MEAK

Deniz Ticaret Odas

zmir ubesi

Gemi Acentelii Eitimleri

Deniz Ticaret Odas ve

Acenteler likisi

Halil N. HATPOLU
DTO zmir ubesi Mdr
2008 - ZMR

GEM ACENTEL ETMLER

DENZCLK SEKTRNN TANITIMI
NDEKLER
I. BLM
Denizcilik Sektrndeki Tanmlar ve Ksaltmalar

Terminoloji

Ticari gemilerin zellikleri

Ticari gemilerin snflandrlmalar

Deniz ticaretinde kullanlan kelime ve ksaltmalar szl (CD)

II. BLM
MEAK Deniz Ticaret Odas ve zmir ubesinin Tantm

MEAK Deniz Ticaret Odas ve zmir ubesinin tantm

Ege Blgesindeki liman ve iskeleler

Ege Blgesindeki denizcilikle ilgili kurumlar

Denizcilikte unvanlar, kademeler, belgeler

Ege Blgesinde devam eden denizcilikle ilgili nemli projeler

DTO zmir ubesi yelerinin tantm

III. BLM
Deniz Ticaret Odas ve Acenteler likisi

Kimler Deniz Ticaret Odas (DTO)na kaytl olmak zorundadr?

Deniz Ticaret Odasnn acenteler ile ilgili faaliyetleri

Deniz Ticaret Odas tarafndan navlun ve gemi giri creti tahsilt ile ilgili uygulamalar

Deniz Ticaret Odas tarafndan yaplan dier acente ve ye ilemleri

1.

Denizcilik Sektrndeki Tanmlar:

1.1. Terminoloji

Gemi ina faaliyetleri genellikle tonaj arlklar esas alnarak snflandrlmaktadr. Ancak
gemi lmlerinde kullanlan birka farkl tonaj snflandrmas olduundan, karkla neden
olmamak iin incelememizde kullanacamz tonaj cinsleri aada zetlenmitir.
Gross Tons (GT):
nceden Gross Registered Tons olarak da bilinen GT, bir geminin fiziksel lmlerini
gstermek iin temel l birimidir. Geminin tekne ksmnn (hull) hacmi ile ana gverte
zerindeki ksmnn (superstructures) toplam kapal hacmini 100 feet kp cinsinden ifade etmek
iin kullanlr1. Ticaret gemilerinin kayt altna alnmasnda (registered) gros tonajlarna gre
deerlendirilme yaplr. 2
Deadweight (DWT):
Bu l birimi; bir geminin tayabilecei ykn arln metrik ton cinsinden gsterir.
DWT, ykn younluu ile orantl olarak deitiinden GT birimi kadar hassas bir l deildir.
rnein ok byk turistik amal seyir (cruise) gemileri, dk dwt tamak ve boyutlarna gre
daha kk dwt leinde grnmek iin dizayn edilir. DWT birimi daha ok dkme yk tayan
tanker ve kuru yk gemileri iin uygundur.
Compensated gross tons (CGT):
CGT; gross tonajn, her tip gemi iin compensation factor3 ile arplmasyla elde edilen bir
l birimi olup, gemi kapal alanlarndaki alma hacimlerinin (work content) llmesinde
kullanlr. CGT sistemi; Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)
tarafndan Assaciation of West European Shipbuilders (AWES) ve Shipbuilders Association of
Japan ile ibirlii yaplarak gelitirilmitir. Her tip gemi iin nispi olarak farkl alma
hacimlerine ihtiya olduundan, gross tonaj sistemi tek bana bu ihtiyac karlamyordu. rnein
yolcu gemisinin 1 gross tonluk alma hacmi ihtiyac, dkme yk tayan bir gemideki 1 gross
tonluk alma hacmi ihtiyacndan ok daha fazladr. 1 CGT; her tip geminin llmesinde
kullanlan yaklak eit alma hacmi birimini ihtiva etmekte olup, gnmzde gemi ina
faaliyetlerinin analiz edilmesinde temel l birimi olarak gelitirilmeye devam edilmektedir.4
Steelweight (elik arl):
Geminin yapsnda kullanlan eliin arl, gemi yapmclar iin temel bir l birimi
olarak kullanlmaktadr. Her ton iin adam saat birimi (the unit manhours per tonne) 1 ton elii
referans alr ve alma hacminin (work content) lm planlamasnda kullanlr. 5
Dier tonaj lmleri:
Displacement tonnage (deplasman tonaj), geminin tard suyun (toplam hacminin)
arl olup, genellikle askeri gemilerin lmlerinde kullanlmaktadr.
1

Bu incelemede yer alan terminoloji terimleri International Convention on Tonnage Measurement of Ships, 1969
konvansiyonundan tercme edilmitir.
http://www.imo.org/Conventions/mainframe.asp?topic_id=259&doc_id=685
2
Ton kelimesi ile ifade edilen ve eski ngilizcede tun olarak yazlan kelime, 1 varil anlamndadr. Tunnage
kelimesinin iaret ettii anlam ise, gemilerin kapasitesinin llmesinde kullanlan ve tayabilecei varil saysn
gsteren bir gemicilik terimdir ve bu yzden arlk ls birimi deil hacim ls olarak deerlendirilir. Bu
nedenle Gross Ton (GT)da yer alan ton birimi, metrik ton deildir.
The European Community Background Report Overview of the international commercial shipbuilding industry,
First Marine International Limited, May 2003.
http://europa.eu.int/comm/enterprise/maritime/maritime_industrial/doc/commercial_shipbuilding_industry.pdf
3
http://www.coltoncompany.com/shipbldg/statistics/cgtfactors.htm
4
http://www.imo.org/Conventions/mainframe.asp?topic_id=259&doc_id=685
5
http://www.jtprules.com/consequences/Main%20Document.pdf

Light ship weight (LSW) (bo gemi arl); gemilerin askeri mimarisinde ve denge
hesaplarnda kullanlan geminin toplam arldr. Bu arln kapsamna; tekne arl, tehizat
ve tesisat arl girmektedir.
Net registered tonnage (NRT); avadanlklar (allowances) hari olmak zere geminin toplam
gross tonajdr. Gemilerin liman ilemleri ve kanal gei gibi cretlendirmelerinde kullanlan
arldr.
TEU (Twenty-foot Equivalent Unit):
Konteyner gemilerinin yk tama lm birimidir. 1 TEU; kamyon veya tren zerinde
tanabilen, elikten yaplm 20x8,6x8,6 feet boyutlarndaki standart gemi konteynerini ifade eder.
Konteyner iinde sv veya soutucu olmas boyutlarn deitirmez. Konteynerin boyutlarnn
40*8,6*8,6 feet boyutlarnda olmas durumunda ise 1 FEU (Forty-foot Equivalent Unit) veya 2
TEU olarak adlandrlr.
1 TEU: 20 ft (boy) 8 ft (en) 8 ft 6 in (ykseklik) konteyner. Metrik birimlerde: 6.10 m
(boy) 2.44 m (en) 2.59 m (ykseklik), yaklak 38.5 m.
1 FEU (2 TEU): 40-ft (boy) 8 ft (en) 8 ft 6 in (ykseklik) konteyner. Metrik birimlerde:
12.2 m. (boy) 2.44 m (en) 2.59 m (ykseklik).
Cubic capacity:
Likit gaz tayc gemilerin l birimi kbik l birimi (cubic metres) kullanlr.
1.2. Gemi ina sreci
Ticari gemilerin tekne ksm elikten imal edilmektedir. Baz zel tip hzl feribotlar
alminyumdan, baz zel tip ticari gemiler de nadiren plastikle glendirilmi fiber veya cam
kompositlerden imal edilmektedir6.
Gemi ina sanayii, geni anlamyla snflandrlm (classed) ve montaj (assembly)
endstrisidir. Geleneksel olarak gemi ina sreci ikiye blnr:

ilemleri

elik iilii: Gemi elik yapsnn fabrikasyon ncesi birletirme ve dorultma

Hazr hale getirme (outfit): Gemiye sistemlerin, tehizatn ve tesisatn/boru

devrelerinin (fittings) yerletirilmesi.
Gemi ina srecinin dm noktalarndan biri de tersanenin boyama kapasitesidir. Boya
polimerizasyonu iin bekleme srecini azaltmak ve kaliteyi artrmak iin son yllarda nemli
yatrmlar ve tesisler yaplmtr. Tersanelerin gemi ina retim saykllar ise dkme yk gemileri
iin 69 ay, kurvaziyer veya LNG gemileri iin 2 seneye kadar uzamaktadr.

The European Community Background Report, , 2003, sf 11.

1.3. Ticari gemilerin snflandrlmas

Dnya ticaret gemileri filosunda yer alan gemi tipleri ve 31 Aralk 2004 tarihi itibaryla
sipari yzdeleri ekil 1.1de verilmitir.

ekil 1.1 - Dnya gemi ina piyasas sipari oranlar (orderbook) (31 Ocak 2004)
(Kaynak: Community of European Shipyards Associations (CESA) Annual Report 20042005 7)

2.3.1. Ticaret gemileri filosunu ilevlerine gre snflandrlmas

Dkme yk tayclar (Bulk cargo carriers): Tankerler, dkme yk tayclar ve
konteyner gemileri.
Dier yk tayclar: Kimyasal tankerler, LPG (Liquefied propane/butane gas) tankerler,
Ro-Ro (Roll-on-roll-off) ve Feribotlar (Ferries).
Niche sektr: Cruise (Kurvaziyer/turistik seyir amal gemiler), LNG (Liquid natural gas)
gemileri ve zel tip gemiler.
2.3.2. Ticaret gemilerinin yapm karmaklna gre snflandrlmas
Ticari gemilerin inasnda pazar, gemilerin ina kompleksliine (complexity) gre sektre
ayrlmtr:8

Grup 1- Az kompleks gemiler (Low Complex Ships -LCS): Petrol tankerleri, dkme
yk tayclar ve kombine yk tayclar olup, genellikle nc dnya lkeleri tarafndan ina
edilmektedirler.

7 http://www.cesa-shipbuilding.org/public_documents_site.phtml?sid=&doctype=pub
8

ncelememizde; tersanelerin rekabeti ynlerinin analizine ynelik L.Y. Irene, A. Sumague, X. Ye, Z. Lixiang
tarafndan yazlan Korean Shipbuilding Industry: Strategies for Global Competitiveness, 2001 konulu inceleme ve
John Birkler, Denis Rushworth, James Chiesa, Hans Pung, Mark V. Arena, John F.Schank (RAND) tarafndan
yazlan Implications for the United Kingdoms Ministry of Defence, 2005 konulu inceleme ana kaynak olarak
kullanlmtr.
http://rand.org/pubs/monographs/2005/RAND_MG236.pdf


Grup 2- Orta kompleks gemiler (Medium Complex Ships-MCS): ok maksatl
gemiler (konteyner gemileri, RO-ROlar, ara tayan gemiler, kimyasal madde tayc tankerler
ve LPG/LNG) dnyada toplam ina edilen gemilerin yarsn (tonaj olarak) kapsamaktadr.

Grup 3- Yksek kompleks gemiler (High Complex Ships-HCS): Feribotlar, yolcu

gemileri, balk gemileri ve dier yk tamayan gemilerdir. Dnya tonajnn altda biri kadar bir
segmentte yer almaktadrlar.
Aadaki tablo ve ekillerde her sektre giren gemi gruplarnn retici lkelere gre
dalmlar verilmitir.

ekil 1.2 Gemi ina sektrnde lider lkelerin gruplara gre pazardan aldklar paylar (2001).
(Kaynak: RAND, J. Chiesa, H. Pung, M. V. Arena, J. F.Schank, Implications for the United
Kingdoms Ministry of Defence, 2005)

1.4. Deniz ticaretinde kullanlan kelime ve ksaltmalar szl

Deniz Ticaretinde Kullanlan Kelime ve Ksaltmalar Szl (Glossary of Shipping
Terms) CD ortamnda verilecektir.

II. BLM

MEAK Deniz Ticaret Odas ve zmir ubesinin tantm

Ege Blgesindeki liman ve iskeleler

Ege Blgesindeki denizcilikle ilgili kurumlar

Denizcilikte unvanlar, kademeler, belgeler

Ege Blgesinde devam eden denizcilikle ilgili nemli projeler

DTO zmir ubesi yelerinin tantm

MEAK DENZ TCARET ODASININ TANITIMI

Seminerde nce Trk denizcilik sektrndeki en nemli profesyonel rgtlerden biri olan
stanbul ve Marmara Ege Akdeniz Karadeniz Blgeleri Deniz Ticaret Odas (MEAK), ksa
adyla Deniz Ticaret Odas ve zmir ubesi hakknda ksa bir bilgi verilecektir.

DTONUN HEDEFLER:
1982 ylnda stanbulda faaliyete balayan Deniz Ticaret Odasnn ana hedefi; milli
menfaatler dorultusunda, ulusal denizcilik ve ulatrma politikalar ile uyumlu olarak
denizciliimizi gelitirmektir.

DTONUN FAALYET ALANLARI:
DTOnun faaliyet alanlar aada aklanmtr.

Deniz ulatrmas ile ilgili kurallar koymak ve uygulanmasn salamak,

Denizcilik sektrnde aratrmalar yapmak, bilgi toplamak ve yaymak,

Ulusal ulatrma politikalar dorultusunda deniz ticaretinin emniyetle yaplmasn

salamak,

Trk limanlarnn imknlarn ve uygulanan tarifeleri denizcilikle ilgili uluslar aras

rgtlere bildirmek,

Denizcilikle ilgili uluslar aras rgtlere ye olmak ve faaliyetlerine itirak etmektir.

DTONUN YAYINLARI:
DTOnun bu faaliyetleri Trke ve ngilizce lisanlarnda,

Yllk olarak DTO Sektr Raporu (Maritime Sector Report) ve,

Aylk olarak Deniz Ticareti Dergisinde (Turkish Shipping World) yaynlanarak

kamuoyuna duyurulmaktadr.

DTONUN YE OLDUU KURULULAR:
Odamzn ye olduu ulusal ve uluslar aras kurulular:

Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB)

Uluslararas Ticaret Odas Trk Milli Komitesi

Uluslararas Deniz Ticaret Odas (The International Chamber of Shipping (ICS))

Uluslararas Denizcilik Brosu (International Maritime Bureau (IMB))

Gemi Brokerleri ve Acenteleri Ulusal Birlikleri Federasyonu (The Federation of

National Associations of Ship Brokers and Agents (FONASBA)

International Association of Independent Tanker Owners (INTERTANKO) and The

Baltic Exchange.

Baltk ve Uluslararas Denizcilik Konseyi (The Baltic and International Maritime

Council (BIMCO))
7


DTOYA BALI UBELER::

Deniz Ticaret Odasna bal ubeler; zmir, Bodrum, Marmaris, Antalya, skenderun,
Fethiye ve Karadeniz Erelidedir. Ayrca baehir Ankarada temsilcilik seviyesinde, tm ky
ehirlerimizde ise irtibat brolar mevcuttur.
Deniz Ticaret Odasnn ye says ve etkinlik asndan en byk ubesi olan DTO zmir
ubesi, 1 ubat 1988 tarihinde fiilen hizmete balamtr. ubemize bal olarak ayrca Aliaa,
Kuadas ve emede irtibat brosu bulunmaktadr.
ubemizin sorumluluk sahas; kuzeyde Ayvalktan balayp, gneye doru Dikili, Aliaa,
Foa, eme, zmir ve Kuadasn kapsamakta olup, yaklak 175 deniz mili (325 km.) ky
eridinde faaliyet gsterilmektedir.
DTO zmir ubesinin organlarn incelediimizde ubeyi; 4 yllk bir sre iin seilen 20
yeli Meclis ile
Meclis yelerinden seilen 5 kiilik Ynetim Kurulunun ynettiini,
dari faaliyetlerin ise 15 kiiden oluan ube Mdrlnce yrtldn grmekteyiz.

BLGEMZDEK LMAN VE SKELELER:
ubemizin sorumluluundaki limanlar; Ayvalk, Dikili, PETKM, TPRA, zmir Alsancak,
Pasaport, eme ve Kuadas Liman olup, yansda belirtilen kurulular tarafndan iletilmektedir.

Ayvalk Liman

Ayvalk Belediyesi

Dikili Liman

Dikili Liman ve Turizm l. A..

PETKM

PETKM Holding A..

TPRA

TPRA A..

zmir Alsancak Liman

TCDD

Pasaport Liman

TD

eme Liman

Ulusoy A..

Kuadas Liman

EGEPORT A..

Aliaa Nemruttaki skeleler ise; Ege Gbre, zmir Demir elik, LMA, Ege elik,
HABA, Petkim ve Petrol Ofisidir.
Blgemizdeki Marinalar, Yat Yanama Yerleri ve Tersaneler:

SETUR Kuadas Yat Liman

Turizm Bakanlndan Belgeli

eme Altnyunus Yat Liman

Turizm Bakanlndan Belgeli

Ayvalk Yat ekek Yeri

Turizm Bakanlndan Belgeli

Ayvalk Marina

Turizm Bakanlndan Belgeli

SETUR Ayvalk Marina

Turizm Bakanlndan Belgeli

SETUR eme Marina

Turizm Bakanlndan Belgeli

eme Alaat Yat Liman

letme Belgeli

Levent Marina

letme Belgeli

Sack Yat Yanama Yeri

letme Belgeli

Yeni eme Marinas

letmeye almad

eme Dalyanky Yat Yanama Yeri

Kamu

Eski Foa Yat Yanama Yeri

Kamu
8

Didim Yat Liman

Proje aamasnda

(Bostanl) Maviehir Yat Yanama Yeri Proje aamasnda

nciralt (zdilek) Yat Yanama Yeri

Tersaneler:

Proje aamasnda

Alaybey Tersanesi ( Deniz Kuvvetleri Komutanl)

akal Burnu zel ekek Yeri

Blgemizde toplam 51 adet balk barna ve toplam 130 adet balk retim iftlii
mevcuttur.

BLGEMZDEK DENZCLKLE LGL KURUMLAR:
Blgemizdeki denizcilikle ilgili kurumlar aada da gsterildii gibi; Deniz Kuvvetleri
Komutanl bals birlikler ile Ulatrma Bakanl birimleri, Liman leticileri ve denizcilik ile
ilgili kurululardr.

Gney Deniz Saha Komutanl

Ege Deniz Blge komutanl

Sahil Gvenlik Komutanl

Denizcilik Mstearl zmir Blge Mdrl

Liman Bakanlklar

TCDD zmir Liman letme Mdrl

TD zmir letme Mdrl

DLH (Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanlar) naat 6. Blge Mdrl

Sahil Salk Merkezi Batabiplii

Ky Emniyeti ve Gemi Kurtarma Blge Mdrl

Telekomnikasyon Kurumu zmir Blge Mdrl

Telsiz Blge Mdrl

Deniz Nakliyeciler Dernei

DENZCLKTE NVANLAR, KADEMELER, BELGELER:
Denizlerde grev yapan denizciler 2 ana balkta toplanr, Gverte ve Makine. Ayrca denizcilikte
Yat snf, Balklk snf ve Klavuz Kaptanlk snf olmak zere ehliyet verilen 3 kol daha
vardr. Gerekli belgeleri almadan ve bu kademeleri gemeden ehliyetli bir denizci olmak mmkn
deildir. Bu kdemlerin ve belgelerin almnda IMO (Uluslararas Denizcilik rgt) onayl
snavlar uygulanr ve YK, Denizcilik Mstearl, DTO, DYYO, ADF, T, KAT, TDEV
gibi kurumlar grev alrlar.
Gverte Snf
Tayfalar

Mio

Gemici

Usta Gemici

Gverte Lostromosu
Kaptan ve Gverte Zabitleri

Snrl Vardiya Zabiti

Snrl Kaptan
9

Vardiya Zabiti

Birinci Zabit

Kaptan

Uzakyol Vardiya Zabiti

Uzakyol Birinci Zabiti

Uzakyol Kaptan
Makine Snf
Tayfalar

Silici

Yac

Makine lostromosu

Bamhendis/Bamakinist ve Makine Zabitleri

Snrl Makine Zabiti

Snrl Bamakinist

Makine Zabiti

kinci Makinist

Bamakinist

Uzakyol Vardiya Mhendisi/Makinisti

Uzakyol kinci Mhendisi/Makinisti

Uzakyol Bamhendisi/Bamakinisti
Yat Snf

Amatr Denizci

Yat Kaptan
Balk Snf

Balk Gemisi Kaptan

Ak Deniz Balk Gemisi Kaptan

Klavuz Kaptan Yeterlikleri

Liman Klavuz Kaptan

stanbul Boaz Klavuz Kaptan
anakkale Boaz Klavuz Kaptan
Deniz Klavuz Kaptan

DENZCLKTE NVANLAR, KADEMELER, BELGELERLE LGL DETAYLI

BLGLER:
Gverte Snf
a)Tayfalar
1) Mio:
- Onalt yan bitirmi olmak,
- En az ilkretim okulu mezunu olmak,

10

-Gemiadamlar Ynetmeliin 19 uncu maddesinde belirtilen deniz gvenlik eitim belgelerine

sahip olmak, artlarn salayanlar Mio yeterliini almaya hak kazanrlar.
2) Gemici:
- Mio olarak alt ay gemide eitim grmek artyla, oniki ay deniz hizmetini tamamlam olmak,
- Mio olarak alt ay deniz hizmetinden sonra ierii ve sresi Eitim-Snav Ynergesi ile
belirlenen gemici eitimini uygunluu onaylanan eitim kurumlarnda grm olmak gerekir.
Gemici yeterlii ile birlikte, dare tarafndan seyir vardiyas tutma belgesi verilir.
3) Usta Gemici:
- Gemici olarak bir yl deniz hizmeti olmak veya en az ilkretim okulu mezunu olmak ve askerlik
grevinin oniki ayn ya da drt yllk faklte mezunu olup askerlik grevinin en az alt ayn, faal
gemilerde serdmen ya da porsun eri olarak yaptn terhis belgesi ile belgelemek,
artlarn yerine getirmek ve pusula okumak, dmen tutmak ve dmen kumandalarnn ngilizce
karlklarn anlamak, gzclk, diki ve yk istifleme gibi gverte ileri, denizde atmay
nleme kurallar, can filikasn kullanma, denizde can gvenlii, dhili muhabere sistemlerinin
kullanlmas, alarm sistemleri hakknda ve yangnla mcadele temel ilkeleri konularnda bilgili
olduunu gemi kaptan ya da gemi komutanndan alnacak belgeyle belgelendirmek, artlarn
salayanlar Usta Gemici yeterliini almaya hak kazanrlar.
Usta gemici yeterlii ile birlikte, dare tarafndan seyir vardiyas tutma belgesi verilir.
4)Gverte Lostromosu:
-Usta gemici olarak iki yl deniz hizmetine sahip olmak ve gverte tayfasn ynetme yetenei
olduunu gemi kaptanndan alnacak belgeyle belgelendirmek kaydyla gvertedeki gemicilerin
Gverte Lostromosu olur.
b)Kaptan ve Gverte Zabitleri
Bu yeterlik snfna giren gemiadamlar ykselmeleri terfi, hizmet ve eitimle ilgilidir.
1)Snrl Vardiya Zabiti
2)Snrl Kaptan
3)Vardiya Zabiti
4)Birinci Zabit
5)Kaptan
6)Uzakyol Vardiya Zabiti
7)Uzakyol Birinci Zabiti
8)Uzakyol Kaptan
Makine Snf
a)Tayfalar
1) Silici:
- Onalt yan bitirmi olmak,- En az ilkretim okulu mezunu olmak,
- Bu Ynetmeliin 19 uncu maddesinde belirtilen deniz gvenlik eitim belgelerine sahip olmak,
artyla Silici yeterliini almaya hak kazanrlar.
2) Yac:
- Silici olarak alt ay gemide eitim grmek artyla oniki ay deniz hizmeti olmak,
- Silici olarak alt ay deniz hizmetinden sonra, ierii ve sresi Eitim-Snav Ynergesi ile
belirlenen yac eitimini dare tarafndan uygunluu onaylanan eitim kurumlarnda grmek
kaydyla gemilerin makine dairelerinde yac olarak grev alabilirler.
11

3) Makine lostromosu:
- Yac olarak iki yl deniz hizmetine sahip olmak ve makine tayfasn ynetme yetenei olduunu
gemi bamhendis/bamakinistinden alnacak belgeyle belgelendirmek kaydyla makine
dairesindeki yac ve siliciler Makine Lostromosu olur.
b)Bamhendis/Bamakinist ve Makine Zabitleri:
Bu yeterlik snfna giren gemiadamlar ykselmeleri terfi, hizmet ve eitimle ilgilidir.Makine
zabitleri geminin makinelerinden ve onlarn ileyilerinden sorumludur.Kdemleri ve ykselme
dereceleri aadadr;
1)Snrl Makine Zabiti
2)Snrl Bamakinist
3)Makine Zabiti
4)kinci Makinist
5)Bamakinist
6)Uzakyol Vardiya Mhendisi/Makinisti
7)Uzakyol kinci Mhendisi/Makinisti
8)Uzakyol Bamhendisi/Bamakinisti
Yat Snf
a)Amatr Denizci:
-Kiisel ve mrettebat olmayan yatlar ve tekneler iin verilen ehliyettir.
-Amatr Denizci Snavlar; Denizcilik Mstearl ile Amatr Denizcilik Federasyonu arasnda
07/02/2006 tarihinde imzalanan Amatr Denizci Belgesi ve Ksa Mesafe Telsiz Operatr
Yeterlik Snavlar Yaplmasna likin Yetki Devri Protokol ile Amatr Denizcilik
Federasyonuna devredilmitir..
b) Yat Kaptan:
-Mrettebatl ve ticari yatlarn kaptan olmak iin alnan bir ehliyettir.40-50 metrelik byk yatlar
iindir.
Balk Snf
a)Balk Gemisi Kaptan
b)Ak Deniz Balk Gemisi Kaptan
Klavuz Kaptan Yeterlikleri:
Liman Klavuz Kaptan
stanbul Boaz Klavuz Kaptan
anakkale Boaz Klavuz Kaptan
Deniz Klavuz Kaptan

BLGEMZDE DEVAM EDEN DENZCLKLE LGL NEML PROJELER:

zmir Liman 3. ksm tevsii inaat ve Alsancak Liman Yenikale arasndaki derin suyolu
tarama projesi, limann zelletirilmesi ve geniletilmesi kapsamnda ele alnacaktr. 3 Mays 2007
tarihinde yaplan ihaleye 4 ortak giriim grubu ve firma teklif vermi ve ihale sonucunda GlobalHutchison ve EB L-MA (Ege hracat Birlikleri Liman Hizmetleri ve Tamaclk A) Ortak
Giriim Grubu zmir limannn iletmesini 49 yllna almtr.

12


andarl Bakray havzasna yaplacak yeni konteyner liman ve tersane almalar
devam etmektedir. Ancak 16 Aralk 2006 tarihinde Kltr ve Turizm Bakanlnn teklifi
dorultusunda alnan Bakanlar Kurulu Karar ile bu blgenin 453 hektarlk ksm Termal Kltr
ve Turizm Koruma ve Geliim Blgesi ilan edilmi ve bir kaos ortam yaratlmtr. Soruna
zm bulmak iin ubemiz tarafndan kaleme alnan bir yaz, zmir Bakanlar Konseyi tarafndan
Kltr ve Turizm Bakanl ile Ulatrma Bakanlna gnderilmitir. Giriimlerimiz sonucu bu
olay zm srecine girmitir.
Nemrut Krfezindeki 5 adet iskelenin ulatrma hizmetini kesintisiz salamak iin blgedeki
sivil ve resmi kurulular ayr ayr karayolu balantlar yapmaya alrlarken, aralarnda yeterli
koordine ve ibirlii salanamad iin ulatrma sorunu giderilememitir. Ayrca 20 yldr devam
eden Nemrut Krfezi bat yakas demiryolu ring balants ile ilgili yer alt tnelleri ve altyap
inaatnda almalara devam edilmektedir.
Aliaa lesinde faaliyet gsteren yelerimizin talepleri dorultusunda, Geici Deniz Hudut
Kaps ilemleri iin lede Deniz Polisi tekilat kurulmas ile ilgili olarak; 7 Kasm 2006
tarihinde Aliaa Kaymakamlnda yaptmz koordinasyon toplantsnda; Petkim Petrokimya
Holding A.. tarafndan tahsis edilecek binadaki 5 adet odaya ihtiya duyulacak bilgisayar ve bro
donanmnn Deniz Ticaret Odasnca temin edilebilecei bildirilmitir. Emniyet Genel
Mdrlnden onay gelmi ve bu konuda almalarmz sonu aamasna girmitir.
Kk tekne yapmclar iin Aliaa altdere sahil yresindeki tahsis ve yaplandrma
almalar devam etmekte olup, desteklenmesi gerekmektedir
DENZTEMZ DERNE Turmepa ile ilgili olarak tantm ve sekretarya hizmetleri dzenli
olarak devam etmektedir. Denizcilik kltrn yerletirmek iin eitim ve bilgilendirme
faaliyetleri byk bir gayretle srmektedir.
Denizci Millet- Denizci lke slogan paralelinde Odamzn ve ubemizin almalarn
yerel medya organlarnda tantmak zere yaplan programlar devam etmektedir.
Sahil ilelerinde Kaymakamlarmzn ve Kamu Kuruluu yetkililerimizin katlmlar ile her
yl dzenli bir ekilde yaplmakta olan Sektr Toplantlarna devam edilmektedir.

DTO ZMR UBES YELER HAKKINDA GENEL BLGLER:
zmirde Deniz Ticaret Odasna ye olan aktif 614 irket, denizcilik sektrnde genel
olarak 4 ana sektrde faaliyetlerini srdrmektedirler:

Yk ve yolcu tamacl

Tersaneler, yat ve tekne inaat, onarm imalathaneleri ve ekek yerleri

Balklk

Deniz letmecilii.
Deniz iletmecilii ile ilgili firmalar ise, yansda grdnz ve ounluunun
anlamlarn denizcilik sektrne girdiinizde reneceiniz deiik faaliyet alanlarnda
almaktadrlar:

Gemi acenteleri,
Forwarder ve stevedore firmalar,
Broker firmalar,
Puantaj firmalar,
Gemi alm ve satm firmalar,
Navlun komisyoncular,
Gemi yan sanayi firmalar,
Kumanyaclar,
13

Liman ve marina iletmeleri,

Deniz sigorta ekspertiz ve klas messeseleri,
Lojistik firmalar

Deniz Ticaret Odasna kaytl firmalardan denizcilie zg faaliyet alanlarnda

alanlarn grev tanmlarn inceleyelim:
Gemi Acenteleri, Yaptklar anlamalar ile, gemi sahibi, kaptan, ileteni veya gemi kiralayan
nam ve hesabna yk/yolcu toplayan ve gnderen, bilgi veren, bir geminin alm/satm veya kira
akdinin hazrln yrten, temsil ettii gerek ve tzel kiilerin nc kii ve kurululara kar
haklarn koruyan ve kazan amacyla hareket eden ticari iletmelerdir.
Dzenli hat seferi (krkambar-konteyner tamacl) yapan gemilere hizmet veren acentelere
liner (dzenli hat) acente; dzenli olmayan, arzi seferler (ounlukla dkme yk veya proje yk
tamacl) yapan gemilere hizmet veren acentelere tramp (dzensiz sefer) gemi acentesi
denilmektedir.
Broker Firmalar; denizcilik sektrndeki simsarlk kurululardr. rnein gemisine yk arayan
gemi iletmecisi ile tanmasn istedii ykne gemi arayan yk sahibini buluturlar. Genellikle
gemi kiralama (chartering) alannda faaliyet gsterirler ve gnn rayilerine gre gemi ile yk
buluturarak charter party szlemelerini temin ederler.
Stevedore Firmalar; limanlarda gemilerin ykleme ve boaltma ilerini fiilen gerekletiren
firmalardr. Bunlara ykleme-boaltma mteahhidi (tahmil-tahliye mteahhidi) denir.
Deniz Sigorta Eksperleri; deniz sigortalarnn her trls (tekne, kulp, yk sigortalar) iin
sigortay ilgilendiren bir olay (hasar) meydana geldiinde olay yerinde ve olay konusu kii, gemi
ve mallar hakknda gerekli incelemeyi yapan, hasar tespit ederek sigorta irketlerine olay ile ilgili
rapor veren uzmanlardr.
Klas Messesesi; gemilerin teknik donanm ve yeterliliklerini, gemilerin yapmna balama
anndan itibaren ve ticari faaliyetleri sresince denetleyen ve bu teknik ba ve donatmlarnn
uluslararas ve ulusal teknik kurallara uygunluklarn belgeleyen kurululardr.
Forwarder, Trke adyla Navlun Komisyoncular (Freight Forwarder=Navlun
Komisyoncular); yk sahibine kar kendi adlarna tama iini stlenmekte ve fiili tamay da
gemi iletenlerine yaptrarak, kendilerinin gemi iletenlerine dedikleri navluna bir miktar
komisyon eklemek suretiyle yk sahibinden daha yksek bir navlun bedeli alan ve aradaki, farktan
ticari kar salayan tama kurululardr. Bu firmalar ounlukla krkambar=konteyner tamacl
alannda faaliyet gstermektedirler.
Puantaj ve Gzetim Firmalar; gemi ile tama konusu olan yklerin lm, saym ve kontrol
ilerini yaparlar. Gemiye yklenirken ve gemiden boaltlrken ykn birim, ambalaj, palet ve sair
para saymlarn yaparlar, arlk lmn yaparlar ve gerektiinde ykn kalitesi kontrol ederek
yk satcs ile alcs arasndaki alm-satm ilikisinin salkl gereklemesini salarlar.
DTO zmir ubesinin ye dalm:
Deniz Nakliye Mteahhitleri grubu 165 ve Her Nevi Yolcu Tamacl Yat ve
Turistik Amal Yolcu Gemileri grubu 117 irket ile saysal olarak ba ekmekte, Balk
Gemicilii ve Deniz Kafes Balkl 35, Liman letmeleri 33 irket ile bu gruplar takip
etmektedir. Ciro ve aktif byklk asndan ise, Alsancak Limannn Trkiyenin en byk
konteyner liman olmas nedeniyle, konteyner firmalar zmir Limann deniz ticaretinde nemli
bir yere sahiptir.

14

DTO ZMR UBESNN YELER

SIRA
NO
1
2
3
4

ANA FAALYET ALANLARI

DENZ AIRI SULARDA YK GEMCL (GENEL, DKME YK,
KURU YK, AKARYAKIT, KMYEV MADDE VE LPG) YK
TAIMACILII
KABOTAJ, LMAN VE AKDENZ YK GEMCL YK
TAIMACILII
HER NEV YOLCU TAIMACILII YAT VE TURSTK AMALI
YOLCU GEMLER
KONTEYNER TAIMACILII

FRMA
ADED
9
15
117
20

KUM IKARMA GEMCL

BALIKCI GEMCL VE DENZ KAFES BALIKCILII

35

YARDIMCI HZMET GEMCL

TERSANELER

DZENL VE DZENSZ SEFER YAPAN GEM ACENTALARI

17

10

KIYI ACENTALARI

20

11

PUANTAJ FRMALARI

12

FORWARDER (DENZ NAKLYE MUTEAHHTLER) FRMALARI

165

13

GEM ALIM, SATIM FRMALARI

10

14

BROKER VE STEVEDOR FRMALARI

15

NAVLUN KOMSYONCULARI

16

GEM YAN SANAY FRMALARI

15

17

KUMANYACILAR

23

18

MARNA LETMELER

19
20
21
22
23
24
25

DENZALTI SU HZMETLER VE LMAN NA FRMALARI

DENZ MALZEMES VE SANAY MALZEMES ALIM-SATIMI
YAPAN FRMALAR
LMAN LETMELER
SU ST VE SU ALTI DENZ SPORLARI
YAT VE TEKNE NAA ONARIM MALATHANELER LE EKEK
YERLER
DENZ SGORTA EKSPERTZ VE KLS MESSESELER
LOJSTK FRMALARI

1
22
33
19
21
3
22

15

III. Blm
Deniz Ticaret Odalar ve Acenteler likisi

1.

Kimler Deniz Ticaret Odas (DTO)na kaytl olmak zorundadr?

Deniz Ticaret Odasnn acenteler ile ilgili grevleri

Deniz Ticaret Odasnn Trkiye limanlar aras ve yurt d navlun, acente komisyonu ve
cretleri ile liman masraflar gibi bilgileri toplamak ve bunlar mmkn olan vastalarla en
seri ekilde yaymak grevi ile ilgili olarak yapt ilemler

Deniz Ticaret Odas tarafndan navlun ve gemi giri creti tahsilt ile ilgili uygulamalar

Deniz Ticaret Odas tarafndan yaplan dier acente ve ye ilemleri

KMLER DENZ TCARET ODASI (DTO)NA KAYITLI OLMAK ZORUNDADIR?

5174 Sayl Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Kanununun 9. maddesi gereince; ticaret
siciline kaytl gerek ve tzel kiilerden;
a.

Gemi sahipleri, donatanlar ve donatma itirakleri, gemi iletenler,

b.

Gemi acenteleri,

c.

Gemi alm satm, navlun komisyoncular, forvarderler,

d.

Stevedor ve puantaj firmalar,

e.
Gemi klas messeseleri, deniz sigorta messeseleri ve acenteleri ile deniz ekspertiz
kurulular ve srveyrleri,
f.
Deniz malzemesi, kumanyaclar ve deniz sanayi malzemesi alm satm yapan firmalar,
gemi akaryakt ikmal ve salama iiyle uraan firmalar,
g.

Marina ve liman iletme firmalar,

h.

Balklkla ilgili gemi ileten firmalar,

i.
Yat turizmi, balk gemicilii, kafes balkl, denizalt su hizmetleri, gezinti
tekneleri, kruvaziyer turizmi, dip kaynaklar ve deniz kumcular, denizde atk ve evre temizlii ile
uraan firmalar, gemi ve yat ina ve yan sanayi firmalar, su st ve su alt deniz sporlar ile
uraan firmalar,
DTOya kayt olmakla mkelleftirler.
Bu mkellefiyet; firmann Ticaret Sicil Memurluundan kaydnn silinmesi veya kurulu
mukavelesinde belirtilen deniz ticareti ile ilgili konularn kaldrlmas ile son bulur.
2.

DENZ TCARET ODASININ ACENTELER LE LGL FAALYETLER:

a.
Trkiye limanlarnda yk alan veya bu limanlara yk getiren ve Trkiye'de herhangi
bir odaya kaytl olmayan yabanc bayrakl gemiler ile yabanc bir lkede yerleik gerek veya
tzel kii tacir tarafndan iletilen;

Trk Bayrakl (TB) ve Yabanc Bayrakl (YB) gemilerin Trk limanlarna

girilerinde grostonlar zerinden Liman Giri creti,

Yabanc Bayrakl (YB) gemilerin,

1) Trk limanlarna girilerinde grostonlar zerinden Liman Giri creti,

16

2) Trk limanlarnda ykleme ve boaltmadan saladklar tm navlun hslat zerinden

DTO Navlun Pay,
3) Yabanc bayrakl kruvaziyer ve yolcu gemilerinde gross tonaj zerinden uluslararas
uygulama gz nne alnmak suretiyle 50 USD veya 100 USD DTO Yolcu Navlun Pay,

Yllk munzam aidat tavann amamak kaydyla, oda ynetim kurulunca teklif ve
oda meclisince tespit edilecek orana gre, firmalarn yllk ticari karlar zerinden
binde be MUNZAM ADAT,

Firmalar sermaye yaplar gz nnde tutularak, Yllk DTO tarifesi zerinden Yllk
ye Aidat,

makbuz karlnda tahsil edilir.

Limana giri yapan tm gemiler; limandan ayrld tarihten itibaren on be gn iinde, kendileri,
temsilcileri veya acenteleri tarafndan ilgili liman blgesindeki Deniz Ticaret Odasna liman giri
creti/navlun cretini demek zorundadrlar. Gecikme faiz tutar aylk % 3 olup, gnlk olarak
gecikme faizi tahakkuk ettirilir. (5174 sayl Kanun mad.25)
Bilimsel aratrma ve eitim gemileri Trk limanlarnda liman giri creti ve DTO navlun oda
pay demezler.
4.
DENZ TCARET ODASI TARAFINDAN NAVLUN VE GEM GR CRET
TAHSLTI LE LGL UYGULAMALAR:
(rnek olarak DTO zmir ubesi tarafndan yaplan ilemler zetlenecektir.)
Ayvalktan Kuadasna kadar olan faaliyet sahamzda;
a.

GEM GR CRETLER:

5174 sayl Kanuna istinaden, Yllk DTO tarifesine gre Trk ve yabanc bayrakl gemiler
iin ayr ayr makbuzlandrlr.
Trk Bayrakl (TB) Gemi Giri cretleri;
Trk bayrakl gemilerden Trk limanlarna girilerinde grostonlar zerinden alnr.
2008 YILI T.C BAYRAKLI
GEMLERDEN ALINACAK CRETLER
0
0
501
1.501
2.501
5.001
10.001
25.001
35.001
50.001

GEM GROS TONU

500
Bunker Tankerler iin
500
GRT KADAR
1.500
GRT KADAR
2.500
GRT KADAR
5.000
GRT KADAR
10.000 GRT KADAR
25.000 GRT KADAR
35.000 GRT KADAR
50.000 GRT KADAR
GRT
YUKARISI

rnek soru1:

17

YTL
10,00 YTL
35,00 YTL
55,00 YTL
90,00 YTL
130,00 YTL
160,00 YTL
190,00 YTL
230,00 YTL
275,00 YTL
300,00 YTL

BARBAROS acentesinin Buse isimli 2250 groston Trk bayrakl yk gemisi 25.02.2008
tarihinde Alsancak limanna gelmi, 670 ton PVC boaltma ilemi yapm, 01.03.2008 tarihinde
limandan ayrlmtr. BARBAROS Acentesi,

Ne kadar liman giri creti der?

Ne kadar DTO navlun pay der?

Son deme gn ne zamandr, deme yapmazsa hangi ilem yaplr?

Cevap:

90 YTL Liman giri creti der.

Navlun pay demez, sadece yabanc bayrakl gemiler der.

Son deme gn 15.03.2008 tarihidir. Bu geminin liman giri cretini son deme gndr,
aksi halde kanun gerei aylk % 3 zerinden gnlk gecikme bedeli alnr.
Yabanc Bayrakl (YB) Gemi Giri cretleri:
Yabanc bayrakl gemilerden Trk limanlarna girilerinde grostonlar zerinden alnr.

2008 YILI YABANCI BAYRAKLI

GEMLERDEN ALINACAK CRETLER
GEM GROS TONU
0
501
1.001
1.501
2.001
2.501
5.001
10.001
25.001

500
1.000
1.500
2.000
2.500
5.000
10.000
25.000
GRT

GRT KADAR
GRT KADAR
GRT KADAR
GRT KADAR
GRT KADAR
GRT KADAR
GRT KADAR
GRT KADAR
YUKARISI

YTL
70,00 YTL
95,00 YTL
115,00 YTL
150,00 YTL
170,00 YTL
210,00 YTL
240,00 YTL
290,00 YTL
310,00 YTL

rnek soru2:
KALYON acentesinin John isimli 2250 groston Panama bayrakl yk gemisi 25.02.2008
tarihinde Alsancak limanna gelmi, hibir ykleme veya boaltma ilemi yapmam, 01.03.2008
tarihinde limandan ayrlmtr. KALYON Acentesi,

Ne kadar liman giri creti der?

Son deme gn ne zamandr?

Bu gemi bilimsel aratrma gemisi olsayd ne kadar liman giri creti derdi?

Bu gemi KKTC(Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti) bayrakl olsayd ne kadar liman giri creti
derdi?

18

Cevap :

170 YTL Liman giri creti der.

15.03.2008 bu geminin liman giri cretini son deme gndr, aksi halde kanun gerei
aylk % 3 zerinden gnlk gecikme bedeli alnr.

KALYON acentesi bu gemi iin hibir cret demezdi. Tm bilimsel aratrma gemileri liman
giri creti ve DTO navlun oda paylarndan muaftr.

KKTC Bayrakl gemiler Trk bayrakl gemi statsndedir. Bu sebeple; 90 YTL liman giri
creti der. Dier Trk bayrakl gemiler gibi, DTO Navlun Pay demez.
b.

NAVLUN CRETLER:

5174 sayl Kanuna istinaden, yabanc bayrakl (YB) gemilerinden, Trk Limanlarnda
yaptklar her bir ykleme ve boaltma ilemlerine karlk elde ettikleri navlun hslat zerinden
orannda DTO Navlun Pay alnr. (Merkez Bankasnn USD efektif al kuruna gre makbuz
kesilir)
1) Kuru yk-Dkme yk-Sv yk Tayan Gemiler iin DTO Navlun pay
Tadklar yk miktar 20.000 tondan az ise,bu yk miktar iin elde ettikleri navlun kazancnn
%0,4 (binde drt) kadar DTO Navlun pay denir.

Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 400 USDyi geemez.

Yalnz Boaltma DTO Navlun Pay 400 USDyi geemez.

Ykleme ve Boaltma birlikte DTO Navlun Pay 600 USDyi geemez.

Tadklar yk miktar 20.001den 40.000 tona kadar ise,bu yk miktar iin,

Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 600 USD yi geemez.

Yalnz Boaltma DTO Navlun Pay 600 USDyi geemez.

Ykleme ve Boaltma birlikte DTO Navlun Pay 900 USDyi geemez.

Tadklar yk miktar 40.001den 60.000 tona kadar ise,bu yk miktar iin,

Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 800 USDyi geemez.

Yalnz Boaltma DTO Navlun Pay 800 USDyi geemez.

Ykleme ve Boaltma birlikte DTO Navlun Pay 1200 USDyi geemez.

Tadklar yk miktar 60.001den 100.000 tona kadar ise,bu yk miktar iin,

Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 1.000 USDyi geemez.

Yalnz Boaltma DTO Navlun Pay 1.000 USDyi geemez.

Ykleme ve Boaltma birlikte DTO Navlun Pay 1.500 USDyi geemez.

19

Tadklar yk miktar 100.001 tondan byk ise,bu yk miktar iin,

Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 1.200 USDyi geemez.

Yalnz Boaltma DTO Navlun Pay 1.200 USDyi geemez.

Ykleme ve Boaltma birlikte DTO Navlun Pay 1800 USDyi geemez.

2) Konteyner Gemileri iin DTO Navlun pay

Yabanc Bayrakl (YB) konteyner gemileri Trk limanlarnda ykleme ve boaltmadan

saladklar tm navlun hslat zerinden binde drt DTO Navlun Pay, denir.

Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 400 USDyi geemez.

Yalnz Boaltma DTO Navlun Pay 400 USDyi geemez.

Ykleme ve Boaltma birlikte DTO Navlun Pay 600 USDyi geemez.

rnek soru:

STAR Acentesi, talyan bayrakl, 9980 groston Felluce adl gemisiyle 3500 ton inaat
demirini zmir TCDD Limanndan spanyann Valencia Limanna gndermek zere 01.01.2008
tarihinde yklemi ve gemi limandan ayrlmtr. Star acentesi kendi ticari anlamas gerei inaat
demirinin tonunu 18 USD karl tamtr. (01.01.2008 tarihindeki MB (TC Merkez Bankas)
dviz kuru 1 USD=1,23 YTL) Star Acentesi;

Ne kadar liman giri creti der?

Ne kadar DTO navlun pay der?

Liman giri creti ve DTO navlun pay iin son deme gn ne zamandr?

naat demirinin tonunu 30 USD olarak tasayd ne kadar DTO navlun Oda Pay
derdi.
Cevap:

240 YTL liman giri creti der

3500 ton X 18 UDS

63 000 USD X 0,004 = 252 USD karl YTL der.

252 USD X 1,23 YTL = 309,96 YTL olarak DTO navlun pay der.

15.01.2008 son deme gndr.

3500 X 30 USD =105 000 USD ( Acentenin toplam navlun kazanc)

105 000 USD X 0,004 = 420 USD (Yalnz Ykleme DTO Navlun Pay 400 USDyi
geemez)

400 X 1,23 = 492 YTL der.

= 63 000 USD ( Acentenin toplam navlun kazanc)

20

rnek soru :
YILDIZ Acentesi, ngiliz bayrakl,33 000 groston Exept adl gemisiyle,
-30.12.2007 tarihinde Fransann Fos Summer limanndan,300 adet 20 lik konteyner
boaltmasn zmir TCDD limanna gerekletirmi, konteyner bana 750 USD kazan elde
etmitir,
-Boaltma ilemini tamamlayan gemi, Ukraynann Mariupol Limanna gnderilmek zere
425 adet konteyneri yklemitir.01.01.2008 tarihinde gemi limandan ayrlm, konteyner bana
695 USD kazan elde etmitir.(01.01.2008 tarihindeki MB dviz kuru 1 USD=1,12 YTL)
Yldz Acentesi,

Ne kadar liman giri creti der?

Ne kadar DTO navlun pay der?

Cevap :

310 YTL liman giri creti der.

Ykleme iin hesaplama;

425 ad kont. X 695 USD = 295 375 USD (Acentenin ykleme ileme iin top. Navlun
kazanc)
295 375 USD X 0,004

= 1.181,50 USD

300 USD X 1,12 YTL = 336 YTL (Ykleme ve Boaltma birlikte DTO navlun pay 600
USDyi geemez)
Boaltma iin hesaplama;
300 ad konteyner X 750 USD = 225 000 USD (Acentenin boaltma navlun kazanc)
225 000 USD X 0,004
300 USD X 1,12
600 USDyi geemez)

= 900 USD
=336 YTL (Ykleme ve Boaltma birlikte DTO navlun pay

Sonu: Toplam 600 USD X 1,12 =672 YTL toplam DTO navlun pay der.
DTO Yolcu Navlun Pay:
Yabanc bayrakl yolcu gemilerinden grostonlar zerinden, DTO Yolcu Navlun Pay
alnr.

YABANCI BAYRAKLI YOLCU VE KRUVAZYER

GEMLERDEN ALINAN NAVLUN HSILAT ODA
PAYI TARFES
0 GRT
5.000 GRT KADAR
CRETSZ
5.001 GRT
20.000 GRT KADAR
50,00 $
20.001 GRT YUKARISI
100,00 $

rnek soru:
21

Piri Reis Acentesinin, 120 000 grostonluk, talyan bayrakl, Costaslar adl yolcu gemisi,
3562 adet yolcusuyla zmir TCDD limanna 01.01.2008 tarihinde gelmi ve ayn gn ayrlmtr.
(01.01.2008 tarihindeki MB dviz kuru 1 USD=1,12 YTL) Piri Reis Acentesi;

Ne kadar liman giri creti der?

Ne kadar navlun der?

Son deme gn ne zamandr, deme yapmazsa hangi ilem yaplr?

Cevap:

290 YTL liman giri creti der.

100 USD DTO Yolcu navlun pay 100 USD X 1,12 = 112 YTL der.

Son deme gn 15.01.2008 tarihidir. Bu geminin liman giri cretini ve DTO Navlun
payn son deme gndr, aksi halde kanun gerei aylk % 3 zerinden gnlk gecikme
bedeli alnr.
c.

YILLIK ADAT VE MUNZAM ADAT TAHSLTI:

5174 sayl kanuna istinaden Odalara kaynak yaratmak amacyla, yelerinden Haziran ve
Ekim aylarnda iki taksit olarak elde ettikleri gelirlerdir.
Yllk Aidat; yelerin sermayeleri esas alnarak her yl tarifelendirilmitir. Haziran ve Ekim
aylarnda iki eit taksitle makbuzlandrlr.
2008 YILI DTO YILLIK ADAT TARFES
DERECELER
Fevkalade Derece
1-A Derece
2-A
3-A
4-A
5-A
6-A

DERECEYE ESAS MEBLA

SERMAYE VEYA Z VARLIK (YTL)
50.001.ve yukars
35.001.50.000.25.001.35.000.15.001.25.000.10.001.15.000.5.001.10. 000.1.5.000.-

YILLIK ADAT
300.-YTL
260.- YTL
210.- YTL
160.- YTL
130.- YTL
110.- YTL
90.- YTL

rnek soru :
LEVANTEN adl acente 30 000 YTL Sermaye ile kurulmutur. Levanten acentesi;

2008 yl iin DTOya ne kadar yllk aidat der?

Son deme gn ne zamandr, deme yapmazsa hangi ilem yaplr?

Cevap :

2008 yl iin toplam 210 YTL der.

1. taksit 105 YTL olup son deme tarihi 30.06.2008

2. taksit 105 YTL olup son deme tarihi 31.10.2008

Aksi halde kanun gerei aylk % 3 zerinden gnlk gecikme bedeli alnr.
22

Tanmlar ve cretlendirmeler:
Munzam Aidat:
Kanunen Gerek Kii veya Tzel Kii olarak snflandrlan DTO yeleri her yl gelirleri
zerinden binde 5 (% 0,5) munzam aidat derler. Haziran ve ekim aylarnda iki taksitle
denebilir.
Gerek Kii Firmalar:
Gelir vergisine ilikin beyannamelerinde (vergi levhalarnda belirtilen miktar) gsterilen
ticari kazan toplam zerinde binde 5 (% 0,5) derler.
rnek soru:
Ali Levanten Gemi Acentesi 2007 ylna ait Vergi levhasndaki tahakkuk eden kar 7500
YTLdir.

Ali Levanten 2008 yl iin ne kadar munzam aidat der?

Son deme gn ne zamandr, deme yapmazsa hangi ilem yaplr?

Ali Levanten 2007 ylnda zarar etmi olsayd ne kadar munzam aidat deyecekti?

Cevap:

7500 YTL X 0,05 = 37,50 YTL 2008 toplam munzam aidat

1.taksit 18,75 YTL olup son deme tarihi 30.06.2008dir.

2.taksit 18,75 YTL olup son deme tarihi 31.10.2008dir.
Aksi halde kanun gerei aylk % 3 zerinden gnlk gecikme bedeli alnr.

Zarar eden firma o yl iin munzam aidat demez.

Tzel Kii Firmalar:

Kurumlar vergisine ilikin beyannamelerinde gsterilen ticari bilno kar zerinden binde
5 (% 0,5) derler.

Zarar eden firmalar o yl munzam aidat demezler.

Bilnolar merkezlerinde tutulan ube yeleri munzam aidat demezler.

Yllk munzam aidat tavan tutar 2008 iin 6.084,00 YTL idi.

Tavan mebla DTO Ynetim kurulunca (5174 sayl kanuna istinaden) belirlenir.
rnek soru:
Levantenler A.. firmas 2007 yl ticari bilno kar 75 857 YTL gereklemitir.

Levantenler A.. 2008 yl iin ne kadar munzam aidat der?

Son deme gn ne zamandr, deme yapmazsa hangi ilem yaplr?

Ali Levanten 2007 ylnda zarar etmi olsayd ne kadar munzam aidat deyecekti?

23

Cevap:

75 857 YTL X 0,05 = 379,29 YTL 2007 toplam munzam aidat

1.taksit 189,65 YTL olup son deme tarihi 30.06.2008dir.

2.taksit 189,65 YTL olup son deme tarihi 31.10.2008dir.

Aksi halde kanun gerei aylk % 3 zerinden gnlk gecikme bedeli alnr.

Zarar eden firma o yl iin munzam aidat demez.

5.
DENZ TCARET ODASI TARAFINDAN YAPILAN DER ACENTE VE YE
LEMLER:
a.

Faaliyet Belgesi dzenlenmesi;

DTO yelerinin talepleri zerine hale, SSK, Belediye vb. ilerde kullanlmak zere verilen
kymetli evrak niteliinde bir belgedir. Firmann almakta olduunu ve DTOya borcu
olmadn da gsterir. 2008 DTO tarife bedeli 16 YTL olarak makbuzlandrlr.
b.
Ticari yat, tekne ve balk gemileri iin zel Tketim Vergisiz (TVsiz) Yakt
(Motorin/Fuel Oil) Defteri ve Jurnal sat:
01.01.2004 ylndan itibaren Maliye Bakanl tarafndan Trk denizciliini maddi bakmdan
desteklemek iin balatlan uygulamadr. Piyasa fiyatndan satlan motorinin zerindeki TV
(zel Tketim Vergisi) balk gemileri, ticari yatlar, servis/hizmet/eitim/aratrma gemileri
bata olmak zere kaldrlmtr.
TVsiz yakt Trk Bayrakl gemilerin sadece Trk karasularndaki seferleri (Ksa, Yakn
ve Liman seferi) iin TVsiz yakt kullanabilir.
Liman seferi snr almak suretiyle Karadeniz, Marmara Denizi ve Mataban Burnu - Girit'in
bat burnu - Yafa hattnn kuzey ve dousunda kalan Akdeniz ve Ege Denizi blgesinde yaplan
yolculuklara "Ksa sefer"dir.
Ksa sefer snr almak suretiyle Akdeniz'de "Svey Kanal dhil" yaplan yolculuklara
"Yakn sefer"dir.
Snrlar belli limanlar ierisinde yaplan yolculuklara "liman seferi" denir.
rnein:
1 lt

Piyasa TVli fiyat

2,30 YTL ise (pompa sat fiyat)

1 lt

TVsiz fiyat

1,32 YTL.dir.(KDV dahil fiyat)

Hesaplama :

2,30 YTL (1 Lt.KDV dahil pompa fiyat)

- 0,35 YTL ( %18 KDV)
-0,8345 YTL (TV VERGS)
1,1155 YTL
+ 0,2 YTL ( % 18 KDV)
1,32 YTL (TVSZ KDV dhil fiyat)
24

Liman Bakanl tarafndan tamamlatlan belgelerle bir dosya ile bavurulmas durumunda
TV ve Jurnal defteri sat tamamlanm olmaktadr.
2008 yl TV Defteri ve Jurnal Defteri DTO Fiyat Tarifesi:
TV Defteri

18 Grostondan byk deniz aralar

18 Grostondan kk deniz aralar

200 YTL
100 YTL

Jurnal Defteri

18 Grostondan byk deniz aralar

18 Grostondan kk deniz aralar

55 YTL
30 YTL

c.

Ticari ve zel yatlar iin TRANSTLOG belgesi sat:

Trk ve yabanc bayrakl, zel ve ticari yatlarn Trk Karasularndaki takibi ve kayt altna
alnmas iin hazrlanm uluslararas nitelikte bir kymetli evrak zelliine sahip bir formdur. Bu
belge satnda eme, Kuadas, Dikili, Ayvalk ve Aliaa leleri sorumluluumuz alan
iindedir.
(1)

TB Yatlar:

TB Ticari ve zel Yatlar:

049 Groston aras

15 YTL

50 Groston st

20 YTL

Yanama Harc ve 10 YTL TANSTLOG bedeli ilave edilerek, 2008 DTO Transitlog tarife bedeli
olarak makbuzlandrlr.
rnek soru:
Trk bayrakl, 150 groston, Berk isimli, ticari yat iin TRANSTLOG masraf ne
kadardr?
Cevap:
20 YTL Liman Yanama harc iin ve 10 YTL Transitlog belgesi iin olmak zere toplam
30 YTL masraf denir.
(2)

YB Yatlar:

YB Ticari ve zel Yatlar;

049 Groston aras

40 YTL

50 Groston st

50 YTL

Yanama Harc ve 30 USD TANSTLOG bedeli ilave edilerek, 2008 DTO Transitlog tarife bedeli
olarak makbuzlandrlr.
rnek soru:
Hollanda bayrakl, 45 groston, Joan isimli, zel yat iin transitlog masraf ne
kadardr?(MB dviz kuru 1 USD=1,12 YTL)
Cevap:
30 USD X 1.12 = 33,60 YTL Transitlog belgesi iin,
Ve 40 YTL Liman Yanama harc iin olmak zere,
Toplam 73,60 YTL masraf denir.
25

d.

Deniz Ticaret Odas Tarafndan Yaplan Dier Hizmetler:

Denizcilikle ilgili kitap sat. (Denizde atmay nleme-Temel Denizcilik EitimiMARPOL 73/78-Ya Kayt Defteri-Yk Kayt Defteri-Gemi Jurnali)

Gmrk lem Takip Kart verilmesi

yelerimizin Acentelik Yetki Belgesi mracaatlarnda gerekli evraklarn tasdiki

Deniz Temiz Dernei (TURMEPA)nin zmir ubesi faaliyetlerinin yrtlmesi

Talep zerine Kapasite Raporu dzenlenmesi

BAKUR evraklar iin Oda onay yaplmas

mza tasdiki

Aliaa Gemi Geri Dnm hizmetleri iin bilirkii tefriki

zmir Alsancak ve Blge Limanlar iin istatistik hazrlanmas

Resmi ve zel kurumlardan gelen bilirkii taleplerinin karlanmas

DE Deniz letmecilii ve Ynetimi Yksek Okulu ile mtereken zabitan ve tayfa snfna
ynelik STCW Eitimleri

Hizmet Blgemizdeki sahil ilelerinde sektr toplantlar dzenleyerek sorunlarn tespiti ve

zm yollar retimine katkda bulunulmas

Toplumda deniz sevgisi ve kltr oluturabilmek amac ile etkinlikler dzenlenmesi

Amatr Yat Kulplerine maddi ve manevi destek salanmas

yelerimizin denizcilikle ilgili kurum ve kurulularda karlat sorunlarn zmne

allmas

Denizcilikle ilgili fuar-toplant-panel ve kongre gibi etkinliklerde yer alarak gelimeleri

yelerimize duyurulmas

Sektr ile ilgili tm konularda yelerimizin bilgilendirilmesi

Son szler:
Deniz Ticaret Odas olarak, denizcilik sektrmzn gelimesi birinci ncelikli hedefimiz olmakla
beraber, denizlerimizin korunmas ve temiz tutulmas da ayn nceliklere sahiptir. Bu nedenle
Deniz Ticaret Odas ile ayn at altnda, Deniz Temiz Dernei zmir ubesi olarak 2006 ylndan
itibaren faaliyete getik. Bata ilkretim andaki ocuklarmzn denizlerimizin korunmas
konusunda bilinlendirilmesi eitimleri olmak zere, desteinize ihtiyacmz var. Sizlerden
talebimiz, asli greviniz kadar bu projeleri de takip ve kontrol etmeniz ve denizlerimizin
korunmasnda birer gnll aktif temsilcimiz olmanz.
Denizcilik terimlerini renmek; bata deniz iletmecilii olmak zere, gemici dili ve deniz
hukuku konularna da hkim olmak ile mmkn olabilir. CD ortamnda verilen Deniz
letmecilii Terimleri ve Ksaltmalar Szl ksmen bu ihtiyac karlamak zere
hazrlanmtr.
Halil N. HATPOLU
DTO zmir ubesi Mdr
EKLER :
Deniz letmecilii Terimleri ve Ksaltmalar Szl (ngilizce)

26