bir hesaptan bir ba ka banka hesab na para aktarma" anlamlar ndad r. Kurulumuz, virman szne kar l k olarak aktar m kelimesini nermektedir. rnek: Banka kart n zla $irketiniz ad na diledi iniz an para yat rabilir, ekebilir, havale ve aktar m yapabilir, $irketin hesap bakiyesine ula$abilirsiniz. viyadk : Ltince via (yol) ve ductus (ula t rma). Dilimizde "vadi veya rmak stnden geen, ayaklar zerine oturtulmu , yksek bir kpr eklindeki yol" anlam nda kullan lmaktad r. Teklif etti'imiz kar l k bir s fat tamlamas d r: kpr yol. rnekler: Hamzadere kpr yolu, Molla Grani kpr yolu. vizyon : Frans zca vision, Ltince visio (grme i i, gr , grme). nceleri sinema terimi olarak kullan lan vizyona gsterim eklinde gzel bir kar l k bulunmu tu. rnek: Yeni sinema mevsiminde gsterime girecek filmler $unlard r. Ancak kelime son zamanlarda "uzak gr llk", "geni gr llk" anlamlar nda da yayg n bir ekilde kullan lmaya ba lanm t r. Vizyonun bu anlam iin dilimizdeki uzak gr,llk ve geni, gr,llk kelimelerini kullanabiliriz. vizyon sahibi : Vizyon kelimesi son zamanlarda daha ok "vizyon sahibi" eklinde yayg n bir kullan a sahip olmaktad r. Oysa Trkemizde bunun iin birok gzel kar l klar vard r: geni, gr,l, geni, ufuklu, gr, sahibi, ileri gr,l, uzak gr,l, ufku geni,. vokal : Frans zca vocal, Trkede birka anlamda kullan l r. Temel anlam sesle ilgilidir. Bunun d nda "mzik, ark , opera, oratoryo gibi insan sesi iin yap lm besteler, ses mzi'i" anlam nda kullan l r. Gramerde ise a, , o gibi seslileri anlatan bir terim olarak geer. Dolay s yla bu kelime iin nerdi'imiz kar l klar mzikte seslik ve gramerde nl'dr. rnekler: Cark lar n hepsi ilgin sesliklerle sslenmi$. Sanat n n yeni kacak olan kasetindeki birka $ark ya seslikte arkada$l k edece iz. Trke, nlleri bol bir dildir. vokalist : Frans zca vocalist (bir mzik paras n okuyan veya bir ark c n n paras n okurken ona e lik eden). Bu sz iin nerilen kar l k sesliki'dir. rnekler: Konser iin haz rlanan dev sahnede 30 ki$ilik

orkestran n yan s ra dans lar, seslikiler de grev alacak. Son gnlerde zevkle dinledi imiz sanat n n Nilfer'in seslikisi oldu unu biliyor musunuz? volatilite : Frans zcadan dilimize geen ve baz gazetelerde k e yazarlar n n bir ekonomi terimi olarak kulland ' bu szn yerine Kurulumuz, belirsizlik hli kelimesinin kullan labilece'i gr ndedir. rnekler: Uluslar aras piyasalar geen haftay son iki y l n Trkiye'sine benzer bir hlde geirdiler. Belirsizlik hli yksekti; hareketler, temel ekonomik gstergelerden ok psikolojiden etkilendi. Bu hafta ya$ayaca m z kriz gnlerinde bir gn di erine gre ok de i$ik olabilecek. Di er bir syleyi$le belirsizlik hli yksek, tahmin yapmak g olacak. volm : )ngilizce volume. Dilimizde daha ok hacim veya miktar anlam yla kullan lan bu sz, mzikte de sesin alakl ' veya yksekli'i anlamlar nda geer. Kurulumuz bu sz iin genel anlamda hacim, mzikte ise yo/unluk, ses yo/unlu/u kelimelerini nermektedir. Bas m i lerinde de bu kelimenin ara s ra geti'i grlmektedir. Bu durumda da kullan mda olan cilt sz tercih edilmelidir. rnek: D $ lkelerden al nan mallar aras nda otomobil paralar byk bir hacim tutuyor.

W
walkman : )ngilizce walkman (pille al an, kulakl k arac l ' ile mzik dinlemeye yarayan ve insan n zerinde ta yabilece'i teyp). Bu kelimeye Kurulumuz, gezeralar veya yrralar kar l klar n nermi tir. rnek: Yeni ald gezeralar (yrralar) onu oyal yordu. web : )ngilizce a'. zerinde metin ve grafiklerin yan s ra kullan c n n e itli seimler yaparken yararlanabilece'i nesneler bar nd ran, genellikle bir ana sayfa zerindeki ba'lant lardan eri ilen genel a' zerindeki her bir belge anlam ndaki bu kelimeye kar l k olarak Kurulumuz da a/ szn nermektedir. rnek: Migrosun a sayfas na girerek al $veri$ yapmak isteyen m$teriye, bir m$teri numaras veriliyor. webmaster : )ngilizce web (a') + master (ynetici). Bilgisayar alan nda kullan lan bu terim iin Kurulumuz a/ yneticisi kar l ' n benimsemi tir. rnek: Genel a daki sitenin her gn yenilenmesinden sorumlu teknik ki$i olan a yneticisinin hem iyi bir haberci, hem de yarat c olmas gerekiyor. web sayfas : a/ sayfas . web sitesi : a/ sitesi. workout : )ngilizceden dilimize giren bu kelime, )ngilizcede "idman, antrenman; deneme al mas " anlamlar n ta maktad r. Trkemizde bu kelimenin yerine kullan labilecek ve ayn anlam n yklenebilece'i al ,t rma, idman, antrenman gibi kelimeler vard r. Kurulumuz, bunlardan birinin kullan labilece'i gr ndedir. rnek: Esem Spor Giyimin Trkiye temsilcili ini yapt spor markas Adidastan her ya$tan bayan sporcuya bir al $t rma (antrenman, idman) ayakkab s . workshop : )ngilizceden dilimize geen bu sz, al ma yeri, i lik, atlye anlamlar ndad r. Dilimizde bilgi ve fikir retme anlam yla kullan lan bu sz iin Kurulumuz, fikir retme veya fikir retme toplant s kelimelerinin uygun birer kar l k oldu'unda birle mi tir. rnek: Fikir retme toplant s n n amac , s n rl say daki sinir bilimciye zengin bilgisayar deste iyle kendilerinin uygulama yapabilece i lboratuvar ko$ullar nda yo un kurs vermek ve zgr bir yntem tart $mas ortam sa lamak. Z zaping : )ngilizce zapping (vurmak; nlem olarak bom). )ngiliz argosuna ait bu kelime "televizyon kanallar nda gezinmek" anlam n kazanm ve bu anlamla Trkede de kullan l r olmu tur. Teklif etti'imiz kar l k: gege.

zaping yapmak : Teklif edilen kar l k: gege-lemek, gege yapmak. rnek: Televizyonda gegelemek (gege yapmak) pek ok kimsenin zevki hline geldi.