‫دلدٌخ خٌعـسًن؟‬

‫(بٸُؤوي زځٱص خڀ٭ٹٿ وخڀ‪ ٖ ،٪ُٙ‬زځٱص خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ وخٔٔعسًخي زدڀُؤٌ)‬

‫لىخَْ ؤـُخي ‪١‬نمً خڀٕد‪ ،ٍ٬‬وِټَُد ‪٬‬ځٍ‪ ،‬وـدٔڃ خڀٵدَْ‪ ،‬ولٌٕن وځٳ لدٴ‪٧‬‬

‫ڄ‪ ٫‬خڀٽدظر وخڀسدلػ خٔٔٗڄٍ خڀ‪ٙ‬هًن‪:‬‬

‫‪ٚ‬ندلص خڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخڀ٭‪ُ٩‬ڃ خ‪ٞ‬نهعًٌ خڀسمُخ٘ب‬

‫‪1‬‬
 ‫آَص خٌىعدذ‬

‫ٸدپ خ﵁ ظ٭دٔب‪:‬‬

‫‪ُِٙ‬ټٌٔنَ﴾‬
‫﴿ٸُٿْ ٌٍَٔئ َٔسُِځٍٔ َؤيِ‪ُ٬‬ى ِبڀًَ خڀځًَّٔ ‪َ٬‬ځًَ زَ‪ًٔٝ‬نَشٕ ؤَوَدْ وَڄَ ِه خظٖسَ٭َىٍِ َؤُسِمَدنَ خڀځًَّٔ وَڄَد ؤَوَ ْد ڄٔهَ خڀْمُ ِ‬

‫[ٔىَش َىٔٳ ‪ /‬خَِص ‪]108‬‬

‫‪2‬‬
 ‫َوخَص خٌىعدذ‬

‫ٸدپ خڀُٔىپ خ‪ٞ‬ن‪٥ٝ‬ٵً (‪:)ٚ‬‬

‫ذ خ‪ٞ‬نُاِڄٔىٌنَ ٖ ظَِس ُُيَ ؤزًَخ)‬

‫(بنّ ڀًَٔ ِڂ خ‪ٜ‬نَُُِٕهِ لَُخَش﵂ ُب ٸُځُى ِ‬

‫ڄٕعًَٺ خڀىٔدجٿ ؾ ‪ ، 10‬ق ‪12084‬‬

‫‪3‬‬
 ‫وٍّص خًٔ٘خء‬

‫بڀُٻ َد ًٌُٔٓ وڄىٌٖ ؤَهد خ‪ٜ‬نفٓص زه خ‪ٜ‬نٕه خ‪ٞ‬نهًٌ (‪)٪‬‬

‫ؤًٌٌ ٌٍخ خ‪ٛ‬نهً خ‪ٞ‬نعىخ‪ ٫٠‬ڀع‪ٝ‬مُك ؤٴٽدَ ‪١‬نسُٓٻ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نٕدَ خڀ‪ٝ‬مُك‬
‫‪4‬‬
 ‫شودَ خدلاٌف‬

‫ذ خ‪ٛ‬نًُٓ ڄُٓش‬
‫ٸً ظٹُؤ خڀٽعد َ‬

‫وڀٽىٓٻ ٔععمًٓغ ‪٬‬ىً ڄُٓخض وظ٭مٿ زً ‪٤‬ىپ خ‪ٜ‬نُدش‬

‫‪5‬‬
 ‫ِمًِّص خٌـسوص خٌؽدُٔص‬

‫خ‪ٜ‬نمً﵁ ټؽًنخ﵂‪ ،‬وخڀ‪ٗٝ‬ش وخڀٕٗڂ ‪٬‬ځً ًُٔٓود ‪١‬نمًٓ و‪٬‬عُظً خڀ‪٥‬دٌُش ڀُٗ﵂ وهندَخ﵂‪.‬‬

‫ؤڄد ز٭ً‪:‬‬

‫ذ ڄٔه ٸځر ڄٵ٭ڃ زدڀىٖء وخ‪ٜ‬نرٓ ٌْٿ خڀسُط (‪َ )٪‬ٹ‪ ٫‬ڄه يون ٘ٻ ُب ٸځىذ خ‪ٞ‬نىخڀٌن خڀٍَه ـ٭ځىخ لسٓهڃ ِپ ‪١‬نمًٓ‬ ‫لُىمد َى‪٥‬ځٷ ټعد ْ‬
‫(‪٬ )ٚ‬ىىخن خڀٕ٭ديش ُب يوُدٌڃ خڀّخجځص وآوُهتڃ خْزًَٓص‪ٍ ،‬بّ ٓب َسدڀىخ ز‪ٍٙ‬ء ڄديخڄىخ َعٕدزٹىن ُب ٔدلص خڀىٴدء ڀُٔدڀعهڃ‪...‬‬

‫‪ ٪‬ڄه ٌٍخ خٔو‪ٗ٥‬ٶ خڀٌٍ ټځٍّ ؤڄٿٌ ُب ؤوىٌب خ‪ٞ‬نىخڀٌن ؤن ‪٬‬نٕٽىي زٹىٓش وَٹُئي زًٸّص ٍبّ ٖ ‪٪‬نٽمىخ ڀً ؤو‪٬‬ځًُ بٖ ز٭ً ؤن‬
‫ٌٍخ خڀٽعدذ وى ْ‬
‫َعٍټُّوخ ؤوىد ٗنُ٭﵂د ڄ‪٥‬دڀَسىن زى‪ُٝ‬ش خ‪ٜ‬نٷ وؤٌځً وڀٽه ‪ ّّ٬‬خ‪ٜ‬نٽمص وخْوٗٶ وخڀىٹدٖ خڀ٭ځمٍ خ‪ٟ‬نديت وخ‪ٟ‬نديٲ ڄ٭د﵂‪.‬‬

‫ؤ٘ٽُخٔوىش خڀٽُخڂ ټٿ ڄَه ًََُ ‪٤‬سد‪٬‬ص وو‪ٌٍ ُٙ‬خ خڀٽعدذ ڀع٭مُڃ خڀٵدجًش وٓن‪ُٝ‬ٿ خْـُ وخڀؽىخذ‪ ،‬وود‪ٜ‬ص ‪ٛ‬نىص ًُٔٓ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪)٪‬‬
‫خ‪ٝ‬نًنَٓص زًوڀص خڀٽىَط ‪٬‬ځً ٔ٭ُهڃ ‪ٟ‬نٍي خڀ‪٥‬س٭ص خڀؽدوُص خ‪ٞ‬نّوٓيش زة‪٠‬دٴدض ټؽًنش ز٭ً ‪٤‬س٭عً خْؤب ُب زًنوض ٸسٿ ؤٸ ّٿ ڄه ٘هُ وخڀ‪٥‬ځر‬
‫خ‪ٞ‬نعّخًَ ‪٬‬ځًُ‪.‬‬

‫وؤ‪ٜ‬نٹىد ُب هندَص ٌٍي خڀ‪٥‬س٭ص ڄٹدزځص ڄٵ‪ٓٝ‬ځص ؤـُهتد ڄ٭ىد ‪ٜ‬مُٵص خَْدڂ خڀسمَُىُص ُب ؼٗغ لځٹدض ڀُىڂ ( ‪ )10 ، 9 ، 8‬ڄه ٘هُ ‪١‬نُٓڂ‬
‫(‪ٌ 1428‬ـ) وٴُهد ز٭‪ ٟ‬خٔ‪٠‬دٴدض خ‪ٞ‬نٵًُش‪٬ ،‬نٽىهد ظٽىن ّنؽدزص وٗ‪ٜ‬ص ڀځٽعدذ‪َ .‬خـُ﵂د ڄه خ﵁ ٔسمدوً ؤن َٽىن ٌٍخ خڀٽعدذ ودٕنص﵂‬
‫ڀٽٿ خڀىٹد٘دض لىپ ٌٍي خڀٹ‪ُ١‬ص‪ ،‬وؤن َعٹسٓٿ ٌٍخ خڀ٭مٿ خڀ‪ٝ‬دّب و‪٩‬ن٭ځً ودڀ‪ٝ‬د﵂ ڀىـهً خڀٽُ‪ٙ‬ب ُب وًڄص وسًُٓ خڀ٭‪ُ٩‬ڃ ًُٔٓود ‪١‬نمًٓ وؤٌٿ‬
‫زُعً خڀ‪٥‬دٌَُه (‪ٜ‬ځىخض خ﵁ ‪٬‬ځًُ و‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن) وؤن َ٭ُىىد ‪٬‬ځً ٘عڃ خ‪ٞ‬نع٭‪ٓٝ‬سٌن وَهًَهڃ وبَٓدود بٔب ‪ُٜ‬خ‪ ً٤‬خ‪ٞ‬نٕعٹُڃ !! بوًٓ ‪٠‬نُر ي‪٬‬ىش‬
‫خ‪ٞ‬ناڄىٌن‪.‬‬

‫خ‪ٞ‬نځعمٓ ڀ‪ٝ‬دّب خڀً‪٬‬ىخض‪:‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪٬‬سً خڀ٭‪ُ٩‬ڃ خ‪ٞ‬نهعًٌ خڀسمُخ٘ب‬

‫ٌټُي ؤَز٭ٌن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ٌ 1428/ )٪‬ـ‬

‫٘دئَُ خلُئوخ وعدزَُِٗ!!!‬

‫زٕڃ خ﵁ خڀُ٘نه خڀُلُڃ‬

‫خ‪ٜ‬نمً ﵁ َذ خڀ٭د‪ٞ‬نٌن وخڀ‪ٗٝ‬ش وخڀٕٗڂ ‪٬‬ځً ؤُ٘ٲ خ‪ٝ‬نځٷ ؤٗن٭ٌن ًُٔود ‪١‬نمًٓ وآڀً خڀ‪٥‬دٌَُه‪.‬‬

‫وؤڄد ز٭ً‪..‬‬
‫(‪)1‬‬
‫مُِ َسَّٕد ڀّد ظَىَدٲُ يَََټ﵂د وَٖ ظَىِ‪.﴾ًَٙ‬‬
‫‪ُِ٠‬ذِ ڀَهُڃِ َ‪َُِ٤‬ٹ﵂د ٴٍٔ خڀْسَ ِ‬
‫ٴٹً ٸدپ خ﵁ ظ٭دٔب‪َ ﴿ :‬وڀَٹًَِ ؤَوِلَُِىَد ِبڀًَ ڄُىًَٔ ؤَنْ َؤ ُِِٔ زِ٭ٔسَدئٌ ٴَد ِ‬

‫بهند خَِص خڀّٗ ٘ٹّط ٕب خڀ‪َُ٥‬ٷ بٔب ٌٍي خ‪ٝ‬ن‪٥‬ىش خ‪ٛ‬نَُحص ُب ؤـىخء خٌَٔدذ خڀٵٽٌُ خڀٌٍ ظ٭د٘ب ڄىً ز٭‪ ٟ‬ڄىد‪٤‬ٷ زٗيود ‪٘ ً٠‬٭ًنش‬
‫(خڀع‪٥‬سًن) خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ٌٍ ،‬وٵمص ڄه ٴ‪١‬ٿ َزٍٓ خڀٌٍ ؤ‪٥٬‬د٘ب هبٍي خَِص ُب خٔٔعىدَش زٽعدزً خڀ٭‪ُ٩‬ڃ ‪٠‬ىءي خْو‪ ُ١‬ڀځم‪ ٍٓ١‬ٸًُُڄد﵂ ُب ظًُٕن‬
‫ڄىټر خڀع‪٥‬سًن يون وىٲ وٖ و‪ُٙ‬ص‪ ،‬وڄد ـُي لٌن خ‪ٞ‬نىټر وز٭ًي ڄه ‪٤‬ندق زدٌُ ٓب َٽه ٔىي ڀ‪٥‬ٳ ڄه ؤڀ‪٥‬دٲ ًٌُٔٓ وڄىٌٖ‬
‫خٔڄدڂ ‪ٜ‬دلر خڀّڄدن (‪ )٪‬يون ٘ٻ‪ ،‬لُػ ٸمط ز٭ً ‪ٜٗ‬ش خڀٵفُ ڄه َىڂ خْؼىٌن ( ‪ٜ/13‬ٵُ‪ٌ1427/‬ـ) زةًٌخء َټ٭ّٗ ‪ٜٗ‬ش بٔب‬
‫ؤڄًٓ خ‪ٞ‬نٽُٓڄص خڀًُٕش وُـٓ‪ ،‬ڄعىٔٗ﵂ هبد وڄُٹِٕمد﵂ ‪٬‬ځُهد زىڀًٌد خ‪ٜ‬ند‪ ُ٠‬خڀٱدجر خڀٌٍ َُ‪ُ٘ ً٬‬٭عً ُب ټٿ لدپ بٖ ؤن َٵځمين َزٍٓ ‪ّٓ٬‬‬
‫وـٿّ ُب خ‪ٜ‬ندـص خڀّٗ ټدوط ٌٍ لدـص خ‪ٞ‬نحدض ڄه ‪ٓٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ُ )٪‬ب ڄى‪٥‬ٹعىد (خ﵀ُٶ) ؤسمدن خ﵁ ٓب ٕن‪ ٟ‬بٖ ٔد‪٬‬دض لُػ‬
‫خ‪ٞ‬نٵدـحص ِنّّ خ‪ٞ‬نىخٴٹص (خڀُ‪ٚ‬نُص) ‪٬‬ځً (ڄىټر ‪ّ٬‬خء ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬وڄىټر ظ‪٥‬سًن ؤٌدٕب خ﵀ُٶ) ‪ -‬ټمد ٌى ٘إن زٹُص خ‪ٞ‬نىخټر خڀ٭ّخجُص‬
‫خ‪ٞ‬نُوٓ‪ٝ‬ص َ‪ٚ‬نُد﵂ ُب خڀسمَُه ‪ -‬وٌىدڀٻ ظٍټُّض خڀُئَد خڀّٗ لٽدٌد ٕب ؤلً خ‪ٞ‬ناڄىٌن ُب خ﵀ُٶ ٴمٽُعهد ڀځمد‪َُ٠‬ه لّٖ ٴد‪٠‬ط ‪ُ٬‬ىهنڃ‬
‫زدڀًڄى‪ ،٪‬يڄى‪ ٪‬خڀُٕوَ وخڀىفدق وٌڃ ڄٕعس‪ُٙ‬ون وًنخ﵂‪ .‬بٌ َٹىپ خ‪ٜ‬ندؾ (ڂ‪.‬ق‪.‬ڂ) َؤَط ٴُمد َُخي خڀىدجڃ (وٌڀٻ ٸسٿ خ‪ٞ‬نىخٴٹص خڀُ‪ٚ‬نُص‬
‫زإَدڂ) ؤن ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُب خ﵀ُٶ ٸً وُؾ‪ ،‬ووٕدء ٸځُٗض ُب خڀ‪ٙ‬دَ‪َٙ ٪‬عمه خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ٍ ،‬ب ؤوٍض ؤ‪ٜ‬ىخهته ُب خ‪ٝ‬نمىي ظًَ‪٩‬نُد﵂ لّٖ‬
‫َؤَط خڀٕمدء ٸً ؤڄ‪ُ٥‬ض ؼځىـد﵂ زُ‪١‬دء ظُٕٓ خڀىد‪َُ٨‬ه وڀٽىهد ٓب ظٹ‪ ٫‬بٖ ‪٬‬ځً َئوْ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ ،‬ٴعٹًٓڄط ويوځط زُىهڃ ڀٽٕر ظځٻ‬
‫خڀٵُى‪٠‬دض خڀُ٘ندوُص‪ ،‬ٴمد ڄٕٽط خڀُٕٳ زًٌُ ْ‪٤‬سُٓ ووديَط (لًَُ‪ ..‬لًَُ) لّٖ ـځٕط ڄه خڀىىڂ وظٱمُ٘ب ‪٤‬مإوُىص خڀىفدق وخڀعٹًڂ‬
‫ُب بلُدء ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄص ‪َ -‬خـ‪ ٫‬لًَػ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ُ )٪‬ب ټعدذ ظٵًٕن خْلٗڂ ‪ٜ‬ٵمص ‪ ، 89‬ب‪ً٬‬خي ‪١‬نمً يټًن‪.-‬‬

‫‪7‬‬
 ‫ؤـٿ‪ ،‬بهند خ‪ٞ‬نس‪ُٓٙ‬خض لٹد﵂‪ ..‬بهند خ‪ٝ‬نًن وخڀُ٘نص وخڀّّټدض خڀّٗ وإڄځهد ڀځفمُ‪ٔ ٫‬ىخءً ‪ٓٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀ‪ٙ‬هًُ ؤو بوىظىد خڀٍَه ٓب‬
‫َٕعى‪٬‬سىخ ٸُمص ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٞ‬نه‪١‬ىڄص ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪.‬‬

‫وٌٍخ خ‪ٜ‬نىخَ خڀٌٍ زٌن ًََٻ ‪ -‬ؤَهد خڀٹدَت خڀځّسُر ‪ -‬زُدنٌ ْ‪٨‬نُص ٌٍي خ‪ٞ‬نٕإڀص خڀ٭ّخجُص خ‪ٟ‬ندڄٓص ويٴ‪ ْ٫‬ڀٕ٘ٽدٖض خڀىخٌُص خڀّٗ ْنٌُ ‪٬‬ځً‬
‫ز٭‪ ٟ‬خْڀٕه ُب خڀعىٹُ‪ ٛ‬ڄىهد وخڀع‪ٙ‬هًن ّنآًََهد‪ .‬وڀٹً لدوڀىد ٴًُ خڀ‪ُٝ‬خلص وخڀ‪ٙ‬مىڀُص ؤٗٔص خڀع٭سًن وًڄص﵂ ڀ٭مىڂ خڀىدْ وټدٴّص‬
‫خ‪ٞ‬نٕعىَدض وود‪ٜ‬ص ٘سدزىد خْ‪ّ٬‬خء‪.‬‬

‫وى‪ُٙ‬ي ز٭ً ب‪٠‬دٴدض ؤيوځىدٌد ‪٬‬ځًُ ڀُٽىن ـدڄ٭د﵂ ‪ٗ٬‬ـُد﵂ ِْڄص (خڀٹُٿ وخڀٹدپ) ُب ټٿ خڀسٗي وخ‪ٞ‬نىد‪٤‬ٷ خڀّٗ ُلُِڄَط ڄه زُټدض ٌٍي‬
‫‪ٜ‬نٽَڃ خ‪ٝ‬نٵُٓص ُب ؤ‪ٜ‬ځهد وڄ٭‪ُ٥‬دهتد‪ ،‬وڀٽٍ و‪ ًٓٙ‬زً ؤَِ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه لّٖ َُٔځىخ ‪ ّّ٬‬ڄىخټسهڃ خ‪ٜ‬نمُخء‬
‫خڀ‪ٙ‬٭ًنش خڀ٭‪ُ٩‬مص وٴدظط ؤٌځهد ڄ٭ُٴص خ ٔ‬
‫ب٘٭د‪٬‬دض خڀٵٽُ خ‪ٜ‬نُٕين خ‪ٞ‬نعمُٓٺ‪ ،‬وڀًنز‪٥‬ىخ خڀىدْ زدْوٗٶ خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪ ّّ٬‬ظُٗنعهد خڀ٭مځُٓص‪.‬‬

‫وواټً ٌىد ‪٬‬ځً َٔدڀص ٌٍخ خڀٽعدذ وٌٍ ڄ‪١‬دٴد﵂ ‪ٞ‬ند ٌټُودي وُوڂ بٔب‪:‬‬

‫‪ُٜ /1‬ٲ خْو‪٩‬دَ ‪٥‬نى خڀٹ‪١‬دَد خْٔدُٔص ُب لُدظىد وظُٺ ڄد َٕعىّٲ ‪٤‬دٸدظىد ‪٬‬ه خًٌْخٲ خڀٽسًنش‪.‬‬

‫‪ْ /2‬نٵُٳ ڄىدز‪ ٫‬خڀعهڃ وڄَّّٓخض خڀٵّٕ خڀّٗ َى‪ٙ‬ٱٿ هبد خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ڄى‪ٚ‬نهڃ خڀ٭د٘ىَخجٍ زٕسر خ‪ٛ‬نًپ خڀ٭ٹُڃ زٌن خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن‬
‫ڀځع‪٥‬سًن‪.‬‬

‫‪ْ /3‬نًَُ خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن ڄه خڀ‪ُ٥‬ٴٌن ‪٬‬ه ُ٘‪ُ٬‬ص خڀع‪ُٓ٥‬ٲ خڀ‪ ًٌٓ١‬خ‪ٞ‬نعسديپ‪ ،‬ټٍ َ٭ىيوخ بٔب ڄى‪٥‬ٹص خڀىٔ‪ ٣‬و‪ً٬‬ڂ ظ‪ٙ‬ىًَ ‪ٚ‬ن٭ص خ‪ٞ‬نٌٍر و‪ٜ‬ىَش‬
‫خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٌٍ َع‪ُٓٝ‬ٴىن زد‪ٚ‬نً يون وّّي وَ‪٠‬دي‪.‬‬

‫‪ /4‬ظًُُ٘ خڀىخٸ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نىـىي ‪٠‬مه ٸىىخض خڀٹُڃ خْوٗٸُص خڀؽدزعص وڄُخ‪٬‬دظً وٴٷ ٸد‪ً٬‬ش خٌْڃ وخ‪ٞ‬نهڃ‪ُٓٔ ،‬مد ٸُڃ خ‪ٜ‬نَُص وخٔلعُخڂ خ‪ٞ‬نعسديپ‬
‫وب‪٨‬هدَ خ‪ٜ‬نٽمص ڀّوَُه ُب ‪ٗ٬‬ٸدظىد خڀسُىُص ‪٬‬ىً ظسدَه خَِخء وخٔـعهديخض‪ .‬وڀٽٍ وٹىپ ڀځ٭دٓب وخڀعإََه ؤن ڄُخـ‪ ٫‬خڀ‪ُٙ‬٭ص وخڀ٭ځمدء‬
‫خ‪ٞ‬نىځ‪ٌٝ‬ن وُ٘٭ص ؤٌٿ خڀسُط (‪َٰ - )٪‬ڃ ؤوىخ‪ ٪‬خڀ‪١‬ٱ‪ ٣‬وخ‪ٜ‬نُذ خڀّٗ ظُمدََْ ‪٬‬ځُهڃ يوڀُٓد﵂ وبٸځُمُٓد﵂ ‪ًَ -‬ؤزىن ڀځع‪ٝ‬مُك وخڀى‪ُٝ‬مص وبيخَش‬
‫خ‪ٜ‬ندٖض خڀ‪ٝ‬٭سص ڀ‪ٙ‬اون خڀٕدلص‪ .‬وٌڃ ظس٭د﵂ ٔڄدڄهڃ خ‪ٜ‬نفٓص زه خ‪ٜ‬نٕه خ‪ٞ‬نهًٌ (ؤَوخلىد ڀعُخذ ڄٹًڄً خڀٵًخء) َٖعُټىن ُ٘٭عً ظځ٭ر هبڃ‬
‫خٌْىخء‪.‬‬

‫‪ /5‬ظإټًُ ‪١‬نىََص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وٸًُٔٓص ٸ‪ُٓ١‬عً ڀځفمُ‪ ٫‬يون ؤن ظٵُٓٸىد خڀٹىد‪٬‬دض خڀٵُ‪ُ٬‬ص لىپ خڀىم‪ ٣‬خڀ‪ٙ‬٭دجٌُ ُب خَٔظسد‪٢‬‬
‫خڀ٭د‪٤‬ٵٍ زً ټةڄدڂ ڄٵعُ‪ ٞ‬خڀ‪٥‬د‪٬‬ص وټٹ‪ُ١‬ص ڀه ظُٕدوَڂ ‪٬‬ىًود زإٌ ٘ث آوُ‪ ،‬ټىهند ؤڄدوص ُب َٸدذ خْـُدپ بٔب َىڂ خڀٹُدڄص‪.‬‬

‫ٴهٍخ خڀٽعدذ وزعىٴُٷ ڄه خ﵁ خ‪ٞ‬نځٻ خ‪ٜ‬نٷ خ‪ٞ‬نسٌن ُوڀًَٔضِ ٴٽُظًُ زىدءخ﵂ ‪٬‬ځً ٌٍي خڀُٔدڀص خٔ‪ٜٗ‬لُص وڀُٓ ْـٿ خٔوع‪ٝ‬دَ ڀ‪ُ٥‬ٲ وخٔٔدءش‬
‫بٔب ‪ُ٤‬ٲ آوُ ٖ‪ٚ‬نك خ﵁‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫ٍب ظىؼُٹد﵂ ڀځمٵدٌُڃ خڀّٗ لدوَََود ٴُهد خٔوى ُش خڀٽُخڂ ٸً ؤ‪ٜ‬نٹىد زدڀٽعدذ ‪٠‬نمى‪٬‬ص ڄه خڀٵعدوي خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀًَه خڀٕدزٹٌن وخ‪ٞ‬ن٭د‪َُٜ‬ه ڄ‪٫‬‬
‫ٌټُ خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَ‪.‬‬

‫وڄه زدذ خٔڄعؽدپ ڀٹىڀً ظ٭دٔب‪( :‬وؤڄٓد زِىِ٭ِمَصٔ ََزِّٻَ ٴَمًَِّغْ) ؤً٘ن ٌىد بٔب ڄد ټىطُ ؤ٘٭ُي ڄه ظىٴُٷ ‪٬‬فُر لٌن ظإڀُٵٍ ‪ٟ‬نٍخ خڀٽعدذ‬
‫خ‪ٜ‬نىخٌَ ولٌن ڄُخـ٭عً‪ ..‬لُػ ټدن ظًٴّٷ خْٴٽدَ وَز‪ ٣‬خ‪ٞ‬نٵدٌُڃ و‪٠‬نث خَِدض وخْلديَػ ‪٬‬ځً خڀسدپ لٌن خ‪ٜ‬ندـص بڀُهد وُب خْڄدټه‬
‫خ‪ٞ‬نىدٔسص ‪ٟ‬ند وټٍڀٻ ٔهىڀص خڀى‪ٜ‬ىپ بٔب خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَ‪ ..‬وؤوًنخ﵂ ظّّٓ‪٬‬دض خ﵀ٕىٌن ڀ‪٥‬سد‪٬‬ص خڀٽعدذ ٌٍ خْوُي ټدوط ـّ ًء ڄه ٌٍخ خڀعىٴُٷ يون‬
‫٘ٻ‪.‬‬

‫وٖزًٓ ٌىد ڄه خڀ‪ٙ‬ٽُ ڀځممدوََه خَْز٭ص‪ :‬خْن ‪١‬نمً خڀٕد‪ ٍ٬‬ڄه ‪ٜ‬مُٵص (ؤوسدَ خ‪ٝ‬نځُؿ) خڀسمَُىُص‪ .‬وخْن ِټَُد ‪٬‬ځٍ ڄه لىِش ودًب‬
‫خْوسُدء (‪ )ٚ‬خڀ٭ځمُٓص ُب ڄى‪٥‬ٹعىد (خڀسمَُه ‪ -‬خ﵀ُٓٶ)‪ .‬وخْن ـدٔڃ خڀٵدَْ ڄًَُ ڄٽعسىد‪ .‬و‪ٜ‬هٌُ خڀ٭َّّ خْن لٌٕن ‪١‬نمىي وځٳ‬
‫لدٴ‪( ٧‬ود٘‪ ٣‬بٔٗڄٍ ُب خڀً‪٧‬ندَٺ) ـّخٌڃ خ﵁ ‪٬‬ه خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ًُٔٓ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬ؤلٕه خ‪ٛ‬نّخء‪.‬‬

‫ٔدجځٌن خ﵁ خڀٹًَُ ؤن َإوٍ زإًََىد ٗنُ٭د﵂ بٔب و‪ ٍ٬‬خڀس‪ٝ‬دجُ خڀًَىُص وخٌٔعًخء زىىٌَد ٸځسد﵂ وٸدڀسد﵂ ڀىٽىن ي‪٬‬دش لٹُٹٌُن بٔب خڀٹُڃ خٔٔٗڄُص‬
‫خْ‪ُٜ‬ځص و‪٥‬نه وٹىپ (َخڀْمَمًُِ ﵁ِ خڀٌٍّ ًٌخود ڀٔهٍخ وڄد ټُىٓد ڀٔىَهِعًٌََٔ ڀَىِٖ ؤنْ ًٌخود خ﵁ُ) بٔب و٭مص خڀىَٖص ﵀مً وآپ ‪١‬نمً خڀ‪ُٓ٥‬سٌن خڀ‪٥‬دٌَُه‪.‬‬

‫خڀٵٹًن بٔب خ﵁ خڀٱين‪:‬‬

‫‪٬‬سًخڀ٭‪ُ٩‬ـڃ خ‪ٞ‬نهعـًٌ خڀسمـُخ٘ب‬

‫‪َ /17‬زُ‪ ٫‬خْوپ‪ٌ1427/‬ـ‬

‫‪١‬ندٴ‪٩‬ص خ﵀ُٓٶ‪٣ -‬نځٽص خڀسمَُه‬

‫‪9‬‬
 ‫* < سبهًُ يف خدلٕإٌص > *‬

‫ِد َؤٌ مسدلعىُ يف ِٕإٌص خٌعـسًن؟‬ ‫‪‬‬

‫ُب ٌٍي خ‪ٞ‬نٕإڀص زُدن ؤَـى ؤن ظعدز٭ىي ـًُٓخ﵂!‬

‫ظفؼٍّىخ َد فؼٍُص خٌشُه‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪٥‬نه خڀ‪ُٙ‬٭ص ٴُىد ڄٹځًّون ڀځمُخـ‪ ٫‬وٴُىد ٴٹهدء ڄٕعٹځّىن ُب خڀُؤٌ وٴُىد ‪١‬نعد‪٤‬ىن لُػ ‪٫‬نعدَون ؤلى‪ ٢‬خْلٽدڂ‪ ،‬وٌٍخ َٕعً‪ ٍ٬‬ټىن‬
‫خ﵀عد‪٬ ٢‬دَٴد﵂ ‪ٞ‬نىعځٳ خَِخء ٴُهد ڀٽٍ ‪٪‬نٕه خٔوعُدَ وَٵُٮ ٌڄٓعً زُىً وزٌن َزًٓ ‪ّ٬‬وـٿ‪.‬‬

‫ؤوط ظٕإڀين ‪٬‬ه َؤٍَ ُب ڄٕإڀص خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ؤٸىپ‪ :‬ؤود ڄه خڀٹٕڃ خْوپ وبن ټىط ٓب ؤ‪٤‬سُٓ ُب لُدٌب وڀى ڄُٓش وخلًش َٰڃ ټىوً ڄٕعمسٓ﵂د‬
‫لٕر َؤٌ ڄُـ٭ُّٓٗ خڀٵٹهُص وٌڀٻ ڀ‪ُ٩‬وُب خڀٕدزٹص ُب ز٭‪ ٟ‬خڀسځًخن‪ .‬وڀٽين ؤَي ‪ُ٠‬وَش ْنًَُ ڄُخٔڃ خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬مد ٖ َځُٷ‪ ،‬وظ‪٥‬٭ُمً‬
‫ّند َىٹځً بٔب يخجُش خڀعمًَػ خڀ٭‪ ٌُٝ‬وخ‪ٟ‬نًٴُص خڀسىدءش‪ ،‬وٌٍخ َعڃ ‪ ّّ٬‬خڀعؽٹُٳ زإز٭دي ويوخٴ‪ ٫‬وؤًٌخٲ ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٜ‬نُٕىُص‪.‬‬

‫َوين ؤٔه ظُي ذلٍٖ خٌشوًنش خحلُُٕٕص لىّص َغُ ِد ًَوَ لىذلد ِٓ ـًي‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ڄد َؤَٻ ؤن وسًؤ خ‪ٜ‬نًَػ زدٔـدزص ‪٬‬ځً خڀٕاخپ خڀعدٕب‪ :‬ټُٳ و٭دِب ٌٍخ خ‪ٛ‬نًپ زٌن خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن؟‬

‫لٕر ِد ظشدء‪ ،‬وٍُ َخلعه َد شُه‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪10‬‬
‫بن ظ٭ًٓيَص خَِخء ُب ټٿ ٍ٘ء‪ ،‬لٹُٹص ټىوُص ؤىٓص ب‪ٟ‬نُص‪٘ ،‬دء خ﵁ ؤن ‪٫‬نعځٳ خڀىدْ لّٖ ُب خٔ‪٬‬عٹدي زىـىيي خڀىخ‪٠‬ك‪ ،‬وٌڀٻ ڀُى‪ ُ٩‬ڄًي‬
‫بڀعّخڄهڃ زدڀعٹىي وظىدٴٕهڃ خڀ‪َُٙ‬ٳ ‪٥‬نى خ‪ٟ‬نًي زدڀىٕسص ڀځماڄىٌن وڀٽٍ َٽُْٓ خ‪ٜ‬نَُص زدڀىٕسص ‪ٟ‬نڃ وڀٱًنٌڃ‪ .‬ٴٗ ‪٬‬نٽه ْلً بڀٱدء ٌٍي‬
‫خ‪ٜ‬نٹُٹص وظ٭‪ُ٥‬ٿ ٌٍي خڀٕٗىص‪ ،‬ٴدڀىخـر بٌن ؤن وٵٽُ ُب ؤيذ خٔوعٗٲ ووُظٹٍ ب‪٬‬ندوُد﵂ ول‪١‬دََد﵂ بٔب ڄٕعىي خْوٗٶ خٔوٕدوُص ُب ڄ٭ُٴص‬
‫خِوُ وخڀع٭دڄٿ ڄ٭ً‪ ،‬وخڀّٗ و٭ين هبد خلعُخڂ لٷ خٔوٕدن ُب خڀُؤٌ وخٔوعُدَ‪ ،‬لّٖ بٌخ خوعځٵىد ٴٗ وع٭ديي‪ْ ..‬ن خڀًَه ټځًّ ٖ بټُخي ٴًُ‪،‬‬
‫وَذٓ خڀًَه َٰڃ ٸًَظً ‪٬‬ځً وځٹً ٴٹً َٴ‪ ٟ‬بـسدٌَڃ ‪٬‬ځً ٴٽُ وٴ٭ٿ ټمد ٸځىد‪ ،‬وزدڀعدٕب ٴمه ؤود وڄه ًٰنٌ لّٖ ‪٤‬ن٭ٿ ؤوٵٕىد ؤو‪ُٜ‬دء‬
‫‪٬‬ځً خڀًَه وخڀ٭سدي ٴى‪ٝ‬ىٓٵهڃ يَىُد﵂ لٕر آَخجىد‪ .‬ٴد﵁ خڀٌٍ ڄىمين خ‪ٜ‬نَُص ڄىمهد ڀٱًنٌ ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬وڄ‪ٝ‬ديَهتد ڄه ؤٌ ‪ُ٤‬ٲ ڀځ‪ُ٥‬ٲ خِوُ‬
‫ظ٭ين ڄ٭دَ‪٠‬ص خڀٹٕمص خٔ‪ٟ‬نُص وخ‪ٝ‬نُوؾ ‪٬‬ه ٔىعً وخڀ‪ًَ١‬ص ‪ٜ‬نٽمعً‪ .‬ظإُٕٔد﵂ ‪٬‬ځً ٌٍخ خڀسُدن واټً لدـص خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬بٔب ٸُخءش ـًًَش ڀىخٸ٭ىد‬
‫‪٬‬ځً ‪٠‬ىء خڀُئَص خٔٔٗڄُص ُب لٹىٶ خٔوٕدن‪ .‬ٴةٌخ خٔع‪٥‬٭ىد خٔوعٹدپ بٔب ٌٍخ خ‪ٞ‬نٕعىي خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ ُب خ‪ٜ‬نَُص وَ‪٬‬دَص خ‪ٜ‬نٹىٶ ٴٕى٭دِب ؤٌ‬
‫َ‪ٔ٬ ُِِّٙ‬سدئ خڀٍََّٔهَ َِٕعَمٔ٭ُىنَ خڀْٹَىِپَ ٴََُعٖسِ٭ُىنَ ؤَلَِٕىًَُ ؤُوڀحٔٻ خڀٍَّهَ ًٌَخٌُڃُ خ﵁ُ‬
‫وٗٲ زُوق خ‪٩‬ندزُص ووٽىن ز٭ًجٍ ڄه ڄ‪ٝ‬ديَٷ ٸىڀً ظ٭دٔب‪( :‬ٴَس ّ‬
‫(‪)2‬‬
‫وؤُوڀحٔٻَ ٌُڃِ ؤُوڀىخ خْڀسدذ)‪.‬‬

‫ٴځڃ وسع٭ً ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نٹُٹص ڀى ٸځىد ؤن ؤِڄص خ‪ٝ‬نٗٲ ُب خڀع‪٥‬سًن وًٰني ٌٍ ـّء ڄه ؤِڄص خڀٵٽُ خٔوٕد٘ب خڀٌٍ ‪ّ٬‬ٴط ‪٬‬ىً ٸ‪٥‬د‪٬‬دض وخٔ٭ص ڄه‬
‫‪٠‬نعم٭ىد‪ ،‬لّٖ ؤ‪ٜ‬سك خڀىخلً ڄىد َ٭عّّ وٵًٕ ؤو ٗند‪٬‬عً يَىد﵂ زٍخظً ووټُٗ﵂ ‪٬‬ه خ﵁ ُب خَْ‪ ٞ‬وٌى ُب خڀىٸط وٵًٕ ظُخي ًََه خڀُجُٓ‬
‫خْڄَُٽٍ زىٖ ‪٬‬ځً ڄسًؤ (ڄَه ڀُٓ ڄ٭ىد ٴهى ‪ً٠‬ود)!‬

‫وٌٿ َإٌب ٌٗٺ خجملعم٭دض وخ‪ٜ‬ن‪١‬دَخض وخ‪ٜ‬نُټدض وخڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض بٖ ڄه خڀع٭‪ٓٝ‬ر وخٔٔعسًخي وخٔ‪ُٜ‬خَ ‪٬‬ځً خِلديَٓص زُوق خڀى‪ٜ‬دَص‬
‫‪٬‬ځً خِوَُه ڄه خْٸُخن؟!‬

‫‪ٝ‬رُ ڀٔ‪ٍ ٍَٙ‬ء ڄٔهَ خُْ٘دءِ ِبڀّد ‪َ٬‬ه‬ ‫َٹىپ خٔڄدڂُ ‪٬‬ځٌٍّ ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ‪ُ -‬ب خ‪ٝ‬نُ‪٥‬سَص خڀٹد‪ٜٔ‬٭َصٔ ‪( :-‬وڀَٹًَ وَ‪َُ٩‬ضُ ٴَمد وَـًَضُ ؤلًَ﵂خ ڄٔهَ خڀ٭دڀَمٌنَ َعَ٭َ ٖ‬
‫‪ٔ٬‬ځَّصٕ ظَمعَمٔٿُ ظَمىَ ًَ خ‪ٛ‬نُهَٗءِ‪ ,‬ؤو لُفٖصٕ ظَځُ‪ ُ٣‬زِ٭ُٹىپِ خڀٕٗٵَهدءِ‪ًَٰ ,‬نَټُڃ‪ ,‬ٴَةٖوٽُڃ ظَعَ٭َ‪ٖٝ‬سىنَ ڀٔإڄ ٍُ ڄد َُ٭َُٲُ ڀًَُ ََٔسرْ وٖ ‪ٔ٬‬ځَّصٌ (ڄٓٓ ًَ ‪٬‬ځّص)‪ ,‬ؤڄٓد‬
‫‪ٝ‬رَ ‪َ٬‬ځً آيَڂَ ڀٔإ‪ٜ‬ځًٔٔ‪ ,‬و‪َ٤‬٭َهَ ‪َ٬‬ځًَُٔ ُب ؤځٹَعًٔٔ‪ ,‬ٴٹدپَ‪ :‬ؤود ودٌٌَِّ وؤوطَ ‪ُٔ٤‬ينٌّ! و ؤڄٓد خْٰىُِد ُء ڄٔه ڄُعَُٴَ ٔص خُْڄَڃِ ٴَعَ٭َ‪ٖٝ‬سىخ ِؼد َِ ڄَىخٸٔ‪َ٫‬‬ ‫بزځُُٓ ٴَعَ٭َ ٖ‬
‫خڀىِّ٭َڃِ‪ ,‬ٴَٹدڀىخ‪ :‬وَمهُ ؤټَؽُُ ؤڄىخٖ﵂ وؤوٖيخ﵂ وڄد وَمهُ زِمُ٭ٍََّزٌنَ‪ .‬ٴةن ټدنَ ٖزُ ًٖ ڄٔهَ خڀ٭َ‪َٝ‬سُِٖصٔ ٴَځَُْٽُه ظَ٭َ‪ُٗٝ‬سٽُڃ ڀٔمَٽدَِ ِڂ خ‪ٝ‬نٔ‪ٝ‬دپِ‪ ,‬وڄَمدڄًٔٔ‬
‫ٶ خڀُُٰٖسَصٔ‪ ,‬وخْلٗڂِ‬ ‫خْٴ٭دپِ‪ ,‬وڄَمدٔٔ ِه خُْڄىَِ‪ ,‬خڀّّٗ ظَٵد‪َ٠‬ځَط ٴُهد خ‪ٞ‬نُفًخءُ وخڀىُفًَخ ُء ڄٔه زُُىظدضٔ خڀ َ٭َُذ‪ ,‬وََ٭دُٔرُ خڀٹَسدجٿِ‪ ,‬زِدْوٗ ِ‬
‫خڀ٭َ‪ُ٩‬مصٔ‪ ,‬وخْو‪٥‬د َِ خ‪ٛ‬نَځُځَصٔ‪ ,‬وخِؼد َِ خ‪ٞ‬نَممىيَشٔ‪ .‬ٴَعَ٭َ‪ٖٝ‬سىخ ڀٔىٔٗ ِپ خ‪ٜ‬نَم ًٔ ڄٔ َه خ‪ٜ‬نٔٵ‪ ٔ٧‬ڀٔځفِىخَِ‪ ,‬وخڀىَٴدءِ زِدڀٍِّڄدڂِ‪ ,‬وخڀ‪َّ٥‬د‪َ٬‬صٔ ڀٔځسُِِّ‪ ,‬وخ‪ٞ‬نَ٭‪َُٔٝ‬صٔ ڀٔځٽِّّٔ‪,‬‬
‫(‪)3‬‬
‫وخْؤٍ زِدڀٵَ‪١‬ٿِ‪ ,‬وخڀٽَٳِّ ‪َ٬‬هِ خڀسَٱٍِ‪ ,‬وخٔ‪٩٬‬دڂِ ڀٔځٹَعٿِ‪ ,‬وخٔو‪ٝ‬دٲٔ ڀٔځىَځٷِ‪ ,‬وخڀٽَ‪٩‬ڃِ ڀٔځٱَُ‪ ,ٔ٧‬وخـعٔىدذِ خڀٵَٕدئ ُب خَْ‪.)ِٞ‬‬

‫ز٭‪ ٟ‬خڀىدْ (خ‪ٞ‬نعًَٓه!) َ‪٩‬هٓ ؤوً ٸً ؤَخق وٵًٕ لُىمد َٹىپ‪ٌٍ( :‬خ َؤٌ ڄُـ٭ٍ وڀٌٍُر خ‪ٞ‬نىدڀٵىن َ‪ُٙ‬زىخ ڄدّب خڀسمُ)!!‬

‫وز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نعمََُٓه خڀٍَه ‪٪‬نٕسىن ؤوٵٕهڃ ڄه ؤٌٿ خڀؽٹدٴص وخڀعفًًَ َٹىپ‪ٌٍ( :‬خ َؤٍَ وڀٌٍُر ًٰنٌ َ‪ُ١‬ذ َؤًٔ زد‪ٛ‬نًخَ)!!‬

‫ٌٍخ ڄد ‪ً٬‬خ ؤوڀحٻ خڀٍَه َٖعىَٓ‪٬‬ىن ‪٬‬ه بڀٹدء خڀعهڃ ‪٬‬ځً ًٰنٌڃ زدڀ٭مدڀص ڀٓـىّٔ وخ‪ٝ‬نُدوص ڀځًَه وڄد ؤ٘سً ٌڀٻ ڀٽٍ َٕٹ‪٥‬ىخ خڀُؤٌ‬
‫خِوُ خڀٌٍ َ٭فّون ُب بٔٹد‪ ً٤‬زدڀًڀُٿ وخڀٌّّدن!!‬
‫‪11‬‬
 ‫وز٭‪ ٟ‬خڀىدْ ‪ -‬ټمد ُب زٗيود ‪ -‬ڄ‪ ٫‬خْٔٳ ظعٹدٌٴهڃ خڀَُدق ‪٬‬نىص﵂ وَُٕش﵂ لٕر ڄ‪ٝ‬دّب خڀٍَه َټسىخ خ‪ٞ‬نىـص زًٌدء! وَسٹىن ٓنط ُٔ‪ُ٥‬ش‬
‫خ‪ٞ‬نٕعٱځٌّن َٕعمځسىهنڃ ڀىـدٌعهڃ وِ‪٬‬دڄعهڃ خ‪ٛ‬نىٴدء ڄدٓب َٕع‪ُ١‬حىخ زىىَ خڀ٭ځڃ ٴُٽ‪ٙ‬ٵىخ ؤوټدَ خ‪ٞ‬ناخڄُش ٍب َٕعىًوخ بٔب َټه خڀ٭ٹًُش‬
‫ٴُٽىوىخ ز٭ًي بڄد ڄه خڀ٭ځمدء خڀُزٓدوٌُن وبڄد ڄه خ‪ٞ‬نع٭ځّمٌن ‪٬‬ځً ٔسُٿ خڀىفدش‪ ..‬ټمد ٸدپ ؤڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن (‪ )٪‬ڀ‪ٝ‬دلسً ټمُٿ زه َِدي‪َ( :‬د‬
‫ټمُٿ زه َِدي‪ :‬بنّ ٌٍي خڀٹځىذ ؤو‪ُ٬‬ص ٴدلِٵَ‪٬ ْ٧‬ىٍٓ ڄد ؤٸىپ ڀٻ‪ ،‬خڀىدُْ ؼٗؼص‪ :‬ٴ٭دٓبٌ َزٓد٘ب‪ ،‬ؤو ڄع٭ځّڃْ ‪٬‬ځً ٔسُٿ ‪٤‬ندش‪ ،‬وٌَمَؿْ َُ‪٬‬د‪ ٪‬ؤظسد‪ُ٪‬‬
‫(‪)4‬‬
‫ټٿ ود‪٬‬ٷ‪٬ ،‬نُځىن ڄ‪ ٫‬ټٿ ََك‪ٓ ،‬ب َٕع‪ُ١‬حىخ زىىَ خڀ٭ځڃ وٓب َځفاوخ بٔب َُټْهٍ وؼُٷ)‪.‬‬

‫وَعفځًّ ڄه ٌدظٌن خڀُخج٭عٌن خڀ٭َځَىَٓعٌن ؤنّ ٔسر خڀع٭‪ٓٝ‬ر ٌى خ‪ٛ‬نهٿ زإلٽدڂ خ﵁ ظ٭دٔب ويٴه خْوٗٶ ُب ڄٹّّش خْودوُص وخ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دّب خڀٍخظُص‪،‬‬
‫وٰدڀس﵂د ڄد َٱځّٵهد ‪ٜ‬دلسهد زٱٗٲ خڀًَه وَځٵّهد زځٵّدٴص خڀٽځمدض خ‪ٞ‬ن٭ٕىڀص!!‬

‫و٭ڃ‪ ..‬بنّ خڀع٭‪ٓٝ‬ر ٌٍ خٔ٘ٽدڀُص خْٔدُٔص خ‪ٝ‬ن‪ً٥‬نش ُب ٗنُ‪ ٫‬ٸ‪١‬دَدود ‪٬‬ځً خٔ‪ٗ٤‬ٶ‪ ،‬ٴځى ‪٬‬د‪ٛ‬نىدي ‪ -‬ؤٌ خڀع٭‪ٓٝ‬ر ‪ُ -‬ب ؼٹدٴعىد زإوٗٸُص‬
‫خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬و‪٤‬ځر خڀ٭ځڃ خڀىدٴ‪ ٫‬ڀَ٭د‪ٛ‬نىد بوعٗٲ خڀُؤٌ ُب خڀع‪٥‬سًن وڄحدض خ‪ٞ‬نٕدجٿ خ‪ٝ‬نٗٴُص زٌن خْٴُخي وخڀ٭ىخجٿ وخ‪ٛ‬نمد‪٬‬دض وخ‪ٞ‬نٍخٌر‬
‫وخ‪ٜ‬نٽىڄدض و‪...‬‬

‫ؤڀُٓ خڀُٔىپ خْ‪٩٬‬ڃ (‪ )ٚ‬ٸً ز٭ؽً خ﵁ ڀعمٹُٷ ٌٍَه خ‪ٟ‬نًٴٌن (خڀعهٍَر خْوٗٸٍ وخڀعّټُص) و(ظ٭ځُڃ خڀٽعدذ وخ‪ٜ‬نٽمص)؟!‬

‫مٽْمَصَ وَبِن ټَدوُىخ ڄٔه ٸَسِٿُ ڀَٵٍٔ ‪َ٠‬ځَد ٍپ ڄٗسٌِنٍ *‬

‫﴿ٌُىَ خڀٌٍَّٔ زَ َ٭ػَ ٴٍٔ خڀْإُڄٌُِِّّنَ ََُٔىڀ﵂د ڄِّىِهُڃِ َعِځُى ‪َ٬‬ځَُِهِڃِ آََدظًٔٔ وَََُّټُِّهِڃِ وََُ٭َځِّمُهُڃُ خْڀٽٔعَدذَ وَخڀْ ٔ‬
‫(‪)5‬‬
‫مٽُٔڃُ﴾‪.‬‬ ‫وَآ َوَُِ َه ڄٔىِهُڃِ ڀَمٖد َځْمَٹُىخ زِهِڃِ وٌَُىَ خڀْ َ٭َُِّّ خڀْ َ‬

‫خِن بٔإڀين ‪٬‬ه لٽمص خڀع‪٥‬سًن وخٔإڀى٘ب ؤَهد خٔوىش ‪٬‬مٓد ڀًَٽڃ ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬و‪٬‬ځً خ﵁ ٸ‪ ًٝ‬خڀٕسُٿ‪...‬‬

‫* < ٔسٍش هٓ ظدََه خدلأمت وخٌوّخء > *‬

‫‪ ‬لسً خٌىٌىؾ يف ِىػىم خٌعـسًن خٌٌٍ خـعّوٕد ٌٗ هبٍخ خحلىخَ‪ ،‬ؤؿٍر ِٓ مسدلص خٌشُه خٌسًء يف ٔسٍش هٓ ظدََه خدلإمت‬
‫خحلُٕين ِٓ ؤوٌٗ بىل ٍ٘خ خٌُىَ‪ .‬وِٓ ؤَٓ ٔشإ خٌوّخء ووُف ظـىَّ؟‬

‫‪12‬‬
 ‫٘ندٔص ‪٬‬د٘ىَخء ؤ‪٩٬‬ڃ لُټص هن‪١‬ىَص ڄإٔدوَص ُب خڀعدََه خڀس‪ ،ٌُٙ‬وٌڀٻ زد‪٬‬عسدَ ‪ٚ‬ندهتد خ‪ٞ‬نعمُّٓش خ‪ٝ‬ند‪ٜ‬ص وظٹدزُٗهتد خڀعدڀُص‪:‬‬

‫‪ )1‬ؤً٘خفهد (خ﵁ وخ‪ٜ‬نٷ وخڀ٭ًپ وخ‪ٜ‬نَُص ڄه ـهص‪ .‬وخڀ‪٥ُٙ‬دن وخڀسد‪٤‬ٿ وخڀ‪٩‬ځڃ وخٔٔعسًخي ڄه ـهص ؤوُي)‪.‬‬
‫‪ )2‬شىظُدهتد (خ‪ٜ‬نٌٕن زه ‪٬‬ځٍ وؤوٖيي وؤ‪ٜ‬مدزً وٴُهڃ ‪ٜ‬مدزص ـًٓي َٔىپ خ﵁ ڄه ـهص‪ .‬وًََّ زه ڄ٭دوَص وخزه َِدي و‪٬‬مُ زه‬
‫ٔ٭ً ومش ٍُ ڄه ـهص ؤوُي)‪.‬‬
‫‪ )3‬خٔعّدءخهتد ( خڀٹُڃ خٔوٕدوُص و زُط خڀىسىٓش وخڀ‪٥‬هدَش وخڀ‪ُٙ‬خٴص ڄه ـهص‪ ،‬وخڀٹُڃ خ‪ٛ‬ندٌځُص وزُط خْڄىَٓص وخڀُـٓ وخڀٕٵدڀص ڄه ـهص‬
‫ؤوُي)‪.‬‬
‫‪ )4‬ؤوٗلُّدهتد (خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُص وخڀُؤٴص وخڀ‪ ّّٝ‬وخڀً‪٬‬ىش بٔب خڀٕځڃ وخ﵀سٓص ڄه ـهص‪ .‬وخڀًڄىَٓص وخڀ٭ىٳ وخڀ‪ُٙ‬خٔص وخڀع‪ٙ‬ٵٍّ وخڀٽُخٌُٓص ڄه‬
‫ـهص ؤوُي)‪.‬‬
‫‪ )5‬آؼدَ٘د ( خڀعإ‪ُٜ‬ٿ ڀ‪ُ٬ُٙ‬ص خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خ‪ٜ‬نٷ وهن‪١‬ص خڀ‪ٙ‬٭ىذ وخ‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬ص خڀٕځمُص خٔ‪ٜٗ‬لُص ُب ټٿ ‪ ُٝ٬‬ڄه ـهص‪ .‬وظًوَٿ‬
‫خڀسد‪٤‬ٿ و‪١‬ندَزص خڀ‪ٙ‬٭ىذ ولٹىٸهد ڄه ـهص ؤوُي)‪.‬‬

‫وٖ ِخڀط ٌٍي خڀىه‪١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص َٰڃ ڄُوَ ٸُخزص ( ‪ )14‬ٸُن ظإوٍ ڄه ‪ٓٙ٬‬دٸهد يڄى‪٬‬هڃ ڀع٭‪ُ٥‬هڃ ڄٽدهند وٸىيٌد ڀځعىخ‪ٜ‬ٿ ڄ‪ ٫‬خڀ٭‪ٙ‬ٷ‬
‫خ‪ٜ‬نُٕين زٽٿ ڄُخلځً وڄٕعىَدظً‪.‬‬

‫ؤوٍ‪ٔ :‬إڀعين ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نإًب وخڀ٭ّخء؟ ڄّٖ زًؤ وټُٳ خٔعمُ وظ‪٥‬ىَٓ ُب خڀعدََه؟‬

‫* ؤوٓپ ڄه زًؤ خ‪ٞ‬نإًب وخڀ٭ّخء ز٭ً وخٸ٭ص َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ټدن خٔڄدڂ خڀٕفٓدي و‪٬‬مٓعً خڀًُٕٓش َِىر وؤَعدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب ‪َ ُٝ٬‬ىڂ خڀ٭دُ٘ ‪٬‬ىً‬
‫ـًٕ خ‪ٜ‬نٌٕن وخڀ‪ٙ‬هًخء وټدوط خ‪ٝ‬نُىپ وَـدپ خڀسُط خْڄىٌ ٌَُسىهنڃ وَُ‪ٓ٠‬ىن ؤـٕدي خڀ‪ٙ‬هًخء وَئؤهڃ ‪٬‬ځً خڀُڄدق‪.‬‬

‫* ٍب ټدن خ‪ٞ‬نإًب وخڀ٭ّخء ُب خڀٽىٴص‪ ..‬وٌڀٻ ‪ٞ‬نّد ؤيوځىخ خڀٕسدَد ٴى‪٥‬ر خڀًُٕش َِىر وؤوعهد خڀًُٕش ؤڂ ټځؽىڂ ُب خڀىدْ خ‪ٞ‬نعفمهَُه ُب‬
‫خڀ‪ُ٥‬ٸدض‪ ،‬و‪٠‬فٓىخ ڄه ٴدـ٭صٕ ‪ٜ‬ىَٓظِهد خڀًُٕٓظدن خزىعد ‪٬‬ځٍٍّ وٴد‪٤‬مص ٴّڀّڀعد خڀ٭ُٖ خْڄىٌ وِخيهتد ِن‪٥‬سعهد خڀ‪ٝ‬د‪٬‬ٹص ُب ‪٠‬نځٓ زه َِدي‬
‫خڀ‪٥‬دُٰص‪.‬‬

‫* وخٔعمُض ٸدٴځص خڀٕسدَد ظىمى خ‪ٜ‬نٌٕن خڀ‪ٙ‬هًُ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ خ‪ٞ‬نٍزىق ‪ٙ٥٬‬دود﵂ لّٖ يوځط خڀ‪ٙ‬دڂ وٸځسط خڀ‪٥‬دوڀص ‪٬‬ځً َؤْ خ‪ٜ‬ندټڃ خڀ‪٥‬دٍٰ‬
‫ًََّ زه ڄ٭دوَص‪ ،‬ٴس٭ً خ‪ٝ‬ن‪٥‬سص خڀّٗ خ‪ ُ٥٠‬ؤن َىخٴٷ ‪٬‬ځُهد ٸدڂ خٔڄدڂ َِه خڀ٭دزًَه زٵ‪١‬ك آپ ؤيب ٔٵُدن‪ .‬ٴٽدي ‪٫‬نُٕ خجملُڄىن خ‪ٞ‬نًَّ‪،‬‬
‫ٴځ٭ر ًََّ ڀ٭سص ـًًَش وٌٍ خڀٕمدق ڀٕسدَد ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬زةٸدڄص ڄإًب خڀ٭ّخء ُب وُزص خڀ‪ٙ‬دڂ ڀؽٗؼص ؤَدڂ‪ ،‬وؤڀٹً ڄٕحىڀُص خ‪ٛ‬نُ‪٬‬نص‬
‫‪٬‬ځً وخڀًُ ُب خڀٽىٴص ‪٬‬سًُ خ﵁ زه َِدي‪.‬‬

‫* و‪ٚ‬نك ًََّ ز٭ىيش خڀٹدٴځص بٔب ڄًَىص ـًٌٓد َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬ٴدوعدَض خڀٌٍدذ بٔب ټُزٗء ؤوٖٓ﵂ ڀَّدَش خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬و‪ٜ‬ځط ُب َىڂ‬
‫خَْز٭ٌن (‪٘ 20‬هُ ‪ٜ‬ٵُ) وخڀعٹط ٌىدٺ ڄ‪ ٫‬خڀ‪ٝ‬مديب خ‪ٛ‬نځُٿ ـدزُ زه ‪٬‬سًخ﵁ خْو‪ٝ‬دٌَ خڀٌٍ ټدن ٸديڄد﵂ ؤَ‪١‬د﵂ ڀَّدَش ٸّّ خ‪ٜ‬نٌٕن‬

‫‪13‬‬
‫(‪ّ )٪‬نٕد‪ً٬‬ش ظځمٍُي ووديڄً‪ ،‬بٌ ټدن ُب ؤوخوُ ؤَدڂ لُدظً ‪َُُ٠‬خ﵂‪ .‬ٴدـعم٭ىخ ٌىدٺ وٸُئخ ڄإًب ‪ّ٬‬خء ووىِقٍ وزٽدء‪ ..‬وٌى ٖ ‪٫‬نځى ڄه‬
‫لُټص خڀ‪ُ١‬ذ ‪٬‬ځً خڀُؤْ وخڀ‪ ًَٝ‬زدڀًُ ټمد ٌٍ ‪٬‬ديش خڀ٭ُذ وخڀ‪ٙ‬٭ىذ لٌن خ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص‪.‬‬

‫* ٍب وُـط خڀٹدٴځص ڄعفهص بٔب خ‪ٞ‬نًَىص خ‪ٞ‬نىىَٓش‪ ،‬ٴمد ؤن يوځعهد لّٖ ‪٠‬ؿٓ ؤٌځهد زدڀسٽدء وِڀّڀط خَْ‪ ٞ‬ڄه ً٘ٓش خڀىمُر ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬و٘دَټط خڀىٕدء ُب خ‪ٞ‬نإًب وُب ڄٹًٓڄعههٓ ؤڂٓ ٔځمص ِوـص خڀىّٔ (‪ )ٚ‬وؤڂٓ خڀسىٌن ِوـص خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ .)٪‬وؤوٍ ڄ‪٩‬دٌُ‬
‫خڀعىًًَ َنُ‪٬‬نص ًََّ زه ڄ٭دوَص ظعٕ‪ُ ٫‬ب خڀىدْ لّٖ و‪٬ ٍٙ‬مُ زه ٔ٭ً ڄه خوٹٗذ خْو‪٠‬د‪ ٪‬ٴُٴ‪ ٫‬و‪٥‬دزد﵂ بٔب خڀ‪ٙ‬دڂ ِن‪٥‬ىَش خڀ‪٩‬دٌُش‬
‫خ‪ٞ‬نإٕنُص خڀّٗ ظٹىيٌد خڀًُٕش َِىر (‪ )٪‬ٴإڄُ ًََّ زةز٭ديٌد‪ ،‬وخوعځٳ خڀعدََه ٌىد زٌن خڀ‪ٙ‬دڂ وڄ‪ ،ُٝ‬وخْٰځر َُون ؤهند وُٵُطِ بٔب خڀ‪ٙ‬دڂ‬
‫وٸٌّّد ٌى ٌٍخ خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ خڀُىڂ ُب خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٹص خڀَّىسُص‪.‬‬

‫* وخوع‪ ُٙ‬وّّ خٔع‪ٙ‬هدي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب زٗي خ‪ٞ‬نٕځمٌن ٴإوٍ ټٿ ‪٠‬نمى‪٬‬ص وز‪َُ٥‬ٹعهد خڀ٭ٵىَص ظِّّ لّهند وظإڀّمهد وخٔعىٽدٌَد‬
‫وزًؤض خ‪ٞ‬نأًب ظع‪ٙ‬ٽّٿ ظًَ‪٩‬نُد﵂ ڄ‪ٌٍ ٫‬خ خٔوع‪ٙ‬دَ‪ .‬وود‪ٜ‬ص ُب ؤَدڂ ‪١‬نُٓڂ لُػ ټدوط خڀىخٸ٭ص وُب خَْدڂ خڀّٗ ټدن خ‪ٞ‬نٕځمىن َإظىن‬
‫ڀٽُزٗء‪ ،‬وُب خڀسځًخن خْوُي ‪٬‬ځً خڄعًخي خڀٕىص ؤ‪ُ٠‬ٵط ؤَدڂ ( ‪٘ 15‬٭سدن) و(‪ ٌٌ 9‬خ‪ٜ‬نفٓص َىڂ ‪ُ٬‬ٴص) و(ڀُځص ‪ ًُ٬‬خڀٵ‪ )ُ٥‬و(ؤوٓپ‬
‫٘هُ َـر) و‪٬‬نٽه خڀٹىپ ؤن خ‪ٞ‬نأًب خ‪ٜ‬نُٕىُص خوع‪٩‬مط ز٭ً ٌڀٻ ڄه زًخَص خڀٹُن خڀؽدڀػ خ‪ٟ‬نفٌُ‪.‬‬

‫‪ِ ‬وٍىِدض ظدَؼلُص لُّّص! ِيين ِٕهد مسدلص خٌشُه‪ ..‬ولًُ وُف ظـىَّض كدُ٘ش خٌوّخء لىت وطٍط يف هظُٔد بىل ٍ٘خ‬
‫خدلٕعىي؟ لعّد﵂ ظوعًّوْ ٌٕد ِظديَ ِىؼمص؟‬

‫زدڀ‪٥‬س‪ٌ ٫‬ىدٺ ڄحدض خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَ ڄه خڀٕىص وخڀ‪ُٙ‬٭ص‪ .‬ؤو‪ ُ٩‬ڄؽٗ﵂ (ظدََه خڀ‪ )ٌّّ٥‬وظدََه (زه ‪ٕ٬‬دټُ – ظُٗنص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن) وټعدذ‬
‫(ؼىَش خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خڀىـدي خڀ‪ٙ‬٭ّٔ – ڀځ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ڄهًٌ مشٓ خڀًَه) وڄىٔى‪٬‬ص (ُندَ خْوىخَ) و(خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن – ڀځ‪ُٙ‬ه زدٸُ‬
‫َُ٘ٳ خڀٹٍُ٘) وټعدزىد (ڄه ؤوٗٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن) وًٰني‪.‬‬

‫ٴځىىخ‪ٜ‬ٿ زدوع‪ٝ‬دَ ًًَ٘ ظدََه خ‪ٞ‬نأًب وظ‪٥‬ىَٓ خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين‪ :‬ٴٵٍ خڀٹُن خڀؽدڀػ وخڀُخز‪ ٫‬وخ‪ٝ‬ندڄٓ (ؤَدڂ لٽّدڂ خڀسىَهُُٓه ُب خڀ٭ُخٶ‬
‫وخ‪ٜ‬نمًخوُُٓه ُب خڀ‪ٙ‬دڂ وخڀٵد‪٤‬مُُٓه ُب ڄ‪ ُٝ‬خوع‪ ُٙ‬خ‪ٞ‬نٌٍر خڀ‪ُٙ‬٭ٍ وخوع‪ُٙ‬ض ڄ٭هد خجملدڀٓ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬ـدء ُب ظدََه خڀٽدڄٿ (‪ )6‬ؤوً ُب‬
‫٘هُ ‪١‬نُڂ ٔىص ( ‪ٌ 252‬ـ) ؤڄُ ڄ٭ّٓ خڀًوڀص خڀًَځمٍ زدڀ٭‪٥‬ځص خڀُ‪ٚ‬نُص ڀ٭مىڂ خ‪ٞ‬نإٔدض وخْٔىخٶ وؤن َعٵُٓٮ خڀىدْ ٔٸدڄص خ‪ٞ‬نأًب ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن ووُوؾ ڄىخټر خڀ٭ّخء ُب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ .٪‬ٴِّّض خڀٹ‪ٝ‬دجً وخ‪ٝ‬ن‪٥‬ر ُب ٌٍي خڀٵعُش ْنًٕٓ ڀځىدْ ڄ‪٩‬دٓب زين ؤڄُص وزين خڀ٭سدْ‬
‫وظٍټُ ٴ‪١‬دجٿ ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬وڄ‪٩‬ځىڄُٓعهڃ‪ ..‬وًبّ ظإڀُٳ ؤٰځر ټعر خ‪ٞ‬نٹدظٿ ُب ٌٍي خڀٵعُش‪.‬‬

‫‪ٕٔ ً٘ ‬عـُن خٌسمػ هٓ ـٍوَ خخلٗفدض خٌُٕدُٔص زٌن خٌٕٕص وخٌشُوص يف ٍٖ٘ خدلُلٍص خٌعدَؼلُص؟‬

‫‪14‬‬
‫ؤظٵٷ ڄ٭ٻ ُب ٌٍخ خڀُؤٌ‪ .‬و٭ڃ ؤ‪٬‬عٹً ؤن ز٭‪ ٟ‬خ‪ٝ‬نٗٴدض َُـ‪ٔ ٫‬سسً بٔب ؤن خ‪ٝ‬نځٵدء خْڄىٌَن وخڀ٭سدٌُٔن لُػ ټدوىخ ‪٪‬نٕسىن ؤوٵٕهڃ‬
‫‪٬‬ځً خڀٕىص‪ ،‬وټدوط خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ‪٠‬ندڀٓ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪َ )٪‬ىًٓيون ز‪٩‬ځڃ خ‪ٝ‬نځٵدء ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬ٴځڃ َٽه ڀځىځٵدء ُب خڀًٴد‪٬ ٪‬ه ‪ُ٬‬و٘هڃ‬
‫بٖ زعمَُ‪ ٟ‬خڀٕىص ‪٬‬ځً خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ ،‬وخٔعىًڄىخ ز٭‪٬ ٟ‬ځمدء خڀسٗ‪ ٢‬ڀعًوَه ظدََهٍ ڀځمٕځمٌن َِّّون ٴًُ ڄد ‪٫‬نًڂ ٌٍخ خڀعىـًٓ وَ٭مٓٷ‬
‫خڀ‪٥‬دجٵُص وخ‪ٝ‬نٗٴدض‪ .‬وُب خ‪ٛ‬ندور خڀ‪ُٙ‬٭ٍ خٔنٍ ز٭‪ ٟ‬خڀ‪ُٙ‬٭ص ڄه خ‪ٞ‬نإًب ٴُ‪ٜ‬ص ڀع٭َُص خ‪ٜ‬نٽىڄدض خْڄىَص وخڀ٭سدُٔص ٴٽدن ڄه خڀ‪٥‬سُ٭ٍ‬
‫‪٨‬هىَ خٔ‪٥ٜ‬ٵدٲ خ‪ٞ‬نٌٍّٔ ولًوغ خڀ‪ًِّٝ‬خڂ خڀ‪٥‬دجٵٍ زعىـًُ ُٔدٍٔ ڄه وَخء خڀٽىخڀُٓ‪ .‬وٌٍخ ڄد ـ٭ٿ ز٭‪ ٟ‬خڀ‪ُٙ‬٭ص َعفً ڀعمًًَ‬
‫خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب خٔ‪٤‬دَ خڀعدَ‪٫‬نٍ يون َز‪ ً٥‬زدڀُٕدٔص بڄد ظٹُٓص وبڄد ڀٹىد‪٬‬عهڃ زإن خڀٹ‪ُ١‬ص ٖ ٓنعدؾ بٔب ڄىخـهص ڄ‪ ٫‬خِوُ ز٭ً ؤن‬
‫ظسُٓه خ‪ٝ‬نُ‪ ٣‬خْزُ‪ ٟ‬ڄه خ‪ٝ‬نُ‪ ٣‬خْٔىي ُب خڀىه‪١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬ووٗپ ٌٍي خڀٵعُش خ‪ٛ‬نًخڀُص يوځط ٓنَُٵدض ‪٬‬ځً خڀٹ‪ُ١‬ص خڀ٭د٘ىَخجُص ‪ّّ٬‬‬
‫ؤَديٌ ظځٻ خ‪ٜ‬نٽىڄدض خڀّٗ ټدوط ظًَُ ؤن ظُس٭ًٔ َٔدڀص خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ه خْڄٓص وو‪ٌُ٥‬د ‪٬‬ه وٵٕهد وؤن ٖ ظعىَٓ‪ ٢‬ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬ص خڀُٕدُٔص‬
‫ڀځ‪ُٙ‬٭ص ‪٬‬ځً ‪٤‬ىپ خڀعدََه‪ .‬ٴدوٹٕڃ خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ خ‪ٜ‬نُٕين ‪٬‬ځً ‪٧‬ن‪ُٔ ٣‬دٍٔ لديٓ وآوُ ظدَ‪٫‬نٍ ـدٲٓ ڀُىُؾ ڄه زُىهمد ‪٧‬ن‪ ٣‬ؼدڀػ ٌى‬
‫خڀٌٍ و٭عمًي ووعسىٓدي‪ْ ..‬وً و‪٥‬دذ ؤ‪ ٍ٥‬ـدڄ‪ ٫‬زٌن خڀُٕدٔص ز‪ٙ‬ٽځهد خڀ٭دڂ وڄٹىٖهتد خڀٽځُّص ُب خٔٔٗڂ وًٰني‪ ،‬وزٌن ظدََه خ‪ٞ‬نإٔدش‬
‫وخٔعًَخَ خڀًڄى‪٬ ٪‬ځً ڄ‪ٝ‬دجر خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ڀُز‪ ٣‬خڀىدْ وـًخوُٓد﵂ و‪٬‬د‪٤‬ٵُٓد﵂ وٴٽَُٓد﵂ زدڀٹُڃ خڀّٗ ؼدَ خ‪ٜ‬نٌٕن ْـځهد‪.‬‬

‫‪ ‬مسدلص خٌشُه خدلهعًٌ‪ِ :‬د ٘ى ظمُُّىُ ٌٍّّؾ خحلدطً زٌن خخلـدذ خحلُٕين وخخلـدذ خٌُٕدٍٔ خدلودطُ؟ ً٘ ظُوْ خٌمؼُص‬
‫خحلُُٕٕص ظٕعفًُ ِٓ وـسدء ٌُِّٕٕن لىت خٌٕىدم؟!‬

‫ٖزًٓ ڄه ڄىهفص خڀى‪ ٍ٬‬خڀًَين وخڀُٕدٍٔ ‪٠‬مه و‪ ٣‬خڀىٔ‪ُ٥‬ص وخٔ‪٬‬عًخپ‪ .‬ٴةنّ خڀعى‪ُ٨‬ٳ خ‪ٞ‬نٵُ‪ ٢‬ڀٓوٓپ ‪ٝ‬نًڄص خڀؽد٘ب ظ‪١‬مُص﵂ ڀځًَه ‪٬‬ځً‬
‫ڄُٕق خڀُٕدٔص‪ ،‬بوين ؤ‪٬‬عٹً ؤنّ َٔدڀص خ‪ٞ‬نإًب خ‪ٜ‬نُٕين َٔدڀص بٔٗڄُص ‪٬‬دڄٓص ـدڄ٭ص‪ٓ ٖ ،‬نعدؾ بٔب خڀع‪َُٝ‬ك زد‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَٷ خڀُٕدُٔص خ‪ٜ‬ند‪ُ٠‬ش‬
‫بٖ ڄد ټدوط خ‪ٜ‬ندـص بڀًُ بٔعؽىدجُص‪.‬‬

‫ُب ظٹُُمٍ بنّ خڀع‪ُٓ٥‬ٲ خڀُٕدٍٔ ُب ِڄدوىد وٰځسص خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دّب خڀٵُيَص وخڀٵحىَص ‪٬‬ځً خٔوٗ‪ ٚ‬خ‪ٜ‬نٹُٹٍ ﵁ ‪ ّٓ٬‬وـٿ ٸً ڀ٭ر يوَخ﵂ ٔځسُد﵂ ُب‬
‫ٸ‪ُ١‬ص خ‪ٞ‬نإًب وخڀ٭ّخء ټمد ڀ٭ر ٌٍخ خڀًوَ ُب خڀٹ‪١‬دَد خٔٔٗڄُص ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ ڀًي ‪٬‬دڄٓص خ‪ٞ‬نٕځمٌن‪٥ .‬نه ُب ڄىهؿ ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬وع٭ځّڃ‬
‫لدټمُص خڀًَه وخْوٗٶ وخڀٹُڃ خٔوٕدوُص ‪٬‬ځً خڀُٕدٔص وڄ‪ٝ‬دّب خڀًوڀص‪ .‬وڀٽهٓ خڀُىڂ ؤ‪ٜ‬سك خڀ٭ٽٓ ٌى خ‪ٜ‬ندټڃ‪.‬‬

‫‪ِ ‬د خٌفُق زٌن خخلـدذ خدلٌّّٕ يف هظُ خخلٗفص وزوً ٔمىؿهد؟‬

‫ڄ‪ ٫‬هندَص خڀ٭‪ ُٝ‬خڀ٭سدٍٔ وُب ُٔ‪ُ٥‬ش خ‪ٞ‬نٱىپ ‪٬‬ځً زٗي خ‪ٞ‬نٕځمٌن وٗل‪ ٧‬ؤن خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ خ‪ٞ‬نىٌّّ وخڀٹ‪ٝ‬دجً خڀ٭ّخجُص خزع٭ً ‪٬‬ه خڀٹ‪١‬دَد‬
‫خڀُٕدُٔص وؤوٍ خڀځّىن خڀعٹځًٌُ‪ ،‬وڀ٭ٿ خڀٕسر َ٭ىي بٔب ؤن خ‪ٞ‬نٱىپ ٓب ‪٪‬نٕسىخ ؤوٵٕهڃ وځٵدء َٔىپ خ﵁ (‪٬ )ٚ‬ٽٓ ڄد ټدن ‪٬‬ځًُ‬
‫خْڄىَٓىن وخڀ٭سٓدُٔٓىن‪ ،‬وٌٍخ ڄد ـ٭ٿ خڀٕځ‪٥‬دض خ‪ٞ‬نٱىڀُص ظعٕدڄك ڄ‪ ٫‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬وټدن ڄه ٔځسُدض ٌٍي خ‪ٜ‬نَُص ‪٨‬هىَ خ‪ٞ‬نسدڀٱص ُب‬

‫‪15‬‬
‫ظ‪ٝ‬ىَُ ـدور خ‪ٞ‬نإٔدش زًَـص خٔوعٗٶ ڀٹ‪ ٛٝ‬وُخٴُص وخْ٘٭دَ خ‪ٝ‬نُدڀُص‪ .‬وڀٽه خڀ٭ځمدء خيٓخَټىخ خ‪ٞ‬نىٸٳ وو‪ُٙ‬وخ ڄد ٌى خْٸُذ بٔب‬
‫خ‪ٜ‬نٹُٹص ُب خڀًٕنش خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬وؤڄُوخ خ‪ٝ‬ن‪٥‬سدء وخڀ‪ٙ‬٭ُخء زدڀٹُخءش ُب ظدََه خڀًٕنش ويَخٔص خڀىخٸ٭ص ڄه ڄ‪ٝ‬ديٌَد خڀ‪ٝ‬مُمص ٍب خڀعمًٓغ‬
‫وبو‪ٙ‬دء خڀٹ‪ٝ‬دجً‪ .‬وټدوط خ﵀‪ٓٝ‬ځص ‪ٟ‬نٍي خڀٵعُش َٰڃ ز٭‪ ٟ‬خْو‪٥‬دء خٔ‪٬‬عُديَص ‪١‬ن‪ٓٝ‬ځص﵂ ب‪٩‬ندزُص ڀع٭مُٷ خ‪ٞ‬نىيٓش ڀٍوٌ خڀٹُىب وزُدن خڀٵ‪١‬دجٿ‬
‫وخ‪ٞ‬نىدٸر وخ‪ٞ‬ن٭دـّ ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬وټٕر خ‪ٞ‬نٕځمٌن ‪ٞ‬ن٭ُٴص خڀ‪٩‬ځڃ خڀٌٍ ؤوٸ٭ً خْڄىَىن وخڀ٭سدُٔىن زدْجمص ڄه آپ خڀىّٔ ‪١‬نمً‬
‫(‪.)ٚ‬‬

‫‪ ‬ويف هظُٔد وُف ظمُّّىْ خخلـدذ خحلُٕين؟‬

‫ٸٵّض خڀؽٹدٴص خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب خڀ٭ٹىي خَْز٭ص خْوًنش وٖ ُٔٓمد ز٭ً خوع‪ٝ‬دَ خڀؽىَش خٔٔٗڄُص ُب بَُخن ٸٵّش وى‪ُ٬‬ص‪ ..‬ٴٽدن ؤٌڃ ‪ٚ‬ندهتد‪:‬‬

‫‪ )1‬خڀعمځُٿ خڀ٭ٹځٍ ڀځى‪ٝ‬ى‪ ٚ‬خڀعدَ‪٫‬نُص ُب خڀًٕنش ز‪ٝ‬ىَش ڄعىخِوص‪.‬‬

‫‪ )2‬خڀ‪ٙ‬ىخًٌ خڀ٭ځمُص وخْڄؽځص خڀ٭‪َُٝ‬ص لٌن ُٔي ؤلًخغ خڀىخٸ٭ص‪.‬‬
‫‪ )3‬زُدن ؤًٌخٲ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ڄه ؼىَظً زدڀ‪ُ٥‬ق خ‪ٜ‬نًَػ وخْٔځىذ خ‪ٞ‬نٹدَن‪.‬‬
‫‪ )4‬خڀًٸّص وخڀىٹً وخڀسمػ‪ ،‬وٌى ‪٬‬ى‪ ُٝ‬ڄه ‪٬‬ىد‪ ُٜ‬ظٵ٭ُٿ خ‪ٜ‬نُټص خڀٵٽَُص ‪ٛ‬نُٿ خڀ‪ٙ‬سدذ‪.‬‬
‫‪ )5‬ظى‪ُ٩‬ڃ خ‪ٞ‬نإٔص خ‪ٜ‬نُٕىُص وبيخَش خ‪ٞ‬نأًب وخ‪ٞ‬نىخټر زأڀُص ـًًَش وؤيوخض لًَؽص‪.‬‬
‫‪٨ )6‬هىَ خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪٬‬ځً خڀٵ‪١‬دجُدض ّند ٴُهد ڄٵُيش خ‪ٞ‬نىخټر خڀ٭ّخجُص ولّٖ ٘٭ًنش خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬
‫‪ً٬ )7‬ڂ خٔٸع‪ٝ‬دَ ‪٬‬ځً ؤَدڂ ‪١‬نُٓڂ و٘هُ ‪ٜ‬ٵُ ٔلُدء خڀ‪ٙ‬٭دجُ زٿ ؤ‪ٜ‬سك خٔلُدء ڄىِٖ‪٬‬د﵂ ‪٬‬ځً ڄًخَ خڀٕىص ټدڄځص زًوىپ خجملدڀٓ‬
‫خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب خڀسُىض خڀٕٽىُص ز‪ٙ‬ٽٿ ؤٔسى‪ ٍ٬‬ڄعىٹّٿ‪.‬‬
‫‪َِ )8‬ديش خ‪ٜ‬نمدٔص خڀ٭ّخجُص وً٘ٓش خ‪ٜ‬نرٓ ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬وټؽُش خڀسٽدء ‪٬‬ځً ڄ‪ٝ‬دجسهڃ وخٔڀعّخڂ زأيخذ خ‪ٜ‬نّن ڄؽٿ ڀسٓ خڀٕىخي‬
‫وظ٭ځُٷ خْ‪ٗ٬‬ڂ وخڀٽعدزدض‪.‬‬
‫‪ًٜ )9‬وَ خڀٽعر وخجملّٗض وخْٴٗڂ وخ‪ٞ‬نُٕلُدض وخ‪ٞ‬نُخٔڃ وؤُ٘‪٤‬ص خڀُوخيًَ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪.‬‬
‫خڀًٴد‪ ٪‬خ‪ٞ‬نٕعمُط ‪٬‬ه خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص بٔب لًٓ خڀعٵد٘ب وخٔٔع‪ٙ‬هدي ُب ٔسُځهد‪.‬‬ ‫‪)10‬‬

‫‪ ٍٖ٘ ‬خجلىخٔر خٔغلدزُص يف ٍٖ٘ خٌمفّش‪ ،‬وً٘ ٕ٘دن ِٓ ٍٔسُدض؟‬

‫ٖ ٔنځى ؤَٓص ٸٵّش ڄه ؤوـد‪ ،٪‬وود‪ٜ‬ص ظځٻ خڀٹٵّخض خڀ٭دڀُص!! ٴدڀٕځسُدض ٌٍ ڄه وعدؾ خٔوعٹدپ ڄه ڄُلځص بٔب ڄُلځص‪ُٓٔ ،‬مد ڄ‪٫‬‬
‫خڀعُخټمدض خڀعدَ‪٫‬نُص خڀّٗ ٌټُهتد ڀٽڃ آوٵد﵂‪ .‬وڀُٓ خڀعفدٌذ ُب ڄى‪٠‬ى‪ ٪‬خڀع‪٥‬سًن و‪َُ٤‬ٹص خڀع٭د‪ ٍ٤‬ٴًُ زٌن خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن بٖ ٍ٘ء‬
‫ڄه ٌٍي خڀٕځسُدض خڀّٗ ‪٤‬نعم‪ ٫‬خڀُىڂ ڄ٭ٽڃ ‪ٞ‬ن٭د‪ٛ‬نعهد ز٭ىن خ﵁ ظ٭دٔب ڄه وٗپ ٌٍخ خ‪ٜ‬نىخَ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ .ٍ٬‬وبن ټدن ُب خجملمى‪ ٪‬ڄؽٿ ٌٍي‬
‫خ‪ٝ‬نٗٴدض ظٽ‪ٙ‬ٳ خ‪ٜ‬نٹدجٷ خ‪ٝ‬نٵُٓص ُب ز‪٥‬ىن خڀٽعر و‪٢‬ندِن خْٴٽدَ وڄ٭دين خڀىدْ وؤوٗٸُدهتڃ‪ .‬ٴهى ٍ٘ء ڄه ُٔىٓص خٔزعٗء ُب خ‪ٜ‬نُدش‬
‫وخڀّٗ هبد َعڃ خڀعىدٴٓ وظعٽدڄٿ خڀ٭ٹىپ وظعمُٓٺ خڀؽٹدٴدض ڀُىٵٷ ټٿّ بوٕدن ّند ڀًًَ ڄه وًن ؤو ُ٘ٓ‪ .‬بوىد و٭د٘ب ڄه ؤِڄص خڀىٹد٘دض‬
‫‪16‬‬
 ‫خڀًخوځُص وڄؽځهد ڄىـىيش زٌن خ‪ٞ‬نٍخٌر خْوُي‪ ،‬وڀٽىىد ُب خڀىعُفص واڄه ؤنّ خڀىٹدٖ وڀى ُب ٘ٽځً خڀٕځّٔ َىعهٍ بٔب خٔ‪٩‬ندزُص ُنٽڃ‬
‫خڀؽىخزط خْوٗٸُص ووٹدء خڀٵ‪ُ٥‬ش ڀًي خْ‪ُ٤‬خٲ خ‪ٞ‬ن٭ىُٓص زد‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ .٪‬وڀٍخ ‪٥‬نه ٖ وى‪ ُ٩‬بٔب خ‪ٝ‬نٗٴدض خڀٕځسُص بٖ ڄه ِخوَص خڀىعدجؿ‬
‫خٔ‪٩‬ندزُص‪ ،‬ٴمه يون ٌٍي خڀى‪ُ٩‬ش ٖ ‪٬‬نٽه ؤن وىهؿ خڀٕٗسُٿَ خڀ٭ځمُص وخْوٗٸُص ڀعمٹُٹهد‪ .‬وٌٍي ٌٍ ٴځٕٵّٗ خڀّٗ ؤو‪٥‬ځٷ ڄىهد ُب ڄؽٿ ٌٍخ‬
‫خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪( ٪‬خڀع‪٥‬سًن) وًٰني ڄه ڄىخ‪ ٫ُ٠‬خ‪ٛ‬نًپ وخڀىّخ‪َٰ ٪‬ڃ ٓنٍَُخض ز٭‪ ٟ‬خْ‪ًٜ‬ٸدء ؤو ٓنٵّ‪٩‬دهتڃ‪ .‬ٴدڀىٹدٖ ّنى‪٠‬ى‪ُ٬‬صٕ و٘ٵّدٴُصٕ‬
‫وؤوٗٸُصٕ َهًٲ خٔ‪ٜٗ‬ق و ًْن ڄٔه ظُٺ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬ڀُٽؽُ لىڀً خڀىّخ‪٬‬دض خڀ‪٥‬ٵُځُص خ‪ٟ‬نًٓخڄص‪.‬‬

‫‪ ‬مسوط هددلد﵂ َمىي ؤْ خحلمدجك خٌعدَؼلُص هٓ ؤً٘ خٌسُط (م) خٌيت خٔعشُض يف خِؤص خْوًنش ودٔط َيّ﵂خ هًٍ خٌعشىُىدض خٌيت‬
‫ؤؼدَ٘د زوغ خٌشُوص وخجلّدهص خٌٍٕفُص‪ ،‬فٍى مل ظىٓ ٍٖ٘ خٌٍٕسُص دلد ودٔط خحلمدجك ظلهُ ِٓ زـىْ خٌىعر وظٕعشُ خْحبدغ‬
‫ٌُهعًٌ هبد لىت خٌٍَٓ مل َوُفىخ شُحد﵂ هٓ ٍِ٘ر ؤً٘ خٌسُط (م)‪.‬‬

‫زدڀٵ٭ٿ ٌٽٍخ َد ؤوٍ‪ ،‬خ‪ٜ‬نُدش خزعٗء وٖزًٓ ڀٽٿ بوٕدن ؤن َُمعمَه ُب خڀسٗء لّٖ ‪٪‬نُد ‪٬‬ه زُٓىص ؤو َهځٻ ‪٬‬ه زُٓىص‪ ،‬وڀٽه َ‪ٙ‬عًٓ زىد‬
‫خْٔٳ لُىمد وُي ٔځسُص يخوځُص ڀًي خڀس٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نعىدٰڃ ڄ‪ ٫‬خ‪ُ٤‬ولدض خڀعٽٵًنٌَن‪ ،‬وبن ټىد وٵُق ُب خ‪ٞ‬نٹدزٿ زإ‪٠‬٭دٲ خْ‪٠‬٭دٲ ‪٣‬نه‬
‫َهعًون بٔب ظځٻ خ‪ٜ‬نٹدجٷ‪ .‬ٴدڀىعًزُٓ ُب ٌٍي خَِص خڀٽُ‪٬‬نص (‪ ًََٕ٬‬ؤنْ َظ ْٽٌَُُىخ َُِ٘حد﵂ وٌَُىَ وَُُِْ َڀٽُڃ) بهند ڀٽٿ خ‪ٞ‬نعىدڀٵٌن لُػ َٽٌُىن‬
‫خڀُؤٌ خ‪ٞ‬نىدڀٳ‪ ،‬وَإظُهڃ خ‪ٝ‬نًن ڄّٖ ڄد خڀعّڄىخ خْوٗٶ خٔٔٗڄُص‪ .‬وٌٍخ ٌى ‪١‬نىَ خڀىفدق ُب ټٿ خڀعمىٖٓض خڀٵٽَُص وخٔـعمد‪ُ٬‬ص‪.‬‬
‫ٴمهمد ظٽىن خ‪ٝ‬نٗٴدض بٌن َسٹً ؤن ٖ وىًٕ خڀٹُڃ خٔوٕدوُص وخ‪ٜ‬نًوي خْوٗٸُص زُىىد ولّٖ ُب ڄىخـهص خڀعٽٵًنٌَن ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه‬
‫خڀع‪ٙ‬ٽُٽٌُن‪ .‬وظ٭ىي وٕسص خڀىفدق ڀًي خڀٱُزٌُن وظٹًٓڄهڃ ٴُمد َ‪٥‬ممىن ڀًوُدٌڃ بٔب ‪٬‬ى‪ ُٝ‬خْوٗٶ ُب وٗٴدهتڃ ‪٣‬ند ـ٭ٿ ظىدٴٕهڃ‬
‫ب‪٩‬ندزُد﵂ وزىٓدءخ﵂ً‪ ،‬وُب خ‪ٞ‬نأپ لٹّٹىخ ْوٵٕهڃ ؤڄدڂ خڀ‪ٙ‬٭ىذ خْوُي ‪ٜ‬ىَش﵂ ـٍّخزص ڀُُٕ‪ُ٥‬وخ هبد ‪٬‬ځً خِوَُه زدٔڃ خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص وٌڃ ُب‬
‫وخٸ٭هڃ ‪٬‬ځً يَهٍ ڀُٓ ﵁ ٴًُ َ‪٠‬د وٖ ٸسىپ‪ .‬زُىمد ‪٥‬نه وزٽٿ وّخ‪٬‬دظىد خڀٗؤوٗٸُص خڀّٗ و‪ٜ‬ځط ز٭‪١‬هد بٔب ٔٵٻ خڀًڄدء وٸعٿ خْ‪٤‬ٵدپ‬
‫وخڀىٕدء َ٭عّّ ټٿّ ‪ُ٤‬ٲ وټٿّ ٴُي ٴُىد وٵًٕ يَىد﵂ زإټمځً‪َ ،‬ع‪ُٓٝ‬ٲ وټإنّ خ﵁ ڄ٭ً زٗ وٹدٖ!!‬

‫‪٩‬نر ؤن ‪٦‬نُؾ ڄه ٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص خڀٽًََُِٔٓص و‪٧‬ندَْ لَُٓعىد زدلعُخڂ لَُٓص خڀٱًن‪ ،‬وخ‪ٜ‬نَُٓص ؤوٗٶْ ٸسٿ ټٿّ ٍ٘ء‪ .‬ٴىى‪٥‬ځٷ ‪٬‬ځً ٸد‪ً٬‬ش (َؤٍَ‬
‫‪ٜ‬ىخذ ‪٪‬نعمٿ خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ‪ ،‬وَؤٌ ًٰنٌ و‪٥‬إ ‪٪‬نعمٿ خڀ‪ٝ‬ىخذ) وٌٍ خڀٹد‪ً٬‬ش خڀّٗ ‪٬‬ځّمهد خ﵁ُ َٔىڀًَ‪( :‬ٸُٿْ بوٓد ؤو بَٓدټُڃ ڀَ٭ځً ًٌُيّ ؤو ُب‬
‫‪ٍ َٗ٠‬پ ڄُسٌن)‪ .‬ٴٗ َ‪ٝ‬ك بهتدڄٻ خڀ‪ُ٥‬ٲ خِوُ زدڀ‪ٗ١‬پ ٍب ي‪٬‬ىظً ڀځمىخَ لّٖ وڀى ټىطَ خڀىّٔٓ ‪١‬نمًٓخ﵂ خڀىخؼٷ ڄه ًٌخَص وٵًٕ و‪ٗ٠‬پ‬
‫ّٔ ‪١‬نمً ُب ؼٹعً زًَىً و‪ٜ‬ىخذ َؤًَ‪ ،‬وڀٽه خ﵁ ًََُ زعځٻ خْوٗٸُص‬ ‫ڄ‪ُٙ‬ټٍ ٸَُٗ‪ .‬وڀُٓ ُب خ‪ٞ‬نٕځمٌن ‪٬‬ځً خٔ‪ٗ٤‬ٶ ؤلً ڄؽٿ خڀى ٓ‬
‫ؤن َأٓ ُب ؤڄٓعً ‪ٜ‬ندڀص ل‪١‬دََص بٔٗڄُص ‪ ّّ٬‬ظإُٔهد زُٕىٓص وسُٓهد (‪ )ٚ‬ؤځىټً خْوٗٸٍ خ‪ٞ‬نىع‪ .ُٝ‬ٴدْوٗٶ ْنځر خڀى‪ ُٝ‬وخڀى‪ٖ ُٝ‬‬
‫َٽىن بٖ زدْوٗٶ‪( .‬وب‪٧‬ند زُ٭ؽطُ ْٕنّڃ ڄٽدَڂ خْوٗٶ)‪ًٜ ..‬ٶ َٔىپ خ﵁ (‪٬‬ځًُ وآڀً ‪ٜ‬ځىخض خ﵁)‪.‬‬

‫ؤٌټُ ٸسٿ ‪ٔ ُٙ٬‬ىىخض ظٹَُسد لُىمد ‪ُٜٓ‬ق ؤلً ‪٬‬ځمدء ڀسىدن خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن زُؤٌ ‪٬‬ځً وٗٲ ڄ‪ٙ‬هىَ خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ڄٹدڂ خڀ‪ًَٓٝ‬ٹص خڀ‪٥‬دٌُش‬
‫ٴد‪٤‬مص خڀٌُّخء(‪ )٪‬ؤڄ‪ُ٥‬وي زدڀٵعدوي وخڀسُدودض‪ ،‬ـدء ز٭‪ ٟ‬خڀ٭ځمدء َ‪٥‬ځر ڄه خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نىٔى‪ ٍ٬‬خڀٽسًن آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀًُٕٓ ‪١‬نمً‬
‫خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (‪٤‬دذ ؼُخي) ؤن َٽعر ‪٬‬ځًُ ٔ‪٥‬ىَخ﵂‪ ،‬ٸدپ خ‪ٞ‬نىهؿ خڀ‪ٝ‬مُك ؤن ظٽعر َيٓخ﵂ ‪٬‬ځمُٓد﵂ ‪٬‬ځً خڀٵٽُ وڀُٓ ٔسٓد﵂ ڀځ‪ٙ‬ى‪ .ٛ‬ٴإڀّٳ‬
‫‪ٚ‬ندلعً ٔعص ‪٠‬نځًّخض ‪٬‬ه ٘ى‪ُٝ‬ص ًُٔٓش وٕدء خڀ٭د‪ٞ‬نٌن خڀعٽىَىُص وخڀع‪َُٙ‬٭ُص وؤ‪ٚ‬ندٌد ( ٴٹً خڀٌُّخء)‪ٓ .‬ب َع٭ُٓ‪ُ ٞ‬ب ٌڀٻ ڀځ٭دٓب خ‪ٞ‬نٍټىَ‬
‫‪17‬‬
‫٘ى‪ُٝ‬د﵂ وڀٽىً ٴىًٓ ؤٔدْ ؤٴٽدَي وًٌڂ ڄىهفً ‪٬‬ځمُٓد﵂‪ٌٍ .‬خ ٌى خْوٗٶ خڀّٗ وٹ‪ًٌٝ‬د ووً‪٬‬ى بڀُهد‪ ،‬وٌٍ خڀٱدجسص ُب لد‪ُ٠‬ود ٰدڀسد﵂ ڄ‪٫‬‬
‫خْٔٳ خڀ‪.ًًَٙ‬‬

‫و‪٬‬ځً ٌٍخ خڀُٕدٶ ؤٕنىًٓ ٌىد ؤن َٵهمين ٸدَجٍ خڀ٭َّّ ُب ڄىدٸ‪ ّٗٙ‬ڀٵٽُش ٓنُ‪ٙ‬ب خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٴةن ټىطُ ‪ٜ‬دجسد﵂ ـّخ٘ب خ﵁ وًنخ﵂ وٰٵُ‬
‫ڀځممُٓڄٌن‪ ،‬وبن ټىطُ ‪٢‬ن‪٥‬حد﵂ ـّي خ﵁ خ﵀ُٓڄٌن وًنخ﵂ وٰٵُ ٕب‪ .‬زٿ ؤٸىپ وزدڀى‪ ُ٩‬بٔب خڀىُٓدض ـّخود خ﵁ ٗنُ٭د﵂ وًن خ‪ٛ‬نّخء وٰٵُ ڀىد ٗنُ٭د﵂‬
‫زٗ خٔعؽىدء‪.‬‬

‫* < ِن خٌومٗء وخْظمُدء فمؾ ! > *‬

‫َخجن‪ٌ ..‬مً ـحعُ زعّهًُ ودْ ٖز ًّ ِٕٗ‪ ..‬ظفؼًّ مسدلص خٌشُه ِد خحلىّص يف خٌعـسًن هًٕوُ ودلدٌخ؟‬ ‫‪‬‬

‫ڄُخـ‪ ٫‬خڀًَه خڀٍَه َٹىڀىن و٭ڃ ڀځع‪٥‬سًن‪ ،‬ؤ‪٬‬عٹً ؤهنڃ َـدپ ‪٬‬ٹٗء وؤظٹُدء َد ؤوٍ‪ ،‬ٴهٿ َع‪ٝ‬ىَ ‪٬‬دٸٿ ؤهنڃ ؤًَٓوخ خڀع‪٥‬سًن زٗ يڀُٿ ُ٘‪ٍ٬‬‬
‫وٖ لٽمص ڄه خڀ٭ٹٿ وخڀعدََه وخڀ‪ُ١‬وَخض خ‪ٞ‬نًُخوُص وآؼدٌَد خٔ‪٩‬ندزُص ُب ڄًٕنش خڀ‪ٙ‬٭دجُ؟!‬

‫هفىخ﵂‪ ..‬وً٘ خٌٍَٓ لدٌىخ ٖ ٌٍعـسًن‪ٌُٕ ،‬ىخ همٗء وؤظمُدء؟!‬ ‫‪‬‬

‫ٖ ظٵهمين ٌٽٍخ َد ؤوٍ‪ ..‬بن بؼسدض خڀ‪ٍٙ‬ء ٖ َىٵٍ ڄد‪ً٬‬خي ؤوٖ﵂‪ .‬وؤڄد ؼدوُد﵂ بن خ‪ٝ‬نٗٲ زٌن خڀ‪ُ٥‬ٴٌن ُب خْٰځر وٗٲ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٽڃ‬
‫خڀؽدوىٌ‪ّ ،‬ن٭ىن ؤن ؤٰځر خڀٍَه َٹىڀىن ٖ ڀځع‪٥‬سًن ‪ -‬ڀى ظٗل‪ُ ٧‬ب ټځمدهتڃ ‪َُ -‬ز‪٥‬ىوً ز‪ُ٩‬وٲ ٌٍخ خڀّڄه وڄد َُون ٴًُ ‪ -‬لٕر‬
‫ڄ٭ځىڄدهتڃ ‪ -‬ڄه ؤڄُخ‪ ٞ‬وبٔعهّخء َايٌ بٔب ‪ َُ٠‬خٔوٕدن و وٌه خ‪ٞ‬نٌٍر‪٣ .‬ند َ٭ين ؤن خ‪ٜ‬نٽڃ خْوٕب ‪٬‬ىًٌڃ ٌى خ‪ٛ‬نىخِ ڀ٭ًڂ وـىي ؤيڀص‬
‫خ‪ٜ‬نُڄص ‪٬‬ځًُ‪ ،‬وْن خڀ‪ٙ‬ٻ ُب خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ًَ ٪‬ٴ٭ً َٹٌن خڀّّخءش خْوڀُص ڀُٓ٘دء وخٔع‪ٝ‬مدهبد‪ٌٍ .‬خ زدڀىٕسص ڀځ٭ځمدء خڀٹدجځٌن زد‪ٜ‬نُڄص وؤڄد خ‪ٞ‬نّخًََه‬
‫وخ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن ٴٗ َُ‪ٝ‬ىٓٵىن ُب ٸدجمص خڀ٭ٹٗء وخْظٹُدء لعمد﵂! و‪٥‬نه ‪ُ٤‬ٲ وٹد٘ىد خڀ٭ٹٗء وخْظٹُدء ٴٹ‪...٣‬‬

‫ٸ‪ُ١‬ص‪ ،‬وخٔوعٗٲ‬ ‫وؤڄد ؼدڀؽد﵂ ٴةن خڀ٭ٹٗء ؤَ‪١‬د﵂ ‪٫‬نعځٵىن وڀٽىهڃ ٖ َع٭ديون‪ْ ،‬هنڃ َ٭ځمىن ؤن خٔوعٗٲ ٖ َٵًٕ ڀځىيٓ‬
‫ُب ٸدڄىْ خڀ٭ٹٗء ظىدٴْٓ ‪٥‬نى خْٴ‪١‬ٿ وڀٽىً ‪٬‬ىً خ‪ٛ‬نهٗء لُذ و‪ً٬‬خء وزٱ‪١‬دء‪ ..‬ڀٍخ ٸُٿ (ب ّن ڄٔه ٔ٭ديش خ‪ٞ‬نُء ؤنْ َٽىن و‪ٝ‬مًُ ‪٬‬دٸٗ﵂)‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫وخٔوعٗٲ زٌن خڀ٭ځمدء وخ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀ٭ٹٗء وخ‪ٜ‬نٽمدء ؤڄُ ‪٤‬سُ٭ٍ‪ ،‬وٌى َى‪ٙ‬إ ڄه ؤنّ ټٿ ٘ى‪ ٛ‬ڄىهڃ َى‪ ُ٩‬بٔب خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٞ‬نُىعځَٳ ‪٬‬ځُهد ڄه‬
‫ِخوَعً خ‪ٞ‬نىٕىـص ‪٠ ّّ٬‬نمى‪٬‬ص ڄٹًٓڄدض ‪٬‬ځمُص ؼٹدٴُص ظُزىَص زُحُص و٘سٽص بَظسد‪٤‬دض وًٰن ٌڀٻ‪ ،‬وڄد يخڂ خْڄُ ٌٽٍخ ‪٩‬نر ؤن ٖ وعُيٓي ُب‬
‫ظٹً‪ٙ‬ب ‪٤‬ځسىد بڀُهڃ زإيذ وخ‪٬‬عٍخَ‪ ،‬ؤن ‪٩‬نعم٭ىخ وَٹىڄىخ زدڀعسدلػ لىپ ٔسٿ خڀعىٵُٳ ڄه خ‪ٛ‬نًڀُدض زٌن ؤظسد‪٬‬هڃ! ٴةوىد و٭عٹً ؤهنڃ ز٭ًڂ‬
‫خڀ‪ٙ‬ىَي زُىهڃ ټمًٓ ؤ‪٬‬ځً وزعٱُُر خڀځٹدءخض خ‪ٜ‬نىخََص ُب خ‪ٞ‬نٕدجٿ خ‪ٝ‬نٗٴُص ټمًٓ ؤيٗب‪ ،‬ٸً ٔد‪٨‬نىخ ُب خڀٵفىش لّٖ ؤوٍ خ‪ٛ‬نهٗء لَُٓعهڃ‬
‫ُب خڀعمًٓغ زد‪ٚ‬نهڃ وظ٭مُٷ خڀٵفىخض وخٔعىّخٲ خڀ‪٥‬دٸدض ووځٷ خڀعمّٓذ وخڀعٽعٓٿ ُب وـً ز٭‪١‬هڃ ز٭‪١‬د﵂ ولّٖ ًٰض خْټؽَُص ڄ‪ٝ‬ديَٷ‬
‫(‪)7‬‬
‫ڀٹىپ خ﵁ ظ٭دٔب‪﴿ :‬ٴَعَٹَ‪َّ٥‬٭ُىخ ؤَ ِڄٌَُُڃ زَُِىَهُڃِ ُُِزُّخ ټُٿُّ ٔلِّذٍ زِمَد ڀًَََِهِڃِ َٴُِلُىنَ﴾!‬

‫ُب ‪٨‬ٿّ ٌٍي خ‪ٞ‬نإٔدش َٽىن ڄه لٷ ټٿ ڄٕځڃ ُ٘٭ٍ ڄعإٓب (ڄؽځٍ) ؤن ًَ‪٬‬ى بٔب ٘ىَي خ‪ٞ‬نُـ٭ُص‪ْ ،‬هند خ‪ٜ‬نٿ ‪ -‬لٕر ٸىد‪ ّٗ٬‬وٸىد‪٬‬ص‬
‫ټؽًنَه ‪ -‬ڀځعىٵُٳ ڄه ً٘ٓش خڀٵّٕ زىد يخوځُد﵂ وخڀ‪ٝ‬مىي زىـً خڀعمًَٓدض خڀ٭د‪ٞ‬نُص ودَـُد﵂ ُٔٓمد ُب ‪ُٝ٬‬ود!!!‬

‫بن خڀ‪ٙ‬ىَي ؤو خڀځٹدءخض خڀع‪ٙ‬دوََص ٌٍ وُدَود خْوٓپ وخْوًن ڄهمد لدوپ خڀس٭‪ ٟ‬ؤن َځعٳٓ لىڀً ؤوَعفدٌځً! وؤٸى‪ٟ‬ند زٽٿ ‪ُٜ‬خلص‪٥ :‬نه‬
‫ؤڄٓص ٖ َىلًٓود ُب ُٰدذ خٔڄدڂ خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ بٖ و‪٩‬دڂ خڀ‪ٙ‬ىَي ٴٹ‪ ..٣‬زً ًء ڄه خڀٹمٓص خ‪ٞ‬نُـ٭ُص وودِٖ﵂ بٔب خ‪ٜ‬نىِخض خڀ٭ځمُص وخ‪ٞ‬نإٔدض ووټٗء‬
‫خ‪ٞ‬نُخـ‪ُ ٫‬ب ڄىد‪٤‬ٷ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫وؤيٗب خڀ‪ٙ‬ىَي ؤن َ٭ُٓه ټٿ وخلً ڄه ڄُخـ٭ىد خڀٽُخڂ ٴُيخ﵂ ؼٹص ‪٬‬دَٴد﵂ ّن‪ٙ‬دَهبڃ خڀٵٹهُص ڄعفُٓيخ﵂ ‪٬‬ه خْودوُص خڀٵُيَص ڀُعىخ‪ٜ‬ځىخ وَع٭دَٴىخ‬
‫زُىهڃ و َع‪ٝ‬ديٸىخ‪ ،‬ؤ ڀُٓ خڀع٭دَٲ وخڀ‪ًٝ‬خٸص ڄه ظ٭دڀُڃ خٔٔٗڂ خڀّٗ ي‪ ً٬‬خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬بڀُهد وي‪٬‬دهتد ؤؤب هبد؟!‬

‫ٍب ټسًخَص ڀځ٭مٿ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬عُٺ َىسٱٍ ؤن َا‪ُّ٤‬وخ ‪ٞ‬نٹځًَّهڃ ؤوٗٸُدض خڀع٭دون ‪٬‬ځً خڀّّ وخڀعٹىي وؼٹدٴص خڀع٭دَٲ وخڀع٭دَٗ زُىهڃ َٔٹدٲ‬
‫خڀع‪ٙ‬عط خڀًخوځٍ زٌن ؤظسد‪ ٪‬ڄٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬وٌڃ ‪١‬ند‪٤‬ىن زإٴًق خْو‪٥‬دَ وخ‪ٞ‬نٽدجً‪.‬‬

‫ٴٹً ٸدپ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ )٪‬ڀ‪ُٙ‬٭عً‪ ( :‬بظٓٹىخ خ﵁َ وټىوىخ بوىش َزَََُش‪ ،‬ڄعمدزٌٓن ُب خ﵁‪ ،‬ڄعىخ‪ٜ‬ځٌن ڄعُخ٘نٌن‪ ،‬ظّخوَوخ‪ ،‬وظٗٸىخ‪ ،‬وظٍخټُوخ‪،‬‬
‫(‪)8‬‬
‫وؤلُىخ ؤڄُود)‪.‬‬

‫* < خٌمدجٍىْ‪ٔ :‬وُ ٌٍعـسًن > *‬

‫ؤٌوُ ٌٕد ؤمسدء خدلُخـن خٌٍَٓ ؤـدِوخ خٌعـسًن‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪19‬‬
‫خ‪ٞ‬نًنِخ خڀىدجُين خڀٽسًن (ؤٔعدٌ خڀًُٕ خ‪ٝ‬نىجٍ) ټعر ُب ـىخذ َٔدڀص ؤٌدٕب خڀس‪ُٝ‬ش زعدََه ( ‪َ /5‬زُ‪ ٫‬خْوپ‪1926 -1345/‬ڂ) ـىخِ‬
‫خڀع‪٥‬سًن وخڀٕٗٔٿ وخڀځ‪٥‬ڃ بٔب ل ًٓ خٔ٘نُخَ وخٔٔىيخي وخڀ‪٥‬سٿ وخڀًڄدڂ وخڀع‪ٙ‬دزًُ‪ .‬وؤًَٓي خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀعدڀُص ؤ‪ٚ‬ندئٌڃ ټمد ُب ټعدذ (ڄُخٔڃ‬
‫‪٬‬د٘ىَخء ُب ٴعدوي خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀ٭ځمدء) ظإڀُٳ وٓنٹُٷ خڀًُٕ ‪ٗ٬‬ء خڀًَه آپ ُنُخڀ٭ځىڂ خڀ‪٥‬س‪٥‬سدجٍ خڀىفٵٍ‪ )9( .‬وټمد وٍټُ ڄ‪ٝ‬ديَ ب‪٠‬دٴُص‬
‫ؤوُي وڄُخـ‪ ٫‬آوَُه ظٹًٓڄىخ خ‪ٞ‬نًنِخ خڀىدجُين ؤو ظإوُوخ ‪٬‬ىً و‪ً٬‬يٌڃ خڀٌٍ ؤٌټُي ڀٽڃ ٌىد ظُمٓىد﵂ ز٭ًي ٘هًخء ټُزٗء بؼىدن ؤس٭ىن‪،‬‬
‫وبٖ ٴهڃ ؤټؽُ‪:‬‬

‫‪ -1‬خڀًُٕ ‪٬‬سًخ‪ٟ‬نديٌ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ)‬

‫‪ -2‬خڀًُٕ ‪١‬نٕه خ‪ٜ‬نٽُڃ (خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀ٭ُخٸٍ خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ)‬

‫‪ -3‬خڀًُٕ ؤزى خڀٹدٔڃ خ‪ٝ‬نىجٍ (ِ‪ُ٬‬ڃ خ‪ٜ‬نىِش خڀ٭ځمُص ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ وڀُٹّر زد‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خْ‪٬‬ځً)‬

‫‪ -4‬خڀًُٕ ‪١‬نمىي خڀ‪ٙ‬دٌُويٌ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ)‬

‫‪ -5‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً لٕه خ‪ٞ‬ن‪٩‬ٵُ‬

‫‪ -6‬خڀًُٕ لٌٕن خ‪ٜ‬نمدڄٍ‬

‫‪ -7‬خڀ‪ُٙ‬ه و‪ ُ١‬زه ٘ٗپ خڀىفٵٍ‬

‫‪ -8‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ټد‪٨‬ڃ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ‬

‫‪ -9‬خڀًُٕ ‪٬‬سً خْ‪٬‬ځً خڀٕسّوخٌَ (ؤُ٘عهُ زعٹىخي وخ‪٬‬عمديي خڀ‪٬ ًًَٙ‬ځً َوخَدض ؤٌٿ خڀسُط (‪ُ )٪‬ب ٴعدوخي)‬

‫‪ -10‬خڀًُٕ ‪١‬نمً َ‪٠‬د خڀٽځسدَٽد٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب ڄًَىص ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص)‬

‫‪ -11‬خڀًُٕ ټد‪٨‬ڃ خ‪ٞ‬نُ‪( ٍٙ٬‬ڄه ڄُخـ‪ ٫‬ڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٓٔص)‬

‫‪ -12‬خڀًُٕ ڄهًٌ خ‪ٞ‬نُ‪( ٍٙ٬‬ڄه ڄُخـ‪ ٫‬لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -13‬خڀًُٕ ‪٬‬ځٍ ڄًي خڀٹدَُين (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب وُخٔدن)‬

‫‪ -14‬خڀًُٕ خڀىفٵٍ خ‪ٞ‬نُ‪ٜ( ٍٙ٬‬دلر خ‪ٞ‬نٽعسص خڀعدَ‪٫‬نُص خڀ‪ٙ‬هًنش ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًْٓ)‬

‫‪ -15‬خڀًُٕ ‪١‬نمً ټد‪٨‬ڃ خڀُّيٌ (‪ٜ‬دلر خڀٽعدذ خڀٵٹهٍ خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زدڀ٭ُوش خڀىؼٹً)‬

‫‪20‬‬
 ‫‪ -16‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخڀٽُ‪ٙ‬ب خ‪ٜ‬ندجٌُ (ڄأٓ خ‪ٜ‬نىِش خڀ٭ځمُص ُب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص)‬

‫‪ -17‬خڀ‪ُٙ‬ه ڄُظ‪ ً١‬خْو‪ٝ‬دٌَ (ؤٔعدٌ خڀٵٹهدء وخجملعهًَه وِٖخڀط ټعسً ظًَُْٓ ُب ٗنُ‪ ٫‬خ‪ٜ‬نىِخض)‬

‫‪ -18‬خجملًٓي خڀ‪ًٙ‬نخٌِ خڀٽسًن (ٸدجً ؼىَش خڀعىسدٺ‪ٔ ،‬ىص ‪ 1891‬ڂ)‬

‫‪٤ -19‬نځً خ‪ٞ‬نًنِخ ‪٬‬ځٍ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (ڄه ټسدَ خڀ٭ځمدء خڀُزٓدوٌُن ز٭ً ؤزًُ)‬

‫‪ -20‬خٔڄدڂ خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً لٌٕن ټد٘ٳ خڀٱ‪٥‬دء ُب ټعدزً (خَِدض خڀسُىدض) وٌټُ خٔعمسدذ خڀع‪٥‬سًن زدْيڀص خڀعٵ‪ُٝ‬ځُص‪.‬‬

‫‪ -21‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ظٹٍ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (ٸدجً ؼىَش خڀ٭‪َُٙ‬ه ُب خڀ٭ُخٶ‪ٔ ،‬ىص ‪ 1916‬ڂ)‬

‫‪ -22‬خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خْ‪٬‬ځً خڀًُٕ ؤزى خ‪ٜ‬نٕه خٔ‪ٜ‬ٵهد٘ب (وٌى ‪٣‬نه ؤًَٓ ٴعىي خ‪ٞ‬نًنِخ خڀىدجُين خڀٽسًن) و٘هً زٍڀٻ ظځمٍُي آَص خ﵁ خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً‬
‫َ‪٠‬د خڀ‪٥‬سٍٕ خڀىفٵٍ ِن‪ًَ ٣‬ي ټمد ُب ټعدذ زدڀٵدَُٔص (٘ىَ لُٕين‪ /‬ڀځًُٕ ‪١‬نمً ٔفديٌ) وـدء ٌڀٻ ؤَ‪١‬د﵂ ُب ټعدذ (خ‪ٞ‬نىَوؼدض‬
‫وخڀ‪ٙ‬٭دجُ ُب ټُزٗء‪ٜ /‬ٵمص ‪ – 77‬ظإڀُٳ‪ٔ :‬ځمدن ٌديٌ آپ ‪٤‬٭مص)‬

‫‪ -23‬خ‪ٞ‬نٹًْٓ خَْيزُځٍ (ټمد ُب خ‪ٞ‬ن‪ ًَٝ‬وٵًٕ)‬

‫‪ -24‬خڀ٭ّٗڄص خجملځٍٕ ‪ٜ -‬دلر ڄىٔى‪٬‬ص ُندَ خْوىخَ‪( -‬ټمد ُب وٵٓ خ‪ٞ‬ن‪)ًَٝ‬‬

‫‪ -25‬خڀٵٹًُ خڀٽسًن خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ‪٬‬ځٍ خڀىىفىخ٘ب (خ‪ٞ‬نعىَب ٔىص ‪ 1334‬خ‪ٟ‬نفَُص) ٸدپ زدٔعمسدذ خڀع‪٥‬سًن ټمد ُب ټعدزً خڀٌٍ ؤڀّٵً ‪٬‬دڂ‬
‫(‪ )1331‬ز٭ىىخن (خڀً‪٬‬دش خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب ؤلٽدڂ ز٭‪ ٟ‬ؤوىخ‪ ٪‬خڀع٭َّص)‬

‫‪ -26‬خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ‪٬‬ځٍ خَْخټٍ (ڀُٹّر ز‪ُٙ‬ه خجملعهًَه ُب لىِش ٸڃ خڀ٭ځمُص)‬

‫‪ -27‬خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٽسًن خڀًُٕ خڀّّوـُيٌ (ڄُـ‪ ٫‬ؤ‪٬‬ځً ُب لىِش ٸڃ‪ ،‬و‪ٜ‬دلر ڄىٔى‪٬‬ص ـدڄ‪ ٫‬ؤلديَػ خڀ‪ُٙ‬٭ص)‬

‫‪ -28‬خڀًُٕ ڄًنِخ ٌديٌ خ‪ٝ‬نُخٔد٘ب خ‪ٜ‬ندجٌُ‬

‫‪ -29‬خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀًَين خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زدجملًٓي خڀؽد٘ب خڀًُٕ ‪١‬نمً خ‪ٜ‬نُٕين خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (‪ٜ‬دلر ڄىٔى‪٬‬ص خڀٵٹً‪ٌ -‬خض ‪٠160‬نځًّ‪ -‬وڄاڀٳ ڄد َُزى‬
‫‪٬‬ځً خْڀٳ ټعدذ ُب ‪٢‬نعځٳ خڀ٭ځىڂ خڀ‪ُ١‬وََص)‬

‫‪ -30‬خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٽسًن خڀًُٕ ‪٬‬سًخ﵁ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (ڄه ټسدَ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن)‬

‫‪ -31‬خڀًُٕ ‪١‬نمً ـىخي خڀ‪٥‬سد‪٤‬سدجٍ ( وٸً ؤـدِ لّٖ خ‪ٞ‬ن‪٬ ٍٙ‬ځً ٗندَ خڀىدَ ټىخلً ڄه ؤٔدڀُر خڀع‪١‬دڄه ڄ‪ ٫‬ؤ‪٤‬ٵدپ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ووٕدجً‬
‫‪٬‬ىً لُٶ خ‪ٝ‬نُدڂ و٘عدهتڃ ُب ‪ٜ‬مُخء ټُزٗء خ‪ٞ‬نځعهسص ُنُخَش خڀ‪ٙ‬مٓ)‬
‫‪21‬‬
 ‫‪ -32‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٵځٕٵٍ (وٌى ڄه ؤزُِ ظٗڄٍش خڀًُٕ خ‪ٝ‬نىجٍ ُب ڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٔص) ٴٹً ؤوـر خڀع‪٥‬سًن ُب لدپ ڄد َُهًٖي زدڀّوخپ ‪-‬‬
‫لٕر ڄد ؤوّّ٘ب زً ظځمٍُي خڀىَ‪ٚ ٪‬ندلص آَص خ﵁ خڀ‪ُٙ‬ه ڄهًٌ خڀ‪٥‬هُخ٘ب‪.-‬‬

‫‪ -33‬خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀًُٕ ‪١‬نمً لفٓط ( ڄ٭ُوٲ زىَ‪ ً٬‬وڀً ٸ‪ٓٝ‬ص ڄ٭ُوٴص ُب ڀٹدجً زدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نفٓص ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‬

‫‪ -34‬خڀ‪ُٙ‬ه هبدء خڀًَه خ﵀ځّدٌب (ڄُـ‪ ٫‬ټسًن ُب ً٘نخِ)‬

‫‪ -35‬خڀًُٕ لٌٕن خڀٹمٍ ( ٸدجً خ‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬ص ‪٠َ ًٓ٠‬د ودن خڀسهځىٌ وٸً وٵدي بٔب خڀ٭ُخٶ ُب ڄ‪٥‬ځ‪ ٫‬خڀٹُن خڀ٭‪َُٙ‬ه)‬

‫‪ -36‬خڀًُٕ ڄُظ‪ ً١‬خڀٵًنوِآزديٌ‬

‫‪ -37‬خڀًُٕ ‪٬‬ځٍ خڀٵد٘ب خْ‪ٜ‬ٵهد٘ب‬

‫‪ -38‬خڀًُٕ ؤ٘نً خڀ‪ٙ‬هُٔعد٘ب‬

‫‪ -39‬خڀًُٕ ؤ٘نً خ‪ٝ‬نىوٕدٌَ (ټدن ڄُـ٭د﵂ ڄ٭ُوٴد﵂ ُب ‪٤‬هُخن)‬

‫‪ -40‬خ‪ٞ‬نًنِخ ؤ٘نً خِ٘عُد٘ب‬

‫‪ -41‬خڀ‪ُٙ‬ه ڄُظ‪ ً١‬خ‪ٜ‬ندجٌُ ( ‪٤‬نٿ ڄأٓ لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زدزه خڀ‪ُٙ‬ه خ‪ٞ‬نأٓ وټدن ِڄُٿ خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين وؤزى ِوـص بزىً خڀ‪ٙ‬هًُ‬
‫خڀًُٕ ڄ‪٥ٝ‬ٵً خ‪ٝ‬نمُين)‬

‫‪ -42‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ‪٬‬ځٍ ُٔسىًَ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب ټُزٗء وڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٓٔعٌن)‬

‫‪ -43‬خڀًُٕ خڀسهدء خڀًَين (ڄه خڀ٭ُٴدء خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن ُب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص)‬

‫‪ -44‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً لٌٕن خڀٱُوٌ خٔ‪ٜ‬ٵهد٘ب (خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زإٔعدٌ خجملعهًَه)‬

‫‪ -45‬خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀًُٕ ‪١‬نمً خڀىلًٌُ (ڄه ڄُخـ‪ ٫‬لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص)‬

‫‪ -46‬خڀ‪ٙ‬هًُ خڀًُٕ ‪١‬نمً ‪ٜ‬ديٶ خڀ‪( ًَٝ‬خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ ز‪ٙ‬هًُ خڀ‪ ًَٝ‬خڀؽد٘ب)‬

‫‪ -47‬خڀ‪ٙ‬هًُ خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٱُوٌ (ڄه ڄُخـ‪ ٫‬خڀىفٳ خُْ٘ٲ)‬

‫‪ -48‬خڀ‪ُٙ‬ه َ٭ٕىذ خڀًَه خڀُٔعٽدٌَ (ڄه ڄُخـ‪ ٫‬لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪22‬‬
 ‫‪ -49‬خڀًُٕ ‪١‬نمً ظٹٍ خ‪ٝ‬نىوٕدٌَ‬

‫‪ -50‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٴُ‪ ٟ‬خڀٹمٍ‬

‫‪ -51‬خڀ‪ُٙ‬ه ٌد٘ڃ خِڄځٍ‬

‫* وخْ‪ٚ‬ندء خڀعدڀُص ڀځمُخـ‪ ٫‬خْلُدء (ؤ‪٤‬دپ خ﵁ ُب ؤ‪٬‬مدٌَڃ)‪:‬‬

‫‪ -52‬خڀًُٕ لٕه خڀٹمٍ (ڄُـ‪ ٫‬ټسًن َٕٽه ُب ڄًَىص ڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -53‬خڀًُٕ ‪ٜ‬ديٶ خڀُولد٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -54‬خڀًُٕ ڄٵّٗ خڀ‪ُٙ‬٭ص (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -55‬خڀًُٕ ظٹٍ خڀ‪٥‬سد‪٤‬سدجٍ خڀٹمٍ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -56‬خڀ‪ُٙ‬ه خ‪ٞ‬نًنِخ ـىخي خڀعٌَّّّ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -57‬خڀ‪ُٙ‬ه ولًُ خ‪ٝ‬نُخٔد٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -58‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ظٹٍ هبفط (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -59‬خڀًُٕ ‪ٜ‬ديٶ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -60‬خڀ‪ُٙ‬ه ٴد‪٠‬ٿ خڀځىٽُخ٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -61‬خڀًُٕ ‪١‬نمً ظٹٍ خ‪ٞ‬نًٍَٓٔ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب ‪٤‬هُخن وخوعٹٿ لًَؽد﵂ بٔب ټُزٗء خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -62‬خڀ‪ُٙ‬ه ‪ٜ‬دُب خڀٽځسدَٽد٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -63‬خڀًُٕ ‪١‬نمً زدٸُخڀ‪ًٙ‬نخٌِ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب ڄًَىص ڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -64‬خڀًُٕ ‪١‬نمً خڀ‪ٙ‬دٌُويٌ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪23‬‬
 ‫‪ -65‬خڀًُٕ ‪١‬نمً ٔ٭ًُ خ‪ٜ‬نٽُڃ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ)‬

‫‪ -66‬خڀ‪ُٙ‬ه َىٔٳ خڀ‪ٝ‬دو٭ٍ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -67‬خڀ‪ُٙ‬ه لٌٕن ‪٬‬ځٍ خ‪ٞ‬نىع‪( ٌُ٩‬ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -68‬خڀ‪ُٙ‬ه ز‪ًٙ‬ن خڀىفٵٍ (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ)‬

‫‪ -69‬خڀ‪ُٙ‬ه بٔمدٶ خڀٵُٓد‪( ٞ‬ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ)‬

‫‪ -70‬خڀًُٕ ڄىًٔ خڀ‪ٙ‬سًنٌ خڀّ‪٤‬ند٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -71‬خڀًُٕ ‪٬‬ځىٌ خڀٽُټد٘ب (ڄُـ‪ ٫‬ڄ٭ُوٲ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫‪ -72‬خڀًُٕ ‪١‬نمً ‪٬‬ځٍ خڀ‪٥‬سد‪٤‬سدجٍ (ڄُـ‪ُ ٫‬ب ٔىََد – ڄى‪٥‬ٹص خڀًُٕش َِىر (‪))٪‬‬

‫ً٘ ًٌَه ٔضّ ـىخذ خدلًنِخ خٌٕدجُين (لًْ ُٖٔ) خٌٌٍ ؤًَّٖ فُٗ خٌىؽًن ِٓ ٘اٖء خدلُخـن خٌىُخَ؟‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ‪ٌٍ ..‬خ و‪ ٖ ( :ًٓٝ‬ب٘ٽدپ ُب ـىخِ خڀځ‪٥‬ڃ زدًٌَْ ‪٬‬ځً خ‪ٝ‬نًوي وخڀ‪ًٝ‬وَ ل ًٓ خٖ٘نُخَ وخٔٔىيخي‪ ،‬زٿ َٹىي ـىخِ خڀ‪ُ١‬ذ زدڀٕٗٔٿ‬
‫ؤَ‪١‬د﵂ ‪٬‬ځً خْټعدٲ وخڀ‪٩‬هىَ بٔب خ‪ٜ‬نًٓ خ‪ٞ‬نٍټىَ‪ ،‬زٿ وبن ظإيٓي ټٿ ڄه خڀځ‪٥‬ڃ وخڀ‪ُ١‬ذ بٔب وُوؾ يڂ ًَٕن ‪٬‬ځً خْٸىي‪ .‬وؤڄد بوُخؾ‬
‫خڀًڂ ڄه خڀىد‪ُٜ‬ص زدڀُٕىٲ وخڀٹدڄدض ٴدْٸىي ـىخِ ڄد ټدن ‪َُ٠‬ي ڄإڄىود﵂‪ ،‬وټدن ‪٠‬نُي بوُخؾ خڀًڂ ڄه خڀىد‪ُٜ‬ص زٗ ‪ًٜ‬ڄص ‪٬‬ځً ‪٩٬‬مهد‬
‫وٖ َع٭ٹّر ‪٬‬ديش وُوؾ ڄد َ‪ ُ١‬وُوـً ڄه خڀًڂ و‪٥‬نى ٌڀٻ‪ ،‬ټمد َ٭ُٴً خ‪ٞ‬نعًَٓزىن خڀ٭دَٴىن زٽُٵُص خڀ‪ُ١‬ذ)‪.‬‬

‫ب‪ٚ‬نك ٕب ؤن ؤٸُؤ ڀٻ ؤَ‪١‬د﵂ و‪ ٓٛ‬ٴعىي خڀ‪ُٙ‬ه ڄُظ‪ ً١‬خْو‪ٝ‬دٌَ وڄد ؤيَخٺ ڄه ٌى خ‪ٞ‬نُظ‪ ً١‬خْو‪ٝ‬دٌَ؟! َٽٵُٻ ؤن ظ٭ځڃ ؤن ټعدزًُ‬
‫(خڀُٔدجٿ) و(خ‪ٞ‬نٽدٔر) ٖ ِخٖ ز٭ً ڄد َٹُذ ڄه ٸُوٌن ًََُٓٔدن ُب لىِخظىد خڀ٭ځمُص‪ .‬وټدن َ٭ُٗ ٸسٿ خ‪ٞ‬نًنِخ خڀىدجُين‪ ،‬ظىُب ‪ٗ 18‬نديي‬
‫خِوُش ‪٬‬دڂ (‪َ )1218‬ٹىپ خڀ‪ُٙ‬ه ُب َٔدڀعً خڀ٭مځُص وب‪ٚ‬نهد (ُٔوَ خڀ٭سدي) ُب هندَص خڀ‪ٝ‬ٵمص خڀؽدوُص ڄه خ‪ٞ‬نٕدجٿ خ‪ٞ‬نعٵُٸص ڄد و‪ ًٝ‬زد‪ٜ‬نُٲ‬
‫خڀىخلً‪( :‬بٌخ ؤوَي ٘ى‪ ٛ‬خ‪ٛ‬نُق ّنؽٿ خڀُٕٳ و‪٥‬نىي ‪٬‬ځً وٵًٕ وٓب َٽه ڄ‪ُٓ١‬خ﵂ ټدن ٌڀٻ ـدجّخ﵂)‪.‬‬

‫مل ظٍوُ َؤٌ مسدلص آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ هٍٍ خٌُٕٕعدين؟‬ ‫‪‬‬

‫‪24‬‬
 ‫وٹٿ ٕب ؼٹص ڄه خ‪ٝ‬ن‪٥‬سدء ‪٬‬ه خڀًُٕ خڀُٕٕعد٘ب (يخڂ ‪٨‬ځً خڀ٭دٕب) ٸىڀً (ٖ ڄدو‪ )٫‬ووٹٿ ‪٬‬ىً ِوٓخَ ڄه خڀؽٹدش خڀعٹُط هبڃ ٸسٿ ؤَدڂ ( ‪َ /5‬زُ‪٫‬‬
‫خْوپ‪ )1427/‬ـدئخ ڄه خڀىفٳ خُْ٘ٲ ظإًَُي ٸدجٗ﵂ ْلً ‪ٜ‬دو٭ٍ خڀٹدڄدض ُب خڀسمَُه ُب ل‪١‬ىَ ٗن‪٣ ٫‬نه ٘هًوخ ‪٬‬ىًٌ ّند ٴُهڃ‬
‫ر ڄسدَٺ)‪.‬‬
‫وٵٓ خڀ‪ٙ‬ى‪ - ٛ‬وخ‪ٚ‬نً خ‪ٜ‬ندؾ ‪٬‬سدْ ‪٬( : -‬مٿ ‪ٜ‬دّب‪ ،‬وَِٸٻ لٗپٌ ‪ْ ُٓ٤‬‬

‫ووُٹٿ ٕب ؤَ‪١‬د﵂ ؤوً (لٵ‪ ً٩‬خ﵁) ټعر ُب ـىخذ خڀٕاخپ ‪٬‬ه خ‪ٛ‬نّ‪ٞ ٪‬ن‪ُٝ‬سص خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ٌ﴿ )٪‬ڀٔٻَ وَڄَه َُ٭َ‪ِّ٩‬ڃِ َ٘٭َدٔج َُ خڀځًَّٔ ٴَةِوٖهَد ڄٔه ظَٹْىَي‬
‫خڀْٹُځُىذِ﴾(‪ )10‬وخڀع‪٥‬سًن وخلً ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ وڄه ؤزُِ ڄ‪ٝ‬ديَٷ خ‪ٛ‬نّ‪.٪‬‬

‫ڄ‪١‬دٴد﵂ خٔب ـىخذ ڄٽعسً ُب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص زد‪ٛ‬نىخِ ‪٣‬نهىَخ﵂ زد‪ٝ‬نعڃ وخڀعىٸُ‪ ٫‬وٸً وؼّٹىدي ُب هندَص ٌٍخ خڀٽعدذ‪ ..‬وبٖ ٴةوً ټدن َٽعر ٖ ‪٩‬نىِ ؤو‬
‫َُ‪ ًَٔٝ‬ڄه ڄٽعر خڀىفٳ خُْ٘ٲ ظٽٍَسد﵂ ؤوټدن ‪٬‬نى‪ ٫‬ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن ُب ‪ُ٬‬خٶ خڀُىڂ وٌى ڄسٕى‪ ٢‬خڀًُ ٴًُ وڄٕمى‪ ٪‬خڀٽځمص ټمد ٖ‬
‫‪٫‬نٵً‪.‬‬

‫ولٽً ٕب ټٍڀٻ ڄَه ؤؼٷ ٴًُ ؤوً ٸسٿ ‪٬‬دڂ ِخَ خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀُٕٕعد٘ب ٴٕإڀً ‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن؟ ؤـدزً زد‪ٜ‬نُٲ خڀىخلً‪ :‬وٌٿ ‪٪‬نُٓڄً ڄه َىِٓ‪٪‬‬
‫خْټٵدن ‪٬‬ځً ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُب خڀ٭ُخٶ؟!‬

‫وُب ـىخزً ‪٬‬ځً خڀٕاخپ خڀعدٕب‪ٌ( :‬ٿ ‪٩‬نىِ ُب ڄُخٔڃ ‪ّ٬‬خء خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ بَٹد‪ ٪‬خ‪ٛ‬نُق زدڀسًن؟) وٹُء ټمد ُب ڄىٸ٭ً‬
‫خٔڀٽعُو٘ب زدڀځٱص خڀٵدَُٔص ٌٍخ خ‪ٛ‬نىخذ‪( :‬ـدجّ)‪.‬‬

‫و ِِٓ خٌشىظُدض خدلوُوفص غًن ِد ٌوُمت ً٘ ٕ٘دن َِٓ َُي ـىخِ خٌعـسًن؟‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ‪ ،‬زدِٖٲ وَعٹًٓڄهڃ خڀ٭ّٗڄص خْڄُين (‪ٜ‬دلر خڀٱًَُ) وخڀًُٕ ُ٘ٲ خڀًَه (‪ٜ‬دلر خ‪ٞ‬نُخـ٭دض) ڄه خ‪ٞ‬نعىٴٌن‪ .‬وؤڄد خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ‪ُٙ‬ه‬
‫خڀًَزىًٌ ٴةوً َُي خڀىـىذ خڀٽٵدجٍ ڀځع‪٥‬سًن‪ .‬وٍَټُ خڀ‪ٙ‬هًُ ئعٱُر ُب ټعدزً (خڀٹ‪ ٛٝ‬خڀ٭فُسص) ‪ -‬ظإًَُ﵂خ ڄىً ڀځفىخِ‪ -‬ڄ٭فّش ڄه‬
‫ڄ٭دـّ ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ ٸً لًؼط ‪٬‬ځً زدذ لُڂ خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ .)٪‬وؤڄد خڀ‪ٙ‬هًُ آَص خ﵁ خڀًُٕ لٕه خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ٴمه‬
‫ؤ٘ ًٓ خ‪ٞ‬نًخٴ٭ٌن ‪٬‬ىً ُب ټعدزً (خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص) وټدن َٹىي ُب ټُزٗء خ‪ٞ‬نٹًٔص ڄىټر ظ‪٥‬سًن ‪٤‬ځسص خڀ٭ځىڂ خڀًَىُص‪.‬‬

‫وڄه ټسدَ خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض خڀ٭ځمُص خْلُدء ڄؽٗ﵂ خڀ٭ّٗڄص خڀًُٕ ـ٭ٵُ ڄُظ‪ ً١‬خڀ٭دڄځٍ ُب ټعدزً (ڄُخٔڃ ‪٬‬د٘ىَخء) وخڀٵٹًُ خڀسمُخ٘ب آَص خ﵁‬
‫خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٔىً ُب ټعدزً (خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص زٌن خْ‪ٜ‬دڀص وخڀعفًًَ)‪ .‬وخڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٽىَخ٘ب ُب ڄىٔى‪٬‬عً (خٖوع‪ٝ‬دَ)‪ .‬وخڀ٭ّٗڄص‬
‫خڀًُٕ لٌٕن خڀٵدٕب ُب ټعدزً (خڀع‪٥‬سًن ٘ندٔص خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ‪٬‬د٘ىَخء)‪ .‬وخڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٗنُٿ ٘نىي خڀ٭دڄځٍ ُب ټعدزً (َ ٓي خ‪ٟ‬نفىڂ)‪.‬‬
‫وخڀ‪ُٙ‬ه خڀٵد‪٠‬ٿ ود‪ ُٜ‬خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ىَ ُب ټعدزً (خڀع‪٥‬سًن‪ ..‬لٹُٹص ٖ زً‪٬‬ص)‪ .‬وخڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٗن٭ص ُب ټعدزً (خڀًڄ٭ص خڀٕدټسص) وًٰن ٌڀٻ‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫وً٘ يف ذبىَُّ٘ ٌٍعـسًن َشعُؿىْ شُحد﵂؟‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ ؤټؽُ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀ٭‪٩‬دڂ وخڀ٭ځمدء خ‪ٞ‬نآًََه َ‪ٙ‬عُ‪٤‬ىن ٌڀٻ ز٭ًڂ بَٹد‪ ٪‬خڀ‪ َُ١‬خڀ٭ٹٗجٍ ‪٬‬ځً خڀىٵٓ‪ ،‬وڀٽىهڃ َىټځىن بٔب خ‪ٞ‬نٽځّٳ وٵًٕ‬
‫ٓنًًَ ڄٵهىڂ خڀ‪ َُ١‬وڀُٓ ْلً ؤن َعٓهمً زة‪ُ٠‬خَ وٵًٕ وٌى ٖ َُي ٌڀٻ‪ٍ .‬ب َ٭ُٓٴىن خڀ‪ّ َُ١‬ند َايٌ ڀځمىض ؤو بظٗٲ ‪١٬‬ى ڄه‬
‫خڀسًن‪ .‬وڄد ‪ً٬‬خ ٌٍَِه خْڄَُِه ٖ َ٭ًٓووً ‪َُ٠‬خ﵂ ُ٘‪٬‬د﵂‪َ .‬خـ‪ ٫‬ڄد ټعسً خڀًُٕ خ‪ٝ‬نىجٍ (َ٘نً خ﵁) ُب (ڄ‪ٝ‬سدق خْ‪ٜ‬ىپ‪/‬ؾ ‪.)551ٚ -2‬‬
‫و‪٬‬سدَظً ٌٽٍخ‪٩( :‬نىِ ڀٕوٕدن ؤن َ‪ ُ١‬وٵًٕ ‪ -‬ڄد ‪ً٬‬خ خڀٹعٿ وٸ‪ ٫٥‬خْ‪١٬‬دء ‪ -‬بٌ ٖ يڀُٿ ‪٬‬ځً لُڄعً)‪ .‬ؤٌ ٖيڀُٿ ‪٬‬ځً لُڄص‬
‫ڄد‪ً٬‬خ‪٨‬ند‪ ،‬ٴهى خ‪ٛ‬نىخِ بٌن‪.‬‬

‫وَٹىپ خٔڄدڂ ټد٘ٳ خڀٱ‪٥‬دء ُب ټعدزً (خَِدض خڀسُٓىدض‪ََٖ( :)18 ٚ /‬ر ؤن ـُق خٔوٕدن وٵًٕ وبوُخؾ يڄً زًُي ُب لًٓ وٵًٕ ڄه‬
‫خ‪ٞ‬نسدلدض خْ‪ٜ‬ځُص وڀٽىً ٸً ‪٩‬نر ظدَش وٸً ‪٪‬نُڂ ؤوُي وڀُٓ وـىزً ؤولُڄعً بٖ زدڀ٭ىدوَه خڀؽدوىَص خڀ‪٥‬دَجص ‪٬‬ځًُ وزد‪ٛ‬نهدض وخٔ‪٬‬عسدَخض‪،‬‬
‫ٴُفر ټمد ڀى ظىٸٵط خڀ‪ٝ‬مص ‪٬‬ځً بوُخـً ټمد ُب خڀٵ‪ ًٝ‬وخ‪ٜ‬نفدڄص‪ ،‬وٸً ‪٪‬نُڂ ټمد ڀى ټدن ڄىـسد﵂ ڀځ‪ َُ١‬وخ‪ٝ‬ن‪ ُ٥‬ڄه خ‪ٞ‬نُ‪ ٞ‬ؤوخ‪ٞ‬نىض‬
‫وٸً ظ٭ُ‪ ٞ‬ڀً ـهص ظُمٕٓىً وٖ ظىـسً‪ .‬وودٌُٻ زٹ‪ ًٝ‬ڄىخٔدش ؤٌٿ خٔزدء وودڄٓ ؤ‪ٜ‬مدذ خڀ٭سدء ؤس٭ٌن زدٔٿ ڄه ‪ٜ‬مسً وٌوًَ‪،‬‬
‫لَِٕسُٻ زٹ‪ ًٝ‬ڄىخٔدهتڃ وب‪٨‬هدَ خڀعٵفٓ‪ ٫‬وخڀعځهٓٳ ‪٬‬ځُهڃ وٕنؽُٿ ٘س ٍك ڄه لدڀعهڃ ‪٠‬نٕٓمص﵂ ؤڄدڂ ‪ُ٬‬ىن ‪١‬نسُٓهڃ‪ ،‬ودٌُٻ هبٍي خڀٱدَدض‬
‫وخ‪ٞ‬نٹد‪ ًٜ‬ـهدض ‪١‬نٕٓىص وٰدَدض َُ٘ٵص‪ .‬ؤڄد ڀى ظُظر خڀ‪ َُ١‬ؤلُدود﵂ زىّٲ خڀًڂ خ‪ٞ‬نايٌ بٔب خ‪ٞ‬نىض ؤوخ‪ٞ‬نُ‪ ٞ‬خ‪ٞ‬نٹع‪ ٍ١‬ڀعمُ‪٬‬نً ٴٍخٺ ټٗڂ‬
‫ر ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه ٴٹًُ ؤو ڄؽٹٳ‪...‬‬ ‫ٖ َىسٱٍ ؤن َ‪ ًَٝ‬ڄه ٌٌ ڀ ٓ‬

‫ؤڄد ؤوٖ﵂‪ :‬ٴځٹً زځٱىد ڄه خڀ٭مُ ڄد َىدٌّ خڀٕعٌن وُب ټٿ ٔىص ظٹدڂ و‪ٝ‬ر ؤ‪ُ٬‬ىىد ظځٻ خ﵀دً٘ خڀًڄىَص وڄد َؤَىد ٘ى‪ٝ‬﵂د ڄدض هبد ؤو ظ‪،َُ١‬‬
‫وٖ ‪ٚ‬ن٭ىد زً ُب خڀٱدزَُه‪.‬‬

‫وؤڄد ؼدُٔد﵂‪ :‬ٴعځٽڃ خْڄىَ‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬ل‪ٝ‬ى‪ٟ‬ند ب‪٧‬ند ٌٍ ‪٬‬ىخَ‪ ٞ‬وٸعُص ووىخيَ ٘ى‪ُٝ‬ص ٖ ‪٬‬نٽه ‪٠‬س‪٥‬هد وٖ ـ٭ځهد ڄىد‪٤‬د﵂ ‪ٜ‬نٽڃ ؤو ڄٗټ﵂د‬
‫ڀٹد‪ً٬‬ش وڀُٓ ‪٬‬ځً خڀٵٹًُ بٖ زُدن خْلٽدڂ خڀٽځُص ؤڄد خ‪ٛ‬نّجُدض ٴځُٓ ڄه ٘إن خڀٵٹًُ وٖ ڄه و‪ُ٨‬ٵعً وخڀٌٍ ‪٬‬ځُىد ؤن وٹىپ‪ :‬بن ټٿ ڄه‬
‫‪٫‬ندٲ خڀ‪٬ َُ١‬ځً وٵًٕ ڄه ‪٬‬مٿ ڄه خْ‪٬‬مدپ ‪٪‬نُڂ ‪٬‬ځًُ بَظٽدذ ٌڀٻ خڀ٭مٿ‪.‬‬

‫ودلدٌخ ٖ ُٔي خدلُخـن خٌمدجٌٍن جبىخِ خٌعـسًن َـسُّوْ زإٔفٕهُ؟!‬ ‫‪‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ :‬ڀُٓ ټٿ ـدجّ ڄُځَّڄد﵂ زً خ‪ٞ‬نٽځّٳ‪ ،‬ولّٖ خ‪ٞ‬نٕعمر ڀً خ‪ٝ‬نًنش ٴًُ زعٹً‪ٙ‬ب خٌْڃ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نهڃ ڄؽٗ﵂‪ .‬وڄد ؤټؽُ خْ‪٬‬مدپ خ‪ٛ‬ندجّش وخ‪ٞ‬نٕعمسص‬
‫ُب خڀًَه وخ‪ٜ‬نُدش و‪٤‬دٸص خٔوٕدن ‪١‬نًويش ُب خٔعُ٭دهبد‪ ،‬ٴدٔوعُدَ زًُي‪.‬‬

‫ؼدُٔد﵂‪َ :‬ىـً ڄُخـ‪ ٫‬ټدوىخ َ‪٥‬سُٓون‪ ،‬ټدڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٞ‬ندڄٹد٘ب وخڀ‪ُٙ‬ه ٴد‪٠‬ٿ خڀًَزىًٌ وٸُٿ خڀًُٕ خڀٹمٍٓ وؤڄؽد‪ٟ‬نڃ‪ ،‬و‪ٚ‬ن٭ط ؤنّ ز٭‪١‬هڃ‬
‫ٗ ٸً ٖ ًََُ ؤن َ٭ُٓ‪ ٞ‬وٵًٕ ڀځمىعٹًَه خڀٍَه ٖ َعىَٓ‪٬‬ىن ُب‬‫َ‪٥‬سُٓ وڀٽه ٖ ُب خ‪ٞ‬نٗء خڀ٭دڂ وٌڀٻ ْٔسدذ َُظحُهد ڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬عً و‪١‬نُ‪ ،ً٥‬ڄؽ ﵂‬
‫خٍَٔخء وخٔٔعهّخء‪ .‬ؤو ْوً ‪٪‬نعمٿ ُب ظ‪٥‬سًني وى‪٬‬﵂د ڄه ظٵدًٔن خڀَُدء وؤن خڀٹ‪ ًٝ‬ٸً ٌٍَر بٔب ڄ٭ىن خڀع‪٩‬دٌُ ؤڄدڂ خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن‪.‬‬
‫‪26‬‬
 ‫ؼدٌؽد﵂‪ :‬ڀ٭ٿ ز٭‪١‬هڃ ټدن َ‪٥‬سُٓ ؤَدڂ ٘سدزً وخِن ٖ ظعممٓځً ُ٘ىىوعً وټّّ ٔىًٓ وًٰن ٌڀٻ‪.‬‬

‫َخزود﵂‪ :‬ڀى ‪ٜ‬كٓ ٌٍخ خڀىٹً ڀ‪ٝ‬كٓ وٹً خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ؤ‪٬‬ځً خ﵁ ڄٹدڄً) بٌ ټدن ‪٪‬نُٓ‪ ٞ‬خڀىدْ زًَـص خڀىـىذ خڀ‪ ٍ٬ُٙ‬ڀځٌٍدذ بٔب ـسهدض‬
‫خ‪ٜ‬نُذ خ‪ٞ‬نٵُو‪٠‬ص ‪٬‬ځً بَُخن وڀٽىً ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ٓب ‪٪‬ن‪ٌُ١‬د وڀى ٔد‪٬‬ص وخلًش؟!‬

‫وټٍڀٻ ‪ً٬‬ڂ ٌٌدزً (َ٘نً خ﵁) بٔب ڄًَىص ڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٓٔص ڀَّدَش ڄُٸً خٔڄدڂ خڀُ‪٠‬د (‪ )٪‬ڄىٍ َـ‪ ٫‬بٔب بَُخن ز٭ً ؤن وٵٍ ڄىهد ٸُخزص (‪)14‬‬
‫‪٬‬دڄد﵂‪َ ..‬٭ين ؤټؽُ ڄه ( ‪ٔ )25‬ىص ٓب ََّ خ‪ٜ‬نُڂ خڀُ‪٠‬ىٌ وٌى ‪٬‬دَٲ ّنٹدڂ خڀُ‪٠‬د (‪ )٪‬وًَ‪٬‬ى خڀىدْ ڀَّدَش ڄُٸًي خڀ‪َُٙ‬ٳ‪ ..‬ٴهٿ ٌٍخ‬
‫خڀىٹً وخَي ‪٬‬ځً ڄأٓٓ خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص؟!‬

‫زدڀ‪٥‬س‪ ٫‬ټّٗ‪ْ ..‬ن خ‪ٞ‬نىٸ‪ ٫‬وخ﵀ُ‪ ٣‬وخڀ٭ُٲ و‪ُ٨‬وٲ خٌْڃ وخ‪ٞ‬نهڃ وخ‪ٛ‬نىخور خڀ‪ٝ‬مُص ٓنًٓي ڄٕاوڀُص خ‪ٞ‬نٽځّٳ ڄه خڀىدلُص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪.‬‬

‫فدٌشُه خدلهعًٌ ً٘ َـسُّ؟ ؤَ ًَفن خِوَُٓ ٌٍعـسًن وًَخفن؟!‬ ‫‪‬‬

‫بوً َٕإپ خ﵁ ‪ ّٓ٬‬وـٿ ؤن َىٴٹً ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬وڀٽه خڀعځمُ‪٩‬دض خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص خڀّٗ ٌټُهتد ڀٻ ٔدََص خْؼُ ُب ټٿ خْ٘ىد‪.ٚ‬‬

‫* < وِدٌخ هٓ خٌمدجٌٍن‪ٌٍ ٖ :‬عـسًن؟ > *‬

‫ً٘ ٔفهُ ِٓ ُٔين ٍٖ٘ خٌمدجّص خٌىخٔوص ْمسدء خدلُخـن خدلىخفمٌن ؤّْ خٌمدجٌٍن زوًَ خجلىخِ لٍّص؟‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ ٸځّص وڀٽه َؤَهڃ ‪١‬نعُڂ ؤَ‪١‬د﵂ ‪ٞ‬نه َٹځًٌڃ ْن خٔـعهدي ُب ڄٌٍسىد زدزً ڄٵعىق ويوىڀً ڄ‪ُٙ‬و‪ .٪‬وؤود ڀٕط ٌىد ز‪ًٝ‬ي بل‪ٝ‬دء ٗنُ‪٫‬‬
‫ؤ‪ٚ‬ندء خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن‪ .‬ؤڄد ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ ٴهى ڄد ٌټُظً ڀٻ‪ ،‬زإن خْټؽَُص ڄ‪ ٫‬خڀع‪٥‬سًن وب‪٧‬ند خْٸځُص ظُي خڀٽٳ ‪٬‬ىً ؤٴ‪١‬ٿ يون خڀع‪َُٝ‬ك‬
‫زدڀعمُ‪ٙ‬ب ټمٽڃ لدټڃ خڀ‪.٪ُٙ‬‬

‫‪27‬‬
 ‫و‪٥‬نه ٔىؽسط ‪ٜ‬مص َؤٌ خْټؽَُص ٌىد ڄه ڄى‪٥‬ځٷ لَُص خڀُؤٌ وٖ وٹ‪ ًٝ‬زً ظىـًُ بٌدوص بٔب خڀُؤٌ خ‪ٞ‬نىدڀٳ‪ .‬زٿ ٌٍخ ُنػ ‪٬‬ځمٍ‬
‫وڀځفمُ‪ ٫‬لٹً ُب خٔيٖء زُؤًَ ڄٕىىيخ﵂ زدڀًڀُٿ وخڀٌّّدن يون خٌٔدوص وخڀسهعدن‪ .‬ولَُص خڀسمػ وخڀىٹدٖ ُب لىِخظىد خڀ٭ځمُص ڄه ؤٌڃ‬
‫و‪ٝ‬دج‪ٝ‬هد خْٔدُٔص و‪ٚ‬ندهتد خ‪ٞ‬ن٭ُوٴص ظدَ‪٫‬نُد﵂‪.‬‬

‫بٌْ ِد ٍٖ٘ خْمسدء خٌيت ٔشُ٘د خدلىدٌفىْ ٌٍعـسًن ووإْ خجلُّن لُِّٗ بٖ خٌسوغ خٌمًٍُ؟‬ ‫‪‬‬

‫ٸځّص ڄه خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬ٸدڀىخ زدڀعمُ‪ٙ‬ب ز٭ىىخوً خڀؽدوىٌ ؤو ‪ُٜٓ‬لىخ ز٭ًڂ خڀُـمدن ټمد ٌټُود‪ ،‬و‪٬‬ىًود ُب خڀ‪ُٙ‬٭ص ظُدَ وخلً ُ‪ُِ٬‬ٲ ‪٬‬ىً ُب خْؤد‪٢‬‬
‫خ‪ٜ‬نىِوَص زدڀع‪ٙ‬ٽُٻ ُب خڀىٖجُدض وخڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀ٭ّخجُص وَُون خ‪ٜ‬نُخَش خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄسدڀٱص ٖ يخ‪ٟ ٍ٬‬ند‪َ ،‬ٹځّځىن ڄه ؤ‪٨‬نُص خ‪ٞ‬نٹًٓٔدض وخ‪ٞ‬ن٭فّخض‬
‫وٴ‪١‬دجٿ ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬وٸً ل‪ٝ‬ٿ ز٭‪٬ ٟ‬ځمدء ٌٍخ خڀعُٓدَ ُب خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص ز٭ً خوع‪ٝ‬دَ خڀؽىَش وٵىٌخ﵂ زٵ٭ٿ خڀعمىٖٓض خڀُٕدُٔص‬
‫وخڀ٭ٗٸدض خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص‪ ،‬ٴإوٍ ٌٍخ خڀس٭‪َٕ ٟ‬عٵًُ ڄه خٔڄٽدودض ڀع‪١‬ىُڃ ڄُجُدظً خ‪ٝ‬ند‪ٜ‬ص وهتمُٗ خِوَُه‪.‬‬

‫وٸسٿ ٌڀٻ ټدن ؤوٓپ ڄه ؤؼدَ خڀٽٗڂ ‪٬‬ځً خڀع‪٥‬سًن ٌى خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀًُٕ ‪١‬نٕه خْڄٌن خڀ٭دڄځٍ ُب ڀسىدن ٔىص ( ‪ٌ 1346‬ـ) زُٔدڀعً خ‪ٞ‬نٕمدش‬
‫(َٔدڀص خڀعىًَّ) يخ‪ُ٬‬د﵂ ‪ -‬لٕر ظ‪ٙ‬ىُ‪ - ًٝ‬بٔب ظ‪ٝ‬ٵُص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄه خڀع‪٥‬سًن وڄد ؤ٘سً‪ .‬وـدء خ‪ٛ‬نُٿ خ‪ٞ‬نعُٕٓٓ خڀُىڂ ڄه خڀعُٓدَ‬
‫خ‪ٞ‬نٍټىَ ڀُ٭‪ ٍ٥‬خڀٹ‪ُ١‬ص لفمد﵂ ؤټّّ ڄىهد ؤسٓسىخ زع‪١‬ىُمهڃ ‪ٟ‬ند ٌٍخ خٔوٹٕدڂ وخڀع‪ٙ‬عط وخَٔزدٺ وخڀىّخ‪ ٪‬خڀٌٍ هنً خ﵁ ظ٭دٔب ‪٬‬ىً زٹىڀً‬
‫ٔسمدوً‪( :‬وََٖ ظَىَدَِ‪ُ٬‬ىخْ ٴَعَٵْ‪َٙ‬ځُىخْ وٍَْ ٌَرَ َِ ُ‪٪‬نٽُڃِ) (‪ )11‬يون ؤن َٕممىخ ْ‪ٜ‬مدذ خڀُؤٌ خِوُ زعسٌُن وـهص و‪ٌُ٩‬ڃ‪ .‬ٴ‪ٝ‬دَ ز٭‪ ٟ‬خڀىدْ‬
‫ٓنط ڄىدزُ ٌاٖء َٕعم٭ىن بٔب ‪ُ٤‬ٲ وخلً وَٹٍٴىن خڀ‪ُ٥‬ٲ خڀٱدجر خ‪ٞ‬نٱُٖر زدڀ‪ٙ‬عدجڃ وخڀٽُخٌُص وخ‪ٞ‬نٹد‪٤‬٭ص‪٥ .‬نه ٖ وًَىهڃ ُب ؤ‪ٜ‬ٿ‬
‫خ‪ٞ‬نىٸٳ ْن خٔوعٗٲ ُٔىص خ‪ٝ‬نځُٹص وڀٽه ؤ ڀُٕط خ‪ٜ‬نَُص لٷ ڄ‪ٙ‬د‪ ٪‬ڀځفمُ‪ ٫‬ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬ٴٗ َ‪ٝ‬ك بٔعٱٗپ ‪٬‬ىخ‪٤‬ٳ خڀىدْ ڀ‪ٝ‬دّب خڀس٭‪ٟ‬‬
‫وڄ‪ٝ‬ديَش آَخء ڄ٭‪٩‬ڃ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀٵٹهدء وڄ‪١‬دَٹص ڄٹځًَّهڃ‪ ،‬ڀُٓ ڄه خڀ٭ًپ ٌٍخ وٸً ‪ٜ‬دَ َ٭عّّ خڀىخلً ڄىهڃ وٵًٕ خڀىد‪٤‬ٷ خڀُ‪ٚ‬نٍ زدٔڃ‬
‫خ‪ٞ‬نٌٍر ٴُع‪ُٝ‬ٲ وټإن خ﵁ ـ٭ځً وٗند‪٬‬عً ٌڀٻ خڀ‪ٙ‬٭ر خ‪ٞ‬نىعدَ وڄىمهڃ ڄى‪ٝ‬ر خڀىټُٿ خڀ٭دڂ ڀًَىً ُب خَْ‪ .ٞ‬وَٹٳ ٌٍخ خڀع‪ُٓ٥‬ٲ‬
‫وَخء ز٭‪١‬هڃ ڀُ‪٥‬س‪ ٫‬ؤ‪ٚ‬ندء خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خ﵀ځّځٌن ڀځع‪٥‬سًن ‪٠‬مه ؤ‪ٚ‬ندء خ﵀ُٓڄٌن بٴعُخءخ﵂ ‪٬‬ځُهڃ وظ‪١‬ځُٗ﵂ ڀځُؤٌ خڀ٭دڂ‪ ،‬ټمد ‪٠‬ڃٓ ؤ‪ٚ‬ندء ‪٬‬ځمدء ڄه يَـص‬
‫ؼدوُص وؼدڀؽص وَخز٭ص وټإهنڃ ڄُخـ‪ ٫‬ظٹځًُ ؤو ٴٹهدء و‪٠‬نعهًَه‪ .‬وٖ ؤ‪٨‬ه خڀٕٽىض ‪٬‬ځً ٌٍخ خڀٵ٭ٿ ‪ -‬خڀٌٍ ََّ‪ ٪‬خٔوعٗٲ وخڀىٌه‬
‫خ‪ٜ‬نٹُٹٍ ڀځمٌٍر‪ ،‬وَٕى‪ ٣‬خ﵁ ظ٭دٔب ؤَىڀً خڀٽُ‪ٙ‬ب وؤٌٿ زُعً خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن خڀٍَه ؤَخيوخ ‪٩٬‬مص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وؤَخيوخ ؤن َعممىَ‬
‫‪١‬نسٓىٌڃ لى‪ٟ‬ند‪َ -‬ٽىن ؤڄُخ﵂ ـدجّخ﵂ ُ٘‪٬‬د﵂ وزد‪ٞ‬نع‪٬ُٓٙ‬ص ٖجٹد﵂ ؤوٗٸُد﵂‪.‬‬

‫ؤ‪ُ٥٬‬ٽڃ ڄؽدٖ﵂ ‪٬‬ځً خڀعّوَُ وخٖٴعُخء وخ‪ٞ‬نٱدڀ‪٥‬ص‪ٌ ..‬ىدٺ ڄٕإڀص ٴٹهُص ٓب َعٵٷ ‪٬‬ځُهد خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وٴمىخٌد ؤن لٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ خڀ‪ٌ ٍ٬ُٙ‬ٿ َٽىن‬
‫ودٴٍخ﵂ ‪٬‬ځً خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ؤڂ ‪٬‬ځً ڄه ٓنط بڄُظً‪ ،‬وُب خ‪ٜ‬ندڀص خْؤب خوعځٵىخ ُب ڄ‪٥‬ځٷ خْلٽدڂ ڄٹدزٿ ڄَه ٸًُٓي ّنٕدجٿ خڀٹ‪١‬دء وخ‪ٞ‬نُخٴ٭دض ٴٹ‪.٣‬‬
‫وڀٽه ـدء خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴىن ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن ٍَټُون ٌٍي خ‪ٞ‬نٕإڀص وَٵُٕٓوهند ڀځمٱٵّځٌن زإن خڀًُٕ خڀُٕٕعد٘ب َاًَ َؤٌ خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ُب لُڄص‬
‫خڀع‪٥‬سًن زد‪٬‬عسدَي خ‪ٜ‬ندټڃ خڀ‪ ٍ٬ُٙ‬وؤنّ خڀًُٕ خڀُٕٕعد٘ب ؤڄُ ز‪٥‬د‪٬‬ص خ‪ٜ‬ندټڃ خڀ‪!!ٍ٬ُٙ‬‬

‫‪28‬‬
 ‫وڄه ودلُص ؤوُي ‪٪‬ندوڀىن وز‪ٙ‬عًٓ خ‪ٜ‬نُٿ وخ‪ٞ‬نٱدڀ‪٥‬دض ؤن َٹىڀىخ زإن خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ٸً لٽڃ ُنُڄص خڀع‪٥‬سًن ولٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ ٴىٶ خڀٵعىي‪.‬‬
‫زُىمد ټٿ خْيڀص ظ‪ًٙ‬ن بٔب ؤوً ِن‪٥‬دزً ڄد ؤَخي بٖ خڀىهٍ خَٔ٘ديٌ ؤوخڀٵعىي ‪ٞ‬نه َٹځًي وڀُٓ ؤټؽُ‪ ..‬ٴځُٓ وَخء ڄٽدزُش خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن بٖ‬
‫خ‪ٞ‬نٽدزُش وٵٕهد‪ ،‬و‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ز٭ًُ ټٿ خڀس٭ً ‪٬‬ه ٓنَُٵهڃ ڀُؤًَ خڀىخ‪٠‬ك‪ .‬وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫وؤڄد خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٽسًن خڀًُٕ خڀُٕٕعد٘ب ٴُمٽىٻ ؤن ظُخـ‪ ٫‬ڄىٸ٭ً خٔڀٽعُو٘ب ( ‪ )post@najaf.org‬ڀعٹُؤ زعدََه ( ‪ 2000/4/19‬ڂ)‬
‫خڀٕاخپ خڀعدٕب و‪ٓٝ‬﵂د‪( :‬بٔب ‪ٚ‬ندلص خٖڄدڂ خڀًُٕ خڀُٕٕعد٘ب يخڂ ‪٨‬ځً‪ .‬خڀٕٗڂ ‪٬‬ځُٽڃ وَ٘نص خ﵁ وزُټدظً‪ ..‬ڄد لٽڃ خڀع‪٥‬سًن ُب خڀىٸط خڀُخٌه؟‬
‫وڄد ٌى َؤٌ ‪ٚ‬ندلعٽڃ لىپ لٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ خڀ‪ُ ٍ٬ُٙ‬ب خ‪ٞ‬نٕإڀص؟ ٌٿ ظ٭عّّ ودٴٍش ؤڂ َُـ‪ ٫‬ټٿ ڄٹځًّ بٔب َؤٌ وٴعىي ڄُـ٭ً ٴُهد‪ .‬وُـى‬
‫خڀعٵ‪ٓ١‬ٿ زدٔـدزص ‪٬‬ځً ؤٔحځعىد‪ ،‬ويڄعڃ ٌوُخ﵂ ڀٕٔٗڂ وخ‪ٞ‬نٕځمٌن)‪.‬‬

‫وظٹُؤ خ‪ٛ‬نىخذ ٌٽٍخ ‪ :‬زٕمً ظ٭دٔب‪ ..‬خڀٕٗڂ ‪٬‬ځُٽڃ وَ٘نص خ﵁ وزُټدظً‪:‬‬

‫ؾ ْ‪ :1‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص بٸدڄعهد ڄه خ‪ٞ‬نٕعمسدض‪ ،‬ڄد ٓب َٽه ٴُهد ‪٬َُ٠‬ځً خڀسًن وخڀًَه‪.‬‬
‫(‪)12‬‬
‫ؾ ْ‪َُ :2‬ـ‪ ٫‬بٔب ڄٹځًّي‪ .‬وخڀٕٗڂ ‪٬‬ځُٽڃ‪( .‬خ‪ٛ‬نىخذ زعدََه ‪ 2000/4/26‬ڂ)‪.‬‬

‫وظإڄٓٿ ٌىد ٴُمد ټعسً ‪ٚ‬ندلص خڀ٭ّٗڄص خ﵀ٹّٷ خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٽىَخ٘ب ُب ټعدزً (خٔوع‪ٝ‬دَ‪ /‬ؾ ‪( :)484ٚ -9‬ڀٹً ؤٴُ‪ ٢‬ز٭‪١‬هڃ ُب بوعٹدي‬
‫خڀځ‪٥‬ڃ وـُق خڀُئوْ لّود﵂ ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ‪ ،‬و‪ٜ‬ىَٓو‪٨‬ند ز‪ٝ‬ىَ ‪٨‬د‪ٞ‬نص ڄ‪ ٫‬خْٔٳ‪ ..‬وټدوط لفٓعهڃ ټٗڂ خڀًُٕ خڀٹدجً‬
‫(لٵ‪ ً٩‬خ﵁)‪ .‬ولٕمد﵂ ڀٓڄُ خظ‪ٝ‬ځط ّنٽعسً ٴإـدزين ‪٬‬دٓب ؤلعٵ‪ ٧‬ٴ٭ٗ﵂ زد‪ٚ‬نً‪ ،‬زإن ؤ‪ٜ‬ٿ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ٓ ٪‬ب َٽه ٓنُ‪٬‬ند﵂ ڀځع‪٥‬سًن ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه خڀځ‪٥‬ڃ‪،‬‬
‫وب‪٧‬ند ڄى٭د﵂ ٖٔعٱٗڀً ڄه ؤ‪ً٬‬خء خٔٔٗڂ خڀٍَه َهُٓـىن زإن خڀ‪ُٙ‬٭ص ٸٕدشٌ يڄىَىن‪٩ ،‬نُلىن ؤوٵٕهڃ لّٖ ظٽىن ‪٬‬ىًٌڃ َوق خڀٹٕىش ‪٬‬ځً‬
‫ًٰنٌڃ! وّند ؤوىد ٖ وٕع‪ ٫ُ٥‬ؤن وى‪ٓ٠‬ك ‪ٟ‬نڃ ؤن ٌٍخ خڀ٭مٿ َٸّص ولّن‪ ،‬وڀُٓ ٸٕىش ويڄىَص‪ ،‬ٴٹً ‪٤‬ځر خڀًُٕ خڀٹدجً خٖڄعىد‪٬ ٪‬ىً وٓب‬
‫‪٪‬نُٓڄً‪ ،‬ٴد‪ٞ‬نٕإڀص بٌن ‪ََ٤‬ځرْ ؤزىٌ بيخٌَ وڀُٕط ٴعىي زدڀعمُ‪ٙ‬ب! وَاًَ ٌڀٻ ؤن ٌٍي خ‪ٞ‬نُخٔڃ ڄدِخڀط ـدََص ُب بَُخن‪ ..‬ٴإَـىخ ڄه‬
‫خ‪ٞ‬نعممٌٕٓن ‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬عهد ؤن َ٭ًنوود ‪ٚ‬ن٭هڃ!!)‬

‫ؤٸىپ ڀى ټدن ٌٍخ خڀٽٗڂ ڀځ‪ُٙ‬ه خڀٽىَخ٘ب بوعٗٸ﵂د ڄىً ‪٬‬ځً ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕٓ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ (لٵ‪ ً٩‬خ﵁) ٴځمدٌخ ٖ‪٪‬ندٔسً خ‪ٞ‬نٕاوڀىن ُب‬
‫خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص ؤو ُب ڄٽعر خڀًُٕ خڀٹدجً ؤو َ‪ًَٝ‬وخ زُدود﵂ زدڀعٽٍَر وَ‪٥‬دڀسىوً ؤن َ‪ٝ‬مٓك ټٗڄً زإنّ ٸ‪ ًٝ‬خڀًُٕ خڀٹدجً ڀُٓ ټمد‬
‫ٸدڀً خڀ‪ُٙ‬ه خڀٽىَخ٘ب وو‪ُٙ‬ي ُب ټعدزً؟!‬

‫‪٬‬ځمد﵂ ؤن خڀ‪ُٙ‬ه خڀٽىَخ٘ب ِٖخپ ڄىـىيخ﵂ ُب لىِش ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص و‪٪‬ند‪ُ ُ٠‬ب ٴ‪١‬دجُص خ‪ٛ‬نمهىََص وبٌخ‪٬‬ص ‪٤‬هُخن خڀ٭ُزُص زدٔعمُخَ‪ .‬وٸً َِظً‬
‫٘ى‪ُٝ‬د﵂ ز٭ً خڀ‪٥‬س٭ص خْؤب ‪ٟ‬نٍخ خڀٽعدذ ٴإټًّ ٕب ‪ٚ‬ندلعً ‪٬‬ځً ڄد ټعسً‪ ،‬وؤُٔٓي ٌٍخ خڀعإڀُٳ ټؽًنخ﵂‪.‬‬

‫‪29‬‬
 ‫وخڀعٹُط ُب ٘هُ َـر ( ‪ٌ1427‬ـ) ٌٍخ خڀ٭دڂ ُب ڄٽعر خڀًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ (يخڂ ‪٨‬ځًّ) زدْن خڀٵد‪٠‬ٿ ‪ٚ‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه ؤًٔ‬
‫ٸ‪ًٝ‬ن(ڄٕاوپ خٔٔعٵعدءخض خڀ٭ُزُص) وټدن زُٴٹّٗ ‪ٚ‬ندلص خڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخڀٽُ‪ٙ‬ب خ‪ٜ‬ندجٌُ‪ .‬يخَ لًَؽىد لىپ خڀع‪٥‬سًن ٴإوّّظً ‪٬‬ه ظإڀُٵٍ‬
‫‪ٟ‬نٍخ خڀٽعدذ وڄىٸٵٍ خٔ‪٩‬نديب ڄه خڀع‪٥‬سًن وؤ٘ب ؤودٸٗ ٴًُ َؤٌ خڀعمُ‪ٙ‬ب ‪٬‬ځمُد﵂‪..‬‬

‫ٴٹدپ ‪ٚ‬ندلعً زدلعُخڂ وؤيذ‪ :‬بوٓمد لُٓڄً خڀًُٕ خڀٹدجً (لٵ‪ ً٩‬خ﵁) زىدءخ﵂ ‪٬‬ځً خڀ٭ىىخن خڀؽدوىٌ وبٖ ٴدڀٵٹهدء ڄعٵٹىن ُب ـىخِي زدڀ٭ىىخن‬
‫خْوٕب‪ .‬وٌىدٺ ُب خ‪ٛ‬نمهىََص ڄُخـ‪٩ ٫‬نُّون خڀع‪٥‬سًن و‪٬‬ندًَٔ ؤظسد‪٬‬هڃ ُنَُص ټمد ُب ؤ‪ٜ‬ٵهدن وًٰنٌد‪ .‬ٴٗ َىـً ڀًَىد ڄد ًَ‪٬‬ى ڀځع٭‪ٓٝ‬ر‬
‫ْلً خڀُؤٌَن ‪٣‬ند َايٌ بٔب خڀعُخ٘ٷ زدٌٔدودض‪ .‬ٴدڀىخـر ؤن ظى‪ٝ‬مىخ خڀٍَه َهُىىن خڀًُٕ خڀٹدجً و‪٥‬نه ؤَ‪١‬د﵂ وى‪ٝ‬ك ڄٹځًٌّ ‪ٚ‬ندلعً‪.‬‬

‫ؤٸىپ‪ :‬ټڃ َخج‪ٌٍ ٫‬خ خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ!‬

‫ٌٽٍخ ؤيٓزىد يَىىد‪ ،‬ٴځىمٕه بڀًُ زعإيَسىد ْوٵٕىد‪ٌ ،‬ٽٍخ ‪٩‬نر ؤن َٽىن ؤٌٿ خڀًَه ٔىخءخ﵂ ټدوىخ ڄه خ‪ٞ‬ناًََه ڀځع‪٥‬سًن ؤڂ ڄه خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀً‪..‬‬
‫بوين زًوٌَ ڄد ټىط ُب ڄىٸٳ بٖ و‪ٝ‬مط زدلعُخڂ ٘ى‪ُٝ‬ص خڀًُٕٓ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ (يخڂ ‪٨‬ځً) وؤًُ٘ ُب ‪١‬ند‪ُ٠‬خٌب زإټؽُ ڄىخٸٵً‪ ،‬ڄاټًّخ﵂‬
‫ؤ ّن خ‪ٞ‬نسدَىدض خڀٵٹهُص ٖ َٕمسهد ڀځ٭ًخء وخڀسٱ‪١‬دء بٖ خ‪ٛ‬نهځص‪ ،‬ٴځىىعځٳ ز٭ځڃ وؤيذ وڄى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص‪ُ ..‬نؽد﵂ ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نٹُٹص ووًڄص﵂ ڀځمَُٓص‪.‬‬

‫وَٗ ِٕـمٍ‪ ..‬وِدٌخ هٓ َؤٌ خِٔدَ خخلُّين (لًْ ُٖٔ) يف خٌعـسًن؟‬ ‫‪‬‬

‫ؤود ڄىٍ ٔىص (‪1977‬ڂ) ٸسٿ خوع‪ٝ‬دَ خڀؽىَش زًؤض ؤٸځً خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين لّٖ ٔىص ( ‪1993‬ڂ) لُػ ز٭ٓ‪١‬ط ٴُهد زُىً وزٌن خٔڄدڂ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ‪.‬‬
‫ُب ٔىص ( ‪1984‬ڂ) ظُٗنطُ (‪ )200‬ڄٕإڀص ُ٘‪ُ٬‬ص ڄه بٔعٵعدءخض خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين خ‪ٛ‬نًًَش بٔب خڀځٱص خڀ٭ُزُص وخڀّٗ ‪٠‬د‪٬‬ط ُب ڄىّپ وټُځً‬
‫خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ٭ّٗڄص خڀًُٕ ‪٬‬سدْ خ‪ٞ‬نهٌُ ُب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص ڀٹ‪ُ١‬ص وٸ٭ط ُب خ‪ٞ‬نىّپ ز٭ً وٴدش خڀًُٕ ټمد ؤوّّ٘ب هبد ؤزىدئي‪ .‬وؤود ؤظعس‪ٌٍ ٫‬ي خ‪ٞ‬نٕدجٿ‬
‫ڀځعُٗنص ٓب ؤـً ڀٕڄدڂ (َ٘نص خ﵁ ‪٬‬ځًُ) َؤَد﵂ زدڀعمُ‪ٙ‬ب ُب خڀع‪٥‬سًن‪ .‬وب‪٧‬ند ٸدپ ُب ؤَدڂ خ‪ٜ‬نُذ خڀ٭ُخٸُص خَُٔخوُص زُـمدن خڀعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ جملُولٍ‬
‫خ‪ٜ‬نُذ‪ .‬وٸدپ زدڀعُٗنص خ‪ٜ‬نُٴُص‪ُ( :‬ب خڀى‪ ٫٠‬خ‪ٜ‬ندٕب َٖ‪٥‬سُٓوخ) وٌٍخ َ٭ين بٌخ خوعهً خڀى‪ ٫٠‬خڀٌٍ ټدن ُب ؤَدڂ خ‪ٜ‬نُذ ٴةن خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬نٽه ڀً‬
‫خڀُـى‪ ٪‬بٔب لٽمً خْوپ وٌىخ‪ٛ‬نىخِ وظ٭سًني ٖ َٵًُ خڀعمُ‪ٙ‬ب زٿ َٵًُ خڀى‪ُٝ‬مص وخَٔ٘دي‪.‬‬

‫ٌٍخ و‪ٚ‬ن٭ط ڄه وټُځً ُب ب‪ٜ‬ٵهدن آَص خ﵁ خڀًُٕ خٔڄدڄٍ وٌى ؤلً ټسدَ خڀ٭ځمدء ُب ‪٠‬نځٓ خ‪ٝ‬نّّخء زد‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص وِ‪ُ٬‬ڃ لىِش‬
‫ب‪ٜ‬ٵهدن خڀ٭ځمُص ؤوً ‪ٞ‬ند خوع‪٬ُٙ‬ه خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين َؤٌ زدڀعمُ‪ٙ‬ب ٌٌسطُ بڀًُ ڀځعإټًّ ٴإڄُ خٔڄدڂ (ٸًْ ُٔي) زدڀعٽٍَر وخڀسٹدء ‪٬‬ځً خ‪ٛ‬نىخِ‬
‫خڀٌٍ ټدن ‪٬‬ځًُ ٔدزٹد﵂‪ .‬وٌٍخ َ٭ين ؤن خڀٽٍذ ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين وًٰني ڀعمَُُ ٴعىي خڀعمُ‪ٙ‬ب ؤَ‪١‬د﵂ ٓب َٽه ـًًَخ﵂!! ُب خڀىٸط خڀٌٍ ڄه‬
‫خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ ‪٬‬ه خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ٸًْ ُٔي) ظإټًُي خ‪ٞ‬نٕعمُ‪٬‬ځً خٔلعٵد‪ ٦‬زدڀ‪ُ٥‬ٶ خڀٹً‪٬‬نص ُب خڀ٭ّخء ټمد ٌى ظإټًُي ُب خڀًَوْ خ‪ٜ‬نىِوَص‪.‬‬

‫َٹىپ خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين‪ ( :‬وٌٍي خڀسىخټٍ وخ‪ٞ‬نُخؼٍ وخڀ‪ُٝ‬مدض وخڀځ‪٥‬ڃ وخ‪ٞ‬نىخټر ٌٍ خڀّٗ لٵ‪٩‬ط هنؿ ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬وٸ‪ُ١‬عً‪ ،‬وڀى خٸع‪ُٝ‬‬
‫خْڄُ ُب َـٿ ڄٹًْٓ ‪٩‬نځٓ ُب ُٰٴص ڄىّڀً وَٹُؤ ڀىٵًٕ َِدَش ‪٬‬د٘ىَخء وًََُ خ‪ٞ‬نٕسمص ‪ٞ‬ند زٹٍ ٍ٘ء‪ .‬ټٿ ڄًَٔص ٓنعدؾ بٔب خڀ‪١‬فُؿ‪..‬‬

‫‪30‬‬
 ‫‪٩‬نر ؤن ظُځ‪َ٥‬ڃ ‪٬‬ىًٌد خڀ‪ًٝ‬وَ‪ ،‬وټٿ ڄًَٔص ٖ َىـً ٴُهد ٖ‪٤‬مى ‪ًٜ‬وَ وٖ َىـً ‪٬‬ىًٌد زٽّدئون‪ ،‬وٖ َىـً ‪٬‬ىًٌد ‪٠‬دَزىن ‪٬‬ځً‬
‫(‪)13‬‬
‫خڀُؤْ وخڀ‪ ،ًَٝ‬ٴةهند ٖ ظُمٵَ‪.)٧‬‬

‫وٌټُ ڄاڀٳ ټعدذ (يَوط وىوٌن) ‪ -‬ؤٌ خڀ‪ٙ‬فُش خڀًخڄُص ‪ -‬ٸ‪ٝ‬ص َخج٭ص ‪٬‬ه ظ‪٥‬سًن خڀ‪ُٙ‬٭ص خْظُخٺ ُب ظُټُد ّنم‪ُ١‬خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين‬
‫(ٸًْٓ ُٔٓي) ؤَدڂ وٵًُ ڄه خَُخن خڀ‪ٙ‬دي ‪ُ -‬ب خڀٕعُٓىدض ‪ -‬ٴةوً ٸً زدوط ‪٬‬ځًُ ً٘ش ظإؼُي زد‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪.‬‬

‫ٌوُمت هًي خدلُخـن خٌمدجٌٍن زدجلىخِ بؼٌٕن ؤسوٌن ُِـود﵂ ِؼدفد﵂ ٌٍشُه ُِظؼً خْٔظدٌَ وخًٌُٕ هٍٍ خٌُٕٕعدين وخِٔدَ‬ ‫‪‬‬
‫خخلُّين‪.‬‬

‫و٭ڃ ٴهٍخ ‪ٙ‬نٓ ؤس٭ىن ڄُـ٭د﵂‪ .‬وڀُٓ زدڀ‪ُ١‬وَش ؤن َٽىن ٌٍخ خڀ٭ًي ٌى خڀىهدجٍ ‪٤‬س٭د﵂‪ .‬بٌ ڄ٭‪٩‬ڃ خڀٵٹهدء خڀ٭‪٩‬دڂ ٔىخء خڀٹًخڄً‬
‫وخ‪ٞ‬نعإوَُه َٹىڀىن زد‪ٛ‬نىخِ‪ ،‬وڀ٭ځً ٸً ٴدظين ٌټُ ؤ‪ٚ‬ندء خڀٽؽًنَه ڄىهڃ‪.‬‬

‫ً٘ ٕ٘دن ِٓ َمىي زدٌعمُمي ِد هًخ خًٌُٕ خٌمدجً خخلدِٕحٍ وخًٌُٕ فؼً خ﵁؟‬ ‫‪‬‬

‫‪٨‬ند خ‪ٞ‬ن٭ُوٴدن هبٍخ خڀُؤٌ‪ ،‬وڄه ًٰن خ‪ٞ‬نُخـ‪ٌ ٫‬ىدٺ آَص خ﵁ خڀ‪ٙ‬هًُ ڄُظ‪ ً١‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬هٌُٓ وخ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ٭ٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ڄهًٌ مشٓ خڀًَه‪.‬‬
‫ؤسٹهڃ آَص خ﵁ خڀًُٕ ‪١‬نٕه خْڄٌن ُب خڀ‪ٙ‬دڂ ٸسٿ ٖندوٌن ‪٬‬دڄد﵂ ظٹَُسد﵂ ‪ -‬ټمد ٌټُضُ آوٵد﵂ ‪ ، -‬ٴ٭دَ‪ ً٠‬خڀ٭دٓب خ﵀ٹّٷ خڀٽسًن خڀًُٕ‬
‫‪٬‬سًخ‪ٜ‬نٌٕن ُ٘ٲ خڀًَه (‪ٜ‬دلر ټعدذ خ‪ٞ‬نُخـ٭دض) وٸدپ ‪٬‬ىً ٘٭ُخ﵂ َىعٹًي ٴًُ ز‪ًٓٙ‬ش ‪٬‬ځً َؤًَ زدڀعمُ‪ٙ‬ب ‪ -‬ټمد ُب ټعدذ "ٌٽٍخ‬
‫‪ُ٬‬ٴعهڃ " ڀځىځُځٍ ‪ .-‬وَيٓ ‪٬‬ځً خڀًُٕ ‪١‬نٕه خْڄٌن ټؽًن ڄه خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀ٭ځمدء‪ُ ،‬ب ‪٤‬ځُ٭عهڃ خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٽسًنخ‪ٞ‬نًنِخ خڀىدجُين ُب خڀىفٳ‬
‫خُْ٘ٲ وؤًَٓي ټسدَخ‪ٞ‬نُخـ‪ُ ٫‬ب خڀ٭دٓب خٔٔٗڄٍ‪ٌٍ .‬ي خڀٵعدوي ڄ‪٥‬سى‪٬‬ص ټُخَخ﵂ وڄُخَخ﵂ وٸً وٹځىدٌد ُب ودٕنص ټعدزىد ٌٍخ‪ .‬وټعر خڀٵٹًُ‬
‫خڀٽسًن خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخ‪ٜ‬نٌٕن خ‪ٜ‬نځٍّ ټعدزد﵂ ‪ٚ‬نٓدي (خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب خ‪ٞ‬نُّخن خڀٵٹهٍ) ٴىًٓ ٴًُ ظ‪ٝ‬ىَٓخض خڀًُٕ خْڄٌن‪ .‬ټمد ؤڀّٳ خڀ٭دٓب‬
‫خ‪ٛ‬نځُٿ خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً لٕه خ‪ٞ‬ن‪٩‬ٵُ ټعدزد﵂ ُب خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خڀع‪٥‬سًن ‪ٚ‬نٓدي (و‪ُٝ‬ش خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ)‪.‬‬

‫وڄهمد َٽه ظسٹً ‪ٜ‬نَُص خڀُؤٌ وخٖـعهدي ُب لىِخظىد خڀ٭ځمُص ڄٽدوعهد خڀ٭دڀُص ڀځفمُ‪ ٫‬يون بٔعؽىدء‪ .‬وٌٍخ ڄد وٵىُ زً ظدَ‪٫‬نُد﵂‪ .‬وب‪٧‬ند ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٞ‬ناڄىٌن ؤن َځعّڄىخ زُؤٌ ڄُخـ٭هڃ وٖ َُّخلٔمىخ ًٰنٌڃ ټمد ٌڃ ټٍڀٻ ُب ؤلٽدڂ خ‪ٜ‬نؿ‪ ،‬لُػ ظ٭ًٓي خڀٵعدوي ٴُهد ڄ٭ُوٲ‪ ،‬ٴُځعّڂ ټٿ‬
‫‪٠‬نمى‪٬‬ص ڄه خ‪ٜ‬نفٓدؾ زٵعىي ڄُـ٭هڃ يون خڀعهفٓڃ ‪٬‬ځً ًٰنٌڃ وټځهڃ ُب ٘نځص وٸدٴځص وخلًش ڄعمدزٌٓن ڄع٭دووٌن‪ٌٍ .‬خ ڄد َىسٱٍ خڀٕ٭ٍ‬
‫بڀًُ زدڀىٕسص ڀځ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص ؤَ‪١‬د﵂‪ .‬ٴځُٽه ٌىدٺ َؤٌ زد‪ٞ‬نى‪ ٫‬وڀٽه ُب لًوي ڄٹځًٌّ خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٹدجٿ زً‪ ،‬ټمد خْڄُ ؤَ‪١‬د﵂ زدڀىٕسص ڀځٹدجٿ ز٭ًڂ‬
‫خ‪ٞ‬نى‪ .٫‬وٌٍخ ڄد و٭ىًُ ڄه ؤيذ خٔوعٗٲ وؼٹدٴص خ‪ٜ‬نَُص خڀّٗ ‪٩‬نر ؤن وعؽٹٳ هبد ټځىد ووؽٹٳ هبد ٘سدزىد ڀىعىدٴٓ زة‪٩‬ندزُص ُب ٸ‪١‬دَدود ټځهد‬
‫يون خڀع‪ٝ‬ديڂ وخڀعهديڂ‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫* < ؤيٌص خٌـُفٌن‪ ..‬﵀ص ِىػىهُص > *‬

‫مسدلص خٌشُه‪ ً٘ ،‬لُؤض ؤيٌص خٌـُفٌن؟‬ ‫‪‬‬

‫ؤود ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ٸُؤض ؤيڀص خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن‪ ،‬ٴځڃ ؤـً ٴُهد ََټَدټَص﵂ ٴٔٹْهُص وٖ ‪٠‬٭ٵد﵂ ‪٬‬ځمُد﵂ ؤو ڄد َ‪ً٥ٝ‬ڂ ڄ‪ ٫‬خڀ٭ٹٿ وخ‪ٜ‬نٽمص ټمد َ‪ٝ‬ٵهد ز٭‪ٟ‬‬
‫خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن‪ ،‬وڀځمٹدَوص ٸُؤض ؤيڀص خڀُؤٌ خ‪ٞ‬نىدڀٳ ڀځع‪٥‬سًنؤَ‪١‬د﵂ ٴځڃ ؤـًٌد ؤټؽُڄعدوص ٴٹهُص وٸىش ‪٬‬ځمُص وٌٍ ُب خڀٱدڀر ؤيڀص ود‪ُ٨‬ش بٔب خ‪ٜ‬نٽڃ‬
‫خڀؽدوىٌ ڀځمٕحځص ټمد ٌټُض ڀٽڃ آوٵد﵂‪ْ ،‬ن خ‪ٜ‬نٽڃ خْوٕب زًڀُٿ ؤ‪ٜ‬دڀص خٔزدلص ٘سً ڄعٵٷ ‪٬‬ځًُ زٌن خڀ‪ُ٥‬ٴٌن‪ٌٍ .‬خ ڄد ؤٴهمً ڄه ‪ُٙ٬‬خض‬
‫خِٖٲ ڄه خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀٵٹهدء وخڀ٭ځمدء وخ‪ٞ‬نؽٹٵٌن‪ ،‬وؤٸىڀً ٖ ڄ٭دَ‪٠‬ص ڀُؤٌ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن وڄاًََهڃ زٿ ـىخزد﵂ ‪٬‬ځً ٔاخڀٻ َد‬
‫ؤوٍ وظى‪ُ٬‬صّ ڀځٹُخء خ‪ٞ‬نعمََُٓه‪ْ .‬ن خڀٹُخء خ‪ٞ‬نع٭‪ٓٝ‬سٌن ٖ ‪٬‬نٽه خ‪ٜ‬نًَػ ڄ٭هڃ بٖ ُنًَػ خ‪ٜ‬نَُص وخْوٗٶ وڄ‪ُٙ‬و‪ُ٬‬ص خڀع٭ًيَص بن ټدوىخ‬
‫َٵٹهىن‪ .‬وٕب ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نىٸٳ ڄؽدپ ‪ٜ‬ديٶ‪ٌ ،‬ىخڀ٭ّٗڄص خ﵀ٹٷ خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٽىَخ٘ب ‪ -‬ټمد ٔسٷ ٌټُي ‪ -‬ٴةوً َُي ـىخِ خڀع‪٥‬سًن وًَخٴ‪٫‬‬
‫‪٬‬ه ؤيڀعً زٽٿ ٸىش وز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬ځين ُب ‪١‬ند‪ُ٠‬خظً وټعسً ټمد ٌى خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ‪ ،‬بٸُئخ خجملځً خڀعدٔ‪ ٫‬ڄه ټعدزً (خٔوع‪ٝ‬دَ) وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ظُي‬
‫خ‪ٞ‬نٕاوڀٌن ُب خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص ‪٪‬نعُڄىوً وٓب ‪٬‬نى٭ىي ڄه خ‪ٜ‬نًَػ خڀٵ‪١‬دجٍ ‪ ّّ٬‬ؤٸمدَي خ خڀُ‪ٚ‬نُص‪.‬‬

‫وُ َىىْ مجُٗ﵂ ٌٕٕٔدْ ؤْ ٘ىٍخ َعودؿً ِن خدلٕدجً خخلٗفُص‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ‪ٌٍ ..‬ي ٌٍ خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص خڀّٗ وٵعٹٌُد ُب ‪ٗ٬‬ٸدظىد خٔـعهديَص وخٔـعمد‪ُ٬‬ص‪ ،‬ڀُعٍوٓٶ خڀىدْ ز٭ًٌد ‪٤‬٭ڃ خ‪ٜ‬نَُص و َع٭ځمىخ هبد ٴهٓ خٔٔعمد‪٪‬‬
‫بٔب خْٸىخپ خ‪ٞ‬نع٭ًيش ٍب بظسد‪ ٪‬خْلٕه ڄىهد زًخٴ‪ ٫‬خڀعإؼًن خڀٍخٌب خ‪ٞ‬نٕعٹٿ وخڀ٭مځُص خٔوعُدََص خ‪ٟ‬نديجص‪ .‬وَ٭ىي خڀٕسر وَخء ُٰدذ خ‪ٜ‬ندڀص‬
‫خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص ُب ز٭‪٠ ٟ‬نعم٭دظىد بٔب ؤن ؤټؽُ خ‪ٞ‬نىخٸ‪ ٫‬خڀًَىُص خڀ٭دڄص ټد‪ٞ‬نأًب وخ‪ٞ‬نٕدـً وخ‪ٞ‬نىدزُ ؤ‪ٜ‬سمط ڄ٭دٸٿ ڀځُؤٌ خڀىخلً‪ ،‬وَعڃ خڀع٭دڄٿ ٴُهد‬
‫ڄ‪ ٫‬خڀىدْ ز‪َُ٥‬ٹص خلعٽدََص خٔعسًخيَص وبٸ‪ٝ‬دجُص ڀځٱًن‪ .‬وڄه خ‪ٞ‬نأٳ ؤن ٌٍخ خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ خڀٽسًن َعڃ زدٔڃ خڀًَه خڀٌٍ ـدء ڀُمدَذ ٌٍي خڀٌُخجٿ‬
‫وَُزٍٓ خڀىدْ ‪٬‬ځً لَُص خٖٔعمد‪ ٪‬وخڀعٵٽًنخ‪ٜ‬نُٓ ٕنهًُخ﵂ ڀٓوٍ ّند َ‪ٙ‬دئون ڄه خْٸىخپ وخَِخء‪ .‬ڀٍخ ٴإود ٖ ؤٴهڃ ڄه خِوُ ڄى٭ً خِوَُه‬
‫ڄه ‪ُ٤‬ق ؤٴٽدٌَڃ بٖ يڀُٿ ‪٠‬٭ٳ خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ وخ‪ٝ‬نىٲ ڄه خٔوٽٕدَ ؤڄدڂ خْٸىي‪ ،‬وبٖ ٴمد ٌىخڀٕسر ُب ڄى‪ ٫‬خڀُؤٌ خِوُ ڄه خ‪ٜ‬ن‪١‬ىَ ُب‬
‫ڄ٭دٸځهڃ وخڀًٴد‪٬ ٪‬ه وٵًٕ ؤوخ‪ٞ‬نىد‪ُ٨‬ش ڀُٹدَن خڀىدْ زٌن ‪٢‬نعځٳ خَِخء ووٽىن زٍڀٻ ٸً خلعُڄىد ‪٬‬ٹى‪ٟ‬نڃ‪ .‬ؤڀُٓ خ﵁ ظ٭دٔب ٸً خلعُڂ َؤٌ‬
‫بزځُٓ ُب خڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب ‪ -‬وٌى ؤٸًْ ټعدذ ‪ٚ‬ندوٌ‪ -‬لُىمد وٹٿ لىخَي ‪ ّٓ٬‬وـٿّ ڄ٭ً زٗ (لٍٲ وٓنَُٳ) وَٸدزص ب‪ٗ٬‬ڄُص‪ .‬وڀٽه‬
‫خٔٔعسًخيٌَن ـ٭ځىخ ڄ٭دٸځهڃ ‪ -‬وخڀ٭ُدٌ زد﵁ – ؤٸًْ ڄه ٸُآن خ﵁ ظ٭دٔب‪ ،‬ٴځڃ َٕممىخ ڀځُؤٌ خِوُ (وبن ټدن ڄه وٵٓ خ‪ٞ‬نٌٍر) ؤن‬
‫َ‪ُ٥‬ق ٴُهد‪ .‬وٌٍخ ‪٪‬نًغ ‪٬‬ىًود ُب ‪ ُٝ٬‬خڀ٭ى‪ٞ‬نص وخٔوٵعدق! وخْيًٌ لُىمد َ‪ٝ‬ٵىن خ‪ٜ‬نٽىڄدض زدٔٔعسًخي‪ ،‬ؤځىٺ خٔٔعسًخي ُب ؤوٵٕهڃ‬
‫ؤ‪٨‬هُ وؤٴ‪١‬ك!‬

‫‪32‬‬
 ‫بوين ؤَي ؤنّ ٌٍي خڀ‪٩‬دٌُش ‪ُ٠‬ز﵂د ڄه خڀ‪٥‬دجٵُص خڀًخوځُص خْټؽُ ب‪٩‬ند‪٬‬﵂د ڄه خڀ‪٥‬دجٵُص خ‪ٝ‬ندَـُص خڀّٗ وىًٓي هبد‪ ..‬و‪ًٜ‬ٶ خ﵁ ظ٭دٔب لُػ ٸدپ‪:‬‬
‫﴿بِنَّ خڀځًََّ َٖ َُٱَُِّ ُُ ڄَد زِٹَىِڂٍ لَعًٖ َُٱَُُُِّوْخ ڄَد زِإَوٵُِٕهِڃِ﴾‪ )14( .‬وڀىمٍَ ڄه ؤن َ‪ٙ‬مځىد ٌٍخ خڀعإوُر خڀٹُآ٘ب خ‪ٞ‬نىـًٓ ڀځماڄىٌن‪ََ﴿ :‬د ؤََٗهَد خڀٍََّٔهَ‬
‫(‪)15‬‬
‫آڄَىُىخ ڀٔڃَ ظَٹُىڀُى َن ڄَد ٖ ظَٵْ٭َځُىنَ * ټَُس َُ ڄَٹْعّد ‪ٔ٬‬ىًَ خڀځًَّٔ ؤَن ظَٹُىڀُىخ ڄَد ٖ ظَٵْ٭َځُىنَ﴾‪.‬‬

‫وٌىٓ ِد ٍ٘خ خٔطُخَ هًٕ خدلهعًٌ ٌٍّىخـهص وؤوؽُ خٌوٍّدء ٔدوعىْ؟!‬ ‫‪‬‬

‫بوين ؤٔ٭ً ؤن ؤټىن َٔدڀُد﵂ بن ٘دء خ﵁‪ ،‬وخڀُٔدٕب ‪٬‬ىًود ٌى ڄه ‪٪‬نمٿ َٔدڀص ظٱًُنَص ُب خجملعم‪ ٫‬وٖ َ٭ُٗ خڀعس٭ُص! وٖ ‪٩‬نهّ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نٱدٖب‬
‫خ‪ٛ‬ندٌّش وًَٓ‪ ٍ٬‬ڄدٓب َع٭ر ڀً وٵًٕ‪٥ .‬نه ـدًٌود خٖٔعسًخي خڀُٕدٍٔ ُب زٗيود ڄىٍ هندَص خڀٕس٭ُىدض و‪٠‬مُٓىد زٌُّش ٘سدزىد وَخلعىد ٖ‬
‫ڀٽٍ وعىَٓ‪ ٢‬خڀُىڂ ُب خٖٔعسًخي خڀًَين‪ .‬وٌىخْو‪٬ُ٥‬ځً خڀ٭سدي وخڀسٗي ڄه خٖٔعسًخي خڀُٕدٍٔ‪ .‬وخڀُٔدٕب َد ؤوٍ ڄٕع٭ً ڀٽٿ ؤوىخ‪ ٪‬خڀسٗء‬
‫وخٔزعٗء ُب ٔسُٿ ظى‪ُ٬‬ص خڀىدْ زد‪ٜ‬نٹدجٷ وبٕندڂ خ‪ٜ‬نفٓص ‪٬‬ځُهڃ وڀى ُب ؤـُدپ ٸديڄص‪٬ ،‬ځمد﵂ ؤنّ خڀسٗء خڀٌٍ َعىـًٓ بڀًُ ڄٔه خڀًخوٿ ؤڀَمًُ ؤټّّ‬
‫لُىمد َُي خڀٍَه َٹدوڄىن خڀعٱًُن ټُٳ َعؽدٸځىن خٔب ‪٬‬ديخهتڃ وَع٭مًٓون خڀ٭ىدي وخٔٔعهّخء وًََّون ‪٬‬ځًُ خڀ‪ٙ‬عڃ وخڀع‪ٙ‬هًن‪.‬‬

‫‪٪‬نًغ ٌٍخ ُب خڀىٸط خڀٌٍ ټځّىد ڄً‪٬‬ىٓون ڀسىدء خ‪ٞ‬نؽدپ خڀًَين خڀ‪ٝ‬مُك خڀٌٍ َُمعٍي زً ُب خ‪ٜ‬نَُص وخڀ٭ًپ وخ﵀سص وخڀع٭دون وب‪٥٬‬دء خِوُ‬
‫لٹً ُٔٓمد بٌخ ټدن ڄه يَىىد وڄٌٍسىد‪ .‬ؤود ٘ى‪ُٝ‬د﵂ لُىمد وٸٵط ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين ُب ؼىَظً وټدن ټؽًنون ڄه ٌاٖء َ٭عّّون و‪ٌُٝ‬د‬
‫ڄٕعمُٗ﵂‪ ..‬ب‪٧‬ند وٸٵط زٌُّش ٘سديب ٔلُدء ٌٍي خڀٹُڃ‪ .‬ڀٍخ ؤَي ڄه خ‪ٛ‬نُ‪٬‬نص ُنٷ خٔڄدڂ (َ٘نً خ﵁) ‪٨‬هىَ ـُٿ خٔعسًخيٌ َ٭مٓٷ خڀٵفىش‬
‫وخڀٵُٸص وخڀٽُخٌُص زٌن خ‪ٞ‬ناڄىٌن زدٔڃ خڀًٕن‪٬‬ځً و‪ ٣‬خٔڄدڂ (ٸًْٓ ُٔٓي)!!‬

‫َد ؤوٍ ڀٹً زځٯ ٌاٖء ُب ظ٭‪ٓٝ‬سهڃ بٔب يَـص ظٵُٕٷ ڄَه ٖ َعٵٷ ڄ٭هڃ ُب ظ٭‪ٓٝ‬سهڃ لّٖ وبن ټدن ‪١‬نسٓد﵂ ڀځًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ‪َ -‬خـ‪ ٫‬ڄد‬
‫ٌټُظً ڄه ڄًق ڀٕمدلعً ُب ټعديب ٸ‪ ٛٝ‬ووىخ‪ -ُ٤‬وڀٽه خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن خ‪ٛ‬نهځص ‪٬‬ىًود َعفدوِون لًٓ خڀعٵُٕٷ ُب ‪٠‬ندڀٕهڃ بٔب خڀع‪ٙ‬هًن ُب‬
‫ؤؤد‪ ٢‬خڀىدْ وخوعٗٶ خْټدٌَر وخٔ٘د‪٬‬دض ٔ‪٩‬ندي ‪ً٬‬خوخض و‪٨‬نُص ولُذ وٵُٕص ظًڄُٓخ‪ٞ‬نىيش لّٖ زٌن ؤٴُخي خڀ٭دجځص خڀىخلًش‪ .‬ٴٗ‬
‫َٕځّمىن ٔٗڂ خ‪ٞ‬نٕځڃ ‪٬‬ځً ؤوًُ‪ ،‬وظُي ‪٬‬ځً وـىٌهڃ خٔټٵهُخَ وخڀى‪ُ٩‬خض خ‪ٜ‬ندٸًش ڄد ٖ ‪٩‬نىِ ڀځمٕځڃ‪ٌٍ ،‬ي خ‪ٜ‬ندڀص ٓب ؤ‪ٚ‬ن٭هد زٿ ؤَخٌد‬
‫وظُمدََْ ‪ ًٌٓ٠‬و‪ ًٓ٠‬ؤٌځٍ وټٿ ڄَه ڄ٭ٍ وؤڄؽدٕب!‬

‫ٴهٿ خڀًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ًََُ ٌٍي خڀ‪٩‬دٌُش خ‪ٞ‬نځُحص زد‪ٜ‬نُخڂ وخ‪ٞ‬نعُخټمص زد‪ٛ‬نهٿ وخْلٹدي وخڀ‪ًَٓ١‬ص؟! ٴىخ﵁ لُڄص ٌٍي خڀع‪ُٓٝ‬ٴدض ؤټّّ ڄه‬
‫لُڄص خڀع‪٥‬سًن(ڀى ٴُ‪ )ٞ‬ؤټًُخ﵂‪ .‬وؤود خڀٌٍ خڀعٹُط زٕمدلعً ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ُب ٘ىٓخپ ‪٬‬دڂ ( ‪ٌ1424‬ـ) وؤوّّظً ‪٬‬ه ڄ٭دودظىد ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن زد‪ٚ‬نً‬
‫ُب خڀسمَُه‪ .‬ٴٹدپ (بهنڃ ٖ ‪٬‬نؽّځىوين)‪ .‬ٴةٌن ٌاٖء ‪٬‬نؽّځىن ؤٌىخءٌڃ وَُٕحىن بٔب ‪ٚ‬ن٭عً وَىٵُون خڀىدْ ڄىً وَٕع٭ًوهنڃ ‪٬‬ځًُ وٌى ڄىهڃ‬
‫زُخء‪.‬‬

‫وڄد ‪٪‬نُُٓ٘ب ؤن ز٭‪ٌ ٟ‬اٖء خ‪ٞ‬نّخًََه ُب خڀع‪ُٓ٥‬ٲ ؤ‪ُ٬‬ٲ ؤُٔخٌَڃ‪ ،‬ٴإلًٌڃ خڀعٹُعً ُب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٓٔص وخڀٽىَط وخڀسمَُه ُب ‪٠‬نځٓ ؼىدجٍ‬
‫ود‪ ٚ‬ٴځڃ َسٷ وٹً وخهتدڂ ٓب َىـٓهً ڀځًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ‪ ،‬وڀٽىً ؤڄدڂ خڀىدْ َُٴ٭ً ڄٽدو ﵂ص ٸً َ‪ٙ‬عسً خ‪ٞ‬نٕعم‪ ٫‬وَ‪٩‬هٓ ؤوً َعٽځّڃ ُب ڄٽدوص‬

‫‪33‬‬
 ‫خٔڄدڂ خ‪ٞ‬نهًٌ (َولٍ ٴًخي)!! وٌخض ڄُٓش وز٭ً ڄًق ڄسدڀٯ ڀځًُٕ بٔب لًٓ خڀ‪ٙ‬سهص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص وخڀٌٍ ٖ َٹسځً خڀًُٕ ٸ‪٥‬٭د﵂‪ ،‬وټدن ٌڀٻ ُب‬
‫ڄإًب ّنى‪٥‬ٹعىد (خ﵀ُٓٶ ‪ -‬خڀسمَُه) ٴس٭ً وّوڀً ڄه خ‪ٞ‬نىّّ بٌخ زً َهمٓ ُب ؤٌ٘ب خڀُُٕي ٸدجٗ﵂ زٽٿ وٸدلص ووٵدٶ‪ٌٍ( :‬خ خڀٽٗڂ ڀځىدْ وؤڄد ؤود‬
‫ٴٽمد ظ٭ُٴين ٖ ؤئڄه زدـعهدي خڀًُٕ ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه ڄُـ٭ُعً)!‬

‫و٭ڃ ‪ٌٍ ..‬خ خڀُـٿ (وؤڄؽدڀً) َٱٌٍّ خڀع‪ُٓ٥‬ٲ ‪٬‬ځً ڄٕعىي زځًود‪ ،‬وؤَىمد ٌٍَر َى‪ٚ ُٙ‬نىڄً لّٖ خٸعُن خ‪ٚ‬نً ڄ‪ ٫‬ظٵفًنخِْڄدض وټُخٌُص‬
‫خِوُ‪ ،‬بوً ؤٔدْ خڀٵّٕ زٌن خڀىدْ وَّؾٓ ُب ٌڀٻ خٔڃ خڀًُٕ خڀٹدجً خڀّّت ڄىً وڄه ؤڄؽدڀً خ‪ٞ‬نعدـَُه‪ .‬وٸً ټدن ٌٍخ خڀُـٿ ُب خڀىفٳ‬
‫خُْ٘ٲ ٸسٿ خڀؽىَش َ٭ديَين ْ٘ب ؤٸځًّ خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين و‪ٜ‬دَخڀُىڂ َ٭ديَين ُنفٓص ؤ٘ب ‪ ًٓ٠‬و‪ ٣‬خٔڄدڂ ټمد ًَٓ‪!ٍ٬‬‬

‫ٌٽٍخ َځ٭سىن ُب يَه خ﵁ وَُٹْځٔسىن خ‪ٜ‬نٹدجٷ ‪٬‬ځً خڀىدْ وًَڄُٓون ‪ٗ٬‬ٸدهتڃ وَى‪ُٙ‬ون خڀسٱ‪١‬دء زُىهڃ زدٔڃ خ‪ٛ‬نهدي وخڀىلًش وخڀً‪٬‬ىش بٔب و‪٣‬‬
‫خٔڄدڂ‪ ،‬وٌى ؤ٘سً ٍ٘ء زإٔځىذ خڀعٽٵًنٌَن ُب خڀ٭ُخٶ بٌ ٍَُنىن خڀ‪ُٙ‬٭ص زدٔڃ خڀٕىٓص وخ‪ٞ‬نٹدوڄص ڀُ‪ٙ‬ىٌٓىخ ‪ٜ‬ىَش خٔٔٗڂ وٗنُ‪٫‬‬
‫خ‪ٞ‬نٕځمٌن‪.‬‬

‫ؤ ڀُٓ ڄه خڀىخـر ٌىد ظ‪ٝ‬مُك ٌٍخ خٔ‪٥‬نُخٲ خ‪ٝ‬ن‪ً٥‬ن‪ ،‬لّٖ ظعىـًٓ خڀ‪٥‬دٸدض ‪٥‬نى زىدء ‪ٜ‬ٳٓ ڄُ‪ٜ‬ى‪ ٚ‬لٹُٹٍ ُب خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خڀٹُڃ؟‬

‫ٌد ؤود ؤيٴ‪ ٫‬خڀؽمه ‪ٟ‬نٍخ خڀىخـر وٌىخڀ‪ ٢ُٙ‬خ‪ٞ‬ن٭هىي ‪٬‬ىً خڀُٔدڀٌُن زإن ًَٴ٭ىخ خڀؽمه زدڀ‪٬ّّٝ‬ځً ؤٌي خڀٱىٰدجٌُن وؤن ٖ ‪٫‬ن‪ٙ‬ىخ ؤلًخ﵂ بٖ‬
‫خ﵁‪ .‬وزًؤ خڀ‪َ ّّٝ‬ؽمُ و﵁ خ‪ٜ‬نمً‪ ،‬ٴٹً ؤوّّ٘ب ؤلً ڄٹُٓيب ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خڀٹدجً ؤهنڃ َ٭مځىن ڀى‪ ٫٠‬لًٓ ‪ٟ‬نٍخ خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٲ خڀسمَُين خ‪ٞ‬نٕسٓر‬
‫ڀِٓڄدض خ‪ٞ‬نع٭ًٓيش ُب خڀ٭ٗٸدض زٌن خ‪ٞ‬ناڄىٌن‪ .‬وؤوٍ خڀىدْ َ٭ُٴىن خ‪ٜ‬نٹدجٷ ظًَ‪٩‬نُد﵂ وڀٽه ز٭ً يڄدَ ؤ‪ٜ‬دذ خڀ٭ٗٸدض وظىظُخض خْ‪ٝ٬‬دذ‬
‫وخٔعىّخٲ ڀځفهىي زٕسر خ‪ٜ‬نمٹً خڀٍَه ـُٓوخ خ‪ٝ‬نٗٴدض خڀٵٹهُص خڀ‪٥‬سُ٭ُص بٔب زاَهتڃ خڀ٭ٵىص‪.‬‬

‫* < ً٘ خٌعـسًن َايٌ بىل خهتدِٕد زدَٔ٘دذ؟ > *‬

‫مسدلص خٌشُه‪ٔ ..‬وىي بىل ِىػىهٕد ِد َؤَىُ يف خٔشىدٖض خدلـُولص لىي خٌعـسًن‪ِ ،‬ؽٗ﵂ ؤٔٗ َوِّّ َوق خٌوٕف وخٌمٕىش‬ ‫‪‬‬
‫هًٕ خٌشُوص‪ ،‬وؤٔٗ َفعك خٌـَُك ٖهتدِهُ زدَٔ٘دذ؟!‬

‫ؤ‪٬‬عٹً ؤٴ‪١‬ٿ بـدزص ٌى ؤن خڀٍَه َ‪٥‬سُٓون ٓب َځٹىخ ‪٬‬ځُهڃ خڀٹس‪ُ ٟ‬ب ؤَص ‪٬‬مځُص ‪٬‬ىٳ وٖ ظٵفًن وٖ ٔٵٻ يڄدء وٌزك خٔوٕدن‪ ..‬وٌٿ ؤن‬
‫خڀعٽٵًنٌَن خڀًڄىٌَن ُب خڀ٭ُخٶ َ‪٥‬سُٓون؟! ؤو ؤن خڀٹدجً خٔوعمدٌَ ‪ٔ -11‬سعمّّ) ټدن ظ‪٥‬سًنَد﵂؟!‬
‫‪34‬‬
 ‫خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب خڀ٭دٓب ‪٠‬مدَد خڀ٭ىٳ وخٌَٔدذ وٌڃ ُب خڀىٸط وٵًٕ ٸديَون ‪٬‬ځً خڀُي زد‪ٞ‬نؽٿ ُب خڀ٭ُخٶ ڄؽٗ﵂‪ ،‬ڀٽىهڃ ڄځعّڄىن زٹُڃ خڀ‪ّّٝ‬‬
‫وخڀعٹىي و‪٤‬د‪٬‬ص خ‪ٞ‬نُـ٭ُص خڀًَىُص‪ ،‬وټمد ٌى ڄ٭ُوٲ ؤن خڀٽؽًن ڄه ُ٘٭ص خڀ٭ُخٶ َ‪٥‬سُٓون‪.‬‬

‫ؤود ؤَي خڀ٭ٽٓ َد ؤوٍ وٌى ؤن خڀع‪٥‬سًن وڀىن خڀًڂ َ٭ځّڃ خڀ‪ُٙ‬٭ٍ خ‪ٞ‬ن‪٥١‬هً ؤن ٖ ‪٫‬ن‪ ًٙ‬خٌَٔدذ خڀًڄىٌ بٌخ لٿّ زً ُب ؤٌ وٸط‪َ ،‬٭ځّمً‬
‫خڀ‪ ّّٝ‬وخ‪ٞ‬نٹدوڄص وخٖٔعٹدڄص ټمد ٌى خ‪ٜ‬ندپ ڄؽٗ﵂ ُب خڀ٭ُخٶ خڀُىڂ‪ ،‬ٴهى ټد‪ٛ‬نىًٌ خڀٌٍ َعًَٓذ ‪٬‬ځً ؤڄىَ ٸً َع٭ُ‪ٟ ٞ‬ند ُب ڄهدڄً خڀ‪ٝ‬٭سص‪.‬‬
‫وخڀ‪ُٙ‬٭ص زد‪٬‬عسدٌَڃ ټدوىخ ‪٬‬ځً ‪٤‬ىپ خڀعدََه وٖ ِخڀىخ ڄ٭ُٖ‪ٌ٠‬ن ڀځع‪ٝ‬ٵُدض خ‪ٛ‬نًَٕص وخڀٹم‪ ٫‬خڀًڄىٌ َىسٱٍ ‪ٟ‬نڃ ؤن ‪٬‬ندَٔىخ خڀع‪٥‬سًن ڀُع٭ىٓيوخ‬
‫‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نىخيغ خ‪ٞ‬نٵُو‪٠‬ص ‪٬‬ځُهڃ ‪٣‬نه ٓب َعىَٓ‪٬‬ىخ ُب يڄدجهڃ وخٍَخجهڃ ـًَٕد﵂‪ ،‬ٴدڀع‪٥‬سًن ٌىد َِ‪ ٪‬ڀځمىد‪٬‬ص خڀًٴد‪ُ٬‬ص وظىمُص ڀٹىش خڀىٵٓ وَوق‬
‫خڀ‪ٙ‬فد‪٬‬ص‪ ..‬ود‪ٜ‬ص ُب خڀسځًخن خڀّٗ ٓب ظعىڀًّ ٴُهد خڀً‪٬‬نٹُخ‪ُ٤‬ص وخڀؽٹدٴص خٔوٕدوُص ولَُص خڀع٭سًن‪٬‬ه خڀُؤٌ‪ ،‬وٌڀٻ ٕندڄ﵂د ڄؽٿ خڀعًََسدض خڀ‪ٝ‬٭سص‬
‫خڀّٗ َعځٹّدٌد خڀ٭دڄځىن ُب ڄُخټّ خٔ‪٤‬ٵدء‪ ،‬ؤٴَُٶ خٔوٹدٌ خڀعدز٭ص پپٌٗپ خْ٘نُ لّٖ ٖ ‪٫‬ندٴىخ ‪٬‬ىً خ‪ٜ‬نُخجٷ وخ‪ٜ‬نىخيغ وٖ ظُ‪٬‬سهڃ ٌىپ‬
‫خڀٽىخَغ‪ ..‬ڀٍخ ظُوهنڃ َٹعممىهند ڄه ؤـٿ خڀُٕ‪ُ٥‬ش وظ‪٥‬ىَٷ خ‪ٝ‬ن‪ ُ٥‬وڄى‪ ٫‬خ‪ٝ‬نٕدجُ‪.‬‬

‫وڀٽٍ ٖ وٽٕر َوق خڀ‪ٗٝ‬زص ٌٍي ټدن يًَن خٔ‪ٗ٬‬ڂ خٔٔع٭مدٌَ ؤن َهدـڃ وَٕعهّء ڀٽٍ وعُٺ ڄد َ‪ ُٓ١‬خ‪ٞ‬نى‪ ٣٥‬خٔٔع٭مدٌَ‪ٕ .‬ندڄد﵂‬
‫ټمد َٵ٭ځىن ڄه ٌفمدض ي‪٬‬دجُص ‪ ً٠‬خ‪ٜ‬نفدذ وؤلٽدڂ خڀٹ‪ٝ‬د‪ ٚ‬وخَٔغ و ڄد ؤ٘سً‪ .‬زٿ لّٖ خڀعٹًٓڂ خٔٸع‪ٝ‬ديٌ وخٔټعٵدء خڀٍخٌب‬
‫و‪ٜ‬ىد‪٬‬ص خڀ‪٥‬دٸص خڀىىوَص َٹىڀىن ‪٬‬ىهد ؤهند ‪ٝ‬نًڄص خٌَٔدذ!! ٴهٿ وعُټهد ټٍ ٖ َعٓهمىوىد زً ؟!‬

‫ٴدڀىسًُ خڀٵَ‪ٔ٥‬ه ٌى خڀٌٍ َٹُء ڄد وَخء ٔ‪٥‬ىَ خڀع٭ًُن وخڀعٕٵًُ‪ ،‬وٖ َٕع٭فٿ ُب خڀعىځٍّ ‪٬‬ه ٍ٘ء بٖ ز٭ً خڀعمٹُٷ وخڀعإټًُّ‪ ،‬وٌٽٍخ ‪٩‬نر‬
‫ؤن وٽىن ټُٗ َ‪١‬مٻ ‪٬‬ځُىد خ‪ٞ‬نٕع٭مُون ُب وځىخهتڃ‪.‬‬

‫* < ً٘ خٌعـسًن بٍَخء ٌٍٕفٓ؟ > *‬

‫وٌىٓ خٌعـسًن زدٌٍخض ؤٌُٓ ٘ى ٔىم ِٓ بٍَخء خٌٕفٓ خٌٌٍ َىىْ لُخِد﵂ شُهد﵂؟‬ ‫‪‬‬

‫وڄَه ٸدپ ؤنّ ټٿ بٍَخء ڀځىٵٓ َٽىن لُخڄد﵂؟!‬

‫ٴهٿ ؤوط ظاٌٌ وٵٕٻ ‪٬‬ىًڄد ظٕمك ڀځ‪٥‬سُر ؤن ‪٩‬نٌُ ُب ـٕمٻ ‪٬‬مځُص ـُخلُص ؤو ََّٓٶ ٴُٻ بزُش ڄا‪ٞ‬نص ؤو لُىمد ًَُؤٿ ؤوسىذ‬
‫خ‪ٞ‬نى‪٩‬دَ ڄه ٴمٻ بٔب ڄ٭ًظٻ!‬

‫ٖ َد لسُّٔ خٍَٔخء خ‪ٜ‬نُخڂ ٌى خڀٌٍ ‪٫‬نځى ڄه ًٌٲ وٴدجًش‪ ..‬ڀٍخ ٴد‪ٞ‬ن٭د‪ٛ‬ندض خڀ‪٥‬سُص َٰڃ خِٖڂ خ‪ٞ‬ناٸعص ـدجّش وؤلُدود﵂ وخـسص‪ ،‬وٌٽٍخ‬
‫خجملدًٌ ُب ٔدلص خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خڀًَه وخڀى‪٤‬ه‪ ،‬وټٍڀٻ خ‪ٛ‬نىًٌ ُب لدپ خڀعًََر خڀٹدٍٔ‪َ ،‬٭ُٓ‪ ٞ‬وٵًٕ ڀٌٓي وڀٽىً ـدجّ وؤلُدود﵂‬

‫‪35‬‬
 ‫وخـر‪ٌ ،‬ڀٻ ْن خ‪ٟ‬نًٲ ڄٹًْ وخڀٵدجًش ټسًنش‪ .‬ٴدڀٌٍ َ‪٥‬سُٓ‪٬‬ه و‪َُ ٍ٬‬ي ‪٬‬مځً ڄه ٌٍي خڀّخوَص‪ ،‬وخ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ خڀٌٍ ٖ َُي ڀع‪٥‬سًني ًٌٴ﵂د‬
‫لُٕىُد﵂ ٴهى ټدڀٌٍ َ‪ٝ‬ځٍ زٗ ًٌٲ وَ‪ٙ‬دَٺ ڄىټر خڀځ‪٥‬ڃ وٖ َ٭ُٲ ڄىً خ‪ٟ‬نًٲ‪ ،‬ٴدڀِٗڂ ٌىد ظ٭َُٵً زد‪ٟ‬نًٲ وظىـُهً ‪٥‬نى خ‪ٞ‬نٹد‪ًٜ‬‬
‫خڀعُزىَص ڄه ٌٍي خ‪ٞ‬نمدَٔدض‪.‬‬

‫ٍب ڀُٓ ؤوط خڀٌٍ ظعإٓب لّٖ ٓنُٓڂ ‪٬‬ځً ًٰنٺ‪ ،‬ٴمد يخڂ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ ڄٹعى‪ ٫‬ز٭مځً ُ٘‪٬‬د﵂ و‪٬‬ٹٗ﵂ و‪٬‬ىًي ٰ‪٥‬دء ڄُـ٭ٍ وَٹىپ ؤوً ٸً ڄدًَٔ‬
‫ٔىىخض وَؤي ڄىً ٴىخجً وٵُٕص ؤو‪ٜ‬مُص ؤو‪٬‬ٹًَُص ٴځُٽه ‪٬‬دڄٗ﵂ زعٽځُٵً‪ ،‬وڄه َُي ‪٬‬ٽٓ ٌٍخ ٴځُٽه ‪٬‬دڄٗ﵂ زعٽځُٵً خڀ٭ٽٍٕ ټٍڀٻ‪،‬‬
‫‪ٞ‬ندٌخ وٵُ‪َ ٞ‬ؤٌ ز٭‪١‬ىد ‪٬‬ځً ز٭‪ ٟ‬ويَه خ﵁ زإټمځً ٖ بټُخي ٴًُ‪ٌ .‬ٿ وًَُ هبٍي خڀ‪َُ٥‬ٹص خڀعممُځُص خٔٔعسًخيَص ؤن وؽسط ڀځمٕعهّجٌن‬
‫يَـص ل‪١‬دََعىد ُب خلعُخڂ خَِخء وخ‪ٜ‬نَُدض؟! وٌٿ ٌٍخ ٌى خڀى‪١‬ؿ ُب خڀع٭د‪ ٍ٤‬خڀًخوځٍ ڄ‪ ٫‬خڀع٭ًيَص خڀٵٹهُص خ‪ٞ‬ن‪ُٙ‬و‪٬‬ص ُب ڄًَٔص ؤٌٿ‬
‫خڀسُط (‪ )٪‬خ‪ٞ‬ن٭ُوٴص زةوٵعدق زدذ خٔـعهدي؟! ٍب و‪ٞ‬ندٌخ ٖ َځعّڂ خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴىن ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن ّنمدَزص خڀعًوٌن ڄؽٗ﵂ وود‪ٜ‬ص خڀ‪ُٙٙ‬ص وڄ‪١‬دٌَد‬
‫ؼدزعص ‪٤‬سُٓد﵂ وٸً ؤٴّٖ ُنُڄعً ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُخـ‪ ،٫‬زُىمد خڀع‪٥‬سًن ؤٴّٖ ؤټؽُ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬زدٔعمسدزً؟! ٴمد ڀٽڃ ټُٳ ٓنٽمىن؟!‬

‫* < ؤَّهّد ؤفؼً‪ ..‬خٌعـسًن ؤَ خٌعّّّم زدًٌَ؟ > *‬

‫ٕ٘دن َِٓ َُي ؤْ خٌعّّّم زدًٌَ وًنٌ ِٓ بً٘خَ ٍٖ٘ خًٌِدء‪ ً٘ ،‬ظاًَوْ ِؽً ٍ٘خ خٌُؤٌ؟‬ ‫‪‬‬

‫خڀعّّٓ‪ ٪‬ـًُٓ ـًخ﵂‪ ،‬وخڀع‪٥‬سًن ڀُٓ بًٌخَخ﵂ ڀځًڂ خڀٌٍ َىٵ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نُ‪ ً٠‬خ﵀عدـٌن ڀً‪ .‬ٴدڀًڂ خڀٌٍ َىٵ٭هڃ ٌى يڂ خڀىًََ‪ ،‬وؤڄد يڂ خڀع‪٥‬سًن ٴمه‬
‫‪ُ٬‬وٶ َٸُٹص ٓنط خ‪ٛ‬نځً‪ ٌٍ ،‬يڂ خڀ‪ُٙ‬خٌَن‪ ،‬ٴهٍخ ٍ٘ء وٌخٺ ٍ٘ء‪ .‬خڀعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ ‪٬‬مٿ بلٕد٘ب وًنٌ‪ ،‬وڀٽه خڀع‪٥‬سًن‪٬‬مٿ ٘٭دجٌُ ٌو‬
‫ڄ‪١‬مىن يَين ٌديٲ‪٪ ،‬نمٿ يٖٖض بٔٗڄُص وَى‪٥‬ىٌ ‪٬‬ځً ب٘دَخض ٸَُٔمُص و‪٫‬نعّن ڄٵدٌُڃ ظدَ‪٫‬نُص وَىڀًّ لُخَش لُٕىُص ُب خڀٹځىذ‪...‬‬

‫وبوين ؤ‪ُ٬‬ٲ ڄ‪٥‬سَُٓه َعّّٓ‪٬‬ىن زًڄهڃ ؤَ‪١‬د﵂‪ ..‬ٴځُٓ ٌىدٺ ڄد ‪٬‬نى‪ ٫‬خ‪ٛ‬نم‪ .٫‬وٌىدٺ ڄَه َعّّٓ‪ ٪‬وَاًَ خڀع‪٥‬سًن وٖ َ‪٥‬سُٓ‪ ،‬وٌى ؤود خ‪ٞ‬نعٽځّڃ!‬

‫ٍب بن يڂ خڀع‪٥‬سًنٌى يڂ خ‪ٜ‬نفدڄص وٌى وى‪ ٪‬ڄه خڀٵ‪ ًٝ‬خڀٌٍ َاًَي خڀ‪٥‬ر خ‪ٜ‬نًَػ وخڀٹً‪ٙ‬ب‪ .‬وؤود ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ؤ‪ُ٬‬ٲ ڄُ‪٥َ ً٠‬سُٓون‬
‫وَع‪ٙ‬دٴىن ټمد َع‪ٙ‬دَب ڄه َ٭مٿ خ‪ٜ‬نفدڄص وخڀٵ‪ .ًٝ‬و‪ٚ‬ن٭ط ؤ‪٤‬سدء ُب خَُخن وٸُؤض ُب خڀٽعر خڀ‪٥‬سُص ؤَ‪١‬د﵂ ؤن ڄه ٴىخجً خڀع‪٥‬سًن‪ٗ٬‬ؾ‬
‫ر خڀ‪ٙ‬سدذ) و‪ٗ٬‬ؾ خڀٽځىٔعُوپ ْوً ٌٍَُٔر يٌىودض‬ ‫خڀ‪ًٝ‬خ‪ ٪‬وخ‪ٜ‬نُځىڀص ڄه خ‪ٛ‬نځ‪٥‬ص خڀًڄدُٰص وظٹىَص خڀى‪ ُ٩‬وٌٌدذ لسىذ خڀىـً ( َل ٓ‬
‫خڀًڂ‪ .‬وب٘ب ؤ‪ُ٬‬ٲ ڄَه ٌٌر ُٔٽُّي وڄَه ‪٬‬ىِب ڄٔه ظٽُٕٗ خڀًڂ (خڀُٕٽځُ) ز٭ً خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫وخٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ٔ )٪‬سٷ خْ‪٤‬سدء زٹىڀً‪ ( :‬خ‪ٜ‬نفدڄص ُب خڀُؤْ ٘ٵدء ڄه ٔس‪ ،٫‬ڄه خ‪ٛ‬نىىن وخ‪ٛ‬نٍخڂ وخڀّّ‪ ٚ‬وخڀى٭دْ ووـ‪ ٫‬خڀ‪ ُْ١‬و‪٨‬ځمص‬
‫(‪)16‬‬
‫خڀ٭ٌن ‪ -‬ؤٌ ‪٠‬٭ٳ خڀى‪ -ُ٩‬وخڀ‪ًٝ‬خ‪.)٪‬‬

‫زٿ ظٹًٓڂ ‪٬‬ځُهڃ لُىمد ٸدپ (‪٬ )٪‬ه خ‪ٜ‬نفدڄص ؤهند ظًٴ‪ ٫‬ڄُ‪ ٞ‬خڀُٕ‪٤‬دن‪ .‬و َٕمًُٓ (‪ )٪‬خِټځص‪ .‬وَ٭ُٓه خٔڄدڂ (‪ )٪‬ڄٽدن خ‪ٜ‬نفدڄص وٌى‪:‬‬
‫(ّّ٘خ﵂ ڄه خ‪ٜ‬ندـسٌن بٔب لُػ زځٯ خٔهبدڂ)‪ .‬وَٹىپ (‪ :)٪‬خ‪ٜ‬نفدڄص ڀځ‪٥‬ٵٿ خڀسدڀٯ ؤَز٭ص ؤ٘هُ َهس‪ ٣‬يَـص لُخَظً ټمد وظًَّ خڀ٭ٹٿ وظٹىٌٓ‬
‫(‪)17‬‬
‫خڀٍخټُش‪.‬‬
‫(‪)18‬‬
‫وُب خڀُوخَص ؤوً (خلعفڃ خڀىّٔ (‪ُ )ٚ‬ب َؤًٔ وزٌن ټعٵًُ وُب ٸٵدي ؼٗؼد﵂‪ٚ ،‬نً وخلًش خڀىدٴ٭ص‪ ،‬وخْوُي خ‪ٞ‬نٱُؽص‪ ،‬وخڀؽدڀؽص خ‪ٞ‬نىٹٍش)‪.‬‬
‫(‪)19‬‬
‫وٸدپ خڀُخوٌ ‪ٚ‬ن٭ط ؤزد ـ٭ٵُ ‪١‬نمً زه ‪٬‬ځٍ خڀسدٸُ (‪َ )٪‬ٹىپ‪ :‬ٸدپ َٔىپ خ﵁ (‪( :)ٚ‬خ‪ٜ‬نفدڄص ُب خڀُؤْ ٘ٵدء ڄه ټٿ يخء)‪.‬‬

‫بٌن ‪ٞ‬ندٌخ خ‪ٞ‬نٱدڀ‪٥‬ص وخ‪ٝ‬نځ‪ ٣‬زٌن خْڄَُه و‪١‬ندوڀص خٔيخوص ڀځع‪٥‬سًن زإٌ ٘ٽٿ و‪َُ٤‬ٹص‪َ ..‬د ؤوٍ ڄَه ٖ َاًَ ٴٗ َ‪٥‬سُٓ‪ ،‬وڄَه َاًَ ٴځُ‪ ،ّّ٥‬وؤڄد‬
‫خ﵀دًَ ٴځُسٹً ‪١‬ندًَخ﵂ وټٿٌ َٕٽط ‪٬‬ه خِوُ‪ ،‬خ‪ٞ‬نٕإڀص ٔهځص ـًخ﵂‪ٌ .‬ٽٍخ ٌٍ ؤوٗٶ خڀع٭ًيَص خڀّٗ ٓب َع٭ځمهد خڀس٭‪ ٟ‬ڄ‪ ٫‬خْٔٳ ُب‬
‫خجملعم٭دض خ‪ٞ‬نعىځّٵص‪.‬‬

‫ؤود ڀٕط ڄ‪ ٫‬ؤلً ‪ ً٠‬خِوُ زًخٴ‪٘ ٫‬ى‪ ٍٝ‬وَزٍٓ ٘دًٌ ‪٬‬ځً ڄد ؤٸىپ‪ ،‬وب‪٧‬ند ؤي‪٬‬ى ڀځمَُص وؤٸىپ ٖ ڀځمٱدڀ‪٥‬ص‪ ..‬ؤي‪٬‬ى ڀځع٭ًيَص وؤٸىپ‬
‫ٖ ڀعمىَُ خ‪ٜ‬نٹُٹص‪ ،‬ؤي‪٬‬ى ڀځٹىد‪٬‬ص وؤٸىپ ٖ ڀٵُ‪ ٞ‬خڀُؤٌ وخٖټُخي زدٔڃ خڀًَه‪ ،‬وؤي‪٬‬ى ‪ٞ‬نى‪ ٫‬خڀ‪٩‬ځڃ وخٔـمدٲ ُنٷ خِوَُه ُب خڀعٵٽًن‬
‫ؤځسهڃ و٭مص خٔٔعٹٗڀُص ولَُص خٔوعُدَ‪ .‬وڄ‪ ٫‬خْٔٳ ڄد َؤَىدي ُب ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬ندو٭ٌن ڀځع‪٥‬سًن ڄه ٔځىٺ ‪٬‬ىٵٍ زٍت ٌىخڀ٭ٽٓ ‪ٟ‬نٍي خ‪ٞ‬نسديت‬
‫خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص خٖٔٗڄُص‪ .‬وَ‪٬ًَٝ‬ىهڃ ٌٍخ خڀ٭مٿ خڀُٕث ُب خڀىٸط خڀٌٍ وٹُؤ ُب خڀُوخَص خڀ‪ٝ‬مُمص ؤنّ خڀُخوٌ ڄه ؤ‪ٜ‬مدذ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ‬
‫(‪َ )٪‬ٹىپ‪ :‬ٸځط ڀً‪ :‬ڄد ل ٓٷ خ‪ٞ‬ناڄه ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ناڄه؟ ٴٹدپ (‪( :)٪‬ڄه ل ٓٷ خ‪ٞ‬ناڄه ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ناڄه خ‪ٞ‬نىيٓش ڀً‪ ،‬بٔب ؤنْ ٸدپ‪ :‬وؤن ٖ َٽٍّزً‪ ...‬بٔب ؤنْ‬
‫(‪)20‬‬
‫ٸدپ (‪ :)٪‬وبٌخ خهتمً خ‪٧‬ندغ خٔ‪٬‬ندن ُب ٸځسً ټمد َىمدغ خ‪ٞ‬نځك ُب خ‪ٞ‬ندء)‪.‬‬

‫ٴإَه ڄى‪ٌٍ ٫٠‬ي خڀُوخَص ڄه ٔځىٺ خڀعٕٹُ‪ ٣‬وخٔهتدڂ خڀٌٍ ‪٬‬ندًَٔ ټؽًن ڄه خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن ټمد ڀى ؤهنڃ ‪٬‬ندَٔىن خڀىخـسدض خڀًَىُص!‬

‫ُٔـى ؤْ َإوٍوخ زٕظُمعىُ خْوٗلُص‪ .‬وٌىٓ زدٌٕٕسص دلىػىهٕد مل صلً يف ٍٖ٘ خٌُوخَدض خٌيت ٌوُسبى٘د ِد غلُّ هًّ‬ ‫‪‬‬
‫خٌعـسًن‪ .‬وخحلفدِص شلىٓ َفوٍهد خٌفُي يف ِىدْ ودص ودِْىٕص خٌظمُص خٌيت َعّّم خٌسوغ فُهد زدًٌَ!‬

‫َد ٔٗڂ‪!...‬‬

‫خڀع‪٥‬سًن ٓب ظُي ٴًُ َوخَص! وٌٿ وَيض َوخَص ڀځعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ؟!‬

‫‪37‬‬
‫ي‪٬‬ين ؤٔد‪ً٬‬ٺ َد ؤوٍ‪ ..‬ب‪٬‬ځڃ ؤ ّن خْلٽدڂ خڀٵٹهُص ظدَش وإوٌٍد ڄسدُ٘ش ڄه َوخَص و‪ُٓٝ‬ص‪ ،‬وظدَش ڄه َوخَص ‪٬‬دڄٓص‪ .‬وڀٹً ٸدپ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ‬
‫(‪)21‬‬
‫‪( :٪‬ب‪٧‬ند ‪٬‬ځُىد ؤن وځٹٍ بڀُٽڃ خْ‪ٜ‬ىپ و‪٬‬ځُٽڃ ؤن ظٵُٓ‪٬‬ىخ)‪.‬‬

‫ٴدٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ٌ )٪‬ىد َاټً ‪٬‬ځً ُ٘‪ُ٬‬ص خڀ٭ىدوَه خڀ٭دڄٓص خڀّٗ ظعٵُٓ‪ ٪‬ڄىهد خ‪ٛ‬نّجُدض وخ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَٷ ‪٠‬مه لُټص خڀّڄه‪ ،‬ٴدڀعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ‬
‫ڀځمَُ‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٕعمٷ (وڀُٓ ٖٔع٭ديش خجملُڂ ٸىخي!) ‪٬‬مٿ وًنٌ ًَوٿ ٓنط ‪٬‬ىىخن خٔلٕدن ٴُُؽدذ ‪٬‬ځًُ خٔوٕدن وٖ َ٭عّّي خڀٵٹهدء يخوٗ﵂ً‬
‫ٓنط ‪٬‬ىىخن خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬زُىمد خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ ًَوٿ ‪٬‬مځً ٓنط ‪٬‬ىدوَه (خڀع٭‪ُ٩‬ڃ ڀ‪ٙ‬٭دجُخ﵁) و(خ‪ٞ‬نىيٓش ڀٹُىب َٔىپ خ﵁) و(خ‪ٛ‬نّ‪ُ ٪‬ب ڄ‪ٝ‬دجر‬
‫ؤوڀُدء خ﵁) و(خٔلُدء ْڄُ خڀ‪ٙ‬هًخء ُب ٔسُٿ خ﵁) و(خڀعٍټُّ ّنم‪٥‬دض خڀعدََه خ‪ٞ‬نُځهِڃ) وًٰن ٌڀٻ‪.‬‬

‫ؤإزُٓه ڀٽڃ خڀعٵد‪ُٜ‬ٿ ُب بـدزدظىد ‪٬‬ځً ؤٔحځعٽڃ ڀىٽىن ‪٬‬ځً زُٓىص ڄه ؤڄُود زدڀىٕسص ‪ٟ‬نٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش وخ‪ٞ‬نىٸٳ ڄىهد وڄه خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن‬
‫‪ٟ‬ند‪.‬‬

‫وو٭ىي بٔب خ‪ٜ‬نفدڄص خڀّٗ ٌټُود ٴُهد خڀُوخَدض‪ ..‬ؤٸىپ ڄدٌخ َ‪ ُٓ١‬ڀى وُؾ آٖٲ خ‪ٞ‬ن٭َّٓه بٔب خڀ‪ٙ‬دَ‪ ٪‬زدٔڃ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٪‬نعفمىن‪ ..‬و‪٥‬نه وٹىپ‬
‫‪ٟ‬نڃ‪ٜ :‬مص﵂ً و‪٬‬دٴُص!‬

‫ٍب ڄدٌخ ڀى زًٓڀىخ بٔڃ (لفدڄعهڃ ٌٍي) و‪ٚ‬نٓىٌد (خڀع‪٥‬سًن) ٴعفعم‪ٟ ٫‬نڃ ٴىخجً ڄع٭ًٓيش؟!‬

‫زد﵁ ‪٬‬ځُٽڃ‪ٌ ..‬ٿ ٌٍخ بزًخ‪ ٪‬ؤڂ زً‪٬‬ص؟!‬

‫ٌٍخ ڄ‪ ٫‬خڀ٭ځڃ وټمد ٌټُضُ آوٵد﵂ ؤن خڀع‪٥‬سًن وَيض ٴًُ َوخَدض ٌخض يٖٖض ‪٠‬مىُص ٸُخجىُص وؤيڀص ُ٘‪ُ٬‬ص ؤوُي ٔن‪ ٫١‬ڀځ‪ٝ‬ىد‪٬‬ص‬
‫خٔـعهديَص وخْ‪ٜ‬ىپ خڀ٭دڄص ُب خڀٵٹً وخڀ٭ٹًُش‪ .‬ؤىسُٓه ڄًَّ﵂خ ڄىهد ز٭ىن خ﵁ ظ٭دٔب‪.‬‬

‫* < ً٘ خٌعـسًن ِٓ خًٌَٓ؟ > *‬

‫ٖ ؤيٌَ ِدٌخ ؤلىي؟! وٌىٍّٕ ؤظظىَّ ِهّد لدوٌطَ َد شُه فةْ خٌعـسًن ٌُٓ ـّءً ِٓ خًٌَٓ!‬ ‫‪‬‬

‫َټّّ ڄ٭ٍ َد لسُّٔ‪ ..‬ب‪٬‬ځڃ ـًُٓخ﵂ ؤن خڀع٭سًن‪٬‬ه خ‪ٜ‬نّن ّنمدَٔص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪٬‬ځً ٔسُٿ خ‪ٞ‬نؽدپ ڀُٓ ڄه خڀ٭سديخض خڀعىٸُٵُص خڀّٗ لًٓي خ﵁‬
‫ؤٴ٭د‪ٟ‬ند وُ٘و‪٤‬هد ټإٴ٭دپ خڀ‪ٗٝ‬ش وخڀ‪ُٝ‬دڂ وخ‪ٜ‬نؿ‪ ،‬زٿ بوً ٔځىٺ ‪٪‬نًٓي خ‪ٞ‬نٽځّٳ ڄٵُيخظً ټُٵمد َ‪ٙ‬دء ټسٹُص خْڄىَ خ‪ٞ‬نعٱُُٓش وٴٷ ‪٬‬ىد‪ُٜ‬‬
‫خڀّڄه‪ .‬وٌٍخ خ‪ٜ‬نٷ وٌسً خ﵁ ڀځ٭سدي بټُخڄد﵂ ‪ٟ‬نڃ وخلعُخڄد﵂ ‪ٜ‬نَُدهتڃ‪ ،‬وِخيٌڃ ‪ّٓ٬‬وـٿ ڄه ٴ‪١‬ځً ؤوً ڀى وىي ؤلًٌڃ ٴ٭ٿ ڄسدق زىُٓص خڀٹُزص بٔب‬

‫‪38‬‬
 ‫خ﵁ ظ٭دٔب ٴٹً لىٓپ خ‪ٞ‬نسدق ڀىٵًٕ بٔب ٴ٭ٿ ڄٕعمر َُؽدذ ‪٬‬ځًُ‪ .‬ڄؽٗ﵂ بٔعځٹدئٺ ٔد‪٬‬ص ڀٕٔعُخلص بوً ‪٬‬مٿ ڄسدق‪َ ٖ ،‬عُظر ‪٬‬ځًُ ؤـُ وٖ‬
‫ؼىخذ‪ ،‬وڀٽىٻ ڀى وىَعً ڄٹًٓڄص﵂ ْن ظٹىڂ بٔب خڀ‪ٗٝ‬ش ز٭ًي زى‪ٙ‬د‪ ٢‬ؤٴ‪١‬ٿ‪ ،‬ٴةن خ﵁ َؽُسٻ ‪٬‬ځً ٌٍخ خٔٔعځٹدء ؤَ‪١‬د﵂ ټمٹًٓڄص ڀځ٭سديش‬
‫وظؽمُىد﵂ ڀٍټُٺ خ﵁ وبوٗ‪ٜ‬ٻ ڀً‪ ،‬وټٍڀٻ ‪٬‬ىًود ؤلديَػ ٓنػ ‪٬‬ځً ؤي‪ُ٬‬ص ٸسٿ خڀىىڂ ڀعمىَځً بٔب ‪٬‬سديش لّٖ َٕعُٹ‪ ٧‬خڀىدجڃ‪.‬‬

‫وڄه ٌىد وٹځىخ ؤن خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀُزٓد٘ب خڀًُٕ ڄهًٌ ُنُخڀ٭ځىڂ (َ٘نً خ﵁) ټدوط لُدظً وخـسدض وڄٕعمسدض ٴٹ‪ !٣‬ٴإَه خ‪ٞ‬نسدلدض؟‬

‫و٭ڃ‪ ..‬ټدن َٵ٭ٿ خ‪ٞ‬نسدلدض زىُص خڀٹُزص بٔب خ﵁‪ ،‬ٴُإټٿ وَىدڂ و‪٬‬ن‪ ٍٙ‬و‪٩‬نځٓ وَٱعٕٿ ڄؽٗ﵂ وٸ‪ًٝ‬ي ؤن َٹىي زً وَعهُإ ڀځ٭سديش و‪٬‬مٿ خ‪ٝ‬نًن‬
‫ووًڄص خڀ٭سدي‪.‬‬

‫ٴدڀع‪٥‬سًن وًٰني ‪٬‬نٽىٻ ٓنىَځً بٔب ‪٬‬مٿ بٔعمسديب هبٍخ خڀ٭ىىخن خڀؽدوىٌ ‪ ّّ٬‬وُٓعٻ خ‪ٝ‬ندڀ‪ٝ‬ص ﵁ وَز‪َ ً٥‬نهص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٞ‬نٵعُ‪ ٞ‬خڀ‪٥‬د‪٬‬ص ‪٬‬ىً خ﵁‪ .‬بٌن ٴهٿ ٌىدٺ ڄد ‪٬‬نى‪ٌٍ ٫‬خ خْڄُ ُب يَه خ﵁؟!‬

‫وهبٍخ ظ٭ُٲ َد ؤوٍ خڀځّسُر ڄد خڀٵُٶ زٌن خڀسً‪٬‬ص وخٔزًخ‪ ..٪‬ب ّن ڄد ٌټُظً ڀٻ ٌى بزًخ‪ ٪‬وؤڄد خڀسً‪٬‬ص ٴهى خڀَّديش وخڀعىٹُ‪ُ ٛ‬ب ؤلٽدڂ‬
‫خڀًَه زدٔڃ خڀًَه‪ ،‬ڄؽٗ﵂ ظ‪ ٫َُٙ‬ؤَز‪َ ٫‬ټ٭دض ڀ‪ٗٝ‬ش خ‪ٞ‬نٱُذ ؤو خٔعسًخ‪ٟ‬ند بٔب َټ٭عٌن وٌٍ ُب خڀًَه ؼٗغ َټ٭دض ټ٭مٿ ‪٬‬سديٌ وَي‬
‫ٴًُ خڀى‪ ٓٛ‬خڀعىٸُٵٍ خ﵀ًٓي هبٍي خڀُټ٭دض ٴٹ‪.٣‬‬

‫وؤڄد ڀى ٸځىد ټٿ ٘ث ٓب َٽه ُب ِڄه ؤجمعىد خْ‪٤‬هدَ(‪ )٪‬ٴٗ ‪٩‬نىِ خڀع٭د‪ ٍ٤‬ڄ٭ً‪ ،‬ڀىـر ‪٬‬ځُىد ًٌڂ ڄُخٸًٌڃ ؤوٖٓ﵂ وخ‪ٜ‬نُٕىُدض ټځّهد‬
‫و‪٦‬نٵّٳ ڄه ؤظ٭دذ خڀعٽٵًنٌَن!! ْهند ٓب ظٽه ُب ؤِڄدن خْجمص (‪ )٪‬وټٍڀٻ وـر لٍٲ ؤُ٘دء ټؽًنش ڄه لُدظىد ّند ٴُهد خُْ٘دء خ‪ٜ‬نًَؽص‬
‫خڀّٗ ّٰض لُدظىد و‪٬‬ديخظىد‪ ،‬ٴةهند ًٰن وخَيش ُب خڀُوخَدض!!‬

‫ؤهـين خدلًَّ ِٓ خًًٌٌُ ٌى مسمطَ‪ ،‬فَّديش خخلًن وًنٌ وّد ظمىٌىْ ؤٔعُ خٌشُىن‪...‬‬ ‫‪‬‬

‫ؤيوٿ ‪٬‬ځُٻ ٌىد ڄه زدذ خ‪ٜ‬نرٓ‪ ،‬وڀٽه ؤٴ‪ٓ١‬ٿ ؤن ؤٸعسٓ ڀٻ ‪٣‬ند ټعسً ‪ًَٜ‬ٹىد خڀ٭َّّ ‪ٚ‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٗن٭ص ُب ټعدزً خڀٹُٓڃ (خڀًڄ٭ص‬
‫خڀٕدټسص) ٓنط ‪٬‬ىىخن (ٔځ‪٥‬دن خ‪ٜ‬نر) لُػ َٹىپ‪:‬‬

‫‪٥‬نىي‪َٕ ،‬ععس‪َ ٫‬نمځص ټسًنش ڄه خ‪ٜ‬نٹىٶ‬ ‫خ‪ٜ‬نرٓ ٔځ‪٥‬دن ڄعُزٓ‪٬ ٫‬ځً ‪ ُٖ٬‬خڀٹځىذ‪ ،‬ڀً ؤلٽدڄً وٌُمىعً ُنٕر ظٵد‪٬‬ٿ وخٔعفدزص خ﵀سٌٓن‬
‫ْندي خ﵀سىذ‪ ،‬ولرٓ خڀىّٔ خْټُڂ (‪ )ٚ‬وؤٌٿ زُعً خڀ‪٥‬دٌَُه (‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ) ڄه ٌٍخ خڀٹسُٿ ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬ٴدوًّٓ َځّڂ خ‪ٞ‬ناڄىٌن خ﵀سٌٓن َنمځص ڄه‬
‫خٖڀعّخڄدض خڀ‪٥‬سُ٭ُٓص‪..‬‬

‫‪39‬‬
 ‫وٌى ؤڄُ ٴ‪ ٌُٓ٥‬ـسځٍّ زُٓه زدڀىـًخن‪ ،‬ٴدٌخ ټدن ‪٠‬نىىن ڀُځً خڀ٭دڄَُص َسًٌ ظ٭ځّٹً زأؼدٌَد ٴد ّن خ‪ٞ‬ناڄه َُ‪٩‬هُؤ‪٠‬٭دٲ ٌڀٻ لُدپ ڄٹًٓٔدظً‬
‫ُنٽڃ لسًٓ خڀ٭ٵُٳ خڀٽسًن‪ ،‬وٸً ٌټُوخ ؤن خجملىىن ټدن ‪٬‬نُٓ زًَدَ ڀُځً ٴٗ ‪٩‬نً ڄىد‪ٜٓ‬د﵂ ڄه خ‪ٛ‬نهُ ز‪ٙ‬ٱٵً وو‪ٟ‬نً ْندٌهد زعٹسُٿ ـًَخن خْزىُص‪،‬‬
‫ْوًٓ َُي ‪ٜ‬ىَش ڄځُٽص ٸځسً ُب ؼىدَد ټٿ ڀسىص ٴُهد‪ ،‬وَٹىپ‪:‬‬

‫ؤٸسٓـــٿُ ٌخ خ‪ٛ‬نـــــًخَ وٌخ خ‪ٛ‬نــًخَخ‬ ‫ؤ ُڄُٓ‪٬‬ځً خڀًَــــــدَ يَدََ ڀُځً‬

‫ر ڄـَه ٔـٽـه خڀًَــدَخ‬

‫وڀـٽـه لُــ ٓ‬ ‫وڄد ُلرٓ خڀًَـــدَ َ٘ٱَٵْهَ ٸځّٔ‬

‫‪ٜ‬نرٓ و ڄٕمُٓدظً ‪٬‬ىً‬

‫وٌٍي ٌٍ ًٔنش خ﵀سٌٓن خ‪ٞ‬نمځىءش ‪ٜ‬مدجٳ خْيذ ُندٖهتڃ و ٸ‪ٝ‬دجًٌڃ‪ ،‬وڄه خ‪ٞ‬نىدٔر ؤن ‪٧‬نُٓ‪٬‬ځً ‪٬‬فدڀص زع‪ٝ‬ىُٳ خ ُ‬
‫خڀځٱىٌَن‪ ،‬وڄ٭ځىڂ ؤن خڀ٭ُزُص ٰىُٓص زإ‪ٚ‬ندء خ‪ٞ‬ن٭ىىَٓدض ٰىدٌد زإ‪ٚ‬ندء خ‪ٞ‬نديَٓدض‪ ،‬زٿ ٌٍ ُب خ‪ٞ‬ن٭ىىَٓدض ؤٰىن ‪٬‬ځً خڀعمٹُٷ‪ ،‬بٌ ظعُٸًّ ڄٕمُٓدض‬
‫لدٖض خ‪ٜ‬نرٓ ُنٕر خ٘عًخي ٸىٓظً ُب خڀىٵٓ‪ ،‬ٴد‪ٞ‬نُظسص ڄىً ظدز٭ص ْؼُي ُب خ‪ٝ‬ند‪ ُ٤‬ٸىش و‪٠‬٭ٵد﵂‪.‬‬

‫‪ٜ‬نرٓ ‪٬‬ځً خ﵀رٓ‪ ،‬وزًؤ زد‪ٟ‬نىي وظًَٓؾ لّٖ زځٯ خٔب ڄُخظر ظإـٓؿ‬
‫ڀٹً ظًَٓؾ خڀؽ٭دڀّٔ ‪ُ -‬ب ٴٹً خڀځٱص ‪ -‬ظًَٓـ﵂د ڄى‪٥‬ٹُٓد﵂ ُنٕر ً٘ٓش ؤؼُ خ ُ‬
‫و‪ُ٠‬خوش خٖلٕدْ زد‪ٜ‬نر‪ ،‬وٌٽٍخ وځ‪ ٛ‬خٔب يَـص ‪٤‬ٱُدن خ‪ٜ‬نر خڀّٗ ظٵٹً خ﵀ر خلٕدًٔ زدُْ٘دء‪ ،‬و‪ٚ‬نٓدٌد خڀ٭ُذ خ‪ٟ‬نُدڂ‪..‬‬

‫بن ٌٍي ٌٍ لدڀص خٖٔعٱُخٶ خڀعدڂ خڀّٗ َى٭ًڂ ڄ٭هد خٖلٕدْ‪ ،‬وٌٍ ٕنؽّٿ بو‪ٝ‬هدَ خ﵀ر ُب ‪١‬نسىزً خٔب يَـص خٖٓندي خڀىٵٍٕ وخٖڄعّخؾ‬
‫خڀ٭د‪٤‬ٵٍ‪ ،‬ٴُٽىن خ‪ٜ‬نٓٓ ڄ٭هد ڄ٭‪ّٗ٥‬﵂‪..‬‬

‫و ظٵُ‪ٌٍ ٞ‬ي خ‪ٜ‬ندڀص ‪٬‬ځً خ﵀ر خ‪ٟ‬نُدڂ زد﵀سىذ ‪ ّّ٬‬خٖوًټدٺ ٴًُ وخٖوٱمدْ ُب ‪١‬ندٔىً‪ ،‬و ٸً َُي ز٭‪ ٟ‬خڀىٓدْ خٔعس٭دي ٓنٹّٷ ٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص‬
‫و‪٪‬نٕر ؤوٓهد ‪٠‬نُٓي ؤوسدَ ڄٕ‪٥‬ىَش ُب يوخوَه خڀ٭‪ٓٙ‬دٶ‪ ،‬وخ‪ٜ‬نٷٓ ؤن ټ ّٿ خوٕدن َ٭ُٗ لدڀص خٖٔعٱُخٶ وڀى ُب ز٭‪ ٟ‬ڄ٭دوًُ‪ ،‬و ټؽًن﵂خ ڄد َىعسً‬
‫خٔب ـُق َُٕٿ ڄىً خڀًڂ ُب ًَي ڄؽٗ﵂‪ ،‬بّٖ ؤوً ٖ َ٭ځڃ ڄّٖ لًغ ٌڀٻ خ‪ٛ‬نُق وٖ ؤَه!! ٖوٱمدًٔ ُب ؤڄُ آوُ‪ - ..‬وڄؽدپ ٌڀٻ ٌى ڄد‬
‫ٌټُي خڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب ُب ٸ‪ٝ‬ص خڀىٕىش خڀٌٗب ـُله ؤًََههٓ زدڀٕٽُّىص يون ٘٭ىَ ‪ٞ‬نّد َؤَه ٗندپ َىٔٳ خڀ‪ًَٓٝ‬ٷ (‪!- )٪‬‬

‫ر خڀٽُمٓٿ بٔب ٌٍي خ‪ٞ‬نُخظر ُب لسٓهڃ َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬وؤٌٿ زُعً (‪٬ )٪‬ځً ؤن لسٓهڃ َعٵىٓٶ ‪٬‬ىً خڀٹُدْ ‪٬‬ځً ټٿ‬ ‫ٴٽُٳ ٖ َ‪ٝ‬ٿ ُل ٓ‬
‫لر‪ ،‬ٴهى خ‪ٜ‬نر خڀٽسًن خڀ٭ٵُٳ خڀ‪٥‬دٌُ‪ ،‬لُدپ خ﵀سىذ ٌٌ خ‪ٜ‬نُِٕه خ‪ٜ‬نٹُٹٍ خ‪ٛ‬نٍخذ‪ ..‬وڄىعهً آؼدَخ‪ٜ‬نر خڀّٗ َ‪٩‬هٌُد خ﵀سٓىن ‪ٟ‬نڃ (‪)٪‬‬
‫ٌٍ يون ڄد َٕعمٹىن ٸ‪٥‬٭د﵂‪ ،‬و ٰدَص ڄد َسًًَ خ‪ٞ‬ناڄىىن ٖ َعىدٔر ڄ‪٥٬ ٫‬دجهڃ وـهديٌڃ و‪ٌّّٜ‬ڃ وٓنمٓٗهتڃ ُب ٔسُٿ خ﵁ ظ٭دٔب ٔوٹدٌ‬
‫خٔوٕدن‪ ،‬ٴمهمد ٴ٭ٿ خ﵀سٓىن ٴمىعهدٌڃ بٔب خڀعٹ‪ًٝ‬ن خڀٌٍ ‪٪‬نعٓمً خڀٹ‪ٝ‬ىَ لعمد﵂‪ - .‬ټُٳ ٖ وٸً ـدء ُب ظٵًٕن ٸىڀً ظ٭دٔب‪( :‬وَخڀٍََّٔهَ َُاِظُىنَ‬
‫ڄَد آظَىخ وٖٸُځُىزُهُڃِ وَـِځَصٌ ؤَوٖهُڃِ ِبڀًَ ََزِّهِڃِ ََخـِ٭ُىنَ)‪٬ )22( .‬ه خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ )٪‬زإن ٌاٖء ٌڃ ُ٘٭عىد‪ ،‬ٴةهنڃ ټځمد زٍڀىخ ڄه ؤـځىد وٸًٓڄىخ‬
‫ُب ‪١‬نسعىد َؤوخ ؤوٵٕهڃ ڄٹ‪َُٓٝ‬ه ُب لٹّىد‪ )23( -‬بن لسهڃ (‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ) َٵعُ‪٬ ٞ‬ځُىد زدڀًَـص خْؤب ڄ٭ُٴعهڃ ‪٬‬ځً خڀىـً خ‪ٞ‬نمٽه‬
‫و‪٤‬ځر خڀَّديش ُب يَٺ ڄٹدڄهڃ ‪٬‬ىً خ﵁ ‪ّ٬‬وـٿ وخٔ‪٬ ٪ّٗ٤‬ځً و‪ٝ‬ى‪ُٜ‬دهتڃ و٘اوهنڃ ؤًنهتڃ‪ ..‬وڄه ٍبّ ‪٤‬د‪٬‬عهڃ وخظسد‪٬‬هڃ وڄ‪ٙ‬دَ٭عهڃ‬
‫وو‪٬ُٙ‬ځىڄهڃ وبلُدء ؤڄٌُڃ‪ ،‬وڄه ٍب و‪ُٝ‬هتڃ وڄاخَِهتڃ وخڀٍذٓ ‪٬‬ىهڃ وخڀًٓٴد‪٬ ٪‬ه ‪٬‬ٹًُهتڃ وٴٽٌُڃ‪.‬‬

‫‪40‬‬
‫بن خ‪ٜ‬نر ‪٪‬نعٓڃ ‪٬‬ځُىد خٔلعٵدء هبڃ وخٌٔعمدڂ زإَدڄهڃ وبلُدء ؤڄٌُڃ‪ ،‬وخڀعٕمُص زإ‪ٚ‬ندجهڃ وخڀعٍټًن هبڃ‪ ،‬و‪١ ُٞ٬‬ندٔه ؤٴ٭د‪ٟ‬نڃ وؤٸىخ‪ٟ‬نڃ ‪٬‬ځً‬
‫خڀىدْ‪ ،‬وخڀع‪ ًٌٓٝ‬ڀع٭َُٵهڃ ّنىعځٳ خ‪ٞ‬ن‪٩‬دٌُ خ‪ٞ‬نعدلص وخڀ‪ُ٥‬ٶ خڀٗجٹص ز‪ُٙ‬ٴهڃ وڄىّڀعهڃ‪ ،‬ټدٔزعهدؾ ُب ؤَدڂ ؤٴُخلهڃ وخٌٔعمدڂ ُب ؤَدڂ‬
‫ؤظُخلهڃ‪ ،‬وخڀسٽدء ‪٬‬ځً ڄ‪ٝ‬دهبڃ‪.‬‬

‫وبن خ‪ٜ‬نر ڀُمعٓڃ َِدَش ٸسىٌَڃ خڀ‪َُٙ‬ٵص وظ‪ ًُُٙ‬ڄُخٸًٌڃ خ‪ٞ‬نىُٵص ڀځً‪٬‬دء بٔب خ﵁ ظ٭دٔب وبٸدڄص خڀ‪ٗٝ‬ش ٴُهد‪ ،‬وٌٍ ‪١‬ندپّ ٸدپ ُب لٹهد خ﵁‬
‫ظ٭دٔب‪( :‬ٴٍٔ زُُُىضٕ َؤٌٔنَ خڀځًَُّ ؤَن ُظُِٴَ‪ َ٫‬وٍََُْ َټَُ ٴُٔهَد خِٔمًُُ ََُٕسِّكُ ڀًَُ ٴُٔهَد زِدڀْٱًُُوِّ وَخڀْأ‪َٜ‬دپِ) (‪ )24‬وخڀعّّٓٺ زدڀٽىن ٓنط ٸسدهبد خ‪ٞ‬ن‪٥‬هُٓش وخ﵀دٴ‪٩‬ص‬
‫‪٬‬ځً آؼدٌَڃ خڀّٗ ٕنطٓ بڀُهڃ ‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ زدڀ‪ٝ‬ځص‪ ،‬وَىسٱٍ ظٹً‪ٙ‬ب خٔلعُخڂ وخٔـٗپ وخٔټسدَؤڄدڂ ڄ‪ٙ‬دًٌٌڃ ٸُزص ﵁ ظ٭دٔب‪ .‬وٌٽٍخ ظٵ٭ٿ‬
‫خْڄڃ خ‪ٞ‬نعم‪ُٓ١‬ش ُب ظ‪ ًُُٙ‬ڄ٭دٓب ؤ‪ٜ‬دڀعهد‪ ،‬وٓندٴ‪ ٧‬زةـٗپ ‪٬‬ځً ـٍوٌَد‪ ،‬ڀع‪ٝ‬ىن ظُخؼهد وظسين وظُمٍُ ؤ‪٠‬نديٌد وظ٭ٽٓ زٍڀٻ ظًَٓىهد‬
‫وظ٭ِّ ڄٽدوص خڀ٭ځڃ وخڀًَه وخڀٵ‪ُ١‬ځص ‪٬‬ىًٌد‪ ،‬ڀعسٹً ؤ‪ُ٬‬دن ؤٌٿ خڀ٭‪٥‬دء ٘دو‪ٝ‬ص زدڀعٽُ‪ٙ‬ب ؤڄدڂ ؤ‪ٌ٬‬ن خڀى‪ٍٙ‬ء‪ ،‬ٴعٽمٿ ؤڄدٸٍ خْـُدپ‪...‬‬

‫وٌٽٍخ َىًٴ‪ ٫‬خ﵀سٓىن وخ‪ٞ‬ناڄىىن بٔب خڀًُ٘ وخ‪ٞ‬ن٭ُٴص‪ ،‬وَعإڄٓځىن وَعٵٽُّون وَعًزُٓون ُب ‪٬‬دٸسص لّذ خ﵁ و‪ُ٬‬سص ‪٬‬ځمً وؤٌٿ زُط وسًُٓ (‪ٜ‬ځً‬
‫خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً ؤځڃ) و‪٪‬نًوٌڃ خ‪ٜ‬نر بٔب خٖڄعّخؾ زىٵىٔهڃ خڀٹًُٔص وخٔوًټدٺ زٹځىهبڃ خڀىىَخوُص‪ ..‬وَىسٱٍ خڀعىـٓ‪ ٫‬وخڀعإٓب ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دجسهڃ‪،‬‬
‫ٔىخءً ټدن ُب ڄ‪ٙ‬دًٌٌڃ خڀ‪َُٙ‬ٵص ؤو ُب ؤَدڂ ؤلّخهنڃ‪٬ ،‬ځمد﵂ زإن ؤ‪ً٬‬خءٌڃ ٸً ‪ٜ‬سٯ ټٿ ؤَدڂ خڀٕىص زٕىخي َِخَدٌڃ‪..‬‬

‫و‪ٝ‬ى‪ٜ‬د﵂ بٌخ ڄد ظىـٓهىد زس‪ٝ‬دجُود بٔب ََِص ًُٔٓود وڄىٖود خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٸعُٿ خڀ٭ّّش وؤًٔن خڀٽُزص‪ ،‬ٴٹً ‪٤‬ٵمط ڄ‪ٝ‬دجسً‬
‫‪٬‬ځً خَْدڂ زد‪ٜ‬نّن وؤُٰٸعهد زد‪ٞ‬ن‪ٝ‬دذ‪ ،‬وٖ ٘ٻ ُب ؤن خڀسٽدء ‪٬‬ځًُ و‪٬‬ځً ؤٌځً و‪ُ٬‬دڀً وؤ‪ٜ‬مدزً ‪ٟ‬نى ڄه ؤ‪٩٬‬ڃ خڀٹُزدض بٔب خ﵁ ظ٭دٔب‪ْ ،‬وً‬
‫ٸُعٔٿ ڄه ؤـٿ خڀًَه وخڀ٭ٹًُش‪ ،‬وُب زٽدجىد ‪٬‬ځًُ ظعفځًّ ‪١‬ندټدظىد ڀع‪١‬مُعً‪ّ ،‬نمدوڀص خڀعٹُذ بٔب وٵًٕ خڀٽسًنش ووُٿ ز٭‪٥٬ ٟ‬دجهد‬
‫خڀىخٴُخڀٽُ‪ٙ‬ب‪ ،‬وخڀع٭ُ‪ ٞ‬زٍڀٻ بٔب ز٭‪ٖ ٟ‬ندَ خ﵀سص خڀُدو٭ص زد‪ٞ‬نىيش خڀ‪ٝ‬ديٸص خ‪ٞ‬نٵُو‪٠‬ص‪.‬‬

‫ٴٹً َوٌ ‪٬‬ه خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪( :‬بن خ﵁ ظسدَٺ وظ٭دٔب ؤوـر ‪٬‬ځُٽڃ لسٓىد وڄىخٖظىد‪ ،‬وٴُ‪٬ ٞ‬ځُٽڃ ‪٤‬د‪٬‬عىد‪ ،‬ؤٖ ٴمه ټدن‬
‫ڄىٓد ٴځُٹعًٌ زىد‪ ،‬ٴة ّن ڄه ٘إوىد خڀىَ‪ ٪‬وخٔـعهدي وؤيخء خْڄدوص بٔب خڀّّٓ وخڀٵدـُ‪ ،‬و‪ٜ‬ځص خڀُلڃ‪ ،‬وبٸُخء خڀ‪ُ١‬ٳ‪ ،‬وخڀ٭ٵى ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نٍٕء‪ ،‬وڄه‬
‫(‪)25‬‬
‫ٓب َٹعً زىد ٴځُٓ ڄىٓد)‪.‬‬

‫وَ‪ُ١‬ٳ ‪ٚ‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٗن٭ص ُب ټعدزً ٌٍخ ٸدجٗ﵂‪ :‬وٸً ؤٔځٵىد ؤنّ لسٓهڃ ٖزً ؤن َعفځًّ ُب ڄ‪٩‬دٌُ وَع‪١‬د‪٬‬ٳ خڀؽىخذ وخْـُ‪٬‬ځً‬
‫لسٓهڃ زٹًَ ً٘ٓش ب‪٨‬هدَي‪ ،‬ووًنخْڄىَؤ٘نٌّد‪ ،‬ٴٹً َٽدزً خ﵀ر ُب ٔسُٿ لسً خڀعٓ٭ر وخڀى‪ٝ‬ر‪ ،‬ڄُ‪٩‬هُِخ﵂ ُويٓي خ‪ٜ‬نٹُٹٍ خڀٌٍ َٕمى ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٛ‬نُخق‪..‬‬

‫وٸً َٹىڂ خ﵀ر خڀىخيٓ ‪ٟ‬نڃ زٹ‪ًٌٝ‬ڃ ڄَ‪ُٙ‬﵂د ڄه ‪َُ٤‬ٷ ز٭ًُ لّٖ ظعإؼُٔدٸدي‪ ،‬وڀ‪٥‬د‪ٞ‬ند َؤَىد ٌٍي خڀ‪ٝ‬ىَ خ‪ٞ‬نسٽُص ُب ‪َُ٤‬ٷ َِدَش ًُٔٓ خڀ‪ٙ‬هًخء‬
‫(‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ‪ ،‬وزٌن ٌاٖء خ﵀سٌٓن خڀ‪ٙ‬سدذ وخڀ‪َُٓٙ‬سص وخڀىٕدء وخڀ٭فدجّ وخْ‪٤‬ٵدپ‪ ،‬وٌڃ ‪٬‬ن‪ٙ‬ىن ؤَٓدڄد﵂ وڀُدٕب ٸ‪ ًٝ‬خ‪ٞ‬نؽىپ زٌن ًٌَ خ‪ٞ‬نّوَ‬
‫ٸُزص ﵁ ظ٭دٔب ٔزًخء ٴُو‪ ٞ‬خ‪ٞ‬نىيٓش وخ﵀سٓص خ‪ٞ‬نٵعُ‪٠‬ص‪.‬‬

‫‪41‬‬
‫وڀٹً َؤَط ز٭ُين ټُٳ ‪٬‬ن‪ٌ ٍٙ‬وخڀٕٓدٶ خڀىخلًش ڄ٭عمًخ﵂ ُب خ‪ٞ‬ن‪٬ ٍٙ‬ځً ُ‪٬‬ٽّدِظً ٔ٭ُد﵂ بٔب ٸسٓعً خڀ‪َُٙ‬ٵص ُب َىڂ ‪ُ٬‬ٴص ڄه ٌٍي خڀٕىٓص‪ ،‬و‪٤‬د‪ٞ‬ند‬
‫ٌعٵط خڀىٓدْ وخَظٵ٭ط ؤ‪ٜ‬ىخهتڃ ُب خ‪ٞ‬نىخټر ټمد ټدوط هتعٳ ُب ڄد ڄ‪:ً١‬‬

‫وإظُٻ ِلٵد﵂ ًٌُٔٓ َد لٌٕن‬ ‫ڀى ٸ‪ّ٥‬٭ىخ ؤَـځَىد وخڀًَُِه‬

‫وُب ظٵًٕن خڀ٭ُدٍ٘‪٬ :‬ه زًَُ زه ڄ٭دوَص خڀ٭فځٍ‪ ،‬ٸدپ‪ :‬ټىط ‪٬‬ىً ؤيب ـ٭ٵُ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) بٌ يوٿ ‪٬‬ځًُ ٸديڂ ڄه وُخٔدن ڄدُ٘د﵂‪،‬‬
‫ٴإوُؾ َـځًُ وٸً ظٱځّٵعد‪ ،‬وٸدپ‪ :‬ؤڄد وخ﵁ ڄد ـدء يب ڄه لُػ ـحط بّٖ لسٓٽڃ ؤٌٿ خڀسُط‪ ،‬ٴٹدپ ؤزى ـ٭ٵُ(‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪ :‬وخ﵁ ڀى‬
‫(‪ ،)26‬وٸدپ‪:‬‬ ‫ؤلسٓىد لفُ ل‪ُٙ‬ي خ﵁ ڄ٭ىد‪ ،‬وٌٿ خڀًَه ب ّٖ خ‪ٜ‬نر‪ ،‬بن خ﵁ َٹىپ‪﴿ :‬ٸُٿْ بِن ټُىعُڃِ ظُمٔسٗىنَ خڀځًَّ ٴَدظٖسِ٭ُىوٍِ َُمِسِِسٽُڃُ خڀځًُّ﴾‬
‫(‪)28‬‬
‫﴿َُمٔسٗى َن ڄَهِ ٌَد َـَُ ِبڀَُِهِڃِ﴾(‪ )27‬وٌٿ خڀًَه بٖ خ‪ٜ‬نر!!‬

‫وَ‪ُ١‬ٳ ‪ٚ‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ه خڀٵُٶ زٌن خڀ‪١‬مٻ وخڀسٽدء ٸدجٗ﵂‪ :‬وڀٹً ؤ‪ٟ‬نڃ خ﵁ ظ٭دٔب خٔوٕدن وؤ‪٥٬‬دي خڀسٽدء ڀُىٵّٓ ‪٬‬ه وٵًٕ بٌخ خلعسٓ‬
‫ٴُهد خ‪ٟ‬نڃ لُدپ ڄاؼُّ ڄه خ‪ٞ‬ناؼاخض‪ ،‬ٴهى و٭مص ټسًنش ڀٕوٕدن ڄه ٔىه و٭مص خڀسٹدء وخ‪ٜ‬نُدش‪ ،‬وټمد ؤوً ڀُٓ ڄه خڀ‪٥‬سُ٭ٍ ؤن ْنً بوٕدود﵂ ٖ‬
‫َ‪١‬مٻ بن ؤ‪٠‬مٽعً‪ ،‬ٴةن ڄه َعمدٔٻ ‪٬‬ه خڀسٽدء و‪٪‬نفڃ لُدپ ڄاؼُخظً ڄَُ‪١ ٖ ٟ‬ندڀص‪..‬‬

‫وؤٔعىً ُب ٸىٕب بٔب ‪٬‬ځمدء خڀىٵٓ خڀٍَه َ٭عّّون خڀًڄ٭ص ‪ٜ‬مٓدڂ خْڄدن ‪ٟ‬نٍخ خڀٽدجه خڀٱَُر‪ ،‬خڀٌٍ ِوٓيي خ﵁ ظ٭دٔب زٽ ّٿ ڄد َځّڄً ڀځمُدش‬
‫خڀٕ٭ًُش خڀًُُٰش‪ ،‬ٴهڃ َى‪ٝ‬مىن زدڀعٵَُؿ ‪٬‬ه خڀ‪ ًَٓٝ‬وڄ٭دڄځص خ‪ٜ‬نّن زدڀًڄ‪ ٫‬وخڀعىٵُٓ ‪٬‬ه خڀىٵٓ زً‪ ،‬وَى‪ٜ‬ىن ّن٭د‪ٛ‬نص خڀٽسط زسػّ‬
‫خڀځىخ‪٬‬ؿ خڀٽدڄىص‪ ،‬ټمد ؤوٓهڃ َىهىن ‪٬‬ه خڀٽعڃ وخڀٽسط خ‪ٞ‬نٵ‪ ٍ١‬بٔب ‪٬‬دٌدض وٵُٕص ڄٍڄىڄص خڀ٭ىخٸر وخڀىعدجؿ‪.‬‬

‫ٴُىځٷ خڀسٽدء لدڀص ڄه خَٔظُدق خڀىٵٍٕ خڀُٓلر خ‪ٞ‬نىسٕ‪٬ ٣‬ځً ٔدجُ خْ‪١٬‬دء وخ‪ٛ‬نىخَق‪ ،‬ټعإؼُ ‪٤‬سُ٭ٍ لُدپ ڄاؼُ َٕعمٷ َيٓش خڀٵ٭ٿ‬
‫ٌٍي‪ ،‬وظٕىٶ خڀ٭د‪٤‬ٵص خ‪ٛ‬نُٓد٘ص خڀ٭ٹٿ خ‪ٜ‬ندټڃ خڀُ‪ٌٜ‬ن بٔب و‪ ٍ٬‬خ‪ٞ‬ناؼُّ وزد‪٬‬ػ خ‪ٜ‬نّن‪ ،‬وَعإظًٓ ڀٕوٕدن ؤن َعٓمً زٽٿ وـىيي ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نُسٽً‬
‫خ﵀ّون ‪٬‬ځًُ‪ ،‬ٴُعإؼُ هبًًَ و‪٬‬ځمً ؤًنظً و٘ى‪.ًٝ‬‬

‫ٌٍخ‪ ،‬وڀځسٽدء ‪٤‬دز‪ ٫‬وٽُخن خڀٍخض‪ ،‬وخٔوًټدٺ زد﵀سىذ وخڀعىّٰٿ ٴًُ‪ ،‬ز٭ٽٓ خڀ‪١‬مٻ ٕندڄد﵂‪ ،‬ٴدڀ‪١‬مٻ ‪٪‬نٽٍ ٘هىش ڄ٭ُٓىص ڄاٸعٓص‪ ،‬وخڀسٽدء‬
‫َ٭ٽٓ لسٓد﵂ ‪ُ٩٬‬مد﵂ َخٔىد﵂‪ ،‬و‪٩‬نم‪ ٫‬ڄىدٴ‪ ٫‬خڀسهفص ٸ‪٥‬٭د﵂‪ ،‬وخڀ٭ٽٓ ًٰن‪ٜ‬مُك‪ ،‬وخڀسٽدء ٌىخڀُٸّص‪ ،‬وخڀُٸص ٌٍ خ‪ٜ‬نُر‪ ،‬وخ‪ٜ‬نُر ٌى يخٴ‪ ٫‬خڀ‪٥‬د‪٬‬ص‬
‫و‪١‬نٵّّ خٔ‪٬‬ندن خْوٓپ‪ ،‬وٖ َىدٴًٕ ٸُٕڃ ُب ڄ‪١‬مدَخڀ٭مٿ‪.‬‬

‫ولٌُٓ ّنه َسٽٍ ‪٬‬ځً ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ڄه ٸځسً ووـًخوً ؤن َعًَٓه زً‪ ،‬وَعٓمً زٵٽُي‪ ،‬و‪٪‬نٍن ڄ٭ً‪ ،‬وٸً ‪٤‬نك‬
‫ؤجمص ؤٌٿ خڀسُط (‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ) ُب ‪ٜ‬ى‪ ٫‬ڄٌَٗن خ‪ٜ‬نُٕىٌُن ڄه وٗپ ‪٬‬سٹَُٓعهڃ ُب ب‪٧‬ندء خ‪ٞ‬نإٔص خ‪ٜ‬نُٕىُص خڀٽّّي وظ‪ًٌُُٙ‬د زد‪ٜ‬نّن‬
‫وخڀسٽدء ‪٬‬ځًُ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪.‬‬

‫وٌٽٍخ زىدءً ‪٬‬ځً ٌٍي خ‪ٞ‬نٵدٌُڃ ٴة٘ب ؤٸىپ‪ :‬بن خ‪ٜ‬نرٓ َ‪ٝ‬ى‪ ٫‬خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وٌى ڄه خڀع٭دزًنخڀ‪ٝ‬ديٸص ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نر‪ ،‬وخ‪ٜ‬نر يَه‪ ،‬وخڀًَه لرٓ‪،‬‬
‫وزدڀعدٕب ٴدڀع‪٥‬سًن َٽىن ڄه خڀًَه ؤَ‪١‬د﵂!‬

‫‪42‬‬
 ‫مسدلص خٌشُه ظمىٌىْ ؤْ خٌعـسًن ِٓ خٌشودجُ خحلُُٕٕص وظٕـسك هٍُٗ خَِص ﴿ٌٌَِهَ وََِٓ َُوَلُِِّ شَوَدجَُِ خٌٍَِّٗ فَةَِّٔهَد ِِٓ ظَمْىَي‬ ‫‪‬‬
‫خٌْمٍُُىذِ﴾(‪ ً٘ )29‬ؽلىٓ خٔٔعًٖي هبد ؤَؼد﵂ ٌعظسُغ خٌعـسًن زظسغص خًٌَٓ؟‬

‫َخـ‪ ٫‬ظٵًٕن خڀسُدن ڀځ‪ُٙ‬ه خڀ‪٥‬ىٍٔ (َ٘نص خ﵁ ‪٬‬ځًُ) َٹىپ ُب ظٵًٕنٌٍي خَِص (ؤن خڀ‪ٙ‬٭دجٌٍُ خ‪ٞ‬ن٭دٓب بٔب يَه خ﵁ وخْ‪ٗ٬‬ڂ خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ىزص‬
‫ڀ‪٥‬د‪٬‬عً‪.)..‬‬

‫ٌٍخ خ‪ٞ‬ن٭ىن خ‪ٞ‬ن‪٥‬ځٷ ڀځ‪ٙ‬٭دجُ ًَڀّٻ ‪٬‬ځً ْنًٓيٌد خ‪ٞ‬نٕعمُ ُب خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَٷ لٕر ظ‪٥‬ىَٓ خڀىٔدجٿ و‪ً٬‬ڂ ظىٸّٵهد ‪٬‬ىً ِڄه يون ِڄه وڄ‪ًٝ‬خٶ يون‬
‫ڄ‪ًٝ‬خٶ‪ ،‬ٴمه خ‪ٞ‬نمٽه ؤن ‪٫‬نعُ‪ ٪‬خڀس‪٘ ُٙ‬٭دجُ ظىدٔسً زدٔعمُخَ ڀځعًڀُٿ بٔب خڀٹُڃ خٔ‪ٟ‬نُص وخڀعسځُٯ ڀځمٵدٌُڃ خڀًَىُص‪ ،‬ٴُى‪١‬ڃٓ ٌٍخ خ‪ٛ‬نًًَ بٔب‬
‫خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَٷ خڀٕدزٹص ڀځ‪ٙ‬٭دجُ‪ ،‬ؤو ؤن ظُ‪٥‬ىَٓ وٵٕهد ٘ٽځُٓد﵂ وظُُز‪ِ ٣‬نُ‪ ٣‬وخلً ڄه َوق خڀٹُڃ ٌخهتد‪.‬‬

‫وڄه ٌىد ؤٴّٖ خڀًُٕ خ‪ٝ‬نىجٍ (َ٘نً خ﵁) ‪ُ -‬ب خ‪ٞ‬نٕدجٿ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪/‬ؾ ‪ٔ /337ٚ /2‬اخپ َٸڃ ‪( :9‬زإن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ َُؽدذ ‪٬‬ځً ‪٬‬مځً بٌخ وىي‬
‫خ‪ٞ‬نىخٔدش ٌْٿ خڀسُط ‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ)‪.‬‬

‫ٴدڀع‪٥‬سًن ‪٬‬نٽه ـ٭ځً ڄه ڄ‪ٝ‬ديَٷ خ‪ٞ‬نىخٔدش ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬وخ‪ٛ‬نّ‪ ٪‬خ‪ٞ‬نىًوذ ُب ڄ‪ٝ‬دجسهڃ خڀٵفُ٭ص‪ ..‬ٴهى زدڀعدٕب َٽىن ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀًخڀّص‬
‫بٔب هنؿ ؤوڀُدء خ﵁ وَٽىن ڄه خ‪ٞ‬ن٭دٓب ُب بلُدء خڀًَه وخڀً‪٬‬ىش بٔب ‪٤‬د‪٬‬ص خ﵁ زدڀعإٍٔ ْوڀُدء خ﵁‪.‬‬

‫وڄؽدڀً خڀ٭ٗڄدض خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ىزص ُب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬وخڀ‪ُ٥‬ٶ ڀعًڀُٿ خڀىدْ بٔب ڄٹد‪ًٌٜ‬ڃ‪ ،‬ٴةوٻ بٌخ ؤِڀطَ ٌٍي خڀ٭ٗڄدض ‪ُٓ٠‬٭ط خڀىدْ و‪٠‬د‪٬‬ط ڄىهڃ‬
‫ڄد َٹ‪ًٝ‬ووً‪ ،‬وټٍڀٻ بٌخ ؤِڀىد خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪ ٫ُٓ٠‬خڀىدْ ‪َُ٤‬ٹهڃ بٔب ٸُڃ خ‪ٜ‬نٌٕن وؤًٌخٴً وظدٌىخ ُب ‪٢‬نعځٳ خڀ‪ُ٥‬ٶ خڀس٭ًُش‪ .‬وٌٍخ ڄد‬
‫(‪)30‬‬
‫‪٬‬ىدي خٔڄدڂ ؤڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن (‪ )٪‬ڄه ٸىڀً‪٥( :‬نه خڀ‪ٙ‬٭دجُ وخْ‪ٜ‬مدذ)‪.‬‬

‫ٴدَِص ‪ٞ‬نّد ظى‪٬ ٓٛ‬ځً ؤنّ ‪٣‬ندَٔص خڀع٭‪ُ٩‬ڃ ڀځ‪ٙ‬٭دجُ ڄ‪ًٌَٝ‬د ظٹىي خڀٹځىذ‪ ،‬ب‪٧‬ند ظ٭ين ڄد ظ٭ىًُ! وٴُهد ټ ّٿ خٔـدزدض ‪٬‬ځً ټٿّ خڀ‪ٙ‬سهدض ڀى‬
‫خظٹُىد خ﵁ لٷ ظٹدظً!‬

‫و‪ًٜ‬ٶ ڄىٖود خڀ‪ٝ‬ديٶ ڄه آپ ‪١‬نمً (‪ٜ‬ځىخض خ﵁ ‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن) لُىمد ٸدپ‪( :‬بظٓٷ خ﵁ َ٭ځّمٻ خ﵁)!‬

‫ٕرُ وَڄَه َعَىَټَّٿْ ‪َ٬‬ځًَ خڀځًَّٔ ٴَهُىَ لَِٕسًُُ بِنَّ خڀځًََّ‬

‫ىَُـّد * وََُُِِٸْ ًُ ڄٔهِ لَُِػُ ٖ َمِعَ ِ‬
‫وٌڀٻ ٌى ٸىپ َزٓىد ظ٭دٔب ‪﴿ :‬وَڄَه َعٖٷِ خڀځًََّ َفِ٭َٿ ڀَّ ًُ ڄَ ِ‬
‫(‪)31‬‬
‫زَدڀٔٯُ ؤَ ِڄُِئ ٸًَِ ـَ٭َ َٿ خڀځًَُّ ٔڀٽُٿِّ ٍَِ٘ءٍ ٸًََِّخ﴾‪.‬‬

‫ٴدڀًَه خ‪ٜ‬نٷ ٌى ټٿ ظىـًٓ َسًء ڄه خ﵁ وبٔب خ﵁ وَٹ‪ُ ٫‬ب ‪َُ٤‬ٹً ټ ّٿ ڄد َعٓ‪ٝ‬ٿ زد﵁ ڄه خْوسُدء وخْو‪ُٜ‬دء وؤٴ٭دپ خڀ٭سديش خڀعىٸُٵُص‬
‫خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ى‪ٜ‬ص وًٰن خڀعىٸُٵُص خ‪ٞ‬نٕىىيش زدڀٹىخ‪ ً٬‬خڀًَىُص خڀ٭دڄص وخ‪ٞ‬نٕعٹٗض خڀ٭ٹځُص‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫* < وُف ٔمُؤ ٌغص خًٌَ يف خٌمؼُص خحلُُٕٕص؟ > *‬

‫مسدلص خٌشُه‪ ..‬وُف ظمُئوْ ٌغص خًٌَ يف خٌمؼُص خحلُُٕٕص؟‬ ‫‪‬‬

‫ٌٍخ ٔاخپ ٗنُٿ ـًخ﵂‪ ..‬ؤلٕىط ‪٬‬ځً ٌٍي خٔؼدَش‪ ..‬بن خڀًڂ ظُخٌد َد ؤوٍ ُب ٸ‪ُ٥‬خض ٘نُخء ٌخض ڄٽىٓودض ود‪ٜ‬ص ْنٌُ ُب ٸىىخض‬
‫ڄُٔىڄص ‪ٟ‬ند ُب خ‪ٛ‬نٕڃ ڀعمىمً زةٌن ودڀٹً ‪ ّٓ٬‬وـٿّ ‪ٜ‬مص﵂ و‪٬‬دٴُص﵂ ولُټص﵂ وو‪ٙ‬د‪٤‬د﵂ ولُدش﵂ زد‪ٚ‬نص‪.‬‬

‫وڀٽه ٌىدٺ يڂ آوُ‪٩ ..‬نٌُ ُب ٸىىخض خجملعم‪ ٫‬وخڀعدََه وخڀُٔدٖض خڀُزدوُص‪ ،‬وخڀٹُڃ خٔوٕدوُص وخڀؽٹدٴدض وخْٴٽدَخڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نص‪ ،‬ڀُإٌن ‪ٟ‬ند خڀُذٓ‬
‫‪ ّٓ٬‬وـٿّ زدڀ‪ٝ‬مص وخڀ٭دٴُص وخ‪ٜ‬نُټص وخڀى‪ٙ‬د‪ ٢‬وخ‪ٜ‬نُدش وخِٔيٌدَ‪.‬‬

‫ٌٍخ يڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وؤ‪ٜ‬مدزً وخڀ‪ٙ‬هًخء خْلُخَخڀٕدجَُه ‪٬‬ځً هنفً خڀٹى‪ٙ‬ب‪ ،‬وٌخٺ يڂ ؤَ‪١‬د﵂ وټٗ‪٨‬ند َ‪ٝ‬سٓدن ُب َوخٴً ظځعٹٍ ‪٬‬ځً ڄُخٴث‬
‫خ‪ٝ‬نًن ڀٕوٕدن وخ‪ٜ‬نُدش وخڀعإََه وظًٴ٭دهند ‪٥‬نىخ﵀سص وخڀٵ‪ُ١‬ځص وخڀع٭د‪٤‬ٳ خڀس‪ ٌُٙ‬خ‪ٞ‬نٕعمُ‪ ،‬وڀٽه زٵدَٶ ٖ َٹدْ وٖ َٹدَن‪ .‬ٴدڀًڂ خْوپ‬
‫ٸً ‪٬‬نىمً ڄعّّٓ‪ ٪‬ڀُٕع٭ًُ زً ‪ٜ‬مص ڄَُ‪ ٟ‬وَٕ٭ٵً ڀځ٭ىيش بٔب ڄ٭عُٺ خ‪ٜ‬نُدش ولٗوش خ‪ٜ‬نُدش خَُْٔص‪ ،‬وٌٍخ ٸً ‪٪‬ن‪ٝ‬ٿ ‪٬‬ځًُ بوٕدن ‪ٜ‬دّب ؤو‬
‫‪٪‬ن‪ٝ‬ٿ ‪٬‬ځًُ بوٕدن ‪٤‬دّب ٓب َٽه َٕعمٹً ټؽًنخ﵂ زٿ وٽىن زٍڀٻ ڄع٭دووٌن ڀُـى‪ ً٬‬خٔب خٍٔب وخڀ٭ًوخن‪ .‬وؤڄد خڀًڂ خڀؽد٘ب ٴهى ڄىمص خڀ‪ٙ‬هًُ‬
‫بٔب خجملعم‪ ٫‬خ‪ٞ‬نَُ‪ ٟ‬ڀُٕع٭ًُ زً ‪ٜ‬معً خڀٵٽَُص و‪ّ٬‬ظً خڀىٵُٕص وټُخڄعً خٔوٕدوُص و‪٠‬نًي خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ‪ ،‬ڀُ٭ىي زً خٔوٕدن وخجملعم‪ ٫‬وخْڄص بٔب‬
‫ڄ٭ٕٽُخ‪ٜ‬نٷ ڄؽدزُ﵂خ ٌِٔدٶ خڀسد‪٤‬ٿ ‪٬‬ځً ‪٤‬ىپ خ‪ٞ‬ن٭عُٺ و‪ُٜ‬خ‪ ٪‬خَٔخيخض زٌن خڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نٌن وخڀ‪٥‬د‪ٜ‬نٌن‪.‬‬

‫وؤڄد يڂ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ُب خڀٍټُي خڀٕىىَص ڀًڂ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬خ‪ٞ‬نُخٶ ‪٨‬ځمد﵂ ‪٬‬ځً ظُخذ ټُزٗء ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء‪ ،‬ٴهى يڂ َ‪ٝ‬ر ُب ٌٍخ‬
‫خڀ‪َُ٥‬ٷ‪ْ ،‬ن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ُنُخَش ب‪٬‬ندهنڃ وً٘ٓش لسٓهڃ ؤىىوص يڄهڃ خ‪ٛ‬ندٌَ ‪٬‬ځً وـىٌهڃ َعٍټُون ٸ‪ٝ‬ص يڂ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀ‪ٙ‬هًُ وؤوٖيي‬
‫وؤو‪ٝ‬دَي زٽدڄٿ ٸُمهد ومشىوهد وڄ‪٩‬ځىڄُعهد خڀٵًَُش ‪٬‬ځً خٔ‪ٗ٤‬ٶ‪ ،‬ٴهڃ َعّّ‪٬‬ىن زًڄهڃ (يڂ خڀع‪٥‬سًن) بٔب ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص خ‪ٝ‬ندڀًش ڀُمُٓټىخ‬
‫زً ‪٠‬مًنخٖوٕدن خ‪ٞ‬نعٵُٓؾ ‪٬‬ځُهد و‪٩‬ن٭ځىي َعمُٺ ُنُخَش خٔوٕدوُص ټمد َعمُٺ ُب ‪ُ٬‬وٸً خڀًڂ خڀىٹٍٓ‪.‬‬

‫وبٌخ و‪ٜ‬ځىد بٔب ٌٍي خڀُئَص خڀ٭مُٹص ُب ٸ‪ُ١‬ص خڀًڂ ٴٹً و‪ٜ‬ځىد بٔب ڄ٭ُٴص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وخٔع‪٥‬٭ىد ؤن ‪٥‬نمٿ ًٌٴً وو‪ ًُ٬‬وؤوٗٸً‬
‫وَخَعً ُب ټٿ ‪ .ُٝ٬‬وٌىدڀٻ ظىٔ٭ط ‪ًٜ‬وَود ڀّوَُه ټٿ خِوَُه ڄعإُٔص زُلدزص ‪ًَٜ‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ ؤ‪ ٫‬لّٖ ْ‪ً٬‬خجً‪..‬‬
‫وٌىدڀٻ خ‪٤‬محىط وٵىٔىد ٔوٹدٌٌڃ ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه خڀٕ٭ٍ ٖوٹدٌ خْٸُزٌن‪ ..‬ولُىحٍ ٴٽمد خڀى‪ٜ‬ىپ بٔب خ﵁ َٽىن ز٭ًي ؤوٵدْ خ‪ٝ‬نٗجٷ ٴةن‬
‫خڀع٭سًن‪٬‬ه خڀى‪ٜ‬ىپ بٔب لر خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن َٽىن ز٭ًي ‪ٓٙ٬‬دٶ خڀ‪ُ٥‬خجٷ‪ .‬وز٭ًجٍ ٴٗ َُٹ‪ ٍٝ‬ټ ّٿ ڄَه ‪ُ٬‬ٲ خ‪ٜ‬نٌٕن ز‪َُ٥‬ٹعً ًٰني ڄه ؤلسٓدء‬
‫خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٍَه َ٭سُٓون ‪٬‬ه لسٓهڃ ڀً ز‪َُ٥‬ٹعهڃ‪ ،‬وٌڀٻ ڄديخڄط خ‪ٜ‬نَُص وخلعُخڂ خڀٹىد‪٬‬دض ٌٍ خْو‪ٙ‬ىيش خٔ‪ٟ‬نُص ڀًڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وڄديخڄط‬
‫‪44‬‬
 ‫خڀ‪ٙ‬٭دَخض خ‪ٜ‬نمدُٔص ڀٍټُخي خڀ‪ٙ‬د‪٢‬نص ٌٍ خڀ‪ٙ‬٭ىَ خڀٌٍ َُٴ‪ ٫‬ٴىٶ َئؤهڃ ٘٭دَ(ټځّىد ڀځمٌٕن وخ‪ٜ‬نٌٕن ڀځفمُ‪ )٫‬و‪٬‬ىًجٍ وٹىپ‬
‫ّن‪ًٝ‬خٸُص‪٬ :‬د٘ط خ‪ٜ‬نَُص‪ ..‬و‪٬‬دٖ خڀًڂ خ‪ٞ‬نعًٴّٷ ڀ‪ٝ‬معهد ؤٗڄعهد ‪٬‬ځً ٗنُ‪ ٫‬خْ‪ٜ‬٭ًش خڀ‪ٙ‬٭دجَُص‪ .‬ٴدڀًڂ َڄّخ‪ٜ‬نُټص وخڀى‪ٙ‬د‪ ٢‬وخ‪ٜ‬نُىَص‬
‫ڀسىدء خٔوٕدن خڀ‪ٝ‬مٍ وخجملعم‪ ٫‬خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ‪ ..‬وٌى ڀٱص خ‪ٜ‬نُدش خڀ‪ُ٥‬سص بن ظٽځّمىد هبد زٽځمص ‪ُ٤‬سص‪.‬‬

‫وَٗ ٌـُف‪ ..‬وً٘ ًٌَه خدلًَّ ٌعمىٌٗ هًٍ ٍ٘خ خٌظوًُ؟‬ ‫‪‬‬

‫ؤًَِٺ ڄ٭ځىڄص ؤوُي‪ :‬ڀًَىد ُب خڀٽعر خ‪ٞ‬ن٭عّّش ؤن خڀٕد‪٬‬ص خڀّٗ خلعّٓوخ ٴُهد َؤْ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خزه زىط خڀىّٔ ‪١‬نمًٓ (‪ُ )ٚ‬ب ‪٨‬هُ َىڂ‬
‫‪ٚ / 45‬‬ ‫‪٬‬د٘ىَخء ٔىص (‪ )61‬ڄه خ‪ٟ‬نفُش‪ ،‬لًؼط لىخيغ ټىوُص ‪٬‬فُسص‪ ،‬ٴٵٍ خ‪ٜ‬نًَػ ‪ -‬ټمد ـدء ُب ڄىٔى‪٬‬ص ُندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ‬
‫‪ - 204‬ؤوً ( ڄد َٴ‪ ٫‬لفُ وٖ ڄًَ وٖ ‪ٜ‬ىُبٖ وټدن ٓنعً يڂ َٱځٍ وخ٘نُٓض خ‪ٜ‬نُ‪٥‬دن ټدڀ٭َځَٷ وؤڄ‪ُ٥‬ض خڀٕمدء ُب زُط خ‪ٞ‬نٹًْ ؼٗؼص‬
‫ؤَدڂ يڄد﵂ ‪٬‬سُ‪٥‬د﵂)‪.‬‬

‫وخڀ٭فُر ڄد ٸُؤظً ُب ټعدذ ْلً ټسدَ‪٬‬ځمدء خڀٕىص لًَؽ﵂د ڄؽځً ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬لُػ َٹىپ خزه لفُ ُب ټعدزً (خڀ‪ٝ‬ىخ‪٬‬ٷ خ﵀ُٸص) ‪ -‬خڀسدذ ‪11‬‬
‫خڀٵ‪ٝ‬ٿ ‪٤ 294 ٚ 3‬س٭ص يخَخڀٽعر خڀ٭ځمُص ڀٕىص ‪ٞ( - 1993‬ند ٸعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن زه ‪٬‬ځٍ ؤڄ‪ُ٥‬ض خڀٕمدء يڄد﵂ ٴإ‪ٜ‬سمىد وـسدزىد وـُخَود‬
‫‪٣‬نځىءش يڄد﵂)‪.‬‬

‫وَٹىپ ُب ‪ ( - 294 ٚ -‬و‪٣‬ند ‪٨‬هُ َىڂ ٸعځً ڄه خَِدض ؤن خڀٕمدء خٔىيٓض خٔىيخيخ﵂ ‪ُ٩٬‬مد﵂ لّٖ َئَط خڀىفىڂ هندَخ﵂ وٓب َُٴ‪ ٫‬لفُبٖ‬
‫وُـًِ ٓنعً يڂ ‪٬‬سُ‪.)٣‬‬

‫وٌټُؤلً ټسدَ‪٬‬ځمدء خڀٕىص خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زدزه ‪ٕ٬‬دټُ ُب ټعدزً ظدََه خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ٜ‬ٵمص ‪ٞ( :)360 /‬ند ـث زُؤْ خ‪ٜ‬نٌٕن ٴى‪ ٫٠‬زٌن‬
‫ًًََ‪َُ ،‬جَُٔط لُ‪٥‬دن يخَ خٔڄدَش ظٍٕپ يڄد﵂)‪.‬‬

‫ووٵٓ خ‪ٜ‬نًَػ وٹځً خڀ‪ُ ٌّّ٥‬ب ٌودجُ خڀ٭ٹّٓ (‪ٜ‬ٵمص‪ )145 /‬وٌى ؤَ‪١‬﵂د ڄه ټسدَ‪٬‬ځمدء خڀٕىص‪ .‬وټٍڀٻ َوي بزه ‪ٕ٬‬دټُ ُب ټعدزً‬
‫ظدََه يڄ‪ٙ‬ٷ خ‪ٛ‬نّء خڀُخز‪ٜ( ُٙ٬ ٫‬ٵمص ‪ٞ( :)229 /‬ند ٸُعٔٿ خ‪ٜ‬نٌٕن زه ‪٬‬ځٍ ڄُ‪ُٔ٥‬ود ڄ‪ُ٥‬خ﵂ ټدڀًڂ ‪٬‬ځً خڀسُىض وخ‪ٛ‬نًَ ) وٌټُ ؤَ‪١‬د﵂ ز٭ًٌد‬
‫ز‪ٝ‬ٵمعٌن ڄه وٵٓ خڀٽعدذ ٸىڀً (َىڂ ٸُعٔٿ خ‪ٜ‬نٌٕن ؤ‪٨‬ځمطِ ‪٬‬ځُىد ؼٗؼد﵂‪ ،‬وٓب ‪٬‬نٓ ؤلً ڄه ِ‪٬‬ٵُخهنڃ ُ٘حد﵂ ٴف٭ځً ‪٬‬ځً وـهً بٖ خلعُٶ‪،‬‬
‫وٓب َٹځر لفُ زسُط خ‪ٞ‬نٹًْ بٖ ؤ‪ٜ‬سك ٓنعً يڂ ‪٬‬سُ‪.)٣‬‬

‫وُب ظٵًٕن خڀ‪ ٌّّ٥‬وخڀً َٓ خ‪ٞ‬نىؽىَ ڀځُٕى‪ ٍ٤‬وُب ظٵًٕن خڀؽ٭ځّٔ‪ ،‬وٌڃ ڄه ‪٬‬ځمدء خڀٕىص‪ ،‬وٹځىخ ُب ظٵًٕن ٸىڀً ظ٭دٔب‪( :‬ٴَمَد َز َٽطِ ‪َ٬‬ځَُِهِڃُ‬
‫خڀٕٖمَدءُ وَخَْ َِ‪ )ُٞ‬زإن خڀٕمدء زٽط َىڂ ٸعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬وزٽدئٌد لُمُهتد‪ ،‬وؤن خ‪ٜ‬نمُش خڀّٗ ڄ‪ ٫‬خڀ‪ٙ‬ٵٷ ٓب ظٽه ٸسٿ ٸعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن!‬

‫وٸدپ خزه لفُ ُب ‪ٜ‬ىخ‪٬‬ٹً خ﵀ُٸص‪ :‬ؤن خڀٕمدء خ٘نُٓض زٹعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬وخوٽٕٵط خڀ‪ٙ‬مٓ لّٖ زًض خڀٽىخټر و‪ٝ‬ٳ خڀىهدَ‪ ،‬و‪٨‬ه خڀىدْ‬
‫ؤن خڀٹُدڄص ٸً ٸدڄط‪.‬‬

‫‪45‬‬
 ‫وُب ٌڀٻ َٹىپ ؤزى خڀ٭ٗء خ‪ٞ‬ن٭ٌُٓ وٌى ودزٱص ٘٭ُخء خڀ٭ُذ ُب ٸ‪ًُٝ‬ش ڄ‪٥‬ځ٭هد‪:‬‬

‫ٴُىَُِـــــــطِ وخڀ‪ٗ٩‬ڂ ڀُٓ زٵـــدنٔ‬ ‫‪٬‬ځّٗ٘ب ٴةنّ زُـــــــــ‪ ٟ‬خْڄد٘ب‬

‫‪٬‬ځــــــٌٍّ وبزىُـــــً ٘ـــــــــدًٌخن‬ ‫و‪٬‬ځً خُْٴْ ِٷ ڄه يڄدء خڀ‪ٙ‬هًَُِه‬

‫وٴــــــــٍ ؤوڀُدظـــــــــً َ٘ٵَٹـــدن‬ ‫ٴهمد ُب ؤوخوــــُ خڀځُٿ ٴفُخن‬

‫وؤو‪ ًٙ‬خ‪ٝ‬ن‪ُ٥‬ر خ‪ٜ‬نُٕين ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ لٌٕن خڀٵدٕب هبٍي خ‪ٞ‬نىدٔسص‪:‬‬

‫ؤڄد ظُي خ‪ٜ‬نُمُشَ ُب ــىِّ خڀٕٓمد‬ ‫َد ڄُى ٔٽَُ خڀ٭ّخء ‪ٜ‬دزٻ خڀ٭ـمً‬

‫َز َٽطِ ‪٬‬ځًُ خَْ‪ ُٞ‬وخڀٕٓمـد يڄـد‬ ‫‪ٞ‬نّــــد ٸ‪ٔ ً١‬س‪١ ُ٣‬نمًٕٓ ‪٨‬مـد‬

‫وســٽٍ و‪٤‬نـّ‪ُ ٪‬ب ‪٬‬ـّخي ظإڀّمـــد‬ ‫ٴَــــ ُِ‪٬ ْٞ‬ځُىد زدڀىٖ ِء ڄُمعٓمـد﵂‬

‫لّٖ وىخٔــٍ َِىســد و ٴـد‪٤‬مــد‬ ‫‪ٞ‬ن‪ٝ‬دزً ‪٤‬نٌُ خ‪ٞ‬نًخڄ‪ ٫‬وخڀًٓڄد‬

‫وڀٽه خْ‪٬‬فر ڄه ٌٍخ ټځًّ ڄد ـدء ُب ټعدذ ب‪٤‬نځٌُّ زدٔڃ (‪ )The Anglo-Saxon Chronicle‬لُػ َٕع٭ُ‪ ٞ‬خڀٽعدذ‬
‫ظدََه زَُ‪٥‬دوُد ڄىٍ ِڄه خڀىّٔ ‪ )٪( ًُٕ٬‬ٴٍُټُ ُب ‪ٜ‬ٵمص ( ‪ )38‬ؤلًخغ ٔىص ( ‪ )685‬خ‪ٞ‬نُٗيَص ٸدجٗ﵂‪( :‬ؤڄ‪ُ٥‬ض خڀٕمدء يڄد﵂ وؤ‪ٜ‬سك‬
‫خڀىدْ ُب زَُ‪٥‬دوُد ٴىـًوخ ؤن ؤڀسدهنڃ وؤِزديٌڃ ٓنىڀط بٔب يڂ ‪٬‬سُ‪.)٣‬‬

‫و‪٬‬ىًڄد ‪٥‬نٕر ٌٍي خڀٕىص خ‪ٞ‬نُٗيَص ووٹدَهند زدڀٕىص خ‪ٟ‬نفَُص ‪٤‬نًٌد ڄ‪٥‬دزٹص﵂ ؤوٸَُسص﵂ ڀُىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ٘هُ‪١‬نُڂ خ‪ٜ‬نُخڂ ٔىص (‪ )61‬خ‪ٟ‬نفَُص‪.‬‬

‫وزدڀعإټًُ ظىـً ټعر ؤوُي ٓب و٭ځڃ هبد لّٖ خِن ٸً ظ‪١‬مىط ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀٽىوُص‪ ،‬وخڀٕاخپ خڀٌٍ َ‪ُ٥‬ق وٵًٕ ٌىد‪ :‬ؤڀُٓ ٌٍخ خڀٽعدذ‬
‫خٔ‪٤‬نځٌُّ وٌى ڀُٓ ڄه ڄاڀٳ ُ٘٭ٍ وٖ ٔين ٸً ؤؼسط ؤن خڀٕمدء ٸً زٽط ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن يڄد﵂ ټمد خَْ‪ ٞ‬ؤَ‪١‬د﵂؟‬

‫‪46‬‬
 ‫ٴځمدٌخ َعىځّٳ خٔوٕدن خ‪ٞ‬نٕځڃ ‪٬‬ه ڄًٕنش خڀٽىن ُب ٔٽر يڄ٭ص يڂ لّود﵂ ‪٬‬ځً ڄ‪ُٝ‬سص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ وظ‪١‬دڄىد﵂ ڄ‪ ٫‬آٖڄً وڄ‪ٝ‬دجسً‬
‫وـُخلً ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء؟‬

‫ٌٍخ ٘ث ‪٬‬فُر ڄه خٔوٕدن ٌڀٻ خ‪ٞ‬نىځىٶ خڀ٭دٸٿ خ‪ٞ‬نعٵٽُّ ٌٌ خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ خڀىـًخوُص! ټُٳ ؤ‪ٜ‬سك َد ظُُي ٌٽٍخ ٸدٍٔ خڀٹځر ټد‪ٜ‬نفُ زٿ‬
‫ؤً٘ ٸٕىش لُىمد ‪٬‬نُ‪٬‬ځً ڄإٔدش بوٕدوُص وٸ٭ط ُْ٘ٲ بوٕدن ڄه ؤُٔش خڀىّٔ خْټُڂ (‪ )ٚ‬ڄُوَ خڀٗڄسدٖش!‬

‫ڀُٓ ٌٍخ خڀعفدٌٿ خڀٹدٍٔ بٖ ـّ ًء ڄه خڀ‪٩‬ځڃ خڀٽسًنخڀٌٍ وٸ‪٬ ٫‬ځً ٌڀٻ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ خڀ‪ٙ‬دڄه ڄىٖود خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن زه ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬و‪ًٜ‬ٶ خ﵁‬
‫ظ٭دٔب لُػ ٸدپ‪﴿ :‬بِوٖد َ‪ِ٠َُ٬‬ىَد خَْڄَدوَصَ ‪َ٬‬ځًَ خڀٕٖمَدوَخضٔ وَخَْ َِ‪ ِٞ‬وَخڀْفِسَدپِ ٴَإَزَُِهَ ؤَن َمِمٔځْىَهَد وََؤِ٘ٵَٹْ َه ڄٔىِهَد وَلَمَځَهَد خِٔوَٕدنُ بِوًُٖ ټَدنَ ‪َ٨‬ځُىڄّد‬
‫(‪)32‬‬
‫ـَهُىٖ﴾‪.‬‬

‫وڀى ٴم‪ٝ‬ىد َىڄد﵂ ـٍوَخڀ٭ىٳ خڀٌٍ ُٔ‪٬ُ٥‬ځً ؤټؽُ خجملعم٭دض وخټعىي زىدَي لّٖ ڄَه ٖ‪ٗ٬‬ٸص ڀً زدڀ‪ُٝ‬خ‪٬‬دض خڀ٭ًوخوُص ڀَعإټً ڀىد ؤن‬
‫ٸٕىش خڀٹځىذ وـٵدٲ خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ خٔوٕدوُص ٌى ؤٌڃ خ‪ٛ‬نٍوَ‪ ،‬وڀُٕط خڀٹُخءش ُب ٌټُي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وخڀسٽدء ‪٬‬ځً ڄ‪ٝ‬دجسً خڀٵفُ٭ص بٖ‬
‫ڀعٕع٭ًُ بڀُىد ُ٘ح﵂د ڄه خڀ٭دٴُص خٔوٕدوُص وخڀ٭د‪٤‬ٵص خٔٔٗڄُص وظٕٹٍ ُب ٸځىزىد ٘فُش خڀُ٘نص وخڀُٸّص وڄ٭د٘ب خ﵀سٓص وخ‪ٞ‬نىيٓش؟!‬

‫ٴدڀًڄى‪ ٪‬خڀّٗ وٕٽسهد ‪٬‬ځً ڄ‪٩‬ځىڄُص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ ٸعځعً خڀىل‪ُٙ‬ص خڀٵًَُش ڄه وى‪٬‬هد ُب خڀعدََه ٸديَش ‪٬‬ځً بوع‪ٙ‬دڀىد ڄه ل‪ُٟ١‬‬
‫خڀ٭ًخوخض وخڀ‪١‬ٱدجه وخڀٽُخٌُدض زة‪٤‬ٵدء ودَ خڀ‪ُٝ‬خ‪٬‬دض خ‪ٜ‬ندڄُص ڀى ؤٔٹُىد هبٍي خڀًڄى‪ ٪‬خڀٕدوىص َوخٴً خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ وخڀٹُڃ وظٍټُّود هبد‬
‫خ‪ٞ‬نسديت وخڀ‪ُٙ‬ڃ‪ ،‬ٴم‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ٖ ‪٩‬نىِ خٔٔعفًخء ڄه ًٰني َوق خڀٕٗڂ وؼٹدٴص خڀُؤٴص وٸُڃ خڀ٭ًخڀص وڄ٭ىن خڀعٕدڄك خٔوٕد٘ب وڄسًء‬
‫خڀٹسىپ زدِوُ‪ .‬بنّ خڀسٽدء خڀىخ‪ ٍ٬‬وز‪ًٙ‬ش ولُٸص ‪٬‬ځً ُٰزص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وڄ‪٩‬ځىڄُعً وڄ‪ٝ‬دجسً َځهڃ ‪ٓٙ٬‬دٸً و‪١‬نسًُٓ يوخٴ‪ ٫‬خڀ٭مٿ زإوٗٸً‬
‫و‪٬‬ىخ‪٤‬ٵً ومشدجځً خڀٽُ‪٬‬نص ؤفدَدي خڀىسُځص‪ ،‬ولُىمد وٽَُٓ بلُدءود ڀٍټُخي زدٔعمُخَ وعّوٓي ڄه ڄًَٔعً ؤٔسدذ خڀؽسدض وخٔٔعٹدڄص ‪٬‬ځً ٌٍي‬
‫خ‪ٞ‬نسديت ‪ٕ٬‬دود وٕدٌڃ زٍڀٻ ُب ٔسُٿ بوٹدٌ خٔوٕدوُص خ‪ٞ‬ن٭ٍّزص وخڀ‪١‬مدجُخڀىدِٴص وب‪٬‬ديش خجملعم٭دض خڀس‪َُٙ‬ص بٔب ‪َُ٤‬ٷ خڀًُ٘ وخڀ٭ًخڀص‪ .‬ٴمد‬
‫ؤٸُزىد بٔب خ﵁ وڄسديت ؼدَ خ﵁ ‪٬‬ىًڄد وٹَُٓ ؤن وٕٹٍ ٌٍي خ‪ٞ‬نًٕنش زدڀًڄى‪ ٪‬خڀٕدټسص ووُوَهد زدڀًڄدء خڀٕدوىص ظإُٔٓ﵂د زًڄى‪ ٪‬ويڄدء خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء‪.‬‬

‫* < وهًٍ ؿَُك خْٔسُدء وخْوطُدء > *‬

‫ؤوي ُِّش ؤمسن ٍ٘خ خدلٕـك خٌولُُ! ِوٍىِدض غَُسص! وربًٍُ َخجن!‬ ‫‪‬‬

‫‪47‬‬
 ‫وټٍڀٻ ؤًَِٺ ڄ٭ځىڄص ؤوُي‪َٕ ..‬عٵدي ڄه َوخَدض ‪ًًَ٬‬ش ؤن خ﵁ ‪ ّٓ٬‬وـٿ ‪٪‬نرٓ ڀٕوٕدن ؤن َىخٍٔ زًڄً خٔڄد َڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‬
‫لّٖ ٸسٿ خٔع‪ٙ‬هديي ُب ټُزٗء‪ .‬ٴٵٍ ٸ‪ ٛٝ‬خْوسُدء (‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ) ؤوً ٔدڀط يڄدئٌڃ ڄىخٔدش﵂ ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٴځمدٌخ ٖ‬
‫و٭عّّ خڀع‪٥‬سًن وى‪٬‬د﵂ ڄه خ‪ٞ‬نىخٔدش زدڀًڂ ڀٕس‪َٔ ٣‬ىپ خ﵁ (‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً ؤځڃ)‪.‬‬

‫َوي ‪٬‬ځمدء خ‪ٜ‬نًَػ ټدڀ٭ځّدڄص خجملځٍٕ (َ٘نً خ﵁) ُب ڄىٔى‪٬‬عً ُندَخْوىخَ‪( :‬ؤن آيڂ ‪٬ -‬ځًُ خڀٕٗڂ‪ٞ -‬ند ٌس‪ ٣‬بٔب خَْ‪ٓ ٞ‬ب ََُ لىٓخء‪،‬‬
‫ٴ‪ٝ‬دَ َ‪٥‬ىٲ خَْ‪ُ ٞ‬ب ‪٤‬ځسهد‪ ،‬ٴمُٓ زٽُزٗء ٴدٰعڃ و‪٠‬دٶ ‪ًَٜ‬ي ڄه ًٰن ٔسر و‪٬‬ؽُ ُب خ‪ٞ‬نى‪ ٫٠‬خڀٌٍ ٸُعٿ ٴًُ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ لّٖ‬
‫ٔدپ خڀًڂ ڄه َـځً‪ ،‬ٴُٴ‪َ ٫‬ؤًٔ بٔب خڀٕمدء وٸدپ‪ :‬ب‪ٟ‬نٍ ٌٿ لًغ ڄىٍٓ ٌور آوُ ٴ٭دٸسعين زً‪ ...‬ٴإولً خ﵁ بڀًُ‪َ :‬د آيڂ ڄد لًغ ڄىٻ‬
‫ٌور‪ ،‬وڀٽه َُٹعَٿ ُب ٌٍي خَْ‪ ٞ‬وڀًٺ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٨‬ځمد﵂ ٴٕدپ يڄٻ ڄىخٴٹص ڀًڄً)‪.‬‬

‫وَووخ ؤَ‪١‬د﵂ ؤن خڀىّٔ بزُخٌُڃ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪( :‬ڄُٓ ُب ؤَ‪ ٞ‬ټُزٗء وٌى َخټر ٴُٔد﵂‪ ،‬ٴ٭ؽُض زً ؤٹ‪ ٣‬بزُخٌُڃ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) و٘ ٓؿ‬
‫َؤًٔ ؤدپ يڄً‪ ،‬ٴإوٍ ُب خٖٔعٱٵدَ وٸدپ‪ :‬ب‪ٟ‬نٍ ؤٌ ٍ٘ء لًغ ڄين؟ ٴىّپ بڀًُ ـّّجُٿ وٸدپ‪َ :‬د بزُخٌُڃ ڄد لًغ ڄىٻ ٌور وڀٽه‬
‫ٌىد َُٹعَٿ ٔس‪ ٣‬ودًب خْوسُدء وخزه ودًب خْو‪ُٜ‬دء‪ ،‬ٴٕدپ يڄٻ ڄىخٴٹص ڀًڄً)‪.‬‬

‫وٸدڀىخ ټٍڀٻ‪( :‬ؤن ڄىًٔ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ټدن ٌخض َىڂ ٔدجُخ﵂ وڄ٭ً َى٘‪ ٫‬زه وىن‪ ،‬ٴځمد ـدء بٔب ؤَ‪ ٞ‬ټُزٗء خ‪٦‬نُٶ و٭ځً وخوٹ‪٫٥‬‬
‫ُ٘خټً ويوٿ خ‪ٝ‬نٕٻ ُب َـځًُ ؤدپ يڄً‪ ،‬ٴٹدپ‪ :‬ب‪ٟ‬نٍ ؤٌ ٍ٘ء لًغ ڄين؟ ٴإولً بڀًُ‪ :‬ؤن ٌىد َُٹعَٿ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وٌىد‬
‫َُٕٵَٻ يڄً‪ ،‬ٴٕدپ يڄٻ ڄىخٴٹص ڀًڄً)‪.‬‬

‫وـدء ُب َِدَش خڀىدلُص خ‪ٞ‬نٹًٓٔص خ‪ٞ‬نُوَٓص ‪٬‬ه خٔڄدڂ خ‪ٞ‬نهًٌ خ‪ٞ‬نىع‪٬( ُ٩‬فٓٿ خ﵁ ٴُـً خڀ‪َُٙ‬ٳ) ٸىڀً ‪ٛ‬نًٓي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪( :)٪‬ٴځحه ؤوُٓظِين‬
‫خڀًٌىَ‪ ،‬و‪٬‬دٸين ‪٬‬ه و‪ُٝ‬ٺ خ‪ٞ‬نٹًوَ‪ ،‬وٓب ؤټه ‪ٞ‬نه لدَزٻ ‪١‬ندَزد﵂‪ ،‬و‪ٞ‬نه و‪ٝ‬ر ڀٻ خڀ٭ًخوش ڄىد‪ٜ‬سد﵂‪ ،‬ٴٓوًزىٓٻ ‪ٜ‬سدلد﵂ وڄٕدءً‪ ،‬وْزٽٌنٓ‬
‫‪٬‬ځُٻ زًپ خڀًڄى‪ ٪‬يڄد﵂‪ ،‬لُٕش﵂ ‪٬‬ځُٻ وظإٔٵد﵂ ‪٬‬ځً ڄد يٌدٺ‪ ،‬وظځهٓٵد﵂ لّٖ ؤڄىض زځى‪٬‬ص خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دذ وٰ‪ٓٝ‬ص خٔټعحدذ)‪.‬‬

‫وٌٍخ ڄ‪١‬دٴد﵂ ‪٬‬ځً يٖڀعً ُب ـىخِ خٔيڄدء ًَپّ ؤَ‪١‬د﵂ ‪٬‬ځً ؤن ڄُوَ خڀّڄه ٖ َاؼُ ٔځسد﵂ ‪٬‬ځً ڄى‪٠‬ى‪ ٪‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ وؤن ‪٬‬مځُص خڀعىخ‪ٜ‬ٿ ڄ‪٫‬‬
‫خ‪ٜ‬نًغ خ‪ٜ‬نَّه ُب ټُزٗء ‪٩‬نر ؤن ٖ ظىمُٕ ڄ‪ٕ ٫‬نًٓي خڀّڄه وٖ ظىٽمٗ‪.‬‬

‫وبٌخ ؼسط ؤن خڀٽىن وؤـّخءي ظٕسٓك ُنمً خ﵁‪ ،‬وود‪ٜ‬ص خْوسُدء وخْو‪ُٜ‬دء ڄه آپ ‪١‬نمً (‪ٜ‬ځىخض خ﵁ ‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن) وؼسط ؤهنڃ ٖ َٵ٭ځىن‬
‫ُ٘حد﵂ بٖ زإڄُ خ﵁ ظ٭دٔب‪ ،‬ٴٗ َٽىن خ‪ٜ‬نٌٕن بٌن بٖ لٹُٹص ټىوُص وٸ‪ُ١‬ص بٔعؽىدجُص ٴىٶ خڀع‪ٝ‬ىَٓخض خڀس‪َُٙ‬ص وؤهند ټدوط ز٭ٌن خ﵁ ڄىٍ‬
‫خِْپ‪ .‬ڀٍڀٻ ټدن وِٖخپ ڄُخـ٭ىد خڀٽُخڂ َعىٸٵىن ُب خٔٴعدء خڀ‪ٙ‬٭دجٌُ بلعُد‪٤‬د﵂‪ ،‬وټدن يؤهبڃ ؤن َٹىڀىخ‪ :‬زإن خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص ٸ‪ُ١‬ص‬
‫‪ٙ٬‬ٷ ٖ ٸ‪ُ١‬ص ‪٬‬ځڃ!!‬

‫وڄه ٗنُٿ خڀٹ‪ٌ ٛٝ‬ىد ڄد لٽدي ٕب ‪ٚ‬ندلص خ‪ٝ‬ن‪ُ٥‬ر خڀسدَ‪ ٪‬خڀًُٕ ‪١‬نمىي خ‪ٜ‬نُٕين (يخڂ ‪ّٓ٬‬ي) ؤ ّن خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀُخلٿ خڀًُٕ ؤزد خ‪ٜ‬نٕه‬
‫خْ‪ٜ‬ٵهد٘ب (ٸًْٓ ُٔٓي) ‪ٞ‬ند ُٔحٿ ‪٬‬ه َؤًَ ُب خڀع‪٥‬سًن؟ ٸدپ‪ :‬ؤن خڀىدْ َٹځًّووين ُب خڀٕىص بلًي ‪ُٙ٬‬ش ٘هُخ﵂ و‪َُٙ٬‬ه َىڄد﵂‪ ..‬وؤود ؤٸځًٌّڃ‬
‫ُب خڀٕىص ‪ُٙ٬‬ش ؤَدڂ ڄه ٘هُ ‪١‬نُٓڂ خ‪ٜ‬نُخڂ!!‬

‫‪48‬‬
 ‫ٴعإُٕٔد﵂ ‪٬‬ځً ٌٍخ ټځًّ ؤٸىپ بنّ ظإٍٔٓ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه خ‪ٜ‬نُٕىٌُن ٓب َٽه زإوسُدء خ﵁ ظ٭دٔب وخْجمص خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن (‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ) وخڀًُٕش َِىر‬
‫(‪٬‬ځُهد خڀٕٗڂ) ٴمٕر زٿ ٸً ـدء ظإُٔد﵂ ؤَ‪١‬د﵂ زدڀٽىن ټځًّ ُب بٔدڀص يڄدجهڃ ڄىخٔدش﵂ ڀًڂ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وڄىخٴٹص﵂ ڀځمًغ‬
‫خ‪ٞ‬نى٭‪٥‬ٳ وظ‪١‬دڄىد﵂ ڄ‪ ٫‬خْٓب خ‪ٜ‬نُٕين ‪.‬‬

‫بوىد وع‪ ٪ُٓ١‬بٔب خ﵁ ظ٭دٔب زدڀً‪٬‬دء ووُٴ‪ ٫‬ؤَديَىد ووٹىپ‪" :‬خڀځهڃ وٴّٹىد ڀځفّ‪ ٪‬وخڀعإڀّڃ ُب ‪ّ٬‬خء وڀُٓٻ وخزه وڀُٓٻ‪ ،‬ؤس‪ ٣‬وسُٻ‪ ،‬وؤيب‬
‫ؤوڀُدجٻ وؤو‪ُٜ‬دجٻ ولففٻ ‪٬‬ځً وځٹٻ‪ ًُٓٔ ،‬خڀٽىوٌن ؤيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وؤن وىخًُٔ وؤٌٿ زُعً خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن وؤ‪ٜ‬مدزً‬
‫خ‪ٞ‬نىځ‪ٌٝ‬ن زًڄى‪٬‬ىد ويڄدجىد‪ .‬وڀ٭ځّىد زٍڀٻ ‪٥‬نٹٷ ز٭‪ ٟ‬خڀٵىِ ْوٵٕىد ُب خڀًوُد وخِوُش َندي خڀىّٔ ‪١‬نمً و‪٬‬عُظً خڀ‪٥‬دٌُش"‪.‬‬

‫* < هٓ خدلسًؤ خٌعدَؼلٍ ٌٍعـسًن > *‬

‫ظدَؼلُد﵂‪ِ ..‬د ٍ٘ خٌسًخَص خٌوٍُّص دلُخُٔ خٌعـسًن؟ ً٘ ٍ٘ ِٓ خٌٕدهص خٌيت ػُزط خًٌُٕش َِٕر (م) زُؤٔهد لدجّص خ﵀ًّ ‪-‬‬ ‫‪‬‬
‫وّد يف خٌُوخَص خٌيت َؼوّفهد خدلىدٌفىْ ‪ -‬ؤَ ِٓ خٌّوّخَ خٌمفمدٌَِن خٌٍَٓ ـدئخ خىل وُزٗء لسً لُْ ِٓ خٌِّدْ ؤمٍىخ ٍٖ٘ خٌوديش‬
‫خىل بوىخهنُ خٌشُوص ‪ -‬وّد َاوً هٍُٗ خدلىدٌفىْ بؼسدظد﵂ ٌوًَ شُهُعٗ ‪ِ -‬دٌخ ظمىٌىْ؟‬

‫خڀُوخَص ُب ظ‪٥‬سًن خڀًُٕش َِىر خڀٽّّي (‪ )٪‬ڀُٕط ‪٠‬٭ُٵص‪ ،‬ٴٹً ٌټٌُد خڀؽٹدش ُب ټعسهڃ ؤڄؽدپ (خڀسهسهد٘ب خڀىفٵٍ ُب ټعدزً خڀًڄ٭ص‬
‫خڀٕدټسص) وؤًَٓي ټسدَخڀٵٹهدء وخڀ٭ځمدء ُب ظٹدََ‪١‬هڃ ‪٬‬ځً ڄٹًڄص خڀٽعدذ‪ .‬و‪٬‬نٽىٻ خڀًوىپ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نىعًَدض خڀُوخجُص وؤٸُخ‪ ٚ‬خ‪ٞ‬نىٔى‪٬‬دض‬
‫خ‪ٜ‬نًَؽُص خ‪ٞ‬نًڄٓفص ڀعُخـ‪ ٫‬ڄ‪ٝ‬ديٌٍَي خڀُوخَص ڀعفًٌد ڄؽٗ﵂ ُب (ُندَ خْوىخَ‪/‬ؾ ‪ )114 ٚ -45‬وُب (ـٗء خڀ٭ُىن ‪/‬ؾ ‪ )238ٚ -2‬وُب‬
‫ټعدذ (َِىر خڀٽّّي‪ )112ٚ /‬وُب ټعدذ (ؤُٔخَ خڀ‪ٙ‬هديش‪ )474 ٚ /‬وُب ټعدذ (خ‪ٞ‬نىعىر ‪/‬ؾ ‪ )478ٚ -2‬وُب ټعدذ (و‪ُٝ‬ش‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ‪ )18ٚ /‬و‪ٜ‬مٓمً خڀ٭ّٗڄص خجملځٍٕ وُ٘ه خڀ‪َُٙ‬٭ص خْ‪ٜ‬ٵهد٘ب‪.‬‬

‫وؤڄٓد ڄد ‪٪‬نٽًُ خٔوىش ‪٬‬ه ِوٓخَ ٸٵٹدٌَِن ‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬وٸى‪ ً٬‬ٴهى خڀ٭‪ٙ‬ٷ خڀٌٍ ٖ َٵهمً بٖ ؤٌځً وٖ َ‪ُٓ١‬ي خٔعهّخء خڀٌٍ ٖ ‪ٙ٬‬ٷ ڀً!‬
‫ٴٽؽًن ڄه خڀ٭ديخض خ‪ٜ‬نٕىص ظٕعىٕىهد خڀ‪ٙ‬٭ىذ ُب ‪ٗ٬‬ٸدهتڃ وؤٔٵدٌَڃ وَٕعمٕىهد ‪٬‬ٹٗئٌڃ ٴعٕعمُ‪ّّ٬‬خْـُدپ وظعٽدڄٿ‪ٌٍ .‬خ ؤوٖ﵂‪..‬‬

‫وؤڄد ؼدوُد﵂‪ٌ ..‬ټُ ‪١‬نرٓ خڀًَه خڀ‪ ٌّّ٥‬خڀ‪ٙ‬دٴ٭ٍ ُب ټعدزً (ٓب ظٽه َيٓش – ‪ٜ‬ٵمص ‪ :) 272‬ؤن ؤٌٿ خڀسمَُه ؤوپ ڄَه ‪ُ٠‬زىخ َئؤهڃ‬
‫زدڀُٕىٲ وؤٔدڀىخ خڀًڄدء ڄىهد لّود﵂ ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (ٔٗڂ خ﵁ ‪٬‬ځًُ) وٌڀٻ ز٭ً ظٕ٭ص ؤَدڂ ڄه خٔع‪ٙ‬هديي (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪..‬‬

‫‪49‬‬
 ‫وٍَټُ خڀسدلػ ؤ٘نً لٌٕن َڄ‪١‬د٘ب ‪ -‬ټمد ُب ڄىعًَدض خ‪ٞ‬ندڀٽُص‪ ،‬خڀسمَُه ‪ -‬وٹٗ﵂ ‪٬‬ه بلًي خڀىؼدجٷ خٖٔٗڄُص ُب خڀٹُن خڀؽد٘ب خ‪ٟ‬نفٌُ‬
‫ؤوً‪٬( :‬ىًڄد ‪ّ٬‬ڂ خٖڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن "‪ "٪‬خڀعىـًٓ خٔب خڀٽىٴص ز٭ًڄد ؤظعً ټعر ؤٌځهد ًَ‪٬‬ىوً ؤن ؤٸًْٔڂِ ‪ ،...‬ؤَٔٿ خٔب ُ٘٭عً ُب خڀُمه وخڀسمَُه‬
‫وـسٿ ‪٬‬دڄٿ‪٥َ ،‬ځر ڄىهڃ خٖڀعمدٶ زً ُب خڀ٭ُخٶ‪ ،‬وٸً ٓنُٓٺ ـُٗ ڄه خڀسمَُه زٹُديش ‪ٜ‬٭‪ٝ‬٭ص زه ‪ٜ‬ىلدن خڀ٭سًٌ ڄعىـٓهد﵂ خٔب خڀ٭ُخٶ‬
‫وڄُٓ زدڀس‪ُٝ‬ش ُب ‪َُ٤‬ٹً خٔب خڀٽىٴص ٴدڀعمٷ زً ٗند‪٬‬ص ټسًنش‪ ،‬ؤوّّهتڃ ؤن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن "‪ "٪‬ٸً ظىـًٓ خٔب ټُزٗء و‪ٞ‬نّد و‪ٜ‬ٿ خ‪ٛ‬نُٗ‬
‫خڀسمُخ٘ب خڀس‪ُٝ‬خوٌ ټُزٗء ‪ٚ‬ن‪ ٫‬ڄىديَ﵂د ڄه ‪ًٙ٬‬نش زين ؤًٔ َىديٌ ٸُعٔ َٿ خ‪ٜ‬نٌٕن و‪ٜ‬مسً‪ ،‬ٴٕإڀىخ ‪٬‬ه ٸّّ خ‪ٜ‬نٌٕن "‪ "٪‬ٴٹُٿ ‪ٟ‬نڃ ٌٍخ‪،‬‬
‫ٴدوٽسٓىخ ‪٬‬ځً ظُخذ خڀٹّّ َسٽىن وَ‪ُ١‬زىن زإًََهڃ ‪٬‬ځً َئؤهڃ و‪ًٜ‬وٌَڃ لّود﵂ ولُٕش﵂ ‪٬‬ځً خٔع‪ٙ‬هدي خ‪ٜ‬نٌٕن "‪ٍ "٪‬ب َٴ٭ىخ ُٔىٴهڃ‬
‫ڄه ؤٰمديٌد و‪ُ٠‬زىخ َئؤهڃ زدڀُٕىٲ لّٖ ٔدڀط يڄدئٌڃ وخوعځ‪٥‬ط زعُخذ ٸّّ خ‪ٜ‬نٌٕن "‪ ... ، "٪‬وټدوط ٌٍي خ‪ٜ‬نديؼص ز٭ً ڄٹعٿ‬
‫خٖڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪ ٪‬زعٕ٭ص ؤَدڂ)‪.‬‬

‫وؼدڀؽد﵂‪ ..‬بن خڀع‪٥‬سًن ڄه ز٭ً خڀًُٕش َِىر (‪ )٪‬وخ‪ٛ‬نُٗ خڀسمُخ٘ب خڀس‪ُٝ‬خوٌ ٸدڂ زً خڀعىٓخزىن زٹُديش خڀؽدجُ(خڀ٭ُيب) خڀ‪ٝ‬دّب ٔځُمدن زه ‪ُٜ‬ي‬
‫خ‪ٝ‬نّخ‪ ٍ٬‬لُىمد وُـىخ ڄه ٔفىن خڀٽىٴص ْوٍ خڀؽإَ ڄه ٸعځص خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ..‬ٴٵٍ ‪َُ٤‬ٹهڃ ڄه خڀٽىٴص خٔب خڀ‪ٙ‬دڂ ڀځؽىَش ‪٬‬ځً زين ؤڄُص ڄُٓوخ‬
‫زٽُزٗء ڀځسُ٭ص ڄ‪ ٫‬خ‪ٜ‬نٌٕن وخڀ‪ٙ‬هًخء‪ ،‬ٴځمد و‪ٜ‬ځىخ خٔب ٸّّ خٔڄدڂ (‪٠ )٪‬فٓىخ زدڀسٽدء و‪ُ٠‬زىخ َئؤهڃ زُٕىٴهڃ ؤو زإلفدَ لديٓش‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن‬ ‫وؤيڄىٌد ظ٭سًنخ﵂ ‪٬‬ه خڀسُ٭ص وْنًًَخ﵂ ڀځ٭ّڂ ُب ڄُؽدٶ خڀىَٖص‪ .‬وز٭ًٌد خو‪٥‬ځٹىخ بٔب خڀ‪ٙ‬دڂ ُب ‪ٙ‬نٕص آٖٲ ڄٹدظٿ ٴًخجٍ ٸً ؤـىٓهڃ ُل ٓ‬
‫ْوٍ خڀؽإَ ڄه ـُٗ ًََّ زه ڄ٭دوَص‪.‬‬

‫ٌٍي ٌٍ خڀسًخَص خڀعدَ‪٫‬نُص ‪ٞ‬نىټر خڀع‪٥‬سًن‪٬‬ځً ڄد ‪٪‬ن‪ُ٘١‬ب وخ﵁ خڀ٭دٓب‪ .‬وڄد ُ٘٭ص ٸٵٹدِ وؤٴٱدوٕعدن وآٌَزد‪٩‬ندن وزدټٕعدن وخَُخن وخ‪ٟ‬نىً‬
‫وخڀ٭ُخٶ وظُټُد وخڀسمَُه وًٰنٌد بٖ خڄعًخيخ﵂ ڀعځٻ خڀسًخَص خ‪ٞ‬ن‪ُٙ‬ٸص ُب ڄ٭د٘ب خ‪ٞ‬نىيٓش وخڀىٖء وخڀسُ٭ص وخڀىٴدء وخڀى‪ُٝ‬ش وخڀٵًخء‪.‬‬

‫ٴځمدٌخ وسىٿ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن خڀ٭‪ُ٩‬ڃ ز‪ٙ‬ث ڄه خ‪ٛ‬نّ‪ُ ٪‬ب ڄ‪ٝ‬دجسً وخڀع‪١‬دڄه ڄ‪ ٫‬آٖڄً‪ ،‬و‪٥‬نه زٍڀٻ ‪٥‬ندوپ خٔٸعُخذ ُ٘حد﵂ ٴ‪ُٙ‬حد﵂ خٔب آڄدڀً‪،‬‬
‫وخٔڀع‪ٝ‬دٶ زإًٌخٴً‪ ،‬وخٔوًڄدؾ ّنسديجً؟!‬

‫ڀٹً ټدوط خڀ‪ٙ‬٭ىذ خ‪ٞ‬نٹدوڄص ُب خڀٹً‪ٙ‬ب و ِٖخپ ز٭‪١‬هد بٔب خڀُىڂ‪ْ ،‬ن٭ٿ خڀس‪ٝ‬مص زدڀًڂ َڄّخ﵂ ُب خ‪ٞ‬نىخؼُٷ زُىهد ٔزُخڂ خڀ٭هىي خڀٱځُ‪٩‬ص ڄ‪٫‬‬
‫َـد‪ٟ‬ند وٸ‪١‬دَدٌد‪ .‬ٴځُ٭عّّخ‪ٞ‬نىدڀٵىن ڀځع‪٥‬سًن ؤنّ يڂ خڀع‪٥‬سًن ز‪ٝ‬مصَ ‪٬‬هًٕ ڀځمٌٕن زه ‪٬‬ځٍ (َولٍ ٴًخي) َس‪ٝ‬ڃ زً خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون ڀځسُ٭ص ڄ٭ً ٖ‬
‫زدْ‪ٜ‬دز‪ ٫‬وخَْديٌ وب‪٧‬ند زد‪ٛ‬نسدي وخڀىىخ‪ .ٍٜ‬وٌٿ خ‪ٜ‬نٌٕن ظٱځً ‪٬‬ځًُ ٌٍي خڀس‪ٝ‬مص؟!‬

‫وخڀ‪ٙ‬د‪ ُ٬‬خ‪ٞ‬نعىسٍٓ َٹىپ‪:‬‬

‫‪َُٙ‬ٲُ خڀُٴُ ُ‪ ٫‬ڄٔه خٌْي لّٖ َُـــُخٶ ‪٬‬ځً ـىخوسًِ خڀًٓڂُ‬

‫ٖ َِٕځَڃُ خڀ ٓ‬

‫‪50‬‬
 ‫ٍب ؤ ڀٕىد ُب وٴدش آزدجىد وؤڄهدظىد وؤٸُزدجىد وؤ‪ّٓ٬‬ظىد ‪٩‬نّ‪ ٪‬ز٭‪١‬ىد بٔب لًٓ خڀ‪ُ١‬ذ ڀىٵًٕ وؤټؽُ‪ ،‬ؤ ٌاٖء ؤ‪ ّٓ٬‬ڀًَىد ڄه خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ًُٔٓ‬
‫٘سدذ ؤٌٿ خ‪ٛ‬نىص خڀٌٍ ٸدپ ‪٬‬ىً ـًٓي خڀىّٔ ‪١‬نمً (‪َ( :)ٚ‬ؤَط ڄٽعىزد﵂ ‪٬‬ځً خڀٕدٶ خْ‪٬‬نه ڄه خڀ٭ُٖ‪ :‬بن خ‪ٜ‬نٌٕن ڄ‪ٝ‬سدق خ‪ٟ‬نًي ؤٵُىص‬
‫(‪)34‬‬
‫خڀىفدش)‪ )33(.‬وٸدپ‪(:‬لٌٕن ڄىٍٓ وؤود ڄه لٌٕن‪ ،‬ؤلر خ﵁ ڄه ؤلر لُٕىد‪ ،‬لٌٕن ٔس‪ ٣‬ڄه خْٔسد‪.)٢‬‬

‫ٴمه خڀ‪٥‬سُ٭ٍ ـًٓخ﵂ ؤن ظٹىڂ ًُٔٓظىد َِىر (‪ )٪‬زعځٻ خ‪ٜ‬نُټص خڀ‪ٙ‬٭دجَُص ُب ‪ُ٠‬ذ َؤٔهد ٔؼسدض ‪٠‬نمى‪٬‬ص ٸ‪١‬دَد ڄه ‪ٜ‬مُڃ َٔدڀعهد ز٭ً‬
‫وخٸ٭ص ټُزٗء وٌٍ ټدوط ظ٭ٍ و‪ُ٬‬د﵂ ټدڄٗ﵂ وڄٹ‪ٝ‬ىيخ﵂ ڀٽٿ ڄد ظٹىڂ زً ڄه ؤيوخَ وڄىخٸٳ‪ .‬وڄه خڀ‪٥‬سُ٭ٍ ؤن َٹعًٌ زدڀًُٕٓش َِىر (‪)٪‬‬
‫ض ڄ٭ُٴعًُ ّنٹدڂ خڀىَٖص وخڀّٗ وُٕ خ‪ٞ‬نٕځمىن ڄه هتمُ‪ٙ‬هد ؤټّّ خ‪ٝ‬نٕدجُ وِٖخڀط ڄٕعمُش‪ .‬ٴد‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ‪٠‬دَزص ُب خڀ٭مٷ‪ ،‬وخْٓب‬
‫ټ ّٿ ڄَه ِخي ِ‬
‫‪٬‬ځً يَـص خٔلٕدْ وخڀ‪ٙ‬٭ىَ وخڀ٭ځڃ زإز٭دي خْڄىَ‪.‬‬
‫(‪)35‬‬
‫و‪ٟ‬نٍخ ؤَ‪١‬د﵂ َٹىپ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ُ )٪‬ب لًَػ ڄىؼّٷ‪٬ ( :‬ځً ڄؽٿ خ‪ٜ‬نٌٕن ٴځع‪ٓ ٙ‬ٷ خ‪ٛ‬نُىذ وڀعىمٗ خڀىـىي وڀعځ‪٥‬ڃ خ‪ٝ‬نًوي)‪.‬‬

‫وَوي خڀ٭دٓب خڀؽٹص خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ خڀًُٕ خزه ‪٤‬دووْ ُب ټعدزً (خڀځهىٲ) ؤوً ‪ٞ‬نّد ؤوّّ ز‪ًٙ‬ن زه لٍٓب ؤٌٿ خ‪ٞ‬نًَىص ّنٹعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن وَـى‪َِ ٪‬ه‬
‫(‪)36‬‬
‫خڀ٭دزًَه (‪ ( :)٪‬ٴمد زٹُط ُب خ‪ٞ‬نًَىص ‪٢‬نًَٓش وٖ ‪١‬نفٓسص بٖ زُِن ڄه وًوٌَهٓ ‪٢‬نمٓ‪ٙ‬ص وـىٌههٓ ‪٠‬دَزدض وًويٌهٓ)‪.‬‬

‫وخ‪ٝ‬نمٗ َ٭ين خٔيڄدء‪ ،‬ووعىٍي يڀُٗ﵂ آوُ ‪٬‬ځً ـىخِ خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬زد‪٬‬عسدَ خ‪ٝ‬نمٗ ؤُځص ٔزُخِ خ‪ٜ‬نّن ‪٬‬ځً ڄ‪ُٝ‬سص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪)٪‬‬
‫ٴدٔيڄدء خ‪ٛ‬ندجّ ٌىد وٖ ٴُٶ ُب ؤيوخظً بنْ ټدوط ؤ‪٨‬دٴُ ؤو ټدوط ُٔىٴد﵂ ؤو ټدوط ؤلفدَخ﵂‪ ،‬و ٴ‪ُ١‬ځص خڀُٕٳ ؤټّّ ڀځمًَػ خڀىخَي ‪٬‬ه‬
‫خڀىّٔ ‪١‬نمً ‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً ؤځڃ (خ‪ٝ‬نًن ټځً ُب خڀُٕٳ وٓنط ‪٨‬ٿ خڀُٕٳ وٖ َٹُڃ خڀىدْ بٖ خڀُٕٳ وخڀُٕىٲ ڄٹدڀًُ خ‪ٛ‬نىص‬
‫وخڀىدَ)‪ )37(.‬وْن خڀُٕٳ َُڄّ ڀځٹىٓش وخڀعمًٌٓ وخڀع‪١‬مُص وخڀعىخ‪ٜ‬ٿ ڄ‪ ٫‬خْ‪٠‬ندي‪ .‬وڄىً َى‪٥‬ځٷ خڀ٭ُذ خڀُىڂ ُب َٸ‪ٝ‬هڃ خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زدڀ٭ُ‪٠‬ص‪.‬‬

‫مل ؤمسن ِٓ لسً هبٍٖ خْفىدَ خٌمُّّص! بهند ظٕمُ خٕٔٔدْ وظُمٕوٗ!‬ ‫‪‬‬

‫ڀٽه زد﵁ ‪٬‬ځُٻ ؤٔإڀٻ ٔاخٖ﵂‪ٌ :‬ٿ ڄه خ‪ٜ‬نٽمص بظٗٲ ‪٬‬ىد‪ ُٜ‬خڀٹىٓش وخڀؽسدض وخٔٔعٹدڄص ٌٍي و‪٥‬نه ُب ِڄه خ‪ٜ‬ندـص خ‪ٞ‬ندٔٓص بٔب ڄد َٹىَٓىد‬
‫ُب ڄىخـهص خڀعمًَٓدض خ‪ٞ‬ن‪ًٝ‬نَص خڀ‪ٙ‬دڄځص؟!‬

‫بنّ ٌٍخ خڀٕاخپ ب‪٧‬ند َُ‪َُ٥‬ق َد ؤلسّٓٗ ْوٓد ز٭ًُ ٓب و٭ُٲ ٸىٓش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬و‪٩٬‬معً وٖ وٕع‪ ٫ُ٥‬ڄ٭ُٴص لٹُٹعً ڄهمد لدوڀىد‪ ...‬ٴمد‬
‫‪٩‬نر ‪٬‬ځُىد ٌى ؤن وٕعمُ لؽُؽد﵂ وزٹځر خڀ٭د٘ٹٌن ‪َ ًٕ٬‬زٓىد ظ٭دٔب َځهمىد زس٭‪ ٟ‬ظځٻ خ‪ٜ‬نٹُٹص خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬و‪٬‬ىًٌد ٸً و٭ُٲ ُ٘ح﵂د ڄه خڀ٭‪٩‬مص‬
‫خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬ووَّخ﵂ ڄه خ‪ٞ‬نإٔدش خڀ٭د٘ىَخجُص‪ٍ ،‬ب ڀ٭ځّىد ز٭ًجٍ وعمٕٓٓ زىـًخوىد ٸىٓش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬و‪ّٓ٬‬ش خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ ٴىسٽٍ ‪٬‬ځً وخٸ٭ىد‬
‫خ‪ٞ‬نعىځّٳ ‪٬‬ه ٸدٴځص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫ؤو‪ُ٩‬وخ بٔب ٕنٕٓٻ خڀى‪ٝ‬دَي زد‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُص خ‪ٞ‬نّ‪٬‬ىڄص ڀځمُٕك (‪ )٪‬ټُٳ ؤهنڃ ظٍَٓ‪٬‬ىخ هبٍي خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُص خ‪ٞ‬نىٌىڄص‪ ،‬و‪ٜ‬ى٭ىخ خڀ‪ٝ‬ځُر ‪ٗ٬‬ڄص﵂ ‪٬‬ځُهد‬
‫وي‪٬‬دَص ‪ٟ‬ند و‪٬‬ځّٹىٌد ُب َٸدهبڃ و‪٬‬ځً ‪ًٜ‬وٌَڃ‪ ،‬وي‪٬‬ىخ خڀ٭دٓب هبد بٔب خڀًَدوص خ‪ٞ‬نُٕمُص خ‪ٝ‬ندوَص‪ ،‬وزځّٱىخ ‪ٟ‬ند وَوٓـىٌد َٰڃ وٌىهد و‪٠‬٭ٵهد‬
‫وزُ٭ًٌد ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نُٕمُص خ‪ٜ‬نٹُٹُص خڀّٗ ؤظً هبد ‪ ًُٕ٬‬زه ڄُ‪ٙ‬ب (‪.)٪‬‬

‫وټٍڀٻ ٕنٕٓٻ خڀُهىي زٹ‪ٝ‬ص خ‪ٞ‬نَمُٸص ‪٬‬ځً ًَ خ‪ٛ‬نّٓخَ ٌعځُ‪ -‬ټمد ًَٓ‪٬‬ىن ‪ -‬وَٕمٓىهند (ٌىڀىټىٔط) ًََُون زٍڀٻ ؤن َُ‪٩‬هُِوخ ڀځ٭دٓب‬
‫ڄ‪٩‬ځىڄُعهڃ ٍب زدٔع٭‪٥‬دٴهڃ ڀځ‪ٙ‬٭ىذ َٕىٓٸىخ ْوٵٕهڃ ڄد َ‪ٙ‬دئون ڄه ڄ‪ٙ‬دََ‪ٜ ٫‬هُىوُص وظىٔ٭ُص‪.‬‬

‫وٌد ‪٥‬نه ڀًَىد ٴدـ٭ص لٹُٹُص وڄ‪٩‬ځىڄُص ‪ٜ‬ديٸص وټسًنش ‪٬‬ځً ڄٕعىي ‪٬‬د٘ىَخء خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وڄد ـُي ڀٍََٓص وسُٓىد ‪١‬نمً (‪ُ )ٚ‬ب‬
‫ټُزٗء‪ٓ ،‬نىٌ ٌٍي خڀىخٸ٭ص خْڀُمص ٸمٓص خڀٹُڃ خٔوٕدوُص‪ ،‬وٌَوش خْوٗٶ وخِيخذ خٔٔٗڄُص‪ :‬ڄه ز‪٥‬ىٖض وظ‪١‬مُدض‪ ،‬و٘هدڄص وڄىد‪٬‬ص‪،‬‬
‫و‪ّٓ٬‬ش وبزدء‪ ،‬وُ٘ٲ وټُخڄص‪ ،‬وؤٔىش وٸًوش ‪ٞ‬نه ًََُ خ‪ٜ‬نُدش خڀٽُ‪٬‬نص‪ ،‬وخڀ٭ُٗ ز٭ّٓش‪ ،‬وٌٍ ؼدزعصٌ ؤټًُش وڄُځهمصٌ ڀىد وڀٱًنود ڄه ؤلُخَ خڀ٭دٓب‪،‬‬
‫وڀٽه ‪٩‬نهٿ خڀس٭‪ ٟ‬وڄ‪ ٫‬زدڀٯ خْٔٳ ټٿ ٌٍي خ‪ٞ‬نٵدوُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وخڀس٭‪ ٟ‬خِوُ ٖ َٽعٵٍ زعفدٌځً ‪ٟ‬ند وخڀسمػ ‪٬‬ىهد وز٭ًڂ خڀعمٕٓٻ هبد‬
‫ټمد ‪٩‬نر زٿ ؤوٍ خ‪ٞ‬نٔ٭ِىَپ ڀٹځ٭هد وخڀع‪ٙ‬ٽُٻ ٴُهد ِخ‪٬‬مد﵂ ًََُ خڀعمًَػ وخڀع‪٥‬ىَُ؟!‬

‫وظُي ُب خڀىٸط خڀٌٍ ظىـً ُب خڀ‪ٙ‬٭ىذ ظٹدڀًُ ‪٬‬فُسص‪َ ،‬عمٕٓٻ هبد َـد‪ٟ‬نڃ خ‪ٞ‬نؽٹّٵىن بٔب يَـص ظٹً‪٬‬نهڃ َٔدڀص يټعىَخي ‪٬‬ځُهد ‪١‬ندوڀٌن‬
‫زٍڀٻ ظإُٔٓ ٴځٕٵص ‪٬‬ځمُٓص ‪ٝ‬نُخٴدهتڃ‪ ،‬ؤ‪ٜ‬سك ٴُىد ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نؽٹّٵٌن خ‪ٞ‬نىهّڄٌن ؤڄدڂ خڀٱّو خڀؽٹدُب خڀٱُيب َعى‪ٓٝ‬ځىن ‪٬‬ه ظٹدڀًُ ڄً‪٬‬ىڄص زدڀٹُڃ‬
‫يون ظ٭ىٍٓ خڀسمػ ‪٬‬ه ٴځٕٵص ‪ٟ‬ند!‬

‫ؤَـى ؤن ٖ َٽىن ٌاٖء زعمٕىٌُڃ ڀعٹدڀًُود وظ٭ىُٵهڃ ٔوىخهنڃ وظ٭ًَٓهڃ ‪٬‬ځً لَُص خٔوٕدن خڀ‪ُٙ‬٭ٍ ُب خڀ٭مٿ زٵعىي ڄُـ٭ً ‪٫‬نًڄىن‬
‫ؤ‪ٜ‬مدذ خْ‪٤‬مد‪ ٪‬وؤ‪ً٬‬خء خٔٔٗڂ وخ‪ٞ‬نٕځمٌن ڄه لُػ ٖ َ‪ٙ‬٭ُون ؤټؽُ ڄه وًڄص خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه خڀٍَه َعهمىهنڃ هبد!‬

‫وڀٹً ؤټًّ ؤجمٓص ؤٌٿ خڀسُط (‪٬ )٪‬ځً ُ٘٭عهڃ ؤن ‪٪‬ندٴ‪٩‬ىخ ‪٬‬ځً ‪٬‬ى‪ ُٝ‬خڀٹىٓش ُب ٌټُي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٴٵٍ ٌڀٻ ٸىٓش ڀىد‪َ .‬وي خڀؽٹص‬
‫خڀٽسًنخڀ‪ُٙ‬ه بزه ٸىڀىًَ ُب ټعدزً خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ (ټدڄٿ خڀَّدَخض) ‪٬‬ه ڄٕم‪ ٫‬زه ‪٬‬سًخ‪ٞ‬نځٻ ټُيَه خڀس‪ ٌُٝ‬ؤوً ٸدپ‪ :‬ٸدپ ٕب ؤزى‪٬‬سًخ﵁ ‪٬‬ځًُ‬
‫خڀٕٗڂ‪َ( :‬د ڄٕم‪ ٫‬ؤوط ڄه ؤٌٿ خڀ٭ُخٶ‪ ،‬ؤڄد ظإٌب ٸّّ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ؟ ٸځط‪ ،ٖ :‬ؤود َـٿ ڄ‪ٙ‬هىَ ‪٬‬ىً ؤٌٿ خڀس‪ُٝ‬ش‪ ،‬و‪٬‬ىًود ڄه َعس‪٫‬‬
‫ٌىي ٌٍخ خ‪ٝ‬نځُٵص‪ ،‬و‪ً٬‬وٓود ټؽًن ڄه ؤٌٿ خڀٹسدجٿ ڄه خڀىُ‪ٓٝ‬دذ وًٰنٌڃ‪ ،‬وڀٕطُ آڄَىُهُڃ ؤن َُٴ٭ىخ لدٕب ‪٬‬ىً وڀً ٔځُمدن ٴُمؽّځىن يب‪ .‬ٸدپ‬
‫ٕب‪ :‬ؤ ٴمد ظٍټُ ڄد ‪ُٜ‬ىِ‪ ٫‬زً ‪ -‬ؤٌ زدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪-‬؟ ٸځط‪ :‬و٭ڃ‪ ،‬ٸدپ‪ :‬ٴعفّ‪٪‬؟ ٸځط‪ :‬بٌ وخ﵁ وؤٔع٭ّّ ڀٍڀٻ لّٖ َُي ؤٌځٍ ؤؼُ ٌڀٻ‬
‫‪٬‬ځٍٓ‪ ،‬ٴإڄعى‪ ٫‬ڄه خڀ‪٥‬٭دڂ لّٖ َٕعسٌن ٌڀٻ ُب وـهٍ‪ .‬ٸدپ (‪َ :)٪‬لڃ خ﵁ يڄ٭عٻ‪ ،‬ؤڄد بوٻ ڄه ؤٌٿ خ‪ٛ‬نّ‪ ٪‬ڀىد)‪.‬‬

‫وٌٍخ ؤزىٌَ خڀٱٵدٌَ ٌڀٻ خڀ‪ٝ‬مديب خڀىُبّ خڀ‪ٙ‬هًن‪ٚ ،‬ن‪ ٫‬خڀىدْ ٸسٿ وخٸ٭ص ټُزٗء َعمًٓؼىن ‪٬‬ه ڄٹعٿ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٴىُؾ ‪ٟ‬نڃ ٸدجٗ﵂‪:‬‬
‫(‪)38‬‬
‫(ڀى‪َ٬‬ځٔمُعڃ زِ٭ٔ‪َ٩‬ڃِ ظځٻ خ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ڀسٽُعڃ لّٖ ظٌّٷ ؤوٵُٕٽڃ)‪.‬‬

‫‪52‬‬
 ‫ٌٽٍخ ‪٩‬نر ؤن ‪٥‬ندٴ‪٬ ٧‬ځً ـٍوش خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص ولُىَٓعهد وڄ‪٩‬ځىڄُص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن و‪ُ٤‬خوهتد‪ ،‬وٌڀٻ ‪ٝ‬نًڄص ؤًٌخٲ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‬
‫خٔٔٗڄُص خْ‪ُٜ‬ځص وو‪ ُٙ‬ظ٭دڀُمً خٔوٕدوُص‪ ،‬وبٖ ڀٕسٹىد ًٰنود ڄه ؤ‪ٜ‬مدذ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُدض خ‪ٞ‬نَّٓٵص‪ ،‬وخڀًَدودض خ‪ٛ‬نىٴدء خ﵀ُٓٴص ڄه َهىي‬
‫وو‪ٝ‬دَي وًٰن‪٨‬ند‪.‬‬

‫زًؤض ؤوعشف خِْ ؤْ وؽًنَٓ ِّٕد َوُش خٌغفٍص هٓ ؤشُدء وؽًنش‪...‬‬ ‫‪‬‬

‫وخڀٱٵځص ټځّٵعىد وٕدَش خڀٵُ‪ ٚ‬وخڀًوَخن لىپ خڀٍخض زعىُٓٿ خڀعٹًٓڂ بٔب خْڄدڂ!‬

‫ؤوٍ‪ ..‬بوىد زدڀُئَص خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص خ‪ٞ‬نٕعمًٓش ڄه ؤ‪ٜ‬دڀعىد خٔٔٗڄُص ‪٩‬نر ؤن وٕعځهڃ ڄه ٸ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ڄد ‪٬‬نٽّىىد ڄه ڄ‪٥‬دڀسص خڀ٭دڀَڃ‬
‫ُنٹىٶ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن ٔىخءً خڀ‪ُٙ‬٭ص وخڀٕىص زٿ لّٖ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن ڄه ًٰنخ‪ٞ‬نٕځمٌن‪ ..‬ٴٗز ًٓ ڄه خڀ٭مٿ ڀ٭د‪ٞ‬نُص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪٬‬مىڄد﵂ وخڀع‪٥‬سًن‬
‫و‪ٝ‬ى‪ٜ‬د﵂‪ ..‬ټىوً ‪٬‬ٹً ڄُؽدٶ ُ٘ٲ ڄ‪ ًُٓٔ ٫‬خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن‪ ،‬وُس‪ٔٝ‬ڃ ڀً زًڂ خڀُؤْ وخ‪ٛ‬نسٌن‪ ،‬وټىوً ظ٭سًنخ﵂ ‪٬‬ه خڀ‪ٝ‬مىي ڄ‪ ٫‬خ‪ٜ‬نٌٕن ڄه ؤـٿ‬
‫ٗ ڄىٌىد﵂ ڀځمٌٍر و‪٨‬دٌُش﵂ ًٰن ل‪١‬دََص بٌخ ؤ‪٬‬ځىٓدي هبٍي خڀ‪َُ٥‬ٹص وـ٭ځىد َىڂ‬ ‫خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن ټٿ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن‪ .‬ٴهٿ خڀع‪٥‬سًن بٌن َٽىن ‪٬‬م ﵂‬
‫‪٬‬د٘ىَخء خ‪ٜ‬نٌٕن َىڄد﵂ ‪٬‬د‪ٞ‬نُد﵂ ڀځم‪٩‬ځىڂ‪ ،‬وزًؤود ڄُخٔڃ ظؽٹُٳ خڀىدْ زؽٹدٴص خٔوع‪ٝ‬دَ ڀځم‪٩‬ځىڄٌن وخڀعىًًَ زدڀ‪٩‬د‪ٞ‬نٌن ‪ ّّ٬‬ؤدجٿ بوٕدوُص‬
‫ٔځمُص ؟!‬

‫* < بٌخ لًُ خٌعـسًن ٔسر ٌُِٓخع‪ :‬خًَِٔ ِؽٗ﵂ > *‬

‫ِد ظوٍُمىُ هًٍ خٌمدجٌٍن زإْ ٌٍعـسًن ؤػُخَ ـدٔسُص‪ ،‬وِٕهد ؤٔٗ َعُك فُطص ٔٔعمدي خُِْخع‪ ،‬ودًَِٔ وغًنٖ‪ ،‬فٍى خفعُػٕد‬ ‫‪‬‬
‫خٌعـسًن ِٓ خٌشودجُ خحلُُٕٕص ؤٖ َىفٍ وـُ خُِْخع خٌوظَُص َٔمدفٗ؟‬

‫ٌٿ ؤن َڄٍ خ‪ٛ‬نمُخض ُب خ‪ٜ‬نؿٓ بٌخ ټدن ٔسسد﵂ ڀځعًخٴ‪ ٫‬وڄىض خ‪ٞ‬نحدض ُب ټٿ ‪٬‬دڂ َځّڄىد بڀٱدء ٌٍخ خ‪ٞ‬نىٕٻ ؤڂ خڀعٵٽًنخٔلعُخٌِ خ‪ٞ‬ن٭ٹىپ‪ ،‬زإن‬
‫وُ‪١‬ىٓڃ خ‪ٛ‬نمدَ‪ ،‬ووىٔٓ‪ ٫‬خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬ووى‪ّ٩‬ڃ خ‪ٞ‬نُوَ ووسين خ‪ٛ‬نٕىَ وخڀ‪٥‬ىخزٷ ووٹىپ ‪ٞ‬نٕاوٕب خ‪ٞ‬نمځٽص ٴٽُّوخ ُب خڀٕٽٻ خ‪ٜ‬نًًََص ڀىٹٿ خ‪ٜ‬نفدؾ‬
‫زًپ خڀُٕدَخض خ‪ٞ‬نًوٓىص وڄ‪ٙ‬دټځهد خڀ‪ٝ‬مُص وًٰنٌد‪.‬‬

‫‪53‬‬
 ‫ٸً َٽىن ُب ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ؤو‪٥‬دء ـدوسُص‪ ،‬وڀٽه ‪ٞ‬ندٌخ ٖ وعٽځڃ ‪٬‬ه لٹُٹعً وب‪٩‬ندزُدظً ووع٭دون ُب خ‪ٞ‬نٕد‪ ٍ٬‬خڀ‪ُٓ٥‬سص خڀّٗ زٍ‪ٟ‬ند خڀ٭ٹٗء‬
‫ڀعفًَُي ‪٬‬ه ٔځسُٓدظً لّٖ خِن‪ ،‬و‪ٞ‬ندٌخ ٖ وٕدٌڃ ُب ظ‪٥‬ىٌٍَُخ خ‪ٞ‬نىټر ُب زُدن ٔلٽََمً وٴځٕٵعً وٴىخجًي زًٖ﵂ ‪٬‬ه وٕٵً ڄه خْٔدْ وٌى‬
‫ڄد ٓب َعمٹٷ بٖ خ‪ٞ‬نًَّ ڄه خڀىّخ‪.٪‬‬

‫بن ؤټؽُخ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه َُون ڀ٭مځهڃ ٴىخجً‪ ،‬ڀٍڀٻ ٴةهنڃ ٓب َعىدِڀىخ ‪٬‬ىً ڄهمد ‪ٌُُٓ٬‬ڃ خِوُون زإٔدڀُسهڃ خڀعٕٵُهُص‪ .‬وخڀىخٸ‪ ٫‬خ‪ٝ‬ندَـٍ ٘دًٌ‬
‫‪٬‬ځً ‪ٜ‬مص ټٗڄٍ‪ ،‬ٴهاٖء ٸً ِخيوخ ُب خڀ٭ُخٶ وخڀسمَُه وُب لُٕىُدض خڀٽىَط وُب خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٹص خڀ‪ُٙ‬ٸُص ڀځممځٽص خڀ٭ُزُص خڀٕ٭ىيَص‪ ،‬ولّٖ‬
‫ُب خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص خڀّٗ َخلط ظٕمك زً ڀس٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نًن ٴُهد‪ ..‬ټة‪ٜ‬ٵهدن وؤَيزُٿ وَّي وڄ‪ٙ‬هً خ‪ٞ‬نٹًٓٔص وخٌْىخِ وًٰنٌد‪ ،‬وُب‬
‫ز٭‪١‬هد ظُمدََْ ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش يخوٿ خ‪ٜ‬نُٕىُدض وَّند ٖلٹد﵂ ظٕمك ‪ٟ‬ند زد‪ٝ‬نُوؾ ‪٬‬ځىد﵂‪ .‬و‪ٚ‬ن٭ط ڄه ؤلً خ‪ٞ‬نٕدٴَُه ٸسٿ ؤَدڂ (ڄه ٔىص‬
‫‪ٌ1427‬ـ) ـدء ڄه خَُخن ؤن ڄىټر خڀع‪٥‬سًن لّٖ ُب ‪٤‬هُخن (ڄى‪٥‬ٹص يوڀص آزدي) ‪ٚ‬نمط ڀً خ‪ٜ‬نٽىڄص زد‪ٝ‬نُوؾ وټدوط ُ٘‪٤‬ص خ‪ٞ‬نُوَ‬
‫ظى‪ّ٩‬ڃ ‪ٟ‬نڃ خڀ‪َُ٥‬ٷ‪ ،‬ؤىٲ ظٕم٭ىن ؤوسدَخ﵂ ڄه خَُخن ظًل‪ ٟ‬بي‪٬‬دءخض خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن‪.‬‬

‫وؤڄد خًَِٔ ٴٽٗڂ زد‪٤‬ٿ‪ ،‬بَعى٘ب زىخلً ڄه خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه بوعٹٿ بڀًُ خًَِٔ زدڀع‪٥‬سًن‪ .‬وڀٽه َخـ٭ىخ ظٹدََُ ڄحدض خ‪ٜ‬ندٖض ُب خ‪ٞ‬نٕع‪ٙ‬ٵُدض‬
‫خڀٍَه خوعٹٿ بڀُهڃ خًَِٔ ولّٖ ُب خڀٱُذ خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن زدڀًٸص وخڀُٸدزص خڀ‪ٝ‬مُص ‪ ّّ٬‬ظََّٷ خڀًڂ زد‪ٝ‬ن‪٥‬إ‪.‬‬

‫بوٻ ْنً ُب ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن زإ‪٥‬ندء خڀ٭دٓب ڄٌَٗن خڀ‪ُٙ‬٭ص وود‪ٜ‬ص ُب خڀ٭ُخٶ لُػ خڀىٔدجٿ خڀ‪ٝ‬مُص ٸځُځص وخڀىدْ َ‪٥‬سُٓون ‪٬‬ځً وُٓدهتڃ يون‬
‫و‪ٜ ٍ٬‬مٍ ټدُب لٕر خڀ‪َُ٥‬ٹص (خ‪ٞ‬نىمځُص) ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نعم‪َُٓ١‬ه ـًخ﵂‪ ..‬وڀٽه ٌٿ َد ظُُي ؤ‪ُٜ‬ر ؤلًٌڃ ّنُ‪ ٞ‬خًَِٔ؟!‬

‫وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ؤٸىپ ؤن خٔلعُد‪ ٢‬خڀ‪ٝ‬مٍ ‪ُ٠‬وٌَ ڀٕوىش خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ ،‬وٖ ‪٩‬نىِ ‪ٟ‬نڃ خڀعهدون ُب ؤٌ ٍ٘ء َ‪ ُٓ١‬ز‪ٝ‬معهڃ وڄه ؼَڃٖ َ‪ ُٓ١‬زٕم٭ص‬
‫ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٜ‬نُٕىُص ٌخض خ‪ٞ‬نىدٴ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نع٭ًيش‪ُٓٔ ،‬مد ؤن خ‪ٞ‬نعُزٓ‪ٌٝ‬ن هبد وؤٌٿ خڀ‪ٝ‬مدٴص خ‪ٞ‬نىزىجٌن ود‪ٜ‬ص َٵعٓ‪ٙ‬ىن ‪٬‬ه ؤَص ؼٱُش ڀځع‪ُ ًُٗٝ‬ب خ‪ٞ‬ندء‬
‫خڀ٭ٽُ‪.‬‬

‫ًٌَٕد شىض ٔوُفٗ ًَّهٍ هٍّٗ دبٓ ِدض زٕسر خٌعـسًن!‬ ‫‪‬‬

‫‪٬‬ځًُ ؤن َٹًٓڂ ب‪ٚ‬نً خڀٽدڄٿ و‪٬‬ىىخن ؤُٔظً وخڀىؼدجٷ خڀ‪٥‬سُص خڀًخڀّص ‪٬‬ځً ٔسر خڀىٴدش‪ ..‬وبٖ ٴهى ‪٣‬نه َٽعسً خ﵁ ڄه خڀٽٍّخزٌن!‬

‫وخٔوعُدَ زًُي‪ ،‬بڄد ؤن َ٭‪ُ٥‬ىد خْيڀّص ؤو َى‪ٌُٙ‬د وبڄد ؤوً َعممٓٿ وزدپ ټٍزً وظُو‪٩‬نً خڀسد‪٤‬ٿ ڄه ٰ‪١‬ر خ‪ٛ‬نسٓدَ و‪ٍ٬‬خذ خڀىدَ‪ .‬وب٘ب ؤءټًّ‬
‫ڀٻ ټٍذ بيٓ‪٬‬دجً‪ْ ،‬وً ڀى ټدن ڄؽٿ ٌٍخ خْڄُ ڀٽدن خ‪ٞ‬نىدڀٵىن ڀځع‪٥‬سًن َى‪ُٙ‬ووً زد‪ٞ‬ندو‪ُٙ‬عدض خڀ٭َُ‪١‬ص‪ ،‬وٌىدڀٻ ټىد وٹىپ‪ :‬و‪٥‬سُٓ (‪ٜ‬مُٓد﵂)‬
‫وڀه وسدٕب‪!!!...‬‬

‫‪54‬‬
 ‫ً٘ هٕديخ﵂ َد شُه؟!‬ ‫‪‬‬

‫ٖ َد لسُر ٸځّٔ‪ ..‬زٿ ڀٽٍ ؤٸىپ‪ :‬ټڃ ٌَّٿ ڄد َع‪ٙ‬سٓػ زً ٌاٖء خڀٹىڂ ڄه ڄَّّٓخض خ‪ٜ‬نُذ ‪٬‬ځً ٌٍخ (خڀع‪٥‬سًن – خڀ‪ٝ‬دڄً)!‬

‫* < خٌعـسًن وخدلىدؿُ خْوُي!! > *‬

‫ٔوىي بىل بشىدٖهتُ‪ ،‬فّٕهد ؤْ ؤلًخ﵂ ؿسُّ لسً ٌٕٔن وِدض!‬ ‫‪‬‬

‫وٌىدٺ ٗنى‪ٌٌ ٪‬سىخ بٔب خ‪ٜ‬نؿ وڄدظىخ‪ ،‬بٌن ‪ّ٥٬‬ځىخ خ‪ٜ‬نؿ!‬

‫َمىٌىْ خحلؿ وخـر فهى ٌُٓ ودٌعـسًن!‬ ‫‪‬‬

‫ؤٸىپ‪ :‬خڀٌٍدذ بٔب َِدَش خڀ٭عسدض ڄٕعمر‪ ،‬ظ٭دڀىخ بڄى٭ىخ خڀَّدَش ْن ټؽًنَه ‪٬‬نىظىن ُب خڀ‪َُ٥‬ٷ‪ ،‬ود‪ٜ‬ص ز‪٩‬هىَ خٌَٔدزٌُن خڀعٽٵًنٌَن ُب‬
‫خڀ٭ُخٶ وزدټٕعدن وؤٴٱدوٕعدن وَّند زځًخن ؤوُي‪ ..‬ٸىڀىخ ڀځ‪ُٙ‬٭ص خ‪ٞ‬نٕع‪١‬٭ٵٌن ُب ٌٍي خڀسځًخن ٖ ظٌٍسىخ بٔب خ‪ٜ‬نُٕىُدض‪ ،‬ٴةوً ًٰن وخـر‬
‫ْن ٌىدٺ و‪ ُ٥‬خڀعٵفًن وخڀٹعٿ! وٌٽٍخ ټؽًنون ‪٬‬نىظىن ُب خ‪ٞ‬نٕع‪ٙ‬ٵُدض بٌن ‪ّ٥٬‬ځىٌد! وټؽًنون ‪٬‬نىظىن ُب ٔٹى‪ ٢‬خڀ‪٥‬دجُخض بٌن ؤڀٱىخ‬
‫خڀٕٵُ! وټؽًنون ٌٍَسىن بٔب خڀسمُ ٴُٱُٸىن‪ ،‬بٌن ‪٬‬ځً وٵُ خڀٕىخلٿ ڄى‪ ٫‬خڀ‪ ًُٝ‬وخڀُٕدلص خڀسمَُص! وخڀُٕدٸص ڀُٕط وخـسص وڄحدض‬
‫خ‪ٜ‬نىخيغ ظٹ‪٬ ٍ١‬ځً لُدش خڀٕىٓخٶ وَټّدذ خڀُٕٓدَخض‪ ،‬بٌن لُٓڄىخ خڀُٕدٸص!!‬

‫وڀٽىٍٓ ؤٸىپ لّٖ ڀى ڄدض بوٕدن ڄه خڀع‪٥‬سًن ٴةوً ٸً ڄدض ُب ٔسُٿ بلُدء خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص وٸً ؤـدِي ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬بٔعىديخ﵂ بٔب خْيڀص‬
‫خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ ،‬وڄىهد ‪ٜ‬مُمص ‪٬‬سًخ﵁ زه خڀىفدَ ٸدپ‪ :‬ٸدپ ٕب ؤزى‪٬‬سًخ﵁ (‪( :)٪‬ظّوَون خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وظُټسىن خڀٕٵه؟ ٴٹځطُ‪ :‬و٭ڃ‪ ،‬ٸدپ‬
‫(‪ :)٪‬ؤڄد ‪٬‬ځٔ ِمطَ ؤهند بٌخ خوٽٵإض ‪ -‬ؤٌ ٸُځَٔسطِ ‪٬‬ځً وـههد ‪ -‬زٽڃ وىيَعڃ‪ :‬ؤٖ ‪٤‬سعڃ و‪٤‬دزط ڀٽڃ خ‪ٛ‬نىص)‪ )39( .‬وٸدپ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ‬
‫(‪)40‬‬
‫‪َُٜ‬ٲَ خ﵁ ‪٬‬ه وـهً خٌْي‪.)...‬‬ ‫(‪( :)٪‬ؤَٓمد ڄاڄه ڄًٕٓ ؤٌي ٴُىد َ‬

‫وټدن خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ِڄه خ‪ٞ‬نعىټّٿ خڀ٭سٓدٍٔ ‪٫‬نُـىن ڀَّدَش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وخڀَّدَش ڄٕعمسص وخڀ‪٥‬دُٰص َٹعځهڃ وٌڃ َ‪ُٓٝ‬ون‪ ،‬وَ٭ىي‬
‫َٹعځهڃ ټٍڀٻ وَ‪ُٓٝ‬ون ‪٬‬ځً خڀَّدَش ټٍڀٻ‪ ،‬لّٖ ؤٸًڂ خ‪ٞ‬نعىټٿ ‪٬‬ځً ًٌڂ خ‪ٞ‬نُٸً خڀ‪َُٙ‬ٳ ؤىٓخي ڄ‪ ٫‬خَْ‪ ٞ‬ڀُممٍ ؤؼُ ٸّّ خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٴٗ َإٌب ؤلً ڀَّدَظً‪ ،‬وڀٽه خڀ‪ُٙ‬٭ص ٓب َعُټىخ خڀَّدَش وٌٍ ڄٕعمسٓص ؤٔدٔد﵂‪ ..‬ٴهٿ ٸً ؤٌوسىخ ويوځىخ خڀىدَ ؤڂ ؤهنڃ ٘هًخء‬
‫وؤنّ ٸدظځهڃ يوٿ خڀىدَ وزحٓ خ‪ٞ‬ن‪ًٝ‬ن؟!‬

‫‪55‬‬
‫ٌٽٍخ ټدن خڀ‪ُٙ‬٭ص خْوخجٿ وټدوط وٸىيٌڃ ٸىد‪٬‬عهڃ خڀؽدزعص زٽځمدض ؤجمعهڃ خْ‪٤‬هدَ(‪ )٪‬وڄد و‪ًٌ٬‬ڃ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ُ )٪‬ب ٸىڀً ‪ٞ‬ن٭دوَص‬
‫زه وٌر‪َ " :‬د ڄ٭دوَص‪ ،‬وڄَه ًَ‪٬‬ى ڀّوٓخَي ُب خڀٕمدء ؤټؽُ ‪٣‬نه ًَ‪٬‬ى ‪ٟ‬نڃ ُب خَْ‪ ٖ ،ٞ‬ظًََ‪ٝ ًُِ٬‬نىٲ ڄٔه ؤلً‪ ،‬ٴمَه ظُټً ‪ٝ‬نىٲ َؤي‬
‫ڄه خ‪ٜ‬نُٕش ڄد َعمىن ؤن ٸّّي ټدن زًُي‪ ،‬ؤڄد ٓنر ؤن َُي خ﵁ ٘ى‪ٝ‬ٻ ؤىخيٺ ٴُمه ًَ‪٬‬ى ڀً َٔىپ خ﵁ (‪)ٚ‬؟ ؤڄد ٓنر ؤن ظٽىن ًٰخ﵂‬
‫‪٣‬نه ظ‪ٝ‬دٴمً خ‪ٞ‬نٗجٽص‪ ،‬ؤڄد ٓنر ؤن ظٽىن ًٰخ﵂ ٴُمه َإٌب وڀُٓ ‪٬‬ځًُ ٌور ٴُعس‪ ٫‬زً؟ ؤڄد ٓنر ؤن ظٽىن ٴُمه َ‪ٝ‬دٴك َٔىپ خ﵁ (‪)ٚ‬؟ ‪-‬‬
‫َخـ‪ُ ٫‬ندَ خْوىخَ‪ ،‬ؾ ‪ 8 ٚ 98‬وؤدجٿ خڀ‪ُٙ‬٭ص ؾ‪ 411 ٚ 14‬وڄٕعًَٺ خڀىٔدجٿ ؾ ‪.-231 ٚ 10‬‬

‫ٴد‪ٞ‬نىض ڄه ؤـٿ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص وخڀَّدَش بلًخٌد‪ ،‬ڄىضْ ُب ٔسُٿ خ﵁ و‪١‬نٕىذ زًَـص خڀ‪ٙ‬هديش‪ .‬وڄه ٌىد ٴځى ټدن خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ٸً‪ٙ‬ب‬
‫خڀّڄدن ‪٫‬ندٴىن خ‪ٞ‬نىض وَعُټىن خڀ‪ٙ‬٭دجُ ‪ٞ‬ند ټدن خڀُىڂ ٍ٘ء زإًََىد زدٔڃ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ .)٪‬ٴد‪ٛ‬نسىدء وؤٌٿ خڀُخلص وخڀ٭دٴُص !! ڀُٕىخ ‪٣‬نه ظُمعٵَ‪٧‬‬
‫هبڃ خْڄدوص‪ ،‬ب‪٧‬ند ظُمعٵَ‪ ٧‬خْڄدوص زُـدپ ـ٭ځىخ ؤَوخلهڃ ‪٬‬ځً ؤټُٵّهڃ ڄه ؤـٿ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪!! )٪‬‬

‫شُىٕد لً َمىي لدجً‪ :‬ؤ ٌُٓ ٍ٘خ بٌمدء ٌٍٕفٓ يف خٌعهٍىص وخٌمُآْ لً هنً هٕٗ؟!‬ ‫‪‬‬

‫م ٗ‬
‫ر‬ ‫ظإڄٓٿ َد ؤوٍ ُب خَِص خڀٽُ‪٬‬نص ټځّهد‪ ،‬ٴٹً ٸدپ خ﵁ ٔسمدوً‪( :‬وَؤَوٵٔٹُىخْ ٴٍٔ َٔسُِٿِ خڀځًَّٔ وََٖ ظُځْٹُىخْ زِإًَََِٔٽُڃِ ِبڀًَ خڀعٖهُِځٽَصٔ وَؤَلِِٕىُىخْ بِنَّ خڀځًََّ َُ ٔ‬
‫خڀْمُمِِٕىٌِنَ)(‪ )41‬وَخـ‪ ٫‬ټعر خڀعٵدًٔنؤَ‪١‬د﵂ ڀعفً ؤنّ خڀعهځٽص ب‪٧‬ند ـدءض ڀځعىًًَ ّنه ٖ َىٵٷ ڄدڀً ُب ٔسُٿ خ﵁‪ ،‬وؤوً ٔىٲ َهځٻ زٱ‪١‬ر‬
‫خ﵁‪ ،‬ٴٗ ‪ٗ٬‬ٸص ڀَّص خڀٽُ‪٬‬نص ّند ‪٥‬نه ٴًُ ُٔٓمد ڄ‪ ٫‬ظځٻ خْلديَػ خ‪ٞ‬نٍټىَش ُب خٔعمسدذ ٓنمٓٿ خٌْي ڄه ؤـٿ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪)٪‬‬
‫وخڀعُلُر زد‪ٞ‬نىض ْـٿ بلُدء ٌټُخي خڀ‪ٙ‬٭دجَُص وخڀًٴد‪٬ ٪‬ه ٸ‪ُٓ١‬عً‪.‬‬

‫ز٭‪ ٟ‬خڀىدْ ‪٪‬نمٓځىن آَخءٌڃ ‪٬‬ځً خڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب زأَدض ظسمُ ُب وخيٕ ًٰن وخيَهڃ‪َ .‬ٹممىن زإوٵٕهڃ وٖ َ٭ًنوخ زدٖ﵂ زدڀعمٍَُ خڀىسىٌ‬
‫(‪)42‬‬
‫خڀ‪َُٙ‬ٳ خڀٌٍ َٹىپ‪( :‬ڄَه ٴُٕٓ خڀٹُآن زُؤًَ ٴځُعسىٓؤ ڄٹ٭ًي ڄه خڀىدَ)‪.‬‬

‫وڀى ؤوٓٻ ٸً و‪ُ٩‬ض ُب لُدش ٌاٖء (خ‪ٞ‬نعٵځٕٵٌن) ڀُؤَط ُب ٔځىټهڃ ؤُ٘دءً ټؽًنش َى‪٥‬سٷ ‪٬‬ځُهد ‪٬‬ىىخن خڀعهځٽص خ‪ٜ‬نٹُٹُص وخڀعهځٽص زد‪ٞ‬ن٭ىن‬
‫خڀٌٍ َُوهند ڀٱًنٌڃ‪ ،‬وڀٽىهڃ ٖ َعُټىهند‪ ..‬ٴځمدٌخ ًََُون ڄه ًٰنٌڃ ظُٺ ڄد ٖ َى‪٥‬سٷ ‪٬‬ځًُ ‪٬‬ىىخن خڀعهځٽص؟! ؤَه خڀع‪٥‬سًن وؤَه خڀعهځٽص؟!‬
‫٘عٓدن زُىهمد‪.‬‬

‫وڀٽه َد ؤوٍ لُىمد ٌٍَر خٔوٗ‪٬ ٚ‬ه خڀٹځر َسًء خڀٵُي ‪٩‬نُٓ ټٿ خْيڀّص ڀعمَُُ ڄ‪ٙ‬عهُدظً خڀٵٽَُص وخڀىٵُٕص ّند ٖ ظٕ٭هد وٖ ٓنعمځهد‪.‬‬
‫وٌىد ؤٔدْ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ٽځص وڄ‪ ًَٝ‬خڀىَٗض‪.‬‬
‫(‪)43‬‬
‫َٹىپ خڀىّٔ خْټُڂ (‪٤( :)ٚ‬ىىب ڀځمىځ‪ٌٝ‬ن ؤوڀحٻ ڄ‪ٝ‬دزُك خ‪ٟ‬نًي‪ ،‬ظىفځٍ ‪٬‬ىهڃ ټٿ ٴعىص ‪٨‬ځمدء)‪.‬‬

‫‪56‬‬
 ‫َمىي ؤلً خدلىدٌفٌن ؤْ ؿفٍٗ ٍِٕ َآي ِىور خٌعـسًن طدَ َفّم يف ٔىِٗ!‬ ‫‪‬‬

‫ٖ َ‪ُ٥‬ق ٌٍي خٔ٘ٽدٖض خڀىخٌُص بٖ ؤ‪ٜ‬مدذ خڀ٭ٹىپ خڀّٗ ٖ ظُظٹٍ ڄٕعىي خڀىٹدٖ‪ ،‬ب‪ٚ‬نك ٕب ؤوٍ ؤن ٖ هنس‪ ٣‬ڄٕعىي خڀ‪٥‬ٵُځُدض‬
‫وخڀعٵٽًن خ‪ٛ‬نسدن!‬

‫ٸًٓڂ ٕب ؤٔحځص ظځُٷ زٹًُٔص ٌٍخ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪َ .٪‬سًو ؤنّ ٌاٖء خْ٘ىد‪٫ ٖ ٚ‬نفځىن ڄه َٔىپ خ﵁ وڄه ٔس‪ ً٥‬خ‪ٜ‬نٌٕن خڀ‪ٙ‬هًُ وٖ َعإڀّمىن‬
‫‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص خڀ‪٥‬ٵٿ خڀُ‪٬ ٫ُ٠‬ځ ٍٓ خْ‪ٜ‬ٱُ!‬

‫َد ؤوٍ ڄَه ٸدپ ‪ٟ‬نڃ ‪٫‬نُـىن ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌش ڄىټر خڀع‪٥‬سًن بن ټدوىخ ـسىدء وًََُون ؤ‪٤‬ٵد‪ٟ‬نڃ ڄؽځهڃ! ڀٹً وٍٕ ٌاٖء ؤن خڀ‪٥‬ٵٿ ڀً ٸدزځُص ‪٬‬دڀُص‬
‫ڀځع٭ځّڃ‪ ..‬وب‪٧‬ند خ‪ٞ‬نهڃ ڄدٌخ َ٭ځّمً خْذ وڄدٌخ ظَّ‪ ٪‬ٴًُ خْڂٓ !؟‬

‫وخ‪ٞ‬نسدڀٱص ظځ٭ر يوَخ﵂ وسُؽد﵂ لُىمد َٹَُٓ خڀٵُي ؤن ٍَٕء بٔب ٴٽُش ٖ َُظ‪ُ١‬هد‪ ،‬ٴٹً َٽىن ٴّ‪ ٪‬خڀ‪٥‬ٵٿ ڄُٓش وخلًش و‪٬‬دزُش زىدءً ‪٬‬ځً ‪ٜ‬مٓص‬
‫خ‪ٝ‬نّّ وٓب َٽه خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬ٸً زدڀٯ ٴًُ وؤ‪٨‬هُي ټإنّ خڀٹ‪ُ١‬ص ؤ‪ٜ‬سمط ڄّڄىص وَ٭ُٗ ‪٤‬ٵځً خِن بوعٖٗ﵂ ُب ٘ى‪ُٝ‬عً ٕنعً ‪٬‬ځً ‪٤‬ىپ لُدظً!‬

‫ڄهدِپ ظ‪٩‬هُ‪٬‬ځً خڀٕ‪٥‬ك ڄه وسػ خڀَُُٕش‪ ،‬وٌٍ ظٽ‪ٙ‬ٳ ‪٬‬ه بو٭ًخڂ خڀعُزُص وِوخپ خ‪ٝ‬نىٲ ڄه لٕدذ خِوُش!‬

‫ٌٍي خڀىمدٌؾ ڄه خڀس‪َٝ ٖ ُٙ‬ك ڀځ٭ٹٗء ؤن َ٭ًنوخ ڀٽٗڄهڃ زدٖ﵂ وًََُوخ ‪ٟ‬نڃ خ‪٬‬عسدَخ﵂‪ ..‬ٴځٹً ؤو‪ ًٜ‬خڀىّٔ (‪٬ )ٚ‬ځُٓد﵂ (‪ )٪‬ٸدجٗ﵂‪َ( :‬د ‪٬‬ځٍ‬
‫ٖظ‪ٙ‬دوَ ـسدود﵂ ٴةوً َ‪ُ١‬ٷ ‪٬‬ځُٻ خ‪ٞ‬نىُؾ‪ ،‬وٖ ظ‪ٙ‬دوَ خڀسىُٿ ٴةوً َٹ‪ ُٝ‬زٻ ‪٬‬ه ٰدَعٻ‪ ،‬وٖظ‪ٙ‬دوَ لَُ‪ٝ‬د﵂ ٴةوً ََّٓه ڀٻ ُ٘ٓ‪٨‬ند‪ ،‬وخ‪٬‬ځڃ‬
‫(‪)44‬‬
‫َد ‪٬‬ځٍ ؤ ّن خ‪ٛ‬نّْ وخ‪ٜ‬نُ‪َُّٰ ٚ‬ش وخلًش ‪٩‬نم٭هد ٔىء خڀ‪٩‬هٓ)‪.‬‬

‫زدْڄٓ (‪ )2006/5/19‬ټىط ٸً ‪ٚ‬ن٭ط ڄه خ‪ٝ‬ن‪ُ٥‬ر خ‪ٜ‬نُٕين خڀسدَ‪ ،٪‬ٴ‪ُ١‬ځص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخ‪ٜ‬نٕه خًٌْٔ ُب ڄًَىص (ؤويوًٕ) خڀً‪٧‬ندَټُص‬
‫وٌى ڄ٭ُوٲ ُن‪١‬ىَي زٌن ‪٢‬نعځٳ ُ٘خجك خڀىدْ ُب خ‪ٞ‬نهفُ وظىٹّځً ُب ٘عًٓ خڀًوپ خْوَزُص‪ ..‬ؤنّ خڀ٭ىخجٿ خڀّٗ َآٌڃ َٕعهّئون‬
‫زدڀ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص وټدوىخ َٕمٓىن خڀع‪٥‬سًن َو ٔٽَُش وَ‪ٝ‬ٵىن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه زىٽُخض ٌڃ ؤټؽُخڀ٭ىخجٿ خڀّٗ وُٕض ؤزىدءٌد ُب خڀٱُذ ٴ‪ٝ‬دَوخ ڄه‬
‫َوٓخي خ‪ٞ‬نٌٍٗ وؤڄدټه خڀٵٕٷ ؤوخوٹځسىخ بٔب ڄ٭ٕٽُ خڀعٽٵًنٌَن‪ .‬زُىمد ؤزىدء خڀ٭ىخجٿ خ‪ٞ‬نعمٕٽص زدڀ‪ٙ‬٭دجُ وود‪ٜ‬ص ٘٭ًنش خڀع‪٥‬سًن وـًٌڃ ؤټؽُ‬
‫خڀعّخڄد﵂ زدڀًَه ول‪١‬ىَخ﵂ بٔب خ‪ٜ‬نُٕىُدض بٖ خڀىديَ ڄىهڃ ـًٓخ ًوخڀ‪ٙ‬دٌ‪ .‬ولّٖ ٌاٖء وبن ټدوىخ َ٭‪ٝ‬ىن خ﵁ زٍوىذ ٘ى‪ُٝ‬ص ٴةهنڃ ٖ‬
‫َٕدوڄىن ؤلًخ﵂ ُب ټٿ ڄد َهًٓي خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص خ‪ٞ‬نٹًٓٔص زُىمد ؤټؽُخ‪ٞ‬نٕعهّجٌن زدڀ‪ٙ‬٭دجُ ُٔ‪٬‬دن ڄد َعُخـ٭ىن ؤڄدڂ خڀعهًًَ‪ .‬ڄه ٌىد ټدن‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن ؤـىٓين)!‬
‫ٖزً ُب خ‪ٜ‬نُٕىُُٓه ٸىڂ ڄؽٿ ‪٬‬دزٓ خڀ‪ٙ‬دټٌُ‪ ..‬زُهځىپٌ ُب خ‪ٜ‬نرٓ‪َ ..‬عفدوِ خْ‪ُ٬‬خٲ خڀس‪َُٙ‬ص ز‪ٙ‬٭دَي خ‪ٝ‬ندڀً‪ُ ( :‬ل ٓ‬

‫وٌٍخ ٌى ـىٌُ خ‪ٜ‬نىخٴّ خڀىٵُٕص خڀّٗ ظ٭عمًٌد ؤټؽُ خ‪ٜ‬نٽىڄدض وخْو‪٩‬مص ُب ٸىٓخهتد خڀ‪ٙ‬٭سُص و٘سدذ خڀع٭سحص! وٌٍ ٸىٓخض ًٰن و‪٩‬دڄُص وٖ‬
‫‪ٜ‬نرٓ وخڀ٭د‪٤‬ٵص ڄد َٹىيٌد ‪٥‬نى خًٌْخٲ ز‪َُ٥‬ٹعهد خڀٍخظُص و‪٬‬ٵىَٓعهد خڀُخجًش‪.‬‬
‫ٔن‪ ٫١‬ڀٓو‪٩‬مص خ‪ٝ‬ند‪ٜ‬ص وخٔو‪١‬سد‪ٟ ،٢‬ند ڄه خ ُ‬

‫‪ٜ‬نرٓ‪ ..‬بوً خڀ٭‪ٙ‬ٷ‪ ..‬بهند خڀځٱص خڀّٗ ًَٓ‪ُ٬‬هد لّٖ خڀٱُزُٓىن ‪ٞ‬نمدَٔص ٘هىخهتڃ وؤٌىخجهڃ‪ ..‬ولّٖ خڀعٽٵًنَٓىن َىًٴ٭ىن ز‪ٙ‬سُهص ٌٍي خڀځٱص‬
‫بوً خ ُ‬
‫ڀٹعٿ خ‪ٞ‬نٕځمٌن خڀ‪ُٙ‬٭ص ‪٬‬ځً ُٔخذ خڀځٹدء زدڀىّٔ خْټُڂ (‪٬ )ٚ‬ځً ڄدجًش ُب خ‪ٛ‬نىص وٌڃ بٔب ودَ ـهىڃ ٌخٌسىن وزحٓ خ‪ٞ‬ن‪ًٝ‬ن!!‬

‫‪57‬‬
 ‫‪ٜ‬نرٓ وخڀ٭‪ٙ‬ٷ وخڀځٱص وڀٽه ڄ‪ ٫‬ظٵدوض خڀٹُڃ وظسدَه خًٌْخٲ وظٹدزٿ خ‪ٛ‬نهدض‪.‬‬
‫ٌٍ ٌخض خ ُ‬

‫ؤ ڀُٓ ڄه خْٴ‪١‬ٿ ؤن وٵٽُ ُب زىدء ڄٕعٹسٿ ؤ‪٤‬ٵدڀىد ‪٬‬ځً ٸىخ‪ٜ ً٬‬ځسص ظعىٍ ڄه خٔو‪ًٙ‬خي خڀ٭د‪٤‬ٵٍ ‪٥‬نى ٸُمىد وٸىيخ﵂ ٌخظُد﵂ ٸسٿ ؤن ظځعهمهڃ‬
‫خڀٹُڃ خڀٱُزُص ؤوظسعځ٭هڃ خڀ٭ٹًُش خڀعٽٵًنَص؟! ؤ‪٬‬عٹً ؤوىد بن ٓب وسديَ ٴٕعسديَ بڀُهڃ خڀٵحص خ‪ٞ‬نُـحص ڀعى‪٨‬ٵهڃ ُب خڀسد‪٤‬ٿ زًٖ﵂ ‪٬‬ه ظى‪ُ٨‬ٵىد ‪ٟ‬نڃ ُب‬
‫خ‪ٜ‬نٷ‪.‬‬

‫ٴدڀُُٕعهَّء زإزىدجىد ‪٬‬ځً ظُخؼُٓدظىد ټدڀع‪٥‬سًن وًٰني‪ ..‬ٴٍڀٻ ؤٴ‪١‬ٿ ‪ٟ‬نڃ ڄه ؤن وٹ‪٥‬٭هڃ ‪٬‬ىهد ٴُٕٹ‪٥‬ىخ ُب ولٿ خٔ‪٥‬نُخٴدض خْو‪ ُ٥‬وظى‪ّ٩‬مهڃ‬
‫‪ٝ٬‬دزدض خ‪ٞ‬نىًَٓخض ؤو وځىخض ‪َ٬‬سًََش خڀ‪٥ُٙ‬دن ؤو ُٰٲ خڀٵٕٷ وخڀً‪٬‬دَش ُب خڀٵىديٶ و‪...‬‬

‫* < ِسدٌغصُ زوغ خدلـسَُّٓ !! >‬

‫ِدٌخ هٓ زوغ خدلسدٌغٌن يف خٌعـسًن لُػ َخلىخ َـسُّوْ لىت ْؿفدذلُ ‪ ..‬فهً ٍ٘خ َظك؟! وِدٌخ دلّد وسُُ فدهعُع هًٍ ؤزُٗ‬ ‫‪‬‬
‫خٌٌٍ ؿسُّ ٌٗ؟‬

‫ٔاخپ وـًُ‪ ..‬وڀٽىً ؤَ‪١‬﵂د ٸً َ٭عُ‪ٌٍ ٞ‬خ خڀىڀً (خ‪ٞ‬نّّوٺ) ‪٬‬ځً ؤزًُ وَٹىپ‪ٞ :‬ندٌخ ‪٤‬هُٓظين زد‪ٝ‬نعدن وٌى ڄٕعمر وټدن زةڄٽدوٻ ؤن‬
‫ظاـٓځً لّٖ ؤزځٯ ٴإٸَُٓ زىٵٍٕ!‬

‫وټٍڀٻ ‪٪‬نٷ ڀً خٔ‪٬‬عُخ‪٬ ٞ‬ځً ؤُ٘دء ټؽًنش ٴُمد بٌخ ٴعك ؤڄدڄً َُ٘‪( ٣‬ٴًَُى) ًبّ ٴًُ ظ‪ٝ‬ىَُ ڄد ٴ٭ځً زً ؤزىي ڄىٍ ‪ٜ‬ٱُي ڄه ظىسُهدض‬
‫ظىـُ٭ُص لُىمد ټدن َعځٹدٌد ڄىً خڀىڀً ‪ٞ‬نى٭ً ڄه خٔ‪٥‬نُخٲ!‬

‫وٌىد بٌخ ټدن ؤزىي وخ‪ُ٬‬د﵂ ُٔٹى٭ً هبٍخ خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ‪َ :‬د وڀًٌ ڀى ټىطُ ؤظُټٻ ‪٬‬ځً لدڀٻ ڄد ټىطَ آيڄُٓد﵂ ٌٍخ خڀُىڂ!‬

‫ؤ ٴهٿ َ‪ٝ‬ك ڀٻ ؤن ظ٭عُ‪٬ ٞ‬ځً ؤزُٻ خڀُىڂ ‪ٞ‬ندٌخ ؤوٍظين ڀځمًَٔص خ‪ٜ‬نٽىڄُص‪ ،‬وٸً ټىط ؤلر ؤن ظإوٍ٘ب بٔب خ‪ٞ‬نًَٔص خ‪ٝ‬ند‪ٜ‬ص ْيَْ‬
‫ؤٴ‪١‬ٿ وؤٔنُٓؾ زعٵىٓٶ ؤټّّ؟!‬

‫‪٩‬نُسٻ خ‪ٞ‬نٕٽٌن وخڀًٺ‪ٌٍ :‬خ ټدن خـعهديٌ وَؤٍَ ُب ٌڀٻ خڀ‪ُ٩‬ٲ‪ ،‬وٖ َأوٍ٘ب خ﵁ ‪٬‬ځًُ ٴهٿ ؤوط ظأوٍ٘ب َد وڀًٌ!‬

‫ر خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب ٸځسً ڄه ‪ٜ‬ٱُي ٴځٔڃَ ٖ َٽىن؟!‬

‫‪ٜ‬ن ٓ‬
‫ؤـٿ‪ ..‬بنّ خڀع‪٥‬سًن ّنٹًخَي خ‪ٝ‬نٵُٳ بٌخ ټدن ٴًُ وٵ‪ ٫‬ڀځ‪٥‬ٵٿ وظ٭مُٷ ُ‬

‫ؤ ڀُٓ خِوُون َ٭ځّمىن ؤ‪٤‬ٵد‪ٟ‬نڃ ؼٹدٴدهتڃ و‪٬‬ديخهتڃ ڄه ‪ٜ‬ٱٌُڃ ڀُ‪١‬مىىخ خٔعمُخََعهد ُب ٌََٓعهڃ ڄه ز٭ًٌڃ؟!‬

‫‪58‬‬
 ‫ٴدڀع‪٥‬سًن‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نٹعى٭ٌن زً ڄه خِزدء ؼٹدٴص ‪ٜ‬د‪ٜ‬نص ًََُوهند ؤن ظٕعمُ ُب ؤزىدجهڃ وٌََٓدهتڃ‪ ،‬ٴمد ٌى خ‪ٞ‬ندو‪ ٫‬ڄه ٌڀٻ وٌى لٷ ڄ‪ُٙ‬و‪ٟ ٪‬نڃ‬
‫زٵعىي ڄُـ٭هڃ‪ ،‬وڀُٽه ز٭ً ٌڀٻ لُىمد َٽّّخڀ‪٥‬ٵٿ َٱُُٓ ٸىد‪٬‬عً ُنَُٓعً بٌخ ؤَخي‪.‬‬

‫مسدلص خٌشُه وٌىٓ ٕ٘دن طىَ ٌسوغ خٌٕدفُخض يف ؤلً شىخَم ٌسٕدْ ظـسُّ!! فٍى ظلٕن خٌعـسًن ظّوي ٍٖ٘ خٌلدُ٘ش خٌُّٕحص‬ ‫‪‬‬
‫ؤَؼد﵂‪ ً٘ .‬ظىخفمىين يف ٍ٘خ خٌُؤٌ؟‬

‫‪٥‬نه ٖ و٭دِب خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ زد‪ٝ‬ن‪٥‬إ‪ ..‬وبٌخ ټدن ٌٍخ ؤٔځىزٻ ٴة٘ب ؤي‪٬‬ىٺ ِٔخڀص ؤُ٘دء ټؽًنش ڄه لُدظٻ زىدءخ﵂ ‪٬‬ځً ڄى‪٥‬ٹٻ ٌٍخ!‬

‫ٌٿ ظىٕمر ؤڂ ؤ‪ًٓ٬‬ي ڀٻ ظځٻ خُْ٘دء؟!‬

‫لففه ربُُّ خٌومىي!‬ ‫‪‬‬

‫ٖ ظعمُُٓ ؤوٍ‪ ..‬بنّ ؤظسد‪ ٪‬ټٿ خْيَدن وخ‪ٞ‬نٍخٌر وخْلّخذ وخ‪ٛ‬نمد‪٬‬دض ‪٬‬ندَٔىن ؤلٽدڄد﵂ ‪ٟ‬نڃ ؤو ‪٤‬ٹىٔد﵂ ز‪َُ٥‬ٹعهڃ خ‪ٝ‬ند‪٤‬حص وخڀّٗ ٖ َٹٌُٓد‬
‫‪٬‬ځمدئٌڃ وٸديهتڃ‪ ..‬وڀٽه ڀُٓ ڀًَهڃ ٸدوىن ُب ٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص َٹ‪ ٍ١‬زةڀٱدء ظځٻ خْلٽدڂ وخڀ‪٥‬ٹىْ زٕسر ‪٣‬ندَٔدض ود‪٤‬حص ڄه ز٭‪ٟ‬‬
‫ٕٽُڃِ‬
‫خْ٘ىد‪ ..ٚ‬زٿ ڀًَهڃ ٸدوىن ب‪ٚ‬نً خڀى‪ُٝ‬مص وخ‪ٟ‬نًخَص وخڀعىـًُ وخڀع‪ٝ‬مُك‪ ،‬وٌٍخ ڄد ٸدڀً َزىد ظ٭دٔب‪ََ( :‬د ؤََٗهَد خڀٍََّٔهَ آڄَىُىخْ ‪َ٬‬ځَُِٽُڃِ ؤَوٵُ َ‬
‫‪ُٗ١‬ټُڃ ڄٖه ‪َ٠‬ٿَّ ِبٌَخ خٌِعًَََِعُڃِ ِبڀًَ خڀځَّ ًٔ َڄُِـِ ُ٭ٽُڃِ ـَمُٔ٭ّد ٴَُىَسُِّحٽُڃ زِمَد ټُىعُڃِ ظَ٭ِمَځُىنَ) (‪ )45‬وُب خ‪ٜ‬نًَػ خڀ‪َُٙ‬ٳ‪( :‬بڄِٗ زًخجٻ ڄد ڄ‪ًٙ‬‬
‫َٖ َ ُ‬
‫(‪)46‬‬
‫زٻ)!‬

‫ٌٍخ ‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬ټىن خڀع‪٥‬سًن ‪٣‬ندَٔص ود‪٤‬حص وؤوً يخءٌ ْنر خ‪ٞ‬نًخَخش ڄ٭ً! وٌڀٻ ظإُٔٓد﵂ زدٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬خڀٌٍ ؤڄُ زةڀٱدء ‪ٜٗ‬ش خڀعُخوَك ‪ٞ‬نّد‬
‫‪ٜ‬دَ وځُٵص ڀځمٕځمٌن‪ .‬ٴىُـط ڄ‪٩‬دٌُخض ظىديٌ (وخ ُٔىٓص ‪٬‬مُخي)‪ .‬ٴإڀٱً خٔڄدڂ (‪ )٪‬ٸُخَي وؤوٍ خ‪ٞ‬ن٭عُ‪٠‬ىن َىخ‪ٜ‬ځىن ظځٻ خڀ‪ٗٝ‬ش خڀّٗ‬
‫ټدوط ‪٬‬ىًي ًٰن ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬ص‪ .‬ٴهٿ خ﵀ُٓڄىن ڀځع‪٥‬سًن َعىدِڀىن ‪٬‬ه ٓنُ‪٬‬نهڃ ټمد ظىدِپ خٔڄدڂ (‪)٪‬؟؟!! ڄد ؤلىـىد بٔب ؼٹدٴص ‪٬‬ځٍٍّ‪ ..‬ولَُٓص‬
‫‪٬‬ځٍٓ‪ ..‬ؤُدٔص ‪٬‬ځٍٓ‪ ..‬ولٽمص ‪٬‬ځٍٓ‪ ..‬ولٽىڄص ‪٬‬ځٍٓ‪...‬‬

‫وؤڄد ظځٻ خڀٕدٴُش خڀّٗ ‪٤‬سُٓض ُب بلًي ٘ىخَ‪ ٪‬ڀسىدن ٴٹً َؤَط ‪٬‬ځً خٔوعُوط ‪ٜ‬ىَهتد ٴٽدوط وخلًش وٖ ؤټؽُ‪ ،‬وڄٗزٕهد ـًُٓش ڄد‬
‫‪ً٬‬خ ٰ‪٥‬دء خڀُؤْ‪ ،‬وڀ٭ځهد ټدوط ظٵٽُّ ڄ‪ ٫‬وٵٕهد ؤهند ڀځع‪٥‬سًن ظُٴ‪ ٫‬لفدهبد وظ٭مٿ ٌٽٍخ‪ .‬ٴى‪٥‬إ خڀٵُي خڀىخلً ٖ َُ٭مٓمً خڀ٭ٹٗء وټإوً‬
‫‪٨‬دٌُش وخٔ٭ص‪.‬‬

‫* < ً٘ خٌعـسًن َىـر بٍَخء خِوَُٓ؟ > *‬

‫‪59‬‬
 ‫لٕٕد﵂ ِدٌخ َمىي خدلهعًٌ زدٌٕٕسص ٌٍمدجٌٍن ؤْ ِىخور خٌوّخء هّىِد﵂ وخٌعـسًن وظىطد﵂ ظايٌ بىل بٍَخء خٌٕدْ وخٌوفدَّ‬ ‫‪‬‬
‫وخدلُػً وخْؿفدي خٌٕدجٌّن وظوـًُ خدلُوَ ؤًّ خٌـُق ؟ ؤ ٌُٓ خَٔٔٗ ٖ َمسً زةٍَخء خِوَُٓ؟‬

‫ؤٸىپ ‪ٟ‬نڃ‪ :‬بڄى٭ىخ ؤوٓ ﵂ٖ خ‪ٞ‬نىخټر خْوُي ُب خ‪ٞ‬نىدٔسدض خڀُٕدُٔص وخڀى‪٤‬ىُص و‪٬‬د‪ٛ‬نىخ ڄ‪ٙ‬ٽځص خ‪ٞ‬نُوَ (وخڀعُخٴٻ) وخڄى٭ىخ ڄ‪ٝ‬سىص خڀ‪ٙ‬ىخَ‪٪‬‬
‫و(٘ى‪٥‬ص) خڀُٕدَخض خ‪ٞ‬نّ‪٬‬فص وؤ‪ٜ‬ىخض خ‪ٞ‬نىُٔٹً خڀ‪ٝ‬دوسص خ‪ٟ‬نٕعًنَص ُب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬وخِْٸّص‪ٍ ..‬ب ظ٭دڀىخ وعمدوَ ُب ڄى‪٠‬ى‪٬‬ىد ٌٍخ!‬

‫وؤٸىپ (ڀځمعؽىََٓه خ‪ٛ‬نًي!) خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن ڄدٌخ ظٹىڀىن ُب خ‪ٞ‬نًٕنخض خڀّٗ ټدوط ظّ‪٬‬ؿ خڀىدْ وخڀ٭فدَّ وخ‪ٞ‬نُ‪ ً٠‬وخْ‪٤‬ٵدپ وظ٭‪ّ٥‬ٿ‬
‫خْ‪٬‬مدپ وخَِْخٶ ُب بَُخن خڀ‪ٙ‬دي وټدن خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ٸًْ ُٔي) َىـسهد وڀى زٕٹى‪ ٢‬خڀ‪ٙ‬هًخء؟!‬

‫وؤڄؽدپ ٌٍي خڀٹ‪١‬دَد وخ‪ٞ‬نًٕنخض وخٔلعٵدٖض وخْڀ٭دذ خڀىدََص وڄد ‪٩‬نٌُ ز٭ً خ‪ٞ‬نسدََدض وڄد ؤ٘سً ټؽًنش ُب ٗنُ‪ ٫‬ؤ‪٥‬ندء خڀ٭دٓب‪ٞ ،‬ندٌخ‬
‫خڀٕٽىض ‪٬‬ه ٌٍي خڀىدلُص وخڀٽٗڂ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نىخټر خ‪ٜ‬نُٕىُص؟ ٴهٿ وٹُؤ ڄاخڄُش وَخء ٌٍخ خٔ‪٬‬عُخ‪ ٞ‬خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬سىي؟!‬

‫‪٬‬ځمد﵂ ؤ ّن خ‪ٞ‬نىخټر خڀّٗ ‪٫‬نُؾ ٴُهد ‪١‬نسٓى آپ زُط خڀىّٔ ‪١‬نمً (‪ )ٚ‬ڀُٕط بٖ ڀځمىخٔدش ڄ‪ ٫‬لّن خڀىّٔ خڀٽُ‪ٙ‬ب ‪٬‬ځً ڄد ـُي ڀٹُزدي ڄه ز٭ًي‬
‫(‪)47‬‬
‫‪٬‬ځً ؤًٌَ ٴٕٹص ؤڄعً خڀٍَه ْندٌځىخ ٌٍي خَِص خڀٽُ‪٬‬نص ڄه ټعدذ خ﵁ خ‪ٜ‬نٽُڃ‪﴿ :‬ٸُٿ ڀّد َؤَِٔإُڀٽُڃِ ‪َ٬‬ځًَُِٔ ؤَ ِـُّخ بَِّٖ خڀْمَ َىيٖشَ ٴٍٔ خڀْ ُٹُِزًَ﴾‪.‬‬

‫ٴهٿ ڄه خٔو‪ٝ‬دٲ ؤن وٕمك ڀځمًٕنخض خ‪ٞ‬نىعځٵص ُب ؤٌ وٸط ْنىذ خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬ووعُٺ خڀ‪ٙ‬سدذ خ‪ٟ‬نٕعًنٌَن ُب ڄىع‪ٝ‬ٳ خڀځُٿ َّخ٘نىن‬
‫خڀىدْ ز٭ُزًهتڃ وڀٽه خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين وؽًن‪٬‬ځًُ خڀعٕدئٖض وخڀع‪ٙ‬ٽُٽدض َٔٹدٴً وٌى ‪٬‬ځً ڄًخَ خڀٕىص ڀُٕط بٖ ڄُخّض ڄ٭ًويخض وؤټؽٌُد‬
‫ُب ڄىد‪٤‬ٷ ‪١‬نًويش؟! وٌڀٻ ُب خڀىٸط خڀٌٍ ٖ وىًٕ ؤ ّن ٗنُ‪ ٫‬ڄد ڀًَىد ڄه زځًخن و‪٣‬نعځٽدض ووًنخض وؤڄىخپ ويوپ و٘٭ىذ وؼُوخض ٌٍ‬
‫ڄه زُټص َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬خڀٌٍ ؤو‪ٜ‬دود زإٌٿ زُعً وًنخ﵂‪ .‬ٴٵٍ خ‪ٜ‬نًَػ خڀٌٍ ٌټُي خ‪ٝ‬نىخَِڄٍ خ‪ٜ‬نىٵٍ ُب ټعدزً خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ (ڄٹعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن)‬
‫وَي‪:‬‬

‫( و‪ٞ‬ند ؤظً ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن ڄه وٖيظً ٔىص ټدڄځص ٌس‪٬ ٣‬ځً َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬بؼىد ‪ ُٙ٬‬ڄځٽد﵂‪١ ،‬نمُٓش وـىٌهڃ‪ ،‬ٸً و‪ُٙ‬وخ ؤـىمعهڃ وٌڃ‬
‫َٹىڀىن‪َ :‬د ‪١‬نمًٓ‪ُٔ ،‬ىّپ زىڀًٺ خ‪ٜ‬نٌٕن ڄد وّپ هبدزُٿ ڄه ٸدزُٿ‪ ،‬ؤُُ٭‪ ً٥‬ڄؽٿ ؤـُ ٌدزُٿ‪ ،‬وَُممَٿ ‪٬‬ځً ٸدظځً ڄؽٿ وَِ ٸدزُٿ‪.‬‬

‫ٸدپ‪ :‬وٓب َسِٷَ ُب خڀٕٓمدء ڄَځَٻْ بّٖ ووّپ ‪٬‬ځً خڀىّٓٔ َ٭ًَّٓ زد‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬و‪٫‬نّّي زؽىخذ ڄد َُ٭‪ ،ً٥‬وَ٭ُ‪٬ ٞ‬ځًُ ظُزعً‪ ،‬وخڀىّٓٔ َٹىپ‪ :‬خڀځهڃ خوٍپ‬
‫ڄَه وٍڀً‪ ،‬وخٸعٿ ڄَه ٸعځً‪ ،‬وٖ ٕنعٓ٭ً ّند ‪٤‬ځسً‪.‬‬

‫و‪ٞ‬نّد ؤظط ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن ڄه ڄىڀًي ٔىعدن ټدڄځعدن‪ ،‬وُؾ خڀىّٓٔ ُب ٔٵُ‪ ،‬ٴځمد ټدن ُب ز٭‪ ٟ‬خڀ‪َُ٥‬ٷ‪ ،‬وٸٳ ٴدٔعُـ‪ ،٫‬ويڄ٭ط ‪ُ٬‬ىدي‪ ،‬ٴٕحٿ‬
‫‪٬‬ه ٌڀٻ ٴٹدپ‪ٌٍ :‬خ ـَّّٿ ‪٫‬نّّ٘ب ‪٬‬ه ؤَ‪ ٞ‬ز‪ٙ‬د‪ً٤‬ء خڀٵُخض‪َُ ،‬ٹدپ ‪ٟ‬ند ټُزٗء‪َُ ،‬ٹعَٿ ٴُهد وڀًٌ خ‪ٜ‬نٌٕن زه ٴد‪٤‬مص‪.‬‬

‫ٴٹُٿ‪ :‬ڄَه َٹعځً َد َٔىپ خ﵁؟‬

‫‪60‬‬
 ‫ٴٹدپ‪َ :‬ـٿ َٹدپ ڀً ًََّ‪ ٖ ،‬زدَٺ خ﵁ ُب وٵًٕ‪ ،‬وټإ٘ب ؤو‪ ُ٩‬بٔب ڄى‪ُٝ‬ٴً وڄًٴىً هبد‪ ،‬وٸً ؤًٌٌ َؤًٔ‪ ،‬وخ﵁ ڄد َى‪ ُ٩‬ؤلً بٔب َؤْ‬
‫وڀًٌ خ‪ٜ‬نٌٕن ٴُٵُق بّٖ ودڀٳ زٌن ٸځسً وڀٕدوً‪َ ،‬٭ين ڀُٓ ُب ٸځسً ڄد َٽىن ڄه خڀ‪ٙ‬هديش‪.‬‬

‫ٸدپ‪ٍ :‬ب َـ‪ ٫‬خڀىّٓٔ ڄه ٔٵُي ٌڀٻ ڄٱمىڄد﵂‪ ،‬ٴ‪ٝ‬٭ً خ‪ٞ‬نىّّ ٴى‪٥‬ر وو‪ ،٧٬‬وخ‪ٜ‬نٌٕن زٌن ًًََ ڄ‪ ٫‬خ‪ٜ‬نٕه‪ ،‬ٴځمٓد ٴُٮ ڄه و‪٥‬سعً و‪ًَ ٫٠‬ي‬
‫خڀُمىن ‪٬‬ځً َؤْ خ‪ٜ‬نٌٕن وَٴ‪َ ٫‬ؤًٔ بٔب خڀٕٓمدء وٸدپ‪:‬‬

‫خڀځهڃ ب٘ب ‪١‬نمًٓ ‪٬‬سًٺ ووسُٓٻ‪ ،‬وٌٍخن ؤ‪٤‬دجر ‪٬‬عٌُب ووُدَ ٌََّٓٗ وؤَوڄّٗ‪ ،‬وڄَه ؤوځٵهمد ز٭ًٌ‪ ،‬خڀځهڃ وٸً ؤوّّ٘ب ـَّّٿ زإن وڀًٌ‬
‫ٌٍخ ڄٹعىپ ‪٢‬نٍوپ‪ ،‬خڀځهڃ زدَٺ ٕب ُب ٸعځً‪ ،‬وخـ٭ځً ڄه ٔديخض خڀ‪ٓٙ‬هًخء‪ ،‬بوٓٻ ‪٬‬ځً ټٿ ٍ٘ء ٸًَُ‪ ،‬خڀځهڃ وٖ ظسدَٺ ُب ٸدظځً وودٌڀً‪.‬‬

‫ٸدپ‪ :‬ٴ‪١‬ؿٓ خڀىدْ زد‪ٞ‬نٕفً زدڀسٽدء‪..‬‬

‫(‪)48‬‬
‫ٴٹدپ خڀىّٓٔ (‪ :)ٚ‬ؤ ظسٽىن وٖ ظى‪ُٝ‬ووً؟ خڀځهڃ ٴٽه ڀً ؤوط وڀُٓد﵂ وود‪ُٜ‬خ﵂)‪.‬‬

‫غَُر ٍ٘خ خحلًَػ! و٘ى ِٓ وعر بوىخٕٔد خٌٕٕص!‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ ٌىدٺ خڀٽؽًن ڄه ؤٸىخپ خڀىّٔ ‪١‬نمً (‪ )ٚ‬ؤ‪ٜ‬دهبد خڀٽعمدن زإًٌَ خْڄىَُٓه و ڄَه ود‪ُٜ‬وٌڃ زدٔڃ خٔٔٗڂ لّٖ َخق ز٭‪١‬هڃ َٽعر‬
‫ټعدزد﵂ وَٕمًُٓ (ؤڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن ًََّ)! َُٹْځٔسىن خ‪ٜ‬نٹدجٷ ڀُّّئخ ًََّ زه ڄ٭دوَص ‪٬‬ه ـُ‪٬‬نعً خڀىٽُخء ُب ٸعٿ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وَىٕسىهند بٔب‬
‫ُ٘٭عً ُب خڀٽىٴص‪ ،‬زُىمد خڀىّٔ (‪ٌ )ٚ‬ټُ بٔڃ خڀٹدظٿ وټٍڀٻ خ‪ٜ‬نٌٕن زىٵًٕ و‪٥‬ر ُب ٸدظځًُ زٽُزٗء ٸدجٗ‪َ :‬د ُ٘٭ص بزه ؤيب ٔٵُدن) وٓب‬
‫َٹٿ َد ُ٘٭ص ؤيب ‪٬‬ځٍ زه ؤيب ‪٤‬دڀر!!‬

‫ٗن‪ٚ ٫‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه ؤ٘نً خ‪ٞ‬ندلىٌِ ُب ټعدزً (خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬ٴىٶ ڄد ٸُٿ ٴًُ وڄد َٹدپ) ؤلديَػ ټؽًنش ڄه ‪٢‬نعځٳ ټعر ؤٌٿ خڀٕىص لىپ‬
‫ڄىّڀص خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ووخٸ٭ص ټُزٗء وخٔع‪ٙ‬هديي ‪٬‬ځً ؤًٌَ خْڄىٌَن وڄد لًغ ڄه ڄ٭دـّ وظٱُُٓخض ُب خڀٕمدء وخَْ‪ ٞ‬زٱ‪١‬ر خ﵁ ‪٬‬ځً‬
‫ظځٻ خ‪ٛ‬نُ‪٬‬نص خڀىٽُخء‪.‬‬

‫وخِن وعٕدءپ‪ :‬ڄدٌخ ‪٩‬نر ؤن وٵًٌ زً ڀځمٌٕن خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ لّٖ وى‪ُٝ‬ي ڄد ‪ً٬‬خ خڀسٽدء؟! بنّ خڀسٽدء ٸځُٿ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن َولٍ ٴًخي‪ٔ ..‬اخپٌ ٖ‬
‫ِخپ خڀىّٔ خْټُڂ (‪َ )ٚ‬عى‪ ُ٩‬ڄه ؤڄٓعً خ‪ٛ‬نىخذ‪ .‬و‪٨‬ىٓىخ ؤهنڃ ّنى٭هڃ ڀځ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص و٘٭ًنش خڀع‪٥‬سًن َى‪ُٝ‬ون ڄسديت خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٕس‪ ،٣‬وٌٿ‬
‫و‪ُٝ‬وخ ڄسديءي؟! ٴمد ؤټؽُ خڀٍَه َُٴ٭ىن ٌٍخ خڀ‪ٙ‬٭دَ وُخٌڃ ٔٵىَ وًٰنڄځعّڄٌن زإزٕ‪ ٣‬خڀع٭دڀُڃ خڀًَىُص‪ٌٖ ،‬ؽٌن وَخء خڀؽٹدٴص خڀٱُزُص‬
‫وًٰنٌد‪ ،‬خڀُىڂ َٕعهّجىن زدڀع‪٥‬سًن وًٰخ﵂ زٱًني‪ٌ ،‬ٿ ٌٍي ٌٍ و‪ُٝ‬ش خ‪ٜ‬نٌٕن ُب ؤًٌخٴً وڄد َُ‪ ٍ٠‬خڀُٔىپ (‪)ٚ‬؟!‬

‫‪61‬‬
 ‫َخجن ِد ظمىٌىٔٗ مسدلص خٌشُه‪ ..‬زدٌفوً ٕ٘دن ٍٔىوُدض ؤزوً ِد َىىْ هٓ خحلٌٕن وؤً٘خف ؼىَظٗ ظظًَ هٓ خٌٍَٓ مشُّوخ‬ ‫‪‬‬
‫ٔىخهًُ٘ لُزد﵂ هًٍ خٌعـسًن زٍََوص ؤٔٗ َشىّٖ طىَش خٌشُوص وٖ ؼلًَ خٌمؼُص خحلُُٕٕص! فٍٕىوهُ ٖ َشىّٖ خٌظىَش؟! ٍٖ٘‬
‫ِٗللص وُف ٖ ظإيت زدٌسدي؟‬

‫بوىٌب ‪٥..‬نه ٖ هتمٓىد خڀّوز٭دض‪ ..‬خ‪ٜ‬نٹدجٷ وخ‪٠‬مص ‪ٞ‬نه ؤَخيٌد وظُٺ خڀعٽسُٓ وخڀعٽدزُ‪٩ ،‬نر ؤن وُزٍٓ ؤوٖيود ‪٬‬ځً خڀٹُڃ ووًَ‪ ِ٪‬خڀٹدٴځص ظًٕن‬
‫وظى‪ ًٙ‬ڀٓـُدپ ؤزُدض خڀ‪ٙ‬د‪:ُ٬‬‬

‫ر خ‪ٜ‬نُٕــه ڄ‪٥‬ــُِْٖ زٵـاخيٌ ټىٌّ خڀٌٍ ؤوَؼعًُ ؤوٖيٌ‬

‫ُل ٓ‬

‫ـرُ ‪٤‬ــد‪ٞ‬ند ؤـُ‪٬‬طُ ټإَْ وٖجًٔ ؤلٵديٌ‬

‫هنُْ ٔىٍٓ ڀُٓ َىِ‪َ ١‬‬

‫ٴد ِلُِ‪٬ ِٚ‬ځً ؤن ٖ َ‪ ٫ُ١‬ٴةوً ‪٤‬ىٶُ خڀىفدش ز٭ُ‪ٔ ٜ‬ص خ‪ٞ‬نُ٭دي‬

‫خٌٍهُّ ؼسّعٕد هًٍ وؾّ خٌىَٖص وخَِق ٌََّدظٕد ٔوّص خذلًخَص بىل َىَ خٌمُدِص‪ .‬ـّخن خ﵁ وًنخ﵂ َد شُه هًٍ زُدٔه ٌٕد ٍٖ٘ خٌسظدجُ‬ ‫‪‬‬
‫خدلُُُٕوِشص ٌٍمٍر وخدلدضلص ٌٕٔعمدِص هًٍ خًٌَذ‪.‬‬

‫ٴد‪٤‬محىٓىخ ؤنّ خڀع‪٥‬سًن وخڀ‪ٙ‬٭دجُ وبلُدء ؤڄُ خْجمص وٌټُي ڄىخڀًٌُڃ وڄٹدظځهڃ ٖ ظاٌٌ ؤلًخ﵂ بٖ ؤٌٿ خڀًوُد و‪ٓٙ٬‬دٶ خڀ‪ٙ‬هىخض‪ ،‬وٌڃ خڀٍَه‬
‫َاٌون ًٰنٌڃ ز٭ُزًخهتڃ وخْٰد٘ب خڀ‪ٝ‬دوسص ُب ټٿ ڄٽدن وُب ٔد‪٬‬دض ڄعإوُش ڄه خڀځُٿ وؤوٸدض َخلص خڀىدْ‪ ،‬ٴځٔڃَ ٖ و٭عُ‪٬ ٞ‬ځُهڃ‬
‫ووٕمك ‪ٟ‬نڃ ؤن َ٭عُ‪٠‬ىخ ‪٬‬ځً ٘٭دجُ خ‪ٜ‬نٷ ؤو وُ‪٠‬ه ‪ٞ‬نه َ‪٥‬دڀسىد ڄُخ‪٬‬دهتڃ ُنٍٲ ڄد ‪٧‬ندًَٔ ڄه وًن؟!‬

‫‪٬‬فُر ؤڄُ ٌاٖء!! ًََُون لَُٓعهڃ ُب ؤَ‪ ٞ‬خ﵁ ٔلُدء ٘٭دجُ بزځُٓ‪ ،‬و‪٬‬ځُىد ؤن وٹًُٓ ؤوٵٕىد ڄُخ‪٬‬دش﵂ ‪ٞ‬ن‪ٙ‬د‪ٌُ٬‬ڃ و‪٥‬نه وًَُ بلُدء ٘٭دجُ‬
‫خ﵁ ُب ؤَ‪ ٞ‬خ﵁!! ‪ًٜ‬ٸىخ ‪ٞ‬نّد ٸدڀىخ خڀًوُد ٕن‪ ٍٙ‬زد‪ٞ‬نٹځىذ!‬

‫* < و وٍّص بىل ظٍه خٌظمدفص خٌٕفُهص ! > *‬

‫مسدلص خٌشُه خدلهعًٌ‪ ..‬ظـدٌوٕد ؤلُدٔد﵂ خٌظمف دبمدٖض ػًّ خٌشودجُ خحلُُٕٕص هّىِد﵂ وشوًنش خٌعـسًن وظىطد﵂‪ .‬فهً‬ ‫‪‬‬
‫لُّوعُ هٍُهد ٔدوٕد﵂ وخظظٍعُ هبد ؤو وعسعُ ِد َفًّٕ ِّخهّهد؟‬

‫‪62‬‬
 ‫ز‪ُٝ‬خلص َد ؤوٍ ب٘ب ؤ٘ ٓڃ ڄه ٌٍي خڀ‪ٝ‬مٳ َ‪٪‬نص ڄاخڄُش ؤ‪ً٬‬خء خڀًَه وؤ‪ً٬‬خء خڀُٔىپ وؤٌٿ زُعً وؤ‪ً٬‬خء خْڄص‪ ،‬وٸً ٔٹ‪ ٣‬ٴُهد (ز٭‪ٟ‬‬
‫خڀ‪ُٓ٥‬سٌن) ڄه لُػ ٖ َ‪ٙ‬٭ُون‪...‬‬

‫ؤٔٳْ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نٕځڃ خڀٌٍ َِٸً خ﵁ و٭مص خڀٹځڃ وخڀٽعدزص وبٌخ زً َٕعىًڂ و٭مص َزًٓ ُب ظ‪ٙ‬ىًَ خ‪ٜ‬نٹدجٷ ‪٬‬ځً ـُٿ خڀ‪ٙ‬سدذ وَس٭ًٌڃ ‪٬‬ه ظځٻ‬
‫خ‪ٜ‬نٹدجٷ خڀّٗ ظعمؽّٿ ُب خ‪ٞ‬نُخٔڃ خڀعدَ‪٫‬نُص خڀّٗ ظًَّود خ‪ٞ‬نىيٓش ِپ خڀُٔىپ‪ ..‬وٌى ؤٸ ّٿ ڄد وٹًٓڄً ڀځُٔىپ ڄه ؤـُ ‪٬‬ځً ؤظ٭دزً ‪٬‬مٗ﵂ زدَِص‪( :‬ٸُٿ‬
‫(‪)49‬‬
‫ڀَّد َؤَِٔإُڀٽُڃِ ‪َ٬‬ځًَُِٔ ؤَ ِـُّخ بِڀَّد خڀْمَ َىيٖشَ ٴٍٔ خڀْ ُٹُِزًَ)‪.‬‬

‫بوىد ڀىٓب وځعّڂ زدڀًَه وټىٓد ‪٬‬ځمدوٌُن ټدن ‪٬‬ځُىد ؤن وِّّ ڀځُٔىپ ٌٍي خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬د‪ ُ٬‬خڀ‪ُٓ٥‬سص ڄه زدذ خڀ‪ٙ‬ٽُ ڀً ‪٬‬ځً ڄد لٹّٷ ڀىد ڄه ؤڄٓص وؤو‪٤‬دن‬
‫وؼُوخض وب‪٤‬دَ ؼٹدُب ‪٩‬نم٭ىد ټإڄٓص وٸُآنٕ لدٴ‪٬ ٧‬ځً خڀځٱص خڀ٭ُزُص وؤ‪٤‬٭مهد ّنٵدٌُڃ َخٸُص خ‪ٞ‬ن٭د٘ب وخ‪ٞ‬نُخڄٍ‪.‬‬

‫وڀٽه ڄدٌخ وٹىپ ڀځ‪ٝ‬مدٴص (خ‪ٞ‬نٔ‪ُٙ‬خ‪٬‬ص) وؤ‪ٜ‬مدذ خْٸٗڂ (خ‪ٞ‬نٔٹٗزص) ظ٭سػ ‪ ًٓ٠‬خڀًَه وڄ‪ٙ‬د‪ ُ٬‬خ‪ٞ‬نعًَٓىٌن وٌٍ ظًٓ‪ ٍ٬‬لٹىٶ خٔوٕدن وظ‪٥‬سٓٿ‬
‫ڀځمَُٓدض!‬

‫و٭ڃ خظ‪ٝ‬ځط ُب ز٭‪١‬هد وو‪ٝ‬مط ز٭‪ ٟ‬ؤ‪ٜ‬مدذ ظځٻ خ‪ٞ‬نٹدٖض خڀٕٵُهص‪ ،‬ز٭‪١‬هڃ ؤ‪٨‬هُخڀىًڂ وخڀعّخڂ خ‪ٜ‬نُدي‪ ،‬وز٭‪١‬هڃ َعٍَٓ‪ ٪‬زد‪ٜ‬نَُٓص!‬

‫ؤ‪ٜ‬سك خڀًَه ‪٬‬ىًٌڃ (‪٤‬ىٴص ٌسُ‪٥‬ص) َع‪٥‬دو‪ٟ‬ند ټٿ ڄَه ٌرٓ ويذٓ ‪َ ..‬ٵ٭ٿ (خڀعؽدٸٵُٓىن!) ڄد َ‪ٙ‬دئون ُب خڀًَه زٗ ٔن‪٬ ٛٓٝ‬ځمٍ ٴًُ وٌڃ‬
‫َىديون زدڀعى‪ُ ٛٓٝ‬ب ؤُ٘دء ؤوُي! وټؽًن﵂خ ڄد ٖ َٕممىن ڀځمعى‪ ٛٓٝ‬ؤن َى‪ ُٙ‬خڀُيٓ! ب‪٧‬ند خ‪ٜ‬نَُص ٸً لسٕىٌد ُب خڀ‪ٝ‬مدٴص ڀٓٸىي‬
‫وڀٓٸُذ بٔب ڄّخؾ خڀًُٕٓ َجُٓ خڀعمَُُ‪ .‬ڀُٓ ڀځًَه ٸًُٔص ‪٬‬ىًٌڃ وٖ َِخء ًٰنٌڃ لُُڄص‪ ،‬ڀٍخ ‪ٚ‬نمىخ ٌْىخجهڃ ؤن ظعًوٓٿ ُب ټٿ ڄد‬
‫ٖ َ٭ىُهڃ ڄه ؤڄىَ خڀًَه وٖ َٕممىخ ڀځمعًَٓه ؤن َعًوٓٿ ٴُمد َ٭ىًُ ڄه ؤڄىَ يوُدٌڃ!‬

‫َٽعسىن زٵىُ يون لُؾ‪ :‬ټڃ ڄه خڀىدْ ٸً خوعمُ لّود﵂ وظإڀّمد﵂ زىٴدش خڀُجُٓ ٗندپ ‪٬‬سًخڀىد‪ ،ُٜ‬وټڃ ؤوڀحٻ خڀٍَه خوعمُوخ ٴىَ ‪ٚ‬ند‪٬‬هڃ‬
‫وسإ وٴدش خ‪ٞ‬ن‪ُ٥‬ذ ‪٬‬سًخ‪ٜ‬نځُڃ لدٴ‪ ٧‬وخ‪ٞ‬ن‪ُ٥‬زص ؤڂ ټځؽىڂ! وڀٽىهڃ ٓب ‪٫‬نفځىخ ڄه خڀعىًًَ ّند ‪٬‬ندًَٔ ‪ٓٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ًُٔٓ ٘سدذ ؤٌٿ‬
‫خ‪ٛ‬نىٓص بٌخ ڄد ـُلىخ َئؤهڃ زدڀُٕٳ ظإڀّمد﵂ َڄَّد﵂ ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن زه زىط خڀىّٔ ‪١‬نمً (‪.)ٚ‬‬

‫ُب خڀىخٸ‪ ٫‬بنّ خڀ‪ٝ‬مدٴص خڀٗڄٕاوڀص لُىمد ظّلّق خڀٹًوخض خڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نص ‪٬‬ه ٴٽُ خڀ‪ٙ‬سدذ وخٌعمدڄدهتڃ ڀعمعٿّ ٸځىهبڃ ظځٻ خڀٹًوخض خڀ‪٥‬د‪ٜ‬نص‬
‫ټد‪ٞ‬ن‪ُ٥‬زٌن وخ‪ٞ‬ن‪ُ٥‬زدض وؤٌٿ خڀٵهٓ وخ‪ٟ‬نىي‪ ،‬ٴةهند ظُظٽر ـُ‪٬‬نص خٔٔٗڂ وخْڄٓص ٖ ظُٱعَٵُ!‬

‫وڄه خڀىخ‪٠‬ك ؤن ٰدڀسُص ؤٌٿ خڀ‪ٝ‬مدٴص ُب ټٿ زځً َ٭مځىن ڀٱُْ خ‪ٞ‬نًَّ ڄه ؼٹدٴص خڀٍوزدن ُب خڀ‪ٙ‬هىخض وظ٭مُٷ خڀٱٵځص ‪٬‬ه خِوُش وهتمُٗ‬
‫خڀٹُڃ خ‪ٞ‬ن٭ىىَص ُب خجملعم‪ ٫‬وظإ‪ُٜ‬ٿ خڀٵٽُ خڀُٕدٍٔ وخ‪ٞ‬نديٌٓ‪ ،‬لّٖ خو‪٥‬سٷ ‪٬‬ځُهڃ ټٗڂ خ﵁ ُب و‪ٜ‬ٳ خڀٍَه‪َ﴿ :‬٭ِځَمُىنَ ‪َ٨‬د ٌُّٔخ ڄِّهَ خڀْمََُدشٔ‬
‫(‪)50‬‬
‫خڀًٗوَُِد وٌَُڃِ ‪ِ َ٬‬ه خِ ٔوَُشٔ ٌُڃِ َٰدٴٔځُىنَ﴾‪.‬‬

‫‪63‬‬
 ‫وخڀٱَُر ؤهنڃ ٓب َعٓ٭‪٩‬ىخ ڄه خڀعدََه! ٴٽڃ ڄه ؤ٘ىد‪ ٚ‬و٘ى‪ُٝ‬دض ڄه ٸسځهڃ ٸً ټعسىخ ‪ ..ًٓٔ٠‬ولدَزىخ زٽٿ ـًِٓ‪ ..‬ولٽمىخ ڄه ًٰن‬
‫وًِٓ‪ ..‬وڀٽ ٓه خ‪ٞ‬نًٕنش خڀًَىُص وخڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄد‪ُ٠‬ص بٔب خْڄدڂ‪ ..‬وبٔب خْڄدڂ يوڄد﵂ وؤزًخ﵂‪ .‬ٴهٍخ ‪ًٜٓ‬خڂ (ز‪٥‬ٿ خڀٹدئُص!) خڀٌٍ لدَذ‬
‫خڀ‪ُٙ‬٭ص وخڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀ٭ّخجُص ٴعُش (‪٬/35‬دڄد﵂) زد‪ٞ‬نى‪ ٫‬وخڀٹعٿ وخڀع‪ ًَُٙ‬وخڀع‪ٙ‬ىًَ وخڀعمٕىُ‪ ..‬ٴإَه و‪ٜ‬ٿ خڀُىڂ وؤَه و‪ٜ‬ٿ خ‪ٜ‬نُٕىُىن؟!‬

‫ڀٹً لٽً ٕب ‪ٚ‬ندلص خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خْٔعدٌ خڀًُٕ ‪١‬نمً ظٹٍ خ‪ٞ‬نًٍَٓٔ (يخڂ ‪٨‬ځًّ خڀ٭دٕب) ؤوً ز٭ً ٔٹى‪ ٢‬خڀى‪٩‬دڂ خڀ‪ًٓٝ‬خڄٍ يوٿ بٔب ټُزٗء‬
‫خ‪ٞ‬نٹًٓٔص‪ ،‬وټدن ُب ٗن‪ ٫‬خڀىخٴًَه بٔب ‪ٚ‬ندلعً َـٿ زُٕمد خ‪ٞ‬نىځ‪ٌٝ‬ن‪ ،‬ٴٹدپ ڀځًُٕ‪ :‬ب٘ب ټىط ڄ٭عٹٗ﵂ ٌىد ُب ٔفىن ټُزٗء‪ ،‬ؤٌټُ ڀٽڃ‬
‫ٸ‪ٝ‬ص ‪٬‬فُسص! ُب ؤوپ َىڂ ؤڀٹىخ ‪٬‬ځٍٓ خڀٹس‪ ٟ‬و‪٠‬٭ى٘ب ڄاٸعد﵂ ُب ‪ٜ‬دڀص ټسًنش‪ ،‬وز٭ً ٔد‪٬‬ص ِـٓىخ زٵعُص ڄٹًَُٓه ُب ظځٻ خڀ‪ٝ‬دڀص وټدن َسًو‬
‫‪٬‬ځُهڃ ؤهنڃ ڄه ‪ٓٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬خًْ٘ٓخء ‪٬‬ځً خڀس٭ؽٌُٓن‪ٍ ،‬ب يوٿ ‪٠‬دز‪ ٣‬ڄ‪ ٫‬لُٓخًٔ ووديي ٴُهڃ ز٭ىٳ خڀًٌََُّٓن‪ :‬ڄَه ڄىٽڃ‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن؟‬
‫‪٪‬ن ٓ‬

‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن‪ .‬ٴإڄُ ـٗوِظً زةل‪١‬دَي ‪٬‬ىًي ٴإ‪٤‬ځٷ َ‪ٜ‬د‪ٜ‬ص ‪٬‬ځً َؤًٔ ٴىَخ﵂‪ ،‬ٴٕٹ‪٘ ٣‬هًُخ﵂‬ ‫ٴىٸٳ ؤلً خڀٵعُص خ‪ٞ‬ناڄىص وؤـدزً زعمًٓ‪ :‬ؤود ؤل ٓ‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن‪ .‬ٴٵ٭ٿ زً ڄؽٿ‬
‫ؤڄدڂ ِڄٗجً‪ .‬وُؾ و‪٬‬دي ز٭ً يٸدجٷ و‪ُٜ‬ن ڄؽٿ ‪ُٜ‬وعً خْؤب! ٴٹدڂ بڀًُ ؤلً خڀ‪ٙ‬سدذ وٌعٳ زىـهً‪ :‬ؤود ؤل ٓ‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن؟‬
‫ط ڄٕعٱُزد﵂ ‪٣‬ند ؤَي وؤ٘دًٌ! و‪٬‬دي خڀىًٰ خڀ‪ًٓٝ‬خڄٍ ڄُٓش ؤوُي َىديٌ‪ :‬ڄَه ڄىٽڃ ‪٪‬ن ٓ‬
‫ڄد ٴ٭ٿ زدْوٓپ‪ .‬وټى ُ‬

‫وزُىمد ټدوط يڄدء خڀ‪ٙ‬هًَُه ڄه ؤ‪ًٜ‬ٸدجهڃ ظُٕٿ ‪٬‬ځً ؤَ‪ ٞ‬خڀ‪ٝ‬دڀص وٸٵىخ ٗنُ٭هڃ وٸٵص﵂ وخلًش وٌعٵىخ ز‪ٝ‬ىض وخلً ِڀّپ خ‪ٞ‬نٽدن ُب‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن‪...‬‬
‫وـً خڀ‪٥‬دُٰص‪٥ :‬نه ټځّىد ‪٥‬ن ٓ‬

‫وبٌخ زدڀ‪١‬دز‪ ٣‬ولُٓخًٔ ٌٖوخ زدڀٵُخَ ووُـىخ ڄٍ‪٬‬ىََه!‬

‫ٴٕإڀط خڀ‪ٙ‬سدذ ڄدٌخ ـ٭ځٽڃ ظىخـهىوً ٌٽٍخ وٌى ٸً ٸعٿ ؤڄدڂ ؤ‪ُ٬‬ىٽڃ خؼىٌن ڄه ؤ‪ًٜ‬ٸدجٽڃ وٌٍي يڄدئ‪٨‬ند ـدََص؟! ٸدڀىخ‪ :‬ؤڄد َؤَط‬
‫ټُٳ يوځط خ‪ٞ‬نٗجٽص ٴُٴ٭ط خڀ‪ٙ‬هًَُه ‪٬‬ځً ؤـىمعهد بٔب خڀٕمدء!؟ ٴهٿ ٌىدٺ ٔ٭ديش ؤ‪٩٬‬ڃ ڄه ٌٍي خڀ‪ٙ‬هديش؟!‬

‫بنّ ٌٍي خڀس‪ًٝ‬نش ڀه ‪٬‬نعځٻ ڄىهد ‪٬‬مُدن خڀٹځىذ ّنٹًخَ ٌَٓش﵂‪ ،‬ڀٍڀٻ ظدٌىخ ُب وخي ڄ‪٩‬ځڃ يخڄٓ وٖ َٽع‪ٙ‬ٵىخ ؤڄٌُڃ بٖ ُب ‪٨‬ځمص خڀٹّّ‬
‫وول‪ٙ‬عً و‪ُ٠‬ٹً وآٖڄً بن ٓب َهعًوخ ٸسٿ خ‪ٞ‬نىض‪.‬‬

‫ٗ ڄه خڀٹ‪ٝ‬٭ص‬ ‫و٭ڃ‪ ..‬ڀٹً خوع‪ُٝ‬ض يڄدء خڀ‪ٙ‬هًخء وؤٌپّ خ﵁ ‪ًٜٓ‬خڂ خڀ‪٥‬دُٰص وؤ‪٬‬ىخوً خڀٹعځص‪ .‬وڀٽه ز٭‪ ٟ‬ؤٌٿ خڀ‪ٝ‬مدٴص ‪٣‬نه ؤټځىخ ‪٤‬ىَ ﵂‬
‫خڀ‪ًٓٝ‬خڄُص و‪٬‬د٘ىخ ‪٬‬ځً ټدزىودض خ‪ٜ‬نّذ خڀ٭ٵځٹٍ‪ِٖ ،‬خڀىخ َٽعسىن ټمد ٕنځٍ ‪ٟ‬نڃ ؤلٗڄهڃ وَعهمىن خ‪ٞ‬نٕمىٸٌن خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب خڀ٭ُخٶ ظدَش‬
‫زدڀ‪ٝ‬ٵىَص وَٹ‪ًٝ‬ون ڄىهد خڀ٭مدڀص َُٔخن‪ ،‬وظدَش زدڀ٭مٗء ْڄَُٽد! و‪٬‬مدڀص ؤوٵٕهڃ ًٰن ودٴُص ‪٬‬ځً ؤلً! وٌٿ وُٕط خڀ‪ٙ‬٭ىذ ـُخجڃ‬
‫‪ًٜٓ‬خڂ خڀ٭مُٿ خڀٌٍ وًڂ خ‪ٞ‬نى‪ ٣٥‬خْڄَُٽٍ ُب خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٹص ڄه ؤوپ َىڂ ٸٵّ ‪٬‬ځً خڀٕځ‪٥‬ص زدوٹٗذ ‪ٕ٬‬ٽٌُ يڄىٌ (ُب ٕنىِ ‪ 1968‬ڂ)‪ٍ ،‬ب‬
‫َخق َ٭ًڂ َٴدٸً خڀٍَه ‪٨‬هٓ ٴُهڃ خڀعىدٴٓ ‪٬‬ځً خڀٕځ‪٥‬ص وڀى ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نٕعٹسٿ‪ٍ ،‬ب َخق ڀُ٭ُػ ُب خَْ‪ ٞ‬خڀٵٕدي زؽٗغ لُوذ ڄًڄُٓش ‪٬‬ځً‬
‫بَُخن وخڀٽىَط و٘٭سً خ‪ٞ‬ن٭ًوڂ ُٔىٓص﵂ وُ٘٭ص! وڀٽه ؤَه خ‪ٝ‬نفٿ ٴُمه ِٖخڀىخ ‪٫‬نًڄىن ؤڄَُٽد ڄه وَخء خ‪ٜ‬نفر ڀًٴ‪ ٫‬خڀ‪ٙ‬٭ىذ خ‪ٞ‬نٕځمص بٔب‬
‫خٔ‪٥ٜ‬ٵدٲ خڀ‪٥‬دجٵٍ وٸځر خ‪ٜ‬نٹدجٷ ڀ‪ٝ‬دّب ٸىي خڀ‪ ُٓٙ‬؟! ٴهٿ ٌٍي ‪ٜ‬مدٴص ُ٘ٲٕ ‪٬‬نٽىهد و‪ ُٙ‬خ‪ٜ‬نٹدجٷ ؤو خ‪ٜ‬نُدي؟! ٴهٿ خڀ‪ٝ‬مدٴص خڀّٗ‬

‫‪64‬‬
 ‫ٓنىٓپ ‪ًٜٓ‬خڂ خجملُڂ بٔب ز‪٥‬ٿ ٸىڄٍ و٘هًُ ڀٓڄٓص ټمد لىٓپ ؤڄؽد‪ٟ‬نڃ ًََّ زه ڄ٭دوَص ٸدظٿ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ٔس‪َٔ ٣‬ىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬بٔب زٌُء‬
‫ڄ‪٩‬ځىڂ وؤ‪٥٬‬ىي ؤدڂ (ؤڄًن خ‪ٞ‬ناڄىٌن!) بٖ ‪ٜ‬مدٴص خڀٕىدٴص‪...‬‬

‫بن ٔٵدٌص خڀ‪ٝ‬مدٴص ڀُٕط وخلًش وخؼىعدن وؼٗؼص وٖ ٌٍ ڄُٓش وڄُٓظدن وؼٗغ‪ ،‬زٿ ٌىدٺ ڄحدض خِٖٲ ڄه خڀٹ‪١‬دَد ظځ٭ر ٴُهد ؤٸٗڂ‬
‫خڀ‪ٝ‬مٵٌُن وآَخئٌڃ خڀ٭ځمدوُص خ‪ٞ‬نسعٍڀص وٖ ظُ‪ ً٬‬خْڄدوص‪ .‬وٌڀٻ ْ ّن خ‪ٜ‬نٷ ڄٌُُّ ؼٹُٿ ‪٬‬ځً ؤټؽُ خڀىدْ وخڀ‪ٝ‬مٵُُٓه‪ ،‬وخڀسد‪٤‬ٿ لُځىْ وٵُٳ‬
‫ڀًَهڃ‪ ،‬ٴٗ َٹٳ ڄ‪ ٫‬خ‪ٜ‬نٷ بٖ خڀٹځُٿ‪ ،‬ٴإوط ؤَه ظٹٳ خِن؟!‬

‫وڀٽه ٴمد ؤټؽُ خڀ٭ٔسَُ وؤٸ ّٿ خٔ‪٬‬عسدَ‪ ،‬وخڀىدْ وُدڂ ُب هبُـص خڀًوُد وبٌخ ڄدظىخ خوعسهىخ ُب ٸسىٌَڃ لُػ ٖ َىٵ٭هڃ خڀىًڂ!‬

‫وب‪٧‬ند خڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نىن ڄه خڀٽعٓدذ وخڀٹُٓخء ٌڃ خڀٍَه َځعّڄىن ٸىپ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ٌٍ )٪‬خ‪( :‬ؼٗؼص ‪٠‬ندڀٓ ‪٬‬نٹعهد خ﵁ ؤَُٿ وٹمعً ‪٬‬ځً ؤٌځهد‬
‫ٴٗ ظٹد‪ً٬‬وٌڃ وٖ ْندڀٕىٌڃ‪٠ ،‬نځٕد﵂ ٴًُ ڄه َ‪ٝ‬ٳ ڀٕدوً ټٍزد﵂ ُب ٴعُدي‪ ،‬و‪٠‬نځٕد﵂ ٌټُ ؤ‪ً٬‬خجىد ٴًُ ـًًَ وٌټُود ٴًُ َغٌّ) ٍب ظٗ خٔڄدڂ‬
‫(‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ؼٗغ آَدض ڄه ټعدذ خ﵁ ټإ‪٧‬ند ټهٓ ُب ٴًُ ؤو ٸدپ ُب‪﴿ :‬وََٖ ظَُٕسٗىخْ خڀٍََّٔهَ ًَِ‪ُ٬‬ى َن ڄٔه يُونٔ خڀځًّٔ ٴََُُٕسٗىخْ خڀځًَّ ‪ًَِ٬‬وّخ زِٱَُُِِ‬
‫‪ٔ٬‬ځْڃٍ﴾ ﴿وَِبٌَخ ََؤََِطَ خڀٍََّٔهَ َىُى‪ُ٠‬ىنَ ٴٍٔ آََدظٔىَد ٴَإَ ِ‪َ٬ ُِِٞ ٬‬ىِهُڃِ لَعًٖ َىُى‪ُ٠‬ىخْ ٴٍٔ لًََٔػٕ َُُِِٰئ﴾ ﴿وََٖ ظَٹُىڀُىخْ ڀٔمَد ظَ‪ٔٝ‬ٳُ َؤڀِْٕىَُعٽُڃُ خْڀٽٍَٔذَ‬
‫(‪)51‬‬
‫ٌَـٍَخ لََٗپٌ وٌََـٍَخ َلَُخڂْ ڀِّعَٵَْعُُوخْ ‪َ٬‬ځًَ خڀځًّٔ خْڀٽٍَٔذَ﴾‪.‬‬

‫* < وِدٌخ هٓ ِشدَوص غًن خدلٍعٌِّن يَُّٕد﵂؟ > *‬

‫مسدلص خٌشُه‪َُ ..‬ي خدلىدٌفىْ ٌٍعـسًن ؤْ زوغ خدلـسَُّٓ غًن ٍِعٌِّن يَُٕد﵂‪ ،‬بهنُ َشىّ٘ىْ مسوص خدلٍ٘ر خٌشُوٍ!‬ ‫‪‬‬

‫بن ڄه ‪٤‬س‪ ٫‬خڀىدْ ٰدزد﵂ بٌخ ؤزٱ‪١‬ىخ ٘ى‪ٝ‬د﵂ ؤو ٴٽُش﵂ ؤو‪٬‬مٗ﵂ ؤڀ‪ٝ‬ٹىخ زً خ‪ٞ‬نٕدوت ڄه ټٿ ‪ٜ‬ىذ‪ ،‬وبٌخ ؤلسٓىي ل‪ًٓٙ‬وخ ڀً خ﵀دٔه زىٵٓ‬
‫خڀ‪َُ٥‬ٹص‪ .‬وبٌخ ټدوىخ لّزُُٓه ٴد‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ؤ‪٩٬‬ڃ ْن خڀعى‪ُ٩‬ڃ خ‪ٜ‬نّيب ُب وخٸ٭ىد خ‪ٞ‬نعىځّٳ َٹىڂ ٰدڀسد﵂ ‪٬‬ځً ؤٔدْ (ڄَه ڄ٭ىد وُٴ٭ً وڀى ټدن ًٰن‬
‫ټٵىء‪ .‬وڄَه ڀُٓ ڄ٭ىد وًؤً وڀى ټدن ټٵىءخ﵂) ٴدڀع‪٥‬سًن ْوً ڄُٴى‪٬ ٞ‬ىً ٌاٖء ٴةهنڃ َځ‪ٝ‬ٹىن زً ڄه ټٿ ٍ٘ء‪ ،‬و‪٫‬نُـىن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‬
‫ٳ خ‪ٞ‬ناڄىٌن و‪...‬‬
‫ڄه خڀًَه وخ‪ٞ‬نځّص وَعهمىهنڃ زد‪ٞ‬نىًَٓخظُص وخٔ‪٥‬نُخٴدض خْوٗٸُص و‪ً٬‬ڂ خٔوٗ‪ ٚ‬﵁‪ ،‬وؤهنڃ ًََُون خڀٵعىص و٘ٷٓ ‪ٓ ٜ‬‬

‫بهنڃ ٖ َٕعمىن ُب و‪ٜ‬ٳ بوىخهنڃ خڀ‪ُٙ‬٭ص هبٍي خْو‪ٜ‬دٲ وخڀع‪ٙ‬هًن هبڃ يون وىٲ ڄه خ﵁‪ .‬بوين ٌٌسط خڀ٭دڂ (‪٬‬د٘ىَخء‪)1427 /‬‬
‫َْي ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُب (خ‪ٞ‬نىدڄص) وؤظإټً زىٵٍٕ ڄه وى‪ُ٬‬ص خڀٍَه َ‪٥‬سُٓون‪ .‬ٴُؤَط ؤټؽٌُڃ ڄاڄىٌن وڄه ‪ٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وٴُهڃ‬
‫‪٬‬ځمدء وځ٭ىخ ‪٬‬مدجمهڃ ڀُ‪٥‬سُٓوخ ڄ‪ ٫‬خڀٍَه َ‪٥‬سُٓون ‪٬‬ه ‪٬‬ٹًُش‪ ،‬وظ٭مًٓض ؤن ؤٸٳ ُب ڄٽدن ؤو‪ ُ٩‬بٔب خ‪ٞ‬نىټر ڄه ؤوٓڀً بٔب آوُي‪ ،‬ٴٹًَٓض‬
‫‪ً٬‬ي خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه زؽٗؼص آٖٲ زُىمد خٔوىش ڄ٭ٍ ٸًَٓوٌڃ زإَز٭ص آٖٲ‪ ..‬وٌڀٻ ‪٣‬نٽه ٖو‪ٙ‬ٱدٕب ُب خْؼىدء زُيٓ خڀٕٗڂ ‪٬‬ځً خْلسص ٴځڃ ؤو‪.ُ٩‬‬
‫ٴهٿ ٌٍخ خڀ٭ًي وٴُهڃ ‪٬‬ځمدء يَه‪ ،‬ظى‪٥‬سٷ ‪٬‬ځُهڃ هتمص خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن؟ ‪ٞ‬ندٌخ ڀٱص خٔهتدڂ وخڀعىىَه؟ ‪ٞ‬ندٌخ ڀٱص خڀسٍخءش وخڀعځ٭ٌن؟ ؤَه ٌٌر خڀىَ‪٪‬‬
‫‪65‬‬
 ‫وخڀعٹىي؟ ؤَه ‪٥‬نه ڄه ؤوٗٸىد خٔٔٗڄُص؟ وٌٿ خڀُٕدٔص خڀ‪٥ُٙ‬دوُص‪ ،‬وخڀع٭‪ٝ‬سدض خڀٵحىَص وخ‪ٛ‬ندٌځُص ٸً ؤوٕط ٌاٖء لٕدذ خِوُش‬
‫ولٹىٶ خْوىٓش؟‬

‫وخ﵁ ب٘ب ؤ‪ُ٬‬ٲ ُب خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه َـدٖ﵂ ٖ ظٵىهتڃ ‪ٜٗ‬ش خڀځُٿ ؤُمدٌڃ ‪٬‬ځً وـىٌهڃ ڄه ؤؼُ خڀٕفىي و‪٬‬ځً ٔځىټهڃ ؤيذ خ‪ٝ‬ن‪ٙ‬ى‪ .٪‬ؤ‪ُ٬‬ٲ‬
‫ڄىٍ (‪ٔ )25‬ىص ‪٬‬دجځص ڄه ٌََٓص َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬ظ٭ُٗ ُب زَُ‪٥‬دوُد وًََْ ٴعُدهند وٴعُدهتد ُب خ‪ٛ‬ندڄ٭ص وَٹىڄىن ڄ‪ ٫‬وخڀًٌڃ ڀ‪ٗٝ‬ش خڀځُٿ‬
‫ٰدڀسد﵂ وٌڃ َ‪٥‬سُٓون ولّٖ وخڀًهتڃ خڀ٭ځىَص ٕن‪٬ ٍٙ‬ځً خ‪ٛ‬نمُ ؤَ‪١‬د﵂ وڀه ظعإؼُ ؤٸًخڄهڃ ڄه خڀىدَ‪ .‬وَٹىڀىن ڀى َ‪ُٝ‬سىد ـُق زُٕ‪ ٣‬ؤو لُخَش‬
‫ټَّّط ُب ًٰن ‪٬‬د٘ىَخء وعإڀّڃ ٴعُش ‪٤‬ىَځص‪ ،‬وڀٽه ڄه ؤـٿ خ‪ٜ‬نٌٕن ُٔ‪٬‬دن ڄد َىعهٍ ؤؼُي خ‪ٞ‬نديٌٓ ڀُسٹً ؤؼُي خ‪ٞ‬ن٭ىىٌ ڄ٭ىد ‪٤‬ىَٗ﵂‪ .‬وٌاٖء‬
‫ؤَهد خٔوىش َ٭ُ‪ٙ‬ىن ُب (‪٬‬د‪ٜ‬مص خ‪ٜ‬ن‪١‬دَش) ڀىًن!! و‪٥‬نه ڄعىَٓ‪٤‬ىن ُب ِٸدٶ ڄىد‪٤‬ٹىد خ‪ٞ‬نعىځّٵص زس٭‪ ٟ‬ؤي‪ُ٬‬دء خڀعم‪ ُٓ١‬وخڀع‪٥‬ىَُ!!‬

‫ؤ‪٬‬ىي َد ؤوٍ ْـُسٻ ‪٬‬ځً ٔاخڀٻ زىدءً ‪٬‬ځً بي‪٬‬دجهڃ ؤنّ ُب خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ؤودٔد﵂ ًٰن ڄځعّڄٌن وًَٓ‪ ٍ٬‬ز٭‪١‬هڃ ټٍزد﵂ ؤنّ ټځهڃ ًٰن ڄځعّڄٌن!‬
‫ٴإٸىپ‪:‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ ..‬بن ًٰنخ‪ٞ‬نځعّڄٌن ڄىـىيون لّٖ ُب ڄىټر خڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ‪ ،‬ٴځمدٌخ ٖ َځٱىن ٌٍخ خ‪ٞ‬نىټر ؤَ‪١‬د﵂‪ .‬وڄد ًَََٻ ڀ٭ځهڃ ًٰخ﵂ َځٱىوً‬
‫زىدءخ ً‪٬‬ځً وٵٓ خڀٹد‪ً٬‬ش بن ظٹىٓض ٸس‪١‬عهڃ ‪٬‬ځً َٸدذ خڀىدْ!‬

‫ؼدُٔد﵂‪ ..‬بن وـىي ًٰنخ‪ٞ‬نځعّڄٌن زٌن خ‪ٞ‬نځعّڄٌن ٸً َٕسٓر ‪ٟ‬نڃ خ‪ٟ‬نًخَص ټمد ل‪ٝ‬ٿ زدڀٵ٭ٿ ڀځٽؽًنَه ‪٤‬ىخپ خڀٕىىخض خ‪ٞ‬ند‪ُ٠‬ص‪.‬‬

‫ؼدٌؽد﵂‪ًٰ ..‬نخ‪ٞ‬نځعّڄٌن ٸځّص ـًٓخ﵂‪ ..‬ٴهٿ ڄه خٔو‪ٝ‬دٲ بيخوص خْټؽَُص زٍور خْٸځُص؟!‬

‫ٌخض ڄُش و‪ ُ٩‬خٔڄدڂ َِه خڀ٭دزًَه (‪ )٪‬بٔب خڀ‪٥‬دجٵٌن لىپ خڀٽ٭سص وٸدپ‪( :‬ڄد ؤټؽُ خڀ‪١‬فُؿ وؤٸٿ خ‪ٜ‬نفُؿ)! وٓب َٹٿ ڄديخڄط خْټؽَُص‬
‫ڄه ؤٌٿ خڀ‪١‬فُؿ ٴٗ ‪٩‬نىِ ڀځمفُؿ ؤن َإظىخ بٔب خ‪ٜ‬نؿ!‬

‫وُب ‪ُٝ٬‬ود ؤَ‪١‬﵂د ڄد ؤټؽُ خ‪ٜ‬نفٓدؾ ًٰنخ‪ٞ‬نځعّڄٌن ټمد ٖ‪٫‬نٵً‪ ،‬ٴهٿ وځٱٍ خ‪ٜ‬نؿ؟!‬

‫َخزود﵂‪ ..‬بن ڄدجًش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ظٕ‪ ٫‬خ‪ٛ‬نمُ‪ْ ٫‬هند ڄه ڄدجًش خ﵁ خڀّٗ َىهٿ ڄىهد خ‪ٞ‬ناڄه وًٰنخ‪ٞ‬ناڄه‪ ،‬وب‪٧‬ند َىسٱٍ ‪ٞ‬نهىًٍٔ ڄىټر‬
‫خڀع‪٥‬سًن خڀع٭دڄٿ خ‪ٜ‬نٽُڃ ڄ‪ ٫‬خڀٹځّص ًٰن خ‪ٞ‬نځعّڄص لّٖ َهعًوخ زةٌن خ﵁ بٔب خٔڀعّخڂ خڀًَين ز‪ٙ‬ٽٿ ؤٴ‪١‬ٿ‪ .‬ٴهٍي ٴُ‪ٜ‬ص ڀَٕ٘دي وخ‪ٟ‬نًخَص‪ ،‬وٌٍخ‬
‫ٌى ًٌٲ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ڄه هن‪١‬عً وٓنمٓځً ڀّٖڂ‪.‬‬

‫ودِٕد﵂‪ ..‬ؤڀُٓ ټدن ُب ؤ‪ٜ‬مدذ خڀىّٔ (‪ )ٚ‬ز٭‪ ٟ‬ڄَه وّڀط ٴُهڃ ٔىَش (خ‪ٞ‬نىدٴٹىن) وآَدض خٔيخوص‪ ،‬ٴځمدٌخ ٓب َ‪ُ٥‬يٌڃ خڀُٔىپ (‪ )ٚ‬ڄه‬
‫لىڀً؟! ٌڀٻ ب‪٧‬ند ‪ٞ‬نٹد‪ ًٜ‬ټؽًنش وڄىهد ڀ٭ځّهڃ َهعًون‪ ،‬ؤو ڀُعڃٓ ‪٬‬ځُهڃ خ‪ٜ‬نفٓص خڀسدڀٱص‪.‬‬

‫ٔدئد﵂‪ ..‬بن خ﵁ ٓب ‪٩‬ن٭ځىد ؤو‪ُٜ‬دء ‪٬‬ځً خڀىدْ ڀىٵعٓٗ يخوٿ ٸځىهبڃ و‪٧‬نى٭هڃ ‪٬‬ه ‪٣‬ندَٔص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬بٌن ٌٿ خڀٍَه ٌٍَسىن بٔب‬
‫خ‪ٞ‬نٌٍٗ خڀځُځُص ُب ٘هُ َڄ‪١‬دن ‪٧‬نى٭هڃ ‪٬‬ه خڀ‪ُٝ‬دڂ ؤو وعٓهمهڃ ڀُٹ‪٥‬٭ىخ ٌٍخ خ‪ٝ‬نُ‪ ٣‬ؤَ‪١‬د﵂ ڄ‪ ٫‬خڀًَه؟!‬

‫‪66‬‬
 ‫ٔدزود﵂‪ٔ ٖ ..‬نځى ؤټؽُخ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دََ‪ ٫‬وخ‪ٞ‬نإٔدض وخ‪ٛ‬نم٭ُدض خڀُٕدُٔص وخڀ٭دجٗض ڄه ؤ٘ىد‪ًٰ ٚ‬ن ڄځعّڄٌن يَىُد﵂ ٴهٿ ‪٩‬نر ظ٭‪ُ٥‬ځهد ؤو ‪ُ٤‬يٌڃ‬
‫ڄه ‪٬‬ىخجځهڃ؟! ؤڂ خڀ‪ٝ‬مُك ؤن وځعّڂ زٹد‪ً٬‬ش (بڄِٗ زًخجٻ ڄد ڄ‪ ًٙ‬زٻ) ٴځ٭ٿ خ﵁ َهًَهڃ ز٭ً ٌڀٻ وَ‪ٝ‬ځك؟!‬

‫ؼدِٕد﵂ وؤوًنخ﵂‪ ..‬ب٘ب ؤ‪ُ٬‬ٲ ؤ٘ىد‪ٜ‬د﵂ ‪ -‬وٌڃ ٌُ٘ڄص ‪َ -‬ځ٭ىىن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه وَٕسٓىوين ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ُب ڄى‪٥‬ٹعىد ‪٬‬ځىد﵂ وـهدَ﵂خ‪ ...‬وڀًٌ ڄ٭ځىڄدض ‪ّّ٬‬‬
‫ؤ‪ًٜ‬ٸدجهڃ خڀعدجسٌن ؤهنڃ ٌٍَسىن زدٔعمُخَ بٔب ؤڄدټه لُٓڄهد خ﵁ ظ٭دٔب‪ ..‬ڄؽٿ ڄُخٸ‪ ٛ‬خڀًَٕٽى وخڀ‪ٙ‬ٹٷ خ‪ٞ‬ن٭ًٓش ‪ٞ‬نمدَٔص خ‪ٜ‬نُخڂ ‪ -‬وخڀ٭ُدٌ‬
‫زد﵁ ‪ !-‬وٌڃ ‪ -‬ؤٌ ٌٍي خڀ‪ٌُٙ‬ڄص خ‪ٞ‬نىدٴٹص ‪َٙ -‬دَټىن ُب خڀ٭ّخء و‪٪‬ن‪ُ١‬ون خ‪ٞ‬نأًب خڀّٗ ٔنُؾ ڄىهد ڄىدً٘ن ‪ ًٌٓ٠‬و‪ ًٓ٠‬خڀع‪٥‬سًن!‬

‫ٌٍي ڄ٭‪ُٝ‬ص ؼدزعص ووخ‪٠‬مص؟ ټُٳ ‪٪‬نځّځهد خ‪ٞ‬نىدڀٵىن ڀځع‪٥‬سًن؟ و‪ٞ‬ندٌخ ٖ َ‪ُ٥‬يوهنڃ ڄه ؤؤد‪٤‬هڃ بن ټدوىخ ‪ٜ‬ديٸٌن؟!‬

‫ر خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه بڀعّخڄد﵂ زٹىپ خ﵁ ٔسمدوً‪ََ﴿ :‬د ؤََٗهَد‬ ‫ؤَـى ڄىهڃ خٔـدزص ُنُدي وبو‪ٝ‬دٲ وزٹ‪ ًٝ‬خڀٹُزص بٔب خ﵁ ظ٭دٔب! وبٖ ٴځُٕٽعىخ ‪٬‬ه ٔ ٓ‬
‫ٕٽُڃِ َوڀَد‬‫ىُِ ٸَى ْڂ ڄِّه ٸَىِڂٍ ‪ ًََٕ٬‬ؤَن َٽُىوُىخ وَُُِّخ ڄِّىِهُڃِ َوڀَد وَِٕدء ڄِّه وَِّٕدء ‪ ًََٕ٬‬ؤَن َٽُهٖ وَُُِّخ ڄِّىِهُهٖ َوڀَد َظځْ ٔمُّوخ ؤَوٵُ َ‬ ‫خڀٍََّٔهَ آڄَىُىخ ڀَد َِٕ َ‬
‫(‪)52‬‬
‫ٓ خ ِٖٔٔڃُ خڀْٵُُٕىٶُ زَ٭ًَِ خڀِْة‪٬‬نَدنٔ وَڄَه ڀَّڃِ َُعرِ ٴَإُ ِوڀَحٔٻَ ٌُڃُ خڀ‪َّ٩‬دڀٔمُىنَ﴾‪.‬‬
‫ظَىَدَزُّوخ زِدڀَْإڀْٹَدذِ زِحْ َ‬

‫* < بٔٗ َٕسّر خٔٔعهّخء زددلٍ٘ر!! > *‬

‫َمىٌىْ ؤْ خٌعـسًن كدُ٘ش غًن لؼدََص ظٕسّر هًٕ خْـدٔر خٔٔعهّخء زٕد وظىٌ٘ن خدلٍ٘ر وَايٌ بىل ٔفىَُ٘ زًٖ﵂ هٓ‬ ‫‪‬‬
‫خجلٍذ خدلـٍىذ ٌعمسُسهُ بٌُٕد وً٘خَعهُ!‬

‫خْـدور وى‪٬‬دن‪ :‬وى‪ ٪‬ڄٱُ‪ ٞ‬ٴهى َٕعهّء زٽٿ ٍ٘ء ٴُىد‪ ،‬ٴهٿ وُٕ‪٠َٔ ٪‬دجً زةڀٱدء ڄد ـُٓزىدي ـًُخ﵂؟‬

‫ڄؽٗ﵂ بهنڃ َٹىڀىن‪ :‬ڄد ٌى خڀٵُٶ زٌن ‪ٗ٬‬ٸص ـىُٕص ظٹُئون ٴُهد ټځمدض خڀ٭ٹً وؤوُي زٗ ٌٍي خڀٽځمدض؟! وٌٿ ڀځٽځمدض وخْڀٵد‪٦‬‬
‫ظإؼًن ټٍ ظٽىن ٸُخءهتد ٓنځّٿ خڀ٭ٗٸص و‪ً٬‬ڂ ٸُخءهتد ٖ ٓنځّٿ؟! وڀٽىىد وٹىپ ؤن ڀځٽځمدض ٰدَص خڀعإؼًن ڄه خڀىدلُص خڀ٭ځمُص وخڀىٵُٕص‪ ،‬وخڀ٭ٹځُص‬
‫وخڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ ،‬ٴٵٍ خ‪ٜ‬نًَػ خڀ‪َُٙ‬ٳ‪( :‬خڀٽٗڂ ‪٪‬نځّٿ‪ ،‬وخڀٽٗڂ ‪٪‬نُٓڂ)؟!‬

‫ٴهٍخ بٔعهّخئٌڃ زىد ُب ‪٬‬ٹً ِوخـىد‪ ...‬و وٍُ َد ؤوٍ ڄؽدٖ﵂ آوُ خ‪ٜ‬نؿ‪ٞ ..‬ندٌخ ٖ ‪٥‬نٍٴً ڄه ٸدجمص خڀٵُخج‪ ٟ‬خٔٔٗڄُص ْن خْـدور‬
‫َ‪١‬مٽىن ‪٬‬ځً ‪٬‬ٹىڀىد ُب خڀ‪٥‬ىخٲ لىپ زُط ڄٽ٭ٓر خْ‪٬ ٪ٗ٠‬عُٷ خڀسىدء‪ ،‬وخڀٕ٭ٍ زٌن ـسځُِه (خڀ‪ٝ‬ٵد وخ‪ٞ‬نُوش) وٸً ټدود ٸسٿ ‪٬‬هً‬
‫خٔٔٗڂ ‪ٜ‬ىىَخ﵂ وؤظُزص‪ ،‬وخٔعهّخئٌڃ زُڄُىد خ‪ٛ‬نمُخض‪ ،‬لّٖ ٸً ظإؼُ هبڃ ز٭‪ ٟ‬ؤوٖي خ‪ٞ‬نٕځمٌن (خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌََٓن!) بٌ َٹىڀىن ڄدٌخ َىٵ‪ ٫‬ؤن‬

‫‪67‬‬
 ‫و‪ُ١‬ذ ل‪ُٝ‬دض ٔس‪ ٫‬زدٔ‪٥‬ىخوص ڄه لفٍُ ـدڄً زىُىدي زإًََىد! و‪ٞ‬ندٌخ وعممٓٿ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ٹّص ڀُڄُهد وٸً ظعځٳ ڄ٭هد خَْوخق و‪٬‬نىض ؤ٘ىد‪ٚ‬‬
‫ٓنط خْٸًخڂ ؤوظإظُهڃ ل‪ٝ‬دش ڄه َخڂٍ ٓب ‪٪‬نٕه خڀُڄٍ!‬

‫وؤڄد (ؤدوص) خڀٍزك ُب خ‪ٞ‬نٕځه ز٭ً خڀُڄٍ ٴم٭ُوٴص‪ ،‬وخڀًڄدء وخڀُوخجك خ‪ٞ‬نُىعٔىص ڄه ؤ‪ٜ‬٭ر ؤ‪٬‬مدپ خ‪ٜ‬نؿ ‪٬‬ىً خڀس٭‪!!!ٟ‬‬

‫ٴهٿ وځٱٍ خ‪ٜ‬نؿ ؤو ز٭‪ ً١‬ؤو وٕعسًپ ؤ‪٬‬مدڀً زس٭‪( ٟ‬خ‪ٜ‬ن‪١‬دََدض خ‪ٞ‬نٕعىَيش!) ـځسد﵂ ڀُ‪٠‬د خْـدور ويٴ٭د﵂ ٖهتدڄىد زدڀعىځّٳ!‬

‫ټّٗ‪ٌ ..‬ىدٺ ؤـدور ‪٬‬ٹٗء‪َ ،‬ٵهمىوىد ووٵهمهڃ وخ‪ٟ‬نًخَص زًُ خ﵁ وڀُٓ زًٌُ وٖ زًُ ًٰنٌ‪...‬‬

‫ٌوٍّهُ َمىٌىْ ؤٕٔد ٌٓ ٕٔدوِهُ يف خٌىخـسدض‪ ،‬ووِٕٗد يف خٌعـسًن ْٔٗ ٌُٓ ِٓ وخـسدض خًٌَٓ!!‬ ‫‪‬‬

‫بٌخ ٸُئوخ لىخَود ٌٍخ زٹځر ٘دًٌ‪ ،‬وٴٽُ ودٴٍ‪ًٔ ،‬نون ؤنّ خڀع‪٥‬سًن ڄه ‪ٜ‬مُڃ خ‪ٞ‬نٕعمسٓدض خڀًَىُص‪ .‬وڀٽه خ‪ٛ‬نىخذ ‪٬‬ځً ټٗڄٻ ڄه ٌٍي‬
‫خڀّخوَص‪ :‬ؤن ٌىدٺ ؤڄىَخ﵂ ټؽًنش ُب لُدظىد ڀُٕط ڄه خڀىخـسدض خڀًَىُص ٴځمدٌخ ٌڃ ڄځعّڄىن هبد؟!‬

‫َد ؤوٍ بوىد ڀى ‪ٚ‬نمىد ‪ٞ‬نى‪٥‬ٹهڃ زدڀعٱځٱٿ ُب ڄٹدَُٕىد ٴٕىٲ ٖ َسٹً ‪٬‬ىًود ٍ٘ء ڄه خڀًَه وٖ ٘ث ڄه خڀؽٹدٴدض خڀ‪ٙ‬٭سُص‪ ،‬ولّٖ ‪ّ٬‬خء‬
‫خڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ وخڀسٽدء ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ُٔ )٪‬ىعهٍ ُب خ‪ٛ‬نُٿ خڀٹديڂ زد‪٬‬عسدَي ڀُٓ ڄه خڀىخـسدض وؤوً َُظس‪ُ ٣‬نديؼص وٸ٭ط ٸسٿ‬
‫ؤڀٳ وؼٖٗنحص ؤعص ؤعٌن ‪٬‬دڄد﵂ ُب ټُزٗء!‬

‫وخٔوٕدن بٌخ ٸُء ؤَنًَص خ‪ٞ‬نٕدوڄص‪ ،‬ٴإ‪٤‬ځٷ ٴُهد (خْڀٳ) ٔعٹىپ (خڀسدء) وٍَين ڄ٭ٻ‪ٍ ،‬ب ظٹىپ (خ‪ٛ‬نُڃ) ٌڀٻ وٍب وٍب‪ ،‬وٌٽٍخ‪ ،‬وٌځڃٓ‬
‫ـُٓخ‪..‬‬

‫ؤٸىپ ‪ٟ‬ناٖء (خڀ٭سدٸُش!) ‪ :‬ؤ ڀُٓ ز٭‪ ٟ‬خڀىدْ َ‪١‬مٽىن ‪٬‬ځً ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭دجُ وَعهمىوىد زدڀسً‪٬‬ص ‪ٞ‬نّد وّوَخڀ٭عسدض خ‪ٞ‬نٹًٓٔص‪ ،‬ؤو ‪ٞ‬ند وٕفً ‪٬‬ځً‬
‫خڀعُزص خ‪ٜ‬نُٕىُص (وڀُٓ ‪ٟ‬ند!) َعهمىوىد زدڀ‪ُٙ‬ٺ ‪ ،‬ؤو َٕعهّئون زّوخؾ خ‪ٞ‬نع٭ص وَاڀّسىن ‪٬‬ځُىد خڀٕىٓص خ‪ٞ‬ن٭عًڀٌن زعمىَُخ‪ٜ‬نٹدجٷ ‪٬‬ځُهڃ!‬

‫ٴځمدٌخ ڄه ؤـٿ خڀىلًش خٔٔٗڄُص وڀحٗ َٕعهّئوخ زىد ٖ وځٱٍ ٗنُ‪ ٫‬ڄ٭عٹًخظىد و(خوَُٓك خ‪ٛ‬نمد‪٬‬ص ووٕعَُك)!‬

‫وٖ ؤيٌَ ‪ٞ‬ندٌخ ز٭‪ ٟ‬يوڀىد و٘٭ىزىد خڀ٭ُزُص ٖ ظځٱٍ ٴځىټځىَخهتد خڀ‪ٙ‬٭سُص وظٹدڀًُ خڀُٸ‪ ٛ‬زدڀُٕىٲ (خڀ٭ُ‪٠‬ص)؟! زٿ ظ٭ُ‪٠‬هد ‪٬‬ځً‬
‫خڀٵ‪١‬دجُدض وَ‪ٙ‬دَٺ ٴُهد خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض ټد‪ٜ‬ندټڃ وخ‪ٞ‬نځٻ وخڀىَُِ َٰڃ ڄد َ٭ُٴىوً ڄه خٔعهّخء خڀس٭‪َ ٖ .ٟ‬ځٱىهند ْهنڃ َ٭ُٴىن ؤن خڀ٭ٹٗء‬
‫ُب خڀ٭دٓب ّند ٴُهڃ خْـدور َُون خڀٹ‪ُ١‬ص ڄه ِخوَص خڀُڄَّص وخ‪ٜ‬نَُص خڀؽٹدٴُص وخڀعُخغ خڀ‪ٙ‬٭ّٔ‪ ،‬و‪٥‬نه ‪ّ -‬ند ‪٫‬ن‪ ٓٛ‬خڀع‪٥‬سًن‪ -‬و‪ُ١‬ٳ ‪٬‬ځُهد‬
‫ِخوَص خڀع٭د‪٤‬ٳ وخٔٔعٹدڄص ‪٬‬ځً هنؿ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ٌ )٪‬ڀٻ خڀٹًوش خڀٌٍ ‪٠‬مًٓ وظإٓب ڄه ؤـٿ ًٌخَعىد وټُخڄعىد‪.‬‬

‫‪68‬‬
 ‫وٖ وىًٕ ؤن ڀًي خْـدور ؤَ‪١‬د﵂ ٔځىټُدض َڄَّص ټؽًنش ٸً َ‪١‬مٻ ‪٬‬ځُهد ز٭‪١‬ىد لُىمد َ‪ٙ‬دًٌٌد ‪٬‬ځً ٘د٘ص خڀعځٵدِ‪ .‬وڀٽىىد ‪٥‬نعُڄهد‬
‫ڄه ڄى‪٥‬ځٷ خ‪ٜ‬نَُدض خٔوٕدوُص ُب خْ‪ُ٬‬خٲ خڀًوڀُص ولَُص خْيَدن ُب خٔٔٗڂ وخڀؽٹدٴدض خڀس‪َُٙ‬ص‪ ،‬بڀعّخڄد﵂ زدٔٔٗڂ خڀٌٍ ؤٸُٓ ڀځ‪ٙ‬٭ىذ‬
‫‪٬‬ديخهتد خڀ‪ُٓ٥‬سص ولّٖ ڄد ټدن ‪٬‬ځًُ ‪ُ٬‬ذ خ‪ٛ‬ندٌځُص ڄه ؤڄىَ لٕىص ٸً ؤزٹدٌڃ ‪٬‬ځُهد ‪ -‬ټمد ُب ًٔنش خڀىّٔ خْټُڂ (‪ - )ٚ‬وٌٍي ټدوط‬
‫وٹ‪٥‬ص خ‪ٛ‬نٍذ ‪ٟ‬نًخَعهڃ‪ ،‬وٸً ؤ٘دَ خڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب بڀُهد ٸدجٗ﵂‪( :‬ٴَسِمد ََلِمَ ٕص ڄٔهَ خ﵁ِ ڀِٔىطَ ڀَهُڃِ َوڀَىِ ټُِىطَ ٴَ‪ٓ١‬د﵂ َٰځُٔ‪ َ٧‬خڀٹَ ْځرِ ڀَدوِٵَ‪ّٗ١‬ىخ ڄٔهِ‬
‫لَ ِىڀٔٻ)‪.‬‬

‫ضلٓ ًَُٔ ؤْ هنًٌ خْـدٔر بىل خَٔٔٗ فهً ٔوُّفهُ ٍِ٘ر ؤً٘ خٌسُط (م) دبّدَٔدض َٕعهّئوْ هبد هٍُٕد؟‬ ‫‪‬‬

‫ؤ ّوٖ﵂‪ :‬بنّ ظ٭َُٳ خٔٔٗڂ ڀً ؤٔځىزً خ‪ٝ‬ند‪ ،ٚ‬وٌىدٺ ڄد ‪ً٬‬خ خڀع‪٥‬سًن ؤُ٘دء ُب خڀًَه ٓب ‪٦‬نعځٳ ‪٬‬ځُهد وٌٍ ڄى‪ ٫٠‬ظٕدئٖض ‪٬‬ىً خْـدور‪.‬‬
‫ٴٽمد ‪٬‬ځُٻ ؤن ْنُسهڃ ‪٬‬ځً ٌٍي خڀعٕدئٖض لدوپ ؤن ظٵهڃ ٴځٕٵص خڀع‪٥‬سًن وْنُسهڃ هبد‪.‬‬

‫وؼدُٔد﵂‪ٌ :‬ٿ وًَُ ؤن و٭ُٓٴهڃ خٔٔٗڂ و‪٥‬نه وَُهڃ ؤٔځىزىد خٔٸ‪ٝ‬دجٍ ُب خڀىّخ‪٬‬دض و ‪َُ٤‬ٹعىد خڀسٍَحص ُب ڄ٭د‪ٛ‬نص خ‪ٝ‬نٗٴدض؟!‬

‫بوىد ٸسٿ ټٿ ٘ث ٴځىعٵٷ ‪٬‬ځً ؤوٗٸُدظىد خڀًخوځُص لّٖ ٖ ‪٦‬نىٓٴهڃ زع‪ُٓٝ‬ٴدظىد خٔٔعسًخيَص‪ ،‬ٴُىٵُوخ ‪٬‬ه خڀًَه زٗ ‪٬‬ىيش‪ .‬ؤزٕ‪ٔ ٣‬اخپ‬
‫َ‪ُ٥‬لىوً ‪٬‬ځُىد‪ٞ :‬ندٌخ بٌخ خوعځٵعڃ ُب خڀُؤٌ ظع٭ديون؟! وٌٿ بٌخ خوعځٵىد ڄ٭ٽڃ ُب ٘ث ٔىٲ ظٵ٭ځىن زىد وٵٓ ڄد ظٵ٭ځىن زإوٵٕٽڃ؟!‬

‫َد ؤوٍ ؤٌٓ بٔٗڂ ٌٍخ خڀٌٍ وًَُ ؤن وسځّٱً ڀٓـدور و‪٥‬نه ٖ وعممٓٿ ز٭‪١‬ىد ز٭‪١‬د﵂‪ ،‬وٓب و٭مٿ زإٌڃ و‪ٜ‬دَدي خْوٗٸُص لُىمد ظع٭ًٓي آَخئود‬
‫خٔـعهديَص ُب خ‪ٞ‬نٕدجٿ خڀٵُ‪ُ٬‬ص؟!‬

‫وؤڄد ؤهنڃ َٕعهّئون‪ ..‬ٴُد ؤوٍ خڀ٭َّّ ڀًي خْـدور ؤُ٘دء ټؽًنش َىعٹًٌد خڀ٭ٹٗء ٴُهڃ وڀٽىهڃ ٖ َ٭ًنون زدٖ﵂ زدڀىدٸًَه‪ ،‬ڄؽٗ﵂ ظُخٌڃ ُب‬
‫ڄُخٔڃ ‪َ( ًُ٬‬ؤْ خڀٕىص خ‪ٞ‬نُٗيَص) ٔىىَد﵂ ‪٬‬نىض ؤو َ‪ٙ‬ٿّ وَ‪ٙ‬ىٓي ڄحدض ڄه ٘سدهبڃ زدْڀ٭دذ خڀىدََص‪ .‬وُب ڄسدََدض ټإْ خڀ٭دٓب ‪٪‬نًغ ڄد‬
‫‪ٜ‬نُٓش ظىٹٿ خڀٵ‪١‬دجُدض ‪ٜ‬ىَخ﵂ ٔنفٿ خڀسهدجڃ ڄه ٌاٖء خڀس‪ ُٙ‬ولُټدهتڃ‬ ‫‪٪‬نًغ ڄه لىخيغ ڄ‪ٝ‬ىَٓش ُب خڀٵ‪١‬دجُدض‪ .‬وُب خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دَ‪٬‬دض خ ُ‬
‫خڀىل‪ُٙ‬ص وخڀ‪ٝ‬سُدوُص لّٖ ٸً ڄدض ز٭‪١‬هڃ ٓنط خڀ‪ُ١‬زدض خ‪ٛ‬نىىوُص‪ .‬وخٔٔسدوُىن ڄ٭ُوٴىن ّن‪ٝ‬دَ‪٬‬ص خڀؽًنخن بٔب لًٓ بڄدظعهد زٱُْ خڀُڄدق‬
‫ٴُهد لّٖ خ‪٬‬عُ‪٠‬ط ‪٬‬ځُهڃ ڄى‪٩‬مدض لٹىٶ خ‪ٜ‬نُىخودض‪ ،‬وؤلُدود﵂ زدڀ٭ٽٓ ‪٬‬نىض خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دَ‪ٓ ٪‬نط ٰ‪١‬ر خڀؽًنخن خ‪ٟ‬ندجفص‪ .‬وڀًي خْـدور‬
‫‪ ًُ٬‬خڀ‪٥‬مد‪٤‬ڃ‪ ،‬لُػ َعُخڄىن ؤ‪٤‬ىدو﵂د ڄه خڀ‪٥‬مد‪٤‬ڃ ُب خڀ‪ٙ‬دَ‪ ،٪‬وَ‪ٙ‬عُٺ ُب ٌٍخ خ‪ٜ‬نٵٿ ‪ُٙ٬‬خض خِٖٲ ڄه خڀُـدپ وخڀىٕدء وٌڃ و‪ٝ‬ٳ‬
‫‪ُ٬‬خش‪َ ،‬٭ُ‪٠‬ىن ٌڀٻ ‪٬‬ځً خڀٵ‪١‬دجُدض‪ .‬و ټٍڀٻ ڄٕدزٹدض خ‪ٞ‬نٗټمص خڀ٭ىُٵص ؤسدٶ خڀُٕدَخض خ‪ٝ‬ن‪ً٥‬نش وخڀًَٓخـدض خڀىدََص وخڀٹٵّ يخوٿ‬
‫خْٸىخْ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ع٭ځص زدڀىدَ‪...‬‬

‫وؤڀ‪٥‬ٳ ڄد ٸُؤظًُ ُب ڄٍټُّخض خڀّ‪ُ٬‬ڃ خ‪ٟ‬نىًٌ خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ ـىخٌُ ٖپ هنُو‪َ ..‬جُٓ ٗنهىََص خ‪ٟ‬نىً خْٔسٷ وؤلً خ‪ٞ‬نإٌٔن ڀًوپ ‪ً٬‬ڂ‬
‫خٔ‪٥‬نُدِ (وټدن خڀ٭‪ ً١‬خْ‪٬‬نه ﵀َُٓ خ‪ٟ‬نىً ٰدوًٌ)‪ :‬ؤوً ٌخض ڄُٓش ټدن ُب ڄُخٔڃ ‪ ًُ٬‬وبٌخ ڄُٓض زٹُش ٴىٸٵط ظعسىٓپ!‬

‫‪69‬‬
 ‫ٴٹدڂ خڀُجُٓ هنُو ڄه زٌن خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض خ﵀ځُص وخْـىسُص َإوٍ ڄه زىپ ظځٻ خڀسٹُش و‪٬‬نٕك زً وـهً!‬

‫ٴإوٽُ‪٬‬ځًُ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٜ‬ند‪َُ٠‬ه ُب خ‪ٜ‬نٵٿ‪ .‬ٴُيٓ ‪٬‬ځُهڃ‪ :‬وڄد َ‪ٌ ُ١‬ڀٻ؟ ٌٍي ظٹدڀًُود وخ‪٬‬عٹديخظىد وؤود ؤلعُڄهد وؤٸًٓٔهد!‬

‫وڀٽه ٌٿ ؤن ٌاٖء ؤڀٱىخ ظٹدڀًٌُڃ وظىدِڀىخ ‪٬‬ه ؤٴ٭د‪ٟ‬نڃ ڀٕىخي ‪ُ٬‬ىن خِوَُه ڄه خڀ‪ٙ‬٭ىذ خڀّٗ ظ‪١‬مٻ ‪٬‬ځُهڃ ؤو لّٖ ٖلعُخڂ خڀ‪ُ١‬ىٲ‬
‫وخڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض وخڀّّوظىټىٖض خڀُٕدُٔص؟! ټّٗ زٿ ظُخٌڃ َٕع٭ُ‪٠‬ىن ټٿ ٌڀٻ ُب ؤدجٿ ب‪ٗ٬‬ڄهڃ زٽٿ ٴىُ وخ‪٬‬عّخِ وًَ‪٬‬ىن خڀىدْ بٔب‬
‫ڄ‪ٙ‬دًٌش ڄُخُٔمهڃ وخٔو‪١‬مدڂ بٔب ظٹدڀًٌُڃ‪ ،‬وٌىدٺ ڄه خڀىدْ ڄَه َٕعفُسىن وًَٴ٭ىن ‪ٟ‬نڃ ڄه ؤڄىخ‪ٟ‬نڃ‪.‬‬

‫ؤ‪ُ٥٬‬ٻ خ‪ٞ‬نًَّ ڄه ٌٍي خ‪ٞ‬ن٭ځىڄدض ُب ‪٬‬دٓب خْـدور‪ ..‬ؤيوٿ ڄىخٸ‪ ٫‬خٔوعُوط ڀعُي ‪ٜ‬ىَ خڀ‪ٝ‬ځر ڀس٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُٕمٌُن ؤوٵٕهڃ بٔب ل ًٓ خ‪ٞ‬نىض‬
‫لّود﵂ ‪٬‬ځً خڀًُٕ خ‪ٞ‬نُٕك ‪ ًُٕ٬‬زه ڄُ‪ٙ‬ب (‪ .)٪‬وٌڃ َ٭ُ‪٠‬ىن ٌٍي خڀ‪ٝ‬ىَ ڀځعس‪ًٙ‬ن زٹىٓش ٕنٕٓٽهڃ ڀ٭ٹًُهتڃ‪ ،‬بهنڃ َ٭عٹًون ُب ٌٍي خ‪ٞ‬نُخٔڃ‬
‫ؤهند وى‪ ٪‬ڄه خ‪ٜ‬نرٓ و خڀع‪١‬دڄه ڄ‪ ٫‬آٖڂ وسُٓهڃ‪ .‬وٌىدٺ ڄُٕمُٓىن ڄع‪ًٓٙ‬يون ظُخٌڃ ُب ‪ٜ‬ىٌَڃ َ٭‪ٝ‬سىن َئؤهڃ ز٭‪ٝ‬دزص ڄ٭ًوُص ڄ‪ٝ‬ىى‪٬‬ص‬
‫ڄه ڄٕدڄًن ‪ -‬ظ‪ٙ‬سً خْٔٗٺ خڀ‪ٙ‬دجٽص ‪٩ -‬نُلىن هبد ـسدٌهڃ‪َ ،‬ٹىڀىن ؤهنڃ َعٍټُّون هبد ڄد ـُي ‪٬‬ځً وسُٓهڃ ‪ )٪( ًُٕ٬‬ڄه ‪ٍ٬‬خذ‬
‫وآٖڂ ُب ‪َُ٤‬ٷ خڀً‪٬‬ىش‪ .‬وًَٓ‪ ٍ٬‬ز٭‪١‬هڃ ؤوً َ‪ٝ‬ٿ هبٍي خ‪ٞ‬نمدَٔص خڀعفُ‪٪‬نُص ڀىٵًٕ ڄٕعىي َولد٘ب َٴُ‪ ٫‬ڄه خٔلٕدْ زځم‪٩‬دض ؤٓب‬
‫خ‪ٞ‬نُٕك‪ ،‬وظٕمًٓ ٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص ‪٬‬ىًٌڃ زـ ( ‪ )stigmata‬وٸً ‪ٜ‬ى٭ىخ ‪ٟ‬ند ؤٴٗڄد﵂ وڄىهد ٴُځمد﵂ ُٔىمدجُد﵂ ُب ؤڄَُٽد لدِ‪٬‬ځً ـدجّش ( ‪)oscar‬‬
‫وٌٍَر ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌظً ڄٌَٗن خْـدور‪ ،‬وٓب وٕم‪ ٫‬ؤهنڃ خٔعهّئوخ زس٭‪١‬هڃ ټمد َٕعهّء ز٭‪١‬ىد زد‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه! َد ڀً ڄه ِڄدن!!‬

‫ٖ ؤيٌَ ټُٳ ظٍټُّض خِن ټځمص ڀٕڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ٸًْ ُٔي) ‪٫‬ند‪٤‬ر هبد ؤ‪١٬‬دء ٘ىَي ‪ُٜ‬دوص خڀًٔعىَ ُب خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص ٸدجٗ﵂‪:‬‬
‫( خڀُىڂ ؤود ٖ ؤو‪ ًٙ‬ؤزًخ﵂‪ ،‬وڀٽه و‪ ُّٗٙ‬ڄه ؤن ٖ وٕځّڃ خ‪ٞ‬نٕدجٿ بٔب خ‪ٛ‬نُٿ خڀعدٕب ز‪ٝ‬ىَش ‪١‬نٽمص‪ ،‬و‪ ُّٗٙ‬ڄه ؤن َاؼُّ ٴُىد ټٗڂ خْـدور‬
‫ٴىعهدون ُب ظ‪٥‬سُٷ ؤلٽدڂ خ﵁‪٥ ،‬نه ‪٩‬نر ؤن وٕځّڃ خ‪ٛ‬نُٿ خڀعدٕب ٗنُ‪ ٫‬ڄد ‪٬‬ىًود خڀُىڂ وزىٵٓ خڀٹىٓش خڀّٗ ٌى ‪٬‬ځُهد‪ ،‬و‪٬‬ځً ؤوڀحٻ ؤَ‪١‬د﵂ ؤن‬
‫َٕځّمىي خ‪ٛ‬نُٿ خڀعدٕب زىٵٓ خڀٹىٓش‪٩ ،‬نر ؤن وسين خْٔدْ زىُدود﵂ ‪١‬نٽمد﵂ ووٕځّمً خ‪ٛ‬نُٿ خڀٹديڂ ڀٽُٗ وٽىن ڄٹ‪َُٓٝ‬ه ‪٬‬ىً خ﵁‪٩ .‬نر ؤن ٖ‬
‫وعهدون وٖ ‪٦‬ن‪ ًٙ‬ڄه ؤنّ خٌٔخ‪٬‬ص خڀٵٗوُص ؤو ظځٻ خ‪ٜ‬نٽىڄص خْـىسُص ڄدٌخ ظٹىپ‪ .‬خٌٔخ‪٬‬دض ٖزً ‪ٟ‬ند ؤن ظٕسٓىد‪ ...‬بهنڃ ‪٩‬نر ؤن َٕسٓىخ و‪٥‬نه‬
‫(‪)53‬‬
‫‪٩‬نر ؤن و٭مٿ زٹىٓش)‪.‬‬

‫وٌىد ټځمص ٗنُځص َِص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀًُٕ ‪٬‬ځٍ خ‪ٜ‬نُٕين خڀٵد٘ب (ٸًْ ُٔي) ‪٬‬ىً ٌټُي خڀ‪ٙ‬سهدض خڀىخَيش ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬٭دجُ وظٵىًٌُد‪َ ،‬ٹىپ ُب‬
‫ـىخذ ٌٍخ خڀٕاخپ‪ :‬بن ًٔن خ‪ٞ‬نىخټر ُب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ُ ٪‬ب خڀىٸط خ‪ٜ‬ند‪َ ُ٠‬ىـر خٔعهّخء خْـدور ‪٬‬ځُىد؟‬

‫" بن ټٿ ڄځّص ‪ٟ‬ند ڄُخٔڃ ڄٌٍسُص وخـعمد‪ُ٬‬ص‪ ،‬وڀُٓ ڄد ‪٬‬ىً خْـدور زإڀ‪٥‬ٳ ‪٣‬ند ‪٬‬ىًود‪ ،‬ڄ‪١‬دٴد بٔب ؤن خڀًَه ٖ َهفُ وٖ َعٱًن زٕىَُص‬
‫(‪)54‬‬
‫خ‪ٞ‬ن٭دوً‪ ،‬زٿ ؤڀُٓ ڀىد ؤن وٕىُ ‪٣‬نه َُي خڀً‪٬‬دَش ٴىُخ﵂ وخ‪ٛ‬نىدَص ظٹًٓڄد﵂ ٍب َعهمىد زدڀُـ٭ُص؟"‪.‬‬

‫ِٕـمه يف خٌظُُّ َد مسدلص خٌشُه! ِٓ ؤَٓ ظإظُه ٍٖ٘ خْفىدَ؟!‬ ‫‪‬‬

‫‪70‬‬
 ‫َُٕش﵂ ‪َ٬‬ځًَ خڀْ٭ٔسَد ٔي ڄَد َ ْإظُٔهِڃ ڄِّه َُٖٔىپٍ بَِّٖ‬
‫ڄه خڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب خڀٌٍ ‪٬‬ځّمىد ؤن وُٴ‪ ٟ‬خٔٔعهّخء وٖ و٭ًن ڀً ؤ‪٨‬نُّص ؤزًخ﵂ لّٖ َٹىپ‪ََ﴿ :‬د لَ ِ‬
‫(‪)56‬‬
‫ټَدوُىخ زًِٔ َِٕعَ ِهِّئُون﴾‪ )55(.‬ؤ ڀُٓ خڀىّٔ ‪١‬نمًٓ (‪ )ٚ‬ٸً خٔعُهّء زً ٴځڃ َعُخـ‪﴿ :٫‬وَِبٌَخ ََآٺَ خڀٍََّٔهَ ټَ َٵُُوخ بِن َعٖىٍُٔووَٻَ بَِّٖ ٌُُّوّخ﴾‪.‬‬

‫ٴدڀٹىپ زإنّ خٔٔعهّخء زىد َايٌٓ بٔب وٌه ڄٌٍسىد ٸىپ ڄُيوي‪ ،‬وٌى َٕعځّڂ بڀٱدء ‪٣‬ندَٔدض ټؽًنش ُب خ‪ٞ‬نٌٍر ْهند ٖ ظ٭فر خْـدور‪،‬‬
‫زٿ خ‪ٞ‬نٌٍر وخٔٔٗڂ ټځً ٖ َ٭فسهڃ‪ .‬ؤڀُٓ خ﵁ ظ٭دٔب َٹىپ‪َ ﴿ :‬وڀَه َظُِ‪َ٬ ًَ٠‬ىٻَ خڀَُْهُىيُ وََٖ خڀىٖ‪َٝ‬دََي لَعًٖ ظَعٖسِ َ‪ ٫‬ڄٔځَّعَهُڃِ ٸُٿْ بِنَّ ًٌَُي خڀځًَّٔ‬
‫(‪)57‬‬
‫ٻ ڄٔهَ خڀځَّ ًٔ ڄٔه َوڀٍٍّٔ وََٖ وَ‪ًٔٝ‬نٍ﴾‪.‬‬
‫ٌُىَ خڀْهًَُي َوڀَحٔ ِه خٖظسَ ِ٭طَ ؤٌَِىَخءٌُڃ زَ٭ًَِ خڀٌٍَّٔ ـَد َء َٺ ڄٔهَ خڀْ٭ٔځْ ِڃ ڄَد ڀَ َ‬

‫َد ؤلسّٓٗ‪ ..‬بهنڃ خ‪٬‬عُ‪٠‬ىخ ‪٬‬ځً لفدذ خ‪ٞ‬نُؤش ُب ٴُوٕد‪ ،‬وَ٭عُ‪٠‬ىن ‪٬‬ځً ټؽًن ڄه ؤلٽدڂ خْلىخپ خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص وًٰنٌد‪ ،‬ٴهٿ وځٱٍ ٌٍي‬
‫خْلٽدڂ ڄه َُ٘٭عىد خٔٔٗڄُص خڀٱُخء ټُٗ َٕعهّئخ زىد؟!‬

‫وُب ًٰن خڀىخـسدض بهنڃ َ‪١‬مٽىن ‪٬‬ځُىد ‪ٞ‬ند وإټٿ زإًََىد! ٴځمدٌخ ٖ ‪٥‬نُٓڂ خْټٿ هبد ووٵّٗ ڀځمٕځمٌن زىـىذ خْټٿ زد‪ٞ‬نٗ‪٬‬ٷ ټٍ َ‪ٝ‬ٵّٷ‬
‫ڀىد خْـدور ‪٬‬ځً ڄىخټسعىد ڀځم‪١‬دَش وظُظٵ‪ ٫‬ؤَزدق ڄ‪ٝ‬دو‪ ٫‬خ‪ٞ‬نٗ‪٬‬ٷ ُب خڀ٭دٓب ٍب ظىهمُ‪٬‬ځُىد َٔدجٿ خڀ‪ٙ‬ٽُ ڄه خڀ‪ُٙ‬ټدض وْنّدَ خ‪ٞ‬نٗ‪٬‬ٷ‬
‫وظىع‪ ُٙ‬ڄٹدٖض خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌََن خ﵀ځٌُّن ُب ڄًلىد؟!‬

‫ووإٌب بٔب بٔعهّخء ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٕځمٌن (خڀعٽٵًنَُٓه) ٴٗ وڀه وسدٕب‪ْ ،‬هنڃ ـ٭ځىخ ؤوٵٕهڃ ڄ‪ٝ‬ديَٷ ڀځمًَػ خڀىسىٌ خڀ‪َُٙ‬ٳ‪ ..‬لُػ ٸدپ‬
‫وز‪ ُِٙ‬ؤوڀُدءَٺ و‪١‬نسُٓٻ ڄه خڀى٭ُڃ وٸُٓش خڀ٭ٌن ّند ٖ ‪ٌ٬‬نْ َؤضِ وٖ ؤٌنٌ ‪ٚ‬ن٭ط وٖ و‪ُ٥‬‬
‫‪ِّ ُِٙ‬‬ ‫َٔىپ خ﵁ (‪ْ )ٚ‬ڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن ‪٬‬ځٍ (‪( :)٪‬ٴإزِ ٔ‬
‫‪٬‬ځً ٸځر ز‪ ،ُٙ‬وڀٽه لؽدڀ ﵂ص ڄه خڀىدْ َ٭ُُٓون ِوٓخَ ٸسىَټڃ زَّدَظٽڃ‪ ،‬ټمد ظُ٭ُُٖ خڀّخوُص زّودٌد‪ ،‬ؤوڀحٻ ُ٘خَ ؤڄّٗ ٖ ؤود‪ٟ‬نڃ خ﵁ ٘ٵد‪ّٗ٬‬‬
‫(‪)58‬‬
‫وٖ َُيون لى‪.)ٍ٠‬‬

‫ٍب ٖ ٌٍَر ‪٬‬ه زدڀٻ ؤوٍ ؤنّ ب٘ٽدڀُص ٌعٻ خ‪ٞ‬نٌٍر زدڀع‪٥‬سًن وخَيش ؤَ‪١‬د﵂ ُب ‪ُ٠‬ذ خْټعدٲ زٕٗٔٿ (خڀّ‪٤‬نًن) وظإٌب ؤَ‪١‬د﵂ ُب ‪ّ٬‬خء‬
‫خڀ‪٥‬ىََُؿ وُب خ‪ٞ‬ن‪٬ ٍٙ‬ځً خْٸًخڂ بٔب خڀ٭عسدض خ‪ٞ‬نٹًٓٔص زدَْدڂ‪ ..‬ٴځمدٌخ َُمىَ‪ ٫‬خڀع‪٥‬سًن ڀٕسر خ‪ٟ‬نعٻ وٖ ظُمىَ‪ٌٍ ٫‬ي خڀ‪ٙ‬٭دجُ وخڀٕسر وٵًٕ؟!‬
‫ؤڂ ؤوً ٓب ‪٪‬نه خڀىٸط ‪ٟ‬ند وؤنّ خڀٹ‪ُ١‬ص ٓنعدؾ بٔب خڀعًَٓؾ خ‪ٞ‬نُلځٍ! آآآي‪ ..‬ڄه خ‪ٞ‬نُلځُص!!‬

‫ٖ ؤيٌَ ‪ٞ‬ندٌخ ز٭‪١‬ىد َُٕ‪ ٪‬بٔب خڀعىځٍّ ‪٬‬ه ‪٣‬ندَٔدض ـًُٓش‪ ،‬ڄى‪٥‬سٹص ڄ‪ ٫‬خڀ٭ٹٿ وخ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ‪ ،‬وڄىخٴٹص ڀځ‪ ٪ُٙ‬وخڀًَه‪ ،‬بٌخ ڄد ووـً زدٔٔعهّخء‬
‫وخڀعمٕىُ‪ ،‬زُىمد خِوُون (خڀعٽٵًنَٓىن ڄؽٗ﵂) ٖ َعىځّىن ‪٬‬ه ‪٣‬ندَٔدهتڃ خڀ٭دََص ‪٬‬ه خڀًڀُٿ‪ ،‬وخ‪ٝ‬ندوَص ‪٬‬ه خڀ٭ٹٿ وخ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ َٰڃ ُٔٿ‬
‫خڀعمٕىُ وخٔٔعهّخء ‪٬‬ځُهڃ‪.‬‬

‫هًٍ ػىء زُدٔه ٍ٘خ‪ِ ..‬د٘ى خدلٕهؿ خدلفؼًّ هًٕن ٌٕىًَ زٗ همًُظٕد ولٕدهعٕد؟‬ ‫‪‬‬

‫‪71‬‬
 ‫بوىد واڄه زإ ّن خ‪ٞ‬نىهؿ خڀٕځُڃ ُب خڀًٴد‪٬ ٪‬ه ڄٌٍسىد خ‪ٜ‬نٷ ٌى ؤن ٖ وٵٽُ ز‪َُ٥‬ٹص َيش ٴ٭ٿ‪ ،‬زٿ وٵٽُ ُب خ‪ٞ‬نسديَخض خٔ‪٩‬ندزُص وٖ وسدٕب ّنه‬
‫َ٭عُ‪ ٞ‬ڄد يڄىد ڄٹعى٭ٌن ُنٹىد‪ ،‬ٴد‪ٞ‬ن‪٥‬ځىذ ؤن وأٓ ڄ‪ٙ‬دََ‪٬ ٫‬ځً ‪َُ٤‬ٷ ظسځُٯ يَه خ﵁ خ‪ٜ‬نٷ زدٔٔعٹدڄص ‪٬‬ځً لٗپ ‪١‬نمًٓ (‪ )ٚ‬خڀٌٍ ٌى‬
‫لٗپٌ بٔب َىڂ خڀٹُدڄص‪ ،‬وْنىٓر لُخڄً (‪ )ٚ‬خڀٌٍ ٌى لُخڂ بٔب َىڂ خڀٹُدڄص‪ٍ .‬ب ٖ وسدٕب زإلً ڄه خ‪ٞ‬نٕعهّجٌن‪.‬‬

‫وڄه خ‪ٛ‬نًَُ ؤن ظ٭ُٲ ؤوٍ خڀ٭َّّ ؤن خْڄڃ خْوُي ‪ٞ‬ند َُون ٴُىد خڀؽٹص زإوٵٕىد وب‪ُٜ‬خَود ‪٬‬ځً ؼٹدٴعىد خ‪ٟ‬نديٴص َّيخيون خلعُخڄد﵂ ڀىد‪ْ .‬ن‬
‫خْڄص خڀّٗ ظٕعمٷ خٔلعُخڂ وخڀعٹًَُ زٌن خْڄڃ ٌٍ خْڄٓص خڀىخؼٹص ڄه وٵٕهد وخڀّٗ ٖ ٔن‪ ًٙ‬ڄه ٕنٕىُخِوَُه وٖ ظعُخـ‪ ٫‬ؤڄدڂ بٔعهّخء‬
‫خ‪ٛ‬ندٌځٌن‪ .‬وټمد ؼسط ُب ‪٬‬ځڃ خڀىٵٓ خٔ‪ٗ٬‬ڄٍ وؤٸُٓي خ‪ٝ‬نّّخء خٔـعمد‪ُ٬‬ىن ؤن خڀٌٍ َعىځًّ ‪٬‬ه ٸُمً وخٔعٹٗڀً زٕسر خْـىخء خٔ‪ٗ٬‬ڄُص‬
‫خ‪ٞ‬ن‪١‬ديٓش و‪٫‬نعدَ خڀٍوزدن ُب خِوُ ڀُٓ ـًَُخ﵂ زدڀعٹًَُ وخٔظٓسد‪ .٪‬وٸً ٸدپ َزٓىد ظ٭دٔب ُب ‪ٜ‬ٵص خ‪ٞ‬ناڄىٌن خ‪ٜ‬نٹُٹٌُن‪( :‬بِنَّ خڀٍََّٔهَ ٸَدڀُىخ ََزٗىَد خڀځًَُّ‬
‫‪ُُٙ‬وخ زِدڀْفَىٖصٔ خڀَّعٍٔ ټُىعُڃِ ظُى‪ًَُ٬‬ونَ) (‪﴿ )59‬خڀٍََّٔهَ ٸَدپَ ڀَهُڃُ خڀىٖدُْ بِنَّ خڀىٖدَْ ٸًَِ‬ ‫مَّوُىخ وَؤَزِ ٔ‬
‫ؼُڃٖ خِٔعَٹَدڄُىخ ظَعََىّٖپُ ‪َ٬‬ځَُِهِڃُ خڀْمَځَدٔجٽَصُ ؤَڀَّد ظَىَدٴُىخ َوڀَد ظَ ِ‬
‫ـَمَ٭ُىخْ َڀٽُڃِ ٴَدوِ‪َٙ‬ىٌُِڃِ َٴَّخيٌَُڃِ ِب‪٬‬نَدوّد وَٸَدڀُىخْ لَِٕسُىَد خڀځًَُّ وَوِ٭ِڃَ خڀْىَټُٔٿُ * ٴَدوٹَځَسُىخْ زِىِ٭ِمَ ٕص ڄِّهَ خڀځًَّٔ وَٴَ‪ِ١‬ٿٍ ڀَّڃِ َمَِِٕٕهُڃِ ُٔىءٌ وَخظٖسَ٭ُىخْ َِ‪ِ٠‬ىَخنَ‬
‫‪ُٗ١‬وخْ خڀځًََّ َُِ٘ح﵂د ًََُُُِ خڀځًَُّ ؤََّٖ َفِ٭َٿَ َڀهُڃِ لَ‪ًّ٩‬د ٴٍٔ خِ ٔوَُشٔ‬
‫مُّوٻَ خڀٍََّٔهَ ََُٕدَِ‪ُ٬‬ىنَ ٴٍٔ خْڀٽُ ْٵُِ بِوٖهُڃِ ڀَه َ ُ‬ ‫خڀځًَّٔ وَخڀځًَُّ ٌُو ٴَ‪ِ١‬ٿٍ ‪ُٔ٩َ٬‬ڃٍ * وََٖ َ ِ‬
‫(‪)60‬‬
‫َوڀَهُڃِ ‪ٍََ٬‬خذْ ‪ُٔ٩َ٬‬ڃْ﴾‪.‬‬

‫ٍب ٖ ‪٫‬نٵً ‪٬‬ځُٽڃ ؤنّ خٔٔعىسدَخض خڀ٭د‪ٞ‬نُص لُىمد ظًَُ لٍٲ ‪٬‬ٹًُش ؤو ٔځىٺ ظ‪ُ١‬خنّ ّن‪ٝ‬د‪ٜ‬نهد وڀى ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نًي خڀس٭ًُ ظسًؤ ز‪ٓ ٙ‬ه ٘نځص‬
‫ػ خ‪ٝ‬نٗٴدض وظ‪١‬ىُمهد‪ .‬وٰدڀسد﵂ ظٽىن ڄؽٿ ٌٍي خْٔدڀُر ٕنهًُخ﵂‬ ‫ب‪ٗ٬‬ڄُص ڄّيوـص ڄه خ‪ٜ‬نُذ خڀىٵُٕص وخڀ‪ٙ‬دج٭دض وخوعٗٶ خْټدٌَر وز ّ‬
‫ڀ‪ٓ ٙ‬ه ٘نځص ؤوُي ‪ٕ٬‬ٽَُص ؤو ٴُ‪ُٔ ٞ‬دٔدض ‪٬‬ځً خڀ‪ٝ‬٭ًُ خڀعفدٌَ ؤو خڀؽٹدُب ؤو خڀ٭ٗٸدض خ‪ٝ‬ندَـُص وڄد ؤ٘سً‪.‬‬

‫وؤوًنخ ً‪٠‬نُٓي ٔاخپ زٌُء‪ٌ :‬ٿ ؤ ّن خِوَُه ظىدِڀىخ ڀٹىد‪٬‬دظىد خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص خْوُي ڀٽٍ وسُ٭هڃ ٸىد‪٬‬دظىد خ‪ٞ‬نؽدَ ‪٬‬ځُهد ٌٍخ خ‪ٛ‬نًپ خ‪ٞ‬نٵ‪١‬ىق وٌڃ‬
‫ؤٔدًٔ؟! خ‪ٛ‬نىخذ ‪...‬‬

‫* < ؤِد َىفٍ ٍ٘خ خحلّْ خٌمدٍٔ؟! > *‬

‫ٕ٘دن لًخؼىَىْ ِٓ خٌٕٕص وخٌشُوص َمىٌىْ‪ :‬ؤٖ َىفٍ ٍ٘خ خحلّْ خٌمدٍٔ هًٍ لؼُص ولوط يف خدلدػٍ؟ فٍّدٌخ ٖ ٔعُن‬ ‫‪‬‬
‫خدلدػٍ ٌٍّدػٍ فٕسًؤ خٌوًّ ٌٍمدػُ وخدلٕعمسً خِيت‪ ،‬وبٌخ ودْ ٖزً ِٓ خحلّْ فٍُىٓ دبمًخَ ٖ َؼُ خٕٔٔدْ زظمعٗ ومسوعٗ وٖ‬
‫َشىّٖ طىَش خَٔٔٗ‪ ،‬وخٌعـسًن وػُذ خًٌٕٗٔ غلٍر خٌؼَُ وخٌعشىَٗ‪.‬‬

‫‪72‬‬
 ‫ُب ټٗڄهڃ ظ٭َُ‪ ٟ‬زدڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب خڀٌٍ ؤؼىن ‪٬‬ځً ٔځىٺ خڀىّٔ َ٭ٹىذ (‪ )٪‬لُػ ـّ‪٬ ٪‬ځً ُٰدذ وڀًي َىٔٳ (‪ )٪‬لّٖ خزُ‪ٓ١‬ط‬
‫‪ُ٬‬ىدي ڄه خ‪ٜ‬نّن وخڀسٽدء وٴَٹًََ ز‪ُٝ‬ي! وٌى َ٭ځڃ ڄه خ﵁ ظ٭دٔب ‪٬‬ځمد﵂ وسىَٓد﵂ ُنُدش وڀًي وَّند ّنٕعٹسځً خڀّخٌُ ُب خ‪ٜ‬نٽڃ وخڀٕځ‪٥‬ص ‪٬‬ځً ؤَ‪ٞ‬‬
‫ڄ‪ .ُٝ‬وڀٽىً ‪٬‬دٖ خ‪ٛ‬نّ‪ُ ٪‬ب ٸ‪ُ١‬ص ‪٬‬دجځُص (وٌٍ لًٕ خٔوىش) وٖ ‪ٗ٬‬ٸص ‪ٟ‬ند ّن‪ًٝ‬ن خڀًَه وخْڄص وخٔوٕدوُص (ټٹ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن) وٸً‬
‫خٔعمُ لّوً وزٽدئي لّٖ خزُ‪٘ ٟٓ‬٭ُي وظٹىْٓ ‪٨‬هُي وؤُٔ‪ ٪‬بڀًُ خ‪ٟ‬نُڂ‪ .‬وٌخض ڄُش ُٔحٔٿ خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪٬ )٪‬ه يَـص لّن خڀىّٔ‬
‫(‪)61‬‬
‫َ٭ٹىذ ‪٬‬ځً وڀًي َىٔٳ؟ ٴٹدپ (‪( :)٪‬لّن ٔس٭ٌن ؼٽځً لُٓي)‪.‬‬

‫و َوٌ ‪ُ -‬ب ڄىدٸر خزه ٘هُخ٘ىذ‪ ،‬ؾ ‪ -165 ٚ،4‬ؤن ؤلً ڄىخٕب خٔڄدڂ َِه خڀ٭دزًَه (‪ )٪‬ٸدپ ڀً ٌخض ڄُش‪َ :‬دزه َٔىپ خ﵁‪ ،‬ؤڄد‬
‫آن ‪ٜ‬نّوٻ ؤن َىٹ‪ٍ١‬؟ ٴٹدپ ڀً َِه خڀ٭دزًَه‪" :‬و‪٪‬نٻ بنّ َ٭ٹىذ (‪ )٪‬ټدن ڀً خؼىد ‪ ُٙ٬‬خزىد﵂‪ ،‬ٴٱُٓر خ﵁ وخلً﵂خ ڄىهڃ‪ ،‬ٴدزُ‪ٓ١‬ط ‪ُ٬‬ىدي ڄه‬
‫خ‪ٜ‬نّن وټدن خزىً َىٔٳ لُٓد﵂ ُب خڀًوُد‪ ،‬وؤود و‪ُ٩‬ض بٔب ؤيب وؤوٍ و‪٬‬مٍ ؤس٭ص ‪ ُٙ٬‬ڄه ؤٌٿ زُّٗ وٸىڄ﵂د ڄه ؤو‪ٝ‬دَ ؤيب ڄ‪ٌ٬ُٓٝ‬ن لىٕب‪،‬‬
‫ٴٽُٳ َىٹ‪ ٍ١‬لّ٘ب"‪.‬‬

‫وَوٌ ُب وٵٓ خ‪ٞ‬ن‪ -166 ٚ - ًَٝ‬ؤ ّن خٔڄدڂ َِه خڀ٭دزًَه (‪" :)٪‬زٽً لّٖ وُٳ ‪٬‬ځً ‪ُ٬‬ىً‪ ،‬وټدن بٌخ ؤوٍ ڄدءً زٽً لّٖ ‪٬‬نځهد‬
‫يڄد﵂‪ ،‬ٴٹُٿ ڀً ُب ٌڀٻ‪ ،‬ٴٹدپ‪ :‬ټُٳ ٖ ؤزٽٍ وٸً ڄُىِ‪ ٫‬ؤيب ڄه خ‪ٞ‬ندء خڀٌٍ ټدن ڄ‪٥‬ځٹد﵂ ڀځٕسد‪ ٪‬وخڀىلىٖ‪ ،‬وٸُٿ ڀً‪ :‬ؤوٻ ڀعسٽٍ يٌُٺ ٴځى‬
‫ٸعځط وٵٕٻ ‪ٞ‬ند ِيض ‪٬‬ځً ٌٍخ‪ ،‬ٴٹدپ‪ :‬وٵٍٕ ٸعځعهد و‪٬‬ځُهد ؤزٽٍ"‪.‬‬

‫بن ؤٔدْ خٔ٘ٽدپ ُب خڀٍَه َ‪٥‬دڀسىن زىٸٳ خ‪ٜ‬نّن وخ‪ٞ‬نإًب وخڀسٽدء وخڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص َُظٽّ ُب ‪٠‬٭ٳ ڄ٭ُٴعهڃ زدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪)٪‬‬
‫وٸ‪ُ١‬ص خڀىه‪١‬ص خڀٽُزٗجُص ڄه ـهص‪ ،‬وً٘ٓش ظىـٓههڃ بٔب لُدهتڃ خڀًوُىَص وخٌعمدڄهڃ خ‪ٞ‬نٵُ‪ ٢‬زد‪ٛ‬نىخور خ‪ٞ‬نديَص ڀځمُدش وخڀٹ‪١‬دَد خڀُٕدُٔص ڄه‬
‫ـهص ؤوُي‪ٌٍ ،‬خ ڄد ؤوٸ٭هڃ ُب خٔٔعهّخء زد‪ٞ‬ن٭دـّ وخڀٽُخڄدض وخڀع‪ٙ‬ٽُٻ ُب ڄٹدڂ خْجمص خڀ‪٥‬دٌَُه (‪ )٪‬و‪ٜ‬دَوخ ًَٕنون ټمد َ‪ٙ‬عهٍ‬
‫خْ‪ً٬‬خء‪ .‬بهنڃ ڄ‪ ٫‬خْٔٳ ٸً ُٰٓسىخ ؤوٵٕهڃ ‪٬‬ه لٹدجٷ ُٰسُص وز‪ٝ‬دجُ ‪١‬نىََص ُب ‪٬‬ٹًُش خڀىَٖص وخٔڄدڄص‪ ،‬ټدڀّٗ ‪٦‬ند‪٤‬ر هبد خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‬
‫(‪ُ )٪‬ب خڀَّدَش‪ ( :‬ؤ٘هً ؤنّ يڄٻ ٔٽه ُب خ‪ٝ‬نُځًْ وخٸ‪ٙ‬٭ُٓضِ ڀً ؤ‪ٔ٨‬ځّص خڀ٭ُٖ وزٽً ڀً ٗنُ‪ ٫‬خ‪ٝ‬نٗجٷ وَز َٽطِ ڀً خڀٕمدوخض خڀٕس‪٫‬‬
‫وخَْ‪٠‬ىن خڀٕس‪ ٫‬وڄد ٴُههٓ وڄد زُىههٓ وڄَه َعٹځّر ُب خ‪ٛ‬نىص وخڀىدَ ڄٔه وَځْٷ َزٓىد‪ ،‬وڄد َُُي وڄد ٖ َُُي‪ .‬وؤ٘هً ؤنّ ُب ٸعځٻ خوعُ ِه َٽطِ‬
‫(‪)62‬‬
‫لُُڄص خٔٔٗڂ)‪.‬‬

‫ٴځُٓ ‪٬‬فُسد﵂ ‪ -‬ټمد َٹىپ خڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٗنُٿ ٘نىي خڀ٭دڄځٍ ُب ټعدزً (َ ٓي خ‪ٟ‬نفىڂ) ‪ -‬ؤنْ ظًُڄً خڀُئوْ وخڀ‪ًٝ‬وَ وخڀ‪٩‬هىَ زٿ‬
‫وهتځٻ خڀىٵىْ ـّ‪٬‬د﵂ ‪٬‬ځًُ‪ ،‬ټمد ڀُٓ ڄه خڀٱَُر ‪٬‬ځً خڀٹًَش خٔ‪ٟ‬نُٓص خڀّٗ ـ٭ځط ڄه ٸمُ‪َ ٛ‬ىٔٳ (‪ٔ )٪‬سسد﵂ ڀُيٓ ز‪ ُٝ‬ؤزًُ َ٭ٹىذ (‪)٪‬‬
‫ؤنْ ْن٭ٿ ڄه ظُخذ خڀٱد‪َُٓ٠‬ص خڀٌٍ ُٔٵٔٻ ‪٬‬ځًُ يڂ ًُٔٓ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬ؤيبِّ خڀ‪ُ١‬ڃ وؤٌٿ زُعً وؤ‪ٜ‬مدزً خْوٴُدء (‪٘ )٪‬ٵد ًء ڄه ټٿ يخء‪ ،‬ٴةٌخ‬
‫٘ٵً ٸمُ‪َ ُٛ‬ىٔٳ ٘ى‪ٝ‬د﵂ وخلًخ﵂‪ ،‬ٴة ّن ٸمُ‪ ٛ‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬خڀٌٍ ٌى ظُخذ خڀٱد‪َُ٠‬ص ٘ٵً خ‪ٞ‬نٌَٗن وٖ َّخپ َ‪ٙ‬ٵٍ‪ ،‬ٴًنيٓ خڀس‪ُٝ‬‬
‫وخڀس‪ًٝ‬نش‪ ،‬و‪٩‬نځٍ خڀ٭ٹىپ وخڀىٵىْ وخْٴحًش‪ ،‬وَُٴ‪ ٫‬زدڀىٵٓ خٔوٕدوُص بٔب ٸمص خڀٽمدپ وخڀ٭‪٩‬مص‪ ،‬ٴٽُٳ َٹدْ ‪ -‬بٌن ‪ُ٩٬ -‬ڃْ ٌٽٍخ‬
‫ذ خ‪ٜ‬نٌٕن وڄُزٍٓ خ‪ٜ‬نٌٕن ولسُر خ‪ٜ‬نٌٕن!!‬ ‫ذ ‪١‬نمً و‪٬‬ځٍ وٴد‪٤‬مص وخْجمص‪ ،‬ټّٗ وَ ٓ‬ ‫زإيون ڄىً زدظٵدٶ خْيڀّص؟! ټّٗ وَ ٓ‬

‫‪73‬‬
 ‫وټٍڀٻ َد ؤوٍ ‪ ..‬ٴٹً زدض خٔوىش خ‪ٜ‬نًخؼىٌَن ‪ -‬ټمد ظٕمُٓهڃ ‪١َ -‬مٽىن ‪٬‬ځً ڄؽٿ ٌٍي خڀُوخَدض خڀٹدجځص‪٬ :‬ه ڄىٖود خٔڄدڂ‬
‫خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ٔ ،)٪‬إڀً بزه زٽًن ٴٹدپ‪ :‬ب٘ب ؤوّپ خَْٓـدن ‪ -‬ڄًَىص ڄه زٗي ٴدَْ ‪ -‬وٸځّٔ َىدِ‪٬‬ين بٔب ٸّّ ؤزُٻ‪ ،‬ٴةٌخ وُـطُ‪ ،‬ٴٹځّٔ وَـِٿٌ‬
‫مرٓ ؤنْ َُخٺ خ﵁ ٴُىد‬
‫ڄُ‪ٙ‬ٵٔٷْ لّٖ ؤَـ‪ ٫‬وىٴ﵂د ڄه خڀٕځ‪٥‬دن وخڀٕٗ٭دش وؤ‪ٜ‬مدذ خ‪ٞ‬نٕدّب ‪٤ُ٘ -‬ص خ‪ٜ‬نًوي ‪ -‬ٴٹدپ (‪َ( :)٪‬دزه زٽًن ؤڄد ظُ ٔ‬
‫ودجٵد﵂؟ ؤڄد ظ٭ځڃ ؤوً ڄَه ودٲ ‪ٝ‬نىٴىد ؤ‪٨‬ځًّ خ﵁ ُب ‪٨‬ٿّ ‪ ،ًُ٘٬‬وټدن ‪١‬نًِّؼً خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ٓ )٪‬نط خڀ٭ُٖ‪ ،‬وآڄىً خ﵁ ڄه ؤٴّخ‪َ ٪‬ىڂ خڀٹُدڄص‪،‬‬
‫(‪)63‬‬
‫َٵّ‪ ٪‬خڀىدْ وٖ َٵّ‪ ،٪‬ٴةنْ َٴَّ‪ َ٪‬وَّٸَُظًِ خ‪ٞ‬نٗجٽص ؤٽََّىطِ ٸځسً زدڀس‪ٙ‬دَش)‪.‬‬

‫ب ّن خ‪ٜ‬نًخؼىٌَن بوىش ڀىد‪ ،‬وڄه لٷ خْوىٓش ‪٬‬ځُىد ؤن ‪٥‬نٌٍَّڃ ڄه خڀعځىٓغ زٕمىڂ خڀؽٹدٴص خڀٱُزُص وخ‪ٟ‬نمىڂ خڀُٕدُٔص خڀُىڄُص وخڀعمدڀٵدض‬
‫خڀىلًوَص ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نٕعهّجٌن ڄه (خ‪ٞ‬نٕځمٌن)!‬

‫وؤڄد ظځٻ خڀ٭ٹىپ خڀّٗ ظځىٓؼط ووُعٔ َمطِ !! ٴإوًٓ ‪ٟ‬ند ؤن ظٕعى‪٬‬ر ڄد ټدن ًَ‪٬‬ى زً خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪ُ )٪‬ب ٔفىيي ڀّوٓخَ ـًٓي خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬زٹىڀً‪ ( :‬خڀځهڃ َد ڄَه وَ‪َّٝ‬ىد زدڀٽُخڄص‪ ،‬وو‪ً٬‬ود زدڀ‪ٙ‬ٵد‪٬‬ص‪ ،‬وو‪ٓٝ‬ىد زدڀى‪ُٜ‬ص‪ ،‬وؤ‪٥٬‬دود ‪ٔ٬‬ځْ َڃ ڄد ڄ‪ ً١‬و‪ٔ٬‬ځْ َڃ ڄد زٹٍ‪ ،‬وـ٭ٿ‬
‫ؤٴحً ﵂ش ڄه خڀىدْ هتىٌ بڀُىد‪ ،‬بٰٵُ ٕب ؤوىخ٘ب وِوٓخَ ٸّّ ؤيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٍَه ؤوٵٹىخ ؤڄىخ‪ٟ‬نڃ وؤ٘ى‪ٝ‬ىخ ؤزًخهنڃ َٰسص﵂ ُب زُِّود وَـدءً‬
‫‪ٞ‬ند ‪٬‬ىًٺ ُب ‪ٜٔ‬ځعىد‪ ،‬ؤُوَخ﵂ ؤيوځىي ‪٬‬ځً وسُٻ‪ ،‬وبـدز ﵂ص ڄىهڃ ْڄُود‪ ،‬وُٰ‪٩‬د﵂ ؤيوځىي ‪٬‬ځً ‪ً٬‬وٓود‪ ،‬ؤَخيوخ زٍڀٻ َ‪٠‬دٺ‪ ،‬ٴٽدٴٔحْهُڃ ‪٬‬ىٓد‬
‫زدڀُ‪٠‬ىخن‪ ،‬وخټٌٓڃ زدڀځُٿ وخڀىهدَ‪ ،‬وخوځٳ ‪٬‬ځً ؤٌدڀُهڃ وؤوٖيٌڃ خڀٍَه وځّٵىخ زإلٕه خ‪ٝ‬نځٳ‪ ،‬وخ‪ٜ‬مسهڃ وخټٵٔهِڃ ُ٘ٓ ټٿ ـسٓدَ‬
‫‪٬‬ىًُ‪ ،‬وټٿ ‪٠‬٭ُٳ ڄه وځٹٻ وًًَ٘‪ ،‬وُ٘ٓ ُ٘د‪ٌ٤‬ن خٔوٓ وخ‪ٛ‬نه‪ ،‬وؤ‪ٔ٥٬‬هڃ ؤٴ‪١‬ٿ ڄد ؤڄٓځىخ ڄىٻ ُب ُٰزعهڃ ‪٬‬ه ؤو‪٤‬دهنڃ‪ ،‬وڄد آؼُوود‬
‫زً ‪٬‬ځً ؤزىدجهڃ وؤٌدڀُهڃ وٸُخزدهتڃ‪ ،‬خڀځهڃ بنّ ؤ‪ً٬‬خءود ‪٬‬دزىخ ‪٬‬ځُهڃ ِنُوـهڃ‪ ،‬ٴځڃ َىِهِهِڃ ٌڀٻ ‪٬‬ه خڀ‪ٙ‬ىى‪ ٚ‬بڀُىد وٗٴ﵂د ڄىهڃ ‪٬‬ځً ڄَه‬
‫ودڀٵىد‪ ،‬ٴدَلڃ ظځٻ خڀىـىي خڀّٗ ُُٰٓهتد خڀ‪ٙ‬مٓ‪ ،‬وخَلڃ ظځٻ خ‪ٝ‬نًوي خڀّٗ ظعٹځّر ‪٬‬ځً لٵُش ؤيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وخَلڃ ظځٻ خْ‪ٌ٬‬ن‬
‫خڀّٗ َـَُضِ يڄى‪٬‬هد َ٘نص﵂ ڀىد‪ ،‬وخَلڃ ظځٻ خڀٹځىذ خڀّٗ َـَّ َ‪٬‬طِ وخلعُٸط ڀىد‪ ،‬وخَلڃ ظځٻ خڀ‪ُٝ‬وص خڀّٗ ټدوط ڀىد‪ ،‬خڀځهڃ ب٘ب ؤٔعىي‪٬‬ٻ‬
‫ظځٻ خْزًخن وظځٻ خْوٵٓ لّٖ ظىخٴُهڃ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نى‪َ ٞ‬ىڂ خڀ٭‪.)ٗ٥‬‬

‫ط ٴًخٺ ڀى ؤن ٌٍخ خڀٌٍ‬‫َٹىپ خڀُخوٌ ‪ -‬وب‪ٚ‬نً ڄ٭دوَص زه وٌر ‪ -‬ٴمد ِخپ ًَ‪٬‬ى وٌى ٔدـً هبٍخ خڀً‪٬‬دء ٴځمد خو‪ُٝ‬ٲ ٸځط‪ :‬ـُ٭ځ ُ‬
‫ط ڄىٻ ټدن ‪ٞ‬نه ٖ َ٭ُٲ خ﵁ ‪ّ٬‬وـٿ ڀ‪٩‬ىىطُ ؤن خڀىدَ ٖ ظ‪٥‬٭ڃ ڄىً ُ٘حد﵂ ؤزًخ﵂‪ .‬وخ﵁ ڀٹً ٕنىُطُ ؤ٘ب ټىطُ َِظًُ وٓب ؤلؿ‪ .‬ٴٹدپ ٕب‪:‬‬ ‫‪ٚ‬ن٭ ُ‬
‫ڄد ؤٸُزٻ ڄىً ٴمد خڀٌٍ ‪٬‬نى٭ٻ ڄه َِدَظً؟ ٍب ٸدپ‪َ :‬د ڄ٭دوَص ڀٔڃَ ظًََ‪ٌ ٪‬ڀٻ؟ ٸځط‪ :‬ـُ٭ځط ٴًخٺ ٓب ؤََ ؤن خْڄُ َسځٯ ٌٍخ ټځً‪ ،‬ٴٹدپ‪َ :‬د‬
‫(‪)64‬‬
‫ڄ٭دوَص ڄه ًَ‪٬‬ى ڀّوٓخَي ُب خڀٕمدء ؤټؽُ ‪٣‬نه ًَ‪٬‬ى ‪ٟ‬نڃ ُب خَْ‪.)ٞ‬‬

‫ؤَهد خٔوىش‪ًََُ ..‬ووىد ؤن ٖ ‪٥‬نّن‪ ،‬وٌٿ ؤزٹىخ ڀىد ڄد َُٕٓود لّٖ ٖ ‪٥‬نّن؟! وٌٍخ ڄىٖود خٔڄدڂ خڀُ‪٠‬د(‪َ )٪‬ٹىپ‪( :‬بنّ ٘هُخ﵀ُٓڂ ټدن ؤٌٿ‬
‫خ‪ٛ‬ندٌځُص ٴُمد ڄ‪َ ً١‬٭‪ّ٩‬مىوً و‪٪‬نعُڄىوً و‪٪‬نُٓڄىن ٴًُ خڀ‪٩‬ځڃ وخڀٹعدپ ‪ٜ‬نُڄعً‪ .‬ڀٽه ٌٍي خْڄٓص ڄد ‪ُ٬‬ٴط لُڄص ٘هٌُد وٖ لُڄص وسُٓهد‬
‫(‪)65‬‬
‫ٴٹعځىخ ٴًُ ٌََٓعً ؤسىخ ٴًُ وٕدءي ڄه زځً بٔب زځً)‪.‬‬

‫وڀىٹُؤ زد‪ٞ‬نىدٔسص و‪ٓٝ‬د﵂ ڀځًُٕٓ ‪١‬نٕه خْڄٌن (َ٘نً خ﵁) خڀٌٍ َٕعىً خ‪ٜ‬نًخؼىَٓىن ‪٬‬ځً ٴعىخي ُب ٓنُ‪ٙ‬ب خڀع‪٥‬سًن‪َ ..‬ٹىپ ُب ټعدزً (خجملدڀٓ خڀٕىُٓص‬
‫‪ /‬ؾ‪٠ 4‬نځٓ َٸڃ ‪ٜ /231‬ٵمص َٸڃ ‪( :)260‬ٸً ٸ‪ ً١‬خڀ٭ٹٿ وخڀًَه زدلعُخڂ ‪٩٬‬مدء خڀُـدپ ؤلُدءً وؤڄىخظد﵂ وْنًًَ خڀٍټُي ڀىٴدهتڃ‬

‫‪74‬‬
 ‫وب‪٨‬هدَ خ‪ٜ‬نّن ‪٬‬ځُهڃ ُٖٔٓمد ڄَه زٍپ وٵًٕ وـدًٌ لّٖ ٸُعٔٿ ‪ٞ‬نٹ‪ٔ ًٕٝ‬دڂ وٰدَص وسُځص‪ ،‬وٸً ـُض ‪٬‬ځً ٌڀٻ خْڄڃ ُب ټٿ ‪ ُٝ٬‬وِڄدن‬
‫وـ٭ځعًِ ڄه ؤٴ‪١‬ٿ ؤ‪٬‬مد‪ٟ‬ند وؤٔهٓ ڄٵدوٌُد‪ ،‬ٴمٹُٷ زد‪ٞ‬نٕځمٌن زٿ ٗنُ‪ ٫‬خْڄڃ ؤن َٹُمىخ خڀٍټُي ڀځمٌٕن ٴةوً ڄه ‪٩٬‬مدء خڀُـدپ‬
‫وؤ‪٬‬د‪٨‬مهڃ ُب وٵًٕ وڄه خڀ‪ُ٥‬خِ خْوپ‪ ...‬ولٹُٷ ّنه ټدن ټٍڀٻ ؤن ظُٹدڂ ڀً خڀٍټُي ُب ټٿ ‪٬‬دڂ وظسٽٍ ڀً خڀ٭ُىن يڄد﵂ زًپ خڀًڄى‪،٪‬‬
‫وؤٌ َـٿ ُب خڀٽىن ٸدڂ ّند ٸدڂ زً خ‪ٜ‬نٌٕن)‪.‬‬

‫وٖ ظ٭ځُٷ ٕب ‪٬‬ځً ٸىڀً (ظسٽٍ ڀً خڀ٭ُىن يڄد﵂ زًپ خڀًڄى‪ٔ )٪‬ىي ؤنّ خڀًُٕٓ خْڄٌن (ٸًْ ُٔٓي) ٸً خٸعسٓ ٌٍخ خ‪ٞ‬ن٭ىن ڄه َِدَش خڀىدلُص‬
‫خ‪ٞ‬نٹًٓٔص ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نفٓص (‪ )٪‬خڀّٗ َ‪١‬٭ٓٵهد خ‪ٞ‬نىدڀٵىن ڀځع‪٥‬سًن!‬

‫ب٘ب ٖ ؤٕنىن ‪ٟ‬ناٖء خٔوىش خ‪ٞ‬نعىدٸ‪ٌ١‬ن بٖ خ‪ٟ‬نًخَص ڀحٗ َٵىٓظىخ ‪٬‬ځً ؤوٵٕهڃ زُټص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب ‪ٜ‬ن‪٩‬دض خ‪ٞ‬نىض و‪٬‬ىً ل‪ُٙ‬ـص خٔلع‪١‬دَ‬
‫ووّ‪٬‬ص خڀُوق وُب ؤوپ ڀُځص ڄه ول‪ٙ‬ص خڀٹّّ‪...‬‬

‫وټڃ ؤَـى ؤن ٖ َىًڄىخ ‪٬‬ځً ‪٬‬مٌُڃ خڀٌٍ ‪٪‬نُٸىوً ُب ڄ‪٩‬دٌُخ‪ٜ‬نُدش خڀًوُد و‪ُٜ‬خ‪٬‬دض خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دّب ؤُخذ خڀُٕدٔص وخ‪ٜ‬نٕدزدض خ‪ٞ‬نديَٓص وٌڃ‬
‫‪٬‬ځً ڄى‪ ً٬‬ؤټًُ ڄ‪ ٫‬خڀُىڂ خڀٌٍ ٖ َىٵ‪ ٫‬ٴًُ ڄدپ وٖ زىىن بٖ ڄه ؤظً خ﵁ زٹځر ٔځُڃ‪.‬‬

‫ؤوٍ وِنٗ‪ٜ‬ص خڀٽځمص ب‪ٚ‬ن٭هد ڄىٍٓ‪٥ :‬نه ٸىڂ ڀه وسُ‪ ٫‬خڀًَه وخ‪ٞ‬نٌٍر وخڀ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص زٿ وٖ ‪٬‬ٹًُش وخلًش ڄه خڀ٭ٹدجً خٔڄدڄُص! وبٌخ‬
‫ٴ٭ځً بوىش ڀىد ٴهٍخ ٘إهنڃ و‪ّّٜ‬ود ‪٬‬ځً ب٘د‪٬‬دهتڃ ‪٤‬ىَٿ وخڀ٭دٸسص ڀځمعٹٌن‪.‬‬

‫وِدٌخ َىىْ ِظًن خٌىلًش خُِٔٔٗص يف كً خْوػدم خٌُٕدُٔص خٌُخٕ٘ص؟ وخدلوُوف هٓ خٌشُه خدلهعًٌ ؤٔٗ ولًوٌ لًمي‬ ‫‪‬‬
‫وِٕلُّ ٌٍىلًوَص وخٌعمَُر زٌن خدلٍخ٘ر؟‬

‫وؤڄد خڀىلًش ڄ‪ ٫‬بوىخوىد خڀٕىٓص‪ ..‬وخڀّٗ وًََزَىد بڀُهد َزٓىد ظ٭دٔب لُػ ٸدپ‪( :‬وَبِنَّ ٌٍَٔئ ؤُڄُٖعٽُڃِ ؤُڄٖص﵂ وَخلًَٔش﵂ وَؤَوَد ََٗزٽُڃِ ٴَدظٖٹُىنٔ) (‪ )66‬ٴةنّ خڀعٹىي‬
‫ٔسُځىد خڀىلًُ بڀُهد ٴٹ‪ ٣‬ټمد ٌٍ خْڄُ ُب خَِص خڀٽُ‪٬‬نص‪ .‬وخوعٗٲ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٕدجٿ خٔ‪٬‬عٹديَص ‪٩‬نر لځًّ زد‪ٜ‬نىخَ خ‪ٜ‬نُٓ وخڀسىٓدء وٌى ڄه‬
‫زُټدض خڀعٹىي‪ ،‬وٌٍخ ڄد َٕعى‪٬‬سً خ‪ٞ‬ن٭عًڀىن ڄه خڀٕىٓص وخڀ‪ُٙ‬٭ص خڀٍَه ٖ َ‪ٙ‬عُ‪٤‬ىن لٍٲ خ‪ٝ‬ن‪ٝ‬ى‪ُٜ‬دض خ‪ٞ‬نٌٍسُص ڄديخڄط خْ‪ٜ‬ىپ‬
‫خڀعىلًَُص وخڀىسىَص خڀ‪َُٙ‬ٵص ؼدزعص‪ .‬وٌڀٻ ڄد ٓب َٕعى‪٬‬سً خڀعٽٵًنَىن خڀٍَه ظىّٰځىخ ُب يڄدجىد وٓب ‪٪‬نعُڄىخ لّٖ خڀٍَه ظىدِڀىخ ڄىٓد ‪ٟ‬نڃ وٓب‬
‫‪٫‬نفځىخ ڄه َٔىپ خ﵁‪َٔ ..‬ىپ خڀُ٘نص‪َٔ ..‬ىپ خٔوٕدوُص‪...‬‬

‫وؤڄد خڀُٕدٔص‪ ..‬ٴهٍي ًٔنش ؤجمعىد خْ‪٤‬هدَ(‪ )٪‬وخ‪٠‬مص ټدڀ‪ٙ‬مٓ ُب َخز٭ص خڀىهدَ‪ ،‬ٴٹً ـځٕىخ ز٭ًُخ﵂ ‪٬‬ه خڀځ٭ر خڀُٕدُٔص وخ٘عٱځىخ‬
‫زدڀعإُٔٓ خڀٵٽٌُ وخڀ٭ٹدجًٌ وخڀٵٹهٍ وخْوٗٸٍ ‪ٞ‬ند وـًوخ ََدق خڀًوپ وڄ‪ّٗ١‬ض خڀٵّٕ هتًٓي ٌٍي خڀٹُڃ‪ ..‬وب‪٧‬ند ‪ٚ‬نمىخ زًوىپ ز٭‪ٟ‬‬
‫ؤ‪ٜ‬مدهبڃ ُب خڀٕځٻ خڀُ‪ٚ‬نٍ خ‪ٜ‬ندټڃ ڄه ؤـٿ وًڄص ٌٍي خْز٭دي خٖٔعُخظُفُص‪ .‬وٌٽٍخ ٴةنّ خڀ٭مٿ خڀُٕدٍٔ ‪٬‬ىًود ـّء ڄه يَىىد وڀٽه‬
‫ز‪ ٢ُٙ‬ؤن ٖ َإټٿ ڄه ٌٍخ خڀًَه خڀٌٍ وٵًًَ زٽٿ ٰدپ وَوُ‪ .ٛ‬ٴځعٽه خڀىلًش وخڀع٭دون ُب خڀٹ‪١‬دَد خڀُٕدُٔص ‪٠‬مه ڄى‪٩‬ىڄص خْوٗٶ‬
‫وظسديپ خٔلعُخڂ‪ ،‬وٖ وٹسٿ زدڀىلًش خڀٍوزدوُص‪ ٖ ..‬ڄٌٍسُد﵂ و ٖ ڄُـ٭ُد﵂‪ْ ..‬هند ًٰن ‪٣‬نٽىص خڀعمٹّٷ لّٖ ڀى ڄىَٔط زُٕٳ خڀًَٽعدظىََص‬
‫‪75‬‬
‫وٴُ‪ ٞ‬خڀ٭ٹًُش زدڀٹىٓش‪ ..‬وڄأ‪ٟ‬ند خ‪ٞ‬نًَّ ڄه خڀٵُٸص وخڀعىدلُ‪ ،‬وٌى ڄد ًََُي خٔٔع٭مدَ‪ .‬ٴدڀىلًش خ‪ٜ‬نٹُٹُص ب‪٧‬ند ُب خڀعمٕٓٻ زدڀؽىخزط وخڀّٗ ڄىهد‬
‫خ‪ٜ‬نَُص خ‪ٞ‬نٌٍسُص وخ‪ٞ‬نُـ٭ُص‪ ،‬ولّٖ خ‪ٜ‬نَُٓص خڀٵٽَُص ڀځٵُي ‪٩‬نر بلعُخڄً ڄدٓب َعفدوِ لًويي‪.‬‬

‫ؤڄد ‪٥‬نه ؤظسد‪ ٪‬ڄٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬ٴځىد و‪٥‬ى‪٤‬ىد خ‪ٜ‬نمُخء ٴُمد َُظس‪ ٣‬زد﵁ وخڀُٔىپ وؤٌٿ خڀسُط (‪ٜ‬ځىخض خ﵁ ‪٬‬ځًُ و‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن)‬
‫وڀٹً ؤوَيض خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَ خڀُوخجُص خڀٽؽًنش ‪ٔ -‬ىص﵂ وُ٘٭ص ‪٬ -‬ه خڀىّٔ خْټُڂ (‪ )ٚ‬ؤوً ٸدپ‪َ ٖ( :‬اڄه ‪٬‬سًْ ﵁ لّٖ ؤټىن ؤلرٓ بڀًُ ڄه‬
‫(‪)67‬‬
‫وٵًٕ‪ ،‬وؤٌځٍ ؤلرٓ بڀًُ ڄه ؤٌځً ‪ ،‬و‪٬‬عٌُب ؤلرٓ بڀًُ ڄه ‪٬‬عُظً‪ ،‬وٌخٌب ؤلر بڀًُ ڄه ٌخظً)‪.‬‬

‫ٴةوىخوىد خڀٕىٓص ‪٪‬نسٓىن ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬زإڄُ خڀىّٔ خْڄٌن ‪١‬نمً (‪ )ٚ‬وٸً زځٱىد زعىخظُ ؤنّ خڀٕىٓص ُب ڄى‪٥‬ٹعىد (خ﵀ُٓٶ) ټدوىخ َى‪ُ٩‬ون بٔب‬
‫ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُنّن وخلعُخڂ‪٬ ،‬ٽٓ ز٭‪ ٟ‬خڀ‪ُٙ‬٭ص خڀٍَه ؤٔدئخ وٌڃ ‪٪‬نٕسىن ؤهنڃ ‪٪‬نٕىىن ‪ٜ‬ى٭د﵂!!‬

‫وؤود ٘ى‪ُٓٝ‬د﵂ ؤؼىدء خ‪ٞ‬نىټر وٸ‪ ٫‬و‪٬ ٌُ٩‬ځً خڄُؤش ـدڀٕص ز٭سدءهتد خڀٕدظُش ‪٬‬ىً زدذ ڄىّ‪ٟ‬ند زدڀٹُذ ڄه ڄإًب (ًُٔ ‪١‬نمىي) ظسٽٍ ز‪ًٓٙ‬ش‪.‬‬
‫ٴٕإڀطُ ـدٌَد ‪ -‬خ‪ٜ‬ندؾ ‪٬‬ځٍ ‪ -‬ٴُمد ز٭ً؟ ٴٹدپ بهند ڄه ؤٌٿ خڀٕىٓص وظٹىپ ڀّوـّٗ و٭ڃ ٌٍخ ٌى ‪ّ٬‬خء خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ ‪ُ٬‬ٴىدي ڄىٍ ٔىٌن‪ .‬ؤَه‬
‫خوعٵً ‪٤‬ىخپ ٌٍي خڀٕىىخض!؟‬

‫ٴځُٓ ٌىدٺ وٵىَ ڄه بوىخوىد بٖ ز٭‪١‬هڃ ټمد ز٭‪١‬ىد لُػ ٖ َ٭ځمىن‪ .‬وٌى ڄد ‪٥‬ندوپ ‪ٗ٬‬ـً زةٌن خ﵁ ڄه وٗپ ظ٭مُٷ ڄسديت خ‪ٜ‬نَُص‬
‫وو‪ ُٙ‬ؼٹدٴص خٔلعُخڂ ڀځ٭ٹًُش وؤوٗٸُدض خڀٕځڃ خٔـعمد‪ٌٍ .ٍ٬‬خ ٌى خڀ‪َُ٥‬ٷ بٔب خڀىلًش وڀُٓ خڀ‪َُ٥‬ٷ بڀُهد ‪ ّّ٬‬خڀ‪١‬ٱ‪ ٣‬وخٔټُخي‬
‫وخ‪ٜ‬نٍٲ وخ‪ٞ‬نٹد‪٤‬٭ص وخٔٔعهّخء‪.‬‬

‫ب ّن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ڀً ڄٽدوعً خ‪ٝ‬ند‪ٜٓ‬ص زٌن خ‪ٞ‬نٕځمٌن‪ ،‬وخ‪ٞ‬نعمُّٓش زٌن خْجمص خڀ‪٥‬دٌَُه ڄه آزدجً وؤزىدجً وزع‪َُٝ‬ك ڄىهڃ (ټځّىد ُٔٵُه خڀىفدش‬
‫ؤٵُىص ـًٓود خ‪ٜ‬نٌٕن ؤُٔ‪ٌٍ .)٪‬خ ‪٥‬نه‪ ..‬وٌٍخ هنفىد وڄىهفىد‪ ..‬وٹىڀً ووٽعسً زٽٿ و‪٠‬ىق‪ ،‬وڀٕدوىد َهعٳ ڀځمٌٕن زٽٿ ٴىُ ومشىن‪:‬‬
‫(‪)68‬‬
‫(ڀسُٓٻ يخ‪ ٍ٬‬خ﵁‪ ..‬بن ټدن ٓب َُفِسِٻ زً٘ب ‪٬‬ىً خٔعٱدؼعٻ ٴٹً ؤـدزٻ ٸځّٔ و‪ٚ‬ن٭ٍ وز‪ ٌُٝ‬وَؤٍَ وٌىخٌ ‪٬‬ځً خڀعٕځُڃ)‪.‬‬

‫* < َمىٌىْ‪ :‬خٌعـسًن ؤدوص‪ ..‬وهًّ سلُف !! > *‬

‫ُٔـن بىل حبؽٕد لىي خٌعـسًن‪َ ..‬مىي زوؼهُ‪ :‬ؤْ خٌعـسًن ؤدوص! ِد ٍٖ٘ خًٌِدء خجلدََص هًٍ خٌىـىٖ وسلٍّفدهتد هًٍ‬ ‫‪‬‬
‫خٌشىخَم؟ بّْ شىً خدلـسَُّٓ يف خدلىور ؼلُف!‬
‫‪76‬‬
 ‫ٌٍي ظُزُعهڃ خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص ڄ‪ ٫‬خْٔٳ! وڄّٖ ټدوط (خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص) ظٕمك زدڀع٭سًن ټهٍخ ‪٬‬ه خڀُؤٌ خِوُ؟! وخ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون ڄٕځمىن ٔځمُٓىن‬
‫َىخٔىن زع‪٥‬سًنٌڃ خڀُٔىپ خڀٽُ‪ٙ‬ب وؤٌٿ زُعً خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن ُب ڄ‪ٝ‬دهبڃ خْڀُڃ‪ ،‬وخٴعفد‪٬‬هڃ خڀٽسًن‪ ،‬وَىًٓيون ز‪٩‬د‪ٞ‬نُهڃ وٸدظځُهڃ‪ ،‬و٭ڃ بهنڃ ٖ‬
‫َاٌون ؤلًخ﵂ ز‪ٙ‬ث بٖ ؤهنڃ ‪٬‬ندَٔىن ٸىد‪٬‬عهڃ خڀًَىُص ُب خڀ٭دڂ ڄُش ؤو ڄُظٌن‪.‬‬

‫بوً زدڀ٭ٽٓ ٕندڄد﵂‪ ،‬بن ڄد َٵ٭ځً خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون ٌى خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص ز٭ُىهد ڀى ‪ُ٬‬ٴىد خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص ّنٵهىڂ خ‪ٜ‬نَُص وخڀٕځڃ و‪٣‬ندَٔص خڀ٭ٹًُش‪ ،‬و‪ُ٬‬ٴىد ٴځٕٵص‬
‫ٴ٭ځهڃ ؤهند ٔنَّىد﵂ ڀځمُخَش خ‪ٜ‬نُٕىُص ؤنځًُخ﵂ ڀځٹُڃ خٔوٕدوُص خڀّٗ ٸُعٔٿ ڄه ؤـځهد بزه ؤُ٘ٲ خ‪ٝ‬نٗجٷ ًُٔٓود ‪١‬نمً (‪٬‬ځًُ و‪٬‬ځً آڀً ؤٴ‪١‬ٿ‬
‫خڀ‪ٗٝ‬ش وؤِټً خڀٕٗڂ)‪.‬‬

‫ټڃ ٌى ڄآب لُىمد ظىٹځر خ‪ٞ‬نىخَِه ‪٬‬ىً ي‪٬‬دهتد‪ ..‬ٴُ‪ٝ‬ٵىن بوىخهنڃ ُب خڀًَه زٽځمدض ودزُص ڀ٭ًڂ بڀعٹدء خڀٹىد‪٬‬ص ُب ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٕدجٿ خڀٵُ‪ُ٬‬ص!‬

‫ٖلىپ وٖٸىش بٖ زد﵁‪ ..‬بٌن ټُٳ َٽىن ٌاٖء ل‪١‬دٌََن بٌخ خوعځٵىخ ڄ‪ ٫‬خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌََن ڄه ؤڄؽد‪ٟ‬نڃ ‪٬‬ځً ظٹُٕڃ خڀٽ٭ٽدض خڀُٕدُٔص؟!‬

‫و‪ٞ‬ندٌخ بٌن وًَه خڀُٔٓدڂ خڀً‪٧‬ندَټٍ خڀٌٍ و‪ٜ‬ٳ وسُىد خڀٽُ‪ٙ‬ب (‪ّ )ٚ‬ند ٖ َىسٱٍ و٘ى‪ُٝ‬عً خڀ٭‪ُ٩‬مص‪ ،‬وټدن ڄعٍَٓ‪٬‬د﵂ زد‪ٜ‬نَُص وخ‪ٜ‬ن‪١‬دََص‬
‫وٵٕهد؟! وظىدًٔ ؤن ڄه خ‪ٜ‬نَُص وخ‪ٜ‬ن‪١‬دََص بټُخڂ خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض خڀ٭‪ُ٩‬مص‪ ،‬وبلعُخڂ لَُص ؤټؽُ ڄه ڄځُدَ ڄٕځڃ َ٭عٹًون زىسُٓهڃ وَٹًٓٔىن‬
‫٘ى‪ُٝ‬عً‪...‬‬

‫وخڀ٭فُر ڄه ٌاٖء خ‪ٜ‬نًخؼىٌَن وي‪٬‬دش خڀعفًًَ ؤهنڃ ٖ َٹُئون ‪٬‬ه ٴځٕٵص خڀ٭ّخء وخڀسٽدء وخڀځ‪٥‬ڃ وخڀع‪٥‬سًن و‪ُ٠‬ذ خڀٕٗٔٿ‪ٍ ..‬ب َُ‪٥‬ځٔٹىن‬
‫وٹًٌڃ خڀٌٗ‪ ٪‬ڄه ًٰن ؤيذ‪ ،‬زٿ وٖ ڄى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص وٖ ‪٬‬ځمُٓص‪ ،‬وَ‪ٝ‬ٵىن ؤټؽُ خڀ‪ٙ‬٭دجُ و‪٬‬ځً خْو‪ ٛ‬خڀع‪٥‬سًن ّن‪٩‬هُ خڀعىځّٳ وخ‪ٛ‬نهٿ‪ ،‬ٴهٿ‬
‫ؤٔځىهبڃ ٌٍخ َٕعٹٍ ڄه ڄسًؤ ‪٬‬ځمٍ َأٓ ڀځعمًَػ خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ؟!‬

‫بنّ ُب خڀ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص خڀّٗ ڄدَٔهد آزدئود و‪٧‬ندَٔهد خڀُىڂ ڄٵدٌُڃ َڄَّص ټؽًنش ويٖٖض لٽُمص ووٵُٓص ؤلُدود﵂‪ ،‬ڄىهد ‪٬‬ځً ٔسُٿ خ‪ٞ‬نؽدپ ڄد‬
‫َٹىڀً ‪ٚ‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه خڀ٭دڄځٍ ُب ټعدزً (َ ٓي خ‪ٟ‬نفىڂ)‪( :‬وؤڄد ‪ُ٠‬ذ خْټعدٲ زدڀٕٗٔٿ‪ ،‬ٴةوً ٖ َ‪ ُٓ١‬خْټعدٲ زٿ َٕسٓر ٸىٓش ـځًٌد‪ ،‬ڀٍخ‬
‫ٴةنّ ََد‪ ٍٓ ٠‬خڀٽىوٵى وخڀٽدَخظًُ وخ‪ٞ‬نٗټَمص َع٭مًٓون ‪ُ٠‬ذ ؤًََهڃ وؤټعدٴهڃ ڀعٽٕر ڄىد‪٬‬ص﵂ وٸىٓش﵂ ‪٬‬نٽىهد ظځٹٍّ خڀ‪ُ١‬زدض خڀٹىَٓص ڄه‬
‫خ‪ٝ‬ن‪ٝ‬ڃ ؤو ڀعًَّ ڄه ٸىٓش خڀ‪ُ١‬زص ڀځى‪ٝ‬ڃ‪ ،‬ٴ‪ُ١‬ذ خْټعدٲ زدڀٕٗٔٿ وًٰنٌد َىسًٓ خ‪ٛ‬نځً وَ٭‪ ًُ٥‬ٸىٓش و‪ٜٗ‬زص وڄىد‪٬‬ص ٴإٌ ب٘ٽدپ لُىحٍٕ‬
‫َعُظٓر ‪٬‬ځً ٌڀٻ؟)‪.‬‬

‫خڀع‪٥‬سًن‪٬‬مٿٌ ‪٢‬نُٳ! ٌٍخ ټٗڂ ٔىُٳ! و٭ڃ‪ ..‬بوً ‪٫‬نُٳ ؤ‪ً٬‬خء خڀًَه وؤ‪ً٬‬خء ؤٌٿ خڀسُط ‪٬‬دڄص وؤ‪ً٬‬خء خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ود‪ٜ‬ص‪ ،‬بوً‬
‫‪٫‬نُٳ ؤ‪ً٬‬خء خٔوٕدوُص وؤ‪ً٬‬خء خڀٹُڃ وؤ‪ً٬‬خء خ‪ٜ‬ن‪١‬دَش خٔٔٗڄُص‪ ،‬و‪٫‬نُٳ ؤ‪ٜ‬مدذ خ‪ٞ‬ن‪٥‬دڄ‪ ،٫‬و‪٬‬مٗء خڀ‪ُٙ‬ٶ وخڀٱُذ‪ ،‬وي‪٬‬دش خڀ٭ىٳ‬
‫خڀًڄىٌ وخٌَٔدذ خڀٵٽٌُ‪.‬‬

‫ؤـٿ بن خڀع‪٥‬سًن ‪٫‬نُٳ ٌاٖء‪ ،‬وڀٍڀٻ ؤوپ ڄه ڄى٭ً ولدَزً ټدن ‪ًٜٓ‬خڂ ُب خڀ٭ُخٶ خڀٌٍ خـعم‪ ٫‬ٴًُ ڄَّّٓخض خ‪ٝ‬نىٲ ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‬
‫وخڀع‪٥‬سًن ود‪ٜ‬ص‪.‬‬

‫‪77‬‬
 ‫ٍب ‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬ؤن َٽىن خڀع‪٥‬سًن ڀس٭‪ ٟ‬خڀىدْ ‪٢‬نُٵد﵂‪ ،‬ٴهٿ َُ٭‪َّ٥‬ٿ ڄد وٵ٭ً ؼدزط ْن ٌىدٺ ڄه ‪٫‬ندٲ؟! ڄَه ٸدپ ڀً ؤن َٽىن ـسدود﵂ ڀُىدٲ؟!‬

‫ٗ خ‪ٛ‬نهدي وخڀٹعدپ وؤلٽدڂ خڀٹ‪ٝ‬د‪!ٚ‬‬

‫بٌن ‪ِّ٥٬‬ځىخ ؤُ٘دءً ؤوُي ڄه خڀًَه ْهند ٔنُٳ خڀس٭‪ ..ٟ‬ڄؽ ﵂‬

‫وڀُ٭‪ّ٥‬ځىخ خڀٵ‪١‬دجُدض خڀّٗ ظ٭ُ‪٢ ٞ‬نعځٳ ؤٴٗڂ خڀُ‪٬‬ر وخ‪ٜ‬نُوذ‪ ،‬وظ٭ُ‪ ٞ‬بـُخء ‪٬‬مځُدض خٔٔعح‪ٝ‬دپ خ‪ٛ‬نُخلُص‪ ،‬وظسػّ ‪ٜ‬ىَ ٴعك خ‪ٛ‬نٕڃ‬
‫زًَـص ظٹِّٓ وٵىْ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌَه‪.‬‬

‫ؤٔدٔد﵂ ‪ٞ‬ندٌخ خ‪ٞ‬نٕع٭مُون َ‪ٝ‬ى٭ىن خ‪ٜ‬نُوذ وخڀٹىدزٿ؟! و‪ٞ‬ندٌخ خ‪ٞ‬نٕع‪١‬٭ٵىن ًَخٴ٭ىن؟! ؤ ڀُٓ ُب ټٿ ٌڀٻ لىخيغ ‪٢‬نُٵص وڄا‪ٞ‬نص؟!‬

‫وؤڄد ټٗڄٍ ڀځ‪ُٓ٥‬سٌن‪ ..‬ؤن ٖ َى‪ُ٩‬وخ بٔب ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ؤو ؤن َ٭د‪ٛ‬نىخ ؤوٵٕهڃ ڄه خ‪ٝ‬نىٲ‪ ،‬وخ‪ٝ‬نىٲ ټمد ؼسط ‪٬‬ځمُٓد﵂ َّوپ ظًَ‪٩‬نُد﵂ ڄ‪٫‬‬
‫ظٽُخَ خڀى‪ ،ُ٩‬وٌٍي ٴځٕٵص ؤٴٗڂ خڀُ‪٬‬ر ‪٬‬ىً ڄىعفُهد خڀٱُزٌُن‪ .‬وؤود ٘ى‪ُٝ‬﵂د ٸمط ّنٹدزځص خڀٍَه ‪٤‬سُٓوخ ْوپ ڄُٓش‪ ،‬ٴٽدوىخ َٹىڀىن ؤنّ‬
‫خ‪ٝ‬نىٲ ِخپ ‪٬‬ىهڃ و‪ٜ‬دَوخ ُب ؤڄىَخ‪ٜ‬نُدش ؤټؽُ ‪ّّٜ‬خ﵂ وڄؽدزُش و٘فد‪٬‬ص‪ .‬ټدوىخ ‪٬‬نؽّځىن لد‪ٟ‬نڃ ّنه ‪٫‬ندٲ خڀٕسدلص ُب خڀسمُ ٴځمٓد ؤوٸ‪ ٫‬وٵًٕ‬
‫ڄُٓش ِخپ ‪٬‬ىً خ‪ٝ‬نىٲ بٔب خْزً‪.‬‬

‫وؤڄد ‪٬‬ه خڀىٔدوص ٴإٸىپ‪:‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ ٖ :‬ؤدوص‪ ،‬ٴةن خڀًڂ خڀٌٍ ٌى ؤٰځً ڄديش ُب ـٕڃ خٔوٕدن بٌخ ؤَو‪ ًٝ‬خٔوٕدن ‪ٟ‬نًٲ ڄٹًْٓ ڄؽٿ خ‪ٞ‬نىخٔدش ڀځُٔىپ خڀٽُ‪ٙ‬ب‪ ،‬ٴةوً‬
‫َسٹً ٰدڀُد﵂ وٖنُىد﵂‪ ،‬و‪٬‬ىً خ﵁ ‪١‬نعُڄد﵂ وڄٽُٓڄد﵂‪ ،‬وُب خڀ‪٤ ٪ُٙ‬هدَش ڀځىٵٓ وِټدش ڀځفٕڃ‪.‬‬

‫وؼدُٔد﵂‪ :‬ؤن خٔوٕدن بٌخ خٸعى‪ ٫‬زإن خڀع‪٥‬سًن ـدجّ وؤوً ٌو لٽمص وٴىخجً وؤـُ ‪٬‬ىً خ﵁‪ ،‬ٴةن خڀىٔدوص (‪٬‬ځً ٴُ‪٠‬هد) ُٔعممٓځهد زُلدزص‬
‫‪ ،ًَٜ‬وڄؽدڀً ؤدوص خڀٍزك وخ‪ٜ‬نځٷ ُب خ‪ٜ‬نؿ‪ ،‬ووٸىٲ ڀُځص خ‪ٞ‬نسُط ُب ‪ٜ‬مُخء خ‪ٞ‬نّيڀٵص‪ ،‬وَ‪٪‬نص خڀ٭ُٶ لٌن خڀ‪٥‬ىخٲ لىپ خڀٽ٭سص وخڀٕ٭ٍ‬
‫زٌن خڀ‪ٝ‬ٵد وخ‪ٞ‬نُوش‪ ،‬وٖ وىًٕ ؤَ‪١‬د﵂ ؤدوص خڀ٭مځُدض خ‪ٛ‬نُخلُص ُب خ‪ٞ‬نٕع‪ٙ‬ٵُدض و‪ٜ‬٭ىزص خٔٔعممدڂ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نَُ‪٣ ٟ‬ند َسٹً ٴعُش ُب خڀىٔدوص‬
‫وخڀُوخجك وخڀ٭ُٶ‪ ،‬وٖ وىًٕ ؤدوص ز٭‪ ٟ‬خْ‪٬‬مدپ خڀ‪ٙ‬دٸّص ُب ظى‪ُ٩‬ٳ خجملدٌَ‪ ،‬وؤدوص ظى‪ُ٩‬ٳ يوَخض خ‪ٞ‬نُدي ُب خ‪ٞ‬نىّپ وًٰن ٌڀٻ ټؽًن‬
‫ُب لُدظىد خڀُىڄُص‪٣ .‬ند َ٭ين ؤن خڀىٔدوص بٌخ ټدوط ڄه ؤـٿ ًٌٲ و‪ُ٩‬ٳ ٖ ڄدو‪ ٫‬ڄىهد ‪٬‬ٹٗ﵂ وُ٘‪٬‬د﵂ و‪ُ٬‬ٴد﵂‪ْ ،‬هند ڄاٸعص و‪٤‬دَجص وڄ‪٥‬ځىزص‬
‫ڀعمٹُٷ خ‪ٟ‬نًٲ‪ .‬ٴد‪ٞ‬نهڃ ؤن وٵٹً خ‪ٞ‬نٱّي وو٭ُٲ خ‪ٟ‬نًٲ ڄه ظځٻ خڀىٔدوص‪.‬‬

‫ٍب بن يڂ خڀع‪٥‬سًن ٔد‪٬‬ص ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء‪ ،‬وڄُٓش ُب خڀٕىص‪ ،‬وز٭ًٌد ظسًؤ ‪٬‬مځُص خڀٱٕٿ وخڀعى‪ُ٩‬ٳ وخڀع‪٥‬هًن ٴىَخ﵂ لّٖ ؤوٻ ٖ ظُي ڀٍڀٻ ڄه‬
‫ؤؼُ ز٭ً ٔد‪٬‬دض ڄه وٵٓ خڀُىڂ‪ ،‬ٴإَه خٔ٘ٽدپ؟ وؤَه خڀىٔدوص خ‪ٞ‬نّ‪٬‬ىڄص؟‬

‫و٭ڃ خٔ٘ٽدپ ٌى ُب خڀىٵُٕص خڀىٔىص ڀًي خ‪ٞ‬نؽُؼَُه خڀٍَه خ‪٬‬عديوخ خٔعىٵدٲ ‪٬‬ٹىپ خِوَُه وخٖٔعىٹد‪ ٚ‬ڄىهڃ وخٔٔعهّخء هبڃ ڄديخڄىخ‬
‫ڀُٕىخ ‪٬‬ځً ٌىخٌڃ‪ ..‬ؤوڀحٻ خڀٍَه َ‪٥‬ځٹىن ب٘ٽدٖهتڃ يون خڀٹُخءش ُب ؤيڀص خڀ‪ُ٥‬ٲ خِوُ‪.‬‬

‫ؤڀُٓ ٌٍخ ٌى خٔٔع٭ٗء خ‪ٞ‬نىسىٌ ُب خٔٔٗڂ وخ‪ٞ‬نُٴى‪ُ ٞ‬ب ٸدڄىْ خڀٹُڃ خْوٗٸُص وخڀ‪ُٙ‬ڃ خٔوٕدوُص؟!‬

‫‪78‬‬
 ‫بنّ ؤدوص خ‪ٞ‬نىځّٵدض ڄىـىيش ُب ټٿ ‪٬‬مٿ ٗند‪ ٍ٬‬وٗندًٌنٌ‪ُ ..‬ب خ‪ٞ‬نًٕنخض وخ‪ٞ‬ن‪٩‬دٌُخض وخْ‪ُ٬‬خْ وخڀ٭ّخ‪ٙ‬ب‪ .‬ب‪٧‬ند خ‪ٞ‬ن‪٥‬ځىذ ٸُدڂ ‪٠‬نمى‪٬‬ص‬
‫ڄه خ‪ٞ‬نع‪٥‬ىٓ‪ٌ٬‬ن زدڀعى‪ُ٩‬ٳ‪ ،‬وٌٍخ ڄد ؤ‪٤‬ځسً ڄه خٔوىش خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه و‪١‬نسُٓهڃ‪ ،‬ڀُٕځسىخ وخلًش ڄه ٌَخَ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نٕعهّجٌن وڀُٽىوىخ ‪٣‬نعؽځٌن ڀځمًَػ‬
‫خڀٹدجٿ‪( :‬خڀى‪٩‬دٴص ڄه خٔ‪٬‬ندن)‪.‬‬

‫* < ٍٖ٘ ؤيٌّعٕد خٌعدَؼلُص وخٌشُهُص > *‬

‫بـدزدظه لٍىش وزًَهُص وؤِؽٍعه هظَُص ووخػمص وِمٕوص‪ .‬وٌىٓ لً َمىي ِٕعمًون ؤْ خٌعـسًن لؼُص سبّٓ زدًٌَٓ فدحلفدف‬ ‫‪‬‬
‫هًٍ خًٌَٓ َٕعًهٍ ِٕوٗ‪ ،‬وودطص ؤٔٗ ٌُٓ ٌٍعـسًن ؤطً ظدَؼلٍ وٖ َوخَص ظاًَّٖ زدٌٕضّ! وبظلد ٘ى زًهص خزعىُ٘د خٌىخفًوْ ٌَّدَش‬
‫خِٔدَ خحلٌٕن ِٓ خذلًٕ وخَُخْ وآٌَزدغلدْ لسً ؤلً ِٓ ِدجص هدَ! ووّد َمىي خٌشهًُ خدلـهٌُّ يف وعدزٗ (خجلٍذ وخًٌفن يف‬
‫شىظُص خِٔدَ هٍٍ ‪ /‬ص ‪ِ )165‬د ٔظّٗ‪( :‬بْ خٌعـسًن وخٌـسً هديخض وُِخُٔ ـدءظٕد ِٓ ؤَؼىٌوٓ خٌمفمدْ ؤَ َُضِ يف رلعّودظٕد‬
‫ودٌٕدَ يف خذلشُُ)؟!‬

‫ـىخيب ‪٬‬ځً ټٗڂ خڀ‪ٙ‬هًُ خ‪ٞ‬ن‪٥‬هٌُ (ٸًْ ُٔي) ٌى ـىخذ خڀ٭ٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٽىَخ٘ب‪ ،‬لُػ َٽعر ُب ټعدزً (خٔوع‪ٝ‬دَ ‪ /‬ؾ ‪- 9‬‬
‫‪ )395ٚ‬ڄد َځٍ‪( :‬ڄ‪ ٫‬خلعُخڄٍ ڀځ‪ٙ‬هًُ ڄ‪٥‬هٌُ ٴٽٗڄً ڀُٓ ‪ٜ‬مُمد﵂‪ ،‬وټڃ ڀً ڄه ؤلٽدڂ ڄ‪ٙ‬دهبص‪ ..‬وَٽٵٍ ؤوً وٕر ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُخٔڃ‬
‫بٔب خڀعإؼُ ّنُٕمٍُ خڀٹىٸدِ‪ ،‬وٓب َٹُؤ ‪٬‬ه خڀ‪٥‬سىپ وخڀٕىدـٷ وخڀٕىخي ُب ڄُخٔڃ ‪٬‬د٘ىَخء ُب زٱًخي ُب خڀٹُن خڀؽدڀػ وخڀُخز‪ ،٫‬ٴٹً ؤَٓن ‪ٟ‬ند‬
‫لّٖ خ‪ٞ‬ناَوىن خڀىىخ‪ٜ‬ر ڄؽٿ خزه ټؽًن‪.)..‬‬

‫وؤ‪ُ٠‬ٳ ٸدجٗ﵂‪ :‬ؤود ڄه ٸُٓخء ټعر خڀ‪ٙ‬هًُ خ‪ٞ‬ن‪٥‬هٌُٓ ڄىٍ ٔىص ( ‪1975‬ڂ) ‪ٞ‬نّد ټىط ؤيَْ ُب لىِش خڀىفٳ خُْ٘ٲ‪ ،‬وټىط ُب خڀسمَُه‬
‫ؤوپ ڄه و‪٥‬ر و‪٥‬سص ودََص ُب ڄإًب خڀٹ‪ٓٝ‬دذ َىڂ خٔع‪ٙ‬هديي ٔىص ( ‪1980‬ڂ) ٴىُؾ ز٭ًٌد خ‪ٞ‬نع‪٩‬دٌُون وخ‪ً٥ٜ‬ڄىخ زٹىٓخض خڀ‪ٙ‬ٱر‪،‬‬
‫وؤ‪ًَٜ‬ض زُدود﵂ خٔعىٽدََد﵂ زد‪ٞ‬نىدٔسص‪ .‬وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ٴة٘ب ٖ ؤَي ڄه خڀ‪ٝ‬مُك خڀع٭‪ٓٝ‬ر زٵٽُ ڄَه ‪٥‬نسًٓ ڄٔه خڀ٭ځمدء وخ‪٬‬عسدَ آَخجً ټځهد ودڀُص ڄه‬
‫ٳ خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن!‬
‫ؤٌ و‪٥‬إ! بٌن ‪ٛ‬ن٭ځىد خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض خڀ٭ځمدجُص ُب ‪ٓ ٜ‬‬

‫ٔىخءً خڀ‪ٙ‬هًُ آَص خ﵁ خ‪ٞ‬ن‪٥‬هٌُ ؤوًٰني ڄه خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀ٭ځمدء ڄهمد ټدوط ڀًَهڃ آَخء ‪٣‬نعدِش وٕنُّٓوخ ُب ڄىخٸٳ ڄ٭ُٓىص َسٹىخ ُب خڀىهدَص ؤهنڃ‬
‫ًٰن ڄ٭‪ٝ‬ىڄٌن ‪٬‬ه خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ‪ ،‬ڀٍخ ‪٬‬ځّمىد خٔٔٗڂ ُب ڄىهفً خڀعُزىٌ خڀُخجً ؤن وعٵٽُّ ز٭ٹٿ ڄعمَُٓ‪ ،‬وؤن وٽىن وٹّديَه ڀځٽٗڂ خڀٌٍ وٕم٭ً‬
‫ز٭ً لٕه خٔ‪ٜ‬ٱدء‪ ،‬وؤن وى‪ ُ٩‬بٔب ڄد ٸدپ وٖ وى‪ ُ٩‬بٔب ڄَه ٸدپ‪ .‬ٴإوط هبٍي خ‪ٞ‬نسديت ٸً ظعٵٷ ڄ‪٘ ٫‬ى‪ُٝ‬ص ُب ز٭‪ ٟ‬آَخجً وٖ ظعٵٷ ڄ٭ً ُب‬
‫ز٭‪١‬هد خِوُ وڀٽىٻ ڄځّڂ ُب ټٿ خْلىخپ زدْوٗٶ وخڀعٹىي‪ .‬ڄه ٌىد ظعسځىَ ٘ى‪ُٝ‬عٻ وظُٸً بٔب خ‪ٞ‬نٽدوص خڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نص ټمد ظسځىَض‬

‫‪79‬‬
 ‫٘ى‪ُٝ‬ص خ‪ٞ‬ن‪٥‬هٌُ وًٰني وخلعځّط خ‪ٞ‬نٽدوص خ‪ٛ‬نًُٓش‪ ،‬بهند ٘ى‪ُٝ‬ص خڀ٭دزً ﵁ خْلً‪ ،‬وخِوٍ ڄه خڀىّٔ ‪١‬نمً‪ ،‬وخڀعدز‪ٌْ ٫‬ٿ زُعً خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن‪،‬‬
‫وٌٍ ڄٽدوص خ‪ٞ‬ناڄه خڀٌٍ ٖ َ٭سً خْ٘ىد‪ ٚ‬وٖ َٕمك ‪ٟ‬نڃ ؤن َٕع٭سًوي‪.‬‬

‫ٌٽٍخ َ٭‪ ٍ٥‬خڀعىلًُ خٔ‪ٟ‬نٍ ٖندَي ‪٬‬ځً ٔځىٺ خڀس‪ًٝ‬نش خڀّٗ ٖ َعفدوِ ‪ٜ‬دلسهد ٸُڃ خڀعٹىي ڄهمد خوعځٳ ڄ‪ ٫‬خِوَُه ؤو ْندُٔ ‪٬‬ځًُ‬
‫َ‪ٔ٬ ُِٙ‬سَدئ * خڀٍََّٔهَ َِٕعَمٔ٭ُىنَ خڀْٹَىِپَ ٴََُعٖسِ٭ُىنَ ؤَلَِٕىًَُ ؤُ ِوڀَحٔٻَ خڀٍََّٔهَ ًٌََخٌُڃُ خڀځًَُّ وَؤُوڀَحٔٻَ ٌُڃِ ؤُ ِوڀُىخ‬
‫خِوُون‪ .‬وٌٍخ ٌى خڀ٭مٿ زٹىڀً ظ٭دٔب‪﴿ :‬ٴَس ِّ‬
‫(‪)69‬‬
‫خ َْڀْسَدذِ﴾‪.‬‬

‫ر خٔوٕدن ٘ى‪ُٝ‬ص﵂ َٴ٭هد بٔب يَـص خڀ٭‪ٝ‬مص وؤوٍ ڄىهد ټٿ ٘ث وزٗ ؤٸٿّ ظإڄٓٿ ؤو َو‪ٝ‬صٕ‬
‫ووٗ‪ٜ‬ص خ‪ٛ‬نىخذ‪ ..‬ڀُٓ ڄه خڀ‪ٝ‬ىخذ بٌخ ؤل ٓ‬
‫ڀځىٹً ؤوخڀعمٹُٷ!‬

‫ٴځمدٌخ بٰٗٶ خڀ٭ٹىپ؟! و‪ٞ‬ندٌخ ٖ َٕمك خڀٵُي ڀىٵًٕ ؤن َإوٍ ڄد َُخي خْٸىي يڀُٗ﵂ وَعىٸٳ ‪٬‬مٓد َُخي خْ‪٠‬٭ٳ يون خ‪ٞ‬ناؼُخض خ‪ٜ‬نّزُص‬
‫وـىٓ خڀ‪ًٝ‬خٸدض؟!‬

‫ٴهٿ ٸً ؤَٴََځطِ ٸُڃ خ‪ٜ‬نَُص وخڀ‪ٙ‬فد‪٬‬ص؟! وٌٿ ڄدض خٔوٗ‪ ٚ‬ڀځمٷ ّند ٌى لٷ ٖ ّند ٌى ٸىپ ٴٗن وٴٗن؟!‬

‫‪ٜ‬نرٓ ﵁ وخڀسٱ‪ ٟ‬﵁‪ ،‬ٴهٍ ٕنى٭ً ڄه ظٹًَٓ خْ٘ىد‪ ٚ‬ڄهمد ټدن لسًٓ ‪ٟ‬نڃ ٸىَٓد﵂‪ ،‬وٖ‬ ‫بنّ ؼٹدٴص خ‪ٞ‬نٕځڃ خڀ‪ُٙ‬٭ٍ خ‪ٞ‬نځعّڂ ٸدجمص ‪٬‬ځً ؤٔدْ خ ُ‬
‫ظٕمك ڀً ٌٍي خڀؽٹدٴص خڀُٔدڀُص ب‪٬‬عسدَ خڀٍوخض خڀس‪َُٙ‬ص ٴىٶ خڀىٹً‪ ،‬ٴةنّ خڀُٕٳ ٸً َىسى‪ ،‬وخ‪ٛ‬نىخي ٸً َٽسى‪ ...‬بٖ خڀٍخض خڀّٗ ‪ٝ٬‬مهد خ﵁‬
‫ڄه خڀّڀٿ‪ ،‬وٌڃ خْوسُدء وؤجمٓعىد خْ‪٤‬هدَ خٔؼىن ‪ ُٙ٬‬وؤڄٓهڃ خڀ‪ًَٓٝ‬ٹص خڀ‪٥‬دٌُش ٴد‪٤‬مص خڀٌُّخء زىط خڀىّٔ ‪١‬نمً ؤًُٓش وٕدء خڀ٭د‪ٞ‬نٌن (‪ٜ‬ځىخض‬
‫خ﵁ ‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن)‪.‬‬

‫بنّ ؼٹدٴعىد خْ‪ُٜ‬ځص خڀّٗ ‪٩‬نهځهد ؤټؽُ ؤزىدء ٌٍخ خ‪ٛ‬نُٿ ٓنٍَّ ڄه خڀع٭دڄٿ ز٭ٹځُص خڀعس٭ُص خڀ٭مُدء وخٔ‪٬‬فدذ زُؤٌ ڄه ًٰن يڀُٿ وڄٹدَوص ڄ‪ ٫‬يڀُٿ‬
‫خڀُؤٌ خِوُ‪ٌ ،‬ڀٻ ْن ٌٍخ خڀىى‪ ٪‬ڄه خڀع٭دڄٿ خڀعس٭ٍ َىٸ‪ ٫‬خڀٵُي ُب خ﵀دٌَُ خڀعدڀُص‪:‬‬

‫‪ -1‬خڀع٭‪ٓٝ‬ر وخڀ٭‪ٝ‬سُص ڀٱًن خ﵁‪.‬‬

‫‪ -2‬بظٓسد‪ ٪‬خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬دض زإو‪٥‬دجهڃ‪.‬‬

‫‪ -3‬ظ٭‪ُ٥‬ٿ ڄىٌسص خڀ٭ٹٿ و٘ٿّ لُټص خڀعٵٽًن وخٔزًخ‪.٪‬‬

‫‪ -4‬خڀىٸى‪ُ ٪‬ب خجملدهبدض ڄ‪ ٫‬خِوَُه يون ٸ‪ ًٝ‬خٔوٗ‪ ٚ‬﵁‪.‬‬

‫‪ُٜ -5‬ٲ خ‪ٛ‬نهىي ُب ‪ ًُٜ‬خڀ٭ؽُخض و‪ً٬‬ڂ خڀعُټُّ ‪٬‬ځً ظُزُص خڀىٵٓ وَٴُ‪ ٫‬خًٌْخٲ‪.‬‬

‫‪ -6‬ظٽَُٓ ‪٬‬ىخڄٿ خڀعىځّٳ ‪٣‬ند َايٌ بٔب خڀعى‪ُٝ‬ر وخڀعٵَُه خٔٔع٭مدٌَ ُب خ‪ٞ‬نٕځمٌن‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫‪ -7‬بٰٗٶ زدذ خڀعٵٽًن وخٔـعهدي ‪٬‬ځً خڀسدلؽٌن وؤٌٿ خڀعمٹُٷ خڀ٭ځمٍ‪ ،‬و‪٨‬هىَ خٌَٔدذ خڀٵٽٌُ‪.‬‬

‫‪ -8‬وُٕدن لٕدذ خِوُش و‪ٜ‬٭ىزدض ؤٌىخپ َىڂ خڀٹُدڄص‪.‬‬

‫بٌن ٴىمه و‪ٜ‬ىمُص خڀٹُديخض ؤڄُخن ڀه ‪٩‬نعم٭د!! وڀٽه واًَ ڄسًؤ خٔلعُخڂ وخڀعٹًَُ وخْوٍ وخڀُيٓ ز٭ً خڀسُٓىص وخڀًڀُٿ‪ٌ..‬ٽٍخ ‪٩‬نر ؤن‬
‫َعُزًٓ خٔوٕدن خڀٌٍ ‪٪‬نعُڂ وٵًٕ وَىمٍٓ ‪٬‬ٹځً و‪٪‬نرٓ يَىً‪.‬‬

‫ٴمد ٸدڀً خڀ‪ٙ‬هًُ آَص خ﵁ خ‪ٞ‬ن‪٥‬هٌُٓ ُب و‪ٝ‬ى‪ ٚ‬خڀع‪٥‬سًن ٸىپٌ ٖ َىه‪ ٟ‬زًڀُٿ‪ ،‬ڀٹځّص ڄ٭ځىڄدظً ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬ټٹځّص ڄ٭ځىڄدظىد ُب خ‪ٞ‬نىخ‪٫ُ٠‬‬
‫خڀّٗ وسٯ ٴُهد (َ٘نً خ﵁)‪.‬‬

‫لٕٕد﵂ وِدٌخ ظمىي يف خجلىخذ هًٍ خٌشكّ خْوي ِٓ ٔاخيل‪ ..‬ؤّْ خٌعـسًن ؽلّٓ خًٌَٓ زٕىء؟‬ ‫‪‬‬

‫ٌٿ َ٭ين ټٗڄٻ َد ؤوٍ ؤنّ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀٵٹهدء وخڀ٭ځمدء وخ‪ٞ‬ناڄىٌن وٌڃ ڄٌَٗن خ‪ٞ‬نٌَٗن ڄه خڀ‪ُٙ‬٭ص خڀٕدزٹٌن وخْلُدء‪ٓ ،‬ب َٽىوىخ َ٭ُٴىن‬
‫خڀًَه وڀُٕط ڀًَهڃ خڀٱًنش ‪٬‬ځًُ‪ ،‬و‪ٜ‬دَ خ‪ٞ‬نىدڀٵىن ڀځع‪٥‬سًن ٴٹ‪ ٣‬ڀًَهڃ ٌٍي خڀٱًنش؟!‬

‫بن خڀٹ‪ُ١‬ص َد ؤوٍ ڄه ‪٤‬سُ٭ص خڀع٭ًيَص وڄه زدذ خٔـعهديخض خ‪ٞ‬نعسدَىص وٌٍ ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬ص ڀځ‪ُ٥‬ٴٌن‪ ،‬وّند ؤ ّن خ‪ٜ‬نٷ ‪٬‬ىً خ﵁ وخلً وڀُٓ خؼىدن ٴٹً‬
‫وـر ‪٬‬ځً ټٿ ‪ُ٤‬ٲ ؤن ‪٫‬نځ‪ُ ٛ‬ب ٔ٭ًُ بٔب خ‪ٜ‬نٷ وٖ َعىٔٓٿ زسد‪٤‬ٿ خڀعهمص وخوعهدؾ خڀسهعدن زّ‪٬‬ڃ خڀى‪ٜ‬ىپ بڀًُ‪ .‬وٌٍخ ڄد ‪٥‬ندوپ ظإ‪ُٜ‬ځً‬
‫ُب ٌٍخ خڀسمػ وڄه خ﵁ وٕعمً خڀ٭ىن وخڀًٕخي‪..‬‬

‫ٴمه ٌىد‪ ،‬ب‪٬‬ځڃ َد ؤوٍ‪:‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ :‬ؤنّ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀٍَه ٌټُظُهڃ ُب زًخَص خ‪ٜ‬نىخَ ٓب َٵعىخ زٗ يڀُٿ ڄه خڀ‪ ٪ُٙ‬وزٗ ؤ‪ٜ‬ٿ ڄه خڀ٭ٹٿ‪ .‬وٌىدٺ ټعر ټؽًنش ٌټُض خْيڀص‬
‫و‪٥‬نه ٸً ٌټُود ز٭‪١‬هد ٔدزٹد﵂ وؤُ٘ود بٔب ز٭‪١‬هد ب٘دَش‪.‬‬

‫‪ٜ‬نرٓ ڀٕڄدڂ‬‫ؼدُٔد﵂‪ :‬بن ‪٬‬ى‪ ُٝ‬خڀٵّ‪٬‬ص وخڀ‪١‬فٓص وخڀعإٓب خڀ‪ ًًَٙ‬وخوٵفدَ خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ خڀًخوځُص ُب بلُدء خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪َ ،‬ٽ‪ٙ‬ٳ ‪٬‬ه ً٘ٓش خ ُ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وٸىٓش خٔو‪ًٙ‬خي بٔب ؤًٌخٴً و‪٬‬مٷ خٖٔع٭ًخي ڀځًٴد‪٬ ٪‬ه ٸ‪ُ١‬عً‪ .‬وٌٍخ ؤڄُ ٖ ظسٹً ـٍوظً بٖ زد‪ٜ‬نمدْ خ‪ٞ‬نعّخًَ وخڀعإڀٷ‬
‫خ‪ٞ‬نع‪ٝ‬د‪ ً٬‬وخَٖظٹدء زدڀىـًخن خڀًَين بٔب ٸمٓص خٔلٕدْ زإٓب خ﵀سىذ خڀٌٍ ڄد ټدن ؤ‪ٞ‬نً بٖ ْـٿ ټُخڄص خ﵀ر ولَُٓعً‪.‬‬

‫بٌن ٴهٿ َٗڂ ٌٍخ خڀ٭د٘ٷ خ‪ٜ‬نُٕين بٌخ ڄد ‪ ُٞٓ٬‬وٵًٕ ڀٓٓب ظ‪١‬دڄىد﵂ ڄ‪ًُٓٔ ٫‬ي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وڄىخٔدش﵂ ڄ‪ ٫‬ـًٓي خڀىّٔ خْټُڂ وخوعٹدٖ﵂‬
‫زإلدًُٕٔ بٔب ٔدلص خ‪ٜ‬نًغ ُب ټُزٗء‪ ،‬وٌى ًََُ زٍڀٻ ؤن َّيخي ٘ىٸد﵂ وؤڄىُٓص﵂ زدڀىٴدء ڀځ‪ٙ‬هًخء؟!‬

‫‪81‬‬
 ‫بهند ڀٱص خڀ٭‪ٙ‬ٷ وڀُٕط ڀٱص خڀ٭ځڃ خ‪ٟ‬نىًٍٔ‪ ،‬وڀٱص خڀ٭‪ٙ‬ٷ ٖ ًََټهد بٖ خڀ٭د٘ٷ وٵًٕ وڄه ‪٪‬نعُڂ ‪ٙ٬‬ٹً‪ ،‬وخڀ٭‪ٙ‬ٷ ٸً ‪٩‬نعم‪ ٫‬ڄ‪ ٫‬خڀ٭ځڃ وٸً‬
‫َٵعُٶ‪ ،‬ٴٽڃ ڄه ‪٬‬ځمدء ‪ٙ٬‬دٶ وټڃ ڄىهڃ ٖ َ٭ُٴىن ڀٱص خڀ٭‪ٙ‬ٷ‪ .‬وڄؽدڀً خٔوٕدن خڀَُد‪ ٍ٠‬ؤو ٖ‪٬‬ر ټُش خڀٹًڂ‪ ..‬لُػ ‪٩‬ن٭ځً ‪ٙ٬‬ٹً‬
‫َُڄٍ وٵًٕ ڄه ڄُظٵ‪ ٫‬وَٱدڄُ ُنُټدض ٸدُٔص وٌى َ٭ځڃ ؤهند ٸً ظعٽُٕٓ ؤ‪١٬‬دئي ټمد ظٽُٕٓض ؤ‪١٬‬دء ِڄٗجً ڄه ٸسٿ‪ ،‬وڀٽه خ‪ٞ‬نهڃ ُب‬
‫ؼٹدٴعً ظٕفُٿ خ‪ٟ‬نًٲ خڀٌٍ ٸً ؤلسًٓ َنىىن لّٖ ؤ‪ٜ‬سمط خڀَُد‪٠‬ص وڄعدز٭ص خْوسدَ خڀَُد‪ُ٠‬ص ڄه ؤٌټدَي خڀُىڄُص‪ ،‬ٴهى َهعڃ هبد ؤټؽُ ڄه‬
‫خڀ‪ٗٝ‬ش ڀُزًٓ وڄه خڀً‪٬‬دء‪ .‬وٌٍخ ٌى خڀٵُٶ زُىً وزٌن خ‪ٞ‬نعٵُٓؾ ‪٬‬ځًُ‪.‬‬

‫وخڀ٭فُر ؤن ؤټؽُ خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن ٖ ًََه ٌٍخ خٌٔعمدڂ خ‪ٞ‬نٵُ‪ ٢‬ڀځَُد‪٠‬ص‪ ،‬زٿ َ‪ٙ‬فٓ٭ىوً وَ‪ٝ‬ٵّٹىن ڀً وَ٭‪٥‬ىوً ؤدڂ خڀس‪٥‬ىڀص! ٴځمدٌخ ٖ‬
‫َٹىڀىن ‪ٟ‬نڃ ؤظُټىخ ٌٍي خڀَُد‪٠‬ص ْهند ظ‪َ ُٓ١‬نٕمٽڃ وزإوٸدض ‪ٜٗ‬ظٽڃ! ؤظُټىٌد ْهند ًٰن ڄٍټىَش ُب خڀُوخَدض وؤهند ٓب ظٽه ُب ِڄه‬
‫خْجمص (‪)٪‬؟! وؤهند ـدءظىد ڄه خڀٱُذ؟!‬

‫ؼدٌؽد﵂‪ :‬بن ټؽًن﵂خ ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ وؤٔدڀُر خڀعسځُٯ خڀًَين ٓب ظٽه ڄه ٸسٿ‪ ،‬ٴدٔعمًؼعهد خِْڄىص وخٔعمٕىعهد خْـُدپ ٓنط بُ٘خٲ خڀ٭ٹٗء‬
‫وبڄ‪١‬دء خڀٵٹهدء لّٖ ؤ‪ٜ‬سمط ًٔنش﵂ ڄٹسىڀص‪ .‬ٴځُٓ ټٿ ؤڄُ ٓب َٽه ُب خڀٕدزٷ ٴهى ٖ ‪٩‬نىِ بٔعمًخؼً وخڀًٕن‪٬‬ځً ٴىخجًي وب‪٥٬‬دجً ‪ٜ‬ٵص‬
‫يَىُص زىُٓص خڀٹُزص بٔب خ﵁ ظ٭دٔب‪ .‬ٴ٭ُ‪ ٞ‬ٸ‪ٝ‬ص ڄه وخٸ٭ص ټُزٗء ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نُٕق ؤو ظ‪ٝ‬ىَُ ٴُځڃ ُٔىمدجٍ ڄؽٗ﵂‪ ،‬ڄه خْڄىَ خڀّٗ ٓب ظٽه ڄىـىيش‬
‫ُب ‪ ُٝ٬‬خْجمص (‪ ..)٪‬ٴهٿ وٹىپ ٖ ْنىِ خ‪ٞ‬نُٕلُص وٖ ْنىِ ‪ٜ‬ىد‪٬‬ص خْٴٗڂ بٌ ٖ َوخَص ٴُهد وٖ ٔدزٹص ظدَ‪٫‬نُص ؤو ؤهند ڄُٴى‪٠‬ص ْهند‬
‫ؤظط ڄه ٘٭ىذ ؤوُي!‬

‫بن ٌٍي خڀٹ‪١‬دَد َ٭د‪ٛ‬نهد ٴٹهدء خڀ‪َُٙ‬٭ص زإ‪ٜ‬ٿ خٔزدلص وٌى َ٭ين خڀٕ٭ص ُب خٔزًخ‪ ٪‬ڄد ٓب َى‪٥‬سٷ ‪٬‬ځًُ ‪٬‬ىىخن خڀسً‪٬‬ص وٌٍ خ‪ٞ‬نىدڀٵص خڀ‪٪ُٝ‬نص‬
‫ڀٓ‪ٜ‬ىپ خٔٔٗڄُص خڀؽدزعص‪ .‬وزىدءً ‪٬‬ځًُ ٸً ‪ٚ‬نمىخ ْزىدء ټٿ ـُٿ ؤن َع‪٥‬ځ٭ىخ بٔب خڀع‪٥‬ىَُ ُب خْٔدڀُر ڀعمٹُٷ خ‪ٟ‬نًٲ خڀٕدڄٍ ڄ‪ ٫‬لٵ‪٧‬‬
‫خڀعفدوٓ زُىهمد وَ‪٬‬دَص ڄسًؤ (خڀٱدَص ٖ ظَّّٓ خڀىُٔځص)‪.‬‬

‫َخزود﵂‪َ :‬ٹىپ خٔڄدڂ خڀُ‪٠‬د (‪( :)٪‬بن َىڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ؤٸُق ـٵىوىد وؤٔسٿ يڄى‪٬‬ىد) (‪ )70‬وخ‪ٛ‬نٵىن ڄه ؤٌڃ ؤـّخء خڀ٭ٌن‪ ،‬وخڀسٽدء خڀ‪ُٓ١َ ًًَٙ‬‬
‫هبد‪ .‬وٌىد َٵهڃ خڀ٭دٸٿ ّنٵهىڂ خْوِڀىَص‪ ،‬زإوً بٌخ ټدوط خ‪ٛ‬نٵىن وٌٍ هبٍي خْ‪٨‬نُص وخڀُٸّص َوُ‪ٝ‬ص ُب خڀسٽدء وخ‪ٛ‬نّ‪٬ ٪‬ىً ٌټُ ڄ‪ٝ‬دجر ؤيب‬
‫‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن ٴةن ‪ُ٠‬ذ ٸدڄص خڀُؤْ و٘فًٓ ّنٹًخَ ٸځُٿ وبٔدڀص خڀًڂ ڄىً و‪ُ٩‬خ﵂ ڀعځٻ خڀٵىخجً ٖ َٽىن بٖ ـدجّخ﵂ و‪٣‬نًولد﵂ ‪٬‬ىً ؤٌٿ خڀسُط‬
‫(‪ .)٪‬وټٍڀٻ ٌى و‪٥‬دذ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نفٓص (‪ُ )٪‬ب َِدَظً ‪ٛ‬نًٓي خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ (وْزٽٌنٓ ‪٬‬ځُٻ زًپ خڀًڄى‪ ٪‬يڄد﵂)‪ )71(.‬وٌٍخ ڄد‬
‫َاټً ڀىد ‪٬‬ى‪ ُٝ‬خڀٵّ‪٬‬ص ُب ٴدـ٭ص ټُزٗء و‪ُ٠‬وَش بزُخِ خ‪ٛ‬ندور خ‪ٞ‬نإٔدوٌ ڀځمًغ لّٖ ‪٬‬ځً لٕدذ َخلص خڀسًن‪ ،‬ؤڀُٓ ْن خ‪ٟ‬نًٲ‬
‫ټسًن‪.‬‬

‫ودِٕد﵂‪ ٖ :‬وىًٕ ؤن خْجمص (‪ )٪‬ټدوىخ َ٭ُ‪ٙ‬ىن ؤټؽُ ٴعُخض لُدهتڃ ُب لدپ خڀعٹُص ؤو ؤن ‪٬‬دڄص خڀىدْ ُب ِڄدهنڃ ٓب َٕعى‪٬‬سىخ ڄد ټدوىخ‬
‫ًََُووً‪ ،‬ڀٍخ ٔٽعىخ ‪٬‬ه ز٭‪ ٟ‬خُْ٘دء لّٖ ظىعهٍ ٴعُش خڀ‪٥‬ىخَت ؤو َإٌب ـُٿ َٕعى‪٬‬سهد‪ ،‬وڀٽىهڃ ؤ‪٥٬‬ىخ خڀ‪١‬ىء خْو‪ ّّ٬ ُ١‬خڀسُدودض‬
‫خڀٽځُص وخْ‪ٜ‬ىپ خڀ٭دڄص ‪ٜ‬نَُص خٔـعهدي‪ ،‬ظدَټٌن ڄٕاوڀُص خڀعٵَُ‪ ٫‬وخڀع‪٥‬ىَُ ڀىىٓخهبڃ خڀٵٹهدء خڀ٭ًوپ ُب ټٿ ‪ .ُٝ٬‬ٴدڀع‪٥‬سًن وًٰني ًَوٿ‬
‫‪٠‬مه ٌٍخ خڀعمځُٿ ؤَ‪١‬د﵂‪ ..‬وٌى ڄه خ‪ٜ‬نىخيغ خڀىخٸ٭ص خڀّٗ ؤٴّٖ ٴُهد ؤټؽُ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬زد‪ٛ‬نىخِ‪ٔ .‬دئد﵂‪َ ٖ :‬ىٽُ ؤلً ڄه خڀ٭ٹٗء ڄد ڀع‪ٝ‬ىَُ‬

‫‪82‬‬
 ‫خڀٵفدج‪ ٫‬خڀّٗ ـُض ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ُ )٪‬ب ټُزٗء ڄه ؤؼُ‪٬‬مُٷ ‪٬‬ځً خڀىٵىْ وٌڀٻ ‪ ّّ٬‬خڀعمدؼُٿ وخڀع‪ٙ‬دزًُ وخ‪ٞ‬نُٕلُدض و‪ ّّ٬‬ټٿ‬
‫ڄ‪ٙ‬هً ڄعمُٓٺ َٹُٓذ خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀعدَ‪٫‬نُص بٔب ڄ‪ٙ‬د‪ ُ٬‬بوٕدن خڀُىڂ‪ .‬وخڀع‪٥‬سًن‪٬‬مٿ زځُٯ ‪٬‬ځً ٌٍخ خ‪ٞ‬نٕعىي ڄه خڀعمؽُٿ خ‪ٜ‬نٹُٹٍ خ‪ٞ‬ناؼُ ُب‬
‫خڀىٵىْ‪ .‬و٭عٹً ڀى ؤ ّن ڄىټر خڀع‪٥‬سًن خوع‪٩‬ڃ ُب ب‪٤‬دَ خڀعىـًُ خڀٕځُڃ ٴةوً ُٔؽمُ وًنخ﵂ ټؽًنخ﵂ ‪٬‬ځً ٌٍخ خڀ‪ٝ‬٭ًُ وَىًڂ خڀٍَه ؤڀٱىي ولدَزىي‪.‬‬

‫ٔدزود﵂‪ ٖ :‬وىًٕ ؤن ُب خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ‪ٓٙ٬‬دٸد﵂ زًَـص خ‪ٛ‬نىىن ُب خ‪ٜ‬نر خ‪ٜ‬نُٕين‪ ،‬ڄه خڀ٭ُذ وخڀ٭فڃ‪ ،‬وٌاٖء ٖ ‪٬‬نٽه خڀىٸىٲ زىـههڃ‪ .‬ٴٹً‬
‫ٔإڀط ؤلًٌڃ ٴٹدپ ؤود ُب َىڂ خڀع‪٥‬سًن ٖ ؤ٘٭ُ زىٵٍٕ بٖ ز٭ً خٔوعهدء‪ ،‬ٴإود ؤًََ ؤن ؤ٘٭ُ زس٭‪ ٟ‬خِٖڂ خڀّٗ ټدوط ‪٬‬ځً ـًٕ ًٌُٔٓ‬
‫وڄىٌٖ ؤيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وؤوٖيي وؤ‪ٜ‬مدزً‪ ،‬ٴځمدٌخ ‪٬‬نى٭ىوين وَعٓهمىوين زدَظٽدذ خ‪ٜ‬نُخڂ و‪٪‬نُٓ‪٠‬ىن خ‪ٛ‬نهٓدپ ‪٬‬ځٍٓ؟!‬

‫ؤڄد ظٽٵُىد بٔدءخض خِوَُه لّٖ وٕم٭هد ؤَ‪١‬د﵂ ‪٣‬نه ٌڃ (ُ٘٭ص)؟! ٴىخ﵁ ؤود ُب لدپ خڀع‪٥‬سًن ؤٸُذ ڄىهڃ بٔب خ﵁ لُىمد ؤلدټٍ ٸځّٔ زٽځمص‬
‫خڀ٭هً ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن و٘هًخء ټُزٗء ٸدجٗ﵂‪َ( :‬د ڀُعين ټىط ڄ٭ٽڃ ٴإٴىِ ٴىِخ﵂ ‪ُ٩٬‬مد)‪.‬‬

‫وخڀٱَُر ؤن ‪ٓٙ٬‬دٶ خ‪ٟ‬نىي ٖ َٗڄىن ُب ظ٭ٍَر ؤوٵٕهڃ ‪٬‬ىً ڄ‪ٙ‬دټٿ خڀ٭‪ٙ‬ٷ ؤو وُسص خْڄٿ ؤو خٔلسد‪٤‬دض ؤو ڄىض خ‪ٞ‬ن٭‪ٙ‬ىٶ (ؤو‬
‫خ‪ٞ‬ن٭‪ٙ‬ىٸص) وڀٽه ‪ٙ٬‬دٶ خڀٹُڃ و‪١‬نسٍٓ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن ‪ -‬خڀٍَه ٕنّٓٸط ؤـٕدڄهڃ ْـٿ خڀًَه وخٔوٕدوُص ُب ټُزٗء ‪َٗ -‬ڄىن ‪٬‬ځً ٴ٭ٿ خڀع‪٥‬سًن!‬

‫وخڀٱَُر ؤَ‪١‬د﵂ ؤهنڃ َىعفىن ڄحدض خْٴٗڂ وخ‪ٞ‬نٕځٕٗض ڀٹ‪ ٛٝ‬خڀٱُخڂ وخڀ٭‪ٙ‬ٷ خڀسهدجمٍ وٌڀٻ ُب زٗي خ‪ٞ‬نٕځمٌن ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬زُىمد ‪٪‬ندَذ‬
‫خ‪ٞ‬نع٭ىٓٵىن ڄىخټر خڀع‪٥‬سًنخڀّٗ ظ٭سُٓ ‪٬‬ىً ڄ٭عٹًَهد ‪٬‬ه خڀ٭‪ٙ‬ٷ خڀىٖجٍ ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪ .‬ؤَه خٔو‪ٝ‬دٲ؟!‬

‫وَ‪ُ١‬ٳ ٕب ؤټؽُ ڄه وخلً وَٽدي َٽىن ٌىدٺ بٗند‪ ٪‬زُىهڃ ‪٬‬ځً خڀٹىپ زإن ـُلد﵂ زُٕ‪٥‬د﵂ ُب خ‪ٛ‬نٕڃ ڀٱًن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٥َ )٪‬ىپ زُئي‬
‫ؤٔدزُ‪ ،٫‬وـُق خڀع‪٥‬سًن َعٽَُ ُب وٵٓ خ‪ٞ‬نٽدن ټٿ ‪٬‬دڂ وَّّئ وٗپ َىڂ وخلً وبٌخ ټدن ‪٬‬مُٹد﵂ َّّئ وٗپ َىڄٌن‪ .‬ٴمد ظٵًٕن ٌٍي‬
‫خ‪ٞ‬ن٭فّش ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن وخ‪ٞ‬نٕعهّجٌن زىد؟‬

‫وڀىٓب ظٽه ٔىي ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀ٭ُىُص خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىيش ڄه يڀُٿ وزٌُدن ْٰىعِىد ٌٍي خڀٽُخڄص ‪٬‬ه ټٿ يڀُٿ وزٌُدن‪ .‬ولّٖ خ‪ٜ‬نفدڄص‪ٌ ،‬ىدٺ ڄه‬
‫‪٪‬نعفڃ ُب ‪٨‬هُي ز‪ُ١‬زدض خ‪ٞ‬نىْ وٖ َّّء بٖ ز٭ً ؤَدڂ‪ ،‬وڀٽه ڄد ٌى خڀُٕٓ ڀّّء ـُق خڀُٕٳ ُب خڀُؤْ هبٍي خڀُٕ‪٬‬ص وٌى ؤ‪٬‬مٷ!؟‬

‫بنّ خڀعإڄٿ ُب ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص َهًَىد زٽٿ ٔهىڀص بٔب وٕٳ خٔ٘ٽدٖض خ‪ٞ‬نؽدَش لىپ خڀع‪٥‬سًن ټځهد‪ .‬بوًٓ ظإڄٓٿٌ ُب ـُق خڀ٭د٘ٹٌن!‬

‫ؼدِٕد﵂‪ :‬ڀَمٓد ظى‪٥‬ځٷ ڄُخٔڃ خڀع‪٥‬سًن ز‪ُٝ‬وص (لًَُ‪ ..‬لًَُ) ظعُٺ ‪ًٜ‬ي خ‪ٜ‬نّن ُب خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌَه وظس٭ػ ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬فه خڀ٭مُٷ‪ ،‬وٌى ّنىّڀص وٸىي‬
‫خَٔظسد‪ ٢‬زإًٌخٲ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وٌٍخ ڄد ٓنعدـً خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص خْوُي ڀعٕمى زُولهد خ‪ٜ‬نمدُٔص خٔب ڄٕعىي خڀعفًُٕ ڀٽځمص خڀىّٔ‬
‫خْټُڂ (‪ )ٚ‬خڀ‪ٙ‬هًنش‪( :‬بن ڀًڂ خ‪ٜ‬نٌٕن لُخَش ُب ٸځىذ خ‪ٞ‬ناڄىٌن ٖ ظّّي ؤزًخ)‪.‬‬

‫و(لًَُ) ظ٭ين ‪٬‬ىً خڀُهىي ڄد ظ٭ىًُ ڄه ڄُخَش خ‪ٟ‬نّ‪٬‬نص ُب (وُّّ) ڀٍڀٻ ُب خ‪٬‬عٹديٌ ؤن خڀُهىي ڄٕع٭ًَه يٴ‪ ٫‬ڄسدڀٯ ـًُش ڀًٴه ٌٍي خڀٽځمص‬
‫ٌخض خٔ‪٪‬ندءخض خڀعدَ‪٫‬نُص خ‪ٞ‬نىـ٭ص! وڀٽه ٸً ظّّٓ‪ ٪‬ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٱٵّځٌن ُب ‪٠‬نعم٭ىد ‪ٟ‬نٍي خ‪ٝ‬نًڄص خجملّدوُص!‬

‫‪83‬‬
 ‫َٹىپ خڀ٭ٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀٽىَخ٘ب‪( :‬وڀى ؤوٻ ټىط ُب ٔىص ‪ُ 1983‬ب خڀىس‪ُ٥‬ص ‪٬‬ىًڄد ټدن ڀسىدن ٓنط خلعٗپ خُٔخجُٿ‪ ..‬ڀُؤَط ټُٳ‬
‫زًؤ ٌاٖء خ‪ٜ‬نُٕىُىن ‪َُ٤‬ٷ خ‪ٞ‬نٹدوڄص‪ ..‬ـدء ڄىټسهڃ وڀُٓ ڄ٭هڃ بٖ ؤټٵدهنڃ ؤُىٴهڃ‪ ..‬ووخـهىخ خڀُهىي خ‪ٞ‬نًـٓفٌن زدڀٕٗق‪ ،‬ٴدوٍ‪ُ٬‬‬
‫خڀُهىي ڄه ُ٘٭ص ‪٬‬ځٍ ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ‪ ،‬ټمد خوٍ‪ُ٬‬وخ ڄه ٌفىڂ ‪٬‬ځٍ ‪٬‬ځً ل‪ٝ‬ه وُّّ‪ ،‬وٌُزىخ زُٕدَخهتڃ وٌڃ َ‪٥‬ځٹىن خڀُ‪ٜ‬د‪ُ ٚ‬ب خ‪ٟ‬نىخء‪..‬‬
‫ظدَټٌن ز٭‪ُٔ ٟ‬دَخهتڃ ڀځمُٕىٌُن ڀُ‪ٙ‬٭ځىخ ٴُهد خڀىدَ!‬

‫و‪٨‬ٿ ٌڀٻ خڀُىڂ خ‪ٜ‬نُٕين خْ٘نُ ٴىُخ﵂ ڀځمٕځمٌن‪ ،‬و ٌُڀّد﵂ ‪٬‬ځً خڀُهىي‪ ..‬و‪٨‬ٿ خڀُهىي ڄًش ز٭ًي َسمؽىن ‪٬‬ه َجُٓ خ‪ٞ‬نع‪َّّ٥‬ه (لًَُ) َ‪٩‬ىىن‬
‫ؤوً بٔڃ ٘ى‪ ٛ‬ڄىهڃ لّٖ ‪ُ٬‬ٴىخ ؤوً ټدن ٌعدٴد﵂ زدٔڃ لًَُ ٴدظك وُّّ‪ ،‬وخ‪ٚ‬نً ‪٬‬ىً خڀُهىي لًَُ ز‪٥‬ٿ خْڄٌُن ُب َىڂ خڀٱٵُخن‪ ،‬ؤٌ َىڂ‬
‫(‪)72‬‬
‫وُّّ!!‬

‫ظدٔود﵂‪ :‬بن خڀع‪٥‬سًن ڄه ؤ‪ًٜ‬ٶ خڀع٭دزًن ٔؼسدض ‪ًٜ‬ٶ خڀىٖء وخڀسُ٭ص ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬بٌ َٹ‪ ًٝ‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ خڀىخ‪ ٍ٬‬ز٭مځً ٌٍخ بؼسدض بٔع٭ًخيي‬
‫ڀځفُخلدض و‪ّّٜ‬ي ‪٬‬ځً ؤٓب خڀع‪١‬مُدض ُب ٔسُٿ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وؤًٌخٴً وبن ټدن ـُق خڀع‪٥‬سًن وؤ‪ٞ‬نً ڀُٓ ًًَ٘خ﵂ وڀٽىً ٴ٭ٿ ظًََّٔ‬
‫ڄ‪ُِّٙ‬ٲ ڀځىٴدء ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٞ‬نهًٌ (‪ )٪‬لٵًُ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪.)٪‬‬

‫ٴد‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون ُب ټٿ ـُٿ ‪٩‬نر ؤن َع٭ځمىخ ٌٍي خڀس‪ٝ‬دجُ وَعمُټىخ وٌڃ َٕع‪ٙ‬٭ُون خٔٔعفدزص ڀىًخء ڄ‪٩‬ځىڂ ټُزٗء وَُٰر ‪٬‬د٘ىَخء ًُٔ‬
‫‪ُُ٘ٝ‬ب) وڀٽه ٌٍي خ‪ٞ‬نُش ظإٌب خٔٔعفدزص ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خڀعمهًُ‬
‫‪َ ٍُٜ‬ىِ ُ‬
‫خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬خڀٌٍ وديي ڄًوَد﵂‪ْ ٌَ( :‬ٿ ڄٔهِ ود ٔ‬
‫ڀ٭‪ُٝ‬خڀ‪٩‬هىَخ‪ٞ‬نهًوٌ‪ ،‬ؤ ڀُٕط خڀى‪ُٝ‬ش ڀځمسديت وخـسص ٴىٶ ٔ‪٥‬ك خِْڄىص وٌٍ ٖ ٓنًٌٓد خْڄٽىص؟!‬

‫ڄه ٌىد ټدن خ‪ٞ‬نٵٽُّخْيَر خڀ‪ٙ‬هًُ آَص خ﵁ خڀًُٕ لٕه خڀ‪ًٙ‬نخٌِ َٹىي ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُب ټُزٗء ٌدظٵد﵂‪:‬‬

‫ؤُٔـدٴُـىد ويڄـدئود خ‪ٜ‬نمـُخء‬ ‫بوٓد ـىىيٓٺ َد لٌٕن وٌٍي‬

‫ؤَوخلُـىد ڀٻ َد لٌٕن ٴًخء‬ ‫بنْ ٴدظّىد َىڂ خڀ‪٥‬ٵىٲ ٴهٍي‬

‫هدشُخ﵂ وؤوًنخ﵂ً‪ :‬ټمد وَي ُب ټعدذ (َ ٓي خ‪ٟ‬نفىڂ ‪ -‬ڀځ٭ّٗڄص خڀ٭دڄځٍ ‪ -‬زع‪ُٓٝ‬ٲ) بن خڀٹىپ ُنځُص خڀع‪٥‬سًن ٖ َ٭ين ؤوً ‪ٜ‬دَ ـّءخ﵂ ؤ‪ ُٜ‬﵂‬
‫ٗ ڄه‬
‫خڀًَٓه‪ ،‬ؤٌ لُىمد وٹىپ ُنځُص خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٴةوىد ٖ ‪٤‬ن٭ځً ڄه خَْټدن خڀّٗ وّڀط ‪٬‬ځً َٔىپ خ﵁ (‪ ،)ٚ‬ټمد ٖ ‪٬‬نٽه ؤنْ ‪٤‬ن٭ځً ڄ‪ًٝ‬خٸ﵂د ڄه‬
‫ڄ‪ٝ‬ديَٷ ڄٵهىڂ خڀسً‪٬‬ص‪ْ ،‬نّ خڀع‪٥‬سًن ٖ َ‪ُ١‬ٳ ُ٘حد﵂ بٔب يَه خ﵁ ‪٣‬ند ٌى ڀُٓ ڄىً‪ ،‬بٌ ٰدَص خْڄُ ؤنّ خڀع‪٥‬سًن ڄ‪٩‬هُْ ڄه ڄ‪٩‬دٌُ خ‪ٜ‬نّن وخ‪ٛ‬نّ‪٪‬‬
‫‪٬‬ځً ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬خڀځٍَِه ؤټًّضِ ‪٬‬ځُهمد ُٔىٓص خْجمص خْ‪٤‬هدَ(‪ )٪‬وؤو‪ٜ‬ط هبمد‪ ،‬وڀُٓ وٵُد﵂ ٴة ّن خ‪ٜ‬نّن وخ‪ٛ‬نّ‪٬ ٪‬ځً ڄُخظر‪،‬‬
‫‪٫‬نعځٳ خڀع٭سًن ‪٬‬ىهد ڄه بوٕدن ِوُ ُنٕر خوٵ٭دڀً وظإؼُي‪ ،‬ٴٹً َٽىن خڀع٭سًن ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نّن زدڀعمُٕٓ وخڀعىـٓ‪ ٫‬ؤو زدٔټؽدَ ڄه خٔٔعُـد‪٪‬‬
‫وخ‪ٜ‬نىٸځص‪ ،‬ؤو زدڀٕٽىض وخٔو‪٥‬ىخء‪ ،‬ؤو زعُٺ خ‪ٞ‬نځٍّخض وخ‪ٞ‬نُٕٓخض‪ ،‬ؤو زدَظًخء خڀؽُدذ خڀٕىيخء‪ ،‬ؤو زدڀسٽدء وخڀىمُر‪ ،‬ؤو زدڀ‪ُٝ‬خن وخڀ٭ىَٿ‪،‬‬
‫ؤو زځ‪٥‬ڃ خڀىـً وخڀ‪ ،ًَٝ‬ؤو ز‪ُ١‬ذ خڀُؤْ ؤو خ‪ٛ‬نًٕ زدڀًُ ؤو زد‪ٜ‬نفُ ټمد ٴ٭ٿ خڀعىٓخزىن ُب ‪٬‬هً خٔڄدڂ خڀٕفدي (‪ ،)٪‬ؤو ز‪ُ١‬ذ وٵًٕ‬
‫زدَْ‪ ..ٞ‬بٔب آوُ ڄد ٌىدڀٻ ڄه ڄ‪٩‬دٌُ ڄعىى‪٬‬ص ُب ب‪٨‬هدَ خ‪ٜ‬نّن وخ‪ٛ‬نّ‪ ،٪‬وڄد خڀع‪٥‬سًن لّود﵂ وـّ‪٬‬د﵂ ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خڀ‪ٙ‬هًُ خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ (‪ )٪‬بٖ‬
‫ڄُظسص ڄه ظځٽڃ خ‪ٞ‬نُخظر خڀّٗ َُخٌد خ﵀سٓىن ؤهند ؤُځص ڀځع٭سًن‪٬‬ه لّهنڃ وـّ‪٬‬هڃ ‪ٟ‬نٍي خ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص خڀ٭‪٩‬مً وخڀَُِٓص خڀٽّّي)‪.‬‬

‫‪84‬‬
 ‫و٭ڃ‪ٌٍ ..‬ي ؤيڀّعىد وٌٽٍخ وٵهڃ خڀع‪٥‬سًن ز٭ً ؤن ٴهمىد ؤنّ خڀىٖء وخڀ٭‪ٙ‬ٷ وخ‪ٞ‬نىيش وخ﵀سص وخڀ٭ىخ‪٤‬ٳ خٔوٕدوُص ڄه ٸُڃ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪)٪‬‬
‫وڄه ‪ٚ‬ندض ٘ى‪ُٓٝ‬عً خٔ‪ٟ‬نُص وڄ‪٩‬ځىڄُعً خ‪ٞ‬نعمُّش ُب خڀعدََه‪ .‬ٴةوً ڀىٖ ً٘ش خ‪ٜ‬نر ٌٍي ‪ٞ‬ند ټدوط خڀ‪ُٙ‬٭ص ظ‪ٝ‬مً ؤڄدڂ خڀ‪ُ١‬زدض خڀعٽٵًنَص‬
‫خڀّٗ خٔعهًٴط ٸ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬ )٪‬ځً خڄعًخي خڀعدََه وبٔب َىڄىد ٌٍخ‪ .‬وڄه خڀىخ‪٠‬ك ؤن ؤڄٓص﵂ ٖ ظًخٴ‪٬ ٫‬ه ڄٹًٓٔدهتد وٸ‪١‬دَدٌد‬
‫ٔعف٭ٿ وٵٕهد ڀٹمص ٔدجٱص زٌن ؤوُدذ خ‪ٞ‬نعٽدڀسٌن‪.‬‬

‫ؤيٌص لىَّص ِد شدء خ﵁‪ ..‬وزظُخلص غًوض خِْ ؤهعمً زدٌعـسًن زوً ؤْ وٕطُ ؤظظىَّٖ ِٓ ؤلسك ِلدُ٘ خٌعىٍّف!‬ ‫‪‬‬

‫وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ؤ‪٬‬ىي ٌْټُّ زدڀىٹ‪٥‬ص خْؤب ڄه خ‪ٜ‬نىخَ‪٥ ..‬نه ٔىخء﵂خ خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن ؤو خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن وڄهمد َٽىن خ‪ٝ‬نٗٲ ‪٩‬نر ؤن وع٭ځڃ ؼٹدٴص خٔلعُخڂ‬
‫ڀس٭‪١‬ىد لّٖ ‪٤‬نًٌٕٓد ‪٬‬ځً وخٸ٭ىد ووٕع‪ ٫ُ٥‬ز٭ً ٌڀٻ ؤن وٹىپ ڀّوَُه ٌٍخ ‪٥‬نه‪ ،‬ٴځٹً ـحىدټڃ زدڀسًَٿ خْٴ‪١‬ٿ ڀٕٔعسًخي وٌى خ‪ٜ‬نَُص‪،‬‬
‫وٖ وًَُ ڄ٭د‪ٛ‬نص خٔٔعسًخي زدٔٔعسًخي وٴُ‪َ ٞ‬ؤٌ ز٭‪٬ ٟ‬ځً ز٭‪ ٟ‬آوُ‪ ،‬خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬لٌُُّ ُب خوعُدَي ڀ‪َُ٥‬ٹص خ‪ٜ‬نّن وخ‪ٛ‬نّ‪ٞ ٪‬ن‪ُٝ‬سص خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬وڀٽه خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ڀُٓ لُٓخ﵂ ُب خڀعىًًَ ز‪َُ٥‬ٹص ًٰني‪.‬‬

‫وب٘ب ؤ‪ُ٬‬ٲ ؤ٘ىد‪ٜ‬د﵂ ڄه خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ‪٪‬نعځّىن ڄىخٸ‪ ٫‬ڄعٹًٓڄص ُب خْوٗٶ‪ ،‬ؤ‪ُ٬‬ٲ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن ‪٪‬نعُڄىوين ٘ى‪ُٝ‬﵂د‬
‫وَُون ‪٬‬مٿ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه لٹ﵂د ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬د﵂ ول‪١‬دََد﵂ ‪ٟ‬نڃ‪ ..‬ټمد ؤ‪ُ٬‬ٲ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن ڀځع‪٥‬سًن َسديڀىن بوىخهنڃ ٌٍي خْوٗٸُص خ‪ٛ‬نمُځص‪ .‬ٴمد‬
‫َ‪٥‬ٵك ‪٬‬ځً خڀٕ‪٥‬ك ڀًي ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نع‪ٙ‬ىٓفٌن ڄه خڀ‪ُ٥‬ٴٌن ٖ َ٭سُٓ بٖ ‪٬‬ه ٸځّص بٌعمدڄهڃ زعُزُص ؤوٵٕهڃ‪.‬‬

‫و ي‪٬‬ين ٌىد ؤ‪ُ٤‬ق لًّٗ ظىٴُٹُد﵂‪٬ :‬نٽىىد ل‪ ُٝ‬خ‪ٝ‬نٗٲ زٌن خ﵀ځّځٌن وخ﵀ُٓڄٌن ڀځع‪٥‬سًن ُب ِخوَص خڀع‪ٙ‬ىُ‪ ٛ‬خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ّ ،ٍ٬‬ن٭ىن ؤن خڀٌٍ ‪٪‬نځّځً‬
‫َى‪ ُ٩‬بٔب لُؽُدض خڀّڄدن وخ‪ٞ‬نٽدن‪ ،‬وخڀٌٍ ‪٪‬نُٓڄً ټٍڀٻ َى‪ ُ٩‬بڀُهد‪ .‬وٌٍخ َٵعك خڀ‪َُ٥‬ٷ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نٽځّٳ زإن َعٓس‪َ ٫‬ؤٌ ڄُـ٭ً ؤو ظ‪ٙ‬ىُ‪ًٝ‬‬
‫خڀ‪ٙ‬ى‪ ٍٝ‬ڀّڄدوً وڄٽدوً ٴُٽىن خڀعمځُٿ ؤو خڀعمُ‪ٙ‬ب زدڀىٕسص ڀً ؤو ڀٱًني ڄىٸٵد﵂ ُ٘‪ُ٬‬د﵂ ٴٗ َعًوٿ ُب ظٽځُٳ ًٰني‪.‬‬

‫* < وٌىٓ ٖ ؽلىٓ خٌٕىىض!!! > *‬

‫‪85‬‬
 ‫شُىٕد خٌىُمي‪ :‬دلدٌخ مل صلً هٍّدء آوَُٓ شلٓ ُ٘ هًٍ َؤَه ؤَؼد﵂ ٖ َعظًّوْ ذلٍٖ خدلٕإٌص دبؽً ٍ٘خ خٌعىّٔن يف خْيٌّص؟‬ ‫‪‬‬

‫بوٻ هبٍخ خڀٕاخپ ٸً و‪٠‬٭طَ ب‪ٜ‬س٭ٻ ‪٬‬ځً ـُلٍ!! بوين ٔٽطٓ ‪٤‬ىَٗ﵂ ‪٬‬ځً ظ‪ُٓٝ‬ٴدض خ‪ٞ‬نٕعسًَٓه ُب زٗيود‪َ ،‬ؽًنون خڀعهڃ وخْلٹدي ‪ً٠‬‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ُب ټٿ ڄىٔڃ بٔب يَـص بوُخـهڃ ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نځّص و‪ُ٤‬يٌڃ ڄه خڀعفمٓ٭دض و‪ً٬‬ڂ خڀٕٗڂ ‪٬‬ځُهڃ‪ ،‬وَخق ز٭‪١‬هڃ ‪٬‬نى‪ ٫‬خ‪ٞ‬ندء ‪٬‬ځُهڃ‪،‬‬
‫ولٽً ٕب خ‪ٝ‬ن‪ُ٥‬ر خ‪ٜ‬نُٕين ‪ٚ‬ندلص خڀ‪ُٙ‬ه ټمدپ خ‪ٞ‬ن٭دٖ ؤوً ـدء ڀځسمَُه ٔٵُش﵂ وٴىـث ‪٬‬ځً يټّدن زدڀٹُذ ڄه ڄإًب خڀٹ‪ٓٝ‬دذ ڄٽعىذ‬
‫(خڀى‪ ُ٩‬بٔب خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه لُخڂ)!!‬

‫وـدءض ‪ٜ‬مُٵص خڀىٔ‪ ٣‬خڀسمَُىُص ُب بلًي ؤ‪ً٬‬خيٌد ڀ‪ٙ‬هُ ‪١‬نُڂ ٔىص (‪ٌ1424‬ـ) ظعهڃ خڀع‪٥‬سًن زدڀسً‪٬‬ص وؤن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ‪٬‬مٗء خٔ‪٤‬نځُّ!‬
‫ٴُؤَطُ خڀى‪َ ٫٠‬عفً ‪٥‬نى و‪٥‬ىَش ظسمػ ‪٬‬ه لٿّ‪ .‬ٴٽعسطُ ڄٹد ﵂ٖ ڄى‪٠‬ى‪ُ٬‬د﵂ ٌديجد﵂ ُب و‪ُٙ‬ظىد (خ‪ٜ‬نٌٕن) وي‪٬‬ىضُ ٴًُ بٔب لىخَ زٌن خڀ‪ُ٥‬ٴٌن‪،‬‬
‫ٴإ‪ ًَٜ‬ؤلً خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن زُدود﵂ (زةٔ ٍڃ ڄٕع٭دَ) َعهمين زدڀىٵدٶ ڄٕع٭ُ‪٠‬د﵂ ٌٍي خَِص خڀٽُ‪٬‬نص‪َُ﴿ :‬ىَدئ‪ُ٬‬ىنَ خڀځًََّ وَخڀٍََّٔ َه آڄَىُىخ وَڄَد َىًَِ‪ُ٬‬ىنَ بَِّٖ‬
‫ؤَوٵَُٕهُڃ وَڄَد َ‪ُ ِٙ‬٭ُُونَ﴾!(‪ )73‬وَٹىپ ٴًُ ٖ لىخَ زٌن خ‪ٞ‬نىدٴٹٌن خ‪ٞ‬نىدي‪ٌ٬‬ن وزٌن و‪ ٣‬وٕبّ ؤڄُ خ‪ٞ‬نٕځمٌن!!‬

‫ٓب ؤٸُٿ ُ٘حد﵂ لّٖ ؤ‪٬‬ديوخ ٌفىڄهڃ ُب خڀٕىص خْوُي‪ ،‬ؤٽطٓ ٴإ‪٬‬ديوخ خڀعهڃ ُب خڀٕىص خڀؽدڀؽص‪ ،‬وزدڀٍخض ُب ڄى‪٥‬ٹعىد وزىٸدلص ٖ ‪٬‬نٽه‬
‫ٓنمٓځهد ؤزًخ﵂‪ ..‬بٌ ـدئخ ّنمد‪ ٍُ ٠‬ڄه ڀسىدن‪ ،‬وؤوٍ َ‪ٙ‬مه ٸځىذ خڀ‪ٙ‬سدذ زؽٹدٴص خڀسٱ‪١‬دء وخڀٽُخٌُص ڄد ـ٭ځهڃ ‪٬‬ځً ؤٌسٓص خ‪ٞ‬نىخـهص ڀٽٿ ڄه‬
‫َُي ـىخِ خڀع‪٥‬سًن وټإن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ ودَؾ ‪٬‬ه خڀًَه‪.‬‬

‫َُٰسص ‪٬‬ٹىپ ٌاٖء خ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴٌن خڀٍَه ًََُون ‪٬ -‬ىديخ﵂ ڄ‪ ٫‬خڀٹُآن خ‪ٜ‬نٽُڃ ووٗٴد﵂ ڀع٭دڀُڃ خڀُٔىپ خڀٽُ‪ٙ‬ب وؤٌٿ زُعً خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن خِڄَُه‬
‫زدْڀٵص وخ﵀سص‪ ،‬وخڀعٵدٌڃ وخڀعمدوَ‪ -‬ٴُ‪ ٞ‬ؤوٵٕهڃ ‪٬‬ځً ًٰنٌڃ زدڀعهڃ وخڀعهًًَ وٖ َٕعفُسىن ڀځمىخَ وخ‪ٞ‬نىد‪ُ٨‬ش‪ ،‬ٴهٿ َسٹً ؤڄدڄٻ لُىحٍ‬
‫ٔىي خڀع‪ٟ ًٌٓٝ‬نٍخ خڀعٗ‪٬‬ر زدڀًَه ول‪ ُٙ‬خڀىدْ ُب خڀ٭ًخوخض!‬

‫ط ٸً ٌټُضُ ڀٽسدٌَڃ خ﵀ُٓټٌن ‪ٟ‬نٍي خڀٵّٕ ڄه وَخء خڀٽىخڀُٓ ڄىٍ ٔطٓ ٔىىخض بنْ ٓب َ‪ٝ‬ځمىخ هنفهڃ ٴٕىٲ ؤهنٍ ٔٽىظ﵂د‬ ‫وٸً ټى ُ‬
‫ط ڄه ز٭‪ ٟ‬ټسدَ ‪٬‬ځمدء خڀسمَُه وڄٽدظر خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬ؤن َعًوٓځىخ زدڀى‪ٝ‬ك ٴځڃ َهعمٓىخ ټمد َىسٱٍ‪ ،‬وؤود‬
‫‪٬‬مُي ‪ٙ‬نٕد﵂ ‪َُٙ٬‬ه ‪٬‬دڄد﵂! و‪٤‬ځس ُ‬
‫ؤ‪ٌٍَ٬‬ڃ ڀٽؽُش ڄ‪ٙ‬دٰځهڃ‪.‬‬

‫و ٌد ؤود ز٭ً ‪ٙ‬نٓ و‪َُٙ٬‬ه ‪٬‬دڄد﵂ ٔإڀٹمهڃ ئَد﵂ ‪٩‬ن٭ځهڃ ‪ّّ٬‬ش﵂ ڀځعدََه! و ب٘ب ؤ‪٬‬دظر ڄَه ظٵُٓؾ ‪٬‬ځً ظ‪ُٓ٥‬ٲ ٌاٖء خ‪ٞ‬نٱُ‪ٌ٠‬ن وٓب َٹًڂ‬
‫‪٬‬ځً ‪ًٌٜٓ‬ڃ ‪٬‬ه وٕٵهڃ ڀٓوٗٶ وخڀٹُڃ ؤځىټهڃ خ‪ٞ‬نىٌه ڀځًَه وخ‪ٞ‬نٌٍر!‬

‫وټُٳ ٖ ؤو‪٥‬ځٷ ٌٽٍخ ُب و‪ُ٨‬ٵّٗ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص يٴد‪٬‬د﵂ ‪٬‬ه ٸُڃ خ‪ٜ‬نَُص وخ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن ڄه ؤظسد‪ ٪‬خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خِوَُه‪ ،‬ڄ‪ ٫‬ڄد زًي ڄه ظ‪ُٓ٥‬ٲ ٌاٖء‬
‫لُػ ‪ -‬ټمد ٸځط ‪ -‬ڄد ظُټىخ ؤلً﵂خ ڄه ًٰن لّهبڃ بٖ ٌدٗنىي لّٖ َُټ‪ٟ ٫‬نڃ و‪٫‬ن‪ ،٫١‬وٌٍخ ڄد ؤزُعًُ ‪٬‬ځُهڃ ڄىٍ خڀسًخَص ٴدٔعهًٴى٘ب‬
‫زدڀ‪ٙ‬دج٭دض ٴدٔعهًٴعُهڃ زد‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ خڀٌٍ ڄىً َٵُٓون‪ ...‬وخٔعهًٴى٘ب زدڀسٍخءخض‪ ،‬ٴدٔعهًٴعُهڃ زدڀً‪٬‬ىش بٔب خ‪ٞ‬نىد‪ُ٨‬ش خڀّٗ ڄىهد َهُزىن‪.‬‬

‫َد ؤوٍ ټُٳ ؤٔٽط وٸً زځٯ خ‪ٛ‬نهٿ ‪٬‬ىً ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن بٔب يَـص خڀٽُي ‪ -‬وخڀ٭ُدٌ زد﵁ ‪ -‬لّٖ ڀٽځمص (لًَُ) ْهند ٌعدٲ‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ ،‬زُىمد ٌى خٔڃ ڄه ؤ‪ٚ‬ندء خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬خڀٌٍ َٹ‪ ٟٓ‬ڄ‪١‬دـ‪ ٫‬خڀ‪٩‬د‪ٞ‬نٌن‪ ،‬وَٹ‪ ٫ّ٥‬ٸځىذ خڀ‪ٝ‬هدَىص خ‪ٜ‬ندٸًَه‪ْ ،‬ن ټځمص (لًَُ)‬
‫‪86‬‬
‫خٔڃ ڄعٹدَن ڄ‪ ٫‬ٴعك ٸٗ‪ ٪‬وُّّ وٸعٿ ٸدجًٌڃ َڄُِلَر وٌڀّص خڀُهىي‪ ،‬وڀٽه زځٯ خ‪ٛ‬نهٿ ‪٬‬ىًٌڃ ؤن َ‪ٙ‬عمىخ لّٖ ڄَه َٕمٍٓ وڀًي هبٍخ خٔٔڃ‪.‬‬
‫وب٘ب ؤ‪ُ٬‬ٲ بڄُؤش ټدوط ظُٰر ُب وڀً ظٕمًُٓ زدٔڃ (لًَُ) ٴځمد َِٸهد خ﵁ ز٭ً ٔىىخض خڀ٭ٹڃ وڀًخ﵂ وؤَخيض ظٕمُعً ُنًَُ وٸٳ‬
‫زىـههد ؤٌځهد زٹىٓش ٴد‪ُٓ٥٠‬ض ڀځٹسىپ زدٔڃ آوُ‪ .‬وَخق ز٭‪١‬هڃ َٹىپ ٖ ظٕٹىخ خ‪ٞ‬ندء ‪ٞ‬نىټر خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ووٕىخ ؤ ّن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٸً‬
‫ٔٹً ؤ‪ً٬‬خءي‪ .‬و‪٬‬دجځص ‪ُ٤‬يض وڀًٌد زٕسر خڀع‪٥‬سًن‪ .‬ولٽً ٕب ؤلً خ‪ٞ‬ناڄىٌن خڀٌٍ ؤؼٷ ُب وّخٌعً‪ ،‬ؤوً وُؾ ڄه ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ٴسًؤ َٹىپ‬
‫ڀس٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نعٵُٓـٌن‪ّ٩٬ :‬ڃ خ﵁ ؤـىَټڃ‪ ،‬ٴځڃ ‪٩‬نُسىي ؤځّڃ ‪٬‬ځً ز٭‪١‬هڃ ٴٗ َُيٓون ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ!‬

‫َد ‪ٟ‬ند ڄه ٔىدٴص ُب خْوٗٶ وٸځص ؤيذ ؤىء ظُزُص‪ .‬وظُي ز٭‪ٌ ٟ‬اٖء َٱ‪١‬ر ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن وٖ َٱ‪١‬ر ڀ‪ُٙ‬ٲ خڀسىدض خڀّٗ ظًُخْ ُب‬
‫خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬وٌهٓ َعسديڀه ڄٕفدض خ‪ٞ‬ن٭دټٕص ڄ‪ ٫‬خْوٖي وڄٗزٕههٓ ُب آوُخ‪ٞ‬نى‪٠‬دض ووـىٌهه َ٭ځىٌد خ‪ٞ‬نٽُدؾ وظٵىق ڄىههٓ َخجمص‬
‫خڀ٭‪٥‬ىَخض خ‪ٞ‬نَُسص ڀځمُخڂ وٴ‪١‬دجك خ‪ٝ‬نځىخض!‬

‫َىٹٿ ٕب بزه ؤوّٗ وٌى ڄ٭ُوٲ زدڀعًَٓه وخْوٗٶ وخ‪ٟ‬نًوء و‪ً٬‬ڂ خڀ‪ُٓٙ‬خوُص‪ ،‬ؤنّ ٴعدش ڄه ٌٍي خ‪ٛ‬نمد‪٬‬ص وخٸٵص ظعٵُٓؾ ‪٬‬ځً ؤوٓپ ڄىټر ظ‪٥‬سًن‬
‫وُؾ ُب خ﵀ُٓٶ‪ٚ ،‬ن٭هد ظٹىپ‪( :‬ڀ٭ىص ڀ٭ىص) ټځمد ټدن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون َهعٵىن (لًَُ لًَُ)!!‬

‫ٴٹځط ڀً بٌن ٖ ظٕعٱُذ ټُٳ ـ٭ٿ ڄ٭دوَص ؤٌٿ خڀ‪ٙ‬دڂ َ٭عٹًون ڀ٭ه خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬ـّء﵂خ ڄه ظ٭ٹُسدض خڀ‪ٗٝ‬ش خڀُىڄُص! وڀ٭ٿ ز٭‪١‬هڃ‬
‫خٔعٱٵُ خ﵁ ټځّمد وٍٕ خڀځ٭ه!‬

‫ؤٔٳ ‪٬‬ځً ٌٍي خڀعُزُص خڀّٗ ٌٍ وعدؾ خ‪ٜ‬نًَٓص ُب خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ خ‪ٜ‬نّيب خڀُٕدٍٔ وْندٌٿ خ‪ٛ‬نىخور خٔوٕدوُص وخڀعُزىَص ُب خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ خ‪ٜ‬نُٕين‪!...‬‬

‫ؤٔٳ ‪٬‬ځً ٌٍي خڀ‪َُ٥‬ٹص خٔٔعسًخيَص ‪ٞ‬ن٭د‪ٛ‬نص ٸ‪١‬دَد ٖ يخ‪ ٍ٬‬ڀ‪ُٝ‬ٲ خ‪ٛ‬نهىي ‪٬‬ځُهد‪ ،‬وڀٽىهد ؤ‪ٜ‬سمط زٕسر خ‪ٛ‬نهٿ وخ‪ٜ‬نمدٸص وټإهند ڄه‬
‫خڀٹ‪١‬دَد خڀٽّّي ُب خ‪ٜ‬نُدش‪.‬‬

‫ؤَه ٌاٖء ڄه ؼٹدٴص خڀعٕدڄك وخڀع٭ًٓيَص وخْوٗٶ خڀّٗ ‪٬‬نٽىهڃ هبد بٸىد‪ ٪‬خڀ‪ُ٥‬ٲ خِوُ زأَخجهڃ بن ټدوط ًًَٔش لٹد﵂‪.‬‬

‫ٴهٍي ٔځىټُدض َد ؤوٍ ڀه َعممٓځهد ؤٌٓ ُٰىَ‪٬‬ځً ُ٘٭ص ؤٌٿ خڀسُط (‪ ،)٪‬وخ‪ٞ‬نهعًٌ ُٰىَ وٖ َهمًٓ بٌخ ٘عمىي‪ ..‬ٴٹً ‪٬‬ىٓيود ٌاٖء خڀٹىڂ‬
‫ٴإ‪ٜ‬سمط ـځىيود ‪ ًٓ ٠‬خ‪ٜ‬نٕٓدُٔص‪ ،‬ظٹدوڂ خڀٕرٓ وخڀ‪ٙ‬عدجڃ‪ ،‬وڀىد ُب خِوُش ڄ٭هڃ ڀٹدء‪َ ..‬ىڂ ظُسځً خڀُٕخجُ!‬

‫ؤَـى ؤن ؤَي وًڂ خڀ‪ٙ‬دٕنٌن ٸَُسد﵂ ٸسٿ وٴدٌب‪ْ ،‬هنڃ ڄهمد ظ٭‪ٓٝ‬سىخ ٴ‪ُ٥‬ىعهڃ خڀى‪ُ٩‬ٵص ظٱځر َىڄد﵂ ‪٬‬ځً ظ٭‪ٓٝ‬سهڃ زةٌن خ﵁‪ ،‬وٌٍخ ڄه زُټص‬
‫خڀ‪ُ٥‬ىص خڀّٗ وُځٔٹط ڄه ٴد‪٠‬ٿ ‪ُ٤‬ىص ؤجمعىد خْ‪٤‬هدَ(‪ )٪‬ټمد ُب ؤلديَؽهڃ خڀ‪َُٙ‬ٵص‪ ..‬بٖ ڄَه ٌٌر زً خڀع٭‪ٓٝ‬ر خْ‪٬‬مً ز٭ًُخ﵂ وؤُٔٲ ُب‬
‫‪٨‬ځڃ ؤوًُ لّٖ ٸًٕ ‪٬‬ځًُ ٸځسً‪.‬‬

‫‪87‬‬
 ‫* < ً٘ وَخء ٍ٘خ خجلًي خدلّهؿ ِاخُِش ؟ > *‬

‫فؼٍُص خٌشُه‪ :‬دلدٌخ ٍ٘خ خجلًي خدلّهؿ َلهُ يف ؤَدَ زلَُ خحلٌٕن (م) زدٌٍخض؟ ً٘ ظُوْ وَخءٖ ِاخُِش خَْديٌ خخلفُّص ِٓ‬ ‫‪‬‬
‫ودَؾ خدلٍ٘ر؟‬

‫و٭ڃ‪ ..‬ڀُّند ُب بؼدَهتد وٗپ خڀٵعُش خڀ٭ّخجُص ًٌٲ ڄًَوْ ڄه ٸٔسَٿ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬سىٌٌن خڀٍَه ًََُون ؤن َ‪ٙ‬ٱځىخ خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن زد‪ٛ‬نًپ خ‪ٞ‬نعٽَُٓ‬
‫خڀ٭ٹُڃ ټٍ ظٵىهتڃ ٴىخجً خ‪ٞ‬نىٔڃ خ‪ٜ‬نُٕين وَع٭مٓٷ خ‪ٝ‬نٗٲ خڀًخوځٍ وخڀسٱ‪١‬دء ُب ـُٿ خڀ‪ٙ‬سدذ‪ .‬وَٹىي ٌٍخ خٔلعمدپ ‪ٞ‬ند وٹُؤ ُب خڀسُدودض‬
‫خ‪ٞ‬نىًٓيش ڀځع‪٥‬سًن ظځٻ خڀسٍخءخض خڀّٗ ٖ ‪٬‬نٽه ؤن ظ‪ ًَٝ‬بٖ ‪٬‬ه ڄٱُ‪ ٞ‬ؤو ـدٌٿ‪ ،‬ٴإود ؤ‪ُ٬‬ٲ ُب خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن ؤ٘ىد‪ٜ‬د﵂ زُظسص خڀ٭ٹٿ‬
‫وخڀعٹىي وخْيذ ٖ َع‪ُٝ‬ٴىن ٌٽٍخ‪ ،‬وٌٍخ ڄد ‪٩‬ن٭ځين ؤ٘ٻ ُب وـىي ڄاخڄُش زدڀٵ٭ٿ‪ .‬ٴدڀسُدودض ظسًؤ ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن وڀُٕط خڀ٭ٽٓ بٖ‬
‫يٴد‪٬‬د﵂ وُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نىٔڃ وڀُٓ ًٰني‪ .‬وٌٍخ ُب خڀىٸط خڀٌٍ و٭ُٲ ٗنُ٭د﵂ ؤن ‪١‬نُڄدض ټؽًنش ڄىع‪ُٙ‬ش ُب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬وود‪ٜ‬ص خڀٕٵىَ وخڀعّّٓؾ‬
‫وخ‪ٞ‬ن٭دټٕدض وڀٽه ٖ ظعمُٺ ًٰٔنَظُهُڃ بٖ ‪ ًٓ ٠‬ڄىټر خڀع‪٥‬سًن و‪ٝ‬ى‪ٜ‬د﵂ وخڀ‪ٙ‬٭دجُ ‪٬‬مىڄد﵂‪.‬‬

‫و٭ڃ ؤود ؤڄُٿ بٔب خڀٹىپ زىـىي ؤَدي وٵُص ڀَٕٹد‪ ٪‬زٌن ؤزىدء خ‪ٞ‬نٌٍر‪ ،‬ٴٗزً ‪٬‬ځُهڃ ٗنُ٭د﵂ ؤن ‪٪‬نعُڄىخ لَُدض ز٭‪١‬هڃ خڀس٭‪ ٟ‬وؤن ٖ‬
‫َع٭ُ‪٠‬ىخ ڀٱًنٌڃ زٕىء ټٍ وٵىٓض خڀٵُ‪ٜ‬ص ‪٬‬ځً خْ‪ً٬‬خء خ‪ٞ‬نعٕعَُٓه وځٳ خڀٽىخڀُٓ‪.‬‬

‫بٸُئخ ڄد وُ‪ ُٔٙ‬ڄاوُخ﵂ ُب ؤڄَُٽد ٓنط ‪٬‬ىىخن (‪ )The plan to devels disknoilte of the olgy‬وٌى ټعدذ َع‪١‬مه‬
‫ڄٍټُخض خڀًټعىَ ڄدَٽٿ زُخوط‪ ،‬خ‪ٞ‬ن٭دون خْوپ ڀځُجُٓ خڀٕدزٷ ُب (‪ )Wood Words( )C-I-A‬وخڀ٭‪١‬ى خْٔدْ ُب ٸٕڃ‬
‫(ڄٽدٴمص خڀ‪ُٙ‬٭ص) ُب وټدڀص خٔٔعىسدَخض خْڄَُٽُص‪ ،‬وٸً ؤٴ‪ ًٙ‬ٴُهد ؤُٔخَخ﵂ و‪ً٥‬نش﵂‪ .‬ڄىهد ٔن‪ ُٛٝ‬ڄُّخوُص ټسًنش ﵀دَزص خ‪ٞ‬نُـ٭ُص خڀ‪ُٙ‬٭ُص‬
‫و ظ‪١‬٭ُٵهد زٌن خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ ،‬وڄىهد خڀع‪ٙ‬ٽُٻ ُب ـًوخجُص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص وخٖٔعهّخء ّنمدَُٔهد‪ ،‬وڄه خْٔدڀُر خڀّٗ َٹُٓوهند ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نى‪٣ّ٥‬‬
‫ٓنَُٻ خڀُٕىٓص ڀعٽٵًنخڀ‪ُٙ‬٭ص ووځٷ لُذ ‪٤‬دجٵُص‪ .‬وڄه خْٔدڀُر ب‪ً٬‬خي ٘ى‪ُٝ‬دض وؤ٘ىد‪ ٚ‬ڄه خڀ‪ُٙ‬٭ص ڀسػ خڀ‪ٙ‬ٽىٺ لىپ خ‪ٞ‬نُخـ‪٫‬‬
‫وخڀ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص ٔؼدَش وٗٴدض وڄ‪ٙ‬دـُخض يخوځُص زٌن خڀ‪ُٙ‬٭ص ؤوٵٕهڃ‪.‬‬

‫وٌٍخ ٌى خ‪ٜ‬ند‪ٜ‬ٿ ‪ ّّ٬‬ٴ‪١‬دجُدض خڀ‪ُٙ‬ٶ وخڀٱُذ‪ ،‬وٸىىخض خڀ‪ ،ُٙ‬وخڀى‪ُٙ‬خض خٔوسدََص خ‪ٞ‬نٕمىڄص‪ ،‬وب٘د‪٬‬ص خ‪ٟ‬نُؾ وخ‪ٞ‬نُؾ‪ ،‬وظُوَؿ خ‪ٞ‬نٍخزك‬
‫وخجملدَِ ُب خڀ٭ُخٶ ڄؽٗ﵂ وخڀٕٽىض خڀُ‪ٚ‬نٍ خڀ٭د‪ٞ‬نٍ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬سىي‪...‬‬

‫ڄه ٌىد ؤٸىپ ڀځمع٭ٹّځٌن ڄه خڀ‪ُ٥‬ٴٌن‪ ..‬ؤظُټىخ وٹدٖ خڀع‪٥‬سًن بٔب خْزً وٴٽُّوخ ُب ٸ‪١‬دَد ؤټّّ‪ٰ ،‬دَص ڄد ٌىدڀٻ ؤن خڀع‪٥‬سًن ڄٕعمر وڀُٓ‬
‫وخـس﵂د ڄه ودلُص‪ ،‬وڄه ودلُص ؤوُي ٴةن خڀٌٍ لُٓڄً ب‪٧‬ند ‪ٞ‬نه َٹځًّي وٖ ًََُ ؤن َٵُ‪ٓ ٞ‬نُ‪٬‬نً ‪٬‬ځً ڄٹځًٌ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀٹدجځٌن زد‪ٛ‬نىخِ‪ ،‬ٴځمدٌخ‬
‫خڀٱځىٓ وخڀع٭‪ٓٝ‬ر؟ ٴدڀُُعَُٺ ټٿُّ ڄٽځّٳٕ ولَُٓعً وظٹځًُي ز٭ًُخ﵂ ‪٬‬ه خڀٵُ‪٬ ،ٞ‬ىً ٌڀٻ ظىعهٍ ٌٍي خ‪ٝ‬نٗٴدض خڀى‪٨‬نُص و‪٧‬نى‪ ٫‬زً خْ‪ً٬‬خء ڄه‬
‫خٔعمٗذ خڀ‪ُ٥‬ٴٌن ڀ‪ٝ‬دّب ڄأَهبڃ‪.‬‬
‫‪88‬‬
 ‫* < بٌخ يخَ خُِْ زٌن خدلٕعمر وخحلُخَ؟ > *‬

‫مسدلص خٌشُه خدلهعًٌ لً َمىي ٌه لدجً‪ :‬ؤْ خُِْ بٌخ يخَ زٌن خٔٔعمسدذ وخحلُِص‪ ..‬ؤ ٌُٓ خٖلعُدؽ خٌشُهٍ َمؼٍ‬ ‫‪‬‬
‫زدٌعُن؟‬

‫ڄد ٘دء خ﵁! ڀ٭ٿ ٌٍخ خڀىٹً ٌى ُب ‪٨‬دٌُي ڄه ؤٸىي ڄد ؤ‪ٚ‬ن٭ً‪ِ ،‬نٗٲ وخٸ٭ً ٴةوً ٖ ڄ٭ىن ڀً ُب ٸدڄىْ خ‪ٞ‬نًَٔص خْ‪ٜ‬ىڀُص‪.‬‬

‫وڀٽه وٍُ ـىخزٻ زدڀعإڄٿ ُب ڄد َځٍ‪:‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ :‬ڀٹً ؤٗن‪ ٫‬خڀٵٹهدء خْ‪ٜ‬ىڀُىن ‪٬‬ځً ؤوً ټځمد يخَ خْڄىَ زٌن خٔڀّخڂ (وـىذ ؤو لُڄص) و‪ً٬‬ڂ خٔڀّخڂ (خٔعمسدذ ؤو ټُخٌص ؤو بزدلص)‬
‫ٻ خ‪ٞ‬نٽځّٳ ُب ؤڄٍُ ٌٿ‬
‫ٴدْ‪ٜ‬ٿ َٽىن‪ً٬ :‬ڂ خٔڀّخڂ‪ ،‬وٌٍخ َ٭عمً ‪٬‬ځً ٸد‪ً٬‬ش ڄٵديٌد (خڀ‪ٙ‬ٻ ُب خڀعٽځُٳ ‪٠‬نُي خڀّّخءش)‪ .‬وڄ٭ىدٌد ؤوً بٌخ ٘ ٓ‬
‫ٌى لٗپ ؤڂ لُخڂ ٴدْ‪ٜ‬ٿ ٴًُ ‪ -‬ز٭ً خڀٵم‪ ٛ‬وخڀُإْ ‪٬‬ه يڀُٿ خ‪ٜ‬نُڄص ‪ٌ -‬ى خ‪ٜ‬نځُّص وؤ‪ٜ‬دڀص خڀّّخءش‪ .‬ڄؽدپ ٌڀٻ‪ ..‬بٌخ يخَ خڀ‪ٙ‬ٻ ُب‬
‫خڀعًوٌن ڄؽٗ﵂ زٌن ټىوً لُخڄد﵂ ڀس٭‪ ٟ‬خڀ‪ َُ١‬خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ ‪٬‬ىً ؤو ټىوً ـدجّخ﵂؟ خ‪ٛ‬نىخذ‪ :‬ؤوً ـدجّ‪ ،‬وٌڀٻ ڀځٵم‪٬ ٛ‬ه يڀُٿ خ‪ٜ‬نُڄص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‬
‫وخڀُإْ ‪٬‬ه وـىيي خڀ‪َُٝ‬ك‪ ،‬ٴُٽىن ؤ‪ٜ‬ٿ خ‪ٛ‬نىخِ وخ‪ٜ‬نځُّص وخڀّّخءش ٸدجمد﵂ لّٖ َ‪٩‬هُ خڀًڀُٿ‪ .‬وټٍخ ڀى يخَ خڀ‪ٙ‬ٻ ُب لٽڃ خڀٕٵُ ڀځعفدَش‬
‫زٌن خٔٔعمسدذ ڀٽىوً ْندَش وزٌن خ‪ٜ‬نُڄص ٖلعمدپ ؤن َع٭ُ‪ ٞ‬خ‪ٞ‬نٕدٴُ ڀځمىض زٕسر ٔٹى‪ ٢‬خڀ‪٥‬دجُش ڄؽٗ﵂‪ ،‬ٴةوً َسٹً خٔٔعمسدذ ڀځٕٵُ‬
‫ڄٹًٓڄد﵂‪.‬‬

‫وټٍڀٻ بٌخ يخَ خڀ‪ٙ‬ٻ ُب لٽڃ خْټٿ ز٭ً خڀ‪ٙ‬س‪ ٫‬وخٔڄعٗء زٌن خڀٽُخٌص وخ‪ٜ‬نُڄص؟ َٹىپ خڀٵٹهدء ز٭ًڂ خ‪ٜ‬نُڄص ؤَ‪١‬د﵂ ‪ٛ‬نَُدن ؤ‪ٜ‬دڀص خ‪ٛ‬نىخِ‬
‫وخ‪ٜ‬نځُٓص وْن خ‪ٜ‬نُڄص ٓنعدؾ بٔب يڀُٿ ‪ -‬وٓب ‪٤‬نً يڀُٗ﵂ ڄ‪ ٫‬خڀٵم‪ ٛ‬وخڀُإْ ًَپّ ‪٬‬ځً لُڄص خْټٿ ٌىد ‪ -‬وْن خ‪ٜ‬نځُص يڀُځهد ڄ٭هد ڀځّّخءش‬
‫خْوڀُص‪.‬‬

‫وٌٽٍخ َٽىن لٽڃ يوَخن خڀع‪٥‬سًن زٌن خ‪ٜ‬نُڄص ڀس٭‪ ٟ‬ڄد ٸُٿ ٴًُ‪ ،‬وزٌن خ‪ٛ‬نىخِ وخٔٔعمسدذ ڀ‪ٙ‬٭دََعً‪ ،‬ٴدڀعُـُك ڄ‪ ٫‬خ‪ٛ‬نىخِ ْوً ‪٠‬نُي‬
‫خڀّّخءش وْن خ‪ٜ‬نُڄص ٓب ظؽسط ڀ٭ًڂ وـىي يڀُٿ ‪ -‬ڄ‪ ٫‬خڀٵم‪ ٛ‬وخڀُإْ ‪ًَ -‬پّ ‪٬‬ځُهد ٖ زدڀ٭ىىخن خْوٕٓب وٖ زدڀ٭ىىخن خڀؽدوىٌ ‪٬‬ىً ؤټؽُ‬
‫خ‪ٞ‬نُخـ‪.٫‬‬

‫ر خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ‬
‫ٴةٌن ٖ َٽىن خ‪ٞ‬نىَي ٌىد ڄه ڄىخَي خٔلعُد‪ ٢‬زٿ ٌى ڄه ڄىخَي خڀّّخءش وؤ‪ٜ‬دڀص خ‪ٛ‬نىخِ وخ‪ٜ‬نځُٓص‪ ،‬وب‪٧‬ند ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ندو‪ ٫‬ؤن ‪٪‬نعد‪ُ ٢‬ب ٔ ٓ‬
‫وبٍَخجً زإوىخ‪ ٪‬خٌٔدودض خڀّٗ ٖ ظځُٷ زد‪ٞ‬نٕځڃ ٴ‪ٗ١‬﵂ بٌخ ټدن ڄه ؤظسد‪ ٪‬ڄٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬خڀٍَه ُ‪ُِ٬‬ٴىخ زدْوٗٶ وخڀعٹىي‪ .‬ؤ ڀٕىد‬

‫‪89‬‬
 ‫وً‪٬‬ى خِوَُه بٔب ڄٌٍر خ‪ٜ‬نٷ ٓنط ٌٍخ خڀ٭ىىخن خڀٕد‪٬ ٫٤‬ىىخن خْوٗٶ وخڀعٹىي‪ ،‬ٴٽُٳ وٽىن زٌن ؤوٵٕىد و‪ٞ‬نٕحځص ٴُ‪ُ٬‬ص زُٕ‪٥‬ص‬
‫وع٭دڄٿ وټإوٓىد ظٽٵًنٌَن!!‬

‫ؼدُٔد﵂‪ :‬بن خٔوٕدن خ‪ٞ‬نٕځڃ بڄد ‪٠‬نعهً ٴځً ٴعىخي‪ ،‬وبڄد ڄٹځًّ ٴُفر ‪٬‬ځًُ ظٹځًُ ڄُـ٭ً‪ ،‬وڄ٭ً ٴٗ ڄ٭ىن ڀٕلعُد‪ ،٢‬زٿ خٔلعُد‪َ ٢‬ٹع‪ٍ١‬‬
‫وٗٴً‪ ،‬بٌ ڄ‪ ٫‬وـىي ٴعدوي خڀٵٹهدء خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىَش زد‪ٛ‬نىخِ ٖ َسٹً ‪٠‬ندپ ڀځ‪ٙ‬ٻ ُب خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬لّٖ وڀى ؤٴّٖ ؤلًٌڃ ز٭ًڂ خ‪ٛ‬نىخِ‪ ،‬وڄ‪ ٫‬ٴُ‪ٞ‬‬
‫خڀ‪ٙ‬ٻ‪ ،‬ٴدڀ‪ٙ‬ٻ ‪١‬نٽىڂ زدڀ‪ٙ‬هُش وخڀ‪ٙ‬هُش لدټمص ‪٬‬ځًُ‪ْ .‬ن خڀ‪ٙ‬هُش خڀٵعىخجُص ٖ ظٹدوَڂ بٖ زًڀُٿٍ ٸد‪ََّ ٍ٫٤‬ٿ خڀ‪ٙ‬ٻ ‪٬‬ىً خ‪ٛ‬نمُ‪ .٫‬ٴمٹع‪ً١‬‬
‫خڀ٭مٿ زدٔلعُد‪ٌ ٢‬ىد ٌى خ‪ٛ‬نىخِ وڀُٓ ‪ً٬‬ڄً زىدءً ‪٬‬ځً وٸىٲ ؤټؽُخ‪ٞ‬ن٭د‪َُٜ‬ه ڄ‪٘ ٫‬هُش ٴعدوي خڀٕدزٹٌن‪ .‬وٌى َ‪ٙ‬سً ڄسًؤ (خْټؽَُص) ُب‬
‫‪٬‬مځُص خڀع‪ٝ‬ىَط وخٔٸعُخ‪ ٪‬بٌخ ټدوط خڀ‪ٙ‬ىَي (وخڀً‪٬‬نٹُخ‪ُ٤‬ص!)‪.‬‬

‫* < ؤٌُٓ خْفؼً ٘ى خٌعُن ًٌَء خٌفعٕص؟ > *‬

‫ٌى لدي لدجً ؤْ وُوؾ خٌعـسًن َايٌ خىل فعٕص زٌن خدلىخفمٌن وخدلىدٌفٌن ِٓ ؤزٕدء خدلٍ٘ر خٌىخلً فدْفؼً ظُن ِد َٕسّر‬ ‫‪‬‬
‫خٌفعٕص؟‬

‫َُٰر ـًٓخ﵂ ٌٍخ خڀٽٗڂ!‬

‫َد ؤوٍ ؤَه خوعٵط خ‪ٞ‬نٹدَُٓ؟! بن خ‪ٜ‬نٷ ‪٩‬نر ؤن َٽىن خ‪ٞ‬نٹُدْ ُب ټٿ ٘ث‪ْ ،‬ن خ‪ٜ‬نٷ ؤلٷ ؤن َُعٓسَ‪ ٫‬ټمد َ‪ُٓٝ‬ق زً خڀٹُآن خڀٽُ‪ٙ‬ب‪ .‬ٴدڀٌٍ‬
‫َُڄٍ وَعهفٓڃ وَهًٓي وَ‪ٙ‬عڃ ‪٩‬نر ؤن َىٸٳ ‪٬‬ىً لًٓي وڀُٓ خڀٌٍ ًَٕن ُب ‪َُ٤‬ٹً زٵعىي ڄُـ٭ً خڀًَين وٌى َٹىپ ڀځم٭عُ‪٬ ٞ‬ځًُ ؤوط‬
‫ټٍڀٻ ب‪٬‬مٿ زٵعىي ڄُـ٭ٻ وٖ ظ‪٥‬سُٓ‪ ،‬وڀٽه خُظُټين و٘إ٘ب‪ ،‬ؤًََ ؤود ؤن ؤ‪٬‬مٿ زٵعىي ڄُـ٭ٍ‪ ،‬ٴٗ ؤود ؤڄى٭ٻ ڄه ٸىد‪٬‬عٻ وٖ ؤوط‬
‫ٕنى٭ين ڄه لٹٍ‪ٌٍ ..‬خ ټٗڂ وخ‪٠‬ك‪ ،‬وٌى خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ خڀٕځُڃ‪ ،‬وڀُٓ ؤن ‪٧‬نى‪ٌٍ ٫‬خ ڀٕىخي ‪ٌ٬‬ن ٌخٺ‪ ..‬ٴځُٓ ڄه خڀ٭ًپ خڀىٸىٲ زىـً خ‪ٞ‬نٕدٓب‬
‫خ‪ٞ‬نٕٽٌن َ‪٬‬دَص﵂ ڀځمهدـڃ خ‪ٞ‬نٕعسً زُؤًَ ‪٬‬ځً ًٰني‪ ،‬وَد ڀُعً َٕعسً زُؤًَ ڀىٵًٕ! وڄَه ؤ‪٥٬‬دي لٷ خڀى‪ٜ‬دَص ‪٬‬ځً خڀٱًن؟! ٔسمدن خ﵁! ڄد ؤ٘سً‬
‫ٌٍي خڀ٭ٹىپ زدڀ٭ٹٿ خڀٕځٵٍ خڀ‪٥‬دڀسد٘ب ڄه ٌٍي خڀىدلُص!‬

‫بنّ خڀٵعىص َد ؤوٍ ‪ٜ‬ديَش ڄه ٌٍخ خ‪ٞ‬نُٕ‪ ُ٥‬وڀُٓ ڄه ٌخٺ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ‪ ..‬وب‪٧‬ند خڀى‪ُٝ‬مص ْنر ‪ٞ‬نه ‪٬‬نى‪ًٰ ٫‬ني ڄه ‪٣‬ندَٔص لٹً خڀ‪ ٍ٬ُٙ‬وخڀ٭ُُب‬
‫وخڀٹدوى٘ب وخْوٗٸٍ‪.‬‬

‫‪90‬‬
 ‫ٕطَ‬
‫َټُْ * ڀَّ ِ‬
‫ط ڄٍُ ِّ‬
‫َټُِ بِوٖمَد ؤَو َ‬
‫ٰدَص ڄد ڀً ڄه خ‪ٜ‬نٷ ؤن َسُٓه وـهص و‪ُ٩‬ي ڀُٽىن ٸً ظإًٔٓ زُٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬خڀٌٍ ود‪٤‬سً خ﵁ ظ٭دٔب‪﴿ :‬ٴٍَ ِّ‬
‫(‪)74‬‬
‫‪َ٬‬ځَُِهِڃ زِمُ‪.﴾ُٔ٥َُِٝ‬‬

‫ٍب بوٓىد ڀى ٸسځىد زُؤٌ خڀٹدجځٌن زإن ‪٬‬ځً خڀع‪٥‬سًنٌَن ؤن َعُخـ٭ىخ ‪ٞ‬نى‪ ٫‬لًوغ خڀٵعىص‪ ،‬ڀَٹسځىد زدٔٔعسًخي خڀًَين وخڀُٕ‪ُ٥‬ش زدڀٹىٓش‪ٍ ،‬ب وـر‬
‫خڀٹسىپ زدڀعُخـ‪ ٫‬ز٭ً ٌڀٻ ُب ؤٌ ٘ث ‪٪‬نًغ لىڀً وٗٲ ُنفٓص يَء خڀٵعىص!‬

‫ٴٱًخ ًَٵع٭ٿ ؤ٘ىد‪ ٚ‬ڄؽٗ﵂ لديؼص لىپ خڀ‪ٙ‬هديش خڀؽدڀؽص ُب خٌْخن وَإٌب (خ‪ٞ‬نعم‪ُٓ١‬ون!) َٹىڀىن َد ٗند‪٬‬ص خ‪ٝ‬نًن بٸسځىخ ٴةن خڀىلًش خٔٔٗڄُص‬
‫ُب وـً خڀ٭ًو خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬عُٺ ؤوـر ڄه ټٿ ٍ٘‪ ،‬وبٌخ ٓب ظٹسځىخ لٍٲ ٌٍي خڀ‪ٙ‬هديش ٴٕعمًغ ٴعىص ‪٤‬دجٵُص (ـسًُُُنش!!) وَٽىن خڀُخزك ٴُهد‬
‫خڀ٭ًو خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬عُٺ!‬

‫وز٭ً ًٰ َإظىن َىديون زىٸٳ (‪ُ٠‬ذ خْټعدٲ زدڀٕٗٔٿ) ڄؽٗ﵂ ٴُىعځٳ خڀىدْ زٌن ڄاًَ و‪٢‬ندڀٳ ٍب َإظىن ُنځّهڃ خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ خڀُخجً‬
‫(‪)75‬‬
‫ٸدجځٌن‪ :‬ؤوٸٵىخ ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش ٴٹً ؤ‪ٜ‬سمط ٔسسد﵂ ڀځٵعىص وخڀىدْ َ‪١‬مٽىن ‪٬‬ځُىد‪ .‬وَّند ٸُئوخ ڀٻ خَِص ﴿وَخڀْٵٔعِىَصُ َؤَ٘ ًٗ ڄٔهَ خڀْٹَعِٿِ﴾!!‬

‫وٌٽٍخ ظٕعمُ خ‪ٛ‬نُٓخٴص خ‪ٜ‬نًخؼىَص ڀعىٕٳ و‪ٝ‬ى‪ُٜ‬دظىد خ‪ٞ‬نٌٍسُص زىدءً ‪٬‬ځً ڄسًؤ يَء خڀٵعىص وبٌخ زىد وٵعك ؤ‪ُ٬‬ىىد ًٰخ﵂ ‪٬‬ځً ـُٿ ‪٣‬نٕىن ڄٌٍسُد﵂‬
‫وٖ ‪٪‬نمٿ ُ٘ح﵂د ڄه ‪ٗ٬‬ڄدض خڀ٭ٗٸص زإٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬ولّٖ خڀٕفىي ‪٬‬ځً خڀعُزص خ‪ٜ‬نُٕىُص َىعهٍ‪ ،‬وَىعهٍ ټٿ ڄد ‪٬‬نُّٓ ؤزىدءود ‪٬‬ه ټُدودض‬
‫خِوَُه‪ ،‬وٌٍخ ُب خڀىٸط خڀٌٍ َٵعىُ خِوُون زعمُّٓ ټُدودهتڃ وب‪ُٜ‬خٌَڃ ‪٬‬ځً ؤ‪ٌُ٤‬ڃ خ‪ٝ‬ند‪ٜ‬ص وٖ َ٭‪٥‬ىوىد ‪٬‬ځً وُٕفهڃ خ‪ٞ‬نعهدٴط ؤٌ‬
‫ظىدِپ‪ ،‬ٴهٿ َىٵ٭ىد َىڄحٍ ؤ٘سدي خڀُـدپ ُب خ‪ٛ‬نُٿ خٔوس‪٥‬دلٍ خ‪ٞ‬نعم‪!ُٓ١‬؟‬

‫مٽُڃَ زَُِهَ خڀىٖد ِ‬

‫ْ‬ ‫َ‪َُِٙ‬هَ وَڄُىٍََِٔهَ وَؤَوَّ َپ ڄَ٭َهُڃُ خْڀٽٔعَدذَ زِدڀْمَٷِّ ڀَُٔ ِ‬‫ٌن ڄُس ِّ‬ ‫بوىٌب ٕن٭ٓىىخ ُب ٌٍي خَِص‪﴿ :‬ټَدنَ خڀىٖدُْ ؤُڄٖص﵂ وَخلًَٔش﵂ ٴَسَ َ٭ػَ خڀځًَُّ خڀىٖسُِِّ َ‬
‫ٴُٔمَد خوِعَځَٵُىخْ ٴًُٔٔ وَڄَد خوِعَځَٳَ ٴًُٔٔ بَِّٖ خڀٍََّٔهَ ؤُوظُى ُي ڄٔه زَ٭ِ ًٔ ڄَد ـَدءظِهُڃُ خڀْسَُِّىَدضُ زَٱُِّد زَُِىَهُڃِ ٴَهًََي خڀځًُّ خڀٍََّٔهَ آڄَىُىخْ ڀٔمَد خوِعَځَٵُىخْ ٴُٔ ًٔ ڄٔهَ خڀْمَٷِّ‬
‫‪ ٢‬ڄِٕٗعَٹُٔڃٍ﴾‪ )76( .‬وخڀ‪ُٝ‬خ‪ ٢‬خ‪ٞ‬نٕعٹُڃ ‪ُ -‬نٕر ظٵًٕن ؤٌٿ خڀسُط ‪ٌ -‬ى خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬وخْجمص‬ ‫‪َُٜ‬خ ٕ‬ ‫زِِةٌْؤًِ وَخڀځًُّ َهًٌِٔ ڄَه َ‪َٙ‬دء ِبڀًَ ٔ‬
‫خْلً ‪ ُٙ٬‬ڄه زىًُ خ‪ٞ‬نسځّٱىن ڀٹ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وڄ‪٩‬ځىڄُعً‪ ،‬وخڀ٭ديٓون ٘٭دجُي ڄه ٘٭دجُ خ﵁ ظ٭دٔب‪( :‬وَڄَه َُ٭َ‪ِّ٩‬ڃِ َ٘٭َدٔجَُ خڀځًَّٔ ٴَةِوٖهَد‬
‫(‪)77‬‬
‫ذ) ‪.‬‬‫ڄٔه ظَٹْىَي خڀْٹُځُى ِ‬

‫ٍب ڄدٌخ وٵهڃ ڄه ‪٨‬دٌُ ٌٍي خَِص خڀٽُ‪٬‬نص؟ ٌٿ ڀځمًخؼىٌَن ‪ -‬وخڀ٭ُدٌ زد﵁ ‪ -‬ؤن َٹىڀىخ ڀُزٓهڃ‪َ :‬د َزٓىد ‪ٞ‬ندٌخ ًٌڄط ولًش خڀىدْ زةَٔدڀٻ‬
‫خْوسُدء وٸً ظٕسٓر ؤوسُدئٺ ُب لًوغ وٗٴدض زٌن خڀىدْ وخٔوعٗٲ ٴعىص؟! وٸً ټدن خڀىدْ ٸسٿ ‪٠‬نٍء خْوسُدء ڄعٓمًَه وڄُظدلٌن!!‬

‫ٴمّٖ ٖ و‪١‬مٻ ‪٬‬ځً ؤوٵٕىد‪ ..‬ڄه خْٴ‪١‬ٿ ؤن َ‪ُ٥‬ق ټٿ ‪ٜ‬دلر َؤٌِ َؤًَ زدڀًڀُٿ وخڀٌّّدن‪ ،‬وَعىدٴٓ ڄ‪ ٫‬ؤوًُ زُوق خڀىٹً خڀسىٓدء‬
‫وخڀى‪ُٝ‬مص‪ ،‬وبنْ ٓب َٹعى‪ ٫‬ؤلً‪٨‬ند زدِوُ ٴد‪ٜ‬نَُص لٹًّ يَىُٓد﵂ وبوٕدوُٓد﵂ ول‪١‬دََٓد﵂‪...‬‬

‫‪91‬‬
 ‫فؼٍُص خٌشُه خدلهعًٌ‪ ..‬حلًّ خِْ وشفط ٌٕد هٓ ِفدُُ٘ وّٕد زإِّٓ خحلدـص بٌُهد‪ .‬ؤاخيل ٕ٘د‪ِ :‬دٌخ ٌى ودْ خٌُخغر يف‬ ‫‪‬‬
‫خٌعـسًن (ِؽٍٍ ؤٔد) َٕعٍّ ُْٔش ظمدؿوٗ بٌخ ِدَْ خٌعـسًن‪ ،‬فهً طٍص خٌُلُ خٌىخـسص ٍ٘ خُْ٘ ٕ٘د ؤَ َغسص خٌفُي يف خٌعـسًن‬
‫خدلٕعمر وّد َوعمً؟‬

‫ڄه خ‪ٜ‬نٽمص ‪ٟ‬نٍخ خڀ‪ٙ‬ى‪ُ ٛ‬ب ٌٍي خڀٵُ‪ُ٠‬ص ؤن َ‪١‬مٍٓ ڀ‪ٝ‬ځص َ٘نً زدڀعىٸٳ ‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن ؤو بوٵدجً ‪٬‬ىهڃ بٌخ خٔع‪٥‬د‪ ٪‬ڀٵعُش َٕ٭ً ٴُهد‬
‫ٓنٹُٷ ڄد َځٍ‪:‬‬

‫‪َ /1‬٭مٿ ڀع٭ځُڃ ؤُٔظً ڄسديت خ‪ٜ‬نَُص وخلعُخڂ آَخء خِوَُه‪.‬‬

‫‪ /2‬ظسٌُن ؤيڀّص خڀع‪٥‬سًنخڀ‪ُ٬ُٙ‬ص وخڀ٭ٹځُص ټمد ؤوَيودٌد ُب ٌٍخ خڀٽعدذ ڄؽٗ﵂‪.‬‬

‫‪ /3‬بٸىد‪٬‬هڃ زدڀعىَٓ‪٬ ٪‬ه خٔٔدءش ڀځم‪٥‬سَُٓه‪.‬‬

‫‪ /4‬ؤن َٕعٵّٗ ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نىٸٳ ڄه ڄُـ٭ً خڀًَين ڄسدُ٘ش﵂ وڄُخـ‪ ٫‬آوَُه ي‪٬‬مد﵂ ‪ٞ‬نىٸٵً‪.‬‬

‫وٕط ؤمسن هٕه ؤٔه لىٌّ خدلٕـك! ِِٓ لمّهُ ِٕدوٌن ٖ َمسٍىخ خدلٕدكُش ِوه! زً وَشىّ٘ىخ مسوعه ٌحٗ َٕعّن بٌُه‬ ‫‪‬‬
‫خٌٕدْ‪.‬‬

‫آي َد ؤوٍ ‪ ..‬ي‪٬‬ين وؤ‪ٞ‬نٍ! َـدءً ٖ ظ٭سػ ُب ـُلٍ!‬

‫ټڃ ؤود ؤَـى ‪٬‬ٹىٖ﵂ ظٹُؤ ٌٍي خ‪ٜ‬نٹدجٷ زٗ ‪٬‬ىدي‪...‬‬

‫وټڃ ؤَـى ٸځىزد﵂ ظٕعى‪٬‬ر خڀُؤٌ خ‪ٜ‬نُٓ لّٖ بٌخ ٓب ظعٵٷ ڄ٭ً‪...‬‬

‫وټڃ ؤَـى ؤن وع٭ځڃ ٗنُ٭د﵂ ټُٳ وإوٍ خ‪ٜ‬نٽمص وڀى ڄٔه ڀٕدن ڄَه ٓب َٽه ‪٬‬ځً يَىىد وڄٌٍسىد‪...‬‬

‫ٴىخ﵁ ب ّن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ڄٕځمىن وڀىعٷِ خ﵁ ُب بوىخوىد ؤَهد خ‪ٞ‬ناڄىىن!‬

‫ټٵً ‪ُ٤‬يخ﵂ ولُزد ًوهتمُ‪ٙ‬د﵂ وظ‪ٙ‬هًنخ﵂‪...‬‬

‫بوين وڄه ڄى‪٥‬ځٷ خْوىٓش خٔ‪٬‬ندوُص وْ٘ب ؤَي ؤن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ‪٬‬ن‪ٙ‬ىن ُب ‪َُ٤‬ٹهڃ وؤن خڀعهفٓڃ وخٔيخوص وخٔٔدءش ب‪٧‬ند ظإٌب ڄه ‪٢‬ندڀٵُهڃ‪َ ،‬ؤَط‬
‫ڄه وخـّٔ خڀى‪ُٝ‬مص ‪ٟ‬ناٖء زإن ٖ ‪٬‬ندَٔىخ خٌَٔدذ خڀٵٽٌُ وخٔـعمد‪ ٍ٬‬وخڀىٵٍٕ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ .‬ٴىخ﵁ ٌٍخ ‪ُ٬‬ر ٖ َځُٷ زىد ټمىعمٌن‬

‫‪92‬‬
 ‫بٔب يَهٍ وًَُ زً خ‪ٝ‬نًن ڀځس‪َُٙ‬ص وؤن وس‪ٌُٓٙ‬ڃ زدلعُخڂ خڀع٭ًٓيَص‪ ،‬ٴمدٌخ ظٹىڀىن ‪ٟ‬نڃ بٌخ ٔإڀىټڃ ؤوعڃ ظ٭دڄځىن خْٸُزٌن بڀُٽڃ هبٍي خ‪ٞ‬ن٭دڄځص‬
‫و‪٬‬ځً ٸ‪ُ١‬ص زُٕ‪٥‬ص‪ ،‬ٴسإْ ‪َُ٤‬ٹص ظًَُون ؤن ظع٭دڄځىخ هبد ڄ‪ ٫‬خْز٭ًَه و‪٬‬ځً ٸ‪١‬دَد ټسًنش؟!‬

‫وخٌْڃ ڄه ٌڀٻ ڄدٌخ ظٹىڀىن ًٰخ﵂ ڀُزٓٽڃ وؤوعڃ ظٕسٓىن وظ‪ٙ‬عمىن بوىش ڀٽڃ ُب خڀًَه و(ٌوسهڃ) ؤهنڃ َ‪٥‬سُٓون وؤهنڃ َٹځًون ڄُخـ‪٫‬‬
‫ؤـدِوخ ‪ٟ‬نڃ ٌڀٻ؟!‬

‫وخڀٱَُر ؤن ٌاٖء َ‪ٝ‬ىٓٵىن ټٿ ڄَه ‪٫‬نعځٳ ڄ٭هڃ ُب خڀع‪ُٓ٥‬ٲ ؤو َىدٸٗ َؤٌ ڄُـ٭هڃ ُب ڄٕإڀص ټمٕإڀص خڀع‪٥‬سًن ؤوً ‪ً٬‬و ٖ ‪٫‬نعځٳ ؤڄُي‬
‫‪٬‬ه ؤڄُ خٔٔعٽسدَ خڀ٭د‪ٞ‬نٍ خڀٌٍ ًََُ ظ‪١‬٭ُٳ ڄٽدوص ڄُـ٭هڃ‪ ،‬ٴُٕعمُعىن يٴد‪٬‬د﵂ ‪٬‬ىً وزإٔدڀُر ًٰن ل‪١‬دََص وَّند خهتدڄدض زدڀ٭مدڀص‬
‫وخڀ٭ُدٌ زد﵁‪ ،‬وٌى ڄد ٖ َُ‪٠‬دي خ﵁ ڄىهڃ وٖ َٔىڀً وٖ ؤٌٿ خڀسُط خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄىن‪ ،‬ولّٖ ڄُـ٭هڃ خڀٌٍ َٕىٓٸىوً ُب ٌٍي خ‪ٜ‬نُذ خڀٹٍَش‬
‫زُت ڄىهد وڄىهڃ‪.‬‬

‫* < ُلىُُْ خحلدوُ ٖ غلىِ َيّٖ !! > *‬

‫َمىٌىْ ؤّْ ربُمي خًٌُٕ خخلدِٕحٍ ٌٍعـسًن ٘ى لىُ خحلدوُ وٖ غلىِ خٌُي هٍُٗ!‬ ‫‪‬‬

‫لٕر ڄ٭ځىڄدظىد وؤلً ڄ‪ٝ‬ديٌَد خڀ٭ّٗڄص خڀٽىَخ٘ب‪ ،‬ؤنّ خڀًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ( لٵ‪ ً٩‬خ﵁) ٓب ‪٪‬نٽڃ ُب خڀع‪٥‬سًن ُنٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ‪ ،‬زٿ ٸدپ‬
‫َؤًَ بَ٘ديَد﵂ ؤو ٴعىخجُد﵂‪ْ ،‬ن ‪ًٜ‬وَ لٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ ڀً ؤٔځىزً خ‪ٝ‬ند‪ُ ٚ‬ب خْؤد‪ ٢‬خڀ٭ځمدجُص وخ‪ٜ‬نىِوَص‪ ..‬وؤټّّ يڀُٿ ‪٬‬ځً ٌڀٻ ٌى ظٕد‪١‬نً‬
‫خڀٽسًن ُب بَُخن ڄ‪ ٫‬ؤوً ڄسٕى‪ ٢‬خڀًُ ٴُهد وٸديَ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نى‪ .٫‬وَٕع‪٬ ٫ُ٥‬ځً ؤٸٿّ خڀعٹديَُ ؤن َى‪ ُٙ‬لٽمً زى‪٠‬ىق خڀٽځمص و ظٹىڂ ؤدجٿ‬
‫خٔ‪ٗ٬‬ڂ ُب خ‪ٛ‬نمهىََص زعىـًُ ٌٍخ خڀعمُ‪ٙ‬ب زدٔعمُخَ!‬

‫ٍب ڄدٌخ َٽىن خ‪ٞ‬نىٸٳ ڄه خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خْلُدء خڀٍَه َ‪ُٓٝ‬لىن زد‪ٛ‬نىخِ؟ ٴةٌخ ٌى لٽڃ لدټڃ ٴمد لٽڃ ‪٢‬ندڀٵص ٌاٖء خ‪ٞ‬نُخـ‪ٜ ٫‬نٽمً؟ ٌٿ‬
‫ؤهنڃ َُظٽسىن خ‪ٜ‬نُخڂ؟!‬

‫ٌٍخ وخ‪ٞ‬ن٭ُوٲ زٌن خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀٵٹهدء ؤن لٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ ًٰن ودٴٍ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٌٍ ٓب َعٵٷ َؤًَ ڄ‪ ٫‬لٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ‪ .‬ټمد ؤهنڃ َُون وٵىٌ‬
‫لٽڃ خ‪ٜ‬ندټڃ ٴٹ‪ُ ٣‬ب ؤلٽدڂ خڀٹ‪١‬دء وخ‪ٞ‬نُخٴ٭دض‪َ .‬خـ٭ىخ ُب ٌڀٻ ُنػ خڀًُٕ خ‪ٝ‬نىجٍ (َ٘نً خ﵁) ُب ټعدذ (خڀعىٹُك ڄه ُ٘ق خڀ٭ُوش‬
‫خڀىؼٹً ‪ -‬ټعدذ خٔـعهدي وخڀعٹځًُ) وُنىغ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خِوَُه ُب ٌٍخ خ‪ٜ‬نٹٿ ڄ٭ُوٴص‪.‬‬
‫‪93‬‬
 ‫وو٭ىي ٌىد ڀځعإټًُ ‪٬‬ځً ؤ ّن خ‪ٜ‬نٿ خْٴ‪١‬ٿ ‪ٟ‬نٍي خڀٹ‪ُ١‬ص وڄؽُٗهتد خ‪ٝ‬نٗٴُص َٽمه ُب ٘ىَي خڀٵٹهدء خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀعمدوَ وخڀع‪ٙ‬دوَ ٴُمد زُىهڃ‬
‫لّٖ َىع‪َ ُٙ‬وق خڀعٵدٌڃ ڄه خڀٹمٓص بٔب ‪ٜ‬ٵىٲ خ‪ٛ‬نمهىَ‪ ،‬وبٖ ظٕعمُ خڀ‪٥‬دٸدض ڄه ټٿ خْ‪ُ٤‬خٲ ُب خڀع٭ؽُّ وخڀعس٭ؽُ زدٔع‪١‬٭دٲ ز٭‪١‬هد‬
‫ز٭‪١‬د﵂ ټمد ٌى خ‪ٜ‬ندپ‪.‬‬

‫وڄديخڂ خ‪ٜ‬نٿ خْ‪٬‬ځً ٌٍخ ڄٵٹىيخ﵂ وىعٹٿ بٔب خ‪ٜ‬نٿ خْيٗب وٌى بلعُخڂ خ‪ٜ‬نَُٓدض ټځّهد وخڀ٭مٿ زدْندي خڀى‪ٝ‬دجك خْوٗٸُص وبؼُخء خڀٵٽُخٔوٕد٘ب‬
‫ُب خجملعم‪...٫‬‬

‫وٌٽٍخ ٴمه خڀًَه وخ‪ٞ‬نٕاوڀُص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص ؤن وى‪ٝ‬ك بوىخوىد ز٭ًڂ خڀع‪ُٓ٥‬ٲ وٓنىَُ خ‪ٜ‬نٹدجٷ‪ ..‬وڄه خڀ٭ٹٿ ؤن َى‪ٝ‬ك خڀ٭ٹٗء ټٿ ڄه َع‪ُٓ٥‬ٲ‬
‫وؤن ٖ َعٵُٓـىخ‪ ،‬ٴد‪ٜ‬نُدي ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نٷ ٖ ‪٩‬نىِ‪ ،‬وخ‪ٞ‬نع‪ُٓ٥‬ٴىن ٰدڀسد﵂ َ٭ًٓون ز٭ًي خْ‪ٜ‬دز‪ ٫‬و﵁ خ‪ٜ‬نمً‪ ،‬وب‪٧‬ند َٕعإًٔون ‪٬‬ځً ًٰنٌڃ بٌخ ٔٽط‬
‫خڀىدْ ‪٬‬ىهڃ‪ ،‬و‪٩‬نُٓون ڄ٭هڃ ـُٿ خڀىد٘حص خڀٕدٌـص ڀعٕ٭ًن ودَخڀٵعىص ټځّمد وـًوخ خڀ‪َُ٥‬ٷ ؤڄدڄهڃ زٗ ‪ًٜ‬وي‪..‬‬

‫بنّ ٌٍي خ‪ٞ‬نٵدٌُڃ ظً‪٬‬ىود ؤن وعممٓٿ ٗنُ٭﵂د ڄٕاوڀُص و‪ٝ‬ك خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬زعفىٓر خٔٔدءش ٔوىخهنڃ ُب خڀًَه و‪ً٬‬ڂ خڀعٕسُر ڀځٽُخٌُدض‪ ،‬وٖ‬
‫ؤٔعؽين ڄه ٌٍي خڀً‪٬‬ىش ؤوڀحٻ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه خ‪ٜ‬نًَُٓٓه‪ ..‬ٴةن خْڄىَ ظعفً ‪٥‬نى خٔ‪٩‬ندزُص يخجمد﵂ زدڀى‪ُٝ‬مص خڀ‪ٝ‬ديٸص وخ‪ٛ‬نَُحص وخ‪ٝ‬ندڀ‪ٝ‬ص ڀىـً خ﵁‬
‫ظ٭دٔب‪.‬‬

‫َمىي زوؼهُ ؤْ خدلـسَُّٓ ً٘فهُ خٌوٕدي ِن خ﵀ٌُِّن وبٔمدؽ شىظُدهتُ!‬ ‫‪‬‬

‫ٌٍخ ٸى‪ٟ‬نڃ‪ ..‬وٌى ٸىپ زد‪٤‬ٿ‪ْ ،‬ن ظدََه خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ٸً‪ٙ‬ب‪ ،‬و٘٭دََٓص خڀع‪٥‬سًن ٸً‪٬‬نص زٹًڂ ظدََه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وڄد َعسديڀً ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نعىدِ‪ٌ٬‬ن‬
‫ُب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ٪‬وخِْٸص ؤلُدو﵂د ڄه ټځمدض ودَـص ‪٬‬ه خْيذ خٔٔٗڄٍ ٖ َ٭سُٓ ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نٹُٹص وٖ َ٭عّّ ڄٹُدٔد﵂‪ .‬ؤود ٓب ؤـً ُب خڀىٔ‪ ٣‬خڀ٭ځمٍ‬
‫وخ‪ٞ‬نعًَٓه ڄه ؤو‪ٝ‬دَ خڀع‪٥‬سًن ڄد ًَپ ‪٬‬ځً خڀ٭ىدي ڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص ڄ٭ُىص‪ ،‬وو‪ُٝ‬مّٗ ڄٕعمُش ڀس٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه خڀٍَه ٸً َُٕاون ڄه ؤؼُ خ‪ٛ‬نهٿ ؤو َيٓش‬
‫ٴ٭ٿ ‪٬‬ځً بٔدءش ؤڄؽد‪ٟ‬نڃ ڄه خڀ‪ُ٥‬ٲ خِوُ‪ ..‬ٴإٸىپ ڀُٓ ُب ظ‪٥‬سًنټڃ ؤـُ وؼىخذ بن ټدن زٹ‪ ًٝ‬خڀ٭ىدي‪ْ .‬ن خ﵁ ب‪٧‬ند َعٹسٓٿ ڄه خ‪ٞ‬نعٹٌن‪،‬‬
‫وخٔوٗ‪ ٢ُ٘ ٚ‬خڀعٹىي‪ .‬ؤڀځهڃ ؤ‪٬‬ىٓد ‪٬‬ځً ؤوٵٕىد ّند ؤ‪٬‬ىط خڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نٌن ‪٬‬ځً ؤوٵٕهڃ‪.‬‬

‫* < ًِي ـًوخجُص خًٌَخٔدض خٔٔعسُدُٔص! > *‬

‫‪94‬‬
‫ٌى ؼسط ِٓ وٗي يَخٔص ًُِخُٔص وخٔوص زإْ خٌعـسًن َايٌ بىل خٌعٕفًن ِٓ ٍِ٘ر ؤً٘ خٌسُط (م) فهً خٌعـسًن يف ٍٖ٘ خحلدٌص‬ ‫‪‬‬
‫َىىْ ـدجّخ﵂ ؤَؼد﵂؟‬

‫ؤود ؤٸځر ڀٻ ٌٍخ خڀٕاخپ ټدڀعدٕب‪ :‬ٴإٸىپ ڀى ؼسط ڄه وٗپ يَخٔص ڄًُخوُص وخٔ٭ص زإن (‪ّ٬‬خء خڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ ول‪١‬ىَ خ‪ٞ‬نأًب) َايٌ‬
‫بٔب خڀعىٵًن ڄه ڄٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬ٴهٿ ٌٍخ خڀ٭ّخء ُب ٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص َٽىن ـدجّخ﵂ ؤَ‪١‬د﵂؟!‬

‫لعمد﵂ ظٹىپ‪ :‬ـدجّ وؤنّ خڀًَخٔص خ‪ٞ‬نًُخوُص و‪ُ١‬هبد ‪ ُٞ٬‬خ‪ٜ‬ندج‪ ٣‬ووٹىپ ڀ‪ٝ‬دلسهد ٔٗڄد﵂ ٔٗڄد!!‬

‫وٌڀٻ ڀٓٔسدذ خڀعدڀُص‪:‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ :‬ؤن خڀًَخٔدض خ‪ٞ‬نًُخوُص وخڀّٗ ظٕمًٓ ُب ‪٬‬ځڃ خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ زدٔٔعٹُخء ڀُٕط بّٖ بٔعٹُخءً ودٸ‪ٝ‬د﵂ ْن خٔٔعٹُخء خڀعدڂ ًٰن ڄُٕىَ ڀٽؽُش‬
‫خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَٷ وخوع‪ٙ‬دٌَد ُب ٘عًٓ زٹد‪ ٪‬خڀ٭دٓب‪ .‬وخٖٔعٹُخء خڀىدٸ‪ ٛ‬ٴدٸً ڀځٹُمص خڀ٭ځمُص وٖ َٽىن خڀىدٸ‪ ٛ‬يڀُٗ ً ُ٘‪ُ٬‬د﵂ ُب ظؽسُط خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪٪‬‬
‫ڀٓلٽدڂ خڀٵٹهُص‪.‬‬

‫ؼدُٔد﵂‪ :‬بن خڀًَه ٖ َعس‪َٰ ٫‬سص خڀىدْ‪ ..‬ٴٹً ٸدپ خ﵁ ظ٭دٔب ﴿ َوڀَ ِى خظٖسَ‪ َ٫‬خڀْمَٷٗ ؤٌَِىَخءٌُڃِ ڀَٵًَََٕضٔ خڀٕٖمَدوَخضُ وَخَْ َِ‪ ُٞ‬وَڄَه ٴُٔهِهٖ زَٿْ ؤَظَُِىَدٌُڃ‬
‫(‪)78‬‬
‫زٍِٔ ْټٌُِٔڃِ ٴَهُڃِ ‪َ٬‬ه ٌٔ ْټٌُِٔڃ ڄٗ ِ٭ُِ‪ُ٠‬ىنَ﴾‪.‬‬

‫ؼدٌؽد﵂‪ :‬ڄَه ٌڃ ٌاٖء خڀىدْ وڄٔه ؤٌ ؤ‪ ٣‬ظعڃ ٌٍي خڀًَخٔص خٔٔعسُدوُص ‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬ٸسى‪ٟ‬ند؟! وٌٿ ڄه خ‪ٞ‬نمٽه ٗن‪ ٫‬خڀىدْ ‪٬‬ځً َؤٌ وخلً‬
‫وخ‪ٜ‬نًَػ َٹىپ (َ‪٠‬د خڀىدْ ٰدَص ٖ ظًََُٺ) (‪ )79‬وؤڄد خْټؽَُص ٴځُٕط ڄه خ‪ٞ‬نٗټدض خڀ٭ٹځُص وٖ خْيڀص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ ،‬ٴٽڃ ڄه ؤټؽَُص زى‪ٛ‬‬
‫خڀٹُآن خ‪ٜ‬نٽُڃ ٖ ظ٭ٹٿ وٖ ظ٭ځڃ وٖ ظٵٹً‪ ،‬ڄ‪١‬دٴد﵂ بٔب ؤوً ٖ ؤټؽَُص ُب ـدور خڀعمُ‪ٙ‬ب ټمد ؤؼسععً خڀعفدَذ وخڀ‪ٙ‬ىخًٌ ُب خڀعدََه وُب‬
‫لُدظىد خ‪ٞ‬ن٭د‪ُٜ‬ش وټمد ٌټُود ُب ٸدجمص خڀٵعدوي‪.‬‬

‫َخزود﵂‪ :‬ڀ٭ځٻ ظٹىپ ؤن خڀًَخٔص خ‪ٞ‬نًُخوُص ڄه ؤـٿ ظ‪ٙ‬ىُ‪ ٛ‬خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ْ ،٪‬وىد بٌخ ٘ىٓ‪ٝ‬ىد خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪َ ٪‬عسًٓپ خ‪ٜ‬نٽڃ خڀ‪ ٍ٬ُٙ‬بٔب ‪٬‬ىىخوً‬
‫خڀؽدوىٌ‪ .‬ؤٸىپ وٌىدٺ ڄه َ٭ځه ڀٻ خٔع٭ًخيي ُب خ‪ٛ‬نهص خڀؽدوُص ؤن َ‪ ٫١‬خٔعسُدود﵂ آوُ زًَخٔص ڄًُخوُص ؤوُي ٔؼسدض خڀ٭ٽٓ ڄ‪ُٙ‬و‪٤‬د﵂‬
‫زدڀٕمدق ڀً ؤن َسُٓه ڀځىدْ ؤيڀّص خڀع‪٥‬سًن ؤوٖٓ﵂‪ ،‬بٌ ٌىدٺ ٗنهىَ ټسًن َُون ؤنّ خڀع‪٥‬سًن‪٬‬مٿ ظ٭سًنٌ ‪٩‬نًٕٓ خڀىٖء ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وَڄّ ٔنځًٌُٓ‬
‫َ٭ځىىن زً ‪٬‬ه خٔع٭ًخيٌڃ ڀځع‪١‬مُص وخڀٵًخء‪ .‬وٌٍخ ٍ٘ء ٗنُٿ ‪٬‬ځً ڄٕدَ خ‪ٞ‬نىيش ڀځٹديش خڀ٭‪٩‬مدء‪ ،‬وخڀعٍټًن زدڀٹُڃ ُب ڄًَٔص ؤٌٿ خڀسُط‬
‫(‪.)٪‬‬

‫ٴمدٌخ َٹىپ ٌىد ي‪٬‬دش خٔٔعسُدن خْوپ بٌخ ټدن ٌٍخ خٔٔعسُدن خڀؽد٘ب ‪٪‬نٹٷ ڄى‪٠‬ى‪٬‬د﵂ آوُ ز‪ٝ‬ىَش ؤؤ‪ ٫‬وز‪ٙ‬ٽٿ ؤټّّ ڀعؽسُط خ‪ٜ‬نٽڃ خْوٕب‬
‫ُب خ‪ٛ‬نىخِ؟!‬

‫ودِٕد﵂‪ :‬بن ټؽًنخ﵂ ڄه خڀًَخٔدض خ‪ٞ‬نًُخوُص وخٔٔعسُدودض ُب ٌٍخ خڀ٭‪ ُٝ‬ٴُٸد‪٬‬ص ب‪ٗ٬‬ڄُص‪ ،‬ڀُٓ ‪ٟ‬ند وخٸ‪ ٫‬ولٹُٹص‪ ،‬وڀٍڀٻ ٖ ‪٬‬نٽه خٔ‪٬‬عمدي‬
‫‪٬‬ځُهد ُ٘‪٬‬د﵂ ُب خْڄىَ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ ،‬زٿ ولّٖ ُب خْڄىَ خڀ٭ُٴُص‪ ،‬ٴٽڃ ڄه خٔعسُدودض ڀُٓ ‪ٟ‬ند ؤٌ ؤؼُ ُب ‪ٜ‬ى‪ ٫‬خڀٹُخَخض خڀُٕدُٔص؟! زٿ ٌٍ‬
‫‪95‬‬
‫‪٠‬نُي زدڀىودض ُٔدُٔص ڀٕٔعهٗٺ خٔ‪ٗ٬‬ڄٍ! ٴهٿ خ‪ٜ‬نٽىڄدض ُب خڀ٭دٓب َإوٍون زُؤٌ ٘٭ىهبڃ خڀّٗ ظ٭سُٓ ‪٬‬ه َٴ‪١‬هد ڀُٕدٔدهتڃ؟! ٴٽڃ ڄه‬
‫ڄًٕنخض ڄځُىوُص وًٓيض زد‪ٜ‬نُذ ‪٬‬ځً خڀ٭ُخٶ وټڃ ڄه ڄًٕنخض وًٓيض زدڀ٭ًوخن خُٔٔخجُځٍ ‪٬‬ځً ڀسىدن وٴځٕ‪ٌ٥‬ن؟!‬

‫وٌىد ؤٸىپ ڀٕوىش خٔٔعسُدوٌُن‪ :‬وًٰخ﵂ بٸع‪٥‬٭ىخ ڄه ٸدجمص خْ‪٬‬مدپ خ‪ٞ‬نٌٍسُص ؤڄىَخ﵂ ّنٹ‪ ٛ‬خٔٔعسُدودض خ‪ٜ‬نًخؼىَص ڀعٹًٓڄىخ بٔب خ‪ٛ‬نُٿ خڀٹديڂ‬
‫ڄٌٍسد﵂ َُ٭فِر خِوَُه!! ٍب ٸًٓڄىخ ز٭ًي خٔعسُدود﵂ آوُ وزُوق ؤټؽُ ل‪١‬دََص ظً‪٬‬ىن ٴًُ بٔب ٸُخءش خڀٵدٓنص ‪٬‬ځً ؤ‪ٜ‬ٿ خ‪ٞ‬نٌٍر! ٌٿ ٌى لٷ‬
‫ؤڂ خوعٗٶ ڄه ؤٔد‪ً٤‬نخْوڀٌن؟! وخ‪٤‬محىٓىخ ؤنّ ُب خڀٱُذ وخڀ‪ُٙ‬ٶ ؤَ‪١‬د﵂ َىـً ڄَه َ‪ٝ‬ٵّٷ ڀى‪٩‬دڂ خٔٔعسُدودض خ‪ٜ‬نًخؼىَص ٌٍي ُب ظٹُُڃ خڀًَه‬
‫وؤلٽدڄً ْن خٔ‪ٗ٬‬ڂ خْٸىي ٸً ‪ٜ‬دٮ ؤټؽَُص خڀُؤٌ خڀ٭دڂ خڀ٭د‪ٞ‬نٍ ّند َٕعفُر ڀىٕٳ خڀًَه ټځًّ وڀُٓ ز٭‪ ً١‬ٴٹ‪!!٣‬‬

‫ٔدئد﵂‪ :‬بنّ ٸد‪ً٬‬ش خٔٔعسُدن وخٔع٭ٗڂ خَِخء ٓنعدؾ بٔب ڄإٔص ٌخض بڄٽدودض وخٔ٭ص وآڀُدض ټدٴُص وؤٴُخي ‪١‬ندًََه وټٵدءخض ٔن‪ ًٙ‬خ﵁‬
‫ُب يَىً وٖ ظسُ‪ ٫‬خڀًَه ڀځُٕدٔص! وبٌخ ًب ٌڀٻ ُب ‪٠‬نعم‪ ٫‬زىفدق ٴٗ َ‪ٝ‬كٓ ٔمر وعدجفً ‪٬‬ځً ‪٠‬نعم‪ ٫‬آوُ‪.‬‬

‫ٔدزود﵂‪ٌ :‬ٿ ظ٭ځڃ ؤنّ ز٭‪ ٟ‬خٔٔعسُدوُُٓه َ٭عمًون وٵٓ ٌٍي خڀى‪َُ٩‬ص ٔڀٱدء وٗٴص خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬وخڀٹىپ زإ ّن خ‪ٝ‬نٗٴص ظدز٭ص ڀُؤٌ خ‪ٛ‬نمهىَ‬
‫وخوعىدذ خڀىدْ وڀُٕط ظ٭ُُىد﵂ ب‪ٟ‬نُٓد﵂ وٖ و‪ٓٝ‬د﵂ وسىَٓد﵂! ٴعإڄٓٿ!‬

‫ؼدِٕد﵂‪ٌ :‬ٿ ظ٭ځڃ ؤ ّن ظسىٍٓ ٸد‪ً٬‬ش خٔٔعسُدن َ٭ين خڀىهدَص ڀٕٔٗڂ وخْڄٓص (ٔىٓص﵂ وُ٘٭ص) ڄه خْٔدْ؟! وٌڀٻ ‪٬‬ىًڄد ْنٌُ خْټؽَُدض ُب خڀ٭دٓب‬
‫وزىدءً ‪٬‬ځًُ بٔعسُدو﵂د ڀَّخء ُب ٔسُٿ لٍٲ خْٸځُدض ؤوخ‪ٟ‬نُمىص ‪٬‬ځُهد ؤو ڄى٭هد ڄه ‪٣‬ندَٔص ڄ٭عٹًخهتد! ٴهىدڀٻ ٔىٲ َسٹً خڀ٭دڀَڃ زًُ‬
‫خْټؽَُص خڀسىٌخجُص زٹُديش خڀ‪ٌٝ‬ن خڀ٭‪٩‬مً!‬

‫مجٍُص ٍٖ٘ خدلٗللدض ِٕه َد شُه! بهند ِٗللدض ِٕـمُص‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ؤظُطُ هبد ‪٬‬ځً وـً خڀُٕ‪٬‬ص‪ .‬وڀٽىٍٓ آڄُٿُ ُب خڀٍَه ظ٭ځّمىخ ُ٘حد﵂ وٰدزط ‪٬‬ىهڃ ؤُ٘دء ؤن ٖ َع‪ٝ‬ىَٓوخ ؤوٵٕهڃ ‪٬‬سدٸُش خڀّڄدن وًٰنٌڃ ٖ‬
‫َٵهڃ!‬

‫وٖ ؤي‪ ٍ٬‬ٴُمد ؤ‪ُ٤‬لً ڄه آَخء ٓنځُځُص ٌىد ؤهند ولٍ ڄُىَّپ ڄه خڀٕمدء! ؤزًخ﵂‪ ..‬بنّ ڀځٹدَت خڀ٭َّّ ؤن َعٵٽُّ ٴُهد وَٹُؤ ڄد َٹىڀً خ‪ٞ‬نىدڀٵىن‬
‫ؤَ‪١‬د﵂ وڀٽه زعٵٽُّ ؤَ‪١‬د﵂ ٍب ‪٫‬نعدَ ڄد َّّء ٌڄٓعً ‪٬‬ىً خ﵁ وٖ َهمًٓ ز٭ً ٌڀٻ ټٗڂ خڀىدْ وخ﵁ ز‪ًٝ‬ن زدڀ٭سدي‪.‬‬

‫ؤڀُٕط خ‪ٜ‬نٽمص ظٹىپ‪َ :‬ؤٍَ ‪ٜ‬ىخذ ‪٪‬نعمٿ خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ‪ ،‬وَؤٌ ًٰنٌ و‪٥‬إ ‪٪‬نعمٿ خڀ‪ٝ‬ىخذ!‬

‫‪96‬‬
 ‫* < ً٘ خًٌُٕش َِٕر (م) ػُزط َؤٔهد؟ > *‬

‫َد شُه ؤٔد ٖ ؽلىٕين ؤْ ؤظظىَ خًٌُٕش َِٕر (م) وٍ٘ زشىظُعهد خٌظّىيَص خدلوُوفص ؤهند دلد َؤض َؤْ ؤوُهد خحلٌٕن‬ ‫‪‬‬
‫(م) هًٍ خٌُِك ػُزط زُؤٔهد ِمًَ خ﵀ًّ فإيِعٗ لىت ـُي يَ ٔدطُعهد‪ ،‬ؤٌُٕط ٍٖ٘ خحلُوص ِٕهد وٗف ٌىطُص ؤوُهد لُػ‬
‫لدي ذلد‪( :‬ؤٔلٌُ بٌخ ؤٔد لُعٍِْطُ فٗ ظشمٍّ هٍٍّ ـُسد﵂)؟!‬

‫ؤٴدي ًُٔٓود خْٔعدٌ ‪ٚ‬ندلص خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خ﵀ٹّٷ خڀىَ‪ ٪‬آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀًُٕ ‪ٜ‬ديٶ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ (يخڂ ‪٨‬ځً خڀ٭دٕب) ُب ـىخزً ‪٬‬ځً بٔعٵعدءٍ ؤنّ ڀٵ‪٩‬ص‬
‫(بٌخ) ُب ٌٍخ خ‪ٜ‬نًَػ ؤيخش لُٲ ِڄدوُص‪ ،‬وٌٍ ظٵًُ ؤن خڀىهٍ ود‪ ٚ‬ڀٵعُش ڄد ز٭ً خٔٔع‪ٙ‬هدي ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ڄسدُ٘ش﵂‪ ،‬وٌڀٻ و‪ُ٩‬خ﵂ بٔب‬
‫ؤن خ‪ٞ‬نٕاوڀُص خڀٽّّي ُب ٗن‪ ٫‬خْ‪٤‬ٵدپ ولُخٔعهڃ ز٭ً خڀىخٸ٭ص ڄسدُ٘ش ټدوط ٓنعدؾ بٔب َزد‪٤‬ص ـإٖ وً٘ٓش ‪ّ٬‬ڂ ٖ ْنعم‪ ٫‬ڄ‪ ٫‬خ‪ٛ‬نّ‪٪‬‬
‫وخڀٵّ‪ .٪‬وؤڄد ز٭ً ٌٍي خڀٵعُش خڀّڄىُص خڀ‪ٝ‬٭سص ٴةن َٴ‪ٗٔ ٫‬ق خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُص َٔٹد‪ ٦‬خڀ‪١‬مدجُ وخٔعٹ‪٥‬دذ خ‪ٛ‬نمهىَ لىپ ‪١‬نىَ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ و ٴ‪١‬ك ًََّ خ‪ٜ‬ندټڃ خڀ‪٩‬دٓب ټدن ‪٪‬نعدؾ بٔب ‪٬‬ى‪ ُٝ‬خڀ‪١‬فٓص وخڀٵّ‪ ٪‬وخ‪ٛ‬نّ‪ ٪‬وٌى ڄد َعمؽّٿ ؤلُدود﵂ ُب ‪ُ٠‬ذ خڀُؤْ و٘فًٓ وبيڄدجً‬
‫ْن خ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ٴفُ٭ص وخڀُٔدڀص ٘د‪٢‬نص وخ‪ٞ‬نىٸٳ ٌَُر‪ ،‬وٌٿ ٌىدٺ ؤٴف‪ ٫‬ڄه َؤْ ؤوُهد خ‪ٞ‬نٹ‪٥‬ى‪ ٪‬وٌٍ ظُخي ؤڄدڄهد ٴىٶ خڀُڄك؟!‬

‫وڀى ظإڄٓځطَ ُب خڀعدََه ڀىـًضَ ؤنّ خڀًُٕش َِىر (‪ )٪‬ټدوط ُب ؤټؽُ ڄىخٸٵهد ڄه ز٭ً وُوـهد ڄه ټُزٗء ظع٭مًٓ ‪ٜ‬ى‪ٌٍ ٫‬ي خ‪ٞ‬نىخٸٳ‬
‫ڀٕ‪ٗ٬‬ن ‪٬‬ه لفڃ خ‪ٞ‬نإٔدش و‪ً٬‬ڂ ـىخِ خڀٕٽىض ‪٬‬ځُهد‪ ..‬وټدوط ظٹ‪ ًٝ‬ڄه ٌڀٻ ـځر خْو‪٩‬دَ ‪ٞ‬ن٭ُٴص َٔدڀص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪.)٪‬‬

‫وًَ‪٬‬ڃ ‪ٜ‬مٓص ٌٍخ خڀعمځُٿ ڄد ؼسط ڄه ؤ ّن خٔڄدڂ َِه خڀ٭دزًَه ټدن ‪٬‬ځً ‪٬‬ٽٓ ‪٬‬مٓعً خ‪ٞ‬نإڄىَش زدڀ‪ ّّٝ‬وخڀعفځًّ ُب ظځٻ خڀٕد‪٬‬ص ڄه‬
‫خڀىخٸ٭ص‪ ،‬ٴةوً َٹىپ (‪ٞ( :)٪‬ند ؤ‪ٜ‬دزىد زدڀ‪٥‬ٳ ڄد ؤ‪ٜ‬دزىد وٸُعٔٿَ ؤيب (‪ )٪‬وٸُعٔ َٿ ڄَه ټدن ڄ٭ً ڄه وڀًي وبوىظً ؤدجُ ؤٌځً ولُمَٔځطِ َلَُڄًُ‬
‫ووٕدئي ‪٬‬ځً خْٸعدذ َُُخي زىد خڀٽىٴص‪ ..‬ٴف٭ځطُ ؤو‪ ُ٩‬بڀُهڃ ‪ ً٬ُٜ‬وٓب َىخَوخ ٴ٭َ‪ُ٩‬ڃَ ٌڀٻ ُب ‪ ،ًٌَٜ‬وخ٘عً ‪ٞ‬ند ؤَي ڄىهڃ ٸځٹٍ‪،‬‬
‫ٴٽديض وٵٍٕ ٔنُؾ‪ ،‬وظسَُٖىطِ ٌڀٻ ڄىٍٓ ‪٬‬مّٓٗ َِىر خڀٽّّي زىط ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬ٴٹدڀط (‪ :)٪‬ڄد ٕب ؤَخٺ ْنىي زىٵٕٻ َد زٹُص ـًٌٓ وؤيب‬
‫وبوىٌب؟ ٴٹځط‪ :‬وټُٳ ٖ ؤـّ‪ ٪‬وؤٌځ‪ ٫‬وٸً ؤَي ًٌُٔٓ وبوىٌب و‪٬‬مىڄّٗ ووڀً ‪٬‬مٍٓ وؤٌځٍ ڄ‪ُٖ١‬ـٌن زًڄدجهڃ‪ ،‬ڄُڄٖځٌن زدڀ٭ُي‪،‬‬
‫ڄٕځَّسٌن ٖ َُٽٵَّىىن وٖ َىخَون وٖ َ٭ُؾ ‪٬‬ځُهڃ ؤلً وٖ َٹُهبڃ ز‪ ُْٙ‬ټإهنڃ ؤٌٿ زُط ڄه خڀًَځڃ وخ‪ٝ‬نَّ‪ .‬ٴٹدڀط (‪٩ ٖ :)٪‬نّ‪٬‬ىٓٻ ڄد‬
‫ْ ڄه ٌٍي خْڄص ٖ ظ٭ُٴهڃ ٴُخ‪٬‬ىص ٌٍي‬ ‫ظُي ٴىخ﵁ بنّ ٌڀٻ ڀ٭ه ًْ ڄه َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬بٔب ـًٓٺ وؤزُٻ و‪٬‬مٓٻ‪ ،‬وڀٹً ؤوٍ خ﵁ ڄُؽدٶ ؤود ٍ‬
‫خْڄص‪ ،‬وٌڃ ڄ٭ُوٴىن ُب ؤٌٿ خڀٕمدوخض ؤهنڃ ‪٩‬نم٭ىن ٌٍي خْ‪١٬‬دء خ‪ٞ‬نعٵُٸص ٴُىخَوهند وٌٍي خ‪ٛ‬نٕىڂ خ‪ٞ‬ن‪ُٖ١‬ـص‪ ،‬وَى‪ٝ‬سىن ‪ٟ‬نٍخ خڀ‪٥‬ٳ ‪َ٬‬ځَمد﵂‬
‫ڀٹّّ ؤزُٻ ًُٔٓ خڀ‪ٙ‬هًخء ٖ ًَََُُِْ ؤؼُي وٖ َ٭ٵى َ‪ٚ‬نًُُ ‪٬‬ځً ټُوَ خڀځُدٕب وخَْدڂ‪ ،‬وڀُفعهًنّ ؤجمص خڀٽٵُ وؤُ٘د‪ ٪‬خڀ‪ٗ١‬ڀص ُب ‪١‬نىي‬
‫(‪)80‬‬
‫وظ‪٥‬مًُٕ ٴٗ َّيخي ؤؼُي بٖ ‪٨‬هىَخ﵂ وؤڄُي بٖ ‪٬‬ځىٓخ﵂)‪.‬‬

‫‪97‬‬
 ‫ڄدٌخ وٕعىعؿ؟ ٌٿ ؤ ّن خٔڄدڂ خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ ٌىد ڄعىدٸ‪ ٟ‬ڄ‪٬ ٫‬مٓعً خڀ‪ٝ‬دزُش ُب ټُزٗء؟! ٴعٽىن ٌٍ ًٰن ـّو‪٬‬ص بڀعّخڄد﵂ زى‪ُٜ‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‬
‫(‪ )٪‬وخٔڄدڂ خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ َِه خڀ٭دزًَه (‪َ )٪‬ٽىن ـّو‪٬‬د﵂ وٗٴد﵂ ڀځى‪ُٜ‬ص؟!‬

‫ټّٗ‪ ..‬ب‪٧‬ند خڀ‪ٝ‬مُك ٌى ؤن ‪٥‬نځّٿ خ‪ٞ‬نىٸٳ ڄه ِخوَص ظ٭ًٓي خْيوخَ‪ ،‬زإن وٹىپ ټدن ـّ‪ ٪‬خٔڄدڂ (‪ )٪‬ڄ‪٥‬ځىزد﵂ ُب ټُزٗء ټمد ټدن‬
‫‪ّّٜ‬خڀًُٕش َِىر (‪ )٪‬ڄ‪٥‬ځىزد﵂ آوٍخٺ‪ ..‬ڄه ًٰنٌٍخ خڀعمځُٿ َځّڂ خڀٹىپ زإنّ ـّ‪ ٪‬خٔڄدڂ ُب ټُزٗء وو‪ُٝ‬مص خڀًُٕش َِىر ڀً زدڀ‪ّّٝ‬‬
‫ڄىٹ‪ٝ‬ص ‪ -‬وخڀ٭ُدٌ زد﵁ ‪ -‬ڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص خٔڄدڂ‪ ،‬ولد٘دي ڄه ٌڀٻ!!‬

‫ڀٍخ ؤَـى ؤن ٖ َعىٍ ؤلًود خ‪ٞ‬نٵدٌُڃ خڀًَىُص لٕر َؤًَ و‪٪‬نځّځهد ټمد هتىخي وٵًٕ! ٴةنّ خڀًَه ڀُٓ زدڀع‪ٝ‬ىَٓ وخَِخء خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص وخٌْىخء‬
‫ب‪٧‬ند زدڀ٭ٹًُش وخڀٌّّدن ٍب خڀٹسىپ وخڀعٕځُڃ‪.‬‬

‫* < ؤَٓ َمف خٔٔعوّدَ ِٓ ٍٖ٘ خٌمؼُص؟ > *‬

‫لٕٕد﵂ ِد َؤَه يف ِد وَي يف وعدذ (ذبدَذ زلًّ ـىخي ِغُٕص ‪ -‬زمٍّٗ) ربط هٕىخْ (ؤوفدْ ٌٓلُدء) ؤٔٗ ٔإي ؤلً ِشدَه‬ ‫‪‬‬
‫فٍٕـٌن هٓ َؤَٗ يف خٌشُوص؟ فمدي (ؤِّد ؤٔد فٍُ ؤوٓ ؤهُف لٌن وٕط يف فٍٕـٌن ؤْ ٕ٘دن ٕٔص وشُوص‪ ،‬ووً ِد ؤهُف ؤْ‬
‫خدلٌٍّٕن ؤِص وخلًش‪ ،‬لىت يوٍط خٌوُخق‪ ،‬فّٕوط هبٍخ خٌعمُُٕ خٌُُْ‪ ،‬وَؤَط ِٓ خٌعوظر ِد مل َىٓ يل حبٕسدْ)‪.‬‬

‫مث َؼُف خٌشُه خٌفٍٕـُين‪( :‬ؤْ خٌٕسر ذلٍٖ خٌعفُلص ٘ى خٔٔعوّدَ‪ ،‬وهّٗء خٔٔعوّدَ َؽًنوهند وَغٍوهند زىً ؤٍُص‪ .‬وِٓ ٍٖ٘‬
‫خٌىٔدجً ؤْ خٔصلٍُّ َهًوْ ؤٌف وفٓ يف شهُ خ﵀َُ ٌٍؼدَزٌن ؤٔفٕهُ زدٌُٕىف وخًٌٕٗٔ‪ ،‬وؤَخيض ؤَُِىد ؤْ ٖ ظفىهتد خٌفُطص‬
‫فإً٘ض ٘اٖء ؤٌفٍ وفٓ)‪.‬‬

‫وٕ٘د َعىلف خٌوِّٗص ِغُٕص وَمىي ِوٍّمد﵂‪ٌ( :‬مً لّّ ؤمل يف ٔفٍٕ ذلٍٖ خحلمُمص خدلُّش‪ ،‬وؤلٕٕط هًٕ مسدههد ؤْ وً هؼى يف ـٍّٕ‬
‫َٕعّم لُٕخ﵂ وٌىين ذبًٍّضُ وؤوفُط ِد ؤٔد فُٗ‪.)...‬‬

‫وخِْ َد شُىٕد خدلهعًٌ‪ :‬دلدٌخ لدَ ؤوٌحه خدلٕعوُّوْ زةً٘خء ظٍه خْوفدْ؟ ؤٌُٓ ؤهنُ وـًوخ يف خٌعـسًن فُطص ٌعشىَٗ طىَش‬
‫خَٔٔٗ وخدلٍ٘ر؟‬

‫‪98‬‬
‫بوٻ َد ؤوٍ زُٕ‪ ٣‬ـًٓخ﵂!! لُػ ظ‪ًٓٝ‬ٶ وّّخ﵂ زإنّ يوڀص خٔع٭مدََص ظٹىڂ زعىَِ‪ ٫‬ؤټٵدن ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ ،‬ڄ‪ ٫‬ؤن ؤټٵدن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ‪ٟ‬ند وٸىٴدض‬
‫ُ٘‪ُ٬‬ص ڄ٭ُوٴص‪ ،‬ٴدٔحٿ بيخَش خْوٸدٲ خ‪ٛ‬ن٭ٵَُص ُب خڀ٭عسدض خ‪ٞ‬نٹًٓٔص ڀع٭ُٲ خ‪ٜ‬نٹُٹص‪ ،‬وڄ‪١‬دٴد﵂ ‪ٟ‬ند ٴةن ٌىدٺ ‪ ّّ٬‬خڀعدََه ڄُخـ‪ ٫‬خڀًَه ڄه‬
‫ؤڄؽدپ خڀًُٕ ؤيب خ‪ٜ‬نٕه خٔ‪ٜ‬ٵهد٘ب ُب خڀ٭ُخٶ‪ ،‬وخڀًُٕ خڀّّوـُيٌ ُب خَُخن ټدوىخ َع‪ًٓٝ‬ون زدڀعّّٓ‪.٪‬‬

‫وٌىد ڄ‪ ٫‬ټسًن خلعُخڄىد ڀځ‪ُٙ‬ه ڄٱىُص (َ٘نً خ﵁) وٹىپ‪ :‬ڄَه ٸدپ ؤن خڀ‪ُٙ‬ه خڀٵځٕ‪ُ٥‬ين ټدن ‪ٜ‬ديٸد﵂ ُب خهتدڄً ڀځم‪َّّٓ٥‬ه؟! ٌٿ ټدن ـدڀٕ﵂د‬
‫ڄ‪ ٫‬خٔ‪٤‬نځُّ لُىمد ټدوىخ َعسديڀىن خڀ‪ُٙ‬ٽدض ڀ‪ُٙ‬خء خْټٵدن ٍب خوعٹٿ بٔب خڀٕٵدَش خْڄَُٽُص ڀًَُّوٌد زإڀٵُِه؟! بٌن ٌى ڄىهڃ؟! وخڀٹُآن‬
‫(‪)81‬‬
‫خڀٽُ‪ٙ‬ب َٹىپ‪ََ﴿ :‬د ؤََٗهَد خڀٍََّٔهَ آڄَىُىخ بِن ـَدءَټُڃِ ٴَدٔٔٷْ زِىَسَةٍ ٴَعَسَُٖىُىخ ؤَن ظُ‪ُٔٝ‬سُىخ ٸَىِڄّد زِفَهَدڀَصٕ ٴَعُ‪ِٝ‬سِمُىخ ‪َ٬‬ځًَ ڄَد ٴَ٭َځْعُڃِ وَدئڄٌٔنَ﴾‪.‬‬

‫ڄ‪١‬دٴد﵂ بٔب ؤوً ٌٿ َُ٭ٹَٿ ڀ‪ُٙ‬هٍ ٴځٕ‪ُ٥‬ين ؤن ٖ َ٭ځڃ زإن ٌىدٺ ٔىص وُ٘٭ص لّٖ ًَوٿ خڀ٭ُخٶ؟ وٌٿ ٌٍخ بٖ ټٍذ ‪ُٜ‬خق؟‬

‫ٍب ؤٔدٔد﵂ بنّ وَٹْٿ خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ـىخي ڄٱىُص ‪ٟ‬نٍي خڀٹ‪ٝ‬ص ٸً ـدوسعً ٴًُ خ‪ٜ‬نٽمص‪ ،‬ٴځُٓ ڄه خڀ‪ٝ‬مُك ؤن َىٹٿ ڄؽٿ ٌٍخ خڀٽٗڂ خڀعدٴً! ٍب ٌٿ‬
‫ؤنّ ٸىڀً ول ٍْ ڄُِىَّپ ؤوٌى لفٓص‪ ،‬وٸً ٸځىد ٴُمد ٔسٷ زإن خ‪ٜ‬نفٓص ب‪٧‬ند ٌٍ ُب ټٗڂ خ﵁ وخ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن‪ .‬ٴمد وخٴٹهڃ ټدن ‪ٜ‬مُمد﵂ وڄد ٓب‬
‫َىخٴٹهڃ ټدن زد‪ٗ٤‬﵂ وبن ټدن ٸدجځً ڄه ؤټّّ خڀىىخزٯ‪.‬‬

‫ٴٽٗڂ خڀ‪ُٙ‬ه ڄٱىُص (َ٘نً خ﵁) ‪٬‬ځً ٴُ‪ٜ ٞ‬معً و‪ٜ‬مص ‪ًٜ‬وَي ‪٬‬ىً ٖ َ‪ٝ‬مً ؤڄدڂ ؤيڀص خڀع‪٥‬سًن خڀّٗ ٴ‪ٓٝ‬ځىدٌد ُب ٌٍخ خڀٽعدذ وٴ‪ٓٝ‬ځهد‬
‫ًٰنود ُب ټعسهڃ‪ .‬وٍُ ٌٍخ ؤوٖ﵂ لّٖ آظُٻ ّند َځٍ ؼدوُد﵂‪ ..‬وٌى ؤوىد هبٍي خڀ‪َُ٥‬ٹص خڀّٗ ؤوط ظعٽځّڃ هبد ُٔمٽىىد خٔٔعًٖپ ٔڀٱدء ؤُ٘دء ټؽًنش‬
‫ط ڄځُىن‬‫ڄه خڀًَه لّٖ وڀى زدڀٵ٭ٿ ټدن خٔٔع٭مدَ ٸً و‪ٟ ٣٥‬ند‪ .‬ڄؽٗ﵂ بٌخ خوع‪ُٙ‬ض ب٘د‪٬‬ص ؤو لّٖ ظإټًود َٹُىد﵂ زإن يوڀص خٔع٭مدََص يٴ٭ ِ‬
‫يوَٖ ڀ‪ُٙ‬خء خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬مٳ خڀ‪َُٙ‬ٳ (خ‪ٞ‬ن‪٥‬سى‪ُ ٪‬ب خڀٕ٭ىيَص زٗ ٓنَُٳ!) وٸدڂ ‪٬‬مٗئٌد زعىَِ‪ٌٍ ٫‬ي خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دلٳ ‪٬‬ځً خڀىدْ ُب يوڀص بٴَُٹُص‬
‫ًٌْخٲ بٔع٭مدََص‪ .‬ٴمد ٌىخ‪ٞ‬نىٸٳ ڄه ٌٍي خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دلٳ؟‬

‫‪ٌ -1‬ٿ لُٸهد؟‬

‫‪ -2‬ؤڂ ؤوٌٍد ڄه ؤًٌَ خڀىدْ وڄى٭هڃ ڄه ظٗوهتد؟‬

‫‪ -3‬ؤڂ ؤن وٹىپ وٍوٌد وخٔعٵًُوخ ڄىهد وؤوعڃ ٓنٍَون ڄه خًٌْخٲ خٔٔع٭مدََص؟‬

‫‪ -4‬ؤڂ وعهمهڃ زدڀ٭مدڀص ڀٕٔع٭مدَ‪ْ ،‬هنڃ ؤوٍوخ َٹُئون خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬مٳ (خ‪ٟ‬نًَٓص خٔٔع٭مدََص!!)؟‬

‫ٖ ٘ٻ ؤن خڀ‪ٝ‬ىخذ َٽىن ُب خ‪ٜ‬نٿ خڀؽدڀػ‪ .‬وٌٽٍخ ٴةوىد ڀى خٴعُ‪٠‬ىد ‪ٜ‬مص ڄد ٸدڀً خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ‪ُٙ‬ه ڄٱىُص‪ٞ ،‬ندٌخ ٖ وإوٍ خْټٵدن (ڄؽٗ﵂)‬
‫ووىـًٓ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه بٔب ـهص خڀّّخءش ڄه خٔ‪٤‬نځُّ وخٔڄَُٽدن وؤًٌخٴهڃ خ‪ٝ‬نسُؽص زًٖ﵂ ‪٬‬ه ظ‪ٙ‬ىًَ ‪ٜ‬ىَش ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٜ‬نُٕىُص وبهتدڂ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‬
‫زٽٍخ وټٍخ؟‬

‫‪99‬‬
‫وڄٗل‪ ّٗ٩‬خْوُي ٌٍ‪ٞ :‬ندٌخ خڀس٭‪َ ٟ‬إوٍ ڄه خڀ‪ُٙ‬ه ڄٱىُص ؤو لّٖ ڄه ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىحٍ (يخڂ ‪٨‬ځً) َؤًَ ُب خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬خڀٌٍ ‪٬‬نُٿ بڀًُ‬
‫وٖ َإوٍ َؤًَ ُب ڄىخ‪ ٫ُ٠‬ؤوُي؟!‬

‫ٌاٖء خڀس٭‪ ٟ‬ظُخٌڃ َ٭مځىن زدڀٵعىي خڀّٗ ٔنًڂ ڄ‪ٝ‬د‪ٜ‬نهڃ وَعهُٓزىن ‪٬‬ه خڀّٗ ٖ ٔنًڂ ڄ‪ٝ‬د‪ٜ‬نهڃ‪ .‬وٌٿ ٌٍخ بٖ وٵدٶ ‪َُٜ‬ك؟!‬

‫وؤلځً ڄد ٸُؤضُ ‪ ًٓ٠‬خڀع‪٥‬سًن ڄٹدپ ٴعدش زأوُ ؤڀىخن خڀىـً وخڀٽمٿ خڀٱځُ‪ُ ٧‬ب ‪ٜ‬مُٵص ُنَُىُص وٌٍ ڄٕعىٵُش وڄٕعمُعص ُب خڀًٴد‪٬ ٪‬ه‬
‫َؤٌ خڀًُٕ خڀٹدجً وظ٭‪ّ٩‬ڃ ٴًُ وظٕسٓىد‪ ،‬و‪ٞ‬نّد ټعسط بلًي خْوىخض َيٓخ﵂ ‪٬‬ځُهد ٓب ظٹسٿ خڀ‪ٝ‬مُٵص و‪ٌُٙ‬د‪ ،‬وٌٍ ڄه خڀ‪ٝ‬مٳ خ‪ٞ‬نٕدَ‪٬‬دض ُب‬
‫و‪ ُٙ‬ؤٌ وّّ ٍَٕء ڀٕمدلص خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىحٍ‪ ،‬وڀٽىهد ُب ٌٍي خڀٹ‪ُ١‬ص ظٹٳ ڄ٭ً ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نٹدپ خ‪ٞ‬نَّٓه ز‪ٝ‬ىَش خڀٽدظسص خ‪ٞ‬نَّٓىص!! ٴمدٌخ ظٹىڀىن‬
‫ُب خْڄُ؟ ؤٴًُوود َد ؤز‪٥‬دپ خ‪ٜ‬نُذ ‪٬‬ځً خڀع‪٥‬سًن؟! وؤڄؽدپ ٌٍي خڀٵعدش ٴعُدض ټؽًنخض ڄعّّٓـدض و٘سدذ ڄعفدٌَُه خڀٵٕٷ ًَخٴ٭ىن ‪٬‬ه‬
‫َؤٌ خڀًُٕ خڀٹدجً ُب ٓنُ‪ٙ‬ب خڀع‪٥‬سًن وٌڃ ٖ َعٓس٭ىوً ُب آَخجً خٔٔٗڄُص خْوُي!!‬

‫* < ؤٌٕعوّدَ ُِٔىِٗ خٌىخػك! > *‬

‫ٔمً ؤلً خٌٕديش شلٓ ِخَ ؤَُِىد‪ ،‬بٔٗ ودْ يف وَٖص (فٍىًََخ) َعدزن خٌعٍفَّىْ خَُِْىٍ و٘ى َعمًغ هٓ خٌشُوص ؤو ِد ودْ‬ ‫‪‬‬
‫َُّّٕٗ (خَٔ٘دذ خٌشُوٍ) وًَّهٍ ؤْ خٌشُوص يِىٍَوْ ٖ َوُفىْ غًن لعً خْهًخء‪ ،‬ودلد ٖ غلًوْ هًوخ﵂ َؼُزىْ ؤٔفٕهُ‬
‫زدٌُٕىف ٌٍعّعن دبٕلُ خًٌَ خٌٕدجً ِٓ َئؤهُ‪ ،‬مث َلهُ خٌعٍفَّىْ (ِىخور خٌعـسًن) وشدً٘ هًٍ ِد َمىي‪.‬‬

‫وَٕمً ؤلً خٔوىش ؤَؼد﵂ و٘ى ؿدٌر يف بلًي خجلدِودض خٌىًَّٕص زإْ يف بلًي خ﵀دػُخض زًؤ خٌىَٗ هٓ خدلٍ٘ر خٌشُوٍ لُػ‬
‫ؤْ بلًي خدلىخي خًٌَخُٔص يف خجلدِودض ٕ٘دن ٍ٘ (خْيَدْ وخدلٍخ٘ر) فىطف خٌشُوص زدَٔ٘دزٌُن خٌٍَٓ هًِٕد ٖ غلًوْ هًوخ﵂‬
‫َؼُزىٔٗ َؼُزىْ َئؤهُ زدٌُٕىف‪ .‬مث ؤكهُ فٍُّد﵂ دلىور خٌعـسًن وشدً٘‪ .‬ولً ؤيوٍط هًٍ خٌفٍُُ زوغ خٌعغًُنخض وخحلًُ‬
‫خٌفُٕص حبُػ َشدً٘ خٌفٍُُ وُف ؤْ ؤلًُ٘ َُفن خٌُٕف بىل خْهًٍ وَؼُذ زٗ هًٍ َؤٔٗ زىً لىش حبُػ َعـدَُ خًٌَ ودٌٕدفىَش‬
‫ِٓ َؤٔٗ‪ ،‬ولً ؤَهسط ٍٖ٘ خدلشدً٘ ؿٍّدذ خٌظفّ ويذّ خٌُهر يف لدهص خ﵀دػُش وُ٘ذ خجلُّن ِٓ خٌمدهص‪ .‬وَؼُف ٍ٘خ خْن‬
‫خجلدِوٍ بٔين وفٍط ِٓ ٔفٍٕ وؽًنخ﵂ وهًِٕد لدوٌط يف خٌُىَ خٌعديل خًٌفدم هٓ ٍِ٘يب وبلٕدم خٌـٍسص زإْ ٍٖ٘ خْهّدي خٌيت َمىَ‬
‫هبد زوغ خجلهدي ٌُٕط ِٓ ٍِ٘سٕد يف شث‪ ،‬مل َمسً ِين ؤلً ٍ٘خ خٌىَٗ!‬

‫‪100‬‬
‫َد ؤوٍ ؤوط ظٹىپ ؤهنڃ ؤيوځىخ ‪٬‬ځً خڀٵُځڃ ظٱًُنخض ولُٿ ٴىُٓص وؤَ‪٬‬سىخ هبد خڀ‪ٗ٥‬ذ‪ .‬وظٹىپ ؤن ٌٍخ خڀ‪٥‬دڀر خ‪ٛ‬ندڄ٭ٍ ٌٽٍخ ؤ‪٨‬هُ خڀ‪١‬٭ٳ‬
‫وخ‪ٟ‬نّ‪٬‬نص‪ .‬ٴدٔ٘ٽدپ بٌن ُب ٌٍخ خڀ‪٥‬دڀر خڀ‪١‬٭ُٳ وؤڄد ؤوڀحٻ خ‪ٞ‬نٕع٭مُون ؤ‪ٜ‬مدذ خ‪ٜ‬نُٿ خڀٵىُص ٴهٍخ ڀُٓ ّنٕعٱُذ ڄىهڃ ْهنڃ ؤ‪ً٬‬خء‪.‬‬
‫وؤڄد ٌُوذ خڀ‪ٗ٥‬ذ ڄه خڀٹد‪٬‬ص‪ .‬ٴهٍي ڀ٭سص ڄًزُٓش وڄًَؤص وَّند ڄىٕٓٹص ڄ‪ ٫‬خڀ‪٥‬ځسص ؤو ؤټؽٌُڃ‪ْ ،‬ن خڀٱُزٌُن ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٤‬سُ٭ٍ ‪٩‬نځٕىن‬
‫ٔد‪٬‬دض ؤڄدڂ خڀعځٵدِ و‪٪‬نسٓىن ڄ‪ٙ‬دًٌش ؤٴٗڂ خڀُ‪٬‬ر‪.‬‬

‫ٴهٍي ڄُٕلُص ٌىًْ ‪ٟ‬ند خ‪ٝ‬نّّخء خڀىٵٕدوُٓىن ُب ـهدِ خٔٔعىسدَخض زٹ‪ٓ ًٝ‬ن‪ُ٥‬ڃ وٵُٕص ‪ٗ٤‬ذ خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ظځٻ خڀٹد‪٬‬ص ٕنهًُخ﵂ ڀعُټُ٭هڃ‬
‫وٰٕٿ ؤيڄٱعهڃ! ٍب ظ‪ًٌَُٝ‬ڃ بڀُىد ڀسػ خڀ‪ٙ‬سهدض (خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص!) وٌىدٺ ڄَه َ‪ًٓٝ‬ٶ ڄ‪ ٫‬خْٔٳ وَىع‪ ُ٩‬ٸًوڄهڃ زٵدَٮ خڀ‪ !ّّٝ‬وٸً ؤٖنُض‬
‫‪ٟ‬نڃ ڄُٕلُعهڃ ‪٬‬ځً ٌٍخ خڀ‪٥‬دڀر خڀ‪١‬٭ُٳ وؤٖنُض ‪٬‬ځً ڄَه َىٹٿ ٌٍي خڀٹ‪ ٛٝ‬خ‪ٞ‬نٵ‪١‬ىلص!‬

‫ب٘ب ؤٔعٱُذ ڄه ٌٍي خڀٍٕخـص ‪٬‬ىً ز٭‪١‬ىد‪ ،‬ټُٳ ظى‪٥‬ځٍ ‪٬‬ځُهڃ خْٖ‪ُ٬‬ر خٔ‪ٗ٬‬ڄُص ڀځمُٔىڂ خٔٔع٭مدٌَ ُب زٗي خ‪ٞ‬نٕځمٌن‪ ،‬وخ‪ٟ‬نًٲ‬
‫وخ‪٠‬ك ٌى ‪ُ٠‬ذ خْڄص ټځهد زس٭‪١‬هد خڀس٭‪ ّّ٬ ٟ‬وځٷ ‪ً٬‬خوخض و‪٨‬نُص زٌن ڄٍخٌسهد وؤـّخجهد خ‪ٞ‬نعُخڄُص خْ‪ُ٤‬خٲ‪ ..‬وڀُٓ خ‪ٟ‬نًٲ ؤن ََّځىخ‬
‫‪٬‬ه ڄٌٍسىد ؤڄدټه خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ لّٖ َ٭عىٹىي‪.‬‬

‫بن ؤدجٿ خٔ‪ٗ٬‬ڂ خڀٱُزُص ظ٭مٿ زًٌدء خڀُهىي وؤڄىخ‪ٟ‬نڃ خڀ‪٥‬دجځص‪ ،‬وٖ َٽىن ‪ٟ‬ند َوخـد﵂ ٴُىد بٖ زدڀ٭ٹىپ خ‪ٞ‬نعىُٓـص ڄه ـدڄ٭دهتڃ خڀ٭ځمُص يون‬
‫وَ‪ُ ٪‬ب يَه خ﵁‪.‬‬

‫ؤٔإڀٽڃ زد﵁‪ ..‬بهنڃ ًَ‪٬‬ىن بٔب خڀعى‪ ٛٓٝ‬وَځعّڄىن زً ُب خڀ٭ځىڂ خ‪ٞ‬نديَٓص‪ ،‬ڄ‪ ٫‬بن ‪٬‬ځىڂ خڀًَه ‪ -‬خڀّٗ ؤ‪ٜ‬سمط ڀًَهڃ ڄًُخود﵂ ڀ‪ُ٥‬ق‬
‫خڀى‪َُ٩‬دض ًٰن خ‪ٞ‬نٕاوڀص‪ ،‬و‪٢‬نعّّخ﵂ ٔـُخء خڀعفدَذ خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬مىزص زعى‪٥‬حص خڀ٭ځمدء خ‪ٞ‬نعى‪ٌٝٓٝ‬ن ُب ‪٬‬ځىڂ خڀًَه ‪ -‬ؤؤب زُ‪٬‬دَص خڀعى‪ ٛٓٝ‬ٴُهد‬
‫وٌڃ ٖ َُخ‪٬‬ىهند‪.‬‬

‫ټٵدود ٌٍخ يڀُٗ﵂ ‪٬‬ځً ٔٹى‪٤‬هڃ ُب خڀٵعىص‪ ،‬ټمد ٸدپ خ﵁ ظ٭دٔب‪( :‬ؤٖ ُب خڀٵٔعِىَصٔ َٔٹَ‪ُ٥‬ىخ) ڄه لُػ َ‪ٙ‬٭ُون ؤوٖ َ‪ٙ‬٭ُون‪ .‬وٌٍي ؤټّّ‬
‫ب٘ٽدڀُص ڄىهفُص ظىخـههڃ ل‪١‬دََد﵂ و‪٥‬نه وٹىپ خٸعًخءً زدڀُٔىپ خڀٽُ‪ٙ‬ب لُػ ټدن ًَ‪٬‬ى ڀٹىڄً زٹىڀً‪ :‬ؤڀّځهُڃٓ بًٌِٔ ٸَىِڄٍ بوٓهُڃ ٖ ََ٭ځَمُىن‪.‬‬

‫ٍب وڄّٖ ټدن ټٗڂ خڀٱُزُُٓه وظ٭ًُنٌڃ ڀىد ٔسسد﵂ ڀٓوٍ زأَخجهڃ وظُټىد َِخجىد ؟! ‪ٞ‬ندٌخ ٌٍي خٔهنّخڄُص ؤڄدڄهڃ وٌڃ ڄعىَٓ‪٤‬ىن ُب ٸ‪١‬دَدٌڃ‬
‫خْوٗٸُص وؤِڄدهتڃ خڀٵٽَُص وظځٻ وًخءخض زدزد ٴدظُٽدن ٘دًٌش ‪٬‬ځً ڄد وٹىپ؟!‬

‫َد ب‪ٟ‬نٍ‪ ٖ ..‬ؤ‪ًٜٓ‬ٶ ؤنّ ز٭‪١‬ىد و‪ٜ‬ٿ بٔب ٌٍخ خ‪ٞ‬نٕعىي ڄه خڀٹ‪َُٙ‬ص (خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص !) وٸً ټىٓد وىعٹً خڀٹ‪َُٙ‬ص خڀًَىُص!!‬

‫وو‪ُٝ‬مّٗ ‪ٛ‬نځٕدء ٌاٖء خڀٹىڂ ٌٍ ٸىپ ڄىٖود خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪( :)٪‬ڄه ټدن َاڄه زد﵁ وخڀُىڂ خِوُ ٴٗ َٹ٭ًنّ ُب ‪٠‬نځٓ َُ٭دذ ٴًُ‬
‫(‪)82‬‬
‫بڄدڂ ؤو َُىعٹََ‪ ٛ‬ٴًُ ڄاڄه)‪.‬‬

‫‪101‬‬
 ‫بمسك يل زعىٍّص‪َٕ ..‬مٍىْ وٌٍه ؤْ يف ٌٍُص خٌودشُ ِٓ زلَُ ٌودَ ( ‪٘1415‬ـ) ٔوط وودٖض خْٔسدء خٌغُزُص وزدٌٍخض‬ ‫‪‬‬
‫وودٌص خْٔسدء خٌفُُٕٔص بىل ظشىَٗ مسوص خٌشُوص زسػ ِشدً٘ ِىٕ٘ص وِمِّّش ًٌي هدِص خٌٕدْ دلُخُٔ خٌوّخء خحلُٕين خدلمدِص يف زوغ‬
‫خًٌوي خُِٔٔٗص هّّ شسىدهتد يف خٌودمل‪ ،‬فمً هىٕط ٍٖ٘ خٌىودٌص ِىخور خٌعـسًن هًٍ شدشدض خٌعٍفَّىْ ووعسط ربعهد (ُِخُٔ‬
‫هّخء خِٔدَ خحلٌٕن يف ٌسٕدْ) وٍٖ٘ ٌُٕط خدلُش خْوىل خٌيت ظٕوً فُهد خٌىودٖض خٔٔعىسدََص وزظىَش ٌوُص ـًخ﵂ ٌعشىَٗ طىَش‬
‫خَٔٔٗ وخٌشُوص يف خٌودمل وظىطد﵂ يف ٍ٘خ خٌودَ وزوً ِٕن خًٌُٕ خٌمدجً خخلدِٕحٍ‪.‬‬

‫ٌٍي ڄه ‪٢‬ن‪٥٥‬دض خٔٔع٭مدَ ‪ -‬ټمد ٸځط ڀٻ ‪ -‬وٸً ٔسٹط ؤڄؽدپ ٌڀٻ وو‪٩‬دجُي ڀع‪ٙ‬ىًَ ‪ٚ‬ن٭ص ؤظسد‪ ٪‬ڄٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬خڀٍَه‬
‫َسځّٱىن َٔدٖض َهبڃ و‪٫‬ن‪ٙ‬ىوً وٖ ‪٫‬ن‪ٙ‬ىن ؤلًخ﵂ بٖ خ﵁‪.‬‬

‫‪٥‬نه ‪٩‬نر ؤن ٖ وٹ‪ُ ٫‬ب ٴىٓهڃ وڄ‪ًُٝ‬هتڃ‪ ،‬بهنڃ وـًوخ خڀع‪٥‬سًن ڄ‪ًَٝ‬خ﵂ َُځْهِڃ خڀ‪ُٙ‬٭ص خ‪ٜ‬نمدٔص خ‪ٜ‬نُٕىُص وَ٭‪ُ٥‬هڃ ٸىٓش خڀىٵٓ وَولُص‬
‫خڀع‪١‬مُص‪ ،‬ڀٍڀٻ وـٓهىخ لُخهبڃ ‪ً٠‬ي وخ‪ ًُ٥ٜ‬ز٭‪( ٟ‬خڀ‪ُٓ٥‬سٌن) ُب ٌٍخ خڀٵهٓ‪ .‬ؤَـى ؤن َ٭ٍ خٔوٕدن خڀ‪ُٙ‬٭ٍ ٌٍي خ‪ٞ‬ناخڄُش‪ ..‬ٴةن خڀ‪ُٙ‬٭ٍ‬
‫‪ُ٤‬ىعً و‪ُ٩‬ٵص ُب خْٔدْ ْوً وُځٔٷ ڄه ٴد‪٠‬ٿ ‪ُ٤‬ىص ؤجمعً خڀ‪٥‬دٌَُه‪ .‬ٴٗزً ڀً ڄه خڀ٭ىيش بٔب خ‪ٜ‬نٹُٹص وٸً وَي ُب خ‪ٜ‬نًَػ خڀ‪َُٙ‬ٳ ُب‬
‫و‪ٜ‬ٳ خ‪ٞ‬ناڄه خڀ٭دٸٿ ؤنّ‪( :‬خ‪ٞ‬ناڄه ټَُِّْٓ ٴَ‪ٔ٥‬ه) وؤَ‪١‬د﵂‪( :‬خ‪ٞ‬ناڄه ٖ َُځًَٮ ڄٔه ـُمٍُ ڄُٓظٌن)‪.‬‬

‫بوين ؤٌټُ ُب ؤَدڂ خ‪ٜ‬نُذ خڀ٭ُخٸُص خَُٔخوُص‪ ،‬ؤوعفطِ بَ‪٥‬دڀُد ٴُځمد﵂ ُٔىمدجُد﵂ َ٭ُ‪ٜ ٞ‬ىَ خڀًخ‪ُ٬‬خض (ؤـځّٽڃ خ﵁) َُڄٌن ڄٗزٕهه خڀًخوځُص‬
‫‪٬‬ځً (خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين ‪َ٘ -‬نً خ﵁) وټدن خڀٵُځڃ ‪٬‬ځً ڄٕعىي ظٹين َٴُ‪ ٫‬ڄه خڀًزٗؾ وخ‪ٞ‬نىوعدؾ وخ‪ٝ‬نًخ‪ ٪‬خڀُٕىمدجٍ ڀع‪ٙ‬ىًَ ‪ٚ‬ن٭ص خٔڄدڂ‬
‫(ؤ‪٬‬ځً خ﵁ ڄٹدڄً) ٴإل‪ُ١‬ض وِخَش خ‪ٝ‬ندَـُص خَُٔخوُص ٔٵًن بَ‪٥‬دڀُد ُب ‪٤‬هُخن و‪٬‬ځً بؼٌُد ظ‪ٙ‬ىٓفط خڀ٭ٗٸدض خڀًزځىڄدُٔص زٌن خڀسځًَه ڄًٓش‬
‫ڄه خڀّڄه‪َ .‬د ؤوٍ ٴځمدٌخ خْٴٗڂ خڀّٗ ظُ٭َُ‪ ً٠ ٞ‬خڀع‪٥‬سًن ٖ و٭عٌّّد ڄه ٌٍخ خڀىى‪ ٪‬وؤهند ُب ُٔدٶ ٘نځص بٔع٭مدََص ڀع‪ٙ‬ىًَ ‪ٜ‬ىَش ٌٍي‬
‫خڀ‪ٙ‬٭ًنش خڀ٭‪ُ٩‬مص؟!‬

‫ٌٍخ ڄد ؤٴهڃ‪ ،‬وؤَـى ؤن ٖ َٽىن ٴهمٍ ـدَلد﵂ ڀٕوىش خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن وبن ټدوط ؤٔدڀُسهڃ ‪ً٠‬ود ؤ‪٬‬مٷ ـُلد﵂ وؤټؽُ ب‪٩‬ند‪٬‬د﵂ ‪ٔ -‬د‪١‬نهڃ خ﵁‬
‫‪.-‬‬

‫* < ؤوَوزد وِفهىَ خٔٔعهّخء وخٌى٘ٓ؟! > *‬

‫‪102‬‬
 ‫ِهّد َىٓ ِٓ ؤُِ‪ ،‬فةٔٗ غلر خٌمسىي زإْ خْوَوزٌُّن َُٕحىْ فهّٕد ِٓ خٌعـسًن‪ ْْ ،‬خٌفؼدجُدض لديَش هًٍ لٍر خحلمدجك‬ ‫‪‬‬
‫وضلٓ ٖ ٕٔعـُن خٌسُدْ وَفن خٌٔعسدْ هًُٕ٘‪.‬‬

‫ؤ‪٬‬ىي وؤٸىپ ڀځعإټًُ زإن ڄى‪٠‬ى‪ ٪‬خٔٔعهّخء وخڀىٌه ڀځمٌٍر ڄه ؤ‪٠‬٭ٳ خ‪ٞ‬نَّّخض ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٴإود زىٵٍٕ ٸً ‪ٙ٬‬طُ ُب خڀً‪٧‬ندَٺ‬
‫وْنىٓڀط ُب ؤَز‪ ٫‬يوپ ؤوَوزُص ڄًش ‪ٙ‬نٓ ٔىىخض‪ ،‬وڄه ‪٤‬سُ٭ّٗ ُلرٓ خٔٔع‪ ،٪ٗ٥‬ٴٹً ‪ُ٬‬ٴط ؤن خْوَوزٌُٓن ‪ -‬ڄد ‪ً٬‬خ خ‪ٞ‬نٱُ‪ٌ٠‬ن‬
‫خڀ٭ى‪ٌَُٝ‬ن ڄىهڃ وٌڃ ٸځّص ‪٪ -‬نعُڄىن ؼٹدٴدض خڀ‪ٙ‬٭ىذ‪ ،‬ٴهڃ لُىمد َُون ٔځىټد﵂ ڄؽًنخ﵂ ڀٕوعسدي‪َ ..‬سًئون ؤوٖٓ﵂ زدڀٕاخپ ‪٬‬ه ؤٔسدزً‬
‫وخ‪ٜ‬نٽمص ڄه وَخجً ؤُ‪٬‬دن ڄد َٕعى‪٬‬سىوً وَؽىىن ‪٬‬ځًُ بٌخ ڄد ل‪ٝ‬ځىخ ‪٬‬ځً خ‪ٛ‬نىخذ خ‪ٞ‬نٹى‪ ،٫‬ٴځُٓ ڄد ظُووً ُب خْٴٗڂ خڀ٭ځمُص وخڀىؼدجٹُص‬
‫لىپ َلٗهتڃ خٔٔع‪ُ٬ٗ٥‬ص خڀّٗ َٹىڄىن هبد بٔب بٴَُٹُد وٰدزدهتد ڄؽٗ﵂ بٖ وخلًش ڄه ٌٍي خڀُوق خڀ٭ٹٗوُص ڀًَهڃ‪ ،‬بنّ ‪٬‬ٹٗءٌڃ َٹُؤون ‪٬‬ه‬
‫خڀ‪ٙ‬٭ىذ ـًُخ﵂ وٖ َٕعهّئون‪ .‬وب‪٧‬ند َٕعهّؤ ُ٘خٌڂ ڄه ٘٭ىزىد خڀٍَه ٖ َٹُئون وبٌخ ٸُئوخ ‪٬‬د٘ىخ زىٵُٕص بهنّخڄُص ؤڄدڂ ًٰنٌڃ وٌڃ‬
‫‪٪‬نٕسىن ؤوٵٕهڃ ؤ‪ٜ‬مدذ ؼٹدٴص ‪َُٝ٬‬ص وؤٴٽدَ ڄعىىَش‪ .‬بهنڃ ٖ َ٭عّّون لّٖ ڄه خڀ‪ٙ‬٭ر خ‪ٟ‬نىًٌ ‪ -‬خڀٌٍ َ‪١‬مٻ ‪٬‬ځُهڃ ز٭‪١‬ىد ‪ -‬ٴةن‬
‫خڀ‪ٙ‬٭ر خ‪ٟ‬نىًٌ َ٭ُٗ وٴُد﵂ ڀؽٹدٴعً وو‪ٝ‬ى‪ُٜ‬دظً خڀعدَ‪٫‬نُص ٸُوود﵂ ڄًًَش وٖ َهعّ ؤڄدڂ خ‪ٞ‬نٕعهّجٌن‪ ،‬بوٻ ظُي خٔوٕدن خ‪ٟ‬نىًٌ وٸً زځٯ‬
‫زًَـص خڀّّوٴُٕىَخڀ‪ٙ‬هًن‪٬‬د‪ٞ‬نُد﵂ َعمٕٓٻ ز٭ديخظً (خ‪ٝ‬نُخٴُص ‪ -‬لٕر و‪ُ٩‬ظىد) ټدڀعّّٓٺ زدڀسٹُ وخڀُټى‪ ٪‬ڀٓ‪ٜ‬ىدڂ وخ‪ٞ‬نٕك ‪٬‬ځً خڀعمدؼُٿ ُب‬
‫خ‪ٞ‬ن٭دزً وڄد ؤ٘سً يون ؤن َّ‪ ٪ّ٬‬ٸىد‪٬‬عً بٔعهّخء ؤٌٓ ؤلً‪ ،‬ٴمّٖ وٌى ڄٹُڃ ُب ؤڄَُٽد وؤوَوزد َ٭مٿ ز‪٥‬ٹىًٔ خڀىؼىُص و‪٬‬ځً ـًَخن ڄٽعسً‬
‫‪ُٙ٬‬خض خڀ‪ٙ‬هديخض خ‪ٛ‬ندڄ٭ُص‪.‬‬

‫ؤڄد ‪٥‬نه ڄ‪ ٫‬خْٔٳ ٴُٕ‪٬‬دن ڄد وسُ‪ ٫‬ظدَ‪٫‬نىد ويَىىد وڄٌٍسىد ڄه يون ظٵٽًن لّٖ ُب خڀٹُڃ خْوٗٸُص خڀّٗ ٌٍ ڄه خڀؽىخزط‪ ،‬وبٌخ زىد‬
‫وِّّ‪ٗ١٬‬ظىد ُب وـً ز٭‪١‬ىد خڀس٭‪ ٟ‬وو‪ٙ‬هُ ؤڀٕىعىد لّٖ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀ٭ځمدء وخ‪ٞ‬ناڄىٌن ووىِٓ‪ًٌٓ٠ ٪‬ڃ ڄى‪ٙ‬ىَخض ٔرٓ و٘عدجڃ لُىمد ٓب‬
‫َاًَوخ آَخءود‪ ،‬وخ‪ٞ‬نىٸٳ ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن ڄؽدپ وخ‪٠‬ك ‪٬‬ځً ٌڀٻ؟!‬

‫ٴمد ٌٍي خڀ٭ٹځُص ز٭ٹځُص ظٕعمٷ ڄىمهد خڀؽٹص ُب ‪ُٜ‬خ‪ ٪‬خ‪ٜ‬ن‪١‬دَخض وٓنًٌٓ خَٔخيخض ڄهمد لدوڀطِ ؤن ظُ‪٩‬هُِ وٵٕهد ز‪ٙ‬٭دَخض ل‪١‬دََص!‬

‫وڀُٕط ٌٍي خڀ٭ٹځُص ٌٍ خڀّٗ ٓنٹٷ ڀىد لٗوش خ‪ٜ‬نَُص وڄسًؤ خڀع٭ًيَص ُب ‪٠‬نعم‪َ ٖ ٫‬ىٵٻ ‪٬‬ه خ‪ٝ‬نٗٲ وظٵدوض خٌْوخٶ!‬

‫ٸسٿ ٔد‪٬‬دض ڄه ٌٍخ خڀُىڂ ِخَ٘ب ؤلً خڀ‪ٙ‬سدذ خڀىد٘‪ٌ٥‬ن ُب خڀًوپ خٔٔٽىًودٴُص‪٘ ..‬دذٓ ـدڄ٭ٍ ڄعًَٓه ؤټؽُ ڄه ؤي‪ُ٬‬دء خڀعًَٓه ُب زځًخوىد‪،‬‬
‫بٌعًي ‪٬‬ځً ًَي ٗن‪ ٫‬ڄه خڀ‪ٙ‬سدذ وخڀ‪ٙ‬دزدض ُب ظځٻ خڀسځًخن زًٖ﵂ ‪٬‬ه ٔٹى‪ُ ً٤‬ب خڀٵٕدي وٌى ُب زځً خٔزدلُص خ‪ٛ‬نىُٕص‪ .‬و‪ٞ‬ند ټىط ُب‬
‫خڀً‪٧‬ندَٺ ٔىص ( ‪1992‬ڂ) ټدن ٌٍخ خڀ‪ٙ‬دذ ٘سٗ﵂ ‪٪‬ن‪ ُ١‬ڄ‪ ٫‬وخڀًي خڀٽُ‪ٙ‬ب ‪١‬ند‪ُ٠‬خٌب ُب خ‪ٜ‬نُٕىُص‪َ .‬ٹىپ ؤن ي‪٧‬ندَټُص ڄٕځمص ڄه ‪ًَٜ‬ٹدض‬
‫ؤوعً خ‪ٞ‬نٹُمص ڄ‪ِ ٫‬وـهد ُب خڀً‪٧‬ندَٺ ٔدٴُضِ بٔب ـىىذ ڀسىدن ٌٍخ خڀ٭دڂ ٴٵىـحطِ ْوپ ڄُش ّنىټر خڀع‪٥‬سًن ٴدڀعٹ‪٥‬ط ‪ٜ‬ىَخ﵂ ڀځم‪٥‬سَُٓه‬
‫زًڄدجهڃ ؤُىٴهڃ وٌٍ ٖظ٭ُٲ ؤًٌخٴد﵂ ‪ٟ‬نٍي خڀ‪٩‬دٌُش خڀ٭فُسص ‪٬‬ىًٌد‪ .‬بلعٵ‪٩‬طِ زدڀ‪ٝ‬ىَ ڀعإٌب وظٕإپ ؤوعً ‪٬‬ىهد يون ؤن ظُٕ‪ُ ٪‬ب بيخوص‬
‫ٌٍي خ‪ٞ‬نمدَٔص خڀ٭ّخجُص وظٕعهّء‪ ..‬وڄه لٽمعهد ؤَ‪١‬د﵂ ؤهند ٌٌسط بٔب ‪ًَٜ‬ٹعهد خڀ‪ُٙ‬٭ُص خڀىلًُش ظٕعٵُٕ ‪٬‬ه ٌٍي خڀ‪٩‬دٌُش يون ؤن ظٌٍر‬
‫بٔب ‪ًَٜ‬ٹدهتد خڀٕىُٓدض‪.‬‬

‫‪103‬‬
 ‫وٌٍخ ٌى خڀ٭ٹٿ خڀٌٍ ٰدذ ‪٬‬ه ټؽًنَه ڄه ڄؽٹٵٍ زځًخوىد لُػ ٓب َ٭ُٴىخ لٹُٹص ٘ث ٴُٕدَ‪٬‬ىخ بٔب خٔيخوص وخڀٕرٓ وخٔٔعهّخء وزد‪٬‬عمدي‬
‫ټٗڂ خڀسُ٭ًَخء‪.‬‬

‫َٹىپ خْن‪ٞ :‬نّد ُ٘لطِ ؤوعً ‪ٟ‬ند ز٭‪ ٟ‬ڄد ظ٭ُٲ ڄه ٴځٕٵص خڀع‪٥‬سًن وبٌخ هبٍي خڀً‪٧‬ندَټُص ظىسهُ ‪ٟ‬نٍي خڀُوق خڀٹىَٓص خڀّٗ ‪٬‬نعځٽهد ‪ٓٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬لّٖ ڄدڀط بٔب ڄٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ .)٪‬وؤ‪٠‬دٴط خڀٵعدش خڀً‪٧‬ندَټُص ظٹىپ‪ :‬ب٘ب ڄٕعى‪٬‬سص ـًٓخ﵂ ‪ٟ‬نٍي خڀعٹدڀًُ‪.‬‬

‫وَ‪ُ١‬ٳ ٌٍخ خڀ‪ٙ‬دذ ٸدجٗ﵂ بوً ُنٽڃ بٸدڄعً ُب خڀً‪٧‬ندَٺ ڄىٍ ‪ٜ‬ٱُي‪َ ..‬ځعٹٍ ڄ‪ ّٖ٘ ٫‬خڀٵحدض خ‪ٞ‬نؽٹٵص ٴځڃ ‪٩‬نً ٴُهڃ بٔعهّخءخ﵂ ڀٓڄىَ خڀّٗ‬
‫‪٧‬ندَٔهد ُب خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين زٿ َىً‪٠‬نىن ڄ٭هد وَعإؼُ ز٭‪١‬هڃ بٔب لًٓ خڀسٽدء وخ‪ٜ‬نّن‪ .‬وڀځعإټًُ ؤَخ٘ب خْن ‪ٜ‬ىَ ي‪٧‬ندَټُُٓه َ٭ّٓون ُب‬
‫خ‪ٜ‬نُٕىُص زـ (ټىزىهدـه) وَعٵُٓـىن ‪٬‬ځً ڄُخٔڃ خڀع‪٥‬سًن ٴُهد‪.‬‬

‫ؤـٿ‪ ..‬بنّ ؤټؽُ خَْوزٌُٓن ٖ َٕعهّئون زإٌ ٘ث َُووً ڄه ظٹدڀًُ خڀ‪ٙ‬٭ىذ خْوُي خ‪ٝ‬نُخٴُص خڀىخ‪٠‬مص‪ ،‬ټدڀّٗ ‪٬‬ىً ز٭‪ ٟ‬خ‪ٟ‬نىىي‬
‫وخڀ‪ٙ‬٭ىذ خٔٴَُٹُص‪ .‬وٌٍي ‪٤‬سُ٭عهڃ خڀىدْنص ‪٬‬ه ؼٹدٴعهڃ خڀع٭ًيَص وڄٵهىڂ خ‪ٜ‬نَُص ڀًَهڃ ولسٓهڃ ُب خڀسمػ وخٔٔع‪ ٪ٗ٥‬وٴ‪ُ٥‬هتڃ خڀٕځُمص‬
‫خٔوٕدوُص‪ .‬وٌٍخ ڄد ـ٭ځهڃ َعٹًٓڄىن ُب خ‪ٜ‬نُدش‪ ،‬و‪٬‬ٽًٕ ٌى خڀٌٍ ـ٭ځىد ڄعىځّٵٌن‪.‬‬

‫ٴدٔ٘ٽدپ َد ؤوٍ ٌى ُب خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن‪ ..‬بٌ َٵُٕٓون خڀٹ‪ُ١‬ص ّن٭ځىڄدهتڃ خڀىدٸ‪ٝ‬ص وزإـىخء ‪ٜ‬ى٭عهد خْزىخٶ خٔٔع٭مدََص ڀعٕځر خڀ‪ُٙ‬٭ص‬
‫ؤٸىي ي‪٬‬دڄص ڄ٭ىىَص زإًََهڃ ڄه ٘٭دجُ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ ،)٪‬ؤٖ وٌٍ خڀع‪٥‬سًن‪ .‬ولُىحٍ ‪٩‬نر ‪٬‬ځُىد ؤن وسُٓه ‪ٟ‬ناٖء خٔوىش لٹدجٷ خْڄُ زدڀّٗ‬
‫ٌٍ ؤلٕه‪.‬‬

‫وؤڄد خڀٵ‪١‬دجُدض خ‪ٞ‬نٱُ‪٠‬ص ٴة‪٧‬ند ظُٹځٔر خ‪ٜ‬نٹدجٷ ظس٭د﵂ ڀٵځٕٵعهد خڀىـىيَص وخڀّٗ ٌٍ خٔعىّخٲ ڄ٭ىىَدض خ‪ٞ‬نٕځمٌن ٔىخءً ‪٬‬ځً ٸ‪ُ١‬ص خڀع‪٥‬سًن وًٰن‬
‫خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ؤ ٴهٿ ظٹ‪ٌٍ ُٓٝ‬ي خڀٵ‪١‬دجُدض ُب ًٰن خڀع‪٥‬سًن؟ ٴځمدٌخ خ‪ٝ‬نىٲ ڄىهد بٌن؟!‬

‫ڄه ٌىد ٴځىٽه ؤٸىَدء‪ْ ،‬نّ خڀٹىٌٓ ٖ َځعٵط ڀُٰسدض خْ‪ً٬‬خء‪ ،‬وؤڄد ‪٬‬ٹٗء خڀس‪ ُٙ‬ٴ٭ٹى‪ٟ‬نڃ هتًَهڃ بٔب خ‪ٜ‬نٹدجٷ ڀى ُ٘لىدٌد زٹىش خڀًڀُٿ‬
‫وخ‪ٞ‬نى‪٥‬ٷ‪ ،‬وخڀع‪٥‬سًن ڀى ُ٘لىدي ‪٬‬ځً ڄد ٌى لٷ ٴٗ َٽىن ُب و‪ٌُ٩‬ڃ بٖ ڄٕځٽد﵂ ـًَُخ﵂ زدٔلعُخڂ‪ ،‬وٖ َٽىن ُب و‪ُ٩‬ود بٖ لدڀص ؤ‪ُٜ‬ځص ڄه‬
‫خڀًَه ول‪ٝ‬ىد﵂ ٸىَد﵂ ڀځٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص وڄَ٭ِځَمد﵂ ٘د‪٢‬ند﵂ ڀ٭ىخ‪٤‬ٳ خ﵀سٓص وڄٵدٌُڃ خ‪ٜ‬نَُص وخ‪ٜ‬ن‪١‬دََص‪ .‬ٴهٍي ؤدجٿ خٔ‪ٗ٬‬ڂ وخڀعٹىُص ‪٧‬نعځٻ ز٭‪١‬هد‬
‫‪ٜ‬نرٓ ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن؟ ‪ٞ‬ندٌخ‬‫ُب زځًخوىد‪ٞ ..‬ندٌخ ٖ وى‪٨‬ٵهد ٔزُخِ خ‪ٛ‬نىخور خٔ‪٩‬ندزُص ڀځع‪٥‬سًن‪ ..‬ڄؽٗ﵂ وىعؿ ؤٴٗڄد﵂ ُٔىمدجُص ٌخض ڄ‪١‬دڄٌن خَٔؽدَ وخ ُ‬
‫ٖ و٭مٿ هبٍخ خْٔندي؟! ٴٽڃ ڄه ؤٴٗڂ وڄٕځٕٗض لىپ خَٔؽدَ ُب خ‪ٞ‬ن٭دَٺ و‪٬‬مځُدض خٔوٹدٌ وٸ‪ ٛٝ‬خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ ٸً ظُټط آؼدَخ﵂‬
‫ٗنُځص ‪٬‬ځً خڀىٵىْ‪ ..‬وٴُځڃْ ‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن ٸديَْ ؤن َعُٺ ؤ‪٠‬٭دٴ﵂د ڄىهد‪َ ،‬يٓخ﵂ ‪٬‬ځً ظځٻ خڀٵ‪١‬دجُدض خ‪ٞ‬ن٭ديَص‪.‬‬

‫‪َ ‬يوين ظًُِ٘ش!!‬

‫لٽً ٕب ؤلً خڀُوخيًَ خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن ُب خڀسمَُه وٌى لُديٌ ُب ٸ‪ُ١‬ص خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٸدپ ـځٕطُ ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نىُؾ خڀُٕىمدجٍ بَهدذ خَْي٘ب وٌى ڄه‬
‫بوىخوىد خڀٕىص َّوَ خڀسمَُه ؤَدڂ ‪١‬نُڂ ٌٍخ خڀ٭دڂ ( ‪ٌ1428‬ـ) ٴٽدن ٸً ٘دًٌ ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن وو‪ُٙ‬طُ ؤن َعٽځّڃ ‪٬‬ىهد زى‪ُ٩‬ش ٸدٕنص‪،‬‬
‫وڀٽىٍٓ ٴىـحطُ لُػ ٸدپ‪:‬‬
‫‪104‬‬
‫" بنّ ٌٍخ خ‪ٞ‬ن‪٩‬هُ ًَپّ ‪٬‬ځً خو‪ٝ‬هدَ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ُب ٸ‪ُ١‬ص آڄىىخ هبد ڄه ‪٬‬مٷ‪ ،‬وًَپّ ‪٬‬ځً خٔوًڄدؾ خڀُولٍ وخڀعىلًٓ خڀٍخٌب ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪،‬‬
‫ىُِؾ ُٔىمدجٍ ؤٔع‪ ٫ُ٥‬ؤن ؤـًٕٓ خڀًڄدء ٴُهد ڀځ٭دٓبَ ټُٔدڀص ظًَٓـطِ ڄ٭دوُهد خٔوٕدوُص ڄه ؤ‪ٜ‬ٿ‬ ‫وٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص ڄه وـهص و‪ ٌُ٩‬ټمُ ِ‬
‫ټُزٗجٍ بٔب ٌٍخ خ‪ٞ‬ن‪٩‬هُ خڀٍوزد٘ب ڄه ًٰن يٖڀص ‪٬‬ځً خڀ٭ىٵُص وخڀٽُخٌُص ڀځٱًن"‪.‬‬

‫يف رلعّوٕد فحص ِٓ خٌىٔؾ خًٌَين ظُي ٔفٕهد ِن خجلًًَ وخٌعـىَّ زدٔعُّخَ وزدٌعديل ظٕلُ ٍٖ٘ خٌفحص بىل َِٓ ؼلدٌفهد زٕلُش‬ ‫‪‬‬
‫خِٔيَخء وخٔٔعىفدف‪ ،‬بهند لً ظمُؤ ؤيٌّعه خٌشُهُص وخٌومٍُص وخٌعدَؼلُص وؤلىخي خٌفمهدء وٌىٕهد ظٕدلشه زدٌعإوَٗض وخٌعَُّّخض‪،‬‬
‫وَعفدهً ؤوؽُ جملُّي بٔعًٌٖه زىٍّص ِٓ خٌغُزُُّٓ‪ ،‬فهً لىي خٌعـسًن ظىـً وٍّدض ظإًَُ ِٕهُ ظعىـّٗ هبد بىل ٍٖ٘ خٌفحص؟‬

‫ؤوٍ خڀ٭َّّ‪ ..‬خٔهنّخڄُص ‪٬‬ٹًش ټسًنش ُب ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٕځمٌن زدڀٵ٭ٿ‪ٌ ،‬ىدٺ ؤ٘ىد‪ ٚ‬ظٍټُ ‪ٟ‬نڃ آَص ڄه خڀٹُآن ؤو َوخَص ؤو ٴعىي ڄه ٴٹًُ ظُخي‬
‫َىدوَ ؤڄدڄٻ وَعهُٓذ‪ ،‬وڀٽىٓٻ ظٹىپ ڀً ٸدپ خڀٵُځٕىٲ خڀٱُيب ٴٗن َٕعٕځڃ!!‬

‫‪ٟ‬ناٖء ؤٸُؤ ز٭‪ ٟ‬ڄد ٸدڀً خڀٱُزُٓىن ُب خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص و٘٭ًنش خڀع‪٥‬سًن زد‪ٝ‬ن‪ٝ‬ى‪ٕ٬ ٚ‬دٌڃ َهعًوخ ؤو َٽٵّىخ ‪٬‬ه بٔعهّخجهڃ (خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ)!!‬

‫‪َ /1‬ٹىپ خڀًٕنزًنٍٔ ٔدَٽٓ‪" :‬ڀٹً ٘دًٌضُ ٌٍي خ‪ٞ‬نإٔدش ٕنؽّٿ ؤڄدڂ ‪ُ٬‬ين ڄُخض ‪ًٓ٬‬ش‪ ,‬وڀٍڀٻ ‪٬‬نٽىين ؤن ؤ‪٬‬عُٲ وؤٸُٓ زإن خٖٔعمد‪ ٪‬خٔب‬
‫وڀىڀص خڀىٕدء خڀ‪ٝ‬دَوص‪ ،‬وڄ‪ٙ‬دًٌ خ‪ٜ‬نّن خڀٌٍ َٱ‪٬ ًٙ‬ځً خڀُـدپ ټځهڃ‪َ ,‬اؼُّ ظإؼًنخ﵂ ‪٬‬مُٹد﵂ ُب خ‪ٞ‬نُء ُنُػ ٖ َٕ٭ً بٖ ؤن َ‪ٝ‬ر وٹمعً‬
‫‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬مُ وًََّ زه ڄ٭دوَص زٹًَ ڄد َ‪ٝ‬سًٓ خڀىدْ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬ند‪َُ٠‬ه‪ ,‬بنّ ٌٍي خ‪ٞ‬نُٕلُص خٖڀُمص ظًپ ‪٬‬ځً ٸىش ‪٬‬د‪٤‬ٵُص ـد‪١‬نص ٕنعځًء زد‪ٜ‬نّن‬
‫وخًْٔ خڀٌٍ ٖ ‪٬‬نٽه ؤن َُٹًَٓ زٕهىڀص‪ ،‬و بن خ‪ٞ‬نىد‪ ُ٨‬خڀّٗ ٘دًٌظُهد ُب خڀع‪٥‬سًن ز٭ُين ٌدظٌن ٔعسٹً ًٰن ڄىُٕٓص ُب ‪٢‬نُځّٗ ڄديڄطُ ‪٬‬ځً ٸًُ‬
‫(‪)83‬‬
‫خ‪ٜ‬نُدش"‪.‬‬

‫‪َ /2‬ٹىپ خ‪ٞ‬نٵٽُّ خ‪ٞ‬نُٕمٍ خو‪٥‬ىخن زدَخ ‪ٜ‬دلر ټعدذ (خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خڀٵٽُ خ‪ٞ‬نُٕمٍ)‪ :‬ؤڄد ِن‪ٝ‬ى‪ ٚ‬خڀع‪٥‬سًن ٴةوين ؤ‪٬‬عٹً زإوً ‪٬‬مځُص َڄَّص‬
‫ظ٭سُٓ ‪٬‬ه َٔدڀص ڄٵديٌد ؤوٽڃ ڄٕع٭ًون ڀٵًخء خٖڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن زًڄدجٽڃ‪ ,‬ڄه وٗ‪ٟ‬ند َٕعٍټُ خڀٵُي ٴدـ٭ص خڀ‪٥‬ٳ وَعفًٓي ‪٬‬ىًي خڀ‪ٙ‬٭ىَ‬
‫(‪)84‬‬
‫زىوّ خڀ‪١‬مًن وَعىڀًّ خٖ‪٬‬ندن ُب خڀىٵىْ ‪٬‬ه ‪َُ٤‬ٷ ي‪٬‬ڃ خٔعمُخََص خڀعٽٵًن ‪٬‬ه خڀعٹ‪ًٝ‬ن ڀى‪ُٝ‬ش خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ‪.‬‬

‫‪ُ /3‬ب ڀٹدء ؤـُظًِ ‪٠‬نځص خ‪ٞ‬نىّّ ڄ‪ ٫‬ؤلً خْټدي‪٬‬نٌُن خ‪ٞ‬نُٕمٌُن خ‪ٞ‬نعى‪ٌٝٝ‬ن ُب يَخٔص خجملعم٭دض خٔوٕدوُص وظٹدڀًٌُد وؤ‪ُ٬‬خٴهد‪ .‬وٌى خڀًټعىَ‬
‫خ‪ٞ‬ندَو٘ب خڀځسىد٘ب (زىڀٓ ـىَِٳ خ‪ٜ‬نځى) خْٔعدٌ وخ﵀د‪ُ ُ٠‬ب ‪ً٬‬ي ڄه خ‪ٛ‬ندڄ٭دض خڀځسىدوُص‪ ،‬ڄاڀٳْ و‪٬‬دٓب خڀځٱص ُب ټؽًن ڄه خ‪ٞ‬نىعًَدض خڀ٭ځمُص‬
‫وخْټدي‪٬‬نُص‪ .‬و‪٣‬ند ًََّ ڄه ؤ‪٨‬نُص ٘هديش خڀًټعىَ خ‪ٜ‬نځى‪ ،‬ؤن َٔدڀص خ‪ٞ‬ندـٕعًن خڀّٗ ټدن ٸً ؤ‪ًٌٓ٬‬د ُب ڄد ڄ‪ ،ً١‬ټدوط ز٭ىىخن (خ‪ٜ‬نُټص‬
‫خڀٕځٵُص وآؼدٌَد ‪٬‬ځً خڀ٭دٓب خٔٔٗڄٍ)‪ ،‬وٌى خڀُىڂ ‪٪‬ن‪ ُ١‬ڀًَخٔص ؤټدي‪٬‬نُص ز٭ىىخن (ڄٹدَزدض زٌن خ‪ٞ‬نُٕمُص وخٔڄدڄُص‪ ..‬يَخٔص ٓنځُځُص)‪.‬‬
‫‪٬‬ځمد﵂ زإن َٔدڀعً ُب خڀًټعىَخ ټدوط ز٭ىىخن (ڄى‪٥‬ٹص ـَّٓه ُب ٖندوٌن ‪٬‬دڄد﵂‪ ..‬يَخٔص خٸع‪ٝ‬ديَص ؼٹدٴُص خـعمد‪ُ٬‬ص)‪ ،‬وٌٍ خڀُٔدڀص خڀّٗ ڄىك هبد‬
‫ٌٍي خڀًَـص خْټدي‪٬‬نُص ڄه ـدڄ٭ص (خڀُوق خڀٹًْ) ُب ڀسىدن‪ .‬ٴمُىمد ُٔحٿ خڀًټعىَ زىڀٓ خ‪ٜ‬نځى ‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن خڀٌٍ ‪٬‬ندًَٔ خڀ‪ُٙ‬٭ص َىڂ‬
‫خڀ٭دُ٘ ڄه ‪١‬نُٓڂ ڄىخٔدش﵂ ٔڄدڄهڃ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀ‪ٗٝ‬ش وخڀٕٗڂ)‪ ..‬وڄد ٌى ظٹُُمً ڀً ټ‪ٙ‬٭ًنش؟ ؤـدذ‪ :‬زإن خڀع‪٥‬سًن ٌى ‪٧‬نىٌؾ ڄه ‪٧‬ندٌؾ‬
‫خٔع‪ٙ‬٭دَ خْٓب وبٍَخء خ‪ٛ‬نًٕ ڀځى‪ٜ‬ىپ بٔب لدڀص خٖٔعٍټدَ خڀٽدڄٿ ‪ -‬ټمد ؤو‪٠‬مط ‪ -‬وخڀع‪٥‬سًن ڄه وـهص و‪ٌ ٌُ٩‬ى خڀ‪ٙ‬٭ًنش خْټؽُ‬
‫ٓنَُٽد﵂ ڀځم‪ٙ‬د‪ ُ٬‬وخْلدُٔٓ‪.‬‬
‫‪105‬‬
 ‫و‪٬‬ه ٔاخپ آوُ لىپ وخٸ‪ ٫‬يَخٔدظً خْټدي‪٬‬نُص‪ ،‬وٌٿ ‪ٟ‬نٍي خڀ‪ٙ‬٭دجُ ؤڄؽځص ُب ٘٭ىذ ؤوُي؟ ؤـدذ زى٭ڃ‪ .‬ٴإوعڃ ڀٕعڃ ولًټڃ ُب ٌٍخ‬
‫خ‪ٞ‬ن‪١‬مدَ‪ ،‬زٿ ‪٥‬نه خ‪ٞ‬نُٕمٌُٓن ‪٧‬ندَْ ٘٭دجُ ٕندؼٿ بٔب لًٓ ټسًن خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص خڀّٗ ظٹىڄىن هبد‪ ،‬وظ‪ٝ‬ٿ ز٭‪ ٟ‬خڀ‪٥‬ٹىْ خ‪ٞ‬نُٕمُص بٔب لدڀص‬
‫خٔيڄدء ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬وٌى َ‪ٙ‬دزً خڀع‪٥‬سًن‪ .‬بن ٌىدٺ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُٕمٌُن َ‪ُ١‬زىن ؤـٕديٌڃ زدڀٕى‪ُ ٢‬ب ڄد وٕمًُٓ (ؤٔسى‪ ٪‬خِٖڂ) ؤٌ آٖڂ خڀًُٕ‬
‫خ‪ٞ‬نُٕك‪ ،‬وٌىدٺ ُب ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نىد‪٤‬ٷ خ‪ٞ‬نُٕمُص ُب خڀ‪ُٙ‬ٶ خْٸ‪ ،ًٝ‬ظًُڄً خ‪ٞ‬ن٭د‪ٜ‬ڃ وظًَُٶٓ زد‪ٞ‬نٕدڄًن ڀٕلٕدْ زأٖڂ خ‪ٞ‬نُٕك ‪٬‬ىًڄد ‪ُٜ‬ځٔر‪ ،‬ټمد‬
‫‪٪‬ن‪ٝ‬ٿ ٌىدٺ ز٭‪ ٟ‬خڀ‪ُٙ‬ن ڀځفًٕ ُب ؤ‪٥‬ندء ڄعٵُٸص ٔٔدڀص خڀًڂ‪ ،‬وٌٍخ ٌى خڀع‪٥‬سًن ز٭ُىً‪ ،‬وڀٍخ ٴٗ ظ‪٩‬ىٓىخ ؤوٽڃ ولًټڃ ظ‪٥‬سُٓون ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬زٿ ‪٥‬نه ؤَ‪١‬د﵂ و‪٬ ّّ٥‬ځً خ‪ٞ‬نُٕك‪ .‬وٖ ؤٔعس٭ً ؤن َٽىن ٌىدٺ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُٕمٌُن ‪٬‬ىًود ُب ڀسىدن َ‪ّّ٥‬ون ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ،‬ود‪ٜ‬ص ؤن‬
‫ڀځمٌٕن ڄىٸ٭د﵂ ود‪ٜ‬د﵂ ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نُٕمٌُن ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ‪ ،‬وخ‪ٞ‬نُٕمٌُن خڀځسىدوٌُن ز‪ٙ‬ٽٿ ود‪.ٚ‬‬

‫‪ُ /4‬ب ټعدذ (خڀ‪ٙ‬٭دجُ‪ -‬زٌن خڀًَه وخڀُٕدٔص ُب خٔٔٗڂ وخ‪ٞ‬نُٕمُص ‪ -‬يَخٔص ؤوؽُوزىڀىـُص) ‪٤‬سد‪٬‬ص يخَ ڄ‪ ُٝ‬خ﵀ُؤص‪ ..‬ظإڀُٳ خڀسدلػ‬
‫خ‪ٞ‬نُٕمٍ (َوزًن زىًټّٗ) وٹُؤ خڀٵٹُخض خڀعدڀُص‪:‬‬

‫َٹىپ (ُب ‪ٜ‬ٵمص ‪( :)109‬ظٕعٹ‪٥‬ر خٖلعٵدٖض زٍټُي خ‪ٜ‬نًغ خڀعإٍُٕٔ ‪ٙ‬نٓ ٘٭دجُ يَىُص ټّّي و‪ٙ‬إض وظ‪٥‬ىَض وظسځىَض ُب‬
‫لٹر ظدَ‪٫‬نُص ‪٢‬نعځٵص و‪٠‬مه ‪ُ٨‬وٲ خـعمد‪ُ٬‬ص وؼٹدٴُص ڄعسدَىص‪ .‬وٌٍي خڀ‪ٙ‬٭دجُ ٌٍ خڀعدڀُص‪٠ :‬نځٓ خڀ٭ّخء وخڀع٭َّص ؤو خڀ‪ٙ‬سًُ‪ ،‬ؤٌ خٔوُخؾ‬
‫خ‪ٞ‬نُٕلٍ ‪ٞ‬ن٭ُټص ټُزٗء‪ ،‬وؤوىخ‪ ٪‬خ‪ٞ‬نىخټر خڀؽٗؼص‪ّ٬ :‬خء خڀځ‪٥‬ڃ و‪ّ٬‬خء خڀ‪ُ١‬ذ زد‪ٛ‬نىدَُِ خ‪ٜ‬نًًََص و‪ّ٬‬خء ‪ُ٠‬ذ خڀٹدڄدض)‪.‬‬

‫وَٹىپ ُب وٵٓ خڀٽعدذ (ُب ‪ٜ‬ٵمص ‪ :)117‬ڀٹً ظ‪ُ٥‬ٶ يخَٔى ٔىُٔىڀىـُد خڀ٭دٓب خڀ٭ُيب خٔٔٗڄٍ بٔب ظٵًٕن خ‪ٞ‬نُخُٔڃ خڀ٭د٘ىَخجُص‬
‫ولدوڀىخ ٴهمهد ڄه ڄى‪٩‬ىَ خڀى‪ُ٨‬ٵص خڀّٗ ظايَهد ُب خجملعم٭دض خڀ‪ُٙ‬٭ُص‪ .‬ٴٹً خ‪٬‬عّّ ټٿ ڄه ڄّخوٌ ( ‪1979‬ڂ) وٸٕد‪٤‬ځٍ ( ‪1997‬ڂ)‬
‫ويووىٌُى (‪٘ )1998:94 Donohue‬٭دجُ خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين ّند ٴُهد ڄىخټر خڀځ‪٥‬ڃ وخ‪ٛ‬نىدَُِ وخڀُٕىٲ ظ٭سُٓ ‪٬‬ه ٘٭ىَ خڀ‪ٙ‬٭ر‬
‫خڀ‪ُٙ‬٭ٍ زد‪ٟ‬نىَص وخٖوعمدء وظٵ‪ٝ‬ك ‪٬‬ه َٴ‪ ٟ‬خٌٔ‪٬‬دن ڀىىسىَص ڄُخټّ خڀٕځ‪٥‬ص‪.‬‬

‫و(ُب ‪ٜ‬ٵمص ‪٪ )120‬ندوپ خڀسدلػ (َوزًن زىًټّٗ) ؤن َأٓٓ ڀځع‪٥‬سًن ٴځٕٵص ُٔٽىڀىـُص‪ ،‬ٴُٹىپ‪٬ ٖ :‬نٽه ٴهڃ ڄٱّي خٖلعٵدٖض‬
‫خڀ٭د٘ىَخجُص وٖ خڀعىٰٿ بٔب وّّش خ﵀عٵځٌن زٍټُي خٔع‪ٙ‬هدي خ‪ٜ‬نٌٕن بٖ بٌخ و‪ُ٩‬ود بٔب ظځٻ وٌٍي وٴهمىد‪٨‬ند ُب ُٔدٶ خڀٵٽُ خڀًَين‬
‫خڀ‪ُٙ‬٭ٍ‪ .‬وَعممىَ ٌٍخ خڀٵٽُ خڀًَين لىپ ٴٽُش خْٓب خ‪ٞ‬نىفٍ‪ .‬وٴمىي ٌٍي خڀٵٽُش ؤن ټٿ ڄد ‪٬‬دودي خ‪ٜ‬نٌٕن ڄه ‪٨‬ځڃ وـىَ وؤٓب ُب‬
‫ټُزٗء ڀً ڄٵ٭ىپ وٗ‪ ٍٜ‬وٸىش ‪٤‬ندش‪.‬‬

‫وَعدز‪ ٫‬ٸىڀً (ُب ‪ٜ‬ٵمص ‪ 120‬بٔب ‪ٜ‬ٵمص ‪ :)122‬بن ‪٬‬ى‪ ُٝ‬خ‪ٞ‬نإٔدش ًٰخ خڀٕمص خ‪ٞ‬نمُّٓش ڀٕٔٗڂ خڀ‪ُٙ‬٭ٍ ٴعٗلڃ ُنُدش خ‪ٜ‬نٌٕن وخٔع‪ٙ‬هديي‬
‫ُب ټُزٗء‪ .‬ٴدڀعفإ ڄٵٽُّو خڀ‪ُٙ‬٭ص خڀٽسدَ بٔب ٴٽُش خْٓب خ‪ٞ‬نىځِّ‪ ٛ‬ڀُ‪ُٙ‬لىخ و َٵُٕٓوخ ڄ٭ىن خ‪ٞ‬نإٔدش خڀّٗ ‪٬‬د٘هد خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ه و‪ ٍ٬‬وٸ‪.ًٝ‬‬
‫وڄه ٌىد ؤ‪ٜ‬سمط ٌٍي خڀٵٽُش خڀ٭ى‪ ُٝ‬خ﵀ىٌَ ُب خٔٔٗڂ خڀ‪ُٙ‬٭ٍ خڀٌٍ ‪٬‬نُّٓي ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نٍخٌر خٔٔٗڄُص خْوُي‪ .‬ڀٹً لٽمط ٌٍي خڀٵٽُش‬
‫‪ ًَٜ‬ظدََه خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ .‬ٴٹً ظىوًٓ خڀعىٓخزىن وى‪ ٞ‬ڄ٭ُټص ‪ٌ٬‬ن خڀىَيش ‪ ً٠‬خ‪ٛ‬نُىٖ خْڄىَص (ٔىص ‪ 684‬ڂ) ټٵدَش﵂ ‪٬‬مٓد خ‪٬‬عّّوي وُدوص ُب‬
‫لٷ خ‪ٜ‬نٌٕن و‪٬‬ه ظٹد‪ٕ٬‬هڃ ‪٬‬ه خڀعّخڄهڃ بِخء ٔس‪ ٣‬خڀُٔىپ‪ .‬ټٍڀٻ خٔع٭دن خ‪ٞ‬نىعدَ زه ‪٬‬سًُ خڀؽٹٵٍ هبٍي خڀٵٽُش ڀع٭سحص خڀ‪ُٙ‬٭ص ‪ً٠‬‬
‫خْڄىٌَن‪ ،‬وټٍڀٻ خٔعىًڄهد خڀ٭سدُٔىن ُب لُټعهڃ ‪ ً٠‬خڀى‪٩‬دڂ خْڄىٌ‪.‬‬

‫‪106‬‬
 ‫بن خلعٵدٖض ‪٬‬د٘ىَخء ٓنٍُ ٌټُي ڄإٔدش ټُزٗء لُػ َ٭ىي خ﵀عٵځىن َ٭ُ‪ٙ‬ىن زىخٔ‪٥‬ص خڀُڄىِ خڀ‪ٙ‬٭دجَُص ڄد ‪٬‬دً٘ خ‪ٜ‬نٌٕن وؤ‪١٬‬دء آپ‬
‫زُعً ُب ټُزٗء‪ .‬ڀ٭ٿ ٌٍخ ڄ٭ىن خڀً‪٬‬دء خ‪ٞ‬نعٽَُ ُب خ‪ٞ‬نُخُٔڃ‪َ " :‬د ڀُعىد ټىد ڄ٭ٽڃ ُب ټُزٗء ٴىٵىِ ٴىِخ ‪ُ٩٬‬مد‪".‬‬

‫ٌٽٍخ ټدن خڀ‪ُٙ‬٭ص ؤوپ ڄد ؤيوٿ ٴٽُش خٔوٹدٌ خٔ‪ٟ‬نٍ ُب خٔٔٗڂ‪ ،‬و ؤوپ ڄه َز‪٥‬هد ـًڀُد﵂ زعُخـًَُد ټُزٗء‪ ،‬وؤن لدڄځٍ خڀ‪ٙ‬ٵد‪٬‬ص ‪٬‬ىً‬
‫خ﵁ ٌڃ خڀىّٔ خڀٽُ‪ٙ‬ب وخْجمص ڄه آپ خڀسُط ڄه ز٭ًي خڀٍَه ‪٪‬نمځىن خڀځ‪٥‬ٳ خٔ‪ٟ‬نٍ‪ ،‬وؤن خ﵁ ټدن ٸً خ‪٥ٜ‬ٵدٌڃ ڄه خ‪ٝ‬نځٷ ڄه ؤـٿ بوٹدٌ‬
‫خڀس‪َُٙ‬ص َىڂ خڀٹُدڄص ‪٬‬ه ‪َُ٤‬ٷ خڀىٖء ‪ٟ‬نڃ وخڀ‪ٙ‬ٵد‪٬‬ص زىخٔ‪٥‬عهڃ‪ ،‬ڄىٍ ظُخـًَُد خْٓب خڀّٗ زًؤض ڄه خٔع‪ٙ‬هدي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب ټُزٗء‬
‫وبوٵدٶ ُ٘٭ص ‪٬‬ځٍٓ ‪٬‬ځً ڄُٓ خڀ٭‪ٝ‬ىَ ُب ٓنٹُٷ ڄسديجهڃ و‪٤‬مىلدهتڃ‪ ،‬زًؤض ٴٽُش خْٓب خ‪ٞ‬نىفً ظىّپ بٔب خڀىخٸ‪ ٫‬خڀ٭مځٍ ‪٬‬ه ‪َُ٤‬ٷ خڀع‪١‬مُص‬
‫وخڀ‪ٙ‬هديش‪.‬‬

‫ٌٽٍخ خَظس‪٥‬ط ؼىَش خ‪ٜ‬نٌٕن و٘ى‪ُٝ‬عً وڄسديئي وز‪٥‬ىڀعً وظ‪١‬مُعً زدْٓب‪ ،‬وخْٓب زدْڄٿ‪ ،‬وخْڄٿ زدڀىفدش وخ‪ٝ‬نٗ‪ ٚ‬خڀىهدجٍ‪ ،‬ڄه ؤـٿ‬
‫خَٔخيش خٔ‪ٟ‬نُص خڀّٗ ٸَُض ٌڀٻ خْڄٿ وظځٻ خڀ‪ٙ‬هديش وظځٻ خڀىفدش‪ْ ،‬ن خڀس‪َُٙ‬ص ٖ ظٕع‪ ٫ُ٥‬ڀىلًٌد ؤن ظعٱځر ‪٬‬ځً خْٓب خڀس‪ .ٌُٙ‬وزٍڀٻ‬
‫ؤ‪ٜ‬سك خٖٔع‪ٙ‬هدي ‪َُ٤‬ٷ خڀ‪ٙ‬ٵد‪٬‬ص وخ‪ٝ‬نٗ‪ ،ٚ‬وؤ‪ٜ‬سك خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وٵًٕ ٔٵُىص خڀىفدش ْوً ‪٠‬مًٓ زىٵًٕ ْـځهڃ ٴ٭دٖ خڀ‪ٙ‬هديش ز‪ّّٝ‬ي‬
‫وبَخيظً وظ‪١‬مُعً زإٌځً وؤ‪ٜ‬مدزً‪ ،‬ڄه ؤـٿ بوٹدٌ خ‪ٞ‬نٕځمٌن و‪٤‬ندهتڃ‪ .‬وٌٽٍخ خٔنٍ خْٓب ڄه ڄ٭ىن خڀ‪ٙ‬هديش ڄٹًڄدظً خ‪ٞ‬نؽدڀُص وڄاؼُخظً‬
‫خڀعدَ‪٫‬نُص‪.‬‬

‫بن خٖ‪٬‬عٹدي زدٔع‪ٙ‬هدي خ‪ٜ‬نٌٕن ُب ٔسُٿ خ‪ٜ‬نٷ وخڀ٭ًخڀص وٓنمٓځً آٖڂ خڀع‪١‬مُص وخڀٵًخء ٖ َىٵ‪ٝ‬ٿ ُب خڀىٸط وٵًٕ ‪٬‬ه ڄٽدوص ويوَ خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خڀ‪ٙ‬ٵد‪٬‬ص ڀ‪ُٙ‬٭عً و‪١‬نسًُٓ َىڂ خڀٹُدڄص خڀّٗ ظ‪٩‬هُ زى‪٠‬ىق وزإ٘ٽدپ ‪٢‬نعځٵص وڄعىى‪٬‬ص ُب خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين‪ ،‬وټٍڀٻ ُب خْي‪ُ٬‬ص‬
‫وخڀَّدَخض‪ٌٍ .‬خ خڀع‪ٝ‬ىَ خڀًَخڄٍ َ٭ُ‪ ٞ‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ټمىٹٍ ڀٓڄص خٔٔٗڄُص وڄًخٴ‪٬ ٫‬ىًُ ‪٬‬ىهد ولدڂٍ ‪ٟ‬ند زدوعُدَي‪ ،‬ولُػ ٖ َٕعٹُڃ‬
‫خٔٔٗڂ بٖ زٹعځً‪ ،‬وٌٽٍخ ټعر خ‪ٜ‬نٌٕن ٸًََََي زًڂ خڀ‪ٙ‬هديش وخڀٵًخء‪ٌ .‬ڀٻ خٖ‪٬‬عٹدي خڀٌٍ ‪٤‬نًي ؤَ‪١‬د﵂ ُب ټؽًن ڄه خْلديَػ وخْوسدَ‬
‫وخڀُوخَدض‪ ،‬خڀّٗ ؤ‪ٜ‬سمط ڄىٍ هندَص خڀ٭‪ ُٝ‬خْڄىٌ وزًخَص خڀ٭‪ ُٝ‬خڀ٭سدٍٔ‪ ،‬يخٴ٭د﵂ و‪١‬نُٓټد﵂ ڀىمى وخوع‪ٙ‬دء ‪٬‬ٹًُش خ‪ٞ‬نىٹٍ خٔ‪ٟ‬نٍ خڀّٗ ٌٍ ‪١‬نىَ‬
‫ڄهڃ ُب خ‪ٞ‬ن٭عٹً خڀ‪ُٙ‬٭ٍ وخڀّٗ ظسځىَض وؤوٍض ٴُمد ز٭ً ظ‪ٝ‬ىَخ﵂ ‪٤‬ىزدوَد﵂ وؤز٭دي﵂خ ڄع٭ًيش‪.‬‬

‫وب‪٠‬دٴص بٔب ٌڀٻ ٴهىدٺ يخٴ‪ ٫‬آوُ ڀع‪١‬مُص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن زىٵًٕ وؤٌځً وؤو‪ٝ‬دَي‪ ،‬وٌٍ خ‪ٜ‬ندڀص خڀّٗ و‪ٜ‬ٿ بڀُهد خٔٔٗڂ ٓنط لٽڃ خڀ‪٥‬دُٰص‬
‫ًََّ زه ڄ٭دوَص ز٭ً ؤن ؤوٍ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځً وٵًٕ ٸُخَخ﵂ ؼىََد﵂ ٖ َـ٭ص ‪٬‬ىً‪ ،‬وٌى ُب خ‪ٜ‬نٹُٹص ظ٭سًن ‪٬‬ه ظځٻ خڀى‪٠‬٭ُص خ‪ٞ‬نََّص‪ ،‬لٌن ‪٤‬دڀر‬
‫زدڀٹ‪١‬دء ‪٬‬ځً لٽڃ خ‪ٞ‬نٕعسً خڀٱد٘ڃ وٸدپ‪ " :‬ب٘ب ٓب ؤوُؾ ؤُ٘ٔخ﵂ وٖ زَ‪َُ٥‬خ﵂ وٖ ڄُٵًِٕخ﵂ وٖ ‪٨‬د‪ٞ‬ند﵂‪ ،‬ب‪٧‬ند وُـطُ ڀ‪٥‬ځر خٔ‪ٜٗ‬ق ُب ؤڄٓص‬
‫ـًٌٓ‪ ،‬ؤًََ ؤنْ آڄُُ زد‪ٞ‬ن٭ُوٲ وؤهنً ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نىٽُ وؤًٔن زًٕنش ـًٌ وؤيب‪.)...".‬‬

‫وَٽعر ٌٍخ خڀسدلػ خ‪ٞ‬نُٕمٍ (خ‪ٞ‬ناًَ ڀځع‪٥‬سًن) ُب ٌٍي خڀًَخٔص (خٔوؽُزىڀىـُص) لىپ خڀ‪ٙ‬٭دجُ زٌن خڀًَه وخڀُٕدٔص ُب خٔٔٗڂ وخ‪ٞ‬نُٕمُص‪،‬‬
‫ڄٕع٭ُ‪٠‬د﵂ ‪١‬ن‪ّ٥‬دض خ‪ٜ‬نُذ خڀُ‪ٚ‬نُص ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب خڀ٭ُخٶ ڄىٍ ٔىص ( ‪1928‬ڂ) بٔب ٔىص (‪1932‬ڂ) ٍب (‪1935‬ڂ) وؤهند خ٘عًٓض‬
‫ُب خ‪ٝ‬نمُٕىدض و خٔعمُض بٔب ٔىص ( ‪1968‬ڂ) وڄ‪ ٫‬ٸىٓش خڀس٭ؽٌُن ُب خڀٕځ‪٥‬ص خٔعمُض ٌٍي خ‪ٜ‬نُذ ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬٭دجُ زإٸًٕ ‪ٜ‬ىٌَد خڀس‪ٙ‬٭ص‬
‫(‪)85‬‬
‫لّٖ ٔٹى‪ًٜ ٢‬خڂ‪.‬‬

‫‪107‬‬
 ‫* < ً٘ خٌعـسًن ِٓ ُِـوُص وخلًش ومجدهص ِوُّٕص ؟! > *‬

‫َمىٌىْ ؤّْ خدلُـن خٌُخلً خًٌُٕ زلًّ خٌشًنخٌِ ودْ ؤوؽُ خدلُخـن يهىش﵂ بىل خٌعـسًن‪ ،‬ومجدهعٗ ؤوؽُ خدلعـسَُّٓ وخدلًخفوٌن‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫فهً ٍ٘خ طمُك؟‬

‫وٕسص خْټؽَُص ٓنعدؾ بٔب يَخٔص ڄًُخوُص وخٔع‪ ٪ٗ٥‬خَِخء ُب خڀ٭دٓب ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ؤوٵٕهڃ‪ ،‬وٌٍخ ؤڄُ ‪ٜ‬٭ر‪ ،‬وڀٽىٍٓ ؤ‪٬‬ځڃ ؤنّ ڄٹځًٌّ زٹُص‬
‫خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀ٭‪٩‬دڂ ټؽُش ټؽًنش! لّٖ ب٘ب ؤ‪ُ٬‬ٲ ز٭‪١ ٟ‬نسٍٓ خڀًُٕ خڀٹدجً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ټٍڀٻ َ‪٥‬سُٓون لٕر ظ‪ٙ‬ىُ‪ٝ‬هڃ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٍ٬‬ټمد‬
‫َٹىڀىن‪.‬‬

‫و٭ڃ‪ ..‬ڀ٭ٿّ ڄ‪ٌٍ ًَٝ‬ي خڀىٕسص بٔب خٔڄدڂ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وٗند‪٬‬عً َ٭ىي بٔب ؤوً (َ٘نً خ﵁) وٗند‪٬‬عً ؤټؽُ ڄَه َٽعسىن يٴد‪٬‬د﵂ ‪٬‬ه خڀٹ‪١‬دَد خڀىٖجُص‬
‫وخڀ‪ٙ‬٭دجُ وٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄص وْهنڃ َع‪ًٓٝ‬ون ُب ؤټؽُ خ‪ٞ‬نىد‪٤‬ٷ ڀعًُٕن ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن و‪٫‬نًڄىن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ڄ‪ ٰٟٓ ٫‬خڀى‪٬ ُ٩‬ه ټىهنڃ‬
‫َٹځًّون خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ؤڂ ٖ‪..‬‬

‫هبٍي خ‪ٞ‬نىدٔسص ؤٸُؤ ڀٽڃ و‪ٓٝ‬د﵂ ڀٕڄدڂ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ُب ټعدزً (خڀ‪ٙ‬٭دجُ وخڀٹُآن خ‪ٞ‬نهفىَ) لُػ َٹىپ (َ٘نً خ﵁)‪( :‬وْـٿ ؤن و٭ُٲ ڄًي ؤ‪٨‬نُص‬
‫خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص و‪٠‬ندڀٓ ‪ّ٬‬خء خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٖ زإْ زدٔ٘دَش بٔب ٌٍي خڀٹ‪ٝ‬ص خڀّٗ خظٵٹط ٕب ڄ‪ٗ ٫‬ند‪٬‬ص ڄه ُ٘٭ص خ‪ٟ‬نىً ُب‬
‫ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص‪ ،‬وٌڀٻ ٸسٿ ٔىعٌن ظٹَُسد﵂‪ ،‬وخڀٹ‪ٝ‬ص ټدڀعدٕب‪:‬‬

‫ِخَ٘ب ٗند‪٬‬ص ڄه ڄٕځمٍ خ‪ٟ‬نىً ٸسٿ ٔىعٌن وټدوىخ ٗنُ٭﵂د ڄه خڀ‪ٙ‬سدذ وخڀٽُمٓځٌن خڀٍَه ظعُخوق ؤ‪٬‬مدٌَڃ زٌن خ‪ٝ‬ندڄٕص وخڀؽٗؼٌن وخ‪ٝ‬ندڄٕص‬
‫وخَْز٭ٌن ٔىص ظٹَُسد﵂‪ ،‬ٴٕإڀعهڃ ‪٬‬ه ٔسر ‪٠‬نُحهڃ بٔب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص‪.‬‬

‫ٴٹدڀىخ‪ :‬ـحىد ڀځَّدَش و‪٥‬نه ُب ‪َُ٤‬ٹىد بٔب خڀ٭ُخٶ ڀَّدَش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ؤدجُ خْ‪٬‬عدذ خ‪ٞ‬نٹًٔص ٴُهد‪.‬‬

‫ٸځط‪ :‬ـًُٓ ـًخ﵂‪ ،‬وٴٹٽڃ خ﵁ ظ٭دٔب ڀٍڀٻ وظٹسٿ ڄىٽڃ‪ٍ ،‬ب ٸځط ‪ٟ‬نڃ‪ :‬وٌْ ٔسر ـحعڃ ڀَّدٌَب؟‬

‫ٸدڀىخ‪ٚ :‬ن٭ىد زد‪ٚ‬نٻ ُب خ‪ٟ‬نىً‪ ،‬ٴفحىد ڀىع٭ُٲ ‪٬‬ځُٻ ڄه ٸَُر‪.‬‬

‫‪108‬‬
 ‫ٸځط‪ُٓ٤ :‬ر‪ ،‬ـحعڃ ؤٌٗ﵂ ؤهٗ﵂‪ٍ ،‬ب خڀعٵطٗ بڀُهڃ ؤإڀعهڃ‪ٌ :‬ٿ ؤوعڃ ُ٘٭ص‪ ،‬ؤو ڄه ؤزىدء خڀ٭دڄص؟ وٌڀٻ ْن ڄه خ‪ٞ‬نع٭دَٲ ‪٬‬ىً ؤزىدء خڀ٭دڄص‬
‫َِدَش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬ٴة٘ب ‪ٞ‬ند ټىط ُب ټُزٗء خ‪ٞ‬نٹًٔص ټىط ؤَي ؤن ؤزىدء خڀ٭دڄص ؤَ‪١‬د﵂ َإظىن بٔب ټُزٗء وَّوَون‬
‫خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ‪ْ ،‬ن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ٌى ًُٔٓ ٘سدذ ؤٌٿ خ‪ٛ‬نىص‪ ،‬ټمد ٸدپ ُب لٹً ـًٓي َٔىپ خ﵁(‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً)‪،‬‬
‫وؤزىدء خڀ٭دڄص َ٭عُٴىن زٍڀٻ‪.‬‬

‫ٴٹدڀىخ‪٥ :‬نه ُ٘٭ص بن ٘دء خ﵁ ظ٭دٔب؟‬

‫ٸځط‪ٌ :‬ٿ ؤوٽڃ ظىمًَون ‪٬‬ه ؤ‪ٜ‬ٿ ُ٘٭ٍ‪ ،‬ؤو ؤوٽڃ ظ‪ُٓٙ‬٭عڃ وٓب َٽه ؤلً ڄه وخڀًَٽڃ ُ٘٭ص؟‬

‫ٴٹدڀىخ‪ٓ ،ٖ :‬ب وىمًَ ڄه ؤ‪ٜ‬ٿ ُ٘٭ٍ‪ ،‬زٿ ټىد ڄه خ‪ٟ‬نىًوْ وًٰن ٌڀٻ‪ٍ ،‬ب خوعُود خڀع‪ ٫ُٙ‬وؤ‪ٜ‬سمىد ُ٘٭ص‪..‬‬

‫ٸځط‪ :‬وڄد خڀٕسر ُب ظ‪ُٓٙ‬٭ٽڃ‪ ،‬و‪ٞ‬ندٌخ ‪ًُٜ‬ب ُ٘٭ص؟‬

‫ٴٹدڀىخ‪٥ :‬نه ڄه زٗي ڄعٵُٓٸص ُب خ‪ٟ‬نىً‪ ،‬ٴس٭‪١‬ىد ڄه (ّنسدٌ) وز٭‪١‬ىد ڄه (ٴُ‪ ٟ‬آزدي) وز٭‪١‬ىد ڄه (ڀٽىهى) و(ټځٽعًٓ) وًٰن ٌڀٻ‪ ،‬ٴسٗيود‬
‫‪٢‬نعځٵص‪ ،‬وڀٽه ‪٬‬دڄٿ ظ‪ُٓٙ‬٭ىد وخلً‪ ،‬ٴدن خڀٕسر خڀٌٍ ي‪٬‬دود بٔب ؤن وعُٺ يَه آزدجىد‪ ،‬و‪٦‬نعدَ خٔٔٗڂ يَىد﵂‪ ،‬وخڀع‪ ٫ُٙ‬ڄٌٍسد﵂‪ٌ ،‬ى‪ :‬خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪.‬‬

‫ٸځط‪ :‬وټُٳ ټدن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٔسسد﵂ ‪ٟ‬نًخَعٽڃ ٗنُ٭د﵂؟‬

‫ٸدڀىخ‪ :‬بن ٔسر ًٌخَعىد ڄد َؤَىدي ڄه ڄى‪٠‬ى‪ُِ٬‬ه َُظس‪٥‬دن زدٖڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪ ،‬ؤو‪ٟ‬نمد‪ :‬خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‬
‫ٴةنّ ټؽًن﵂خ ڄه خڀىدْ ًٰن خ‪ٞ‬نٕځمٌن ُب زٗيود َٕځمىن وَ‪ُٙ‬٭ىن ‪٬‬ځً ؤؼُ ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬

‫ٸځط‪ :‬وټُٳ ټدن ‪ّ٬‬خء خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٔسسد﵂ ‪ٟ‬نًخَعٽڃ؟‬

‫ٴٹدڀىخ‪٥ :‬نه ټځىد ڄه خڀ‪٥‬سٹص خ‪ٞ‬نؽٹٵص‪ ،‬زٌن ڄهىًْ و‪٤‬سُر‪ ،‬و‪١‬ندڂ‪ ،‬وؤٔعدٌ‪ ،‬وًٰن ٌڀٻ‪ ،‬وټٿ ڄىٓد َ٭ځڃ زإن ڄه ‪٩‬نُق ب‪ٜ‬س٭ً وَُٕٿ ڄىً‬
‫ٍ٘ء ڄه خڀًڂ‪٬ ،‬ځًُ ؤن َ‪١‬مً ب‪ٜ‬س٭ً وًَخوًَ ؤٔسى‪٬‬د﵂ ټدڄٗ﵂ ؤلُدود﵂‪ ،‬و‪٬‬ځًُ ؤن ٖ َٹُزً ڄه خ‪ٞ‬ندء‪ ،‬وؤن ‪٪‬نمًُ ڄه ټؽًن ڄه خْڄىَ‪ ،‬لّٖ‬
‫َىًڄٿ ـُق خٖ‪ٜ‬س‪ ،٫‬زُىمد وُي ٌاٖء خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه خڀٌٍ ـُلىخ َئؤهڃ زدڀٹدڄدض وخڀُٕىٲ زدٔڃ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وً٘وىخ‬
‫ٌدڄدهتڃ هبد ڄه ؤـځً‪ ،‬وُخٌڃ وٸً ٔدڀط خڀًڄدء ڄه ـُخلدض َؤٔهڃ وخوٵٗٶ ٌدڄدهتڃ‪ ،‬وُٰٸط زٍڀٻ ڄٗزٕهڃ وؤټٵدهنڃ‪ ،‬وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ‬
‫وز٭ً خوعهدء ‪ّ٬‬خء خڀع‪٥‬سًن‪ٌٍَ ،‬سىن بٔب خ‪ٜ‬نمدڄدض وَٱٕځىن َئؤهڃ ‪٬‬ځً ڄد هبد ڄه خ‪ٛ‬نُخلدض خڀٽؽًنش زد‪ٞ‬ندء ٴٹ‪ٍ ،٣‬ب َإظىن بٔب ‪ٜٗ‬ش‬
‫خڀ‪٩‬هُ وخڀ٭‪ ُٝ‬ٴُ‪ٝ‬ځّىهند ٗند‪٬‬ص‪ٍ ،‬ب َ‪ٙ‬عٱځىن ز٭ً ٌڀٻ زدڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وخ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دَټص ُب ٔدجُ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪،‬‬
‫و‪٪‬ن‪ُ١‬ون ُب خجملدڀٓ‪ ،‬ڄه يون ؤٌٓ ڄ٭دودش ؤو ڄ‪ٙ‬ٽځص ؤو ؤٌي‪ ،‬لّٖ ټإوً ٓب َٽه ڄىهڃ ٍ٘ء ڄه ٌڀٻ خڀٌٍ ټدن ڄه ُٔٗن خڀًڂ وڄه‬
‫خ‪ٛ‬نُخلدض خڀٽؽًنش‪ ،‬ؤ ٴٗ َٽىن ٌڀٻ ڄ٭فّش ڄه ڄ٭فّخض خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن(‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪ ،‬وٌٍخ ٌى خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬خْوپ خڀٌٍ ٔسٓر ًٌخَعىد‬
‫وظ‪ُٓٙ‬٭ىد‪.‬‬

‫‪109‬‬
 ‫ٍب ٸدڀىخ‪ :‬ؤن خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ٪‬خڀؽد٘ب خڀٌٍ ٔسٓر ًٌخَعىد بٔب خٔٔٗڂ‪ ،‬وؤوـر ظ‪ُٓٙ‬ٴىد ّنٌٍر خڀع‪ٌ ٫ُٙ‬ى‪ّ٬ :‬خء خڀًوىپ ُب خڀىدَ ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء‬
‫زدٔڃ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ‪ ،‬وٌٍخ خڀ٭ّخء ڄع٭دَٲ ُب زٗي خ‪ٟ‬نىً وخڀسدټٕعدن وز٭‪ ٟ‬زٗي ؤٴَُٹُد‪.‬‬

‫ٸدڀىخ‪ :‬بود َؤَىد زإڂٓ ؤ‪ُ٬‬ىىد ڄىخټر خ‪ٞ‬ن٭َّٓه َـدٖ﵂ ووٕدءً‪ٜ ،‬ٱدَخ﵂ وټسدَخ﵂‪ ،‬ټُٳ َهعٵىن (َد لٌٕن َد لٌٕن) وًَوځىن ُب ودَ ٖ ‪٬‬نٽىىد‬
‫خٖٸعُخذ ڄىهد ڄه ً٘ش لُخَهتد وٌڃ لٵدش‪ ،‬وَعفدوِوهند يون ؤن ‪٪‬نٕٓىخ زإٓب خڀىدَ ودٌُٻ ‪٬‬ه خلعُخٶ ؤَـځهڃ هبد‪ ،‬ؤو خلعُخٶ ـىخَهبڃ‬
‫ڄؽٗ﵂؟‬

‫ٍب ؤ‪٠‬دٴىخ ٸدجځٌن‪ٌٍ :‬خن خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪٬‬دن خ‪ٞ‬نُظس‪٥‬دن زدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٔسر ًٌخَعىد بٔب يَه ـًٓي ٴ‪ُٝ‬ود ڄٕځمٌن‪ ،‬وبٔب ڄٌٍر ؤٌٿ‬
‫خڀسُط (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٴ‪ُٝ‬ود ُ٘٭ص ڄ٭عٹًَه هبڃ (‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ) وٌد ‪٥‬نه ‪٬‬دِڄٌن بٔب َِدَش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ُب ټُزٗء‬
‫خ‪ٞ‬نٹًٔص‪.‬‬

‫وَ‪ُ١‬ٳ خٔڄدڂ خڀًُٕ ‪١‬نمً خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ُب ٌٍخ خڀٽعدذ ٸدجٗ﵂‪:‬‬

‫َٹىپ خٔڄدڂ ټد٘ٳ خڀٱ‪٥‬دء (ٸًْ ُٔي)‪ :‬ب٘ب ٘دًٌض ُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ ڄىخټر ‪ّ٬‬خء خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ُب‬
‫َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ڄًش ٔعٌٓن ‪٬‬دڄد﵂‪ ،‬ٴځڃ ؤَ لّٖ بوٕدود﵂ وخلًخ﵂ ‪ُ٤‬ځص ٌٍي خْ‪٬‬ىخڂ َع‪ َُٓ١‬ڄه ٌڀٻ‪ ،‬ؤو َ‪ُٝ‬سً ؤٌي‪.‬‬

‫ٍب َ‪ُ١‬ٳ خٔڄدڂ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وَٹىپ‪ٌٍ :‬خ ټٗڂ خٔڄدڂ ټد٘ٳ خڀٱ‪٥‬دء (ٸًْ ُٔي)‪ ،‬وؤود ؤ‪ُ٠‬ٳ بڀًُ‪ :‬بوين ؤَ‪١‬د﵂ َؤَط ڄىخټر ‪ّ٬‬خء خڀع‪٥‬سًن‬
‫ٔعٌن ‪٬‬دڄد﵂ ُب ټُزٗء خ‪ٞ‬نٹًٔص وُب خڀىفٳ خُْ٘ٲ ڄ٭د﵂ وُب ًٰن‪٨‬ند ڄه خڀسٗي‪ ،‬وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ٓب ؤَََ بوٕدود﵂ وخلًخ﵂ َعإٌي ڄه خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ؤو‬
‫َع‪ َُ١‬زً‪ ،‬زٿ ‪٬‬ځً خڀ٭ٽٓ ڄه ٌڀٻ‪ ،‬ٴٹً َؤَط ټؽًن﵂خ ڄه خڀځٍَه َ‪ّّ٥‬ون ڄىخٔدش﵂ ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء وهبڃ‬
‫ؤڄُخ‪٢ ٞ‬نعځٵص ٸً زُئوخ ڄه ؤڄُخ‪٠‬هڃ زّّټص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪ ،‬وزّّټص ڄد ؤڄُ زً خڀىّٔ (‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً) ڄه خ‪ٜ‬نفدڄص ‪٬‬ځً‬
‫خڀُؤْ و‪ٚ‬نٓدٌد‪ :‬خ‪ٞ‬نىٹٍش وخ‪ٞ‬نىفُص‪ْ ،‬هند ظىٹٍ ڄه خ‪ٞ‬نىض وظىفٍ خٔوٕدن ڄىً‪ ،‬وٸً ؼسط ُب ‪٬‬ځڃ خڀ‪٥‬ر‪ :‬ؤن ټؽًنخ﵂ ڄه خْڄُخ‪ ٞ‬ظٽىن زٕسر‬
‫ټؽدٴص خڀًڂ وٰځ‪٩‬عً ؤو ٔنؽُّي‪ ،‬وخ‪ٜ‬نفدڄص زدڀُؤْ ظًٴ٭ً‪ ،‬وخڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) َٽىن ُب ڄى‪ ٫٠‬خ‪ٜ‬نفدڄص‪ ،‬ٴُفعم‪ ٫‬ڄد‬
‫ؤڄُ زً خڀىّٔ (‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً) ڄ‪ ٫‬ڄد ‪٪‬نسًٓ (‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً) ڄه خ‪ٞ‬نىخٔدش ڀٕس‪ ً٥‬خڀ‪ٙ‬هًُ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ِخجًخ﵂ بٔب‬
‫ڄ٭فّش خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) و‪٬‬ىدَعً ‪ٞ‬نه َىخٔىوً ُب ڄ‪ُٝ‬سعً‪ ،‬ٴُىعؿ خڀٕٗڄص وخ‪ٟ‬نًخَص ڄ٭د﵂‪.‬‬

‫مجٍُص ٍٖ٘ خٌمظص!‬ ‫‪‬‬

‫ڀًي خ‪ٞ‬نًَٔص خڀ‪ًٙ‬نخَِص ڄه ٌٍي خڀٹ‪ ٛٝ‬وخْٴٽدَ ڄد َٽٵٍ خڀٹځُٿ ڄىهد ڀعٹعى‪ ٫‬ز‪ُ١‬وَش ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش‪ .‬بنّ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ٽځص ٌٍ ُب خڀع‪ٙ‬ىًَ خڀٌٍ‬
‫‪٬‬ندًَٔ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ!‬

‫‪110‬‬
 ‫ي‪٬‬ين ؤٸُؤ ڀٻ و‪ٓٝ‬﵂د ڄه ؤوًُ خڀ‪ٙ‬هًُ آَص خ﵁ خڀًُٕ لٕه خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ُب ټعدزً خڀٹُٓڃ (خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص) ڀعُي خڀُو‪٬‬ص ُب خڀٵٽُ خڀىٖجٍ ُب‬
‫ٌٍي خ‪ٞ‬نًَٔص خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄص‪:‬‬

‫( ل‪ٙ‬ى ْي ڄه خڀٵًخجٌُن‪٩ ،‬نعم٭ىن ڀُځص ‪٬‬د٘ىَخء ٌىد وٌىدٺ ُب ڄُخټّ ڄهُسص ٸً ـځّٿ ـًَخهند خڀٕىخي‪ ،‬وخ٘ع٭ځط ُب ـىخوسهد خْوىخَخ‪ٝ‬ندٴعص‬
‫خ‪ٜ‬نمُخء‪ ،‬ٴُمځٹىن َئؤهڃ زد‪ٞ‬نىخٍٔ‪ ،‬وَځسٕىن خْټٵدن خڀسُ‪ ٟ‬ٸ‪٥‬٭عٌن‪ :‬بِخَ وَيخء‪ ،‬وَ‪ًٓٙ‬ون ُب ؤؤد‪٤‬هڃ خڀُٕىٲ‪ٍ ،‬ب ‪٫‬نُـىن ُب‬
‫ڄىخټر ڄى‪٩‬مص‪ ،‬ظعٹًٓڄهد ڄ‪ٙ‬د‪٬‬ٿ ٘نُخء‪ ،‬وظعٹًٓڂ ټٿ ڄىټر ـىٸص ڄه ؤ‪ٜ‬مدذ خڀ‪٥‬سىپ وخڀ‪ٝ‬ىىؾ وخْزىخٶ‪ ،‬ٴُٹُ‪٬‬ىن خڀ‪٥‬سىپ‬
‫وخڀ‪ٝ‬ىىؾ‪ ،‬وَىٵىىن ُب خْزىخٶ زٹىش و‪٬‬ىٳ‪ ،‬وَهعٵىن ڄه خڀ‪ٝ‬مُڃ‪( :‬لٌٕن‪ ...‬لًَُ‪ )...‬ز‪٥‬ىٍَ لُيب‪ ،‬ظّڀّپ خَْ‪ ٞ‬ٴعٹ‪ٙ‬٭ُٓ ‪ٟ‬ند‬
‫خ‪ٛ‬نځىي‪ ،‬وظىع‪ٝ‬ر ‪ٟ‬ند ټٿ ٘٭ُش ُب ـځً ټٿ ڄَه َٕم٭هد ڄٔه ٸَُر ؤو ز٭ًُ‪.‬‬

‫وظعفىٓپ خ‪ٞ‬نىخټر ؤوَُدض خڀځُٿ خڀ٭دُ٘ ڄه خ﵀ُڂ زٌن ڄُخټٌّد وخڀ٭عسدض ؤوخْڄدټه خ‪ٞ‬نٹًٔص خ‪ٞ‬نىـىيش ُب زٗيٌد‪ ،‬لّٖ بٌخ ٖق خڀٵفُ‪،‬‬
‫وخَظٵ‪ٜ ٫‬ىض خٌْخن و‪ٙ‬٭ط خْ‪ٜ‬ىخض‪ ،‬ٴٗ ظٕم‪ ٫‬بٖ ‪٨‬نٓ خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ځٌّن‪ .‬وبٌخ خٸعُذ ‪٤‬ځى‪ ٪‬خڀ‪ٙ‬مٓ ظعفمٓ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نىخټر ڄه ـًًَ‪ ،‬ٴع‪ٝ‬ٻ‬
‫خڀ‪٥‬سىپ وخڀ‪ٝ‬ىىؾ وظّ‪٬‬ٷ خْزىخٶ‪ ،‬وَهعٵىن (لٌٕن‪ ...‬لًَُ‪ )...‬وظّڀّپ خَْ‪ ٞ‬وظٹ‪ٙ‬٭ُ خ‪ٛ‬نځىي‪ ،‬وَىع‪ٝ‬ر ټٿ ٘٭ُش ُب ـځً ڄَه‬
‫َٕم٭هد ڄٔه ٸَُر ؤو ز٭ًُ‪ .‬وهتر خ‪ٞ‬نًَىص ‪٬‬ه زٽُش ؤزُهد ‪٬‬ځً خڀ‪٥‬دڄٓص خڀٽّّي‪ ،‬وظّيڀٳ خ‪ٜ‬ن‪ٙ‬ىي بٔب ـىخور خڀ‪َُ٥‬ٷ خڀّٗ ْنىهبد خ‪ٞ‬نىخټر‪،‬‬
‫ؤنُؾ خ‪ٞ‬نىخټر ڄه ڄُخټٌّد‪ -‬وُب ټُزٗء خ‪ٞ‬نٹًٔص ٔنُؾ ‪٬‬ديش ڄه ڄسىن (خ‪ٞ‬نىُٓڃ) ڄىدٔسص بٔب خْڄدټه خ‪ٞ‬نٹًٔص خڀّٗ ظىٵ‪ ٟ‬ٴُهد‪ٍ -‬ب ٖ‬
‫ظُي بٖ خڀُٕىٲ خڀّٗ ظٹ‪ ُ٥‬خڀًڂ‪ ،‬وخڀُئوْ خ‪ٞ‬نى‪ٓ١‬سص‪ ،‬وخْټٵدن خ‪ٜ‬نمُخء‪ ،‬وخڀًڄى‪ ٪‬خڀّٗ ظعمديَ زٗ خٔعحٍخن‪ ،‬وٖ ظٕم‪ٔ ٫‬ىي يوٌٓ‬
‫خڀ‪٥‬سىپ وخڀ‪ٝ‬ىىؾ‪ ،‬و‪ُ٬‬زًش خْزىخٶ‪ ،‬وؤ‪ٜ‬ىخض خ‪ٟ‬ندظٵٌن (لٌٕن‪ ...‬لًَُ‪ )...‬و‪٬‬ىَٿ خڀىٕدء‪ ،‬وو‪ُٙ‬ؿ خڀُـدپ‪ ،‬وظىٹځر خ‪ٞ‬نًَىص ‪ -‬ټځهد‪-‬‬
‫ڄځممص ٌديجص لَّىص‪٫ ،‬نعځ‪ ٣‬ٴُهد خڀًڄ‪ ٫‬زدڀًڂ‪ ،‬وظعمّٓٶ خڀٹځىذ ؤٔٵد﵂‪٬ ،‬ځً ؤهند ٓب ظًَٺ خ‪ٜ‬نٌٕن ٴعى‪ُٝ‬ي ٍب ظٕځٍّ وٵٕهد زإهند بنْ ٓب ظًَٺ‬
‫٘ى‪ ًٝ‬ڀعى‪ُٝ‬ي‪ ،‬ٴٹً ؤيَټط ظدَ‪٫‬نً ڀعى‪ُٝ‬ي ٴًُ‪ ،‬وظىخًُٔ ُب خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دذ‪ ،‬وظٹد‪ٚ‬نً خ‪ٞ‬نإٔدش‪ٍ .‬ب َٵعُٶ خڀىدْ وټٿ ٴُي زُټدن ‪ٜ‬ٱًن ُب‬
‫‪ٜ‬مُمً خڀىدَ وُب ٸځسً ؼىَش وُب ‪٬‬ٹځً ‪َٔ٬‬سُْ و‪٩ٔ٬‬دض ٖ ٕنٕك ڀى ‪ٝ٬‬ٳ هبد خڀًٌُ ټځً ؤوظ‪ٝ‬سٓسط ‪٬‬ځُهد خڀسمدَ‪.‬‬

‫وبوين ؤظ‪ٝ‬ىَ ؤن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ڀى زُ٭ٔػ ڀىـً ُب ٌٍي خ‪ٞ‬نىخټر ؤو‪ٝ‬دَخ﵂‪ ،‬وبن ٓب َٽىوىخ ټؽًنَه ٴةهنڃ ٖ َٽىوىخ ؤٸٿ ڄه‬
‫خْو‪ٝ‬دَ خڀٍَه ‪٩‬نًٌڃ ُب ًٰن ٌٍي خ‪ٞ‬نىخټر‪.‬‬

‫وڄىټر خڀع‪٥‬سًن ؤٸًَ ڄىټر ‪٬‬ځً ب‪٬‬ديش ؼىَش خ‪ٜ‬نٌٕن بٔب خ‪ٜ‬نُدش‪ْ ،‬ن ٴُهد ټٿ ڄد ُب خ‪ٜ‬نُذ‪ :‬خڀ‪٥‬سىپ‪ ،‬وخڀ‪ٝ‬ىىؾ‪ ،‬وخْزىخٶ‪ ،‬وخڀُٕىٲ‬
‫خڀّٗ ظٹ‪ُ٥‬خڀًڂ‪ ،‬وخڀُئوْ خ‪ٞ‬نى‪١‬سص وخْټٵدن خ‪ٜ‬نمُخء‪ ...‬وخ‪ٟ‬نُفص خڀّٗ ‪٪‬نًؼهد ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ٖ ‪٪‬نًؼهد ؤٌ و‪ُ٥‬ر وٖ ڄىټر‪ ،‬لّٖ‬
‫ڄىټر خڀعمؽُٿ‪ ،‬وبن ټدن ؤيٶ ُب خٔع٭ُخ‪ ٞ‬خ‪ٞ‬نإٔدش‪ ،‬بٖ ؤوً ظ٭ىِي خڀىخٸ٭ُص‪ ،‬ٴٽٿ ڄَه َى‪ ُ٩‬بڀُهد َ٭ځڃ ؤهند ٕنؽُځُص ٖ وخٸ‪ ٫‬ٴُهد‪ ،‬زُىمد َٽىن‬
‫ڄىټر خڀع‪٥‬سًنٰىُٓد﵂ زدڀىخٸ٭ُص‪ ،‬ٴهد ٌٍ ظځٻ خڀُٕىٲ خڀّٗ ظٹ‪ ُ٥‬خڀًڂ‪ ،‬وخڀُئوْ خ‪ٞ‬نى‪١‬سص وخْټٵدن خ‪ٜ‬نمُخء‪.‬‬

‫وٌٍي خڀىخٸ٭ُص خ‪ٞ‬نځمىٔص‪ ٌٍ ،‬خڀّٗ ظىٴّٷ ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ْن ‪٪‬نځر خڀًڄى‪ ٪‬خڀٱّخَ ؤټؽُ ڄه ًٰني‪ ،‬وَُټّّ ؼىَش خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خْ‪٬‬مدٶ ؤٸىي‬
‫ڄه ًٰني)‪.‬‬

‫‪111‬‬
 ‫ِد ٍٖ٘ خٌُوخجن َد شُه؟!‬ ‫‪‬‬

‫وؤٸُؤ ڀٻ و‪ٓٝ‬د﵂ آوُ ڄه ؤلً ظٗڄٍش خڀًُٕٓ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وٌى خ‪ٝ‬ن‪ُ٥‬ر خڀسدَ‪ ٪‬خڀًُٕ لٌٕن خڀٵدٕب ُب ټعدذ ڀً ز٭ىىخن (خڀع‪٥‬سًن ٘ندٔص خڀ‪ُٙ‬٭ص‬
‫ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء)‪:‬‬

‫( وٸځطُ ڄ٭سُٓخ﵂ ‪٬‬ه ٴهمٍ و٘٭ىٌَ ُب خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وؤود ڄځعّڂ زً وؤظ‪٥‬سُٓ ټٿ ‪٬‬دڂ ڄىٍ ‪ٜ‬سدٌ‪ ،‬ټىطُ ُب خڀعدٔ٭ص ڄه خڀ٭مُ وخڀُىڂ ٸً ْندوِض‬
‫خڀُخز٭ص وخ‪ٝ‬نمٌٕن‪.‬ٴهٍخ ٘٭دٌَ وزُد٘ب خ‪ٞ‬نسٌن‪:‬‬

‫وىخٍٔ لُٕىد﵂ زُىڂ خڀ‪٥‬ٵىٲ‬ ‫وُٕٿ يڄدود ز‪ُ١‬ذ خڀُٕىٲ‬

‫وًٕن بٔب ؤن وٗٸٍ خ‪ٜ‬نعىٲ‬ ‫وو٭ـــځه بوٓد ‪٬‬ځً يَزـــــــــً‬

‫ٍب َىخ‪ٜ‬ٿ ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خڀٵدٕب ټٗڄً وَٹىپ‪ :‬وخڀٌٍ ٘دًٌودي ُب ِڄدوىد ڄه ڄ٭دَ‪٠‬ص لّذ خڀس٭ػ خڀٱديَ خڀٱد٘ڃ ‪ٞ‬نىخټر خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ؤوً ُب‬
‫‪٬‬دڂ (‪1975‬ڂ) ‪٨‬هُ ؤلً خ‪ٞ‬نعځسٌٕٓن زٌّٓ ‪٬‬ځمدء خڀًَه ُب خڀعځٵَّىن خڀ٭ُخٸٍ وٸدپ‪ :‬خڀع‪٥‬سًن بُٔخٲ خڀًڄدء وظسٍَُ ‪ٟ‬ند‪ُ ،‬ب لٌن وُي ڄٹدظځُىد‬
‫ُب ُٔىدء وخ‪ٛ‬نىٖن وخڀ‪١‬ٵص ُندـص بٔب ٌٍي خڀًڄدء‪ ،‬ټمد ؤن خڀع‪٥‬سًن َؽًن خڀُ‪٬‬ر ُب وٵىْ خڀىٕدء وخْ‪٤‬ٵدپ خڀٍَه َ‪ٙ‬دًٌووً‪ ،‬ؤنىَٳ‬
‫خِوَُه زًون ٔسر لُخڂ ُ٘‪٬‬د﵂‪ ،‬وڀُٓ ‪٬‬ىًود يڀُٿ ُ٘‪ ٍ٬‬وخلً ‪٬‬ځً ـىخِ خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ټمد ؤنّ ؤلًخ﵂ ڄه خْجمص ٓب َٵ٭ٿ ٌڀٻ‪ ،‬ٴهٍخ‬
‫خڀ٭مٿ زً‪٬‬ص ؤيوځهد خ‪ٛ‬نهځص خ‪ٞ‬نٱٵّځىن بٔب ڄًوىد!‬

‫ز٭ً ٌٍخ خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ زإٸٿ ڄه ؤٔسى‪ ٪‬ؤزځٱطِ ٔځ‪٥‬دض خْڄه خڀ٭ُخٸُص ٗنُ‪ ٫‬خ‪ٟ‬نُحدض خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب خ‪ٞ‬نًن خڀ٭ُخٸُص خڀّٗ ټدن ‪٬‬ندَْ ٴُهد خڀع‪٥‬سًن‪،‬‬
‫ٸُخَل‪َٚ ُ٩‬نٍ ڀځع‪٥‬سًن‪ ،‬و‪٬‬ٹىزص ٔفه ڀٵد‪٬‬ځً‪ :‬ؤٸځّهد ؼٗؼص ؤ٘هُ ڄ‪ ٫‬خْ‪٬‬مدپ خڀ‪ٙ‬دٸّص‪ ..‬ڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ٓب ‪٬‬نعى‪ ٫‬خ‪ٜ‬نُٕىُىن َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ڄه‬
‫خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٴىخـهعِهڃ خ‪ٜ‬نٽىڄص خڀس٭ؽُص زٽٿ ٸٕىش‪ ،‬ٴإ‪ً٬‬ڄىخ ٗند‪٬‬ص ڄه ؤ‪ٜ‬مدذ خ‪ٞ‬نىخټر و ڄٕاوڀُهد! و‪ٍّ٬‬زىخ آوَُه زةڀٹدء خ‪ٞ‬نځك ‪٬‬ځً‬
‫ـُولهڃ‪ ،‬وِـٓىخ هبڃ ُب خڀٕفىن!!‬

‫وؤڄد ُب بَُخن ‪٬‬ځً ‪٬‬هً َ‪٠‬دودن خڀسهځىٌ‪ ،‬خڀٌٍ ټدن ‪٨‬د‪ٞ‬ند﵂ ٸدُٔد﵂ وڄځمًخ﵂ ٴدٔٹد﵂‪َ ٖ ،‬ٹٿ ‪٬‬ه ‪ًٜ‬خڂ خڀٵد٘ٿ خ‪ٞ‬نهّوڂ ُب ب‪ٜ‬نديي و‪٨‬ځمً‪.‬‬
‫ٴٹً ٔد‪ً٬‬ي خڀٽٵّدَ خْـدور لّٖ ٕنٽّه ڄه خ‪ٜ‬نٽڃ و‪ٜ‬دَ ڄَځٔٽد﵂‪ .‬ٴإڄُي ؤُٔديي ؤن َٹ‪٬ ٍ١‬ځً خٔٔٗڂ ُب بَُخن وَ٭ځه خڀ٭ځمدوُص ټعُټًُ!‬

‫ٴمه ؤـٿ خڀى‪ٜ‬ىپ بٔب ٌٍي خڀٱدَص خڀ‪٥ُٙ‬دوُص‪ّ٬ ،‬ڂ ‪٬‬ځً ڄى‪ ٫‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬ٴسًؤ ّنى‪ ٫‬خڀع‪٥‬سًن ُنفٓص ؤوً ‪٬‬مٿ ول‪َٕ ٍٙ‬سٓر خٔعهّخء‬
‫خْـدور زًَىىد!!‬

‫ٴع‪ًٓٝ‬ي ڀً آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬سًخڀٽُ‪ٙ‬ب خ‪ٜ‬ندجٌُ‪ ،‬ڄأٓٓ خ‪ٜ‬نىِش خڀ٭ځمُص ُب ٸڃ خ‪ٞ‬نٹًٔص‪ ،‬وټدن آوٍخٺ ٌى خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خْ‪٬‬ځً ُب‬
‫بَُخن‪ ،‬ٴإ‪ ًَٜ‬ٴعىي ظُٗنعً (ؤڄد خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٴةن ټدن ًٰن ‪٠‬دَ زٵد‪٬‬ځً ٴٗ زإْ ٴًُ‪ ،‬وٖ ‪٪‬نٷ ْلً ؤن ‪٬‬نى‪ ٫‬ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن)‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫ڀُٓ ڀځمىدڀٵٌن ڄٕعمٕٻ ُب ڄ٭دَ‪٠‬عهڃ ڀځع‪٥‬سًن بٖ َؤٌ خ‪ٞ‬نُلىڂ آَص خ﵁ خڀًُٕ ‪١‬نٕه خْڄٌن (َ٘نً خ﵁) وٌى ‪٬‬دٓب وسُٿ ؤًُٓ ـځُٿ‬
‫و٘د‪ ُ٬‬وؤيَر وڄاڀٳ ٸًَُ‪ ،‬ڀً ټعر ڄٵًُش ؤ٘هٌُد ڄىٔى‪٬‬ص (ؤ‪ُ٬‬دن خڀ‪ُٙ‬٭ص) بٖ ؤوً ٖ َُ٭َ ًٓ ڄه ڄُخـ‪ ٫‬خڀًَه وٓب َٽه ڄ‪ٙ‬هىَخ﵂ زدڀٵٹً‬
‫وخڀٵعىي ُب خْؤد‪ ٢‬خڀ‪ُٙ‬٭ُص ولىِخهتد خڀ٭ځمُص‪ ،‬وڄ‪ٌ ٫‬ڀٻ ٌى ؤوپ ڄَه ؤزًي ‪٢‬ندڀٵعً وؤ‪٬‬ځه َؤًَ خ‪ٞ‬ن٭دَ‪ ٞ‬ڀځع‪٥‬سًن وًٰني‪ ،‬وٸً َيٓوخ ‪٬‬ځًُ‬
‫ڄُخـ‪ ٫‬خڀًَه وٴٹهدء ‪ُٝ٬‬ي‪ ،‬وؤود ؤي‪٬‬ى خ‪ٞ‬نعمٕٓٽٌن زُؤًَ خ‪ٞ‬نىدڀٳ ڀس٭‪ ٟ‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬ؤن َى‪ُ٩‬وخ ڀىعُفص ٴٽُي وٖنُش َؤًَ ٸسدپ‬
‫خڀ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وڄد وځّٵً ُب ‪ٜ‬ٵىٲ خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ُٓٔ ،‬مد خڀعدز٭ٌن ڀً ُب يڄ‪ٙ‬ٷ‪.)...‬‬

‫وؤوع‪ ُٝ‬ټٗڂ خڀًُٕٓ خڀٵدٕب ٌىد ٸدجٗ﵂‪ :‬ٴإَه خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ٔىََد ڄه خڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ڀسىدن خڀّٗ ؤٔٓٓ ‪ٟ‬ند خجملدًٌ خڀٽسًن خڀًُٕٓ ‪٬‬سًخ‪ٜ‬نٌٕن ُ٘ٲ‬
‫خڀًَه (‪ٜ‬دلر ټعدذ خ‪ٞ‬نُخـ٭دض) خڀٌٍ ؤٴّٖ زدٔعمسدذ خڀع‪٥‬سًن وخٔعىٽُ ‪٬‬ځً ڄ٭د‪ُٜ‬ي خڀًُٕ خْڄٌن ٴعىخي زدڀعمُ‪ٙ‬ب؟!‬

‫خڀ‪ُٙ‬٭ص خڀُىڂ ُب ٔىََد ٖ َٽديون َٸمد﵂‪ ،‬وخڀ‪ُٙ‬٭ص ُب ڀسىدن زُولهڃ خ‪ٜ‬نُٕىُص ٴُ‪٠‬ىخ ؤوٵٕهڃ زُٸڃ ‪ٜ‬٭ر ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ن٭ديٖض خڀًوڀُص‬
‫ؤُدٔدض خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٹص‪.‬‬

‫ؤو‪ُ٩‬وخ بٔب خڀىعدجؿ خڀس٭ًُش ڀځٵعدوي‪ ..‬ڄىٸٵدن ڀ٭د‪ٞ‬نُِه ؤلً‪٨‬ند ُب ٔىََد وخِوُ ُب ڀسىدن‪ ،‬ڄدٌخ ؤوعفد ز٭ً ٸُخزص ؤَز٭ٌن ‪٬‬دڄد﵂؟!‬

‫ٗ ْنَُسُ﵂د ڄځمىٔد﵂ ؤٸىي ڄه ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىيش ؟! ؤَه خڀ٭ٔځْمُٓىن؟! ؤَه خڀُٕدُٔٓىن؟! ؤَه خ‪ٜ‬ن‪١‬دََٓىن؟! ؤَه خ﵀ځّځىن‬
‫ٴهٿ ظًَُون يڀُ ﵂‬
‫ڀځعدََه؟!‬

‫ؤفىدَ ِومىٌص‪ ..‬ودلدٌخ َد ظُُي ِد ٔشدًٖ٘ ِٓ خذلفىَ هًٍ خٌشًنخٌَِن وُ٘ هبٍٖ خٌمىّش يف خدلٕـك؟!‬ ‫‪‬‬

‫بٸُؤ ټعديب (خڀعٕٹُ‪ )٣‬ڀعٹُء ؤٌڃٓ خْٔسدذ وخ‪ٜ‬نٹدجٷ!‬

‫وڀ٭ٿّ وخلً﵂خ ڄىهد ْنّ خڀ‪ًٙ‬نخٌَِن َٵهمىن ـًُٓخ﵂ وَٽدٴمىن ڄه ؤـٿ خڀًَه وخڀع‪ ٫ُٓٙ‬ز٭مٿ يئوذ‪ ،‬وَ‪ّّٝ‬ون ‪٬‬ځً ؤٓب خ‪ٛ‬نُق خْوـ‪!٫‬‬

‫ٌٍي َد ؤوٍ ﵀دض ڄه َئي خڀًُٕٓ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وظٗڄٍظً ُب خڀع‪٥‬سًن‪ ..‬وَد ڀُط خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ‪٫‬ندڀٵىوً ڄه ًٰن لٹً ‪٬‬ځًُ و‪٬‬ځً ڄٹځًًَّ‪ْ .‬ن‬
‫خ‪ٜ‬نٹً ؤَهد خٔوىش ‪ -‬خڀٌٍ لُٓڄً خ﵁ ؤَىڀً لُڄص ڄٱځّ‪٩‬ص ‪٬ -‬نى‪ ٫‬ڄه ٸُخءش خڀُؤٌ خِوُ وًَٕٓ خڀ‪َُ٥‬ٷ بٔب خڀىلًش وخڀع٭دون ُب ٔسُٿ‬
‫خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خٔٔٗڂ وخْڄٓص وخڀسٗي‪.‬‬

‫‪ِ ‬وٍَش شُىٕد‪ ً٘ ..‬ؽلىٕٕد خٌىطىي ٕ٘د بىل ٍٖ٘ خٌٕعُفص زإّْ ـٍوَ خحلُذ هًٍ خًٌُٕ خٌشًنخٌِ ِٓ لِسًَ لّذ خٌعشىُه‬
‫ظوىي بىل ٍٖ٘ خٌٕمـص زدٌٍخض؟‬

‫‪113‬‬
 ‫ؤٌٓ وٹ‪٥‬ص ظٹ‪ًٝ‬؟‬

‫‪ ‬لظًٌ بّْ ؤٔدْ خخلٗف خٌعمًٌٍُ زُٕهّد‪َ ،‬وىي بىل ٔلُهتّد خدلىعٍفص يف خٌىٖجُدض وخدلىلف ِٓ خٌشودجُ خحلُُٕٕص زشىً‬
‫هدَ‪ .‬وٌُٕط خٌمؼدَد خٌُٕدُٔص بٖ زلـّدض خلعىدن زُٕهّد ؤـّفطِ خخلٗف وؤكهُض خدلٕعىَ‪ ً٘ .‬ظىخفمين خٌُؤٌ؟‬

‫‪٨‬ند و‪ّ٥‬دن ُب خڀع‪ ،٫ُٓٙ‬و‪َُ ٌّ٣‬ي خڀعفًًَ خڀؽٹدُب وخڀُٕدٍٔ ‪٠‬مه خڀؽسدض ‪٬‬ځً خْ‪ٜ‬ىپ خڀ٭ٹدجًَص خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىَش‪ .‬وٌٍخ ٌى هنؿ خڀًُٕ‬
‫خڀ‪ًٙ‬نخٌِ‪ .‬وو‪َُ ٌّ٣‬ي خڀعفًًَ وڀى ‪٬‬ځً لٕدذ خڀؽىخزط‪ْ ،‬وً ٖ َُخٌد ڄه خڀؽىخزط‪ .‬ٴمه ؤـٿ خڀٹ‪١‬دَد خڀُٕدُٔص َ٭‪ ٍ٥‬ظىدِٖض‬
‫لّٖ ‪٬‬ځً ڄٕعىي بڀٱدء خڀ‪ٙ‬هديش خڀؽدڀؽص وخ‪٬‬عسدَ خڀ‪ٙ‬٭دجُ ؼٹدٴص ؤَؼىيټُٕص يوُځص وخڀع‪٥‬سًن ڄ٭‪ُٝ‬ص وخڀعُزص خ‪ٜ‬نُٕىُص ٖ ٸًخٔص ‪ٟ‬ند ‪٬‬ځً‬
‫زٹُص خڀعُخذ وڄد ؤ٘سً!! زُىمد خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ًَوْ ڄٵُيخض خڀُٕدٔص وخڀىلًش خڀعىدِڀُص وَعممٿ خڀٕرٓ وخٔ٘د‪٬‬دض وخٔٸ‪ٝ‬دء ټٍ‬
‫ظسٹً خ‪ٛ‬نٍوَ وڄد ظٵُٓ‪ ٪‬ڄىهد وًنخ﵂ ‪٬‬ځً ڄُٓ خڀ٭‪ٝ‬ىَ‪ ،‬وَٕعًپ ‪٬‬ځً هنفً زًٕنش خْجمص خڀ‪٥‬دٌَُه (‪ )٪‬لُػ ٓنمٓځىخ خڀ‪٩‬ځڃ وخڀع‪ٙ‬ىًَ‬
‫وظُټىخ خڀُٕدٔص وخ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دّب خڀًوُىَص ُب ٔسُٿ خ‪ٞ‬ن٭عٹًخض وخ‪ٞ‬نسديت وظ٭مُٷ خڀ‪ٙ‬٭دجُ وخْوٗٸُدض‪.‬‬

‫‪ ‬وِدٌخ هٓ خخلؾ خٌىٖجٍ خٌؽدٌػ خٌٌٍ ٖ َعفك ِن ٍَِ٘ٓ خخلـُِّٓ وؽًنخ﵂‪ ،‬وٌوً ِٓ ؤزُِ ِٓ ؽلؽًّ ٍ٘خ خخلؾ ٘ى خدلُـن خٌىسًن‬
‫خدلًنِخ ـىخي خٌعٌَّّّ وخٌىلًُ خخلُخٔدين وخٌُٕٕعدين؟‬

‫ٌىدٺ بـعهديخض ٴُ‪ُ٬‬ص ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬ص ڀًي خ‪ٞ‬نُخـ‪ ،٫‬وٌىدٺ ظإؼًنخض ڄّخـُص ڀًي ؤٴُخ ٕي ڄه لدُ٘عهڃ‪٨ ،‬ند خڀٕسر وَخء ٌٍي خڀع‪ٝ‬ىُٵدض‬
‫وخ‪ٝ‬ن‪٥‬ى‪ ،٢‬وڀٹً ڀ٭ر خ‪ٝ‬ن‪ ٣‬خڀؽد٘ب زد‪٬‬عسدَي ظى‪ُ٩‬مد﵂ لّزُد﵂ و‪ٜ‬دلر ڄ‪ُٙ‬و‪ُٔ ٪‬دٍٔ ُب خڀٕدلص يوَ﵂خ ڄاؼُخ﵂ ُب بز٭دي ٗند‪٬‬ص خ‪ٝ‬ن‪٣‬‬
‫خڀؽدڀػ ‪٬‬ه خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وظإڀُر ز٭‪١‬هڃ ‪٬‬ځًُ‪ ،‬وود‪ٜٓ‬ص ز٭ً خٔعٱٗ‪ٟ‬نڃ خڀٕدلص خَُٔخوُص خڀّٗ ڄدڀط بڀُهڃ بؼُ ‪٤‬ندلهڃ ُب ٴٻٓ‬
‫خڀعمدڀٳ زٌن خڀٹُديش خَُٔخوُص وزٌن خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ زع‪١‬ىُڃ وٗٴدهتمد لىپ ‪َُ٤‬ٹص زىدء خڀًوڀص‪ ،‬وټدن ‪ٟ‬نٍخ خ‪ٝ‬ن‪ - ٣‬خڀٌٍ آڄه‬
‫زد‪ٛ‬نمهىََص ز٭ً ٸُدڄهد زؽٗغ ٔىىخض ظٹَُسد﵂‪ -‬ؤؼُي خڀٽسًن ‪٬‬ځً خڀٹُديش خَُٔخوُص ڀّلّلص خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وٗند‪٬‬عً وڄځث خڀٵُخٮ‬
‫ز٭ًٌد‪ ..‬وخڀىدْ ‪٬‬مىڄد﵂ ظ‪ًٌٓٙ‬ڃ خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ خڀَّّحص ْندي خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص ُب ‪ُٜ‬خ‪٬‬هد خ‪ٜ‬نٷ ڄ‪ ٫‬خٔٔعٽسدَ خڀ٭د‪ٞ‬نٍ‪ ،‬ٴُمٕر ؤټؽٌُڃ‬
‫ټٿ ڄَه َٴ‪ٜ ٫‬ىَش خڀًُٕ خڀٹدجً (لٵ‪ ً٩‬خ﵁) ٴأَخئي وظ‪ُٓٝ‬ٴدظً ‪ ًٓ ٠‬خِوُ ـّء ڄه و‪ٜ‬دَد ‪ٚ‬ندلعً ڀً! لّٖ َخق ز٭‪ ٟ‬خڀٱ‪ٙ‬مص َ٭عٹً‬
‫ؤن وديڂ خ‪ٞ‬نٕفً ُب خ﵀ځّص لُػ َ٭ُٗ ُب ُٰٴعً ڄ‪ٜ ٫‬ىَش خڀًُٕٓ خڀٹدجً وَ٭مٿ ڄٍَد‪٬ ً٬‬ځً خ‪ٛ‬نمهىََص ؤَز٭ص و‪َُٙ٬‬ه ٔد‪٬‬ص ٴةوً‬
‫َإوٍ ؤوخڄُي ڄسدُ٘ش ڄه ٌىدٺ ٴٗ ‪٩‬نىِ ‪٢‬ندڀٵعً! ٴمىدڀٵعً ‪٢‬ندڀٵص ڀىٕبّ ؤڄُ خ‪ٞ‬نٕځمٌن وٌى ‪٬‬ځً لًٓ خڀ‪ُٙ‬ٺ زد﵁ خڀ٭‪ُ٩‬ڃ!‬

‫بنّ ؼىَش ويوڀص ز٭‪٩‬مص خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص خڀّٗ ٖ ِڀىد وعمىٓدٌد ڄ‪٩‬ځّص وًن ؤٗڂ ڀٓڄٓص ‪٬‬دڄٓص وڀځماڄىٌن ود‪ٜٓ‬ص ٴٹً ؤ‪ٜ‬سك‬
‫خٔوعهدَِٓىن ‪ -‬وو‪ٝ‬ى‪ٜ‬د﵂ ُب زٗيود ‪َٕ -‬عمځسىن خڀىدْ زد‪ٚ‬نهد و‪٬‬نَُٓون ٌخظُٓدهتڃ ٓنط ‪٬‬ىىخهند وَ‪ٙ‬ىٓىن لُذ خڀعٕٹُ‪٬ ٣‬ځً ټٿ‬
‫ود‪ٜ‬ك ‪٫‬ن‪ٙ‬ىن ڄىً‪.‬‬

‫‪114‬‬
 ‫‪ ‬وٌىٓ دلدٌخ ٍ٘خ خٌعُوُّ ِٕهُ هًٍ مجدهص خًٌُٕ خٌشًنخٌِ زدٌٍخض‪ ،‬يوْ ٍ٘خ خحلفُ ِٓ خحلُذ هًٍ مجدهص خدلًنِخ ـىخي‬
‫خٌعٌَّّّ وؤِؽدٌٗ ِٓ خٌىٖجٌُن؟‬

‫َّند ْن خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وٗند‪٬‬عً َىدٴٕىن ٌٍخ خ‪ٜ‬نّذ ُب ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬هڃ خڀُٕدٍٔ ٸُخزص ‪ٙ‬نٓ ‪٬‬ٹىي ڄه خڀّڄه‪ ،‬زُىمد ٗند‪٬‬ص خ‪ٝ‬ن‪٣‬‬
‫خڀؽدڀػ ٖ ‪٪‬نمځىن ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬د﵂ ُٔدُٔد﵂ وزُودڄؿ ‪٬‬مٿ مشىٕب وخٔ‪ ٫‬خڀى‪٥‬دٶ َىدٴٕىن زً خ‪ٜ‬نّذ‪ .‬وْن خ‪ٛ‬نًپ ُب خڀىٖجُدض ‪٤‬ٵك ‪٬‬ځً‬
‫خڀٕ‪٥‬ك ـًًَخ﵂‪ٞ ،‬نّد ؤؼدَي ؤلً ؤٸ‪٥‬دذ ٌٍخ خ‪ٝ‬ن‪ ٣‬خ‪ٜ‬نّيب ٸسٿ ‪ٔ ُٙ٬‬ىىخض ظٹَُسد﵂ لىپ خڀًُٕٓش ٴد‪٤‬مص خڀٌُّخء (‪ ،)٪‬ٴځڃ َّپ خڀىٸط‬
‫ًٰن ټدٲٕ ْن َ‪ٝ‬سك خ‪ٝ‬ن‪ ٣‬خڀؽدڀػ ‪ُ٤‬ٴد﵂ ظٹځًَُد﵂ ُب خڀ‪ُٝ‬خ‪ ٪‬ڄ‪ٌٍ ٫‬خ خ‪ٝ‬ن‪. ٣‬‬

‫ٴد‪ٜ‬نٕٓدُٔص خڀعدَ‪٫‬نُص خ‪ٞ‬نٵُ‪٤‬ص ‪ ًٓ٠‬خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ڄه ـدور ٌٍخ خ‪ٜ‬نّذ ظٹٳ وَخء خڀىّخ‪٬‬دض خڀّٗ ـ٭ځطِ لفڃ خ‪ٜ‬نُذ ‪٬‬ځً خڀًُٕ‬
‫ؤټّّ ڄه خ‪ٜ‬نُذ ‪٬‬ځً ًٰني! وٸً لدوڀطُ ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ‪ُ -‬نٽڃ ‪ٗ٬‬ٸّٗ زٽٿ خْ‪ُ٤‬خٲ وٕسُٓد﵂‪ -‬خ‪ٞ‬نٕد‪٨‬نص ُب لٿّ ٌٍي خڀٕځسُص ڄه ٘عًٓ‬
‫خڀ‪ُ٥‬ٶ وخ‪ٞ‬نٕعىَدض وڀٽه زٗ ـًوي بٖ ُب ز٭‪ ٟ‬خْڄدټه وڄ‪ ٫‬ز٭‪ ٟ‬خْ٘ىد‪ .ٚ‬بوً ‪٨‬ځڃْ ٖ ‪٩‬نىِ خڀعٵُٓؾ ‪٬‬ځًُ ُب ظ‪ٝ‬ىٌَٓ‪ ،‬وخڀ‪٩‬ځڃُ‬
‫ٸسُك ٴٽُٳ بٌخ وٸ‪٬ ٫‬ځً ٘ى‪ُٝ‬ص ڄؽٿ خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ خڀٌٍ ؤٴىن وـىيي ُب ٔسُٿ ًٌخَص خڀ‪ٙ‬سدذ وظؽٹُٵهڃ وخڀًٴد‪٬ ٪‬ه خڀًَه‬
‫وخ‪ٞ‬نٌٍر زعإًُٕٔ خ‪ٞ‬نإٔدض وخڀٵ‪١‬دجُدض وخ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دََ‪ ٫‬وخ‪ٜ‬نىِخض ُب ؤ‪٥‬ندء خڀ٭دڀَڃ وو‪ ُٙ‬خڀىٖء ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬وبلُدء خڀ‪ٙ‬٭دجُ‬
‫خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ..‬ڄًَٔص ٗن٭طِ زٌن خْ‪ٜ‬دڀص وخ‪ٜ‬نًخؼص ٓنط ڄ‪٥‬دَٶ خڀع‪ٙ‬ىًَ و‪ُ٠‬زدض خْڀٕىص خ‪ٜ‬نديٓش ولُذ خ‪ٞ‬نٹد‪٤‬٭ص خڀسدَيش لُىد﵂‬
‫وخڀٕدوىص ؤلُدود﵂‪ ..‬ڄًَٔص ٓب ظًوٿ لُزد﵂ ‪٬‬ځً ؤلً بٖ ڄد ٸدڂ زً ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نعإڀّمٌن ڄه ً٘ٓش ٌٍي خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُص يٴد‪٬‬د﵂ ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀُعُمص‪،‬‬
‫﵁ خ‪ٛ‬نَ ِهَُ زدڀٕٓى ِء ڄٔهَ خڀٹَىِپِ بڀّد ڄَهِ ‪ُ٨‬ځٔڃ)‪.‬‬
‫مرٗ خ ُ‬
‫وخڀٹُآن ؤـدِ ؤټؽُ ڄه ٌڀٻ لُىمد ٸدپ‪ٔ َُ ٖ( :‬‬

‫ٴدڀع‪٥‬سًن وخٌٔعمدڂ زدڀٹ‪١‬دَد خڀىٖجُص وخ‪ٜ‬نُٕىُص ‪٬‬مٿٌ َ‪ٙ‬عُٺ ٴًُ ؤټؽُ خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وڄٹځًَّهڃ‪ ،‬ووٕسعً بٔب ٗند‪٬‬ص خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ل‪َُٝ‬د﵂‬
‫َُُخي ڄىهد ٓنفُڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ وود‪ٜ‬ص خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ټمد َُُخي ڄىهد ُٔدُٔد﵂ هتمُٗ ٗند‪٬‬ص خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ زة‪٨‬هدَ خْټؽَُص خڀ‪ُٙ‬٭ُص ُب ټٵّص‬
‫وٗند‪٬‬ص خڀًُٕ ُب ټٵّص!! ٌٍي ڄه ٘‪٥‬دَش خ‪ٜ‬نّذ خڀُٕدٍٔ ٔز٭دي ڄىدٴًٕ ‪٬‬ه ٔدلص خ‪ٞ‬نّخ٘نص وب‪٨‬هدَي ّن‪٩‬هُ خڀٹ‪َُٙ‬ص خڀّٗ ٖ ٓنٕه‬
‫خڀ٭مٿ خڀُٕدٍٔ!‬

‫ب‪٤‬محىٓىخ ڀى ټدن خ‪ٝ‬ن‪ ٣‬خڀىٖجٍ خِوُ خ‪ٞ‬نعمؽّٿ ُب ڄُخـ‪ ٫‬ټدڀعٌَّّّ وخ‪ٝ‬نُخٔد٘ب ‪٪‬نمٿ زُودڄؿ ‪٬‬مٿ ُٔدٍٔ ڄىدٴٓ ڀٽدن و‪ُٝ‬سً ڄه‬
‫خڀع‪ٙ‬ىًَ َٕدوٌ و‪ُٝ‬ر خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وٗند‪٬‬عً!!‬

‫‪ ً٘ ‬طمُك ؤّْ خًٌُٕ خٌشًنخٌِ ؤًَِعٗ َوعًّوْ هًٍ ؤيٌّص ػوُفص ِؽً خٌُوخَدض غًن خدلىؼمص وخٌمظض خخلُدٌُص‬
‫وخْلَٗ‪ ،‬زُّٕد خدلىدٌفٌن ذلُ هٍُّّىْ‪ ..‬بٔعًٌُّٖىْ‪ ..‬وخلوُّىْ‪...‬؟‬

‫وٌٍي ڄه ٴىىن خڀ٭مٿ خڀعٕٹُ‪ ٍ٥‬ڀّوُ!! ظٵ‪ٓ١‬ٿ ؤوٍ‪ ..‬ٸُٿ ٕب ٴُمد لدوَٕنى٘ب لىپ ٌٍخ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ ،٪‬ٴإود ڄه ڄًَٔص ٌٍخ خڀًُٕ‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڂ‪ ،‬ټڃ ٸً َؤَعڃ ڄه ؤيڀّص وُدڀُص وَوخَدض ‪٠‬٭ُٵص ُب ټٗڄٍ؟! وٌىدٺ ڄه ڄعىُٓـٍ ٌٍي خ‪ٞ‬نًَٔص ‪٬‬ځمدء ټسدَ‪ ،‬ڀًَهڃ ڄه خڀٽعر‬

‫‪115‬‬
‫خڀ٭ځمُص خٔٔعًٖڀُص ڄد َسهُ خڀ٭ځمدء وؤٌٿ خڀعى‪ .ٛٓٝ‬وڀٹً ٸدڀىخ ُب خڀًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ڄه ٌٍي خڀٽځمدض خ‪ٞ‬نهُىص لّٖ ؤڀٹمهڃ زٽعدذ ُب ‪٬‬ځڃ‬
‫خْ‪ٜ‬ىپ وآوُ ُب خڀٵٹً ٰدَص﵂ ُب خڀع٭ٹًُ خڀ٭ځمٍ وخڀ‪٥‬ځٕمدض خڀځٵ‪ُ٩‬ص بٔب ـدور ڄحدض خڀٽعر خڀّٗ ؤڀّٵهد ‪ٚ‬ندلعً ُب ‪٠‬ندٖض ‪٢‬نعځٵص‪ .‬وڀٽه‬
‫ظسٹً ٌزٍزدض خڀع‪ٙ‬ىَٗ ‪٬‬ديهتڃ ڄد يخڄط خڀ‪ُٝ‬خ‪٬‬دض ٓب ظعإٔٓٓ ‪٬‬ځً ؤٔٓ ؤوٗٸُص َخٸُص و‪ُ٤‬ٶ ل‪١‬دََص َخجًش وظُزُص يَىُص ٸىخڄهد‬
‫خ‪ٝ‬ن‪ُٙ‬ص ﵁ ظ٭دٔب‪ .‬ٴمهمد ؤٔعًپ ؤود ؤو ًٰنٌ وَٽىن ټٗڄىد لٹد﵂ وڄٹى٭د﵂ ٴةوىد ‪٬‬ىًٌڃ وسٹً ُب ودوص خٔهتدڂ و‪ً٬‬ڂ خڀ٭ځمُص جملُٓي ‪ً٬‬ڂ َ‪٠‬دود‬
‫ڄه خڀعهفٓڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص خڀّٗ َِ‪٬‬ىخ زٱ‪ُ ً١‬ب ٸځىهبڃ ‪٬‬ٹىيخ﵂ وَٽديوخ َعىخَؼىوً ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه ظإًَُود ڀً ويٴد‪٬‬ىد زسُدن خ‪ٜ‬نٹدجٷ‪ ،‬ؤو ؤن ًَوٿ‬
‫خڀٵُي (خ‪ٞ‬نعهڃ!) ٓنط ‪٬‬سدجعهڃ ڀُٽىن ؤٴ‪١‬ٿ خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬لّٖ وڀى ٴ٭ٿ ڄد ٴ٭ٿ ؤو ‪ُٜٓ‬ق ُب ؤظٵً خْڄىَ!!‬

‫وڄه ؤٔدڀُر خڀع‪ٙ‬ٽُٻ وخڀعٕٹُ‪ ٣‬ڀًي ٌاٖء خڀٹىڂ ؤن َٹىڀىخ ڀسٕ‪٥‬دء خڀىدْ لىپ ڄَه َُٴ‪٬ ٟ‬سدءهتڃ ٌخض خڀځىن خڀٵدٸ‪ :٫‬ي‪٬‬ىي‪ ..‬ٴهٍخ‬
‫ڄ‪ٙ‬سىي! وبنّ ؤڄُي ڀَمَُُر! ڀًَىد ‪٬‬ځًُ وؼدجٷ وڄٕعىًخض ٖ وًَُ بوُخـهد لٵ‪٩‬د﵂ ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دّب خڀ‪٥‬دجٵص!‬

‫وظإټًّ ؤهنڃ ڀه ‪٫‬نُـىٌد ْهند بڄد ًٰن ڄىـىيش ؤو ؤهند ڄه خڀ‪١‬٭ٳ ټدڀسدڀىن خڀُٸُٷ ُٔ‪٬‬دن ڄد َََُِّٲ ؤڄدڂ ڄٕمدَ خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀّٗ ٴ‪ٝ‬ځىخ‬
‫آٌخهنڃ ‪٬‬ىهد َنًخَ ٸ‪٥‬ين ٌَّٿ‪ ..‬ـىٌُي خٔ٘د‪٬‬ص!!‬

‫ٌٍي لدڀعىد ُب خڀسمَُه‪ ،‬و‪٬‬ځً خڀٹُٓخء خڀٽُخڂ ڄه زځًخن ؤوُي ؤن َى‪ُ٩‬وخ لى‪ٟ‬نڃ ٴځ٭ٿّ خڀٕمدء ٴىٸهڃ زځىن ‪ٚ‬ندجىد وخ﵁ خڀ٭دٓب!!‬

‫ؤٸىپ ٌٍخ ْټ‪ٙ‬ٳ ‪٬‬ه ‪٬‬مٷ خ‪ٞ‬نإٔدش وخڀعىځّٳ خڀٌٍ ‪٩‬نر خڀعٵٽًن ڀ٭ٗـً خڀ٭مځٍ زُوق خڀ‪ًٝ‬ٶ وخٔوٗ‪ ٚ‬وخڀ‪ ّّٝ‬وخٔٔعٹدڄص‪ .‬و ب٘ب‬
‫َْي ٔٽىض ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نُخـ‪ُ ٫‬ب ٌٍخ خ‪ٜ‬نٹٿ ڄه ؤٌڃٓ ؤٔسدذ خ‪ٝ‬نٗٲ وخٔعمُخَ ٌٍي خ‪ٞ‬ن٭دودش‪ ،‬وبنْ زَُٓ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نهًِّجٌن ٔٽىهتڃ زإنّ‬
‫لدُ٘عهڃ ٓنفر ‪٬‬ىهڃ خ‪ٞ‬ن٭ځىڄدض خڀعٵ‪ُٝ‬ځُص ‪٬‬ه لفڃ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دټٿ خڀّٗ َ٭دوُهد خڀىدْ ـُٓخء ٌڀٻ‪.‬‬

‫لُؤض يف وعدذ (ٔظُش خدللٍىَ) ظإٌُف خدلُلىَ آَص خ﵁ خٌشُه زلًّ لٕٓ خدللفُ (لًّْ ُّٖٔ) ؤّْ خدلُـن خجملدً٘ مسدلص‬ ‫‪‬‬
‫خجملًّي خٌشًنخٌِ خٌىسًن (َمحٗ خ﵁) لدجً ؼىَش خٌعٕسدن ػً خٔٔعوّدَ خٌَّّـدين يف ‪ 20‬آٌخَ ٕٔص ( ‪ )َ1891‬ودْ َعّّّم زإوفدْ‬
‫دلىخور خٌعـسًن ِٓ ؤِىخٌٗ خخلدطص خٌودجًش بٌُٗ ِٓ ؤِٗوٗ خَٔؼُص يف شًنخِ‪ ً٘ .‬ؽلىٕٕد خٌمىي ؤّْ خحلفًُ ـدء هًٍ هنؿ خجلًّ؟‬

‫ٌٍخ خ‪ٝ‬نّّ ڄعىخظُ ‪ٜ‬مُك‪ ،‬وڀُٕط ڀ‪ٝ‬ځص خڀٹُخزص ُب ڄٌٍسىد ڄًوځُٓص ُب ٸ‪١‬دَد خ‪ٞ‬نُـ٭ُص وخڀعٹځًُ وخڀ٭مٿ زدڀى‪ُ٨‬ٵص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ٌ .‬ىدٺ ٸىد‪٬‬دض‬
‫ڄىسؽٹص ڄه خْيڀّص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ .‬و‪٥‬نه ؤزىدء خڀًڀُٿ ‪٧‬نُٿ لُؽمد ‪٬‬نُٿ‪.‬‬

‫بنّ ؤُٔش خجملًٓي خڀ‪ًٙ‬نخٌِ خْوپ ؤؼسعط ظدَ‪٫‬نُد﵂ وّخٌعهد خٔ‪٬‬ندوُص وبٔعٹدڄعهد خڀىٖجُص و‪ً٬‬ڂ ڄٕدوڄعهد ‪٬‬ځً خڀؽىخزط َٰڃ ـهديٌد خڀُٕدٍٔ‬
‫خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ وظ‪١‬مُدهتد و٘هًخجهد وڄىخټسعهد ڀځٹ‪١‬دَد خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص بٔب َىڄىد‪.‬‬

‫ولٵًُي خڀٕس‪ٚ ٣‬ندلص خجملًٓي خڀؽد٘ب خڀًُٕ ‪١‬نمً خڀ‪ًٙ‬نخٌِ‪ ،‬وَځَٳْ ‪ٜ‬دّب ڀٍخٺ خڀٕځٳ خڀ‪ٝ‬دّب‪ ،‬ڀٔڃَ ٖ َٹُؤ خڀٍَه ‪٩‬نهځىن خ‪ٜ‬نٹدجٷ لىڀً ڄه‬
‫ڄ‪ٝ‬ديٌَد ټُٗ َإظىخ بٔب َىڂ خڀٹُدڄص زدوعهدټدض ُب لٹً ولٹىٶ خڀىدْ وخظٓهدڄدض ڀُٓ ‪ٟ‬ند ڄه خڀ‪ٝ‬مٓص ؤٔدْ!؟‬
‫‪116‬‬
 ‫* < زٌن خْطدٌص وخٌمشَُص وخٔهتدَ > *‬

‫ِد َؤَه يف لىذلُ‪ :‬ؤّْ خحلٌٕن فىُ ولؼدَش وِسديت ُٔدُٔص َخلُص وٌُٓ هىخؿف وشودجُ و٘ىٔص وٌـُ وظـسًن وَوؼص‬ ‫‪‬‬
‫ؿىََُؿ وِشٍ (خٌسُديش!) وزدٌعديل َُي ٘اٖء ؤٔفٕهُ َـدٖ﵂ لؼدٌََّن ولديش خٔطٗلدض خٌُٕدُٔص‪ ،‬وَُوْ خدلهعٌّّن زمؼدَد ِؽً‬
‫خٌعـسًن َـدٖ﵂ لشَُُّٓ؟! وَخق زوؼهُ َعهّىهنُ زدٌوّدٌص ٌٓـٕيب!‬

‫ٔاخڀٻ ٸٕمدن‪ ..‬ؤٸًٓڂ خ‪ٛ‬نىخذ ‪٬‬ځً خڀٹٕڃ خڀؽد٘ب ؤوٖ﵂‪ّ ْ ..‬ن خٔهتدڂ و‪ً٥‬ن وَىڃٓ ‪٬‬ه ِوخپ خڀىَ‪٬ ٪‬ىً ڄه َعٓهڃ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه هبٽٍخ ظُهَڃ‪،‬‬
‫وٌىدٺ ٍّٔؾ ڄه خڀىدْ َ‪ًٓٝ‬ٸىوً وٖ َع٭ىٓىن خڀعمٹُٷ ٴُمد َٕم٭ىوً‪ ،‬ٴععًلُؾ خڀٽٍزص زٌن خڀىدْ وٕنعً آؼدٌَد ُب خْـُدپ زدڀعًڄًن‬
‫ڀٓٴٽدَ وخڀ٭ٗٸدض‪ ،‬وَُـ‪ ٫‬خْٔدْ بٔب ټٍزص ٓب ظُٵىًٓ ڄه زًخَعهد!‬

‫َٹىپ خڀُخوٌ (وب‪ٚ‬نً ‪١‬نمً) ڀٕڄدڂ ‪٬‬ځٍ زه ڄىًٔ خڀُ‪٠‬د (‪( :)٪‬ٸځط ڀً‪ :‬ـُ٭ځطُ ٴًخٺ‪ ،‬خڀُـٿ ڄه بوىخ٘ب َسځٱين ‪٬‬ىً خڀ‪ٍٙ‬ء خڀٌٍ ؤټُي‬
‫ڀً‪ ،‬ٴإٔإڀً ‪٬‬ىً ٴُىٽُُ ٌڀٻ وٸً ؤوّّ٘ب ‪٬‬ىً ٸىڂْ ؼٹدش‪ ،‬ٴٹدپ ٕب‪َ :‬د ‪١‬نمً ټٍَِّذِ ‪ٚ‬ن٭َٻ وز‪َُٝ‬ٺ ‪٬‬ه ؤوُٻ‪ ،‬ٴةنْ َ٘هًَِ ‪٬‬ىًٺ ‪ٙ‬نٕىن‬
‫ٸٕٓدڄص وٸدپ ڀٻ ٸىٖ﵂ ٴ‪ًٓٝ‬ٸًْ وټٍّزِهڃ‪ ،‬وٖ ظٍَ٭هٓ ‪٬‬ځًُ ُ٘حد﵂ ظ‪ُٙ‬ىً زً‪ ،‬وهتًڂ زً ڄُوٓظً ٴعٽىن ڄه خڀٍَه ٸدپ خ﵁ ‪ ّٓ٬‬وـٿ‪﴿ :‬بِنَّ خڀٍََّٔهَ‬
‫(‪)86‬‬
‫َُمٔسٗىنَ ؤَن ظَ‪ َ٫ُٔٙ‬خڀْٵَدلٔ‪َٙ‬صُ ٴٍٔ خڀٍََّٔهَ آڄَىُىخ ڀَهُڃِ ‪ٍََ٬‬خذْ َؤڀُٔڃْ ٴٍٔ خڀًٗوَُِد وَخِ ٔوَُشٔ وَخڀځًَُّ َ٭ِځَڃُ وَؤَوعُڃِ ٖ ظَ٭ِځَمُىنَ﴾‪.‬‬

‫وٌٽٍخ ظُ‪ٝ‬ىَ‪ ٫‬خڀٵدل‪ٙ‬ص خ‪ٝ‬نَّّص ُب ‪٠‬نعم٭دظىد خڀُىڂ‪ ،‬وڀٽه ‪٩‬نر ڄٹدوڄعهد زى‪ ٍ٬‬خ‪ٜ‬نٹُٹص وؼٹص خڀىٵٓ ‪٬‬مٗ﵂ زٹىپ خٔڄدڂ ڄىًٔ زه ـ٭ٵُ‬
‫خڀٽد‪٨‬ڃ (‪ُ )٪‬ب و‪ُٜ‬عً ‪ٟ‬ن‪ٙ‬دڂ زه خ‪ٜ‬نٽڃ‪َ( :‬د ٌ‪ٙ‬دڂ ڀى ټدن ُب ًَٺ ـىِش وٸدپ خڀىدْ‪ُ :‬ب ًَٺ ڀاڀاش ڄد ټدن َىٵ٭ٻ وؤوط ظ٭ځڃ ؤهند‬
‫(‪)87‬‬
‫ـىِش‪ .‬وڀى ټدن ُب ًَٺ ڀاڀاش وٸدپ خڀىدْ‪ :‬بهند ـىِش ڄد ‪ُٓ٠‬ٺ وؤوط ظ٭ځڃ ؤهند ڀاڀاش)‪.‬‬

‫وزدڀىٕسص ڀځٹٕڃ خْوپ ڄه ٔاخڀٻ‪ ..‬ؤٸىپ‪ :‬و٭ڃ ب ّن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ل‪١‬دَش وٴٽُ ؤُدٔص وڀٽىًٓ ټٍڀٻ ٌى ّ٘ٗپ ڄه خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ‬
‫خٔوٕدوُص وَٸّص ُب خڀىـًخن خڀ‪ٙ‬ٵّدٲ وخْلدُٔٓ خ‪ٞ‬نٌُٵص‪ ،‬ڀععٗٸك خ‪ٜ‬ن‪١‬دَش وخڀ٭ٹٗوُص ڄ‪ ٫‬خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ وخڀُٸص ٴعىعؿ خڀعىخِن ُب خ‪ٜ‬نُدش‪،‬‬
‫(‪)88‬‬
‫وخڀع٭ديپ ُب خ‪ٞ‬نىخٸٳ‪ .‬ؤڀُٓ ٌى خڀٹدجٿ‪( :‬ؤود ٸعُٿ خڀ٭ّّش ٖ ٍَټُ٘ب ڄاڄه بٖ زٽً؟)‬

‫وخ‪ٜ‬ن‪١‬دَش خڀّٗ ٖ زٽدء ٴُهد وٖ‪٬‬ىخ‪٤‬ٳ و َٸّص ٌٍ خڀٹدُٔص خڀّٗ ظ‪ٝ‬ى‪ ٫‬خڀٹىدزٿ وظُڄُهد ‪٬‬ځً َئوْ خڀ‪ٙ‬٭ىذ خ‪ٞ‬نٕع‪١‬٭ٵص‪...‬‬

‫وخڀُٕدٔص خڀّٗ ٖ ‪٠‬مًن ٴُهد وٖ بوٕدوُص ٌٍ خ‪ٜ‬ندڀٹص ڀځمسديت خڀًَىُص وخڀًخٌٕص ڀځٹُڃ خْوٗٸُص وخڀٹد‪٤‬٭ص ڀځُئوْ‪...‬‬

‫‪117‬‬
 ‫وخڀ٭مٿ خڀُٕدٍٔ خڀٌٍ ‪٩‬نّٓء ٘ى‪ُٝ‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وَٹ‪ ٫ّ٥‬ڄسديءي وَس٭ٓ‪ُ ٟ‬ب خٔوعُدَ ڄىهد وٴٷ خٔـعهديخض خ‪ٞ‬نّخـُص‪٬ ،‬مٿٌ ظٕٹُ‪ٍ٥‬‬
‫‪٬‬نّٓٶ خڀ‪ٝ‬ٳٓ خڀًخوځٍ‪...‬‬

‫ؤ ڀُٓ ٸً زٽً ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬لٌن وٖيظً ـًٗي خڀىّٔ خْټُڂ (‪ )ٚ‬وؤڄًٓ ٴد‪٤‬مص خڀٌُّخء وؤزىي خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪٬‬ځُهمد خڀٕٗڂ) وزٽً‬
‫‪٬‬ځًُ ؤوىي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٕه (‪ )٪‬وؤوعً َِىر (‪ )٪‬وټٿ خْوسُدء وخْجمص وخڀ‪ٝ‬د‪ٜ‬نىن ٸسٿ وخٸ٭ص ټُزٗء وز٭ًٌد بٔب ٌٍخ خڀُىڂ ‪ ،‬ٴسىدءً ‪٬‬ځً‬
‫ظٹىٓپ خ‪ٞ‬نىعٹًَٔه ٌٿ ؤنّ ٌاٖء ٓب َٽىوىخ ل‪١‬دََُٓه وټدن ٘ٱځهڃ خڀ‪ٙ‬دٰٿ ٴٹ‪ ٣‬خ‪ٜ‬نّن وخڀسٽدء؟! ټّٗ‪ ..‬زٿ ټدوىخ زُىدش خ‪ٜ‬ن‪١‬دَش و ٸديش‬
‫ڀٕ‪ٜٗ‬لدض خڀُٕدُٔص وي‪٬‬دش﵂ ڀځ٭ًخڀص خ‪ٞ‬نًوُص!‬

‫َخـ٭ىخ ټعر خڀعدََه ڀعفًوخ ؤنّ ٸديش خ‪ٜ‬نُټدض خٔٔٗڄُص وټسدَ ڄهىًٍٔ خڀ‪ٝ‬مىش خ‪ٞ‬ن٭د‪ُٜ‬ش ُب خْڄٓص ټدوىخ ڄ‪ ٫‬خڀ‪ٙ‬٭دجُخ‪ٜ‬نُٕىُص (وڄىهد‬
‫خڀع‪٥‬سًن) وهبد ټدوىخ َعّوٓيون وٸىي خ‪ٜ‬نُټص وَوق خٔزدء وخڀ‪ٝ‬مىي وخٔٔعٹدڄص وخڀع‪١‬مُص‪.‬‬

‫ٴمه زٌن خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀٍَه ٌټُودٌڃ ُب زًخَص خ‪ٜ‬نىخَ ْنً َـدٖ﵂ ؤٕٔٓىخ ڀځىه‪١‬ص خڀعٱًُنَص ُب خڀسٗي خٔٔٗڄُص‪ ..‬ٴد‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٽسًنخڀ‪ُٙ‬ه خڀىدجُين‬
‫(‪ٜ‬دلر ٴعىي خڀع‪٥‬سًن) َاڀٳ ټعدزً (ظىسًُ خْڄٓص وظىًَّ خ‪ٞ‬نځّص) لىپ ‪ُ٠‬وَش ٸُدڂ خ‪ٜ‬نٽىڄص خٔٔٗڄُص وڄٵد‪ٜ‬ٿ خڀى‪٩‬دڂ خڀُٕدٍٔ ُب‬
‫خٔٔٗڂ‪ .‬وخجملًٓي خڀ‪ًٙ‬نخٌِ خڀٽسًن َٹىي ؼىَش خڀعىسدٺ ‪ ًٓ٠‬خٔ‪٤‬نځُّ ُب بَُخن‪ .‬وْنً آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ظٹٍ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ُب َؤْ‬
‫خڀٹُديش ڀؽىَش خڀ٭‪َُٙ‬ه ‪ ًٓ٠‬خڀٹىٓخض خڀَّّ‪٥‬دوُص ُب خڀ٭ُخٶ‪ .‬وخٔڄدڂ ټد٘ٳ خڀٱ‪٥‬دء ظًوٌٓ و‪٥‬سعً خڀُٕدُٔص خڀىلًوَص خ‪ٞ‬ن٭ُوٴص ُب ‪ٚ‬ندء خڀٹًْ‬
‫ٸسٿ خلعٗپ ٴځٕ‪ٌ٥‬ن‪ .‬وْنً خٔڄدڂ خڀًُٕ ‪١‬نمً خڀ‪ًٙ‬نخٌِ خڀٵٹًُ خ‪ٞ‬نىٔى‪ ٍ٬‬خڀٌٍ ‪٠‬هٓ ُب خْڄٓص ؼٹدٴُد﵂ ؤُدُٔد﵂ وـهديَد﵂ زإټؽُ ڄه ؤڀٳ‬
‫وڄدجّٗ ټعدذ وآٖٲ خ﵀د‪ُ٠‬خض وڄحدض خ‪ٞ‬نإٔدض خڀًَىُص وخ‪ٜ‬نىِخض خڀ٭ځمُص وخ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دََ‪ ٫‬خ‪ٝ‬نًنَص وخ‪ٜ‬نُټدض خڀعمََُٓص ُب ؤ‪٥‬ندء خڀ٭دٓب‪ .‬وؤڄد‬
‫خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ٸًْ ُٔي) ٴُٹىپ‪( :‬ټٿ ڄد ڀًَىد ٴهى ڄه ‪١‬نُٓڂ و‪ٜ‬ٵُ)‪.‬‬

‫وُب ‪١‬نُٓڂ و‪ٜ‬ٵُ ظىـً ټٿ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص وخڀّٗ ڄىهد خڀع‪٥‬سًن خڀٌٍ ټدن وٖ َّخپ ‪٬‬ندًَٔ ‪ٓٙ٬‬دٶ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ُ )٪‬ب خَُخن‪.‬‬

‫ٌٍخ ؤ‪ٜ‬ځىد‪ ،‬وٌٍي ؤ‪ٜ‬دڀعىد‪ ،‬ٴځعسمػ خڀٹ‪َُٙ‬ص ‪٬‬ه ڄ‪ٝ‬ديَٹهد ُب ًٰنود‪ ،‬ٴٗ ظٕځسىد خڀعٹىٖٓض ؼٹعىد زدڀىهؿ خڀُٔدٕب خڀىٖجٍ خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ‪.‬‬

‫زوغ خدلـسَُّٓ ٖ َىعفىْ زؼُذ خٌُٕف طسدق َىَ هدشىَخء‪ ..‬زُّٕد َىـً آوُوْ َىعفىْ زٗ يف ٍ٘خ خٌُىَ فمؾ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مسدلعىُ ِن ؤَهّد؟‬

‫خ‪ٛ‬ندور خڀُڄٌّ ڀځع‪٥‬سًن ٌى خٔټعٵدء زً ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء وؤود ؤو‪ٝ‬ك هبٍخ خڀُؤٌ وڀٽه بٌخ ټدوط ڀًي خڀس٭‪ ٟ‬ڄَّّٓخض ؤوُي ٴدْڄُ بڀًُ‬
‫ڄ‪ ٫‬خٔٔع‪ٙ‬دَش خ‪ٞ‬نُـ٭ُص‪.‬‬

‫‪٩‬نر ؤن و٭ُٲ زإنّ ‪٬‬د٘ىَخء َىڂ ود‪٬ ٚ‬ځً ڄًخَ ؤَدڂ خڀٕىص‪َ ..‬ىڂ َُڄّ ‪٬‬ىًود بٔب خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وبٔب ؤًٌخٴً خڀُخٸُص‪( :‬خ‪ٜ‬نٷ‪،‬‬
‫خ‪ٞ‬ن٭ُٴص‪ ،‬خڀىٴدء‪ ،‬خڀ‪ٙ‬فد‪٬‬ص‪ ،‬خْوٗٶ‪ ،‬خٔٔعٹدڄص‪ ،‬خڀ‪ٗٝ‬ش‪ ،‬خ‪ٟ‬نًخَص‪ ،‬خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُص‪ ،‬خڀٱًنش ‪٬‬ځً خڀًَه وخُْٔش‪ ،‬خٔوٕدوُص‪ ،‬خ﵀سٓص‪ ،‬خ‪ٜ‬نَُص‪ ،‬خڀعٕدڄك‬
‫‪118‬‬
 ‫وؤيذ خ‪ٜ‬نىخَ‪ )...‬وڀٹً ؤوّّ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٕه (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ؤودي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٴُمد َوخي خڀ٭ّٗڄص خجملځٍٕ (َ٘نً خ﵁) ُب‬
‫ڄىٔى‪٬‬عً (ُندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ ‪٬ )45‬ه ؤڄدٕب خڀ‪ُٙ‬ه خڀ‪ًٝ‬وٶ زٕىًي ‪٬‬ه خٔڄدڂ خڀ‪ٝ‬ديٶ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ‪٬‬ه ؤزًُ ‪٬‬ه ـًٓي ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ٸدپ‪:‬‬
‫(بن خ‪ٜ‬نٌٕن زه ‪٬‬ځٍ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) يوٿ َىڄد﵂ بٔب خ‪ٜ‬نٕه (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪ ..‬بٔب ؤن ٸدپ‪ :‬ٴٹدپ ڀً خ‪ٜ‬نٕه (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ)‪ :‬وڀٽه ٖ َىڂ‬
‫ټُىڄٻ َد ؤزد ‪٬‬سًخ﵁‪ ..‬ٴُفعم٭ىن ‪٬‬ځً ٸعځٻ ؤٵٻ يڄٻ وخوعهدٺ لُڄعٻ ؤّٔ ٌَخََٻ ووٕدجٻ و خوعهدذ ؼٹځٻ ٴ٭ىًٌد ٓنٿّ زسين‬
‫ؤڄُص خڀځ٭ىص‪ ،‬وٕن‪ ُ٥‬خڀٕمدء َڄديخ﵂ ويڄد﵂‪ ،‬وَسٽٍ ‪٬‬ځُٻ ټٿ ٍ٘ء)‪.‬‬

‫ٴٵٍ ڄؽٿ ٌٍخ خڀُىڂ بٌن ڄه خ‪ٛ‬نًَُ زىد ؤن و‪١‬ٵٍ ‪٬‬ځً ڄهُـدن خ‪ٜ‬نّن يڄد﵂ زدڀع‪٥‬سًن ڀى‪ٙ‬د‪ ُ٤‬زً يڄدء خ‪ٜ‬نٌٕن وؤوٖيي وؤ‪ٜ‬مدزً ُب‬
‫‪٬‬د٘ىَخء‪ .‬ٴُىڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) ٖ َُٹدْ زٕدجُ خَْدڂ‪ ،‬وٖ َُٹدْ زً َىڂ ڄه ؤٌٓ ِڄدن‪ ،‬و‪ّ٬‬خئي ؤَ‪١‬د﵂ ـًَُ زإن َٽىن ‪ّ٬‬خءً ٖ‬
‫َُٹدْ زً ‪ّ٬‬خء‪ ،‬وظٽىن ڄُخُٔڃ ظإزُىً ؤَ‪١‬د﵂ ٴًَُش ڄه وى‪٬‬هد ٖ ظُٹدْ هبد ڄُخُٔڃ ظإزٌن ؤوُي‪.‬‬

‫وٌٽٍخ ٴدڀع‪٥‬سًن ُب ‪ٜ‬سدق َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء بٔب وٸط خڀ‪٩‬هُ ټدن ڄه ؤٸُذ خْ‪٬‬مدپ خڀ‪ٙ‬٭دجَُص ْنًُٕخ﵂ ‪ٜ‬نُټص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وؤو‪ٝ‬دَي ُب َىڂ‬
‫‪٬‬د٘ىَخء‪ ..‬بٌ ټدوط خڀُٕىٲ‪ ،‬وټدوط خڀًڄدء‪ ،‬وټدوط خ‪ٟ‬نعدٴدض خ‪ٜ‬نمدُٔص‪ ،‬وټدوط خْټٵدن‪ ،‬وټدوط خڀًڄى‪ ،٪‬ټځّهد ٸً ل‪ُ١‬ضِ‬
‫ٔلُدء ظځٻ خڀٹُڃ خٔ‪ٟ‬نُص وظځٻ خ‪ٞ‬نسديت خْوٗٸُص وظځٻ خ‪ٞ‬نُؽُٿ خٔوٕدوُص‪...‬‬

‫وټٍڀٻ ‪٩‬نر ؤن ظٽىن ڄُخٔڃ خڀع‪٥‬سًن‪ْ ..‬نًٕٓ ڀځىدْ وخٸ٭ص ‪٬‬د٘ىَخء وظٍټٌُّڃ زعځٻ خڀ‪ٝ‬ىَ خڀع‪١‬مىَص خ‪ٞ‬نځهمص‪ ،‬وؤن وٕعى‪٬‬ر ٌٍي‬
‫‪ٜ‬نٽَڃ ڄه ٘نٿ ُٔىٲ خڀع‪٥‬سًن‪ ..‬و‪٥‬نه ٖ وٵهڃ ُب لدپ خڀع‪٥‬سًن بٖ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وظ٭دڀُمً وڄىخٸٵً خٔٔٗڄُص ظځٻ ٴٹ‪!٣‬‬
‫خٔ‬

‫ؤ ڀُٓ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ؼدَ خ﵁؟! و‪٬‬د٘ىَخئي َىڂ خ﵁؟! و‪١‬نسٓىي ـىً خ﵁؟! وؤڄٓعً لّذ خ﵁؟!‬

‫لً َمىي خٌسوغ ؤْ ٌٍُص خٌعدٔن هشُ ِٓ شهُ َِؼدْ ٌٍُص خٌؼُزص هًٍ َؤْ خِٔدَ هٍٍ (م) ؤَؼد﵂ ظٕدٔر شوًنش خٌعـسًن!‬ ‫‪‬‬
‫فٍّدٌخ ٖ ظًهىْ بٌُٗ ؟‬

‫٘ى‪ُٝ‬د﵂ ٖ ؤڄُٿ بٔب ٌٍخ خڀُؤٌ خڀٌٍ زًؤ َعمُٓٺ ڀًي خڀس٭‪ ،ٟ‬زٿ ؤٸعُق ل‪ ُٝ‬خڀع‪٥‬سًن ُب ‪٬‬د٘ىَخء ٴٹ‪ ٣‬ڀعسٹً ـٍوهتد وظ‪ٙ‬٭‪ٙ‬٭هد‬
‫خ‪ٞ‬نعمُّٓ‪ ،‬وْنّ ؤيڀّص خ‪ٛ‬نّ‪ ٪‬وخڀٵّ‪ ٪‬وخڀ‪١‬فٓص وخڀ‪ًٓٙ‬ش ٓنٽمىد ُب خڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀّٗ ظُظس‪ ٣‬زدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ .)٪‬ٴٽٿ خْجمص ّند ٴُهڃ خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍٓ‬
‫زىٵًٕ وخ‪ٜ‬نٕه خڀّټٍٓ خجملعّٓ ټدوىخ َُټّّون ‪٬‬ځً ‪١‬نىََص خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٴمه خْٴ‪١‬ٿ ‪ً٬‬ڂ خڀعىَِ‪ ٫‬ڀځمُخَش خ‪ٞ‬ن‪٥‬ځىزص ڄىٓد ُب بلُدء ٌټُي‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن وڄإٔدظً خڀّٗ ٖ ظُٹدْ زإَص ڄإٔدش ؤوُي ‪٬‬ځً خٔ‪ٗ٤‬ٶ‪.‬‬

‫‪119‬‬
 ‫* < ٖ ٌفمٗ خدلظدحل وخٔٔعمٕدْ!! > *‬

‫ؿدي خحلىخَ وظور خٌشُه ِوٕد‪ ..‬وٌىٓ لسً خخلعدَ‪ ..‬وزدوعظدَ َد شُىٕد خٌوَّّ‪ ً٘ :‬ؽلىٕين ؤْ ؤمسن ظوٍُك خٌسدلػ‬ ‫‪‬‬
‫وخٌىدظر خٍِٔٔٗ مسدلص خٌوِّٗص خدلهعًٌ هًٍ َؤٌ ؤلً خٌشىظُدض خٌوٍّدجُص (خٌسمَُُٕص) خٌمدجً زوًَ خدلظٍمص يف خٌعـسًن و٘ى‬
‫يف ٔفٓ خٌىلط َُي هّخء (خٌـىََُؿ) ِٓ ؤفؼً خٌمُزدض! هٍّد﵂ ؤْ خدلٗن خٌٌٍ َوعًّٖ يف ِٕن خٌعـسًن‪ -‬و٘ى خٌى٘ٓ ٌىٍّص‬
‫خدلُـن خٌمدجً زدحلُِص ؤو لًوغ خٌعفُلص ‪ -‬وخَي يف ٍ٘خ خٌوّخء زشىً ؤلىي‪ ،‬لىت َمىي خٌٕدجً زإْ لُخزص ؤَزوٌن شىظد﵂ لً ِدظىخ‬
‫يف ٕٔص ِٓ خٌٕٕىخض يف ٍ٘خ خٌٕىم ِٓ خٌوّخء زُّٕد ٌُٓ ًٌَٕد ؤلً ِدض زدٌعـسًن‪ ..‬وِودَػص هّخء خٌـىََُؿ ِوُوفص لىت هًٕ‬
‫خدلىدٌفٌن ٌٍعـسًن ْهنُ َُؤٗ وٕ٘د﵂ ٌٍٍّ٘ر ؤسسد﵂ ٌٕٔعهّخء ؤَؼد﵂‪ ..‬ؤٌُٓ ٍ٘خ ظٕدلغ وخدلٗن ٌٍّٕن وخلً؟‬

‫َسًو ؤن خ‪ٞ‬نٗټدض خٔـعهديَص ‪٠‬دج٭ص ‪٬‬ىً ٌٍي خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص خ‪ٞ‬نٍټىَش!‬

‫ٴد‪ٞ‬نٗٺ ُب ٸىڀً‪( :‬ؤن خڀع‪٥‬سًن ٖ ڄ‪ٝ‬ځمص ٴًُ) يخجُ زٌن بؼىٌن لٕر وٹځٻ ڀٽٗڄً‪ :‬خڀعٕسٓر ُب خڀ‪ٙ‬ٹدٶ زٌن خ‪ٞ‬ناڄىٌن ؤو وٌه ټځمص خ‪ٞ‬نُـ‪٫‬‬
‫خڀٹدجٿ زد‪ٜ‬نُڄص‪.‬‬

‫وٌٍخ خ‪ٞ‬نٗٺ ڄىـىي ؤَ‪١‬د﵂ ُب ڄٕإڀص ‪ّ٬‬خء (خڀ‪٥‬ىََُؿ) خڀٌٍ ؤًَٓي ٌٍخ خڀُـٿ‪ .‬زٿ ڄ‪١‬دٴد﵂ بٔب ٌڀٻ ٌىدٺ ڄٗٺ آوُ ڄهڃ ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬ن٭دَ‪ٌ٠‬ن‬
‫ڀځع‪٥‬سًن وٌى بٔعهّخء خْـدور خ‪ٞ‬نىـر ڀىٌه خ‪ٞ‬نٌٍر! وٌٍخ خ‪ٞ‬نٗٺ ؤٸىي ُب ٌٍخ خڀ٭ّخء ‪٣‬ند ٌى ُب خڀع‪٥‬سًن‪ْ ،‬ن ٘ٽٿ خ‪ٞ‬ن٭َّٓه وَټ‪١‬هڃ‬
‫وب‪ٜ‬دزدض خڀًٌٓ ٍب لُٶ خ‪ٝ‬نُدڂ‪ُٓٔ ..‬مد ڄىض (‪٘ )40‬ى‪ٝ‬د﵂ ‪ -‬وٌى ڄد ٓب ؤ‪ٚ‬ن٭ً ‪ -‬ټٿ ٌڀٻ َځّڂ ‪ً٬‬ڂ خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ځمص ‪ٝ‬نُوؾ ‪ّ٬‬خء خڀ‪٥‬ىََُؿ‬
‫زىدءً ‪٬‬ځً ڄٗټدظً خ‪ٞ‬نٍټىَش ُب ‪ً٬‬ڂ ڄ‪ٝ‬ځمص وُوؾ ڄىټر خڀع‪٥‬سًن‪ .‬ٴٽُٳ ؤ‪ٜ‬سك خڀع‪٥‬سًن ودڀُد﵂ ڄه خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ځمص ‪٬‬ىًي‪ ،‬زُىمد ؤ‪ٜ‬سك ‪ّ٬‬خء‬
‫خڀ‪٥‬ىََُؿ ڄه ؤٴ‪١‬ٿ خڀٹُزدض؟!‬

‫وؤڄد ڄٗٺ خڀ‪ٙ‬ٹدٶ زٌن خ‪ٞ‬ناڄىٌن‪ ..‬ٴإٸىپ‪ٌ :‬ٿ ٌىدٺ بظٵدٶ زٌن خ‪ٞ‬ناڄىٌن ڀُىدٲ خڀ‪ٙ‬ٹدٶ؟! ٴدڀٹ‪ُ١‬ص ٌىد ٔدڀسص زدوعٵدء خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ .٪‬وؤڄد ڄٗٺ‬
‫خڀع‪١‬٭ُٳ ڀُؤٌ ڄُـ‪ ٫‬آوُ ٴهٍخ ڄه ؤُٰذ خڀٽٗڂ ُب خٔٔعًٖپ خڀٵٹهٍ! وٌڀٻ‪:‬‬

‫ؤوٖ﵂‪ :‬ڄّٖ ټدن ڄه ؤيڀّص خْلٽدڂ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص ؤن ٖ َٕسٓر َؤٌْ ظ‪١‬٭ُٳ َؤٌٍ آوُ؟!‬

‫ؼدُٔد﵂‪ :‬بن ڄُخـ٭ىد خڀٽُخڂ ٸً يؤزىخ ُب ُنىغ ودَؾ خڀٵٹً خٔٔعًٖٕب ؤن َىدٸ‪ٙ‬ىخ آَخء ز٭‪١‬هڃ خڀس٭‪ ٟ‬بٔب لًٓ خڀع٭سًن ؤلُدود﵂ زٹى‪ٟ‬نڃ‪ :‬وٌٍخ‬
‫خڀٹىپ َُ‪ٙ‬٭ُٔ زدڀعمَُ‪ !ٟ‬وؤلُدود﵂ َ‪ُ١‬ٵىن ‪٬‬ځًُ ڄّلد﵂‪ :‬ټ‪ٝ‬دلسً! ٴهٿ ٌٍخ َ٭عّّ ظ‪١‬٭ُٵد﵂؟ ټّٗ‪ ..‬زٿ ٌى ڄه ڄٕدلدض خ‪ٜ‬نَُص خڀٵٽَُص خڀّٗ‬
‫َاڄه هبد خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ڀځفمُ‪ ،٫‬وبن ټىٓد ٖ ‪٥‬نسٍٓ بٔعىًخڂ ؤڄؽدپ ظځٻ خڀ٭سدَخض خ‪ٞ‬ن٭ُوٴص ڀًي ز٭‪١‬هڃ!‬

‫ؼدٌؽد﵂‪ :‬بن خجملعهًَه خڀىَ‪ٌ٬‬ن َعمَُٓون يخجم﵂د ڄه ‪٠‬ٱ‪ ٣‬خ‪ٝ‬ن‪٥‬ى‪ ٢‬وو‪٥‬ى‪ ٢‬خڀ‪١‬ٱ‪ ٣‬وٖ ًَخٌىىن ؤلًخ﵂ ُب زُدن خْلٽدڂ وخڀع‪َُٝ‬ك زد‪ٜ‬نٷ‪.‬‬
‫َٹىپ خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪َ ٖ( :)٪‬ٹُڃ ؤ ڄُ خ﵁ ٔسمدوً بٖ ڄَه ٖ َ‪ٝ‬دو‪ ٫‬وٖ َ‪١‬دَ‪ ٪‬وٖ ٌظس‪ ٫‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬دڄ‪..!!)٫‬خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دو‪ٌ :٫‬ى خجملدڄٿ ُب ؤڄىَي‪ ،‬وٴُُِّٕ‬
‫‪120‬‬
 ‫ّنه َٕع٭مٿ خڀُ٘ىش‪ .‬وٌىدٺ ڄه َ٘ىظً ‪٤‬م٭ً ُب خڀُجدٔص‪ .‬وخ‪ٞ‬ن‪١‬دَ‪ٌ ٪‬ى‪ :‬ڄَه َ‪٥‬ځر خ‪ٜ‬ندـص ڄهمد ټځّٵً خْڄُ وڀى زعمَُٳ خ‪ٜ‬نٽڃ‬
‫(‪)89‬‬
‫خڀ‪.ٍ٬ُٙ‬‬

‫َخزود﵂‪ :‬ڀُٓ ُب ٸىپ خ‪ٜ‬نٷ ظ‪١‬٭ُٳ ْلً ٴةٌخ خ‪٬‬عٹً خجملعهً ؤو خ‪ٞ‬نٽځّٳ زُؤًَ خ‪ٞ‬نٌّّه ٴٗ ْنىِ ڀً خجملدڄځص ‪٬‬ځً لٕدذ خ‪ٞ‬ن٭عٹً‪ٍ ،‬ب وڄَه ٸدپ‬
‫ٌٍخ ظ‪١‬٭ُٳ؟! ٴځُّند ٔنُٓٿ خڀُـٿ ڄد ٖ ‪٩‬نىِ ٔنُٓځً!‬

‫ودِٕد﵂‪ :‬ڄد ٌى خ‪ٞ‬نٗٺ خڀ‪ ٍ٬ُٙ‬ڀُ‪٬‬دَص ڄٽدوص خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀٹدجٿ زد‪ٜ‬نُڄص و‪ً٬‬ڂ َ‪٬‬دَص ڄٽدوص خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬خڀٹدجځٌن زد‪ٛ‬نىخِ وخ‪ٜ‬نځُّص؟!‬

‫ٔدئد﵂‪ :‬ؤ٘ ٓڃ ڄه ٌٍي خَِخء َخجمص خڀعّڀّٳ بٔب ٌڀٻ خ‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬وڄٹځًًَّ‪ ،‬وٌٍخ وٗٲ خْڄدوص ُب زُدن خْلٽدڂ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص! وؤَـى ؤن ظٽىن‬
‫٘دڄّٓٗ ًٰن يٸُٹص!‬

‫خڀځه ٓڃ خ‪ٝ٬‬مىد ڄه خڀّڀٿ وخ‪ٝ‬ن‪٥‬ٿ وٗنُ‪ ٫‬ؤوىخ‪ ٪‬خڀَُدء وخڀٵ‪ٙ‬ٿ‪ ،‬ؤًٓيود ڀځ٭مٿ ّند ٸدڀً خٔڄدڂ ؤڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن ‪٬‬ځٍ (‪ ٖ( :)٪‬ظٕعىل‪ٙ‬ىخ ُب‬
‫(‪)90‬‬
‫‪َُ٤‬ٷ خ‪ٟ‬نًي ڀٹځّص ؤٌځً)‪.‬‬

‫فؼٍُص خٌشُه‪ ً٘ ..‬لُؤض وُّخْ (خٌعـسًن؟) دلاٌفٍ رلهىي طًَ هًٕٔد يف خٌسمَُٓ!؟‬ ‫‪‬‬

‫و٭ڃ‪ ..‬بوً ؤ‪٠‬٭ٳ ڄد ٸُؤظًُ ُب ٌٍخ خڀسدذ ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن‪ .‬وڀٹً ـدء٘ب ِڄُٿ ټدظسً ُب خڀ٭مٿ وٌټُ ٕب ب‪ٚ‬نً (‪َ )...‬ٹىپ ؤن خڀُـٿ ټدن َهًٓي‬
‫ٔىٲ ‪٪‬ن‪ ًٙ‬ؤ‪ًٜ‬ٸدءي ‪ٞ‬نى‪ ٫‬وُوؾ ڄىټر خڀع‪٥‬سًن (ُب ڄى‪٥‬ٹعىد خ﵀ُٶ) لّٖ ڀى ټځّٵهڃ خ‪ٞ‬نىخـهص زدڀ٭ىٳ! وٸدپ ُب ڀُځص (خَْز٭ٌن) وٌى‬
‫َ‪ًٙ‬ن بٔب ًَي‪ :‬ڀى ٓب ؤظ‪ًٰ ًٓٝ‬خ﵂ ڀځم‪٥‬سَُٓه ٴٕإٸ‪ٌٍ ٫٥‬ي خڀًُ!‬

‫َٹىپ خْن‪ :‬بوع‪ُ٩‬ظًُ ُب ‪ٜ‬سدق َىڂ خَْز٭ٌن خ‪ٜ‬نُٕين ٴځڃ ؤَي‪ ،‬ووُؾ خ‪ٞ‬نىټر زإلٕه ڄد َٽىن‪ .‬وخوع‪ُ٩‬ظًُ ُب خڀ٭مٿ َىڄد﵂ ٍب َىڄد﵂ آوُ وُب‬
‫خڀُىڂ خڀؽدڀػ خظ‪ٝ‬ځطُ زً وبٌخ ‪٫‬نّّ٘ب زعإڀّڃ ًًَ٘‪ :‬ب٘ب ُب وٵٓ خڀځُځص ٔٹ‪٥‬طُ ‪٬‬ځً ًٌَ وٵٕهد (خڀّٗ ؤُ٘ضُ بڀُهد) وخوٽُٕضِ ؼٗغ‬
‫ټََُٕخض وٌٍ خِن ٓنط خ‪ٛ‬ن‪ !ٓٛ‬وڄىهد ٸَُٓض ؤن ٖ ؤظٽځّڃ ‪ ًٓ٠‬خڀع‪٥‬سًن ؤزًخ﵂!‬

‫َٹىپ خْن ٴٍټُّظً زى‪ُٝ‬مّٗ‪ :‬ؤٓب ؤٸُٿ ڀٻ ٖ ظٹٳ زىـً خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ .‬ي‪ ٪‬ټٿ بوٕدن َ٭سُٓ ‪٬‬ه وٖجً و‪ٙ٬‬ٹً ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ټمد‬
‫‪٪‬نر‪.‬‬

‫وٌىد ٸځط ڀٓن خڀّخجُ‪ :‬ؤزِځٔٱًِ ٔٗڄٍ وڀُى‪ ُٙ‬وّّ ٌٍي خ‪ٞ‬ن٭فّش ڀُهعًٌ ټ ّٿ ڄَه وُځٹط ‪ُ٤‬ىعً ڄٔه ٴد‪٠‬ٿ ‪ُ٤‬ىص ؤجمعىد خْ‪٤‬هدَ (‪ٜ‬ځىخض خ﵁‬
‫‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن) وڀُٽىن ټٵدَش ‪ٞ‬ند ٔ‪ُّ٥‬ي ڄه زد‪٤‬ٿ ُب ټُٓخًٔ (خڀع‪٥‬سًن؟) وټٵدي ‪٠‬٭ٵد﵂ ‪ً٬‬ڂ ٌټُ خ‪ٚ‬نً ‪٬‬ځًُ!!‬

‫‪121‬‬
 ‫* < وُف ظَُٕٕؿ خٌفعىي وظعغُُّ؟ > *‬

‫َد شُه‪ ..‬دلدٌخ يف َؤَه لً لَُّ خًٌُٕ خخلدِٕحٍ (لفلٗ خ﵁) خٌعـسًن؟ مث ً٘ ؽلىٓ ٌٍفمُٗ ؤْ َعُخـن هٓ َؤَٗ بٌخ وَيظٗ‬ ‫‪‬‬
‫ِوٍىِدض ـًًَش يف خدلىػىم؟‬

‫وإٌب ‪ٛ‬نىخذ ٌٍَِه خڀٕاخڀُِه زدڀعُظُر‪ :‬زدڀىٕسص ڀځٕاخپ خْوپ‪َ ..‬سًو ڄه ٴعىي ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خڀٹدجً (يخڂ ‪٨‬ځً) ُب ټعدزً (ؤـىزص‬
‫خٔٔعٵعدءخض‪/‬ؾ‪/129ٚ/2‬خڀٕاخپ َٸڃ ‪ )385 ، 384‬ؤن خڀٕسر ٌى خ‪ٟ‬نعٻ وخڀعىٌٌن ڀځمٌٍر‪ .‬وٌٍخ خڀع‪ٙ‬ىُ‪ ٛ‬ڄى‪٠‬ى‪ ٍٓ ٬‬ڄعمُٓٺ‬
‫ز٭ىد‪ ُٜ‬خڀّڄه‪ ،‬ٴٹً َعٱُُٓ َىڄد﵂ وظعٱُُٓ ٴعىخي ظس٭د﵂‪ ،‬وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫وُب ـىخذ ٔاخڀٻ خڀؽد٘ب ؤٸىپ‪ :‬و٭ڃ ‪٪‬نًغ ټؽًنخ﵂ ُب ظدََه خ‪ٞ‬نُـ٭ُص ظٱًُن ُب خڀٵعىي زد‪ٜ‬نٽڃ خْوٕٓب ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه ظٱًُني زدڀ٭ىىخن خڀؽدوىٌ بٌخ‬
‫ڄد ‪٬‬ؽُ خ‪ٞ‬نُـ‪ُ ٫‬ب ڄ‪٥‬دڀ٭دظً خٔـعهديَص ‪٬‬ځً ؤيڀص ؤٸىي ڄه خڀّٗ خ‪٬‬عمًٌد ٔدزٹد﵂‪.‬‬

‫ً٘ ٕٔعٕعؿ ؤْ خٌفمُٗ َوعًّ ؤلُدٔد﵂ يف بطًخَ فعدوخٖ هًٍ ِوٍىِدظٗ خٌىخَيش ِٓ ِظديَٖ خخلدطص وزـدٔعٗ وِمُّزُٗ‪ ،‬فهى بٌخ‬ ‫‪‬‬
‫وَيض هٍُٗ ِوٍىِدض ـًًَش بهعًّ٘د يف بطًخَ فعىي ؤوُي؟‬

‫ٌٍخ وخَي ُب ٴهڃ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪٬‬دض‪ ..‬وڄه ٌىد ټدن ‪٬‬ځً خڀٵٹًُ وخڀ٭دٓب خ‪ٞ‬نع‪ْ ًٌٓٝ‬ڄىَ خڀىدْ ؤن ًَٸّٷ ُب ڄ‪ٝ‬ديَي خ‪ٞ‬ن٭ځىڄدظُص وَٕعم‪ ٫‬بٔب‬
‫‪٢‬نعځٳ خَِخء وَى‪ ُ٩‬بٔب ٗنُ‪ ٫‬خڀّوخَد ُب خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪٬‬دض ٍب َٵّٗ‪ ،‬ټمد وڀً ؤن َٱُُٓ َؤًَ ڄّٖ ڄد ظٱُُٓض خڀ‪ُ٩‬وٲ خ‪ٞ‬نى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص ڀځٵعىي خْؤب ؤو‬
‫ظسُٓه ڀً و‪٥‬إ ڄ٭ځىڄدظً خڀٕدزٹص‪ .‬ڄؽدپ ٌڀٻ ٴعىي خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ٸًْٓ ُٔٓي) ُب خٔعمدڀص خڀ‪ٝ‬ځك ڄ‪ًٜٓ ٫‬خڂ ووـىذ خٔٔعمُخَ ُب خ‪ٜ‬نُذ‬
‫لّٖ خڀى‪ ،ُٝ‬لّٖ خ٘عهُض ټځمعً (خڀ‪ٝ‬ځك ڄ‪ًٜٓ ٫‬خڂ ‪ٜ‬ځكْ ڄ‪ ٫‬خڀٽٵُ)‪ .‬وڀٽىً ‪ٞ‬نّد ظٱُُٓض خڀ‪ُ٩‬وٲ ّن٭ځىڄدض ـًًَش لىپ ‪٢‬ند‪ُ٤‬‬
‫خٔٔعمُخَ وخٴٷ ‪٬‬ځً خڀ‪ٝ‬ځك ټمد َىخٴٷ خٔوٕدن ‪٬‬ځً ْنُٓ‪ ً٬‬خڀٕ ٓڃ ڄه ؤـٿ ڄ‪ٝ‬ځمص ؤټّّ‪.‬‬

‫بٔين ؤهٍٓ لٕدهيت خٌىدٍِص زدٌعـسًن ِٓ خجلهص خٌشُهُص وخْيٌّص خٌومٍُص وِد زُّٕعَٗ وٗي لىخَٔد ـّخن خ﵁ وًن خجلّخء‪ .‬وٌىٓ‬ ‫‪‬‬
‫زمٍ هًٌٕ ٍ٘خ خٌٕاخي‪ ..‬و٘ى ً٘ ؤّْ خٌعـسًن يف كً خخلٗفدض خ﵀عًِص لىٌٗ زدض شوًنش ظٕفن خذلًف ِٕٗ ؤَ ظؼُّ زٗ؟ وزوسدَش‬
‫ؤوُي‪ :‬ؤ ٌُٓ خجلًي لىٌٗ لً ـوً خدلآًََ وخدلىدٌفٌن َعمُّوىْ زًخفن خٔٔعظدَ جلّدهعهُ وٌُٓ زًخفن خٌمُزص بىل خ﵁ وربظًُ‬
‫خْـُ‪.‬‬

‫‪122‬‬
‫و٭ڃ ٌٍي ب٘ٽدڀُص و‪ً٥‬نش ‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬بهند ٸً يزٓط ُب ‪ٜ‬ٵىٲ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نىخٴٹٌن وخ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ‪ٟ‬نٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وڀٽه ټمد ٸځط ڄه ٸسٿ‪:‬‬
‫ؤن خڀع‪٥‬سًن ټدن ٸً‪٬‬ند﵂ زٹًڂ ظدََه ‪٬‬د٘ىَخء‪ ،‬وٓب َٽه ُ٘حد﵂ ـًًَخ﵂‪ ،‬و‪٬‬ځًُ‪ :‬ٴٗ َ‪٩‬ه زد‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه خڀعمُٺ هبٍخ خْٔندي‪ .‬و‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬وـىي‬
‫ٍ٘ء ڄه ٌڀٻ‪ ،‬ٴهى ڄه وعدؾ ؤٴىپ خڀعىـُهدض خْوٗٸُص ‪٬‬ه خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ خڀًَين خ‪ٞ‬ن٭د‪ ُٜ‬ڄه ودلُص‪ ،‬و‪٤‬ٱُدن خ‪ٞ‬نىخ‪ ٫ُ٠‬خڀُٕدُٔص ُب ٌٍخ‬
‫خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ ڄه ودلُص ؼدوُص‪ ،‬وٌى ؤٸىي ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن‪.‬‬

‫وڀٽه ٖ ظ‪٩‬هٓ ؤ ّن خ‪ٜ‬نٿ َٽمه ُب ڄى‪ ٫‬خڀع‪٥‬سًن‪ْ ،‬ن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ڀه َعىٸٵىخ وزدڀعدٕب ًَوَ خْڄُ زٌن ٸم٭هڃ زدَْديٌ وخْڀٕه ٴُعىڀًّ خ‪ٞ‬نًَّ‬
‫ڄه خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دټٿ وخڀٽُخٌُدض وزٌن خڀٕٽىض ‪٬‬ىهڃ ؤو خ‪ٜ‬نىخَ ڄ٭هڃ ٔٸىد‪٬‬هڃ ؤو خٔٸعىد‪ ٪‬هبڃ‪ .‬وخ‪ٜ‬نٽمص ظٹع‪ٌٍ ٍ١‬خ خ‪ٜ‬نٿّ خڀؽد٘ب‪ .‬ٴ٭ځً‬
‫خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن خوعهدؾ ؤٔځىذ خ‪ٜ‬نىخَ ولٿ خ‪ٝ‬نٗٲ زُىهڃ وزٌن ًٰنٌڃ ز‪َُ٥‬ٹص ل‪١‬دََص‪ ،‬وٖ َٕسٓسىخ زإٔدڀُسهڃ ًٰن خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص َيوي ٴ٭ٿ‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ًٰن خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬ٴٽڃ ڄه لدٖض ‪٬‬ىدي ُب ٗند‪٬‬دض ظ٭ىي ؤٔسدهبد بٔب ؤٔدڀُر خڀٹم‪ ٫‬وؤڀٕىص خڀ‪ٙ‬عڃ‪ .‬و‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ناًََه ڀځع‪٥‬سًن ؤن‬
‫َعفىٓسىخ َوق خڀ٭ىدي ‪ٖٚ -‬نك خ﵁ ‪ -‬ڄهمد ‪٬‬د٘ىخ ٓنط ‪٠‬ٱ‪ ٣‬خٔٔدءخض‪ ،‬ٴةنّ خ﵁ ‪ّٓ٬‬وـٿ ٖ َ٭‪ ٍ٥‬ؤـُخ﵂ ‪٬‬ځً ظ‪٥‬سًنٍ هبٍخ خڀٹ‪.ًٝ‬‬

‫ٍب ٖ ‪٫‬نً‪ ٪‬ز٭‪١‬ىد وٵًٕ ! ٴةنّ ٌىدٺ ؤڄىَخ﵂ ټؽًنش يَىُص ؤُدُٔص ٕندَٔهد خ‪ٛ‬نمد‪٬‬دض زًخٴ‪ًٰ ٫‬ن ب‪ٟ‬نٍ‪ ،‬ٴةٌخ ‪٤‬سٓٹىد ٌٍي خڀٹد‪ً٬‬ش ‪٬‬ځً خڀع‪٥‬سًن‬
‫ڀّڄىد ظ‪٥‬سُٹهد ‪٬‬ځً ًٰنٌد ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬وٌىدڀٻ َعهُٓذ خ‪ٛ‬نمُ‪٬ ٫‬ه ظ٭َُص وىخَدٌڃ ‪ٝ‬نځىٌٓد ‪٬‬ه خٔوٗ‪ ٚ‬﵁!‬

‫ٴٗ لٿّ بٌن ٔىي بڀعّخڂ خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬زٹىد‪٬‬دهتڃ خ‪ٞ‬نُـ٭ُص ‪٠‬مه بلعُخڂ خ‪ٜ‬نَُدض وؤوٗٸُدض خڀعٹىي وخڀى‪ُ٩‬ش خڀس٭ًُش بٔب خِوُش ولٕدذ خ﵁‬
‫‪٬‬ځً ڄؽٹدپ ٌَٓش وًنخ﵂ َُي وڄؽٹدپ ٌَٓش ُ٘خ﵂ َُي‪.‬‬

‫* < آوُ ٔاخي‪* > ...‬‬

‫آوُ ٔاخي َد فؼٍُص خٌشُه‪ٕ٘ ً٘ ..‬دن رلدي هًٕ ُِخـن خٌعـسًن ومجهىَُ٘ ؤْ َسعىُوخ شوًنش ؤـُص ظىىْ ِشدهبص‬ ‫‪‬‬
‫ٌٓطً ِٓ ٔدلُص وؤوؽُ هظَُص وـدٌزُص ٌٍّعمؼَُّٓ ِٓ ٔدلُص ؤوُي؟‬

‫ؤ‪٬‬عٹً ُب خڀىٹد‪ ٢‬خڀّٗ ٌټُظُهد ڀٻ ٸً ظسُٓه ؤن ٌٍخ خڀٽٗڂ ؤَ‪١‬د﵂ ڄُيوي‪ْ ،‬ن خڀىـً خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ ڀځع‪٥‬سًن وخ‪٠‬ك وب‪٧‬ند ُب ٘ٽځً ٸً ‪٪‬نعدؾ بٔب‬
‫‪ٜ‬نرٓ وخڀع‪١‬مُص وب‪٨‬هدَ خٔٔع٭ًخي‬ ‫ظ‪ٝ‬مُڃ ـًًَ وظ‪٥‬ىَُ ُب خڀعى‪ُ٩‬ڃ وب‪٠‬دٴص ؤڄىَ َٹىڂ هبد ټٿ ؤودٍْ ُب ڄى‪٥‬ٹعهڃ‪ .‬ٴدڀُوق ٌٍ َوق خ ُ‬
‫ڀځًٴد‪٬ ٪‬ه ٸ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خ‪ٞ‬نٹًٔص زإٌ ٖنه‪ ،‬بوً ظ٭سًن‪٬‬ه خڀىٖء بٔب لًٓ خڀعٵد٘ب‪ ،‬و‪٥‬نه بٌخ ٸمىد زسُدن ٌٍي خڀٵځٕٵص ڀځمعم‪َُٓ١‬ه‬
‫خ‪ٜ‬نٹُٹُُٓه ڄ‪١‬دٴد﵂ بٔب خڀىٹد‪ ٢‬خْوُي وزإٔځىذ ‪ ٌُٝ٬‬ڀَإټّّوخ ٴُىد َوق خڀىٴدء ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وخڀع٭د‪٤‬ٳ ڄ‪ ٫‬آٖڄً خڀّٗ ٓنمٓځهد‬
‫ْـځىد وبوٹدٌ خڀس‪َُٙ‬ص‪ ..‬ٴُى‪ُ٩‬وخ لُىحٍ بٔب خڀع‪٥‬سًن ڄه ٌٍي خڀّخوَص خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص‪ .‬ټمد َى‪ُ٩‬ون بڀُىد ڄه ِخوَص ټىوىد ‪٦‬نعځٳ يخوځُد﵂ وڀٽىىد‬
‫‪٥‬نعُڂ خڀع٭ًٓيَص زُىىد‪...‬‬

‫‪123‬‬
 ‫ٌٍي ٌٍ خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص وڀُٕط خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص زٹم‪ ٫‬خڀُؤٌ خِوُ وبَٰدڂ ؤ‪ٜ‬مدزً ‪٬‬ځً خڀعىځٍّ وخڀٍوزدن زدڀٹىٓش ؤو خ‪ٟ‬نُوذ ‪٬‬ه ؼٹدٴُٓدظىد وفٗ﵂‬
‫وخٔعمُد ًء ڄىهّڄٌن‪ .‬وڄه خ‪ٛ‬نًَُ ٌټُي ؤوً ُب خڀ‪ٙ‬هُ خ‪ٝ‬ندڄٓ ڄه ٌٍي خڀٕىص ( ‪2006‬ڂ) ټىط ُب ڄًَىص ڄد‪ٞ‬نى خڀٕىًََص‪ ،‬ڀٹد٘ب ؤلً‬
‫‪ٜ‬نٽَڃ وخڀٵځٕٵص و‪ًَ ٫٠‬ي‬ ‫خڀ٭ُخٸٌُن زُٴٹص ‪ًَٜ‬ٹً خڀٕىًٌَ‪ ،‬ٴعُـڃ ٕب ‪٠‬مه ؤٔحځعً ٔاخٖ﵂ ‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن؟ ٴځمد و‪ٓ٠‬مط ڀً ز٭‪ٌٍ ٟ‬ي خ ٔ‬
‫‪٬‬ځً َؤًٔ وٸدپ‪ُ٩٬ :‬ڃ ـًخ ًڄد ظٵ٭ځىوً‪ُ٩٬ ..‬ڃ ـًخ﵂ً‪ ..‬ؤوعڃ ؤوٴُدء ڀٹديظٽڃ‪ ..‬ظ‪٥‬سًنټڃ ‪٩‬نًٕٓ ٸمٓص خ‪ٜ‬نرٓ‪ ..‬وخ‪ٜ‬نرٓ ؤٔدْ ټٿ وًن ُب‬
‫خ‪ٜ‬نُدش‪.‬‬

‫ؤوٍ‪ :‬بٸُؤ ڄد ټعسعً خڀ‪ٝ‬مُٵص خڀَّّ‪٥‬دوُص (‪ )DAILY NEWS‬زعدََه (‪ )23/Apr/2003‬وخٸُؤ ڄد ټعسعً خجملځّص خْوَزُص‬
‫(‪ً٬ NATIONA GEOGRAPHIC‬ي (ٔسعمّّ ٔىص ‪ )2003‬ڀعفً ؤنّ ٌىدٺ َـد ﵂ٖ ڄعم‪َُٓ١‬ه َٵهمىن ټمد وٵهڃ‪.‬‬

‫وؤٸىپ ؤٔدٔد﵂ زًپ خ‪ٜ‬نًَػ ُب خڀًٴد‪ٞ ٪‬ندٌخ ٖ وعمًٓغ ُب خ‪ٟ‬نفىڂ ووىعٹً خڀٱُزُُٓه وخ‪ٞ‬نعإؼَُه هبڃ ُب زٗيود لُىمد َى‪ُٙ‬ون زٽٿ ٴىُ‬
‫وخ‪٬‬عّخِ وّّ ڄَه َ٭‪ ٍ٥‬ڄدڀً ولىدوً زٿ ويڄً ْـٿ ټځسً ؤوٌُٓظً ؤو زسٱدجً ؤو خ‪ٟ‬نىخَص خڀعدٴهص خڀّٗ ‪٪‬نسٓهد ز‪ًٓٙ‬ش ـىىوُص‪ ،‬وَى‪ُٙ‬ون وّّ َٔىٓهڃ‬
‫ٸدوىن ِوخؾ خڀٍټىَ زس٭‪١‬هڃ خڀس٭‪َٚ ٟ‬نُٓد﵂ ُب خڀٽىُٕص ڄ‪ ٫‬خڀعَّّٽدض وخڀىَوي وخڀ‪ٝ‬ىَ خڀعٍټدََص (ڀځّوـٌن خڀٍَټَََُِه!) و ظ٭ُ‪ٞ‬‬
‫خڀ‪ٙ‬د٘دض خٔوسدََص ظٹدََُ‪٬‬ه ٌڀٻ ټځًّ وظ٭سُٓ‪٬‬ىهد زٹ‪١‬دَد بوٕدوُص ول‪١‬دََص وظٹًٓڄُص وؤهند ڄه ڄ‪٩‬دٌُ خ‪ٜ‬نَُص خڀٵُيَص!‬

‫ؤ ڀُٓ ٌٍخ خڀٕځىٺ َٹِّٓ ُب خڀىٵٓ خٔوٕدوُص وَس٭ػ ‪٬‬ځً خڀٕىَُص وڀٽىهڃ ٖ َهمٓهڃ ٘ث‪ٔ ،‬ىخءخ﵂ ٸځىد ‪٬‬ىهڃ ؤوً ٍ٘وٌ ؤو ظٗ‪٬‬ر زدڀٹُڃ‬
‫وٸځّص﵂ ڀځمُدء ؤڂ ٓب وٹٿ ُ٘حد﵂‪ ...‬وڀٽىٓىد ‪٦‬ندٲ ؤن َٹىڀىخ ‪٬‬ىد ؤنّ خڀع‪٥‬سًن ټٍخ وټٍخ‪ ...‬وبٌخ ٸدپ ؤلًٌڃ خٔعُٹىٓىد ؤوً ‪٬‬نؽّٿ ټدٴّص ؤزىدء ـځًظً‪.‬‬
‫ٍب وسًؤ و‪ُ١‬ذ خًْٔخْ ُب خْ‪ٙ‬ندْ ڀىىُؾ ڄه ؤِڄعىد خڀىٵُٕص ټُٗ َى‪ُ٩‬وخ بڀُىد هبٍي خڀى‪ُ٩‬ش‪ ،‬ٴىسًؤ َلځص خڀعىدِٖض وخڀعىَّٗض؟!‬

‫آي ڄه خٔهنّخڄُص وٴٹًخن خڀؽٹص زدڀىٵٓ و‪٠‬٭ٳ خڀ٭ٹًُش وخٔوسهدَ زدِوَُه! وَد ڀُط خِوَُه َٕعمٹىن!‬

‫‪٬‬نىض خ‪ٞ‬نىد‪٠‬ٿ خ‪ٞ‬نُٕمٍ خَُٔڀىًٌ (زديب ٔىّ) وعُفص ب‪ُ٠‬خزً ‪٬‬ه خڀ‪٥‬٭دڂ ُب خڀٕفه ٔعٌٓن َىڄد﵂ وَٕمًٓ زد‪ٚ‬نً ٘دَ‪ُ ْ٪‬ب ‪٤‬هُخن ٔنځًُخ﵂ ٔ‪ٚ‬نً‬
‫وظٽُ‪٬‬ند﵂ ڀٍټُخي وظ‪١‬دڄىد﵂ ڄ‪ ٫‬آٖڄً وٸ‪ُ١‬عً خڀ٭ديڀص‪ ،‬وَسٹً خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ خ‪ٞ‬نٕځڃ خڀ‪ُٙ‬٭ٍ خ‪ٞ‬نٕٽٌن ڄ‪ٙ‬عىڄد﵂ وڄىسىٌخ﵂ وٸً ؤيڄً َؤًٔ وـٕمً ظ‪١‬دڄىد﵂‬
‫ڄ‪ ٫‬يڄدء خ‪ٜ‬نٌٕن وؤوٖيي وؤ‪ٜ‬مدزً!‬

‫وٕنفًٓ خڀس‪َُٙ‬ص ُب ټٿّ خجملعم٭دض خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص وًٰن خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص زد‪ٛ‬نىًٌ خجملهىپ وظٹًٓڂ ڀً زدٸدض وَي وؤلّڄص ٌِىَ‪ ،‬و‪٥‬نه ڀًَىد ـىًٌ‬
‫ڄ٭ځىڂ ټدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ ٴًخ وٵًٕ و‪ُ٬‬دڀً وؤو‪ٝ‬دَي ڀځًَه وخٔوٕدوُص وزإَو‪ٜ ٪‬ىَخڀٵًخء‪ ،‬ؤٖ َٕعمٷ ل‪١‬دََد﵂ ؤن ‪٧‬نفًٓي َنُق‬
‫َڄٌّ ‪٬‬ځً َئؤىد! وبٌخ ٸدڂ ز٭‪١‬ىد هبٍخ خ‪ٛ‬نهً ؤو ؤًَٓ خڀٵٽُش لدَزىي لّٖ َ‪ٝ‬سك خٔوٕدن خ‪ٝ‬ندَـٍ ؤُ٘ٲ ڄىً! ٴةٌخ ټدوط ٌٍي ٌٍ‬
‫خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص وخ‪ٜ‬نًخؼىَص وڄىهدؾ خڀىلًش‪ ،‬ٴإود ؤوپ خڀٽدٴَُه هبد!‬

‫‪٥‬نه ‪٬‬نٽىىد ‪ُٜ‬دٰص ؤٴٽدَود ّند َعىدٔر ڄ‪ ٫‬خڀځٱص خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص خ‪ٞ‬ن٭د‪ُٜ‬ش بٌخ ؤَيود ٌڀٻ وٓب ‪٪‬نٹُّ ز٭‪١‬ىد خڀس٭‪ ٟ‬و‪٤‬ن٭ٿ خِوَُه َ‪١‬مٽىن ‪٬‬ځُىد‬
‫زع‪ٙ‬دـُود وڄىدِ‪٬‬دظىد!‬

‫‪124‬‬
 ‫وِٗه ٌو شفىْ‪ ،‬وؤدله َىـن خٌمٍر‪ ،‬ؤَٓ ظىّٓ خدلشىٍص؟‬ ‫‪‬‬

‫بهند ظٽمه ُب ؼٹدٴص خٔٴُخ‪ ٢‬وخڀعٵَُ‪ .٣‬ظُخود بٌخ ؤزٱ‪ ٟ‬ز٭‪١‬ىد ُ٘حد﵂ ‪ٜ‬دَ ٖ َُي ڀً زُ٭ًخ﵂ ب‪٩‬ندزُد﵂‪ ،‬وبٌخ ؤلسًٓ ‪ٜ‬دَ ٖ َُي ڀً زُ٭ًخ﵂ ٔځسُد﵂‪.‬‬
‫زُىمد ؼٹدٴص خٔٔٗڂ ٌٍ خڀىٔ‪ُ٥‬ص وخڀ٭ًپ وخڀعٕدڄك وخٔوٵعدق وخٔو‪ٝ‬دٲ وخڀسمػ ‪٬‬ه خْٴ‪١‬ٿ زدڀى‪ ُ٩‬بٔب ڄد ٸدپ وڀُٓ بٔب ڄه ٸدپ‪.‬‬

‫ب٘ب ٓب ؤٸٳ ڄ‪ ٫‬ڄىټر خڀع‪٥‬سًن بٖ زىدءخ﵂ ‪٬‬ځً ٸىد‪٬‬دٌب خ‪ٞ‬نٍټىَش ؤؼسدض ؤن خڀىدْ ڀُٕىخ ڄځٽد﵂ ڀځُؤٌ خٔٸ‪ٝ‬دجٍ خڀىخلً وٖ ڀٓ‪ٜ‬ىدڂ خڀس‪َُٙ‬ص‬
‫وڀٕىد ُندـص بٔب ُ٘‪٤‬ص ظٵعُٗ خڀ٭ٹًُش‪.‬‬

‫وآوُ ڄد ؤويٓ ٸىڀً ‪ٟ‬نڃ‪ :‬ؤن خٴعُ‪٠‬ىخ ټمد ظًٓ‪٬‬ىن ؤن خڀع‪٥‬سًن لُخڂ لّٖ ‪٬‬ځً ًٰن ٗند‪٬‬عٽڃ‪ ،‬وڀٽه (ڄ‪ ٫‬خْٔٳ) وٹىپ ڀٹً ٸَُٓ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون‬
‫ؤن َُظٽسىخ ٌٍخ خ‪ٜ‬نُخڂ‪ ،‬ٴٍوسهڃ ‪٬‬ځً ـىسهڃ‪٫ ٖ ،‬ن‪ٓٝ‬ٽڃ ؤوعڃ ٍ٘ء بٖ ّنٹًخَ خڀىهٍ ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نىٽُ‪ ،‬ؤٓب ظٕم٭ىخ ٸىپ خ﵁ ظ٭دٔب‪ََ( :‬د ؤََٗهَد خڀٍََّٔهَ‬
‫‪ُٗ١‬ټُڃ ڄٖه ‪َ٠‬ٿَّ ِبٌَخ خٌِعًَََِعُڃِ ِبڀًَ خڀځّ ًٔ َڄُِـِ ُ٭ٽُڃِ ـَمُٔ٭ّد ٴَُىَسُِّحٽُڃ زِمَد ټُىعُڃِ ظَ٭ِمَځُىنَ)(‪ )91‬وخڀىهٍ ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نىٽُ ب‪٧‬ند‬
‫ٕٽُڃِ َٖ َ ُ‬
‫آڄَىُىخْ ‪َ٬‬ځَُِٽُڃِ ؤَوٵُ َ‬
‫‪٩‬نر ز‪ُٙ‬و‪ ً٤‬خ‪ٞ‬نٍټىَش ُب خڀٽعر خڀٵٹهُص وخڀُٔدجٿ خڀ٭مځُص ڀځمُخـ‪ ٫‬وڄه ُ٘و‪ ً٤‬خٔظٵدٶ ‪٬‬ځً ڄىٽَُٓعً‪ ،‬زُىمد خڀع‪٥‬سًن ٓب ظعٵٷ ټځمدض‬
‫خ‪ٞ‬نُخـ‪٬ ٫‬ځً ڄىٽَُٓعً‪ ،‬و‪٬‬ځً ٴُ‪ ٞ‬ټىوً ڄىٽُخ﵂ ٴةن ڄه ُ٘و‪ ٢‬خڀىهٍ ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نىٽُ ؤَ‪١‬د﵂ بلعمدپ خْؼُ‪ .‬وٌىد وٹىپ ٖ ؤؼُ ڀىهُٽڃ ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه زٿ بهنڃ َّيخيون ظ‪٥‬سًنخ﵂ ټمد َؤَعڃ‪ .‬ٴدْٴ‪١‬ٿ ٓنىَٿ ـهىيټڃ ُب خڀىهٍ ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نىٽُخض خڀىخ‪٠‬مص ُب خڀ‪ٙ‬دَ‪ ٪‬وخ‪ٞ‬نعٵٷ ‪٬‬ځُهد زٌن‬
‫خ‪ٛ‬نمُ‪ ..٫‬بٌٌسىخ ٔوٹدٌ خڀ‪ٙ‬سدذ وخڀ‪ٙ‬دزدض ڄه خ‪ٞ‬نىًَٓخض وخ‪ٞ‬نُى‪٬‬دض‪ ،‬وڄه خ﵀ُٓڄدض وخ‪ٞ‬نىٽُخض‪ ،‬وڄد ‪٩‬نٌُ ڄه ڄٵدًٔ ُب خڀٵىديٶ خڀّٗ‬
‫ڀًَىد ڄ٭ځىڄدض لّٖ زإ‪ٚ‬ندء َوٓخيٌد ڄه ټٿ ‪ُ٤‬ٳ!‬

‫ٴځمدٌخ ٌٍي خ‪ٜ‬نًَٓص ٴٹ‪ ً٠ ٣‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه يون ًٰنٌڃ ڄه خ‪ٞ‬نعىَٓ‪ٌ٤‬ن ُب ‪١‬نُڄدض ؼدزعص ووخ‪٠‬مص؟!‬

‫ٍب ٌٿ ٌىدٺ و‪ٜ‬دَص ڀٽڃ ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه؟!‬

‫وٌٿ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون َهعًون زإٔځىزٽڃ خ‪ٞ‬نع‪ًٓٙ‬ي خ‪ٞ‬نهٌن‪ٌٍ ..‬خ بن ټىعڃ ظًَُون ًٌخَعهڃ؟!‬

‫وؤ‪٬‬ىي ڀځعإټًُ ‪٬‬ځً ڄد ڄهًٓض ڀً ُب ٌٍخ خ‪ٜ‬نىخَ زإوىد ‪٥‬نعدؾ بٔب ؼٹدٴص خ‪ٜ‬نَُص لّٖ وًَُ هبد ٗنُ‪ ٫‬خ‪ٝ‬نٗٴدض‪ .‬ٴدِْڄص ُب ؤٔدٔهد ٌٍ ؤِڄص‬
‫خ‪ٜ‬نَُص‪ ،‬وخڀ‪ُٝ‬خ‪ٌ ٪‬ى ‪ُٜ‬خ‪ ٪‬خٔٔعسًخي و‪ًٌٓ٠‬د‪ .‬ؤَدڀص خ‪ٞ‬نأًب وخ‪ٞ‬نىدزُ وخ‪ٞ‬نٕدـً ٌٍ ؼعٹُٳ خڀىدْ هبٍي خڀؽٹدٴص‪ ..‬وڄَه ‪٪‬نىٓپ َٔدڀص ٌٍي‬
‫خْڄدټه خڀ‪َُٙ‬ٵص بٔب ڄ‪ٝ‬دّب لّزُص وٴحىَص و‪٬‬دجځُص ‪٩‬نر ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ناڄىٌن ؤن َع‪ًٓٝ‬وخ ‪ٟ‬نڃ ٸسٿ ؤن َٕع٭سًوخ خڀىدْ (خ‪ٞ‬نٱٵّځٌن) ڀځٵّٕ ڄه ؤـٿ‬
‫يوخڄهڃ ُب (خڀُجدٔدض!!)‪.‬‬

‫وڄد ؤلىـىد بٔب ؤن وٹٳ ‪٬‬ىً ٸىپ ڄىٖود وبڄدڄىد ؤڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن وبڄدڂ خ‪ٞ‬نعٓٹٌن ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬ووًَْ ٌٍخ خڀٽٗڂ خڀعُزىٌ ـًُٓخ﵂ لُىمد ٸدپ‬
‫ڀ‪ُٙ‬٭عً‪:‬‬

‫(خظٖٹُىخْ خڀىٖدََ خڀَّعٍٔ وَٸُىيٌَُد خڀىٖدُْ وَخڀْمٔفَدََشُ‪َ .‬د ڄ٭دُ٘ ُ٘٭عىد بظٓٹىخ خ﵁ وخلٍَوخ ؤن ظٽىوىخ ڀعځٻ خڀىدَ لَ‪َ٥‬سد﵂ وبنْ ٓب ظٽىوىخ زد﵁ ټدٴَُه‪.‬‬
‫ٴعىٸّىٌد زعىٸٍّ ‪ُ٨‬ځْڃَ بوىخوِٽڃ خ‪ٞ‬ناڄىٌن‪ ،‬وبوً ڀُٓ ڄىٓد ڄٔه ڄاڄهٍ ‪َ٨‬ځَڃَ ؤودي خ‪ٞ‬ناڄه خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دَٺ ڀً ُب ڄىخٖظىد بّٖ ؼَٹّٿَ خ﵁ُ ُب ظځٻ خڀىدَ ٔٗٔځً‬

‫‪125‬‬
 ‫وؤٰٗڀً‪ ،‬وٓب َ ُٵٽًْ ڄىهد بّٖ ٘ٵد‪٬‬عُىد‪ ،‬وڀه و‪ٙ‬ٵ‪ ٫‬بٔب خ﵁ ظ٭دٔب بّٖ ز٭ً ؤنْ و‪ٙ‬ٵ‪ ٫‬ڀً ُب ؤوًُ خ‪ٞ‬ناڄه ٴةنْ ‪٬‬ٵد ٘ٵّ٭ىد‪ ،‬وبّٖ ؤ‪٤‬دپ ُب خڀىدَ‬
‫(‪)92‬‬
‫َڄٽْؽًَ)‪.‬‬

‫* < خٌشىُ وخٌٕظُمص خخلعدُِص > *‬

‫شىُخ﵂ مسدلص خٌشُه‪ ..‬وفُط ووفُط‪ .‬وؤهعمً ؤْ ٍ٘خ خحلىخَ ٔىف َؼن خٔـدزدض خدلمٕوص ؤِدَ وً خْٔحٍص خٌيت ظًوَ‬ ‫‪‬‬
‫لىي شوًنش خٌعـسًن خحلُُٕٕص‪ .‬وَىىْ وعدزد﵂ بْ شدء خ﵁ ٔدفود﵂ ٌٍفُّن‪.‬‬

‫وڀٽڃ َد بوىٌب ُب خڀًَه ـَّٿ خڀ‪ٙ‬ٽُ‪٬‬ځً ْن‪ٓٙ‬مٽڃ ‪٬‬ىدء خٔٔعمد‪ ،٪‬وٓنمٓځٽڃ ٌٍي خَْدڂ خ‪ٜ‬نىخََص‪ ،‬وٌىد ب‪ٚ‬نمىخ ٕب ؤَ‪١‬د﵂ زى‪ُٝ‬مص‬
‫وعدڄُص ڀځ‪ُ٥‬ٴٌن (خ‪ٞ‬نىخٴٷ ڀځع‪٥‬سًن وخ‪ٞ‬نىدڀٳ ڀً) وؤوعىسً ڄه ټٗڂ خٔڄدڂ ؤڄًنخ‪ٞ‬ناڄىٌن ‪٬‬ځٍ (‪ )٪‬ؤوً ٸدپ‪( :‬خ‪ٛ‬نىٓص ‪ٞ‬نَه ‪َ٬‬مٔٿ ‪ٟ‬ند) و‪٬‬ىً (‪)٪‬‬
‫ؤَ‪١‬د﵂‪( :‬خ‪ٝ‬نٗ‪ ٚ‬زدٔوٗ‪َ ..)ٚ‬٭ين‪ :‬ؤنّ ؤٌ ‪٬‬مٿ لّٖ خڀ‪ٝ‬دّب ڄىً بٌخ ٓب َٽه زٹ‪ ًٝ‬خ‪ٛ‬نىص وټدن زٹ‪ًٰ ًٝ‬ن ‪ٜ‬دّب ٴهى ظَ َ٭رْ ‪١‬ن‪ ٟ‬وڀُٓ‬
‫وَخءي ٖنُ ُب خڀًوُد وٖ ؤـُ وٖ وٗ‪ ٚ‬وٖ ـىص ُب خِوُش‪ .‬ب‪٧‬ند خڀ٭دٸٿ ٌى خڀٌٍ ‪٩‬ن٭ٿ ـىص خِوُش وڄٹد‪ ًٜ‬خ‪ٝ‬نًن ؤڄدڄً يخجمد﵂ وَسًئٌد‬
‫زٹ‪ ًٝ‬خڀٹُزص بٔب خ﵁ خڀىخلً خْلً ٔىخءً ټدن ڄ‪ ٫‬خڀع‪٥‬سًن ؤو‪ًٓ٠‬ي‪ ،‬ٴةن خ‪ٞ‬نهڃ زىدء خڀٹ‪ُ ًٝ‬ب ټٿ ڄىٸٳ َعىٍي ‪ٜ‬دلسً ‪٬‬ځً ؤٔدْ خڀسمػ‬
‫‪٬‬ه َ‪٠‬د خ﵁ ظ٭دٔب‪ ٖ ،‬زٹ‪ ًٝ‬خڀ٭ىدي وخڀ‪ًَٓ١‬ص ڀځ‪ُ٥‬ٲ خِوُ‪.‬‬

‫وڄه خ‪ٛ‬نًَُ ؤن ؤڀٵط خوعسدي خ‪ٞ‬ناڄىٌن ُب ؤٌٓ زٹ٭ص ڄه خَْ‪ ٞ‬ڀى ؤَخيوخ ظًُٕن ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ؤن َُخ‪٬‬ىخ ٗنُ‪ ٫‬خڀىىخلٍ خڀٵٽَُص وخڀٵٹهُص‬
‫وخْوٗٸُص خڀّٗ لدوڀىد خڀع‪ُٓ٥‬ٶ ‪ٟ‬ند ُب ٌٍخ خڀٽعدذ لّٖ َعمُٓټىخ ‪ٟ‬نًٲ َ‪١‬هٓ ُب َ‪ًٌُٜ‬ڃ خْوُوٌ وٖ َٽىن ٔسسد﵂ َس٭ً خڀىدْ ‪٬‬ه ٌٍخ‬
‫خ‪ٟ‬نًٲ خڀىسُٿ‪ .‬ٴد‪ٝ‬نٗٲ و‪ ًٓ ٜ‬خ‪ٞ‬نع٭‪ٓٝ‬سٌن وهتًًَخهتڃ ؤلُدود﵂ وټٍڀٻ خ‪ٞ‬نى‪ ٫‬خڀُ‪ٚ‬نٍ ُب ؤټؽُ خڀسځًخن‪ ،‬ؤڄىَ ٖز ًٓ ڄه ْندوٌِد زد‪ٜ‬نٽمص و‪٠‬س‪٣‬‬
‫خْ‪ٝ٬‬دذ وظى‪ُ٩‬ڃ خ‪ٛ‬نهىي وبٸىد‪ ٪‬خْ‪ُ٤‬خٲ خ‪ٞ‬ندو٭ص زځ‪٥‬ٳ وڄى‪٩٬‬ص لٕىص و‪ٗ ّّٜ‬نُٿ و‪ً٬‬ڂ خڀعُٕٓ‪.٪‬‬

‫ٍب ڄد ؤَو‪٬‬ىد ٗنُ٭د﵂ و‪٥‬نه وعفً ‪٥‬نى خڀ٭مٿ هبٍي خْلديَػ خڀُخج٭ص‪:‬‬

‫‪ ‬لدي خٌٕيب خْوَُ زلًّ (ص)‪َ ٖ( :‬مًُِّ ٌٍٍُّٕ ؤْ َشًن بىل ؤوُٗ زٕلُش ظاٌَٗ)‪.‬‬

‫‪ ‬ولدي خٌٕيب (ص)‪َ( :‬ؤُْ خٌومً زوً خًٌَٓ خٌعىيّي بىل خٌٕدْ وبطـٕدم خخلًن بىل وً ؤلً زُّ وفدـُ)‪.‬‬

‫‪ ‬ولدي خٌٕيب (ص) وٌٍه‪( :‬خدلٍُٕ َِٓ ٍَُُِٔ خٌٕدُْ ِٓ ًَٖ وٌٕدٔٗ)‪.‬‬

‫‪126‬‬
 ‫‪ ‬ولدي خٌٕيب (ص) ؤَؼد﵂‪( :‬خدلآِ ؤٌِفٌ ِإٌىف وٖ وًن يف َِٓ ٖ َإٌف وٖ َاٌف)‪.‬‬

‫‪ ‬وهٓ خِٔدَ هٍٍ (م) لدي‪( :‬شُوعٕد خدلعسدٌٌىْ يف وَٖعٕد‪ ،‬خدلعمدزّىْ يف ِىيّظٕد‪ ،‬خدلعّخوَوْ يف بلُدء ؤُِٔد‪ ،‬خٌٍَٓ بْْ غَؼِسُىخ‬

‫مل ََلٍِّىخ‪ ،‬وبْْ َػىخ مل َُُِٕفىخ‪ ،‬زُوصٌ هًٍ َِٓ ـدوَوخ‪ ٌٍُِْٔ ،‬دلَٓ ودٌـىخ)‪.‬‬

‫‪ ‬ولدي خِٖدَ خحلٌٕن (م)‪( :‬بْ شُوعٕد َِٓ ٍََُّٔطِ لٍىزُهُ ِِٓ وً غَشّ وغًَّ ويَغًَ)‪.‬‬

‫هٍٍ َِٓ هفّ زـُٕٗ وفُـٗ‪ ،‬وخشعًّ ـهديٖ‪ ،‬وهًّ خلدٌمٗ‪ ،‬وَـد ؼىخزٗ‪،‬‬
‫‪ ‬وَوٌ هٓ بِدِٕد خٌظديق (م) ؤٔٗ لدي‪( :‬بظلد شُوص ٍّ‬

‫وودف همدزٗ‪ ،‬فةٌخ َؤَط ؤوٌحه فإوٌحه شُوص ـوفُ)‪.‬‬

‫‪ ‬وهٕٗ (م) لدي‪( :‬شُوعُٕد ؤًُ٘ خذلًُي‪ ،‬وؤًُ٘ خٌعُمً‪ ،‬وؤًُ٘ خخلًن‪ ،‬وؤًُ٘ خٔؽلدْ‪ ،‬وؤًُ٘ خٌفعك وخٌلفُ)‪.‬‬

‫‪ ‬ولدي (م) وٌٍه‪ ( :‬شُوعٕد ؤً٘ خٌىَم وخٖـعهدي وؤً٘ خٌىفدء وخِْدٔص وؤً٘ خًٌّ٘ وخٌوسديش‪ ،‬ؤطمدذ بلًي ومخٌٕن‬

‫َووص يف خٌُىَ وخٌٍٍُص‪ ،‬خٌمدجّىْ زدًٌٍُ‪ ،‬خٌظدجّىْ زدٌٕهدَ‪ ،‬وَّوّىْ ؤِىخذلُ‪ ،‬و ػلُفّىْ خٌسُط‪ ،‬وغلعٕسىْ وً زلَُّ)‪.‬‬

‫‪ ‬ولدي ؤَؼد﵂‪ِ ( :‬د شُوعٕد بٖ َِٓ خظمً خ﵁ وؤؿدهٗ‪ ،‬وِد ودٔىخ َُوَُفىْ بٖ زدٌعىخػن وخٌعىشّن وؤيخء خِْدٔص ووؽُش ٌوُ خ﵁)‪.‬‬

‫‪ ‬ولدي (م)‪( :‬بِعمٕىخ شُوعٕد هًٕ ؼٗغ‪ :‬هًٕ ِىخلُط خٌظٗش وُف زلدفلعهُ هٍُهد‪ ،‬وهًٕ ؤُٔخَُ٘ وُف لِفْلُهُ ذلد هًٕ‬

‫هًؤّد‪ ،‬وبىل ؤِىخذلُ وُف ِىخٔدهتُ ٔوىخهنُ فُهد)‪.‬‬

‫‪ ‬ووٌٍه لدي‪( :‬شُوعٕد ِّٕد وٍُِمىخ ِِٓ فدػً ؿُٕعٕد َفُلىْ ٌفُلٕد وػلّٔىْ حلّٕٔد ؤً٘ خٌسُط)‪.‬‬

‫ٌٍخ ويڄعڃ َد بوىٌب َُُٔٿ خڀىجدڂ وخڀعى‪ُ٬‬ص خڀ‪ٝ‬مُمص ْزىدء خڀًَه وخڀى‪٤‬ه‪ .‬ويڄعڃ ٔد‪ٞ‬نٌن‪.‬‬

‫و‪ًٜ‬ٶ خ﵁ ظ٭دٔب بٌ ٸدپ‪:‬‬

‫﴿وَخڀٍََّٔهَ ظَسَىٖئُوخ خڀًٖخََ وَخ ِٔ‪٬‬نَد َن ڄٔه ٸَسِځٔهِڃِ َُمٔسٗى َن ڄَهِ ٌَد َـَُ ِبڀَُِهِڃِ وَٖ َفًُِونَ ٴٍٔ ‪ًُُٜ‬ؤٌَِڃِ لَدـَ ﵂ص ڄِّمٖد ؤُوظُىخ وََُأِؼُُونَ ‪َ٬‬ځًَ ؤَوٵُِٕهِڃِ َوڀَ ِى‬
‫ټَدنَ زِهِڃِ وَ‪َٝ‬د‪َٜ‬صٌ وَڄَه َُىٶَ ُ٘كٖ وَٵًِْٕٔ ٴَإُوڀَحٔٻَ ٌُڃُ خڀْمُٵْځٔمُىنَ * وَخڀٍََّٔهَ ـَدئُوخ ڄٔه زَ٭ًٌِٔٔڃِ َٹُىڀُىنَ ََزٖىَد خْٰ ٔٵُِ ڀَىَد َوڀٔةِوِىَخوِىَد خڀٍََّٔهَ َٔسَٹُىوَد‬
‫(‪)93‬‬
‫زِد ِٔ‪٬‬نَدنٔ وَٖ ظَفِ٭َ ْٿ ٴٍٔ ٸُځُىزِىَد ٰٔځًّد ڀِّځٍََّٔهَ آڄَىُىخ ََزٖىَد بِوٖٻَ ََئُوٲْ َٖلُٔڃْ﴾‪.‬‬

‫‪127‬‬
 ‫خڀځّهُ ٓڃ خـِ٭َٿِ خڀىٓىََ ُب ز‪ ،ٌُٝ‬وخڀس‪ًٝ‬نشَ ُب يَين‪ ،‬وخڀُٹٌنَ ُب ٸځّٔ‪ ،‬وخٔوٗ‪ُ َٚ‬ب ‪٬‬مځٍ‪ ،‬وخڀٕٓٗڄصَ ُب وٵٍٕ‪ ،‬وخڀٕٓ٭صَ ُب َِٸٍ‪ ،‬وخڀ‪ٙ‬ٽَُ‬
‫ڀٻ ؤزً﵂خ ڄد ؤزٹُعَين‪ ،‬زُ٘نعٻ َد ؤَلڃ خڀُخ٘نٌن َندي ًُٔٓود ‪١‬نمًٓ وآڀً خڀ‪ُٓ٥‬سٌن خڀ‪٥‬دٌَُه‪.‬‬

‫* < ٍِمك خٌفعدوي يف خخلدسبص > *‬

‫ِٓ وٍّدض وفعدوي ُِخـن خِْص يف ـىخِ خٌعـسًن‬

‫ِٗللص َلُ ( ‪ :)1‬ڄ‪ٝ‬ديَ ٌٍي خڀٽځمدض وخڀٵعدوي‪ ،‬ز٭‪١‬هد ڄٍټىَ ڄ٭هد وز٭‪١‬هد ڄه ټعدذ (ڄُخٔڃ ‪٬‬د٘ىَخء ُب ٴعدوي خ‪ٞ‬نُخـ‪٫‬‬
‫وخڀ٭ځمدء) خڀ‪ٝ‬ديَ ‪٬‬ه يخَ خڀًَخٔدض وخڀسمىغ خٔٔٗڄُص زةُ٘خٲ خڀًُٕ ‪ٗ٬‬ء خڀًَه آپ ُنُ خڀ٭ځىڂ خڀ‪٥‬سد‪٤‬سدجٍ خڀىفٵٍ‪ ،‬وظځٻ خڀّٗ ٓب‬
‫َٽه ڄ٭هد ڄ‪ًٌَٝ‬د ٴمه ټعدذ زدڀٵدَُٔص ب‪ٚ‬نً (‪ّ٬‬خيخٌَ ٔىّٗ) ظإڀُٳ خڀًُٕ خڀٽد٘د٘ب‪ .‬وټعدذ (٘ىَ لُٕين) ظإڀُٳ خڀًُٕ‬
‫خڀٕفديٌ‪ .‬و‪ً٬‬ڂ ٌټُود ڀى‪ ٛ‬زٹُص خڀٵعدوي ٌىد َ٭ىي ٔسسً بٔب ظ‪ٙ‬دزً خڀ٭سدَخض ُب خَٔـد‪ ٪‬ظإًَُخ﵂ ڀ٭سدَش خ‪ٞ‬نًنِخ خڀىدجُين (ٸًْٓ ُٔٓي)‪.‬‬

‫ِٗللص َلُ (‪ُ :)2‬ب خڀ٭ُُٲ خ‪ٜ‬نىِوٌ ظٽىن خڀٵعىي ٔدََص خڀعإََه ڄديخڂ ٓب ظ‪ ًَٝ‬ٴعىي ؤوُي ظىٕه خْؤب‪ .‬ٴسدڀىٕسص ‪ٟ‬نٍي خڀٵعدوي ٓب‬
‫‪٤‬نً ٸً ‪٬ ًَٜ‬ه خ‪ٞ‬نُـ٭ُدض ڄد َىٵُهد لّٖ خِن‪ .‬وبٌخ ًبّ ٌڀٻ َىڄد﵂ ٴځٽٿ ڄٽځّٳ ظٽځُٵً خڀ‪ ٍ٬ُٙ‬خ‪ٝ‬ند‪ ٚ‬زً لٕر ڄُـ٭ً خڀًَين ؤو‬
‫ظ‪ٙ‬ىُ‪ ًٝ‬ڀځمى‪٠‬ى‪ّ ٪‬نٹًٓڄدض ‪٬‬ځمُص ڄ‪ُٙ‬و‪٬‬ص‪.‬‬

‫(‪)1‬‬

‫فعىي شُه خٌفمهدء آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه هسًخٌىُمي خحلدجٌُ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫ِأّٓ خحلىِش خٌوٍُّص زمُ خدلمًّٔص‬

‫( ‪ُ٠‬ذ خڀٹدڄدض بن ټدن ٖ َ‪ُ ُ١‬ندپ ٴد‪٬‬ځً ٴٗ زإْ زً‪ ،‬وٖ َىسٱٍ ْلً ؤن َىهً ‪٬‬ه ٌڀٻ و‪٬‬نى‪ ٫‬ڄىً)‪.‬‬

‫ْ‪ٌ :‬ٿ ‪٩‬نىِ ‪ُ٠‬ذ خڀٹدڄدض ‪٬‬ځً خڀُؤْ ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء؟‬

‫ؾ‪ :‬بٌخ ٓب َٽه ڄ‪ُ١‬خ﵂ زدڀىٵٓ ٴفدجّ‪.‬‬

‫‪128‬‬
 ‫(ڄىعىر خ‪ٞ‬نٕدجٿ ڀځمدجٌُ‪٤ - 176 ٚ :‬س٭ص ‪ٌ1343‬ـ)‬

‫(‪)2‬‬

‫فعىي ؤٔعدٌ خٌفمهدء آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه زلًّ لٌٕن خٌغُوٌ خٌٕدجُين (لًْ ُّٖٔ)‬

‫يف خٌعـسًن وخٌشودجُ خحلُُٕٕص‬

‫( ٖ ب٘ٽدپ ُب ـىخِ خڀځ‪٥‬ڃ زدًٌَْ ‪٬‬ځً خ‪ٝ‬نًوي وخڀ‪ًٝ‬وَ ل ًٓ خٖ٘نُخَ وخٖٔىيخي‪ ،‬زٿ َٹىي ـىخِ خڀ‪ُ١‬ذ زدڀٕٗٔٿ ؤَ‪١‬د﵂ ‪٬‬ځً‬
‫ټٿ ڄه خڀځ‪٥‬ڃ وخڀ‪ُ١‬ذ بٔب وُوؾ يڂ ًَٕن ‪٬‬ځً خْٸىي‪.‬‬
‫خْټعدٲ وخڀ‪٩‬هىَ بٔب خ‪ٜ‬نًٓ خ‪ٞ‬نٍټىَ‪ ،‬زٿ وبن ؤيي ٌّ‬

‫ؤڄد بوُخؾ خڀًڂ ڄه خڀىد‪ُٜ‬ص زدڀُٕىٲ وخڀٹدڄدض ٴدْٸىي ـىخِ ڄد ټدن ‪َُ٠‬ي ڄإڄىود﵂ وټدن ڄه ‪٠‬نُي بوُخؾ خڀًڂ ڄه خڀىد‪ُٜ‬ص زٗ ‪ًٜ‬ڄص‬
‫‪٬‬ځً ‪٩٬‬مهد وٖ َع٭ٹر ‪٬‬ديش ِنُوؾ ڄد َ‪ ُ١‬وُوـً ڄه خڀًڂ و‪٥‬نى ٌڀٻ ټمد َ٭ُٲ خ‪ٞ‬نعًَٓزىن خڀ٭دَٴىن‪ ،‬وڀٽه ڀى خظٵٷ وُوؾ خڀًڂ‬
‫ٸًَ ڄد َ‪ ُ١‬وُوـً ٓب َٽه ٌڀٻ ڄىـسد﵂ ‪ٜ‬نُڄعً وَٽىن ټمه ظى‪٠‬إ ؤو خٰعٕٿ ؤو ‪ٜ‬دڂ آڄى﵂د ڄه ‪َُ٠‬ي ٍب ظسُٓه ‪َُ٠‬ي)‪.‬‬

‫(‪)3‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ خحلفّص (لًّْ ُّٖٔ)‬

‫ْ‪ :‬ڄدلٽڃ ‪ُ٠‬ذ خڀٹدڄص ‪٬‬ځً خڀُؤْ ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء‪ٌ ،‬ٿ ‪٩‬نىِ ٌڀٻ؟‬

‫ؾ‪ :‬بٌخ ٓب َ‪ ُ١‬زدڀىٵٓ ٴهى ـدجّ‪.‬‬

‫(َٔدڀعً خڀ٭مځُص (ڄىعىر خْلٽدڂ) ‪.)85 ٚ‬‬

‫(‪)4‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ ؤزى خحلٕٓ خْطفهدين (لًْ ُّٖٔ)‬

‫وٹٿ آَص خ﵁ خڀ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً َ‪٠‬د خڀ‪٥‬سٍٕ خڀىفٵٍ (ٸًْ ُٔٓي)‪:‬‬

‫‪129‬‬
‫ټىط َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ُب ټُزٗء ‪٬‬ىً ټُ‪ٙ‬ىخوُص ؤيب خڀٵ‪١‬ٿ خڀ٭سدْ (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وُب وًڄص خ‪ٞ‬نُلىڂ آَص خ﵁ خڀًُٕ ؤيب خ‪ٜ‬نٕه خْ‪ٜ‬ٵهد٘ب ‪-‬‬
‫ؤ‪٬‬ځً خ﵁ ڄٹدڄً ‪ -‬لُػ ټدن َٹ‪ ًٝ‬خ‪ٝ‬نُوؾ ڄه خ‪ٜ‬نُڂ خڀ‪َُٙ‬ٳ‪ ،‬ٴفدء ٘ى‪ ٛ‬ؤإڀً‪ٌ :‬ٿ ‪٩‬نىِ ‪ُ٠‬ذ خڀٹدڄدض ( خڀع‪٥‬سًن)؟ ٴٹدپ‬
‫خڀًُٕ‪ :‬و٭ڃ ـدجّ‪.‬‬

‫(‪)5‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشهًُ خًٌُٕ زلًّ طديق خٌظًَ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫ڄٕإڀص (‪ُ :)532‬ب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ٔنُؾ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٟ‬نُحدض وخ‪ٞ‬نىخټر خ‪ٜ‬نُٕىُص وَٕعىًڄىن خڀ‪٥‬سىپ ؤؼىدء خڀع‪٥‬سًن (‪ُ٠‬ذ خڀُئوْ زدڀُٕىٲ‬
‫وبيڄدجهد) ٴمد لٽڃ خڀع‪٥‬سًن؟ وڄد لٽڃ خڀ‪ُ١‬ذ ‪٬‬ځً خڀ‪٥‬سىپ؟‬

‫ؾ‪ :‬زٕمً ظ٭دٔب‪ ٖ :‬ب٘ٽدپ ٴُهمد ‪٬‬ځً خْ‪٨‬هُ (وَڄَه َُ٭َ‪ِّ٩‬ڃِ َ٘٭دٔجَُ خ﵁ِ ٴةوٓهد ڄٔه ظَٹْىي خڀٹُځىذ)‪.‬‬

‫(ڄٕدجٿ وَيوي ‪/‬ؾ‪)3‬‬

‫(‪)6‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشهًُ خٌشُه خدلًنِخ هٍٍ خٌغُوٌ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫ڄٕإڀص (‪ٌ :)238‬ٿ ‪٩‬نىِ خڀ‪ُ١‬ذ زد‪ٜ‬نًًَ وخڀٹدڄدض ‪٬‬ځً خڀىـً ‪٬‬ىً خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين؟ ؤٴعىود ڄإـىََه‪.‬‬

‫ؾ‪٩ ٖ :‬نىِ خٔ‪ُ٠‬خَ زدڀىٵٓ‪ ،‬وڄ‪ً٬ ٫‬ڂ خٔ‪ُ٠‬خَ خ‪ٞ‬نهڃ زدڀىٵٓ ٖ ڄدو‪٬ ٫‬ه خْڄىَ خ‪ٞ‬نٍټىَش زٿ ٓنعٕر‪ ،‬وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫(ُب ‪َُ٤‬ٷ خڀىفدش‪)6 ٚ /‬‬

‫(‪)7‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ هسً خْهًٍ خٌٕسّوخٌَ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫‪130‬‬
 ‫ْ‪ :‬ڄد َؤٌ ‪ٚ‬ندلعٽڃ ُب بٸدڄص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄه‪ :‬بٸدڄص ‪٠‬ندڀٓ خڀ٭ّخء‪ ،‬و‪ُ٠‬ذ خڀٕٗٔٿ ‪٬‬ځً خڀ‪٩‬هىَ‪ ،‬وخڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ‪،‬‬
‫وخڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وخڀ‪ٙ‬سًُ‪ ،‬وڀسٓ خڀٕىخي؟‬

‫ؾ‪ :‬زٕمً ظ٭دٔب بن ٓب َٽه ٴُهد ڄد َىدُب خڀ‪ ٪ُٙ‬خ‪ٞ‬نٹًْ وخٌٔدوص ڀً ٴهٍ ڄٕعمسص وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫(‪)8‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ ؤيب خٌمدُٔ خخلىجٍ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫ْ‪ٌ :‬ٿ ٖنص ب٘ٽدپ ُب بيڄدء خڀُؤْ (خڀع‪٥‬سًن) ‪٬‬ځً ڄد ٌى خ‪ٞ‬ن٭هىي خ‪ٞ‬ن٭ُوٲ ُب ز٭‪ ٟ‬ڄ‪٩‬دٌُ ب‪٨‬هدَ خ‪ٜ‬نّن وب٘ديش خڀ٭ّخء ‪٬‬ځً َوق بڄدڄىد‬
‫خ‪ٞ‬نٵًي ؤيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀ‪ٗٝ‬ش وخڀٕٗڂ) ڄ‪ ٫‬ٴُ‪ ٞ‬ؤڄه خڀ‪َُ١‬؟‬

‫ؾ‪ ٖ :‬ب٘ٽدپ ُب ٌڀٻ ُب ڄٵُو‪ ٞ‬خڀٕاخپ ُب وٵًٕ وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫ْ‪ :‬ظٵ‪١‬ځعڃ زىٵٍ خٔ٘ٽدپ ‪٬‬ه بيڄدء خڀُؤْ (خڀع‪٥‬سًن) بٌخ ٓب َځّڂ ڄىً ‪ ،َُ٠‬ٴٹُٿ بوً ٖ َؽسط ؤټؽُ ڄه خٔزدلص‪ ،‬و‪٬‬ځًُ ٴهٿ بيڄدء خڀُؤْ‬
‫(خڀع‪٥‬سًن) ڄٕعمر ڀى وىي زٍڀٻ ظ٭‪ُ٩‬ڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ وڄىخٔدش ؤٌٿ خڀسُط ‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ؟‬

‫ؾ‪َ ٖ :‬س٭ً ؤوً َؽُسً خ﵁ ظ٭دٔب ‪٬‬ځً وُص خ‪ٞ‬نىخٔدش ٌْٿ خڀسُط خڀ‪٥‬دٌَُه بٌخ وځ‪ٝ‬ط خڀىُص‪.‬‬

‫(‪)9‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ خحلُٕين خٌشًنخٌِ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫ْ‪ :‬ڄد ٌى لٽڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄه ڄؽٿ ‪٠‬ندڀٓ خڀع٭َّص وخڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ‪ ،‬ؤو ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن و ً٘ن خڀُئوْ زدڀُٕىٲ وخڀٹدڄدض‬
‫وڄد بٔب ٌڀٻ؟‬

‫ؾ‪ :‬بن بٸدڄص ٘٭دجُ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) زإٌ ‪٥‬نى ټدن وزٽٿ ‪ٜ‬ىَي خ‪ٞ‬نع٭دَٴص ُب ؤؤد‪ ٢‬خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ ،‬ؤڄُ ـدجّ ‪٬‬ځً ڄد ٌى خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىَ‬
‫زٌن خڀٵٹهدء‪ ،‬زٿ ٌى ڄٕعمر ؤَ‪١‬د﵂‪ ،‬وٸً خٌعًي خ‪ٞ‬نٌَٗن ڄه خڀىدْ بٔب خٔٔٗڂ وخڀع‪ ٫ُٙ‬زٕسر بٸدڄص ٌٍي خجملدڀٓ وٌٍي خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٞ‬نٹًٔص‬
‫وزّّټص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) خڀٌٍ و‪ٜ‬ٵً ـًٓي َٔىپ خ﵁ ‪ٜ‬ځً خ﵁ ‪٬‬ځًُ وآڀً ؤځڃ زإوً‪( :‬ڄ‪ٝ‬سدق خ‪ٟ‬نًي ؤٵُىص خڀىفدش)‪.‬‬

‫(ټعدذ َئي ‪٬‬ځً هن‪١‬ص خٖڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ‪)43 ٚ /‬‬

‫‪131‬‬
 ‫(‪)10‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ شهدذ خًٌَٓ خدلُهشٍ خٌٕففٍ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫ْ‪ :‬ڄد َؤٌ ‪ٚ‬ندلعٽڃ ُب بٸدڄص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄه‪ :‬بٸدڄص ‪٠‬ندڀٓ خڀ٭ّخء‪ ،‬وخڀځ‪٥‬ڃ‪ ،‬وخڀ‪ٙ‬سًُ‪ ،‬وڀسٓ خڀٕىخي؟‬

‫ؾ‪ :‬زٕمً ظ٭دٔب‪ ،‬خڀ٭ّخء ُب ڄ‪ٝ‬دجر ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ـدجّ ڄد ٓب َ‪ٙ‬عمٿ ‪٬‬ځً خ﵀ُڄدض (‪ُ٠‬ذ خڀىدٌ وڀسٓ خ‪ٞ‬نُؤش ؼىذ خڀُـٿ‬
‫وزدڀ٭ٽٓ) وخڀٕٗڂ وًن وعدڂ‪.‬‬

‫(‪)11‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه زلًّ هًٍ خَْخوٍ (لًْ ُّٖٔ)‬

‫زٕمً ظ٭دٔب‪ ،‬خڀع‪٥‬سًن و‪ُ٠‬ذ خڀٹدڄدض بٌخ ٓب َ‪ ُ١‬زد‪ٛ‬نٕڃ وٓب َىـر خ‪ٟ‬نٗٺ ٖ ب٘ٽدپ ٴًُ‪.‬‬

‫(‪)12‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ هٍٍ خحلُٕين خٌُٕٕعدين (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫زٕمً ظ٭دٔب‪ ،‬ټٿ ڄد ټدن ڄ‪ًٝ‬خٸد﵂ ڀ٭ّخء ؤيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ٴهى ڄٕعمر‪ .‬وٖ َىسٱٍ خڀعىځٳ ‪٬‬مد ټدن ‪٬‬ځًُ خڀٕځٳ خڀ‪ٝ‬دّب‪.‬‬

‫(ٌُحص خٖٔعٵعدء ُب ڄٽعر آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀًُٕ خڀُٕٕعد٘ب ‪ /‬ٸڃ)‬

‫(‪)13‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه خدلًنِخ ـىخي خٌعٌَّّّ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫‪132‬‬
 ‫زٕمً ظ٭دٔب‪ ،‬خڀع‪٥‬سًن ُب لًٓ وٵًٕ ـدجّ‪ ،‬وٸً خٔع‪ٙ‬ٽٿ ُب خٔعمسدزً ـّ‪٬‬د﵂‪ ،‬وبن ټدن خ‪ٞ‬نىٹىپ ؤن خڀًُٕش َِىر ‪٬‬ځُهد خڀٕٗڂ ‪ٞ‬ند َؤض‬
‫َؤْ ؤوُهد خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ‪٬‬ځً َؤْ َڄك ‪٤‬ىَٿ و‪٥‬مط َؤٔهد زد﵀مٿ لّٖ ؤيڄط َؤٔهد‪ ،‬وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫(‪)14‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ خحلُٕين خٌشدُ٘ويٌ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫زٕمً ظ٭دٔب ٘إوً‪ ،‬ټمد ؤٴّٖ ڄُخـ‪ ٫‬خڀ‪ُٙ‬٭ص خڀ٭‪٩‬دڂ ؤ‪٬‬ځً خ﵁ ظ٭دٔب ڄٹدڄهڃ‪:‬‬

‫خ‪ٞ‬نُلىڂ آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀىدجُين وخ‪ٞ‬نُلىڂ آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خ‪ٜ‬ندجٌُ ُب َٔدڀعً خڀ٭مځُص‪ ،‬وخ‪ٞ‬نُلىڂ آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خڀًُٕ خڀىخڀً (ٸًْٓ‬
‫ٌُٔٓڃ) ڄ‪ ٫‬خْڄه ڄه خڀ‪٬ َُ١‬ځً خڀىٵٓ‪ ،‬خڀع‪٥‬سًن ـدجّ زٿ ٌى ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀًَىُص خ‪ٞ‬نهمص ـًخ﵂‪.‬‬

‫‪ٜ‬ٵُ خ‪ٝ‬نًن ‪ٌ 1410‬ـ ‪١‬نمً خ‪ٜ‬نُٕين خڀ‪ٙ‬دٌُويٌ‬

‫زٕمً ظ٭دٔب‪ ،‬ظ٭‪ُ٩‬ڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ؤڄُ ڄٕعمٕه ُ٘‪٬‬د﵂‪ ،‬زٿ ٸً ‪٩‬نر ُب ز٭‪ ٟ‬خڀ‪ُ٩‬وٲ‪ ،‬وؤڄد خڀع‪٥‬سًن ٴةن ٓب َٽه ڄ‪ُ١‬خ﵂ زدڀىٵٓ ٴٗ‬
‫ڄدو‪ ٫‬ڄىً‪.‬‬

‫‪١ 23‬نُڂ خ‪ٜ‬نُخڂ ‪ٌ1422‬ـ ‪١‬نمً خ‪ٜ‬نُٕين خڀ‪ٙ‬دٌُويٌ‬

‫(‪)15‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ طديق خحلُٕين خٌشًنخٌِ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫ْ‪ :‬ڄُخٔڃ خڀ٭ّخء خ‪ٜ‬نُٕين خ‪ٞ‬ن٭مىپ هبد لّٖ خِن ُب وٸعىد خ‪ٜ‬ند‪ٌ ُ٠‬ٿ ټدوط ڄىـىيش ُب ِڄه خْجمص خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن ڄه ؤٌٿ خڀسُط ‪٬‬ځُهڃ‬
‫خڀٕٗڂ؟‬

‫‪133‬‬
‫ؾ‪ :‬و٭ڃ‪ ،‬ټدوط ؤ‪ٜ‬ى‪ٟ‬ند ڄىـىيش لّٖ خڀع‪٥‬سًن لُػ و‪٥‬مط خڀًُٕش َِىر ‪٬‬ځُهد خڀٕٗڂ ـسُىهد ّنٹًڂ خ﵀مٿ ‪ٞ‬ند َؤض َؤْ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‬
‫‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ؤڄدڄهد ڄًڄُد﵂‪.‬‬

‫ْ‪ :‬ڄد ٌى لٽڃ خٔع٭مدپ خڀّ‪٤‬نُٿ وخڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ و‪ٙ‬نٗ خ‪ٝ‬نًوي؟‬

‫ؾ‪ :‬ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ ـدجّ‪.‬‬

‫ْ‪ :‬ڄد ٌى لٽڃ خڀع‪٥‬سًن ُ٘‪٬‬د؟‬

‫ؾ‪ :‬ڄٕعمر‪.‬‬

‫ټعدذ (خٔعٵعدءخض ُب خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص خ‪ٞ‬نٹًٔص)‬

‫(‪)16‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه خٌىلًُ خخلُخٔدين (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫زٕمً ظ٭دٔب ٘إوً‬

‫خڀع‪٥‬سًن ُب ‪ّ٬‬خء ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء ‪ٜ‬ځىخض خ﵁ ؤٗڄً ‪٬‬ځًُ بٌخ ٓب َ‪ ُ١‬زدڀىٵٓ ټمد ؤٴّٖ زً خ‪ٞ‬نُلىڂ آَص خ﵁ خ‪ٜ‬ندجٌُ ٸًْ ُٔي‪ ،‬ٴهى ـدجّ‬
‫زٗ ب٘ٽدپ‪ ،‬زٿ ڄىـر ڀٓـُ وخڀؽىخذ‪.‬‬

‫(‪)17‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ ظمٍ خٌـسدؿسدجٍ خٌمٍّ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫ْ‪ :‬ڄد َؤٌ ‪ٚ‬ندلعٽڃ ُب بٸدڄص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄه‪ :‬بٸدڄص ‪٠‬ندڀٓ خڀ٭ّخء‪ ،‬وخڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ‪ ،‬و‪ُ٠‬ذ خڀٕٗٔٿ ‪٬‬ځً خڀ‪٩‬هىَ‪،‬‬
‫وخڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وخڀ‪ٙ‬سًُ‪ ،‬وڀسٓ خڀٕىخي؟‬

‫‪134‬‬
 ‫ؾ‪ :‬بٸدڄص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص زدْڄىَ خ‪ٞ‬نٍټىَش ڄديخڂ ٓب َ٭ُ‪٬ ٞ‬ځُهد ‪٬‬ىىخن ‪١‬نُڂ ـدجّش زٿ َخـمص‪ ،‬زٿ ٖ َس٭ً وـىهبد ُب ز٭‪ ٟ‬خْلُدن‪،‬‬
‫وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫وَٹىپ ‪ٚ‬ندلعً ؤَ‪١‬د﵂‪:‬‬

‫بن ظًُٕن ڄىخټر خڀځ‪٥‬ڃ وخڀّ‪٤‬نُٿ زٿ خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ځً خڀ‪َُ٥‬ٹص خ‪ٞ‬ن٭ُوٴص ڀُٓ ٴٹ‪ ٣‬ـدجّ زٿ َخـك وڄه ٘٭دجُ خڀًَه وڄٌٍر ًُٔ خ‪ٞ‬نُٔځٌن‪،‬‬
‫زٿ ُب ٌٍخ خڀّڄدن وخـر ټٵدجٍ ُب خ‪ٛ‬نمځص‪ ،‬وڄد َ‪ ًَٝ‬ڄه خڀس٭‪ ٟ‬ڀُس٭ػ خڀىٔىخْ وخ‪٥‬نُخٲ خٌٌْدن ڀُٓ ز‪ٝ‬مُك وو‪ٌٍ ُٙ‬ي خ‪ٞ‬ن‪٥‬دڀر‬
‫لُخڂ‪...‬‬

‫(‪)18‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ ٔوًُ خحلىُُ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫ٔاخپ‪ :‬ټسدَ خڀ٭ځمدء خ‪ٞ‬ند‪ٌ٠‬ن‪ ،‬ڄؽٿ آَص خ﵁ خڀىدجُين‪ ،‬آَص خ﵁ خ‪ٜ‬نٽُڃ‪ ،‬آَص خ﵁ خ‪ٝ‬نىجٍ وًٰنٌڃ ؤـدِوخ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص زٿ ٸدڀىخ زدٔعمسدهبد‪..‬‬
‫ټدڀځ‪٥‬ڃ وخڀّ‪٤‬نُٿ وخڀع‪٥‬سًن‪ٌ ،‬ٿ ٴعىخټڃ َىخٴٷ زٹُص خڀ٭ځمدء ؤڂ ٖ؟‬

‫خ‪ٛ‬نىخذ‪ :‬و٭ڃ وىخٴٷ ًُٔٓود خ‪ٛ‬نًٓ (ٸًْٓ ُٔٓي) ُب ـىخِ ٌڀٻ‪ ،‬زٿ ٌى ڄٕعمر بٌخ ټدن ٴًُ ظُوَؿ ڀځمٌٍر خ‪ٜ‬نٷ وٓب َځّڂ ‪ َُ٠‬زً٘ب‬
‫ًًَ٘‪.‬‬

‫ٸدپ ‪ٚ‬ندلعً ؤَ‪١‬د﵂‪:‬‬

‫‪ٞ‬ند ټدن خڀځ‪٥‬ڃ وخڀع‪٥‬سًن وًٰن‪٨‬ند ب‪٧‬ند َاظً هبد ْـٿ ب‪٨‬هدَ خڀ٭د‪٤‬ٵص ڀځمسًؤ خ‪ٜ‬نٷ وَـدڀً وظُو‪٩‬نً وَٴ‪ ٫‬ي‪٬‬دجمً ولّود﵂ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نٷ خ‪ٞ‬نهع‪١‬ڃ‪،‬‬
‫ٴهٍ َخـمص ڄه ٌٍي خ‪ٛ‬نهص‪.‬‬

‫(خٔعٵعدءخض ًب خٔـدزص ‪٬‬ځُهد ڄه ڄىٸ‪ ٫‬خڀًُٕ ‪٬ -‬ځً خٖوعُوط)‬

‫(‪)19‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌوِٗص خٌٕىٌَ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫‪135‬‬
‫بٸدڄص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ڄه ؤ‪٩٬‬ڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خٔ‪ٟ‬نًُ خٔٔٗڄُص‪ ....‬وخڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ و‪ُ٠‬ذ خڀٕٗٔٿ ‪٬‬ځً خڀ‪٩‬هىَ (ڄه ًٰن بٍَخء و‪َُ٠‬‬
‫ًًَ٘ ـٕمد٘ب) وټٍڀٻ زدڀىٕسص ڀځع‪٥‬سًن وڀسٓ خڀٕىخي وخڀ‪ٙ‬سًُ (زًون ټٍذ وخٴعُخء ‪٬‬ځً آپ خڀسُط ‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ ووخٸ٭ص ‪٬‬د٘ىَخء ؤو‬
‫ؤٌ ‪٬‬مٿ ‪١‬نُڂ ‪٠‬مين) ـدجّ‪.‬‬

‫(‪)20‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه َوٕىذ خًٌَٓ خٌُٔعىدٌَ (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫بن خڀع‪٥‬سًن ـدجّ ظس٭د﵂ ڀٵ٭ٿ خڀًُٕش َِىر خڀٽّّي ‪٬‬ٹُځص آپ خ﵁ (‪ٜ‬ځىخض خ﵁ ‪٬‬ځُهڃ ؤٗن٭ٌن) ُب ٌىيـهد لٌن خٔٔدَش وٸً ‪٩‬نر ‪٬‬ځُىد ُب‬
‫ِڄه ٌفىڂ خْ‪ً٬‬خء ؤ٭ٍ خُـُخجهڃ ‪ٟ‬نًڂ خڀ٭ځص خ‪ٞ‬نسٹُص ڀٕٔٗڂ وڀٽه خٔعمُخَ خڀ٭مٿ ِٖڂ خڀعًزًن‪ .‬وخڀٕٗڂ‬

‫(‪١‬نُڂ خ‪ٜ‬نُخڂ ‪ٌ1422‬ـ َ٭ٕىذ خڀًَه خڀُٔعٽدٌَ)‬

‫(‪)21‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ طديق خحلُٕين خٌُولدين (يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫زد‪ٚ‬نً ـځّط ؤ‪ٚ‬ندئي‬

‫ٖ ب٘ٽدپ وٖ ٘سهص ُب ؤن خڀع‪٥‬سًن ُب خڀُىڂ ؤو ڀُځص خڀ٭دُ٘ ڄه خ﵀ُڂ ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ وؤوټً خڀٕىه‪ ..‬وؤود ؤٓنُٕٓ ًًَ٘﵂خ ڄه ‪ً٬‬ڂ خڀعىٴُٷ ‪ٟ‬نٍخ‬
‫خڀ٭مٿ‪ ،‬وڀٽه ؤلر خڀ‪ٙ‬سدذ خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه وؤٔإپ خ﵁ ؤن ‪٪‬ن‪ُ٘ٙ‬ب ڄ٭هڃ‪.‬‬

‫(‪١ 24‬نُڂ ‪١ 1422‬نمً ‪ٜ‬ديٶ خ‪ٜ‬نُٕين خڀُولد٘ب)‬

‫(‪)22‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ ظمٍ خدلًٍَّٔ ( يخَ كٍٗ خٌوديل)‬

‫ْ‪ /‬ڄدٌى لٽڃ خڀع‪٥‬سًن؟‬

‫‪136‬‬
 ‫ؾ‪ /‬ؤَص ٘٭ًنش ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص َُعىٸّ‪ ٫‬ؤن ظٽىن ٴُهد ‪٩٬‬مص خٔٔٗڂ وبلُدء ٌټُ ْيب ‪٬‬سًخ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن(‪ )٪‬ٴهٍ ڄٕعمسص ڄه ٌٍي‬
‫خ‪ٛ‬نهص‪٥َُ٘ ،‬ص ؤن ٖ َٽىن ٴُهد ‪ َُ٠‬زدڀٯ زدڀىٵٓ ؤو زٕم٭ص خڀًَه‪.‬‬

‫ْ‪ /‬ؤَهمد ؤٴ‪١‬ٿ خڀعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ ؤڂ خڀع‪٥‬سًن؟‬

‫ؾ‪ /‬خڀعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ ڀځممعدـٌن ؤڄُ ڄ‪٥‬ځىذ‪ ،‬زٿ ٌى ُب ز٭‪ ٟ‬خْلُدن ڄه ؤ‪٩٬‬ڃ خڀٹُزدض‪ ،‬وبٸدڄص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ٌٍ خْوُي ڄ‪٥‬ځىزص ڄ‪٫‬‬
‫ڄُخ‪٬‬دش خ‪ٞ‬نىخَِه خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‪ ،‬وٖ ڄَّّٓ ڀځٕاخپ ‪٬‬ه خْٴ‪١‬ځُص زُىهمد‪ْ ،‬هنمد ڄٹىڀعدن ‪٢‬نعځٵعدن‪.‬‬

‫(و‪ُٙ‬ش خٔٔعٵعدءخض ‪ /‬خڀ٭ًي َٸڃ ‪ٔ -23 -‬ىص ‪ /1427‬خڀ‪ٝ‬ديَش ‪٬‬ه ڄٽعر ‪ٚ‬ندلعً ُب ټُزٗء خ‪ٞ‬نٹًٓٔص)‬

‫(‪)23‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ لٌٕن خٌّّوـُيٌ (لًّْ ُّٖٔ)‬

‫(ْ‪ُ٠ – 203/‬ذ خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬خڀٹدڄص زُؤًٔ ُب َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ـدجّ ؤڂ ٖ؟‬

‫خ‪ٛ‬نىخذ‪ُ :‬ب ‪ٜ‬ىَش ‪ً٬‬ڂ خٔ‪ُ٠‬خَ زىٵًٕ ـدجّ‪.‬‬

‫( َٔدڀعً خڀ٭مځُص ‪ /‬ٸٕڃ خ‪ٞ‬نٕدجٿ خ‪ٞ‬نعٵُٸص)‬

‫(‪)24‬‬

‫فعىي آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه زلًّ لٌٕن خٌغُوٌ خٔطفهدين (َمحٗ خ﵁)‬

‫(ڀُٓ ڀًَىد يڀُٿ ٸىٌ ‪٬‬ځً لُڄص خْ‪٬‬مدپ خ‪ٞ‬نعًخوڀص ُب ڄىخټر خڀ٭ّخء‪ .‬لّٖ خڀع‪٥‬سًن ڄديخڂ ٖ َايٌ بٔب ظځٳ خڀىٵٓ وڄد ؤ٘سً‪ .‬ٴٍڀٻ ٌى‬
‫يؤذ خڀ٭دَٴٌن ٴدْٸىي ـىخِ ٌٍي خْ‪٬‬مدپ زٿ َـمدهند‪ُ .‬ب ٔسُٿ خڀع٭َّص ڀًُٕ خڀ‪ٙ‬هًخء (ؤَوخلىد ٴًخي) ‪ٞ‬ندٌخ ٖ َٽىن ټٍڀٻ؟ ُب خڀىٸط‬
‫خڀٌٍ ٌٍخ ٌى خڀٕسُٿ خڀىلًُ ُب خ‪ٜ‬ند‪ ُ٠‬وخ‪ٞ‬ند‪ ٍ٠‬وخ‪ٞ‬نٕعٹسٿ ٔزٹدء ؤ‪٩٬‬ڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ وب‪ٗ٬‬ء ټځمص خ‪ٜ‬نٷ وو‪٩‬دڂ خڀ‪٥‬دجٵص‪ ،‬وڀى ٖ ٌڀٻ ڀٽدن يڂ‬
‫خڀ‪ٙ‬هًخء َ‪ ٫ُ١‬وٓب َ٭ُٲ ؤلً ز٭ًي ٸُمص ٌٍي خڀىه‪١‬ص‪ .‬خ﵁ َهًَىد بٔب ‪ُٜ‬خ‪ ً٤‬خ‪ٞ‬نٕعٹُڃ وَؽسط ؤٸًخڄىد بوً وٕب خڀعىٴُٷ‪.‬‬

‫‪137‬‬
 ‫(‪)25‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ َػد خٌىٍسدَىدين (لًّْ ُّٖٔ)‬

‫ٔاخپ‪ :‬ڄد َؤَٽڃ خ‪ٞ‬نسدَٺ ُب ‪ّ٬‬خء ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬ڄه ٸسُٿ ‪٠‬ندڀٓ خڀى٭ٍ وخڀځ‪٥‬ڃ وخڀّ‪٤‬نُٿ وخڀع‪٥‬سًن؟‬

‫خ‪ٛ‬نىخذ‪ :‬زٕڃ خ﵁ خڀُ٘نه خڀُلُڃ‬

‫‪ّ٬‬خء ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬ڄٕعمر وخڀع‪٥‬سًن ؤَ‪١‬﵂د ڄد ٓب َٽه ٴًُ ‪ َُ٠‬ڄ٭عًٓ زً ٖ ب٘ٽدپ ٴًُ وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫(‪)26‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ لٌٕن خخلديٍِ خٔطفهدين (لًّْ ُّٖٔ)‬

‫(ولّٖ خڀع‪٥‬سًن زدڀىٕسص ڀځٍَه ‪٪‬نعُٴىوً وٓب َىفُ بٔب ٸعٿ خڀىٵٓ ٖ ڄدو‪ ٫‬ڄىً)‪.‬‬

‫(‪)27‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ هٍٍ فدين خٔطفهدين ( لًّْ ُّٖٔ)‬

‫وُي خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ؤٴ‪١‬ٿ خڀ‪ُ٥‬ٶ ڀځعٹُذ بٔب خ﵁ ظ٭دٔب وؤٸُذ خڀىُٔځص بٔب َٔىپ خ﵁ (‪ )ٚ‬وخْجمص خْ‪٤‬هدَ (‪ْ .)٪‬ن بلُدء ڄٹد‪ًٜ‬‬
‫خْجمص خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن َٽىن هبٍي خڀىٔدجٿ خڀًَىُص‪ .‬ؤً٘ن بٔب ٴىخجً خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص خڀّٗ ‪٬‬سدَش ‪٬‬ه ٌټُ خ‪ٞ‬نىدٸر وخ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دجر وخ‪ٞ‬نُخؼٍ ُب خجملدڀٓ‬
‫وخ‪ٞ‬نىدزُ ڄه خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وؤٌٿ خڀسُط وؤ‪ٜ‬مدزً خڀ٭‪٩‬مدء وخڀځ‪٥‬ڃ وخڀ‪ُ١‬ذ ‪٬‬ځً خڀىـً وخڀٕٗٔٿ وظًُٕن خ‪ٞ‬نىخټر ُب خڀ‪ُ٥‬ٶ وخڀ‪ٙ‬ىخَ‪،٪‬‬
‫زٿ خڀع‪٥‬سًن وخڀع‪ٙ‬دزًُ وخڀ‪٥‬سٿ وخ‪ٞ‬ن‪٬ ٍٙ‬ځً خڀىدَ‪.‬‬

‫(‪)28‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ هٍٍ خٌوٍىٌ خٌىُودين (لفلٗ خ﵁)‬

‫‪138‬‬
‫َٕعٵدي ڄه خْيڀص ؤن ټٿ وى‪ ٪‬ڄه خڀ٭ّخء (خڀځ‪٥‬ڃ وخڀع‪٥‬سًن وخڀٹدڄص وخڀّ‪٤‬نُٿ) ُب لدپ خْڄه ڄه خڀ‪٬ َُ١‬ځً خڀىٵٓ و‪ً٬‬ڂ ظٕسُسً ُب خ‪ٟ‬نٗٺ‬
‫ـدجّ‪.‬‬

‫٘هُ ٘٭سدن ‪1414 /‬‬

‫(‪)29‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلًّ هٍٍ خْزـمٍ (لفلٗ خ﵁)‬

‫(ُب لدپ ٓب َىـر خ‪ٟ‬نٗٺ ؤو خڀ‪ َُ١‬خڀٌٍ ٖ َعممٿ ٓب َٽه ‪٬‬ځًُ ڄى‪ ٫‬وخ﵁ خڀ٭دٓب وخ‪ٞ‬نىٴٷ ڀځىًن)‬

‫(‪)30‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه ٌـف خ﵁ طديف خٌىٍسدَىدين (يخَ كٍّٗ)‬

‫ٔاخپ‪ٌ :‬ٿ خڀع‪٥‬سًن لُخڂ؟‬

‫خ‪ٛ‬نىخذ‪ :‬بن ٓب َٽه ٴًُ ‪ َُ٠‬ڄ٭عًٓ زً ُب ڄُخٔڃ ‪ّ٬‬خء خٔڄدڂ ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ ٖ )٪‬ب٘ٽدپ ٴًُ‪.‬‬

‫(‪)31‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه زشًن خٌٕففٍ (يخَ كٍّٗ)‬

‫خڀٕاخپ‪ /‬زٕڃ خ﵁ خڀُ٘نه خڀُلُڃ‬

‫خ‪ٞ‬نسدَٺ‬ ‫ؤوٖ﵂ ؤَلر زد‪ٞ‬نُـ‪ ٫‬خڀًَين خڀ‪ُٙ‬ه ز‪ًٙ‬ن لٌٕن خڀىفٵٍ ‪ ،‬وخ٘ٽُ خڀٹدجمٌن ‪٬‬ځً ڄىٸ‪َ ٫‬د لٌٕن‬
‫ٔاخٕب ًٌُٔ ‪ٌ :‬ٿ ‪٩‬نىِ خڀع‪٥‬سًن و‪ُ٠‬ذ خڀٕٗٔٿ؟‬

‫خ‪ٛ‬نىخذ ‪ /‬زٕمً ٔسمدوً‬

‫‪139‬‬
‫خڀع‪٥‬سًن وخڀ‪ُ١‬ذ زدڀٕٗٔٿ و‪٥‬نىي بن خٸع‪ ً١‬خ‪ٞ‬نىض ؤو ظځٳ ‪١٬‬ى ڄه خْ‪١٬‬دء لٕر خوسدَ ؤٌٿ خ‪ٝ‬نّّش وخٔ‪ ،٪ٗ٤‬ؤو ټدن ٌٍخ خڀ٭مٿ‬
‫ُب ِڄدن ؤو ڄٽدن ‪ٛ‬نهٿ خ﵀ُ‪َ ٣‬ٹع‪ ٍ١‬ظىٵًن خڀىدْ ‪٬‬ه خٔٔٗڂ وڄسًؤ ؤٌٿ خڀسُط ‪ ،‬ٴٗ ‪٩‬نىِ ُب ٌدظٌن خ‪ٜ‬ندڀعٌن‪ .‬وُب ًٰن‪٨‬ند ڄَه َٵ٭ٿ‬
‫ٌڀٻ ظُو‪٩‬ند﵂ ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء وټ‪ٙ‬ٵد﵂ ڀځم‪٩‬دٓب خڀّٗ وٸ٭ط ‪٬‬ځُهڃ ڀُٽىن هبٍخ خڀ٭مٿ يخ‪ُ٬‬ص ڀځمٌٕن ؤد‪ُ٬‬د﵂ ُب زػ َوق خٔٔعمُخَ ُب‬
‫ؼىَش خ‪ٜ‬نٌٕن ٴهى َٕعمٷ خْـُ خ‪ٛ‬نَّٿ وخڀؽىخذ خ‪ٛ‬نمُٿ ڄه خ﵁ ٔسمدوً وخ﵁ خ‪ٞ‬نىٴٷ‪.‬‬

‫(‪)32‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خٌشُه زلًّ ظمٍ هبفط (يخَ كٍّٗ)‬

‫ْ‪ -1‬ڄد لٽڃ ؤوىخ‪ ٪‬خڀع٭َّدض ُب زٗي خڀ‪ُٙ‬٭ص وڄد لًٌٓد؟‬

‫ْ‪ٌ -2‬ٿ خڀع‪٥‬سًن وؤڄؽدڀً بٌخ ټدن ‪٢‬نٵُد﵂ َ٭عّّ ڄه ‪٬‬ىدوَه خڀ٭ّخء ڀًُٕ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪ )٪‬ؤڂ ٖ؟‬

‫ؾ‪1‬و‪ -2‬ڄد ٌى خ‪ٞ‬نع٭دَٲ ڄ‪ ٫‬ڄُخ‪٬‬دش خڀعٹُص خڀِٗڄص و‪ً٬‬ڂ خڀ‪ َُ١‬ـدجّ وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫(‪)33‬‬

‫آَص خ﵁ خٌولًّ خًٌُٕ زلّىي خٌشدُ٘ويٌ (لًّْ ُّٖٔ)‬

‫ؤ‪ ًَٜ‬ٴعىخي َنىخِ خڀع‪٥‬سًن‪ .‬وټدن ٌڀٻ ُب ٘هُ ٌٌ خ‪ٜ‬نفص خ‪ٜ‬نُخڂ ٔىص‪1366/‬‬

‫(‪)34‬‬

‫خ﵀ًّغ خخلسًن وخٌُـديل خٌشهًن آَص خ﵁ خحلدؾ خًٌُٕ ػُدء خًٌَٓ خٌوِّٗص‬

‫وخڀٌٍ َ٭سُٓ ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نُلىڂ خڀ‪ُٙ‬ه آٰد زَّٺ خڀ‪٥‬هُخ٘ب ُب ټعدذ خڀٍََ٭ص بٔب ظ‪ٝ‬دوُٳ خڀ‪ُٙ‬٭ص ٸدجٗ﵂‪( :‬خڀًُٕ خ‪ٛ‬نځُٿ ‪ُ٠‬دء خڀ٭ّٗڄص َنمُ‪ ٫‬ڄ٭ىن‬
‫خڀٽځمص‪.)...‬‬

‫‪140‬‬
 ‫ٴٹً ټدن ٌٍخ خڀًُٕ ڄه ؤټّّ خ‪ٞ‬نًخٴ٭ٌن ‪٬‬ه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص وټدن َ‪ٙ‬دَٺ ُب ڄىټر خڀع‪٥‬سًن ُب ‪ٜ‬سدق َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ُنمدْ وَ‪٥‬سُٓ‬
‫ر خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‬
‫زىٵًٕ ‪ ّّ٬‬لدڀص َُٰسص‪ ،‬ټدن ‪٩‬نٌُ خڀًڂ ‪٬‬ځً وـهً ٴُى‪١‬ر ُ٘سعً خڀسُ‪١‬دء وٌى ُب ٔهٓ خڀؽمدوٌن‪ ،‬ڀُؽسط ڀځفمُ‪ ٫‬ؤن ُل ٓ‬
‫(‪ )٪‬وڄىخٔدظً ُب ڄ‪ٝ‬دزً‪َ ٖ ،‬٭ُٲ خڀٽسًن وخڀ‪ٝ‬ٱًن‪ ،‬وخڀ‪ٙ‬دذ وخڀٽهٿ‪ ،‬وخجملعهً وًٰن خجملعهً‪...‬‬

‫ټدن ٌٍخ خڀًُٕ َُي خڀع‪٥‬سًن وخـسد﵂ ټٵدجُد﵂ وڀځس٭‪ ٟ‬وخـسد﵂ ‪ُ٬‬ىُد﵂‪ ..‬وَٹىپ‪ :‬ڀٽٍ ؤَٴ‪ ٫‬خڀعٽځُٳ ‪٬‬ه وٵٍٕ ؤ‪٤‬سُٓ‪ .‬وټدن ڄه و‪ٝ‬ى‪ُٜ‬دظً‬
‫ً٘ش خڀسٽدء ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ُ )٪‬نُػ َٽٵٍ ؤن ٍَټُ بٔڃ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٬ )٪‬ىًي وبٌخ زًڄى‪ ً٬‬خڀٱَُّش ظىهمُ ‪٬‬ځً وًًَٓ وظُ‪ّ٤‬ر‬
‫ټُ‪٬‬نعً‪.‬‬

‫(‪)35‬‬

‫ـىخذ مسدلص خًٌُٕ خٌمدجً خخلدِٕحٍ (لفلٗ خ﵁) هٓ ٔاخي لىي شوًنش خٌعـسًن‬

‫ْ‪ :‬ڄد َؤَٽڃ زةٸدڄص خڀ٭ّخء ‪٬‬ځً ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء (‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ) وڄد َُخٴٷ ٌڀٻ ڄه ٸسُٿ خڀ‪ُ١‬ذ زدڀٕٗٔٿ و‪ُ٠‬ذ خڀُؤْ زدڀُٕٳ و‪٥‬نىي‪،‬‬
‫وٕنؽُٿ خ‪ٜ‬نديؼص وخٔع٭مدپ خڀ‪٥‬سٿ و‪٥‬نىي؟‬

‫ؾ‪ :‬بن بٸدڄص خڀ٭ّخء ‪٬‬ځً ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء وؤ‪ٜ‬مدزً خْوٴُدء ‪٬‬ځُهڃ خڀٕٗڂ ڄه ؤ‪٩٬‬ڃ خڀٹُزدض بٔب خ﵁ ظ٭دٔب وٖ خ٘ٽدپ ُب بٸدڄص خڀ٭ّخء ‪٬‬ځً‬
‫خڀ‪َُ٥‬ٹص خڀّٗ ـُي ‪٬‬ځُهد خڀ٭ُُٲ ڀٽه ‪٩‬نر خٖـعىدذ ‪٬‬ه خڀ‪ُ١‬ذ زدڀُٕٳ و‪٥‬نىي بٌخ ټدن ٌڀٻ َ‪ٙ‬ٽّٿ و‪ُ٥‬خ﵂ ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬ؤو بٌخ ټدن‬
‫َايٌ بٔب ب‪٠‬٭دٲ خ‪ٞ‬نٌٍر وټٍڀٻ خڀعمؽُٿ بٌخ ټدن ڄ‪ٙ‬عمٗ﵂ ‪٬‬ځً خْزد‪ُ٤‬ٿ ؤو ټدن َايٌ بٔب ب‪٠‬٭دٲ ‪٬‬ٹدجً خڀ‪ٙ‬سدذ‪٬ ،‬ځً ؤٌ لدپ‬
‫خْٴ‪١‬ٿ ؤن ٓنٿ ‪١‬نٿ ٌڀٻ ‪٠‬ندڀٓ خڀىُدلص وٸُخءش خ‪ٞ‬نُخؼٍ وخڀځ‪٥‬ڃ وٸُخءش خڀُو‪٠‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص‪.‬‬

‫ِٗللص‪ :‬ؤوٍ خڀځسُر‪ ..‬ؤوّٗ خ‪ٞ‬نىٸُش‪ :‬ؤو‪ ُ٩‬ټُٳ ؤنّ ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خڀٹدجً (لٵ‪ ً٩‬خ﵁ وَ‪٬‬دي) َ‪ٙ‬عُ‪ُ ٢‬ب ْنىٓر خڀع‪٥‬سًن ڄد بٌخ ټدن َ‪ٙ‬ٽّٿ‬
‫و‪ُ٥‬خ﵂ ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬ؤو بٌخ ټدن َايٌ بٔب ب‪٠‬٭دٲ خ‪ٞ‬نٌٍر‪ .‬وَ٭ين ٌڀٻ ؤوً ڀى ٓب َ‪ٙ‬ٽّٿ و‪ُ٥‬خ﵂ ‪٬‬ځً خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬زد‪٬‬عٹدي خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬وٵًٕ‬
‫وٓب َاي بٔب ب‪٠‬٭دٲ خ‪ٞ‬نٌٍر لٕر َؤٌ ڄُـ٭ً ؤو و‪ٞ ًُ٬‬نىٸ٭ً ٴٗ ‪٩‬نر خٔـعىدذ‪ .‬وٌٍخ ڄد َٵ٭ځً خ‪ٞ‬ن‪ّّ٥‬ون‪ .‬وخ﵁ خڀ٭دٓب‪.‬‬

‫ٌٍخ و‪ٞ‬ند ٘ىًٌ ظ‪ُٓ٥‬ٲ ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نع‪ًٓٙ‬يَه ُب خٔٔدءش ڀځمع‪٥‬سَُٓه ؤ‪ ًَٜ‬ڄٽعر خڀًُٕ خڀٹدجً خڀسُدن خڀعدٕب (َٸڃ – ‪ )1 – 3554‬ڀُي‪٬‬هڃ‬
‫‪٬‬مٓد َٕث بٔب ‪ٚ‬ن٭عً وٌٍخ و‪ ٛ‬خڀسُدن‪:‬‬

‫( زځٱىد ؤن ؤ٘ىد‪ٜ‬﵂د ٓنط ٌََ٭ص خ‪ٞ‬نىخـهص ڄ‪ ٫‬ڄٕإڀص خڀع‪٥‬سًن َع٭ُ‪٠‬ىن ڀس٭‪ ٟ‬خڀىدْ خ‪ٞ‬ناڄىٌن خڀ‪ُٙ‬ٴدء‪ ،‬وَ‪١‬دَٹىهنڃ‪ .‬بن ٌٍخ خ‪ٞ‬نٽعر َُي ڄه‬
‫خڀِٗڂ ؤن َ٭ځه زإن خڀًُٕ خڀٹدجً ‪ٚ‬ندلص آَص خ﵁ خڀ٭‪٩‬مً خ‪ٝ‬ندڄىحٍ (ڄً ‪٨‬ځً خڀ٭دٕب) ٖ َُ‪ ً٠‬ڄه ٌٍي خ‪ٞ‬ن‪١‬دَٹدض زإٌ وـً‪ ،‬وُب ڄٕإڀص‬
‫خڀع‪٥‬سًن ب‪٧‬ند ‪٤‬ځر ‪ٚ‬ندلعً ڄه خڀىدْ ؤن َعفىسىي‪ ،‬وخڀىدْ خْ‪ّ٬‬خء خ‪ٞ‬ناڄىٌن ٸسځىخ ٌڀٻ وزٽٿ وـىيٌڃ َٕ٭ىن ڀعمٹٹً‪ .‬وبن ٘دء خ﵁ ؤـٌُڃ‬

‫‪141‬‬
‫ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ ًُٔ )٪‬خڀ‪ٙ‬هًخء‪ .‬ڀٍخ ٖ َځّڂ ظًوٿ ؤ٘ىد‪ ٚ‬ڄه خ‪ٞ‬نمٽه ؤن ظٽىن ‪ٟ‬نڃ وىخَد ؤوُي‪٬ .‬ځً خڀىدْ خْ‪ّ٬‬خء وخ‪ٞ‬ناڄىٌن‬
‫خڀؽىٌََن ؤن َ٭مځىخ ّند َُووً و‪ُ٨‬ٵعهڃ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص)‪.‬‬

‫(ڄٽعر خڀًُٕ خڀٹدجً – ‪١‬نمًٌ خڀٽځسدَٽد٘ب)‬

‫(َخـ‪ ٫‬ټعدذ ٘ىَ لُٕين‪ /‬ظإڀُٳ خڀًُٕ خڀٕفديٌ)‬

‫* خ‪ٝ‬نٗ‪ٜ‬ص *‬

‫‪142‬‬
 ‫ٖ ٌٍعـسًن !!‬
‫ٔوُ ٌٍعـسًن !!‬

‫‪143‬‬
 ‫لىخَ خٌظمفُص دلُٓ ػُف ِٓ ـًَُش خَْدَ خٌسمَُُٕص‬
‫ِن خٌىدظر وخٌسدلػ خٍِٔٔٗ خدلوُوف‬
‫مسدلص خٌوِّٗص خٌشُه هسً خٌولُُ خدلهعًٌ خٌسمُخين‬

‫بىل‪:‬‬
‫﴿خٌٍَََِّٓ َِٕعَِّوُىَْ خٌْمَ ِىيَ فََُعَّسِوُىَْ َؤلََُِٕٕٗ ؤُوٌَِِحهَ خٌٍَََِّٓ ًََ٘خُُُ٘ خٌٍَُّٗ وَؤُوٌَِحهَ ُُِ٘ ؤُوٌُِىخ خٌَْْسَدذِ﴾‬

‫ٔضّ خحلىخَ زٌن خٌـ (ٖ) و خٌـ (ٔوُ) !!‬

‫ٔشُظٗ طمُفص خَْدَ هًٍ ؼٗغ لٍمدض َىَ ‪ 8‬و‪ 9‬و‪ ِٓ 10‬شهُ زلَُّ خحلُخَ ٕٔص ‪٘ 1428‬ـ فّّخَُ‪2007‬‬
‫لدوَظٗ‪ :‬دلُــٓ ػُف‬
‫ٔدُ٘ يف خٌعمَُُ‪ :‬لٕٓ خدلًلىذ‬

‫سبهًُ‪:‬‬
‫ٍ٘خ خٌٍمدء ٘ى ظٕفٍُ ٌىهً لـوعٗ يف خٌودَ خدلدػٍ يف خٌعىلُط ٔفٕٗ ِن مسدلص خٌشُه هسًخٌولُُ خدلهعًٌ خٌسمُخين خٌغين هٓ‬
‫خٌعوَُف ٌُىىْ خٌٍمدء خٌٌٍ غلّن زٌن ؤوّّ خدلآًََ وخًٌخهٌّن ٌٍعـسًن ِٓ ِشدَه خٌسمَُٓ وزٌن ؤوي ِٓ ـدُ٘ض زُفؼهد ٌٍعـسًن‬
‫يف خٌظمدفص خ﵀ٍُص وظإوًُ٘د هًٍ وـىَظٗ ولُِعٗ‪ ..‬وودْ لً يخَ زُٕٕد لىخَ ٘دظفٍ ودؿف يف خٌودَ خدلدػٍ همر ٔشٌُ دلمدٌٌن‬
‫‪144‬‬
‫هٓ خٌعـسًن ووهًظٗ ؤْ َىىْ زُٕٕد ٌمدء يف خٌعىلُط خدلٕدٔر‪ ..‬فٍّد ؤِف ٍ٘خ خٌعىلُط زةلسدي ِٕدٔسص هدشىَخء وخلعُخذ ٌٍُص خٌودشُ‬
‫ِٓ شهُ زلَُّ‪ ..‬ظٍه خٌٍٍُص خٌيت ظسًؤ ِىخور (خحلًَُ) فُهد زدٖٔعوًخي ٌٍسٓ خْوفدْ ومحً خٌُٕىف ًٌٍٕن يف ِىور ظمشوُّ‬
‫خْزًخْ ِٓ ُ٘سعهد وَولدُٔعهد "وّد َُي خٌشُه خدلهعًٌ" ؤو ظمشوُ خْزًخْ دلد ظؽًنٖ يف خٌٕفٓ ِٓ َهر وظمِّّ "وّد ؤَي شىظُد﵂‬
‫"!!‬

‫وخحلمُمص ؤْ ِٕإٌص خٌعـسًن ظٍه ودٔط هًٍ خًٌوخَ ًِهدش وٗف وخٔشمدق زٌن خٌودِص ولىت زٌن خٌوٍّدء ؤٔفٕهُ‪ ..‬فىؽًن ِٓ‬
‫خٌوٍّدء وخدلُخـن خٌىسدَ ؤفعىخ حبُِعٗ‪ ،‬وؤزدلٗ يف خدلمدزً هًي ِٕهُ وشًيوخ هًٍ ؤعلُعٗ‪..‬‬

‫وٍ٘ آَخء ٕٔفّوهد يف ٍ٘خ خٌٍمدء خٌٌٍ خوعٌّط فُٗ ؤٔحٍيت خدلىلف خٌُخفغ ‪ -‬وخٌيت ظمسٍّهد مسدلعٗ زىً َلدزص طًَ‪ٌ -‬عإيت‬
‫ؤـىزعٗ وٌٍه سلعٌّص﵂ ٌُئَعٗ وِٕسسدض بؽلدٔٗ خٌىدًِ ‪ ٖ -‬حبٍُص خٌعـسًن فمٕر ‪ -‬زً زدٔعمسدزٗ ؤَؼد﵂‪..‬‬

‫ففدء ٍ٘خ خٌٍمدء خٌٌٍ ٔؼوٗ زٌن ؤًََىُ خِْ ٌُؼُ خٌٕمُؼُِٓ خٌٍَِٓ فُّلعهُ خٌمٕدهدض ومجوهُ خٖلعُخَ ٌّوُ وبْ ودٌفٗ‬
‫خٌعىـٗ‪..‬‬
‫* * * * *‬

‫ظمىي يف وعدزه زدٔعمسدذ خٌعـسًن‪ ..‬وؤٔط ٖ سبدَٔٗ شىظُد﵂‪ ..‬فىُف ٌٌه؟! ٔإٌعٗ خزعًخءً فمدي‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫ٌىدڀٻ وى‪٬‬دن ڄه خڀ٭مٿ خٔٔعمسديب‪ ..‬خڀ٭مٿ خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ى‪ ٚ‬وخڀ٭مٿ ًٰن خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ى‪ ٚ‬خڀٌٍ ًَوٿ ٓنط ‪٬‬مىڂ ٴ٭ٿ خ‪ٝ‬نًن وخڀ٭مٿ‬ ‫‪o‬‬
‫خڀ‪ٝ‬دّب‪ ..‬وخڀع‪٥‬سًن ڄه خڀىى‪ ٪‬خڀؽد٘ب‪ ..‬و‪٬‬ه وٵٍٕ ٓب ؤڄدَْ خڀع‪٥‬سًن َىڄد﵂ وڀى ‪ٞ‬نُش ُب ‪٬‬مٌُ‪ٌ ،‬ڀٻ ْن خڀ‪ُ٩‬وٲ خڀّٗ ‪ٙ٬‬عهد ٓب ظٕمك‬
‫زٵُ‪ٜ‬ص ٌٍخ خڀ‪ُٙ‬ٲ‪..‬‬

‫ِمدؿوص‪ :‬ظوين كُوف خٖغعُخذ زدٌـسن‪ ..‬وٌىٕه هًض ٌٍسمَُٓ ٍِٕ ِِٓ وخٌفُطص خِْ ِاخظُص‪ ،‬فٍَُِ مل سبدَٔٗ ٌّْ؟!‬ ‫‪‬‬
‫ؤود خِن ٕب ‪ٜ‬ٵص ُب خجملځٓ خْ‪٬‬ځً وٌىدڀٻ زُظىټىٖض ڄ٭ُىص ‪٩‬نر ؤن ظى‪ُ ٫٠‬ب خٖ‪٬‬عسدَ‪ ..‬وُب خڀ٭مٿ زد‪ٞ‬نٕعمسدض ٔ٭ص‬ ‫‪o‬‬
‫ڀځمٽځّٳ‪ .‬وُب ِڄه خٰٔعُخذ ٘ٱځعين خ‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬ص خڀُٕدُٔص و‪ٜ‬٭ىزدض خ‪ٟ‬نفُش لّٖ ‪٬‬ه ظُظُر و‪٠‬٭ٍ خ‪ٞ‬ن٭ُ‪ ٍٙ‬ووخـسدٌب خڀ٭دجځُص ٴ‪ٗ١‬﵂ ‪٬‬ه‬
‫خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬

‫ؤٌُٓ ِٓ خٌغَُر ؤْ وؽًنخ﵂ ِٓ خدلُخـن ًَهىْ ٌٍعـسًن وَعُفّوىْ ُ٘ هٓ شلدَٔعٗ؟!‬ ‫‪‬‬

‫ٌاٖء خ‪ٞ‬نُخـ‪٬ًَ ٫‬ىن ڀځع‪٥‬سًن وڀٽه ٖ‪٬‬عسدَخض خڀٕهٓ وخ‪ٞ‬نٽدوص يوٌَد‪ ..‬وټؽًن ڄه خ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬وخڀ٭ځمدء ‪٬‬ن‪ٙ‬ىن ُب ڄٹًڄص ڄىخټر‬ ‫‪o‬‬
‫خڀع‪٥‬سًن ظإًَُخ﵂ ‪ٟ‬ند‪ ..‬ټمد ؤن ز٭‪١‬هڃ َ‪ُ١‬ذ ٌدڄعً وڀٽىً ٸً ٖ َ‪٩‬هُ وخ‪٠‬مد﵂ ڀځ٭ُدن ټىوً ًَٕن يون خڀ٭مدڄص خڀّٗ ‪٬‬ديش ڄد ٕنُّٓ خڀ‪ُٙ‬ه‪..‬‬

‫‪145‬‬
‫وڀٹً ٸځط ُب ټعديب ؤن خٔڄدڂ خ‪ٝ‬نمُين (ٸًْ ُٔي) ؤوـر خڀٌٍدذ بٔب ـسهدض خڀٹعدپ ٴعُش خ‪ٜ‬نُذ خ‪ٞ‬نٵُو‪٠‬ص ‪٬‬ځً خ‪ٛ‬نمهىََص خٔٔٗڄُص‬
‫وڀٽىً ٓب ٌٍَر زىٵًٕ بڀُهد وڀى ٔد‪٬‬ص! ٴځُٓ ٌٍخ ٴًُ ب٘ٽدپ و‪ُ٩‬خ﵂ ڀځمُؽُدض خ﵀ُ‪٥‬ص زدڀ‪ٙ‬ى‪.ٛ‬‬

‫ٌٍعـسًن وّد ُٔخٖ ِٕدوت هًش‪ ..‬فّد ٍ٘ يف خدلمدزً زلدٕٔٗ ؟! ودبدٌخ َفًُ لؼُص خحلٌٕن وؤً٘خف ؼىَظٗ؟!‬ ‫‪‬‬
‫ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ خڀ‪ٙ‬٭دجُ ڄد وُـًَِضِ بٖ ڀع‪ ًٓ ٙ‬خ‪ٛ‬نمهىَ بٔب خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ..‬وټځمد ټدوط خڀ‪ٙ‬٭ًنش ؤټؽُ خڀع‪ٝ‬دٸد﵂ زدڀىـًخن وٓنَُٽد﵂‬ ‫‪o‬‬
‫ڀځم‪ٙ‬د‪ ُ٬‬ټځمد ټدوط ؤټؽُ وًڄص ڀځٹ‪ُ١‬ص‪ .‬وؼسط زع‪َُٝ‬ك وّّخء ‪٬‬ځڃ خڀىٵٓ ؤن ٘٭ًنش خڀع‪٥‬سًن " وٌټُود ٌڀٻ ُب ټعدزىد " ظإُٔ ٸځىذ‬
‫خ‪ٞ‬نمدٌَٔن ولّٖ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌَه ‪ٟ‬ند‪..‬‬

‫ٍ٘خ ؤوًُ‪ ..‬فددلشدً٘ خدلمِّّش وخٌفلّص ظٍعظك زدٌٍخوُش‪ ..‬وٍ٘خ ِد َمىي زٗ خخلّّخء هٓ ِشدً٘ خٌُهر وخجلٕٓ وخًٌَ‪..‬‬ ‫‪‬‬
‫وَئَص خًٌَ ٍ٘ ِٓ خٌسشدهص دبىدْ غلوٍهد ظٍعظك زدٌٍخوُش وٌىٓ ِدٌخ ظٕعفًُ لؼُص خحلٌٕن ِٓ ٌٌه؟‬
‫ٸ‪ُ١‬ص خڀًڂ ‪ ّّ٬‬خڀعدََه ټدوط ‪ٟ‬ند لُڄعهد وٸًُٔعهد‪ .‬وٴُهد ڄٕإڀعدن‪ :‬بَخٸص خڀًڂ ‪٨‬ځمد﵂ و‪ً٬‬وخود﵂ ټمد ‪٩‬نٌُ ُب خڀعٵفًنخض‬ ‫‪o‬‬
‫وخٰٖعُدٖض خڀّٗ وُخٌد ُب خڀ٭دٓب وٌٍ ڄ‪ًٝ‬خٶ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌ خ‪ٞ‬نٹِّش وخ‪ٞ‬نُو‪٬‬ص‪ ..‬وبَخٸعهد َڄَّد﵂ ُب ٸ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نٷ ‪ ّّ٬‬بوّخپ ز‪ ٫١‬ٸ‪ُ٥‬خض ڄىً‬
‫ظ‪١‬دڄىد﵂ ڄ‪ ٫‬يڂ خ‪ٞ‬نٹعىپ ‪٨‬ځمد﵂ ُب ټُزٗء‪..‬‬
‫ٍب بن خڀًڂ ُب ظدََه خڀس‪َٕ ُٙ‬عىًڂ ټس‪ٝ‬مص ‪٬‬هً وڄُؽدٶ ُ٘ٲ ڀځىٴدء ُب خڀٹ‪١‬دَد خ‪ٞ‬نٹًٔص‪ ..‬وخ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ ٌىد َس‪ٝ‬ڃ َنسهعً خڀًخڄُص ‪٬‬ځً ڄسدَ٭ص‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن زدڀىٴدء ڀٹ‪ُ١‬عً خڀّٗ ٌٍ ؤٸًْ خ‪ٞ‬نٹًٔدض ‪٬‬ىًود‪ ،‬وٌٍخ خ‪ٞ‬نٹًخَ ڄه خڀًڂ ٖ َٹِّ وٵٕد﵂ً ‪ُ٬‬ٴط ٸًُٔص خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص زٿ خڀ٭ٽٓ‬
‫ٕندڄد﵂‪ ،‬بوً َىٹٿ خڀ٭دَٲ بٔب لدڀص وـًخوُص ‪٬‬دڀُص بٌ َعٍټُ هبٍخ خڀًڂ خ‪ٛ‬ندٌَ ‪٬‬ځً ود‪ُٜ‬عً يڄدء آپ خڀسُط خڀّٗ ٔٵٽط زٱًن لٷ وڄه ؤـٿ‬
‫خ‪ٜ‬نٷ‪ ..‬وَعٽَُٓ ٌٍخ خڀ٭مٿ خڀع‪١‬دڄين ٔد‪٬‬ص ُب خڀ٭دڂ خڀىخلً ‪ٜ‬سدق َىڂ ‪٬‬د٘ىَخء ڀُٽىن ٕنؽُٗ﵂ لُد﵂ وڄعمُټد﵂ ڀځم‪ُٝ‬سص خڀّٗ ؤزٽط خڀٽىن‬
‫يڄد﵂ ‪٬‬سُ‪٥‬د﵂ ټمد ُب خڀعدََه‪.‬‬

‫َدبد زدٌٕٕسص ٌٍٕفٓ خٌيت ظوُف لؼُص خحلٌٕن وخٌيت لً ظوًُ خْلًخغ وظٕعُـوهد زُئَص خًٌَ‪ ..‬وٌىٓ ِدٌخ هٓ خٌسدلٌن ِٓ‬ ‫‪‬‬
‫غًن خٌشُوص ؟! ؤٌُٓ خذلًف ِٓ شودجُٔد ظوَُف خٌمؼُص ٌغًن خٌودَفٌن هبد‪ ..‬و٘ى ِد فشٍٕد فُٗ زًًٌُ ؤٕٔد ؤلُُٕد ٌوُي خحلٌٕن دلحدض‬
‫خٌٕٕىخض وَغُ ٌٌه مل طلٍك ـدٌزُص ٌٍٍّ٘ر زً هًٍ خٌوىٓ سبدِد﵂ ٕ٘دن ٔفىَ ِٓ شلدَٔدض خدلٍ٘ر هًٕ وؽًن ِٓ خِوَُٓ؟‬
‫ٌٍخ بي‪٬‬دء ‪٪‬نعدؾ بٔب بؼسدض‪ .‬ٴد‪ٞ‬ن٭ځىڄدض ظ‪ًٙ‬ن بٔب ؤن خ‪ٛ‬نٍذ وخٔٸسدپ بٔب خ‪ٞ‬نٌٍر وخٔ‪٬‬فدذ هبٍي خڀ‪٩‬دٌُش زدڀٍخض ُب ظّخًَ‪،‬‬ ‫‪o‬‬
‫بٸُجٍ ڄد ٸدڀً خْـدور ُب خڀىه‪١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص و٘٭دجُود ڄه ؤڄؽدپ ٰدوًٌ وخڀٽدظر خٔ‪٤‬نځٌُّ وڀُڃ ڀىٴعٓ وبيوخَ يَُوخن وخ‪ٞ‬نٕع‪ُٙ‬ٶ‬
‫خْ‪ٞ‬ند٘ب ڄدَزٌن وًٰني‪ ،‬ٴمه ٸدپ ٌىدٺ وٵىَ؟ وڄه ٸدپ ؤوىد ٴ‪ٙ‬ځىد ُب ـٍذ خِوَُه ‪ٞ‬نٌٍر ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬بٸُجٍ يَخٔدض خ‪ٞ‬نىع‪ُٙ‬ش ‪٬‬ه‬
‫(‪ )CIA‬وًٰنٌد ُب ؤٔدڀُر خڀىٸىٲ ؤڄدڂ خ‪ٞ‬نًٓ خڀ‪ُٙ‬٭ٍ‪ .‬وٌىدٺ خلعُخڂ ود‪ ٚ‬ڄه ٸسٿ خڀٍَه َى‪ُ٩‬ون بٔب خڀع‪٥‬سًن زد‪٬‬عسدَي َ٭ٽٓ ً٘ش‬
‫خ‪ٜ‬نر ڀًي خٔوٕدن ْندي خ﵀سىذ‪ْ ..‬ن خ‪ٞ‬نُء بٌخ ‪ٙ٬‬ٷ ٘ى‪ٝ‬د﵂ ؤو ٸ‪ُ١‬ص ِخيض يَـص ظإ‪ٞ‬نً ڄه ؤـٿ ٌڀٻ خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬وَٕع٭ً ؤن َعٵدٗب ڄه‬
‫ؤـځهد‪ ،‬وَعممٿ خ﵀ر خڀ٭ٍخذ وخڀ٭ىدء ڄه ؤـٿ ب‪٨‬هدَ خ‪ٜ‬نر ‪ٟ‬نٍي خڀ‪ٙ‬ى‪ُٝ‬ص ؤو ڀًُخٴ‪٬ ٫‬ه ظځٻ خڀٹ‪ُ١‬ص‪ ..‬ٴٹً لٽً ٕب ؤلً خڀُوخيًَ‬

‫‪146‬‬
 ‫خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن ُب خڀسمَُه وٌى لُديٌ ُب ٸ‪ُ١‬ص خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٸدپ ـځٕطُ ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نىُؾ خڀُٕىمدجٍ بَهدذ خَْي٘ب وٌى ڄه بوىخوىد خڀٕىص َّوَ‬
‫خڀسمَُه ؤَدڂ ‪١‬نُڂ ٌٍخ خڀ٭دڂ ٴٽدن ٘دًٌ ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن وو‪ُٙ‬طُ ؤن َعٽځّڃ ‪٬‬ىهد زى‪ُ٩‬ش ٸدٕنص‪ ،‬ٴىـحطُ لُػ ٸدپ‪:‬‬
‫" بنّ ٌٍخ خ‪ٞ‬ن‪٩‬هُ ًَپّ ‪٬‬ځً خو‪ٝ‬هدَ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ُب ٸ‪ُ١‬ص آڄىىخ هبد ڄه ‪٬‬مٷ‪ ،‬وًَپّ ‪٬‬ځً خٔوًڄدؾ خڀُولٍ وخڀعىلًٓ خڀٍخٌب ڄ‪ ٫‬خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪،‬‬
‫وٌٍي خ‪ٜ‬ندڀص ڄه وـهص و‪ ٌُ٩‬ټمىُؾ ُٔىمدجٍ ؤٔع‪ ٫ُ٥‬ؤن ؤـًٕ خڀًڄدء ٴُهد ڀځ٭دٓب ټُٔدڀص ظًَٓـط ڄ٭دوُهد خٔوٕدوُص ڄه ؤ‪ٜ‬ٿ‬
‫ټُزٗجٍ بٔب ٌٍخ خ‪ٞ‬ن‪٩‬هُ خڀٍوزد٘ب ڄه ًٰن يٖڀص ‪٬‬ىٵُص "‪.‬‬
‫ؤٔدٔد﵂ ‪٬‬ىًڄد َى‪ ُ٩‬خٔوٕدن بٔب ٸ‪ُ١‬ص ڄه ِخوَص خ‪٩‬ندزُص ٴهٍ ظ‪ٝ‬سك ‪٬‬ىًي خ‪٩‬ندزُص‪ ،‬وبٌخ و‪ ُ٩‬بڀُهد ڄه ِخوَص ٔځسُص ؤ‪ٜ‬سمط ‪٬‬ىًي ٔځسُص‪،‬‬
‫لّٖ خڀ‪ٗٝ‬ش‪ ،‬لّٖ خ‪ٜ‬نؿ‪ ..‬زٿ وخٔٔٗڂ بٌخ ڄد ؤَخي ؤلً خڀى‪ ُ٩‬بڀًُ زى‪ُ٩‬ش ٔځسُص ٴُٕٓي ز‪ٙ‬ٽٿ ٔځّٔ وخڀ٭ٽٓ ټٍڀٻ زدڀعإټًُ‪ .‬ؤ ڀُٓ‬
‫ٌىدڀٻ ڄه َٹىپ ‪ٞ‬ندٌخ خڀ‪٥‬ىخٲ لىپ زُط ڄه خْلفدَ؟ وڀٔڃَ خڀٕ٭ٍ زٌن ـسٿ خڀ‪ٝ‬ٵد وـسٿ خ‪ٞ‬نُوش؟ ڄدٌخ َ٭ين خ‪ٝ‬نُوؾ بٔب ‪ٜ‬مُخء ڄّيڀٵص‪،‬‬
‫وټٍڀٻ خ‪ٞ‬نسُط ُب خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬٭ُ ٖ َ٭ين ُ٘حد﵂ ‪ٞ‬نه ًََُ خڀى‪ ُ٩‬بٔب ؤ‪٬‬مدپ خ‪ٜ‬نؿ زى‪ُ٩‬ش ڄديَص ُنعص ټمد َٵ٭ٿ خڀٱُذ وؤو‪ٝ‬دٲ خ‪ٞ‬نؽٹٵٌن خ‪ٞ‬نعٱُٓزٌن ُب‬
‫زٗيود‪ ..‬زٿ وؤټؽُ ڄه ٌٍخ ؤو‪ ٌُ٩‬ڀځُىڂ خڀٌٍ ٍَزك خ‪ٜ‬ندؾ ٴًُ خڀ‪ٙ‬دش وَعٕٓه ڄه ٌٍي خڀًڄدء‪ ،‬ؤو خڀُىڂ خڀٌٍ ‪٩‬نځٓ وخ‪ٞ‬نىْ َ٭مٿ ُب‬
‫َؤًٔ‪ٌٍ ،‬خ ټځً ٖ ًَوٿ ‪٠‬مه خ‪ٞ‬ن٭ديٖض خڀٱُزُص‪ ،‬وٖ َٕعى‪٬‬سً خڀٍَه ًََُون خڀ٭ُٗ ‪٬‬ځً ڄٵدٌُڃ خڀؽٹدٴص خ‪ٞ‬نىمځُص‪ ..‬وڀٽىىد ټمٕځمٌن‬
‫‪٩‬نر ؤن وى‪ ُ٩‬بٔب خڀًَه ‪٬‬ځً ؤوً ؤلٽدڂ ڄه خ﵁ ٔسمدوً وظ٭دٔب لّٖ وڀى ٓب وًَٺ ٴځٕٵعهد خڀ٭ٹځُص‪ْ ،‬ن خڀ٭ٹٿ ٖ َ‪ٝ‬ٿ بٔب ‪٬‬مٷ ٰدَدهتد‪،‬‬
‫وٌٿ ٌٍخ َٕعىـر ڄىد بڀٱدء ٌٍي خْلٽدڂ جملُي ؤهند ٴىٶ ‪٬‬ٹٿ خڀس‪٥ ..ُٙ‬نه ‪٩‬نر ؤن وى‪ ُ٩‬بٔب خڀٹ‪١‬دَد خڀًَىُص زى‪ُ٩‬ش ُٰسُص‪ .‬وٕځّڃ ﵁‪،‬‬
‫ٴدٔٔٗڂ ٌى خڀعٕځُڃ‪ ،‬ولٹُٹص خٔٔٗڂ ٌٍ خڀ٭سىيَص‪ .‬خ‪ٞ‬نىدٸ‪ٙ‬ص ؤڄُ ـًُ‪ ،‬و‪١‬ندوڀص خٔعُ٭دذ خڀٵځٕٵص خڀ٭ٹځُص ڀٓلٽدڂ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص ‪١‬ندوڀص ـًُش‪،‬‬
‫ڀٽه بٌخ ٓب و‪ٝ‬ٿ ٴمه خ‪ٝ‬ن‪٥‬إ ؤن وُٴ‪ ٟ‬ڄد ًَوٿ ُب ‪٬‬مىڂ ؤ‪ٜ‬دڀص خٔزدلص و‪٤‬نً ڀً ٴٕمص (ٴَځَُْىِ ُ‪ ُِ ٩‬خٔوِٕدنُ بٔب ‪َ٤‬٭دڄًٔٔ) ؤٌ ‪٬‬ځمً خڀٌٍ‬
‫َإوٍي ڄه ؤَه َإوٍي‪ .‬وؤود ؤَي ؤن خ‪ٞ‬نٕځمٌن ڀى خلعُڄىخ وٗٴدهتڃ خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص وظٕدڄىخ زإوٗٸُص خڀع٭ًيَص ڀٽٕسىخ خڀ‪ٙ‬٭ىذ بٔب خٔٔٗڂ‪،‬‬
‫وب‪٧‬ند َىٵُوهنڃ ‪٬‬ىً هبٍي خْٔدڀُر خڀّٗ ‪٬‬ندَٔىهند ‪ ً٠‬ز٭‪١‬هڃ ‪٬‬ىً خ‪ٝ‬نٗٴدض‪ .‬وخڀع‪٥‬سًن وخلً ڄىهد ٴځى ؤڀٱُىدي ٴمدٌخ زدڀىٕسص ڀٱًني ٴهٿ‬
‫زةڀٱدء ٌٍخ وٌخٺ َىعهٍ خٔوعٗٲ؟! بنّ خڀٌٍ َس٭ً خڀىدْ ‪٬‬ه خڀًَه ٌى ‪َُ٤‬ٹص خڀٹم‪ ٫‬ڀّوُ وڀُٓ ٘٭ًنش خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬

‫ٕ٘دن ٔمـص ؤهٍّك هبد هًٍ ِد لٍعٗ شُىٕد‪ ..‬وٍ٘ ؤْ خٌسوغ لً ٖ َمعٕن زدٌظٗش وخحلؿ وغًن٘د‪ ،‬وٌىٕهُ ٖ َٕعـُوىْ‬ ‫‪‬‬
‫ظٕىًن ظٍه خٌشودجُ وخٔعىًخِهد ًٌٌٍٖص هًٍ يِىَص خدلٌٍّٕن وهٕفهُ وهنفهُ خٌىلشٍ‪ ،‬زُّٕد ُٔي ٕٔىَ﵂د طىَ خحلًَُ ظٕمً يف‬
‫ٗ وغًن٘د ِٓ خٌمٕىخض خٌوددلُص وةشدَش هًٍ يِىَص خدلٌٍّٕن‪ ،‬ويًٌُ هًٍ خَٔ٘دذ خٌٌٍ ٌَُٕ يف يِدجهُ‪ ،‬يف لٌن‬
‫"خٌيب يب ٍٔ" ِؽ ﵂‬
‫ظمًَ زدلٍ خٌوسديخض وخٌشودجُ خُِٔٔٗص يوْ ؤْ ظُزؾ زإٌ يَـص ِٓ يَـدض خٌوٕف‪ ،‬زً هًٍ خٌوىٓ َُوهند ظعُٕ زدٌٕىُٕص‬
‫وخذلًوء‪..‬‬
‫ط خ‪ٜ‬نؿ‪ ،‬ٴهٿ وځٱًُ ْن خڀٱُزٌُن َٕعهّئن؟! ظٹىڀٌن َىٵُ خْـدور ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نٌٍر‪ .‬ؤٸىپ ظىـً ؤُ٘دء ټؽًنش ‪٬‬ىًود‬ ‫ٸځطٔ خڀٱُذ ٴٹځ ُ‬ ‫‪o‬‬
‫وٌٍ ڄٹسىڀص ‪٬‬ىً ‪٢‬ندڀٵٍ خڀع‪٥‬سًن وظىٵُ خْـدور‪ ،‬ٴهٿ وځٱُهد ‪٬‬ه يَىىد؟! َد ؤوّٗ ٌىدٺ ؤٔځىذ خٔع٭مدٌَ ‪٩‬نر خٔوعسدي ڀً! بهنڃ ‪ٞ‬ند‬
‫ًََُون ٔځر خڀ‪ٍٙ‬ء خڀٌٍ َ‪ٙ‬ٽّٿ ‪٬‬دڄٿ ٸىش ُب ڄ٭ىىَدظىد‪َ ،‬٭مځىن ـىٓ﵂خ ڄه خٔٔعهّخء لّٖ وىٵُ ڄىً ووعُټً ؤو وىٹٕڃ ‪٬‬ځً ؤوٵٕىد‬
‫ٴُ‪١‬٭ٓٳ ز٭‪١‬ىد ز٭‪١‬د﵂‪ ،‬ټٗ‪٨‬ند ‪٫‬نًڄدن خ‪ٞ‬نأَذ خٔٔع٭مدََص‪ ،‬و‪٫‬ن‪ ٣٥‬خٖٔع٭مدَ ‪ٟ‬نٍي خًٌْخٲ ‪٬ ّّ٬‬ځمدء وٵٓ َ٭عٽٵىن ُب يَخٔدض‬
‫ٓنځُځُص‪ .‬خڀُىڂ خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وًٰخ خ‪ٜ‬نؿ‪ ،‬وز٭ًي خ‪ٛ‬نهدي‪ٍ ،‬ب ؤلٽدڂ خڀ‪َُٙ‬٭ص ټځهد‪ ..‬بهنڃ َٕعهًٴىن وز‪ٙ‬ٽٿ ود‪ ٚ‬خڀ‪ٍٙ‬ء خڀٌٍ ٖ َُظدلىن‬

‫‪147‬‬
 ‫ڄىً‪ ،‬وٌٍ خ‪ٜ‬نفدذ ڄؽٗ﵂‪َ :‬سًئون خڀٹىپ زإوً َڄّ خڀعىځٳ وَُ‪ٙ‬٭ُٔون خ‪ٞ‬نٕځمدض زإهنه ڄىسىٌخض ڄه ـُٓخءي‪ ،‬وَُز‪٥‬ىن خڀٹسىپ خ‪ٜ‬ن‪١‬دٌَ‬
‫‪ٟ‬نه ز‪ ٢ُٙ‬خڀعّّؾ‪ٌٍ ..‬خ ؤٔځىذ ‪٩‬نر ؤن وىعسً ڀً‪ ،‬ٴهىدٺ يوخجُ خٔع٭مدََص ٔن‪ ٣٥‬ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬ځمٍ يٸُٷ وظعىٍ ڄه خڀٹىىخض خٔ‪ٗ٬‬ڄُص ُب‬
‫خڀٵ‪١‬دجُدض وخڀ‪ٝ‬مٳ وخجملٗض ؤُځص ‪ٟ‬ند‪ ،‬و‪٥‬نه ټ٭ځمدء ‪٩‬نر ؤن ٖ ظى‪٥‬ځٍ ‪٬‬ځُىد ټٿ ٌٍي خڀ‪١‬فص خٔ‪ٗ٬‬ڄُص‪ ..‬ٴىمه ڀًَىد ڄسديئود خڀًَىُص‬
‫وخْيڀص وخڀّّخٌٌن ‪٬‬ځً ‪ٜ‬معهد ڄىٴىَش و‪٬‬ځًُ ‪٧‬ن‪ ٍ١‬وبن خٔعهّت زىد ټٿ خڀ٭دٓب ٴةوً (ٖ َ‪ٝ‬ك بٖ خڀ‪ٝ‬مُك) ڄهمد ‪٠‬فٓط خْزىخٶ‪ ،‬ٴٗ‬
‫وىًٕ ؤن خٖٔعهّخء ټدن ؤٔځىذ خ‪ٞ‬ن‪ُٙ‬ټٌن ‪ ً٠‬خڀىّٔ(‪ ..)ٚ‬ٴٹً خٔعهّءوخ زُٔىپ خ﵁ لّٖ َعُٺ َٔدڀعً‪ ،‬وڀٽىً ٸدپ‪( :‬وخ﵁ ٔن و‪٠‬٭ىخ‬
‫خڀ‪ٙ‬مٓ ُب ‪٬‬نُين وخڀٹمُ ُب َٕدٌَ ‪٬‬ځً ؤن ؤظُٺ ٌٍخ خْڄُ ‪ٞ‬ند ظُټعً)‪.‬‬
‫ٴدڀ٭دٸٿ ڄديخڂ ڄٹعى٭د﵂ زٵٽُش وڄ٭ً يڀُځهد ٴٗ ظُ‪٬‬سً خڀًوُد بن وٸٵط زىـهً وود‪ٜ‬ص بٌخ ټدوط خڀٹ‪ُ١‬ص ڄع‪ٝ‬ځص زد﵁ وخڀُىڂ خِوُ‪.‬‬

‫خٌغَُر‪ ..‬ؤٔه ظؼن خٌعـسًن يف ِمدَ خِْىَ خٔذلُص خٌىخـسص‪َ ..‬غُ ؤٕٔد ٔوُف ؤْ خٌشُوص ٖ َإوٍوْ بٖ دبد ّٔي يف خٌمُآْ‬ ‫‪‬‬
‫وِد ؤظً هٓ خدلوظىٌِن خَْزوص هشُ‪ -‬وخٌُوخَص خٌؼوُفص زددلٕدٔسص ‪ -‬ظمىي ؤْ خٌومٍُص َِٕر ٍ٘ َِٓ شفّط َؤٔهد هًٍ خ﵀ًّ‪ .‬فهً‬
‫خٌومٍُص َِٕر ِٓ خدلوظىٌِن؟! دبوىن ً٘ خدلوظىِىْ ‪ 15‬وٌُٕىخ ‪ 14‬وّد ٔوُف وزدٌعديل ٔوعّّ خٌومٍُص ِٓ خدلوظىٌِن ؤوعّّ ِد طًَ‬
‫ِٕهد ظشَُود﵂ بذلُد﵂؟‬
‫ؤود ٖ ؤ‪ ٫٠‬خڀع‪٥‬سًن ُب خ‪ٞ‬نىخ‪ ٫٠‬خڀّٗ ٌټُظُهد َد ؤوّٗ‪ ،‬زٿ ؤظٽځڃ ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ ‪٬‬ه خ‪ٞ‬نى‪ ٣٥‬خٖٔع٭مدٌَ خڀٌٍ ٖ َٵُٶ زٌن خڀع‪٥‬سًن‬ ‫‪o‬‬
‫وٌى ڄه خ‪ٞ‬نٕعمسدض ڄؽٗ ؤو زٌن خڀىخـسدض ټمد ٸځط‪ ،‬بوين ؤظٽځڃ ُب ٌٍخ خڀُٕدٶ ټٹد‪ً٬‬ش ‪٬‬دڄص‪.‬‬
‫ؤڄد زدڀىٕسص ڀځ٭ٹُځص َِىر ز‪٥‬ځص ټُزٗء (‪ )٪‬ٴُفر ؤن و٭ُٲ ؤن ٸ‪ُ١‬ص خڀ٭‪ٝ‬مص ‪٬‬ىًود ‪ٟ‬ند يَـدض‪ ،‬وخڀًُٕش َِىر ټدوط ُب خڀًَـدض‬
‫خڀ٭دڀُص ڄه خڀ٭‪ٝ‬مص وڀٍڀٻ ؤودزط يوَ خٔڄدڂ خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ ُب ټُزٗء زعٵىَ‪ ٟ‬ڄه ؤوُهد خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ ،)٪‬وؤوٍ خْلٽدڂ ٖ َٽىن‬
‫زدڀ‪ُ١‬وَش ڄسدُ٘ش ‪٬‬ه خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ‪ ،‬زٿ ‪٬‬نٽه ؤن َاوٍ خ‪ٜ‬نٽڃ ‪٣‬نه َع‪ٝ‬ٿ زد‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ وڀً ‪ٜ‬ځص ٸَُسص زً‪ ،‬ٴد‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬ڀُٕىخ ڄ٭‪ٝ‬ىڄٌن وڀٽىهڃ‬
‫َع‪ٝ‬ځىن زدٔڄدڂ خ‪ٜ‬نفص ٔٗڂ خ﵁ ‪٬‬ځًُ "ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ ټمد و٭عٹً" وود‪ٜ‬ص خڀىىخذ خَْز٭ص ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نفص خ‪ٞ‬نسدَُ٘ه ڀً (‪ )٪‬ٴدْوٍ ڄىهڃ‬
‫ټدْوٍ ڄه خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن‪ .‬وؤڄد خڀُوخَص ٴځُٕط ‪٠‬٭ُٵص بٖ ‪٬‬ىً ڄه ًََُ ٕنَُُ َؤًَ خڀ‪١‬٭ُٳ‪ ،‬وٌٍي ‪٢‬ندڀٵص ڀٓڄدوص خڀ٭ځمُص‪ ،‬بن خڀُوخَص ‪ٟ‬ند ڄه‬
‫خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَ خڀ‪ٝ‬مُمص ڄد ٖ َٕعهدن هبد ټمد ٌټُودٌد ُب ټعدزىد‪.‬‬

‫فُّد هًخ خجلّجُص خٌيت ظعوٍك زشؿّ خٌومٍُص َِٕر ٌُؤٔهد ً٘ ٕ٘دن ؤيٌص ؤوُي هًٍ لٍُص خٌعـسًن؟‬ ‫‪‬‬
‫و٭ڃ‪ ،‬ټدن ٌىدٺ ؤ‪ٜ‬مدذ ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خڀٽىٴص وخ‪٬‬عٹځىخ وٸط خڀىخٸ٭ص‪ ،‬و‪ٞ‬ند ٔٹ‪٥‬ط يوڀص بزه َِدي ُب خڀٽىٴص وُؾ ٌاٖء‬ ‫‪o‬‬
‫ڄه خڀٕفه زٹُديش ٔځُمدن زه ‪ُٜ‬ي خ‪ٝ‬نّخ‪ ،ٍ٬‬وټدن ‪ً٬‬يٌڃ ڄد َٹدَذ خڀـ ‪ 5‬آٖٲ‪ ،‬ٴىُـىخ ڀٗوعٹدڂ ڄه زين ؤڄُص ُب خڀ‪ٙ‬دڂ ڄه‬
‫خڀٽىٴص‪ ،‬وُب ‪َُ٤‬ٹهڃ بٔب خڀ‪ٙ‬دڂ ڄُٓوخ ‪٬‬ځً ټُزٗء ڀٽٍ َسدَ٭ىخ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ٍ )٪‬ب ٌٍَسىخ ڀُىعٹمىخ ڄه ٸعځعً‪ ،‬وټدن ٌاٖء ؤوپ ڄه ‪٤‬سُٓ ‪٬‬ىً‬
‫ٸّّ خ‪ٜ‬نٌٕن(‪ ، )٪‬وز‪ٝ‬مىخ زًڂ ـسدٌهڃ ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ؤن َٵىخ هبٍي خڀسُ٭ص‪ُ٠ ،‬زىخ ـسدٌهڃ زدڀُٕٳ وز٭‪١‬هڃ ؤيڄىٌد زد‪ٜ‬نفُ وټدن ٌڀٻ‬
‫ڄُؽدٸهڃ و‪ًٜ‬ٸىخ ‪٬‬هًٌڃ‪.‬‬

‫ً٘ ِىدٔص ٘اٖء خٌشُهُص ظُلً ْْ ٔمًٍُّ٘ فُّد فوٍىٖ؟!‬ ‫‪‬‬

‫‪148‬‬
 ‫خڀٵ٭ٿ خ‪ٜ‬نٕه ُب ټٿ خْـُدپ ڄسدق ظٽُخَي وَ‪ٝ‬ك ٴًُ خڀعٹځًُ‪٥ .‬نه ُب ‪ُٝ٬‬ود ٌٍخ ؤ ڀُٓ خڀٽؽًن ڄه ٔځىټُدظىد ظٹدڀًُ ڄٕعىَيش‬ ‫‪o‬‬
‫وڄىهد ‪ُ٤‬سص‪ ،‬وٌڀٻ ڄسدق ُ٘‪٬‬د﵂‪ْ ،‬ن خْ‪ٜ‬ٿ ُب خُْ٘دء خٔزدلص ڄد ٓب و٭ځڃ ُنُڄعهد‪ ،‬وٌىدٺ ڄه َٹځًّ ؤڄىَخ﵂ ُٔحص ڄه خڀٱُذ وخڀ‪ُٙ‬ٶ‬
‫ٴځمدٌخ ٖ و‪١‬ؿ ‪٬‬ځُهڃ ټمد َ‪١‬ؿ خڀس٭‪٬ ٟ‬ځً خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬
‫ٍب ٌٿ زٹُص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٞ‬نٹسىڀص ڀًي ‪٢‬ندڀٵٍ خڀع‪٥‬سًن ټدوط ڄىـىيش ُب ‪ ُٝ٬‬خْجمص (‪)٪‬؟! بهنڃ ‪٪‬ندوڀىن بڀٱدء خڀّ‪٤‬نُٿ ڀى ٕنٽّىىخ‪ ،‬ؤىٲ‬
‫َځٱىن خڀځ‪٥‬ڃ ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ وخڀع‪ٙ‬دزًُ ڀى ظٹًڄىخ زد‪٬‬عسدٌَد ٓب ظٽه ُب ‪ ُٝ٬‬خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڄٌن (‪ !)٪‬وَخق ز٭‪١‬هڃ َٕعهّء زد‪ٞ‬ن‪ٙ‬دش خ‪ٞ‬نځُىوُص ‪٥‬نى‬
‫خڀ٭عسدض وٸدپ ؤن ٌڀٻ ټدن ُب خڀٹً‪ٙ‬ب وؤڄد ُب ‪ ُٝ٬‬خڀعٽىىڀىـُد ٴځٌٍُسىخ زدڀُٕدَخض! ووٍٕ ؤن خ‪ٞ‬ن‪ ٍٙ‬ظ٭سًن ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نرٓ ڀٕڄدڂ خ‪ٞ‬ن٭‪ٝ‬ىڂ‬
‫وؤن خڀّلٳ ‪٪‬نمٿ َٔدڀص بٔب خڀ٭دٓبَ‪َٔ ..‬دڀص خڀعمٕٓٻ زدڀٹ‪ُ١‬ص وخڀعٵد٘ب ڄه ؤـځهد‪ ،‬وٸً ټدن خْجمص ‪٬‬ن‪ٙ‬ىن ‪٬‬ځً ؤٸًخڄهڃ بٔب لؿ زُط خ﵁‬
‫خ‪ٜ‬نُخڂ ڀُ٭سُٓوخ زً ‪٬‬ه لسٓهڃ ﵁ ُب خڀىٸط خڀٌٍ ټدوط ڀًَهڃ خ‪ٝ‬نُىپ وخ‪ٛ‬نمدپ وخڀسٱدپ‪ .‬ٴدْجمص ُب و‪ ٣‬خ﵁‪ .‬و‪٥‬نه ٖ وٵ‪ٝ‬ٿ زٌن خ﵁‬
‫وخڀُٔىپ وؤوٕب خْڄُ خڀٍَه ‪٤‬هٌُٓڃ خ﵁ ڄه خڀُـٓ‪٥ .‬نه ٖ ‪٤‬ن٭ٿ ؤجمعىد ُب ڄٕعىي ‪٩٬‬مدء خڀس‪ ،ُٙ‬بهنڃ ٴىٶ خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ويون خ﵁ وخڀُٔىپ‬
‫ٴٹ‪ .٣‬وٌٍي ٌٍ خڀؽٱُش خڀّٗ وإوٌٍد ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نؽٹٵٌن خ‪ٛ‬نًي وو‪٥‬دڀسهڃ ز٭ًڂ خ‪ٝ‬نى‪ ٞ‬ٴُمد َٖ٭ىُهڃ ڄه ‪٬‬ٹدجًود و‪ً٬‬ڂ خ‪ٞ‬نٕدْ زد‪ٝ‬ن‪٥‬ى‪٢‬‬
‫خ‪ٜ‬نمُخء‪.‬‬

‫ظىـً لدهًش فمهُص ِوُوفص ظمىي ؤْ يفن خدلؼدَ ُِمًَّ هًٍ ـٍر خدلٕدفن‪ ،‬ؤفٗ ظُي ؤْ ِؼدَ خٌعـسًن ؤوّّ زىؽًن ِٓ فىخجًٖ‬ ‫‪‬‬
‫وزدٌعديل فّٓ خْوىل ظُوٗ وبْ ودْ ِٕعمسد﵂ وّد ظمىي؟‬
‫ٖ ؤَي ڀځع‪٥‬سًن ڄ‪١‬دَخ﵂ بٖ خڀ‪١‬فٓص خڀّٗ خٴع٭ځط وٗپ خڀـ ‪ٔ 15‬ىص خْوًنش ظٹَُسد﵂ وٸسځهد ٓب َٽه ٌىدٺ ٍ٘ء ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن‪ْ ،‬وً‬ ‫‪o‬‬
‫ټدن ڄه خڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀّٗ ٕندَْ وٗپ ٸُون ڄه يون ؤن ظٽىن ٌٍي خڀ‪١‬فص‪ .‬خڀ‪١‬فص خ‪ٞ‬ن٭دټٕص ـدءض ـًًَش‪ ..‬و‪٬‬ځُىد ؤن ٖ وعإؼُ هبد زٿ‬
‫وسٹً ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ند‪ ٍ٠‬بن ټدن ٌٍخ خ‪ٞ‬ند‪ ٍ٠‬ڀُٓ ‪٬‬ځًُ ٰسدَ وٌى زدڀٵ٭ٿ‪ ،‬وٖزً ؤن وىـًٓ خٌٌْدن خڀّٗ ظإؼُض هبٍي خڀ‪١‬فص ظىـُهد﵂ ‪ٜ‬مُمد﵂‬
‫وٌٍخ ڄد ‪٥‬ندوڀً ُب ؤ‪ُ٤‬ولعىد وټعدزىد خ‪ٛ‬نًًَ لىپ خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وخڀٌٍ ـحىد ٴًُ زٽٿ خ‪ٞ‬ن‪١‬دَ خڀّٗ ظځىټهد خْڀٕه زٽٿ ـّجُدهتد ٍب ٴىًٓودٌد‬
‫زدْيڀص خڀعٵ‪ُٝ‬ځُص‪ٌ ..‬ټُود ٸ‪ُ١‬ص خًَِٖ‪ ،‬وڄٕإڀص خٖٔعهّخء‪ ،‬وٸ‪ُ١‬ص وٌه خ‪ٞ‬نٌٍر‪ ،‬وظ‪ُ٥‬ٸىد ‪ٞ‬ند َٹىڀً خڀٱُذ‪ ..‬و‪٬‬د‪ٛ‬نىد ‪٢‬نعځٳ ٌٍي خڀٹ‪١‬دَد‬
‫زُئَص ‪َُٝ٬‬ص وزٽٗڂ ڄى‪٥‬ٹٍ وآَدض وَوخَدض‪ ،‬وٖ ؤ‪٬‬عٹً ؤن خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ٳ َٹٳ ‪٬‬ىً خٖٴع٭دپ خٔ‪ٗ٬‬ڄٍ ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬زٿ َعفدوِ خ‪ٛ‬نىٓ‬
‫خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬مىن ڄه ‪ُ٤‬ٲ وخلً وَٽىن خزىد﵂ ڀځًڀُٿ ‪٬‬نُٿ لُؽمد ‪٬‬نُٿ ڄه ًٰن ظ٭‪ٝ‬ر ڀُؤٌ ٓب َ‪ّ٥‬ځ‪٬ ٫‬ځًُ‪.‬‬

‫هًِٕد ٔـُق ِؼدَ خٌعـسًن‪ ،‬فٗ ٔفوً ٌٌه هسؽد﵂ ؤو خَذبدٖ﵂ َد شُه‪ ،‬فهٕدن ِؼدَ ٍِّىٔص ٌٗ ظٕعىـر َفؼٗ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ٌٿ ڄه خ‪ٞ‬نمٽه ؤن ظٍټٌُ ٕب ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬ن‪١‬دَ؟‬ ‫‪o‬‬

‫ؤٔط ظٕىُ يوَ خٌعـسًن ِؽٗ﵂ يف ظىٌ٘ن خدلٍ٘ر‪ ،‬وٌىين ؤَي ؤٔٗ َٕسّسٗ زٕٕسص ‪.100%‬‬ ‫‪‬‬
‫ْن ِوخَد خڀُئَص ٌىد ‪٢‬نعځٵص‪ ..‬ٴإوط ظى‪َُ٩‬ه بٔب ِخوَص وؤود ؤو‪ ُ٩‬بٔب ؤوُي‪ ،‬وڀُٓ زدڀ‪ُ١‬وَش ؤن ظٽىن و‪ُ٩‬ظٻ بٔب ٌٍي خڀّخوَص‬ ‫‪o‬‬
‫ٌٍ خڀ‪ٝ‬دجسص‪ٌ ،‬ىدٺ ؤيڀص ‪ُ٤‬لىدٌد وودٸ‪ٙ‬ىد ؤيڀص خڀُؤٌ خِوُ ّنى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص ٴإؼسعىد ؤن ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش ْنځر ڄىدٴ‪ ،٫‬وخڀًڀُٿ ‪٬‬ځً ٌڀٻ ظّخًَ‬
‫خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه ُب ټٿ ٔىص‪ ،‬ڄىټر خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه َّيخي ڄه ‪ 1000‬بٔب ‪ 2000‬بٔب ‪ 10000‬ڄ‪ ،ّّ٥‬وڄه زځً بٔب زځً آوُ‪ ،‬وٸً ټىط ڄاوُخ﵂ ُب‬

‫‪149‬‬
‫خڀًخ‪٧‬نُٺ ووـًض خٔع٭ًخيخض ڀځع‪٥‬سًن ُب خڀ٭د‪ٜ‬مص ټىزىهدـه ‪٣‬ند َؽسط ‪ً٬‬ڂ وـىي وٵىَ زٿ بٸسدپ‪ ..‬وٌىدٺ ي‪٧‬ندَټُىن ڄع‪ُٓٙ‬٭ىن َ‪٥‬سُٓون‪،‬‬
‫وُب ڀىًن ‪٫‬نُؾ ڄىټر خڀع‪٥‬سًن بٔب خڀ‪ٙ‬ىخَ‪ ،٪‬وُب ٔىََد وُب خڀ٭ُخٶ وُب زدټٕعدن وؤٴٱدوٕعدن وخ‪ٟ‬نىً وز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نى‪٥‬ٹص خڀ‪ُٙ‬ٸُص ڀځٕ٭ىيَص‬
‫وُب خڀٽىَط وًٰنٌد‪ٌٍ ،‬ي ٸىد‪٬‬عهڃ‪ ،‬وخٔوٕدن لُ‪ ،‬ٴځمدٌخ َٕٵًّ خڀس٭‪ ٟ‬ٸىد‪٬‬ص ًٰني‪ .‬خڀّخوَص خڀّٗ َى‪ ُ٩‬بڀُهد خ‪ٞ‬ن‪ّّ٥‬ون ٌٍ ِخوَص خڀع‪١‬دڄه‬
‫ڄ‪ ٫‬ـَُك ټُزٗء‪ ،‬خڀع‪ٙ‬سًٓ ڄ‪ ٫‬ٸعُٿ ‪٬‬د٘ىَخء‪ ،‬وخڀعإٓب ڄه ؤـٿ ؤوڀحٻ خڀ‪ٙ‬هًخء خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄٌن خڀٍَه زٍڀىخ ڄهفهڃ يون خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ ،)٪‬وڄٵهىڂ‬
‫خڀعإڀّڃ زإٓب خ‪ٜ‬نسُر ڄٵهىڂ ٴ‪٬ ٌُ٥‬ىً ټٿ خڀ‪ٙ‬٭ىذ‪ ..‬وود‪ٜ‬ص ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نُٕمٌُن ُب َىڂ آٖڂ خ‪ٞ‬نُٕك‪ ،‬لُػ ‪٩‬نُلىن ؤوٵٕهڃ ڀُعٍټُوخ آٖڂ‬
‫‪ ًُٕ٬‬زه ڄُ‪ٙ‬ب خڀٌٍ ٓنمٿ ْـځهڃ ٌڀٻ خڀ٭ىدء‪ ،‬و‪ٌٍ ّّ٬‬خ خ‪ٛ‬نُٕ َىؼٹىن لسهڃ ڀ٭ًُٕ زه ڄُ‪ٙ‬ب وٌٍخ ؤڄُ ظٹَُسد﵂ ـدٍَ ُب ټٿ خڀ‪ٙ‬٭ىذ‬
‫ؤَ‪١‬د﵂‪ .‬ولّٖ خڀُهىي ُب ٸ‪ٝ‬ص (ٌىڀىټىٔط) َٕعمُعىن ُب خڀًٴد‪٬ ٪‬ىهد َٰڃ خڀىٹد٘دض ُب ‪ٜ‬معهد وٌڃ ٖ ًََُون ڄىهد بٖ خٔع٭‪٥‬دٲ‬
‫خڀُؤٌ خڀ٭دڂ ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄُعهڃ خ‪ٞ‬نّ‪٬‬ىڄص وَز‪ٗ ٣‬نهىٌَڃ زًَدوعهڃ خ‪ٞ‬نىٕىوص‪ .‬وُب خ‪ٞ‬نٕځمٌن ؤڀُٓ ٌىدٺ ڄه ٸعٿ وٵًٕ لّود﵂ ‪٬‬ځً خڀُجُٓ ٗندپ‬
‫‪٬‬سً خڀىد‪ ،ُٜ‬وڄه ٸعٿ وٵًٕ ُب وٴدش خ‪ٞ‬ن‪ُ٥‬زص ؤڂ ټځؽىڂ وخ‪ٞ‬ن‪ُ٥‬ذ ‪٬‬سً خ‪ٜ‬نځُڃ لدٴ‪ ،٧‬ٴځمدٌخ ٖ َٗڄىن؟!‬
‫وٖ وىًٕ ؤن خْـدور ًٰن خ‪ٞ‬نٱُ‪ٌ٠‬ن لُىمد َُون آٖٲ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه َٕإڀىن ‪٬‬ه ٔسر ٌٍخ خ‪ٜ‬نر خڀ٭فُر خڀٌٍ ‪٩‬ن٭ٿ ٌاٖء ‪٩‬نُلىن‬
‫َئٔهڃ‪ ،‬وٌىدڀٻ َسًءون ُب خڀٕاخپ ‪٬‬ه خ‪ٜ‬نٌٕن وٸ‪ُ١‬عً‪ .‬ٴهٿ وًڄص خڀع‪٥‬سًن ڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نٌٕن ٌىد ظٽىن ٸځُځص؟!‬

‫ؤِد ظّخًَ خدلـَّّٓ فٍُٓ زوِٗص هًٍ ِٔٗص خٌفوً‪ ..‬فدٌىؽُش ٍِِىِص هًٕٔد وٌٍّّٕن زدٌٍخض وخٌمُآْ ٌَ ُِخَخ﵂ خٌىؽُش‬ ‫‪‬‬
‫زدٌمىي "وؤوؽُُ٘ ٖ َوٍّىْ" و"ؤوؽُُ٘ ٖ َفمهىْ"‪ ..‬ضلٓ ٔعىٍُ هٓ خدلسًؤ وخ﵁ لً لَُّ ٔفه خًٌِدء بٖ زدحلك‪ ..‬وٍٖ٘ خًٌِدء‬
‫خٌيت ظٕفه يف خٌشىخَم فةظلد هتًَ زغًن ً٘ف‪ ..‬وزٕىن خًٌَ يف خٌسمَُٓ ؤوىل هبٍٖ خًٌِدء زً ويف خٌىؿٓ خٌوُيب‪ ..‬يف خٌىىَط زًءوخ‬
‫ِاوُخ﵂ محٍص جلّن خًٌِدء زٕسر خٌىػن خحلُؾ ٌسٕه خًٌَ خٌىىَيت‪ ..‬ووٍخ يف فٍٕـٌن‪ .‬فّد ظمىي يف ٌٌه؟!‬
‫ٔٵٻ خڀًڄدء َ٭ين خڀٹعٿ وڄد َٹىڂ زً خ‪ٞ‬ن‪ٌ ّّ٥‬ى ‪٠‬نُي ـُق ٴٹ‪ ،٣‬وٌى ـُق ٖ َع‪ٝ‬ٿ زدڀىًََ‪ ،‬وخڀًڂ خڀٌٍ َىٵ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نُ‪ ً٠‬وَ‪ٝ‬ك‬ ‫‪o‬‬
‫خڀعّّ‪ ٪‬زً ٌى يڂ خڀىًََ‪ ،‬ؤڄد يڂ خڀع‪٥‬سًن ٴهى يڂ ُ٘خٌَن ٓنط خڀس‪ُٙ‬ش‪ ..‬وڀٍڀٻ ٴد‪ٞ‬ن‪َٕ ّّ٥‬ع‪ ٫ُ٥‬ؤن ‪٩‬نم‪ ٫‬زٌن خٖؼىٌن بن ؤَخي‪َٕ ،‬ع‪ ٫ُ٥‬ؤن‬
‫َعّّ‪ ٪‬ڄه وًََي ڀځمُ‪ ً٠‬وؤن َ‪ ّّ٥‬زًڂ خڀ‪ُٙ‬خٌَن‪ ،‬ٴةن ټدن يڂ خڀعّّٓ‪ ٪‬بوٕدوُد﵂ ٴًڂ خڀع‪٥‬سًن ب٘٭دَ زإن ٌىدٺ ٸ‪ُ١‬ص ُب خْڄص ؤََٹط ‪ٟ‬ند يڄدء‬
‫خڀ‪٥‬دٌَُه ‪٩‬نر ؤن ٖ وىٕدٌد‪ ،‬وخ‪ٛ‬نم‪ ٫‬زٌن خٔؼىٌن ؤڄُ ٔهٿ‪ ،‬وَٹىڂ زً ټؽًن ڄه خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه‪ .‬ؤود ٘ى‪ُٝ‬د﵂ ٖ ؤ‪ ّّ٤‬وڀٽين ؤ٘عُٺ ُب ٘نځص‬
‫خڀعّّ‪ ٪‬وؤو‪ ٍٜ‬خِوَُه زً ڄه ڄى‪٥‬ځٷ بوٕد٘ب زُىمد خڀع‪٥‬سًن ڄى‪٥‬ځٹً لُٕين وڀً ‪ٜ‬ٵص خڀ‪ٙ‬٭دجُ ڄد ٓب ظٽه ُب خڀعّّ‪ .٪‬ٴهمد ڄٹىڀعدن‬
‫ڄىٵ‪ٝ‬ځعدن ‪٩‬نر ؤن ٖ و‪ ٫١‬ؤلً‪٨‬ند ڄٽدن خِوُ‪٬ .‬ځمد﵂ ؤن يڂ خڀعّّ‪ ٖ ٪‬ؤيٌَ َّند ٌٍَر جملُڂ ُب خ‪ٞ‬نٕع‪ٙ‬ٵً َٕع٭ًُ ٸىٓظً ڀٕـُخڂ ؤو‬
‫خ‪ٞ‬ن٭‪ُٝ‬ص‪ .‬زُىمد يڂ خڀع‪٥‬سًن ؤيٌَ ؤوً ٌٍَر ڀع٭‪ُ٩‬ڃ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خڀّٗ ٸدپ ‪٬‬ىهد َزىد ظ٭دٔب‪﴿ :‬وَڄَه َُ٭َ‪ِّ٩‬ڃِ َ٘٭َدٔجَُ خڀځًَّٔ ٴَةِوٖهَد ڄٔه ظَٹْىَي خڀْٹُځُىذِ﴾‬
‫وَ٭ًُ ٕب ‪ٜ‬مص و‪٬‬دٴُص زد‪٬‬عسدَ خ‪ٜ‬نفدڄص و‪ٞ‬نٌٍّٔ وـهص خ‪ٜ‬نر وخڀٍوزدن‪.‬‬
‫وخڀٽٗڂ ُب خْټؽَُص وخْٸځُص ڀُٓ ٌىد ڄىَيي‪ ،‬ٴدْټؽَُص ُب خڀ٭دٓب ٌڃ خڀسىٌخجُىن ٍب خ‪ٞ‬نُٕمُىن ٍب خ‪ٞ‬نٕځمىن خڀٕىص ٍب خ‪ٞ‬نٕځمىن خڀ‪ُٙ‬٭ص ٍب‬
‫خڀٍَه ٖ َ‪٥‬سُٓون ٍب خڀٍَه َ‪٥‬سُٓون!! ٴإَه خ‪ٜ‬نٷ ٌىد؟ ُب خْٸځُص ؤڂ ُب خْټؽَُص؟!‬
‫‪٥‬نه وٹىپ ټمد ٸدپ بڄدڄىد ‪٬‬ځٍ زه ؤيب ‪٤‬دڀر (‪ٖ( :)٪‬ظٕعىل‪ٙ‬ىخ ُب ‪َُ٤‬ٷ خ‪ٜ‬نٷ ڄه ٸځّص ٔدڀٽًُ) ٴد‪ٞ‬نهڃ خڀ‪٥‬مإوُىص ڀځمٷ‪﴿ .‬ٸُٿِ خڀځًَُّ ؼُڃٖ‬
‫ٌٌََُِڃِ﴾‪.‬‬

‫‪150‬‬
 ‫يف خٌفٍسٌن وزوغ يوي شُق آُٔد َمىَ خدلُٕمُىْ زظٍر ؤٔفٕهُ وًَلّىْ ٔىخهًُ٘ زددلٕدًِن ظمُّزد﵂ ٌٍُّٕك يف زوغ‬ ‫‪‬‬
‫خدلىخُٔ‪ ..‬ويف خذلًٕ غلىّم وَوٍّذ زوغ خدلإٌِن ؤٔفٕهُ ٌٍعمُذ ِٓ آذلعهُ‪ .‬فهً ظوعمً ؤْ يف بََٗ خجلًٕ ظمُّذ بىل خ﵁؟ وً٘‬
‫َٕعمك خٕٔٔدْ ؤـُخ﵂ هًٍ ؤفوديٍ وهٍٖ؟!‬
‫ُب ‪٬‬مىڂ خڀٹ‪ُ١‬ص و٭ڃ ‪َ -‬ٹىپ خڀ‪ُٙ‬ه خ‪ٞ‬نهعًٌ ‪ -‬وٌىدٺ و‪ٝ‬ى‪ ٚ‬ټؽًنش ظ‪ًٙ‬ن بٔب ؤن خڀ‪١‬ٱ‪٬ ٣‬ځً خ‪ٛ‬نًٕ َُظٹٍ زدڀُوق وَٹىَٓهد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫و‪٬‬ىًود ؤلديَػ ظًپ ‪٬‬ځً ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀ٭ُٴدوُص‪ ..‬و‪٬‬ځً خڀ٭ٽٓ ٴدَٖٔندء خ‪ٛ‬نًٌٕ‪ ،‬وخٔوٱمدْ ُب خڀځٍش خ‪ٛ‬نٕمُص‪ ،‬ظٹعٿ خڀُٸٍ خڀُولٍ‪.‬‬
‫وخڀ‪ٝ‬ىڂ ُب خٔٔٗڂ يڀُٿ ‪٬‬ځً ‪ٜ‬مص ٌٍي خڀى‪َُ٩‬ص‪.‬‬
‫ٌٍخ ټمٵهىڂ ‪٬‬دڂ ؤڄد ُب ٸ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٴةٌخ ټدن خڀ‪ٙ‬ى‪ ٛ‬خڀٌٍ ‪٬‬ندَْ خٖ‪٩‬ند‪َ ٪‬ٹىڂ زً ز٭ٹځُص ٸ‪َُٙ‬ص وٖ َٵهڃ ڄه ؤًٌخٲ‬
‫خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُ٘حد﵂ ٴهٍخ ٖ َٕعٵًُ ڄه خ‪٩‬ند‪ٛ ً٬‬نٕمً ٌڀٻ وخڀ٭ٽٓ ‪ٜ‬مُك‪ ..‬خڀع‪٥‬سًن وڀىن خڀًڂ وخ‪ٛ‬نُخلص وڀسٓ خڀٽٵه ٌٍ ڄ‪٩‬دٌُ‬
‫ـّجُص ظ‪ٝ‬ى‪ ٫‬خ‪ٛ‬نُٕ خ‪ٞ‬ن٭ىىٌ وخڀُولٍ زٌن خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓ وزٌن آٖڂ ؤيب ‪٬‬سً خ﵁ خ‪ٜ‬نٌٕن وخڀؽسدض ‪٬‬ځً خڀٹُڃ‪ ،‬وٌٍخ ـًُ‪ ،‬ٴدڀٌٍ َعإٓب ڀځمٌٕن‬
‫ٴٕىٲ َ‪ٝ‬مً ُب ټٿ خڀٹ‪١‬دَد ڄه ؤـٿ خڀًٴد‪٬ ٪‬ه خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن وڄسديجً‪ْ ،‬وً ٔسٷ ڀً وؤن ؤؼسط ‪ٙ٬‬ٹً وڀى ز‪ٍٙ‬ء ڄه خ‪ٛ‬نُخلص خ‪ٝ‬نٵُٵص‬
‫وخڀځ‪٥‬ڃ وبٍَخء خ‪ٛ‬نٕڃ ز٭‪ ٟ‬خڀ‪ٍٙ‬ء‪ .‬وټمد ظ٭ځمٌن ڀٹً ظ٭ُ‪٠‬ط خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص ُب ‪٤‬ىپ خڀعدََه ڀځعهًًَ وٖ ِخپ ٴځى ټدن ‪ٓٙ٬‬دٶ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن ٸ‪٥‬ىُٓىن ‪٢‬نمځُٓىن َٴدٌُٓىن ڀٽدوط خڀٹ‪ُ١‬ص ڄىعهُص ڄىٍ ٸُون‪ .‬بن خڀسٽدء وخڀځ‪٥‬ڃ وخْٓب وخڀ‪ًٙ‬ش ُب خڀ‪٬ ّّٝ‬ځً ڄد ظع‪٥‬ځسً خڀٹ‪ُ١‬ص ټځً‬
‫‪٬‬ىد‪ ُٜ‬خڀً‪٬‬نىڄص‪ .‬وخڀ‪ُٙ‬٭ص يٴ٭ىخ ٖنه ٘نځهڃ ٌٍي خْڄدوص وًَٴ٭ىن‪ .‬وَد ڀُط ٗنُ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نٕځمٌن َعممځىن ڄٕحىڀُعهڃ ْندي وسُٓهڃ خڀٽُ‪ٙ‬ب ُب‬
‫ٸ‪ُ١‬ص ٔس‪ ً٥‬خ‪ٜ‬نٌٕن خڀّٗ ڀى ظإڄځىٌد ٴهٍ ٸ‪ُ١‬ص خٔٔٗڂ وخْڄص‪ ،‬وٌٍخ ؤٸٿ خڀ٭مٿ زدَِص ﴿ٸُٿ ڀّد َؤَِٔإُڀٽُڃِ ‪َ٬‬ځًَُِٔ ؤَ ِـُّخ بَِّٖ خڀْمَ َىيٖشَ ٴٍٔ‬
‫خڀْ ُٹُِزًَ﴾‪ .‬وڀىد ُب آٖڂ خڀ‪ٙ‬٭ر خڀ٭ُخٸٍ خ‪ٞ‬نىخٕب ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬وخڀٌٍ َىّٲ يڄد﵂ َُّٰخ﵂ ‪٬‬ځً ؤًٌَ خڀعٽٵًنٌَن خڀٹعځص وًن ؤٔىش ُب خڀ‪ّّٝ‬‬
‫وخڀ‪ٝ‬مىي وخٔ‪ُٜ‬خَ‪ .‬ؤ ڀُٓ ٌٍخ ڄه زُټص خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص وُب ‪٤‬ځُ٭عهد ظځٻ خٔو‪ٙ‬ى٘ىدض ڄىهد ټد‪ٞ‬ن‪ ٍٙ‬ؤٔدزُ‪ِ ٫‬لٵ﵂د ڄُځُىوُد﵂ بٔب‬
‫ټُزٗء‪ ،‬وټدڀع‪٥‬سًن وخڀٕٗٔٿ خڀّ‪٤‬نًن‪ ،‬و‪ّ٬‬خء خڀ‪٥‬ىََُؿ‪ ،‬وخٸعمدڂ خ‪ٛ‬نمُش خڀىدََص‪ ،‬وؤ‪٬‬مدپ خڀع‪ٙ‬دزًُ‪ ...‬ټځهد ظًََسدض ‪٬‬ځً و‪ ٣‬خڀىٴدء‬
‫‪ٜ‬نرٓ‪ ..‬وخڀعمٕٓٻ خڀ٭مځٍ زد﵀سىذ َٰڃ‬ ‫ڀځمٷ‪ ،‬وڄ‪ٝ‬ديَٷ زدَِش ُب ُلرٓ خڀىّٔ ‪١‬نمً وؤٌٿ زُعً‪ ،‬وٌى خ‪ٞ‬ن٭ىن خڀځٱىٌ ڀځمىيٓش‪ ،‬ؤٌ ب‪٨‬هدَ خ ُ‬
‫ټٿ خڀ‪ٝ‬٭ىزدض وخڀعهًًَخض‪.‬‬

‫ٌټُ ٕب ‪ٚ‬ندلص خ‪ٝ‬ن‪ُ٥‬ر خ‪ٜ‬نُٕين خڀًُٕ ڀُػ خ‪ٞ‬نىٔىٌ ؤوً ُب ٔىص ‪ 1420‬خ‪ٟ‬نفَُص ظٹَُسد﵂ ټدن ُب ڀسىدن َ‪ٙ‬دًٌ زُودڄؿ ‪٬‬ه َىڂ ‪ًُ٬‬‬
‫خڀٵ‪ٝ‬ك ُب ظځٵَّىن خ‪ٞ‬نٕعٹسٿ‪ ،‬ٴإ‪٨‬هُوخ ‪ُٙ٬‬ش ڄه خ‪ٞ‬نُٕمٌُن (ڄه ټىََد خ‪ٛ‬نىىزُص) َٕع٭ًٓون ڀٍَُٹىخ ؤوٵٕهڃ آٖڂ وسُٓهڃ ‪)٪( ًُٕ٬‬‬
‫زدڀ‪ٝ‬ځر لّٖ خ‪ٞ‬نىض‪ ،‬ٴإوٍ خڀٹُٕٓٓ َ‪ُ١‬ذ خ‪ٞ‬نٕدڄًن ُب ؤَديَهڃ وؤَـځهڃ وٌڃ ‪٬‬ځً و‪ٙ‬سص خڀ‪ٝ‬ځُر ٍب َٴ٭ىٌڃ وخڀًڄدء ْنٌُ ڄىهڃ‪ٍ .‬ب‬
‫‪٠ُ٬‬ىخ ز٭ً ٌڀٻ ڄٹدزځص ڄ‪ ٫‬خڀسدزد َىلىٓد خڀٌٍ ڄدض ٸسٿ ٌٍخ خڀسدزد خ‪ٜ‬ندٕب‪ٔ ،‬إڀىي ‪٬‬ه َؤًَ ُب ٌٍي خ‪ٞ‬نُخٔڃ ٴٹدپ بهند خ‪ٜ‬نرٓ خڀٌٍ ًَ‪٬‬ى‬
‫خ﵀رٓ بٔب خڀع‪١‬دڄه ڄ‪ ٫‬خ﵀سىذ‪ .‬و‪٬‬ځُىد خلعُخڄهڃ‪ .‬وٓب َٹٿ ٌٍخ ‪٬‬مٿ ٔىُٳ َ‪ٙ‬ىٓي ‪ٜ‬ىَظىد ُب خڀ٭دٓب و‪٩‬ن٭ٿ خڀ‪ٙ‬٭ىذ َٕعهّئن زىد‬
‫وَٹىڀىن ‪٬‬ىٓد يڄىٌَن؟! وڀٽه ‪٥‬نه خٔهنّخڄٌُٓن ؤڄدڂ خْـدور وٹىپ ٌڀٻ‪ ،‬وڄه ؤـځهڃ ‪٥‬ندَذ ز٭‪١‬ىد خڀس٭‪ ٟ‬ووځ٭ه خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ڀىٌُ‬
‫خْـدور يَـص ل‪١‬دََٓعىد وخلعُخڄىد ڀځمَُٓدض؟! ڄد ؤَو‪ٌٍ ٪‬ي خ‪ٜ‬نًخؼىَص وڄد ؤ‪٩٬‬ڃ ٌٍي خڀً‪٬‬نٹُخ‪ُ٤‬ص!!‬

‫هفىخ﵂‪ ..‬ؤٌُٕط خًٌِدء صلدٔص ؟! فٍَُِ َٕفّٓ خدلٍُٕ ٔفٕٗ زةَخيظٗ؟!‬ ‫‪‬‬

‫‪151‬‬
 ‫ٌىدٺ ټؽًن ڄه خڀىفدٔدض ُب لُدش خٔوٕدن ظ‪٥‬هُ زد‪ٞ‬نُدي ‪َ -‬ٹىپ خ‪ٞ‬نهعًٌ ‪ -‬وٌٍي خڀىفدٔص ٖ ظًوڂ بٖ ڀس٭‪ ٟ‬خڀٕد‪٬‬دض وٖ‬ ‫‪o‬‬
‫َُٹًْٔڂ ‪٬‬ځُهد خ‪ٞ‬ن‪٥‬سُٓون بٖ ڀځع٭سًن ‪٬‬ه ٸ‪ُ١‬ص ټسًنش وٌٍ خ‪ٜ‬نر خ‪ٞ‬نعمُّٓ ڀٕڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ خڀٌٍ ‪٬‬سُٓ ‪٬‬ىً ؤلً ؤ‪ٜ‬مدزً ُب ټُزٗء‬
‫ر خ‪ٜ‬نٌٕن ؤـىٓين" ٴهٍخ ـىىن خ‪ٜ‬نر خڀٌٍ ‪٬‬نٽه ؤن َ‪ٝ‬ٿ زدٔوٕدن ؤلُدود ْن ‪٩‬نُق وٵًٕ يون و‪ ٍ٬‬ڄىً‪.‬‬ ‫وخ‪ٚ‬نً ‪٬‬دزٓ خڀ‪ٙ‬دټٌُ " ُل ٓ‬
‫و‪٥‬نه ڀى ‪ُ٬‬ٴىد ؤن ٸ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نٌٕن ٴىٶ خڀع‪ٝ‬ىَخض خڀس‪َُٙ‬ص‪ ،‬بٌ ٖ ‪٬‬نٽه ؤن َعممٿ خٔوٕدن ٸعٿ خزه زىط َٔىپ خ﵁ هبٍي خڀ‪َُ٥‬ٹص خڀس‪ٙ‬٭ص ٍب‬
‫َُُٴَ‪َ ٫‬ؤًٔ خڀ‪٥‬دٌُ ٴىٶ خڀُڄدق وَُٕدٶ ڄه ڄًَىص بٔب ؤوُي‪ ،‬وؤ‪٤‬ٵدڀً ووٕدئي ڄٕسُٓىن وٌڃ ٌََص ؤّ ٌٍي خْڄص‪ٌٍ ..‬ي خڀٹ‪ُ١‬ص لًؼط‬
‫ُب ظدََه خ‪ٞ‬نٕځمٌن ڄ‪ ٫‬خْٔٳ خڀ‪ ًًَٙ‬وٌٍخ خڀؽمه يٴ٭ً خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ڀُ٭ًُ خْڄص بٔب َوق خٔٔٗڂ وًَخٴ‪٬ ٫‬ه خ‪ٜ‬نَُص وخٔوٕدوُص‬
‫وخڀٽُخڄص‪ ،‬وٌٍ خڀٹ‪ُ١‬ص خڀّٗ ‪٩‬نر ؤن ًَُخٴَ‪٬ ٫‬ىهد زٽٿ خْٔدڀُر‪ ،‬وخڀع‪٥‬سًن ُب ظ‪ٝ‬ىٌَ ًَوٿ ُب ٌٍخ خڀُٕدٶ ظىؼُٹد﵂ ڀځع٭ځّٷ خڀىـًخ٘ب‪ .‬وڄ‪٫‬‬
‫ٌٍي خڀٹُمص ڄد ؤؼُ ‪٤‬ندٔص خڀًڂ خڀّٗ ظع‪٥‬هُٓ ز٭ً ٔد‪٬‬دض ڄه وٵٓ خڀُىڂ؟! ُب خڀىٸط خڀٌٍ َعممٓٿ خٔوٕدن ټٿ خڀىفدٔدض وخْؤدن‬
‫وخڀَُك خڀىعىص وخِٖڂ بٌخ ؤَخي ڄؽٗ﵂ ‪٬‬مځُص ـُخلُص ُب خ‪ٞ‬نٕع‪ٙ‬ٵً ٔىخءً ڀځ٭ٗؾ ؤو ڀځعفمُٿ؟!‬

‫لؼُص خحلٌٕن ٖ ؼلعٍف هٍُهد خؼٕدْ‪ٌ ،‬ىٓ خٖوعٗف ٘ى لىي خٌفدجًش ِٓ زوغ ؤٔدٌُر بلُدء ٍٖ٘ خٌمؼُص‪ ..‬وخٌعـسًن‬ ‫‪‬‬
‫ؤوذلد‪ ،‬فهى غًن طمٍ ؤٌسعٗ‪َ ،‬ىفٍ ؤْ خًٌَ دلد َٕمؾ هًٍ خَْع وَعوفٓ َظًَ َخجمص وفٍُص زٕشُ خدلُع‪ ..‬ودطص﵂ وؤْ خٌعوُع‬
‫ًٌٍِدء خدلٍىّؼص ِٓ ؤوـُ خِْىَ هًٍ خٕٔٔدْ وّد ٔوٍُ‪..‬‬
‫بٌن ي‪٬‬ىد و‪٥‬دڀر زإـىخء ؤټؽُ ‪ٜ‬مُص ٔٸدڄص خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬ٴد‪ٜ‬نٿ ڀُٓ ؤن وَّٿ ‪٨‬دٌُش َاڄه هبد ڄٌَٗن خڀ‪ُٙ‬٭ص و‪٬‬ندَٔىهند زٹىد‪٬‬ص‬ ‫‪o‬‬
‫خڀ٭د٘ٹٌن وڀًَهڃ ڄه خْيڀص خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص وخڀ٭ٹځُص ‪٬‬ځُهد ڄد َٽٵٍ ٖلعُخڄهڃ وڀى ڄه ڄى‪٥‬ځٷ خڀً‪٬‬نٹُخ‪ُ٤‬ص خ‪ٜ‬ن‪١‬دََص ولَُص خڀُؤٌ وخ‪ٞ‬ن٭عٹً ټمد‬
‫ًَٓ‪ ًُ٬‬خ‪ٞ‬نىدڀٵىن‪ ،‬زٿ خ‪ٜ‬نٿ ٌى ؤن وىٕٷ ڄ‪ ٫‬خ‪ٛ‬نهدض خ‪ٞ‬نىعځٵص‪ ،‬ټدڀسځًَص وخ‪ٞ‬نُخټّ خڀ‪ٝ‬مُص ڀُعڃ ظى‪ُ٩‬ٳ خڀ‪ٙ‬دَ‪ ٪‬ٴىَ خٖوعهدء ڄه خڀع‪٥‬سًن‪،‬‬
‫وؤن ظىـًٓ ؤدجٿ خٔ‪ٗ٬‬ڂ ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خ‪ٜ‬نُٕىُص زع٭ځُمدض ظُزىَص‪.‬‬
‫ي‪ُ٬‬ين ؤ‪ُ٥٬‬ٻ ڄؽدٖ﵂‪ ،‬ڄد وُخي ڄه خڀىىخٸ‪ُ ٛ‬ب ڄىخٔڃ خ‪ٜ‬نؿ وخڀّٗ ظايٌ ؤلُدود﵂ ‪ٞ‬نىض خ‪ٞ‬نحدض ڄه خ‪ٜ‬نفدؾ خْ‪ّ٬‬خء‪٤ ،‬نً ؤن خڀٕ٭ىيَص زًؤض‬
‫ظ٭دِب ٌٍي خڀىىخٸ‪ ٛ‬زعى‪ُ٩‬ٳ خ‪ٞ‬نٍخزك وخ‪ٞ‬نٕدْب وؤڄدټه خ‪ٜ‬نځٷ وظى‪ُ٩‬ڃ َڄٍ خ‪ٛ‬نمُخض‪ ..‬وٌٍخ ٌى ڄد ‪٥‬نعدـً ُب ڄىخټر خڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وڀُٓ بِخڀص‬
‫ؤ‪ٜ‬ٿ خڀٹ‪ُ١‬ص‪ .‬وخ‪ٜ‬نمً ﵁ زًؤض ـهىي ُب ٌٍخ خْٖندي وظعٽدڄٿ‪ ،‬وخ‪ٞ‬ناڄىىن خڀٍَه ًََُون خ‪ٞ‬نىټر َىسٱٍ ‪ٟ‬نڃ خڀعُظُر ‪ٟ‬نٍي خڀىىخلٍ ولّٖ‬
‫خڀىىخلٍ خڀ‪ٝ‬مُص و‪َُ٤‬ٹص خڀ‪ُ١‬ذ ‪٩‬نر ٴُهد خڀ‪١‬س‪ ٣‬وخڀًٸص‪ .‬ٴةنّ خڀعى‪ُ٩‬ڃ ‪ُ٠‬وَش ُب ظ‪٥‬ىَُ ؤٌ ‪٬‬مٿ ٗندًٌنٌ‪.‬‬
‫ٴىمه ُب ڄى‪٥‬ٹعىد وسًؤ خ‪ٞ‬نُخٔڃ ٌٽٍخ‪:‬‬
‫‪ )1‬ظٗوش ٔىَش خڀٵفُ زد‪٬‬عسدَ خَِص خْوًنش ڄىهد وّڀط ُب خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪.)٪‬‬
‫‪َِ )2‬دَش ‪٬‬د٘ىَخء‪ .‬وُب َىڂ خَْز٭ٌن َِدَظً خ‪ٝ‬ند‪ٜ‬ص‪.‬‬
‫‪َ )3‬ټ٭ّٗ ‪ٜٗ‬ش خڀَّدَش ٗند‪٬‬ص زد‪ٞ‬نعدز٭ص‪.‬‬
‫‪ )4‬ٸُخءش و٭ٍ لىپ خ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ‪ٞ‬نًٓش ٖ ظعفدوِ خڀى‪ٝ‬ٳ ٔد‪٬‬ص ڄؽٗ﵂‪.‬‬
‫‪ )5‬زًء خڀ‪ُ١‬ذ خ‪ٝ‬نٵُٳ ‪٬‬ځً خڀُؤْ ڄ‪ ٫‬وًخء (َد ٴد‪٤‬مص ٸىڄٍ بٔب خڀ‪٥‬ٵىٲ‪ٌٍ .‬خ لٌٕن ‪٤‬٭مص خڀُٕىٲ)‪.‬‬
‫‪َٕ )6‬سٷ ٌڀٻ ز٭ًٓش ڀُدپ ظىَِ‪ ٫‬ڄى‪ٙ‬ىَ ‪٪‬نعىٌ ظ٭ځُمدض ‪ٜ‬مُص وو‪ٝ‬دجك ؤوٗٸُص وخڀع٭َُٳ زد‪ٟ‬نًٲ ڄه خڀع‪٥‬سًن‪.‬‬
‫‪ )7‬ٴَُٷ ود‪ ٚ‬ڄه خ﵀سٌٓن َٹىڄىن زعى‪ُ٩‬ٳ خڀ‪ٙ‬دَ‪ ٪‬وٰٕٿ خ‪ٞ‬نٽدن ٴىَ خٔوعهدء‪.‬‬

‫‪152‬‬
‫يف وعدزه ظـُّلط ٌٕشىدٌُدض خٌظمُص خٌيت ٍَىق هبد خدلودَػىْ ٌٍعـسًن‪ ..‬ؤفُعهد زإْ ٔمط شهديخض هًٍ شدوٍص ِد لدٌٗ‬ ‫‪‬‬
‫ؤلًُ٘ "و٘ى ِٓ خٌوُخق" وخٌٌٍ ؤوً زإٔٗ ِدَْ خٌعـسًن دلًش ‪ 60‬هدِد﵂ يوْ ؤْ َشهً بطدزص وخلًش دبُع ِٓ ـُخء خٌعـسًن‪..‬‬
‫وزدٌـسن ٘ى َعىٍُ هٓ خٌوهً خٌٌٍ ٔسك لىُ طًخَ‪ ،‬ؤٌ ؤٔٗ َعمًغ هٓ ذبُزص َفىق هُّ٘د خٌـ ‪ 90‬هدِد﵂‪ .‬ؤٖ ظوعمً ؤْ خُِْخع‬
‫وخدلىدؿُ خدلىـىيش خٌُىَ زبعٍف ـٍََد﵂ هّد ودْ يف خٌوظىَ خدلٕظُِص؟‬
‫‪ ّّ٬‬ټٿ خڀٕىىخض خڀّٗ ڄىَْ ٴُهد خڀع‪٥‬سًن وبٔب َىڄىدٓب َعمٽه خ‪ٞ‬نىدڀٵىن ؤن َٕفٓځىخ وٖ لدڀص وخلًش ڄه لدٖض خڀ‪َُ١‬‬ ‫‪o‬‬
‫خڀ‪ٝ‬مٍ خڀٌٍ ًَٓ‪٬‬ىوً‪ ..‬وٓب وُ ؤلًخ﵂ ڄه خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه ٸً ظٕمٓڃ ؤو ؤ‪ُٜ‬ر زدْڄُخ‪ ٞ‬خڀّٗ َعڃ خ‪ٜ‬نًَػ ‪٬‬ىهد ټدًَِٖ وًٰني‪..‬‬
‫ي‪ُ٬‬هڃ َإظىن ُندڀص وخلًش ڄىؼٹص ‪٤‬سُد﵂ ظؽسط زإن ٌٍخ خ‪ٞ‬ن‪ ّّ٥‬ڄدض زٕسر خڀع‪٥‬سًن وڀُٓ ڀٕسر آوُ‪ ،‬ؤو ؤن ٌٍخ خڀٌٍ ؤ‪ُٜ‬ر زدًَِٖ ب‪٧‬ند‬
‫ؤ‪ُٜ‬ر زٕسر خڀع‪٥‬سًن وڀُٓ ڀٕسر آوُ‪ .‬و‪٬‬ىًٌد ‪٬‬نٽىىد ڄىدٸ‪ٙ‬ص ٌڀٻ ّنى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص‪ ..‬بن ‪ً٬‬ڂ وـىي ؤٌ لدڀص ڄىؼٹص ؤټّّ يڀُٿ ‪٬‬ځً ؤن‬
‫ٸ‪ُ١‬ص خڀع‪٥‬سًن ڀُٕط ٴُهد خْ‪ُ٠‬خَ خڀّٗ َؽًنوهند‪ ،‬وڀى ټدوط ْ‪٬‬ځىىٌد ُب خْزىخٶ ز‪ٙ‬ٽٿ وؼدجٹٍ‪ ،‬زٿ بن ٌىدٺ ؤلديَػ ٌټُهتد ُب ټعديب‬
‫‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن ؤوً ٌٍَُٔر زدڀٽؽًن ڄه خْڄُخ‪ ،ٞ‬ټد‪ٛ‬نځ‪٥‬ص خڀًڄدُٰص ؤنؽُّ خڀًڂ وؤوً ‪٫‬نٵّٳ وٕسص خڀٕٽُ‪ .‬وؤود ؤ‪ُ٬‬ٲ ‪٬‬دجځص ُب ڄى‪٥‬ٹص ـً‬
‫لٵ‪ ٛ‬ڄ‪ٝ‬دزص زدڀُٕٽځُ (ظٽُٕٗ خڀًڂ) ظع٭دِب ٔىىخض ‪٬‬ىً ‪٤‬سُر‪٤ ،‬سُٓض بزىعهد ُب خڀ٭دڂ خ‪ٞ‬ند‪ُ ٍ٠‬ب خڀسُط ووّٴط ٴځڃ َعىٸٳ خڀًڂ لّٖ‬
‫و‪٠‬٭ط خڀعُزص خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪٬‬ځً خ‪ٛ‬نُق ٴعىٸٳ و‪ٞ‬ند َخـ٭ط ‪٤‬سُسهد وظسُٓه ُب خڀعمځُٿ ٓنٕٓىهد! ٸدپ ‪ٟ‬ند َسًو ؤن ڄ٭د‪ٛ‬نّٗ ؤٖنُض‪ .‬ٴٹدڀط ڀً زٿ‬
‫ڄ٭د‪ٛ‬نص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن! ٴدٔعٱُذ و‪ٞ‬نّد ُ٘لط ڀً خڀٹ‪ُ١‬ص خوًٌٗ! وٌٍ بٔب ٌٍخ خڀُىڂ لُػ ‪٤‬سُٓض ٌٍي خڀٕىص ؤَ‪١‬د﵂ ٖ ظ٭د٘ب ڄه آؼدَ‬
‫خڀُٕٽځُ‪ .‬وؤ‪ُ٬‬ٲ ٘دز﵂د ڄه ڄًَىص ٘نً وڄه ڄٹځًٌّ خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىحٍ (يخڂ ‪٨‬ځً) ټمد َٹىپ‪ ،‬ټدن َ٭د٘ب ؤ‪ٞ‬ند﵂ ًًَ٘خ﵂ ُب ‪ُ٬‬ىً خڀُمىن وَىع‪ُٙ‬‬
‫‪٬‬ځً َؤًٔ لّٖ َٽدي َُإْ ڄه خ‪ٜ‬نُدش ٴ‪٥‬سُٓ وٌٌسط ‪٬‬ىً آٖڄً‪ ،‬وڄه وٵٓ خڀ٭دجځص ‪٤‬سُٓ ؤلً خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دزٌن ٴُهد زدڀُٕ‪٤‬دن وٌى َ٭ُٗ خِن ٔد‪ٞ‬ند﵂‬
‫زُىمد ٔدٴُض ڄىهد خڄُؤش بٔب خَْين ڀ٭ٗؾ خڀُٕ‪٤‬دن وڄدظط‪ .‬وبزه زىط ؤوّٗ ټدن وـهً ڄځُحد﵂ َُنرٓ خڀ‪ٙ‬سدذ ‪٤‬سُٓ وٌٌسط ‪٬‬ىً خ‪ٜ‬نسىذ‪.‬‬
‫وڀًٌٓ ٸ‪ ٛٝ‬ټؽًنش ڄه ْندَذ خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ٌ .‬ڀٻ ْن خڀع‪٥‬سًن ڀُٓ بٖ وى‪٬‬د﵂ ڄه خ‪ٜ‬نفدڄص ُب خڀُؤْ خڀّٗ وَيض ٴُهد َوخَدض ټؽًنش ‪٬‬ه خڀىّٔ‬
‫خْټُڂ (‪ )ٚ‬وَٕمُٓهد زد‪ٞ‬نىٹٍش وٸً ظّخڄىط ٌٍي خ‪ٜ‬نفدڄص ‪٬‬ىًود ڄ‪ ٫‬زُټدض ٔس‪ ً٥‬خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ ؤ‪٥٬‬دي خ﵁ ٌٍي خ‪ٞ‬نىّڀص‪ .‬وخِن ٴمه ٘دء‬
‫مُِڂ وٵًٕ ڄىهد يون ؤن َهدـڃ ڄَه آڄه ؤ٭ً ‪ٟ‬ند ٔ٭ُهد‪ .‬وٌىدٺ خڀٽؽًن ڄه خڀٵىخجً ٸً َ‪ًٜ‬ودٌد ُب‬ ‫ٴځُاڄه هبٍي خڀٽُخڄص وڄه ٘دء ٴځُ ِ‬
‫ټعدزىد وخڀّٗ ظؽسط ‪ً٬‬ڂ وـىي ‪ُ َُ٠‬ب خڀع‪٥‬سًن‪ .‬وڀُٓ وَخء ‪٠‬فٓص خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن بٖ ـهعدن‪ :‬ـهص ڄٱُ‪٠‬ص ظًَُ ؤن ظٕځر خ‪ٞ‬نٕځمٌن خڀ‪ُٙ‬٭ص‬
‫‪٨‬دٌُش خ‪٩‬ندزُص زى‪٠‬٭هد ُب ب‪٤‬دَ ٔځّٔ ‪ٜ ّّ٬‬ىد‪٬‬ص خْـىخء خٔ‪ٗ٬‬ڄُص خ‪ٞ‬ن‪١‬ديش‪ ..‬وـهص ‪ُٓ٤‬سص ظ‪ًٝ‬ٶ ظځٻ خڀ‪١‬فٓص يون خٖوٵعدق ‪٬‬ځً ؤيڀص‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه‪ .‬ٴسًٖ﵂ ‪٬‬ه لَُص خٔٔعمد‪ ٪‬ڀځُؤٌ خِوُ َٕٵّهىوً وَعهمىن‪ ..‬وزدٔڃ خ‪ٜ‬نَُص َعفدُٔون؟! و‪٥‬نه ٖ وًَُ بٖ ًٌخَعهڃ زةٌن خ﵁‬
‫وڀى زدڀىٸىٲ لُديخ﵂‪.‬‬

‫ؤٔط ظوُف َد شُىٕد ؤْ خًَِٖ ٖ ظلهُ ؤهُخػٗ بٖ زوً ؤَزن ؤو مخٓ ٕٔىخض شلد غلوً بؼسدض خَظسدؿٗ زدٌعـسًن طوسد﵂‪..‬‬ ‫‪‬‬
‫شىظُد﵂ ؤشسٗ ؤُِخع خًٌَ زدٌعُّٕ خٌغٍخجٍ‪ ..‬لُػ َوفّ خٌشىض ‪ -‬يف هندَص خٌُىَ ‪ ِٓ -‬ربًًَ خٌىـسص "زوُٕهد" خٌيت ؤطُر‬
‫زدٌعُّٕ ِٓ ـُخء٘د‪ ،‬وهٍُٗ فةْ خدلـدٌسص زةؼسدض خَظسدؽ خٌعـسًن زإُِخع وخٌعهدزدض خًٌَ ِهّص ظوفَُّص‪ ..‬ؤٌُٓ وٌٍه؟!‬

‫‪153‬‬
 ‫ٴځىٵعُ‪ ٞ‬ـًٖ﵂ زٍڀٻ‪ ..‬وڀٽه خڀٌٍ ـدء ڀُ‪ ّّ٥‬ڄٹعى‪ ٫‬هبٍخ خْڄُ وٸدزٿ زد‪ٞ‬ن‪١‬دَ خ﵀عمځص‪ٌٍ ،‬خ ؤڄُ ‪٫‬ن‪ ًٓٝ‬ڄديخڂ ٖ َ‪ ُ١‬زدِوَُه‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫ؤ ڀُٓ خڀٍَه ‪٫‬نى‪٠‬ىن ٔسدٶ خڀُٕٓدَخض وڄٱدڄُخض خڀُڄٍ زدڀىٵٓ ڄه خڀ‪ٙ‬دٌٷ خ‪ٞ‬نُظٵ‪ ٫‬خ‪ٝ‬ن‪ً٥‬ن َ٭ُٓ‪٠‬ىن ؤوٵٕهڃ ڀځعهځٽص وخڀٽُٕ وخڀ٭دٌص‬
‫ؤلُدود﵂؟! وټڃ ڄه خْ‪٤‬ٵدپ َع٭ځّمىن ٌٍي خ‪ٞ‬نٱدڄُخض خ‪ٝ‬ن‪ً٥‬نش و‪٩‬نُٓزىهند ُب ؤوٵٕهڃ وَعإٌون وٓب َ٭عُ‪ ٞ‬وىخيٌ خڀٕسدٶ ؤلًْ ‪٣‬نه َ٭عُ‪ٞ‬‬
‫‪٬‬ځً خڀع‪٥‬سًن!! ٍب بوىد وُي ڄ‪ٝ‬ديَ ؤوُي ؤټؽُ خَظسد‪٤‬د﵂ زدْڄُخ‪ ٞ‬ټمُ‪ ٞ‬خًَِٖ‪ ٌٍ ،‬ٴىديٶ خڀٵٕٷ وخجملىن وڄد ٘دزً ٌڀٻ وٖ وُي‬
‫لى‪ٟ‬ند ٌخض خڀ‪١‬فص خ‪ٞ‬نؽدَش لىپ خڀع‪٥‬سًن‪َٰ ..‬ڃ ؤن و‪٥‬ىَش خڀع‪٥‬سًن خلعمدڀُص وو‪٥‬ىَش خڀّود وخڀً‪٬‬دَش لعمُص‪ٍ ..‬ب بن خ‪ٞ‬ن‪ ّّ٥‬ٸدزٿ ڀىٵًٕ زإٌ‬
‫‪ َُ٠‬ٸً َٹ‪٬ ٫‬ځًُ ُب ٔسُٿ ٸ‪ُ١‬ص ڄٹًٔص ٌى ڄاڄه هبد‪ ..‬ؤ ڀُٓ ټٿ ٌڀٻ َىًَؾ ٓنط ُٔدٶ لَُص خڀُؤٌ ولَُص خ‪ٞ‬ن٭عٹً‪ ..‬ٴدڀُـٿ خڀٌٍ‬
‫َ‪٥‬سُٓ ٖ َٵ٭ٿ ٌڀٻ بٖ ڀًنز‪ ٣‬وٵًٕ زٹ‪ُ١‬ص ڄٹًٓٔص ٌى ڄٕع٭ً ڀځمىض ڄه ؤـځهد‪ ،‬ٴٽُٳ زإن ًَڄٍ وٵًٕ َڄَّد﵂ وَٕٽر ز٭‪ ٟ‬ٸ‪ُ٥‬خض‬
‫يڄً‪ ..‬وڄَه ‪٥‬نه ڀىٕځسً ٌٍخ خ‪ٜ‬نٷ؟! ‪٥‬نه ُب ‪٬‬دڀَڃ خ‪ٜ‬نَُص و‪٬‬دڀَڃ خڀً‪٬‬نٹُخ‪ُ٤‬ص وټٿ خ‪ٞ‬ن٭عٹًخض ُب خڀ٭دٓب ظُمدََْ ز‪ٙ‬ٽٿ لُ يون ‪٠‬فص‬
‫ب‪ٗ٬‬ڄُص‪ ،‬ٴځٔڃَ ٌٍي خڀ‪١‬فص لىپ ٸ‪ُ١‬ص ڄٹًٔص ظُز‪ ٣‬خٔوٕدن زٹ‪ُ١‬ص خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ‪٬‬ځًُ خڀٕٗڂ خڀٌٍ ٸدپ ٴًُ ـًٓي خڀىّٔ (‪( :)ٚ‬بن ڀًڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن ‪ٜ‬نُخَش ُب ٸځىذ خ‪ٞ‬ناڄىٌن ٖ ظّّي ؤزًخ﵂)‪ٌٍ .‬خ ڄد ‪٩‬ن٭ٿ خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه َ‪ٙ‬ٽّىخ ُب وـىي ڄاخڄُش ڄًَؤص ‪ ً٠‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ َّند ٔٹ‪ ٣‬ٴُهد لّٖ‬
‫ز٭‪ ٟ‬خڀ٭ځمدء ڄه لُػ ٖ َ٭ځمىن!!‬

‫خٌفُق َد شُىٕد ؤْ ِٓ َمًَ هًٍ خٌّٔد وخٌففىَ فةظلد َفوً ٌٌه ؤؾ ربٍَُخض وً ِٓ لىٌٗ خبـىَش ظسودض فوٍٗ ٍ٘خ‪..‬‬ ‫‪‬‬
‫خُِْ خٌٌٍ َوين ؤٔٗ َمًَ هًٍ خٌفوً هددلد﵂ زٕعدجفٗ وظسودظٗ‪ ..‬ؤِد ِٓ َُمسًِ هًٍ خٌعـسًن فّد َفوً ٌٌه بٖ ؤؾ ٔفٍ خدلشدَه ٌىـىي‬
‫ؤَص ِؼُش طمُص ِٓ وَخءٖ وبطُخَُ٘ هًٍ ؤْ "ِد ِٓ ؤلً ظؼَُ ِٓ خٌعـسًن لؾ"‪..‬‬
‫وخٌٕاخيل ٕ٘د ٘ى‪ِ :‬دٌخ ٌى ؤيض شلدَٔص خٌشىض ٌٍعـسًن ٌىفدظٗ فىَخ﵂ ؤو لىت زوً ٕٔىخض ِٓ ـُخء ُِع‪ ..‬ؤَوعّّ ٕ٘د يف ٔلُن‬
‫شهًُخ﵂؟‬
‫خڀ‪ٙ‬هًُ ُب خٔٔٗڂ ٌى ڄَه َُٹعَٿ ُب ٔدلص خ‪ٞ‬ن٭ُټص ؤڄد خڀٌٍ َُٹعَٿ ْٔسدذ ٴُ‪ُ٬‬ص ټمد ُب ٌٍخ خ‪ٞ‬نؽدپ ب‪٧‬ند َ٭‪ ً٥‬ؤـُ خڀ‪ٙ‬هًُ‪ .‬زٿ‬ ‫‪o‬‬
‫ُب ؤلديَػ ؤٌٿ خڀسُط (‪ )٪‬ؤن ِوٓخَ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ڀى ظ٭ُٓ‪٠‬ىخ ُب خڀ‪َُ٥‬ٷ ڀځٹعٿ ٴٹً وٸ‪ ٫‬ؤـٌُڃ ‪٬‬ځً خ﵁ وؤـُ َزىد ٌى ؤـُ خڀ‪ٙ‬هًخء‪.‬‬
‫وخڀَّدَش ڄه ڄ‪ٝ‬ديَٷ خڀ‪ٙ‬٭دجُ ولٽمهد ڄٕمىذ ‪٬‬ځُهد زد‪٬‬عسدَ ولًش خ‪ٞ‬نٗٺ‪ .‬وبن خ﵁ َعىَب خْوٵٓ لٌن ڄىهتد وڀٽه زدوعٗٲ‬
‫خْٔسدذ خڀ‪٩‬دٌَُص‪ .‬ٴمد ؤٔ٭ًود ؤن ٖ ‪٧‬نىض ُب لىخيغ خڀًٕن وخڀٹ‪١‬دَد خڀًوُىَص‪ ..‬زٿ ؤن وُٹعَٿ ڄه ؤـٿ خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ ٸُعٔٿ ڄه ؤـٿ ﵁!!‬
‫ٴهٍخ ٸًوش خڀ٭ځمدء خڀُزٓدوٌُن خڀ‪ُٙ‬ه لٕه خڀًڄٕعد٘ب (ٸًْٓ ُٔٓي) وټدن ڄه ٴٹهدء خڀٹُن خڀؽدڀػ ‪ ُٙ٬‬خ‪ٟ‬نفٌُ ‪ٜ‬دلر خڀٹ‪ًُٝ‬ش خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىَش‬
‫(ؤلُڂ خ‪ٜ‬نفٓدؾ‪َ )...‬ٹىپ ٴُهد‪ :‬وٸځُٿٌ ظُعځَٳ خَْوخق ُب َُِء خ‪ٜ‬نٌٕن‪.‬‬
‫وڀى ټدن (َ٘نً خ﵁) ُب ِڄدوىد ْوٽُ ‪٬‬ځً خڀٍَه َسىځىن ڄه بظٗٲ ز٭‪ ٟ‬ٸ‪ُ٥‬خض يڄدء َئؤهڃ ڀځمٌٕن‪ ،‬زٿ وخـً خڀٍَه َىخـهىن‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه زٽٿ ڄد ڀًًَ ڄه ‪٬‬ځڃ خڀ‪َُٙ‬٭ص و٘ندْ خڀٱًنش‪ ،‬ٴإَه خڀًڂ وؤَه خَْوخق؟! ب ّن خ‪ٜ‬نٌٕن ؤٰځً ڄه ټٿ ٰدپ‪َ .‬ولٍ ڀٻ خڀٵًخء‬
‫ًٌُٔٓ َد لٌٕن‪.‬‬

‫ِمدؿوص‪ :‬ؤمل ََُ ٘ى زٕفٕٗ بىل خٌعهٍىص وَٕعمك زٌٍه خجلّخء وخٌومدذ؟!‬ ‫‪‬‬

‫‪154‬‬
‫ٖ ‪٤‬س٭د﵂‪ْ .‬وىد بٌخ ؤوٍود خْڄُ ڄه ِخوَعٻ َد ؤوّٗ‪ ،‬ٴ٭ځً خٔوٕدن ؤن ٖ َُټر خڀ‪٥‬دجُش ْن ٌىدٺ ‪٤‬دجُخض ٸً ٔٹ‪٥‬ط ڄه ٸسٿ‪..‬‬ ‫‪o‬‬
‫وٖ ؤن َٹىي خڀُٕدَش ْن خ‪ٞ‬نُء لّٖ وبن ٸدي ز‪ٙ‬ٽٿ ٔځُڃ ٴٹً َإٌب ‪٢‬نمىَ زُٕ‪٬‬ص وَٹ‪٬ ٍ١‬ځً لُدظً‪ ..‬و ٖ‪٬‬ر ټُش خڀٹًڂ ‪٩‬نر ؤن ٖ‬
‫َځ٭ر ْن ټؽًن﵂خ ڄه خڀٗ‪٬‬سٌن َعٽُٕٓون!! بن خلعمدٖض خ‪ٝ‬ن‪َ ُ٥‬د ؤوّٗ ‪٬‬ځً وى‪ٌ٬‬ن‪ ،‬خلعمدپ ‪٬‬ٹٗجٍ َعىٸٳ ‪٬‬ىًي خڀٵُي‪ ،‬وخلعمدپ ًٰن‬
‫‪٬‬ٹٗجٍ‪ ..‬وٸ‪ُ١‬ص خڀع‪٥‬سًن ٖ َ‪ٙ‬ىهبد خلعمدپ ‪٬‬ٹٗجٍ زدڀ‪ْ َُ١‬ن خِٖٲ ڄه ٸُون ڄ‪١‬ط ‪٤‬سُٓ خ‪ٞ‬ناڄىىن وٓب َع‪َُٓ١‬وخ‪ ..‬وبٌخ ټدن ٌىدٺ‬
‫ڄه زٌن خْڀٳ وخلً خ٘عُي ڀىٵًٕ ٌٍخ (خڀ‪ )َُ١‬خزعٱدء ڀُ‪٠‬د خ﵁ ظ٭دٔب ٴهىُحد﵂ ڀً‪ْ .‬وً َ٭عٹً ؤوً ب‪٧‬ند ٴ٭ٿ ڄد ٴ٭ٿ بلُدءً ڀٹ‪ُ١‬ص ڄٹًٔص‪،‬‬
‫وڀٽٍ َ٭ځه ڀځ٭دٓب زإوً ‪٪‬نر خ‪ٜ‬نٌٕن بٔب ٌٍي خڀًَـص ڄه بَٗڂ خڀىٵٓ‪ ..‬ٴمؽځً ُٔفّي وًنخ﵂ زةٌن خ﵁‪ .‬وُب ؤـُ خڀع‪١‬مُص ڄه ؤـٿ خٔڄدڂ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬وَِدَش ڄُٸًي خڀ‪َُٙ‬ٳ َوخَدض ټؽًنش‪ .‬وزٽدء خٔڄدڂ خڀٕفٓدي (‪ )٪‬ز٭ً خٔع‪ٙ‬هدي ؤزًُ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٤ )٪‬ىپ لُدظً ڄه‬
‫ؤيڀّص ٸسىپ خڀ‪ َُ١‬ڀعسٹً ٌٍي خڀٹ‪ُ١‬ص خڀٵفُ٭ص لدَٓش﵂ وٸّديش ‪ ّّ٬‬خڀّڄه‪ ،‬وٸً ‪٬‬ىظر خٔڄدڂ (‪٬ )٪‬ځً ٌڀٻ ټؽًنخ﵂‪ ،‬وڀٽىً خٔعمُ ‪٬‬ځً ً٘ش‬
‫زٽدجً ولّوً لّٖ ‪ًٓ٬‬ي خ‪ٞ‬ناَوىن وخلً﵂خ ڄه خڀسٽّدجٌن خ‪ٝ‬نمٕص خ‪ٞ‬ن٭ُوٴٌن ز٭ً ؤزُىد آيڂ وخڀىّٔ وىق وخڀىّٔ َ٭ٹىذ ؤًُٓظىد ٴد‪٤‬مص خڀٌُّخء‪.‬‬
‫ٴىٹىپ ڀځٍَه َىعٹًون لّوىد خڀ٭مُٷ وبَٗڄىد ْزًخوىد ُب ٌټُي ‪٬‬د٘ىَخء بوىد ‪٥‬ندوپ ؤن وٽىن ‪٬‬ځً و‪ ً٥‬خٔڄدڂ خڀٕفٓدي (‪ )٪‬ٴٗ ظځىڄىوىد‬
‫بٖ ؤن ظځىڄىخ خٔڄدڂ (‪ )٪‬ٸسځىد! وآَص خڀعهځٽص َخـ٭ٍ ظٵًٕنٌد ٴٹً وَيض ٔيخوص خڀسىٗء خڀٍَه ٖ َىٵٹىن ؤڄىخ‪ٟ‬نڃ ‪٣‬ند َايٌ هبڃ وزدجملعم‪٫‬‬
‫بٔب خ‪ٟ‬نٗٺ‪ .‬ٴٗ ‪٩‬نىِ ٘نځهد ‪٬‬ځً ټٿ ؤڄُ َع‪ٝ‬ىَٓي خڀٵُي ٌٗټد﵂ لٕر ٌىخي‪ .‬وبٖ خو‪٥‬سٷ ‪٬‬ځُىد خ‪ٜ‬نًَػ (ڄَه ٴُٕٓ خڀٹُآن زُؤًَ ٴځُعسىٓؤ‬
‫ڄٹ٭ًي ڄه خڀىدَ)‪.‬‬

‫ؤٌُٕط هديش ـُق خٌٕفٓ ِٓ ؤـً فمً بٕٔدْ هَّّ ؿمٓ فدٍَٔ‪ ..‬بٌ ودْ غلُق خٌٕدْ ٔىخهًُ٘ وؤـٕدِهُ ٌٍُُٕىخ‬ ‫‪‬‬
‫خًٌَ ٌُؼدء خْهّخء‪..‬؟!‬
‫ڀٱًن خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٩ ٖ )٪‬نىِ ـُق خڀىٵٓ وخ‪ٛ‬نًٕ‪ ،‬خ‪ٜ‬نٌٕن ڄ‪ُٝ‬سعً خڀ٭‪٩‬مً ٔنعځٳ ‪٬‬ه ټٿ خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دجر ُب خڀعدََه‪ ،‬وټمد ٸدپ ڀً‬ ‫‪o‬‬
‫ؤوىي خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٕه (‪َ ٖ( :)٪‬ىڂ ټُىڄٻ َد ؤزد ‪٬‬سً خ﵁) ٌٍخ ؤوٖ﵂‪ ،‬وؤڄد ؼدوُد﵂ ٴهٍخ خ‪ٛ‬نُق ټمد ٌټُض ڀٻ ب‪٧‬ند زًؤ ڄه ‪٠‬نمى‪٬‬ص ‪ُ٬‬زُص‬
‫ط ڄه ؼٹص ؤوًٓ ٸُؤ ُب خڀعدََه ؤنّ ٗن٭﵂د ڄه ُ٘٭ص‬
‫زٹُديش ٔځُمدن زه ‪ُٜ‬ي خ‪ٝ‬نّخ‪ .ٍ٬‬بوً ـُق خڀ٭د٘ٹٌن خڀٌٍ ٖ َٵهمً بٖ ٌڃ‪ .‬و‪ٚ‬ن٭ ُ‬
‫خڀسمَُه ‪ٚ‬ن٭ىخ وُوؾ خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن بٔب ټُزٗء ٴىُـىخ َځعمٹىن زً ‪ ّّ٬‬خڀس‪ُٝ‬ش ٴځمٓد خـعدِوخ خڀسمُ وو‪ٜ‬ځىخ بٔب خڀس‪ُٝ‬ش ‪ٚ‬ن٭ىخ ؤن‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن (‪ )٪‬ٸُعٔٿ ٴ‪ُ١‬زىخ َئؤهڃ وـُلىخ ٸدڄدهتڃ لّود﵂ وؤٔٵد﵂‪.‬‬

‫و‪٬‬ځً خڀ٭مىڂ ٴدڀٵ٭ٿ خ‪ٜ‬نٕه ڄٹسىپ ٔىخءً ټدن ڄ‪ًَٝ‬ي ٴدَُٔد﵂ ؤو ٌىًَد﵂ ؤو ‪ُ٬‬زُد﵂‪ .‬بن خٔٔٗڂ ٖ َٵُٶ زٌن خڀٹىڄُدض‪ ..‬زٿ َٹىپ (وٍُ‬
‫خ‪ٜ‬نٽمص وڀى ڄه ڀٕدن ڄ‪ُٙ‬ٺ) ٴةٌخ ـدءټڃ ٴ٭ٿ لٕه ڄه ؤڄَُٽد ٴىٍوي‪ ،‬وبن ـدءظٽڃ ‪ٜ‬ىد‪٬‬ص ـًُش ڄه خڀُوْ ٴىٍوٌد‪ ،‬و‪ٞ‬نّد ټدوط‬
‫خ‪ٜ‬ن‪١‬دَش ُب خڀ‪ٌٝ‬ن ڄّيٌُش ُب ‪ ُٝ٬‬خڀىّٔ (‪ )ٚ‬ٸدپ ڀځمٕځمٌن‪( :‬ؤ‪٤‬ځسىخ خڀ٭ځڃ وڀى ُب خڀ‪ٌٝ‬ن) ٴدڀ٭ّّش زىٵٓ خڀٵ٭ٿ ٖ ّن‪ًَٝ‬ي ټمد‬
‫ؤٔځٵط‪ .‬وخڀٱَُر ؤن خڀس٭‪َ ٟ‬إوٍ ؼٹدٴعً ؤځىټُدظً وڄٗزًٕ وڄىيَٿ ٘٭ُي ڄه ټٿ ڄٕعىٹ‪ُٰ ٫‬يب وُ٘ٸٍ و‪ٞ‬ند َإٌب بٔب خڀع‪٥‬سًن َٹىپ‬
‫بوً ‪٬‬مٿ خْظُخٺ ؤو ؤوً خَْؼىيټٓ ؤو ؤوً ڄه خڀ‪ٝ‬ٵىٌَن!! وڀًٌٓ ڄ٭ځىڄدض ‪٬‬ه ‪ٜ‬مٵٍ ُنَُين ڄٕعمُط ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن وـٌُء ‪٬‬ځً‬
‫خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه وٌى ُب وٵٓ خڀىٸط ـٌُء ‪٬‬ځً خ﵁ زدَظٽدذ خ﵀ُڄدض خْوٗٸُص خْټًُش‪ .‬وًَ‪٬‬ى بٔب خڀً‪٬‬نٹُخ‪ُ٤‬ص زٽځمدض ڄځاٌد خٔٔعهّخء‬
‫وخٔٴعُخء ‪٬‬ځً خِوَُه!!‬

‫‪155‬‬
 ‫خٌفعدوي خٌيت َٕىلهد ِاًَو خٌعـسًن هًٍ ٌٕدْ خدلُخـن خٌولدَ وؽًنش‪ ،‬وٍ٘ فعدوي ظمىي زإٔٗ غلىِ ِد مل َٕسّر ػَُخ﵂ ؤو‬ ‫‪‬‬
‫ظىُٕ٘د﵂ ٌٍٍّ٘ر‪ ..‬وٍ٘خ زدٌؼسؾ ِد َمىي زٗ ِٓ َمفىْ ػً خٌعـسًن بٌ َُفؼىٔٗ ْٔٗ َؼوف خدلٍ٘ر وَوـٍ طىَش ٍٔسُص وولشُص‬
‫هٓ ؤطمدزٗ‪.‬‬
‫خڀٽٗڂ ڀُٓ ُب خڀى‪َُ٩‬ص ‪َ -‬ٹىپ خ‪ٞ‬نهعًٌ ‪ -‬وب‪٧‬ند ٌى ُب خ‪ٜ‬نٹُٹص وخ‪ٞ‬ن‪ًٝ‬خٶ خ‪ٝ‬ندَـٍ‪ ،‬ٴةٌخ ټدن خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ىً خْ٘ىد‪ ٚ‬خڀٍَه‬ ‫‪o‬‬
‫َ‪ّّ٥‬ون َاؼُ ‪٬‬ځُهڃ ‪ٜ‬مُد﵂ ٴهى لُخڂ ‪٤‬س٭د﵂‪ .‬وٖ َىـً خوعٗٲ ‪٬‬ځً ٌڀٻ‪ ..‬زٿ خ‪ٝ‬نٗٲ ٌٿ َ‪ُ١‬ي لٹد﵂ ؤڂ ٌى ؤوٌدڂ و‪٠‬فٓص ب‪ٗ٬‬ڄُص‬
‫ودي‪٬‬ص‪..‬؟! وٌٿ ٴًُ بٌدوص ڀځمٌٍر لٹد﵂ ؤڂ ٴًُ ڄٱدڀ‪٥‬ص وڄى‪ ٫‬ڀځُؤٌ خ‪ٞ‬نىخٴٷ ؤن َِّّ ؤيڀعً زإن خڀع‪٥‬سًن َس٭ػ بٔب ٸىش خڀىٵٓ ڄؽٗ﵂؟! ٌٍخ ٌى‬
‫خڀٕاخپ‪ ..‬ٴدْڄُ َ٭عمً ‪٬‬ځً خڀّخوَص خڀّٗ َى‪ٟ ُ٩‬ند خ‪ٞ‬نُـ‪ .٫‬وٰدڀسد﵂ ڄُخـ٭ىد خڀٽُخڂ َٵعىن ُب خ‪ٞ‬نٕعمًؼدض لٕر ظٹدََُ لدُ٘عهڃ‪ ،‬ٴځى‬
‫ټدوىخ َعفدوِوهند بٔب خ‪ٞ‬نسدُ٘ش ڀٽدوط خڀٵعدوي ٔنعځٳ‪ ،‬وٌىدڀٻ ٸً َٹىڀىخ ُب خڀع‪٥‬سًن ڄد وٹىڀً‪ .‬وؤود ؤو‪٥‬ځٷ ُب ڄىٸٵٍ خ‪ٞ‬نٕدوً ڀځع‪٥‬سًن ڄه‬
‫‪٬‬ځمٍ زًوَ خ‪ٜ‬ندُ٘ص وخڀعٹدََُ ُب ‪ٜ‬ىد‪٬‬ص ٌٌه خڀٵٹًُ‪ ،‬و‪٬‬ځمٍ زإن ٴعىي خڀعمُ‪ٙ‬ب وخڀعمځُٿ ُب خ‪ٞ‬نٕعمًؼدض ٸدزځص ڀځعٱًُن ز٭ً بؼسدض خڀُؤٌ‬
‫خِوُ وٵًٕ‪ ،‬وُب خڀع‪٥‬سًن ڄه لٹىد ؤن وؽسط زإوً ٖ َ‪ ُ١‬زدڀىٵٓ وڀُٓ ٴًُ وٌه ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬نٌٍر‪ .‬وٸً ټٵځط ڀىد لىِخظىد خڀ٭ځمُص لَُص‬
‫خڀٵٽُ و٘فد‪٬‬ص خڀ‪ُ٥‬ق ڄديخڂ خڀًڀُٿ لديَىد‪ .‬وڄ‪١‬دٴد﵂ بٔب ٌٍخ ټځًّ‪ ..‬ڀى خ‪٬‬عّّود خڀع‪٥‬سًن ڄى‪٠‬ى‪٬‬د﵂ ودَـُد﵂ وٌى زدڀٵ٭ٿ ټٍڀٻ ٴةوً َٽىن‬
‫ڄعُوټد﵂ ڀځمٽځّٳ وٵًٕ ٴةٌخ ؼسط ڀًًَ زدْيڀّص وٗٲ ڄد ؤٴّٖ زً ڄُـ٭ً ٴدجملدپ ڄٵعىق ؤڄدڄً ڀٕ‪٬‬عمدي ‪٬‬ځً ظ‪ٙ‬ىُ‪ ًٝ‬وٸىد‪٬‬عً خڀٌّّدوُص‬
‫خ‪ٞ‬ن‪ُٙ‬و‪٬‬ص‪ٍ .‬ب ڀُٕط ٴعدوي خڀعمُ‪ٙ‬ب ٌٍ خْټؽُ‪ .‬خڀٹدجمص خڀّٗ َٕىٸهد خْوىش ز٭‪١‬هڃ ڄُخـ‪ ٫‬وؤټؽٌُڃ ‪٬‬ځمدء ڄه خڀًَـص خڀؽدوُص وخڀؽدڀؽص‬
‫وڄه و‪ ٣‬ٴٽٌُ وخلً َٱدڀ‪٥‬ىن هبڃ خڀىدْ‪ .‬زُىمد خڀٹدجمص خڀّٗ ٌټُودٌد ُب ټعدزىد ټځهڃ ڄُخـ‪ ٫‬ظٹځًُ وڄ٭ُوٴىن زع٭ًٓي ڄ‪ٙ‬دَهبڃ خڀٵٹهُص‪.‬‬

‫خٌغدٌسُص ‪ -‬زدهعُخفه ‪ -‬ظلٓ ؤٔٗ َؼُ‪ ،‬فٍَُِ خٔطُخَ هًٍ ٍ٘خ خٌـمٓ َغُ وً ِد ًَوَ لىٌٗ ِٓ ٌغؾ ؟ ً٘ َٕعمك ؤُِ‬ ‫‪‬‬
‫"ِٕعمر" هًٍ ِد ظمىي وً ٍ٘خ خٌوٕدء وٕ٘دن ٌَِٗن خدلٕعمسدض خٌيت ٖ سبدَْ؟!‬
‫بٌخ ټدوط ڀځٹ‪ُ١‬ص ظځٻ خٖ‪٩‬ندزُدض خڀّٗ ُ٘لىدٌد‪ ،‬ٴهٍ ظٕعمٷ‪ْ ،‬ن ټؽًن﵂خ ڄه خڀى‪َُ٩‬دض خ‪ٞ‬نإڀىٴص خ‪ٝ‬ند‪٤‬حص ڄه خ‪ٞ‬نمٽه ز٭ً‬ ‫‪o‬‬
‫خٖٔعًٖپ وٓنمٓٿ ٍ٘ء ڄه خڀ٭ىدء ؤن ظىٹځر خ‪ٞ‬ن٭ديڀص ٴُهد‪ ..‬وڄديخڂ خڀ‪ُ٥‬ٲ خ‪ٞ‬ناًَ ڀًًَ ڄه خْيڀص ٴځٔڃَ ٖ َ‪ ُٓٝ‬ز٭ٹٗوُص ؤُٖمد بٌخ ټدن‬
‫خ‪ٞ‬ن٭دَ‪َّ ٞ‬خًَ ُب ظٕٵًُ خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه بٔب لًٓ ‪٩‬نر خڀًٴد‪ ٪‬وټ‪ٙ‬ٳ خ‪ٞ‬نٱدڀ‪٥‬ص لّٖ َ٭ُٲ خ‪ٞ‬نهدـڃ ‪٬‬ځً خڀع‪٥‬سًن لًويي خڀ‪ُ٬ُٙ‬ص وخْوٗٸُص‪.‬‬
‫وٌٍي و‪ُ٨‬ٵعىد ‪ٟ‬نًخَص بوىخوىد‪ٍ .‬ب ڄّٖ ټدن ‪٨‬هٓ خڀٱدڀسُص زدڀ‪ َُ١‬لفٓص ُ٘‪ُ٬‬ص؟! وود‪ٜ‬ص ڀى ـدءض ؤيڀّص خْٸځُص ظُمس‪ٜ ٣‬مٓص ‪ٓ ٨‬ه خْٰځسُص‬
‫وظ‪ٙ‬ٽّٻ ُب ڄٹًٓڄدهتد خڀ٭ځمُص‪.‬‬

‫ِد ٘ى خٌّٕٓ خٌٌٍ َُسدق فُٗ خٌعـسًن؟‬ ‫‪‬‬

‫ٔه خڀعٽځُٳ ڀٽٿ خْلٽدڂ خڀًَىُص‪ ،‬زدڀىٕسص ڀځٍټىَ‪ٔ 15‬ىص‪ ،‬وزدڀىٕسص ڀٕودغ ‪ٔ 9‬ىىخض زىدءً ‪٬‬ځً خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىَ خڀٵٹهٍ‪..‬‬ ‫‪o‬‬

‫ِد لىٌه يف خْؿفدي خٌٍَٓ َُٕدلىْ ٌٍعـسًن َغُ ؤْ ؤهّدَُ٘ مل ظعفدوِ خٌـ ‪ 8‬و‪ٕٔ 9‬ىخض؟‬ ‫‪‬‬

‫‪156‬‬
 ‫بٌخ ټدن ٌٍخ ٓنط بُ٘خٲ آزدجهڃ ٴٍڀٻ ؤڄُ ـدجّ ٖ ب٘ٽدپ ٴًُ‪ ،‬ود‪ٜ‬ص وؤن ٌاٖء خْ‪٤‬ٵدپ ظٹىي ٸځىهبڃ زدڀع‪٥‬سًن وظّيخي‬ ‫‪o‬‬
‫٘فد‪٬‬عهڃ ‪ٞ‬نىخـهص ‪ٜ‬٭ىزدض خ‪ٜ‬نُدش وخو‪ٙ‬ى٘ىدهتد خڀٽؽًنش ُب ٌٍخ خڀّڄه‪..‬‬

‫ؤٖ ظُي َد شُىٕد ؤٔه ظفُؽ يف طسغ وً ِد ٌٗ هٗلص زدٌعـسًن زدٌظسغص خٖغلدزُص؟ لىت ؤٔه ظٕىق يف وعدزه لى ﵂ٖ ِاًَخ﵂‬ ‫‪‬‬
‫ٌشىض ؤو شىظٌن ِٓ هدِص خٌغُزٌُن هًٍ ؤٔٗ يًٌُ هًٍ بهفدذ خٌغُذ زدٌعـسًن َغُ ؤْ وً ؤدجً خٔهَٗ زً وخٖٔعُٔط َّوُ‬
‫زدذلفىَ هًٍ خدلٍ٘ر خٌشُوٍ ِٓ زىخزص خٌعـسًن‪ ..‬وؤودي ؤـَّ ؤْ ِد ِٓ ٔٗلٌن خٔعىًِد ٌٍـوٓ زددلٍ٘ر وخٖٔعمدص ِٕٗ ؤوؽُ ِٓ‬
‫خٌعـسًن وِوخؾ خدلعوص‪..‬‬
‫خٖ‪٩‬ندزُص ڄ‪٥‬ځىزص ُب خٔوٕدن ود‪ٜ‬ص بٌخ خٸعُوط زدڀًڀُٿ وخڀٌّّدن‪ ..‬وخڀع٭د‪ ٍ٤‬خٔ‪٩‬نديب لٷ ڄ‪ُٙ‬و‪ٕ ٪‬ب ٕندڄد﵂ ټمد ٌى ڄه لٷ‬ ‫‪o‬‬
‫خِوَُه ُ٘‪ ٢‬ؤن ًَخٴ٭ىخ ‪٬‬ه ڄ٭عٹًخهتڃ زًڀُٿ وزٌُدن وڀُٓ زدڀعهفڃ وخٔٔدءش بٔب خڀُؤٌ خِوُ‪.‬‬
‫وٸدپ خ‪ٞ‬نهعًٌ ڄٕع‪ُ٥‬يخ﵂‪:‬‬
‫و‪٥‬نه ٖ َهمٓىد ڄَه َهدٗنىد ٔىخء ؤټدن ٔىُد﵂ ؤو ُ٘٭ُد﵂ ؤو ڄه ًٰن خٔٔٗڂ‪ ،‬بٌخ ټدن خ‪ٟ‬نفىڂ خڀىدٸً ڄى‪٥‬ٹُد﵂ ٴإٌٗ﵂ ؤهٗ﵂ زً‪ ،‬وبٌخ ټدن ڄه‬
‫ًٰن يڀُٿ وجملُي خڀع‪ٙ‬ٵٍ وخڀعٕٹُ‪ ٣‬وخٌٖدوص‪ ،‬ٴمُيوي بڀًُ‪ ..‬وزدڀىٕسص ڀځع‪٥‬سًن ٴځًَىد ؤيڀعىد‪ ،‬ووٹىپ ‪ٞ‬نه ٖ َاڄه زدڀع‪٥‬سًن ظٵ‪١‬ٿ لدوَ‬
‫وود‪ ،ُ٨‬وٸً ټدن ٌٍخ وًخجٍ ٸسٿ ؤن ؤ‪٤‬س‪ ٫‬ټعديب ‪٬‬ه خڀع‪٥‬سًن و‪ٞ‬ند ٓب ؤـً ڄه خڀ‪ُ٥‬ٲ خِوُ ًٰن زُدودض خڀع‪ٙ‬هًن خ‪ٛ‬نسدوص ٴإڀٹمعً هبٍخ‬
‫خڀٽعدذ‪ .‬خڀ‪ُ٥‬ٲ خڀىخؼٷ ڄه ‪٬‬ٹًُظً ڄٕع٭ً ؤن ًَخٴ‪٬ ٫‬ىهد ڀٽه خْوىش خڀٍَه َٹٵىن ‪ ً٠‬خڀع‪٥‬سًن َعهفمىن ڄه ًٰن يڀُٿ‪ .‬وڀٹً ټ‪ٙ‬ٵط‬
‫َِٳ ڄٱدڀ‪٥‬دهتڃ ‪٬‬ځً خڀىدْ ٴٕسٓى٘ب و٘هُٓوخ يب‪ ..‬وٌٍخ ظٹىخٌڃ ڄ‪ ٫‬خْٔٳ! وؤڄد ٌفىڂ ؤدجٿ خٔ‪ٗ٬‬ڂ وخٔوعُوط ٴإټؽٌُد زًُ خڀُهىي‬
‫وٴٕٹص خڀ٭دٓب و‪٠‬٭ٵدء خٔ‪٬‬ندن‪ ،‬وخڀٹُآن َٹىپ‪( :‬بِنْ ـدءَټُڃ ٴدٔٔٷْ زِىَسَإٕ ٴَعَسَُٖىُىخ ؤَنْ ظُ‪ُٝ‬سُىخ ٸَىِڄَد﵂ زِفَهدڀَصٕ ٴَعَ‪ِٝ‬سَمُىخ ودئڄٌٔن)‪ .‬وخڀ‪٥‬٭ه ُب ؤٔدْ‬
‫ڄٌٍسىد وخ‪٬‬عٹديخظىد ڀُٓ ـًًَخ﵂ وَيٓ ٴٹهدجىد و‪٬‬ځمدجىد ٸً‪ٙ‬بْ وڄُٹىِ‪ ٫‬ڀٽٿ ڄه ټدن ڀً ٸځر وؤڀٹً خڀٕم‪ ٫‬وٌى ٘هًُ‪ .‬ٴځى ټىٓد وٕعٕځڃ‬
‫ڀځ‪٥‬٭ه ‪ٞ‬ند ټىٓد خڀُىڂ ‪٬‬ځً خَْ‪!ٞ‬‬
‫يف بلًي فمُخض وعدزىُ‪ ،‬ظمىي يف وطف ِىخور خٌعـسًن ؤْ خَْع ظعٌّّي وظمشوُ خْزًخْ وخجلٍىي‪ ،‬وظظىَ خُِْ هًٍ‬ ‫‪‬‬
‫ؤٔٗ شٍء خغلديب‪ ،‬فهً ظُوَن خٌٕدْ و ظمَُّّ٘ وزبىَفهُ شٍء خغلديب‪ ..‬وً٘ ؼلًَ لؼُص خحلٌٕن؟‬
‫‪٬‬ىًڄد ظٹ‪ٙ‬٭ُ خْزًخن ڄه لدڀص خٖوسهدَ وخڀٌُسص خ‪ٞ‬ن٭ىىَص‪ ،‬ٴٍڀٻ ؤڄُ ‪١‬نسٍٓ‪ ،‬وبٌخ ټدن خڀس٭‪َُ ٟ‬ي خڀع‪٥‬سًن ‪٬‬ځً ؤوً ٍ٘ء ڄٹِّٓ‬ ‫‪o‬‬
‫ويڄىٌ وؤوً َ‪ٙ‬ىٓي ‪ٜ‬ىَش خٔٔٗڂ‪ ،‬ٴً‪ُ٬‬هڃ ًََىىن ز‪ٙ‬ٽٿ ‪َُٜ‬ك ووخ‪٠‬ك ٸعٿ خٔوٕدن ُب خڀ٭ُخٶ وو‪ ٫٠‬خڀُئوْ ‪٬‬ځً ـؽػ خڀ‪١‬مدَد‬
‫ؤڄدڂ ڄُآي خڀٱُذ وڄ‪ٙ‬هً خْـدور‪ .‬خ‪ٞ‬ن‪ّّ٥‬ون زدڀ٭ٽٓ بهنڃ ڄٕد‪ٞ‬نىن وَٹىڀىن ڀځًڄىٌَن ٌٍخ ‪٥‬نه ڄٕع٭ًون ڀځمٌٕن ؤن و‪١‬مٍ‪ .‬ٴهٍي‬
‫وًڄص ټسًنش ڀځٹ‪ُ١‬ص وظُٗنص ڀٽځمعهڃ خڀّٗ َٹُئهند ُب َِدَش خ‪ٜ‬نٌٕن (َد ڀُعىد ټىد ڄ٭ٽڃ ٴىٵىِ ٴىِخ﵂ ‪ُ٩٬‬مد﵂)‪ .‬ؤود ٖ ؤٸعُق ‪ٞ‬نه َعٹِّٓ ڄه‬
‫ڄى‪ ُ٩‬خڀع‪٥‬سًن ؤن َ٭ُ‪ ٞ‬وٵًٕ ‪٬‬ځً خڀ‪٥‬سُر خڀىٵٕد٘ب زٿ ؤٸىپ ڀً بـځٓ ٔد‪٬‬ص ُب خڀسُط لّٖ ‪٬‬ن ُٓ خ‪ٞ‬نىټر ٴة ّن خَْ‪ ٞ‬﵁ ؟! ‪٬‬ځً ؤن ٖ‬
‫َى‪ْ ُ٩‬ٴٗڂ خڀُ‪٬‬ر وؤوسدَ خڀ٭ُخٶ! ؤو‪ ًٙ‬ؤود ‪٬‬ځً وٵُٕٓعً خڀىُـُٕٓص! َد ڀىد ڄه ِڄدن!‬

‫َمدي ؤْ خٌعُدَ خٌشًنخٌِ ودْ َُفغ خٌعـسًن يف خٌعٕوُٕدض لىت كهُض فعىي خِٔدَ خخلدِٕدجٍ زعمُؽلٗ‪ ،‬وهًٕ٘د غُُّوخ‬ ‫‪‬‬
‫خذبد٘هُ ٌعإًَُ خٌعـسًن سلدٌفص ٌٍفعىي‪ ..‬فّد ًِي طمص ٍ٘خ خٌىَٗ؟‬

‫‪157‬‬
‫ټٍذ ‪٤‬س٭د﵂‪ ،‬ٴدڀع‪٥‬سًن ټدن ‪٬‬مٗ﵂ ـدجّ﵂خ ڄىٍ ٸُون وزٵعدوي خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وًٰن خڀ‪ًٙ‬نخٌِ‪ ،‬ڀٽه ‪ٚ‬ندلص خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىدجٍ (لٵ‪ ً٩‬خ﵁)‬ ‫‪o‬‬
‫‪ٞ‬ند لُٓڄً زدڀ٭ىىخن خڀؽدوىٌ ظىدڄط ڄ٭ً خڀ‪١‬فص زد‪٬‬عسدَ ب‪ٗ٬‬ڂ خڀٕځ‪٥‬ص ؤٸىي ڄه خٔ‪ٗ٬‬ڂ خِوُ‪ .‬ٴدڀٹ‪ُ١‬ص ټدوط ظًٕن ز‪ٙ‬ٽٿ ٌديت ٸسٿ‬
‫خڀعمُ‪ٙ‬ب‪ ،‬وز٭ًي ٓنىڀط ‪ٛ‬نًخپ ‪٬‬مُي ٖ َعفدوِ ‪ٔ 15‬ىص ظٹَُسد﵂‪ .‬وٖ ؤَي خٔ٘ٽدپ ُب ٓنُ‪ٙ‬ب خڀًُٕ خڀٹدجً خ‪ٞ‬نعىـً ‪ٞ‬نٹځًًَّ ٴٹ‪ ،٣‬وب‪٧‬ند‬
‫خٔ٘ٽدپ ُب خٔعٱٗپ ٗند‪٬‬ص ڄ٭ُوٴص زدڀع‪ٙ‬ٽُٻ ُب خڀىٖجُدض وخڀ‪ٙ‬٭دجُ ٌٍي خڀٵعىي ڀع٭مُمهد ‪٬‬ځً ًٰن ڄٹځًًَّ ‪٣‬ند ؤَزٻ خڀٕدلص ؤسٓر‬
‫خ‪ٝ‬نٗٴدض خڀىخٔ٭ص زٌن خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ٌٍ .‬ي خ‪ٛ‬نمد‪٬‬ص خ‪ٞ‬ن٭ُوٴص ڄىٍ ڄد ٸسٿ خوع‪ٝ‬دَ خڀؽىَش خٔٔٗڄُص ز٭ًخوهتد ڀځًُٕ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ ظٵُٕٓ ڀځىدْ ټٿ‬
‫ڄىٸٳ ‪٫‬ندڀٳ خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىحٍ ؤوً ڄه خڀ‪ًٙ‬نخٌِ‪ ،‬زُىمد ٌىدٺ ڄُخـ‪ ٫‬ټؽًنون ‪٫‬ندڀٵىن ٴعدوٌ خڀًُٕ و‪٫‬ندڀٵىن ز٭‪١‬هڃ خڀس٭‪ ٟ‬ؤَ‪١‬د﵂ زًخٴ‪٫‬‬
‫خوٵعدق زدذ خٔـعهدي‪ٖ .‬زً ڄٔه َىڂ ظُمدَٔر ٴًُ ٌٍي خ‪ٛ‬نمد‪٬‬ص ‪٬‬ځً ظ‪١‬ىُڃ خ‪ٝ‬نٗٴدض و‪ٜ‬سٓهد ‪٬‬ځً خٔڄدڂ خڀ‪ًٙ‬نخٌِ وٗند‪٬‬عً بٔب لً‬
‫خ‪ٜ‬نٹً وظٽَُٓ خڀٽُخٌُص‪ ،‬لّٖ َخق خڀس٭‪٩َ ٟ‬ه ُب خڀ‪ًٙ‬نخٌَِن ڄٌٍسد﵂ ودَؾ خ‪ٞ‬نٌٍر‪ .‬وڀٹً ټعسط ‪٠‬نځًّخ﵂ زدٔڃ (خڀعٕٹُ‪٨ .. ٣‬دٌُش‬
‫و‪ً٥‬نش وڄ٭‪ُٝ‬ص ټسًنش) ټ‪ٙ‬ٵط ٴًُ ‪٬‬ه وُى‪ٌٍ ٢‬ي خڀٵعىص ووځٵُدض ٌٍي خ‪ٛ‬نمد‪٬‬ص وظإؼًنخهتد ‪٬‬ځً خڀٕىخي خْ‪٩٬‬ڃ ڄه خڀىدْ ڄه وٗپ‬
‫ُٔدٔص خ‪ٟ‬نُمىص زإٌ ٖنه‪.‬‬

‫ؤٖ ظُي ؤْ لؼُص خٌعـسًن َغُ ٘دِشُعهد لً شمط خٌظف خٌشُوٍ يف خٌسمَُٓ زٌن ِاًَ وِودَع وهٍُٗ غلر ذبدوِ٘د بىل‬ ‫‪‬‬
‫خْزً؟!‬
‫ڀُٓ خڀع‪٥‬سًن ٴٹ‪َ - ٣‬ٹىپ خڀ‪ُٙ‬ه خ‪ٞ‬نهعًٌ ‪ -‬زٿ ‪٬‬ىخڄٿ ‪ً٬‬ش‪ ..‬خڀُٕدٔص ٘ٹّط ‪ٜ‬ٳ خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ ،‬وخڀٕىص ؤَ‪١‬د﵂ ‪٫‬نعځٵىن لىپ ٸ‪١‬دَد‬ ‫‪o‬‬
‫ظ‪ٙ‬ٷ ‪ٜ‬ٵىٴهڃ‪ ،‬ٴځُٕط ٌىدٺ خڀُىڂ ولًش زد‪ٞ‬ن٭ىن خ‪ٜ‬نُُب ڀىٹىپ زإن خڀع‪٥‬سًن ٸً وُٸهد‪ ..‬خڀىلًش خوعُٸط زدٖوعىدزدض‪ ،‬وزعإًَُ بَُخن‬
‫و‪ً٬‬ڄً‪ ..‬وخٖو‪ٙ‬ٹدٸدض ُب خْڄص خٔٔٗڄُص ټؽًنش‪ ،‬وٌٍي خڀٕدلص خڀٵځٕ‪ُ٥‬ىُص خڀُىڂ ٌٍ ٔدلص ٔىُٓص ڄعٹدظځص‪ ..‬بن ؤټؽُ خ‪ٞ‬نٕځمٌن ڄُىعَُٸىن‬
‫زد‪ٛ‬نهٿ ڄه يخوځهڃ وخٔٔع٭مدَ ڄه ودَـهڃ‪ ،‬و‪٨‬ند ٔسسدن ؤٔدُٔدن ڀځىٗٴدض‪ .‬ٴدڀع‪٥‬سًن زُت ڄه وٌَِد بٌن‪.‬‬

‫ِٓ ػلدَذ خٌعـسًن ػلدَزٗ زدهعسدَٖ زلَُِّد﵂‪ ،‬زُّٕد ربدَزىْ ؤٔعُ ِٓ ؤـً ؤُِ ِٕعمر‪ ..‬وشعّدْ زٌن خدلٕـٍمٌن‪..‬‬ ‫‪‬‬
‫ؤوٖ﵂ ڀُٓ زُىىد لُذ! وؼدوُد﵂ ڀًَىد ُب خ‪ٜ‬نىِخض خڀًَىُص لَُص خٖـعهدي‪ ،‬ٴدڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىدجٍ وًٰني ‪ٟ‬نڃ لَُص خٖـعهدي‪ ،‬وڀٽه يون‬ ‫‪o‬‬
‫ؤن َُځَّڂ زُؤًَ ڄُـ‪ ْ٫‬ؤو خ‪ٞ‬نٹځًَّه ‪ٞ‬نُخـ‪ ٫‬آوَُه وټٍڀٻ خڀ٭ٽٓ‪ ،‬وخ‪ٝ‬ن‪٥‬إ ڀًي ز٭‪ ٟ‬ڄٹځًٌ خڀًُٕ خ‪ٝ‬ندڄىدجٍ (لٵ‪ ً٩‬خ﵁) ؤهنڃ ‪٪‬نُٓڄىن‬
‫‪٬‬ځً خِوَُه ټمد ‪٪‬نُٓڄىن ‪٬‬ځً ؤوٵٕهڃ‪ٌٍ ..‬ي ٌٍ خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ٽځص‪ ،‬وٌٍ وعُفص ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ٽځص ؤٔدُٔص ظعمؽّٿ ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ ُب خو٭ًخڂ ؼٹدٴص خ‪ٜ‬نَُص وؼٹدٴص‬
‫خڀع٭دَٗ ڄ‪ ٫‬خڀُؤٌ خِوُ‪ ،‬ٴځى ټدوط ظٕىي ‪٠‬نعم٭دظىد ٌٍي خڀؽٹدٴص ڀٽدن خ﵀ُِّڂ ‪٪‬نعُڂ ًٰني وخ﵀ځِّٿ ټٍڀٻ ‪٪‬نعُڂ ڄَه َُمُِّڂ‪ .‬ؤود ‪ٙ٬‬ط ُب‬
‫ؤوَوزد وَؤَعهڃ َ٭ُ‪ٙ‬ىن لُدش خْ‪ً٠‬خي‪ ،‬زٿ ولّٖ ُب ڀسىدن ْنً ٴعدش ‪١‬نفسص ظُخٴٷ ؤوُي ڄعّّـص يون ڄ‪ٙ‬دټٿ‪ ،‬ؤڄد ڄد و٭ُ‪ُ ًٙ‬ب خڀسمَُه‬
‫ٴهٍ لدڀص ڄه خٖٔعسًخي‪ ،‬لدڀص ڄه خڀًَٽعدظىََص‪ ،‬وٴُ‪ ٞ‬ڄد َُخي خڀس٭‪٬ ٟ‬ځً خ‪ٛ‬نمُ‪ .٫‬وٌٍي خڀ٭ٹځُص ٔسٓسط خ‪ٝ‬نٗٴدض وخڀ‪ٙ‬ٹدٶ‪ ،‬و‪ٗ٬‬ـهد‬
‫ُب خڀعٗٸٍ خڀٌٍ َُٴ‪ ً١‬خِوُون‪ .‬وڄه ٌىد وـر و‪ ُٙ‬خڀٽعر وخْٴٽدَ خڀًخ‪ُ٬‬ص بٔب ؼٹدٴص خ‪ٜ‬نَُص‪ ،‬ؤَـى َى‪١‬ڃٓ ڄ٭ٍ خِوُون ڀًُٴ٭ىخ ٖنه‬
‫ٌٍخ خْٖندي‪ ،‬وڄىٸٵٍ ڄه خڀع‪٥‬سًن ًَوٿ ‪٠‬مه ټُٕ خٔٔعسًخي خڀًَين ڀُع٭ىٓي خڀىدْ ‪٬‬ځً لَُص خڀُؤٌ خِوُ‪.‬‬

‫‪158‬‬
 ‫زإِدٔص ً٘ ظُي يف خٌشسدذ خدلـّّ خحلر وخٌٍوزدْ خٌٌٍ ظعمًغ هٕٗ يف لؼُص خِٔدَ خحلٌٕن وؤً٘خفٗ؟! وبٌخ ودْ ٌخن‪..‬‬ ‫‪‬‬
‫فٍَُِ ٖ ُٔ ظُمجعٗ هًٍ لُدهتُ خٌُىُِص وظًَّٕهُ؟ وؤوض خٌشسدذ ْْ ِىخور خحلًَُ ِىىّٔص يف خجملًّ ِٓ َدفوٌن ظعُخوق ؤهّدَُ٘ زٌن‬
‫‪ 16‬بىل ‪ٕٔ 25‬ص‪..‬‬
‫ڀٽٿ بوٕدن ٸىد‪٬‬ص َعُٗنهد ُب لسًٓ ڀځمٌٕن (‪ ،)٪‬ٴةڄد َٹعى‪ ٫‬زدڀځ‪٥‬ڃ‪ ،‬وبڄد َٹعى‪ ٫‬زدڀع‪٥‬سًن‪ ،‬وبڄد ُن‪١‬ىَ خ‪ٞ‬نأًب ٴمٕر‪ ،‬وبڄد‬ ‫‪o‬‬
‫زدڀعٵد‪٬‬ٿ ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نُٕلُدض خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وبڄد ّن‪ٙ‬دًٌش خڀٵ‪١‬دجُدض خڀ‪ُٙ‬٭ُص‪ .‬وؤود ٖ ؤيوٿ ُب ٸځر خڀ‪ٙ‬ى‪ْ ٛ‬ٸُؤ ڄد زًخوځً‪ ،‬وڀٽه ز‪ٙ‬ٽٿ‬
‫‪٬‬دڂ‪ ،‬ټمد ؤن ٌىدٺ ڄه زٌن خڀٗ‪٤‬مٌن ‪٬‬ځً خڀ‪ًٝ‬وَ ڄعًَٓىىن وًٰن ڄعًَٓىٌن ٴٽٍڀٻ ُب خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه‪ ..‬ٴهىدٺ ڄه َ‪ ّّ٥‬ز٭ٹًُش ولر‪ ،‬وٌىدٺ‬
‫ڄه ‪٬‬ندَْ ٌڀٻ ڀځمسدٌدش ؤو ٔ‪٠‬ٵدء ‪٬‬دڄٿ خ‪ٛ‬نٍذ بٔب ٘ى‪ُٝ‬عً‪ .‬ټمد خڀ‪ٗٝ‬ش ٴٹً َ‪ٝ‬ځُّهد خڀس٭‪ ٟ‬بوٗ‪ٜ‬د﵂ وآوُ َ‪ٝ‬ځُّهد ََدءً‪ .‬ؤود ؤٸىپ‬
‫ٴځُسًء خٔوٕدن ‪َُ٤‬ٷ خ‪ٝ‬نًن ٍب ٌىدٺ ٴُ‪ ٚ‬خڀع‪٥‬ىَُ وخڀعهٍَر وخڀعًَٓه ظإٌب ظًَ‪٩‬نُد﵂‪ٍ .‬ب ڀى ٓب وٕمك ڀٱًن خ‪ٞ‬نعًَٓىٌن ؤن َ‪ٙ‬دَټىخ ُب خڀ٭ّخء‬
‫ٴٹً ‪ٚ‬نمىد ‪ٟ‬نڃ ؤن ٌٍَسىخ بٔب ڄُخظ‪ ٫‬خڀ‪٥ُٙ‬دن‪ ،‬ٴهٿ ‪٩‬نىِ ؤن ‪٧‬نى٭هڃ ڄه ؤڄدټه خ‪ٟ‬نًخَص‪ ،‬ٴةن ٓب َهعًوخ ٌٍي خ‪ٞ‬نُٓش ٴځ٭ځّهڃ خٌعًوخ ُب خ‪ٞ‬نُٓش‬
‫خْوُي‪ .‬وٖ ظىٍٕ َد ؤوّٗ ؤوً َىـً ُب خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه ټسدَ خڀٕهٓ ؤَ‪١‬د﵂ وڀُٓ خڀ‪ٙ‬سدذ ٴٹ‪ .٣‬ڄه خ‪ٞ‬ن٭ځىڂ ؤن خ‪ٟ‬ندَذ ڄه خڀع‪٥‬سًن وخ‪ٞ‬ن‪ٙ‬مىن‬
‫‪ً٠‬ي ٖ ‪٪‬ندوپ ڄ٭ُٴص ټڃ ُب خ‪ٞ‬ن‪َّّ٥‬ه ڄه ڄعًَٓىٌن؟ ڄه خڀ‪٥‬سُ٭ٍ يخجمد﵂ ؤن َٽُٿ خ‪ٞ‬نىدڀٳ ًٰن خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ٳ هتمً زةٴُخ‪ ٢‬وظ‪١‬ىُڃ وڄسدڀٱص ٴٗ‬
‫َ٭‪٠ ٍ٥‬ندٖ﵂ ڀځمعإؼُ زً ؤن َٹُؤ وَٵٽُّ‪ .‬وُب خڀ٭مىڂ ‪٩‬نر ؤن وُزٍٓ خڀ‪ٙ‬سدذ ڄه لىڀىد ٔىخءً ‪٣‬نه َ‪٥‬سُٓون ؤو ٖ َ‪٥‬سُٓون‪ ،‬ٴد‪ٞ‬نىٔڃ خ‪ٜ‬نُٕين‬
‫ٴُ‪ٜ‬ص ‪ٟ‬نًخَص خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ز٭ىن خ﵁‪ .‬ولُخڂ ؤن وٕعسًڀً بٔب ڄىٔڃ ڀځممُٓڄدض وود‪ٜ‬ص خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دـُخض ‪٬‬ځً لځُّص خڀع‪٥‬سًن ولُڄعً‪ .‬ٴځُإوٍ ټٿّ‬
‫ڄٽځّٳ ‪َُ٤‬ٹً يون ؤن َ٭عُ‪َُ٤ ٞ‬ٷ ًٰني‪ .‬وڀُٵٽُّ خ‪ٛ‬نمُ‪ُ ٫‬ب ‪١‬نُٓڄدض ؤټّّ ظُمدََْ ‪٬‬ځىدَ وـهدَ﵂خ ڄه ٸٔسَٿ خڀٵعُدن وخڀٵعُدض‪ ،‬وٌٍ خ‪ٞ‬ناټًش‬
‫خ‪ٞ‬نعٵٷ ‪٬‬ځُهد‪ .‬ؤڄد خڀع‪٥‬سًن ٴٱدَص ڄد ‪٬‬نٽه ٸىڀً ؤوً ڄه خڀ‪ٙ‬سهدض ؤو خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬ٽىٺ ُب لُڄعً‪ .‬ٴدڀ٭ٹٿ َٹ‪ ٍ١‬زى‪ ٍ٬‬خٌْڃ وخ‪ٞ‬نهڃ و‪٠‬ندهبص خ‪ٜ‬نُخڂ‬
‫خ‪ٞ‬ناټً ٌٍ خٌْڃ‪ٌٍ .‬خ ڄد ؤٔ٭ً ڀً ظؽسُعً ُب ٌخټُش خڀٹدَت خ‪ٜ‬نُٓ خڀ‪َُٙ‬ٳ‪ ،‬وڀٽه ‪٨‬ځمين خڀٹىڂ زع٭‪ٓٝ‬سدهتڃ‪.‬‬

‫ؤٌُٕىخ ُ٘ خْوؽَُص؟‬ ‫‪‬‬

‫خْټؽَُص ٕندَْ ٌٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش ڄه ڄىٸ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نٕاوڀُص وخ‪ٟ‬نًٴُص‪ٌ ،‬ٽٍخ ؤظ‪ٝ‬ىَٓ وخ﵁ خڀ٭دٓب‪ ،‬ولّٖ ڀى ټدوط خْټؽَُص ًٰن وخ‪ُ٬‬ص وٸځُٿ‬ ‫‪o‬‬
‫َ‪٥‬سُٓ زى‪ ،ٍ٬‬ٴةن خْڄُ ٌخظً َى‪٥‬سٷ ‪٬‬ځً خ‪ٜ‬نفدؾ‪ٌ ،‬ىدٺ ڄه ‪٪‬نؿ وٌى ‪٬‬دَٲ ڄ٭ىن ڄىدٔٻ خ‪ٜ‬نؿ وؤ‪٬‬مدڀً وڄُٹسِٿ ‪٬‬ځُهد زٹځسً‪ ،‬زُىمد‬
‫خْټؽَُص ٖ َ٭ُٴىن خ‪ٜ‬نؿ وٖ َٹًَٓووً لٷ ٸًَي لّٖ ٸدپ خٔڄدڂ خڀٕفٓدي (‪" )٪‬ڄد ؤټؽُ خڀ‪١‬فُؿ وؤٸٿ خ‪ٜ‬نفُؿ"‪.‬‬

‫ً٘ ؤٔط ِن ذبًًَ وـدذ هدشىَخء وؿُق بلُدء وخلوص وُزٗء‪ .‬ؤَ ٕٔسمً ضلٍُ ٍٖ٘ خٌىخلوص سبدِد﵂ وّد وٕد ضلُُهد لسً ِدجص‬ ‫‪‬‬
‫هدَ؟‬
‫وً٘ ظوعمً ؤْ خْـُدي خجلًًَش ٔعًِٕؿ ِن خْٔدٌُر خٌعمًٍَُص يف خٔلُدء خدلوعًّش هًٍ خٌوىًَ وخٌسىدء وخٌٍـُ‪ ..‬ؤٌُٓ ِٓ خدلّىٓ‬
‫ؤْ ضلدفق هًٍ ؼىخزط خٌؽىَش ؤغًن شىً خٔلُدء دللهُ ؤوؽُ هظَُ ﵂ص ولسىٖ﵂؟!‬
‫ٖ َٕع‪ ٫ُ٥‬ؤلً ؤن َ‪ٝ‬ىٓٵين ُب خڀ٭ځمدء خڀعٹځًٌَُن خ‪ٛ‬ندڄًَه زدڀٹً‪ٙ‬ب خ‪ٞ‬نىَوغ‪ ،‬ٴهٍي ڄاڀٵدٌب ظ‪ٙ‬هً ٕب ؤًنٌب خڀُٕدُٔص وخ‪ٛ‬نهديَص‬ ‫‪o‬‬
‫ټٍڀٻ‪ ،‬ٴإود ڄ‪ ٫‬خڀعفًًَ يخجمد﵂ وڀٽه ٖ ‪٬‬ځً لٕدذ خڀؽىخزط وخٔ‪ُ٬‬خ‪٬ ٞ‬ه ؤ‪ٜ‬دڀعىد خٔ‪٬‬ندوُص ووٖجىد ٌْٿ خڀسُط (‪ )٪‬و‪٬‬ٹًُظىد ُب‬
‫ڄٹدڄدهتڃ خڀّٗ و‪ٓٝ‬هڃ خ﵁ ظ٭دٔب يون ًٰنٌڃ ټمد ٌى خڀؽدزط ُب خڀٽعر خ‪ٞ‬ن٭ىُٓص‪ .‬ٴځُٓ ٌىدٺ ڄ‪ٙ‬ٽځص ُب خڀعمًَػ‪٬ ،‬نٽىىد ظ‪٥‬ىَُ خ‪ٞ‬ن‪٩‬دٌُ‬

‫‪159‬‬
 ‫خڀٹً‪٬‬نص ّند َعىخٴٷ ڄ‪ ٫‬خڀ٭‪ ،ُٝ‬وڀٽه ٌڀٻ ؤَ‪١‬د﵂ ‪٩‬نر ؤن َعڃ ُب ب‪٤‬دَ خڀؽىخزط وزدڀعىخٴٷ وخ‪ٜ‬نىخَ ٖ زدٔعسًخي ‪ُ٤‬ٲ ‪٬‬ځً ًٰني‪ ..‬وٖ َ٭ين‬
‫ٌٍخ ؤن ٓنٍٲ ‪٣‬ندَٔص ڄه ‪٬‬ٹًُش ٗند‪٬‬ص زدٔټُخي جملُي ؤهند ٖ ظُٸً بٔب َوق خڀ٭‪ ُٝ‬لٕر ظ‪ٝ‬ىَٓ خڀ‪ُ٥‬ٲ خِوُ‪ .‬ٴځُٽه خڀٹً‪ٙ‬ب ڄ‪٫‬‬
‫خ‪ٛ‬نًًَ وخ‪ٛ‬نًًَ ڄ‪ ٫‬خڀٹً‪ٙ‬ب ُب ظٗٸك وخ‪ ٪‬وڄى‪١‬س‪ ،٣‬ٴمد ٌى خ‪ٞ‬ندو‪ ٫‬و‪ٞ‬ندٌخ وع‪ٝ‬ىَٓ ُ٘حد﵂ ‪٬‬ځً لٕدذ ٍ٘ء‪ .‬وڀُىعدَ ټٿ بوٕدن ڄد ‪٬‬نُٿ بڀًُ‬
‫ڄديخڂ خڀىدْ ڄعٵدوظىن‪٥ ،‬نه ‪٩‬نر ؤن وىٹٿ ‪٠‬نعم٭ىد بٔب ڄٕعىي خٔلعُخڂ ‪ٞ‬نمدَٔص خِوَُه ڀٹىد‪٬‬دهتڃ ڄؽځمد ظُخـ‪ ٫‬خٔڄدڂ ‪٬‬ځٍ (‪٬ )٪‬ه بڀٱدء‬
‫‪ٜٗ‬ش خڀعُخوَك ‪ٞ‬ند خ‪٬‬عُ‪ ٞ‬ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬نٕځمٌن ‪٬‬ځًُ‪ .‬ٴهٿ و‪ٝ‬ٿ بٔب ٌٍي خْوٗٸُص خڀ٭‪ُ٩‬مص ُب ‪٠‬نعم‪ ٫‬خڀع٭ًيَص ووع٭دڄٿ ڄ‪ ٫‬خِوَُه هبٍي خ‪ٞ‬نُووص‬
‫وخڀعٕدڄك‪ .‬ڀى ټدوط ٘ىَي خڀ٭ځمدء ُب خڀسځً ڀٽدن ‪٩‬نځٓ ټٿ خْ‪ُ٤‬خٲ ڀ‪ُٝ‬دٰص لدڀص ‪٬‬دڄص َخٸُص خ‪ٞ‬نٕدَ‪ ،‬ؤڄد بٌخ ټدوط ٴحص ڄه خڀٵحدض‬
‫لّٖ ڀى ټدوط ؤټؽَُص ظًَُ خڀعٵُي زدڀٕدلص وظ‪ُٝ‬ٯ خْڄىَ لٕر َئَعهد خٔٔعسًخيَص زةٸ‪ٝ‬دء ڄه ٔىخي ٴٍڀٻ ڄد ٖ وٹسځً وٖ و٭عٹً‬
‫زىفدلً‪ْ ،‬وً خڀىمىٌؾ خٔٔعسًخيٌ خ‪ٞ‬نًخن لّٖ ُب ؤيزُدض خ‪ٞ‬ن٭دَ‪ٌ٠‬ن ؤوٵٕهڃ‪ .‬وزدڀىٕسص ڀځ٭ىَٿ وخڀسٽدء وخڀځ‪٥‬ڃ ٴ‪ٝ‬دلر خڀٹ‪ُ١‬ص ؤڄُود‬
‫زٍڀٻ‪ ،‬ٴدڀُٔىپ (‪ )ٚ‬زٽً ‪٬‬ځً ٔس‪ ً٥‬خ‪ٜ‬نٌٕن ٔد‪٬‬ص ڄىڀًي وزٽط ؤڄًٓ ٴد‪٤‬مص خڀٌُّخء وؤزىي ٸسٿ وخٸ٭ص ټُزٗء‪ ،‬وٸً ؤڄُ ؤجمعىد ڄه وڀًي‬
‫ؤن و‪١‬ؿٓ ‪ٟ‬نٍي خ‪ٞ‬ن‪ُٝ‬سص ڀععٵفُٓ خڀ٭ىخ‪٤‬ٳ ٴع‪ّ ًٓٙ‬نسديت خڀىه‪١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص وؤًٌخٴهد وَىًڄؿ خڀ٭ٹٿ ٌىد ڄ٭هد‪ .‬وٖ َىٵ‪ ٫‬خڀ٭ٹٿ ولًي ڄد ٓب ظٽه‬
‫ڄ٭ً خڀ٭د‪٤‬ٵص ټمد ٖ ظىٵ‪ ٫‬خڀ٭د‪٤‬ٵص ڄد ٓب َٽه ڄ٭هد خڀ٭ٹٿ‪ .‬ب ّن ٸ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نٌٕن مشىڀُص ‪٬‬مُٹص ود‪ٜ‬ص ٖ ٔن‪ ٫١‬ڀځم٭ُٴص خڀس‪َُٙ‬ص‪ ،‬بهند ٴىٶ‬
‫خٔيَخٺ‪ ،‬ؤُځّمىد بڀًُ ٌٍ ڄ٭ُٴص خ﵁ زد‪ٞ‬ن٭ىن خڀُٔدٕب‪.‬‬
‫ؤود ڄ‪ْ ٫‬نًًَ خ‪ٝ‬ن‪٥‬دذ‪ِ ،‬ؤود ڄ‪ْ ٫‬نًًَ خِڀُدض وخڀىٔدجٿ‪ ،‬وڀٽين ؤَ‪١‬د﵂ ڄ‪ ٫‬خلعُخڂ خڀُؤٌ خِوُ ؤَد﵂ ټدن ٌٍخ خڀُؤٌ وڀى ّنٹًخَ خ‪ٜ‬نىخَ‪ٍ ،‬ب ڀً‬
‫ؤن َٹعى‪ ٫‬ؤو ٖ َٹعى‪ .٫‬و‪ٟ‬نٍخ ؤ٘ٽُٺ ‪٬‬ځً لىخَٺ ڄ٭ٍ وؤُټّّ ٴُٻ ڄ٭دَ‪٠‬عٻ ڀځع‪٥‬سًن‪ ..‬ٴإٌٗ﵂ ؤهٗ﵂ زد‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬ص خڀّٗ ظىمٍٓ ٴُىد َوق‬
‫خڀعىدٴٓ خڀسىٓدء وظٍوٓٸىد ‪٤‬٭ڃ خ‪ٜ‬نَُص‪ .‬ؤڄد خ‪ٞ‬ن٭دَ‪٠‬ص خڀسٍَحص وخڀّٗ ظُز‪ ٣‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه زد‪ٞ‬نى‪ ٣٥‬خٔڄَُٽٍ وظعهمهڃ زدڀ٭مدڀص وظ‪ٙ‬سٓههڃ زدڀٹعځص ُب‬
‫خڀ٭ُخٶ وڄد ؤ٘سً ٴځىد ڄ٭هد ټځمص خڀعإيَر زځٯ خْڄُ ڄد زځٯ‪ .‬وخڀع‪٥‬سًن ڀُٓ ٸ‪ُ١‬ص ٌدڄٓص ‪٬‬ىًٌ ّنٹًخَ ؤ‪٨‬نُص ظإيَر ٌاٖء خڀٍَه يخٔىخ ٸُڃ‬
‫خڀًَه وخ‪ٜ‬نَُص وخْوٗٶ ڄه ؤـٿ خڀُٕدٔص وخ‪ٞ‬نٽدٔر خڀًوُىَص ُب ڄ٭دٸٿ خڀٍخض ‪٣‬ند َ‪ٙ‬ىٓي لٹُٹص خڀًَه وڀُٓ ‪ٜ‬ىَظً ٴمٕر‪ْ ،‬هنڃ‬
‫زدٔڃ خڀًَه وخڀٹُڃ ‪٬‬ندَٔىن ٌٍخ خڀ‪٩‬ځڃ وٓنَُٳ خ‪ٜ‬نٹدجٷ ڀًٌٓ ڄه ڀُٓ ڄ٭هڃ ووَځْٷ ‪ً٬‬خوخض و‪٨‬نُص زٌن خ‪ٞ‬ناڄىٌن‪.‬‬

‫ٕ٘دن ؤٔدٌُر لًؽلص يف خٌشودجُ خحلُُٕٕص ٖ ظُلً ِٕعىي خٌعمًَػ يف خخلـدذ خًٌَين وزدٌعديل غلر ذبدوِ٘د!‬ ‫‪‬‬
‫ٸدپ خ‪ٞ‬نهعًٌ‪ :‬ڄؽٿ ڄدٌخ؟‬ ‫‪o‬‬

‫ِؽً ػُذ خٌّصلًن هًٍ خْوعدف‪ِ ،‬ؽً خدلشٍ هًٍ مجدَ خٌٕدَ‪ِ ،‬ؽً خٌعشدزُٗ‪...‬‬ ‫‪‬‬
‫وٸىٕب ڄؽٿ خڀع‪٥‬سًن!‬ ‫‪o‬‬

‫وٍظٕد ِٕٗ ؤعُن خٔوعُدَ ٌٍمدَت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫زدَٺ خ﵁ ٴُٻ‪ ..‬وٌٍي خْڄؽځص خڀّٗ ٌټُظُهد ٴځىعُټهد ؤَ‪١‬د﵂ ڀځٹُخء ‪٬‬ځً ؤن ‪٪‬نعُڂ ز٭‪١‬هڃ خوعُدَ ز٭‪١‬هڃ خِوُ‪ ،‬ؤڀُٕط خ‪ٜ‬نَُص‬ ‫‪o‬‬
‫ڄٽٵىڀص ڀځفمُ‪ ،٫‬ؤڂ ‪٠‬نُي ټٗڂ ٴدَٮ ظٽعسىوً ؤوعڃ خڀ‪ٝ‬مٵُٓىن ڀٕٔعهٗٺ خ﵀ځٍّ؟!‬
‫ب‪٬‬ځمٍ ؤن خڀّ‪٤‬نًن وخ‪ٞ‬ن‪٬ ٍٙ‬ځً خ‪ٛ‬نمدَ وخڀع‪ٙ‬دزًُ وًٰنٌد ظى‪٥‬ځٷ ڄه وٵٓ ٸد‪ً٬‬ش خڀع‪٥‬سًن‪ ٌٍ ،‬خڀ٭‪ٙ‬ٷ!‬

‫‪160‬‬
 ‫ؤ ڀُٓ خڀىدْ ََّّٓون ڀځ٭‪ٓٙ‬دٶ ـىىهنڃ وَٹىڀىن‪ :‬ؤن خڀ٭د٘ٷ ڄ٭ٍوَ! ڀُٕط زًُي بَخيظً! ٴځمدٌخ ٖ وَّّٓ ‪ٞ‬نه َ٭‪ٙ‬ٷ خڀٹُڃ خڀٕمدوَص‬
‫وَـد‪ٟ‬ند؟! ٌاٖء خڀ٭‪ٓٙ‬دٶ خ‪ٜ‬نُٕىُىن َ‪ُ١‬زىن ‪٬‬ځً ‪ًٜ‬وٌَڃ ڀُعٍټُوخ ‪ ًَٜ‬خ‪ٜ‬نٌٕن خڀٌٍ خوعُٸعً خڀٕهدڂ‪ ..‬وَ‪ُ١‬زىن ٔٗٔٿ خڀّ‪٤‬نًن‬
‫‪٬‬ځً ؤټعدٴهڃ ڀُعٍټُوخ ظځٻ خڀٕٗٔٿ خڀّٗ ؤيڄط ؤټعدٲ خٔڄدڂ َِه خڀ٭دزًَه بزه خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن ُب خُْٔ‪ ..‬و‪٩‬نُلىن وىخ‪ُٜ‬هڃ‬
‫وَئؤهڃ ڀُعٍټُوخ زًڄدجهڃ ظځٻ خڀىخٸ٭ص خڀًخڄُص خڀّٗ ٔدپ ٴُهد يڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪ ..‬و‪٬‬ن‪ٙ‬ىن ‪٬‬ځً خ‪ٛ‬نمدَ ڀُعٍټُوخ خڀىٕدء وخْ‪٤‬ٵدپ ‪َ ُٝ٬‬ىڂ‬
‫‪٬‬د٘ىَخء خڀٍَه لُٶ خ‪ٛ‬نُٗ خْڄىٌ وُدڄهڃ ٴع‪ُٓٙ‬يوخ لٵدش﵂ ُب خڀ‪ٝ‬مُخء خ‪ٞ‬نځعهسص ُنُخَش خڀ‪ٙ‬مٓ ووًنخن خڀ٭ًو‪ ..‬وخڀعٍټُّ خ‪ٜ‬نٍٕٓ ؤ‪٩٬‬ڃ‬
‫َټُِ ٴَةنّ خڀٍِّټُْي ظَىِٵَ ُ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نُاِڄٔىٌن) ٴُد ڀُعىد وٽىن ڄاڄىٌن ؤو ‪٥‬نعُڂ‬
‫وٵ٭﵂د ڄه خڀعٍټُّ زدڀٕم‪ ٫‬وخڀى‪ ُ٩‬ټمد ؼسط ‪٬‬ځمُٓد﵂‪ .‬وخڀٹُآن َٹىپ‪َ ( :‬وٌ ِّ‬
‫ب‪٬‬ندهنڃ ټإٸٿّ وؤيٗب لٹىٶ خٔوٕدن ‪٬‬ځً ؤوًُ خٔوٕدن! ٴهد ‪٥‬نه ‪٥‬نعُڂ َٸ‪ ٛ‬خڀ٭ُذ زدڀُٕىٲ وَ‪ٙ‬دَٺ ٴًُ خ‪ٜ‬نٽدڂ وخ‪ٞ‬نځىٺ وََّّٓون ؤهنڃ‬
‫َعٍټُون زً ؤ‪٠‬نديٌڃ‪ ،‬ٴهٿ َ‪ٝ‬ك خڀ‪١‬مٻ ‪٬‬ځً ٌٍي خ‪ٜ‬نُټص؟! وٌٿ بٌخ ‪٠‬مٽىد ظُټىٌد ڀٕىخي ‪ُ٬‬ىوىد؟! ڄد ڀٽڃ ټُٳ ٓنٽمىن؟!‬

‫وبٌخ خلعٕن فُي زدٌعـسًن فهً َمعٕن زددلشٍ هًٍ خجلّدَ؟! بٔٗ ُِْ طور!‬ ‫‪‬‬
‫ٴٹدپ خ‪ٞ‬نهعًٌ‪َ :‬ٽٵٍ ؤن خڀىدَ ٖ ٓنُٶ ؤٸًخڄهڃ ټمد ؤن ـُق خڀع‪٥‬سًن ُٔ‪٬‬دن ڄد َّّت ُب وٵٓ خڀُىڂ‪ .‬ٴسًپ خڀعىًًَ ظ٭دڀىخ وعإڄٿ‬ ‫‪o‬‬
‫ٌٍي خ‪ٞ‬ن٭فّش ڀىّيخي ‪٬‬ٹًُش زإٌٿ خڀسُط وخَظسد‪٤‬هڃ زد﵁ خڀٹديَ ‪٬‬ځً ټٿ ٍ٘ء‪ .‬ؤ ڀُٓ خڀٹدجٿ‪( :‬وَٸُځْىد َد ودَُ ټُىوٍِ َزُِيخ﵂ َؤَٗڄد﵂ ‪٬‬ځً‬
‫بزُِخٌُٔڃ)؟‬

‫وخٌعشدزُٗ ِدٌخ؟‬ ‫‪‬‬

‫خ‪ٞ‬نهعًٌ‪ :‬وؤڄد خڀع‪ٙ‬دزًُ زدْڀسٕص وخ‪ٝ‬نُىپ ٴُعٍټُ خ‪ٞ‬ن٭ّٓون هبد ظځٻ خڀٹ‪ُ١‬ص خڀعدَ‪٫‬نُص وڄد ـُي ٴُهد ڄه لُټص ‪٥‬نى خڀٹُڃ‪ .‬ټمد‬ ‫‪o‬‬
‫خ‪ٞ‬نُٕلُدض وخْٴٗڂ وخڀعمدؼُٿ خ‪ٜ‬نًَؽص‪ ،‬وزٽٿ ٌڀٻ ٍَټُّ خڀ٭‪ٓٙ‬دٶ خ‪ٜ‬نُٕىُىن خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬دًٌَه وخ‪ٞ‬نعٵُٓـٌن ؤَ‪١‬د﵂ ؤ‪٨‬نُص خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص‪ ،‬وڀىٖ‬
‫ٕنٕٓٻ خڀٹًڄدء هبٍي خْٔدڀُر ٌٿ ټدوط ظ‪ٝ‬ځىد خڀٹ‪ُ١‬ص؟! زٿ ؤٸىپ ڀىٖ ٕنٕٓٻ ‪٠‬ندوٌن خ‪ٜ‬نر خ‪ٜ‬نُٕين وظٵد٘ب ؤوڀحٻ خڀ٭‪ٓٙ‬دٶ خًْ٘ٓخء ‪ٞ‬ند‬
‫ټدوط خڀٹ‪ُ١‬ص زًُود خِن لّٖ ّنٹًخٌَد خڀٌٍ ڀًي خ‪ٞ‬ن٭عُ‪ٌ٠‬ن ‪٬‬ځُىد ُب خڀع‪٥‬سًن وخڀّ‪٤‬نًن‪ .‬وخ‪ٝ‬نٗ‪ٜ‬ص ‪٥‬نه ُندـص بٔب خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ٴځُ٭سُٓ ټٿ وخلً‬
‫ڄىٓد لسًٓ ڀځمٌٕن ز‪َُ٥‬ٹعً خ﵀سٍٓش ‪٬‬ىًي ٴعځٻ ٌٍ خڀًَـدض وظځٻ ٌٍ خڀٹىد‪٬‬دض‪ .‬و٭ڃ ٖز ًٓ ڄه ظسديپ خڀى‪ُٝ‬مص زٌن خ‪ٛ‬نمُ‪ ٫‬ڀع‪ٝ‬مُك‬
‫خْو‪٥‬دء وبوُخؾ خڀع‪ٙ‬دزًُ بٔب ڄٕعىي خڀعإؼًن خْٸىي وبز٭ديٌد ‪٬‬ه خ‪ٟ‬نّپ وخڀٕىَُص‪ .‬ٴهٍخ ڄ‪ًٝ‬خٶ ڀځع٭دون ‪٬‬ځً خڀّّٓ وخڀعٹىي‪ .‬ڄ‪١‬دٴد﵂ بٔب‬
‫ؤن خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ټځهد ظًوٿ وزٹىٓش ُب خ‪ٞ‬ن‪ُٙ‬و‪ ٪‬خٔ‪ٗ٬‬ڄٍ خڀىخٔ‪ ٫‬خڀٌٍ ‪٩‬نر ي‪٬‬مً زدٔعمُخَ ڀُاٌب ؤُټُځًَُ ټٿّ لٌن زةٌن َزٓهد َذٓ‬
‫خ‪ٜ‬نٌٕن ؼدَ خ﵁‪ .‬وخٔ‪ٗ٬‬ڂ ُب ‪ُٝ٬‬ود ڄه ؤٌڃ َټدجّ خڀعٹًٓڂ وخڀىفدق ټمد ٖ ‪٫‬نٵً ‪٬‬ځُٽڃ‪.‬‬
‫ؤ‪٬‬عٹً آَخجٍ وخ‪٠‬مص ـًٓخ﵂ وؤٸىخٕب ٘ٵّدٴص‪ ،‬وؤ‪٬‬عٹً ڄه لٷ خ‪ٞ‬نع‪ًٓٙ‬يَه ؤن َُٴ‪١‬ى٘ب وَ‪٥ٙ‬سىخ ‪٬‬ځً ڄد ؤٸىپ!‬

‫دلدٌخ َد شُه؟‬ ‫‪‬‬

‫ٴٹدپ خ‪ٞ‬نهعًٌ ز‪ٝ‬ىض ودٴط‪ْ :‬هنڃ ڄه ؤڄٓصٕ ُلُِ َڄطِ ڄه خ‪ٜ‬نَُص ٸُوود﵂ ٴدٔنٍض خڀع‪ًٓٙ‬ي يَىد﵂ زًَٗ﵂!!‬ ‫‪o‬‬

‫وً٘ ِٓ وٍّص ؤوًنش ٌّٕدلص خٌشُه لىي خٌعـسًن؟‬ ‫‪‬‬

‫‪161‬‬
 ‫ٸدپ ڄسعٕمد﵂ ټمد ټدن ُب ؤوڀً‪:‬‬ ‫‪o‬‬
‫بن ـُلد﵂ زُٕ‪٥‬د﵂ ُب خ‪ٛ‬نٕڃ ڀٱًن خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن (‪٥َ )٪‬ىپ زُئي ؤٔدزُ‪ ٫‬وـُق خڀع‪٥‬سًن َعٽَُ ُب وٵٓ خ‪ٞ‬نٽدن ڄه خڀُؤْ ټٿ ‪٬‬دڂ وَّّئ‬
‫وٗپ َىڂ وخلً‪ ،‬وبٌخ ټدن ‪٬‬مُٹد﵂ َّّئ وٗپ َىڄٌن‪ .‬ٴمد ظٵًٕن ٌٍي خ‪ٞ‬ن٭فّش ‪٬‬ىً خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن وخ‪ٞ‬نٕعهّجٌن هبٍي خڀ‪ٙ‬٭ًنش خڀ٭‪ُ٩‬مص‬
‫خ‪ٞ‬ن‪٩‬ځىڄص ټ‪ٝ‬دلسهد خ‪ٜ‬نٌٕن ًُٔ خڀ‪ٙ‬هًخء ٔس‪ ٣‬ودًب خْوسُدء (‪)ٚ‬؟!‬
‫وڀىٓب ظٽه ٔىي ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص خڀ٭ُىُص خ‪ٞ‬ن‪ٙ‬هىيش ڄه يڀُٿ وزٌُدن ڀَإٰىعىد ٌٍي خڀٽُخڄص ‪٬‬ه ټٿ يڀُٿ وزٌُدن‪ .‬ولّٖ خ‪ٜ‬نفدڄص‪ٌ ،‬ىدٺ ڄَه‬
‫‪٪‬نعفڃ ُب ‪٨‬هُي ز‪ُ١‬زدض خ‪ٞ‬نىْ وٖ َّّت بٖ ز٭ً ؤَدڂ‪ ،‬وڀٽه ڄد ٌى خڀُٕ ڀّّت ـُق خڀُٕٳ ُب خڀُؤْ هبٍي خڀُٕ‪٬‬ص وٌى ؤ‪٬‬مٷ؟! بن‬
‫خڀعإڄٿ ُب ٌٍي خ‪ٜ‬نٹُٹص َهًٌ خ‪ٞ‬نى‪ٝ‬ٵٌن زٽٿ ٔهىڀص بٔب وٕٳ خٔ٘ٽدٖض خ‪ٞ‬نؽدَش لىپ خڀع‪٥‬سًن ټځهد‪ .‬بوً ظإڄٓٿٌ ُب ـُق خڀ٭د٘ٹٌن خڀٍَه‬
‫َاڄىىن زدڀٱُر وَهعٵىن‪:‬‬
‫بوٓد ـىىيُٺ َد لٌٕن وٌٍي ؤُٔـدٴُـىد ويڄـدئود خ‪ٜ‬نمُخء‬
‫بنْ ٴدظىد َىڂ خڀ‪٥‬ٵىٲ ٴهٍي ؤَوخلُىد ڀٻ َد لُٕـه ٴًخء‬

‫شىُخ﵂ فؼٍُص خٌشُه‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫و٘ٽُخ﵂ ڀٻ ‪٬‬ځً وٴدجٻ ڀځى‪ ً٬‬خڀٌٍ ٸ‪٥‬٭عًُ زُىىد ٸسٿ ‪٬‬دڂ ‪ٟ‬نٍخ خ‪ٜ‬نىخَ‪ ،‬وَد ڀُط ټٿ خ‪ٞ‬نىدڀٵٌن ڀځع‪٥‬سًن ‪٬‬نعځٽىن َوق خڀځٹدء‬ ‫‪o‬‬
‫وخ‪ٜ‬نىخَ و٘فد‪٬‬ص خٔٔعمد‪ْ ٪‬يڀص خڀُؤٌ خِوُ‪ ،‬وٌٍي خڀُوق ‪ُ٩٬‬مص ٴُٻ ْهند ًٰن ڄىـىيش لّٖ ‪٬‬ىً ز٭‪( ٟ‬خڀ٭ځمدء) خڀٍَه ‪٫‬نعځٵىن‬
‫ڄ٭ٍ وَُڄىوين ڄه وَخء خ‪ٜ‬ندج‪ !!٣‬خ‪ٜ‬نَُص وخ‪ٜ‬نىخَ و٭معدن ڄٵٹىيظدن ڀًي خڀ‪ُٙ‬ٸٌُن ز‪ٙ‬ٽٿ ‪٬‬دڂ وٸً خٔع‪ٙ‬هً ڄه ؤـځهمد خٔڄدڂ خ‪ٜ‬نٌٕن‪،‬‬
‫ؤٕنىن ؤټىن ‪٬‬ځً و‪٥‬دي‪ ،‬ٴًڄٍ َوُ‪ٞ ٛ‬نىدڀٵُىد لّٖ ظ٭ىي بڀُهڃ و٭مص خ‪ٜ‬نَُص وخ‪ٜ‬نىخَ‪.‬‬
‫٘ٽُخ﵂ ڀٻ ڄُٓش ؤوُي ووُـى ؤن ظٕد‪٨‬نٍ ُب بؼُخء ‪٠‬نعم٭ىد زدڀُؤٌ وخڀُؤٌ خِوُ ڀُىعدَ خ‪ٞ‬نىخ‪٤‬ه ٸىد‪٬‬عً ُنَُص‪ ،‬وٌٍي َٔدڀص خڀ‪ٝ‬مدٴص خڀّٗ‬
‫ٓب َځعّڂ هبد ټؽًنون ڄ‪ ٫‬خْٔٳ!!‬

‫‪162‬‬
‫خدلظديَ وخذلىخِش‬

‫(‪ٔ )1‬ىَش ‪ / ً٤‬آَص ‪72‬‬

‫(‪ٔ )2‬ىَش خڀّڄُ‪/‬آَص ‪18‬‬

‫(‪ )3‬هنؿ خڀسٰٗص‪ -‬خ‪ٝ‬ن‪٥‬سص َٸڃ ‪192‬‬

‫(‪ )4‬هنؿ خڀسٰٗص ‪ -‬خڀٽځمص َٸڃ ‪147‬‬

‫(‪ٔ )5‬ىَش خ‪ٛ‬نم٭ص ‪ /‬آَص ‪ 2‬و‪3‬‬

‫(‪ )6‬ظدََه خڀٽدڄٿ (ؾ ‪)549ٚ 8‬‬

‫(‪ٔ )7‬ىَش خ‪ٞ‬ناڄىىن‪/‬آَص ‪53‬‬

‫(‪ُ )8‬ندَ خْوىخَ ؾ‪352ٚ -71‬‬

‫(‪٤ )9‬س٭ص خ﵀فٓص خڀسُ‪١‬دء ُب زًنوض‬

‫(‪ٔ )10‬ىَش خ‪ٜ‬نؿ‪/‬آَص ‪32‬‬

‫(‪ٔ )11‬ىَش خْوٵدپ‪/‬آَص ‪46‬‬

‫(‪َ )12‬خـ‪ ٫‬ټعدذ خٔوع‪ٝ‬دَ‪ /‬زٹځڃ خڀ٭دڄځٍ ‪/‬ؾ‪450ٚ/ 9‬‬

‫(‪ٜ )13‬مُٵص خڀىىَ ؾ ‪69 ٚ 8‬‬

‫(‪ٔ )14‬ىَش خڀُ‪/ً٬‬آَص ‪11‬‬

‫(‪ٔ )15‬ىَش خڀ‪ٝ‬ٳ‪/‬آَص ‪ 2‬و ‪3‬‬

‫(‪ُ )16‬ندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ ‪112 ٚ 62‬‬

‫(‪َ )17‬خـ‪ ٫‬ؤلديَػ خ‪ٜ‬نفدڄص ُب ڄٽدَڂ خْوٗٶ وؤدجٿ خڀ‪ُٙ‬٭ص خجملځًّ خڀ٭دُ٘‬

‫(‪ )18‬ؤدجٿ خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ ،‬خ‪ٜ‬نُ خڀ٭دڄځٍ‪ ،‬ؾ‪ ،112 ٚ ،10‬ق ‪22120‬‬

‫(‪ )19‬ڄٕعًَٺ خڀىٔدجٿ‪ /‬ؾ‪/13‬زدذ ‪86ٚ/11‬‬

‫(‪ )20‬ؤدجٿ خڀ‪ُٙ‬٭ص ‪ -‬خ‪ٜ‬نُ خڀ٭دڄځٍ ‪ -‬ؾ ‪ ، 207 ٚ - 12‬ق ‪16100‬‬

‫(‪ )21‬ؤدجٿ خڀ‪ُٙ‬٭ً ؾ ‪61 ٚ 27‬‬

‫(‪ )22‬خ‪ٞ‬ناڄىىن‪/‬آَص ‪60‬‬

‫(‪ )23‬ڄد زٌن خڀ‪ٙ‬دَلعٌن ب‪٠‬دٴص ڄه خ‪ٞ‬ناڀٳ‬

‫‪163‬‬
 ‫(‪ٔ )24‬ىَش وىَ‪/‬آَص ‪36‬‬

‫(‪ )25‬خٔوع‪ٝ‬د‪241 ٚ ٚ‬‬

‫(‪ٔ )26‬ىَش آپ ‪٬‬مُخن‪/‬آَص ‪31‬‬

‫(‪ٔ )27‬ىَش خ‪ٜ‬ن‪/ُٙ‬آَص ‪9‬‬

‫(‪ُ )28‬ندَ خْوىخَ (‪)95/27‬‬

‫(‪ٔ )29‬ىَش خ‪ٜ‬نؿ‪/‬آَص ‪32‬‬

‫(‪َ )30‬خـ‪ ٫‬ڄد ټعسً خڀ٭ّٗڄص خڀ‪ُٙ‬ه ‪٬‬ځٍ خڀ‪ٙ‬دٌُويٌ ُب ڄٕعًَٺ ٔٵُىص خڀسمدَ‪ :‬ؾ ‪ – 416 ٚ /5‬ڄديش ٘٭ُ‬

‫(‪ٔ )31‬ىَش خڀ‪ٗ٥‬ٶ‪/‬آَص ‪ 2‬و‪3‬‬

‫(‪ٔ )32‬ىَش خْلّخذ‪/‬آَص ‪72‬‬

‫(‪ )33‬خ‪ٞ‬نىعىر ڀځ‪ُٙ‬ه خڀ‪٪ُ٥‬نٍ ‪203ٚ‬‬

‫(‪ٜ )34‬مُك خڀعُڄٌٍ‪/‬ؾ‪307 ٚ 2‬‬

‫(‪ )35‬ؤدجٿ خڀ‪ُٙ‬٭ص‪/‬ؾ‪583 ٚ /15‬‬

‫(‪َ )36‬خـ‪ ٫‬ڄ‪ٌٍ ًَٝ‬خ خ‪ٜ‬نًَػ ؤَ‪١‬د﵂ ُندَ خْوىخَ‪/‬ؾ‪147ٚ/45‬‬

‫(‪ )37‬ٴُو‪ ٪‬خڀٽدُب‪ ,‬ؾ‪ 5‬زدذ ٴ‪١‬ٿ خ‪ٛ‬نهدي‪ :‬ق‪1‬‬

‫(‪ )38‬ؤو‪ ُ٩‬ټعدذ خ‪ٝ‬ن‪ٝ‬دج‪ ٛ‬خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪ /‬خ‪ٞ‬نٹ‪ ًٝ‬خڀؽدڀػ لىپ خڀ‪ُٝ‬خن وخڀىمُر ‪ -‬وَخـ‪ ٫‬ټدڄٿ خڀَّدَخض ‪ٜ‬ٵمص ‪ -84‬وُندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ‪219 ٚ / 45‬‬

‫(‪ )39‬ټدڄٿ خڀَّدَخض‪257ٚ/‬‬

‫(‪َ )40‬خـ‪ ٫‬ټعدذ َيٓ خ‪ٟ‬نفىڂ‪ /‬ڀځ‪ُٙ‬ه ‪١‬نمً ٗنُٿ خڀ٭دڄځٍ ‪296ٚ/‬‬

‫(‪ٔ )41‬ىَش خڀسٹُش‪/‬آَص ‪195‬‬

‫(‪ )42‬ظٵًٕن خ‪ٞ‬نُّخن‪/‬ؾ ‪75 ٚ 3‬‬

‫(‪ )43‬ڄُّخن خ‪ٜ‬نٽمص‪ /‬ؾ ‪393ٚ 7‬‬

‫(‪ُ )44‬ندَ خْوىخَ‪/‬ؾ‪99ٚ/72‬‬

‫(‪ٔ )45‬ىَش خ‪ٞ‬ندجًش‪/‬آَص ‪105‬‬

‫(‪ َُٰ )46‬خ‪ٜ‬نٽڃ ق ‪2317‬‬

‫(‪ٔ )47‬ىَش خڀ‪ٙ‬ىَي‪/‬آَص ‪23‬‬

‫(‪ )48‬ڄٹعٿ خ‪ٜ‬نٌٕن(‪ )٪‬ؾ‪163ٚ /1‬‬

‫(‪ٔ )49‬ىَش خڀ‪ٙ‬ىَي‪/‬آَص ‪23‬‬

‫(‪ٔ )50‬ىَش خڀُوڂ‪/‬آَص ‪7‬‬

‫(‪ُ )51‬ندَ خْوىخَ‪/‬ؾ‪215ٚ71‬‬

‫(‪ٔ )52‬ىَش خ‪ٜ‬نفُخض‪/‬آَص ‪11‬‬

‫‪164‬‬
 ‫(‪ٜ )53‬مُٵص وىَ‪/‬ؾ‪78ٚ /18‬‬

‫(‪ )54‬ٴعدوي ‪٬‬ځمدء خڀًَه لىپ خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص ‪125ٚ‬‬

‫(‪ٔ )55‬ىَش َٓ‪/‬آَص ‪30‬‬

‫(‪ٔ )56‬ىَش خْوسُدء‪/‬آَص ‪36‬‬

‫(‪ٔ )57‬ىَش خڀسٹُش‪/‬آَص ‪120‬‬

‫(‪ُ )58‬ندَ خْوىخَ‪ ،‬خڀ٭ٗڄص خجملځٍٕ‪ ،‬ؾ ‪121ٚ ،97‬‬

‫(‪ٔ )59‬ىَش ٴ‪ٝ‬ځط‪/‬آَص ‪30‬‬

‫(‪ٔ )60‬ىَش آپ ‪٬‬مُخن‪/‬آَص ‪ 173‬و‪ 174‬و‪176‬‬

‫(‪ )61‬ظٵًٕن خڀ٭ُٓدٍ٘‪ ،‬ؾ‪188ٚ ،2‬‬

‫(‪ )62‬ټدڄٿ خڀَّدَخض‪364 ٚ ،‬‬

‫(‪ )63‬ټدڄٿ خڀَّدَخض‪343ٚ /‬‬

‫(‪ )64‬ټدڄٿ خڀَّدَخض‪364 ٚ ،‬‬

‫(‪ )65‬ؤڄدٕب خڀ‪ًٝ‬وٶ‪ - 78ٚ /‬وُندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ‪284ٚ / 44‬‬

‫(‪ٔ )66‬ىَش خ‪ٞ‬ناڄىىن‪/‬آَص ‪52‬‬

‫(‪٠ )67‬نم‪ ٫‬خڀّوخجً‪ /‬ؾ‪ 88 ٚ 1‬زدذ ٴُمه لسٓهڃ ب‪٬‬ندن‬

‫(‪ )68‬بٸسدپ خْ‪٬‬مدپ‪ /‬ڀځًُٕ خزه ‪٤‬دووْ‪ /‬ؾ‪ / 341 ٚ / 3‬ٴ‪ٝ‬ٿ ‪53‬‬

‫(‪ٔ )69‬ىَش خڀّڄُ‪/‬آَص ‪ 17‬و ‪18‬‬

‫(‪ )70‬بٸسدپ خْ‪٬‬مدپ‪ ،‬ڀځًُٕ خزه ‪٤‬دووْ ؾ‪ ، 28 ٚ ،3‬وڄٕىً خٔڄدڂ خڀُ‪٠‬د خڀ‪ُٙ‬ه ‪ َّّ٬‬خ﵁ ‪٥٬‬دٌَ ؾ‪28 ٚ ،2‬‬

‫(‪ُ )71‬ندَ خْوىخَ‪ ،‬خڀ٭ٗڄص خجملځٍٕ‪ ،‬ؾ ‪238 ٚ ،98‬‬

‫(‪ )72‬ټعدذ خٔوع‪ٝ‬دَ ؾ‪473ٚ 9‬‬

‫(‪ٔ )73‬ىَش خڀسٹُش‪/‬آَص ‪9‬‬

‫(‪ٔ )74‬ىَش خڀٱدُ٘ص‪ /‬آَص ‪ 21‬و‪22‬‬

‫(‪ٔ )75‬ىَش خڀسٹُش‪/‬آَص ‪191‬‬

‫(‪ٔ )76‬ىَش خڀسٹُش‪/‬آَص ‪213‬‬

‫(‪ٔ )77‬ىَش خ‪ٜ‬نؿ‪/‬آَص ‪32‬‬

‫(‪ٔ )78‬ىَش خ‪ٞ‬ناڄىىن‪/‬آَص ‪71‬‬

‫(‪ُ٘ )79‬ق هنؿ خڀسٰٗص‪ٖ ،‬زه ؤيب خ‪ٜ‬نًًَ‪ ،‬ؾ‪350 ٚ ،20‬‬

‫(‪ )80‬ـدڄ‪ ٫‬ؤلديَػ خڀ‪ُٙ‬٭ص‪ ،‬خڀًُٕ خڀّّوـُيٌ‪ ،‬ؾ‪438 ٚ ،12‬‬

‫(‪ٔ )81‬ىَش خ‪ٜ‬نفُخض‪/‬آَص ‪6‬‬

‫‪165‬‬
 ‫(‪ُ )82‬ندَ خْوىخَ‪/‬ؾ‪214ٚ 71‬‬

‫(‪ )83‬خڀ‪ٙ‬٭دجُ خ‪ٜ‬نُٕىُص خڀ٭ٹدجًَص ‪ ّّ٬‬خڀعدََه‪67 ٚ /‬‬

‫(‪ً٬ )84‬ي ‪٬‬د٘ىَ خ‪ٝ‬ند‪ ٚ‬ڄه ‪٠‬نځص خ‪ٞ‬نىّّ ‪٬‬دڂ ‪ٌ1421‬ـ ‪13 ٚ‬‬

‫(‪َ )85‬خـ‪ ٫‬خڀعٵد‪ُٜ‬ٿ ُب خ‪ٞ‬ن‪99-96 ٚ /ًَٝ‬‬

‫(‪ُ )86‬ندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ‪21 ٚ / 72‬‬

‫(‪ٔ )87‬ٵُىص خڀسمدَ‪ /‬ؾ‪696ٚ /2‬‬

‫(‪ )88‬ټدڄٿ خڀَّدَخض‪108 ٚ /‬‬

‫ُ٘ق هنؿ خڀسٰٗص‪ /‬ؾ ‪ُ٘ – 274 ٚ 18‬ق ڄ‪ ٫‬خ‪ٞ‬نًَّ ڄه خڀعى‪ُ٠‬ك‬ ‫(‪)89‬‬

‫(‪ُ )90‬ندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ‪107ٚ /67‬‬

‫(‪ٔ )91‬ىَش خ‪ٞ‬ندجًش‪/‬آَص ‪105‬‬

‫(‪ُ )92‬ندَ خْوىخَ‪ /‬ؾ‪316ٚ / 72‬‬

‫(‪ٔ )93‬ىَش خ‪ٜ‬ن‪/ُٙ‬آَص ‪ 9‬و‪10‬‬

‫‪166‬‬
 ‫خٌفهُْ‬

‫ڄٹًٓڄص خڀ‪٥‬س٭ص خڀؽدوُص‬

‫ٌدئڂُ خٸُئوخ ټعدزًَُِ!!!‬

‫ٕنهًُ ُب خ‪ٞ‬نٕإڀص‬

‫وسٍش ‪٬‬ه ظدََه خ‪ٞ‬نأًب وخڀ٭ّخء‬

‫‪167‬‬
 ‫ڄ‪ ٫‬خڀ٭ٹٗء وخْظٹُدء ٴٹ‪!٣‬‬

‫خڀٹدجځىن‪ :‬و٭ڃ ڀځع‪٥‬سًن‬

‫وڄدٌخ ‪٬‬ه خڀٹدجځٌن‪ ٖ :‬ڀځع‪٥‬سًن؟‬

‫ؤيڀص خڀ‪ُ٥‬ٴٌن‪ ..‬﵀ص ڄى‪٠‬ى‪ُ٬‬ص‬

‫ٌٿ خڀع‪٥‬سًن َايٌ بٔب خهتدڄىد زدٌَٔدذ؟‬

‫ٌٿ خڀع‪٥‬سًن بٍَخء ڀځىٵٓ؟‬

‫ؤَٓهمد ؤٴ‪١‬ٿ‪ ..‬خڀع‪٥‬سًن ؤڂ خڀعّّٓ‪ ٪‬زدڀًڂ؟‬

‫ٌٿ خڀع‪٥‬سًن ڄه خڀًَه؟‬

‫ټُٳ وٹُؤ ڀٱص خڀًڂ ُب خڀٹ‪ُ١‬ص خ‪ٜ‬نُٕىُص؟‬

‫و‪٬‬ځً ‪َُ٤‬ٷ خْوسُدء وخْو‪ُٜ‬دء‬

‫‪٬‬ه خ‪ٞ‬نسًؤ خڀعدَ‪٫‬نٍ ڀځع‪٥‬سًن‬

‫بٌخ ٸُٿ خڀع‪٥‬سًن ٔسر ڀٓڄُخ‪ :ٞ‬خًَِْ ڄؽٗ﵂‬

‫خڀع‪٥‬سًن وخ‪ٞ‬نىد‪ ُ٤‬خْوُي!!‬

‫ڄسدڀٱص ز٭‪ ٟ‬خ‪ٞ‬ن‪٥‬سَُٓه!!‬

‫ٌٿ خڀع‪٥‬سًن َىـر بٍَخء خِوَُه؟‬

‫وټځمص بٔب ظځٻ خڀ‪ٝ‬مدٴص خڀٕٵُهص!‬

‫وڄدٌخ ‪٬‬ه ڄ‪ٙ‬دَټص ًٰن خ‪ٞ‬نځعّڄٌن يَىُٓد﵂؟‬

‫بوً َٕسٓر خٔٔعهّخء زد‪ٞ‬نٌٍر!!‬

‫‪168‬‬
 ‫ؤڄد َٽٵٍ ٌٍخ خ‪ٜ‬نّن خڀٹدٍٔ؟!‬

‫َٹىڀىن‪ :‬خڀع‪٥‬سًن ؤدوص‪ ..‬و‪٬‬مٿ ‪٢‬نُٳ!!‬

‫ٌٍي ؤيڀّعىد خڀعدَ‪٫‬نُص وخڀ‪ُ٬ُٙ‬ص‬

‫وڀٽه ٖ ‪٬‬نٽه خڀٕٽىض!!!‬

‫ٌٿ وَخء ٌٍخ خ‪ٛ‬نًپ خ‪ٞ‬نّ‪٬‬ؿ ڄاخڄُش ؟‬

‫بٌخ يخَ خْڄُ زٌن خ‪ٞ‬نٕعمر وخ‪ٜ‬نُخڂ؟‬

‫ؤڀُٓ خْٴ‪١‬ٿ ٌى خڀعُٺ ڀًَء خڀٵعىص؟‬

‫ُلٽْ ُڃ خ‪ٜ‬ندټڃ ٖ ‪٩‬نىِ َيٓي!‬

‫ڄًي ـًوخجُص خڀًَخٔدض خٔٔعسُدوُص!‬

‫ٌٿ خڀًُٕش َِىر (‪ُ٠ )٪‬زط َؤٔهد؟‬

‫ؤَه َٹٳ خٔٔع٭مدَ ڄه ٌٍي خڀٹ‪ُ١‬ص؟‬

‫وڀٕٔع٭مدَ ڄُٔىڄً خڀىخ‪٠‬ك!‬

‫ؤوَوزد وڄٵهىڂ خٔٔعهّخء وخڀىٌه؟!‬

‫ٌٿ خڀع‪٥‬سًن ڄه ڄُـ٭ُص وخلًش وٗند‪٬‬ص ڄ٭ُٓىص؟‬

‫زٌن خْ‪ٜ‬دڀص وخڀٹ‪َُٙ‬ص وخٔهتدڂ!‬

‫ٖ ڀٵٹً خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬دّب وخٔٔعمٕدن!!!‬

‫ټُٳ ظُىَٕؿ خڀٵعىي وظعٱُُٓ؟‬

‫آوُ ٔاخپ‪...‬‬

‫‪169‬‬
 ‫خڀ‪ٙ‬ٽُ وخڀى‪ُٝ‬مص خ‪ٝ‬نعدڄُص‬

‫ڄځمٷ خڀٵعدوي‬

‫خ‪ٝ‬نٗ‪ٜ‬ص‪ ٖ :‬ڀځع‪٥‬سًن!! و٭ڃ ڀځع‪٥‬سًن!!‬

‫خ‪ٞ‬ن‪ٝ‬ديَ وخ‪ٟ‬نىخڄٗ‬

‫خڀٵهُْ‬

‫‪170‬‬