Uyteczno publiczna

podstawy ergonomii

Renata Wysocka - architekt

Po co nam ta analiza?

ERGONOMIA to nauka zajmujca

zajmuj ca si
si projektowaniem system
systemw
pracy, produkt
rodowiska zgodnie z fizycznymi i
produktw i rodowiska
umys
umysowymi moliwo
mo liwociami
liwo ciami cz
czowieka.
Ergonomia dzieli si na:
1. Koncepcyjn
Koncepcyjn (projektow), ktra zajmuje si optymalizacj
ukadu czowiek - technika - rodowisko na etapie
projektowania.
Dziaalno koncepcyjna jest nieograniczona gdy we wczesnej
fazie opracowywania rozwiza technicznych jest:
o wiele bardziej racjonalna,
bardziej skuteczna od ergonomii korekcyjnej i w przyszoci
winna by kierunkiem dominujcym.
2. Korekcyjn,
Korekcyjn ktra jest realizowana w miejscu pracy.
Zajmuje si:
analiz istniejcych warunkw na stanowiskach pracy
ocen tych warunkw,
wymaganiami organizacyjnymi i spoecznymi,
opracowaniem projektu optymalizacji.
Ograniczona jest:
- moliwociami technicznymi,
- wzgldami ekonomicznymi

Projektowanie ergonomiczne

Przedmiotem projektowania ergonomicznego s relacje zachodzce

midzy czowiekiem a struktur techniczn (obiektem) i rodzajem
zadania roboczego wykonywanego w okrelonym rodowisku.
Tutaj decydujcym a rwnoczenie najbardziej wraliwym ogniwem
jest czowiek i jego moliwoci psychofizyczne.
Moliwoci czowieka s ograniczone dlatego przy projektowaniu
to rodowisko naley dostosowa do czowieka.

Wspomaganie projektowania

W procesie projektowania naley posugiwa si sylwetk czowieka,

ktr wprowadza si do rysunku przedstawiajcego:


stanowisko pracy (zalenoci jednej osoby wzgldem
rodowiska),


przestrze publiczn (zaleno wielu osb wzgldem siebie i
rodowiska)
Do tego celu szczeglnie przydatne s tzw. fantomy (paskie modele
reprezentantw populacji zaopatrzone w osie obrotu).
Aktualnie stosowane s komputerowe modele czowieka, dwu- I
trjwymiarowe (manekiny).

Analiza ergonomiczna - rzut

Metody projektowania - koncepcyjnego / graficznego

- Bezporednia -bez uycia fantomw z zastosowaniem wymiarw
antropometrycznych;
- Porednia -z zastosowaniem fantomw paskich lub przestrzennych.

10

Metody projektowania - koncepcyjnego / graficznego

- Bezporednia -bez uycia fantomw z zastosowaniem wymiarw
antropometrycznych;
- Porednia -z zastosowaniem fantomw paskich lub przestrzennych.

11

12

Przyk
Przykad zastosowania - gastronomia

13

14

15

16

wiczenia analityczne

1/ Odwiedzi minimum 3 rne lokale

gastronomiczne (kawiarnia, pizzeria, bar itp.),
salon fryzjerski i/lub kosmetyczny .
2/ Narysowa w wersji jednokreskowej
schematy ukadw stolikw.
Materiay niezbdne do wykonania tego
wiczenia (parametry i ukad mebli) prosz
odnale w:
Neufert E.; Podrcznik projektowania, ARKADY,
2003, STR. 457, PKT. 11 -5
wiczenie wydrukowane na formatach A4
naley okaza na 3. zajciach - 28 marca

17

Zadanie wiczeniowe

NEUFERT UKADY STOLIKW

18

Funkcja gastronomiczna - bufet

19

20

10

21

22

Stanowiska fryzjerskie

-lustro / owietlenie,
-regulowany fotel fryzjerski /
podnek
-pomocnik fryzjerski
-szafka z szufladami lub tylko
blat
-hoker-stoek na kkach
Wyposaenie
Wyposa enie pomocnicze
-dyfuzor,
-suszarka-inne urzdzenia
fryzjerskie
Strefa mycia g
gowy:
-myjka z fotelem regulowanym
-szafki pki na kosmetyki, rczniki
-grzejnik / uchwyt na rczniki
-kontener na brudna bielizn
Strefa obr
obrbki chemii:
-blat roboczy szer. 60cm
-zlew i umywalka
-szafki dolne, grne, pki na
kosmetyki,
-kontener na odpadki
-Autoklaw
Opcjonalnie w pomieszczeniu:
-st do manicure
-stoisko sprzeday
-stanowisko doradcze

11

23

24

Kamila Kubiak

12

25

Salon fryzur

26

Stanowiska kosmetyczne
Opcjonalnie:
-autoklaw
-st do manicure
-fotel do pedicure
-kapsua SPA, ko
do masau itd.

-regulowane ko
kosmetyczne
-taboret na kkach
-blat roboczy szer.60cm
-umywalka
-szafki dolne, grne,
pki na kosmetyki,
rczniki, pojemniki,
prbniki itp.
-kombajn kosmetyczny i
inne urzdzenia
kosmetyczne
-kontener na zuyte
rczniki,
-kontener na odpadki

13

27

Stanowiska kosmetyczne c.d.

28

Centra medyczne - wytyczne

W kompleksie praktyki naley wydzieli:

poczekalni z moliw recepcj/rejestracj,


oddzielne toalety dla pacjentw i personelu,


pomieszczenia socjalne


gabinet lub gabinety lekarzy.
Wymagania stawiane gabinetom medycznym:


powierzchnia co najmniej 12 m2


Lekarz rodzinny - pomieszczenie min. 15 m2


wysoko pomieszcze od 3,1 m (2,5m przy klimatyzacji)
Wyposaenie podstawowe: biurko lekarskie, fotele lekarza
i pacjenta, szafa lekarska, kozetka / parawan, umywalka
Wyposaenie dodatkowe i specjalistyczne:





urzdzenia pomiarowe i diagnostyczne waciwe specjalizacji,

dodatkowe umeblowanie,
W gabinecie naley wydzieli kabin ubraniow/przebieralni o
powierzchni min. 1,5 m2, wyposaon w wieszak, krzeso i lustro
Wszelkie urzdzenia i meble, zarwno w poczekalni, jak i w
gabinecie powinny by wykonane z materiaw zmywalnych,
odpornych na rodki dezynfekcyjne
w przypadku stosowania mebli tapicerowanych powinny by obite
skr naturaln lub syntetyczn,
Meble w gabinecie powinny by umiejscowione na nkach lub
zawieszone tak, aby caa powierzchnia podogi bya dostpna
w gabinecie powinna znale si niewielka lodwka.

14

29

Opieka podstawowa / ginekologia

30

Stomatologia

Podstawowy program
ytkowy:
program uytkowy
ytkowy
Przestrze medyczna:
-gabinet jednostanowiskowy 12m2
-kady nastpny fotel +8 m2
-sala operacyjna 35m2/90m2
Przestrze niemedyczna:
-recepcja 10-30m2
-pokj rozmw 5-15m2
-biuro + archiwum 7-15m2

Program uzupe
uzupeniajcy:
niaj cy:
Pomieszczenia pomocnicze:
-sterylizatornia 4-8m2
-zaplecze socjalne od 10m2
-toalety
Pomieszczenia dodatkowe:
-brudownik 2m2
-odpady medyczne 1m2
-pompy i kompresory 2m2

15

31

Stomatologia - gabinety

32

16

33

Centra medyczne wytyczne c.d.

Podoga powinna by:

- atwo zmywalna, odporna na stosowane rodki chemiczne
(dezynfekcyjne), odporna na plamy po rodkach organicznych
(np. krew), antypolizgowa, nieodblaskowa, nienasikliwa,
nieakustyczna (tumica odgosy podczas chodzenia),

ciany powinny by:

- gadkie, atwozmywalne, pomalowane farb emulsyjn zmywaln
lub wykoczone innym materiaem, speniajcym warunki. W
pobliu ujcia wodnego ciana do wysokoci 1,6 m i co najmniej
60 cm od ujcia, powinna by zabezpieczona powierzchni
trwa, zmywaln, nienasikliw, odporn na rodki
dezynfekcyjne.

Owietlenie:


W gabinecie naley zadba o rwnomierne owietlenie
miejsca pracy, rda powinny mie barw wiata
dziennego, z jak najwyszym wspczynnikiem oddawania
barw Ra (min. 95), a najmniejsze dopuszczalne natenie
wiata powinno wynosi, w caym pomieszczeniu 300 lx, w
miejscu pracy 500 lx.


W poczekalni i pomieszczeniach sanitarnych wystarczy
rdo wiata o barwie ciepo biaej, ze rednim
wspczynnikiem oddawania barw. Natenie owietlenia
powinno wynosi kolejno 200 i 100 lx.

17