JANAR 2013
NGJALLJA
Nr. 1 (241) Viti XXI i botimit
KRISHTLINDJE, 2012
Klerit dhe besimtarëve shpresëtarë Orthodhoksë,
Bij të shtrenjtë më Zotin,
S hpëtimtari i botës, ardhjen e të
Cilit kremtojmë në Krishtlindje,
nuk erdhi në tokë si një udhëheqës
plot ngut dhe i vrullshëm për të ndry-
shuar përnjëherësh realitetin mëka-
tar. Fjala e Perëndisë, i bërë njeri,
nuk kërkoi të ndreqë gjithçka në pak
kohë, të imponojë me forcë parimet
që shpalli për një shoqëri të drejtë.
Që në vitet e para të pranisë së Tij
në historinë e njerëzimit, u soll me
një DURIM të mahnitshëm: durim
ndaj indiferencës së banorëve të
Bethlehemit që nuk i ofruan as
edhe një strehë të thjeshtë. Durim
ndaj armiqësisë paranojake të
pushtetit politik, që ndjeu se po kër-
cënohej dhe rendi të marrë masat
më të dhunshme kundër Tij. Durim
në kushtet e të qenurit i huaj, kur u
detyrua, së bashku me nënën e Tij
dhe mbrojtësin e Tij Josif, të gjejë
strehë në një vend të huaj, në Egjipt.
Dhe më vonë, për shumë kohë,
punoi si punëtor krahu, me durim,
duke marrë pjesë heshturazi në
mundimin e popullit të thjeshtë.
Dhe kur mbërriti koha për misi-
onin e Tij publik, për të krijuar pari-
...Krishti, kur mbërriti
koha për misionin e Tij
publik, për të krijuar
parimet e një shoqërie të
re dashurie, të Kishës,
për shpalljen e së vërtetës,
të paqes dhe të drejtësisë,
përsëri tregoi durim të
paepur.
NGJALLJA
JANAR 2013
DURIM ME ZEMËR TË GJERË
† Anastasi
Kryepiskop i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë
met e një shoqërie të re dashurie,
të Kishës, për shpalljen e së vërte-
tës, të paqes dhe të drejtësisë, për-
sëri tregoi durim të paepur: durim
ndaj mospranimit të mesazhit të Tij
nga skribët intelektualë dhe fari-
senjtë në dukje shpresëtarë, durim
ndaj shpifjeve të pabaza, durim ndaj
sjelljeve zemërngushta dhe mendje-
ngushta të të Tijve. Durim ekstrem
në poshtërimet e bëra nga ushtarët
e pagdhendur të absolutizmit ro-
mak. Durim në kulmin e mar-
tirizimit të kryqit.
***
N dërsa kundrojmë personin e
Mesias që po vjen, le të me-
ndojmë më me kujdes rreth “duri-
“Zoti i drejtoftë zemrat tuaja... në durimin e Krishtit” (2 Thes. 3:5)
mit të Krishtit”. Dhe le të kërkojmë
nga Perëndia i durimit dhe i ngu-
shëllimit (Rom. 15:5), Perëndia i
dashurisë, të orientojë drejt këtij
durimi zemrat tona.
Të gjithë e dimë se kushtet e sot-
me në vendin tonë janë jashtëzako-
nisht të vështira. Mos e lejojmë shku-
rajimin të na pakësojë fuqinë e
shpirtit, të paralizojë forcat tona. Le
të shfaqim durim edhe në zemëra-
tën tonë të justifikuar, ndaj tensionit
dhe frikës mashtruese që ndeshen
kudo. Sigurisht, kur flasim për duri-
min e krishterë, nuk nënkuptojmë
përballje pasive, një lloj qëndrimi
stoik, një formë nirvane, heqje dorë
nga përgjegjësitë dhe kërkesat e drej-
ta, indiferencë për aksion social.
1
Çmimi 20 lekë
Krishti artikuloi fjalë kritike- le
të sjellim në mendje predikimet e
Tij,- me fjalë të ashpra- le të kuj-
tojmë zinxhirin e fjalëve “mjerë”
kundër skribëve dhe farisenjve
(Matth. 23:33). Dëboi nga tempulli
ata që e kishin bërë “shtëpi tregtie”
(Matth. 21:33, Mark. 11:17). Por
njëkohësisht na fton të mësojmë
prej Atij, i Cili është “i butë dhe i
përulur në zemër” (Matth.11:29),
durimin e thellë të brendshëm, që
të gjejmë paqen dhe ekuilibrin në
shpirtrat tanë.
Durimi i krishterë nuk përbën
dobësi karakteri. Përkundrazi, ngja-
son me fuqinë e frenave që mbron
nga aksidentet, që garanton siguri-
(Lexoni në faqet 2)
2 NGJALLJA JANAR 2013

DURIM ME ZEMËR TË GJERË

(vijon nga faqja 1)
në e udhëtimit. Mjerë ai që guxon
të udhëtojë me makinë ose aero-
plan që nuk kanë frena të fortë.
Frenat e sigurt presupozojnë fuqi.
E njëjta gjë ndodh edhe me durimin.
Ai i transformon edhe hidhërimet,
edhe sprovat më të mëdha. Nga për-
voja e tij personale, apostull Pavli
na siguron: “...se hidhërimi sjell du-
rim, durimi sprovë (karakter të spro-
vuar), ndërsa sprova shpresë, shpre-
së e cila nuk turpëron” (Rom. 5:3-5).
Me anë të durimit, njeriu përdor
më mirë fuqitë e tij intelektuale dhe
sentimentale. Durimi i bashkuar me
këmbënguljen e paqtë, çel kalime në
shumë rrugë pa krye: në marrëdhë-
niet familjare, në krizat e shëndetit,
në vështirësi të ndryshme ekonomi-
ke, gjatë procesit të edukimit, në hu-
lumtimin shkencor, në përpjekjet
krijuese. E udhëheq njeriun drejt
pjekurisë. “Durimi vepër të përso-
sur ka, që të jeni të përsosur dhe të
plotë duke mos mënuar në asgjë”
(Jak.1:4).
Shkrimi i Shenjtë na ka dhënë
shumë shembuj të durimit, nga të
cilët më të njohurit janë ai i Avraha-
mit (Hebr. 6:15), i Jovit (Jak.5:11)
dhe i Hyjlindëses. Por veçanërisht
na fton të imitojmë “durimin e Ji-
suit”: “Me durim le të vrapojmë në
betejën që qëndron përpara nesh,
duke e pasur vështrimin te kryetari
i besimit dhe përsosësi Jisu” (Hebr.
12:1-2,4). Dhe me shikimin tonë të
përqendruar tek Ai, le të përballemi
me durim zemërgjerë me sprovat
që na dalin përpara. Në mënyrë të
veçantë, të gjithë ata që përhapin
Ungjillin, të vërtetën e Krishtit në
kufijtë e vjetër dhe të rinj, sa janë
“dhjakonë” dhe të dërguarit e Tij,
janë thirrur në një pjesëmarrje më
të ngushtë në veprën dhe Pësimin
e Tij “në durim të shumtë, në hi-
dhërime, në nevoja, në shtrëngi-
me... (2 Kor. 6:4).
Mbi të gjitha kërkohet durim në
ditët tona, për të arritur reciprocitetin
dhe unitetin e brendshëm shpirtëror,
për të cilat ka nevojë vendi, për ta
kapërcyer krizën. Me durim do ta
fitojmë jetën tonë (shih Llk. 23:19).
***
T ë gjitha sa nxirren në pah në
këto ditë kremtuese, vëllezërit
e mi- paqja, dashuria, shpresa dhe
durimi që theksuam ditën e sotme-
janë gjëra të ndërlidhura njëra me
tjetrën, ashtu siç ndërlidhen në tru-
pin tonë organet jetësore, sistemi
nervor, i qarkullimit të gjakut dhe
ai muskulor. Secili ndërvaret, mbë-
shtet dhe fuqizon tjetrin. Pra durimi
nuk është aspak i veçuar dhe auto-
nom. Vepron së bashku me besimin
(sistemi nervor), shpresën (ai mu-
skulor) e me dashurinë (sistemi i
qarkullimit të gjakut) e cila “i duron
të gjitha” (1 Kor. 13:9).
Le ta lusim fort Zotin, “Perëndi-
në e dashurisë” në këto festa të
Krishtlindjeve që të orientojë me-
ndimet tona drejt kësaj forme du-
rimi, por mbi të gjitha, ta bëjë këtë
edhe me zemrat tona. Të na orien-
tojë drejt “durimit të Krishtit” të
paqtë, të fortë, rrezatues, të paepur.
Dhe “Dielli i drejtësisë”, fitimtar
do të shndrisë përsëri brenda reve
të zeza, për të ndriçuar dhe për të
ngrohur zemrat tona. Me durim me
zemër të gjerë le të ecim sidomos
gjatë vitit të ri, që të kapërcejmë pro-
blemet e shumëllojta dhe kundër-
shtitë e paparashikuara.
Krishtlindje të bekuara!
Me të gjithë dashurinë time më
Krishtin
† Anastasi
Kryepiskop i Tiranës, Durrësit
dhe i Gjithë Shqipërisë
Dhjetor, 2012

Kremtim madhështor i Krishtlindjes

në mjediset e Kompleksit të Katedrales së re “Ngjallja e Krishtit”
Kremtimi i parë ishte pasditen e së Dielës
para Krishtlindjes, kur besimtarët u mblodhën,
siç është bërë traditë, në kishën “Ungjillëzimi i
Hyjlindëses”, në Misterin e Efqelisë.
Të hënën, 24 dhjetor, herët në mëngjes be-
simtarët morën pjesë në Shërbesën e Orëve të
Mëdha të Krishtlindjes, të mbushur me tropare
dhe lexime nga Dhiata e Vjetër dhe e Re, që
flasin për Lindjen e Krishtit, duke u pasuar më
pas me Shërbesën e Mbrëmësores e Liturgjinë
Hyjnore. Ndërsa fëmijë orthodhoksë të organi-
zuar nga katekistë të Zyrës së Fëmijëve vazhdu-
an gjatë gjithë ditës vizita nëpër shtëpi besim-
tarësh orthodhoksë duke kënduar kolendrat -
këngët tradicionale të Krishtlindjes mjaft popu-
llore për besimtarët.
Veprimtaritë dhe përgatitja shpirtërore e be-
simtarëve orthodhoksë kulmuan më 25 Dhjetor,
me Liturgjinë Hyjnore të Krishtlindjes, që për
herë të parë u bë në Katedralen e re “Ngjallja
e Krishtit”. Ajo u krye nga Kryepiskopi Anastas,
i ndihmuar nga Hirësi Nikolla, Hirësi Andoni, Hirë-
si Nathanaili, Hirësi Asti dhe klerikë të shumtë.
Kryepiskopi Anastas lexoi Mesazhin e
Krishtlindjeve, që këtë vit kishte si titull “Durim
me zemër të gjerë”.
Festimet vazhduan me pritjen, e cila u bë për
herë të parë në mjediset e Qendrës Sinodike,
pjesë e kompleksit të Katedrales. Erdhën për të
uruar përfaqësues të komuniteteve fetare, mini-
stra, përfaqësues të partive, ambasadorë, perso-
nalitete dhe intelektualë të njohur, besimtarë etj.
Për të uruar besimtarët orthodhoksë erdhën
edhe Kryemimistri Berisha dhe Kryetarja e
Kuvendit, znj. Topalli, të cilët uruan besimtarët
dhe vlerësuan përpjekjen e Kryepiskopit Anastas
për ngritjen e katedrales, si një vepër që ka
zbukuruar Kryeqytetin. Vlerësim të veçantë mori
edhe dhurimi nga Fortlumturia e Tij e Kodikut
të Korçës nr. 93, i shek. X, i cili u ribotua në ba-
shkëpunim me Arkivin Qendror të Shtetit dhe
Shoqërinë Biblike Ndërkonfensionale.
JANAR 2013 NGJALLJA 3

Me rastin e Krishtlindjeve Presidenti i

Republikës, z.Bujar Nishani, shtroi një drekë
me përfaqësuesit e komuniteteve fetare. Në
të mori pjesë Kryepiskopi i Tiranës dhe i gjithë
Shqipërisë, Prof. Dr. Anastasi.
Kjo veprimtari, dëshmoi sërish harmoninë
që ekziston midis komuniteteve fetare të ven-
dit tonë, por edhe vlerësimin e autoriteteve
më të larta shtetërore për drejtuesit e këtyre
komuniteteve. Të njëjtën gjë dëshmoi edhe
pritja e shtruar nga Kryeministri Berisha në
prag të Krishtlindjeve dhe pritja e vizitave të
urimit në selinë e re Sinodike etj.
Kjo harmoni dhe vlerësim janë edhe për-
gjigjja më e mirë ndaj disa qarqeve politike
ekstremiste, që në kundërshtim me atë çka
dëshirojnë shqiptarët dhe me interesat ko-
mbëtare, po përpiqen të krijojnë ndarje,
keqkuptime dhe kundërvënie.

Kremtim i hareshëm i Lindjes së Shpëtimtarit Jisu Krisht

BERAT KORÇË

Data 24 dhjetor, vigjiljet e u bë njeri i përulur, që të na tër-

Krishtlindjeve si gjithmonë kanë
veçantinë e tyre. Besimtarët morën
pjesë në orët e Krishtlindjeve, Mbrë-
mësoren e Madhe, si dhe në Litur-
gjinë Hyjnore të Shën Vasilit. Mbrë-
mjen e kësaj dite ishte organizuar
nga Mitropolia e Beratit një festë e
bukur, me himne kishtare, këngë,
recitime, interpretime instrumentale
etj. Spektatorët ishin të shumtë dhe
si një familje e madhe kaluan së
bashku momentet e gëzueshme të
vigjiljeve.
Më 25 Dhjetor, ditën e Lindjes
së Shpëtimtarit tonë, Zotit Jisu
Krisht, besimtarë të shumtë, er-
dhën në Katedralen e Shën Dhi-
mitrit, ndoqën Liturgjinë e drejtuar
nga Mitropoliti i Beratit, Hirësia e
Tij Ignati, si dhe kunguan Trupin dhe
Gjakun e Zotit Krisht. Këtë ditë u
lexua mesazhi i festës, shkruar nga
Mitropoliti ynë, drejtuar klerit dhe
besimtarëve shpresëtarë të mitro-
polisë. Mesazhi ishte i frymëzuar
nga Shën Joan Gojarti, aty thuhej
ndër të tjera:
“Ndaj Tij pra, Fjalës së Perë-
ndisë dhe Birit të Virgjëreshës, të
drejtojmë lavdërim bashkë me
Atin dhe Shpirtin e Shenjtë në
jetë të jetëve”, na nxit Gojarti i
hirshëm. Prandaj Perëndia i lart
heqë nga poshtërsia e jetës dhe
të na ngrejë drejt lartësisë së Tij,
Mbretërisë së Tij të përjetshme.
Trupëzimi i Tij, domethënë lindja
dhe shfaqja e Tij si njeri midis
nesh, nuk shfaq vetëm njeri-
dashjen hyjnore të paanë, nde-
rin ndaj shëmbëlltyrës së Tij,
njeriut, por zbulon edhe madhë-
sinë e shkeljes sonë. Shfaq edhe
situatën dëshpëruese dhe tragji-
ke në të cilën kishim arritur.
Ky është mesazhi i madh i
Krishtlindjeve. Njeriu i plagosur
i çdo epoke, mundet, nëse dëshi-
ron, të pasqyrojë veten e tij, në
grazhdin e varfër të Betlehemit.
Dhe, duke shikuar gjendjen e tij
të mjeruar, të tronditet, të bëhet i
vetëdijshëm për dobësinë dhe
varfërinë e tij të skajshme, në më-
nyrë që të ndjejë dhe të gjejë ve-
ten e tij.”
Pas Liturgjisë Hyjnore, në selinë
e Mitropolisë erdhën për të uruar
Krishtlindjet, autoritetet vendore,
Kryetari i Bashkisë së Beratit, zoti
Fadil Nasufi, përfaqësues të partive
politike, përfaqësues të komuni-
teteve të tjera fetare, intelektualë,
si dhe besimtarë të shumtë.
Joan Qako
Në këto kohë të vështira, ku
Kisha jonë Orthodhokse është më
e fortë se kurrë, por dhe sulmohet
më fort sepse siç dihet “nuk goditet
ferra me gurrë por dardha që t’i
marrin frutat”, besimtarët ortho-
dhoksë në Korçë morën pjesë si
gjithmonë në mënyrë masive dhe
të hijshme. Përpjekja për përjetimin
shpirtëror të festave fetare nuk ka
reshtur kurrë nga besimtarët ortho-
dhoksë të cilët gjithmonë përpiqen
të jenë të përqendruar shpirtërisht
te kuptimi dhe qëllimi parësor i tyre.
Kjo vërehej dhe gjatë këtij viti e si-
domos gjatë Liturgjisë Hyjnore që
u mbyll me predikimin e të Hirë-
sisë së Tij, Mitropolitit të Korçës,
Joanit. I cili theksoi ndër të tjera:
“Mos kini frikë, se ja ku laj-
mëroj një gaz të madh për të gji-
thë popullin,
Sepse sot në qytetin e Davidit,
lindi për ju një shpëtimtar i cili
është Zoti Jisu Krisht”
Me këto fjalë e tregon Ungji-
llori Lluka lindjen e Zotit Jisu
Krisht, dhe këto fjalë janë shu-
më të rëndësishme dhe për ne sot,
sepse ndodh shpesh që ngjarje
ose shqetësime të krijuara nga
ne ose nga të tjerët, të vogla apo
të mëdha, të cilat prekin jetën to-
në personale, familjare ose të
komunitetit tonë, mund të mbje-
llin në zemrat tona pasiguri dhe
frikë për të ardhmen, dhe mund
ta çojnë njeriun në një gjendje
të pashpresë... Eshtë vështirë për
njerëzit dhe nganjëherë gati e
pamundur për ta që të përballoj-
në të vetëm problemet dhe vështi-
rësitë e ndryshme të jetës, por
engjëjt këta lajmëtarë qiellorë
na lajmërojnë që të mos kemi fri-
kë, sepse nuk jemi vetëm, ZOTI
ËSHTË ME NE, një shpëtimtar
lindi për të gjithë njerëzit dhe
për të gjithë popujt. Ky është laj-
mi i Krishtlindjes dhe prandaj
dhe mesazhi i saj mbush zemrën
e njeriut me shpresë dhe siguri,
dhe është jashtëzakonisht i rën-
dësishëm sidomos në botën e sot-
me, sepse thekson faktin, dhe jep
ngushëllimin, se tashmë ne nuk
jemi vetëm, Zoti i bërë njeri Krishti
është i pranishëm në jetën tonë...”
Pas Liturgjisë Hyjnore, në selinë
e Mitropolisë shkuan për të uruar
përveç besimtarëve disa kryetarë
të forcave politike, përfaqësues të
pushteti lokal, deputetë, intelektualë,
akademikë, besimtarë të të gjitha
moshave, përfaqësues të Komu-
niteti Mysliman etj.
Themistokli Bambulla
4 NGJALLJA
Nuk mund të heshtet kundër
papërgjegjshmërisë së AKZ
Nga Dom. Gjergj Meta
Ka kohë që një lloj nacionalizmi
dylekësh i përhapur ndër disa shqip-
tarë më shkakton neveri, por asnjë-
herë sa në ditët e fundit të 2012-ës,
kur u sulmua Kryepeshkopi i Ki-
shës Ortodokse të Shqipërisë, Fort-
lumturia e Tij Anastasios Janullatos,
nga eksponentët e Aleancës Kuqezi.
Prej kohësh ai sulmohet. Sigu-
risht, nuk jam unë personi më i për-
shtatshëm për t’i bërë apologjinë
Fortlumturisë së Tij, dhe nuk kam
ndër mend të bëj këtë gjë në këtë
shkrim. Së pari, vetë puna dhe ve-
primtaria e tij janë apologjia më e
mirë, e së dyti, ka edhe të tjerë që
mund ta bëjnë më mirë se unë këtë
gjë, sikurse tashmë kanë vepruar
klerikët e Kishës Ortodokse, që e
njohin mirë dhe kanë punuar prej
vitesh afër tij. Ajo që më irritoi ishte
diçka tjetër, që do mundohem ta
shpjegoj në këtë shkrim.
Në kësisoj deklaratash e në le-
trën drejtuar Presidentit të Republi-
kës nga ana e Aleancës Kuqezi, për
tërheqjen e titullit “Gjergj Kastrioti-
Skënderbeu” Kryepeshkopit të Ki-
shës Ortodokse, preken themelet e
lirisë fetare në vend, që janë baza
e çdo lloj lirie tjetër, pasi kanë të
bëjnë me lirinë e ndërgjegjes.
Përveç faktit që tregojnë paburrni,
pasi një gjë e dhënë nuk kthehet
mbrapsht, së paku në traditën më
të mirë shqiptare, këto deklaratat
totalisht të papërgjegjshme krijojnë
precedentë të rrezikshëm në marrë-
dhënien e politikës me besimin
fetar në Shqipëri. Madje kur politika
kërkon të të japë edhe leksione
administrimi të brendshëm të Ki-
shës, apo leksione ekleziologjie apo
teologjie, është si të thërrasësh një
lopçar e të flasë për astrofizikën ve-
tëm sepse ka parë yjet natën. Patu-
rpësia dhe pafytyrësia shtyhen deri
aty sa kërkohet zëvendësimi i Krye-
peshkopit me një prift shqiptar duke
nxitur kësisoj edhe besimtarët kun-
dër hierarkut të tyre. Kush nuk e
ka të qartë natyrën universale dhe
unitare të Kishës, që qëndron në
thelbin e saj dogmatik dhe teologjik,
sigurisht që del me kështu dekla-
ratash të papërgjegjshme.
JANAR 2013
“Deklarata përbën një rrezikshmëri të lartë për
të ardhmen e lirisë fetare në vendin tonë”
Sipas kësaj logjike të nxitur nga ka në themel të vetin patriotizmin,
të tilla deklarata i bie që edhe më por Krishtin dhe kolonat e saj janë
shumë se gjysma e episkopatit kato- ipeshkvijtë, d.m.th. mbikëqyrësit, që
lik duhet të ikë, po ashtu dhe pasto- aty janë për vullnet të Hyjit. Në Ki-
rët protestantë amerikanë, gjerma- shë demokracia nuk funksionon si zikshmëri të lartë për të ardhmen e
në apo anglezë që kanë themeluar në Parlament apo në politikë, pasi lirisë fetare në vendin tonë dhe
komunitete e i drejtojnë ende sot në pjesëmarrja e popullit dhe e vullnetit autonominë e dy rendeve, atij fetar
Shqipëri... Të imagjinojmë pak se çfa- të tij në vendimet e Kishës nuk mund e atij politik. Askush nuk mund të
rë bën një lëvizje e tillë me një men- të anashkalojë edhe një element tje- ndërhyjë në funksionimin e brend-
dësi të tillë sikur, larg qoftë, të vijë tër thelbësor dhe që i jep formë krejt shëm të komuniteteve fetare, apo
në pushtet. Po çfarë do të thoshte një jetës së Kishës, e që është ai frymor të nxisë anëtarët e saj të rebelohen
lëvizje e tillë sikur në Itali më shumë e m’anë tjetër aspektin hierarkik e kundër hierarkisë. Kishat funksio-
se gjashtë a shtatë priftërinj katolikë institucional. Nuk ka të drejtë askush nojnë me rregulla të qarta që janë
shqiptarë që njoh unë e që drejtojnë të kërkojë shpalljen shenjt të dikujt, farkëtuar ndër shekuj e nuk kanë
komunitete italiane të largoheshin nëse nuk i përket një grigje të ca- të bëjnë aspak me rregullat e lëvi-
prej shtetit apo prej besimtarëve të ktuar, por edhe kur i përket duhet zjeve ideologjike.
atjeshëm vetëm sepse janë shqipta- të bëhet sipas rregullave. Kush ...Kush i ka ndjekur zhvillimet
rë? A do ishte ksenofobi kjo? Po në është kjo farë aleance që i kërkon fetare në vend në këto vite nuk mund
USA, ku janë disa meshtarë katolikë Kryepeshkopit shenjtërimin e një të mos dëshmojë një përpjekje të
shqiptarë që drejtojnë komunitete prifti për sa patriot apo i zoti na pas- jashtëzakonshme të krerëve fetarë
amerikane përveç atyre që drejtojnë kësh qenë ky? Me ç’të drejtë e nisur të Shqipërisë, të gjithë atyre, duke
komunitetet e diasporës shqiptare? E nga çfarë parimesh? Dëshira e mi- nisur nga i ndjeri Haxhi Hafiz Sabri
ç’është më e keqja, për t’iu kundërvë- rë? Ajo thjesht thuhet, por nuk më- Koçi e tani Selim Muça e duke va-
në Janullatosit shkojnë e ndjekin tohet. E drejta? Cila e drejtë? Ku zhduar, me Fortlumturinë e Tij
meshën e Krishtlindjes në një ba- është shkruar? Vetëm besimtarët Janullatos, Imzot Pelushin etj., me
shkësi që nuk është në bashkim me ortodoksë, por dhe ata sipas rregu- Baba Dede Reshat Bardhin e tani
Kishën Ortodokse Shqiptare. Kjo llave, mund të kërkojnë një gjë të me Baba Mondin, me Imzot Rrok
e fundit është e njohur nga gjithë shqip- tillë. Të gjitha këto janë ndërhyrje Mirditën, Imzot Massafrën dhe ipe-
tarët ortodoksë brenda e jashtë ve- të politikës në punët e një bashkësie shkvijtë e tjerë katolikë, të cilët kanë
ndit, nga vetë Patriarkana e Stam- fetare e cila funksionon me rregullat qenë dhe janë shembull i punës së
bollit, nga Patriarkanat e tjera, nga e saja dhe, në territorin e Shqipëri- pareshtur e me përkushtim në ko-
Shteti shqiptar, nga komunitetet e së, edhe me marrëveshjet e ndërsje- munitetet e tyre e po ashtu një shem-
tjera fetare në vend dhe e udhëhequr lla të bashkësisë me shtetin shqiptar. bull se si në momente të vështira
në thelbin e saj, jo sipas statutesh që Nuk mund t’i kërkojë Aleanca Kuq- kanë ditur të jenë bashkë për të për-
shkojnë e vijnë, por sipas Kanoneve ezi fonde Kryepeshkopit Janullatos balluar situata të veçanta. Këtu nuk
të Kishës Lindore e Etërve të Shenjtë, për kishën e Elbasanit apo për çdo është fjala vetëm të ruhet figura e
që janë dymijëvjeçare. Duke u bërë kishë tjetër, sepse në nenin 10 të një kleriku ortodoks, por e të gjithë
palë e një problemi të brendshëm të Kushtetutës së Shqipërisë thuhet se klerikëve në Shqipëri të çfarëdolloj
Kishës Ortodokse nxitet përçarja “Bashkësitë fetare …kanë pavarësi feje apo race ato qofshin, por sido-
e besimtarëve e kjo është një vepër në administrimin e pasurive të tyre mos të ruhet autonomia e ndërsje-
për t’u ndjekur penalisht. sipas parimeve, rregullave e kano- llë e institucioneve fetare dhe atyre
Kisha (katolike, ortodokse, neve të tyre…”. Precedent i krijuar shtetërore apo politike...
lindore apo perëndimore qoftë) nuk nga këto deklarata përbën një rre-
Në një intervistë në gazetën “Shekulli”, prof. dr. Tritan Shehu do të
deklaronte ndër të tjera:
Në lidhje me AK “... ata duan të nxisin nacionalizmat e vdekura,
urrejtjen etnike, konfrontimet fetare, destabilitet në vend e rajon. Thirrjet
e tyre kundër drejtuesit të Komunitetit Ortodoks në Shqipëri, Shkëlqesisë
së Tij z. Janullatos, ngjajnë veçse me thirrjet e talebanëve, nacionalizmi
i tyre i ngjan atij millosheviçian. Sot sulmojnë një personalitet fetar, nesër
do ta bëjnë këtë me dikë tjetër, sot sulmojnë një nga fqinjët, nesër do të
përqendrohen te tjetri. Kjo është strategjia e tyre, në esencë antikombëtare.
JANAR 2013
JISU KRISHTI -
DRITA E BOTËS
“Drita e vërtetë u shfaq dhe të
gjithëve u dhuron ndriçimin...”
(Lavdërimet e Mëngjesores së Theofanisë)
Krishti, me ardhjen e Tij në botë, na pajtoi
me Perëndinë dhe na bashkoi me Të, ndërsa
me pagëzimin e Tij na shfaqi se Ai është Perëndi
e Bir i Perëndisë dhe njëkohësisht se është
edhe njeri si ne, vëllai ynë i vërtetë. Prandaj
edhe festa e Theofanisë është ditë gëzimi dhe
hareje jo vetëm për njerëzit, por edhe për gjithë
krijesën dhe botën. Shumë të bukura dhe
kuptimplota janë frazat që u dëgjuan gjatë
bekimit të ujit në Ajazmën e Madhe: “...Sot,
Parajsa u hap për njerëzit dhe Dielli i drej-
tësisë ndriçoi për ne. Sot të poshtmet (d.m.th.
tokësoret) festojnë bashkë me të sipërmet
(d.m.th. qielloret) dhe të poshtmet bashkë-
bisedojnë me të sipërmet. Sot, panairi i or-
thodhoksëve me zë të madh gëzohet”
(Urata e Ajazmës së Madhe).
Pas pagëzimit të Krishtit, Ungjijtë na
tregojnë se pararendësi Joan, i cili kishte nisur
veprimtarinë e tij pak kohë më përpara se Jisui
të pagëzohej prej tij, ia lë vendin e tij Zotit për
të filluar Ai veprimtarinë e Tij shpëtimtare në
botë (Mt. 3:1; 4:12. 17;Mk. 1:4; Lk. 3:2-3;
Jn. 1:6;26). Pagëzori, në Himnografinë e
Theofanisë dhe në përgjithësi në Traditën e
Shenjtë orthodhokse, konsiderohet si kandil, i
cili na përgatit dhe na drejton te Drita - Zoti
(Shih: Lavdinë e Ajazmës së Madhe. Lavdinë
e Pasvargjeve te Mbrëmësorja e Theo-
fanisë. Lavdinë e Mbrëmësores dt. 7 janar
etj.). Mirëpo, kur erdhi Drita kandili u më-
njanua, sepse ai e kishte kryer detyrën e tij.
Joani është dëshmitari i së vërtetës, i
Mbretërisë së Perëndisë, por edhe i vetvetes.
Për plotësimin dhe realizimin e detyrës ai ofroi
jetën e tij. Pas pagëzimit të Krishtit në lumin
Jordan, ai u arrestua, u burgos dhe më pas iu
pre koka nga Irodh Antipa, për arsye se pak
kohë më parë e kishte qortuar rreptë për jetën
e tij të shthurur dhe imorale (Mk. 6: 17-18.
27-28; Lk. 3:19-20). Pagëzori na shfaqi
Krishtin në botë. Së pari, me pagëzimin dhe
më pas, me burgosjen e tij. Irodhi i pamend i
preu kokën, e martirizoi, por me këtë veprim
të egër dhe barbar ai shfaqi Kokën e Kishës,
Krishtin.
Shkrimi i Shenjtë dhe e gjithë Tradita jonë
e Shenjtë na mësojnë se qëllimi i jetës dhe desti-
NGJALLJA
“Që në fillim u shfaqe me lavdi në tërë botën, dhe Drita Jote ndriçoi
mbi ne sot, pra të himnojmë me kuptim: Erdhe dhe zbulove vetveten, o
Dritë e Paafrueshme”
nacioni final i njeriut është një: takimi përfun-
dimtar i tij me Perëndinë. Ftesën për këtë takim
na e bën Zoti Krisht që nga momenti kur Joani
u arrestua e deri më sot(Mt. 4:17; Mk. 1:15).
Jisui, pas arrestimit të Joanit, u largua nga
Judea dhe shkoi në Galile (Mk. 1: 14; Lk.
4:14). Për të filluar veprimtarinë e Tij shpë-
timtare zgjodhi qytetin e Kapernaumit (Mt.
4:13; Mk. 1:21; Lk. 4: 31). Në këtë krahinë,
ku banonin fiset e Zavullonit dhe të Nefthalimit,
u përmbushën fjalët e Isaias (Is. 8:23; Mt.
4:14-15). E gjithë bota, sipas tij, gjendej në
errësirë shpirtërore, e cila simbolizon mëkatin
dhe vdekjen (Is. 9:2; Mt. 4:16). Duke
komentuar këtë fragment shën Joan Gojarti
thotë: “...Bota nuk po ecte në errësirë, por
po rrinte në errësirë. Që do të thotë, se bota
i ishte dorëzuar errësirës dhe nuk shpre-
sonte se do të dilte nga kjo situatë. Njerëzit
nuk dinin çfarë të bënin dhe as që mundeshin
të bënin diçka, prandaj kishin vendosur të
qëndronin në errësirë. Papritur, për ta, u
shfaq dikush, i cili jo vetëm që i ndriçoi dhe
i nxori nga kjo errësirë, por që Ai ishte vetë
Drita e botës, Drita e vërte-të...”(J.P. Migne.
Homilia XIV, PG. 57, 217). Jisu Krishti është
Drita e botës (Jn. 9:5).
Që në Dhiatën e Vjetër Perëndia iu shfaq
popullit izraelit me anë të dritës, e cila simbo-
lizon praninë e Zotit. Kështu, Ai herë shfaqet
si zjarr (Eks. 19:18; Deut. 4:11.15, Is. 4:5),
ose si vetëtimë (Eks. 19:16; 20:18), dhe herë
si re e shndritshme (Num. 9: 15-16), re zjarri
5
(Shkurtorja)
(Deut. 1:33, Is. 4:5; Ps. 78:14) apo si shtyllë
e zjarrtë (Eks. 13:21-22; Sol. 18:3). Në Dhia-
tën e Re, Lindja e Zotit (Lk. 2:9), Metamor-
foza (Mt.17: 2.5) dhe Pentikostia (Vep. 2:3),
janë të mbushura plot me dritën e Perëndisë.
Më pas, shenjtorët, të cilët përjetojnë jetën e
Krishtit, janë të mbushur edhe ata plot me dritë.
Prandaj, siç shfaqen në ikonografinë ortho-
dhokse, mbi kokat e tyre ata kanë kurorë të
shdritshme, e cila dëshmon praninë e va-
zhdueshme të Zotit tek ata.
Jisu Krishti është Drita e vetme e botës, e
cila ndriçon dhe shenjtëron çdo njeri që vjen
në botë. Prandaj Kisha jonë përditë lutet: “...Le
të shënohet mbi ne drita e fytyrës sate, që
nëpërmjet saj të shohim dritën e paafru-
eshme...” (Shih: Uratën e Orës I). Bota, për
aq kohë sa do të qëndrojë larg Krishtit, do të
vazhdojë të jetë në errësirë dhe të endet nëpër
labirinthe pa shpresë.
Sot, më tepër se kurrë, bota e zhvilluar dhe
e kulturuar, e teknologjisë moderne, e elektro-
nikës, ka nevojë për Dritën e Krishtit. Ndërsa
ne që e kemi marrë, besimtarët (d.m.th. që jemi
pagëzuar), le të përpiqemi ta rruajmë këtë dritë
që na e dhuroi Krishti në Kishë me pjesë-
marrjen tonë në misteret e saj. Të qëndrojmë
në të dhe gjatë gjithë jetës sonë le të ecim me
këtë dritë, duke kryer porositë e dëshirën e
Tij, që të bëhemi Bij të Dritës (Ef.5:8).
Atë Kozma Sovjani
6 NGJALLJA
Çfarë duhet të
presim më shumë!
Shkatërrimi i afreskeve të
Onufrit në Valsh qe një akt i
paparë barbarie ndaj vlerave
shpirtërore të kulturës sonë
kombëtare. Pas aktit të into-
lerancës ndodhur vite më parë
në Voskopojë, kjo mund të qu-
het jo vetëm si sulmi më i rëndë
ndaj kësaj pasurie të paçmu-
eshme, por edhe një përdhosje
e vendit të shenjtë dhe një fyerje
e rëndë për të gjithë besimtarët.
Ka kohë që kambanat e alar-
mit bien. Por ato pak ose aspak
dëgjohen nga organet kompete-
nte. Si nga ato që i kanë në kuj-
destari ashtu edhe nga organet
e rendit. Janë vjedhur ikona të
paçmueshme, por nuk janë gje-
tur as ato e aq më pak autorët;
janë grabitur ikonostaset she-
kullore, me të cilat mburremi
para botës dhe asnjë copë e tyre
nuk është rikthyer në vendin e
vet; janë rrëmbyer kambanat që
për qindra vjet kanë thirrur be-
simtarët në lutje dhe asnjë nuk
është rivënë në vend…
Po në rastin e kishës së Shën
e Premtes në Valsh u kalua çdo
limit. Organet e rendit vazhduan
gjumin kur u bë grabitja e parë.
Nuk lëvizën as Instituti i Monu-
menteve apo Ministria. Por
apatia vazhdoi edhe pas përdho-
sjes së dytë. Një reagim i vakët
dhe asnjë rezultat konkret në
hetime. Madje edhe një apati e
mediave dhe opinionit, që nuk
shkoi përtej disa deklaratave të
ndjera intelektualësh, që u
dhemb ajo që ndodhi dhe asgjë
më shumë.
Pasi i fyen orthodhoksët me
censusin maskaradë, pasi lejuan
grabitjen e vlerave më të çmua-
ra të krijuara nga ata në shekuj,
pasi lejuan forcat më ekstre-
miste të spektrit politik t’i fyejnë
e të cenojnë hapur harmoninë
fetare, çfarë duhet të presim më
tej?
Th. Dh.
JANAR 2013
VIDHEN DHE DËMTOHEN RËNDË PJESË NGA AFRESKU
I ONUFRIT NË KISHËN E SHËN E PREMTES
NE VALSH TË ELBASANIT
Ky material ishte shkrimi i
parë që bëri të njohur këtë krim
të rëndë për publikun dhe u
botua në “Shqip” dhe “Tema”
Në këto ditë të ndërrimit të vite-
ve është vjedhur e dëmtuar rëndë
dy herë afresku i pikturuar nga
Onufri në kishën e Shën e Premtes,
pranë fshatit Valsh të Elbasanit.
Kjo kishë e vogël dhe e thjeshtë
në pamje, njënefëshe, me hajat nga
perëndimi, por unike për sa i përket
vlerës së afreskut, e pikturuar nga
dora e Onufrit në vitin 1554, ka
qenë gjithmonë një ekzemplar
studimesh, analizash kimike,
kërkimesh dhe temash të ndryshme,
diskutimesh shkencore në fushën
e trashëgimisë kulturore. Janë të
shumta referencat e botimet ku
preken vlerat dhe teknikat e për-
dorura në këtë kishë.
Por këto nuk vlejnë asgjë për
dëmtuesit dhe grabitësit e këtyre
ditëve, të cilët të qetë dhe të pa-
shqetësuar as nga organet e rendit
vazhdojnë “detyrën” e tyre të dëm-
timit të një prej kryeveprave të
trashëgimisë sonë kulturore.
Ndërhyrja e parë ka ndodhur në
datën 30 dhjetor dhe është kon-
statuar vonë nga banorët e fshatit,
të cilët menjëherë kanë njoftuar po-
licinë, drejtorinë rajonale të monu-
menteve të kulturës dhe Kishën.
Dëmtimet e grabitjet e konstatuara
ishin tepër të rënda. Keqbërësit
duke mos qenë profesionistë të
çmontimeve të afreskeve kanë
dëmtuar afreskun me mjete primi- Afresku i mrekullueshëm i Shën Grigor Theologut,
tive, duke tentuar ta shkëpusin atë i shkatërruar nga keqbërësit
nga muri. rëndësishme të theksojmë se situatë e sigurt për keqbërësit, të
objekt i kësaj grabitjeje është bërë cilët jo më shumë se gjashtë ditë
Pjesë të mëdha afresku të thër-
edhe pjesa e mbishkrimit në zonën më vonë, rreth datës 4 janar, reali-
muara gjendeshin në tokë, dhe pje-
e sipërme të ikonostasit prej guri, zuan një grabitje të re, këtë radhë
së të tjera mungonin fare. Duke
e cila ishte jo vetëm pjesë e artit të edhe më të rëndë, duke marrë tash-
mos hyrë shumë në detaje, të cilat
kësaj kishe, por edhe burim infor- më edhe pjesë të tjera afresku.
mund t’i vlejnë më mirë ekspertizës
macioni.
dhe restauratorëve, synimi ka qenë Pavarësisht se duket e pabesu-
të çmontohen kokat e shenjtorëve, Pas këtyre konstatimeve kisha eshme, por afresku i Onufrit va-
duke numëruar rreth pesë të tilla, u mbyll përsëri me çelësa të rinj. zhdon të vidhet ritmikisht dhe keq-
përfshirë këtu edhe shenjtoren e Por duket se reagimi i vakët dhe bërësit veprojnë të pashqetësuar
kishës, Shën e Premten, ikona e pothuaj i papërfillshëm nga organet nga organet e rendit, të cilët ose
së cilës nuk ekziston më. Është e kompetente bëri të krijohej një ( Vijon në faqen 8)
JANAR 2013 NGJALLJA 7

KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPËRISË

Rruga e Kavajës, Nr. 151, Tiranë

Përgjigje e klerikëve orthodhoksë të Kryepiskopatës së Tiranës

ndaj shpifjeje të kohëve të fundit
Kisha Orthodhokse Autoqefa-
le e Shqipërisë, nga viti 1992 e në
vazhdim, nën drejtimin e Fortlum-
turisë së Tij, Kryepiskopit të Tira-
nës, Durrësit dhe Gjithë Shqipëri-
së, Anastasit, ka vendosur si parim
të sajin të mos lidhet dhe as të mos
u kundërvihet partive politike. Ajo
është e përkushtuar në veprën e
saj fetare me shumë nisma sociale,
arsimore e kulturore.
Menjëherë pas botimit të de-
klaratës së saj zyrtare në lidhje me
rezultatet e pasakta të përkatësisë
fetare të Censusit 2011, u bë një
sulm i ashpër shpifës nga ana e një
formacioni politik me qëndrime
ekstreme, kundër Kryepiskopit
Anastas, me fyerje dhe akuza të
rënda “për akte antikushtetuese”
në bashkëpunim me qarqe ekstre-
miste të Greqisë “për veprimtari
antishqiptare” “kundër tërësisë fundit, dhe keqinformimi mund të Kryepiskopit Anastas në ringritjen tetarëve të tjerë të paanshëm, që
territoriale të Shqipërisë”. Si përfu- ndikojë te qytetarë të painformuar e plotë të Kishës Orthodhokse ndjekim nga afër punën e tij, e
ndim iu kërkua Presidentit të Re- e mbi të gjitha te të rinjtë, e quajmë Autoqefale të Shqipërisë dhe në njohim fare mirë realitetin.
publikës t’i hiqet dekorata “Urdhri detyrim tonin, nisur nga përvoja lulëzimin më të madh që ka njohur Kapërcehen dhe kufijtë e qe-
i Lartë Gjergj Kastriot Skënderbeu” jonë, t’i japim një përgjigje të qartë historia e Kishës së Shqipërisë. Në sharakes, kur njerëz, pa kurrfarë
që iu dha para tre vjetësh. vazhdës së akuzave të gënjeshtërta të njëjtën kohë njihet ky kontribut lidhjeje me Orthodhoksinë, të cilët
Sigurisht ata që e njohin Krye- dhe të padrejta që përsëriten me edhe në zhvillimin ekonomik të ndoshta nuk kanë ndezur asnjë qiri
piskopin Anastas, midis tyre edhe inat herë pas here me gjithë përgë- vendit, në sektorët e shëndetit, në kishë, por edhe minues të njohur
ne klerikët e Kryepiskopatës, të njeshtrimet e vazhdueshme. arsimit, përkujdesjes sociale dhe të saj, shfaqen si mbrojtës të or-
gjithë qytetarë shqiptarë, që e Kryepiskopi Anastas, ka 20 vjet kulturës, si dhe në vitin 1999, kur thodhoksëve shqiptarë e si njohës
ndjekim nga afër dhe që bashkë- që jeton dhe punon pa u lodhur me iniciativën e tij, mobilizoi or- të Historisë Kishtare të Ortho-
punojmë me të gjatë gjithë viteve bashkë me ne. Gjatë kësaj kohe ganizmat e krishterë ndërkombë- dhoksisë madje, dalin dhe në për-
të pranisë së tij këtu në Shqipëri, ka qëndruar gjithmonë pranë po- tarë për të ndihmuar 33.000 refu- fundime për çështje të së Drejtës
e dimë fare mirë se pohimet e më- pullit, madje edhe në kohët më të gjatë kosovarë. Vetëm ata që janë Kanonike Kishtare. Ata arrijnë
sipërme të paturpshme janë sajesa vështira (1997,1999), duke ndih- të verbuar nga fanatizmi nuk duan deri aty sa marrin përsipër t’u japin
të një fantazie të sëmurë, krejtë- muar me dashuri dhe vetësakrifi- t’i shikojnë këto gjëra. Por vepra këshilla të krishterëve orthodhoksë
sisht të pabaza, absolutisht të pa- kim jo vetëm orthodhoksët por të kolosale e Kryepiskopit Anastas shqiptarë se cila duhet të jetë
drejta dhe përbëjnë shtrembërim gjithë sa kanë nevojë, pa dallim bi- nuk mund të shembet me fjalë udhëheqja e tyre kishtare. Ne kle-
të së vërtetës. ndjesh fetare e politike. Njihet më fyese, gënjeshtra të fabrikuara, rikët shqiptarë dhe qindra mijëra
Por meqë çështjet e rëndësisë së miri, jo vetëm në Shqipëri por dyshime të pabaza dhe akuza besimtarë orthodhoksë, shtetas
kombëtare dhe fetare janë shumë edhe në arenën ndërkombëtare, shpifëse. Ne, qindra mijërat e or- shqiptarë, që ndjekim me përku-
të ndjeshme, veçanërisht kohët e kontributi i jashtëzakonshëm i thodhoksëve shqiptarë dhe të qy-
(vijon në faqen 8)
8 NGJALLJA JANAR 2013

Përgjigje e klerikëve orthodhoksë të Kryepiskopatës së Tiranës

ndaj shpifjeje të kohëve të fundit
(vijon nga faqja 7)

shtim udhëheqësin tonë, nuk jemi

as naivë dhe as më pak patriotë.
Kemi përvojë, moral dhe gjykim
të shëndoshë. E dimë shumë mirë
se Kryepiskopi ynë jeton vazhdi-
misht pranë nesh dhe ndan bashkë
me ne vështirësitë e jetës, duke i ndih-
muar të gjithë, pa bërë dallime.
Sa i takon dekoratës “Urdhri i
Lartë i Skënderbeut”, siç e dimë
fare mirë, Kryepiskopi Anastas i
cili është edhe “Qytetar Nderi” i
Tiranës dhe i Korçës, nuk është i
privuar aspak nga nderimet e më-
dha. Kontributi i tij i jashtëzakon-
shëm në shkencën fetarologjike,
në dialogun ndërfetar, në bashkek-
zistencën paqësore të popujve dhe
të feve është i njohur botërisht dhe
është nderuar me shumë tituj
“Honoris causa” (17) dhe çmime
ndërkombëtare (25) nga shumë dhokse Autoqefale të Shqipërisë që i është përkushtuar Perëndisë Tiranë 22.12.2012
vende. Është zgjedhur President i dhe vendit tonë gjithashtu. së dashurisë dhe punon me ko-
Këshillit Botëror të Kishave (Gje- Sa u takon këshillave ose më rrektesë për bashkekzistencën
nevë) dhe President Nderi i Kon- saktë kërcënimeve për vetë jetën paqësore, për lehtësimin e atyre
ferencës Botërore të Feve për e tij, ai nuk shqetësohet dhe as nuk që vuajnë dhe për reciprocitetin Vijojnë 42 firmat e episkopëve,
Paqen (Nju Jork). Të gjitha këto midis popujve, nuk ka frikë asnjë priftërinjve, dhjakonëve dhe murgjve,
e frikësojnë dot. Qysh në vitet e
dhe nga asgjë. As vdekjen të Kryepiskopatës së Hirshme të Tira-
nderime për Kryepiskopin tonë i para ka pasur kërcënime të këtij
nës, (të gjithë qytetarë shqiptarë).
japin nder të madh Kishës Ortho- lloji. Vetë ai ka deklaruar se njeriu “Dashuria e nxjerr jashtë frikën”.

VIDHEN DHE DËMTOHEN RËNDË PJESË NGA AFRESKU I ONUFRIT

NË KISHËN E SHËN E PREMTES, NE VALSH TË ELBASANIT
(Vijon nga faqja 7)
janë të paaftë ose na bën të men-
dojmë se janë bashkëpunëtorë të
tyre, vazhdojnë punën e tyre të re
tashmë, të grabitjeve të afreskeve
në monumentet orthodhokse.
Duket sikur një “periudhë e re”
po fillon, ajo e vjedhjes së afreskeve,
pasi u erdhi fundi vjedhjeve në va-
zhdimësi të ikonave, ikonostaseve,
froneve të dhespotëve, amvoneve
e pjesëve të tjera artistike të interje-
reve të kishave në Myzeqe, në zo-
nën e Gjirokastrës, të Korçës etj.
Dhe, si zakonisht, gjendemi përballë
organeve kompetente për ruajtjen
ligjërisht të tyre, të cilat kanë qenë
dhe janë në një inkompetencë të
plotë për kryerjen e detyrë së tyre.
Eshtë protestuar në forma të
ndryshme kundër këtyre dukurive
të rënda të dëmtimit të trashëgimisë
sonë kulturore, përballë paaftësisë
së shtetit për t’i mbrojtur, por dhe
indiferencës së tij, e cila është një
temë tjetër për t’u diskutuar.
Dhe prognoza duket e qartë, do
të kemi humbje totale të trashë-
gimisë së krishterë, e cila përbën
pjesën më të rëndësishme të tra-
shëgimisë tonë kulturore. Në për-
fundim, mund të shtojmë pyetjen,
se kujt i intereson ky dëmtim i vle-
rave të trashëguara të artit kish-tar
orthodhoks...
Ing. Gentian Stratobërdha
Zyra e Trashëgimisë Kulturore
e Kishës.
JANAR 2013 NGJALLJA 9

Tendeciozitet që deformon realitetin

-Gazeta “Shekulli”, por edhe të tjera, përshtatin shkrimet kishte shumë mangësi, keqkuptime i takonte opinionit fantazioz të z. Li-
me paragjykimet e tyre, duke keqinformuar publikun-
Qëllimi i shtypit është informimi
objektiv i publikut. Pavarësisht
këndvështrimeve politike, që sjell
interpretime të ndryshme në me-
dia të ndryshme, detyrimi etik dhe
ligjor është paraqitja me vërtetësi
e fakteve. Por, për fat të keq, edhe
faktet deformohen në mënyrë ska-
ndaloze dhe për më shumë, nuk
zbatohet as detyrimi ligjor i së
drejtës për të përgënjeshtruar.
Kështu, në gazetën “Shekulli”
të dt. 30.12.2012, në faqen e saj të
parë (dhe në faqet 4-5), është ndër-
marrë një keqinformim i opinionit
publik, duke vendosur në gojën e
Kryepiskopit Anastas, fraza që nuk
i ka thënë kurrë. Konkretisht është
me dashje dhe përdorim tendencioz sien Bashkurti (që u botua edhe ajo
shkruar: “Janullatosi: “shqiptarët
po më kërcënojnë, Greqia të rea-
gojë... Fëmijët mësojnë në shko-
llë të urrejnë Greqinë” etj. Këto
nuk gjenden në tekstin e intervistës
dhe janë shtrembërime të pastra të
së vërtetës. Ato nuk mund të justi-
fikohen as me “të drejtën” e reda-
ksisë për të nxjerrë titujt që dëshi-
ron. Nuk mund të nxjerrësh si citim
në titull diçka që nuk është thënë
në intervistë, madje është në kun-
dërshtim me çka është thënë!
Në përkthimin e intervistës së
dhënë nga Kryepiskopi Anastas në
televizionin shtetëror grek “Net”,
që botohej te “Shekulli”, me shkur-
time të përzgjedhura qëllimshëm,
të frazave jashtë kontekstit.
Edhe më skandaloze bëhej kjo
duke nxjerrë në titull: “Kryepisko-
pi, probleme me shëndetin. Vuan
nga kanceri”. Kryepiskopi Anastas
përmendi në intervistën e tij edhe
këtë çështje vetëm për t’iu dhënë
forcë atyre që përballen me proble-
me të vështira shëndetësore. Vetë
ai, në vitin 2005, u diagnostikua me
kancer të tiroideve, por pas një ope-
racioni të suksesshëm, u shërua
plotësisht dhe vazhdon të punojë pa
u lodhur dhe të jetë mjaft aktiv si
brenda vendit ashtu edhe jashtë tij,
me një krijimtari të pasur.
Pas reagimit zyrtar të Kishës,
drejtuar gazetës, u bë përsëri një
tjetër padrejtësi. U veçua pjesa që
me shkurtime), dhe u la krejtësisht
mënjanë pjesa ku reagohej ndaj
deformimit të intervistës bërë nga
gazetari dhe redaksia. Jo vetëm kaq,
por disa ditë më pas përsëri u bë
një keqinterpretim i një interviste
tjetër të Kryepiskopit Anastas, du-
ke nxjerrë një titull që binte plotë-
sisht ndesh me frymën e saj... (Për-
gjigjen e plotë mund ta lexoni në
www.orthodoxalbania.org).
Me sa duket, shtypi i është nën-
shtruar paragjykimeve të atyre që
e kanë në dorë dhe si shumë gjëra
të tjera, është palë në deformimin
e përditshëm të së vërtetës, duke
shtuar ankthin, çoroditjen, mosma-
rrëveshjet, dasitë dhe agresivitetin
e publikut të tij.

E drejta dhe e vërteta janë në vetvete të patjetërsueshme

dhe koha gjithmonë i evidenton
Intelektualët korçarë i përgjigjen dashakeqësisë, manipulimit dhe fyerjeve
Qëllimi i këtij shkrimi, nuk ka të bëjë me
parashtrimin e argumenteve, se sa mjerisht
qesharake janë përfundimet e Censusit të fundit,
në lidhje me përqindjen që i korrespondon sipas
tij komunitetit Orthodhoks në Shqipëri sot në
vitin 2012; pasi thjesht e vetëm po të kemi para-
sysh regjistrimet e viteve tridhjetë dhe atyre të
viteve pesëdhjetë, të shekullit të kaluar, po të
kemi parasysh përqindjen e Orthodhoksëve sot
qoftë dhe në qarkun e Korçës, të cilët e kalojnë
shifrën e njëqind e tridhjetë mijëve, dhe ky qark
nuk ka numrin më të madh të orthodhoksëve
në Shqipëri, kuptohet se sa pa bazë janë të dhë-
nat e nxjerra nga ky Census, për të cilat pritëm
kaq gjatë, dhe ata që e organizuan u përpoqën
të tregojnë “se u angazhuan” aq shumë, sa
natyrshëm të vjen ndër mend shprehja e goditur
popullore në këtë rast “U mbars mali dhe polli
një mi, kur të gjithë prisnin që të lindte një qytet”.
Ajo që ne këtë herë duam të bëjmë të ditur
nëpërmjet këtij shkrimi, është të denoncojmë
këtë fushatë të re me maska të vjetra, të shpif-
jeve, denigrimeve, goditjeve dhe fyerjeve që sot
po i bëhen institucionit të Kishës sonë Ortho-
dhokse dhe përfaqësuesit e simbolit të saj sot
në Shqipëri, Fortlumturisë së Tij, Kryepiskopit
Anastas. Në thelb asgjë nuk ka ndryshuar, për
këtë mjafton t’i hedhësh një sy shtypit, hija e
mekanizmit të hershëm, të dikurshëm shfaqet
përsëri dhe përpiqet të irritojë turmat dhe të bëjë
për vete ndërgjegjet e tronditura. Shpesh ky
mekanizëm i tillë, i ndryshkur ndihmohet nga
aleatët e hershëm dhe nga aleatët e rinj në emër
të çorbës së vjetër. Gjithçka është e kuptue-
shme, gjithçka dihet dhe madje ka qenë dhe e
pritshme, të paktën për intelektualët ortho-
dhoksë, të cilët më shumë se kurrë janë krenarë
që bëjnë pjesë në një religjion që në shekuj ka
ditur të krijojë dhe të ruajë pa i manipuluar vlerat
më të mira shpirtërore dhe materiale që ka dhe
paraqet sot kombi ynë, pa bërë asnjë kompromis
dhe pa bashkëpunuar asnjëherë historikisht me
asnjë forcë pushtuese, administrative apo
politike.
Në këtë kontekst edhe sot, ne qëndrojmë
përkrah institucionit të Sinodhit të Shenjtë të
Kishës Orthodhokse dhe Kryepiskopit Anastas,
në këtë denoncim që ata iu bëjnë manipulimeve
të këtij regjistrimi, të cilat synojnë të kthejnë në
minoritet, grupimin religjioz më të vjetër dhe me
më shumë kontribute në vend. Eshtë detyra e
kreut të Kishës sonë që në emrin tonë, të të
gjithë ne orthodhoksëve që e duam dhe e
përkrahim, dhe ne jemi të paktën 1\4 sot e popu-
llatës vendase, të denoncojë publikisht shtrembë-
rimet e qëllimshme, të cilat shpesh bëhen shka-
ku kryesor i prishjeve të ekuilibrave të brend-
shëm. E çuditshme dhe e dënueshme do të ishte
për çdo orthodhoks të ndërgjegjshëm, sikur insti-
tucioni i Kishës Orthodhokse do ta anash-
kalonte, dhe nuk do ta merrte seriozisht, qoftë
edhe për trashësinë e saj, këtë shaka pa kripë
të politikave të sforcuara, pasi Kisha e Krishterë
parim të përhershëm të saj ka të vërtetën, tru-
mbetimin dhe mbrojtjen e saj. Kjo është arsyeja
pse një episkopi orthodhoks i kujtohet gjithmonë
gjatë gjithë kohës madje edhe në momentin e
Meshës Hyjnore” se duhet të jetë shpjegues i
drejtë i së vërtetës, dhe vetëm nëse është i tillë
(Vijon në faqen 10)
10
Intelektualët korçarë
i përgjigjen dashakeqësisë, manipulimit dhe fyerjeve
(Vijon nga faqja 9)
ai mbetet gjithmonë episkop ortho-
dhoks, në rastet e tjera mund të jetë
gjithçka, një politikan i mirë, një di-
plomat i mirë, një punonjës social,
një bashkëpunëtor i mirë, por jo
për-faqësuesi i popullit para Zotit
të drejtë dhe të plotfuqishëm. Dhe
Kryepiskopi ynë Anastas, është një
udhëheqës shpirtëror i sprovuar, i
mençur dhe çka është më e rëndë-
sishmja, me shumë kontribute në
vendin tonë.
Kështu e shohim ne intelektualët
korçarë orthodhoksë dhe jo vetëm
Kryepiskopi Anastas është një figurë e respektuar, i
cili ka rritur dukshëm dinjitetin e orthodhoksit shqiptar
jo vetëm në Shqipëri, por edhe jashtë saj.
orthodhoksë, këtë figurë të respek-
tuar, i cili ka rritur dukshëm dinjite-
tin e orthodhoksit shqiptar jo vetëm
në Shqipëri, por edhe jashtë saj, por,
kjo është një temë e gjatë, së cilës
ne i jemi referuar për mëse njëzet
vjet, kur si rezultat i paragjykimit
vetëm për shkak të përkatësisë et-
nike, personi i nderuar i Fortlumtu-
risë së Tij përgojohej nga gojë të
pista dhe ndërgjegje të përçudnu-
ara. Si rezultat i kësaj lufte aspak
të “shenjtë” kundër tij, pra kundër
Orthodhoksisë, Kryepiskopi Anastas
është figura më e monitoruar, nga
shtypi dashakeq dhe tendecioz, i cili
është i tillë së pari me atë që ai për-
faqëson, pra me besimin e pastër
Orthodhoks. Por si çdo e keqe që e
ka një të mirë, dhe kjo gjë ka pasur
të mirën e vet, pasi nga e gjithë kjo,
është publikuar dhe është bërë
botërisht i ditur i gjithë kontributi i
tij, predispozicionet e tij, si dhe
përkrahja që ai ka prej të gjitha for-
cave progresiste në këtë vend.
Fatmirësisht njerëzit dhe politikanët
e mençur e kanë nderuar Kryepi-
skopin për atë që ai mbart dhe për-
faqëson; duke nderuar atë, ne si
shqiptarë kemi nderuar veten tonë,
pasi nderimi për vlerën dhe mirë-
bërjen është mirënjohje, dhe mirë-
njohja është veti e qytetërimit. Kur
NGJALLJA
kjo mungon, ose më keq akoma kur kot. Por në momente të caktuara
indiferenca i lë vendin deformimit është e nevojshme që gjërat të
dhe shpifjes, atëherë ata që e bëjnë thuhen ashtu siç janë, pasi e drejta
këtë, nuk bëjnë ndonjë gjë të madhe dhe e vërteta janë në vetvete të pa-
vetëm se vetëdemaskohen dhe ko- tjetërsueshme dhe koha gjithmonë
ha e ka treguar këtë gjë. i evidenton.
Shoqëria evropiane ku ne shpre- Shpesh manipulimet, denigrimet
sojmë të aderojmë ka pasur dhe ka e kundërvëniet kanë qenë dhe janë
dy shtylla kryesore, ku ka mbështe- aq të trasha sa fyejnë madje edhe
tur tabanin, prej të cilit në shekuj inteligjencën më mediokre, prandaj
ka krijuar vlerat e pakontestue- është detyrë e çdo institucioni, foru-
shme që mbart, qytetërimin antik mi, medie dhe çdo intelektuali që
dhe krishterimin. Për të ruajtur këto t’i denoncojë dhe t’i publikojë ato
vlera Evropa ka luftuar në shekuj, me forcë. Ja pse ne intelektualët
për këto vlera luftuan dhe humani- orthodhoksë korçarë gjejmë mu-
ndësinë dhe falënderojmë institu-
cionin e Kishës dhe kreun e saj, për
ngritjen e zërit, kundër një mani-
pulimi kaq fyes për ne, për vetë
qëllimet që ai mbart në vetvete.
Vasil Tushi Pedagog
Vasillaq Kolaci Mësues
Arben Gjata Pedagog
stët shqiptarë, si pjesë integrale e
Evropës, për këto vlera luftoi populli Petrika Tanushi Ekonomist
shqiptar dhe heroi ynë kombëtar Spiro Gjançi Pedagog
Gjergj Kastrioti, bëmat e të cilit, e Dhimitri Kondakçi Inxhinier
këtij atleti të Krishterimit, u për- Ylli Trajçe Aktor
kthyhen gjatë shekujve XV- XVI - Vangjush Dishnica Mësues
pothuajse në të gjitha gjuhët e Dhionis Kotmilo Ekonomist
Europës dhe frymëzuan luftëtarët Vangjush Nikolicari Mësues
evropianë, të cilët u sakrifikuan për Niko Face Mësues
mbrojtjen e themeleve të Evropës
Artan Loci Ekonomist
plakë nga agresioni i jashtëm, për
Thoma Piluri Mjek
mbrojtjen e këtyre dy shtyllave. Pra
Vangjush Themeli Mësues
edhe populli ynë pavarësisht gje-
Grigor Mulla Mësues
ndjes së sotme, është krenar që ka
Reitano Galica Mjek
kontribuuar në mbrojtjen e këtyre
vlerave. Tharmi i këtij kombi nuk Migena Shamblli Mësues
mund të ndryshojë me ndërhyrje të Vangjush Themeli Mësues
jashtme aparetive, të cilat inkur- Vangjush Kotti Biznesmen
sionet e huaja janë përpjekur t’ia Thimaq Lapi Ekonomist
lënë si shenjë zhbërjeje dhe tje- Sotiraq Dojçe Inxhinier
tërsimi. Edhe Kryepiskopi ynë Sotiraq Simaku Biznesmen
Anastas, kryqëzohet në mënyrë të Ernesti Golka Ekonomist
vazhdueshme pasi e ngre zërin dhe Maksim Lubonja Mjek
punon në emër të këtyre vlerave, Themistokli Bambulla Theolog
prandaj edhe titullin e lartë të akor-
Smaragda Kovaçi Mësuese
duar nga shteti shqiptar që lidhet Milla Lubonja Ekonomiste
me emrin e Gjergj Kastriotit, Skën-
Aurora Simaku Juriste
derbeut, e meriton më shumë se çdo
Gjergji Trebicka Biznesmen
njeri tjetër, qoftë edhe për faktin e
asaj që ai përfaqëson, përveç sa ka Vangjush Simaku Mësues
bërë. Gjithçka dihet, gjithçka kup-
tohet, pavarësisht që shpesh nuk ia (Kjo letër u nënshkrua më pas
vlen barra qiranë të merresh me dhe në vazhdimësi edhe nga shumë
dashakeqësinë, se humbet kohën intelektualë të tjerë)
JANAR 2013
Kalendari
i Liturgjive Hyjnore,
SHKURT 2013
2 E Shtunë † Paraqitja e Zotit
Krisht në Tempull (Ipapa-
ndia).
3 E Diel † 15 MATEUT. Si-
meon Hyjpritësi. Pr/sha Ana.
Nikolla i Japonisë.
8 E Premte Profeti Zaharia.
Dëshm.Theodhor Stratilati.
(Vaj e verë)
9 E Shtunë † Mbyllja e Ipa-
pandisë. Dësh. Niqifori. Mar-
keli i Sicilisë.
10 E Diel † 16 MATEUT. Hie-
rod. Harallambi. Osh. Zinon
postieri.
11 E Hënë † Hierod.Vlashi e 7
dëshmorë me të. Mbret/sha
Theodhora.
16 E Shtunë † Dësh. Pamfili.
Flaviani i Kon/pojës. Ep.
Maruthai në Persi.
17 E Diel † 17 MATEUT.
Dëshm. Theodhor Tironi.
Mbr. Markiani e Pulkeria.
23 E Shtunë † Hierod. Po-
likarpi i Smirnës. Osh. Poli-
kroni. Dëshg. Gorgonia.
24 E Diel † E DOG. E FARI-
SEUT. Gjetja I & II e kokës së
Pagëzorit. (Triodhi)
27 E Mërkurë Prokop deka-
politi. Gjelas aktori. Osh.
Asklipi. (Hahen të gjitha)
NGJALLJA
Organ i Kishës Orthodhokse
Autoqefale të Shqipërisë
Themelues:
Kryepiskopi Anastas
Del nën kujdesin
e Këshillit Botues
Kryeredaktor: Thoma Dhima
Adresa:
Kryepiskopata Orthodhokse,
Rruga e Kavajës, Nr. 151
Tiranë
Tel: (04) 2234 117, 2235 095.
Fax: 2232 109
Shtypur
në shtypshkronjën “Ngjallja”
JANAR 2013 NGJALLJA 11

Prof. dr. Aleksandër Meksi:

“Onufri”, krimi më i madh në histori
Një krim të rëndë kulturor në
një monument të jashtëzakonshëm
e quan prof. Aleksandër Meksi
dhunimin e afreskut të Onufrit, i py-
etur nga “Gazeta Shqiptare”:
Profesor, ju ia keni kushtuar
gjithë jetën tuaj studimit të obje-
kteve me rëndësi të trashëgimisë
sonë kulturore. Çdo të thotë për
ju ngjarja në kishën e Shën Prem-
tes në Elbasan?
Nuk kam parë raport të detajuar
të dëmit që i është bërë kishës së
Shën Premtes, por me sa kam më-
suar nga mediat, mund të them se
është një krim tejet i rëndë ndaj tra-
shëgimisë kulturore e kombëtare
shqiptare. Kjo bëhet akoma më e
rëndë, sepse ndodh në një kohë që
flamujt e nacionalizmit valëviten nga
mëngjesi e deri në darkë.
A ka një përgjegjës për këtë
masakër?
Ata që e kanë për detyrë t’i ruaj-
në e t’i mbrojnë monumentet, duhet
të largohen nga puna, pasi nuk e
kanë kryer detyrën që mbajnë mbi
supe. Kisha e Shën Premtes është
një monument i jashtëzakonshëm,
me vlera të mëdha për vendin tonë
dhe dëmtimi e dhunimi i saj është
një njollë e rëndë në biografinë e
atyre që janë përgjegjës.
Nuk është hera e parë që mo-
numentet e mbrojtura nga shteti
vidhen e dhunohen...
Po, kjo ka ndodhur edhe më pa-
rë, por asnjëherë në këtë farë feje,
në monumente të kësaj rëndësie e
në këto përmasa.
Zyrtarë të ministrisë thanë se
e kanë të pamundur t’i mbrojnë
të gjitha monumentet. A keni një
koment për këtë?
Nëse shteti nuk është i zoti të
mbrojë monumentet e kulturës ko-
mbëtare, le të kishte hequr dorë prej
tyre. Por kjo nuk mund të ndodhë,
sepse shteti e ka për detyrë t’i
mbrojë këto objekte, e nëse s’e bën,
kjo do të thotë se nuk e ka kryer de-
tyrën e vet. Si duhen ruajtur? Më- madh njerëzish që punojnë për të.
nyrat duhet t’i gjejë po shteti. Por, në momentin që flitet për bum
Në fakt, ç’mund të bëhet për turistësh, kuptohet se këta kanë in-
t’i mbrojtur? teres për turizmin kulturor. Kjo, në
Shteti duhet të mendojë se si t’i këndvështrimin tim, do të thotë se
mbrojë, e jo si t’i japë me qira. Tra- edhe monumentet kanë të drejtë të
shëgimia kulturore shqiptare e mo- marrin një thelë nga të ardhurat që
numentet e saj nuk janë mall tregu, sigurohen prej turizmit. Në këtë
por gjëra të shenjta për një komb. mënyrë, do të ketë fonde për mirë-
Unë e kuptoj se për t’i mbrojtur mbajtjen e objekteve, investimin në
objektet e trashëgimisë, duhen mje- restaurimin e tyre e padyshim edhe
te financiare dhe një numër më i investim në ruajtjen e mbrojtjen...

Promovimi i botimit faksimile

Me kontributin e Kishës Ortho-
dhokse Autoqefale të Shqipërisë, e
Shoqërisë Biblike Ndërkofesionale
dhe Drejtorisë së Përgjithshme të
Arkivave, u bë i mundur realizimi i
botimit të plotë e besnik (faksimile)
të Kodikut të Korçës 93.
Veprimtaria e promovimit të
botimit u krye pasditen e datës 16
dhjetor 2012, në mjediset e Qe-
ndrës Kulturore të Katedrales së re
Orthodhokse “Ngjallja e Krishtit”,
në Tiranë.
I pari i përshëndeti të pranishmit
Kryepiskopi Anastas, i cili e cilësoi
këtë botim si shumë të rëndësishëm
në promovimin e thesareve kulturo-
re të Krishterimit në vend. Ndër të
tjera ai theksoi se kodikët e Shqipë-
risë dhe konkretisht, Kodiku i Kor-
çës 93, “përbëjnë prova të pakun-
dërshtueshme se Kisha Ortho-
dhokse e Shqipërisë ka qenë pjesë
e krijimtarisë së gjerë artistike të
Bizantit dhe se ka ruajtur dëshmi
me vlera unikale për kulturën e gjithë
rruzullit...”.
Në vijim, e morën fjalën Drej-
torja e Drejtorisë së Përgjithshme
të Arkivave, prof. dr. Nevila Nika,
të kodikut njëmijëvjeçar
e dhe Sekretari i Shoqërisë Biblike me rëndësi të veçantë, që duhet të krishterimit në Shqipëri dhe në për-
Ndërkofesionale, Altin Hysi. pasohet me të tjera të kësaj natyre”. gjithësi të botës së krishterë”.
I pranishëm në këtë promovim Paleografi e bizantinologu i njohur Promovimi u shoqërua nga kori
ishte edhe studiuesi i mirënjohur prof. Agamemnon Celikas, nënvizoi bizantin “Shën Joan Kukuzeli”, i cili
prof. dr. Aleksandër Meksi, i cili tha se “ky botim, veç rëndësisë së vet interpretoi tri pjesë korale bizantine
se se “nisma për botimin duhet të shkencore, është edhe një veprim në shqip, të shkëputura dhe për-
vlerësohet si një ngjarje kulturore për promovimin e monumenteve të kthyera nga teksti i Kodikut.
Me www.orthodoxalbania.org
do të gjeni në internet Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë
Kisha jonë Orthodhokse me faqen e saj
zyrtare përpiqet të përcjellë mesazhin dhe
informacionin e saj edhe në internet.
Ajo i njeh vizitorët e saj me:
- besimin e krishterë orthodhoks,
- organizimin dhe veprimtarinë e strukturave
institucionale,
- lajmet më të fundit,
- arsimin, edukimin dhe shërbimin social
e kulturor që ofron në shoqëri,
Teksti këtu ndërthuret me fotografi, mesazh zanor,
- ndërtimin dhe restaurimin e kishave dhe muzikor e filmik.
manastireve,
Këtë informacion do ta gjeni në tri gjuhë: shqip,
- botimet kishtare etj. anglisht e greqisht.
Shihemi, lexohemi e dëgjohemi në moment dhe kudo në të gjithë globin me
www.orthodoxalbania.org
12 NGJALLJA JANAR 2013

TIRANË
Theofania u kremtua për herë të parë në Katedralen e re “Ngjallja e Krishtit”

Atmosfera festive e Theofani-
së, në Tiranë u ndje edhe më e veça-
ntë këtë vit 2013, pasi u kremtua
në Katedralen e re “Ngjallja e Krishtit”.
Qindra besimtarë e mbushën atë që
në mëngjes, por siç ndodh në të kre-
mtet e mëdha, me kalimin e kohës
ata u bënë mijëra. Por mjediset ma-
dhështore të katedrales e përba-
lluan pa problem.
Liturgjia Hyjnore u krye nga Krye-
piskopi Anastas, i ndihmuar nga
Episkopi i Amantias, Nathanaili dhe
ai i Bylisit, Asti e klerikë të tjerë.
Shërbesa e Bekimit të Ujit u krye
brenda katedrales, për t’u mbyllur
jashtë saj. Më pas, gjatë gjithë ditës
mijëra e mijëra besimtarë mbushën
ujë për të bekuar familjet e shtëpitë
e tyre.

Festimi i Ujit të Bekuar Kremtimi i Theofanisë në Korçë

në Berat Në datën 6 janar 1991 të tjera, pa frikë e me Ki- Më pas, në shatërvanin
u mbajt dhe ceremonia e shën më të fortë se kurrë, në sheshin “Vangjush Mio”,
Shërbesat kishtare u kryen në dy kishat kryesore të parë e Shenjtërimit të Ujë- kryhet ceremonia e Ujit të në prani të një numri të
qytetit, ne kishën e Shën Spiridhonit si dhe në Katedralen rave në Shqipëri pas mo- Bekuar. Pas Liturgjisë Hyj- madh orthodhoksësh, por
e Shën Dhimitrit, nën drejtimin e Mitropolitit të Beratit, nizmit. Kjo u bë në Korçë, nore në Katedrale, Mitro- dhe të besimeve të tjera, u
Vlorës dhe Kaninës, Imzot Ignatit. në Shën Triadhë, me papa hodh kryqi në ujë, që u kap
politi i Korçës, Hirësi Joani,
Kulmi i kremtimit është padyshim hedhja e kryqit nga Kostë Kotnanin, një klerik nga një i ri me gjithë tempe-
bëri Shërbesën e Shenjtë-
ura e Goricës në ujërat e lumit Osum. Ky veprim që të vuajtur e të përndjekur raturat e acarta.
rimit të Ujërave.
simbolizon bekimin, me anën e kryqit, të të gjitha ujërave
bashkë me familjen nga
përshtatet me kushtet e përkryera gjeografike të qytetit
tonë, duke sjellë në Berat pelegrinë nga e gjithë Shqipëria.
sistemi komunist. Ai ishte Sarandë - Kryqi u hodh
në një moshë shumë të ma-
Me hijeshi u përshkua bulevardi “Republika” nga kortezhi në ujërat e Jonit
dhe dhe veshi rrobat e qepu-
i klerikëve dhe i besimtarëve të shumtë drejt vendit ku do
ra nga motrat Cico disa ditë Tashmë është bërë traditë që kremtimi kryesor i Ujit
të hidhej kryqi, me guxim u sfiduan temperaturat e ulëta
më parë, me bezen e fshe- të Bekuar në Mitropolinë e Gjirokastrës të bëhet në
nga 11 djem të cilët u përpoqën për të kapur kryqin.
hur e të vjetruar nga koha. qytetin e Sarandës, kjo për vetë faktin se pranë kishës
Në kthimin e litanisë kortezhit iu bashkuan ministri për
Inovacionin dhe Teknologjinë e Informacionit e të
Atë ditë u duk më së miri ndodhen edhe ujërat e detit Jon. Kryqi këtë vit u kap
Komunikimit z. Genc Pollo, Zëvendëskryetari i Kuvendit etja e njerëzve për besim, prej të riut nga Saranda me emrin Foti. Me shumë
Popullor z. Nasip Naço, Rektori i Universitetit të Tiranës, për praninë e Zotit në jetën shpresëtari kjo ditë u prit edhe në qytetin e Përmetit ku
z. Dhori Kule, Kryetari i Bashkisë Berat z. Fadil Nasufi, e tyre... kryqi u hodh në ujërat e lumit Vjosë. Përveç këtyre
Prefekti i Qarkut z. Bujar Hoxhaj, si dhe përfaqësues e Kjo ditë na kujtohet çdo qyteteve që përmendëm, kjo festë u kremtua edhe në
autoritete të shumtë lokalë e qendrorë. vit, kur në Korçë, në kushte qytetin e Gjirokastrës, Himarës, Dhërmiut dhe Këlcyrës.