TRIGONOMETRIJSKE FUNKCIJE DVOSTRUKOG UGLA

Formule su:

1. sin 2 = 2 sin cos

2. cos 2 = cos 2 sin 2
2tg
3. tg 2 =
1 tg 2
ctg 2 1
4. ctg 2 =
2ctg

Primeri:
2tg
1) a) sin 2 = Dokazati.
1 + tg 2

sin 2 = 2sin cos = (uvek moemo u imenioci dopisati 1, zar ne?)=

2sin cos 2sin cos

sin 2 = = = (trik: izvuemo zajedniki i gore i dole
1 sin 2 + cos 2
cos 2 )=
2sin
cos 2
cos 2tg 2tg
= 2 =
sin
2
tg + 1 1 + tg 2
cos
2
+ 1
cos
2

1 tg 2
b) cos 2 = Dokazati.
1 + tg 2

cos 2 sin 2 cos 2 sin 2

cos 2 = cos sin =
2 2
= = (isti trik izvuemo
1 sin 2 + cos 2
cos 2 i gore i dole)
sin 2
cos 2 1
cos = 1 tg = 1 tg , to je i trebalo dokazati.
2 2 2
=
sin 2 tg 2 + 1 1 + tg 2
cos
2
+ 1
cos
2

www.matematiranje.com

1
v) sin 3 = 3 sin 4 sin 3 Dokazati.

sin 3 = sin( 2 + ) Iskoristimo formulu sin( + ) = sin cos + cos sin

= sin 2 cos + cos 2 sin sad formule za dvostruki ugao

= (2 sin cos ) cos + (cos 2 sin 2 ) sin

= 2 sin cos 2 + sin cos 2 sin 3
= 3 sin cos 2 sin 3

(sad emo iz sin 2 + cos 2 = 1 izraziti cos 2 = 1 sin 2 )

= 3sin (1 sin 2 ) sin 3

= 3sin 3sin 3 sin 3
= 3sin 4sin 3

4
g) cos = Nadji vrednosti za dvostruke uglove ako je u IV kvadrantu.
5

Najpre emo izraunati sin

sin 2 + cos 2 = 1
sin 2 = 1 cos 2
2
4
sin = 1
2

5
16
sin 2 = 1
25
9
sin 2 =
25
9
sin =
25

3 3
sin = , poto je ugao iz IV kvadranta uzeemo da je sin =
5 5

Sada je:

www.matematiranje.com

2
sin 2 = 2 sin cos
3 4
= 2
5 5
24
=
25
cos 2 = cos 2 sin 2
2 2
4 3 16 9 7
= = =
5 5 25 25 25
24

sin 2 24
tg 2 = = 25 =
cos 2 7 7
25

2) sin =0,6 i pripada prvom kvadrantu, nadji vrednosti za dvostruke uglove.

Sada emo prvo nai cos

sin 2 + cos 2 = 1 sin 2 = 2sin cos

= 2 0, 6 0,8
cos 2 = 1 sin 2
3 4 24
cos 2 = 1 (0,6) 2 = 2 =
5 5 25
cos 2 = 1 0,36 cos 2 = cos 2 sin 2
cos 2 = 0,64 2 2
4 3 7
cos = 0,64 = =
5 5 25
cos = 0,8 24
cos = +0,8 sin 2 25
tg 2 = =
cos 2 7
25
24
tg 2 =
7

3)Dokazati

1
a) sin 15o cos15o =
4
www.matematiranje.com

3
 2
sin15o cos15o = (trik je da dodamo )
2
2 sin 150 cos150
= = (ovo u brojiocu je formula za sin 2 = 2 sin cos )
2
1
sin 30 o
1
= = 2=
2 2 4

b) 1 4 sin 2 cos 2 = cos 2 2

1 4sin 2 cos 2 = (poto je formula sin 2 = 2 sin cos , to je

4 sin 2 cos 2 = sin 2 2 )
pa je 1 4sin 2 cos 2 = 1 sin 2 2 = cos 2 2

4) Dokazati
a) 2 sin 2 + cos 2 = 1

2 sin 2 + cos 2 = 2 sin 2 + cos 2 sin 2

= sin 2 + cos 2 = 1

b) cos 4 + sin 4 = 1 0,5 sin 2

Da bi ovo dokazali podjimo od indentiteta:

sin 2 + cos 2 = 1 / Kvadriramo

sin 4 + 2sin 2 cos 2 + cos 4 = 1
2
sin 4 + cos 4 = 1 2sin 2 cos 2 ( dodamo izrazu 2sin 2 cos 2 )
2
4sin 2 cos 2
sin 4 + cos 4 = 1 (ovde je 4sin 2 cos 2 = sin 2 2 )
2
1
sin 4 + cos 4 = 1 sin 2 2
2
sin + cos = 1 0,5sin 2 2
4 4

5) Dokazati indetitet:

cos 4 + 4 cos 2 + 3 = 8 cos 4

Reenje: Poi emo od leve strane da dokaemo desnu.

www.matematiranje.com

4
cos 4 + 4 cos 2 + 3 =
cos 2 (2 ) + 4(cos 2 sin 2 ) + 3 =
cos 2 (2 ) sin 2 (2 ) + 4 cos 2 4sin 2 + 3 =
(cos 2 sin 2 ) 2 (2sin cos ) 2 + 4 cos 2 4sin 2 + 3 =
(cos 2 (1 cos 2 )) 2 4sin 2 cos 2 + 4 cos 2 4sin 2 + 3 = [zamenimo sin 2 = 1 cos 2 ]
(2 cos 2 1) 2 4 cos 2 (1 cos 2 ) + 4 cos 2 4(1 cos 2 ) + 3 =
4 cos 4 4 cos 2 + 1 4 cos 2 + 4 cos 4 +4 cos 2 4 +4 cos 2 + 3 =
= 8cos 4

A ovo smo trebali dokazati!!

x x
6) Ako je sin + cos = 1,4 izraunati sin x
2 2

Reenje: Kvadriraemo datu jednakost.

x x
sin + cos = 1, 4 / () 2
2 2
x x x x x x
sin 2 + 2sin cos + cos 2 = 1,96 [ovde je 2sin cos = sin x]
2 2 2 2 2 2
1 + sin x = 1,96
sin x = 1,96 1
sin x = 0,96

7) Predstavi tg 3 kao funkciju od tg

Reenje:

tg 2 + tg
tg 3 = tg (2 + ) = =
1 tg 2 tg
2tg 2tg + tg (1 tg 2 )
+ tg
1 tg 2 1 tg 2
= =
2tg 1 tg 2 + 2tg 2
1 tg
1 tg 2 1 tg 2
2tg + tg tg 3 3tg tg 3
= =
1 + tg 2 1 + tg 2
www.matematiranje.com

5
8) Dokai indetitet:

1 + sin 2
= 2 cos
sin + cos 4

Reenje:

1 + sin 2 sin 2 + cos 2 + 2sin cos (sin + cos ) 2

= =
sin + cos sin + cos sin + cos
2
2 2
= sin + cos = (trik: kod oba sabiraka emo dodati tj. )
2 2
2 2
2 2
sin + cos = izvuemo 2 kao zajedniki
2 2
2 2 2 2
2 sin + cos = poto je sin = i cos = zamenimo u izraz
2 2 4 2 4 2

2 sin sin + cos cos = malo pretumbamo
4 4

2 cos cos + sin sin = ovo u zagradi je formula za cos( )
4 4

2 cos
4

www.matematiranje.com