ONDO EGINARAZIKO DIZUT NEGAR ERAGIN GABE

Errepara iezaiezu ondoko taula honi:

1. Egoera: Mirenek etxe barruan ahaztu ditu giltzak eta ezin da etxean sartu.
Orduan, bere pisukidea den Pellori deitu dio lantokira arazoaren berri emateko.
Pellok lantokitik atera behar izan du eta etxera joan da Mireni atea irekitzera:

Mirenek Pello etorrARAZI du atea irekitzera = (Pellok ez zuen

etorri behar, baina Mirenek konbentzitu du).
2. Egoera: Irene Bilborantz doa autoan. Bat-batean, ertzainen kontrola aurkitu du
bidean eta autotik irteteko agindu diote:

Ertzainek Irene autotik irtenARAZI dute = (Ertzainek autotik irteTERA

BEHARTU dute).

KONTUZ aditz laguntzailearekin!

NOR

NOR-NORK
Ni etorri NAIZ
baina
MikelEK ni etorrARAZI NAU

KONTUZ aditz hauekin!

IZENA + EGIN
Nik hitz egin DUT
baina
MikelEK niRI hitz ERAGIN DIT

NOR-NORK
NOR-I-K
Nik egin DUT
baina
MikelEK niRI eginARAZI DIT.

Nik negar egin DUT

baina
MikelEK niRI negar ERAGIN DIT

KONTUZ aspektuarekin!

KONTUZ aspektuarekin!

ARAZI + aspektua + laguntzailea

ERAGIN + aspektua + laguntzailea

Nik gaur goizean eginARAZI diot

Nik gaur goizean hitz ERAGIN

baina

baina

Nik egunero eginARAZTEN diot

Nik egunero hitz ERAGITEN diot

eta

eta

Nik bihar eginARAZIKO diot.

Nik bihar hitz ERAGINGO diot.

www.mamurrak.wordpress.com

ERAZI / ARAZI
Aditz
erazleak
eratzeko,
ARAZI
aldaera
gomendatzen
du
Euskaltzaindiak. Salbuespen bakarra adierazi.
Aurreko ADITZERI LOTUA BETI.
Adib.: Harrarazi, iraunarazi, hilarazi, betearazi, galarazi, geldiarazi,
ezagutarazi, e.a.
Zenbait aldaera t-dunak, hots, sortarazi, agertarazi eta kidekoak,
sorrarazi, agerrarazi eta kidekoak bezain zilegizkotzat hartzen dira.
Arazi-ren aurreko aditza a bokalaz amaitzen baldin bada, a biekin bat
egingo da: a + a = a.
Adib.: Aldarazi, jokarazi, koordinarazi, obligarazi, sozializarazi, e.a.
Honek, beraz, aditz-zerrenda bat era honetan moldatua: arau berriari
dagozkion formak:

adierazi
agerrarazi/ agertarazi
aginarazi
ahalkearazi
ahantzarazi
ahaztarazi
aitorrarazi
aldararazi
aldarazi
aldenarazi
altxarazi
amilarazi
apainarazi
apalarazi
argalarazi
argitarazi
asearazi
asperrarazi/aspertarazi
aterarazi
atzerarazi
aurkeztarazi
aurkiarazi
aurrerarazi
azterrarazi
baietsarazi
bakerarazi
barearazi
barearazi
bazterrarazi

beharrarazi
beheitiarazi
beldurrrarazi
benedikarazi
berantarazi
bereizarazi
beroarazi
berreraikiarazi
berrerosarazi
berrikusarazi
betearazi
bihurrarazi
bikoiztarazi
bilarazi (<bilatu)
bilarazi (<bildu)
bipilarazi
birarazi
biziarazi
bizkorrarazi
botarazi
bultzarazi
bustiarazi
deitarazi
desagerrarazi/desagertarazi
dirdirazi
distirazi
ebakiarazi
edanarazi
ederrarazi

www.mamurrak.wordpress.com

edukiarazi
eginarazi
egokiarazi
egosarazi
ehortzarazi
ekarrarazi
emanarazi
entzunarazi
erabilarazi
eraikiarazi
erakutsarazi
eramanarazi
erauzarazi
erdiarazi
ernalarazi
ernearazi
erorarazi
erosarazi
errearazi
esanarazi
eserarazi
eskainarazi
estalarazi
estuarazi
etenrazi
etorrarazi
etsiarazi
ezagunarazi
ezagutarazi

ezarrarazi
ezkonarazi
gaitzetsarazi
galarazi
galdearazi
galdeginarazi
garaitarazi
garbiarazi
geldiarazi
gerarazi
gizenarazi
gogaitarazi
gogorarazi
gogorazi
goibelarazi
goitiarazi
gorarazi
gordearazi
gorrarazi
gutxiarazi
handiarazi
hantarazi
harrarazi
harriarazi
hasarazi
haserrearazi
hautsarazi
hazarazi
helarazi
hertarazi
hertsarazi
hetsarazi
higiarazi
higuinarazi
hilarazi
hiroarazi
hitsarazi
hordiarazi
hotzarazi
hozberarazi
hunkiarazi
hurbilarazi
hutsarazi
ibiarazi
ibilarazi

idaztarazi
iganarazi
igaroarazi
igoarazi
igorrarazi
igurikiarazi
igurtzarazi
ihardetsarazi
iharrarazi
ihesarazi
ikararazi/ikarazi
ikasarazi
ikerrarazi
ikusarazi
ilkiarazi
ilunarazi
inarrosarazi
ipinarazi
irabazarazi
iraganarazi
irakinarazi
irakurrarazi
irarrarazi
iratzarrarazi
iraularazi
iraunarazi
iraungiarazi
irakiarazi
irentsarazi
iritsarazi
irtenarazi
irudiarazi
irunarazi
isilarazi
isurarazi
itsuarazi
itsusarazi
itxaronarazi
itxiarazi
itzalarazi
itzularazi
itzurarazi
izanarazi
izuarazi
jabalarazi

www.mamurrak.wordpress.com

jaikiarazi
jaitsarazi
jakinarazi
jalgiarazi
jalkiarazi
janarazi
jantzarazi
jarraiarazi
jarraikiarazi
jarrarazi
jasanarazi
jasoarazi
jaulkiarazi
jausarazi
jautsarazi
jauzarazi
jazarrarazi
jesarrerazi
jirarazi
joanarazi
joarazi
jokarazi
jolasarazi
kantiarazi
kausiarazi
kenarazi
kiskalarazi
konpreniarazi
kontuarazi
koordinarazi
kukuarazi
labainarazi
laburrarazi
laketarazi
larriarazi
larruarazi
lasaiarazi
latzarazi
leherrarazi/lehertarazi
lehorrarazi
leunarazi
limurrarazi
lizunarazi
loarazi/lo eragin
lodiarazi

lokarrarazi
lorarazi
lotarazi
lurrerazi
makurrarazi/makurtarazi
mantenarazi
menderarazi
mereziarazi
minarazi
miretsarazi
motelarazi
motzarazi
mozkorrarazi/mozkortarazi
mugiarazi
murgilarazi
mutuarazi
nabariarazi
nabarmenarazi
nagiarazi
nagusiarazi
nahasarazi/nahastarazi
neurtarazi
noziarazi
obediarazi
obligarazi
oharrarazi/ohartarazi
oherarazi
ohiarazi
ohorarazi
okertarazi
onerarazi
onarazi(<ondu)
onarrarazi/onartarazi
onetsarazi
ordainarazi
oroitarazi
pasarazi
piztarazi
posiblearazi
poztarazi
prosperarazi
salarazi(<salatu)
salarazi(<saldu)
samurrarazi
sarrarazi

sendoarazi
sentiarazi
sentigabearazi
sinestarazi/sinetsarazi
sorrarazi/sortarazi
sozializarazi
suntsiarazi
susperrarazi
ulertarazi
urrunarazi
urtarazi
utzarazi
xahuarazi
zabalarazi
zaharrarazi
zainarazi
zapalarazi
zigorrarazi
zihurtarazi
zorarazi
zutiarazi

www.mamurrak.wordpress.com

ZER EGINARAZI ZIETEN ?

Marrazkiei begiratuta, idatz ezazu ZER EGINARAZI ZIETEN :

________________

________________

_________________

_________________

________________

_________________

_________________

________________

_________________

_________________

_________________

_________________

ARAZI LANTZEKO ARIKETAK

Jar itzazu beste era batera esaldiok:
1. Zuk behartu duzu Koldo etxetik irtetera.
2. Hark ez zuen nahi, baina guk behartu dugu etortzera.
3. Ekainek behartu gaituelako egin dugu maisuak agindutako lana.
4. Haurrak jan nahi ez badu, nik bortxatuko dut jatera.
5. Zer egitera behartu duzu Asier honela gelditzeko?
6. Zuk behartu duzu Garikoitz ikastera.
7. Nik behartu dut Manex ohera joatera.
8. Zuek behartu nauzue nahi ez nuena egitera.
9. Pellok behartu gaitu ardoa edatera.
10. Bere amak indabak jatera behartu duela esan digu Xabierrek.
Euskara itzazu esaldiok:
1. Hemos obligado a Pello a salir de casa.
2. Me obligaron a terminar todos los ejercicios.
3. Te obligamos a venir temprano.
4. Le obligaron a decir lo que no quera.
5. Pello te oblig a beber vino.
6. Han obligado a los alumnos a aprender.
7. La madre ha obligado al hijo a comer.
8. Porque nos han obligado hemos terminado el trabajo.
9. Te obligaron a estar callado.
10. Nos obligasteis a decir los nombres.
11. El padre oblig al hijo a irse a la cama.
12. Jone le oblig a ir al monte.
13. Patxi me ha obligado a comprar el libro.
14. Gurutz ha obligado a su madre a comer las manzanas.
15. Vosotros me habeis obligado a contar un cuento.

ARIKETAK (ARAZI)
Parentesian duzuna
hurrengo esaldiak.

aditz

erazlearen

sujetu

bihurtu

Ereduak
1. Errepide ertzean gelditu nintzen. (Ertzaina)
Ertzainak errepide ertzean geldiarazi ninduen.
2. Mafaldak zopa jan zuen. (ama).
Amak Mafaldari zapa janarazi zion.
3. Barre egin genuen (Txiste hura)
Txiste hark barre eragin zigun.
1. Umeak lurrean jezarri ziren. (Maisua)
2. Umeek asteburuan egindakoa kontatu zuten. (Gurasoak)
3. Negar egin genuen. (telebistako filma)
4. Atxilotuak egia esan zuen. (Poliziak)
5. Ahoz gora etzan nintzen. (Medikua)
6. Espainiako himnoa kantatzen genuen ikastetxean. (Irakasleak)
7. Bizi garen kaleari buruzko idazlana egin genuen. (Irakaslea)
8. "Atzekoz aurrera" liburua erosi dugu. (Irakaslea)
9. Ikasle batek negar egin zuen. (Maisua)
10. Barre egiten dugu. (Bean Jauna)
11. Lo egiten dut. (pastilla hauek)
12. Ikasleek berri bana prestatzen dute asteburuan. (Irakasleak)
13. Umeek ohea egiten dute goizero. (gurasoak)

eta

moldatu

ZER EGINARAZI ZIETEN? (II)

Berridatz

itzazu

esaldiok

ARAZI/ERAGIN

eta

LEHENALDIA

erabiliz:
1. Nik ez zaitut agiri hori sinatzera behartu.

Nik ez NIZUN agiri hori SINARAZI.

2. Ez duzu uste liburu hori erostera behartuko zaituztenik.
_____________________________________________________________
3. Garaiz etortzera behartuko gaituztela esan digute.
_____________________________________________________________
4. Film horretan poliziek hitz egitera behartu dute mutila.
_____________________________________________________________
5. Ez duzu umea hori egitera bultzatuko.
_____________________________________________________________
6. Kanta horrek zeure lehen amodioa ekarri dizu gogora.
_____________________________________________________________
7. Sendagileak gaixoa etxean gelditzera behartu du.
_____________________________________________________________
8. Lantegi horretatik ezer kobratu gabe alde egitera behartu dituzte.
_____________________________________________________________
9. Inork ez zaituzte tontoarena egitera behartu; zuen kabuz egin duzue.
_____________________________________________________________
10. Ez al zaitu istripu horrek gauza askotan pentsatzera bultzatu?
_____________________________________________________________
11. Psikiatrarenera joan da eta besaulkian etzatzera gonbidatu du.
_____________________________________________________________
12. Hartutako kafe horrek kaka egitera bultzatu gaitu.
_____________________________________________________________

ZER GEHIAGO EGINARAZIKO DIDATE!

Irakur itzazu arretaz ondoko testu hauek eta bete itzazu bertan
dauden hutsuneak behar den aditz laguntzailea jarriz. Azkenik, azal ezazu
non gertatu diren:
Irakasleak erosARAZI _____________ arropa erosoaz
heldu ziren. Irakasleak, hasteko, berotze-ariketak egiten jarri
zituen eta, horretarako, aretoari bueltak ematen korrika
ERAGIN
___________. Egia esan, izerdia botARAZI
___________ gogotik! Horren ondoren, lurrean etzanARAZI
__________ eta abdominalak eginARAZI __________. Jone
oso nekatu zen eta, gehiago ezin zuela adierazi zionean,
aldageletara joanARAZI ____________. Berri horrek izugarri
poztu zuen eta poztasunez salto ERAGIN_________________.

Non gertatu zen?

______________

Non gertatu zen?

______________

Hasteko, irakasleak aulkietatik altxARAZI ___________ joko

bat egin behar dugula esanez. Jokoa baino, tortura izan dela uste
dut; izan ere, ondoko gelara joanARAZI ___________ eta beste
ikasleen aurrean oihu ERAGIN ___________. Hori gutxi balitz,
gelara itzuli eta eutanasiari buruzko idazlana eginARAZI
______________. Bukatzean, etxean egindako ariketak eman
dizkiot zuzentzeko eta, gaizki egin ditudanez gero, guzti-guztiak
errepikARAZI ____________. Gainera, biharko ARAZI buruz
ikasARAZIko ___________ esan dit. Horrek negar ERAGIN
_____________.

Heldu zinenean, euskaraz galdetu zenion nora jo behar

zenuen. Euskaraz ez zekiela eta, gaztelaniaz hitz ERAGIN
___________.
Bost minutuz itxaron ondoren, 3. solairura
joanARAZI ____________ paper bat jasotzera. Hori jasota,
bertan beteARAZI ____________ eta beheko solairura
itzulARAZI ____________. Buelta gehiagorik eman beharko ez
zenuela uste zenuenean, bulegariak 30 euro ordaindu behar
zenituela adierazi zizun. Horrek erabat haserrARAZI
_____________, une horretan dirurik ez baitzenuen eta
bankura joan behar izan baitzenuen.

Non gertatu zen?

______________