REPUBLIKA E KOSOVS REPUBLIKA KOSOVO REPUBLIC OF KOSOVO ADMINISTRATA TATIMORE e KOSOVES Misioni yn ........................................................................................................................ ......... 1 N lidhje me kt udhzues .........................................................................................................

. 2 Para se t filloni ............................................................................................................................. ..... 2 Pr Tatimin mbi t Ardhurat e Korporatave n Kosov .................................................................. 4 Kur duhet t dorzoni? ........................................................................................................................ 4 Cila sht shkalla e tatimit mbi t ardhura t korporatave n Kosov? ............................................. 4 Si duhet korporatat ti mbajn t dhnat? .......................................................................................... 4 Si duhet t regjistroni? ........................................................................................................................ 4 ka sht e re kt vit .................................................................................................................. 6 Deklarata pr korporata, kuti pr kuti .......................................................................................... 7 Faqe 1: Identifikimi ............................................................................................................................. 7 Pjesa I: Neto fitimi ............................................................................................................................. .8 Pjesa II: Rregullimet e t ardhurave .................................................................................................... 9 T hyrat nga burimet e huaja .......................................................................................................... 9 Arktimi i borxheve t kqija .......................................................................................................... 9

Fitimi kapital ............................................................................................................................. ... 10 Dividendat ............................................................................................................................. ....... 14 T hyrat tjera/t ardhurat............................................................................................................. 14 Pjesa III: Rregullimet e shpenzimeve ................................................................................................. 15 Shpenzimet e palejuara ................................................................................................................ 15 Shpenzimet e reprezentacionit ..................................................................................................... 15 Fondet rezerv ............................................................................................................................. . 16 Pagesat ndaj personave t lidhur ................................................................................................. 17 Zhvlersimi ............................................................................................................................. ...... 17 Amortizimi........................................................................................................... ......................... 29 Lejimi i veant pr asete t reja .................................................................................................. 31 Humbja kapitale ............................................................................................................................ 32 Shpenzimet tjera ........................................................................................................................... 32 Kontributet pr bamirsi .............................................................................................................. 33 Pjesa IV: Vetm pr kompanit e sigurimeve .................................................................................... 35

Pjesa V: Reimbursimet apo shuma e pritur ....................................................................................... 36 Krediti tatimor i huaj .................................................................................................................... 36 Tatimi i mbajtur n burim apo kamata dhe t drejtat pronsore nga paguesit rezident ............ 36 Kstet e paguara ........................................................................................................................... 37 Njohja me faqen 3, t ardhurat dhe shpenzimet sipas veprimtaris T ardhurat nga aktivtetet operative Shpenzimet nga aktivitetet operative .............................................................. Ky udhzues sht pr tatimpaguesit q regjistrojn Deklaratn Vjetore t Tatimit n t Ardhurat e Korporatave (Formulari CD),duke filluar nga viti tatimor 2010. sht i bazuar n ligjet e reja t miratuara n 2009, e cila hyri n fuqi m 1 janar 2010. Tatimpaguesit t cilt duhet t deklarojn t Tatimin n t Ardhurat e Korporatave TAK, duhet t prfshijn: Nj korporat ose biznes tjetr me bruto t ardhura vjetore mbi 50.000 . Nj korporat me t ardhura vjetore bruto prej 50.000 ose m pak q vullnetarisht zgjedh t deklaroj n baza reale. (Shih mposht: Si korporatat duhet t mbajn t dhnat) Nj organizat biznesore q vepron me pron n pronsi publike apo shoqrore; Nj njsi ekonomike e regjistruar si nj organizat jo-qeveritare (OJQ) n baz t legjislacionit mbi regjistrimin dhe veprimin e organizatave jo-qeveritare n Kosov, dhe Nj person jo-rezident me nj seli t prhershme t biznesit n Kosov. Q nga 1 janari 2010, kta tatimpagues duhet t paraqesin nj deklarat t re, Deklarata e t Ardhurave dhe Shpenzimeve nga Veprimtaria, e cila shtypet automatikisht me deklaratn e TAK (CIT).

Korporatat me t ardhura vjetore bruto prej 50.000 ose m pak t cilat deklarojn tatim n baz t tatimit t paragjykuar, nuk duhet t dorzojn deklaratn vjetore. Kta tatimpagues dorzojn katr her n vit duke prdorur Deklaratn Tremujore t Pagess Paradhnie pr Korporata t vogla. Pr bizneset individuale: Bizneset e vogla individuale me t ardhura vjetore bruto prej 50.000 ose m pak deklarojn tatimin tremujor dhe formularin e kontributeve pensionale pr biznese t vogla. Ata nuk dorzoj deklarat vjetore. Bizneset e vogla individuale q zgjedhin pr t paguar tatimin mbi baz reale t fitimit dhe bizneset e mdha individuale (ata me t ardhura vjetore bruto m shum se 50.000 ) jan t detyruar t dorzojn deklaratn vjetore t t Ardhurave Personale dhe deklaraten e re, Deklarata e t ardhurave dhe shpenzimeve sipas veprimtaris, s bashku me tatimin tremujor dhe formularin e kontributeve pensionale pr Biznese t mdha individuale.) Para se t filloni ... Lexoni kt udhzues me kujdes. Kjo do t'ju ndihmoj pr t shmangur gabimet. Shkurtimet e Rndomta Nse keni nevoj pr m shum informacione, rishikoni ligjet dhe udhzimet prkatse administrative, t disponueshme n faqen e internetit t ATK-s (www.atk ks.org ) nn lidhsen Legjislacioni. Ato prfshijn: o Ligji nr 03/L-162 pr tatimin n t ardhurat e korporatave o Udhzimet Administrative Nr 8 / 2010 dhe 14/2010 o Ligji Nr 03/L-222 pr Administratn Tatimore dhe Procedurat o Udhzimi Administrativ nr 15/2010 Ju mund t gjeni edhe informata t dobishme n seksionin Pyetjet m Shpesh t Pyetura n faqen e internetit t ATK.-s Nse ju nuk mund ta gjeni prgjigjet n pyetjeve tuaja, ju mund t kontaktoni ATKn.

Kapitulli i fundit i ktij udhzuesi shpjegon se si t bhet kjo (f. 44). Rreth Corporate Tatimore t Kosovs, Ligjit 4 Pr Tatimin Mbi t Ardhurat e Korporatave n Kosov Kur duhet t dorzoni? Viti tatimor n Kosov (periudha tatimore) fillon nga 1 Janari deri m 31 dhjetor. T gjitha deklaratat duhet t dorzohen deri me dat 31 mars t vitit t ardhshm. do tatim borxh duhet t paguhet deri n kt dat. Nse 31 marsi bie n nj t shtun, t diel, ose fest zyrtare, ather data e duhur sht dita e ardhshme e puns. Cila sht norma e tatimit mbi t ardhurat e korporatave n Kosov? Norma e tatimit mbi korporata sht 10%. Si duhet q korporatat t mbajn t dhnat? Korporatat me t ardhura vjetore bruto m shum se 50.000 jan subjekt i tatimit mbi fitim n baz reale. Biznese t tilla, t cilat pr qllime tatimore konsiderohen si korporata t mdha, jan t detyruara t prdorin nj metod me baz t prllogaritur (akruale) t kontabilitetit, n t ciln e ardhura sht raportuar gjat periudhs tatimore kur 1) mallrat jan furnizuar, 2) shrbimet jan kryer, 3) faturat jan lshuar ose 4) parat jan marr, cilado q ndodh e para. Metoda e kontabilitetit duhet t jet n prputhje me Standardet e Kontabilitetit t Kosovs. Kto korporata duhet poashtu t regjistrohen pr tatimin mbi vlern e shtuar (TVSH). Korporatat me t ardhura vjetore bruto prej 50.000 ose m pak, t cilat konsiderohen si korporata t vogla, raportojn n baz t parave t gatshme. Megjithat, ato mund t zgjedhin pr t raportuar mbi nj baz reale t fitimit: N baz t paras s gatshme: t ardhurat raportohen n periudhn tatimore kur

jan marr parat. Kto kompani paguajn tatimin mbi nj baz t paragjykuar dhe paraqesin Pasqyrn Tremujore t Pagess Paradhnie pr Korporata t vogla. N baz reale t fitimt: korporatat e vogla q zgjedhin pr t paguar tatimet n baz t t ardhurave reale, duhet t aplikojn n ATK duke prdorur nj formular n dispozicion n faqen e internetit t ATK-s. (Kliko n uebfaqe pjesn shkarko Deklaratat Tatimore. Shiko pr Formularin # 6 n ann e djatht t faqes.) Mpastaj duhet t prdoret sistemi i kontabilitetit t prllogaritur (akrual) dhe t deklarohet TAK (CIT) do vit, s bashku me Pasqyrn Tremujore t Pagess Paradhnie pr Korporata t Mdha. Pasi nj korporat zgjedh pr llogarimbajtje bazn reale t fitimit , ather duhet t prdoret metoda e njjt pr at vit tatimor dhe pr tri vitet pasuese tatimore. Korporatat me qarkullim nn 5000 , m nuk jan t prjashtuara nga llogari-mbajtja. Si duhet t regjistroni? 5 Shko n faqen e internetit t ATK-s dhe klikoni mbi pjesn Shkarko formulart tatimor n ann e majt t navigimit. Shkruani numrin fiskal t korporats tuaj. Emri i saj duhet t shfaqet automatikisht. (Nse jo, sigurohuni q keni shkruar NF t sakt). Zgjidhni formularin CD, Tatimi mbi t ardhurat e korporatave dhe specifikoni periudhn tatimore. Kopjoni kodin e siguris, si tregohet dhe klikoni "Shkarko Deklaratn!" Kjo do t hap deklaratn CIT n format t PDF-s. Shtypeni at formular. Nse ju nuk keni qasje n internet, ju mund t vizitoni zyrat m t afrta regjionale t ATKs. Banka lokale e juaj mundet poashtu t jet n gjendje t ju ndihmojn n shkarkimin e

formularve. (Do t ju duhet numri fiskal i juaj.) Pr t ndihmuar me llogaritjet, ATK-ja ofron tabelat pr rregullime pr t ardhura dhe shpenzime. Ata jan n dispozicion n faqen e internetit t ATK-s, si dhe n zyrat rajonale t ATK-s. Kto flet pune jan pr prdorimin tuaj, ato nuk krkohet t dorzohen me deklaratn tuaj. Konfirmoni se adresa dhe detajet e tjera t shnuara jan t sakta. Nse nuk jan t sakta, ky informacion duhet t ndryshohet n zyrn rajonale t ATK-s e cila sht prgjegjse pr shtjet e tatimpaguesit. Bj llogaritjet e tuaja dhe plotso deklaratn trsisht. Prdor ngjyr t errt. Shumat negative futni n kllapa. Pr shembull, nj humbje prej 200 duhet t shkruhet si (200). Kur formulari sht i plotsuar, personi prgjegjs, ose prfaqsuesi i tij, duhet t nnshkruaj duke prfshir edhe datn n kutit e dhna n deklarat. (Personi prgjegjs mund t caktoj nj prfaqsues t prgjegjshm, si jan, nj kontabilist apo llogaritar, pr t menaxhuar me TAK. Normalisht, prfaqsuesi sht i regjistruar me ATK n kohn e regjistrimit t biznesit. Nse korporata dshiron t ndryshoj prfaqsuesin, personi prgjegjs duhet t vizitoj zyrn rajonale pr t njoftuar ATK-n pr kt ndryshim.) Bni nj kopje t t gjitha dokumenteve dhe mbajini ato n regjistrat tuaja. S bashku me deklaratn TAK, bashkngjitni pasqyrn financiare (Deklarata e t ardhurave dhe shpenzimeve sipas veprimtaris), bilancin e gjendjes s korporats dhe bilancin e suksesit, fardo certifikata t mbajtjes n burim, dhe t dftesave pr kontributet bamirse.

Nse korporata ka borxh tatimor, duhet sjell formulart e juaj dhe t bhet pagesa n do bank t Kosov. Nse korporata ka paguar m shum apo shumn e sakt, dhe nse ju nuk keni nevoj t bni ndonj pages tjetr, ju mund t dorzoni formulart tuaj n zyrat e afrta rajonale t ATK-s ose n ndonj bank. (Vini re se banka mund t ju ngarkoj pr prpunim.)fr ka t Si ti shmangemi gabimeve dhe vonesave : (200). M 1 janar 2010, ligjet e reja pr tatimin n t ardhurat e korporatave dhe procedurat administrative kan hyr n fuqi. Kto ligje mbulojn Vitin Tatimor 2010 dhe vitet pasuese. Ndryshimet kryesore q do ndikojn n korporatat prfshijn: Nj rishikim i ligjit pr TAK (CIT) si ajo e lidhur me: Vlersimi i inventarit: ndalon prdorimin e LIFO (i fundit brenda - i pari jasht) metods pr qllime tatimore, sipas Standardeve Ndrkombtare t Raportimit Financiar. Ndrtimi afat-gjat: prcakton ndrtimin afatgjat, dallon mes ndrtuesve, investitorve dhe ndrtuesve / investitorve, dhe sqaron krkesat pr llogaritjen e t ardhurave. Shpenzimet e reprezentacionit: lejon zbritje 100% t publicitetit dhe reklamimit duke lejuar zbritje 50% pr shpenzimet e argtimit deri n 2% t bruto t ardhurave vjetore. Borxhet e kqija:lehtson krkesat n lidhje me shlyerjen dhe mbledhjen e borxhit t keq Zhvlersimi: krkon nj metod lineare pr llogaritjen e zhvlersimit pr qllime tatimore, sqaron se sa amortizim mund t krkohet mbi pasurit gjat vitit t par

t prdorimit t tyre, ndryshimet n trajtimin e mjeteve t grumbulluara dhe shtimi i nj dispozit t re n amortizimin e kafshve. Riparimet dhe prmirsimet: krkon riparimet dhe prmirsimet mbi 1.000 q do t kapitalizohen nse ato zgjatin jetn e pasuris, prndryshe lejon zbritjen e menjhershme t kostos Riorganizimi: parashikon krkesa t reja pr riorganizimin e ndrmarrjeve n pronsi shoqrore dhe publike. Transferimi i mimi: prcakton dispozita t reja t bazuara n praktikat ndrkombtare. T ardhurat komerciale t OJQ-ve: sqaron implikimet e taksave t OJQ-ve t angazhuara n veprimtari tregtare. Mbajtja n burim: shtrirja e tatimit n burim mbi pagesat e interesit dhe t drejtat pronsore, qira, fitimet nga llotarit dhe lojrat e fatit q gjithashtu t mbuloj ngarkesat pr artistt jo-rezident dhe disa jo-rezidentt t caktuar q kryejn shrbime n Kosov. (Shih UA Nr 8 / 2010 pr m shum detaje.) Nj rishikim i administrats tatimore dhe procedurave lidhur me numrin fiskal, regjistrimin e biznesit, arkat fiskale, krkesat pr regjistrime, auditime, mbledhje e detyruar dhe ndshkimet. Ndrsa disa dispozita t ktij ligj jan diskutuar n kt udhzues, UA nr 15/2010 ofron nj pasqyr t detajuar (n dispozicion n faqen e internetit t ATK-s.) Nj deklarat e re financiare q shoqron deklaratn e TAK (CIT) e quajtur deklarata e t ardhurave dhe shpenzimeve sipas veprimtaris, e cila krkon prmbledhjen e informacionit nga t dhnat financiare t nj korporate, kryesisht nga bilanci i suksesit. Ky formular shtypet automatikisht me deklaratn e TAK. Ajo duhet t plotsohet dhe dorzohet me deklaratn e TAK. Nj formular i ri pr Deklaratn Vjetore t t Ardhurave nga Ortakria. Ky formular

duhet t dorzohet n ATK deri m 31 mars nga personi prgjegjs i ortakris biznesore, duke prfshir ortakrin e kufizuar dhe t prgjithshme. Formulari sht n dispozicion n faqen e internetit t ATK-s. 7 Deklarata pr Korporata, Kuti pr Kuti Kontabiliteti pr qllime t biznesit shpesh ndryshon nga llogarimbajtja pr qllime tatimore. Kjo do t thot se informacionet nga pasqyrat financiare t korporats nuk korrespondojn saktsisht me vlerat n kutit e deklarats pr TAK. Prdor deklaratn dhe tabelat A-Q pr t rregulluar t ardhurat dhe shpenzimet e juaja dhe prcaktoni fitimin e tatueshm tuajin. Vini re se tabelat A-Q jan flet-pune pr prdorimin tuaj. Mbajini ato me t dhnat tuaja, por mos i dorzoni ato me deklaratn tuaj tatimore. Pr t plotsuar kta formular, ju duhet t dini t ardhurat tuaja neto. Filloni nga faqja 3, pasqyra financiare, deklarata e t hyrave dhe shpenzimeve sipas aktivitetit. Plotsoni duke prdorur t dhnat nga deklaratat financiare t korporats, dhe referojuni ktij udhzuesi pr sqarime t detajizuar pr seciln kuti. (Shih T Njohurit me Faqen 3, t Ardhurat dhe Shpenzimet sipas Aktivitete, faqe 43.) Pasi t keni konfirmuar ose rregulluar fitimin neto, shnoni shumn n faqen 2, kutia [10]. Nga atje, punoni me kutit prej [11] - [32] pr t regjistruar rregullimet e t ardhurave dhe shpenzimeve. Ku nuk krkohet rregullim, shnoni "0" n kuti. Sigurohuni q t shqyrtoni do z dhe tabeln prkatse. Merrni koh pr t prcaktuar nse ai zbatohet n situatn tuaj. Ky seksion i udhzuesit shpjegon do kuti t deklarats, n mnyr q, duke prdorur shembuj pr t diskutuar dhe sqaruar zbatimin praktik t ligjit. Faqe 1: Identifikimi Ky seksion prfshin informata baz pr tatimpaguesit dhe natyrn e plotsimit.

Kutia [1] Periudha tatimore: viti kalendarik pr t cilin korporata deklaron t ardhura (pr shembull, "2010.") Kutia [2] UNIREF: ky barkod i shtypur ka t bj me mbajtjen elektronike t t dhnave t ATKs. Mos shkruaj ose mos shnjo n barkod. Kutia [3] Numri Fiskal: numri i tatimpaguesit. Ky numr do t jet i shtypur n formularin tuaj. Kutia [4] Emri i tatimpaguesit: emri ligjor i korporats, jo emri tregtar. Kutia [5] Adresa e Tatimpaguesit: adresa postare e korporats. Kutia [6] 8 Pronari: emri dhe numri i telefonit i pronarit t korporats. Normalisht, ky sht personi prgjegjs. Megjithat, pronari mund t caktoj nj person tjetr si prfaqsues i tij/saj pr qllime t veprimit n prputhje me detyrimet tatimore. Kutia [7] Menaxheri: emri dhe numri i telefonit i personit me prgjegjsi t prgjithshme pr menaxhimin dhe operacionet. Kutia [8] Kontabilisti / llogaritari: emrin dhe numrin e telefonit t personit q mban t dhna financiare pr korporatn. Kutia [9] Prdoreni kt kuti n qoft se kjo form ndryshon deklaratn e mparshme: Prve ksaj - vne nj X ktu nse tatimpaguesi veq ka deklaruar tashm pr kt periudh, por dshiron t deklaroj t ardhura shtes ose shpenzime. Korrigjim - vendos nj X ktu nse tatimpaguesi deklaron pr t korrigjuar nj gabim

n nj deklarat t mparshme. Vetm Pagesa -vne nj X ktu nse tatimpaguesi sht duke br nj pages t nj taks t papaguar detyrimore m par. Siperfaqja e hijzuar Kutia [48] Shuma e papaguar: nga Kutia [43] n faqen 2 t ksaj deklarate. Kutia [49] Shuma e tatimit t paguar: shumn e tatimit q ju jeni duke paguar me deklaratn. Kutit e Ulta Nnshkrimi n kuti dhe data: sht prgjegjs personi i korporats, ose personi q ai/ajo, i caktuar si prfaqsues i korporats, q duhet t nnshkruaj duke prfshir edhe datn e dokumentit. Deklarata nuk sht e vlefshme pa nj nnshkrim dhe dat. Pjesa pr Bankn: Banka e prdor kt pjes pr t regjistruar pagesn tuaj. Mos shkruani n kt fush. Faqe 2, Llogaritja e tatimit Pjesa I: Fitimi neto Kutia [10] Fitimi neto (humbja) nga pasqyra financiare vjen nga kutia [19] e faqes 3, deklarats financiare. Kjo llogaritje sht e bazuar n deklaratn mbi t ardhurat e korporats, gjithashtu e quajtur Deklarata e Fitimit ose Humbjes. (Shih T njohurit me faqen 3, t ardhurat dhe shpenzimet sipas aktiviteteve, faqe 34.) Nse korporata ka nj humbje neto, shkruani shumn n kllapa. Pr shembull, nj humbje neto prej 10,000 do t duket si ( 10,000) n kutin *10+ t deklarats. Kompanit e 9 sigurimit, tek t cilat aktiviteti kryesor sht sigurimi i jets, pasuris ose rreziqeve t tjera, duhet t vn "0" n kutin [10]. Pjesa II: Rregullimet n t ardhurat

Kto rregullime ose rrisin ose zvoglojn t ardhurat tuaja t tatueshme. Kur nj rregullim ul t ardhurat, shkruaj shumn n kllapa. Kur nuk krkohet rregullim, shnoni "0" n kuti. Kutia [11] T ardhurat me burim t huaj (Plotso Tabeln A) Si nj banor i Kosovs, ju duhet t raportoni t ardhurat nga t gjitha burimet , si ato brenda e poashtu edhe ato jasht Kosovs. Llojet e t ardhurave prfshijn t ardhurat e biznesit, t ardhurat nga interesi dhe t ardhura nga burime t tjera, t tilla si t ardhurat nga qiraja. Vini re se dividendt jan t liruara nga tatimi. Nse vendi prdor nj valut t ndryshme, ju duhet t konvertoni n euro duke prdorur kursin e kmbimit n fuqi n ditn kur sht pranuar pagesa. N qoft se shumat jan paguar n koh t ndryshme gjat gjith vitit, mund t prdorni nj norm mesatare vjetore. Shikoni kursin e kmbimit t zbatueshm nga interneti ose Banka Qendrore e shtetit t huaj prkats. Duhet t jeni t prgatitur pr t demonstruar se si e keni siguruar normn dhe, nse sht e aplikueshme, si e keni llogaritur normn vjetore. Pr t prdorur Tabeln A: Raporto totalin e t ardhurave tuaja neto nga do njsi t prhershme jasht Kosovs, n kolonn 1. Nj ndrmarrje e prhershme sht nj vend i fiksuar biznesi, t tilla si, zyra e degs, dyqan, fabrik, nj puntori, vendi i ndrtimit ose minier. Raporto t ardhurat totale nga interesi t pranuara n t gjitha shtetet e huaja n kolonn 1, rreshti 2. Raporto shumn totale neto t do aktiviteteti t biznesit t tjera nga qendrat e prhershme jasht Kosovs, dhe fardo lloji tjetr t t ardhurave t huaja n kolonn 1, rreshti 3.

Raporto shumat e prfshira n pasqyrat financiare t korporats tuaj n kolonn 2, kutia 1 deri n 3. Pr t llogaritur shumat e prfshira n pasqyrat financiare, duhet t prdorin qasje t njjt me at t prdorur n kolonn 1, kuti pas kuti. Prsri, mbani t gjith nn-tabelat pr rishikim nga inspektort tatimor. Zbrite kolonn 2 nga kolona 1. Shkruaje diferencn n kutin korresponduese t kolons 3. Shto rreshta n kolonn 3 dhe shkruaj totalin n kutin 5. Shkruaj totalin n kolonn 3, rreshti 5 kutia [11] t deklarats TAK. Kutia [12] Arktimi i borxheve t kqija (Plotso Tabeln B) Ligji lejon korporatat pr t shlyer borxhet e kqija dhe u krkon atyre q t rregullojn t ardhurat e tyre, kur dhe n qoft se ato borxhe t kqija arktohen. N mnyr q t bni kt, korporata duhet t mbaj t dhna t hollsishme t borxheve t kqija t shlyera dhe t arktuara, me debitorin e identifikuar me emr dhe numr fiskal. Pr t prdorur Tabeln B: Plotso kolonat 1 dhe 2. 10 N kolonn 3, prfshije shumn e prgjithshme t borxhit t shlyer jasht. Shkruaj datat prkatse n kolonat 4 dhe 5. N kolonn 6, prfshij shumat e arktuara gjat periudhs t tanishme tatimore. Mblidhi kto shuma dhe vendose n t njjtn kolon tek Totali. N kolonn 7, hiq do linj t kolons 6 nga linja prkatse n kolonn 3, dhe hiq shumat e tjera t arktuara para periudhs tatimore t tanishme. Kjo ju jep bilancin e borxhit t keq t shlyer. Mbajeni kt shum pr t dhnat tuaja. N kolonn 6, zbrite sasin e borxheve t kqija, t cekura n pasqyrn financiare t korporats, nga totali. Kjo sht rregullimi i juaj. Shnoni shumn n kutin [12] t deklarats. Udhzim Administrativ nr 14/2010 sqaron disa pika:

N terma t kontabilitetit, t shlyera do t thot se nj rregullim sht br n librat e tatimpaguesit pr t reflektuar uljen n vler t llogarive t arktueshme. Normalisht, shuma e zbritur sht regjistruar n nj llogari me emrin dispozita pr borxhet e kqija. Megjithat, pr qllime tatimore, borxhet e kqija nuk mund t krkohen n baz t llogaris t prkohshme. N vend t ksaj, nj rregullim duhet t bhet n librat e tatimpaguesit pr t pasqyruar borxhin e keq si nj shpenzim. Pr t'u kualifikuar si nj shpenzim, borxhi duhet t plotsoj dy krkesa: borxhi duhet t jet gjasht muaj i vjetr, dhe duhet t jet nj dshmi adekuate e prpjekjeve t pasuksesshme per inkasim. Dshmi e mjaftueshme sht definuar si: nj vendim gjykate q tregon se borxhi sht i pakthyeshm; dshmi me shkrim se veprimi juridik nuk do t jet me kosto efektive, ose nuk sht i realizueshm; konfirmim zyrtar t prpjekjeve t dshtuara pr t mbledhur borxhin; certifikim nga organet e zbatimit t ligjit se borxhi nuk mund t mblidhet; dshmi q debitori ka vdekur, ose ndonj dokument tjetr q dshmon se borxhi nuk mund t mblidhet. Nuk ka shpres q nj tatimpagues duhet t heq dor ngakrkesa e tij / saj pr borxhin ose t braktis fardo prpjekje n t ardhmen pr t mbledhur borxhin q sht shlyer pr qllime tatimore. Megjithat, fardo borxhe t kqija q jan zbritur si shpenzime, dhe t grumbulluara m von, duhet t llogariten si t ardhura n periudhn tatimore n t ciln ato jan mbledhur. Kutia [13] Fitimet kapitale (Plotso Tabeln C) N prgjithsi, nj fitim kapital - t ardhurat e fituara prmes shitjes apo tjetrsimit t nj

pasurie kapitale sht e trajtuar si t ardhura t zakonshme. Nse shitja gjeneron nj humbje, humbja kapitale sht trajtuar si nj humbje e zakonshme. Kutia [13] krkon pr nj deklarat t fitimeve kapitale (Tabela C) dhe mbulon transaksionet lidhur me shitjen e pasurive t patundshme, amortizimin e aseteve t kategoris 1, shitjen e aksioneve, fletobligacioneve ose obligacioneve t pagarantuara, dhe transaksionet lidhur me konvertimet jovullnetare. Secila prej ktyre fushave sht e mbuluar nga pes nn-tabela, 11 Zonat (a) deri (e). N mnyr q t kompletohet tabela C, ju duhet s pari t prdorni nntabelat pr t llogaritur rregullimet pr secilin lloj t asetit. Zona (a) - Pasuria e patundshme prve aseteve t amortizueshme t kategoris 1. N prgjithsi, kjo kategori ka t bj me tokn. Pr llogaritjen e fitimit n kapital, ju duhet t dini mimin e shitjes, mimin e blerjes ose ndrtimit, dhe shpenzimet e prmirsimeve. Pr t prfunduar kt tabel: Plotsoni kolonat 1 dhe 2. Shnoni mimin e shitjes n kolonn 3. Ky sht mimi i treguar n kontratn e shitjes. Shkruani datn n kolonn 4. Shnoni mimin e blerjes apo t ndrtimit n kolonn 5. Kjo sht kostoja fillestare e blerjes ose ndrtimit, plus sigurimet e lejueshme, taksat, interesit, etj Kjo sasi duhet t llogaritet n t njjtn mnyr si mimi i blerjes ose ndrtimit t aseteve t amortizueshme t kategoris 1. Ju mund t prdorni Tabeln J(a), zonat 2 ose 3 pr t llogaritur kt shum. Paraqit koston e prmirsimit n kolonn 6. Kjo prfshin vetm shpenzimet q

lidhen me punn e rinovimit, ndrtimin e nj shtes t konsiderueshme apo riparimit, ose zvendsim t konsiderueshm. Pr shembull: Punt renovuese: ndryshon pamjen e prgjithshme t prons, Ndrtimi i nj shtese (aneksi): shtimi i nj krahu apo dyshemeje t re, Riparimet thlbsore: zavendsimi i atis, Zavendsimet e konsiderueshme: zavendsimi i gypave t ujssjellsit apo rrjetit elektrik. Shpenzimet e mirmbajtjes nuk konsiderohen si kosto prmirsuese. Zvendsimi i disa pllakave t atis dhe ndrrimi i disa rubinetave jan shembuj t shpenzimeve t mirmbajtjes. Mos i prfshini ato ktu. Shnoni shpenzimet nga shitja n kolonn 7. Kto jan kostot e shitjes s prons s patundshme dhe mund t prfshij shtje t tilla si tarifat e ngarkuara nga agjentt e pasurive t patundshme ose avokati juaj. Nse ka ndonj amortizim t akumuluar, tregojeni n kolonn 8. Nse nuk ka amortizim t akumuluar, shkruaj "0". Pr t arritur tek fitimi kapital (humbja), n kolonn 9, kombino shpenzimet (kolonat 5 + 6 + 7 - kolona 8) dhe zbriti ato nga shuma n kolonn 3. Secila prej ktyre shumave duhet t dokumentohet plotsisht me kontratat, faturat, etj Kto dokumente mbshtetse duhet t mbahen n dispozicion pr shqyrtim. ATK-ja mund t zgjedh pr t kontrolluar shumat me t gjitha palt e prfshira. Prdor kolonn 10 pr shumat e raportuara n pasqyrat financiare t korporats pr do pjes t pasurive t patundshme t shitura. Kto shifra duhet t llogariten mbi t njjtn baz si fitim ose humbje kapitale si prshkruhet m sipr. Ato duhet t dokumentohen plotsisht. Tregoni rregullimin e pasqyrave financiare n kolonn 11. Pr t siguruar kt shum, zbrite kolonn 10 nga kolona 9. Vendos totalin nga kolona 11 n kolonn 1 t Tabels C. (Shno humbjen n kllapa.)

Zona (b) - Fitimet kapitale (humbja) pr asetet e amortizueshme t kategoris 1. 12 Prdoreni kt tabel pr t llogaritur fitimet kapitale apo humbjet e aseteve t amortizueshme t kategoris 1, duke prfshir edhe ndrtesat dhe strukturat e tjera. Pr t prfunduar tabeln: Plotsoni kolonat 1 dhe 2. Shnoni mimin e shitjes n kolonn 3. Ky sht mimi i treguar n kontratn e shitjes. Shkruani datn n kolonn 4. Shnoni mimin e blerjes ose ndrtimit n kolonn 5. Kjo sht kostoja fillestare e blerjes ose ndrtimit, plus sigurimi i lejuar, tatimet, interesi, etj. Kjo shum duhet t llogaritet n t njjtn mnyr si mimi i blerjes ose i ndrtimit t aseteve t amortizueshme t kategoris 1. Ju mund t prdorni Tabeln J (a), Zonat 2 ose 3 pr t llogaritur kt shum. Shnoni koston e prmirsimit n kolonn 6. Kjo prfshin vetm shpenzimet q lidhen me punn e rinovimit, ndrtimin e nj aneksi t konsiderueshm, riparim, ose zvendsim t konsiderueshm. Shih shembujt n diskutimin e Zons (a), m sipr. Shnoni shpenzimet nga shitja n kolonn 7. Kto jan kostot e shitjes s prons s patundshme dhe mund t prfshij shtje t tilla si tarifat e ngarkuara nga agjentt e pasurive t patundshme ose avokati juaj. Shnoni amortizimin e akumuluar n kolonn 8. Kur nj pasuri e amortizueshme sht shitur, amortizimi i regjistruar si nj shpenzim q nga prvetsimi i pasuris sht rimarrur. Kjo e ardhur duhet t zbritet nga shpenzimet totale. Pr t arritur tek fitimi kapital ose (humbja) n kolonn 9, mblidh shpenzimet

(kolona 5 + 6 + 7 - kolona 8) dhe zbriti ato nga shuma n kolonn 3. Secila prej ktyre shumave duhet t dokumentohet plotsisht me kontratat, faturat, etj. Kto dokumente mbshtetse duhet t mbahen n dispozicion pr shqyrtim. ATK-ja mund t vendos pr t kontrolluar shumat me t gjitha palt e prfshira. Prdore kolon 10 pr shumat e raportuara n pasqyrat financiare t korporats pr do pjes t pasurive t patundshme t shitura. Kto shifra duhet t llogariten mbi t njjtn baz si fitimi ose humbja kapitale e prshkruar n Zonn (a). Duhet t dokumentohen plotsisht. Tregoni rregullimin e pasqyrave financiare n kolonn 11. Pr t marr kt shum, zbrit kolonn 10 nga kolona 9. Vendos totalin nga kolona 11 n kolonn 2 t Tabels C. (Shno humbjen n kllapa.) Zona (c) - Fitimet kapitale (humbja) n aksione. Kjo zon prfshin shitjen e aksioneve ose t letrave tjera me vler. Pr t plotsuar tabeln: Shkruaj informacionet e krkuara n kolonat 1-4. Zbrit kolonn 4 nga kolona 3 pr t arritur n fitim (humbje) pr kolonn 5. Shumzo kolonn 2 me kolonn 5 pr t prcaktuar fitimin (humbjen) para shpenzimeve pr kolonn 6. Shnoni shumn e tarifs komisionere (ndrmjetsimit) n kolonn 7. Zbrit kolonn 7 nga kolona 6 pr t prcaktuar fitimin (humbjen), pas shpenzimeve pr kolonn 8. Nse kolona 6 sht fitim, pagesa n kolonn 7 do t zvogloj fitimin, ndoshta duke rezultuar me nj humbje.Nse kolona 6 sht humbje, zbritja e tarifs do t rris humbjen. Mos harroni t futni n kllapa humbjet. 13 Shnoni shumat e raportuara n pasqyrat financiare t korporats n kolonn 9. Kto duhet t llogariten mbi t njjtn baz si fitimi kapital ose (humbja) t prshkruara m lart nn Zonn (a). Dokumentacioni i plot duhet t jet n dispozicion.

Zbrit kolonn 9 nga kolona 8 pr t prcaktuar rregullimet e pasqyrave financiare n kolonn 10. Vendos totalin nga kolona 10 n kolonn 3 t tabels C. Zona (d) Fitimet kapitale (humbja) n obligacione, obligacionet e pagarantuara dhe pasuri tjetr t ngjashme. Kjo zon prfshin shitjen e obligacioneve, obligacioneve t pagarantuara dhe pasuris tjetr t ngjashme. Pr t plotsuar tabeln: Shkruaj t dhnat pr kolonat prej 1 - 6. N shumicn e rasteve, ky informacion duhet t merret nga emetuesi. Mblidh shumat n kolonat 5 dhe 6, dhe zbrit nga shuma totale n kolonn 4. Shkruaj at shum n kolonn 7. Shno shumat e raportuara n pasqyrat financiare t korporat n kolonn 8. Kto duhet t llogariten mbi t njjtn baz si fitimi kapital (humbja) t prshkruara m lart nn Zonn (a). Dokumentacioni i plot duhet t jet n dispozicion. Zbrit kolonn 8 nga kolona 7 pr t prcaktuar rregullimet e pasqyrave financiare n kolonn 9. Vendos totalin nga kolona 9 n kolonn 4 t tabels C. Zona (e) - Fitimet kapitale n shndrrimet e pavullnetshme Fitimi kapital duhet t llogaritet mbi shndrimet e pavullnetshme, shprblimi i marr nga sigurimi apo nj burim tjetr pr pronn e shkatrruar, rezervuar apo t dmtuar n thelb, pr sa koh q prona nuk sht zvendsuar ose rindrtuar brenda dy vjetve n karakter ose natyr t njjt. Nuk lejohet humbje kapitale. Pr t plotsuar tabeln: Plotso kolonat prej 1 -3. Shno mimin e prvetsimit ose ndrtimit n kolonn 4. Kjo sht kostoja fillestare

e blerjes ose ndrtimit, plus sigurimi i lejueshm, tatimet, interesi, etj. Kjo shum duhet t llogaritet n t njjtn mnyr si mimi i blerjes ose ndrtimit t aseteve t amortizueshme t kategoris 1. Ju mund t prdorni Tabeln J (a), zonat 2 ose 3 pr t llogaritur kt shum. Trego koston e prmirsimit n kolonn 5. Kjo prfshin vetm shpenzimet q lidhen me punn e rinovimit, ndrtimin e nj shtes(aneksi) t konsiderueshm, riparim ose zvendsim t dukshm. Shnoni shumn e kompensimit t marr n kolonn 6. Mblidh kolonat 4 dhe 5. Zbrit totalin nga kolona 6. Shkruaje kt shum n kolonn 7. Nse rezultati sht negativ, shkruaj "0" n kolonn 7. (Nuk lejohet humbje kapitale.) Nse aseti sht zvendsuar brenda dy viteve, shkruaj "0" n kolonn 7. N kolonn 8, shkruani shumn e raportuar n pasqyrat financiare nse ka ndonj. Zbrit kolonn 8 nga kolona 7 pr t prcaktuar rregullimet e pasqyrave financiare n kolonn 9. Shkruaj totalin nga kolona 9 n kolonn 5 t tabels C. 14 Finalizimi i tabels C Tabela C tani duhet t ket shifra n kolonat 1-5. Kombino kto pr t prcaktuar shumn totale n kolonn 6. Pastaj: N qoft se kjo shum sht pozitive, do t thot se ajo sht nj fitim, shkruaje n kutin [13] t deklarats. (shkruaje "0" n kutin [25].) Nse shuma sht negative, do t thot se ajo sht nj humbje, shkruaje n kutin [25]. (shkruaj "0" n kutin [13].) Udhzimi Administrativ nr 14/2010 sqaron disa pika: Vlera n tregun e hapur: kur nj person dshiron t shes nj pasuri kapitale pr personin e

lidhur, vlera e hapur n treg duhet t prdoret pr kt transaksion. Vlera e tregut t hapur mund t prcaktohet n katr mnyra: Nj vlersim t mimit t t njjtit aset n mes t nj blersi t gatshm dhe shitsi t gatshm sipas nj transakcioni t lir; N qoft se ky krahasim nuk sht n dispozicion, nj mim t vlersuar nga nj pasuri t ngjashme n rrethana t ngjashme; N qoft asnjra nuk jan n dispozicion, ather nj metod t miratuar nga ATK-ja e cila siguron nj vlersim t mjaftueshm, ose Nse asnjra nga m lart nuk funksionon, n nj baz t kostos-plus, q cakton totalin e puns dhe shpenzimet materiale plus nj prqindje t shpenzimeve operative dhe nj prqindje t nj ngritje mimi t arsyeshm. Tatimpaguesit t cilt dshirojn t prdorin kt mundsi duhet t paraqesin dokumentacionin se pse ata nuk mund t prdornin opsionet e tjera. Pasurit (asetet) kapitale q prfshijn marrveshjet me kste: Kur shitja e aseteve kapitale prfshin nj marrveshje me kste q prfshin m shum se nj periudh tatimore, shitje t tilla duhet t raportohen n nj baz lineare gjat kohs s marrveshjes pr kste. Raportimi duhet t filloj n datn e depozitimit t par, ose nga data e duhur t depozitimit t par, cilado q vjen e para. Raportimi duhet t prfundoj n datn e pagess s fundit ose n datn e duhur t pagess s fundit, cilado qoft e para. Kutia [14] Dividendt (Tabela D) Dividendt jan t liruara nga tatimi mbi t ardhurat. Mos plotso Tabeln D prve nse korporata juaj ka raportuar divident n pasqyrat e saja financiare. N kt rast, shuma e

dividendve duhet t zbritet nga t ardhurat e prshtatura dhe e shkruar n tabeln D si nj humbje. Kutia [15] T ardhurat tjera / fitimi (Plotso Tabeln E). Prfshijn do lloj t ardhure t zakonshme apo t jashtzakonshme q nuk sht prfshir n pasqyrat financiare. Kto mund t jen prfitimet q rrjedhin nga shprndarja e prons, likuidimit, riorganizimit, etj. Pr t kompletuar Tabeln E: 15 Plotsoni kolonat 1 dhe 2. Kombinoni kolonat 1 dhe 2 pr t marr shumn e kolons 3. Shkruani totalin e kolons 3 n kutin [15] t deklarats. Kutia [16] Totali i Rregullimeve t t ardhurave: Mblidh kutit [11] deri [15] pr t prcaktuar rregullimin total t t ardhurave. Shkruaje at n kutin [16]. Kutia [17] Fitimi (humbja) pas rregullimeve pr t ardhurat: Mblidh kutit [10] dhe [16]. Shkruani totalin n kutin [17]. Ju do t keni nevoj pr kt shum m von n prcaktimin e fitimit ose humbjes pas shpenzimeve. Pjesa III: Rregullimet pr Shpenzimet Ky seksion prfshin nj varg t rregullimeve n lidhje me shpenzimet. Kompanit e sigurimeve, ku veprimtaria kryesore e t cilve sht sigurimi ose risigurimi i jets, pasuris apo rreziqeve t tjera nuk kan t drejt t bjn rregullimet pr shpenzimet. Kta tatimpagues duhet t vazhdojn te kutia [34]. Kutia [18] Shpenzimet e palejuara (Plotso Tabeln F) Disa nga shpenzimet e raportuara n pasqyrn financiare t korporats nuk mund t jen t

lejueshme si shpenzime pr qllime tatimore. Nse shpenzimet e palejueshme jan t prfshira n t pasqyrat financiare t korporatave,ather bni rregullimet e nevojshme ktu. Udhzimi Administrativ nr 14/2010 prfshin, si mposht, kto ndr shpenzimet e palejueshme: Koston e prvetsimit apo prmirsimit t toks Koston e prvetsimit apo t prmirsimit t aseteve q jan kapitalizuar dhe zhvlersuar ose amortizuar Gjobat, ndshkimet dhe interesi Tatimi n t ardhura Shkruaj TVSH-n nse sht zbritur apo kreditet nga outputi i TVSH Humbje nga shitja ose kmbimi i prons ndrmjet personave t lidhur Kontributet pensionale mbi maksimumin e lejuar me ligjin e Kosovs (15% t bruto pags s nj punonjsi) Kutia [19] Shpenzimet e reprezentacionit (Plotso Tabeln G) Sipas ligjit, kostot e ndryshme t prfaqsimit trajtohen ndryshe: Shpenzime t tilla si ato t publicitetit, reklamimit dhe promovimit jan 100% t zbritshme; 16 Shpenzimet pr zbavitje t biznesit jan 50% t zbritshme deri n nj afat prej 2% t bruto t ardhurave vjetore. Shpenzimet pr zbavitje duhet t jen t bra n lidhje me biznesin. Shembujt prfshijn: Mikpritje pr klientt e mundshm, blersit ose furnizuesit; dreka, darka apo evenimente, ku qllimi kryesor i aktivitetit sht biznesi, dhe ngjarje apo aktivitete pr t ruajtur dashamirsin me punonjsit. T mbaj nj kontabilitet t detajuar t t gjitha shpenzimeve t zbavitjes, duke prfshir edhe datat, emrat e njerzve dhe bizneseve t zbavitura dhe arsyen pr zbavitje. Zbavitjet

private apo dreka me miqt, ku biznesi sht i rastsishm, nuk jan shpenzime t lejueshme. Pr t prdorur Tabeln G: Shnoni brutp fitimin vjetor tuajin (qarkullimin) n kolonn 1. Shumzoni shumn n kolonn 1 me 2%. Shkruani kt shum n kolonn 2, kutia [a]. N kolonn 2, kutia [b], ofroni 50% t shums totale t shpenzimeve pr zbavitje t kryera n periudhn tatimore. Krahaso kutin [a] me kutin [b]. Shuma m e ult e ksaj sht zbritja e juaj lejuar . Shkruaj kt shum n kutin [19] t deklarats TAK. Kutia [20] Fondet Rezerv (Plotso Tabeln H) Vetm bankat kan t drejt zbritjeje t fondeve rezerv dhe vetm pr asetet e dyshimta. Asnj biznes tjetr nuk ka t drejt pr ndonj zbritje t fondit rezerv. Bankat duhet t plotsojn Tabeln H (a) dhe Tabeln H (b). T gjitha bizneset e tjera duhet t plotsojn vetm Tabeln H (b). Pr t prdorur Tabeln H (a): Shkruaj t dhnat pr kolonat 1 dhe 2. Zbrit kolonn 2 nga kolona 1 dhe shnoni shumn n kolonn 3. Shnoni do shum t trhequr nga fondi rezerv n kolonn 4. Tregoni ndonj shum t plotsuar n kolonn 5. Zbrit totalin prej kolonave 3 dhe 4 nga totali i kolonave 1 dhe 5. Shkruaje kt shum n kolonn 6. Kjo sht shpenzimi i lejuar. Nse ndonj fond rezerv sht prfshir n pasqyrat financiare, ai duhet t jet i shnuar n Tabeln H (b). Pr t prdorur Tabeln H (b): Shkruaj natyrn e secilit fond rezerv n kolonn 1. Shkruaj shumat e regjistruara n pasqyrat financiare n kolonn 2. Totali i shumave

n kolonn 2. 17 Pr biznese t tjera prpos bankave: Shkruani totalin t kolons 2 n kutin [20] t deklarats TAK. Vetm pr bankat: Shkruani totalin e lejuar n kolonn 6 t Tabels H (a) n pjesn e krkuar t H (b). Zbrite kt shum nga shuma e msiprme. Raporto kt shum n kutin [20] t deklarats TAK. Kutia [21] Pagesat pr personat e lidhur (Plotso Tabeln I) Kompenzimi, shprblimet, interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera t paguara pr personat e lidhur jan t lejuara si zbritje, por me disa kufizime. Zbritja e lejuar sht ose shuma aktuale e paguar ose vlera e tregut t hapur, cilado q sht m e ult. Shembulli 1 I biri i pronarit t nj korporate sht i punsuar nga korporata si shofer dhe paguhet 2,000 n muaj. Vlera e tregut pr shrbimet e makins sht 400 . Sepse shoferi dhe kompania jan persona t lidhur, 400 sht e lejuar si zbritje. Shembulli 2 Kompania A dhe B jan n pronsi t t njjtit individ. Kompania A merr me qira nj depo t kompanis B pr 1,000 n muaj. Vlera e tregut pr qira t till sht 1,800 n muaj. Sepse A dhe B jan persona t lidhur, vetm 1.000 lejohet si shpenzim i zbritshm. Kutia [22] Zhvlersimi (Plotso Tabeln J) Ligji lejon zbritjet pr amortizimin pr pronn e trupzuar n pronsi t tatimpaguesit dhe e cila prdoret pr veprimtari ekonomike t tatimpaguesit. Shpenzimet pr tokn, veprat e artit, dhe prona t tjera q nuk i nnshtrohen prdorimit jan t prjashtuara.

Shpenzimet e amortizimit n pasqyrat financiare t korporatave dhe shpenzimet e amortizimit t lejuara pr qllime tatimore nga t ardhurat e korporatave mund t jen shum t ndryshme. Tabela J do t'ju ndihmoj t prcaktoni shumn totale t amortizimit t lejuar pr qllime tatimore. S pari, do t'ju duhet t prdorni nn-tabelat J (a) (d) pr llogaritje t veanta. Pr qllime tatimore, jan tri kategori t zhvlersimit: Kategoria 1 sht pr ndrtesat dhe strukturat tjera ndrtimore. (Tabela J (a)) Kategoria 2 sht pr automobilat, kamiont e leht, mjetet e rnda t transportit, buldozer, ekskavator, kompjutert, pjest periferike dhe pajisje tjera pr prpunimin e t dhnave, mobilje pr zyre dhe pajisje pr zyre, instrumentet, gjrat e ndryshme dhe pajisje t tjera, dhe bagtia e prdorur pr prodhim ose mbarshtim. (Tabela J (b)) Kategoria 3 sht bim dhe makineri, vagonat dhe lokomotivat q shfrytzohen pr transportin hekurudhor; aeroplant, anijet dhe bimt vjeare dhe shkurret e prdorur pr vreshtari ose pr prodhimin e frutave (t tilla si moll, dardha, arra, 18 boronicat, etj), dhe t gjitha asetet t tjera t prekshme q nuk prfshihen n kategorin 1 apo kategorin 2 (Tabela J (c)) Udhzimi Administrativ nr 14/2010 sqaron disa pika: Baza lineare: Zhvlersimi duhet t llogaritet n baz t lineare, q sht: pjestimi i diferencs midis kostos s aktivit dhe vlers s saj t pritshme pr riaftsim nga numri i viteve q pritet q t prdoret. Kjo do t thot se: Kategoria 1 e aseteve t, me nj norm 5%, mund t zhvlersohet n sasi t barabart prgjat 20 periudhave tatimore Kategoria 2 e aseteve t reja, me nj norm 20%, mund t zhvlersohet n sasi t

barabart prgjat pes periudhave tatimore Kategoria 3 e aseteve t reja, me nj norm 10%, mund t zhvlersohet n sasi t barabart prgjat 10 periudhave tatimore. Shembull N fillim t periudhs tatimore 2010, Korporata X ka bler nj ndrtes prej 1,000,000 , nj aset nga Kategoria 1 me nj norm zhvlersimi t lejueshme prej 5%. N kt rast, metoda lineare funksionon, si vijon: Periudha tatimore Bilanci fillestar / Futjet Amortizimi (5%) Mbyllja e bilancit 2010 1,000,000 -50,000 950,000 2011 950,000 -50,000 900,000 2012 900,000 -50,000 850,000 2029 50,000 -50,000 0 Periudha e zhvlersimit: Lejohet zbritje pr amortizim kur asetet jan t vendosur n shrbim. Kto asete duhet t prdoret vetm pr qllime t veprimtaris ekonomike. Amortizimi i nj viti t plot sht i lejuar pr mjetet t cilat vihen n shrbim n do koh n gjasht muajt e par t nj viti. Amortizimi i nj gjysm viti sht i lejuar pr mjete t cilat vihen n shrbim n do koh n gjasht muajt e fundit t nj viti. N t dyja rastet,amortizimi i nj viti t plot t mund t merret n vitet e mvonshme deri n, por duke mos prfshir, vitin kur aseti shitet ose prndryshe tjetrsohet. N vitin e shitjes apo tjetrsimit, fitimi ose humbja mund t njihet n baz t nj krahasimi n mes t mimit aktual t shitjes / tjetrsimit dhe vlers kontabl t asetit n fillim t vitit t shitjes / tjetrsimit. 19 Shembull

Kompania X blen dy makina n 2010, secili pr 5.000 . E para sht bler m 15 prill 2010, i dyti n 20 shtator 2010. N periudhn tatimore 2010, zhvlersimi sht e lejuar n makinn e par pr vitin e plot. Si nj pasuri e Kategoris 2, shuma e lejuar sht 20% n vit, ose 1000 . Pr makinn e dyt, nj amortizim gjat nj gjysm viti prej 500 sht i lejuar. Nga 2011 e tutje, amortizimi i nj viti t plot mund t krkohet n t dy makinat, prve q makina e dyt do t ket vetm nj vit e gjysm t amortizimit n periudhn e fundit t amortizimit, n gjysmn e par t vitit 2015. Asetet t blera prpara dats 1 janar 2010: Kategoria 2 dhe 3 e aseteve t blera me ose pas 1 janari 2010 duhet t zhvlersohen individualisht duke prdorur metodn lineare. Kategoria 2 dhe 3 e aseteve t prvetsuara para dats 1 janar 2010, t cilat jan zhvlersuar si nj grup, duhet t vazhdojn t zhvlersohen n kt mnyr deri sa vlera e grupit t sht zero. Shembull N fillim t periudhs tatimore 2010, Korporata X zotron n vijim asete nga Kategoria 2: 10 kompjutera @ 1,000 secili 2 fotokopjues nga 4,000 secili 2 automobila @ 10,000 VLERA TOTALE 38,000 N gjysmn e par t periudhs tatimore 2010, korporata e blen nj tjetr fotokopjuese pr 5.000 . Asetet origjinale nga Kategoria 2, t cilat kan nj hapje t bilancit prej 38.000 , duhet t zhvlersohen duke prdorur metodn e Lineare n normn prej 20% n vit deri sa vlera e grupit arrin zero. Fotokopjuesi i bler n vitin 2010 do t zhvlersohet individualisht duke prdorur metodn Lineare me nj norm prej 20%, ose 1.000 n vit.

Grupimi i aseteve me vler t ult: Asetet me nj mim t blerjes deri n 3.000 duhet t trajtohen ndryshe: Asetet t blera pr 1.000 ose m pak mund t shpenzohen plotsisht n periudhn tatimore n t ciln jan bler dhe t vhen n shrbim. Asetet me nj mim blerje nga 1.000 dhe 3,000 duhet t regjistrohen n nj grup i ri (n vend se si asete individuale) dhe do t zhvlersohen n baz lineare me nj norm prej 20%. Me blerjen e aseteve t reja me at vler, mimi i tyre i blerjes duhet t shtohet n vlern e grupit. Kur pasurit jan shitur nga grupi, mimi i tyre i blerjes duhet t raportohet si t ardhura t zakonshme n periudhn tatimore n t ciln bhet shitja. Megjithat, shitja nuk do t zvogloj vlern e grupit. Shembull N fillim t vitit 2010, Korporata X blen nj kompjuter pr 2.000 . N fillim t 2011, korporata blen makineri pr 2.400 . Ajo shet kompjuterin pr 1.000 n 2012. Secila prej 20 ktyre mjeteve/aseteve plotson kriteret pr t'u prfshir n grup. Llogaria e grupit do t veproj si vijon: Periudha tatimore Bilanci fillestar / Shtesat Amortizimi (20%) Bilanci prmbylls 2010 2000 -400 1,600 2011 2000, + 2400 -880 3,120 2012 3,400 -680 1,440 Pr periudhn tatimore 2012, 2.000 (mimi i blerjes s kompjuterit) do t prfshihet n t ardhurat e tatueshme, por nuk do t bhet rregullimi n llogarin grupore. Grupimi do t vazhdoj do periudh tatimore me amortizim 20% t aplikuar n bilancin fillestar plus fardo shtese.

Amortizimi n baz t mimit t kostos historike: Normalisht, zhvlersimi i aseteve sht i bazuar n mimin e kostos historike. Megjithat, duke pasur parasysh rrethanat n periudhn e pas-lufts n Kosov, Drejtori i Prgjithshm i ATK-s mund t marr parasysh nj qasje alternative pr ndrmarrjet n pronsi publike ose shoqrore n baz t rrethanave dhe t lshoj nj vendim t prgjithshm duke lejuar nj baz t rivlersuar. Riparimet kapitale dhe prmirsimet: Ligji bn dallimin n mes riparime ditore dhe t atyre riparimeve q ndjeshm rrisin kapacitetet, jetn, kushtet dhe produktivitetin e nj aseti. Pr shembull: Pr nj ndrtes, ri-mbulimi, ri-hidraulika dhe riparime suvatimi konsiderohen riparime/prmirsime kapitale. Pr nj kamion, zvendsimi i nj motori konsiderohet si nj riparim kapital/ prmirsim. Goma t reja nuk jan. do nn-tabel brenda Tabels J prmban nj tabel n lidhje me riparimet dhe prmirsimet. Ligji sqaron trajtimin shpenzimeve t riparimit dhe prmirsimit nse ato zgjasin jetn e asetit: Pr do shpenzim mbi 1.000 , ku shuma e shpenzuar pr riparime ose prmirsimet e zgjasin jetn e asetit pr nj vit, shuma e plot duhet t kapitalizohet dhe ti shtohet bazs me kosto t amortizuar t asetit. Ajo nuk mund t krkohet si nj shpenzim. Kur riparimet dhe prmirsimet nuk e zgjasin jetn e aktivit pr nj vit ose m shum, shuma e plot e shpenzimeve mund t jet shpenzim, edhe n qoft se ai i kalon 1.000 . do shpenzim nn 1000 mund t jet shpenzim n vitin tatimor n t ciln ai ishte paguar ose i shtuar. Kur riparimi dhe mirmbajtja e shpenzimeve duhet t kapitalizohen, shuma e kapitalizuar

duhet t shtohet n vlern kontabl t asetit. Ky rregull zbatohet pr: Kategorin 1 t aseteve, pavarsisht se kur ata ishin t prvetsuar. Kategoria 2 dhe 3 e aseteve t prvetsuara q nga 1 janari 2010. 21 Pr kategorin 2 dhe 3 t aseteve t prvetsuara para ksaj periudhe, shumat e kapitalizuara jan: Pr riparime n mes 1.000 dhe 3,000 , t shtuara n grup si nj aset i ri i kualifikuar, Pr riparime mbi 3.000 , trajtohen si Kategori 2 ose 3 e aseteve t reja. Zhvlersimi sht i lejuar si zbritje. Shembull Gjendja fillestare e vlers kontabl t ndrtess s tatimpaguesit (aset nga kategoria 1) sht 100.000 . Gjat vitit tatimor 2010, tatimpaguesi shpenzon 4.000 pr riparimin e atis q t zgjas jetn e ndrtess pr pes vjet. Amortizimi i ndrtess pr vitin tatimor 2010 sht i llogaritur si m posht: Gjendja fillestare e vlers kontabl t ndrtess 100.000 Riparimet kapitale dhe prmirsimet 4.000 Prmbyllja e vlers kontabl para amortizimit 104.000 Zhvlersimi 5% 5,200 Prmbyllja e vlers kontabl t ndrtess 98,800 Plotsimi i nn-tabelave J (a) - (d) Kategoria 1 - tabela J (a): Pr t prfunduar tabeln J (a), ju do t duhet q s pari t plotsoni tabelat e mvonshme n zonat 1-4. Vini re se do pasuri e zhvlersuar duhet t ket llogari t vete dhe t ndar. Zona e 1: Asetet e pazhvlersuara n fillim t vitit. Shkruani emrin e asetit n kolonn 1. Shkruani vitin e blerjes n kolonn 2. Shkruani numrin e viteve q nga prvetsimi n kolonn 3. Shno vlern e asetit n kohn e blerjes n kolonn 4. Shumzo kolonn 4 me 5%. Shumzo at shum me kolonn 3. Shkruaje at shum

n kolonn 5. Kjo sht amortizimi i akumuluar. Zbrit kolonn 5 nga kolona 4. Shkruaj at shum n kolonn 6. Kjo sht vlera e pazhvlersuar n fillim t vitit. Shkruaje at shum n kolonn 1 t tabels J (a). Pr qllime t amortizimit, vlera aktuale e aktivit duhet t mbshtetet nga dokumentet mbshtetse. Vlersimi i pasurive pr qllime t tatimit n pron nuk mund t pranohet pr qllime t t ardhurave t tatimit t korporatave. Zona 2: Shpenzimet e prvetsimit: Kjo tabel vlen pr asetet t blera gjat periudhs tatimore t ksaj deklarate. Shkruani emrin e asetit n kolonn 1. Shkruani mimin e blerjes n kolonn 2. Shkruani koston e mallrave (transport), nse ka, n kolonn 3. N qoft se nuk ka kosto, shkruaj "0". Shkruani koston e sigurimit, nse ka, n kolonn 4. 22 Mblidh kolonat 2, 3 dhe 4 pr t prcaktuar koston e blerjes. Shkruaj at shum n kolonn 5. Shkruaj datn e vnjes n shrbim t asetit n kolonn 6. Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t ksaj deklarate, shnoni shumn nga kolona 5 n kolonn 7. N qoft se sht vn n shrbim n fardo viti tjeter, shno "0". Raporto totalin e kolons 7 n kolonn 2 t tabels J (a). Shnim: N qoft se shumat pr transport dhe sigurim m lart jan t lejuara t kapitalizohen dhe jan t prfshira edhe n pasqyrat financiare t korporats, prdore Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 3: Kostoja e ndrtimit t aseteve: Prdoreni kt tabel, nse nj aset sht ndrtuar

n vend se t sht bler. Shnoni emrin e asetit n kolonn 1. Shnoni koston e materialit n kollonn 2. Shnoni sasin e detyrimeve (ose dogana), nse ka, t paguara pr materialet n kolonn 3. Shnoni shumn e tatimeve t paguara pr material n kolonn 4. Shnoni shumn e interesit t paguar n kredi pr blerjen e materialeve, nse ka, n kolonn 5. Mblidh kolonat 2, 3, 4 dhe 5 pr t prcaktuar koston totale t ndrtimit. Shkruaj at shum n kolonn 6. Shnoni datn e vnjes s asetit n shrbim n kolonn 7. Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore vjetore t ksaj deklarate, shno shumn e kolons 6 n kolonn 8. Nse aseti nuk sht vn n shrbim n fardo periudh tjetr tatimore, shno "0". Raporto totalin e kolons 8 n kolonn 3 te Tabela J (a). Shnim: N qoft se taksat, doganat, detyrimet dhe interesat e msiprme jan t lejuara q t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorini Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 4: Riparimi dhe kostoja e prmirsimeve: Prdoreni kt tabel vetm pr riparimet dhe prmirsimet mbi 1.000 q mund t zhvlersohen. Shih shpjegimin pr riparime dhe prmirsime n fillim t ktij seksioni pr detaje nse duhet zhvlersuar kto shpenzime. Shnim: N qoft se shumat e msiprme duhet t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorni Tabeln M pr t br rregullimin. Finalizimi i Tabels J (a) Vendos shumn nga Zona 1, kolona 7 n kolonn 1. Shnoni shumn e Zons 2, kolona 7 n kolonn 2.

Shnoni shumn e Zons 3, kolona 8 n kolonn 3. Shnoni shumn e Zons 4, kolona 4 n kolonn 4. Mblidh kolonat 2, 3 dhe 4. Shno totalin n kolonn 5. Shumzo kolonn 5 me 5% pr t prcaktuar shumn e lejueshme t amortizimit. Shno at shum n kolonn 6. 23 Zbrit kolonn 6 nga kolona 5 pr t llogaritur vlern e pazhvlersuar n fund t vitit. Ruaje kt numr dhe prdore at ndeklaratn tatimore t vitit t ardhshm si vler e pazhvlersuar n fillim t vitit vijues (Tabela J (a), kolona 1). Raporto shumn n tabeln J (a), kolona 6, n Tabeln J, kolona 3, kutia 1. Kategoria 2 - Tabela J (b): Zhvlersimi i aseteve individuale. Pr t prfunduar tabeln J (b), do t'ju duhet q s pari t kompletoni tabelat e mvonshme t etiketuara zona 5-9. Vini re se do aset i zhvlersuar duhet t ket llogarin e vete t ndar. Zhvlersimi i bagtis sht i lejuar vetm nse kafsht e tilla jan prdorur gjat veprimtaris ekonomike t nj njsie ekonomike bujqsore. Udhzimi Administrativ nr 14/2010 sqaron se zbritja nuk zbatohet pr bagti: si rezultat i mbarshtimit pr prdorim personal apo kafsh qumshtore pr prdorim personal t kultivuara nga tatimpaguesi si kosto e kultivimit t kafshve do t jen zbritur tashm; t prvetsuara pr ri-shitje, pasi ata do t ken qen t prfshira n inventar; jo t fituara pr ri-shitje, por me nj mim blerje prej m pak se 1.000 , pasi do t konsiderohen si nj shpenzim n vitin e blerjes dhe jo t fituara pr ri-shitje dhe blihen n mes 1.000 , dhe 3,000 m ose pas 1 janarit 2010, pasi kto do t zhvlersohen, si pjes e nj grupi. Zbritja sht n dispozicion n prgjithsi pr bagtin me vler t lart me nj origjin t pastr blegtorale, n 20% amortizim i llogaritur mbi nj baz lineare.

Zona 5: Vlera e pazhvlersuar n fillim t vitit Shkruani emrin e asetit n kolonn 1. Shkruani vitin e blerjes n kolonn 2. Shkruani numrin e viteve q nga prvetsimi n kolonn 3. Shno vlern e asetit n kohn e blerjes n kolonn 4. Shumzo kolonn 4 me 20%. Shumzo at shum me kolonn 3. Shno at shum n kolonn 5. Ky sht amortizimi i akumuluar. Zbrit kolonn 5 nga kolona 4. Shno at shum n kolonn 6. Kjo sht vlera e paamortizuar n fillim t vitit. Shno at shum n kolonn 1 t tabels J (b). Zona 6: Shpenzimet e prvetsimit: Kjo tabel vlen pr asete t blera gjat periudhs tatimore t ksaj deklarate. Si u prmend m lart, asetet t blera n gjysmn e par t vitit mund t pretendojn pr amortizim t nj viti t plot, asetet e blera n gjysmn e dyt t vitit mund t pretendoj pr amortizim t nj gjysm-viti. Shnoni emrin e asetit n kolonn 1. Shno mimin e blerjes n kolonn 2. Shnoni koston e mallit (transporti), nse ka, n kolonn 3. N qoft se nuk ka asnj kosto, shkruaj "0". Shkruani koston e sigurimit, nse ka, n kolonn 4. N qoft se nuk ka asnj kosto, shkruaj "0". 24 Mblidh kolonat 2, 3 dhe 4 pr t prcaktuar koston e blerjes. Shno at shum n kolonn 5. Shno datn e vnjes s asetit n shrbim n kolonn 6. Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t ksaj deklarate, shnoni shumn nga kolona 5 n kolonn 7. N qoft se kjo ishte vn n shrbim n fardo viti tjetr, shno "0". Raporto totalin e kolons 7 n kolonn 2 t tabels J (b).

Shnim: N qoft se shumat pr transport dhe sigurim m lart jan t lejuara q t kapitalizohen dhe jan t prfshira edhe n pasqyrat financiare t korporats, prdorini Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 7: Kostoja e ndrtimit t aseteve: Prdoreni kt tabel, nse nj aset sht ndrtuar n vend se t sht bler. Tregoni llojin e asetit n kolonn 1. Tregoni koston e materialeve n kolonn 2. Shnoni sasin e tatimeve t paguara n materialet n kolonn 3. Shnoni sasin e detyrimeve (ose dogana), nse ka, t paguara n materialet n kolonn 4. Shnoni shumn e interesit t paguar n kredi pr blerjen e materialeve, nse ka, n kolonn 5. Mblidh kolonat 2, 3, 4 dhe 5 pr t prcaktuar koston totale t ndrtimit. Sheno at shum n kolonn 6. Shnoni datn e vnjes n shrbim t asetit n kolonn 7. Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t vitit t ksaj deklarate, shno shumn e kolons 6 n kolonn 8. Nse aseti nuk sht vn n shrbim n fardo periudh tjetr tatimore, shno "0". Raporto totalin e kolons 8 n kolonn 3 t tabels J (b). Shnim: N qoft se taksat, doganat, detyrimet dhe intereset e msiprme jan t lejuara q t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorini Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 8: Riparimi dhe kostoja e prmirsimit: Prdoreni kt tabel vetm pr riparimet dhe prmirsimet mbi 1.000 q mund t zhvlersohen. Shih shpjegimin pr riparime dhe prmirsime n fillim t ktij seksioni pr detaje nse duhet t zhvlersohen kto

shpenzime. Shnim: N qoft se shumat e msiprme duhet t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorini Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 9: Shuma e shitjes: Kjo nn-tabel sht nj prmbledhje e aseteve t zhvlersuara t kategoris 2 q jan shitur gjat vitit. Shkruani emrin e asetit n kolonn 1. Shenoni datn e shitjes n kolonn 2. Shnoni shumn e shitjes n kolonn 3. Shenoni totalin n kolonn 5 t tabels J (b). 25 Finalizimi i tabels J (b) Shnoni shumn e Zons 5, kolona 6 n kolonn 1. Shnoni shumn e Zons 6, kolona 8 n kolonn 2. Shnoni shumn nga Zona 7, kolona 9 n kolonn 3. Shnoni shumn e Zons 8 n kolonn 4. Shnoni shumn prej Zona 9, kolona 3 n kolonn 5. Mblidh kolonat 1-4 dhe shno totalin n kolonn 6. Shumzo kolonn 6 me 20%. Sheno at shum n kolonn 7. Zbrit kolonn 7 nga kolona 6. Sheno at shum n kolonn 8. Shnoni shumn e kolons 7 n Tabeln J, kolona 3, kutia 2. Kategoria 2 - Tabela J (b-1): Zhvlersimi i pasurive t grumbulluara. Prdoreni kt tabel pr asetet e grupuara t prvetsuara para 1 janarit 2010: Shenoni koston e blerjes t aseteve t grumbulluara q nga 1 janari 2010 n kolonn 1. Shumzo kolonn 1 me 20%. Shno at at shum n kolonn 2. Shnoni shumn e amortizimit t akumuluar, q sht, shuma e prgjithshme e amortizuar n periudhat e mparshme tatimore, n kolonn 3. Zbrit kolonn 1 nga kolona 3. Q sht vlera e paamortizuar n fund t vitit. Shno at shum n kolonn 4. Shnoni shumn nga kolona 2 n tabeln J, kolona 3, kutia 3. Kategoria 3 Tabela J (c): Zhvlersimi i Aseteve nga Kategoria 3

Pr t prfunduar tabeln J (c), do t'ju duhet q s pari t prfundoni tabelat e mvonshme t etiketuara si zona 10-14. Vini re se do pasuri e zhvlersuar duhet t ket logari t vetme dhe t ndar. Zona 10 - vlera e paamortizuar n fillim t vitit Shnoni nj prshkrim t pasuris n kolonn 1. Shnoni vitin e blerjes n kolonn 2. Shkruani numrin e viteve q nga prvetsimi n kolonn 3. Shno vlern e asetit t bler n kolonn 4. Shumzo kolonn 4 me 10%. Shumzo at shum me kolonn 3. Shno at shum n kolonn 5. Kjo sht amortizimi i akumuluar. Zbrit kolonn 5 nga kolona 4. Shno at shum n kolonn 6. Kjo sht vlera e pazhvlersuar n fillim t vitit. Shno at shum n kolonn 1 t tabels J (c). Zona 11: Kostoja e blerjes: Kjo tabel vlen pr asetet t blera gjat periudhs tatimore t ksaj deklarate. Si u prmend m lart, asetet t blera n gjysmn e par t vitit mund t pretendojn pr amortizim t nj viti t plot, aktivet/asetet e blera n gjysmn e dyt t vitit mund t pretendoj pr amortizim t nj gjysm-viti. Shnoni prshkrimin e pasuris n kolonn 1. Tregoni mimin e blerjes n kolonn 2. 26 Shnoni koston e mallit (transporti), nse ka, n kolonn 3. N qoft se nuk kishte asnj kosto, shkruaj "0". Shkruani koston e sigurimit, nse ka, n kolonn 4. N qoft se nuk kishte asnj kosto, shkruaj "0". Mblidh kolonat 2, 3 dhe 4 pr t prcaktuar koston e blerjes. Shno at shum n kolonn 5. Shno datn e vnjes n shrbim t asetit n kolonn 6.

Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t ksaj deklarate, shnoni shumn nga kolona 5 n kolonn 7. N qoft se kjo ishte vn n shrbim n fardo viti tjetr, shno "0". Raporto totalin e kolons 7 n kolonn 2 t tabels J (c). Shnim: N qoft se shumat pr transport dhe sigurim m lart jan t lejuara q t kapitalizohen dhe jan t prfshira edhe n pasqyrat financiare t korporats, prdorini Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 12: Kostoja e ndrtimit t aseteve: Prdoreni kt tabel, nse nj aset sht ndrtuar n vend se t sht bler. Tregoni llojin e asetit n kolonn 1. Tregoni koston e materialeve n kollonn 2. Shnoni shumn e tatimeve t paguara n materialet n kolonn 3. Shnoni shumn e taksave apo detyrimeve doganore, nse ka, t paguara n materialet n kolonn 4. Shnoni shumn e interesit t paguar n kredi pr blerjen e materialeve, nse ka, n kolonn 5. Mblidh kolonat 2, 3, 4 dhe 5 pr t prcaktuar koston totale t ndrtimit. Shno at shum n kolonn 6. Shnoni datn e e vnjes n shrbim t asetit n kolonn 7. Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t vitit t ksaj deklarate, shno shumn e kolons 6 n kolonn 8. Nse aseti nuk sht vn n shrbim n ndonj periudh tjetr tatimore, shno "0". Raporto totalin e kolons 8 n kolonn 3 t tabels J (c). Shnim: N qoft se taksat, doganat, detyrimet dhe intereset e msiprme jan t lejuara q t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorini Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 13: Riparimi dhe kosotja e prmirsimit : Prdoreni kt tabel vetm pr riparimet

dhe prmirsimet mbi 1.000 q mund t zhvlersohen. Shih shpjegimin pr riparime dhe prmirsime n fillim t ktij seksioni pr detaje nse duhet t zhvlersohen kto shpenzime. Shnim: N qoft se shumat e msiprme duhet t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorni Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 14: Sasia e shitjes: Kjo nn-tabel sht nj prmbledhje e Kategoris 3 t aseteve individuale t amortizueshme q jan shitur gjat vitit. Shno llojin e asetit n kolonn 1. Shno datn e shitjes n kolonn 2. 27 Shnoni shumn e shitjes n kolonn 3. Shno totalin n kolonn 5 t tabels J (c). Finalizimi i Tabels J (c) Shnoni shumn e Zons 10, kolona 6 n kolonn 1. Shnoni shumn e Zons 11, kolona 7, n kolonn 2. Shnoni shumn e Zons 12, kolona 8, n kolonn 3. Shnoni shumn e Zons 13 n kolonn 4. Shnoni shumn e Zons 14, kolona 3 n kolonn 5. Mblidh kolonat 1-4. Zbrit kolonn 5 nga ai total. Shnoni shumn n kolonn 6. Shumzo kolonn 6 me 10%. Zbrit kolonn 7 nga kolona 6. Shno at shum n kolonn 8. Shnoni shumn e kolons 7 n Tabeln J, kolona 3, kutia 4. Tabela J (c-1): Zhvlersimi i aseteve t grumbulluara t Kategoris 3 Prdoreni kt tabel pr asetet e grupuara t blera para 1 janarit 2010. Shnoni koston e blerjes t aktiveve t grumbulluara q nga 1 janari 2010 n kolonn 1. Shumzo kolonn 1 me 20%. Shno at shum n kolonn 2. Shnoni shumn e amortizimit t akumuluar, q sht, shuma e prgjithshme e amortizuar n periudhat e mparshme tatimore, n kolonn 3.

Zbrit kolonn 1 nga kolona 3. Q sht vlera e pazhvlersuar n fund t vitit. Shno at shum n kolonn 4. Shnoni shumn nga kolona 2 n tabeln J, kutia 5, kolona 3. Tabela J (d): Zhvlersimi n baz grupimi pr pasuri t vlersuara n mes 1.000 dhe 3,000 Pr t prfunduar tabeln J (d), ju do t duhet q s pari t kompletoni tabelat e mvonshme t etiketuara si Zona 15-18. Shih prmbledhjen e ndryshimeve n fillim t ktij seksioni pr m shum detaje mbi pasuri t grumbulluara. Zona 15 - Vlera e paamortizuar n fillim t vitit Shnoni prshkrimin e pasuris n kolonn 1. Shnoni vitin e blerjes n kolonn 2. Shkruani numrin e viteve q nga prvetsimi n kolonn 3. Shno vlern e asetit n kohn e blerjes n kolonn 4. Shumzo kolonn 4 me 20%. Shumzo at shum me kolonn 3 nga. Shno at shum n kolonn 5. Kjo sht amortizimi i akumuluar. Zbrit kolonn 5 nga kolona 4. Shno at shum n kolonn 6. Kjo sht vlera e paamortizuar n fillim t vitit. Shno at shum n kolonn 1 t tabels J (d). Zona 16: Kostoja e blerjes: Shnoni prshkrimin e pasuris n kolonn 1. Tregoni mimin e blerjes n kolonn 2. 28 Shnoni ngarkesat pr mallin (transporti), nse ka, n kolonn 3. N qoft se nuk ka asnj kosto, shkruaj "0". Shkruani koston e sigurimit, nse ka, n kolonn 4. N qoft se nuk ka asnj kosto, shkruaj "0". Mblidh kolonat 2, 3 dhe 4 pr t prcaktuar koston e blerjes. Shno at shum n kolonn 5. Shno datn e vnjes s aseteve n shrbim n kolonn 6.

Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t ksaj deklarate, shnoni shumn nga kolona 5 n kolonn 7. N qoft se kjo ishte vn n shrbim n ndonj vit tjetr, shno "0". Raporto totalin e kolons 7 n kolonn 2 t tabels J (d). Shnim: N qoft se shumat pr transport dhe sigurim m lart jan t lejuara q t kapitalizohen dhe jan t prfshira edhe n pasqyrat financiare t korporats, prdorni Tabeln M pr t br rregullimin. Zona 17: Kostoja e ndrtimit t aseteve: Prdoreni kt tabel, nse nj aset sht ndrtuar n vend se t sht bler. Tregoni llojin e asetit n kolonn 1. Tregoni koston e materialeve n kollonn 2. Shnoni shumn e tatimeve t paguara n materialet n kolonn 3. Shnoni shumn e ngarkesave apo detyrimeve doganore, ose, nse ka, t paguara n materialet n kolonn 4. Shnoni shumn e interesit t paguar n kredi pr blerjen e materialeve, nse ka, n kolonn 5. Mblidh kolonat 2, 3, 4 dhe 5 pr t prcaktuar koston totale t ndrtimit. Shno at shum n kolonn 6. Shnoni datn e vnjes n shrbim t asetit n kolonn 7. Nse aseti sht vn n shrbim n periudhn tatimore t vitit t ksaj deklarate, shno shumn e kolons 6 n kolonn 8. Nse aseti nuk sht vn n shrbim n ndonj periudh tjetr tatimore, shno "0". Raporto totalin e kolons 8 n kolonn 3 t tabels J (d). Shnim: N qoft se taksat, doganat, detyrimet dhe intereset e msiprme jan t lejuara q t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorni Tabeln M pr t br rregullimin.

Zona 18: Riparimi dhe kostoja e prmirsimit: Prdoreni kt tabel vetm pr riparimet dhe prmirsimet mbi 1.000 q mund t zhvlersohen. Shih shpjegimin pr riparime dhe prmirsime n fillim t ktij seksioni pr detaje nse duhet t zhvlersohen kto shpenzime. Shnim: N qoft se shumat e msiprme duhet t kapitalizohen, dhe jan t prfshira n pasqyrat financiare t korporats, prdorimin Tabeln M pr t brrregullimin. Finalizimi i Tabels J (d) Shnoni shumn e Zons 15, kolona 6 n kolonn 1. Shnoni shumn e Zons 16, kolona 7, n kolonn 2. Shnoni shumn e Zons 17, kolona 8, n kolonn 3. 29 Shnoni shumn e Zons 18 n kolonn 4. Mblidh kolonat 1-4. Shnoni shumn n kolonn 5. Shumzo kolonn 6 me 20%. Zbrit kolonn 6 nga kolona 5. Shno at shum n kolonn 7. Shnoni shumn e kolons 6 n Tabeln J, kolona 3, rreshti 6. Finalizimi i Tabels J Qllimi i Tabels J sht pr t rregulluar shumat e amortizimit t regjistruara n pasqyrat financiare t korporats dhe ato q mund t zhvlersohen pr qllime tatimore. Pr t kompletuarTabeln J: Regjistro t gjitha shumat nga nn-tabelat (a) - (d) n kolonn 3. Mblidh totalet n kolonn 3 dhe shno at n kutin Totali i lejuar . Shnoni shumn totale t amortizimit t prcaktuar n pasqyrat financiare t korporats. Zbrit at shum nga shuma e msiprme. Shno totalin n pjesn Rregullimet. Shno at shum n kutin [22] t deklarats TAK. Nse shuma sht negative, sigurohuni ta vni shumn n kllapa. Kutia [23] Amortizimi (Plotso Tabeln K) Tabela K: Amortizimi i shpenzimeve pr mjetet e patundshme dhe kostot e hulumtimit dhe

zhvillimit . Pr t prfunduar tabeln K, ju duhet s pari t plotsoni nntabelat 15 dhe 16. Zona 15 - Shpenzimet pr pasurit e patundshme mbulon patentat, t drejtat autoriale, licencat pr dizajne dhe modele, kontratat, t drejtat ekskluzive (franshiza) dhe pasurit e tjera q kan nj jet t dobishme e t kufizuar. Shpenzimet pr kto asete duhet t amortizohen gjat jets s tyre t dobishme duke prdorur metodn lineare. Jeta e ktyre aseteve korrespondon me kohzgjatjen e marrveshjes ligjore. Pr t prdorur tabeln: Shnoni asetin n kolonn 1. Shnoni datn e marrveshjes ligjore n kolonn 2. Kjo sht data kur aseti sht bler ose mbrojtur ligjrisht. Shnoni numrin e viteve t qenit n fuqi t marrveshjes n kolonn 3. Shnoni numrin e viteve gjat cils periudhe marrveshja do t jet n fuqi n kolonn 4. Shnoni shpenzimet totale para periudhs tatimore t deklarats n kolonn 5. Vini re se kjo shum duhet t jet plotsisht e provuar. Shnoni shumn e amortizuar para periudhs tatimore n kolonn 6. Nse shuma aktuale nuk dihet, shuma duhet t llogaritet si vijon: kolona 5 pjestuar me kolona 4, shumzuar me kolonn 3. Shnoni shumn q nuk sht amortizuar n fillim t vitit duke zbritur kolonn 6 nga kolona 5. Shno at shum n kolonn 7. Shnoni shumn e shpenzimeve gjat vitit tatimor aktual n kolonn 8. Mblidh kolonat 7 dhe 8 dhe shno totalin n kolonn 9. Kjo sht shuma totale e amortizimit gjat kohzgjatjes s ksaj marrveshje. 30 Pjesto kolonn 9 sipas kolons dhe shno totalin n kolonn 10. Kjo sht shuma e

amortizimit pr periudhn tatimore. Zbrit kolonn 10 nga kolona 9 dhe shnoje at n kolonn 11. Ky sht bilanci mbylljes n periudhn tatimore. Kjo shum do t jet bilanci i hapjes pr periudhn tatimore n vijim. Nse periudha tatimore sht viti i fundit i marrveshjes, shuma n kolonn 9 duhet t jet e barabart me kolonn 10 dhe bilancin i mbylljes duhet t jet "0". Shnoni shumn e Zons 15, kolona 10 n kolonn 1 t Tabels K. Zona 16 - Shpenzimet krkimore dhe zhvillimore mbulojn shpenzimet q lidhen me nj depozit natyral t mineraleve dhe burimeve natyrore t tjera. Shfrytzuesi i depozitit mund t krkoj zbritje pr kostot e krkimit dhe zhvillimit. Kto shpenzime, s bashku me interesin e lidhur me kt, duhet t regjistrohen n nj llogari kapitale ashtu sikurse ato jan kryer. N fund t periudhs tatimore, prcakto pjesn e shpenzimeve t krkimit dhe zhvillimit q i prkasin asaj periudhe duke shumzuar bilancin n llogarin kapitale me koeficientin e amortizimit (KA), q sht: Shembull Korporata X jap me qira nj fush bakri. Numri i llogaritur i njsive n rezervat natyrore sht 15,000,000 njesi. Prodhimi pr vit sht 1,500,000 njsi. N fund t periudhs tatimore, bilanci i shpenzimeve krkimore, kostos s zhvillimit dhe interesi i ndrlidhur n llogarin kapitale 500.000 . Pr t prcaktuar shumn e zhvlersimit t lejuar pr periudhn tatimore, bilanci n llogari duhet t shumzohet me koeficientin KA. N kt rast, koeficienti sht 10%, (1.500.000 / 15.000.000). Zhvlersimi i lejuar si zbritje sht 50.000 . Pr t mbshtetur totalin e njsive t vlersuara, tatimpaguesi duhet t marr raportin nga ekspertt e bazuar n metodat e vlersimit t pranuara n prgjithsi. Ky raport duhet t

vihet n dispozicion pr ATK-n sipas krkess. ATK-ja mund poashtu t prdor shrbimet e specialistve t pavarur pr t rishikuar raportet e inxhinieris dhe metodat e llogaritjes s ekstraktit. Pr t prdorur tabeln: Prshkruani asetin n kolonn 1. Shnoni bilancin fillestar n kolonn 2. Pr t prcaktuar kt shum, ju duhet t: Prgaditni nj list t eksplorimit dhe zhvillimit t t gjitha shpenzimeve t bra q nga fillimi i prgatitjes pr eksplorim. Kto shpenzime duhet t verifikohen. Shumzojeni shumn n (a) me numrin e prgjithshm t njsive t nxjerra q nga fillimi i eksplorimit. Pjestoni shumn n (b) me numrin e njsive q do t nxjerrn nga rezervat. Zbrit shumn n (c) nga shuma n (a). Rezultati sht bilanci fillestar. Futni shpenzimet e eksplorimit dhe zhvillimit pr vitin tatimor n kolonn 3. Numri i njsive i nxjerrur n vit Totali i vlersuar i njsive t depozituara KA = 31 Shnoni intereset t zbatueshme n kolonn 4. Prmbledhni kt informacion mbi nj nn-tabel t ndar. Ajo duhet t jet plotsisht e vrtetuar. Mblidh kolonat 2, 3 dhe 4. Kjo sht vlera e amortizimit. Pjesto numrin e njsive t nxjerra nga numri i vlersuar i njsive t prgjithshme. Kjo sht KA. Shno at shum n kolonn 6. Shumzo kolonn 5 me kolonn 6. Shno at shum n kolonn 7. Kjo sht shuma e amortizimit t lejuar. Zbrit kolonn 7 nga kolona 5. Kjo sht bilancin prmbylls. Ky do t jet bilanci fillestar n vitin e ardhshm. Shnoni shumn n Zonn 16, kolona 7 n kolonn 2 t Tabels K. Finalizimi i Tabels K Shno shumat nga Zona 15 dhe 16 n kolonat 1 dhe 2, prkatsisht

Mblidh kto dy shuma. Shno at shum dhe shkruani at n kolonn 3. Shnoni shumn e amortizimit t prfshir n pasqyrat financiare t korporats n rreshtin e treguar t kolons 3. Zbrite at shum nga shuma e msiprme. Shno at n rreshtin pr rregullim n kolonn 3. Shno kt shum n kutin [23] t deklarats TAK. Kutia [24] Lejim i veant pr asetet e reja (Plotso tabeln L) Ligji parashikon nj lejim t veant prej 10% pr Kategorin 3 t aseteve t reja t blera n mes t 1 Janarit 2010 dhe 31 dhjetor 2012. Ky lejim i vetm zbatohet pr pajisjet e reja t blera jasht Kosovs q vihen n prdorim n Kosov pr her t par. Lejimi shtes prej 10% n vlern e asetit, do t jepet n vitin kur aseti blehet/importohet dhe sht futur n funksion. Gjithashtu n vitin e njjt do t llogaritet edhe zhvlersimi normal sipas skems s zhvlersimit. Pajisjet nga Kategoria 3 prfshijn: makineri bimore, trena, aeroplan, makinat e rnda t transportit, anijet dhe pajisje t rnda t ndrtimit. Pr t prdorur Tabeln L: Kostoja e blerjes dhe kostoja e ndrtimit jan t specifikuara tashm n kolonat 2 dhe 3 t tabels J (c). Shno kto shuma n kolonat 1 dhe 2. Mblidh kolonn 1 dhe 2 dhe shno totalin n kolonn 3. Shumzoje shumn n kolonn 3 me 10% dhe shkruaje at n kolonn 4. Shnoni humn nga kolona 4 n kutin [24] t deklarats TAK. Shembull: Kompania X ka nj bilanc fillestar n kategorin 3 pr periudhn tatimore 2010 prej 160,000. Gjat gjysms s pare t vitit, kompania X importon nj automjet t rnde transporti nga Gjermania n vler prej 40,000. Zbritja amortizimi pr kt periudh tatimore do t ket tri komponente: 1) Zvlersimi i automjetit t ri si nj asset individual: 40,000 x

10% = 4,000; 2) Amortizimi i grupit t aseteve t kategoris 3 n dispozicion n fillim t periudhs tatimore 2010: 160,000 x 20% = 32,000; 3) Kompenzim i posaqm pr automjetin e ri: 40,000 x 10% = 4,000. Totali i amortizimit t zbritur= 40,000. 32 Kutia [25] Humbja kapitale (Komplet Tabeln C) Referojuni Tabels C. N qoft se shuma e llogaritur ka nj humbje, jepeni at ktu n kllapa. Kutia [26] Shpenzime t tjera (Plotso Tabeln M) Kutia (1), prmirsimi i objekteve me qira: Nse jepni me qira ambientet dhe keni br renovime ose riparime thelbsore n vitin tatimor, ju keni t drejt pr amortizimin pr prmirsimin e qiras.(Shih seksionin n kt udhzues n kutin [13], Tabela C, Zona (a) pr prkufizimet e rinovimit dhe riparimit t konsiderueshm.) Pr t llogaritur amortizimin, prgaditni nn-tabeln tuaj: (a) krijo nj list me t gjitha shpenzimet e bra; (b) Ndani totalin n (a) me numrin e viteve n marrveshjen e qiras. Kjo shum sht e lejueshme pr shpenzimet e amortizimit t vitit. (c) llogaritni mbylljen e bilancit tuaj duke zbritur amortizimin pr vitin tatimor nga shpenzimet totale t ndodhura n vitin tatimor. Ky bilanc prmbylljes do t jet bilanci fillestar pr vitin e ardhshm. Mbajeni kt tabel pr rishikim nga inspektort tatimor. T gjitha shpenzimet duhet t jen plotsisht t vrtetuara nga faturat. Vini re se nj kontroll mund t bhet me kontraktort dhe / ose furnizuesit.

Pr t kompletuar kutin (1): Shnoni shumn e (b) m sipr n kolonn 2. Shnoni shumn e raportuar n pasqyrat financiare t korporats pr prmirsimin e qiras n kolonn 3. Zbrit kolonn 3 nga kolona 2 pr t prcaktuar shumn e rregullimit. Shno at shum n kolonn 4. Kutia (2), Kontributet bmirse: Ligji lejon zbritje pr kontributet bamirse deri n 5% t t ardhurave t tatueshme (Kutia [28] e deklarats pr TAK). Kjo llogaritje sht br n Kutin [29] t deklarats pr TAK. Nse pasqyrat financiare t korporats tuaj prfshijn zbritjet bamirse si nj shpenzim i zbritshm, kjo shifr duhet t rregullohet n Tabeln M. Pr t kompletuar Kutin (2): Kolona 2 tregon se shuma e lejueshme sht 0. N kolonn 3, shkruani shumn totale t kontributeve t prfshira n deklaratn financiare t korporats. Zbrit kolonn 3 nga kolona 2. Shno at shum n kolonn 4. Ajo do t jet nj zvoglim n shpenzimet, pra, do jet nj numr negativ. 33 Kutia (3), Riparimi, mirmbajtja dhe prmirsimi: Nse ndonj pjes t shpenzimeve n kolonn 4 t tabelave J (a), J (b) dhe J (c) jan t prfshira edhe n nj kategori tjetr t pasqyrave financiare t korporatave, ju duhet t rregulloni kt shum n Tabeln M. Pr t kompletuar kutin (3): Kolona 2 tregon se shuma e lejueshme sht 0. N kolonn 3, shkruani shumn totale t kontributeve t prfshira n deklaratn financiare t korporats. Zbrit kolonn 3 nga kolona 2. Shno at shum n kolonn 4. Ajo do t jet nj zvoglim n shpenzimet, pra, do jet nj numr negativ.

Kutia (4),Transporti i mallit, sigurimet, etj: N qoft se kto shpenzime jan kapitalizuar n zonat 2 dhe 3 t Tabels J (a), zonat 6 dhe 7 t Tabels J (b) dhe zonat 11 dhe 12 t Tabels J (c) dhe poashtu regjistruar edhe si shpenzim n pasqyrat financiare t korporatave, ato duhet t rregullohen n Tabeln M. Pr t kompletuar kutin (3): Prgaditni listn tuaj duke prmbledhur kto shpenzime. Shno totalin n kutin 4, kolona 2. Mbajeni kt list n dispozicion pr shqyrtim nga inspektort tatimor. Shnoni shumn totale t shpenzimeve t prfshira n pasqyrn financiare t korporats. Zbrit kolonn 3 nga kolona 2 dhe shnoni shumn n kolonn 4. Kutia (5), Blerja / shpenzimet e ndrtimit nn 1,000 : Nse ndonj pjes e amortizimit sht shnuar n kolonn 6 t Zonave 6 dhe 7 t tabels J (b) dhe kolona 6 e Zonave 11 dhe 12 t tabels J (c) jan kapitalizuar, prdorni Tabeln M, kutia (5) pr t br nj rregullim. Reshtat tjer: Prdorimi hapsirat e mbetura t tabels pr t rregulluar ndonj shpenzim tjetr t zakonshm ose t jashtzakonshm q sht raportuar ndryshe n pasqyrat financiare. Kto mund t prfshijn shpenzimet q lidhen me shprndarjen e prons, likuidimit, riorganizimit,, etj. Totali i rregullimit n kolonn 4. Shnoni shumn n kutin [26] t deklarats TAK. Kutia [27] Totali i rregullimeve n shpenzimet: Mblidh kutit [18] dhe [26]. Kutia [28] Fitimi (humbja) e biznesit pas rregullimit n shpenzime: Zbritni kutin [27] nga kutia [17]. Kutia [29] Kontributet bmirse (Plotsot Tabeln N)

Ligji lejon kompanit q paguajn tatim mbi nj baz reale t fitimit pr t marr zbritje pr kontributet pr qllime humanitare, shndetsore, arsimore, fetare, shkencore, kulturore, pr mbrojtjen e mjedisit, dhe organizatave sportive, deri n 5% t t ardhurave t 34 tatueshme kutia [28]. Kto organizata duhet t regjistrohen si organizata joqeveritare me Qeverin e Kosovs ose t veprojn mbi nj baz jo-komerciale n fushat e prmendura msipr. Bizneset, q paguajn tatimin mbi nj baz t paragjykuar, nuk mund t pretendoj pr kontribute bamirse. Pr t prdorur Tabeln N: Shnoni datn dhe pranimin e kontributeve n kolonat 1 dhe 2. Shnoni shumn n kolonn 3. Mblidh shumat n kolonn 3 dhe shno totalin n kutin [a]. Llogaritni shumn e kontributit t lejuar duke shumzuar kutin [28] t deklarats TAK me 5%. Shno at shum n kutin [b]. Krahaso shumat n [a] dhe [b]. Shkruani numrin m t ult n kutin [29] t deklarats TAK. Kutia [30] Humbja e bartur Sipas ligjit, nj humbje tatimore sht kur t ardhurat jan m t ulta se shpenzimet dhe zbritjet. Nj humbje mund t bartet pr shtat periudha tatimore dhe prdoret si nj zbritje n donjrn prej atyre viteve deri sa shuma e prgjithshme e humbjes sht zbritur. Humbja mund t krkohet vetm nga ana e biznesit q ka krijuar humbje. Nse biznesi ndryshon organizimin e biznesit, apo ndryshon pronsia me m shum se 50%, ather bartja nuk sht m e zbatueshme. Shembuj t nj ndryshimi n organizat t

biznesit prfshijn konvertimin nga biznesi individual n nj ortakri apo n nj entitet t inkorporuar. Nj prjashtim mund t lind nga nj biznes i cili prvetson/blen nj biznes tjetr dhe merr miratimin e ATK-s pr riorganizimin e tij. N ato raste, biznesi i ri mund t jet n gjendje pr t bartur humbjen e biznesit paraprak. N kushtet e ndryshimeve t pronsis, kushtet e mposhtme duhet t mbizotroj n periudhn nga dita e par e vitit t humbjes tatimore deri n ditn e fundit t vitit tatimor n t cilin humbja ka filluar: Pr ortakri ose marrveshje t ngjashme, t paktn 50% e ortakve duhet t jet i njjt; Pr korporatat apo subjektet e ngjashme, t paktn 50% t aksioneve, t drejtat e votimit, t drejtat pr divident dhe shprndarjet e t drejtave t kapitalit duhet t mbahen nga t njjtit persona. Shembulli 1 Nj ortakri sht e drejtuar nga Ortakt A, B dhe C. Secili ka nj pjes t barabart n ortakri. Ortakria ka humbje tatimore prej 10,000 n vitin 2010. N 2011, C largohet dhe sht zvendsuar me nj ortak t ri, D. Prandaj: Humbja tatimore pr 2010 mund t bartet n 2011 pasi ka dy t tretat e pronsis t zakonshme (Ortakt A dhe B). N 2012, B largohet dhe sht zvendsuar nga nj ortak i ri, E. Prandaj: Humbja tatimore pr 2010 nuk mund t bartet n 2012, pasi tani sht vetm nj nj e treta e pronsis t zakonshme (Ortaku A). do humbje tatimore e br n 2011 mund t bartet, pasi sht nj pronsi e zakonshme e dy t tretave n mes t 2011 dhe 2012 (Ortakt A dhe D) 35 Kutia [31]

Mblidh kutit [29] dhe [30] Kutia [32] Rregullimi i fitimit: Zbrit kutin [31] nga kutia [28]. Kutia [33] Tatimi n t ardhurat e korporatave: Nse kutia [32] sht nj fitim, shumzoje me 10%. Kjo sht shuma e tatimit q ju keni borxh. Nse kutia [32] sht nj humbje, shno "0". Pjesa IV: Vetm pr kompanit e sigurimeve Ky seksion sht vetm pr kompanit, veprimtaria kryesore e t ciliave sht sigurimi i jets, pasuris apo rreziqeve t tjera. Kutia [34] Primet bruto pr periudhn tatimore Shnoni shumn ktu. Gjat plotsimit t deklarats TAK, kompanit e sigurimeve duhet t shnojn "0" n kutin [10]. Kutia [35] Tatimi mbi t Ardhurat e Korporatave pr Kompanit e Sigurimeve Shumzo kutin [34] me 5% pr t prcaktuar shumn e tatimit mbi t ardhurat q ju keni borxh. Shembull 2 Nj kompani ka 1.000 aksione, t cilat jan t mbajtura si m posht dhe at gjat dy viteve tatimore t njpasnjshme: 2010 2011 Aksioneri A: 400 aksione Aksionari A: 300 aksione Aksioneri B: 300 aksione Aksionari B: 0 aksione Aksioneri C: 150 aksione Aksionari C: 150 aksione Aksioneri D: 150 aksione Aksionari D: 0 aksione Aksionari E: 550 aksione Me ligj, humbja tatimore nga 2010 nuk mund t bartet n 2011, sepse Aksionart A dhe C, me nj total prej 450 aksioneve,kan n pronsi m pak se 50% t aksioneve totale t kompanis. 36 Pjesa V: Rimbursimi ose shuma e pritur

Kutia [36] Tatimi mbi t Ardhurat e Korporatave Mblidh kutin [33] dhe kutin [35]. Kutia [37] Krediti tatimor me burim t huaj (Komplet Tabela O). N mnyr t plotsohet Tabela O, ju duhet s pari t plotsoni zonat 17 dhe 18. Pasi t keni prfunduar kto nn-tabela: Shnoni totainl e kolons 8, zona 17, n kolonn 1 t Tabels O. Shnoni totalin e kolons 9, zona 18, n kolonn 2 t Tabels O. N Tabeln O, mblidh kolonat 1 dhe 2. Shno at total n kolonn 3. Shno at shum n kutin [37] t deklarats TAK. Zona 17 Tatimi n t ardhura t korporatave paguar pr ndrmarrjet e themeluara jasht Kosovs, Nse ju keni nj ose m shum institucione t prhershme jasht Kosovs, dhe ju keni paguar tatimin n fitim n cilindo shtet ku ju keni nj seli t prhershme, ju keni t drejt pr nj kredi q keni paguar pr tatimin mbi t ardhurat e korporatave, deri sa shuma nuk sht m e lart se shuma q ju do t keni paguar n Kosov. Nj vrtetim zyrtar nga Autoriteti Tatimor i shtetit t huaj sht i nevojshm. Pr t prdorur tabeln: Plotso kolonat 1 - 3. Shnoni konvertimin n kolonn 4. Kjo sht norma e tatimit n fitim e paguar n ditn e pagess. Shumzo kolonn 2 me kolonn 4 pr t arritur deri te shuma e tatueshme n Euro. Shno at shum n kolonn 5. Shumzo kolonn 3 me kolonn 4 pr t prcaktuar shumn e tatimit t paguar n euro. Shno at shum n kolonn 6. Shumzo kolonn 6 me 10% pr t prcaktuar shumn e tatimit q do t paguhej n Kosov. Shno at shum n kolonn 7. Krahaso shumat n kolonn 6 dhe kolonn 7. Shno shumat m t ulta t ktyre

shumave n kolonn 8. Shnoni shumn n kolonn 8, zona 17, n kolonn 1 t Tabels O. Zona 18 - Tatimi i mbajtur nga nj shtet i huaj n t ardhura t tjera Tatimi mund t ket qen i mbajtur n burim nga nj shtet i huaj n t ardhurat nga dividentt, interesi, shitja e pasuris ose aktivitetet e biznesit jasht Kosovs. Nse ky sht rasti, ju keni t drejt pr nj kredi tatimore, pr aq sa ju keni t prfshir at t ardhur n deklaratn tuaj. Nj ertifikat zyrtare, t lshuar nga Autoriteti Tatimor i shtetit t Jashtm duhet t jen n dispozicion. Pr t prdorur kt tabel: 37 Shnoni datn kur tatimi sht mbajtur n burim nga shteti i huaj n kolonn 2. Tregoni pr natyrn e t ardhurave - pr "shembull" divident apo "interesi" n kolonn 2. Shnoni shumn e tatueshme n kolonn 3 Shnoni tatimin e mbajtur n valut t huaj n kolonn 4. Shnoni kursin e kmbimit (n Euro) n ditn e mbajtjes s tatimit n kolonn 5. Shmzo kolonn 3 nga kolona 5 pr t prcaktuar shumn e tatueshme n Euro. Shumzo kolonn 4 me kolonn 5 pr t prcaktuar shumn totale t tatimit t mbajtur n Euro. Shumzo kolonn 6 me 10% pr t llogaritur shumn e tatimit q do t paguhej n Kosov. Krahaso shumat n kolonat 7 dhe8. Shno shumn m t ult t ktyre numrave n kolonn 8. Ky sht krediti i juaj i lejuar. Shno shumn e kolons 9, zona 18, n kolonn 2 t Tabels O. Kthehu n fillim t ktij seksioni pr udhzime mbi plotsimin e Tabels O. Kutia [38] Tatimin i mbajtur n burim pr kamatat dhe t drejtat pronsore t paguara nga paguesit

rezident (Plotso Tabeln P): Nse e keni pranuar pagesat e interesit dhe t drejtave pronsore, dhe sht mbajtur tatimi n kto pagesa, ju mund t zbritni shumn e tatimit ktu. Ju duhet t bashkangjitni ertifikatn e tatimit duke dshmuar tatimin e mbajtur dhe t ruani t gjith dokumentacionin prkrahs pr t dhnat tuaja. Pr t prdorur kt tabel: Vendos shumn e interesit n kolonn 1. Shnoni shumn e lidhur t interesit t mbajtur n burim n kolonn 2. Shnoni shumn e t drejtave pronsore n kolonn 3. Shnoni shumn prkatse t interesit n kolonn 4. Mblidh kolonat 2 dhe 4 dhe shnoni shumn n kolonn 5. Kutia [39] Totali i krediteve pr Periudhn: Mblidh kutit [37] dhe [38] Kutia [40] kutia [36] minus [39] Kutia [41] Kstet e paguara (Plotso Tabeln Q). Prdoreni kt tabel pr t grupuar pagesat pr tatimet tremujore. Mblidh pagesat dhe shno totalin n kutin [41] t deklarats. Kutia [42] kutia [40] minus [41] Kutia [43] Shuma e pritur Kutia [44] Rimbursimi Ju mund t zgjedhni t krkoni pr rimbursim, ose duke aplikuar at n nj periudh tjetr tatimore, duke prfshir periudhat e ardhshme. Ju gjithashtu mund t aplikoni at n nj detyrimin tjetr tatimor, ose ATK-ja mund t vendos t aplikon shumn tek ai borxh. 38 Pa marr parasysh se si ju zgjidhni t merreni me rimbursimin, ju duhet t shnoni shumn n kt kuti. Kutia [45] Shkruani emrin e banks tuaj. Kutia [46] Shkruani emrin e personit juridik t regjistruar n llogari

Kutia [47] Shkruani numrin e llogaris n t ciln pagesa duhet t transferohet. Kthehu tek Faqja 1 pr t prfunduar kutit [48] dhe [49]. t ardhurat dhe Shpenzimet sipas Aktivitetit 39 Njohja me Faqen 3, t Ardhurat dhe Shpenzimet sipas Aktivitetit T ardhurat nga aktivitetet operative Si baz e deklarats t TAK-ut sht llogaritja e fitimit neto. Kjo pasqyr do t'ju ndihmoj t prcaktoni fitimin neto t bazuar n t dhnat n deklaratn financiare t korporats tuaj. Ligji i ri tatimor i vitit 2010 ka adresuar disa shtje lidhur me t ardhurat. Dy zona jan diskutuar n kutin [60] mposht: T ardhurat nga ndrtimi afat t gjat dhe t ardhurat komerciale t OJQ-ve. Disa kshilla ... Sigurohuni q t prfshni kt pasqyr me deklaratn pr TAK. Kur nuk sht e aplikueshme, shnoni "0". Kutia [60] Qarkullimi Qarkullimi sht shuma e prgjithshme e t ardhurave t nj biznesi t ndodhura nga t gjitha burimet gjat vitit tatimor, prpara zbritjes s fardo kostoje ose shpenzimi. Udhzimi Administrativ nr 14/2010 ka sqaruar disa pika n lidhje me llogaritjen e t ardhurave: T ardhurat nga ndrtimet afatgjata Tatimpaguesit e angazhuar n projekte apo kontrata afatgjata t ndrtimeve mund t jen subjekt i rregullave t veanta pr prcaktimin e t ardhurave t tatueshme. Ligji prcakton ndrtimet afat-gjata si kontrata dhe projekte q shtrihen prtej nj viti t t ardhurave. Shembuj t kontratave t tilla prfshijn: ndrtimin e ndrtesave, urave, digave, tubacioneve dhe tuneleve shkatrrim, pastrim dhe projekte t lvizjeve t rnda t toks ndrtimin e uzinave t madha, duke prfshir anijet dhe anijet e transportit ngrohje t mdha, ajer te kondicionuar, instalime elektrike ose projekte t riinstalimeve

renovime t mdhe t hoteleve, dyqaneve, etj, dhe kontratat t mdha t menaxhimit t ndrtimit Kto rregulla nuk zbatohen pr kontratat pr shitjen dhe furnizimin me stoqe t tregtuara, t tilla si mobilje pr nj ndrtes t re, madje edhe kur mobiljet duhet t jen montuar n dorzimin e tyre. Tatimpaguesit e angazhuar n kontrata dhe projekte afatgjata t ndrtimit jan t prfshir n tri kategori: ndrtuesit - ata t cilt kryejn pun ndrtimore, drejtprdrejt ose me an t nnkontraktorve, dhe t cilt jan paguar n mnyr progresive nga nj investitor 40 prmes nj kombinimi t pagesave ne form t paradhnies, apo pagesave progresive dhe pagesave prfundimtare; investitort - ata q financojn punn nga kontrata e ndrtimit dhe t cilt paguajn ndrtuesit pr at pun, dhe Ndrtuesit / investitort - ata q financojn dhe realizojn vet punimet nga kontrata e ndrtimit. Metodat e llogaritjes s t ardhurave: 1. Ndrtuesit duhet t prdorin metodn e vlersimit t prqindjes t kostos s prfundimit, n t ciln raportohen t ardhurat dhe shpenzimet t bazuara n pjest e ndrtimit t realizuar. Shuma totale sht e bazuar n pjest q jan shpenzuar n kontrat si nj prqindje e totalit t shpenzimeve t vlersuara. Shembull Nj kontraktues ndrtimi ka nj mim fiks prej 250,000 pr t ndrtuar nj ur gjat 2010 dhe 2011. Shuma e t ardhurave e rn dakord n kontrat sht 250.000 . Supozimi fillestar i kontraktuesit pr koston e kontrats sht 150.000 . Pr t prcaktuar fazn e

prfundimit t kontrats, kontraktori vlerson nj pjes t shpenzimeve q kan rrjedh si pasoj e puns s kryer gjer tani, duke e mbajtur totalin e fundit t kostos s kontrats. Nj prmbledhje e t dhnave financiare gjat periudhs s ndrtimit sht me sa vijon: 2010 2011 Shuma e t ardhurave e dakorduar me kontrat 250,000 250,000 Shpenzimet e kryera deri m sot 90,000 150,000 Kostoja e kontrats pr t prfunduar punn 60,000 Shpenzimet e prgjithshme t kontrats 150,000 150,000 Fitim i vlersuar 100,000 100,000 Faza e prfundimit (90.000 / 150.000) 60% 100% Shumat e t ardhurave, shpenzimeve dhe fitimit t pranuara n pasqyrn e t ardhurave pr dy vite sht, si vijon: Deri tani Pranuar vitin e kaluar Pranuar n vitin aktual 2010 T ardhurat (250.000 x 60%) 150,000 0 150,000 Shpenzimet (150,000 x 60%) 90,000 0 90,000 Fitimi 60,000 0 60,000 2011 T ardhurat 250,000 150,000 100,000 Kostoja 150,000 90,000 60,000 Fitimi 100,000 60,000 40,000 2. Investitort dhe ndrtuesit / investitort jan t detyruar t prdorin t ardhurat t tatuara me metodn e prllogaritur(akruale), ku t ardhurat jan raportuar n baz t pagesave t prllogaritura (me faturat dhe / ose t drejtn pr pranim n baz t nj 41 kontrate) dhe shpenzimet jan t lejuara n mnyr proporcionale n baza t ngjashme si m sipr. Shembull Nj investitor ka nj kontrat 2-vjeare me t ardhurat e prgjithshme t pritura prej

200.000 dhe kostos totale t 150.000 . N vitin e par, investitori merr 100.000 s t ardhura dhe shpenzon 50.000 n form t shpenzimeve. Bazuar n t ardhurat e tatuara sipas metods akruale (prllogaritur), pranimi i t ardhurave pr vitin e par sht si vijon: T ardhurat n vitin e par 100.000 (50% e t ardhurave totale t pritura t kontrats Kostoja e zbritshme n vitin e par 75.000 (50% e totalit t pritur t shpenzimeve) Fitimi bruto 25.000 N nj vit tatimor q nuk ka pasur t ardhura dhe nuk ka pasur kontrata me t drejtn pr t pranuar t ardhura, nuk duhet t deklarohet e ardhura. N vitin e njjt nuk do t lejohet asnj shpenzim n lidhje me kontratat afatgjate t ndrtimit. Gjithashtu vini re: Kur investitort apo ndrtuesit / investitort prfundojn nj kontrat, por nuk kan shitur t gjitha ndrtimet, dhe t ardhurat (dhe shpenzimet) nga shitjet ende nuk jan t pranuara, vlera e pjesve t pashitura duhet t regjistrohet si inventar dhe t prfshihet n bilancin e gjendjes t investitorit apo investuesit / ndrtuesit 'derisa t realizohet shitja. Metoda e kontrats s kompletuar, n t ciln t gjitha t ardhurat dhe shpenzimet jan raportuar n vitin kur sht realizuar kontrata apo projekti, nuk sht m e lejuar. Drejtori i Prgjithshm i ATK-s ka liri veprimi pr t nxjerr nj vendim shpjegues publik duke lejuar metodat shtes t regjistrimit t t ardhurave dhe shpenzimeve n baz t kontratave afatgjata t ndrtimit. Nga periudha tatimore 2010 e tutje, t gjitha kontratat e ndrtimit afatgjat duhet t

llogariten n baz t njrs nga t dy metodat e prshkruara m lart. Tatimpaguesi duhet t rregulloj t ardhurat e tatueshme pr t reflektuar ndryshimin e metods n periudhn tatimore aktuale. Shum kontrata ndrtimore afatgjata dhe projekte prfshijn pagesat paradhnie, t cilat mund t paguhen edhe nse ka pak apo nuk ka fare shpenzime t ndodhura. Nse tatimpaguesi e prdor metodn e prllogaritur(akruale) t t ardhurave t tatuara, pagesa paradhnie formon pjesn e t ardhurave t tatueshme kur ato pranohen. Nse nj tatimpagues prdor metodn e prqindjes s kostos s vlersuar t prfundimit,pagesat paradhnie formojn pjesn e t ardhurave t tatueshme n baz proporcionale me vazhdimin e ndrtimit. sht e rndsishme q arktimet apo prqindja e prfundimit jan pasqyruar sakt(afrsisht) n fund t do viti tatimor. Kur kontrata krkon faturim prpara fundit t vitit tatimor, tatimpaguesi duke prdorur metodn e prllogaritur t t ardhurave t 42 tatuara nuk mund t shtyj vlersimin e t ardhurave t kontrats duke u prmbajtur qllimisht nga faturimi deri pas prfundimit t vitit tatimor. Kur nj kontrat afatgjat e ndrtimit prfshin pagesat e mbajtura, ku nj klient mban nj prqindje t mimit t kontrats deri me kalimin e nj periudh t caktuar t mirmbajtjes, pagesa t tilla nuk jan pjes e t ardhurave t tatueshme deri sa kontraktori ose merr ose fiton t drejtn pr t'i marr ato nga klienti. Kur pagesat e mbajtura u jan dhn kontraktuesit para afatit, me kusht q kontraktori paraprakisht t riparon ndonj defekt para

dorzimit t puns ndrtimore tek klienti, kto pagesa duhet t trajtohen si t ardhura t tatueshme, kur mirren parat. Nj prjashtim nga kjo lind, n qoft se pagesat jan mbajtur n nj llogari t veant dhe jo n dispozicion pr dhnje ose prdorim t prgjithshm nga ana e kontraktorit deri n prfundimin e punimeve t ndrtimit. N kt rast, parat nuk konsiderohen si t ardhura t tatueshme deri sa kontraktori ta ket t drejtn pr ti trhequr ato. Kur transaksionet e kmbimit t jen pjes e nj kontrat afatgjat t ndrtimit, ato njihen si t ardhura ose shpenzime sipas vlers s tregut. N qoft se vlera e tregut nuk mund t prcaktohet ose t vlersohet si e arsyeshme, investitori apo ndrtuesi / investitori mund t aplikojn pr t ATK, me evidenc t prshtatshme, duke krkuar njohjen e transaksioneve t tilla si t ardhura dhe shpenzime n fund t kontrats s ndrtimit. T ardhurat nga lizingu Udhzimi Administrativ nr 14/2010 sqaron se t ardhurat e tatueshme nga lizingu financiar dhe operativ jan konsistente me t dyja tretmanet standarde t kontabilitetit dhe marrveshjeve t tilla, si dhe me ligjin pr lizing t Kosovs. Nj lizing financiar, n thelb, transferon pronsin e nj pasurie me pagesat e bra gjat nj periudhe kohore. Qiramarrsi sht i lejuar pr t krkuar amortizimin. Pr tu cilsuar si nj lizing financiar pr qllime tatimore, lizingu duhet t plotsoj t paktn nj nga katr kushtet e mposhtme: Afati i qiras duhet t kaloj 75% t jets s dobishme t pasuris s dhn. [Pr shembull: nj aset ka nj jet t dobishme prej pes vjetsh, dhe n kontratn e

qiras sht m shum se 45 muaj, q prfaqson 75% t jets s dobishme t asetit. Qiraja do t jet nj qira financiare.] Pronsia e asetit t dhn me qira sht transferuar tek qiramarrsi n fund t afatit t qiramarrjes. Qiramarrsi ka nj mundsi pr blerjen e pasuris s dhn me nj mim t rn dakord n fund t afatit t qiras, ose Vlera aktuale e pagesave t qiras, t zbritura n nj norm t prshtatshme, e tejkalon 90% t vlers s tregut t asetit. T ardhurat komerciale t OJQ-ve Ligji i vitit 2010 prfshin nj dispozit t re sqaruese pr implikimet e tatimeve pr OJQ-t e prfshira n veprimtari komerciale. N prgjithsi, nse nj OJQ sht e angazhuar n veprimtari komerciale, jo vetm e lidhur me qllimin e saj publik, ajo OJQ- duhet t deklaroj dhe t paguaj tatimin mbi t ardhurat e ktyre veprimtarive. 43 Shembuj t veprimtarive jo-tatimore t OJQ-s: Nj kish shet qirinj dhe shfrytzon t ardhurat pr t prmirsuar ambientin pr shrbim sa m cilsor pr komunitetin. Ky aktivitet sht ekskluzivisht i lidhur pr qllime t prfitimit nga komuniteti.. Nj OJQ bujqsore shet fara dhe fidane dhe shfrytzon t ardhurat pr t zgjruar shitjet n zonat e shrbyera. Ky aktivitet ka t bj vetm pr t qllime t prfitimit nga komuniteti. Shembuj t veprimtarive t tatueshme t OJQ-ve Nj OJQ-ve n fushn e shndetit drejton nj kiosk t shitjes me pakic dhe prdor t ardhurat pr t ndrtuar nj klub pr stafin. N kt rast, prdorimi i fitimit nuk sht i

lidhur ekskluzivisht me qllimin e OJQ-s pr prfitim nga publiku. T ardhurat nga kioska jan subjekt i t ardhurave tatimore t korporats. Nj OJQ- arti i lejon ekspertt e saj pr t ofruar shrbime kshilluese pr nj tarif. Person i stafit merr 50% t tarifs, pjesa tjetr shkon pr buxhetin operativ t OJQ-s. Pjesa e tarifave t marra nga ana e OJQ-s sht subjekt i t ardhurave nga tatimet e korporatave (ku ekspert jan prgjegjs pr tatimin mbi t ardhurat personale). OJQ-t me status t prfitimit publik shpesh marrin mbshtetje t madhe nga kontributet e donatorve t cilt marrin zbritje nga bruto t ardhurat e tyre. (Kto zbritje jan t lejuara n mnyr q t inkurajojn mbshtetjen private t nevojave sociale t shoqris.) Duke pasur parasysh natyrn e financimit t saj, OJQ-ja pritet t veproj me nj margjin t ult sesa nj biznes privat duke siguruar nj shrbim t njejt apo t ngjajshm. Sipas ligjit, OJQ-t mund t marrin statusin pr prfitim nga publiku vetm nse ato ofrojn prfitime t konsiderueshme pr personat n nevoj apo grupe m shrbime falas ose me m pak se vlera e tregut. N t njjtn koh, OJQ-t me status t prfitimit publik kan t drejt t realizojn nj fitim sa sht e nevojshme pr t mbajtur veten dhe ndoshta kushte pr rritjen dhe zgjerimin e shrbimeve. Megjithat, kto fitime nuk duhet t tejkalojn normat e tregut, prndryshe ato do t konsiderohen si fitim i tepruar. Shembuj t fitimit t tepruar mund t prfshij OJQ-t: T cilat prdorin fitimin pr t paguar rrogat e personelit m t mdhe sesa normat e tregut; T cilat pr mallra dhe shrbime ngarkojn mime m t larta nga ato q normalisht

do t paguhen pr nj produkt t ngjashm n tregun komercial; Tek t cilat qiraja mbi pronsin sht m e lart se norma e tregut, dhe T cilat huazojn para me normat t rritura t interesit (kjo mund t prfshijn institucionet mikro-financiare). N raste t tilla, fitimi si subjekti i t ardhurave nga tatimi n korporata sht shuma e fitimit m t lart se nga e zakonshmja, jo shuma e plot e fitimit. Pr t prcaktuar nse nj OJQ ka realizuar fitimin e tepruar, ATK-ja mund t krkoj nga: OJQ-t raportin e auditimit, raportet vjetore dhe fardo informate nga palt e treta apo burimet e tjera t informacionit t lejuara me ligj. 44 Shpenzimet nga aktivitetet operative Kutia [61] Inventari fillestar Ofroni shumn totale pr vlern e mallrave, materialeve, lndve t para dhe produkteve t tjera q ju keni pasur n pronsi apo e kishit n dor n fillim t periudhs tatimore. [Shih shnimin m posht n kutin [64] pr metodat e inventarit.] Kutia [62] Blerjet ose kostoja e prodhimit Shnoni ktu shumn e parave t korporats t shpenzuara n periudhn tatimore pr blerjet shtes ose shpenzimet e lidhura me prodhimin. Kutia [63] Totali Mblidh kutit [61] dhe [62] Kutia [64] Inventari prmbylls Siguroj nj sasi t prgjithshme pr vlern e mallrave, materialeve, lndve t para dhe produkte t tjera q i keni n pronsi apo e kishit n dor n fund t periudhs tatimore. Duke filluar nga viti 2010, tatimpaguesit me t ardhura nga shitja e mallrave, t cilt mbajn listn (inventarin) duhet t prdorin metodn FIFO (I pari brenda-i pari jasht)), ose ndonj tjetr metod e lejuar sipas Standardeve t Kontabilitetit t Kosovs (Aktualisht, ato

prfshijn koston mesatare t ponderuar ose metoda t veanta t identifikimit). Tatimpaguesit nuk mund t ndryshojn metodn e inventarit t tyre gjat nj periudhe tatimore, dhe duhet t prdorin t njjtn metod t inventarit n vazhdimsi pr t tri periudhat tatimore shtes. Vini re se Standardet e Kontabilitetit t Kosovs po lvizin n drejtim t Raportimit Financiar Ndrkombtar, t cilat ndalojn metodn LIFO (fundit-brenda - i pari jasht). Si e till, metoda LIFO nuk sht m e lejuar pr qllime t tatimit mbi t ardhurat n Kosov. Nj tatimpagues i cili dshiron t ndryshoj metodat pas ksaj periudhe kohore, duhet t krkoj nj vendim individual nga ATK-ja. Kutia [65] Kostoja e mallrave t shitura Zbrit [64] nga [63] Kutia [66] Fitimi bruto Mblidh kutit [60] - [65] Kutia [67] Pagat (duke prfshir edhe kontributet pensionale) Shnoni ktu shumn totale q keni paguar pr t punsuarit tuaj, duke prfshir edhe kontributet e bra n Trustin e Kursimeve Pensionale t Kosovs. 45 Kutia [68] Zhvlersimi dhe shpenzimi pr amortizim (q nuk prfshihen n koston e mallrave) Shnoni shumn e llogaritur pr zhvlersim dhe amortizim. Kutia [69] Shpenzimet e shitjes Tregoni ndonj kosto tjetr t lidhur me shitjen e mallrave ose shrbimeve. Kutia [70] Shpenzimet e prgjithshme dhe administrative (q nuk prfshihen n koston e mallrave) Tregoni shpenzimet e tjera, t tilla si tarifat ligjore, kontratat pr shrbime dhe shpenzimet e tjera, q lidhen me administrimin e korporats. Kutia [71] Kostoja e Hulumtimit dhe zhvillimit Shnoni shumn, nse ka, t kostos q lidhet me hulumtimin dhe zhvillimin. Kutia [72] Shpenzimet e tjera operative

Tregoni t gjitha shpenzimet e tjera q lidhen me aktivitetin ekonomik t korporats q nuk jan regjistruar diku tjetr. Kutia [73] Totali i shpenzimeve operative Mblidh kutit [67] - [72]. Kutia [74] Fitimi (humbja) nga operacionet Zbrit kutin [73] nga kutia [66]. Aktiviteteve jo operative Kutia [75] T ardhura t tjera apo prfitimet Shnoni shumn e fitimit t korporats e fituar nga burimet jo direkt t lidhura me shitjen e mallrave dhe shrbimeve. Kjo mund t prfshij t ardhurat nga qiraja apo shitja e pasurive t patundshme ose aseteve t tjera; pronsis s pasuris s patrupzuar (shih m posht), etj T ardhurat nga pasuria e patrupzuar Ligji i 2010 ka sqaruar kategorit e mposhtme, si kategori t prons s patrupzuar: patentat, shpikjet, formulat, proceset, dizajnet, modelet, sekretet tregtare dhe njohurit pr di-si (know-how) t drejtat e autorit, duke prfshir t drejtat pr kompozimet muzikore, artistike ose letrare markat tregtare, emrat tregtar, apo emrat e markave (brandit) t drejtat ekskluzive (franshiza), licencat apo kontratat metodat, programet, sistemet, procedurat, fushatat, anketimet, studimet, parashikimet, 46 vlersimet, listat e klientve, ose t dhna teknike programe kompjuterike, dhe t drejtave t tjera t ngjashme. N lidhje me programe kompjuterike, licenca ose dhnia me qira e t drejtave, prfshir furnizimet di-si q jan subjekt i t drejtave t autorit, konsiderohen si pasuri e patrupzuar. Kjo dallon nga shitja e licencave t tilla dhe qirave, dhe dispozita e furnizimeve

dhe shrbimeve pr zhvillimin ose modifikimin e programeve kompjuterike, t cilat nuk jan. Kutia [76] Shpenzimet tjera ose humbjet Shnoni ktu do shpenzim tjetr ose humbje q nuk sht regjistruar diku tjetr. Kto mund t prfshijn humbjet pr shitjen ose shkatrrimin e pasurive t patundshme ose pasurit e tjera. Kutia [77] Fitimi (humbja) nga veprimtarit jo-operative Zbrit kutin [76] nga kutia [75]. Kutia [78] Fitimi neto (humbja) Mblidh kutit [74] dhe [77] pr t prcaktuar neto fitimin ose humbjen. Shno kt shum n kutin 10 t deklarats TAK. File 47 Pasi t dorzoni far ndodh me deklaratn pasi t pranohet? Kur marrim deklaratn tuaj, ose n nj zyr rajonale t ATK-s apo nga banka ku keni dorzuar at, ne bjm regjistrimin e informacionit dhe e futim at n sistemin ton kompjuterik. N shumicn e rasteve, deklaratat vjetore do t prpunohen brenda 30 ditve nga dorzimi. Kompjuteri do t gjej fardo gabimi matematikor. Deklarata mund poashtu t shqyrtohet nga nj person i stafit t ATK-s. ATK-ja do t lshoj nj njoftim t vlersimit, nse shuma e tatimit t paguar nuk sht e sakt. Kur mund t prisni rimbursimin tuaj? ATK-ja do t shqyrtoj t gjitha krkesat pr rimbursim brenda 60 ditve nga marrja e deklarats. Dorzimi i dokumentacionit t krkuar siguron se deklarata juaj mund t prpunohet shpejt dhe me efikasitet. Nse jeni pr nj rimbursim m t vogl se 500 , ather deklarata e juaj mbi tatimin

shrben si nj krkes rimbursimi. Nse rimbursimi juaj sht mbi 500 , ju duhet t dorzoni nj krkes tek ATK-ja duke prdorur formularin KRR (Krkes pr Rimbursim Rikthtim Kthim) t ATK-s, e cila sht n dispozicion n faqen e internetit t ATK-s tek pjesa Shkarko Deklaratat Tatimore. Nse keni ndonj borxh t papaguar tatimor, ATK-ja mund t zgjedh pr t aplikuar shumn e rimbursimit tuaj pr kt borxh. N raste t tilla, ATK-ja do t'ju njoftoj pr kt veprim. N disa raste, ATK-ja mundet t kompensohet me kredi nga TVSH-ja kundr nj borxhi tatimor mbi t ardhurat. Cilat jan ndshkimet dhe kamatat q i aplikojm? Ligji i Kosovs jep fuqin ATK-s pr t vn gjoba dhe kamata, kur tatimpaguesit nuk i prmbushin detyrimet e tyre n kohn e duhur. Masa t tilla nxisin promovimin e prmbushjes vullnetare t detyrimeve tatimore dhe sigurojn me koh mbledhjen efektive t t ardhurave. Ndshkimet dhe kamatat jan gjithashtu nj shtje e drejtsis pr dhjetra mijra tatimpagues q paguajn shumn e duhur t taksave me koh. Sipas ligjit dhe me politikn administrative, ATK-ja sht e detyruar t administroj dnimet me saktsi, qndrueshmri, dhe n mnyr t paanshme. Rrethanat q mund t rezultojn me dnime dhe kamata prfshijn: Dshtimi pr t paraqitur deklaratat vjetore me koh Pagesat e vonuara tremujore apo vjetore Nn-pagesa n baza tremujore apo vjetore Nn-raportim t t ardhurave dhe / ose mbi-raportim i zbritjeve si shpenzime Dshtimi pr t mbajtur shnime dhe / ose ti br vn ato n dispozicion pr ATKn. 48

Shumat e gjobave dhe t kamatave jan si m posht: Dshtimi pr t paguar tatimet me koh do t rezultoj me nj dnim prej 1% t bilancit t tatimit t detyruar pr secilin muaj apo pjes t muajit pr t ciln pagesa sht vonuar, deri n nj maksimum prej 12 muajsh. Dshtimi pr t paraqitur nj deklarat me koh do t rezultoj n paraqitjen me ndshkimi pr vones. Kjo shum sht 5% e tatimit t papaguar pr secilin muaj apo pjes t muajit q sht vonuar, deri n 25% t tatimit t papaguar. Mos aplikimi i njhershm i ndshkimeve. Ndshkimi prej 1% pr mospages me koh dhe ndshkimi prej 5% pr mosdeklarim me koh, nuk do t aplikohen prnjher. Nse tatimpaguesi nuk ka deklaruar me koh, ather pr pes muajt e par do t prllogaritet ndshkimi 5% pr mos deklarim dhe pasiq t ken prfunduar kto 5 muaj, do t filloj t prllogaritet edhe ndshkimi prej 1% pr 12 muaj t tjer t ardhshm. Interesi do t ngarkohet pr shumat e papaguara prej 1.5% n muaj apo pjes t muajit nga data kur tatimi nuk sht paguar, dhe duke prfshir datn kur tatimi sht paguar. Kompanit q nuk mbajn shnime adekuate do t ngarkohen me nj ndshkim sipas nj shume proporcionale t bazuar n madhsin e biznesit. ATK-ja ka t drejt t mbledh gjoba dhe kamata duke prdorur veprimet e njjta t zbatimit q vlejn pr mbledhjen e borxhit tatimor t papaguar. ATK-ja mund t prdor nj varg t veprimeve t zbatimit, duke prfshir mbajtjen mbi llogarit bankare, pagesat e bllokuara t t ardhurave nga palt e treta dhe konfiskimin dhe shitjen e prons dhe pasuris.

Nn rrethana t kufizuara, ATK-ja mundet t hyj n nj marrveshje me nj tatimpagues pr t krijuar nj plan me kste pr pagesn e borxhit tatimor t papaguar, gjobat dhe kamatat. T drejtat e juaja ... ... Dhe Detyrimet e juaja t jeni i informuar, i ndihmuar dhe I dgjuar t jeni t sinqert, pr t mos paguar tatim m shum se sa keni obligim t paguani taksat tuaja me koh pr tu ankuar n nj vendim kundr jush, bashkpunoni me zyrtart e ATKs, pr intimitet dhe konfidencialitet, merrni dhe prdorni numrin fiscal, pr siguri n lidhje me procedurat e ATK-s, duke prfshir do gjykim ose auditim. ofroni informata t sakta dhe me koh ruani shnimet e juaja. Pr m shum informata, lexoni Statutin e Tatimpaguesit n uebfaqen e ATK-s far nse ju jeni t audituar? ATK-ja sht e angazhuar pr trajtimin e drejt t t gjith tatimpaguesve sipas ligjit. S bashku me fuqin e saj pr t kryer auditime, ATK-ja ka mandat q t prdor metodat e przgjedhjes s rasteve t cilat maksimizojn analizn si objektiv dhe t minimizojn mundsin pr abuzim t autoritetit t tij. Kur nj tatimpagues apo prfaqsuesi i tij/saj dhe t gjith t punsuarit ky jan subjekt t nj auditimit, ata duhet t: 49 pranojn nj intervist fillestare nga zyrtart e ATK-s; ti sigurojn inspektorve tatimore qasje t plot n t gjitha objektet prfshir edhe depot s bashku me t gjitha librat dhe t dhnat, fotokopjen e t gjitha dokumenteve t krkuara nga inspektort tatimor;

vn n dispozicion stafin pr t'ju prgjigjur pyetjeve t inspektorave tatimor. Fushveprimi i auditimit mund t ndryshoj nga shqyrtimi i nj deklarate tatimore gjasht vjeare (kontroll i plot) pr auditimin e nj ose m shum periudhave tatimore (nj kontroll t shkurtr ose t pjesshm t kontrollit). Normalisht, ATK-ja do t'i jap tatimpaguesit njoftimi me shkrim tre dit para se t ndrmarr veprimet, duke i kshilluar ata pr qllimin pr t kryer kontrollin. Ky njoftim duhet t tregoj datn, vendin dhe qllimin e kontrollit, nj krkes pr nj takim t par me tatimpaguesin, krkes pr informacion specifik q kan t bjn me kontrollin; s bashku me detaje t tjera pr fillimin e zhvillimit t procesit. Prjashtim nga ky rregull mund t prfshijn rrethanat n t cilat ATKja ka t dhna se nj tatimpagues sht: prpjekur pr t fshehur ose shkatrruar provat prgatitur t largohet nga vendi keq-pasqyrimi i inventarit t mallrave Udhzimi Administrativ nr 15/2010 ofron detaje mbi procesin e kontrollit, duke prfshir t drejtat e tatimpaguesit pr t'iu prgjigjur nj raporti paraprak t kontrollit dhe pr t apeluar nj raport prfundimtar t kontrollit. Kur do t m vizitoj nj inspektor tatimor? Zyrtart e ATK-s bjn vizit tek tatimpaguesi pr shum arsye, duke prfshir si vijon: Edukimi i tatimpaguesit Aplikacionet pr numra fiskal Aplikacione pr licenca pr t drejtuar lojrat e fatit Pajtueshmri me arkat fiskale Mbledhja e borxhit Deklaratat tatimore t pashlyera Kontrollet ne terren pr prmbushjen Hetimi i akuzave t supozuara penale tatimore

50 Ku t drejtohem pr ndihm Ne duam t bjm gjithka t mundshme pr t ju ndihmuar n prmbushjen e detyrimeve tatimore. Nse keni nevoj pr m shum informacione, ne ju inkurajojm q t shqyrtoni ligjet dhe udhzimet administrative prkatse. Kto jan n dispozicion n faqen ton t internetit n: www.atk-ks.org Nse nuk jeni n gjendje pr t gjetur prgjigje pr pyetjet tuaja, stafi i ATK-s sht n dispozicion pr t ju ndihmuar. Na drgoni me E-mail pyetjet e juaja n info@atk-ks.org Na thirrni apo vizitoni zyrat tona pr edukimin e tatimpaguesve: NjTM 038/200 346 41 Drejtoria e TAK-ut 038/200 250 17 Pristina 1 038/200 255 21 Ferizaji 0290/321 668 Pristina 2 038/200 255 17 Gjakova 0390/330 021 Prizreni 029/244 963 Gjilani 0280/326 967 Peja 039/432 812 Mitrovica 028/530 059 Sigurimi i informacionit pr tatimin Informacioni juaj pr tatimin sht konfidencial. Nse, ju duhet t vizitoni apo telefononi zyrn ton me pyetje specifike rreth deklarats tuaj, ne MUND tju krkojm pr t identifikuar veten dhe t ofroni identifikimin: Informacioni i juaj pr tatimin sht konfidencial. Ju mund t autorizoni dik, t till, si nj kontabilist apo llogaritar pr t prfaqsuar juve pr t diskutuar dosjen tuaj. Ai/ajo duhet t ket autorizimin me shkrim t nnshkruar nga ju, s bashku me identifikimin dhe kopjet e formularve tatimor. N t gjitha rastet, ATK-ja zbaton procedurat e rrepta para dhnies s informacionit tuaj ndonj pale tjetr. ATK sht i zotuar pr t shrbyer gjith popullin e Kosovs me