POLSKA FEDERACJA PRODUCENTW YWNOCI

Dobre Praktyki
Magazynowania oraz Ekspozycji
Napojw, Sokw i Wd

Warszawa, lipiec 2015

1/10

Wstp.
Z punktu widzenia jakoci napojw, sokw i wd oraz bezpieczestwa konsumenta proces skadowania
i magazynowania jest tak samo wany, jak proces produkcyjny, a dobro konsumenta jest nadrzdn
wartoci zarwno producentw, jak i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczestwo ywnoci.
W niniejszym przewodniku prezentujemy Pastwu podstawowe warunki skadowania w magazynach,
na zapleczach sklepw oraz w salach sprzeday napojw, sokw i wd, gwarantujce utrzymanie ich
waciwej jakoci. Wymagania te odnosz si zarwno do duych jednostek handlu detalicznego,
hurtowni jak i maych punktw sprzeday takie jak osiedlowe sklepy, bary, restauracje czy inne punkty,
ktre prowadz sprzeda napojw, sokw i wd.
Poradnik, zawierajcy 10 podstawowych zasad dobrego magazynowania, powsta z inicjatywy Polskiej
Federacji Producentw ywnoci, zrzeszajcej najwikszych producentw artykuw spoywczych
i napojw bezalkoholowych w Polsce. Poradnik jest jednym z elementw oglnopolskiej kampanii
edukacyjnej prowadzonej pod honorowym patronatem Gwnego Inspektora Sanitarnego.
Informacje zawarte w przewodniku zgodne s z wymaganiami Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku
o bezpieczestwie ywnoci i ywienia (Dz. U. Nr 171 poz. 1225 z pn. zm.) oraz Rozporzdzeniem
(WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia w sprawie higieny rodkw
spoywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, str. 1, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 13, t. 34, str. 319) .

2/10

1. Sprawdzaj dostaw. Zawsze sprawdzaj jako produktw i opakowa podczas dostawy

towaru.
rodki transportu mog wpyn na jako rodkw spoywczych, dlatego te tak istotne jest, aby byy
utrzymywane w dobrym stanie technicznym i higienicznym, zabezpieczajcym przed
zanieczyszczeniem i umoliwiajcym zachowanie waciwej jakoci zdrowotnej przewoonych
produktw. Musz posiada powierzchni adunkow dostosowan do rodzaju przewoonych
rodkw spoywczych, a take konstrukcj umoliwiajc atwe utrzymanie czystoci i porzdku oraz
dezynfekcj.
Osoba odbierajca produkt kadorazowo powinna sprawdzi stan przyjmowanego towaru oraz
odmwi jego przyjcia w przypadku, gdy towar nie spenia odpowiednich standardw.
Przed przyjciem rodkw spoywczych do sprzeday lub magazynu, odbiorca powinien sprawdzi:
warunki transportu, w tym czysto rodka transportu i opakowa, czas transportu i inne warunki
majce wpyw na jako zdrowotn przewoonych rodkw spoywczych oraz sposb zaadowania
zapobiegajcy ich zanieczyszczeniu,
dokumentacj dotyczc rodkw spoywczych, w tym pochodzenia i identyfikowalnoci,
producenta, daty produkcji, iloci i numeru partii,
opakowania zbiorcze i jednostkowe, w szczeglnoci czy nie wystpuj obce zapachy, uszkodzenia,
zawilgocenie, bomba opakowa, nieobecno szkodnikw itp.,
oznakowanie rodkw spoywczych, a zwaszcza termin przydatnoci do spoycia lub dat
minimalnej trwaoci, czytelno i trwao oznakowania.

2. Chodno i sucho. Przechowuj napoje, soki i wody w czystym, chodnym i suchym miejscu. Nie
dopuszczaj do przegrzania lub przemroenia, ani skadowania produktw bezporednio przy
rdach ciepa ( np. grzejnikach).
Przechowywanie w zbyt wysokich jak i zbyt niskich temperaturach moe mie wpyw na pogorszenie
jakoci produktw, powodujc utrat dwutlenku wgla w produktach gazowanych w butelkach PET,
zmian smaku napojw, sokw i wd, wytrcenie osadu lub spowodowa uszkodzenie opakowa.
Zalecana temperatura skadowania napojw, sokw i wd wynosi 5-25oC. Jeeli jednak specyfikacja
wyrobu gotowego stanowi inaczej, zalecenia producenta s nadrzdnymi wytycznymi dotyczcymi
skadowania i przechowywania produktu. Naley zabezpieczy produkt przed zamarzniciem. Produkt,
ktry przemarz, nie moe by skierowany do sprzeday.
Istotne jest zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza, ktra zapobiegnie powstawaniu
w magazynie nadmiernych temperatur, wilgotnoci i zapylenia oraz usunie zanieczyszczone powietrze
i ewentualne zapachy pochodzce z niektrych wyrobw gotowych. Otwory wentylacyjne musz by
osonite siatkami lub innego rodzaju osonami zabezpieczajcymi przed insektami.
Magazyny naley wyposay w urzdzenia do monitorowania i rejestracji temperatury i wilgotnoci
powietrza. Zaleca si, by urzdzenie monitorujce byo umieszczone w okolicy przechowywania
produktw najbardziej wraliwych na te czynniki. Urzdzenia monitorujce powinny by umieszczone
w taki sposb, aby mogy monitorowa warunki skadowania produktw w zalenoci od wysokoci
skadowania (w przypadku regaw wysokiego skadowania, warunki panujce przy gruncie mog si

3/10

rni od tych przy stropie). Urzdzenia te powinny by regularnie kalibrowane, a odczyty

udokumentowane.
Jeli w magazynie odbywa si adowanie akumulatorw do wzkw widowych, musi ono przebiega
z dala od miejsca skadowania, w miejscu do tego wskazanym, speniajcym wszelkie wymagania BHP.

3. Unikaj promieni sonecznych. Przechowuj napoje, soki i wody w miejscach nie naraonych na
bezporednie oddziaywanie promieni sonecznych.
Produktu gotowego nie mona przechowywa w miejscach naraonych na bezporednie
oddziaywanie promieni sonecznych. Jeeli w dachu lub w cianach magazynu znajduj si okna
bezporednio nad lub obok skadowanych napojw, sokw i wd, powinny by one zabezpieczone
przed przepuszczaniem promieni sonecznych, np. poprzez zastosowanie folii z filtrem UV.
Dziaanie promieni sonecznych na rodki spoywcze, w tym na napoje, soki i wody, moe prowadzi
do niekorzystnych zmian smaku, zapachu i wygldu produktw.

4. Zachowaj odstp, nie na pododze. Nie skaduj produktu bezporednio na pododze.

Zachowaj odstp od ciany.
W magazynach zalecane jest zachowanie odstpu okoo 50 cm pomidzy cianami a rzdami palet lub
regaami po to, by umoliwi utrzymanie czystoci oraz kontrolowanie obecnoci gryzoni. Pas podogi
o szerokoci okoo 50 cm przylegajcy do cian np. pomalowany farb epoksydow o wysokim poysku
umoliwia atw kontrol utrzymania czystoci oraz skutecznoci uywanych rodkw owadobjczych.
W przypadku skadowania na paletach, produkt musi by skadowany na paletach czystych
i niezniszczonych, najlepiej w sposb uporzdkowany.
Dobr praktyk jest rozmieszczanie produktw zgodnie z aktualnym planem magazynu
przedstawiajcym pola odkadcze z opisem przeznaczenia, drogi komunikacyjne, drogi ewakuacyjne,
miejsca gromadzenia i skadowania odpadw, miejsca postoju i adowania wzkw widowych.
Naley zawsze przestrzega zasad bezpieczestwa. Skadowane materiay nie mog zastawia
i blokowa drg komunikacyjnych, drg oraz wyj ewakuacyjnych.

5. Artykuy spoywcze oddzielnie - unikaj ssiedztwa intensywnych zapachw.

Napoje, soki i wody - gwnie w opakowaniach PET - atwo pochaniaj obce zapachy. Moe to
spowodowa zmiany organoleptyczne.
Napoje, soki i wody naley bezwzgldnie przechowywa oraz eksponowa w sprzeday z dala od
produktw o intensywnym zapachu, w szczeglnoci:
- rodkw chemicznych farb, pochodnych fenoli, rozpuszczalnikw organicznych, rodkw
dezynfekujcych, chemii gospodarczej i innych zwizkw o silnym zapachu,
- karmy dla zwierzt,
- innych artykuw spoywczych, jeeli te posiadaj intensywny zapach, np.: ryby, czosnek.

4/10

rodki chemiczne oraz czynnoci wykonywane w celu utrzymywania czystoci w magazynach powinny
by stosowane w taki sposb, aby nie miay ujemnego wpywu na jako przechowywanych produktw
spoywczych. Niedopuszczalne jest np. stosowanie rozpuszczalnikw organicznych w obszarach
magazynowych, gdy kontakt wielu rozpuszczalnikw z butelkami PET, w ktrych s napoje, soki
i wody, powoduje wyran zmian ich zapachu.
rodki chemiczne do utrzymywania czystoci powinny by przechowywane wycznie
w przeznaczonym do tego celu odpowiednio zabezpieczonym pomieszczeniu, w opakowaniach
znakowanych w sposb widoczny i umoliwiajcy identyfikacj tych substancji, zgodnie z odrbnymi
przepisami. Wydawanie i uywanie takich substancji powinno by udokumentowane i odbywa si pod
nadzorem osoby uprawnionej. W obiekcie naley wydzieli miejsca do przechowywania sprztu do
utrzymania w czystoci pomieszcze i urzdze w iloci dostosowanej do rodzaju i funkcji
pomieszczenia oraz zapasu rodkw do mycia i dezynfekcji posiadajcych odpowiednie atesty.
Naley zwrci uwag na rodki grzybobjcze uywane do konserwacji palet, ich intensywny zapach
bardzo czsto przenika do napojw powodujc utrat jakoci i skaenie produktu.
W przypadku przepakowania produktw, zaleca si uycie przekadki pomidzy palet a pierwsz
warstw. Chroni to produkty przed bezporednim kontaktem z palet oraz pomaga rwnomiernie
rozoy ciar adunku.
Po to, by wyeliminowa moliwo zanieczyszczenia napojw, sokw i wd spalinami zaleca si, by nie
uywa spalinowych wzkw widowych z silnikiem Diesla, o ile nie s one wyposaone w filtr sadzowy.

6. Rotuj produkty. Stosuj zasad FEFO pierwsze traci wano - pierwsze wychodzi. Stawiaj
produkty w miejscu skadowania i na pce wg tej zasady.
Im krtszy czas magazynowania, tym mniejsza moliwo obnienia jakoci produktu pod wpywem
czynnikw rodowiskowych. Podstaw dobrych praktyk magazynowych jest przestrzeganie zasady
FEFO (First Expire - First Out) pierwsze traci wano - pierwsze wychodzi - zgodnie z ktr, produkt
o najkrtszym terminie przydatnoci do spoycia, jest wydawany z magazynu zawsze w pierwszej
kolejnoci. Zasada ta powinna by rwnie zachowana na pce sklepowej, tzn. produkt najstarszy
naley ustawia z przodu pki.
W pomieszczeniu magazynu jak i w punkcie sprzeday naley na bieco dokonywa kontroli
warunkw skadowania rodkw spoywczych, ich jakoci oraz rotacji towarw, tak by nie dopuci do
ich przeterminowania i psucia si.

7. Przestrzegaj terminw. Artykuy spoywcze usuwaj z miejsca sprzeday, gdy tylko zostanie
przekroczona ich data minimalnej trwaoci lub termin przydatnoci do spoycia.
rodki spoywcze oznakowane s dat minimalnej trwaoci lub terminem przydatnoci do spoycia.
ywno wprowadzona do obrotu, znakowana terminem przydatnoci do spoycia poprzedzonym
wyraeniem naley spoy do: lub dat minimalnej trwaoci poprzedzon wyraeniami najlepiej
spoy przed... lub najlepiej spoy przed kocem..., moe znajdowa si w sprzeday do koca dnia

5/10

podanego po wyraeniu sownym odnoszcym si do tej daty albo terminu; po tym dniu ywno nie
moe znajdowa si w obrocie.
rodki spoywcze przeterminowane, naley usun z pomieszczenia sprzeday; takie rodki spoywcze
nie mog by wprowadzane do obrotu. Produkty te, do czasu usunicia ich z miejsca sprzeday,
powinny by skadowane w oznaczonym miejscu w sposb jednoznacznie wiadczcy o wycofaniu ich
z obrotu. W razie wtpliwoci, co do jakoci przechowywanych rodkw spoywczych naley zgosi je
producentowi i wstrzyma ich sprzeda do czasu uzyskania wyjanie ze strony producenta (np.
wynikw bada). Utylizacja produktw spoywczych wycofanych z miejsca sprzeday powinna by
wykonywana przez upowanione do tego podmioty.

8. Skaduj bezpiecznie. Nie przekraczaj bezpiecznej wysokoci skadowania.

W przypadku skadowania artykuw w regaach, masa skadowanego adunku nie moe przekracza
ich dopuszczalnego obcienia; regay powinny mie stabiln i wytrzyma konstrukcj oraz by
zabezpieczone przed przewrceniem si. Regay naley regularnie sprawdza. W przypadku uszkodze
elementu regau zaleca si jego wymian przez waciwy podmiot, ktry zapewni bezpieczestwo
procesu. W przypadku uszkodze elementw nonych regaw zaleca si przeprowadzenie kontroli
konstrukcji przez wyspecjalizowan jednostk. Aby zapewni biec kontrol stanu technicznego
regaw, naley prowadzi rejestr uszkodze.
Nie dopuszcza si skadowania palet jedna na drugiej z wyrobem gotowym w opakowaniach
kartonowych i PET (wyroby niegazowane). Jednak jeli specyfikacja wyrobu gotowego stanowi inaczej,
zalecenia producenta s nadrzdnymi wytycznymi dotyczcymi skadowania produktu.
Napoje, soki i wody skadowane na paletach ustawionych jedna na drugiej powinny by zabezpieczone
przed spadaniem z gry, aby wyeliminowa zagroenia dla przebywajcych w pobliu osb. Dopuszcza
si sztaplowanie wycznie palet stabilnych i nieuszkodzonych.
Dla napojw niegazowanych w butelkach PET, w przypadku ich skadowania na paletach ustawianych
jedna na drugiej, konieczne jest zastosowanie sztywnej przekadki typu pyta wirowa.
Szczeglnej uwagi wymaga przechowywanie produktw w puszkach, ze wzgldu na moliwo
wystpienia tzw. korozji wtrnej. Korozja wtrna jest to najczstszy powd destrukcji caych palet
produktu gotowego, w skrajnych przypadkach caych stokw produktu. Powstaje ona na skutek
przechowywania puszek na wilgotnej tacce lub na skutek przeciekania opakowa. Jeeli korozja wtrna
nie zostanie zidentyfikowana w odpowiednim czasie, moe doprowadzi do rozprzestrzenienia si
zjawiska na cay magazyn. Aby zminimalizowa ryzyko korozji naley natychmiast po stwierdzeniu
wycieku bezwzgldnie usuwa z palet pene tacki z ciekncymi i zamoknitymi puszkami. Puszki
nieuszkodzone, pochodzce z mokrych tacek, nie nadaj si do dystrybucji ze wzgldu na ryzyko
wystpienia wanie korozji wtrnej.
Szczeglnej uwagi wymaga rwnie przechowywanie i dystrybucja produktu w butelkach szklanych ze
wzgldu na moliwo wystpienia tzw. stuczek. W przypadku wystpienia stuczki, drobiny szka
mog si przedosta na pozostae butelki w zgrzewce lub skrzynce, i co za tym idzie, mog stanowi
potencjalne zagroenie dla konsumenta. Aby zminimalizowa to zagroenie, produkt, w ktrym miaa
miejsce stuczka, naley odseparowa od produktu penowartociowego. Niedopuszczalne jest mycie
i ponowne wykorzystanie produktu do sprzeday ze wzgldu na moliwo dostania si drobin
6/10

szklanych pod kapsel. Naley zwrci szczegln uwag na zabezpieczenie przez zakurzeniem. Skrzynki
z produktem w butelkach szklanych powinny by przechowywane w miejscach jak najmniej naraonych
na kurz, przykadowo - produkty sabo rotujce powinny by przechowywane z dala od drzwi
zaadunkowych i cigw komunikacyjnych. Niedopuszczalne jest mycie butelek szklanych przy uyciu
strumienia wody, czy poprzez zanurzenie w wodzie. Dopuszcza si przetarcie butelek wilgotnym
jednorazowym rcznikiem.
W przypadku jakichkolwiek wtpliwoci co do postpowania z produktem niepenowartociowym (np.
zalanym, zakurzonym) naley skontaktowa si z producentem.

9. Czysto i porzdek. Zabezpiecz produkty przed kurzem i pyem. Chro przed gryzoniami
i insektami.
Budynki i pomieszczenia, w ktrych przechowuje si lub wprowadza do obrotu ywno, w tym napoje,
soki i wody, powinny by utrzymywane w dobrym stanie technicznym i higienicznym. Wszystkie
podmioty wprowadzajce na rynek artykuy spoywcze powinny by objte nadzorem Pastwowej
Inspekcji Sanitarno-Epidemiologicznej.
Budynki i ich otoczenie powinny by zaprojektowane i wykonane w sposb zabezpieczajcy przed
dostawaniem si do wntrza magazynu zanieczyszcze tzn.:
Powinny posiada utwardzone drogi i parkingi. Powierzchnia drg, placw i parkingw powinna by
nachylona, tak by uatwia spywanie wody do systemu odwadniajcego i zabezpiecza teren przed
wystpowaniem stojcej wody.
Wejcia i wjazdy do budynku, ktre s otwierane w czasie godzin pracy - takie jak rampy
zaadunkowe lub bramy dla ciarwek - powinny by wyposaone w kurtyny powietrzne i/lub
szybkozamykalne bramy.
Podogi powinny by gadkie, wodoodporne, wykonane z materiaw niepochaniajcych zapachy,
zmywalnych, nienasikliwych, niegromadzcych kurzu, nietoksycznych, twardych i niecieralnych.
Powinny by atwe w czyszczeniu i utrzymaniu w stanie suchym, nie dopuszcza si powierzchni z asfaltu
ani pylcych. Podoga powinna mie odpowiedni spadek oraz odpywy wykorzystywane podczas
zmywania. Nie powinno by zagbie, w ktrych moe gromadzi si woda zastoinowa po procesie
sprztania. Rekomendowane s zaokrglone poczenia pomidzy cianami oraz pomidzy cian
a podog. Odpywy podogowe powinny by waciwie zabezpieczone oraz czyszczone regularnie,
zgodnie ze standardow procedur sprztania magazynu.
ciany powinny by zmywalne, niepochaniajce zapachw, nietoksyczne oraz pozbawione
niezabezpieczonych otworw.
Sufit i zamocowane na grze elementy powinny by wykonane tak, by zapobiega gromadzeniu si
brudu oraz ogranicza kondensacj pary i wzrost niepodanych pleni.
Owietlenie naley zapewni odpowiednie wiato naturalne lub sztuczne, aby umoliwi
wykonywanie prac zgodnie z zasadami BHP. Lampy powinny by osonite, aby chroni wyroby przed
odamkami w razie awarii; uywanie szklanych opraw owietleniowych jest niedozwolone.
Elementy szklane powinny by odpowiednio zabezpieczone; w przypadku rozbicia szyby, ciaa obce
(stuczka szklana) nie mog stanowi zagroenia dla skadowanych wyrobw gotowych. Zaleca si
7/10

regularn kontrol elementw szklanych w obszarze skadowania produktw spoywczych na

podstawie np. rejestrw szka.
Mycie, czyszczenie i dezynfekcja czynnoci te powinny by realizowane zgodnie z harmonogramem
oraz odpowiednio rejestrowane. Naley uywa rodkw chemicznych przeznaczonych do stosowania
w przemyle spoywczym. Program mycia powinien stanowi integraln cz systemu HACCP. Aby
zapewni kontrol nad stosowanymi rodkami chemicznymi zaleca si prowadzenie rejestru rodkw
chemicznych.
Ochrona przed szkodnikami powinna by realizowana przez odpowiednio przeszkolonych
pracownikw posiadajcych potwierdzenie odbycia zewntrznego szkolenia w zakresie Pest Control
lub zewntrzn specjalistyczn firm.
Dla ograniczenia dostpu szkodnikw otoczenie budynkw powinno by uporzdkowane, bez
obecnoci mieci, stojcej wody, nieskoszonej trawy lub innych czynnikw sprzyjajcych obecnoci
gryzoni. ciany zewntrzne budynku powinny by otoczone utwardzonym pasem (np. beton, asfalt,
kostka) zabezpieczajcym przed gniedeniem si szkodnikw.
Wszystkie otwory prowadzce na zewntrz powinny by uszczelnione (otwory wok rur, przewodw,
okien, drzwi). Otwieralne okna zewntrzne powinny by zabezpieczone siatkami ochronnymi.
W pobliu czsto otwieranych drzwi powinny znajdowa si lampy owadobjcze. Zaleca si monta
kurtyn powietrznych lub szybkozamykajcych si drzwi; jeeli uznano, e kurtyny powietrzne lub
szybkozamykajce si drzwi nie s konieczne, nie zaleca si rwnie montau lamp owadobjczych
(lampy bd wabiy owady z zewntrz). Drzwi skrzydowe powinny otwiera si na zewntrz oraz by
zaopatrzone w samozamykacz.
rodki przeciw szkodnikom oraz stacje deratyzacyjne powinny by odpowiednio oznakowane
i zabezpieczone. Naley wprowadzi program regularnego monitoringu aktywnoci gryzoni i insektw
(kontrola puapek i detektorw) oraz reagowa na pojawiajce si negatywne trendy zwikszania ich
aktywnoci.
Higiena - waciciel obiektu powinien zapewni odpowiedni ilo waciwie wyposaonych umywalek
dla pracownikw, tzn. umywalki do mycia rk musz mie ciep i zimn biec wod, musz by
zaopatrzone w rodki do mycia rk i do ich higienicznego suszenia (jednorazowe rczniki lub suszarki);
zaleca si, by rodek do mycia rk mia waciwoci dezynfekujce. Dobr praktyk jest umieszczenie
atwo widocznych obrazkowych instrukcji mycia i dezynfekcji rk w takich miejscach, jak np. ciana nad
umywalk. Toalety nie mog czy si bezporednio z pomieszczeniami, w ktrych pracuje si
z ywnoci. Zaleca si, by drzwi od toalet nie otwieray si bezporednio na cz magazynow.
Konieczne jest czste mycie rk zawsze przed wstpem do obszaru, w ktrym znajduj si artykuy
spoywcze oraz zawsze po skorzystaniu z toalety.
Personel - osoba majca kontakt z ywnoci powinna uzyska - okrelone przepisami o chorobach
zakanych i zakaeniach - orzeczenie lekarskie dla celw sanitarno-epidemiologicznych o braku
przeciwwskaza do wykonywania prac, przy ktrych istnieje moliwo przeniesienia zakaenia na inne
osoby.
adna osoba cierpica na lub bdca nosicielem choroby, ktra moe by przenoszona poprzez
ywno, bd te stwierdza si u niej np. zainfekowane rany, zakaenia skry, owrzodzenia lub
biegunk, nie moe uzyska pozwolenia na prac z ywnoci ani na wejcie do obszaru, w ktrym
8/10

pracuje si z ywnoci w jakimkolwiek charakterze, jeli wystpuje prawdopodobiestwo

bezporedniego lub poredniego zanieczyszczenia. Kada osoba zatrudniona w przedsibiorstwie
sektora spoywczego, ktra prawdopodobnie bdzie miaa kontakt z ywnoci musi niezwocznie
zgosi chorob lub symptomy, a jeeli to moliwe, rwnie ich powody.
Personel zatrudniony w placwkach brany spoywczej powinien przestrzega higieny osobistej, nosi
waciw i czyst odzie. Pracownicy powinni zachowywa stale na stanowisku pracy czysto,
porzdek i ad, a po zakoczeniu pracy danego dnia dokadnie umy i uporzdkowa uywany sprzt,
pomieszczenia, narzdzia i naczynia oraz usun wszelkie odpadki. Spoywanie posikw jest
dozwolone tylko w wydzielonym pomieszczeniu wyposaonym tak, by umoliwia zjedzenie posiku
i umycie naczy. Palenie tytoniu jest dozwolone wycznie w wyznaczonych strefach lub
pomieszczeniach. W kadym czasie powinna by atwo dostpna dla personelu odpowiednio
wyposaona apteczka pierwszej pomocy.
Przedsibiorstwa sektora spoywczego powinny zapewni, eby:
personel pracujcy z ywnoci by nadzorowany i/lub szkolony w sprawach higieny ywnoci
odpowiednio do jego charakteru pracy,
osoby odpowiedzialne za opracowywanie oraz stosowanie zasad HACCP przeszy odpowiednie
szkolenie,
pracownicy przeszli odpowiednie szkolenia w zalenoci od kwalifikacji i charakteru pracy, w tym
szkolenia z zakresu przepisw BHP.

Napoje, soki i wody przechowywane/eksponowane w lodwkach i innych urzdzeniach np. typu

vending - Wszelkie urzdzenia, przedmioty, instalacje i sprzt, pozostajce w kontakcie z ywnoci
musz:
by skutecznie czyszczone. Czyszczenie musi odbywa si z czstotliwoci zapewniajc
zapobieganie jakiemukolwiek ryzyku zanieczyszczenia. Naley przy tym okreli minimaln
czstotliwo procesu czyszczenia,
by skonstruowane z takich materiaw i utrzymywane w tak dobrym porzdku, stanie i kondycji
technicznej, aby zminimalizowa jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia,
by instalowane w taki sposb, aby pozwoli na odpowiednie czyszczenie sprztu i otaczajcego
obszaru.
W przypadku, gdy niezbdne jest uywanie chemicznych dodatkw w celu zapobieenia korozji sprztu
i kontenerw, musz one by uywane zgodnie z dobr praktyk i zaleceniami producenta.
Miejsce instalacji lodwek oraz innych urzdze do przechowywania i ekspozycji napojw, sokw i wd
powinno spenia nastpujce warunki:

higieniczne zachowane s normy i standardy jakociowe (bez naraenia na promienie soneczne,

temperatura zbliona do pokojowej, z dala od substancji takich jak: benzyna, detergenty,
rozpuszczalniki itp., brak oznak obecnoci insektw lub gryzoni),

bezpieczestwa zainstalowane urzdzenie chodnicze nie bdzie stanowio zagroenia

bezpieczestwa lub nie ma warunkw mogcych doprowadzi do uszkodzenia urzdzenia,
9/10

techniczne waciwa wentylacja, zasilanie, dostp itd.

10. Nie dopu do wysyki lub sprzeday produktw niezgodnych.

W czci magazynowej naley wyodrbni i oznaczy miejsce przechowywania produktw niezgodnych,
czyli np. : w uszkodzonych opakowaniach lub budzcych podejrzenie niewaciwej jakoci zdrowotnej,
przeterminowanych oraz tzw. zwrotw i produktw reklamowanych. Obszar magazynowania
produktw niezgodnych powinien by oznaczony w sposb widoczny i uniemoliwiajcy pomykowe
pobranie produktw niepenowartociowych do wysyki czy sprzeday oraz zaprojektowany i wykonany
w sposb zabezpieczajcy przed zanieczyszczeniem produktw penowartociowych.
Naley wdroy procedur postpowania z produktami niezgodnymi.

========== KONIEC ==========

10/10