SEYİR

DONANIMLARI
VE
TEKNOLOJİLERİ
 Elektronik Seyir
 RADAR :Uzaktaki bir cismi
belirlemeye yarar.300 Grt ve üzeri
bütün gemilerde zorunludur.
 ARPA :Otomatik radar pilotlama
cihazıdır.Hedeflerin mesafe ve
kerterizlerini pilotlayarak hedefe ait bir
takım bilgileri gösterir.10 000 Grt ve
üzeri gemilerde zorunludur
 Elektronik Seyir Yardımcıları
 GPS :Bulunduğumuz yeri uydular yardımı ile
derece ve dakika cinsinden bildirir.
 ECHO SOUNDER :Geminin bulunduğu
suyun derinliğini gösterir.300 Grt ve üzeri
gemilerde zorunludur.
 PARAKETE :Geminin hızını ölçer.300 Grt ve
üzeri gemilerde zorunludur
 AIS :Gemiye ait birtakım bilgileri diğer
istasyonlara otomatik olarak gönderir.300 Grt
ve üzeri gemilerde zorunludur.
5
 Elektronik Seyir Yardımcıları
 ECDIS :Elektronik harita ve bilgi
gösterim sistemidir.
 PUSULA :Geminin yönünü bulmaya
yarar.Elektronik olanına gyro pusula
denir.500 Grt ve üzeri gemilerde
zorunludur.Mıknatısi olanına manyetik
pusula denir.150 Grt ve üzeri
gemilerde zorunludur.
 Eletronik Seyir Yardımcıları
 OTOPİLOT :Gemide serdümen olmadan
gemiyi istenen rotada tutmak için kullanılır.
 RDF :Telsiz kerteriz cihazı.Dışarıdan gelen
telsiz sinyali ile mevki belirler.
 NAVTEKS :Sahildeki bir istasyon tarafından
seyirle ilgili gönderilen birtakım bilgileri
otomatik kaydeder.Tüm gemilerde zorunludur.
 VHF,HF,MF :Gemi ile diğer istasyonlar
arasında muhabere yapmaya yarar.
 Elektronik Seyir Yardımcıları
 VDR :Seyir bilgi kaydedici.3 000 Grt ve
üzeri gemilerde zorunludur.
 MAKİNE TELGRAFI :Ana makineye
kumanda eder.
 DEVİR GÖSTERGESİ :Pervanenin
dakikadaki dönme miktarını gösterir.
 DÜMEN MÜŞİRİ :Dümen açısını gösterir.
 ROTA:Geminin dakikadaki dönme hızını
açısal olarak gösterir.
 Elektronik Seyir Yardımcıları
 YALPA MÜŞİRİ :Geminin sancak-iskele
yalpa miktarını gösterir.
 DÜDÜK :Geminin yapacağı manevra
niyetini veya mevkiini sesli olarak belirtir.
 DÜRBÜN :Uzakta bulunan cisimlerin
detaylarını gösterir.
 SEKSTANT :Gökteki yıldızların yükseklik
açılarını ölçerek mevki bulmaya yarar.
 Seyir Yardımcıları
 BAROMETRE :Hava basıncını ölçer.
 TERMOMETRE :Hava sıcaklığını
ölçer.
 ANEMOMETRE :Rüzgarın hızını ve
yönünü gösterir.
 STOPWATCH :Zaman tutmaya
yarar.
 GPS
GPS (Global Positioning System;
Küresel Yer Belirleme Sistemi ya
da Küresel Konumlandırma
Sistemi), düzenli olarak kodlanmış
bilgi yollayan bir uydu ağıdır ve
uydularla arasındaki mesafeyi ölçerek
Dünya üzerindeki kesin yeri tespit
etmeyi mümkün kılar.
 GPS
Bu sistem, ABD Savunma
Bakanlığı'na ait, yörüngede
sürekli olarak dönen uydulardan
oluşur. Bu uydular radyo sinyalleri
yayarlar ve yeryüzündeki GPS
alıcısı bu sinyalleri alır. Böylece
konum belirlenmesi mümkün olur.
 GPS
UYGULAMA ALANLARI:
Askeri: GPS cruise füzelerinde
(kıtalar arası füzelerde) ve hassas
güdümlü füzelerde kullanılmaktadır.
Balistik füzelerede de fırlatma
pozisyonunun daha doğru olarak
hesaplanması için kullanılmaktadır.
 GPS
Araştırma: En pahalı GPS
alıcıları haritacılar tarafından
sınırların, yapıların, harita
işaretlerinin konum tespiti ve yol
yapım çalışmaları için
kullanılmaktadır.
 GPS
Görsel engelliler için: 1980'lerin
sonlarına doğru uygulamaya giren
GPS ile birlikte “MoBIC, Drishti,
Brunel Navigation System for the
Blind, NOPPA, BrailleNote GPS
and Trekker” isimli projeler
yürütülmeye başlamıştır.
 GPS
Denizcilik ve Havacılık: GPS
gemilerde ve uçaklarda da diğer
yön bulma aygıtlarına ek olarak
kullanılmaktadır. Bazı firmalar
yolcuların el tipi GPS alıcılarını
kullanmalarına izin
vermemektedir.
 GPS
NAVSTAR sistemi, uzay bölümü
(uydular), kontrol bölümü (yer
istasyonları) ve kullanıcı
bölümünden (GPS alıcısı) oluşur.
Uzay Bölümü
Uzay bölümü, en az 24 uydudan
(21 aktif uydu ve 3 yedek) oluşur
ve sistemin merkezidir. Uydular,
"Yüksek Yörünge" adı verilen ve
dünya yüzeyinin 20.200 km
üzerindeki yörüngede bulunurlar..
 GPS
Bu kadar fazla yükseklikte
bulunan uydular oldukça geniş
bir görüş alanına sahiptir ve
dünya üzerinde her zaman en
az dört uydunun görülebileceği
şekilde yerleştirilmişlerdir.
 GPS
Uydular saatte 7.000 mil hızla hareket
ederler ve 12 saatte, dünya çevresinde bir
tur atarlar. Güneş enerjisi ile çalışırlar ve
en az 10 yıl kullanılmak üzere
tasarlanmışlardır. Ayrıca güneş enerjisi
kesintilerine karşı (güneş tutulması vs.)
yedek bataryaları ve yörünge düzeltmeleri
için de küçük ateşleyici roketleri vardır.
 GPS
Uyduların her biri, iki değişik frekansta ve
düşük güçlü radyo sinyalleri
yayınlamaktadır. (L1, L2) Sivil GPS
alıcıları L1 frekansını (UHF bandında
1575,42MHz), ABD Savunma bölümü
alıcıları L2 (1227,60 MHz) frekansını
dinlemektedirler.Bu sinyal bulutlardan,
camdan ve plastikten geçebilir ancak
duvar ve dağ gibi katı cisimlerden
geçemez.
 GPS
GPS uyduları tarafından gönderilen
elektromanyetik dalgalar atmosferden
geçerken bükülmeye uğrarlar. L1 ve L2
bantları farklı dalga boylarına sahiptir ve
farklı oranda bükülmeye uğradığından
aradaki farklılık hesaplanarak atmosferik
bozulma engellenmiş olacaktır; bu şekilde
çok daha hassas bir yer bilgisi
hesaplanmış olur.
 GPS
Sadece L1 bandı kullanılarak 98
m. hassasiyet elde edilebilirken,
L1 ve L2 bantlarının ortak
kullanımı ile 1 m.'nin altında
hassasiyete ulaşmak mümkün
olmaktadır.
 GPS
Bu sinyallerin ana amacı yerdeki
alıcının, sinyalin geliş süresini
ölçerek, uyduya olan mesafesini
hesaplamayı mümkün kılmasıdır.
Uyduya olan mesafe, sinyalin
geliş süresi ile hızının çarpımına
eşittir.
 GPS
Sinyallerin kabul edilen hızı ışık
hızıdır. Gelen bu sinyal, uydunun
yörünge bilgileri ve saat bilgisi,
genel sistem durum bilgisi ve
iyonosferik gecikme bilgisini içerir.
Uydu sinyalleri çok güvenilir atom
saatleri kullanılarak zamanlanır.
 GPS

Kontrol Bölümü
Adından anlaşılacağı gibi, Kontrol
Bölümü, GPS uydularını sürekli
izleyerek, doğru yörünge ve zaman
bilgilerini sağlar. Dünya üzerinde 5
adet kontrol istasyonu bulunmaktadır.
(Hawai,Kwajalein, Colorado
Spring(Ana merkez),Ascension
adaları ve Diego Garcia)
 GPS
Bunlardan dördü insansız, biri
insanlı ana kontrol merkezidir.
İnsansız kontrol merkezleri,
topladıkları bilgileri ana
merkeze yollarlar. Ana
merkezde bu bilgiler
değerlendirilerek gerekli
düzeltmeler uydulara bildirilir
 GPS
 Kullanıcı Bölümü
Kullanıcı bölümü yerdeki
alıcılardır. Çeşitli amaçlarla GPS
kullanarak yerini belirlemek
isteyen herhangi bir kişi, sistemin
kullanıcı bölümüne dahil olur
Diferansiyel GPS
(DGPS)
Uyduların yeryüzüne göndermiş olduğu
elektromagnetik dalgalar atmosferin
iyonesfer tabakasından geçerken
çeşitli kırılmalara uğrarlar.Bu durum
GPS alıcısında 100 m kadar mevki
hatasına sebep olur.Bu hatayı telafi
etmek için yeryüzünde mevkisi belli
yerlere DGPS istasyonları yerleştirilir.
 DGPS
DGPS konsepti temel olarak
koordinatları bilinen bir noktada
konuşlu sabit alıcı ile anlık
konumu istenen gezici alıcı ve
veri aktarma sisteminden
oluşmaktadır
 DGPS
Bu sistemde konumu belirli referans
noktası üzerinde ölçüm yapılmakta ve
temel olarak ölçülerin olması gereken
değerleri ölçülerle karşılaştırılmaktadır.
Sabit alıcı da toplanan ölçüler ve
referans noktasının hassas koordinatları
daha sonra ölçü veya koordinat
düzeltmesi hesabında kullanılmaktadır.
 Kullanılan Band ve Menzil
 UHF 435-450 MHz
30 mil menzil
Doğruluk ±1 m
 HF 1.6-2.4 MHz
100 mil menzil
Doğruluk ±1 m
Kıyılarımızdaki DGPS istasyonları
 ECDIS
ELEKTRONİK HARİTA
GÖSTERİM
VE
BİLGİ SİSTEMİ
 ECDIS
ECDIS, denizcinin planlama ve emniyetli seyir
ihtiyaçlarına cevap vermek üzere elektronik
haritayı, seyir uydu sistemlerinden aldığı konum
bilgisiyle gösterebilen, kendisine bağlanan seyir
yardımcılarından elde ettiği veriyi ekran üzerinde
sergileyebilen, SOLAS 1974 Sözleşmesinin V/19
ve V/27 maddelerine göre, sistemde güncel
harita kullanılması ve uygun bir yedeğinin
bulunması durumunda, harita taşıma
yükümlülüğünü karşıladığı kabul edilen seyir
bilgi sistemidir.
 ECDIS
Günümüzde, seyirde kullanılan klasik
yöntemlere alternatifler aranmaktadır.
Gelişen teknoloji, köprüüstünde
planlamayı kolaylaştıracak, maliyetleri
düşürecek, zaman ve personel
tasarrufu sağlayacak, doğru, hassas
ve itimat edilebilir ürünler yaratmaya
ve sistemler kurmaya çalışmaktadır.
 ECDIS
Bu çalışmaların temelleri 1980’li yılların
başlarında, gemilerde kağıt harita yerine
bilgisayar ekranında görüntülenebilen
elektronik haritaların kullanılması fikriyle
ortaya atılmıştır. Yapılan çalışmaların
hedefi, denizcilerin kağıt ortamda alışık
olduğu standart, kalite ve güvenilirlikten
vazgeçilmeksizin, seyir emniyetini
artırmaktır.
 ECDIS
 Ölçek Bandı Kullanım Amacı - Ölçek Aralığı

 1 Planlama  1: 1 500 000 >

 2 Genel  1 : 350 000 - 1 : 1 499 999
 3 Kıyı  1 :  90 000 - 1 :       349 999 
 4 Yaklaşma  1 : 22 000 -  1 :       89 999 
 5 Liman  1 :  4 000  -  1 :       21 999 
 6 Yanaşma                 >  1 :         3 999  
 ECDIS
ENC’lerin numaralandırılmasında
sekiz karakter kullanılmaktadır. İlk
iki karakter üretici ülke kodunu,
üçüncü karakter ölçek bandını
(Seyir maksadına göre kullanım
amacı), son beş karakter ise
haritanın numarasını gösterir.
ECDIS TEN ÖNCE-ECDISTEN SONRA
 AIS
OTOMATİK TANIMA
SİSTEMİ
 AIS
 AIS Nasıl Çalışır?
AIS, VHF deniz bandında çalışan bir
transponder sistemidir. Bu sistem geminin
adı,çağrı işareti, mevkisi, o anki rotası,
eni-boyu, tipi, draftı tehlikeli yük varsa
cinsi gibi verileri diğer gemilere veya
sahile otomatik olarak iletir.Bu veri
aktarımı dakikada 2000 kez olur ve bilgiler
de her iki saniyede bir güncelleştirilir.
 AIS
Bu veriler diğer gemilerde veya
sahilde konumlanmış olan elektronik
harita gösterici (ECDIS) sistemler
üzerine aktarılır. Böylece
köprüüstünde bulunan elektronik
harita göstericisi üzerinde civardaki
bütün gemi trafiği radardaki gemi
ekosu gibi görünür; büyüklükleri de
gemilerin gerçek büyüklükleri ile
orantılı olarak değişir.
 AIS
Bu işaretler üzerine tıklandığında da o
gemiyle ilgili bütün bilgiler belirir: Adı,
tipi, MMSI numarası,IMO numarası ve
diğer hayati bilgiler gibi. Ayrıca bu
geminin manevrasıyla ilgili bütün
bilgiler de (CPA, TCPA,ROT gibi) bir
ARPA radardan daha doğru ve kesin
bir şekilde öğrenilebilir.
 AIS
Böylece önceden sadece modern VTS
operasyon merkezlerinde bulunan
ekran bilgileri AIS ile donatılmış olan
her geminin köprüüstünde
bulunabilecektir. Bu bilgileri kullanarak
artık “sancağımdaki gemi” vs. demek
yerine doğrudan geminin adını görüp
çağrı yapmak mümkün olabilecektir.
AIS, 2004 yılından bu yana tüm ticari
gemilerde zorunlu olarak bulundurulmaktadır. 
Sistem, AIS Transponder cihazının
bulundurulduğu geminin montaj esnasında
girilen ve daha sonra değiştirilemeyen  Statik
(Kalıcı) Bilgileri, seyir esnasında anlık olarak
belirlenen Dinamik  (Değişken) Bilgileri ve
geminin seferine özel oluşturulan Sefer
Bilgilerinin, düzenli aralıklarla VHF kanalları
üzerinden yayınlanması esasına
dayanmaktadır.
 AIS Bileşenleri
Aşağıda görüldüğü şekilde
içerisinde belirlenen uluslar arası
standartlara uygun şekilde 2 AIS
Alıcı, 1 DSC Alıcı, 1 AIS Verici ve
gerekli diğer elektronik sistemleri
içeren cihazlar ise AIS
Transponder olarak
adlandırılmaktadır:
Mevki ve zaman bilgileri ise dar
sular için orta frekans diferansiyel
GNSS alıcısını da içeren GPS
sistemlerinden elde edilir. Diğer
bilgiler de eğer varsa gemideki
diğer elektronik donanımlardan
standart deniz veri bağlantısı
aracılığıyla AIS sistemine aktarılır.
Rota bilgileri bütün AIS donanımlı
gemiler tarafından verilecektir.
Karaya göre hız, dönüş hızı, meyil
açısı, geminin baş-kıç hareketi,
varış limanı ve ETA gibi diğer
bilgiler de istendiğinde AIS
aracılığıyla aktarılabilir ve
görülebilir.
ITU (International Telecommunication
Union)  tarafından bu kanallar AIS1 -
87B (161.975 MHz) ve AIS2 - 88B
(162.025 MHz) olarak belirlenmiştir.
Hem 25 kHz'lik  ve hem de 12,5
kHz'lik simplex kanal band genişlikleri
kullanılabilmektedir
 Raporlama periyotları
 Demirde 3 dakika
 0-14 knots(rota sabit) 12 saniye
 0-14 knots(rota değişiyor) 4 saniye
 14-23 knots(rota sabit) 6 saniye
 14-23 knots(rota değişiyor) 2 saniye
 >23 knots(rota sabit) 3 saniye
 >23 knots(rota değişiyor) 2 saniye