ATIKSULARIN ARITILMASI

NDEKLER:
1.
2.
3.
4.
5.

ATIKSU ARITIMININ AMACI ve KAPSAMI

FZKSEL ARITMA SSTEMLER
KMYASAL ARITMA SSTEMLER
ETL SEKTRLERDE YAPILAN JAR TESTLER
AKTF AMUR SSTEM

FZKO-KMYASAL ARITMA SSTEMLER

1.

ATIKSU ARITIMININ AMACI ve KAPSAMI

Atksu artm eitli kullanmlar sonucu oluan atk sularn dearj edildikleri alc ortamn fiziksel,
kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik zelliklerini deitirmeyecek hale getirmek iin uygulanan
fiziksel,, kimyasal ve biyolojik proseslerin birini ya da bir kan kapsamaktadr. Atk su iindeki
kirleticilerin uzaklatrlmas amac ile atk su karakterine gre eitli artma yntemleri kullanlr.
Bunlar;

Atk sudaki yzen ve ken kat maddelerin uzaklatrlmas ilemlerini kapsayan FZKSEL
ARITMA SSTEMLER.

Organik maddelerin ve metallarin gideriminde kullanlan BYOLOJK ve/veya KMYASAL

ARITMA sistemleri.

Biyolojik ve kimyasal artmada giderilemeyen kirleticilerin uzaklatrlmasnda kullanlan

LER ARITMA SSTEMLER.

2.

FZKSEL ARITMA SSTEMLER

Fiziksel artma sistemleri atk sudaki yzen ve kebilen kat maddelerin uzaklatrlmas amacyla
uygulanr. Fiziksel artma sistemlerini ksaca inceleyelim.

Izgaralar: Atk su iindeki kat maddelerin pompa, vb. tesisata zarar vermemesi iin bu
maddeleri sudan ayrmak bylece dier artma nitelerine gelecek yk hafifletmek amac ile
kullanlr. Kaba zgaralar yatay ile 30 - 60, ince zgaralar yatay ile 60 - 80 a yapacak ekilde
yerletirilirler. ubuk aral, kaba zgaralarda 4 cm den byk, ince zgaralarda 1,5 - 3.0 cm
arasndadr. Izgaraya yaklaan kanalda hz 0.5 m/sn dk olmamal, zgara ubuklar arasndaki hz
1.0 m/sn yi amamaldr. Izgaralarn korozyona dayankl malzemeden yaplmas gerekir. Temizleme
yntemlerine gre elle temizlenen veya mekanik olarak temizlenen zgaralar olarak iki gruba ayrlr.
Mekanik zgaralar dz veya dairesel tipte yaplabilir. alma sistemleri manuel veya otomatik olarak
devreye girip kma eklindedir.

Elekler: Atk su iindeki kat paralarn tutulmas suretiyle artma tesisindeki pompa vb.
mekanik tehizat korumak ve artma tesisinin ykn azaltmak amacyla kullanlrlar. Sabit veya
dner tipte yaplabilirler. Sabit elein almas srasnda tutulan kat tanecikler, yzeyden akan
suyun itkisinden ve arlk kuvvetlerinden yararlanarak elek yzeyinin alt ucundan p oluuna
dklr. Bu nedenle sabit elekte hareket eden paralar ve enerji gereksinmesi yoktur. Dnen elekler
ise tambur biiminde dzenlenir ve motor - redktr grubu tarafndan dndrlr.

Kum Tutucular: Atk suda bulunan kum, akl gibi kolayca kebilen maddeler pompalarn
anmasna, kanallar, borular, keltme havuzlarnda tkanmalara neden olacandan, tesis giriinde
kum tutucular vastasyla sudan uzaklatrlrlar.


Dengeleme havuzlar: Atk sularn debi ve kalite ynnden dengelenmesini salar. Kimyasal
artma sistemlerinden nce farkl zamanlarda, farkl miktarlarda ve farkl zelliklerde gelen atk
sularn dengelenerek homojen olarak sistemlere iletilmesini salar.
Yzdrme: Atk suda bulunan ya ve gresin sudan ayrlmas amacyla kullanlr. Yzdrme ilemi,
basit ya tutucular, znm hava yzdrmesi, dispers hava yzdrmesi veya vakum yzdrmesi
yntemleriyle yaplr. Basit ya tutucularda atk suyun uygun srelerde bekletilmesiyle, sudan daha
kk younlua sahip partikllerin younluk farkna bal olarak yzeyde toplanmas salanr. st
tabakalarda biriken yalarn zaman zaman syrlarak uzaklatrlmas gerekir. Dier sistemlerde atk
su iine hava kabarcklarnn yollanarak, askda kalan partikllerin kabarck yzeyine yapmas
sonucu younluklar azaltlarak su yzeyinde toplanmas salanr.

keltme Havuzlar: Atk suda bulunan kebilir maddelerin yerekimi etkisi ile keltilerek,
atk su akmndan ayrld ilemdir. ktrme ilemi kullanm amacna gre aadaki uygulamalar
ierir.

n keltme Havuzlar: Kendiliinden kebilir kat maddelerin ktrlmesi I amacyla

yaplr.

Kimyasal keltme Havuzlan: Kimyasal floklarn ktrlmesini temin etmek amacyla

yaplr.
keltme havuzlar dikdrtgen veya dairesel planl olarak yaplr. keltme havuzlarnda 4 ana blge
mevcuttur. Bunlar giri yaps, k yaps, amur blmesi, kelme blmesidir.
3. KMYASAL ARITMA SSTEMLER
Kimyasal artmann amac, suda znm halde bulunan kirleticilerin kimyasal reaksiyonlarla
znrl dk bileiklere dntrlmesi ya da kolloidal ve askdaki maddelerin yumaklar
oluturarak keltilmesi suretiyle giderilmesidir. Kimyasal artma imesuyu artmnda ve endstriyel
atk su artmnda kullanlr. Kimyasal artma sistemleri olarak kullanlan NTRALZASYON ve
KOAGLASYON-FLOKLASYON prosesleri aada aklanmtr.

NTRALZASYON : Asidik ve bazik karakterdeki Endstriyel atk sularn. pH deerinin

ayarlanmas ilemidir. Atk suyun pH deerinin ayarlanmas; atk suyun alc ortama dearj
standartlarnn salanmas, biyolojik artma ncesinde (bakteriyel faliyetler belirli pH deerlerinde
gerekletiinden) uygun pH deerinin salanmas, kimyasal ktrme ileminde. Reaksiyonlarn
gerekleecei uygun pH deerinin salanmas bakmndan gereklidir.

KOAGLASYON-FLOKLASYON (Hzl-Kartrma - Yumaklatrma)

Koaglasyon ve floklasyon prosesleri imesuyu artmnda ve atk su artmnda kullanlr. Bu

proseslerin amac kolloidlerin ktrlerek sudan uzaklatrlmasdr. Kaglasyon-Floklasyon
prosesi ile ktrlebilecek kolloidlerin ap 1 mikron ile 1 milimikron arasnda deiir. Suyun
iindeki askda maddelerin ou kolloidal yapdadr. Buda bulanklk ve rengin sebebidir. Kolloidal
maddeler negatif yk tarlar. Bu yzden demir, alminyum gibi deerli metal tuzlar kullanlarak
koagle edilirler. Bu ilem kutupsal ekimle gerekleir.

Sularn kimyasal koaglasyonu eitli amalar iin yaplr.

Organik ve inorganik bulankln giderilmesi
Renk giderimi
Bakteri ve patojen giderimi
Alg ve organizmalarn giderimi
Koku ve tad yapc maddelerin giderilmesi
Fosfat giderimi
Biyolojik Oksijen ihtiyac ve Kimyasal Oksijen ihtiyac parametrelerinin giderilmesi y Askda kat
madde giderimi
Metal giderimi
3.1. SUDAK PARTKLLERN SINIFLANDIRILMASI
Suyun iindeki maddeler boyutlarna gre 3 e ayrlr.

Askda maddeler

Kolloidal maddeler

znm maddeler

1 mikron ila 1 milimikron arasndaki partikller kolloidal olarak adlandrlr. rnek olarak 1 mikron
apndaki partikl normalde 1 mm/saat hzla ker, 0,01 mikron apndaki partikln 1 mm kmesi
iin 1 yl gereklidir. Kolloidler atomlar ve kk molekllerden iridir ve normal filtrelerde
tutulamazlar. Sudaki yaylmalarna gre iki tip kolloid vardr. Bunlar;

Hidrofilik kolloidler (su sever)

Hidrofobik kolloidler (su sevmeyen)

3.2. KOAGLASYON PROSES

Atk su artmnda, kolloidal maddelerle ask halindeki, ok kk taneciklerin kelmesini
kolaylatrmak iin suya ilave edilen kimyasal maddelere koaglant (phtlatrc) denilmektedir.
Koaglasyon prosesi ise koaglantlarn atk suya ilave ediliini takiben hzl bir ekilde atk suya
kartrlmalar ve atk suyun bnyesindeki kolloidal ve askda kat maddelerle birleerek flok
oluturmaya hazr hale gelmesi ilemidir. Askda maddeler ve kolloidler ok uzun bekletme sresi
olmadan atk sudan ayrlamazlar.
Koaglant ilavesi ile bu sre ok azaltlr. Askda maddeler znebilir organikler ise biyolojik
artmayla giderilebilir. Ancak znmeyen organik madde miktar ykseksek kimyasal koaglasyon
uygulamak daha ekonomik ve uygundur.

Koaglasyon prosesinde ama;

Kolloidin zeta potansiyelini drmek ve

Kolloidin negatif yknn ntralize edilmesidir.

Koaglasyon pratikte atk suya ilave edilen koaglantn hzl bir ekilde atk suya kartrlmas
ilemidir.
3.3. FLOKLASYON PROSES
Floklasyon prosesi (yumaklatrma) atk suyun yava ve uygun ekilde bir sre kartrlarak kk
tane ve phtlarn bymesi, birbiriyle birlemesi, yumaklamas ve bylece kolayca kebilecek
floklarn (yumaklar) meydana gelmesi ilemidir. Oluan bu floklar bir sonraki proses olan ktrme
kademesinde kerek atk sudan ayrlrlar.
Floklarn irilemesi yardmc koaglantlar kullanlarak arttrlr. Bunlarn en nemlisi
Polielektrolitlerdir. Floksyon pratikte flok oluumunu salamak iin yaplan yava kartrma
ilemidir.
Floklasyon prosesini etkileyen faktrler aadadr.

Atk suyun kalitesi

Atk sudaki askda kat madde, kolloid ve dier kirleticilerin miktar

pH deeri

Koaglasyon ve floklasyon blmlerindeki bekletme sresi, kartrma tipi, ktrme

blmnn zellikleri.

Suyun scakl

Alkalinite

Sudaki iyonlarn zellikleri

Koaglantn tipi ve dozaj

3.4. KOAGLASYON ve FLOKLASYONUN TEORS

Kolloidlerin su ortamn seven (hidrofilik) ve su ortamn sevmeyen (hidrofobik) olmak zere ikiye
ayrldn belirtmitik. Hidrofilik tanelerin suya kar olan bu sevgileri, tanenin zerindeki -OH, COOH ve -NH2 gibi polar gruplarnn bulunmasndan ileri gelmektedir. Elektrik yknn bir mahalde
toplanmas sebebiyle bu polar gruplar bir elektrik dipoluna sahiptirler. Bu gruplar suda erirler,
dolaysyla da etraflarndaki suyu ekip zerlerinde tutarlar ve bylece etraflarnda salam bir su
klf meydana getirirler. Taneyi saran bu su zarfna hidrasyon suyu veya zarf suyu denir. Byle bir
tane, etrafndaki su zarf ile beraber, tek bir paraym gibi hareket etmekte ve bylece bu tane-su
zarf birleik cisminin hareketi bamsz, yalnz ve homojen bir tanenin hareketine benzemektedir.

Hidrofobik kolloidal taneler suya karbir ballk gstermezler; bu sebepten de etraflarnda onlar
saran ve onlarla beraber hareket eden bir su zarf meydana gelmez. Genellikle, organik kolloidler
hidrofilik, inorganik kolloidler ise hidrofobik cinstendir. Kolloidin etrafndaki zarf suyunun bittii
noktaya kesilme plan denir. Kolloid taneler elektriki zelliklere sahiptir ki bu zellikler onlarn
hareket tarzlarna byk lde tesir eder. Tane yzeyi zerinde bulunan elektrik ykleri, arada bir
elektrostatik alan meydana getirir. Kolloidal sistemin stabilitesini temin eden esas faktr bu
elektrostatik alandr. Tane yzeyindeki bu yklere ANA YK denir. Kolloidal tane zerindeki
ana yk atk suda bulunan aksi ykteki iyonlar kendine eker. Eer tanenin ana yk fazla ise,
etraftan olduka bol miktarda aksi iaretli iyon eker ve bylece tane youn bir kart iyonlar
tabakas ile kaplanm olur. Bylece tanenin elektrik yk ksmen dengelenir, yani ntr hale yaklar.
Bu, ilk ve youn, kart iyonlar tabakasna Sabit tabaka i veya Stern tabakas denir. Stern
tabakas da gene ayn cinsten fakat, daha az saydaki iyonlarn tekil ettii az youn bir tabaka ile
evrilir. Bu ikinci kart iyonlar tabakasna da Dank tabaka veya Gouy tabakas denir.
Gouy tabakasndaki iyon konsantrasyonu stern tabakasna bitiik olan ksmdan fazla, atk su
kitlesiyle birletii yerde ise azdr, bununla birlikte Stern ve Gouy tabakalar iinde de, gayet az
sayda ana yk tekil eden iyonlardan da bulunmaktadr. Stern ve Gouy tabakalarnn her ikisine
birden ift tabaka denilir. Daha nce bahsetmi olduumuz, kesilme plannn zerindeki
npotansiyele zeta potansiyeli denir. Kolloidal tanenin gsterii elektrokinetik zellikler ounlukla
zeta potansiyeline baldr. Bu yzden zeta potansiyeli ok nemlidir. Hidrofobik kolloidal tanelerde,
kesilme plan sabit tabaka d yzeyine ok yakndr.
Hidrofilik kolloidal tanelerde ise kesilme plan zarf suyu d yz zerine gelmektedir. Hidrofobik bir
sistemdeki itme kuvvetleri ise sadece zeta potansiyelinden meydana gelmektedir. Taneler
zerindeki zeta potansiyelleri yksek ise birbirlerini kuvvetle iterler. Hidrofilik tanelerin dengesi ise
sadece zeta potansiyeline bal deildir; bu taneleri saran zarf suyu tanelerin birlemesine kar
elastik bir barikat etkisi yapmaktadr. Koaglasyon-floklasyon prosesinin gereklemesi iin itme
kuvvetlerinin yani zeta potansiyelinin drlmesi gerekir. Bu ilem iki ekilde yaplabilir.

pH ayarlanmas ile

Atk suya ters ykl iyonlarn ilavesi ile

Kolloidlerin pH deeri ayarland zaman kolloidal tane zerindeki zeta potansiyeli dmektedir. Zeta
potansiyeli kolloid sisteme ters ykl yonlar vermek suretiyle de indirilir. Atk suya sonradan ters
ykl iyonlar ilave edilmesi sabit (Stern) tabaka ve dank (Gouy) tabaka zerindeki iyon miktarn
birdenbire arttrr ve bunun sonucu olarak zeta potansiyeli der. Hidrofilik kolloidlerin dengesi
sadece zeta potansiyeline dayanmaz, zarf suyuna da dayanr, zarf suyu tabakas, suya yksek
konsantrasyonda tuz ilave edilerek kltlebilir.
Zarf suyu iinde kalm kolloidal bir protein tanesinin
ematik grn.

Negatif ana ykl bir kolloidal tane etrafndaki ift tabakann ematik grn

3.5. KMYASAL ARITMADA KULLANILAN KMYASAL MADDELER

Kimyasal artma ilemini gerekletirmek amacyla deiik kimyasal maddeler kullanlabilir. Kimyasal
ktrme ilemiyle artlm su elde ederken toplam askda kat maddede % 80-90, BO5
parametresinde % 40-70, KO parametresinde % 30-60 giderim salanabilir. Kimyasal artmada en
ok kullanlan kimyasal maddeler aada verilmitir.

KMYASAL

FORML

ALUM
DEMR SLFAT (FERROUS)
KRE
DEMR KLORR
DEMR SLFAT (FERRC)
POLELEKTROLTLER

AL2 (SO4) 3. 18H20

FeS04, 7H20
Ca (OH) 2
FeCI3
Fe2 (SO4) 3
Naturel - Sentetik

eitli kimyasal ktrcler ile ilgili bilgiler aada verilmitir.

Demir Tuzlar: Demir tuzlar atk su artmnda ok sk olarak kullanlr. Demir klorr likit ve kat
olarak satn alnabilir. Demir klorr sebebiyle oluan kelti Demir hidroksittir. (FeOH) 3
Demir slfat daha ekonomik bir kimyasaldr ve atk su artmnda youn olarak kullanlr.

Alminyum Tuzlar: Alminyum slfat (Alum) en ska kullanlan kimyasaldr. Demir tuzlar kadar
verimi yksek deildir. Alminyum hidroksit floklar daha az youndur ve demir tuzlarna gre
kmesi yavatr. ktrme havuzunda daha uzun bekletme sreleri gerekir.
Kalsiyum Tuzlar: Kalsiyum hidroksit Ca(OH)2 hem pH deeri iin hemde koagiilant olarak
kullanlabilir.
Dier Kimyasal Maddeler: Slfrik asit (H2 S04) ve hidroklorit asit (HCI) pH deerini drmek iin
kullanlr. Kostik (NaOH) hem pH deerini ykseltmek iin TRullaniTirT hemde baz atksularda
pTielektrolitten nce koaglant grevi grr.
Polielektrolitler: Polielektrolitler naturel ve sentetik olmak zere ikiye ayrlr. Naturel
polielektrolitler biyolojik orijinlidir ve niasta rnlerinden veya sellozdan elde edilir. Sentetik
polielektrolitler ise yklerine gre snflandrlr, negatif, pozitif ve ntr olma durumlarna gre
Anyonik, Katyonik ve non-ionik olarak adlandrlrlar. Polielektrolitler partikller arasndaki balar
bytrler ve iri floklar olumasn salarlar. ki veya daha fazla partikl polielektrolit balarna
tutunarak kpr olutururlar. Bu kpr ayn ekilde oluan dier kprlerle birleir. Bylece floklar
irileir ve keltme ileminde daha kolay giderilirler. Kimyasal atk su artma tesislerinde polimer
kullanm zellikle son 15 ylda ok nemli boyutlara ulamtr. Polielektrolit kovalent balarla bir
araya gelmi birbirini tekrar eden kimyasal niteler (manomer niteler) serisinden oluan bir
kimyasal yapya sahiptir. Pozitif ykl katyonik polimerler dorudan koaglant olarak veya koaglant
yardmcs olarak kullanlabilir. Bu tip polielektrolitler ayn zamanda filtrasyon yardmc malzemesi ve
amur susuzlatrmada kimyasal artlandrc olarak kullanlr. Yksz olan non-ionic ve negatif ykl
olan anionic polimerler koaglant yardmcs, filtrasyon yardmcs ve amuru artlandrmada
kullanlr.
3.6 KOAGLASYON-FLOKLASYON ve KTMREDE NTELERNN DZAYNI
Kimyasal artma prosesinde ilk adm koaglasyondur (Hzl kartrma), ikinci adm floklasyondur
(Yava kartrma), son adm ise ktrmedir.
Koaglasyon ileminde atk suyun iine kimyasal madde ilave edilir ve mekanik bir hzl kartrc
vastasyla kartrlr. Hzl kartrmann amac kimyasal maddelerin, flok miktarn arttrmak iin atk
suyun iinde homojen olarak yaylmasn salamaktr. Bekletme sresi ve hz gradyan hzl kartrma
nitesinin dizayn iin nemli parametrelerdir. Hzl kartrmada kartrcnn devri 100 Devir/dakika
civarnda olmaldr. Bekletme sresi 30 saniye ile 5 dakika arasnda seilebilir.
Hzl kartrma tanknda kimyasal madde ilave edilen atk su floklasyon tankna alnr. Floklasyon
yava kartrma ilemidir. Bu blmde kolloidler kimyasallarla birleir ve kme hz yksek floklar
oluturur. Bekletme sresi 15 ila 45 dakika arasnda deiebilir. Oluan floklarn boyutu kme ilemi
iin belirleyici faktrdr. Bu yzden oluan floklarn krlmasnn nlenmesi nemlidir. Floklasyon
blmnde kartrc hz 20 -40 Devir/dakika arasnda seilebilir. Atk suyun ak hz 0.9 - 1.5
metre/dakika olmaldr. Floklar olutuktan sonra, yava kartrma tankndan ktrme tankna
geerler. Yava kartrma blmnden ktrme blmne boru veya kanal vastasyla geen atk
suyun iindeki floklar kerek atk sudan ayrlrlar, iki blm aras gei uygun bir ekilde dizayn
edilmeli ve floklarn krlmas, boruda kelmesi nlenmelidir. Gei hz 0.15 - 0.3 metre/saniye

arasnda olmaldr. ktrme havuzlarnda 2 - 4 saat aras bekletme sreleri yeterlidir. ktrme
havuzunda ken floklar amur olutururlar, amurun kolay kmesini salamak ve biriktirmek iin
ktrme tanklarnn ali ksm konik olarak dizayn edilir. Biriken amur, amur pompas vastasyla
alnrken artlm su savaklanarak keltme blmn terk eder. Koaglasyon, floklasyon ve
ktrme havuzlar
t = V/Q forml esas alnarak dizayn edilirler, t : Bekletme sresi V = Hacim Q = Atk su debisini
gsterir. Kimyasal artma sistemi srekli dizayn edilebilecei gibi sz konusu btn proseslerin tek
bir blmde gerekletirilecei kesikli sistemler dizayn etmekle mmkndr.

4. ETL SEKTRLERDE YAPILAN JAR TESTLER

4.1.) ALUMNYUM RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST

ATIKSU ANALZ RAPORU

Rapor No

: 23.05.001

Tarih

: 23.05.2012

Firma smi

: ALUMNYUM TESS JAR TEST

Numune Geli Tarihi

: 23.05.2012

Analiz Biti Tarihi

: 23.05.2012

Parametreler
JAR TEST
(1. jar testi)
JAR TEST
(2. jar testi)
JAR TEST
(3. jar testi)

KO

Birim

269

mg/lt

265

mg/lt

272

mg/lt

Resim Laboratuar almas sonucu

1.NUMUNE
Kullanlan kimyasallar

2. NUMUNE

3. NUMUNE

1) % letmeye ait asidik su

2) % letmeye ait bazik su
3) BARYUM KLORR
4) %0,2lik zeltisi anyonik polielektrolit

Hamsu PH= 9.25

1. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=9.25) atksu iin nce 100 ml asidik
su ile ph=3.9 (0.17 gr baryum klorr), 60 ml bazik su ile PH=6,45, 0,5 ml polielektrolit zeltisi
kullanlarak elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur.)
2. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=9.25) atksu iin nce 100 ml
asidik su ile ph=4, 70 ml NaOH ile PH=10.5, 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde edilmitir.
(Uygun bir kme olmutur.)
3. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=9.25) atksu iin 100 ml asidik su
ve 0,1 ml Fusilid ile ph=3, 100 ml bazik su ile ph 7.15, 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde

edilmitir. (Uygun bir kme olmutur.) Suyun st faznda bulanklk yoktur. Berrak bir st faz
olumutur.
NOT: Kimyasal Oksijen htiyac analizi baryum klorrn etkisini grmek iin 3 analiz biden yaplmtr.
Sonu: Firmamz tarafndan yaplan kimyasal artma sonucu % 35luk amur olumutur.

Not: Bu analiz firmann artma tesisinin genel durumunu grmek iin yaplmtr hibir yasal
ykmll yoktur.

4.1.2 ) TEKSTL RNLER RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST

ATIKSU ANALZ RAPORU
Rapor No

: 001

Tarih

: 19.10.2012

Firma smi

: TEKSTL ATIK SUYU JAR TEST

Numune Geli Tarihi

: 18.10.2012

Analiz Biti Tarihi

: 19.10.201

Resim Laboratuar almas sonucu

1.NUMUNE

2.NUMUNE

3. HAMSU

Kullanlan kimyasallar
1) FUSLD 4900
2) %0,2lik zeltisi anyonik polielektrolit
Hamsu PH= 7,8
Yaplan jar testlerinde;

1. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde;

400 ml atksu iin 0,1ml Organik Polimer

1000 ml iin

X= 0,25 ml Organik Polimer Kullanlmtr.

1 lt atksu iin 0,25 ml org. Polimer kullanldysa
1000 lt

x
X= 250 ml Organik Polimer Kullanlmtr.

1 ton atksu iin 0,25 ml org. Polimer kullanldysa

1000 ton

X= 250 lt/gn Organik Polimer Kullanlmtr.

Organik polimerin litre birim fiyat yaklak 1.5 TLdir. (dviz kuruna gre deikendir)
250 kg x1.5 TL= 375 TL/Gn max. organik polimer kullanm ile
375 TL + polielektrolit 15 TL/Gn= 390 TL/Gn
NOT: 2. Teste %50 pollimer kullanlmtr.
125x1.5 TL = 187,5 TL + Polielektrolit 15 TL/Gn = 202,5 TL/Gn Minimum kimyasal maliyeti
ngrlmektedir.
Sonu: Firmamz tarafndan yaplan kimyasal artma sonucu % 5lik amur olumutur.
Kimyasal artma yaplmas uygun gibi grnyor.
NOT: Her zaman en iyi sonu sahada uygulama yaplarak grlmektedir. Kimyasal artma
kartrclarnn ve dozlama sistemlerinin verimi kimyasal sarfiyatn uygulamada etkilemektedir.
Not: Bu analiz firmann artma tesisinin genel durumunu grmek iin yaplmtr hibir yasal
ykmll yoktur.

4.1.3 ) TEKSTL RNLER RETM TESS ATIK SUYU RENK GDERM JAR TEST

1. ARITILABLRLK ALIMASI
14.04.2011 tarihinde atksu artma tesisinin biyolojik kndan alnan atksu numunesine ait
karakterizasyon ve artlabilirlik almas gerekletirilmitir.
almann amac;
Biyolojik artma knda suyun rengini alarak renk ve KO giderimi yaplarak dearj suyunun
kalitesini arttrmak ve Su Kirlilii Kontrol Ynetmeliinde istenmi olunan snr deerlerini
salamak.
Alnan atksu numunesinde eitli dozajlar ve kimyasal kombinasyonlar ile birlikte
denendikten sonra standart laboratuar testlerine gre KO ve renk lmleri yaplm, o gne ait
atksu artma tesisi giri ve k KOleri de llerek denemeler iin balang noktas
oluturulmutur.
Tablo 1 Atksu Kirletici Parametre zellikleri

Parametre

Birim

Deer

m3/gn

900

pH

7,2

KOI

mg/lt

468

Renk

Pt-Co

>550

Atksu Debisi

Hazrlanm olan Jar Testi setinde iki eit kimyasal kullanlmtr. Birinci numunede sadece
renk giderici kimyasal kullanlm, dier numunede ise renk giderici kimyasala ek olarak KOI
parametresi ve sudaki kolloidal taneciklerin toplanmasn salamak amal bir kimyasal eidi
denenmitir. Yaplan denemeler ncelikle yksek dozaj ile balanarak; farkl kimyasallarn sinerjisi ile
optimum dozaj ve en iyi verim elde edilmesi ile sonlandrlmtr. Tm denemeler; Biyolojik Artma
knda suyun pH deerinin 7.00 7.25 eklinde geldiinden asit ilavesinde bulunulmamtr. Birinci
numunede sadece renk giderim kimyasal kullanlmas sonucu elde edilen deerimiz aada
belirtildii gibidir.

Giri Suyu

Kimyasal Artma Sonras

Tablo 2 Optimum Kimyasal Dozaj

Kimyasal Malzeme
Renk Giderici Kimyasal

Sarfiyat Miktar
80 mg/L

Polielektrolit (%0,1lik zelti)

1 ml/L

Tablo 3 k Suyu Parametreleri

Parametre

Birim

Deer

KOI

mg/lt

250

Renk

Pt-Co

202

kinci numunede hem renk giderim kimyasal hem de KOI parametresi ve sudaki kolloidal
taneciklerin toplanmasn salamak amal bir kimyasal kullanlm olup elde edilen deerimiz
aada belirtildii gibidir.

Tablo 2 Optimum Kimyasal Dozaj

Kimyasal Malzeme

Sarfiyat Miktar

Renk Giderici Kimyasal

80 mg/L

KOI ve koloidal giderici

60 mg/L

Polielektrolit

1 ml

Tablo 3 k Suyu Parametreleri

Parametre

Birim

Deer

KOI

mg/lt

185

Renk

Pt-Co

136

2. SONU
Kompozit atksu numuneleri ile yaplan laboratuar almalar sonucunda resimlerde grlen
sonular elde edilmitir. Biyolojik artma knda yaplan denemelerde farkl kimyasallar ile farkl
denemeler yaplm ve son keltim srasnda katyonik polielektrolitlerin daha fazla verimli olduu
gzlenmitir. Kimyasal artma sonucunda ortalama KO gideriminin %50 - %70 oranlarnda, renk ve
AKM gideriminin ise %90 oranlarnda olduu grlmtr. Oluan amur miktarnn ise 200 ml atksu
da ortalama 10 ml amur olutuu gzlemlenmitir. Organik koaglant, renk giderici ve floklasyon
iin katyonik polimer olmak zere kimyasal artma olarak 3 rn ile allm olup harcanan
kimyasallarn net dozaj miktarlar saha koullarnda belirginleecektir.
Tm bu etkenler gz nne alnarak, proje konusu mevcut biyolojik tesise yaplacak olan kimyasal
artma nitesinin hem dearj kalitesini artraca hem de renk parametresi konusunda baarl
olaca aikardr.

4.1.4 ) BOYA RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST

1.DENEY
500 ml atksu behere numune alnd. pH= 7,4 lld.
a) pH= 4,5-5e drlene kadar FeCl3 ekleniyor. (Toplam 1ml verildi.)
b) Sonra pH=7-7,5 olana kadar kostik ilave edilecek. (Toplam 3 ml verildi.)
c) Son aamada pH=7,5 te Anyonik Polielektrolit verildi. (Toplam 0,5 ml verildi)
d) 15 Dakkika sonunda %10 lik amur olutu.

0,5lt

1 ml

20000lt Xfecl3ml

0,5lt

X fecl3= 21 lt Demirklorr tketimi.

3 ml

20000lt xNaOH ml

X fecl3= 4,5 lt NaOH ( Sv Kostik %40lk) tketimi.

20 Ton iin (Artmann Tam kapasite altrlmas durumunda harcanan kimyasl miktar) ;

Demir 3 Klorr = 21 Litre

Kostik= 4,5 Litre

Polielektrolit= 120 gr lt tketildi.

(% 0.1 Polielektrolit kullanlacak.)

(% 10 Demir 3 Klorr kullanlacak.)
(% 40 Kostik Soda kullanlr.)

LABORATUAR ALIMASI SONULARI

Alm olduumuz atk su numunesi ile ilgili laboratuar almalar tamamlam ve aada verilen
sonular elde edilmitir. Atk su renk, bulanklk ve KO giderimi iin Demir 3 Klorr, NaOH ve
Polielektrolit adl kimyasal rn kullanlmtr. Laboratuar ortammzdaki atksu miktarmz 500 ml
ve pH= 7,4 lk etapta atksuya pH 4,5-5 olana kadar Demir 3 Klorr kullanlmaktadr. Toplam 1 ml
Fecl3 eklenmitir. Daha sonra NaOH pH deeri 7,5 olacak ekilde NaOH (kostik) kullanlmtr.
Toplam 3 ml kostik eklenmitir. Son aamada polielektrolit kullanarak daha verimli floklama
salanr. Artlan atksuyun pH deeri olmas gereken standartlar arasndadr.
ARITMA TESS AIKLAMA RAPORU
Atksu artma tesisi retim proseslerinden ve evsel nitelikli kullanmlardan kaynaklanan 25 m3/gn
debisindeki atksular kimyasal ve biyolojik artma prensibine gre alarak artabilecek kapasiteye
sahiptir.
Atksu artma sistemi ksaca; dengeleme havuzunda bulunan atksular amandra alt seviye ulaana
kadar veya panodan kontroll olarak kimyasal artma tankna verilmektedir. Dengeleme havuzundan
kimyasal artma tankna gelen atksu ilk nce 1. hzl kartrma tankna gelmektedir. Burada
kimyasal olarak ilk, pH 4,5-5e dene kadar Demir 3 Klorr pH kontroll olarak dozlanmaktadr.
1.Hzl kartrma tankndan atksu 2. hzl karttrma tankna geer ev burada pH kontroll olarak
kostik (NaOH) verilerek ph=7.5 getirilir.
2.Hzl kartrma tankndan yava kartrma tankna geen atksuya %0,1 hazrlanm polielektrolik
zeltisi dozajlanarak istenilen floklama elde edilir.
Kimyasal ktrme tanknn st fazndaki artlm atksu biyolojik havalandrma havuzuna kendi
cazibesi ile gemektedir. Floklama sonucu ken amur kimyasal ktrme tankndan vana
kontroll olarak amur kurutma tankna gnderilir.
Biyolojik havalandrma havuzunda atksu, amandra st seviye ulaana kadar havalanmaktadr.
(Havalandrma havuzunda bakterilerin atksu ierisindeki ntrientleri besin olarak deerlendirilmesi
esasna dayanmaktadr).
amandra st seviyeyi grmesi ile birlikte havalandrma nitesinde blover kapanmakta ve nite 2
saat dinlenme safhasna gemektedir. 2 Saat dinlenme aamasndan sonra belirlenen havalandrma
havuzu amandra alt seviyesine ulaana kadar artlm su alc ortama dearj edilmektedir.

4.1.5-) PEYNR ALTI SUYU RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST
ATIKSU ANALZ RAPORU

Rapor No

: 30.07.001

Tarih

: 30.07.2012

Firma smi

: PEYNR ALTI SUYU JAR TEST

Numune Geli Tarihi

: 27.07.2012

Analiz Biti Tarihi

: 30.07.2012

Resim Laboratuar almas sonucu

HAMSU
Kullanlan kimyasallar

1) % 98lik Slfirik Asit

2) % 40 Demirklorr (FeCl3)
3) %47 Kostik zeltisi
4) %1lik zeltisi anyonik polielektroliz

Hamsu PH= 6.75

1. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 0,5 ml
slfirik asit ile su ile (ph=5.35), 0,7ml NaOH ile (PH=7,45), 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak
elde edilmitir. (Uygun bir kme olmamtr.)
2. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 1 ml slfirik
asit su ile (ph=4,85), 1,2ml NaOH ile PH=7,8, 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde edilmitir.
(Uygun bir kme olmamtr.)
3. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 1,5 ml
slfirik asit su ile (ph=3,55), 1,5 ml NaOH ile (PH=8,01), 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde
edilmitir. (Uygun bir kme olmamtr.)
4. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 0,5 ml
Demirklorr su ile (ph=7,05), 0,2 ml NaOH ile (PH=7,9), 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak
elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur fakat st faz berrak deildir.)
5. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 1 ml
Demirklorr ile (ph=6,55), 0,3 ml NaOH ile (PH=8,1), 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde
edilmitir. (Uygun bir kme olmutur fakat st faz berrak deildir.)
6. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 0,5 ml fusilid
organik polimer ile (ph=7,25), 0,1 ml NaOH ile (PH=7,45), 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak
elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur fakat st faz berrak deildir.)
7. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=6.75) atksu iin nce 1 ml fusilid
organik polimer ile (ph=6,98), 0,2 ml NaOH ile (PH=7,8), 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak
elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur ve st faz berrak olmutur.)

1. ANALZ

6. ANALZ

4. ANALZ

5. ANALZ

7. ANALZ

2.ANALZ

3. ANALZ

Sonu: En iyi sonu 7. Analizde verilmitir. Firmamz tarafndan yaplan kimyasal artma
sonucu % 25lik amur olumutur.
Not: Bu analiz firmann artma tesisinin genel durumunu grmek iin yaplmtr hibir yasal
ykmll yoktur.

4.1.6 ) FERMUAR KAPLAMA TESS ATIK SUYU JAR TEST

22.04.2010 tarihinde firmamza yapm olduumuz ziyaret srasnda, proje konusu olan tesis
faaliyete balamam olduundan, ayn konuda faaliyet gsteren dier bir tesisten atksu numune
alnarak atksu karakterizasyonu ve artlabilirlik almas gerekletirilmitir.

Tablo 1 Atksu Kirletici Parametre zellikleri

Parametre

Birim

Deer

m3/gn

30

pH

8,5

KOI

mg/lt

1650

BOI

mg/lt

890

AKM

mg/lt

350

Atksu Debisi

KMYASAL ARITILABLRLK ALIMASI

ORJNAL NUMUNE

pH=8,5

NUMUNE

V=400 ml

ORJNAL NUMUNE

KOI=1650 mg/lt

DENEY NO 1

1.ADIM

HIZLI KARIIM ile FeCL3 ilavesi 0,2 ml yapld PH= 4 lld

2.ADIM

HIZLI KARIM ile NaOH ilavesi 0,05 yapld pH=7,4 lld

3.ADIM

YAVA KARIIM ile Anyonik polimer ilave edildi

GZLEM

Yumaklar iri,kme hzl 10 dakikalk kme ilemi sonunda amur miktar 40 ml

ANALZ st Fazdan alnan numunede KOI= 1250 mg/lt

DENEY NO 2

1.ADIM

HIZLI KARIIM ile FeCL3 ilavesi 0,1 ml yapld PH= 5 lld

2.ADIM

HIZLI KARIM ile NaOH ilavesi 0,05 yapld pH=7,7 lld

3.ADIM

YAVA KARIIM ile Anyonik polimer ilave edildi

GZLEM
Yumaklar 1 nolu deneye gre daha iri, kme hzl 10 dakikalk kme ilemi
sonunda amur miktar 30 ml
ANALZ st Fazdan alnan numunede KOI yaplmad

DENEY NO 3

1.ADIM

HIZLI KARIIM ile NaOH ilavesi 0,1 ml yapld PH= 10 lld

2.ADIM

HIZLI KARIM ile FeCl3 ilavesi 0,1bml yapld pH=7,5 lld

3.ADIM

YAVA KARIIM ile 0,1 ml Anyonik polimer ilave edildi

GZLEM
Yumaklar 1 ve 2 nolu deneylere gre daha iri,kme hzl 10 dakikalk kme ilemi
sonunda amur miktar 25 ml
ANALZ st Fazdan alnan numunede KOI=1155 mg/lt

1-2-3 NOLU DENEYLER YUMAK OLUMU

3.NOLU DENEY YUMAK KMES

SONU DEERLENDRME
Artlabilirlik almas sonucu 3 nolu deneysel yntem uygulanarak artma ilemleri
yaplmas uygun olacaktr.Kimyasal madde tketimleri minumumda tutulmutur,bylelikle
amur miktar azaltlmtr.Uygulamada pH aralklar deitirilerek verim dahada artrlabilir
ancak KOI deerinin 1000-1200 mg/lt mertebesine indirilmesi yeterlidir.

KULLANILACAK KMYASAL MADDE VE MKTARLARI

DEMR 3 KLRR

%42 LK

100 KG

SODYUM HDROKST

%48 LK

200 KG

ANYONK POLELEKTROLT

GRANL

25 KG

4.1.7 ) METAL KAPLAMA TESS ATIK SUYU JAR TEST

1.DENEY
500 ml atksu behere numune alnd. pH= 10.8 lld.

a) pH= 4,5-5e drlene kadar FeCl3 ekleniyor. (Toplam 7ml verildi.)

b) Sonra pH=7-7,5 olana kadar kostik ilave edilecek. (Toplam 0,2 ml verildi.)
c) pH=7,5 te Anyonik Polielektrolit verildi.
d) 15 Dakkika sonunda %10 lik amur olutu. (Toplam 1 ml verildi)

1lt

7 ml

3000lt Xfecl3

1lt

ml

X fecl3= 21 lt Demirklorr tketimi.

1,5 ml

3000lt xNaOH ml

X fecl3= 4,5 lt NaOH ( Sv Kostik %40lk) tketimi.

3 Ton iin (Tek Dearjda kullanlan kimyasl miktar) ;

Demir 3 Klorr = 21 Litre
Kostik= 4,5 Litre
Polielektrolit= 10 gr lt tketildi.

(% 0.1 Polielektrolit kullanlacak.)

(% 10 Demir 3 Klorr kullanlacak.)
(% 40 Kostik Soda kullanlr.)

LABORATUAR ALIMASI SONULARI

Alm olduumuz atk su numunesi ile ilgili laboratuar almalar tamamlam ve aada verilen
sonular elde edilmitir. Atk su renk, bulanklk ve KO giderimi iin Demir 3 Klorr, NaOH ve
Polielektrolit adl kimyasal rn kullanlmtr. Laboratuar ortammzdaki atksu miktarmz 500 ml
ve pH= 10,8 lk etapta atksuya pH 4,5-5 olana kadar Demir 3 Klorr kullanlmaktadr. Toplam 7 ml
Fecl3 eklenmitir. Daha sonra NaOH pH deeri 7,5 olacak ekilde NaOH (kostik) kullanlmtr.
Toplam 1.5 ml kostik eklenmitir. Son aamada polielektrolit kullanarak daha verimli floklama
salanr. Artlan atksuyun pH deeri olmas gereken standartlar arasndadr.

ARITMA TESS AIKLAMA RAPORU

Atksu artma tesisi retim proseslerinden ve evsel nitelikli kullanmlardan kaynaklanan 6 m3/gn
debisindeki atksular kimyasal ve biyolojik artma prensibine gre alarak artabilecek kapasiteye
sahiptir.
Atksu artma sistemi ksaca; dengeleme havuzunda bulunan atksular kimyasal artma tankna,
amandra st seviye ulaana kadar dolmaktadr. lemi tamamlandktan sonra kimyasal tank 5
dakkika hzl kartrma yaplarak atksuyun homojenlii salanr.
Kimyasal olarak ilk PH 4,5-5e dene kadar Demir 3 Klorr kullanlmaktadr. Bu kartrma ilemi
yaklak 30 dakkika srmektedir.
Daha sonraki aamada pH deeri 7 7,5 arasnda kalacak ekilde NaOH (kostik) kullanlr ve yaklak
30 dakkika kartrma ilemi yaplr.
Son aamada atksuya %0,1lik sv olarak hazrlanm polielektrolit az miktarlarda kartrma
yaplarak verilir ve floklama salanr. Bu ilem yaklak 30 dakkika srmektedir.
Kartrma ilemi tamamldandktan sonra artlm atksu 3-4 saat kadar kmesi beklenir. st
fazdaki artlm atksu amandra alt seviyeye ulaana kadar biyolojik havalandrma havuzunu
doldurur. Kimysal tanktaki ken amur amur ktrme tankna gnderililir. amur tanknda
bekletme sresi sonunda amurdan ayrlm st fazdaki berrak atksu elle vana kontrol ile
dengeleme havuzuna verilir. Dipte kalan amur ise elle vana kontrol amur Torbalarna gnderilir.
amur Torbalarnda szlen atksu dengeleme havuzuna dklr.
Biyolojik havalandrma havuzunda atksu, amandra st seviye ulaana kadar havalanmaktadr.
(Havalandrma havuzunda bakterilerin atksu ierisindeki ntrientleri besin olarak deerlendirilmesi
esasna dayanmaktadr).
amandra st seviyeyi grmesi ile birlikte havalandrma nitesinde blover kapanmakta ve nite 2
saat dinlenme safhasna gemektedir. 2 Saat dinlenme aamasndan sonra belirlenen havalandrma
havuzu amandra alt seviyesine ulaana kadar artlm su alc ortama dearj edilmektedir.

4.1.8 ) ALUMNYUM RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST

Rapor No
Tarih

: 04.05.001
: 04.05.2012

Firma smi
Numune Geli Tarihi
Analiz Biti Tarihi

: ALUMNYUM JAR TEST

: 03.05.2012
: 04.05.2012

Parametreler

KO

Birim

ARITMA TESS

223

mg/lt

IKI
JAR TEST (2. jar testi)

156

mg/lt

Parametreler
GR
ARITMA TESS IKI
ATIKSUYU
JAR TEST (2. jar testi)

SLFAT

BRM

2486
2228

mg/lt
mg/lt

2080

mg/lt

Resim Laboratuar almas sonucu

Kullanlan kimyasallar

1) %40 FeCl3 zeltisi

2) %47'lik NaOH zeltisi
3) BARYUM SLFAT
4) %0,2'lik zeltisi anyonik polielektrolit

Hamsu PH= 11
1. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 500 ml (PH = 11) atksu iin nce 1 ml FeCl3
ile ph=9, (1.5 gr baryum klorr) ile ph=8, 0,2 ml NaOH ile PH=9,5, 0,5 ml polielektrolit zeltisi
kullanlarak elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur.) fakat atksuyun iinde bulanklk vardr.
2. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 500 ml (PH = 11) atksu iin nce 0,5 ml FeCl3
ve (1.5 gr baryum klorr) ile ph=8,3, 0,1 ml NaOH ile PH = 10.5, 0,5 ml polielektrolit zeltisi
kullanlarak elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur.) Fakat atksuyun iinde ok az bulanklk
vardr. (5 gr baryum klorr ile daha bulank bir st faz olumutur.)
3. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 500 ml (PH = 11) atksu iin 0,5 ml FeCl3 ile
ph=9,4, 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde edilmitir. (Uygun bir kme olmutur.) Suyun
st faznda bulanklk yoktur. Berrak bir st faz olumutur.
4. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 500 ml (PH = 11) atk su iin 0,5 ml
polielektrolit zeltisi kullanlmtr. Uygun bir kme olmutur. Berrak bir st faz olumutur.
(Uygun bir kme olmutur.) suyun st faznda bulanklk yoktur.
NOT: Kimyasal Oksijen htiyac analizi iin tercih olarak en az kimyasal kullanlan 2. Analizin
sonucuna tercih edilmitir.

Sonu: Firmamz tarafndan yaplan kimyasal artma sonucu % 30'luk amur olumutur.
Tesiste grld gibi slfat sorunu yoktur. Artma tesisi daha verimli altrlrsa istenilen
parametreleri salayacaktr.
Tesisimizde 40 ton/gn atksu oluursa bunun %30 sulu amur oluur yaklak 12 ton sulu
amur. Bu sulu amurun %(2-6) kek haline getirilirse gnde en az 240 kg artma amuru oluacaktr.

Not: Bu analiz firmann artma tesisinin genel durumunu grmek iin yaplmtr hibir yasal
ykmll yoktur.

4.1.9 ) SERAMK RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST

Rapor No
Tarih

: 001
: 18.10.2012

Firma smi
Numune Geli Tarihi

: SERAMK ATIKSUYU JAR TEST

: 17.10.2012

Analiz Biti Tarihi

:18.10.2012

Resim Laboratuar almas sonucu

1.NUMUNE 2.NUMUNE 3.NUMUNE 4.NUMUNE 5.NUMUNE

Kullanlan kimyasallar
1) FeCl3 zeltisi
2) %0,2'lik zeltisi anyonik polielektrolit
3) %0,2'lik zeltisi anyonik polielektrolit

Hamsu PH= 7,6

Yaplan jar testlerinde;

1. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=7,6) atksu iin nce 0,1 ml
FeCl3 ile ph=6,6, 0,5 ml ANYONK polielektrolit zeltisi kullanlarak floklama elde edilmitir.
(Uygun bir kme ve uygun berraklama olmutur.)
2. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=7,6) atksu iin nce 0,1 ml
FeCl3 ile ph=6,6, 0,5 ml KATYONK polielektrolit zeltisi kullanlarak floklama elde edilmitir.
(Uygun bir kme ve uygun berraklama olmutur.)

3. ANALZ (En Youn Atksu): Kompozit numune ile yaplan jar testinde 400 ml (PH=7,4
) atksu 0,5 ml FeCl3 ile ph=5, 0,5 ml polielktrolit zeltisi kullanlrak floklama elde edilmitir.
(Uygun bir kme ve uygun berraklama olmutur.)
4. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=7,6) atksu iin nce 0,15 ml
FeCl3 ile ph=6,6, 0,5 ml KATYONK polielektrolit zeltisi kullanlarak floklama elde edilmitir.
(Uygun bir kme ve uygun berraklama olmutur.)
5. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH=7,6) atksu iin nce sadece
0,5 ml katyonik polielektrolit zeltisi kullanlarak floklama elde edilmitir. (Uygun bir kme
olmutur. Berrak bir atksu olutu)

NOT: Kimyasal Oksijen htiyac analizi iin tercih olarak en az kimyasal kullanlan 1. ve
5. atksuyun Analizin sonucuna tercih edilmitir.

Yaplan Analiz Sonu

AKM

KO

1.Analiz

120 mg/lt

25mg/lt>

5.Analiz

138 mg/lt

25mg/lt>

hamsu

750 mg/lt

Sonu: Firmamz tarafndan yaplan kimyasal artma sonucu % 5'lik amur olumutur. u an iin
kimyasal artma yaplmas uygun gibi grnyor. lk yaplan jar testinde istenilen deerlere
ulalmad. Birka eit organik ve inorganik kimyasal daha denendikten sonra tekrar tarafnza bilgi
verilecektir.
Not: Bu analiz firmann artma tesisinin genel durumunu grmek iin yaplmtr hibir yasal
ykmll yoktur.

4.1.10 ) TEKSTL YARDIMCI KMYASALLARI RETM TESS ATIK SUYU JAR TEST
Rapor No
Tarih

: 27.06.002
: 27.06.2012

Firma smi
Numune Geli Tarihi
Analiz Biti Tarihi

: Tekstil yardmc kimyasal retim tesisi

: 27.06.2012
: 27.06.2012

Parametreler

HAMSU

Birim

PH

11.8

mg/lt

AKM

4970

mg/lt

Resim Laboratuar almas sonucu

1.NUMUNE

2. NUMUNE

3.NUMUNE

4.NUMUNE

5.NUMUNE
Kullanlan kimyasallar

5.NUMUNE (AHT)
1) %40 FeCl3 zeltisi
2) %47'lik NaOH zeltisi
3) %0,2'lik zeltisi anyonik polielektrolit
4) Kire zeltisi
5) Slfirik Asit zeltisi

Hamsu PH= 11,8

1. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH = 11,8) atksu iin nce 2,4 ml

FeCh ile ph=4,5, 0,5 ml NaOH ile PH = 7,9, 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde edilmitir.
(Uygun bir kme ve beraklama olmutur.)
amur Hacim ndeksi= 250 ml/lt
2. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH = 11,8) atksu iin nce 2,6 ml

FeCh ph=4,3, 0,6 ml NaOH ile PH=8, 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde edilmitir. (Uygun
bir kme ve beraklama olmutur.)
amur Hacim ndeksi= 250 ml/lt
3. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH = 11,8) atksu iin nce 0,35 ml

sfirik asit ile ph = 7,6, 1,5 ml FeCh ile ph=4,4, 0,7 ml NaOH ile ph = 7,7 0,5 ml polielektrolit zeltisi
kullanlarak elde edilmitir.
(Uygun bir kme ve beraklama olmutur.)
amur Hacim ndeksi= 200 ml/lt
4. ANALZ: Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH = 11,8) atk su iin nce 0,3 ml

slfirik asit ile ph=8,6, ,3 ml FeCl3 ile ph=4,7, 0,6 ml NaOH ile ph=7,

0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlmtr. Uygun bir kme olmutur. Hafif bulank st faz
olumutur.
amur Hacim ndeksi= 200 ml/lt
5. ANALZ:
Kompozit numune ile yaplan jar testinde; 400 ml (PH = 11,8) atksu iin, 2,5 ml
FeCl3 ile ph=4,4, 0,8gr kire ilave edildi ph=8,1 0,5 ml polielektrolit zeltisi kullanlarak elde
edilmitir. (Uygun bir kme olmutur.) Berrak bir st faz olumutur. amur Hacim ndeksi= 250
ml/lt

SONU: Firmamz tarafndan yaplan kimyasal artma sonucu 1. ve 2. Analizlerde % 60'lk amur
olumutur. Slfirik asit kullanm ile ph drlmesi sonucu demirklorr kullanm miktar azalm
ve amur oran %50'lik olmutur. 5. Analizde kostik yerine kire kullanld ve amur oran %60
olmutur.
Kostik kullanm ile kire kullanm ayn miktarda amur olumasna neden olmutur. Artma tesisine
yksek ph'ta atksu geldiinde asit zeltisi ile ph'n indirerek daha az amur olumasn
salayabiliriz.

1 ton atksu bana kullanmamz gereken optimum kimyasal miktar

400 ml atksu iin 1,5 ml FeCl3 1

litre iin 3,75 ml FeCl3

1000 ml

1000 litre iin x

X= 3,75 ml FeCl3

X= 3,75 litre FeCl3

400 ml atksu iin 0,7 gr Kire

1 litre iin 1,75 gr Kire

1000 ml

1000 litre iin x

1 litre iin 1,75 gr Kire

X= 1,75 gr Kire

400 ml atksu iin 0,5 ml NaOH

1 litre iin 1,25 ml NaOH

1000 ml

1000 litre iin x

1 litre iin 1,25 ml NaOH

X= 1,25 litre NaOH

5.1 AKTF AMUR SSTEM

AKTF AMURUN TANIMI

5.2 AKTF AMUR NEDR

AKTF AMUR, Biyolojik artma sistemlerinde bulunan tm mikroorganizma ktlesine verilen isimdir.
Aktif amur sreci ise; mikroorganizmalarn, organik maddeyi, oksijen kullanarak ayrtrma esasna
dayanan bir biyolojik artma yntemidir.
Atksuda bulunan organik maddelerden, mikrobiyal byme iin hem karbon hem de enerji kayna
olarak yararlanlarak yeni hcrelerin sentezi salanr. Ayrma rnleri olarak karbon dioksit ve su
oluur.

5.3 AKTF AMURU MEYDANA GETREN MKROORGANZMALAR

AKTF AMUR srecinde bulunan mikrobiyolojik canllar balca; bakteriler, protozoalar, mantarlar
ve rotiferlerdir. Bu mikroorganizmalar artma tesisinin durumu hakknda bilgi verirler.

BAKTERLER aktif amur sistemlerinde en fazla bulunan ve grev stlenen tek hcreli canllardr.
Bakterilerin % 85i sudur. Blnerek oalrlar. Dz, spiral ve ubuk eklinde olanlar vardr. Atksuda
bulunan dier mikroorganizmalarla kyaslandklarnda boyut olarak en kk olanlardr. Bakteriler,
byme, yaama ve oalmalar iin gerekli enerjiyi atksuda bulunan besi maddelerinden
karlarlar. Atksudaki kirlilii oluturan karbonlu organik maddeleri paralayarak su ve
karbondioksite dntrrler.
Sistemin ilk devreye alnmasnda yava bir oalma grlr. 5-10 gnden sonra ise ok hzl bir
oalma grlr. 20 gnden sonra ise oalma ile lm arasnda oluan denge nedeniyle bakteri
says sabit kalr.

PROTOZOALAR
PROTOZOALAR tek hcreli mikroorganizmalar olup, koloniler halinde yaarlar. Genelde
hareketsizdirler. Bakteriler gibi yaam ve oalmalar iin besin maddelerine ihtiya duyarlar.
Atksuda dalm bulunan bakterilerle de beslenirler. Atksu artmnda 200 'n zerinde protozoa
tipi tanmlanm olmakla beraber, en baskn trleri kirpikli olanlardr. Protozoalar, bakterilerden
sonra atksuda en fazla bulunan mikrocanllardr ve bakterilerden bir veya iki kat daha byktrler
(10 ila 200 m).
Ayrca metabolizmalar gerei aktif amur srelerinde bir indikatr olarak kullanlrlar.
Protozoalarn byk bir ksm mutlak aerobturlar ve bu nedenle bir aerobik ortamn en mkemmel
gstergesidirler. Protozoalar, bakterilere kyasla toksik koullara daha ok duyarldrlar ve yokluklar
srete toksidite sorunu olduunu gsterir. Baz tipleri ise 12 saat sre ile anaerobik koullarda
yaarlar.
Aktif amur srecinde belirli sayda protozoann bulunmas, srecin iyi altnn ve kararl
durumda olduunun bir gstergesidir.

ROTFERLER, protozoalardan daha byk olan ok hcreli hayvanlardr ve belirli bakteriler kadar
yumakl tanecikleri de yiyecek kayna olarak kullanrlar. Protozoalar gibi, bakterilere kyasla toksik
koullara daha ok duyarldrlar.
Mutlak aerobturlar ve uzun amur alkonma sresine sahip ve kararl iletilen aktif amur
srelerinde bulunurlar.

MANTARLAR, ipliksi mikro bitkilerdir. Enerjilerini organik maddeleri paralayarak (oksitleyerek)

salarlar. Aktif amur srecinde genel olarak az bulunurlar. Ortama hakim olmalar halinde
younluu az, kmeyen ve kabaran amura neden olurlar.
Genelde ipliksi yapda olduklarndan, aktif amurun kelme zelliklerini bozarlar ve son keltme
havuzundan bakteri kamasna neden olurlar
ALGLER, gne ndan fotosentez yapan mikroskobik bitkilerdir. Aktif amur srecinde yeterli k
olmadndan grlmezler. Ancak temiz su savaklarnda yapm halde bulunabilirler. Ortama hakim
olmalar halinde younluu az, kmeyen ve kabaran amura neden olurlar.
Genelde ipliksi yapda olduklarndan, aktif amurun kelme zelliklerini bozarlar ve son keltme
havuzundan bakteri kamasna neden olurlar

5.4 AKTF AMUR KLTRLER OALMA GRAF

5.5 LK AKTF AMUR RETM

Biyolojik artma sistemlerinin iletmeye alma ileminin ilk adm AKTF AMUR RETMDR. Aktif
amur retimi ilemi yaplmadan biyolojik artma sistemini devreye almak mmkn deildir. Aktif
amur retimi iin deiik yntemler uygulanabilir.

1.YNTEM-HAZIR AKTF AMUR TEMN

Blgede bulunan ve iyi alan, aktif amuru uygun bir tesisten vidanjr ile geri devir akmndan aktif
amur alnarak, havalandrma tankna ilave edilir ve atksu beslemesine hemen balanr. Atksu
Havalandrma hacminin si kadar hergn ilave edilir. Aktif amurun atksuya uyumu ve yeterli aktif
amur konsantrasyonu salandktan sonra atksuyun tam beslemesi yaplarak sistem tam iletmeye
alnr.

2.YNTEM-EVSEL ATIKSU LE AKTF AMUR RETM

Havalandrma tank evsel atksu ile doldurulur, havalandrc altrlarak sisteme oksijen transferine
balanr. Teorik olarak balangta havalandrma tanknda bulunan mikroorganizma miktar sfr
kabul edilir. lk doldurma ilemi sonunda sisteme atksu beslemesi yaplmaz, sistem geri devir
pompas da altrlarak kapal devre 3 gn boyunca sistem altrlr. 3. gn sonunda ilk aktif amur
yumaklar meydana gelmeye balayacaktr. Yaklak hesap ile atksuyun BOI miktarnn %25 i amura
dnr. Aktif amurun artn salamak iin sisteme organik madde ilavesine devam edilmelidir. Bu
ama ile 3. gnden itibaren havalandrma tank hacmi kadar evsel atksu ilave edilmelidir.

3.YNTEM-ORGANK MADDE LAVES LE AKTF AMUR RETM

Havalandrma tank evsel atksu veya temiz su ile doldurulur ve, havalandrc altrlarak sisteme
oksijen transferine balanr. Teorik olarak ilk balangta havalandrma tanknda bulunan
mikroorganizma miktar sfr kabul edilir. lk doldurma ilemi sonunda havalandrma tankna 1 m3
hacim iin 300 gr MELAS veya EKER ilave edilir. Sisteme atksu beslemesi yaplmaz, sistem geri devir
pompas da altrlarak kapal devre 3 gn boyunca sistem altrlr. 3. gn sonunda ilk aktif amur
yumaklar meydana gelmeye balayacaktr. Yaklak hesap ile atksuyun BOI miktarnn %25 i amura
dnr. Aktif amurun artn salamak iin sisteme organik madde ilavesine devam edilmelidir. Bu
ama ile 3. gnden itibaren hergn havalandrma tank hacminin 0,3 kat kadar MELAS ilave edilir.
Aktif amur artna gre melas ilave miktar artrlarak aktif amurun reme sreci hzlandrlr.
Havalandrma tanknda aktif amur konsantrasyonu 1000 mg/lt mertebesine ulatnda sisteme
atksu beslemesine balanarak, atksuyun aktif amura altrmas yaplr.
Teorik olarak 1 kg melas veya eker, 1 kg BOI meydana getrimektedir.

5.6 HAVALANDIRMA TANKINDA AKTF AMURUN ZLENMES

Havalandrma tankndaki aktif amur art kme deneyleri ile izlenir ve aktif amurun renk
izlenmesi aktif amur geliimi hakknda bize bilgi verir.

AKTF AMUR RENG

BALANGI

HAFF VE NCE
YUMAKLAR

5-10

10-15

15-25

25 GNDEN

GNDE

GNDE

GNDE

SONRA

KME HIZI
YAVA

ORTA RLKTE, KME HIZLI

KME HIZLI

SSTEMDE
FAZLA YALI
AMUR VAR

SSTEMDE
L AMUR
HAKM

5.7 AKTF AMUR KMES

ken amurun rengi ak-koyu kahve olmaldr.
Siyaha yakn koyu renkler sistemde problem
olduu anlamna gelmektedir.

Imhoff
hunisinde
yaplan
kme
deneylerinde; Havalandrma tankndan
alnan numunede 30 dakika boyunca
kmeye braklan atksu numunesinde
kme ilemi sonunda 1 litre hacimde
amur miktar 400 ml yi (%40)
gememelidir. 400 ml nin stnde amur
miktar tespiti halinde sistemden amur
atlmaldr.

Sistemde amur az olmasna karn amur

kabarmas, kt kme gibi zelliklerle
karlalabilir. Bu durumda AMUR HACM
NDEKS tespit edilerek zm aranmaldr.

5.8 AMUR KALTESNN TESPT

amurun kalitesi amur hacim indexi hesaplanarak tespit edilir. amur kalitesinin tespiti ile sistem
hakknda yorum yaplr ve mdahale edilebilir.
AMUR HACM NDEKS HESAPLAMA

1000 ml lik beherde, 30 dakika sonunda kelebilen amur hacmi tespit edilir ( V1 ). Havalandrma
tankndaki AKM konsantrasyon ( X1 ) lm yaplr.
Buna gre amur hacim indeksi :
SVI = V1 x 1000 olarak hesaplanr.
X

AMUR HACM NDEKS, SVI

Y AMUR

KT AMUR

40-150

>200

rnek : 30 dakika sonunda kelen amur hacmi 300 ml/lt ve havalandrma tank AKM
konsantrasyonu 3000 mg/lt ise ;

SVI = 300 x 1000 / 3000

SVI = 100 olduuna gre amur kalitesi uygundur.