Twido Programlanabilir Kontrolörler Yazılım Referans Kılavuzu

Twido
Programlanabilir Kontrolrler Yazlm Referans Klavuzu

TWD USE 10AT Srm 1.0
31003914 00
TWD USE 10AT 02/2003
erik
Gvenlik Bilgileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Kitap Hakknda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Ksm I
Blm 1
Twido Yazlmnn Tanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Twido Yazlmna Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 TwidoSoft'a Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Twido Dillerine Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Blm 2
Twido Dil Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Dil Nesne Geerlilii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Bit Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Word Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Bit Nesnelerinin Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Word Nesnelerinin Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Giri/k'larn Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Network Adreslemesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Fonksiyon Blou Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Yaplandrlm Nesneler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Endekslenmi Word 'ler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Nesnelerin Sembolize Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
Blm 3 Blm 4
Kullanc Bellei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Kullanc Bellei Yaps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Kontrolr alma Modlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . evrimsel Tarama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Periyodik Tarama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tarama Sresinin Kontrol Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . alma Modlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 46 48 51 52
3
Enerji Kesintisi ve Yeniden Enerji Gelmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Ilk Balatma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Souk Balatma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Kontrolr lk-deerleme (Initialization) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Ksm II zel Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Blm 5 Haberleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Haberleme Genel Bak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 TwidoSoft ile Kontrolr Aras Haberleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Uzak U Linki Haberlemesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 ASCII Haberlemesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Modbus Haberlemesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Standart Modbus stekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Blm 6
Dahili Analog Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 Potansiyometreler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Analog Kanal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Blm 7
Analog Modllerin Kullanlmas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Analog Modl Genel Bak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Analog Giri ve k'larn Adreslenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Analog Giri ve k'larn Konfigre Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 Analog Modllerin Kullanm rnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Blm 8
Operatr Ekran almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Operatr Ek ran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Kontrolr Kimlii ve Durum Bilgisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Sistem Nesneleri ve Deikenleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Seri Port Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Gn Zaman Saati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Gerek-Zaman Dzeltme Katsays . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
Ksm III Twido Dillerinin Tanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Blm 9
Ladder Dili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 Ladder Diyagramlarna Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Ladder Diyagramlar iin Programlama Prensipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Ladder Diyagram Bloklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Ladder Dili Grafik Elemanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zel Ladder Komutlar OPEN ve SHORT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programlama Tavsiyesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ladder/List Dntrlebilirlii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ladder/List Dntrlebilirliinin Ana Noktalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Dokmantasyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
147 150 151 156 157 159
Blm 10
Komut List Dili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 List Programlarna Genel Bak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 List Komutlarnn almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 List Dili Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Parantezlerin Kullanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169 Yn Komutlar (MPS, MRD, MPP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Blm 11
Grafcet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 Grafcet Komutlarnn Tanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 Grafcet Program Yapsnn Tanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Grafcet Admlaryla likilendirilmi Aksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Ksm IV Komutlarn ve Fonksiyonlarn Tanm . . . . . . . . . . . . . 185

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
Blm 12
12.1
Ana Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 Bool leme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 Bool lemeye Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 Bool Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 Bool Komutlarn Tanmlamak iin Gerekli Format Anlamak . . . . . . . . . . . . . . . 192 Ykleme (Load) Komutlar (LD, LDN, LDR, LDF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Saklama (Store) Komutlar (ST, STN, R, S) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Lojik AND Komutlar (AND, ANDN, ANDR, ANDF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198 Lojik OR Komutlar (OR, ORN, ORR, ORF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 Exclusive OR Komutlar (XOR, XORN, XORR, XORF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 NOT Komutu (N) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 Ana Fonksiyon Bloklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 Ana Fonksiyon Bloklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 Ana Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 Zamanlayc (Timer) Fonksiyon Blou (%TMi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 TOF Tipi Zamanlayc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 TON Tipi Zamanlayc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 TP Tipi Zamanlayc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Zamanlayclar Programlama ve Konfigre Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Yukar/Aa Sayc Fonksiyon Blou (%Ci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
5
12.2
12.3
12.4
Sayclar Programlama ve Konfigre Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Shift (Kaydrma) Bit Register Fonksiyon Blou (%SBRi) . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Adm Sayc Fonksiyon Blou (%SCi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Nmerik lemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Nmerik lemlere Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Nmerik Komutlara Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Atama Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 Karlatrma Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 Aritmetik Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 Lojik Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242 Kaydrma Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 evirme Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 Program Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 Program Komutlarna Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 END Komut lar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 NOP Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251 Atlama (Jump) Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 Subroutine (Altrutin) Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Blm 13
13.1
leri Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 leri Fonksiyon Bloklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 leri Fonksiyon Bloklar ile likilendirilmi Bit ve Word Nesneleri . . . . . . . . . . . . 257 leri Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 LIFO/FIFO Register Fonksiyon Blou (%Ri) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 LIFO almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265 FIFO almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 Register'lar Programlama ve Konfigre Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Darbe Genilik Modlasyonu Fonksiyon Blou (%PWM) . . . . . . . . . . . . . . . . . 270 Darbe Jeneratr k Fonksiyon Blou (%PLS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 Tambur Denetleyici Fonksiyon Blou (%DR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Tambur Denetleyici Fonksiyon Blounun almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 Tambur Denetleyicilerin Programlanmas ve Konfigrasyonu . . . . . . . . . . . . . 281 Hzl Sayc Fonksiyon Blou (%FC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 ok Hzl Sayc Fonksiyon Blou (%VFC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Mesajlarn letimi/Alm - Exchange (Dei-toku) Komutu (EXCH) . . . . . . . . . 302 Exchange Kontrol Fonksiyon Blou (%MSG) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 Saat Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 Saat Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 Takvim Bloklar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 Zaman/Tarih Gsterimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 Tarih ve Zaman Ayar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
13.2
Blm 14
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317

zet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317 Sistem Bitleri (%S) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318 Sistem Word'leri (%SW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
Szlk Dizin
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
Gvenlik Bilgileri
nemli Bilgi
DKKAT Bu ynergeleri dikkatlice okuyunuz ve cihaz daha yakndan tanyabilmek iin, montaj, iletim veya bakm yapmadan nce, cihazn paralarn inceleyiniz. Aadaki zel mesajlar, bu dokman boyunca ya da ekipman zerinde, potansiyel tehlikeleri haber vermek ya da bir prosedr akla kavuturan veya basitletiren bilgiye dikkat ekmek icin yer alabilir.
Bu semboln, bir Tehlike ya da Dikkat gvenlik etiketine eklenmesi, ynergeler izlenmedii takdirde, kiisel yaralanma ile sonulanacak bir elektriksel tehlikenin mevcut olduunu iaret eder. Bu, gvenlik uyars semboldr. Sizi, potansiyel kiisel yaralanma tehlikelerine kar uyarmak iin kullanlr. Olas yaralanma veya lmden saknmak iin, bu sembol izleyen tm gvenlik mesajlarina uyunuz.
TEHLKE
TEHLKE, saknlmad takdirde, lm, ciddi yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanacak, yakn tehlikeli bir durumu iaret eder.
DKKAT
DKKAT, saknlmad takdirde, lm, ciddi yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilecek, potansiyel tehlikeli bir durumu iaret eder.
UYARI
UYARI, saknlmad takdirde, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilecek, potansiyel tehlikeli bir durumu iaret eder.
Gvenlik Bilgileri
DKKAT
Elektriksel ekipmann servisi, yalnzca kalifiye personel tarafndan yaplmaldr. Schneider Electric tarafndan, bu rnn kullanm talimatlarna uyulmamas halinde meydana gelebilecek hibir sonu iin sorumluluk stlenilmemektedir. Bu dokman, eitilmemi kiiler iin bir kullanm elkitab deildir. TWD USE 10AT, Twido Donanm Referans Klavuzu'nda, montaj ve kurulum talimatlarna yer verilmitir. 2003 Schneider Electric Her Hakk Sakldr Bu rnn uygulanmas, yerletirilmesi ya da kullanlmasndan sorumlu olanlar, gerekli tasarm faktrlerinin her bir uygulamaya; yrrlkteki yasalara, performans ve gvenlik kriterlerine, ynetmeliklere, kodlara ve standartlara tamamen bal kalnarak dahil edilmesini temin etmek ile ykmldrler.
Ek Gvenlik Bilgisi
10
Gvenlik Bilgileri
Genel Uyarlar
DKKAT PATLAMA TEHLKES
l Cihaz paralarnn deitirilmesi, Class I, Div2 uyumluluuna l Elektrik enerjisini kesmeden ya da alma alannda patlama
uygunluu olumsuz ynde etkileyebilir. tehlikesi olmadndan emin olmadan, hibir paray skmeyiniz.
Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, iddetli yaralanma ya da ekipman hasar ile sonulanabilir.
DKKAT AMALANMAYAN EKPMAN KULLANIMI
l Kurma, skme, balant veya bakm ilemlerinden nce enerjiyi kesin. l Bu rnn, gvenlik asndan kritik makine ilevlerinde kullanlmas l l l l l
amalanmamtr. Kiisel adan veya ekipman asndan tehlike arz eden yerlerde, dorudan balanan gvenlik kilitlerini kullannz. Modlleri paralarna ayrmayn, onarmayn veya modifiye etmeyin. Bu kontrolr, bir kabin iinde kullanlmak zere tasarlanmtr. Modllerin montajn, tanmlanan alma ortam artlarnda yapnz. Sensr g kaynan, yalnzca, modle bal sensrlere enerji salamak iin kullannz. Gerilim ve akm gereksinimlerini karlayabilmek iin, g giriinde ve k devresinde IEC60127-onayl bir sigorta kullannz. Tavsiye edilen sigorta: 5x20 mm yava snml 218000 serisi /Tip T.
Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, iddetli yaralanma ya da ekipman hasar ile sonulanabilir.
11
12
Kitap Hakknda
zet
Dokman Kapsam Bu, Twido programlanabilir kontrolrler iin Yazlm Referans kullanm elkitabdr ve aadaki balca blmleri kapsamaktadr: l Twido programlama yazlmnn tanm ve Twido kontrolrlerin programlanmas iin gerekli temel bilgilere bir giri. l Haberlemenin tanm, analog G/ kullanm ve dier zel fonksiyonlar. l Twido programlarnn yaratlmasnda kullanlan yazlm dillerinin tanm. l Twido kontrolrlerin komutlarnn ve fonksiyonlarnn tanm. Bu kullanm elkitabndaki bilgiler, yalnzca Twido programlanabilir kontrolrlere uygulanabilir. Schneider Electric, bu dokmanda bulunabilecek hibir hata iin sorumluluk kabul etmemektedir. Bu dokmann hibir ksm, Schneider Electric'in yazl izni alnmakszn, elektronik yntemi de ieren hibir ekil veya teknikle oaltlamaz.
Geerlilik Notu
rnle lgili Uyarlar
13
14
Twido Yazlmnn Tanm
zet
Genel Bak Bu ksmda, Twido programlanabilir kontrolrler iin kontrol programlar yaratlmas iin gerekli yazlm dilleri tantlm ve gerekli temel bilgiye yer verilmitir. Bu ksm, aadaki blmlerden meydana gelmitir:
Konu 1 2 3 4 Blm Ad Twido Yazlmna Giri Twido Dil Nesneleri Kullanc Bellei Kontrolr alma Modlar Sayfa 17 23 41 45
Bu Ksmda Neler Var?
15
Twido Yazlm
16
Twido Yazlmna Giri
zet
Genel Bak Bu blmde, Twido kontrolrler iin programlama ve konfigrasyon yazlm olan TwidoSoft ve kontrol programlarnn yaratlmasnda kullanlan List, Ladder ve Grafcet programlama dilleri ksaca tantlmtr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu TwidoSoft'a Giri Twido Dillerine Giri Sayfa 18 19
Bu Blmde Neler Var?
17
Twido Yazlm Dilleri
TwidoSoft'a Giri
Aklama TwidoSoft, Twido programlanabilir kontrolrler iin uygulamalarn yaratlmas, konfigrasyonu ve bakm iin bir grafiksel gelitirme ortamdr. TwidoSoft, TwidoSoft Ladder veya List program editrlerini kullanarak, kontrol programlar girmenize ve sonrasnda program, bir kontrolr zerinde altrmak iin transfer etmenize olanak salar. TwidoSoft, Microsoft Windows 98 Second Edition veya Microsoft Windows 2000 Professional iletim sistemleri ile alan bir kiisel bilgisayar (PC) iin, 32-bit Windows-tabanl bir programdr. TwidoSoft'un ana yazlm zellikleri: l Standart Windows kullanc arayz l Twido kontrolrleri programlama ve konfigre etme l Kontrolr haberlemesi ve kontrol Detaylar iin, bkz. TwidoSoft letim Klavuzu.
TwidoSoft
18
Twido Yazlm Dilleri
Twido Dillerine Giri

Aklama Bir programlanabilir kontrolr, girileri okur, klara yazar ve bir kontrol programna dayanan lojii zer. Bir Twido kontrolr iin bir kontrol program yaratlmas, Twido programlama dillerinden birinde bir komutlar dizisi yazlmas demektir. Aadaki diller, Twido kontrol programlar yaratmak iin kullanlabilirler: l Komut List dili Bir Komut List program, sral (ardl) Bool komutlar eklinde yazlm bir dizi lojik ifadedir. l Ladder diyagramlar Bir Ladder diyagram, bir lojik ifadenin grafiksel gsterim aracdr. l Grafcet Twido, Grafcet list komutlarnn kullanmn destekler; grafiksel Grafcet'i desteklemez. Bir kiisel bilgisayar (PC), bu programlama dilleri araclyla Twido kontrol programlarn yaratmak ve dzenlemek iin kullanabilirsiniz. List/Ladder dntrlebilirlik zellii, bir program, Ladder'dan List'e ve List'ten Ladder'a kolayca dntrmenize olanak salar. Komut List dilinde yazlm bir program, kontrolr tarafndan srayla icra edilen (execute) bir komutlar dizisinden oluur. Aada, bir List program rnei verilmitir.
Twido Dilleri
Komut List Dili
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
BLK %C8 LDF %I0.1 R LD %I0.2 AND %M0 CU OUT_BLK LD D AND %M1 ST %Q0.4 END_BLK
19
Twido Yazlm Dilleri
Ladder Diyagramlar
Ladder diyagramlar, rle kontrol devrelerini temsil etmekte kullanlan rle lojik diyagramlarna benzer. Bobinler, kontaklar ve bloklar gibi grafik elemanlar, komutlar temsil eder. Aada, bir Ladder diyagram rnei verilmitir.
%I0.1
N
%C8 R E %M1 S ADJ Y D %C8.P 777 %Q0.4
%I0.2
%M0 CU CD F
20
Twido Yazlm Dilleri
Grafcet Dili
Grafcet, herhangi bir ardl kontrol sistemini, bir admlar dizisine (ilikilendirilmi aksiyonlar, geiler ve durumlara sahiptir) bler. Aadaki resimde, srasyla List ve Ladder programlarnda, Grafcet komutlarna rnekler verilmitir.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
-*LD # # -*LD # -*LD # ...
3 %M10 4 5 4 %I0.7 6 5 %M15 7
*3 %M10 4 # 5 # *4 %I0.7 6 # *5 %M15 7 #
21
Twido Yazlm Dilleri
22
Twido Dil Nesneleri
zet
Genel Bak Bu blmde, Twido kontrolrlerin programlanmasnda kullanlan dil nesneleri hakknda detaylar verilmitir. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Dil Nesne Geerlilii Bit Nesneleri Word Nesneleri Bit Nesnelerinin Adreslenmesi Word Nesnelerinin Adreslenmesi Giri/k'larn Adreslenmesi Network Adreslemesi Fonksiyon Blou Nesneleri Yaplandrlm Nesneler Endekslenmi Word'ler Nesnelerin Sembolize Edilmesi Sayfa 24 25 27 29 30 31 33 34 35 37 39
Bu Blmde Neler Var?
23
Twido Dil Nesneleri
Dil Nesne Geerlilii

Aklama Word ve bit nesneleri, kontrolrdeki bellek alanlarna tahsis edilmilerse geerlidir. Bunu yapmak iin, bunlar kontrolre download edilmeden nce, uygulama ierisinde kullanlmaldr. Geerli nesnelerin aral, sfrdan, o nesne tipi iin maksimum referansa kadardr. rnein, eer bellek word'leri iin, uygulamanzn maksimum referans %MW9 ise, %MW0 'dan %MW9 'a kadar alan tahsis edilir. Bu rnekte, %MW10 geerli deildir ve dahili ya da harici olarak eriilemez.
rnek
24
Twido Dil Nesneleri
Bit Nesneleri
Aklama Bit nesneleri, yazlm deikeni bitleridir. Bu bitler, operandlar olarak kullanlabilen ve Bool komutlar tarafndan test edilebilen tek (single) veri bitleridir. Bit nesneleri listesi: l G/ bitleri l Dahili bitler (bellek bitleri) l Sistem bitleri l Adm bitleri l Word'lerden karlan bitler
25
Twido Dil Nesneleri
Operand Bitlerinin Listesi

Tip Anlk deerler Giriler klar Tanm
Aadaki tablo, Bool komutlarnda operand olarak kullanlan ana bit nesnelerinin tamamn listelemekte ve tanmlamaktadr.
Adres veya Deer 0 veya 1 %Ix.y.z2 %Qx.y.z2 Maksimum adet Not4 Yazma eriimi1 Hayr Evet
0 veya 1 (Yanl veya Doru) Bu bitler, G/'lerin elektriksel durumlarnn "lojik grntleri"dir. Bunlar, veri belleinde saklanr ve program lojiinin her bir taramas srasnda gncellenir. Dahili bitler, bir program alrken ara deerleri saklamak iin kullanlan dahili bellek alanlardr. Not: Kullanlmayan G/ bitleri, dahili bit olarak kullanlamaz. Sistem bitleri (%S0 - %S127), kontrolrn doru almas kadar, uygulama programnn doru icrasn izlemek iin de kullanlr. Fonksiyon blou bitleri, fonksiyon bloklarnn klarna karlk gelir. Bu klar, direkt balanabilecei gibi, bir nesne olarak da kullanlabilir.
Dahili (Bellek)
%Mi
128 TWDLCAA10DRF, Evet TWDLCAA16DRF 256 Dier tm kontrolrler 128 i'ye bal
Sistem
%Si
Fonksiyon bloklar
%TMi.Q, %Ci.P, vb.
Not4
Hayr3
Dntrle- Dntrlebilir programlama fonksiyonlar bilir fonksiyon BLK, OUT_BLK ve END_BLK kullanlarak bloklar programlanan fonksiyon bloklardr. Word'lerden karlanlar Grafcet admlar Baz word'lerdeki 16 bitten biri, operand biti olarak karlabilir. %X1 ile %Xi aras bitler, Grafcet admlar ile ilikilendirilir. Karlk gelen adm aktive edildiinde, adm biti Xi, 1 yaplr. Bu adm deaktive edildiinde ise Xi, 0 yaplr.
E, D, F, Q, TH0, TH1 Deiir %X21
Not4
Hayr
Deiir 62 TWDLCAA10DRF, TWDLCAA16DRF 94 TWDLCAA24DRF, Modler Kontrolrler
Deiir Evet
Notlar: 1. Program tarafndan veya Animasyon Tablo Editr araclyla yazlr. 2. G/ Adreslemesi'ne baknz. 3. %SBRi.j ve %SCi.j haricindeki bitler yazlp okunabilir. 4. Adet, kontrolr modeli tarafndan belirlenir.
26
Twido Dil Nesneleri
Word Nesneleri
Aklama Veri belleklerinde saklanan ve -32768 ile 32767 arasnda bir tamsay deer alabilen (0 ile 65535 arasnda deer alabilen hzl sayc fonksiyon blou hari) 16-bit word'ler eklinde adreslenen word nesneleridir. Word nesnelerine rnekler: l Anlk deerler l Dahili word'ler (%MWi) (bellek word'leri) l Sabit word'ler (%KWi) l G/ exchange word'leri (%IWi, %QWi) l Sistem word'leri (%SWi) l Fonksiyon bloklar (konfigrasyon ve/veya runtime verisi) Word'lerin ierikleri veya deerleri, aadaki anlama gerei, 16-bit ikili (binary) kodlar iinde (2'nin tmleyeni lojiiyle), kullanc belleinde saklanr: Bit pozisyonu F E D C B A 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 1 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 1 |+ 16348 8192 4096 2048 1024 512 256 128 64 32 16 8 4 2 1 Bit durumu Bit deeri
Word Formatlar
aretli ikili notasyonda, bit 15, anlama gerei, kodlanm deerin iaretine tahsis edilmitir: l Bit 15, 0 ise: word'n ierii bir pozitif deerdir. l Bit 15, 1 ise: word'n ierii bir negatif deerdir (negatif deerler, 2'nin tmleyeni lojii ile ifade edilir). Word'ler ve anlk deerler, aadaki format ile girilebilir ve geri alnabilir: l Decimal (onluk sistem) Min: -32768, Maks: 32767 (rnein, 1579) l Hexadecimal (onaltlk sistem) Min: 16#0000, Maks: 16#FFFF (rnein, 16#A536) Alternatif szdizimi: #A536
27
Twido Dil Nesneleri
Word Nesnelerinin Aadaki tablo, word nesnelerini tanmlamaktadr. Tanm

Word'ler Anlk deerler Tanm Bunlar, 16-bit word'ler ile ayn formatta tamsay deerlerdir. Bu, deerlerin word'lere atanmasna olanak salar. 10 taban 16 taban Dahili (Bellek) Sabitler -32768 ila 32767 16#0000 ila 16#FFFF 1500 Evet Adres veya deer Maksimum adet Yazma eriimi1 Hayr
Veri belleindeki operasyon srasnda deerleri saklamak iin, %MWi "alan" word'ler olarak kullanlr. %MW0 ila %MW255 word'ler, program tarafndan direkt olarak okunabilir ve yazlabilir. Sabitleri veya alfanmerik mesajlar saklar. erikleri yalnzca, konfigrasyon esnasnda TwidoSoft kullanlarak yazlabilir veya deitirilebilir. %KW0 ile %KW63 aras sabit word'ler, program tarafndan salt-okunabilir. %KWi
64
Evet, yalnzca TwidoSoft kullanlarak i'ye gre
Sistem
%SWi Bu 16-bit word'lerin eitli fonksiyonlar vardr: %SWi word'lerinin okunarak, direkt olarak kontrolrden gelen veriye eriim salanmas (rnein, potansiyometreler) l Uygulama zerinde operasyonlar gerekletirilmesi (rnein, takvim bloklar).
128
Fonksiyon bloklar G/ Exchange word'leri
Bu wordler, fonksiyon bloklarnn gncel (mevcut) parametrelerine ya da deerlerine karlk gelir. Uzak U Linkleri olarak bal kontrolrlere atanr. Bu word'ler, kontrolrler arasndaki haberleme iin kullanlr. Giriler klar
%TM2.P, %Ci.P, vb.
Evet
%IWi.j %QWi.j
Not2 Not
2
Hayr Evet
karlan bitler
Aadaki word'lerin 16 bitinden birinin karlmas mmkndr: Dahili Sistem Sabitler Giri k %MWi:Xk %SWi:Xk %KWi:Xk %IWi.j:Xk %QWi.j:Xk 1500 128 64 Not2 Not2 Evet i'ye bal Hayr Hayr Evet
Not: 1. Program tarafndan veya Animasyon Tablo Editr araclyla yazlr. 2. Adet, kontrolr modeli tarafndan belirlenir.
28
Twido Dil Nesneleri
Bit Nesnelerinin Adreslenmesi

Format Dahili, sistem ve adm bit nesnelerini adreslemek iin aadaki format kullannz:
% Sembol
M, S veya X
i Numara
Nesne tipi
Tanm
Aadaki tablo, adresleme formatndaki elemanlar tanmlamaktadr.

Grup Sembol Nesne tipi Eleman % M S X Numara i Tanm Yzde sembol, daima bir yazlm deikeninden nce gelir. Dahili bitler, bir program alrken, ara deerleri saklar. Sistem bitleri, kontrolrn durum ve kontrol bilgisini salar. Adm bitleri, adm aktivitelerinin durumunu salar. Maksimum numara deeri, konfigre edilmi nesne adedine baldr.
Bit nesne adreslerine rnekler: l %M25 = 25 no'lu dahili bit l %S20 = 20 no'lu sistem biti l %X6 = 6 no'lu adm biti Word'lerden karlan Bit Nesneleri Word'lerin 16 bitinden birinin karlmas iin TwidoSoft kullanlr. Sonrasnda word'n adresi, aadaki szdizimine gre, karlan bit satr tarafndan tamamlanr:
WORD Word adresi :X k Pozisyon k = word adresindeki 0-15 bit sras.
rnekler: l %MW5:X6 = dahili word %MW5'in 6 no'lu biti l %QW5.1:X10 = k word' %QW5.1'in 10 no'lu biti
29
Twido Dil Nesneleri
Word Nesnelerinin Adreslenmesi

Aklama Giri/k (bkz. Giri/k'larn Adreslenmesi, s. 31) ve fonksiyon bloklar (bkz. Fonksiyon Blou Nesneleri, s. 34) haricindeki word nesnelerinin adreslenmesi aada tanmlanan formata gre olur. Dahili, sabit ve sistem word'lerini adreslemek iin aadaki format kullannz.
% Sembol
M, K veya S
Format
W Format
i Numara
Nesne tipi
Tanm
Aadaki tablo, adresleme formatndaki elemanlar tanmlamaktadr.

Grup Sembol Nesne tipi Eleman % M K Tanm Yzde sembol, daima bir dahili adresten nce gelir. Dahili word'ler, bir program alrken, ara deerleri saklar. Sabit word'ler, sabit deerleri veya alfanmerik mesajlar saklar. erikleri, yalnzca TwidoSoft tarafndan yazlabilir veya deitirilebilir. Sistem word'leri, kontrolrn durum ve kontrol bilgisini salar. 16-bit word. Maksimum numara deeri, konfigre edilmi nesne adedine baldr.
S Format Numara W i
Word nesne adreslemesine rnekler: l %MW15 = 15 no'lu dahili word l %KW26 = 26 no'lu sabit word l %SW30 = 30 no'lu sistem word'
30
Twido Dil Nesneleri
Giri/k'larn Adreslenmesi
Aklama Bir Twido konfigrasyonunda, her bir giri/k (G/) noktasnn ayr bir adresi vardr: rnein, "%I0.0.4" adresi, spesifik bir girie atanr. G/ adresleri, aadaki donanm iin atanabilir: l Uzak U Linki Master olarak konfigre edilmi kontrolr l Uzak U G/ olarak konfigre edilmi kontrolr l G/ geniletme modlleri Bir programda, tek bir ka veya bobine, oklu referanslarnz olabilir. Donanm klar zerinde, yalnzca son zlenin sonucu gncellenir. rnein, %Q0.0.0, bir program iinde birden ok sayda kullanlabilir ve oklu kullanmlar iin bir uyar olmayacaktr. Dolaysyla hangi kn, amalanan almaya yol aacann saptanmas nemlidir. UYARI Amalanmayan alma Ayn kn birden ok kullanm kontrol ya da uyarlar salanmamtr. klarn veya bobinlerin kullanmn, uygulamanzda onlar zerinde deiiklik yapmadan nce gzden geiriniz. Bu nleme uyulmas konusundaki baarszlk, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilir.
Bir k veya Bobin iin oklu Referanslar
Format
Giri/k'lar adreslemek iin aadaki format kullannz.

%
Sembol
I, Q
Nesne tipi
x
Kontrolr pozisyonu
y
G/ tipi
z
Kanal numaras
31
Twido Dil Nesneleri
Tanm
Aadaki tablo, G/ adresleme formatn tanmlamaktadr.

Grup Sembol Nesne tipi Eleman % I Q Kontrolr pozisyonu G/ tipi Kanal numaras x y z Deer 0 1-7 0 1-7 Tanm Yzde sembol, daima bir dahili adresten nce gelir. Giri. Bir kontrolr veya G/ geniletme modl giriinin elektriksel durumunun "lojik imaj". k. Bir kontrolr veya G/ geniletme modl knn elektriksel durumunun "lojik imaj". Master kontrolr (Uzak U Linki master). Uzak U kontrolr (Uzak U Linki slave). Ana G/ (kontrolrdeki lokal G/). G/ geniletme modlleri. Bir kontrolr veya G/ geniletme modlndeki G/ kanal numaras. Mevcut G/ noktalarnn adedi, kontrolr modeline veya G/ geniletme modl tipine baldr.
rnekler
Aadaki tabloda, G/ adreslemesine baz rnekler verilmitir.

G/ nesnesi %I0.0.5 %Q0.3.4 %I0.0.3 %I3.0.1 %I0.3.2 Tanm Ana kontrolr zerindeki 5 no'lu giri noktas (lokal G/). Ana kontrolr iin 3 no'lu gemiletme adresindeki G/ geniletme modl zerindeki 4 no'lu k noktas (geniletme G/). Ana kontrolr zerindeki 3 no'lu giri noktas. 3 no'lu uzak u linki adresindeki uzak u G/ kontrolr zerindeki 1 no'lu giri noktas. Ana kontrolr iin 3 no'lu adresteki G/ geniletme modl zerindeki 2 no'lu giri noktas.
32
Twido Dil Nesneleri
Network Adreslemesi
Aklama Uygulama verisi, peer kontrolrler ile bir Twido Uzak U Linki network' zerindeki master kontrolr arasnda, network word'leri %INW ve %QNW kullanlarak exchange (dei-toku) edilir. Ayrntl bilgi iin, bkz. Haberleme, s. 63. Network adreslemesi iin aadaki format kullannz.
%
Sembol
Format
IN, QN
Nesne tipi
W
Format
x
Kontrolr pozisyonu
j
Word
Format Tanm
Aadaki tablo, network adresleme formatn tanmlamaktadr.

Grup Sembol Nesne tipi Eleman % IN QN Format Kontrolr pozisyonu Word W x j Deer 0 1-7 0-3 Tanm Yzde sembol, daima bir dahili adresten nce gelir. Network giri word'. Master'dan peer'e veri transferi. Network k word'. Peer'den master'a veri transferi. Bir 16-bit word. Master kontrolr (Uzak U Linki master). Uzak U kontrolr (Uzak U Linki slave). Her bir peer kontrolr, master kontrolr ile veri exchange'i iin bir ila drt word kullanr.
rnekler
Aadaki tablo, network adreslemesinin baz rneklerini gstermektedir.

Network nesnesi %INW3.1 %QNW0.3 Tanm 3 no'lu uzak u kontrolrnn 1 no'lu network word'. Ana kontrolrn 3 no'lu network word'.
33
Twido Dil Nesneleri
Fonksiyon Blou Nesneleri

Aklama Fonksiyon bloklar, program tarafndan eriilebilen bit nesneleri ve spesifik word'ler salar. Aada, bir sayc fonksiyon blou grlmektedir.
%Ci E D
Bir Fonksiyon Blou rnei
R S CU CD
ADJ Y %Ci.P 9999
Yukar/aa sayc blou
Bit Nesneleri
Bit nesneleri, blok klarna karlk gelir. Bu bitlere, aadaki iki metottan biri kullanlarak Bool test komutlar tarafndan eriilebilir: l Direkt olarak (rnein, LD E) - dntrlebilir programlamada, eer bloa bal iseler - (bkz. Ana Fonksiyon Bloklarnn Programlama Prensipleri, s. 208). l Blok tipi belirtilerek (rnein, LD %Ci.E). Girilere, komutlar formunda eriilebilir. Word nesneleri, aadaki gibi belirtilmi parametrelere ve deerlere karlk gelir: l Blok konfigrasyon parametreleri: Baz parametrelere program tarafndan eriilebilir iken (rnein, n-seim parametreleri), bazlarna ise eriilemez (rnein, zaman taban). l Mevcut deerler: rnein, %Ci.V, mevcut sayc deeri. Program tarafndan eriilebilir nesnelerin bir listesi iin aadaki ksmlara baknz. l Ana Fonksiyon Bloklar iin, bkz. Ana Fonksiyon Bloklar, s. 206. l Gelimi Fonksiyon Bloklar iin, bkz. Gelimi Fonksiyon Bloklar ile likilendirilmi Bit ve Word Nesneleri, s. 257.
Word Nesneleri
Program Tarafndan Eriilebilir Nesneler
34
Twido Dil Nesneleri
Yaplandrlm Nesneler
Aklama Yaplandrlm nesneler, basit nesnelerin kombinasyonlardr. Twido, aadaki tiplerde yaplandrlm nesneleri destekler: l Bit String'leri l Word Tablolar Bit string'leri, ayn tipte ve tanmlanm bir uzunlukta (L), bir bitiik nesne bitleri dizisidir. rnek: Bit string'i %M8:6
%M8 %M9 %M10 %M11 %M12 %M13
Bit String'leri
Not: %M8:6 kabul edilebilir (8, 8'in bir katdr) iken, %M10:16 kabul edilemez (10, 8'in bir kat deildir). Bit string'leri, Atama komutu ile birlikte kullanlabilir (bkz. Atama Komutlar, s. 232).
Mevcut Bit Tipleri
Bit string'leri iin, mevcut bit tipleri:

Tip Ayrk giri bitleri Ayrk k bitleri Sistem bitleri Grafcet Adm bitleri Dahili bitler Adres %I0.0:L veya %I1.0:L1 %Q0.0:L veya %Q1.0:L1 %Si:L i, 8'in kat olmak zere %Xi:L i, 8'in kat olmak zere %Mi:L i, 8'in kat olmak zere Maksimum boyut 0<L<17 0<L<17 0<L<17 ve i+L-128 0<L<17 ve i+L-95 0<L<17 ve i+L-256 Yazma eriimi Hayr Evet i'ye bal Evet (program tarafndan) Evet
Not: (1) Yalnzca, 0...L-1 adreslenebilir. Bit string'lerinde, baz G/'ler adreslenemez.
35
Twido Dil Nesneleri
Word Tablolar
Word tablolar, ayn tipte ve tanmlanm bir uzunlukta (L), bir bitiik word'ler dizisidir. rnek: Word tablosu %KW10:7 %KW10
16 bit
%KW16 Word tablolar, Atama komutlar ile birlikte kullanlabilir (bkz. Atama Komutlar, s. 232). Mevcut Word Tipleri Word tablolar iin, mevcut word tipleri:
Tip Dahili word'ler Sabit word'ler Sistem word'leri Adres %MWi:L %KWi:L %SWi:L Maksimum boyut 0<L<256 ve i+L< or = 1500 0<L ve i+L-64 0<L ve i+L-128 Yazma eriimi Evet Hayr i'ye bal
36
Twido Dil Nesneleri
Endekslenmi Word'ler
Aklama Endekslenmi bir word, endekslenmi bir nesne adresli bir dahili ya da sabit word'dr. ki tip nesne adresleme vardr: l Direkt adresleme l Endekslenmi adresleme Bir nesnenin direkt adresi, program yazlrken ayarlanr ve tanmlanr. rnek: %M26, direkt adresi 26 olan bir dahili bittir. Bir nesnenin endekslenmi adresi, o nesnenin direkt adresine bir endeks ekleyerek, adresin deitirilmesi iin bir metot salar. Endeksin ierii, nesnenin direkt adresine eklenir. Endeks, bir dahili word olan %MWi tarafndan tanmlanr. "Endeks word'leri"nin says snrlandrlmamtr. rnek: %MW108[%MW2], direkt adres 108 art %MW2 word'nn ieriinden ibaret bir adrese sahip olan bir word'dr. Eer %MW2 word'nn deeri 12 ise, %MW108[%MW2]'e yazmak, %MW120'ye (108 art 12) yazmaya edeerdir. Aadakiler, endekslenmi adresleme iin mevcut olan word tipleridir.
Tip Dahili word'ler Sabit word'ler Adres %MWi[MWi] %KWi[%MWj] Maksimum boyut 0-i< = %MWj<1500 0-i<%MWj<64 Yazma eriimi Evet Hayr
Direkt Adresleme Endekslenmi Adresleme
Endekslenmi Adresleme iin Mevcut Word'ler
Endekslenmi word'ler, Atama komutu ile birlikte (bkz. Atama Komutlar, s. 232) ve Karlatrma komutlar ile birlikte (bkz. Karlatrma Komutlar, s.236) kullanlabilir. Bu tip adresleme, program araclyla, endeks word'nn ieriini deitirerek, ayn tipteki nesne dizilerinin (dahili word'ler ve sabitler gibi) ardl olarak taranmasna olanak salar.
37
Twido Dil Nesneleri
Endeks Tamas Sistem Biti %S20
Bir endeks tamas, bir endekslenmi nesnenin adresi, ayn tipteki nesneleri ieren bellek blgesinin snrlarn atnda meydana gelir. Ksacas: l Nesne adresi art endeksin ierii, 0'dan daha kk. l Nesne adresi art endeksin ierii, uygulama iinde direkt olarak referanslanan en byk word'den daha byk. Maksimum say 1499 (%MWi word'leri iin) veya 63 (%KWi word'leri iin). Bir endeks tamas olaynda, sistem, sistem biti %S20'yi 1 yapar ve nesneye, endeks deeri olarak 0 atanr. Not: Kullanc, herhangi bir tamay izlemekle ykmldr. %S20 biti, kullanc tarafndan, olas ileme iin okunmaldr. Kullanc, bu bitin tekrar 0 yaplmasn salamak zorundadr. %S20 (ilk durum = 0): l Endeks tamasnda: sistem tarafndan 1 yaplr. l Tamann dorulanmas: Endeks deitirildikten sonra, kullanc 0 yapar.
38
Twido Dil Nesneleri
Nesnelerin Sembolize Edilmesi

Aklama Twido yazlm dil nesnelerini, ad veya zelletirilmi mnemonic'ler ile adreslemek iin Semboller kullanabilirsiniz. Sembollerin kullanm, program lojiinin abuk bir ekilde snanmasna ve analizine olanak salar ve bir uygulamann gelitirilmesini ve test edilmesini byk lde kolaylatrr. rnein, WASH_END, bir wash (ykama) evriminin sonunu temsil eden bir zamanlayc fonksiyon blounun tanlanmas iin kullanlabilecek bir semboldr. Bu adn yeniden arlmas, %TM3 gibi bir program adresinin roln hatrlamaya almaktan daha kolay olacaktr. Aada, sembollerin tanmlanmas iin ana kurallar: l Maksimum 32 karakter. l Harfler (A-Z), rakamlar (0 -9) veya altizgiler (_). l lk karakter, bir alfabetik ya da vurgulu (accented) karakter olmaldr. Yzde iareti (%)'yi kullanamazsnz. l Boluklar veya zel karakterler kullanmaynz. l Byk-kk harf ayrm yoktur. rnein, Pump1 ve PUMP1 ayn semboldr ve bir uygulama iinde yalnzca bir kez kullanlabilir. Semboller, Sembol Editr'ndeki dil nesneleri ile tanmlanr ve ilikilendirilir. Semboller ve aklamalar, uygulama ile PC sabit diskinde saklanr; kontrolrde saklanmaz. Bu yzden, bunlar, uygulama araclyla kontrolre transfer edilemez. Sembollerin kullanm konusunda daha ayrntl bilgi iin, bkz. TwidoSoft letim Klavuzu.
rnek
Sembollerin Tanmlanmas iin Ana Kurallar
Sembollerin Dzenlenmesi
39
Twido Dil Nesneleri
40
Kullanc Bellei
Kullanc Bellei Yaps

Aklama Kullanc uygulamas tarafndan eriilebilir kontrolr bellei, iki farkl gruba blnmtr: l Bit deerleri l Word deerleri (16-bit iaretli (signed) deerler) Bit bellei, kontrolre entegre edilmi dahili RAM bellekte saklanr. Bit bellei, 1280 bit nesnesinin haritasn ierir. Word bellei (16 bit) aadakilere destek verir: l Veri: dinamik uygulama verisi ve sistem verisi. l Program: tanmlayclar ve grevler iin icra edilebilir (executable) kod. l Sabitler: sabit word'ler, ilk deerler ve giri/k konfigrasyonu. Aada, Twido kontrolrler iin farkl bellek tiplerinden bahsedilmitir. l Dahili RAM (entegre edilmi) Bu, entegre edilmi kontrolr RAM belleidir. Dahili RAM belleinin ilk 10 KB'lk blm, hzl RAM iken, sonraki 32 KB'lk blm ise standart RAM'dir. Dahili RAM, program, sabitler ve veri ierir. l Dahili EEPROM Bir uygulamann, bir kontrolrdeki dahili yedeini salayan entegre edilmi bir 32 KB EEPROM'dur. Uygulamay, batarya arzasndan ya da 30 gnden uzun sren enerji kesintisinden kaynaklanabilecek bozulmadan korur. Program ve sabitler ierir. l Harici yedekleme bellek kartuu Bir uygulamann yedeklenmesi veya daha byk bir uygulamann mmkn olmas iin, bir opsiyonel harici EEPROM kartuudur. Kontrolr RAM'indeki uygulamann gncellenmesi iin kullanlabilir. Program ve sabitler ierir fakat veri iermez.
Bit Bellei
Word Belleinin Rol
Bellek Tipleri
41
Kullanc Bellei
Harici Bellek Kartusuz Yap
Aadaki diyagram, bir harici bellek kartuunun bulunmad durumdaki bellek yapsn ortaya koymaktadr.
Dahili RAM Veri Program Sabitler Dahili EEPROM Program ve sabitlerin kaydedilmesi %MW'nin kaydedilmesi
Dahili EEPROM, kontrolre entegre edilmitir ve aadakiler iin 32 KB bellek salar: l Uygulama program (32 KB) l 512 dahili word (%MWi) Harici Bellek Kartulu Yap Opsiyonel harici bellek kartuu, programlar ve sabitler iin yedekleme imkan salad gibi, daha byk uygulamalar iin geniletilmi bellek salar. Aadaki diyagram, harici bellek kartuunun bulunduu durumdaki bellek yapsn ortaya koymaktadr.
Dahili RAM Veri Dahili EEPROM Bu alan kullanlamaz %MW'nin kaydedilmesi Harici EEPROM kartuu Program
Sabitler
Dahili 32 KB EEPROM, 512 dahili word (%MWi) kaydedebilir.
42
Kullanc Bellei
Bellein Kaydedilmesi
l Dahili batarya (30 gne kadar) l Dahili EEPROM (maksimum 32 KB) l Opsiyonel harici bellek kartuu (maksimum 64KB)
Kontrolr dahili bellei, aadakilerden biri ile kaydedilebilir:
Uygulamann dahili EEPROM bellekten RAM bellee transfer edilmesi, uygulama RAM'den kaybolduunda (kaydedilmediinde ya da batarya yoksa) otomatik olarak yaplr. TwidoSoft kullanlarak, manuel transfer de gerekletirilebilir.
Bellek Aadaki tabloda, Twido kontrolrler ile olas bellek konfigrasyonlar verilmitir. Konfigrasyonlar
Kompakt Kontrolrler Bellek tipi Dahili RAM Kullanlabilir geniletilmi bellek* Maksimum uygulama boyutu Maksimum harici yedekleme 10KB 32KB 32KB 32KB 32KB 32KB 32KB 64KB 10DRF 10KB 16DRF 32KB 24DRF 32KB Modler Kontrolrler 20DUK 20DTK 32KB 20DRT 32KB 64KB 40DUK 40DTK 32KB 64KB
32KB veya 32KB veya 64KB* 64KB* 32KB veya 32KB veya 64KB 64KB
Not: *TWDLMDA20DRT, TWDLMDA40DUK ve TWDLMDA40DTK kontrolrler iin, opsiyonel 64 KB harici bellek kartuu yerletirilerek, bellei 64 KB'a geniletme imkan vardr. Uygulamann altrlmas ve yedeklenmesi iin, kartuun yerinden karlmamas gerekir.
43
Kullanc Bellei
44
Kontrolr alma Modlar
zet
Genel Bak Bu ksmda, kontrolr alma modlar ile evrimsel ve periyodik icra tantlmtr. Enerji kesintileri ve enerjinin yeniden gelmesi hakknda ayrntlar da bulunmaktadr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu evrimsel Tarama Periyodik Tarama Tarama Sresinin Kontrol Edilmesi alma Modlar Enerji Kesintisi ve Yeniden Enerji Gelmesi Ilk Balatma Souk Balatma Kontrolr lk-deerleme (Initialization) Sayfa 46 48 51 52 54 56 58 60
Bu Blmde Neler Var?
45
evrimsel Tarama
Aklama evrimsel tarama, kanlmaz sistem ilemesi haricinde hibir ey iin beklemeksizin, master grev evrimlerini birbiri ardna balar. k gncellemesini (grev evriminin nc faz) etkiledikten sonra, sistem, belirli bir sayda kendi grevlerini icra eder ve hemen dier grev evrimini tetikler. Not: Kullanc programnn tarama sresi, kontrolr watchdog zamanlaycs tarafndan izlenir ve 150 ms'yi amamaldr. Aksi halde, kontrolrn, HALT (DURDURMA) modunda hemen durmasna neden olan bir hata oluur. Bu modda, klar, varsaylan geri ekilme (fallback) durumlarna dnmeye zorlanr.
alma
Aadaki izim, evrimsel tarama sresinin alan (running) fazlarn gstermektedir.

Programn ilenmesi I.P. %I %Q I.P. %I Programn ilenmesi %Q
Tarama n sresi
Tarama n+1 sresi
alma Fazlarnn Tanm
Aadaki tabloda, alma fazlar tanmlanmtr.

Adres I.P. Faz Dahili ileme Tanm Sistem dolayl olarak, kontrolr izler (sistem bitlerinin ve word'lerinin ynetilmesi, mevcut zamanlayc deerlerinin gncellenmesi, RUN/STOP anahtarlarnn saptanmas, vb.) ve TwidoSoft'tan gelen istekleri (deiiklikler ve animasyon) iler. Bellee, grevle ilikilendirilmi, ayrk ve uygulamaya zel modl girilerindeki durum bilgisinin yazlmas. Kullanc tarafndan yazlm uygulama programnn altrlmas.
%I %Q
Girilerin alnmas Program ilemesi
klarn Uygulama program tarafndan tanmlanm duruma gre, gncellenmesi grevle ilikilendirilmi ayrk ve uygulamaya zel modllerle ilikilendirilmi k bitlerinin ve word'lerinin yazlmas.
46
alma Modu
Kontrolr RUN modunda, ilemcinin gerekletirdikleri: l Dahili ileme l Girilerin alnmas l Uygulama programnn ilenmesi l klarn gncellenmesi Kontrolr STOP modunda, ilemcinin gerekletirdikleri: l Dahili ileme l Girilerin alnmas Aadaki resimde, alma evrimleri gsterilmitir.
Resim
Dahili leme
Girilerin Alnmas RUN Programn lenmesi STOP
klarn Gncellenmesi
Kontrol evrimi
Kontrol (Check) evrimi, watchdog tarafndan gerekletirilir.
47
Periyodik Tarama
Aklama Bu alma modunda, girilerin alnmas, uygulama programnn ilenmesi ve klarn gncellenmesi, konfigrasyon srasnda tanmlanan sreye gre (2-150 ms) periyodik olarak yaplr. Kontrolr taramasnn balangcnda, deeri, konfigrasyon srasnda tanmlanan bir periyotta ilk deerine getirilen bir zamanlayc, geri sayma balar. Kontrolr taramas, zamanlayc sonlanmadan ve yeni bir taramay yeniden balatmadan nce bitmelidir. Aadaki izim, periyodik tarama sresinin alma (running) fazlarn gstermektedir.
Programn ilenmesi %I %Q Tarama n sresi I.P. Bekleme %I periyodu Programn ilenmesi %Q I.P. Bekleme periyodu
alma
Tarama n+1 sresi Periyot
alma Fazlarnn Tanm
Aadaki tablo, alma fazlarn tanmlamaktadr.

Adres I.P. Faz Dahili ileme Tanm Sistem dolayl olarak, kontrolr izler (sistem bitlerinin ve word'lerinin ynetilmesi, mevcut zamanlayc deerlerinin gncellenmesi, RUN/STOP anahtarlarnn saptanmas, vb.) ve TwidoSoft'tan gelen istekleri (deiiklikler ve animasyon) iler. Bellee, grevle ilikilendirilmi, ayrk ve uygulamaya zel modl girilerindeki durum bilgisinin yazlmas. Kullanc tarafndan yazlm uygulama programnn altrlmas.
%I %Q
Girilerin alnmas Program ilemesi
klarn Uygulama program tarafndan tanmlanm duruma gre, gncellenmesi grevle ilikilendirilmi ayrk ve uygulamaya zel modllerle ilikilendirilmi k bitlerinin ve word'lerinin yazlmas.
48
alma Modu
Kontrolr RUN modunda, ilemcinin gerekletirdikleri: l Dahili ileme emri l Girilerin alnmas l Uygulama programnn ilenmesi l klarn gncellenmesi Periyot sona ermediyse, dahili ileme periyodunun bitiine kadar, ilemci kendi alma evrimini tamamlar. alma (operating) sresi, periyoda tahsis edilmi sreden daha uzun ise, kontrolr, grev sistem biti %S19'u 1 yaparak periyodun alm olduunu gsterir. lem (process) devam eder ve tam olarak alr (run) (bununla birlikte, bu sre, watchdog sre limitini amamaldr). Yrmekte olan taramann klarnn dolayl olarak yazlmasndan sonra, bir sonraki tarama, link edilir. Kontrolr STOP modunda, ilemcinin gerekletirdikleri: l Dahili ileme l Girilerin alnmas
49
Resim
Aadaki resim, alma evrimlerini gstermektedir.
Periyot ba
Dahili ileme
Girilerin alnmas RUN Program ilemesi STOP
klarn gncellenmesi
Dahili ileme
Periyot sonu
Kontrol evrimi
ki kontrol (check) gerekletirilir: l Periyot tamas l Watchdog
50
Tarama Sresinin Kontrol Edilmesi

Genel Noktalar Master grev evrimi, Tmax (master grev evriminin azami sresi) ad verilen bir watchdog zamanlaycs tarafndan izlenir. Bu, uygulama hatalarnn (sonsuz dngler, vb.) gsterimine izin verir ve k tazelemesi iin bir azami sreyi salar. Periyodik veya evrimsel almada, watchdog'un tetiklenmesi bir yazlm hatasna neden olur. Uygulama, bir HALT durumuna girer ve %S11 bitini 1 yapar. Grevin yeniden balatlmas; hatann nedeninin analiz edilmesi, hatann dzeltilmesi iin uygulamann modifiye edilmesi amacyla TwidoSoft'a bir balanty ve INIT ile RUN isteklerini zorunlu klar. Not: HALT durumu, bir tarama overrun' gibi bir uygulama yazlm hatasndan dolay, uygulama hemen durdurulduunda olan durumdur. Veri, hatann nedeninin analizine olanak salayan gncel (mevcut) deerlerini korur. Grevlerin tamam, o andaki komutta durdurulur. Kontrolr ile haberleme mmkndr.
Yazlm WatchDog'u (Periyodik veya evrimsel alma)
Periyodik almann Kontrol
Periyodik almada, periyodun almasn saptamak iin, ilave bir kontrol (check) kullanlr: l %S19 , periyodun alm olduunu gsterir. %S19 sistem biti; l Tarama sresi, grev periyodundan daha byk iken, sistem tarafndan 1 yaplr. l Kullanc tarafndan 0 yaplr. l %SW0 , periyot deerini (0-150 ms) ierir. Bu sistem word'; l Souk balatma sonrasnda, konfigrasyonda set edilen deer ile ilk-deerlenir. l Kullanc tarafndan deitirilebilir.
Master Grev Aadaki sistem word'leri, kontrolr tarama evrim sresi hakknda bilgi iin alma Sresinin kullanlr: Kullanlmas l %SW11 , maksimum watchdog sresinin (10 ila 500 ms) balang deerini atar. l %SW30 , son kontrolr tarama evriminin icra sresini ierir. l %SW31 , son souk balangtan beri, en uzun kontrolr taramasnn icra sresini ierir. l %SW32 , son souk balangtan beri, en ksa kontrolr taramasnn icra sresini ierir. Not: Bu farkl bilgilere, konfigrasyon editrnden de eriilebilir.
51
alma Modlar
Aklama ana alma modu grubunu hesaba katmak iin, TwidoSoft kullanlr:
l Denetleme (Checking) l alma veya retim l Durma
Not: Bu alma modlar, Applied Industrial Automation Development Agency tarafndan oluturulmu "alma ve Durma Modlar iin Tasarm Klavuzu"nda tanmlanmtr.
Grafcet Araclyla Balama
Bu farkl alma modlar, Grafcet araclyla aadaki metotlar kullanlarak elde edilebilir veya balatlabilir: l Grafcet ilk-deerlemesi l Admlarn n-ayarlanmas (presetting) l Bir durumun srdrlmesi l Chart'larn dondurulmas n ileme ve sistem bitlerinin kullanm, kullanc programn karmak hale getirmeksizin ve programa ar yk bindirmeksizin, etkin alma modu ynetimi salar.
52
Grafcet Sistem Bitleri
%S21, %S22 ve %S23 bitlerinin kullanm, sadece n ileme iin ayrlmtr. Bu bitler, sistem tarafndan otomatik olarak reset edilir. Bunlar, sadece Set (Ayar) Komutu S tarafndan yazlmaldr. Aadaki tablo, Grafcet ile ilgili sistem bitlerini sunmaktadr:
Bit %S21 Fonksiyon GRAFCET ilk-deerleme Tanm Normalde 0'a set edilmitir, 1 yaplmas; Bir souk restart tarafndan, %S0=1. Yalnzca n ileme program ksmnda, bir Set Komutu S %S21 veya bir set bobini -(S)- %S21 tarafndan. Sonular: l Tm aktif admlarn deaktivasyonu. l Tm ilk (initial) admlarn aktivasyonu.
l l
%S22
GRAFCET RESET
Normalde 0'a set edilmitir, yalnzca n-ilemede program tarafndan 1 yaplabilir. Sonular: l Tm aktif admlarn deaktivasyonu. l Ardl ileme taramas durdurulur. Normalde 0'a set edilmitir, yalnzca n-ilemede program tarafndan 1 yaplabilir. l %S22'yi 1 yaparak, Grafcet'i reset ediniz. l Bir dizi S Xi komutlar araclyla, aktive edilecek admlarn n-konumlandrmasn yapnz. Bir durumun dondurulmas: l lk hal durumunda: program tarafndan, %S21'in 1 olmasnn srdrlmesi ile. l "Bo" durumda: program tarafndan, %S22'nin 1 olmasnn srdrlmesi ile.
%S23
GRAFCET 'in n-ayar ve dondurulmas
%S23' 1 yaparak, n-konumlandrmay olanakl klnz.
%S23'n 1 olmasnn srdrlmesi ile belirlenen durumda.
53
Enerji Kesintisi ve Yeniden Enerji Gelmesi

Resim Aadaki resim, sistem tarafndan saptanan, enerjinin yeniden geldii farkl durumlar gstermektedir. Eer kesinti sresi, g kayna filtreleme sresinden (Bir AC akm kayna iin 10 ms civarnda veya bir DC akm kayna iin 1ms civarndadr) daha ksa ise, bu, normal ekilde alan program tarafndan farkedilmez.
Run Uygulamay altr
Enerji kesintisi Standby enerjisi Enerji dzelmesi BEKLE Enerji kesintisi saptand m? Hayr eriin kaydedilmesi OK Evet Hayr
Evet
Oto-test
Bellek kartlar ayn m? Evet Programn normal icras Ilk balatma
Hayr
Souk balatma
Not: erik, bir batarya ile yedeklenmi RAM'e kaydedilir. Enerjilendirmede, sistem, bir lk balatma olup olmayacana karar vermek iin bataryann durumunu ve kaydedilmi ierii kontrol eder.
54
Run/Stop Giri Biti, Auto Run'a Kar
Run/Stop giri bitinin, Scan Mode (Tarama Modu) diyalog kutusunda mevcut olan Run seeneindeki Automatic Start'a (Otomatik Balatma) gre ncelii vardr (bkz. TwidoSoft letim Klavuzu). Run/Stop biti set edilmise, enerji yeniden geldiinde, kontrolr Run Modu'nda yeniden balayacaktr. Kontrolr modu, aadaki gibi belirlenir:
Run/Stop Giri Biti Sfr Sfr Ykselen kenar Bir Yazlmda konfigre edilmemi Yazlmda konfigre edilmemi Run'da Auto Start Sfr Bir nemsiz nemsiz Sfr Bir Meydana Gelen Durum Durdu Durdu alyor alyor Durdu alyor
Not: Tm Kompakt tip kontrolrler iin, enerji kesildii srada, kontrolr Run modunda ve Scan Mode diyalog kutusundan, "Automatic Start in Run" bayra set edilmemi ise, enerji yeniden geldiinde, kontrolr Stop modunda yeniden balayacaktr.
Not: Tm Modler tip kontrolrler iin, enerji kesildii srada kontrolrn iindeki batarya normal olarak alyor ise, kontrolr, enerji kesildii anda etkin olan modda yeniden balayacaktr (start-up). Scan Mode diyalog kutusundan seilmi olan "Automatic Start in Run" bayrann, enerji yeniden geldiinde etkin olacak mod zerinde hibir etkisi yoktur.
alma
Aadaki tablo, enerji kesintileri iin ileme fazlarn tanmlar.

Faz 1 2 3 Tanm Enerji kesintisi meydana geldiinde, sistem, uygulama ieriini ve kesintinin zamann saklar.
Fallback durumundaki tm klar, gvenlik parametrelerinin bir fonksiyonu olarak (%S9) set eder.
Enerji yeniden geldiinde, kaydedilmi olan ierik, yrrlkte olan ierik ile karlatrlr. Bu karlatrmann sonucu, balatma tipini belirler: l Eer uygulama ierii deimi ise (sistem ieriinin kayb veya yeni uygulama), kontrolr uygulamay ilk haline getirir; souk balatma yapar. l Eer uygulama ierii ayn ise, kontrolr veriyi ilk-deerlemeksizin yeniden balar: lk balatma.
55
Ilk Balatma
Ilk Balatmann Nedenleri Ilk balatmann ortaya kabildii durumlar: l Enerji, uygulama ierii kayb olmakszn geri geldiinde, l %S1 biti, program tarafndan 1 durumuna set edildiinde, l Kontrolr STOP modunda iken, Operatr Ekranndan. Not: Kompakt kontrolrler, daima souk balatma ile enerjilenir. Modler kontrolrler ise, daima lk yeniden balatma ile balar.
Resim
Aadaki izim, RUN modundaki bir lk yeniden balatma almasn tanmlar.

RUN Girilerin alnmas lemciyi durdur Uygulama ieriini kaydet BEKLE
Programn icras ST %S1=1 ise, olas lk yeniden balatma ilemi
Enerjinin yeniden gelmesi
Ksmi konfigrasyon oto-testleri Enerji kesintisinin saptanmas > Mikro enerji

kesintisi
Evet
Sadece bir evrim iin %S1 bitini 1 yap
Hayr ALT
%S1 bitini 0 yap
klar gncelle
56
Program crasnn Yeniden Balatlmas
Aadaki tablo, bir lk balatma sonrasnda bir programn altrlmas iin yeniden balatma fazlarn tanmlamaktadr.
Faz 1 Tanm Program icras, enerji kesintisinin ncesinde hangi elemanda bulunuyorsa, klar gncellemeksizin o elemandan yeniden balar. Not: Kullanc kodundan yalnzca ayn eleman yeniden balatlr. Sistem kodu (rnein, klarn gncellenmesi) yeniden balatlmaz. Yeniden balatma evriminin sonunda, sistem: Uygulama daha nce rezerve edilmise, rezervasyonu iptal eder (ve hata ayklama szkonusu ise bir STOP uygulamasnn balamasna neden olur). l Mesajlar, yeniden ilk-deerler (initialize).
Sistem, bir yeniden balatma evrimi yrtr ve bu evrimde: Grevi, 1'e set edilmi %S1 (lk balatma bayra) ve %S13 (RUN'daki ilk evrim) bitleri ile yeniden balatr. l lk grev evriminin sonunda, %S1 ve %S13 bitlerini 0'a reset eder.
Bir Ilk Balatmann lenmesi Enerji Kesintisi Sonrasnda klar
Bir lk balatma durumunda, zel bir uygulama ilemi gerekiyor ise, grev evriminin balangcnda %S1 biti test edilmelidir ve karlk gelen program arlmaldr. Bir enerji kesintisi saptanr saptanmaz, klar, bir fall-back (varsaylan) 0 durumuna set edilir. Enerji yeniden geldiinde, klar, grev tarafndan yeniden gncelleninceye kadar, en son durumundadr.
57
Souk Balatma
Souk Balatmann Nedenleri Souk balatmann ortaya kabildii durumlar: l RAM'e yeni bir uygulama yklendiinde, l Enerji, uygulama ierii kayb ile geri geldiinde, l %S0 biti, program tarafndan 1 durumuna set edildiinde, l Kontrolr, STOP modunda iken, Operatr Ekranndan. Not: Kompakt kontrolrler, daima souk balatma ile enerjilenir. Modler kontrolrler ise, daima lk yeniden balatma yapar.
Resim
Aadaki izim, RUN modundaki bir souk yeniden balatma almasn tanmlar.
RUN BEKLE
Girilerin alnmas lemciyi durdur Uygulama ieriini kaydet
Programn icras ST %S0=1 ise, olas souk yeniden balatma ilemi
Enerjinin yeniden gelmesi
OTO-TESTLER Enerji kesintisinin saptanmas Evet >Mikro enerji

kesintisi
Konfigrasyon oto-testlerinin tamamlanmas Uygulamann (initialize) ilk-deerlenmesi %S0 bitini 1 yap
Hayr ALT %S0 bitini 0 yap
klar gncelle
58
alma
Aadaki tablo, bir souk yeniden balatma sonrasnda bir programn altrlmas iin yeniden balatma fazlarn tanmlamaktadr.
Faz 1 Tanm Balangta (start-up), kontrolr RUN'dadr. Bir HATA'dan dolay, bir durma sonrasnda, sistem, bir souk yeniden balatmay zorlar. Program icras, evrim balangcnda yeniden balar.
l l l
Sistem: Dahili bitleri ve word'leri ve G/ imajlarn, 0'a reset eder. Sistem bitleri ve word'lerini balang deerlerine atar. Konfigrasyon verisinden, fonksiyon bloklarn ilk-deerler.
lk yeniden balatma evrimi iin, sistem; l Grevi, 1'e set edilmi %S0 (souk balatma bayra) ve %S13 (RUN'daki ilk evrim) bitleri ile yeniden balatr. l lk grev evriminin sonunda, %S0 ve %S13 bitlerini 0'a reset eder.
Bir Souk Balatmann lenmesi Enerji Kesintisi Sonrasnda klar
Bir souk balatma durumunda, zel bir uygulama ilemi gerekiyor ise, ilk grev evrimi srasnda %S0 biti (1'de kalan) test edilmelidir. Bir enerji kesintisi saptanr saptanmaz, klar, bir fall-back (varsaylan) 0 durumuna set edilir. Enerji dzelmesinde, klar, grev tarafndan yeniden gncelleninceye kadar 0'dadr.
59
Kontrolr lk-deerleme (Initialization)

Aklama Kontrolrler, TwidoSoft tarafndan sistem bitleri %S0 (souk yeniden balatma) ve %S1 (lk yeniden balatma) bitleri yeniden set edilerek ilk-deerlenebilir. Bir souk balatma ilk-deerlemesi iin, sistem biti %S0, 1 yaplmaldr.
Souk Balatma lk-deerlemesi %S0 ve %S1 Kullanlarak Ilk Balatma lk-deerlemesi
Bir lk balatma ilk-deerlemesi iin, sistem bitleri %S1 ve %S0, 1 yaplmaldr. Aadaki rnek, sistem bitleri kullanlarak, bir lk yeniden balatma ilk-deerlemesinin nasl programlanacan gstermektedir.
%S1
%S0
LD %S1 Eer %S1 = 1 (lk restart) ise, kontrolr ilk-deerlemek iin %S0' 1 yapn. ST %S0 Bu iki bit, bir sonraki taramann sonunda, sistem tarafndan 0'a reset edilir.
Not: %S0', birden ok kontrolr taramas iin 1 yapmaynz.
INIT Komutu Kullanlarak Ilk Balatma lk-deerlemesi
Bir lk balatma ilk-deerlemesi, bir INIT komutu kullanlarak da talep edilebilir. INIT komutu, kontrolr IDLE (faal olmayan) duruma ve uygulama verisinin yeniden ilk-deerlenmesi ile grev durumunu, STOPPED (durmu) duruma sevk eder.
60
zel Fonksiyonlar
II
zet
Genel Bak Bu ksmda, Twido kontrolrler iin haberlemeye, dahili analog fonksiyonlara ve analog G/'lerin kullanlmasna yer verilmitir. Bu ksm, aadaki blmlerden oluur:
Blm 5 6 7 8 Blm Ad Haberleme Dahili Analog Fonksiyonlar Analog Modllerin Kullanlmas Operatr Ekran almas Sayfa 63 111 115 123
Bu Ksmda Neler Var?
61
zel Fonksiyonlar
62
Haberleme
zet
Genel Bak Bu blm, Twido kontrolrler ile mevcut olan haberlemenin konfigrasyonu, programlanmas ve ynetilmesi hakknda genel bir bak sunmaktadr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Haberleme Genel Bak TwidoSoft ile Kontrolr Aras Haberleme Uzak U Linki Haberlemesi ASCII Haberlemesi Modbus Haberlemesi Standart Modbus stekleri Sayfa 64 65 67 79 90 106
Bu Blmde Neler Var?
63
Haberleme
Haberleme Genel Bak

Genel Bak Twido; uzak u kontrolrler, peer kontrolrler veya genel harici cihazlar ile haberleme iin kullanlan bir veya iki adet seri haberleme portu sunmaktadr. Eer mevcutsa, her iki port da, yalnzca birinci port kullanlarak gerekletirilebilen TwidoSoft ile haberleme haricinde, herhangi bir servis iin kullanlabilir. Her bir Twido kontrolrde farkl protokole destek verilmitir. Uzak U Linki, ASCII veya Modbus (modbus master veya modbus slave). Uzak u linki, master kontrolr ile yedi adede kadar uzak u (slave) kontrolrleri arasnda az miktarda bir veri haberlemesi iin tasarlanm yksek hzl bir master/slave bus'tr. Uygulama veya G/ verisi, uzak u kontrolrlerinin konfigrasyonuna bal olarak transfer edilir. Uzak u kontrolr tiplerinin bir karmas mmkndr. Bu karmada, bazlar uzak u G/ olabilirken, bazlar da peer'lar olabilir. ASCII protokol, basit bir cihaza/cihazdan (printer veya terminal), bir karakter string'i iletimi ve/veya alm iin kullanlan, basit bir half-duplex, karakter modlu protokoldr. Bu protokol, yalnzca "EXCH" komutu araclyla desteklenir. Modbus protokol, bir ve yalnz bir master'n slave'lerden yantlar talep etmesine veya bu talebe dayal olarak harekete gemesine olanak salayan bir master/slave protokoldr. Master, slave'leri tek tek adresleyebilecei gibi, tm slave'lere birden, bir broadcast mesaj da yollayabilir. Slave'ler, tek kendilerine ynlendirilen sorgulara karlk bir mesaj (yant) dndrr. Master'dan gelen broadcast sorgularna karlk yantlar dndrlmez. Modbus Master - Modbus master modu, Twido kontrolrn, bir modbus sorgusunun iletimini, bir modbus slave'den beklenen bir yant ile birlikte balatmasn olanakl klar. Modbus master modu, yalnzca "EXCH" komutu araclyla desteklenir. Modbus master modunda, hem Modbus ASCII hem de RTU desteklenmektedir. Modbus Slave - Modbus slave modu, Twido kontrolrn, bir modbus master'dan gelen modbus sorgularna yant vermesine olanak salar. Bu, eer herhangi bir haberleme konfigrasyonu yaplmamsa, varsaylan haberleme modudur. Twido kontrolr, standart modbus verisini ve nesne eriimi iin kontrol fonksiyonlar ve servis geniletmelerini salamaktadr. Modbus slave modunda, Modbus ASCII ve RTU desteklenmitir. Not: Bir RS-485 network' zerinde, adresleri 1-247 aralnda olabilen 32 adede kadar (1 master ve 31 adede kadar slave) dm (node) bulunabilir.
Uzak U Linki
ASCII
Modbus
64
Haberleme
TwidoSoft ile Kontrolr Aras Haberleme

Genel Bak Her bir Twido kontrolrn kendisinin, dahili g kaynakl, iine yerleik EIA RS-485 terminal portu vardr. TwidoSoft programlama paketi ile haberlemek iin Port 1'i kullanmalsnz. Bu balant iin, ne opsiyonel kartu ne de haberleme modl kullanlabilir. UYARI BEKLENMEYEN EKPMAN HASARI TwidoSoft, TSXPCX1031 haberleme kablosu, bir ilk kontrolrden fiziksel olarak karlp hemen bir ikinci kontrolre takldnda, bir balant kesilmesi alglamayabilir. Bu durumdan saknmak iin, kabloyu karmadan nce, balanty kesmek iin TwidoSoft'u kullannz. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilir.
Kablo Balants
Kiisel bilgisayarnzn EIA RS-232C Portu, kontrolrn Port 1'ine, TSXPCX1031 ok-fonksiyonlu haberleme kablosu kullanlarak balanr. Bu kablo, EIA RS-232 ve EIA RS-485 arasnda sinyalleri evirir. Bu kablo, farkl alma modlarn semek iin bir 4-konumlu dnen anahtar ile donatlmtr. Anahtar, bu drt konumu "0-3" olarak tayin eder ve TwidoSoft'tan Twido kontrolre balant iin uygun ayar, 2 konumudur. Bu balant, aadaki diyagramda resmedilmitir.
Port 1 RS485 TSXPCX1031 2 1 0 3 PC Seri Portu EIA RS-232
Not: DPT sinyali, topraa balanmaz. Bu sinyal, dahili olarak ekilir ve bu, bunun bir TwidoSoft balants olduunu firmware executive'e gsterir.
65
Haberleme
Erkek ve Dii Konnektrlerin Pin Ular
Aadaki ekil, bir erkek 8-pin miniDIN konnektrn pin ularn gstermektedir.
6 7 8 3 4 5 1 2
Pin ular 1 2 3 4 5 6 7 8 RS-485 A (+) B (-) NC /DE DPT NC 0V 5V
Aadaki ekil, bir dii 9-pin subD konnektrn pin ularn gstermektedir.
1 6 Pin ular 1 2 3 4 5 6 7 8 9 RS-232 DCD RX TX DTR SG NC RTS CTS NC
66
Haberleme
Uzak U Linki Haberlemesi

Aklama Uzak u linki, master kontrolr ile yedi adede kadar uzak u (slave) kontrolrleri arasnda az miktarda bir veri haberlemesi iin tasarlanm yksek hzl bir master/slave bus'tr. Uygulama veya G/ verisi, uzak u kontrolrlerinin konfigrasyonuna bal olarak transfer edilir. Uzak u kontrolr tiplerinin bir karmas mmkndr. Bu karmada, bazlar uzak u G/ olabilirken, bazlar da peer'lar olabilir. Not: Master kontrolr, bir uzak u G/'in adresi hakknda bilgiye sahiptir. Hangi spesifik kontrolrn o adreste bulunduunu bilmez. Bu yzden, master, kullanc uygulamasnda kullanlan uzak u giri ve k'larn tmnn birden gerekten mevcut olup olmadn dorulayamaz. Bu uzak u giri ve k'larn gerekten mevcut olmasna dikkat ediniz.
Not: Kullanlan uzak u G/ bus' ve protokol tescillidir ve network zerinde dier (third party) cihazlara msaade edilmemitir.
UYARI BEKLENMEYEN EKPMAN ALIMASI
l Uzak u linki zerinde yalnzca bir master kontrolr bulunduundan
ve her bir slave'in tek (unique) bir adresi olduundan emin olunuz. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, bozulmu veriye veya beklenmeyen ve mulak (ambiguous) sonulara yol aabilir. l Tm slavelerin tek (unique) adresleri olduundan emin olunuz. ki slave birden, ayn adrese sahip olmamaldr. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, bozulmu veriye veya mulak sonulara yol aabilir. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilir.
Not: Uzak u linki, bir EIA RS-485 balants gerektirir ve ayn anda yalnzca bir haberleme portu zerinde alabilir.
67
Haberleme
Donanm Konfigrasyonu
Uzak u linki, en az bir 3-telli EIA RS-485 port kullanmaldr. Bu, linkin, ya ilk ya da mevcut ise bir opsiyonel ikinci portun kullanm iin konfigre edilebilmesi demektir. Not: Yalnzca bir haberleme portu, bir uzak u linki olarak konfigre edilebilir. Aadaki tablo, kullanlabilen cihazlar listelemektedir:
Cihaz TWDCAA10/16/24DRF, TWDLMDA20/40DUK, TWDLMDA20/40DTK, TWDLMDA20DRT TWDNOZ232D Port 1 Karakteristikler Bir miniDin konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-485'i destekleyen ana kontrolr.
Bir miniDin konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-232'yi destekleyen haberleme modl. Not: Bu modl, yalnzca Modler kontrolrler iin mevcuttur. Modl monte edildiinde, kontrolre bir Operatr Ekran geniletme modl monte edilemez. Bir miniDin konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-485'i destekleyen haberleme modl. Not: Bu modl, yalnzca Modler kontrolrler iin mevcuttur. Modl monte edildiinde, kontrolre bir Operatr Ekran geniletme modl monte edilemez. Bir terminal konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-485'i destekleyen haberleme modl. Not: Bu modl, yalnzca Modler kontrolrler iin mevcuttur. Modl monte edildiinde, kontrolre bir Operatr Ekran geniletme modl monte edilemez. Bir miniDin konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-232'yi destekleyen haberleme adaptr. Not: Bu adaptr, yalnzca Kompakt 16 ve 24 G/ kontrolrler ve Operatr Ekran geniletme modl iin mevcuttur. Bir miniDin konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-485'i destekleyen haberleme adaptr. Not: Bu adaptr, yalnzca Kompakt 16 ve 24 G/ kontrolrler ve Operatr Ekran geniletme modl iin mevcuttur. Bir terminal konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-485'i destekleyen haberleme adaptr. Not: Bu adaptr, yalnzca Kompakt 16 ve 24 G/ kontrolrler ve Operatr Ekran geniletme modl iin mevcuttur. Ya bir miniDin konnektr kullanlarak bir 3-telli EIA RS-232'yi veya EIA RS-485'i ya da bir terminal konnektr kullanlarak EIA RS-485'i destekleyen Operatr Ekran geniletme modl. Not: Bu modl, yalnzca Modler kontrolrler iin mevcuttur. Modl monte edildiinde, kontrolre bir Haberleme geniletme modl monte edilemez.
TWDNOZ485D
TWDNOZ485T
TWDNAC232D
TWDNAC485D
TWDNAC485T
TWDXCPODM
Not: Port 2 konfigrasyonu (mevcudiyeti ve tipi), yalnzca enerjilenme veya reset esnasnda kontrol edilir.
68
Haberleme
Her bir Cihaza olan Kablo Balants
Not: Bir uzak u linki haberlemesini iaret etmek zere, 5 no'lu pin zerindeki DPT sinyali, 7 no'lu pin zerindeki topraa balanmaldr. Ya master ya da slave olan Twido kontrolr, bu sinyal topraa balanmad takdirde, TwidoSoft ile haberleme salama abasyla varsaylan (default) moda dner. Her bir cihazn kablo balantlar aada resmedilmitir. Master Uzak U Uzak U ... Kontrolr Kontrolr Kontrolr A(+) B(-) GND DPT A(+) B(-) GND DPT A(+) B(-) GND DPT
Not: DPT ile GND arasndaki balant, yalnzca, bir ana kontrolre Port 1 zerinden bal iseniz gereklidir.
69
Haberleme
Yazlm Konfigrasyonu
Bir uzak u linki zerinde, yalnzca bir adet tanml master kontrolr bulunmaldr. Ek olarak, her bir uzak u kontrolr, bir tek (unique) slave adrese sahip olmaldr. Ayn adresleri kullanan birden ok master veya slave'ler, ya bozuk iletilere yol aar ya da mulaklk (belirsizlik) yaratr. UYARI Beklenmeyen Ekipman almas Uzak u linkinde, yalnzca bir master kontrolr bulunduundan ve her bir slave'in tek bir adresi olduundan emin olunuz. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, bozulmu veriye veya beklenmeyen ve mulak sonulara yol aabilir. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilir.
Master Kontrolr Konfigrasyonu
Master kontrolr, yedi adede kadar uzak u kontrolrn bir uzak u linki network'n ynetmek iin, TwidoSoft kullanlarak konfigre edilir. Master, uzak u linki zerinde her iki uzak u kontrolrn (uzak u G/ ya da peer kontrolrler) heterojen bir karmasn destekler. Master'n adresi, TwidoSoft kullanlarak, 0 adresi olarak konfigre edilir. Uzak u kontrolrlerin her biri, ya bir uzak u G/ ya da bir peer kontrolr olarak kullanlabilir. Bunlar, TwidoSoft araclyla, 1'den 7'ye kadar adres atanarak konfigre edilir (0'n uzak u linki master olarak ayrldna dikkat ediniz). Aadaki tablo, uzak u kontrolr konfigrasyonlarnn her bir tipi iin farkllklar ve kstlamalar zetlemektedir:
Tip Uzak u G/ Uygulama Program Hayr Basit bir "END" ifadesi bile yok Peer kontrolr Evet Run modu, Master'nki ile elenmemitir Veri Eriimi %I ve %Q Uzak u kontrolr zerinde yalnzca lokal G/'ye eriilebilir. (geniletme G/'ye yok) %INW ve %QNW Her bir peer'e/peer'dan, maksimum 4 giri word' ve 4 k word' iletilebilir.
Uzak U Kontrolr Konfigrasyonu
70
Haberleme
Uzak U Kontrolr Taramasnn Senkronizasyonu
Uzak u linkinin gncelleme evrimi, master kontrolrn taramas ile senkronize deildir. Uzak u kontrolrler ile haberleme, master kontrolrn taramasnn almas ile paralel bir arka plan grevi olarak gerekleir ve kesme (interrupt) ile srlr. Tarama evriminin sonunda, bir sonraki zm iin kullanlmak zere, en gncel veri deerleri, uygulama verisine okunur. Bu ilem, uzak u G/ ve peer kontrolrler iin ayndr. Herhangi bir kontrolr, sistem biti %S111'i kullanarak genel link aktivitesini kontrol edebilir. Fakat senkronizasyonun elde dilmesi iin, bir master ya da peer, sistem biti %S110'u kullanmak zorunda olacaktr. Bir tam gncelleme evrimi gerekletiinde, bu bit 1 yaplr. Bu bitin tekrar 0 yaplmas, uygulama programnn sorumluluundadr. Master, sistem biti %S112'yi kullanarak uzak u linkini aabilir veya kapatabilir. Kontrolrler, %S113' kullanarak uzak u linkini, uygun konfigrasyon ve salk ynnden kontrol edebilirler. Port 1 zerindeki DPT sinyali (TwidoSoft'un bal olup olmadn saptamak iin kullanlr), %S100 zerinde alglanr ve rapor edilir. Btn bunlar, aadaki tabloda zetlenmitir:
Sistem Biti Durum %S100 %S110 0 1 0 1 %S111 0 1 %S112 %S113 0 1 0 1 Anlam master/slave: DPT aktif deil (TwidoSoft kablosu bal DEL) master/slave: DPT aktif (TwidoSoft kablosu bal) master/slave: uygulama tarafndan reset edilmi
master: tm uzak u linki exchange'leri tamamland(sadece uzak u G/)
slave: master ile exchange tamamland master: tek uzak u linki exchange'i tamamland slave: tek uzak u linki saptand master: tek uzak u linki exchange'i aktif slave: tek uzak u linki exchange'i saptand master: uzak u linki iptal edildi master: uzak u linki ald master/slave: uzak u linki konfigrasyonu/operasyonu OK master: uzak u linki konfigrasyonu/operasyonu hatas slave: uzak u linki operasyonu hatas
Master Kontrolrn Yeniden Balamas
Eer bir master kontrolr yeniden balarsa, aadaki olaylardan biri gerekleir: l Bir souk balatma (%S0 = 1), haberlemenin yeniden ilk-deerlenmesini zorlar. l Bir lk balatma (%S1 = 1), haberlemenin yeniden ilk-deerlenmesini zorlar. l Stop modunda, master, slaveler ile haberlemeye devam eder ve Run/Stop biti durmay iaret etmek iin set edilir.
71
Haberleme
Slave Kontrolrn Bir slave kontrolr yeniden baladnda, aadaki olaylardan biri gerekleir: Yeniden l Bir souk balatma (%S0 = 1), haberlemenin yeniden ilk-deerlenmesini zorlar. Balamas l Bir lk balatma (%S1 = 1), haberlemenin yeniden ilk-deerlenmesini zorlar. l Stop modunda, slave, master ile haberlemeye devam eder. Eer master, bir Stop (Durma) istendiini gsteriyor ise: l Stop, uzak u G/'yi etkiler. l Bir peer kontrolr o anda mevcut olan durumunu srdrr. Uzak U G/ Veri Eriimi Uzak u G/ olarak konfigre edilmi bir uzak u kontrolr, kendi uygulama programna sahip olamaz. Uzak u kontrolrn ana dijital girileri ve klar, master kontrolrn basit bir geniletmesidir. Uygulama, yalnzca, salanm olan tam haneli adresleme mekanizmasn kullanmaldr. Not: Uzak u G/ iin, modl numaras daima sfrdr.
Uzak U Kontrolr Adresi Modler Numara Kanal Numaras %Q2.0.2 %I7.0.4 Uzak u G/ ile haberlemek iin, master kontrolr, %I ve %Q standart giri ve k notasyonunu kullanr. Adres 2'de konfigre edilmi uzak u G/'nin nc k bitine erimek iin, master %Q2.0.2'yi set edecektir. Benzer ekilde, 7 adresinde konfigre edilmi uzak u G/'nin beinci giri bitini okumak iin, master %I7.0.4' ykleyecektir. Not: Master, yalnzca uzak ucun lokal G/'sinin bir paras olan dijital G/'ye erimesi ile kstlanmtr. Peer haberleme kullanmyorsanz, hibir analog veya geniletme G/ transfer edilemez.
72
Haberleme
Uzak U Linki
Master Kontrolr Adres 0
Uzak U G/
Adres 2
Uzak U G/
Adres 4
%I2.0.0 ... %I2.0.x %Q2.0.0 ... %Q2.0.x %I4.0.0 ... %I4.0.x %Q4.0.0 ... %Q4.0.x
%I0.0.0 ... %I0.0.x %Q0.0.0 ... %Q0.0.x %I0.0.0 ... %I0.0.x %Q0.0.0 ... %Q0.0.x
73
Haberleme
Peer Kontrolr Veri Eriimi
Peer kontrolrler ile haberlemek zere, master, veri al-verii (exchange) yapmak iin %INW ve %QNW network word'lerini kullanr. Network zerindeki her bir peer'a, onun uzak u adresi "j" ile, %INWj.k ve %QNWj.k word'leri kullanlarak eriilir. Network zerindeki her bir peer kontrolr, master zerindeki veriye erimek iin, %INW0.0 ila %INW0.3 ve %QNW0.0 ila %QNW0.3 kullanr. Kontrolrler, RUN veya STOP modunda olduunda, network word'leri otomatik olarak gncellenir. Aadaki rnekte, bir master'n, konfigre edilmi iki peer kontrolr ile exchange'i resmedilmitir.
Uzak U Linki
Master Kontrolr Adres 0
Peer Kontrolr Adres 1
Peer Kontrolr Adres 3
%INW1.0 ... %INW1.x %QNW1.0 ... %QNW1.X %INW3.0 ... %INW3.X %INW3.0 ... %INW3.X
%QNW0.0 ... %QNW0.x %INW0.0 ... %IWN0.x %QNW0.0 ... %QNW0.x %INW0.0 ... %INW0.X
Uzak u linki ierisinde, peer-to-peer mesajlama olana bulunmamaktadr. Network word'leri ile balantl olarak uygulama programlar, master' bir kpr olarak kullanarak, uzak u kontrolrleri arasnda bilgi transferi iin kullanlabilir.
74
Haberleme
Durum Bilgisi
Daha nce aklanm olan sistem bitlerine ek olarak, master, uzak u kontrolrlerin mevcudiyet ve konfigrasyon durumunun bakmn yapar. Bu, sistem word'leri %SW111 ve %SW113 ile baarlr. Uzak u ya da master'dan birisi, uzak u linki ile sistem word' %SW112 zerinden haberleirken, oluan son hatann deerini elde edebilir. Aadaki tabloda, bunlar ayrntl olarak yer almaktadr:
Sistem Kullanm Word'leri %SW111 x0-5 x6 Uzak U Linki durumu: her bir uzak u kontrolr iin iki bit (sadece master) 0 - Uzak U kontrolr 1-6 mevcut deil 1 - Uzak U kontrolr 1-6 mevcut 0 - Uzak U kontrolr 7 mevcut deil 1 - Uzak U kontrolr 7 mevcut x8-13 0 - Uzak u kontrolr 1-6'da uzak u G/ saptand 1 - Uzak u kontrolr 1-6'da peer kontrolr saptand x14 %SW112 0 - Uzak u kontrolr 7'de uzak u G/ saptand 1 - Uzak u kontrolr 7'de peer kontrolr saptand Uzak U Linki konfigrasyonu/operasyonu hata kodu: 0 - operasyonlar baarl 1 - timeout (zaman am) saptand (slave) 2 - checksum hatas saptand (slave) 3 - konfigrasyon uyumsuzluu (slave) %SW113 x0-5 x6 Uzak U Linki konfigrasyonu: her bir uzak u kontrolr iin iki bit (sadece master) 0 - Uzak U kontrolr 1-6 konfigre edilmemi 1 - Uzak U kontrolr 1-6 konfigre edilmemi 0 - Uzak U kontrolr 7 konfigre edilmemi 1 - Uzak U kontrolr 7 konfigre edilmemi x8-13 0 - Uzak u kontrolr 1-6 olarak konfigre edilmi uzak u G/ 1 - Uzak u kontrolr 1-6 olarak konfigre edilmi peer kontrolr x14 0 - Uzak u kontrolr 7 olarak konfigre edilmi uzak u G/ 1 - Uzak u kontrolr 7 olarak konfigre edilmi peer kontrolr
75
Haberleme
Uzak U Linki rnei
Bir Uzak U Linkini konfigre etmek iin aadakileri yapmalsnz: 1. Donanm konfigre et. 2. Kontrolr kablajn bala. 3. PC ile kontrolrler arasnda haberleme kablosu bala. 4. Yazlm konfigre et. 5. Bir uygulama yaz. Aadaki diyagramlar, uzak u G/ ve bir peer kontrolr ile oluturulmu uzak u linkinin kullanmn gstermektedir. Adm 1: Donanm Konfigre Et:
I0.0 Master Kontrolr
Uzak U G/
I0.1 Q0.0 Q0.1
Peer Kontrolr
Donanm konfigrasyonu, herhangi bir tipte ana kontrolrdr. Bir dual modda port 1 kullanlr. Bir mod, uygulama programn TwidoSoft ile konfigre ve transfer etmek iindir. kinci mod, Uzak U Linki network' iindir. Eer mevcutsa, herhangi bir kontrolr zerinde bir opsiyonel Port 2 kullanlabilir fakat bir kontrolr, yalnzca tek bir Uzak U Linkini destekler. Not: Bu rnekte, Uzak U G/ zerindeki ilk iki giri, klarna dorudan baldr. Adm 2: Kontrolr Kablajn Bala:
Master Kontrolr A(+) B(-) GND DPT
Uzak U Kontrolr Peer Kontrolr ... Adres 1 Adres 2 A(+) B(-) GND DPT A(+) B(-) GND DPT
D(+) ve D(-) sinyal kablolarn biribirine balaynz. Ve her bir kontrolrde, DPT sinyali, topraa balanr. Port 2 (opsiyonel kartu veya haberleme modl) zerinde bir uzak u linki ile kullanm iin, sinyalin topraa balanmas gerekmiyorsa da, bu iyi bir alkanlktr.
76
Haberleme
Adm 3: PC ile Kontrolrler Arasnda Haberleme Kablosu Bala:

Master Kontrolr Uzak U G/ Peer Kontrolr TSXPCX1031 2 1 0 3 PC Seri Portu EIA RS-232
TSXPCX1031 ok fonksiyonlu programlama kablosu, ana kontrolrden her biri ile haberlemek iin kullanlr. Kablonun, anahtar konumu 2'de olduundan emin olunuz. Her bir kontrolrn programlanmas iin, her bir kontrolr ile bir point-to-point haberlemenin salanmas gerekecektir. Bu haberlemenin salanmas iin: ilk kontrolrn Port 1'ine balann, konfigrasyon ve uygulama verisini transfer edin ve kontrolr run durumuna ayarlayn. Her bir kontrolr iin bu ilemi tekrarlayn. Not: Her bir kontrolr konfigrasyonundan ve uygulama transferinden sonra, kablo karlmaldr. Her kontrolr de programlanr programlanmaz, Uzak U Linki network' zerindeki kontrolrleri, Adm 2'de anlatld gibi balaynz. Adm 4: Yazlm Konfigre Et:
Controller Comm Setup Type: Remote Link Address: 0 (Master) Add Remote Controllers Controller Usage: Remote I/O Remote Address: 1 Controller Usage: Peer Remote Address: 2 Controller Comm Setup Type: Remote Link Address: 1 Controller Comm Setup Type: Remote Link Address: 2
Her kontrolr, bir konfigrasyon ve mmknse uygulama program yaratmak iin TwidoSoft kullanr. Master kontrolr iin, protokol "Uzak U Linki"ne (Remote Link) ve Adresi "0 (Master)"a set etmek zere, kontrolr haberlemesi ayarn (controller communication setup) dzenleyiniz. Not: Bir Uzak U Linkinde, sadece bir kontrolr, master olarak konfigre edilebilir. TwidoSoft'ta, "1" adresine bir "Remote I/O" (Uzak U G/) ve "2" adresine bir "Peer controller" (Peer kontrolr) ilave ediniz. Uzak u G/ olarak konfigre edilmi kontrolr iin, kontrolr haberlemesi ayarnn "Remote Link"e ve adresin "1"e set edilmi olduunu dorulaynz. Peer kontrolr olarak konfigre edilmi kontrolr iin, kontrolr haberlemesi ayarnn "Remote Link"e ve adresin "2"ye set edilmi olduunu dorulaynz.
77
Haberleme
Adm 5: Bir Uygulama Yaz:

LD 1 [%MW0 := %MW0 +1] [%QNW2.0 := %MW0] [%MW1 := %INW2.0] LD %I0.0 ST %Q1.0.0 LD %I1.0.0 ST %Q0.0 LD %I0.1 ST %Q1.0.1 LD %I1.0.1 ST %Q0.1 LD 1 [%QNW0.0 := %INW0.0]
Bu rnekte, master uygulamas, bir dahili bellek word'n arttrr ve bunu, bir peer kontrolre, tek bir network word' kullanarak iletir. Peer kontrolr, master'dan gelen word' alr ve geri yanstr. Master'da, farkl bir bellek word', bu iletiyi alr ve saklar. Uzak u G/ kontrolr ile haberleme iin, master kendi lokal girilerini, uzak u G/'lerin klarna yollar. Uzak u G/'nin harici G/ dorudan balants ile, sinyaller master tarafndan geri dndrlr ve yeniden elde edilir.
Not: Bu haberleme, master uygulamasnn altnda gerekleir. Uzak u kontrolrn iinde, uygulama bulunmamaktadr.
78
Haberleme
ASCII Haberlemesi
Aklama ASCII protokol, basit bir cihaza/cihazdan, veri iletimi ve/veya alm iin kullanlan, basit bir half-duplex, karakter modlu protokoldr. Bu protokol, EXCHx komutu kullanlarak desteklenmekte ve %MSGx fonksiyon blou kullanlarak denetlenmektedir. ASCII Protokol ile tip haberleme olasdr: l Yalnzca letim l letim/Alm l Yalnzca Alm EXCHx komutu kullanlarak iletilen ve/veya alnan frame'lerin maksimum boyutu, 128 byte'tr.
79
Haberleme
Bir ASCII linki, ya EIA RS-232 ya da EIA RS-485 port zerinde kurulabilir ve ayn zamanda, iki adede kadar haberleme portu zerinde alabilir. Aadaki tablo, kullanlabilen cihazlar listelemektedir:
TWDNOZ485D
TWDNOZ485T
TWDNAC232D
TWDNAC485D
TWDNAC485T
TWDXCPODM
Not: Port 2 konfigrasyonu (mevcudiyet ve tip), yalnzca enerjilenme veya reset esnasnda, firmware executive tarafndan kontrol (check) edilir.
80
Haberleme
Nominal Kablaj
Nominal kablo balantlar, hem EIA RS-232 tipi hem de EIA RS-485 tipi iin aada gsterilmitir. Not: Twido kontrolr zerinde Port 1 kullanld takdirde, DPT sinyalinin GND'ye balanmas zorunludur. Bu, Twido kontrolre, Port 1 araclyla olan haberlemenin ASCII olduunu ve TwidoSoft yazlm ile haberlemek iin kullanlan protokol olmadn iaret eder. Belirli baz uzak u cihazlar, ilave sinyallerin kullanmn gerektirebilir (DTR, DSR, vb.). Her bir cihazn kablo balantlar aada resmedilmitir.
EIA RS-232 Kablosu Twido Kontrolr TXD RXD GND Uzak U Cihaz TXD RXD GND
EIA RS-485 Kablosu Twido Kontrolr A(+) B(-) GND DPT Uzak U Uzak U Cihaz Cihaz ... A(+) B(-) GND A(+) B(-) GND
Not: DPT ile GND arasndaki balant, yalnzca, bir ana kontrolre Port 1 zerinden bal iseniz gereklidir.
Yazlm Konfigrasyonu
ASCII protokol kullanlarak karakterlerin gnderilmesi ve alm iin bir seri balantnn kullanm amacyla, kontrolr konfigre etmek iin yapmanz gerekenler:
Etap 1 2 Tanm TwidoSoft'u kullanarak, seri portu ASCII iin konfigre ediniz. EXCHx komutunu kullanmak zere, uygulamanzda ASCII iin bir iletim/alm tamponu (transmit/receive buffer) yaratnz.
81
Haberleme
Portun Konfigre Edilmesi
Bir Twido kontrolr, ASCII protokoln kullanmak iin, kendi birincil port 1'ini veya opsiyonel olarak konfigre edilmi bir port 2'yi kullanabilir. Bir seri portu konfigre etmek iin:
Adm 1 2 3 Eylem Ana kontrolre fiziksel olarak konfigre edilmi tm modlleri ve ilave opsiyon kartular tanmlaynz. Portun zerine sa tklaynz ve Edit Controller Comm Setup... tklaynz ve seri port tipini, "ASCII" olarak deitiriniz. likilendirilmi haberleme parametrelerini set ediniz.
letim/Alm Tamponunun ASCII iin Konfigre Edilmesi
letilen ve/veya alnan frame'lerin maksimum boyutu, 128 byte'tr ve EXCHx komutu ile ilikilendirilmi word tablosu, hem iletim hem de alm tablolarndan olumaktadr.
En Anlaml Byte Kontrol word'leri letim tablosu Komut Ayrlm (0) letilen Byte 1 ... ... letilen Byte n+1 Alm tablosu Alnan Byte 1 ... ... Alnan Byte p+1 Alnan Byte 2 ... Alnan Byte p En Az Anlaml Byte Uzunluk (Tx/Rx) Ayrlm (0) letilen Byte 2 ... letilen Byte n
82
Haberleme
Kontrol Parametreleri
Uzunluk (Length) byte', iletilen uzunluu ierir. Bu byte, alm talep edilmise, almn sonunda alnm olan karakterlerin adedi ile yeniden yazlr. Komut (Command) byte', aadakilerden birini iermelidir: l 0: Sadece letim l 1: letim/Alm l 2: Sadece Alm Sadece letim modunda iken, EXCHx komutunun icrasnn ncesinde, Kontrol ve letim tablolar doldurulur ve %KW veya %MW tipinde olabilir. Sadece letim modunda karakterlerin alm iin alan (space) gerekmez. Tm byte'lar iletilir iletilmez, %MSGx.D'nin durumu 1'e set edilir ve yeni bir EXCHx komutu icra edilebilir. letim/Alm modunda iken, EXCHx komutunun icrasnn ncesinde, Kontrol ve letim tablolar doldurulur ve %MW tipinde olmaldr. letim tablosunun sonunda 128 alm byte'na kadar bir alan gereklidir. Tm byte'lar iletilir iletilmez, Twido kontrolr, alm moduna dner ve byte'lar almak iin bekler. Sadece Alm modunda iken, EXCHx komutunun icrasnn ncesinde, Kontrol tablosu doldurulur ve %MW tipinde olmaldr. Kontrol tablosunun sonunda 128 alm byte'na kadar bir alan gereklidir. Twido kontrolr, derhal alm moduna girer ve byte'lar almak iin bekler. Frame-sonu byte' alndnda veya Alm tablosu dolduunda, alm durdurulur. Eer sfr-olmayan bir time out konfigre edilmise, time out tamamlandnda, alm durur. Eer bir sfr time out deeri seilmi ise, alm time out'u olmaz; bu yzden, alm durdurmak iin, %MSGx.R girii aktive edilmelidir. ASCII protokol ile ilikilendirilmi, ona zg bir adresleme bulunmaz. Bunun istisnas, basit cihazn, protokole gml olarak buna sahip olmasdr. Fakat Twido kontrolr, bunu desteklemez.
letim/Alm Tablolar
Mesaj Exchange'i
Twido kontrolr, karakter modundaki mesajlarn gnderilmesi ve/veya alm iin konfigre edilebilir. Dil, bunun iin iki servis sunmaktadr: l EXCHx komutu: mesajlar iletmek/almak iin l %MSGx fonksiyon blou: mesaj exchange'ini kontrol etmek iin Twido kontrolr, bir EXCHx komutunun ilenmesi srasnda, o port iin konfigre edilmi protokol kullanr. Not: Her bir haberleme portu, farkl protokoller veya ayn protokol iin konfigre edilebilir. Her bir haberleme portu iin EXCHx komutu veya %MSGx fonksiyon blouna, port numaras (1 veya 2) eklenerek eriilir.
83
Haberleme
EXCHx Komutu
EXCHx komutu, Twido kontrolrn, ASCII cihazlara bilgi gndermesine ve/veya bu cihazlardan bilgi almasna olanak salar. Kullanc, kontrol bilgisini ve gnderilecek ve/veya alnacak veriyi (iletimde ve/veya almda 64 veri word'ne kadar) ieren bir word tablosu (%MWi:L veya %KWi:L) tanmlar. Word tablosunun format, daha nce anlatlmt. Bir mesaj exchange'i, EXCHx komutu kullanlarak gerekletirilir:
Szdizimi: [EXCHx %MWi:L] veya [EXCHx %KWi:L] burada: x = port numaras (1 veya 2) L = word tablosundaki word'lerin says
Twido kontrolr, ikincisi balatlmadan nce, ilk EXCHx komutundan gelen exchange'i sona erdirmek zorundadr. Birka mesaj gnderildiinde, %MSGx fonksiyon blou kullanlmaldr. EXCHx list komutunun ilemesi, kesme (interrupt) kontrol altnda balayan herhangi bir iletim (veri alm da kesme kontrol altndadr) ile, hemen olur. Bu, arka plan ilemesi addedilir.
84
Haberleme
%MSGx Fonksiyon Blou
%MSGx fonksiyon blounun kullanlmas opsiyoneldir; veri exchange'lerini ynetmek iin kullanlabilir. %MSGx fonksiyon blounun amac vardr: l Haberleme hata denetimi Hata denetimi, EXCHx komutu ile programlanm blok uzunluunun (word tablosu), yollanacak mesajn uzunluunu ierebilecek kadar byk olduunu dorular. (Bu, word tablosunun ilk word'nn en az anlaml byte'nda programlanm uzunluk ile karlatrlr). l Birden ok mesajn koordinasyonu Birden ok mesaj yollanrken, koordinasyonu salamak zere, %MSGx fonksiyon blou, daha nceki bir mesajn ne zaman tamamlandn belirlemek iin gerekli bilgiyi salar. l ncelik (priority) mesajlarnn iletimi %MSGx fonksiyon blou, acil bir mesajn hemen gnderilmesine olanak salamak iin, o andaki mesaj iletiminin durdurulmasna olanak salar. %MSGx fonksiyon blou, kendisiyle ilikilendirilmi bir giri ve iki ka sahiptir:
Giri/k R %MSGx.D Tanm Reset girii Haberleme tamam Hata Aklama 1 durumunda: haberlemeyi yeniden balatr veya blou reset eder (%MSGx.E = 0 ve %MSGx.D = 1) 0: stek devam ediyor. 1: haberleme tamamland; iletim sonu veya sonlandrma karakteri alnd veya hata veya bloun reset'i 0: Mesaj uzunluu OK ve link OK. 1: yanl komut veya tablo hatal konfigre edilmi veya hatal karakter alnd (hz, parite, vb.) veya alm tablosu dolu.
%MSGx.E
Kstlamalar
l l l l l l l l
Aadaki kstlamalara dikkat etmek nemlidir: Port 2 mevcudiyeti ve tipi, yalnzca enerjilenmede veya reset'te kontrol edilir TwidoSoft balandnda, Port 1 zerindeki tm mesaj ilemesi iptal edilir
EXCHx veya %MSG, Uzak U Linki olarak konfigre edilmi bir port zerinde ilenemez
EXCHx, aktif Modbus Slave ilemesini iptal eder (TwidoSoft iin ileme hari) Bir hata durumunda, EXCHx komutlarnn ilemesi yeniden denenmez R %MSGx, EXCHx komutu alm ilemesini iptal etmek iin kullanlabilir EXCHx komutlar, alm iptal etmek iin, bir time out ile konfigre edilebilir Birden ok (multiple) mesaj, %MSGx.D araclyla kontrol edilir
85
Haberleme
Hata ve alma Modu Koullar
EXCHx komutu kullanlrken bir hata olutuunda, %MSGx.D ve %MSGx.E bitleri 1'e set edilir ve sistem word' %SW63, Port 1'in hata kodunu ierirken, sistem word' %SW64 ise, Port 2'nin hata kodunu ierir.
Sistem Word' Kullanm %SW63 EXCH1 hata kodu: 0 - operasyon baarlyd 1 - iletim tamponu, olmas gerekenden byk (> 128) 2 - iletim tamponu, olmas gerekenden kk 3 - word tablosu, olmas gerekenden kk 4 - alm tablosu tat 5 - time-out geti 6 - iletim hatas (yant olarak hata alnd) 7 - tablo iinde yanl komut 8 - seilen port konfigre edilmemi/mevcut deil 9 - alm hatas 10 - %KWi tablosu yasakland 11 - iletim offset'i, iletim tablosundan daha byk 12 - alm offset'i, alm tablosundan daha byk 13 - kontrolr, EXCH ilemesini durdurdu EXCH2 hata kodu. Bkz. %SW63.
%SW64
Master/Slave Kontrolrn Yeniden Balamas
Bir master/slave yeniden balarsa, aadaki olaylardan biri gerekleir: l Bir souk balatma (%S0 = 1), haberlemenin yeniden balatlmasn zorlar. l Bir lk balatma (%S1 = 1), haberlemenin yeniden balatlmasn zorlar. l Stop modunda, kontrolr, tm ASCII haberlemesini durdurur.
86
Haberleme
ASCII Link rnei
Bir ASCII Linki konfigre etmek iin aadakileri yapmalsnz: 1. Donanm konfigre et. 2. ASCII haberleme kablosunu bala. 3. Portu konfigre et. 4. Bir uygulama yaz. 5. Animasyon Tablo Editr'n ilk-deerle (initialize). Aadaki diyagram, ASCII haberlemenin bir PC zerindeki bir Terminal Emlatr ile kullanmn gstermektedir. Adm 1: Donanm Konfigre Et:
Twido Kontrolr Port 2 EIA RS-232 Seri COM 2
Donanm konfigrasyonu, PC'den, bir opsiyonel EIA RS-232 Port 2'si olan bir Twido kontrolre iki seri balantdr. Bir Modler kontrolr zerinde, opsiyonel Port 2, bir TWDNOZ232D'dir. Kompakt kontrolr zerinde ise, opsiyonel Port 2 bir TWDNAC232D'dir. Bu kontrolr konfigre etmek iin, TSXPCX1031 kablosunu (gsterilmemi) Twido kontrolrn Port 1'ine balaynz. Daha sonra, kabloyu PC zerindeki Port 1'e balaynz. Anahtarn 2 konumunda olduundan emin olunuz. Son olarak, PC'nin COM 2 portunu, Twido kontrolr zerindeki opsiyonel EIA RS-232 Port 2'ye balaynz. Pin balantlar bir sonraki admda sunulmutur. Adm 2: ASCII Haberleme Kablosunu (EIA RS-232) Bala:
Twido Kontrolr TXD RXD GND Kiisel Bilgisayar TXD RXD GND
ASCII haberleme kablosunun balants iin minimum gereksinim, basit bir 3-telli balantdr. letim ve alm sinyallerini aprazlaynz. Not: El skmay (handshaking) salamak iin, kablonun PC taraf zerinde, ilave balantlara (Data Terminal Ready ve Data Set Ready gibi) ihtiya duyulabilir. Twido kontrolr iin herhangi bir ilave balant gerekli deildir.
87
Haberleme
Adm 3: Portu Konfigre Et:

Hardware -> Add Option TWDNOZ232D Hardware => Controller Comm. Setup Port: 2 Type: ASCII Baud rate: 19200 Data: 8 Bit Parity: None Stop: 1 Bit End of Frame: 65 Response Timeout: 100 x 100 ms Terminal Emulator on a PC Port: Baud rate: Data: Parity: Stop: Flow Control: COM2 19200 8 Bit None 1 Bit None
Basit bir port konfigrasyonunu konfigre etmek ve herhangi bir ak kontrol olmamasn salamak iin, PC zerinde basit bir Terminal Emlatr uygulamas kullannz. Kontrolrn portunu konfigre etmek iin TwidoSoft'u kullannz. lk olarak, donanm (hardware) opsiyonu konfigre edilir. Bu rnekte, TWDNOZ232D, Modler ana kontrolre ilave edilmitir. kinci olarak, Controller Communication Setup, PC zerindeki Terminal Emlatr ile tamamen ayn parametre ayarlar ile ilk-deerlenir. Bu rnekte, byk harf "A", giri alm tamponunu sona erdirmek zere, "End of Frame" (Frame Sonu) karakteri olarak seilmitir. "Response Timeout" (Yant Zaman Am) parametresi olarak 10 saniyelik bir time out seilmitir. Hangisinin ilk olarak gerekletiine bal olarak, bu iki parametreden yalnzca biri yardma arlr. Adm 4: Bir Uygulama Yaz:
LD 1 [%MW10 := 16#0104 ] [%MW11 := 16#0000 ] [%MW12 := 16#4F4B ] [%MW13 := 16#0A0D ] LD 1 AND %MSG2.D [EXCH2 %MW10:8] LD %MSG2.E ST %Q0.0 END
Balca blmden oluan bir uygulama program yaratmak iin TwidoSoft'u kullannz. lk olarak, EXCH komutu iin kullanmak zere, kontrol ve transfer tamponunu ilk-deerleyiniz. Bu rnekte, hem veri gndermek hem de almak iin bir komut set edilmitir. Gnderilecek veri miktar, 4 byte'a ayarlanm ve u karakterlere ilk-deerlenmitir: "O", "K", CR, LF. Daha sonra, %MSG2 ile ilikilendirilmi Done (Tamam) bitini kontrol ediniz ve EXCH2 komutunu, sadece port hazr ise kullannz. EXCH2 komutu iin, 8 karakterli bir deer belirtilmitir. 2 kontrol word' (%MW10 ve %MW11), iletim bilgisi iin kullanlan 2 word (%MW12 ve %MW13) ve veri almak iin 4 word (%MW14 ila %MW17) vardr.
88
Haberleme
Son olarak, %MSG2'nin hata durumu alglanr ve lokal ana kontrolr G/ zerindeki ilk k biti zerinde saklanr. Bunu daha salkl klmak iin, %SW64 kullanlarak ilave hata denetimi de eklenebilir. Adm 5: Animasyon Tablo Editr'n lk-deerle:
Address Current Retained Format 1 %MW10 0104 0000 Hexadecimal 2 %MW11 0000 0000 Hexadecimal 3 %MW12 4F4B 0000 Hexadecimal 4 %MW13 0A0D 0000 Hexadecimal 5 %MW14 TW 0000 ASCII 6 %MW15 ID 0000 ASCII 7 %MW16 O 0000 ASCII 8 %MW17 A 0000 ASCII
Son adm, bu uygulamay kontrolre download etmek ve altrmaktr. Bir Animasyon Tablo Editr'n, %MW10 ile %MW17 aras word'leri canlandrmak ve gstermek iin ilk-deerleyiniz. Terminal Emlatr zerinde, "O"-"K"-CR-LF karakterleri grntlenir. EXCH blou time out'larnn saysna bal olarak, bunlardan ok sayda olabilir ve yeni biri yaymlanr. Terminal Emlatr'nde, "T"-"W"-"I"-"D"-"O"-" "-"A" yaznz. Bu, Twido kontrolr ile exchange edilir ve Animasyon Tablo Editr'nde gsterilir.
89
Haberleme
Modbus Haberlemesi
Aklama Modbus protokol, bir ve yalnz bir master'n slave'lerden yantlar istemesine veya bu istee dayal olarak harekete gemesine olanak salayan bir master/slave protokoldr. Master, slave'leri tek tek adresleyebilecei gibi, tm slave'lere birden, bir broadcast mesaj da yollayabilir. Slave'ler, tek kendilerine ynlendirilen sorgulara karlk bir mesaj (yant) dndrr. Master'dan gelen broadcast sorgularna karlk yantlar dndrlmez.
90
Haberleme
Bir Modbus linki, ya EIA RS-232 ya da EIA RS-485 port zerinde kurulabilir ve ayn zamanda, iki adede kadar haberleme portu zerinde alabilir. Aadaki tablo, kullanlabilen cihazlar listelemektedir:
TWDNOZ485D
TWDNOZ485T
TWDNAC232D
TWDNAC485D
TWDNAC485T
TWDXCPODM
Not: Port 2 konfigrasyonu (mevcudiyet ve tip), yalnzca enerjilenme veya reset esnasnda, firmware executive tarafndan kontrol (check) edilir.
91
Haberleme
Nominal Kablaj
Nominal kablo balantlar, hem EIA RS-232 tipi hem de EIA RS-485 tipi iin aada gsterilmitir. Not: Twido kontrolr zerinde Port 1 kullanld takdirde, DPT sinyalinin GND'ye balanmas zorunludur. Bu, Twido kontrolre, Port 1 araclyla olan haberlemenin Modbus olduunu ve TwidoSoft yazlm ile haberlemek iin kullanlan protokol olmadn iaret eder. Belirli baz uzak u cihazlar, ilave sinyallerin kullanmn gerektirebilir (DTR, DSR, vb.). Her bir cihazn kablo balantlar aada resmedilmitir.
EIA RS-232 Kablo Twido Kontrolr TXD RXD GND Uzak U Cihaz TXD RXD GND
EIA RS-485 Kablo Twido Kontrolr A(+) B(-) GND DPT Uzak U Uzak U Cihaz Cihaz ... A(+) B(-) GND A(+) B(-) GND
Not: DPT ile GND arasyndaki balant, yalnzca, bir ana kontrolre Port 1 zerinden bal iseniz gereklidir.
Yazlm Konfigrasyonu
Modbus protokol kullanlarak karakterlerin gnderilmesi ve alm iin bir seri balantnn kullanm amacyla, kontrolr konfigre etmek iin yapmanz gerekenler:
Etap 1 2 Tanm TwidoSoft'u kullanarak, seri portu Modbus iin konfigre ediniz. EXCHx komutunu kullanmak zere, uygulamanzda Modbus iin bir iletim/alm tamponu (transmit/receive buffer) yaratnz.
92
Haberleme
Portun Konfigre Edilmesi
Bir Twido kontrolr, Modbus protokoln kullanmak iin, kendi birincil port 1'ini veya opsiyonel olarak konfigre edilmi bir port 2'yi kullanabilir. Bir seri portu konfigre etmek iin:
Adm 1 2 3 Eylem Ana kontrolre fiziksel olarak konfigre edilmi tm modlleri ve ilave opsiyon kartular tanmlaynz. Portun zerine sa tklaynz ve Edit Controller Comm Setup... tklaynz ve seri port tipini, "Modbus" olarak deitiriniz. likilendirilmi haberleme parametrelerini set ediniz.
Modbus Master
Modbus master modu, Twido kontrolrn, bir modbus sorgusunun iletimini, bir modbus slave'den beklenen bir yant ile birlikte balatmasn olanakl klar. Modbus master modu, yalnzca "EXCH" komutu araclyla desteklenir. Modbus master modunda, hem Modbus ASCII hem de RTU desteklenmektedir. letilen ve/veya alnan frame'lerin maksimum boyutu, 128 byte'tr ve EXCHx komutu ile ilikilendirilmi word tablosu, hem iletim hem de alm tablolarndan olumaktadr.
En Anlaml Byte Kontrol word'leri letim tablosu Komut Rx Offset letilen Byte 1 ... ... letilen Byte n+1 Alm tablosu Alnan Byte 1 ... ... Alnan Byte p+1 Alnan Byte 2 ... Alnan Byte p En Az Anlaml Byte Uzunluk (Tx/Rx) Tx Offset letilen Byte 2 ... letilen Byte n
93
Haberleme
Control Parameters
Uzunluk (Length) byte', iletilen uzunluu ierir. Bu byte, alm talep edilmise, almn sonunda alnm olan karakterlerin adedi ile yeniden yazlr. Bu parametre, iletim tablosunun byte cinsinden uzunluudur. Tx Offset parametresi 0'a eit ise, bu parametre, frame uzunluunun kendisi eksi 2 CRC byte'na eit olacaktr. Tx Offset parametresi 0'a eit deilse, tamponun bir byte' (offset deeri tarafndan iaret edilir) iletilmeyecektir ve bu parametre, frame uzunluunun kendisi art 1'e eittir. Komut (Command) byte', Modbus RTU istei olmas durumunda (broadcast hari), daima 1'e eit olmaldr (Tx ve Rx). Tx Offset byte', paketin iletimi srasnda ihmal etmek iin, letim Tablosundaki offset'i (ilk byte iin 1, ikinci byte iin 2, vb.) ierir. Bu, Modbus protokol ierisindeki byte/word deerleri ile ilikilendirilmi konular ele almak iin kullanlr. rnein, bu byte 3 ieriyor ise, nc byte ihmal edilir; tablodaki drdnc byte, iletilecek nc byte yaplr. Rx Offset byte', paketin iletimi srasnda eklemek iin, Alm Tablosu'ndaki offset'i (ilk byte iin 1, ikinci byte iin 2, vb.) ierir. Bu, Modbus protokol ierisindeki byte/word deerleri ile ilikilendirilmi konular ele almak iin kullanlr. rnein, bu byte 3 ieriyor ise, tablodaki nc byte bir SIFIR ile doldurulacaktr ve gerekte nc alnm olan byte, tablodaki drdnc yere girilecektir.
94
Haberleme
letim/ Alm Tablolar
Hangi mod kullanlrsa kullanlsn (Modbus ASCII veya Modbus RTU), letim Tablosu, EXCHx komutunun icrasndan nceki istek ile doldurulur. cra annda, kontrolr, Veri Ba Katman'nn (Data Link Layer) ne olduunu belirler ve iletim ve yant ilemleri iin gerekli btn dnmleri gerekletirir. Balang, biti ve kontrol (check) karakterleri, letim/Alm tablolarnda saklanmaz. Btn byte'lar iletilir iletilmez, kontrolr, alm moduna dner ve byte'lar almak iin bekler. Alm, birka yoldan biri ile tamamlanr: ASCII modunda frame-sonu karakteri alnmas; bir karakter veya frame hakknda time out saptanmas; Alm tablosunun dolu olmas. letilen Byte X (Transmitted Byte X) girileri, iletilecek Modbus protokol (RTU kodlama) verisini ierir. Haberleme portu, Modbus ASCII iin konfigre edilmise, doru framing (ereveleme) karakterleri, iletime eklenir. lk byte, cihaz adresini (belirli veya broadcast), ikinci byte, fonksiyon kodunu ve geri kalanlar, fonksiyon kodu ile ilikilendirilmi bilgiyi ierir. Not: Bu, tipik bir uygulamadr ama olaslklarn tmn tanmlamamaktadr. letilmekte olan veri iin herhangi bir dorulama gerekletirilmeyecektir. Alnan Byte X (Received Byte X) girileri, alnacak Modbus protokol (RTU kodlama) verisini ierir. Haberleme portu, Modbus ASCII iin konfigre edilmise, doru framing (ereveleme) karakterleri, yanttan karlr. lk byte, cihaz adresini, ikinci byte, fonksiyon kodunu (veya yant kodu) ve geri kalanlar, fonksiyon kodu ile ilikilendirilmi bilgiyi ierir. Not: Bu, tipik bir uygulamadr ama olaslklarn tmn tanmlamamaktadr. Alnmakta olan veri iin, checksum haricinde herhangi bir dorulama gerekletirilmeyecektir.
95
Haberleme
Modbus Slave
Modbus slave modu, kontrolrn, bir Modbus master'dan gelen sorgulara yant vermesine olanak salar. Kontrolr, standart Modbus Veri ve Kontrol fonksiyonlarn ve konfigrasyon ve nesne eriimi iin UMAS geniletmelerini destekler. TSXPCX1031 kablosu, kontrolre takldnda, portta Modbus Slave modu haberlemesi balatlr. Bu esnada, kablo balanmadan nce almakta olan haberleme modu, geici olarak iptal edilir. Modbus Protokol, iki Veri Ba Katman formatn destekler: ASCII ve RTU. Her biri Fiziksel Katman uygulamas (implementation) ile tanmlanr; ASCII 7 veri biti kullanrken, RTU 8 veri biti kullanr. Modbus ASCII modu kullanlrken, mesaj iindeki her bir byte, iki ASCII karakter olarak gnderilir. Modbus ASCII frame'i, bir balang karakteri (:) ile balar ve iki sonlandrma karakteri (CR ve LF) ile sona erer. Frame-sonu karakteri, default (varsaylan) olarak 0x0A (hat beslemesi) 'dr. Modbus ASCII frame iin kontrol (check) deeri, balang ve sonlandrma karakterleri darda braklarak elde edilen frame'in basit bir 2 tmleyenidir. Modbus RTU modu, mesaj, iletim ncesinde yeniden formatlamaz; bununla birlikte, CRC olarak adlandrlan farkl bir checksum hesaplama modu kullanr. Modbus Veri Ba Katman aadaki snrlamalara sahiptir: l Adres: 1-247 l Bitler: 128 bit (Modbus ak istekleri kullanlarak yaplan isteklerde) l Word'ler: 16 bitlik 64 word (Modbus ak istekleri kullanlarak yaplan isteklerde) Twido kontrolr, karakter modundaki mesajlarn gnderilmesi ve/veya alm iin konfigre edilebilir. Dil, bunun iin iki servis sunmaktadr: l EXCHx komutu: mesajlar iletmek/almak iin l %MSGx fonksiyon blou: mesaj exchange'ini kontrol etmek iin Twido kontrolr, bir EXCHx komutunun ilenmesi srasnda, o port iin konfigre edilmi protokol kullanr. Not: Her bir haberleme portu, farkl protokoller veya ayn protokol iin konfigre edilebilir. Her bir haberleme portu iin EXCHx komutu veya %MSGx fonksiyon blouna, port numaras (1 veya 2) eklenerek eriilir.
Mesaj Exchange'i
96
Haberleme
EXCHx Komutu
EXCHx komutu, Twido kontrolrn, ASCII cihazlara bilgi gndermesine ve/veya bu cihazlardan bilgi almasna olanak salar. Kullanc, kontrol bilgisini ve gnderilecek ve/veya alnacak veriyi (iletimde ve/veya almda 64 veri word'ne kadar) ieren bir word tablosu (%MWi:L veya %KWi:L) tanmlar. Word tablosunun format, daha nce anlatlmt. Bir mesaj exchange'i, EXCHx komutu kullanlarak gerekletirilir:
Szdizimi: [EXCHx %MWi:L] veya [EXCHx %KWi:L] burada: x = port numaras (1 veya 2) L = word tablosundaki word'lerin says
Twido kontrolr, ikincisi balatlmadan nce, ilk EXCHx komutundan gelen exchange'i sona erdirmek zorundadr. Birka mesaj gnderildiinde, %MSGx fonksiyon blou kullanlmaldr. EXCHx list komutunun ilemesi, kesme (interrupt) kontrol altnda balayan herhangi bir iletim (veri alm da kesme kontrol altndadr) ile, hemen olur. Bu, arka plan ilemesi addedilir.
97
Haberleme
%MSGx Fonksiyon Blou
%MSGx fonksiyon blounun kullanlmas opsiyoneldir; veri exchange'lerini ynetmek iin kullanlabilir. %MSGx fonksiyon blounun amac vardr: l Haberleme hata denetimi Hata denetimi, EXCHx komutu ile programlanm blok uzunluunun (word tablosu), yollanacak mesajn uzunluunu ierebilecek kadar byk olduunu dorular. (Bu, word tablosunun ilk word'nn en az anlaml byte'nda programlanm uzunluk ile karlatrlr). l Birden ok mesajn koordinasyonu Birden ok mesaj yollanrken, koordinasyonu salamak zere, %MSGx fonksiyon blou, daha nceki bir mesajn ne zaman tamamlandn belirlemek iin gerekli bilgiyi salar. l ncelik (priority) mesajlarnn iletimi %MSGx fonksiyon blou, acil bir mesajn hemen gnderilmesine olanak salamak iin, o andaki mesaj iletiminin durdurulmasna olanak salar. %MSGx fonksiyon blou, kendisiyle ilikilendirilmi bir giri ve iki ka sahiptir:
Giri/k R %MSGx.D Tanm Reset girii Haberleme tamam Hata Aklama 1 durumunda: haberlemeyi yeniden balatr veya blou reset eder (%MSGx.E = 0 ve %MSGx.D = 1) 0: stek devam ediyor. 1: haberleme tamamland; iletim sonu veya sonlandrma karakteri alnd veya hata veya bloun reset'i 0: Mesaj uzunluu OK ve link OK. 1: yanl komut veya tablo hatal konfigre edilmi veya hatal karakter alnd (hz, parite, vb.) veya alm tablosu dolu.
%MSGx.E
Kstlamalar
Aadaki kstlamalara dikkat etmek nemlidir: l Port 2 mevcudiyeti ve tipi, yalnzca enerjilenmede veya reset'te kontrol edilir l TwidoSoft balandnda, Port 1 zerindeki tm mesaj ilemesi iptal edilir hari) Bir hata durumunda, EXCHx komutlarnn ilemesi yeniden denenmez R %MSGx, EXCHx komutu alm ilemesini iptal etmek iin kullanlabilir EXCHx komutlar, alm iptal etmek iin, bir time out ile konfigre edilebilir Birden ok (multiple) mesaj, %MSGx.D araclyla kontrol edilir
l EXCHx veya %MSG, Uzak U Linki olarak konfigre edilmi bir port zerinde ilenemez l EXCHx, aktif Modbus Slave ilemesini iptal eder (TwidoSoft iin ileme l l l l
98
Haberleme
Hata ve alma Modu Koullar
EXCHx komutu kullanlrken bir hata olutuunda, %MSGx.D ve %MSGx.E bitleri 1'e set edilir ve sistem word' %SW63, Port 1'in hata kodunu ierirken, sistem word' %SW64 ise, Port 2'nin hata kodunu ierir.
Sistem Word' Kullanm %SW63 EXCH1 hata kodu: 0 - operasyon baarlyd 1 - iletim tamponu, olmas gerekenden byk (> 128) 2 - iletim tamponu, olmas gerekenden kk 3 - word tablosu, olmas gerekenden kk 4 - alm tablosu tat 5 - time-out geti 6 - iletim hatas (yant olarak hata alnd) 7 - tablo iinde yanl komut 8 - seilen port konfigre edilmemi/mevcut deil 9 - alm hatas 10 - %KWi tablosu yasakland 11 - iletim offset'i, iletim tablosundan daha byk 12 - alm offset'i, alm tablosundan daha byk 13 - kontrolr, EXCH ilemesini durdurdu EXCH2 hata kodu. Bkz. %SW63.
%SW64
Master/Slave Kontrolrn Yeniden Balamas
Bir master/slave yeniden balarsa, aadaki olaylardan biri gerekleir: l Bir souk balatma (%S0 = 1), haberlemenin yeniden balatlmasn zorlar. l Bir lk balatma (%S1 = 1), haberlemenin yeniden balatlmasn zorlar. l Stop modunda, kontrolr, tm Modbus haberlemesini durdurur.
99
Haberleme
Modbus Link rnei 1
Bir Modbus Linki konfigre etmek iin aadakileri yapmalsnz: 1. Donanm konfigre et. 2. Modbus haberleme kablosunu bala. 3. Portu konfigre et. 4. Bir uygulama yaz. 5. Animasyon Tablo Editr'n ilk-deerle. Aadaki diyagramlar, bir slave'in k word'lerini okumak iin Modbus fonksiyon kodu 3'n kullanmn gstermektedir. Bu rnekte, iki Twido kontrolr kullanlmtr. Adm 1: Donanm Konfigre Et:
Kontrolr 1 Modbus Master Port 1 EIA RS-485 Port 2 EIA RS-485 Seri COM 1'e TSXPCX1031 2 1 3 0
Kontrolr 2 Modbus Slave
Port 1 EIA RS-485 Port 2 EIA RS-485
Donanm konfigrasyonu, iki Twido kontrolrdr. Bir tanesi, Modbus Master olarak ve dieri de Modbus Slave olarak konfigre edilmitir. Not: Bu rnekte, her bir kontrolr, Port 1 zerinde EIA RS-485 ve bir opsiyonel EIA RS-485 Port 2 kullanmak zere konfigre edilmitir. Bu opsiyonel Port 2, bir Modler kontrolr iin, ya bir TWDNOZ485D ya da bir TWDNOZ485T olabilirken, bir Kompakt kontrolr iin, ya bir TWDNAC485D ya da TWDNAC485T olabilir. Her bir kontrolr konfigre etmek iin, TSXPCX1031 kablosunu, ilk kontrolrn Port 1'ine balaynz. Not: TSXPCX1031 kablosu, yalnzca EIA RS-485 Port 1 zerine olmak zere, ayn anda yalnzca bir kontrolre balanabilir. Daha sonra, kabloyu PC'nin COM 1 portuna balaynz. Anahtarn 2 konumunda olduundan emin olunuz. Her bir uygulamay download ediniz ve izleyiniz. Bu ilemi, ikinci kontrolr iin de tekrarlaynz.
100
Haberleme
Adm 2: Modbus Haberleme Kablosunu Bala:

Twido Modbus Master A(+) B(-) GND Twido Modbus Slave A(+) B(-) GND
Bu rnekteki balant, basit bir noktadan noktaya (point-to-point) balantdr. Diyagrama gre adet sinyalin ( A(+), B(-) ve GND sinyalleri) balants yaplmtr. Twido kontrolrn Port 1'i kullanlyor ise, DPT sinyali topraa balanmaldr. DPT iin olan bu koul, TwidoSoft'un bal olup olmadn saptamaya yarar. Topraa balandnda, kontrolr, haberleme tipini saptamak iin uygulama iindeki port konfigrasyon setini kullanacaktr. Adm 3: Portu konfigre et:
Hardware -> Add Option TWDNOZ485Hardware => Controller Comm. Setup Port: 2 Type: Modbus Address: 1 Baud rate: 19200 Data: 8 Bit Parity: None Stop: 1 Bit End of Frame: 65 Response Timeout: 10 x 100 ms Frame Timeout: 10 ms Hardware -> Add Option TWDNOZ485Hardware => Controller Comm. Setup Port: 2 Type: Modbus Address: 2 Baud rate: 19200 Data: 8 Bit Parity: None Stop: 1 Bit End of Frame: 65 Response Timeout: 100 x 100 ms Frame Timeout: 10 ms
Hem master hem de slave uygulamalarnda, opsiyonel EIA RS-485 portlar kullanlr. Modbus adreslerini veya Port 2'yi farkl iki adrese ilk-deerlemek zere, kontrolr haberlemesini deitirdiinizden emin olunuz. Bu rnekte, master, 1 adresine ve slave ise 2 adresine set edilmitir. Modbus RTU modunu kullanacamz iaret etmek zere, bitlerin says 8'e set edilmitir. Eer bu deer 7 olsayd, Modbus-ASCII modunu kullanacak olurduk. Bunlarn dnda yaplan tek deiiklik, response timeout'un (yant zaman am) varsaylan deerinden farkl olarak, 1 saniye yaplmasdr. Not: Modbus RTU modu seildii iin, "End of Frame" (frame sonu) parametresi ihmal edilmitir.
101
Haberleme

LD 1 [%MW0 := 16#0106 ] [%MW1 := 16#0300 ] [%MW2 := 16#0203 ] [%MW3 := 16#0000 ] [%MW4 := 16#0004 ] LD 1 AND %MSG2.D [EXCH2 %MW0:11] LD %MSG2.E ST %Q0.0 END LD 1 [%MW0 := 16#6566 ] [%MW1 := 16#6768 ] [%MW2 := 16#6970 ] [%MW3 := 16#7172 ] END
TwidoSoft kullanlarak, hem master hem de slave iin bir uygulama program yazlr. Slave iin, basite, baz bellek word'lerini bilinen bir takm deerlere ilk-deerleriz. Master'da, exchange blou, Modbus adresi 2'deki slave'den, %MW0 konumundan balayarak 4 word okumak zere ilk-deerlenir. Not: Modbus master'n %MW1'indeki RX offset ayarnn kullanmna dikkat ediniz. Offset , tablonun alm alanndaki nc pozisyona bir byte (deer=0) ekleyecektir. Bu, master'daki word'leri, word snrlar zerine doru olarak decek ekilde sraya koyar. Bu offset olmasayd, her bir veri word', exchange bloundaki iki word arasnda paylalrd (split). Bu offset, kolaylk iin kullanlr. EXHC2 komutu icra edilmeden nce, uygulama, %MSG2 ile ilikilendirilmi Done (Tamam) bitini kontrol (check) eder. Son olarak, %MSG2'nin hata durumu alglanr ve lokal ana kontrolr G/ zerindeki ilk k biti zerinde saklanr. Bunu daha salkl klmak iin, %SW64 kullanlarak ilave hata denetimi de eklenebilir. Adm 5: Animasyon Tablo Editr'n lk-deerle:
Address Current Retained Format 1 %MW5 0203 0000 Hexadecimal 2 %MW6 0008 0000 Hexadecimal 3 %MW7 6566 0000 Hexadecimal 4 %MW8 6868 0000 Hexadecimal 5 %MW9 6970 0000 Hexadecimal 6 %MW10 7172 0000 Hexadecimal
Download'dan ve her bir kontrolrn almas iin ayarlanmasndan sonra, master zerindeki animasyon tablosunu anz. Yant kodunun 3 olduunu ve doru sayda byte'n okunduunu kontrol etmek iin, tablonun yant ksmn inceleyiniz. Bu rnekte ayn zamanda, slave'den okunan word'lerin (%MW7'den balanarak), master'daki word snrlar ile doru ekilde sralandna dikkat ediniz.
102
Haberleme
Modbus Link rnei 2
Aadaki diyagramda, k word'lerini bir slave'e yazmak iin Modbus fonksiyon kodu 16'nn kullanm gsterilmitir. Bu rnekte, iki Twido kontrolr kullanlmtr. Adm 1: Donanm Konfigre Et:
Kontrolr 1 Modbus Master Port 1 EIA RS-485 Port 2 EIA RS-485 Seri COM 1'e TSXPCX1031 2 1 3 0
Kontrolr 2 Modbus Slave
Port 1 EIA RS-485 Port 2 EIA RS-485
Donanm konfigrasyonu, nceki rnektekinin aynsdr. Adm 2: Modbus Haberleme Kablosunu Bala:
Twido Modbus Master A(+) B(-) GND Twido Modbus Slave A(+) B(-) GND
Modbus haberleme kablosu, nceki rnektekinin aynsdr. Adm 3: Portu Konfigre Et:
Hardware -> Add Option TWDNOZ485Hardware => Controller Comm. Setup Port: 2 Type: Modbus Address: 1 Baud rate: 19200 Data: 8 Bit Parity: None Stop: 1 Bit End of Frame: 65 Response Timeout: 10 x 100 ms Frame Timeout: 10 ms Hardware -> Add Option TWDNOZ485Hardware => Controller Comm. Setup Port: 2 Type: Modbus Address: 2 Baud rate: 19200 Data: 8 Bit Parity: None Stop: 1 Bit End of Frame: 65 Response Timeout: 100 x 100 ms Frame Timeout: 10 ms
Port konfigrasyonlar, nceki rnektekiler ile ayndr.
103
Haberleme

LD 1 [%MW0 := 16#010C ] [%MW1 := 16#0007 ] [%MW2 := 16#0210 ] [%MW3 := 16#0010 ] [%MW4 := 16#0002 ] [%MW5 := 16#0004 ] [%MW6 := 16#6566 ] [%MW7 := 16#6768 ] LD 1 AND %MSG2.D [EXCH2 %MW0:11] LD %MSG2.E ST %Q0.0 END LD 1 [%MW18 := 16#FFFF ] END
Twidosoft kullanlarak, hem master hem de slave iin bir uygulama program yaratlr. Slave iin, tek bir bellek word' %MW18'i ilk-deerleyiniz. Bu, slave zerinde, %MW0'dan %MW18'e kadar olan bellek adresleri iin bir alan tahsis edecektir. Alan tahsis edilmeseydi, exchange blou, slave zerinde var olmayan yerlere yazmaya alrd. Master'da, exchange blou, Modbus adresi 2'deki slave'e %MW16 (10 hexadecimal) konumundan itibaren, 12 (0C hexadecimal) word yazmak zere ilk-deerlenir. Not: Modbus master'n uygulamasnda %MW1'deki TX offset ayarnn kullanmna dikkat ediniz. Offset yedi, altnc word'n en stteki byte'n bastracaktr (%MW5'teki 00 hexadecimal deeri). Bu, exchange blounun iletim tablosundaki veri deerlerini, word snrlar zerine doru olarak decek ekilde sralamaya yarayacaktr. EXHC2 komutu icra edilmeden nce, uygulama, %MSG2 ile ilikilendirilmi Done (Tamam) bitini kontrol (check) eder. Son olarak, %MSG2'nin hata durumu alglanr ve lokal ana kontrolr G/ zerindeki ilk k biti zerinde saklanr. Bunu daha salkl klmak iin, %SW64 kullanlarak ilave hata denetimi de eklenebilir.
104
Haberleme
Adm 5: Animasyon Tablo Editr'n lk-deerle:

Address Current Retained Format 1 %MW0 010C 0000 Hexadecimal 2 %MW1 0007 0000 Hexadecimal 3 %MW2 0210 0000 Hexadecimal 4 %MW3 0010 0000 Hexadecimal 5 %MW4 0002 0000 Hexadecimal 6 %MW5 0004 0000 Hexadecimal 7 %MW6 6566 0000 Hexadecimal 8 %MW7 6768 0000 Hexadecimal 9 %MW8 0210 0000 Hexadecimal 10 %MW9 0010 0000 Hexadecimal 11 %MW10 0004 0000 Hexadecimal Address Current Retained Format 1 %MW16 6566 0000 Hexadecimal 2 %MW17 6768 0000 Hexadecimal
Download'dan ve her bir kontrolrn almas iin ayarlanmasndan sonra, bir animasyon tablosu anz. %MW16 ve %MW17'deki iki deer, slave'e yazlr. Master'da, animasyon tablosu, exchange verisinin alm tablosu ksmn incelemek iin kullanlabilir. Bu veri; slave adreslerini, yant kodunu, ilk yazlan word' ve yukardaki rnekte %MW8'den itibaren yazlm word'lerin saysn gsterir.
105
Haberleme
Standart Modbus stekleri (Requests)

Aklama Bu istekleri, bit ve word bilgisine erimek zere, cihazlar arasnda veri exchange'i iin kullanabilirsiniz. RTU ve ASCII modlar iin ayn tablo format kullanlr.
Format Bit Word Referans %Mi, 0x veya 1x register'lar %MWi, 3x veya 4x register'lar
Modbus Master: N k ve Giri Biti Oku
Bu tablo, stek 01 (Request 01) ve stek 02'yi (Request 02) temsil etmektedir.
Tablo En Anlaml Byte Endeksi Kontrol letim tablosu 0 1 2 3 4 Alm tablosu (yant sonrasnda) 5 6 7 8 ... (N/2)+6 Okunan N. byte (N>1 ise) 01 (Tx/Rx) 00 (Rx Offset) Slave@(1..247) Okunacak ilk bitin numaras N = Okunacak bit adedi Slave@(1..247) Okunan ilk byte (deer=00 veya 01) Okunan nc byte 01 (Yant kodu) Okunan ikinci byte (N>1 ise) letilen veri byte' adedi (1 byte by bit) En Az Anlaml Byte 06 (Uzunluk Tx) 00 (Tx Offset) 01 (stek kodu)
106
Haberleme
Modbus Master: N k ve Giri Word' Oku
Bu tablo, stek 03 (Request 03) ve stek 04' (Request 04) temsil etmektedir.
Tablo Endeksi Kontrol letim tablosu 0 1 2 3 4 Alm tablosu (yant sonrasnda) 5 6 7 8 ... N+6 N. okunan word (N>2 ise) En Anlaml Byte 01 (Tx/Rx) 03 (Rx Offset) Slave@(1..247) N = Okunacak word adedi Slave@(1..247) 00 (Rx Offset etkisi ile eklenen byte) lk okunan word kinci okunan word (N>1 ise) 03 (Yant kodu) 2*N (okunan byte adedi) En Az Anlaml Byte 06 (Uzunluk Tx) 00 (Tx Offset) 03 (stek kodu)
Okunacak ilk word'n numaras
Not: Rx Offset=3, alm tablosundaki nc pozisyona bir byte (deer=0) ekleyecektir. Bu tabloda, okunan byte'larn numarasnn ve okunan word'lerin deerlerinin dzgn yerlemesini salaynz.
107
Haberleme
Modbus Master: 1 k Biti Yaz
Bu tablo, stek 05'i (Request 05) temsil etmektedir.

Tablo Endeksi Kontrol letim tablosu 0 1 2 3 4 Alm tablosu (yant sonrasnda) 5 6 7 En Anlaml Byte 01 (Tx/Rx) 00 (Rx Offset) Slave@(1..247) Yazlacak bitin numaras Yazlacak bit deeri Slave@(1..247) Yazlan bitin numaras Yazlan deer 05 (Yant kodu) En Az Anlaml Byte 06 (Uzunluk Tx) 00 (Tx Offset) 05 (stek kodu)
Not: l Bu istek, offset'in kullanmna ihtiya duymamaktadr. l Burada (normal bir durumda), yant frame'i, istek frame'i ile ayndr. l Bir bit iin 1 yazmak iin, iletim tablosundaki ilgili word, FF00H deerini iermelidir. Bir bit deeri iin 0, 0'dr.
Modbus Master: 1 k Word' Yaz
Bu tablo, stek 06'y (Request 06) temsil etmektedir.

Tablo Endeksi Kontrol letim tablosu 0 1 2 3 4 Alm tablosu (yant sonrasnda) 5 6 7 En Anlaml Byte 01 (Tx/Rx) 00 (Rx Offset) Slave@(1..247) Yazlacak word'n numaras Yazlacak word deeri Slave@(1..247) Yazlan word'n numaras Yazlan deer 06 (Yant kodu) En Az Anlaml Byte 06 (Uzunluk Tx) 00 (Tx Offset) 06 (stek kodu)
Not: l Bu istek, offset'in kullanmna ihtiya duymamaktadr. l Burada (normal bir durumda), yant frame'i, istek frame'i ile ayndr.
108
Haberleme
Modbus Master: N k Biti Yaz
Bu tablo, stek 15'i (Request 15) temsil etmektedir.

Tablo Endeksi Kontrol letim tablosu 0 1 2 3 4 5 6 7 ... 6+(N2/2) Alm tablosu (yant sonrasnda) N2nci byte'n deeri Slave@(1..247) Yazlan ilk bitin numaras Yazlan bit adedi (= N1) 15 (Yant kodu) En Anlaml Byte 01 (Tx/Rx) 00 (Rx Offset) Slave@(1..247) Yazlacak ilk bitin numaras N1 = Yazlacak bit adedi 00 (gnderilmeyen byte, offset etkisi) lk byte'n deeri nc byte'n deeri N2 = Yazlacak veri byte' adedi kinci byte'n deeri En Az Anlaml Byte 8 + byte adedi (Tx) 07 (Tx Offset) 15 (stek kodu)
Not: l Tx Offset=7, gnderilen frame'deki 7nci byte' bastracaktr. letim tablosunda, word deerlerinin uygunluunu salaynz.
109
Haberleme
Modbus Master: N k Word' Yaz
Bu tablo, stek 16'y (Request 16) temsil etmektedir.

Tablo Endeksi Kontrol letim tablosu 0 1 2 3 4 5 6 7 ... N+5 Alm tablosu (yant sonrasnda) N+6 N+7 N+8 Yazlacak N. word deeri Slave@(1..247) Yazlan word adedi (= N) 16 (Yant kodu) Yazlan ilk word'n numaras En Anlaml Byte 01 (Tx/Rx) 00 (Rx Offset) Slave@(1..247) N = Yazlacak word adedi 00 (gnderilmeyen byte, offset etkisi) Yazlacak ilk word deeri Yazlacak ikinci word deeri 2*N=Yazlacak byte adedi En Az Anlaml Byte 8 + (2*N) (Uzunluk Tx) 07 (Tx Offset) 16 (stek kodu)
Yazlacak ilk word'n numaras
Not: Tx Offset=7, gnderilen frame'deki 5nci MMSB byte' bastracaktr. letim tablosunda, word deerlerinin uygunluunu salaynz.
110
Dahili Analog Fonksiyonlar
zet
Genel Bak Bu blmde, dahili analog kanaln ve potansiyometrelerin nasl kullanlaca anlatlmtr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Potansiyometreler Analog Kanal Sayfa 112 114
Bu Blmde Neler Var?
111
Potansiyometreler
Aklama Twido kontrolrlerin potansiyometre saylar:
l TWDLCAA10DRF ve TWDLCAA16DRF kontrolrlerde bir potansiyometre l TWDLCAA24DRF kontrolrde iki potansiyometre

Potansiyometre 1 ve potansiyometre 2 tarafndan salanan analog deerlere karlk gelen, Potansiyometre 1 iin, 0'dan 1023'e kadar, potansiyometre 2 iin ise 0'dan 511'e kadar olan nmerik deerler, aadaki iki sistem word' iinde tutulur: l %IW0.0.0 potansiyometre 1 iin (en soldaki) l %IW0.0.1 potansiyometre 2 iin (en sadaki) Bu word'ler, aritmetik ilemlerde kullanlabilir. Bunlar, her tip ayarlama iin; rnein, bir zaman-gecikmesi veya sayc n-ayarlamas, darbe jeneratr frekansnn veya makine n stma sresinin ayarlanmas iin kullanlabilir.
Programlama
112
rnek
Bir zaman-gecikmesinin sresini, potansiyometre 1'i kullanarak 5 s'den 10 s'ye ayarlamak:

Bu ayarlama iin, pratik olarak, potansiyometre 1'in, 0 ila 1023 ayarlama aralnn tamam kullanlr. 10s
5s
1023
Aadaki parametreler, %TM0 zaman-gecikmesi blounun konfigrasyonu srasnda seilir: l Tip TON l Zaman taban TB : 10 ms Zaman gecikmesinin n ayar deeri, potansiyometrenin ayarlama deerinden u denklem ile hesaplanr: %TM0.P := 2*%SW112+500. Yukardaki rnein kodu: LD 1 [%MW0:=2*%SW112] [%TM0.P:=%MW0+500] BLK %TM0 LD %I0.0 IN OUT_BLK LD Q ST %Q0.0 END_BLK ................... END
%MW0:=2*%SW112 %TM0.P:=%MW0+500 %I0.2 IN %TM0 Q %Q0.0
113
Analog Kanal
Aklama Tm Modler kontrolrler (TWDLMDA20DTK, TWDLMDA20DUK, TWDLMDA20DRT, TWDLMD40DTK ve TWDLMD40DUK), bir dahili analog kanala sahiptir. Gerilim girii aral, 0'dan 10 V'a ve saysallatrlm sinyal ise 0'dan 511'e kadardr. Analog kanal, sekiz rnek zerinde ortaya kan basit bir ortalama alma dzeninden yararlanr. Bir analog/dijital evirici, 0 ila 10 V'luk bir gerilim deerini, 0 ile 511 arasnda bir dijital deere evirir. Bu deer, sistem word' %IW0.0.1'de saklanr. Bu deer, tm aralk boyunca dorusaldr, bylece her bir saym (count) yaklak olarak 20 mV'tur (10 V / 512). Giri sinyalinin maksimum deerinin alp almadn saptamak iin, okunan deer olarak 511 kullanlr. Bir frnn scaklnn kontrol edilmesi: Piirme scakl, 350C'ye ayarlanmtr. +/- 2.5C'lik bir deiim, klar %Q0.1 ve %Q0.2'nin srasyla ekmesine neden olmaktadr. Pratik olarak, bu rnekte, analog kanaln 0'dan 511'e kadar olan olas ayarlama aralnn tamam kullanlmtr. Scaklk ayar noktalar iin analog ayarlar:
Scaklk (C) 0 347.5 350 352.5 450 Gerilim 0 7.72 7.77 7.83 10 Sistem Word' %IW0.0.1 0 395 398 401 511
Prensip
Programlama rnei
Yukardaki rnein kodu:

%Q0.0 %IW0.0.1 = 395
LD ST LD ST LD ST
[%IW0.0.1 = 395] %Q0.0 [%IW0.0.1 <= 398] %Q0.1 [%IW0.0.1 >= 401] %Q0.2
%Q0.1 %IW0.0.1 <= 398 %Q0.2 %IW0.0.1 >= 401
114
Analog Modllerin Kullanlmas
zet
Genel Bak Bu blm, Twido kontrolrler iin analog modllerin kullanlmas hakknda genel bir bak ortaya koymaktadr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Analog Modl Genel Bak Analog Giri ve k'larn Adreslenmesi Analog Giri ve k'larn Konfigre Edilmesi Analog Modllerin Kullanlmasna rnek Sayfa 116 117 119 121
Bu Blmde Neler Var?
115
Analog Modl Genel Bak

Aklama Dahili 10-bit potansiyometre ve 9-bit analog kanala ek olarak, geniletme G/ destekleyen Twido kontrolrlerin tamam, analog G/ modllerini de konfigre edebilir ve bu modllerle haberleebilir. Bu analog modller unlardr:
Ad TWDAMI2HT TWDAM01HT TWDAMM3HT TWDALM3LT Kanallar 2 Giri 1 k 2 G, 1 2 G, 1 Sinyal Aral 0 - 10 Volt veya 4 - 20 mA 0 - 10 Volt veya 4 - 20 mA 0 - 10 Volt veya 4 - 20 mA 0 - 10 Volt, Giriler Th veya RTD, klar 4 - 20 mA Kodlama 12 Bit 12 Bit 12 Bit 12 Bit
Analog Modllerin Giri ve k word'leri (%IW veya %QW), kullanc uygulamas ile analog kanallardan altrlmas herhangi biri arasnda veri exchange'i iin kullanlr. Bu word'lerin gncellenmesi, RUN modu srasnda, kontrolr taramas ile ezamanl olarak yaplr. UYARI Beklenmeyen Ekipman almas Kontrolr STOP moduna ayarlandnda, analog k kendi geri ekilme (fallback) pozisyonuna ayarlanr. Bu durum bir dijital k iin szkonusu ise, geri ekilme pozisyonu, sfrdr. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilir.
116
Analog Giri ve k'larn Adreslenmesi

Aklama Analog kanallarn adresleri, bu kanallarn, geniletme (expansion) bus' zerindeki yerlerine bal olarak atanr.
117
Analog G/ Adresleme rnei
Bu rnekte, bir dahili 10-bit potansiyometresi ve bir 9-bit dahili analog kanal olan TWDLMDA40DUK yer almaktadr. Geniletme bus' zerinde, bir TWDAMM3HT analog modl, bir TWDDMM8DRT giri/k dijital rle modl ve bir ikinci TWDAMM3HT analog modl konfigre edilmitir.
Aadaki tablo, her bir kn adreslemesinin ayrntlarn vermektedir.

Tanm Potansiyometre 1 Dahili analog kanal veya Potansiyometre 2 Analog giri kanal 1 Analog giri kanal 2 Analog k kanal 1 Dijital giri kanallar Dijital k kanallar Ana %IW0.0.0 %IW0.0.1 %IW0.1.0 %IW0.1.1 %QW0.1.0 %I0.2.0 - %I0.2.3 %Q0.2.0 -%Q0.2.3 %IW0.3.0 %IW0.3.1 %QW0.3.0 Modl 1 Modl 2 Modl 3
Ana
Modl 1
Modl 2
Modl 3
118
Analog Giri ve k'larn Konfigre Edilmesi

Aklama Bu ksm, analog modln giri ve k'larnn konfigre edilmesi hakknda bilgi sunmaktadr. Configure Module (Modl Konfigre et) diyalog kutusu, analog modllerin parametrelerinin deitirilmesi iin kullanlr. Not: Bir kontrolre balandnzda, parametreleri yalnzca evrimd (offline) olarak deitirebilirsiniz. Analog kanallarn adresleri, bu kanallarn, geniletme bus' zerindeki yerlerine bal olarak atanr. Bir programlama yardm olarak, uygulamanzdaki veriyi maniple etmek iin, daha nceden tanmlanm sembolleri de atayabilirsiniz. TWDAM01HT, TWDAMM3HT ve TWDALM3LT'n tek k kanallarnn kanal tipini, aadakilerden seim yaparak konfigre edebilirsiniz: l Not used (Kullanlmyor) l 0 - 10 V l 4 - 20 mA TWDAMI2HT ve TWDAMM3HT'n iki giri kanallarnn kanal tiplerini, aadakilerden seim yaparak konfigre edebilirsiniz: l Not used (Kullanlmyor) l 0 - 10 V l 4 - 20 mA UYARI Beklenmeyen Ekipman Hasar Giriinizi, bir gerilim lmesi iin baladysanz ve TwidoSoft'u, akm tipli bir konfigrasyon iin konfigre ederseniz, analog modle kalc bir zarar verebilirsiniz. Balantnn, TwidoSoft konfigrasyonu ile uyum iinde olmasn salaynz. Bu nleme uyma konusundaki baarszlk, yaralanma veya ekipman hasar ile sonulanabilir.
Analog G/'n Konfigre Edilmesi
119
l l l l l
TWDALM3LTn iki giri kanal, aadaki tiplerde konfigre edilebilir: Not used (Kullanlmyor) Thermocouple K (Termokupl K) Thermocouple J (Termokupl J) Thermocouple T (Termokupl T) PT 100 Bir kanal konfigre edildii zaman, aadaki tabloya gre, girilerin birimlerini atamak iin seim yapabilir ve girilerin araln belirleyebilirsiniz.
Aralk Normal Custom Celsius Fahrenheit Birim None None 0.1C 0.1F Tanm minimum 0'dan maksimum 4095'e kadar olan sabit aralk. minimum -32768'den maksimum 32767'ye kadar olan kullanc tanml aralk. Uluslararas termometrik l birimi. Bu, yalnzca TWDALM3LT giri kanallar iin mevcuttur. Suyun kaynama noktasnn, 212F (100C) ve donma noktasnn, 32F (0C) olduu termometrik l birimi. Bu, yalnzca TWDALM3LT giri kanallar iin mevcuttur.
120
Analog Modllerin Kullanlmasna rnek

Aklama rnek Bu ksmda, Analog modllerin kullanlmasna bir rnek verilmitir. Bu rnek, analog giri sinyalini, be farkl eik deer ile karlatrmaktadr. Analog giriin bir karlatrmas yaplmakta ve bu, eikten kk ise, ana kontrolr zerindeki bir bit set edilmektedir.
%Q0.0 %IW1.0 <= 16 %Q0.1 %IW1.0 <= 32 %Q0.2 %IW1.0 <= 64 %Q0.3 %IW1.0 <= 128 %Q0.4 %IW1.0 <= 256 LD [%IW1.0 <= 256] ST %Q0.4 LD [%IW1.0 <= 16] ST %Q0.0 LD [%IW1.0 <= 32] ST %Q0.1 LD [%IW1.0 <= 64] ST %Q0.2 LD [%IW1.0 <= 128] ST %Q0.3
121
122
Operatr Ekran almas
zet
Genel Bak Bu Blmde Neler Var? Bu blmde, opsiyonel Twido Operatr Ekran'nn kullanlmas anlatlmtr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Operatr Ekran Kontrolr Kimlii ve Durum Bilgisi Sistem Nesneleri ve Deikenleri Seri Port Ayarlar Gn Zaman Saati Gerek-Zaman Dzeltme Katsays Sayfa 124 127 129 134 134 136
123
Operatr Ekran almas
Operatr Ekran
Aklama Operatr Ekran, uygulama verisini ve alma durumu ile Gerek-Zaman Saati (GZS) gibi baz kontrolr fonksiyonlarn grntlemek ve kontrol etmek iin bir arayz salayan bir Twido opsiyonudur. Bu opsiyon, Kompakt kontrolrler iin bir kartu olarak (TWDXCPODC) , Modler kontrolrler iin ise, bir geniletme modl olarak (TWDXCPODM) mevcuttur. Operatr Ekran, iki alma moduna sahiptir: l Ekran modu: yalnzca veri grntler. l Dzenleme modu: veriyi deitirmenize olanak salar. Not: Operatr ekran, kontrolr tarama evriminin belirli bir aralnda gncellenir. Bu, %PLS veya %PWM darbeleri iin adanm klarn ekrannn yorumlanmasnda karkla neden olabilir. Bu klar rneklendii srada, deerleri daima sfr olacak ve bu deer grntlenecektir. Gerek adanm kn, kontrol eden fonksiyon blou tarafndan maniple edilmesini salaynz.
Ekranlar ve Fonksiyonlar
Operatr Ekran, her bir ekran iin gerekletirebileceiniz ilikilendirilmi fonksiyonlar ile, aadaki ayr grntleri (display) salar. l Kontrolr kimlii ve Durum Bilgisi Firmware revision' ve kontrolr durumunu grntleyin. Kontrolr durumunu; Run, Initial ve Stop komutlar ile deitirin. Hata kodlarn, Halted durumda grntleyin. l Sistem nesneleri ve deikenleri Uygulama verisini adresi araclyla sein: %I, %Q ve ana kontrolr zerindeki dier tm yazlm nesneleri. Seilmi bir yazlm veri nesnesinin deerini izleyin ve deitirin. l Seri port ayarlar Haberleme portu ayarlarn grntleyin ve konfigre edin. l Gn zaman saati Gncel tarih ve zaman grntleyin ve konfigre edin (GZS yerletirilmi ise). l Gerek-Zaman dzeltme katsays Opsiyonel GZS iin GZS Dzeltme deerini grntleyin ve deitirin. Not: Gn zaman saati ve gerek-zaman dzeltmesi, yalnzca Gerek-Zaman Saati (GZS) opsiyon kartuu (TWDXCPRTC) yerletirilmi ise mevcuttur.
124
Operatr Ekran almas
Resim
Aadaki, bir ekran alan ve drt push-buton giri tuundan oluan Operatr Ekrannn basitletirilmi bir diyagramdr. Ekran alan
T V
1 2 3 1 2 3 4
ESC
MOD/ ENTER
Giri tular Ekran Alan Operatr Ekran, iki satr karakter grntleme yetenei olan bir LCD ekran sunmaktadr. l Ekrann ilk satr, 13-para karaktere ve drt 7-para karaktere sahiptir. l kinci satr, bir 13-para karaktere, bir 3-para karaktere (bir art/eksi iareti) ve 7-para karaktere sahiptir. Drt giri push-butonun fonksiyonlar, Operatr Ekran moduna baldr:
Tu ESC Ekran Modunda Dzenleme (Edit) Modunda Deiiklikleri iptal et ve bir nceki ekrana dn. O anda dzenlenen eleman ardl deere deitir. Bir sonraki ekrana ilerle. MOD/ ENTER Dzenleme moduna gir. Bir sonraki dzenlenen elemana ilerle. Deiiklikleri kabul et ve bir nceki ekrana dn.
Giri Tular
125
Operatr Ekran almas
Ekranlar Semek ve Ekranlarda Gezinmek
Operatr Ekrannn ilk halindeki ekran, kontrolr kimliini ve kontrolr durum bilgisini gsterir. Her bir ekrandan srayla gemek iin, push-butonuna basnz. Kontrolr zerinde, opsiyonel GZS kartuu (TWDXCPRTC) saptanmadysa, Gn Zaman Saati veya Gerek-Zaman Dzeltme Katsays iin olan ekranlar grntlenmez. Bir ksayol olarak, ilk haldeki grntleme ekranna dnmek iin ESC tuuna basnz. Ekranlarn ou iin, ESC tuunu basl durumdan karmak, Kontrolr Kimlii ve Durum Bilgisi ekranna dndrecektir. Yalnzca, ilk haldeki giri (%I0.0.0) olmayan bir Sistem Nesneleri ve Deikeni dzenlenirken, ESC tuuna basmak, sizi ilk veya initial sistem nesne giriine gtrecektir. Bir nesne deerini deitirmek iin, push-butonuna basmak yerine, ilk deer hanesine (digit) gidiniz, MOD/ENTER'e bir daha basnz.
126
Operatr Ekran almas
Kontrolr Kimlii ve Durum Bilgisi

Aklama Twido opsiyonel Operatr Ekrannn ilk haldeki ekran, Kontrolr Kimlii ve Durum Bilgisi'ni gsterir. Aada grld gibi, firmware revision', ekran alannn sa-st ve kontrolr durumu ise, sol-st kesinde grntlenmektedir:
rnek
R U N Kontrolr durumu
1 2 3 Firmware revision
127
Operatr Ekran almas
Kontrolr Durumlar
l NCF: Not Configured (Konfigre Edilmemi)
Olas kontrolr durumlar, aada verilmitir:
Bir uygulama yklenene kadar, kontrolr, NCF durumundadr. Bir uygulama program yklenene kadar, baka herhangi bir duruma izin verilmez. G/'yi sistem biti S8'i deitirerek test edebilirsiniz (bkz. Sistem Bitleri (%S), s. 318). STP: Stopped (Durmu) Kontrolrde bir uygulama mevcut olur olmaz, durum STP'ye veya Stopped duruma deiir. Bu durumda, uygulama almamaktadr. Giriler gncellenir ve dahili veri, en son deerlerinde tutulur. Bu durumda, klar gncellenmez. INI: Initial (lk hal) Kontrolr, INI veya ilk hal durumuna deitirmeyi, yalnzca STP durumundan seebilirsiniz. Uygulama almamaktadr. Kontrolrn girileri gncellenir ve veri deerleri, ilk hal durumundaki deerlere ayarlanr. Bu durumda, klar gncellenmez. RUN: Running (alyor) RUN veya alyor durumunda iken, uygulama almaktadr. Kontrolrn girileri gncellenir ve veri deerleri, uygulamaya gre set edilir. Bu, klarn gncellendii yegane durumdur. HLT: Halted (Durdurulmu) (Kullanc Uygulamas Hatas) Kontrolr bir ERR veya hata durumuna girmise, uygulama durdurulur. Giriler gncellenir ve veri deerleri, en son deerlerinde tutulur. Bu durumda, klar gncellenmez. Bu modda, hata kodu, Operatr Ekrannn sa-alt blmnde iaretsiz bir onluk (decimal) deer olarak grntlenir. NEX: Not Executable (cra Edilemez) Kullanc lojiine, uygulamann artk icra edilemez olmasna neden olan, bir evrim ii (online) deiiklik yaplmtr. NEX durumuna yol aan tm nedenler ortadan kaldrlana dek, PLC'deki uygulama, icra edilebilir duruma geri dnmeyecektir.
Kontrolr Durumlarn Grntlemek ve Deitirmek
Operatr Ekrann kullanarak, STP durumundan INI durumuna veya STP'den RUN'a veya RUN'dan STP'ye deitirebilirsiniz. Kontrolrn durumunu deitirmek iin aadakileri yapnz:
Adm 1 2 3 4 Eylem Operasyonlar Ekran grlene dek, tuuna basnz (veya ESC'e basnz). Gncel kontrolr durumlar, ekran alannn sol-st kesinde grntlenir. Dzenleme moduna girmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Bir kontrolr durumunu semek iin, tuuna basnz.
Deitirilmi deeri kabul etmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Veya dzenleme modunda iken yaplm deiiklikleri iptal etmek iin, ESC tuuna basnz.
128
Operatr Ekran almas
Sistem Nesneleri ve Deikenleri

Aklama Opsiyonel Operatr Ekran, uygulama verisini izlemek ve ayarlamak iin u zellikleri sunar: l Uygulama verisini, adresi araclyla (%I veya %Q gibi) seebilirsiniz. l Seilmi bir nesne/deiken'in deerini izleyebilirsiniz. l O anda grntlenen veri nesnesinin deerini (zorlayc giri ve k'lar dahil) deitirebilirsiniz. Aadaki tablo, Operatr Ekran tarafndan grntlenebilen ve deitirilebilen sistem nesnelerini ve deikenlerini, eriildikleri srada listelemektedir.
Nesne Giri k Zamanlayc Deiken/zellik %I.x.y.z %Q.x.y.z %TMX.V %TMX.P %TMX.Q %Cx.V %Cx.P %Cx.D %Cx.E %Cx.F %Mx %MWx %KWx %Sx %SWx %IW.x.y.z %QW.x.y.z %FCx.V %FCx.P %FCx.D Tanm Deer Deer Mevcut Deer n-ayar Deeri Tamam Mevcut Deer n-ayar Deeri Tamam Bo Dolu Deer Deer Deer Deer Deer Deer Deer Mevcut Deer n-ayar Deeri Tamam Eriim Okuma/Zorlama
Okuma/Yazma/Zorlama
Sistem Nesneleri ve Deikenleri
Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma
Sayc
Bellek Biti Bellek Word' Sabit Word Sistem Biti Sistem Word' Analog Giri Analog k Hzl Sayc
129
Operatr Ekran almas

Nesne ok Hzl Sayc Deiken/zellik %VFCx.V %VFCx.P %VFCx.U %VFCx.C %VFCx.S0 %VFCx.S1 %VFCx.F %VFCx.M %VFC.T %VFC.R %VFC.S Tanm Mevcut Deer n-ayar Deeri Sayma Yn Yakalama Deeri Eik Deeri 0 Eik Deeri 1 Tama Frekans Tamam Zaman Taban Refleks k zni Refleks Giri zni Deer Deer Adm Biti Darbe Says n-ayar Deeri Tamam Gncel k Oran n-ayar Deeri Eriim Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma Okuma/Yazma Okuma/Yazma
Giri Network Word' %INWx.z k Network Word' %QNWx.z Grafcet Darbe Jeneratr %Xx %PLS.N %PLS.P %PLS.D %PLS.Q %PMW.R %PMW.P %DRx.S %DRx.F %SCx.n %Rx.I %Rx.O %Rx.E %Rx.F %SBR.x.yy %MSGx.D %MSGx.E
Darbe Genilik Modlatr Tambur Denetleyici Adm Sayc Register
Gncel Adm Numaras Okuma Dolu Okuma Adm Sayc Biti Giri k Bo Dolu Register Biti Tamam Hata Okuma/Yazma Okuma/Yazma Okuma Okuma Okuma Okuma/Yazma Okuma Okuma
Shift Bit Register Mesaj
Notlar: 1. Deikenler, Twido'nun dinamik bellek tahsisi kullanmasndan dolay, uygulamada kullanlmamlarsa grntlenmeyecektir. 2. %MW'nin deeri, +32767'den daha byk veya -32787'den daha kk ise, operatr ekran yanp snmeye devam edecektir. 3. %SW0 ve %SW11 haricinde, %SW'nin deeri, 65535'den daha byk ise, operatr ekran yanp snmeye devam edecektir. Bu snrdan daha byk bir deer girildii takdirde, bu deer, konfigre edilmi deere set edilir. 4. %PLS.P iin, snrdan daha byk bir deer girildii takdirde, bu deer, doymaya set edilecektir.
130
Operatr Ekran almas
Nesneleri ve Deikenleri Grntlemek ve Deitirmek
Her bir tip sistem nesnesine, Giri Nesnesi (%I) ile balanarak, sra takip edilip Mesaj Nesnesi'ne (%MSG) gidilerek ve Giri Nesnesi'ne (%I) geri dnlerek eriilir. Bir sistem nesnesini grntlemek iin:
Adm 1 Eylem Veri Grntleme Ekran grlnceye kadar, tuuna basnz. Giri nesnesi ("I"), ekran alannn sol st kesinde grntlenecektir. "I" karakteri (veya bir nceki nesne ad) yanp snmez. Dzenleme moduna girmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Giri nesnesi ("I"), karakteri (veya bir nceki nesne ad) yanp snmeye balar. Nesne listesi boyunca ardl olarak yrmek (step) iin, tuuna basnz.
2 3 4
Bir nesne tipi alan boyunca, ardl olarak adm adm ilerlemek iin, tuuna basnz ve bu alann deeri araclyla artm yapmak iin, tuuna basnz. Grntlenen nesnenin tm alanlarn gezmek ve deitirmek iin, tuunu ve tuunu kullanabilirsiniz. Adm 3 ve 4', dzenleme ilemi tamamlanncaya kadar tekrarlaynz. Deitirilmi deerleri kabul etmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Not: Nesne ad ve adresi, herhangi bir deiiklii kabul etmeden nce onaylanmaldr. Baka bir deyile, bunlar, operatr ekran kullanlmadan nce, kontrolr konfigrasyonunda var olmak zorundadr. Dzenleme modunda yaplm deiiklikleri iptal etmek iin, ESC tuuna basnz.
5 6
Veri Deerleri ve Ekran Formatlar
Genelde, bir nesne veya deiken iin veri deeri, ekran alannn sa-alt ksmnda, iaretli veya iaretsiz bir tamsay olarak gsterilir. Ek olarak, tm alanlar, grntlenen deerler iin bata gelen sfrlar gizler. Her bir nesnenin adresi, Operatr Ekran zerinde, aadaki alt formattan birinde grntlenir: l G/ format l Fonksiyon blou format l Basit format l Network G/ format l Adm sayc format l Shift bit register format
131
Operatr Ekran almas
Giri/k Format
Giri/k nesneleri (%I, %Q, %IW ve %QW), %IX.Y.Z gibi -paral adreslere sahiptir ve aadaki gibi grntlenir: l Nesne tipi ve kontrolr adresi, sol-stte l Geniletme adresi, orta-stte l G/ kanal, sa-stte Basit bir giri (%I) ve k (%Q) olmas durumunda, ekrann sol-alttaki ksm, ya zorlanmam iin "U" veya zorlanm bir bit iin "F" olan bir karakter grntleyecektir. Zorlama deeri, ekrann sa-altnda grntlenir. k nesnesi %Q0.3.11, ekran alan zerinde aadaki gibi grnr: Q F 0 3 1 1 1
Fonksiyon Blou Format
Fonksiyon bloklar (%TM, %C, %FC, %VFC, %PLS, %PWM, %DR, %R ve %MSGj), bir nesne numaras ve bir deikeni veya zellik (attribute) ad ieren iki-paral adreslere sahiptir ve aadaki gibi grntlenir: l Fonksiyon blou ad, sol-stte l Fonksiyon blou numaras (veya instance), sa-stte l Deiken veya zellik (attribute), sol-altta l zellik (Attribute) deeri, sa-altta Aadaki rnekte, 123 numaral zamanlaycnn anlk deeri, 1234'e set edilmitir. T V M 1 2 3 1 2 3 4
Basit Format
%M, %MW, %KW, %S, %SW ve %X nesneleri iin basit bir format, aadaki gibi kullanlr: l Nesne numaras, sa-stte l Nesneler iin iaretli deerler, alt ksmda Aadaki rnekte, 67 numaral bellek word', +123 deerini ierir. M W + 6 7 1 2 3
132
Operatr Ekran almas
Network Giri/ k Format
Network giri/k nesneleri (%INW and %QNW), ekran alannda aadaki gibi grnr: l Nesne ad, sol-stte l Kontrolr adresi, orta-stte l Nesne numaras, sa-stte l Nesne iin iaretli deer, alt ksmda Aadaki rnekte, uzak u adresi #2'de konfigre edilmi olan uzak u kontrolrn ilk girii veya network word', -4 deerine set edilmitir. M N W 2 1 4
Adm Sayc Format
Adm sayc (%SC) format, nesne numarasn ve adm sayc bitini aadaki gibi grntler: l Nesne ad ve numaras, sol-stte l Adm sayc biti, sa-stte l Nesne deeri, ekrann alt ksmnda Aadaki rnekte, 3 numaral adm saycnn 129 numaral biti, -1'e set edilmitir. S C 3 1 2 9 1
Shift Bit Register Format
Shift bit register (%SBR) format, bir nesne numarasn ve register bitini aadaki gibi grntler: l Nesne ad ve numaras, sol-stte l Register biti, sa-stte Aadaki rnek, 4 numaral shift bit register'n grntlenmesini gstermektedir. S B R 4 9 1
133
Operatr Ekran almas
Seri Port Ayarlar

Aklama Operatr Ekrann kullanarak, protokol ayarlarn grntleyebilir ve deitirebilirsiniz. Seri portlarn maksimum says ikidir. Aadaki rnekte, ilk port, adresi 123 olan Modbus protokol olarak konfigre edilmitir. kinci seri port, adresi 5 olan bir Uzak U Linki olarak konfigre edilmitir. M R Seri Port Ayarlarn Grntlemek ve Deitirmek 1 2 3 4
Twido kontrolrler, iki adede kadar seri port destekleyebilir. Seri port ayarlarn, operatr ekrann kullanarak grntlemek iin:
Adm 1 Eylem Haberleme Ekran grlene dek, tuuna basnz. lk seri portun protokol ayarnn ilk harfi ("M", "R" veya "A"), operatr ekrannn sol st kesinde grntlenecektir. Dzenleme moduna girmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Deitirmek istediiniz alana gelene dek, O alann deerini arttrmak iin, tuuna basnz.
2 3 4 5 6
tuuna basnz.
Adm 3 ve 4'e, Seri Port Ayarlar tamamlanana dek devam ediniz. Deitirilmi deerleri kabul etmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz veya dzenleme modundayken yaplm deiiklikleri iptal etmek iin, ESC'e basnz.
Gn Zaman Saati
Aklama Eer GZS opsiyon kartu (TWDXCPRTC), Twido kontrolrnzn zerine yerletirilmi ise, tarihi ve zaman, operatr ekrann kullanarak deitirebilirsiniz. Ay, HMI Ekrannn sol-st tarafnda grntlenir. Geerli bir zaman girilene dek, ay alan, "RTC" deerini ierecektir. Ayn gn, ekrann sa-st kesinde grntlenecektir. Gnn zaman, askeri formattadr. Saatler ve dakikalar, ekrann sa-alt kesinde gsterilir ve birbirinden "h" harfi ile ayrlr. Aadaki rnek, GZS'nin, 28 Mart, 2:22 PM'e ayarlanm olduunu gstermektedir. M A R 2 8 1 4 h 2 2
134
Operatr Ekran almas
Gn Zaman Saatini Grntlemek ve Deitirmek
Gn Zaman Saatini grntlemek ve deitirmek iin:

Adm 1 Eylem Zaman/Tarih Ekran grlene dek, tuuna basnz. Ay deeri ("JAN", "FEB"), ekran alannn sol-st kesinde grntlenecektir. Eer hibir ay ilk-deerlenmediyse, sol-st kede "RTC" deeri grntlenecektir. Dzenleme moduna girmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Deitirmek istediiniz alana gelene dek, O alann deerini arttrmak iin, tuuna basnz.
2 3 4 5 6
tuuna basnz.
Adm 3 ve 4'e, Gn Zaman deeri tamam olana dek devam ediniz. Deitirilmi deerleri kabul etmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz veya dzenleme modundayken yaplm deiiklikleri iptal etmek iin ESC'e basnz.
135
Operatr Ekran almas
Gerek-Zaman Dzeltme Katsays

Aklama Gerek-Zaman Dzeltme Katsaysn, operatr ekrann kullanarak grntleyebilir ve deitirebilirsiniz. Her bir Gerek-Zaman Saati (GZS) Opsiyon modl, GZS modlnn kristalindeki kusurlar iin dzeltme imkan veren bir GZS Dzeltme Katsays deerine sahiptir. Dzeltme katsays, 0'dan 127'ye kadar, iaretsiz bir 3-haneli tamsaydr ve ekrann sa-alt kesinde grntlenir. Aadaki rnek, deeri 127 olan bir dzeltme katsays gstermektedir. R T C C o r r 1 2 7 GZS Dzeltmesini Gerek-Zaman Dzeltme Katsaysn grntlemek ve deitirmek iin: Grntlemek Adm Eylem ve Deitirmek
1 2 3 4 5 6 GZS Katsays Ekran grlene dek, tuuna basnz. Operatr ekrannn stteki satrnda, "RTC Corr" grntlenecektir. Dzenleme moduna girmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz. Deitirmek istediiniz alana gelene dek, O alann deerini arttrmak iin, tuuna basnz.
tuuna basnz.
Adm 3 ve 4'e, GZS katsays deeri tamam olana dek devam ediniz. Deitirilmi deerleri kabul etmek iin, MOD/ENTER tuuna basnz veya dzenleme modundayken yaplm deiiklikleri iptal etmek iin ESC'e basnz.
136
Twido Dillerinin Tanm
III
zet
Genel Bak Bu ksmda, Twido programlanabilir kontrolrler iin kontrol programlar yaratmak iin gerekli olan Ladder, List ve Grafcet programlama dillerinin kullanm hakknda aklamalar sunulmutur. Bu ksm, aadaki konular kapsamaktadr:
Blm 9 10 11 Blm Ad Ladder Dili Komut List Dili Grafcet Sayfa 139 161 175
Bu Ksmda Neler Var?
137
Twido Dillerinin Tanm
138
Ladder Dili
zet
Genel Bak Bu Blmde Neler Var? Bu blmde, Ladder dili ile programlama anlatlmtr. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Ladder Diyagramlarna Giri Ladder Diyagramlar iin Programlama Prensipleri Ladder Diyagram Bloklar Ladder Dili Grafik Elemanlar zel Ladder Komutlar OPEN ve SHORT Programlama Tavsiyesi Ladder/List Dntrlebilirlii Ladder/List Dntrlebilirliinin Ana Noktalar Program Dokmantasyonu Sayfa 140 142 144 147 150 151 156 157 159
139
Ladder Dili
Ladder Diyagramlarna Giri

Aklama Ladder diyagramlar, rle kontrol devrelerini temsil eden rle lojik diyagramlarna benzer. Bu ikisi arasndaki ana farklar, Ladder programlamann, rle lojik diyagramlarnda bulunmayan aadaki zelikleridir: l Tm giriler, kontak sembolleri ( ) tarafndan temsil edilir. l Tm klar, bobin sembolleri ( ) tarafndan temsil edilir. l Nmerik ilemler, grafiksel Ladder komut setinde dahil edilmitir. Aadaki resimde, bir rle devresinin basitletirilmi bir balant diyagram ve edeer Ladder diyagram gsterilmitir.
LS1 %I0.0 PB1 %I0.2 CR1 %I0.4 M1 %Q0.4
Rle Devrelerinin Ladder Edeerleri
LS1
PB1
CR1
M1
LS2
SS1
LS2 %I0.1
SS1 %I0.7
Rle lojik devresi Ladder diyagram Yukardaki rnekte, rle lojik diyamndaki bir anahtarlama cihaz ile ilikilendirilmi tm girilerin, Ladder diyagramnda kontaklar olarak gsterildiine dikkat ediniz. Rle lojik diyagramndaki M1 k bobini, Ladder diyagramnda bir k bobin sembol ile temsil edilmitir. Ladder diyagramndaki her bir kontak/bobin sembolnn zerinde grnen adres numaralar, kontrolre gelen harici giri/k balantlarnn yerlerine yaplan referanslardr.
140
Ladder Dili
Ladder Satrlar
Ladder dilinde yazlan bir program, iki dikey potansiyel ubuu arasna izilmi grafiksel komut setleri olan satrlardan (rung) oluur. Satrlar, kontrolr tarafndan sra ile icra edilir. Grafiksel komut seti, aadaki fonksiyonlar temsil eder: l Kontrolr giri/k'lar (push butonlar, sensrler, rleler, pilot klar, ...) l Kontrolr fonksiyonlar (zamanlayclar, sayclar, ...) l Aritmetik ve lojik ilemler (toplama, blme, AND, XOR, ...) l Karlatrma operatrleri ve dier nmerik ilemler (A<B, A=B, shift, rotate, ...) l Kontrolrdeki dahili deikenler (bitler, word'ler, ...) Bu grafiksel komutlar, nihai olarak bir veya birka ka ve/veya aksiyona giden dey ve yatay balantlar ile yerletirilir. Bir satr, balantl komutlarn bir grubundan daha fazlasn destekleyemez. Aadaki diyagram, iki satrdan oluan bir Ladder program rneidir.
%I0.1 rnek Satr 1 %I0.3 %M42
Ladder Satrlar rnei
%M42 rnek Satr 2
%Q1.2
%M22:=%MW15+%KW1
141
Ladder Dili
Ladder Diyagramlar iin Programlama Prensipleri

Programlama Izgaras (Grid) Her bir Ladder satr (rung), aadaki resimde gsterildii gibi, iki blgeye organize edilmi olan, 7 sra 11 stun'luk bir zgaradan (grid) ibarettir.
1 2 3 4 5 Stunlar 6 7 8 9 10 11
Sra 1 2 3 4 5 6 7 Izgara Hcreleri Potansiyel ubuklar
Test Blgesi Aksiyon Blgesi
Izgara Blgeleri
Ladder diyagram programlama zgaras, iki blgeye ayrlmtr: l Test Blgesi Aksiyonlar gerekletirmek iin test edilen koullar ierir. 1-10 aras stunlardan oluur ve kontaklar, fonksiyon bloklar ve karlatrma bloklar ierir. l Aksiyon Blgesi k veya Test Blgesindeki koullarn test sonularna gre gerekletirilecek olan operasyonu ierir. 8-11 aras stunlardan oluur ve bobinler ve operasyon bloklar ierir.
142
Ladder Dili
Izgarada Komutlar Girmek
Bir Ladder satr, zgarann sol-st kesindeki ilk hcrede balayan bir 7x11 programlama zgaras salar. Programlama, komutlarn, zgara hcrelerine girilmesinden ibarettir. Test komutlar, karlatrmalar ve fonksiyonlar, test blgesine girilir ve sola hizalanmtr. Test lojii; bobinler, nmerik ilemler ve program ak kontrol komutlarnn girildii aksiyon blgesine sreklilik salar ve saa hizalanmtr. Satr, zgara iinde yukardan aaya ve soldan saa doru zlr ve icra edilir (testler yaplr ve klar atanr). Satra ek olarak, satrn tam zerinde bir satr bal (rung header) grnr. Satrn lojik amacn belgelemek iin, satr bal kullannz. Satr bal, aadaki bilgileri ierebilir: l Satr numaras l Etiketler (Labels) (%Li) l Altrutin (Subroutine) deklarasyonlar (SRi:) l Satr temas (title) l Satr aklamalar (comments) Programlarnz belgelemek iin satr bal kullanm konusunda daha ayrntl bilgi iin, bkz. Program Dokmantasyonu, s. 159.
Satr Balklar
143
Ladder Dili
Ladder Diyagram Bloklar

Aklama Ladder diyagramlar, program akn ve fonksiyonlar temsil eden bloklardan oluur. Bu bloklar aada verilmitir: l Kontaklar l Bobinler l Program ak komutlar l Fonksiyon bloklar l Karlatrma bloklar l lem bloklar Kontaklar, bobinler ve program ak (jump ve call) komutlar, ladder programlama zgarasnda bir tek hcre igal eder. Fonksiyon bloklar, karlatrma bloklar ve ilem bloklar birden ok hcre igal eder. Aada, bir kontak ve bir bobin rnei verilmitir.
Kontaklar, Bobinler ve Program Ak
Kontak
Bobin
144
Ladder Dili
Fonksiyon Bloklar
Fonksiyon bloklar, programlama zgarasnn test blgesine yerletirilir. Blok, ilk srada (row) grnmelidir; fonksiyon blounun stnde ve altnda, herhangi bir ladder komutu veya sreklilik izgisi grnmemelidir. Ladder test komutlar, fonksiyon blounun giri tarafna gider ve test komutlar ve/veya aksiyon komutlar, bloun k tarafna doru yer alr. Fonksiyon bloklar, dikey olarak ynlendirilmitir ve programlama zgarasnn iki stuna drt sra'lk (row) bir ksmn igal eder. Aada, bir sayc fonksiyon blou rnei verilmitir.
%C0 R S ADJ Y %C0.P 9999 CU CD E D F
145
Ladder Dili
Karlatrma Bloklar
Karlatrma bloklar, programlama zgarasnn test blgesine yerletirilir. Blok, komutun tm uzunluu test blgesi iinde kald srece, test blgesi iinde herhangi bir sra veya satrda grnebilir. Karlatrma bloklar, yatay olarak ynlendirilmitir ve programlama zgarasnn iki stuna bir sra'lk bir ksmn igal eder. Aada, bir karlatrma blou rnei verilmitir.
%MW0=%SW50
lem Bloklar
lem bloklar, programlama zgarasnn aksiyon blgesine yerletirilir. Blok, aksiyon blgesi iinde herhangi bir srada grnebilir. Komut saa-hizaldr; sada grnr ve son stunda sonlanr. lem bloklar, yatay olarak ynlendirilmitir ve programlama zgarasnn drt stuna bir sra'lk bir ksmn igal eder. Aada, bir ilem blou rnei verilmitir.
%MW120 := SQRT (%MW15)
146
Ladder Dili
Ladder Dili Grafik Elemanlar

Aklama Ladder diyagramlarndaki komutlar, grafik elemanlardan oluur. Bu ksmda, Twido Ladder komutlarnda kullanlan grafik elemanlar listelenmi ve tanmlanmtr. Twido Ladder programlarnda, bu grafik elemanlarn kullanm hakknda daha ayrntl bilgi iin, Bkz. TwidoSoft letim Klavuzu. Kontak grafik elemanlar, test blgesinde programlanr ve bir hcrelik (bir stuna bir sra'lk) yer tutar.
Ad Normalde ak kontak Grafik eleman Komut LD Fonksiyon Kontrol eden bit nesnesi, 1 durumunda iken geen kontak. Kontrol eden bit nesnesi, 0 durumunda iken geen kontak. Ykselen kenar: Kontrol eden bit nesnesinin 0'dan 1'e deiiminin saptanmas. Den kenar: Kontrol eden bit nesnesinin 1'den 0'a deiiminin saptanmas.
Kontaklar
Normalde kapal kontak Bir ykselen kenar saptamak iin kontak Bir den kenar saptamak iin kontak
LDN
LDR
LDF
Balant Elemanlar
Grafik balant elemanlar, test ve aksiyon grafik elemanlarn balamak iin kullanlr.
Ad Yatay konnektr Grafik eleman Fonksiyonlar Test ve aksiyon grafik elemanlarn, iki potansiyel ubuk arasnda seri balar. Test ve aksiyon grafik elemanlarn, paralel balar (bir dey balant).
Dey konnektr
147
Ladder Dili
Bobinler
Bobin grafik elemanlar, aksiyon blgesinde programlanr ve bir hcrelik (bir stuna bir sra'lk) yer tutar.
Ad Direkt bobin Grafik eleman Komut ST Fonksiyonlar likilendirilmi bit nesnesi, test blgesi sonucunun deerini alr. likilendirilmi bit nesnesi, test blgesi sonucunun evrik deerini alr. likilendirilmi bit nesnesi, test blgesi sonucu 1 olduunda, 1'e set edilir. likilendirilmi bit nesnesi, test blgesi sonucu 1 olduunda, 0'a set edilir. Etiketlenmi bir komuta balan, ak-yukar veya ak-aa.
Evrik bobin
STN
Set bobin
Reset bobin
Jump veya Altrutin ars
->>%Li ->>%SRi
JMP SR
Gei koulu bobini
Grafcet dilinde salanmtr; geiler ile ilikilendirilmi gei koullarnn programlanmas, bir sonraki adma geie neden olduunda kullanlr. RET Ana programa geri dnmek iin, altrutinlerin bitimine yerletirilir.
Bir altrutinden geri dn (return)
<RET>
END
Program durdur
Programn bitiini belirler.
<END>
148
Ladder Dili
Fonksiyon Bloklar
Fonksiyon bloklarnn grafik elemanlar, test blgesinde programlanr ve sekiz hcrelik (iki stuna drt sra'lk) yere ihtiya duyar. stisna olarak, ok hzl sayclar, on hcrelik (iki stuna be sra'lk) yer tutar.
Ad Zamanlayclar, sayclar, register'lar, vb. Grafik eleman Fonksiyon Fonksiyon bloklarnn her biri, dier grafik elemanlara balantlara olanak salayan giri ve k'lar kullanr. Not: Fonksiyon bloklarnn klar, birbirlerine balanamaz (dey ksa devreler).
lem ve Karlatrma Bloklar
Karlatrma bloklar, test blgesinde programlanr ve ilem bloklar, aksiyon blgesinde programlanr.
Ad Karlatrma blou Grafik eleman Fonksiyon ki operand karlatrr, sonu kontrol edildiinde k 1'e deiir. Boyut: iki stuna bir sra Aritmetik ve lojik ilemleri gerekletirir. Boyut: drt stuna bir sra
lem blou
149
Ladder Dili
zel Ladder Komutlar OPEN ve SHORT

Aklama OPEN ve SHORT komutlar, Ladder programlarnda hata ayklama (debugging) ve arza giderme (troubleshooting) iin kullanl bir metot salar. Bu zel komutlar, bir satrn srekliliini ya ksa devre ederek (short) ya da ak devre ederek (open), bir satrn lojiini, aadaki tabloda akland ekilde deitirir.
Komut OPEN SHORT Tanm En son lojik ilemin sonucunu dikkate almakszn, bir ladder satrnn srekliliini bozar. En son lojik ilemin sonucunu dikkate almakszn, satrn srekliliini salar. List Komutu AND 0 OR 1
List programlamada, OR ve AND komutlarndan sonra kullanlan, srasyla 1 ve 0 deerleri, OPEN ve SHORT komutlarn yaratr. rnekler Aada, OPEN ve SHORT komutlarn kullanan rneklere yer verilmitir.
%I0.1 %M3 OPEN %Q1.5 %Q0.1
%I0.9
%Q1.6
LD OR ANDN AND ST LD OR ST
%I0.1 %Q1.5 %M3 0 %Q0.1 %I0.9 1 %Q1.6
SHORT
150
Ladder Dili
Programlama Tavsiyesi
Program Atlamalar Program atlamalarn (jumps), tarama sresini arttrabilen uzun dnglerden saknmak iin, ihtiyatl bir ekilde kullannz. Ak-yukar'da bulunan komutlara atlamalardan saknnz (Bir ak-yukar komut satr (line), bir program iinde bir atlamadan (jump) nce grnrken, bir ak-aa komut satr ise, sonra grnr). Bir k biti veya dahili bit, bir program ierisinde yalnzca bir defa kontrol edilebilir. k bitleri skonusu ise, klar gncellendiinde, yalnzca en son taranan bit hesaba katlr. Direkt olarak, acil durum durmalar (stop) iin kullanlan sensrler, kontrolr tarafndan ilenmemelidir. Bunlar, karlk gelen klara dorudan balanmaldr.
klar Programlamak
Dorudan-Bal Acil Durum Stop Sensrlerini Kullanmak Enerji Gelmesini Ele Almak
Enerji yeniden gelmesini, bir manuel almada koullu yapnz nk tesisatn otomatik bir yeniden balatma yapmas, beklenmeyen ekipman almasna neden olabilir (sistem bitleri %S0, %S1 ve %S9'u kullannz.). Takvim blou hatalarn iaret eden sistem biti %S51'in durumu, kontrol edilmelidir.
Zaman ve Takvim Blou Ynetimi Szdizimi ve Hata Denetimi
Bir program girildiinde, TwidoSoft; komutlarn, operandlarn ve bunlarn birbirleriyle ilikisinin szdizimini denetler. Daha ayrntl bilgi iin, bkz. TwidoSoft letim Klavuzu.
151
Ladder Dili
Parantezlerin Kullanm Hakknda Ek Notlar
Atama komutlar, parantezler iine yerletirilmemelidir:

%I0.0 %I0.1 %Q0.1
%I0.2
%I0.3
LD AND OR( ST AND ) ST
%I0.0 %I0.1 %I0.2 %Q0.0 %I0.3 %Q0.1
%Q0.0
Ayn fonksiyonu gerekletirmek iin programlama aadaki gibi olmaldr: LD MPS AND( OR( AND ) ) ST MPP AND ST %I0.0 %I0.1 %I0.2 %I0.3 %Q0.1 %I0.2 %Q0.0
%I0.0
%I0.1
%Q0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.2
%Q0.0
152
Ladder Dili
Birka kontak paralel olarak yerletirilmise, bunlar ya bir dieri ile iie koyulmal ya da birbirlerinden tamamen ilikisiz hale getirilmelidir:
%I0.0
%I0.1
%I0.5
%Q0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.6
%I0.7
%I0.0
%I0.1
%I0.5
%Q0.1
%I0.2
%I0.4
153
Ladder Dili
Aadaki emalar, programlanamaz:
%I0.0
%I0.1
%Q0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.4
%I0.0
%I0.1
%I0.5
%Q0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.4
154
Ladder Dili
Bir nceki sayfadaki emalar, icra edilmek isteniyorsa, aadaki edeer emalarda grlen deiiklikler yaplmaldr: LD AND( OR( AND ) ) OR( AND ) ST LD AND( OR( AND ) AND OR( AND ) ) ST %I0.0 %I0.1 %I0.2 %I0.3 %I0.4 %I0.3 %Q0.1 %I0.0 %I0.1 %I0.2 %I0.3 %I0.5 %I0.2 %I0.4 %Q0.1
%I0.0
%I0.1
%Q0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.4
%I0.3
%I0.0
%I0.1
%I0.5
%Q0.1
%I0.2
%I0.3
%I0.2
%I0.4
155
Ladder Dili
Ladder/List Dntrlebilirlii
Aklama Program dntrlebilirlii, uygulama programlarnn Ladder'dan List'e ve List'ten Ladder'a (geri) dntrlmesini salayan bir TwidoSoft programlama yazlm zelliidir. Programn varsaylan grnmn ya List ya da Ladder formatna ayarlamak (user preferences' ayarlayarak) ve List ve Ladder grnmleri arasnda gei yapmak iin TwidoSoft'u kullannz (ayrntl bilgi iin, bkz. TwidoSoft letim Klavuzu). Program dntrlebilirlik zelliini anlamann anahtar, bir Ladder satr (rung) ve ilgili komut List srasnn ilikisini incelemektir: l Ladder satr: Bir lojik ifadeyi meydana getiren bir Ladder komutlar topluluudur. l List sras (sequence): Ladder komutlarna karlk gelen ve ayn lojik ifadeyi temsil eden bir List programlama komutlar topluluudur. Aadaki resimde, bir Ladder satr ve bunun, bir sra halinde List komutlar olarak ifade edilmi edeer program gsterilmitir.
%I0.5 %Q0.4
Dntrlebilirlii Anlamak
%I0.4
LD OR ST
%I0.5 %I0.4 %Q0.4
Bir uygulama program, programn Ladder dilinde ya da List dilinde yazldna baklmakszn, List komutlar halinde dahili olarak saklanr. TwidoSoft, iki dil arasndaki program yaps benzerliinden yararlanr ve seilmi kullanc tercihine bal olarak programn bu dahili List imajn, List veya Ladder grntleyicilerde veya editrlerde, ya bir List program (temel form) ya da grafiksel olarak bir Ladder diyagram eklinde grntlemek iin kullanr. Dntrlebilirlii Ladder'da yaratlm bir program, her zaman List'e dntrlebilir ama baz List Salamak lojii, Ladder'a dntrlemeyebilir. List'ten Ladder'a dntrlebilirlii salamak iin, Ladder/List Dntrlebilirliinin Ana Noktalar, s.157 'de verilen bilgileri uygulaynz.
156
Ladder Dili
Ladder/List Dntrlebilirliinin Ana Noktalar

Dntrlebilirlik List dilindeki bir dntrlebilir fonksiyon blou yaps, aadaki komutlarn iin Gerekli kullanlmasn gerektirir: l BLK , blok balangcn iaret eder; balang satrn ve bloa giri ksmnn Komutlar balangcn tanmlar. l OUT_BLK , bloun k ksmnn balangcn iaretler. l END_BLK , bloun ve satrn sonunu iaretler. Dntrlebilir fonksiyon blou komutlarnn kullanm, dzgn alan bir List program iin zorunlu deildir. Dntrlebilir olmayan baz komutlar iin, List'te programlama mmkndr. Standart fonksiyon bloklarnn dntrlemeyen List programlamas hakknda aklama iin, bkz. Ana Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri, s. 208. Saknlacak, Ladder diyagramlarnda edeerleri bulunmayan belirli baz List komutlarn veya Edeeri Olmayan komutlarn ve operandlarn belirli baz kombinasyonlarn kullanmaktan kannz. Komutlar rnein, N komutunun (Bool akmlatrdeki deeri evirir) Ladder edeeri bulunmamaktadr. Aadaki tablo, Ladder'a dnmeyen btn List programlama komutlarn gstermektedir:
List Komutu JMPCN N ENDCN Operand %Li yok yok Tanm Jump Conditional Not Negation (Not) End Conditional Not
157
Ladder Dili
Koulsuz Satrlar
Koulsuz satrlar programlamak da, List'ten Ladder'a dntrlebilirlii salamak iin List programlama ana noktalar'n izlemeyi gerektirir.Koulsuz satrlarn testleri veya koullar yoktur, klar veya aksiyon komutlar daima enerjilendirilir veya icra edilir. Aadaki diyagram, koulsuz satr rneklerini ve edeer List srasn (sequence) salar.
%Q0.4
%MW5 := 0
LD 1 ST %Q0.4 LD 1 [%MW5 := 0] JMP %L6
>>%L6
JMP komutu haricinde, her bir koulsuz List srasnn bir load komutu (ve bunu takip eden 1 ile birlikte) ile baladna dikkat ediniz. Bu kombinasyon, programn her taramasnda Bool akmlatr deerini 1'e set eder ve bylece, bobini (store komutu) 1'e set eder ve %MW5'i 0'a set eder. stisna olan koulsuz jump List komutu (JMP %L6), akmlatr deerine baklmakszn icra edilir ve akmlatrn 1'e set edilmesine ihtiya duymaz. Ladder List Satrlar Eer tam olarak dntrlebilir olmayan bir List program dntrlrse, dntrlebilir ksmlar, Ladder grntsnde (view) gsterilir ve dntrlemez ksmlar, Ladder List satrlarnda (rungs) gsterilir. Bir Ladder List satr, ayn kk bir List editr gibi alr, kullancya bir Ladder programnn dntrlemez ksmlarn grme ve deitirme olana sunar.
158
Ladder Dili
Program Dokmantasyonu
Program Belgelemek Programnz, List ve Ladder editrlerini kullanarak aklamalar (comments) girmek suretiyle belgeleyebilirsiniz (bu editrleri kullanma hakknda ayrntl bilgi iin, bkz. TwidoSoft letim Klavuzu): l Programnz, List Satr (Line) Aklamalar ile belgelemek iin List Editr'n kullannz. Bu aklamalar, programlama komutlar ile ayn satrda bulunabilecei gibi, kendi mstakil satrlarnda da bulunabilir. l Programnz, satrlarn (rung) direkt zerinde bulunan satr balklarn (rung header) kullanarak belgelemek iin Ladder Editr'n kullannz. TwidoSoft programlama yazlm, bu aklamalar, dntrlebilirlik iin kullanr. Bir program List'ten Ladder'a dntrrken, TwidoSoft, List aklamalarnn bazlarn bir satr bal bina etmek iin kullanr ve List sralar (sequences) arasna yerletirilen aklamalar ise satr balklar iin kullanlr. Aada, List Satr Aklamalar bulunan bir List program rnei verilmitir.
---- ( * THIS IS THE TITLE OF THE HEADER FOR RUNG 0 * ) ---- ( * THIS IS THE FIRST HEADER COMMENT FOR RUNG 0 * ) ---- ( * THIS IS THE SECOND HEADER COMMENT FOR RUNG 0 * ) 0 LD % I0. 0 ( * THIS IS A LINE COMMENT *) 1 OR %I0. 1 ( * A LINE COMMENT IS IGNORED WHEN REVERSING TO LADDER * ) 2 ANDM %M10 3 ST M101 ---- ( * THIS IS THE HEADER FOR RUNG 1 * ) ---- ( * THIS RUNG CONTAINS A LABEL * ) ---- ( * THIS IS THE SECOND HEADER COMMENT FOR RUNG 1 * ) ---- ( * THIS IS THE THIRD HEADER COMMENT FOR RUNG 1 * ) ---- ( * THIS IS THE FOURTH HEADER COMMENT FOR RUNG 1 * ) 4 % L5: 5 LD %M101 6 [ %MW20 := %KW2 * 16 ] ---- ( * THIS RUNG ONLY CONTAINS A HEADER TITLE * ) 7 LD %Q0. 5 8 OR %I0. 3 9 ORR I0. 13 10 ST %Q0.5
List Satr Aklamalar rnei
159
Ladder Dili
List Aklamalarn List komutlar, bir Ladder diyagrama dntrldnde, List Satr Aklamalar, Ladder'a Ladder Editr'nde aadaki kurallara gre grntlenir: Dntrmek l Kendi mstakil satr zerinde bulunan ilk aklama, satr bal olarak atanr. l lkinden sonra gelen tm aklamalar, satrn gvdesi (rung body) olur. l Baln gvde satrlar dolar dolmaz, List sralar arasndaki satr aklamalarnn geriye kalanlar, ayn zamanda list komutlarn ieren satrlarda (line) bulunan tm aklamalar gibi ihmal edilir. Satr Bal Aklamalar rnei Aadaki, satr bal aklamalar ieren bir Ladder program rneidir.
Ladder Aklamalarn List'e Dntrmek
Bir Ladder diyagram, List komutlarna dntrldnde, satr bal aklamalar (rung header comments), List Editr'nde aadaki kurallara gre grntlenir: l Herhangi bir satr bal, ilikilendirilmi List sralar (sequence) arasna yerletirilir. l Herhengi bir etiket (%Li:) veya altrutin deklarasyonu (SRi:), bal takip eden bir sonraki satr (line) zerine ve List sra balangcnn hemen ncesine yerletirilir. l List, Ladder'a dntrlrse, daha nce ihmal edilmi tm aklamalar, List Editr'nde yeniden grnecektir.
160
Komut List Dili
10
zet
Genel Bak Bu Blmde Neler Var? Bu blm, Komut List dilinde programlamay anlatmaktadr. Bu blm, aadaki konular iermektedir:
Konu List Programlarna Genel Bak List Komutlarnn almas List Dili Komutlar Parantezlerin Kullanm Yn Komutlar (MPS, MRD, MPP) Sayfa 162 164 165 169 172
161
Komut List Dili
List Programlarna Genel Bak

Aklama List dilinde yazlm bir program, kontrolr tarafndan ardl olarak icra edilen bir komut dizisinden oluur. Her bir List komutu, tek bir program satr ile temsil edilir ve eden oluur: l Satr Numaras (Line Number) l Komut Kodu l Operand(lar) Aadaki, bir List program rneidir. 0 1 2 3 4 5 6 7 LD ST LDN ST LDR ST LDF ST %I0.1 %Q0.3 %M0 %Q0.2 %I0.2 %Q0.4 %I0.3 %Q0.5
Bir List Program rnei
LD
%I0.1 Operand(lar) Komut Kodu
Satrlar
Satr Numaras
Satr numaralar, bir komut girildiinde otomatik olarak retilir. Bo satrlar ve Aklama satrlarnn numaras yoktur Komut kodu, operand(lar) kullanlarak gerekletirilecek ilemi tanlayan bir operatr iin bir semboldr. Tipik operatrler, Bool ve nmerik ilemleri belirtir. rnein, yukardaki rnek programda, LD, LOAD komutunun ksaltmasdr. LOAD komutu, %I0.1 operandnn deerini, akmlatr denen bir dahili register'a yerletirir (ykler). Temelde iki tip kod vardr: l Test komutlar Bunlar, bir aksiyonu gerekletirmek iin gerekli koullar kurar veya test eder. rnein, LOAD (LD) ve AND. l Aksiyon komutlar Bunlar setup koullarnn sonularna gre, aksiyonlar gerekletirir. rnein, STORE (ST) ve RESET (R) gibi atama komutlar.
Komut Kodu
162
Komut List Dili
Operand
Operand, programn bir komut ierisinde maniple edebilecei (kendi karlar dorultusunda deitirebilecei) bir numara, adres veya semboldr. rnein, yukardaki rnek programda, %I0.1 operand, kontrolrn bir giriinin deerine atanm bir adrestir. Bir komut, komut kodunun tipine bal olarak, 0'dan 3 adede kadar operanda sahip olabilir. Operandlar, aadakileri temsil edebilir: l Sensrler, push butonlar ve rleler gibi kontrolr giri ve k'lar. l Zamanlayclar ve sayclar gibi n-tanml sistem fonksiyonlar. l Aritmetik, lojik, karlatrma ve nmerik ilemler. l Bitler ve word'ler gibi kontrolr dahili deikenleri.
163
Komut List Dili
List Komutlarnn almas

Aklama List komutlar, yalnz bir ak (explicit) operanda sahiptir, dier operand dolayldr. Dolayl operand, Bool akmlatrn deeridir. rnein, LD %I0.1 komutunda, %I0.1, ak operanddr. Dolayl operand, akmlatrde saklanmaktadr ve %I0.1'in deeri, akmlatrn deeri olur. Bir List komutu, akmlatrn ve ak operandn ieriklerine bal olarak belirli bir ilem gerekletirir ve akmlatrn ieriini, sonula deitirir. rnein, AND %I1.2 ilemi, akmlatrn ierii ve 1.2 girii arasnda bir lojik AND ilemi gerekletirir ve akmlatrn ieriini, bu sonula deitirecektir. Btn Bool komutlar (Load, Store ve Not haricinde), iki operand ile alr. Bu iki operandn deeri, Doru (True) veya Yanl (False) olabilir ve programn icras, tek bir deer retir; Doru veya Yanl. Load (Ykleme) komutlar, operandn deerini, akmlatrde sakl tutar, Store komutlar, akmlatrn deerini, operanda transfer eder. Not komutunun, ak operand yoktur ve akmlatrn durumunu evriine (tersine) evirir. Desteklenen List Komutlar Aadaki tablo, desteklenen List komut tiplerinin bir zetidir.
Komut Tipi Bit komutu Blok komutu Word komutu Program komutu Grafcet komutu rnek LD %M10 IN %TM0 [%MW10 := %MW50+100] SR5 -*-8 Fonksiyon %M10 dahili bitini okur %TM0 zamanlaycsn balatr Toplama ilemi Altrutin #5'i arr Adm #8
alma
164
Komut List Dili
List Dili Komutlar

Aklama List dili, aadaki komut tiplerini ierir: l Test komutlar l Aksiyon komutlar l Fonksiyon blou komutlar Bu ksm, List programlama iin Twido komutlarn tanlar ve tanmlar. Aadaki tablo, List dilindeki test komutlarn tanmlamaktadr.
Ad Edeer grafik eleman Fonksiyon
Test Komutlar
LD LDN LDR LDF AND
Bool sonu, operandn durumu (status) ile ile ayndr. Bool sonu, operandn durumunun evrii (deili) ile ayndr.
P
Bool sonu, operandn 0'dan 1'e (ykselen kenar) geiinin saptanmas ile 1 olur. Bool sonu, operandn 1'den 0'a (den kenar) geiinin saptanmas ile 1 olur. Bool sonu, bir nceki komutun Bool sonucu ile operandn durumu arasndaki AND lojiine eittir. Bool sonu, bir nceki komutun Bool sonucu ile operandn durumunun evrii arasndaki AND lojiine eittir.
P
ANDN
ANDR
Bool sonu, bir nceki komutun Bool sonucu ile operandn ykselen kenarnn saptanmas (1= ykselen kenar) arasndaki AND lojiine eittir. Bool sonu, bir nceki komutun Bool sonucu ile operandn den kenarnn saptanmas (1= den kenar) arasndaki AND lojiine eittir. Bool sonu, bir nceki komutun Bool sonucu ile operandn durumu arasndaki OR lojiine eittir.
ANDF
OR
165
Komut List Dili Ad Edeer grafik eleman Fonksiyon
AND(
Lojik AND (8 parantez dzeyi (level))
OR(
Lojik OR (8 parantez dzeyi)
XOR, XORN, XORR, XORF
XOR XORN XORF XORF
Exclusive OR
MPS MRD MPP
Bobinlere geme (switching)
Evrikleme (NOT)
166
Komut List Dili
Aksiyon Komutlar
Aadaki tablo, List dilindeki aksiyon komutlarn tanmlamaktadr.

Ad Edeer grafik eleman Fonksiyon
ST STN S
lgili operand, test blgesi sonucunun deerini alr. lgili operand, test blgesi sonucunun evriinin deerini alr. lgili operand, test blgesi sonucu 1 ise, 1'e set edilir. lgili operand, test blgesi sonucu 1 ise, 0'a set edilir. Koulsuz olarak, ak-yukar veya ak-aadaki etiketlenmi bir satra gidilir. Numaras verilmi bir altrutine gidilir.
S
R
R
JMP
->>%Li
SRn
->>%SRi
RET Bir altrutinden dn (return).
<RET>
END Program sonu.
<END>
ENDC
<ENDC>
ENDCN
Bool sonucun 1 olmas durumunda, koullu bir programn sonu. Bool sonucun 0 olmas durumunda, koullu bir programn sonu.
<ENDCN>
167
Komut List Dili
Fonksiyon Blou Komutlar
Aadaki tablo, List dilindeki fonksiyon bloklarn tanmlamaktadr.

Ad Edeer grafik eleman Fonksiyonlar
Zamanlayclar, sayclar, register'lar, vb.
Her bir fonksiyon blou iin, blou kontrol etmeye yarayan komutlar bulunmaktadr. Blok giri ve k'larnn dorudan balantsn yapmak iin, yaplandrlm bir form kullanlr. Not: Fonksiyon bloklarnn klar, birbirine balanamaz (dey ksa devreler).
168
Komut List Dili
Parantezlerin Kullanm
Aklama Ladder diyagramlarndaki paralel kollarn (branches) iaret etmek zere, AND ve OR lojik komutlarnda parantezleri kullannz. Parantez ama ve kapama, komutlar ile aadaki gibi ilikilendirilmitir: l Parantez ama, AND ve OR komutuyla ilikilendirilmitir. l Parantez kapama, her bir ak parantez iin gerekli bir komuttur. Aadaki diyagramlar, AND komutunun parantez ile kullanmna rnek olarak verilmitir: AND(...).
%I0.0 %I0.1 %Q0.0
AND Komutunu Kullanan rnek
%I0.2
LD AND OR ST
%Q0.1
%I0.0 %I0.1 %I0.2 %Q0.0 %I0.0 %I0.1 %I0.2 %Q0.1
%I0.0 %I0.1
%I0.2
LD AND( OR ) ST
OR Komutunu Kullanan rnek
Aadaki diyagramlar, OR komutunun parantez ile kullanmna rnek olarak verilmitir: OR(...).
%I0.0 %I0.1 %Q0.0
%I0.2 %I0.3
LD AND OR( AND ) ST
%I0.0 %I0.1 %I0.2 %I0.3 %Q0.0
169
Komut List Dili
Deitiriciler (Modifiers)
Aadaki tablo, parantezlere uygulanabilen deitiricileri listelemektedir.

Deitirici N F R [ Fonksiyon Evrikleme (Negation) Den kenar Ykselen kenar Karlatrma rnek AND(N veya OR(N AND(F veya OR(F AND(R veya OR(R Bkz. Karlatrma Komutlar, s. 236
ie Parantezler
ie sekiz adede kadar parantez kullanmak mmkndr. ie parantezler kullanlrken, aadaki kurallara uyulmaldr: l Her bir ak paranteze karlk, bir kapal parantez bulunmaldr. l Etiketler (%Li:), altrutinler (SRi:), jump (atlama) komutlar (JMP) ve fonksiyon blou komutlar, parantezler arasndaki ifadelerin iine yerletirilmemelidir. l Store (saklama) komutlar ST, STN, S ve R, paranrezler arasnda kullanlamaz. l Yn komutlar MPS, MRD ve MPP, parantezler arasnda kullanlamaz.
170
Komut List Dili
ie Parantezlere rnekleri
Aadaki diyagramlar, iie parantez rnekleri sunmaktadr.

%I0.0 %I0.1 %Q0.0
%I0.2
%M3
LD AND( OR(N AND ) ) ST
%I0.0 %I0.1 %I0.2 %M3
%Q0.0
%I0.1
%I0.2 %I0.3
%I0.4
%Q0.0
%I0.5 %I0.6
%I0.7 %I0.8
LD AND( AND OR( AND ) AND OR( AND ) ) ST
%I0.1 %I0.2 %I0.3 %I0.5 %I0.6 %I0.4 %I0.7 %I0.8
%Q0.0
171
Komut List Dili
Yn Komutlar (MPS, MRD, MPP)

Aklama Yn komutlar, bobinlere (klara) ynlendirmeyi gerekletirmek iin kullanlr. MPS, MRD ve MPP komutlar, 8 adet Bool ifadesine kadar depolama yapabilen yn (stack) ad verilen geici bir depolama alan kullanr. Not: Bu komutlar, parantezler arasndaki ifadeler iinde kullanlamaz.
Yn Komutlarnn altrlmas
Aadaki tablo, yn komutunun almasn tanmlamaktadr.

Komut MPS Tanm Yna deer yazm (Memory Push onto stack) Fonksiyon En son lojik komutun deerini (akmlatrn ierii) ynn en tepesine koyar (push) ve dier deerleri, ynn altna doru kaydrr. Ynn en tepesindeki deeri, akmlatre okur. Ynn en tepesindeki deeri, akmlatre kopyalar ( pop) ve dier deerleri, ynn tepesine doru kaydrr.
MRD MPP
Yndan deer okunmas Yndan deer alm (Memory Pop from stack)
172
Komut List Dili
Yn Komutlarna rnekler
Aadaki diyagramlar, yn komutlarn kullanan rneklerdir.

%I0.0 %M1 %I0.1 %Q0.0
MPS
%I0.2
%Q0.1
MRD
%I0.3
%Q0.2
MPP
%I0.4
%Q0.3
LD AND MPS AND ST MRD AND ST MRD AND ST MPP AND ST
%I0.0 %M1 %I0.1 %Q0.0 %I0.2 %Q0.1 %I0.3 %Q0.2 %I0.4 %Q0.3
Yn almasna rnekler
Aadaki diyagramlar, yn komutlarnn nasl altn gsterir.

%I0.0 %I0.1 %I0.3 %Q0.0
%M0
%M1
%Q0.1
%I0.4
%Q0.2
%M10
%Q0.3
LD MPS AND MPS AND( OR ) ST MPP ANDN ST MRD AND ST MPP AND ST
%I0.0 %I0.1 %I0.3 %M0 %Q0.0 %M1 %Q0.1 %I0.4 %Q0.2 %M10 %Q0.3
173
Komut List Dili
174
Grafcet
11
zet
Genel Bak Bu Blmde Neler Var? Bu blm, Grafcet dili ile programlamay tanmlamaktadr. Bu blm, aadaki konular kapsamaktadr:
Konu Grafcet Komutlarnn Tanm Grafcet Program Yapsnn Tanm Grafcet Admlaryla likilendirilmi Aksiyonlar Sayfa 176 180 183
175
Grafcet
Grafcet Komutlarnn Tanm

Aklama Twidosoft'taki Grafcet komutlar, bir kontrol srasn (sequence) evirmek iin basit bir yntem sunar (Grafcet chart). Grafcet admlarnn maksimum adedi, Twido kontrolrn tipine baldr. Herhangi bir zamanda aktif olan adm adedi, yalnz toplam adm adedi ile snrldr. TWDLCAA10DRF ve TWDLCAA16DRF iin 1'den 62'ye kadar admlar mevcuttur. 0. adm ve 63. adm, n- (pre-) ve sonra-ileme (post-processing) iin ayrlmtr. Dier kontrolrler iin, 1'den 95'e kadar admlar mevcuttur.
176
Grafcet
Grafcet Komutlar
Aadaki tablo, bir Grafcet chart'n programlamak iin gerekli tm komut ve nesneleri listeler:
Grafik gsterim (1) lk adm TwidoSoft Dilindeki karl =*= i #i -*- i # #Di =*= POST %Xi Rol
lk admn balatlmas (2) O anki admn deaktivasyonundan sonra, i. admn aktive edilmesi i. admn balatlmas ve ilgili geiin geerli hale koyulmas (2) Dier admlar aktive etmeksizin, o anki admn deaktivasyonu i. admn ve o anki admn deaktivasyonu Sonra-ilemenin balatlmas ve ardl ilemenin sonlandrlmas i. adm ile ilikilendirilmi bit, test edilebilir ve yazlabilir (admlarn maksimum adedi, kontrolr tipine baldr).
Gei Adm
Xi
LD %Xi, LDN %Xi i. admn aktifliini test eder AND %Xi, ANDN %Xi, OR %Xi, ORN %Xi XOR %Xi, XORN %Xi S %Xi R %Xi i. adm aktifletir i. adm deaktive et
Xi S Xi R
(1) Grafiksel Grafcet, desteklenmemektedir. (2) =*=i veya -*-i olarak yazlan ilk adm, ardl (sequential) ilemenin baladn ve bylece n-ilemenin (pre-processing) sona erdiini iaret eder.
177
Grafcet
Grafcet rnekleri
Dorusal sra: 1
%I0.1 =*=1 %I0.1 2 # -*-2 %I0.2 %I0.2 3 #
=*= LD # -*LD #
1 %I0.1 2 2 %I0.2 3
3 Desteklenmemektedir Alternatif sra: 4

%I0.3 %I0.4 %I0.4
Twido Ladder program
Twido List program
-*-4 %I0.3 5 # 6 # %I0.6 -*-5 %I0.5 7 # -*-6 %I0.6 7 #
5
%I0.5
-*LD # LD # -*LD # -*LD #
4 %I0.3 5 %I0.4 6 5 %I0.5 7 6 %I0.6 7
Desteklenmemektedir
Twido List program
178
Grafcet
Ezamanl sra: 8
%I0.7 -*-8 %I0.7 9 #
9
%I0.8
10
%I0.9 -*-9 %I0.8
10 # 11 # - * - 10 %I0.9 12 # - * - 11 %M0 %X12 12 #D 13 # - * - 12 %M0 %X11 11 #D 13 #
-*LD # # -*LD # -*LD # -*LD AND #D # -*LD AND #D #
8 %I0.7 9 10 9 %I0.8 11 10 %I0.9 12 11 %M0 %X12 12 13 12 %M0 %X11 11 13
11
%M0
12
13
Desteklenmemektedir
Twido List program
Not: Bir Grafcet chart'nn alabilir olmas iin, =*=i komutu (ilk adm) kullanlarak deklare edilen en az bir aktif adm olmaldr veya chart, sistem biti %S23 ve S %Xi komutu kullanlarak n-ileme srasnda n-konumlanmaldr.
179
Grafcet
Grafcet Program Yapsnn Tanm

Aklama Bir TwidoSoft Grafcet program, ksmdan oluur:
l n-ileme (Preprocessing) l Ardl ileme (Sequential processing) l Sonra-ileme (Post-processing)
n-ileme
n-ileme, aadakilerden oluur: l Enerjinin geri gelmesi l Hatalar l alma modu deiiklikleri l Grafcet admlarnn n-konumlanmas l Giri lojii Aadaki n-ileme rneinde (lk Grafcet admndan nceki blmde), %I0.6 giriinin 0 durumu, sistem biti %S22'yi 1 yaparak Grafcet chart'n resetler. Bu, aktif admlar deaktive eder. %I0.6 giriinin ykselen kenar, X1 admnn chart'n n-konumlar. Sonunda, %S21 sistem bitinin kullanm, Grafcet ilk-deerlemesini (initialization) zorlar.
%I0.6
%S22 S %M0
000 001 002 003 004
LDN S ST LDR S
%I0.6 %S22 %M0 %I0.6 %S21
%I0.6 P
%S21 S
n-ileme, programn ilk satryla balar ve "= * =" veya "- * -" komutunun ilk ortaya kyla birlikte sona erer. sistem biti, Grafcet kontrol iin kullanlr: %S21, %S22 ve %S23. Bu sistem bitlerinin her biri, uygulama tarafndan (gerekirse) 1 yaplr ki bu normalde n-ilemede olur. likilendirilmi fonksiyon, sistem tarafndan n-ileme sonunda altrlr ve bundan sonra, sistem biti, sistem tarafndan 0'a reset edilir.
Sistem Bit %S21 %S22 %S23 Ad Grafcet lk-deerlemesi Grafcet Reset Grafcet nkonumlanmas Tanm Tm aktif admlar, deaktive edilir ve ilk admlar, aktive edilir. Tm admlar, deaktive edilir. Eer %Xi'ler, n-ilemede uygulama tarafndan ak olarak yazlm ise bu bit 1 yaplmaldr. Eer bu bit, n-ileme tarafndan, %Xi nesnelerinde herhangi bir ak deiiklik olmadan 1 yaplmsa, Grafcet dondurulur (hibir gncelleme hesaba katlmaz).
180
Grafcet
Ardl leme
Ardl ileme, chart'ta yer alr (chart' temsil eden komutlar): l Admlar l Admlar ile ilikilendirilmi aksiyonlar l Geiler l Gei koullar rnek:
=*= 1 %I0.2 %I0.3 / %I0.3 %I0.2 / -*- 2 %I0.4 1 # -*- 3 %I0.5 1 # 2 # 3 #
005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017
=*= LD ANDN # LD ANDN # -*LD # -*LD #
1 %I0.2 %I0.3 2 %I0.3 %I0.2 3 2 %I0.4 1 3 %I0.5 1
Ardl ileme, "= * = POST" komutunun icras ile veya program sonu ile sona erer.
181
Grafcet
Sonra-ileme
Sonra-ileme, aadakilerden oluur: l klar kontrol etmek iin ardl ilemeden gelen komutlar l klara zel gvenlik kilitleri rnek:
%X1 %Q0.1
%X2
%Q0.2
%X2
%Q0.3
%M1
%I0.2 /
%I0.7
018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028
=*= LD ST LD ST LD OR( ANDN AND ) ST
POST %X1 %Q0.1 %X2 %Q0.2 %X3 %M1 %I0.2 %I0.7 %Q0.3
182
Grafcet
Grafcet Admlaryla likilendirilmi Aksiyonlar

Aklama Bir TwidoSoft Grafcet program, admlar ile ilikilendirilmi aksiyonlar programlamak iin iki yol sunar: l Sonra-ileme ksmnda l Admlarn kendilerinin List komutlar veya Ladder satrlar iinde Gvenlik veya alma modu kstlamalar mevcutsa, aksiyonlarn, Grafcet uygulamasnn sonra-ileme ksmnda programlanmas tercih edilir. Grafcet admlarn (%Xi) aktive etmek iin, Set ve Reset List komutlarn kullanabilir veya bir Ladder programnda, bobinleri enerjilendirebilirsiniz. rnek:
%X1 %Q0.1
Sonra-leme'de Aksiyonlarn likilendirilmesi
%X2
%Q0.2
%X2
%Q0.3
018 019 020 021 022 023 024
=*= LD ST LD ST LD ST
POST %X1 %Q0.1 %X2 %Q0.2 %X3 %Q0.3
Bir Uygulamadaki Aksiyonlarn likilendirilmesi
List komutlar veya Ladder satrlarndaki admlar ile ilikilendirilmi aksiyonlar programlayabilirsiniz. Bu durumda, List komutu veya Ladder satr, adm aktif olmad srece taranmaz. Bu, Grafcet'i kullanmann en etkili ve verimli yoludur. rnek:
-*- 3 %Q0.5 S 4 # -*- 4 %Q0.5 R 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 -*LD S LD # -*LD R ... ... 3 1 %Q0.5 %M10 4 4 1 %Q0.5
183
Grafcet
184
Komutlarn ve Fonksiyonlarn Tanm
IV
zet
Genel Bak Bu ksmda, Twido dilleri iin ana ve ileri komutlar ile sistem bitleri ve word'leri hakknda ayrntl tanmlara yer verilmitir. Bu blm, aadaki blmleri iermektedir:
Blm 12 13 14 Blm Ad Ana Komutlar leri Komutlar Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sayfa 187 255 317
Bu Ksmda Neler Var?
185
Komutlarn ve Fonksiyonlarn Tanm
186
Ana Komutlar
12
zet
Genel Bak Bu blm, Twido kontrolrler iin basit (ana) kontrol programlar yaratmak iin kullanlan komutlar ve fonksiyon bloklar hakknda ayrntlara yer vermektedir. Bu blm, aadaki ksmlar ierir:
Ksm 12.1 12.2 12.3 12.4 Konu Bool leme Ana Fonksiyon Bloklar Nmerik leme Program Komutlar Sayfa 188 205 230 248
Bu Blmde Neler Var?
187
Ana Komutlar
12.1
Bool leme
Bool lemeye Giri

Genel Bak Bu ksm, Bool ilemeye, Bool komutlar iin programlama ana hatlar ve tanmlarn ieren bir giri salar. Bu ksm, aadaki konular kapsamaktadr:
Konu Bool Komutlar Bool Komutlarn Tanmlamak iin Gerekli Format Anlamak Load (Ykleme) Komutlar (LD, LDN, LDR, LDF) Store (Saklama) Komutlar (ST, STN, R, S) Lojik AND Komutlar (AND, ANDN, ANDR, ANDF) Lojik OR Komutlar (OR, ORN, ORR, ORF) Exclusive OR Komutlar (XOR, XORN, XORR, XORF) NOT Komutu (N) Sayfa 189 192 194 196 198 200 202 204
Bu Ksmda Neler Var?
188
Ana Komutlar
Bool Komutlar
Aklama Bool komutlar, aadaki tabloda zetlendii gibi, Ladder dili elemanlaryla karlatrlabilir.
Element Test elemanlar Komut Load (LD) komutu, bir ak kontaa edeerdir. rnek LD %I0.0 Tanm Kontak, kontrol biti 1 durumunda ise kapal olur. likili bit nesnesi, bit akmlatrnn (nceki lojiin sonucu) lojik deerini alr.
Aksiyon elemanlar Store (ST) komutu, bir bobine edeerdir.
ST %Q0.0
Test elemanlarnn Bool sonucu, aksiyon elemanlarna, aadaki komutlar ile gsterildii gibi uygulanr. LD %I0.0 AND %I0.1 ST %Q0.0
Kontrolr Girilerinin Testi
Bool test komutlar, kontrolr girileri zerindeki ykselen veya den kenarlarn saptanmasnda kullanlabilir. "(n-1). tarama" ile o anki "n. tarama" arasnda, bir giriin durumunun deimesi ile bir kenar saptanr ve bu kenar, o anki tarama boyunca saptanm olarak kalr. LDR komutu (Load Rising Edge), bir ykselen kenar saptama kontana edeerdir. Ykselen kenar, kontrol eden girilerin 0'dan 1'e deimesi ile saptanr. Bir pozitif gei alglama konta, aadaki diyagramda grld gibi, bir ykselen kenar saptamak iin kullanlr.
%I0.0
Ykselen Kenar Saptama
LDR %I0.0
P: Pozitif gei alglama konta
189
Ana Komutlar
Den Kenar Saptama
LDF komutu (Load Falling Edge), bir den kenar saptama kontana edeerdir. Den kenar, kontrol eden giriin 1'den 0'a deimesiyle saptanr. Bir negatif gei alglama konta, aadaki diyagramda grld gibi, bir den kenar saptamak iin kullanlr.
%I0.0
LDF %I0.0 Kenar Saptama Zamanlamas
N: Negatif gei alglama konta
Aadaki tablo, ykselen ve den kenarlar test etmede kullanlan komutlar ve bunlarn zamanlamasn zetlemektedir.
Kenar Ykselen Kenar Test Komutu LDR %I0.0 Ykselen kenar %I0.0 P %I0.2 Bool sonu Den Kenar LDF %I0.0 Den kenar %I0.0 N %I0.2 Bool sonu zaman 1 kontrolr taramas zaman zaman 1 kontrolr zaman taramas Ladder Diyagram Zamanlama
190
Ana Komutlar
Kenar Saptama iin Dahili Bitlerin Kullanlmas
Ykselen kenar veya den kenar ile ilgili komutlar %I giriine uygulanr ama iki dahili bit kullanarak, dier tm bitler zerinde (veya Bool sonu zerinde) kenarlar saptamak mmkndr. Aadaki rnekte, bit %M11, bit %M0'daki ykselen kenar kaydeder.
%M0 %M10 %M11
%M0
%M10
LD ANDN ST LDN ST
%M0 %M10 %M11 %M0 %M10
Not: Souk ve lk yeniden balatmada, giri 1 durumunda kalm olsa bile, uygulama ykselen kenar saptar. Bu, programn LD %S1 ve ENDC komutlar araclyla balatlmas suretiyle maskelenebilir.
Not: Ykselen ve den kenarlar dorudan saptama, yalnzca giri bitleri (%Ii) kullanlarak yaplabilir.
191
Ana Komutlar
Bool Komutlarn Tanmlamak iin Gerekli Format Anlamak

Aklama Bu ksmdaki her bir Bool komut, aadaki sraya uyularak tanmlanmtr: l Ksa tanm l Komut iin rnek ve karlk gelen ladder diyagram l zin verilen operandlarn listesi l Zamanlama diyagram Aadaki aklamalar, Bool komutlarn bu ksmda nasl tanmland hakknda daha fazla ayrnt salamaktadr. Aadaki diyagramlar, her bir komut iin rneklerin nasl verildiini gstermektedir.
%I0.1 %M0 %I0.1
P
rnekler
%Q0.3 %Q0.2 %Q0.4 %Q0.5
%I0.3
N
LD ST LDN ST LDR ST LDF ST
%I0.1 %Q0.3 %M0 %Q0.2 %I0.1 %Q0.4 %I0.3 %Q0.5
Ladder diyagram edeeri
List komutlar
zin Verilen Operandlar
Aadaki tablo, Bool komutlar iin izin verilen operand tiplerini tanmlamaktadr.
Operand 0/1 %I %Q %M %S %X %BLK.x %:Xk [ Tanm Anlk deer, 0 veya 1 Kontrolr girii %Ii.j Kontrolr k %Qi.j Dahili bit %Mi Sistem biti %Si Adm biti %Xi Fonksiyon blou biti (rnein, %TMi.Q) Word biti (rnein, %MWi:Xk) Karlatrma ifadesi (rnein, [%MWi<1000])
192
Ana Komutlar
Zamanlama Diyagramlar
Aadaki resim, her bir komut iin, zamanlama diyagramlarnn nasl gsterildiini gstermektedir.
LD Giri durumu %I0.1 Giri durumu %Q0.3 LD komutu iin zamanlama diyagram
LD %I0.1 %Q0.3 LDN %M0 %Q0.2 LDR %I0.2 %Q0.4 LDF %I0.3 %Q0.5
Drt tip Load komutu iin zamanlama diyagramlar bir arada verilmitir.
193
Ana Komutlar
Load (Ykleme) Komutlar (LD, LDN, LDR, LDF)

Aklama Load komutlar LD, LDN, LDR ve LDF, srasyla ak, kapal, ykselen kenar ve den kenar kontaklarna karlk gelir (LDR ve LDF, yalnzca kontrolr girileri iin kullanlr). Aadaki diyagramlar, Load komutlarna rnek olarak verilmitir.
%I0.1 %Q0.3
rnekler
%M0
%Q0.2 %Q0.4
%I0.2
P
%I0.3
N
%Q0.5
LD ST LDN ST LDR ST LDF ST
%I0.1 %Q0.3 %M0 %Q0.2 %I0.2 %Q0.4 %I0.3 %Q0.5
Aadaki tablo, Load komut tiplerini, Ladder edeerleri ve izin verilen operandlar ile birlikte listeler.
List Komutu LD Ladder Edeeri zin Verilen Operandlar 0/1,%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk,[
LDN LDR
P
%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk,[ %I %I
N
LDF
194
Ana Komutlar
Zamanlama Diyagram
Aadaki diyagram, Load komutlar iin zamanlamay gsterir.

LD LDN LDR LDF
%I0.1
%M0
%I0.2
%I0.3
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
195
Ana Komutlar
Store (Saklama) Komutlar (ST, STN, R, S)

Aklama Store komutlar ST, STN, S ve R, srasyla direkt, ters (evrik), set ve reset bobinlere karlk gelir. Aadaki diyagramlar, Store komutlarna rnek olarak verilmitir.
%I0.1 %Q0.3
rnekler
LD ST STN S LD R
%I0.1 %Q0.3 %Q0.2 %Q0.4 %I0.2 %Q0.4
%Q0.2 / %Q0.4 S %I0.2 %Q0.4 R
Aadaki tablo, Store komut tiplerini, Ladder edeerleri ve izin verilen operandlar ile birlikte listeler.
List Komutu ST Ladder Edeeri zin Verilen Operandlar %Q,%M,%S,%BLK.x,%:Xk
STN S S R R
%Q,%M,%S,%BLK.x,%:Xk %Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk %Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk
196
Ana Komutlar
Zamanlama Diyagram
Aadaki diyagram, Store komutlar iin zamanlamay gsterir.

ST STN S R
%I0.1
%I0.1
%I0.1
%I0.2
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.4
197
Ana Komutlar
Lojik AND Komutlar (AND, ANDN, ANDR, ANDF)

Aklama AND komutlar, operand (veya operandn evrii veya ykselen ya da den kenar) ve bir nceki komutun Bool sonucu arasnda lojik bir AND ilemi gerekletirir. Aadaki diyagramlar, lojik AND komutlarna rnek olarak verilmitir.
%I0.1 %M1 %Q0.3
rnekler
%M2
%I0.2
%Q0.2
%I0.3
%I0.4 P
%Q0.4 S %Q0.5 S
%M3
%I0.5 N
LD AND ST LD ANDN ST LD ANDR S LD ANDF S
%I0.1 %M1 %Q0.3 %M2 %I0.2 %Q0.2 %I0.3 %I0.4 %Q0.4 %M3 %I0.5 %Q0.5
Aadaki tablo, AND komut tiplerini, Ladder edeerleri ve izin verilen operandlar ile birlikte listeler.
List Komutu AND Ladder Edeeri zin Verilen Operandlar 0/1,%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk, [
ANDN ANDR
P
%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk, [ %I %I
N
ANDF
198
Ana Komutlar
Zamanlama Diyagram
Aadaki diyagram, AND komutlar iin zamanlamay gsterir.

AND ANDN ANDR ANDF
%I0.1
%M2
%I0.3
%M3
%M1
%I0.2
%I0.4
%I0.5
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
199
Ana Komutlar
Lojik OR Komutlar (OR, ORN, ORR, ORF)

Aklama OR komutlar, operand (veya operandn evrii veya ykselen ya da den kenar) ve bir nceki komutun Bool sonucu arasnda lojik bir OR ilemi gerekletirir. Aadaki diyagramlar, lojik OR komutlarna rnek olarak verilmitir.
%I0.1 %Q0.3
rnekler
%M1 %M2 %Q0.2
LD OR ST
%I0.1 %M1 %Q0.3
%I0.2 %M3 %Q0.4 S %I0.4 P %I0.5 N %I0.6 N %Q0.5 S
LD ORN ST
%M2 %I0.2 %Q0.2
LD ORR S
%M3 %I0.4 %Q0.4
LDF ORF S
%I0.5 %I0.6 %Q0.5
200
Ana Komutlar
Aadaki tablo, OR komut tiplerini, Ladder edeerleri ve izin verilen operandlar ile birlikte listeler.
List Komutu OR Ladder Edeeri zin Verilen Operandlar 0/1,%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk
ORN
%I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk
ORR
P
%I
ORF
N
%I
Zamanlama Diyagram
Aadaki diyagram, OR komutlar iin zamanlamay gsterir.

OR ORN ORR ORF
%I0.1
%M2
%M3
%I0.5
%M1
%I0.2
%I0.4
%I0.6
%Q0.3
%Q0.2
%Q0.4
%Q0.5
201
Ana Komutlar
Exclusive OR Komutlar (XOR, XORN, XORR, XORF)

Aklama XOR komutlar, operand (veya operandn evrii veya ykselen ya da den kenar) ve bir nceki komutun Bool sonucu arasnda exclusive (seici) OR ilemi gerekletirir. XOR komutlar, aadaki rneklerde gsterildii gibi kullanlabilir.
%I0.1 %M1 XOR %Q0.3
rnekler
LD XOR ST
%I0.1 %M1 %Q0.3
%I0.1
%M1
%Q0.3
%M1
%I0.1
LD ANDN OR( ANDN ) ST
%I0.1 %M1 %M1 %I0.1 %Q0.3
Aadaki tablo, XOR komut tiplerini, izin verilen operandlar ile birlikte listeler.
List Komutu XOR XORN XORR XORF zin Verilen Operandlar %I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk %I,%Q,%M,%S,%X,%BLK.x,%:Xk %I %I
202
Ana Komutlar
Zamanlama Diyagram
Aadaki diyagram, XOR komutlar iin zamanlamay gsterir.

XOR
%I0.1
%M1
%Q0.3
zel Durumlar
Aadakiler, XOR komutlarn Ladder programlarnda kullanrken uyulmas gereken zel nlemlerdir: l XOR kontaklarn, bir satrn (rung) ilk pozisyonuna yerletirmeyiniz. l XOR kontaklarn, dier ladder elemanlarna paralel olarak yerletirmeyiniz (bkz. aadaki rnek.) Aadaki rnekte gsterildii gibi, bir eleman, bir XOR konta ile paralel olarak yerletirmek, bir geerlilik hatas (validation error) retecektir.
%M13 %I1.5 XOR %M10 %Q1.10
203
Ana Komutlar
NOT (Deil) Komutu (N)

Aklama rnek NOT (N) komutu, bir nceki komutun Bool sonucunu evirir. Aada, NOT komutunun kullanm iin bir rnek verilmitir. LD OR ST N AND ST %I0.1 %M2 %Q0.2 %M3 %Q0.3
Not: NOT komutu, dntrlemez.
zin Verilen Operandlar Zamanlama Diyagram
Bulunmamaktadr.
Aadaki diyagram, NOT komutu iin zamanlamay gsterir.

NOT
%I0.1
%M2
%Q0.2
%M3
%Q0.3
204
Ana Komutlar
12.2
zet
Genel Bak
Ana Fonksiyon Bloklar
Bu ksm, ana fonksiyon bloklarn kullanmak iin tanmlamalar ve programlama ana hatlarn salamaktadr. Bu ksm, aadaki konular kapsar:
Konu Ana Fonksiyon Bloklar Ana Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri Zamanlayc (Timer) Fonksiyon Blou (%TMi) TOF Tipi Zamanlayc TON Tipi Zamanlayc TP Tipi Zamanlayc Zamanlayclar Programlama ve Konfigre Etme Yukar/Aa Sayc Fonksiyon Blou (%Ci) Sayclar Programlama ve Konfigre Etme Shift (Kaydrma) Bit Register Fonksiyon Blou (%SBRi) Adm Sayc Fonksiyon Blou (%SCi) Sayfa 206 208 210 212 213 214 215 218 222 223 226
Bu Ksmda Neler Var?
205
Ana Komutlar
Ana Fonksiyon Bloklar

Aklama Fonksiyon bloklar, programlar tarafndan kullanlan bit nesneleri ve belirli baz word'ler iin olan kaynaklardr. Ana fonksiyon bloklar, zamanlayc ve yukar/aa sayma gibi basit fonksiyonlar salar. Aadaki resim, bir yukar/aa Sayc fonksiyon blou rneidir.
R S CU CD %Ci E D
Bir Fonksiyon Blou rnei
ADJ Y %Ci.P 9999
Yukar/aa sayc blou
Bit Nesneleri
Bit nesneleri, blok klarna karlk gelir. Bu bitlere, aadaki iki metottan biri kullanlarak Bool test komutlar tarafndan eriilebilir: l Direkt olarak (rnein, LD E) - dntrlebilir programlamada, eer bloa bal iseler - (bkz. Ana Fonksiyon Bloklarnn Programlama Prensipleri, s. 208). l Blok tipi belirtilerek (rnein, LD %Ci.E). Girilere, komutlar formunda eriilebilir. Word nesneleri, aadaki gibi belirtilmi parametrelere ve deerlere karlk gelir:
Word Nesneleri
l Blok konfigrasyon parametreleri: Baz parametrelere program tarafndan

eriilebilir iken (rnein, n-seim parametreleri), bazlarna ise eriilemez (rnein, zaman taban). l Mevcut deerler: rnein, %Ci.V, mevcut sayc deeri.
206
Ana Komutlar
Eriilebilen Bit ve Word Nesneleri
Aadaki tablo, program tarafndan eriilebilen Ana fonksiyon blou bit ve word nesnelerini tanmlar.
Ana Sembol Aralk (i) Fonksiyon Blou Zamanlayc %TMi 0 - 127 Nesne Tipi Word Bit Yukar/ Aa Sayc %Ci 0 - 31 Word Bit Tanm Adres Yazma Eriimi hayr evet hayr hayr evet hayr hayr hayr
Mevcut deer n-ayar deeri Zamanlayc k Mevcut deer n-ayar deeri Alttan-tama k (bo)
%TMi.V %TMi.P %TMi.Q %Ci.V %Ci.P %Ci.E
n-ayar kna eriildi %Ci.D

stten-tama k (dolu) %Ci.F
207
Ana Komutlar
Ana Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri

Aklama Ana fonksiyon bloklarn programlamak iin, aadaki yntemlerden birini kullannz: l Fonksiyon blou komutlar (rnein, BLK %TM2): Ladder dili iin bu dntrlebilir programlama yntemi, blok zerinde gerekletirilecek ilemlerin, programda tek bir yerde yaplmasna izin verir. l Spesifik komutlar (rnein, CU %Ci): Bu dntrlemeyen yntem, bloun girileri zerinde gerekletirilecek ilemlerin, programn birka yerinde yaplmasna izin verir. (rnein, line 100 CU %C1, line 174 CD %C1, line 209 LD %C1.D). Dntrlebilir programlama iin, BLK, OUT_BLK ve END_BLK komutlarn kullann: l BLK: Bloun balangcn belirtir. l OUT_BLK: Blok klarn dorudan balamak iin kullanlr. l END_BLK: Bloun sonunu belirtir. Aadaki rnek, bal kl bir sayc fonksiyon blounun dntrlebilir programlanmasn gstermektedir.
%I1.1 N R S %I1.2 %M0 ADJ Y D CU %Ci.P 9999 CD F %C8 E %M1 %Q0.4
Dntrlebilir Programlama
Bal kl rnek
BLK %C8 LDF %I1.1 R LD %I1.2 AND %M0 CU OUT_BLK LD D AND %M1 ST %Q0.4 END_BLK
Giri leme
k leme
208
Ana Komutlar
klar Bal Olmayan rnek
Bu rnek, bal klar olmayan bir sayc fonksiyon blounun dntrlebilir programlanmasn gstermektedir.
%I1.1 N R S %I1.2 %M0 CU CD ADJ Y D %Ci.P 9999 %C8 E
%C8.D %M1
%Q0.4
BLK %C8 LDF %I1.1 R LD %I1.2 AND %M0 CU END_BLK LD %C8.D AND %M1 ST %Q0.4
Giri leme
k leme
Not: Sadece ilgili bloktaki test ve giri komutlar, BLK ve OUT_BLK komutlar arasna yerletirilebilir (veya OUT_BLK programlanmadnda, BLK ve END_BLK arasna).
209
Ana Komutlar
Zamanlayc (Timer) Fonksiyon Blou (%TMi)

Aklama tip zamanlayc fonksiyon blou vardr: l TON (Timer On-Delay): On-gecikmeli aksiyonlar kontrol etmek iin kullanlr. l TOF (Timer Off-Delay): Off-gecikmeli aksiyonlar kontrol etmek iin kullanlr. l TP (Timer - Pulse): Belirli sresi olan bir darbe yaratmak iin kullanlr. Bu gecikmeler ve darbe periyotlar programlanabilir ve TwidoSoft kullanlarak deitirilebilir. Aa ekilde, zamanlayc fonksiyon blou gsterilmitir.
%TMi IN TYPE TON TB 1min ADJ Y %TMi.P 9999 Q
Resim
Zamanlayc fonksiyon blou
210
Ana Komutlar
Parametreler
Zamanlayc fonksiyon bloklar, aadaki parametrelere sahiptir:

Parametre Zamanlayc numaras Tip Etiket %TMi TON TOF TP Zaman taban Mevcut deer TB %TMi.V Deer 0 - 63 Kompakt Kontrolr 0 - 127 Modler Kontrolrler on-gecikmesi (varsaylan) off-gecikmesi darbe (tek-kararl) 1 dk (default), 1s, 100ms, 10ms, 1ms (TM0 ve TM1 iin). Zamanlayc altnda, 0'dan %TMi.P'ye artan word. Program tarafndan okunup test edilebilir fakat yazlamaz. %TMi.V, Veri Editr kullanlarak deitirilebilir. 0 - 9999. Program tarafndan okunabilen, test edilebilen ve yazlabilen word. Varsaylan deeri, 9999'dur. Periyot veya retilen gecikme, %TMi.P x TB'ye eittir. Y: Evet, n-ayar %TMi.P deeri, Veri Editr kullanlarak deitirilebilir. N: Hayr, n-ayar %TMi.P deeri deitirilemez. Zamanlaycy, ykselen kenarda (TON ve TP tipleri) veya den kenarda (TOF tipi) balatr. Gerekletirilen fonksiyona (TON, TOF veya TP) bal olarak, ilikilendirilmi bit %TMi.Q, 1 yaplr.
n-ayar deeri
%TMi.P
Veri Editr (Data Editor) Set girii (veya komutu) Zamanlayc k
Y/N
IN Q
Not: n-ayar deeri ne kadar bykse, zamanlayc doruluu da o kadar artar.
211
Ana Komutlar
TOF Tipi Zamanlayc

Aklama Off-gecikmeli aksiyonlar kontrol etmek iin, TOF tipi zamanlayc kullannz. Bu gecikme, TwidoSoft kullanlarak programlanabilir. Aadaki zamanlama diyagram, TOF tipi zamanlaycnn almasn gsterir.
(1) (1)
Zamanlama Diyagram
IN (2) Q %TMi.P
(3)
(5)
(4) %TMi.V
alma
Aadaki tablo, TOF tipi zamanlaycnn almasn tanmlamaktadr.

Evre 1 2 3 4 5 Tanm Mevcut deer %TMi.V, IN giriindeki ykselen kenarda, 0'a set edilir (zamanlayc halen alyor olsa bile). %TMi.Q k biti, N giriinde bir ykselen kenar saptandnda 1 yaplr. Zamanlayc, IN giriinin den kenarnda balar. Mevcut deer %TMi.V, TB zaman tabanl her bir darbe iin, bir birim artm ile %TMi.P'ye kadar ykselir. %TMi.Q k biti, mevut deer, %TMi.P'ye ulatnda 0'a reset edilir.
212
Ana Komutlar
TON Tipi Zamanlayc

Aklama TON tipi zamanlayc, on-gecikmeli aksiyonlar kontrol etmek iin kullanlr. Bu gecikme, TwidoSoft kullanlarak programlanabilir. Aadaki zamanlama diyagram, TON tipi zamanlaycnn almasn gsterir.
(1)
Zamanlama Diyagram
IN
Q %TMi.P
(3) (4) (2)
(5)
%TMi.V
alma
Aadaki tablo, TON tipi zamanlaycnn almasn tanmlamaktadr.

Evre 1 2 3 4 5 Tanm Zamanlayc, IN giriinin ykselen kenarnda balar. Mevcut deer %TMi.V, TB zaman tabanl her bir darbe iin, bir birim artm ile %TMi.P'ye kadar ykselir. %TMi.Q k biti, mevcut deer, %TMi.P'ye ulatnda 1 yaplr. %TMi.Q k biti, IN girii 1 durumunda iken, 1'de kalr. IN giriinde bir den kenar saptandnda, zamanlayc %TMi.P'ye ulamam olsa bile durdurulur ve %TMi.V, 0'a set edilir.
213
Ana Komutlar
TP Tipi Zamanlayc
Aklama TP tipi zamanlayc, belirli sreli darbeleri yaratmak iin kullanlr. Bu gecikme, TwidoSoft kullanlarak programlanabilir. Aadaki zamanlama diyagram, TP tipi zamanlaycnn almasn gsterir.
(1)
Zamanlama Diyagram
IN (2) Q %TMi.P %TMi.V (3) (5) (4) (6)
alma
Aadaki tablo, TP tipi zamanlaycnn almasn tanmlamaktadr.

Evre 1 2 3 4 5 6 Tanm Zamanlayc, IN giriinin ykselen kenarnda balar. Zamanlayc henz balatlmamsa, mevcut deer %TMi.V, 0'a set edilir. %TMi.Q k biti, zamanlayc baladnda 1 yaplr. Zamanlaycnn mevcut deeri %TMi.V, TB zaman tabanl her bir darbe bana, bir birim artm ile 0'dan %TMi.P'ye kadar ykselir. %TMi.Q k biti, mevcut deer, %TMi.P'ye ulatnda 0 yaplr. Mevcut deer %TMi.V, %TMiV=%TMi.P ve IN girii yeniden 0 olduunda, 0'a set edilir. Bu zamanlayc, reset edilemez. %TMi.V =%TMi.P ve IN girii 0 olur olmaz, %TMi.V, 0'a set edilir.
214
Ana Komutlar
Zamanlayclar Programlama ve Konfigre Etme

Aklama Zamanlayc fonksiyon bloklar (%TMi), nasl kullanlacaklarna baklmakszn ayn ekilde programlanr. Zamanlayc fonksiyonu (TON, TOF veya TP), konfigrasyon srasnda seilir. Aada, bir zamanlayc fonksiyon blou ve dntrlebilir ve dntrlemez programlama rnekleri yer almaktadr.
%I0.1 IN %TMi Q %Q0.3
rnekler
TYPE TON TB 1min ADJ Y %TMi.P 9999
Dntrlebilir programlama BLK %TM1 LD %I0.1 IN OUT_BLK LD Q ST %Q0.3 END_BLK
Dntrlemez programlama LD IN LD ST %I0.1 %TM1 %TM1.Q %Q0.3
Konfigrasyon
Aadaki parametreler, konfigrasyon srasnda girilmelidir: l Timer type (Zamanlayc tipi): TON, TOF veya TP l Time base (Zaman taban) (TB): 1 min (dk), 1s, 100 ms, 10 ms veya 1 ms l Preset value (n-ayar deeri) (%TMi.P): 0 ila 9999 l Adjust (Ayarla) : Evet veya Hayr (Y veya N)
215
Ana Komutlar
zel Durumlar
Aadaki tablo, zamanlayc programlama ve konfigre etme zel durumlarnn bir listesini iermektedir.
zel Durum Bir souk yeniden balatmann (%S0=1) etkisi Bir lk yeniden balatmann (%S1=1) etkisi Bir kontrolr durmasnn etkisi Bir program atlamasnn etkisi Tanm Mevcut deeri 0'a zorlar. k %TMi.Q'yu, 0'a set eder. n-ayar deeri, konfigrasyon srasnda tanmlanan deere reset edilir. Zamanlaycnn mevcut ve n-ayar deeri zerinde etkisi yoktur. Mevcut deer, bir enerji gidii (outage) srasnda deimez. Kontrolrn durdurulmas, mevcut deeri deitirmez. Zamanlayc blounun zerinden atlamak, zamanlaycy durdurmaz. Zamanlayc, n-ayar deerine (%TMi.P) ulancaya kadar artma devam edecektir. Bu noktada, zamanlayc blounun Q kna atanm Tamam biti (%TMi.Q), durum deitirir; bununla birlikte, blok kna dorudan bal, ilikilendirilmi k aktive edilmez ve kontrolr tarafndan taranmaz. %TMi.Q bitini, program ierisinde yalnzca bir defa test etmek makuldur. n-ayar deerini, bir komut kullanarak veya deeri ayarlayarak deitirmek, etkisini yalnzca zamanlaycnn bir sonraki aktivasyonunda gsterir.
%TMi.Q (tamam (done) biti) araclyla test n-ayar %TMi.P'yi deitirmenin etkisi
1 ms Zaman Tabanl Zamanlayclar
1 ms zaman taban, yalnzca %TM0 ve %TM1 zamanlayclarda mevcuttur. Drt sistem word' %SW76, %SW77, %SW78 ve SW79, "kum saatleri" olarak kullanlabilir. Pozitif bir deerleri var ise, bu drt word, sistem tarafndan her milisaniyede ayr ayr azaltlr. oklu zamanlama, bu word'lerden birinin ardarda yklenmesiyle veya ara deerler test edilerek baarlabilir. Eer bu drt word'den herhangi birinin deeri, 0'dan az ise, bu word deitirilmeyecektir. Bir zamanlayc, karlk gelen 15. bit, 1'e set edilerek "dondurulabilir" ve sonra bu bit, 0'a reset edilerek yeniden harekete geirilebilir.
216
Ana Komutlar
Programlama rnei
Aadaki rnekte, bir zamanlayc fonksiyon blou programlanmtr. LDR %I0.1 [%SW76:=XXXX] LD %I0.2 ST %SW76:X15 LD [%SW76=0] ST %M0 .............. (%I0.1'in ykselen kenarnda, zamanlaycy balatmak) (XXXX = istenen deer) (donmann opsiyonel ynetimi, I0.2 girii donar) (zamanlayc son reset)
%I0.1 P %I0.2 %SW76:=XXXX
%SW76:X15
%M0 %SW76=0
217
Ana Komutlar
Yukar/Aa Sayc Fonksiyon Blou (%Ci)

Aklama Sayc fonksiyon blou (%Ci), olaylar yukar ve aa saymaya yarar. Bu iki ilem, ezamanl olarak yaplabilir. Aadaki, bir yukar/aa Sayc fonksiyon blou resmidir.
%Ci E D ADJ Y %TMi.P 9999
Resim
R S CU CD
Yukar/aa sayc fonksiyon blou
218
Ana Komutlar
Parametreler
Sayc fonksiyon blou, aadaki parametrelere sahiptir:

Parametre Sayc numaras Mevcut deer Etiket %Ci %Ci.V Deer 0 ila 31 Word, CU ve CD girilerine (veya komutlarna) gre arttrlr veya azaltlr. Program tarafndan okunabilir ve test edilebilir fakat yazlamaz. %Ci.V'yi deitirmek iin, Veri Editrn kullannz. 0 - %Ci.P-9999. Word okunabilir, test edilebilir ve yazlabilir (varsaylan deer: 9999).
n-ayar deeri
%Ci.P
Veri Editr Y/N kullanarak dzenleme
l l
Y: Evet (yes), n-ayar deeri, Veri Editr kullanlarak deitirilebilir. N: Hayr (no), n-ayar deeri, Veri Editr kullanlarak deitirilemez.
Reset girii (veya komutu) Set girii (veya komutu) Yukar sayma girii (veya komutu) Aa sayma girii (veya komutu) Alttan-tama k
R S CU CD E (Empty)
1 durumunda: %Ci.V = 0. 1 durumunda: %Ci.V = %Ci.P. Bir ykselen kenarda, %Ci.V'yi arttrr. Bir ykselen kenarda, %Ci.V'yi azaltr. Aa sayc %Ci.V, 0'dan 9999'a deitiinde, ilgili bit %Ci.E=1 olur (%Ci.V, 9999'a ulatnda, 1'e set olur ve eer sayc, aa saymaya devam ederse, 0'a reset edilir). %Ci.V=%Ci.P olduunda, ilgili bit %Ci.D=1 olur. %Ci.V, 9999'dan 0'a deitiinde, ilgili bit %Ci.F=1 olur (%Ci.V, 0'a ulatnda, 1'e set olur ve eer sayc, yukar saymaya devam ederse, 0'a reset edilir).
kn n-ayarna ulald D (Done)
stten-tama k
F (Full)
219
Ana Komutlar
alma
Aadaki tablo, yukar/aa sayc almasnn ana safhalarn tanmlar.

alma Yukar sayma Eylem Yukar sayma girii CU'da bir ykselen kenar grnr (veya CU komutu aktive edilir). %Ci.V mevcut deeri, %Ci.P n-ayar deerine eittir. %Ci.V mevcut deeri, 9999'dan 0'a deiir. Sayc, yukar saymaya devam ederse. Aa sayma Aa sayma girii CD'de bir ykselen kenar grnr (veya CD komutu aktive edilir). %Ci.V mevcut deeri, 0'dan 9999'a deiir. Sayc, aa saymaya devam ederse. Yukar/aa sayma Sonu Mevcut deer %Ci.V, bir birim arttrlr. D kna atanm "n-ayara ulald" k biti %Ci.D, 1 durumuna deiir. k biti %Ci.F (Yukar sayma stten-tamas), 1 durumuna deiir. k biti %Ci.F (Yukar sayma stten-tamas), 0'a reset edilir. Mevcut deer %Ci.V, bir birim azaltlr. k biti %Ci.E (alttan-tama), 1 durumuna deiir. k biti %Ci.E (alttan-tama), 0'a reset edilir.
Yukar sayma ve aa sayma fonksiyonlarnn her ikisini de ezamanl kullanmak iin (veya CU ve CD komutlarnn her ikisini de kullanmak iin), karlk gelen iki giri CU ve CD kontrol edilmelidir. Bu iki giri, ardarda taranr. kisi de 1 durumunda ise, mevcut deer deimeden kalr. R girii, 1 durumuna set edilir (veya R komutu aktive edilir). Mevcut deer %Ci.V, 0'a zorlanr. klar %Ci.E, %Ci.D ve %Ci.F, 0'dadr. Reset giriinin ncelii vardr.
Reset
Set
S girii 1 durumundaysa (veya S %Ci.V mevcut deeri, %Ci.P deerini alr ve %Ci.D k, 1'e set edilir. komutu aktive edilmise) ve reset girii 0'da ise (veya R komutu, aktif deil ise).
220
Ana Komutlar
zel Durumlar
Aadaki tablo, sayclarn programlanmas ve konfigre edilmesinin zel durumlarn ierir.

zel Durum Bir souk yeniden balatmann (%S0=1) etkisi Tanm
l l l
Mevcut deer %Ci, 0'a set edilir. k bitleri %Ci.E, %Ci.D ve %Ci.F, 0'a set edilir. n-ayar deeri, konfigrasyon srasnda tanmlanan ilk deerine getirilir.
Bir lk yeniden balatmann (%S1=1) etkisi, kontrolr durmasnn etkisi n-ayar %Ci.P'nin deitirilmesinin etkisi
Saycnn mevcut deeri (%Ci.V) zerinde hibir etkisi yoktur. n-ayar deerini, bir komut araclyla veya ayarlayarak deitirmek, etkisini, blok, uygulama tarafndan ilendiinde (girilerden birinin aktivasyonu) gsterir.
221
Ana Komutlar
Sayclar Programlama ve Konfigre Etme

Aklama Aadaki rnek, 5000'e kadar sayma salayan bir saycdr. %I1.2 giriindeki her bir darbe (%M0 dahili biti, 1'de iken), %C8 saycsn, son n-ayar deerine kadar arttrr (bit %C8.D=1). Sayc, %I1.1 girii tarafndan reset edilir. Aadaki ekil, dntrlebilir ve dntrlemez programlama rnekli bir sayc fonksiyon bloudur.
%I1.1 R S %I1.2 %M0 CU CD ADJ Y D %Ci.P 9999 %C8 E
Programlama rnei
%C8.D
%Q0.0
Ladder diyagram BLK %C8 LD %I1.1 R LD %I1.2 AND %M0 CU END_BLK LD %C8.D ST %Q0.0 Dntrlebilir programlama Konfigrasyon LD R LD AND CU LD ST %I1.1 %C8 %I1.2 %M0 %C8 %C8.D %Q0.0
Dntrlemez programlama
l Preset value (n-ayar deeri) (%Ci.P): bu rnekte, 5000'e set edilmitir l Adjust (Ayarla): Yes (Evet)
Aadaki parametreler, konfigrasyon srasnda girilmelidir:
222
Ana Komutlar
Shift Bit Register Fonksiyon Blou (%SBRi)

Aklama Shift (Kaydrma) Bit Register fonksiyon blou (%SBRi), ikili (binary) veri bitlerinin (0 veya 1) sola veya saa kaymasn salar. Aadaki resim, bir Shift Register fonksiyon blou rneidir.
%SBRi R
Resim
CU
CD
Parametreler
Shift Bit Register fonksiyon blou, aadaki parametrelere sahiptir.

Parametre Register numaras Register biti Etiket %SBRi %SBRi.j Deer 0 ila 7 Shift register'n 0'dan 15'e bitleri (j = 0'dan 15'e), bir Test komutu tarafndan test edilebilir ve bir Atama komutu kullanlarak yazlabilir. Bir ykselen kenarda, 0 ila 15 register bitleri %SBRi.j'yi 0'a set eder. Bir ykselen kenarda, bir register bitini sola kaydrr. Bir ykselen kenarda, bir register bitini saa kaydrr.
Reset girii (veya komutu) Sola kaydrma girii (veya komutu) Saa kaydrma girii (veya komutu)
R CU CD
223
Ana Komutlar
alma
Aadaki resim, bir kaydrma ilemi ncesi ve sonrasnda bir bit ablonunu gsterir.
alma ilk hal durumu
0
Bit 0
Bit 15 CU %SBRi, sola doru bir kaydrma gerekletirir Bit 15 kayp
Bit 15
Bit 0
Bu, bir bitin, CD komutu kullanlarak saa kaydrlmas (Bit 15, Bit 0'a) istei iin de ayn ekildedir. Bit 0 kaybedilir. Bir 16-bit register yeterli deilse, program, birka register' kaskad (ardarda) balamak iin kullanmak da mmkndr. Programlama Aadaki rnekte, Bit 0, Bit 15'in ters (evrik) deerini alrken, bir bit her saniye sola kaydrlr. Dntrlebilir programlama
%SBR0.15 / %SBR0.0
%SBR0 R %S6 CU
LDN %SBR0.15 ST %SBR0.0 BLK %SBR0 LD %S6 CU END_BLK Dntrlemez programlama LDN ST LD CU %SBR0.15 %SBR0.0 %S6 %SBR0
CD
224
Ana Komutlar
zel Durumlar
Aadaki tablo, Shift Bit Register fonksiyon blounu programlamak iin zel durumlarn bir listesini ierir.
zel Durum Souk yeniden balatma (%S0=1) Ilk yeniden balatma (%S1=1) Tanm Register word'nn tm bitlerini 0 yapar. Register word bitleri zerinde hibir etkisi yoktur.
225
Ana Komutlar
Adm Sayc Fonksiyon Blou (%SCi)

Aklama Bir Adm Sayc fonksiyon blou (%SCi), aksiyonlarn atanabilecei bir admlar dizisi salar. Bir admdan dierine hareket etmek, harici veya dahili olaylara baldr. Bir admn aktif olduu her zaman, ilikilendirilmi bit, 1 yaplr. Bir adm saycnn, bir anda, yalnzca bir aktif adm olabilir. Aadaki, bir Adm Sayc fonksiyon blou rneidir.
%SCi R
Resim
CU
CD
Parametreler
Adm Sayc fonksiyon blou, aadaki parametrelere sahiptir.

Parametre Adm sayc biti Etiket %SCi.j Deer 0 ila 7 0'dan 255'e adm sayc bitleri (j = 0 ila 255), bir Load lojik ilemi tarafndan test edilebilir ve bir Atama komutu tarafndan yazlabilir. Bir ykselen kenarda, adm saycy reset eder. Bir ykselen kenarda, adm saycy bir adm arttrr. Bir ykselen kenarda, adm saycy bir adm azaltr. Adm sayc numaras %SCi
Reset girii (veya komutu) Arttrma girii (veya komutu) Azaltma girii (veya komutu)
R CU CD
226
Ana Komutlar
Zamanlama Diyagram
Aadaki diyagram, Adm Sayc fonksiyon blounun almasn gsterir.

CU girii CD girii N aktif deil 0 1 2 3 2 1 0
227
Ana Komutlar
Programlama
Aadaki, bir Adm Sayc fonksiyon blou rneidir. l Adm Sayc 0, giri %I0.2 tarafndan arttrlr. l Adm Sayc 0, giri %I0.3 tarafndan veya adm 3'e vardnda 0'a reset edilir. l Adm 0 k %Q0.1'i, adm 1 k %Q0.2'yi ve adm 2 %Q0.3' kontrol etmektedir. Aadaki resim, bu rnek iin hem dntrlebilir hem de dntrlemez programlamay gstermektedir. Dntrlebilir programlama
%SC0.3
%I0.3 R %I0.2 CU
%SC0
CD
BLK %SC0 LD %SC0.3 OR %I0.3 R LD %I0.2 CU END_BLK LD %SC0.0 ST %Q0.1 LD %SC0.1 ST %Q0.2 LD %SC0.2 ST %Q0.3 Dntrlemez programlama LD OR R LD CU LD ST LD ST LD ST %SC0.3 %I0.3 %SC0 %I0.2 %SC0 %SC0.0 %Q0.1 %SC0.1 %Q0.2 %SC0.2 %Q0.3
%SC0.0
%Q0.1
%SC0.1
%Q0.2
%SC0.2
%Q0.3
228
Ana Komutlar
zel Durumlar
Aadaki tablo, Adm Sayc fonksiyon blounu programlamak iin zel durumlarn bir listesini ierir.
zel Durum Souk yeniden balatma (%S0=1) Ilk yeniden balatma (%S1=1) Tanm Adm saycy ilk deerine getirir. Adm sayc zerinde hibir etkisi yoktur.
229
Ana Komutlar
12.3
Nmerik leme
Nmerik lemeye Giri

Genel Bak Bu ksm, tanmlar ve programlama ana noktalarn kapsamakta ve Nmerik lemeye bir giri sunmaktadr. Bu ksm, aadaki konular kapsar:
Konu Nmerik Komutlara Giri Atama Komutlar Karlatrma Komutlar Aritmetik Komutlar Lojik Komutlar Kaydrma Komutlar evirme Komutlar Sayfa 231 232 236 238 242 244 246
Bu Ksmda Neler Var?
230
Ana Komutlar
Nmerik Komutlara Giri

Genel Bak Nmerik komutlar, genellikle 16-bit'lik word'lere uygulanr (bkz. Word Nesneleri, s. 27) ve keli parantezler arasna yazlr. Eer bir nceki lojik ilemin sonucu doru (true) ise (Bool akmlatr = 1), nmerik komut icra edilir. Eer bir nceki lojik ilemin sonucu yanl (false) ise (Bool akmlator = 0), nmerik komut icra edilmez ve operand deimeden kalr.
231
Ana Komutlar
Atama Komutlar
Aklama Atama Atama komutlar, Op2 operandn, Op1 operandna yklemek iin kullanlr. Atama komutlar iin szdizimi.
[Op1:=Op2]
<=>
Op2 -> Op1
Atama ilemleri, aadakiler zerinde gerekletirilebilir: l Bit string'leri l Word'ler l Word tablolar Bit String'lerinin Atanmas lemler, aadaki bit string'leri zerinde gerekletirilebilir (bkz. Yaplandrlm Nesneler, s. 35): l Bit string'i -> bit string'i (rnek 1) l Bit string'i -> word (rnek 2) l Word -> bit string'i (rnek 3) l Anlk deer -> bit string'i Bit string'i atamalarna rnekler. LD 1 [%Q0:8:=%M64:8] LD %I0.2 [%MW100:=%I0:16] LDR %I0.3 [%M104:16:=%KW0] (Ex. 1)
rnekler
%Q0:8:=%MW64:8
%I0.2 %MW100:=%I0:16 %I0.3 P %MW104:16:=%KW0
(Ex. 2)
(Ex. 3)
Kullanm kurallar: l Bit string'i -> word atamas iin: String iindeki bitler, word'e sadan balayarak (string iindeki ilk bit, word'deki bit 0'a) transfer edilir ve transfere dahil olmayan word bitleri (uzunluk<16), 0'a set edilir. l Word -> bit string'i atamas iin: Word bitleri, sadan (Word biti 0, string iindeki ilk bit'e) transfer edilir.
232
Ana Komutlar
Bit String'i Atamalar
Bit string'i atamalar iin szdizimi.

Operatr := Szdizimi [Op1: = Op2 ] Operand 1 (Op1), operand 2'nin (Op2) deerini alr Operand 1 (Op1) %MWi,%QWi, %SWi %MWi[MWi], %Mi:L, %Qi:L, %Si:L, %Xi:L Operand 2 (Op2) Anlk deer, %MWi, %KWi, %IW, %INWi, %QW, %QNWi, %SWi, %BLK.x, %MWi[MWi], %KWi[MWi], %Mi:L,%Qi:L, %Si:L, %Xi:L, %Ii:L
Not: %BLK.x ksaltmas (rnein, %C0.P), herhangi bir fonksiyon blou word'n tanmlamak iin kullanlr.
Word'lerin Atanmas
Atama komutlar, aadaki word'ler zerinde gerekletirilebilir: l Word -> word (rnek 1) l Endekslenmi word -> word l Anlk deer -> word (rnek 3) l Bit string'i -> word l Word -> endekslenmi word l Endekslenmi word -> endekslenmi word (rnek 2) l Anlk deer -> endekslenmi word l Word -> bit string'i Word atamalarna rnekler. LD 1 [%SW112:=%MW100] LD %I0.2 [%MW0[%MW10]:=] %KW0[%MW20] LDR %I0.3 [%MW10:=100] (Ex. 1)
rnekler
%SW112:=%MW100
%I0.2 %MW0[%MW10]:=%KW0[%MW20]
(Ex. 2)
%I0.3 P %MW10:=100
(Ex. 3)
233
Ana Komutlar
Szdizimi
Word atamalar iin szdizimi.

Operatr := Szdizimi [Op1: = Op2 ] Operand 1 (Op1), operand 2'nin (Op2) deerini alr Operand 1 (Op1) %BLK.x, %MWi, %QWi, %SWi %MWi[MWi], %Mi:L, %Qi:L, %Si:L, %Xi:L Operand 2 (Op2 ) Anlk deer, %MWi, %KWi, %IW, %QW, %SWi, %MWi[MWi], %KWi[MWi], %INW, %Mi:L, %Qi:L, %QNW, %Si:L, %Xi:L, %Ii:L
Not: %BLK.x ksaltmas (rnein, R3.I), herhangi bir fonksiyon blou word'n tanmlamak iin kullanlr. %Mi:L, %Si:L ve %Xi:L bit string'leri iin, bit string'inin ilkinin temel adresi, 8'in bir kat olmaldr (0, 8, 16, ..., 96, ...).
Word Tablolarnn Atanmas
Atama ilemleri, aadaki word tablolar zerinde gerekletirilebilir (bkz. Word Tablolar, s. 36): l Anlk deer -> word tablosu (rnek 1) l Word -> word tablosu (rnek 2) l Word tablosu -> word tablosu (rnek 3) Tablo uzunluu (L), her iki tablo iin ayn olmaldr. Word tablo atamalarna rnekler: LD 1 [%MW0:10:=100] LD %I0.2 [%MW0:10:=%MW11] LDR %I0.3 [%MW10:20:=%KW30:20] (Ex. 1)
rnekler
%MW0:10:=100
%I0.2 %MW0:10:=%MW11
(Ex. 2)
%I0.3 P %MW10:20:=%KW30:20
(Ex. 3)
234
Ana Komutlar
Szdizimi
Word tablo atamalar iin szdizimi:

Operatr := Szdizimi [Op1: = Op2 ] Operand 1 (Op1), operand 2'nin (Op2) deerini alr Operand 1 (Op1) %MWi:L, %SWi:L Operand 2 (Op2 ) %MWi:L, %SWi:L, Anlk deer, %MWi, %KWi, %IW, %QW, %SWi, %BLK.x
Not: %BLK.x ksaltmas (rnein, R3.I), herhangi bir fonksiyon blou word'n tanmlamak iin kullanlr. Bit string'leri %Mi:L, %Si:L ve %Xi:L iin, bit string'inin ilkinin temel adresi, 8'in bir kat olmak zorundadr (0, 8, 16, ..., 96, ...).
235
Ana Komutlar
Karlatrma Komutlar
Aklama Karlatrma komutlar, iki operand karlatrmak iin kullanlr. Aadaki tablo, Karlatrma komutu tiplerini listeler.
Komut > >= < <= = <> Fonksiyon Operand 1, operand 2'den byk m, test et Operand 1, operand 2'den byk m veya operand 2'ye eit mi, test et Operand 1, operand 2'den kk m, test et Operand 1, operand 2'den kk m veya operand 2'ye eit mi, test et Operand 1, operand 2'ye eit mi, test et Operand 1, operand 2'den farkl m, test et
Yap
Karlatrma, LD, AND ve OR komutlarn takip eden keli parantezler ierisinde icra edilir. stenen karlatrma doru (true) olduunda, sonu 1'dir. Karlatrma komutlarna rnekler.
%Q0.3 %MW10>100
LD ST
%Q0.2
[%MW10 > 100] %Q0.3
%M0 %MW20<%KW35
LD %M0 AND [%MW20 < %KW35] ST %Q0.2 LD OR ST %I0.2 [%MW30>=%MW40] %Q0.4
%I0.2
%Q0.4
%MW30>=%MW40
236
Ana Komutlar
Szdizimi
Karlatrma komutlar iin szdizimi.

Operatr >, >=, <, <=, =, <> Szdizimi LD [Op1 Operator Op2] AND [Op1 Operator Op2] OR [Op1 Operator Op2] Operand 1 (Op1) %MWi, %KWi, %INWi, %IW, %QNWi, %QWi, %QNWi, %SWi, %BLK.x Operand 2 (Op2) Anlk deer, %MWi, %KWi, %INWi, %IW, %QNWi, %QW, %SWi, %BLK.x, %MWi [%MWi], %KWi [%MWi]
Not: Karlatrma komutlar, parantezler ierisinde kullanlabilir. Karlatrma komutunun parantezler ierisinde kullanmna bir rnek: LD %M0 AND( [%MW20 > 10] OR %I0.0 ) ST %Q0.1
237
Ana Komutlar
Aritmetik Komutlar
Aklama Aritmetik komutlar, iki operand arasnda veya bir operand zerinde aritmetik ilemler gerekletirmek iin kullanlr. Aadaki tablo, aritmetik komut tiplerini listelemektedir.
Komut + * / REM SQRT INC DEC Fonksiyon ki operand topla ki operand birbirinden kar ki operand arp ki operand bl ki operandn blmnden kalan Bir operandn karekk Bir operand arttr Bir operand azalt
Yap
Aritmetik ilemler, u ekilde gerekletirilir:

%M0 %MW0:=%MW10+100
LD %M0 [%MW0:=%MW10 + 100] LD %I0.2 [%MW0:=SQRT(%MW10)] LDR %I0.3 [INC %MW100]
%I0.2 %MW0:=SQRT(%MW10)
%I0.3 P INC %MW100
238
Ana Komutlar
Szdizimi
Szdizimi, aadaki tabloda gsterildii gibi, kullanlan operatrlere baldr.

Operatr +,-,*,/,REM SQRT (1) INC, DEC Szdizimi [Op1: = Op 2 Operatr Op3] [Op1: = SQRT(Op2)] [Operatr Op1] Operand 1 (Op1) %MWi, %QWi, %SWi Operandlar 2 ve 3 (Op2 & 3) Anlk deer (2), %MWi, %KWi, %INW, %IW, %QNW, %QW, %SWi, %BLK.x
Not: (1) SQRT ile birlikte kullanldnda, Op2 anlk deer olamaz.
239
Ana Komutlar
Tama ve Hata Koullar
Toplama l lem srasnda tama Eer sonu, -32768 veya +32767 snrlarn aarsa, %S18 (tama) biti, 1'e set edilir. Bu durumda, sonu kendi iinde doru deildir (bkz. sonraki sayfada rnek 1). Kullanc program, %S18 bitini ynetir. l Sonucun mutlak tamas (iaretsiz arimetik) Belirli baz hesaplamalar srasnda, bir operand iaretsiz aritmetikte yorumlamak gerekebilir (o durumda, bit 15, 32768 deerini temsil eder). Bir operand iin maksimum deer, 65535'tir. Sonucu 65535'ten byk olan iki mutlak deerin (iaretsiz) toplanmas, tamaya neden olur. Bu, %S17 (elde) sistem biti, 1'e deitirilerek iaret edilir ve bu bit, 65536 deerini temsil eder. karma l Negatif sonu Bir karmann sonucu 0'dan az ise, sistem biti %S17, 1'e set edilir. arpma l lem srasnda tama Sonu, sonu word'nn kapasitesini aarsa, %S18 (tama) biti, 1'e set edilir ve sonu anlamszdr. Blme/Kalan l 0 ile blme Blen 0 ise, blme mmkn deildir ve sistem biti %S18, 1'e set edilir. O durumda sonu yanltr. l lem srasnda ama Blm, sonu word'nn kapasitesini aarsa, sistem biti %S18, 1'e set edilir. Karekk alma l lem srasnda tama Karekk alma, sadece pozitif deerler zerinde gerekletirilir. Bu yzden, sonu daima pozitiftir. Karekk operand negatif ise, sistem biti %S18, 1'e set edilir ve sonu yanltr. Not: Kullanc program, sistem bitleri %S17 ve %S18'i ynetmekten sorumludur. Bu bitler, kontrolr tarafndan 1'e set edilir ve yeniden kullanlabilmeleri iin program tarafndan reset edilmelidir (rnek iin nceki sayfaya baknz).
240
Ana Komutlar
rnekler
rnek 1: toplama srasnda tama.

%M0 %MW0:=%MW1+%MW2
LD %M0 [%MW0:=%MW1 + %MW2] LDN %S18 [%MW10:=%MW0] LD %S18 [%MW10:=32767] R %S18
%S18 / %S18 %MW10:=32767 %S18 R %MW10:=%MW0
Eer %MW1 =23241 ve %MW2=21853 ise, gerek sonu (45094), bir 16-bit word iinde ifade edilemez, %S18 biti, 1'e set edilir ve elde edilen sonu (-20442) yanltr. Bu rnekte, sonu 32767'den byk olduunda, deeri 32767'de sabitlenmektedir. rnek 2: [%MW2:=%MW0 + %MW1] burada %MW0 =65086, %MW1=65333'tr. %MW2 word', 64883 saysn ierir. %S17 biti, 1'e set edilir ve 65536 deerini temsil eder. aretsiz aritmetik sonu; 65536 + 64883 =130419'a eittir. rnek 3: [%MW2:=%MW0 + %MW1] burada %MW0 =45736 (yani, -19800'n iaretli deeri), %MW1=38336 (yani, 27200'n iaretli deeri). ki sistem biti %S17 ve %S18, 1'e set edilir. aretli aritmetik sonucu, (+18536) yanltr. aretsiz aritmetikte, sonu (18536 + %S17'nin deeri, yani 84072) dorudur.
241
Ana Komutlar
Lojik Komutlar
Aklama Lojik komutlar, iki word operand arasnda veya bir word operand zerinde bir lojik ilem gerekletirmek iin kullanlr. Aadaki tablo, Lojik komut tiplerini listeler.
Komut AND OR XOR NOT Fonksiyon ki operand arasnda lojik AND ilemi (bit olarak) ki operand arasnda lojik OR ilemi (bit olarak) ki operand arasnda Exclusive OR ilemi Bir operandn lojik tmleyeni (bit olarak)
Yap
Lojik ilemler, aadaki gibi gerekletirilir:

%M0 %MW0:=%MW10 AND 16#FF00
LD %M0 [%MW0:=%MW10 AND 16#FF00]
%MW0:=%KW5 OR %MW10
LD 1 [%MW0:=%KW5 OR %MW10]
%I0.3 %MW102:=NOT (%MW100)
LD %I0.3 [%MW102:=NOT(%MW100)]
242
Ana Komutlar
Szdizimi
Szdizimi, kullanlan operatrlere baldr:

Operatr AND, OR, XOR NOT Szdizimi [Op1: = Op 2 Operatr Op3] [NOT(Op2)] Operand 1 (Op1) %MWi, %QWi, %SWi Operands 2 ve 3 (Op2 & 3) Anlk deer (1), %MWi, %KWi, %IW, %QW, %SWi, %BLK.x
Not: (1) NOT ile birlikte kullanldnda, Op2 anlk deer olamaz.
rnek
Aadaki, bir lojik AND komutu rneidir: [%MW15:=%MW32 AND %MW12]
243
Ana Komutlar
Kaydrma (Shift) Komutlar

Aklama Kaydrma komutlar, bir operandn bitlerini belirli bir sayda (pozisyon) saa veya sola kaydrmak iin kullanlr. Aadaki tablo, Kaydrma komut tiplerini listelemektedir.
Komut Lojik kaydrma SHL(op2,i) i pozisyon sola doru lojik kaydrma. F 0 Fonksiyon
%S17 SHR(op2,i) i pozisyon saa doru lojik kaydrma. F 0
%S17 Dner kaydrma ROL(op2,i) i pozisyon sola doru dner kaydrma.
ROR(op2,i)
i pozisyon saa doru dner kaydrma.
%S17 F 0
%S17
244
Ana Komutlar
Yap
Kaydrma ilemleri, aadaki gibi gerekletirilir:

%I0.1 P %MW0:=SHL(%MW10.5)
LDR %I0.1 [%MW0 :=SHL(%MW10.5)] LDR %I0.2 [%MW10 :=ROR(%KW9.8)]
%I0.2 P %MW10:=ROR(%KW9.8)
Szdizimi

Operatr SHL, SHR ROL, ROR Szdizimi [Op1: = Operatr (Op2,i)] Operand 1 (Op1) %MWi, %QWi, %SWi Operand 2 (Op2) %MWi, %KWi, %IW, %QW, %SWi, %BLK.x
245
Ana Komutlar
evirme Komutlar
Aklama evirme komutlar, saylarn farkl gsterimleri arasnda evirme (dntrme) gerekletirir. Aadaki tablo, evirme komut tiplerini listeler.
Komut BTI ITB Fonksiyon BCD --> Binary (ikili) evirme Binary --> BCD evirme
BCD Kodunun Gzden Geirilmesi
Binary Coded Decimal (kili Kodlanm Onluk) (BCD), drt binary biti kodlayarak bir onluk rakam (0-9) temsil eder. Bir 16-bit word nesnesi, drt hanede (0000-9999) ifade edilen bir say ierebilir. Bir evrim srasnda, deer BCD deilse, sistem biti %S18, 1'e set edilir. Bu bit, program tarafndan test edilmeli ve 0'a reset edilmelidir. Onluk saylarn BCD gsterimi:
Onluk BCD 0 0000 1 0001 2 0010 3 0011 4 0100 5 0101 6 0110 7 0111 8 1000 9 1001
rnekler: l %MW5 word', u ikili deere karlk gelen "2450" BCD deerini ifade eder: 0010 0100 0101 0000 l %MW12 word', u ikili deere karlk gelen "2450" onluk deerini ifade eder: 0000 1001 1001 0010 %MW5 word', %MW12 word'ne, BTI komutu kullanlarak evrilir. %MW12 word', %MW5 word'ne, ITB komutu kullanlarak evrilir. Yap evirme ilemleri, aadaki gibi gerekletirilir:
%M0 %MW0:=BTI(%MW10)
LD %M0 [%MW0 :=BTI(%MW10)] LD %I0.2 [%MW10 :=ITB(%KW9)]
%I0.2 %MW10:=ITB(%KW9)
246
Ana Komutlar
Szdizimi

Operatr BTI, ITB Szdizimi [Op1: = Operatr (Op2,i)] Operand 1 (Op1) %MWi, %QWi, %SWi Operand 2 (Op2) %MWi, %KWi, %IW, %QW, %SWi, %BLK.x
Uygulama rnekleri
BTI komutu, BCD kodlanm tekerlek kodlayclar (thumbwheels) araclyla, kontrolr girilerinde bir ayar noktas (setpoint) deeri ilemek iin kullanlr. ITB komutu, BCD kodlanm gstergelerde nmerik deerleri (rnein, bir hesaplama sonucu, bir fonksiyon blounun mevcut deeri) grntlemek iin kullanlr.
247
Ana Komutlar
12.4
Program Komutlar
Program Komutlarna Giri

Genel Bak Bu Ksmda Neler Var? Bu ksm, Program komutlarna bir giri salar. Bu ksm, aadaki konular kapsar:
Konu END Komutlar NOP Komutlar Jump (Atlama) Komutlar Altrutin (Subroutine) Komutlar Sayfa 249 251 252 253
248
Ana Komutlar
END Komutlar
Aklama END, ENDC ve ENDCN End komutlar, bir program taramas icrasnn sonunu tanmlar. farkl end komutu mevcuttur: l END: programn koulsuz bitimi l ENDC: Bir nceki test komutunun Bool sonucu 1 ise, programn bitimidir. l ENDCN: Bir nceki test komutunun Bool sonucu 0 ise, programn bitimidir. Default (varsaylan) olarak (normal modda), program bitimi aktive edildii zaman klar gncellenir ve sonraki tarama balatlr. Tarama periyodik ise, periyot bitimine ulald zaman klar gncellenir ve sonraki tarama balatlr.
249
Ana Komutlar
rnekler
Koulsuz bir END komutu rnei.

%M1 %Q0.1
LD ST LD ST
%M1 %Q0.1 %M2 %Q0.2
%M2
%Q0.2
................... END
END
Koullu bir END komutu rnei.

%M1 %Q0.1
LD ST LD ST
%M1 %Q0.1 %M2 %Q0.2
%M2
%Q0.2
...................
%I0.2 END
LD %I0.2 ENDC LD %M2 ST %Q0.2
%I0.2 = 1 ise, program taramasnn bitimi %I0.2 = 0 ise, yeni END komutuna kadar program taramasn devam ettirir
%M2
%Q0.2
...................
END
END
250
Ana Komutlar
NOP Komutu
NOP NOP komutu, herhangi bir ilem gerekletirmez. Bir programda satrlar (lines) "ayrmak" (reserve) iin kullannz, bylece daha sonra, satr numaralarn deitirmeksizin komutlar yerletirebilirsiniz.
251
Ana Komutlar
Jump (Atlama) Komutlar

Aklama Jump komutlar bir programn icrasnn hemen kesilmesine ve %Li (i = 0-15) etiketini tayan program satrndan sonraki satrdan devam edilmesine neden olur.
JMP, JMPC ve JMPCN
farkl Jump komutu mevcuttur: l JMP: koulsuz program atlamas l JMPC: Bir nceki lojiin Bool sonucu 1 ise program atlamas l JMPCN: Bir nceki lojiin Bool sonucu 0 ise program atlamas Jump komutlarna rnekler. 000 LD %M15 001 JMPC %L8 002 LD [%MW24>%MW12] 003 ST %M15 004 JMP %L12 005 %L8 006 LD %M12 007 AND %M13 008 ST %M12 009 JMPCN %L12 010 OR %M11 011 S %Q0.0 012 %L12 013 LD %I0.0
rnekler
%M15 1'de ise %L8 etiketine atlama %L12 etiketine koulsuz atlama
%M2 0'da ise %L12 etiketine atlama
Ana noktalar
l Jump komutlarnn, parantezler arasnda bulunmasna izin verilmez ve l Etiket, yalnzca bir LD, LDN, LDR, LDF veya BLK komutundan nce yerletirilmelidir. l %Li etiketinin etiket numaras, program iinde sadece bir kere tanmlanmaldr. l Program atlamas, ak-aa veya ak-yukar olan bir programlama satrna gerbunlar AND(, OR(, ve bir kapa parantez komutu ")" arasna yerletirilmemelidir.
ekletirilir. Atlama ak-yukar olduunda program tarama sresine dikkat edilmelidir. Alan tarama zaman, watchdog zamanlaycnn sresinin sona ermesine neden olabilir.
252
Ana Komutlar
Altrutin (Subroutine) Komutlar

Aklama Altrutin komutlar, bir programn bir altrutin gerekletirmesine ve sonrasnda ana programa geri dnmesine neden olur. Altrutinler admdan oluur: l SRn komutu, bir nceki Bool komutunun sonucu 1 ise, SRn etiketi ile referanslanm altrutini arr. l Altrutin, SRn etiketiyle referanslanr: TWDLCAA10DRF, TWDLCAA16DRF iin n=0-15; dier tm Kontrolrler iin n=0-63 arasnda deer alabilir. l Bir altrutinin bitimine yerletirilen RET komutu, program akn ana programa geri dndrr. Altrutin komutlarna rnekler. 000 LD %M15 001 AND %M5 002 ST %Q0.0 003 LD [%MW24>%MW12] 004 SR8 005 LD %I0.4 006 AND M13 007 _ 008 _ 009 _ 010 END 011 012 013 014 015 010 SR8: LD IN LD ST RET 1 %TM0 [%TM0.Q] %M15
SRn, SRn: ve RET
rnek
253
Ana Komutlar
Ana noktalar
l Bir altrutin, baka bir altrutin'i armamaldr. l Altrutin komutlarnn, parantezler arasnda bulunmasna izin verilmez ve
bunlar AND(, OR(, ve bir kapa parantez komutu ")" arasna yerletirilmemelidir. l Etiket, sadece bir LD veya bir Bool denkleminin (veya rung) balangcn iaret eden bir BLK komutundan nce yerletirilebilir. l Bir altrutin arsn takip eden bir atama komutu bulunmamaldr nk altrutin, Bool akmlatrn ieriini deitirebilir. Bu yzden geri dnte, akmlatr ar ncesindeki deerinden farkl bir deere sahip olabilir. Aadaki rnei inceleyiniz. Bir altrutin programlama rnei.
%I0.0 >>%SR0 %Q0.0
LD SR0 ST LD ST SR0
%I0.0 %Q0.0 %I0.0 %Q0.0
254
leri Komutlar
13
zet
Genel Bak Bu blm, Twido programlanabilir kontrolrler iin, ileri (advanced) kontrol programlar yaratmak iin kullanlan komutlar ve fonksiyon bloklar hakkndaki ayrntlar verir. Bu blm, aadaki ksmlar ierir:
Ksm 13.1 13.2 Konu leri Fonksiyon Bloklar Saat Fonksiyonlar Sayfa 256 306
Bu Blmde Neler Var?
255
leri Komutlar
13.1
zet
Genel Bak
leri Fonksiyon Bloklar
Bu ksm, programlama rneklerini de iererek, ileri fonksiyon bloklarna bir giri salamaktadr. Bu ksm, aadaki konular kapsar:
Konu leri Fonksiyon Bloklar ile likilendirilmi Bit ve Word Nesneleri leri Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri LIFO/FIFO Register Fonksiyon Blou (%Ri) LIFO almas FIFO almas Register'lar Programlama ve Konfigre Etme Darbe Genilik Modlasyonu Fonksiyon Blou (%PWM) Darbe Jeneratr k Fonksiyon Blou (%PLS) Tambur Denetleyici Fonksiyon Blou (%DR) Tambur Denetleyici Fonksiyon Blounun almas Tambur Denetleyicileri Programlama ve Konfigre Etme Hzl Sayc Fonksiyon Blou (%FC) ok Hzl Sayc Fonksiyon Blou (%VFC) Mesajlarn letimi/Alm - Exchange (Dei-toku) Komutu (EXCH) Exchange Kontrol Fonksiyon Blou (%MSG) Sayfa 257 260 263 265 266 267 270 274 277 279 281 283 286 302 303
Bu Ksmda Neler Var?
256
leri Komutlar
leri Fonksiyon Bloklar ile likilendirilmi Bit ve Word Nesneleri

Aklama leri fonksiyon bloklar, ana fonksiyon bloklar ile benzer tipte adanm word'ler ve bitler kullanr fakat ana fonksiyon bloklarna gre daha fazla programlama deneyimi gerektirir. leri fonksiyon bloklar aadakileri kapsar: l LIFO/FIFO Register'lar (%R) l Tambur denetleyiciler (%DR) l Hzl sayclar (%FC) l ok hzl sayclar (%VFC) l Darbe genilik modlasyonu k (%PWM) l Darbe jeneratr k (%PLS) l Shift bit register' (%SBR) l Kaydrma (Shift) sayc (%SC) l Mesaj kontrol blou (%MSG)
257
leri Komutlar
Program tarafndan Eriilebilir Nesneler
Aadaki tablo, eitli ileri fonksiyon bloklar ile ilikilendirilmi word'ler ve bitlere genel bir bak sunar. Ltfen, aadaki tablodaki yazma eriiminin, konfigrasyon srasnda seilen "Adjustable" ayarna bal olduuna dikkat ediniz. Bunu ayarlamak, bu word'lere TwidoSoft veya operatr arayz ile eriilmesine izin verir veya reddeder.
leri Fonksiyon Blou %R likili Word'ler ve Bitler Word Word Bit Bit %DR %FC Word Bit Word Word Bit %VFC Word Word Bit Word Word Word Bit Bit Bit Bit Bit Bit %PWM Word Word %PLS Word Word Bit Bit %SBR %SC Bit Bit Register'a eriim Register k Register k dolu Register k bo Mevcut adm numaras Son adm, mevcut adma eit Mevcut Deer n-ayar Deeri Tamam (Done) Mevcut Deer n-ayar Deeri Sayma Yn Catch Deeri Eik 0 Deeri Eik 0 Deeri Tama Frekans tamam Refleks k 0 zni Refleks k 1 zni Eik k 0 Frekans lme Zaman Taban Adres %Ri.I %Ri.O %Ri.F %Ri.E %DRi.S %DRi.F %FCi.V %FCi.P %FCi.D %VFCi.V %VFCi.P %VFCi.U %VFCi.C %VFCi.SO %VFCi.S1 %VFCi.F %VFCi.M %VFCi.R %VFCi.S %VFCi.TH0 %VFCi.T Yazma Eriimi Evet Evet Hayr Hayr Evet Evet Hayr Evet Hayr Hayr Evet Hayr Hayr Evet Evet Hayr Evet Evet Evet Hayr Evet Evet Evet Evet Evet Hayr Hayr Hayr Evet
1 durumundaki darbenin %PWMi.R toplam periyoda oran (yzdesi) n-ayar periyodu Darbelerin says n-ayar Deeri Mevcut k izinlendi retim tamam Register Biti Adm sayc Biti %PWMi.P %PLSi.N %PLSi.P %PLSi.Q %PLSi.D %SBRi.J %SCi.J
258
leri Komutlar leri Fonksiyon Blou %MSG likili Word'ler ve Bitler Bit Bit Tamam (Done) Hata (Error) Adres %MSGi.D %MSGi.E Yazma Eriimi Hayr Hayr
259
leri Komutlar
leri Fonksiyon Bloklar iin Programlama Prensipleri

Genel Bak Tm Twido uygulamalar, Ladder Editrnde yazlm olsalar bile, List programlar formunda saklanr. Bu yzden, Twido kontrolrler, List "makinalar olarak adlandrlabilir. "Dntrlemezlik" terimi, TwidoSoft'un, bir List uygulamasn Ladder olarak temsil etme ve daha sonra yeniden geri alma yeteneine gnderme yapar. Ana fonksiyon bloklarndaki gibi, ileri fonksiyon bloklar da, dntrlebilirlik kurallarn dikkate almak zorundadr. List dilindeki dntrlebilir fonksiyon bloklarnn yaps, aadaki komutlarn kullanmn gerektirir: l BLK: Blok balangcn ve fonksiyon blounun giri ksmn iaret eder l OUT_BLK: Fonksiyon blounun k ksmnn balangcn iaret eder l END_BLK: Fonksiyon blounun sonunu iaret eder Not: Bu dntrlebilir fonksiyon blou komutlarnn kullanm, dzgn alan bir List program iin zorunlu deildir. Baz komutlar iin, List dilinde, dntrlebilir olmakszn programlama mmkndr.
260
leri Komutlar
Adanm Giriler ve klar
Hzl Sayc, ok Hzl Sayc, PLS ve PWM ileri fonksiyonlar, adanm (dedicated) giri ve k'lar kullanr ama bu bitler, herhangi tek (single) bir blok tarafndan kullanlmas iin zel olarak ayrlmamtr. Dolaysyla, bu adanm kaynaklarn kullanm, ynetilmelidir. Bu ileri fonksiyonlar kullanrken, bu adanm giri ve k'larn nasl tahsis edileceini belirlemelisiniz. TwidoSoft, bu kaynaklar konfigre etmek iin, giri ve k konfigrasyon detaylarn grntleyerek ve eer bir adanm giri veya k, bir konfigre edilmi blok tarafndan daha nceden kullanlm ise, uyar grntleyerek yardmc olur (Bkz. TwidoSoft letim Klavuzu). Aadaki tablolar, adanm giri ve k'lara ve belirli zel fonksiyonlara bamll zetler. Sayma fonksiyonlar ile kullanlrken:
Giriler %I0.0.0 %I0.0.1 %I0.0.2 %I0.0.3 %I0.0.4 %I0.0.5 %I0.0.6 %I0.0.7 Kullanm %VFC0: Yukar/Aa ynetim veya B faz %VFC0: Darbe girii veya A faz %FC0: Darbe girii veya %VFC0 n-ayar girii %FC1: Darbe girii veya %VFC0 yakalama (capture) girii %FC2: Darbe girii veya %VFC1 yakalama girii %VFC1 n-ayar girii %VFC1: Yukar/Aa ynetim veya B faz %VFC1: Darbe girii veya A faz
Sayma fonksiyonlar veya zel fonksiyonlar ile kullanlrken:

klar %Q0.0.0 %Q0.0.1 %Q0.0.2 %Q0.0.3 %Q0.0.4 %Q0.0.5 %VFC1 iin Refleks k Kullanm %PLS0 veya PWM0 k %PLS1 veya PWM1 k %VFC0 iin Refleks
261
leri Komutlar
Adanm Giri ve k'lar Kullanmak
TwidoSoft, adanm giri ve k'lar kullanmak iin aadaki kurallar uygular. l Adanm G/ kullanan her bir fonksiyon blou, konfigre edilmeli ve sonrasnda uygulama iinde referanslanmaldr. Adanm G/, yalnzca, bir fonksiyon blou konfigre edildiinde ve bir program iinde referanslanmadnda tahsis edilir. l Bir fonksiyon blou konfigre edildikten sonra, adanm giri ve k, uygulama tarafndan veya baka bir fonksiyon blou tarafndan kullanlamaz. rnein, eer %PLS0' konfigre ederseniz, %Q0.0.0', %DR0'da (tambur denetleyici) veya uygulama lojiinde (yani, ST %Q0.0.0) kullanamazsnz. l Eer bir fonksiyon blou tarafndan ihtiya duyulan adanm giri veya k, hali hazrda, uygulama tarafndan veya baka bir fonksiyon blou tarafndan kullanlmaktaysa, bu fonksiyon blou konfigre edilemez. rnein, eer %FC0', bir yukar sayc olarak konfigre ederseniz, %VFC0', %I0.0.2'yi yakalama girii olarak kullanmas iin konfigre edemezsiniz. Not: Adanm G/'nin kullanmn deitirmek iin, nesne tipini "not used"a (kullanm d) ayarlayarak fonksiyon blounu konfigre edilmemi hale getiriniz ve sonra uygulamanzdaki, fonksiyon blouna dair referanslar kaldrnz.
262
leri Komutlar
LIFO/FIFO Register Fonksiyon Blou (%Ri)

Aklama Bir register, 16-bitlik 16 Word'e kadar depolama (saklama) yapabilen bir bellek bloudur. Bunu iki farkl yolla yapar: l Kuyruk (Queue), FIFO (First In, First Out- ilk giren ilk kar) olarak bilinir. l Yn (Stack), LIFO (Last In, First Out- son giren ilk kar) olarak bilinir. Aada grlen, bir register fonksiyon blou resmidir.
Resim
%Ri R E
I TYPE FIFO O
Register fonksiyon blou
263
leri Komutlar
Parametreler
Register fonksiyon blou, aadaki parametrelere sahiptir:

Parametre Register numaras Tip Giri word' k word' Saklama Girii (veya komutu) (store) Alm Girii (veya komutu) (retrieval) Reset Girii (veya komutu) Bo k Dolu k Etiket %Ri FIFO LIFO %Ri.I %Ri.O I (In) O (Out) R (Reset) E (Empty) F (Full) Deer 0 ila 3 Kuyruk (Queue) (varsaylan seim) Yn (Stack) Register giri word'. Okunabilir, test edilebilir, yazlabilir. Register k word'. Okunabilir, test edilebilir, yazlabilir. Bir ykselen kenarda, %Ri.I word'nn ieriini, register'a saklar (store). Bir ykselen kenarda, bir veri word'n %Ri.O word'ne ykler. 1 durumunda, register' ilk durumuna getirir. likili bit %Ri.E, register'n bo olduunu gsterir. Test edilebilir. likili bit %Ri.F, register'n dolu olduunu gsterir. Test edilebilir.
264
leri Komutlar
LIFO almas
Aklama LIFO almasnda (son giren ilk kar), girilen son veri, ilk alnacak olandr.
alma
Aadaki tablo LIFO almasn tanmlar.

Adm 1 Tanm Bir depolama istei alndnda (I giriinde ykselen kenar veya I komutunun aktivasyonu), %Ri.I giri word'nn ierii (oktan yklenmi durumda) ynn entepesine depolanr (ekil-a). Yn dolduunda (k F=1), daha fazla depolama yaplamaz. rnek %Ri.I nn ieriinin ynn en tepesinde depolanmas
20 %Ri.I
(a)
20 80 50
Bir alm (retrieval) istei alndnda O giriinde ykselen kenar veya O komutunun aktivasyonu), en yukardaki veri word' (son girilen word) %Ri.O word'ne yklenir. (ekil-b). Register boaldnda (k E=1) daha fazla alm yaplamaz.
k word' %Ri.O deimez ve son deerini korur. Yn, herhangi bir anda (R giriinde 1 durumu veya R komutunun aktivasyonu) resetlenebilir. Sonrasnda pointer tarafndan iaret edilen eleman, ynn en tepesindekidir.
Ynn en tepesindeki veri word'nn alm.
20 80 50 80 50
%Ri.O 20
(b)
265
leri Komutlar
FIFO almas
Aklama FIFO almasnda (ilk giren ilk kar), girilen ilk veri, alnacak ilk veridir.
alma
Aadaki tablo FIFO almasn tanmlar.

Adm 1 Tanm Bir depolama istei alndnda (I giriinde ykselen kenar veya I komutunun aktivasyonu), giri word' %Ri.I' nn ierii (oktan yklenmi durumda), kuyruun en tepesine depolanr (ekil-a). Kuyruk dolduunda (k F=1, daha fazla depolama yaplamaz. Bir alm istei alndnda (O giriinde ykselen kenar veya O komutunun aktivasyonu), kuyruun en arkasndaki veri word', k word' %Ri.O' ya yklenir ve register' n ierii, kuyrukta bir yer aaya kaydrlr (ekil-b). Register dolduunda daha fazla depolama yaplamaz. k word' %Ri.O, deimez ve deerini korur. Kuyruk, herhangi bir anda (R giriinde 1 durumu veya R komutunun aktivasyonu) resetlenebilir. rnek %Ri.I' nn ieriinin, kuyruun tepesinde depolanmas.
20 %Ri.I
(a)
20 80 50
Daha sonra %Ri.O' ya yklenen ilk verinin alm
20 80 50 20 80
(b)
%Ri.O 50
266
leri Komutlar
Register'lar Programlama ve Konfigre Etme

Aklama Aadaki programlama rnei, bir bellek word'nn (%MW34), bir register'a (%R2.I) yklenmesini gsterir. Bu ilem, %I0.2 depolama istei zerine, eer %R2 register' dolu deil (%R2.F=0) ise yaplmaktadr. Register' daki depolama istei, %M1 tarafndan yaplyor. Alm istei, %I0.3 girii tarafndan yaplmakta ve %R2.O, %MW20 'ye, eer register bo deilse (%R2.E=0) yklenmektedir. 1. Register'daki bir depolama istei, %M1 tarafndan yaplmaktadr. 2. Bir bellek word' (%MW34), register'a (%R2.I) yklenmektedir. 3. Bu ilem, %I0.2'de bir depolama istei zerine %R2 register' dolu deilse (%R2.F=0) gerekletirilmektedir.
267
leri Komutlar
Programlama rnei
Aada, bir register fonksiyon blou, dntrlebilir ve dntrlemez programlama rnekleri ile birlikte sunulmutur.
R %M1 I %I0.3
%R2
E F
TYPE FIFO O
%I0.3
%R2.E %MW20:=%R2.0 %R2.F %R2.1:=%MW34 %M1
%I0.2
Ladder diyagram BLK %R2 LD %M1 I LD %I0.3 O END_BLK LD %I0.3 ANDN %R2.E [%MW20:=%R2.0] LD %I0.2 ANDN %R2.F [%R2.1:=%MW34] ST %M1 LD %M1 I %R2 LD %I0.3 O %R2 ANDN %R2.E [%MW20:=%R2.0] LD %I0.2 ANDN %R2.F [%R2.1:=%MW34] ST %M1
Dntrlebilir program
Dntrlemez program
268
leri Komutlar
Konfigrasyon
Konfigrasyon srasnda girilmesi gereken yegane parametre, register tipidir: l FIFO (varsaylan), veya l LIFO Aadaki tablo register' lar programlama ve konfigre etmenin zel durumlarnn bir listesini ierir.
zel Durum Bir souk yeniden balatmann (%S0=1) etkisi Bir kontrolr durmasnn lk yeniden balatmasnn (%S1=1) etkisi Tanm Register'n ieriini ilk hale getirir. k E ile ilikilendirilmi k biti %Ri.E, 1 yaplr. Ne Register'n mevcut deeri zerine ne de k bitlerinin durumu zerinde herhangi bir etkisi yoktur.
zel Durumlar
269
leri Komutlar
Darbe Genilik Modlasyonu Fonksiyon Blou (%PWM)

Aklama Darbe Genilik Modlasyonu (%PWM) fonksiyon blou, adanm k kanallar %Q0.0 veya %Q0.1 zerinde bir kare dalga retir. %PWM, ya sinyal geniliini ya da duty cycle' deitirmenize olanak salar. Bu iki kanal iin, rle kl kontrolrler, bir frekans kstlamasndan dolay bu fonksiyonu desteklememektedir. ki %PWM blou mevcuttur. %PWM0, %Q0.0.0 adanm kn kullanrken; %PWM1 %Q0.0.1 adanm k kullanr. %PLS fonksiyon blou da ayn adanm klar kullanmaya alr, dolaysyla bu iki fonksiyon arasnda seim yapmanz gerekmektedir. PWM blou ve zamanlama diyagram:
Resim
%PWM0 IN Tp TB %PWMi.P T konfigre edilebilir sabit periyot programlanabilir genilik
270
leri Komutlar
Parametreler
Aadaki tablo PWM fonksiyon blou parametrelerini listeler.

Parametre Zaman taban n-ayar Periyodu Darbe Oran (Duty cycle) Etiket TB %PWMi.P Tanm 0.1ms1, 10ms, 1s (varsaylan deer) 0 < %PWMi.P <= 32767; 10 ms veya 1 sn zaman taban
0 < %PWMi.P <= 255; 0,57 ms veya 0,142 ms zaman taban
0 = Fonksiyon kullanmda deil %PWMi.R Bu deer, 1 durumundaki bir sinyalin bir periyoda orann (yzdesini) verir. Bylece Tp genilii aadakine eittir: Tp = T * (%PWMi.R/100). Kullanc uygulamas, %PWMi.R deerini yazar. Genilik modlasyonunu kontrol eden word budur. T tanm iin, bkz. "periyotlarn aral". Varsaylan deer 0'dr. Ve 100'den daha byk deerler 100'e eit kabul edilir. 1 durumunda, darbe genilik modlasyonu sinyali, k kanalnda retilir. 0 durumunda, k kanal 0'a set edilir.
Darbe retim girii
IN
Not: 1. Bu zaman taban, rle kl Twido kontrolrler iin tavsiye edilmez.
Periyotlarn aral n-ayar deeri ve zaman taban, konfigrasyon srasnda deitirilebilir. Bunlar, sinyal
l l l l
periyodu T=%PWMi.P * TB 'yi sabitlemek iin kullanlr. Daha dk yzdelerin elde edilmesi iin, seilen %PWMi.P'nin daha byk olmas gerekir. Mevcut periyot aralklar:
0.142 ms ila 36.5 ms , 0.142 ms admlarda (27.4Hz - 7kHz) 0.57 ms ila 146 ms , 0.57 ms admlarda (6.84Hz - 1.75kHz) 20 ms ila 5.45 dakika , 10 ms admlarda 2s ila 9.1 saat , 1 s admlarda
271
leri Komutlar
alma
k sinyalinin frekans, zaman taban TB ve n-ayarlanm %PWMi.P seilerek ayarlanr. Programda %PWMi.R orann deitirmek sinyalin geniliini modle eder. Aada, deiken duty cycle'l PWM fonksiyon blou iin bir darbe diyagram verilmitir. PWM fonksiyon blou iin darbe diyagram
Giri IN 80% 50% Yzde Adanm k 20%
Programlama ve Konfigrasyon
Bu rnekte, sinyal genilii, program tarafndan, kontrolr girileri %I0.0.0 ve %I0.0.1'in durumuna gre deitirilir. Eer %I0.0.1 ve %I0.0.2, 0'a set edilmi ise %PWM0.R oran %20 ye ayarlanr. 1 durumundaki sinyal sresi yle hesaplanr: 20% x 500 ms = 100 ms. Eer %I0.0.0, 0'a ve %I0.0.1, 1'e set edilmi ise, %PWM0.R oran %50'ye ayarlanr (sre 250 ms). Eer %I0.0.0 ve %I0.0.1 1'e set edilmi ise, %PWM0.R oran %80'e ayarlanr (sre 400 ms). Programlama rnei:
%I0.0 / %I0.0 %I0.1 / %I0.1 / %I0.0 %I0.1 %PWM0.R:=80 %I0.2 %PWM0 IN %PWM0.R:=50 %PWM0.R:=20
LDN %I0.0 ANDN %I0.1 [%PWM0.R:=20] LD %I0.0 ANDN %I0.1 [%PWM0.R:=50] LD %I0.0 AND %I0.1 [%PWM0.R:=80] BLK %PWM0 LD %I0.2 IN END_BLK
TB %PWMi0.P
272
leri Komutlar
zel Durumlar
Aadaki tablo PWM fonksiyon blounu programlamak iin zel durumlarn bir listesini verir.
zel Durum Bir souk yeniden balatmann (%S0=1) etkisi Tanm %PWMi.R orann 0'a set eder. Ek olarak, %PWMi.P'nin deeri, konfigre edilmi deerine resetlenir ve bu, Animasyon Tablo Editr veya opsiyonel Operatr Ekran ile yaplm deiikliklerin yerini alr. Hibir etkisi yoktur k %Q0.0.0' veya %Q0.0.1'i bir programlama cihaz kullanarak zorlamak, sinyal retimini durdurmaz.
Ilk yeniden balatma (%S1=1) 0.142ms veya 0.57ms zaman taban kullanmak
273
leri Komutlar
Darbe Jeneratr k Fonksiyon Blou (%PLS)

Aklama %PWM fonksiyon blou, adanm k kanallar %Q0.0 veya %Q0.1 zerinde bir kare dalga retir. %PWM, ya sinyal geniliini ya da duty cycle' deitirmenize olanak salar. Bu iki kanal iin, rle kl kontrolrler, bir frekans kstlamasndan dolay bu fonksiyonu desteklememektedir. ki %PWM blou mevcuttur. %PWM0, %Q0.0.0 adanm kn kullanrken; %PWM1, %Q0.0.1 adanm k kullanr. %PLS fonksiyon blou da ayn adanm klar kullanmaya alr, dolaysyla bu iki fonksiyon arasnda seim yapmanz gerekmektedir.
Gsterim
%PLS0 IN TB %PLSi.P Adjust R

D
Tp
Programlanabilir
Konfigre edilebilen sabit periyot
274
leri Komutlar
Karakteristikler
Aadaki tablo, PLS fonksiyon blounun karakteristiklerini ierir:

Fonksiyon Nesne Zaman taban TB n-ayar periyodu %PLSi.P Tanm 0.142 ms, 0.57 ms, 10ms, 1saniye %PLS1 k, %PLS1.N'ye ulaldnda darbe retimini durdurmaz. Bu yalnzca %PLS0 iin geerlidir. 10 ms veya 1 saniye zaman taban ile 0 < %PLSi.P <= 32767; 0.57 ms veya 0.142 ms zaman taban ile 0< %PLSi.P <= 255; 0 = Fonksiyon kullanlmyor. T periyodunda retilecek darbelerin says, snrl olabilir. (0 < %PLSi.N < 32767). Varsaylan deer, 0'a set edilir. Snrsz sayda darbe retmek iin, %PLSi.N'yi sfra set ediniz. Darbelerin says, Adjustable (Ayarlanabilir) ayarndan bamsz olarak her zaman deitirilebilir. Y'ye set edilmise, n-ayardeeri %PLSi.N'yi, HMI veya Animasyon Tablo Editr araclyla deitirmek mmkndr. N'ye set edilmise, n-ayara eriim yoktur. 1 durumunda, adanm k kanalnda, darbe retimi gerekletirilir. 0 durumunda, k kanal 0'a set edilir. 1 durumunda, %PLSi.Q ve %PLSi.D klarnn darbe saysn 0'a reset eder. 1 durumunda, darbe sinyalinin, konfigre edili adanm k kanalnda retildiini gsterir.
Darbelerin says
%PLSi.N
Adjustable
Y/N
Darbe retim girii Reset girii Mevcut darbe k retimi
IN
R %PLSi.Q
%PLSi.D Darbe retimi tamam k
1 durumunda, sinyal retimi tamamlanmtr. stenilen sayda darbeye ulalmtr.
Periyotlarn aral n-ayar deeri ve zaman taban, konfigrasyon srasnda deitirilebilir. Bunlar, sinyal
periyodu T=%PLSi.P * TB 'yi sabitlemek iin kullanlr. Daha dk yzdelerin elde edilmesi iin, seilen %PLSi.P'nin daha byk olmas gerekir. Mevcut periyot aralklar:
l l l l
0.142 ms ila 36.5 ms , 0.142 ms admlarda (27.4Hz - 7kHz) 0.57 ms ila 146 ms , 0.57 ms admlarda (6.84Hz - 1.75kHz) 20 ms ila 5.45 dakika , 10 ms admlarda 2 s ila 9.1 saat , 1 s admlarda
275
leri Komutlar
alma
Aada, %PLS fonksiyon blounun darbe diyagram verilmitir. Giri IN
Adanm klarn Says %PLSi.Q %PLSi.D
zel Durumlar
zel durum Ilk yeniden balatmann (%S1=1) etkisi Bir kontrolr durmasnn etkisi n-ayar (%PLSi.P) deitirmenin etkisi 0.142ms veya 0.57ms Zaman taban kullanmak Tanm Hibir etkisi yoktur k %Q0.0.0 veya %Q0.0.1, sistem biti %S8'in durumuna baklmakszn 0'a set edilir. Etkisini hemen gsterir. k %Q0.0.0 veya %Q0.0.1'i, bir programlama cihaz kullanarak zorlamak, sinyal retimini durdurmaz.
Souk yeniden balatma (%S0=1) %PLSi.P'yi konfigrasyon srasnda tanmlanm deere set eder.
276
leri Komutlar
Tambur Denetleyici fonksiyon blou (%DR)

Aklama Tambur denetleyici, d olaylara gre adm deitiren bir elektromekanik tambur denetleyiciye benzer bir prensiple alr. Her bir admda kam milinin yksek noktas, kontrol sistemi tarafndan icra edilen bir komut verir. Tambur denetleyici iin bu yksek noktalar herbir adm iin 1 durumu ile sembolize edilir ve kontrol bitleri olarak bilinen k bitleri %Qi.j'ye veya dahili bitler %Mi'ye atanr. Aadaki resimde, bir tambur denetleyici fonksiyon blou gsterilmitir.
Resim
%DRi R F
U STEPS 8
Tambur Denetleyici Fonksiyon Blou
277
leri Komutlar
Parametreler
Tambur denetleyici fonksiyon blou, aadaki parametrelere sahiptir:

Parametre Numara Mevcut adm numaras Etiket %DRi %DRi.S Deer 0-3 Kompakt Kontrolr; 0-7 Modler Kontrolr 0-%DRi.S-7. Okunabilen ve yazlabilen word. Yazlan deer, bir onluk (decimal) anlk deer almak zorundadr. Yazldnda, fonksiyon blounun bir sonraki icrasnda etkisini gsterir. 1 ila 8 (varsaylan) R (Reset) U (Up) F (Full)
1 durumunda, tambur denetleyiciyi adm 0'a set eder.
Adm says Adm 0'a dn girii (veya komutu) lerle girii (veya komutu) k
Ykselen kenar tambur denetleyicinin bir adm ilerlemesine neden olur ve kontrol bitlerini gnceller. Mevcut admn son tanmlanan adma eit olduunu belirtir. likilendirilmi %DRi.F test edilebilir. (rnein, %DRi.F=1, eer %DRi.S= konfigre edilen adm says -1 ise) Admla ilgili ve Konfigrasyon Editrnde tanmlanm klar ve dahili bitler (16 kontrol biti)
Kontrol bitleri
278
leri Komutlar
Tambur Denetleyici Fonksiyon Blounun almas

Aklama Tambur denetleyici aadakilerden oluur: l Sekiz admda (0-7) organize edilmi bir sabit veri matrisi ve 0'dan F'ye kadar numaralanm stunlarda dzenlenmi 16 veri biti (admn durumu). l Ya %Q0.i veya %Q1.i klarna ya da %Mi dahili bitlerine karlk gelen bir kontrol bitleri listesi. Mevcut adm srasnda, kontrol bitleri bu adm iin tanmlanm ikili (binary) durumlar alr. Aadaki tablodaki rnek, tambur denetleyicinin ana karakteristiklerini zetler.
Stun Adm 0 Adm 1 Adm 5 Adm 6 Adm 7 0 0 1 1 0 1 1 %Q0.3 0 0 1 1 1 2 %Q1.5 1 1 1 1 1 D %Q0.6 1 1 0 0 1 E %Q0.5 1 0 0 1 0 F %Q1.0 0 0 0 0 0
Kontrol Bitleri %Q0.1
alma
Yukardaki rnekte, adm 5, mevcut admdr, kontrol bitleri %Q0.1, %Q0.3 ve %Q1.5, 1 durumuna; kontrol bitleri %Q0.6, %Q0.5 ve %Q1.0, 0 durumuna set edilmitir. Mevcut adm numaras, U giriindeki her bir ykselen kenarda (veya U komutunun aktivasyonunda) bir arttrlr. Mevcut adm, program tarafndan deitirilebilir. Aadaki diyagram, tambur denetleyici almasnn zamanlamasn gsterir.
Zamanlama Diyagram
Giri Giri Adm No. k
U: R: %DRi.S %DRi.F 0 1 2 3 L-1 0 1 2 0 1
279
leri Komutlar
zel Durumlar
Aadaki tablo tambur denetleyici almas iin zel durumlarn bir listesini ierir.
zel Durum Tanm Bir souk yeniden balat- Tambur denetleyiciyi, adm 0'a reset eder (Kontrol bitlerini gncelleyerek). mann (%S0=1) etkisi Bir lk yeniden balatma- Mevcut admdan sonra kontrol bitlerini gnceller nn (%S1=1) etkisi Bir program atlamasnn etkisi Kontrol bitlerini gncellemek Eer tambur denetleyici taranmyorsa kontrol bitleri 0'a reset edilmez. Yalnzca, bir adm deiiklii olduunda veya bir lk veya souk yeniden balatma durumunda gerekleir.
280
leri Komutlar
Tambur Denetleyicileri Programlama ve Konfigre Etme

Aklama Aadaki, bir tambur denetleyiciyi programlamak ve konfigre etmek iin bir rnektir. %I0.1 giriinin 1 yapld her zaman, ilk 6 k (%Q0.0 ila%Q0.5) ardarda aktive edilir. I0.0 girii, klar 0'a reset eder. Aadaki resim, bir tambur denetleyici fonksiyon blou ile birlikte dntrlebilir ve dntrlemez programlama rneklerini verir.
Programlama rnei
%I0.0 R %I0.1 U
%DR1 F
%Q0.8
STEPS 6
Ladder diyagram
BLK %DR1 LD %I0.0 R LD %I0.1 U OUT_BLK LD F ST %Q0.8 END_BLK Dntrlebilir program
LD R LD U LD ST
%I0.0 %DR1 %I0.1 %DR1 %DR1.F %Q0.8
Dntrlemez program
281
leri Komutlar
Konfigrasyon
Aadaki bilgi, konfigrasyon srasnda tanmlanr: l Admlarn says: 6 l Her bir tambur denetleyici adm iin k durumlar (kontrol bitleri).
1 Step 1 : Step 2 : Step 3 : Step 4 : Step 5 : Step 6 : 0 1 0 0 0 0 2 0 0 1 0 0 0 3 0 0 0 1 0 0 4 0 0 0 0 1 0 5 0 0 0 0 0 1 6 0 0 0 0 0 0 7 0 0 0 0 0 0 8 0 0 0 0 0 0 9 0 0 0 0 0 0 10 0 0 0 0 0 0 11 0 0 0 0 0 0 12 0 0 0 0 0 0 13 0 0 0 0 0 0 14 0 0 0 0 0 0 15 0 0 0 0 0 0
l Kontrol bitlerinin atanmas

1 : %Q0.0 2 : %Q0.2 3 : %Q0.4 4 : %Q0.1 5 : %Q0.3 6 : %Q0.5
282
leri Komutlar
Hzl Sayc Fonksiyon Blou (%FC)

Aklama Hzl sayc fonksiyon blou (%FC), ya bir yukar sayc ya da bir aa sayc olarak hizmet eder. Dijital girilerin ykselen kenarlarn, 5 kHz frekansa kadar sayabilir. Hzl sayclar, belirli donanm kesmeleri tarafndan ynetildii iin, maksimum frekans rnekleme deerlerinin korunmas, spesifik uygulamanza ve donanm konfigrasyonunuza bal olarak deikenlik gsterebilir. Kompakt kontrolrler, maksimum adet hzl sayc kullanmak zere konfigre edilebilirken; Modler kontrolrler iin bu adet, maksimum ikidir. Hzl sayc fonksiyon bloklar %FC0, %FC1, ve %FC2 srasyla adanm giriler %I0.0.2, %I0.0.3 ve %I0.0.4' kullanr. Bu bitler kendi zel kullanmlar iin ayrlmtr. Bu adanm kaynaklar iin bu bitlerin tahsisi, dier fonksiyon bloklarnn kullanm ile birlikte, gz nnde bulundurulmaldr. Aadaki, bir Hzl Sayc fonksiyon blou rneidir.
%FC0 IN TYPE ADJ %FC0.P D
Resim
283
leri Komutlar
Parametreler
Aadaki tablo, Hzl Sayc fonksiyon blou iin olan parametreleri listeler.
Parametre Yn Etiket TYPE Tanm Konfigrasyonda ayarlanr. Ya yukar-sayma ya da aa-saymaya ayarlanabilir. lk deer, 1 ile 65535 arasnda set edilir. Y'ye set edilmise, n-ayar deeri %FCi.P'yi ve %FCi.V'yi, Operatr Ekran veya Animasyon Tablo Editr ile deitirmek mmkndr. N'ye set edilmise, n-ayara eriim yoktur. Mevcut deer, seilen yukar veya aa sayma fonksiyonuna gre, artm ve azalm sayar. Yukar sayma iin, mevcut deer 0'a reset olur ve 65536'ya kadar yukar sayabilir. Aa sayma iin, mevcut deer, n-ayar deeri %FCi.P'ye reset olur ve 0'a kadar aa sayabilir. 1 durumunda, mevcut deer, fiziksel girie uygulanan darbelere gre gncellenir. 0 durumunda, mevcut deer, son deerinde tutulur. Blou ilk-deerlemek iin kullanlr. 1 durumunda, mevcut deer; yukar-sayc olarak konfigre edilmise, 0'a reset edilir veya aa-sayc olarak konfigre edilmise, %FCi.P'ye set edilir. Tamam biti %FCi.D, kendi varsaylan deerine yeniden set edilir. Bu bit, 1'e set edilir: Bir yukar-sayc olarak konfigre edilmise, %FCi.V, %FCi.P'ye ulamtr veya bir aa sayc olarak konfigre edilmise, %FCi.V, 0 'a ulamtr. Bu salt-oku bit, yalnzca %FCi.R 1'e set edilerek reset edilebilir.
n-ayar deeri %FCi.P Adjustable Y/N (Ayarlanabilir) Mevcut deer %FCi.V
zin Girii
IN
Reset
%FCi.R
Tamam (Done) %FCi.D
zel not
Eer ayarlanabilir olarak konfigre edilmise, uygulama, n-ayar deeri %FCi.P'yi ve mevcut deer %FCi.V'yi herhangi bir anda deitirebilir. Fakat yeni bir deer, yalnzca giri reseti aktif ise veya %FCi.D knn ykselen kenarnda ise hesaba katlr. Bu, bir tek darbe kayb olmakszn ardl farkl saymalara olanak salar. Yukar sayc olarak konfigre edilmise, adanm girite bir ykselen kenar grndnde, mevcut deer, bir arttrlr. Deer n-ayar deeri %FCi.P'ye eit olduunda, Tamam k biti %FCi.D, 1 yaplr ve mevcut deer %FCi.V'ye sfr yklenir. Aa sayc olarak konfigre edilmise, adanm girite bir ykselen kenar grndnde, mevcut deer bir azaltlr. Deer sfr olduunda, Tamam k biti %FCi.D, 1 yaplr ve n-ayar deeri %FCi.P, mevcut deer %FCi.V'ye yklenir.
alma
284
leri Komutlar
Konfigrasyon ve Programlama
Bu rnekte uygulanan, %I1.1'e set edilmiken, 5000'e kadar yukar sayar. %FC0 iin giri, adanm giri %I0.0.2'dir. n-ayar deerine ulaldnda, %FC0.D; %FC0.R, %I1.2 ve %M0'n "AND'lenmesi" nin sonucu tarafndan reset edilinceye kadar, "on" konumuna gelir ve orada kalr.
%I1.1 IN %FC0 D %Q0.0
I1.2
%M0 R
TYPE UP ADJY %FC0.P 5000
BLK %FC0 LD %I1.1 IN LD %I1.2 AND %MO R OUT_BLK LD D ST %Q0.0 END_BLK
zel Durumlar
Aadaki tablo, %FC fonksiyon blounun programlanmas iin zel durumlarn bir listesini iermektedir.
zel Durum Souk yeniden balatmann (%S0=1) etkisi Ilk yeniden balatma (%S1=1) Kontrolr durmasnn etkisi Tanm Tm %FC zelliklerini, kullanc veya kullanc uygulamas tarafndan konfigre edilmi deerler ile resetler. Hibir etkisi yoktur. %FC, kontrolrn durdurulduu anda etkili olan zellik (attribute) ayarlar ile saymaya devam eder.
285
leri Komutlar
ok Hzl Sayc Fonksiyon Blou (%VFC)

Aklama ok Hzl Sayc fonksiyon blou (%VFC), TwidoSoft kullanlarak konfigre edilebilir ve aadaki fonksiyonlardan herhangi birini gerekletirir: l Yukar/Aa Sayc l Yukar/Aa ki-Fazl Sayc l Tek Yukar Sayc l Tek Aa Sayc l Frekansmetre %VFC, dijital girilerin, 20 kHz frekanslara kadar saylmasn salar. Kompakt kontrolrler, bir adet ok hzl sayc konfigre edebilirken, Modler kontrolrler iki adede kadar ok hzl sayc konfigre edebilir.
286
leri Komutlar
Adanm G/ Atamalar
ok Hzl Sayc fonksiyon bloklar, adanm girileri ve yardmc giri ve k'lar kullanr. Bu giri ve k'lar, kendi zel kullanmlar iin ayrlmamtr. Bunlarn tahsisi, dier fonksiyon bloklarn bu adanm kaynaklar iin kullanm ile gz nnde bulundurulmaldr. Aadaki tablo, bu atamalar zetler:
Ana giriler Yardmc giriler kinci Giri (darbeler veya Yuk./A.) IB n-ayar Girii Ipres Yakalama Girii Ica %I0.0.3 Opsiyonel %I0.0.3 Opsiyonel %I0.0.3 Opsiyonel %I0.0.3 Opsiyonel Refleks k lk Refleks k %Q0.0.2 Opsiyonel %Q0.0.2 Opsiyonel %Q0.0.2 Opsiyonel %Q0.0.2 Opsiyonel kinci Refleks %Q0.0.3 Opsiyonel %Q0.0.3 Opsiyonel %Q0.0.3 Opsiyonel %Q0.0.3 Opsiyonel
%VFC
Seilen Kullanm lk Giri (darbeler) IA Yukar/Aa sayc %I0.0.1 (Darbeler)
%I0.0.2 %I0.0.0 (Gsterir Yuk.=1/ Opsiyonel A.=0) %I0.0.0 (darbe faz B) Kullanlmaz Kullanlmaz Kullanlmaz %I0.0.2 Opsiyonel %I0.0.2 Opsiyonel %I0.0.2 Opsiyonel
Yukar/Aa ki- %I0.0.1 Fazl sayc (Darbeler) Tek Yukar sayc Tek Aa sayc Frekans sayc Yukar/Aa sayc %I0.0.1 (Darbeler) %I0.0.1 (Darbeler) %I0.0.1 (Darbeler) %I0.0.7 (Darbeler)
Kullanlmaz Kullanlmaz Kullanlmaz Kullanlmaz %I0.0.4 Opsiyonel %I0.0.4 Opsiyonel %I0.0.4 Opsiyonel %I0.0.4 Opsiyonel %Q0.0.4 Opsiyonel %Q0.0.4 Opsiyonel %Q0.0.4 Opsiyonel %Q0.0.4 Opsiyonel %Q0.0.5 Opsiyonel %Q0.0.5 Opsiyonel %Q0.0.5 Opsiyonel %Q0.0.5 Opsiyonel
%I0.0.6 %I0.0.5 (Gsterir Yuk.=1/ Opsiyonel A.=0) %I0.0.6 (darbe faz B) Kullanlmaz Kullanlmaz Kullanlmaz %I0.0.5 Opsiyonel %I0.0.5 Opsiyonel %I0.0.5 Opsiyonel
Yukar/Aa ki- %I0.0.7 Fazl sayc (Darbeler) Tek Yukar sayc Tek Aa sayc Frekansmetre Aklamalar: Yuk./A.=Yukar/Aa Ops. Kul.=Opsiyonel kullanm %I0.0.7 (Darbeler) %I0.0.7 (Darbeler) %I0.0.7 (Darbeler)
Kullanlmaz Kullanlmaz Kullanlmaz Kullanlmaz
Kullanlmadnda, giri veya k, uygulama tarafndan ana evrimde ynetilmek zere bir normal mevcut dijital G/ olarak kalr. %I0.0.2, kullanlrsa, %FC0 mevcut deildir. %I0.0.3, kullanlrsa, %FC2 mevcut deildir. %I0.0.4, kullanlrsa, %FC3 mevcut deildir.
287
leri Komutlar
Resim
Aadaki, ok Hzl Saycnn bir blok gsterimidir.
%VFC0 IN F TYPE T_OUT0 U T_OUT1 ADJ %VFC0.P TH0 S TH1
288
leri Komutlar
Parametreler
Aadaki tablo, ok hzl sayc karakteristiklerini listeler.

Fonksiyon Tanm Deerler HS Kul.4 Mevcut Deer Mevcut deer, seilen fiziksel girilere ve 0 -> 65535 CM (%VFCi.V) fonksiyona gre arttrlan veya azaltlan gncel deer. Bu deer, Set girii (%VFCi.S) kullanlarak set ya da reset edilebilir. n-ayar Deeri (%VFCi.P) Yakalama Deeri Sayma yn (%VFCi.U) Runtime Eriimi Okuma
Yalnzca yukar/aa sayma fonksiyonu 0 -> 65535 CM veya Okuma ve tek yukar veya aa sayma tarafndan FM ve kullanlr. Yazma1
Yalnzca yukar/aa sayma fonksiyonu ve tek 0 -> 65535 CM yukar veya aa sayma tarafndan kullanlr.
Okuma Okuma
Sistem tarafndan set edilir, bu bit, yukar/ 0 (Aa) aa sayma fonksiyonu tarafndan, sayma 1 (Yukar) ynn iaret etmek zere kullanlr. 1'e set edildiinde sayma yukarya ve 0'a set edildiinde sayma aaya doru yaplr. Bir tek faz yukar veya aa sayc olarak, %I0.0.0, %VFC0'n ynne, %I0.0.6 ise %VFC1'in ynne karar verir. Bir iki-fazl yukar/aa sayc iin, yn belirleyen, iki sinyal arasndaki faz farkdr. %VFC0 iin; %I0.0, IB iin ve %I0.1 ise IA iin adanmtr. %VFC1 iin; %I0.6, IB iin ve %I0.7 ise IA iin adanmtr. 0 (ptal et) 1 (zinle) 0 (ptal et) 1 (zinle)
CM
Refleks k Refleks k 0' izinle 0' (%VFCi.R) izinle Refleks k Refleks k 1'i izinle 1'i (%VFCi.S) izinle
CM
Okuma ve Yazma2 Okuma ve Yazma2 Okuma ve Yazma2
CM
Eik Deeri Bu word, eik 0'n deerini ierir. Anlam, 0 -> 65535 CM S0(%VFCi.S0) fonksiyon blounun konfigrasyonu srasnda tanmlanr. Bu deerin %VFCi.S1'den daha kk olmas gerektiine dikkat ediniz.
289
leri Komutlar Fonksiyon Tanm Deerler HS Kul.4 Eik Deeri S1 (%VFCi.S1) 0 -> 65535 CM Bu word eik 1'in deerini ierir. Anlam, fonksiyon blounun konfigrasyonu srasnda tanmlanr. Bu deerin, %VFCi.S0'dan daha byk olmas gerektiine dikkat ediniz. Kontrolrn, bir frekans lmn tamamlayp tamamlamadn belirlemek iin kullanlan bit. 100 veya 1000 milisaniye zaman taban iin konfigurasyon parametresi. 0 (Geersiz) FM 1 (Geerli) Runtime Eriimi Okuma ve Yazma1
Frekans lm Geerli (%VFCi.M) Frekans lm

Zaman Taban
Okuma ve Yazma Okuma ve Yazma1
1000 veya FM 100
(%VFCi.T) Ayarlanabilir (Y/N) Seildiinde, kullancya, alma (running) 0 (Hayr) srasnda, n-ayar, eik ve frekans lm 1 (Evet) zaman taban deerlerini deitirme olana salayan konfigre edilebilir parametre O anki fonksiyonu onaylamak veya engellemek iin kullanlr. 0 (Hayr)
CM veya Hayr FM
zin Girii (IN) Set Girii (S)
CM veya Okuma FM ve Yazma3 CM veya Okuma FM ve Yazma
Konfigrasyona bal olarak, 1 durumunda: 0 veya 1 l Yukar/Aa veya Aa Sayma: Mevcut deeri n-ayar deerine ayarlar. l Tek yukar sayma: Mevcut deeri 0 yapar. Ek olarak, bu ayn zamanda eik klarnn almasn ilk hale getirir ve Operatr Ekran veya kullanc program tarafndan eik deerlerine yaplm kullanc deiikliklerine hesaba katar.
%VFCi.V, 0'dan 65535'e geerse 1'e set edi- 0 veya 1 lir. Bu deer, bir n-ayar deerini, bir dijital giri kullanarak ayarlama ile veya S komutu veya bir souk yeniden balatma ile silinir.
Tama k (F)
CM
Okuma
290
leri Komutlar Fonksiyon Tanm Deerler HS Kul.4 0 veya 1 Eik Biti 0 Mevcut deer, eik deeri %VFCi.S0a (%VFCi.TH0) eit veya bu deerden daha bykse, 1e set edilir. Bu bit, gerek zamanda gncellendiinden dolay, bunun program iinde yalnz bir kez test edilmesi nerilir. Kullanc uygulamas, bu deerin kullanld anda geerli olmasndan sorumludur. 0 veya 1 Mevcut deer, eik deeri %VFCi.S1'e Eik Biti 1 (%VFCi.TH1) eit veya bu deerden daha bykse, 1'e set edilir. Bu bit, gerek zamanda gncellendiinden dolay, bunun program iinde yalnz bir kez test edilmesi nerilir. Kullanc uygulamas, bu deerin kullanld anda geerli olmasndan sorumludur. CM Runtime Eriimi Okuma
CM
Okuma
Not: 1. Yalnzca eer Adjust (Ayarla) 1'e set edilmise yazlabilir. 2. Eriim, yalnzca eer konfigre edilmise mmkndr. 3. Okuma ve yazma eriimi, yalnzca uygulama araclyla salanr; Operatr Ekran veya Animasyon Tablo Editr araclyla salanamaz. 4. CM = Sayma Modu ; FM = Frekansmetre Modu.
291
leri Komutlar
Sayma Fonksiyonu Tanm

Fonksiyon
ok hzl sayma fonksiyonu, 20 kHz'lik bir maksimum frekansa kadar, 0'dan 65535'e kadar bir aralkta alr. Saylacak darbeler, aadaki ekilde uygulanr:
Tanm %VFC0 IA ... IB IA ... IB IA ... IB
Yukar/Aa Sayc Darbeler, fiziksel girie uygulanr. Mevcut operasyon (artma/azalma), fiziksel giri IB'nin durumu tarafndan verilir. Yukar/Aa 2-Fazl Sayc Tek Yukar Sayc Tek Aa Sayc Kodlaycnn 2 faz, fiziksel giriler IA ve IB'ye uygulanr. Darbeler, fiziksel giri IA'ya uygulanr. (IB kullanlmaz). Darbeler, fiziksel giri IB'ye uygulanr. (IB kullanlmaz).
%I0.0.1 %I0.0.0 %I0.0.7 %I0.0.6
%I0.0.1 %I0.0.0 %I0.0.7 %I0.0.6 %I0.0.1 Yok %I0.0.1 Yok %I0.0.7 Yok %I0.0.7 Yok
Fonksiyon Bloklar hakknda Notlar
Artma ve azalma operasyonlar, yalnzca eer sayma fonksiyonu izinlenmi ise, darbelerin ykselen kenarnda gerekletirilir. Sayma modunda kullanlan iki opsiyonel giri mevcuttur: ICa ve IPres. ICa, mevcut deeri (%VFCi.V) yakalamak iin kullanlr ve %VFCi.C'de saklanr. ICa girileri, %VFC0 iin, %I0.0.3 ve eer mevcutsa %VFC1 iin, %I0.0.4 olarak belirlenir. IPres girii aktif olduunda, mevcut deer aadaki yollarla etkilenir: l %VFCi.V, 0'a reset edilir. , l Aa-sayma iin, %VFCi.V, %VFCi.P'ye set edilir. l Frekans sayma iin, %VFCi.V ve VFCi.M, 0'a set edilir. Ayn zamanda, %VFCi.F'nin sfra reset edileceine dikkat ediniz. IPres girileri, %VFC0 iin, %I0.0.2 ve eer mevcutsa %VFC1 iin, %I0.0.5 olarak belirlenir. Tm fonksiyonlar iin, mevcut deer, iki eik ile (%VFCi.S0 ve %VFCi.S1) karlatrlr. Bu karlatrma sonucuna gre, bu iki bit nesnesi (%VFCi.TH0 ve %VFCi.TH1), eer mevcut deer, karlk gelen eikten byk veya eie eit ise 1'e set edilir; veya aksi durumda 0'a reset edilir. Refleks klar (konfigre edilmise), bu karlatrmalara uygun olarak set edilir. Hibir (0), 1 veya 2 kn konfigre edilebileceine dikkat ediniz. %VFC.U, FB'nin bir kdr, ilikilendirilmi sayc deimesinin ynn verir (Yukar iin 1, Aa iin 0).
Fonksiyon Blou klar hakknda Notlar
292
leri Komutlar
Sayma Fonksiyonu Diyagram

IA = yukar sayc girii (Tek sinyal veya faz 1)
&
IN %VFCi
%VFCi.U
HS Sayc
IB = (Yu/A bayra veya faz 2) -
Sayma Yn
&
%VFCi.F Tama k
%VFCi.P IPres = (n-ayar girii)
>1
S %VFCi %ICa = Catch Girii
Mevcut Deer
%VFCi.V Mevcut Deer VFCiC Yakalama Deeri %VFCi.TH0 %VFCi.TH1 & %Q0.0.x Refleks k 0 %Q0.0.y Refleks k 1
Oku %VFCi.V Komut %VFCi.S0 Eik Deeri 0 %VFCi.S1 Eik Deeri 1 %VFCi.R veya %VFCi.S zinle
>1
Karlatrma
&
293
leri Komutlar
Tek Yukar Sayc almas
Aadaki, %VFC'nin bir tek yukar sayc modunda kullanmna bir rnektir. Bu rnek iin u konfigrasyon elemanlar set edilmitir: %VFC0.P n-ayar deeri, 17'dir. %VFC0.S0 aa eik deeri, 14'tr ve %VFC0.S1 yukar eii 20'dir.
Refleks k %Q0.0.2 %Q0.0.3 X <%VFC.S0 %VFC0.S0 <= < %VFC0.S1 X X >= %VFC0.S1
Aada bir zamanlama izelgesi grlmektedir:

%VFC0.P = 17 %VFC0.S0 = 14 %VFC0.S1 = 20
1 2 3 4
IN S 65535 20 17 14 %VFC0.V 0 F TH0 TH1 Refleks k 0 Refleks k 1
1 2 3 4
: %VFC0.U = 1 nk VFC, bir yukar saycdr : %VFC0.S1'i 17'ye deitir : S girii aktif, yeni S1 eik deerinin, bir sonraki saymada kabul edilmesini salar : Mevcut deer yakaland (catch), dolaysyla %VFC0.C = 17
294
leri Komutlar
Tek Aa Sayc almas
Aadaki, %VFC'nin bir tek aa sayc modunda kullanmna bir rnektir. Bu rnek iin u konfigrasyon elemanlar set edilmitir: %VFC0.P n-ayar deeri, 17'dir. %VFC0.S0 aa eik deeri, 14'tr ve %VFC0.S1 yukar eii 20'dir.
Refleks k %Q0.0.2 %Q0.0.3 X <%VFC.S0 %VFC0.S0 <= < %VFC0.S1 X X >= %VFC0.S1
295
leri Komutlar
%VFC0.P = 17 %VFC0.S0 = 14 %VFC0.S1 = 20

1 2 3 4 5
IN S 65535 20 17 14 %VFC0.V 0 F TH0 TH1 Refleks k 0 Refleks k 1
1 2 3 4 5
: %VFC0.U = 1 nk VFC, bir aa saycdr : %VFC0.P'yi 20'ye deitir : %VFC0.S1'i 17'ye deitir : S girii aktif, yeni S1 eik deerinin, bir sonraki saymada kabul edilmesini salar : Mevcut deer yakaland (catch), dolaysyla %VFC0.C = 17
296
leri Komutlar
Yukar/Aa Sayc almas
Aadaki, %VFC'nin bir yukar-aa sayc modunda kullanmna bir rnektir. Bu rnek iin u konfigrasyon elemanlar set edilmitir: %VFC0.P n-ayar deeri, 17'dir. %VFC0.S0 aa eik deeri, 14'tr ve %VFC0.S1 yukar eii 20'dir.
Refleks k <%VFC.S0 %Q0.0.2 %Q0.0.3 X %VFC0.S0 <=< %VFC0.S1 X X %VFC0.S1
297
leri Komutlar
%VFC0.P = 17 %VFC0.S0 = 14 %VFC0.S1 = 20

1 2 3 4 5
IN S 65535 20 17 14 %VFC0.V 0 F U TH0 TH1 Refleks k 0 Refleks k 1
1 2 3 4 5
: %VFC0.U = 1 nk VFC, bir aa saycdr : %VFC0.P'yi 20'ye deitir : %VFC0.S1'i 17'ye deitir : S girii aktif, yeni S1 eik deerinin, bir sonraki saymada kabul edilmesini salar : Mevcut deer yakaland (catch), dolaysyla %VFC0.C = 17
298
leri Komutlar
Frekansmetre Fonksiyonunun Tanm
%VFC'nin frekansmetre fonksiyonu, IA girii zerinde bir periyodik sinyalin Hz cinsinden llmesi iin kullanlr. llebilen frekans aral 10Hz ile 20KHz arasndadr. Kullanc iki zaman taban arasnda seim yapabilir. Bu seim, yeni bir nesne, %VFC.T (zaman taban) aracl ile yaplr. 100=100ms'lik zaman taban, 1000=1s'lik zaman taban (time base)
Zaman Taban
lme Aral 100 Hz ila 20 KHz 10 Hz ila 20 KHz
Duyarlk 20KHz iin %0.05 100Hz iin %10 20KHz iin %0.005 10Hz iin %10
Gncelleme Saniyede 10 defa Saniyede 1 defa
100 ms 1s
%VFC.M (Frekans lm Geerli) nesnesi lmenin tamamlandn gstermek zere 1 yaplr.
299
leri Komutlar
Frekansmetre Fonksiyonu Diyagram

IA
Aadaki, bir frekansmetre fonksiyonu diyagramdr:
llecek sinyal
+
& HS (VFC) Sayc
IN %VFCi
%VFCi.F Tama k S %VFCi Mevcut deeri 0'a set et
Mevcut Deer
%VFCi.V Frekans lld
%VFCi.T
%VFCi.M
Zaman taban se
(Gncelleme bayra) 1000 ms 100 ms
300
leri Komutlar
Frekansmetre almas
Aadaki, %VFC'nin frekansmetre modunda kullanmna ait bir zamanlama diyagram rneidir.
1 2 3 4 5
IN S Zaman-taban %VFC0.V f1 f2 0 f3 0 f3 f4 f5
%VFC0.M : lk frekans lmesi, burada balar. : Mevcut frekans deeri gncellenir. : S girii aktif, %VFC0.V'yi 0 yapar. : %VFC0.T'yi 100 ms'e deitir: bu deiiklik, mevcut lm iptal eder ve bir bakasn balatr. : %VFC0.M, kullanc tarafndan 0'a set edilir.
1 2 3 4 5
zel Durumlar
Aadaki tablo, %VFC fonksiyon blounun programlanmas iin zel durumlarn bir listesini ierir:
zel Durum Bir souk yeniden balatmann (%S0=1) etkisi Ilk yeniden balatma (%S1=1) Kontrolr durmasnn etkisi Tanm
Tm %VFC zelliklerini, kullanc veya kullanc uygula-
mas tarafndan konfigre edilmi deerlere reset eder. Hibir etkisi yoktur. %VFC, almasn durdurur ve klar mevcut durumlarnda kalr.
301
leri Komutlar
Mesajlarn letimi/Alm - Exchange (dei-toku) komutu (EXCH)

Aklama Bir Twido kontrolr, Modbus slave cihazlar ile haberlemek iin konfigre edilebilir veya (ASCII) karakter modunda mesaj gnderebilir ve/veya alabilir. TwidoSoft, bu haberlemeler iin aadaki fonksiyonlar salar: l Mesajlar iletmek/almak iin EXCH komutu l Veri exchange'lerini kontrol etmek iin exchange kontrol fonksiyon blou (%MSG) Twido kontrolr, bir EXCH komutunu ilerken, belirtilmi port iin konfigre edilmi protokol kullanr. Her bir haberleme portu iin EXCH komutuna veya %MSG fonksiyon blouna, port numaras (1 veya 2) eklenerek eriilir.
EXCH Komutu
EXCH komutu, bir Twido kontrolrn, ASCII cihazlara bilgi gndermesine ve/veya bu cihazlardan bilgi almasna olanak salar. Kullanc, gnderilecek ve/veya alnacak veriyi (iletimde ve/veya almda 64 veri word'ne kadar) ieren bir word tablosu (%MWi:L veya %KWi:L) tanmlar. Word tablosunun format her bir protokol hakkndaki paragraflarda akland. Mesaj exchange'i, EXCH komutu kullanlarak gerekletirilir. Aadaki, EXCH komutu iin formattr: [EXCHx %MWi:L] veya [EXCHx %KWi:L Burada: x = port numaras (1 veya 2); L = Word tablosundaki word says. Dahili word tablosundaki deerler i+L - 255 gibidir. Twido kontrolr, bir ikinci exchange komutu balatlmadan nce, ilk EXCH komutundan gelen exchange'i bitirmek zorundadr. Birka mesaj yollanaca zaman, %MSG fonksiyon blou kullanlmaldr.
Szdizimi
302
leri Komutlar
Exchange Kontrol Fonksiyon Blou (%MSG)

Aklama %MSG fonksiyon blou, veri exchange'lerini ynetir ve fonksiyona sahiptir: l Haberleme hata denetimi Hata denetimi, EXCHx komutu ile programlanm blok uzunluunun (word tablosu), yollanacak mesajn uzunluunu ierebilecek kadar byk olduunu dorular. (Bu, word tablosunun ilk word'nn en az anlaml byte'nda programlanm uzunluk ile karlatrlr). l Birden ok mesajn koordinasyonu Birden ok mesaj yollanrken, koordinasyonu salamak zere, %MSGx fonksiyon blou, daha nceki bir mesajn ne zaman tamamlandn belirlemek iin gerekli bilgiyi salar. l ncelik (priority) mesajlarnn iletimi %MSGx fonksiyon blou, acil bir mesajn hemen gnderilmesine olanak salamak iin, o andaki mesaj iletiminin durdurulmasna olanak salar. %MSG fonksiyon blounun programlanmas opsiyoneldir. Aadaki, bir %MSG fonksiyon blou rneidir.
%MSG R D
Resim
303
leri Komutlar
Parametreler
Aadaki tablo, %MSG fonksiyon blounun parametrelerini listeler.

Parametre Reset girii (veya komutu) Haberleme tamam k Etiket R %MSG.D Deer 1 durumunda, haberlemeyi yeniden balatr. %MSG.E=0 ve %MSG.D=1. 1 durumu, haberleme tamamland. Eer: letim sonu (eer iletim varsa) Alm sonu (sonlandrma karakteri alnd) Hata Blou reset et 0 durumu, istek devam ediyor.
l l l l l l l l
Hata (Error) k
%MSG.E
1 durumu, haberleme tamamland. Eer: Hatal komut Tablo yanl konfigre edilmi Hatal karakter alnd. (hz,parite,vb.) Alm tablosu dolu (gncellenemedi) 0 durumu, mesaj uzunluu OK, link OK
Bir EXCH komutu kullanlrken bir hata oluursa, %MSG.D ve %MSG.E bitleri,1 yaplr ve Sistem Word' %SW63, Port 1 iin ve %SW64 ise Port 2 iin hata kodunu ierir. Bkz.Sistem Word'leri (%SW), s.325. Reset Girii (R) Reset girii, 1'e set edildiinde:
l letilmekte olan tm mesajlar durdurulur. l Hata (Error) k, 0'a reset edililr. l Tamam (Done) biti, 1 yaplr.
imdi yeni bir mesaj gnderilebilir. Hata k, ya bir haberleme programlama hatas ya da bir mesaj iletim hatasndan dolay 1'e set edilir. Hata k, EXCH komutu ile ilikilendirilmi veri blounda tanmlanm byte'larn says (word 1, en az anlaml byte), 128'den (80 hex) bykse 1'e set edilir. Hata k; bir Modbus cihazna bir Modbus mesaj gndermede bir problem karsa da 1'e set edilir. Bu durumda, kullanc, balanty ve alc (destination) cihazn Modbus haberlemeyi desteklediini kontrol (check) etmelidir. Tamam k 1'e set edildiinde, Twido kontrolr, baka bir mesaj gndermeye hazrdr. oklu mesajlar gnderildiinde, %MSG.D bitinin kullanlmas nerilir. Kullanlmazsa, mesajlar kaybedilebilir.
Hata (Error) k (%MSG.E)
Haberleme Tamam(Done) k (%MSG.D)
304
leri Komutlar
Ardarda Birka Mesajn letimi
EXCH komuunun icras, uygulama programndaki bir mesaj blounu aktive eder. Mesaj blou, hali hazrda aktif deil ise (%MSG.D=1), mesaj iletilir. Ayn evrimde birka mesaj gnderilirse, yalnzca ilk mesaj iletilir. Kullanc, program araclyla birka mesajn iletimini ynetme konusunda sorumludur. ki mesajn ardarda iletimine bir rnek:
%I0.0 P %MSG.D EXCH%MW2:4 %M0 S %MSG.D %M0 EXCH%MW8:3 %M0 R
LDR %I0.0 AND %MSG.D [EXCH %MW2:4] S %M0 LD %MSG.D AND %M0 [EXCH %MW8:3] R %M0
Exchange'leri Yeniden lk-deerlemek (Reinitializing)
Bir exchange, R girii (veya komutu) aktive edilerek iptal edilebilir. Bu giri, haberlemeyi ilk duruma getirir ve %MSG.E kn 0'a ve %MSG. D kn 1'e reset eder. Bir hata saptanrsa, bir exchange'in yeniden balatlmas mmkndr. Bir exchange'in yeniden balatlmas rnei: BLK %MSG LD %M0 R END_BLK
%M0 R
%MSG D
zel Durumlar
Aadaki tablo, %MSG fonksiyon blounun programlanmas iin zel durumlar listeler.
zel Durum Souk yeniden balatma (%S0=1) Ilk yeniden balatma (%S1=1) Kontrolr durmasnn etkisi Tanm Haberlemenin yeniden balatlmasn zorlar. Hibir etkisi yoktur. Bir mesaj iletimi devam etmekteyse, kontrolr bu transferi durdurur, klar %MSG.D ve %MSG.E yeniden ilk-deerlenir.
305
leri Komutlar
13.2
zet
Genel bak Bu Ksmda Neler Var?
Saat Fonksiyonlar
Bu ksm, Twido kontrolrleriin, zaman ynetimi fonksiyonlarn tanmlamaktadr. Bu ksm, aadaki konular kapsar:
Konu Saat Fonksiyonlar Takvim Bloklar Zaman/Tarih Damgalama (Stamping) Tarih ve Saati Ayarlamak Page 307 308 311 313
306
leri Komutlar
Saat Fonksiyonlar
Aklama Twido kontrolrler, Gerek-Zaman Saati opsiyonu (GZS) gerektiren bir gn zaman saati fonksiyonuna sahiptir ve aadakileri salar:
l Takvim bloklar, nceden tanml zamanlarda aksiyonlar kontrol etmek iin kullanlr. l Zaman/tarih damgalama (stamping) zaman ve tarihleri, olaylara atamak ve olay
Twido gn zaman saatine, TwidoSoft Software (Yazlm) mensndeki Schedule Blocks (Takvim Bloklar) seilerek eriilebilir. Ek olarak, gn zaman saati, bir program tarafndan ayarlanabilir. Eer batarya, kontrolr kapatlmadan nce, en az alt saat boyunca arj edilmi ise, kontrolr kapatldnda, saat ayarlar 30 gne kadar almaya devam eder. Gn zaman saati, 24-saat formatndadr ve artk yllar da hesaba katar.
sresini lmek iin kullanlr.
GZS Dzeltmesi Deeri
GZS Dzeltmesi deeri, GZS'nin doru almas iin gereklidir. Her bir GZS nitesi, nite zerine yazlm kendi dzeltme deerine sahiptir. Bu deer, TwidoSoft'ta Controller Operation diyalog kutusundaki Configure RTC (GZS'yi Konfigre Et) opsiyonu kullanlarak konfigre edilebilir.
307
leri Komutlar
Takvim Bloklar
Aklama Takvim Bloklar, nceden tanml bir ay, gn ve zamandaki aksiyonlar kontrol etmek iin kullanlr. Maksimum 16 takvim blou kullanlabilir ve herhangi bir program giriine ihtiya duymaz. Not: Sistem biti %S51'i, Gerek-Zaman Saati (GZS) opsiyonunun yerletirilmi olduunu dorulamak iin kontrol ediniz (bkz. Sistem Bitleri (%S), s. 318). Takvim bloklarnn kullanlmas iin GZS opsiyonu gereklidir.
Parametreler
Aadaki tablo, bir takvim blou iin parametreleri listeler.

Parametre Takvim blou numaras Konfigre edilmi k biti Format n Check kutusu %Qx.y.z Fonksiyon/Aralk n = 0 ila 15 Seilen takvim blou numarasn konfigre etmek iin bu kutuya check iareti koyunuz. k atamas, takvim blou tarafndan aktive edilir: %Mi ve %Qj.k . Bu k, gncel tarih ve zaman, aktif periyot balangc ayar ve aktif periyot sonu ayar arasnda olduunda 1'e set edilir. Takvim blounun balatlaca ay. Takvim blounun sonlandrlaca ay. Takvim blounun balatlaca ayn gn. Takvim blounun sonlandrlaca ayn gn. Takvim blounun balatlaca gn zaman; saatler (0 ila 23) ve dakikalar (0 ila 59). Takvim blounun sonlandrlaca gn zaman; saatler (0 ila 23) ve dakikalar (0 ila 59). Takvim blounun aktivasyonu iin haftann gn tanlayan check kutular.
Balang ay Bitim ay Balang tarihi Bitim tarihi
Ocak ila Aralk Ocak ila Aralk 1-31 1-31
Balang zaman hh:mm Durma zaman Haftann gn hh:mm PazartesiPazar
308
leri Komutlar
Takvim Bloklarn zinlemek
Sistem word' %SW114'n bitleri 16 takvim blounun her birinin almasn izinler (bit, 1'e set edilir) veya iptal eder (bit 0'a set edilir). %SW114'deki takvim bloklarnn atanmas: %SW114 Takvim Takvim blou #15 blou #0 Default olarak (veya bir souk yeniden balatmadan sonra) bir sistem word'nn tm bitleri, 1'e set edilir. Program tarafndan bu bitlerin kullanm opsiyoneldir.
Takvim Bloklarnn k
Ayn k (%Mi veya %Qj.k) birka blok tarafndan atanmsa, bu nesneye son olarak atanan, bu bloklarn herbirinin sonucunun "OR'lanmdr" (ayn k iin birka "alma aral" olmas mmkndr).
309
leri Komutlar
rnek
Aadaki tablo, bir yaz ay sulama program rnei iin parametreleri gstermektedir:
Parametre Takvim blou k biti Balang ay Bitim ay Balang tarihi Bitim tarihi Haftann gn Deer 6 %Qx.y.z June (Haziran) September (Eyll) 21 21 Monday, Wednesday, Friday 22:00 Tanm Takvim blou numaras 6 k %Qx.y.z'yi aktive et Aktiviteyi, Haziran'da balat Aktiviteyi, Eyll'de durdur Aktiviteyi, Haziran'n 21. gnnde balat Aktiviteyi, Eyll'n 21. gnnde durdur. Aktiviteyi, Pazartesi, aramba ve Cuma gnleri altr (run). Aktiviteyi, 21:00'da balat Aktiviteyi, 22:00'da durdur
Balatma zaman 21:00 Durma zaman
Takvim blou, aadaki program kullanlarak, bir anahtar veya %I0.1 giriine bal bir nem dedektr araclyla iptal edilebilir.
%I0.1 %SW114:X6
LD ST
%I0.1 %SW114:X6
Aadaki zamanlama diyagram, %Q0.2 knn aktivasyonunu gsterir. %I0.1 21 Haziran %Q0.2 M W F M W F M W F
Program araclyla Zaman Tarihleme
Tarih ve zamann her ikisi birden, sistem word'leri%SW50 ila %SW53'te mevcuttur (bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325). Bu yzden, gncel tarih ve zaman ile anlk deerler veya ayar noktalarn (setpoints) ierebilen wordler %MWi (veya %KWi) arasnda aritmetik karlatrmalar yaparak, kontrolr program iinde zaman ve tarih damgalama gerekletirmek mmkndr.
310
leri Komutlar
Zaman/Tarih Damgalama
Aklama Sistem word'leri %SW50 ila %SW53; bir evresel (peripheral) cihaz zerinde grntleme iin veya cihaza iletim iin yararl olan gncel tarih ve zaman BCD formatnda ierir (bkz. BCD Kodun Gzden Geirilmesi, s. 246). Bu sistem word'leri, bir olayn zaman ve tarihini saklamak iin kullanlabilir (bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325). Not: Tarih ve zaman, opsiyonel Operatr Ekran kullanlarak da ayarlanabilir (bkz. Gn Zaman Saati, s. 134).
Bir Olay Tarihlemek
Bir olay tarihlemek iin; atama operasyonlar kullanmak, sistem word'lerinin ieriini dahili word'lere transfer etmek ve daha sonra bu dahili word'leri ilemek yeterlidir. (rnein, birimi grntlemek iin EXCH komutu araclyla iletim).
Aadaki rnek, %I0.1 girii zerindeki bir ykselen kenarn nasl tarihleneceini gsterir.
%I0.1 P %MW12:4 := %SW50:4
Programlama rnei
LDR %I0.0 [%MW12:4 := %SW50:4]
Bir olay saptandnda, word tablosu aadakileri ierir:

Kodlama %MW12 %MW13 %MW14 %MW15 En anlaml byte Saniye Saat Ay Yzyl En az anlaml byte Haftann gn (1) Dakika Gn Yl
Not: (1) 0 = Pazartesi, 1 = Sal, 2 = aramba, 3 = Perembe, 4 = Cuma, 5 = Cumartesi, 6 = Pazar.
311
leri Komutlar
Word Tablosu rnei
19 Nisan 2002, Pazartesi, 13:40:30 iin rnek veri:

Word %MW12 %MW13 %MW14 %MW15 Deer (hex) 3000 1340 0419 2002 Anlam 30 saniye, 00 = Pazartesi 13 saat, 40 dakika 04 = Nisan, Ayn 19'u 2002
Son Durmann Tarih ve Zaman
Sistem word'leri %SW54 ila %SW57, son durmann (stop) tarih ve zamann ierir ve %SW58 word', son durmann nedenini BCD formatnda gsteren kodu ierir (bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325).
312
leri Komutlar
Tarih ve Zaman Ayarlamak

Aklama Tarih ve zaman ayarlar, aadaki yntemlerden biri kullanlarak gncellenebilir: l TwidoSoft Set Time (Zaman Ayarla) diyalog kutusunu kullannz. Bu diyalog, Controller mensnden Controller Operations (Kontrolr lemleri) seilerek grntlenen
l Sistem wordleri
Controller Operations diyalog kutusunda mevcuttur (bkz. TwidoSoft letim Klavuzu).
%SW50 ila %SW53 sistem word'lerini veya sistem word' %SW59'u kullannz. Tarih ve zaman ayarlar, yalnzca kontrolr zerinde GZS opsiyon kartuu (TWDXCPRTC) kurulu olduunda gncellenebilir.
%SW 50 ila %SW53' Kullanmak
Sistem word'leri %SW50 ila %SW53', tarih ve zaman ayarlamak iin kullanmak iin, %S50 biti, 1'e set edilmelidir. Bu ilem, aadakilere yol aar: l %SW50 ila %SW53 word'lerinin, dahili saat araclyla gncellenmesini iptal eder. l %SW50 ila %SW53 word'lerine yazlm deerleri, dahili saate iletir. Programlama rnei:
%S50 %S50 R %I0.1 P %SW50 := %MW10
LD R
%S50 %S50
%SW51 := %MW11
LDR %I0.1 [%SW50 := %MW10] [%SW51 := %MW11] [%SW52 := %MW12] [%SW53 := %MW13] S %S50
%SW52 := %MW12
%SW53 := %MW13 %S50 S
313
leri Komutlar
Word'ler %MW10 ila %MW13; yeni tarih ve zaman, BCD formatnda ierecektir (bkz. BCD Kodunun Gzden Geirilmesi, s. 246) ve word'ler %SW50 ila %SW53'n kodlamasna karlk gelecektir. Word tablosu, yeni tarih ve zaman iermek zorundadr:
Kodlama %MW10 %MW11 %MW12 %MW13 En anlaml byte Saniye Saat Ay Yzyl En az anlaml byte Haftann gn (1) Dakika Gn Yl
Not: (1) 0 = Pazartesi, 1 = Sal, 2 = aramba, 3 = Perembe, 4 = Cuma, 5 = Cumartesi, 6 = Pazar. 19 Nisan 2002, Pazartesi iin veri rnei:
Word %MW10 %MW11 %MW12 %MW13 Deer (hex) 3000 1340 0419 2002 Anlam 30 saniye, 00 = Pazartesi 13 saat, 40 dakika 04 = Nisan, Ayn 19'u 2002
%SW59'u Kullanmak
Tarih ve zaman gncellemek iin bir baka yntem, sistem biti %S59'u ve tarih ayarlama sistem word' %SW59'u kullanmaktr. %S59 bitini 1 yapmak, mevcut tarih ve zaman, %SW59 word' araclyla ayarlamaya olanak salar (bkz. Sistem Word'leri (%SW), s. 325). %SW59, tarih ve zaman bileenlerinin herbirini, bir ykselen kenarda arttrr veya azaltr.
314
leri Komutlar
Uygulama rnei
Aadaki n panel, dahili saatin (clock) saatini (hour), dakikalarn ve saniyelerini deitirmek iin yaratlmtr. Saat 13 Dakika Saniye 40 30 Dakikalar Saatler
Saniyeler
Kontrollerin tanm: l Saatler/Dakikalar/Saniyeler anahtar, srasyla %I0.2, %I0.3 ve %I0.4 girilerini kullanarak, deitirilecek zaman gstergesini seer. l Push buton "+"; seilen zaman gstergesini, %I0.0 giriini kullanarak arttrr. l Push buton "-"; seilen zaman gstergesini, %I0.1 giriini kullanarak azaltr. Aadaki program, panelden girileri okur ve dahili saati ayarlar.
%M0 %S59
%I0.2
%I0.0 P
%SW59:X3
%I0.2
%I0.1 P
%SW59:X11
%I0.3
%I0.0 P
%SW59:X2
%I0.3
%I0.1 P
%SW59:X10
%I0.4
%I0.0 P
%SW59:X1
LD ST LD ANDR ST LD ANDR ST LD ANDR ST LD ANDR ST LD ANDR ST LD ANDR ST
%M0 %S59 %I0.2 %I0.0 %SW59:X3 %I0.2 %I0.1 %SW59:X11 %I0.3 %I0.0 %SW59:X2 %I0.3 %I0.1 %SW59:X10 %I0.4 %I0.0 %SW59:X1 %I0.4 %I0.1 %SW59:X9
(Saat)
(Dakika)
(Saniye)
%I0.4
%I0.1 P
%SW59:X9
315
leri Komutlar
316
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri
14
zet
Genel Bak Bu blm, Twido kontrolrler tarafndan kontrol programlar yaratmak iin kullanlabilen sistem bitleri ve sistem word'lerine genel bir bak getirmektedir. Bu blm, aadaki konular kapsar:
Konu Sistem Bitleri (%S) Sistem Word'leri (%SW) Sayfa 318 325
Bu Blmde Neler Var?
317
Sistem Bitleri (%S)

Aklama Bu ksm, sistem bitlerinin fonksiyonu ve nasl kontrol edildikleri hakknda ayrntl bilgi sunmaktadr. Aadaki tablo, sistem bitleri ve bunlarn nasl kontrol edildikleri hakknda genel bir bak salar:
Sistem Biti %S0 Fonksiyon Souk balatma Tanm lk Kontrol Durum S veya U->S
Ayrntl Tanm
Normalde 0'dadr. 1'e set edildii durumlar: 0 l Veri kaypl enerji yeniden gelmesi (batarya hatas) l Kullanc program veya Animasyon Tablo Editr l Operatr Ekran Bu bit, ilk tam tarama srasnda 1'e set edilir. Bir sonraki taramadan nce sistem tarafndan 0'a reset edilir.
Normalde 0'dadr. 1'e reset edildii durumlar: 0
%S1
Ilk Balatma
l l
Verinin kaydedildii enerji dzelmesi Kullanc Program veya Animasyon Tablo Editr l Operatr Ekran Tam taramann bitiminde, sistem tarafndan 0'a reset edilir. %S4 %S5 %S6 %S7 Zaman taban: 10 ms Zaman taban: 100 ms Zaman taban: 1 s Zaman taban: 1 min
Bu bitlerin durumundaki deiiklikler, dahili saat tarafndan kontrol edilir. Bunlar, kontrolr taramas ile senkronize edilmemitir. rnek: %S4
S veya U->S
5ms 5ms %S8 k dondur lk deer olarak 1'dedir. Program tarafn- 1 dan veya terminal tarafndan (Animasyon Tablo Editrnde) 0'a set edilebilir. l 1 durumunda, NO CONFIG durumu srasnda klar temizler (clear). l 0 durumunda, NO CONFIG durumu srasnda balant testlerine izin verir. U
318
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Biti %S9 Fonksiyon klar reset et Tanm lk Kontrol Durum U
Normalde set edilmemitir. Program 0 veya terminal tarafndan (Animasyon Tablo Editrnde) 1'e set edilebilir: l 1 durumunda, kontrolr RUN modunda olduunda, klar 0'a zorlanr. l 0 durumunda, klar normal olarak gncellenir.
Normalde 1'dedir. Bir G/ hatas saptan- 1 dnda sistem tarafndan 0'a set edilir.
%S10 %S11
G/ hatas Watchdog tamas
S S
Normalde 0 durumundadr. Program icra 0 sresi (tarama sresi), maksimum tarama sresini (yazlm watchdog'u) atnda, sistem tarafndan 1'e set edilir. Watchdog tamas, kontrolr modunun HALT moduna deimesine neden olur. Bu bit, kontrolrn alma durumunu yanstr. Kontrolr altnda, sistem, bu biti 1'e set eder. Stop, init veya baka bir durum iin 0'a set edilir. 0
%S12
Kontrolr alyor
%S13
lk tarama
Normalde 0'dadr. Kontrolr RUN modu- 1 na getikten sonraki ilk tarama srasnda, sistem tarafndan 1'e set edilir. Normalde 0'dadr. Sistem, bunu 1 yapar: 0 Bir iaretsiz aritmetik ilemi srasnda elde tamas (kalan) durumunda l Bir dndrme veya kaydrma ilemi srasnda, bu bit, 1 durumundaki bir bitin kn iaret eder. Tama riski bulunan her bir ilemden sonra, kullanc program tarafndan test edilmelidir; bir tama oluursa kullanc tarafndan 0'a reset edilmelidir.
%S17
Elde tamas
S->U
319
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Biti %S18 Fonksiyon Aritmetik tama veya hata Tanm Normalde 0'dadr. 16-bit'lik bir ilem gerekletirildiinde bir tama olmas durumunda 1'e set edilir, yani: l +32767' den daha byk veya -32768'den daha kk bir sonu l 0'a blme l Bir negatif saynn karekk l BRI veya ITB evrimi anlaml deil: BCD deeri snrlar dnda Tama riski bulunan her bir ilemden sonra, kullanc program tarafndan test edilmelidir; bir tama olursa kullanc tarafndan 0'a reset edilmelidir. lk Kontrol Durum 0 S->U
%S19
Tarama periyodu Normalde 0'dadr. Bir tarama periyodu over- 0 ar almas overrun' durumunda (tarama sresi; konfi(periyodik tarama) grasyonda kullanc tarafndan tanmlanm
veya %SW0'da programlanm periyottan bykse), sistem tarafndan 1'e set edilir. Bu bit, kullanc tarafndan 0'a reset edilir.
S->U
%S20
Endeks tamas
Normalde 0'dadr. Endekslenmi nesnenin 0 adresi, 0'dan daha kk veya bir nesnenin maksimum boyutundan daha byk olduunda 1'e set edilir. Tama riski bulunan her bir ilemden sonra, kullanc program tarafndan test edilmelidir; bir tama oluursa, kullanc tarafndan 0'a reset edilmelidir.
S->U
%S21
GRAFCET ilk-deerlemesi
Normalde 0'dr. 1'e set edildii durumlar: 0 Souk yeniden balatma, %S0=1 Kullanc program, yalnzca n-ileme program parasnda; bir Set komutu (S %S21) veya -(S)- %S21 kullanlarak l Terminal 1 durumunda, bu bit, GRAFCET ilkdeerlemesine neden olur. Aktif admlar deaktive edilir ve ilk hal admlar aktive edilir. GRAFCET ilk-deerlemesi sonrasnda, sistem tarafndan 0'a reset edilir.
l l
U->S
320
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Biti %S22 Fonksiyon Tanm lk

Durum
Kontrol U->S
GRAFCET RESET Normalde 0'dadr. Yalnzca program ta- 0 rafndan n-ilemede 1'e set edilir. 1 durumunda, bu bit GRAFCET' in btn aktif admlarnn deaktive edilmesine neden olur. Ardl ilemenin icrasnn balangcnda, sistem tarafndan 0'a reset edilir.
GRAFCET'i
%S23
n-ayarla ve dondur
0 Normalde 0'dadr. Yalnzca program tarafndan n-ilemede 1'e set edilebilir. 1 durumunda, bu bit, GRAFCET chart'nn n-ayarlarnn geerliliini belirler. Bu bitin 1 durumunda olmasnn srdrlmesi GRAFCET'i (chart') dondurur. Chart'n dondurulmu bir durumdan devam etmesini salamak iin, ardl ilemenin icrasnn balangcnda sistem tarafndan 0'a reset edilir. Normalde 0'dadr. Bu bit, kullanc 0 tarafndan 1'e set edilebilir. l 0 durumunda, Operatr Ekran normal olarak almaktadr. l 1 durumunda, Operatr Ekran dondurulur, mevcut ekranda kalr, yanp snme iptal edilir ve giri tu ilemesi durdurulur.
U->S
%S24
Operatr Ekran
U->S
%S50
Normalde 0'dr. Bu bit, program veya Ope- 0 %SW50 ila 53 word'leri araclyla ratr Ekran tarafndan 1 veya 0 yaplabilir. tarih ve zamann l 0 durumunda, tarih ve zaman gncellenmesi okunabilir. l 1 durumunda, tarih ve zaman gncellenebilir.
U->S
321
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Biti %S51 Fonksiyon Gn zaman saatinin durumu Tanm lk
Durum
Kontrol U->S
Normalde 0'dr. Bu bit, program veya Ope- 0 ratr Ekran tarafndan 1 veya 0 yaplabilir. l 0 durumunda, tarih ve zaman ayarlanr. l 1 durumunda, tarih ve zaman, kullanc tarafndan ayarlanmaldr. Bu bit 1'e set edildiinde, gn zaman saati, geerli deildir. Tarih ve zaman daha nce hi konfigre edilmemi, batarya dk seviyede veya kontrolr dzeltme sabiti geersiz olablir. 1 durumundan 0 durumuna gei, GZS'nin dzeltme sabitinin yazlmasn zorlar.
%S59
%SW59 word' kullanlarak tarih ve zamann gncellenmesi
Normalde 0'dr. Bu bit, program veya Ope- 0 ratr Ekran tarafndan 1 veya 0 yaplabilir. l 0 durumunda, tarih ve zaman deimeden kalr. l 1 durumunda, tarih ve zaman, %SW59'daki kontrol bitlerine gre artrlr veya azaltlr.
%S69 %S70
Kullanc STAT LED gstergesi AS-i bus' zerindeki verinin tazelenmesi
0 durumunda, STAT LED'i, kapaldr. 1 durumunda, STAT LED'i aktr. Bu bit, sistem tarafndan her bir kontrolr evriminin bitiminde veya AS-i bus tarama evriminin bitiminde 1'e set edilir. Enerjilenmede, bu bit, tm verinin en az 1 kere tazelenmi olduunu gsterir ve bu yzden nemlidir. Bu bit kullanc tarafndan 0'a reset edilmelidir.
0 0
U S->U
%S73
AS-i bus'nda korunmu moda geilmesi
0 Normalde 0'dadr. Bu bit, kullanc tarafndan AS-i bus'nda korunmu moda gei iin 1'e set edilir. Geiten nce, bu bit, 1 durumuna gelmi olmaldr. Bu bit, yalnzca balant sistem testinde kullanlr ve kontrolr ierisinde hibir uygulamas yoktur.
322
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Biti %S74 Fonksiyon As-i bus'daki konfigrasyonun kaydedilmesi Tanm Normalde 0'dr. Bu bit, As-i bus'taki mevcut konfigrasyonu kaydetmek iin kullanc tarafndan 1'e set edilir. Bu bit, yalnzca balant sistem testinde kullanlr ve kontrolr ierisinde hibir uygulamas yoktur. lk
Durum
Kontrol S
%S96
Yedekleme program OK
Bu bit herhangi bir anda (program tarafn- 0 dan veya ayarlama yaparken), zellikle bir souk balatma veya bir lk yeniden balatmadan sonra okunabilir. l 0 durumunda, yedekleme program geersizdir. l 1 durumunda, yedekleme program geerlidir.
%S97
%MW'nin kayd OK Bu bit herhangi bir anda (program tarafn- 0 dan veya ayarlama yaparken), zellikle OK: tamam bir souk balatma veya bir lk yeniden balatmadan sonra okunabilir. l 0 ise: %MW'nin kayd OK deildir. l 1 ise: %MW'nin kayd OK'dir. TwidoSoft haberleme kablosu balants TwidoSoft haberleme kablosunun bal olup olmadn gsterir. l 1 durumunda, ya TwidoSoft haberleme kablosu taklmamtr ya da TwidoSoft bal deildir. l 0 durumunda, TwidoSoft Uzak U Linki kablosu baldr. -
%S100
%S110
Uzak u linki exchange'leri (al-veri)
Bu bit, program tarafndan veya terminal 0 tarafndan 0'a reset edilir. l Bir master iin 1 durumunda, tm uzak u linki exchange'leri (sadece uzak u G/) tamamlanmtr. l Bir slave iin 1 durumunda, master ile exchange tamamlanmtr.
S->U
323
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Biti %S111 Fonksiyon Tek uzak u linki exchange'i Tanm lk Kontrol Durum S
l l l l
Bir master iin 0 durumunda, bir tek (single) 0 uzak u linki exchange'i tamamlanmtr. Bir slave iin 0 durumunda, tek uzak u linki exchange'i saptanr. Bir master iin 1 durumunda, tek uzak u linki exchange'i aktiftir. Bir slave iin 1 durumunda, tek uzak u linki exchange'i saptanr. Bir master iin 0 durumunda, uzak u linki iptal edilmitir. Bir master iin 1 durumunda, uzak u linki izinlenmitir. 0
%S112
Uzak u linki balants
l l l l l
%S113
Uzak U Linki konfigrasyonu/ almas
Bir master veya slave iin 0 durumun- 0 da, uzak u linki konfigrasyonu/ almas OK. Bir master iin 1 durumunda, uzak u linki konfigrasyonu/almasnda bir hata vardr. Bir slave iin 1 durumunda, uzak u linki konfigrasyonu/almasnda bir hata vardr.
S->U
%S118 %S119
Uzak u G/ hatas Lokal G/ hatas
Normalde 1'dedir. Uzak u linki zerinde 1 bir G/ hatas saptandnda, 0'a set edilir. Normalde 1'dedir. Lokal G/ (ana veya geniletme) zerinde bir G/ hatas saptandnda 0'a set edilir. %SW118, hatann doasn saptar. Hata ortadan kalktnda, 1'e reset edilir. 1
S S
Tanmlanm Tablo Ksaltmalar
Ksaltma S U U->S S->U
Description Sistem tarafndan kontrol edilir. Kullanc tarafndan kontrol edilir. Kullanc 1'e set eder, sistem 0'a reset eder. Sistem 1'e set eder, kullanc 0'a reset eder.
324
Sistem Word'leri (%SW)

Aklama Aadaki ksm, sistem word'lerinin fonksiyonu ve nasl kontrol edildikleri hakknda ayrntl bilgi sunmaktadr. Aadaki tablo, sistem word'lerinin fonksiyonu ve nasl kontrol edildikleri hakknda ayrntl bilgi sunmaktadr.
Sistem Word' %SW0 Fonksiyon Tanm Kontrol U
Ayrntl Tanm
Kontrolr tara- Konfigrasyonda tanmlanm kontrolr taramas mas periyodu periyodunu, Animasyon Tablo Editrndeki (periyodik grev) kullanc program araclyla deitirir. Kontrolr modu (state) Kontrolr modu: 0 = NO CONFIG 2 = STOPPED 3 = RUN 4 = HALT Bit [1] Kontrolr konfigurasyonu OK Bit [3..2] EEPROM durum bitleri: l 00 = Kartu yok l 01 = 32 KB EEPROM l 10 = 64 KB EEPROM kartuu l 11 = Gelecekteki kullanm iin ayrlm Bit [4] RAM'deki uygulama, EEPROM' dakinden farkl (1 = evet) Bit [5] RAM'deki uygulama, kartutakinden farkl (1= evet) Bit [6] Baz cihaz grevleri, STOP modunda Bit [7] Kontolr rezerve edilmi Bit [8] Uygulama, yazma koruma modunda Bit [9] Kullanlmaz Bit [10] kinci seri port yerletirilmi (kurulu) Bit [11] kinci port tipi (0 = EIA RS-232, 1 = EIA RS-485) Bit [12] Dahili bellekte, geerli uygulama (1=evet) Bit [13] Kartuta geerli uygulama (1 = evet) Bit [14] RAM'de geerli uygulama (1 = evet) Bit [15] almaya hazr
%SW6
%SW7
Kontolr durumu
Bit [0] Yedekleme/geri alma (restore) devam ediyor. S
%SW11
Yazlm watch- Maksimum watchdog sresine ilk-deerlenir. Bu dog sresi deer (10 ila 500 ms), konfigrasyonda tanmlanr.
325
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Word' %SW18%SW19 %SW30 Fonksiyon Tanm Kontrol S ve U
100 ms mutlak 100 ms mutlak zamanlayc sayc zamanlayc %SW18 en az anlaml byte' temsil eder ve sayc %SW19 en anlaml byte' temsil eder. Son tarama sresi Son kontrolr taramas evriminin icra sresini (ms) olarak gsterir. Not: Bu sre, bir tarama evriminin balangc (girilerin alnmas) ve sonu (klarn gncellenmesi) arasnda geen sreye karlk gelir.
%SW31
Maks. tarama sresi
Son souk balatmadan beri en uzun kontrolr tara- S mas evriminin icra sresini (ms) olarak gsterir. Not: Bu sre, bir tarama evriminin balangc (girilerin alnmas) ve sonu (klarn gncellenmesi) arasnda geen sreye karlk gelir. Son souk balatmadan beri en ksa kontrolr tara- S mas evriminin icra sresini (ms) olarak gsterir. Not: Bu sre, bir tarama evriminin balangc (girilerin alnmas) ve sonu (klarn gncellenmesi) arasnda geen sreye karlk gelir. Tanm Kontrol
%SW32
Min. tarama sresi
Sistem Word' %SW49 %SW50 %SW51 %SW52 %SW53
Fonksiyon Takvim blou sresi
Takvim blou (GZS) fonksiyonu: Mevcut tarih ve S ve U zaman deerlerini (BCD deerlerini) ieren word'ler: %SW49 %SW50 %SW51 %SW52 %SW53 xN Haftann gn (N=0 Pazartesi iin) 00SS Saniye HHMM Saat ve Dakika MMDD Ay ve Gn CCYY Yzyl ve Yl
Bu word'ler, %S50 biti 0'da iken, sistem tarafndan kontrol edilir. %S50 biti 1'e set edildiinde, bu word'ler kullanc program veya terminal tarafndan yazlabilir.
326
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Word' %SW54 %SW55 %SW56 %SW57 Fonksiyon Takvim blou fonksiyonu Tanm Takvim blou (GZS) fonksiyonu: Son enerji kesintisinin veya kontrolr durmasnn tarih ve zamann (BCD) ieren sistem word'leri: %SW54 %SW55 %SW56 %SW57 %SW58 SS Saniye HHMM Saat ve Dakika MMDD Ay ve Gn CCYY Yzyl ve Yl S Kontrol S
Son durmann Son durmann nedenini veren kodu gsterir: kodu 1= Run/Stop giri kenar 2= Yazlm hatasnda durma (stop) (kontrolr taramas am) Stop komutu Enerji kesintisi
Donanm hatasnda durma
3= 4= 5= Sistem Word' %SW59 Fonksiyon Mevcut tarihi ayarla Tanm
Kontrol
U Mevcut tarihi ayarlar. Mevcut tarihi ayarlamak iin iki set halinde 8-bit'ler ierir. lem daima, bitin ykselen kenarnda gerekletirilir. Bu word, %S59 biti tarafndan izinlenir. Artm bit 0 bit 1 bit 2 bit 3 bit 4 bit 5 bit 6 bit 7 Azalm bit 8 bit 9 bit 10 bit 11 bit 12 bit 13 bit 14 bit 15 Parametre Haftann gn Saniye Dakika Saat Gn Ay Yl Yzyl U
%SW60
GZS dzeltmesi deeri
Gerek-Zaman Saati (GZS) dzeltmesi deeri
327
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Word' %SW63 Fonksiyon EXCH1 blou hata kodu Tanm Kontrol
EXCH blou kullanrken bir hata oluursa, k bit- S leri %MSG.D ve %MSG.E, 1 olur. Bu sistem word', hata kodunu ierir. Olas deerler aadadr: l 0: Hata yok, exchange dzgn l 1: letim tamponu ar byk l 2: letim tamponu ar kk l 3: Tablo ar kk l 4: Alm tablosu tamas l 5: Time - out (zaman am) gerekleti l 6: letim hatas l 7: Hatal ASCII komut (yalnzca ASCII modunda) l 8: Seilen port konfigre edilemez/mevcut deil l 9: Alm hatas (yalnzca ASCII modunda) l 10: %KWi tablosu yasakland l 11: letim offset'i, iletim tablosundan daha byk. l 12: Alm offset'i alm tablosundan daha byk l 13: Kontrolr, EXCH ilemesini durdurdu EXCH blounun kullanld her zaman, bu word 0'a set edilir. %SW63 ile ayn Aadaki bilgiyi ierir: l Kontrolr tipi bitleri [0 -11] l 8B0 = TWDLCAA10DRF l 8B1 = TWDLCAA16DRF l 8B2 = TWDLMDA20DUK/DTK l 8B3 = TWDLCAA24DRF l 8B4 = TWDLMDA40DUK/DTK l 8B6 = TWDLMDA20DRT l Bit 12 kullanlmyor = 0 l Uzak u linki adres bitleri [13-15] l 000 = master kontrolr l 001 - 111 = uzak u kontrolr 1-7 l 001 = adres 1 l 111 = adres 7 S S
%SW64 %SW67
EXCH2 blou hata kodu Kontrolr fonksiyonu ve tipi
328
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Word' Fonksiyon Tanm Kontrol
%SW76 ila Aa sayclar %SW79 1-4
Bu 4 word, 1 ms'lik zamanlayclar olarak hizmet S ve U eder. Deerleri pozitif ise, her ms'de sistem tarafndan ayr ayr azaltlrlar. Bu, 4 aa saycya, 1 ms ila 32767 ms'lik bir alma aralnda ms olarak aa sayma olana verir. Bit 15'i, 1'e set etmek, azaltm durdurabilir. Bit [0] Bu bit, Kullanc Lojii tarafndan, bellek word'leri %MWi'nin EEPROM'da saklanmas gerektiini gstermek iin set edilir. %MW saklama ilemi baladnda (ilem sona erdiinde deil), executive, bu biti yeniden 0'a set eder. Bit [1] Bu bit, kaydn tamamlandn gstermek iin firmware tarafndan set edilir. Yani, bu bit 1 olduunda, EEPROM'a yaplan tm kayt istekleri tamamlanmtr. EEPROM'a yaplan bir sonraki kayt istei zerine, bu bit 0'a set edilir. Bit [2] Bu bit 1'e set edildiinde, bu, son kayt veya geri alm istei srasnda bir hata olumu olduunu gsterir. Ek bilgi iin bkz. bitler 8, 9, 10 ve 14. Bit [6] Kontrolr, geerli bir uygulama ieriyor. (1 = evet). Bit [8] %SW97'de tanml %MW'larn says, TwidoSoft tarafndan izin verilen maksimum bellek word' saysndan daha byk (1 = evet). Bit [9] %SW97'de tanml %MW'larn says, TwidoSoft tarafndan izin verilen maksimum bellek word' saysndan daha byk (1 = evet). Bit [10] Dahili RAM ve dahili EEPROM arasnda farkllk (1 = evet). Bit [14] EEPROM'a yazma hatas olutu (1 = evet).
%SW96
Uygulama programnn ve %MW'nin kayt/geri alm (save/restore) fonksiyonu iin komut ve/veya testler
329
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Word' %SW97 Fonksiyon Tanm Kontrol
Kayt/Geri Alm Bu deer, sadece dahili EEPROM'a kaydedile- U cek bellek word'leri %MW'larn fiziksel saysn fonksiyonu iin komut ve testler temsil eder. Bellek word'lerinin geri alm iin kullanlmaz. Bu say 0 ise, bellek word'leri saklanmayacaktr. Kullanc, kullanc lojii programna set etmek zorundadr. Aksi taktirde aadaki durum haricinde, kontrolr uygulamasnda bu say 0'a set edilecektir: Souk balatmada, dahili Flash EEPROM, kaydedilmi bellek word' %MW dosyas iermiyorsa bu word -1'e set edilir. Dahili Flash EEPROM'un bir bellek word' %MW dosyas ierdii bir souk balatma durumunda, dosyada kaydedilmi bellek word'lerinin saysnn deeri, bu sistem word' %SW97'de set edilmelidir. Fonksiyon Uzak u linki durumu Tanm Kontrol
Sistem Word %SW111
S Her bir uzak u kontrolr iin iki bit (yalnzca master): x0-5:0 - uzak u kontrolr 1-6 mevcut deil 1- uzak u kontrolr 1-6 mevcut x6:0 - uzak u kontrolr 7 mevcut deil 1 - uzak u kontrolr 7 mevcut x8-13:0 - uzak u kontrolr 1-6'da uzak u G/ saptand 1 - uzak u kontrolr 1-6'da peer kont. saptand 1-6x14:0 - uzak u kontrolr 7'de uzak u G/ saptand 1 - uzak u kontrolr 7'de peer kont. saptand S
%SW112
0 - ilemler baarl Uzak u linki konfigrasyon/ 1 - timeout (zaman am) saptand (slave) ilem hata kodu 2 - checksum hatas saptand (slave) 3 - konfigrasyon uyumsuzluu (slave) Bu sistem tarafndan set edilir ve kullanc tarafndan reset edilmelidir.
330
Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri Sistem Word' %SW113 Fonksiyon Tanm Kontrol
S Uzak u linki Her bir uzak u kontrolr iin iki bit (yalnzca konfigrasyonu master): x0-5:0 - uzak u kontrolr 1-6 konfigre edilmedi 1 - uzak u kontrolr 1-6 konfigre edildi x6:0 - uzak u kontrolr 7 konfigre edilmedi 1 - uzak u kontrolr 7 konfigre edildi x8-13:0 - uzak u kontrolr 1-6, uzak u G/ olarak konfigre edildi 1 - uzak u kontrolr 1-6, peer kontrolr olarak konfigre edildi x14:0 - uzak u kontrolr 7, uzak u G/ olarak konfigre edildi 1 - uzak u kontrolr 7, peer kontrolr olarak konfigre edildi Takvim bloklarnn (GZS) almasn, kullanc program S ve U Takvim bloklarn (GZS) veya Operatr Ekran aracl ile izinler veya iptal eder, Bit 0: 1 = takvim blou #0' izinler izinle Bit 15: 1 = takvim blou #15'i izinler Balangta tm takvim bloklar izinlenmitir, ilk durum 0'dr. Hibir takvim blou konfigre edilmemise, o zaman varsaylan deer FFFF'dir. Ana kontrolr durumu word' Master kontrolrde saptanan hatalar gsterir. S Bit 9: 0= harici hata veya haberleme hatas Bit 12: 0= GZS yerletirilmemi. Bit 13: 0= konfigrasyon hatas (G/ geniletmesi konfigre edilmi fakat mevcut deil veya arzal). Bu word'n dier tm bitleri, 1'e set edilir ve rezerve edilir. Arzal olmayan bir kontrolr iin, bu word'n deeri FFFFh'dir. S
%SW114
%SW118
%SW120
G/ geniletme Modl bana bir bit. modl salkl Adres 0 = Bit 0 1 = Salksz 0 = OK
331
Tanmlanm Tablo Ksaltmalar
Ksaltma S U
Tanm Sistem tarafndan kontrol edilir Kullanc tarafndan kontrol edilir
332
Szlk
!
% Program deikenleri, sabitler, G/ vb. iin deerleri saklamak zere kullanlan kontrolrdeki dahili bellek adreslerini tanlayan nek.
A
Aklama Satrlar List programlarnda, aklamalar komutlardan ayr satrlarda girilebilir. Aklama satrlarnn (Comment lines) satr numaralar yoktur ve aklama satrlar, parantezler arasna yerletirilmelidir. rnek: (*ACIKLAMALAR BURAYA*). Aklamalar (Comments), bir programn amacn belgelemek iin girdiimiz metinlerdir. Ladder programlar iin, satrn amacn belgelemek zere, Satr Balnda satra kadar metin giriniz. Her bir satr, 1 ila 64 karakterden oluur. List programlar iin, n numaralanmam satrda metin giriniz. Aklamalar, parantezler ve asteriskler arasna yerletirilmelidir. rnek: (*ACIKLAMALAR BURAYA*). Bir Grafcet adm, bir ardl otomasyon ileminin durumunu isimlendirir. Program deikenleri, sabitler, G/ vb. iin deerleri saklamak zere kullanlan kontrolrdeki dahili register'lar. Adresler, bir yzde sembol (%) neki ile tanlanr. rnein, %I0.1, giri kanal 1'in deerini ieren kontrolr RAM belleinin iindeki bir adresi belirtir.
Aklamalar
Adm Adresler
333
Szlk
Analyze Program
Bir program derleyen (compile) ve program hatalar (szdizimi ve yap hatalar, karlk gelen adresleri olmayan semboller, mevcut olmayp program tarafndan kullanlan kaynaklar ve programn mevcut kontrolr belleine uymamas) asndan denetleyen bir komut. Hatalar, Program Errors Viewer'da grntlenir. TwidoSoft uygulamasnda Animasyon Tablolarn grntlemek ve yaratmak iin zelletirilmi bir pencere. Bir dil editrnde veya bir alma ekrannda (operating screen) yaratlan tablo. Bir PC, kontrolre balandnda, kontrolr deikenlerin bir grntsn salar ve hata ayklarken zorlanacak deerlere izin verir. Ayr bir dosya olarak .tat uzants ile kaydedilebilir. American Standard Code for Information Interchange. Harfleri, saylar, baz grafiksel karakterleri ve kontrol karakterlerini ieren alfanmerik karakterleri gstermek iin yedi bit kullanan bir haberleme protokol. List komutlar yerletirildiinde veya deitirildiinde, bu opsiyonel ayar, Program satrlar iin, her bir satr girildike hatalar ve zmlenmemi semboller asndan dorulama (validation) salar. Satrdan klmadan nce, her bir eleman dzeltilmelidir. Her zaman izinlenmi (enabled) olan ve kayp veya bozuk bir uygulama olmas durumunda, bir uygulamann, bir yedekleme kartuundan kontrolr RAM'ine otomatik transferini salayan bir zelliktir. Enerjilenme srasnda kontrolr, halihazrda kontrolr RAM'inde bulunan uygulamay, (eer yerletirilmise) opsiyonel yedekleme kartuundaki uygulama ile karlatrr. Eer bir fark varsa, yedekleme kartuundaki kopya, kontrolre ve dahili EEPROM'a kopyalanr. Yedekleme kartuu yerletirilmemi ise, dahili EEPROM'daki uygulama, kontrolre kopyalanr.
Animasyon Tablo Editr Animasyon Tablosu
ASCII
Auto Line Validate
Auto Load
B
Backup Kontrolr RAM'indeki uygulamay, hem kontrolr dahili EEPROM'una hem de (eer yerletirilmise) opsiyonel yedekleme bellek kartuuna kopyalayan bir komut. Bir uygulamay (program ve konfigrasyon verisi) yedeklemek ve geri almak iin kullanlabilen opsiyonel yedekleme bellek kartular. ki byklkte mevcuttur: 32 KB ve 64 KB.
Bellek Kartuu
334
Szlk
Bellek Kullanm Gstergesi Bobin (Coil)
TwidoSoft ana penceresindeki Durum ubuunun, bir uygulama tarafndan kullanlan kontrolr belleinin yzdesini gsteren bir ksm. Bellek azaldnda bir uyar verir. Kontrolrden bir k temsil eden bir Ladder diyagram eleman.
C
Cross References Viewer TwidoSoft uygulamasnda apraz referanslar grntlemek iin zelletirilmi bir pencere.
alma Durumlar apraz (Cross) Referanslar ok Hzl Sayclar zmlenmemi Sembol TwidoSoft'un durumunu gsterir ve Durum ubuunda grntlenir. Drt alma durumu vardr: Initial, Offline, Online ve Monitor. Uygulamalarn yaratlmas ve ynetilmesini kolaylatrmak iin, bir uygulamada kullanlan operandlar, semboller, line/rung numaralar ve operatrlerin bir listesinin retimi. Sayclar ve Hzl Sayclar fonksiyon bloklar ile mmkn olandan daha hzl saymay salayan bir fonksiyon blou. ok Hzl Sayc, 20 kHz'lik bir deere kadar sayabilir. Deiken (variable) adresi bulunmayan bir sembol.
D
Deiken
Dntrlebilir Komutlar
Bir program tarafndan deitirilebilen ve adreslenebilen bellek birimi.

Komutlarn, dnml olarak List komutlar veya Ladder satrlar eklinde grlmesine olanak salayan bir programlama metodu.
335
Szlk
E
EEPROM Erase Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory. Twido'nun bir dahili EEPROM'u ve bir opsiyonel harici EEPROM bellek kartuu vardr. Bu komut, uygulama depo alann (storage) siler. ki opsiyonu vardr: kontrolr RAM'inin, kontrolr dahili EEPROM'unun ve yerletirilmi bir opsiyonel yedekleme kartuunun ieriini siler; veya yalnzca yerletirilmi bir opsiyonel yedekleme kartuunun ieriini siler. Konfigrasyon srasnda yaplm ayarlara gre, direkt olarak ok hzl sayc (%VFC) tarafndan kontrol edilen bobinler. Yeni bir Firmware Exexutive program, bir Twido kontrolre download etmek iin kullanlan bir 32-bit Windows uygulamasdr.
Eik klar
Executive Loader
F
FIFO Firmware Executive Fonksiyon Blou First In, First Out (lk Giren, lk kar). Kuyruk (queue) ilemleri iin kullanlan bir fonksiyon blou. Firmware Executive, uygulamalarnz icra eden ve kontrolr almasn yneten iletim sistemidir. Bir zamanlayc veya bir sayc gibi tanml bir fonksiyona dayal olarak, k deerlerini hesaplamak iin organize edilmi giriler ve deikenlerden oluan bir program birimi.
G
G/ Geniletme Modlleri Geniletme Bus' Opsiyonel G/ Geniletme Modlleri, bir Twido kontrolre G/ noktalar ilave etmek iin mevcuttur (Baz kontrolr modelleri, geniletmeye elverili deildir). G/ Geniletme Modlleri, ana kontrolre, bu bus kullanlarak balanr.
336
Szlk
Gerek-Zaman Saati Grafcet
Kontrolr, snrl bir sre boyunca enerjilendirilmediinde bile, zaman tutacak bir opsiyon. Grafcet dilinde yazlan bir program, ardl otomasyon ileminin grafiksel ve yaplandrlm bir tanmn ieren admlardan oluur. Admlarn srasnn tanmlanmas iin, basit grafik semboller kullanlr. Bkz. Gerek-Zaman Saati
GZS
H
Hzl Sayclar Sayclar fonksiyon blou ile mevcut olan yukar/aa saymaya gre daha hzl saymay salayan bir fonksiyon blou. Bir hzl sayc, 5 kHz'lik bir deere kadar sayabilir.
I-
Ilk Yeniden Balatma Bir enerji kaybndan sonra, kontrolr tarafndan, uygulama deimeksizin yaplan enerjilenme. Kontrolr, enerji kayb ncesindeki duruma geri dner ve ilerlemi taramay tamamlar. Uygulama verisinin tm korunur. Bu zellik, sadece modler kontrolrlerde mevcuttur. TwidoSoft balatldnda veya herhangi bir ak uygulamaya sahip olmadnda, Durum ubuunda grntlenen TwidoSoft alma durumu. Tm veri deerlerini ilk hallerine set eden bir komut. Bunun iin, kontrolr, Stop veya Error modunda olmaldr. Bir programda, fonksiyon blounun spesifik bir tipine ait olan tek (unique) bir nesne. rnein, %TMi zamanlayc formatnda, i, instance' temsil eden bir numaradr.
lk hal durumu (Initial State) Init Instance
K
Kaynak Yneticisi Bir uygulamann bellek gereksinimlerini, yazlm nesnelerine uygulama tarafndan yaplm olan referanslarn izini srerek, programlama ve konfigrasyon srasnda izleyen bir TwidoSoft bileeni. Bir nesne, eer list komutunda veya Ladder
337
Szlk
satrnda bir operand olarak kullanlyorsa, bu nesnenin uygulama tarafndan referansland dnlr. Kullanlan bellek yzdesi hakkndaki durum bilgisini grntler ve bellek azalyorsa, bir uyar salar. Bkz. Bellek Kullanm Gstergesi. Kompakt Kontrolr Komut List Dili Basit, snrl geniletmeli, hepsi-birarada (all-in-one) konfigrasyon salayan Twido kontrolr tipi. Modler, Twido kontrolrn dier tipidir. Komut List dilinde yazlan bir program, kontrolr tarafndan sral olarak icra edilen bir komutlar dizisinden oluur. Her komut, bir satr numaras, bir komut kodu ve bir operand'dan oluur. Donanm ve yazlm konfigrasyonunu ynetmek iin kullanlan zelletirilmi TwidoSoft penceresi. Kontrolre bir girii temsil eden bir ladder diyagram eleman. Twido programlanabilir kontrolr. ki tip kontrolr vardr: Kompakt ve Modler. Uygulama korumasnn iki farkl tipine iaret eder; eriim kontrol salayan ifre korumas, ve yetkilendirilmemi grmeyi ve bir uygulamann kopyalanmasn nleyen kontrolr uygulama korumas.
Konfigrasyon Editr Kontak Kontrolr Koruma
Ladder Dili
Ladder dilinde yazlan bir program, bir kontrolr tarafndan ardl olarak icra edilen bir dizi satrdaki kontaklar, bobinler ve bloklar iin sembolleri olan bir kontrolr programnn komutlarnn grafiksel gsteriminden oluur. Bir Ladder programn dzenlemek iin kullanlan zeletirilmi TwidoSoft penceresi. Bir List programnn Ladder diline dntrlemeyen paralarn grntler. Gelen darbeler, uygulama tarafndan daha sonraki inceleme iin yakalanr (capture) ve kaydedilir. Last In, First Out (Son Giren, lk kar). Yn ilemleri iin kullanlan bir fonksiyon blou.
Ladder Editr
Ladder List Satr (Rung) Latching Girii
LIFO
338
Szlk
List Editr
Bir List programn yaratmak ve dzenlemek iin kullanlan basit bir program editr.
M
Master Kontrolr Modbus Modler Kontrolr Monitor Durum Bir uzak u linki network'nde Master olmas iin konfigre edilmi bir Twido kontrolr. Bir tek master'n, slave'lerden yantlar istemesine olanak salayan bir master-slave haberleme protokoldr. Geniletme olanaklar olan, esnek konfigrasyon sunan Twido kontrolr tipi. Kompakt, Twido kontrolrn dier tipidir. Bir PC, kontrolre yazlamaz modda balandnda Durum ubuunda grntlenen TwidoSoft alma durumu.
O
Offline alma Kontrolre, bir PC balanmadnda ve PC belleindeki uygulama, kontrolr belleindeki uygulama ile ayn olmadnda TwidoSoft'un alma modu. Bir uygulamay, offline (evrim-d) almada yaratr ve gelitirirsiniz. Bir PC, kontrolre balandnda ve PC belleindeki uygulama, kontrolr belleindeki uygulama ile ayn olduunda TwidoSoft'un alma modu. Bir uygulamay online (evrim-ii) almada ayarlar ve hata ayklama yaparsnz. Bir PC, bir kontrolre balandnda Durum ubuunda grntlenen TwidoSoft alma durumu. Bir programn bir komutta maniple edebilecei bir deeri temsil eden bir say, adres veya sembol. Bir komut tarafndan gerekletirilecek ilemi belirleyen bir sembol veya kod.
Online alma
Online Durum Operand Operatr
P
PC Personal Computer (Kiisel Bilgisayar).
339
Szlk
Peer Kontrolr
Bir uzak u linki network' zerinde slave olarak konfigre edilmi bir Twido kontrolr. Bir uygulama, Peer kontrolr belleinde icra edilebilir ve program, lokal ve geniletme G/ verisinin her ikisine de eriebilir ama G/ verisi, Master kontrolre geilemez. Peer kontrolrde alan program, network word'lerini (%INW ve %QNW) kullanarak bilgiyi Master kontrolre geer. Darbe retimi. % 50 on ve % 50 off duty cycle'l bir kare dalga reten bir fonksiyon blou. List ve Ladder program editrlerinin kurulumu iin, seilebilir opsiyonlu bir diyalog kutusu. Program hatalarn ve uyarlarn grntlemek iin kullanlan zelletirilmi TwidoSoft penceresi. Bir Twido kontrolr. ki tip kontrolr vardr: Kompakt ve Modler. Darbe Genilik Modlasyonu. Bir program tarafndan ayarlanabilen deiken duty cycle'l bir kare dalga reten bir fonksiyon blou.
PLS Preferences Program Errors Viewer Programlanabilir Kontrolr PWM
R
RAM Refleks k Register'lar Random Access Memory (Rasgele Eriilir Bellek). Twido uygulamalar, icra edilmek zere, dahili uucu (volatile) RAM'e download edilir. Bir sayma modunda, ok hzl saycnn mevcut deeri (%VFC.V), bu adanm klarn durumunu saptamak iin konfigre edilmi eik deerlere kar llr. Kontrolrn, LIFO/FIFO fonksiyon bloklarna adanm olan dahili zel kaytlar (register). Remote Terminal Unit (Uzak U Terminal nitesi). Bir kontrolr ve bir PC arasndaki haberleme iin kullanlan, 8-bit kullanan bir protokol. Kontrolrn, bir uygulama programn altrmasna yol aan bir komut.
RTU Run
340
Szlk
S
Sabitler Satr (Rung) erikleri, icra edilmekte olan program tarafndan deitirilemeyen bir bit veya word gibi bir bellek birimi. Bir satr, bir zgarada (grid) iki potansiyel ubuk arasna girilir ve birbirine yatay ve dey balantlar ile balanm bir grup grafiksel elemandan oluur. Bir satrn maksimum boyutlar, yedi satr ve on bir stundur. Direkt olarak bir Ladder satrnn zerinde grnen bir panodur ve satrn amacn belgelemek iin kullanlabilir. Olaylar saymak (yukar veya aa) iin kullanlan bir fonksiyon blou. Bir sembol, maksimum 32 alfanmerik karakterden oluan bir string'tir; ilk karakter alfabetik olmak zorundadr. Bu, bir kontrolr nesnesini kiiselletirmenize olanak salayarak, uygulamann bakmn kolaylatrr. Bir uygulamada kullanlan sembollerin tablosu. Sembol Editrnde grntlenir. Kontrolr tarafndan, tm veriler varsaylan deerlerine ilk-deerlenmi ve tm deikenler temizlenmi olarak en batan balayan program ile yaplan balatma. Tm yazlm ve donanm ayarlar, ilk deerlerine getirilir. Bir souk yeniden balatma, g kesintisi tarafndan otomatik olarak (sadece Kompakt kontrolrler) veya kontrolr RAM'ine yeni bir uygulama yklenerek gerekletirilebilir. Tm Kompakt kontrolrler ve batarya yedeklemesi olmayan herhangi bir kontrolr daima Souk Balatma ile enerjilenir.
Satr Bal
Sayc Sembol
Sembol Tablosu Souk Balatma veya Yeniden Balatma
T
Takvim Bloklar Olaylar kontrol etmek zere, Tarih ve Zaman fonksiyonlarn programlamak iin kullanlan bir fonksiyon blou. Gerek-Zaman Saati opsiyonunu gerektirir.
Tambur (Drum) Denetleyici Tarama
D olaylara gre adm deitiren elektromekanik tambur denetleyiciye benzer bir prensiple alan bir fonksiyon blou. Bir kontrolr, bir program tarar ve esas olarak ana fonksiyonu gerekletirir. lk olarak, girileri okur ve bu deerleri bellee yerletirir. Sonra, uygulama programn bir seferde bir komut olacak ekilde icra eder ve sonular bellekte saklar. Son olarak, klar gncellemek iin, bu sonular kullanr.
341
Szlk
Tarama Modu
Bir kontrolrn, bir program nasl taradn belirler. ki tip tarama modu vardr; Normal (evrimsel): kontrolr srekli tarar veya Periyodik: kontrolr, dier bir taramay balatmadan nce, seilmi bir sre boyunca (2-150 ms) tarar.
Tarih/Saat Fonksiyonlar Twido
Ay, ayn gn ve gnn zaman baznda olaylar kontrol etmeye olanak salar. Bkz. Takvim Bloklar. ki tip kontrolr (Kompakt ve Modler), G/ noktalar ilave etmek iin Geniletme Modlleri ve Gerek-Zaman Saati, haberleme, operatr ekran ve yedekleme bellek kartular gibi opsiyonlardan oluan bir Schneider Electric kontrolrler serisi. Twido kontrolrleri konfigre etmek ve programlamak iin bir 32-bit Windows grafiksel gelitirme yazlm.
TwidoSoft
U
Uygulama
Uygulama Dosyas Uygulama Taraycs
Bir TwidoSoft uygulamas; bir program, konfigrasyon verisi, semboller ve dokmantasyondan oluur.
Twido uygulamalar, .twd dosya tipinde saklanr.
TwidoSoft'ta zelletirilmi bir pencere. Bir uygulamann bir grafiksel aa (tree) benzeri grntsn verir. Bir uygulamann kolay konfigrasyonunu ve grlmesini salar. Bir Uzak U network'nde bir Master kontrolr ile haberlemek iin konfigre edilmi bir Twido kontrolr. Bir Master Kontrolr ve yedi adede kadar uzak u kontrolr (slave'ler) arasnda az miktarda bir veri haberlemesi iin tasarlanm yksek hzl bir master/slave bus. Bir Master kontrolre veri transfer etmek iin konfigre edilebilen uzak u kontrolrlerinin iki tipi mevcuttur: uygulama verisi transfer edebilen bir Peer kontrolr veya G/ verisi transfer edebilen bir uzak u G/ kontrolr. Bir uzak u linki network', bu iki tipin bir karmasn ierebilir.
Uzak U Kontrolr Uzak U Linki
342
Szlk
V
Veri Deikeni Bkz. Deiken
Z
Zamanlayc Bir olay kontrol etmek iin bir zaman sresi (time duration) semek iin kullanlan bir fonksiyon blou. Gerek deerleri farkl olsa bile, kontrolr giri ve k'larn, 0 veya 1 deerlerine kasten ayarlama. Bir program canlandrrken, hata ayklama iin kullanlr.
Zorlama
343
Szlk
344
Dizin
B C A
%S50, 321 %S51, 322 %S59, 322 %S6, 318 %S69, 322 %S7, 318 %S70, 322 %S73, 322 %S74, 323 %S8, 318 %S9, 319 %S96, 323 %S97, 323 %SW, 325 %SW0, 325 %SW11, 325 %SW111, 330 %SW112, 330 %SW113, 331 %SW114, 331 %SW118, 331 %SW120, 331 %SW18, 326 %SW19, 326 %SW30, 326 %SW31, 326 %SW32, 326 %SW49, 326 %SW50, 326 %SW51, 326 %SW52, 326 %SW53, 326
345
Semboller
%Ci, 218 %DR, 277 %FC, 283 %INW, 33 %MSG, 303 %PLS, 274 %QNW, 33 %S, 318 %S0, 318 %S1, 318 %S10, 319 %S100, 323 %S11, 319 %S110, 323 %S111, 324 %S112, 324 %S113, 324 %S118, 324 %S119, 324 %S12, 319 %S13, 319 %S17, 319 %S18, 320 %S19, 320 %S20, 320 %S21, 53, 320 %S22, 53, 321 %S23, 53, 321 %S24, 321 %S4, 318 %S5, 318
Dizin
%SW54, 327 %SW55, 327 %SW56, 327 %SW57, 327 %SW58, 327 %SW59, 327 %SW6, 325 %SW60, 327 %SW63, 328 %SW64, 328 %SW67, 328 %SW7, 325 %SW76, 329 %SW77, 329 %SW78, 329 %SW79, 329 %SW96, 329 %SW97, 330 %TMi, 215 %VFC, 286
Haberleme, 64 Haberlemeler, 79 Port'u konfigre etme, 82 Yazlm konfigrasyonu, 81 ASCII Linki rnek, 87 Atama komutlar nmerik, 232 Azalm (decrement), 238
B
Bellek bitleri, 25 Bellek wordleri, 27 Bellek Yaps, 41 Bir kontrolr ilk-deerleme, 60 Bit nesneleri, 257 Adresleme, 29 Genel bak, 25 Bit string'leri, 35 BLK, 157 Bloklar Ladder diyagramlarnda, 144 Bobinler, 144 Grafik elemanlar, 148 Bool akmlatr, 164 Bool komutlar, 189 Bu el kitabnda kullanlan format anlamak, 192 Or, 200 Store, 196 Blme, 238
A
Adm sayc, 226 Adresleme Endekslenmi, 37 Aksiyon blgesi, 142 Altrutin (subroutine) komutlar, 253 Ana fonksiyon bloklar, 206 AND komutlar, 198 Analog G/ modllerini adresleme, 117 Analog kanal, 114 Analog modl rnek, 121 Analog Modl altrmak, 116 Analog modller Adresleme, 117 Analog Modller G/ lar konfigre etme, 119 Aritmetik komutlar, 238 Artm (increment), 238 ASCII Donanm konfigrasyonu, 80
alma modlar, 52 arpma (multiply), 238 evirme komutlar, 246 karma, 238 ok hzl sayclar fonksiyon blou, 286
346
Dizin
D
Darbe genilik modlasyonu, 270 Darbe retimi, 274 Direkt adresleme, 37 Dntrlebilir programlama, 260 Dntrlebilirlik aklama, 156 ana noktalar, 157 Dntrlemeyen programlama, 260 Dey ksa devre, 147 Dey konnektr, 147
G
G/ adresleme, 31 G/ Adresleme, 31 Gerek-Zaman dzeltme katsays, 136 Grafcet elemanlar ardl ileme, 181 ilikilendirilmi aksiyonlar, 183 komutlar, 176 n-ileme, 180 rnekler, 178 GZS dzeltmesi, 307
E
Eklemek, 238 END komutlar, 249 END_BLK, 157 Endeks tamas, 38 Enerji kesintisi, 54 EXCH komutu, 302 EXCH, 302 Exchange fonksiyon bloklar, 303 Exclusive OR komutlar, 202
H
Haberleme kablosu balants, 65 Haberleme ASCII, 79 Modbus, 90 Uzak U Linki, 67 Haberlemeye genel bak, 64 Hata, 240 Hzl sayc fonksiyon blou, 283
F
FIFO Aklama, 263 almas, 266 Fonksiyon Bloklar PWM, 270 Fonksiyon bloklar Adm sayc (%SCi), 226 Ana fonksiyon bloklarna genel bak, 206 Ana fonksiyon bloklarn programlama, 208 Grafik eleman, 149 Programlama zgarasnda, 145 Register'lar, 263 Sayclar, 218 Shift Bit Register (%SBR), 223 Takvim bloklar, 308 Tambur denetleyici, 277, 281 Zamanlayclar, 210, 215
I
Ilk yeniden balatma, 56
leri fonksiyon bloklar bit ve word nesneleri, 257 Programlama prensipleri, 260
J
JMP, 252 Jump (atlama) komutlar, 252
K
Kalan, 238 Karekk, 238
347
Dizin
Karlatrma blou Grafik eleman, 149 Karlatrma bloklar, 146 Karlatrma komutlar, 236 Kaydrma komutlar, 244 Kenar saptama Den, 190 Ykselen, 189 Komutlar AND, 198 aritmetik, 238 evirme (conversion), 246 Load (ykleme), 194 lojik NOT, 204 XOR, 202 Komutlar END, 249 karlatrma, 236 NOP, 251 RET, 253 SR, 253 Konfigre etme ASCII iin bir port, 82 ASCII iin iletim/alm tamponu, 82 Modbus iin bir port, 93 Kontaklar, 144 Grafik eleman, 147 Kontrol parametreleri ASCII, 83 Modbus, 94 Kontrolr ilk-deerleme (initialization), 60 Koulsuz satrlar, 158 Kuyruk (queue), 263
Ladder program List'e dntrme, 156 Ladder satrlar, 141 LD, 194 LDF, 190, 194 LDN, 194 LDN, 194 LDR, 189, 194 LIFO Aklama, 263 almas, 265 Link elemanlar grafik elemanlar, 147 List Dili genel bak, 162 List komutlar, 165 List Satr Aklamalar, 159 Lojik komutlar, 242
M
Master grev (task) evrimi, 51 Mesajlar alma, 302 Mesajlar iletme, 302 Modbus Linki rnek 1,100 rnek 2,103 Modbus Donanm konfigrasyonu, 91 Haberleme, 64 Haberlemeler, 90 Master, 64 Port'u konfigre etme, 93 Slave, 64 Standart istekler (requests), 106 Yazlm konfigrasyonu, 92 MPP, 172 MPS, 172 MRD, 172
L
Ladder diyagramlar Aklama, 140 bloklar, 144 Grafik elemanlar, 147 OPEN ve SHORT, 150 programlama prensipleri, 142 Ladder List Satr, 158
348
N
Nesne geerlilii, 24
Dizin
Nesneler Bit nesneleri, 25 Fonksiyon bloklar, 34 Wordler, 27 Yaplandrlm (Structured), 35 Network Adresleme, 33 NOP komutu, 251 NOP, 251 NOT komutu, 204 Nmerik ileme Genel bak, 231 Nmerik komutlar Atama, 232 kaydrma, 244
Programlama dilleri Genel bak, 19 Programlama zgaras (grid), 142 Programlama Prensipleri, 260 Programlama tavsiyesi, 151 Protokoller, 64
R
Register'lar FIFO, 266 LIFO, 265 Programlama ve konfigre etme, 267 RET, 253 Run/Stop biti, 55
O
OPEN, 150 Operandlar, 164 Operate (ilem) bloklar, 146 grafik eleman, 149 Operatr ekran Genel bak, 124 Gerek-Zaman dzeltmesi, 136 Gn zaman saati, 134 Kontolr kimlii ve durumlar, 127 Seri port ayarlar, 134 Sistem nesneleri ve deikenleri, 129 OR komutu, 200 OUT_BLK, 157
S
Saat fonksiyonlar Genel bak, 307 Gn ve zaman ayarlama, 313 Takvim bloklar, 308 Zaman ve gn damgalama, 311 Saklama (Store) komutlar, 196 Satr Bal (Rung Header), 143 aklamalar (comments), 160 Satrlar Koulsuz, 158 Sayclar, 218 Programlama ve konfigre etme, 222 Sembolize etme, 39 Shift bit register, 223 SHORT, 150 Sistem bitleri, 318 Sistem word'leri, 325 Souk balatma, 58 SR, 253
P
Parametreler, 211 Parantezler deitiriciler, 170 iie, 170 programlarda kullanma, 169 Pin ular Dii haberleme kablo konnektr, 66 Erkek haberleme kablo konnektr, 66 Potansiyometreler, 112 Programlama Program belgelemek, 159
T
Tambur denetleyici fonksiyon blou, 277 Tambur denetleyiciler almas, 279 Programlama ve konfigre etme, 281
349
Dizin
Tarama evrimsel, 46 Periyodik, 48 Tarama sresi, 51 Tarama sresini kontrol etme, 51 Tama endeks, 38 Tama, 240 Test Blgesi, 142 TOF tipi zamanlayc, 212 TON tipi zamanlayc, 213 TP tipi zamanlayc, 214 TwidoSoft Aklama, 18
Y
Yazlm watchdog'u, 51 Yeniden enerjilenme, 54 Yn (Stack), 263 Yn komutlar, 172
Z
Zamanlayclar, 211 Aklama, 210 Programlama ve konfigre etme, 215 TOF tipi, 212 TON tipi, 213 TP tipi, 214 Zaman taban (1 ms), 216
U
Uzak u linki Haberleme, 64 Uzak U Linki Donanm konfigrasyonu, 68 Haberleme, 67 Master kontrolr konfigrasyonu, 70 rnek, 76 Uzak u G/ veri eriimi, 72 Uzak u kontrolr konfigrasyonu, 70 Uzak u kontrolr taramasnn senkronizasyonu, 71 Yazlm konfigrasyonu, 70
W
Word nesneleri Adresleme, 30 Genel bak, 27 Word Nesneleri, 257 Word tablolar, 35
X
XOR, 202
350

Twido Programlanabilir Kontrolörler Yazılım Referans Kılavuzu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Twido Programlanabilir Kontrolörler Yazılım Referans Kılavuzu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Twido

Programlanabilir Kontrolrler Yazlm Referans Klavuzu

TWD USE 10AT 02/2003

Gvenlik Bilgileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Kitap Hakknda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Twido Yazlmnn Tanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Twido Yazlmna Giri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Twido Dil Nesneleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Kontrolr alma Modlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

TWD USE 10AT 02/2003

Ksm II zel Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Dahili Analog Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Analog Modllerin Kullanlmas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Operatr Ekran almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Ksm III Twido Dillerinin Tanm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

Ladder Dili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

TWD USE 10AT 02/2003

147 150 151 156 157 159

Komut List Dili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Ksm IV Komutlarn ve Fonksiyonlarn Tanm . . . . . . . . . . . . . 185

Ana Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

TWD USE 10AT 02/2003

leri Komutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

TWD USE 10AT 02/2003

Sistem Bitleri ve Sistem Word'leri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317

TWD USE 10AT 02/2003

TWD USE 10AT 02/2003

TWD USE 10AT 02/2003

TWD USE 10AT 02/2003

DKKAT PATLAMA TEHLKES

DKKAT AMALANMAYAN EKPMAN KULLANIMI

TWD USE 10AT 02/2003

TWD USE 10AT 02/2003

rnle lgili Uyarlar

TWD USE 10AT 02/2003

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlmnn Tanm

Bu Ksmda Neler Var?

TWD USE 10AT 02/2003

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlmna Giri

Bu Blmde Neler Var?

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlm Dilleri

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlm Dilleri

Twido Dillerine Giri

Komut List Dili

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlm Dilleri

%C8 R E %M1 S ADJ Y D %C8.P 777 %Q0.4

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlm Dilleri

-*LD # # -*LD # -*LD # ...

3 %M10 4 5 4 %I0.7 6 5 %M15 7

*3 %M10 4 # 5 # *4 %I0.7 6 # *5 %M15 7 #

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Yazlm Dilleri

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Dil Nesneleri

Bu Blmde Neler Var?

TWD USE 10AT 02/2003

Twido Dil Nesneleri

Dil Nesne Geerlilii

TWD USE 10AT 02/2003

-LD # # -LD # -*LD # ...

3 %M10 4 # 5 # 4 %I0.7 6 # *5 %M15 7 #