Professional Documents
Culture Documents
MUJORE
100 Vjet Shtet Shqiptar
ISRAELA...
JA, BIJTË JANË NJË TRASHËGIMI QË VJEN NGA
DEBATI NE KRISHTERIM
KALVINIZMI & ARMINIANIZMI FAQE 18
FAQE 5
FAQE 6 FAQE 20
2 Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
Misioni ynë
Vizioni Qiellor është misioni jonë
tokësor:
Të sjellim bekimin e Atit tonë qiellore te
cdo shpirt shqiptar (veprat 3:25-26)
2. KREDOJA E BESIMIT NE KISHA Rreze Drite Shqipëri besojmë në … NGRITJEN E Tij në Qiell, veprën e Tij ndër-
mjetësuese, dhe kthimin e Tij personal në
Të sjellim premtimin e Atit qiellor te cdo SHKRIMIN E Shenjtë të Biblës siç u dha pushtet dhe lavdi.
njeri I rilindur ne Shqipëri (veprat 1:4) fillimisht nga Perëndia, të
SHPËTIMIN E njeriut të humbur dhe mëkatar
FRYMËZUAR NË mënyrë hyjnore, të përmes gjakut të derdhur
DREJTOR : pagabueshëm, tërësisht të
Pastor Gentjan Dervishaj TË ZOTIT tonë Jezu Krisht me anë të besimit
BESUESHËM; DHE si autoritetin më të lartë në pavarësisht nga veprat,
KRYEREDAKTOR: të gjitha çështjet e
Eviola Gogaj DHE RIPËRTËRITJEN me anë të Frymës së
BESIMIT DHE të sjelljes. Shenjtë.
REDAKTOR:
Gjinovefa Gjini NJË PERËNDI, përjetësisht ekzistues në tre FRYMËN E Shenjtë, brenda-banimi i së Cilit
persona, aftëson besimtarin të
GRAPHIC DESIGN:
AGStudio.al ATI, BIRI dhe Fryma e Shenjtë. JETOJË NJË jetë të shenjtë, që të mund të
dëshmojë dhe punojë për Zotin Jezu Krisht.
BASHKEPUNTOR NE KETE ZOTIN TONË Jezu Krisht—Perëndia i shfaqur
NUMER: në mish, lindjen e tij UNITETIN E Frymës së të gjithë besimtarëve
Pastor Alfred Goloshi të vërtetë, Kishës, Trupit të Krishtit.
VIRGJËRORE, JETËN e tij njerëzore pa mëkat,
Pastor Gentian Proseku mrekullitë e Tij hyjnore, RINGJALLJEN SI për të shpëtuarit ashtu edhe
Pastor Dr. Femi Cakolli për të humburit; ata që janë shpëtuar në
VDEKJEN E Tij zëvendësuese dhe shlyese, ringjalljen e jetës, ata që janë të humbur në
Mirgen Dhima ringjalljen e Tij trupore,
Arjan Bilo ringjalljen e mallkimit.
Adrian MItrovasili
Te marte: Takim ora 18:00 Te marte: Takim ora 18:00 Te enjte: Takim ora 18:00
Studim Biblik & Lutje Studim Biblik & Lutje Takim ungjillizimi ne terren
INFORMACION MBI SHOQATËN
Takim i Cifteve (mujore) Ora 18:00 Takim i Cifteve (mujore) Ora 18:00 Takim i Cifteve (mujore) Ora 18:00
SHOQATA”KISHA RREZE Drite Tiranë”
është një shoqatë fetare jofitimprurëse
Te premte & shtune: Takim ora 18:00 Te diele: Takimi i madh ora 11:00 Te diele: Takimi i madh ora 10:00
dhe jo qeveritare e regjistruar si Person
Juridik në Gjykatën e Shkallës së Parë Shkolla Biblike
të Tiranes me vendim gjykate nr 2059
dt.13.07.2007 me seli qëndrore në Te diele: Takimi i madh ora 18:00
Tirane.
ME NIPT K 81630451 C Kontaktoni drejtuesit Kontaktoni drejtuesit Kontaktoni drejtuesit
Skerdi & Nevila Kasimati Gentjan Dervishaj & Fatmira Koçi Atmirant & Sonila Malaj
ADRESA QËNDRORE :
+355 68 60 89 519 +355 68 60 89 485 Eviola Gogaj
QËNDRA BAPTISTE Sheshi Avni
Rustemi +355 68 60 89 483
PËRBALLË QENDRËS Stefan, Kutia
Postare 212/1, Tiranë
CELL: 00355 68 60 89 777
EMAIL: info@kisharrezedrite.com BURREL LEZHË
RAIFFEISEN BANK IN ALBANIA
----------------------------------------------- EJANI NE TAKIMET Kisha Rreze Drite - Rruga e Spitalit Kisha Rreze Drite - Lezhë
SWIFT Code SGSBALTX
E KISHES Te mërkurë : Takim ora 18:00 Te diele: Takimi i madh ungjillizimi
Beneficiary NAME :
SHOQATA “KIsha Rreze Drite Tirane “ “RREZE DRITE” Studim Biblik & Lutje ora 11:00
Bank Account # in US Dollar : 8001503515 Takim i Cifteve (mujore) Ora 18:00 Kontaktoni drejtuesit
IBAN: AL56202110130000008001503515 Gentjan Dervishaj
Te shtunë: Takimi i madh ora 14:30 +355 68 60 89 777
Bank Accout # in GBP :8004503515
IBAN: AL03202110130000008004503515
Kontaktoni drejtuesit
Bank Account # in EURO : 8000503515 Gentjan Dervishaj
IBAN: AL09202110130000008000503515 +355 68 60 89 777
S
ishte e vogël, kujtimi i shtatëzanie të rrëmbeheshin vajzat edhe çoheshin si
apo kishim kaluar një kohë të vështirë dhe ai konfirmoi që ishte vajzë, edhe sa
tëmershme sapo ju rikthye në mënyrë prostituta në semaforët e evropës? Përse
familjare nga një shtatëzani shumë të herë do të bënim ekot do të konfrimonim
marramendëse. Një re e zezë emocionale u mbytën fëmijët edhe shoku im i vogël
vështirë e bashkëshortes sime, dhe sapo fjalën profetike. Tani ajo ka lindur në
do të pushtonte shtëpinë tonë. Presioni besimtar me gjithë familjen e tij atë natë
kishte ardhur një fëmijë në jetën tonë mënyrë të përsour, ajo është vajzë dhe
i mendimve për të abortuar po rritej si në Otranto? Por ashtu siç thotë Prifti Phil
HOSANA. Ishim shumë të gëzuar. Hosana EMRI i saj është ISRAELA. Ajo lindi në 3:40 të
flakët e zjarrit, aq sa më la pafuqi, si një i Bosmans «Aborti është vrasje në kraharorin
jonë e ëmbël ishte në shtëpi, që e kishim mëngjezit të datës 4 Gusht 2012, 3100 gram.
paralizuar për t’u lutur apo lexuar fjalën. e nënës. Qeliza e jetës bëhet qelizë e vdekjes.
pritur prej 7 vjetësh pas lindi Sara, vajza Profetikisht ajo që ka lidhje me Emrin Israela
Presioni emocional që ndihej në shtëpi Vendi i jetës bëhet vend i vdekjes. Nëna,
jonë e madhë. Hosanen e kishim pritur pas është që në po atë javë në datë 2 Gusht
ishte shumë ... shumë më tepër sesa në për fëmijën bëhet varr.» Ky faktor edhe
dy ndërpreje shtatëzanie shumë të shpejta 2012, Shteti i Izraelit hapi Ambasadën e tij
shtatëzanin e sapo kaluar. Në këtë agoni shumë të tjerë na çuan në vitin 97....
(brenda 6 muajëve) që kishin lënë një mërzitje në Tiranë. Kjo e konfirmon më shumë fjalën
emocianale që nuk ishte vetëm emocianale, Ligji garanton respektimin e çdo qënie
dhe shqetësim për mua edhe Pranverën. profetike që Zoti foli me anë të Sarës. Por
por edhe frymërore .. unë mund t’i thoja njerëzore që në fillim të jetës. Kështu
Hosanen e kishim pritur pas një lutje me Zoti është mbrojtësi i jetës në vendin më
gruas sime vetëm një fjali me gjysëm zëri fillon ky Lig jNr. 8045, datë 07.12. 1995,
besim, që Vera kishte pranuar nga Dr.Marylin të sigurt që është barkun i nënës së tij.
sepse unë isha i «akuzuari « ... Nëse je por ne si shtet ... ne si komb ... si fise, si
Hickey në takimet e Mrekullive në vitin 2010. Të gjithë njerëzit në përgjithësi qofshin
shtatëzanë je ... nëse nuk je shtatëzanë nuk shoqëri, si familje, si individë kemi lejuar
Pranvera e mori mrekullinë e saj por pati fetar, besimtar ose «besimtarët e ateizmit»
je ...ishte e vetmja fjali që mund të thoja... e vlerësojne]në jetën si të shenjtë të dhuruar vrasjen e fëmijëve që barkun e nënës.
një shtatëzani shumë shumë të vëshitrë
më tepër sesa mund ta imagjinoni , shumë Pasi bëmë disa teste shtatëzanie dilnin të nga Zoti apo nga « natyra «. Edhe mbrojnë
dyshimta të cilat e shtynë Verën t’i lutej Zotit atë që në qelizën e saj që për shumë veta Prandaj të gjithë ne si shtet ... ne si komb
depresive edhe emocionale, dhe njerëzit
me të gjitha forcat e saja që t’i tregonte, që është familja. Kodi i familjes në shtetin tonë ... si fise, si shoqëri, si familje, si individë
më të afërt jobesimtar kërkonin që këtë
t’i fliste në lidhje në lidhje me këtë situatë. ateist përpara 22 vjetësh e mbronte me ligj duhet të kemi një pendim kombëtar edhe t’i
fëmijë ne ta abortonim. Prandaj e qujatëm
Kjo lutje besimi u bë të shtunën, 1 javë jetën e fëmijëve që në barkun e nënës dhe këkrojmë falje Krijuesit të Jetës për vitin 97,
vjazën tonë Hosana, që ka këtë kuptim në
para Krishtlindjes 2011 .Të nesërmen, ishte konsderonte krim dhe të jashtë ligjeshëm por sidomos për vrasjen e fëmijëve tanë, që
shqip “Shpëtona ,O Zot tani të lutemi”.
e diel dhe ne ishim duke diskutuar, dhe ja abortin. Shumë njerëz sot nuk besojnë ne të pendohemi edhe të kthehemi te ligji
Sara ra në mësim gjatë kësaj kohe, unë nuk
ku vjen Sara vajza jonë e madhe, e cila nuk se vendi më i sigurt për fëmijen është në i Zotit dhe të besojme tek Zoti Jezus Krisht
isha mirë me punën edhe isha gjatë gjithë
dinte asgjë në lidhje me këtë shtatëzani dhe barkun nenës dhe e vlerësojnë festusin si jo që të shpëtohemi ne edhe familja jonë.
kohës jashtë, por më kuptoni emocionet
e shtatëzanisë së vështirë më përfshinë tregon që kishte parë një enderr, dhe që Zoti njerëzor (që nuk është krijuar i tëri) deri sa
i shfaqur duke i thenë këtë mesazh për ne. të jetë 4 muajsh. Dhe një masakër po ndodh Zoti thotë : «Kthehuni prapa nga
edhe mua. Dukej një barrë shumë rëndë, të
sot në Shqipëri. Shumë nëna dhe baballarë rrugët tuaja të këqija dhe respektoni
kujdeseshë për mamin shtatëzanë, Sarën,
Kjo është ëndërra e Sarës - ajo filloi të të rinjë që vrasi, abortojnë fëmijën e urdhërimet dhe statutet e mia, sipas tërë
shkollën e saj, punë me familjet të burgosurve
thotë me zërin e saj të sapo zgjuar nga gjumi. tyre për dëshirat e tyre egoiste dhe e ligjit që u caktova etërve tuaj dhe që ju
që më duhej ti vizitoja çdo muaj dhe do te
Sara:- O mami, o babi unë sapo pash një cilësojnë fëmijën e tyre si jo njerëzor. Apo dërgova me anë të shërbëtorëve të mi,
isha larg nga shtëpia, shërbesën time si
ëndërr, edhe në këtë ëndërr Zoti më foli dhe shumica e aborteve ndodhin se ato janë profetëve». Ligji i Zotit thotë “ MOS VRIT”.
pastor dhe mbikqyrës i disa kishëmbjelljeve
që kërkonin me ngulm vëmendjen timë. ndjeva një zjarr në dorën time të majtë dhe vajza .Sipas statistikave të Institutit të
më pas Zoti më foli edhe tha që ti mami je Shëndetit Publik regjistrohen mbi 9000 A dëshironi të ndiqni rrugën e shpëtimit
Pasi lindi Hosana një paqe që ja tejkalon
shtatëzanë, dhe nuk do te jesh siç ke qënë ndërpreje të shtatëzanive në një vit. sipas ligjit te Zotit ? Nëse po, atëhere
çdo lloj njohurie pushtoi sërisht shtëpinë
gjatë shtatëzanisë me Hosanën, fëmija do të Ndërsa po analizoja një shkrim të një gazetare, kjo është një lutje e thjeshtë që mund t’i
tonë. Sara, Pranvera edhe unë po gëzonim
jetë VAJZË dhe emri i saj është ISRAELA ... shumica e aborteve janë kur prindërit marrin drejtoni Zotit. Kjo lutje është një mënyrë
mrekullin e Zotit që quhej Hosana. Ajo
Befas ndërsa po e dëgjonim Sarën të vesh në javën e 12-të, kur seksi është vajzë. për të deklaruar se ju mështeteni tek
ishte shumë e qetë, nuk ishte qaramane si
tregonte këtë fjalë profetike, në atë moment Jezus Krishti për shpëtimin tuaj. Fjalët në
bebe, ishte shumë relaksuese për mamin e
dhuntia e besimit i përshkroi zemrat tona. Kodi Penal i 1995-ës e lejon abortin deri në vetvete nuk ju shpëtojnë. Vetëm besimi
saj, flinte në orar, ushqehej në orar, edhe
Paqja e Zotit e theu atë depresion emocional 12 javë. në Jezus Krishtin mund t’ju shpëtojë!
dhëmbët i dolën jo me shumë temperaturë ;
, sytë e mi dhe të Verës sa nuk dolën nga Me Kodin e ri Penal, në vitin 1995 doli një
ishte mrekullia vetë jashtë barkut për mamin
vëndi nga besimi, paqja, gëzimi, dhe fuqia ligj i ri mbi abortin. Ligji mbi Ndërprerjen “Zot, e di që kam mëkatuar kundër teje
edhe neve, po ashtu edhe për shërbesat e
e Frymës së Shenjtë që na përshkroi atë e Shtatzënisë lejon abortin me kërkesë të dhe e meritoj ndëshkimin. Por Jezus
mia. Më në fund Sara i përmirësoi mësimet
mëngjez të ditës së Zotit. Në këtë moment gruas, ose për shkak të problemeve mendore Krishti mori dënimin që unë meritoja që
e saj po ashtu edhe unë shërbesën.
mund të kuptoja çfarë përjetoi familja e apo sociale, deri në 12 javë pas ditës së nëpërmjet besimit tek Ai unë të isha i/e
Dukej si një barrë e rënde, por thirrëm
Kornelit tek Veprat e Apostujve 10, kur Pjetri konceptimit. Aborti duhet kryer nga një mjek, falur. Me ndihmën tënde, unë largohem
së bashku HOSANA, edhe Paqja erdhi...
foli fjalën edhe menjëhere u mbushën me si në institucionet shëndetësore publike nga mëkati dhe vendos besimin tim në
Gjashtë muaj pasi lindi Hosana, PRANVERA
Frymën njësoj si apostujt ditën e Rrëshajave. ashtu edhe në ato private. Ndërprerjet e shpëtimin tënd. Faleminderit për hirin
FILLON të dallojë shenja të një shatëzanie
Me kërë fuqi besimi që Zoti na dha mund shtatzënisë për të shpëtuar jetën e nënës tënd të mrekullueshën dhe për faljen –
tjetër, por që nuk ishte e sigurt . Paqja në
të përballonim frymën e kësaj botë që apo për arsye shëndetësore, si dhe kur ka dhuratën e jetës së përjetshme! Amen!”
familje do të zëvendësohej në mënyrë të
thotë “abortoje fëmijën” e cila ishte më e dëmtime të fetusit, mund të kryhen në çdo
menjëhershme me një murë të hekurt
madhe sesa herët e tjera. Kjo frymë e shfaqë kohë gjatë periudhës së shtatzënisë, por të
emocional gati depresiv, për shak se vajza
veten tek njerëzit më të afërt jobesimtarë . aprovuara nga një komision prej tre mjekësh.
4 Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
21 vjet pas vendosjes së marrëdhenieve vendet tona. Kështu që edhe një herë fëmijë të parë plus kësaj prindërit sidomos e gruas
diplomatike me Shqipërine, Izraeli faleminderit zoti kryeministër, faleminderit nënat duan të përgatisin rrobat para lindjes. Aborti dëmton fizikun e gruas dhe
vendosi të hapë ambasadën e parë në të gjithëve për përpjekjet tuaja dhe për “Por fatkeqësisht duhet të pranojmë se ka gjendjen psikologjike të saj
Tiranë, duke zgjedhur të perfaqesohet miqësine tuaj”, tha ministri izraelit. edhe nga ata prindër që e shfrytëzojnë për Aborti i parë, ka mundësi që të ndikojë
nga zëvendëskryeministri dhe ministri i “Në një mjedis armiqësor ndaj tij, në të të abortuar beben femër, por kjo kategori edhe në mosngeljen shtatzënë herë tjetër
Punëve të Jashtme, Avigdor Lieberman. cilën antisemitizmi përdoret si doktrinë për mendimin tim përbën jo më shumë Abortet mund të shkaktojnë infeksione të
për të konsoliduar regjimet opresive dhe se 20 për qind të prindërve që shohin ndryshme dhe probleme me mitrën
Në ceremoninë e inaugurimit, e zhvilluar si një atavizëm i një trashëgimie të shkuar, bebet në eko”, pohon gjinekologia Tare. Aborti është një eksperiencë traumatike
në masa të larta sigurie, ajo që ra në sy Izraeli u bë shembull i zhvillimit demokratik Ndërsa sa i takon pyetjes nëse duhet dhe sjell vuajtje të madhe shpirtërore
më shumë sesa prania e politikaneve dhe potencialeve të mëdha të lirisë dhe të ekzistojë një ligj që të mos i tregohet Aborti sjell edhe lodhje fizike dhe mendore
më të rëndësishëm, ishte prania e fakti që ju, zoti Lieberman, një ish student prindërve seksi i fëmijës gjinekologia thotë: për femrën
përfaqësuesve të klerit mysliman. në Bashkimin Sovjetik jeni sot, këtu, si “Për mendimin tim kjo kërkon mekanizma të
Zëvendëskryeministër i këtij shtetit, për tjera sepse kështu do të penalizohen edhe
Një fakt ky që është vënë në dukje me të hapur ambasadën e vendit tuaj në prindërit që duan ta dinë seksin e foshnjës
krenari nga numri dy i qeverisë izraelite.
Avigdor Lieberman tha se për Izraelin,
Tiranë. Kjo është mrekulli e lirisë në tërësi
dhe e vendit tuaj në veçanti”, tha Berisha.
thjesht për kënaqësi,- thekson Tare.
Për të zgjidhur këtë problem ajo theksoi se
Mentaliteti
hapja e një misioni të ri diplomatik është duhen mekanizmat të tjera dhe kjo duhet Prindërit: Një shtëpi e fortë mbahet me
gjithmonë një arsye për të festuar, por Shqipëria ka njohur edhe shtetin e të fillojë me marrjen e masave që të mos meshkuj
kjo është veçanërisht e vërtetë, kur një Palestinës, por kjo nuk e pengoi qeverinë lejohen klinikat private që të realizojnë Një shtëpi e fortë duhet të ketë meshkuj
mision i tillë hapet në një vend si Shqipëria, e kryeministrit Berisha një vit më abortin e bebes pa pasur ndonjë shkak si me patjetër. Shtëpia nuk mund të mbahet
që është një vend anëtar i NATO-s dhe parë të mos mbështeste tentativën e psh ndonjë sëmundje të trashëgueshme. Në me femra madje kjo e fundit mund të sjellë
ka një popullësi me shumicë myslimane. njëanshme të Autoritetit Palestinez për këtë mënyrë ajo tregoi edhe rrugët ilegale që vetëm probleme për familjen. Këto janë
t›u anëtarësuar në Kombet e Bashkuara. prindërit ndjekin për të abortuar foshnjën. argumentet që përdorin më shumë prindërit
Shqipëria e ka njohur Izraelin që në vitin 1949, “Maternitetet publike nuk e lejojnë abortin sipas gjinekologëve kur duan të abortojnë
por vetëm 21 vitet e fundit, marrëdhëniet Aktualisht, Shqipëria dhe Izraeli po bëjnë e foshnjës për arsye të seksit, por ndodh foshnjën femër. Një nënë tregonte se edhe
mes dy vendeve janë karakterizuar nga përpjekje, që përveç forcimit të lidhjeve shpesh që prindërit gjejnë raporte false respekti ndaj saj do të ishte më i madh nëse
fryma e miqësisë dhe bashkëpunimit. politike, të konsolidojnë edhe marrëdhëniet sikur foshnja ka ndonjë sëmundje dhe do të lindte djalë. Madje ka edhe nga ata
ekonomike me pranin e biznesit izraelit në e abortojnë. Kështu mendoj se shteti që fajësojnë femrën që lindi vajzë. Këto
“Kur isha student në ish-Bashkimin Sovjetik, Shqipëri. Këto pëprjekje nuk mbështeten duhet të penalizojë ata që lëshojnë janë në 100% të rasteve familje që nuk
nëse dikush do të më thoshte se një ditë unë vetëm nga qeveria, pasi edhe opozita ka raporte false dhe klinikat private që janë intelektuale dhe zakonet e mentaliteti
do të hapja ambasadën e Izraelit në Tirane, si shfaqur të njëjtat qëndrime, gjë që u konfimua realizojnë abortet”,- thekson Vjollca Tare. është parësore për ata. Shqipëria në
ministër i Punëve të Jashtme të Izraelit, unë gjatë takimit mes ministrit Lieberman dhe listën e vendeve që vrasin foshnjet femra
natyrisht do t’i thosha që je i çmendur. Kjo kreut të partisë Edi Rama, i cili e ka siguruar
ishte diçka e pabesueshme. Por, kjo tregon numrin dy të qeverisë izraelite se Partia Shifrat shqetësuese BE: Abortet ndaj seksit femër, fenomen
sesa shumë ndryshon bota moderne, sesa Socialiste mbështet dhe ka vëmendje të shqetësues
dinamike është situata, sesa dinamike janë posaçme për zhvillimin e marrëdhënieve 112 djem me 100 vajza është raporti i Seleksionimi i seksit para lindjes ka
marrëdhëniet. Ne duhet ta ndjekim këtë mes Shqipërisë dhe shtetit të Izraelit. femra-meshkuj në disa vende si në në arritur “përmasa shqetësuese” në disa
dinamike dhe ne duhet të kontribuojme për Shqipëri, Armeni, Azerbajxhan. vende, veçanërisht në Shqipëri, Armeni,
të përmirësuar marrëdhëniet tona, për Marrë nga : http://www.top-channel.tv/ 272 aborte për 1000 lindje llogariten ose Azerbajxhan, ku shkalla është 112
të përmiresuar kushtet për njerëzit dhe artikull.php?id=239736 rreth 10000 aborte në vit djem me 100 vajza, por edhe Gjeorgji,
470 aborte janë kryer në maternitetin me shkallën 111 djem për 100 vajza.
Koço Gliozheni gjatë vitit 2010 Një Komitet i Këshillit të Europës ka përpiluar
70 për qind e të intervistuarave ferma një rezolutë, që instrukton stafin mjekësor
Foshnjet femra,
thonë se janë përgjegjës burrat për të mos e tregojë seksin e fetusit të bebeve,
shtatzanitë e padëshiruara sipas një stu- për t’i parandaluar prindërit nga “aborti
dimi të ISHP-së seleksionues”. Rezoluta, nëse miratohet në
prindër vrasës që në
Parlamentin Europian, do të aplikohet në
të 47 vendet anëtare, përfshirë Shqipërinë.
Projekt-rezoluta e Këshillit të Europës,
Rrëfime të aborteve e miratuar nga Këshilli citon se Rezoluta
barkun e nënës
kërkon një hetim mbi shkaqet asimetrike
nga një gjinekolog të shkallës së lindjeve në këto vende dhe
thotë se seleksionimi prenatal i seksit
Çifti e hoqi fëmijën, sepse ishte femër” duhet të lejohet vetëm me qëllim për të
evituar sëmundje serioze trashëgimtare
T IRANË - 4 tetor - Foshnjet femra duket se vendeve ku bënte pjesë edhe vendi ynë. Një nënë e re jo më shumë se 24-vjeçare
po priste fëmijën e dytë. Babai i saj e të lidhura me vetëm njërin seks.
vazhdojnë të jenë papëlqyera për shumë Por në fakt edhe vetë gjinekologët Por, rekomandimi i tyre është që të
prindër e si pasojë e këtij mentaliteti të pohojnë se fatkeqësisht ende ekziston quante fatkeqësi që fëmija i parë ishte
vajzë kështu që dyti duhej të jetë më gjitha spitalet në 47 vendet nuk duhet
mbartur jo pak prej tyre janë të destinuara mentaliteti në vendin tonë se bebet t’u thonë prindërve seksin e foshnjave,
për tu selektuar ende pa ardhur në këtë meshkuj janë të preferuar ndërsa femrat patjetër djalë në të kundërt familja e tij
nuk do të ishte e plotësuar. Ky çift ishte dhe kjo ka shkaktuar alarm. Rezoluta
botë. Tashmë mjafton një EKO e cila tregon për një kategori prindërish nuk i kanë për pritet të paraqitet në Parlamentin
qartë seksin e foshnjes dhe prindërit e zemër kështu që ato janë të destinuara nga veriu dhe lajmin se edhe fëmija i dytë
ishte vajzë dukej se i hidhëroi shumë ata. Europian për votim në muajin tetor.
kanë të lehtë të dinë nëse do iu vijë djali i për tu abortuar. Gjinekologia pranë Kështu, mjekët dhe mamitë nuk do të lejohen
shumë pritur apo vajzë e cila nuk duhet maternitetit “Mbretëresha Geraldinë”, Kërkuan ta abrotonin, por insistuam që
fëmija i tyre ishte shëndoshë dhe nuk t’u thonë prindërve të ardhshëm, nëse bebja
të vijë. Pak ditë më parë Këshilli i Evropës Vjollca Tare shpjegon për gazetën e tyre do të jetë vajzë apo djalë. Disa mjekë
paraqiti një raport shumë problematik rreth këtij problemi në vendin tonë. kishte asnjë arsye që të abortohej thjesht
për faktin se ishte femër. Atëherë i thamë kanë shprehur shqetësim për këtë masë.
të selektimit të foshnjeve femra të disa “Kërkesat e prindërve për të ditur seksin
23 Gusht 2012 Gazeta e Kishës Rreze Drite 5
TEOLOGJI
Arminianizmi dhe Kalvinizmi në Zhvillimin Frymëror
PËRSHKRIM PERSONAL PËR ARMINIA- qumështin e fjalës sepse i përshtatet më limit të tyre frymëror. Ky sistem teologjik i
NIZMIN DHE KALVINIZMIN së mirë kuptueshmërisë së një fëmije që ka përshtatet një njeriu të rritur frymërisht që
N ë muajin maj, pastor Genti ishte i ftuar që ishte në një familje . Kjo shërbesë para- Dëshira e kësaj shërbese është që të gjithë para –kishtare në shqipëri ka trajnime
të merrte pjesë në një konferencë për kishtare ishte e fokusuar më shumë besimtarët e Krishtit të trajnohen sesi të lu- të ndryshme në lidhje me tema të ndryshme
drejtuesit e Shoqatës së Shërbesës “Dhomat tek të humburit që ti arrinte ata me anë të ten për të sëmurët, dhe sesi të shërbejnë në ungjillin e Zotit Jezus Krisht. Kjo shërbesë,
e Shërimit” për kontinentin europian. Këto lutjeve për shërim, si një shenjë për jobesim- shërimin fizik, mendor edhe frymëror me “Dhomat e Shërimit” është e fokusuar të
takime u zhvilluan në Finland dhe morën tarët. Gjatë kohës në Finland, pastor Genti anë të predikimit të besimit për jobesim- pajisë besimtarët e krishterë të shërbejnë
pjesë drejtues nga 15 vende si Anglia , vizitoi edhe një dhomë shërimi në qytetin e tarët. Pra, besimtarët trajnohen për të qënë shërimin hyjnorë tek jobesimtarët.
Skocia , Franca, Gjermania, Zvicera, Rusia, Salos e cila ndodhej në qëndër të një zonë bekim për kishën e tyre. Çdo kishë ungjillore Sëpari në këtë seminar ftohen të gjithë be-
Bjellorusia, Ukraina , Estonia ,Danimarka etj. tregëtare që disa kisha e kishin marrë me mund të ketë një dhomë shërimi. simtarët që kanë shërbesën e lutjes së ndër-
Atmosfera frymërore gjatë kësaj konference qera sëbashku, dhe shërbenin me lutje për Për herë të parë do të kemi një seminar për mjetësimit, shërbesën e lutjes për të tjerët
të sëmurët. Njerëzit shkonin dhe regjistro- Healing Rooms – Dhomat e Shërimit, sesi
8 Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
EJA NË MAQEDONI
D ikur, mbase 2000 apo më pak vjet më
parë, apostulli Pal do të merrte një veg-
im që të kalonte në Maqedoni dhe të pre-
ta merrja në makinë. E pyeta Gjystinën dhe
fëmijët nëse mund të bëjmë vend dhe ta
marrim këtë preson për në Shtip. Pastaj me
shumë djemë të rinj besimtarë,
simpatik, por nuk kishte vajza
të reja besmitare. Ju thashë që
dikonte ungjillin atje. Në datë 26- 31 gusht, kallauzin tonë maqedonas ne morëm rrugën në kishat tona në Tirane ne jemi
ne ishim të ftuar si familije në Maqedoni nga për në Shtip. Ai ishte një shofer kamioni që të mbushur me shumë vajza të
Emil dhe Vesna Puzderliev, studentet tanë të udhëtonte shpesh për Kosovë-Kroaci-Shq- reja besimtare!!! Dikush nga
ISTL-së, për të mësuar dhe predikuar në 3 ki- ipëri. Unë i thashë se jam një predikues dhe djemtë me tha; ‘lutu për mua
sha ungjillore maqedonase. po shkojmë tek disa miq dhe tek një kishë të gjejë një vajzë besimtare’
Para asaj ditë kisha një problem të madh me ungjillore në Shtip. U miqësuam shumë me dhe ashtu bëmë, u lutëm. Me
makinën, sepse i nxehej shumë uji i motor- te dhe në sedilet mbrapa Gjystina me fëmi- të vërtet po kënaqesha shumë
rit. Për këtë isha duke u lutur shumë sepse jët po luteshin për jetën e Zoranit, kallauzit me këta njerëz të thjeshtë, të
një mekanik më thoshte problemin e ka ven- tonë. Ai ishte shumë miqësor, madje në një hapur dhe që e donin Zotin.
tilatori, një tjetër më thoshte e ka fisheku. ndalesë të vogël për të pirë ujë çezme në një Ata, pothuajse gjithë kisha ranë
Zoti më drejtoi tek një djalë i ri dhe ai e gjeti fshat na bleu dhe nga një akullore. Unë po në ‘dashuri’ me fëmijët tanë
probemin e nxehjes së ujit në pak minuta mendoja se ne duhet t’i tregojmë patjetër dhe nuk ndaheshin. Jemi me
dhe e fiksoi. Uau, harxhova pak kohë dhe këtij njeriu për Krishtin dhe ta ftojmë në të vërtetë familja e Perëndisë,
pak para, lavdi Zotit! kishën ungjillore. Pas 40 minutash ne ar- shqiptarë apo maqedonas apo
ritëm në qytet dhe ai telefonoi miqtë tanë. të tjerë. Shikoja që gratë nuk po
Ne ishim lutur dhe unë kisha argjëruar për Ja pra, shumë favor dhe fiks fare të drejtuar i ndaheshin gruas time, me të
udhëtimin tonë “misionar” që gjithçka ta nga Zoti. vërtetë motra në Krishtin. Jemi
dirigjonte Zoti vetë; ne ishim në dispozicion Takuam diku aty afër mikun tonë besimtar të gjithë bashkë. Të dielën do të
të Tij. Makina ecte mirë rrugës. Kaluam ku- që na priste dhe shkëmbyem telefonat dhe predikoja dy herë. Në mëngjes
firin lehtësisht dhe morëm rrugën M5 drejt informacione të tjera me Zoranin, shoferin e shkuam në një qytet tjetër Ko-
për në Shtip të Maqedonisë. E kisha studi- kamionit dhe nuk harruam ta ftonim për në chany, rreth 35 mijë banorë
uar mirë hartën, me imtësi dhe patjetër kishë. me një kishe ungjillore të përz-
që isha lutur mbi të që Zoti të na drejton- Ai ishte ëngjelli ynë që Zoti e kishte vënë ier maqedonas dhe me ngjyrë.
te. Kaluam anës Ohrit, pastaj lamë më në në rrugë për të na ndihmuar dhe... për më Ishte një kënaqësi të takoja ata Pas një farë kohe bisede, dolëm dhe kishim
jug Bitolen(Manastirin), më vonë kaluam shumë që të dëgjonte për Jezusin. Mikpritësi besimtarë por sidomos pastorin e tyre Venco dëshirë që të luteshim dhe të ngrinim emrin
dhe Prilep, dhe sapo e kaluam qëndruam ynë kishte një shtëpi 3 katshe të dhënë nga me gjithë famijen e tij. Pastor Venco kishte e Jezusit atje në mes të sheshit para statujës
në një kodrinë të gjelbëruar. Pushuam pak babai që kishte punuar me mish dhe me një zemër të madhe për shqiptarët dhe me së Aleksandrit. Oo, Zoti është i mirë dhe po
atje, hëngrëm pak ushqim dhe u freskuam shpirt për ta bekuar djalin e tij Emilin. Me këshillën e tij Emili dhe Vesna erdhën të stud- i thosha asaj mikeshës maqedonase se ‘ky
... aty kishte dhe kumbulla të mira. Pasi e duhet të predikoja që atë ditë në orën 19:00 jojnë në Tiranë. E ftova pastorin dhe familjen vend ka nevojë për njerëz që qëndrojnë para
falenderuam Zotin për udhëtimin e mirë në kishë. Patëm një kohë të mirë me Fjalën e tij të vijnë në Shqiperi. Pas një dreke me fronit të tij, sidomos tani në këtë kohë krize’.
deri aty, i kërkuam që të vazhdojë të na e Zotit dhe në lutje. Prezenca e Zotit ishte pica ‘makedonsca’ dhe një kohe miqësie me Ishte ora 20:00 dhe duhet të merrnim rrugën
drejtojë për në Shtip. Sapo lamë rrugën aty dhe besimtarët ishin shumë të hapur. pastorin dhe familjen tij ne morëm rrugën e kthimit për në Tiranë. Në një rrugë ndalova
M5 dhe morëm autostraden për në Velesh, U gëzuam dhe u kënaqëm me besimtarët për në Shtip. Në orën 19:00 do të fillonte për të pyetur dikë dhe më tha që jam shqip-
por nuk po gjeja tabelat që të më tregon- maqedonas. Për ta ishte e para familje be- shërbesa tjetër në Shtip. Këtë herë tema e tar. Ai më tha se do të vijë me makinë dhe do
te se ku duhej të kthehesha për në Shtip. simtarësh shqiptare që takonin. Të shtunën predikimit ishte “Familja-Kombi-Paqebërës” të na nxirrte tek rruga për në Tetovë. E pyeta
në darkë unë do të mësoja të rinjtë e kishës duke e nisur që nga familja e Isakut me Re- më shumë se nga ishte. E kishte emrin Pe-
Po shikoja dikë në rrugë që priste makinë, dhe Gjystina do të mësonte gratë. Tema ime bekën tek Zanafilla 25. Pas predikimit ne u lu- traq, kishte ardhur nga Liqenasi i Korçës dhe
dhe unë ndalovë pak më andej dhe e pyeta ishte “Dishepulli i vërtet” i bazuar tek Luka tem Zotit që të na pastronte dhe të mos ketë kishte 20 vjet që jetonte në Shkup. Më tha
për rrugën me aq fjalë sa dija në maqedon- 14. Shumë nga këta të rinjë kishin qënë të paragjykime mes besimtarëve maqedonas se kishte shumë mall për vendlindjen e tij.”
isht. Ai më tha se më duhej 2-3 km dhe do droguar, me probleme dhe kishin disa vjetë dhe atyre shqiptarë. Ne i thyem disa akuj... Jam maqedonas por mendoj se jam shumë
të kthehesha majtas. Gjithashtu më tha se që ishin kthyer te Krishti dhe kishin zjarr Ditën e fundit para se të iknim me mi- shqiptar. Përse flasin këta në Tv dhe gazeta
ai do të shkonte në Shtip dhe nëse mund për Zotin. Po vija re që në këtë kishë kishte kun tonë Mite Nikolov, një plak në kishë, e kaq shumë për inate dhe të tjera mes maqe-
thirrëm në telefon Zoranin, kal- donasve dhe ne shqiptarëve. Ne jemi popull
lauzin tonë që na tha se do të dhe ata janë popull dhe kalojmë mirë. Pse
vinte aty për një gjysëm ore. Ai na i fryjnë zjarrit disa nuk e kuptoj?” - më tha
gjeti në shtepi dhe pas pak miku Petraqi.
ynë Mite po i ndante atij Krishtin E dëgjova me vëmendje Petraqin dhe men-
në gjuhën e vetë. Ai ishte shumë i dimet e tij, por unë po mendoja se kam
hapur dhe gati për Zotin. Pas një- diçka për t’i thënë dhe për t’i dhënë atij
farë kohe së bashku me Miten u njeriu. Natyrshëm i tregova nga jam dhe se
lut që ai të pranonte Krishtin në çfarë bëj, një pastor që predikon dhe mëson
zemrën e tij dhe ne u lutëm dhe Krishtin. I thashë që të vendosë besimin e tij
e bekuam atë. Ja vlente që të vo- në Krishtin dhe i dhashë një Bibël në maqe-
nohesha disa orë për në Shqipëri donisht. Pasi zbriti, Petraqi ishte shumë
që të mund të drejtonim dikë tek mirënjohes dhe ne shkëmbyem numrat e
Krishti i gjallë. telefonave. E falenderuam Perëndinë për
Për t’u kthyer Gjystina këmbën- këtë mundësi dhe u lutem për të. Tashmë
gulte në idenë e saj që të kthe- kishte rënë nata. Ndeza makinën dhe me
heshim nga Shkupi. Atje të tako- shpejtësi vazhduam për nga Tetova dhe për
nim Julen një besimtare maqe- nga kufiri me Shqiperinë. Zoti është i mirë, Ai
donase. Kështu bëmë dhe pas është drejtuesi dhe bariu ynë! Amen!
më shumë se një ore ishin në
qëndrën e Shkupit duke pirë nga
një kafe dhe ujë. Folëm për kishat Pastor/mësues Alfred Golloshi
tona si të punojmë së bashku. Avokate Gjystina Golloshi
PAK SHKRIM PËR AGJENSITË TONA. dytë të agjensisë “Shalom Travel” dhe Kon-
sulence Juridike në Laç pranë bashkisë dhe
Perëndisë që atë vizion që ka dhënë do të
shtrihet edhe më shumë, pasi Shqipëria ka
Agjensia “Shalom Travel” ka filluar në Mars ky është viti i 8-të për bizneset tona. Kemi ka qënë drejtimi i Frymës së Shenjtë në të nevojë për SHALOM dhe biznesi i krishterë
të vitit 2005, nga një vizion që Perëndia më parë dorën e Perëndisë duke na bekuar, ud- gjithë këtë punë. Puna ecen shumë mirë dhe duhet të rritet dhe zgjerohet.
dha se duhej të hapja bashkë me zyrën e hëhequr dhe drejtuar. Zoti e ka përdorur atje punon një djalë që po vazhdon studimet Perëndia është pronari ndërsa unë dhe
avokatisë edhe një agjensi ajrore. Këtë vizion zyrën tonë për të ndarë ungjillin me të gjithë për Shkenca Politike. bashkëshorti jemi vetëm administratorë.
e ndava me bashkëshortin tim, Fredin dhe iu ata që kanë qënë të hapur, për t’u lutur për Në korrik të vitti 2012 hapëm zyrën e tretë
duk mirë pasi të dy bizneset do të ishin në ta dhe për t’i bekuar. Në lutemi për klientat në qytetin tim të lindjes, Lezhë, në fillim të Shalom Travel
një vend kështu do të ishte më e lehtë për tanë. Me ndihmën e Zotit kemi ndërtuar kli- Bulevardit Gjergj Fishta në një vend shumë ADMINISTRATOR: ALFRED GOLLOSHI
t’u menaxhuar duke u shfrytëzuar i njëjti entelën tonë dhe njërzit gjejnë shërbim cilë- strategjik. Puna po shkon mirë, dhe atje pu- MENAXHERE: GJYSTINA GOLLOSHI
ambjent, për qeranë etj. sor dhe të sigurtë tek ne. non një vajzë që po vazhdon studimet në
Kështu filluam dhe ka patur shumë punë dhe Në nëntor të vitit 2011, kemi hapur zyrën e Fakultetin Ekonomik në Tiranë. I besojmë
23 Gusht 2012 Gazeta e Kishës Rreze Drite 9
Shëbesat kryesore:
Të Shtunave në orën 17:30
Rruga ”Hoxha Tahsim"
Pall i Ri, 200 m mbi Q. Stefan.
Tiranë, Shqipëri
Tel: +355 361 510
e-mail: info@fjalaejetes.com
10 Gazeta e Kishës Rreze Drite Day, 01-07 may 2012
BEKO
SHQIPËRINË
Programi për
Sponsorizimin e Fëmijëve.
Bëhu një sponsor!
Programi për Sponsorizimin e Fëmijëve mbështet femijët romë, egjyptian dhe shqiptarë të familjeve shumë të varfëra në Zonën e Kishëmbjelljes së Kishës Rreze Drite:
• Pastori i kishës lokale ose personi i kontaktit i kishëmbjelljes con kontributin mujor të sponsorit te familjet e varfra. Ata gjithashtu i inkurajojnë këto familje me fjalën e
zotit dhe luten me ata për nevojat e tyre, si dhe i inkurajojnë që të vijnë në takimet në kishë.
• Një fëmijë zakonisht sponsorizohet për 8 vjet; pas 8 vitesh sponsorit i propozohet një fëmijë tjetër.
• Personi i kontaktit ndihmon familjet të gjejnë mundësi për të mbështetur veten.
Lidhja personale:
• Ju do të merrni informacione dhe nje certifikatë me fotografi të fëmijës.
• Cdo vit do të merrni një raport vjetor dhe nje fotografi.
• Është e mundur të keni korrespondencë me fëmijën që ju sponsorizoni.
• Gjithashtu është e mundur të vizitoni fëmijën që ju sponsorizoni.
Beko Shqipërinë, Programi për Sponsorizimin e Fëmijëve filloi në 21 qershor 2011 gjatë “Konferencës Ndërkombëtare Verore
Beko Shqipërinë” të Kishës Rreze Drite e mbajtur në Tiranë, Shqipëri 20-24 qershor.
Gjatë kësaj konference verore u mor një ofertë financiare për Kampin Veror të Krishterë të Kishës Rreze Drite në të cilin përfituan fëmijë me kombësi romë, egjyptianë dhe
shqiptarë.
Misioni ynë
Ju keni të drejtë:
Të dini se si shpenzohen parate e organizatës
Të didi se cilët programe qe ju mbështesni janë arritur
Të dini se organizata është në përputhje me legjislacionin në fuqi
Të kufizoni ose përcaktoni dhuratat tuaja te një projekt i vecantë brenda objektivave të misionit
të organizatës
Të keni një përgjigje në kohë të pyetjeve tuaja mbi financat dhe programeve
Të vizitoni zyren dhe sitet e organizatës dhe të flisni personalisht me stafin.
Të japësh me gëzim pa qenë të presionuar nga organizata
Të keni një kopje të deklarimit të auditit të fundit
Të dini se është një bord drejtuesish i përgjegjshëm që siguron përmbushjen e misionit të
organizatës
Të dini se të gjitha thirrjet për fonde janë të vërteta dhe të sakta
12 Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
Sponsorizo nje Kishëmbjellje
23 Gusht 2012 Gazeta e Kishës Rreze Drite 13
Beko Shqipërinë
Program I Sponsorizimit Të Kishëmbjelljes
Programi I sponsorizimit të kishëmbjelljes mbështet fëmijë romë, egjyptian dhe shqipëtarë, si dhe të rinjtë në familjet
më të varfëra të zonës Se Kishëmbjells Së Kishës Rreze Drite, Shqipëri.
Dhuro ne
Raiffeisen Bank in Albania
Fondet do të përdoren në këto mënyra:
-----------------------------------------------
1. Do të sigurohet një system I mirë për kishën e re.
SWIFT Code SGSBALTX
2. Do të merrret me qera një ndërtesë e mirë në një zonë të qytetit, në të cilën mund të udhëtosh lehtë. Kjo është
zakonisht një qendër kulturore që është marë me qera gjatë kohës së shërbesës së kishës.
Beneficiary NAME :
3. Reklamimi i kishës së re. Qëllimi ynë është të cojmë një literature në cdo shtëpi të qytetit 3 herë në vit duke I ftuar ata
në kishë. Kjo do të bëhet nga antarët e kishës fillestare dhe anëtarët e kishave të qyteteve të tjera.
SHOQATA “KIsha Rreze Drite Tirane “
4. Pagesa e pjesshme e pastorit të ri. Kjo do të zgjasë gati 6 muaj.
5. Materialet mesimdhënëse për kishën dhe një trajnim për pastorin e ri.
Bank Account # in US Dollar : 8001503515
IBAN: AL56202110130000008001503515
Një kishëmbjellje sponsorizohet zakonisht për tre vite e gjysëm; pas tre viteve e gjysëm sponsorit do ti propozohet nje
kishëëmjellje tjetër.
Bank Accout # in GBP :8004503515
Pastori local apo kishëmjellësi do të ndihmojë familjet dhe anëtarët e rinj të kishës të bëhen dishepuj dhe të shohin për
IBAN: AL03202110130000008004503515
mundësi që ta mbështesin vetë kishën nga ofertat dhe një e dhjeta.
Bank Account # in EURO : 8000503515
Lidhja personale:
IBAN: AL09202110130000008000503515
Ju do të merni informacion të shoqëruar me fotografi ose video të qytetit apo fshatit ku do të mbillet kasha.
Ju do të merni cdo vit një raport vjetor ne foto dhe video.
BanK Account # in Alb Lekë : 0100503515
Ju do të keni mundësi të keni korrespondencë me pastorin apo drejtuesin e kishëmbjelljes.
Ju do të keni të mundur të vizitoni kishëmnjelljen që sponsorizoni në fushën e misionit dhe të beheni pjesë e shpërndarjes
BanK Account # in Alb Lekeë: 0101503515
mujore.
DESHMI BESIMI xhaminë, Kuranin, hoxhën, duhet falur dhe privimi i lirisë çfarë unë e ëndërroja ta kem hedh zjarr nga kështjella kundër armiqëve).
kaq. Dhe kur u rrita, në mesin e rinisë sonë në thellësitë e shpirtit tim, dhe assesi të paj- Duke i lexuar këto përshkrime nga ky libër,
të atëhershme “revolucionare” ishte turp që tohesha me këtë fat, pasi që nuk kisha se me në shtëpinë time, në mua krijoheshin dy
t’i besosh dhe t’i zbatosh këto gjëra, ose të çfarë të krenohesha edhe si i ri edhe si shq- parafytyrime. I pari, nëna shkodrane, e
besosh ekistencën e Zotit, dhe më turp të iptar. Shpeshherë mendoja të shkruaja një para 500 vjetëve, (e bukur, trimëreshë, at-
merresh me xhami ose me kishë, sepse “feja roman mbi këto ngjarje. Deri në këtë moshë, dhetare) dhe nëna ime, sot (me bukurinë e
e shqiptarit asht shqiptaria”. Megjithëse ne dhe deri sa kam mbaruar shkollën e mesme saj të mbuluar me petkat e urryera nga shko-
edhe si familje, sidomos vëllezërit më të nuk kam ditur se shqiptarët janë edhe të dranja, ndërsa atributi kryesor i personal-
mëdhenj, ishin veprimtarë ilegal të çështjes krishterë edhe myslimanë. Madje nuk kam itetit të saj ishte “të heshtësh”, “të lindësh”,
kombëtare, të organizuar nëpër grupe të ditur as për popujt e tjerë. Mendoja se gjithë “të shërbesh”).
ndryshme, i ndikuar nga ata dhe literatura njerëzimi është myslimanë, përveç serbëve.
që kishin me baza patriotike dhe markisto- I ndikuar nga botëkuptimi islam urrejtja ime Krahasimet e vlerave shpirtërore: krishteri-
leniniste, të gjitha këto në mua krijuan një në atë kohë ndaj serbëve ishte vetëm pse mi dhe islamizmi
opinion të ri, se nuk ka Zot. Prandaj si i ri tani ata ishin “kryqali”, por jo se ata ishin armiqtë Në atë kohë jo s’e kisha ndonjë formim
morra pikëpamje të reja mbi çështjet fetare: dhe shtypësit tanë, këtë e mësova vetëm teologjik mbi këto çështje, por unë duke u
se nuk ka Zot, por se natyra është vetë Zoti; nga atdhetarët. nisur nga kontaktet që kisha formuar me
se Kurani s’është libër i shenjtë; se islamizmi të krishterët, si dhe duke ditur çfarë është
është lëvizje nacionaliste arabe, e neve nuk Rinia studentore: faza e vetëdijësimit dhe jeta islame, me kohë vëreja disa dallime të
na duhet aspak, se ne për fe kemi shqiptari- e analizimit mëdha. Të krishterët, sidomos ata ungjil-
në dhe se besa është prifti i shqiptarisë; se Në Prishtinë erdha për të studiuar letërsinë lorë, këmbëngulnin në të jetuarit e shenjtë,
hoxhollarët janë spiunët më të mëdhenj të shqiptare në vitin 1989, me një motiv krye- në falje, në pendim, në dashuri, në eman-
Biografia e Pastorit të Kishës
Femi A. Cakolli, u lind më 1 mars 1969, në Serbisë; se hoxha nuk hip në minare pa pare; sor që të njoh më mirë shpirtin, letërsinë cipim të vazhdueshëm frymor, prej mysli-
fshatin Krilevë të komunës së Kamenicës. se shkenca është përgjigjje e çdo gjëje etj. dhe historinë e kulturës sonë. Tani kisha një manëve nuk kërkohet asnjëherë. Kur fillova
Prej vitit 1990-1992 kryetar i Shoqërisë Kul- përkushtim shumë të madh duke lexuar li- qa ta lexojë Biblën, ndër të tjera hasa dhe
turore “Albana” në Kamenicë. Një përpjekje për t’u bërë hoxhë! bra të ndryshme edhe sipas zgjedhjes sime në historinë tonë. Bibla përmendte Ilirinë,
Në besimin e krishterë u kthye më 15 mars Babai im ishte hoxhë fshati për shumë vjet, të lirë, duke dëgjuar profesorë të ndry- Dalmacinë, Apollonin dhe Nikopojën, pran-
1992. dhe me një mënyrë edhe përmes tij njihja të shëm, duke marrë pjesë nëpër takime dhe daj kjo më dukej më afër, përderisa Kurani,
Prej vitit 1994 pastor i Kishës Protestante fshehtat e praktikës fetare të klerikëve mysli- supoziume të ndryshme, duke jetuar në të cilin shumë më vështirë e kuptoja, më
“Bashkësia Ungjillore e Mesisë”. manë, të literaturës islame, si dhe shkallën e një ambient të ri etj. Këto ndikonin në mua dukej shumë më i largët. Biblën e vëreja si
Më 1995 diplomoi në Universitetin e Prishti- injorancës dhe të primitivizmit të turmës is- që më analitikisht t’i gjeja përgjigjiet për një histori enciklopedike e dijës së shumë
nës, në degën e letërsisë shqipe. lame (xhematit) në xhami dhe në jetë. Babai disa çështje të kahershme. Dhe ndodhnin popujve, kurse Kuranin më tepër si një
Prej vitit 1997 editor i Shtëpisë Botuese im kërkonte prej meje që të regjistrohesha disa ballafaqime të reja në mendjen time. rezyme biblike jo e qartë arabe. Të bëhesh
“Tenda” dhe kryeredaktor i revistës “Letra e në medresën e Prishtinës. Ishte viti 1985. Banoja në konvikt, dhe në dhomë kisha një i krishterë kërkohej një kontakt apo një për-
Gjallë”. Isha në vitin e dytë të shkollës së mesme. cimer që ishte shqiptar katolik, nga Stublla jetim i Zotit, kurse si mysliman kjo preten-
Më 1999 u martua me Belkize Kryeziun nga Unë nuk kisha dëshirë për këtë, edhe pse u e Vitisë. Mësova nga letërsia dhe historia dohej se trashëgohej qysh prej paralindjes.
Prizreni. Tani ata kanë tre fëmijë: Elira, Sioni bënë shumë përpjekje, në fund doli se nuk jonë se dikur gjithë shqiptarët kanë qenë Kjo mendësi e trashëgimisë së besimit ose të
dhe Jerina. u pranova në këtë medrese. Më kujtohet, të krishterë, dhe se ka edhe tani, dhe se ka religjionit është gabimi më serioz i doktrinës
Më 2002 mbrojti tezën e magjistraturës me kur komisioni për pranimin e nxënësve të kishë të tillë edhe në Prishtinë, se letërsia religjioze, pasi që kurrë nuk do të ketë rilind-
titull “Kodi biblik në letërsinë shqiptare”. ri më pyeti për tri çështje: 1. Na e thuaj (a jonë kombëtare, rreth 300 vjet, pandërpre- je frymore të besimtarëve. Ne kuptojmë se
Më 2006 mbrojti tezën e doktoratës me temë di) ndonjë dovë (lutje) n’arabisht? E unë nuk rë, prej fillimit, është shkruar kryesisht prej gjenet, pasuria, të mirat materiale kulturore
“Hiperteksti biblik në letërsinë e Kosovës”. e thashë mirë përgjigjen. 2. A e ke Kuranin priftërinjve katolikë apo ortodoksë. Zelli që trashëgohen, por jo edhe idetë, apo religjio-
Më 2006 kryetar i Kishës Protestante Ungjil- n’shpi? Unë iu përgjigja, jo! 3. A don me u ta studioja më mirë një lëndë të vitit të parë, net. Tek krishterimi unë gjeta një liri dhe
lore të Kosovës. ba hoxhë katuni more djal? Iu thashë, jo, Letërsia e vjetër shqiptare, më çoi deri tek tolerancë më të madhe, se sa tek islamizmi.
Pastor Femi Cakolli deri tani ka botuar mbi pasi kjo pyetje më tingëllonte një ironi dhe kisha katolike në Prishtinë, dhe deri tek ki- Nuk ka ndonjë krahasim më të mirë të jetës
200 shkrime të ndryshme publicistike e cenueshmëri të padurueshme! sha protestante, po ashtu në Prishtinë, për dhe vepërs së Krishtit dhe Muhamedit për
shkencore brenda dhe jashte vendit. të kërkuar më shumë literaturë kishtare, re- të kuptuar dallimet mes krishterimit dhe is-
Pse nuk u bëra hoxhë katundi? ligjioze dhe psikologjike. lamizmit.
Veprat e botuara: Së pari, kisha frikë, kur mendoja se nesër,
1. Kodi biblik në letërsinë shqiptare (kritikë) unë si i ri, kur dikush do të vdiste, e zakonisht Krahasimet dhe burimet civilizuese Gjoni dhe feja jonë e vjetër
2. Pamfletet e mia krishtere (doktrinë) kisha trem nga të vdekurit, veçanërisht nga Zbulimi i këtyre dy kishave në të menduarit Mbaja mend nga babai im dhe nga dëshmi-
3. Hiperteksti biblik në letërsinë e Kosovës të vjetërit, dhe po llogaritja se unë do të jem tim zgjoi interesim lidhur me praktikimin e tarë të tjerë duke dëshmuar se ne dikur si
(kritikë) i obliguar t’i laja ata (“me e la xhenazen”), jetës së krishterë. Ndërkohë, u ndesha edhe familje, të ardhur para 270 vjetëve nga fush-
4. Mish fryme (poezi) kurrsesi ta pranojë këtë ofertë hoxhollaku. me më shumë fakte të tjera, se: xhamia e at e Leskocit, paraardhësit tonë kanë qenë të
Aktualisht merret me studimet teologjike, Paramendo, një të ri 18 vjeçar si hoxhë, duke madhe në Prishtinë, para 280 vjetëve kishte krishterë ortodoksë, dhe se Gjon ishte emri
dhe jeton në Prishtinë e larë një plak 90 vjeçar të vdekur, lakuriq. qenë kishë, madje në oborr të saj kishte i paraardhësit tonë të fundit të krishterë i
O Zot, si mund të përballet kështu kjo jetë qenë varri i Pjetër Bogdanit; se ndërtesa e cili kishte kaluar në besimin mysliman. Qysh
fetare pata menduar, dhe çfarë Zoti është teatrit kombëtar kishte qenë kishë; se një nga fëmijëria kisha një respekt dhe tingël-
Dëshmi në veten e parë: ai i cili kërkon prej meje diçka të tillë. Gjëja kishë tjetër ishte rrënuar në Prishtinë, dhe lim të mahnitshëm për këtë emër. Stërgjyshi
e dytë ishte, se nëse unë bëhesha hoxhë, në vend të saj ishte ndërtuar një ndërtesë ynë ishte Gjoni, dhe prej tij e deri tej unë na
SI DHE PSE U BËRA më s’kisha mundësi të jem me shokët dhe tjetër; se kishte ende familje të shumta që ndanin vetëm 11 breza. Në vitin 1991, për
I KRISHTERË? shoqet e mia. S’kisha mundësi të luaja më
futboll, të lahesha në lum, të shikoj sportin
në fshehtësi praktikonin fenë krishtere,
kurse formalisht për opinion ishin mysli-
herë të parë kisha në dorë Dhiatën e Re, dhe
njëri nga ungjijt quhej “ungjilli i Gjonit”, dhe
Shkruan: Femi Cakolli, pastor
në televizion, s’mund të merresha me kri- manë etj. Një gjë tjetër që vëreja ishte edhe ky ishte një ungjill i cili në mënyrë themelt-
jime, s’mund t’i kisha veshur ato rroba që i krahasimi i ritualeve dhe jetës fetare ndërm- are më fliste Zoti.
Fëmijëria dhe rinia ime: prej myslimanizmit
dhëshiroja etj. Gjëja e tretë, mua më dukej jet kishës dhe xhamisë, ndërmjet priftit dhe
deri te ateizmi
sikur po i tradhëtoj idealet e rinisë sonë të hoxhës, ndërmjet Biblës dhe Kuranit, ndër- Besimi në Jezus Krishtin
A shtu si shumë bindje të shumta që një
fëmijë i merr nga familja e tij, edhe
me mua ishte njësoj, dhe ndër to ishte
atëhershme që sakrifikohej nëpër burgje për
idealet e kombit, sepse si hoxhë më unë nuk
mjet kulturës krishtere dhe islame, ndërm-
jet vendeve perëndimore dhe lindore. P.sh.
Ishte marsi i vitit 1992, kur unë përfundimisht
ia dorëzova zemrën time Jezusit si Zotit dhe
do të kisha aq shumë kredibilitet i të qenët derisa në meshë kam parë edhe të rinj, vajza Shpëtimtarit tim. Zoti më kishte dhënë një
feja, përkatësisht formimi mbi religjionin.
patriot, revolucionar etj. Çfarë do të kisha si dhe fëmijë, në xhami kryesisht shihja pleq. vegim, dhe aty më thirriste që unë të bëhe-
Megjithëse rrjedh nga një familje me be-
hoxhë: fshatarët do më respektonin formal- Prifti fliste gjuhën shqipe, hoxha arabishten sha prift i tij (i ndarë për të, i veçuar prej
sim mysliman, unë gjithsesi trashëgova
isht; do të kisha me vete një tufë pleqësh që dhe herë-herë një shqipe shumë të varfër. tij, i dedikuar për të). Ky ishte një përjetim
në jetën time disa njohuri dhe praktika is-
nuk të dëgjojnë e as nuk të kuptojnë mirë; Krahasimet janë tmerruese. Fillova që të personal, dhe unë iu dorëzova kësaj thirrjeje
lame. Edhe sot më kujtohen këto pikëpamje
do të kisha rast t’i marrë para pas çdonjërit lexoj librin “Rrethimi i Shkodrës” të Marin hyjnore të Perëndisë. Unë kisha një përje-
të dikurshme mësimesh: feja myslimane
që do të vdiste në “vilajetin” tim, dhe do t’i Barletit. Ndër të tjera atje shohim përshkri- tim personal të bekimeve të Zotit mbi mua.
asht feja ma e pastër; feja myslimane asht
prisja ofertat e ramazanit e kështu me rad- min e bukurisë ( e veshur me lloj fustanelle, Jezusin e pranova në jetën time, duke qenë
ma drejta; Muhamedi asht profeti i fundit
hë. Me një mënyrë po kuptoja se thirrja si në të bardha dhe në të zeza, me flokë të gjata sundimtari dhe zotëruesi im. Bëra lutjen e
dhe ma i dashtuni i Perëndisë; çdo fëmijë
hoxhë më izolonte nga jeta, nga rinia, nga për shpine) dhe të trimërisë së gruas shqip- shpëtimit dhe të pendimit prej mëktateve,
lind mysliman; myslimanët kanë bajramin,
ideali, nga horizonte të reja të dijenisë, nga tare, (shkel mbi kufomën e burrit të saj dhe dhe kjo ishte lutja ime e parë bërë Zotit
23 Gusht 2012 Gazeta e Kishës Rreze Drite 15
M
peshon 0.014 kg. Foshnja është në gjendje iliona femijeve u mohohet e drejta per te Femijet qe jane afer kohes se lindjes hiqen ne cift
të hapë dhe mbyll gojën e vet dhe të kthej jetuar, pasi vriten me ane te abortimit. ne kete menyre. Sipas ligjit britanik qe lind - Simptomat e skizofrenise
kokën e vet, si dhe të gjuaj me këmbë. Shoqeria njerezore nuk mund te quhet i gjalle ne kete menyre duhet te mbrohet. - Psikozat
Organet e tjera janë duke u formuar, vertete njerezore nese vazhdon te toleroje Prandaj, kirurget paralojmereojne doktoret - Humbjen e kujteses
përfshirë këtu edhe organet e reproduktimit. kete kasaphane barabare te te pafajshmeve. e tjere qe bejne kete lloj operacioni te - Veshtiresite ne perqendrim
Megjithatë, në këtë fazë akoma është e Ligjerimi i abortit sot trumbetohet si arritje sigurohen qe femije te vdese me pare ne - Humbjen e interesave dhe
vështirë të përcaktohet gjinia. ne fushen e te drejtave te lirive te gruas, bark duke prere korden e kerthizes, keshtu qe deshiren per te jetuar
por pak flitet (ose aspak) mbi te drejten mund te mbrojne vete nga veprimet ligjore. - Shfaqjen e veseve
Tremujori i dytë (Javët 13 - 27) e cdo krijese njerezore per te jetuar. - Prirjen per te qare shpesh
Pas Javës 12 Foshnja e palindur eshte qenia me e dobet, 4) Aborti me helmim - Renmien e rendimentit ne pune
delikate, e pafajshme dhe e paafte per tu - Ne kete procedure behte nje injeksion - Pengesat ne komunikim
Rreziku për abort spontan zvogëlohet diku vetembrojtur, ndaj meriton te mbrohjet ne masen e fetusit duke e vdekur femijen Cdo individ e perjeton traumen e abortit ne
pas javës 12. nga te rriturit, qofte edhe me sakrifica. prej helemimit. Kjo metode perdoret pas menyre te vecante, por askush nuk e kalon
Libri vjetor i Statistikave 1993-2001 e 16 javesh! Thuhet se femijes i duhet nje pa vuajtur.
Javët 16 - 20 raporton numrin e aborteve ne 31 622 ore te vdese, dhe pastaj pas 24 oresh Flitet per gra, te cilat degjojne rrugeve te
Foshnja do të rritet shumë shpejtë mes ne vitin 1993 dhe 17 125 ne vitin 2001. nena shkon me dhimbjet e lindjes per qarat e femijeve te tyre te masakruar, apo
javëve 16 – 20 dhe tani mund të dallohet Megjithate ne te gjithe e dime se ne Shqiperi te nxjerre nje nje femije te vdekur. Nje shohin shpirtrat e tyre, qe u thone: «Nene,
edhe gjinia e fëmijës. Në këtë faze kanë filluar behen shume aborte te pa nevojshme perdorim i ngjashem eshte perdorimi i pse me vrave?»
të rriten qerpikët dhe thonjtë e gishtave nen pretekstin e rrethanave te veshtira pilulave vdekjeprures qe vdesin femijen. Pasaojat perjetojne edhe mjeket...
të duarve. Edhe pse kordat vokale janë ose rrezikut per shendetin e nenes. Ne Tani kur nje grua flet per ‹te drejten Eshte i njohur rasti i gjinekologut gjenovez,
të formuara, foshnja akoma nuk mund të kundershtim me ligjin shqiptar per disa vajza per te zgjedhur› pervec zgjedhjes qe praktikonte aborte, i cili vdiq i vetevrare.
qajë. Fëmija ushqehet me anë të placentës. aborti eshte metoda e tyre per kontrollin per ta mbajtur femijen, keto jane ato Dhimbjen morale te dhunes se abortit, ne
Fëmija fillon të gëlltis lëngun amniotic e lindjeve (perkundrejt perdorimit te zgjedhje qe ka perpara saj per te bere. menyre indirekte, e vuan gjithe shoqeria.
dhe tani mund të urinoj dhe të formoj “të ilaceve, prezervativeve dhe Masave te tjera Aborti eshte quajtur ‹holokausti i heshtur›.
madhen” në zorrë. Gjuha e tij fillon të punoj mbrojtese). Ato thone se eshte ‘ e drejta e tyre Jane vrare me shume bebe nga abortimet
dhe foshnja mund të fillojë të thith ngadalë. te zgjedhin’ nese femija do te linde apo jo. se sa jane vrare njerez nga Hitleri.
23 Gusht 2012 Gazeta e Kishës Rreze Drite 17
“Perëndia na dha jetën e përjetshme dhe Dhe është pikërisht “sepse i duam vëllezërit”
tyre. Prania dhe fjalët e Jezusit ishin siguria qartë dhe të mos kesh dyshime në zemrën
kjo jetë është në Birin e Tij. Ai, që ka Birin, që “ne e dimë se kemi kaluar nga vdekja në
e tyre. tënde që tashmë je fëmijë i Perëndisë.
ka jetën.” (1 Gjonit 5:11-12) jetë”.
Por Jezusi nuk do të rrinte gjithmonë me ta. 3. SEPSE I DUAM VËLLEZËRIT.
“sepse, po të rrëfesh me gojën tënde Zotin Vini re dhe një herë vargun:
Para kryqëzimit, Ai u tha dishepujve, që do Eshtë e natyrshme për një besimtar të rilin-
Jezus, dhe po të besosh në zemrën tënde se Ne e dimë se kemi kaluar nga vdekja në
të largohej, por nuk do t’i linte vetëm. Ai do dur t’i dojë vëllezërit. Për shkak se ne jemi
Perëndia e ngjalli prej së vdekurish, do të jetë, sepse i duam vëllezërit. (1 Gjonit 3:14)
t’u dërgonte Dikë tjetër, që do të ishte njël- bërë krijesa të reja, tashmë kemi një natyrë
shpëtohesh.” (Romakëve 10:9)
loj si Jezusi për ta, sepse do të vazhdonte të të re. Ne jemi fëmijë të Perëndisë që i ngja-
a) Në këtë varg nuk shkruhet që “ne men-
bënte të njëjtat gjëra që Jezusi bënte për jmë Atit tonë qiellor. Ne kemi natyrën e Tij
“Sepse Perëndia e deshi aq botën, sa dha dojmë se” apo “neve na kanë thënë”, por
dishepujt. Ky ishte Fryma e Shenjtë. Kur Fry- dhe dëshirat e Tij në zemrën tonë të rilindur.
Birin e tij të vetëmlindurin, që, kushdo që shkruhet që “ne e dimë”. Kjo është siguri!
ma erdhi, bëri të njëjtat gjëra për dishepujt A nuk thotë Romakëve 5: 5 që “dashuria e
beson në të, të mos humbasë, por të ketë Pra, ne E DIMË me siguri që kemi kaluar nga
që Jezusi bënte. Fryma i ngushëlloi dishepu- Perëndisë është derdhur në zemrat tona me
jetë të përjetshme.” (Gjoni 3:16) vdekja në jetë.
jt, i udhëhoqi në çdo të vërtetë, u mësoi çdo anë të Frymës së Shenjtë që na është dhë-
gjë, u kujtoi gjërat që Jezusi kishte thënë. në”? Halleluja! Lavdi Zotit tonë që na bëri
Ne dimë se jemi shpëtuar, sepse e kemi b) Gjithashtu, Gjoni nuk thotë që ne “mund
Ndryshe nga Jezusi, Fryma e Shenjtë jo si Vetja! Tani ne i ngjajmë Atij. Ai na mbushi
pranuar dhe pohuar Jezus Krishtin si Zotin të kalojmë nga vdekja në jetë” apo “kemi
vetëm që qëndroi gjithmonë me dishepujt, me Veten e Tij që ne të jetojmë si Ai. Na dha
tonë. Ne mjafton të sigurohemi që kemi ven- mundësi” të kalojmë nga vdekja në jetë. Ai
por Ai banoi dhe jetoi brenda tyre. të njëjtën dashuri që Ai ka në zemrën e Tij,
dosur besimin në Birin e Perëndisë dhe që thotë thjesht, saktë dhe qartë që “ne e dimë
që të veprojë në zemrën tonë duke dashur
Jezusi është në zemrën tonë, sepse besimi se kemi kaluar nga vdekja në jetë”. Pra, flitet
Kjo po ndodh edhe sot në mbarë botën bren- përmes nesh. Tani që ne kemi të njëjtën
është dera e hapur që dhurata e shpëtimit për një shpëtim të sigurt, për një kalim një
da çdo besimtari të rilindur. Kur Jezusi ishte dashuri në zemrën tonë, ne mund të ecim si
të hyjë në jetën tonë. Kushdo që beson në herë e mirë nga vdekja frymërore në jetën
me dishepujt ai u jepte sigurinë që Perën- Ai, të duam si Ai, të japim si Ai, të sakrifiko-
Jezusin është i shpëtuar. Vetë Perëndia ta jep e Perëndisë.
dia ishte me ta. Kurse tani është shërbesa e jmë si Ai. Sepse s’jemi më “ne” që jetojmë,
sigurinë dhe ta vërteton që ti ta dish mirë
Frymës së Shenjtë që të na vërtetojë dhe të por Krishti në ne!
që je i shpëtuar. Kjo është diçka që Perëndia c) Dhe e treta; vini re kohën kur ndodh ka-
na japë sigurinë që Perëndia është Babai ynë
ynë e bën për ne. limi nga vdekja në jetë? A po flet Gjoni për
dhe ne jemi fëmijë të Tij. Lavdi Perëndisë për Ne e dimë se kemi kaluar nga vdekja në
A banon Jezusi në ty? Nëse po, atëherë si- të ardhmen? A po thotë që në një moment
Frymën e Tij! jetë, sepse i duam vëllezërit. (1 Gjonit 3:14)
pas Biblës, ti ke jetën e përjetshme dhe je i të caktuar në të ardhmen do të kalojmë nga
shpëtuar! vdekja në jetë. Jo! Gjoni sqaron që kalimi
Ai, që beson në Birin e Perëndisë ka këtë Nëse dikush nuk i do vëllezërit dhe mo-
nga vdekja në jetë është diçka e të shkuarës.
dëshmi në vetvete (1 Gjonit 5:10) trat thellësisht në zemrën e tij, por është i
2. FRYMA E SHENJTË DËSHMON BRENDA Eshtë dicka që tashmë ka ndodhur. Sepse ai
mbushur vazhdimisht me urrejtje dhe nuk i
NESH. thotë që tashmë ne “kemi kaluar nga vdekja
Vetë Fryma i dëshmon frymës sonë se ne vjen aspak keq për këtë, është për t’u dysh-
Ati ynë qiellor është një Baba i mrekul- në jetë”. Pra, tashmë është një fakt. Tashmë
jemi bij të Perëndisë (Romakëve 8:16) uar fakti nëse ai është vërtet i shpëtuar apo
lueshëm. Ai nuk të lë në errësirë, por të ka ndodhur që ne kemi kaluar nga vdekja në
jo. Ai duhet të rishohë për kë po jeton dhe
nxjerr në dritë, sepse do që ti ta dish cila jetë. Kur? Ditën që pranuam Jezusin si Zo-
Kur vjen Fryma e Perëndisë në jetën tënde? me çfarë është i mbushur!
është e vërteta. tin dhe Shpëtimtarin tonë. Halleluja! Lavdi
Ai vjen të banojë brenda teje ditën kur ti pra-
Perëndisë!
non Jezusin si Shpëtimtar. Njëra nga shumë Por për një fëmijë të rilindur të Perëndisë
Kur Jezusi ishte me dishepujt, Ai ishte më-
gjërat që Ai bën është që të dëshmojë dhe është ndryshe; madje edhe kur mendja jonë
suesi i tyre, ndihma, ngushëllimi dhe forca e Nga Mirgen Dhima
të të japë sigurinë e brendshme që ti ta dish mendon mendime zemërimi apo urrejtje,
18 Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
Pritja në Zotin
të Filisteut, mbetën të shtangur dhe u hyri konfrontimin e faraonëve në jetën tuaj, për
një frikë e madhe. mposhtjen e gjigandëve në jetën tuaj në
Davidi i tha Saulit: “Asnjeri të mos Emrin e Perëndisë tonë.
U
ligështohet për shkak të tij! Shërbëtori yt do Jini të lirë në Emrin e Çmuar të Jezusit! I në e PRITA Zotin” thotë Davidi. PRITJEN pasi Zoti ka vepruar.
të shkojë të luftojë me këtë Filiste”. thoni faraonit të largohet nga jeta juaj. I “Ata që PRESIN Zotin do të ripërtërijnë
Pastaj Filisteu i tha Davidit: “Eja këtu, dhe thoni Goliatit që jeni të Perëndisë dhe që forcat e tyre... thotë profeti Isaia. UNË E PRITA ZOTIN ME DURIM...
unë do t`ia jap mishin tënd shpendëve të shkoni para tij në Emrin e Jezusit, pavarësisht
qiellit dhe kafshëve të fushave”. Atëherë madhësisë apo armaturës së tij. Shumë nga besimtarët e ditëve të sotme janë Provojeni besimin tuaj. A është funksionant?
Davidi iu përgjegj Filisteut: “Ti po më vjen Është koha për liri. Liri për t’i shërbyer të mendimit se pritja është diçka në dorën e Luftoni si unë, që besimi të mos i ngjajë
me shpatë, me shtizë dhe me ushtë; kurse Perëndisë, dhe liri për të gëzuar lumturi Zotit dhe nuk kërkohet asgjë nga ana e tyre. njerëzëve të kesaj bote që nuk kanë asnjë
unë po të dal në emër të Zotit të ushtërive, personale në jetën e përditshme. Ata thonë, “Nëse Zoti do ta bëjë, mirë, nëse siguri. Shikoni tek Ati me siguri, dhe thirreni
Perëndisë të ushtrisë së Izraelit që ti ke fyer. jo, nuk ka problem!”” ATË si personin më të çmuar që keni dhe
- 1 Samuelit 17:1-4; 10-11; 32; 44-45 - Lutuni! Lutuni! Lutuni! Lutuni për ëndrrën lëreni që t’ju thërrasë si zotërimin e TIj.
e Perëndisë në jetën tuaj! Fryma e faraonit, Nuk mendoj se kjo ishte logjika e Davidit dhe
Qëllimi i armikut është të ndalojë popullin e ajo e pengesës për t’i shërbyer Zotit, ajo Profetit Isaia kur shprehen për pritjen në Këto ditë, Zoti më ka dhënë imazhin e
Perendisë, juve personalisht, që t’i shërbeni frymë që ju mban larg shërbimit, dhe e Zotin. Ata po flasin për ripërtëritje në Zotin një babai që kishte 4 bij. Ata kishin një
Perëndisë dhe që t’ua bëjë jetën e tyre gjigandit të madh, ajo frymë mpakjeje dhe kur e presin. ATA KANË BESIM SE NJË DITË marrëdhënie familjare. Uleshin për të
personale të vështirë dhe të nxirë nëpërmjet pashpresshmërie duhet të largohen nga jeta ZOTI DO TA REALIZOJË LUTJEN E TYRE. ngrënë bukë bashkë, loznin bashkë, bënin
kurtheve të tij. Që të dyja këto qëllime janë jonë në Emrin e Jezusit. Ne vijnë kundër tyre Por përsëri është më lehtë të thuash: “Unë çdo gjë bashkë dhe kënaqeshin. Por vetëm
të zbuluara tek të dy personat: Faraoni dhe sot në Emrin e Jezusit. Ne e pretendojmë shpresoj tek Ti, o Perëndi,” sesa “Unë besoj një prej tyre guxonte dhe i shkonte babait në
Goliati. këtë liri në Emrin e Çmuar të Jezusit, si e se do ta bësh për mua, o Perëndi, dhe do të zyrën e tij personale, për t’i folur, për gjëra
drejta jonë për ta pasur, dhe si dëshira dhe pres që ta realizosh!” serioze, për gjëra personale, për dyshimet,
Faraoni i ndaloi dhe i pengoi njerëzit e vullneti i Perëndisë që pret të realizohet në frikërat, të ardhmen. Ky djalë, synonte
Perëndisë që ta adhuronin Perëndinë pasi iu jetën tonë! Dhe ne e dimë që nëse kërkojmë Pritja në Perëndinë nuk është një pritje e më shumë se jeta e zakonshme familjare.
tha nga Moisiu dhe Aroni, “Zoti thotë, Lëre diçka sipas vullnetit të Tij, e kemi tashmë. pasigurtë, po ose jo, por një pritje e sigurtë Ai synonte intimitetin personal, mbi atë
popullin Tim të shkojë”, dhe nga ana tjetër Amen! për të parë realizimin e lutjes, dhe plotësimin kolektiv. Dhomën e fshehtë, më tepër sesa
Goliati (fryma e përbuzjes, dhe e mpakjes, Nga Arjan Bilo e nevojës. Sipas Fjalës dhe premtimeve të bahçen dhe kuzhinën.
dhe e talljes) përpiqej që të shpërndante frikë saj, një besimtar duhet të presë për “kur do
të ndodhë”, dhe jo “nëse do të ndodhë apo Kisha e Zotit është vendi ku ne bëjmë çdo
jo”. Dhe ne besojmë që Zoti do ta realizojë gjë bashkë me Zotin, por froni i Tij është
në kohën e duhur dhe AI ËSHTË GJITHMONË vendi i Tij personal. Dhoma e Tij e fshehtë.
NË KOHË! Vendi ku Jezusi na tha që nëse shkojmë aty,
Ai do të na e shpërbejë publikisht. Dhe biri i
Bëni si unë... unë e kam provuar besimin shëmbëlltyrës i ngjan besimtarëve që merren
tim. Kam ardhur në një pikë që nuk ka rrugë me gjithçfarë aktivitetesh por nuk harrojnë
tjetër përveçse të jetosh në besim dhe të të shkojnë tek Ati me guxim, duke trokitur,
presësh Zotin, në atë se KUR do ta realizojë. duke ardhur me kokën ulur dhe me droje të
Dhe kam parë që ky lloj besimi nderohet shenjtë, duke i folur pak dhe duke dlëgjuar
nga Perëndia. “Besimi” që thotë “unë do shumë, duke ndjerë zërin e ëmbël dhe të
të lutem dhe do të shoh nëse Zoti do ta dashur, duke ndjerë buzëqeshjen e Tij, duke
realizojë” është një mbulesë e mosbesimit ndjerë sigurinë e përjetshme, dhe lirinë për të
tonë. Ne duhet të vijmë në pikën kur themi mbështetur kokën tek dorezat e fronit.
me siguri që “Perëndia im, nuk do të më lërë,
nuk do të më braktisë!” Zoti po më tregonte që ky lloj besimtari dhe
biri duhet të jem. Dhe asgjë nuk të ndalë
Gjithçka është në sigurinë që Ai është lutjet e mia të plotësohen, dhe jo vetëm
Perëndia yt dhe Ti je biri/bija e Tij. Gjithçka kaq... jeta ime e besimit do të kthehet në
ndodhet në atë marrëdhënie ku Zoti të një zakon qiellor, në një realitet të gjallë, kur
thërret me përemrin “IM”, dhe kur ti dyshimi nuk gjen vend, ku frika nuk ka vend,
mësohesh ta thërrasësh me përemrin “Im”. dhe ku dashuria përsoset dhe hedh tutje çdo
papërsosmëri midis meje dhe Atit. Atëherë
Lexoni psalmet, dhe shikoni që sa herë Davidi pritja do të ketë kuptim, dhe lutjet do të
përmend PRTJEN, ka sigurinë që Zoti ka për marrin përgjijge. Amen!
të vepruar në favor të tij, dhe jo thjesht
një fjalë fetare, dhe shikoni që e përmend Nga Arjan Bilo
23 Gusht 2012 Gazeta e Kishës Rreze Drite 19
FAMILJE
të vazhdonte. Beni ndalonte së bëri zhurmë, Izraelit dhe që u kënduan nga Davidi. Iu tha
por klasa do të vazhdonte. Pastaj mësuesi do që t’i bënin PERSONALE.
të thoshte, ‘Mos bëni zhurmë, këtë që po ia SEPSE VETË AI KA THËNË!
them Benit, po jua them të gjithëve!’ Pastaj Pikë! Nëse është Perëndia juaj, dhe nëse
e gjithë klasa do të binte në qetësi. ju jeni klasa dhe familja e Tij, atëherë Ai po
Kjo histori më kujton premtimet e Perëndisë. ju flet juve. Çdo rrethanë në jetën tënde
A janë ato vetëm për një individ të caktuar, është e denjë për këshillën e Perëndisë, për
premtimin e Tij, të punojë dhe të ndryshojë
Kisha Rreze Drite dhe partneret e saj ka
apo për të gjithë ata që besojnë? Kur të gjithë
kanë nevojë për fjalën e bekuar në situatën situatën tënde, me anë të besimit. Pse? dhurruar per nje familje ne nevoje ne fshatin
në të cilën ndodhen, a është ajo fjalë vetëm SEPSE FJALA ËSHTË JETË! Fjala e Jezusit
është frymë dhe jetë!
Ballagat te Lushnjes nje donacion per projektin:
për disa, apo për të gjithë “klasën” e Zotit?
Sepse ne jemi klasa e Zotit. “Vendoseni zemrën tuaj në të gjithë fjalët që
LOPA KERKON NJE FAMILJE..
Ja çfarë thotë Fjala e Zotit: “...jini të kënaqur ju dëshmova sot midis jush, të cilat do t’ua
me gjërat që keni. SEPSE AI VETË KA THËNË, urdhëroni fëmijëve tuaj që ata me kujdes t’i
“Unë kurrë nuk do të të lë, kurrë nuk do të zbatojnë të gjitha fjalët e këtij ligji.
të braktis! Kështu që mund të themi me plot Kjo nuk është diçka e kotë për ju, POR ËSHTË
guxim: “Zoti është Ndihma ime, nuk do të JETA JUAJ, dhe ME ANË TË KËSAJ FJALE do të
kem frikë. Çfarë mund të më bëjë njeriu?” zgjasni ditët tuaja në tokën që do të pushtoni
(perifrazim) - Hebrenjtë 13:5-6. përtej Jordanit” (perifrazim) - Ligji i Përtërirë
Dy premtime. Njëri dhënë bijve të Izraelit 32:46-47)
dhe Jozueut, pasardhësit të Moisiut, dhe “Është fryma që jep jetë. Mishi nuk vlen
tjetri kënduar nga Davidi në psalmin 27. asgjë. FJALËT që po ju flas janë frymë dhe
Dhe nëse fjala do të ndalonte këtu do të JANË JETË” - (perifraziim) - Gjoni 6:63-
kishim çdo arsye të thoshim ‘këto premtime
Ne nuk jemi të ndarë nga jeta e Perëndisë si
janë vetëm për ata individë.’
më parë, por të përfshirë në premtimet e Tij
Por fjala nuk ndalon këtu, por ka përfshirë në
të cilat janë jetë për të gjithë ata që i duan
premtimet e saj të gjithë besimtarët në Jezus
dhe i besojnë.
Krishtin, besimtarë të të gjitha kohërave.
Amen.
kombi, dhe gjuhe.
Nga Arjan Bilo
20 Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
plot me plagë të pezmatuara, 21. dhe dëshi- ilustruar në Bibël. vdekurve. Jezusi tha “ashtu si Jona”. kështu, dashuria që Perëndia ka për ne merr
ronte të ngopej me thërrimet që binin nga Ezekieli 28:11-13 Jona 2:1-7 një dimension tjetër. Atij iu desh ta braktiste
tryeza e pasanikut; madje edhe qentë vinin e 11. Fjala e Zotit m’u drejtua, duke thënë: 1. Atëherë Jona iu lut Zotit, Perëndisë të tij, Jezusin, me qëllim të na pranonte ne.
ia lëpinin plagët. 22. Por ndodhi që lypësi vdiq 12. “Bir njeriu ngri një vajtim për mbretin nga barku i peshkut dhe tha: 2. Në fatkeqësi-
dhe engjëjt e çuan në gji të Abrahamit; vdiq e Tiros dhe i thuaj: Kështu thotë Zoti, Zoti: në time i thirra Zotit dhe ai m’u përgjigj; nga Tani mund të kuptojmë pse Jezusi tha në
edhe pasaniku dhe e varrosën. 23 Dhe, duke Ti ishe vula e përsosmërisë, tërë dituri dhe gjiri i Sheolit i thirra dhe ti e dëgjove zërin kryq “Perëndia im, përse më ke braktisur?”.
pasur mundime në ferr, i çoi sytë dhe pa nga i përsosur nga bukuria. 13. Ishe në Eden, në tim. 3. Më hodhe në një vend të thellë, në
larg Abrahamin dhe Llazarin në gji të tij. kopshtin e Perëndisë; ishte mbuluar me lloj zemër të deteve, rryma më mori dhe gjithë Mateu 27:46 “Rreth orës nëntë, Jezusi briti
Fjala shqipe ferr në vargun 23 është fjala lloj gurësh të çmuar: rubina, topaze, dia- dallgët e tua dhe valët e tua më kaluan me zë të lartë duke thënë: “Eli, Eli, lama
greke në origjinal “Hades”, vendi ku shkoi mante, krizolit oniks, diaspre, safire, karbon- sipër. 4. Atëherë thashë: U dëbova nga pra- sabaktani?”. Domethënë: “Perëndia im,
Jezusi dhe pati mundime. Kjo e fundit mund ke, smeralde dhe ar; punimi i dajreve të tua nia jote. Megjithatë do të shikoj akoma në Perëndia im, përse më ke braktisur?”
të përkthehet edhe torturë. Pra, shohim që dhe i flauteve të tua u përgatit për ty ditën drejtim të tempullit tënd të shenjtë. 5. Ujërat
në Hades ka vuajtje dhe Jezusi vuajti atje që ti u krijove. më kanë rrethuar deri në shpirt, humnera Me këto fjalë Jezusi nuk po ankohej, ai
(shih kontekstin te Vep. 2:24). Në kryq ai nuk Në paragrafin e mësipërm Isaia flet për më ka mbështjellë, algat u mblodhën rreth thjesht po tregonte një fakt. Vini re se kjo
vuajti vetëm fizikisht. Vuajtjet fizike të kryqit mbretin e Tiros duke iu referuar në të njëjtën kokës sime. 6. Zbrita deri në themelet e ma- është hera e parë në lutjen e tij personale
nuk janë asgjë krahasuar me mundimet që kohë edhe Luciferit. Një rast tjetër ku zbato- leve, toka mbylli shufrat e saj pas meje për që Jezusi iu drejtua Atit me emrin Perëndi,
ai përjetoi në ferr. het ky ligj është edhe lutja e profetit Jona në gjithnjë, por ti e ngrite jetën time nga gro- pasi në lutje ai gjithmonë i referohej me
barkun e peshkut. pa, o Zot, Perëndia im. 7. Kur shpirti im po emrin Atë. Ai është Perëndi për krijimin, por
Psalmi 116:3 “Vargonjtë e vdekjes më kishin ligështohej brenda meje, kujtova Zotin, dhe baba për fëmijtë e tij.
rrethuar dhe ankthet e Sheolit më kishin Mateu 12:40 “Në fakt ashtu si Jona qëndroi lutja ime arriti deri te ti, në tempullin tënd Emri Atë përfaqëson marrëdhënie, por në
pushtuar; fatkeqësia dhe dhembja më kishin tri ditë e tri net në barkun e peshkut të të shenjtë. kryq kjo marrëdhënie u thye. Jezusi provoi
vënë përfund” madh, kështu Biri i njeriut do të qëndrojë tri Në këtë pasazh shihet qartë ligji i referencës atë që njeriu kishte provuar “ndarjen
ditë e tri net në zemër të tokës” dyfishe. Jona po profetizon për vuajtjet e nga Perëndia”, me qëllim që ne të jemi
Sheol është fjala në hebraisht (gjuha e origji- Krishtit në Sheol. Nga njëra anë ai flet për përjetësisht me të.
nalit të Dhjatës së Vjetër) ekuivalente për Hadesi është vendqëndrimi ose banesa e eksperiencën e tij në barkun e peshkut dhe Ai vdiq frymërisht, por në ringjallje lindi
fjalën Hades. nëndheshme e të vdekurve në frymë deri në të njëjtën kohë profetizon për Mesian sërish e u bë i Parëlinduri ndër shumë
Në Teologji njihet një ligj për interpretimin e në kohën e gjyqit. Në latinisht quhet infer- dhe vuajtjet e tij në Sheol. vëllezër.
Biblës, i cili quhet “ligji i referencës dyfishe”. num (fjalë për fjalë “vend nëntokë”) nga E parë në këtë këndvështrim, ndarja e Je- Pra, si përfundim, Jezusi trashëgoi një Emër
Kur një shkrim i referohet dy gjërave në të kemi marrë edhe fjalën shqip ferr. Zemra e zusit nga Perëndia, vuajtjet që kaloi në ferr shumë të madh në ditën që lindi prej së
njëjtën kohë, atëherë kemi të bëjmë me tokës është referencë për Hadesin (greqisht) dhe agonia e tij në kopshtin e Gjetseman- vdekurish.
ligjin e referencës dyfishe. Le ta shohim të ose Sheolin (hebraisht), ku është bota e të isë (djersa në gjak) marrin tjetër kuptim. Po
Konsumimi i lëngut të rrushit të zi pakëson ju bënë teste të rregullta kujtese. Sipas re-
humbjen e kujtesës madje ndihmon në për- zultateve të studimit grupi i parë kishte një
forcimin e saj, është konkluzioni më i fundit zhvillim më afatgjatë.
i shkencëtarëve lidhur me kujtesën. Sipas ekspertëve shkaku i cili qëndron pas
këtyre rezultateve janë antidoksanët e
Shkencëtarët e degës së Psikiatrisë së Uni-
lëkurës dhe lëngu i rrushit. Pavarësisht se Konsumimi i dy deri në tre gota verë në javë në Kopenhagë kanë analizuar 40.000 mijë
versitetit Cincinnati bënë një studim mbi 12
nuk kishte ndryshime thelbësore në mes mund ta zvogëlojë rrezikun për t’u sëmurë njerëz të moshave nga 12 deri në 41 vjeç.
persona që vuanin nga humbja e kujtesës.
grupeve ato të cilët kishin konsumuar lën- nga astma, thonë shkencëtarët danezë, Ata kanë vërejtur se më shumë se gjashtë
Si rezultat ato të cilët kishin konsumuar
gun natyral të rrushit të zi ishin më të avan- të cilët kanë zbuluar se njerëzit që konsu- për qind e atyre që nuk konsumojnë alko-
lëngun e rrushit për 12 javë pasqyruan një
cuar në mësim. Me anë të këtij eksperimenti mojnë alkool në masë të matur, janë më ol ishin sëmurë nga astma, ndërsa ishin
performancë të mire në testet e ndryshme
përforcohet kujtesa afatshkurtër dhe zhvil- pak ta rrezikuar nga kjo sëmundje. sëmurë edhe 4.5 për qind e atyre që pinë
të kujtesës.
lohet kujtesa e heshtur që i përket një vendi. Ndërsa, kanë zbuluar, po ashtu, se njerëzit sasi të mëdha alkooli.
Ekspertët formuan dy grupe të ndryshme.
Sipas rezultateve të studimit me anë të që pinë katër ose më shumë gota alkool Ndërkaq, ata që pinë sasi mesatare të
Ndërkohë që grupit të parë iu dha lëng
frutave dhe zarzavateve të pasura me anti- kanë rrezik më të madh që ta zhvillojnë këtë alkoolit, verë ose birra, janë më pak të rre-
rrushi i marrë nga zona Concord e Massa-
doksan dhe lëngjeve të tyre 100% natyrale sëmundje. zikuar. Prej tyre, më pak se katër për qind e
chusett grupi i dytë nuk piu asgjë.
mbrohet funksioni i informacionit. Shkencëtarët pranë spitalit “Bispebjerg” pjesëmarrësve ishin sëmurë nga astma.
Gjatë kohës së eksperimentit të dy grupeve
Si të dallojmë kur kujtesa jonë ndihmojë trupin e njeriut për të krijuar aspi-
rinën e vet. Një hulumtim ka treguar që trupi
ynë nga acidet e furtave dhe perimeve krijon
të sigurt” për bakteret e dobishme, të cilat je-
tojnë në stomakun njerëzor dhe nxisin tretjen.
Domatet, salcat
pagjumësinë frigoriferit
Soja
Produktet e fermentuar me sojë kanë ni-
vel të lartë tyramine, sidomos salca e sojës
duhet të shmanget në orët e para të zgjimit.
Gjatë gjithë natës silleni në shtrat, por gjumi Çaji xhensen
kurrsesi t’ju kalojë nga sytë? Kujtoni se çfarë Çajrat bimore janë cilësuar shumë të mirë
keni konsumuar për darkë, ngase njëri nga Higjiena e rregullt ditore, e cila përfshin
për gjumin, por rrini larg çajit xhensen. Ky
shkaktarët që nuk mund të flini mund të jetë dushin dhe deodorantin anti-djersë, është
çaj është cilësuar si nxitës dhe personat që Ushqimi të cilin e shikojmë kur e hapim
ushqimi. mënyra më e mirë për të larguar aromën e
pinë këtë çaj ndjejnë pagjumësi, por mund frigoriferin dhe i cili është më pranë, është
Ushqimet që janë armiku i gjumit: pakëndshme të djersës. Përveç preparate
te kenë edhe hipertension. Shmangeni këtë ushqimi i parë të cilin do ta hamë. Prandaj, kozmetike, të cilat përgjithësisht pengojnë
çaj në orët kur shkoni për të fjetur. në raftet e para vendosini pemët dhe peri-
Djathi i vjetër aromat e pakëndshme, nganjëherë ato nuk
met e shëndetshme, ndërsa ushqimet kalo- mjaftojnë, prandaj duhet t’u kushtohet
Për gjumë të qetë duhet të rrini larg djathit Mishi i përpunuar ose i tymosur rike dhe ato jo të shëndetshme vendosni në rëndësi këtyre këshillave.
Parmesan, Romano, Asiago dhe djathrave Mishi i përpunuar përmban nivele të larta raftet më të thella. 1- Rregullisht largoni qimet nën sqetulla
të tjerë me erë të keqe. Niveli i lartë i acidit tyranime dhe e bën trurin të lirojë kimikate Tri herë janë gjasat më të mëdha që njerëzit 2- Konsumoni sa më pak mish
tyramine ju mban zgjuar gjithë natën, pra që të jeni vigjilentë. Këto lloj mishrash nuk ta konsumojnë ushqimin e parë që e shohin 3- Shmangni alkoolin dhe ushqimet që nxi-
duhet shmangur në ushqimin që hani para janë të shëndetshëm, të vështirë për tu tre- në frigorifer- ka treguar një studim i realizuar sin errën e djersës (hudhra, qepa)
se të shkoni në shtrat. tur, të lënë edhe pa gjumë. në Universitetin Cornell në Neë York. 4- Vishni rroba me material natyror
“Vendi ku është i vendosur ushqimi ka ndikim 5- Pini gjysmë litri ose një litër çaj sherbeleje
Çokollatat me qumësht
të madh te njeriu, sepse njerëzit janë të prirë në ditë
Çokollatat me qumësht përmbajnë tyro-
që të zgjedhin ushqimin e parë që e shikojnë”. 6- Një ose disa herë në javë ujit hidhini
sine, i cili është konvertuar në dopaminë,
“Nëse e vendosni ushqimin e shëndetshëm para uthull molle
pra një nxitës. Kjo shkakton vigjilencë dhe
atij të pashëndetshëm, gjasat janë të mëdha 7- Merruni me aktivitet fizik
shqetësim, gjë që ju mban zgjuar.
që ta merrni atë i cili është i shëndetshëm”, ka 8- Shmangni pijet shumë të ftohta ose
thënë njëri nga autorët e studimit. shumë të nxehta
24
Partneri ideal për projektet tuaja
Gazeta e Kishës Rreze Drite 23 Gusht 2012
Cilësi Fantazi
Shpejtësi Suport
Korrektësi Kosto e lirë