II. Modele t planifikimit vjetor, 3mujor dhe ditor t msuesit...

II.1 Modeli i planifikimit vjetor

PLANI MSIMOR VJETOR KLASA VI

FUSHA: SHOQRIA DHE MJEDISI

LNDA: GJEOGRAFI
SHPRNDARJA E PRMBAJTJES S LNDS

TEMATIKA

SHTATOR DHJETOR (13 OR)

JANAR MARS (12 OR)

PRILL QERSHOR (10 OR)

Nntematika I-Gjeografia dhe kerkimi

gjeografik
1- Gjeografia dhe roli i saj

Hartat gjeografike (vazhdim)

-Mjedisi lokal (vazhdim)

1- Rrjeta gjeografike

1- Pasuria ujore n vendbanimin tuaj

2- Disa periudha t rndsishme t

zhvillimit t njohurive gjeografike
3- Degt e gjeografis dhe lidhjet e saj
me shkencat e tjera

2-Koordinatat gjeografike

4- Burimet dhe metodat e krkimit

3- Pun praktike Nr 2.2 Tema: Prcaktimi i

vendndodhjes absolute t nj vendi n hart prmes
koordinatave gjeografike
4- Shkalla e harts

2- Klima dhe bota e gjall n

vendbanimin tuaj
3- Popullsia n vendbanimin tuaj
4- Lloji i vendbanimit tuaj dhe aktivitetet
0

gjeografik
Ndrvarsia
midis
njerzve,
vendeve,
rajoneve dhe
mjediseve

5- Pes temat baz t gjeografis

5- Pun praktike Nr 2.3 Tema: Ndrtimi i nj plani

(t nj dhome/t nj klase)

6- Rajoni
7- Lvizja

6- Pun praktike Nr 2.4 Tema: Si t orientohemi me

shkalln e hartave t ndryshme
7- Hartat gjeografike dhe prdorimi i tyre

(35 Or)
8- Bashkveprimi njeri-natyr

8- Prsritje II

9-Prsritje
Nntematika II-Hartat gjeografike

Nntematika III -Mjedisi lokal

9- Vendndodhja gjeografike e vendbanimit tuaj

10- Paraqitja grafike e Toks

10- Projekt (ora e par) Tema: Vendbanimi im

11- Pun praktike II.1 Tema: far

ndryshimi ka midis informacionit q marrim
prej globit, harts dhe planit
12- Prmbajtja e harts
13 - Test-1

prodhuese t tij
5- Trashgimia natyrore dhe kulturore e
vendbanimit tuaj
6- Ndikimi i veprimtaris s njeriut n
ndryshimin e mjedisit natyror t zons suaj
7- Pun praktike Nr 3.1 (2 or)Tema:
Ndrtimi i nj harte topografike dhe
orientimi me an t saj (ora e par)78- Pun praktike Nr 3.1 (2 or)Tema:
Ndrtimi i nj harte topografike dhe
orientimi me an t saj (ora e dyt)
9 - Prsritje III
10 - Projekt (ora e dyt) Tema:
Vendbanimi im

11-Tiparet e relievit n vendbanimin tuaj

12 - Test-2

II.2 Modeli i planifikimit mujor (me disa situata model)

PLANI 3 MUJOR (SHTATOR-DHJETOR -13 or); KLASA VI
FUSHA: SHOQRIA DHE MJEDISI
LNDA: GJEOGRAFI
Rezultatet e t nxnit sipas kompetencave kye
1. Kompetenca e komunikimit dhe t shprehurit (Nxnsi komunikon n mnyr efektive)
Shpreh mendimin e vet me goj ose me shkrim, si dhe n forma t tjera t komunikimit pr: objektin, degt dhe rolin e gjeografis,
periudhat kryesore t zhvillimit t njohurive gjeografike, pr pes temat baz t gjeografis, si dhe pr ndryshimet midis
planit/harts/globit.
Dgjon me vmendje prezantimin dhe komentet e bra nga t tjert rreth tyre, duke br pyetje, komente, sqarime dhe propozime.
Shpjegon qart dhe sakt, me goj ose me shkrim, kuptimin mbi objektin e degt e gjeografis, burimet dhe metodat q prdor nj gjeograf,
pes temat baz t gjeografis (duke prdorur gjuhn dhe fjalorin e prshtatshm).
Veon informacionin kryesor nga nj libr, gazet, revist, internet, radio, TV, etj., e komenton dhe e shfrytzon at si referenc gjat
hartimit t nj punimi ose detyr me shkrim.
2. Kompetenca e t menduarit (Nxnsi mendon n mnyr krijuese)
Parashtron argumente pro ose kundr pr nj tem/problem t caktuar gjat nj debati (p.sh lidhjen midis gjeografis me shkenca t tjera;
zgjidhjet e nj gjeografi mbi situata t ndryshme q krkojn zgjidhje, ndryshimet midis planit/harts/globit.etj).
Zgjidh nj problem dhe arsyeton przgjedhjen e procedurave prkatse (p.sh zgjidhjet q jep gjeografi pr rrshqitjet n nj terren t
pjerrt, etj).
Interpreton duke e ilustruar me shembuj konkret rolin e gjeografis pr jetn e prditshme dhe rolin e krkimit gjeografik n njohjen mbi
botn.
Krahason ngjashmrit dhe dallimet e fazave m t rndsishme npr t cilat sht zhvilluar njohja mbi botn
Prdor krahasimin dhe kontrastin pr t gjetur dallimet dhe ngjashmrit kryesore midis metodave q prdor gjeografi n studimet dhe
zgjidhjet e tij.
3. Kompetenca e t nxnit (Nxnsi mson pr t nxn)
Przgjedh t dhna nga burime t ndryshme (libra, revista, foto, harta t ndryshme, fjalor, enciklopedi ose internet), t cilat i shfrytzon
pr realizimin e detyrave t dhna
Shfrytzon t dhnat pr t demonstruar t kuptuarit e koncepteve, duke i sqaruar nprmjet formave t ndryshme t t shprehurit.
Zbaton n mnyr t pavarur udhzimet e dhna nga teksti shkollor, nternet, media, etj pr t nxn, n detyrn q i krkohet.
2

Ndrlidh temn e re ose nj shtje t dhn me njohurit dhe prvojat paraprake, duke i paraqitur n forma t ndryshme t t shprehurit
(kolona, tabela, grafike) sipas nj radhitjeje logjike.
Parashtron pyetje (pse, far, si, kur?) dhe organizon mendimet e veta n form t shkruar pr temn/problemin e dhn dhe vlerson
prparimin e vet deri n zgjidhjen e duhur.
Menaxhon emocionet, ndjenjat, kohn, shfrytzimin e materialeve dhe mjeteve gjat kryerjes s nj detyre/aktiviteti (n klas/shkoll apo
n terren).
4. Kompetenca pr jetn, siprmarrjen dhe mjedisin (Nxnsi kontribuon n mnyr produktive)
Zhvillon nj projekt individual ose n grup pr kryerjen e nj aktiviteti mjedisor apo shoqror me rndsi pr shkolln ose pr komunitetin.
Diskuton n grup pr rndsin q ka mbrojtja e mjedisit, pasojat q sjell dmtimi i tij pr jetn e njeriut dhe propozon masat q duhen
ndrmarr pr evitimin e tyre.
Bashkvepron n mnyr aktive me moshatart dhe t tjert pr realizimin e nj aktiviteti t prbashkt (detyre/projekti/aktiviteti n baz
klase/shkolle apo jasht saj).
5. Kompetenca personale (Nxnsi bn jet t shndetshme)
Ndan prvoja dhe mendime n grup.
6. Kompetenca qytetare (Nxnsi prkushtohet ndaj t mirs s prbashkt)
Tregon vetbesim t lart n marrjen e vendimeve pr veprimet q ndrmerr pa dmtuar interesat e t tjerve, t cilat kontribuojn n
rritjen e cilsis s aktivitetit t grupit shoqror/komunitetit.
Merr pjes n aktivitetet q promovojn toleranc dhe diversitet kulturor, etnik,fetar,gjinor etj, n shkoll apo n komunitet, ku prfshihen
moshatar t t gjitha prkatsive t prmendura, q jetojn n bashksin e gjer.
7. Kompetenca digjitale (Nxnsi prdor teknologjin pr t nxitur inovacionin)
Prdor mediet digjitale dhe mjediset informative pr t komunikuar dhe bashkpunuar, duke prfshir komunikimet n distanc pr
zhvillimin e njohurive.
Analizon, vlerson, menaxhon informacionin e marr elektronikisht.
Rezultatet e t nxnit sipas kompetencave t lnds
1. Vzhgimi dhe hetimi i dukurive gjeografike
Nxnsi:
Formulon dhe drejton pyetje pr rolin e gjeografis n jetn e prditshme, pr pes temat baz t gjeografis, pr rolin e planit/harts/globit.
Spekulon me prgjigjet, duke shpjeguar idet e tij ose duke formuluar hipoteza, psh pr ndryshimet midis planit/harts/globit.
2. Mbledhja, vlersimi dhe komunikimi i informacionit
Nxnsi:
3

Identifikon dhe shqyrton burimet e informacionit q prdor pr krkim (p.sh harta, foto t ndryshme).
Vlerson burimet pr vlefshmrin dhe besueshmrin e tyre.
Ndrton njohuri pr mjedisin lokal duke prdorur hartat, vzhgimet n terren, fotografi, etj n shtje q kan t bjn me ndrveprimin
midis shoqris dhe mjedisit.
3. Marrja e vendimeve
Nxnsi:

Sintetizon t dhnat dhe zhvillon nj prfundim, p.sh., nj parashikim apo nj gjetje ky.
Nxnsi identifikon rrug t ndryshme t veprimit dhe parashikon pasojat pr to.
Prdor pyetje pr t reflektuar n do stad t krkimit far funksionoi?, Si mund t prmirsohet.
SHTATOR-DHJETOR (13 or)

Nr
.

Tematika/
Nntematika
Ndrvarsia
midis
njerzve,
vendeve,
rajoneve dhe
mjediseve

Nntematika
I:Gjeografia

dhe krkimi
gjeografik
(9 or)

Rezultatet e t nxnit
sipas tematikave
Nxnsi:
Demonstron prmes
shembujve kuptim t
koncepteve q prdoren nga
gjeograft pr organizimin e
krkimeve t tyre:
vendndodhja/ vendi,mjedisi,
rajoni, ndrveprimi, zhvillimi.
Prshkruan metodat
shkencore t krkimit
gjeografik:
prdorimi i burimeve
parsore dhe dytsore.Analiza
dhe interpretimi i t dhnave.
Diskuton mbi rolin e
gjeografit n studimin e
dukurive fizike dhe humane
gjeografike, kontributet q i

Temat msimore
1-Gjeografia dhe
roli i saj

Situata e t nxnit

Metodologjia e
msimdhnies

Teknikat e
vlersimit

Burimet

Situata 1: Ngrihet diskutimi

mbi fotot e paraqitura n tekst
(ku paraqitet nj mjedis natyror
dhe nj human i toks) Prve
tyre, paraqiten edhe foto t tjera
q paraqisisn mjedise natyrore
(fizike) dhe humane t toks.
Ftohen nxnsit t prshkruajn
se far elementsh shohin.
Disa prej fotove t ofruara prej
msuesit mund t paraqisin t
njjtn siperfaqe toke n
periudha t ndryshme kohore,
n mnyr q nxnsit t
dallojn ndryshimet. M pas
drejtohet pyetjet:
Pse ka ndryshuar kjo
siprfaqe? A ndikojn

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedim;
Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat;

-Vlersim
me goj;
-Vlersim i
puns
n
grup;
-Vlersim i
puns
praktike;
-Vlersim i
detyrs s
shtpis;
-Vlersim i
ese-ve;
-Vlersim
me shkrim;
Vlersim i
lojs
me
role.

Teksti i
gjeografis
Hartat
fizikogjeografike
dhe politike
t bots.
Hartat
fizikogjeografike
dhe politike
t Evrops.
Materiale
nga
interneti,
libra,
enciklopedi
4

sjellin shoqris.
Diferencon ngjarje t
rndsishme t historis s
zhvillimit gjeografik.

2-Disa periudha t
rndsishme t
zhvillimit t dijeve
gjeografike

kto n jetn ton?

A duhet ti studiojm m
par t gjitha ndrhyrjet
tona n mjedisin ku
jetojm? Pse? Keni u
shembuj t till?
Tek cila shkenc duhet
t mbshtetemi pr t
marr informacionin e
duhur pr kt?
N vazhdim, diskutohen situata
t ndryshme se si ndihmon
gjeografia n jetn e
prditshme. Msuesi orienton
nxnsit se si i ndihmon ata
gjeografia n jetn e
prditshme. Psh n orientimin
me terrenin, me ant e
horizontit, me kushtet e motit,
etj.
Situata 2: (Brainstorming &
Debat) Ekspozohen n klas
harta t Bots. Parashtrohet
situata: Sot e kemi t leht t
orientohemi n terren . Mund t
gjejm informacione dhe t
prdorim harta t ndryshme,
madje hartat mund ti gjejm
edhe n aparatt tan celular.
Prmes satelitve mund ta
shohim planetin ton nga
kozmosi dhe mund t
orientohemi lehtsisht n do
cep t tij.
-Ftohen nxnsit n diskutim: A
ka qn e mundur kjo m par?

Tekste nga
fusha t
tjera; foto,
harta, video
Materiale
t
prgatitura
me power
point dhe
n
programe
t tjera, t
krijuara
nga
msuesit/et
dhe
nxnsit.

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedim;
Prdorimi TIK;
Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat;
Loj me role;

3-Degt e
gjeografis dhe
lidhjet e saj me
shkencat e tjera

A e njihnin njerzit e hershm,

do vend n glob?
-Paraqiten me video projektor
harta t ndryshme (ose video)
t vjetra q tregojn
evolucionin e njohjeve mbi
tokn.
-Nxiten nxnsit t hulumtojn
m pas mbi zbulimet e mdha
gjeografike dhe t zgjedhin t
jen (t prshkruajn rrugn) n
rolin e njrit prej eksploratorve
t asaj periudhe (Magelani,
Kolombi, etj).
Situata 3: Prdoret shembulli i
nj funksionimit t nj
biblioteke. Ftohen nxnsit n
diskutimin e ngritur nga pyetjet:
kuptoni me nj bibliotek? Si
funksionon ajo?, etj. Nga
diskutimi del prfundimi se:
ashtu si n nj bibliotek, n
raftet e s cils gjen t ndara
libra q prmbajn informacion
pr fusha t ndryshme t
bots/t jets/t zhvillimit, edhe
gjeografia ka fushat e saj
(raftet) t studimit (secila me
specifikat e saj). Prve ksaj
theksohet gjithashtu, se analizat
dhe prfundimet q arrin
gjeografia si shkenc, nuk
mund t bhen pa ndrveprimin
e shkencave t tjera. Pr kt
bhet paralelizm me faktin q
pr t shkruar secilin prej

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedim;
Prdorimi TIK;
Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat;
Loj me role;

4-Burimet dhe
metodat e krkimit
gjeografik

librave t vendosura n raftet e

biblioteks, duhet t kesh
njohuri nga shum fusha, apo
edhe duhet t hulumtosh,
vzhgosh apo studiosh
problemin n nj vend e pr nj
koh t caktuar. Hulumtohet
dhe prcaktohen lidhjet midis
gjeografis me historin,
bilogjin, kimin, fizikn, etj.
Situata 4: Ftohen nxnsit t
ndar n grupe t diskutojn
mbi situatn e paraqitur n
tekst: Gjeograft kan nj
mnyr unike t t vshtruarit t
bots son. N figurn nr. 15, ju
shihni nj zon q mund tju
duket si nj vend shum i bukur
pr tu vizituar. Nj urbanist
mund ta shoh si nj zon
ideale pr t ndrtuar nj zon
turistike. Nj fermer mund ta
mendoj si nj zon t
prshtatshme pr t mbjell
vreshta ose ullinj. Nj gjeograf i
mendon si t mundshme, t
gjitha prdorimet e msiprme,
pasi studion t gjitha mundsit
dhe kufizimet q ka zona.
Diskutohen prgjigjet e dhna
nga gjeografi.
Diskutohen shembuj t
ngjashm.
M pas kalohet n veprimtari
konkrete t nxnsit, ku nxnsi
e v veten n rolin e nj

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedime
e prezantime n
forma t
ndryshme;
Prdorimi TIK;
Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat;
Loj me role;

5-Pes temat baz

t gjeografis
6-Rajoni
7-Lvizja
8-Bashkveprimi
njeri-natyr

gjeografi q duhet t jap

zgjidhje. Nxnsi ndjek hapat e
puns s nj gjeografi:
vzhgimi, regjistrimi,
interpretimi, prfundime dhe
propozime pr zgjidhje (pr
rrugn q do t ndjekin,
nxnsit bazohen tek shembulli
nr.1, paraqitur n libr). Pra
nxnsit ...japin zgjidhje pr
dukurin e rrshqitjes s toks
n nj terren t pjerrt, ku
mungon bimsia. N
prfundim nxnsit:
ndjekin dhe hartojn nj
raport prfundimtar me
zgjidhje t prkohshme dhe
prfundimtare;
prcaktojn se far
burimesh dhe metodash
prdorn gjat realizimit t
puns s tyre;
prcaktojn rndsin q
solli ndrhyrja e nj
gjeografi n zgjidhjet e
dhna.
Situata 5: Msuesi/ja
shfrytzon njohurit paraprake
q nxnsit kan n lidhje me
rastisjet e shpeshta dhe
prhapjen gjeografike t
prmbytjeve n Shqipri. Ai/ajo
shtron pr diskutim
problematikn (e vendosur n
tekst) pr nxnsit: Prmbytjet
e vazhdueshme n veri por edhe

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedime
e prezantime n
forma t
ndryshme;
Prdorimi TIK;
8

n jug t Shqipris,
konsiderohen si nj dukuri
katastorfike pr jetn dhe
ekonomin e banorve por edhe
pr zhvillimet e vendit ton.
Cilat jan shkaqet dhe si mund
t zgjidhet kjo situat?
Nprmjet vzhgimit dhe
analizs s ksaj situate,
nxnsit perceptojn lidhjen
dhe zbatimin e koncepteve baz
t krkimit gjeografik n
realitetin konkret dhe
prdorimet e tyre n jetn e
prditshme. Msuesi/ja e
paraqet kt situat q n kt
tem dhe n vazhdim, pr do
prej 5 temave baz t
gjeografis:

Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat; Loj me
role;

Vendndodhja:Nxnsit
hulumtojn n harta t
ndryshme pr vendet n t cilat
kan ndodhur vazhdimisht
prmbytje dhe prcaktojn
vendndodhjen relative dhe
absolute t tyre.
Vendi: Nxnsit hulumtojn n
harta t ndryshme pr vendet n
t cilat kan ndodhur
vazhdimisht prmbytje dhe
prcaktojn tiparet (fizike,
humane) e secilit prej tyre.
Rajoni: Nxnsit prshkruajn
karakteristikat (fizike, humane)
9

t vendeve q i dallojn nga

vendet e tjera dhe q i grupojn
ato si nj rajon (psh: rajoni i
vendeve q preken vazhdimisht
nga prmbytjet).
Lvizja dhe bashkveprimi
njeri-natyr: Nxnsit
hulumtojn si njerzit lvizin
midis vendeve/rajoneve dhe se
far ndrveprimi ka dhe duhet
t ket midis njeriut e natyrs
n kto zona (si psh. diskutohet
si ndikojn migrimet dhe
vendosja e njerzve pran
shtretrve t lumenjve si dhe
aktivitetet pa kriter t tyre
prgjat luginave lumore).
9-Prsritje

Nntematika
II: Hartat

Nxnsi:
Krahason hartn, planin dhe

10-Paraqitja grafike
e Toks

Situata 6.1: Ekspozohen n

klas: globi, harta politiko-

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedime
e prezantime n
forma t
ndryshme;
Prdorimi TIK;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat;
Konkurs;
Loj me role;
Pun n grup;
10

gjeografike
(12 or)

globin duke treguar

ngjashmrit dhe dallimet
mes tyre.
Dallon lloje t ndryshme t
hartave gjeografike dhe
prdorimet e tyre.

11-Pun praktike
II.1-Tema: far
ndryshimi ka midis
informacionit q
marrim prej globit,
harts dhe planit
12-Prmbajtja e
harts

administrative e Italis, harta e

plani i Roms dhe ftohen
nxnsit t krahasojn
informacionin dhe t diskutojn
mbi situatn e ngritur:
Vllai/motra jote do t shkoj
pr studime n Rom dhe i
duhet informacion
mbi:vendndodhjen e
universitetit, planimetrin e tij,
distancn e universitetit me
objekte t njohura prej tij,
rrugt q t ojn n kt
universitet, etj. Pr t
grumbulluar informacionin e
nevojshm, fillimisht, ti mund ti
drejtohesh globit, harts s
Italis/Roms dhe planit t
zons ku ndodhet universiteti,
pasi ato jan tre forma t
paraqitjes grafike t siprfaqes
s Toks. far informacioni
mund t ofrojn secila prej
tyre?
Situata 6.2: Ekspozohen n
klas: globi, harta t ndryshme
(fiziko-gjeografike, politiko
administrative, klimatike, e
popullsis, etj) dhe plani i i
zons ku nxnsi banon. Ftohen
nxnsit t gjejn se sa
informacion marrin pr zonn
n t ciln ndodhen (ose pr
Shqiprin), me an t
prdorimit t globit, hartave dhe
planit. Duke krahasuar globin,

Pun n dyshe;
Pun
individuale;
Bashkbisedim;
Prdorimi TIK;
Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat;
Konkurs;
Loj me role;

11

hartat dhe planin, nxnsi:

tregon ngjashmrit dhe
dallimet mes globit hartave
dhe planit;
dallon lloje t ndryshme
hartash.
Situata 6.3: Nxnsit mund t
luajn role t ndryshme (t
globit, hartave dhe planit), ku
prmes diskutimit midis tyre t
tregojn se cila sht dobia
dhe mangsit e secilit prej
tyre.
13 - Test-1

PLANI 3-MUJOR (JANAR-MARS -12 or); KLASA VI

FUSHA: SHOQRIA DHE MJEDISI
LNDA: GJEOGRAFI
Rezultatet e t nxnit sipas kompetencave kye
1. Kompetenca e komunikimit dhe t shprehurit (Nxnsi komunikon n mnyr efektive)
Shpreh mendimin e vet pr rndsin e prdorimit t hartave t ndryshme, t prdorimit t shkalls s zvoglimit, t njohjes dhe t
hulumtimit mbi mjedisin lokal, etj.
Dgjon me vmendje prezantimin dhe komentet e bra nga t tjert pr to, duke br pyetje, komente, sqarime dhe propozime.
Shpjegon qart dhe sakt, me goj ose me shkrim, kuptimin e termave (meridian, Meridiani i Grinuiit, Meridiani 1800, Ekuator,
paralele, koordinata gjeografike, shkall zvoglimi, legjend, simbole, vendbanim), duke prdorur gjuhn dhe fjalorin e prshtatshm.
2. Kompetenca e t menduarit (Nxnsi mendon n mnyr krijuese)
Przgjedh dhe demonstron zgjidhje t ndryshme psh. pr llogaritjen e distancave reale n terren dhe paraqitjen e tyre n hart, duke
paraqitur rezultat t njjt.
Interpreton prmbajtjen e hartave t ndryshme, duke e ilustruar me shembuj konkret; vendodhjen gjeografike dhe tiparet e relievit t
vendbanimit t tij.
12

 Krahason ngjashmrit dhe dallimet n prmbajtjen e hartave t ndryshme.

3. Kompetenca e t nxnit (Nxnsi mson pr t nxn)
Przgjedh t dhna nga burime t ndryshme (libra, harta t ndryshme, enciklopedi ose internet), t cilat i shfrytzon pr realizimin e
detyrave t dhna.
Shfrytzon t dhnat pr t demonstruar t kuptuarit e koncepteve: meridian, Meridiani i Grinuiit, Meridiani 1800, Ekuator, paralele,
koordinata gjeografike, shkall zvoglimi, legjend, simbole, vendbanim, duke i sqaruar nprmjet formave t ndryshme t t
shprehurit.
Zbaton n mnyr t pavarur udhzimet e dhna nga nj burim (tekst shkollor, libr, internet, media) pr t nxn ose pr t realizuar
nj detyr q i krkohet.
Ndrlidh temn e re ose nj shtje t dhn me njohurit dhe prvojat paraprake, duke i paraqitur n forma t ndryshme t t
shprehurit, sipas nj radhitjeje logjike.
Parashtron pyetje (pse, far, si, kur?) dhe organizon mendimet e veta n form t shkruar pr tematikn q trajtohet/problemin e
dhn dhe vlerson prparimin e vet deri n zgjidhjen e duhur.
Menaxhon emocionet, ndjenjat, kohn, shfrytzimin e materialeve dhe mjeteve gjat kryerjes s nj detyre/aktiviteti (n klas/shkoll
apo n terren).
4. Kompetenca pr jetn, siprmarrjen dhe mjedisin (Nxnsi kontribuon n mnyr produktive)
Bashkvepron n mnyr aktive me moshatart dhe t tjert pr realizimin e nj aktiviteti t prbashkt (miniprojekti/aktiviteti/detyre
psh tt prcaktoj tiparet e relievit t vendbanimit t tij, etj).
5. Kompetenca personale (Nxnsi bn jet t shndetshme)
Ndan prvojat dhe mendimet n grup.
6. Kompetenca qytetare (Nxnsi prkushtohet ndaj t mirs s prbashkt)
Tregon vetbesim t lart n marrjen e vendimeve pr veprimet q ndrmerr pa dmtuar interesat e t tjerve, t cilat kontribuojn n
rritjen e cilsis s aktivitetit t grupit shoqror/komunitetit.
7. Kompetenca digjitale (Nxnsi prdor teknologjin pr t nxitur inovacionin)
Prdor mjetet digjitale dhe mjediset informative pr t komunikuar dhe bashkpunuar, duke prfshir komunikimet n distanc pr
zhvillimin e njohurive.
Analizon, vlerson, menaxhon informacionin e marr elektronikisht (p.sh., hedhin disa informacione t marra nga interneti duke i
prmbledhur n nj tabel ose grafik ).
Rezultatet e t nxnit sipas kompetencave t lnds
1. Vzhgimi dhe hetimi i dukurive gjeografike
Nxnsi:
Formulon dhe drejton pyetje mbi konceptet: meridian, Meridiani i Grinuiit, Meridiani 1800, Ekuator, paralele, koordinata gjeografike,
13

shkall zvoglimi, legjend, simbole, vendbanim.

Spekulon me prgjigjet, duke shpjeguar idet e tij ose duke formuluar hipoteza.
Prcakton marrdhniet shkak-pasoj n tiparet e relievit t vendbanimit t tij.
2. Mbledhja, vlersimi dhe komunikimi i informacionit
Nxnsi:

Identifikon dhe shqyrton burimet e informacionit q prdor pr krkim.

Vlerson burimet pr vlefshmrin dhe besueshmrin e tyre.
Komunikon (me shkrim, me goj, grafikisht, vizualisht) prmes prdorimit t hartave t shkallve t ndryshme, fotove etj, duke prdorur
fjalorin e prshtatshm gjeografik.
3. Marrja e vendimeve
Nxnsi:

Sintetizon t dhnat dhe zhvillon nj prfundim, p.sh., nj parashikim apo nj gjetje ky.
Nxnsi identifikon rrug t ndryshme t veprimit dhe parashikon pasojat pr to.
Prdor pyetje pr t reflektuar n do stad t krkimit far funksionoi?, Si mund t prmirsohet.
JANAR-MARS (12 or)

Tematika/
Nr. Nntematika

Hartat
gjeografike

Rezultatet e
t nxnit
sipas
tematikave

Temat
msimore

Situata e t nxnit

Metodologjia e
msimdhnies

Teknikat e
vlersimit

Nxnsi:
Dallon lloje t
ndryshme t
hartave
gjeografike dhe
prdorimet e
tyre.
Prdor TIK-un:
-pr t gjetur
harta
elektronike t
llojeve t

1-Rrjeta
gjeografike
2-Koordinatat
gjeografike
3-Pun praktike
Nr 2.2 Tema:
Prcaktimi i
vendndodhjes
absolute t nj
vendi n hart
prmes
koordinatave

Situata 7.1:
Ekspozohen n klas:
globi dhe harta t
ndryshme. Ftohen
nxnsit t dallojn
dhe t prshkruajn
rrjetn gjeografike n
glob dhe t risjellin
n vmendje rrjetn e
krijuar prej tyre n
nj top llastiku (gjat
puns praktike 2.1).

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun individuale;
Bashkbisedime e
prezantime n forma t
ndryshme;
Prdorimi TIK;
Projekte kurrikulare;
Hulumtim dhe zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;

-Vlersim me goj;
-Vlersim i puns
n grup;
-Vlersim i puns
praktike;
-Vlersim i detyrs
s shtpis;
-Vlersim i ese-ve;
-Vlersim me
shkrim;
-Vlersim i lojs me
role.

Burimet
Teksti i
gjeografis
Hartat fizikogjeografike dhe
politike t bots.
Hartat fizikogjeografike dhe
politike t
Evrops.
Materiale nga
interneti, libra,
14

ndryshme;
-pr t
prcaktuar
vendndodhjen
dhe largsin
midis dy
vendeve.
Shpjegon
legjendn e nj
harte
gjeografike;
Mat distanca n
vij ajrore dhe
distanca
rrugore n
harta me
shkall
zvoglimi t
ndryshme;
Prcakton
vendndodhjen
absolute t nj
vendi n hart
prmes
koordinatave
gjeografike.
Dallon:
-paraqitjen e
Shqipris n
harta t llojeve
t ndryshme;
-vendndodhjen
gjeografike
(absolute dhe
relative) t
Shqipris n

gjeografike
4-Shkalla e harts
5-Pun praktike
Nr 2.3 Tema:
Ndrtimi i nj
plani (t nj
dhome/t nj
klase)
6-Pun praktike
Nr 2.4 Tema: Si
t orientohemi
me shkalln e
hartave t
ndryshme
7-Hartat
gjeografike dhe
prdorimi i tyre
8- Prsritje II

Situata 7.2:
Ekspozohen n klas
harta t ndryshme
(fiziko-gjeografike,
politikoadministrative, t
klims, t bimsis,
etj) t bots, t
Evrops, ose t
Shqipris.dhe ftohen
nxnsit t
krahasojn sesi
ndryshon prmbajtja
e hartave n varsi t
qllimit dhe shkalls.
Psh, se si ndryshon
pmbajtja e hartave
n figurat 5 dhe 6, se
se si rritet
informacioni pr
objektet e ndodhura
n bllokun numr 2 t
banesave nga harta e
figurs 17/a deri n
at 17/d (n tekst).
Situata 7.3: Kjo
situat mund t
prdoret n t gjitha
temat e ksaj
nntematike.
-Pr rrjetn
gjeografike:
Ekspozohen n klas:
globi, harta t
ndryshme (fizikogjeografike, politiko

Debat; Konkurs;
Loj me role;

enciklopedi
Tekste nga fusha
t tjera; foto,
harta, video
Materiale t
prgatitura me
power point dhe
n programe t
tjera, t krijuara
nga msuesit/et
dhe nxnsit.

15

hartn e
Ballkanit,
Evrops dhe
bots.
Prshkruan nj
itinerar n hart
kur jan dhn
drejtimet
kryesore t
lvizjes dhe
objekte
gjeografike t
dallueshme.

Mjedisi yn
lokal

administrative,
klimatike, e
popullsis, etj).
Ekspozohen prmes
laptop-it harta t
ndryshme t gjetura
elektronikisht. Ftohen
nxnsit t gjejn
rrjetn gjeografike n
seciln prej tyre.
-Pr koordinatat
gjeografike:
Ekspozohen n klas:
globi, harta t
ndryshme (fizikogjeografike, politiko
administrative, etj).
Nxnsit prcaktojn
n seciln prej tyre
koordinatat
gjeografike t
vendeve t ndryshme.
-Pr shkalln e
harts: Ekspozohen
n klas: harta t
ndryshme me shkall
t ndryshme
zvoglimi (fizikogjeografike, politiko
administrative, etj).
Nxnsit lexojn,
orientohen dhe
prdorin shkalln e
harts dhe legjendn
n seciln prej
hartave. Nxnsit, t
16

ndar n grupe, masin

distanca n vij ajrore
dhe distanca rrugore
n harta me shkall
zvoglimi t
ndryshme
-Pr hartat
gjeografike dhe
prdorimin e tyre:
Situata 8: Nxnsit
t ndar n grupe
grumbullojn nj prej
llojeve t hartave. Nj
prej grupeve ndrton
n nj tabak t madh
skemn q prmbledh
llojet e hartave dhe e
ekspozon n klas (si
ajo e paraqitur n
libr). Secili prej
grupeve t tjer
shkon dhe i
bashkangjit tabakut
llojet e hartave (t
printuara) q
prfshihen n
grupimin prkats
(pr t cilin sht
ngarkuar t hulumtoj
e gjej n form
elektronike) t
skems s prgatitur.
N prfundim
diskutohet sipas
grupeve prmbajtja e
hartave dhe rndsia
17

Nxnsi:
Interpreton n
hart
vendndodhjen e
zons
(qytetit/fshatit)
ku banon.
Prshkruan
prbrsit
kryesor t
relievit duke
dalluar
element t
veant;

9-Vendndodhja
gjeografike e
vendbanimit ton
10- Projekt (ora e
par) Tema:
Vendbanimi im
11-Tiparet e
relievit n
vendbanimit ton

e prdorimit t tyre.
Situata 9.1: Si
situat, shrben
informacioni q jepet
n tekst pr
Shqiprin, si
vendbanimi yn i
madh, n fillim t
do teme msimore.
Kjo situat prdoret
gjat gjith
nntematiks.
Fillimisht msuesi
diskuton sbashku me
nxnsit
informacionin e
dhn t tekst, mbi
Shqiprin. N
vazhdim msuesi jep
disa shnime baz
mbi shtjen e
trajtuar, pr vendin
ku jetojn. M pas,
duke u ndihmuar
edhe nga shnimet e
dhna, msuesi i
orienton nxnsit q
t hulumtojn, t
vzhgojn dhe t
prezantojn gjetjet e
tyre mbi seciln prej
shtjeve q trajtohet
pr vendbanimin e tij.
Situata 9.2: Si situat
mund t shrbejn
edhe gjetjet e

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun individuale;
Bashkbisedime e
prezantime n forma t
ndryshme;
Prdorimi TIK;
Projekt kurrikular;
Hulumtim dhe zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat; Konkurs;

18

Vzhgon dhe
sjell shembuj si
kan ndikuar
kto burime n
jetn e
banorve;

nxnsve, gjat
hulumtimit pr
realizimin e projektit
me tem
Vendbanimi im.
Meqnse gjat
realizimit t projektit,
(t ndar n role
brenda grupit)
nxnsit hulumtojn,
grumbullojn dhe
analizojn
informacionet n
lidhje me shtjet q
do t trajtohen gjat
realizimit t projektit,
at mund t
diskutojn pr do
or gjetjet e tyre mbi:
relievin, pasurit
minerale, lndt e
ndrtimit, klimn,
hidrografin,
popullimin,
aktivitetin ekonomik,
trashgimin
natyrore/kulturore,
problemet mjedisore,
etj., n vendbanimin
e tij.
12 - Test-2

19

PLANI 3 MUJOR (PRILL QERSHOR 10 or); KLASA VI

FUSHA: SHOQRIA DHE MJEDISI
LNDA: GJEOGRAFI
Rezultatet e t nxnit sipas kompetencave kye
1. Kompetenca e komunikimit dhe t shprehurit (Nxnsi komunikon n mnyr efektive)
Shpreh mendimin e vet, me goj ose me shkrim, si dhe n forma t tjera t komunikimit mbi: pasurin ujore, klimn, botn e gjall,
popullimin, ativitetet prodhuese dhe llojin e vendbanimit, trashgimin natyrore e kulturore t tij, si dhe mbi ndikimin e veprimtaris
s njeriut mbi mjedisin lokal.
Dgjon me vmendje prezantimin dhe komentet e bra nga t tjert rreth tyre, duke br pyetje, komente, sqarime dhe propozime.
Shpjegon qart dhe sakt, me goj ose me shkrim, kuptimin e termave (pasuri ujore, klim, bot e gjall, popullim, lloji i
vendbanimit e aktivitetet prodhuese t vendbanimit, trashgimi natyrore e kulturore t tij, si dhe mbi ndikim t veprimtaris s
njeriut mbi mjedisin lokal), duke prdorur gjuhn dhe fjalorin e prshtatshm.
Veon informacionin kryesor nga nj libr, gazet, revist, internet, radio, TV, harta, foto, etj., e komenton dhe e shfrytzon at si
referenc gjat hartimit t nj punimi ose detyr me shkrim.
2. Kompetenca e t menduarit (Nxnsi mendon n mnyr krijuese)
Parashtron argumente pro ose kundr pr nj tem/problem t caktuar gjat nj debati ose publikimi n media, psh mbi ndotjen (n
toka, n ajr, n uj, etj ) n vendbanimin e tij.
Arsyeton mbi informacionin q hulumton mbi vendbanimin e tij.
Przgjedh dhe demonstron strategji t ndryshme pr zgjidhjen e nj problemi (psh. ndotjen n mjedis, dmtime mbi trashgimin
natyrore e kulturore) duke paraqitur rezultat t njjt.
Interpreton t dhna t ndryshme mbi pasurin ujore, klimn, botn e gjall, popullimin, ativitetet prodhuese dhe llojin e
vendbanimit, trashgimin natyrore e kulturore t tij, si dhe mbi ndikimin e veprimtaris s njeriut mbi mjedisin lokal.
Krahason ngjashmrit dhe dallimet midis veorive natyrore, kushteve t jetess dhe aktiviteteve prodhuese n vendbanimin e tij me
ato n prgjithsi n Shqipri.
3. Kompetenca e t nxnit (Nxnsi mson pr t nxn)
Przgjedh t dhna nga burime t ndryshme (libra, revista, harta, foto, t dhna t marra nga publikime t qeverisjes vendore,
20

enciklopedi, internet, ose vzhgime n terren), t cilat i shfrytzon pr realizimin e tems/detyrave t dhna dhe i klasifikon ato
burime sipas rndsis q kan pr temn.
Shfrytzon t dhnat pr t demonstruar t kuptuarit mbi: tiparet natyrore dhe humane t vendbanimit t tij, duke i sqaruar
nprmjet formave t ndryshme t t shprehurit.
Zbaton n mnyr t pavarur udhzimet e dhna nga burimet e prdorura pr detyrn q i krkohet.
Ndrlidh temn e re ose nj shtje t dhn me njohurit dhe prvojat paraprake, duke i paraqitur n forma t ndryshme t t
shprehurit sipas nj radhitjeje logjike.
Parashtron pyetje (pse, far, si, kur?) dhe organizon mendimet e veta n form t shkruar pr tematik q trajtohet/problemin e
dhn dhe vlerson prparimin e vet deri n zgjidhjen e duhur.
Menaxhon emocionet, ndjenjat, kohn, shfrytzimin e materialeve dhe mjeteve gjat kryerjes s nj detyre/aktiviteti (n
klas/shkoll apo n terren).
4. Kompetenca pr jetn, siprmarrjen dhe mjedisin (Nxnsi kontribuon n mnyr produktive)
Duke zhvilluar projektin Vendbanimi im, realizon edhe shrbime n ndihm t prmirsimit t mjedisit t shkolls ose t
komunitetit t tij.
Diskuton n grup pr rndsin q ka mbrojtja e mjedisit, pasojat q sjell dmtimi i tij pr jetn e banorve dhe propozon masat q
duhen ndrmarr pr evitimin e tyre.
Bashkvepron n mnyr aktive me moshatart dhe t tjert, pr realizimin e aktivitetit t prbashkt (projekti/aktiviteti n baz
klase/shkolle apo jasht saj).
5. Kompetenca personale (Nxnsi bn jet t shndetshme)
Ndan prvojat dhe mendimet n grup.
6. Kompetenca qytetare (Nxnsi prkushtohet ndaj t mirs s prbashkt)
Tregon vetbesim t lart n marrjen e vendimeve pr veprimet q ndrmerr pa dmtuar interesat e t tjerve, t cilat kontribuojn n
rritjen e cilsis s aktivitetit t grupit shoqror/komunitetit.
Merr pjes n aktivitetet q promovojn toleranc dhe diversitet kulturor, etnik, fetar, gjinor etj, n shkoll apo n komunitet, ku
prfshihen moshatar t t gjitha prkatsive t prmendura, q jetojn n bashksin e gjer.
7. Kompetenca digjitale (Nxnsi prdor teknologjin pr t nxitur inovacionin)
Prdor mjetet digjitale dhe mjediset informative pr t komunikuar dhe bashkpunuar, duke prfshir komunikimet n distanc pr
zhvillimin e njohurive.
Analizon, vlerson, menaxhon informacionin e marr elektronikisht.
Rezultatet e t nxnit sipas kompetencave t lnds
1. Vzhgimi dhe hetimi i dukurive gjeografike
Nxnsi:
21

Formulon dhe drejton pyetje mbi veorit q ka: pasuria ujore, klima, bota e gjall, popullimi, ativitetet prodhuese dhe lloji i
vendbanimit, trashgimia natyrore e kulturore t tij, si dhe mbi ndikimi i veprimtaris s njeriut mbi mjedisin lokal.
Spekulon me prgjigjet, duke shpjeguar idet e tij.
Prcakton marrdhniet shkak-pasoj t dukurive gjeografike, q ndodhin n mjedisin lokal.
2. Mbledhja, vlersimi dhe komunikimi i informacionit
Nxnsi:

Identifikon dhe shqyrton burimet e informacionit q prdor pr krkim.

Vlerson burimet pr vlefshmrin dhe besueshmrin e tyre.
Ndrton njohuri pr mjedisin lokal dhe proceset e dukurit gjeografike n gjeosistem, duke prdorur mjetet dhe shkathtsit
gjeografike, si hartat, vzhgimet n terren, fotografi, etj.
Komunikon (me shkrim, me goj, grafikisht, vizualisht) shprndarjen hapsinore t dukurive gjeografike, prmes prdorimit t
hartave t shkallve t ndryshme, duke prdorur fjalorin e prshtatshm gjeografik.
3. Marrja e vendimeve
Nxnsi:

Sintetizon t dhnat dhe zhvillon nj prfundim, p.sh., nj parashikim apo nj gjetje ky.
Nxnsi identifikon rrug t ndryshme t veprimit dhe parashikon pasojat pr to.
Prdor pyetje pr t reflektuar n do stad t krkimit far funksionoi?, Si mund t prmirsohet.
PRILL-QERSHOR (10 or)

Nr.

Tematika/
Nntematika

Rezultatet e t
nxnit sipas
tematikave
Nxnsi:
Prshkruan
burimet ujore
(burime,lumenj,
liqene, dete etj.);
botn bimore dhe
shtazore;
mikroklimn n

Temat
msimore

Situata e t nxnit

Metodologjia e
msimdhnies

Teknikat e
vlersimit

1- Pasuria ujore
n vendbanimin
ton
2- Klima dhe
bota e gjall n
vendbanimin ton
3- Popullsia n
vendbanimin ton

Situata 9.1: Si situat,

shrben informacioni
q jepet n tekst pr
Shqiprin, si
vendbanimi yn i
madh, n fillim t do
teme msimore. Kjo
situat prdoret gjat

Pun n grup;
Pun n dyshe;
Pun individuale;
Bashkbisedime e
prezantime n
forma t ndryshme;
Prdorimi TIK;

-Vlersim me
goj;
-Vlersim i
puns n grup;
-Vlersim i
puns praktike;
-Vlersim i
detyrs s

Burimet
Teksti i
gjeografis
Hartat fizikogjeografike dhe
politike t bots.
Hartat fizikogjeografike dhe
politike t

22

mjedisin ku jeton.
Vzhgon dhe sjell
shembuj si kan
ndikuar kto
burime n jetn e
banorve;
Diskuton mbi
rrugt nprmjet t
cilave njerzit kan
shfrytzuar pasurit
natyrore (p.sh.,
prdorimi i gurve,
rrs, ndrtimi i
hidrocentraleve
etj.).
Prshkruan
strukturn moshore
t popullsis n
zonn ku jeton;
Mbledh t dhna
statistikore pr t
shpjeguar lvizjet e
popullsis s zons
n periudha t
ndryshme dhe
shkaqet.
Dallon
karakteristikat
kryesore t
vendbanimeve n
qytetin/fshatin e tij.
Krahason: mnyrn
e jetess s
popullsis n
mjedisin e tij lokal
me at t popullsis

4- Lloji i
vendbanimit dhe
aktivitetet
prodhuese t tij
5- Trashgimia
natyrore dhe
kulturore e
vendbanimit ton
6- Ndikimi i
veprimtaris s
njeriut n
ndryshimin e
mjedisit natyror
t vendbanimit
ton.
7- Pun praktike
Nr 3.1(2 or)
Tema: Ndrtimi i
nj harte
topografike dhe
orientimi me an
t saj (ora e par)
8- Pun praktike
Nr 3.1(2 or)
Tema: Ndrtimi i
nj harte
topografike dhe
orientimi me an
t saj (ora e dyt)
9- Prsritje III
10 - Projekt (ora
e dyt) Tema:
Vendbanimi im

gjith nntematiks.
Fillimisht msuesi
diskuton sbashku me
nxnsit informacionin
e dhn t tekst, mbi
Shqiprin. N
vazhdim msuesi jep
disa shnime baz mbi
shtjen e trajtuar, pr
vendin ku jetojn. M
pas, duke u ndihmuar
edhe nga shnimet e
dhna, msuesi i
orienton nxnsit q t
hulumtojn, t
vzhgojn dhe t
prezantojn gjetjet e
tyre mbi seciln prej
shtjeve q trajtohet
pr vendbanimin e tij.
Situata 9.2: Si situat
mund t shrbejn edhe
gjetjet e nxnsve, gjat
hulumtimit pr
realizimin e projektit
me tem Vendbanimi
im. Meqnse gjat
realizimit t projektit,
(t ndar n role brenda
grupit) nxnsit
hulumtojn,
grumbullojn dhe
analizojn
informacionet n lidhje
me shtjet q do t
trajtohen gjat

Projekte
kurrikulare;
Hulumtim dhe
zbulim;
Brainstorming;
Diskutime;
Debat; Konkurs;
Loj me role;

shtpis;
-Vlersim i
ese-ve;
-Vlersim me
shkrim;
-Vlersim i
lojs me role.

Evrops.
Materiale nga
interneti, libra,
enciklopedi
Tekste nga fusha
t tjera; foto,
harta, video
Materiale t
prgatitura me
power point dhe
n programe t
tjera, t krijuara
nga msuesit/et
dhe nxnsit.

23

n mjedise t tjer.
Evidenton:
monumentet e
trashgimis
kulturore dhe
natyrore t zons;
vlerat turistike
q kan
monumentet e
trashgimis
kulturore dhe
natyrore t zons;
rreziqet natyrore
dhe antropogjene
q krcnojn
vlerat e
trashgimis
kulturore dhe
natyrore t zons.
Identifikon: llojet
kryesore t
veprimtarive
prodhuese
ekonomike,
industriale dhe
tregtare n mjedisin
lokal.
Prcakton:
vendndodhjen e
rrugve lokale e
kombtare, t
ndrtesave t
qeverisjes lokale e
qendrore, objektet e
edukimit t
nxnsve, parqe,

realizimit t projektit,
at mund t diskutojn
pr do or gjetjet e
tyre mbi: relievin,
pasurit minerale,
lndt e ndrtimit,
klimn, hidrografin,
popullimin, aktivitetin
ekonomik,
trashgimin
natyrore/kulturore,
problemet mjedisore,
etj., n vendbanimin e
tij.

24

biblioteka etj.
Parashtron ide (me
shkrim dhe me
goj) mbi ndikimin
e veprimtaris s
njeriut n mjedisin
natyror t zons
dhe nevojn e
bashkpunimit
komunitet-qeverisje
lokale pr
mbrojtjen e
mjedisit;
Prdor hartn
topografike t
qytetit/fshatit pr
tu orientuar n
mjedisin e tij lokal.

25