Professional Documents
Culture Documents
ميكانيكا الكم بين الفلسفة والعلم
ميكانيكا الكم بين الفلسفة والعلم
1-1
2-1 -
3-1
4-1
5-1
6-1
:
1-2
2-2
3-2
4-2
5-2
1-3
2-3
3-3
1-4
2-4
3-4
4-4
5-4
: ( )
:
1-5
2-5
3-5
:
1-6
2-6
3-6
4-6
5-6
6-6
7-6
..
..
, .
.
, .
,
.
.
.
.
, . ,
, !.
!! , .
, .
,
.
,
, ,
. .
. ,
. ,
, .
,
, .
,
.
, .
,
. ,
.
, .
, ,
.
:
yousifalbanay@hotmail.com
,
, , .
, .
, , .
, ,
.
, .
, . :
( , .
, , ,
- , -
,
, , ,
, )*
.
, .
: , .
,
.
* , , ,
( : , )6002 ,
1-1
, ( ) ,
.
() .
, , ] [1
, ] [2 , .
,
.
.
, .
, ,
.
,
, .
.
, , .
. ,
, ( .)1-1
, ,
)(1-1
, ,
.
,
. ,
, , .
, ,
.
.
] [3 .
.
. ,
, .
. ,
,
.
( )1-2 ,
. ,
.
, .
:
.
.
, ,
,
,
,
:
).(1-2
.
,9781
:
, , :
w/
) (1-3
.
2-1
, ,
.
,
. , ) ,(1-1
,
.
) .(1-3
.
, .
,
)(1-2
.
)(1-3
.
. ,
.
,
.
,
:
) (
. ,
.
. ) (1- 4
. ) (1-4
.
,
:T
)(1-4
n .x
) (1-6 ) (1-5 :
,
.
:
, ) ,(1-3 :
) (1-7 .
) ,(1-5
)(1-5
- .
.
.
.
,
.
,
, .
) (1-7 , ,
! .
( ) .ultraviolet catastrophe
.
,0500
.
.
:
( ........ )].[4
3-1
,
,
,
.
,0500
) .(1-7
. ,
, :
, ,
) .(1-5 :
,
. ,
.
.
.
. - ,
. ,
.
. :
, .
. () .Quanta
, ,
, :
) (1-12 ) ,(1-6
.
, .
:
) (1-15 ) (1-5 :
.
, ).(1-6
)(1-6
. () .
,
, .
, ) (1-1 ) (1-16 ,
. , ),(1-3
,
) (1-16 , .
,
) ,(1-6
, ) .(1-12
:
=
, e
) .(1-16 :
, ) (1-16 .
,
, .
,
.
.
, .
.
.
, .
.
,
.
,
.
4-1
. Hertz
0442 0443 ,
.Maxwell
.
.
,0453
,
.
) (1-7 .
,
, .
, ,
.
.
.
, .
:
)(1-7
.
, .
.
( )
] [5 ,
.
,
, ,
.
. ( )
, ,
. ( )
, .
.
,
:
,
. :
. : ( ) ,
. :
, .
.
, , .
5-1
0501 ,
.
.
, .
,
.
,
, ,
. ()
. ,
:
) (1-12
.
,
. ,:
, .
:
, .
.
: .
, ,
, ,
. :
. :
, .
,
, Newton . Maxwell
,
. .
, .
, ,
, .
, .
:
, .
,
, .
6-1
0501
0415
.
.
.
( ) . ,0561
.
.
) (1-8 .
, () ,
.
,
. .
)(1-8
.
, .
) (1-9 ,
) (1-10
. ,
.
,
]:[6
, ) (1-23:
( 0 ) . ) (1-10 :
)(1-9
.
)(1-10
. .
) (1-23 :
, :
. ,
,
) (1-32 .
- .
.
. ,
,
( ) .
) (1-32 , ,
, . .
,
.
, .
,
( ) ,
.
,
.
.
, ,
,
, .
.
] [1 : .
] [2 : .
] [3 : .
] [4 , , : ,
, .0551 ,
] [5 : .
] [6 :
, ,
. 61
,
. ,
!.
.
. ,
,
, .
.
,
, ,
.0453
.
,0501
, .
1-2
.
() .
,
) .(2-1 ,
, .Gauss's surface
. ]:[1
,
,
. ,
,
.
.
,
.
( , ) ,
,
.
)(2-1
. ) (2-2
.
.
impact
.parameter ,
.
.
]:[2
) (2-2 :
( )
) (2-1:
)(2-2
, .
,
. ) (2-2 :
) (2-7 )(2-6
,
) (2-8 :
.
, ,
.
,
. ,
.
) (2-9:
.
, .
.
,
( )
, ) (2-10 :
( ) ,
) (2-3 .
.
,
,
:
.
.
. ,
, :
-0 , ,
.
-6 ,
.
-1 .
.
,
, ,
.
.
, ,
.
2-2
,
, ,
,
.
. ()
)(2-3
.
, ,
.
:
) (2-4 , .
:
) (
)(2-4
.
) ,(2-5 ,
( .)0
( .)6
,
( ,)1
( .)1
.
,
.
) (2-5
, :
)(2
)(4
)(2-5
, , ,
, , ,
, :
( Avogadro's number )
. ,
. :
,
. )(2-13
,
) (2-14 ) (2-16 :
)(2-17
, ) .(2-6
) (2-17 , :
) (
) (
,
) (2-7
.
.
,
.
,
:
,
) (2-18 ) (2-19
:
)(2-6
)(2-7
,
.
. ,
: , .
:
:
.
. :
) ,(2-8 .
,
).
. (
) (2-12 ,
,
)(2-8
,
,
,
.
,
, ,
) (2-12:
,
.
.
,
, ,
,
.
.
. ,
, ,
.
.
,
, ).(2-9
,
.
, ] [3 .
,
.
,
. .
, ,
. . 0500
)(2-9
, .
,
, .
.
3-2
.
,
. ,
. ,
,
() .
) .(2-10 .
,
.
. ,
, .
, .0441 :
)(2-10
)
,
:
.
,
. ,
:
, .
,
.
, .
4-2
0501 .
, .
,
.
.
,
, . :
.0 ,
.
.6 , .
,
. .
:
.1 ,
. :
, .
, , .
.
:
.
,
. .
,
.
:
) (2-24 ) (2-28 :
,
:
( ) .
)(2-30
,
, , Boher radius
) (2-30 :
) (2-30 :
,
:
.
, .
,
) (2-29 ) ,(2-30 ,
:
):(2-33
. ) (2-33
:
) (2-33 ) (2-26
) ,(2-23
!!
.
,
.
, , ) ,(2-23
,
, .
.
.
) (2-11 .
, ) .(2-34
):(2-34
,
, .
)) .
() 1836 .
,
, .
:
. , .
( .
(
)(2-11
.
.
.
( ) ,))2-29
.
, .
.
. ,
.
. ,
,
.
, .
5-2
,
.
. , ,
.
, ,
.
:
(
).
, ,
.
:
,
, :
,
) (2-38:
) ,(2-37 .
.
] [1 , .
] [2 :
] [3 .
,
. ,
,
.
.
.
, . ,
, :
, () .
.
().
, , , ,
,
,
, ) .(2-24
,
, ).(3-1
)(3-1
,
. ,
.
.
.
1-3
0561 ,
. .
:
.
:
) (3-1:
( ) .)(3-2 ) (3-3 )(3-4
:
)(3-2
, .
.
,
).(2-24
, ,
, ,
. 0563
. ,
.
2-3
0563 .
, .
.
) (3-3 .
, ,
.
,
. ,
.
)(3-3
.
,
,
,
, .
,
.
,
,
. ) (3-6 , ,
( ).)(3-3
) (3-4 ,
.
.
,
.
,
, .
)(3-4
,
, .
, ) ,(3-5
) .(3-6
, , ,
, , .
3-3
,
. :
,
,
, ,
, .
,
, .
,
, .
,
()
, ,
, .
)(3-5
, .
() () .
: ,
, ,
.
, ,
. ,
, ,
. ,
,
. , 50% .
. , )(3-3
.
, , .
, .
, ,
, .
.
.
)(3-6
, .
.
. .
, .
.
. .
.
,
.
,
.
. .
.
,0562
.
, ( )
. .
,
, .
.
,
.
, , ( ) .Uncertainty Principle
.
, .
.
( )
, .
.
,0561
,0562 .
, .
.
,
. .
, ,
.
1-4
,
, .
, .
,
.
, .
.
( ) ,
. ,
.
.
. ,
] ,[1
, ,
!.
,
. .
, ,
.
2-4
,
. ,
, .
( ,
) . ,
. () ,
.
,
:
, .
.
,
. ,
, .
, ,
.
3-4
,
.
, .
, .
.
,
,
!.
,
,
:
|
, ) (4-3 :
|
,
. :
|
, . :
|
, .
. :
|
,
.
, .
.
,
,
. ,
, . .
,
, .
, ,
, :
, !!
4-4
, .
, ,
, .
, ,
.
, .
: ,
. , ,
.
, ,
.
, , ,
,
.
, ,
. ,
, ) ,(1-19 ,
.
. , , ,
, ,
.
.
:
( )
.
.
, ,
, , .
,
, .
,
, :
5-4
, .
,
( ) ,
.
, .
,
, .
, ( ),
, , .
, ,
. ,
, ].[1
,
.
.
,
.
,
) (4-1 .
,
.
:
, .
,
, .
,
( ) . :
)(4-1
.
, ) (4-11:
, :
,
.
,
, :
(
.
,
, .
,
, ,
.
, )(4-10
) (4-15 ):(4-9
,
,
,
,
,
, .
, ,
.
) ,(4-17
. :
, ) .(2-33 ,
,
. , ,
.
, ,
, )(4-14
.
.
,
. ) (4-13
) (4-11
, ) (4-12
,
:
.
) (4-16:
) (4-15 :
,
:
, ) (4-7
|
, :
,
:
):(4-18
.
,
.
, .
,
.
(
) , ,
.
.
, (
) .
, :
) (4-22 :
|
.
,:
])
,
,
. ) (4-2
.
,
,
. ,
,
:
|
).(4-3
, ) (4-26 )(4-28
|
)(4-2
)(4-3
|
| . .
) (4-4 ,
. ) (4-5
.
, (
) .
.
,
) ,(4-5
.
)(4-4
.
)(4-5
| .
|
. , .
] [1 .
. ,
.
] [2 ,
, .
( )
,
,
,
.
.
, .
,
, .
,
.
.
( ) , ( )
.
1-5
,
,
) .(5-1 , ,
).(5-2
, ,
.
, ,
) .(5-3 , , ,
,
,
,
.
,
, ).(5-4
.
, , .
, .
, .
, , ) .(5-4
,
. ,
.
. .
!! . , ,
,
. ,
.
,
, ) ,(5-1 ,
) (5-2 , (5-4).
,
)(5-1
)(5-2
)(5-3
)(5-4
,
, .
, .
, ,
.
, . ,
, ) (5-4 ) ,(5-2
!!.
.
,
.
,
.
, .
,
!
,
.
.
,
! .
.
2-5
,
,
.
. ,
, ) .(4-4
.
.
.
.
,
, .
:
( , ,
, .
. ,
, , ][[1]).
. ,
,
. .
.
.
.
,
. ,
, .
,
, .
!!.
, ,:
( :
,
! , ,
! !)][2
,
.
. ( )
.
,
.
.
,:
-0 .
-6 .
-1 .
.
-1 ,
, .
-1
.
.
:
, ,
, , ) .(5-4
,
() () , ,
).(5-2
, .
. () ,
, ,
.
, .
.
, .
.
, ,
.
] [1 , , : (
, .)0553 ,
] [2 .
1-6
,
. ,
( ) .
, .
.
, .
, ( ).
, (
) . ,
.
. , ,
, ,
, ,
, ,
.
. ,
, ,
. ,
,
, !!
!! .
. : ( /
) ( / ) .
. :
,
, .
,
, .
. ,
, 50:50% ( )
.
2-6
,
. :
: ,
: .
:
: , .
: .
: , .
: .
: , . .
: . ,
. (
) ,
.
, . ,
, .
, .
:
:.
:
:.
:
: .
.
. .
, .
,
.
:
: , .
, . ,
.
:
, .
: , ,
, .
:
: , .
: , ,
,
n
.
. .
, .
,
( )
, ,
.
: .
3-6 . .
,0511 , ,
(
)] .[1 ,
.
. , ,
.
.
) .(6-1
.
, . ,
,
.
.
. ,
,
. , .
. ,
.
. ,
,
.
:
,
. .
,
. ,
, . ,
,
.
)(6-1
.
,
. ,
.
: :
,
. ,
. :
.
. .
, ,
, . ,
. :
, ,
,
. ( ) .
.
, .
,
, ,
,
, .
4-6 . .
,0521 ( . .)
, . .
, . ,
. .
. . , .
. ,
.
,
. . , ,
.
. (
)(6-2
.
) ,
, ) .(6-2
.
, ()
,
) .(6-3 .
,
, .
. ,
, .
, ( )A ,
( ,)B , .
( ,)A ( )B .
,
(.)6-4 ( )A( ,)B
.
. , ( )A ,
, ,
( )B .
( ,)A
. ( )B
).(6-5
)(6-3
, ) ,(A
, ) (B ,
) .(A
, ) (B
, ! .
) (B , !!
) (A ) .!(B
,
.
,
. ,
. ,
) (A ) (B
, .
, .
. ) (A
) (B .
.
)(B
)(A
)(6-4
, .
,
. ) .(6-6 ,
. ,
, ) ,(6-4 .
, .
, ,
. .
, ,
. ) (B
) ,)A ,
.
,
. ) (B
,
, .
,
.
, , .
, ,
.
)(6-5
) (B
).(A
5-6
, .
,
.
, .
, , .
. ,
, .
, (
) , , ,
)(6-6
. ,
.
. , , ,
.
, . ,
, ,
( / ) ( / ) .
:
, .
, .
, ,
,
,
. ,
, ,
,
.
, ()
, ! .
!!.
6-6
,
.
,
.
, .
, ,
,
, . ,
.
, !!.
, ,
. ,
. ,
.
, .
, .
.
, .
.
, , .
,
. !
, !!
7-6
, ,
. , ,
.
, .
, ,
. ,
.
, .
.
, .
.
,
, .
.
. .
, ,
. .
. : ,
! . .
, ! .
,
, .
, ,
.
.
.
, .
, , .
, .
, , .
, ,
. , ,
. ,
, .
, .
. ,
. .
, , .
() .
. .
, .
, . (
).
.
, .
,
.
, .
( ) ,
, .
, ,
,
. ,
() .
] [1 , , : ( , :
, .)0551 ,
:
-1 , , .0551 ,
-2 , :
, , .6002 ,
:
-1 , , :
, , .0553
-2 , , : / ,
, .6001 ,
-3 / . , , : .
, , .6006 ,
-4 , , :
, , .0553 ,
-5 , , :
, , .0551 ,
-6 ,
, : : . , . , :
, , .6002 ,
-7 , , : ,
, .0551 ,
:
1- David J. Griffiths, Introduction to Quantum Mechanics, Prentice hall,
2nd edition, 2005.
2- Eisberg and R. Resnick, Quantum Physics of Atoms, Molecules, Nuclei
and Particles, John Wiley, 2nd edition, 1985.