Lekcija 1: Osnovni pojmovi

Digitalna medicinska slika

2D i 3D
Modaliteti
Rezolucija
Izotropija
Interpolacija
Dinamika slika
Vremenska rezolucija

Obrada slike u medicini

Digitalna medicinska slika
Diskretna, numerika
predstava stvarnog
kontinualnog prizora
U medicinskim slikama
prizor je anatomija, deo
ljudskog tela
U medicni se slika obino
zove snimak

Obrada slike u medicini

Snimak izbliza ...

Obrada slike u medicini

Jo blie ...

Obrada slike u medicini

... ba blizu

Obrada slike u medicini

Iza ekrana
Skup diskretnih elemenata piksela, rasporeenih u
prostoru
Svaki piksel ima neku diskretnu numeriku vrednost

Obrada slike u medicini

3D slika
Obino generisane tomografskom rekonstrukcijom
Predstava realne zapremine tela
Osnovna jedinica je voksel (3D piksel)

Obrada slike u medicini

Modaliteti ?
Postoji irok spektar tehnologija koje se primenjuju za
(digitalno) oslikavanje anatomije, tzv. medical imaging:
Magnetna rezonanca (MR skeneri)
Rendgenski modaliteti
Kompjuterizovana tomografija (CT skeneri)
Angiografija
Digitalna radiografija (DR) i mamografija
Digitalna fluoroskopija
Ultrazvuk
Pozitronska emisiona tomografija (PET)
Endoskopije (vizuelni modaliteti)

Obrada slike u medicini

Magnetna rezonanca
Modalitet namenjen snimanju mekih tkiva u telu
Formira 3D sliku interne strukture tela na osnovu
indukovanog rotacionog magnetnog polja atoma
vodonika
Veoma rasprostranjena

Obrada slike u medicini

Magnetna rezonanca (2)
Proizvodi vie razliitih tipova snimaka na osnovu
sekvence polja
Koristi se najvie za otkrivanje tumora
Problemi su relativno ograniena rezolucija i bias polja
koji se mora eliminisati
Dosta je nepraktina: ureaji veliki, komfor mali

Obrada slike u medicini

Kompjuterizovana tomografija (CT)
3D snimci tomografske rekonstrukcije iz 1D X-zraka
Meri propustljivost tkiva za X-zrake

Obrada slike u medicini

Konusna tomografija ?
3D snimak rekonstruisan iz niza 2D projekcija
Receptori su 2D i znaajno vei od konvencionalnih
Mogunosti breg snimanja i snimanja veih anatomija
Znaajno kod dinamike tomografije, npr. snimanje srca
Moderni skeneri konvergiraju ka konusnoj tomografiji

Obrada slike u medicini

Angiografija
Dinamiko snimanje kontrasta u krvotoku X-zracima
Dinamiki snimci obino velike vremenske rezolucije

Obrada slike u medicini

Digitalna radiografija (DR)
Klasino rendgen snimanje
pojedinanih anatomija
Umesto filma dobijamo digitalne
snimke velike rezolucije
Projekcioni modalitet, svaki
snimak je projekcija anatomije
na ravan iza nje

Obrada slike u medicini

 Fluoroskopija
Dinamiko snimanje
telesnih funkcija X-
zracima: organa za
varenje, disanje ...
Obino promenljive
vremenske rezolucije od
par kadrova u sekundi do
30-tak kadrova u sek.
Niske doze X-zraka i
dosta uma u slikama
Stariji sistemi mogu imati
izvesne geometrijske
deformacije
Obrada slike u medicini
Ultrazvuk
Radi na principu odbijanja
ultrazvunih talasa
Dinamiki modalitet koji prihvata
dinamiku sliku u regularnim
intervalima
Proizvodi 2D snimke, modernije
maine imaju i 3D rekonstrukciju
Doivljava sve iru primenu
zbog sve boljeg kvaliteta
snimaka (obrada signala)

Obrada slike u medicini

Pozitronska Emisiona Tomografija - PET
Poznata jo i kao Gama kamera
Formira 3D sliku na osnovu gama zraka emitovanih od
strane radioaktivnog kontrastnog sredstva (trejsera)
Snimci su niske rezolucije i u prostoru i u kontrastu

Obrada slike u medicini

Rezolucija ?
Osnovna karakteristika bilo kog imiding ureaja
Sposobnost razluivanja detalja u datoj dimenziji
Najmanji detalj anatomije koji moemo razaznati
(predstaviti) na snimku
Rezolucije koje nas zanimaju su
Prostorna
Vremenska
Intenziteta (kontrastna)
Sve pojave viih frekvencija od rezolucije ureaja se
usrednjavaju i mrljaju, niska rezolucija obino znai
zamrljana slika

Obrada slike u medicini

Prostorna rezolucija
Najmanja pojava u
prostoru koja se moe
razluiti na slikama
Obino je odreuje
realna veliina piksela u
slici
Visina, Ry ...
irina, Rx

Obrada slike u medicini

...
Realna prostorna rezolucija

Obrada slike u medicini

Rezolucija: primer radiografija
Kvadratni pikseli prostorne
rezolucije 0.143 x 0.143 mm
Vidno polje 18.2 x 21.2 cm
Rezolucija slike 1270 x 1480
piksela
t.j. 1,879,600 piksela 1.9
Megapiksela

Obrada slike u medicini

(An)Izotropija ?
(Ne)Jednakost rezolucije u svim dx = dy < dz
prostornim pravcima
Znai da je veliina piksela/
voksela pravilna (npr. kocka) ili
napravilna (npr. kvadar)
Sree se u 3D modalitetima dz
Obino osa po kojoj se rade
preseci ima manju rezoluciju
Mora da se vodi rauna pri
primeni geometrijskih
transformacija i interpolacije dy dx

Obrada slike u medicini

Izotropija primer
MRI neizotropski snimci
Rezolucija 1mm x 1.5mm
dx = 1mm, dy = 1.5mm
Pre-odabiranjem dobijamo
pravi aspekt objekta

Obrada slike u medicini

Interpolacija
Omoguava da kreiramo odbirke
Koristi se intenzivno u registraciji, modeliranju pojave i
oblika i uklanjanju uma
Standardne interpolacije:
bi/tri-linearna
Splajn
Kubina

Obrada slike u medicini

Dinamika slika

Obrada slike u medicini

Dinamika slika (2)
Koristi se za snimanje telesnih funkcija
Niz kadrova u diskretnim takama u vremenu
T, vremenska rezolucija, = 1/fps
fps broj kadrova u sekundi

Vreme

T
Obrada slike u medicini
Vremenska rezolucija
Odreuje najmanje trajanje nekog dogaaja koji
moemo snimiti i prikazati
Meri se u kadrovima po sekundi fps
Najmanji period: 1/fps, npr. 25fps -> 40ms
Npr. optimalna vrednost za pojedine anatomije u
fluoroskopiji:
eludac 3.75 fps i manje
Pasae jednjaka 15 fps
Kardio 60 fps

Obrada slike u medicini

Vremenska rezolucija

2 fps 3.75 fps

Obrada slike u medicini

Medicinski snimci u grupama

Obrada slike u medicini

Medicinski snimci u grupama (2)

Obrada slike u medicini

ta je karakteristino za ove grupe? ?
Sve su oigledno razliite ...
... ali je oigledno i da su rezultat istog modela
To je genetski model anatomije koji ima jedinstvenu
zajedniku strukturu i beskonaan broj individualnih
primeraka
Pronalaenje ovih modela kroz
uspostavljanje geometrijskih korespondencija,
njihovo opisivanje
parametrizaciju i
kategorizaciju
su jedan od glavnih ciljeva kompjuterskog vida u
medicini

Obrada slike u medicini

Model pojave anatomije

Obrada slike u medicini