Udhezues Gjuha 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3
Udhzues pr msuesin
Gjuha shqipe 3
Prgatitur nga:
Brisida ekrezi
Ilda Alushaj

UDHZUESI PR GJUHN SHQIPE 3
Kritere t hartimit t tekstit Gjuha shqipe 3
Teksti Gjuha shqipe 3, ashtu si parashihet n programin e ri, synon q t realizoj standardet e msimit t gjuhs
shqipe dhe tu msoj nxnsve t klass s tret gjuhn shqipe, pr t komunikuar sa m mir, m bukur e m
lehtsisht, me goj e me shkrim n situata t ndryshme. Kt synim, ashtu si dhe n tekstin Gjuha shqipe 2, jemi
prpjekur ta realizojm nprmjet integrimit plotsisht t katr linjave t msimit t gjuhs: t lexuarit, t folurit, t
shkruarit dhe njohurive gramatikore.
Kto katr linja t programit jan realizuar n tekst nprmjet rubrikave:
T LEXUARIT
T FOLURIT
T SHKRUARIT
GRAMATIKA
Pjest e zgjedhura t Leximit

Bisedojm s bashku
Shkruajm
Njohim gjuhn ton
Kto rubrika prfshihen n gjasht kapitujt kryesor t librit, t ndar nga ana tematike dhe didaktike:
I. Rubrika Lexojm sht ndrtuar sipas tematiks n ndarjet e mposhtme:
Un msoj nga t rriturit.
Un msoj nga natyra.
Un msoj nga miqt e mi.
Un msoj nga lojrat dhe fantazit.
Un msoj nga kompjuteri.
Un msoj nga prrallat.
Un msoj nga tregimet.
Ndarja n tematikat e msiprme dhe zgjedhja e pjesve nuk sht bazuar n synime antologjike, por n synimet
didaktike e shkencore t ksaj lnde. Pjest e zgjedhura n shum raste jan prshtatur nga autoret e tekstit,
me qllim q t shkarkohen nga mbingarkesa leksikore e sintaksore. Gjithashtu, pr arsye didaktike, disa pjes
jan shkruar posarisht nga autoret e tekstit q paraqiten n tekst me inicialet R. P dhe N. P.
N rubrikn Un msoj nga t rriturit prfshihen pjes me tem nga jeta e prditshme e nxnsit n shkoll,
n familje, n mjedisin prreth. Nprmjet ksaj teme zgjerohet fjalori i tyre si n t folur, ashtu dhe n t shkruar.
Gjithashtu, nprmjet pjesve t zgjedhura nxnsi merr mjaft mesazhe, t cilat ndikojn n formimin e karakterit t
tij, n mnyrn e t sjellit me t tjert brenda dhe jasht shtpis. Pjest e zgjedhura dshmojn tipa t ndryshm
shkrimi, si: copza letrare nga tregimet e romanet pr fmij, shkrime t marra nga gazetat dhe revistat pr fmij,
lloje t ndryshme t t shkruarit q lidhen me shkrimin e kshillave, t t drejtave t fmijve etj.
N rubrikn Un msoj nga miqt e mi prfshihen pjes me tema nga marrdhniet e fmijve me njri-tjetrin.
Aty mbizotron tema e miqsis, tema e solidaritetit, e mbshtetjes q duhet ti japin fmijt njri-tjetrit, dashuria
pr kafsht etj. Pjest e zgjedhura dshmojn tipa t ndryshm shkrimi, q lidhen me copza letrare (n proz
dhe n vargje), shkrime t llojit t intervists, t rregullave, gazmoreve, recetave etj.
N rubrikn Un msoj nga prrallat nxnsi nxitet t futet n botn e fantazis, t njoh personazhet e
prrallave, t marr mesazhin e tyre q lidhet me fitoren e s mirs etj. Gjithashtu, n kt rubrik ai njihet me
lloje t ndryshme prrallash, me personazhe njerz apo kafsh (fabulat), me prrallat popullore, q ndryshojn
nga prrallat e shkruara nga shkrimtar t ndryshm etj. Nprmjet ksaj rubrike pasurohet fjalori i tyre me fjal
e shprehje sa t dashura, aq edhe t largta pr ta.
N rubrikn Un msoj nga tregimet nxnsi futet n botn e tregimeve historike, njeh personazhe e ngjarje
reale historike. Gjithashtu, n kt rubrik prfshihen edhe personazhe t krijuara nga autor t ndryshm, t cilat
sjellin mesazhet e tyre t dashuris pr vendin, pr flamurin, pr gjuhn etj. Nprmjet ksaj rubrike pasurohet
fjalori i nxnsve dhe zhvillohen aftsit komunikative t tyre pr t folur si t rritur pr ngjarje dhe personazhe
historike, duke mbajtur edhe qndrimin e tyre.
N rubrikn Un msoj nga natyra nxnsi nxitet t futet n brendsi t natyrs, me qllim q ta shijoj at sa
m shum, ta doj dhe ta mbroj. N kt rubrik jan zgjedhur copa letrare n proz e n poezi, t cilat pasurojn
fjalorin e nxnsit, e nxisin at t flas dhe ta prshkruaj sa m bukur natyrn.

N rubrikn Un msoj nga lojrat dhe fantazit nxnsit i nxitet fantazia e tij fmijrore, shtyhet t mendoj pr
tema t tilla q e shqetsojn at, si: frika, magjia, nprmjet figurave reale si dhe atyre fantastike, si: magjistart
apo fatat. Kjo rubrik i zgjeron dhe i pasuron atij fjalorin n t folur dhe n t shkruar; e bn at t shprehet hapur
pr ndjesit q gjenden n nnvetdijen e tij.
N rubrikn Un msoj nga kompjuteri nxnsi nxitet t familjarizohet me kompjuterin, qoft si teknologji
bashkkohore, qoft si terminologji gjuhsore. Nprmjet ksaj rubrike ai njihet me shkrime t tipit informativ dhe
njohs pr figura t ndryshme apo ngjarje t njohura nga bota.
T lexuarit
Pjest prgjithsisht parashikohen t zhvillohen n 2 or, veanrisht ato pjes q jan t gjata. Kjo sht br
me qllim q n orn e par nxnsi t ushtrohet n t lexuarin e pjess, ndrsa n orn e dyt, t arrij t kap
kuptimin e pjess dhe t shpreh edhe qndrimin e tij ndaj tems s trajtuar. Pr kt ai ndihmohet edhe nga
aparati pedagogjik i do pjese.
N parashikimin e br nga ana jon n planin analitik nuk jan llogaritur ort pr lexime jasht klase, prandaj mjaft
pjes jan parashikuar t zhvillohen n 2 or. Pr t realizuar edhe ort e leximeve jasht klase, msuesi/ja mund
ti zhvilloj disa pjes n nj or ose t mos i zhvilloj fare. Msuesi/ja sht i lir t zhvilloj aq pjes sa e sheh t
arsyeshme, por gjithmon do t mbaj parasysh q n planifikimin e tij t ruaj ato pjes q kan lidhje t ngusht
me rubrikn Flasim dhe Shkruajm. Po kshtu, pjest q jan n fund t librit mund t prdoren nga msuesi/ja
si lexime jasht klase.
Aparati pedagogjik realizohet nprmjet ktyre rubrikave.
a. Pyetje rreth tekstit,
b. Kthehu te teksti,
c. Gjetja e prgjigjeve t sakta,
d. Po ti? (Vlersimi subjektiv i pjess.)
Rubrika Pyetje rreth tekstit, synon marrjen e kuptimit trsor t tekstit gjat ushtrimit t t lexuarit. Kjo rubrik
sht shkalla e par e kuptimit t prgjithshm t tekstit. Prandaj punimi i pyetjeve t dhna dhe t tjera q mund t
mendoj msuesi, jan shum t rndsishme, pasi q aty kalohet n shkallt e tjera t njohjes s tekstit. Nprmjet
ktyre pyetjeve nxnsi ushtrohet jo vetm pr t folurin, po edhe pr lidhjen logjike t mendimeve t tij.
Rubrikat: Kthehu te teksti, Gjetja e prgjigjeve t sakta synojn q nxnsi ta mbaj sa m gjat tekstin n dor
duke e detyruar at q t rikthehet disa her te teksti. Alternativat n kt rubrik jepen her mir dhe her gabim.
Nprmjet ksaj rubrike trhiqet vmendja e nxnsit n drejtim t detajeve, hollsive. Alternativa, q i krkohet, e
bn nxnsin t krkoj n tekst at pjes, grup fjalsh a nj fjal t vetme q i duhet atij. Krkimi i fjals n tekst
edukon dhe ngulitjen pamore t fjals a pjesve t tekstit. Pra, nprmjet ksaj rubrike synojm t realizojm jo
nj lexim trsor, por leximin me synim. Ky sht nj lexim me laps n dor.
Rubrika: Po ti? Synon q nxnsi t shpreh mendimin e gjykimin e tij pr ato q msoi. Nprmjet ksaj
rubrike nxnsi v n prdorim, n mnyr t pavarur, fjalt e reja q msoi, prpiqet t argumentoj veprimet e
personazheve, t krahasoj etj.
Prve ktyre rubrikave q jan m kryesoret, n rubrikat e leximit ka edhe pun me krkesa t ndryshme dhe
specifike pr secilin tekst t zgjedhur (p.sh.: Plotso, Lidh me shigjet...). Disa her nxnsit i krkohet ndonj
detyr e shkurtr me shkrim, e cila krkohet t punohet n Fletoren e puns.
T folurit
Temat e T folurit jan parashikuar q t zhvillohen n 1 or.
Kto tema jan t integruara me tematikn e pjesve t leximit. Pasi nxnsi e analizon nj pjes t lexuar, atij
i krkohet t reflektoj se si e prjeton at ngjarje n jetn e tij personale.
Qllimi i temave t ksaj rubrike nga ana e standardeve lndore sht q nxnsi:
t ushtroj t folurin pr tema nga m t ndryshmet,
t zgjeroj fjalorin n varsi t ktyre temave dhe ti prdor fjalt e reja n situata t tjera t ngjashme,
t flas qart e pa gabime,
t lidh me logjik fjalt n fjali, si dhe t lidh sakt fjalit pr t dhn mendimin e tij,
t prshkruaj me goj nj personazh dhe t jap mendimin e tij pr t,
t tregoj se si ka kaluar n nj shtitje, si luan me shokt, si reflekton ndaj t tjerve n shtpi apo
mjedisin e jashtm, si i prjeton ngjarjet, prrallat, tregimet, emocionet dhe mbresat.
T shkruarit
Secila tem e ksaj rubrike do t zhvillohet n 1 or. Temat e ksaj rubrike jan t integruara nga ana tematike
me pjest e leximit dhe rubrikn T flasim.
N fillim t ksaj rubrike sht mir q msuesi prpara se nxnsit t fillojn t shkruajn t bj nj paraprgatitje

me goj rreth tems q do t shkruhet.
Qllimi i ktyre temave nga ana e standardeve lndore sht q nxnsi:
t shkruaj sakt dhe pa gabime fjal nga fjalori i fushave t ndryshme,
t lidh me logjik fjalt n fjali si dhe t lidh fjalit pr t arritur n prshkrimin e nj teksti t shkurtr,
t marr njohuri rreth elementeve t para fillestare letrare dhe t realizoj prshkrimin e personazhit,
shkrimin e prmbledhjes, t rendit ngjarje sipas skems s tregimit, ti vendos titull nj teksti,
t shkruaj nj prrall etj.
N mbshtetje t ksaj rubrike vjen edhe rubrika e Njohurive gjuhsore.
Njohurit gjuhsore
Temat e ksaj rubrike jan parashikuar t zhvillohen n 1 ose n 2 or, varsisht nga materiali. Dukuria e re
gjuhsore paraprihet nga rubrika Kujtojm, ku nxnsi duhet t kujtoj njohurit q di rreth asaj teme. M pas
shtjellohet njohuria e re, e cila ve shembujve dhe arritjes n prkufizimin e thjesht, mbshtetet edhe me ilustrime
a skema t thjeshta, n mnyr q nxnsit ti ngulitet sa m mir kjo njohuri dhe nga ana pamore. Gjithashtu,
n shtjellimin e dukuris gjuhsore i sht dhn rndsi trajtimit nga ana logjike, q nxnsi t mos e msoj
n mnyr mekanike. Shembujt e prdorur jan shum t thjesht e t pangarkuar stilistikisht. Kta shembuj nuk
jepen me fjali t shkputura, por prgjithsisht n tekste t shkurtra, n dialog etj., q njohurit t mos merren t
shkputura e si qllim n vetvete. sht pasur kujdes q n shembujt t prdoren fjali t thjeshta dhe jo t prbra,
sepse n kt klas nxnsi nuk e mson fjalin e prbr.
Konceptimi i ushtrimeve sht br i till q dukuria gjuhsore e nj teme t dhn t vihet n kontekste t
ndryshme, si fjal n vetvete dhe n funksionin e saj n fjali.
T gjitha temat e gramatiks jan trajtuar n mnyr t till q nxnsi ti marr njohurit gjuhsore n mnyr
intuitive dhe t lidhura me T lexuarin, T shkruarin dhe T folurin, prandaj nuk duhet t ngulet kmb q nxnsi
t thot prmendsh prkufizimin, por ta kuptoj at dhe t prdor ku dhe si duhet njohurit gjuhsore t fituara.
Interpretimi i ilustrimeve dhe i fotografive
Gjat gjith tekstit msuesi/ja duhet t jet i vmendshm ndaj ilustrimeve dhe fotove q jan pasqyruar n libr.
Secili prej tyre sht vn me nj qllim didaktik t caktuar dhe sjell nj informacion t caktuar.
N rubrikn e Leximit duhet ti kushtohet nj vmendje e madhe ilustrimit. Ilustrimet jan dhn me ngjyrime
stilistike pr ta trhequr nxnsin drejt pjess q lexon dhe gjithashtu pr t ilustruar ann stilistike t tekstit. N
kt rast kjo do t thot se figuracioni letrar, simbolika, metafora, epiteti etj. nuk jepen si n moshat e rritura, me
fjal t vshtira e t pakapshme, por me ilustrime. Kjo mnyr zhvillon imagjinatn te nxnsi, shpirtin e tij artistik
dhe jep njohurit e para drejt ilustrimit, vizatimit, q t arrij m von deri te piktura. Prandaj msuesi/ja duhet tia
drejtoj vmendjen nxnsit jo vetm drejt tekstit pr lexim, por edhe drejt detajeve t vizatimit.
Teksti i nxnsit sht i shoqruar me Fletore pune, ku ka ushtrime mjaft t larmishme q duhet t zhvillohen
kryesisht te rubrikat: Shkruajm dhe Njohim gjuhn ton. N kt udhzues jan parashikuar edhe temat dhe si
do t punohet me fletoren e puns.
N kt renditje msuesi/ja sht i lir t bj ndryshime sipas krkesave t tij/saj specifike. Ka pjes leximi q
disa msues duan ti zhvillojn n 2 or e disa t tjer n 1 or, gj q varet nga niveli i nxnsve t nj klase t
caktuar. Po kshtu, nse vijn njra pas tjetrs tri or rresht T lexuarit ose T folurit, msuesi mund t ndryshoj
renditjen e temave duke futur ndrmjet nj tem gramatike apo nj tem T shkruari.
N 90 ort e temave t leximit jan prfshir dhe leximet jasht klase pr t cilat mund t shfrytzohen dhe
pjes nga teksti.
10
11
12
13
14
Metoda pr leximin - Grafikt organizues

Vshtrim i prgjithshm mbi metodat e leximit
Leximi, si proces, sht nj nga elementet themelore t msimdhnies s lnds t gjuhs shqipe. Ve
teknikave t njohura, si: leximi me z, leximi heshtazi, leximi zinxhir, leximi i prsritur, q kan si qllim aftsimin
e nxnsve pr t lexuar rrjedhshm, shpejt e sakt, sot prdoren me shum efikasitet edhe shum metoda e
teknika q nxitin mendimin e pavarur e kritik t nxnsit. Me shum efikasitet prdoren grafikt organizues t
llojeve t ndryshme, me an t t cilve bhet i mundur aktivizimi i njohurive dhe aftsive t nxnsve, si: aftsive
shprehse dhe t t mbajturit mend. Me an t grafikve organizues bhen t matshm dhe objektivat e arritjes
n lndn e leximit. Llojet e grafikve, si: Dora e pyetjes, Harta e ngjarjes, Parashikimi mbi baz t titullit e fjalve
ky (parashikimi me terma paraprak), Diagrami i Venit, grafikt pr punn me fjalorin, pr analizn e personazhit
etj. bjn t mundur q nxnsi n mnyr t pavarur ose nn drejtimin e msuesit t tregoj s sht n gjendje
t lexoj dhe t kuptoj prmbajtjen e asaj q lexon, t analizoj, t krahasoj dhe t krijoj pr situata t njohura
e t panjohura.
Prse ndihmojn grafikt organizues?
Grafikt organizues prezantojn informacionin n mnyr pamore t qart dhe t kuptueshme.
Qllimi nuk sht thjesht prezantimi i prmbajtjes s informacionit, por krijimi i nj lidhjeje midis njohurive t
dhna dhe ideve. Ato i ndihmojn nxnsit t tregojn dhe rikujtojn informacionin q kan n dor si dhe t
zbrthejn kuptimin e asaj q lexojn.
Procedura e metodologjis:
1. Shpjegojuni nxnsve qllimin dhe dobin e prdorimit t grafikve organizues. Tregojuni atyre se, duke
prdorur nj grafik organizues, ata mund t zhvillojn aftsit e tyre shprehse dhe t t mbajturit mend.
2. Shpjegojuni konkretisht nj grafik organizues.
3. Modeloni dhe shpjegoni se si t prdorin nj grafik organizues me nj informacion t njohur, pastaj me
informacionin e ri.
4. Krkojuni nxnsve t plotsojn n grup nj grafik organizues me informacione t njohura prpara se ta
zbatojn me informacione t reja.
5. Krkoni q nxnsit t shfaqin mendimin e tyre nse u plqen grafiku organizues dhe si mund ta prdorin
pr qllime t tjera.
6. Krijojuni mundsi nxnsve t prdorin grafikun organizues.
7. Inkurajoni nxnsit t ndrtojn grafikun e tyre organizues.
15
GRAFIK ORGANIZUES PR PUNN ME FJALORIN

Kta grafik msuesi i prdor q nxnsit pasi t lexojn tekstin, t nxjerrin fjalt e reja e t pakuptueshme pr
ta, ti shpjegojn vet dhe t krijojn fjali me to.
Grafik organizues 1: - Puno me fjalorin
Tema:
- Hajdi dhe Klara
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
Prkufizimi n fjalor
q t udit shum,
t l me goj hapur,
t mahnit.
Sinonime me
E uditshme
Sinonime me
E habitshme
Fjala
E mahnitshme
Sinonime me
E mrekullueshme
Prdore n fjali.
Pamja e Klars ishte e mahnitshme.
Pamja e perndimit t diellit ishte e mahnitshme.
16

Grafik organizues 2: - Puno me fjalorin
Tema:
- Bukuroshja e Fjetur
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
FATA
Figura ose simboli
Fjala
1. Si e kupton ti fjaln? ......................................................................................................................
2. Krko fjaln n fjalor dhe shkruaj kuptimin e saj.

..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
3. Formo fjali me fjaln ........................................................................................................................
17

Grafik organizues 3: - Dora e pyetjeve
Tema: .......................................................
Pr analizn e tekstit mund t prdoren grafikt organizues, si: Dora e pyetjeve, Harta e ngjarjes, Rrethi i
koncepteve, Piramida e ngjarjes, Zinxhiri i shkaqeve etj.
Grafiku Dora e pyetjeve prdoret pas leximit t tekstit. Ajo i ndihmon nxnsit pr t ritreguar ngjarjen dhe pr
t organizuar mendimet.
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
Kush
hi?
ndod
ndodhi znka?
fa
Ku
filloi t prkulej
Kur
sh
Ps
llje
n
i sj
e
sho
r?
so
rye
nd
ry
ik
zh
na
rso
pe
R
i
ko
ja?
Si
prfundoi ngjarja?
18

Grafik organizues 4: - Harta e ngjarjes
Tema:
- Gjuha e nns
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
far ndodhi?
Nj vajz shqiptare q jeton jasht
shtetit, nuk di t flas shqip.
Kur ndodhi?
Ku ndodhi ngjarja?
N nj dit vere.
N plazh, n nj mbltore.
Harta e ngjarjes
Kush u prfshi n ngjarje
Si ndodhi?
Vajza 9 vjee, shitsja,
Shitsja e pyeste, vajza nuk mund
teto Shpresa, nj djalosh.
t prgjigjej n shqip.
Pse ndodhi?
Vajza jetonte n Itali dhe kishte
harruar gjuhn e nns.
19

Grafik organizues 5: - Rrethi i koncepteve
Tema: .........................................................
Ky grafik realizon t njjtin synim si grafiku Harta e ngjarjes, Dora e pyetjeve etj., por prdoret pr t hequr
monotonin e prsritjes s grafikve.
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
Kush, far?
fa
Si
i?
br
Rrethi i
koncepteve
Ps
e?
?
ur
K
Ku?
20

Grafik organizues 6: - Parashikimi i ngjarjeve n baz t titullit dhe ilustrimeve
Tema: .........................................................
Nxnsit plotsojn nj organizues grafik me t dhnat e mposhtme:
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
Lexo titullin dhe shiko ilustrimet e ngjarjes. Si mendon ti, pr far bhet fjal n kt pjes?
Un mendoj se n kt tregim bhet fjal pr__________________________________
Pas leximit vizato dika q t ka br prshtypje nga ngjarja.
21

Grafik organizues 7: - Grafiku alfabetik
Tema: .........................................................
Si realizohet: Nxnsve u shprndahet modeli i paraprgatitur nga msuesi/ja. Ata mund t punojn individualisht,
n dyshe apo n grup, n varsi t kushteve. Nxnsit mundohen q t plotsojn brenda nj kohe t caktuar nga
msuesi/ja sa m shum fjal n seciln kuti t shkronjave. M pas ata krahasojn punn e br (individualisht,
n ift ose n grupe) sidomos pr shkronjat pr t cilat ka m shum vshtirsi pr t gjetur fjal n lidhje me
temn e dhn.
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
ORGANIZUES ALFABETIK
A
DH
GJ
LL
NJ
RR
SH
TH
XH
ZH
22

Grafik organizues 8: - Ritregimi i ngjarjes
Tema: .........................................................
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
Personazhet: Ymer Aga, mbreti, e bukura

_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Problemet: Ymer Aga i burgosur i krkon mbretit ta liroj, sepse ka dhn fjaln _______________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Ngjarja
Ktu fmijt shkruajn shkurt ngjarjen me fjalt e tyre.
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Zgjidhja:
Mbreti i dha lirin Ymer Ags, sepse e meritonte at.
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
23

Grafik organizues 9: - Piramida e ngjarjes
Tema:
- Rosaku i shmtuar
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
Me an t ktij grafiku vihen n dukje astet kryesore t analizs s nj pjese, si jan:
personazhi kryesor e tiparet e tij kryesore (1, 2)
vendi ku ndodh ngjarja (3)
problemi kryesor (4)
shtjellimi i ngjarjes (5, 6, 7)
zgjidhja e problemit (8)
Me an t ktij grafiku, nxnsit ushtrohen t zbulojn thelbin e problemit, t flasin shkurt e qart.
Udhzim: Zgjidh me kujdes fjalt e duhura pr t prshkruar shkurt tregimin apo prralln. Shkruaj me t madhe
shkronjn e par t do rreshti.
Rreshti 1
Rreshti 2
Rreshti 3
Rrjeshti 4
Rreshti 5
Rreshti 6
Rreshti 7
Rreshti 8
Nj fjal - Q tregon zakonisht emrin e personazhit kryesor.

Dy fjal - Prshkrimi i personazhit.
Tri fjal - Prshkrimi i vendit t ngjarjes.
Katr fjal - Paraqitja e shtjes ose problemit.
Pes fjal - Fillimi i ngjarjes (s pari).
Gjasht fjal - ndodh m pas (s dyti).
Shtat fjal -Prshkrimi i ngjarjes (s treti).
Tet fjal - Formulimi i zgjidhjes s problemit.
Shembull:
1. Rosaku
2. I vogl, i shmtuar
3. Pamja e rosakut ndryshe.
4. Rosakt tallnin rosakun ngjyr kafe.
5. Rosaku largohet nga shtpia e tij.
6. Mbi oborrin e shtpis s re pa mjellmat.
7. Ai friksohet mos e tallin mjellmat pr pamjen.
8. Rosaku mjellm u bashkua me familjen e tij t mjellmave.
24

Grafik organizues 10: - Personazhi dhe un
Tema: ...............................
Ky grafik e ndihmon nxnsin t zbuloj cilsit e personazhit. Ai mson t krahasoj personazhin me veten
dhe t flas n situat t re, duke zbuluar me sinqeritet cilsit e dshirat e veta.
Emri i nxnsit:________________________________
Titulli: ________________________________________
1. Plotso:
Un
Emri: ...................................................
Personazhi
Emri: ........................................................
2. Plotso tabeln:
Dshirat e mia
Dshirat e ............................
Cilsit e mia
Cilsit e ............................
Un ngjaj me ..................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
Un ndryshoj me ............................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
25
Msime model
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Erdhi koha
Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

T tregoj at q ndien pr fillimin e shkolls.
T prshkruaj stinn e vjeshts.
T lexoj me intonacionin e duhur vjershn.
T recitoj me z t lart.
T tregoj pr punt n stinn e vjeshts.
Materiale: Fotografi t pushimeve verore, pamje nga stina e vjeshts.

Fjal ky: Vjeshta, shkolla, t korrat, t vjelat.
Metoda dhe teknika: Bised, lexim i drejtuar, pun me tekstin.
Zhvillimi i msimit
Evokimi.
Hapi I. Bised me nxnsit pr fillimin e shkolls.
Disa nga pyetjet q mund t drejtoj msuesi/ja jan:
- Si ndiheni sot?
- A kishit mall pr njri-tjetrin?
- A u knaqt me pushimet?
- Ishin ato t mjaftueshme?
Msuesi/ja flet edhe pr pushimet e tij/saj. Nxnsit i tregojn njri-tjetrit fotografi q kan br gjat
pushimeve.
Realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar).
Hapi I. Lexohet vjersha nga msuesi/ja. Nxnsit e ndjekin dhe nnvizojn fjalt e reja, t cilave iu jepet shpjegimi.
Rilexohet vjersha nga nj pjes e madhe e nxnsve. Msuesja i ndjek dhe i ndihmon pr nj intonacion sa m
t mir.
Hapi II. Punohen ushtrimet e rubriks Pyetje rreth tekstit. Msuesja e v theksin te lidhja e vjeshts me fillimin
e vitit t ri shkollor.
Hapi III. Punohet rubrika Kthehu te teksti. N mnyr individuale nxnsit gjejn n tekst vargjet sipas krkesave
t ushtrimeve.
Hapi IV. N dyshe nxnsit u prgjigjen pyetjeve t rubriks Po ti?. Msuesi przgjedh disa ifte pr t
bashkbiseduar para klass.
Reflektimi. Hapi I. Msuesja i udhzon nxnsit t shkruajn me pak fjal prmbajtjen e vjershs. Sipas dshirs
mund t shprehin mbresat e tyre edhe me nj vizatim t thjesht.
Hapi II. Pas prfundimit t ushtrimit, disa nxns paraqitin punimet e tyre. Vlersimi bhet nga msuesi/ja n
bashkpunim me nxnsit.
Detyr shtpie: Nxnsit do t msojn vjershn prmendsh.
Rubrika:
Tema:
T shkruajm
Pushimet verore

T prshkruaj me goj dhe me shkrim pushimet verore.
T shkruaj duke u bazuar n figura.
T shkruaj sakt dhe drejt fjalt.
T prdor si duhet shkronjn e madhe dhe shenjat e piksimit.
26

Materiale: Fotografi t sjella nga nxnsit, kaseta t filmuara.
Fjal ky: Pushime, bregdet, mal, liqen.
Metoda dhe teknika: Shkrimi i drejtuar, Turi i galeris, pun n ifte, paraqitje grafike.
Zhvillimi i msimit
Kjo or msimore sht parashikuar t zhvillohet me metodn e shkrimit t drejtuar.
Evokimi (Tabel)
Hapi I. Msuesi/ja e fillon msimin me nj tabel pr pushimet, t ciln do ta plotsoj n bashkpunim me
nxnsit. Kjo do t shrbej pr t prpunuar fjalorin, t cilin nxnsit do ta prdorin gjat puns me shkrim.
N bregdet
det, rr, adr,
plazh, mbledh
guaska, uj i ngroht,
i kripur, bj kala etj.
Pushime verore
N mal
mal, pyll, ajr i pastr,
burim, uj i ftoht,
gjelbrim, lndin,
freskt etj.
N liqen
liqen, rr, uj
i mbl, peshk,
peshkatar, vark,
gurika etj.
Msuesi/ja po t ket mundsi, mund t shfaq pr disa minuta ndonj filmim q dikush
nga nxnsit ka sjell n klas.
Realizim i kuptimit (Shkrim i drejtuar).
Hapi I. Sipas vendit ku i kan kaluar pushimet, msuesi/ja i udhzon nxnsit q t shikojn figurat, t lexojn
fjalt ky prbri do figure dhe fjalt q jan shkruar n tabel.
Hapi II. Msuesi/ja krkon q nxnsit t tregojn me goj pr pushimet.
Hapi III. Nxnsit do t prshkruajn me shkrim pushimet. N fletore ata mund t ngjitin dhe ndonj fotografi,
dika nga pushimet ose t vizatojn.
Reflektimi.
Hapi I. Pasi prfundohet detyra, nxnsit n ift shkmbejn fletoren dhe bjn vlersimin e prshkrimit. (T
shikojn realizimin e prmbajtjes, gabimet drejtshkrimore, paraqitjen estetike).
Hapi II. Punimet mund t ekspozohen edhe n formn e Turit t galeris, ku nxnsit shfaqin interes pr fotot
e njri-tjetrit.
Detyr shtpie: Punohet faqja 5 e Flets s puns. Kshillohet t ndahet n grupe.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Dita e par e shkolls (ora e par)

T tregoj pr ditn e par t shkolls.
T lexoj tregimin.
T shpjegoj fjalt e reja dhe t formoj me to fjali.
T shpreh mendimet e veta n baz t pyetjeve.
Materiale: Teksti Gjuha shqipe 3, flet formati, flet me ngjyra, lapustila, lapsa me ngjyra.
Fjal ky: Dita e par e shkolls, regjistrohem, udht zienin.
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, DRTA, lexim zinxhir, pesvargsh.
27

Zhvillimi i msimit
Evokimi (Stuhi mendimesh).
Hapi I. Nxnsit tregojn pr do gj q ka lidhje me ditn e par t shkolls dhe msuesja plotson skemn
n drras duke i nxitur ata t sjellin sa m shum mbresa.
pres me
padurim
shkoj n shkoll,
jam i gzuar
buqeta me lule
Dita e par
e shkolls
shkolla gumzhin
takoj shokt
e shoqet
vishem bukur
takoj msuesen
Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar DRTA).

Hapi II. Ndalesa e par. Lexohet pjesa nga: Sot sht dita... deri te ... sa mezi hym brenda dhe pyeten
nxnsit:
- Kur zhvillohen ngjarjet?
- Kush e shoqroi Enrikun n shkoll?
- Si ishte atmosfera n qytet?
- Si do t zhvillohet ngjarja m posht?
Ndalesa e dyt. Lexohet pjesa nga: N korridor ... deri te... pr fmijt e tyre.
- Si ishte atmosfera brenda shkolls?
- K takoi Enriku dhe far i tha ajo?
- Si u ndje ai pas fjalve t msueses?
- Pse u ndje i trishtuar? Mendon se msuesi i ri nuk do ti plqente?
Ndalesa e tret. Lexohet pjesa: Disa nga shokt... deri te ... sa provime do t kemi!
- far ndryshimesh vuri re Enriku te shokt?
- Sa nxns ishin n klasn e Enrikut?
- far filloi t mendonte ai?
- Po ju a e menduat dika t till?
- Si do t zhvillohet ngjarja m posht?
Ndalesa e katrt. Lexohet pjesa nga: Kur dola ...deri n fund.
- Kush e priti Enrikun kur doli nga shkolla?
- A arriti ta qetsonte e ma Enrikun?
- N mnyr do ta ndihmonte nna Enrikun?
- Po ju, a ju ndihmojn prindrit? N mnyr?
Gjat leximit me ndalesa nxnsit gjejn fjalt e reja, t cilat shpjegohen nga vet ata ose n pamundsi, nga
msuesi/ja.
Hapi III. Bhet leximi zinxhir i tekstit nga nxnsit.
Reflektimi. (Pesvargshi).
Hapi I. Nxnsit plotsojn nj pesvargsh pr shkolln. Ky pesvargsh sht mir t shkruhet n flet formati
ose n flet me ngjyra, e cila t zbukurohet n varsi t tematiks.
(Model)
Shkolla,
e dashur
e rndsishme
msoj
edukohem
argtohem
Shkolla
m
plqen
shum
dituri
Kjo pun ruhet pr orn e dyt, e cila do t shrbej pr Evokimin.
Nxnsve q nuk e kan prfunduar u jepet detyr shtpie.
28
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Dita e par e shkolls (ora e dyt)

T lexoj tregimin duke respektuar shenjat e piksimit.
T ritregoj prmbajtjen e tregimit duke u bazuar n pyetjet e tekstit.
T krahasoj ditn e tij t par t shkolls, me at t Enrikut.
Materiale: Teksti Gjuha shqipe 3, Grafik organizues, Diagrami i Venit.

Fjal ky: Dita e par e shkolls, msues, nxns, regjistrohem, udht zienin, provime.
Metoda dhe teknika: 5-vargsh, Diagrami i Venit, pun individuale, diskutim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Hapi I. Lexohen disa nga pesvargshit m t bukur t krijuar nga nxnsit orn e kaluar.
Hapi II. Ekspozohen punimet dhe nxnsit zgjedhin nj grup prej tre vetash q t bjn vlersimin e punimeve
m t mira.
Realizimi i kuptimit.
Hapi I. Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit. Nxnsit do t lexojn dhe do t ritregojn prmbajtjen duke u
ndihmuar nga pyetjet:
- far vuri re djali n rrug? Librari? Shkoll?
- far i tha atij msuesja e klass s dyt?
- Pse u trishtua Enriku?
- Kur arriti t futej n klas?
- far shqetsimi kishin mamat e fmijve?
- Pse klasa kishte kaq shum nxns? etj.
Hapi II. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Synimi i ksaj rubrike sht t nxitet leximi i vmendshm dhe me
kuptim i tekstit.
Reflektimi. Hapi I. Pr kt hap msuesi/ja prdor Diagramin e Venit. Grafik organizues 19. do nxns plotson
individualisht n nj flet t bardh Diagramin e Venit, pr krkesn e mposhtme:
Ku ngjason dhe ku ndryshon dita jote e par e shkolls me at t Enrikut.
Un
Shkon me mamin.
Shkoj n shkoll me gjyshen.
I ka ndryshuar msuesja.
Kam t njjtn msuese.
Enriku
Numri i nxnsve n klas ishte 50.
Numri i nxnsve sht 30.
Atmosfera e gzueshme.
Korridoret gumzhinin.
Udht zienin.
Jemi n klasn e tret.
Hapi II. Pasi dgjohen disa punime t nxnsve, nxirren n pah t prbashktat dhe ndryshimet n prvojn e
secilit fmij ditn e par t shkolls me mbresat dhe emocionet e veta.
Hapi III. Bhet vlersimi i ors s msimit.
Detyr shtpie: U jepet nxnve detyr pika b. e rubriks Po ti? far ndryshimesh vure re te shokt e tu?
29
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Teksti dhe fjalia

T dalloj fjalin nga teksti.
T tregoj nga se prbhet teksti.
T argumentoj pse disa fjali t dhna prbjn nj tekst.
T dalloj fjalit e futura gabimisht n tekst.
T shndrroj jofjalit n fjali.
T krijoj nj tekst duke u bazuar n figura.
Materiale:
Teksti Gjuha shqipe 3.
Fjal ky:
Teksti, fjalia, jofjalia.
Metoda dhe teknika: Pun individuale, pun me shkrim, diskutim.

Zhvillimi i msimit
Evokimi:
Hapi I. Nxnsit orientohen t shikojn tekstin.
- Lexoni n heshtje me vmendje pjesn. Cila nga fjalit e mposhtme nuk bn pjes n tekst?
Nxnsit do t dallojn dhe do t gjejn se nuk jan pjes e tekstit: N bankn e par. Mamaja e Besnikut sht
n pun.
Hapi II. Nj nxns lexon shpjegimin q sht dhn n tekst.
Hapi III. Nxnsit udhzohen t shohin figurn dhe t krijojn me shkrim nj tekst.
Nj shembull mund t jet:
Mira e vogl po ndrron. Ajo sht ulur n hn. N qiell ka ca re. Ato zn diellin. Mira i kndon diellit. Dielli
sikur e prshndet at.
Lexohet teksti nga disa nxns. Msuesi/ja nxit nxnsit tu prgjigjen pyetjeve:
- Pse pjesa q ju shkruat quhet tekst?
- Si jan fjalit n nj tekst?
- far shpreh teksti?
Lexohet rubrika Mbaj mend nga msuesi/ja ose nga nxnsit.
Hapi I. Punimi i ushtrimeve.
Nxnsit do t punojn n mnyr t pavarur ushtrimin 1. Do t nnvizojn me laps fjalin q sht futur
gabimisht n tekstin e dhn, e cila sht: Rruga sht e shkurtr.
Msuesi/ja krkon q nxnsit t thon pse kjo fjali sht futur gabimisht n tekst. Punohet ushtrimi 2. Nxnsit
lexojn fjalit dhe vendosin numrin sipas radhs q duhet, pr t krijuar tekst me to.
Radha e duhur sht:
Klasa e Enrikut sht n katin e dyt. Ai ka ndrruar jo vetm katin, por edhe msuesen. Ditn e par kjo e
trishtoi. M pas, ai mendoi pr msimet. Kt vit ato jan m t vshtira. Enriku duhet t msoj m shum.
Punohet n mnyr t pavarur ushtrimi 3. Nxnsit do t lexojn ushtrimin dhe do t nnvizojn jofjalit.
Jofjalit jan: Nxnsit po drejtohen. Ata vijn pr her.
Krkesa e dyt e ushtrimit sht: Ktheji n fjali ato q sjan fjali.
Nxnsit po drejtohen n klas. Ata vijn pr her t par.
Sipas kohs q ka msuesi/ja n dispozicion punon edhe ushtrimet e tjera t Fletores s puns.
30

Reflektimi: Hapi I. Punohet Ushtrimi 1 dhe 3 i Fletores s puns. Ushtrimi 1 synon ti msoj nxnsit se,
ashtu si fjalit n nj tekst vendosen sipas radhs, vendosen edhe fjalt, ndryshe fjalia nuk ka kuptim. Nxnsit
punojn individualisht. Ata dallojn jofjalit dhe i shkruajn ato si duhet. Pr t gjetur radhn e duhur t fjalve ata
orientohen edhe nga figura.
Teksti i sakt sht:
Era filloi t fryj me shpejtsi.
Qielli u mbush me re t zeza.
Nj vark me vela kthehet n breg.
Pushuesit u larguan nga plazhi.
N ushtrimin 3, nxnsit krijojn nj tekst duke radhitur si duhet fjalit.
Nj her nj mjek gjeti n rrug nj qenush.
Ai kishte kmbn e vrar.
Mjeku i mjekoi kmbn qenit.
Qenushi duke lehur falnderoi mjekun.
Hapi II. Vlersimi i ors s msimit.
Bhet vlersimi i nxnsve:
Pr saktsin dhe shpejtsin n realizimin e ushtrimeve.
Pr argumentimin e kuptimin e tekstit dhe t fjalis.
Pr krijimin e fjalive dhe t tekstit.
Detyr shtpie: Fletore e puns, faqe 6, ushtrimi 4.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
T drejtat dhe detyrat e lapsave

T lexoj tregimin me z t lart.
T thot mendimin e tij pr temn.
T pasuroj fjalorin me fjal dhe shprehje t reja n fushn e t drejtave.
T tregoj kuptimin e fjalve t drejta dhe detyra.
T gjej n tekst fjali sipas krkesave t caktuara.
Materiale: Lapsa t ndryshm, letra t bardha.

Fjal ky: T drejta, detyra.
Metoda dhe teknika: Imagjinat e drejtuar, pun n ifte, bised, DRTA.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (Imagjinat e drejtuar)
Hapi I. Klasa ndahet n dy grupe. Msuesja drejton pyetjet sipas grupeve:
Grupi I. - Secili prej jush t imagjinoj se sht nj laps n duart e nj fmije t pakujdesshm. do t ndodh
me ju? Mendoni se ku do t prfundoni?
Grupi II. - Ju jeni n duart e nj fmije t kujdesshm. do t ndodh me ju? Ku imagjinoni se do t jeni tani?
Hapi II. Nxiten fmijt t tregojn se far imagjinuan. Prgjigjet mund t jen t ndryshme, msuesi/ja dhe
fmijt t pranojn t gjitha llojet e prgjigjeve.
Realizimi i kuptimit: DRTA (Lexim i drejtuar)
Hapi I. Msuesja lexon titullin e pjess dhe pyet nxnsit:
- Cilat jan detyrat dhe t drejtat e lapsave?
Ndalesa I. Lexohet pjesa nga: Pas ors s msimit ... deri te...tha ajo.
31

Pyetje: - Si ishte mjedisi kur msuesja hyri n klas?
- Pse u habitn fmijt?
- Po ju mendoni se lapsat duhet t ken t drejtat e tyre?
- Cilat mund t jen t drejtat e lapsave?
Pasi fmijt shfaqin mendimet e tyre, kalohet n ndalesn II, q sht pjesa T drejtat e lapsave.
- A mendoni se kto jan t drejtat e lapsave?
- Mund t shtoni t drejta t tjera?
- Mendoni se lapsat duhet t ken vetm t drejta apo edhe...?
Ndalesa III do t lexohet pjesa Detyrat e lapsave.
- A jan vrtet kto detyrat e lapsave?
- A i kryejn vrtet kto detyra lapsat?
- Q ti realizojn detyrat lapsat pr k kan nevoj?
Hapi II. Punohet rubrika: Kthehu te teksti.
Pika a punohet individualisht nga nxnsit. Ata nnvizojn fjalit e gjetura dhe i lexojn ato.
Nxnsit punojn n ifte pikn b, c, d, e. Ata kontrollojn njri-tjetrin se sa fjali kan gjetur. Qllimi i ktij ushtrimi
sht t gjejn lidhjen e detyrave dhe t drejtave t lapsave me kujdesin e fmijve pr sendet e veta, q do t
punohet n rubrikn e mposhtme.
Reflektim: Bised.
Punohet rubrika Po ti?
Nxnsit tregojn pr kujdesin q kan pr sendet e shkolls dhe lodrat.
Detyr shtpie: Ti msojn prmendsh gjegjzat dhe ti prgatitin pr ti shfaqur ors
tjetr. Mund t prgatitin edhe maska pr ti interpretuar n role.
Rubrika:
Tema:
T shkruajm
T drejtat dhe prgjegjsit e mia

T diskutoj t drejtat e tij duke u bazuar n Konventn e t Drejtave t Fmijve.
T shkruaj pr t drejtat dhe prgjegjsit n baz t situatave.
T prdor shprehjet kam t drejt, e kan pr detyr....
T dalloj t drejtat nga detyrat duke u bazuar n situatat e dhna.
Materiale:
Konventa e t drejtave t Fmijve, lapsa me ngjyra, letr A4, fisha ku jan shkruar fjalt ky.
Fjal ky: T drejta, prgjegjsi, kam nevoj, e kam pr detyr, kam t drejt.
Metoda dhe teknika: Studim rasti, pun n grupe.
Puna paraprgatitore: Msuesi/ja ka shkruar n nj tabak letre fjalt, q do ti ndihmojn nxnsit t
shkruajn t drejtat dhe prgjegjsit e tyre.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Hapi I. Studim rasti.
Miri sht nj djal 9-vjear. Ai jeton n nj familje t varfr. Nj mngjes Miri mori antn pr t shkuar
n shkoll. Babai e urdhroi duke i brtitur:
- Merr kutin me paketat e cigareve dhe dil n rrug pr ti shitur! Duhet t fitosh para. Ska t duhet shkolla!
Miri filloi t qante. I mrzitur mori paketat dhe la antn.
Sa e ka marr malli pr shokt dhe msuesen!
32

Hapi II. Situata lexohet nga msuesja. Pyetjet q msuesi/ja iu drejton nxnsve mund t jen:
- N klas mendoni se sht Miri?
- Ku duhet t shkoj ai?
- Pse nuk shkon dot n shkoll?
- A ka t drejt babai i Mirit ta detyroj t shes cigare?
- Pse vepron kshtu babai i Mirit?
- Si mendoni, cila e drejt po i shkelet Mirit n kt rast?
- Cila sht detyra e babait t Mirit?
Prgjigjet mund t jen t ndryshme. Msuesi/ja duhet t synoj t arrij te prfundimi:
Miri ka t drejt t shkoj n shkoll.
Babai i tij e ka pr detyr ta rrit, ta ushqej, ta shkolloj.
Hapi III. Kto fjali msuesja i shkruan n drrasn e zez.
Realizimi i kuptimit:
Hapi I. Msuesi/ja lexon pjes t zgjedhura nga Konventa e t Drejtave t fmijve dhe i njeh nxnsit me t
drejtat e paraqitura aty. M pas vendos n tabel mjetin e prgatitur ku ka shkruar fjalt, t cilat do ta ndihmojn
nxnsin pr t filluar fjalit q do t krijoj n situatat e mposhtme.
Hapi II. Punohet ushtrimi Plotso dhe ti sipas shembujve t mposhtm. Nxnsit shkruajn n fletore modelet
e dhna n libr dhe shtojn edhe dy-tri fjali t tjera, q mund t jen:
Un kam t drejt t kem nj emr.
Un kam t drejt t mos dhunohem.
Reflektimi: pun n grupe
Hapi I. Klasa ndahet n gjasht grupe dhe secilit grup i jepet t shkruaj nj nga situatat e dhna n pikat a dhe
b. Nxnsit do t shkruaj n nj letr t bardh sipas situatave. Nxnsit fillimisht punojn individualisht, pastaj
przgjedhin krijimet m t mira pr ti prezantuar para klass.
Hapi II. T gjitha punimet rekomandohen t ekspozohen n nj knd t klass. N orn e Veprimtaris s lir
nxnsit duke u bazuar n t drejtat q kan shkruar, mund t krijojn dhe ata nj list me t drejtat e tyre.
Detyr shtpie: Plotsohet faqja 7 e Fletores s puns.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Teksti dhe paragrafi
(Ora e par)

T dalloj paragraft n nj tekst t caktuar.
T rendit si duhet paragraft e nj teksti t dhn.
T dalloj kryeradhn si element i paragrafit.
Materiale: Tekste t ndryshme.
Fjal ky: Paragraf, kryeradh.
Metoda dhe teknika : Vzhgim, pyetje, shpjegim, pun individuale.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (Prshkrim i figurave dhe lexim):
Hapi I. Orientohen nxnsit t shohin tekstin n faqen 28 dhe tekstin n faqen 185 t librit Gjuha shqipe 3.
(Msuesi/ja sipas dshirs mund t zgjedh edhe tekste t tjera, t cilat mund ti paraqit edhe n tabak letre).
Pa i lexuar kto tekste nxnsit t thon ndryshimet q vn re. P.sh.:
33

Teksti i par sht i ndar n disa pjes, kurse teksti i dyt sht nj i tr. Me kt veprimtari synohet q nxnsit
t dallojn nga ana pamore ndarjen e tekstit n paragraf.
Realizimi i kuptimit. (Pun e drejtuar)
Hapi I. Nxnsit lexojn tekstin e ndar n paragraf. Pas leximit t do paragrafi msuesi/ja i orienton t shohin
figurn prbri tij. N fund t leximit t tekstit msuesi/ja i pyet:
- N sa pjes ishte ndar ky tekst?
- Teksti sht i ndar n katr pjes.
do pjes e tekstit quhet paragraf. Paragraft, ashtu si dhe fjalit e tekstit, lidhen me njri-tjetrin pr nga
kuptimi.
Si dallohet paragrafi? Msuesja shpjegon dhe kuptimin e kryeradhs.
Hapi II. Punohet ushtrimi 1 ku nxnsit lidhin me shigjet paragraft e tekstit me figurat.
Nxnsit gjejn numrin e paragrafve, dallojn cili ka kryeradh si dhe numrin e fjalive pr do paragraf.
Reflektim. Punohet ushtrimi 3. Nxnsit orientohen t shohin tekstin Dita e par e shkolls dhe t gjejn
numrin e paragrafve. N qoft se ka koh n dispozicion, msuesi i l t lir t zgjedhin vet nj tekst tjetr dhe
t dallojn paragraft.
Detyr shtpie: Ushtrimi nr. 2. Nxnsit i vendosin sipas radhs paragraft e tekstit.
Gjejn dhe numrin e fjalive pr do paragraf.
Porositen fmijt t sjellin n klas hern tjetr secili nga nj libr jashtshkollor pr fmij.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Teksti dhe paragrafi (ora e dyt)
N orn e dyt msuesja n fazn e evokimit i v nxnsit t przgjedhin nga nj tekst n librat q kan sjell
dhe t gjejn numrin e paragrafve dhe t fjalive pr do paragraf etj. Fjaln e par t kryeradhs ta nnvizojn
me t kuqe.
N vazhdim punohen ushtrimet e Fletores s puns, faqja 8.
Ushtrimi 1. Nxnsit, pasi kan dalluar n tekstet e sjella paragraft dhe kan dalluar kryeradht, rrethojn
prgjigjen e sakt. Krkesa e tret e ushtrimit 1 i paraprgatit nxnsit pr zgjidhjen e ushtrimit 2. Msuesi/ja i
orienton nxnsit t shikojn figurat. M pas nxnsit lexojn paragraft dhe e lidhin do paragraf me figurn. N
fund nxnsit vendosin numrin n kuti sipas renditjes q duhet pr t formuar tekstin. Msuesja u kujton rregullin
Teksti formohet kur paragraft renditen sipas kuptimit.
Ushtrimi 3 ka nj shkall vshtirsie m t lart dhe msuesja mund tua jap nxnsve m t mir. Ata duhet
t dallojn brenda paragrafit fjalin ky, pr t ciln do t punohet m shum vitin e ardhshm.
Ushtrimi 4 mund t punohet me goj n klas dhe tu jepet detyr shtpie.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Msuesja humb bastin
Objektivat: N fund t or s msimit nxnsi t jet i aft:

T lexoj tekstin rrjedhshm.
T shpjegoj fjalorin me fjal dhe shprehje t reja.
T tregoj ndonj rast t ngjashm, me at t tregimit.
T nxjerr mesazhin e mbajtjes s fjals s dhn.
34

Materiale: Sked e prgatitur pr nj libr, Grafik organizues A 1.
Fjal ky:
Bast, kusht, sked, mbaj fjaln, dshir pr t lexuar.
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, lexim n heshtje, pun me shkrim, prezantim.
Zhvillimi i msimit
Evokim. Msimi fillon me Stuhi mendimesh.
Hapi I. Msuesi/ja shtron pyetjen:
- A e keni dgjuar fjaln bast dhe nse po, ku e keni dgjuar?
N drras shnohet shprehja: V bast.
Pr rezultatin
e ndeshjes
?
v bast
Pr t vrtetuar
dika
Pr garat
me kuaj
Pr garat
me makina
Nxnsit japin prgjigjet e tyre. Msuesi/ja bn kujdes n shpjegimin e shprehjes.

Hapi II. (Realizimi me an t grafikut organizues 1 t fjalorit pr kt fjal).
Realizimi i kuptimit
Hapi I. Msuesi/ja u thot fmijve se do t lexojn nj ngjarje t vrtet t marr nga nj gazet, q lidhet me
fjaln bast. Shkruan n tabel titullin e pjess Msuesi/ja humb bastin.
Hapi II. Lexohet tregimi nga msuesja. Nxnsit nnvizojn fjalt e panjohura. Shpjegohen fjalt e shprehjet e
panjohura, fillimisht nga nxnsit e tjer dhe, kur nuk realizohet dot, i shpjegon fjalt msuesi/ja.
Hapi III. Punohen rubrikat Kthehu te teksti dhe Plotso. Nxnsit orientohen t lexojn n heshtje pr t
plotsuar krkesat e ktyre rubrikave.
Hapi IV. Punimi i rubriks Pyetje rreth tekstit.
Reflektim. Rubrika Po ti? Punohet n grupe me shkrim.
Grupi I - pyetja 1,
Grupi II - pyetja 2,
Grupi III - pyetja 3.
Grupi IV pyetjen: - Po ju po t ishit n vendin e saj, mnyr tjetr mund t gjenit pr ti br nxnsit
tuaj q t lexojn?
Nxnsit kan n dispozicion 5 min. Prfaqsuesit e grupeve prezantojn prgjigjet.
Vlersohen grupet pr punn e kryer.
Detyr shtpie: Paraprgatitje pr orn e ardhshme.
T sjellin n klas nj libr, i cili do tiu shrbej pr t plotsuar skedn e librit.
35

Rubrika: T lexojm
Tema: Gjuha e nns (ora e par)
T lexoj tekstin rrjedhshm.
T shpjegoj fjalorin me fjal dhe shprehje t reja.
T tregoj ndonj rast t ngjashm, me at t tregimit.
T nxjerr mesazhin e mbajtjes s fjals s dhn.
Materiale: Teksti, letra t fmijve nga t afrmit e tyre.
Fjal ky: Gjuha e nns, gjuha shqipe.
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimi, bised, organizuesi grafik, dora e pyetjeve.
Zhvillimi i msimit
Evokimi. Hapi I. Stuhi mendimesh me shprehjen gjuha e nns:
e mbl
e dashur
e bukur
Gjuha ime
e thjesht
Ku?
far
?
Kur?
Kush?
Nxnsit flasin pr gjuhn shqipe dhe lidhjet q kan ata me t.

Hapi II. Bised me nxnsit pr ti paraprir leximit t tekstit.
- A keni t afrm jasht Shqipris?
- Ku jetojn ata?
- N gjuh komunikoni me ta?
- Kur ata nuk flasin shqip, si arrini t komunikoni?
- Si ndiheni pr moshatart tuaj q e kan harruar gjuhn shqipe?
- Dini ndonj rast konkret?
Hapi III. Lexohet teksti nga msuesi/ja.
Ndrkoh nxnsit ndjekin leximin dhe nnvizojn fjalt e reja
ose t panjohura. Shpjegimi i fjalve t reja bhet me an t
grafikut organizues pr fjalorin A1.
Lexohet prsri teksti nga nxnsit sipas paragrafve.
e?
Ps
Hapi IV. Zhvillohet rubrika: Pyetje rreth tekstit.

Reflektimi. Fmijt punojn individualisht sipas grafikut organizues
Dora e pyetjeve. Msuesi/ja i orienton nxnsit t punojn n nj flet
t bardh, n t ciln vendosin dorn e tyre dhe vizatojn formn e saj.
N secilin gisht ata shkruajn pyetjet si m posht:
Kush?, far, Kur?, Ku?, Pse? Si?: Duke lexuar tekstin ata shkruajn
n gishtat e dors prgjigjen e pyetjeve t bra. Fjalit t jen t plota.
Si?
Detyr shtpie: T msojn t lexojn bukur pjesn. Paraprgatiten

nxnsit se hern e ardhshme pjesa do t lexohet me role.
36
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Gjuha e nns (ora e dyt)

T lexoj rrjedhshm dhe pa gabime.
T lexoj me role.
T ritregoj pjesn me an t organizuesit grafik.
Materiale: Tabak letre pr grafikun organizues: Harta e ngjarjes dhe fisha t prgatitura pr secilin nxns
sipas modelit t dhn n libr.
Fjal ky:
Gjuh amtare, fmij, jasht shtetit.
Metoda dhe teknika:
Pyetja e dits.
Grafiku organizues: Harta e ngjarjes, diskutimi, loj me role, pun me shkrim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi.
Hapi I. Pyetja e dits:
- Cili sht problemi q ngrihet n letrn e tekstit Gjuha e nns?
Prpara se t prgjigjen pr pyetjen, msuesi/ja i krkon nj nxnsi t lexoj bukur letrn. M pas dgjojn me
vmendje prgjigjen pr pyetjen e dits.
Realizim i kuptimit.
Hapi I. Realizohen ushtrimet e rubriks Kthehu te teksti. Nxnsit lexojn n mnyr t vmendshme tekstin
dhe dallojn hollsit n t.
Hapi II. Ritregohet pjesa duke prdorur grafikun organizues Harta e ngjarjes. Msuesi/ja ka paraprgatitur n
nj tabak letre Hartn e ngjarjes. Nxnsit mund t punojn individualisht, n ifte ose n grupe pr t plotsuar
hartn e ngjarjes n letr format A4. Pasi plotsohet grafiku nga nxnsit, msuesi/ja plotson grafikun n tabel
me mendimet m t mira t paraqitura nga nxnsit.
Hapi III. Lexohet n role tregimi nga dy grupe nxnsish.
Hapi IV. Punohet individualisht n libr rubrika Plotso me fjal, ku prcaktohen gjuht pr secilin shtetas.
Trego pr ndonj shok ose t afrm q jeton jasht shtetit? Si e flet ai gjuhn shqipe?
Reflektim: Pun me shkrim. Tema: far duhet t bsh kur je jasht shtetit, q t mos harrosh shqipen?
Jepni mendimin tuaj pr kt.
Nxnsit do t shkruajn disa kshilla si mund t mos harrosh gjuhn e nns, kur ndodhesh jasht atdheut.
Kjo detyr mund t jepet n klas dhe, kur nuk arrin koha, mund t jepet si detyr shtpie.
37
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Fjalia dftore dhe pyetse

T dalloj fjalin dftore dhe fjalin pyetse.
Ti emrtoj fjalit sipas llojit: dftore, pyetse.
T prdor drejt shenjat e piksimit (pik dhe pikpyetje).
Ti lexoj fjalit me intonacionin e duhur sipas llojit.
T krijoj fjali dftore dhe pyetse.
Materiale: Teksti, fisha t prgatitura nga msuesi/ja, dy kartona n form kuadrati, q kan t shnuara
shenjat e piksimit (?, . ).
Fjal ky:
Fjali dftore, fjali pyetse, pik, pikpyetje.
Metoda dhe teknika: Pun individuale, pun n ifte, shpjegim, loj.

Zhvillimi i msimit
Evokimi. Msuesja ka prgatitur fisha me dialog pr nxnsit: P.sh.:
- Kush je ti?
- _________________
- Ku jeton ti?
- _________________
-_____________________
- Un kam nj motr.
-________________
- Sot sht e diel.
Realizimi i kuptimit. (B + I)
Nxnsit plotsojn fishat n mnyr intuitive, sipas krkess. Pasi plotsohet detyra, lexohen fishat. Msuesi/ja
veon fishn e par dhe shpjegon:
- Po t vrejm me kujdes fjalit, ato nuk jan njlloj. Me fjalin e par pyesim, kurse me fjalin tjetr
prgjigjemi. Ather:
Fjalia me t ciln pyesim quhet fjali pyetse. Kush je ti?
Fjalia me t ciln tregojm quhet fjali dftore. Un jam ...
Msuesi/ja trheq vmendjen e nxnsve pr shenjat e piksimit t prdoruara n fund t ktyre fjalive: ., ?,
Hapi II. Vazhdon puna me shembujt e librit, ku fmijt dallojn fjalit pyetse dhe fjalit dftore. Msuesja krkon
q fjalit t lexohen me intonacionin e duhur, duke lidhur intonacionin me shenjat e piksimit t prdorura.
Hapi III. U krkohet nxnsve t formojn me goj nga nj fjali dftore dhe fjali pyetse. Ky lloj ushtrimi sht
mir t punohet n form loje me dy kartona t prgatitur q kan secili nga nj shenj piksimi. Msuesja nxjerr
kartonin me shenjn e pikpyetjes dhe fmijt formojn fjali pyetse dhe anasjellas.
Hapi IV. Pun me grupe. Punohet ushtrimi 1, grupi I pikn a dhe grupi II pikn b. Lexohen fjalit me intonacionin
e duhur.
Reflektim. Bhet vlersimi i ors s msimit. Punohet ushtrimi 1 n fletoren e puns, f.10.
Detyr shtpie: Punohet ushtrimi 2 n fletoren e puns.
Ora e dyt.
Hapet me lojn me kartona, ku nxnsit formojn fjali sipas shenjs s piksimit q shohin n karton dhe m
pas punohen ushtrimet 2, 3, 4, dhe jepet pr detyr shtpie Ushtrimi 3 n fletoren e puns, f.10.
38
Rubrika:
T lexojm
Tema: Tregim pr Jehonn e vogl. (ora e par)
Objektivat : N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:
T lexoj rrjedhshm tekstin.
T dalloj fjalt e reja dhe t krijoj fjali me to.
T lexoj pjesn q i plqen m shum.
T shpreh idet e tij rreth tems.
Materiale: Teksti, foto nga shtpi fmijsh.

Fjal ky:
Punonjs britanik, ndihma humanitare, ekip, shtpi fmije, jetim, miqsi, solidaritet
Metoda dhe teknika: Kllaster, DRTA, pun me grupe.

Zhvillimi i msimit
Evokimi: Kllaster (Pun n grupe)
A i ke
ndihmuar ti?
vshtirsi
kan?
Ku jetojn?
Kush kujdeset
pr ta?
Fmij pa
prindr
Kush i
ndihmon?
Pr far
kan nevoj?
Kllasteri plotsohet nga secili grup dhe paraqitet nga prfaqsuesi i grupit.
(Kllasteri i plotsuar ruhet, sepse do t shrbej pr punn me shkrim n orn e dyt.)
Realizim i kuptimit. Lexim i drejtuar.
Nxnsi i par lexon pjesn nga: N Shqipri deri te ... Sokoli nga Tirana.
Msuesi/ja pyet:
- Nga vinte ky punonjs?
- Cila sht puna q bn nj punonjs i ndihmave humanitare?
- Cili ishte qllimi i ekipit? Prse ata kaluan dit t vshtira?
- Cilt ishin mjekt q realizuan operacionet?
Nxnsi i dyt lexon pjesn nga: Tre muaj deri te ... takimi me Jehonn.
Msuesi/ja pyet:
- Kur erdhi prsri punonjsi?
- Si i gjeti ai fmijt?
- Pse mendoni se e trhoqi at vajza e vogl katrvjeare?
- Prve puns, cili ishte qllimi tjetr i ardhjes s tij?
Nxnsi i tret lexon pjesn nga: N fillim Jehona deri te ...jam nga Shkodra.
Msuesi/ja pyet:
- Si reagonte Jehona kur ai largohej?
- Sa vjet kan q njihen ata t dy?
- A mendoni se Jehona di not?
Nxnsi i katrt lexon pjesn nga: Un dyshova deri te ... Patjetr i thash.
Msuesi/ja pyet:
- Pse dyshoi punonjsi?
- A keni par ndonjher anije q shrben si restorant?
39

- Cila ishte dshira e saj?
- A ia plotsoi ai dshirn?
Nxnsi i pest lexon nga: N kshtjelln e Rozafs deri n fund.
Msuesi/ja pyet:
- Cila ishte shtpia e Jehons?
- Pse mendonte ajo se ai do t kthehej prsri?
- Po ju si mendoni, a do t vazhdoj miqsia e tyre? Deri kur?
- far gjuhe flet ai? Mendoni se do t jet m mir q Jehona t msoj gjuhn angleze? Pse?
Gjat leximit t drejtuar punohen edhe fjalt dhe shprehjet e reja, t cilat shpjegohen. Nxnsit formojn fjali me to.
Reflektimi.
Lexohet n heshtje teksti nga nxnsit duke i porositur t nnvizojn pjest q u bjn m shum prshtypje.
Secili lexon bukur, me z pjesn e zgjedhur.
Rubrika:
T lexojm
Tema: Tregim pr Jehonn e vogl. (ora e dyt)
T lexoj tekstin rrjedhshm, pa gabime dhe me intonacionin e duhur.
T diskutoj pr fmijt q jan n nevoj.
T luaj n role intervistn.
T krijoj pyetje n formn e intervists.
T dalloj cilsit e personazheve.
T krahasoj personazhin me veten.
Materiale: Teksti, grafik organizues, personazhi dhe un.

Metoda dhe teknika: Monitorim leximi, loj n role, pun individuale, pun n grupe, grafik organizues, intervist
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Hapi I. Monitorimi i leximit. Nxnsit lexojn tekstin zinxhir, msuesi/ja bn vlersimin prkats, pr t lexuarit
rrjedhshm, sakt, shpejt, me intonacion.
Realizimi i kuptimit. (B+I)
Hapi I. Punohet individualisht, rubrika Kthehu te teksti, ku nxnsit me an t shenjave V, X vlersojn vrtetsin e fjalive.
Hapi II. Punohet individualisht rubrika Lidh me shigjet fjalt. Me grupet e fjalve formohen fjali. P.sh.: Jetim,
shtpi fmije. Un vizitova shtpin e fmijs Zyber Hallulli, n Tiran, ku jetojn fmij jetim.
Hapi IV. Msuesi/ja prdor grafikun organizues. Personazhi dhe un.
Model. Personazhi dhe un
Dshirat e Jehons
Qllimet e ..............
Dshirat e mia
Qllimet e mia
Cilsit e Jehons
Cilsit e mia
Fmijt shkruajn n mnyr individuale. (N pamundsi t fletve t gatshme, msuesi/ja e ndrton grafikun
n drras si modeli). Lexohen disa prej mendimeve t nxnsve.
N kt mnyr ata do t krahasojn veten me Jehonn.
40

Reflektim. Nxnsit diskutojn pr cilsit e punonjsit britanik, q n kt rast sht dhe autori i pjess. Kjo
situat ndrtohet n form loje, ku nj nxns vihet n rolin e nj gazetari, kurse tjetri vihet n rolin e autorit.
Fillimisht punojn t gjith nxnsit pr t hartuar pyetjet, q i shkruajn n fletore. P.sh.:
- ke dashur t tregosh n kt pjes?
- Ke njohur edhe fmij t tjer si Jehona?
- Pse t plqeu Jehona? etj.
Msuesi/ja mund t zgjedh dy ifte nxnsish q t dialogojn me njri-tjetrin. T tjert ndjekin dhe vlersojn
dialogt.
Rubrika Njohim gjuhn ton

Tema: Fjalia thirrmore
Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi duhet t jet i aft:
T dalloj fjalin thirmore nga fjalit dftore dhe pyetse.
T tregoj far shprehin llojet e fjalive thirrmore.
T prdor drejt shenjat e piksimit.
T krijoj fjali thirrmore duke u mbshtetur n figura.
Metoda dhe teknika: Loj, diskutim, shpjegim, pun e pavarur.

Materiale: Teksti, fotografi t ndryshme t nxnsve, libra me ilustrime.
Fjal ky: Fjali thirrmore, ndjenj, gzim, hidhrim, keqardhje, habi, frik etj.
Zhvillimi i msimit
Evokim.
Hapi I. Loj.
Msuesi/ja cakton nj nxns q t dal nga klasa, ndrkoh u krkon fmijve t imitojn njeriun e habitur.
Nxnsi hyn brenda dhe gjen se ndjenj tregojn fytyrat e nxnsve t klass. Prsritet veprimtaria pr t
dhn me an t mimiks ndjenjn e zemrimit, keqardhjes etj. (Msuesi/ja udhzon q fmijt t shohin edhe
figurat e dhna n ushtrimin 1).
Hapi i par: Diskutohen situatat q jan dhn n tekst: Figurat me fjalit prkatse posht tyre.
Trhiqet vmendja e nxnsve pr intonacionin me t cilin lexohen fjalit, si pr shenjn e piksimit q sht
vendosur n fund t ktyre fjalive.
- qen i pabindur q je!
- Sa ftoht qenka jasht! etj.
Analizohet secili rast pr t treguar sakt se far shpreh secila fjali. (Fjalit shkruhen n drras.)
Hapi II. Msuesi/ja shtron pyetjen:
- Si mund t shpreheshim pr seciln figur duke dhn kuptimin e saj pa prdorur ndjenj? P.sh.:
Je qen i pabindur.
Jasht sht ftoht.
Kto fjali shkruhen n drras krahas fjalive thirrmore, q jan shkruar m par, me qllim q nxnsit t bjn
dallimin e fjalis dftore me at thirrmore.
Msuesi/ja shpjegon:
Me an t fjalis thirrmore ne mund t shprehim ndjenja t ndryshme, si: habi, knaqsi, keqardhje, frik, gzim,
paknaqsi etj. N fund t fjalis thirrmore vendoset pikuditje.
Hapi III. Punohet n mnyr t pavarur ushtrimi 2 me shkrim dhe me goj. Msuesja u krkon nxnsve t
lexojn me intonacionin e duhur fjalit.
Ushtrimi 3 punohet individualisht n fletore. Diskutohet zgjidhja q i ka dhn secili.
Reflektim. Punohet ushtrimi 1. Nxnsit do t gjejn se far shprehin fytyrat n vizatime dhe do t thon nga
nj fjali pr seciln ndjenj t prfaqsuar nga vizatimi prkats.
41

Ora e dyt
Hapi I. Fillon me lojn me karton ku jan shkruar shenjat e piksimit ( . ? !). Kjo loj sht zhvilluar dhe m
par pr dy shenjat e para t piksimit (. ?).
Hapi II. M pas zhvillohet nj veprimtari n drrasn e zez, ku krkohet q e njjta fjali t prdoret si fjali: dftore,
pyetse dhe thirrmore. Kujdes, q t jepen fjali t thjeshta, t cilat mund t prdoren n t tri variantet. P.sh.:
- Vajza ka temperatur. (Theksi i fjalis bie mbi fjaln ka, intonacioni sht tregues).
- Vajza ka temperatur? (Theksohet fjala vajza, dhe intonacioni sht pyets).
- Vajza ka temperatur! (Theksohet fjala temperatur dhe intonacioni shpreh shqetsim).
Hapi III. Vazhdohet t punohen individualisht me shkrim ushtrimet e fletores s puns.
Rubrika: T lexojm
Tema: Po t qeshin gjith fmijt

T lexoj vjershn rrjedhshm dhe pa gabime.
T recitoj vjershn me ndjenj.
T shpjegoj kuptimin e fjalve t reja dhe ti prdor ato n fjali.
T shpreh me fjalt e tij se kur ndihet i lumtur dhe i gzuar.
T jap argumente dhe fakte rreth tems Po t qeshin t gjith fmijt n bot.
Materiale: Teksti, grafik organizues, minikonkurs.

Fjal ky:
Qesh, lumturi, fmij, vrshon.
Teknika dhe metoda: Kllaster, grafik organizues, shkrim i drejtuar.

Zhvillimi i msimit
Evokimi.
Hapi I. Nxiten nxnsit t japin mendime se din pr fmijt e bots.
Fmijt e bots.
Po ti?
A jan t gjith
t qeshur dhe t lumtur?
Si jetojn ata?
Msuesi/ja punon n drras duke shkruar mendimet e fmijve, t cilt lihen pr disa aste t reflektojn mbi kt tem.
Hapi I. Lexohet vjersha nga msuesi/ja me nj intonacion shprese dhe gzimi. Msuesi/ja prcjell te fmijt
mesazhin se bota sht vrtet e mir, kur t gjith fmijt jan t lumtur dhe t qeshur.
Hapi II. Punohet fjalori me grafikun organizues t fjalorit.
Rubrika Pyetje rreth tekstit punohet me goj.
Punohet nn drejtimin e msueses rubrika: Kthehu te teksti.
Nxnsit gjejn vargjet q u krkohen dhe i lexojn bukur.
Hapi III. Lexohet vjersha nga t gjith nxnsit. N fillim lexojn ata q lexojn m bukur. Msuesja trheq
vmendjen q t lexohet me ndjenj. N kt hap mund t zhvillohet edhe nj minikonkurs, ku nxnsit zgjedhin
nj juri, e cila vlerson nxnsit q e lexojn m bukur vjershn.
Hapi IV. Msuesja flet pr autorin Xhani Rodari, shkrimtarin e njohur italian pr fmij.
Diskutohen fotot e tekstit: - far tregojn ato?
Msuesi/ja u krkon fmijve q pr seciln foto t krijojn nj fjali thirrmore pr t lidhur njohurit e marra n
orn e gjuhs.
42

- Vendose veten n vend t fmijs s fotos s par. far po mendon ajo? P.sh.:
- Sa bukur sht ktu!
Reflektimi.
Detyr krijuese me shkrim: Si do t ishte bota po t drejtohej nga fmijt?.
Fmijt duhet t lihen t fantazojn sipas imagjinats s tyre. Dikush mund ta shpreh edhe me vizatim.
Lexohen disa prej punve. Ekspozohen.
Detyr shtpie: Jepet rubrika Plotso.
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Meritojm jet t lumtur

T prshkruaj me goj pamje t ndryshme.
T shpreh emocionet q i shkaktojn figurat q sheh n libr.
T diskutoj pr t drejtat e tij.
T shpjegoj rolin q ka luajtur Nn Tereza.
T diskutoj disa nene nga Konventa e t Drejtave t Fmijve, q kan lidhje me temn.
Materiale: Konventa e t Drejtave t Fmijve, figura, foto nga jeta e fmijve, fish ku sht shkruar T
gjith fmijt jan po aq t rndsishm sa un.
Metoda dhe teknika: Diskutim, pun me grupe, vizatim, pun me shkrim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi. (B+E)
Hapi I. Nxnsit diskutojn mbi figurat e dhna n tekst.
- Shiko fotografit. far ndryshimi vini re n to?
- Si ndiheni duke par figurn e par? Si ndiheni duke par figurn e dyt.
Hapi II. Pun n grupe.
Ndahet klasa n tri grupe ku secili punon nga nj situat.
Grupi I. Fmij q lypin n rrug.
Grupi II. Fmij q braktisin shkolln dhe shesin n rrug.
Grupi III. Fmij q abuzohen dhe shiten n vende t tjera, pra trafikohen.
Nxiten nxnsit t diskutojn e t japin argumente pr t drejtat q u jan shkelur fmijve n situatat e msiprme.
Nxnsit duhet t sjellin fakte nga jeta, nga ngjarje q shohin dhe dgjojn prdit.
Hapi III. Paraqitet fisha ku sht shkruar T gjith fmijt jan po aq t rndsishm sa un.
Lexohet paragrafi ku flitet pr Nn Terezn, figur me t ciln tashm fmijt jan familjarizuar.
Diskutohet rreth thnies: Fmija duhet dashur q n barkun e nns.
Po ti a mendon kshtu? Pse?
Hapi IV. Vazhdohet me veprimtari rreth t drejtave t fmijve. Nxnsit nn udhheqjen e msuesit/es lexojn
nenet, q flasin pr t drejtn pr t jetuar n kushte t mira, pr nj mjedis t shndetshm, e drejta pr t mos
punuar n mosh t vogl, e drejta pr tu shkolluar, pr tu argtuar.
N fund: Fmijt shkruajn mbresat e tyre ose, atyre q iu plqen vizatimi, mund ti shprehin ato me vizatim.
N kndin e paracaktuar afishohen krijimet q u realizuan gjat diskutimit.
43

Varianti II. Ky msim mund t zhvillohet edhe n mnyra t tjera. P.sh.:
Msuesi/ja u ka dhn detyr paraprake nxnsve q gjat javs t vzhgojn me kujdes shtypin e prditshm,
dhe t grumbullojn materiale, si foto apo artikuj, ku denoncohet shkelja e t drejtave t fmijve, si p.sh., gjendja e
fmijve n vende q jan n luft, n vende ku ka varfri t madhe, fmij q lypin, fmij q braktisin shkolln e
t tjera. I diskutojn kto fakte duke u mbshtetur te Konventa e t Drejtave t Fmijve pr t dal n konkluzionin
q gjith fmijt meritojn t jen t lumtur.
Rubrika:
Tema :
Njohim gjuhn ton

Shenjat e piksimit

T prdor drejt shenjat e piksimit, pik, pikpyetje dhe pikuditje.
T vendos shkronjn e madhe pas . ? ! .
T prcaktoj shenjn e piksimit sipas llojit t fjalis.
T lexoj me intonacionin e duhur llojet e fjalive.
Mjetet: Kartona q kan shenjat e zmadhuara t piksimit.
Metoda dhe teknika: Loj, mendo - argumento, pun individuale, pun n grup.
Zhvillimi i msimit
Hapi I. Msuesi/ja paraqet fjali pa shenjn e piksimit dhe krkon nga nxnsit t thon shenjn q duhet vn
dhe t argumenojn pse duhet kjo shenj.
Hapi II. M pas msuesi/ja nxjerr kartona t vegjl, ku ka vizatuar n seciln nj shenj piksimi. Msuesi/ja
nxjerr p.sh., nj karton q tregon pikn, nxnsit duhet t krijojn nj fjali dftore, q krkon pik n fund e kshtu
me radh, kur nxjerr kartonin me pikpyetje, ata duhet t krijojn shpejt nj fjali pyetse.
Mbas ksaj loje rikujtohen edhe njher rregullat e prdorimit t shenjave t piksimit pr t gjitha llojet e
fjalive.
Hapi III. Hapen librat dhe nxnsit lexojn dhe punojn ushtrimet 1 dhe 2. Nxnsit kontrollojn njri-tjetrin.
M pas msuesja krkon q nxnsit t lexojn ushtrimet duke u kujdesur q fjalit t lexohen me intonacionin e
duhur. Pr kt ai/ajo trheq vmendjen e tyre q t vn re edhe shenjat e piksimit dhe ta prshtatin intonacionin
n prputhje me to. Bhet vlersimi kolektiv i puns s br.
Kalohet n ushtrimin 2 dhe 3 t flets s puns. Ushtrimi 3 i tekstit dhe i Flets s puns jepen si detyr shtpie.
Nxnsit do t shkruajn si duhet fjalit n fletore.
Detyr shtpie: si pun e pavarur jepen ushtrime t ndryshme nga fleta e puns. Pr t
realizuar t gjitha ushtrimet e flets s puns, kto mund t punohen edhe me grupe.
Kujtojm se jo gjithmon mund t realizohen gjith ushtrimet e dhna n libr apo fletoren e puns. Msuesi/ja
bn przgjedhjen e ushtrimeve n baz t mundsis s klass s tij/saj. Rndsi ka q ushtrimet dhe veprimtarit
q bhen, t jen t kuptueshme pr t gjith.
Rubrika: T lexojm
Tema: Un, gjyshi dhe shtpia jon n pem.
(ora e par)
T parashikoj ngjarjen n baz t titullit, e fjalve ky.
T lexoj tregimin rrjedhshm.
T shpreh lidhjen e ngusht midis nipit dhe gjyshit t tij.
T tregoj ngjarje q i kan ndodhur me gjyshrit e tij duke e ilustruar me pjes nga teksti.
T shpreh dashurin q ka pr gjyshrit e tij/saj.
44

Mjetet: Fotografi t fmijve me gjyshrit e tyre, kanae, spango.
Fjal ky:
Gjej nj zgjidhje, realizoje, gjysh, nip, shtpi, pem.
Metoda e teknika: DRTA, grafik organizues, bised, shkrim.

Zhvillimi i msimit
Evokimi. Hapi I. Zhvillohet nj veprimtari para leximit t pjess me grafikun organizues: Parashikimi i ngjarjes
n baz t titullit e fjalve ky dhe nxnsit shkruajn shkurt se prse bhet fjal n tregim.
Hapi II. DRTA. Hapet libri dhe lexohet me ndalesa tregimi nga nxnsit.
Ndalesa e par. Lexohet pjesa nga msuesi/ja q nga:
Mua m quajn...deri te...nuk do t luante me mua.
Pas leximit msuesi/ja drejton pyetjet:
- Kush e tregon ngjarjen?
- Pr k na tregon Toni?
- Cila ishte e fshehta e Tonit dhe gjyshit t tij?
- far i kishte msuar gjyshi?
- Pse e qortonin prindrit Tonin?
- Vrtet gjyshi ishte i pafuqishm?
Ndalesa e dyt. Lexohet pjesa nga: Mirpo...deri te ... n telefon.
- ndodhi me gjyshin e Tonit?
- mendonte Toni pr gjyshin e tij?
- A vazhduan t luanin m bashk?
- Cila ishte zgjidhja q gjetn?
Ndalesa e tret. Lexohet pjesa nga: Gjyshi ...deri te...nj shtpi n pem.
- far i thoshte gjyshi Tonit?
- Si mendoni ju, far ndien Toni?
- Cili sht betimi q ka br ai kur t ket fmijt e tij?
Hapi i tret. Msuesi/ja krkon nga nxnsit t shprehin emocionet q ndjen gjat leximit t tregimit.
Reflektimi. Secili fmij duhet t bj n mnyr individuale katr-pes fjali pr gjyshin e tij, t cilat do t lexohen
orn e ardhshme.
Rubrika: T lexojm
Tema: Un, gjyshi dhe shtpia jon n pem.
(ora e dyt)
T lexoj tregimin duke u bazuar n pyetjet e tekstit.
T tregoj prmbajtjen e tregimit n baz t pyetjeve.
T shpreh dashurin q ka pr gjyshrit.
Metoda dhe teknika: Lexim zixhir, organizuesi grafik: Harta e ngjarjes, loj me role.
Evokimi. Nxnsit do t lexojn krijimet me titull Gjyshi im q kan br n shtpi. Przgjidhet tregimi m i
bukur nga vet nxnsit.
Hapi I. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Gjenden dhe lexohen fjalit sipas krkess. Fmijt do t ushtrohen
n lexim zixhir.
Hapi II. Nxnsit ritregojn prmbajtjen. Pr kt shrben organizuesi grafik. Harta e ngjarjes ose Dora e
pyetjeve.
Reflektimi. N pjesn e fundit t ors s msimit nxnsit do t luajn lojn me role (gjyshi me nipin n telefon),
duke prdorur telefonin me kanae, duke improvizuar.
45
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Fjalia pohore dhe fjalia mohore
(ora e par)

T ndrtoj fjali pohore dhe fjali mohore.
T dalloj n tekst kto lloje fjalish.
T prdor fjalt nuk, s, mos, askush, kurrkush, asnj pr ndrtimin e fjalive mohore.
T dalloj fjalt q prdoren n fjalit pohore: gjithandej, t gjith, gjithkund etj..
T shndrroj fjalin pohore n mohore dhe anasjellas.
T krijoj fjali pohore dhe mohore.
Materiale: Fisha t prgatitura nga msuesja me fjalt pohuese dhe mohuese.

Fjal ky: Askush, asnjeri, askund, gjithandej, t gjith, gjithkund.
Metoda dhe teknika: Pun n ift, mendo-diskuto, pun individuale, loj n role.
Zhvillimi i msimit
Hapi I. Nxnsit punojn n ifte. Formohen dyshet: numrat tek shkruajn nj fjali pohore, numrat ift do ta
shndrrojn at n nj fjali mohore. M pas nxnsit ndrrojn rolet.
Msuesi/ja u krkon nxnsve t kujtojn sht fjalia pohore dhe ajo mohore.
Hapi II. Nxnsit lexojn dialogun e paraqitur n figur. Msuesi/ja u shpjegon fmijve q fjalzat nuk dhe s
prdoren n fjalin mohore. Kto fjalza n dialog jan shkruar me ngjyr t kuqe.
Hapi III. Punohet ushtrimi 1. Nxnsit duhet t dallojn fjalin pohore dhe at mohore. Ky ushtrim mund t
dramatizohet nga fmijt, t cilt luajn rolin e vllait dhe motrs.
Punohet ushtrimi 2. Nxnsit duhet t kthejn fjalin pohore n mohore dhe anasjellas.
Nxnsit do t lexojn me radh fjalit dhe do ti kthejn si duhet.
Nxnsit me numrin 1 punojn ushtrimin 2 a, nxnsit me numrin 2 punojn 2 b.
Detyr shtpie: Nxnsit do t shkruajn n nj list gjra q ju plqejn dhe gjra q siu plqejn
duke i klasifikuar: n fjali pohore dhe mohore.
Ora e dyt
Mjete msimore: Tabak kartoni, teksti, shkumsa me ngjyra.
Metoda dhe teknika: Pun individuale, loj, bised, pun n ift.
Zhvillimi i msimit
Hapi I. Fillon me njohjen e fjalve pohuese dhe mohuese, q msuesi/ja i ka prgatitur n nj tabak kartoni ose
i ka shkruar n tabel.
Fjalt pohore: gjithandej, t gjith, gjithkund etj., jan shkruar me t gjelbr.
Fjalt mohore: nuk, s, askush, asnjeri etj., jan shkruar me t kuqe.
Msuesi/ja krkon q nxnsit t prcaktojn llojin e fjalis n t ciln prdoren fjalt me t cilat pohojm ose
mohojm dhe t formojn me goj nga nj fjali me to.
Pr t msuar t prdorin si duhet fjalt pohuese dhe mohuese, msuesja organizon nj loj. Nxnsi i par
thot fjaln pohuese, p.sh., gjithandej, nxnsi i dyt thot fjaln mohuese: askund. Kshtu vazhdohet me t gjitha
fjalt. Nxnsit n bashkpunim me msuesin/en vendosin rregullat e lojs.
Hapi II. Vazhdon me punimin e ushtrimeve 3, 4 dhe me ushtrimet n fletoren e puns. (Msuesja zgjedh ushtrimet
sipas qllimit dhe nevojave t ors msimore).
Detyr shtpie jepet ushtrimi 5 .
46

Rubrika:
Tema:
T lexojm
Tori punon n post.
(ora e par)

T lexoj qart tregimin.
T shpjegoj fjalt e reja dhe ti prdor n fjali.
T jap informacion pr punn n post, mjetet q prdoren atje.
T dalloj personazhet dhe cilsit e tyre.
Materiale: Letra, zarfa, pulla poste, koleksione t ndryshme, vula t ndryshme, formular.
Metoda dhe teknika: Shkrim i drejtuar, bised, pun n ift.
Fjal ky:
Post, pull, zarf, formular, vul, pako, zyr, prgjegjs zyre, punonjs.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Hapi I. Shkrim i drejtuar me fjalt ky: post, pull, zarf, vul, formular, pako, zyr, prgjegjs. Msuesja cakton
kohn afrsisht 5 minuta. M pas pr disa minuta t tjera lexohen far kan shkruar fmijt.
Mund t zhvillohet veprimtaria tjetr. Pyeten fmijt:
- A keni qen ndonjher n post dhe far keni par atje?
- Nse do t imagjinoni pr nj ast se punoni n post, far pune do t dshironit t bni atje?
Shkruhen n drras disa nga mendimet e tyre.
Ky hap mund t zhvillohet edhe me nj stuhi mendimesh, ku nxnsit t thon far u kujton fjala post.
vend ku postohen letra, pako, kartolina
Post
Hapi I. Kalohet n leximin e pjess nga nxnsit.
Hapi II. Punohet fjalori. Nse msuesja ka mundsi t siguroj formular t gatshm, t tregohen konkretisht.
Shpjegohet q formulart duhen plotsuar me shkronja kapitale.
Hapi III. Punohet me goj rubrika: Pyetje rreth tekstit.
Nxnsit u prgjigjen pyetjeve, sipas radhs, me fjali t plota. Ktu dalin dhe analizohen edhe personazhet: Tori,
Runi, kolegt e mamas etj. Prshkruhet dhe vlersohet vendi i puns.
Reflektimi
Pun n dyshe.Tregoji shokut t banks gjrat e reja q msoi Tori n post.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Tori punon n post.
(ora e dyt)

T lexoj pjesn sipas roleve.
T jap informacion pr mjetet q prdoren n post.
T prshkruaj vendin e puns s njrit prej prindrve.
T vlersoj punn, si pjes e rndsishme n jetn e njeriut.
Ti shkruaj nj letr vetes me jo m pak se pes fjali.
.
47

Metoda dhe teknika : Pun me shkrim, kujto - diskuto, loj n role, Turi i Galeris, diskutimi.
Zhvillimi i msimit
Evokimi.
Hapi I. Bised sipas rubriks Po ti?
Nxnsit flasin pr prvojat q kan pasur kur kan vizituar punn e prindrve.
Hapi I. Punohet n libr rubrika Kthehu n tekst.
Hapi II. Lexim me role. Dramatizimi i pjess.
Hapi III. Veprimtari me shkrim:
- Shkruaji nj letr vetes nn shembullin e Torit.
Inkurajohen nxnsit q t shkruajn fjal lavdruese pr veten, me qllim q t vetvlersohen.
Reflektimi.
Turi i Galeris. Ekspozohen letrat q nxnsit i kan shkruar vetes dhe diskutohen cilsit e mira, me t cilat
nxnsit kan vlersuar veten.
Rubrika: Njohim gjuhn ton

Drejtshkrim
Tema: Drejtshkrimi i fjalve mohuese s dhe nuk
T prdor sakt fjalzn s n vend t fjals nuk.
T shkruaj drejt fjalzn s.
T shkruaj e t shqiptoj si duhet fjalzn s prpara foljeve q fillojn me bashktingllore t zshme.
Mjetet: Teksti, tabela, fisha ku jan shkruar raste t prdorimit t fjalzave s dhe nuk.
Fjal ky: Fjalzat nuk, s, apostrof.
Aftsit: T vrejturit, t folurit, t lexuarit, t shkruarit.
Zhvillimi i msimit
Evokimi.
Hapi I. Msuesi/ja ka paraprgatitur nj tabak letre ku jan shkruar fjalit e mposhtme. Msuesi/ja mund ti
shkruaj fjalit edhe n drrasn e zez.
- N klas nuk mungon asnj.
- Artani nuk sqaron shokt.
- Kush nuk mbjell, nuk korr.
Orientohen nxnsit t zvendsojn n kto fjali fjalzn nuk me fjalzn s.
Msuesi/ja u drejton nxnsve pyetjen:
- A ndryshoi kuptimi i fjalis nga zvendsimi q bt?
N drras t zez shkruhen fjalit ku sht zvendsuar fjalza nuk me fjalzn s.
- N klas smungon asnj.
- Kush smbjell, skorr.
- Artani s sqaron shokt.
Msuesja nxit nxnsit t arrijn n prfundime duke iu drejtuar pyetjen:
- far vini re?
Prfundimi q do t nxjerrin nxnsit:
- Nuk ndryshon kuptimi i fjalis, pasi zvendsohet fjala nuk me fjalzn s.
48

Pr dy fjalit e para ky zvendsim sht krejt i pranueshm. Por, n rastin e fjalis: Artani ssqaron shokt, ka
dika q nuk shkon. Ka shum vshtirsi n shqiptimin e dy bashktinglloreve s njra - pas tjetrs. N raste t
tilla, kur takohen bashktinglloret s, sh, zh me s sht m mir t prdoret nuk dhe jo s.
Msuesja iu kujton nxnsve shkrimin e fjalzs s me apostrof.
Hapi I. Lexohen shembujt e dhn n libr duke u ndalur n do rast.
N ushtrimin 1 nxnsit zgjedhin fjalzn mohuese q sht m mir t prdoret s apo nuk. Ky ushtrim punohet
n libr duke nnvizuar fjaln e duhur.
N ushtrimin 2 nxnsit shkruajn n fletore fjalit duke zvendsuar fjaln nuk me s.
N ushtrimin 3 nxnsit vendosin fjaln mohuese nuk ose s atje ku duhet.
Reflektimi.
Hapi III. Punohen ushtrimet 1, 2 n Fletoren e puns, f.14.
Detyr shtpie jepen ushtrimet q nuk u prfunduan n klas.
Rubrika :
Tema:
Lexojm
Shuplaka

T lexoj rrjedhshm dhe me intonacion.
T pasuroj fjalorin me fjal dhe shprehje.
T shpjegoj kuptimin e fjalve t reja dhe t krijoj fjali me to.
T diskutoj n grup pr rastet kur fmijt jan mrzitur me prindrit e tyre.
T ritregoj me fjali t thjeshta prmbajtjen e vjershs.
T nxjerr mesazhin e vjershs.
T mbaj qndrim ndaj sjelljeve t prindrve.
Mjetet: Teksti, pamje t ndryshme me fmij t mrzitur, shtpia ku banojm, familja ku jetojm.
Fjal ky: Shuplaka, mot, ndoshta.
Metoda dhe teknika msimore:
Stuhi mendimesh, DRTA, rrjeti i diskutimit.
Aftsit: T lexuarit, t dgjuarit, t interpretuarit, t shkruarit, t folurit.

Zhvillimi i msimit
Evokimi. Stuhi mendimesh.
Hapi I. Msuesja u drejton nxnsve pyetjen:
-ju vjen n mendje kur dgjoni fjaln shuplak.
Shkruhet fjala n drrasn e zez. Nxnsit nxiten t japin idet e tyre dhe msuesja i pranon t gjitha.
pllmb
goditje
Shuplak
qlloj
me forc
fyerje
49

Vazhdohet me pyetje t tjera.
Ju ka ndodhur t provoni nj shuplak?
- Cili ka qen shkaku? Si jeni ndier?
Shkruhen disa nga idet e nxnsve.
Realizimi i kuptimit (DRTA).
Hapi II. Lexohet vjersha nga msuesi/ja e ndar n strofa. U krkohet nxnsve t bjn pyetje pr gjrat q
iu lindin kur lexojn kto vargje. Edhe msuesi mund t bj pyetje q mendon se i v nxnsit t mendojn pr
at ka ndodh n kt poezi.
Disa nga pyetjet mund t jen:
- far po mendon djali?
- Si mendoni ju, far mund ti ket ndodhur atij?
- Pse vrtet ai do q t ik nga shtpia?
- far mund ti thot djali hns?
- A ju plqen mbyllja e vjershs?
- Si do t donit t prfundonte ndryshe?
Hapi III. Lexohet vjersha nga nxnsit. Shpjegohen fjalt e reja. Nxnsit krijojn fjali me to.
Hapi IV. Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit duke filluar me pyetjen 3, pr t ciln nxnsit punojn n ift me
shokun e banks duke i treguar njri-tjetrit se kujt ia hapin zemrn, kur ndihen t mrzitur.
Nxnsi q dshiron tu tregoj dhe shokve t tjer t klass, mund tua thot.
Hapi V. Punohet pyetja numr 4. Nxnsit nxiten t tregojn pr pak minuta nse iu ka shkuar n mendje ti
dnojn prindrit duke u fshehur.
Hapi VI. Punohet me shkrim pyetja numr 5 n libr.
Reflektimi.
Hapi VII. N kt hap prdoret teknika e rrjetit t diskutimit.
Po
A duhet t largohet djali nga

shtpia pr nj shuplak?
Pse?
Jo
Prfundimi: ...................................................................................................................................................
Nxnsit punojn n mnyr individuale n flett e tyre pr t dhn argumente pro ose kundr. Nxnsit
grupohen sipas qndrimeve t mbajtura.
Nxirret mesazhi i vjershs.
Detyr shtpie: Jepni mendimin tuaj me 3-4 fjali Pse shtpia sht vendi m i sigurt pr fmijt?
Msoni vjershn prmendsh.
Rubrika: T shkruajm
Tema: Kshilla pr t rriturit dhe pr veten
T shkruaj kshilla pr t rriturit dhe pr veten duke u mbshtetur n situatat e dhna.
T prdor n t shkruar shprehjet: nuk ke t drejt, mos m godit, ndihem keq etj.
T shkruaj kshilla pr shokt, prindrit, msuesit.
T prdor pikn (.) n fund t nj kshille.
Mjetet: Libri, tabela, pamje t ndryshme.
Fjal ky: Kshill, shkrim i lir, shenj piksimi.
50

Aftsit: T shkruarit, t folurit, t vepruarit.
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, shkrim i lir, Turi i Galeris, pun n grupe.
Zhvillimi i msimit
Evokimi. Stuhi mendimesh me fjaln kshill.
Hapi I: - ju kujton kjo fjal?
ndreq gabimet
porosi
e vlefshme
Kshill
si duhet t sillesh
zhduk t metat
Shkruhen idet e nxnsve n tabel.

Hapi II. Msuesi/ja u drejton nxnsve pyetjet:
- Thoni nj kshill pr veten dhe nj kshill pr t rriturit.
- Pse jan t domosdoshme kshillat?
Realizimi i kuptimit (shkrim i lir).
Hapi I. Hapen librat dhe punohen ushtrimet e faqes 49.
Nxnsit punojn n mnyr individuale ushtrimin 1, e m pas diskutojn n ift ose n grup. Nxnsit
argumentojn zgjedhjet e tyre dhe respektojn mendimin ndryshe t shokut.
N ushtrimin 2 nxnsit, duke lexuar situatat e dhna, shkruajn 2 kshilla. Ky ushtrim mund t punohet n
grupe, ku klasa ndahet sipas situatave. Nxnsit paraqitin punn e tyre.
Pr situatn 1 prgjigjet mund t jen:
- Mos u shoqro me t, ajo nuk t prshtatet ty. (Kshilla q mamaja i jep Linds.)
- T lutem, un duhet ta zgjedh vet shoqen time. (Kshilla q Linda i jep mamas s vet).
- Mos m shaj n sy t shokve. (Kshilla q Beni i jep babait.)
- Ndihem keq kur m shan n sy t shokve. (Kshilla q Beni i jep babait.)
- Mos u vono kur t thrras. (Kshilla q i jep babai Benit.)
- Mos bj zhurm n klas. (Kshilla q i jep msuesja Benit.)
- Nuk ke t drejt t m nxjerrsh jasht msimit. (Kshilla q Beni i jep msueses).
N ushtrimin 3 nxnsi shikon fotografit dhe shkruan nga nj kshill pr shokun, pr prindin.
Kshill pr prindin:
-Ti duhet t m falsh do dit dashuri.
Kshill pr shokun:
- Ne duhet ta duam njri-tjetrin.
Reflektimi (Turi i Galeris).
Hapi IV. U jepet nxnsve detyr t shkruajn nj kshill pr prindrit, shokun, msuesen dhe veten e tyre.
Mund ti shoqrojn punimet me vizatime dhe ilustrime.
Hapi V. N fund t msimit, me punimet q realizuan nxnsit, hapet nj ekspozit. Lihen t lir nxnsit pr
ti lexuar dhe pr ti vlersuar punimet.
Detyr shtpie: Plotso fjalt q mungojn te kshillat n f. 16, t Fletores s Puns.
51
Rubrika T lexojm
Tema: Mirserdht n klubin e miqve t mir
T lexoj rrjedhshm tregimin e dhn.
T shpreh mendimin e tij pr Klubin e miqve.
T sjell prvojat e tij/saj nga pjesmarrja n nj klub ose n nj grup shoqror.
T shpreh mendimin e tij/saj pr rregulloren e Klubit t miqve.
Mjetet: Teksti, nj fish e madhe me urimin Mirserdht n Klubin e miqve!, foto t nxnsve me shokt/shoqet.
Fjal ky:
Klub miqsh, rregulla.
Aftsit: T lexuarit, t shprehurit.

Parashikim me an t titullit, lexim i drejtuar, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikim me an t titullit.
Msuesi/ja fillon prezantimin e tems s re, duke i njohur nxnsit me kapitullin e ri:
Un msoj nga miqt e mi.
Paraqitet fisha, e cila mund t shkruhet n nj tabak letre me lapsa me ngjyra t ndryshme.
Shtrohet pyetja: Si mendoni, mund t jet Klubi i miqve t mir?
Nxnsit japin mendimet e tyre. Kto mendime shkruhen n tabakun e letrs.
Realizimi i kuptimit: Lexohet tregimi nga msuesi/ja. Fillimisht lexohet pjesa e par Klubi i miqve.
Msuesi/ja i fton nxnsit t krahasojn at q msuan, me at ka dgjuan nga leximi i librit.
- Le t shohim se sa prputhet ajo ka msuam me at q that ju.
Lexohet Rregullorja e klubit. Komentohet do rregull s bashku me nxnsit.
Punohet rubrika: Pyetje rreth tekstit.
Punohet rubrika: Po ti?
Reflektimi: Shkruani nj situat q ju ka ndodhur dhe q i prgjigjet nj rregulli t Klubit.
Nxnsit punojn individualisht. N prfundim disa prej tyre lexojn situatat e shkruara.
Detyr shtpie. Shkruani emrat e miqve tuaj dhe thoni pse ata jan t till.
Rubrika T shkruajm
Tema: Rregullorja
T diskutoj mbi situatat e dhna n tekst.
T shkruaj rregulla t reja duke u bazuar n figura.
T shkruaj sipas rregullave t drejtshkrimit.
Mjetet:
Teksti, fletore pune, flet t bardha ku nxnsit t shkruajn rregullat.
Fjal ky:
Rregull, situat.
52

Aftsit: T shkruarit, t shprehurit, t diskutuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Studim rasti, rrjet diskutimi, pun n grupe
Zhvillimi i msimit
Evokimi. Rikujtohen rregullat e Klubit t miqve nga nxnsit.
Realizimi i kuptimit. Pun n grupe: Nxnsit t ndar n gupe diskutojn mbi nj nga situatat e dhna dhe
shkruajn nj rregull q i prshtatet situats. P.sh., nxnsit mund t shkruajn pr situatat e dhna, rregullat si
m posht:
Pr situatn e par: dokush mund t jet antar i Klubit, pavarsisht nga ngjyra e lkurs.
Pr situatn e dyt: Miqt nuk duhet ti nxjerrin t fshehtat e njri-tjetrit.
Pr situatn e tret: Miqt mbeten miq edhe sikur njri t shkoj larg.
N situatn e katrt: Miqt nuk e kan zili shokun.
Meqense me kto situata nuk u krijua ndonj rregull i ri, msuesi/ja i nxit nxnsit t shkruajn nj rregull,
duke u nisur nga nj situat konkrete.
Reflektimi. Shtrohet pyetja: N situatn e tret ju shkruat se miqt mbeten miq, edhe sikur njri t shkoj larg.
A mund t shkruani disa arsye se si mund t ndodh nj gj e till? Si mund t mbeteni miq, kur ju nuk e shihni
njri-tjetrin?
Mund t punohet dhe nj tem tjetr, p.sh.:
___
___
PO!
A sht pr ju klasa nj klub i miqve t mir?
! Jo
Prfundimi: Klasa sht nj klub i miqve t mir, sepse ne kalojm nj pjes t mir t kohs n t, msojm
dhe luajm me njri-tjetrin.
Detyr shtpie: Shkruani dy situata: n njrn situat ju jeni sjell si nj mik i vrtet; n
situatn tjetr, ju e keni kuptuar se nuk jeni sjell si nj mik i vrtet.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Tina si skrfyell (Ora e par)

T dalloj fjalt e reja n tekstin e ri.
T formoj fjali me fjalt e reja.
T dalloj personazhet e tregimit t dhn.
T analizoj veprimet e dy personazheve, Tins dhe Rikos, duke i ilustruar me pjes nga teksti.
T nxjerr mesazhin e tregimit me fjalt e tij/saj.
Mjetet: Grafik organizues i tregimit, grafik organizues i fjalorit.
Fjal ky: Vajz e gjat, skrfyell, gunga, filloi t prkulej, tall (v n loj)
Aftsit: T lexuarit, t kuptuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Mendo - diskuto, veprimtari e leximit t drejtuar.
53

Evokimi: Bised me nxnsit.
- A ju ka tallur ndonjher dikush?
- Si jeni ndier? Si keni reaguar?
Sot ne do t njihemi me nj vajz t quajtur Tina. Ajo sht shum m e gjat se moshatart e saj. Le t
msojm se i ndodhi.
Realizimi i kuptimit: Veprimtari e leximit t drejtuar.
Ndalesa e par: Nj ditderi kishin pikturuar nj gjigant.
- Si ishte vajza q erdhi n lagje?
- Cili filloi t tallej me t?
- far gjeti nj dit Tina n bankn e saj?
- Si mendoni, kush mund ta ket shkruar?
Ndalesa e dyt: Tina filloi t qante... deri Ajo donte t ishte m e shkurtr.
- Si filloi t sillej Tina?
- Pse e qortoi motra e saj?
- Si donte t ishte Tina?
- Si mendoni se po vepron ajo?
Ndalesa e tret: Nj dit deri filluan t talleshin me Rikon.
- ndodhi nj dit kur Tina po kthehej n shtpi?
- Pse u larguan dy djemt?
- K filluan t tallnin ata?
- Si mendoni ju, a u gzua Tina?
Ndalesa e katrt: Sa keq sht deri n fund.
- Si e ndihmoi Tina, Rikon?
- Si mendoni ju, pse Rikoja ndryshoi sjellje me Tinn?
- A mendoni se ata tani jan shok t mir? Ku e mbshtetni pohimin tuaj?
Lexohen fjalt e reja. Me ndihmn e msuesit/ses shpjegohen fjalt e reja. Prdoren n fjali fjalt e msuara.
Lexohet teksi nga 2-3 nxns. Identifikohen personazhet.
Reflektimi: far msuat nga ky tregim?
Msimi: Nuk duhet t tallim shokun. Nj dit mund t kemi nevoj pr t.
Detyr shtpie. Nxnsit t lexojn tregimin dhe t tregojn brendin e tij.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Tina si skrfyell (Ora e dyt)

T tregoj brendin me fjalt e tij/saj ose duke u bazuar n organizuesin grafik.
T analizoj personazhet duke ilustruar me pjes nga teksti.
T sjell prvoja t ngjashme me ato t personazheve t tregimit.
Mjetet: Teksti i nxnsit.

Fjal ky:
Ritregim, prvoj.
54

Metoda dhe teknika msimore: Lexim zinxhir, loj me role, analiz personazhesh, ditar dypjessh.
Zhvillimi i msimit
Evokimi:
Lexim zinxhir i tregimit nga nxnsit.
Realizimi i kuptimit: Leximi i tregimit nga disa nxns, plotsimi i grafikut organizues dhe ritregimi i ngjarjes
n baz t grafikut.
Si vazhdoi t sillej Rikoja?
Tina e ndihmoi Rikon nga dy
djemt, t cilt e ndiqnin, dhe ai
nuk e talli m.
Kush u prfshi?
Tina, motra e saj, Rikoja, dy
djemt.
far i ndodh Tins?

Filluan ta tallnin.
Tina si skrfyell
Ku zhvillohen ngjarjet?
N lagjen ton.
Pse? Sepse sht e gjat..

Kur ndodhi?
Kur shkoi Tina n lagjen e re.
Analiz e personazheve t tregimit.

Rikoja
ngacmues
Tina
dy djemt
talls shum e gjat shoqe e mir
ngacmues
Reflektimi: punimi i rubriks Kthehu te teksti.

Nxnsit japin mendimet e tyre rreth pyetjeve. Sjellin prvoja personale t rasteve t ngjashme me shokt e
tyre t klass.
N fazn e realizimit t kuptimit nxnsit mund t dramatizojn dialogun midis motrs dhe Tins ose t punojn
n ditarin dypjessh mbi fragmentin q iu plqen m shum.
Detyr shtpie: Shkruaj pr klubin e miqve dy kshilla dhe dy rregulla.
Rubrika:
Tema:
T shkruajm
Jemi t ndryshm

T prshkruaj cilsit e personit duke u bazuar n figurat e dhna n tekst.
T prshkruaj nj person duke u bazuar n tiparet e tij/saj fizike.
T krahasoj shoqet/shokt duke u nisur nga tiparet fizike.
T prdor mbiemra t nyjshm dhe t panyjshm gjat prshkrimit.
Mjetet: Teksti i nxnsit, foto t fmijve, lapsa, flet format A4, plastelin.
Fjal ky:
Prshkrim, tipare, gjatsi, pesh.
Pun n ifte, vrojto - vizato, diskutim.
55

Zhvillimi i msimit
Evokimi. N nj flet t bardh vizatoni shokun ose shoqen tuaj. Ai q dshiron, mund ta modeloj me
plastelin. Nxnsit punojn rreth 10 minuta.
Msuesja i orienton nxnsit t prdorin fjalt e futura n kuti.
Realizimi i kuptimit. Msuesja i orienton nxnsit t shohin figurat e dhna n tekst. Nxnsit t shkruajn
pr seciln figur nga nj cilsi t dukshme.
i dobt, e qeshur, bullafiq, i inatosur, flokverdh, i trishtuar.
Punimi i ushtrimit 2. Nxnsit, duke u ndihmuar nga t dhnat e librit, vizatojn shokt e tyre sipas cilsive
fizike q ata kan.
Pasi keni prfunduar vizatimin, n flett ku vizatuat, mund t prshkruani shokun ose shoqen tuaj me 5 fjali,
sipas krkess s ushtrimit 2.
M pas krahasojeni me nj shok tjetr t klass.
Lexohen prshkrimet nga disa nxns.
Reflektimi. N fotot q keni marr me vete krahasoni njri-tjetrin.
- Nga gjith puna q kryet far kuptuam?
T gjith jemi t ndryshm nga pamja.
Detyr shtpie. Prshkruani motrn /vllan tuaj.
Rubrika:
Tema:
T njohim gjuhn
Pjest plotsuese t fjalis

T dalloj pjest kryesore t fjalis.
T bj dallimin ndrmjet pjesve kryesore t fjalis dhe pjesve plotsuese.
T gjej pjest plotsuese t fjalis duke drejtuar pyetjet si? dhe ku?.
T shpjegoj rolin e pjesve kryesore dhe plotsuese n kuptimin e fjalis.
Materiale: Teksti, tabela, fletore pune, fisha me fjali.

Fjal ky:
Loj, shpjegim, pun e drejtuar, pun n grupe.
Kryefjal, kallzues, grup kryesor, grup plotsues.
Zhvillimi i msimit
Evokimi. Msuesja ka prgatitur 4 flet formati A4 ku jan shkruar katr fjalt e fjalis:
Zogu/ i vogl/ cicron/ n deg/.
Kto flet u jepen n dor 4 nxnsve vullnetar dhe u thuhet t vendosen para klass n mnyr q me flett
q kan n dor t krijohet nj fjali e thjesht me kuptim. Pastaj u drejtohen nxnsve pyetjet:
- Sa fjal ka fjalia q formuan nxnsit vullnetar?
- Cilat jan fjalt kryesore n kt fjali?
N baz t prgjigjeve q japin nxnsit, vullnetart n tabel ngren lart fletn me kryefjaln dhe foljen.
- Si emrtohen kto fjal?
Zogu-kryefjal cicron folje
Provojm t largojm njrin nga nxnsit bashk me pjesn e fjalis q ai mban n dor. Msuesi/ja largon
njrin nga fmijt, p.sh, largon fmijn q mban letrn me fjaln Zogu. Ai/ajo pyet fmijt:
- A ka kuptim fjalia q mbeti tani? (I vogl cicron n deg)
- Jo.
- Pse?
56

Msuesi/ja vazhdon prsri kt loj duke futur n rresht nxnsin q mbante fjaln Zogu dhe duke hequr nga
katrshja nj tjetr nxns. (P.sh., nxnsin q mban fjalt n deg). Ai/ajo pyet prsri:
- Po tani a ka kuptim kjo fjali?
- Po.
- Pse?
Pasi fmijt heqin pjes t ndryshme t fjalis, msuesi ndalet kur ngelen para tyre nxnsit q mbajn n dor
fjalt Zogu cicron, pra fjalin m t vogl.
Msuesi/ja pyet prsri:
- Si e quajm kt fjali?
- Nga se sht formuar ajo?
- Si i quajm kto dy pjes?
- Po pjest q hoqm si i quajm?
- far roli luajn ato n kt fjali?
Realizimi i kuptimit. Pun e drejtuar.
Hapen librat n faqen 67 dhe lexohet fjalia: Vajza e vogl krcen n oborr.
Nxnsit dallojn pjest kryesore nga ato plotsuese.
Msuesi/ja i orienton nxnsit q t arrijn n prfundimet e mposhtme:
Pjest kryesore mbajn kuptimin kryesor t fjalis.
Pjest plotsuese plotsojn kuptimin e fjalve kryesore.
Pjest plotsuese gjenden me pyetjet si?, ku?, kur? etj.
Pun n grupe
Ndahen nxnsit n grupe dhe punojn n fletore. do grupi i jepet nga nj fjali me pjest kryesore dhe
nxnsit shtojn pjest plotsuese ose prcaktojn fjalt kryesore e fjalt plotsuese pr do fjali. Bhet vlersimi
i puns.
Grupi I. Punimi i ushtrimit 1. Nxnsit do tiu shtojn fjalve kryesore t dhna fjal plotsuese.
Kngtari i vogl kndon n salln e madhe.
Piktori i ri pikturon shum bukur.
Fmijt e vegjl ndihmojn m t rriturit.
Qenusht dalmat luajn me fmijt.
Dielli i zjarrt ndrion Tokn.
Zogu i vogl kndon n pem.
Grupi II. Punimi i ushtrimit 2. Nxnsit duhet t gjejn pjest kryesore dhe plotsuese. M pas do ti
shkruajn n dy shtylla.
Grupi III. Punimi i ushtrimit 3. Nxnsit duhet t shkruajn n vendin e duhur fjalt plotsuese duke u
ndihmuar nga pyetjet.
Bhet prezantimi i puns nga prfaqsuesit e do grupi dhe vlersohet grupi q ka punuar m shpejt e m mir.
Reflektimi. N kt faz msuesi/ja punon ushtrime nga fleta e puns sipas nivelit t nxnsve.
Detyr shtpie: Nxnsit punojn n Fletorn e puns ushtrimet q nuk arritn ti punojn n klas.
57
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Macja jon Kiti

T lexoj me intonacionin e duhur tregimin.
T dalloj intervistn nga llojet e tjera t shkrimeve.
T dramatizoj pjesn me role duke veuar grupin m t mir.
T prdor fjal dhe shprehje q i prkasin ksaj fushe.
T dalloj kafsht shtpiake.
T jap argumente pro dhe kundr mbajtjes s kafshv shtpiake.
Mjetet: Teksti, tabela me pamje kafshsh shtpiake, fotografi t fmijve me kafsht e tyre, mikrofon (lodr).
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, loj, intervist, diagrami i Venit, rrjet diskutimi.
Fjal ky: Intervist, gazetare, i pambrojtur.
Zhvillimi i msimit
Evokimi. Intervist
Stuhi mendimesh me fjaln intervist.
pr mjedisin
pr msimet
intervistuesi
pr kafsht
Intervist
radio
gazet
televizion
i intervistuari
gazetari
Msuesi/ja me nj mikrofon (lodr) e fillon msimin duke iu drejtuar njrit prej nxnsve t klass:
- Mund t m thoni, ju lutem, a mbani n shtpi kafsh shtpiake?
- Ciln kafsh?
- Si kujdeseni pr t?
- A do tju plqente t kishit dhe kafsh t tjera prve saj?
Msuesja ia drejton mikrofonin edhe nj nxnsi tjetr duke i br pyetje:
- Ju lutem, mund t m thoni mendim keni pr mbajtjen e kafshve shtpiake?
- Cila sht prvoja juaj me to?
Msuesi/ja mundohet q gjat zhvillimit t ksaj loje t prdor sa m natyrshm nj ton prej gazetareje.
Msuesi/ja iu kujton nxnsve se biseda q ata sapo realizuan quhet intervist.
- far ju kujton kjo fjal?
- Si quhet personi q drejton nj intervist?
- A ju ka ndodhur t jepni nj intervist?
- Kush ju ka intervistuar?
- Keni lexuar ndonj intervist n shtyp apo keni dgjuar t tilla n TV?
Msuesi/ja ishte n rolin e intervistueses dhe nxnsit n rolin e atij q intervistohet ose t intervistuarit.
Pra, msuesja ishte n rolin e nj gazetareje.
58

- Cilin rol keni dshir t luani m shum: t intervistuesit (gazetarit) apo t t intervistuarit?
Msuesja u ndan rolet disa fmijve dhe m pas lexohet tregimi me role. Prsritet ky lexim disa her duke ua
dhn rolet nxnsve t ndryshm.
Kalohet n diskutime. Punohen rubrikat e aparatit pedagogjik t tekstit.
Pyetje rreth tekstit:
- A keni ndonj pyetje tjetr q ju lind, ndrsa lexoni kt intervist?
P.sh.: Dikush mund t pyes se far mund t ket shkruar Ana n ditarin e saj.
M pas msuesi/ja krkon q secili nxns t plotsoj Diagramin e Venit duke treguar ngjashmrit dhe
ndryshimet midis qenit dhe maces dhe duke nxjerr konkluzionet prkatse.
macja
qeni
mjaullin
i plqen t haj minj
i plqen ta ledhatojm
lind kotele
kafsh shtpiake
i duan njerzit
jan mishngrns
leh
i plqen t haj kocka
i plqen t luaj me njerzit
lind klysh besnik
Prfundimi: Macet dhe qent jan kafsh t kndshme. Ato bhen miq t njeriut.
Reflektimi: Rrjeti i diskutimit.
N qendr t flets nxnsit shkruajn pyetjen:
PO
- A duhet t kujdesemi pr kafsht shtpiake,

qofshin dhe kafsh rruge?
JO
Nxnsit ndahen n dy grupe, pro dhe kundr, sipas argumenteve q sjellin.

Prfundimi: ...................................................................................................................................................
Detyr shtpie: Rubrika Kthehu te teksti.
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Intervista

T zgjedh nj ose dy nga situatat e dhna n tekst.
T argumentoj zgjedhjen q bn.
T krijoj jo m pak se 4 pyetje pr t intervistuarin.
T krijoj nj intervist duke u bazuar n pyetjet e dhna n tekst.
Mjetet:
Teksti i nxnsit, fletore pune, tabak letre, shkumsa me ngjyra.
Fjal ky: Intervist, pyetje, prgjigje.

Metoda dhe teknika msimore: Pyetje-prgjigje, pun n grupe, shkrim i lir, loj n role.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: N figurn e dhn n tekst dalloni dy persona: personin q pyet q quhet intervistuesi dhe personin
q prgjigjet q quhet i intervistuari.
Msuesja pyet nxnsit: ku keni par nj situat t till?
Nxnsit japin mendimet e tyre rreth intervistave q kan par n TV.
59

Realizimi i kuptimit. Leximi i piks s par n tekst nga msuesi/ja. Leximi i tabels s pyetjeve. Msuesi/ja
zgjedh nj nga situatat dhe s bashku me nxnsit formulojn pyetjet e intervists, t ndihmuar nga tabela e
pyetjeve, t ciln msuesi/ja mund ta ket shkruar n nj tabak letre ose i shkruan pyetjet n tabel, duke i dalluar
me shkumsa me ngjyra.
Nxnsit przgjedhin nj nga situatat e dhna n tekst. M pas t ndar n grupe fillojn t shkruajn jo m
pak se katr pyetje.
Lexohen pyetjet nga disa nxns sipas grupeve. Vlersohen nxnsit pr pyetjet m t arrira.
Reflektimi. Nxnsit punojn n fletoren e puns, f. 24.
Pasi prfundojn detyrn, nxnsit vihen t luajn n role intervistn e krijuar.
Detyr shtpie. Krijoni pyetjet pr nj intervist me prindrit ose gjyshrit tuaj.
Fillimisht zgjidhni situatn.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Tri gzime

T lexoj qart, me kuptim dhe me intonacionin e duhur tregimin.
T shpjegoj fjalorin me fjal dhe shprehje dhe t ndrtoj fjali me to.
T tregoj raste kur dhe si e ka br t lumtur nj shok ose shoqe.
T ritregoj dhe t gjej mesazhin e pjess.
T dalloj cilsit, veprimet dhe sjelljet e personazhit kryesor.
T dramatizoj pjesn duke luajtur n grup me role.
Mjete: Teksti, tabela, pamje t ndryshme gzimi.

Fjal ky: un, gzim, shend e ver, ndaj me shokun.
Metoda dhe teknika: DRTA, bised, lexim n role n ift, grafik organizues G15.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Msuesi/ja u thot nxnsve:
- Mbyllni syt dhe mendoni pr nj ast far gjje ju bn t ndieni gzim?
Rregulli: Do t thoni vetm nj gj, at m t rndsishmen pr ju.
Msuesi/ja kalon te t gjith dhe dgjon me kujdes prgjigjet e tyre. Krkon q nxnsit t shprehin lirisht far
ndiejn dhe t mos prsritin njri-tjetrin.
Ai q e ka t vshtir t thot dika, thot fjaln Pasoj dhe msuesi/ja kalon te nj fmij tjetr.
Realizimi i kuptimit. (DRTA)
Hapi I. Msuesi/ja shkruan titullin e tregimit n tabel. Lexohet tregimi me ndalesa nga nxnsit. Pr do fragment
nxnsit nxiten t bjn pyetje pr t parashikuar vazhdimin e ngjarjes. Fmijt gjithmon duhet t nxiten t bjn
pyetje pr do gj q iu shkon n mendje dhe q krkojn m shum se nj prgjigje. Msuesi/ja ndrhyn vetm
kur shikon q nxnsit kan vshtirsi n gjetjen e pyetjeve.
Ndalesa e par: Lexohet pjesa nga fillimi deri te ... pr unin e vogl. Msuesi/ja drejton pyetjet:
- Kush po flet me djalin?
- A do ta haj djali molln?
- Pse mendoni kshtu?
Ndalesa e dyt: Lexohet pjesa nga: Te lumi i kaltrderi te ...Ja i shtohet dhe nj gzim i dyt. Msuesi/ja
drejton pyetjet:
60

- A sht i thell lumi?
- far lloj peshqish rriten n lum?
- far mund ti friksoj peshqit?
- Me far mund ta krahasoni nj peshk t madh?
- Keni par ndonjher peshq t till?
- Sa gzime iu bn djalit?
Ndalesa e tret: Lexohet pjesa nga: uni shtrihet mbi bar deri n fund. Msuesi/ja drejton pyetjet:
- A shte mir t vendosim peshqit n nj vend me mollt?
- Si e kuptoni shprehjen Gzimi i njeriut nuk zgjat gjithmon? Pse?
- Pse autori mendon se gzimi i tret zgjat m shum?Jepni argumentet tuaja.
Hapi II. Punohet pjesa n dyshe. Nxnsit ia lexojn pjesn njri-tjetrit me role.
Hapi III. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Nxnsit punojn individualisht. Verifikojn zgjidhjen e ushtrimit duke
lexuar tekstin dhe pastaj bjn krahasimin e zgjidhjes me shokun e banks.
Ushtrimi Gjej n tekst synon leximin e vmendshm t tekstit, duke vn theksin n dallimin e fjalve ky t pjess:
gzim dhe uni. Pasi nxnsit shnojn sa her jan prdorur kto fjal n tekst, msuesi/ja n bashkbisedim
me ta nxjerr prfundimin se fjalt ky jan fjalt q mbajn kuptimin kryesor t pjess.
Rubrika Po ti? Nxnsit drejtohen t interpretojn ngjarjen duke diskutuar rreth situatave dhe alternativave t
dhna n tekst. Sipas kohs q msuesi ka n dispozicion mund t jap si detyr q nxnsit t krijojn situata
t kundrta me at q jepet n pjes.
Reflektim. Puno n grupe. Ilustro.
U jepet detyr nxnsve t zgjedhin dika t veant nga ngjarja dhe ta ilustrojn duke bashkpunuar me njritjetrin.
Grupi i par: strofn e par
Grupi i dyt: strofn e dyt
Grupi i tret: strofn e tret
Pasi nxnsit mbarojn, bashkohen ilustrimet dhe poezia shndrrohet n poezi me figura.

Tema: Grupi i kryefjals dhe grupi i kallzuesit (ora e par)

T dalloj pjest kryesore dhe pjest plotsuese n fjalit e dhna.
T dalloj grupin e kryefjals dhe grupin e kallzuesit (foljes) me ndihmn e pyetjeve.
T dalloj fjaln kryesore n grupin e kryefjals dhe fjaln kryesore n grupin e foljes n fjalit e dhna.
T krijoj jo m pak se katr fjali q t ken pjes kryesore dhe pjes plotsuese.
T dalloj n fjalit e krijuara, grupin e kryefjals dhe t kallzuesit.
Mjetet: Teksti i nxnsit, fletore pune, tabak letre, shkumsa me ngjyra.
Fjal ky: Grupi i kryefjals, grupi i kallzuesit (foljes), pyetjet: kush?, cili?, bn? ku?, si?, k?, far?.
Metoda dhe teknika msimore: Analiz, sintez, dallo-argumento.
61

Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja v n tabel tabakun e letrs ku ka shkruar nj fjali me pjes plotsuese, si p.sh.: Frutat
e pjekura t molls bien n tok nga era, ose fjalin e ka shkruar n drras, ku me ngjyr t kuqe ka shkruar
kryefjaln dhe me blu kallzuesin. U krkohet nxnsve t dallojn fjalt plotsuese: ato q plotsojn kuptimin
e kryefjals dhe ato q plotsojn kuptimin e kallzuesit.
Nxnsit orientohen t punojn me librin. Lexohet rubrika Kujto.
Analizohet grupi i kryefjals dhe i kallzuesit n fjalin e dhn, e cila shkruhet n tabel. U krkohet nxnsve
t dallojn fjaln kryesore n grupin e kryefjals, e cila nnvizohet me t kuqe. Po kshtu veprohet edhe pr fjaln
kryesore n grupin e kallzuesit, i cili nnvizohet me blu.
Lexohen pyetjet q prdoren pr t dalluar fjaln kryesore n do grup. Lexohet rubrika Mbaj mend.
Punohet ushtrimi 1. Nxnsit futin n etiketa me ngjyra t ndryshme grupin e kryefjals dhe grupin e kallzuesit
(foljes). Bjn pyetjet q i ndihmojn pr gjetjen e fjals kryesore.
Shokt e Rins
krijuan Klubin e Miqve.
Klubi i tyre
kishte pes veta.
Fmijt e vegjl
hartuan rregullat e Klubit.
Antart e rinj
diskutuan pr rregullat e Klubit.
Punohet ushtrimi 2, ku nxnsit lidhin grupin e kryefjals me grupin e foljes.

Punohet ushtrimi 3 dhe 4, ku nxnsit nnvizojn fjaln kryesore n grupin e kryefjals dhe fjaln kryesore n
grupin e kallzuesit (foljes).
Reflektimi. Punohet ushtrimi 5. Nxnsit shohin figurn dhe krijojn 4 fjali q t ken prve fjalve kryesore,
edhe fjal plotsuese. Pasi i krijojn fjalit, ata i futin grupet n etiketa.
Maoku i bardh po luan me topin e perit. Tre fmij t vegjl po knaqen me lojn e maokut.
Shoqja e tyre Ema nuk do t luaj me maokun. Maoku lozonjar po prish topin e perit. Nna e saj do t
mrzitet shum.
Detyr shtpie. Krijo tri fjali dhe dallo grupin e kryefjals dhe grupin e kallzuesit.
Rubrika:
Njohim gjuhn ton
Tema: Grupi i kryefjals dhe grupi i kallzuesit (ora e dyt)
Objektivat jan po ato t ors s par
N orn e dyt nxnsit punojn n fletoren e puns, faqe 25.
N rastet kur krkohet t dallohet grupi i kryefjals dhe grupi i kallzuesit, sht mir q n fillim nxnsit t
nnvizojn me t kuqe kryefjaln dhe me blu kallzuesin, duke u ndihmuar nga pyetjet prkatse. M pas ata e
kan t leht t dallojn grupet.
N ushtrimin 4, nxnsit pasi t dallojn grupet do t nnvizojn fjaln kryesore t do grupi.
62
Rubrika: Lexojm
Tema: Dy shokt dhe dy breshkat (ora e par)
T lexoj tregimin pr t mbajtur mend sa m shum hollsi.
T tregoj brendin e tregimit mbi bazn e pyetjeve.
T diskutoj pr miqsin dhe sjelljen ndaj njri-tjetrit.
Mjetet: Teksti, grafik organizues i tregimit, grafik organizues i fjalorit.

Fjal ky: Shok, breshk, akuarium.
Metoda dhe teknika msimore: parashikim me terma paraprak, lexim i drejtuar, rrjet diskutimi, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikim me terma paraprak.
Jepen fjalt: dy breshka, akuarium, dy shokt, u grindn, bn nj betim, u ndjen t lumtur dhe u krkohet
nxnsve t parashikojn ngjarjen.
Nxnsit punojn individualisht n nj flet ose n fletore. N prfundim lexohen disa prej punimeve t tyre.
Realizimi i kuptimit: Veprimtaria e leximit t drejtuar.
Ndalesa e par: Un dhe Regi ...deri secili nga nj jav.
- Cilat jan personazhet e tregimit?
- far kafshsh kan ato?
- Si quhen breshkat e tyre?
- Ku i futn breshkat?
- Si vendosn ti mbanin ato? Si mendoni se do t vazhdoj ngjarja?
Ndalesa e dyt: Por nj dit ... deri ma ktheu Regi.
- ndodhi me t dy shokt?
- Si do t vepronin me dy breshkat?
- Si mendoni se do t vazhdoj ngjarja, Feliksi do t ndahet me Oskarin?
Ndalesa e tret: Mbasdite ... deri Nuk do ti ndaj jo, kurr.
- far po mendon djali pr dy breshkat?
- A jeni dakord me mendimin e tij?
- far msuat dika t re nga kjo pjes e tregimit?
- Si mendoni, Regi duhet ta ket nxjerr Oskarin nga akuariumi?
Ndalesa e fundit: Kur arrita... deri n fund.
- Cili ishte betimi i dy shokve?
- Po ju keni br ndonj betim? Ku dhe pr far?
Lexohet tregimi nga disa nxns.
Nxnsit dallojn fjaln e re. Msuesja u krkon nxnsve q ta prdorin at n fjali.
Reflektimi: Shkrim i lir
Nxnsit u prgjigjen me shkrim pyetjeve:
- Po ju keni br ndonj betim? - Ku dhe pr far?
Lexohen punt e nxnsve.
Detyr shtpie: Lexoni disa her tregimin dhe shkruani me pes-gjasht fjali prmbajtjen.
63
Rubrika: Lexojm
Tema: Dy shokt dhe dy breshkat (ora e dyt)
T lexoj tregimin me intonacion.
T tregoj prmbajtjen e tregimit me fjalt e tij ose me an t organizuesit grafik.
T tregoj prvoja t ngjashme me at t personazheve t tregimit.
T nxjerr mesazhin e dashuris dhe miqsis midis njerzve dhe kafshve duke e ilustruar me pjes nga teksti.
Mjetet: Teksti.
Fjal ky: Shok, breshk, akuarium, miqsi.
Analogji, diskutim, ditari dy pjessh.
Evokimi. Hapi I. Msuesi/ja u tregon fmijve fabuln e Leon Tolstoit Luani dhe qeni ose nj fabul q tregon pr
miqsin ndrmjet kafshve ose t kafshve me njeriun, si sht fabula e Naim Frashrit Qeni besnik. Nprmjet
fabuls msuesja nxjerr n pah q edhe kafsht kan ndjenja dhe i duan shokt e tyre, ashtu si dhe njerzit.
Realizimi i kuptimit. Lexohet teksti nga disa nxns.
Hapi II. Punohet rubrika: Kthehu te teksti. Nxnsit, pasi kan lexuar me vmendje tekstin, plotsojn krkesat
e ushtrimit.
Hapi III. Tregohet prmbajtja e tregimit n vetn e tret. Pr t nxitur nxnsit q ta ritregojn bukur, mund t
organizohet nj konkurs i vogl. Punohet ditari i t nxnit. Nxnsit gjejn fragmentin q iu ka plqyer m shum
dhe e komentojn at.
fragmenti
komenti
Reflektimi. Punohet rubrika: Po ti?. sht nj rubrik gjat s cils nxiten fmijt t sjellin prvojat e tyre mbi
miqsit, grindjet dhe pajtimet, t cilat jan t shpeshta n kt mosh.
Detyr shtpie: Shkruaj dy kshilla pr dy rastet a dhe b.
Dhurata e shokut nuk kthehet mbrapsht.
Shoku t besoi t fshehtat e tij, prandaj ti duhet t mos ia thuash askujt.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Nse gjej nj monedh

T lexoj me intonacionin e duhur vjershn.
T tregoj me fjalt e veta prmbajtjen e poezis.
T nxjerr mesazhin e poezis me fjalt e tij/saj.
T zbuloj humorin e poezis, t nnvizoj fjalt dhe shprehjet q e shprehin at.
T tregoj si do t sillet ai n situata t ngjashme.
Mjetet:
Teksti, monedha, kartmonedha.
Fjal ky: Monedh, gjej, pasuri, pasurohem, nuk ndodh rastsisht.
64

Imagjinat e drejtuar, mendo-diskuto.
Evokimi: Imagjinat e drejtuar. Mbyllini syt. Ju jeni nj monedh, e cila ka dal padashur nga xhepi i dikujt.
Imagjinoni se n duart e kujt do t donit t ishit tani. Nxnsit japin mendimet e tyre. Msuesja i respekton ato.
Msuesja vazhdon tregimin.
Ju gjeni nj monedh n rrug, n autobus, n dyqan etj. Si ndiheni? Besoj se t gjithve na vjen mir. Ju duhet
t dini se nj monedh e humbur nga nj i rritur nuk sht shum dshpruese, sepse vlera e saj sht e vogl.
Por nse e humbet nj fmij, ai mrzitet. Ai/ajo q e gjen knaqet shum. do t bni me t?
Nxnsit japin prgjigjet e tyre. Le t shohim se si poeti Xhef Mos e prshkruan momentin e gjetjes s nj
monedhe.
Realizimi i kuptimit: Lexohet vjersha nga msuesja me nj ton gzimi dhe humori.
Nxnsit porositen t nnvizojn fjalt e vshtira q sua din kuptimin.
Pyetje rreth vjershs.
- Si mendoni, e ka gjetur apo jo djali/vajza monedhn? Pr tiu ndihmuar iu sugjeroj t shikoni titullin: Nse gjej
nj monedh. Djali apo vajza po imagjinon sikur t gjente nj monedh.
Punohen edhe pyetjet e tjera t tekstit pr t zbrthyer prmbajtjen e vjershs.
Punohet rubrika: Nnvizo fjalit q ju bjn pr t qeshur.
Lexohet vjersha nga nxnsit n mnyr q do nxns t lexoj nga nj strof.
Reflektimi: Punohet rubrika Po ti?
Msuesja dgjon prgjigjet e nxnsve. Ajo m pas i informon se, n rast se gjejm nj shum parash, nj kulet,
ajo duhet dorzuar n polici. Aty ka nj zyr pr sendet e humbura. Personi q e ka humbur do t shkoj atje dhe
do ta gjej.
Detyr shtpie: Msoni vjershn prmendsh.
Rubrika:
Tema:
T shkruajm
Arka ime e kursimeve

T tregoj pr arkn e tij/saj t kursimit.
T dalloj monedhat e kartmonedhat duke u bazuar te figurat e dhna n tekst.
T formoj dhe t shkruaj fjali mbi bazn e figurave t dhna.
T plotsoj me fjal numrort n fjalit e dhna.
T shkruaj fjali mbi bazn e pyetjeve t dhna.
Mjetet:
Monedha, kartmonedha, arka t ndryshme kursimi.
Fjal ky: Lek, monedha, kartmonedha, ark kursimi, kursej.

Aftsit: T kuptuarit, t shkruarit.
Pyetje-prgjigje, shkrimi i lir.
Zhvillimi i msimit
Kjo sht nj or e cila realizon m s miri lidhjen ndrlndore me lndn e matematiks.
Evokimi: Pyetje-prgjigje:
- A keni ark kursimesh ose kumbara?
- far futni aty?
- Kur e hapni arkn?
65

- Pr far i prdorni lekt e kursyera n ark?
Msuesja iu shpjegon nxnsve se t rriturit i futin lekt pr ti kursyer n bank. Kursej do t thot l mnjan,
nuk i harxhoj t gjitha lekt q kam.
Realizimi i kuptimit: Para se t fillojn t shkruajn, lexohet teksti nga nj nxns. Teksti i dhn i paraprgatit
nxnsit pr t vazhduar tregimin duke u ndihmuar nga figurat. Nxnsit shkruajn n fletore nga nj fjali n baz
t figurs. Figurat jan t tilla q nxnsi me tri fjali krijon vazhdimin e tekstit:
Bora dhe Blerimi kan kursyer shum monedha. Ata shkuan n dyqanin e luleve. Ata i dhuruan msueses nj
tuf me lule t bukura.
Nxnsit shkruajn me fjal numrort: pes, dhjet, pesdhjet, dyqind lek, pesqind lek, njmij (lek).
Nxnsit plotsojn fjalt q mungojn n fjalit e dhna. Pr t kursyer koh, ky ushtrim mund t plotsohet
edhe n libr.
Reflektimi: Turi i Galeris.
Vizato arkn tnde t kursimit. Msuesja zgjedh vizatimin m t mir. Ajo pyet nxnsit: far do t bni me lekt
q keni ruajtur? Pr far do ti prdorni? Kto pyetje u drejtohen nxnsve q nuk marrin pjes n vizatim.
Detyr shtpie. Shkruaj tri fjali duke iu prgjigjur pyetjeve. (Krkesa e detyrs sht n libr).
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Dy shoqet

T lexoj poezin me intonacionin e duhur.
T dalloj personazhet e poezis s dhn.
T tregoj prmbajtjen e poezis duke iu prgjigjur pyetjeve t dhna.
T prshkruaj me goj dy personazhet e poezis.
T tregoj t prbashktat dhe dallimet me nj shok/shoqe sipas plqimeve t tij/saj.
T tregoj prvoja t ngjashme nga jeta e tij/saj.
Mjetet:
Teksti, foto t ndryshme ku nxnsit kan dal me njri-tjetrin.
Fjal ky: Shok/shoqe, gjra t prbashkta, betim, bereta, voglima.

Metoda dhe teknika msimore: Shkrim argumentues, lexim zinxhir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Shkrim argumentues. kuptoni me shprehjen shok t ngusht, shoqe t ngushta. Pse jan t till/
t tilla. Shkruani n nj flet mendimin tuaj. Lexohen punimet nga disa nxns.
Realizimi i kuptimit: Lexim i poezis nga msuesi/ja. Shpjegimi i fjalve t vshtira.
Msuesi/ja i njeh nxnsit me pjesn e re q do t marrin Dy shoqet. Lexohet vjersha nga disa nxns.
Punohen pyetjet e rubriks Pyetje rreth tekstit pr t zbrthyer prmbajtjen e vjershs.
Pyetja e tret: - Nse do t ishin dy shok, cilat do t ishin gjrat e prbashkta? Do t punohet n grupe.
Nxnsit do t ndahen jo sipas gjinis, por t gjith bashk dhe do t listojn gjrat e prbashkta.
Msuesja i nxit nxnsit me pyetjen: A mund t krijojm nj poezi me titull Dy shokt?
- Cilat jan gjrat e prbashkta q mund t ken dy djem: jan n nj ekip sportiv, iu plqen t vishen gati njlloj,
iu plqen t jen t part n gar, i tregojn t fshehta njri-tjetrit, kan DVD-t q i kmbejn me njri-tjetri, dhe
lista plotsohet nga nxnsit.
Beni dhe Miri jan dy shok
Bashk shkojn n strvitje,
Ata kan dy plejsteishn,
Kan dhe dy topa futbolli.
Kan dy qen, Reksin dhe Lulin

Atletet i kan njsoj
Jan dy shok t ngusht
Dhe un kt e besoj.
66

Msuesja mund t prdor leximin zinxhir, ku nxnsit lexojn nga dy vargje njri pas tjetrit.
Reflektimi: Punohet rubrika Po ti?
Detyr shtpie. Krkesa sht n tekst.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Kuzhinieri yn

T lexoj tregimin qart dhe me intonacion.
T tregoj me fjalt e tij se si prgatitet nj hamburger.
T pasuroj fjalorin me fjal dhe shprehje nga fusha e kuzhins.
T gjej t prbashktat dhe ndryshimet midis ushqimeve t dhna.
T dalloj tregimin nga nj shkrim udhzues.
Mjetet:
Libr kuzhine, produktet q duhen pr t prgatitur nj hamburger.
Fjal ky: Hamburger, sandui, salc, proshut, qofte.

Metoda dhe teknika msimore: Stuhi mendimesh, diagrami i Venit.
Zhvillimi i msimit
Nxnsit jan porositur dhe kan sjell t gjith prbrsit e nj hamburgeri.
Evokimi: Stuhi mendimesh. Cilat jan ushqimet q prgatiten n nj fast fud (Fast food)?
Nxnsit japin prgjigjet e tyre, t cilat shkruhen n nj flet ose n tabeln e zez.
- Pse quhet fast fud - ushqim i shpejt?
ushqim i
shpejt
Fast food
hamburger
sandui
doner
- N ciln rubrik vazhdojm t jemi? - Un msoj nga miqt e mi.

- Vazhdojm t jemi te rubrika: Un msoj nga miqt e mi. Sot do t shohim se far t papriturash na ofrojn
miqt tan.
Klasa improvizon nj sken ku nj fmij vishet si kuzhinier dhe thot fjalt q jan n tekst. Ai prgatit nj
hamburger sipas recets q paraqitet n tekst.
Pas ksaj nxnsit fillojn dhe prgatitin hamburgerin e tyre.
Punohet rubrika Ushtrohu.
Reflektimi: Nxnsit, me an t Diagramit t Venit, nxjerrin n pah t prbashktat dhe t veantat ndrmjet
hamburgerit dhe sanduiit.
Hamburgeri
sanduii
Detyr: Nxnsit porositen t sjellin n klas libra kuzhine si dhe receta gatimi.
67
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Receta e gatimit

- T lexoj receta gatimi n librin e kuzhins.
- T tregoj me fjalt e tij se si prgatitet nj hamburger.
- T dalloj elementet e nj recete gatimi (prbrsit dhe mnyrn e prgatitjes) n tekstin e dhn.
- T shkruaj nj recet gatimi t ushqimit t tij t preferuar duke u bazuar n librin e kuzhins.
Mjetet:
Libr kuzhine, letra t vogla n formn e recetave t gatimit
Fjal ky: Recet, prbrs, mnyr gatimi.

Pyetje-prgjigje, pun n ifte.
Evokimi. Msuesi/ja e nis orn e msimit duke drejtuar disa pyetje.

- Cili gatuan n shtpin tuaj?
- Po ju i ndihmoni prindrit ose gjyshrit n gatim.
- Si gatuajn ata?
- Kan ndonj libr prpara apo thjesht e mbajn mend.
Nxnsit japin prgjigjet e tyre.
Realizimi i kuptimit. Msuesja paraqet para nxnsve nj ose disa libra kuzhine ku ka receta t ndryshme
gatimi.
Disa nxns lexojn n libr receta t ndryshme.
M pas t ndar n ifte, nxnsit shkruajn recetat e gatimit t ushqimit t tyre t paraplqyer.
Lexohen recetat e shkruara nga disa nxns dhe bhet analiza e tyre. Cila pjes sht shkruar m sakt: Pjesa
I prbrsit q prdoren n gatim; pjesa II mnyra e gatimit.
Reflektimi. Pas ksaj msuesi/ja i fton nxnsit t shkruajn n tabel emrin e ushqimit, t cilit i kan shkruar
recetn e gatimit. Pas ksaj, ushqimit q sht shkruar nga m shum nxns, i paraqitet n tabel receta e
shkruar nga nj nxns.
Detyr shtpie. Shkruaj nj recet gatimi t nj ushqimi tradicional q gatuhet n familjen tnde.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Heqim grupe fjalsh n fjali

T dalloj grupet e fjalve t domosdoshme n fjalit e dhna, duke lvizur etiketat.
T dalloj grupet e fjalve jo t domosdoshme n fjalit e dhna, duke lvizur etiketat.
T zbuloj nprmjet manipulimit me etiketa, se fjalis nuk i prishet kuptimi nse hiqen grupet jo t
domosdoshme.
T zbuloj fjalin m t vogl n fjalit e dhna n tekst duke hequr grupet jo t domosdoshme.
Mjetet:
Teksti, fletore pune.
Fjal ky: Grupi i fjalve jo t domosdoshme, grupi i fjalve t domosdoshme, fjali, kuptim.
68

Metoda dhe teknika msimore: Pun e drejtuar.
Evokimi: Rikujtojm njohurit mbi zvoglimin e fjalis.
N fjalin Zogu cicron mbi deg. Cilat fjal mund ti heqim fjalis pa ia prishur kuptimin?
Nxnsit japin prgjigjet e tyre: Mbi deg.
Msuesja paraqet disa fjali n tabel.
- Mirela luan n oborrin e shtpis.
- Fmijt e vegjl kndojn nj kng t bukur.
Cilat fjal mund ti heqim fjalis dhe asaj t mos i prishet kuptimi? Nxnsit japin prgjigjet e tyre.
Realizimi i kuptimit. Pun e drejtuar.
Msuesi/ja drejton nxnsit t punojn n libr. Lexohet fjalia Kuzhinieri yn gatuan gjithmon gjell t shijshme.
Kjo fjali sht ndar n katr etiketa. Lexohen ato nga nxnsit dhe m pas fillojn t heqin etiketat, duke u drejtuar
nga msuesi/ja.
- Hiqni etiketn nr 4. Lexoni fjalin e mbetur. A ka kuptim ajo?
Pasi ky veprim kryhet dhe me etiketn nr. 3, nxnsit arrijn vet n prfundimin se, nse fjalis i hiqen grupet
jo t domosdoshme, fjalis nuk i prishet kuptimi.
E njjta procedur ndiqet dhe pr etiketn nr. 2 dhe pr at me nr. 1. Nxnsit arrijn n prfundimin se fjalia
e humbet kuptimin, kur heqim prej saj grupet e fjalve t domosdoshme.
Lexohet rubrika Mbaj mend.
Nxnsit nn drejtimin e msueses punojn ushtrimet 1, 2 dhe 3. N ushtrimin 1 nxnsit do t gjejn grupet e
domosdoshme dhe jo t domosdoshme. Kshtu grupet jo t domosdoshme jan: shum shpesh dhe byrek me
qumsht.
N ushtrimin 2 nxnsit lidhin me shigjet fjalt majtas me etiketat e duhura.
p.sh.:
Gjyshja ime bri nj tort t mrekullueshme.
Hamburgeri ishte shum i shijshm.
Babai im pjek n skar peshkun e freskt.
N ushtrimin 3 nxnsit dallojn vet kur grupet me t kuqe jan t domosdoshme ose jo.
Reflektimi: Punohet ushtrimi nr. 4. Nxnsit duhet t heqin sa m shum etiketa q t jet e mundur, deri sa
t mbetet fjalia m e vogl.
Ora e dyt.
N orn e dyt objektivat jan t njjta. Nxnsit do t punojn ndonj ushtrim nga teksti i nxnsit q msuesi/ja
ndien se nuk sht prvetsuar si duhet dhe mandej punohet f. 28 e Fletores s puns.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Gazmoret e apaulit

T lexoj me role tregimin.
T dalloj elementet gazmore t tregimit duke ilustruar me leximin e pjesve nga teksti.
T tregoj me goj nj gazmore q ka lexuar ose dgjuar.
T dramatizoj gazmoret me fjalt e tij ose duke i lexuar n libr.
fmij.
Mjetet: Teksti, libri pr fmij apauli i Dionis Bubanit, gazmore t shkputura nga revistat pr
69

Fjal ky: apaul, okulist.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve, lexo - kupto - dramatizo.
Evokimi: - A dini t tregoni ndonj gazmore qe keni dgjuar ose lexuar?
Msimi nis me tregimin e nj historie gazmore nga nj nxns q ka dshir. Nxnsit e tjer prpiqen t
tregojn me fjalt e tyre se si e kuptuan kt gazmore. Msuesi/ja ka prgatitur dhe gazmore t tjera, t cilat ua
lexon fmijve, n rast se ata nuk mund t tregojn nj t till.
Msuesi/ja shtron pyetjen:
- Pse quhen gazmore? Thjesht se na bjn pr t qeshur apo.. dhe drejton nxnsit t arrijn te prgjigjja:
- Na bjn pr t qeshur, por dhe na msojn t mos bjm gabime.
Realizimi i kuptimit: Lexo-kupto-dramatizo.
Msuesja orienton nxnsit mbi temn e re.
- Ne vazhdojm t jemi n Klubin e miqve ku pr knaqsin ton sht futur dhe apauli. Ai tregon gazmore
shum t bukura. Ejani ti lexojm dy prej tyre.
Msuesja lexon gazmoren e par. Pasi e lexon, i drejton nxnsit t bjn pyetje rreth asaj q dgjuan. Nxnsit
bjn pyetje dhe u prgjigjen pyetjeve t njri-tjetrit.
Kshtu vazhdohet dhe pr gazmoren e dyt.
M pas kalohet n dramatizimin e gazmoreve. Nxnsit dramatizojn n grupe dhe vlersohen nga shokt se
cilt interpretuan m bukur.
Punimi i rubriks Kthehu te teksti.
Reflektimi: Mendo-trego-reflekto. Punimi i rubriks Po ti? Nxiten nxnsit t tregojn gazmoret q kan dgjuar
ose kan lexuar.
Detyr shtpie. Lexo bukur nj gazmore dhe m pas shkruaje n fletore.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Lushi shptimtari (ora e par)

T parashikoj ngjarjen duke u bazuar n fjalt ky.
Tu prgjigjet pyetjeve pr t treguar se e ka kuptuar brendin.
T lexoj n mnyr t vmendshme, duke gjetur fjalit q i prkasin tregimit dhe duke i lexuar n tekst.
T prdor n fjali fjalt e fjalorit.
Mjetet:
Teksti
Fjal ky: Bibliotek, zjarr, shptimtar.

Metoda dhe teknika msimore: Parashikim me terma paraprake, shkrim i lir, veprimtari e leximit t drejtuar.
Evokimi: Parashikim me terma paraprak.
Udhzohen nxnsit q me fjalt: bibliotek, zjarr, shptoi, shoi, flet lavdrimi, t hartojn me shkrim nj
tregim t shkurtr.
Lexohet tregimi nga 2-3 nxns.
Realizimi i kuptimit. Veprimtari e leximit t drejtuar.
Msuesi/ja lexon tekstin me ndalesa dhe bn pyetje rreth pjesve.
70

Ndalesa e par: Zjarr! Zjarrr! ... deri te npr tym.
- far ndodhi n shkoll?
- Cilat jan fjalt e para me t cilat fillon tregimi?
- far ndodhi n shkoll?
- far menduan t bnin njerzit pr shuarjen e zjarrit?
- Po Lushi si veproi?
- A do tia dal mban apo ...?
Ndalesa e dyt: Pas pak... deri te t ket marr nj libr tek un.
- Si ishte Lushi kur doli nga biblioteka?
- Midis kujt po zhvillohet dialogu n tekst?
- Si mendoni, a e njihnin Lushin personat q ishin aty?
- Si mendoni far nxnsi mund t jet Lushi?
Ndalesa e tret. T nesrmen... deri te n fund.
- far organizuan pr shptimtarin e biblioteks?
- Si e pritn shokt e Lushit veprimin e tij?
- Po Lushi si reagoi ?
Reflektimi. Punimi i rubriks Kthehu te teksti.
Detyr shtpie. Lexo disa her tregimin dhe tregoja brendin e tij prindrve.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Lushi shptimtari (ora e dyt)

T lexoj rrjedhshm e me intonacionin e duhur tregimin.
T ritregoj brendin me fjalt e tij ose duke u bazuar n grafikun e ngjarjes.
T prshkruaj portretin e Lushit duke ilustruar me pjes nga tregimi.
T tregoj raste t ngjashme me tregimin nga prvoja e tij/saj.
Mjetet:
Teksti, grafik organizues i ngjarjes.
Fjal ky: Ritregim, prshkrim.

Metoda dhe teknika msimore: Diskutim, konkurse, pesvargshi, ditari dypjessh.
Evokimi: A mund t sillni raste nga prvoja juaj ose nga ato q keni dgjuar nga t tjert mbi ndihmn q japin
njerzit pr t shuar zjarrin, pr t shptuar dik q po mbytet n det, n lum ose n liqen. Nxiten nxnsit t
tregojn.
Realizimi i kuptimit: Lexim i tregimit nga 3 - 4 nxns. Ritregimi i ngjarjes me fjalt e veta. N rast se nxnsit
kan vshtirsi, msuesi/ja i nxit t punojn me grafikun organizues t ngjarjes.
Pr etapn e par mund t organizohen konkurse, ku nxnsit t vlersohen pr leximin e rrjedhshm, t
shpejt dhe pa gabime drejtshqiptimore.
71

Reflektimi.
Veprimtarit mund t jen t ndryshme. P.sh.:
Punimi i rubriks Bj portretin e Lushit.
1. Prshkruaj Lushin nga pamja fizike.
2. Krahaso Lushin me veten ose me dik tjetr.

Lushi
Un
3. Kujto nj fragment nga libri q t ka mbetur n mend. Fragmenti...

4. Analizo cilsit e Lushit.
5. Prmblidh me 4-5 fjali gjithka msove pr Lushin.
6. Argumento: Lushi e kreu veprimin e shuarjes s zjarrit pr tu dukur apo....
Punimi i nj pesvargshi.
Punimi i nj ditari dypjessh: fragmenti, komenti.
Detyr shtpie. Rubrika Detyr.
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Biblioteka
Objektivat:
N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:
T diskutoj pr bibliotekn si nj vend ku merren dhe lexohen libra.
T diskutoj mbi librat dhe llojet e tyre.
T listoj tituj librash jo m pak se 4 q ka lexuar ose i ka n bibliotekn e tij/saj.
T shpreh me fjalt e tij plqimet e tij/saj pr lloje t caktuara librash.
Mjetet: Teksti, libra t sjell nga fmijt, fotografi t bibliotekave t tyre personale.
Fjal ky: Libr, bibliotek, titull, autor.
Metoda dhe teknika msimore: Pyetje-prgjigje, diskutim i lir, klasifikim, diagrami i Venit.
Evokimi: Pyetje-prgjigje
Kjo or msimi mund t zhvillohet shum bukur n bibliotekn e shkolls.
Nxnsit prgatitin nj list me pyetje pr bibliotekaren e shkolls.
- Si mund t bhem antar i biblioteks?
- far duhet t plotsoj pr t marr nj libr?
- Sa lloj librash ka n bibliotek?
- Si radhiten librat n bibliotek? etj.
72

Pasi marrin prgjigjet e pyetjeve, nxnsit mund t zgjedhin nj libr q iu plqen, dhe msojn konkretisht
sesi merret libri n bibliotek.
Pasi kthehen n klas, nxnsit ekspozojn n dy tavolina librat e sjell nga shtpia. Bhet nj minipanair
i librit n klas. Nxiten nxnsit pr t prezantuar librin e tyre: titulli, autori, lloji i librit, nr i faqeve. Pastaj librat
ndahen sipas llojeve. Msuesja/si diskuton me nxnsit pr mirmbajtjen e librave dhe rregullimin e tyre n rast
t dmtimeve nga pakujdesia.
Bni nj diagram Veni. Ku ndryshojn librat me prralla nga librat me tregime, librat me vjersha etj.
Prralla, ngjarje fantastike,
personazhe imagjinar,
fund i lumtur.
Jan krijime.
Na knaqin
kur i lexojm.
Vjersha,
ka strofa,
jan m t shkurtra.
Reflektimi: Listoni librat q keni sjell, sipas rendit alfabetik t titujve t tyre.
Msuesi/ja pr t nxitur nxnsit t lexojn e t mirmbajn librat, mund tu jap nxnsve nj pun t till:
N nj bllok t madh t ndar n flet sipas shkronjave t alfabetit t shkruajn titujt e librave q do t lexojn
deri n fund t vitit. Kshtu n flett e shkronjs A, t shkruajn titujt e librave q fillojn me A, e kshtu me radh.
N fund t vitit t shpallet lexuesi m i mir, nxnsi q ka lexuar m shum libra.
N kt or msimi, msuesi/ja mund t inicioj nj fushat me titullin Nj libr nga biblioteka ime pr bibliotekn
e shkolls, ku fmijt mund t sjellin nga nj libr pr bibliotekn e klass.
Rubrika:
Njohim gjuhn ton
Tema: Lvizim fjalt ose grupet e fjalve n fjali
Objektivat:

T dalloj grupet e fjalve t qndrueshme n fjali, duke lvizur etiketat.
T dalloj grupet e fjalve t lvizshme n fjali, duke lvizur etiketat.
T zhvendos grupet e fjalve n fjalit e dhna.
T tregoj gjat zhvendosjes kur i prishet ose jo kuptimi fjalis.
Mjetet:
Fjal ky:
Teksti, fletore pune, copa kartoni n form etikete, ku jan t shkruara dy a m shum fjali.
Grup i lvizshm, grup i qndrueshm, zhvendosje.
Veprimtari e pavarur, diskutim, pun n ifte, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pun n ifte.
Punohet rubrika Kujto. Nxnsit n ifte shkruajn nga nj fjali n nj flet t bardh.
- Ndajeni n etiketa. Lvizni etiketat dhe diskutoni me njri-tjetrin se ndodh me kuptimin e fjalis.
Realizimi i kuptimit: Analizohet fjalia e dhn n tekst, e cila sht e shkruar n etiketa me ngjyra.
Ermira shkon do t shtun n bibliotek.
Lvizen etiketat n pozicione t ndryshme. Kjo veprimtari udhhiqet nga msuesi/ja. N fund nxnsit duhet
t arrijn n prfundimin se: grupet e fjalve, t cilat i lvizim n fjali dhe kuptimi i fjalis nuk ndryshon
quhen grupe t lvizshme.
Grupet e fjalve, t cilat po ti lvizim, fjalis i ndryshon kuptimi, quhen grupe t qndrueshme.
Punohet ushtrimi 1 ku nxnsve u krkohet t shnojn me X, kur fjalis i prishet kuptimi dhe me V kur fjalis
nuk i prishet kuptimi.
N ushtrimin 2 nxnsit e lvizin n vende t ndryshme etiketn, pa ia prishur kuptimin fjalive.
73

Reflektimi: Ushtrimi 3 nxnsit shkruajn fjalit n fletore duke lvizur etiketat e fjalis sipas skemave t
dhna. Ky ushtrim mund t bhet n shkronjn e lojs.
Nxnsit t ndar n grupe, shkruajn n etiketa fjalt, i presin, i vendosin sipas krkesave dhe i shkruajn n
libr. Komentojn rastet kur fjalis i prishet kuptimi.
Detyr shtpie. Ushtrimi nr. 5.
Ora e dyt
Objektivat msimore jan po ato t ors s par.
Gjat ors s dyt nxnsit punojn ushtrimin 4 dhe ushtrimet n f. 29 t Fletores s puns.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Hajdi dhe Klara (ora e par)

Tiu prgjigjet pyetjeve rreth tekstit t dhn duke ilustruar me pjes nga teksti.
T dalloj personazhet e tregimit.
T lexoj fjalt e fjalorit me ndihmn e msueses.
T dalloj hollsit te fjalit q jan shkputur nga teksti i dhn.
Mjetet:
Romani pr fmij Hajdi, kaset e filmit (nse ka mundsi).
Fjal ky: Hajdi, Klara, e befasuar, e mallngjyer, e mahnitshme.

Aftsit: T lexuarit, t shprehurit, t kuptuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Shkrim i lir, grafik organizues.
Evokimi: Shkrim i lir.
Nxnsit orientohen t shkruajn jo m pak se 4 fjali. Tema e shkrimit t lir mund t jet: Shoqja ime m e
ngusht. Lexohen punimet nga 2-3 nxns.
Realizimi i kuptimit. Prezantimi i tekstit t ri nga msuesi/ja.
- Sot do t njihemi me dy shoqe t ngushta: Hajdin dhe Klarn. T dyja jan personazhet e nj filmi. A ju
kujtohen ato?
Ndonj nga fmijt mund t filloj t tregoj ngjarjen. Msuesi/ja e ndrpret kur vjen momenti i vizits s gjyshes
s Klars n shtpin e Hajdit n Alpe.
Lexohet tregimi nga msuesi/ja. Nxnsit orientohen t nnvizojn fjalt e reja q sua din kuptimin.
Lexohen fjalt e fjalorit dhe shpjegohen me ndihmn e msuesit/es.
Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit.
Reflektimi: Grafik organizues Personazhi dhe un.
Krahasohet personazhi me veten.
1. Plotso tabeln.
Dshirat e mia
Cilsit e mia
Dshirat e Hajdit
Cilsit e Hajdit
2. Ku ngjaj un me Hajdin?
3. Ku ndryshoj un me Hajdin?
Detyr shtpie. T lexojn dhe t tregojn prmbajtjen.
74
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Hajdi dhe Klara (ora e dyt)

T ritregoj prmbajtjen me fjalt e tij/saj ose me ndihmn e organizuesit grafik.
T analizoj personazhet duke u bazuar n cilsit e dhna n tekst.
T diskutoj pr filmin Hajdi duke shprehur plqimin e tij.
T diskutoj pr vlerat e miqsis s vrtet duke e ilustruar me pjes nga teksti.
T nxjerr mesazhin e tregimit duke u bazuar n veprimet e personazheve.
Mjetet: Romani pr fmij Hajdi, kaset e filmit (nse ka mundsi), grafik organizues.
Fjal ky:
Ritregim, analiz, personazhe.
Aftsit:
T lexuarit, t ritreguarit, t analizuarit.
Shkrimi i lir, kubimi.
Zhvillimi i msimit
Evokimi:
- Cili nga ju e ka par filmin Hajdi?

- far u ka plqyer m shum n kt film? Shkruajeni mendimin me fjalt tuaja me 4 fjali.
Lexohen disa nga punimet e nxnsve.
Lidhur me leximin t mbahet parasysh zhdrvjelltsia e nxnsve n t lexuar. N fillim jan dhn disa
metoda pr leximin, duhet t shfrytzohen.
Leximi i tregimit, me fragmente, zinxhir.

Ritregimi me fjalt e veta ose me grafikun organizues Dora e pyetjeve.
Analizohet pjesa me metodn e kubimit.
Prshkruaj Hajdin dhe Klarn.
Krahasoji ato me dy shoqe t tjera.
Kujto nj fragment nga filmi.
Analizo.
Prmblidhe pjesn me 4 fjali.
Argumento: Si arriti Klara t ngrihej n kmb?
Reflektimi: Punimi i rubriks: Lidh me shigjet.
Analiza e personazheve duke nxjerr n pah ant e prbashkta e t veanta.
Detyr shtpie. Zgjidh nj fragment q t plqen m shum dhe komentoje at.
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Ata jan si ne

T komentoj me fjalt e tij/saj figurn e dhn n libr.
T dalloj cilt quhen persona me aftsi t kufizuara.
T diskutoj pse personat me aftsi t kufizuar jan si ne.
T tregoj raste t t afrmve me aftsi t kufizuar.
T diskutoj pr vlerat q ka mbshtetja dhe ndihma jon pr personat me aftsi t kufizuara dhe pranimi i tyre.
75

Mjetet:
Fletpalosje t shoqatave n ndihm t personave me aftsi t kufizuara.
Fjal ky: Aftsi e kufizuar, ndihm, solidaritet.

Diskutim i ideve, studim rasti, t nxnt bashkpunues.
Evokimi: komentohet figura duke iu drejtuar nxnsve pyetjet:

- Ku sht ulur djali q shihni n figur? Si mendoni, pse luan i ulur n karroc?
- far mund ti ket ndodhur atij?
- Me far duhej t ishte plotsuar figura?
- Me fmij t tjer q luajn me t.
Realizimi i kuptimit. Msuesi/ja i sqaron nxnsit.
Djali n karroc sht nj fmij me aftsi t kufizuara. Pra, ai ka dika q e pengon t kryej veprime si t tjert.
Lexohen pyetjet e rubriks A. Nxnsit japin ide rreth pyetjeve t rubriks. Ata ndahen n grupe dhe i japin
zgjidhje situats.
Studim rasti. Regina e vogl 7 vjee ka humbur krahun n nj aksident tragjik, q ndodhi pran qytetit t
Tirans. Fytyra e saj sht dmtuar.
Jep disa mnyra se si do t duhej ta ndihmonit q ajo t ndihej njsoj si ju.
Reflektimi: Punohet situata b.
Kujto rregullin e Klubit t miqve mbi personat me aftsi t kufizuara.
Punohen pyetjet e ksaj rubrike. Nxnsit duhet t arrijn n prfundimin se ata jan si ne, kan t drejt t
jetojn jetn e tyre.
Detyr shtpie. Shkruani nj rast t nj t afrmi tuaj q sht person me aftsi t kufizuara.
Si silleni ju me t?
Rubrika:
T lexojm
Tema: Pr shoqen q ndrroi qytet
T lexoj vjershn me intonacion.
T dalloj strofat dhe vargjet.
T dalloj vargjet ku shprehet mrzia pr ikjen e shoqes dhe ti lexoj me intonacionin e duhur.
T tregoj raste t ngjashme q i kan ndodhur atij/asaj.
T nxjerr mesazhin e vjershs duke u bazuar n vargjet e vjershs.
Mjetet: Foto t fmijve, letra t korrespondencs q ata kan me shokt e tyre q jan larg.
Fjal ky: Shoqe, larg.
Metoda dhe teknika msimore: Mendo-diskuto, dora e fsheht, komenti-fragmenti.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: A ju ka ndodhur q ndonj miku/ja juaj e ngusht ose nj i afrmi juaj t largohet nga qyteti?
Nse po, si jeni ndier? Prshkruajeni me tri-katr fjali n nj flet. Lexim nga 3-4 nxns.
Punim i rubriks Po ti?
Punohet rubrika Plotso.
Lexohet vjersha nga nj nxns. Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit.
Lexohet nga nxnsit zinxhir sipas vargjeve.
Reflektimi: Komento vargjet q t plqejn m shum.
Detyr shtpie. Mso vjershn prmendsh.
76
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Letra

T shkruaj nj letr pr shokun/shoqen e tij, jo m pak se 5 fjali.
T shkruaj nj letr n kompjuter dhe ta drgoj me post elektronike (e-post ose n anglisht e-mail).
T krahasoj letrn e zakonshme me letrn e drguar me e-mail.
Mjetet: Letr, lapsa.
Fjal ky: Letr, post elektronike, kompjuter.
Metoda dhe teknika msimore: Stuhi mendimi, shkrim, diagram i Venit.
Zhvillimi i msimit
Evokimi:
Msuesja iu drejton nxnsve pyetjet:
- Cilat jan mjetet me t cilat komunikojm me nj mik/e q sht larg? Plotsohet kllasteri.
interneti
letra
mjetet e
komunikimit
e-mail
telefon
Nxnsit japin mendimet e tyre. Msuesi/ja i shkruan n tabel dhe ndalet te letra.
Realizimi i kuptimit: Msuesi/ja iu kujton nxnsve nj nga rregullat e Klubit t miqve:
Kujtoni rregullin e Klubit pr miqt q ndahen. Shkruaji nj letr shoqes t ciln e ke larg. Ty t ka marr malli
shum. Do ti thuash se dhe gjrat tani duken ndryshe pa t.
Nxnsit orientohen t lexojn letrn e dhn. U trhiqet vmendja t dallojn hyrjen, zhvillimin dhe mbylljen e letrs.
Msuesi/ja i njeh nxnsit me nj mnyr tjetr t shkrimit t letrs, si sht letra q shkruhet n kompjuter
dhe drgohet me postn elektronike (drgohet nga kompjuteri, kur ai sht i lidhur me nj rrjet n internet).
Reflektimi: Diagrami i Venit. T prbashktat dhe ndryshimet ndrmjet letrs q drgohet me e-mail (e-post)
dhe letrs q drgohet me postn e zakonshme.
letra
e-mail
mjete
drgohet me post, mund t shkruhet
shkruhet me kompjuter, mbrrin pr
komunikimi
me shkrim dore ose me kompjuter
tri sekonda
Shnim: Kjo or msimi pr shkollat q kan kabinete kompjuteri mund t zhvillohet atje ose n ndonj qendr
interneti. Nse fmijt kan kompjuter n shtpi dhe e kan t lidhur me internetin, ather detyra e tyre sht ti
shkruajn njri-tjetrit nga nj letr dhe tia drgojn me e-mail, por m par duhet t marrin adresat.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Bredhi i par i Vitit t Ri
Objektivat:
T lexoj tregimin duke zvendsuar figurat me fjal.
T rendit veprimet n tregim duke i ilustruar me leximin nga teksti.
T shkruaj n vend t figurave t tregimit fjalt prkatse.

Mjetet:
Zbukurime t Vitit t Ri.
Fjal ky: Bredh, figura, Viti i Ri.

Mendo-diskuto, veprimtari e dgjimit t drejtuar.
77

Zhvillimi i msimit
Evokimi: Stuhi mendimesh. Msuesi/ja drejton disa pyetje q i fut nxnsit n atmosfern e fests s Vitit
t Ri, dhe i prgatit pr temn e re.
- Cila sht festa e fundit e vitit?
- Si e festojm at?
- A iu plqen t zbukuroni bredhin e Vitit t Ri?
- Me se e zbukuroni at?
- A keni ndonj ide se pse sht br tradit zbukurimi i bredhit?
Msuesi/ja e prezanton tregimin para nxnsve.
Sot do t lexojm nj tregim t bukur, ku n vend t disa fjalve jan vendosur figura.
Lexohet teksti nga msuesi/ja.
Pyetje rreth tekstit.
- Kur zhvillohet ngjarja n kt prrall?
- far donte tiu dhuronte rojtari i pyllit fmijve t tij?
- K takoi ai dhe far i dhan ata?
- N se u shndrruan dhuratat e plakut dhe t plaks?
- A ju plqen prralla e krijimit t bredhit t Vitit t Ri?
- Si mendoni ju, pse njerzit, q rojtari i pyllit takonte, i dhuronin nga nj gj?
- A mendoni se dika magjike i shndrroi sendet n zbukurime?
- Pse kjo pjes sht prrall?
Fjalt q do t zvendsojn nxnsit: shtpi (kasolle), tre, dhurata, fmijve, plak, thes, shishe, pip, sapun,
bredh, kov me uj, fill (pe), lmsh, shallin, dru, plaka, plaku, flluska sapuni, drita, fjongo, yll.
Reflektimi: Nxnsit vizatojn bredhin e Vitit t Ri ose e modelojn at.
M pas punimet ekspozohen n nj knd t klass.
Detyr shtpie. Krkesat jan n tekst.
Rubrika: Lexojm
Tema: Bukuroshja e fjetur (ora e par)
Objektivat: N fund t njsis msimore nxnsi t jet i aft:
T lexoj rrjedhshm e me intonacionin e duhur prralln.
T shpjegoj kuptimin e fjalve e shprehjeve t reja dhe t krijoj fjali me to.
T dalloj prralln nga gjinit e tjera letrare.
T thot disa elemente dalluese t prralls.
Mjetet: Libri, libr me prralla, pamje me ilustrimet e prralls, kaset me muzik.
Metoda dhe teknika: Mendo - diskuto, pun e drejtuar me tekstin, diskutim, pyetja e dits.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Hapi I. Pyetja e dits Pse fmijt i duan prrallat? (Kjo pyetje sht e shkruar bukur n drrasn e zez).
Msuesi/ja i l fmijt pr pak minuta t mendohen pr pyetjen dhe t shkruajn mendimet e tyre shkurt. M pas
dgjon me kujdes prgjigjet e tyre. Msuesi/ja i shkruan n drras komentet e nxnsve.
Me pas i fton ata t kujtojn dhe t thon tituj prrallash q kan lexuar, dgjuar ose kan par n TV.
78

Hapi I. N sfond msuesja ka vn nj muzik nga filmi Bukuroshja e fjetur. Nxnsit jan porositur t sjellin
n klas librin me kt prrall. Msuesi/ja i drejton nxnsit pr t par figurat dhe pr ti komentuar ato. Prralla
lexohet nga disa nxns.
Hapi II. Punohet fjalori dhe shprehjet e reja. Nxiten nxnsit t formojn fjali me fjalt e reja.
Hapi III. Punohen rubrikat Pyetje rreth tekstit dhe Kthehu te teksti.
Reflektimi. Organizohet nj diskutim prmbledhs. Shkruhet n drras pyetja:
- Si i dallojm prrallat nga tregimet e zakonshme?
Msuesi/ja dgjon mendimet e nxnsve dhe n fund kur ata s kan t thon m i plotson me mendimet e
tij/saj.
Shnim: Elementet dalluese n nj prrall jan:
- Ngjarja vendoset n t shkuarn e largt.
- Prfshin brenda saj fantazin, t mbinatyrshmen.
- Dallohen qart personazhet e mira dhe t kqija.
- Ka elemente magjike, t cilat mund t jen njerz, kafsh ose sende.
Magjia mund t jet e mir ose e keqe.
- E mira ndeshet me t keqen dhe gjithmon fiton e mira.
- N prgjithsi prralla ka fund t lumtur.
- Zakonisht jep nj mesazh q ka vlera morale t spikatura.
Prfundimet e diskutimit shkruhen n tabel.
Detyr shtpie: Shkruaj disa urime q do t doje t t bnin ty fatat.
Rubrika: Lexojm
Tema: Bukuroshja e fjetur (ora e dyt)
Objektivat: N fund t njsis msimore nxnsi t jet i aft:
T rikujtoj elementet e prralls.
T ritregoj prrallat sipas organizuesit grafik.
T dalloj fillimin, vazhdimin dhe fundin e prralls.
Mjetet: Libri, skema t organizuesve grafik.
Metoda dhe mjete didaktike: Organizuesi grafik (G 16) dhe Harta e ngjarjes.
(G.11), Piramida e ngjarjes, pun n ift.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Hapi I. Rikujtohen elementet dalluese t prralls. Nxnsit n dyshe shkruajn ato q mbajn mend nga ka
sht thn pr kt gj n orn e kaluar, duke u ndihmuar nga pyetjet e mposhtme, si:
- Ku zhvillohet ngjarja n prrall?
- Kur zhvillohen ngjarjet?
- Cilat elemente e dallojn prralln?
- Cilat jan personazhet dhe si jan ato?
- Si mbaron prralla?
Hapi II. Lexohen me z t lart prgjigjet e pyetjeve nga disa nxns. T tjert plotsojn ato q nuk i kan shkruar.
Evokimi mund t zhvillohet edhe me an t kllasterit, ku nxnsit plotsojn din pr prralln.
Hapi I. Nxnsit do t plotsojn organizuesit grafik, t cilt msuesi/ja i ka prgatitur n flet t veanta pr
secilin nxns.
Grupi A- Harta e ngjarjes - Pun n grupe.
- Duke u prqendruar n krkesat e tekstit u prgjigjet pyetjeve:
- Pr k flet kjo prrall?
79

- Ku zhvillohen ngjarjet e ksaj prralle?
- Kush merr pjes n kt prrall?
- Cili ishte problemi kryesor q del n kt prrall?
- Pse ndodhi kjo gj?
- Si u zgjidh?
Grupi B - Punon pr t ndar prralln n tri pjes: Hyrje, Vazhdim, Mbyllje,
- Vreni se far prshkruhet n kto tri pjes.
- Tregoni se far elementesh t prrallave vrehen n kt prrall, duke i ilustruar me fragmentet prkatse.
- Ritregoni prralln sipas ktyre tri pjesve.
Ky grup ndihmohet gjat puns nga grafiku organizues Hyrja, Vazhdimi, Mbyllja. Ky grafik i ndihmon nxnsit
t ritregojn, t dallojn pjest kryesore t nj prralle, gjithashtu i paraprin msimit q vjen m pas, ku nxnsi
duhet t shkruaj vet nj fillim ose nj mbarim prralle. (20 minuta)
Grupi C - Prqendrohet n personazhin e Bukuroshes s fjetur.
- Si e imagjinojn personazhin e Bukuroshes s fjetur?
Nxnsit numrojn cilsit q ka personazhi dhe i listojn ato. (N qoft se n grup ka nxns q vizatojn
bukur, mund ta realizojn kt krkes duke e vizatuar personazhin).
- Cilat ishin veprimet e princeshs q nga lindja deri n fund (sipas radhs)?
Kjo pun mbshtetet n tekst. Librat mbahen t hapur gjat kohs q plotsohen grafikt.
Hapi II. do grup me an t prfaqsuesit t vet, paraqet punn e br para klass. Msuesi/ja dhe shokt e
grupeve t tjera bjn vlersimin e puns.
Reflektimi. (Piramida e ngjarjes).
Kjo piramid e ngjarjes prdoret pr t prshkruar t dhnat m t rndsishme t nj tregimi, si p.sh., personazhin
kryesor, vendin dhe kohn e zhvillimit t tregimit, astet kryesore t ngjarjes q prshkruhet. (Udhzimet ndodhen
n kapitullin e par.)
Shembull:
1- Princesha
2- E bukur, e gzuar.
3- Kulla e pallatit mbretror.
4- Fata e keqe mallkon princeshn.
5- Princesha shpon dorn e bie n gjum.
6- Princi me forc futet n kull e uditet.
7- Princi puth princeshn e bukur e magjia e keqe prishet.
8-Bhet fest e madhe pr princin e princeshn q trashgohen.
Lexohen disa prej punve t bra.
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Hyrje prrallash

T dalloj hyrjen e nj prralle.
T gjej shprehjet me t cilat fillojn prrallat.
T shkruaj hyrje prrallash.
Mjetet: Teksti, libra me prralla, fisha ku jan shkruar shprehjet hyrse t prrallave (Mund t jet nj
tabak i madh e i bardh letre.)
80

Metoda dhe teknika: Lexim i drejtuar, pun e pavarur, pun individuale.
Struktura:
Evokim - Lexim fragmentesh t fillimit t prrallave

Realizim kuptimi-Lexim i drejtuar
Reflektim- Pun e pavarur
Zhvillimi i msimit
Evokim - Msuesja pyet:
-Si fillon prralla Bukuroshja e fjetur?
Nj nxns lexon hyrjen e ksaj prralle.
M pas msuesi/ja i orienton nxnsit t hapin librat me prralla q kan sjell me vete dhe t nnvizojn fjalt
me t cilat fillojn prrallat. Nxnsit lexojn disa fillime prrallash. Msuesi/ja shkruan n tabel shprehjet tipike
me t cilat fillojn prrallat.
Realizimi i kuptimit. Lexim i drejtuar i fragmenteve t dhna n libr. Ndahet klasa n tri grupe. Pas leximit t
do fragmenti msuesi/ja pyet prfaqsuesin e secilit grup:
- Si titullohet prralla?
- Me far shprehje fillon prralla?
- Ku ndodh ngjarja?
- Kur ndodh ngjarja?
- Cilat jan personazhet e prralls?
- Si prshkruhen ato?
Pasi dgjon prgjigjet e tyre, msuesi/ja prmbledh me pak fjal se far prmban nj hyrje prrallash.
Reflektim. Pun e pavarur n fletn e puns, f. 31.
Nxnsit punojn individualisht. N prfundim t puns, disa nxns lexojn punimet e tyre.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Agimi dhe lulja e tij (ora I)

T lexoj prralln rrjedhshm.
T prdor fjalt apo shprehjet e fjalorit n fjali t ndryshme rreth prmbajtjes.
T identifikoj personazhet e pjess duke mbajtur qndrim ndaj tyre.
Mjetet:
Tabela, teksti, letr formati, lapustila.
Fjal ky: Nata, agimi, prshndet, dit.

Aftsit: T lexuarit, t diskutuarit, t dalluarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutimi i ideve, lexim i drejtuar, lexim zinxhir dhe me paragraf,
shkrim argumentues.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (Diskutimi i ideve).
Shkruhen nga msuesi/ja n tabel fjalt: agim, mngjes, dit, muzg, nat dhe krkohet prej nxnsve q t
thon kuptimin.
81

Agim/i. Koha kur nis t zbardh dita; drita e par e mngjesit para se t dal dielli.
Mngjes/i. Fillimi i dits, koha pak prpara e pas lindjes s diellit; pjesa e par e dits, koha q kur gdhihet e
deri n mesdit, paradreka.
Dit/a. Koha kur lind dielli e derisa perndon, koha q kur gdhin e deri sa ngryset.
Muzg/u. Gjysmerrsira, q bie pas perndimit; koha kur z e ngryset.
Nat/a. Koha q kur erret, q kur perndon dielli, deri n agim.
Shkruhen prgjigjet e nxnsve n tabel. N fund saktsohet kuptimi i do fjale.
Prralla q do t msojm sot tregon si sht krijuar agimi, koha kur z e zbardh dita.
Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar).
Msuesi/ja shkruan temn n drras, autorin dhe llojin e pjess.
Caktohen paragraft nga msuesi/ja.
Pr do paragraf nxnsit i drejtohen pyetje t ndryshme dhe parashikuese.
Paragrafi i par: E keqja ... deri te si shi i art.
- Kush ia rrmben s Mirs djalin?
- Ku e oi at? Pse?
- bri djali?
- Cila u duk m von?
- Si prshkruhet Nata?
- do t ndodh me djalin e s Mirs?
Paragrafi i dyt: Kush t ka... deri te t kthehen te nna.
- Pr far e pyeti Nata djalin?
- bri m pas Nata? Si ishte ajo?
- Si u ndie djali nga veprimi i Nats?
- Ju ka rastisur tju ndihmoj dikush n rast rreziku? Si jeni ndier?
Paragrafi i tret: Nats ... deri te me nj z t uditshm:
- far i propozoi Nata djalit? A pranoi djali?
- emr i vendosi ajo djalit?
- Pse i picrroi Nata syt?
Paragrafi i katrt: Ti do t zbressh ... deri te Erdhi Agimi .
- far bjn njerzit natn?
- Pse e duan shum zbardhjen e dits?
- Ju plqen mbyllja e prralls?
- Do t donit mbyllje tjetr pr prralln?
- Shpjegohen fjal apo shprehje q nxnsit nuk i din. Disa mund t jen n fjalorin e tekstit, por mund t
ket edhe t tjera, si:
thik e art - thik q sht prej ari, floriri
egrsirat - kafsht e egra grabitqare, bishat
picrroj - i mbyll syt prgjysm t mos mi vras dielli.
- Lexim i prralls zinxhir dhe me paragraf nga nxnsit e klass.
- Identifikohen personazhet e prralls:
E keqja
djali (Agimi)
Personazhet
E mira
me fustan me xixa
Nata
flok me yje
82

Reflektimi (Shkrim argumentues).
Nxnsit i prgjigjen pyetjes argumentuese: Pse njerzit e duan shum Agimin, jo m pak se me 3 fjali.
Lexohen punimet e disa nxnsve.
Detyr shtpie: Paraqite me vizatim paragrafin q t plqen m shum.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Agimi dhe lulja e tij (Ora II)

T shkruaj tri cilsi t s Mirs dhe t s Keqes, sipas prralls.
T ritregoj prmbajtjen e prralls duke iu prgjigjur pyetjeve t tekstit.
T paraqes ngjarjen e prralls me ann e dors s pyetjeve.
T nxjerr mesazhin e prralls.
Mjetet: Teksti, tabela, flet formati, prralla t ngjashme me at t msimit.
Fjal ky: Ritrego, mesazh, dor pyetjesh.
Aftsit: T ritreguarit, t shkruarit, t diskutuarit, t klasifikuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Pema e mendjes, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pema e mendjes.
Duke menduar t Mirn dhe t Keqen e prralls Agimi dhe lulja e tij, paraqit tri cilsi pr seciln.
e mira
e dashur
e keqja
e egr
e but
zemrgur
e mbl
e pashpirt
- Kujtoni personazhe t tjera q kan cilsit e lartprmendura.
- Dgjohen mendimet e nxnsve.
Realizimi i kuptimit: T dgjuarit dhe Dora e pyetjeve.
Ritregohet prralla duke iu prgjigjur pyetjeve rreth tekstit.
Lexohet teksti me intonacion nga nxnsit dhe gjat leximit nxnsit nnvizojn fjalit q tregojn:
- friksimin e djalit,
- gzimin e djalit,
- krahasimin e Nats me nnn e djalit,
- udia e djalit pr emrin q i vuri Nata,
- djali sharron nnn e tij.
- Plotsohet grafiku Dora e pyetjeve (ku secili nxns vizaton dorn e tij n nj flet formati dhe e plotson
sipas pyetjeve):
- Kush e rrmbeu djalin?
- far bri ajo pasi e rrmbeu at?
83

- Ku u qetsua djali?
- Kur do t udhtonte djali?
- Pse njerzit e duan Agimin?
- Si thon njerzit sapo zbardh Agimi?
Msuesi i nxit nxnsit t thon mesazhin e prralls dhe m pas e shkruan at n tabel.
Lumturia n kt bot vjen vetm nga mirsia.
Reflektimi (shkrim i lir):
Shkruani far ju plqen m shum te Dita dhe te Nata.
Lexohen disa shkrime t nxnsve.
Detyr shtpie. Shkruani fjal t urta pr t mirn dhe t keqen.

Tema: Emrat e prgjithshm dhe emrat e prvem

T dalloj emrat e prvem nga emrat e prgjithshm sipas rregulls gjuhsore, duke gabuar deri n 5 %.
T grupoj emrat sipas skems s dhn n tekst.
T drejtshkruaj emrat e prvem sipas rregulls s drejtshkrimit, duke gabuar deri n 5 %.
Mjetet:
Teksti, tabela, fisha me fjal e fjali.
Fjal ky: Emr, i prvem, i prgjithshm.

Aftsit: T menduarit, t dalluarit, t shkruarit.
Metoda dhe
teknika
msimore:
mendo
diskuto
idet, Pun e pavarur, pun n bashkveprim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (mendo diskuto idet):
Lexohen fjalit e shkruara n fisha:
Veohen emrat e do fjalie.
tregojn emrat e shkruar n fisha?
Emrat tregojn njerz, kafsh, sende, vende, objekte.
Nxnsit i grupojn emrat n tabel n:
emra njerzish
vajz, Ani, Bora, fmij,
gjyshja, msuese, Ilda,
mami, Klajdi, Aldoja
emra kafshsh, emra sendesh,

vendesh, objektesh
qen, mace, fletore, kukull, Barbi, arushi Tedi
Balo, Kiti, Pisika, laps, makin Benc, Tiran
Realizimi i kuptimit (pun n bashkpunim):

Diskutohet me nxnsit pr grupet e emrave t: njerzve, kafshve dhe sendeve.
- A mund ti ndajm emrat e secilit grup n dy grupe t tjera?
84
84

Ndahet klasa n tri grupe, pr t ndar emrat e prgjithshm dhe t prvem.
Lexohen punimet e t tri grupeve. Nxnsit argumentojn ndarjen.
Nxiten nxnsit t arrijn t formulojn rregulln, gjithmon me ndihmn e msuesit/es.
- Si i dalluat emrat e prvem n grupet tuaja?
- Ata shkruhen me shkronj t madhe.
Pastaj hapen librat n faqen 107 dhe nxnsit lexojn n libr dhe verifikojn formulimin e rregulls s tyre.
Lexohen shembujt dhe rregullat e dhn n tekst.
- Punohet ushtrimi 2: Vendos shenjn + n emrat e prgjithshm dhe shenjn n emrat e prvem.
- Punohet ushtrimi 3: Nnvizo shkronjn q sht shkruar gabim, p.sh.: Msuese arta, kngtare valbona,
qeni rodi.
- Punohet ushtrimi 4: Dallo emrat q prdoren edhe si emra t prvem dhe shkruaji si duhet ata (n tekst
me laps).
- Punohet ushtrimi 5: Nnvizo emrat e tekstit t dhn n ushtrimin 5 dhe plotso sipas skems.
emra njerzish
emra kafshsh
t prgjithshm t prvem
t prgjithshm
emra sendesh, vendesh
t prvem t prgjithshm
t prvem
- Punohet ushtrimi 6: Plotso fjalit me emra t prvem (n tekst me laps).

- Punohet ushtrimi 7: Gjej gabimet dhe shkruaj tekstin si duhet (Gencin, Shpresn, Sarand, Durrs, Fier,
Myzeqes, Tepelens, Vjoss, Dropullit, Dhmbelit, Muzins, Jon).
Reflektimi: Pun e pavarur zbatim njohurish.
- Shkruaj 5 emra t prvem dhe 5 emra t prgjithshm. Pr kt etap t msimit mund t prdoret edhe
ushtrimi 5 ose ushtrimi 2 n Fletoren e puns.
- Vlersimi i nxnsve pr punn e br.
Detyr shtpie. Ushtrimi 3 n Fletoren e puns ose t shkruajn emrat e prvem
t familjarve dhe shokve t tyre t ngusht.
Rubrika:
T lexojm
Tema: Rosaku vogl dhe i shmtuar (ora I)
T lexoj pjesn duke gabuar deri n 10% - 15% (sipas nivelit t klass).
T pasuroj fjalorin me fjal e shprehje t reja, duke i prdorur ato n fjali t ndryshme.
T identifikoj personazhet e prralls, duke mbajtur qndrim ndaj tyre.
T flas pr mjellmn sipas imagjinats dhe atyre q di dhe ka par.
Mjetet: Tabela, teksti, pamje e Mjellms, prralla Rosaku i shmtuar.
Fjal ky: Rosak, i shmtuar, ishte shndrruar, mjellm.
Aftsit: T lexuarit, t folurit, t diskutuarit.

Metoda dhe teknika msimore: Diskutimi i ideve, t nxn n bashkpunim: INSERT (Di, Dua t di, Msoj),
pun n grupe, identifiko, turi i galeris.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (diskutimi i ideve):
Paraqitet pamja e nj mjellme para klase. Vendoset pamja e saj n tabel.
Pyeten nxnsit: - dini ju pr mjellmn?
pend t bardha

Personazhi kryesor i prralls q do t marrim sot sht pikrisht Mjellma.
2. Realizimi i kuptimit (t nxn n bashkpunim: Di, Dua t di, Msoj).
Ndahen nxnsit n grupe duke numruar 1, 2, 3, 4 (njshat formojn grupin I, dyshat grupin 2, treshat grupin
3, katrat grupin 4).
Njihen me pjesn e re t leximit Rosaku i vogl i shmtuar .
Pyeten nxnsit: - far mendoni se mund t ket shkruar autori nn kt titull?
Mblidhen disa mendime. Msuesi/ja i jep detyr do grupi pr ta lexuar pjesn prkatse (prralla sht ndar
n 4 paragraf sipas numrave) dhe t prgatisin prmbajtjen pr pjesn e tyre.
Pas nj pune prej 10 do grup paraqet prmbajtjen e pjess para t tjerve, pyesin pr pjes t vshtira, me
qllim q t kompletohet e gjith pjesa.
Msuesja n flipart ka br nj tabel dhe nxnsit e plotsojn.
Di
Rreshtohen gjra
q nxnsit i din.
Dua t di
Rreshtohen pyetje pr t
cilat nxnsit duan t din
m tepr.
Msoj
Rreshtohen gjra, t cilat nxnsit
i vlersojn si informacione t
msuara n klas.
Reflektimi. Identifiko, turi i galeris.

- Identifikohen personazhet e prralls dhe vihen n dukje cilsit e jashtme (pamja e tyre e jashtme):
nna e rosakut
rosat e rosakt
Personazhet
rosaku i shmtuar
mjellma e re e bukur
mjellmat
- Vizato nj mjellm dhe ngjite n murin e klass.
- Przgjidhet vizatimi m i bukur nga nxnsit.
Detyr shtpie. Lexo prralln Rosaku i shmtuar, przgjidh pjesn q t plqen dhe
argumento me katr- pes fjali pse t plqen.
86
Rubrika:
Lexojm
Tema: Rosaku vogl dhe i shmtuar (ora II)
Objektivat:

T ritregoj prmbajtjen e prralls duke iu prgjigjur pyetjeve t tekstit.
T dalloj fjalit q flasin pr shqetsimin e rosakut.
T nxjerr mesazhin e prralls.
T tregoj prralln duke plotsuar piramidn e ngjarjes.
Mjetet: Teksti, libri me prralla Rosaku i shmtuar, kaseta me kt prrall.
Fjal ky: Ritrego, dallo, diskuto, mesazh.
Aftsit: T treguarit, t dalluarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Shenja e heshtjes ose pyetja e dits, t dgjuarit;
ditari dypjessh, piramida e ngjarjes
Zhvillimi i msimit
Evokimi (shenja e heshtjes ose pyetja e dits):
N rast se sht mundsia, nxnsit shohin n klas filmin pr fmij Rosaku i shmtuar. Msuesi/ja mund
t drejtoj disa pyetje, si:
- Pse nj mngjes pranvere shpendi u ndje i lumtur?
Realizimi i kuptimit (t dgjuarit; ditari dypjessh):
- Ritregohet prmbajtja e prralls me ndihmn e pyetjeve t tekstit.
- Gjej n tekst sa her sht prdorur fjala i shmtuar dhe i mrekullueshm, pr t mbajtur t ngritur vmendjen
e nxnsve.
- Gjej fjalit q tregojn se
rosakut i vjen turp nga vetja.

rosakun se przuri askush.
veza e mjellms ishte ngatrruar me vezt e rosave.
- Plotsohet ditari dypjessh:

Fragmenti
Komenti
Rosaku i ndryshm
Pse ndryshon?
Nxirret mesazhi i prralls: Mjellma sht mjellm, edhe kur lind me pulat ose rosat.
Reflektimi. Piramida e ngjarjes.
Plotsohen 8 fjalit e piramids s ngjarjes:
1. Rosaku.
2. I shmtuar, i vogl.
3. Notimi n prrua.
4. Strukja e rosakut pran nns.
5. ...............................................
6. ................................................
7. ...................................................
8. ....................................................
87
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Bukuria

T flas pr at q sht e bukur dhe pr at q sht e shmtuar.
T dalloj te vetja gjrat m t bukura q ka duke i paraqitur n fisha.
T tregoj gjrat m t bukura q ka shoku apo shoqja.
T gjej disa fjal t urta pr bukurin.
Mjetet: Teksti, foto t ndryshme, fisha.
Fjal ky: Bukuri, shmtuar, shok, shoqe, vetja.
Aftsit: T folurit, t dalluarit, t treguarit.
Diskutim i ideve, pun n grupe.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (diskutim i ideve):
Shkruaj n nj fish gj sht e bukur te shoku/shoqja juaj.
Lexohen fishat dhe grupohen sipas prgjigjeve t nxnsve. Nxnsit argumentojn prgjigjet e tyre.
Msuesi/ja i nxit nxnsit t flasin iltr e me sinqeritet duke pranuar t gjitha idet e mendimet e tyre.
Msuesi/ja shkruan n fisha fjalt e urta:
Bukuria t verbon, mendja t ndrion.
Bukuria nj dit, veprat nj jet.
Njerzit jan t njjt para natyrs, edukata i bn ata t dallohen.
Ska asgj m t keqe se t prqeshurit, sepse m shum prek t mirt se t kqijt.
Shoku m i pavlefshm sht ai i cili pr nj fjal q ka dgjuar pr shokun e tij, nuk e do m at.
Bukuria e njeriut prbhet nga bukuria e fjalve q flet.
- Si i kuptoni kto fjal t urta?
Shkruhen idet e nxnsve n tabel:
- Bukuria sht vetm pamja e jashtme, mendja t on n rrug t mbar.
- Bukuria sht pr momentin, dituria t on prpara.
- Bukuria pr budallain, menuria pr dijetarin etj.
Realizimi i kuptimit (diskutim i ideve):
Ndahet klasa n grupe.
do grupi i caktohet detyra prkatse.
Grupi i par mendoni pr foton e par? Cili mendon se sht i bukur/ e bukur n klasn tuaj?
- Do t shaje njeri n qoft se ssht i bukur? Kur ju duket nj njeri i shmtuar?
- A sht e mir kjo?
Grupi i dyt mendoni pr foton e dyt? Cila nga kafsht ose shpendt mendoni se sht i bukur/ e
bukur? Pse ju duket i till? Po i shmtuar?
Reflektimi (diskutimi i lir): Nxnsit diskutojn pr shprehjet q jan n libr: Sjellja e zbukuron njeriun.
Nuk ka njeri pa dika t bukur.
Detyr shtpie. Me ndihmn e prindrve a m t rriturve nxnsit t shkruajn n
fletore dy fjal t urta pr bukurin.
88
Rubrika:
Tema:
T shkruajm
Mbyllje prrallash

T shkruaj nj mbyllje prralle sipas shembujve t dhn n tekst.
T shkruaj mbylljen e nj prralle q i ka plqyer m shum.
T lexoj nga libra t ndryshm me prralla vetm mbylljen e tyre.
Mjetet:
Teksti, libra me prralla.
Fjal ky: Mbyllje, hyrje, ngjarje.

Aftsit: T shkruarit, t lexuarit, t dalluarit.
Trego diskuto, pun e drejtuar, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (trego diskuto):
Pyeten nxnsit:
- prralla keni msuar n shkoll dhe prralla keni lexuar n shtpi?
- keni vn re kur keni lexuar nj prrall?
zhvillim
hyrje
prralla
psim
ata q bjn gabime
mbyllje
fund i lumtur
ata q bjn mir
dnim
ata q bjn keq
Realizimi i kuptimit (pun e drejtuar):

Hapen tekstet e gjuhs n f. 112.
Lexohen mbylljet e tri prrallave t dhna n tekst: Sirena, Peshku i art, Hansi dhe Gretel.
N librat me prralla t sjella nga nxnsit, nxns t ndryshm lexojn mbyllje prrallash, duke i nnvizuar
me laps.
3. Reflektimi (shkrim i lir):
Shkruani me 4 fjali mbylljen e nj prralle q t plqen m shum.
Lexohen disa shkrime para klass.
Dhnia e detyrave t shtpis.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Gjinia e emrit

T klasifikoj emrat e nj teksti t dhn sipas gjinis: femrore dhe mashkullore.
T dalloj emrat e gjinis mashkullore nga emrat e gjinis femrore, duke kujtuar rregullat.
T formoj ifte duke lidhur emrat femror me emrat mashkullor.
T zvendsoj n fjalit e nj teksti emrat e gjinis femrore me emrat e gjinis mashkullore.
T krijoj nj tekst duke prdorur 5 emra mashkullor dhe 5 emra femror.
89

Mjetet: Teksti, tabela, fletore klase, stilolaps, objekte t ndryshme.
Fjal ky: Gjini, femrore, mashkullore, zvendso, krijo.
Aftsit: T menduarit, t dalluarit, t krijuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Prvijim i t menduarit, t nxnit n bashkpunim,
pun e pavarur zbatim i njohurive t marra.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (prvijimi t menduarit):
Msuesi/ja shkruan n tabel ose n tabak letre fjalit:
Beni i vogl shkoi te shtpia e Zans. Syt e zinj i shklqenin nga knaqsia.
Miku i vogl kishte nj letr. Letra ishte nga vllai i madh.
- Dallo emrat n tekstin e dhn.
- N gjini jan emrat e prdorur?
emrat
dy gjini
femrore
-a
mashkullore
-ja
-i
-u
syt
Beni
gzimi
vllai
- Shkruhen n tabel emra profesionesh n gjinin mashkullore, p.sh.:
mjek, msues, puntor, valltar, sportist, farmacist etj.
- Si mund ti kthesh kta emra n gjinin femrore?
mjeke, msuese, puntore, valltare, sportiste, farmaciste etj.
shtpia
Zans
letr
2. Realizimi i kuptimit (t nxnit n bashkpunim):

Hapet teksti n f. 113. - Kujtohet rregulla: emrat e gjinis mashkullore mbarojn me -i, -u, emrat e gjinis femrore
mbarojn me -a, -ja. Nxnsit lexojn n tekst.
Lexohet teksti i dhn. U krkohet nxnsve:
- Dallo emrat duke i nnvizuar me laps.
- Vendosi n bashksit e gjinis.
gjinia mashkullore
gjinia femrore
lepuri, ketri, bariu, miu,

flamuri, zogu, vendi
breshka, gara, rruga, tabela
- N ushtrimin 2 nxnsit formojn ifte me emra femror + emra mashkullor. (lidhni me shigjet).
mamaja babai
motra vllai etj.
Gjej gjinin femrore t emrave t dhn:
kngtari kngtarja,
maoku macja etj.
Shkruaj fjalit e tekstit, duke zvendsuar emrat e gjinis femrore me emrat e gjinis mashkullore. p.sh.:
Motra e Evs sht kngtare.
Vllai i Evs sht kngtar.
Gjyshja e Sidits ka qen msuese.
Gjyshi i Sidits ka qen msues.
Reflektimi (pun e pavarur zbatim i njohurive t marra).
Shkruaj 5 emra t gjinis femrore dhe 5 emra t gjinis mashkullore.
Formo fjali me kta emra duke krijuar nj tekst.
Vlersimi i nxnsve.
90
Detyr shtpie.
Ushtrimi 5 dhe ushtrime nga
Fletorja e puns.

Rubrika:
Tema:
T lexojm
Kopshti i gjigantit (ora I)

T lexoj rrjedhshm e me intonacion prralln, duke respektuar shenjat e piksimit.
T pasuroj fjalorin me fjal e shprehje t reja, duke i prdorur ato n fjali t ndryshme.
T identifikoj personazhet e prralls duke mbajtur qndrim ndaj tyre.
T flas pr stinn e pranvers.
Mjetet:
Teksti, pamje nga stina e pranvers, dimrit.
Fjal ky: Kopsht, pranver, lulzoj, fmij, gjiganti.

Aftsit: T lexuarit, t diskutuarit, t folurit.
Metoda dhe teknika msimore: Parashikim me terma paraprak, lexim i drejtuar DRTA, rrjeti i diskutimit.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (parashikim me terma paraprak):
Shkruhen nga msuesja n tabel termat:
pranvera
gjiganti
dimri
zogjt harbonin
kopshti
pema
fmijt
elin
Nxnsit me kto fjal krijojn nj ngjarje me goj ose me shkrim. Lexohen disa nga krijimet e nxnsve. M
pas u thuhet se cili nga tregimet i sht afruar prralls q do t lexojm.
Realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar DRTA):
Msuesi/ja shkruan n tabel titullin e pjess Kopshti i gjigantit. Prralla lexohet me paragraf dhe pr do
paragraf u drejtohen nxnsve pyetje t ndryshme.
Paragrafi i par: At vit ... deri te zuri gjumi.
- Pse nuk po vinte pranvera n kopshtin e Gjigantit?
- Cilt mungonin n kopshtin e tij?
- far pa nj lule sapo nxori kokn mbi bar?
- Pse ajo u fut srish nn tok?
- Po ju si do tju dukej nj kopsht q i mungonte gjelbrimi, lulzimi, zogjt?
- Si do t vazhdoj prralla?
Paragrafi i dyt: Vetm bora ... deri te drejt kopshtit.
- Cilt ishin t knaqur me Gjigantin?
- thoshte prapa dritares Gjiganti?
- Pse Gjiganti brofi nga shtrati?
- far do t ndodh m tej? Pse mendoni kshtu?
Ku e mbshtetni parashikimin tuaj?
Paragrafi i tret: Prmes... deri te lule e gjethe.
- Cilt e bn t mrekullueshme pamjen e kopshtit t Gjigantit?
- Ku ishte ende dimr?
- Pse fmija dukej shum i trishtuar?
- Si do t prfundoj prralla?
Paragrafi i katrt: Gjiganti... deri te n kopsht.
- A i przuri Gjiganti fmijt nga kopshti?
- mendoi ai me vete?
91

- Pse u pendua ai dhe pse e prishi murin?
- Ju plqen mbyllja e prralls?
- Ka ndonjri ndonj ide pr nj mbyllje tjetr?
- A iu afrua parashikimeve tuaja kjo prrall?
- Lexohet prralla zinxhir nga nxnsit e klass.
- Shpjegohen fjalt e fjalorit: acar, harboj, brofi si dhe fjal t tjera q nxnsit nuk ua din kuptimin.
- Identifikohen personazhet e prralls:
n fillim
m pas
n fillim
fmijt
Gjiganti
personazhet
m pas
Reflektimi (rrjeti i diskutimit):

N tabel shkruhet pyetja:
Po
Jo
A veproi mir Gjiganti

m fmijt? Pse?
Prfundimi
Nxnsit grupohen sipas zgjedhjes s tyre. Grupet argumentojn prgjigjet e tyre pr 5 .

Vlersimi i nxnsve.
Dhnia e detyrave:
Shkruani pjesn q ju plqen dhe paraqiteni at me an t vizatimit (pamje t ndryshme t kopshtit).
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Kopshti i gjigantit (ora II)

T tregoj prmbajtjen e prralls duke iu prgjigjur pyetjeve t tekstit.
T thot prmbajtjen e pjess me fjalt e tij.
T hartoj pikat e planit duke e ndar prralln n 4 pjes.
T krahasoj kopshtin pa fmij me kopshtin me fmij.
T jap vlersimin e prralls duke iu prgjigjur pyetjeve t rubriks Po ti?.
Mjetet: Teksti, pamje t kopshtit n pranver, dimr.
Fjal ky: Harto, pika plani, mesazh.
Aftsit: T treguarit, t hartuarit, t krahasuarit, t vlersuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutimi i ideve, t nxnit bashkpunues, argumento diskuto.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (diskutimi i ideve):
U paraqiten nxnsve dy pamje: t nj kopshti me fmij dhe t nj kopshti pa fmij.
U krkohet nxnsve ti krahasojn duke diskutuar pamjet e tyre.
Kopshti pa fmij
acar, ftoht, pa lule,
bor, ngric, pa fruta,
pa zogj.
Kopshti me fmij
lule, zogj, gjethe, flutura,
fruta, trndafila, bar,
gjelbrim.
92

Realizimi i kuptimit (t nxnit bashkpunues):
Ritregohet pjesa nga disa nxns duke iu prgjigjur pyetjeve t tekstit dhe nga dy nxns me fjalt e tyre.
Punohet rubrika Kthehu te teksti. Shnoni me V dhe X pr t dalluar fjalit e shkputura nga teksti.
Ndahet klasa n 4 grupe sipas niveleve: do grupi i caktohet detyra e tij.
Grupi I - harto pikn e planit pr paragrafin e dhn.
Grupi II - paraqite paragrafin me an t vizatimit.
Grupi III nxirr cilsit e personazhit.
Grupi IV nxirr mesazhin e pjess.
Mesazhi i pjess shkruhet n tabel:
Bota pa fmijt do t ishte e errt, pa lodra, pa shkolla, pa harmoni, pa paqe.

Reflektimi (argumento diskuto):
Diskutohen me njri-tjetrin pyetjet e tekstit:
- Si e vlerson ti sjelljen e gjigantit n fillim t prralls?
- Pse aty ku hyjn fmijt, elin lulet? (Ato sjellin gjallri.)
- A njihni t rritur q bezdisen nga fmijt dhe lojrat e tyre?
- Si do t ngjante bota pa fmijt?
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Plotsojm tabela

T dalloj tabelat n mjediset publike.
T tregoj rndsin q kan tabelat e ndryshme t vendosura n mjedise t ndryshme publike.
T dalloj llojet e ndryshme t tabelave n mjediset publike: q tregojn lejim dhe ndalim, duke nnvizuar
fjalt e kundrta dhe ato t njjta.
T shkruaj katr tabela sipas modeleve t dhna n tekst.
Mjetet: Teksti, fisha n form tabele me fjal.
Fjal ky: Tabel, ndalohet, lejohet
Aftsit: T treguarit, t dalluarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgo trego, pun e drejtuar,
pun e pavarur zbatim i njohurive t marra, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (vzhgo trego)
U paraqiten nxnsve dy tabela n tabak letre ose t vizatuara n tabel:
Ndalohet
loja me top
n rrug!
Lejohet
loja me top
n park!
- Cilat fjal u japin tabelave kuptim t kundrt?

(Ndalohet Lejohet)
- Cilat fjal jan njlloj n dy tabelat?
(loja me top)
- Ku keni par tabela t tilla?
- Jepni shembuj tabelash t ndryshme n mjedise publike.
93

Hapet teksti n f. 118. Lexohen shembujt e dhn n tekst duke br krahasimet midis tyre.
Punohet ushtrimi 1 n tekst ose n fletore. Nxnsit ushtrohen t formulojn dhe t shkruajn tabela:
Gjrat e ndaluara
- Ndalohet hedhja e mbeturinave!
- Ndalohet kputja e luleve!
- Ndalohet pirja e cigareve n vendet publike!
- Ndalohet hyrja e biikletave n park!
- Ndalohet parkimi i makinave!
Gjrat e lejuara
Lejohen lojrat me top n park!
Lejohet hyrja e fmijve t shoqruar me prindr! (N kopshtin zoologjik)
Lejohet hyrja me bilet.
Punohet ushtrimi 2. Shiko figurat dhe pr seciln plotso nga nj tabel:
Fig. 1. Ndalohet loja e fmijve n rrug!
Fig. 2. Ndalohet loja me top n klas!
Fig. 3. Ndalohet hyrja nga dritaret!
Fig. 4. Ndalohet hyrja nga kangjellat!
Reflektimi (pun e pavarur zbatim i njohurive t marra):
Shkruani 2 tabela (q tregojn lejim a ndalim) q keni par n mjedise publike.
- Paraqitini ato me an t vizatimit.
- Vlersimi i nxnsve.
- Dhnia e detyrave t shtpis.
Rubrika:
Tema:
T lexojm (ora I-II)

N kopshtin zoologjik
Objektivat:

T lexoj rrjedhshm e me intonacion prralln, duke respektuar shenjat e piksimit.
T prdor fjalt e reja n fjali, sipas prmbajtjes s pjess.
T identifikoj personazhet e pjess duke mbajtur qndrim ndaj tyre.
T tregoj prmbajtjen e pjess, duke iu prgjigjur pyetjeve t tekstit.
T dalloj cilsit e personazheve.
T dramatizoj prralln sipas roleve.
T nxjerr mesazhin e pjess.
Mjetet: Teksti, pamje nga kopshti zoologjik, tabela.
Fjal ky: Arinj, cirk, kopsht zoologjik, vizitoj, vend pllumbash.
Aftsit: T lexuarit, t treguarit, t dramatizuarit, t identifikuarit.
diskutim i ideve, dgjim i drejtuar, ditari dypjessh,

dramatizim n role; turi i galeris.
94

Zhvillimi i msimit
Paraqiten pamje nga kopshti zoologjik dhe u drejtohen nxnsve pyetjet:
- Cilt prej jush kan vizituar kopshtin zoologjik?
- keni par atje?
- Cila nga kafsht ju ka plqyer m shum? Pse?
Thoni disa nga cilsit e personazheve t kafshve q marrin pjes n prrall.
dhelpra bishtkuqe
palloi bishtkuror
mjellma pendbardha
lejleku qafgjat
ariu babaxhan
Realizimi i kuptimit (dgjim i drejtuar, ditari dypjessh).
Msuesi/ja shkruan n tabel titullin e prralls N kopshtin zoologjik, nga Gaqo Bushaka.
Lexohet prralla nga msuesja me intonacion. U drejtohen nxnsve pyetjet:
- Cilat jan personazhet e ksaj prralle?
- Ku shkuan tre arinjt me mjeshtrin e tyre?
- Cilat kafsh vizituan kopshtin zoologjik?
- dini pr kto kafsh?
Lexohet prralla zinxhir nga nxnsit e klass.
Shpjegohen fjalt dhe shprehjet e reja.
Liqen artificial, fyej dik, lajka, vend pllumbash. Vihen nxnsit t ndrtojn fjali me to.
- Identifikohen personazhet e prralls duke nxjerr n pah tiparet dalluese t tyre dhe duke mbajtur qndrim ndaj tyre.
kishte humbur
krehrin
pasqyrn
arinjt
Personazhet
mjellma
palloi
bishtkuror
Mesazhi i prralls: T mos jemi
Lexohet prralla sipas roleve.
Diku
ariu i murrm
lejleku
dhelpra
qafgjat
mjeshtri
Neli
Loloja
Suloja
dinake
bishtkuqe
ziliqar e t mos fyejm t tjert.
II. Ditari dypjessh.

N tabeln e ditarit dypjessh nxnsit plotsojn.
Fragmenti
Ku jeni kushrinj t dashur?
Si ia oni ktu? .......
Komenti
Zilia sht vesi m i keq. Ajo duhet
luftuar pa u kthyer n ves.
Nxnsit u prgjigjen pyetjeve t tekstit.

Punohet rubrika Kthehu te teksti: Shnoni me V dhe X n tekst prgjigjet.
Punohet ushtrimi Lidh me shigjet. Msuesi/ja e v theksin n nj cilsi t veant t kafshs, q e dallon at
nga t tjerat. Nxnsit mund t thon edhe cilsi t tjera. M pas nxiten ata t tregojn si jan formuar fjalt q
tregojn cilsit e personazheve.
95

bishtkuqe = bisht + kuqe
qafgjat = qaf gjat ....
kto fjal jan formuar nga dy fjal dhe quhen fjal t prbra.
Reflektimi (dramatizim n role; Turi i Galeris):
Me grupe nxnsish bhet dramatizimi i prralls. U ndahen nxnsve rolet (mjeshtri, palloi, Loli, dhelpra,
Suloja, arinjt, ariu i murrm).
Vizatoni nj nga kafsht q ju plqen m shum n kopshtin zoologjik.
Punt e nxnsve ngjiten n faqet e mureve t klass dhe zgjidhen nga vet nxnsit punimet m t mira.
Vlersimi i ors s msimit.
Detyr shtpie: Shkruani nj tekst me 6 fjali me titull Nj dit n kopshtin zoologjik.
Rubrika:
Tema:
T lexojm (ora I-II)


T flas rreth kafshve q i kan ln mbresa n kopshtin zoologjik.
T diskutoj me t tjert pr pamjet e kafshve t ndryshme.
T prshkruaj nj veshje t tijn q e ka me kafsh.
Mjetet: Teksti, pamje kafshsh t ndryshme.
Fjal ky: Kopsht zoologjik, kafsh t egra, t buta.
Aftsit: T folurit, t diskutuarit, t prshkruarit.
Loja enigm, t nxnit bashkpunues, prshkruaj piktura.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (loja enigm):
Me pazlla t ndryshme formohen kafsh q jetojn n kopshtin zoologjik.
- Formoni figura kafshsh.
- Thoni ku rriten? Ku i keni par?
Msuesi/ja vendos disa kartolina me kafsh t kthyera nga ana e pasme n tabeln enigmatike. M pas ai/ajo
thot disa cilsi t kafshs, q sht n kartolin dhe nxnsit zbulojn emrin e kafshs. P.sh.:
Jeton n pyje, sht me bisht t gjat, i plqejn pulat, sht dinake:
(dhelpra).
Jeton n drur, sht me ngjyr t murrme, i plqejn lajthit:
(ketri).
Jeton n drur, ukit pemt dhe ha insektet e dmshme:
(qukapiku).
Msuesi/ja paraqit tiparet sipas figurave q radhit n tabeln enigmatike.
Hapet teksti i gjuhs n f. 122.
Ndahet klasa n 3 grupe.
Gr. 1. Prgjigjjuni pyetjeve t situats s par.
Gr. 2. Shikoni pamjet e tekstit dhe diskutoni rreth tyre.
Gr. 3. Vizatoni kafsh q rriten n kopshtin zoologjik.
96

do prfaqsues grupi jep prgjigjen n emr t grupit q mbulon.
Dgjohen me vmendje prgjigjet e prfaqsuesve t grupeve.
Reflektimi (prshkruaj piktura):
Prshkruaj veshjen tnde (me kafsh) dhe m pas pikturoje.
Vlersimi i nxnsve pr punn e br.
Detyr: Krijo nj vjersh (4 vargje) pr nj kafsh q t plqen.

Tema: Njjsi dhe shumsi i emrave mashkullor
T dalloj numrin shums dhe numrin njjs tek emrat e dhn.
T kthej emrat nga njjsi n shums dhe anasjellas duke gabuar deri n 5%.
T formoj nj tekst duke shndrruar emrat mashkullor t numrit njjs n emra t numrit shums.
T shkruaj njjsin dhe shumsin e emrave mashkullor t 4 emrave t figurs, duke formuar edhe fjali me to.
Mjetet:
Tabela, teksti, fisha me fjal, fletore klase, stilolaps.
Fjal ky: Numri njjs, shums, mashkullore.

Aftsit: T dalluarit, t krijuarit, t shkruarit.
Diskutim i ideve, pun e drejtuar.
Zhvillimi i msimit
N nj flipart paraqiten fjalit, ku fjalt e nnvizuara shkruhen me ngjyr dhe me nnvizim.
Nj peshk doli nga akuariumi.
Disa peshq jan n akuarium.
Lapsi im sht i kuq.
Lapsat e tjer jan t motrs.
- N numr jan prdorur emrat e nnvizuar?
(njjs, shums)
njjs
- Emrat e gjuhs shqipe prdoren n numrin:
shums
S bashku me nxnsit msuesi/ja formulon rregulln:
Emri n numrin njjs tregon nj njeri, nj kafsh, nj vend, nj send.
Emri n numrin shums tregon disa njerz, kafsh, vende, sende.
Gruponi emrat sipas numrit:
mjeshtri, kopshtet, disa fmij, ariu, kuajt, zogu, nxnsit, ca lapsa, msues.
2. Realizimi i kuptimit (pun e drejtuar):
Hapet teksti i gjuhs n faqen 123.
97

Lexohen shembujt e dhn n tekst dhe kujtohet me nxnsit: Emri sht n numrin njjs dhe shums.
Emrat mashkullor prdoren n numrin njjs dhe shums.
Punohet ushtrimi 1. Ndani n dy bashksi (njjs, shums) emrat mashkullor me ngjyr blu.
Njjs
pylli, mjeshtri, nj liqen etj.
Shums
plepat, arinjt, peshqit, zogjt etj.
Kujdes. Ushtrimi 2 krkon q nxnsit t kthejn n numrin shums emrat e gjinis mashkullore, edhe n
trajtn e pashquar, edhe n t shquar, njohuri q nxnsit do ti marrin m von. Nxnsit do ta zhvillojn ushtrimin
n mnyr intuitive me ndihmn e msuesit dhe kto ushtrime e paraprgatitin at edhe pr t dalluar m von
trajtn e emrit.
Punohet ushtrimi 2: Shkruani shumsin e emrave t dhn (me laps n tekst).
Nj puntor disa puntor (n shums nj pjes e emrave mashkullor shkruhen m -)
puntori puntort.
Ushtrimi 3: Ktheni n njjs emrat e dhn (me laps n tekst).
disa lapsa nj laps
disa majmun nj majmun
Kujdes: pr t dalluar numrin shums t emrave mund tu vm para fjalt (premrat e pacaktuar): ca, disa,
shum, kurse numrit njjs nj.
Punohet ushtrimi 4: Vendosni n shums emrat n kllapa.
bilbil, laps bilbila, lapsa
els elsa
gur gur
zinxhir zinxhir
Punohet ushtrimi 5: Kthe n njjs emrat e gjinis mashkullore n tekstin e dhn.
pyjet - pylli,
arinjt - ariu,
ujqrit- ujku,
akajt - akalli,
gjarprinjt - gjarpri
lepuj - lepuri,
fazant - fazani,
bilbilat bilbili etj.
Shkruaj 4 emra t gjinis mashkullore duke i prdorur n numrin njjs dhe n numrin shums.
Formo fjali duke i prdorur kta emra.
- Vlersimi i nxnsve pr punn e br.
Detyr shtpie. Ushtrimi 6 dhe ushtrime nga Fletorja e puns.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Lopa q shkoi n qytet

T lexoj vjershn me intonacion t rrjedhshm.
T thot prmbajtjen e vjershs me fjalt e veta.
T zvendsoj shprehjet e dhna me fjalt prkatse.
T flas pr lopn si kafsh shtpiake dhe me shum dobi pr njeriun.
Mjetet:
Teksti, pamje e lops n stall apo fshat.
Fjal ky: Lop, qytet, fshat, hambar.
98

Aftsit: T lexuarit, t ritreguarit, t folurit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve, dora e fsheht, dgjim i drejtuar, shkrim i imagjinuar.
Zhvillimi i msimit
- Thoni emrat e disa kafshve shtpiake.
- Ku jeton lopa, n qytet apo fshat? Pse?
- dini pr lopn?
pllet
jep qumsht
kafsh shtpiake
lop
barngrnse

Realizimi i kuptimit (dora e fsheht, dgjim i drejtuar):
Vjersha Lopa q shkoi n qytet sht copzuar n vargje, t cilat jan shkruar n fisha.
Nxnsit do t bashkohen n grupe dhe do ta ndrtojn vjershn ashtu si e mendojn ata.
Fishat e vargjeve ngjiten n nj flet dhe, m pas, lexohet vjersha e krijuar nga do grup.
Msuesja prcakton se cili grup e ka krijuar m sakt vjershn.
Reflektimi: (Lexim zinxhir)
- Hapet libri, lexohet vjersha n f. 125 (zinxhir).
- Shpjegohen fjalt q nxnsit sua din kuptimin.
- Nxnsit flasin pr lopn duke sjell informacione dhe kuriozitete pr t.
- Nxnsit u prgjigjen pyetjeve t tekstit.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Emrat mashkullor n
shums hero, mulli, barinj

T shkruaj drejt format e numrit shums t emrave mashkullor q mbarojn me zanore t theksuar, deri
n 5% me gabime.
T kthej n njjs ose shums emrat e dhn.
T formoj shumsin e emrave q mbarojn me zanore t theksuar n tekstin e dhn.
Mjetet: Teksti, tabela, tabak letre ku jan shkruar emra t numrit shums.
Fjal ky: Drejtshkrim, shums, zanore e theksuar.
Aftsit: T shkruarit, t shndrruarit, t ndrtuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve; minigar, puna me tekstin, t nxnit n bashkpunim,
99

Zhvillimi i msimit
Evokimi (diskutim i ideve; minigar):
Njohuria drejtshkrimore q duhet t msojn nxnsit sht:
Emrat e gjinis mashkullore q mbarojn me zanore t theksuar, n shums dalin m nj e jo m j.
Kjo njohuri do t fitohet n mnyr intuitive nga nxnsit.
N tabak letre ose n tabel paraqiten emrat e mposhtm n njjs dhe krkohet q nxnsit ti kthejn n
numrin shums. Numri shums mbulohet ose shkruhet m von. Nxnsit vetkontrollojn zgjidhjen e detyrs
ose shkmbejn fletoren me shokun e banks.
Msuesi/ja vren rastet q jan kthyer gabim n numrin shums dhe llojin e gabimit.
nj hero
nj bari
nj mulli
nj shalqi
nj kalli
nj prrua
nj lum
nj kushri
disa hero-nj
disa bari-nj
disa mulli-nj
disa shalqi-nj
disa kalli-nj
disa prre-nj
disa lume-nj
disa kushri-nj
- N gjini dhe numr jan emrat e shtylls s par? (njjs, mashkullore)

- N numr jan emrat e shtylls s dyt? (shums)
Lihen nxnsit n heshtje dy minuta q t fiksojn emrat e shtylls s dyt.
Realizimi i kuptimit (puna me tekstin: t nxnit n bashkpunim):
Ndahen nxnsit n grupe sipas niveleve.
Grupi i par: Lidhni me shigjet numrin njjs me numrin shums, ushtrimi 1.
Grupi i dyt: Ktheni n numrin njjs dhe shums emrat e dhn, ushtrimi 2.
Grupi i tret: Shkruani tekstin duke i kthyer n numrin shums emrat n kllapa, ushtrimi 3.
- Secili grup me an t nj prfaqsuesi paraqit punn e grupit. Bhet vlersimi i puns duke diskutuar me
njri-tjetrin.
Msuesi/ja shkruan n tabel fjalt: zotrinjt, heronjt, komshinjt.
Formoni fjali duke i prdorur kta emra n numrin njjs dhe shums.
Lexohen fjalit e formuara nga disa nxns.
Detyr shtpie. Punohen ushtrimet e Fletores s puns, f. 36.
Rubrika:
Njohim gjuhn ton
Tema: Njjsi dhe shumsi i emrave femror
T dalloj njjsin dhe shumsin e emrave femror duke gabuar deri n 5%.
T kthej n numrin shums dhe njjs emrat e gjinis femrore me a dhe ja, duke vn n dukje emrat
q sndryshojn. (nj moll disa moll.)
T formoj shumsin e emrave femror n tekstin e dhn.
Mjetet:
Teksti, tabela, tabak letre, fletore klase, stilolaps.
Fjal ky: Emra femror, njjs, shums.
100

Aftsit: T dalluarit, t shkruarit, t ndrtuarit
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve, t nxnit bashkpunues,
Zhvillimi i msimit
N nj tabak letre sht shkruar teksti me fjalit:
N nj lulishte ka shum lule t bukura.
Disa flutura fluturojn mbi disa lule.
Nj lule dallohet m tepr nga lulet e tjera.
Dallohen emrat q jan prdorur n kt tekst (lulishte, lule, flutura, lule).
- N gjini jan emrat e nnvizuar?
- N numr jan prdorur emrat femror?
Emrat e gjinis femrore grupohen sipas numrit.
nj
njjs nj lulishte, lule, nj lule
shums shum lule, disa flutura, ca lule

shum, disa, ca
Nxiten nxnsit t formulojn rregulln:
Emrat e gjinis femrore prdoren n numrin njjs dhe shums.
Vzhgoni rreth e rrotull klass. Tregoni sende apo objekte q emrtohen me emra t gjinis femrore n numrin
njjs dhe numrin shums, p.sh.: drrasa, fletoret, bankat, msuesja etj.
Hapet teksti n faqen 130.
Lexohet teksti n libr dhe shembujt e punuar m par n tabel nga msuesja.
Ndahet klasa n tri grupe (sipas niveleve).
Grupi i par: Ndani n dy bashksi (njjs, shums) emrat e gjinis femrore t nnvizuar n tekstin e ushtrimit 1.
Grupi i dyt: Ushtrimi 2. Ktheni n shums dhe njjs emrat femror. Cilt prej emrave nuk ndryshojn? (qarkoni).
Grupi i tret: Shkruani n shums emrat femror n tekstin e dhn t ushtrimit 3.
Dgjohen me vmendje punt e do grupi.
Diskutohen dhe vlersohen punt e do grupi nga nxnsit.
Reflektimi (pun e pavarur zbatim i njohurive t marra).
Shkruani 4 emra t gjinis femrore.
Prdorini ata n numrin njjs dhe shums n fjali t ndryshme.
Vlersimi i nxnsve.
101
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Luani dhe miu

T lexoj fabuln rrjedhshm e me intonacion.
T thot prmbajtjen e fabuls me fjalt e veta.
T lexoj fabuln n role.
T diskutoj pr ndihmn q ka dhn, pavarsisht nga mosha q ka.
Mjetet:
Teksti, pamje nga luani, miu, libri me fabula.
Fjal ky: Luani, miu, liroj, fabul.

Aftsit: T lexuarit, t diskutuarit, t dramatizuarit, t treguarit.
Metoda dhe teknika msimore: Pyetja e dits, DRTA, lexim n role, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: (pyetja e dits):
N fish paraqitet e shkruar shprehja: Miqt e vegjl jan po aq t rndsishm sa miqt e mdhenj.
- Si e kuptoni kt shprehje?
Prgjigjet e nxnsve shkruhen n tabel.
- Si jan luani dhe miu?
luani
miu
Realizimi i kuptimit (DRTA):

Hapet teksti dhe lexohet fabula Luani dhe miu.
- Shpjegohen fjalt e vshtira t fabuls.
- Thuhet fabula me fjalt e veta nga nxnsit.
- Nxirret mesazhi i fabuls:
Jo vetm i madhi e ndihmon t voglin, por edhe i vogli e ndihmon t madhin.

- Lexohet fabula n role (luani, miu).

Shkruani 5 fjali, nj tekst t shkurtr me tem: Si mund t ndihmosh t tjert, pavarsisht nga mosha q ke.
Lexohen dy-tri punime t nxnsve q kan prfunduar m shpejt punn.
Vlersimi i nxnsve.
Detyr shtpie. Gjej fabula t tjera.
Rubrika:
Bisedojm s bashku
Tema: Fjalt e personazheve t fabuls
T dalloj fjalt e personazheve kafsh n fabula t ndryshme.
T prdor maska t ndryshme n dramatizimin e fabulave.
T dramatizoj fabula t ndryshme duke prdorur edhe kukulla t llojeve t ndryshme.
102

Mjetet:
Teksti, libr me fabula, maska, kukulla prej lecke.
Fjal ky: Fabul, mask, kukulla prej lecke.

Aftsit: T dalluarit, t dramatizuarit.
Loj n role, t nxnit bashkpunues, vizatim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (loj n role):
Dramatizohet dhe luhet para klass fabula Miu dhe luani. Ndahen rolet: nj nxns thot fjalt e luanit, nj
tjetr fjalt e miut dhe nj i tret thot fjalt e autorit.
Lexohet n tekst shembulli i dhn nga fabula Luani dhe miu.
Ndahen nxnsit n grupe. do grup przgjedh, nj fabul nga libri me fabula.
Veoni fjalt q thon kafsht n fabul dhe fjalt e autorit.
Dramatizoni fabuln n role.
Reflektimi (vizatim i lir):
Prgatitni maska sipas kafshve q dramatizuat n fabuln e zgjedhur.
Prgatitni kukulla prej lecke q futen si dorashka n duar.
Vlersimi i nxnsve.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn
Trajta e emrit

T dalloj trajtn e pashquar nga trajta e shquar n emrat e dhn duke gabuar deri 5%.
T zbatoj rregulln pr t dalluar trajtn e emrit.
T grupoj emrat e nj teksti sipas trajtave n tabeln e trajts.
Mjetet: Tabela, teksti, fletore klase, stilolaps.
Fjal ky: Trajt e shquar, trajt e pashquar.
Aftsit: T dalluarit, t zbatuarit, t grupuarit.
Zhvillimi i msimit
Harta e mendimit, pun e drejtuar,

Evokimi (harta e mendimit):

Pyeten nxnsit: -kemi msuar pr emrin?
femrore
mashkullore
e pashquar
e shquar
103

Jepen shembuj pr do rast.
Shkruaj n tabel emrat:
nj djal disa djem; nj fletore disa fletore
nj park disa parqe; nj klas disa klasa
Formohet fjali me nj prej tyre: p.sh.:
Nj djal mori nj fletore. Nj djal, nj fletore jan n trajt t pashquar, sepse nuk dallohen nga t tjert
ose jan t paprcaktuar.
Djali (q mori fletoren) shkoi te msuesja.
Fletorja (q mori djali ) ishte e korrigjuar.
Emrat: djali, fletorja jan n trajt t shquar, njjs. sepse dallohen nga t tjert.
Disa djem morn disa fletore. Disa djem, disa fletore jan n trajt t pashquar.
Djemt (q morn fletoret) shkuan te msuesja.
Fletoret (q morn djemt ) ishin t korrigjuara.
Emrat: djemt, fletoret jan n trajt t shquar, shums.
Trajta e pashquar dallohet nga trajta e shquar, sepse prpara emrave jan fjalzat nj, disa ose ca q tregojn
n mnyr t paprcaktuar sende, njerz, kafsh.
djali, fletorja, parku, klasa (djemt, fletoret, parqet, klasat)
Djali mori fletoren. Djemt morn fletoret.
Fjalt q skan prpara nj, disa ose ca dhe mbarojn n numrin njjs me -i, -u, -a, -ja jan n trajtn e
shquar; pra n kt trajt emrat tregojn n mnyr t prcaktuar a t dalluar sende, njerz, kafsh.
N hartn e mendimit pr emrin shtohet edhe trajta.
Hapet teksti n faqen 135. Nxnsit udhzohen t shohin me kujdes figurat pr t kuptuar dallimin ndrmjet
trajts s shquar dhe t pashquar. (nj djal i padalluar, i paprcaktuar, po kshtu edhe nj bredh, i cili sht i
paprcaktuar).
Lexohen shembujt dhe rregullat pr trajtn e emrave.
Shkruani me laps n tekst trajtn e shquar e t pashquar t emrave t dhn:
nj flutur flutura
baballart disa baballar
Emrat e nnvizuar n tekstet e dhn (a, b) vendosi n tabeln e trajtave.
Numri njjs
Trajta e pashquar
dit, kock, qen
Numri shums
Trajta e shquar
Trajta e pashquar
pellgu
disa qen
Trajta e shquar
qent
(Mir sht q tabela e trajtave t prgatitet nga msuesi/ja dhe nxnsit ta plotsojn ose mund t shfrytzohet
tabela e trajtave n f. 39 t Fletores s puns.).
Shkruani 3 emra n trajtn e shquar dhe 3 emra n trajtn e pashquar.
Formoni fjali duke i prdorur ato n numrin njjs dhe shums.
Vlersimi i nxnsve.
Detyr shtpie. T punojn ushtrimet e faqes 39 t Fletores s puns.
104
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Toka dhe oqeani (Ora e par)

T lexoj tregimin qart, rrjedhshm dhe ti shqiptoj drejt fjalt.
T tregoj brendin e tregimit duke iu prgjigjur pyetjeve.
T dalloj titullin dhe autorin/autoren.
T pasuroj fjalorin me fjal t reja.
T lexoj dhe t mbaj mend hollsi nga tregimi.
T dalloj personazhet dhe t ilustroj tiparet e tyre me pjes nga tregimi.
Mjetet:
Teksti i nxnsit, nj hart fizike e Bots ose nj glob.
Fjal ky: Toka, Qielli, Oqeani, Titant.

Pema e mendimit. Veprimtaria e mendimit t drejtuar.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Shkruhet n tabel titulli i tregimit Toka dhe oqeani.
dhe
njerz
Toka
gur
peshq
pyje
uj
kafsh
Oqeani
kafsh
bim
fusha dhe male
Realizimi i kuptimit. Veprimtaria e mendimit t drejtuar.

Trhiqet vmendja pr leximin e tregimit.Tregimi lexohet nga msuesi/ja.
Ndalesa e par: Fmijt q lindn .... deri te Toka u zemrua shum.
- Me k u martua Toka?
- Si u quajtn fmijt e tyre?
- bri Toka?
- Si mendoni se do t vazhdoj ngjarja?
Ndalesa e dyt: Ajo e thirri ... deri te vllezrit e tu.
- Kush ishte Saturni?
- far vendosi t bnte Toka?
- Si e prshkruan ajo Qiellin?
- Si mendoni se do t veproj Qielli?
Ndalesa e tret: Kaluan shum vite... deri n fund.
- Me k u takua Toka?
- Si e prshkruan Oqeanin?
- ndodhi me Tokn?
Lexohet teksti nga disa nxns. Nxnsit u prgjigjen pyetjeve rreth tekstit.
Punojn rubrikn Kthehu te teksti.
Identifikohen personazhet n letrsi: Toka, Qielli, Oqeani, Titant dhe perzonazhet n veanti.
Reflektimi: Vizatoni Tokn dhe Oqeanin.
Detyr shtpie. Nxnsit t lexojn tekstin dhe t ritregojn brendin e tij.
105
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Toka dhe Oqeani (Ora e dyt)

T lexoj tekstin rrjedhshm duke respektuar shenjat e piksimit.
T tregoj brendin e tregimit me an t organizuesit grafik.
T rendit veprimet e personazheve t tregimit.
T analizoj personazhet e tregimit.
T dalloj historin e krijuar si nj histori e imagjinuar.
Mjetet:
Teksti i nxnsit, enciklopedia pr fmij.
Fjal ky:
Ritregim, personazh.
Metoda dhe teknika msimore: Dramatizim, pun n grupe.

Kjo or mund t jet dhe nj pjes e bukur pr tu dramatizuar nga nxnsit duke krijuar dhe skenografin e
duhur, kostumet.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Nxnsit improvizojn nj sken t tregimit, p.sh., pjesn e par t tregimit.
Realizimi i kuptimit. Pun n grupe. T nxnit n bashkveprim
HARTA E NGJARJES
Pse Toka u nda me Qiellin?
Cilat jan
personazhet e
prralls?
Toka dhe Oqeani
Ku zhvillohet ngjarja?
Ku u takua Toka
me Oqeanin?
far ndodhi pasi u martua
Toka me Oqeanin?

Grupi I. Ritregimi me an t organizuesit grafik t msiprm.
Grupi II. Nxnsit renditin veprimet e personazheve:
Martesa e Toks me Qiellin.
Lindja e titanve me nj sy.
Burgosja e titanve me prjashtim t Saturnit, djalit t madh.
Ndarja e Toks nga Qielli.
Takimi i Toks me Oqeanin.
Toka bie n dashuri me Oqeanin.
Martesa e Toks me Oqeanin.
Lulzimi i jets n Tok.
Grupi III. Analiz e personazheve.
Nxnsit pasi analizojn mund t vizatojn dhe personazhin e tyre.
Reflektimi: Mund t punohet rubrika Kujto dhe krahaso.
Prezantohen punimet nga prfaqsuesit e grupeve.
Detyr shtpie. Gjeni n revistat pr fmij histori t ngjashme. Msuesi/ja mund tiu sugjeroj
nxnsve t lexojn tregime nga vllimi: Persefoni dhe perndesha.
Mund tu jepet si detyr edhe t gjejn kuriozitete pr formimin e Toks, Qiellit, Ujit..
106
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Toka, qielli dhe uji

T tregoj kuriozitete mbi Tokn q ka lexuar ose dgjuar.
T krijoj nj prfytyrim pr Tokn si planet, duke u bazuar n fotografit e dhna.
Mjetet: Enciklopedia pr fmij, kuriozitete pr Tokn, Qiellin, Oqeanin,
pamje t Toks t marra nga satelitt, glob.
Fjal ky: Tok, qiell, uj, satelit, glob.
Mendo - diskuto, DDM, vizatim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: (mendo - diskuto) Msuesi/ja nis nj bised me nxnsit.
- Pasi lexuam historin e autores Sofia Zarabuka, ju besoni se vrtet ka ndodhur kshtu?
- Cili nga ju, nga ato q ka lexuar, ka ndonj ide tjetr pr krijimin e Toks, Qiellit, Oqeanit?
Nxnsit shprehin idet dhe njohurit e tyre n kt drejtim.
Realizimi i kuptimit: Di, Dua t di, Msova. Msuesi/ja u tregon nxnsve:
Shum koh m par, njerzit e kishin t vshtir t shpjegonin se si ishte krijuar Toka. Kshtu ata krijuan shum
histori t imagjinuara dhe me plot fantazi. Nprmjet tyre ata donin t shpjegonin dukurit e natyrs. Me kalimin
e viteve njerzit u zhvilluan, ecn shum prpara n teknologji dhe shum pyetjeve filluan tu jepnin prgjigje.
Megjithat, ka dhe shum pyetje t cilave edhe sot nuk iu sht dhn prgjigje.
N nj flet t bardh ose n nj grafik organizues nxnsit punojn me teknikn DDM:
Di
Dua t di
Msova
- Shkruani, far dini ju pr planetin Tok? pyetje iu vijn n mendje tani.

S bashku do t prpiqemi tiu japim prgjigje. Pr kt do t na ndihmoj dhe enciklopedia pr fmij. Mund
ta hapni dhe t gjeni prgjigje.
Ndonj pyetjeje q nuk mund ti prgjigjeni, mos nguroni tu thoni fmijve se nuk e dini, por premtojuni atyre
se prgjigjen do tua jepni ditn tjetr.
Lexohet teksti nga disa nxns.
Nxnsit shohin figurat dhe i komentojn ato.
T nxnit n bashkveprim:
Grupi I, komenton figurn e par.
Grupi II, komenton figurn e dyt.
Grupi III, komenton figurn e tret.
Reflektimi: (vizatim i lir).
Nxnsit pikturojn nj rreth. Me t kaltr ngjyrosin ujrat dhe me ngjyr kafe ngjyrosin kontinentet. Rrethin
q pikturojn e ngjitin n nj sfond t zi. Kjo sht hapsira. Ideale do t ishte q msuesi/ja t paraqiste hartn
e bots bardh e zi dhe nxnsit ta ngjyrosnin at.
M pas nxnsit lexojn kuriozitetet e gjetura.
107
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Trajta e shquar dhe e pashquar
e emrave mashkullor

T dalloj trajtn e shquar dhe t pashquar t emrave mashkullor t dhn.
T dalloj q emrat e gjinis mashkullore, n numrin njjs, trajta e shquar mbarojn me -i, -u.
T dalloj mbarsn t t emrave mashkullor, trajta e shquar, numri shums.
T lakoj emrat mashkullor n njjs dhe shums, n trajtn e pashquar.
T lakoj emrat mashkullor n njjs dhe shums, n trajtn e shquar.
T klasifikoj emrat e dhn sipas trajts.
Mjetet:
Teksti i nxnsit, fletorja e puns.
Fjal ky: Emr, numr, trajta e pashquar, trajta e shquar, mbares, gjinia mashkullore.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja iu krkon nxnsve t shkruajn 6 emra t gjinis mashkullore.
M pas msuesja udhzon nxnsit t ndajn emrat e gjinis sipas trajts.
Msuesi/ja merr informacionin e par mbi at ka din fmijt rreth trajts s emrave mashkullor.
Realizimi i kuptimit: Duke par figurn msuesi/ja i nxit nxnsit t rikujtojn fabuln Luani dhe miu.
I nxit ata t shkruajn fabuln n pes fjali.
Lexohet fabula nga dy-tre nxns. Msuesi/ja shkruan n tabel fjalt miu, luani sipas trajts q kan dal n
fjalit e krijuara nga nxnsit.
Msuesja lexon rubrikn Mbaj mend.
N tabel msuesi/ja paraqet trajtn e pashquar dhe t shquar t emrave t dhn n libr ose mund t
paraqes dhe emra t tjer.
Punohet ushtrimi 1 ku nxnsit nnvizojn emrat e gjinis mashkullore dhe tregojn trajtn e tyre.
Emrat jan: nj tigr, babai, pyll, gjah, tigri, pylli, vend, nj zog, zogu, tigrin, zogjt, tigrat, tigri, zogjt.
N ushtrimin 2 nxnsit gjejn trajtn e shquar njjs e shums t emrave t gjinis mashkullore:
elefant
elefanti
elefantt
libr
libri
librat
laps
lapsi
lapsat
qen
qeni
qent
shok
shoku
shokt
mekanik
mekaniku
mekanikt
maok
maoku
maokt
shofer
shoferi
shofert
Ky ushtrim mund t zhvillohet dhe n form loje, pr tu kuptuar qart nga nxnsit.
Kshtu nxnsit ndahen n 4 grupe me nga nj etiket:
Grupi i par trajta e pashquar njjs.
Grupi i dyt trajta e shquar njjs.
Grupi i tret trajta e pashquar shums.
Grupi i katrt trajta e shquar shums.
Msuesi/ja cakton nxnsit e katr grupeve q do t mbajn etiketat e trajts dhe numrit. Nxnsit e tjer ndahen
n grupe, ku secili n nj flet shkruan formn e sakt t emrit.
N ushtrimin 3 nxnsit udhzohen t lexojn njher tekstin dhe t vendosin n formn e duhur emrat n kllapa.
Ushtrimin 4 nxnsit e punojn n fletore ose n libr duke plotsuar tabeln.
Reflektimi: shkruani katr emra t gjinis mashkullore.
Formo fjali me to n trajtn e shquar dhe n at t pashquar.
Detyr shtpie. Nxnsit punojn ushtrimin 4 n Fletoren e puns, faqe 40.
108
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Dheu sht flori

T lexoj tekstin rrjedhshm duke respektuar shenjat e piksimit.
T ritregoj me fjalt e tij/e saj brendin e tekstit.
T prdor fjalt e reja n fjali.
T nxjerr mesazhin e tregimit duke u bazuar n veprimet e personazheve.
T diskutoj mbi dobin e puns.
T dalloj hollsit duke prcaktuar fjalit e sakta q i prkasin tregimit.
Mjetet: Teksti i nxnsit, grafiku, zinxhiri i pasojave, filmi i animuar,
prodhim i Kinostudios Shqipria e Re (nse ka mundsi pr gjetjen e tij).
Fjal ky: Dhe, flori, qyp, t holla.
Aftsit: T lexuarit, t shprehurit, t vlersuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Parashikim me an t titullit, veprimtaria e leximit t drejtuar, shkrim argumentues.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikimi me an t titullit.
Msuesi/ja shkruan n tabel titullin e tregimit Dheu sht flori. Pyet nxnsit:
- Si e kuptoni kt titull? Si mendoni, pr far flitet n kt tregim?
- Shkruani n nj flet 3 fjali ku t shprehni idet tuaja.
Realizimi i kuptimit. Lexim me ndalesa, veprimtaria e leximit t drejtuar.
Ndalesa e par: Nj bujk plak ... deri te t varfr asnjher.
- far u tha bujku plak bijve t tij para se t vdiste?
- Si mendoni, far do t bjn bijt e tij?
- A do ta gjejn ata qypin q ka fshehur babai i tyre?
Ndalesa e dyt: T tre bijt ... deri te nuk e gjenin dot.
- far bn bijt?
- Si mendoni, a u mrzitn ata q nuk po e gjenin qypin?
- far bn ata me t hollat q merrnin?
- Ather, ku ishte qypi me florinj q u tha i ati?
Msuesi/ja i drejton t shohin fletn ku shkruan idet e tyre pr titullin dhe t vn re a prkojn ato me
ngjarjen q lexuan.
Pasi dgjojn disa nga punimet e nxnsve, msuesi/ja shkruan n drras thnien, q sht dhe mesazhi i pjess:
Puna e tyre e prbashkt dhe e palodhur ishte n t vrtet qypi me florinj.
Punohet rubrika Kthehu te teksti. Kjo rubrik mund t punohet duke i krkuar nj nxnsi t lexoj tekstin
dhe nxnsit e tjer t jen t vmendshm n dgjimin e tekstit dhe plotsimin e fjalive t sakta.
Punohet rubrika Plotso. Nxnsit e nivelit baz dhe t mesm e plotsojn n libr, kurse nxnsit shum
t mir mund t punojn zinxhirin e ngjarjes sipas grafikut organizues Nr. 13.
Reflektimi: Shkrim argumentues.
Shkruani me tri fjali prgjigjen e pyetjes: Pse babai iu la djemve t tij kt porosi?
Prgjigjet jan t pranueshme. Variante prgjigjesh mund t jen: Sepse djemt ishin dembel. Ai donte ti
nxiste q t punonin dhe t fitonin. Duke punuar s bashku ata sdo ta ndjenin lodhjen etj.
Detyr shtpie. Lexim i tregimit, tregimi i prmbajtjes.
109
Rubrika:
T lexojm
Tema: Kthimi i Ymer Ags (Ora e par)
T lexoj legjendn me intonacion.
T tregoj prmbajtjen me fjalt e veta.
T dalloj legjendn nga gjinit e tjera letrare t msuara.
Mjetet: Teksti i nxnsit, libr me legjenda shqiptare t Mitrush Kutelit.
Fjal ky: Legjend, kthim, rob, l peng, nishan, jap besn, Ymer Ago.
Metoda dhe teknika msimore: Parashikimi me terma paraprak DRTA, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Parashikimi me terma paraprake.
Jepen fjalt: martes, Ymer Aga, luft, rob, bes, kthim. Nxnsit lihen t shkruajn nj tekst pr 8 minuta.
Lexohen 2-3 krijime t nxnsve.
Realizimi i kuptimit: Sot do t lexojm nj legjend shum t bukur shqiptare. Imagjinoni nj lufttar shqiptar
shum trim dhe t hijshm.
Msuesi/ja lexon legjendn. Udhzon nxnsit t nnvizojn fjalt q nuk ua din kuptimin.
Kjo veprimtari mund t zhvillohet dhe me metodn e leximit t drejtuar.
Ndalesa e par: Ymer Aga ... deri te a kthehem prsri.
- Cili sht personazhi kryesor?
- Me ciln martohet ai?
- far ndodhi?
- Si mendoni ju, far do t ndodh m pas? A do t kthehet ai?
Ndalesa e dyt: Nnt vjet ... deri te as t hante, as t pinte.
- Pr sa koh do ta priste e Bukura e tij?
- far i tha Ymer Aga asaj?
- far ndodhi n luft?
- Pse nuk pranoi as t hante, as t pinte?
Ndalesa e tret: Vet mbreti ... deri te ta lironin.
- A ishte i sakt parashikimi juaj pr mrzin e Ymer Ags?
- far premtimi i dha Ymer Aga mbretit?
- Si mendoni, do ta mbaj ai besn?
Ndalesa e fundit: Tr ditn ... deri n fund.
- far po ndodhte n vendin e tij?
- Si e njohu nusja e tij pas kaq vitesh?
- Cili ishte shprblimi q mori pasi e mbajti besn?
Nxnsit nxiten t tregojn legjendn me fjalt e tyre.
Punim i fjalorit. Formimi i fjalve me to.
Leximi i tekstit nga nxnsit, identifikohen personazhet: E bukura, Ymer Aga, Mbreti.
M pas nxnsit nxiten t kujtojn legjendn e Gjergj Elez Alis.
- Cila sht legjenda q iu vjen n mend, ku flitet pr lufttar tjetr shqiptar q mbrojti nderin e motrs dhe t atdheut.
Reflektimi: Shkrim i lir. Shkruani dy raste n t cilat ju tregoni premtimet q ju keni dhn prindrve, shokve
ose dikujt t afrt.
Detyr shtpie. Lexim i legjends, tregimi i saj. Gjetja e fjalve t urta pr besn.
110
Rubrika:
T lexojm
Tema: Kthimi i Ymer Ags (Ora e dyt)
T lexoj rrjedhshm legjendn.
T ritregoj brendin duke prdorur grafikun e ngjarjes.
T analizoj personazhet e legjends.
T przgjedh alternativat e sakta nga tri t dhna.
T nxjerr mesazhin e mbajtjes s bess si cilsi dhe virtyt i shqiptarve, duke u bazuar n veprimet e
personazhit kryesor.
Mjetet: Teksti i nxnsit, libr me legjenda shqiptare t Mitrush Kutelit, grafiku organizues Kocka e zhveshur.
Fjal ky: Ritregim, przgjedh.
Metoda dhe teknika msimore: Lexim n role, pun e pavarur, Turi i galeris, analiz personazhesh.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Nxnsit paraqesin n nj knd t klass fjalt e urta q kan gjetur me ndihmn e prindrve. Lexohen
dhe komentohen.
Besa e shqiptarit sht shqiptaria.
Besa e shqiptarit si purteka e arit.
Cilat jan personazhet e legjends:
Ymer Aga, e Bukura e Tij, mbreti, autori ose tregimtari i legjends.
Lexim i tregimit n role.
- Punimi i grafikut Harta e ngjarjes.
- Punimi i rubriks Kthehu te teksti
- Punim i rubriks Lish prgjigjen e duhur me shigjet.
Reflektimi: Analiz personazhesh. Nxnsit ndahen n grupe pr t analizuar personazhet:
Ymer Agn, t Bukurn e tij, mbretin.
E bukura
Ymer Aga
trim
i hijshm
mban fjaln e dhn
e dashur
plot gzim n shpirt
e bukur
pret zotin e saj
Mbreti
i jep lirin
nuk beson te besa
bindet pasi kthehet

Ymer Aga
Diskutim argumentues. A e ruajn ende shqiptart zakonin e bess? Pyetni prindrit tuaj.
Detyr shtpie. Krkoju ndihm m t rriturve t t tregojn nj legjend dhe shkruaje at
me 5 -8 fjali. Nse ke dshir, vizatoje personazhin e legjends.
111
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Veprimet e personazheve

T lexoj fjalit e dhna.
T rendit veprimet e personazheve t legjends s dhn.
T shkruaj veprimet e renditura t legjends.
T shkruaj nj tekst t shkurtr (fjali t renditura sipas radhs s veprimeve t personazheve t nj tregimi t dhn).
Mjetet:
Teksti
Fjal ky: Veprime, personazhe, renditje.

Aftsit: T lexuarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Pun e pavarur, zbatim i njohurive, diskutim argumentues.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja i fton nxnsit t tregojn shkurt legjendn e Ymer Ags. Dy-tri nxns tregojn prmbajtjen
e legjends.
Realizimi i kuptimit. Msuesi/ja e realizon objektivin e msimit n dy faza:
Faza I: Nxnsit paraprgatiten pr t ritreguar me shkrim n mnyr t prmbledhur legjendn. Ata duhet
t mbajn parasysh q personazhi i realizon veprimet sipas nj radhe t caktuar. Pr kt ata lexojn n tekst
veprimet e personazhit Ymer Aga q nuk jan t renditura sakt dhe, duke njohur legjendn, i renditin ngjarjet si
duhet, duke vendosur numrat n kuti.
Lexohet prmbledhja nga disa nxns sipas radhs kur ndodh veprimi n legjend.
Faza II: Nxnsit shkruajn n mnyr t pavarur prmbledhjen e legjends duke u munduar t shkruajn sa
m shum fjali nga ato q lexuan.
Pr nxnsit me nivel mesatar msuesi/ja krkon q t shkruajn prmbledhjen e pjess Dheu sht flori.
Reflektimi: Disa nxns t niveleve t ndryshme lexojn krijimet e tyre.
Detyr: Nxnsit t gjejn flamur shqiptar n masa t ndryshme dhe ta sjellin hern tjetr n klas.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Flamuri magjik (Ora e par)
Objektivat:

T dalloj titullin dhe autorin e tregimit t dhn.
T prdor n fjali fjalt e reja.
T shpreh me fjalt e tij emocionet q i shkakton leximi i tregimit.
112

Mjetet:
Teksti i nxnsit, flamur shqiptar i masave t ndryshme.
Fjal ky: Flamur magjik, katedrale, at, top.

Aftsit: T lexuarit, t kuptuarit, t shprehurit.
Parashikim me an t titullit, pesvargsh.
Zhvillimi i msimit
Evokimi:
N kt faz nxnsit vendosin flamujt e sjell ose t realizuar n lndt e tjera n knde t ndryshme t klass.
Msuesi/ja e vazhdon msimin me nj hyrje rreth tregimit me t cilin ata do t njihen.
flamuri magjik
ndrion
nuk zhduket
Sot ne do t lexojm nj tregim pr nj flamur magjik. Si mendoni ju, pse mund t jet magjik ky flamur? Nxnsit
japin ide t ndryshme dhe msuesi/ja kujdeset q ti shkruaj ato n nj tabak letre ose n tabeln e zez.
Realizimi i kuptimit (lexo-mendo-prgjigju)
Msuesi/ja lexon tregimin bukur dhe n mnyr shprehse.
Punohet fjalorthi. Nxnsit mund t ken nnvizuar dhe fjal t tjera, p.sh.: ani, shtiza, era e Veriut etj. Formojn
fjali me to.
Msuesi/ja iu bn t ditur nxnsve se At Gjergj Fishta ishte nj atdhetar shqiptar i madh, q e donte shum
vendin e tij. Ai ka shkruar shum libra. Ka shkruar vjershn pr gjuhn shqipe. Ata e kan lexuar n librin e par
t Abetares. Ndonj nxns mund ta kujtoj at. M shum nxnsit do t msojn kur t rriten.
Leximi i tregimit nga nxnsit
Reflektimi: (Pesvargsh)
Flamuri
i kuq
magjik
valvitet
qndiset
ngjyroset
flamuri yn sht magjik
simbol
Detyr shtpie. Leximi i tregimit, ritregimi.

Rubrika:
Tema:
T lexojm
Flamuri magjik (Ora e dyt)

T lexoj tregimin me role.
T tregoj brendin e tregimit me fjalt e tij/saj.
T dalloj fjalit ku gjenden emrat e krkuar.
T shpreh emocionet e tij/saj pr flamurin kuqezi.
Mjetet:
Lapsa, flet format, tabak letre.
Fjal ky: Flamur magjik, katedrale, at, top.

Metoda dhe teknika msimore: Mendo-diskuto, t nxnit n bashkveprim
113

Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja shtron pyetjen: Pse sht i rndsishm flamuri pr nj komb (vend)
Realizimi i kuptimit: t nxnit n bashkpunim.
Tregimi lexohet nga nxnsit n role ose mund ta dramatizojn at.
Ritregohet prmbajtja me fjalt e veta.
Grupi I. Gjej dhe lexo fjalt ku prmenden fjalt: veri, nder, magjik, ka mbir.
Grupi II. Sa her prmendet n tekst fjala flamur dhe kuqezi?
Grupi III. Plotso, n zemrn e djalit ka lulzuar:
a) flamuri (cili?) kuqezi.
b) guximi (pr far?) pr mbrojtjen e atdheut.
c) urrejtja (kundrejt kujt?) armiqve q donin t rrzonin flamurin.
d) dashuria (pr k?) atdhetarizmin.
Reflektimi: ditari dypjessh.
Cila sht fjalia ose pjesa e tekstit q ju plqen?
fjalia
komenti (pse m plqen?)
Mesazhi:
Dashuria pr liri sht aq e fuqishme, saq armiqt nuk mund ta zhdukin at.
Rubrika:
Tema:
T flasim
Himni i Flamurit

T dalloj flamurin si simbol i nj shteti.
T dalloj ndryshimet midis 6 flamujve t dhn (numri varet nga flamujt e sjell.)
T diskutoj mbi autorin e vargjeve t Himnit.
T kndoj me emocion Himnin e Flamurit.
Mjetet: Flamuj shqiptar, kaseta me Himnin e Flamurit, shalle, kapua, bluza, bojra, lapsa, foto e Asdrenit,
magnetofon, foto ose vizatime nga flamur t shteteve t tjera.
Fjal ky: Himn, flamur, komb, shenj.
Aftsit: T shprehurit, t lexuarit, t knduarit.
Metoda dhe teknika msimore: Mendo-diskuto.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: loja festive, pyetja e dits.
Msuesi/ja krijon n klas nj atmosfer festive. Nxnsit veshin bluzat me shqiponj, vn shallet, kapuat
me shqiponj. Dikush q vizaton bukur mund t pikturoj n faqe, n ball ngjyrat kuqezi. Mund t ndihmoheni
nga msuesi/ja e edukimit figurativ ose nj prind. E rndsishme sht t krijohet nj atmosfer festive ku flamuri
do t jet aktori kryesor.
Realizimi i kuptimit: (Pun e drejtuar). Msuesi/ja i nxit nxnsit t flasin rreth flamurit kuqezi.
Arrihet n prfundimin se do shtet ka flamurin e tij. Flamuri sht shenja dalluese e do kombi.
N tabel ose n nj tabak letre msuesi/ja ka shkruar Himnin e Flamurit.
Nxnsit e lexojn n kor at. Msuesi/ja komenton vargjet, n mnyr q nxnsit t kuptojn sa m mir
prmbajtjen e himnit.
114

U flitet nxnsve pr poetin Aleksandr Stavre Drenova me pseudonim Asdreni, i cili i ka shkruar vargjet e himnit
shum koh m par, kur ka qen i ri dhe ka jetuar n Rumani. Kompozitori i kngs s himnit sht nj rumun.
M pas nxnsit kndojn himnin, t ngritur n kmb, me dorn n zemr.
sht mir t sigurohet dhe kaseta me himnin dhe nxnsit t kndojn duke e shoqruar.
Nxnsit kan sjell flamuj t shteteve t ndryshme ose jan porositur ti vizatojn disa prej tyre. Thon emrat
e shteteve q u prkasin dhe ndryshimet midis tyre.
Reflektimi: Rrjet diskutimi.
- A t plqen flamuri shqiptar? Pse? Rendit tri-katr arsye.
Msuesi/ja i nxit nxnsit me pyetje t tjera, si p.sh.: Pse flamuri ka ngjyr t kuqe, pse ka shqiponj n mes.
Pr kuriozitetin e nxnsve msuesi/ja mund tu ofroj dhe foto t ndryshimeve q ka psuar flamuri shqiptar nga
koha e Sknderbeut deri n ditt tona.
Dita e Flamurit sht fest kombtare dhe sht e till n nder t shpalljes s Pavarsis n Vlor m 28
Nntor 1912, nga Ismail Qemali.
Detyr shtpie. Vizatoni flamurin shqiptar.
Rubrika:
Njohim gjuhn ton
Tema: Trajta e shquar dhe e pashquar e emrave femror

T dalloj trajtn e shquar dhe t pashquar t emrave femror t dhn.
T dalloj mbaresn n trajtn e shquar dhe t pashquar -a, -ja dhe -t, -t n emrat e dhn.
T klasifikoj emrat sipas gjinis, numrit dhe trajts.
T krijoj jo m pak se 4 fjali, ku emri t vendoset n t dyja trajtat dhe n t dy numrat.
Mjetet: Teksti i nxnsit, fletore e puns, kllaster.
Fjal ky: Emr i gjinis femrore, trajt e shquar, trajt e pashquar, mbares.
Aftsit: T kuptuarit, t dalluarit, t krijuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Pem e mendimit, analiz
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Nxnsit me an t nj stuhie mendimi, plotsojn kllasterin pr emrin, duke kujtuar njohurit pr
t. Emri ka dy gjini: mashkullore, femrore; dy numra: njjs, shums; dy trajta: i shquar, i pashquar.
i prgjithshm
i prvem
lloji
shums
mashkullore
numri
njjs
Emri
gjinia
femrore
trajta
i shquar
i pashquar
115
kmba
lulja
bleta
shoqja

U krkohet nxnsve t shkruajn 5 emra t gjinis femrore.
Komentohet figura dhe lexohen fjalit. Emri era sht n gjinin femrore, numri njjs, trajta e shquar. N t
pashquar emri era ka formn er. Emri varka dhe emri pemt analizohen si n rastin e par.
Realizimi i kuptimit: Hapi I. Punohet ushtrimi 1. Nxnsit individualisht vendosin shkronjn q mungon n
emrat e dhn t gjinis femrore. Pasi e prfundojn t gjith, msuesi/ja krkon prej tyre t tregojn gjinin
dhe trajtn e emrave t plotsuar.
Hapi II. Para se t lexohet rubrika Mbaj mend, msuesi/ja krkon prej tyre, q emrat e dhn ti vendosin n
numrin shums. Nj nxns i shkruan emrat n tabel ose msuesi/ja mund ti ket shkruar n tabak letre dhe
ka dalluar me ngjyra mbaresat e numrit njjs dhe shums n trajt t shquar.
Hapi III. N fund krkohet q vet nxnsit t arrijn t thon rregulln, t ciln n fund e lexojn s bashku.
Punohet ushtrimi 2 ku nxnsit plotsojn tabeln sipas shembullit t dhn. Msuesi/ja shpjegon edhe
rastet, kur bie e-ja n trajtn e shquar tek emrat e tipit lule, dele, anije etj.
Punohet ushtrimi 3 ku nxnsit vendosin n trajtn e duhur emrat n kllapa. Punohet ushtrimi 4 ku
nxnsit vendosin emrin lule n trajtn e pashquar dhe t shquar, n numrin njjs dhe shums.
Reflektimi: Nxnsit shkruajn n tabeln e dhn 3 emra t gjinis femrore, n numrin njjs e shums,
trajta e shquar dhe e pashquar.
Trajta e pashquar
Trajta e shquar
Njjs
Shums
Njjs
Shums
Ose msuesi/ja mund t orientoj nxnsit t punojn n fletoren e puns, t ndar sipas niveleve.
Detyr shtpie. Ushtrimi 4 n Fletoren e puns, f. 42.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Vendi im

T lexoj vjershn me intonacion.
T prdor fjalt e fjalorit n fjali.
T prgjigjet rreth tekstit duke ilustruar me vargje nga poezia.
T nxjerr mesazhin e dashuris pr atdheun q prshkon poezin.
Mjetet: Album me pamje nga Shqipria, fletpalosje pr vendet turistike t Shqipris, kartolina me pamje
nga Shqipria, foto personale t fmijve n vende t ndryshme etj., fisha me vargjet e vjershs.
Fjal ky: Vend, kroje t argjendta, petrit, burra vigan.
Aftsit: T lexuarit, t shprehurit, t recituarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim mbi fotot, dora e fsheht, pun n grupe.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja e nis orn e msimit me prezantimin e fotove nga Shqipria. Krkon nga nxnsit q ata
ti komentojn dhe t tregojn rreth prvojave q kan pasur me prindrit n kto vende.
Realizimi i kuptimit: Dora e fsheht. Msuesi/ja ka prgatitur fisha me vargjet e vjershs dhe nxnsit t ndar
n grupe renditin sakt duke formuar strofat e vjershs. M pas poezia lexohet e plot nga nxnsit.
Punohen fjalt e fjalorit. Krkohet q nxnsit t formojn fjali me kto fjal.
Lexohet vjersha nga disa nxns. Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit.
116

Nxnsit komentojn fotot.
Nxnsit t ndar n grupe punojn rubrikn Lidh me shigjet.
Grupi I. Shkruaj nga nj fjali pr seciln strof.
1. Vendi im ka natyr t bukur.
2. N vendin tim burrat jan trima dhe grat t bukura.
2. Gjuha shqipe sht si vala e detit.
Grupi II. Komento figurat mbi veshjet popullore.
Reflektimi: Me kartolinat e sjella n klas nxnsit krijojn nj miniekspozit me pamje nga Shqipria. N kt
miniekspozit prfshihen dhe foto t fmijve nga pushimet e tyre n vendet turistike t vendit.
Detyr shtpie. Pyet prindrit mbi veshjet popullore t krahins.
Pyet m t rriturit mbi luftn e popullit shqiptar nn udhheqjen e Sknderbeut.
Shnim: N shkolla ku ka rrjet t zhvilluar teknologjik, n faqet e uebsajteve (website) shqiptare, msuesi/ja
mund t prezantoj foto nga Shqipria, t realizuara mjeshtrisht nga fotograf shqiptar. Mendojm se kjo do ta
bnte interesante orn e msimit.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Kshtjella
Objektivat:

T lexoj nj tregim t ilustruar me figura.
T lidh tekstin me prmbajtjen e figurs.
T tregoj prmbajtjen e tregimit duke u mbshtetur mbi figurat dhe tekstin.
T prezantoj informacione t mbledhura mbi luftn e shqiptarve n kohn e Sknderbeut.
Mjetet: Foto t kshtjellave shqiptare, kuriozitete, informacione mbi Sknderbeun, foto t monumentit t
Sknderbeut n Tiran, t kshtjells s Krujs etj.
Fjal ky: Tregim me figura, kshtjell, bedena, ushtri osmane, Arbri, flamur, ushtar.
Aftsit: T vrojtuarit, t lexuarit, t shprehurit.
Stuhi mendimesh, vzhgimi, bashkbisedimi.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: stuhi mendimesh mbi fjaln kshtjell.
Msuesi/ja prezanton para nxnsve fotot mbi kshtjellat e Shqipris: Beratit, Petrels, Krujs etj., kohn kur
jan ngritur, prse prdoreshin dhe cili sht funksioni i tyre i tanishm.
Msuesi/ja mund t drejtoj edhe pyetje t ndryshme, q nxnsit t flasin pr Sknderbeun dhe ku kan
msuar pr t, si p.sh.,
- Kush nga ju e di se cili ka luftuar mbi muret e ktyre kshtjellave?
- Si prkujtohet ai? Keni lexuar ndonj libr pr Sknderbeun? Keni par filmin pr t? etj.
Realizimi i kuptimit: Iu lihet koh nxnsve t shohin figurat dhe t lexojn tekstin. Pasi prfundon koha q
msuesi/ja parashikon pr realizimin e ksaj faze, krkohet prej nxnsve t niveleve t ndryshme t ritregojn
prmbajtjen, ashtu si e kan kuptuar ata. Nxiten nxnsit t fantazojn duke u mbshtetur n vizatimet.
Nxnsit mund t ndihmohen duke prdorur grafikun Dora e pyetjeve.
Reflektimi: Iu lihet koh nxnsve q t vizatojn pamje t tregimit.
Detyr shtpie. Sipas dshirs, nxnsit t shkruajn me 5-6 fjali prmbledhjen e tregimit
Kshtjella ose t vizatojn pamje nga tregimi.
117
Rubrika:
Tema:
Shkruajm
Vjersha

T lexoj vjershn e dhn n tekst.
T plotsoj vjershn sipas modelit t dhn me ndihmn e msuesit/es.
T krijoj nj vjersh sipas modelit.
T prdor fjal krahasuese n vjershat e krijuara.
Mjetet:
Teksti, foto pr Sknderbeun, pamje nga atdheu.
Fjal ky: Vjersh, strof, varg.

Interpretim i figurs, t nxnit n bashkveprim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Prshkruaj tablon e Sknderbeut. Nxnsit prshkruajn sipas mendimit dhe perceptimit t tyre.
N lndn e Edukimit figurativ ekziston nj linj e veant. Nxnsit nxiten t shohin dhe t interpretojn figurn.
Pyetjet dhe fjalt ky t dhna i ndihmojn ata.
N Kruj.
Ku?
Kshtjella.
Kush?
Duan t mundin Sknderbeun.
Pse?
Sulmohet nga turqit.
far?
Realizimi i kuptimit: Lexohet Vjersha Sknderbeu nga msuesi/ja. Interpretohet mnyra e krijimit t vjershs.
Udhzohen nxnsit t krijojn nj vjersh pr atdheun sipas modelit t dhn. sht mir q nxnsve tiu
krkohet t krijojn thesin e fjalve dhe t przgjedhin m pas fjalt m t bukura dhe shprehse.
N mnyr q nxnsit t jen t qart pr at q do t kryejn, msuesi/ja duhet t prgatitet m par,
duke prdorur fjalorin dhe duke przgjedhur shum fjal, t cilat do ti ndihmojn nxnsit n gjetjen e fjalve t
prshtatshme.
Atdheu.
Fjal me
A - ajri, ari.
T toka e begat, trim, trimri, triumf.
Dh dheu i shkrift, dhurata, dhimbja.
E - era, emri i nns.
U - uji, udha e gjat, udhheqs i zoti e trim, uragani, urimi, urtsia.
M pas nxnsit krijojn vjershn duke przgjedhur fjalt e duhura. Mund t punohet n grupe.
Reflektimi: Vjershat e krijuara lexohen nga nxnsit dhe inkurajohen nga juria e nxnsve, e cila przgjedh
krijimet m t arrira. Ato ekspozohen n muret e klass.
Nxnsit mund t punojn dhe n Fletoren e puns. N ushtrimin 1 nxnsit gjejn renditjen e sakt t
strofave. N ushtrimin 2 plotsojn rimat n vjershn q ka shkruar poeti pr fmij Odise Grillo. Nxnsit do
t ndihmohen nga fjalt e dhna n mnyr t prmbysur n kutiz.
Detyr shtpie. Krijo nj vjersh pr msuesin ose msuesen, sipas modeleve t dhna.
Rubrika: Njohim gjuhn ton (Drejtshkrim)
Tema: Drejtshkrimi i emrave femror t
tipit ati, shami, shoqri, n trajtn e shquar
Objektivat:

T shkruaj sakt n trajtn e shquar emrat femror t tipit ati, shami.
T dalloj emrat e gjinis femrore t tipit ati, shami nga emrat e gjinis mashkullore n trajt t shquar.
T shkruaj sakt mbaresn -a, -ja t emrave femror t tipit ati, shami n trajtn e shquar.
T krijoj fjali duke prdorur emrat e tipit ati, shami etj.
118

Mjetet:
Teksti i nxnsit, fletore pune.
Fjal ky: Trajta e shquar, emr, ati, shtpi, mbares.

Aftsit: T shkruarit, t krijuarit.
Pun n ift, diskutim, pun e pavarur.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja paraqet n tabeln e zez ose n nj tabak letre disa emra q mbarojn m -i, ndrmjet
t cilve edhe emra t gjinis mashkullore q n trajtn e shquar mbarojn m -i, si p.sh.: qyteti, ati, shtpi, dielli,
deti, shami, hardhi, shoqri, miqsi, pylli. M pas shtron pyetjen:
- N ciln trajt jan emrat e paraqitur n tabel? N ciln gjini? Msuesi/ja ose nj nxns nnvizon me blu
emrat e gjinis mashkullore dhe me t kuqe emrat e gjinis femrore.
Si mendoni ju, cila sht trajta e shquar e ktyre emrave? Nxnsit lihen t lir t japin mendimin e tyre. Emrat
e gjinis femrore nxnsit i shkruajn n fletore duke i kthyer n trajtn e shquar:
atia, shtpia, shamia, hardhia, shoqria, miqsia.
- Edhe msuesi/ja shkruan n tabel trajtn e shquar t emrave dhe thekson format e sakta duke paraqitur
dhe formn e gabuar. Nxnsit shkruajn n fletoret e tyre.
Realizimi i kuptimit: Pun n ift.
Punohen ushtrimet prkatse. Pasi prfundojn ushtrimin 1, 2, 3 u krkohet nxnsve n grupe dyshe t bjn
vlersimin e puns s shokut. Nj nxns lexon zgjidhjen e sakt t ushtrimeve.
Nxnsit lexojn punn e tyre n mnyr q nxnsit q kan punuar gabim ti ndreqin ato.
Reflektimi: Punohet n fletoren e puns, f. 44. Nxnsit ndahen sipas niveleve dhe punojn ushtrimet.
Detyr shtpie. Ushtrimi nr. 5 i librit.
Rubrika: Njohuri gjuhsore

Tema:
Folja n kohn e tashme,
t shkuar, t ardhme
T dalloj tri koht e foljes, sipas kuptimit t veprimit t tyre.
T nnvizoj foljet n nj tekst t dhn, duke i klasifikuar ato sipas kohs.
T krijoj 3 fjali, duke i prdorur foljet n kohn e tashme, t shkuar, t ardhme.
Mjetet: Teksti, tabela, tabak letre, fletore klase, stilolaps.
Fjal ky: Folje, koha e tashme, e shkuar, e ardhme.
Aftsit: T dalluarit, t klasifikuarit, t ndrtuarit.
Zhvillimi i msimit
1. Evokimi (diskutim i ideve): N nj tabak letre jan paraqitur fjalit:
Dje mora dhjet.
Sot sht koh me diell.
Nesr do t shkoj n cirk.
119

N do fjali veohet folja.
Kur sht kryer veprimi n do rast? (para, tani, pas)
- Fjalt: dje, sot, nesr ndihmojn pr t prcaktuar kohn e foljes.
nesr, pasnesr,
pas nj viti etj.
dje, pardje, para nj

jave, muaji, viti etj.
e ardhme
veprimi do t
kryhet m von
koht e foljes
veprimi sht
kryer m par
e shkuar
e tashme
veprimi kryhet tani,
n kt ast
Jepen shembuj pr do rast nga nxnsit.

Lexohen shembujt dhe rubrika Mbaj mend n tekst.
Ndahen nxnsit n 4 grupe, sipas niveleve.
Grupi I. Punon ushtrimin 1: Lidh kohn e foljes me foljen.
Grupi II. Punon ushtrimin 2: Foljet e nnvizuara ndajini sipas kohve (e shkuar, e tashme, e ardhme).
Grupi III. Punon ushtrimin 3: Gjeni foljet n tekstin e dhn. Shkruani n kuti kohn pr do folje t fjalis.
Grupi IV. Punon ushtrimin 4: Krijoni tri fjali sipas kohs s tashme, t shkuar, t ardhme.
Dgjohen punt e do grupi dhe vlersohen prgjigjet e tyre.
3. Reflektimi (pun e pavarur zbatim i njohurive t marra):
Paraqitet nj tekst i shkruar n nj tabak letre.
Nxnsit do t gjejn foljet dhe do ti klasifikojn sipas skems:
E shkuar
E tashme
E ardhme
Lexohen fjalit nga nxnsit.

Vlersimi i nxnsve.
Detyr shtpie. Punohen ushtrimet e Fletores s puns, faqe 45.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Vjeshta e art (ora e par)

T lexoj tregimin rrjedhshm, me intonacion duke respektuar shenjat e piksimit.
T prshkruaj stinn e vjeshts me tiparet karakteristike t saj.
T flas pr rndsin q ka kjo stin n jetn e njeriut.
Mjetet:
Teksti, stint e vitit, pamje nga vjeshta.
120

Fjal ky: E art, monedha ari, vjesht e art.
Aftsit: T lexuarit, t folurit, t prshkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Prvijim i t menduarit, lexim i drejtuar DRTA, pesvargsh.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (prvijim i t menduarit):
Msuesi/ja shkruan n tabel fjaln stint.
Paraqiten edhe pamje nga stint e vitit.
vera
dimri
me qilimin e gjetheve
Stint
pranvera
vjeshta
e art
e frutave
e praruar
Nxnsit prqendrohen te stina e vjeshts duke treguar tiparet karakteristike t saj.

Realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar DRTA):
Lexohet tregimi me ndalesa. Pr do ndales u drejtohen nxnsve pyetje t ndryshme.
Ndalesa 1. Na ishte ... deri tek i ati.
- Ku jetonte vajza e vogl?
- Pr far e pyeti ajo baban?
- far mendoni ju pr vjeshtn?
- Si vazhdon ngjarja?
Ndalesa II. Dhe ajo ... deri te t vitit.
- far mendoi vajza hern e par, t dyt dhe t tret?
- Si e prfytyronte vajza vjeshtn e art?
- Si do t mbyllet ngjarja?
Ndalesa III. M n fund... deri tek e bots.
- Pse babai e oi vajzn n pyll?
- pa vajza n pyll?
- kishte ngatrruar ajo?
- Pse harroi kukullat q do t blinte me arin?
- Si mbyllet ngjarja?
- Ju plqen mbyllja? Si do t doje t prfundonte?
Leximi i pjess zinxhir nga nxnsit.
Shpjegimi i fjalve t fjalorit.
3. Reflektimi (pesvargsh):
Prshkruani stinn e vjeshts n nj pesvargsh
Vjeshta
e art
e praruar
freskohet
vjelim (fruta)
bien gjethe
Vjeshta sjell plot begati.
stin e art
- rndsi ka kjo stin n jetn e njeriut?
Detyr: Prshkruani nj dit vjeshte.
121
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Vjeshta e art (ora e dyt)

T thot prmbajtjen e pjess duke iu prgjigjur pyetjeve me fjalt e veta.
T hartoj pikat e planit duke e ndar tregimin n tri pjes.
T gjykoj veprimet e personazheve duke i argumentuar veprimet e tyre.
Mjetet: Teksti, tabela, flet formati, lapustila, kaseta me pjesn muzikore t Vivaldit Katr stint.
Fjal ky: Vjesht, kafsh, bim, pika plani.
Aftsit: T treguarit, t hartuarit, t argumentuarit.
Harta e mendimit, pun n grupe, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (harta e mendimit):
N tabel sht paraqitur nj flet e madhe ku sht vizatuar nj dru me deg pa gjethe.
Nxnsit vizatojn n flett e pundores gjethe dhe m pas i ngjisin n degt e drurit t vizatuar.
- Cila ngjyr mbizotron n drurin dhe gjethet q vendost rreth tij?
- Si do t dukej pylli n rast se t gjith drurt do t ishin si ky i yni?
Realizimi i kuptimit (pun n grupe):
- Nxnsit u prgjigjen pyetjeve t tekstit.
- Thuhet prmbajtja e tregimit nga dy nxns.
- Punohet rubrika Kthehu te teksti: Shno me V dhe X fjalit q jan n tekst.
- Lidh me shigjet figurat me gjethet.
Ndahet klasa n tri grupe.
do grup harton pikn e planit pr paragrafin e caktuar.
Grupi I: Paraqit me vizatim prmbajtjen e paragrafit t caktuar.
Grupi II: Flet pr personazhet, cilsit dhe shfaq gjykimin e grupit pr to.
Grupi III: Nxjerr mesazhin e pjess.
- Plotsohet tabela sipas ndarjes:
Gjethet
t kuqe
t gjelbra
t arta
t verdha
t kafenjta
bimt
lajthi
krpudha
kafsht
ketri
3. Reflektimi (shkrim i lir):

Prshkruaj me dy cilsi do stin:
vera
e gjelbruar
e nxeht
pranvera
elin lulet
piqen frutat
122

vjeshta
e art
i ftoht
dimri
vjelim frutat
m dbor
Gjat prshkrimit nxnsit dgjojn n sfond tingujt e Vivaldit.

Detyr: Shkruaj me fjal numrin e kukullave q donte t blinte vajza.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Folja n kohn e tashme

T dalloj foljet n kohn e tashme.
T zgjedhoj foljet e rregullta n kohn e tashme t mnyrs dftore, duke veuar mbaresat pr do vet.
T dalloj foljet e kohs s tashme, duke u mbshtetur te veprimi q kryhet dhe mbaresat e kohs s tashme.
T shkruaj nj tekst, duke prdorur 4 folje t kohs s tashme.
Mjetet:
Tabela, teksti, tabel me zgjedhimin e foljes n kohn e tashme.
Fjal ky: Zgjedhim, folje q mbarojn me -j, koha e tashme.

Aftsit: T zgjedhurit, t dalluarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Mendo diskuto, t nxnit bashkpunues,
pun e pavarur zbatim i njohurive t marra
Zhvillimi i msimit
Evokimi (mendo diskuto):
Shkruaj n tabel folje me -j.
vizatoj
kndoj
shkruaj
lexoj
filloj
msoj
punoj
luaj
vallzoj
shikoj
- Si ndryshojn kto folje kur lidhen me premrat vetor t njjsit dhe shumsit?
Paraqitet para nxnsve tabela e zgjedhimit t foljeve msoj luaj n kohn e tashme.
Kujdes, sqarohet fjala zgjedhim ndryshim.
Un
Ti
Ai/ajo
Ne
Ju
Ata/ato
mso-j
mso-n
mso-n
mso-jm
mso-ni
mso-jn
lua-j
lua-n
lua-n
lua-jm
lua-ni
lua-jn
Vini re me kujdes mbaresat e foljeve n kohn e tashme.

T gjitha foljet q mbarojn me -j marrin kto mbaresa n kohn e tashme.
Zgjedhohen foljet vizatoj, kndoj etj. nga nxns t tjer.
Shkruhet n tabel folja lexoj, jo sipas vetave.
P.sh.: lexoni, lexon, lexojm, lexoj, lexon, lexojn. Nxnsit e radhitin at si duhet.
123

Realizimi i kuptimit (t nxnit bashkpunues).
Lexohen shembujt e dhn dhe rregulla mbaj mend.
Ndahet klasa n grupe sipas niveleve.
Grupi I Zgjedhoni folje t grupit t par n kohn e tashme, duke ndar me viz mbaresat.
Grupi II Nnvizoni foljet e kohs s tashme n tekstin e ushtrimit 1.
Grupi III Prgjigjjuni pyetjeve t ushtrimit 2, duke nnvizuar foljet.
Grupi IV - Shkruani nj tekst, duke prdorur 6 folje n kohn e tashme.
do grup paraqit me an t nj prfaqsuesi punn e tij. Diskutohet pr punn e do grupi dhe bhen vlersime
pr ta.
Nxnsit nnvizojn foljet e kohs s tashme n ushtrimin 3 t Fletores s puns.
Punohet ushtrimi 4. U krkohet nxnsve t shkruajn nj tekst duke prdorur foljet msoj, dgjoj, mbaroj,
nxitoj n kohn e tashme.
Detyr shtpie. Jepet ushtrimi 4 i tekstit, n qoft se nuk e kan zhvilluar n klas, si dhe
ushtrimet e Fletores s puns.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Drejtshkrimi i foljeve n
kohn e tashme

T drejtshkruaj foljet e grupit t par t mnyrs dftore, duke gabuar deri n 5%.
T dalloj foljet q jan shkruar gabim, duke korrigjuar gabimet.
T vendos si duhet foljet q mbarojn me -j n kohn e tashme.
T shkruaj 3 fjali duke prdorur folje n kohn e tashme.
Mjetet: Tabela, teksti, shkumsa me ngjyra, fletore klase, stilolaps, tabak letre.
Fjal ky: Koha e tashme, folje q mbarojn me -j.
Aftsit: T shkruarit, t dalluarit, t vendosurit.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgo mendo- diskuto, pun e pavarur zbatim njohurish.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (vzhgo - mendo - diskuto):
Disa nxns t shkruajn n tabel folje t zgjedhimit t par (q mbarojn m -j).
Vshtroni si i kan shkruar shokt tuaj kto folje n vetn e par njjs.
- far vini re?
T gjitha foljet e grupit t par shkruhen me -j dhe jo me -nj.
- N nj tabak letre sht shkruar nj tekst i shkurtr.
Foljet n kllapa vendosen si duhet n kohn e tashme (teksti przgjidhet nga msuesi/ja me shum kujdes, jo
m shum se 5 fjali).
Lexohen shembujt e dhn n tekst.
- Plotsoni foljet me shkronjat q mungojn.
124

Kujdes! Foljet t plotsohen n kohn e tashme.
T gjenden gabimet n foljet e shkruara n tekst, korrigjo me laps n tekst.
Punohet Ushtrimi 3: Vendos foljet n kohn e tashme.
(vjen, pastron, grmon, vrapon, kndojn, cicrojn, ke).
3. Reflektimi (pun e pavarur zbatim njohurish):
- Shkruhet teksti i ushtrimit 3 dhe shtohen 3 fjali t tjera duke i prdorur n kohn e tashme.
Vshtroj e gzuar natyrn e lulzuar. Kafsht m plqejn kur zgjohen nga gjumi i thell i dimrit. N kohn e
lir luaj me shokt e lagjes. (Prdoren variante t ndryshme.)
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Kur bie shi

T lexoj rrjedhshm vjershn, duke respektuar shenjat e piksimit.
T prdor fjalt apo shprehjet e reja n fjali t ndryshme sipas prmbajtjes s vjershs.
T prshkruaj nj dit me shi duke imagjinuar pr gjrat q ndodhin kur bie shi.
T tregoj rndsin q ka shiu n jetn e njeriut.
T recitoj vjershn bukur.
Mjetet: Teksti, pamje t ndryshme nga ditt me shi, shirita letre me vargjet e vjershs.
Fjal ky: Shi, re, fllad, bujk, lule, djal i vocrr.
Aftsit: T lexuarit, t prshkruarit, t treguarit, t recituarit.
Parashikim me an t titullit, lexim i drejtuar, shkrim i lir, pun n grupe.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (lista e fsheht).
Vargjet e vjershs Kur bie shi jan shkruar n disa shirita letre (fisha). Nxnsit ndahen n grupe dhe u jepen
fishat. U lihet koh e mjaftueshme q ti lexojn dhe ti renditin si te vjersha n tekst. Pasi i renditin n mnyr t
prshtatshme, ngjiten n nj flet dhe prgjegjsi i do grupi i lexon para klass.
Vlersohet grupi q ka br renditjen m t sakt.
Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar DRTA):
Lexohet vjersha e ndar n strofa. Pr do strof u drejtohen nxnsve pyetje t ndryshme, si:
Strofa 1 - Si duket qielli kur bie shi?
- ndodh me lumin kur bie shi?
- Si e imagjinoni nj dit me shi?
Strofa 2 - Ciln njom kndshm shiu kur bie?
- Pse gzohet bujku, kur bie shi?
- Cilt gzohen tjetr kur bie shi?
Strofa 3 - far i ndodh lules kur bie shi?
- Po djali i vogl bn kur bie shi?
- N stin bie m shum shi?
- Pse sht i nevojshm shiu?
Shpjegohen fjalt e fjalorit apo fjal q nxnsit si kuptojn:
i vocrr, fllad, i kndshm.
125

Me fjalt e reja q msuan nxnsit mund t nxiten t ndrtojn fjali.
Lexohet vjersha zinxhir nga nxnsit dhe me intonacion nga disa nxns t klass.
Recitohet vjersha nga nxnsit.
Reflektimi (shkrim i lir, rrjeti i diskutimit):
- U jepet detyr nxnsve t prshkruajn me 5 fjali nj dit me shi duke imagjinuar gjrat q ndodhin n at
koh.
N qendr t tabels shkruhet pyetja:
Arsyet
Po
Jo
- A do tu plqente nj dit me shi? Pse?
Prfundimi
Nxnsit grupohen sipas prgjigjeve. Dgjohen argumentimet e prgjigjes s tyre.
Vlersimi i ors.
Detyr shtpie. Prshkruani nj dit (me diell, me shi, me bor) q ju plqen m shum.
Rubrika: Njohim gjuhn ton. Drejtshkrim

Tema: Foljet q mbarojn me -t
n kohn e tashme
T zgjedhoj foljet e zgjedhimit t dyt q mbarojn me t n kohn e tashme.
T shkruaj me -t dhe jo me -s foljet e zgjedhimit t dyt q mbarojn me -t n t gjitha vetat.
T plotsoj foljet me shkronjat q u mungojn.
Mjetet: Tabela, teksti, zgjedhim i foljeve me -t, fletore klase, stilolaps.
Fjal ky: Folje q mbarojn m -t (mat, shtit, prgatit), koha e tashme.
Aftsit: T zgjedhuarit, t shkruarit, t plotsuarit.
Vzhgo diskuto, t nxnit n bashkpunim, diskuto korrigjo.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (vzhgo diskuto):
Msuesi/ja shkruan n tabel foljet:
shtit shtis
shndrit shndris
- Cila sht forma e rregullt e foljeve?
Paraqitet tabela e zgjedhimit t foljeve me -t para klass:
un
ti
ai/ajo
prgatit
prgatit
prgatit
ne
prgatitim
ju
prgatitni
ata/ato prgatitin
- vini re? N t gjitha vetat shkruhet me t dhe jo me -s.

Nxnsit japin shembuj me folje q mbarojn me t.
Prdorini ato n fjali t ndryshme.
126

Realizimi i kuptimit (t nxnit n bashkpunim):
Lexohen n tekst, n faqen 171, shembujt e dhn dhe rregulla n rubrikn Mbaj mend.
Punohen ushtrimet e tekstit. Klasa ndahet n grupe sipas niveleve.
Grupi I Punon ushtrimin 1: Lidhni me shigjet premrat vetor me pjest e fjalive. Zgjedhoni foljen shtit
n kohn e tashme.
Grupi II. Punon ushtrimin 2: Shkruani si duhet foljet n kllapa, n tekstin e dhn.
Grupi III. Punon ushtrimin 3: Plotsoni foljet n fjalit e tekstit t dhn.
Reflektimi (diskuto korrigjo):
Diskutohen prgjigjet e nxnsve sipas grupeve.
Vlersohen prgjigjet e do grupi.
Detyr shtpie: Shkruani nj tekst ku t prdoren folje me t n kohn e tashme.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Peizazhi i pyllit t zgjuar

T lexoj vjershn me intonacion duke gabuar deri n 5 % .
T prdor n fjali shprehjet e reja t vjershs.
T prshkruaj pyllin n stinn e pranvers duke prdorur jo m pak se 5 fjali.
T tregoj ndryshimet q ndodhin n pyll me ardhjen e stins s pranvers.
T recitoj vjershn me ndjenj e shprehje t mimiks.
Mjetet:
Teksti, tabela, pamje nga stina e pranvers, laps, format, lapustila.
Fjal ky: Peizazh, pyll, ka e mban pylli, bj injeksion, pranver, u zgjuan.

Aftsit: T lexuarit, t treguarit, t interpretuarit.
Parashikim me terma paraprak, dora e pyetjeve, Turi i galeris.
Zhvillimi i msimit
1Evokimi (parashikim me terma paraprak):
Shkruaj n tabel fjalt:
pranver,
pyll,
kafsh,
zgjohen,
qukapik,
blet.
Me kto fjal nxnsit n dyshe formojn nj tregim t shkurtr me goj ose me shkrim.
- Dgjohet tregimi nga 2-3 ifte, duke vlersuar iftin q i sht afruar prmbajtjes s vjershs n tekst.
Realizimi i kuptimit (dora e pyetjeve):
- Lexohet vjersha nga nxnsit n heshtje.
- Lexohet zinxhir nga nxnsit.
- Shpjegohen fjalt e reja dhe prdoren ato n fjali sipas prmbajtjes s vjershs.
M pas do nxns n nj flet formati vizaton dorn e pyetjeve dhe e plotson at.
Nxnsit u prgjigjen me fjali t plota pyetjeve t grafikut organizues.
127
Dora e pyetjeve.
Punohet me kujdes rubrika
Kthehu te teksti.
Ku
ukapikt?
qndrojn q
Ps
uz
Reflektimi (Turi i galeris):

Nxnsit paraqitin me vizatim pyllin n stinn e pranvers.
Vizatimet ngjiten n muret e klass.
Nxnsit lvizin lirshm dhe przgjedhin vizatimet m t mira duke
i vn n kndin e ekspozits s klass.
Vlersimi i nxnsve.
r?
ve
n
a
y lli?
r
het p
p
o
r
n
l
l
gja
j ua
Kush
Kur
bjn blett? far
Si u b pylli n
kt stin?
Detyr shtpie. Shkruaj se bn ti kur vjen pranvera. Mso vjershn prmendsh.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Folja n kohn e ardhme
Objektivat:
T zgjedhoj foljet e grupit t par t mnyrs dftore n kohn e ardhme.
b. t dalloj foljet e kohs s ardhme duke u mbshtetur te veprimi q kryhet, treguesit kohor dhe mbaresat e veta.
c. t shkruaj foljet e kohs s ardhme n fjalit ku mungon folja.
Mjetet:
Tabela, teksti, shkumsa me ngjyra, fletore klase.
Fjal ky: Zgjedhim, koha e ardhme, mbaresa.

Aftsit: T menduarit, t zgjedhuarit, t diktuarit.
pun e pavarur zbatim sipas rregullave.
Zhvillimi i msimit
Msuesi/ja ka shkruar n tabak letre ose shkruan n tabel fjalit:
Un po festoj ditlindjen me shokt.
Un krcej me shokt.
Un do t festoj ditlindjen me shokt.
Un do t krcej me shokt.
- N koh jan prdorur foljet n dy fjalit e para? (k. e tashme)
- N koh jan prdorur foljet n dy fjalit e dyta? (k. e ardhme)
Paraqitet zgjedhimi i foljes vrapoj n kohn e ardhme.
Un
do t vrapo-j
ne
do t vrapo-jm
Ti
do t vrapo-sh
ju
do t vrapo- ni
Ai/ajo do t vrapo-j
ata/ato do t vrapo-jn
128

Si folja vrapoj, zgjedhohen n kohn e ardhme t gjitha foljet q mbarojn m -j.
Hapet teksti n faqen 173 dhe lexohet shembulli i dhn n tekst.
Ndahen nxnsit n grupe sipas niveleve dhe punohen ushtrimet.
Grupi I. Punon ushtrimin 1: Zgjedhoni foljet q mbarojn me -j n kohn e ardhshme.
Grupi II. Punon ushtrimin 3: Nnvizoni foljet n kohn e ardhme, prgjigjjuni pyetjeve.
Grupi III. Punon ushtrimin 4: Shkruani foljet n kllapa aty ku duhet.
do grup paraqit punn. Diskutohen dhe vlersohet puna e do grupi.
Reflektimi (pun e pavarur zbatim sipas rregullave)
Punohet individualisht nga do nxns ushtrimi 2: Nnvizo folje t kohs s ardhme.
Ndrto tri fjali ku t prdorsh folje t kohs s ardhme.
Vlersimi i nxnsve.
Detyr shtpie. Punohen ushtrimet e Fletores s puns , f. 48.
Rubrika: Njohuri gjuhsore

Tema:
Foljet q mbarojn me t
n kohn e ardhme
T shkruaj si duhet n kohn e ardhme foljet e zgjedhimit t dyt q mbarojn me -t.
T shkruaj si duhet foljet q mbarojn me -t, n vetn e dyt njjs t s ardhmes me -sh dhe n vetn e tret me -.
T shkruaj 3 fjali me folje q mbarojn me -t n kohn e ardhme.
Mjetet: Tabela, teksti, zgjedhim foljesh, shkumsa me ngjyra.
Fjal ky: Zgjedhim, folje me t, mbaresa.
Aftsit: T shkruarit, t zgjedhuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgo diskuto, pun e drejtuar, pun e pavarur, zbatim i njohurive t marra.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (vzhgo diskuto)
Msuesi/ja shkruan n tabak letre ose n tabel foljet strvit, prgatit n kohn e ardhme:
do t strvit do t strvis
do t prgatit do t prgatis
- Cila form sht shkruar sakt?
Paraqitet zgjedhimi i foljes mat n kohn e ardhme:
un
ti
ai/ajo
do t mat
do t mat-sh
do t mat-
ne
ju
ata/ato
do t mat-im
do t mat-ni
do t mat-in
Vreni me kujdes! Shkronja - t ruhet n t gjitha vetat.

N vetn e tret njjs shkruhet me -.
N vetn e dyt njjs shkruhet me -sh.
Si folja mat zgjedhohen t gjitha foljet q mbarojn me t n kohn e ardhme.
2. Realizimi i kuptimit (pun e drejtuar)
129

Lexohen shembujt e dhn dhe rubrika Mbaj mend.
Zgjedho foljet shtit, strvit, kput n kohn e ardhme sipas modelit t dhn (me laps n tekst).
Gjej foljet dhe prdori edhe n kohn e ardhme (me laps n tekst) p.sh.:
Ti, Diana, fut pjatat n raft.
Ti, Diana do t futsh pjatat n raft.
Nnvizo foljet e kohs s ardhme.
Trego si jan shkruar ato. Nse jan shkruar gabim, shpejt korrigjoji:
p.sh.:
do t strvis
do t zhys
do t sodis
do t udisin
- do t strvit
- do t zhyt
- do t sodit
- do t uditin
Reflektimi (pun e pavarur, zbatim i njohurive t marra)

Shkruaj 3 fjali me foljet: prgatit, rrit, zhyt n kohn e ardhme.
Vlersimi i nxnsve.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Knga e bletve

T lexoj vjershn rrjedhshm, duke respektuar shenjat e piksimit.
T kndoj kngn e blets duke u kapur prdore n form rrethi.
T tregoj mnyrn e jetess s bletve.
T argumentoj ngjashmrit dhe ndryshimet midis blets dhe njeriut (pr mnyrn e jetess).
T recitoj vjershn bukur.
Mjetet: Libri, format, lapustila, informacione t ndryshme pr blett, pamje t ndryshme t blets.
Fjal ky: Fryn veriu, koshere, breshr.
Aftsit: T lexuarit, t treguarit, t interpretuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Gushkuqi rrethor, kllaster, rrethi i koncepteve, lexim zinxhir,
lexim n heshtje, diagrami i Venit.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (gushkuqi rrethor):
Ndahen nxnsit n grupe t vogla 4-5 nxns.
N grup fleta kalon dor m dor t nxnsve pr t shkruar nga nj fjal pr bletn (dobia, jetesa, ushqimi,
rritja etj.).
Fleta paloset n form fizarmonike dhe n fund prgjegjsi i grupit e shpalos pr t plotsuar kllasterin pr
bletn.
130
Rrethi i
koncepteve
S
m i s
b ja h
n lti q t
bl
et
a?
far di
pr bletn?
a
et m
bl
e ule
Ps n l e?
ko lul
sh
Cil
shk at blet
krk ojn p
uar
nek r t
tarin
?
2. Realizimi i kuptimit (rrethi i koncepteve).

Shkruhet titulli i vjershs n tabel.
- Lexohet vjersha n heshtje nga nxnsit.
- Lexohet zinxhir nga nxnsit e klass dhe me intonacion nga 2-3 nxns.
- Shpjegohen fjalt e reja: breshr, fryn veriu, koshere dhe prdoren n fjali sipas prmbajtjes s vjershs.
- Formohen rrath me grupe nxnsish duke u kapur prdore, q kndojn vjershn.
- Nxnsit sjellin informacione t mbledhura pr blett duke i treguar n klas t shoqruara edhe me figura
t ndryshme pr blett.
- Plotsohet nga nxnsit rrethi i koncepteve.
Pse t
bn
umbon
mbret
resha? th
bleta?
- Lexohet rrethi i koncepteve nga nxns t ndryshm.

Reflektimi (Diagrami i Venit):
Me an t diagramit t Venit nxnsit do t evidentojn t prbashktat dhe dallimet ndrmjet blets e
njeriut:
Leximi i diagramit t plotsuar nga disa nxns.
jeta e blets
jeta e njeriut
- Detyr shtpie: Msoni vjershn prmendsh. Vizatoni nj blet duke marr nektarin mbi nj lule.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Nj vizit n fund t detit

T lexoj tregimin duke gabuar deri n 5 %.
T pasuroj fjalt e fjalorit me fjal t reja.
T shtoj njohurit pr t fshehtat e bots nnujore duke lexuar pjesn dhe informacione t ndryshme nga
enciklopedit dhe revistat.
T nxjerr mesazhin e pjess.
Mjetet: Teksti, pamje nga bota nnujore, informacione nga libri Enciklopedia pr fmij,
grafiku i treguesit alfabetik.
Fjal ky: Kureshtje, e murrme, i prhershm.
131

Aftsit: T lexuarit, t diskutuarit, t treguarit.
Pun n grupe, lexim i drejtuar DRTA, lexim zinxhir, rrjeti i diskutimit.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (grafiku i treguesit alfabetik).
U shprndahet nxnsve modeli i paraprgatitur nga msuesi/ja. Nxnsit punojn n grupe pr plotsimin e
grafikut t treguesit alfabetik duke formuar fjal pr detin n nj koh t caktuar nga msuesi/ja.
Organizuesi alfabetik
A
B
alga
balen
G
gaforre
D
delfini
C
cekt
K
korale
DH
dhjam
E
elefant
Krahasohen punt e nxnsve n grupe. Vlersohet grupi q ka plotsuar m shum kutiza me fjal.
Realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar DRTA). Lexohet tregimi me ndalesa.
Ndalesa 1. Mngjesi ... deri te nnujore.
- Pse fmijt mezi prisnin mngjesin e nesrm?
- bri zhytsi m i vjetr?
- Pr far e ndihmoi zhytsi drejtorin?
- Si vazhdon ngjarja?
- Ju plqen t bheni zhyts? Pse?
Ndalesa 2. Pasi... ... deri te s detit.
- bn fmijt pasi u zhytn?
- Pse u mahnitn ata?
- far shfaqeshin para syve t tyre?
- Si do t prfundoj tregimi?
Ndalesa 3. Sapo ... deri te t prhershme.
- bn fmijt sapo doln n breg?
- Pse fmijt tani e duan m shum detin?
- Si u mbyll tregimi?
- Ju plqen mbyllja?
- Si do t doje t mbyllej tregimi?
Shpjegohen fjalt e vshtira duke i prdorur m pas ato n fjali t ndryshme.
Leximi i pjess zinxhir dhe me paragraf nga nxnsit.
Punohet rubrika Kthehu n tekst.
Nxnsit sjellin shembujt e informacioneve nga bota nnujore.
Mesazhi i pjess: Ta duam detin, ai fsheh n brendsi bukuri t mahnitshme.
Reflektimi (rrjeti i diskutimit):
Shkruani fjalt e prbra q jan prdorur n tekst.
Argumentoni prgjigjen e pyetjes:
Po
- A do tju plqente t zbulonit t

fshehtat e detit? Pse?
Grupohen nxnsit sipas zgjedhjes.

Dgjohen argumentet e nxnsve me vmendje.
Vlersimi i nxnsve.
Jo
Detyr shtpie. Shkruani far ka

n fund t detit.
132
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Folja n kohn e pakryer

T dalloj foljet n kohn e pakryer, nisur nga mbaresat dhe veprimi q tregojn ato sht i paprfunduar.
T zgjedhoj foljet q mbarojn me -j n kohn e pakryer (t mnyrs dftore), duke nnvizuar mbaresat.
T formoj fjali me folje t grupit t par, duke i prdorur n kohn e pakryer n veta e numr t caktuar.
T vendos foljet n vetn dhe numrin e duhur n fjalit pyetse.
Mjetet: Teksti, tabela, shkumsa me ngjyra, tabel e zgjedhimit t foljeve, koha e pakryer, fletore, stilolaps.
Fjal ky: Zgjedhim, koha e pakryer, veprim i paprfunduar, mbaresa, prshtatje.
Aftsit: T zgjedhuarit, t dalluarit, t prshtaturit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: diskutim i ideve, pun e drejtuar, pun e pavarur zbatim i njohurive t marra.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (diskutim i ideve): Rikujtohen njohurit q kan nxnsit pr kohn e tashme dhe t ardhme t
foljeve.
lexoj
luaj
Koha e
tashme
folje
Koha e
ardhme
kndoj
do t punoj
do t msoj
do t vizatoj
- N koh kemi msuar ti zgjedhojm kto folje? (n kohn e tashme, n kohn e ardhme).
Shkruhen foljet e msiprme n veta e n numra t ndryshm: lexojm, luani, do t punosh, do t msojm,
vizaton, kndojn.
Diskutohet me nxnsit koha, veta dhe numri q sht prdorur pr do folje.
- Si mund t prdoren kto folje n kohn e shkuar? (Lihen nxnsit t diskutojn me njri-tjetrin pr kohn e
shkuar.)
Paraqitet tabela e zgjedhimit t foljeve n kohn e pakryer.
un
ti
ai/ajo
trego-ja
trego-je
trego-nte
ne
ju
ata/ato
trego-nim
trego-nit
trego-nin
Vini re me kujdes mbaresat. Si folja tregoj zgjedhohen t gjitha foljet e grupit t par t mnyrs dftore.
Hapen tekstet n faqen 178.
- Lexohen shembujt e tekstit dhe rubrika Mbaj mend.
Msuesi/ja mund t bj krahasimin e kohs s pakryer, n t ciln veprimi sht n zhvillim e sipr n t
shkuarn, kurse n kohn e kryer t thjesht veprimi prfundon n t shkuarn.
Bruna merrte pjes n garn e vrapimit.
Bruna mori pjes n garn e vrapimit.
- Zgjedhohen foljet kndoj, shikoj, vizatoj sipas modelit t dhn n tekst (me laps n libr).
Punohen ushtrimet e librit.
- Ushtrimi 2: Nnvizo n tekstin e dhn foljet e kohs s pakryer (me laps dhe goj).
- Ushtrimi 3: Lidh me shigjet premrat vetor me pjesn e fjalis (duke prshtatur foljen me premrin
vetor). Zgjedho foljen vrapoj n kohn e pakryer.
133

Reflektimi (pun e pavarurzbatim njohurish):
Nnvizo n Fletoren e puns folje t kohs s pakryer (ushtrimi 3).
Krijo 3 fjali me folje t kohs s pakryer (folje q mbarojn me -j).
Detyr shtpie. Ushtrimi 4 n Fletoren e puns.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Liqeni
Objektivat:

T lexoj vjershn rrjedhshm, me intonacion duke zbatuar shenjat e piksimit.
T imagjinoj liqenin, duke e paraqitur me vizatim imagjinatn pr liqenin.
T shkruaj 4 fjali pr liqenin ashtu si e prfytyron vet ai.
T gjej fjalt me t cilat poeti e krahason liqenin n vargjet e vjershs.
Mjetet: Teksti, tabela, pamje t liqeneve nga vendi e bota.
Fjal ky: Liqen, qiell, hn, yje.
Aftsit: T lexuarit, t imagjinuarit, t interpretuarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve, grafik pr leximin e drejtuar, lexim zinxhir,
shkrim dhe vizatim i lir.
Zhvillimi i msimit
Diskutohet me nxnsit rreth pyetjes: dini pr liqenet?

Realizimi i kuptimit (grafik pr leximin e drejtuar):
Lexohet n heshtje vjersha.
Shpjegohen fjalt e reja dhe nxiten nxnsit ti prdorin ato n fjali t ndryshme.
Lexim i vjershs zinxhir me vargje.
Si alternativ me lexim me ndalesa prdoret grafiku i tullumbaceve.
134
far ndodh n liqen?
Kur ndodh ngjarja?
Me gj e krahason poeti liqenin?
Kur duket n liqen hna dhe yjet?
135

Reflektimi (shkrim dhe vizatim i lir):
Shkruaj 4 fjali si e prfytyron liqenin q prshkruan kjo vjersh.
Paraqite me vizatim liqenin e vjershs.
Vlersimi i punve t nxnsve.
Detyr shtpie. Liqeni n ndrrat e mia krijim i lir.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Ditari i pems

T lexoj rrjedhshm pjesn, duke respektuar shenjat e piksimit.
T tregoj pr jetn e nj peme.
T lexoj ditarin e nj peme.
Mjetet: Teksti, foto me pem, kuriozitete.
Fjal ky: Breng, ditar, vragat.
Aftsit: T lexuarit, t treguarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Pyetja e dits, INSERT, lexim zinxhir, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (pyetja e dits):
Pyeten nxnsit: - Pse kan rndsi pemt?
Prgjigjet e nxnsve shkruhen n tabel.
- pastrojn ajrin
- sigurojn lndn e par n ndrtim
- zbukurojn mjedisin
- sigurojn lndn e zjarrit
- japin fruta...
Rikujtohen njohurit e marra n orn e dituris.
drur - pem - shkurre - barishte
Realizimi i kuptimit (INSERT):
Gjat leximit t pjess Ditari i pems nxnsit vendosin shenjat prkatse:
V
+
?
pr at q ju e dini.
pr informacionin q sht i ri pr ju.
pr at q ju e dinit ndryshe.
pr at q ju nuk e keni t qart.
V
Pema ka jetn
e saj, si keni
dhe ju jetn tuaj...
Edhe pema ka
Nj deg e thyer
ditarin e saj q
sht si nj krah
e ruan brenda saj... i vrar, i kputur q
e ndien trupi yn.
136
?
Rratht tregojn
ngjarjet e jets s
pems.

Lexim zinxhir i pjess.
Shpjegimi i fjalve t fjalorit dhe prdorimi i tyre n fjali t ndryshme.
Punohet rubrika Kthehu te teksti. Shno me V dhe X fjalit e dhna n tekst.
Shkruaj jo m pak se 5 fjali rreth tems Pemt pjes e jets son.
Vlersimi i nxnsve.
Detyr shtpie. Plotso duke u ndihmuar edhe nga figura.
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Ti mbrojm drurt

T flas pr rndsin e madhe q kan pemt pr njerzit.
T tregoj disa mnyra se si mund ti mbrojm pemt nga dmtimet.
T komentoj figurat e tekstit.
T diskutoj me shokt pr knaqsin q sjell shtitja n pyll.
Mjetet: Teksti, foto t ndryshme nga mjedisi.
Fjal ky: Pem, pyll, mjedis, shtitje.
Aftsit: T folurit, t treguarit, t diskutuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve, t nxnit bashkpunues, pun n grupe, mendo trego.
Zhvillimi i msimit
1. Evokimi (diskutimi i ideve):
U paraqiten nxnsve disa foto dhe nxiten ata t flasin rreth tyre.
1. Gjelbrimi i pemve:
2. Dru t prer e pem t thara:
- ajr i pastr
- mjedis jo i kndshm
- mjedis i zbukuruar
- mungon gjelbrimi
- sigurim i ushqimit pr
- do gj e zymt.
njerzit e kafsht.
- Komentohen figurat e tekstit.
- Ndahen nxnsit n grupe.
Grupi 1: Flisni pr rndsin e pemve.
Grupi 2: Tregoni mnyrn e mbrojtjes s pemve.
Grupi 3: Paraqitni me vizatim nj pyll me dru t gjelbruar dhe nj pyll me dru t prer e t thar.
Nj prfaqsues i grupit paraqit punn e grupit. Dgjohen prgjigjet e grupeve.
Reflektimi (mendo trego):
Tregoni pr knaqsin q ju ka sjell shtitja n pyll.
- lodhje
- knaqsi shpirtrore
- shndet.
137
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Pse qielli duket blu?

T lexoj pjesn duke gabuar deri n 5 %.
T marr informacion pr hapsirn qiellore.
T paraqes me an t vizatimit qiellin n nj dit vere.
T krahasoj qiellin n nj dit vere, me qiellin n nj dit dimri.
Mjetet: Teksti, materiale q flasin pr Gjithsin, pamje e qiellit n dit t ndryshme.
Fjal ky: Qiell, drit, astronaut, Hn, rreze.
Aftsit: T lexuarit, t krahasuarit, t vizatuarit
Metoda dhe teknika msimore: Mendo krahaso, dgjim i drejtuar DLTA, turi i galeris.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (mendo - krahaso):
Drejtohen nxnsit t mendojn pr nj dit vere dhe nj dit dimri.
- Si duket qielli n do rast?
- Pse qielli duket blu n nj dit vere?
2. Realizimi i kuptimit (dgjim i drejtuar DLTA):
- Lexohet pjesa nga msuesja.
- Nxnsit dgjojn me vmendje.
- Nxnsit u prgjigjen pyetjeve:
- Pse qielli duket blu n nj dit me diell?
- Pse qielli n fotografit q kan br astronautt sht i zi?
- Si duket qielli n nj dit me shi? Po me shtrngat?
- Kur t plqen ta shohsh qiellin, ditn apo natn?
- Gjej prgjigjen e sakt n dy rastet:
e bardh
przierje ngjyrash
3. Reflektimi (turi i galeris):
Pikturoni qiellin n nj dit vere. Prdorni pambuk pr ret duke i ngjitur ato mbi karton.
- Ngjiten punimet e nxnsve n muret e klass dhe przgjidhen nga vet nxnsit punimet m t mira.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn
Koha e kryer e thjesht
Objektivat:

T zgjedhoj foljet q mbarojn me -j n kohn e kryer t thjesht.
T dalloj foljet e kohs s kryer t thjesht n tekstin e dhn, duke i nnvizuar.
T prdor foljen n kohn e duhur.
T kthej foljen nga koha e kryer e thjesht n kohn e tashme.
Mjetet: Teksti, zgjedhimi i foljes, fisha me folje t kohs s kryer t thjesht.
138

Fjal ky: Koha e kryer e thjesht, veta, numri, mbaresa.
Aftsit: T zgjedhuarit, t dalluarit, t vepruarit.
Prvijim i t menduarit, pun e drejtuar.
Zhvillimi i msimit
Evokimi (prvijim i t menduarit):
Msuesi/ja e ka shkruar n nj tabak letre ose shkruan n tabel fjalin:
Bruna merr pjes n garn e vrapimit dhe fiton vendin e par.
Nnvizohen foljet e fjalis.
- N koh jan foljet? N kohn e tashme.
Prdor foljet e fjalis s dhn n kohn e ardhme dhe n t pakryern.
do t marr
do t fitoj (e ardhme)
merrte
fitonte (e pakryer)
- tregon koha e pakryer: Ka prfunduar veprimi?
Lexohet fjalia, e cila mund t jet e shkruar edhe n tabel ose n tabak letre.
U drejtohen pyetjet nxnsve:
- N koh ndodh veprimi i treguar nga foljet mori, fitoi?
- Veprimi q tregojn kto folje ka prfunduar?
Foljet mori, fitoi tregojn se veprimi q ka ndodhur sht i prfunduar. Kto folje jan n kohn e kryer t
thjesht.
- Paraqitet tabela me zgjedhimin e foljes n kohn e kryer t thjesht duke trhequr vmendjen e nxnsve te
mbaresat: (fitoi dhe jo fitovi) lexoi, shkroi.
Punohen ushtrimet 1, 2, 4, 3. Pun e pavarur ushtrimi 5.
Reflektimi:
Kthe tekstin n kohn e tashme.
Detyr shtpie. Kthe tekstin e ushtrimit 5 n kohn e ardhme.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Dielli

T lexoj pjesn rrjedhshm, duke respektuar shenjat e piksimit.
T zgjeroj fjalorin me fjal e shprehje pr trupat qiellor.
T imagjinoj nj udhtim n hapsir.
T prshkruaj Diellin duke e krahasuar me trupat qiellor.
T argumentoj mundsin e fluturimit afr Diellit n t ardhmen, duke u mbshtetur tek informacionet e mbledhura.
Mjetet:
Teksti, tabel ku paraqitet Dielli, fisha, Enciklopedia pr fmij, fjal t urta.
Fjal ky: Diell, i zjarrt, anije kozmike, yje, gjithsi, hapsir.

Aftsit: T lexuarit, t imagjinuarit, t diskutuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Diskutim i ideve; loja e fjalve, lexim i drejtuar, kubimi, lexim zinxhir,
pun me grupe, rrjeti i diskutimit, shkrim imagjinar.
139

Zhvillimi i msimit
Evokimi (diskutim i ideve; loja e fjalve):
Pyeten nxnsit: - Me cilin do t donit tju krahasonin prindrit kur ju prkdhelin?
Formohet fjala Diell me shkronjat e shprndara.
Plotsoni fisha me fjal q kan lidhje me Diellin. Vendosen fjalt pran fjals Dielli.
sistem diellor
drit
nxehtsi
Dielli
rreze
lule dielli
hije
Realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar, kubimi):

Lexohet teksti me ndalesa.
Ndalesa 1. - Me far po udhtojm?
- Ku do t shtitim?
- far sht Dielli? Si sht ai?
- Sa i madh sht?
- Si do t vazhdoj udhtimi? Pse?
Ndalesa 2. - Si duket Dielli? far ngjyre kan ret?
- Pse Dielli duket m i madh se yjet?
- ndodh nse e shohim Diellin gjat?
- Si mendoni q do t prfundoj udhtimi?
Ndalesa 3. - Pse smund ti afrohemi Diellit?
- Na tregoni disa gjra t nxehta.
- A jan ato m t nxehta se Dielli?
- Me ciln do ta krahasosh nxehtsin e Diellit? Pse?
- A ju plqeu fundi i tregimit? Pse?
- Si do t donit t mbaronte ndryshe?
Lexohet tregimi zinxhir nga nxnsit dhe me paragraf nga 3 nxns.
Shpjegohen fjalt apo shprehjet q si kuptojn.
Pun me grupe dhe kubim. Klasa ndahet n gjasht grupe.
N faqet e kubit jan shkruar krkesa pr do grup. Antart e grupeve hedhin kubin dhe i prgjigjen
krkess q sht n faqen e kubit. N faqet e kubit mund t shkruhen:
1. Prshkruaj Diellin (forma, ngjyra, madhsia).
2. Krahaso Diellin me Tokn (prdor diagramin e Venit).
3. Kujto ose shoqro (nxnsit shkruajn se far u kujton kjo fjal).
4. Analizo prbrjen e Diellit, krijimin e tij etj.
5. Zbato (tregohen dobit e tij, prdorimet).
6. Argumento (domosdoshmrin ose t kundrtn).
3. Reflektimi (rrjeti i diskutimit, shkrim imagjinar):
Shkruaj n qendr pyetjen dhe nxnsit argumentojn.
Po
A mundet q n t ardhmen njerzit ti afrohen Diellit? Pse?
Grupohen nxnsit dhe secili argumenton zgjedhjen.

Detyr shtpie. Shkruaj duke imagjinuar: Nj udhtim drejt Diellit.
140
Jo

Rubrika:
Njohim gjuhn ton
Tema: Foljet marr, dal, jap, shoh n kohn e
kryer t thjesht
T prdor drejt me shkrim dhe goj format e s kryers t thjesht t foljeve marr, dal, jap, shoh.
T kthej foljet e kohs s kryer t thjesht n kohn e tashme.
T plotsoj foljet e kohs s kryer t thjesht me pjesn q u mungon (mbaresat).
Mjetet: Tabel pr zgjedhimin e foljeve, teksti, shkumsa me ngjyra, fletore klase, stilolaps.
Fjal ky: Marr, dal, jap, shoh, koha e kryer e thjesht, zgjedhim.
Aftsit: T vzhguarit, t krahasuarit, t plotsuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgo mendo diskuto, pun e drejtuar, pun e pavarurzbatim njohurish
Zhvillimi i msimit
Evokimi (vzhgo mendo diskuto):
Msuesi/ja shkruan n tabel foljet dal, jap, shoh, marr n veta t ndryshme dhe n numrin njjs e shums:
dilni, dilnit, dilte, do t dalsh
jep, do t jap, jepnin
shohim, do t shohin, shihnim
marrin, do t merrni, merrnim
U krkohet nxnsve ti grupojn sipas kohs:
e tashme
e ardhme
e pakryer.
- Si do t zgjedhohen kto folje n kohn e kryer t thjesht?

Paraqitet tabela me zgjedhimin e ktyre foljeve:
un
ti
ai/ajo
ne
ju
ata/ato
mor-a
mor-e
mor-i
mor-m
mor-t
mor-n
dola
dole
doli
dolm
dolt
doln
dhash
dhe
dha
dham
dhat
dhan
pash
pe
pa
pam
pat
pan
Foljet marr, dal, marrin mbaresat -a, -e, -i, -m, -t, -n.
Foljet shoh, jap ndryshojn trsisht:
shoh pash,
jap dhash
U trhiqet vmendja nxnsve pr t prdorur drejt foljet marr, dal n kohn e kryer t thjesht:
marr mora dhe jo morra
shoh pash
dal
dola dhe jo dolla
shikoj shikova
Lexohen shembujt e tekstit dhe rubrika Mbaj mend.
141

Punohen ushtrimet e tekstit.
Ushtrimi 2: Plotsohen foljet n kohn e kryer t thjesht me shkronjat q mungojn.
Pa pash;
ble bleva; dhash; mori, dola, pash, priste.
Ushtrimi 3: Nnvizo foljet e kohs s kryer t thjesht dhe korrigjo ato q jan shkruar gabim.
Ushtrimi 4: Nnvizo foljet e tekstit dhe trego kohn, vetn dhe numrin e tyre.
Tekstin e ushtrimit 4 ktheje nga koha e kryer e thjesht n kohn e tashme.
(shoh, sht, mendoj, jam, djeg, frkoj, shikoj, shoh)
Vlersimi i nxnsve.
Detyr shtpie. Jepen ushtrimet e Fletores s puns, f. 55.
Rubrika:
T lexojm
Tema: Djemt q fantazojn (Ora e par)
T lexoj tregimin e dhn me intonacion.
T dalloj personazhet e tregimit.
T dalloj titullin dhe autorin.
T tregoj brendin e tregimit duke iu prgjigjur pyetjeve.
Mjetet:
Teksti i nxnsit, grafik i fjalorit
Fjal ky: Fantazi, sajes, prlaj, gnjeshtr

Aftsit: T kuptuarit, t shprehurit.
Metoda dhe teknika msimore: Lexim i koduar i tekstit, mendo - fantazo, diskutim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: mendo-fantazo.
pr nj udhtim n Hn
Pr nj robot q m bn detyrat
Pr far fantazoj?
pr nj makin fluturuese
pr nj takim me nj alien
pr nj shtpi prej okollate

Msuesja shkruan idet e nxnsve n tabel.
Realizimi i kuptimit: Msuesi/ja prezanton para nxnsve titullin e tregimit Djemt q fantazojn.
Le t zbulojm se far fantazojn ata? Lexim nga msuesi/ja. Lexim i fjalve t fjalorit, prdorimi i tyre n fjali.
Lexim i koduar i tekstit. Lexim nga nxnsit sipas paragrafve, q caktohen nga msuesi/ja. Vendos nj s te sajesa.
Identifikimi i personazheve t tregimit: Stasiku, Mishutka, Igori.
Reflektimi: Diskutim i pyetjeve. Cila sht sajesa m e madhe e tyre? Jep mendimin tnd. Gnjejn ata apo....?
Detyr shtpie. Lexim dhe tregim i prmbajtjes.
142
Rubrika:
T lexojm
Tema: Djemt q fantazojn (Ora e dyt)
T lexoj n role tregimin e dhn.
T dalloj sajesat e dy personazheve, duke ilustruar me pjes nga tregimi.
T gjej ndryshimet midis gnjeshtrs dhe fantazis.
T sjell prvojat e tij/saj t t fantazuarit.
T marr pjes n lojn e fantazis.
T luaj n role pjesn.
Mjetet: Fletore, grafik i gatshm Dora e pyetjeve.
Fjal ky: Loj, gnjeshtr, sajes.
Aftsit: T lexuarit, t treguarit, t fantazuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Mendo-diskutim, lexim n role, t nxnit bashkveprues, konkurs.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pyetja e dits.
Kush fantazon m shum, fmijt apo t rriturit? Fmijt fantazojn pr gjra q t rriturit e kan kuptuar q
sht e vshtir t realizohen.
Prfundimi: t gjithve na plqen t fantazojm.
Realizimi i kuptimit: leximi i tregimit n role.
Punimi i grafikut:
Ku po luanin?
Kush kishte gnjyer
me t vrtet?
far po bjn djemt?

Djemt q fantazojn
Si u soll Igori?
Pse e vazhdojn lojn?

T nxnit bashkveprues:
Grupi I. Puno rubrikn Kthehu te teksti.
Grupi II. Trego ku ndryshon gnjeshtra nga fantazia.
Grupi III. Grupo sajesat e Stasikut dhe Mishutks.
Reflektimi: konkurs. Sajesa m e bukur. Nxnsit t ndar n grupe shkruajn sajesa t ndryshme. Brenda
grupit zgjedhin m t bukurn. Prezantohet para klass. Shpallet grupi fitues.
Detyr shtpie. Klasa mund t ndahet n dy grupe: Grupi I punon ushtrimin e dhn n rubrikn
Grupi II. Shkruaj nj sajes q ke koh q e fantazon n mendjen tnde.
Rubrika:
Tema:
Njohuri gjuhsore
Ndajfolja (Ora e par)

T dalloj ndajfoljet n fjalit e dhna.
T klasifikoj ndajfoljet sipas llojit me ndihmn e pyetjeve.
T prdor pyetjet ku?, kur?, si? dhe sa? pr t gjetur llojin e ndajfoljes.
T krijoj nj tekst me jo m pak se 4 fjali, ku t prdor ndajfolje t llojeve t ndryshme.
143

Mjetet:
Teksti, fletore pune.
Fjal ky: Ndajfolje.

Aftsit: T kuptuarit, t dalluarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgo-diskuto, t nxnit bashkveprues, zbatimi i njohurive.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msimi fillon me leximin e tekstit t dhn n libr. Msuesi/ja i orienton nxnsit t shohin fjalt me
ngjyr blu. Fjalt sonte, afr, shum, bukur jan ndajfolje.
Lexohet rubrika Mbaj mend.
Realizimi i kuptimit Msuesi/ja i orienton nxnsit mbi llojet e ndajfoljeve.
Lexohen llojet e ndajfoljeve dhe pyetjet q na ndihmojn pr gjetjen e tyre.
Punohet ushtrimi 1, n t cilin nxnsit duhet t nnvizojn ndajfoljet n tekstin e dhn.
N ushtrimin 2 nxnsit vendosin ndajfoljet q gjetn n ushtrimin 1 n tabel.
N ushtrimin 3 nxnsit duhet t vendosin ndajfoljet e duhura n tekstin e dhn.
Reflektimi
Punohet ushtrimi 4 ku nxnsit dallojn ndajfoljet n tekstin e dhn.
Detyr shtpie. Ushtrimi 5. Nxnsit do t krijojn nj tekst me 4 fjali q t ket ndajfolje
vendi, kohe, mnyre, sasie.
Rubrika:
Tema:
Njohuri gjuhsore
Ndajfolja (Ora e dyt)
Punohet Fletorja e puns, f. 56.

Evokimi. Nxnsit plotsojn pemn e mendimit pr ndajfoljen.
gjendet me pyetjen Si?
gjendet me pyetjen Sa?
mnyre
sasie
ndajfolja
plotson kuptimin e foljes

vendi
kohe
gjendet me pyetjen Ku?
gjendet me pyetjen Kur?
Realizimi i kuptimit: T nxnit bashkveprues.

Punimi i ushtrimeve t fletores s puns.
Nxnsit ndahen n grupe sipas niveleve.
Grupi I, nnvizo ndajfoljet (ushtrimi I).
Grupi II, nnvizo ndajfoljet dhe plotso tabeln.
Grupi III, vendos ndajfoljet q duhen.
Grupi IV, dallo ndajfoljet n fjali.
Reflektimi.
Shkruaj katr ndajfolje (vendi, kohe, mnyre, sasie), formo fjali me to.
144

Rubrika:
T lexojm
Tema: Qyteti i uditshm (Ora e par)
T lexoj nj tregim fantastik.
T gjej fjalt e reja n tregim.
Tiu prgjigjet pyetjeve rreth tekstit duke treguar se e ka kuptuar brendin.
T shpreh me fjalt e tij/saj se far e bnte t uditshm qytetin.
Mjetet: Teksti, flet format A4, lapsa, grafiku i fjalorit.
Fjal ky: Qytet, i uditshm, kancelari, ushqimore, prshndet, buzagaz.
Metoda dhe teknika msimore: Stuhi mendimesh, pyetje argumentuese.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: U drejtohen nxnsve disa pyetje rreth qytetit. Nxnsit japin mendimet e tyre.
Tirana
me shum
pallate
i bukur
Qyteti
pak parqe
pr fmij
pak gjelbrim
Realizimi i kuptimit: Msuesi/ja flet pak pr autorin Xhani Rodari, q sht nj nga autort m t njohur t
letrsis pr fmij. N kt pjes tregohet pr nj qytet t uditshm. Le t shohim pse sht i till.
Lexohet tregimi nga msuesi/ja. Nxnsit nnvizojn fjalt e reja q nuk ua din kuptimin. Shpjegohen dhe
prdoren n fjali.
Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit. Kjo rubrik punohet pasi nxnsit jan ln pr 4 minuta t lexojn tregimin
n mnyr q t kuptojn dhe tu prgjigjen pyetjeve rreth tekstit.
Lexohet teksti me role nga disa nxns.
Reflektimi: Rrjet diskutimi
PO
A ekziston nj qytet i till?
JO
Detyr shtpie. Leximi i tekstit dhe ritregimi i prmbajtjes.
Rubrika: T lexojm
Tema: Qyteti i uditshm (Ora e dyt)
T lexoj tregimin qart.
T tregoj brendin me ndihmn e pyetjeve.
T luaj n role tregimin.
T dalloj fjalit e sakta n tregim duke i lexuar ato.
T dalloj elementet q e bjn t uditshm qytetin.
T krahasoj qytetin e tij/saj me qytetin e uditshm.
T shpreh nse i plqen ose jo t jetoj n nj qytet t uditshm.
145

Mjetet: Teksti, foto me pamje nga dyqane t ndryshme, si ushqimore, grafik organizues.
Fjal ky: Luaj, krahasoj.
Aftsit: T krahasuarit, t lexuarit, t interpretuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Rrjet diskutimi.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja pyet nxnsit: - Si u ndjet kur lexuat tregimin? Mos ndoshta ju lodhi pak?
Nxnsit shprehin mendimet e tyre.
Realizimi i kuptimit: Leximi i tregimit n role.
Punimi i rubriks Kthehu te teksti.
Dramatizimi nga dy-tre grupe fmijsh i rubriks Luajm s bashku.
Punimi i rubriks Lidh me shigjet.
Punimi i grafikut organizues.
Emri___________________________________
Titulli: Qyteti i uditshm
Data_________________
Qyteti im
Qyteti i uditshm
Ushqimore - blej ushqime,

Kancelar i- blej _______________
_____________________________
Prshndetjet gjat dits: ________
Kur duhet t blesh buk, thuhet
______________________________
______________________________.
Ushqimore blej: fletore, lapsa, kuti boje,

goma.Kancelari- blej buk, ushqime,
proshut, reel.
Prshndetjet gjat dits: mirmbrma
ose __________________. Kur duhet t
blesh buk, thuhet: Ju lutem, m jep nj
shishe me boj t kuqe.
Reflektimi: Rrjet diskutimi.

PO
A t plqen t jetosh n nj qytet t uditshm?
JO
Prfundimi: ..................................................................................................................................
Detyr shtpie. Kujto librin ose filmin Liza n botn e udirave. Prshkruaj tri- katr gjra
q ishin t uditshme.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Drejtshkrimi i ndajfoljes

T dalloj ndajfoljet n tekstin e dhn duke prdorur pyetjet.
T korrigjoj ndajfoljet e dhna t shkruara gabim.
T krijoj ifte ndajfoljesh t kundrta me ndajfoljet e dhna.
T krijoj nj tekst me jo m pak se 4 fjali, ku t prdor ndajfolje t llojeve t msuara.
Mjetet: Teksti.
Fjal ky: Drejtshkrim, ndajfolje.
146

Zhvillimi i msimit
Evokimi: vzhgo diskuto.
Msuesi/ja shkruan n tabel ndajfoljet dhe shtron pyetjen:
- Si jan shkruar kto ndajfolje:
fort
V
fort
posht
posht V
larg
V
larg
shpejt V
shpejt
Nxiten nxnsit t japin mendimet e tyre.
Msuesi/ja sqaron nxnsit se disa ndajfolje, si fort, shpejt, kur jan mbiemra shkruhen me , kur jan ndajfolje
shkruhen pa .
Po kshtu sqaron se edhe ndajfoljet, si: posht, pran, mir etj. shkruhen gjithmon me n fund, pavarsisht
se nuk shqiptohet qart.
Realizimi i kuptimit: pun e pavarur, zbatimi i njohurive.
N ushtrimin 1, 2, nxnsit nnvizojn ndajfoljet dhe shkruajn si duhet n fletore ndajfoljet q jan shkruar
gabim.
N ushtrimin 3, nxnsit shkruajn bri mbiemrit ndajfoljen, sipas modelit.
N ushtrimin 4, shkruajn ndajfolje me kuptim t kundrt.
Reflektimi: shkrim i lir.
Nxnsit shkruajn nj tekst ku t prdorin ndajfolje, si: posht, ngusht, gjat, ftohet, thell etj.
Detyr shtpie. Jepet ushtrimi 5.
Rubrika: T lexojm
Tema: Kopshti i jashtzakonshm

T lexoj vjershn.
T dalloj strofat dhe vargjet e vjershs.
T dalloj autorin e vjershs.
T dalloj elemente fantastike n vjersh duke ilustruar me leximin e tyre.
T dalloj vargjet ku prsriten fjalt e caktuara.
T shndrroj poezin n nj tregim me pes fjali.
T dalloj t prbashktat ndrmjet pjess Kopshti i uditshm dhe ksaj vjershe.
147

Mjetet: Teksti
Fjal ky: Kopsht i jashtzakonshm
Metoda dhe teknika msimore: Parashikimi i ngjarjes n baz t titullit dhe ilustrimeve.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: grafik organizues i parashikimit t ngjarjes.
Msuesi/ja i nxit nxnsit t shohin ilustrimin dhe t lexojn titullin. Mbi bazn e ktyre dy elementeve nxnsit
parashikojn duke shkruar n grafik prse bn fjal vjersha.
Realizimi i kuptimit: diskutim.
Lexohet vjersha nga msuesi/ja ose nga nj nxns q lexon bukur. Tre katr nxns lexojn parashikimin
e tyre dhe e krahasojn me prmbajtjen e vjershs.
Punimi i rubriks Pyetje rreth tekstit. Nxnsit t ndihmuar nga pyetjet diskutojn far e bn t jashtzakonshm
kopshtin dhe ilustrojn me vargje nga teksti.
Zbrthimi i vjershs bhet edhe me an t rubriks Kthehu te teksti. Nxnsit ndahen n tri grupe:
Grupi I
- punon pikn a.
Grupi II
- punon pikn b.
Grupi III
- e kthen n proz poezin me disa fjali.
N fund prfaqsuesi i grupit prezanton punn e grupit, t tjert vlersojn.

Reflektimi: shkrim i lir.
Vizatoni ose prshkruani me imagjinat nj kopsht t jashtzakonshm.
Detyr shtpie. Mso t recitosh bukur vjershn.
148
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Fjalt me parashtesa

T dalloj fjalt me parashtesa n fjalt e dhna.
T dalloj parashtesn e fjalve t dhna n tekst.
T krijoj fjal t reja me ndihmn e parashtesave t dhna.
Mjetet:
Teksti, fletore pune, tabak letre, shkumsa me ngjyra.
Fjal ky: Parashtes: -, pa-, ri-, sh-, zh-, nn-, mbi-, pr-.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgim, pun e drejtuar, pun e pavarur, zbatim i njohurive.
Zhvillimi i msimit
Evokim. Mund t shrbej rubrika Kujto. Msuesi/ja krkon nga nxnsit t thon t kundrtn e fjals: i
pastr, i lodhur, i lar etj., t cilat i shkruan n tabel. U drejton nxnsve pyetjen:
Si u formuan fjalt me kuptim t kundrt? Ndrkoh me shkums me ngjyr nnvizon parashtesn.
Lexohet rubrika Kujto.
Lexohen fjalt me parashtesa dhe rregulla e futur n kutiz.
Hapi I. Figurat e librit t shrbejn si fillim pr t realizuar kuptimin. Nxnsit kuptojn se nj fjal, p.sh., e
rregullt, kur i vendoset para pjesza - ndryshon kuptimin. Mund t krijohet edhe nj situat n klas, ku ngrihet
nj nxns dhe i krkohet t zhvesh e t vesh trikon, t zbath e t mbath kpuct, pr t kuptuar se vendosja
e parashtess i jep fjals kuptim t ri.
Hapi II. Msuesi/ja shkruan n tabel ose n nj tabak letre fjalt:
letr, e fshir, ndrtoj, rindrtoj, msoj, i pjekur, i papjekur, zhvesh, nnshkruaj, mbikalim, prshkruaj.
Nxiten nxnsit t dallojn fjalt me parashtes. N kto fjal, pjeszat pa-, ri-, nn-, mbi-, pr- quhen
parashtesa.
Hapi III. Punohen ushtrimet e tekstit.
N ushtrimin 1 nxnsit lidhin fjalt me parashtesat dhe i shkruajn n fletore fjalt q u krijuan.
N ushtrimin 2 vendosin n vend t pikave parashtesn -, pa-, sh-, zh- dhe i shkruajn n fletore.
N ushtrimin 3 nxnsit gjejn fjalt q jan me parashtesa. Ndajn parashtesn nga pjesa tjetr e fjals duke
u bazuar n shembullin e dhn.
Reflektimi: punohen sipas niveleve t nxnsve ushtrimet e Fletores s puns, f. 58.
Detyr shtpie. Ushtrimi 4 i tekstit.
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Fjalt me prapashtesa

T dalloj fjalt me prapashtesa n fjalt e dhna.
T dalloj prapashtesn e fjalve t dhna n tekst.
T krijoj fjal t reja me ndihmn e prapashtesave t dhna.
149

Mjetet:
Teksti, fletore pune, tabak letre, shkumsa me ngjyra.
Fjal ky: Prapashtes: -tar, -or, -an, -ist, -isht.

Metoda dhe teknika msimore: Pyetje-prgjigje, pun e drejtuar, pun n ift.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja u krkon nxnsve tu prgjigjen pyetjeve:
- Si quhet vendi i mbjell me lule ku pushojn njerzit?
lulishte
- Si quhet njeriu q kujdeset pr lulet n lulishte?
lulishtar
- bn nj lule n pranver?
lulzon
Msuesi/ja i shkruan edhe pyetjet, edhe prgjigjet n tabel dhe nnvizon me shkums me ngjyr fjaln lule
dhe me ngjyr tjetr prapashtesn.
Realizimi i kuptimit: Lexohen fjalit e dhna n tekst.
Un luaj futboll.
Un jam futbollist.
Un kndoj kng.
Un jam kngtar.
N fjalt futbollist dhe kngtar pjesa e fjals s nnvizuar quhet prapashtes. Pra, nga fjala futboll u formua
fjala futbollist q ka kuptim t ri.
Nga fjala kng u formua fjala kngtar me ndihmn e prapashtess -tar.
Msuesi/ja shkruan n tabel ose vendos n tabel nj tabak letre ku jan shkruar disa fjal me prapashtesa
ose pa prapashtesa, si p.sh.: ndihm, ndihms, fshatar, qytet, pianist, rrugor, puntor, pun, punishte etj.
Nxiten nxnsit t dallojn fjalt me prapashtes, t cilat i nnvizojn me ngjyr.
Msuesi/ja sqaron se ashtu si me parashtesa, edhe me prapashtesa formohen fjal t reja. Disa nga prapashtesat
jan: -tar, -tor, -ar, -ist, -isht, -s etj.
Lexohet rregulla e futur n kuti.
M pas punohen ushtrimet e dhna n tekst. Nxnsit ndahen n grupe sipas nivelit.
N ushtrimin 1, nxnsit lidhin fjalt me prapashtesat dhe shkruajn n fletore fjalt q krijuan.
N ushtrimin 2, vendosin n vend t pikave prapashtesat -ar, -tar, -ishte, -as, -ist.
N ushtrimin 3, nnvizojn fjalt me prapashtesa.
Reflektimi: punohen sipas niveleve t nxnsve ushtrimet e Fletores s puns, f. 58.
Detyr shtpie. Ushtrimi nr. 4.
Rubrika: Lexojm
Tema: Gjrat q m friksojn mua (Ora e par)
T lexoj tregimin qart, rrjedhshm.
T dalloj paragraft.
T tregoj prmbajtjen e tregimit duke u bazuar n paragraf.
T dalloj gjrat q e friksojn Rinn dhe gjrat q nuk e friksojn, duke ilustruar me leximin e tregimit.
150

Mjetet: Teksti, maska.
Fjal ky: Friksoj, fantazm.
Metoda dhe teknika msimore: Stuhi mendimesh, turi i galeris, t nxnt n bashkpunim.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesi/ja paraqet n drras titullin e tregimit Gjrat q m friksojn mua.
Me an t nj stuhie mendimesh rreth titullit t pjess, nxiten nxnsit t shkruajn ose t vizatojn n nj flet
gjrat q i friksojn m shum. Nxnsit i vendosin punimet e tyre n nj knd t murit t klass.
gjrat q m friksojn
errsira
bubullimat
kafsht e egra
vetmia
Grafiku organizues: Personazhi dhe un.

Personazhi
Un
Gjrat q
friksojn Rinn.
Gjrat q m
friksojn mua.
Realizimi i kuptimit: Msuesi/ja vazhdon m pas prezantimin e tregimit t ri.

- Nj vajz me emrin Rina do t na tregoj sot se cilat jan gjrat q e friksojn m shum dhe gjrat nga t
cilat ajo nuk ka frik.
Nxnsit udhzohen t nnvizojn fjalt t cilave nuk ua din kuptimin.
Lexohet tregimi nga msuesi/ja. Pas ksaj shpjegohen fjalt q mund t ken nnvizuar nxnsit, si p.sh.,
fantazm.
N Fjalorin e Gjuhs s sotme shqipe fjala fantazm ka shpjegimin: Hija e nj t vdekuri, q u fanitet a u prhihet
njerzve t smur nga ana psikike ose njerzve bestyt; lugat, hije.
Pr nxnsit e ksaj moshe kjo fjal mund t shpjegohet me frikn q kan fmijt nga gjrat q nuk i njohin
dhe nuk i kuptojn, qoft edhe nga hija e vet apo nga bubullimat etj., t cilat i bjn ata t sajojn a t trillojn
figura t frikshme t paqena.
Lexohet teksti nga disa nxns.
Msuesi/ja s bashku me nxnsit e ndajn tekstin n pes paragraf. Ndahet klasa n po aq grupe dhe secili
grup tregon prmbajtjen e nj paragrafi.
Grupi I, emri im sht Rina...., deri nga bubullimat.
Grupi II, por t them...., deri shum i ftoht.
Grupi III, fillova t lahesha...., deri si shoqet e mia.
Grupi IV, mua m trembin..., deri rash t flija.
Grupi V, jemi trembur..., deri un kam frik prej tyre.
Reflektimi: Turi i galeris. Lexoni gjrat nga t cilat kan frik shokt ose shoqet tuaja.
Detyr shtpie. T lexojn tregimin dhe t ritregojn prmbajtjen.
151
Rubrika: Lexojm
Tema: Gjrat q m friksojn mua (Ora e dyt)
T lexoj tregimin qart.
T tregoj nj situat t ngjashme pr veten n rastin kur ka pasur frik.
T rendit veprimet e Rins n pishin duke u bazuar n organizuesin grafik.
Mjetet:
Grafik organizues.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pun n ifte. Nxnsit punojn rreth tems Gjrat q nuk m friksojn mua.
Kmbejn punimet me njri-tjetrin. Lexohen punimet nga disa nxns.
Leximi i tregimit nga disa nxns.
Ritregimi i prmbajtjes. Nxnsve iu shprndahen grafikt organizues. Nj grup nxnsish plotson grafikun
mbi veprimet e Rins n pishin ku ajo mposht frikn nga uji dhe grupi tjetr tregon frikn q Rina kishte nga
fantazmat.
Emri: _________________________
Titulli: _________________________
Rendit veprimet e Rins n pishin.
Pse vepron ashtu? (shkaku)
far fitoi? (pasoja)
Veprimet
Shkaku
Ditn I Rina futi n uj vetm kmbt.

Ditn II Rina futi n uj trupin duke u mbajtur.
Ditn III notoi vet.
Kishte frik nga uji.

Krkonte t sigurohej.
Fitoi m shum siguri.
Pasoja: Tani ajo nuk ka m frik nga uji.

Punimi i rubriks Pyetje rreth tekstit.
Reflektimi: Nxnsit tregojn situata t ngjashme ose raste, kur ata kan pasur frik dhe mnyra se si e kan
mposhtur frikn.
Nxnsit punojn me lapustila kshilln q autort iu kan dhn n libr.
Detyr shtpie. Bisedoni me prindrit ose me t rriturit se a duhet q njeriu t ket frik?
Sillni n klas librat q keni lexuar mbi fantazmat.
Rubrika:
T flasim
Tema: A ekzistojn fantazmat?
T shpreh mendimin e tij/saj mbi ekzistencn e fantazmave.
T diskutoj mbi librat, personazhet me fantazma q ai ka lexuar ose par n televizor.
T luaj lojn me fantazma.
T vizatoj nj fantazm sipas imagjinats s tij/saj.
152

Mjetet: araf, grshr, flet t bardha ose me ngjyra, lapsa me ngjyra,
libra me personazhe fantazma: Kasperi, Fredi.
Fjal ky: Fantazm, loj.
Aftsit: T shprehurit, t fantazuarit, lvizore.
Metoda dhe teknika msimore: Pyetje-prgjigje, mendo-diskuto, loj.
Zhvillimi i msimit
E gjith kjo or do tu lihet nxnsve t diskutojn mbi fantazmat. Sigurisht, jo pr ti friksuar, por pr tiu
treguar atyre se nuk ka pse t shqetsohen dhe t ken frik.
Hapi I: Msuesi/ja shkruan n tabel pyetjen:
PO
A ekzistojn fantazmat?
N fund nxjerrin prfundimin:
JO
Nuk duhet t kemi frik nga fantazmat.
Hapi II: Rubrika A ka shum pyetje mbi fantazmat mund t zhvillohet dhe n formn e intervists. Tre nxns
marrin rolin e intervistuesit. Improvizojn mikrofonat, duke prdorur lapsin. Ata i bjn pyetje njri-tjetrit.
Nxnsit jan n bankat e tyre. Msuesi/ja jep shenjn q ata t lvizin n klas. Kur ajo thot stop, nxnsi i
drejton pyetje nxnsit q sht afr. Kshtu vazhdohet deri sa msuesi/ja ta shoh t arsyeshme. Nse nxnsit
nuk kan lexuar apo par filma me fantazma, msuesi/ja u tregon nj t till.
Hapi III: Punohen ushtrimet e rubriks A.
Nxnsit mund t kujtojn fantazmn e Kasperit, nj fantazm e mir. Nse nxnsit nuk e kan par filmin,
msuesi/ja mund tiu tregoj me pak fjal prmbajtjen e tij.
Nj vajz 12-vjeare shkoi t jetonte me baban e saj, n nj qytet tjetr. Ata u strehuan n nj shtpi ku nuk
jetonte asnjeri. Shtpia ishte shum e madhe. Por, n t vrtet n kt shtpi jetonin tri fantazma. M i vogli ishte
Kasperi. Vajza u miqsua shum me t. Kasperi kishte vdekur n moshn 12-vjeare. Babai i tij i dshpruar kishte
ndrtuar nj makin, me t ciln do ta sillte n jet Kasperin. Por, nuk ia arriti. Befas vajzs i vdes babai. Ather
Kasperi shpikjen e babait ia dhuroi mikeshs s tij q t kthente n jet t atin.
sht nj film i kndshm i cili nuk t krijon aspak frik nga fantazmat.
Fmijt bjn pyetje rreth filmit dhe pr frikn q kan ata nga shkaqe t ndryshme.
Hapi IV: Luajm s bashku.
Organizohet loja e shpjeguar n tekst. Msuesi/ja lexon pjesn ku thuhet se ishte ana e jashtme ajo q iu shtinte
frikn. Ndrsa n t vrtet, pasi hoqm arafin, ju pat se ai ishte shoku juaj.
Hapi V: Shikoni se si e ka paraqitur fantazmn nj moshatarja juaj. Ajo jo vetm q nuk sht e frikshme, por
po i on dhe nj dhurat pr ditlindje.
Hapi VI: Nxnsit vihen t pikturojn nj fantazm, sipas imagjinats s tyre.
153
Rubrika:
Tema:
T njohim gjuhn ton

Antonimet

T shpjegoj me fjal t thjeshta e me shembuj se sht antonimi.
T emrtoj antonimin si emr, mbiemr, folje dhe ndajfolje.
T dalloj antonimet n nj tekst.
T gjej antonimet e fjalve prkatse.
Mjetet: Figura q t tregojn gjra t kundrta, si: nat, dit, ver, dimr, ftoht, ngroht,
nj got me uj, nj got bosh, nj triko e bardh, nj e zez etj.
Metoda dhe teknika : Loj, pun n dyshe, pun individuale.
Zhvillimi i msimit
Hapi I. Msimi nis me nj loj. Msuesi/ja i vendos objektet n dy banka dhe ngre dy nxns. Pasi i pari tregon,
p.sh., gotn bosh, i dyti duhet t gjej menjher dhe t tregoj objektin e kundrt me t, gotn plot. Kshtu loja
vazhdon duke ndryshuar dyshet deri sa t ken mbaruar t gjitha objektet q jan mbi bank.
Hapi II. Msuesi/ja ka shkruar n drras disa fjal dhe krkon nga nxnsit t shkruajn fjalt e kundrta me
to. Nxnsit punojn individualisht n fletore. N prfundim nj nxns plotson n tabel fjalt, t tjert bjn
korrigjimet n fletore.
Nj model mund t jet: Shkruaj fjalt e kundrta dhe shno n kllapa se far lloji jan kto fjal.
dit
ver
i ri
hap
larg
nat
__________
__________
__________
__________
(emr)
( __________ )
( __________ )
( __________ )
( __________ )
Detyr shtpie: Ushtrimi 5.
154
afro
hem
shk
oj
lart
tem
dit
ngji
djal
Fmijt shkmbejn flett me njri-tjetrin dhe lexojn

punimet e shokut duke korrigjuar dhe gabimet q
mund t jen br.
i vo
Hapi IV. Loja me fluturat

Plotso krahun e fluturs me antonimin q duhet.
gl
i mi
para
i fto
Hapi III. Klasa punon n dy grupe:

Grupi a Zhvillon ushtrimet 1, 3.
Grupi b - Zhvillon ushtrimet 2, 4.
Pas zhvillimit t ushtrimeve, nxns nga t dyja grupet
lexojn ushtrimet e prfunduara.
M pas mund t zhvillohet nj ushtrim si m posht:
ht
Msuesi/ja shpjegon: Fjalt me kuptim t kundrt quhen Antonime.

Pr t nxjerr nga nxnsit rregulln, msuesi/ja i orienton nxnsit t lexojn tabeln duke iu prgjigjur
pyetjes:
- far mund t jen fjalt me kuptim t kundrt?
Antonimet mund t jen: emra, mbiemra, folje, ndajfolje. (Duke ju referuar shembullit t msiprm).
Rubrika:
Tema:
Njohim gjuhn ton

Sinonimet

T shpjegoj me fjal t thjeshta e me shembuj se sht sinonimi.
T tregoj q nj fjal mund t ket m shum se nj sinonim.
T dalloj sinonimet n nj tekst.
T shmang prdorimin e sinonimeve dialektore.
Metoda dhe teknika:
Bised, pun individuale, pun n ift.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Bised paraprake me fmijt q kan udhtuar me teleferik pr n malin e Dajtit,
q t dalin n pah fjalt sinonime: shikoj, vrej, vzhgoj, sodit.
Punohet teksti n libr. Prqendrohet vmendja e nxnsve te fjalt me t kuqe. Vrehen kuptimet e tyre t
prafrta.
Msojn se jan sinonimet. Krahasohen ato me antonimet.
M pas fmijt punojn n heshtje individualisht ushtrimet 1, 2 t tekstit. Ata kontrollojn n dyshe punn e
br.
Ushtrimi 3 punohet me goj. Dallohen sinonimet dhe diskutohet pse disa fjal nuk i prdorim m, si: penxhere,
gjitone. Fmijt tregojn edhe disa sinonime t tjera, q ne nuk i prdorim m n gjuhn letrare, si: ik, sini etj.
3. Reflektim: Shprndahet ushtrimi i prgatitur nga msuesi/ja. (N pamundsi t fotokopjeve, punohet me pak
fleta n grupe.)
Sinonimet e akullores
Lexo fjalt n do akullore. N qoft se fjalt jan sinonime, vizato nj shigjet. Njra sht br gati.
vajz
gjitone
djal
tavolin
komshi
fqinj
up
goc
tryez
un
155
voc

Gjej fjalt sinonime dhe vendosi n akullore.
shtpi
vajz
banes
up
ndrtes
goc
gjiton
fqinj
komshi
Rubrika:
T lexojm
Tema: Gjrat q friksojn shoqen time
Objektivat:

T dalloj nga se ka frik Viola, duke e ilustruar me leximin e pjess n tregim.
T diskutoj mbi gjrat nga t cilat ka frik shoku/shoqja e tij/saj.
T tregoj brendin e tregimit, duke iu prgjigjur pyetjeve.
Mjetet: Teksti, foto t fmijve me kafsh t ndryshme.
Fjal ky: Frik, paralajmron, rrezik.
Metoda dhe teknika msimore: Loj, rrjet diskutimi.
156

Zhvillimi i msimit
Evokimi: - A kujtoni se cilat ishin gjrat q friksonin shokun/shoqen tuaj?
Nxnsit lihen t kujtojn gjrat nga t cilat kishin frik shokt/shoqet e tyre.
Mund t zhvillohet n formn e nj loje. Shkruani gjrat nga t cilat keni frik. Hidhini n nj kuti. Mos shkruani
emrin tuaj! Le t prpiqemi ta gjejm se cili sht shoku ose shoqja. Nxnsit zhvillojn lojn pr pak minuta. Edhe
msuesi/ja mund t bhet pjes e lojs duke shkruar dhe ai/ajo nga se ka frik.
Rina na tregoi se cilat ishin gjrat q e friksonin at. Tani ajo do t na tregoj pr Violn.
- A e kujtoni ju Violn?
Nxnsit lihen t tregojn se Viola sht shoqja e Rins, e cila lahej n pishin dhe nuk kishte frik nga uji.
Msuesi/ja vazhdon m tej.
Viola ishte shum trime n pishin, por a e dini se dhe ajo kishte frik? Si mendoni ju, nga mund t ket frik Viola?
Nxnsit japin idet e tyre, t cilat msuesi/ja i shkruan n drrasn e zez.
Lexohet tregimi nga msuesi/ja ose ndonj nxns.
- A ishte i sakt parashikimi juaj mbi frikn e Viols?
Punohen fjalt q jan t reja. Leximi i tekstit nga nxnsit.
Punohet rubrika: Pyetje rreth tekstit.
Reflektimi: Punohet pyetja 6 n formn e rrjetit t diskutimit.
Po
A duhet ta tregosh frikn q ke apo ta fshehsh at? Pse?
Jo
Prfundimi: Lexim n kor i rubriks Mso.
T kesh frik nuk do t thot q je frikacak. T gjith njerzit tremben nga gjra t
ndryshme. Por secili prej nesh duhet ta luftoj frikn.
Detyr shtpie. Pyetja 4 e rubriks Pyetje rreth tekstit. Pyet prindrit nga se kan frik.
Pse? Shkruaji prgjigjet e tyre n fletore.
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Fata ime
Objektivat:

T lexoj tregimin n role.
T dalloj personazhet e tregimit t dhn.
Tiu prgjigjet pyetjeve mbi tekstin e dhn.
T diskutoj pr librat q kan personazhe fatat.
T vizatoj fatn sipas imagjinats s tij/saj.
T prshkruaj me 4 fjali fatn e tij/saj.
Mjetet: Libra me prralla ku personazhe jan fatat, si: Bukuroshja e Fjetur, letra t bardha ose
me ngjyra, rruaza, lapsa, plastelin etj.
Fjal ky: Fat, fat, prrall.
Metoda dhe teknika msimore: Pyetja sjell pyetjen, vizatim i lir.
157

Zhvillimi i msimit
Evokimi: Pyetja sjell pyetjen:
- A e dini fmij se do t thot fjala Fata ime?
- N cilat prralla ose filma ju i keni par si personazhe Fatat?
- A besoni ju se ekzistojn fatat? Pse?
N rubrikn q ne kemi koh q kemi punuar, autoret duan tiu bjn dhe nj pyetje tjetr.
- A ekzistojn Fatat?
Sot do t shohim se si nj moshatarja juaj zhvillon nj bised me mamin e saj. Nnvizoni fjalt q nuk ua dini
kuptimin.
Msuesi/ja lexon tekstin. Nxnsit lihen pr pak minuta t lexojn n heshtje. Lexohet tregimi n role nga disa nxns.
Punohet rubrika Pyetje rreth tekstit. Pyetja 7 jepet detyr shtpie.
Reflektimi: Luajm s bashku. Nxnsit lihen t pikturojn Fatn e tyre sipas imagjinats.
E prshkruajn at me katr fjali.
Si i ka flokt?
Si e ka kurorn?
Si e ka fustanin?
far mban n dor?
Punimet e nxnsve ekspozohen n nj knd t klass.
Detyr shtpie. Ushtrimi 7 i rubriks Pyetje rreth tekstit. Nj ushtrim krijues pr nxnsit shum
t mir mund t jet: Shkruaj n fletore t gjitha pyetjet q vajza e tregimit i bn mamit t saj. Pasi ti
kesh shkruar ato, pyete mamin tnd dhe shkruaji prgjigjet n fletore. Krahasoji prgjigjet e mamit tnd
me ato t mamit t vajzs s tregimit. Kto punime sht mir q nxnsit ti lexojn. Nj or q mund
t shfrytzohet n kuadrin e projekteve mund t jet dhe tema Fata ime ose Zana ime.

Tema:
Shprehjet frazeologjike
T dalloj shprehjet frazeologjike n fjalit e dhna.
T zvendsoj shprehjet frazeologjike t dhna me nj fjal t vetme.
T krijoj ifte shprehjesh frazeologjike me kuptime t kundrta me ato q jan dhn n tekst.
Mjetet: Teksti, fletore pune.
Fjal ky: Shprehje frazeologjike.
Aftsit: T kuptuarit, t lexuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Vzhgo-kupto, pun e pavarur, pun e drejtuar.
Zhvillimi i msimit
Evokimi:
Tema e re fillon me leximin e tekstit. Msuesi/ja orienton nxnsit t dallojn fjalt e shkruara me ngjyr
blu. Sqarohen nxnsit se kto grupe fjalsh, t cilat kan kuptim kur prdoren s bashku dhe mund t
zvendsohen me nj fjal t vetme quhen shprehje frazeologjike.
N ushtrimin 1 nxnsit lidhin shprehjen frazeologjike me fjaln q mund t zvendsojn.
N ushtrimin 2 gjejn shprehjet frazeologjike dhe i zvendsojn me nj fjal t vetme.
N ushtrimin 3 lidhin shprehjet frazeologjike me fjalt q kan kuptim t kundrt.
Reflektimi: Nxnsit t ndar n nivele punojn ushtrimet e Fletores s puns, f. 59.
Detyr shtpie. Me ndihmn e prindrve gjeni dhe shkruani 5 shprehje frazeologjike.
158
Rubrika:
Tema:
T lexojm
Shkopi magjik

T lexoj vjershn.
T dalloj titullin dhe autorin e vjershs s dhn.
T dalloj strofat dhe vargjet e vjershs s dhn.
T dalloj dshirat e poetit n vjershn e dhn duke e ilustruar me leximin e tyre.
T nxjerr mesazhin e vjershs me fjalt e tij.
T shkruaj me fantazi jo m pak se 6 fjali nj tregim.
Mjetet:
Pelerin, shkop.
Fjal ky: Shkop magjik, magjistar, mrekulli.

Aftsit: T lexuarit, t kuptuarit, t interpretuarit.
Metoda dhe teknika msimore: Stuhi mendimesh, ditari dypjessh, pun e drejtuar, shkrim i lir.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Stuhi mendimesh. Nxnsit plotsojn kllasterin.
Shkopi magjik
Idet q japin nxnsit shkruhen n tabel.

Komentimi i figurs. Leximi i vjershs nga msuesi/ja.
Leximi nga disa nxns. Nxnsit dallojn autorin, numrin e strofave, numrin e vargjeve.
Msuesi/ja iu tregon nxnsve pr shkrimtarin Rifat Kukaj, nj shkrimtar shqiptar nga Kosova, i cili ka shkruar mjeshtrisht
pr fmijt. N klasat e tjera ata do t vazhdojn t lexojn pjes t zgjedhura nga krijimtaria e ktij shkrimtari.
N ushtrimin 3 nxnsit shkruajn dshirat e poetit, pastaj plotsojn ditarin dypjessh.
Lott e voglushit
kokrra rrushi
Gurin
tort
strofa
komenti
Frikacakun n nj trim t fort
Ujkun lepurush
Gurrzat qershi.
Reflektimi: Shkrim i lir. Imagjino sikur ke nj shkop magjik. far do t bje me t?
Lexohen punimet e nxnsve. Vlersohen nga shokt/shoqet.
Detyr shtpie. Msimi prmendsh i vjershs.
Rubrika:
Tema:
Bisedojm s bashku
Numrat e shpejtsis

T diskutoj mbi numrat e shpejtsis.
T sjell mbresa nga shfaqjet e cirkut.
T luaj nj numr shpejtsie.
159

Mjetet: Fill peri, unaz, pelerin, shkop magjik
Fjal ky: Cirk, numr shpejtsie, magjistar.
Aftsit: T lexuarit, t shprehurit
Metoda dhe teknika msimore: Stuhi mendimesh, mendo-diskuto, pesvargsh.
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Stuhi mendimesh. Plotsohet kllasteri.
far ju sjell n mendje fjala magjistar? Shkruani mendimet tuaja.
Magjistari
Realizimi i kuptimit: Msuesi/ja prezanton shpjegimin e fjals magjistar duke iu treguar nxnsve se ajo q
i bn ata t magjishm sht shkathtsia dhe shpejtsia me t ciln ata i kryejn numrat e shpejtsis.
Punohen pyetjet.
- A keni par ndonj magjistar?
- far numrash shpejtsie bn ai?
- far sendesh prdor zakonisht?
- A knaqesh ti me shfaqje t tilla? Pse?
Msuesi/ja pyet nxnsit nse duan ti ngjajn nj magjistari?
Msuesi/ja fillon bashk me nxnsit t demonstroj lojn e shpejtsis me fillin magjik. Ndiqen udhzimet e
dhna n tekst.
Pasi nxnsit e zhvillojn disa her numrin, demonstrohet nga nxnsit q e kryejn m shpejt at.
Reflektimi: Krijo nj pesvargsh me fjaln magjistar.
Magjistar
i shpejt
i shkatht
luan
krijon
mrekullon
Magjistari mrekullon t gjith shikuesit
fantazist
Msuesi/ja u jep nxnsve informacione mbi festivalet me magjistar q zhvillohen n bot. Nj festival i till
zhvillohet n Monte Karlo ku magjistar nga e gjith bota vijn e japin shfaqje magjie. Magjistart quhen ndryshe
iluzionist.
Rubrika:
Njohim gjuhn ton
Tema: Mbiemrat q mbarojn me -t ose -t
T dalloj mbiemrat n fjalit e dhna.
T korrigjoj mbiemrat e shkruar gabim n mbiemrat e dhn n tekst.
T plotsoj fjalit me mbiemrat e dhn duke i prshtatur n gjini dhe numr me emrat.
T shkruaj sakt mbiemrat q mbarojn me -t dhe -t.
160

Mjetet: Teksti, fletore pune.
Fjal ky: Mbiemr, drejtshkrim, korrigjim, plotsim.
Aftsit: T kuptuarit, t shkruarit.
Metoda dhe teknika msimore: Shkrim i drejtuar, pun e pavarur, pun e drejtuar.
Zhvillimi i msimit
Evokimi
Koment i figurs. Nxnsit krijojn nj prshkrim t shkurtr me 4 fjali ku prdorin grupet e fjalive t dhna.
Lexohen shkrimet e disa nxnsve. Lexohet rubrika Kujto.
N mbiemrat me ngjyr t kuqe gjeni numrin dhe gjinin e tyre. Nxnsit rikujtojn se mbiemri merr numrin
dhe gjinin e emrit q cilson.
Punohen ushtrimet e dhna n tekst.
N ushtrimin 1, nxnsit duhet t lidhin me shigjet -t ose -t. Shkruajn mbiemrat si duhet.
N ushtrimin 2, nxnsit nnvizojn mbiemrat. M pas korrigjojn mbiemrat e shkruar gabim.
N ushtrimin 3, nxnsit shkruajn prbri emra dhe mbiemra n gjinin mashkullore duke u ndihmuar nga
shembulli i dhn.
Reflektimi: Nxnsit t ndar n nivele punojn ushtrimet e fletores s puns, f. 59.
Detyr shtpie. Ushtrimi 4 i tekstit.
Rubrika:
Tema:
Lexojm
Uollt Diznei (Walt Dizney)

T tregoj me fjalt e tij historin e Uollt Dizneit.
T plotsoj fjalit e dhna me fjalt e duhura nga teksti.
T shpreh plqimet e tij/e saj mbi personazhet e filmave me karton.
Mjetet: Teksti, foto t personazheve t Uollt Dizneit.
Fjal ky: Film vizatimor ose me karton, Uollt Diznei, Miki Maus etj.
Metoda dhe teknika msimore: Mendo-diskuto, puna me organizues grafik, imagjino-vizato.
Zhvillimi i msimit
Evokimi. Stuhi mendimesh.
Shkruani disa personazhe t filmave me karton. Pse ju plqejn ata?
Ndonj nga nxnsit mund t vizatoj nj personazh dhe ta komentoj at.
161
Detyr shtpie. Vazhdohet puna e nisur n klas. Nxnsit

mund t krijojn nj ngjarje me personazhin q kan krijuar.
Rubrika:
Tema:
Ps
e?
ij?
et
Ps
ep
ark
Reflektimi: Vizato nj personazh sipas imagjinats sate. Mos

ki frik se nuk ia arrin dot. Kujto Uollt Diznein. Nuk i dihet, nj dit
mund t bhesh i famshm.
Kto jan fjal inkurajuese pr nxnsit q t punojn me
dshir detyrn e ngarkuar.
um
ba
ne
mr
in
Kur?
Cila ishte ideja q i lindi

nj dit n shtpi?
en ri)
loh Misu
l
i
v
(
zh t?
Ku jarje
Kur
m? rton?
ng
h
s
m
a
ka
b i f
t me
Kur u pr filma
i
Ku
vizato
(Uollt Disnei, sh?
et?
zh
na
rso
pe
jan
Kush
i, Lili etj)
motra, vllezrit, baba
Sot do t njihemi me historin e nj njeriu, i cili ka
krijuar personazhin e Miki Mausit. Ai u b nj nga
njerzit m t famshm n botn e kinemas pr fmij.
Lexohet tregimi nga msuesi/ja ose ndonj nxns.
Punohet fjalorthi.
Nxnsit nxiten t krijojn pyetje ose
Ku?
me ndihmn e grafikut Dora e
pyetjeve ritregojn brendin e tregimit.
Punohet rubrika Plotso.
fa
r?
Si sillej babai
i Uolltit?
T lexojm
Kryqi i Kuq

- T lexoj tregimin me intonacion.
- T tregoj me fjalt e tij historin e Florencs dhe krijimit t Kryqit t Kuq.
- T krijoj pyetje pr prgjigjet e dhna n tekst.
- T analizoj veprimet e Florencs dhe mjekve.
Mjetet: Teksti, materiale t marra n internet pr Kryqin e kuq,
fletpalosje t veprimtaris s Kryqit t Kuq.
Fjal ky: organizat, Kryq i Kuq
Zhvillimi i msimit
Evokimi: Msuesja paraqet para nxnsve materiale t marra n internet ose pran organizats s Kryqit t
Kuq mbi veprimtarin e tij.
Realizimi i kuptimit: Msuesja prezanton temn e msimit:
- Sot ne do t njihemi me historin e krijimit t organizats s Kryqit t Kuq.
Msuesi/ja lexon tregimin. Lexohet tregimi dhe nga disa nxns t tjer.
Punohet rubrika Ushtrohu. Nxnsit formojn pyetje pr prgjigjet e dhna.
Tregohet brendia nga 2-4 nxns.
Reflektimi: Analizo personazhin e Florencs. N gjuhn angleze emri i saj sht Florenca Nightingale (Florenca
Najtingejl). Kur t rriteni do t lexoni m shum pr t.
Detyr shtpie. Pyetni prindrit mbi organizata t tjera q ndihmojn njerzit n nevoj.
162

TESTET:
Shnim. Pr disa nga rubrikat jan prgatitur dy modele testesh: nj me material q nxnsi e ka punuar n
klas dhe tjetri me material t ri letrar, i cili njohurit q ka marr i provon n nj situat t re. Msuesi/ja mund ti
prdor sipas nivelit t klass, mund ti kombinoj t hartoj teste t reja.
Test 1
Rubrika: Un msoj nga t rriturit
1 - Shkruaj po kur sht fjali dhe jo kur nuk sht fjali.

a) Era tund degt e pemve.
b) Librat tan jan.
c) N shkoll kemi.
d) Gjyshi lexon gazetn.
________
________
________
________
2 - Formo tekst duke vendosur fjalit sipas radhs. Shkruaj numrat n kuti.
N orn 7 u nisa pr n shkoll.
Pastaj rregullova shtratin.
N fillim u lava e u pastrova.
Sot u zgjova hert n mngjes.
3 - Vendos shenjn e piksimit. Shkruaj llojin e fjalis:
Kush ta bleu kt qenush t bukur
Po ti qenke m t vrtet artiste
Gjyshja u lexon fmijve prralln e Borbardhs
Ua, sa qenke rritur
________________
________________
________________
________________
4 - Kthe fjalin nga pohore n mohore dhe t kundrtn.

Beni luan me shokt n oborr.
________________________________________________________________
Miri nuk shkon kurrkund pa shokt.
________________________________________________________________
5 - Qarko fjalt e shkruara drejt.
Kurkund - kurrkund
as njeri - asnjeri, asnj as nj, askurrkush
as kur kund
6- Qarko fjalt ku mund t prdoret edhe fjalza nuk, edhe fjalza s.

sshkon
nuk shkon
skndon
nuk kndon
szhvishet
nuk zhvishet
sstrvitet
nuk strvitet
ssmuret
nuk smuret
sluan
nuk luan
7- Hiq fjal pr t arritur te fjalia m e vogl. Nnvizo kryefjaln dhe kallzuesin.
Dje Albani shkoi n kinema me shokt e shkolls. Mamaja e Mirit po ushqen Besn n dhomn e ngrnies. Koha
ishte e bukur. Zogu cicrinte n pem.
163

8 - Shiko ballinn e librit Gjuha shqipe 3 dhe plotso skedn.
Titulli i librit:
Emri i autorit:
Lloji i librit:
Numri i faqeve:
Ngjyrat:
Ilustrimet:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
9 - Plotso zarfin.
10- Shkruaj nj kshill pr vete dhe nj kshill pr t rriturit.

__________________________________________________________
__________________________________________________________
11 Qarko pjesn q t ka plqyer m shum. Shkruaj me dy-tri fjali pse t plqeu.
1. Dita e par e shkolls.
2. T drejtat dhe prgjegjsit e mia.
3. Msuesja humbi bastin.
4. Gjuha e nns.
5. Tregim pr Jehonn e vogl.
6. Un, gjyshi dhe shtpia n pem.
7. Tori punon n post.
8. Shuplaka.
9. Kush banon ktu pran?
10. Shtpia n fshat.
11. Kali i vjetr.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
12 - Qarko tregimet nga t cilat msove pr profesionet. Shto dhe t tjera.
Tori punon n post.
____________________________________
Kush banon ktu pran?
____________________________________
Gjuha e nns.
____________________________________
13 Lidh emrat e personazhit me pjesn. Kujdes, mund t ket nj personazh q del n disa pjes.
1. Dita e par e shkolls.
Msues
2. T drejtat dhe prgjegjsit e mia.
Shitse
3. Msuesja humbi bastin.
Vajza e vogl
4. Gjuha e nns.
Jehona
5. Tregim pr Jehonn e vogl.
gjyshi
6. Un, gjyshi dhe shtpia n pem.
fmija
7. Tori punon n post.
babai
8. Shuplaka.
Detjoni
9. Kush banon ktu pran?
Tori
10. Shtpia n fshat.
nipi
11. Kali i vjetr.
Besmiri
14 - Shkruaj emrat e disa personazheve nga t cilat msove m shum n rubrikn Un msoj nga t rriturit.
____________________________________ ____________________________________________
____________________________________ ____________________________________________
164
Test 2
Rubrika: Un msoj nga t rriturit
Lexo tekstin e mposhtm.

Un mbeta i habitur nga ajo q pash n zgavr. M pas u ktheva, mora Bertin e vogl dhe ia dhash vrapit.
Doja tu tregoja motrs dhe dy shokve t mi at q pash n zgavr. Ata do t uditeshin shum.
-
ka ndodhur, Genci? m pyeti Sara, motra ime. - m rri aty? Do t luash me ne?
Kam zbuluar nj zgavr, - u thash un.
Po pastaj? - m tha Beni, shoku i Sars.
Brenda n t un gjeta dika.
Ti paske zbuluar nj gj t veant! Na thuaj shpejt far ke gjetur!
Un nxora copn e letrs.

-
far sht ajo? - m pyeti Sara.
Nj hart thesari, - i thash un.
1- Qarko prgjigjen e duhur:

a. Ku mbeti i habitur djali:
-
para shkmbit
para pyllit
para zgavrs?
b. far zbuloi ai:

-
nj thesar
nj hart thesari
nj arush prej letre?
c. Si u solln miqt e tij:

-
u gzuan
u mrzitn
u habitn?
2- Po ti, a ndrron t gjesh nj thesar? far dshiron t ket ky thesar? Pse?

______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
165

3- Lidh fjalin me llojin e saj.
far ka ndodhur Genci?
Un nxora copn e letrs.
m rri ashtu?
Ti paske zbuluar nj gj t veant!
Fjali dftore
Fjali pyetse
Fjali thirrmore
4- Kthe fjalit pohore n mohore.

Ata do t uditeshin.
___________________________________________________________
Un kam zbuluar nj zgavr. ___________________________________________________________

5- Hiq fjal pr t arritur n fjalin m t vogl.
Shokt e mi do t habiteshin pr zbulimin tim.
_________________________________________
Un nxora hartn nga xhepi im i xhakets.
_________________________________________
6- Vendos ku duhet fjalt n kllapa (askush, asnjher, t gjith, gjithkund).

Genci ka gjetur nj hart.
_____________ nuk e kishte gjetur m par.
_____________ do t uditen.
_______________ nuk ishte knaqur kaq shum.
7- Lidh me shigjet.
Genci
Shokt
Sara dhe Beni
Po ti,
u uditn shum.
nuk e besuan Gencin.
a e beson?
gjeti nj hart thesari.
8- Nnvizo kryefjaln dhe kallzuesin n fjalit e mposhtme.

Djali mbeti i hutuar para zgavrs.
Fmijt shkuan te zgavra.
Nesr ata do t grmojn brenda n zgavr.
166
Test 1
Rubrika: Un msoj nga miqt e mi
1) a) Fjalve kryesore t fjalis shtoju fjal plotsuese.

1) Nxnsit
_________________ mbolln____________________.
2) Macja
_________________ po luan _____________________.
3) Msuesja
_________________ shpjegon_____________________.
4) Miri
__________________ recitoi ____________________.
b) Prgjigjju pyetjeve. Nnvizo n prgjigjet e tua fjalt plotsuese.
1) far organizuan vajzat e klass?
____________________________
2) Kur e organizuan shfaqjen?
____________________________
3) Ku e organizuan at?
____________________________
4) Pse e organizuan?
____________________________
5) Si ishte shfaqja?
____________________________
2 - Vendos n etiketa grupin e kryefjals dhe t foljes. Nnvizo me t kuqe fjalt plotsuese t kryefjals
dhe me blu fjalt plotsuese t foljes.
Motra e vogl e Mirs rri n oborr me shoqet e motrs.
T gjitha shoqet e Mirs kujdesen pr t.
Miranda e vogl ka ditlindjen ditn e shtun.
Mamaja e Mirands prgatiti ftesat pr t ftuarit.
3 - Prgjigju me po ose jo. A sht i domosdoshm grupi me shkronja t zeza?
Zogu i vogl ukiste me sqepin e verdh thrrimet e buks. ______
N mngjes zogu prshndeste me cicrima fmijt e vegjl.______
Macja ndjek miun. ______
Fmijt i dhuruan msueses lule pr ditlindjen e saj. ______
4 - Lvizi disa her grupet e fjalve sipas numrave prbri. Nnvizo rastin kur fjalis i prishet kuptimi.
1
2
3
4
N lagjen ton
ka nj knd lojrash
pr fmijt e vegjl.
2 1 4 3 ____________________________________________________
3 1 2 4 ____________________________________________________
4 1 3 2 ____________________________________________________
5 Shkruaj far duhet t kesh q t bsh nj hamburger.
__________________ __________________ __________________
__________________ __________________ __________________
6 Shkruaji shoqes ose shokut

nj urim pr ditlindjen.
167

7 - Shkruaj disa rregulla q i zbaton kur luan me shokt kukafshehthi.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
8 Qarko pjesn q t ka plqyer m shum. Shkruaj me dy-tri fjali pse t plqeu.
1. Klubi i miqve.
2. Tina si skrfyell.
3. Macja jon Kiti.
4. Tri gzimet.
5. Dy shokt dhe dy breshkat.
N proz
6. Nse gjej nj monedh.
7. Kuzhinieri yn.
8. Dy shoqet.
9. Gazmoret e apaulit.
N vargje
10. Lushi shptimtari.
11. Pr shoqen q ndrroi qytet.
12. Hajdi dhe Klara.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9 - Dallo pjest e leximit t ushtrimit 8 q jan n proz dhe ato q jan n vargje. Lidhi me shigjet.
10 - Qarko tregimet nga t cilat msove pr miqsin e pastr. Shto dhe t tjera.
1. Tina si skrfyell.
2. Dy shokt dhe dy breshkat.
3. Dy shoqet.
4. Gazmoret e apaulit.
5. Lushi shptimtari.
6. Pr shoqen q ndrroi qytet.
7. Hajdi dhe Klara.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
11 Shkruaj emrat e personazheve vajza q t kan plqyer m shum te rubrika Msoj nga miqt e mi.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
12 - Shkruaj emrat e disa personazheve nga t cilat msove m shum n rubrikn Un msoj nga t
rriturit.
_______________________________________
_________________________________________
_______________________________________
_________________________________________
13 Shkruaj disa cilsi t Tins dhe t Lushit.
Tina
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
Lushi
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
168

Zgjidh fjaln e duhur dhe plotso fjalin.
1- Ne mbollm disa ___________ n oborrin e shtpis.
Plisa
pleh
pem
2- Qeni grryente ________________ me knaqsi.

Koren
kockn
kutin
3- ___________ ka shum libra pr kuajt.

Libraria
letrsia
lidhja
4- Babai parkoi makinn n _________________.

Gurore
gar
garazh
5- Shqiponja fluturoi __________ qiellit blu.

Nga
npr
prmes
6- ___________ prplaseshin n breg me zhurm.

Varkat
degzat
dallgt
7- Ata _________________ posht kodrs me vrap.

Rrshqitnin shkuan
zbritn
8- Ora e murit __________ pes her.

Trokiti
tha
tinglloi
Test 2
Rubrika: Un msoj nga miqt e mi
1. Lexo tekstin e mposhtm.

Elona sht nj vajz 8 vjee. Sot ajo po shkon me prindrit te dentistja.
Elons nuk i dhemb asnj dhmb, po dhmbi i ri i ka dal shum i shtrembr.
Pasi e kontrolloi, dentistja tha:
Duhet ti vm nj aparat n goj. Kshtu dhmbi do ti drejtohet.
Aparat?! - klithi Elona. Ai teli i shmtuar q t vn te dhmbt?....
Sigurisht, - tha dentistja.
Elona u mrzit. Asaj iu kujtuan fmijt q kishte par me aparat. Sa i shmtuar i sht dukur asaj! t bnte?
2. Qarko prgjigjen e sakt.
a. Elona shkoi te dentistja, sepse:
I dhembt dhmballa.
I luante dhmbi.
Dhmbi i ri i kishte dal i shtrembr.
169
b. Dentistja e kshilloi:
T hiqte dhmbin.
T mos fliste.
T vinte aparat.
c. Elona u mrzit, sepse:
Aparati ishte i shmtuar.
Shokt do ta tallnin.
Edhe ajo do t dukej e shmtuar.
3. Si vazhdon ngjarja? Shkruaj 3 fjali.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
4. Fjalve kryesore t fjalis shtoju fjal plotsuese.
Dhmbi ... ka dal
Dentistja .. e vuri
Shokt.. nuk do t talleshin . .
5. A sht i domosdoshm grupi plotsues i nnvizuar? Prgjigju me Po ose Jo.
Fmijt e vegjl lajn dhmbt do dit pas ngrnies.
Un e mbaj furn e dhmbve n vendin e caktuar.
Dentisti mjekon dhmbt.
___________
___________
___________
6. Lviz disa her grupet e fjalve sipas numrave n kuti. Qarko numrin e fjalis q i sht prishur
kuptimi.
1. N lagjen time
2. ka
ka
nj klinik dentare
N lagjen time
pr fmijt e vegjl
3. nj klinik dentare
N lagjen time
ka
pr fmijt e vegjl.
nj klinik dentare
pr fmijt e vegjl.
4. pr fmijt e vegjl N lagjen time nj klinik dentare
ka.
6 Plotso diagramin e Venit. Krahaso dhe gjej t prbashktat dhe dallimet e tua me Elonn.
Un
Elona
170
Test 1
Rubrika: Un msoj nga prrallat
1- Vendos n kuti + kur emrat jan t prgjithshm dhe kur jan emra t prvem.
vajza
Mira
miza
lepuri
qeni
era
Dajti
Kora
Era
Tirana
Dritani
lumi
syzet
mjeku
stilolapsi
Shkumbini
2- Shkruaj nga dy emra t prvem:

t shoqeve t tua
t shokve t tu
kafshsh
lodrash
vendesh
__________________
__________________
__________________
__________________
__________________
________________
________________
________________
________________
________________
3- Nnvizo me t kuqe emrat e gjinis mashkullore dhe me blu emrat e gjinis femrore.
letr, bari, luan, mi, shami, pul, qershi, zog, mace, shok, shtpi, fletore.
4- Ktheji emrat e numrit njjs n numrin shums.
Numri njjs
nj letr
nj mi
nj zog
nj ftua
nj hero
Numri shums
disa
disa
disa
disa
disa
Numri njjs
nj bari
nj trung
nj mace
nj shkmb
nj vegl
Numri shums
disa
disa
disa
disa
disa
5- Ktheji emrat nga trajta e pashquar n trajtn e shquar.

Trajta e pashquar
nj zog
nj djal
nj qershi
nj lule
nj kodr
Trajta e shquar
Trajta e pashquar
Trajta e shquar
disa mace
disa heronj
disa miq
disa lodra
disa msues
6- N fjalit e mposhtme nnvizo fjalt e shkruara gabim dhe shkruaji ato sakt.
T dieln un me gjyshin agim dhe me nna teutn shkuam n Malin e dajtit.
Durrsi laget nga deti adriatik.
Macja e tezes, piska, i shikonte me zili kanarinat.
Barijt i ojn do dit bagtit n kullot.
Fshatart vilnin ftojt.
Shtpija ime ndodhet n rrugicn e gjer.
N oborrin e shtpis ka elur kajsia, qershija, hardhija, zerdelia.
171

7- Shkruaj fjalt q zakonisht fillojn prralln.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
8- Shkruaj fjalt q zakonisht mbyllin prralln.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
9- Shkruaj titujt e dy prrallave q t kan plqyer m shum. Pse t kan plqyer?

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
10- Si ndahen personazhet e prrallave? Thuaj emrat e tyre.

___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
11- Si prfundojn zakonisht prrallat? Sill nj shembull.
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
12- Lidh emrat e personazhit me prralln:

princesha
Rosaku i vogl i shmtuar
mjellma
Bukuroshja e fjetur
Nata
Kopshti i gjigantit
Loli
Gjiganti
Iriqi dhe mollt
Iriqi
Zogu dhe djali
Zogu
Agimi dhe lulja e tij
172
Test 1
Rubrika: Un msoj nga natyra
1- Pasi t lexosh tregimin e shkurtr, prgjigjju pyetjeve duke qarkuar prgjigjen e sakt.
Blerta dhe Berti shkuan pr peshkim. Ata u uln n cep t molit. Ata futn karremin n grepat e peshkimit dhe
pastaj i hodhn ata n uj. Pas pak grepi i Blerts filloi t dridhej. Ajo numroi deri n dhjet q t sigurohej q
peshku ngeci te grepi. Pastaj filloi t trhiqte fijen. Nj peshk i madh doli n siprfaqe. Berti e ndihmoi at ta nxirrte
peshkun mbi uj.
Papritur grepi i Bertit filloi t tundej. Ai me t shpejt ia lshoi Blerts peshkun e saj n dor dhe filloi t trhiqte
fijen e grepit me nxitim. N kt koh Blerta e kishte nxjerr nga grepi peshkun e saj. Berti e vendosi peshkun e
tij n ant.
1. Kush e kapi peshkun i pari?
a.
Bena
c. Berti
b.
Blerta
d. Beni
2. Pse numroi Blerta deri n dhjet:
a. ishte e nxehur,
b. po msonte t numronte,
c. donte t kapte peshkun,
d. ajo kapi dhjet peshq ?
3. Pse Berti ia la peshkun Blerts n dor me shpejtsi:
a. ai nuk kishte dshir ta mbante,
b. i rrshqiste nga dora,
c. Blerta po qante,
d. do t kapte t vetin ?
4. Si mendon ti se do t prfundoj ky tregim?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
2- Vendos foljet e nnvizuara n tekst n tabeln e mposhtme. Shno se n koh jan:
173
3- Vendos n vendet bosh foljen n kohn e tashme.

a. Kur _________ vjeshta, fillojn shirat e shumta.
Vinte
do t vij
vjen
erdhi
b. Moti ___________ dhe njerzit vishen me xhaketa.
ndryshoi
ndryshon
ndryshova do t ndryshoj
c. Zogjt _____________ pr n viset e ngrohta.
shtegtonin
shtegtonte
shtegtojn do t shtegtonin
4- Shkruaj tri fjali me foljet ujit, strvit, gostit, n kohn e ardhme:
1_______________________________________________________________________
2_______________________________________________________________________
3_______________________________________________________________________
5- Nnvizo foljen e duhur n fjalit e mposhtme:
a. Shokt e mi kan / jan besim n fitore.
b. N shkolln ton kan / jan t gjith mbshtets t ekipit t futbollit.
c. N vjesht do t kemi /do t jemi kampionatin midis shkollave.
d. Trajneri i skuadrs son do t ket /do t jet shum i kujdesshm.
6- Vendos foljet n kllapa n kohn e duhur.
Tr ditn e tr natn (udhtoj)__________ Ymer Aga mbi kal. Kur (arrij) ________ n shtpi, nusen po e
(marr)__________ krushqit. Ai i (tregoj)________ asaj nishanin n vetull e n sqetull dhe nusja iu hodh e lumtur
n kraht e tij.
7- N tekstin e mposhtm gjej foljet dhe plotso tabeln.
Un dhe Regi jemi miq t ngusht. Un kam nj breshk. At e quajn Feliks. N ver ne luanim shpesh me
Feliksin tim. Kur kishte ditlindjen, edhe Regit i dhuruan prindrit nj breshk. Kshtu u bm barabar. Ne rrinim
tr kohn bashk, prandaj e futm edhe breshkn e Feliksit n akuariumin e madh.
Folja
Koha
Veta
174
Numri

8- Nnvizo foljet n kohn e kryer t
: thjesht. Ktheji foljet q nnvizove n kohn e tashme.
Sot Mira shkoi n shkoll e gzuar. N rrug takoi shoqen e saj t ngusht, Ann. Ana e prshndeti dhe s
bashku hyn n shkoll. N klas shokt e pritn me buzqeshje dhe i uruan ditlindjen. Sa shum u gzua vajza.
Ajo falnderoi shokt dhe shoqet.
9- Zgjedho foljen prgatit n kohn e pakryer dhe foljen marr n t kryern e thjesht.
Koha e pakryer prgatit
Koha e kryer e thjesht marr
Un
Ti
Ai / Ajo
Ne
Ju
Ata /Ato
10- Nnvizo ndajfoljet dhe shkruaj llojin e tyre.
Sot sht e hn. _________________
Ktu sht ngroht. _________________
Lart n qiell dielli shklqen shum. _________________
Era fryn leht. _________________
Larg n horizont duket nj aeroplan. _________________
Un rri posht dhe e shoh me habi. __________________
11- Nnvizo ndajfoljet e shkruara gabim. Shkruaji si duhet.
Pak
Drejt
Posht
Ngusht
Ngadal
Pran
Von
Kurr
_________________
_________________
_________________
_________________
_________________
_________________
_________________
_________________
175
Test 2
Rubrika: Un msoj nga natyra

Kur u zgjua, Simbad Detari ndodhej n nj plazh me rr. Ai ishte i lagur dhe i mbuluar me alga dhe
molusqe.
Dielli lart n qiell po e shikonte. Vshtroi prqark. Ishte n nj ishull t mrekullueshm. Kudo kishte lule t
bukura. Frutat vareshin n pem. Nuk kishte par asnjher fruta t tilla. Zogjt ishin shumngjyrsh me bishta
t gjat si ylberi. Nj prrua me uj t kulluar rrshqiste deri n brendsi t detit. N t dy ant e tij shtriheshin
fusha t gjelbra me bar t njom.
Simbadi pas pak u ngrit. Tani ai do t zbulonte t fshehtat e ishullit.
1-Vendos n prgjigjen e duhur.
Simbadi ndodhej n:
pyll
mal
ishull
Ai po shihte pr her t par
lulet
algat
frutat
zogjt shumngjyrsh
Simbadi u nis t gjente:
Princeshn
T zbulonte t fshehtat e ishullit
T shtiste
2- Nnvizo foljet n fjalit e mposhtme.
- Nj prrua rrshqiste deri n brendsi t detit.
- Ai do t zbuloj t fshehtat e ishullit.
- Frutat ishin t shijshme.
- Zogjt fluturonin larg.
- N breg kishte shum guaska.
- Simbadi ishte detar.
3- Vendosi n tabel foljet q nnvizove n ushtrimin 2.
1
2
3
4
5
6
Folja
Koha
Veta
176
Numri

5-
Folja lexonit sht n:

Kohn e tashme
Kohn e pakryer
Kohn e kryer t thjesht
Kohn e ardhme
6-
Zgjedho foljen hap n kohn e kryer t thjesht.

E kryer e thjesht
Un
Ti
Ai ajo
Ne
Ju
Ata, ato
7- Ktheji n kohn e tashme foljet n fjalit e mposhtme.

Mira doli nga shkolla e mrzitur.__________________________________________
Msuesja e qortoi pr detyrat.____________________________________________
Ajo do t msoj me Erionin._____________________________________________
7-
Si i prshkruan zogjt autori n tekstin e msiprm?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
177
Test 1
Rubrika: Un msoj nga lojrat dhe fantazit

Mua m quajn Xhimi dhe jetoj me familjen time n anijen Lundrtarja e dshirave. Atje jeton babai im,
Kapiteni Mjekrblu, nna ime Zonja Mjekrblu, dhe motra ime, motra ime e jashtzakonshme, e cila quhet Molli.
Dhe nse nuk e keni kuptuar ende, ne jemi pirat!
Ne bjm gjithka q bjn piratt. Kndojm kng pirate dhe vishemi si ata. Lundrojm n t gjitha detet
kudo n bot. Zbarkojm n ishujt e shkret. Jeta pr nj familje pirate sht nj aventur e gjat
Disa pun pr mua jan t pakndshme. Pr shembull: do mngjes pastroj kabinn time dhe rregulloj
shtratin e varur n ajr. M pas ushqej papagallin dhe qenin ton.
Molli dhe un i ndajm s bashku punt e tjera. Kuverta duhet lar do dit, topat duhen pastruar, direkt e
anijes duhen kontrolluar ose mbledhur, nse anija bhet gati pr lundrim, duhet t hedhim spirancn.
Puna q m plqen m shum sht t shkoj te vendvrojtimi n direk. Por kjo gj i plqen dhe Mollit, kshtu
q zihemi gjithmon.
1. Dallo veprimet q kryen familja e Mollit ashtu si dhe piratt e tjer. Nnvizoji n tekstin e msiprm.
2. Cila sht puna q i plqen m shum Xhimit? Vendos
T laj kuvertn.
T pastroj topat.
T shkoj te vendvrojtimi.
3. Pse ai zihet me Mollin?
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________
4. Cilat jan personazhet e tregimit.
Emri
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
Si sht
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
5. Lidh ndajfoljen me llojin.

ktu
pasnesr
leht
shum
dje
posht
bukur
vend
mnyr
sasi
koh
178

5-
Nnvizo ndajfoljet e shkruara gabim. Shkruaji si duhet.
Larg ____________
posht_____________
drejt ___________
Pak _______________
kurrr _____________
von ___________
6-
Formo fjal t reja me parashtesat c-, zh-, pa-, sh-.

lodh
vesh
i lar
rregulloj
i pastr
7-
Formo fjal t reja me prapashtesat tar, -tor, -ist, -isht.

pun
sport
udh
not
8-
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
__________________
__________________
__________________
__________________
Cila nga fjalt e mposhtme sht sinonime e fjals kurriz. Vendos

trup
gung
shpin
9-
Lidh fjalt antonime me njra tjetrn.

burr
djal
dit
i madh
i bukur
10-
vajz
i vogl
i shmtuar
grua
nat
Zvendso shprehjen frazeologjike t mposhtme me nj fjal t vetme:

si pushon goja ________________________________
11- Ti ke nj shkop magjik. N far do ta ktheje:

Shiun ____________________________________________________
Born____________________________________________________
Shnim: Sistemi i pikzimit sht n kompetencn e msuesit t lnds.

N rastin e pyetjeve objektive do prgjigje e nxnsit vlersohet me nj pik. Nuk prdoret sistemi i gjysm piks.
N rastin e pyetjeve subjektive, kur nxnsi duhet t jap mendimet dhe argumentet e tij, msuesi/ja vlerson mendimin,
qartsin dhe kuptueshmrin e t shprehurit.
N rastin kur krkon t vlersoj drejtshkrimin, ather llogarit sasin e gabimeve n prgjigjet me shkrim t nxnsve.
Kta jan disa tipa testesh q ju sugjerohen msuesve, por gjithsecili msues bazuar n prvojn profesionale t tij, sht
i lir t hartoj teste sipas nivelit t nxnsve n klasat e treta t ciklit fillor.
Autoret e ktij libri ju urojn: Suksese!
179

Udhezues Gjuha 3

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Udhezues Gjuha 3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Pjest e zgjedhura t Leximit

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Metoda pr leximin - Grafikt organizues

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

GRAFIK ORGANIZUES PR PUNN ME FJALORIN

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Figura ose simboli

1. Si e kupton ti fjaln? ......................................................................................................................

2. Krko fjaln n fjalor dhe shkruaj kuptimin e saj.

3. Formo fjali me fjaln ........................................................................................................................

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Kush u prfshi n ngjarje

Vajza 9 vjee, shitsja,

Shitsja e pyeste, vajza nuk mund

teto Shpresa, nj djalosh.

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Personazhet: Ymer Aga, mbreti, e bukura

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Nj fjal - Q tregon zakonisht emrin e personazhit kryesor.

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Materiale: Fotografi t pushimeve verore, pamje nga stina e vjeshts.

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar DRTA).

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Materiale: Teksti Gjuha shqipe 3, Grafik organizues, Diagrami i Venit.

Shkoj n shkoll me gjyshen.

Kam t njjtn msuese.

Numri i nxnsve n klas ishte 50.

Numri i nxnsve sht 30.

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Njohim gjuhn ton

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Teksti Gjuha shqipe 3.

Teksti, fjalia, jofjalia.

Metoda dhe teknika: Pun individuale, pun me shkrim, diskutim.

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Materiale: Lapsa t ndryshm, letra t bardha.

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Objektivat: N fund t ors s msimit nxnsi t jet i aft:

Libr msuesi pr tekstin Gjuha shqipe 3

Njohim gjuhn ton