BEZM- LEM VALDE SULTAN

VAKFYELER
VE
VAKIF GUREBA HASTANES

Dzenleyen : Do.Dr. Rza KUTAN

ARALIK-2000

BEZM- ALEM VALDE SULTAN

Gureba Hastanesini Vakfeden Bezm-i lem Valide Sultann hayat hakknda fazla bilgi
mevcut olmamakla birlikte 1809 ylnda doduu syleniyor. Kk yata Osmanl sarayna
cariye olarak alnm, sarayda iyi bir eitim ve terbiye aldktan sonra 1822 ylnda Sultan
II.Mahmudun ei , olu I. Abdlmecidin 1839 ylnda da padiah olmas ile Valide Sultan
olmutur.
I.Abdlmecidin 16 yanda padiah olmas sebebiyle Valide Sultann devlet ilerinde
oluna yardmc olmu, 30 Haziran 1853 ylnda 45 yanda iken vefat etmitir.
Bezm-i lem Valide Sultan; devletin kendisine tahsis ettii maa ve gelirlerin tmn
hayr ilerinde kullanmtr. Fakir ve muhtalara yardm etmek, yetim ve kimsesiz kzlar
evlendirmek, borlulara yardm etmek gibi faaliyetleri yannda bugn kranla anlmasna
sebep olan pek ok hayr eserleri de brakmtr.
Bezm-i lem Valide Sultan 1840-1850 yllar arasnda byk mal varlna sahip 14
ayr vakf kurmutur. Bu vakflara ait vakfiyeler; Vakflar Genel Mdrlnn arivindeki
634 numaral vakfiye defterinin 83-126. sayfalar ile kasada mahfuz 32 numaral orijinal
defterde kaytl bulunmaktadr. Hastane ile ilgili olan 1263 / 1845 tarihli vakfiye 12.srada yer
almaktadr. Bu vakfiyelerle vakfedilen mal varl tablo-Ide, gerekletirilmesi istenilen
hizmet ve hayr artlar tablo-IIde takdim edilmitir.
VAKIF GUREBA HASTANES
XIX.Asrn ilk yarsnda, 1261/1843 ylnda, stanbulda byk bir iek ve kolera
salgn meydana gelmitir. Mevcut salk kurulular yetmemi, bu hastaln tedavisinde
yetersiz kalnm, yetkililer de aresiz kalmlardr. Bu sebeple, Valide Sultan, yeni hastane
ihtyacn karlamak iin bugnk apa ile Fndkzade semtleri arasnda bulunan Sultan II.
Beyazid (1418-1512), Sultan Mustafa (1557-1774), Kamerzade Zeynep Kadn, Helvacba
skender ve Mustafa Aalar vakflarndan mukataal toplam 89.227 zira zemin zerine, garip
ve fakirlerin tedavi edilecei (VGHA 1263:634 / 113-119) bir hastane yaptrarak vakfetmitir.
Bu hastane, 24 Eyll 1843 tarihinde temeli atlm (?), 4 Nisan 1845 Cuma gn Padiah
I.Abdlmecid ve dier devlet erkannn katld bir trenle hizmete almtr.
Hastanenin hizmete girmesinden iki ay nce ilgili vakfiye ( 1263 / 1845 )
dzenlenmitir. Bu vakfiye ile garip ve fakirlerin tedavi edilecei bir hastane, hastane
bahesinde bir cami, bunlarn masraflarnn karlanmas iin; bir gl (Terkos Gl), 13

3
dkkan , 11 bahe, 73 dnm tarla , 9 zeytinlik, 2 iftlik, 65 oda , 5 zeytin mengenesi, 180
para arazi, 29.264 zeytin aac, 1 hamam, bir bakkal dkkan, 1 ta oca, 1 samanlk , iki
tal bir su deirmeni vakfedilmitir (VGMA 1263: 634 /113-119).
Vakfedilen mal ve mlklerin kiraya verilmesi, elde edilen gelirlerin ncelikle II.
Beyazid, Sultan Mustafa ve dier mukataal vakflarn mukata-i zemin bedellerinin denmesi,
geriye kalan paralarn vakfna ilave edilmesi istenmektedir. Vakf gelirlerinin yannda, Mart
1845 ylndan itibaren , satrclk hesab fazlasndan gnde 20 kyye et, Badat gmrk
gelirleri fazlasndan

750 kise, Trabzon ve evresinde bulunan gmrk iskelesi mukataa

gelirlerinden maliyece alnmakta olan 1/3 nispetindeki 39.487 kuru, maliye hazinesinden
hastaneye aktarlmaktadr. Bu ekilde, maliye hazinesinden hastaneye verilen para 4 yk
14.847 kuruu bulmutur.
Vakfedilen akarlarn iletilmesinden salanan gelir ve maliye hazinesinden verilen
paralarla; hastane fakir ve garip hastalarn tedavi masraflar ile camide grev alan grevlilerin
cretleri denmitir. Ayrca; hastanenin iletilmesi hususunda Efkaf Nezaretinden alnan bir
karar uyarnca, hastaneye tayin olan personel aylklarnn denmesi ve hastanenin btn dier
masraflarnn vakfedilen akarlardan salanan gelirlerden salanmas, vakfiyede tdt edilen
gelirlerin bu hizmetler iin yeterli olmamas halinde kalan eksikliin Bezm-i lem Valide
Sultannn dier vakflarnn gelirlerinden tamamlanmas ngrlmektedir. Bezm-i lem
Valide Sultann her vakfnn ayr ayr amac olduu halde, hastane ile ilgili vakfiyede geen
bir ifade ile dier btn vakflar hastane hizmetleriyle irtibatlandrlmtr.
Hastanenin kurulu ilemlerinin tamamlanmasndan sonra, mazbut vakflar arasnda
mutala edilen Valide Sultan Vakflar, Evkaf-i Hmyn Nezaretince iletilmi ve hastane
hizmetlerinin yerine getirilmesine byk nem verilmitir.Hastanenin alma artlar; 1843
tarihli dare-i Dahiliye Nizamnamesi ( VGMA 1203 : 44/27 ) ile dzenlenmitir.Gerek vakfiye
ve gerekse nizamnamenin dzenlendii tarih gz nne alnd takdirde; salk hizmetinin,
bugnn anlayyla ada ve modern bir dnce ile ele alnd grlmektedir. Vakfiye ile
fakir ve gariplerin cretsiz tedavisi salanrken, nizamnamede ise hastalarn iaesi hakknda
ok titiz hkmler yer almaktadr. Nizamnamede bir soann bir altn bile olsa alnmas,
iaeden tasarruf yaplmamas,

doktorlarn hasta yiyecekleri konusunda ki tavsiye ve

isteklerine kesinlikle uyulmas ifade edilmektir. Ayrca; nizamnamede, alan salk ve idari
personelin cretleri ve tayinatlar, mesai ve izin durumlar, hasta kabul ve taburcu
edilmelerinde uyulacak kurallar vb. gibi konulara da yer verilmektedir. Vakfiye ve
nizamnamede; maktu giderler ve tdt edilen hizmetler yerine, zamann gereklerine uyulmas

4
ve hastalarn tedavisinde en son tbbi gelimelerin uygulanmas istenmektedir. Bu anlaya
uygun olarak 1845 ylnda tek katl binasnda 200 yatakl kapasitesi ile hizmete alan Vakf
Gureba hastanesi; zamann gereklerine gre gelitirilmi, ilave bina ve yatrmlarla
ada ve modern bir salk kuruluu olarak gnmze kadar gelmitir.
Vakfedilen akarlarn iletilmesiyle salanan gelirlerle yllarca vakfiye dorultusunda
hizmet veren hastanede; akarlarn bir ksmnn baka amalara tahsis edilmesi sebebiyle son
yllarda fakir ve garip hastalarn tedavisinde skntlar ortaya km ise de bu zellii devam
etmektedir. Bugn Vakf Gureba hastanesinde; sadece hastann beyan ile cretsiz hasta
kabul yaplmaktadr.
Hastane tarihi
Hastane, 4 Nisan 1845 ylnda, tek katl tarihi binasnda hizmete almtr. Daha
sonra; yatak kapasitesini artrmak ve an gelien tbbi ihtiyalara cevap verebilecek ekilde
bugn apa Tp Fakltesinin bulunduu yerdeki eski binalar inaa edilmi, 1915 ylnda
bitirilerek Gureba hastanesine ilave olmutur. 1924 ylna kadar Evkf idaresine bal olarak
hizmet veren hastane eriye ve Evkaf Vekaletinin kaldrlmas ve vakflarn ynetiminin
Genel Mdrlk halinde Babakanla balanmas zere; masraflar Evkaf idaresi btesinden
karlanmak kaydyla salk personelinin atanmas ve hastanenin kontrolu Salk Bakanlna
balanmtr. Hastane 1933 ylnda yksek retimde balatlan reform almalar ve tp
fakltesinin Haydarpaada stanbul yakasna tanmas sebebiyle ortaya kan bina ihtiyac
erevesinde, hastane eitim ve retim ynnden stanbul Tp Fakltesine devredilmi, 1956
ylnda kabul edilen 6760 sayl Vakflar Genel Mdrl Tekilat Kanunu hkmleri
gereince, hastane ynetimi, Salk Bakanlndan alnarak tekrar Vakflar Genel
Mdrlne balanm, fakat eitim ve retim ynnden stanbul Tp Fakltesi ile olan
balants 1966 ylna kadar devam etmitir. 1956 ylndan itibaren tp fakltesinin klinikleri
ina edildike, faklte blm blm tanm ve 1966 ylndan itibaren bamsz bir vakf
hastanesi kimliine kavumutur. Hastane, tp fakltesi ile irtibatn kesilmesi srasnda, 1915
ylnda hizmete giren tp fakltesi kamps iinde bulunan Gurebann ek binalar Vakflar
dare Meclisinin karar, Bakanlar Kurulunun 23.02.1966 gn ve 6/6015 sayl onay ile bedel
karl tp fakltesine braklmtr.
Bugn salk hizmetinin verildii Yeni Gureba hastanesi binas 1969 ylnda temeli
atlmtr. 1983 ylnda hastane bnyesinde bulunan Vakf Gureba Hastanesi Kliniklerine
Yardm Vakfnn nderliinde hayrsever insanlarmzn fakir ve garip hastalarn tedavisinde
kullanmak artyla, arazi, bina ve nakit yardmlaryla yrtlen bir kampanya ile

5
Yeni Gureba Hastanesi 1990 ylnda ksmen, 1992 ylnda tamamen bitirilerek hizmete
almtr. Yeni hastanenin 8 adet olan ameliyathanesi eski bir proje ve ihtiyac karlamaktan
uzak olmas sebebiyle; Vakf Gureba Hastanesi Kliniklere Yardm Vakfnn gayretiyle 12
ameliyathane olarak yeniden ina edilerek 1998 yln sonunda hizmete girmitir.
Yeni gureba Hastanesi, balangta 800 yatakl kapasiteli olarak dnlm iken,
gnn artlarna gre modern anlayla ve bir eitim hastanesi stats iinde ele alndnda
hastanenin 550 yatak kapasiteli olabilecei grlmtr (VGM/Hayr l.1990:241/49 raporu).
Yeni Gureba Hastanesine ek olarak 1978 ylnda Onkoloji Merkezinin temeli atlm,
poliklinik, laboratuar ve radyoterapi birimleri ile 50 yatakl klinik ihtiva eden modern bir
merkez olarak 1986 ylnda hizmete girmitir.
Vakf Gureba Hastanesi, halen; toplam 72.726 m2lik bir alanda, yeni bina, onkoloji
merkezi, eski bina ve eski binaya ilave yeni pavyon ile Frank amfisi olmak zere toplam 5
ayn binadan yapldr. Eski bina ve buna ilave yeni pavyon binas ile Frank amfisi restorasyon
almalar devam ettiinden kullanlmamaktadr.
zetle: Vakf Gureba hastanesi; halen, rntgen, biyokimya, mikrobiyoloji ve patoloji
laboratuarlar, her trl donanma sahip 18 yatakl modern bir youn bakm nitesi, biri acil
olmak zere 14 ameliyathanesi, 21 ayr hizmet klinii olan ve 24 saat kesintisiz salk hizmeti
veren 600 yatakl, ada ve modern bir eitim hastanesidir. Bakm ve onarm devam eden
binalar hizmete girdiinde 1000 yatak kapasitesine ulaacaktr. Hastane, 1843 ylndan beri
kesintisiz salk hizmet veren, lkemizin en byk salk kurulularndan biridir.
Vakf Gureba hastanesi; ara-gere ve donanm ynnden, Tp Faklteleri, Salk
Bakanl ve SSK Hastaneleri dnda 4. byk salk kuruluudur. Ancak teknolojik
donanm ve salk hizmetinin kalitesi dikkate alndnda bir ok tp fakltesi ve Salk
Bakanl hastanelerine gre daha st dzeydedir. Son yllarda, hastanenin teknik donanm ve
yerleik bulunduu blgedeki

konumu sebebiyle yada sahip olduu bu imkanlardan

yaralanmak iin, birok kurum, hizmet ve tahsis amac dikkate alnmadan, yeni bir stat ile
hastaneyi kullanma gayreti iine girmitir:
1- 1977 ylnda, Gureba hastanesi bnyesinde bir tp fakltesi almas iin, Erzurum
Atatrk niversitesi ile eitim ve retim ibirlii yaplmas dnlm ise de bu
giriim amacna ulaamamtr (VGM Hayr l. 1977: 16/111, 243-10).
2- 1979 ylnda, stanbul ktisad ve Ticari limler Akademisi ile 17.01.1979 tarih ve 61
nolu Vakflar dare Meclisi karar ile ibirlii gerekletirilmi ve hastane bnyesinde
tp fakltesi almtr. Ancak, Ankara niversitesi Rektrlnn Akademi
bnyesinde Tp fakltesi alamayaca gerekesiyle Dantay 8. Dairesinde at

6
dava neticesinde; uygulamann vakfiye artna aykr olduu gerekesiyle ibirlii
protokol iptal edilmitir. Dantay 8. Dairesinin 3.10.1979 gn ve 1979/63 sayl
karar ile iptal ve stanbul 10. Asliye mahkemesinin 18.09.1980 gn ve 27/588 sayl
tahliye kararlar zerine bu teebbste sonusuz kalmtr(VGM Hay.l.1980:243-10)
3- 1980 sonras, Vakflar dare Meclisinin 8: 3. 1983 tarih ve 10/90 sayl karar ile
stanbul niversitesi ile eitim ibirlii anlamas yaplm ise de, kurumlar aras
yaplan bu anlama da faaliyete geirilememitir.
4- 1989 ylnda; Vakf Yksek retim Kurumlar Ynetmelii hkmleri erevesinde,
Vakf Gureba hastanesi bnyesinde, mazbut Bezm-i Alem Valide Sultan Vakflar ile
Trk Medeni Kanunu gereince kurulan Gureba Hastanesi Kliniklere Yardm Vakf bir
araya getirilerek Bezm-i Alem niversitesi adyla bir vakf niversitesi kurulmutur.
Ancak Yksek retim kurulunun nce izin verdii bu niversitenin kurulu izni;
Cumhurbakanl Devlet Denetleme kurulunun 03.03.1989 gn ve

15-54-24-89

sayl raporunda, uygulamann vakfiye artlarna aykr olduunun belirtilmesi zerine

07.03.1989 gn ve 89.11.403 sayl karar ile iptal etmi, Bezm-i Alem niversitesinin
tzel kiilii ortadan kalkmtr.
5- 1999 ylnda, Gureba Hastanesi ile stanbul Tp Fakltesi arasnda eitim ve retim
alannda ibirlii yaplmasn ngren bir protokol imzalanmas, Vakflar dare
meclisinin 07.04.1999 gn ve 265 sayl karar ile uygun grlmesine ramen bu
protokole de ilerlik kazandrlamamtr. Ayrca; 2000 ylnda hastanenin, stanbul
niversitesi Rektrlne tahsisi ile ilgili olarak Bakanlar Kuruluna sunulmak zere
bir protokol hazrlanm ise de sonusuz kalmtr.
6- stanbul niversitesi Tp Fakltesi Dekanl 18.11. 1999 tarih ve 26536 sayl yazs
ile restorasyon almalar devam eden eski Gureba hastanesi binasn kiralama istei;
Vakflar Genel Mdrlnn 09.02.2000 tarih ve 5939 sayl yazs ile fakir ve
kimsesiz hasta vatandalarn cretsiz tehis ve tedavileri iin vakfedilen bir vakf
olduu, dier mazbut vakflar gibi temsil ve idare grevinin, kanunla Vakflar Genel
Mdrlne verildii ifade edilerek kiralama talebi reddedilmitir.
7- Hastane, Vakflar dare Meclisini 21.07.2000 tarih ve 611/627 sayl kararna
dayanlarak 2762 sayl Vakflar Kanun 10. maddesine gre Bakanlar Kurulunun
10.8.2000 gn ve 2000/1331 sayl karar ile Sosyal Sigortalar Kurumu Genel
Mdrlne 10 yl sre ve bedelli alarak tahsis edilmitir. Konu ile ilgili olarak; yeni
Gureba Hastanesinin yapmnda, fakir ve garip hastalar tedavisi iin, hayrsever
insanlardan artl yardm toplayan ve hastanenin bitirilmesinde katklar olan

7
Kliniklere yardm vakf ynetimi, Gureba hastanesini, vakflar kanunun 10. maddesine
dayanlarak, baka bir kuruma tahsisi ngren Bakanlar kurulu kararna yrtmeyi
durdurma ve bu kararn iptali iin Dantayda dava amtr. Dava devam etmektedir.
Vakf Gureba hastanesinin 158 yllk tarihi boyunca, ynetimi zaman zaman el
deitirse de, an gereklerine uygun bina ve teknik donanm iin gerekli yatrmlar
yaplarak, hizmet geleneinde her hangi bir deiiklie uramadan, vakfiyesi dorultusunda
hizmetine bugne kadar devam etmitir. Hastanenin baka bir kuruma devredilme veya tahsisi
almalarnda ise, yaplan bu giriimler de vakfiye artnn ihyas dnlmediinden
balatlan her teebbs sonusuz kalmtr. Vakflar Genel Mdrlnn hastane ynetimi
ve vakfiye gereine uygun iletim ve idare konusunda ciddi tedbirleri alma gayretinde
olmamas, yasa ile bu kuruma verilen grevleri yerine getirmeyii, hastanenin bugn
karlat en nemli sorunlardan biridir. Hastanenin bir hizmet gelenei, kltr birikimi ve
bir vakf messesesi olduu unutularak yaplacak her yeni bir yaplanma gayretleri boa
kaca kesindir. Hastanenin fakir ve garip hastalarn cretsiz yararlanaca bir messese
olduu ve bu hizmetin masraflar iin gelir kaynaklarnn vakfedildii unutulmamaldr.
Hastanenin hizmet fazlas, dner sermaye iletmesi tarafndan cretli ve evrakl hastalarn
hizmetinde kullanlarak iletme maliyetine katkda bulunulabilir. Ancak mal varln yok
sayarak iletme giderleri iin bteye yk oluyor iddialar ile hastaneyi vakfiyesine aykr bir
ekilde baka kurumlara devredilmesi gayretleri; tarih kitaplarnda kalacaktr.
Bezm-i Alem Valide Sultan Vakfiyesinde;
Allahn rzasna dayanarak hayr maksadyla saladm evkafm ve bu sefer bu
vakfiye zeylinde yazl bulunanlar, ahret gnne kadar artlaryla icra oluna.
Bu artlarn Sultan Abdlmecid Han devrinde haleldar olmas mmkn deilse de
herhangi bir devirde, zikredilen evkafmn artlar tebdil ve tahrif edilirse, buna sebep
olanlar; -Kim (lnn vasiyetini) iittikten sonra onu tebdil ederse vebali onu
deitirenlerin zerinedir. phesiz ki, Allah hakkyla iitici ve bilicidir (Bakara
suresi 181)- ayetinin ifade ettii zere dnya ve ahrette cezaya mstahak olsunlar
demektedir (Bezm-i Alem Vakfiyesi).

8
Tablo-I
BEZM- ALEM VALDE SULTAN VAKIFLARINA AT MENKUL VE
GAYRMENKUL MAL VARLII
Sra No

Cinsi

Adedi

Sra No

Hastahane

36

Koru

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26

Mektep
Cami
Ktphane
Kk
Gmrk Binas
Ky
Ev
Maaza
Dkkan
Bakkal
Han
Kahvehane
Frn
Deirmen
mlek hane
Sebilhane
Hamam
Ahr
Samanlk
Mandra
Ambar
eme
Terkos Gl
Oda
Sahilhane

1
1
2
3
1
2
243
1
45
4
2
3
3
5
2
2
1
4
60
1
1
1
1
16
2

37
38
39

Arazi
Zira Arsa
Tarla

40
41
42

Mera
Arsa
ayr

43

Zeytincilik bah.

44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58

Zeytin Agac
Aa
Tanmaz
Byk Ba Hayvan
Bakr Marapa
Zeytinya Menge.
Gm Saat
Kitap
iftlik
Dud Bahesi
Abdesthane
Harmanyeri Arsas
Baruthane
Sofa
Nukut

27
28
29
30
31
32
33
34
35

Mukataal Yer
Kaykhane
Kireoca
Taoca
Ba
Bostan
Bahe
Fundalk
Zir Arsa

7
1
8
1
265 kta
44 dn.
10
2
187087

59
60

Avlu
Badat ve Trabzon
Gmrk Gelirleri
Limon Bahesi
uvaldz Masuras
erbethane
Mumhane
Gmrk Arsas
Zeytinya maaz.

180 para
49.642.5
174 dn.
41 para
8 kta
244 kta
280 dnm
3 kta
30 dnm
14 para
1602 para
30.575
1 (cinsi ?)
101
10
72
Muhtelif
450 cilt
2
7,5 evrek
2
1
1
3
250.000 Kr
660 Ak
2

Tablo-II

61
62
63
64
65
66

Cinsi

Adedi

414847 Kr.
600 Aa
3
1
1
2
1

9
BEZM- LEM VALDE SULTAN VAKIFLARININ HAYIR ARTI
Sra
No

HAYRATIN
Cinsi ve hizmet
tr

Yeri

art

Din hizmeti

Eyp

Din hizmeti

Bezm-i Alem
Camii

Din hizmeti

Beikta

Din hizmeti

Muhtelif

Din hizmeti

Muhtelif

Din hizmeti

Muhtelif

Din hizmeti

Medine

Din hizmeti

Mekke

Din hizmeti

Beikta

Dnceler

Eyp Sultan Trbesi ile Sakal

erifin ziyareti
Namaz klnmas, dua edilmesi,
hutbe ve ar okunmas
Yahya Efendi Trbesinde her
gn birer hizip okunmak
suretiyle 20 gnde bir hatmi
erif okunmas.
Namazn, arn, Hatmi erifin
ve duann sevabnn bata
Peygamberimiz olmak zere
Ashab- Kiram, Osmanl
Padiahlar, zellikle ei, II.
Mahmut ve olu Abdlmecid ve
kendi ruhuna hediye edilmesi.
Delail-i hayrat, evarl-envar
ve En'am erifin haftada bir
defa hatmedilmesi.
Ar okuyan, su datan, dua
eden ve hatmi erif okuyanlara
para verilmesi.
Trbe dahil mescidi Nebevide
bulunan kandillerin zeytinya
ihtiyalarnn temin edilmesi.
Haclarn ve Mslmanlarn su
imesi iin 10 adet bakr
marapa alnmas.
II.Beyazd Vakfndan mukataal
arsa zerine ina edilen kkn
Valide Sultan tarafndan
kiralanmas, kira parasndan,
nce mukataa- zemin bedelinin
denmesi, geri kalan kirann
surre Mekke ve Medine'ye
gnderilenlere ilave edilmesi.

Tablo-II (Devam)

Trbe
banda hatim
amacyla 6
kii hizip
okumaktr.

10

Sra
No
10
11
12
13

14

15

16
17

18

19

20

BEZM- LEM VALDE SULTAN VAKIFLARININ HAYIR ARTI

HAYRATIN
Cinsi ve hizmet
Yeri
art
Dnceler
tr
Din hizmeti
Mekke
ifa-i erif okunmas
Din hizmeti
Eyp Sultan
Mbarek gecelerde gm avize
Trbesi
kandillerin yaklmas
Din hizmeti
Mekke
Hac mevsiminde Sefa ile Merve
arasnn temizliini yapanlara
cret verilmesi
Sosyal hizmeti
Merkez Ef.
Merkez Efendi zaviyesi
Zaviyesi
Dervilerine ikram edilmek
Akemsettin
zere pirin ve ya.
Trbesi
Akemseddin Trbesinde
yaklmak zere zeytinya
alnmas
Sosyal hizmeti
Muhtelif
Vakflardan salanacak olan
gelirlerle emelerin bakmnn
yaplmas
Sosyal hizmeti
Kabe
Cidde Valisi tarafndan Kabe'ye
mezzin olarak tayin edilen 7
mezzinden 3'nn, 3
tekbirciden 1'inin cretinin
verilmesi.
Sosyal hizmeti
Mekke
eyh Mehmet Efendi Tekkesine
su nakli iin her yl 300 kr.
Tahsisat ayrlmas.
Sosyal hizmeti
Medine
Medine-i Mnevvere'de am
kaps dnda yaptrlan ve
vehabi istilas srasnda yaklan
sebilin yeniden yaptrlmas
Sosyal hizmeti
Bezm-i Alem
Hastanede fakir ve gariplerin
Valide Sultan
cretsiz tedavi edilmesi
Vakf Gureba
Hastanesi
Eitim hizmeti
Muhtelif
Mektepte okuyan rencilere
her trl dersin okutulmas, ders
veren grevlilere karlnda
grev verilmesi.
Eitim hizmeti
Muhtelif
renciler iin ktphane
kurulmas, gerekli kitab'n
temin edilmesi, rencilerin
istifadesine sunulmas

NOT: Vakf akarlardan elde edilen gelirlerle, tm vakfiyelerde belirtilen hizmetlerin yerine
getirilmesi istenmektedir. Bylece tm vakflarn hizmet alanlar ve gelir kaynaklar bir btn
halinde deerlendirilerek, birinden dierine kaynak aktarlmasna imkan salamaktadr.

11

KAYNAKLAR:
1. ZTRK, N.: Trk Yenileme Tarihi erevesinde Vakf Messesi (Salk Hizmetleri
sayfa 181), Trkiye Diyanet Vakf Yaynlar No: 144, Ankara 1995.
2. BAYRAM, S.: Salk Hizmetlerimiz ve Vakf Gureba Hastanesi, Vakflar Derg.
14:101-119, 1982.
3. ATASEVEN, A.: Bezm-i Alem niversitesi niin kurulmutu?, Bezm-i Alem Valide
Sultan Vakf Gureba Hast. Derg. 17:13-18, 1990.