1

HYRJE NE MULTIMEDIA
Leksion 1

Objektivat
N fund t ktij leksioni, do t jeni ne gjendje :
t prcaktoni termat dhe konceptet themelore t
lidhura me teknologjit multimediale
t kuptoni historin dhe evoluimin e medias dhe
teknologjive multimediale
t bni dallimin midis tipeve lineare dhe jo-lineare t
sistemeve multimediale
t prcaktoni katr karakteristikat e nj sistemi
multimedial

Historia e Multimedias
far mund t themi
pr evoluimin e mediave q
ka ndodhur gjat
mijra viteve?
Q ne koht e hershme,
njerzit
kan patur nevojn pr t
komunikuar me njri-tjetrin
Kjo krijoi at q quhet
si media komunikimi

http://www.december.com/present/mediaev.html

Multimedia
Nocioni i Multimedias
Prbehet nga dy fjal:
Multi (Latin)= shum;
Medium (Latin) = Nj substanc prmes s
cils dika mbartet apo transmetohet.

far sht Multimedia?

Multimedia mund t jet do kombinim
i grafiks, tekstit, tingullit, animacionit
dhe videos, pr tu komunikuar idet prdoruesit n
mnyr efektive, q ofrohet nga kompjuteri apo
pajisje t tjera elektronike

far sht Multimedia? (Prkufizim tjetr)

Multimedia sht do kombinim t tekstit, artit,
tingullit, animacionit, dhe videos. Ajo u shprndahet
prdoruesve me an t mjeteve elektronike ose
dixhitale. Zhvillimi i nj projekti multimedial krkon
aftsi krijuese, teknike, organizative, dhe t biznesit.
Tay Vaughan
Multimedia : Making it work 7th Ed.

far sht Multimedia? (Prkufizim tjetr)

Multimedia sht paraqitja e nj aplikacioni
kompjuterik (zakonisht interaktiv) , duke prfshir
elemente t mediave t tilla si grafika, teksti,
video, animacioni dhe tingulli n kompjuter.
Stephen McGloughlin
Multimedia: Concepts & Practice

Blloqet e Ndrtimit t Multimedias

Mjedisi
Dixhital

Perdoruesi

Elementet e Multimedias

Pse Multimedia?
Lehtsi prdorimi
Ndrfaqe intuitive
Eksperienc imponuese
Ndrveprim pr t mesuar vet dhe memorizim m i
mir
Kuptim m i mir
Efektivitet i kostos
M shum argtim = efikasitet m i madh

10

Multimedia ka nj disa tipare t dallueshme dhe

unike, duke prfshir:
Bazuar n Konin e t msuarit te Edgar Dale, njerzit kujtojn
mesatarisht:
10% t asaj far lexojn,
20% t asaj far dgjojn,
30% t asaj far shohin,
50% t asaj far shohin dhe dgjojn, teknika e multimedia
Elementet e pasur dhe sistemi i shprndarjes multi-sensorial t
multimedias mund t lehtsoj shum memorizimin e njohurive
t reja

11

12

Tipet e Multimedias
Multimedia Lineare

Prdoruesit kan shum pak kontroll mbi

prezantimin

Multimedia Jo-lineare/Interaktive
Prdoruesit diktojn rrjedhn e
prezantimit.

13

Tipet e Multimedias:
(1) Multimedia Lineare
Prdoruesi rri duarkryq dhe shikon
prezantimin
Prezantimi zakonisht luhet nga fillimi
deri n fund apo edhe prsritet
vazhdimisht pr t paraqitur
informacionin.
Nj film sht nj lloj i zakonshm i
multimedia lineare

14

Tipet e Multimedias :
(2) Multimedia Interaktive

Prdoruesit e kontrollojn shprndarjen e elementeve

- kontrollojn se far dhe kur. Prdoruesit kan
aftsin pr t lvizur ose t ndjekin rrug t
ndryshme prmes prezantimit t informacionit.

Avantazhi: mund t paraqiten fusha komplekse te

informacionit.
Dizavantazhi: prdoruesit mund t humbasin n
"autostradn e informacionit" masiv.
I Dobishm pr: Arkiv informacioni (enciklopedi),
arsim, trajnim dhe argtim.

15

far sht nje Projekt Multimedial?

Nj mjet software, mesazhet, dhe prmbajtja, t gjitha
s bashku prbjn nj projekt multimedial.
Nj projekt multimedial i drguar tek prdoruesit
prfundimtar, me ose pa udhzimet quhet nj titull
multimedial.
Nj projekt multimedial mund t jet kalohet n web.
Authoring tools prdoren pr t perzier elemente
multimediale n nj projekt.
Kto mjete software jan t dizenjuara pr t
menaxhuar elementet individuale multimediale dhe t
sigurojn bashkveprimin e prdoruesve.

16

Shprndarja dhe prdorimi i Multimedias

Mediat kryesore pr shprndarjen e projekteve
multimediale jan:
Compact disc read-only (CD-ROM).
Digital Versatile Disc (DVD) / Blu-ray Disc

Projektet Multimediale gjithashtu mund t

shprndahen online ne web

17

Shprndarja dhe prdorimi i Multimedias:

(1) CD-ROM
CD-ROM sht mediumi m kosto-efektiv pr
shprndarjen e projekteve multimediale.
Ai mund t prmbaj deri n 80 minuta video fullscreen ose audio.
CD Burners prdoren pr t lexuar disqe dhe per
konvertimin e disqeve ne formate audio, video, dhe
t dhnash.

18

Shprndarja dhe prdorimi i Multimedias:

(2) DVD / Blu-ray

Teknologjia Multilayered DVD rrit kapacitetin e teknologjis

aktuale optike n 18 GB.
DVD authoring and integration software prdoren pr t
krijuar menu interaktive per filma dhe lojra.
DVD Burners prdoren pr t lexuar disqe dhe per
konvertimin e disqeve ne formate audio, video, dhe t
dhnash.
BD Blu-ray disc (Blu-ray Disc Association BDA)

format i gjenerats se re pr video me definicion t lart dhe

densitet t lart t dhnave.
Nj disk me nje shtrese t vetme-layer disk mund t prshmbaje
23.3, 25, apo 27 GB (t mjaftueshme pr rreth katr or video
high-definition me audio)
suporton 25GB pr nj shtres, 50GB pr dy dhe 100GB pr
katr

19

Shprndarja dhe prdorimi i Multimedias

(3) Online
Multimedia mund t shperndahet n internet
Tela bakri, fibr qelqi, dhe radio / teknologjive
celulare gjithashtu shrbejn si nj mjet pr
drgimin e skedareve multimediale npr nj rrjet
Prdorimet Online prfshijn:
Librat dhe revistat, Edukimi
Filma, Muzike
Lajme dhe moti
Harta

20

Aplikime te Multimedias
Biznes - aplikacionet e biznesit pr multimedia
prfshijn prezantimet n trajnime, marketing,
reklama, prezantime produktesh, baza te dhenash,
katalog, drgimini e menjehershm t mesazheve,
dhe komunikimin n rrjet.
Shkollat - Programe edukative mund t zhvillohen
pr t pasuruar procesin e t msuarit.

21

Aplikime te Multimedias
Shtpi Shumica e projekteve multimediale arrijn
n shtpit tuaja nprmjet grupe televizive apo
monitorve q kan t integruar inputet e
prdoruesve.
Vende publike - Multimedia do t bhen t
disponueshme n terminale ose kioska pr t
siguruar informacion dhe ndihm.

22

Aplikacionet Multimediale
Shembuj te Aplikacioneve Multimediale:
Digital video editing and production
systems
Electronic Newspapers/Magazines
Games
Groupware
Home shopping
Interactive TV
Multimedia courseware
Video conferencing
Video-on-Demand (VoD)
Virtual reality

23

Karakteristikat e Sistemeve Multimediale

Sistemet Multimediale duhet t jen t kontrolluar
nga kompjuteri.
T gjith komponentt e multimedias jan t
integruar.
Ndrfaqja e prdoruesit prfundimtar mund t lejoj
interaktivitet.
Informacioni duhet t paraqitet n form dixhitale.

24

Pyetje?

25

Referenca
Vaughan Tay. Multimedia: Making It work. 7th
Edition. McGraw Hill
McGloughlin Stephen. Multimedia: Concepts and
Practice. Prentice Hall