Ревак Cулим Латинська Мова

( )
2006
2
: 81.47073
: 811.124(075)
32
.., C .. (
) 2- ., . :
, 2006. 415 .
, ,
.
.
,
.
,
, - .
, ,
.

.
11/3 27.03.2002 .
: .. , .. , ,

.. , . , ,

.. , . . ,

.. , . . , ,

:
ISBN 966-96073-2-9
., ., 2005
3
-2000
.........................................................................................
.....................................................................................................

................................................................................
..........................................................................
GAUDEMUS (!).......................................................
(LECTIO PRIMA)
...........................................................................................
(Alphabtum Latnum).............................................
......................................................................................
i ..................................................................................
................................................................................
i .................................................................................................
h.............................................................................
ngu, qu, su, ti..............................................
(Accentus)...................................................................................
.......................................................................................................
(LECTIO SECUNDA)
. (VERBUM)........................................
.............
............................................................................................
..................................................................
...........................................................................
.......................................................................................
.............................................................
(Praesens
indicatvi actvi)..........................................................................................
sum, esse ()..........................................................................
(Imperatvus praesentis)...............
........................................................................................................
....................................................
..................................................................................
.......................................................................................................
2
(LECTIO TERTIA)
(NOMEN SUBSTANTVUM).
(NOMEN ADIECTVUM)......................................
()........................................
() ()...........................
(Declinatio prima).............................................................
..............................................
(Praepositines)..................................................................
..............................................
........................................................................................................
....................................................
..................................................................................
.......................................................................................................
(LECTIO QUARTA)
(DECLINATIO SECUNDA)................................
........................................................................
() ..........................
.............................
.................................................................
.............................................................
........................................................................................................
....................................................
..................................................................................
.......................................................................................................
(LECTIO QUINTA)
(DECLINATIO TERTIA)....................................
................................................
(Classis consnans).........................................
(Classis voclis).....................................................
(Classis mixta).......................................................
...................................................

...................................................................................................................
.........................
.........................................................
..............................................................
......................................................................................................
..................................................

1
................................................................................
.....................................................................................................
(LECTIO SEXTA)
...........................................................

(Imperfectum indicatvi actvi)........................................................
()
(Futrum I (primum) indicatvi actvi)......................................................
...................................................
.....................................
..........................................
.........................................
(, , )..........................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
.....................................................................................................
(LECTIO SEPTMA)
. (NOMEN
SUBSTANTVUM. DECLINATIO QUARTA ET QUINTA)...........
(Declinatio quarta).....................................
(Declinatio quinta)...........................................
.............................................
.......................
(, , , ).........................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
.....................................................................................................
(LECTIO OCTVA)

(GRADUS COMPARATINIS ADIECTIVRUM).
(PARTICIPIA).............................................
(Gradus comparatvus)
.................................................................................................................
4
(Gradus superlatvus)
.................................................................................................................

..........................................................................................
...................................
...................................................................
.............
(Participia)...................................................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
.....................................................................................................
(LECTIO NON)
(NOMEN NUMERLE)............................................
(Numeralia cardinalia et ordinalia)
.................................................................................................................
.....................................................................
..................................................
(Numeralia distributva et
adverbia)..................................................................................................
...................................................
........................
.................................................................................
.............................................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
.....................................................................................................
(LECTIO DECMA)
(
)...................................................................................................
................
................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
.....................................................................................................

1
(LECTIO UNDECMA)
: (GERUNDIUM, GERUNDVUM,
SUPNUM I ET II, PARTICIPIUM)...............................................
.................................................................................................................193
(Gerundium).....................
.....................................................................................................................193
...........
.....................................................................................................................193
................................................
...................................................................................................................196
(Ablatvus modi).............................
...................................................................................................................196
(Ablatvus instrumenti)....................................
..................................................................................................................196
(Gerundvum)...................................................................
..................................................................................................................197
..................................................
..................................................................................................................197
(Coniugatio periphrastca
passva)...........................................................................................................197
...............................................................198
.......................................................................199
(Supnum)...........................................................................................199
(Participium
futri actvi)..................................................................................................
(Coniugatio periphrastca
actva)............................................................................................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
............................................................................................ ....208
(LECTIO DUODECMA)
......................................................................210
(ACCUSATVUS CUM
INFINITVO ET NOMINATVUS CUM INFINITVO) ............ .....210
....................................................................................
....................................................................... ...................210
(Accusatvus cum infinitvo)...........
6
(Nominatvus cum infinitvo)..........
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
........................................................................................................
(LECTIO TERTIA DECMA)
......................................................221
..............................................................................221
articipium coniunctum..................................................................................221
articipium praedicatvum..............................................................................221
() Ablatvus absoltus........................222
(Verba deponentia)........................................................224
(Verba semideponentia)......................................224
eo, ii, itum, ire ...............................................224
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
...................................................................................................232
(LECTIO QUARTA DECMA)
.......................................................................................................234
..............................................................................

(Praesens coniunctvi actvi et passvi).................................................
.................................................................................................................

(Imperfectum coniunctvi actvi et passvi)....................

(erfectum coniunctvi actvi et passvi).........................

(lusquamperfectum coniunctvi actvi et passvi)............................
.....................................
(coniunctvus optatvus)........................................
(coniunctvus potentilis)..........................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................

1
....................................................................................................249
' (LECTIO QUINTA DECMA)
-
.........................................................................................251
. (onsecutio
temprum)......................................................................................................
(Quaestio oblqua)..........................................................
.........................................
...........................

().........................................................................................

().......................................................................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
....................................................................................................269
(LECTIO SEXTA DECMA)
,
CUM....................................................................
cum.............................................
um .......................................................................................
um ...................................................................................
( cum)..........................................
.........................................................................
.......................................................................
volo, volui, velle; nolo, nolui, nolle; malo,
malui, malle....................................................................................................
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
....................................................................................................297
(LECTIO SEPTMA DECMA)
.....................................................299
(Modus (casus) relis)....................
.................................................................................................................
8
(Modus (casus) potentilis)..........................................
.................................................................................................................
(Modus (casus) irrelis)..............................................
.................................................................................................................
......................................................................................
...........................................................................
- ...............................................................
- ................................................................
(Attractio (assimilatio) modi)...........................307
......................................................................................................
..................................................
................................................................................
....................................................................................................315
...............................................................................................
....................................
- .................................
- .................................

Flix, qu potut rerm cognscere cusas
,
. .. ,
, , .
, , ,
,
.
, ,
:
,
?
: ?
: , , ,
?! , ?
, , ,
,
,
, , ,
, ,
, , .

, ,
.
.
,
, -
,
.

, ,
, , .

:
,
,
12
, ,
.

,

,
,
, .

.
, ,
, ;
, ,
.

, .
140 .
, , , , ,
, , ,
.
, ,
, ,

, , ,
.
- - .
.

(lingua Latna)
, .
,
.
(Latni), (Latium)
. 754753 . ..
(Roma), (Septimontium).
Urbs aeterna.
,
,
, , .
.., . . ..
,
, , ,
, , , ,
, , , , , , ,
, , , , , .
,
.
,
, , , , , ,
.

. ,
, VIIIV . ..
240 . ..,

, .
(24081 . ..).
(254
184 . ..), 20
12
.
(190159 . ..), .
(81 .
..120 . ..). ,
,
,
,
.
(81 . .. 14
. ..) (10643 . ..), (10044 . ..),
(7019 . ..), (658 . ..), (43 .
..18 . ..) .
. , ,
(14120 . ..) (4 . ..65 .
..), (43104 . ..), (55120 . ..) .

,
, .
. .. ,

.

.
(
) (V . ..).
.
. ,
(330400 . ..), .
(348420 . ..), . (354430 . ..).
395 . ..
.
, , .
() -
(). : ,
,
,
-4
13
GAUDEMUS (!)
, -
, ( ),
.
,
.
. .. .
.. ,
,
, .
: Kln ( . colonia
), Koblenz ( . confluens , ).
Rettich
( . radix ), Birne ( . pirus ), Mauer (
. murus ), Fenster ( . fenestra ),
Strae ( . strata via ) .

-chester, -caster -castle . castra
castellum , foss fossa , col(n) colonia
, .: Manchester, Lancaster, Newcastle, Fossway.

(476 . ..).
,
(VVI . ..).
(540594) ,
(810). (742
814), , VI I
., ,
,
.
,
-, ,
.
, .

. scriptoria,
.
14

. ,
, ,
. , ,
,
.

, , , , ,
.
(leges)
. ,
, .

.

(12271274),
. .
.
(1119), (1163), (1222), (1224),
(1254), (1259),
. , ,
.
, , ,
.

,
.
, ,
, ,
,
.

(XVXVI .),
, .

(14661536) , (14781535)
, (15481600), (1568
-4
15
GAUDEMUS (!)
1639) .
.

, ,
,
.
XVXVI . ,
, : . (15611626), .-. (15451602), . (15961650), . (15921655),
. (16321677), . (16431727), . (1646
1716). : . (.14501494), . (1470
1517), . (15131566), . (. XVI .),
. (16811736), . (17221794), . ( VIII .).
.
- .
XV .
, .
, 20- XV .
XVI .
,
XV .,
. ,
, -
. 200
XVIVI .,
.
,
1689 . ., .
.

.
.
, -,
, , , ,
.
16

, , .: ,
, , , , , ,
, , , , , ,
, , , , , ,
.
:
(oleum), (catillus), (scrinium), (secris),
(vinum), (camra), (componre).
,
.
,
.
.
.
,
,
, . : Homo locum ornat, non
locus homnem. , ; Mala
herba cito crescit. ; Non scholae, sed
vitae discmus. , , .
,
.
: Non tam praeclrum
est scire Latne, quam turpe est nescre.
, .

- .
(12011264), , ,

- . , XV
XVIII ., , , , ,
.
-4
17
GAUDEMUS (!)
XIVXV .
, : ,
,
Acta consularia,
(Sentus
populusque Leopoliensis Sentus populusque
Romnus), .
.
, , , .
XVI . ,
, -
, (ornamentum regni, munimentum
primariae Russiae, Leoplis mca-Palldi, mater ingenirum).

.
, :
, , .
, , 15701578
. ,
.
.
XVI .,
. 16091617 .

.
: Georgius Boim, consul Leopoliensis,
apellae istus fundtor an. 1617. , ,
, 1617.
,
.
, : Hic Paulus Georgius
Boim, multrum litterrum virtutumque vir, consul, iudex, medcus,
phiscus; eheu quondam morbrum terror nunc pulvis et umbra.
,
, , , , . -!
, .
18

XVI .
,
.

XVI ., : Domno Omnipotenti Maxmo
(DOM). Terram terrae, anmam Deo redddit, anno 1679.
. ,
1679.

.
,
1570 . .
( , 28).
.
:
Deus meus et omnia. . ,
: Qus divs? Qui nl cupit. Quis paper? Avrus.
? , . ? ,
.
, , :
Nunquam discrpat utle a decro.
.
( ):
Probus invdet nemni. .
Domat omnia virtus. .
Virttis praemium honor. .
:
Ubi chartas, ibi deus. , .
Ubi uber, ibi tuber. , (
).
Ubi opes, ibi amci. , .

, 1630 . , 23.
,
. , ,
:
-4
19
GAUDEMUS (!)
Turris fortissma nomen domni.

.
Time domnum et recde a malo. .
:
Nunquam temertas sapientiae commisctur.
.
Victoria consilio et virtte proficisctur.
.
Ducis in consilio posta est virtus miltum.
.
Quid cupmus, facle credmus. ,
.
14
. ,
XVI .
, , .
. ,
: Pax tibi, Marce, evangelista meus dixit, 1600.
, , , 1600 .
1600 A.D. (Anno
Domni) ,
.

XVIXI .
(17451764),
. ,
, .
, , : Soli Deo
honor et gloria. .
. ,
23.
, ,
.
:
Areus hnc vit(am) n terrs Satrnus agbat.
.
20
(Georgca. Vergili., liber II, v. 538).

.
: Ver (), :
Ergo age, terrae
Pngue solm prims extmpl(o) a mnsbus nni
Frtes nvertnt tauri.
, !

.
(Georgca. Vergili., liber , v. 6364)
: Aestas ().
t rubicnda Cers medi succditur astu
t medi tosts aest terit rea frges.
,
.
: Autumnus ().
:
Et varis pont foets autmnus et lte
Mtis in prics coquitr vindmia sxis
,
.
(Georgca. Vergili., liber , v. 521-522 )
: Hiems ():
Frgorbs parto gricola plermque fruntur
Mtuaque nter s laet convvia crant.
,
, , .
(Georgca. Vergili., liber , v. 300-301 )

:
Nuntiat ver. ,
Redcit himem. .
.
. ,14, ,
:
Inimce, praeteri hanc domum!
, !
-4
21
GAUDEMUS (!)
. ., 3, , .,

(460370 . ..):
Vita brevis. .
Ars longa. .
Occasio praeceps. .
Experienta fallax. .
Iudcium difficle. .
,
. . :
,
.
.
, 1 : Hic mortui vivunt et muti loquuntur.
.

(. ., 12) : Littris et artbus.
( ).

(. , 1) : Patriae
decri, civbus educandis.
. 18771881 .
.. .
-,
.
,
,
.
,
.
, , ,
, .
1661 .

:
, .
22
( 1772), ( 1918), (1939).

, , .
,
,
. 8 1940
.
11 1999 .

, . , 5,
:
:
1. Dux atque impertor vitae mortalium anmus est. ;
2. Labor omnia vincit (Vergilius Maro).
( );
3. Doctrna est fructus dulcis radcis amrae.
;
4. Ab omnbus libenter disce, quod nescis.
, .
:
1. Felix, qui potuit rerum cognoscre causas. ,
;
2. Sapientia sola libertas est. ;
3. Dubus alis homo sublevtur a terrnis: simplicitte et
puritte.
: ;
4. Ego sum, qui doceo homnem scientiam. ,
.
,
.
: ., .,
.,
.,
.,
.,
. .
- ,
.
-4
23
GAUDEMUS (!)
- Eos,
. Kwartalnik
klasyczny, Filomata, Palaestra. 19531964 .
...

, ,
,
, .
60- XX .
.-..
, ,
..

.
,
.
. ,
, , ,
, ,
., ,
., ,
.
.
7090- XX .
.
(1973),
.

XVII XVIII . 1983

XVII XVIII .
. .
. : ,
, . .

, (
24
). :
(1980), (1982),
(1985), (1988),
(1989), (1990), (1993),
(1999),
(1999), . (2002).
(1983),
(, 1999), (-,
2000), (2002), (2003).
GAUDEMUS (!)

1
GAUDEMUS (!)
CARMEN SCHOLASTCUM
,
Gaudemus igtur,
Iuvnes dum sumus!
Post iucundam
iuventtem,
Post molestam senecttem,
Nos habbit humus.
Ubi sunt, qui ante nos
In mundo fure?
Transeas ad supros,
Transeas ad infros,
Hos si vis vidre.
Vita nostra brevis est,
Brevi finitur,
Venit mors velocter,
Rapit nos atrocter,
Nemni parctur.
Vivat Academia,
Vivant professres!
Vivat membrum
quodlbet,
Vivant membra quaelbet,
Semper sint in flore!
Vivant omnes virgnes,
Gracles, formsae!
Vivant et mulires
Tenrae, amables,
Bonae, laborisae!
Vivat et Respublca
Et qui illam regit!
Vivat nostra civtas,
Maecentum cartas,
Quae nos hic protgit!
Pereat tristitia,
Pereant dolres,
, ,
.
,
,
.
, ,
!
,
', ,
.
,
.
, , ,

.
,
?
,
,
.
,
:
,
,
" !"
,
.
,
:
.
,
, ,
,
, ,
, !
,
!
.

, !

, ;

,
.

!
,
, ,
, !
,
;
,

.

!
,
,
!
, -,
, !
, !
, ,
(LECTIO SEXTA)
Pereat diablus,
Quivis antiburschius
Atque irrisres!
.
1781 .
XV .
. ..
.

. , .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO PRIMA)
Scienta potentia est

(Alphabtum Latnum)
. .
.. ,

.
V . ..
: , , (),
.
. .. ,
, .
,
,
. .
:
,
.
24 .

Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Kk
(LECTIO SEXTA)

Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Qq
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Xx
Yy
Zz

(vocles)
(consonantes). 12 :
[, , , , , y ] [, , , , , ],
a, e, i, o, u, y.
: ( ), ( ).
,
, .
i, [a]:
arma []
acdum [i]
, []:
ego [ ]
erudtus [i]
i [] []:
, [i]:
ignis [ii] ,
, []
:
(LECTIO SEXTA)

185
) :
ianua [] i
iniuria [ii] i
coniunctio [i]
) i i :
maior [] i
mailis [i]
, []:
orgo [i]
ortus [] i
u , []:
urbs [] i
unus []
, [i] i
:
pyrmis [ii] ii
synthsis [] i, , .
i
, i ,
, . i
i : au, eu, ei.
au , [a]:
aurum []
Aurra [] ,
eu , [e]:
Eurpa [] ()
pleura []
ei , []:
hei [] !
(LECTIO SEXTA)
ae [e]:
aes [ec] i
aether [] (i)
oe , []:
oeconomia [i]
oenomlum [] .
i.
1. ae i oe ,
i a, o,
a, o:
ana [] i
aneus [] i
ar [] i
alo []
diplo [i] .
2. , i i -eus, -eum,
-eu- ,
:
vit-re-us
o-le-um i.

i i 18 (consonantes). ii
iii
i. , i i i
i i.
, i [] i [].
c e, i, y, oe, ae, eu , []:
centenarium [i]
cera [] i
circlus [i]
cisterna [i] i
citrus [i]
cyclus [ic]
(LECTIO SEXTA)

185
cyaneus [i] -i
cycnus [i] i
cylindrus [ii] i,
caelum []
caremonia [i] ,
coenobta [i]
coeptum []
coetus [] ,
ceu [] i
i i c , []:
color [] i
calor []
culmen [] i,
cautio [i] i
calcium []
credo [] i.
c, [] i
i i i. , i i
c i i , [].
i [] ii.
g , [] ,
gravtas [i] i,
granum []
gloria [i]
h , [] ,
i:
hortus []
habiltas [ii] i
k [] i i
, :
kalium [i] i
Kaeso [] , i i
Kalendae [] , i
kefir [i] i
(LECTIO SEXTA)
kinesis [i]
l , []:
lapis [i] i
lac []
littra [i] ,
s i, []:
subsidium [ii] , i,
sequester []
sal [] i
i.
Nota bene!
i i ( ii i) i , , i
m n, , s ,
[]:
petrsus []
lusor [] i
neoplasma []
suspensio [i] i
S, i i ,
, []:
designatio [ii]
consistentia [ii] i
i dys-, des-, ex- s
, []:
dysenteria [ii] i
desinfectio [ii] i
exsaltatio [i] i
x ii [] i []:
radix [i] i
lex []
i.
i x ,
[]:
extus [i] i
exemplum []
(LECTIO SEXTA)

185
z , []
:
zona [] , ,
zodicus [i] i
zoon []
zephyrus [i] i i
z []:
zincum [i]
influenza [i] i ( i ).
i
i i, i i,
i, - i ii [i],
i
. i
i ii i i ii:
cycl (-o) , i i,
ii , :
cyclnum [i] ,
cyclotrnum [i] ,
cyclohexnum [] , i ,
i
dys , , ,
dysharmonia [i] i, ,
dyscinesia [iii]
glyc (-k) i :
glycsum [] i
glykaemia [ii] ii
hydr :
hydrogenium [ii]
hydrologia [ii] , i
(LECTIO SEXTA)
hyper i, ii:
hypergensis [ii] i i,
ii
hyperinflatio [iii] i
hyperthermia [ii] i
hypo , :
hypotensa [i] i, i

hypothca [i]
hypocentrum [i]
my (-o) i:
myoglobnum [ii] i i
my (-k) :
mycsis [ii]
mycobacteria [ii] i
ox (-y) :
oxygenium [ii]
oxyliqutum [iii] , i
poly i, :
polyamdum [ii] ii, i
polygnum [i] , i
pyr , , i :
pyrochlrum [i] i i
pyrolysis [iii] i
syn-(sym-) , :
synthsis [ii]
synoptce [ii] , , ii i i i.
symposium [ii] ,
symptma [i]
yl- i , i:
acetylsalicylcus [iiii] i
(LECTIO SEXTA)

185
phenylnum [ii] ii
h
h i
:
a) ch , [x]:
charta []
chemcus [i] ii ()
chlorum []
) ph , []:
phyton [i]
phosphas []
philosophia [ii] ii
) rh , [p]:
rhombus []
rhythmus [i]
rhapsodia [i] i, i
) th , []:
thallium [i] i
theoria [i] i
thermae [] i
) sch , []:
schola []
schema []
schisma [i]
ngu, qu, su, ti

) ngu , ,
, [], []:
lingua [i]
pinguis [ii]
anglus []
singulris [i] , ;
(LECTIO SEXTA)
) q i u
, []:
quadrtum []
qualificatio [iii] i i i i
quantum [] , ii ii,
i i
quorum [] ii i ,
i ;
) su , ,
, [], []:
consuetdo []
suavis [i]
suasoria [i] , i
summa [] , i
substantia [i] , , i;
) ti i i i i , [i]. IVV
. .. , [i],
i :
lectio [i] , i
eruditio [ii] i,
ratio [i]
i.
ti i s, t, x,
i , []:
ostium [i] i,
mixtio [ii] i
Attius [i] i
Ti , [i], ,
n:
totus [i] ii i totus i;
montium [i] ii i mons .
(Accentus)
. i i
i , ,
i , i i ,
(LECTIO SEXTA)

185
i i
i .
i
i i i ii .
i i i :
1) i , :
praesidium [prae-si-di-um] , i
devalvatio [de-val-va-ti-o] i, ;
2) , qu:
oeconomcus [oe-co-no-m-cus]
maritmus [ma-ri-t-mus]
aqusus [a-quo-sus] ;
3) i i :
centum [cen-tum]
inspector [in-spec-tor] i, ;
4) i , i , i i
i :
punctum [punc-tum]
sanctus [sanc-tus] ;
5) i i:
transformatio [trans-for-ma-ti-o] ,
differentia [dif-fer-en-ti-a] i, iii.
i :
Eucldes [Eu-cl-des] i
amoentas [a-moe-n-tas]
i i
I. ( i i )
1. , ( ) (
):
natra [na-t-ra]
longitdo [lon-gi-t-do] .
(LECTIO SEXTA)
2. i i:
emphyteuta [em-phy-teu-ta]
diaeta [di-ae-ta] i.
3. , i i
i :
fundamentum [fun-da-men-tum]
instrumentum [in-stru-men-tum] .
4. z:
reflexus [re-fle-xus]
oryza [o-ry-za] .
. i ( i i
)
1. , i ( )
( i):
littra [lit-t-ra]
numrus [nu-m-rus] .
2. :
obligatio [ob-li-ga-ti-o]
praemium [prae-mi-um] .
3. h i ch, ph, th, rh, sch:
contraho [con-tra-ho]
philosophus [phi-lo-so-phus] i.
4. i i
: b, p, d, t, c, g l r (bl, br, l, pr, tl, tr, cl, cr, gl, gr, dl,
dr):
cerebrum [ce-re-brum]
centimetrum [cen-ti-me-trum] .
i i
, i ,
, i .
Nota bene!
i ii,
i i ii.
(LECTIO SEXTA)

185
i i i: -l-, -r-, -t-, -n-, -v-, -s-, -r-,
-t-.
1. i -l-, -r- i
ii i i -is, -e:
vernlis, e
cellulris, e i.
2. i -t-, -t- i
ii i i -us, -a, -um:
cogntus, a, um i
corntus, a, um .
3. i -s-, -v- i, i
ii:
viscsus, a, um i,
aestvus, a, um ii.
4. i -n-, -r- i, i
ii:
Alpnus, a, um i
matrus, a, um .
i i i: --, -d-, -l-, -t-, -l-, -l-.
1. i --, -d-, -t-
ii:
aromatcus, a, um
liqudus, a, um i
dispostus, a, um .
2. i -l- ii:
stablis, e i, i
noblis, e .
3. I i -l-, -l- i i
:
alvelus
cellla i
granlum .
(LECTIO SEXTA)
1. , i i i i:
Aurra i, saeclum , aera , praeda
, aureus , autumnus i, oeconomia i,
neuter i, Augustus , foetus i, coeruleus
, proelium , Eurpa (), eucharistia
ii, eurus i i, oenanthium i
, aetas i, ar i, poma , pota .
2. , i []:
cytus i, oxydtus , cyclus , hydrargrum
, oxygenium , embryo , clepsydra
, stylus , mythos (i), hydra i.
3. , i
[]:
acdum citrcum , lucdus i, calcium
i, cylindrcus i, color i, cursus ,
cancellarius , caeremonia , i, insectum
, cuclus , contumacia i, caecus i,
coelicla .
4. , i, i [g] i [h]:
homo , genus i, generatio i, geometria
i, geographia i, gesticulatio i, progressus , gloria , figra i, historia ii, hrtus
, hora .
5. , i, [l]:
liquor i, linea ii, locatio i, lacrma
, luna i, mel , lac , laurus , lacus
, flumen i.
6. , i [s]:
selectus , sulcus , observatio ,
odisus , Saturnus , scaena , civtas
, basis , sensus i, sulphur i, plasma
, divisio i, spasmus , occasio .
(LECTIO SEXTA)

185
7. , i qu, ngu, su:
aequlis i, squamsus , funglus ,
unguentum , oblquus , quanttas ii, qualtas
i, sublingulis i, quercus , suavter ,
suum cuique , causa sui i i.
8. , i [i]:
Ucraincus , iuvnis , magister ,
iter , maior i, exilium , orientlis i, diu , disiunctio i.
9. , i ch,
ph, rh, th, sch:
chlorophlum i, acantha , rhizomorpha i, glycyrrhiza , asthma , aethylcus ,
diaphragma i, cochlear , chamomilla ,
chorda , rhomboideus i, concha ,
thesaurus , , thronus , .
10. :
convexus , adultus , diversus i, sagitta
i, sinister i, ephedra , tabuletta ,
vertebra , exemplum , palpebra i, anonmus i, crystallnus , soldus i,
orpusclum i, fovela , lacna ,
pecunia i, utiltas , diltus , complexus
, collectio i, luxuria i, tegimentum ,
compactus , capsla , perfectus ,
arna i.
11. i i i :
terrestris , trigeminlis i, , agricultra , disciplna , doctrna , intervallum
i, octoginta ii.
12. i i i i :
lamna , maxmus i, pyrmis ii,
minmus , frigdus , stipendium ,
, secretarius , colloquium i, .
(LECTIO SEXTA)
13. i :
) () i;
) () i:
globlus , valdus , gelatinsus ,
classcus , vaselnum i, oblongtus
, utlis , adrenalnum i, quadrtus
, verticlis , paraffintus i,
normlis , cardinlis , cylindrcus
i, fludus i, granulsus , machna
, regla , virdis .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO SECUNDA)
Qui quaerit, reprit
,
(VERBUM)

.

,
( ,
)
. , legit ( ), legtis ( );
librum ( liber ()
.
,
,
( ,
, )
.
,
, ,
.
()
,
.
, ,
, , ., , .
(LECTIO SEXTA)

.

1. nomen substantvum
1. adverbium
2. nomen adiectvum 2. praepositio
3. pronmen
3. coniunctio
4. nomen numerle
4. particla
5. verbum
5. interiectio

interiectio
adverbium

nomen
substantvum

nomen
adiectvum
praepositio

nomen
numerle
coniunctio

pronmen
particula

verbum

(verbum) :
1. Numrus (): singulris ()
plurlis ().
2. Genus ():
actvum ()
passvum ().
3. Persna ():
prima () ,
secunda () ,
(LECTIO SEXTA)

185
tertia () , , , .
4. Modus ():
indicatvus ()
imperatvus ()
oniunctvus ().
5. Tempus ():
.
( ) :
) Praesens ();
) Imperfectum ( );
) Futrum I (primum) ( ).
( ) :
) Perfectum ( );
) Plusquamperfectum ();
) Futrum I (secundum) ( ).
6. Coniugatio
():
prima ()
secunda ()
tertia ()
quarta ().
7. Formae verbles
( ): infinitvus ( )
participium ()
gerundium ( )
gerundvum ( )
supnum ().

:
1. 1-
(persna prima praesentis indicatvi actvi),
-;
2. 1-
(persna prima perfecti indicatvi actvi), -;
(LECTIO SEXTA)
3. c (supnum) , -um;
4.
(infinitvus praesentis actvi), -re.
:
1-
laudo
doceo
lego
audio
1-
laudvi
docui
legi
audvi
laudtum
doctum
lectum
audtum
laudre
docre
legre
audre

: 1) ; 2) ; 3) .
,
. ,
-re , ,
V , -re .
:
infinitvus laudre laud-, docre doc-, legre
leg-, audre aud-.
(praesens,
imprfectum, futrum I) ,
(praesens, futrum I) (praesens, imprfectum)
; , .
1-
-,
: 1- laudvi laudv-,
docui docu-, legi leg-, audvi audiv-.
(perfectum,
plusquamperfectum, futrum II)
(perfectum, plusquamperfectum) ,
(infinitvus perfecti actvi).
(LECTIO SEXTA)

185
,
-um, , laudtum laudt-, doctum
doct-, lectum lect-, audtum audt-.

(participium perfecti passvi),
,
(participium futri actvi).
, (
), ().

.
:
-;
-;
, -, -;
V -.
II
III
IV
nfinitvus
laudre
docre
legre
audre
i.
Nota bene!

lauddoclegaud-
--
--

-: stature ,
tribure . ,
-:
cupio, re
cpio, re
facio, re
,
,
.

(LECTIO SEXTA)
:
exercre (II) ,
agre (III) ,
habre (II)
defendre (III)

(Praesens indicatvi actvi)

:
Singulris
Plurlis
1. -o
1. -mus
2. -s
2. -tis
3. -t
3. -nt
-IV praesens indicatvi
actvi:
IV
Praesens indicatvi actvi
Singulris
1.
laudo
doce-o
leg-o
audi-o
2.
lauda-s
doce-s
leg-i-s
audi-s
3.
lauda-t
doce-t
leg-i-t
audi-t
Plurlis
1.
laud-mus
doc-mus
leg--mus
aud-mus
2.
laud-tis
doc-tis
leg--tis
aud-tis
3.
lauda-nt
doce-nt
leg-u-nt
audi-u-nt
i.
1. , , V
.
2. 1-
-
-: + = . (laud-o = laudo
).
3.
:
(LECTIO SEXTA)

185
) -s, -t, -m --;
) -nt --.
4. V 3-
--
.
sum, esse ()
es-/s-.
, . es- 3-
2-
( ), ,
:
Singulris
1. sum
2. es
3. est
Nota bene!
Plurlis
1. sumus
2. estis
3. sunt

.
.

(Imperatvus praesentis)
2- 2- .

-re .

-te (.: . -!).
2-
-, 2-
-te -.
-IV imperatvus
praesentis:
Singulris
Plurlis
(LECTIO SEXTA)
I
laudre
II
docre
III
legre
IV
audre
2. lauda!
2. doce!
2. leg-e!
2. audi!
2. laud-te!
2. doc-te!
2. leg--te!
2. aud-te!
Nota bene!
2-
ducre , dcre , facre ,
ferre : duc! !,
dic! !, fac! !, fer! !

,
noli (singulris)
!, nolte (plurlis) !
.
Noli 2-
nolle , nolte 2-
.

laudare
docre
legre
audre
I
II
III
IV
Singulris
Plurlis
2. noli laudre!
2. noli docre!
2. noli legre!
2. noli audre!
2. nolte laudre!
2. nolte docre!
2. nolte legre!
2. nolte audre!
esse: es! !, este! !
1. :
1. Latne scribmus. 2. Cogtant. 3. Quid legis? 4. Cur tactis? 5.
Semper bene labormus. 6. Dum docmus, discmus. 7. Cum tacent,
clamant. 8. Latne multum lego et scribo. 9. Veto. 10. Credo. 11. Ausculta
et perpende! 12. Fide, sed ui vide! 13. Persta atque obdra! 14. Vive
valeque! 15. Salve! Salvte! 16. Vale! Valte! 17. Nolte tacre, si dicre
debtis!
(LECTIO SEXTA)

185
2. :
1. . 2. . 3.
-, . 4.
? 5. ! 6. !
:
1. Cogto, ergo sum. , , .
1, 7, 9 (1644) . (15961650). . .., 0812.08.1898 . :
Scribo, ergo sum. , .
2. Dum spiro, spero. , .
, , 10,3:
Aegrto, dum anma est, spes esse dictur.
, , .
LXX, 7: Omnia homni,
dum vivit, speranda sunt. , ,
. (47 . ..18 . ..)
, , .145 :
pse lict sperre vets, sperbimus sque:
, .
..
.
Contra spem spero ( ).
3. Vivre est militre. .
(4 . .. 65 . ..) (
, XCVI, 5): Vivre, mi Lucili, militre est.
4. Qui tacet, consentit. , .
5. Qui scribit, bis legit. , .
6. Qui quaerit, reprit. , .
7. Bis dat, qui cito dat. , .
( . ..), ,
245: Inop beneficium bs dat, qui dat celerter.
, .
8. Nota bene! ! !
9. Divde et impra! !
. XV XVI . .
(LECTIO SEXTA)
(XV .),
, (IV . ..).
10. Festna lente! !
,
(31 . ..14 . ..), ( . ..)
, 25.

atque ,
ausculto, vi, tum, re
bene
bis
cito
clamo, vi, tum, re
cogto, vi, tum, re
consentio, sensi, sensum, re
credo, ddi, dtum, re
cum
cur
debeo, ui, tum, re ,
declamo, vi, tum, re
dico, dixi, dictum, re
disco, didci, , re
divdo, divsi, divsum, re
do, dedi, datum, re
doceo, ui, ctum, re
dum
ergo
et
festno, vi, tum, re
fido, fisus sum, re ,
impro, vi, tum, re
labro, vi, tum, re
Latne -
lente
male
(LECTIO SEXTA)

185
milto, vi, tum, re
multum
narro, vi, tum, re
non solum,...sed etiam ,
noto, vi, tum, re ,
obdro, vi, tum, re ,
perpendo, pendi, pensum, re
persto, stiti, (statum), re ,
quaero, svi, stum, re
que
qui
quid
reperio, reppri, repertum, re
salveo, re, ,
scribo, scripsi, scriptum, re
sed
semper
spero, vi, tum, re
spiro, vi, tum, re
taceo, ui, ctum, re
valeo, ui, tum, re ,
veto, ui, tum, re
video, vidi, visum, re
vivo, vixi, victum, re

, debeo, ui, tum, re
disco, didci, , re
bene
semper
taceo, ui, ctum, re
..., non solum, ...sed etiam
male
labro, vi, tum, re
narro, vi, tum, re
(LECTIO SEXTA)
1. :
festno, re
fido, re
quaero, re
valeo, re
taceo, re
veto, re
spiro, re
consentio, re
debeo, re
video, re
reperio, re
divdo, re
2. praesens indicatvi actvi
:
vivo, re
video, re
ausculto, re
consentio, re
3. :
valmus, spirant, scribis, consentiunt, dividtis, clamas, vetat, credunt,
taceo, vide!, sperte!, noli clamre!, nolte festinre!
4. :
, , , , , , , !, !, !,
!
5. :
numrus singulris; coniugatio tertia; tempus imperfectum indicatvi
passvi; persna prima; modus imperatvus; infinitvus praesentis
passvi.
6. narrre, discre, tacre, reperre, perpendre
praesens indicatvi actvi 3- .
7. :
, , , , , ,
, , , .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO TERTIA)
Nulla est doctrna sine lingua Latna

(NOMEN SUBSTANTVUM)
(NOMEN ADIECTVUM)
()
,
(genus), (numrus), (asus)
(declinatio).
:
1. (Genra):
) masculnum (m)
) feminnum (f)
) neutrum (n) .
2. (Numri):
) singulris
) plurlis .
3. (asus):
nominatvus (Nom.) (? ?)
genetvus (Gen.) (? ?)
datvus (Dat.) (? ?)
accusatvus (Acc.) (? ?)
ablatvus (Abl.) - (?
? ? ? ? ? ?)
vocatvus (Voc.) .
i.

:
1) instrumentlis (
), ;
2) locatvus ( ), ;
3) ablatvus ( ),
(LECTIO SEXTA)
, ).
ablatvus .
4. (Declinatio) , .

(declinatio):
-
- /-
-
-
-.

,

(genetvus singulris).
genetvus singulris :
-ae
-s
V
-s
V
-i
.
,
.
(LECTIO SEXTA)

185
() ()

() . : Nom.
sing., Gen. sing. .
:
terra, terrae, feminnum ;
poplus, popli, masculnum ;
acdum, acdi, neutrum ;
homo, homnis, masculnum ;
status, status, masculnum ;
res, rei, feminnum , .
:
terra, ae, f; poplus, i, m; acdum, i, n; homo, nis, m;
status, us, m; res, rei, f.
Nota bene!

, . ,

.
: ) ; ) .

, ,
. terra, ae, f
terr-, terr-.
:
masculnum ( ), feminnum ( ),
neutrum ( ), , magnus, a, um
, , .
(Declinatio prima)
, ,
, , Nom. sing.
-, Gen. sing. -. -.
:
terra, ae, f
stella, ae, f
(LECTIO SEXTA)
silva, ae, f
aqua, ae, f
via, ae, f
forma, ae, f
gutta, ae, f
cellla, ae, f
charta, ae, f , esca, ae, f
farna, ae, f
natra, ae, f
pecunia, ae, f
magistra, ae, f
:
magna (f)
clara (f)
alta (f)
:
mea (f)
tua (f)
sua (f)
:
prima (f)
secunda (f)
i.
parva (f)
recta (f)
conca (f)
nostra (f)
vestra (f)
tertia (f)
quarta (f) .
, ,
,
, , , :
agricla, ae, m , Catilna, ae, m
collga, ae, m , , Belga, ae, m
nauta, ae, m , Persa, ae, m
athlta, ae, m , Scytha, ae, m ()
pota, ae, m , Harumna, ae, m
Iugurtha, ae, m , Sequna, ae, m
Numa, ae, m
:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
-
-ae
-ae
-am
-
Plurlis
-ae
-rum
-is
-as
-is
Voc.
(LECTIO SEXTA)

185
-ae
: aqua liquda (f) ;

terra magna (f) :
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
aqu- a liqud-a
aquae liqud-ae
aquae liqud-ae
aquam liqud-am
aqu- liqud-
aqu- a liqud-a
Plurlis
aquae liqud-ae
aqu- rum liquid-rum
aqu- is liqud-is
aqu- as liqud-as
aqu- is liqud-is
aquae liqud-ae
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
terr- a magn-a
terrae magn-ae
terrae magn-ae
terram magn-am
terr- magn-
terr- a magn-a
Plurlis
terrae magn-ae
terrrum magn-rum
terris magn -is
terras magn-as
terris magn -is
terr - ae magn-ae
i.

,
.

, .
1. .
:
) -la, -cla, -la, -ella
:
lingua, ae, f , lingla, ae, f
forma, ae, f , formla, ae, f
pars, partis, f particla, ae, f
cutis, is, f cuticla, ae, f
(LECTIO SEXTA)
arteria, ae, f arterila, ae, f
filia, ae, f filila, ae, f
capra, ae, f capella, ae, f ;
) -na ,
: officna, ae, f , doctrna
, .
2. .
-ia, -itia
, :
concors, concordis concordia, ae, f
miser, ra, rum miseria, ae, f
iners, inertis inertia, ae, f
potens, potentis potentia, ae, f
avrus, a, um avaritia, ae, f .
3. :
) -(e)ntia,
-(a)ntia :
consistre , consistentia, ae, f

differre differentia, ae, f
intellegre intellegentia, ae, f ,
substre substantia, ae, f , ;

)
-(t)ra, -(s)ra :
struo, struxi, structum, re structra, ae, f
metior, mensus sum, ri mensra, ae, f , .
,
, :
. natra, cultra, censra, doctrna, medicna;
. , , , , ;
. nature, culture, censure, doctrine, medicine;
. nature, culture, doctrin, medicine;
. Natur, Kultur, Doktrin, Medizin.
(LECTIO SEXTA)

185
(Praepositines)
,
, , .
1. :
ad , , ; ante , ; apud , , ; contra
, ; extra , , ; infra , , ;
intra , ; inter ; ob , ;
praeter , ; per , ; post , ; trans
, , ; supra , .
2. :
a (ab) ; de , , ; pro , , , ;
sine ; cum ; e (ex) , ; prae , .
3. :
in , ,
sub
super , , .
? , ?
.
causa, gratia , , -
.

1. :
) (subiectum) ;
) (praedictum) ;
)
;
) .
2. esse () - ,
, , .
3. ,
, , ,
.
(LECTIO SEXTA)
4.
.
5.
. ,
.
1.
:
. De terris Eurpae
Multae terrae in Eurpa sunt. Varia est terrrum Eurpae natra, nam
aliae terrae, ut Hungaria, Niderlandia multaeque aliae terrae, plerumque
planae sunt, aliae autem, ut Graecia, Italia, Helvetia, montusae. Aliae
terrae silvis abundant, aliae silvis fere carent. Nonnullae Eurpae terrae,
ut Britannia, Hibernia, Islandia, in inslis sitae sunt, nonnullae, ut Italia,
Graecia, Hispania in paeninslis. Forma Britanniae inslae triquetra est.
In terris Eurpae plurmae fabrcae et fodnae sunt, ferriviae atque
stratae totam terram dense cooperiunt. Fabrcae multas res ad vitam
cotidinam necessarias prodcunt. Etiam agricultrae multrum Eurpae
terrrum inclae student. Agriclae terram magn cum cur colunt et
inclas terrrum surum alunt. In silvis Eurpae bestiae multae habtant et
plantae variae crescunt. Silvae materiam multam et variam praebent.
Patria nostra est Ucrana (Roxolania). In patria nostra silvae multae
sunt, quae bestiis et plantis abundant. Ucrana in Eurpa sita est. Terrae
patriae nostrae finitmae sunt Polonia, Hungaria, Dacoromania, Moldovia
et cetrae. Multis pugnis et multis victoriis Ucrana clara est. Nota est
audacia incolrum Ucranae. Patria nostra doctrna et littris egregia est.
. De luna
Forma lunae rotunda est. Luna terrae propinqua est. Luna et stellae
noctu terram illustrant. Luna saepe figram littrae C habet. Non
semper lunam vidmus. Umbra terrae interdum lunam obscrat. Luna
plena nautis grata est. Luna et stellae nautis viam monstrant. Nautis
stellae multae notae sunt. Dea lunae est Dina.
2. :
1. .
(LECTIO SEXTA)

185
2. .
3. .
4. , .
5. .
:
1. Scientia est potentia. .
. (1561-1626), , ,
3: Scientia et potentia humna in idem coincdunt.
.
2. Historia magistra vitae est. .
, , , 9, 36: Historia vero testis temprum, lux
verittis, vita memoriae, magistra vitae, nuntia vetusttis.
, , ,
, .
3. Ubi concordia, ibi victoria. , .
4. Aurra Musis amca est. . (
).
5. Experientia est optma magistra.
.
6. Amicitia vitam ornat. .
7. Natra nihil sine causa gignit.
.
8. Charta (Epistla) non erubescit. . ,
, V, 12, 1: Epistla non erubescit.
.
9. Mala herba cito crescit. .
10. Aqula non captat muscas. .
11. Nemo patriam suam amat, quia magna, sed quia sua est.
, , ,
.

abundo, vi, tum, re (+Abl.)
agricla, ae, m
(LECTIO SEXTA)
agricultra, ae, f ,
alius, a, ud , ,
alo, ui, tum, re
amca, ae, f
amicitia, ae, f
amo, vi, tum, re
aqula, ae, f
audacia, ae, f ,
Aurra, ae, f ,
autem , ,
bestia, ae, f
Britannia, ae, f
capto, vi, tum, re ,
careo, ui, , re (+Abl.) ,
causa, ae, f
cetrus, a, um , ,
charta, ae, f , ()
cito
clarus, a, um , ,
colo, ui, cultum, re ,
concordia, ae, f
cooperio, perui, pertum, re
cotidinus, a, um , ,
cresco, crevi, cretum, re
cum (Abl.)
cura, ae, f
Dacoromania, ae, f
dea, ae, f
dense
Dina, ae, f , C
doctrna, ae, f ,
egregius, a, um , , , , ,
erubesco, erubui, , re
etiam ,
Eurpa, ae, f ()
experientia, ae, f
fabrca, ae, f ,
fere
ferrivia, ae, f
(LECTIO SEXTA)

185
figra, ae, f ,
finitmus, a, um , ,
fodna, ae, f
forma, ae, f ,
gigno, genui, gentum, re ,
gratus, a, um , , , , ,
habeo, ui, tum, re
habto, vi, tum, re ,
Helvetia, ae, f
herba, ae, f
Hibernia, ae, f
historia, ae, f
Hungaria, ae, f
ibi
illustro, vi, tum, re
incla, ae, m ,
interdum
littrae, rum, f (Plur.)
luna, ae, f
magistra, ae, f
magnus, a, um , ,
malus, a, um , ,
materia, ae, f ,
monstro, vi, tum, re
montusus, a, um , ,
multus, a, um , ,
Musa, ae, f ,
musca, ae, f
nam
natra, ae, f ,
nauta, ae, m
necessarius, a, um , ,
nemo
Niderlandia, ae, f
nihil
noctu
nonnullus, a, um , ,
noster, tra, trum , ,
(LECTIO SEXTA)
notus, a, um , ,
obscro, vi, tum, re
optmus, a, um , ,
orno, vi, tum, re
paeninsla, ae, f
planta, ae, f
planus, a, um , , , , ,
plenus, a, um , ,
plerumque ,
plurmus, a, um , ,
Polonia, ae, f
potentia, ae, f
praebeo, ui, tum, re (+Dat.)
prodco, duxi, ductum, re ,
propinquus, a, um , ,
pugna, ae, f
qui, quae, quod , ,
quia , ,
res, rei, f ,
rotundus, a, um , ,
saepe
scientia, ae, f
semper
silva, ae, f
sine (Abl.)
situs, a, um , ,
stella, ae, f
strata, ae, f
studeo, ui, , re (+Dat.) , ,
suus, a, um , ,
terra, ae, f ,
totus, a, um , ,
triquetrus, a, um , ,
ubi
umbra, ae, f
ut
varius, a, um , ,
via, ae, f ,
victoria, ae, f
(LECTIO SEXTA)

185
vita, ae, f

divitiae, rum, f
patria, ae, f
pecunia, ae, f
via, ae, f
bestia, ae, f
stella, ae, f
historia, ae, f
silva, ae, f
nauta, ae, m
victoria, ae, f
stella, ae, f
habto, vi, tum, re
sapienti, ae, f
1. :
) terra incognta (f) ;
) tabla rasa (f) ;
) persna grata (f) ;
) nostra victoria magna (f) .
2.
:
pro forma, sine cura, sub terra, in luna, vitae causa, amicrum gratia,
per experientias, extra figram, de terris, contra natram, apud
magistras.
3. , :
ad, sub, trans, ob, de, ante, super, post, apud, in, causa.
4. :
, , , , ,
.
(LECTIO SEXTA)
5. :
, , , , , , ,
, , , , , ,
.
6. (, ,
) ,
-tra, -sra. :
.: , , ....
.: structure, literature, .
.: structure, litterature, .
.: Struktur, Literatur, .
.: structura, literatura, .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO QUARTA)
Per aspra ad astra

(DECLINATIO SECUNDA)

(,
, ) ,
-i.
-us, -er
-ir (vir, i, m , , ), -um.
:
disciplus, i, m
oeconmus, i, m
mathematcus i, m
hortus, i, m
vesper, r, m
sequester, tri, m
puer, ri, m
liber, bri, m
ager, agri, m
magister, tri, m
acdum, i, n
bellum, i, n
debtum, i, n ,
credtum, i, n ,
oppdum, i, n .

albus, a, um , ,
longus, a, um , ,
altus, a, um , ,
asper, ra, rum , ,
liber, ra, rum , ,
niger, gra, grum , , .
meus, a, um , ,
tuus, a, um , ,
suus, a, um , ,
vester, tra, trum , , .
primus, a, um , ,
(LECTIO SEXTA)
secundus, a, um , ,
tertius, a, um , , .
i.

-us :
a) , , , :
Aegyptus, i, f ; Cyprus, i, f ; Rhodus,
i, f ; Corinthus, i, f (); malus,
i, f ; cersus, i, f .
) : alvus, i, f ; colus, i, f
; vannus, i, f ; atmus, i, f ; bolus,
i, f ; humus, i, f , ; crystallus, i, f
; methdus, i, f ; peridus, i, f ;
diamtros, tri, f .

-us
: virus, i, n ; pelgus, i, n
; vulgus, i, n , .
:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
-us, -er, -ir (m), -um (n)
-i (m,n)
-o (m,n)
-um (m,n)
- (m, n)
-e (m), -er (m), -um (n)
Plurlis
-i (m), -a (n)
-rum (m, n)
-is (m,n)
-os (m), -a (n)
-is (m,n)
-i (m), -a (n)
:
) liber novus (m) ;
) debtum pecuniarium (n)
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
liber nov-us
libr-i nov-i
libr-o nov-o
libr-um nov-um
libr- nov-
Plurlis
libr-i nov-i
libr-rum nov-rum
libr-is nov-is
libr-os nov-os
libr-is nov-is
(LECTIO SEXTA)

185
libr-i nov-i
Voc.
liber nov-e
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
debt-um pecuniari-um
debt-i pecuniari -i
debt-o pecuniari-o
debt- pecuniari-
Plurlis
debt-a pecuniari-a
debit-rum pecuniari-rum
debt-is pecuniari-is
debt-a pecuniari-a
debt-is pecuniari-is
debt-a pecuniari-a
()
1. -us
-. : , , .
2. (),
-er, -
.
3. -ius, -eius, -aius
-, -, -: Valerius Valeri, Pompeius Pompei,
Gaius Gai. filius, ii, m
fili.
4.
-um -rum.
:
) :
iugrum, i, n , 2519 , Gen. plur. iugerum
modius, i, m , 8,754 , Gen. plur. modium
nummus, i, m , Gen.plur. nummum
sestertius, ii, m , 217 . ..,
Gen.plur. sestertium;
) :
decemvir, i, m , Gen.plur. decemvrum
faber, bri, m , Gen.plur. fabrum.
5. deus, i, m
deus; dei di;
deis dis;
(LECTIO SEXTA)
deum
derum.
. ,
,
. -. :
, , .

( Nom. Sing. -um).
: Phosphrus, i, m ; Sulphur, ris, n .

Aluminium
Argentum
Arsencum
Aurum
Barium
Bismthum
Borum
Bromum
Calcium
Carboneum
Chlorum
Cuprum
Ferrum
Flurum
Iodum
Hydrogenium
Nitrogenium
Oxygenium
Hydrargrum
Kalium
Lithium
Magnesium
Mangnum
Natrium
Phosphrus
Al
Ag
As
Au
Ba
Bi
B
Br
Ca
C
Cl
Cu
Fe
F
I
H
N
O
Hg
K
Li
Mg
Mn
Na
P
Plumbum
Silicium
Stibium
Sulphur
Thallium
Zincum
(LECTIO SEXTA)

185
Pb
Si
Sb
Ti
Zn
1.
(acda) .
1.
( )
.

-c -um:
H2SO4 Acdum sulphurcum
HNO3 Acdum nitrum .
,
-s -um:
H2SO3 Acdum sulphursum
HNO2 Acdum nitrsum .
, ,
:
1) HClO4 Acdum per-chlor-c-um ;
2) HClO3 Acdum chlor-c-um ;
3) HClO2 Acdum chlor-s-um ;
4) HClO Acdum hypo-chlor-s-um .
2.
hydro- -c -um:
HCl Acdum hydrochlorcum ()
HI Acdum hydroiodcum
HCN Acdum hydrocyancum .

Acdum acetcum
Acdum acetylsalicylcum
Acdum adipincum
(LECTIO SEXTA)
Acdum barbiturcum
Acdum benzocum
Acdum borcum
Acdum butyrcum
Acdum chlorcum
Acdum chromcum
Acdum citrcum
Acdum folcum
Acdum formiccum
Acdum carbolcum
Acdum carboncum
Acdum glutamincum
Acdum lactcum
Acdum lipocum
Acdum malecum
Acdum nicotincum
Acdum nucleincum
Acdum olecum
Acdum oxalcum
Acdum pantothencum
Acdum propioncum
Acdum phthalcum
Acdum salicylcum
Acdum saliccum
Acdum stearcum a
Acdum tartarcum ()
Acdum phosphorcum
Acdum succincum
Acdum undecylencum
2. , , ,
oxdum, i, n.
peroxdum, i, n.
hydroxdum, i, n.
oxydultus, a, um.
,
:
(LECTIO SEXTA)

185
, (, ),

.
:
Calcii oxdum
Hydrogenii peroxdum
Calcii hydroxdum
( )
oxydultus, a, um .
:
Nitrogenium oxydultum .
3.

:
, ,
,
. -d -um:
:
Kalii chlordum
Natrii bromdum
Hydrargri ioddum .

hydro- :
:
Morphni hydrochlordum
Pachycarpni hydroioddum .
4.

-l- -ium.
(LECTIO SEXTA)
Methnum
Methylium
Aethnum
Aethylium
Pentnum
Pentylium
Acdum acetcum
Acdum formiccum
Acetylium
Formylium
5.
- :
-aethether (.)
()
-benz-meth-
-phen-
-naphth-barb-
benzo (.)

methy (.)

phaino (.)

,

naphtha(.)
,

acdum

barbiturcum

Aethazlum
Benzylii benzoas
Benzolnum
Methylii
saliclas
Methyltestosternum
Phenamnum
Naphthamnum
Naphthyznum
Barbamylum
Phenobarbitlum
(LECTIO SEXTA)

185

:
1) ; 2) .

(
):
) -arius ,
:
antqua, rum, n antiquarius, ii, m ,
;
secrtum, i, n , secretarius, ii, m ,
;
) -lus, -lus, -clus, -ellus
:
mus, muris, m musclus, i, m ;
filius, ii, m fililus, i, m ;
flos, floris, m flosclus, i, m ;
liber, bri, m libellus, i, m ;
) -arium
, :
tabella, ae, f , tabularium, ii, n ;
aes, aeris, n , aerarium, ii, n ;
) -blum
, , :
vox, vocis, f , vocablum, i, n , ,
.
(LECTIO SEXTA)
) -mentum
, :
instrure instrumentum, i, n ;
argure argumentum, i, n ;
) -ium
, :
studre studium, ii, n ;
consulre , consilium, ii, n ,
.
-(t)orium, -(s)orium
,
:
labro, vi, tum, re laboratorium, ii, n
;
audio, vi, tum, re auditorium, ii, n
().

, ,
, , ,
(, , ), , , , ,
().

Discipli studisi in schola natram variam terrrum et mundi
discunt.
.
Discipli , ( ) disciplus, i, m,
, ;
studisi , studisus, a, um,
, ;
in , ;
schola , schola, ae, f, ,
;
(LECTIO SEXTA)

185
natram , natra, ae, f, ,
;
variam , varius, a, um,
, ;
terrrum , terra, ae, f, ,
;
et ;
mundi , mundus, i, m, ,
;
discunt , disco, didci, , re,
, ,
.
:
discunt
?
discipuli
?
in schola
?
studisi
?
natram
?
variam
?
terrrum et mundi
(LECTIO SEXTA)

:

(m,f,n)
:
4 :
1) -; 2) -;
3) -um; 4) -re
1.
:
. In schola
Schola nostra haud procul a foro oppdi nostri sita est. De fenestris
scholae discipli aedificia alta et pulchra, vias latas et rectas, theatrum
novum et hortum publcum vident.
In schola multa auditoria sunt, ubi puri littras discunt, in bibliothca
autem discipli libros legunt et ad litterrum studium se praeprant.
Nostra bibliothca magna est multosque libros habet. Varia sunt librrum
argumenta. Multi libri de mundi ac terrrum natra, de caelo et stellis, de
aqua et terra, de bestiis et plantis narrant. Discipli ex libris natram
(LECTIO SEXTA)

185
variam terrrum ac mundi cognoscunt. Loca plana et montusa, terras
amplas, silvas densas, fluvios longos et latos, rivos parvos discunt.
Libri saepe tablis pictis ornti sunt. In una pagna libri oppdum
antquum pictum est. Oppdum in loco alto situm est. Muri alti et fossae
profundae oppdum cingunt. In alia tabla agriclae agrum arant et
frumentum serunt. In prato herbso rustci bestias domestcas: vaccas,
equos, agnos, capras pascunt. Nonnulli puri in fluviis se lavant.
. De metallis
Aurum, argentum, ferrum metalla sunt. Metalla sunt in terra. Multi
fluvii auro abundant. Ferrum est metallum necessarium. Aurum et
argentum apud poplos magnum pretium habent. E ferro duro popli
instrumenta varia parant.
. De vera amicitia
Veri amci semper sunt rari. Amicitia bonrum firma et certa est.
Amcus amco carus est. Amicitia vitam humnam multis bonis ornat.
Amci probi amcis exempla industriae et diligentiae sunt. Amicitia
improbrum amicrum non certa est. Exempla mala saepe causae
malrum magnrum et vitirum multrum sunt. Via vitirum est lata.
Divitiae stultis viris periculsae sunt. Divitiae magnae curas magnas et
pericla multa parant. In periclis amci veri praesidium firmum sunt.
V. De Graecrum et Romanrum deis
Graeci et Romni antqui non unum deum, ut Christini, sed multos
deos deasque colunt. Primus in numro derum et maxmus Iuppter,
filius Saturni et Rheae, est. Locus, ubi Iuppter sedet et mundi imperium
tenet, est Olympus altus, stellis vicnus. Inde deus derum, domnus caeli
et mundi tonat et fulmnat: equi rapdi dei per totum mundum volant. Si
clipeo quatit, ventos et procellas in terram mittit. Idem grati su natram
tranquillat.
2. :
1. .
2. .
3. , , , .
4. ,
.
(LECTIO SEXTA)
:
1. Lupus non mordet lupum. .
2. Mala gallna, malum ovum. , .
3. Ignorantia non est argumentum. .
, . 1.
..
4. Errre humnum est. .
, , 4, 3.
. (VI . ..) ,
.
(485-406 . ..) (615), (496-406
. ..) (1024). , , 2, 5
: Cuiusvis homnis est errre,
nullus, nisi insipientis in errre perseverre , , , .
5. De mortuis aut bene, aut nihil. ,
. (IV . ..), ,
,
, , 3, 2, 70.
6. Tres faciunt collegium. .
,
, XXCVII, 56, 10,
(IV . ..).
7. Elephantum e musca facis. .
8. Verba movent, exempla trahunt. ,
.
9. Aut cum scuto, aut in scuto. , .
(50-120) , ,
, ,
, , (
).
10. Sine ira et studio. .
(50-120) (, , 1).
11. Ab ovo usque ad mala. .
.
, , 3, 6-7:
Qucquam prficert: Si cllibusset ab vo
(LECTIO SEXTA)

185
squ(e) ad mla citret: I Bacche! Modo smma.
, - ,
, : !
.
12. Ex libris. .
13. Curriclum vitae. .
14. Anno Domni (.D.). (
). Anno mundi (A.m.). .
15. Deus ex machna. . ( ).
16. Per aspra ad astra. .
, 441: Non est ad astra mollis e terris via
.
17.
,
, ,
, , .
, ,
,
,
, ,

.
.

a (ab) (+Abl)
aedificium, ii, n ,
ager, agri, m , ,
agnus, i, m
altus, a, um , ,
amcus, i, m ,
amplus, a, um , ,
annus, i, m
antquus, a, um , ,
argumentum, ii, n , ,
aro, vi, tum, re
(LECTIO SEXTA)
auditorium, ii, n , ()
aut
bibliothca, ae, f
bonus, a, um , , e, , ,
caelum, i, n
carus, a, um , ,
certus, a, um , , , , ,
cingo, cinxi, cinctum, re
clipus, i, m
cognosco, novi, ntum, re ,
collegium, ii, n ,
cum (+Abl)
curriclum, i, n ,
de (+Abl) ,
deus, i, m
diligentia, ae, f , ,
disciplus, i, m
divitiae, rum, f (Pl)
domestcus, a, um , ,
domnus, i, m ,
durus, a, um , ,
elephantus, i, m
equus, i, m
erro, vi, tum, re
exemplum, i, n ,
facio, fci, factum, re ,
fenestra, ae, f
filius, ii, m
firmus, a, um , ,
fluvius, ii, m
forum, i, n
fossa, ae, f
frumentum, i, n ,
fulmno, vi, tum, re ,
gallna, ae, f
Graecus, i, m
gratia, ae, f ,
(LECTIO SEXTA)

185
haud
herbsus, a, um , ,
hortus, i, m
humnus, a, um , ,
idem, edem, idem , , , , ,

ignorantia, ae, f
imperium, ii, n ,
imprbus, a, um , ,
inde
industria, ae, f , ,
insla, ae, f
inter (+Acc) ,
ira, ae, f
Iuppter, Iovis, m , ,
latus, a, m , ,
lavo, lavi, tum, re
liber, bri, m
loca, rum, n
locus, i, m , ,
longus, a, um , ,
lupus, i, m
machna, ae, f ,
magister, tri, m
malum, i, n , ,
malum, i, n
maxmus, a, um , ,
metallum, i, n
mitto, msi, missum, re
mordeo, momordi, morsum, re
mortuus, a, um , ,
moveo, movi, motum, re ,
mundus, i, m ,
murus, i, m ,
novus, a, um , ,
numrus, i, m
(LECTIO SEXTA)
Olympus, i, m ,
oppdum, i, n ,
orntus, a, um , ,
ovum, i, n
pagna, ae, f
paro, vi, tum, re
pasco, pavi, pastum, re
periculsus, a, um , ,
periclum, i, n
pictus, a, um , , , , ,
poplus, i, m
praepro, vi, tum, re
praesidium, ii, n ,
pratum, i, n
pretium, ii, n ,
primus, a, um , ,
probus, a, um , , , , , , , ,
procella, ae, f ,
procul
profundus, a, um , ,
publcus, a, um , ,
puer, ri, m
pulcher, chra, chrum , ,
quatio, (quassi), quassum, re ,
rapdus, a, um , ,
rarus, a, um , , , , ,
rectus, a, um , ,
Rhea, ae, f ,
rivus, i, m ,
Romnus, i, m
rustcus, i, m
Saturnus, i, m ,
schola, ae, f
scutum, i, n
se
se lvre
sedeo, sedi, sessum, re
(LECTIO SEXTA)

185
sero, sevi, satum, re
si
sine (+Abl)
studium, ii, n , ,
stultus, a, um , , , , ,
tabla, ae, f ,
templum, i, n
teneo, ui, tentum, re ,
theatrum, i, n
tono, ui, , re
traho, traxi, tractum, re
tranquillo, vi, tum, re
tres, tria
unus, a, um , ,
usque
vacca, ae, f
ventus, i, m
verbum, i, n
verus, a, um , , , , ,
vicnus, a, um , ,
vitium, ii, n , ,
volo, vi, tum, re

aedificium, ii, n
, , altus, a, um
Graecus, i, m
charta, ae, f
, , pulcher, chra, chrum
silva, ae, f
pratum, i, n
abundo, vi, tum, re (+Abl)
oppdum, i, n
, , noster, tra, trum
insla, ae, f
orno, vi, tum, re
(LECTIO SEXTA)
Romnus, i, m
fluvius, ii, m
, , situs, a, um
bestia, ae, f
disciplus, i, m
magister, tri, m
templum, i, n
1. :
) circlus vitisus (m) ;
) noster collga doctus (m) ;
) tuum praemium magnum (n) ;
) vestrum desiderium pium (n) .
2. praesens indicatvi actvi
imperatvus:
teneo, ui, tentum, re;
mitto, misi, missum, re.
3. :
insulrum, equos, exempla, locis, imperia, frument, metalli,
disciplum, caelum, amcos, rusticrum.
4. ,
:
pratum, templum, curriclum, aedificium, studium.
5. :
a foro, de elephantis, inter domnos, sine loco, in hortum, apud
poplos.
6. :
Mult agricl prope silv habtant.
Discipl fabl de lup avd narrat.
7. , , , ,
,
-arius, -orium, -mentum. :
.: , , , , ...
(LECTIO SEXTA)

185
a.: notary, ...
.: Notar, ...
.: notaire, ...
.: notario, ...
8. :
, , , , , ,
, , , , , .
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO QUINTA)
Homo locum ornat, non locus homnem
,
(DECLINATIO TERTIA)

.
: , c
nominatvus singulris,
-is.
: -.
,
. ( )
-, .
Nm. sg.

( s) ( s).
1. , -c, -g, -t, -d,
:
Nom. sing.
rex
lux
civtas
palus
Gen. sing.
reg-is
luc-is
civitt-is
pald-is
reg- (rec + s > rex)

luc- (luc + s > lux)
civitt- (civitt + s > civtas)
pald- (pald + s > palus)
2. -1, -r, -n, -s :

Nom. sing.
consul
victor
flumen
flos
Gen. sing.
consl-is
victr-is
flumn-is
flor-is
conslvictrflumnflor-
(LECTIO SEXTA)

185

, '
nomntvus gntvus singulris. gntvus
singulris ,
-is:
Nom. sing
homo
radix
regio
tempus
Gen. sing
homnis
radcis
reginis
tempris
homnradcregintempr-

, nomntvus gntvus singulris, gntvus
singulris -is,
: functio, nis, f ; latus, ris, n .
nomntvus gntvus singulris ,
-is: vallis,
is, f ; nubes, is, f .
:
Casus
Nom.
m
-s (-x)
Singulris
f
n
-s (-x)
Gen.
-is
-is
-is
Dat.
Acc
Abl.
Voc.
-i
-em
-e, -i
=Nom.
-i
-em
-e, -i
=Nom
-i
=Nom.
-e, -i
=Nom.
Plurlis
-es
-es
-a, -ia
-um
-ium
-bus
-es
-bus
=Nom.
-um
-ium
-bus
-es
-bus
=Nom.
-um
-ium
-bus
-a, -ia
-bus
=Nom.

.
,
( gntvus plurlis)
(LECTIO SEXTA)
, gntvus
plurlis .
.
, :
, .
,
:
Abl. sing
-e
-i
-e
Gen. plur
Nom., Acc., Voc. plur.
( )
-um
-a
-ium
-ia
-ium
-a
(Classis consnans)

,
: auctor, ris, m ; aetas, tis, f ; genus,
ris, n , .
:
homo, nis, m ; lex, legis, f ; corpus, ris, n :
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
homo, lex, corpus
homn-is, leg-is, corpr-is
homn-i, leg-i, corpr-i
homn-em, leg-em, corpus
homn-e, leg-e, corpr-e
homo, lex, corpus
Plurlis
homn-es, leg-es, corpr-a
homn-um, leg-um, corpr-um
homin-bus, leg-bus, corpor-bus
homin-bus, leg-bus, corpor-bus
(Classis voclis)
,

-:
(LECTIO SEXTA)

185
1.
.
-ri-
: -er (m), -is (f), -e (n): celber, bris, bre
, , ; acer, acris, acre , , .

: -is (m,f), -e (n): brevis, e , , ; levis, e
, ,.
-nt- -c-
, .
-:
ingens, ingentis , , ; felix, cis , , .
:
) : acer (m), acris (f), acre (n)
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
f
m
cer
cr-is
cr-
cr-em
cr-
cer
cr-is
acr-is
acr-
acr-em
acr-
cr-is
Plurlis
n
cr-e
acr-is
acr-
acr-e
acr-
cr-e
m, f
cr-es
acr-ium
acr-bus
acr-es
acr-bus
cr-es
cr-ia
acr-ium
acr-bus
acr-ia
acr-bus
cr-ia
) : brevis (m, f), breve (n)
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
m, f
n
brev-is
brev-is
brev-
brev-em
brev-
brev-is
brev-e
brev-is
brev-
brev-e
brev-
brev-e
Plurlis
m, f
brev-es
brev-ium
brev-bus
brev-es
brev-bus
brev-es
n
brev-ia
brev-ium
brev-bus
brev-ia
brev-bus
brev-ia
(LECTIO SEXTA)
) : ingens (m, f, n), ingentis (Gen.
Sing.)
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
m, f
n
ingens
ingent-is
ingent-
ingent-em
ingent-
ingens
ingens
ingent-is
ingent-
ingens
ingent-
ingens
Plurlis
m, f
ingent-es
ingent-ium
ingent-bus
ingent-es
ingent-bus
ingent-es
n
ingent-ia
ingent-ium
ingent-bus
ingent-ia
ingent-bus
ingent-ia

-lis, -lis, -blis, -ris.
:
criminlis, e , ,
fatlis, e , ,
formlis, e , ,
fundamentlis, e
, ,
generlis, e , ,
genilis, e , ,
intellectulis, e
, ,
leglis, e , ,
liberlis, e , ,
loclis, e , ,
manulis, e , ,
memorilis, e , ,
morlis, e , ,
naturlis, e , ,
nominlis, e , ,
originlis, e , ,
personlis, e , ,
rationlis, e , ,
moblis, e , ,
stablis, e , ,
populris, e , ,
disciplinris, e
, ,
regulris, e , ,
civlis, e , ,
(LECTIO SEXTA)

185
2.
,
-e, -al, -ar. :
mare, maris, n ; anmal, lis, n ; exemplar, ris, n
, .
:
a
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
Plurlis
mare
mar-is
mar-
mare
mar-
mare
anmal
animl-is
animl-
anmal
animl-
anmal
exemplar
exemplr-is
exemplr-
exemplar
exemplr-
exemplar
mar-ia
mar-ium
mar-bus
mar-ia
mar-bus
mar-ia
animal-ia
animal-ium
animal-bus
animal-ia
animal-bus
animal-ia
exemplar-ia
exemplar-ium
exemplar-bus
exemplar-ia
exemplar-bus
exemplar-ia
3.
1.
,
-is:
turris, is, f ,
puppis, is, f
secris, is, f
febris, is, f
sitis, is, f
tussis, is, f .
2.
-is:
Neaplis, is, f ; Tibris, is, m (
).
3.
-sis: basis, is, f ;
dosis, is, f ; prognsis, is, f : analysis, is, f .
-im.
:
secris, is, f; Neaplis, is, f; analysis, is, f
(LECTIO SEXTA)
Casus
Singulris
Nom
secr-is
Neapl-is
nalys-is
Gen.
secr-is
Neapl-is
analys-is
Dat.
secr-i
Neapl-i
analys-i
Acc.
secr-im Neapl-im analys-im
Abl.
secr-i
Neapl-i
analys-i
Voc.
secr-is
Neapl-is
nalys-is
Plurlis
secr-es
analys-es
secur-ium analys-ium
secur-bus analys-bus
secr-es
analys-es
secur-bus analys-bus
secr-es
analys-es
vis, f ,
vi-, - .
.
, ,
-s -r (vises
vires).
vis:
Casus
Nom
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
vis
vim
vi
vis
Plurlis
vires
virium
virbus
vires
virbus
vires
(Classis mixta)
:
) ,
-es, -is.
sedes, is, f
clades, is, f
navis, is, f
testis, is, m, f ;
) ,
-is :
urbs, urbis, f
ars, artis, f ,
(LECTIO SEXTA)

185
fons, fontis, m
os, ossis, n .
:
civis, is, m, f (); nubes, is, f ; pars, partis, f
; os, ossis, n
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
civ-is
civ-is
civ-i
civ-em
civ-e
civ-is
Singulris
nub-es
pars
nub-is
part-is
nub-i
part-i
nub-em
part-em
nub-e
part-e
nub-es
pars
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
civ-es
civ-ium
civ-bus
civ-es
civ-bus
civ-es
Plurlis
nub-es
part-es
nub-ium
part-ium
nub-bus
part-bus
nub-es
part-es
nub-bus
part-bus
nub-es
part-es
os
oss-is
oss-i
os
oss-e
os
oss-a
oss-ium
oss-bus
oss-a
oss-bus
oss-a

-ium.
i.
, , :
) : pater, tris, m ; mater, tris, f ;
frater, tris, m ; iuvnis, is, m, f , ;
canis, is, m, f ;
) : dives, tis , , ; pauper, ris
, , ; vetus, ris , , ; princeps, pis
, , ; partceps, pis , , .
Nom.
sing.
, .
(LECTIO SEXTA)
: uxor, ris, f , virgo, nis, f
, pater, tris, m .
, , ,
.
nominatvus i genetvus singulris

genus masculnum:
Nom. sing.
-o
-or
-os
-er
-es
-ex
Gen. sing.
-nis
-nis
-ris
-ris
-ris
-tis
-dis
-cis
Nom. sing.
sermo
homo
victor
mos
carcer
miles
pes
apex
Gen. sing.
sermnis
homnis
victris
moris
carcris
miltis
pedis
apcis
Gen. sing.
-tis
-tis
-dis
-is
-is
Nom. sing.
civtas
virtus
pecus
navis
nubes
Gen. sing.
civittis
virttis
pecdis
navis
nubis
-tis
ars
artis
-cis
-gis
-nis
-nis
-nis
arx
lex
fortitdo
imgo
oratio
arcis
legis
fortitudnis
imagnis
oratinis
Nom. sing.
poma
vectgal
Gen. sing.
pomtis
vectiglis
genus feminnum:
Nom. sing.
-as
-us
-is
-es
-s
-x
-do
-go
-io
genus neutrum:
Nom. sing.
-ma
-al
Gen. sing.
-tis
-lis
-ar
-c
-e
-en
-ur
-us
-t
-ris
-tis
-is
-nis
-ris
-ris
-ris
-ris
-tis
(LECTIO SEXTA)

185
exemplar
exemplris
lac
lactis
ovle
ovlis
carmen
carmnis
fulgur
fulgris
robur
robris
tempus
tempris
onus
onris
caput
captis

1. -o, -or, -os, -er, -es
(), -ex.
Feminna
arbor, arbris, f
dos, dotis, f
linter, lintris, f
gaster, gastris, f
Neutra
aequor, aequris, n
cor, cordis, n
marmor, marmris, n
os, ossis, n
os, oris, n
ver, veris, n
iter, itinris, n
tuber, tubris, n
cadver, cadvris, n
papver, papavris, n
piper, pipris, n
merces, mercdis, f
seges, segtis, f
quies, quitis, f
2. -as, -us (Gen. -tis,
-dis), -is (), -es (), -s (
), -x, -do, -go, -io.
(LECTIO SEXTA)
Masculna
ordo, ordnis, m
pugio, puginis, m
elephas, elephantis, m
as, assis, m ()
calix, calcis, m
cortex, cortcis, m
grex, gregis, m
amnis, amnis, m
crinis, crinis, m
collis, collis, m
fascis, fascis, m ,
finis, finis, m ,
mensis, mensis, m
ignis, ignis, m
orbis, orbis, m
panis, panis, m
piscis, piscis, m
cinis, cinris, m
lapis, lapdis, m
pulvis, pulvris, m ,
sanguis, sangunis, m
dens, dentis, m
fons, fontis, m
mons, montis, m
pons, pontis, m
Neutra
ondo, n ()
fas, n ()
; ,
nefas, n () ,
,
vas, vasis, n
3. -ma, -l (-al), -ar, -c,

-e, -en, -ur, -us, -t.
Masculna
sal, salis, m
sol, solis, m
vultur, vultris, m
lepus, lepris, m
mus, muris, m
Feminna
tellus, tellris, f
(LECTIO SEXTA)

185
.
, ,
: aedes, aedis, f , aedes, aedium, f , , finis,
finis, m , , fines, finium, m , , pars,
partis, f , partes, partium, f , .

1.
u, ov, ou, : bos (,
), Iuppter (). vas, vasis, n ()
, .
2. -ma
-is
-bus.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
bos, m, f
,
bovis
bovi
bovem
bove
bos
Singulris
vas, n
systema, n

vasis
systemtis
vasi
systemti
vas
systema
vase
systemte
vas
systema
Iuppter, m
Iovis
Iovi
Iovem
Iove
Iuppter
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
boves
boum
bubus (bobus)
boves
bubus (bobus)
boves
Plurlis
vasa
systemta
vasrum systemtum
vasis
systemtis
vasa
systemta
vasis
systemtis
vasa
systemta
Nom.

: (
), (
).
(LECTIO SEXTA)
1.
,
-s (
-tis).
:
Nominatvus singulris
Natrii sulfas
Codeni phosphas
Genetvus singulris
Natrii sulftis
Codeni phosphtis
2.
,
-is (
-tis).
:
Kalii arsnis
Natrii nitris
Genetvus singulris
Kalii arsentis
Natrii nitrtis
-as, -is
( ).
3.
,
-dum ( -).
:
Kalii ioddum
Natrii bromdum
Genetvus singulris
Kalii ioddi
Natrii bromdi
4.
hydro-.
:
Natrii carbnas
Natrii hydrocarbnas
(LECTIO SEXTA)

185
5.
sub-.
:
Bismthi nitras
Bismthi subnitras

:
-as (tis) = :
-is (tis) = , :
-dum (i) = , :
sulfas, tis, m
arsnis, tis, m
nitris, tis, m
sulfdum, i, n
ioddum, i, n

( ).
:
1. -tor, -sor
, , :
condco, duxi, ductum, re conductor, ris, m
;
collgo, legi, lectum, re collector, ris, m ,
;
comprmo, pressi, pressum, re compressor, ris, m
.

(, , , ) : ,
, , , , .
2. -or
:
odro, vi, tum, re odor, ris, m ;
caleo, ui, , re calor, ris, m .
3. -tio, -sio
:
ago, egi, actum, re , actio, nis, f , ;
(LECTIO SEXTA)
concipio, cepi, ceptum, re conceptio, nis, f
;
praecdo, cessi, cessum, re praecessio, nis, f
, .
:
demonstratio
demonstratinis demonstration . . die Demonstration,
. the demonstration, . la dmonstration.

-: , .
4. -(i)tt

:
liber, ra, rum , a, e libertas, tis, f ;
verus, a, um , a, e vertas, tis, f .
5. -(i)tdo

:
amplus, a, um , a, amplitdo, nis, f ;
longus, a, um , a, e longitdo, nis, f .
6. -tas
, :
universus, a, um , a, e universtas, tis, f ,
;
humnus, a, um , a, e humantas, tis, f ,
.
7. -men
:
nomno, vi, tum, re nomen, nis, n , ;
medco, vi, tum, re , medicmen, nis, n
, .
8. -lis, e
,
:
natra, ae, f naturlis, e , , ;
(LECTIO SEXTA)

185
locus, i, m loclis, e , , ;
natio, nis, f , nationlis, e , , .
9. -ris, e
, , :
militia, ae,f militris, e , , ;
poplus, i, m populris, e , , .
10. -lis, e
:
frango, fregi, fractum, re , fraglis, e ,
a, e, , a, e;
utor, uti, usus sum utlis, e , a, e.
11. -blis, e
, :
sto, steti, tum, re stablis, e , , .
1. :
. De conditorbus Romae
Titus Livius, scriptor Romanrum, fablam de Romlo et Remo,
conditorbus Romae, narrat. In Latio rex Numtor regnat. Amulius fratrem
Numitrem, regem Albae Longae, regno privat. Amulius quoque neptes
Numitris Romlum et Remum in flumne demergre iubet. Ministri regis
Amulio non parent et puros parvlos in flumnis ripa ponunt. Ibi lupa
puros invnit et nutrit. Postea pastor regius puros edcat. Puri
paultim adolescent. Pastor Romlo et Remo verittem aprit. Fratres
Amulium occdunt et regnum avo Numitri reddunt. Romlus postea rex
civittis fit et oppdum novum nomne Roma condit.
II. De patria nostra
Patria nostra Ucrana (Roxolania) est terra Eurpae. In patria nostra
multae silvae sunt, quae bestiis abundant. Montes metalla contnent:
aurum, argentum, ferrum. Campi fertles sunt. In patria nostra varia
animalia habtant: tauri, vaccae cum vitlis, oves cum agnis, caprae cum
haedis, gallnae. Alia animalia in terra, alia in are, alia in aqua vivunt. In
silvis betlae, fagi, fraxni et quercus sunt. In hortis nostris pruni, mali,
(LECTIO SEXTA)
cersi crescunt.Omnes inclae patriae nostrae impigre labrant. Homnes
terras pergunt, altos montes suprant. Agriclae laetas segtes parant.
Inclae terrae nostrae urbes magnas aedifcant. Nomna scriptrum in
patria nostra honorta sunt. Poetae artes litterasque colunt et amoenittem
arvrum cantant. Carmna poetrum multis hominbus patriae nostrae
magnam delectatinem parant, ideo in ore et pectre homnum sunt.
Potae clari non modo patriam suam honrant, sed genr humno
ornamenta sunt. Caput patriae nostrae Kiovia est. Kiovia est urbs magna
et clara. Ibi multa et pulchra aedificia, templa, theatra et monumenta sunt.
. De mari
Magna est pulchritdo maris, magna utiltas. Aqua maris salsa est.
Multa flumna in maria influunt. Rupes litrum maris saepe altae sunt. In
mari multae plantae crescunt et mira animalia vivunt. Itque potae non
recte mare infecundum appellant. Natra marium varia est: alia maria
calda, alia frigda sunt. Inter Eurpam et Afrcam est mare Internum.
Multa maria Graecis et Romnis ignta sunt. Deus flumnum et marium
est Neptnus.
III. De avbus
In silvis multae aves sunt. Aves alas habent. Plumae sunt quasi vestis
avium. Vere voces multrum avium aures homnum delectant. Aves
nonnullae nuntii sunt veris. Autumno aves in alias regines avlant,
nonnullae autem hime in regionbus frigdis manent. Ibi saepe famem
extrmam tolrant.Ut leo rex bestirum, ita aqula regna avium est.
Aqulam regnam avium appellmus, nam nulla avis aqulam robre
suprat.
2. :
1. .
2. ( ),
, .
3. , .
4. , ,
.
(LECTIO SEXTA)

185
:
1. Salus popli suprma lex est. .
, , 3, 8: Illis salus popli suprma lex esto
.
2. Dura lex, sed lex. , .
3. Repetitio mater studirum est. .
4. Consuetdo est altra natra. .
, V, 25, 74: Consuetudne quasi
altra quaedam natra effictur.
. , , , 11, 1370.
5. Amcus Plato, sed magis amca vertas est. ,
. , , 91 :
, ,
. , , , 4, 1096:
.
: ,
.
6. Amci fures tempris sunt. .
7. Quot capta, tot sententiae (sensus). ,
. ( .). ,
, , 4, 14: Quot homnes, tot sententiae ,
. , , , 1, 26-27:
Cstor gudet equs, ov progntus edem
Pgnis: qut capitm vivnt, totidm studirum
Mlia
; , ,
. .
..
8. O tempra, o mores! , ! ,
, , 1.
9. Ab imo pectre. .
10. Aurea mediocrtas. .
, (65-8 .
..), , , 10, 9-10:
Arem quisqus medicrittem
Dligit tuts caret bsolti
(LECTIO SEXTA)
Srdibs tect caret nvidnda
Sbrius ala.
,
,

.
..

, .

. , 10
,
,
.
11. Alma mater. -.
12. Sancta simplictas. .
13. Ultma ratio regum. .
14. Ars longa, vita brevis est. , .
15. Mens sana in corpre sano.
. (60-127) , , 356: randm (e)st ut st mens
sn(a) in crpore sno. ,
.
16. Quod licet Iovi, non licet bovi. ,
.
17. Lege artis. .
18. Panem et circenses! !
19. Urbi et orbi. ( ) (
).

bundo, vi, tum, re (+Abl.)
accipio, cepi, ceptum, re
adolesco, olvi (olui), ultum, re ,
aedifco, vi, tum, re ,
ar, aris, m
(LECTIO SEXTA)

185
ala, ae, f
Alba Longa, ae, f ,

almus, a, um , ,
alter, ra, rum , , , , ,
amoentas, tis, f
Amulius, ii, m ,
anmal, lis, n
aperio, perui, pertum, re
apex, apcis, m
appello, vi, tum, re
ars, artis, f
arvum, i, n ,
aureus, a, um , ,
auris, is, f ,
avis, is, f
avlo, vi, tum, re
avus, i, m
betla, ae, f
bos, bovis, m, f ,
brevis, e , ,
caelestis, e , ,
caldus, a, um , ,
canto, vi, tum, re
capra, ae, f
caput, tis, n ,
carmen, nis, n ,
cersus, i, f
circenses, ium, m
civis, is, m, f
civtas, tis, f
commnis, e , ,
condtor, ris, m
condo, ddi, dtum, re
consuetdo, nis, f
contineo, tinui, tentum, re ,
corpus, ris, n ,
(LECTIO SEXTA)
delectatio, nis, f ,
deleo, vi, tum, re
demergo, mersi, mersum, re , ,
discordia, ae, f
edco, vi, tum, re
extrmus, a, um , ,
fabla, ae, f ,
fagus, i, f
fames, is, f
fertlis, e , ,
fio, factus sum, ri ,
firmo, vi, tum, re
floreo, ui, , re
flumen, nis, n
fons, fontis, m
frater, tris, m
fraxnus, i, f
frigdus, a, um , ,
fur, furis, m
generlis, e , ,
genus, ris, n ,
grandis, e , ,
gravis, e , ,
haedus, i, m
hiems, himis, f
homo, nis, m
honortus, a, um , , , , ,
honro, vi, tum, re ,
ibi
ideo ,
igntus, a, um , ,
impigre
imus, a, um , , , , ,
infecundus, a, um , ,
influo, fluxi, fluxum, re ,
invenio, veni, ventum, re
(LECTIO SEXTA)

185
iubeo, iussi, iussum, re ,
labor, ris, m ,
laetus, a, um , , , , ,
Latium, ii, n , ,

leo, nis, m
lex, legis, f
licet, licuit, re ,
litus, ris, n
lupa, ae, f
magis
malus, i, f
maneo, mansi, mansum, re
mare, is, n
mater, tris, f
mediocrtas, tis, f
mens, mentis, f ,
minister, tri, m
mirus, a, um , ,
mons, montis, m
monumentum, i, n
mos, moris, m
narro, vi, tum, re
nepos, tis, m ,
Neptnus, i, m ,
nix, nivis, f
nomen, nis, n ,
non modo, sed etiam ...,
novus, a, um , ,
nullus, a, um , , , , ,
Numtor, ris, m , ,

nutrio, vi, tum, re
occdo, cdi, csum, re
omnis, e , ,
oppdum, i, n
orbis, is, m ,
(LECTIO SEXTA)
ornamentum, i, n
os, oris, n ,
ovis, is, f
panis, is, m
pareo, ui, tum, re (+Dat)
paro, vi, tum, re
parvlus, a, um , , , , ,
pastor, ris, m
paultim ,
pax, pacis, f
pectus, ris, n ,
pergo, gi, actum, re ,
Plato, nis, m (427347 . ..), V
. ..
pluma, ae, f
pono, posui, postum, re
poplus, i, m
privo, vi, tum, re (+Abl)
provincia, ae, f
prunus, i, f
puer, ri, m ,
pulchritdo, nis, f
quasi
quercus, us, f
quoque
quot, tot ...,
ratio, nis, f ,
recte
reddo, ddi, dtum, re
regna, ae, f
regio, nis, f ,
regius, a, um , ,
regno, vi, tum, re ,
Remus, i, m , -
repetitio, nis, f
rex, regis, m
ripa, ae, f
(LECTIO SEXTA)

185
robur, ris, n
Romlus, i, m ,
rupes, is, f ,
salsus, a, um , ,
salber, bris, bre , , , , ,
salus, tis, f , ,
sanctus, a, um , ,
sanus, a, um , ,
scriptor, ris, m
seges, tis, f
sententia, ae, f , ,
sidus, ris, n
simplictas, tis, f
summus, a, um , ,
supro, vi, tum, re ,
suprmus, a, um , ,
taurus, i, m ,
tego, texi, tectum, re
tempus, ris, n
Titus Livius, i, ii, m (59 . .. 17 . ..),

tolro, vi, tum, re ,
ultmus, a, um , , , , ,
urbs, urbis, f
ut, ita ...,
utiltas, tis, f
vectgal, lis, n ,
ver, veris, n
vertas, tis, f ,
vestis, is, f
vitla, ae, f
vox, vocis, f ,

... aut aut
, , albus, a, um
apex, cis, m
(LECTIO SEXTA)
civis, is, m, f
civtas, tis, f
concordia, ae, f
firmo, vi, tum, re
pax, pacis, f
, , summus, a, um
discordia, ae, f
provincia, ae, f
deleo, vi, tum, re
nix, nivis, f
, itque
1. :
labor gravis (m) ; salus commnis (f) ;
ars generlis (f) ; sidus caeleste (n)
; vectgal grande (n) ; fons salber (m)
.
2.
:
carminbus, in apce, per carmna, sine delectatine, famium, ex are,
trans montem, mentem, temprum, apud aves, in pace, orbi,
fluminbus, panem, per os, regines, consuetudnis, in maria.
3.
:
) : aris, amoenittis, apcis, artis, auris,
avis, civis, civittis, consuetudnis, famis, furis, himis, lenis, moris,
nivis, pacis, ratinis, scriptris;
) : animlis, captis, carmnis, corpris, flumnis,
genris, litris, maris, nomnis.
4. :
tempus, ris, n; civis, is, m, f; repetitio, nis, f; regio, nis, f; homo,
nis, m; mare, is, n; litus, ris, n.
(LECTIO SEXTA)

185
5. ,
:
, , , , , ,
, , , , , ,
, , , , , , ,
, .
6. , , ,
,
-tor, -sor, -or, -tio, -sio. :
: , ...
: lecturer, ...
: der Lektor, ...
: lecteur, ...
: lector, ...
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO SEXTA)
Non sholae, sed vitae discmus
,

(Imperfectum indicatvi actvi)
Imperfectum indicatvi actvi
-b- ( III ) i -b- ( IIIIV )
:
Singulris
1. -m
2. -s
3. -t
Plurlis
1. -mus
2. -tis
3. -nt
I-IV mperfectum
indicatvi actvi:
1.
2.
3.
laud-ba-m
laud-ba-s
laud-ba-t
1.
2.
3.
lauda-b-mus
lauda-b-tis
laud-ba-nt
Singulris
doc-ba-m
doc-ba-s
doc-ba-t
Plurlis
doce-b-mus
doce-b-tis
doc-ba-nt
IV
leg-ba-m
leg-ba-s
leg-ba-t
audi-ba-m
audi-ba-s
audi-ba-t
leg-eb-mus
leg-eb-tis
leg-ba-nt
audi-eb-mus
audi-eb-tis
audi-ba-nt
sum, esse ()
1.
2.
3.
Singulris
er-a -m
er-a -s
er-a -t
Plurlis
er- -mus
er- -tis
er-a -nt
(LECTIO SEXTA)

185
()
(Futrum I (primum) indicatvi actvi)
Futrum I (primum) indicatvi actvi :
) -
-b- i (. praesens indicatvi actvi
) :
Singulris
1. -o
2. -s
3. -t
Plurlis
1. -mus
2. -tis
3. -nt
) -IV
-a- ( 1- ) -- ( )
:
Singulris
1. -m
2. -s
3. -t
Plurlis
1. -mus
2. -tis
3. -nt
-IV futrum I (primum)

indicatvi actvi:
1.
2.
3.
laud-b-o
laud-b-i-s
laud-b-i-t
1.
2.
3.
lauda-b--mus
lauda-b--tis
laud-b-u-nt
Singulris
doc-b-o
doc-b-i-s
doc-b-i-t
Plurlis
doce-b--mus
doce-b--tis
doc-b-u-nt
IV
leg-a-m
leg-e-s
leg-e-t
audi-a-m
audi-e-s
audi-e-t
leg--mus
leg--tis
leg-e-nt
audi--mus
audi--tis
audi-e-nt
sum, esse ()
1.
Singulris
er-o
Plurlis
er--mus
(LECTIO SEXTA)
2.
er-i-s
3.
er-i-t
er--tis
er-u-nt

(praesens, mperfectum,
futrum I (primum)
. ,
.
:
Singulris
Plurlis
1. -or/-r
1. -mur
2. -ris
2. -mni
3. -tur
3. -ntur
-IV praesens, mperfectum, futrum I (primum) indicatvi passvi:
IV
Praesens indicatvi passvi
Singulris
1.
laud-or
doce-or
leg-or
audi-or
=laud-or
2.
laud-ris
doc-ris
leg--ris
aud-ris
3.
laud-tur
doc-tur
leg--tur
aud-tur
Plurlis
1.
laud-mur
doc-mur
leg--mur
aud-mur
2.
lauda-mni
doce-mni
leg-i-mni
audi-mni
3.
lauda-ntur
doce-ntur
leg-u-ntur
audi-u-ntur
1.
2.
3.
1.
2.
mperfectum indicatvi passvi

Singulris
laud-ba-r
doc-ba-r
leg-ba-r
lauda-b-ris
doce-b-ris
leg-eb-ris
lauda-b-tur
doce-b-tur
leg-eb-tur
Plurlis
lauda-b-mur doce-b-mur
leg-eb-mur
lauda-ba-mni doce-ba-mni leg-eba-mni
IV
audi-ba-r
audi-eb-ris
audi-eb-tur
audi-eb-mur
audi-eba-mni
(LECTIO SEXTA)

185
doce-ba-ntur
leg-eba-ntur audi-eba-ntur
3.
laud-ba-ntur
Futrum I (primum) indicatvi passvi

Singulris
laud-b-or
doc-b-or
leg-a-r
lauda-b--ris
doce-b--ris
leg--ris
lauda-b--tur
doce-b--tur
leg--tur
Plurlis
lauda-b--mur
doce-b--mur leg--mur
lauda-b-i-mni doce-b-i-mni leg-e-mni
lauda-b-u-ntur doce-b-u-ntur leg-e-ntur
1.
2.
3.
1.
2.
3.
IV
audi-a-r
audi--ris
audi--tur
audi--mur
audi-e-mni
audi-e-ntur

(Infinitvus praesentis passvi):
laud-ri
doc-ri
leg-i
IV
aud-ri

1.
-
- -.
2.

()
: -s, -t, -m --; -r --;
-n -u-.
3.

-u-.

:
1. praesens ;
2. mperfectum ;
(LECTIO SEXTA)
3. futrum I (primum) ().
:
) (
);
) .
.
:
praesens
mperfectum
futrum I
(primum)
-b- ( .)
-b- (V .)
-b- ( .)
-a-, -- (V .)

1.
ablatvus instrumenti ( ).
?, ? :
Monumenta homnum illustrium florbus ornantur.
.
2. , ,
ablatvus auctris ( ),
a (ab). ,
?
.
: Patria nostra a potis laudtur.
. ( ).
(, , )
1. (ronomna demonstratva)
:
) ille, illa, illud , , ( );
(LECTIO SEXTA)

185
) iste, ista, istud , , ; , , (
);
) is, ea, id , , ; , , ; , , ;
) hic, haec, hoc , , ( ,
, ).
,
( ,
) :
) -us (m, f, n);
) - (m, f, n).
is, ea, id:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
is (m), ea (f), id (n)
e-us (m, f, n)
e- (m, f, n)
e-um (m), e-am (f), id (n)
e- (m, n), e- (f)
Plurlis
e-i (ii) (m), e-ae (f), e-a (n)
e-rum (m, n), e-rum (f)
e-is (iis, is) (m, f, n)
e-os (m), e-as (f), e-a (n)
e-is (iis, is), (m, f, n)
2. (ronomna relatva)
: qui (m), quae (f), quod (n)
, , ; , , ; , , .
qui (m), quae (f), quod (n):
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
qui (m), quae (f), quod (n)
cu-us (m, f, n)
cu- (m, f, n)
qu-em (m), qu-am (f), quod (n)
qu- (m, n), qu- (f)
Plurlis
qu-i (m), qu-ae (f), qu-ae (n)
qu-rum (m, n), qu-rum (f)
qu-bus (m, f, n)
qu-os (m), qu-as (f), qu-ae (n)
qu-bus (m, f, n)
3. (ronmen reflexvum sui ()

Casus
Nom.
Gen.
Singulris
sui
(LECTIO SEXTA)
Dat.
sibi
Acc.
se
Abl.
se
1. :
. De nummis Romanrum
In multis Romanrum nummis un e parte Minervae caput, ex altra
navis imgo erat. Itque puri Romni ludum, qui caput aut navis
nominabtur, agbant. Pro exemplo Marcus, nummum in terram iacibat
et clambat: Navis!, sed nummus altra parte cadbat.
Tum Lucius nummum iacibat iterumque Navis! clambat; nunc
autem nummus e part cadbat, ubi imgo navis erat. Ob eam rem
Lucius victoriam reportbat.
Erant etiam alii nummi. In una parte erum littrae erant, quae verbum
ROMA formbant, ex adversa parte Victoriae deae imgo, quae duos
aut tres equos agbat.
Nummi Romanrum erant anei, argentei et aurei. Usitti nummi apud
Romnos erant: as, sestertius et denarius. As erat nummus aneus, monta
minma. Nummus ass maior erat sestertius, id est libra. Quinque asses
pares erant dubus sestertiis; decem asses denario. Denarius erat
nummus argenteus.
II. De arte libraria Romae
Apud vetres Romnos opra scriptrum a servis transcribebantur.
Unus ex illis dictbat, relqui calmis, atramento tinctis, scribbant. Ita
uno tempre multa exemplaria librrum parabantur. Alii libri erant in
charta scripti, ex papyro parta, alii in membrna, ex corio facta.
Singlae pagnae, inter se conglutintae, in umbilcum volvebantur,
unde libri appellabantur volumna; ea in scriniis servabantur. In foro
Romno erant multae tabernae bibliopolrum, ex qubus libri in ultmas
terras imperii Romni dimittebantur. Romae homnes divtes saepe cum
summo studio magnas bibliothcas sibi comparbant.
III. De Euclde
Eucldes Megarensis saepe Athnas visitbat. In Athnis sermnes
Socrtis audibat. Athenienses magn odi in Megarenses flagrbant.
Cives Athenrum Megarensbus Athnas visitre vetbant. Inclae
(LECTIO SEXTA)

185
Athenrum dicbant: Si vir Megarensis in urben venrit, gravter
punitur. At Eucldes poenam gravem non timbat. Mathematcus
longam vestem mulibrem indubat, caput velbat et Athnas properbat,
ubi cum Socrte disputbat. Deinde, sub lucem, in longa veste muliebri et
cum capte velto Megram revertebtur.
IV. Aetas aurea reddtur (Vergilius)
Nun aetas magna atque nova incpit. Puer nasctur ac gens aurea
venit. Mundus met grav liberabtur. Puer ille derum vitam accipiet
deosque vidbat et ipse videbtur ab illis. Mundum virtutbus antquis
reget. Simul atque laudes et facta parentis legre et virttem scire potrit,
agri beti fructus dulces hominbus omnbus parbunt. Remanbunt
tamen pauca scelra. Homnes mare navbus temptbunt et urbes muris
cingent. Erunt etiam altra bella, atque itrum Triam Achilles magnus
mitttur.
Ubi autem aetas fortis hunc purum virum faciet, maria relinquentur a
vectorbus, nec nautae pecuniae caus merces mutbunt. Agricla
robustus tauros iugo liberbit; non rastris humus tangtur; omnis terra
omnia feret.
2. :
1. ,
.
2. ,
.
3. ,
.
:
1. Clavus clavo pelltur. .
2. De te fabla narrtur. .
3. Tertium non datur. .
4. Nullum periclum sine periclo vinctur.
.
5. Ferrum ferro acutur. .
6. Avaritia neque copia, neque inopia minutur.
, .
(LECTIO SEXTA)
7. Contraria contrariis curantur.
.
8. Diablus non est tam ater, ac pingtur.
, .
9. Quaerte et invenitis. .
10. Magna est vertas et praevalbit.
.
11. Aut inveniam viam, aut faciam. ,
( ).
12. Qui semnat mala, metet mala. , .
13. Ut saltas, ita salutabris. ,
.

Achilles, is, m , ,
acuo, acui, actum, re

adversus, a, um , ,
aneus, a, um , ,
aetas, tis, f
ager, gri, m ,
ago, gi, actum, re , ,
alter, ra, rum , , , , ,
alter, ra, rum , , ,
apud (Acc) ,
argenteus, a, um , ,
as, assis, m , , 327,45
ater, tra, trum , , , , ,
Athnae, rum, f (),
atramentum, i, n
aureus, a, um , ,
avaritia, ae, f
betus, a, um , , , , ,
bibliopla, ae, m
cado, cecdi, casrus, re
(LECTIO SEXTA)

185
calmus, i, m
caput, tis, n
castgo, vi, tum, re
centum
cingo, cinxi, cinctum, re ,
clamo, vi, tum, re
clavus, i, m ,
compro, vi, tum, re ,
conglutintus, a, um , ,
contrarius, a, um , ,
copia, ae, f ,
corium, ii, n
curo, vi, tum, re ,
decem
deinde ,
denarius, ii, m , , 10
16
diablus, i, m ,
dicto, vi, tum, re ,
dimitto, dimsi, dimissum, re
dispto, vi, tum, re ,
dives, tis , ,
dulcis, e , , , , ,
duo, duae, duo
emendo, vi, tum, re
Eucldes, is, m (444369 . ..),
, , ,
VIV . ..
exemplum, i, n ; pro exemplo
fabla, ae, f ,
facio, feci, factum, re
factum, i, n , ,
factus, a, um , ,
fero, tuli, latum, ferre ,
flagro, vi, tum, re ,
formo, vi, tum, re ,
(LECTIO SEXTA)
fortis, e , , , , ,
fructus, us, m ,
gens, gentis, f
gravis, e , ,
gravter
humus, i, f ,
iacio, ieci, iactum, re
imgo, nis, f ,
incipio, cepi, ceptum, re
induo, dui, dtum, re
inopia, a, f
itque ,
itrum , ,
iugum, i, n
laus, laudis, f , , ,
liber, bri, m
libro, vi, tum, re
libra, ae, f , 327,45
librarius, a, um , ,
ludus, i, m
maior, maius , ,
mare, is, n
mathematcus, i, m
Megra, ae, f , ()
Megarensis, e , ,
membrna, ae, f
merces, dis, f , ,
meto, messui, messum, re
metus, us, m
Minerva, ae, f , , ,
,
minmus, a, um , ,
minuo, minui, mintum, re
mitto, misi, missum, re
monta, ae, f ,
muliebris, e , ,
(LECTIO SEXTA)

185
mundus, i, m ,
murus, i, m ,
muto, vi, tum, re , , ,
narro, vi, tum, re

nascor, natus sum, nasci ,
navis, is, f ,
nomno, vi, tum, re
nummus, i, m ,
nunc
ob eam rem
odium, ii, n
omnis, e , , , , , , , , .
opus, ris, n
oro, vi, tum, re ,
pagna, ae, f
papyrus, i, m
par, paris , ,
partus, a, um , ,
parens, entis, m, f , ,
paro, vi, tum, re ,
pars, partis, f
paucus, a, um , , , , , , ,
pello, pepli, pulsum, re ,

periclum, i, n
pingo, pinxi, pictum, re ,
poena, ae, f
possum, potui, posse
praevaleo, ui, , re ,
propro, vi, tum, re
puer, ri, m ,
punio, vi, tum, re
quinque
raster, tri, m
rego, rexi, rectum, re ,
relinquo, liqui, lictum, re , ,
(LECTIO SEXTA)
relquus, a, um , , ,
remaneo, nsi, nsum, re ,
reporto, vi, tum, re , ;
revertor, rti, rti (reversus sum)
robustus, a, um , ,
salto, vi, tum, re
scelus, ris, n ,
scio, vi, tum, re
scrinium, ii, n
scriptor, ris, m
scriptus, a, um , ,
semno, vi, tum, re
sermo, nis, m ,
servo, vi, tum, re
servus, i, m
sestertius, ii, m , , 217 .
.. 2,5 , 4
signum, i, n , ,
simul , ,
singlus, a, um , ,
Socrtes, is, m (469399 . ..),
solus, a, um , , , , ,
taberna, ae, f ,
tam
tango, tetgi, tactum, re ,
taurus, i, m ,
tempto, vi, tum, re ,
timeo, ui, , re
tinctus, a, um , ,
transcrbo, scripsi, scriptum, re
tres, tria
Troia, ae, f , ,
ubi
ultmus, a, um , , , , ,
umbilcus, i, m ,
unde
(LECTIO SEXTA)

185
urbs, urbis, f
usittus, a, um , ,
ut..., ita ...,
vector, ris, m
velo, vi, tum, re
venio, veni, ventum, re
vertas, tis, f
vestis, is, f
vetus, ris , ,
victoriam reportre
vinco, vici, victum, re
vir, i, m
virtus, tis, f ,
virttes, um, f ,
visto, vi, tum, re
volvo, volvi, voltum, re ,

magister, tri, m
civis, is, m, f
amicitia, ae, f
semper
concordia, ae, f
firmo, vi, tum, re
modestia, ae, f
, , studisus, a, um
disciplus, i, m
1. :
) imperfectum indicatvi actvi:
clamre I
clambam
timre II
timbam
dicre III
dicbam
punre IV
punibam
) futrum I indicatvi actvi:

narrre I
praevalre II
vincre III
sentre IV
(LECTIO SEXTA)
narrbo
praevalbo
vincam
sentiam
2. praesens, mperfectum, futrum I

indicatvi actvi et passvi:
salutre I ; exercre II ; scribre III ;
invenre IV .
3.
:
mendor, flagrabmus, formtur, induuntur, mettis, minuebantur,
nominabris, ages, castigtur, comparbis, curmur, dimittit, disputamni, pelltur, servabtur.
4. :
ea imgo praeclra (f)
qui iuvnis noblis (m)
id nomen immortle (n) .
5. :
, , , , , ,
, , , , , , ,
, , , , , , ,
, , , , , ,
, , .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO SEPTMA)
Radces litterrum amrae sunt, fructus dulces
,
.
(NOMEN SUBSTANTVUM.
DECLINATIO QUARTA ET QUINTA)
(Declinatio quarta)

-.
-us , -u.

-us (m, n).
:
casus, us, m ,
genu, us, n ,
usus, us, m ,
cornu, us, n ,
contractus, us, m
veru, us, n .
:

-us, :
acus, us, f
anus, us, f
manus, us, f
portcus, us, f ,
nurus, us, f
socrus, us, f
quercus, us, f
pinus, us, f
tribus, us, f , Idus, uum, f (13 15 )
domus, us, f
:
fructus, us, m , ; cornu, us, n
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Singulris
fruct -us, corn -u
fruct -us, corn -us
fruct -ui, corn -u
Plurlis
fruct -us, corn -ua
fruct -uum, corn-uum
fruct -bus, corn -bus
(LECTIO SEXTA)
Acc.
fruct -um, corn -u
Abl.
fruct -u, corn -u
Voc.
fruct -us, corn -u
fruct -us, corn-ua

fruct -bus, corn -bus
fruct -us, corn-ua
domus, us, f:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
dom -us
dom -us
dom -ui
dom -um
dom -o
dom -us
Plurlis
dom -us
dom -uum (dom -rum)
dom -bus
dom -os
dom -bus
dom -us
domus
: domum ; domo ; domi .
-bus
:
artus, us, m ,
tribus, us, f ,
lacus, us, m
quercus, us, f
specus, us, m
quercus, us, f specus, us, m
-bus
-bus.
Nota bene!
! -us
.

,
,
.

.
.
, -, -(), -,
. : , , , , ,
(LECTIO SEXTA)

185
, , , , , , , , ,
, , , , , , , ,
, .
(Declinatio quinta)

-.
-es.
- (-)
o .
:
series, i, f ,
species, i, f , ,
planities, i, f ,
fides, ei, f
spes, spei, f
res, rei, f , .
.
:
1. dies, dii, m, f (dies, i, f ,
), : dies certa ( ), dies constitta
( ), dies festus ( );
2. meridies, i, m , .
res dies .
,
.
:
res, rei, f; dies, i, m, f
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
r -es, di-es
r -ei, di-i
r -ei, di-i
r-em, di-em
r -, di-
Plurlis
r -es, di-es
r -erum, di-rum
r -ebus, di-bus
r -es, di-es
r -ebus, di-bus
(LECTIO SEXTA)
Voc.
r -es, di-es
r-es, di-es

: dii, fidi.
res, rei, f , :
res publca , ,
res secundae (plur.) ,
res adversae (plur.) ,
res gestae (plur.) ,
res novae (plur.) ,
res bonae (plur.) ,
res summae (plur.) ,
res frumentaria
res rustca
res divnae (plur.)
res familiris
scriptor rerum gestrum
de rerum natra .
dies, i, m, f :
dies ater
dies natlis
diem vidre
in dies
cum die
dies tranquillus
ad certam diem .

:
canities, i,f canitia, ae, f
materies, i,f materia, ae, f ,
luxuries, i,f luxuria, ae, f
plebes, ei, f plebs, plebis, f , .
(LECTIO SEXTA)

185

, ,
, , ,
-tus, -sus, -xus:
audio, vi, tum, re audtus,us, m
sto, steti, statum, re status,us, m ,
sentio, sensi, sensum, re sensus, us, m
plecto, plexi, plexum, re plexus, us, m .

-ies, -ities :
durus, a, um , a, e durities, i, f
amrus, a, um , a, e amarities, i, f
planus, a, um , a, e planities, i, f ,
pauper, ris , a, e pauperies, i, f .

SINGULRIS
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
II
III
m, f, n
n, (f)
m, f, n
a
us, um e, al, is (f) is, es, s (n)
er, ir
(m, f) (n)
ar (n)
x, s
(m, f)
ae i
i
is
is
is
is
is
is
ae o
o
i
i
i
i
i
i
am um um em
n=
e, al, im
em
n=
Nom. ar
Nom.
a
e, er um =
=
=
=
=
=
Nom. Nom. Nom. Nom. Nom. Nom.
IV
m
us
V
n
f
es
us
us
ei
ui (u) ui (u) ei
um
u
em
=
=
=
Nom. Nom. Nom.
PLURLIS
II
Nom. ae
m
i
III
n
m
m, f, n
n, (f)
m, f, n
es
a (n) ia (n) es (f) es
a (n) us
IV
V
n
ua
f
es
(LECTIO SEXTA)
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
rum
is
as
is
ae
rum
is
os
is
i
rum
is
a
is
a
(m,f)
um
bus
es
bus
es
um
bus
a
bus
a
ium
bus
ia
bus
ia
ium
bus
es
bus
es
(m,f)
ium
bus
es
bus
es
ium
bus
a
bus
a
uum
bus
us
bus
us
uum
bus
ua
bus
ua
rum
bus
es
bus
es
(, , , )
. (Pronomna personalia):
ego ; tu ; nos ; vos
Casus
Nom.
Gen.
Singulris
ego, tu
mei, tui
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
mihi, tibi
me, te
me, te
ego, tu
Nota bene!
Plurlis
nos, vos
nostri (nostrum), vestri
(vestrum)
nobis, vobis
nos, vos
nobis, vobis
nos, vos
!
mecum ; tecum ;
nobiscum ; vobiscum .
. (Pronomna demonstratv):
hic (m), haec (f), hoc (n) , ,
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
hic (m), haec (f), hoc (n)
huius (m,f, n)
huic (m, f, n)
hunc (m), hanc (f), hoc (n)
hoc (m, n), hac (f)
hic, haec, hoc
Plurlis
hi (m), hae (f), haec (n)
horum (m, n), harum (f)
his (m, f, n)
hos (m), has (f), haec (n)
his (m, f, n)
hi (m), hae (f), haec (n)
. (Pronomna indefinta):
quidam (m), quaedam (f), quoddam (n) , ,
Casus
Singulris
Plurlis
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
(LECTIO SEXTA)

185
quidam (m), quaedam (f),
quoddam (n)
quaedam (n)
cuiusdam (m, f, n)
quorundam (m, n),
quarundam (f)
cudam (m, f, n)
quibusdam (m, f, n)
quendam (m), quandam (f),
quosdam (m), quasdam(f),
quoddam(n)
quaedam(n)
qudam (m, n), qudam (f)
quibusdam (m, f, n)
quoddam (n)
quaedam (n)
. (Pronomna negatva):
nemo ; nihil
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
nemo
nullus (nemnis)
nemni (nulli)
nemnem
nullo (nemne)
nemo
Singulris
nihil
nullus rei (nihli)
nulli rei
nihil (nil, nihlum)
null r (nihlo)
nihil
1.
:
. De amicitia
Libri matrem rogant: Mater, multae et pulchrae fablae tibi notae
sunt. Narra nobis fablam!. Tum mater: Si vobis, inquit, fablae
meae placent, de dubus amcis hodie vobis narrbo. Tacte!
Duo amci per silvam ingentem ambulbant. Subto procul ursum
magnum vidbant. Sextus gradu celri fugit et arbrem ascendit. Publius
solus manet et mortem ante oclos habet; sed magistri verba memori
tenet: Ursus morturum corpra non attingit. Itque in terra ut mortuus
se prosternit spiritumque contnet. Ursus advenibat, corpus Publii
spectbat, sed homnem mortuum putbat et intactum relinqubat. Ita
casu felci puri periclo liberabantur. Tum Sextus per iocum amcum
(LECTIO SEXTA)
interrogbat: Quid tibi ursus in aurem dicbat? Et Publius:
Proverbium pulchrum: amcus certus in re incerta cerntur.
Libri matri gratias agbant et mater: Et vos, libri, inquit,
proverbium aliud memori tente: res secundae amcos parant, sed res
adversae amcos probant.
II. De mutatine rerum
Nemo nostrum idem in senectte, qui erat iuvnis. Nemo est mane,
qui erat pridie. Corpra nostra flumnis more rapiuntur: quidquid vides,
currit cum tempre, nihil ex his, quae vidmus, manet. Hoc est, quod ait
Heracltus: In idem flumen bis non descendmus. Manet idem flumnis
nomen, aqua transmissa est (Senca).
III. De Alexandro Macedonio
Fortna Philippo, Macednum regi, uno die tres iucundas res donbat.
Regis aurga in Olympiis vincbat; unus e Macednum ducbus acri
imptu hostium exerctum superbat; valdus filius, Alexander, regi natus
erat. Tum sacerdtes Philippo dicbant: Omna Alexandro secunda sunt.
Infans tuus, inter victorias natus, magna faciet: omnes hostes vincet,
regnum tuum augbit. Alexandri fama per orbem terrrum volbit.
Philippus sacerdtum omna magno gaudio accipibat. Alexandri
autem vires in dies crescbant, quod puer corpus suum saepe exercbat.
Ita valdus et fortis adulescens erat.
2. :
1. : , ,
, , , , .
2. , .
3. ,
.
4. , .
5. :
.
6.
.
:
1. Usus est optmus magister. .
, , IV, 9.
(LECTIO SEXTA)

185
2. Natra incpit, ars dirgit, usus perfcit. ,
, .
3. Longae sunt regbus manus. .
4. E fructu arbor cognosctur. .
5. Amcus verus amre, more, ore, re cognosctur.
, , .
6. Dies diem docet. .
(, 123):
Discpulus est priris posterir dies.
.
7. Nulla dies sine linea. . C
(23-79 .) , XXXV, 36, 10 ,
(IV . ..)
.
8. Pax huic domui. .
9. st modus n rebs; sunt crti dnique fnes.
, . , , , 1, 106.
..
10. Omnia mea mecum porto. .
11. Suum cuque. .
, .
12. Ex nihlo nihil fit. .

, , 145:
Nllam r(em) nihil fier divnitus nquam.
, .
..
13. Quisque est faber suae fortnae. .
(IV-III . ..),
, ,
,
.
14. Carpe diem! ! ,
, , , 11:
Spm longm resecs. Dm loquimr, fgerit nvida
etas: crpe dim, qum minimm crdula pstero.
: , ,
(LECTIO SEXTA)
. ! .
..
15. Contra spem spero. .

accipio, cpi, ceptum, re ,
acer, cris, cre , ,
adulescens, entis, m, f ,
advenio, vni, ventum, re
aequus, a, um , ,, , ,
ait
Alexander, dri, m , (356323
. ..)
alius, alia, aliud , ,
amblo, vi, tum, re
amor, ris, m
anma, ae, f
ante (+Acc)
arbor, ris, f
ascendo, ndi, nsum, re
attingo, tgi, tactum, re ,
augeo, auxi, auctum, re ,
aurga, ae, m
auris, is, f
casus, us, m
celer, ris, re , ,
cerno, crevi, cretum, re
certus, a, um , , , , ,
contineo, tinui, tentum, re ,
creso, crevi, cretum, re
curro, cucurri, cursum, re
cursus, us, m ,
descendo, ndi, nsum, re ,
dirgo, rexi, rectum, re
dono, vi, tum, re
dux, ducis, m
exerceo, cui, ctum, re
(LECTIO SEXTA)

185
exerctus, us, m
faber, bri, m
fama, ae, f ,
felix, cis , ,
filius, ii, m
flumen, nis, n
fortis, e , ,
fructus, us, m
fugio, fugi, fugitrus, re
gaudium, ii, n
gradus, us, m ,
gratias agre
hodie
hostis, is, m
idem, edem, idem , ,
imptus, us, m ,
incertus, a, um , , , , ,
incipio, cpi, ceptum, re
infans, infantis, m, f ,
inquam, inquit ,
intactus, a, um , , , , ,
interrgo, vi, tum, re
iocus, i, m ,
iucundus, a, um , , , , ,
Iuppter, Iovis, m ,
iuvnis, e , ,
libri, rum, m
libro, vi, tum, re
linea, ae, f ,
Luna, ae, f ,
Macdo, nis, m
Macedonius, a, um , ,
Mars, Martis, m ,
()
mater, tris, f
memori tenre
mens, mentis, f ,
(LECTIO SEXTA)
Mercurius, ii, m ,
modus, i, m ,
mors, mortis, f
mos, moris, m ,
mutatio, nis, f
natus, a, um , ,
nomen, nis, n
notus, a, um , ,
oclus, i, m
Olympia, rum, n
omen, omnis, n , ,
optmus, a, um , ,
orbis terrrum ,
os, oris, n ,
pax, pacis, f
perficio, fci, fectum, re
Philippus, i, m ,
placeo, ui, tum, re
porto, vi, tum, re
pridie
probo, vi, tum, re ,
procul
prosterno, strvi, strtum, re
proverbium, ii, n
puto, vi, tum, re ,
quis, quid ,
quisque, quaeque, quidque o, ,
quisquis, quaequae, quidquid , , -,
quod
quot
rapio, rapui, raptum, re , ,
regnum, i, n
relinquo, lqui, lictum, re ,
rex, regis, m
rogo, vi, tum, re
sacerdos, tis, m, f ,
(LECTIO SEXTA)

185
Saturnus, i, m ,
se prosternre
secundus, a, um , ,
sempiternus, a, um , ,
sentus, us, m
senectus, tis, f
servo, vi, tum, re
signum, i, n ,
Sol, Solis, m
specto, vi, tum, re
spirtus, us, m ,
subto
supro, vi, tum, re ,
taceo, ui, tum, re
talis, e , ,
tempus, ris, n
tot
transmitto, misi, missum, re ,
tres, tria
tum
ursus, i, m
usus, us, m
valdus, a, um , , , , ,
Venus, ris, f ,
volo, vi, tum, re

cursus, us, m
, , magnus, a, um
Venus, ris, f
usus, us, m
casus, us, m
exerctus, us, m
a, sempiternus, a, um
civis, is, m, f
(LECTIO SEXTA)
dies, i, m, f
, , nonnullus, a, um
diu
fortna, ae, f
anma, ae, f
servo, vi, tum, re
signum, i, n
que
, , brevis, e
c Mars, Martis, m
Mercurius, ii, m
luna, ae, f
nomen, nis, n
poplus, i, m
res adversae, f (Plur.)
Romnus, i, m
mens, mentis, f
Saturnus, i, m
sentus, us, m
apud (+Acc.)
, , fortis, e
quot
gloria, ae, f
verbum, i, n
sol, solis, m
, , aequus, a, um
tot
, , talis, e
res secundae, f (Plur.)
Iuppter, Iovis, m
1. :
hae urbs illustris (f) ; is cursus celer (m)
; ea series generlis (f) ; hoc gelu
acre (n) .
(LECTIO SEXTA)

185
2. :
fructbus (amrus, a, um), casu (felix, cis), auditui (acer, acris, acre),
manu (firmus, a, um), sensuum (omnis, e), rebus (incertus, a, um),
diem (festus, a, um), res (publcus, a, um).
3. :
audio, vi, tum, re
colo, colui, cultum, re
rideo, risi, risum, re
progredior, grdi, gressus sum
4. . :
quosdam, nullus, his, tibi, nos, mei, me, quendam, nemnem, huic,
haec, quas, idem, eis, quos, sibi, nobis, horum, nulli.
5. :
, , , , , ,
, , , , , , .
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO OCTVA)
Imperre sibi maxmum imperium est

(GRADUS COMPARATINIS ADIECTIVRUM)
(PARTICIPIA)

(Gradus comparatvus)
:
1. gradus positvus;
2. gradus comparatvus;
3. gradus superlatvus.

-ior (m, f), -ius (n).
Positvus
Nom.
latus, a, um
tener, ra, rum
acer, cris, cre
brevis, e
felix, cis
latteneracrbrevfelic-
Comparatvus
m, f
n
lat-ior
lat-ius
tener-ior
tener-ius
acr-ior
acr-ius
brev-ior
brev-ius
felic-ior
felic-ius

.
:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
m
latior
latir-is
latir-i
latir-em
latir-e
Singulris
f
latior
latir-is
latir-i
latir-em
latir-e
n
latius
latir-is
latir-i
latius
latir-e
m
latir-es
latir-um
latior-bus
latir-es
latior-bus
Plurlis
f
latir-es
latir-um
latior-bus
latir-es
latior-bus
n
latir-a
latir-um
latior-bus
latir-a
latior-bus
Voc.
latior
latior
(LECTIO SEXTA)

185
latius
latir-es latir-es latir-a

(Gradus superlatvus)

-issm-
-us, -a, -um.
Positvus
Nom.
latus, a, um latbrevis, e
brevfelix, cis
felic-
m
lat-issm-us
brev-issm-us
felic-issm-us
Superlatvus
f
n
lat-issm-a
lat-issm-um
brev-issm-a
brev-issm-um
felic-issm-a
felic-issm-um

. , -er,

-rm- -us,
-a, -um.
Positvus
Superlatvus
Nom.
m
f
n
-er
tener, ra, rum tener
tener-rm-us tener-rm-a tener-rm-um
acer, cris, cre acer
acer-rm-us acer-rm-a acer-rm-um
. ,
-lis,
-lm-,
, -us, -a, -um.
Comparatvus
m, f
n
faclis, e
facil-ior
facil-ius
difficlis, e difficil-ior difficil-ius
Positvus
Superlatvus
facil-lm-us, -a, -um
difficil-lm-us, -a, -um
(LECTIO SEXTA)
simlis, e simil-ior
simil-ius
dissimlis, e
dissimil-ior dissimil-ius
graclis, e gracil-ior
gracil-ius
humlis, e humil-ior
humil-ius
simil-lm-us, -a, -um

dissimil-lm-us, -a, -um
gracil-lm-us, -a, -um
humil-lm-us, -a, -um
-lis
:
mirablis, e , , mirabilior (m, f), -ius (n)
, , mirabilissmus, a, um , a, e.

1.

():
Positvus
bonus, a, um
malus, a, um
magnus, a, um
parvus, a, um
multi, ae, a
Comparatvus
m, f
n
melior
melius
optmus, -a, -um
eior
peius
pessmus, -a, -um
maior
maius
maxmus, -a, -um
minor
minus
minmus, -a, -um
lures
plura
plurmi, -ae, -a
Superlatvus
2.

-us, -a, -um
magis , maxme .
Positvus
Comparatvus
Superlatvus
idoneus, a, um
arduus, a, um
necessarius, a, um
(LECTIO SEXTA)

185
magis idoneus, a, um maxme idoneus, a, um
magis arduus, a, um
maxme arduus, a, um
magis necessarius, a,
um
maxme necessarius, a,
um
3. -dcus, -fcus, -vlus

-dcus, -fcus, -vlus
-entior (m, f), -entius (n),
-entissm- -us, -a, -um.
Positvus
maledcus, a, um
benevlus, a, um
magnifcus, a, um
Comparatvus
maledicentior (m,f),
-ius (n)
benevolentior (m,f),
-ius (n)
magnificentior (m,f),
-ius (n)
Superlatvus
maledicentissmus, a, um
benevolentissmus, a, um
magnificentissmus, a, um

, ,
:
Praepositines
rae ( abl.)
prope ( acc.)
post ( acc.)
extra ( acc.)
intra ( acc.)
supra ( acc.)
Comparatvus
prior, prius
, ,
propior, propius
, , e
posterior, posterius
, ,
exterior, exterius
, ,
interior, interius
, ,
superior, superius
, ,
Superlatvus
primus, a, um , ,
proxmus, a, um
, ,
postrmus, a, um; postmus a,
um , ,
extrmus, a, um;
extmus, a, um , ,
intmus, a, um ,
,
suprmus, a, um; summus, a,
um , ,
(LECTIO SEXTA)
infra ( acc.) inferior, inferius
infmus, a, um; imus, a, um
, ,
, ,
ultra ( acc.) ulterior, ulterius
ultmus, a, um , ,

, ,

: supri, rum, m , infri, rum,
m , extri, rum, m , postri, rum, m
.
1. (Ablatvus comparatinis)

:
) , ,
quam , :
Nihil est celerius, quam mens humna. ,
.
Aurum gravius est, quam argentum. , ;
) , ,
Ablatvus comparatinis
( ).
.
Nihil mente humna celerius est.
.
Aurum argent gravius est. .
2. (Genetvus partitvus)

,
, (Genetvus partitvus),

().
Omnium metallrum aurum pretiosissmum est.
.
(LECTIO SEXTA)

185
Omnium oratrum Cicro clarissmus erat. .
(Participia)
1.
(Participium praesentis actvi)
Participium praesentis actvi
-ns (m, f, n) III
-ens (m, f, n) IIIIV .
-is (m, f, n).
articipium praesentis actvi -V
:
laud-re
doc-re
leg-re
lauda-ns, laudant- doce-ns, docentis leg-ens, legent-is
is (m, f, n) , (m, f, n) ,
(m, f, n) ,
, ,
, , , , , ,
,
, , , ,
, ,
V
aud-re
audi-ens, audient-is (m, f, n)
, , ,
,
, ,

, ,
.
articipium praesentis actvi:
Casus
Singulris
m
f
n
Nom. legens
legens
legens
Gen. legent-is legent-is legent-is
Dat. legent-i
legent-i
legent-i
Acc. legent-em legent-em legens
Abl. legent-i (-e) legent-i (-e) legent-i (-e)
Voc. legens
legens
legens
m
legent-es
legent-ium
legent-bus
legent-es
legent-bus
legent-es
Plurlis
f
legent-es
legent-ium
legent-bus
legent-es
legent-bus
legent-es
n
legent-ia
legent-ium
legent-bus
legent-ia
legent-bus
legent-ia
(LECTIO SEXTA)
articipium praesentis actvi
,
ablatvus singulris -.
-.
articipium praesentis actvi ,
: disciplus audiens (m) , ; magistra
docens (f) , .
, -, -,

: , , , , ,
, , , , .
2.
(articipium perfecti passvi)
articipium perfecti passvi
-us (m), -a (f), -um (n).
articipium perfecti passvi:
laudo, laudvi,
laudtum, laudre
doceo, docui,
doctum, docre
lego, legi, lectum,
legre
audio, audvi,
audtum, audre
laudtdoctlectaudt-
articipium
perfecti passvi
laudt-us, a, um
, ,
doct-us, a, um
, ,
lect-us, a, um
, ,
audt-us, a, um
, ,

() -um.
. (perfectum,
plusquamperfectum, futrum II (secundum)) .
(LECTIO SEXTA)

185
1. :
I. De Solne et Croeso
Solo, ille sapiens, qui leges utilissmas Atheniensbus scribbat, terras
alinas libenter visitbat. Aliquando Croesus, Lydiae rex, Solnem
invitbat et divitias suas viro sapienti ostendbat. Croesus Solne divitior,
sed Solo Croeso sapientior erat. Croesus, qui se ipsum felicissmum
putbat, nam divitissmus erat, Solnem interrogbat: Quem tu, vir
sapiens, omnium homnum felicissmum putas? Solo respondbat:
Tellum Atheniensem felicissmum puto, nam filios optmos et
honestissmos educbat et ipse pro patria pugnans morte honestissma
vitam finibat. Alios quoque viros, qui mortem honestirem habbant,
nominbat. Tum rex irtus: Nonne me felicissmum omnium homnum
putas? Quis enim pulchrires vestes, splendidires gemmas, aedificia
amplira habet? O rex, inquit Solo, nunc te divtem et regem
video, sed felcem non prius te nominbo, quam vitam bon et honest
mort finivris. Hoc responsum minme regi placbat, et Solo regnum
eius relinqubat.
II. De Spartnis
Athenienses artbus et littris illustrires erant, Spartni autem omnium
Graecrum fortissmi. Asperrmis enim morbus puri educabantur et ad
belli labres maxme idonei erant. Etiam hime acerrma, levissma veste
induebantur. Attmen frigra atrocissma tolerbant quotidie in frigda
Eurtae aqua natantes et, pedbus nudis, celerrmo gradu, montes maxme
arduos ascendentes. Sitim quoque et famem patiebantur. Itque in bello
plerumque superires, raro inferires erant.
III. De Italia
Fertilissma et felicissma regio Italiae est Campania. Sed omnium
urbium Italiae clarissma et florentissma erat Roma. Graeci fama
litterrum et artium praestantires erant; Romani perti rei militris et
fortitudne erant. Romni fortires erant, quam Graeci. Popli Romni
exerctus fortissmi et audacissmi erant, duces belli peritissmi. Poplus
Romnus potentissmus domnus erat multrum reginum multorumque
fortium et bellicosrum et audacium populrum Eurpae. Clarira sunt
(LECTIO SEXTA)
nomna poetrum Graecrum, quam Romanrum. Clarissmus poetrum
Latinrum erat Horatius.
2. :
1. , .
2.
.
3. , .
4. .
5. , .
6. , .
:
1. Optma legum interpres consuetdo.
.
2. Honres mutant mores, sed raro in melires.
, . (50120)
, 30 , ,
, .
3. Ferro nocentius aurum est. .
4. Consultor homni tempus utilissmus.
.
5. Firmissma est inter pares amicitia.
.
6. Tunca propior pallio est. , . (
). (250184 . ..), ,
1154.
7. Citius, altius, fortius. , , .
8. Intra bonus, exi melior. , (
).
9. A posteriri. .
10. A priri. ( ).

alinus, a, um , ,
arduus, a, um , , , , ,
(LECTIO SEXTA)

185
asper, ra, rum , , , , ,
Atheniensis, is, m, f ()
atrox, cis , ,
attmen , ,
audax, cis , ,
bellicsus, a, um , ,
bellum, i, n
consultor, ris, m
Croesus, i, m , (VI . ..)
dives, tis , ,
edco, vi, tum, re
Eurtas, ae, m ,
exeo, ii, tum, re
fames, is, f
felix, cis , ,
fertlis, e , , , , ,
finio, vi, tum, re
firmus, a, um , ,
floreo, ui, , re
fortitdo, nis, f
frigus, ris, n
gemma, ae, f ,
hiems, himis, f
honestus, a, um , , , , ,
honor, ris, m ,
idoneus, a, um , ,
ille, illa, illud , ,
illustris, e , ,
induo, ui, tum, re
inferior, ius , ,
interpres, tis, m, f
intro, vi, tum, re
invto, vi, tum, re
ipse, ipsa, ipsum , ,
irtus, a, um , ,
labor, ris, m
lex, legis, f
(LECTIO SEXTA)
libenter
Lydia, ae, f ,
militris, e , ,
mos, moris, m
muto, vi, tum, re
noceo, ui, tum, re
nomno, vi, tum, re
non prius, quam ...,
nudus, a, um , ,
omnis, e , ,
ostendo, ndi, ntum, re
pallium, ii, n
peritia, ae, f
pes, pedis, m ,
potens, entis , ,
praesto, stti, sttum, re
propior, ius , ,
pugno, vi, tum, re
quoque
quotidie
raro
respondeo, ndi, nsum, re
responsum, i, n
sapiens, entis , ,
sapiens, entis, m
sitis, is, f
Solo, nis, m (640560 . ..), ()
(VI . ..)
Spartnus, i, m
splenddus, a, um , ,
superior, ius , ,
Tellus, i, m ,
utlis, e , ,
vestis, is, f
vir, i, m ,

, , opulentus, a, um
(LECTIO SEXTA)

185
, , tutus, a, um
, , turpis, e
valetdo, nis, f
, , illustris, e
, , utlis, e
multo
praeceptum, i, n
quam
, , honestus, a, um
studeo, ui, , re (+Dat.)
labor, ris, m
exemplum, i, n
mens, mentis, f
mors, mortis, f
1. articipium praesentis actvi articipium perfecti

passvi :
edco, vi, tum, re
ostendo, ndi, ntum, re
finio, vi, tum, re
induo, ui, tum, re
praesto, stti, sttum, re
2. :
mos mutans (m); puer ascendens (m); lex praestans (f); frigus
finiens (n).
3. :
arduus, a, um
asper, ra, rum
atrox, cis
bellicsus, a, um
audax, cis
fertlis, e
simlis, e
bonus, a, um
firmus, a, um
honestus, a, um
illustris, e
idoneus, a, um
felix, cis
malus, a, um
faclis, e
4. :
is consultor melior (m); hic labor honestior (m); ea peritia utilior (f);
quod responsum splendidissmum (n).
(LECTIO SEXTA)
5. :
ad minor . partem; in monte altissm .; inter mores honestir .;
ex urbbus pulcherrm ..
6. , , ,
:
meliorbus, pessmus, optmo, tutior, utiliri, maxmum, opulentius,
sapientirem, magis arduo.
7. ,
:
, , , , ,
, .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO NON)
Unum castigbis, centum emendbis
,
(NOMEN NUMERLE)

(Numeralia cardinalia et ordinalia)
:
1. (numeralia cardinalia)
?
2. (numeralia rdinalia)
, , ?
3. (numeralia distributva)
?
4. (numeralia adverbia)
?

Cardinalia
1
I
unus, una, unum
2
II
duo, duae, duo
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
tres, tres, tria

quattuor
quinque
sex
septem
octo
novem
decem
undcim
duodcim
tredcim
Ordinalia
primus, -a, -um

secundus -a, -um; alter,
-ra, -rum
tertius, -a, -um
quartus, -a, -um
quintus, -a, -um
sextus, -a, -um
septmus, -a, -um
otvus, -a, -um
nonus, -a, -um
decmus, -a, -um
undecmus, -a, -um
duodecmus, -a, -um
tertius decmus, -a, -um
(LECTIO SEXTA)

Cardinalia
14
XIV
quattuordcim
15
XV
quindcim
16
XVI
sedcim
17
XVII
septendcim
18
XVIII
duodeviginti
19
XIX
undeviginti
20
XX
viginti
21
XXI
unus et viginti;
viginti unus
22
XXII
duo et viginti;
viginti duo
28
XXVIII duodetriginta
29
XXIX
undetriginta
30
XXX
triginta
40
XL
quadraginta
50
L
quinquaginta
60
LX
sexaginta
70
LXX
septuaginta
80
LXXX
octoginta
90
XC
nonaginta
98
XCVIII octo et nonaginta;
nonaginta octo
99
XCIX
100
200
300
400
500
600
700
800
C
CC
CCC
CD
D
DC
DCC
DCCC
Ordinalia
quartus decmus, -a, -um

quintus decmus, -a, -um
sextus decmus, -a, -um
septmus decmus, -a, -um
duodevicesmus, -a, -um
undevicesmus, -a, -um
vicesmus, -a, -um
unus et vicesmus, -a, -um;
vicesmus primus, -a, -um
alter et vicesmus, -a, -um;
vicesmus alter, -ra, -rum
duodetricesmus, -a, -um
undetricesmus, -a, -um
tricesmus, -a, -um
quadragesmus, -a, -um
quinquagesmus, -a, -um
sexagesmus, -a, -um
septuagesmus, -a, -um
octogesmus, -a, -um
nonagesmus, -a, -um
octavus et nonagesmus, -a,
-um; nonagesmus octvus,
-a, -um
novem et
nonus et nonagesmus, -a,
nonaginta;
-um; nonagesmus nonus,
nonaginta novem
-a, -um
centum
centesmus, -a, -um
ducenti, -ae, -a
ducentesmus, -a, -um
trecenti, -ae, -a
trecentesmus, -a, -um
quadringenti, -ae, -a quadringentesmus, -a, -um
quingenti, -ae, -a
quingentesmus, -a, -um
sescenti, -ae, -a
sescentesmus, -a, -um
septingenti, -ae, -a septingentesmus, -a, -um
octingenti, -ae, -a
octingentesmus, -a, -um
(LECTIO SEXTA)

185

Cardinalia
Ordinalia
900
CM
nongenti, -ae, -a
nongentesmus, -a, -um
1000
M
mille
millesmus, -a, -um
2000
MM
duo milia
bis millesmus, -a, -um
3000
tria milia
ter millesmus, -a, -um
4000
V
quattuor milia
quater millesmus, -a, -um
5000
V
quinque milia
quinquies millesmus, -a,
-um
10000
X
decem milia
decies millesmus, -a, -um
100000
C
centum milia
centies millesmus, -a, -um
1.
1 10, 20 (viginti), 100 (centum) 1000
(mille) . ,
.
, ..
.
1) 11 17
-dcm ( decem), : undcim,
duodcim ..
2) 8 9
2 1:
18 duodeviginti
19 undeviginti
28 duodetriginta
29 undetriginta
30 90
-ginta, : triginta, quinquaginta
..
3) 21 99 :
, ,
, et, : 22 viginti duo duo et
viginti.
(LECTIO SEXTA)
4) 200 900
-centi ( centum): sescenti -genti: octingenti.
5) 100 : ,
, : 847 octingenti quadraginta septem.
2.
, primus, -a, -um, secundus -a, -um
alter, -ra, -rum,
-us (m), -a (f), -um (n):
tertius, a, um.
, 18,
-esm-: vicesmus, -a, -um ( viginti 20).
(
).
435 quadringentesmus tricesmus quintus
.

1, 2, 3, 200
900 .
) :
unus, a, um; duo, duae, du:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
m
unus
unus
uni
unum
un
une
Singulris
f
n
una
unum
unus
unus
uni
uni
unam
unum
un
un
una
unum
m
duo
durum
dubus
duos
dubus
duo
Plurlis
f
duae
durum
dubus
duas
dubus
duae
n
duo
durum
dubus
duo
dubus
duo
) tres (m, f), tria (n)

:
Casus
m
Nom.
tres
Plurlis
f
tres
n
tria
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
trium
tribus
tres
tribus
tres
(LECTIO SEXTA)

185
trium
trium
tribus
tribus
tres
tria
tribus
tribus
tres
tria
) 200 900
:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
m
quingenti
quingentrum
quingentis
quingentos
quingentis
quingenti
Plurlis
f
quingentae
quingentrum
quingentis
quingentas
quingentis
quingentae
n
quingenta
quingentrum
quingentis
quingenta
quingentis
quingenta
) mille () ;
mil () :
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Plurlis
mil
milum
milbus
mil
milbus
mil
) ,
.

1) mille (
) .
2) 1, 2, 3 200 900
, :
duo viri (m)
(LECTIO SEXTA)
tres regines (f)
ducenti libri (m) 200
tria oppda (n) .
3) 4 100,
1000 (mille) :
sex nomna 6
decem arbres 10 .
4) mil (), ,
:
quattuor milia miltum .
5) ,
, :
annus millesmus nongentesmus nonagesmus nonus 1999 ;
annus bis millesmus secundus 2002 .

(Numeralia distributva et adverbia)
?
(quotni?), ? (quotiens?).

, .
.
-n-,
, , -ies.
,
.

(Numeralia distributva)
singli, ae, a

bini, ae, a

terni, ae, a

quaterni, ae, a
quini, ae, a

seni, ae, a

septni, ae, a

(Numeralia adverbia)
semel
bis
,
ter
quater

quinquies

sexies

septies

(LECTIO SEXTA)

185
octni, ae, a

octies

novni, ae, a

novies

deni, ae, a

decies

undni, ae, a

undecies

vicni, ae, a

vicies

centni, ae, a

centies

singla milia

milies

1) : 1/4
quarta pars; 1/6 sexta pars; 1/9 nona pars; 3/5 tres quintae; 5/9
quinque nonae; 8/10 octo decmae; 4/15 quattuor quintae decmae.
2) :
2 2 = 4 bis bina sunt quattuor;
5 6 = 30 quinquies sena sunt triginta;
3 8 = 24 ter octna sunt viginti quattuor.
3) :
5 + 3 = 8 quinque et tres sunt octo
21 + 34 = 55 viginti unus et triginta quattuor sunt quinquaginta
quinque.
4) , ,
, :
quinquies millesmus , 5000.
5) ,
pars partes (, ):
3% tres partes pro centum
20% viginti partes pro centum
100% centum partes pro centum
0,5% dimidia pro centum (, ).
, :
4,5% quattuor partes dimidia pro centum.
6) , ,
,
pars, partes:
0,1% decima (pars) pro centum
0,3% tres decmae (partes) pro centum
(LECTIO SEXTA)
0,01% centesma (pars) pro centum
0,2% duae centesmae (partes) pro centum
0,003% ter millesmae (partes) pro centum
7) :
1,0 gramma unum
0,4 decigrammta quattuor
2,0 grammta duo
0,01 centigramma unum
5,0 grammta quinque
0,06 centigrammata sex
0,1 decigramma unum
0,001 milligramma unum
0,007 milligrammata septem

:
1. Ablatvus tempris ( ) ,
?, ?
: annus ; tempus ; aetas ; aera
; saeclum ; mensis ; dies ; hora
; ver ; nox .
Roma anno septingentesmo quinquagesmo tertio ante aeram nostram
condta est. 453 . ..
2. Accusatvus tempris ( )
, , ?,
? accusatvus tempris per
().
:
Graeci decem annos Troiam expugnbant.
.
(LECTIO SEXTA)

185
1. uni-,
mono-, proto,
universtas, tis, f
monocrystallus, i, f

,
uncus, a, um
protozoa, rum, n
,

2. bidi-, dichobiquadrtus, a, um dichloretnum, i, n ,
bimetallum, i, n ,
dichroismus, i, m

3. tritritrigonlis, e
trigonometria, ae, f
trimestris, e
trisectio, nis, f ,

4. quadri- (a)tetraquadrtum, , n
tetramter, tri, m
,
5. quintpentquinta essentia
pentoxylum, i, n
,
quinta
6. sexhex- (-a)
sextans, antis, m ,
hexachlornum, i, n

8. octooctooctober, bris, e ,
octoestrlum, i, n
9. dec- (-em)
dec- (-a)
december, bris, bre
decas, decados, f
,
,

decimter, tri, m ,

(LECTIO SEXTA)
10. mill- (-i)
millenium, ii, n
milligramma, tis, n

(510509 . ..)
(16 . ..)
fasti consulres. (16 . ..)
,
(ab Urbe condta),
753 . ..
,
, .
aera nostra .
,
,
(mensis Martius), ,
. , Martius ,
, : September
( septem ), Octber ( octo ),
November ( novem ), December ( decem
). VII VI . ..
, 12 . 46 . ..

.
.
(365-365-365-366=1461 ).
(30 31,
28 29 ).
1 45 . .. .
1 ,
.
- 1582

.
(LECTIO SEXTA)

185

, :
1. Mensis Ianuarius , .
2. Mensis Februarius , februa ,
.
3. Mensis Martius , .
4. Mensis Aprlis , .
5. Mensis Maius , .
6. Mensis Iunius , .
7. Mensis Quintlis , , 44 . .. Iulius,
.
8. Mensis Sextlis , , 8 . .. Augustus,
.
9. Mensis September , .
10. Mensis Octber , .
11. Mensis November , .
12. Mensis December , .
,
:
1. Kalendae, rum, f , , .
2. Nonae, rum, f , 5 7- (
, , , ).
nonus, a, um
,
.
3. Idus, uum, f , , (15- , , , 13-
).
blatvus
tempris:
Kalendis Ianuariis 1 ;
Nonis Februariis 5 ;
Idbus Martiis 15 .
, , ,
pridie () accusatvus tempris
:
(LECTIO SEXTA)
pridie Kalendas Ianuarias 31 ;
pridie Nonas Martias 6 ;
pridie Idus Aprles 12 .
,
. ante diem
accusatvus tempris .

, , :
21 (3121+2)=12 ante
diem duodecmum Kalendas Februarias.
3 (73+1)=5 ante
diem quintum Nonas Martias.
11 (1511+1)=5 ante
diem quintum Idus Maias.
: a.d.V.Id.Mai, 11 .
, 29 , 24 (a.d.VI.
Kal. Mart.) (bis sextus) : ante
diem bissextum Kalendas Martias
.

.
nundnae, rum, f. ,
.
, ,
321 .
dies Solis ().
.
1. Dies Solis , .
dies dominca, .
2. Dies Lunae , .
3. Dies Martis , .
4. Dies Mercurii , .
5. Dies Iovis , .
6. Dies Venris , .
7. Dies Saturni , .
(LECTIO SEXTA)

185
24 (hora): 12 12 .
, ,
,
.
(vigilia).
:
prima vigilia 6 9
secunda vigilia 9 12
tertia vigilia 12 3
quarta vigilia 3 6 .
(LECTIO SEXTA)
P
1
1
2
3
4
2
5
3
6
4
7
5
8
6
9
7
10
8
11
9
12
10
13
11
14
12
15
13
14
15
14
16
16
15
17
17
16
14
18
18
17
15
19
19
18
16
20
20
19
17
21
21
20
18
22
22
21
19
23
23
22
20
24
24
23
21
25
25
24
22
26
26
25
23
27
27
26
24
28
28
27
25
29
29
28
26
30
30
29
27
Kalendis
a.d.VI Nonas
a.d.V Nonas
a.d.IV Nonas
a.d.III Nonas
pridie Nonas
Nonis
a.d. VIII Idus
a.d. VII Idus
a.d. VI Idus
a.d. V Idus
a.d. IV Idus
a.d. III Idus
ridie Idus
Idibus
a.d. XIX Kalendas
a.d. XVIII Kalendas
a.d. XVII Kalendas
a.d. XVI Kalendas
a.d. XV Kalendas
a.d. XIV Kalendas
a.d. XIII Kalendas
a.d. XII Kalendas
a.d. XI Kalendas
a.d. X Kalendas
a.d. IX Kalendas
a.d. VIII Kalendas
a.d. VII Kalendas
a.d. VI Kalendas
a.d. V Kalendas
a.d. IV Kalendas
a.d. III Kalendas
31
31
(LECTIO SEXTA)

185
30
28
pridie Kalendas
) :
pes ( , ) 29,57
cubtus () = 44,4
passus ( ) = 5 147,85
mille passus ( ) = 1478,5 .
( ).
) :
pes quadrtus ( ) = 0,087 2
scruplum () = 8,75 2
actus () = 1259,44 2
iugrum () = 2519 2
.
, 100
; = 144 , = 2 .
) :
congius () = 3,275
sextarius () = 0,547
quartarius () = 0,137
urna () = 13,13
modius () = 8,754
.
, , 24 ,
. 16
, .
scruplum () = 1,137
drachma () = 3,411
uncia () = 27,3
libra () = 327,45 .
(LECTIO SEXTA)
, 12
.
.
Libra (), pondus ( ), as ()
327,45 . semis.
sextans, antis, m = 1/6 2 ;
triens, entis, m = 1/3 4
quadrans, antis, m = 1/4 3 .
) :
s (), = 327,45
1/6 = 54,575
1/12 = 27,287
1/24 = 13,643 ;
) :
denarius (), = 10 , = 16 = 218,28
(1 = 13,643 )
quinarius (, ), = 5 , = 8
sestertius (, ), = 2,5 ,
= 4 ;
) :
aurus () = 25 = 100 = 5457 .
aurus (),
25 .

. , ( 6,6 )
4 (218,28 ).
(LECTIO SEXTA)

185
1.
:
. De Romae descriptine
In antqua descriptine urbis Romae, orbis terrrum captis, omnia
aedificia enumerantur. Romae erant octo pontes, duodcim fora, octo
campi, triginta septem portae, inter quas clarissma Porta Appia,
quadringenti viginti tres vici, mille nongentae domus, multae inslae, duo
macella in Coelio et Esquilno sita, ducenta horrea, decem thermae, viginti
aquaeductus, octoginta balnea, mille putei, duo Capitolia, altrum in monte
Capitolio, altrum in colle Quirinli, quadraginta templa, duo amphitheatra,
tria theatra, duo circi, quinque naumachiae, triginta arcus e marmre.
. Calendarium Romanrum
Apud Romnos initio Martius primus anni mensis erat, Aprlis alter,
Maius tertius, Iunius quartus. Quintli, quinto mensi, postea, quod
G.Iulius Caesar hoc mense natus erat, nomen erat Iulius, Sextlis, sextus,
ex imperatre Augusto Augustus nominabtur. Menses proxmi olim, ut
nomna ipsa docent, erant menses septmus, octvus, nonus, decmus.
Primo mensis dii nomen erat Kalendae, septmo dii mensium Martii,
Maii, Iulii, Octobris nomen Nonae, quinto decmo dii eorundem
mensium nomen Idus. Ceterrum mensium Nonae erant quinto mensis
die, Idus tertio decmo. Anno ante aeram nostram quadragesmo sexto
temporbus G.Iulii Caesris annus trecentos sexaginta quinque dies
habebat, quarto autem cuque anno dies trecentesmus sexagesmus sextus
adiciebtur. Hoc ordne annrum Romni atque gentes Christinae
utebantur usque ad aettem Papae Gregorii tertii decmi. Qui anno
millesmo quingentesmo octogesmo altro ordnem annrum confsum
corrigbat.
. De dibus
Annus est longa series dirum. Causa dii et noctis motus terrae est. In
regionbus nostris aestte sunt dies longi, noctes breves; hime dies
breves, noctes longae. Meridie tempus in omnbus terrae partbus
diversum est.
Nomna dirum apud Romnos erant: dies Solis, dies Lunae, dies
Martis, dies Mercurii, dies Iovis, dies Venris, dies Saturni.Primum diem
(LECTIO SEXTA)
mensis Romni Kalendas appellbant. In serie dirum dies festi sunt.
Popli antqui Diem natlem Solis invicti celebrbant. Dibus festis
homnes pompis intersunt. Aspectus pompae mirablis est.
2. :
1. : , , , .
2. .
3. ,
, ,
.
4. 97 18 115.
5. 5 3 15.
:
1. Una hirundo non facit ver. .
(VI . ..), ,
. ,
. , ,
. , ,
. , ,
, .
2. Unus testis nullus testis. .
3. Conscientia mille testes. .
4. Vox unus, vox nullus. .
5. Primus inter pares. .
6. Unus dies gradus est vitae. .
7. Semel scriptum, decies lectum. ,
.
8. Non bis in idem. .
.

adicio, ici, iectum, re ,
aestas, tis, f
aetas, tis, f
amphitheatrum, i, n ,
annus, i, m
(LECTIO SEXTA)

185
Aprlis, e , a,
aquaeductus, us, m
arcus, us, m ,
aspectus, us, m
Augustus, a, um , , ,
,
Augustus, i, m (63 . .. 12 . ..),
, ,
balneum, i, n ,
brevis, e , ,
G.Iulius Caesar, G.Iulii Caesris, m (10044 .
..) ,
calendarium, ii, n
campus, i, m
Capitolium, ii, n
causa, ae, f
celebro, vi, tum, re
circus, i, m
Coelius mons, Coelii montis, m ,

collis, is, m ,
confsus, a, um , , , , ,
conscientia, ae, f
corrgo, rexi, rectum, re
decmus, a, um , ,
descriptio, nis, f
dies natlis (m)
diversus, a, um , ,
domus, us, f
enumro, vi, tum, re
Esquilnus mons, Esquilni montis, m ,

festus, a, um , ,
forum, i, n
gens, gentis, f
gradus, us, m ,
hiems, himis, f
(LECTIO SEXTA)
hirundo, nis, f
horreum, i, n , ,
Idus, um, f , 13- 15-
impertor, ris, m
initium, ii, n
intersum, esse, fui (+Dat.)
invictus, a, um , ,
Iulius, a, um , , , .
Iunius, a, um , , ,
Kalendae, rum, f ,
lectus, a, um , ,
longus, a, um , ,
macellum, i, n
Maius, a, um , , ,
marmor, ris, n
Martius, a, um , a, ,
mensis, is, m
mirablis, e , ,
mirus, a, um , ,
motus, us, m
naumachia, ae, f ,
nomen, nis, n ,
nomno, vi, tum, re
Nonae, rum, f , 5- 7-
nonus, a, um , ,
nox, noctis, f
octvus, a, um , ,
olim
ordo, nis, m
Papa, ae, m , ,
par, paris , ,
pars, partis, f
pompa, ae, f
pons, pontis, m
porta, ae, f
postea
proxmus, a um , ,
puteus, i, m
(LECTIO SEXTA)

185
Quintlis, e , ,
Quirinlis mons, Quirinlis montis, m ,

scriptus, a, um , ,
septmus, a, um , ,
Sextlis, e , ,
templum, i, n
testis, is, m, f
theatrum, i, n
thermae, rum, f ,
usque
ut
vicus, i, m
vox, vocis, f

ver, veris, n
hora, ae, f
hiems, himis, f
aestas, tis, f
nomen, nis, n
autumnus, i, m
tempus, ris, n
1. :
19; 23; 37; 45; 52; 68; 74; 112; 233; 326; 491; 899; 974;
; ; ;
; ; ; 0,09; 1/4; 6/7.
2. :
IX et III sunt XII
XXI et X sunt XXXI
LX et XI sunt LXXI
D et D sunt M
LXXX et XX sunt C
(LECTIO SEXTA)
3.
:
tres colles (m), ducenti vici (m), una porta (f), duo aquaeductus (m),
terni arcus (m), unus mensis (m), quini anni (m).
4. :
septni, ae, a; undecies; ducenti, ae, a; millesmus, a, um;
sescentesmus octogesmus tertius; triginta septem; centies; singli,
ae, a; anno bis millesmo secundo; Kalendis Februariis; pridie
Kalendas Maias; Nonis Octobrbus; pridie Idus Martias; Idbus Iuliis.
5. ,
:
, , , , , , ,
, , , , , , , .
(LECTIO SEXTA)

185
(LECTIO DECMA)
Veni, vidi, vici
, ,

( )

: perfectum ( ), plusquamperfectum ( ) futrum II (secundum) (
) (
) .
:
,

(articipium perfecti passvi),
, esse .
1.
(erfectum indicatvi actvi)

(perfectum indicatvi actvi)
:
Singulris
1. -
2. -isti
3. -it
Plurlis
1. -mus
2. -istis
3. -runt

- .
(LECTIO SEXTA)
I
laudo, laudvi,
laudvi
laudtum, laudre
II
doceo, docui, doctum, docui
docre
III
lego, legi, lectum,
legi
legre
IV
audio, audvi,
audvi
audtum, audre
laudvdoculegaudv-
V perfectum indicatvi
actvi:
1.
2.
3.
laudv-i
laudav-isti
laudv-it
1.
2.
3.
laudav-mus
laudav-istis
laudav-runt
Singulris
docu-i
docu-isti
docu-it
Plurlis
docu-mus
docu-istis
docu-runt
IV
leg-i
leg-isti
leg-it
audv-i
audiv-isti
audv-it
leg-mus
leg-istis
leg-runt
audiv-mus
audiv-istis
audiv-runt
sum, fui, esse () perfectum indicatvi:

Singulris
1. fu-
2. fu-isti
3. fu-it
Plurlis
1. fu-mus
2. fu-istis
3. fu-runt
2.
(lusquamperfectum indicatvi actvi)
(plusquamperfectum indicatvi actvi)
(LECTIO SEXTA)

185
-r- :
Singulris
1. -m
2. -s
3. -t
Plurlis
1. -mus
2. -tis
3. -nt
V plusquamperfectum
indicatvi actvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Singulris
laudav-ra-m
docu-ra-m
laudav-ra-s
docu-ra -s
laudv-ra-t
docu-ra-t
Plurlis
laudav-er-mus docu-ermus
laudav-er-tis
docu-ertis
laudav-ra-nt
docu-ra- nt
leg-ra-m
leg-ra-s
leg-ra-t
IV
audiv-ra-m
audiv-ra-s
audiv-ra-t
leg-ermus audiv-er-mus

leg-ertis
audiv-ertis
leg-ra-nt
audiv-ra- nt
sum, fui, esse () plusquamperfectum

indicatvi:
Singulris
1. fu-ra-m
2. fu-ra-s
3. fu-ra-t
Plurlis
1. fu-er-mus
2. fu-er-tis
3. fu-ra-nt
3.
(Futrum II (secundum) indicatvi actvi)

(futrum II (secundum) indicatvi actvi)
-r-
-r-
:
Singulris
1. -o
Plurlis
1. -mus
(LECTIO SEXTA)
2. -s
2. -tis
3. -t
3. -nt
-V futrum II (secundum) indicatvi actvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Singulris
laudav-r-o
docu-r-o
leg-r-o
laudav-ri-s
docu-ri-s
leg-ri-s
laudv-ri-t
docu-ri-t
leg-ri-t
Plurlis
laudav-er-mus docu-er-mus leg-er-mus
laudav-er-tis docu-er-tis
leg-er-tis
laudav-ri-nt
docu-ri- nt
leg-ri-nt
IV
audiv-r-o
audiv-ri-s
audiv-ri-t
audiv-er-mus
audiv-er-tis
audiv-ri-nt
sum, fui, esse () futrum II (secundum)

indicatvi:
Singulris
1. fu-r-o
2. fu-ri-s
3. fu-ri-t
Plurlis
1. fu-er-mus
2. fu-er-tis
3. fu-ri-nt

1.
(erfectum indicatvi passvi)

(perfectum indicatvi passvi) :

sum, fui, esse
.
-us (m), -a (f), -um (n).
(LECTIO SEXTA)

185
articipium perfecti passvi:
laudo, laudvi,
laudtum, laudre
doceo, docui, doctum,
docre
lego, legi, lectum,
legre
audio, audvi, audtum,
audre
laudtdoctlectaudt-
articipium
perfecti passvi
laudt-us, a, um
, ,
doct-us, a, um
, ,
lect-us, a, um
, ,
audt-us, a, um
, ,

() -um.
.
(perfectum, plusquamperfectum, futrum II (secundum))
.
V perfectum indicatvi
passvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
laudtus, a,
um sum
laudtus, a,
um es
laudtus, a,
um est
laudti, ae, a
sumus
laudti, ae, a
estis
laudti, ae, a
Singulris
doctus, a, um lectus, a, um
sum
sum
es
es
est
est
Plurlis
docti, ae, a
lecti, ae, a
sumus
sumus
docti, ae, a
lecti, ae, a
estis
estis
docti, ae, a
lecti, ae, a
IV
audtus, a, um
sum
audtus, a, um
es
audtus, a, um
est
audti, ae, a
sumus
audti, ae, a
estis
audti, ae, a
(LECTIO SEXTA)
sunt
sunt
sunt
sunt
2.
(lusquamperfectum indicatvi passvi)

(plusquamperfectum indicatvi passvi) :

sum, fui, esse
.
-V plusquamperfectum
indicatvi passvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
laudtus, a,
um eram
laudtus, a,
um eras
laudtus, a,
um erat
laudti, ae, a
ermus
laudti, ae, a
ertis
laudti, ae, a
erant
Singulris
eram
eram
eras
eras
erat
erat
Plurlis
docti, ae, a
lecti, ae, a
ermus
ermus
docti, ae, a
lecti, ae, a
ertis
ertis
docti, ae, a
lecti, ae, a
erant
erant
IV
audtus, a, um
eram
audtus, a, um
eras
audtus, a, um
erat
audti, ae, a
ermus
audti, ae, a
ertis
audti, ae, a
erant
3.
(Futrum II (secundum) indicatvi passvi)

(futrum II (secundum) indicatvi passvi)
:
(LECTIO SEXTA)

185
sum, fui, esse
.
V futrum II
(secundum) indicatvi passvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
laudtus, a,
um ero
laudtus, a,
um eris
laudtus, a,
um erit
laudti, ae, a
ermus
laudti, ae, a
ertis
laudti, ae, a
erunt
Singulris
ero
ero
eris
eris
erit
erit
Plurlis
docti, ae, a
lecti, ae, a
ermus
ermus
docti, ae, a
lecti, ae, a
ertis
ertis
docti, ae, a
lecti, ae, a
erunt
erunt
IV
audtus, a, um
ero
audtus, a, um
eris
audtus, a, um
erit
audti, ae, a
ermus
audti, ae, a
ertis
audti, ae, a
erunt
1) , ,
(perfectum historcum).
2) ,
(perfectum praesens).
3) ,
.
4) , ,
, .
(LECTIO SEXTA)
1. :
. De Prometheo
Prometheus auxilio Minervae homnes ex aqua et terra fecrat ac de
genre humno bene meruit. Di saepe Prometheum ad eplas suas
invitbant. Itque consilium Iovis, qui omnes homnes necre constituit,
ei notum erat. Prometheus aliquando in coelum venit et ignem de OIympo
subduxit et hominbus donvit. Quamquam ira Iovis magna erat, genus
humnum non delvit. Prometheum autem Vulcnus iussu Iovis in monte
Caucso ferreis catnis ad saxum alligvit cotidique aqula iecur
Promethei devorbat. Iecris pars, quam aqula mane devoravrat, noctu
crescbat. Ita Prometheus ingentes dolres tolerbat. Postea Hercles
aqulam sagitta necvit Prometheumque libervit.
. De talo Achillis
Achilles, fortissmus omnium Graecrum, qui contra Troinos
bellavrunt, filius Pelei et deae Thetdis fuit. Mater Thetis infantem suum
in fluvium Stygem, qui apud infros fluit, immersit. Aqua fluvii corpus
eus invulnerable effcit. Attmen talus pedis dextri vulnerablis mansit.
Nam Thetis, cum filium in fluvio immergbat, manu sua corpus eus talo
dextri pedis tenbat. Itque talus dextri pedis aqua fluvii intactus ideoque
vulnerablis permansit.
Troini autem, qui de vulnerabli talo Achillis nihil audivrant, frustra
Thetdis filium telis petbant; eum nullo modo vulnerre potrant.
Postrmo Apollo sagittam Pardis in talum dextri pedis Achillis direxit
atque herem occdit.
II. Galli Romam expugnant
Quarto saeclo ante aeram nostram Roma in magno periclo erat.
Galli enim cum copiis Romanrum ad fluvium Alliam contendrant et
Romnos fugrant. Multi Romni cecidrant. Tum Romni Capitolium
defendre constiturant. Galli in portas irruprant. Tecta incendrant.
Marcus Manlius fortter defendit neque se dedit. Sed magna inopia
frumenti Romnos prembat. Manlius cum Gallis de indutiis egit.
Reglus Gallrum magnum auri pretium poposcrat. Si aurum, inquit,
pependertis, decdam. Si pretium non solvertis, neque viris, neque
(LECTIO SEXTA)

185
femnis, neque puris parcam. Romni aurum suum tradidrunt, tamen
Galli contenti non erant.
2. :
1. 753 . ..
2. . ..
3. ,
.
4. , .
:
1. Antqua furunt olim nova. .
2. Fci, qud potu, facint melira potntes. , ,
, , .
, .
, , , 14: Ego plus, quam feci, facre non possum.
, , .
3. Dixi et anmam meam levvi. .
(, , 33, 9).
4. Exgi monumentum. .
(, 30),
:
xeg monumnt(um) are pernnis
Rgalque sit pramid(um) ltis,
Qud non mber edx, nn Aquil(o) mpotns
Pssit druer(e) at nnumerbils
nnorm seris t fuga tmporm.
. , ,
, .
, ,
, ;
.
..
5. Ut sementem fecris, ita metes. ,
( , ).
6. Calamitte doctus sum. .
7. Post scriptum (P.S.). . .
(LECTIO SEXTA)
8. Post factum. .
9. Vae victis! !
10. Littra scripta manet. .

ac
Achilles, is, m ,
ago, egi, actum, re
Allia, ae, f
allgo, vi, tum, re
anma, ae, f
antqua, rum, n
Apollo, nis, m
aqula, ae, f
attmen ,
auxilium, ii, n
bello, vi, tum, re
caedo, cecdi, caesum, re
calamtas, tis, f
catna, ae, f
Caucsus, i, m
coelum, i, n
consilium, ii, n ,
constituo, ui, tum, re ,
contendo, ndi, ntum, re ,
contentus, a, um , ,
contra (+.)
copiae, rum, f
corpus, ris, n
cotidie
cresco, crvi, cretum, re
cum
dea, ae, f
defendo, ndi, nsum, re
deleo, vi, tum, re ,
devro, vi, tum, re
dexter, tra, trum , ,
(LECTIO SEXTA)

185
dolor, ris, m
dono, vi, tum, re
efficio, feci, fectum, re ,
eplae, rum, f
exgo, egi, actum, re
expugno, vi, tum, re
femna, ae, f
ferreus, a, um , ,
fluvius, i, m
fortis, e , ,
fortter
frumentum, i, n ,
frustra
Gallus, i, m
genus, ris, n
Hercles, is, m
heros, heris, m
ideo ,
iecur, ris, n
ignis, is, m
immergo, mersi, mersum, re
incendo, ndi, nsum, re
indutiae, rum, f
infans, antis, m, f ,
infri, rum, m
ingens, ingentis , ,
inopia, ae, f
intactus, a, um , ,
invto, vi, tum, re
invulnerablis, e , ,
ira, ae, f
irrumpo, rupi, ruptum, re
iussus, us, m
levo, vi, tum, re
libro, vi, tum, re
(LECTIO SEXTA)
manus, us, f
mater, tris, f
mereo, ui, tum, re
meto, messui, messum, re
modus, i, m ,
mons, montis, m
monumentum, i, n
neco, vi, tum, re
noctu
olim
Olympus, i, m
parco, peperci, , re (+Dat.) ,
Paris, dis, m ,
Peleus, i, m ,
pendo, pependi, nsum, re
periclum, i, n
permaneo, mansi, mansum, re
pes, pedis, m
peto, vi, tum, re ,
posco, poposci, , re
postea
postrmo
premo, pressi, pressum, re ,
Prometheus, i, m ,
puer, ri, m
quamquam
reglus, i, m
saeclum, i, n ,
sagitta, ae, f
saxum, i, n
sementis, is, f ,
si
solvo, solvi, tum, re ,
Styx, Stygis, f ,
subdco, duxi, ductum, re
talus, i, m
(LECTIO SEXTA)

185
tamen
tectum, i, n ,
telum, i, n , ,
teneo, ui, tentum, re
Thetis, Thetdis, f (), ,
trado, ddi, dtum, re
Troinus, i, m
vae! !
Vulcnus, i, m , ()
vulnerablis, e , ,
vulnro, vi, tum, re

frater, tris, m
edco, vi, tum, re
miles, tis, m
libri, rum, m
.. ante aeram nostram
condo, ddi, dtum, re
urbs, urbis, f
, , firmus, a, um
praesidium, ii, n
littrae, rum, f
Remus, i, m
Romlus, i, m
munio, vi, tum, re
Phoenix, cis, m
audax, cis
si
1.
:
invto, vi, tum, re
(LECTIO SEXTA)
peto, vi, tum, re
invenio, veni, ventum, re.
2.
:
mereo, ui, tum, re
libro, vi, tum, re
venio, veni, ventum, re.
3. :
egit; constituermus; subductus est; donavrit;
toleravmus; liberti ermus.
delti
4. :
id genus humnum (n)
qui dolor ingens (m)
ea pars minor (f)
hoc pretium maius (n)
5. :
, , , , .
erant;
A
333
(LECTIO UNDECMA)
Gtta cavt lapidm non v, sed sap cadndo;
Sc homo ft sapins non v, sed sape legndo
Ovidius
, ;
,
.
:
(GERUNDIUM, GERUNDVUM, SUPNUM I ET II,
PARTICIPIUM)
(GERUNDIUM)
, .
nd
- end IV i:
Infinitvus
I laudre
II docre
III legre
IV audre

laudadocelegaudi-
Gerundium
lauda-nd-i
doce-nd-i
leg-end-i
audi-end-i
:
1.
; ars scribendi
;
2.
: occasio legendi
;
3.
, ablatvus
modi: docendo discmus .
: .

. .
infinitvus praesentis actvi (
(LECTIO SEXTA)
).
: genetvus, datvus, accusatvus, ablatvus.
:
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
(laudre)
lauda-nd-i
lauda-nd-o
ad lauda-ndum
lauda-nd-o
(docre)
doce-nd-i
doce-nd-o
ad doce-ndum
doce-nd-o
(legre)
leg-end-i
leg-end-o
ad leg-endum
leg-end-o
(audre)
audi-end-i
audi-end-o
ad audi-endum
audi-end-o
.
Genetvus genetvus obiectvus:
a) : ars, artis, f (), causa, ae, f
(), consensio, nis, f (), consuetd, nis, f (),
cupidtas, tis, f (), difficultas, tis, f (), facultas, tis,
f (), genus, ris, n (), libdo, nis, f (), metus,
us, m (), modus, i, m (), occasio, nis, f (), potestas,
tis, f (), ratio, nis, f (), scientia, ae, f (), spes, ei, f
(), studium, ii, n (), vis, f (), voluntas, tis, f
(), auctor, ris, m (), magister, tri, m (), dux,
ducis, m (), princes, pis, m, f ();
) , genetvus obiectvus:
avdus, a, um , ,
cupdus, a, um , ,
insutus, a, um , ,
studisus, a, um , ,
ignrus, a, um , ,
pertus, a, um , ,
memor, ris , ,
immmor, ris , ,
expers, pertis , , , , ,
plenus, a, um , ,
partces, cpis , , ,
innis, e , , , , ,
inops, pis , , , , ,
A
333
) causa gratia ,
-, , .
1. Sapientia ars vivendi puttur.
.
2. Bete vivendi cupiditte incens omnes sumus (Cic.)
.
3. Multi nostrum cupdi sunt carmna potrum Romanrum legendi.
.
4. Athnas erudiendi gratia missus est.
.
Datvus :
) ,
, , .:
sum, fui, esse ; do, dedi, datum, re ; tribuo, ui, tum,
re ; mitto, misi, missum, re ; relinquo, reliqui,
lictum, re ; dono, vi, tum, re ;
) , :
utlis, e , ,
nocvus, a, um , ,
suavis, e , ,
simlis, e , ,
faclis, e , ,
diffcilis, e , ,
1. Quisque locum pugnando cepit. .
2. Aqua utlis bibendo est. .
Accusatvus ad
, :
) Homo ad intellegendum et agendum natus est.
.
) Nulla aetas ad perdiscendum sera est.
.
Ablatvus ,
ablativus instrumenti modi ( ).
.
Ablativus ablativus instrumenti
modi:
(LECTIO SEXTA)
1.
Homnis mens discendo et cogitando altur.
.
2. Lycurgi leges laborbus erudiunt iuventtem venando, currendo,
esuriendo, sitiendo, algendo, aestuendo.
(), , , ,
, .
Ablativus : a (ab), de, e
(ex), in, pro.
1. Qui ingenuis studiis atque artbus delectantur, ex discendo
volupttem capiunt. ,
, .

(
). , ,
: E terrae cavernis ferrum elicmus, rem ad
colendum agros necessariam. ,
, .
: Saepe dubitando ad
verittem pervenmus. , .
, .
(Ablatvus modi)
Ablatvus modi cum
. , .
?, ?, ?
: consilio , ratine, arte
, vi , iure , merto ,
casu .
,
.
1. Audendo virtus crescit, tardando timor.
, .
2. Daedlus casu homnem necvit. .
(Ablatvus instrumenti)
Ablatvus instrumenti ,
- . ,
accusatvus per . ablatvus instru-
A
333
menti ,
.
? ?:
1. Pyrrhus lapde ictus interiit. ,
.
2. Cornbus tauri, apri dentbus, morsu lenes se tutantur.
, , .
3. Caesar militbus murum perdcit. .
(Gerundvum)
Gerundvum participium futri passvi (
) ,
, .
nd -end -V -
us (m), a (f), um (n):
I lauda-nd-us, a, um (, ), (, )
II doce-nd- us, a, um (, ), (, )
III leg-end- us, a, um (, ), (, )
IV audi-end- us, a, um (, ), (, )
-
:
1) ;
2) .

(Coniugatio periphrastca passva)
-
, .
: do , trado ,
habeo , relinquo , curo , suscipio
.
, :
1. Poplus Romnus Crasso bellum gerendum dedit.
.
2. Caesar obsdes Aeduis custodiendos tradit.
.
(LECTIO SEXTA)
sum, fui, esse

(oniugatio periphrastca passva):
Praesens: laudandus, a, um sum
Imperfectum: laudandus, a, um eram
Perfectum: laudandus, a, um fui
Plusquamperfectum: laudandus, a, um furam -
Futurum I: laudandus, a, um ero

Futurum II: laudandus, a, um furo
Coniugatio
periphrastca
passva
,
, ,
:
1. Patria manda et defendenda est.
.
2. Pacta sunt servanda. .
3. Quod erat demonstrandum. .
4. Pax quaerenda erit. .
oniugatio periphrastca passva , datvus auctris ( ). Datvus auctris :
1. Liber mihi legendus est. .
2. Amci vobis amandi erant. .
sum, fui, esse - , :
1. Vincendum aut moriendum est. .
2. Parendum est legbus. .

,
, , , .

.
A
333
,
:
1. Vivis et vivis non ad deponendam, sed ad confirmandam audaciam.
, , .
2. Dux urbe defendenda magnam gloriam sibi parre studuit.

.
:
, , , .

:
Consilium urbem capiendi. .

, , :
Consilium urbem capiendi.

.
Consilium urbis capiendae.

.
(Supnum)
( ) : accusatvus
um , ablatvus u I. . ,
( , ), .
: eo,
ii, itum, ire , venio, veni, ntum, re , proficiscor,
profectus sum, proficisci , mitto, misi, missum, re
.

:
1. Legti a Croeso, rege Lydrum, missi Delphos venrunt oraclum
consultum. , , ,
, ( ).
(LECTIO SEXTA)
2. Totus fere Galliae legti ad Caesrem gratultum convenrunt. , () .

: iucundus, a, um , faclis, e , , ; difficlis, e , , ; optmus, a, um , , ; incredi-blis,
e , , ; turpis, e , , .
: fas est , nefas est .
, ,
.
1. Quod optmum factu videbtur, facies.
, .
2. Omnia praeterbo, quae mihi turpia dictu videbuntur.
, .
i.
:
dictu , factu , audtu ,
visu , cogntu , inventu
, memortu .

(Participium futri actvi)

(Coniugatio periphrastca actva)
Participium futri actvi
r - us (m), -a (f), -um
(n):
I laudat-r-us, a, um , , ,
II doct-r- us, a, um , , ,
III lect-r- us, a, um , , ,
IV audit-r- us, a, um , , ,
Participium futri actvi - . sum, fui, esse
(oniugatio periphrastca actva), , - .
Praesens: laudatrus, a, um sum
Imperfectum: laudatrus, a, um eram
A
333
Perfectum: laudatrus, a, um fui
Plusquamperfectum: laudatrus, a, um furam
Futurum I: laudatrus, a, um ero

Futurum II: laudatrus, a, um furo
1.
Qui iniuriam factrus est, iam facit. ,

, .
2.
Irascmur saepe non illis, qui laesrunt, sed iis, qui laesri sunt.
, , ,
.
1. :
I. De Archimdis morte
Marcellus, Romanrum consul, ad Syracsas, urbem Siciliae
nobilissmam, oppugnandas missus est. Marcellus urbem cito occupatrus
erat, sed obsidio diuturna fuit. Ea tempestte Syracsis Archimdes fuit.
Mathematcus egregius opra Romanrum multis machnis urbis
defendendae causa inventis disturbvit. Syracsae a Marcello captae erant.
Consul Romnus prudenti Archimdis delecttus capti illus pepercit.
Archimdes discendi causa in pulvre quasdam formas describbat.
Archimdes de periclo patriae nescvit. Miles quidam in domum
Archimdis praedandi causa irruprat. Cupidtas luxuriae investigandae in
miltem invasrat. Archimdes milti respondit: Noli turbre circlos
meos!. Itque a milte obtrunctus est.
II. De bello cum Belgis gesto
Anno quinquagesmo septmo ante aeram nostram Caesri bellum cum
Belgis gerendum erat. Belgae fortissmi omnium hostium furunt. Belgae
subto omnbus copiis ex silvis procurrrunt impetumque in equtes
Romnos fecrunt. Caesri omnia uno tempre erant agenda: vexillum
proponendum, ab opre revocandi miltes, qui paulo longius aggris
petendi causa processrant, arcessendi, acies instruenda, miltes monendi,
signum tuba dandum.
(LECTIO SEXTA)
Miltes Romni propter propinquittem et celerittem hostium non iam
Caesris imperium exspectant, sed per se incredible dictum est omnia
administrbant.
Caesar ad miltes monendos decurrit et ad leginem decmam devnit.
Militbus signum proelii committendi dedit. Anmus miltum ad
pugnandum partus erat. Tempus ad galeas induendas defuit. Diu proelium
anceps erat. Postrmo Caesar ipse in primam aciem processit. Cuus
adventu hostium imptus tardtus est. Hostes legtos ad Caesrem pacem
pettum misrunt.
. De Marco Antonio
M. Antonius, quasi impertor copias suas collcans, omnia verba
ponbat in maxme opportnis suae oratinis partbus. Gestbus non
verbrum exprimendrum, sed sententirum illuminandrum causa
utebtur. Etsi vox eus subrauca natra, etiam hoc vitium in bonum ille
convertbat. Habbat enim fleble quiddam optumque et ad fidem
faciendam et ad misericordiam movendam.
Oratri animrum flectendrum cupdo necesse est, ut Demosthnes
ait, in dicendo plurimi aestimre.
Antonius aut sedandis anmis aut excitandis incrediblem vim habbat.
In interpretando, in definiendo, in explicanda aequitte nemo erat melior,
quam Antonius.
2. :
1. ,
.
2. ()
.
3. .
4. .
5. .
:
1. Ave, Caesar, moritri te saltant! , ,
!
(69-141)
:
-, ,

A
333
.
, :
,
.
,
: , ,
. ,
: Ave, Caesar,
moritri te saltant!
2. Quod erat demonstrandum ( Q.e.d.) -
. , -.
3. Ars amandi
(43 . .. 18 . ..)
4. E dubus malis minmum eligendum est. .
5. Aequo anmo audienda sunt imperitrum convicia. . LXXVI, 4.
6. Aliis inserviendo consmr. , .
, -
16 .
7. Patriae in serviendo consmr.
. ()
8. Memento moriendum esse. , .
,
, 1664 .
9. Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt.
, . .
10. Verbis ut nummis utendum est.
().
11. Serum est cavendi tempus in mediis malis.
.
12. Silendo nemo peccat. .
13. Equi donti dentes non sunt inspiciendi.
.
14. Cum his versre, qui te melirem factri sunt. ,
.
(LECTIO SEXTA)
15. Commne periclum concordia propulsandum est.
.
16. Nihil facle scitu est. .
17. Difficle dictu est. .

acies, i, f ,
administro, vi, tum, re ,
adventus, us, m
aequtas, tis, f
agger, ris, m ,
ago, egi, actum, re
alius, alia, aliud , ,
amo, vi, tum, re
anceps, ciptis , ,
anmus, i, m
annus, i, m
Antonius, ii, m ., (83-30 . ..),

aptus, a, um , , , , , , , ,
arcesso, vi, tum, re ,
Archimdes, is, m , . (287-212. ..)
argumentum, i, n
aveo, , , re ,
Belgae, rum, m ,
bellum gerre
bellum, i, n
bonum, i, n , , ,
Caesar, ris, m . . (100-44. ..), . ,

capio, cepi, captum, re ,
caput, tis, n
caveo, cavi, cautum, re
celertas, tis, f
circlus, i, m ,
cito
A
333
collco, vi, tum, re , ,
committo, msi, missum, re ,
commnis, e , ,
consmo, sumpsi, sumptum, re ,
converto, verti, versum, re , ,
convincium, ii, n , ,
copiae, rum, f
decurro, curri, cursum, re ,
definio, vi, tum, re
delecto, vi, tum, re ,
demonsrto, vi, tum, re ,
descrbo, scripsi, scriptum, re ,
desum, defui, deesse ,
detraho, traxi, tractum, re ,
devenio, veni, ventum, re ,
disturbo, vi, tum, re ,
diu
diuturnus, a, um , , ; , ,
dono, vi, tum, re
duo, duae, duo
egregius, a, um , ,
elgo, lgi, lectum, re (e+legre) ,
eques, tis, m
equus, i, m
etsi
excto, vi, tum, re , ,
expecto, vi, tum, re ,
explco, vi, tum, re
exprmo, pressi, pressum, re , ,
fides, ei, f , , ,
fleblis, e , , , , ,
fortis, e , ,
galea, ae, f
gero, gessi, gestum, re
gestus, us, m ,
(LECTIO SEXTA)
hostis, is, m
iam
illumno, vi, tum, re , ,
impertor, ris, m ,
imperium, ii, n
imptum facre
imptus, us, m ,
incredible dictum est
induo, ui, tum, re
inservio, vi, tum, re
inspicio, spexi, spectum, re ,
instruo, struxi, structum, re , ,
interprtor, tus sum, ri ,

invenio, vni, ventum, re ,
irrumpo, rpi, ruptum, re ,
legio, nis, f
machna, ae, f
malum, i, n , ,
Marcellus, i, m , ,
212 . ..
medius, a, um , , , , ,
memni, meminisse (memento imperat.sing.) ,
minmus, a, um , ,
misericordia, ae, f , ,
moneo, ui, tum, re ,
morior, mortuus sum, mori (part.futri act. moritrus, a, um)
,
mors, mortis, f
moveo, movi, motum, re
nescio, vi, tum, re
noblis, e , , ; , ,
numro, vi, tum, re
nummus, i, m ,
obsidio, nis, f
A
333
obtrunco, vi, tum, re ,
occpo, vi, tum, re ,
opportnus, a, um , , , , , , , ,
oppugno, vi, tum, re ,
opus, ris, n ,
oratio, nis, f
parco, peperci, -, re (+Dat.) ,
paro, vi, tum, re ,
pars, partis, f
paulo , , -
pax, pacis, f ,
pecco, vi, tum, re
per se
periclum, i, n
peto, vi, tum, re , , ,
pondro, vi, tum, re
pono, posui, postum, re , ,
postrmo
praedor, tus sum, ri
procdo, cessi, cessum, re , ,
procurro, curri, cursum, re ,
proelium committre
proelium, ii, n
propinqutas, tis, f
propter (+Acc.)
propulso, vi, tum, re
prudentia, ae, f ,
pugno, vi, tum, re
pulvis, ris, m ,
quasi ,
revco, vi, tum, re ,
scutum, i, n
sedo, vi, tum, re , ,
serus, a, um , , , , ,
signum, i, n ,
(LECTIO SEXTA)
sileo, ui, -, re
subto
subraucus, a, um , , , , ,
Syracsae, rum, f .
tardtus, a, um , , , , ,
tegimentum, i, n , ,
tempestas, tis, f ,
tempus, ris, n
tuba, ae, f
turbo, vi, tum, re ,
unus, a, um , ,
utor, usus sum, uti
verba ponre
verbum, i, n
versor, tus sum, ri ,
vexillum, i, n ,
vexillum proponre
vitium, ii, n , ,
vox, vocis, f

multi nostrum
, , difficlis, e
carmen, nis, n
, , partus, a, um
iuvo, iuvi, iutum, re
amcus, i, m
semper
ars, artis, f
taceo, tacui, tactum, re
vir, i, m
, ... non modo, sed etiam
periclum, i, n
pota, ae, m
consilium, ii, n
, , cupdus, a, um
A
333
, , prudens, entis
, , clarus, a, um
1. gerundium, gerundvum, supnum I et II :

salto, vi, tum, re
2. :
liber legendus (m) ,
oratio audienda (f) ,
carmen dictandum (n) ,
3. :
facultas docendi, modus vivendi, ad referendum, amandus, amanda,
memorandum, agenda.
4.
:
interdum ars scribendi difficlis est;
adulescentes discendi causa in universittem litterrum veniunt;
legendo et scribendo studet;
ad veniendum parti sumus;
libros ad legendum idoneos mihi dat;
bene discendo mox pertus linguae erit.
5. :
liber legendus liber legendus est liber mihi legendus est;
diligenter discendum erat mihi diligenter discendum erat;
spes puri servandi magna est;
spes purum servandi magna est;
linguae discendae causa ad te venit.
6. :
Legti ad sentum auxilium postultum venrunt.
Hoc est incredible dictu et difficle intellectu.
(LECTIO SEXTA)
7. De
Archimdis morte.
8. :
, , , .
A
333
(LECTIO DUODECMA)
Homo sum: humni nihil
a me alinum puto (Terentius)
: ,

(Accusatvus cum infinitvo et nominatvus cum infitvo)

.
:
1) , : Quem nemo ferro
potuit superre nec auro.
, ;
2) : Felix, qui, quod amat, defendre
fortter audet. , , ;
3) (infinitvus historcus).
:
1) , : Vivre est cogitre. . Amo
legre. ;
2) , -
: Meum intellegre nulla pecunia vendo.
;
3) : Multum interest inter dare et
acipre. .

(
):
(LECTIO SEXTA)
1) Infinitvus praesentis actvi et passvi (
);
2) Infinitvus perfecti actvi et passvi (
);
3) Infinitvus futri actvi et passvi (
);
, , .
Infinitvus
praesentis
I laud-re
Infinitvus
perfecti
I laudav-isse
II doc-re
II docu-isse
III leg-re
III leg-isse
IV aud-re
IV audiv-isse
+
-re (I, II, IV), + -re
(III)
I laud-ri
+ -isse
ctvum
Passvum
II doc-ri
III leg-i
IV aud-ri
+
-ri (I, II, IV), +
-i (III)
I laudtus, a, um
esse
II doctus, a, um
esse
III lectus, a, um
esse
IV audtus, a, um
esse
Participium
perfecti passvi +
esse
Infinitvus futri
I laudatrus, a,
um esse
II doctrus, a, um
esse
III lectrus, a, um
esse
IV auditrus, a,
um esse
Participium futri
actvi + esse
I laudtum iri
II doctum iri
III lectum iri
IV audtum iri
Supnum + iri
Iri - infinitvus praesentis passvi eo, ii, itum, ire .
A
333

(Accusatvus cum infinitvo)
ccusatvus cum infinitvo

, , ,
.. ,
ccusatvus infinitvus.
ccusatvus , infinitvus
.
(, ), ccusatvus
, infinitvus .
. nfinitvus praesentis ,
nfinitvus perfecti , nfinitvus futri :
1. Magister videt (vidbat, vidbit) disciplos littras scribre.
(infinitvus praesentis) (, ),
. ( ).
2. Magister videt (vidbat, vidbit) disciplos littras scripsisse.
(infinitvus perfecti) (, ),
. ( ).
3. Magister videt (vidbat, vidbit) disciplos littras scriptros esse.
(infinitvus futri) (, ),
. ( ).
i.
1. ccusatvus
,
.
2.
: ccusatvus
ccusatvus . ccusatvus
,
ccusatvus :
Scio purum librum legre. ,
.

.
.
(LECTIO SEXTA)
,
:
1)
, (verba putandi): puto, vi, tum, re
, cogto, vi, tum, re , , credo, ddi, dtum,
re , scio, ivi, itum, ire , spero, vi, tum, re , iudco, vi, tum, re , , censeo, ui, nsum, re
, , intellgo, lexi, lectum, re ;
2)
, (verba dicendi): dico, dixi, dictum,
re , promitto, misi, missum, re , respondeo, ndi,
nsum, re , trado, ddi, dtum, re , declro,
vi, tum, re , nuntio, vi, tum, re -,
affirmo, vi, tum, re ;
3)
(verba sentiendi): sentio, sensi, sensum, re
-, audio, vi, tum, re , video, vidi, visum, re
, animadverto, verti, versum, re ;
4)
, , (verba studii et voluntatis):
studeo, re, studui , cupio, vi, tum, re , volo, velle, volui , nolo, nolle, nolui , malo, malle, malui
, iubeo, iussi, iussum, re , prohibeo, bui, btum, re
, veto, vetui, vettum, re , sino, sivi, si-tum,
re ;
5)
, , (verba affectuum): doleo,
ui, re , , gaudeo, gavsus sum, re , , laetor, tus sum, ri , maereo, ui, re ,
;
,
: constat , notum est , interest ,
fama est , oportet , appret , placet
, decet , praestat , necesse est
, proverbium est .
1. Iam antqui putbant victoriam amre curam.
, .
2. Romni tradunt multas urbes a Caesre expugntas esse.
, .
A
333
3. Audio sorrem meam carmen cantre. ,
.
4. Belgae nolbant Germnos diutius in Gallia versri.
, .
5. Gaudeo te in Britanniam profectum non esse. ,
.
6. Vetus proverbium est gladiatrem in arna consilium capre.
, .

(Nominatvus cum infinitvo)
nominatvus cum infinitvo
, ,
,
nominatvus ,
- . ,
nominatvus. Nominatvus cum infinitvo
. Nominatvus
, infinitvus .
nominatvus cum infinitvo
, ccusatvus cum infinitvo,
.
nominatvus cum infinitvo ,
, ,
.
.
Nominatvus cum infinitvo
:
1) dicor, trador, feror , ...
2) putor, iudcor, existmor , ...
3) iubeor , ...
4) vetor , ...
5) prohibeor , ...
6) sinor , ...
7) videor , ...
8) habeor , ...
(LECTIO SEXTA)
i.
,
,
-:
videor sribre ,
vidris scripsisse ,
vidtur scriptrus esse ,
vidmur sribre ,
videmni scripsisse ,
videntur scriptri esse ,
1. Dictur vita nostra brevis esse. , .

2. Puttur Cicro ortor clarissmus fuisse. , .
3. Qui tacet, consentre vidtur. , , .
4. Videntur miltes victri esse. , .
1. :
. De Colosseo
Romae multas columnas, arcus, templa theatrque antqua delta esse
cuncti dolmus. Notum est hodie quoque nonnullas reliquias Romae
antquae ostentri posse. Homnes putant Romam urbem aeternam esse.
Dictur illud thetrum conservtum esse, quod Amphithetrum Flavium
nominabtur. Hoc amphithetrum postea Colosseum appelltum esse ex
colossea statua Nernis, quae hic collocta erat, constat. Quo verbo nunc
thetrum significtur. Scriptres antqui tradunt in Colosseo ludos
magnifcos per centum dies perfectos esse. Quibus dibus permultas
bestias nectas esse notum est. Dicuntur alti muri eus thetri, quod ovi
formam habet, magnifcis columnis ornti esse. Narrant Colosseum nimis
amplum fuisse et a quinquaginta milbus Romanrum compltum esse.
Servos quoque iussu dominrum pugnavisse constat.
I. De Ennio pota et de Nasca
Dictur Nasca aliquando Ennium potam visitavisse. Cui ancilla dixit
domnum domi non esse et sero domum ventrum esse. Sed Nasca ei non
A
333
creddit, nam sensit Ennium domi esse. Postridie pota Ennius consilium
cepit Nascam visitre. Is ostiarium rogvit: Estne domi domnus tuus?
Tum Nasca, qui domi erat, clamvit se domi non esse. Tum Ennius:
Credis me vocem tuam non cognoscere? At Nasca: Ego ancillae tuae
creddi et tu mihi ipsi non credis me domi non esse?
II. De Parrhasio et Zeuxde, celeberrmis pictorbus Graecis
Traduntur Parrhasius et Zeuxis celeberrmi pictres Graeci fuisse.
Parrhasius cum Zeuxde de arte pingendi certavisse dictur. Notum est
Zeuxdem uvas simles veris uvis pinxisse. Ad tablam Zeuxdis etiam
aves advolbant. Parrhasius linteum simle vero pinxit. Zeuxis desiderbat
linteum removre et ostendre tablam. Zeuxis errrem suum intellexit et
palmam Parrhasio concessit. Et recte: ipse enim volucres fefellit,
Parrhasius autem artifcem.
Narrtur Zeuxis purum uvas ferentem pinxisse; ad eas uvas etiam aves
advolbant, ut ad veras. Pictor tamen contentus non erat et irtus: Uvas, inquit, - melius quam purum pinxi; puer vero puro simlis esse non
vidtur, si aves ad eum advolre non timent.
2. :
1. , , .
2. , .
3. , .
4. , .
5. , .
:
1. Scio me nihil scire. , . ().
2. Mendcem memrem esse oportet.
.
3. Homnem te esse memento! , !
4. Legem brevem esse oportet. .
().
5. Nec scire fas est omnia. .
6. Notum est amrem caecum esse. , .
7. Dic, hospes, Spartae nos te hic iacentes vidisse, patriae fidles.
, , ,
.
(LECTIO SEXTA)

advlo, vi, tum, re
aeternus, a, um , ,
altus, a, um , ,
amor, ris, m
amphithetrum, i, n
amplus, a, um , , , , ,
ancilla, ae, f ,
arcus, us, m , ,
ars, artis, f
artfex, cis, m ,
avis, is, f
brevis, e , ,
caecus, a, um , ,
celber, bris, bre , , , ,,
certo, vi, tum, re
clamo, vi, tum, re
cognosco, nvi, ntum, re
collco, vi, tum, re
Colossum, ii, n
colossus, a, um , , , , ,
columna, ae, f ,
compleo, vi, tum, re
concdo, cessi, cessum, re
conservo, vi, tum, re ,
contentus, a, um , ,
cunctus, a, um , ,
desidro, vi, tum, re ,
doleo, ui, - , re ,
domnus, i, m ,
Ennius, ii, m , (239-169 . ..)
error, ris, m
fallo, fefelli, falsum, re
fas est ,
A
333
fero, tuli, latum, ferre
fidlis, e , ,
Flavius, a, um , ,
(68-79 .)
hic
hodie
hospes, tis, m
iaceo, cui, ctum, re
intellgo, lexi, lectum, re
irtus, a,um , ,
lex, legis, f
linteum, i, n ,
ludus, i, m ,
magnifcus, a, um , , , , ,
memento (imperatvus memni)
memni, meminisse ,
memor, ris , , , , ,
mendax, cis , ,
murus, i, m ,
Nasca, ae, m , (191 . ..)
neco, vi, tum, re
Nero, nis, m , (54-68 .)
nunc
orno, vi, tum, re
ostendo, tendi, tentum, re ,
ostento, vi, tum, re ,
ostiarius, ii, m ,
ovum, i, n ,
palma, ae, f ,
Parrhasius, ii, m , (IV . ..)
perficio, fci, fectum, re ,
permultus, a, um , ,
pictor, ris, m
pingo, pinxi, pictum, re ,
postea
postridie
puer, ri, m
(LECTIO SEXTA)
pugno, vi, tum, re ,
quoque
recte
reliquiae, rum, f ,
removeo, mvi, mtum, re
rogo, vi, tum, re
scio, ivi, itum, ire
scriptor, ris, m
sentio, sensi, sensum, re
sero
servus, i, m
signifco, vi, tum, re
simlis, e , ,
tabla, ae, f
tamen
templum, i, n
thetrum, i, n
timeo, timui, - , re
uva, ae, f
verus, a, um , ,
visto, vi, tum, re
volcris, is, f
vox, vocis, f
Zeuxis, dis, m , (IV . ..)

Cato, nis, m, (234-149 . ..)
radix, cis, f
littrae, rum, f
fructus, us, m
, , amrus, a, um
, iucundus, a, um
, , (VII-VI . ..)
Thales, tis, m
initium, ii, n
A
333
existmo, vi, tum, re
res, rei, f
luna, ae, f
Cicro, nis, m, (106-43 .
..)
supro, vi, tum, re
eloquentia, ae, f
ortor, ris, m
ante (+Acc)
iam
1.
:
pingo, advlo, removeo, scio.
2. infinitvus praesentis, perfecti, futri actvi et passvi;

:
intellgo, desidro, compleo, sentio.
3. :
is pictor celber (m) ;
illa tabla admirablis (f) ;
hoc theatrum magnifcum (n) .
4. :
celber, bris, bre; admirablis, e; magnifcus, a, um.
5. , :
, , , , , , .
6. ccusatvus singulris plurlis :
columna, murus, ovum, domnus, vox, ars, avis, linteum, error,
artfex, lex, fructus, species.
7. :
, , , , , , ,
, , , , .
8. ccusatvus cum
infinitvo nominatvus cum infinitvo.
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO TERTIA DECMA)
Labre peracto quies iucunda est
, !

: 1) (participium coniunctum (attributvum)); 2)
(participium prae-dicatvum).
: participium praesentis actvi , participium perfecti passvi .

.
blatvus absoltus.
(participium coniunctum participium
praedicatvum) - ,
, : 1)
; 2) .
articipium coniunctum (attributvum)
articipium coniunctum
,
:
1. Puer, librum legens, frater est mei amci. ,
, .
2. Puella, interrogta a magistro, mea soror est. , , .
articipium praedicatvum
articipium praedicatvum , , , , , , , , ,
:
A
333
1. Ad Caesrem, bellum in Gallia gerentem, legti multrum civittum venibant. , , .
2. Progressus septem milia passuum, impertor castra posuit.
, , .
articipium coniunctum (attributvum) articipium praedicatvum . ,
: articipium coniunctum (attributvum) , articipium praedicatvum .
()
Ablatvus absoltus
Ablatvus absoltus ( )
,
, , ,
, .
,
: ( ),
, ,
.
(absoltus) , , ,
.
: participium praesentis actvi (
)
- participium perfecti passvi (
)
.
1. articipium praesentis actvi:
Romlo regnante bellum cum Sabnis fuit. ,
(
).
2. articipium perfecti passvi:
Impertor hostbus victis in castra propervit.
, (
.
, ).
(LECTIO SEXTA)
blatvus absoltus .
:
1) : Cicerne consle, coniuratio atilnae reperta est.
;
2) : Caesre vivo Romni multas victorias
paravrunt. ;
3) (): Te auctre hoc fecmus. ;
4) :
Auspicto tribni creti sunt.
.
,
.
, , sum, fui, esse
, .
Ablatvus absoltus :
1) (, , , , );
2) ;
3) ,
.
1. Bello Helvetirum confecto, totus Galliae legti ad Caesrem convenrunt. , ,
(
);
2. Galli, nec portis urbis clausis, nec stationbus pro muris et portis
dispostis, in urbem intraverunt.
,
( ) ;
3.
Omnbus rebus amissis, vir sapiens non despervit.
, (
);
4. Te adiuvante opus celerter finiam. ,
( ).
A
333
(Verba deponentia)
, ,
. : 1)
praesens, 2) perfectum, 3) infinitvus praesentis:
I.
moror, mortus sum, r ;
II. vereor, vertus sum, ri ;
III. sequor, sectus sum, sequi ;
IV. orior, ortus sum, ri .
:
articipium praesentis, articipium futri .
,
.
(Verba semideponentia)
,
,
, :
gaudeo, gavsus sum, re ;
soleo, soltus sum, re ;
confdo, confsus sum, re ;
revertor, reverti, reverti .
eo, ii, itum, ire
,
,
.
Praesens indicatv actv:
Imperfectum indicatv actv:
Singulris
1. eo
2. is
3. it
Plurlis
1. imus
2. itis
3. eunt
Futrum I indicatv actv:

Singulris
1. ibo
2. ibis
Plurlis
1. ibmus
2. ibtis
Singulris
1. ibam
2. ibas
3. ibat
Plurlis
1. ibmus
2. ibtis
3. ibant
Perfectum indicatv actv:

Singulris
1. ii (ivi)
2. isti (iisti)
Plurlis
1. imus
2. istis (iistis)
(LECTIO SEXTA)
3. ibit
3. ibunt
3. iit
3. irunt
Plusquamperfectum indicatv actv: Futrum II indicatv actv:

Singulris
1. iram
2. iras
3. irat
Plurlis
1. iermus
2. iertis
3. irant
Singulris
1. iro
2. iris
3. irit
Plurlis
1. iermus
2. iertis
3. irint
Imperatvus praesentis: i! !, ite! !

Infinitvus praesentis: ire, iri.
Participium praesentis actv: iens, euntis.
1. :
. De Caesre duce
Caesar, equittu praemisso, sex legines ducbat. Post eas totus
exerctus impedimenta collocavrat. Equtes, flumne transto, cum
hostium equittu proelium commisrunt. Signo dato, miltes Romni in
hostes imptum facibant. Hostes equitbus pulsis, incredibli celeritte ad
flumen cucurrrunt. Vexillo proposto, militbus revoctis a labre, acie
parta Caesar hostes sectus est et victoriam accpit.
I. De Alexandro rege Macednum
Philippo, rege Macednum, occso Alexander regnum occupvit.
Gentbus finitmis domtis a rege exerctus adversus Persas partus est.
Alexandro bellum gerente Graeci bellum movrunt, sed devicti sunt.
Hellesponto traiecto Persas ad Grancum flumen vicit; plurma oppda
maritma portas Alexandro aperurunt. Rex urbbus maritmis captis
magnam partem Asiae occupvit.
II. De Ulxe
Graeci Troia incensa rursus Graeciam petivrunt. Multi erum variis
errorbus factis in patriam revertrunt. Ulxes tempestte cursum
prohibente in inslam, cui nomen Ogygia erat, deltus est. Ibi nympha
amre impulsa Ulxem immortalittem promittens retinbat. Ulxes septem
annos in insla mortus Athna adiutrce navigium aedificvit et patriam
navigvit. Sed ventis adversis ad Phaecum inslam deferebtur.
A
333
Ibi benigne a rege Alcinoo receptus est. Tandem deis auctorbus ad oram
patriae tam diu desidertae versus est. Procis occsis una cum Penelpe
multos annos suis civbus iustus praefuit.
IV. De Augusto
Octavius Antonio victo Aegyptque ad imperium Romnum adiecta, in
Italiam rediit Romamque triumphans ingressus est. Tum bellis toto orbe
compostis, Iani gemni portas, sua manu, clausit, quae tantummdo bis
antea clausae furant, primo Numa regnante, itrum post primum bellum
Puncum. Tunc omnes praeteritrum malrum oblivio cepit populusque
Romnus praesentis otii laetitia perfructus est. Octavio maxmi honres a
Sentu delti sunt. Ipse Augustus cognomintus est et Sentus Populusque
Romnus, consensu omnium, cognmen Patris Patriae ei triburunt.
Nonne, anno ante quam decessit, scripsit Horatius pota popli universi
amrem elquens:
Divis orte bonis optme Romlae
Custos gentis.
Augustus obiit Nolae, in oppdo Campaniae, sextum et sexagesmum
annum agens.
2. :
1. .
2. , .
3. ,
.
4. .
5. .
:
1. Curru levto verttur citius rota.
, . ( ).
2. Subtracto fundamento in are aedificre.
, . ( ).
3. Trbt melis capintur flmine psces.
.
(LECTIO SEXTA)
4. Dubus litigantbus tertius gaudet. ,
.
5. Etiam santo vulnre cicatrix manet. , .
6. Grege amisso, septa claudre. , . ( , ).
7. Iove nondum barbto. . ( , ).
8. Deo iuvante. .
9. Inventa lege, inventa fraude. ,
. ( ).
10. Auro loquente omnis sermo innis est. ,
- . ( ,
).
11. Deo volente. .
12. Flagrante delicto. . ( ).
13. Runis imminentbus muscli permigrant. . ( , ).
14. Me mortuo terra misctur. . ( ).
15. Terra mutta non mutantur mores. , .

aciem parre
adicio, ici, iectum, re ,
adiutrix, cis, f ,
adversus (+Acc.)
adversus, a, um , , , , ,
aedifco, vi, tum, re
Aegyptus, i, f
aer, aris, m
Alcinous, i, m ,
Alexander, dri, m
A
333
amitto, msi, missum, re ,
amor, ris, m ,
annus, i, m
antea ,
auctor, ris, m ,
Augustus, i, m , (63 ..
12 . ..)
aurum, i, n ,
barbtus, a, um , ,
bellum gerre
bellum movre
benigne , ,
bonum, i, n , ,
celertas, tis, f
cicatrix, cis, f ,
citius
claudo, clausi, clausum, re ,
cognmen, nis, n ,
cognomno, vi, tum, re ,
collco, vi, tum, re ,
compno, posui, postum, re , ,
consensus, us, m ,
curro, cucurri, cursum, re ,
currus, us, m ,
custos, dis, m ,
decdo, cessi, cessum, re ,
defro, tli, ltum, ferre , , , ,
delictum, i, n
desidro, vi, tum, re , ,
devinco, vci, victum, re
divus, a, um , ,
domo, ui, tum, re ,
duco, duxi, ductum, re
(LECTIO SEXTA)
elquor, loctus sum, loqui ,
eques, tis, m
equittus, us, m
error, ris, m ,
etiam
exerctus, us, m
finitmus, a, um , ,
flumen, nis, n
fraus, fraudis, f ,
fundamentum, i, n
gaudeo, gavsus sum, re ,
gemnus, a, um , ,
gens, gentis, f
Grancus, i, m , , 334 . ..
grex, gregis, m
Hellespontus, i, m
honor, ris, m
hostis, is, m
Ianus, i, m , , ,
ignis, is, m
immineo, -, - , re ,
immortaltas, tis, f
impedimenta, rum, n ,
impello, pli, pulsum, re ,
imptum facre
innis, e , , , , ,
incendo, cendi, censum, re , ,
incrediblis, e , ,
ingredior, gressus sum, grdi ,
invenio, vni, ventum, re ,
itrum ,
iustus, a, um , , , , ,
labor, ris, m ,
A
333
laetitia, ae, f , ,
legio, nis, f
levo, vi, tum, re ,
litgo, vi, tum, re ,
Macdo, nis, m
malum, i, n ,
manus, us, f
maritmus, a, um , ,
miles, tis, m
misceo, miscui, mixtum, re ,
moror, tus sum, ri ,
mortuus, a, um , ,
mos, moris, m
musclus, i, m
muto, vi, tum, re ,
navigium, ii, n
navgo, vi, tum, re ,
Nola, ae, f .
nondum
nympha, ae, f
obeo, ii, tum, re
oblivio omnes cepit
oblivio, nis, f
occdo, cdi, csum, re ,
occpo, vi, tum, re , ,
Ogygius, a, um , , ,
oppdum, i, n ,
optmus, a, um , ,
ora, ae, f
orbis, is, m ,
ortus, a, um , ,
otium, ii, n ,
pello, pepli, pulsum, re , ,
Penelpe, es, f ,
perfruor, fructus sum, frui
permigro, vi, tum, re ,
(LECTIO SEXTA)
peto, vi, tum, re ,
Phaeces, um, m ,
Philippus, i, m ,
piscis, is, m
plurmus, a, um , ,
porta, ae, f
praemitto, msi, missum, re
praesens, entis , ,
praesum, fui, esse (+Dat.)
praetertus, a, um ,,
primo , -
procus, i, m
proelium committre
prohibeo, ui, tum, re
promitto, msi, missum, re
Puncus, a, um , ,
recipio, cpi, ceptum, re
redeo, ii, tum, re ,
retineo, tinui, tentum, re ,
revertor, reversus sum, reverti
revco, vi, tum, re ,
rota, ae, f
runa, ae, f , , ,
rursus
saepta, rum, n , ,
sano, vi, tum, re
septem
sequor, sectus sum, sequi ,
sermo, nis, m ,
sex
signum, i, n
subtraho, traxi, tractum, re ,
tandem
tantummdo ,
tempestas, tis, f , ,
totus, a, um , , , , ,
traicio, ici, iectum, re ,
A
333
transeo, ii, tum, re ,
tribuo, bui, btum, re ,
triumpho, vi, tum, re ,
turbo, vi, tum, re ,
Ulxes, is, m ,
una
universus, a, um , ,
varius, a, um , ,
ventus, i, m
verto, verti, versum, re ,
vertor, versus sum, verti ,
vexillum proponre
volens, entis , , , , ,
vulnus, ris, n

praesum, fui, esse (+Dat.)
ver, veris, n
bellum gerre
hostis, is, m
, , Gallcus, a, um
compro, vi, tum, re
castra mvre
revertor, versus sum, verti
impertor, ris, m
, , certus, a, um
adnvenio, vni, ventum, re
res frumentaria
avis, is, f
castra ponre
Caesar, ris, m
(LECTIO SEXTA)
1. blatvus absoltus.
2. articipium praesentis actvi articipium perfecti
passvi:
occpo, vi, tum, re , ;
aperio, perui, pertum, re ;
retineo, tinui, tentum, re , ;
promitto, msi, missum, re .
3. :
moror, tus sum, ri , ;
sequor, sectus sum, sequi , ;
orior, ortus sum, ri .
4. :
bellum gerens (n) , ;
tempestas prohbens (f) , ;
imptus pulsus (m) .
5. :
, , , , , , ,
, , , , , ,
, , , , , .
A
333
(LECTIO QUARTA
DECMA)
Gaudemus igtur
Iuvens,dum sumus!
,
!

.
, , .
: praesens, imperfectum, perfectum,
plusquamperfectum.

(Praesens coniunctvi actvi et passvi)
Praesens coniunctvi , , V
(-m, -s, -t, -mus, -tis, -nt) (-r, -ris, -tur, -mur,
-mni, -ntur) .
Praesens coniunctvi actvi
-IV praesens coniunctvi
actvi:
IV
Singulris
1.
laude-m
doce-a-m
leg-a-m
audi-a-m
2.
laude-s
doce-a-s
leg-a-s
audi-a-s
3.
laude-t
doce-a-t
leg-a-t
audi-a-t
Plurlis
1.
laud-mus doce--mus
leg--mus
audi--mus
2.
laud-tis
doce--tis
leg--tis
audi--tis
3.
laude-nt
doce-a-nt
leg-a-nt
audi-a-nt
(LECTIO SEXTA)
Praesens coniunctvi passvi

-IV praesens coniunctvi
passvi:
1.
2.
3.
laude-r
laud-ris
laud-tur
1.
2.
3.
laud-mur
laude-mni
laude-ntur
Singulris
doce-a-r
doce--ris
doce--tur
Plurlis
doce--mur
doce-a-mni
doce-a-ntur
IV
leg-a-r
leg--ris
leg--tur
audi-a-r
audi- -ris
audi- -tur
leg--mur
leg-a-mni
leg-a-ntur
audi--mur
audi-a-mni
audi-a-ntur
sum, fui, esse ():
1.
2.
3.
Singulris
sim
sis
sit
Plurlis
simus
sitis
sint

(Imperfectum coniunctvi
actvi et passvi)
Imperfectum coniunctvi actvi
-r- ( I, II, IV ) i -re- ( III )
:
Singulris
1. -m
2. -s
3. -t
Plurlis
1. -mus
2. -tis
3. -nt
A
333
I-IV mperfectum
coniunctvi actvi:
1.
2.
3.
laud-re-m
laud-re-s
laud-re-t
1.
2.
3.
lauda-r-mus
lauda-r-tis
laud-re-nt
Singulris
doc-re-m
doc-re-s
doc-re-t
Plurlis
doce-r-mus
doce-r-tis
doc-re-nt
IV
leg-re-m
leg-re-s
leg-re-t
aud-re-m
aud-re-s
aud-re-t
leg-er-mus
leg-er-tis
leg-re-nt
audi-r-mus
audi-r-tis
aud-re-nt
Imperfectum coniunctvi passvi

Imperfectum coniunctvi passvi
-r- ( I, II, IV ) i -re- ( III
) :
Singulris
Plurlis
1. -r
1. -mur
2. -ris
2. -mni
3. -tur
3. -ntur
-IV mperfectum
coniunctvi passvi:
IV
Singulris
1.
laud-re-r
doc-re-r
leg-re-r
aud-re-r
2.
lauda-r-ris
doce-r-ris
leg-er-ris
audi-r-ris
3.
lauda-r-tur
doce-r-tur
leg-er-tur
audi-r-tur
Plurlis
1.
lauda-r-mur doce-r-mur
leg-er-mur audi-r-mur
2.
lauda-re-mni doce-re-mni
leg-ere-mni audi-re-mni
3.
laud-re-ntur doce-re-ntur
leg-ere-ntur audi-re-ntur
(LECTIO SEXTA)
sum, fui, esse ():
1.
2.
3.
Singulris
esse -m
esse -s
esse -t
Plurlis
ess -mus
ess -tis
esse -nt

(erfectum coniunctvi actvi
et passvi)
erfectum coniunctvi actvi
erfectum coniunctvi actvi
-r- :
Singulris
1. -m
2. -s
3. -t
Plurlis
1. -mus
2. -tis
3. -nt
V perfectum coniunctvi
actvi:
1.
2.
3.
laudav-ri-m
laudav-ri-s
laudav-ri-t
1.
2.
3.
laudav-er-mus
laudav-er-tis
laudav-ri-nt
Singulris
docu-ri-m
docu-ri-s
docu-ri-t
Plurlis
docu-er-mus
docu-er-tis
docu-ri-nt
IV
leg-ri-m
leg-ri-s
leg-ri-t
audiv-ri-m
audiv-ri-s
audiv-ri-t
leg-er-mus
leg-er-tis
leg-ri-nt
audiv-er-mus
audiv-er-tis
audiv-ri-nt
erfectum coniunctvi passvi

Perfectum coniunctvi passvi :

A
333
sum, fui, esse
.
V perfectum coniunctvi
passvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Singulris
doctus, a, um
lectus, a, um
sim
sim
doctus, a, um
lectus, a, um
sis
sis
doctus, a, um
lectus, a, um
sit
sit
Plurlis
docti, ae, a
lecti, ae, a
simus
simus
docti, ae, a
lecti, ae, a
sitis
sitis
docti, ae, a
lecti, ae, a
sint
sint
laudtus, a, um
sim
laudtus, a, um
sis
laudtus, a, um
sit
laudti, ae, a
simus
laudti, ae, a
sitis
laudti, ae, a
sint
IV
audtus, a, um
sim
audtus, a, um
sis
audtus, a, um
sit
audti, ae, a
simus
audti, ae, a
sitis
audti, ae, a
sint
sum, fui, esse ():
1.
2.
3.
Singulris
fu-ri-m
fu-ri-s
fu-ri-t
Plurlis
fu-er-mus
fu-er-tis
fu-ri-nt

(lusquamperfectum coniunctvi actvi et
passvi)
lusquamperfectum coniunctvi actvi
Plusquamperfectum coniunctvi actvi
-iss- :
Singulris
1. -m
Plurlis
1. -mus
(LECTIO SEXTA)
2. -s
2. -tis
3. -t
3. -nt
V plusquamperfectum
coniunctvi actvi:
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Singulris
laudav-isse-m docu-isse-m
laudav-isse-s
docu-isse-s
laudv-isse-t
docu-isse-t
Plurlis
laudav-iss-mus docu-iss-mus
laudav-iss-tis docu-iss-tis
laudav-isse-nt docu-isse-nt
leg-isse-m
leg-isse-s
leg-isse-t
IV
audiv-isse-m
audiv-isse-s
audiv-isse-t
leg-iss-mus audiv-iss-mus
leg-iss-tis
audiv-iss-tis
leg-isse-nt
audiv-isse-nt
lusquamperfectum coniunctvi passvi

Plusquamperfectum coniunctvi passvi :

sum, fui, esse
.
-V plusquamperfectum
coniunctvi passvi:
1.
laudtus, a,
um essem
laudtus, a,
um esses
laudtus, a,
um esset
2.
3.
1.
2.
laudti, ae, a
essmus
laudti, ae, a
esstis
Singulris
essem
essem
esses
esses
esset
esset
Plurlis
docti, ae, a
lecti, ae, a
essmus
essmus
docti, ae, a
lecti, ae, a
esstis
esstis
IV
audtus, a, um
essem
audtus, a, um
esses
audtus, a, um
esset
audti, ae, a
essmus
audti, ae, a
esstis
3.
laudti, ae, a
essent
docti, ae, a
essent
lecti, ae, a
essent
A
333
audti, ae, a
essent
sum, fui, esse ():
1.
2.
3.
Singulris
fu-isse-m
fu-isse-s
fu-isse-t
Plurlis
fu-iss-mus
fu-iss-tis
fu-isse-nt

: 1)
(coniunctvus optatvus); 2)
(coniunctvus potentilis).
coniunctvus optatvus :
1) coniunctvus hortatvus (adhortatvus); 2) coniunctvus imperatvus
(iussvus); 3) coniunctvus prohibitvus; 4) coniunctvus optatvus;
5) coniunctvus concessvus.
ne.
coniunctvus potentilis : 1) coniunctvus potentilis;
2) coniunctvus dubitatvus. non.
(praesens) (perfectum praesens) , . (imperfectum plusquamperfectum) ,
.
(coniunctvus optatvus)
1. oniunctvus hortatvus (adhortatvus)
oniunctvus hortatvus (adhortatvus) ,
, , ,
. praesens coniunctvi.
ne.
:
1. Ammus patriam, paremus legbus! , !
(LECTIO SEXTA)
2. Ne difficilia optmus! !
2. Coniunctvus imperatvus (iussvus)
Coniunctvus imperatvus (iussvus) ,
, . ,
. praesens
coniunctvi. ne.
,
( ).
.
,
:
1. Isto bono utre, dum absit; cum absit, ne requras.
, ; , .
2. Videant consles, ne quid res publca detrimenti capiat.
, - .
( sentus consultum
ultmum,
).
3. Coniunctvus prohibitvus
Coniunctvus prohibitvus ,
. praesens perfectum coniunctvi.
ne ( nemo ,
nihil , nullus ).
.
. :
1. Nec audias Epicuros, qui contendunt, deos nihil mortalia curre.
, ,
.
2. Ne transiris Hibrum; ne quid rei tibi sit cum Saguntnis. Nusquam
te vestigio movris. ,
. .
4. Coniunctvus optatvus
Coniunctvus optatvus ,
, ,
. .
A
333
raesens perfectum coniunctvi ,
imperfectum plusquamperfectum coniunctvi
. raesens coniunctvi ,
, imperfectum coniunctvi ,
perfectum plusquamperfectum coniunctvi .
Coniunctvus optatvus utnam (, ,
). ne.
, , :
1.Falsus utnam vates sim! !
2. Ne sim salvus, si alter scribo ac sentio! ,
, !
3. Di tibi dent, quaecumque optes! ,
!
4. Utnam virrum fortium atque innocentium copiam tantam
habertis!
!
5. Utnam me mortuum prius vidisses!
!
5. Coniunctvus concessvus
Coniunctvus concessvus ,
, . praesens perfectum
coniunctvi. raesens ,
, perfectum .
ne. ,
:
1. Sit fur, sit sacrilgus, sit flagitirum omnium princeps; at est bonus
impertor. , ,
; .
2. Fremant omnes licet, dicam, quod sentio. ,
, .
3. mnia pssidet, non pssdet ra Mnos.
, .
4. Defurint tibi vires, tamen est laudanda voluntas.
, .
(coniunctvus potentilis)
1. oniunctvus potentilis
(LECTIO SEXTA)
oniunctvus potentilis ,
. praesens,
perfectum, imperfectum coniunctvi. non. raesens
perfectum coniunctvi
. raesens coniunctvi
, perfectum coniunctvi . mperfectum coniunctvi
, :
1. O stultum homnem, dixrit quispiam. ,
.
2. Ubi istum invenias, qui honres amci antepnat suo?
, ?
3. Hoc sine ulla disputatine confirmavrim.
- .
4. Quis putret? ?
2. Coniunctvus dubitatvus
Coniunctvus dubitatvus , ,
, .
. praesens imperfectum coniunctvi.
raesens coniunctvi
, mperfectum coniunctvi . non.
:
1. Quid faciant leges, ubi sola pecunia regnat?
, ?
2. Quid agam, iudces? Quo me vertam? , ?
?
3. Quo confugrem, amci, ab hostbus? ,
, ?
1. :
. De Helvetiis
Helvetii, poplus bellicsus et imperii cupdus, in anmo habbant ex
patria sua emigrre et alios agros Galliae occupre. Tum unus ex Helvetiis:
Ex patria nostra, inquit, emigrmus. Antea autem comparmus nobis
frumentum, confirmmus amicitiam cum finitmis, inflammmus aedificia
et oppda nostra. Sunt omnno viae duae, quibus ex patria emigrre
A
333
possmus: altra per Sequnos, altra per provinciam Romanrum. Via,
quae per Sequnos ducit, angusta et periculsa est. Per provinciam
Romanrum igter migrmus.
I. De equo Troino
Graeci, laborbus belli Troini fatigti, de victoria desperavrunt et in
patriam redre cupivrunt, sed ab Ulxe retenti sunt, qui iis dolum adhibre
suadbat. Equum ligneum, inquit, exstrumus. In equi ventrem
fortissmi viri se abdant, cetri autem naves conscendant reditumque in
patriam simulantes ad inslam Tendum navgent.
Consilium Ulxis ab omnbus probtum est. Iam Troini libros se
putbant periclis et magnopre delectabantur. Omnium autem admiratinem excitbat equus ligneus. Atque nonnullis placuit equum ligneum in
arce urbis, ubi Minervae templum erat, collocre. Laocoon autem, Neptni
sacerdos, Troinos fraudem cavre monuit. Ne traxertis, inquit, equum in urbem! Flammis potius eum delemus! Dolus subest; hostes in equo
latent. Utnam Troini Laocoonti fidem habuissent! Utnam ne frustra eos
monuisset! Troia tum incolmis stetisset et inclae eus capti aut trucidti
non essent.
II. Quae sint in horto necessaria?
Multa sunt in horto necessaria. Sit primum aquae copia. Dividtur ea ac
per rivlos adductur in omnes horti partes. Claudtur hortus. Ne multae
sint arbres, quarum umbra nocet. Verttur humus, inicitur stercus. Si
dabis terrae, terra dabit.
2. :
1. :
!
2. !
3. ?
4. ,
, , !
(LECTIO SEXTA)
:
1. Quod sentmus, loqumur; quod loqumur, sentimus: concordet
sermo cum vita. , ; , :
. ().
2. mnia vncit amr et ns cedmus amri. . ().
3. Qudquid ags, prudnter ags et rspice fnem. ,
, . ( , 103).
4. Sit mens sana in corpre sano!
!
5. In silvam ligna ne feras! ! ( , 10,34).
6. Quod bonum, felix, faustum fortunatumque sit!
, , !
7. Amci mores novris, non odris! ,
!
8. Ne credas undam placdam non esse profundam! ,
!
9. Fiat lux! ! (. , 3). ,
. ,
Fiat lux!
10. Fiat voluntas tua! ! (
VI, 10).
11. Vivat nostra civtas, vivat, crescat, floreat!
, , , !
12. Somni, cibi, potus, venus omnia moderta sint!
: , , , !
13. Si sapis, sis apis! , ! ().
14. Prosit! !
15. Saepe stylum vertas! ! ( , , 71). (stylus) ,
. , , ,
.
16. St tibi trra levs mollque tegris harna,
A
333
N tua nn possnt ruer(e) ssa cans!
,
! ().

abdo, ddi, dtum, re
addco, duxi, ductum, re ,
adhibeo, bui, btum, re ,
admiratio, nis, f ,
aedificium, ii, n ,
ago, egi, actum, re
alter, ra, rum , , ,
angustus, a, um , ,
antea ,
apis, is, f
arbor, ris, f
arx, arcis, f ,
atque = ac , ,
bellicsus, a, um , ,
canis, is, m, f ,
cedo, cessi, cessum, re , , ,
cibus, i, m
civtas, tis, f
claudo, clausi, clausum, re ,
collco, vi, tum, re , ,
compro, vi, tum, re
concordo, vi, tum, re ,
confirmo, vi, tum, re
conscendo, scendi, scensum, re ,
copia, ae, f
cupdus, a,um , , , , ,
cupio, vi, tum, re ,
(LECTIO SEXTA)
delecto, vi, tum, re ,
despro, vi, tum, re
divdo, vsi, vsum, re ,
dolus, i, m ,
emigro, vi, tum, re ,
equus, i, m
eruo, rui, rtum, re ,
excto, vi, tum, re , ,
exstruo, struxi, structum, re ,
fatgo, vi, tum, re ,
faustus, a, um , ,
felix, cis , ,
fides, ei, f , ,
finitmi, rum, m
fio, factus sum, firi ,
flamma, ae, f ,
floreo, ui, - , re ,
fortis, e , ,
fortuntus, a, um , , , , ,
fraus, fraudis, f ,
frumentum, i, n
frustra ,
harna, ae, f
Helvetii, rum, m ,
hortus, i, m ,
hostis, is, m
incolmis, e , ,
inflammo, vi, tum, re ,
inicio, ici, iectum, re ,
Laocoon, ontis, m ,
lateo, ui, -, re
levis, e , ,
liber, ra, rum , ,
ligneus, a, um , ,
A
333
lignum, i, n ,
loquor, loctus sum, loqui
magnopre ,
mens, mentis, f ,
migro, vi, tum, re ,
modertus, a, um , , , , ,
mollis, e , ,
moneo, nui, ntum, re
navis, is, f
necessarius, a, um , , , , ,
noceo, cui, ctum, re ,
nosco, novi, notum, re ,
odi, odisse
omnno
os, ossis, n
periculsus, a, um , ,
placeo, cui, ctum, re
placdus, a, um , , , , ,
potus, us, m ,
primum
probo, vi, tum, re ,
prosum, profui, prodesse ,
prudenter
puto, vi, tum, re ,
quisquis,quaequae, quidquid ,
redeo, ii (vi), tum, re
redtus, us, m
respicio, spexi, spectum, re ,
retineo, tinui, tentum, re
rivlus, i, m ,
sanus, a, um , ,
sapio, ii (vi), - , re ,
sentio, sensi, sensum, re ,
(LECTIO SEXTA)
sermo, nis, m ,
simlo, vi, tum, re ,
somnus, i, m
stercus, ris, n
sto, steti, statum, re
stylus, i, m ,
suadeo, suasi, suasum, re ,
subsum, fui, esse ,
tego, texi, tectum, re ,
templum, i, n
Tendus, i, f ,
traho, traxi, tractum, re ,
Troinus, a, um , ,
trucdo, vi, tum, re ,
ubi
Ulxes, is, m ,
umbra, ae, f
unda, ae, f ,
utnam , , ,
venter, tris, m ,
venus, ris, f ,
verto, verti, vertum, re ,
via, ae, f ,
voluntas, tis, f

opto, vi, tum, re
valeo, ui, tum, re
civis, is, m, f
ante
observo, vi, tum, re
, , aureus, a, um
, , incolmis, e
regla, ae, f
cano, cecni, cantum, re
pars, partis, f
A
333
triumphus, i, m
floreo, ui, re
, , betus, a, um
1.
:
suadeo, suasi, suasum, re , ;
conscendo, scendi, scensum, re , ;
migro, vi, tum, re , ;
sentio, sensi, sensum, re , .
2. :
florent, floreant; cedit, cedret; vincebtur, vincertur; concordmus,
concordavissmus; noscis, noscas; retinurant, retinurint.
3. :
is sermo fortuntus (m) ;
illa mens sana (f) ;
hoc aedificium admirable (n) ;
qui redtus felix (m) ;
ea fides melior (f) .
4. :
nosco, cognosco, recognosco, igntus, ignro; nomen, praenmen,
nomno, nominatvus, nominatio; amo, amcus, amca, amicitia, amor,
amablis, inimcus; impro, imperium, impertor, imperatvus;
species, conspicio, exspecto, spectaclum, respicio.
5. :
optet, canas, opservartis, valrent, adhibetur, comparavertis,
occupavisses, cavermus, exctet, monuisset, putavrim.
6. :
, , , , , ,
, , , , , , ,
, , , , .
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO QUINTA DECMA)

Non, ut edam, vivo, sed, ut vivam, edo
, , ,
Quintilinus IX, 3.85

.
(onsecutio temprum)
consecutio
temprum.
:
1) ;
2) .
: praesens, futrum I, futrum II,
imperatvus, coniunctvus prohibitvus ( perfectum), coniunctvus
potentilis ( praesens perfectum) : imperfectum,
perfectum, plusquamperfectum, infinitvus perfecti, infinitvus
historcus, praesens historcum, participium perfecti passvi.
:
1. ,
praesens coniunctv ,
perfectum coniunctv , coniugatio periphrastca
actva sum, fui, esse y praesens coniunctv
.
2. ,
imperfectum coniunctv ,
plusquamperfectum coniunctv , coniugatio
periphrastca actva sum, fui, esse imperfectum
coniunctv
.
A
333

Indicatvus

Praesens
Futrum I
Futrum II
Imperatvus

Imperfectum
Perfectum
Plusquamperfectum

praesens

Coniunctvus

coniugatio
perfectum
periphrastca
actva + sim
imperfectum
plusquamperfect
um

coniugatio
periphrastca
actva + essem
(Quaestio oblqua)
(quaestio oblqua) , :
1) (quis? quid? ?, ?; qui?, quae?,
quod? , , ?);
2) (ubi? ?, quo? ?, quando?
?, cur? ?);
3) (ne? ?, num? ?, nonne?
?, utruman? ...?).
H
(rogre, interrogre, quaerre), , (scire, intellegre), (dicre), (vidre) notum (igntum) est (, ).
consecutio temprum.
1. Scio, quem pingas, pinxris, pictrus sis. , , , .
2. Scvi, quem pingres, pinxisses, pictrus esses. ,
, , .
(LECTIO SEXTA)
ut (uti) , ne
. , ,
ut (ne) finle.
praesens coniunctv i imperfectum coniunctv
.
1. Do, ut des; facio, ut facias. , ; ,
.
2. Opram dedi, ut te quam primum vidrem. ,
.
i.
ut e ( , )
qu
ut (ne) finle:
Legem brevem esse oportet, qu (ut e) facilius ab
impertis tenetur. ,
.

o ut (ne) ,
, ( ), ut (ne) obiectvum ( ).

:
1) , (verba studii et
volunttis): curre , studre , optare ,
rogre, petre , permittre , monre, suadre
, imperre ;
2) (verba timendi): timre,
meture, verri , periclum est . Ut
, ne
. ut ne non
, ne , ;
3) (verba impediendi): impedre, prohibre, obstre, repugnre, retinre, resistre ; recusre ; interdicre .
ne, quomnus, quin ( ).
quomnus quin ,
.
A
333

praesens coniunctv imperfectum coniunctv
.
4) , (verba dubitandi): non dubitre , dubium non est , nemo dubtat ,
quis dubtat , non dubitre ,
non multum abest , nihil abest ,
non abstineo , retinri non possum . quin (, ).
quin
coniunctvus consecutio temprum.
5)
.
1. Ante senecttem curvi, ut bene vivrem; in senectte, ut bene
moriar. , ,
, .
2. Dent opram consles, ne quid res publca detrimenti capiat. , .
3. Valde metuo, ne frigeas in hibernis. ,
.
4. Omnes labres te excipre video; timeo, ut sustines. ,
; , .
5. Impertor metubat, ne ad supplicium tradertur.
, .
6. Plura ne scribam, dolre impedior. .
7. Epaminondas non recusvit, quomnus legis poenam subret.
.
8. Non dubto, quin me ames, amavris, amatrus sis. , , , .
9. Non dubitvi, quin me amres, amavisses, amatrus esses.
, , , .

()
(LECTIO SEXTA)
,
.
ut (), ut non ( ), ut nemo ( ), ut nihil ( ), ut
nunquam ( ), neque ( ). ut ut consecutvum ( ).

, , :
hic, haec, hoc , , ; iste, ista, istud , , ; ille, illa, illud,
is, ea, id, idem, edem, idem , , ; tantus, a, um , , (
); talis, e , , , , , ( );
hic ; ibi, istic, illic ; ibdem ; ita, sic ; eiusmdi
; adeo ; tantopre , ; tam
, .
.
, ut , .
consecutio
temprum..
Perfectum, plusquamperfectum coniugatio periphrastca actva
sum, fui, esse , ,
,
.

praesens imperfectum coniunctv.
1. Tanta vis probittis est, ut eam in hoste etiam diligmus. , .
2. Epaminondas adeo fuit verittis dilgens, ut ne ioco quidem mentirtur. ,
.

()

, . . ut (quod) , ut (quod) explicatvum ( ).
Ut explicatvum :
A
333
1)
, ,
: permitttur , fit
, firi non potest , relinqutur
, sequtur ;
2)
: accdit , contingit
, est , restat , placet , convnit ;
3)
,
- est: mos est, consuetdo
est , lex est , in eo res est ,
prox-mum est .
ut explicatvum
praesens coniunctv , imperfectum coniunctv
.
1. Ita fit, ut omnno nemo esse possit betus. ,
.
2. Placuit Caesre, ut ad Ariovistum legtos mittret. .
3. Relquum est, ut ego mihi conslam. .
4. Consli permissum est, ut duas legines scribret.
.
5. Firi potest, ut errem. , .
Quod explicatvum . Quod explicatvum :
1) hoc, illud, id - ;
2) , , , (
): bene, male, commde, opportne fit, evnit, accdit
, , , ; bene, male, prudenter,
gratum facio , , , .
quod explicatvum
- .
(LECTIO SEXTA)
1. Inter inanmum et anmal hoc maxme interest, quod anmal agit alquid. ,
.
2. Hic annus eo fuit insignis, quod urbs Romna a Gallis capta est.
, .
3. Bene facis, quod me adivas. , .
4. Fecisti mihi pergrtum, quod librum ad me missisti. , .
Nota bene! quod explicatvum ,

(verba affectuum):
gaudre, laetri
dolre
aegre, gravter, moleste ferre
indignri ,
suscensre ,
mirri, admirri
queri ,
gloriri
laudre
reprehendre, vituperre
gratulri
quod explicatvum
, .
consecutio temprum ,
, , .
1. Molestissme fero, quod, te ubi visrus sim, nescio.
, , .
2. Tibi gratias ago, quod me omni molestia liberasti.
, - .
3. Socrtes accustus est, quod corrumpret iuventtem.
, .
4. Panaetius Africnum laudat, quod abstnens furit. , .
i.
A
333
quod explicatvum ut explicatvum
, quod explicatvum
, ,
ut explicatvum
.
,
ut
)
verba studii
et
voluntatis
)
verba
timendi
)
verba
impediendi
)
verba
ut, ne (finle)
coniunct
vus
praesens
imperfectum
Do, ut des.
Dedi, ut dares.
ut, ne
(obiectvum)
coniunct
vus
praesens
imperfectum
ne
()
ut ()
coniunct
vus
praesens
imperfectum
ne, quomnus,
quin
coniunct
vus
praesens
imperfectum
quin
coniunct
vus
consecutio
temprum
Rogo, ut (ne)
venias.
Rogvi, ut (ne)
venres.
Timeo, ne
veniat.
Timbam, ut
venret.
Impedio, ne
veniat.
Non impedio,
quin veniat.
Impedvi, ne
venret.
Non impedvi,
quin venret.
Non dubto,
quin id dicat
(LECTIO SEXTA)
dubitandi
,
,
coniunct
vus
consecutio
temprum
ut, ut non
(consecut
vum)
coniunct
vus
praesens
imperfectum
(perfectum)
(
)
ut, ut non
(explicatvum)
quod
(explicatvum)
coniunct
vus
indicat
vus
praesens
imperfectum
(dixrit,
dictrus sit).
Non dubitvi,
quin id dicret
(dixisset,
dictrus esset).
Scio, quid agat
(egrit, actrus
sit).
Scivi, quid
agret (egisset,
actrus esset).
Ita me rogat, ut
neglegre non
possim.
Ita me rogbat,
ut neglegre
non possem.
Firi non
potest, ut
epistlam tuam
non accipiam.
Opportne
accdit, quod
ad me venisti.
1. :
. Quid potae de femnis sentiat, narrtur
Quid Iulia agat, Aemilia Syram rogat. Sed Syra nescit, ubi Iulia sit. Sed
ecce Iulia intrat: puella tristis est, manu tablas tenet. Aemilia fililam
rogat, cur tristis sit. Iulia respondet Titum sententias quasdam potrum
scripsisse, quibus potae mulires et puellas castgent. Itque puella
matrem rogat, sitne verum femnas omnes malas esse. Aemilia ridet et:
Recta? inquit, - sententias illas, ut ego quoque cognoscam, quid potae
de femnis sentiant. Iulia matri paret et rectat:
A
333
Varium et mutable semper femna.
Verba puellrum foliis levira cadcis.
Intolerabilius nihil est, quam femna dives.
Plautus dicit duas mulires peires esse, quam unam.
Mobilior ventis est femna.
Mulier numquam tacet.
Plauti verba quoque memori tene mulirem multilquam esse.
Catulli etiam verba legas:
Crede mihi, mulier cupdo quod dicit amanti,
In vento et rapda, scribre oportet aqua!
Femna saepe vincit, nam preces et lacrmae sunt arma femnae.
Aemilia ridet et: Potae, - inquit, - qui comoedias et satras scribunt,
vitia homnum irrdent, non solum feminrum, sed etiam virrum.
Scriptres etiam de multis femnis bonis et honestis enarrant. De Cornelia,
Gracchrum matre, tibi narrbo, ut etiam bonas mulires Romnas
cognoscas.
II. De Diogne philospho cynco
Diognes Cyncus proci se iussit inhumtum. Tum amci rogavrunt, an
bestias feras non timret. Minme, - inquit. sed rogo, ut bacillum
pontis, ut bestias abigre possim. Tum amci: Quomdo potris? Non
enim senties, cum bestiae te laceravrint. Quid igtur, - inquit
philosphus, - bestiae mihi obrunt, si nihil sensro?
Diognem interrogvit vir quidam, quomdo posset punre inimcum
suum. Inimcus tuus punitur, - inquit Diognes, - si te ipsum probum et
honestum praestitris.
Aliquando Diognes vidit purum cav manu aquam bibre. Itque
calcem, quem secum portbat, ut aquam bibre posset, fregit. Quam diu,
- inquit, - supervacuam sarcnam habui. Diognes enim putbat homnes
res, quae necessariae non sunt, neglegre debre.
II. De maligna crudelitte Darei
Darus, rex Persrum, qui exerctum in Eurpam traicre constiturat, ut
Scythis bellum inferret, a Persa nobli, cui quattuor filii erant, rogtus est,
ut unus ex filiis domi relinquertur. Cui rex: Quoniam, - inquit, - a me
petivisti, ut unum ex filiis tibi relinqurem, omnes domi relinquam. Quo
dicto crudelter impervit, ut quattuor illus filii occiderentur.
Ita omnes filii domi mansrunt.
(LECTIO SEXTA)
IV. Vestigia terrent
Leo, vetus et infirmus, aegre vitam sustentvit. Esuriens dolum
excogitvit, ut victum sibi parret. Morbum igtur simulvit, ut bestias, se
visitantes et speluncam suam altam intrantes, devorret. Multis iam bestiis
devortis, vulpes quoque appropinquvit, ut regem bestirum salutret.
Vulpes ante speluncam stetit. Leo eam interrogvit, cur non intrret.
Vulpes leni respondit, ut vestigia, omnia ad eum spectantia, eam terrrent.
V. Victoria utendum est
Romnis ad Cannas devictis, Mahrbal, qui equitbus Poenrum
praeerat, Hanniblem horttus est, ut quam celerrme Romnos
persequertur et Romam ipsam aggredertur. Mahrbal suadbat, ut
Hannbal eum sequertur et quinto die in Capitolio epulartur. Hannbal,
voluntte Maharblis laudta, respondbat, ut ad deliberandum diem
sumret. Mahrbal: Non omnia, - inquit, - edem homni di dedrunt:
vincre scis, Hannbal, victoria uti nescis.
VI. De lene et asno et vulpe
Leo et asnus et vulpes aliquando convenrunt et societtem iunxrunt,
ut socii venatinis essent. Multis in silva bestiis comprehensis et nectis,
leo asno impervit, ut praedam dividret. Asnus omnbus aequles partes
tribuit. Leo hoc spectvit et asnum dilanivit. Tum impervit vulpi, ut
praedam dividret et distriburet. Vulpes praedam ita divsit, ut leni
mairem, sibi minrem partem triburet. Tum leo: Cur, - inquit, - ita
divisisti praedam, ut mihi mairem partem tribures? Recte egisti, nam
mihi, regi animalium, maior pars debtur. Vulpes respondit asni sortem
se docuisse praedam dividre.
VII. De Mida
Rex Midas a Baccho petvit, ut, quidquid tetigisset, aurum firet. Tum
deus: Quidquid tetigris, aurum fiet. Et omnia, quae tangbat subto
aurea fibant, etiam panis et alius cibus. Ita factum est, ut paene fame
interret. Itque Bacchum adiit eumque implorvit, ut, si posset, hoc
donum sibi eripret. Bacchus eum in flumne Pactlo lavri iussit. Midas
oboedvit. Ex eo tempre ille fluvius aurum vehit.
2. :
1. , , , .
A
333
2. , .
3. , .
4. ,
.
5. , .
6. , .
:
1. Cogta, quid ex omnbus rebus pretiosissmum et tibi carissmum
sit. , .
2. Igntum est, quid cras futrum sit. , .
3. Do, ut des; facio, ut facias. , ; ,
. ,
. Do, ut des
.
4. Videant consles, ne quid res publca detrimenti capiat.
, .
(sentus consultum ultmum),
. ,
.
5. Saepe accdit, ut facre non possmus, quod pollicti sumus.
, ,
.
6. Tanta est potentia verittis, ut se ipsam sua claritte defendat.
, .
7. Ita vivre oportet, ut homnes tibi credant.
, .
8. Omnes cives optant, ut pax sit. ,
.
9. Multi nesciunt, quam vim scientia habeat. ,
.
(LECTIO SEXTA)
10. Natura impellit nos, ut iucunda appetmus, fugimus contraria.
, , .
11. Persaepe evnit, ut utiltas cum honestte certet.
, .

abgo, gi, actum, re ,
adeo, ii, tum, re
aegre ,
Aemilia, ea, f , .
aequlis, e , ,
aggredior, gressus sum, grdi ,
ago, egi, actum, re ,
alius, alia, aliud , , ( )
anmal, lis, n
appto, vi, tum, re ,
appropinquo, vi, tum, re
arma, rum, n
asnus, i, m
Bacchus, i, m ,
bacillum, i, n
bellum inferre
bestia, ae, f
bibo, bibi, - , re
calix, cis, m ,
Cannae, rum, f , , 216 ..

carus, a, um , ,
castgo, vi, tum, re , ,
Catullus, i, m (87-54 . ..),
cavus, a, um , , ; , ,
celerrme
certo, vi, tum, re
cibus, i, m ,
A
333
clartas, tis, f
cogto, vi, tum, re ,
cognosco, nvi, ntum, re ,
comprehendo, ndi, nsum, re
constituo, ui, tum, re ,
convenio, vni, ventum, re ,
Cornelia, ae, f , .
cras
crudeltas, tis, f
crudelter
cupdus, a, um , ,; , , ; , ,
cur
Cyncus, a, um , ,
Darus, i, m I, ( 521-486 . ..)
delibro, vi, tum, re ,
detrimentum, i, n
devro, vi, tum, re ,
dilanio, vi, tum, re ,
Diognes, is, m , . - (404323. ..)
distribuo, ui, tum, re
dives, tis , ,
dolus, i, m ,
donum, i, n
ecce ,
enarro, vi, tum, re ,
eplor, tus sum, ri ,
eques, tis, m
eripio, ripui, reptum, re
esurio, vi, tum, re
evenio, vni, ventum, re ,
excogto, vi, tum, re ,
exerctus, us, m
fames, is, f
femna, ae, f
(LECTIO SEXTA)
ferus, a, um , ,
filila, ae, f
filius, ii, m
flumen, nis, n
frango, fregi, fractum, re ,
Gracchus, i, m , . cognomen; (163-133
. ..) (153-121 . ..), ,
Hannbal, lis, m (248-183 . ..),
honestus, a, um , , ; , , ; , ,
hortor, tus sum, ri
igntus, a, um , ,
impello, pli, pulsum, re ,
impro, vi, tum, re
implro, vi, tum, re ,
infirmus, a, um , ,
inhumtus, a, um , , ,
inimcus, i, m ,
intereo, ii, tum, re ,
intolerablis, e , ,
intro, vi, tum, re ,
irrideo, rsi, rsum, re ,
itque ,
iungo, iunxi, iunctum, re ,
lacro, vi, tum, re
lacrma, ae, f
lavo, lavi, lautum (lavtum), re ,
leo, nis, m
Mahrbal, lis, m , ,
malignus, a, um , , ; , ,
malus, a, um , ,
manus, us, f
mater, tris, f
A
333
memoria tenre
Midas, ae, m ,
moblis, e ,, ; , ,
morbus, i, m
mulier, ris, f
multilquus, a, um , ,
narro, vi, tum, re
neglgo, lexi, lectum, re ,
nescio, vi, tum, re
numquam
oboedio, vi, tum, re ,
obsum, obfui (offui), esse , ,
opto, vi, tum, re
Pactlus, i, m ,
paene ,
panis, is, m
pareo, ui, tum, re ,
paro, vi, tum, re
pars, partis, f
pax, pacis, f
Persa, ae, m ,
persaepe
persquor, sectus sum, squi ,
peto, vi, tum, re
Plautus, i, m (254-184 . ..),
Poenus, i, m ,
polliceor, ctus sum, ri
porto, vi, tum, re
praeda, ae, f
praesto, stti, sttum, are ,
pretisus, a, um , , ; , ,
prex, precis, f ,
(LECTIO SEXTA)
probus, a, um , ,; , , ; , ,
proicio, ici, iectum, re
puella, ae, f
puer, ri, m
punio, vi, tum, re
quattuor
quis, quid ,
quisquis, quidquid ,
quomdo ,
quoque
rapdus, a, um , ,
recto, vi, tum, re ,
recte
relinquo, liqui, lictum, re
rogo, vi, tum, re
salto, vi, tum, re
sarcna, ae, f , ,
Scytha, ae, m ,
sententia, ae, f ,
sentio, sensi, sensum, re ,
socitas, tis, f ,
socius, ii, m ,
sors, sortis, f ,
specto, vi, tum, re ,
spelunca, ae, f ,
suadeo, suasi, suasum, re ,
subto ,
sumo, sumpsi, sumptum, re
supervacuus, a, um , , ; , ,
sustento, vi, tum, re ,
Syra, ae, f , .
tabla, ae, f
tango, tetgi, tactum, re
A
333
terreo, ui, tum, re ,
timeo, ui, -, re
Titus, i, m , .
traicio, ici, iectum, re
tribuo, ui, tum, re
tristis, e , ,
ubi
utiltas, tis, f
utor, usus sum, uti
veho, xi, ctum, re , ,
venatio, nis, f
ventus, i, m
vertas, tis, f ,
verum, i, n
vestigium, ii, n
vetus, ris , ,
victus, us, m ,
vir, viri, m
visto, vi, tum, re
vitium, ii, n ,
voluntas, tis, f ,
vulpes, is, f

magis, plus
capio, cepi, captum, re
mendacium, ii, n
habeo, ui, tum, re
Vesta, ae, f
virgo vestlis, virgnis vestlis, f
ignis, is, m
auris, is, f
Hannbal, lis, m
partus, a, um
(LECTIO SEXTA)
civis, is, m, f
duo, duae, duo
vivus, a, um
lex, legis, f
memro, vi, tum, re
deficio, feci, fectum, re
vertas, tis, f
brevis, e
amo, vi, tum, re
habeo, ui, tum, re
soleo, soltus sum, re
minus
debeo, ui, tum, re
Orestes, is, m
vennum, i, n
Pyldes, is, m
morior, mortuus sum, mori
Romnus, i, m
os, oris, n
ipse, ipsa, ipsum
sacer, cra, crum
curo, vi, tum, re
templum, i, n
1. ,
ut.
.
2.
ut.
3. :
qui iudex iustus (m) ;
hoc verbum simplex (n) ;
ea gens magna (f) ;
iudex, cis, m
simplex, cis , , .
A
333
4.
:
recto, vi, tum, re , ;
cognosco, nvi, ntum, re , .
5.
:
polliceor, ctus sum, ri ;
utor, usus sum, uti .
6.
:
castgo, vi, tum, re , , ;
ago, egi, actum, re , .
7. :
tenuit, cogntus est, dilaniavrat, oboedivermus, relinquam,
persequertur, iunxrunt, mansissent, cupivris.
8.
:
multis bestiis comprehensis et nectis, minrem partem, ex eo
tempre, de multis femnis bonis et honestis.
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO SEXTA DECMA)

Cm te mrtalm nors, praesntibus xple,
Dlicis animm: post mrtem nlla volptas.
, ,
:
(Anthologia Latina, 911)
,
CUM
cum :
1) , , , ;
2) , ;
3) , , .
cum
, , .
cum
cum
, .
um
:
1. cum temporle (cum );
2. cum iteratvum (cum );
3. cum inversum (cum );
4. cum explicatvum (cum ) cum coincdens (cum
).
1. cum temporle (cum )
, ,
. um temporle ,
.
.
praesens, futrum I futrum
I indicatv.
.
cum temporle : eo die
, eo tempre , tum , tunc , :
A
333
1. Diluclum est, cum iam lucet. , .
2. Sex libros de re publca tum scripsmus, cum gubernacla rei publcae
tenebmus. , .
3. Credo, tum, cum Sicilia florbat opbus et copiis, magna artificia
fuisse in ea insla. , , , .
4. Cum navigre potris, ad nos veni. , .
2. cum iteratvum (cum )

, ,
,
.
(,
) , ,
: praesens, imperfectum, futrum I indicatv:
Cum est (erat, erit) otium, potrum libros lego (legbam, legam). (, ) , (, ) .
,
:
,
.

cum iteratvum

praesens
imperfectum
futrum I

praesens
perfectum
imperfectum
plusquamperfectum
futrum I
futrum II
1. Cum Romam veni, scribo ad te. ,

.
2. Cum Romam venram, scribbam ad te. ,
.
(LECTIO SEXTA)
3. Cum Romam venro, scribam ad te. ,
.
4. Philosophiae studia renovbam, cum licbat, legendo. , .
5. Galli, cum superavrunt, animalia capta immlant. ,
, .
3. cum inversum (cum )

,
, .
imperfectum plusquamperfectum indicatv
: iam , nondum , vix . perfectum praesens historcum
: repente, subto , :
1. Vixdum epistlam tuam legram, cum ad me Postmus Curtius venit.
,
.
2. Trevri iam a Labino non longius bidui vi abrat, cum duas venisse
legines cognoscunt.
, , .
3. Iam dilucescbat, cum consul signum dat. ,
.
4. cum explicatvum (cum ) cum
coincdens (cum )
, ,

, . cum
explicatvum ,
. , :
1. De te, Catilna, cum tacent, clamant. , ,
, ( ) , .
2. Cum illi dico, tibi dico. , .
3. Praeclre facis, cum et erum memoriam tenes. ,
.
um
A
333
cum
:
1. cum historcum () cum narratvum ();
2. cum causle ();
3. cum concessvum ();
4. cum adversatvum ().
1. cum historcum () cum narratvum

()

.
.

. um historcum ,
. cum historcum
imperfectum plusquamperfectum coniunctvi: imperfectum
coniunctvi , plusquamperfectum coniunctvi
.

cum historcum

:
imperfectum,
perfectum,
plusquamperfectum

mperfectum
lusquamperfectum
coniunctvi
coniunctvi
1. Cum Alexander Magnus in India bellum gerret, sagitt vulnertus est.

, .
2. Cum Syracsae captae essent, Archimdes interfectus est. , .
2. cum causle ()
, ,
. um causle
, .
(LECTIO SEXTA)
: eo, ideo, idcirco, propterea , ,
, ob eam causam .
cum causle consecutio
temprum.

cum causle
:
praesens,
futrum I,
futrum I
:
imperfectum,
perfectum,
plusquamperfec
tum
praesens
coniunctvi
mperfectum
coniunctvi

perfectum
coniunctvi
lusquamperfec
tum coniunctvi
coniugatio
periphrastca
actva + sim,
sis, sit
coniugatio
periphrastca
actva + essem,
esses, esset
1. Cum solitdo et vita sine amcis insidirum et metus plena, ratio

ipsa monet amicitias comparre.
, .
2. Dionysius, cum in communbus suggestis consistre non audret,
contionri ex turri solbat. , , .
3. Cum ad te venre non poturim, epistlam ad te scribo.
, .
4. In dubus malis, cum fugiendum maius sit, levius est eligendum.
, .
5. Maires nostri, cum regum potesttem non tulissent, magistrtus
annuos creavrunt. , ,
.
3. cum concessvum ()
A
333
, ,
, .
, , .
: tamen, attmen, at, certe
, , , .
cum concessvum
consecutio temprum.

cum concessvum

:
praesens, futrum
I, futrum I
:
imperfectum,
perfectum,
plusquamperfectum
praesens
coniunctvi
mperfectum
coniunctvi

perfectum
coniunctvi
lusquamperfectum
coniunctvi

coniugatio
periphrastca
actva + sim,
sis, sit
coniugatio
periphrastca
actva +
essem, esses,
esset
1. Littrae, cum sint paucae, varie tamen colloctae, innumerabilia verba

efficiunt. , , , , .
2. Vide, quanta cartas sit patriae: cum homni sit irtus, tamen rei publcae causa defendit Antonium. , : , , .
3. Plato, cum a tyranno Dionysio crudelter violtus esset, tamen edem
rediit, precbus Dionis adductus. , , , ,
.
4. cum adversatvum ()
(LECTIO SEXTA)
, . , .
cum adversatvum consecutio temprum:
1. Solus homo partceps est ratinis, cum cetra animalia sint expertia.
,
.
2. Nostrrum equtum erat quinque milium numrus, cum hostes non
amplius octingentos equtes habrent. , .
( cum)
:
1)
dum, quoad, donec , ,
;
2)
postquam, posteaquam ,
cum primum, ut, ut primum, ubi, ubi primum, simulac,
simulatque, simul ut , ;
3)
antequam, priusquam , .
postquam, posteaquam ,
cum primum, ut, ut primum, ubi, ubi primum, simulac, simulatque,
simul ut , perfectum
plusquamperfectum indicatv,
imperfectum indicatv:
1. Pompeius, ut equittum suum pulsum vidit, aci excessit. ,
, , .
2. Ut primum occasio data est, meo pristno more rem publcam defendi.
,
.
3. Postquam in castra nuntius pervnit, plerque dilabuntur.
, , .
dum, quoad, donec ,
, , .
A
333
Dum, quoad, donec
,
futrum I plusquamperfectum.
:
1. Dnec ers felx, mults nuberbis amcos. ,
.
2. Aegrtus, dum anma est, spem habet. , ,
.
dum, quoad, donec
: praesens coniunctvi mperfectum coniunctvi , , , :
1. Scaevla paulum requiescet, dum se calor frangat.
, .
2. Thraces nihil se movrunt, donec Romni armti transrent. , .
antequam, priusquam ,
, .
,
: perfectum indicatv
, futrum I :
1. Epaminondas non prius bellre desttit, quam urbem Lacedaemonirum obsidine clausit. ,
.
2. De Carthagne verri non ante desnam, quam illam excsam esse
cognovro. , ,
.
,
antequam, priusquam
, .
, ,
.
perfectum indicatv , praesens indicatv
:
(LECTIO SEXTA)
1. Ventidio fui semper amcus, antequam ille rei publcae est factus
inimcus. ,
.
2. Qua de re priusquam dicre incipio, perpauca mihi de meo officio
verba facienda sunt. , ,
.
, ,
, , .
raesens coniunctvi ,
mperfectum coniunctvi :
1. Antequam veniat in Pontum, littras ad Pompeium mittet. ,
, .
2. Caesar, priusquam se hostes ex terrre ac fuga reciprent, in fines
Suessinum exerctum duxit. , , , .

, . cum
causle (), quod, quia, quoniam , . : propterea,
ideo, idcirco, ob eam causam , , .
1. cum causle
consecutio temprum.
2. quod, quia,
quoniam , , .
,
, , , :
1. Helvetii relquos Gallos virtte praecdunt, quod fere cotidinis
proeliis cum Germnis contendunt.
, .
2. Quia natra mutri non potest, idcirco verae amicitiae sempiter-nae
sunt. ,
.
3. Vos, Quirtes, quoniam iam est nox, in vestra tecta discedte! ,
, , !
A
333
consecutio temprum ,
, ,
. , ,
, , ,
, :
1. Plato escam malrum appellat volunttem, quod ea videlcet homnes capiantur, ut pisces. ,
, , .
2. Nunc mea mater irta est mihi, quia non redirim domum ad eam.
,
.

,
, .
cum concessvum (),
quamquam (quanquam), quamvis, licet, ut, ne , , ,
, , .
tamen, attmen, at, certe, nihlo minus
, , , .
1. cum concessvum
consecutio temprum.
2. quamquam
:
Quamquam omnis virtus nos ad se allcit, tamen iustitia et liberaltas id
maxme offcit. ,
, .
3. quamvis
, consecutio temprum,
:
1. Quamvis hoc turpe sit, tamen, quoniam expdit, faciam.
, , , .
2. Illa, quamvis ridicla essent, sicut erant, mihi risum non
movrunt. , , ,
.
4. licet ,
, ut , , ne , :
(LECTIO SEXTA)
raesens coniunctvi perfectum coniunctvi (coniunctvus
concessvus):
1. Fremant omnes licet, dicam, quod sentio. , , .
2. Miser est, qui se non beatissmum iudcat, licet impret mundo (). , ,
.
3. Ut desint vires, tamen est laudanda voluntas. , .
4. Ne sit sane summum malum dolor, malum certe est.
, .
,
cum
cum causle
oniunctvus
consecutio
temprum
quod, quia,
quoniam
cum concessvum
indicatvus
oniunctvus
oniunctvus
quamquam
(quanquam)
quamvis
indicatvus
cum historcum
oniunctvus
indicatvus
oniunctvus
cum temporle
cum iteratvum
cum inversum
cum explicatvum
indicatvus
indicatvus
indicatvus
indicatvus
consecutio
temprum
consecutio
temprum
imperfectum
oniunctvi
plusquamperfectum
oniunctvi
A
333
volo, volui, velle , ;
nolo, nolui, nolle , ; malo, malui, malle
,
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Indicatvus
raesens
1. volo
nolo
2. vis
non vis
3. vult
non vult
1. volmus
nolmus
2. vultis
non vultis
3. volunt
nolunt
Imperfectum
1. volbam
nolbam
2. volbas
nolbas
3. volbat
nolbat
1. volebmus
nolebmus
2. volebtis
nolebtis
3. volbant
nolbant
Futrum I
1. volam
nolam
2. voles
noles
3. volet
nolet
1. volmus
nolmus
2. voltis
noltis
3. volent
nolent
Perfectum
1. volui
nolui
2. voluisti
noluisti
3. voluit
noluit
1. volumus
nolumus
2. voluistis
noluistis
3. volurunt
nolurunt
Plusquamperfectum
1. voluram
noluram
2. voluras
noluras
malo
mavis
mavult
malmus
mavultis
malunt
malbam
malbas
malbat
malebmus
malebtis
malbant
malam
males
malet
malmus
maltis
malent
malui
maluisti
maluit
malumus
maluistis
malurunt
maluram
maluras
(LECTIO SEXTA)
3. volurat
nolurat
Plur.
1. voluermus
noluermus
2. voluertis
noluertis
3. volurant
nolurant
Futrum II
Sing.
1. voluro
noluro
2. voluris
noluris
3. volurit
nolurit
Plur.
1. voluermus
noluermus
2. voluertis
noluertis
3. volurint
nolurint
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
oniunctvus
raesens
1. velim
nolim
2. velis
nolis
3. velit
nolit
1. velmus
nolmus
2. veltis
noltis
3. velint
nolint
Imperfectum
1. vellem
nollem
2. velles
nolles
3. vellet
nollet
1. vellmus
nollmus
2. velltis
nolltis
3. vellent
nollent
Perfectum
1. volurim
nolurim
2. voluris
noluris
3. volurit
nolurit
1. voluermus
noluermus
2. voluertis
noluertis
3. volurint
nolurint
Plusquamperfectum
1. voluissem
noluissem
malurat
maluermus
maluertis
malurant
maluro
maluris
malurit
maluermus
maluertis
malurint
malim
malis
malit
malmus
maltis
malint
mallem
malles
mallet
mallmus
malltis
mallent
malurim
maluris
malurit
maluermus
maluertis
malurint
maluissem
A
333
Plur.
2. voluisses
3. voluisset
1. voluissmus
2. voluisstis
3. voluissent
noluisses
noluisset
noluissmus
noluisstis
noluissent
maluisses
maluisset
maluissmus
maluisstis
maluissent
Participium praesentis actvi: volens, volentis , ;

nolens, nolentis , .
Imperatvus praesentis: noli, nolte.
1. :
. De Croesi regis filio
Filius Croesi regis, cum iam adolescens esset, loqui tamen non potrat
omnesque credbant eum mutum iam futrum esse. Aliquando urbs, in qua
rex et filius eus erant, ab hostbus capta est. Cum hostis, gladium tenens,
Croesum petret (nescibat enim illum regem esse), adolescens os aperuit,
clamre studens, et subto clamvit, ne vir iste Croesum regem necret.
Cum hostis verba eus audisset, gladium reduxit et rex vit dontus est. Ex
eo tempre regis filius loqui iam potrat. Verba, quae prima dixit, haec
sunt: Homo! Rex Croesus est, ne necavris eum!
II. De pugna Horatirum et Curiatirum
Tertius regum Romanrum fuit Tullius Hostilius, qui vixit septmo ante
aeram nostram saeclo. Ei cum Albnis confligendum erat.
Albni et Romni magnum exerctum celerter conscriptum et omnbus
rebus instructum contraxrant. Sed duces periclum commne
intellexrunt. Forte in dubus tum exercitbus erant trigemni fratres,
Horatii et Curiatii. Quibuscum egrunt duces, uti pro sua patria ferro
dimicrent. Trigemni ad proeliandum parti in medium producti sunt.
Cum paulo post duo Horatii hostium gladiis transfixi iacrent et
conclamasset iam gaudio Albnus exerctus, tertius, ut adversarios
dividret, fugae se mandvit; forte enim is intger erat, ut Curiatii
vulnerbus fessi. Subto autem retro sese vertit et hostes variis intervallis
appropinquantes deinceps transfixit. Victri gratulantes Romni laeti
confluxrunt.
Cum victor spolia dispersa collegisset, exerctus in urbem introductus
(LECTIO SEXTA)
est. Ante portam soror victris, quae uni ex Curiatiis sponsa furat, agmni
obvia fuit. Quae lacrmans nomen sponsi mortui appellvit. Sollicitvit
ferci iuvni anmum comploratio sorris in tanto gaudio publco, et
gladio, quo erat cinctus, transfixit puellam. Quam ob rem ad iudicium
voctus, neque vero damntus est, quod patria virtte eus protecta et
servta erat.
II. De Tiberio Sempronio Graccho
Tib. Gracchus post mortem patris a Cornelia matre eductus est. Quae,
cum rex quidam Aegypti eam in matrimonium ducre vellet, "Nolo",
inquit, "regna appellri; malo bonam matrem liberrum merum esse".
Aliquando, cum amca ei ornamenta sua ostendisset, Cornelia filiis
advoctis "Visne", inquit, "mea ornamenta vidre? Haec sunt ornamenta
mea".
Tiberius, maior fratrum, cum adolevisset, pauperbus auxiliri voluit
(anno centesmo tricesmo tertio). Nam Carthaginiensbus victis aliisque
gentbus subactis multi nobles Romni luxurise vivre malbant quam
patriae servre multosque rustcos ex possessionbus suis depellbant, quod
magnos hortos villasque habre volbant. Quod cum Tib. Gracchus
cognovisset, Romae in contionbus haec fere verba facibat: "Bestiae sua
domicilia habent. Vos quoque tecta paterna et agros a maiorbus acceptos
incolre vultis. Itque indignor agros vobis ab aliis erpi, qui ipsi agriclae
esse nolunt. Itque, cum vobis prodesse velim illisque invsus esse malim,
quam patriam deserre, postlo, ut vobis agri reddantur".
Quod Gracchus voluit, perfci non potuit. Nam ab adversariis interfectus
est corpusque eus iniectum est in Tibrim.
IV. De Arine
Ario, clarissmus citharista, cum in Graecia Magna ingentes opes sibi
comparavisset, Corinthum reverti statuit. Sed cum navem homnum
Corinthirum conscendisset, hi, ut opbus citharistae potirentur, ipsum de
medio tollre constiturunt. Quod cum Ario cognovisset, nautas orvit, ut
vitae suae parcrent. Hi se ei temperatros esse negavrunt eumque ipsum
in mare se praecipitre iussrunt. Tum ille orvit, ut antea ad cithram
canre sibi licret. Quod cum ei permisissent, in puppi consttit altaque
voce cecnit. Eo cantante, delphni, sonrum dulcitudne ducti,
annatavrunt. Itque, cum in mare desiluisset, a delphno ad Taenrum
promunturium vectus est. Inde Corinthum contendit et, quid sibi accidisset,
Periandro tyranno narrvit. Paulo post nautae quoque advenrunt.
A
333
Interrogti, num quid de Arine cognovissent, eum salvum in Italia esse
dixrunt. Tum vero ille subto advnit et eos refellit, ac statim hi pro
scelre poenas pependrunt.
V. De Aenea
Decem annos Troia a Graecis oppugnabtur. Graeci saepe imptum in
moenia urbis facibant. Sed Troini multos hostium interficientes
fortissme patriam defendbant atque obrant Graecis. Decmo autem anno
Graeci hostes dolo decipientes urbem Troianrum expugnavrunt; quorum
nonnulli in saltbus se occultavrunt. Ibi cum de salte desperre
inciprent, Aenas, dux erum, "Domos nostras", inquit, "hostes hac nocte
diripiunt et derum simulacra templaque incendunt. Sed omnia nobis
rapiant spem non eripient. Nam quamquam nunc ex patria fugre cogimni,
tamen novas sedes accipitis ibque Troiam reficitis. Quam ob rem naves
nobis facimus! Dux noster erit Iuppter. Qui maria ignta nobis facle
patefaciet. Aspce clementer nos fugientes, Iuppter! Fac, ut hostes
decipimus! Effce, ne gentes ferces nos interficiant, ne tempesttes naves
nostras concutiant! Incipte, amci, et perficte celerter, quae praecipiam!
Libenter suscipimus labres et pericla! Mox procul a domo novas oras
novosque portus mecum conspicitis.
VI. De asportatine Sabinrum
Romlus, uti novam civittem firmret et tutartur, urbem munvit,
centum senatres crevit, exerctum armvit. Duodcim lictres regem
comitabantur. Iam res Romna adeo erat valda, ut finitmis gentbus bello
par esset. Sed cum eae societtem conubiumque novo poplo constanter
recusrent, derant mulires. Quam ob rem Romlus indignans "Cum
finitmi", inquit, "preces nostras aspernentur, dolum et vim adhibre
conbor. Nam id, quod precando non impetravmus, alio modo nobis est
efficiendum. Satis diu, arbtror, cunctti sumus; nunc tempus est agendi".
Paulo post ludos parvit Neptno deo. Quod spectaclum cum finitmis
indictum esset, Sabinrum omnis multitdo studio spectandi incitta cum
libris ac coniugbus convnit. Qui novum oppdum satis admirti ludos
spectbant. Subto autem iuventus Romna in spectantes se praecipitvit
magnumque numrum puellrum asportvit. Qua re perterrti parentes
fugrunt gravissmam Romnis poenam minantes.
Brevi post Romnis acrter erat proeliandum. Nam Sabni cum exerctu
ad pugnandum parto in urbem Romam invasrunt. Tum eaedem illae
(LECTIO SEXTA)
mulires, quae iam Romanrum erant uxres, inter infestas acies
proeliantium sese praecipitavrunt hinc patres, hinc martos precantes, uti
caedem finiant. Neque frustra prectae sunt, nam pax et amicitia facta est.
2. :
1. , , .
2.
, .
3. , , , ,
.
4. ,
.
5. ,
.
6. , .
7. , , .
:
1. Duo cum faciunt idem, non est idem.
, , .
2. Nulla est igtur haec amicitia, cum alter verum audre non vult,
alter ad mentiendum partus est. () ,
, ,
.
3. De te, Catilna, cum quiescunt, probant; cum patiuntur,
decernunt; cum tacent, clamant. , ,
(), , ;
, ; , .
4. Quattuor reperio causas, cur senectus misra videtur: unam,
quod avcet a rebus gerendis; altram, quod corpus faciat infirmius;
tertiam, quod privet omnbus fere voluptatbus; quartam, quod haud
procul absit a morte. () ,
: ,
; , ; ,
; , .
A
333
5. Gloria, quia recte factrum plerumque comes est, non est bonis
viris repudianda. ,
, .
6. Quod turpe est, quamvis occulttur, tamen honestum firi nullo
modo potest. , , ,
.
7. Nulla avritia sine poena est, quamvis satis sit ipsa poenrum.
() ,
.
8. Sapiens, quamvis se ipso contentus sit, amcis illi opus est. () , , ,
.
9. Vincre cum possis, cede interdum sodli! , !
10. Licet vitium sit ambitio, frequenter tamen causa virttum est.
, .
11. Patriam ammus non magna est, sed quia nostra.
, , , .
12. Novos amcos dum paras, vetres cole!
, !

accdo, cdi, -, re ,
acies, i, f , ,
acrter ,
adhibeo, ui, tum, re , ,
admror, tus sum, ri
adolescens, entis , , , , ,, , ,
adolesco, olvi (olui), ultum, re ,
advenio, veni, ventum, re ,
adversarius, ii, m ,
advco, vi, tum, re ,
Aenas, ae, m , ,
(LECTIO SEXTA)
agmen, nis, n , ,
ago, egi, actum, re ,
Albnus, i, m
amca, ae, f ,
annto, vi, tum, re ,
antea , ,
aperio, ui, pertum, re
arbitror, tus sum, ri ,
Ario, nis, m , 7 . ..,
, .
armo, vi, tum, re ,
aspernor, tus sum, ri , ,
aspicio, spexi, spectum, re ,
asportatio, nis, f ,
asporto, vi, tum, re , ,
auxilior, tus sum, ri
caedes, is, f , ,
Carthaginiensis, is, m , . ,
( )
celerter
centum
cingo, cinxi, cinctum, re ,
cithra, ae, f
citharista, ae, m
civtas, tis, f
clamo, vi, tum, re
clementer , ,
cognosco, nvi, ntum, re
cogo, cogi, coactum, re ,
collgo, lgi, lectum, re ,
comtor, tus sum, ri ,
commnis, e , ,
compro, vi, tum, re ,
comploratio, nis, f
A
333
conclmo, vi, tum, re ,
concutio, cussi, cussum, re , ,
conflgo, flixi, flictum, re ,
confluo, fluxi, -, re ,
coniunx, igs, f ,
conor, tus sum, ri ,
conscendre navem
conscendo, ndi, nsum, re
conscrbo, scripsi, scriptum, re ,
conspicio, spexi, spectum, re ,
constanter , , ,
consto, stti, statrus, re
contendo, ndi, ntum, re , ,
contio, nis, f ,
contraho, traxi, tractum, re ,
conubium, ii, n
convenio, vni, ventum, re , ,
Corinthius, ii, m
Corinthus, i, f ,
corpus, ris, n
creo, vi, tum, re ,
Croesus, i, m , (560-546 . ..),

cunctor, tus sum, ri , ,
Curiatii, rum, m , ,
,
damno, vi, tum, re
de medio tollre
decipio, cepi, ceptum, re ,
deinceps , ,
delphnus, i, m
depello, pli, pulsum, re , ,
desro, serui, sertum, re , ,
desilio, silui, sultum, re ,
despro, vi, tum, re
(LECTIO SEXTA)
desum, defui, deesse , ,
dimco, vi, tum, re ,
diripio, ripui, reptum, re ,
dispergo, persi, persum, re ,
diu ,
divdo, vsi, vsum, re , ,
dolus, i, m ,
domicilium, ii, n ,
dono, vi, tum, re
dulcitdo, nis, f , ,
duodcim
edco vi, tum, re
efficio, fci, fectum, re
eripio, ripui, reptum, re ,
exerctus, us, m
expugno, vi, tum, re , ,
ferox, cis , , , , ,
ferrum, i, n
fessus, a, um , , , , , , , ,
filius, ii, m
finio, vi, tum, re ,
finitmus, a, um , , , , , , , ,
firmo, vi, tum, re ,
frater, tris, m
frustra ,
fuga, ae, f
fugio, fugi, fugitrus, re ,
gaudium, ii, n ,
gens, gentis, f , ,
gladius, ii, m
gratlor, tus sum, ri
gravis, e , , , , , , , ,
hinc ,
Horatii, rum, m , - ,

hortus, i, m ,
A
333
hostis, is, m
igntus, a, um , ,
impetro, vi, tum, re , , ,
impetus, us, m , ,
in matrimonium ducre ,
incendo, ndi, nsum, re ,
incipio, cepi, ceptum, re
incto, vi, tum, re ,
inclo, colui, cultum, re , ,
inde ,
indco, dixi, dictum, re ,
indignor, tus sum, ri , ,
infestus, a, um , , , , ,
ingens, entis , , , , ,
inicio, ici, iectum, re
instruo, struxi, structum, re , ,
intger, gra, grum , , , , ,
interficio, fci, fectum, re
intervallum, i, n ,
introdco, duxi, ductum, re ,
invdo, vsi, vsum, re , ,
invsus, a, um , , , , , , , ,
iubeo, iussi, iussum, re
iudicium, ii, n
iuvnis, is, m
iuventus, tis, f ,
labor, ris, m ,
lacrmo, vi, tum, re ,
laetus, a, um , , , , ,
libenter
libri, rum, m
licet, licuit, , re
lictor, ris, m , ,

(LECTIO SEXTA)
ludus, i, m , ,
luxurise ,
maior, ris
maires, um, m
malo, malui, -, malle
mando, vi, tum, re ,
martus, i, m ,
medium, ii, n ,
minor, minus , , , , , , , ,
moenia, ium, n , ,
mors, mortis, f
mortuus, a, um , ,
mox ,
mulier, ris, f
multitdo, nis, f , ,
munio, vi, tum, re
mutus, a, um , ,
navis, is, f
neco, vi, tum, re
nego, vi, tum, re ,
Neptnus, i, m ,
nescio, vi, tum, re
noblis, e , , , , , , , ,
nonnullus, a, um , , , , ,
nox, noctis, f
obsum, obfui (offui), esse (+ Dat.) , ,
obvius, a, um , , , , ,
occulto, vi, tum, re , ,
opes, um, f , ,
oppugno, vi, tum, re , ,
ops, opis, f ,
ora, ae, f ,
ornamentum, i, n ,
oro, vi, tum, re , ,
os, oris, n
ostendo, tendi, tentum (tensum), re ,
par, paris , , , , , , , ,
A
333
partus, a, um , ,
parco, peperci, -, re (+Dat) ,
parentes, um, m , ,
paro, vi, tum, re ,
patefacio, fci, factum, re ,
paternus, a, um , ,
pauper, ris , ,
pendo, pependi, pensum, re ,
perficio, fci, fectum, re , , ,
Periander, dri, m , (625-585 .

..),
periclum, i, n
permitto, misi, missum, re
perterreo, terrui, terrtum, re ,
peto, vi, tum, re
poena, ae, f , ,
poenam pro scelre pendre ,
porta, ae, f
portus, us, m ,
possessio, nis, f , ,
postlo, vi, tum, re , ,
potior, ttus sum, ri , ,
praecipio, cpi, ceptum, re ,
praecipto, vi, tum, re , , ,
precor, tus sum, ri ,

precs, um, f , ,
procul ,
prodco, duxi, ductum, re ,
proelior, tus sum, ri ,
promunturium, ii, n ,
prosum, profui, prodesse ,
protgo, texi, tectum, re , ,
puella, ae, f
pugna, ae, f
puppis, is, f ,
(LECTIO SEXTA)
rapio, rapui, raptum, re ,
recso, vi, tum, re ,
reddo, ddi, dtum, re ,
redco, duxi, ductum, re ,
refello, felli, -, re ,
reficio, fci, fectum, re ,
regna, ae, f
retro ,
revertor, rti (reversus sum), rti
rex, regis, m
Romlus, i, m , (753-716 .
..)
rustcus, i, m ,
Sabna, ae, f
Sabnus, i, m
saeclum, i, n
saltus, us, m , ,
salus, tis, f , ,
salvus, a, um , , , , , , , ,
satis , ,
scelus, ris, n ,
sedes, is, f , ,
sentor, ris, m ,
servio, vi, tum, re
servo vi, tum, re
simulacrum, i, n ,
socitas, tis, f , ,
sollicto, vi, tum, re , ,
sonus, i, m
soror, ris, f
spectaclum, i, n ,
specto, vi, tum, re , ,
spes, spei, f ,
spolium, ii, n
sponsa, ae, f
sponsus, i, m
statim , ,
A
333
statuo, ui, tum, re
studeo, ui, -, re (+Dat.) ,
studium, ii, n , .
subgo, gi, actum, re , ,
subto ,
suscipio, cpi, ceptum, re ,
Taenrus, i, m ,
( )
tectum, i, n , ,
tempro, vi, tum, re , , ,
tempestas, tis, f , ,
templum, i, n ,
teneo, ui, ntum, re
Tibris, is, m ,
Tiberius Sempronius Gracchus, i, m ,

133 . ..,

tollo, sustli, subltum, re ,
transfgo, fixi, fixum, re ,
trigemnus, a, um , ,
Tullius Hostilius, ii, m , (672-640
. ..)
tum
tutor, tus sum, ri ,
tyrannus, i, m ,
unus, a, um , ,
uxor, ris, f ,
valdus, a, um , , , , , , , ,
veho, vexi, vectum, re , ,
verto, verti, versum, re
victor, ris, m
villa, ae, f ,
virtus, tis, f
volo, volui, velle
(LECTIO SEXTA)
vox, vocis, f
vulnus, ris, n

Cicero, nis, m, , ,
(106-43 . ..)
Athnae, rum, f
Tarquinius Superbus, ,
509 .
Tantlus, i, m,
Phrygia, ae, f
Phocion, nis, m, ,
, , 318 . ..
frequenter
ortor, ris, m
philosophus, i, m
, , ultmus, a, um
rex, regis, m
expello, pli, pulsum, re
consul, lis, m
creo, vi, tum, re
, , opulentus, a, um
convivium, ii, n
voco, vi, tum, re
castra, rum, n
munio, vi, tum, re
fossa, ae, f
vallus, i, m
hostis, is, m
amcus, i, m
, , aeger, gra, grum
intersum, fui, esse (+Dat.)
studium, ii, n
omnis, e
perpetuo
A
333
, , pauper, ris
, , dives, tis
, , infirmus, a, um
vletdo, nis, f
multus, a, um
labro, vi, tum, re
1. ,
cum.
.
2.
cum.
3. :
is iuvnis ferox (m) ;
quae gens noblis (f) ;
hoc periclum commne (n) .
4.
:
admror, tus sum, ri ;
potior, ttus sum, ri .
5. :
) Cum bellum Gallcum confectum esset, Caesar in Italia venit.
) Bello Gallco confecto Caesar in Italia venit.
) Amcus meus, cum aegrtus esset, non venit.
) Amcus meus, cum aegrtus esset, tamen venit.
6. :
sto, statua, status, distantia, constanter, instittum; habeo, habtus,
adhibeo, prohibitvus, habto.
7. :
, , , , , ,
, , , , , .
(LECTIO SEXTA)
(LECTIO SEPTMA DECMA)

Pecunia est ancilla, si scis uti,
si nescis, domna
, ,
,

,
. ,
,
. (,
) , (,
, ).
() , (, ,
).
.
:
1) ;
2) ;
3) .
1. Si
2. Si coniunctvus praesentis
perfecti
3. Si coniunctvus imperfecti
plusquamperfecti
1.
imperatvus
2. Coniunctvus praesentis
perfecti
3. Coniunctvus imperfecti
plusquamperfecti
:
1) si , , , ;
2) nisi, ni, si non ( ) ,
nisi, ni ,
.
Si non ,
;
3) sin autem ;
A
333
4) sin minus ;
5) dum, dummdo, modo (, ).
3 :
1. ;
2. -;
3. -.

:
1. modus (casus) relis;
2. modus (casus) potentilis;
3. modus (casus) irrelis
(Modus (casus) relis)
, ,
, , .
() , ,
( , , ).
modus relis
, . , ,
:
1) imperatvus;
2) coniunctvus hortatvus;
3) coniunctvus prohibitvus;
4) .
Futrum I
imperatvus .
Futrum II
imperatvus .
:
1. Si id credis, erras. , .
2. Si id credbas, errbas. , .
3. Si id credes, errbis. ,
.
4. Si id credidisti, erravisti. , .
5. Si id credidras, erravras. ,
.
(LECTIO SEXTA)
6. Si id credidris, erravris. ,
.
:
1. Si vis amri, ama. , .
2. Parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi.
, .
3. Natram si sequmur ducem, nunquam aberrabmus.
,
.
(Modus (casus) potentilis)

,
.
() ,
, , .
,
.
:
a) praesens coniunctvi;
) perfectum coniunctvi.
Praesens coniunctvi .

.
Perfectum coniunctvi ,
, praesens coniunctvi.
.
modus potentilis coniunctvus coniunctvus
potentialis.
:
1. Si id creds, errs. , .
2. Si id credidris, erravris. ,
.
:
1. Poplus, si tecum congrditur et si un loqui voce possit, haec
dicat. (Cic.) ,
, .
A
333
2. Si quidem, hercle, mihi regnum detur, nunquam id potius
persquar. (Plaut) , ,
(), .
3. Ego quoque didicrim libentius, si quid attulris, quam te
reprehendrim. , ,
.
(Modus (casus) irrelis)

, .
() , ,
.
,
:
a) imperfectum coniunctvi;
) plusquamperfectum coniunctvi.
Imperfectum coniunctvi , .
,
, ,
praesens indicatvi.
imperfectum coniunctvi ,
, , ,
imperfectum indicatvi.
Imperfectum coniunctvi
.
Plusquamperfectum coniunctvi , ,
.
, plusquamperfectum coniunctvi
,
, , ,
perfectum plusquamperfectum indicatvi.
imperfectum coniunctvi
plusquamperfectum coniunctvi .
:
1. Si id credres, errrs. (),
.
(LECTIO SEXTA)
2. Si id credidisses, erravisses.
(), . ( ,
).
:
1. Plurbus verbis ad te scribrem, si res verba desiderret ac non pro
se ipsa loquertur. ,
.
2. Si tacuisses, philosophus mansisses. ,
.
3. Plures cecidissent, ni nox proelio intervenisset. ,
.

,

.
,
. :
1. ;
2. - ;
3. - .

-
.
: qui, quae, quod , , , qualis, , , ,
quantus, a, um , , quot ,
ubi , unde , qu , qu , ut ,
quomdo .. .

.
1.
Semper potentior lex est, quae vetat, quam, quae
permittit. , , ,
.
2.
Caesar Helvetios oppda vicosque, quos
incendrant, restiture iussit.
, .
A
333

.
,
.
Quid enim vidrunt? Hoc, quod, nunc vos, quaeso, perspicte.
? , , , .
-
-
() quisquis, quidquid ,
,
quicumque,
qucumque,
quodcumque,
qualiscumque,
qualcumque , , , quantuscumque, quantacumque,
quantumcumque , a, e ( )
quotquot, quotcumque , ubicumque
, undecumque , ququ, qucumque
, ququ, qucumque , utcumque ..
,
,
.
1.
Quemcumque equtem Romnum in provincia vidrant,
beneficiis prosequebantur.
, .
2. Quisquis es, noster eris. , .
3.
Quocumque aspicres, luctus gemitusque sonabant.
, .
,
-,
attractio assimilatio modi (
).
Furetur, quod queat. , .
,
,
(- ).
,
.
-
- :
(LECTIO SEXTA)
1. (- ): = ,
, ...
1. O magna vis verittis, quae facle se per se ipsa defendat.
, (= )
!
2. Alexander, quum ad Achillis tumlum adstitisset: O fortunte
inquit, adulescens, qui tuae virttis Homrum praecnem invenris!
, , : ,
, (= )
!
-
quippe, utpote, ut.
Eos libros non contemno, quippe quos nunquam legrim.
, .
2. (- ): = , , ...
1. Egomet, qui sero ac levter Graecas littras attigissem, tamen, quum
Athnas venissem, complres tum ibi dies sum commortus.
(= ) , ,
, .
2. Pompei miltes miserrmo ac patientissmo exercitui Caesris
luxuriem obicibant, cui semper omnia ad necessarium usum defuissent.
,
, (= )
.

.
Egomet, qui te consolri cupio, consolandus ipse sum. , (=
) , .
3. (- ): = ,
, ...
qui ut consecutvum. ,
- , ,
.

:
A
333
) qui
, : is, talis, eiusmdi, tantus, tam.
1. Non is sum, qui mortis periclo terrear. ,
.
2. Erat iter tale, per quod vix tranquillum ab hostli metu agnem
expedri posset. ,
, .
) qui
: dignus, a, um , , , indignus, a, um
, , , idoneus, a, um i aptus, a, um , , ,
, , .
Livinae fablae non satis dignae sunt, quae itrum legantur.
() , .
) : sunt, existunt, inveniuntur,
reperiuntur, qui (), ; nemo est, qui , ;
nemo est, quin , ; nihil est, quod ,
; non habeo, quod , , , ;
quid est, quod , .
1. Sunt, qui censeant, un anmum cum corpre occidre. ,
, .
2. Quid est, Catilna, quod iam in hac urbe te delectre possit?
, , -
?
4. (- ): = , , ...
1. Clusni legtos Romam, qui auxilium ab sentu petrent, misre.
, (= )
.
2. Sunt multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur.
, -, .
5. (- )

. -
: quod sciam ,
quod intellgam, quod sentiam , quod
meminrim .
quidem,
.
(LECTIO SEXTA)
Adeo excellbant Aristdes abstinenti, ut unus post homnum
memoriam, quem quidem nos audiermus, cognomne iustus sit appelltus.
, ,
, ,
.
6. (- ): = , , ...

- : , ,
.
1. Perpetuo vincit, qui uttur clementi. ,
(= ) .
2. Quemcunque quaerit calamtas, facle invnit. (=
) , .
3. Haec qui videat, nonne cogtur confitri? (=
- ) , ?
4. Qui vidret, urbem captam dicret. (=
- ), , .
qui vidret
.
(Attractio (assimilatio) modi)

ttractio
(assimilatio) modi ( ). ttractio (assimilatio) modi
,
.
,
, .

.
1. Di tibi dent, quaecunque optes. ,
.
2. Nemo adhuc inventus est, cui, quod habret, esset satis.
, , .
3. Pluris putre, quod utle videtur, quam, quod honestum,
turpissmum est. ,
, , .
A
333
4. Si solos eos dicres misros, qubus moriendum esset, nemnem tu
quidem erum, qui vivrent, excipres.
, , ,
.
1. :
. De Alexandro Magno et Diogne
Alexander Magnus, cum aliquando Corinthi esset, ad Diognem vnit
eumque interrogvit: Quid optas, Diognes? Faciam, quidquid voluris.
Tum ille: Opto, inquit, ne solem mihi intercipias. Quo audto,
Alexander exclamavisse dictur: Nisi Alexander essem, Diognes esse
vellem.
II. Ambiguum responsum
Croesus, rex Lydrum, divitiis clarus, consilium iniit Cyrum, regem
Persrum, bello persqui. Cum legti, ab eo missi, ad oraclum Delphcum
adissent et Apollnem interrogavissent de extu belli, hoc responsum
acceprunt: Si Croesus flumen finitmum inter Lydos et Persas transirit,
magnum regnum perbit Cum Croesus ex finbus suis exisset flumenque
transisset, a Cyro victus est et cum multis Lydis nobilbus captus est. Cyrus
impervit, ut rex in rogo obret. Deinde, precbus eus commtus, vitam ei
concessit et permsit, ut in regnum suum redret.
III. De Achillis fabla
Thetis, cum sciret Achillem sine gloria, sed diu victrum esse, si in
Thessalia remanret neque cum cetris Graeciae principbus ad Troiam
oppugnandam navigasset, sin una cum illis profectus esset, vitam eus
brevem, gloriam immortlem futram eum in thalmo quodam cum
puellis et mulierbus apud Lycomdem collocvit in insla Scyro. Oraclo
autem edto Troiam sine Achille capi non posse missi sunt a Graecis
Nestor, Phoenix, Ulxes ad Peleum, Achillis patrem, rogtum ut Achillem
dimittret. Peleo autem Achillem domi esse negante Scyrum profecti sunt.
Ac suspicti cum virginbus Achillem educri de Ulxis sententia hinc
arma, hinc calathos et fusos et cetra huus genris ante ostium cubicli, in
quo erant puellae et Achilles, exposurunt. Ita puellae quidem in calathos
(LECTIO SEXTA)
continuo imptum fecrunt. Achilles vero arma corripuit, quo facto est
cogntus.
IV. Dulce et decrum est pro patria mori
Lucinus, scriptor Graecus, in Laudatine patriae scribit hanc in
proeliis cohortatinem plurmum valre, si quis dicat bellum pro patri
susceptum esse, neque quemquam esse, qui, hac voce audt, mortem aut
periclum metuat. Ita enim nomen et ipsa commemoratio patriae effcit, ut
ex timidissmo natra fortissmus fiat. Tyrthaeus autem eandem sententiam
dubus versbus expressit, quorum versuum haec fere sententia est:
Pulchrum est virum fortem, pro patria pugnantem et cadentem inter eos,
qui in primo ordne dimcant, mori. Nemo est, qui simlem sententiam
Horatii ignret: Dulce et decrum est pro patria mori. Et Cicernis:
Sed omnes omnium carittes patria una complexa est, pro qua quis bonus
dubtet mortem oppetre?
2. :
1. , ,
: .
2. ,
.
3. , .
4. ,
.
5. , .
6. , .
:
1. Cito rumpes arcum, semper si tensum haburis.
, .
( . .. . ..).
, . :
. .
2. Si vis pacem, para bellum. , .
.
, VII, 6.19.
A
333
3. Bonis nocet, qui malis parcit. ,
. ()
4. Si vis amri, ama. , , .
()
5. Haurit aquam cribro, qui discre vult sine libro.
, .
6. Si furis Romae, Romno vivto more, si furis albi, vivto sicut
ibi! , ,
, , .
7. Qui bene amat, bene castgat. ,
.
8. Si sapis, sis apis! , ! ()
9. Si tacuisses, philosophus mansisses! ,
! ()
10. Si natram sequmur ducem, nunquam errabmus.
,
.
11. Parva sunt foris arma, nisi est consilium domi.
, .

Achilles, is, m ,
adeo, ii (vi), tum, re ,
Alexander, gri, m ,
(356 323 . ..)
ambiguus, a, um , , , , ,
amo, vi, tum, re ,
ancilla, ae, f ,
ante (+Acc)
apis, is, f
Apollo, nis, m , , ,
arcus, us, m ,
arma, rum, n
(LECTIO SEXTA)
bello persqui (+Acc) -
bellum suscipre
bellum, i, n
bonus, a, um , ,
brevis, e , ,
cado, cecdi, casrus, re ,
calathus, i, m , , ,
capio, cepi, captum, re , , ,
cartas, tis, f , , ,
castgo, vi, tum, re , ,
cetrus, a, um , ,
Cicro, nis, m , . (106 43 . ..)
cito
cognosco, novi, ntum, re ,
cohortatio, nis, f , ,
commemoratio, nis, f , ,
commoveo, mvi, mtum, re ,
complector, plexus sum, plecti , ,
concdo, cessi, cessum, re , ,
consilium inre ,
consilium, ii, n
continuo , ,
Corinthus, i, f ,
corripio, ripui, reptum, re ,
cribrum, i, n ,
Croesus, i, m , (560 546 . ..)
cubiclum, i, n ,
Cyrus, i, m , (559 -529 .
..)
decrus, a, um , , , , , , , ,
deinde ,
Delphcus, a, um , ,
dimco, vi, tum, re ,
dimitto, msi, missum, re
Diognes, is, m , - (404 323 .
..)
A
333
disco, didci, -, re
divitiae, rum, f
domna, ae, f
dubto, vi, tum, re ,
dulce ,
edo, eddi, edtum, re ,
edco, vi, tum, re
effcio, feci, fectum, re , ,
erro, vi, tum, re
exclmo, vi, tum, re ,
exeo, ii (vi), tum, re
extus, us, m , ,
expno, posui, postum, re
exprmo, pressi, pressum, re , , ,
finis, is, m , , ,
finitmus, a, um , ,
fio, factum sum, ri , ,
flumen, nis, n
foris , ,
fortis, e , , , , ,
fusus, i, m
futrus, a, um , ,
genus, ris, n
gloria, ae, f ,
haurio, hausi, haustum, re ,
hinc hinc ...
Horatius, ii, m , (65 8 . ..)
ignro, vi, tum, re ,
immortlis, e , ,
impro, vi, tum, re
impetum facre
ineo, ii (ivi), tum, re ,
insla, ae, f
inter (+Acc)
intercipio, cpi, ceptum, re , ,
(LECTIO SEXTA)
interrgo, vi, tum, re ,
laudatio, nis, f
legtus, i, m ,
liber, bri, m
Lucinus, i, m , (120 180 .)
Lycomdes, is, m , ,
Lydus, i, m ,
malus, a, um , ,
maneo, nsi, nsum, re
metuo, ui, tum, re
mors, mortis, f
mortem oppetre
mos, moris, m
mulier, ris, f
nego, vi, tum, re ,
Nestor, ris, m ,
noblis, e , ,
noceo, ui, tum, re
nomen, nis, n ,
nunquam
obeo, ii (vi), tum, re , , ,
oppto, vi (ii), tum, re ,
opto, vi, tum, re ,
oraclum, i, n ,
ordo, nis, m ,
ostium, ii, n , ,
parco, peperci, -, re (+Dat) ,
pax, pacis, f
Peleus, i, m , ,
pereo, ii (vi), tum, re ,
periclum, i, n
permitto, msi, missum, re
Persae, rum, m
persquor, sectus sum, squi
A
333
Phoenix, cis, m
plurmum , ,
preces, um, f ,
princeps, pis , ,
pro (+Abl)
proelium, ii, n
proficiscor, profectus sum, sci
puella, ae, f
pulcher, chra, chrum , , , , ,
redeo, ii (vi), tum, re
regnum, i, n
remaneo, nsi, nsum, re
responsum, i, n , ,
rogo, vi, tum, re ,
rogus, i, m ,
rumpo, rupi, ruptum, re ,
sapio, ii, (vi), -, re ,
Scyrus, i, f ,
sententia, ae, f
sequor, sectus sum, sequi
simlis, e , ,
sol, solis, m
suscipio, cpi, ceptum, re ,
suspor, tus sum, ri , ,
taceo, ui, tum, re
tendo, tetendi, tensum (tentum), re ,
thalmus, i, m ,
Thessalia, ae, f , ,
Thetis, dis, f , ,
timdus, a, um , , , , , , , ,
transeo, ii (vi), tum, re ,
tum
Tyrthaeus, i, m , (VII . ..)
(LECTIO SEXTA)
Ulxes, is, m , ,
utor, usus sum, uti
valeo, ui, tum, re ,
versus, us, m ,
vir, i, m , ,
vox, vocis, f

paupertas, tis, f
existmo, vi, tum, re
excusatio, nis, f
sequor, sectus sum, sequi (+Acc)
pecctum, i, n
peco, vi, tum, re
duo, duae, duo
licet, licuit, re
fortna, ae, f
amcus, i, m
stultus, i, m
, , nullus, a, um, neuter, tra, trum
supervenio, veni, ventum, re
lepus, ris, m
causa (+Gen)
perdo, ddi, dtum, re
urbs, urbis, f
ingro, gessi, gestum, re
nascor, natus sum, nasci
vitium, ii, n
erro, vi, tum, re
causa, ae, f
A
333
volo, volui, velle
1. .
2. .
3. :
illa pars aequlis (f) ;
hoc donum regle (n) ;
qui agricla honestus (m) .
quod consilium utle (n)
is scriptor noblis (m)
4.
:
defendo, ndi, nsum, re ;
impro, vi, tum, re ;
commoveo, mvi, mtum, re ;
valeo, ui, tum, re , .
5.
:
sequor, sectus sum, sequi ;
suspor, tus sum, ri , .
6. 3
:
existmo, vi, tum, re ;
dimitto, msi, missum, re ;
maneo, nsi, nsum, re ;
complector, plexus sum, plecti .
7. :
hac voc, in primo ordne, dubus versbus, virum fortem, simlem
sententiam, ad oraclum Delphcum, flumen finitmum, cum Lydis
nobilbus, in regnum suum.
(LECTIO SEXTA)
I. DE ROMLO ET REMO
Aenae in Latio magnum bellum cum hostbus gerendum erat.
Tandem his erat fugiendum. At cum Latnis Aenas firmam amicitiam
iunxrat. Postea in oppdo Alba Longa regnbat Numtor e gente Aenae
natus. Quem Amulius frater regno paterna privvit filiosque eus
interficre constituit. Filiae autem Numitris iussu Amulii erat serviendum
in templo Vestae deae. "Illi adulescentes", inquit, Amulius amcis, "mihi
interficiendi sunt. Nam semper mihi timendi erunt, nisi eos interfecro.
Sorri autem erum, si sacerdos Vestae facta erit, numquam erunt libri".
Tamen illa postea libros habuit, Romlum et Remum, quorum pater, ut
postea Romni putbant, Mars deus fuit. Tum Amulius servum advocvit.
"Hi puri", inquit, "ad Tibrim fluvium tibi portandi sunt. Quos si ibi
interfecris, praemium accipies". Servo erat parendum, puerque ei erant
asportandi. Sed Tibris tum forte ripas inundavrat, et puri, cum aqua
recedret; in ripa retenti sunt. Paulo post lupa infantium clamrem audvit
eosque curvit. Ita pastor quidam in edem regine habtans puros vivos
invnit. "Hi nobis", inquit uxri, "educandi sunt et curandum est, ut valdi
adulescentes fiant. Si bene educti erunt, aliquando nobis gratiam
habbunt".
Ita Romlo et Remo vita non mollis inter pastres agenda erat. Nam
pecus iis erat curandum. Saepe etiam vel ferae bestiae iis arcendae erant
vel cum latronbus iis erat pugnandum.
II. DE ROMA CONDTA
Romlus et Remus postea avum et matrem liberavrunt Amuliumque,
qui cupiditte regendi adductus tantum scelus commisrat, morte
punivrunt. Sed cum Alba pro multitudne incolrum iam angusta esset,
parti erant ad emigrandum multosque socios orando et promittendo secum
iunxrunt. Quibuscum eo migravrunt, ubi olim servti erant. Nulla enim
loca ad habitandum tam erant idonea. Iam ibi nova moenia, aedificatri
erant. Sed cum inter fratres magnum esset certmen, utrus ex nomne
oppdum appellandum esset, more prisco voluntas deum iis exploranda
erat. Itque Romlus ex Palatio, Remus e monte Aventno responsa deum
exspectbant. Socii quoque spectandi causa eo venrant. Tum primum
augurium venit Remo, sex vultres. Quam ob rem amci eus novum regem
salutatri erant. Sed cum paulo post Romlo duplex avium numrus
apparuisset, certmen pugnando erat diiudicandum. Tum Remus cum fratre
A
333
dimcans interfectus est. Ita oppdum ex Romli nomne appellandum erat
Roma (anno ante nostram aeram septingentesmo quinquagesmo tertio).
Pugnando Romni postea potentiam suam amplificavrunt. Semper
parti erant ad bellandum et, cum hostes invasri erant, ad defendendum.
Saepe in rebus adversis duces imperando cives parendo patriam
servavrunt.
III. DE L.IUNIO BRUTO
Tarquinius Superbus, septmus rex Romanrum, omnia iura humna
et divna illsit. Aliquando unus ex filiis eus Lucretiam, noblem
mulirem Romnam, ita laesit, ut illa martum amicosque eus ad se
vocret et in erum conspectu ferro sese percutret. Tum L.Iunius Brutus,
cum cetri terrre concussi essent, ferrum ex vulnre tractum sumpsit et
illud prae se tenens "Discdat tandem", inquit, "L.Tarquinius Superbus
cum suis in Etruriam, unde illa gens nefaria olim huc venit. Equdem non
permittam, ut illi, quos omnes boni contemnunt, Romnos opprimre
pergant. Id per hunc sangunem iuro". Tum amci arma ex latbris
prompsrunt gladiosque destrinxrunt. Statim portae urbis clausae sunt, ne
rex, qui turn bellum gerbat, invadret. Ita Tarquinius proscriptus et redtu
interclsus cum suis in Etruriam secessit (anno ante aeram nos tram
quingentesmo decmo).
Sed erant in Romna iuventte nonnulli adulescentes, qui in regno
iucundius vixrant. Quibuscum legti a rege Tarquinio missi clam consilia
struxrunt et Bruti quoque duos filios in societtem sumpsrunt. Sed res
Bruto nuntita est. Qui rem omnem oppressit et, cum supplicium de illis
sumertur, mortem filirum aspexit, neque anmus eus misericordia flexus
est.
IV. DE CLOELIA
Porsenna in urbem Romam invadre prohibtus Romnos obsidine
superre cupvit. Propterea mairem miltum numrum arcessvit
Romanosque rapiendo et diripiendo terrre atque agros, quos Romni
colbant, populri constituit. Itque Romnis pecus, quod extra urbem
alurant, in urbem introducendum erat frugesque erant asportandae, ne ab
hostbus raperentur. Sed postquam saepe cum hostbus manus
conserurunt, pacem petivrunt.
Inter obsdes, quos Porsenna a Romnis expetivrat, Cloeliam
quandam virgnem fuisse fama est. Quae postquam diu evadendi
(LECTIO SEXTA)
faculttem quaesvit, puellas captvas clam ex castris Etruscrum ad
Tibrim duxit. Quum cura puellae inter densa tela hostium tranavissent,
sosptes omnes a Cloelia domum ad propinquos reductae sunt. Rex autem
ea audacia lacesstus a sentu puellas repetvit et postulvit, uti domi
conquirerentur et denuo in castra mitterentur. Quas cum recuperavisset,
rem diligenter inquisvit. Tum Cloelia "A me", inquit, "illas tuis manbus
ereptas esse concdo; itque, si punre cupis, appret me solam esse
puniendam; veniam a te non peto. Ex cetris rem quaerre non oportet".
Apud regem autem Etruscum non tuta solum, sed etiam honorta virtus
fuit, laudatamque virgnem parte obsdum donvit.
V. DE CONSLE CAESNE FABIO
Paulo post bellum cum Porsna gestum Veientes saepe cum Romnis
confligbant neque aliae gentes quiescbant. Itque cum hostes non
desirunt pecus abducre et sata populri, Fabii, gens egregia, poplo
auxilium promisrunt. In sentu enim Caeso Fabius consul pro gente "Vos
alia bella", inquit, "curte, Fabios cum Veientbus pugnre sinte eique
hosti nos opponte! Ad id bellum quam maxme studio incumbre
decrevmus, et quod nobis proposumus, fiet". Sentus hoc promissum non
sprevit gratiaeque ingentes illis actae sunt, nam omnes novrant virttem
Fabirum.
Postro die sex et trecenti miltes, omnes patricii, omnes unus gentis,
urbe excessrunt Veienti poplo sua sponte pestem minantes. Postquam ad
Cremram flumen castra posurunt; greges abducre et, quae ager
genurat, delre non desirunt.Tandem Veientes insidiis fercem hostem
captre decrevrunt. Itque Fabiis praedantbus, quibus audacia intrim
crevrat, pecra obviam egrunt. Fabii, uti consuevrant, in praedam
incuburunt. Subto autem ex insidiis surgtur. Tum illi, cum et a fronte et
undque hostes esse cognovissent, in collem recessrunt. Ibi cum multos
prostravissent et certum vitae finem agnovissent, neque arma deposurunt
neque pacem petivrunt, sed omnes fortter pugnantes mortem
occuburunt. Neque enim Veientes huic hosti ignoscre parti erant. Unus
puer, qui nondum adolevrat neque bello interfurat, servtus est.
VI. DE CINCINNTO ARATRE ET DUCE
Prisci Romni simplcem vitam agbant. Simplex erat vestis,
simplces cibi, quos edbant; paucas res a mercatorbus Graecis embant.
Livius narrat exemplum priscae simplicittis Cincinntum fuisse. Qui
postquam magna cum laude rem publcam administrvit, agrum paternum
A
333
colbat, qui Tibri fluvio ab urbe dirimebtur; nam odrat vitam urbnam
eamque civbus nocitram esse arbitrabtur.
Aliquando (anno ante aeram nostram quadringentesmo
duodesexagesmo) legti sentus ad Cincinntum venrunt. Ab Aequis
enim, qui a Romnis defecrant, exerctus Romnus in montbus ita
inclsus erat, ut facultas effugiendi et in tutum sese recipiendi non esset.
Itque sentus Cincinntum elegrat, ut dicttor firet et novo exercitui
praeficertur; optmum enim ducem huus quoque belli eum fore putbat.
Tum rogtus a legtis, ut togam apportret, nam forte arbat.
Postro die exerctum quam celerrme collectum ex urbe eduxit, ut
Aequis se obicret. Qui media nocte ita circumventi sunt, ut prima luce a
tergo et a fronte tela in eos conicerentur. Propterea utrimque reiecti pacem
petivrunt seque Romnis subiecrunt. Multi telis perfossi humi iacbant.
Cetros Cincinntus sub iugum misit; duces autem hostium secum duxit, ut
in triumpho agerentur et postea a suis redimerentur. In agros Aequis
ademptos Romni rustcos deduxrunt. Cincinntus autem, cum tota gens
subacta esset, magnis honorbus affectus in agro suo vitam rustcam agre
perrexit, ut a pueritia erat assuefactus.
VII. MARCUS MANLIUS CAPITOLIUM SERVVIT
Romnos quidem semper vicisse nemo mirabtur. Notus est ille dies
ater anni ante aeram nostram trecentesmi octogesmi sexti, quo ad Alliam
flumen acies Romanrum a Gallis celerter perfracta totusque exerctus
fusus atque fugtus est. Frustra tum multi vitam pro patria profundrunt; ii
autem, qui superrent, Gallos totam Italiam esse captros putbant. Itque
paulo post Gallrum manus, cum in urbem Romam irrupissent, paucos ibi
relictos invenrunt. Plerque enim aut in proxma oppda confugrant aut in
Capitolium sese receprant. Ita Galli urbem possedrunt. Capitolium
autem possidre frustra conabantur. Nam cum nocte quadam nonnulli Galli
per saxa abrupta paene ad summum montem pervenissent, ansres, qui
Iunni deae ibi alebantur, clamre coeprunt et ex somno excitavrunt
M.Manlium quendam. Qui primum Gallrum deicit cumque eo cetri
quoque de monte sunt deiecti.
Tamen postea Romnis, quorum vires fame fractae erant, cum
Brenno, Gallrum reglo, agendum erat de deditine. Tum ille mille pondo
auri postulvit et, cum illud apporttum esset, ponderbus iniquis Romnos
decipre contus est. A quibus fraudis convictus adicit pondri gladium
(LECTIO SEXTA)
auditque est intoleranda Romnis vox: "Vae victis!" Tum subto novum
exerctum a M.Camillo adductum esset ex insidiis prorupisse postea
Romni narrbant. Fama est Gallos undique ab hostbus circumfsos esse.
Quos frustra perrumpre contos Camillus devcit. Reliquiae erum sub
Alpbus consedrunt. In urbe Roma autem Galli urendo et diripiendo
omnia corruprant.
VIII. EXITIUM MARCI CURTII
Anno post urbem condtam trecentesmo nonagesmo secundo, id est
anno ante aeram nostram trecentesmo sexagesmo primo, forum medium
specu vasto concidisse fama est. Multi hoc omne perterrti credidrunt
deos urbem perditros esse, quod loca antea abdta mortalium ventis
ostendissent. Illum specum cives undque accurrentes cum explre frustra
conti essent, deum volunttem explorre coeprunt. Tum vates cecinisse
memoriae prodtum est id dis esse dedicandum, quod in re publca esset
optmum. Cetris dubitantbus M.Curtius, iuvnis bello egregius,
"Equdem", inquit, "nihil melius esse credo quam arma virtutemque atque
partus sum patriae succurrre. Multi ante me pro patria cecidrunt in
bellis neque vitae suae pepercrunt. Qurum exemplum, nisi fallor, mihi
licbit imitri mortque me tradre, ne patria incdat in calamittem. Vos
autem precor, uti mei meminertis, sicut erum meminisse consuevistis,
qui ab hostbus occsi sunt. Hoc modo mihi gratiam reddtis maxmam".
Deinde silentio facto manus nunc in caelum, nunc in specum ad deos
infros tetendit. Ita deos venertus equum quam pulcherrme orntum
conscendit seque in specum immsit. Sic ille quoque pro patria occdit,
quamquam non armis contendrat cum hoste. Accdit deinde, ut specus sua
sponte explertur. Ille autem locus postea appelltus est locus Curtius.
IX. DE TITO MANLIO TORQUTO
Anno ante aeram nostram trecentesmo sexagesmo primo itrum
bellum Gallcum exsttit; neque enim Gallrum manus per Italiam vagri
destitrant. Quibus apud flumen quoddam exerctus Romnus obsttit.
Nam Romni iam didicrant illos non timre. Pons in medio erat, qui a
neutris rescissus erat, ne timris indicium esset. Postquam autem neque
Romnis neque Gallis contgit, ut adversarios repellrent, eximia corpris
magnitudne Gallus in vacuum pontem processit et certmen singulre
poposcit. Quem cum iuvnes Romni conspicti essent, diu inter eos
silentium fuit. Tum T.Manlius studio pugnandi impulsus ad dictatrem
accessit. "Impertor", inquit, "si tu permittes, illi beluae ostendam me ex ea
A
333
familia esse gentum, quae Gallrum agmen de Capitolio deplit". Tum ille
"Macte virtte", inquit, "T.Manli esto! Perge dis auxiliantbus!"
Cum illi constitissent inter duas acies, Gallus in advenientis hostis
arma cum ingenti sontu gladium deicit. At Manlius fortter resistens inter
corpus armaque eus sese insinuvit crebrisque ictbus ventrem scidit.
Iacentis deinde corpus uno torque spolivit seque eo ornvit. Victoria parta
Manlium commilitnes circumstetrunt gratulantesque perduxrunt ad
dictatrem. Ex hoc tempre cognomne appelltus est Torqutus.
X. GENTES ITALIAE
Samnitbus subactis pleraeque gentes Italiae mediae et inferiris
parbant Romnis. Superior Italia appellabtur Gallia Citerior, id est Gallia
citra Alpes sita. Ibi enim Gallos consedisse supra dixmus. Etiam plures
Galli Galliam Ulterirem incolbant, alii Hispaniam, Britanniam,
Germaniam superirem. Ex Germania posteriorbus temporbus expulsi
sunt.
Etruscos Romnis finitmos fuisse iam commemoravmus. Quos
priorbus saeclis ad oram Italiae ex ea parte Asiae navis appulisse certum
est, quam nos Asiam Minrem nominmus. Interires Italiae partes
incolbant Sabni, Aequi, Volsci et aliae gentes. Quibuscum per complra
saecla Romnis bella erant gerenda. Fortissmi erant ii, qui in summis
iugis ante sub maxme arduis montbus Appennnis sedes agrosque
deterrmos habbant et venando corpra exercbant. Eos Romnis ipsis
cosanguineos simillimosque fuisse appret. Quam ob rem Romnis erat
difficillmum eos subigre.
Italiam inferirem Romni Magnam Graeciam appellbant, quod
Graeci priorbus inclis subactis ibi plurmas urbes condidrant. E quibus
urbi Romae proxmae erant Cumae et Neapolis. In ea parte Italiae agri
potires erant quam in cetris partbus. ltque Cumis et Neapli priorbus
temporbus plures homnes habitbant quam Romae. Sed cum Neaplim
semper homnes omnium natinum venrent, mores ibi deterires erant
quam albi. Tertio ante aeram nostram saeclo Magna Graecia in
Romanrum potesttem redacta est. Tum Romni dominabantur usque ad
extrmos fines Italiae.
XI. REGLUS CONSUL
Tota Italia subacta Romni cum Carthaginiensbus de insla Sicilia
contendrunt. Nam cum opes Siciliae Carthaginiensbus magnopre
(LECTIO SEXTA)
profuissent, Romni bellandum esse arbitrabantur, ut ipsi domni inslae
firent. Etiam in Afrcam exerctum misrunt, cui praerat Reglus consul.
Quod iis nihil profuit. Nam Reglus, quamquam multis bellis interfurat,
tamen, cum non iam longe ab urbe Carthagne abesset, devictus est. Ipse
cum paucis, qui superrent, ex hostium manbus evadre non potuit.
Postea Poeni, legatinem ad sentum Romanrum missri essent, cum
Reglo egrunt, ut et sibi ipsi et Carthaginiensbus prodesset, et
optavrunt, uti legtos comitartur et pacem permutationemque
captivrum impetrret. At ille, cum Carthagne Romam venisset, inductus
in sentum "Pacem", inquit, "ab Afris optri audivistis. Ipse pacem iis
profutram, bellum obfutrum esse scio. Tot enim casbus oppressi spem
nullam habent. Sed cum vobis idem prosit, quod illis obest, hoc uno
consilio vobis prodesse possum. Pergte pugnre! Neque enim cedendo
patriae prodesse potertis, neque propter me et paucos, qui ex nostris in
hostium potestte sunt, tot milia captivrum hostium sunt reddenda.
XII. QUINTUS FABIUS MAXMUS
Anno ducentesmo duodevicesmo Hannbal Carthaginiensis magno
exerctu Alpes traducto Italiae ipsi bellum intlit. Postquam in Gallia
Citerire Romnis duas clades attlit, postro anno nuntius Romam
perltus est universum exerctum ad lacum Trasumennum concsum esse.
Quo nuntio allto urbs vix differbat ab expugnta. Cum ingenti terrre
concursus popli atque imprmis feminrum sortem suam miserantium ad
portas est factus. Tum imperium deltum est ad Q.Fabium Maxmum, qui
novo exercitu conscripto per loca alta agmen ita ducbat, ut neque
omittret hostem. Nam praeferbat cognmen Cunctatris gloriae incertae.
Sed Hanniblem vicos populri praedamque auferre prohibbat; neque
Poeni Romam ipsam petre poturint, sed sese contulrant in Apuliam.
Anno ducentesmo decmo sexto, cum Romnis ad Cannas maxma
omnium cladium allta esset, Fabius itrum rem publcam servvit. In
sentu enim "Haec quoque clades", inquit, "quamquam nunc aegre fertur,
tamen ferenda est. Primo, equtes mittendi sunt, uti refrant, ubi reliquiae
exerctus sint et quo se Hannbal post proelium contulrit quidque agat.
Vobis ipsis autem, patres, curandum est, ut tumultus et terror in urbe
tollantur. Tumultu sublto frumentum ex agris in urbem est inferendum,
simul arma in muros sunt conferenda omnesque, qui arma ferre possunt,
convocandi. Haec si facta erunt, Hannibli victoriam non multum
profutram esse credo. Vos autem ista constantia et maiorbus gratiam
A
333
refertis et a postris summis efferemni laudbus".
XIII. CLADES PRAEDNUM
Viginti fere annos praednes navigatinem impedivrant. Denque
Gabinius, tribnus plebis, postulvit, uti summa imperii deferrtur ad
Cn.Pompeum (anno sexagesmo septmo). Qui tum undequadraginta
annos natus erat. Sed iam anno octogesmo primo, cum vix viginti quinque
annos natus esset, a militbus saluttus erat impertor et Magnus. Tum vera
quinque omnno bellis felicter gestis gloria belli omnbus antebat. Ad
eum igtur deltum est imperium totus maris omniumque intra
quinquaginta milia passuum orrum maritimrum. Praeterea praefectus est
centum viginti milbus pedtum, quinque milbus equtum, quingentis
navbus, additque ei sunt viginti quattuor legti.
Pompeus universum mare divsit in partes tredcim. Dibus
quadraginta pirtae ex iis partbus, quae erant inter columnas Herclis et
inslam Siciliam, expulsi atque adversus orientem fugti sunt. Deinde
Pompeus eos in Cilicia magna pugna devcit arcesque erum diruit. Tum
decem milia praednum sunt interfecta, viginti milia capta, quibus
Pompeus agros attribuit. Ita nonaginta dibus ingenti felicitte et celeritte
tantum bellum confcit. Tribus annis post Pompeus Syriam expugnvit.
Deinde Palestna quoque occupta dubus annis post Romam rediit. Cum
duodesexaginta annos natus esset, in Aegypto est interfectus anno
duodequinquagesmo.
XIV. SPARTCUS DUX SERVRUM
Anno septuagesmo tertio in Campania septuaginta quattuor
gladiatres vinclis ruptis e ludo gladiatorio effugrant et in monte
Vesuvio castra fecrant. Qui iis praerant, multis Romnis praestbant
fortitudne. Ex iis Spartcus "Praestat", inquit, "arma pro libertte sumre
quam in thetris sangunem nostrum profundre. Nam quis vestrum non
odit illos, qui, ubi in mollbus lectis cubantes cibis se complevrunt, nostris
vulnerbus delectantur! Proinde este fortes! Neque vero increpbo eum, qui
in vincla redre mavult; neque abre eum vetbo. At cetros me adiutros
esse spero, ut viam nobis patefacimus in patriam olim amissam".
Quibus verbis incitti permulti undque accurrentes se cum aliis
coniunxrunt et magno imptu exerctum Romnum, qui eos armis
circumdatrus erat, perruprunt. Aditi sunt ab iis, qui Gallcis
Germanicisque bellis a Romnis capti erant. Romni autem frustra dabant
(LECTIO SEXTA)
opram, uti bellum celerter conficrent, et exerctus, cum manbus
servrum obstbant, refugibant. Ita servi multis ducbus et dubus
Romanrum consulbus victis paultim sexaginta fere milium armatrum
collegrunt exerctum. Postea domti sunt a M.Licinio Crasso. In ea pugna
duces servrum ipsi fortissmos se praestitrunt acerrimque instantes
cecidrunt. Multis captis colla secta sunt, alios Romni iuxta viam Appiam
crucbus affixrunt.
XV. TRANSTUS RUBICNIS
Initio anni undequinquagesmi Caesar omni Gallia pacta a bello
civli non iam abhorrbat, sed legines contra Pompeum senatumque
ducre decrvit. Ad Rubicnem flumen, qui Italiae finis erat, paulum
consttit et conversus ad proxmos "Etiam nunc", inquit, "redre possmus;
quodsi hunc pontem transiermus, omnia armis agenda erunt". Paulo autem
post, cum non iam morandum esse censret, "Etur", inquit, "quo fortna
nos vocat! Iacta alea esto!" Atque ita traiecto exerctu pro contine fidem
miltum invocvit.
"Quot proelia", inquit, "a vobis sunt commissa, quot oppda obsessa et
capta! Per vos factum est, uti nomen popli Romni splendeat
imperiumque Romnum pertineat usque ad Ocenum. Pro tantis mertis
vestris me vobis semper gratiam habuisse testor. Num itrum egeo vestro
auxilio. Inimcis enim iam pridem fortna mea displicuit; iam dudum mihi
invidrunt. Nunc appret eos ne iniuria quidem abstinre velle. Nam illi,
qui Romae sedent vel in villis suis latent, vos, commilitnes, mihi adimre
student. Sed respondi iis neque me vos umquam desertrum neque vos a
me esse defectros. Iam vos video irtos. Proinde ite mecum, ut periclum
nobis immnens arcemus! Atque caveant illi! Ego autem spondeo me
vobis pecuniam magnam agrosque esse datrum. Nam imperatrem decet
talbus militbus honrem habre".
XVI. CAIUS IULIUS CAESAR
Caesar, postquam quinque annis in Italia, Graecia, Asia, Afrca,
Hispania omnes adversarios prostrvit, principtum totus imperii Romni
obtinuit. Tum se clementem praesttit erga omnes, quibuscum antea ei
pugnandum furat. Nemo vinctus, nemo supplicio multtus est, sed
beneficiis et munerbus omnes sibi devincre voluit. Multis praeterea et
optmis legbus rem publcam tot bellis paene exhaustam sanvit
plurimosque repprit ad auxiliandum partos. Ipse ius severissme dicbat
et sanxit, uti poenae facinrum augerentur. Divtes nimis luxurise vivre
A
333
vetuit, paupres iuvit. Cum vastittem Italiae periculsam rei publcae esse
sensisset, magnam partem plebis in agros coloniasque deduxit. Itque
plerque consentibant nemnem umquam tantopre rei publcae profuisse.
Tamen evnit, ut anno quadragesmo quarto contra Caesrem
coniuratio firet sexaginta nobilium, cuus princpes erant M.Brutus et
C.Casius. Qui a cetris dissentientes Caesrem regnum appetre dicbant.
Inter coniurtos convnit, uti Caesar in curia Pompei interficertur. Eo
enim Caesar Idbus Martiis, quamquam periclum imminre comperrat,
sese contlit, ut sentum habret. Ibi in sella sedentem coniurti
circumvenrunt et tam celerter perfodrunt.
Coniurti autem imprudentiam suam paulo post ipsi aperurunt. Nam
quid faciendum esset, nescibant, atque universus fere poplus ab iis
dissensit Itque, priusquam Caesar sepelirtur, fugre coacti sunt.
(LECTIO SEXTA)

,
,
, -.
-
, .
,
.
,
.
.
,
.

, , ,
. ,
, !
, .
, ,
,
, ,
, , . , ,
,
, , .
(
) ,

, ,
: . De gustibus et coloribus non est disputandum; .
; . Every man to his taste / There is
no accounting for taste / Tastes differ; . ber (den) Geschmack
lsst sich nicht streiten / Die Geschmcke sind verschieden; . Des
gots et des couleurs il ne faut pas disputer; . Sobre gustos, no hay
nada escrito.
.
,
A
333
, ,
,

.
.
1. A capillo usque ad ungues. .
.

.

.
.
From
head to
foot.
From
head to
toe.
.
Von Kopf bis
Fu.
Vom Kopf bis
zur Zehe.
.
De la tte
aux pieds.
.
De pies a
cabeza.
2. Ad praesens ova cras pullis sunt melira. ,

.
.

,

.
.
A bird in
the hand is
worth two
in the bush.
.
Der Spatz
in der Hand
ist besser
als die
Taube auf
dem Dach
.
Le moineau
la main
vaut mieux
que la grue
qui vole.
.
Ms vale
pjaro en la
mano que
buitre
volando.
3. Aetas senlis mala merx. .

.
.
The feet are
slow when the
head wears
snow.
Age steals away
all things, even
the mind.
.
Alter ist ein
schweres
Malter.
Das Alter ist
eine schwere
Last.
.
La
vieillesse
est un
pesant
fardeau.
.
La vejez
es una
enfermedad
grave.
(LECTIO SEXTA)
4. Amantes amentes. . / .
.
.
Love and reason do
not go together.
Love and ambition
admit no fellowship.
Affection binds
reason.
.
Liebe und
Verstand
gehn
selten
Hand in
Hand.
.
Lamour
et la
raison
ne font
pas bon
mnage.
.
Enamorado
y loco, lo
uno es lo
otro.
5. Amor caecus. .
.
.
Love is blind.
Love makes a
good eye
squint.
.
Die Liebe ist
blind.
Liebe macht
blind.
.
Lamour
est
aveugle.
.
El amor es
ciego, y el
matrimonio
lo cura.
6. Amcus optma vitae possessio.

.
.
.
A friend is
need is a
friend indeed.
They are rich
who have true
friends.
.
Ein treuer
Freund ist
ein groer
Schatz.
.
Mieux vaut
un ami en
voie que
denier en
courroie.
.
Amigo
cabal,
tesoro
ideal.
7. Anmos labor nutrit. .

.
.
An idle brain is the
devils workshop.
No pains, no gains,
no sweat, no sweet.
Work is not disgrace, the digrace is
.
Arbeit gibt
Brot, Faulheit
bringt Not.
Arbeit bringt
Brot, Faulheit
Hungersnot.
.
Il faut
travailler
qui veut
manger.
.
Si el ocio
te causa
tedio, el
trabajo
es buen
remedio.
A
333
idleness.
8. Ars longa, vita brevis. , .
.
,
.

.
()
.
Art is
long,
life is
short.
.
Die Kunst
ist lang, und
kurz ist
unser
Leben.
.
Lart est
long, la
vie est
courte.
.
De lunes
a martes,
pocos se
llevan
las artes.
9. Aquam in mortario tundre. .

.
.
To draw
water in a
sieve. To mill
the wind.
.
Leeres
Stroh
dreschen.
.
Battre leau
avec un
bton.
.
Azotar el
aire.
10. Aquam turbre dedcet, ne pura tibi desit.

, .
.

,
.
Never cast dirt
into that
fountain of
which you
have
sometimes
drunk.
.
Spuck nicht
in den
Brunnen,
wenn du
noch daraus
trinken
musst.
.
Il ne faut
pas dire:
Fontaine,
je boirai
de ton
eau.
.
Nadie
diga "de
esta agua
no
beber".
11. Aqulam volre doces. .

.

.
Never
offer to
.
Die Fische
schwimmen und
.
Apprendre
aux
.
No le
ensees
(LECTIO SEXTA)
. teach fish die Tauben
to swim.
fliegen lehren.
poissons
nager.
nadar al
pez.
12. Audi multa, loqure pauca. , .

.
,
,

.
.
Be swift
to hear,
slow to
speak.
.
Rede
wenig,
hre viel.
.
La parole est
dargent, le
silence est
dor.
.
Oye
primero,
habla
postrero.
13. Aurea mediocrtas. .

.
.
The
golden
mean.
.
Der Mittelweg ist
der beste.
Die goldene Mitte.
.
Juste
milieu.
.
Un ten con
ten, todo
est bien.
14. Barba non facit philosophum.

.
.
.
A big head
and little
wit.
.
Nicht jeder,
der einen Bart
trgt, ist ein
Philosoph.
.
La barbe
ne fait pas
lhomme.
.
La barba no
hace al
sabio.
15. Bona valetdo melior est quam maxmae divitiae.

.
.
.
The first
wealth is
health.
Health is great
riches.
.
Gesundheit
ist der
grte
Reichtum.
.
Sant
passe
richesse.
.
Entre salud
y dinero,
salud
primero.
A
333
16. Caelum digto attingre. .
.
.
To find a
mares nest.
.
Er traf genau
das
Himmelblau.
.
Se fourrer
le doigt
dans lil.
.
Tocar el
violn.
17. Charta non erubescit. .

.

.
.
Pens may
blot, but they
cannot blush.
.
Papier ist
geduldig.
.
Le papier
souffre tout et ne
rougit de rien.
.
La carta
no tiene
empacho.
18. Contra torrentem brachia dirigre.

. / . ()
.
.
To go (
row, strive,
swim) against
the stream
.
Gegen /
wider den
Strom
schwimmen.
.
Nager
contre
courant.
.
No es de hombre
prudente nadar
contra la
corriente.
19. Contra vim mortis non est medicmen in hortis.

.
.

.

.
Every bullet
has its
billet.
Death takes
no bribes.
.
Gegen den
Tod ist kein
Kraut
gewachsen.
.
Il y a
remde
tout, hors
la mort.
.
En mal de
muerte, no
hay mdico
que acierte.
20. Cribro aquam haurre. .

.
.
To draw
water in
.
Wasser mit
einem Sieb
.
Parler
pour ne
.
Agua en cesto
se acaba
(LECTIO SEXTA)
.
a sieve.
schpfen.
rien dire.
presto.
21. Cui dolet, memnit. , .

.

,

.
.
The tongue
ever turns to
the aching
tooth.
.
Was einem
schmerzt,
davon spricht
man.
.
chacun
son
fardeau
pse.
.
Cada uno lleva
la lengua al lado
donde le duele
la muela.
22. Dare verba in ventos. .

.
.
A word
spoken is an
arrow let fly.
.
Worte in den
Wind streuen.
In den Wind
reden/ sprechen.
.
La parole
sme au
vent.
.
Gastar
palabras en
balde.
23. De gustbus et colorbus non est disputandum.

.
.

.

.
.
Every man to
his taste.
There is no
accounting for
tastes.
Tastes differ.
.
ber
Geschmack
lsst sich
nicht
streiten.
.
Des gots
et des
couleurs il
ne faut pas
disputer.
.
Sobre
gustos,
no hay
nada
escrito.
24. De mortuis aut bene, aut nihil. ,

.
.
.
Speak
nothing but
good of the
dead.
.
Von Toten
soll man
nur Gutes
reden.
.
Il ne faut
pas remeur
la cendre
des morts.
.
Ninguno
sea loado
hasta
despus de
enterrado.
A
333
25. De nihlo nihil. ().
.

.
.
Nothing
comes
(will come)
from (of)
nothing.
.
Von Nichts
kommt nichts.
Aus Nichts wird
nichts.
.
Rien ne
vient
de rien.
.
De nada
nada se
hace.
26. Diablus non est tam ater, ac pingtur. ,

.
.

.
The devil
is not so
black as he
is painted.
.
Der Teufel
ist nicht so
schwarz,
wie man ihn
malt.
.
Le diable
nest pas
si noir
quon le
fait.
.
No sabe lo que
es descanso
quien no sabe
lo que es
trabajo.
27. Dictum factum. .

.

.
.
So said, so
done.
.
Gesagt getan.
.
Aussitt dit,
aussitt fait.
.
Dicho y
hecho
28. Dimidium facti est coepisse. .

.
.
A good
beginning
is half the
battle.
.
Guter
Anfang ist
halbe
Arbeit.
.
A moiti
fait qui
commence
bien.
.
Obra
empezada,
Medio
acabada.
29. Dirumpit saccum sus, postquam grana comdit.

, .
.
(LECTIO SEXTA)
Give him an inch

Gib dem
and hell take an

Teufel einen
ell (a yard, a
Finger und
,
mile).
er greift
Set a beggar on a
nach der

horseback, and
ganzen
.
hell ride a gallop. Hand.
Laissez leur
prendre un
pied chez
vous, il en
auront
bientt pris
quatre.
Al
villano,
dale el
pie
y se
tomar la
mano.
30. Divitiae virum faciunt. .

.
.
A man without
money is a bow
without an arrow.
A full purse makes
a man speak.
.
Geld
macht
den
Mann.
.
Largent fait
tout;
Largent na
point de
matre.
.
El dinero
hace al
hombre
entero.
31. Domus propria domus optma. .

.

,
.
East or
West,
home is
best.
There is no
place like
home.
.
Man reist
nach Osten,
man reist
nach Westen,
aber zu
Hause ist es
am besten.
.
On nest
nulle part
aussi
bien que
chez soi.
.
Casa ma, casa
ma, por
requena que tu
seas, me
pareces una
abadia.
32. Dulcia non novit, qui non gustvit amra.

, .
.

.
.
He who has
never tasted
bitter does
not know
what is
sweet.
.
Was nicht
sauer wird,
das wird
auch nicht
s.
.
La patience
est amre,
mais son
fruit est
doux.
.
No sabe lo
que es
descanso
quien no
sabe lo que
es trabajo.
A
333
33. Dum ferrum candet, tundendum est. ,
.
.
,
().
.
Strike
while the
iron is
hot.
.
Schmiede das
Eisen,
solange es
hei ist.
.
Il faut battre
le fer
pendent quil
est chaud.
.
A hierro
candente
batir de
repente.
34. Duo parites de edem fidelia dealbre.

.
.
.
To kill two
birds with
one stone.
.
Zwei Fliegen
mit einer
Klappe schlagen.
.
Faire
dune
pierre deux
coups.
.
Matar dos
pjaros de
un tiro
35. Duos qui lepres sequtur, neutrum capit.

, .
.

.
If you run after two
hares, you will
catch neither.
(Dogs that put up
many hares kill
none).
.
Wer zwei
Hasen
hetzt,
fngt
keinen.
.
Il ne faut
pas courir
deux
livres
la fois.
.
Galgo que
va tras dos
liebres, sin
ninguna
vuelve.
36. E cantu dignosctur avis. .

.

,

.
.
A bird may
be known
by its song.
.
Den Vogel
kennt man
am Gesang.
.
Au chant
on
reconnait
loiseau.
.
Por la facha
y por el traje,
se conoce al
personaje.
(LECTIO SEXTA)
37. Eiusdem farnae. .
.

.
.
We are all
in the same
mould.
.
Aus dem selben
Mehl.
Aus dem gleichen
Holz geschnitzt sein.
.
Ptri de
la mme
argile.
.
De la
misma
cepa.
38. Equi donti dentes non inspiciuntur.

.
.
.
Never look
a gift
(given)
horse in the
mouth.
.
Einem
geschenkten
Gaul sieht /
schaut / guckt
man nicht ins
Maul.
.
A cheval
donn on
ne regarde
pas la
bride.
.
A caballo
regalado
no le
mires el
dentado.
39. Errre humnum est. - .

.
.
He is lifeless that is
faultless.
He who makes no
mistakes, makes
nothing.
To err is human.
.
Irren ist
menschlich.
.
Se
tromper
est
humain.
.
El que
tiene
boca, se
equivoca.
40. Errat interdum quadrpes. .

.

(),

.
A horse
stumbles
that has
four legs.
.
Es strauchelt
auch ein Pferd
und hat doch
vier Beine.
.
Il ny a si
bon cheval
qui ne
bronche.
.
Quien tiene
pies, de
cuando en
cuando da
traspis.
A
333
41. Et semel emissum volat irrevocable verbum.
(, ).
.

,
e
.
A word
spoken is
past
recalling.
.
Eine
abgefeuerte
Kugel kannst du
nicht wieder
einfangen.
.
Parole
jete
prend sa
vole.
.
Palabra
suelta no
tiene vuelta.
42. Excitre fluctus in simplo. .

.

.
A storm in a
teacup. tempest in a teapot.
.
Ein Sturm
im
Wasserglas.
.
Une tempte
dans un
verre deau.
.
Tempestad
en un vaso
de agua.
43. Ex malis eligre minma. .

.

.
Of two
evils
choose the
least.
.
Von zwei
beln das
kleine
whlen.
.
De deux
maux il faut
choisir le
moindre.
.
Del mal, el
menor.
44. Faber est suae quisque fortnae.

( ).
.
.
Every man is
the architect
of his own
actions.
.
Jeder ist
seines
Glckes
Schmied.
.
Chacun est
artisan de sa
fortune.
.
Viene
ventura a
hombre que
la procura.
45. Facle dictu, difficle factu. , .

.
(LECTIO SEXTA)
Easier said Es ist

than done. leichter

versprochen
.
als gehalten.
Du dire au
fait, il y a
long trait.
Del dicho al
hecho, hay
mucho
trecho.
46. Fames est optmus coquus. .

.

.
Hunger
finds no
fault with
the cook.
.
Hunger
ist der
beste
Koch.
.
Lapptit est
le meilleur
cuisinier. (Qui
a faim, mange
tout pain.)
.
El hambre
aguza el
ingenio.
47. Festna lente! !

.
.
Haste
makes
waste.
.
.
.
Eile mit Qui trop se hte reste Vsteme
Weile.
en chemin. (Pas
despacio, que
pas on va loin.)
tengo prisa.
48. Finis cornat opus. .

.
.
All is well
that ends
well.
.
Das Ende
krnt das
Werk.
.
La fin
couronne
luvre.
.
El fin
corona la
obra.
49. Flamma fumo proxma est. .

.
.
There is
no smoke
without
fire.
.
Wo Rauch ist,
da ist auch
Feuer.
Kein Rauch
ohne Feuer.
.
Il ny a pas
de fume
sans feu.
.
Por el humo
se sabe
donde est
el fuego.
A
333
50. Fortes fortna adivat. .
.
.
Fortune favours
the brave.
Fortune is not
far from the
brave mans
head.
.
Dem
Khnen hilft
das Glck,
den Feigen
weist's
zurck.
.
Le succs
est
souvent
un enfant
de
laudace.
.
Quien no se
atreve no
vence.
51. Frondem in silvis non cernit. .

.
.
Not to see
the forest
(wood) for
the trees.
.
Den Wald
vor lauter
Bumen
nicht sehen.
.
Les arbres
cachent la
fort.
.
Los rboles
no dejan ver
el bosque.
52. Fronti nulla fides. .

.

.
Appearance
s are
deceitful.
.
Der
Schein
trgt.
.
Les apparences sont
trompeuses.
.
La experiencia
no se fa de la
apariencia.
53. Grandbus exigui sunt pisces piscbus esca.

.
.

.
.
The great
fish eat up
the small.
.
Groe
Fische
fressen die
kleinen.
.
Les gros
poissons
mangent les
petits.
.
El pez
grande se
come al
chico.
54. Haeret mihi in summis labris.

.
.
(LECTIO SEXTA)
To be at (on) Es liegt auf
. the tip of
der Zunge.
ones tongue.
Je lai sur le
bout de la
langue.
Tener en la
punta de la
lengua.
55. Homo homni lupus est. .

.
.
Man is a
wolf to
man.
.
Ein Mensch
ist des
anderen Wolf.
.
Lhomme est
un loup pour
lhomme.
.
El hombre
es lobo para
el hombre.
56. Homo propnit, sed Deus dispnit. ,

.
.
,
.
,
.
.
Man
proposes
and God
disposes.
.
Der
Mensch
denkt, Gott
lenkt.
.
Lhomme
propose
et Dieu
dispose.
.
El hombre
propone y
Dios
dispone.
57. Hospes hostis. ( ).

.

.
Uninvited
guests are
welcome when
they are gone.
Uninvited
guests sit on
thorns.
.
Ungeladener
Gast ist eine
Last.
Ungeladene
Gste
gehren nicht
zum Feste.
.
Bienvenu
comme un
chien dans
un jeu de
quilles.
.
El husped
dos alegras
da, una
cuando
llega y otra
cuando se
va.
58. In magno magni capiuntur flumne pisces.

.
.
.
A great
ship asks
(for) deep
.
Ein groes Schiff
braucht groes
Fahrwasser.
.
grand
cheval
grand
.
En gran
ro, gran
pez.
A
333
.
waters.
Grosse Schiffe,
grosse Wasser.
gu.
59. Lapis musco tegtur, qui non verttur. ,

.
.
.
No bees, no
honey; no
work, no
money
.
Auf dem
rollenden
Stein
wchst kein
Moos.
.
Qui dort
grasse
matine,
trotte toute
la journe.
.
Agua
parada no
mueve
molinos.
60. Lenem mortuum etiam (et) catli mordent.

() .
.
.
Hares may
pull dead
lions by the
beard.
.
Den toten
Lwen kann
jeder Hase an
Bart zupfen.
.
Au lion
mort on
arrache la
barbe.
.
Del rbol
cado, todos
hacen lea.
61. Luna latrantem canem non curat.

.
.
.
The moon does
not heed the
barking of dogs.
The dog barks and
the caravan passes.
.
Was
kmmerts
den Mond,
dass der Hund
ihn anbellt.
.
La lune est
labri
des loups.
.
El perro
ladra y la
caravana
pasa.
62. Lupus non mordet lupum. .

.
.
A dog does
not bitfe
another
.
Ein Wolf
kennt den
anderen
.
Un loup ne
mange
point
.
Nunca el
perro muerde
al perro.
(LECTIO SEXTA)
dog.
wohl.
lautre.
63. Lupus pilum mutat, non mentem. ,

.
.
.
The
leopard
cannot
change its
spots.
.
Der Wolf
ndert wohl
das Haar,
doch bleibt
er, wie er
war.
.
Les loups
peuvent
perdre leurs
dents, mais
non leur
nature.
.
Genio y
figura hasta
la
sepultura.
64. Lupus sub ovis pelle celtus. .

.

.
Wolf in
sheeps
array.
.
Ein Wolf
im
Schafspelz.
.
Un
innocent
fourr de
malice.
.
Cara de beato y
uas de gato. Uas
largas, con guantes
de seda se tapan.
65. Mala herba cito crescit. .

.

.
.
Great
weeds grow
apace.
.
Unkraut
wchst auch
ungest.
.
Mauvaise
herbe crot
toujours.
.
Mala hierba
presto
crece.
66. Male parta, male dilabuntur.

.
.
,
.
,
.
.
Lightly
come,
lightly
gone.
.
Wie
gewonnen,
so zerronnen.
.
Mal
gagn,
mal
dpens.
.
Lo mal
adquirido,
se va como
ha venido.
A
333
67. Malo cum Platne errre, quam cum aliis recte sentre.
, .
.

.
Better be
foolish with
all than
wise by
yourself.
.
Besser mit
den Weisen
weinen als
mit Narren
lachen.
.
Mieux vaut
un sage
ennemi
quun sot
ami.
.
Es mejor
callar que
con tontos
hablar.
68. Malum nullum est sine alquo bono.

.
.
.
.
.
.
,
Bad luck
Keine
Lexcs du mal No hay mal
often brings Freude
amne souvent que por bien
.
good luck. ohne Leid. le bien.
no venga.
69. Manus manum lavat. .
.
.
One hand
washes
another.
.
Eine Hand
wscht die
andere.
.
Une main
lave lautre.
.
Una mano lava
a la otra y
ambas la cara.
70. Melius est prudenter tacre, quam inanter loqui.

, .
.
,
.
A still
tongue
makes a
wise head.
.
Kluges
Schweigen ist
besser als
dummes Reden.
.
La parole
est dargent,
le silence
est dor.
.
Ms vale
callar que
mal
hablar.
(LECTIO SEXTA)
71. Melior est vicnus iuxta, quam frater procul.
, .
.
.
A near
neighbour
is better
than a far
kinsman.
.
Ein
Nachbar an
der Hand ist
besser als
ein Freund
ber Land.
.
Qui a bon
voisin a bon
matin. (Mieux
vaut son bon
voisin que
longue parent).
.
Ms vale
un vecino
al lado
que un
hermano
alejado.
72. Mendcem memrem esse oportet.

.
.
.
A liar
should have
a good
memory
.
Der Lgner
muss ein gutes
Gedchtnis
haben.
.
Il faut quun
menteur ait
bonne
mmoire.
.
Mentiroso sin
memoria,
pierde el hilo
de la historia.
73. Mendci homni ne verum quidem dicenti credmus.

, .
.
.
A liar is
not
believed
if he
speaks
the truth.
.
Wer einmal
lgt, dem glaubt
man nicht, und
wenn er auch
die Wahrheit
spricht.
.
Un menteur
nest point
cout,
mme en
disant la
vrit.
.
En boca del
mentiroso
lo cierto se
hace ms
que dudoso.
74. Mens sana in corpre sano.

().
.
A
333

.
:

,

().
A sound
mind in a
sound
body.
Ein
gesunder
Geist in
einem
gesunden
Krper.
Une me
saine dans
un corps
sain.
Mente
sana en
cuerpo
sano.
75. Minutla pluvia imbrem parit. .

.

.
Small rain
allays a
great
wind.
.
Kleine Wolken,
groer Regen;
groe Wolken,
kleine Regen.
.
Petite
pluie abat
grand
vent.
.
De nube
pequea
gran
tormenta.
76. Montes aureos pollicri. .

.
.
To promise
wonders.
To promise
mountains.
.
Jemandem
goldene
Berge
versprechen
.
.
Promettre
monts et
merveilles
.
.
Nunca
prometas con
lo que
cumplir no
cuentas.
77. Multa paucis. ().

.

.
.
Brevity is
the soul of
wit.
.
Kurz und
bndig.
.
Clair et
net.
.
A mucho hablar, poco
acertar.
78. Nasci in felci signo. .

.
.
To be born
.
Unter einem
.
Il est n
.
Unos nacen
(LECTIO SEXTA)

with a silver glcklichen/
spoon in
gnstigen
.
ones
Stern
mouth.
geboren sein.
sous une
bonne
toile.
con estrella
y otros
nacen
estrellados.
79. Ne diffras in crastnum. .

.

,
.
Never
put off
till
tomorro
w what
you can
do today.
.
Was du
heute kannst
besorgen,
das
verschiebe
nicht auf
morgen.
.
Ce
quaujourdhui tu
peux faire,
au
lendemain
ne diffre.
.
Lo que
puedes
hacer hoy,
no lo dejes
para
maana.
80. Nemo simul domnis par est servre dubus.

.
.

.
(
).
.
No man
can serve
two
masters.
.
Niemand
kann
zweien
Herren
dienen.
.
Donner une
chandelle
dieu et une
chandelle
au diable.
.
El que a dos
amos
atiende, a
uno le
queda mal.
.
De la
mesure en
toutes
choses.
.
Todo en la
vida tiene
su medida.
81. Est modus in rebus. .

.
.
.
Bind the
sack before
it is full.
Enough is as
good as a
feast.
.
Alles mit
Ma. Alles
hat sein
Ma (seine
Grenzen).
A
333
82. Nihil tam volucre est, quam mala fama.
, ().
.
.
Bad news
is always
true.
.
Schlechte
Nachrichten
kommen rasch
an.
.
Les
mauvaises
nouvelles
ont des
ailes.
.
Ms vuela
la fama
mala que la
buena.
83. Nox abstulit atra colrem. ().

.

.
.
All cats are
gray in the
dark (in the
night).
.
Bei Nacht
sind alle
Katzen
grau.
.
La nuit tous
le chats
sont gris.
.
De noche
todos los
gatos son
grises.
84. Non multa, sed multum. , .

.
,

.

,
.
.
Jack of all
trades and
( is) a
master of
none.
.
Wer alles
tun will,
tut nichts
recht.
Qui veut
trop
prouver ne
prouve rien.
Aqu hay
mucho
cacique y
poco indio.
85. Non omne, quod nitet, aurum est. , .

.

,
.
.
All is not gold
that glitters.
.
Es ist
nicht alles
Gold, was
glnzt.
.
Tout ce qui
reluit nest
pas or.
.
No es oro
todo lo que
reluce.
(LECTIO SEXTA)
86. Non progrdi est regrdi. .
.
.
He that
looks not
before will
find himself
behind.
.
Wer nicht
vorwrts
geht, geht
zurck.
.
Faire des
progrs
reculons.
.
Quien
adelante no
mira, atrs
se queda.
87. Non vult scire satur, quid ieinus patitur. ,

.
.
.
There is no
good talk
between a
full man
and a
fasting one.
.
Die
Gesunden
und
Kranken
haben
ungleiche
Gedanken.
.
Bien repu,
on oublie
quil est des
affams.
.
En tiempo
de higos no
hay amigos.
88. Nulla regla sine exceptine. .

.
.
There is no
rule without
an
exception.
.
Keine
Regel ohne
Ausnahme.
.
Il ny a pas
de rgle
sans
exception.
.
El joven conoce
las reglas pero
el viejo las
excepciones.
89. Numro Deus impre gaudet. .

.
.
God
rejoices
at odd
numbers.
.
Aller guten
Dinge sind
drei.
.
Jamais
deux sans
trois.
.
A Dios le
gusta el
nmero
impar.
A
333
90. Nummus nummum parit. .
.

.
Money
makes
money.
.
Geld will zu
Geld (ist gern
bei Geld).
.
Largent attire
largent. (Un sou
amne lautre).
.
El dinero
se va al
dinero.
91. Occurrunt homnes, nequeunt occurrre montes.

, .
.

,

.
.
Men may
meet but
mountains
never.
.
Berg und Tal
kommen nicht
zusammen,
wohl aber
Menschen.
.
Il ny a que les
montagnes qui
ne se
rencontrent
jamais.
.
Tpanse
los
hombres y
no los
montes.
92. Ocli avidires sunt, quam venter. .

.
,

.
.
Ones eyes
are bigger
than ones
belly.
.
Die Augen
sind grer
als der
Magen.
.
Avoir les
yeux plus
gros que le
ventre.
.
Ms fcil es
llenar la
barriga que
los ojos.
93. Oleum camno addre. .

.
.
To pour oil
on the fire.
.
l ins
Feuer
gieen.
.
Jeter de
lhuile sur
le feu.
.
Echar aceite
al fuego.
94. Omnia mea mecum porto. .

.

.
.
What I
possess I
keep
.
All meine
Habe trage
ich mit mir.
.
Je porte
tout mon
bien avec
.
Cuanto tenemos lo
llevamos puesto y
cuanto sabemos lo
(LECTIO SEXTA)
with me.
moi.
tenemos en la
lengua.
95. Omnia tempus habent. .

.
.
Everything
is good in
its season.
.
Alles zu
seiner Zeit.
.
Chaque
chose en
son temps.
.
Cada cosa en su
tiempo y los nabos en adviento.
96. Parsimonia est magnum vectgal.

.
.
.
A penny
saved is a
penny
gained
.
Sparen
bringt
Haben
.
Ahorra,
ahorrador para
que gaste el
gastador.
Qui
conomise
senrichit.
97. Parvi libri, parvum malum. .

.

,

.
.
Children
when they are
little make
parents fools,
when they are
big make
them mad.
.
Kleine Kinder, kleine
Sorgen;
groe
Kinder,
groe
Sorgen.
.
Petits
enfants
petite peine,
grands
enfants
grande
peine.
.
Cuanto ms
grande la
cabeza, ms
fuerte la
jaqueca.
98. Pecunia non olet. .

.

.
Mney has
no smell.
.
Geld stinkt
nicht.
.
Largent
na point
dodeur.
.
El dinero bien
huele, salga de
donde saliere.
A
333
99. Pedbus timor addit alas. .
.

.
.
Fear breeds
terror.
.
Furcht
macht lange
Schritte.
.
La peur
donne des
ailes.
.
Cojo con
miedo,
corre ligero.
100. Pendre tenui filo. .

.

.
.
To hang by
a thread
.
An einem
dnnen
Faden
hngen.
.
Ne tenir
qua un fil.
.
La vida
pende de un
hilo.
101. Piscis primum a capte foetet.

.
.

.
.
Fish begins
to stink at
the head.
.
Der Fisch
fngt am
Kopf an zu
stinken.
.
Le poisson
commence
toujours
sentir par la
tte.
.
El pez
comienza a
podrirse por
la cabeza.
102. Post nubla Phoebus. ().

.
.
After rain
comes
fair
weather.
.
Nach regen
kommt
Sonnenschein.
Auf Regen
folgt Sonne.
.
Aprs la
pluie le
beau temps.
.
No hay mal
que cien
aos dure
(LECTIO SEXTA)
103. Post tres saepe dies vilescit piscis et hospes.
.
.

.
Fish and
company
stink in
three days.
.
Der Gast ist
wie ein
Fisch, er
bleibt nicht
lange
frisch.
.
Lhte et le
poisson en
trois jours
(sont)
poison.
.
El husped
y la pesca a
los tres das
apestan.
104. Potius sero, quam numquam. , .

.
,
.
.
Better late
than never.
.
Besser spt
als nie/ als
gar nicht.
.
.
Mieux vaut (il Ms vale
vaut mieux)
tarde que
tard que jamais. nunca.
105. Primus inter pares. .

.
.
(The) first
among
equals.
.
Erster unter
Gleichen.
.
Le premier
parmi les
gaux.
.
El primero
entre los
iguales.
106. Procul ex oclis, procul ex mente. ,

.
.

,

.
.
Out of sight,
out of mind.
.
Aus den
Augen, aus
dem Sinn.
.
Loin des
yeux, loin
du cur.
.
Ojos que no
ven, corazn
que no siente.
107. Quae furant vitia, mores sunt. ,

.
.
.
Other
.
Andere
.
Autres
.
La mala
.
,
.
times,
Zeiten,
other
andere
manners. Sitten.
A
333
temps, autres costumbre
mur.
nunca tiene
herrumbre.
108. Quaelbet vulpes caudam suam laudat.

.
.
.
Each bird
loves to
hear
himself
sing.
.
Jeder
Fuchs lobt
seinen Bau.
.
Tout oiseau
aime
sentendre
chanter.
.
Cada ollero
alaba su
puchero.A cada
pajarillo le
gusta su nidillo.
109. Quidquid praecipies, esto brevis. , .

.

.
Brevity is
the soul of
wit.
.
.
In der Krze Courte
liegt die
prire
Wrze.
pntre les
cieux.
.
Oracin
breve sube
al cielo.
110. Qui me amat, amet et canem meum. ,

.
.
.
Love me,
love my
dog.
.
Wer mich
liebt, liebt
auch
meinen
Hund.
.
Qui maime
aime mon
chien.
.
Al nio
besa, quien
besar a la
madre
quisiera.
111. Qui tacet, consentre vidtur. , , ,

.
.
(LECTIO SEXTA)
Silence
Wer
.
gives
schweigt,
consent.
stimmt zu /
willigt ein.
Le silence
vaut une
rponse.
El que
calla,
otorga.
112. Quod non licet, acrius urit. , .

.
.
Forbidden
fruit is
sweetest.
.
Verbotene
Frchte
sind s.
.
Chose
dfendue,
chose
dsire.
.
Fruta
prohibida,
ms
apetecida.
113. Quos deus perdre vult, dementat. ,

.
.

.
Whom God
wishes to
ruin, he first
deprives
him of
reason.
.
Wen Gott
verderben
will, dem
raubt er
den
Verstand.
.
Quand Dieu
quelquun
veut chtier,
de bon sens
le fait
varier.
.
A quien
Dios quiere
perder, le
hace
atontecer.
114. Quot capta, tot sententiae. , .

.
,
.
.
.
Many men, Soviel
many minds. Menschen,
soviel Kpfe.
.
Autant de
ttes, autant
davis.
.
Cuantos
seres, tantos
pareceres.
115. Rem involtam emre. .

.
.
To buy a pig
in a poke.
.
Man kauft die
Katze nicht
im Sack.
.
Acheter
chat en
poche.
.
Dar gato
por liebre.
A
333
116. Repetitio mater studirum. .
.
.
Practice
makes
perfect.
.
Wiederholung
ist die Mutter
des Studierens.
.
Rptition
passe
sience.
.
Lo repetido,
gustado y
admitido.
.
Les grands
diseurs ne
pas les
grands
faiseurs.
.
A mucho
hablar, poco
obrar.
117. Res, non verba. , .

.
.
Better to do
well than to
say well.
.
Taten
sprechen
mehr als
Worte.
118. Rosa de spinis floret. .

.
.
There is no
rose
without a
thorn.
.
Keine Rose
ohne
Dornen.
.
Il ny a
point de
roses sans
pines.
.
No hay rosa
sin espinas.
.
Savoir cest
pouvoir.
.
Saber es
poder.
119. Scientia potentia est. .

.

.
.
Knowledge
is power.
.
Wissen ist
Macht.
120. Scopae recentires semper melires. .

.

.
A new
broom
sweeps
clean.
.
Neue Besen
kehren gut.
.
Il nest rien
tel que balai
neuf.
.
Nuevos
reyes,
nuevas
leyes.
(LECTIO SEXTA)
.
121. Secundo fluvio deflure. .
.

.
.
To swim
down (
with) the
stream.
.
Mit dem
Strom
schwimmen.
.
Aller au gr
du vent.
.
Ir a favor de
la corriente.
122. Tamdiu discendum est, quamdiu vivis. ,

.
.
.
Live and
learn.
.
Der Mensch
lernt, solang
er lebt.
.
On
apprend
tout ge.
.
Nunca te
acostars sin
saber una
cosa ms.
123. Trahit sua quemque voluptas.

().
.
.
Every man
is mad on
one point.
.
Jeder wird
auf seine
eigene Art
verrckt.
.
A chaque
fou sa
marotte.
.
Donde nos
gusta, all
vamos.
124. Tu vipram sub ala nutrcas. .

.
.
Cherish
(nourish,
warm) a
serpent (snake,
viper) in ones
bosom.
.
Eine
Schlange /
Natter am
Busen
nhren.
.
Rchauffer
un serpent
dans son
sein.
.
Criar una
serpiente en
su seno.
A
333
125. Tunca propior pallio est. , (
).
.

.
.
Near is my
shirt, but
nearer is
my skin.
.
Die Haut ist
mir nher
als das
Hemd.
.
La peau est
plus proche
que la
chemise.
.
Ms cerca
estn mis
dientes que
mis
parientes.
126. Turbto melius capiuntur flumne pisces.

.
.
.
To fish in
troubled
waters.
.
In trben
Wassern ist
gut fischen.
.
Pcher en
eau trouble.
.
A ro
revuelto,
ganancia de
pescadores.
127. Tute hoc intristi; tibi omne est exedendum. ;

.
.
,
.
.
As you
brew, so
must you
drink.
.
Selbst
eingebrockt,
selbst
ausgegessen.
.
Qui casse
les verres,
les paie.
.
Quien
siembra
vientos,
recoge
tempestades.
128. Una hirundo non facit ver. .

.
.
One
swallow
does not
make a
summer.
.
Eine
Schwalbe
macht
noch
keinen
.
Une
hirondelle
ne fait pas
le
printemps.
.
Una
golondrina
no hace
verano, ni
una sola
(LECTIO SEXTA)
Sommer.
virtud bienaventurado.
129. Unum malo datum, quam promissum gemintum. ,

, .
.
,

,

.
.
A gift in the
hand is
better than
two
promises.
.
Eins geben
ist besser
als zwei
versprechen
.
.
Un petit
gain vaut
mieux que
deux tu
lauras.
.
Nadie diga
har, har,
que ms
vale un
toma que
dos te dar.
130. Unus vir nullus vir. .

.

.
.
The voice
of one man
is the voice
of none.
.
Ein Mann,
kein Mann.
.
Homme
seul est
viande
loup.
.
Uno y
ninguno,
todo es uno.
131. Usus magister optmus est. .

.

.
Practice
makes
perfect.
.
Probieren
geht ber
Studieren.
.
Usage
rend
matre.
.
Al hombre
obtuso,
hcelo agudo
el uso.
132. Ut seres, ita metes. , .

.
,
.
.
He that sows
thistles will reap
poverty.
They have sown
the wind, and they
shall reap the
.
Was der
Mensch
st, das
wird er
ernten.
.
Bon fruit
vient de
bonne
semence.
.
Tal
siembra,
tal siega.
A
333
whirlwind.
133. Vacua (inania) vasa plurmum sonant.
.
.
,

.
.
Empty
vessels
make most
noise.
.
Leeres Fass
tnt am
lautesten.
.
Les
tonneaux
vides sont
ceux qui
font le plus
de bruit.
.
Vasija vaca
hace mucho
ruido.
134. Verus amor nullum novit habre modum.

.
.
.
The heart
that once
truly loves
never
forgets.
.
Wahre
Liebe kennt
kein Ma.
.
Le vrai
amour na
pas de
bornes.
.
Amor
grande,
vence mil
dificultades.
135. Vestis virum reddit (facit). .

.

.
Good
clothes
open all
doors.
.
Kleider
machen
Leute.
.
Les belles
plumes font les
beaux oiseaux.
.
A cada paje
su ropaje.
136. Vetus amor non sentit rubignem. .

.
.
True love never
grows old.
Old love does
not rust.
.
Alte
Liebe
rostet
nicht.
.
On revient
toujours ses
premires
amours.
.
Amor viejo,
ni te olvido
ni te dejo.
(LECTIO SEXTA)
137. Vincuntur molli pectra dura prece.
.
.
.
A word
warmly said
gives
comfort
even to a
cat.
.
Ein sanftes
Wort stillt
groen
Zorn.
.
Douce
parole
ncorche
pas la
bouche.
.
Corazn
alegre hace
fuego de la
nieve.
138. Vita somnium breve. .

.

.
Life is an
empty
dream.
.
Das Leben
ist ein
kurzer
Traum.
.
La vie est
un songe.
.
Esta vida es
una mala
noche en una
mala posada.
139. Vivre est militre. .

.

.
.
Life is a
battle.
.
Leben heit
kmpfen.
.
Vivre cest
lutter.
.
Vivir es
luchar.
140. Vox popli, vox dei. , .

.
.
The voice
of the
people is
the voice of
God.
.
Volkes
Stimme ist
Gottes
Stimme.
.
Voix du
peuple,
voix de
Dieu.
.
Voz del
pueblo, voz
de Dios.
1
93

A
a (ab) (+Abl)
abdo, ddi, dtum, re
abdco, duxi, ductum, re
, ,
abhorreo, ui, -, re
, ,
abgo, gi, actum, re

,
abrumpo, rpi, ruptum, re
, ,
abstineo, tinui, tentum, re

, ,
,
absum, afui (abfui), abesse
, ,
abundo, vi, tum, re (+Abl)

ac
accdo, cessi, cessum, re
, ,
accdo, cdi, -, re ,
accipio, cpi, ceptum, re

, ,
accurro, (cu) curri, cursum, re

, ,
accurro, curri, cursum, re

, , ,
,
acer, cris, cre , , ,
, ,
Achilles, is, m ,

aciem parre
acies, i, f ,
,
acies, i, f ,
acrter ,
acta, rum, n ,
acuo, acui, actum, re
addo, ddi, dtum, re
addco, duxi, ductum, re
,
adeo, ii (vi), tum, re
,
adhibeo, ui, tum, re
, ,
adicio, ici, iectum, re

,
admo, mi, emptum, re
, ,
adiutrix, cis, f ,
adivo, ivi, itum, re
administro, vi, tum, re

,
(LECTIO SEXTA)
admiratio, nis, f ,
aneus, a, um , ,
aequlis, e , ,
admror, tus sum, ri
Aequi, rum, m , ,

adolescens, entis aequtas, tis, f
, , , , , , , ,
aequus, a, um , , ,
, ,
adolesco, olvi (olui), ultum, re
ar, aris, m
,
aes, aeris, n
adro, vi, tum, re , aestas, tis, f
aestus, us, m ,
adulescens, entis, m, f ,
aetas, tis, f ,
aeternus, a, um , ,
advenio, veni, ventum, re
affro, attli, alltum, afferre
,
,,
adventus, us, m
afficio, feci, fectum, re
adversarius, ii, m ,
, , ,
,
adversus (+Acc.)
affgo, fixi, fixum, re
adversus (+Acc.) ,
,
,
ager, agri, m , ,
adversus, a, um ,
, , , ,
agger, ris, m ,
advco, vi, tum, re
aggredior, gressus sum, grdi
,
,
advlo, vi, tum, re agmen, nis, n , ,
aedificium, ii, n ,
agmen, nis, n , ,
aedifco, vi, tum, re
,
,
agnosco, nvi, nitum, re
aegre ,
, ,
aegrtus, a, um , ,
agnus, i, m
Aegyptus, i, f
ago, gi, actum, re ,
Aemilia, ea, f , .
, , ,
Aenas, ae, m , ,
,
agricla, ae, m ,
3
agricultra, ae, f
,
ait
ala, ae, f
Albnus, i, m

Alcinous, i, m ,
alea, ae, f , ,
Alexander, dri, m
,
(356 323
. ..)
alinus, a, um , ,
alquis, alqua, alquid ,
, , ,
alius, alia, aliud , , (
)
Allia, ae, f
allgo, vi, tum, re
almus, a, um , ,
alo, ui, tum, re
alte ,
alter, ra, rum ,
, ,
altus, a, um , ,
amablis, e , , ,
, ,
ambiguus, a, um
, , , , ,
, , ,
amblo, vi, tum, re
amens, amentis , ,
, , ,
93
amca, ae, f ,
amicitia, ae, f
amcus, i, m ,
amitto, msi, missum, re
,
amo, vi, tum, re ,
amoentas, tis, f
amor, ris, m ,
amphithetrum, i, n ,

amplifco, vi, tum, re

, ,
,
amplus, a, um , , ,
, ,
anceps, ciptis , ,
ancilla, ae, f ,
angustus, a, um , ,
anma, ae, f
anmal, lis, n
anmus, i, m ,
annto, vi, tum, re
,
annus, i, m
anser, ris, m
ante (+Acc)
antea , ,
anteeo, ii, (vi), itum, re

, ,
,
antqua, rum, n
(LECTIO SEXTA)
antquus, a, um , ,
aqula, ae, f
Antonius, ii, m .,
Aqulo, nis, m ,
(83-30 . ..),

artor, ris, m , ,
arbitror, tus sum, ri ,

apex, apcis, m
apis, is, f
arbor, ris, f
Apollo, nis, m ,
arceo, ui, -, re ,
, ,
, ,
appareo, parui, (partum), re
, ,
arceo, ui, -, re ,
, ,
arcesso, vi, tum, re

appello, puli, pulsum, re
,
, ,
arcesso, vi, tum, re ,
,
Appennnus, i, m
Archimdes, is, m ,
appto, vi, tum, re ,
. (287-212.
..)
apporto, vi, tum, re
arcus, us, m , ,
, ,
,
apporto, vi, tum, re
arduus, a, um , , ,
, ,
, ,
area, ae, f
argenteus, a, um , ,
aprcum, i, n ,
argumentum, ii, n , ,
,
Aprlis, e , a,
Ario, nis, m ,
aptus, a, um , , ,
7 . ..,
, , , , ,
, .
arma, rum, n
apud (Acc) ,
armo, vi, tum, re Apulia, ae, f ,
,

aro, vi, tum, re
aquaeductus, us, m
ars, artis, f
5
artfex, cis, m ,
arvum, i, n ,
arx, arcis, f ,
as, assis, m , ,
327,45
Asia Minor, ris, f

asnus, i, m
aspectus, us, m
asper, ra, rum , , ,
, ,
aspernor, tus sum, ri
, ,
aspicio, spexi, spectum, re

,
asportatio, nis, f ,
asporto, vi, tum, re
, ,
asuefacio, feci, factum, re
, ,
,
ater, tra, trum , , ,
, ,
Athnae, rum, f
(),
Atheniensis, is, m, f
()
atque = ac , ,
atramentum, i, n
atrocter ,
atrox, cis , ,
attmen ,
attingo, tgi, tactum, re
,
93
attribuo, bui, btum, re
, , ,
auctor, ris, m ,
audacia, ae, f ,
audax, cis , ,
auditorium, ii, n ,
()
aufro, abstli, abltum,
aufferre , ,
augeo, auxi, auctum, re

,
augurium, ii, n ,
,
Augustus, a, um , ,
,
,
Augustus, i, m
, (63
.. 12 . ..)
aula, ae, f
aureus, a, um , ,
aurga, ae, m
auris, is, f ,
Aurra, ae, f ,
aurum, i, n ,
ausculto, vi, tum, re
aut
autem , ,
autumnus, i, m
auxilior, tus sum, ri
(LECTIO SEXTA)
auxilium, ii, n
benigne , ,
avaritia, ae, f
avrus, a, um , , ,
bestia, ae, f
, ,
betla, ae, f
Aventnus, i, m
bibliopla, ae, m

aveo, , , re ,
bibliothca, ae, f
bibo, bibi, - , re
avdus, a, um , ,
bis
avis, is, f
bonum, i, n , ,
avlo, vi, tum, re
, , ,
avus, i, m ,
bonus, a, um , , ,
, ,
B
bos, bovis, m, f ,
brachium, ii, n ,
Bacchus, i, m ,
brevis, e , ,

Britannia, ae, f
bacillum, i, n
balneum, i, n ,
C
barba, ae, f
barbtus, a, um , ,
Belgae, rum, m ,
,

caecus, a, um , ,
bellicsus, a, um ,
caedes, is, f , ,
,
bello persqui (+Acc)

caedo, cecdi, caesum, re
-
bello, vi, tum, re

caelestis, e , ,
bellum gerre
caelum, i, n
bellum inferre
Caesar, ris, m . .
bellum movre
(100-44. ..), .
bellum suscipre
,
Caeso (Kaeso), nis, m

bellum, i, n
()
bene
calamtas, tis, f
beneficium, ii, n ,
calamtas, tis, f ,
calmus, i, m
7
calathus, i, m , ,
,
calendarium, ii, n
caldus, a, um , ,
calix, cis, m ,
Callia Citerior, ris, f
,
camnus, i, m , ,
Campania, ae, f ,

campus, i, m
candeo, ui, , re ,
canis, is, m, f ,
Cannae, rum, f ,
, 216 ..

canto, vi, tum, re

cantus, us, m
capella, ae, f
capillus, i, m
, , ,
Capitolium, ii, n
capra, ae, f
captvus, i, m
capto, vi, tum, re ,
caput, tis, n ,
careo, ui, re, , (+Dat.)
,
cartas, tis, f , ,
,
93
carmen, nis, n ,
carpo, psi, ptum, re ,
,
Carthaginiensis, is, m
, .
,
( )
carus, a, um , ,
castgo, vi, tum, re ,
,
casus, us, m
catna, ae, f
Catullus, i, m
(87-54 . ..),

catlus, i, m
(, )
Caucsus, i, m
cauda, ae, f
causa, ae, f
cavus, a, um , , ;
, ,
cedo, cessi, cessum, re ,
, ,
celber, bris, bre , , ,
,,
celebro, vi, tum, re
celer, ris, re , ,
celertas, tis, f
celerter
celerrme
celo, vi, tum, re ,
censeo, sui, sum, re

, ,
(LECTIO SEXTA)
centum
circumvenio, vni, ventum, re
cersus, i, f
,
Ceres, ris, f ,

,
circus, i, m
cerno, crvi, cretum, re
cithra, ae, f
,
citharista, ae, m
certmen, nis, n ,
citius
,
cito
certo, vi, tum, re
cito, vi, tum, re ,
certus, a, um , , ,
,
, , , , ,
citra , ,
cetrus, a, um , ,
civlis, e , ,
chartas, tis, f
civis, is, m, f
charta, ae, f ,
civtas, tis, f
, ()
clades, is, f ,
cibus, i, m ,
clam ,
cicatrix, cis, f ,
clamo, vi, tum, re
Cicro, nis, m ,
clamor, ris, m
(106 43
clartas, tis, f
. ..)
clarus, a, um , ,
Cilicia, ae, f ,
claudo, clausi, clausum, re
-
,
clavus, i, m ,
Cincinntus, i, m ,
clemens, entis , , ,
460 . ..
, , , , , ,
cingo, cinxi, cinctum, re
, ,
, ,
clementer , ,
circenses, ium, m
clipus, i, m
circlus, i, m ,
Cloelia, ae, f ,
circumfundo, fdi, fsum, re
,
Coelius mons, Coelii montis, m
circumdo, ddi, dtum, re
,
,

,
coelum, i, n
coepi, coepisse
9
cogto, vi, tum, re ,
cognmen, nis, n ,
cognomno, vi, tum, re

,
cognosco, novi, ntum, re
, ,
cogo, cogi, coactum, re

,
cohortatio, nis, f ,
,
collegium, ii, n ,
collibet, libuit, re
collgo, lgi, lectum, re
,
collis, is, m ,
,
collum, i, n ,
colo, ui, cultum, re ,
color, ris, m
Colossum, ii, n
colossus, a, um ,
, , , ,
columna, ae, f ,
comdo, di, esum, re
comtor, tus sum, ri
,
commemoratio, nis, f
, ,
commre, merui, mertum, re
,
93
commilto, nis, m ,

commisceo, miscui, mixtum
(mistum), re
committo, msi, missum, re
,
commoveo, mvi, mtum, re
,
commnis, e , ,
compro, vi, tum, re
, ,
,
comperio, pri, pertum, re
,
complector, plexus sum, plecti
, ,
compleo, vi, tum, re
comploratio, nis, f
complres, a ,

compno, posui, postum, re
, ,
comprehendo, ndi, nsum, re
concdo, cessi, cessum, re

, ,
concdo, cdi, csum, re
, , ,
concdo, di, -, re ,
,
conclmo, vi, tum, re
,
concordia, ae, f
(LECTIO SEXTA)
concordo, vi, tum, re
conscendre navem
,
concutio, cussi, cussum, re

conscendo, ndi, nsum, re
, ,
,
confro, tli, colltum, ferre
conscientia, ae, f
,
conscrbo, scripsi, scriptum, re
,
,
confirmo, vi, tum, re
consensus, us, m ,
conflicto, vi, tum, re

, ,
consro, serui, sertum, re

conflgo, flixi, flictum, re ,
,
conservo, vi, tum, re
confluo, fluxi, -, re ,
,
consdo, sdi, sessum, re

confugio, fugi, -, re ,
, , ,

confsus, a, um , , ,
consilium inre ,
, ,
conglutintus, a, um , , consilium, ii, n , ,

conicio, ici, iectum, re
, ,
conspectus, us, m ,
coniungo, iunxi, iunctum, re
,
,
conspicio, spexi, spectum, re
coniunx, igs, f ,
,
conspcor, tus sum, ri

coniuratio, nis, f ,
, ,

constanter , ,
coniurtus, i, n
,
conor, tus sum, ri
constantia, ae, f ,
,
conquro, svi, stum, re

constituo, ui, tum, re
, ,
,
consanguineus, a, um
consto, stti, statrus, re
, , , ,

, , , .
consuetdo, nis, f
11
consul, lis, m
consultor, ris, m
consmo, sumpsi, sumptum, re
,
contemno, tempsi, temptum, re
,
contendo, ndi, ntum, re
, ,
,
contentus, a, um ,
,
contineo, tinui, tentum, re
, ,
contingo, tgi, tactum, re
, ,
continuo , ,
contio, nis, f ,
contra (+Acc)
contraho, traxi, tractum, re
,
contrarius, a, um
, ,
conubium, ii, n
convenio, vni, ventum, re
, ,
converto, verti, versum, re

, ,
convincium, ii, n , ,
convinco, vci, victum, re

, ,
convivium, ii, n
93
convco, vi, tum, re
,
cooperio, perui, pertum, re
copia, ae, f ,
copiae, rum, f
coquo, coxi, coctum, re
, ,
coquus, i, m
Corinthius, ii, m
Corinthus, i, f ,

corium, ii, n
Cornelia, ae, f , .
corno, vi, tum, re

corpus, ris, n ,
corrgo, rexi, rectum, re
corripio, ripui, reptum, re

,
corrumpo, rpi, ruptum, re
, ,
cotidinus, a, um
, ,
cotidie
cras
crastnum, i, n
creber, bra, brum , , ,
, , , , ,
credlus, a, um , ,
Cremra, ae, f ,

creo, vi, tum, re
,
(LECTIO SEXTA)
currus, us, m ,
cribrum, i, n ,
cursus, us, m ,
Croesus, i, m ,
custos, dis, m ,
(560-546 . ..),

Cyncus, a, um , ,
crudeltas, tis, f
Cyrus, i, m ,
crudelter
(559 -529 .
crux, crucis, f , ,
..)
,
D
cubiclum, i, n ,
cubo, bui, btum, re ,
Dacoromania, ae, f
, ,
damno, vi, tum, re
cum
cum (+Abl)
Darus, i, m I,
Cumae, rum, f ,
( 521-486 .

..)
cuncttor, ris, m ,
de (+Abl) ,
de medio tollre
cunctor, tus sum, ri
dea, ae, f
, ,
dealbo, vi, tum, re ,
cunctus, a, um , ,
debeo, ui, tum, re
cupdus, a, um , ,;
,
, , ; , ,
decdo, cessi, cessum, re
cupio, vi, tum, re ,
,
decem
cur
decmus, a, um , ,
cura, ae, f
decipio, cpi, ceptum, re
Curiatii, rum, m ,
,
,
decor, decris, m ,

,
decrus, a, um , , ,
curo, vi, tum, re ,
, , , , ,
decurro, curri, cursum, re

curriclum, i, n ,
,
curro, cucurri, cursum, re
decus, ris, n , ,
,
,
13
dedeceo, decui, , re
, ,
dedco, vi, tum, re
, , ,
deditio, nis, f ,
,
dedco, duxi, ductum, re
, ,
defro, tli, ltum, ferre

, , ,
,
defluo, fluxi, fluxum, re
,
deicio, ici, iectum, re
, ,
deinceps ,
,
deinde , ,
delectatio, nis, f ,
delecto, vi, tum, re

,
delibro, vi, tum, re

,
delictum, i, n
Delphcus, a, um
, ,
delphnus, i, m
93
demento, vi, tum, re
,
demonstro, vi, tum, re

,
denarius, ii, m ,
,
10 16
denque
dens, dentis, m
dense
denuo ,
depello, pli, pulsum, re
, ,
descendo , ndi, nsum, re
,
descrbo, scripsi, scriptum, re
,
descriptio, nis, f
desro, serui, sertum, re
, ,
desidro, vi, tum, re
, ,
desilio, silui, sultum, re
,
desno, sii (svi), stum, re
, ,
desisto, stti, sttum, re

, ,
despro, vi, tum, re

destringo, strinxi, strinctum, re
,
(LECTIO SEXTA)
desum, defui, , deesse
dilbor, lbi, lapsus sum
, ,
,

dilanio, vi, tum, re ,
deterior, ius , , ,
, ,
dilgo, lexi, lectum, re
detraho, traxi, tractum, re
,
,
dimco, vi, tum, re
detrimentum, i, n
, ,
deus, i, m
dimidium, ii, n
devenio, veni, ventum, re
dimitto, dimsi, dimissum, re
,
,
devincio, nxi, nctum, re
Diognes, is, m ,
, ,
- (404
323 . ..)

,
devro, vi, tum, re ,
dirmo, mi, emptum, re
, ,
dexter, tra, trum , ,
diablus, i, m ,
diripio, ripui, reptum, re
Dina, ae, f ,
, ,

dirumpo, rpi, ruptum, re
dico, dixi, dictum, re diruo, rui, rutum, re

dicttor, ris, m
, ,
dicto, vi, tum, re
disciplus, i, m
,
disco, didci, , re
dies natlis (m)
discordia, ae, f
discrpo, vi (ui), , re diffro, distli, dilltum, differre

,
,
dispergo, persi, persum, re
difficlis, e , ,
,
digtus, i, m
displiceo, plicui, plictum, re
dignosco, nvi, ntum, re
,
,
dispno, posui, postum, re
diiudco, vi, tum, re
,
, ,
15
dispto, vi, tum, re
,
dissentio, sensi, sensum, re
, ,
distribuo, ui, tum, re

disturbo, vi, tum, re
,
diu ,
diuturnus, a, um , ,
; , ,
diversus, a, um , ,
dives, tis , ,
,
divintus
divnus, a, um ,
, , , , , , ,
divitiae, rum, f (Pl)
divus, a, um , ,
do, dedi, datum, re
doceo, ui, ctum, re
doctrna, ae, f ,
doleo, ui, - , re ,
,
dolor, ris, m
dolus, i, m , ,
domestcus, a, um , ,
domicilium, ii, n ,
domna, ae, f
domnor, tus sum, ri
,
domnus, i, m ,
,
93
domo, ui, tum, re
,
domus, us, f ,
dontus, a, um , ,
dono, vi, tum, re
donum, i, n
dubto, vi, tum, re
,
duco, duxi, ductum, re
dudum , -,
dulce ,
dulcis, e , ,
dulcitdo, nis, f ,
,
dum
duo, duae, duo
duodcim
duplex, cis , , ,
, ,
durus, a, um , ,
dux, ducis, m
E
ecce ,
edax, cis , , ,
, ,
edo, eddi, edtum, re
,
edco vi, tum, re
edco, duxi, ductum, re

, ,
effro, extli, eltum, efferre
,
effugio, fugi, fugitrus, re
, ,
(LECTIO SEXTA)
effcio, fci, fectum, re , erga , ,
, ,
ergo
egeo, ui, -, re (+Abl)
eripio, ripui, reptum, re
, (
,
)
erro, vi, tum, re
egregius, a, um , , ,
, ,
error, ris, m , ,
elephantus, i, m
elgo, lgi, lectum, re (e+legre)

erubesco, erubui, , re
,
elgo, lgi, lectum, re

eruo, rui, rtum, re
, ,
,
esca, ae, f
elquor, loctus sum, loqui
Esquilnus mons, Esqulni montis,
,
m ,
emendo, vi, tum, re

emigro, vi, tum, re
esurio, vi, tum, re
, c
emitto, msi, missum, re

etiam ,
Etruria, ae, f ,
emo, emi, emptum, re

etsi
enarro, vi, tum, re
Eucldes, is, m (444369
, . ..), Ennius, ii, m ,
,
(239-169 . ..)
, ,
enumro, vi, tum, re

Eurpa, ae, f ()
epistla, ae, f
Eurtas, ae, m ,
eplae, rum, f
eplor, tus sum, ri ,

evdo, vsi, vsum, re
, ,
eques, tis, m
evangelista, ae, m
equdem ,
evenio, vni, ventum, re
equittus, us, m
,
equus, i, m
17
excdo, cessi, cessum, re
,
exceptio, nis, f
excto, vi, tum, re
, , ,
,
exclmo, vi, tum, re
,
excogto, vi, tum, re
,
exdo, di, sum, re
exemplum, i, n ,
, pro exemplo
exeo, ii (vi), tum, re
exerceo, cui, ctum, re
,
exerctus, us, m
exhaurio, hausi, haustum, re
, ,
,
exgo, gi, actum, re
exiguus, a, um , , ,
, ,
eximius, a, um , ,
, , , , ,
,
exitium, ii, n , ,
, ,
extus, us, m ,
,
expecto, vi, tum, re
,
expello, puli, pulsum, re
, ,
,
experientia, ae, f
93
expto, petvi, pettum, re
, ,
expleo, vi, tum, re
, ,
explco, vi, tum, re
explro, vi, tum, re

, ,
,
expno, posui, postum, re
exprmo, pressi, pressum, re

, , ,

, ,
,
exsto, -, -, re ,
,
exstruo, struxi, structum, re
,
extemplo ,
extrmus, a, um , ,
F
faber, bri, m ,
fabrca, ae, f ,
fabla, ae, f ,
facle
facnus, ris, n , ,
,
facio, fci, factum, re ,
factus, a, um , ,
(LECTIO SEXTA)
facultas, tis, f ,
fidelia, ae, f ,
, ,

fagus, i, f
fidlis, e , ,
fallax, cis , ,
fides, ei, f , ,
, , ,
fama, ae, f ,
fido, fisus sum, re ,
fames, is, f
farna, ae, f
figra, ae, f ,
fas est ,
filila, ae, f
fatgo, vi, tum, re
filius, ii, m
,
filum, i, n
faustus, a, um , ,
finio, vi, tum, re ,
felictas, tis, f , ,
finis, is, m , ,
,
felix, cis , ,
finitmi, rum, m
femna, ae, f
fenestra, ae, f
finitmus, a, um , , ,
fere
, , , , ,
ferox, cis , , ,
,
, ,
firmo, vi, tum, re
ferreus, a, um , ,
,
ferrivia, ae, f
firmus, a, um , ,
ferrum, i, n
fertlis, e , , ,
, ,
, ,
flamma, ae, f ,
ferus, a, um , ,
Flavius, a, um ,
fessus, a, um , , ,

, , , , ,
,
(68-79 .)
festno, vi, tum, re
fleblis, e , , ,
, ,
festus, a, um , ,
flecto, xi, xum, re ,
fetus, us, m ,
, , ,
19
floreo, ui, , re ,
flos, floris, m
fluctus, us, m , ,
flumen, nis, n
fluvius, i, m
fodna, ae, f
foeteo, , , re
fons, fontis, m
foris , ,
forma, ae, f ,
formo, vi, tum, re
,
formsus, a, um , ,
fortis, e , , ,
, ,
fortter
fortitdo, nis, f
fortuntus, a, um , , ,
, ,
forum, i, n ,
fossa, ae, f
frango, fregi, fractum, re
,
frater, tris, m
fraus, fraudis, f ,
fraxnus, i, f
frigdus, a, um , ,
frigus, ris, n
frons, frondis, f ,
frons, frontis, f , ,
fructus, us, m
frumentum, i, n ,
fruor, frui, frutus sum (+Abl.)
frustra ,
93
frux, frugis, f
fuga, ae, f
,
fugo, vi, tum, re
,
fulmno, vi, tum, re
,
fumus, i, m
fundamentum, i, n
fundtor, ris, m
fundo, fudi, fusum, re ,
,
fur, furis, m
fusus, i, m
futrus, a, um , ,
G
G.Iulius Caesar, G.Iulii Caesris,
m (10044
..), ,

Gabinius, ii, m ,
,

galea, ae, f
Gallia Citerior, ris, f

Gallia Ulterior, ris, f
,
gallna, ae, f
Gallus, i, m
gaudeo, gavsus sum, re
,
gaudium, ii, n ,
(LECTIO SEXTA)
gemno, vi, tum, re
gratia, ae, f ,
,
gratias agre
gemnus, a, um , ,
gratlor, tus sum, ri
gemma, ae, f ,
gratus, a, um , , ,

, ,
generlis, e , ,
gravis, e , , ,
gens, gentis, f , ,
, , , , ,
gravter
genus, ris, n ,
grex, gregis, m
gero, gessi, gestum, re
gusto, vi, tum, re
gestus, us, m ,
, ,
gigno, genui, gentum, re
,
gustus, us, m
gladitor, ris, m ,
H

gladiatorius, a, m
habeo, ui, tum, re
, ,
habto, vi, tum, re ,
gladius, ii, m
gloria, ae, f ,
haedus, i, m
Gn. Pompeus, i, m
haereo, haesi, haesum, re
(106 48 . ..),

Hannbal, lis, m
Gracchus, i, m , .
(248-183 . ..),
cognomen; (163
133 . ..) (153-121 . harna, ae, f
..), ,
haud
haurio, hausi, haustum, re

,
graclis, e , ,
Hellespontus, i, m
gradus, us, m ,
Helvetia, ae, f
Graecus, i, m
Helvetii, rum, m ,
grandis, e , ,

Grancus, i, m ,

, 334 . ..
herba, ae, f

herbsus, a, um , ,

Hercles, is, m
granum, i, n
heros, heris, m
21
93
Hibernia, ae, f
hic
hiems, himis, f
hinc ,
hinc hinc ...
hirundo, nis, f
historia, ae, f
hodie
homo, nis, m
honestus, a, um , , ;
, , ; , ,
honor, ris, m ,
honortus, a, um ,
,, , ,
honro, vi, tum, re
,
Horatii, rum, m ,
- ,

Horatius, ii, m ,
(65 8 .
..)
horreum, i, n , ,
hortor, tus sum, ri
hortus, i, m ,
hospes, tis, m
hospes, tis, m, f
hostis, is, m
huc , ,
humnus, a, um , ,
humi
humus, i, f
Hungaria, ae, f
I
iacio, ici, iactum, re
iam
Ianus, i, m ,
, ,
ibi
ictus, us, m , ,
idem, edem, idem ,
, , , ,

ideo ,
idoneus, a, um , ,
Idus, uum, f , 13- 15-

iecur, ris, n
ieinus, a, um , ,
igtur
ignis, is, m
ignorantia, ae, f
ignro, vi, tum, re
igntus, a, um , ,
ille, illa, illud , ,
illudo, lsi, lsum, re ,
,
illumno, vi, tum, re
, ,
illustris, e , ,
illustro, vi, tum, re
imgo, nis, f ,
(LECTIO SEXTA)
imber, imbris, m , ,
imprmis ,
imtor, tus sum, ri

imprbus, a, um , ,
,
imprudentia, ae, f ,
immergo, mersi, mersum, re
,
imus, a, um , , ,
immineo, -, - , re ,
, ,
in matrimonium ducre
immito, msi, missum, re
,
,
innis, e , , ,
immortlis, e , ,
, ,
immortaltas, tis, f
inanter , ,
impar, impris , ,
impedimenta, rum, n
incendo, ndi, nsum, re
,
, ,
impedio, vi, tum, re ,
incertus, a, um , ,
,
, , ,
impello, pli, pulsum, re
incdo, cdi, -, re ,
, ,
,
,
incipio, cpi, ceptum, re
impertor, ris, m ,
,
incto, vi, tum, re
imperium, ii, n , ,
,
incldo, clsi, clsum, re

impro, vi, tum, re
, ,
,
impetro, vi, tum, re

incla, ae, m ,
, , ,
inclo, colui, cultum, re ,

impetum facre ,
,
incolmis, e , ,
impetus, us, m , ,
incredible dictum est

impigre

implro, vi, tum, re
incrediblis, e , ,
,
23
increpo, ui (vi), tum (tum),
re , ,
,
incumbo, cubui, cubtum, re
, ,
inde ,
indco, dixi, dictum, re
,
indignor, tus sum, ri
, ,
indicium, ii, n , ,
indco, duxi, ductum, re

, ,
induo, ui, tum, re

indutiae, rum, f
ineo, ii (vi), tum, re ,
infans, infantis, m, f ,
infecundus, a, um
, ,
infri, rum, m
inferior, ius
, , , , ,
,
infro, tli, illtum, ferre
,
infestus, a, um , , ,
, ,
infirmus, a, um , ,
inflammo, vi, tum, re
,
93
influo, fluxi, fluxum, re
,
ingens, entis , , ,
, ,
ingredior, gressus sum, grdi
,
inhumtus, a, um
, , ,
inicio, ici, iectum, re ,
inimcus, i, m ,
inquus, a, um , , ,
, . ,
, ,
initium, ii, n
inopia, ae, f ,
inops, inpis , ,
inquam, inquit ,
inquro, svi, stum, re ,
,
inservio, vi, tum, re
insidiae, rum, f , ,
insinuo, vi, tum, re

, ,
insipiens, entis , ,
inspicio, spexi, spectum, re
,
insto, stti, -, re ,
, ,
instruo, struxi, structum, re

, ,
insla, ae, f
(LECTIO SEXTA)
intactus, a, um ,
intro, vi, tum, re ,
, , , ,
intger, gra, grum

introdco, xi, ctum, re
,
,
inundo, vi, tum, re
, ,
inter (+Acc) ,
intercipio, cepi, ceptum, re

invdo, vsi, vsum, re
, ,
, ,
intercldo, clsi, clsum, re

invenio, vni, ventum, re
, ,
, ,
,
interdum
inverto, verti, versum, re
intereo, ii, tum, re ,
invictus, a, um , ,
interficio, fci, fectum, re
invideo, vdi, vsum, re
,
intrim , ,
invdus, a, um , ,
intro, trvi, trtum, re
invsus, a, um , , ,
, ,
, , , , ,
interpres, tis, m, f
invto, vi, tum, re
interprtor, tus sum, ri
,
invco, vi, tum, re
interior, ius , , ,
,
, ,, .,
involvo, volvi, voltum, re
,
,
invulnerablis, e , ,
intersum, esse, fui (+Dat.)
iocus, i, m ,

intervallum, i, n ,
ira, ae, f
irascor, -, -, sci ,
intolerablis, e , ,
intolerandus, a, um
irtus, a,um , ,
, ,, ,
irrevocablis, e , ,
,
25
93
irrideo, rsi, rsum, re
,
irrsor, ris, m
irrumpo, rpi, ruptum, re
,
itque ,
itrum ,
iubeo, iussi, iussum, re
iucundus, a, um , , ,
, ,
iudicium, ii, n ,
,
iugum, i, n , ,
Iulius, a, um , , ,
.
iungo, iunxi, iunctum, re
,
Iunius Brutus, i, m
(85 42 . ..),

Iunius, a, um , , ,

Iuppter, Iovis, m ,
,
iuro, vi, tum, re
,
iussus, us, m
iustus, a, um , ,
, , ,
iuvnis, e , ,
iuvnis, is, m
iuventus, tis, f ,
,
iuxta (+Acc) , ,
,
K
Kalendae, rum, f ,

L
labor, ris, m , ,
laborisus, a, um ,
,
labro, vi, tum, re
labrum, i, n
lacro, vi, tum, re
lacesso, vi (ii), tum, re

, ,
lacrma, ae, f
lacrmo, vi, tum, re
,
lacus, us, m , ,
laetitia, ae, f , ,
laetus, a, um , , ,
, , , , , ,
, , , , ,
Laocoon, ontis, m ,

lapis, dis, m
latebra, ae, f ,
lateo, ui, -, re ,
Latne -
(LECTIO SEXTA)
latro, vi, tum, re
litgo, vi, tum, re
latro, nis, m ,
,
,
littrae, rum, f (Plur.) ,
latus, a, um , ,
laudatio, nis, f
litus, ris, n
laus, laudis, f , ,
loca, rum, n
locus, i, m , ,
lavo, lavi, lautum (lavtum), re
longus, a, um , ,
,
lectus, a, um , ,
lectus, i, m ,
Lucinus, i, m , legtus, i, m ,
(120 180 .)
legio, nis, f
ludus, i, m , ,
lente
leo, nis, m
Luna, ae, f ,
lepus, ris, m
luna, ae, f
levis, e , ,
lupa, ae, f
levo, vi, tum, re lupus, i, m
,
lux, lucis, f ,
lex, legis, f
luxurise ,
libenter
Lycomdes, is, m ,
liber, bri, m
,
liber, ra, rum , ,
libri, rum, m
Lydia, ae, f ,
libro, vi, tum, re

libra, ae, f , Lydus, i, m ,
327,45
librarius, a, um , ,
M
liceo, ui, , re
lictor, ris, m ,
Macdo, nis, m
,
Macedonius, a, um

, ,
ligneus, a, um , ,
macellum, i, n
lignum, i, n ,
linea, ae, f ,
machna, ae, f ,
linteum, i, n ,
macte virtute (tua esto)!
!
27
macto, vi, tum, re
,
Maecnas, tis, m ,
( . ..)
magis
magister, tri, m
magistra, ae, f
magnifcus, a, um ,
, , , ,
magnopre ,
magnus, a, um , ,
Mahrbal, lis, m ,
,

maior, maius , ,
maior, ris
maires, um, m
Maius, a, um , , ,

male
malignus, a, um , , ;
, ,
malo, malui, , malle
malum, i, n , ,
malum, i, n
malus, a, um , ,
malus, i, f
mando, vi, tum, re
,
manus, us, f
Marcellus, i, m ,
,
212 . ..
93
Marcus Licinius Crassus, i, m
.. , 70 . ..,

mare, is, n
maritmus, a, um , ,
martus, i, m ,
marmor, ris, n
Mars, Martis, m ,

()
Martius, a, um , a,
,
mater, tris, f
materia, ae, f ,
mathematcus, i, m
maxmus, a, um , ,
medicmen, nis, n
mediocrtas, tis, f
medium, ii, n ,
medius, a, um , , ,
, ,
Megra, ae, f ,
()
Megarensis, e , ,
membrna, ae, f
membrum, i, n
memento (imperatvus
memni)
memni, meminisse ,
memor, ris , , ,
, , , , ,
memori tenre
(LECTIO SEXTA)
menda, ae, f ,
mirablis, e , ,
mendax, cis , , ,
miror, ri, tus sum
, ,
,
mens, mentis, f ,
mirus, a, um , ,
mensis, is, m
misceo, miscui, mixtum, re
merctor, ris, m ,
,
misericordia, ae, f ,
Mercurius, ii, m ,
,

misror, tus sum, ri
mereo, ui, tum, re
,
mertum, i, n ,
,
, ,
mitis, e , , , , ,
merx, mercis, f , ,
mitto, msi, missum, re
metallum, i, n
moblis, e , , ; meto, messui, messum, re
, ,
,
modertus, a, um ,
metuo, ui, tum, re
, , , ,
Midas, ae, m ,
modus, i, m ,

moenia, ium, n ,
migro, vi, tum, re
,
,
molestus, a, um , ,
miles, tis, m
mollis, e , , , ,
militris, e , ,
,
milto, vi, tum, re
moneo, ui, tum, re
Minerva, ae, f ,
,
, ,
monta, ae, f ,
,
mons, montis, m
minmus, a, um , ,
minor, tus sum, ri ,

montusus, a, um , ,
monumentum, i, n
minor, minus , , ,
morbus, i, m
, , , , ,
mordeo, momordi, morsum, re
minuo, minui, mintum, re

minutlus, a, um , , ,
29
moror, tus sum, ri
,
mors, mortis, f
mortlis, e , ,
mortarium, ii, n
mortem oppetre
mortuus, a, um , ,
mos, moris, m ,
motus, us, m
moveo, movi, motum, re
,
mox ,
muliebris, e , ,
mulier, ris, f
multilquus, a, um
, ,
multitdo, nis, f , ,

multo, vi, tum, re ,
multum
multus, a, um , ,
mundus, i, m ,
munio, vi, tum, re
munus, ris, n ,
,
murus, i, m ,
Musa, ae, f ,

musca, ae, f
musclus, i, m
muscus, i, m
mutatio, nis, f
muto, vi, tum, re ,
mutus, a, um , ,
93
mutuus, a, um , , ,
, ,
N
nam
narro, vi, tum, re
nascor, natus sum, nasci
Nasca, ae, m ,
(191 . ..)
natra, ae, f ,
natus, a, um , ,
naumachia, ae, f
,
nauta, ae, m
navigatio, nis, f
navigium, ii, n
,
navis, is, f
Neaplis, is, f ,

necessarius, a, um ,
, , , ,
neco, vi, tum, re
nefarius, a, um , ,
, , ,
neglgo, lexi, lectum, re
,
nego, vi, tum, re
,
nemo
Neptnus, i, m ,

(LECTIO SEXTA)
nequeo, vi, tum, re ,
noto, vi, tum, re

notus, a, um , ,
Nero, nis, m ,
novus, a, um , ,
(54-68 .)
nox, noctis, f
nescio, vi, tum, re
nublum, i, n
Nestor, ris, m ,
nudus, a, um , ,

nullus, a, um , , ,
neuter, tra, trum , , ,
, ,
, ,
numro, vi, tum, re
Niderlandia, ae, f
nihil
numrus, i, m
nimis ,
nummus, i, m ,
niteo, ui, re
numquam (nunquam)
nix, nivis, f
nunc
noblis, e , , ,
nuntia, ae, f
, , , , ,
nuntio, vi, tum, re
noceo, cui, ctum, re ,
nutrco, , tum, re
noctu
nutrio, vi, tum, re
Nola, ae, f .
nympha, ae, f
nomen, nis, n ,
O
nomno, vi, tum, re
non modo, sed etiam
ob eam rem
...,
obdro, vi, tum, re
non prius, quam
,
...,
obeo, ii (vi), tum, re ,
non solum..., sed etiam
, , ,
...,
Nonae, rum, f , 5-
obicio, ici, iectum, re
7-
,
nondum
,
nonnullus, a, um , , ,
oblivio omnes cepit
, ,
oblivio, nis, f
nonus, a, um , ,
oboedio, vi, tum, re
nosco, novi, notum, re
,
,
obscro, vi, tum, re
31
obses, dis, m ,
obsideo, sdi, sessum, re

, ,
obsidio, nis, f
obsdo, sdi, sessum, re
,
obsoltus, a, um , ,
, , ,
obsto, obstti (sttum), -, re
,
obsto, obstti, (sttum), re
,
obsum, obfui (offui), esse (+
Dat.) , ,
obtineo, tinui, tentum, re

, ,
obtrunco, vi, tum, re
,
obviam ,
obvius, a, um ,

occasio, nis, f
,
occulto, vi, tum, re ,
,
occumbo, cubui, cubtum, re
, ,
, ,
occurro, curri, cursum, re

,
Ocenus, i, m
octvus, a, um , ,
93
oclus, i, m
odi, odisse
odium, ii, n
Ogygius, a, um ,
, ,
oleo, lui, , re
oleum, i, n
olim
Olympia, rum, n
Olympus, i, m ,

omen, omnis, n , ,
omitto, msi, missum, re

omnno
omniptens, entis ,
,
omnis, e , ,
opes, ium, f (Plur.)
opes, um, f , ,
oppto, vi (ii), tum, re

,
oppdum, i, n ,
,
oppno, posui, postum, re
, ,
opportnus, a, um , ,
, , , , , ,
opprimo, pressi, pressum, re
, ,
oppugno, vi, tum, re

, ,
(LECTIO SEXTA)
ops, opis, f ,
otium, ii, n ,
optmus, a, um , ,
ovis, is, f
opto, vi, tum, re ,
ovum, i, n ,
P
opus, ris, n ,
, , ,
Pactlus, i, m ,
ora, ae, f ,

oraclum, i, n ,
pac, vi, tum, re
, ,
oratio, nis, f
orbis terrrum , ,
paene ,
paeninsla, ae, f
orbis, is, m ,
pagna, ae, f
ordintus, a, um
Palatium, ii, n
, , , ,
,
pallium, ii, n
ordo, nis, m , ,
palma, ae, f ,
oriens, entis, m , panis, is, m

ornamentum, i, n ,
papa, ae, m , ,
orntus, a, um ,
papyrus, i, m ,
,
par, paris , , ,
orno, vi, tum, re , , , , ,
partus, a, um , ,
oro, vi, tum, re ,
, , ,
,
parco, peperci, , re (+Dat.)
ortus, a, um , ,
, ,
os, oris, n , ,
parentes, um, m , ,
os, ossis, n
ostendo, tendi, tentum (tensum),

pareo, ui, tum, re
re ,
,
ostento, vi, tum, re
paries, tis, m
,
pario, pepri, partum, re
ostiarius, ii, m ,
,
Paris, dis, m ,
ostium, ii, n , ,
33
paro, vi, tum, re ,
,
Parrhasius, ii, m ,
(IV .
..)
pars, partis, f
parsimonia, ae, f ,
parvus, a, um , ,
pasco, pavi, pastum, re
pastor, ris, m
patefacio, fci, factum, re
,
paternus, a, um ,
,
patior, passus sum, pati
patricius, ii, m
paucus, a, um , , ,
, ,
paultim , ,
paulo , ,
pauper, ris , ,
pax, pacis, f ,
pecco, vi, tum, re
pectus, ris, n ,
pecunia, ae, f
pecus, ris, n
Peleus, i, m ,
,
pellis, is, f
pello, pepli, pulsum, re ,
,
pendeo, pependi, , re
pendo, pependi, pensum, re
, ,
93
Penelpe, es, f ,

per se
pergo, gi, actum, re
,
percutio, cussi, cussum, re
, ,
perdo, ddi, dtum, re ,

,
perennis, e , ,
pereo, ii (vi), tum, re ,
perfro, tli, ltum, ferre

, ,
perficio, fci, fectum, re

, , , , ,
perfodio, fodi, fossum, re
, ,
perfringo, frgi, fractum re

, ,
perfruor, fructus sum, frui

pergo, perrexi, perrectum, re
, ,
Periander, dri, m ,
(625-585
. ..),
periculsus, a, um
, ,
(LECTIO SEXTA)
periclum, i, n
Phaeces, um, m ,
peritia, ae, f

permaneo, mansi, mansum, re Philippus, i, m ,
,
permigro, vi, tum, re
(IV . ..)
,
philosophus, i, m
permitto, misi, missum, re
Phoebus, , m , ,
permultus, a, um
Phoenix, cis, m
, ,
pictor, ris, m
permutatio, nis, f ,
pictus, a, um , ,
, , ,
perpendo, pendi, pensum, re
pilus, i, m ,
perrumpo, rpi, ruptum, re

pingo, pinxi, pictum, re
, ,
,
pinguis, e , , , ,
Persae, rum, m
,
persaepe
pirta, ae, m ,
persquor, sectus sum, squi
,
piscis, is, m
persevro, vi, tum, re
placeo, ui, tum, re
persto, stiti, (statum), re

placdus, a, um , , ,
,
, ,
perterreo, terrui, terrtum, re
planta, ae, f
,
planus, a, um , , ,
pertineo, tinui, -, re
, ,
, ,
Plato, nis, m (428-347
,
. . .), V
pes, pedis, m ,
. ..
pestis, is, f , ,
Plautus, i, m
(254-184 . ..),
peto, vi, tum, re ,
, , ,
plenus, a, um , ,
,
plerumque ,
35
plerusque, pleraque, plerumque
, ,

pluma, ae, f
plurmum ,
,
plurmus, a, um , ,
pluvia, ae, f ,
poena, ae, f , ,
poenam pro scelre pendre

,
Poenus, i, m ,
polliceor, pollictus sum, ri
Polonia, ae, f
pompa, ae, f
pondro, vi, tum, re
pond
pondus, ris, n , ,
pono, posui, postum, re , , ,

pons, pontis, m
poplor, tus sum, ri
,
poplus, i, m
Porsenna, ae, m ,

porta, ae, f
porto, vi, tum, re
portus, us, m ,
posco, poposci, , re (+Dat.)
93
possessio, nis, f ,
, ,
possideo, sdi, sessum, re
, ,
postea
posterior, ius , , ,
,, , , ,
postrus, a, um , , ,
, ,
postrmo
postridie
postlo, vi, tum, re
, ,
potens, entis , ,
potentia, ae, f
potior, ttus sum, ri , ,
potius
potus, us, m ,
praebeo, ui, tum, re (+Dat.)
praeceps, ciptis
, ,
praecipio, cpi, ceptum, re
, ,
praecipto, vi, tum, re

, ,
,
praeda, ae, f
praedo, nis, m ,
praedor, tus sum, ri
(LECTIO SEXTA)
praefro, tli, ltum, ferre
primum
,
primus, a, um , ,
princeps, pis , ,
praeficio, fci, fectum, re
principtus, us, m
,
,
praemitto, msi, missum, re
priscus, a, um , ,

, , ,
praemium, ii, n ,
privo, vi, tum, re ,
,
praepro, vi, tum, re

pro (+Abl)
probo, vi, tum, re

praesens, entis , ,
,
praesidium, ii, n ,
probus, a, um , ,;
, , ; , ,
praesto, stti, sttum, are procdo, cessi, cessum, re
, ,
, ,
praesum, fui, esse (+Dat.) procella, ae, f ,
praetereo, ii, tum, re procul ,

praetertus, a, um , ,
procurro, curri, cursum, re
,
praevaleo, ui, , re
procus, i, m
,
prodco, duxi, ductum, re
pratum, i, n
, , preces, um, f , ,
proelior, tus sum, ri ,

precor, tus sum, ri ,
proelium committre premo, pressi, pressum, re

proelium, ii, n
pretisus, a, um , , ;
professor, ris, m
, ,
proficio, feci, fectum, re
pretium, ii, n ,
,
prex, precis, f ,
proficiscor, profectus sum, sci
,
,
pridie
primo , -
37
profundo, fudi, fusum, re
, ,
,
progntus, a, um ,
,
progredior, progressus sum,
progrdi
prohibeo, ui, tum, re
proicio, ici, iectum, re

proinde , ,
,
Prometheus, i, m ,

promitto, msi, missum, re
promo, prompsi, promptum, re

, ,
,
promunturium, ii, n
,
propro, vi, tum, re
propinqutas, tis, f
propinquus, a, um ,
,
propior, ius , ,
propno, posui, postum, re
,
proprius, a, um , ,
propter (+Acc.)
propterea , ,
propulso, vi, tum, re
93
prorumpo, rpi, ruptum, re
, ,
proscrbo, psi, ptum, re

,
prosterno, strvi, strtum, re
, ,
prosum, profui, prodesse
,
protgo, texi, tectum, re
, ,
proverbium, ii, n
provincia, ae, f
proxmus, a, um ,
,
prudenter
prudentia, ae, f ,
prunus, i, f
publcus, a, um ,
,
puella, ae, f
puer, ri, m
pueritia, ae, f ,
pugna, ae, f

, , ,
pulchritdo, nis, f
pullus, i, m
pulvis, ris, m ,
Puncus, a, um , ,
punio, vi, tum, re
puppis, is, f ,
(LECTIO SEXTA)
purtas, tis, f
quisquis,quaequae, quidquid
purus, a, um , ,
,
puteus, i, m
quod
puto, vi, tum, re ,
quomdo ,
quoque
pyrmis, dis, f
quot
quot, tot ...,
Q
quotidie
quadrpes, dis ,
R
,
quaero, svi, stum, re
rapdus, a, um , ,
quamquam
rapio, rapui, raptum, re
quasi ,
, ,
quatio, (quassi), quassum, re
raro
,
ratio, nis, f ,
quattuor
recdo, cessi, cessum, re
quercus, us, f
qui
recens, entis , ,
qui, quae, quod , ,
recipio, cpi, ceptum, re
quia , ,

quid
recto, vi, tum, re
quilbet, quaelbet, quodlbet
,
-, , , , ,
recte
quinque
rectus, a, um , ,
Quintlis, e , ,
recupro, vi, tum, re
Quintus Fabius Maxmus, i, m
, ,
,

recso, vi, tum, re Quirinlis mons, Quirinlis
,
montis, m
reddo, ddi, dtum, re
,
,

redeo, ii, tum, re ,
quis, quid ,
redgo, gi, actum, re
quisquis, quidquid ,
, , ,

39
redmo, mi, emptum, re
, ,
redtus, us, m
redco, duxi, ductum, re
,
refello, felli, -, re
,
refro, tli, ltum, ferre

, ,
reficio, fci, fectum, re

,
refugio, fugi, fugtum, re
, , ,

reglis, e , ,
regna, ae, f
regio, nis, f ,
regnum, i, n
rego, rexi, rectum, re
,
regredior, regressus sum, regrdi

reglus, i, m
reicio, ici, iectum, re
, ,
relinquo, lqui, lictum, re
,
reliquiae, rum, f ,
relquus, a, um , , ,
remaneo, nsi, nsum, re
removeo, mvi, mtum, re
93
repello, repli, repulsum, re
, ,
,
reperio, reppri, repertum, re
repetitio, nis, f
repto, vi, tum, re
, ,
reporto, vi, tum, re

, victoriam reportre

res, rei, f ,
rescindo, scdi, scissum, re
, ,
resco, secui, sectum, re

,
resisto, stti, -, re ,
,
respicio, spexi, spectum, re
,
responsum, i, n ,
,
retineo, tinui, tentum, re
,
retro ,
revertor, reversus sum, reverti

revco, vi, tum, re
, ,
rex, regis, m
Rhea, ae, f ,
(LECTIO SEXTA)
ripa, ae, f ,
rivlus, i, m ,
saeclum, i, n ,
rivus, i, m ,
saepe
robur, ris, n
saepta, rum, n ,
rogo, vi, tum, re ,
,
sagitta, ae, f
rogus, i, m ,
salsus, a, um , ,
Romnus, i, m
saltus, us, m ,
Romlus, i, m ,
,

salber, bris, bre , ,
(753-716 . ..)
, , ,
rota, ae, f
salus, tis, f , ,
rotundus, a, um , ,
,
Rubco, nis, m ,
salto, vi, tum, re

salveo, re, ,

salvus, a, um , ,
rubicundus, a, um ,
, , , , , ,
,
sancio, sanxi, sanctum, re
rubgo, nis, f ,
, ,
runa, ae, f , ,
,
sanctus, a, um , ,
rumpo, rupi, ruptum, re
sanguis, nis, m , ,
,
,
rupes, is, f ,
sano, vi, tum, re
rursus
sanus, a, um , ,
rustcus, i, m ,
sapiens, entis , ,
sapiens, entis, m
sapientia, ae, f ,
S
sapio, ii (vi), - , re
, ,
Sabna, ae, f

Sabni, rum, m ,
sarcna, ae, f , ,
,

sata, rum, n
satis , ,
Sabnus, i, m
satur, tra, trum , ,
saccus, i, m
41
Saturnus, i, m ,
saxum, i, n
scelus, ris, n ,
schola, ae, f
scholastcus, a, um , ,
scientia, ae, f
scindo, scidi, scissum, re
, ,
scio, ivi, itum, ire

scopa, ae, f
scrinium, ii, n
scriptor, ris, m
scriptus, a, um , ,
scutum, i, n
Scyrus, i, f ,

Scytha, ae, m ,
se
se lvre
se prosternre
secdo, cessi, cessum, re
, ,
secundus, a, um , ,
sed
sedeo, sedi, sessum, re
sedes, is, f , ,
sedo, vi, tum, re

, ,
seges, tis, f
93
sella, ae, f
sementis, is, f ,
semno, vi, tum, re
semper
sempiternus, a, um , ,
sentor, ris, m ,
sentus, us, m
senectus, tis, f
senlis, e , ,
sensus, us, m ,
,
sentio, sensi, sensum, re
, ,
sepelio, pelvi, pultum, re
, ,
septem
septmus, a, um , ,
sequor, sectus sum, sequi , ,
sermo, nis, m , ,
sero
sero, sevi, satum, re ,
serus, a, um , , ,
, ,
servio, vi, tum, re
servo vi, tum, re ,
servus, i, m
sestertius, ii, m , , 217 .
.. 2,5 ,
4 .
(LECTIO SEXTA)
sevrus, a, um , , ,
Socrtes, is, m (469
, , , , ,
399 . ..),
sex
Sextlis, e , ,
Sol, Solis, m
si
sol, solis, m
sidus, ris, n
sollicto, vi, tum, re ,
signifco, vi, tum, re
,
Solo, nis, m ,
signum, i, n , ,
(VI . ..)
,
solum, i, n
silentium, ii, n , ,
solus, a, um , , ,
, ,
sileo, ui, -, re
solvo, solvi, tum, re
silva, ae, f
,
simlis, e , ,
somnium, ii, n
simplex, cis , ,
somnus, i, m
simplictas, tis, f ,
sontus, us, m , , ,
,
simplum, i, n , sono, ui, sontum, re ,

,
simulacrum, i, n ,
sonus, i, m
soror, ris, f
sors, sordis, f , ,
sine (+Abl)
sors, sortis, f ,
singlus, a, um ,
sospes, tis , , ,
,
, ,
sitis, is, f
Spartcus, i, m ,
situs, a, um , ,
73
situs, us, m ,
71 . ..
Spartnus, i, m
sobrius, a, um , , ,
spectaclum, i, n ,
, ,
socitas, tis, f ,
specto, vi, tum, re
,
, ,
socius, ii, m ,
43
specus, us, m , ,
spelunca, ae, f ,
sperno, sprevi, spretum, re
, ,
spero, vi, tum, re
spes, spei, f ,
spina, ae, f
spirtus, us, m ,
spiro, vi, tum, re
splendeo, dui, -, re ,
,
splenddus, a, um , ,
spolio, vi, tum, re ,

, ,
spolium, ii, n
spondeo, spopondi, sponsum, re
, ,
sponsa, ae, f
sponsus, i, m
statim , ,
statuo, ui, tum, re
stella, ae, f
stercus, ris, n
sto, steti, statum, re
strata, ae, f
struo, struxi, structum, re
, ,
,
93
studeo, ui, , re (+Dat.) , , ,
studium, ii, n ,
,
stylus, i, m ,
Styx, Stygis, f ,

suadeo, suasi, suasum, re
,
subdco, duxi, ductum, re
subicio, ici, iectum, re

, ,
subgo, gi, actum, re
, ,
subto , ,
sublvo, vi, tum, re

,
subraucus, a, um ,
, , , ,
subsum, fui, esse
,
subtraho, traxi, tractum, re
,
succdo, cdi, csum, re
succurro, curri, cursum, re
,
summus, a, um , , ,
, ,
supri, rum, m
superior, ius , ,
(LECTIO SEXTA)
supro, vi, tum, re
tamen
,
tandem
supervacuus, a, um , ,
tango, tetgi, tactum, re
; , , , ,
,
tantopre ,
supplex, plcis , ,
supplicium, ii, n ,
tantummdo ,
, ,
suprmus, a, um , ,
tardtus, a, um ,
surgo, rexi, rectum, re
, , , ,
,
taurus, i, m ,
sus, suis, m, f
tectum, i, n , ,
suscipio, cepi, ceptum, re ,
, , tegimentum, i, n , ,
suspor, tus sum, ri

, ,
,
Tellus, i, m ,
sustento, vi, tum, re
telum, i, n , ,
,
temertas, tis, f ,
suus, a, um , ,
Syra, ae, f , .
tempro, vi, tum, re
Syracsae, rum, f .
, ,

,
tempestas, tis, f ,
T
, , ,
templum, i, n ,
taberna, ae, f ,
tempus, ris, n
tabla, ae, f , ,
tendo, tetendi, tensum (tentum),
re ,
taceo, ui, tum, re
Tendus, i, f ,
Taenrus, i, m ,

teneo, ui, tentum, re ,

( )
tener, ra, rum , ,
talis, e , ,
tenuis, e , ,
talus, i, m
tergum, i, n ,
tam ,
45
tero, trivi, tritum, re
,
terra, ae, f
terrnus, i, m ,
terreo, ui, tum, re ,
terriblis, e , ,
terror, ris, m
testis, is, m, f
testor, tus sum, ri
,
thalmus, i, m ,
thetrum, i, n
thermae, rum, f
,
Thessalia, ae, f ,
,

Thetis, Thetdis, f
(), ,
Tibris, is, m
,

Tiberius Sempronius Gracchus,
i, m ,
133 . ..,

timeo, timui, - , re
timdus, a, um , ,
, , , , , ,
timor, ris, m
tinctus, a, um , ,
93
Titus Manlius Torquatus, i, m
(340 .
..
)
Titus, i, m , .
tollo, sustli, subltum, re

, ,
tono, ui, , re
torqueo, torsi, tortum, re
, , ,
torrens, entis, m
,
tostus, a, um , ,
tot
totus, a, um , , ,
, ,
trado, ddi, dtum, re
traho, traxi, tractum, re

,
traicio, ici, iectum, re
,
trano, vi, tum, re ,
tranquillo, vi, tum, re
transcrbo, psi, ptum, re
transeo, ii (vi), tum, re

, ,
transfgo, fixi, fixum, re

,
(LECTIO SEXTA)
transtus, us, m , tutor, tus sum, ri ,
transmitto, msi, missum, re
,
tutus, a, um , , ,
Trasumnus, i, m , ,
tyrannus, i, m ,
tres, tria
tribnus plebis, i, m
Tyrthaeus, i, m ,
(VII . ..)
tribuo, ui, tum, re ,
U
,
trigemnus, a, um , , uber, ris, n ,
triquetrus, a, um , ,
ubi
tristis, e , ,
Ulxes, is, m , ,
tristitia, ae, f ,
,
triumpho, vi, tum, re

,
ultmus, a, um
Troinus, a, um , ,
, , , ,
,
Troinus, i, m
umbilcus, i, m ,
trucdo, vi, tum, re , umbra, ae, f
una
tuba, ae, f
unda, ae, f ,
tuber, ris, n ,
unde
Tullius Hostilius, ii, m
unguis, is, m ,
, (672universus, a, um , ,
640 . ..)
unquam -
tum
unus, a, um , ,
tumultus, us, m , ,
urbnus, a, um ,,
urbs, urbis, f
tundo, tutdi, tunsum, re
uro, ussi, ustum, re
,
, ,
turbo, vi, tum, re
,
, ,
ursus, i, m
usittus, a, um
turris, is, f
, ,
tute tu () usque
47
usus, us, m
ut
ut..., ita ..., ,
uter, tra, trum , ,
utlis, e , ,
utiltas, tis, f
utnam , ,
,
utor, usus sum, uti
utrimque
uva, ae, f
uxor, ris, f ,
V
vacca, ae, f
vacuus, a, um , , ,
, ,
vae! !
vagor, tus sum, ri
, ,
valeo, ui, tum, re
, ,
valetdo, nis, f
valdus, a, um , , ,
, , , , ,
varius, a, um , ,
vasttas, tis, f ,
,
vastus, a, um , , ,
, , , , ,
vectgal, lis, n
veho, vexi, vectum, re ,
, , ,
Veiens, entis, m
93
velo, vi, tum, re
velocter
venatio, nis, f
venror, tus sum, ri
, ,
venia, ae, f , ,
venter, tris, m ,
ventus, i, m
Venus, ris, f ,
venus, ris, f ,
ver, veris, n
verba ponre
verbum, i, n
vertas, tis, f ,
versor, tus sum, ri
,
versus, us, m ,
verto, verti, versum, re
, , ,
,
vertor, versus sum, verti
,
verum, i, n
verus, a, um , , ,
, ,
Vesta, ae, f ,

vestigium, ii, n
vestis, is, f
Vesuvius, i, m ,

veto, ui, tum, re
vetus, ris , ,
(LECTIO SEXTA)
vetustas, tis, f
volo, volui, velle
vexillum proponre
Volsci, rum, m ,

vexillum, i, n ,
volcer, cris, cre , ,
via, ae, f ,
volcris, is, f
vicnus, a, um , ,
voluntas, tis, f , ,
victor, ris, m
victoria, ae, f
volvo, volvi, voltum, re
victus, us, m ,
,
vicus, i, m
vox, vocis, f ,
Vulcnus, i, m ,
vilesco, lui, , re

,
()
villa, ae, f ,
vulnerablis, e , ,
villa, ae, f ,
vulnro, vi, tum, re

vulnus, ris, n
vulpes, is, f
vultur, ris, m ,
vinclum, i, n , ,
Z
,
vindemia, ae, f
Zeuxis, dis, m ,
vipra, ae, f
(IV .
vir, i, m , ,
..)
virgo, nis, f
virtus, tis, f
visto, vi, tum, re
vita, ae, f
vitium, ii, n , ,
,
vitla, ae, f
vivus, a, um , ,
volens, entis , ,
, , ,
volo, vi, tum, re
... aut aut

Athnae, rum, f
, , opulentus, a, um,
dives, tis
multus, a, um
multi nostrum
divitiae, rum, f
opto, vi, tum, re
patria, ae, f
, , tutus, a, um
convivium, ii, n
cursus, us, m
, , pauper, ris
paupertas, tis, f
, , albus, a, um
magis, plus
frater, tris, m
intersum, fui, esse
+ Dat.
mendacium, ii, n
aedificium, ii, n
valeo, ui, tum,
re
debeo, ui, tum,
re
praesum, fui,
esse (+Dat.)
, , difficlis, e
vallus, i, m
existmo, vi, tum,
re, habeo, ui, tum, re
, , magnus, a, um
Venus, ris, f
apex, cis, m
ver, veris, n
Vesta, ae, f
virgo vestlis, virgnis
vestlis, f
bellum gerre
omnis, e
iam
usus, us, m
expello, pli, pulsum,
re
invenio, veni,
ventum, re
casus, us, m
excusatio, nis, f
, , altus, a, um
edco, vi, tum,
re
exerctus, us, m
castra, rum,
n
carmen, nis, n
a, sempiternus, a, um
monstro, vi, tum,
re
ignis, is, m
miles, tis, m
hostis, is, m
auris, is, f
magister, tri, m
disco, didci, , re
, , Gallcus, a, um
, , turpis, e
Hannbal, lis, m
, , amrus, a, um
sequor, sectus sum, sequi
(+Acc)
hora, ae, f
, , partus, a, um
compro, vi, tum,
re
Graecus, i, m
pecctum, i, n
peco, vi, tum, re
civis, is, m, f
pecunia, ae, f
duo, duae, duo

dies, i, m, f
civtas, tis, f
, , nonnullus, a, um
libri, rum, m
ante (+Acc)
.. ante aeram nostram
bene
diu
licet, licuit, re
fortna, ae, f
iuvo, iuvi, iutum,
re
via, ae, f
observo, vi,
tum, re
amcus, i, m
amicitia, ae, f
stultus, i, m
anma, ae, f
vivus, a, um
, , nullus, a, um, neuter,
tra, trum
supervenio, veni,
ventum, re
perpetuo, semper
lepus, ris, m
lex, legis, f
maneo, mansi,
mansum, re
studium, ii, n
memro, vi,
tum, re
voco, vi, tum,
re
causa (+Gen)
condo, ddi, dtum,
re
defendo, ndi, nsum,
re
servo, vi, tum, re
bestia, ae, f
concordia, ae, f
perdo, ddi, dctum, re
expugno, vi, tum,
re
vletdo, nis, f
hiems, himis, f
stella, ae, f

firmo, vi, tum,
re
, , illustris, e
signum, i, n

castra mvre
, , aureus, a, um
que
vertas, tis, f
historia, ae, f
charta, ae, f
Cato, nis, m,
(234-149 . ..)
consul, lis, m
, , utlis, e
radix, cis, f
, , brevis,
eloquentia, ae,
f
silva, ae, f
aestas, tis, f
pratum, i, n
amo, vi, tum, re
c Mars, Martis, m
habeo, ui, tum, re
abundo, vi,
tum, re (+Abl)
1
soleo, soltus sum,
re
minus
Mercurius, ii, m
pax, pacis, f
ars, artis, f
oppdum, i, n
urbs, urbis, f
luna, ae, f
, , firmus, a, um
taceo, tacui, tactum,
re
nauta, ae, m
vir, i, m
debeo, ui, tum, re
multo
ingro,
gessi, gestum, re
nomen, nis, n
, , summus, a, um
poplus, i, m
nascor, natus
sum, nasci
praeceptum, i, n
littrae, rum, f
, , noster, tra, trum
deficio, fci,
fectum, re
... non modo, sed
etiam, non solum..., sed etiam
periclum, i, n
vitium, ii, n
discordia, ae, f
, , incolmis,
e
res adversae, f (Plur.)
quam
creo, vi, tum, re

praesidium, ii, n
ortor, ris, m
Orestes, is, m
autumnus, i, m
, , ultmus, a, um
insla, ae, f
accipio, cepi,
ceptum, re
vennum, i, n
supro, vi,
tum, re
vinco, vici, victum,
re
victoria, ae, f
scribo, scripsi, scriptum,
re
littrae, rum, f (Plur.)
Pyldes, is, m
fructus, us, m
revertor, versus
sum, verti
male
pota, ae, m
monstro, vi, tum,
re
tego, texi, tectum,
re
impertor, ris, m
erro, vi, tum, re

morior, mortuus sum,
mori
tempus, ris, n
consilium, ii, n
initium, ii, n
, , honestus, a, um
regla, ae, f
, , certus, a, um
studeo, ui, , re
(+Dat.)
labro, vi, tum,
re
labor, ris, m
sumo, sumpsi,
sumptum, re
exemplum, i, n
orno, vi, tum,
re
, , cupdus, a,
um
adnvenio, vni,
ventum, re
causa, ae, f
amcus, i, m
provincia, ae, f
res frumentaria
habto, vi, tum,
re
avis, is, f
Remus, i, m
Romnus, i, m
fossa, ae, f
fluvius, ii, m
res, rei, f

castra ponre
, , situs, a, um
narro, vi, tum,
re
mens, mentis, f
, , prudens, entis
Romlus, i, m
os, oris, n
deleo, vi, tum, re
ipse, ipsa, ipsum

Saturnus, i, m
sacer, cra, crum
sentus, us, m
apud (+Acc.)
, , fortis, e
quot
modestia, ae, f
, , infirmus, a, um
gloria, ae, f
, , clarus, a, um
verbum, i, n
mors, mortis, f
nix, nivis, f
, iucundus, a, um
sol, solis, m
cano, cecni, cantum,
re
, , aequus, a, um
, , studisus, a,
um
tot
pars, partis, f
, , talis, e
itque
, ,
(VII-VI .
..) Thales, tis, m
Tantlus, i, m,
Tarquinius
Superbus,
,
509 .
bestia, ae, f
triumphus, i, m
curo, vi, tum,
re
munio, vi, tum,

re
disciplus, i, m
magister, tri, m
philosophus, i, m
Phoenix, cis, m
Phocion, nis, m, ,
,
, 318 .
..
Phrygia, ae, f
, , aeger, gra, grum

, , audax, cis
volo, volui, velle

templum, i, n
rex, regis, m
floreo, ui, re
Caesar, ris, m
Cicro, nis, m,
, ,
(106-43 . ..)
frequenter
, , betus, a, um
res secundae, f (Plur.)
Iuppter, Iovis, m
si

( )

. ___ 2005 .

2005.
. 1
. .
. . . 16,5. .-. . 17,5.
-2000
,
. 764 11.01.2002 .
/ 8805, .-27, , 21027.
. (0432) 43-95-49
E-mail: podill@vinnitsa.com

21100, . 600-, 19, .
ISBN 966-96073-2-9
,
-2000
- .
- .
2005

Ревак Cулим Латинська Мова

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ревак Cулим Латинська Мова

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

( )

Turris fortissma nomen domni.

(Georgca. Vergili., liber II, v. 538).

( 1772), ( 1918), (1939).

ngu, qu, su, ti

esse: es! !, este! !

: aqua liquda (f) ;

substre substantia, ae, f , ;

reg- (rec + s > rex)

2. -1, -r, -n, -s :

) : brevis (m, f), breve (n)

nominatvus i genetvus singulris

3. -ma, -l (-al), -ar, -c,

-IV futrum I (primum)

mperfectum indicatvi passvi

Futrum I (primum) indicatvi passvi

3. (ronmen reflexvum sui ()

acuo, acui, actum, re

narro, vi, tum, re

pello, pepli, pulsum, re ,

) futrum I indicatvi actvi:

2. praesens, mperfectum, futrum I

fruct -us, corn-ua

simil-lm-us, -a, -um

optmus, -a, -um

pessmus, -a, -um

maxmus, -a, -um

minmus, -a, -um

3. -dcus, -fcus, -vlus

Participium praesentis actvi

1. articipium praesentis actvi articipium perfecti

tres, tres, tria

primus, -a, -um

quartus decmus, -a, -um

) tres (m, f), tria (n)

2. bidi-, dichobiquadrtus, a, um dichloretnum, i, n ,

sum, fui, esse () perfectum indicatvi:

leg-er- mus audiv-er-mus

sum, fui, esse () plusquamperfectum

sum, fui, esse () futrum II (secundum)

Futurum I: laudandus, a, um ero

Consilium urbem capiendi.

Consilium urbis capiendae.

Futurum I: laudatrus, a, um ero

Qui iniuriam factrus est, iam facit. ,

interprtor, tus sum, ri ,

1. gerundium, gerundvum, supnum I et II :

Iri - infinitvus praesentis passvi eo, ii, itum, ire .

ccusatvus cum infinitvo

1. Dictur vita nostra brevis esse. , .

Futrum I indicatv actv:

Perfectum indicatv actv:

Plusquamperfectum indicatv actv: Futrum II indicatv actv:

Imperatvus praesentis: i! !, ite! !

Praesens coniunctvi passvi

sum, fui, esse ():

Imperfectum coniunctvi passvi

sum, fui, esse ():

erfectum coniunctvi passvi

sum, fui, esse ():

lusquamperfectum coniunctvi passvi

sum, fui, esse ():

(LECTIO QUINTA DECMA)

Nota bene! quod explicatvum ,