GRUP LETM

Hemirelikte
Kiiler Aras
likiler ve
letiim
HEDEFLER
Bu niteyi altktan sonra;
Grubu tanmlayacak ve nemini kavrabilecek
Grup eitlerini ayrt edebilecek
Grup normlarn sayabilecek
Grup normlarnn ilevini anlayabilecek
Sosyal hayatta grubun nemini fark edebilecek
Grupla iletiim kurabileceksiniz

NDEKLER

1. Giri
2. Grubun tanm ve nemi
3. Grubun zellikleri
4. Grup eitleri
o Resmi gruplar
o Resmi olmayan gruplar
5. Grup normlar ve nemi

HAFTA

21
GRUP LETM

GR

Sosyal bir varlk olan insan, varln koruma ve devam ettirme mcadelesi iindedir.
Fakat bu mcadeleyi tek bana yapmaz. Bilinli ya da bilinsiz her birey dier insanlarla
iletiim ve etkileim ierisindedir. Bu iletiim ve etkileimde bakalaryla olan doru
iletiim teknikleri, sosyal yardmlama, aile ve arkada destei gibi unsurlar byk nem
tar.
Gnmzde grup kavram yannda takm ya da ekip kavram giderek artan lde
kullanlmaya balanmtr. Bunlar birbirini tamamlayan kavramlardr ve zellikle i
yaamnda verim ve kaliteyi artrmak iin grup almasna ihtiy duyulmaktadr.
Bu nitede grup kavram, zellikleri ve mesleki adan nemi anlatlacaktr.

GRUBUN TANIMI VE NEM

Kiilerin kendilerini belli bir gruba ait olduklar tanmlamalaryla oluan fiziksel ve
sosyal bir olgu olan grubun baz tanmlar aada verilmitir:
Grup; ortak amalar, davranlar, ilkeleri, deerleri ve kurallar paylaan, aralarnda
eitli rol farkll olan, karlkl olarak birbirlerini etkileyen iki ya da daha fazla kiinin
oluturduu organize insan topluluudur.
Grup; herhangi bir ilke ya da bir yelik hak ve grevleri dizisiyle birbirine balanm
bireyler topluluuna verilen addr.
Grup; kendi aralarnda ortak zellikler paylaan, birbiriyle etkileen, gruba dahil olan
yelerin beklenti ve zorunluluklarn karlayan, ortak bir kimlii paylaan insanlardan
oluan bir topluluk olarak tanmlanmaktadr

Tanmlardan da anlalaca gibi grup belli bir yerde rastgele toplanan ya da tesadfen
ayn fikirleri paylaan insanlar topluluu deildir. rnein markette alveri yapan
insanlar, hastanede muayene olamka iin sra bekleyen hastalar ya da sinemada bir film
izleyenler rastgele bir araya gelmi bireylerden oluur ve grup oluturmazlar.
Bir grupta yelerin davranlarna rol ad verilir. Rol; bir grup yesinin belirtici davran
rntsdr ve bireyin kiilii ve grubun gereksinimleri ile belirlenir. Grup yelerinin
grup iinde aldklar roller, grubun ya ierii ya da sreciyle ilgilidir.

Grupta ortak bilin ve amalar vardr. Kendi iinde belli iilkileri olan toplumsal bir
sistemdir. Grup yeleri Arallarnda ortak bir ba oluturur, ayn amac benimser ayn
hedef iin alr ve kurallara uyarlar. Bireylere gruptan beklentilerini karladklar
srece bu ballklarn devam ettirirler fakat bir bireyin tm beklentilerini tek bir
gruptan salamas olanakszdr. Bireyin bal olduu; aile, iyeri, toplumsal,
arkada, sanat, eitim gruplar gibi birok grup vardr.

GRUBUN NEM

Her eyden nce bir grubun yesi olmak kiinin gvenlik, toplumsal ve benlik
ihtiyalarn karlayabilir. Tek bana kar koyamadklar sorunlar dayanma ve
ibirlii iinde zebilirler. Ayrca, bakalaryla iliki kurarak grup yesi olma, kendini
Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi
GRUP LETM

bakalarna kabul ettirme, yalnzlktan kurtulma, sevin ve zntleri paylama gibi

toplumsal ihtiyalarn karlanmasn salar. Birey grup yesi olarak saygnlk kazanma,
kendini gsterme gibi benlik ihtiyalarn tatmin etme ansn yakalar.

Toplumsal bir varlk olan insann beklentilerini karlad herhangi bir gruba bal
olmas kiinin motivasyonunu artrr. Yalnz olmadn hissettirir. Normlar belirlenmi
dzgn ekilde ilerleyen bir grup kiiye g verir. Aile ve i yaamnda verimi artrr.
Grup sayesinde igc, zaman ve maliyet kayb nlenmi olur.

Grubun nemi iyerlerinde daha ok ne kar. letmeleri grupsuz olarak dnmek

zordur. Hem ynetenler hem de alanlar gruplarn varln ve etkisini kabul etmek
durumundadrlar. Onlarn iinde ya da onlarla birlikte alacaklar, karar verirken ve
davranta bulunurken onlarn varlndan etkileneceklerdir.

GRUBUN ZELLKLER

Grup tanmlarn incelendiinde yelerin ortak zellikleri paylatklar grlr. Grup

yelerini birbirine balayan en nemli hususlardan biri de kiilerin ayn zellikleri
paylamas, ayn ynde dnmesi ve ortak bir amac benimsemi olmalardr.

Genel olarak grubun zellikleri unlardr:

Kendine zg ama ve grevlerinin olmas
Gruptaki her bireyin belirli bir rolnn bulunmas
Grubun kendine zg yap ve rgtleniinin bulunmas
Grupta biz bilincinin bulunmas
Grubun ileyiinde belirlenmi kural ve yaptrmlarn olmas
Ortak olarak benimsenen ama iin tm bireylerin aba sarfetmesi
Grup yeleri arasnda temel bir etkileimin olmas
Sorun zmenin temel varlk nedeni olarak benimsenmesi
Baarnn ve etkinliin elde edilen sonularla llmesi ve deerlendirilmesi
nder gcnn benimsenmesi.

GRUP ETLER

Gruplar genelde yelerin aralarndaki iliki tr, bykl, zorunlu ya da istee bal
olarak gereklemesi, resmi olup olmamas gibi faktrlere gre snflandrlrlar. En
bilinen tip ayrm resmi olan ve resmi olmayan gruplar eklindedir.

1. RESM (FORMAL) GRUPLAR

Resmi gruplar (formal, biimsel gruplar)resmi kurum ya da iletmelerin zelliklerini
gsteren gruplardr. Bunlar iletmenin ihtiyac dorultusunda bir plan ve program
erevesinde belli ilevleri yerine getirmek amacyla oluturulurlar. Resmi gruplara,
ikincil(seconder) grup ad da verilir. Resmi gruplara; irketler, bakanlklar, silahl
kuvvetler, toplumsal dernekler, sendikalar, siyasi partiler rnek olarak verilebilir.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

GRUP LETM

Resmi gruplarda bireylerin iletiim biimleri, etkileim trleri ve statleri nceden

belirlenmitir. Grup kurallar (ki bunlar genelde resmi yasa ve ynetmeliklerden oluur)
yelerin ykmllklerini, haklarn ve davran biimlerini belirler ve genelde yazl
olan kurallardr. Bu kurallara uyulmad takdirde nasl bir yaptrm uygulanaca
nceden belirlenmitir ve gruba giren birey bunu bilir ve kabul etmi saylr.

Resmi grubun zellikleri unlardr:

Resmi grup yeleri arasndaki iliki snrl, yzeysel ve duygudan uzaktr
yeler birbirlerinin zel yaamlarn bilmezler
Grupta nemli olan yenin zel sorunlar deil, grevini yerine getirip
getirmediidir
Bireyin sorumluluklar yasa, tzk ve ynetmelik kurallar ile belirlenmitir
Grup lideri, genelde yeler dnda yazl kurallara gre belirlenir
Resmi gruplarda iletiim her zaman yz yze olmayabilir; telefon, telsiz ya da
yazmalar kullanlabilir.
Kurallar, statler ve roller grup yeleri arasndaki ilikiyi belirleyen unsurlardr.

2. RESM OLMAYAN GRUPLAR

Belirlenmi ortak amalar olmasa da ortak ilgi, tutum ve deerler erevesinde bir araya
gelen kiilerden olumu gruplardr. Bunlar; bilinli ve planl bir kararla deil doal bir
biimde kendiliinden ortaya kan gruplardr. Daha ok krsal kesimlerde ya da
gelimekte olan toplumlarda rastlanr. Resmi olmayan gruplara aile, oyun arkadal,
akrabalk, mahalle ya da ky topluluklar rnek olarak verilebilir.

Resmi olmayan gruplarn zellikleri genel olarak yle sralanabilir:

Grup yeleri arasnda iten, scak ve yz yze bir iliki vardr.
likilerde duygusal balar vardr, dostluk ve sevgi ba gldr
yeler birbirlerini her ynyle ok iyi tanrlar
ye saylar resmi gruplara gre daha azdr.
yeler arasnda yardmlama ve dayanma ok gldr; biz bilinci hakimdir
Grup yeleri arasnda kara dayal iliki yoktur
yeler gruba ve birbirlerine yazl kurallar ya da zorlamalarla balanmazlar
yelerin hak ve sorumluluklarn, din, gelenek ve grenekler belirler

GRUP NORMLARI VE NEM

Gruplar en byk zelliklerinden biri, yelerin uymak zorunda olduu normlar
gelitirmeleridir. Norm, bir grup iinde hangi tr davrann uygun, hangi tr davrann
ise istendik olduu belirten kurallar sistemine denir.
Grup etkin ilev grebilmek iin kurallar gelitirir. Kurallar dardan da empoze
edilebilir ama anlaml kurallar grubun kendi gelitirdii kurallardr. nk dardan
konulan kurallar direnle karlaabilir.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

GRUP LETM

Gruplar iin normlar ortak bir davran biimi, ortak tutum ve inanlar, yaptklar ilerine
kar gelitirdikleri ortak duygular olabilir. Grubun fonksiyonlarn etkin bir biimde
srdrebilmesi iin, grup yeleri arasnda ilerin nasl yaplacana ilikin bir uyum ve
anlama olmas gerekir. Normlar grubun ortaya koyduu inan ve tutum sistemleridir.
Norm grubun ilerinde karlatklar sorunlara ortak zmler getirir.
Grup, her yenin kendi normlarn, yeni deer, dnce, tutum ve davran kalplarn
peinen kabul etmi ve benimsenmi olduunu varsayar. Grup normlarna uyan yelerin
tutum ve davranlar, grubun dnda kalanlarn benzer davranlarna oranla daha
olumlu bir biimde yorumlanr ve desteklenir. Bu dayanmann salad dller, bireyi,
grubun normlarna uymada olumlu ynde etkiler.

Normlarn nitelikleri unlardr:

Normlar grup yelerinin davranlarn etki ve bask altna alarak

dzenleyen kolektif deer yarglardr.

Normlar grup yelerinin ounluu ya da tamam iin nemli olduu kabul

edilen davranlar iin yine grup yeleri tarafndan gelitirilirler.

Normlar bireylerin kiisel duygu ve dncelerini btnyle ortadan

kaldrmaz, sosyal bask altna alr. Bu nedenle grup normlar grup yelerinin
bireysel inan ve duygularn deitirmez ama tutum ve davranlarn
etkilerler.

Normlarn olumas iin belli bir sre gerekir. Bu sre iinde baz grup
yeleri, zellikle grup nderleri normlar aklayarak gruba benimsetmeye
alrlar. Grup eitli tartmalar sonucu ve karlkl dnler yoluyla
normlar biimlendirir.

Baz normlar yelerin tm tarafndan benimsenmezler. Bu tr normlara

ksmi normlar, klik ya da alt grup normlar denir.

GRUPLA LETM VE LKLERDE YARDIMCI BAZI

KALIPLAR
zellikle ortak karar alma durumlarnda grubun zellikleri ve her bireyin gruba olan
uyumu ok nemlidir. Her eyden nce eidi ne olursa olsun her grup ierisinde belirli
olan kurallar, statler ve roller iyi kavranmaldr. Bunlarn haricinde grupla ortaklaa
iletiimin kurulmasnda temel olan baz ilkeler vardr:
Grupla iletiimde tm bireylerin katlm beklenir. nk alnan tm kararlarda her
bireyin sorumluluu vardr.
letiim her zaman kolay, sorunsuz ve oybirliiyle gereklemeyebilir. letiim srecinde
sorunlar yaanabilir ya da iletiim aksayabilir. nemli olan iletiim kmazlarn doru
yntemlerle zmektir.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

GRUP LETM

yeler arasnda atmalarn srtmelerin olmas iletiimin sona ereceini gstermez.

yi iletiim atmann olmad iletiim deildir. nemli olan ortak bir uyum
salanmasdr
Grup yeleri arasnda mkemmel bir iletiim kurulmas mmkn deildir. Fikirlerin
birbirinden farkl olmas ok doaldr.

ZET

Grup; kendi aralarnda ortak zellikler paylaan, birbiriyle etkileen, gruba dahil olan
yelerin beklenti ve zorunluluklarn karlayan, ortak bir kimlii paylaan insanlardan
oluan bir topluluk olarak tanmlanmaktadr
Gruplar hakknda birok snflandrma yaplsa da genel olarak gruplar ikiye ayrlr.
Resmi gruplar; kurallar nceden belirlenmi, yazl yaptrmlar olan ve ilikilerin resmi
olarak yrd topluluktur. Resmi olmayan gruplarda ise daha fazla itenlik ve yaknlk
vardr. Resmi olmayan gruplarda kurallar gelenek, grenek ve dini inanlar belirler.
Grubun belli bir dzen ve plan ierisinde hareket etmesi ve varln srdrmesi iin
normlarn (kural) byk nemi vardr. Normlar grup ierisinde dzen oluturur ve
bireyleri birbirlerine balar.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

GRUP LETM

DEERLENDRME SORULARI

1.Aadakilerden hangisi grup kavramn tanmlamaz?

a) Ortak amalar, davranlar, ilkeleri, deerleri ve kurallar paylaan insanlar
topluluu
b) Aralarnda eitli rol farkll olan ve birbirlerini etkileyen iki ya da daha fazla
kiinin oluturduu topluluk
c) Rastgele bir araya gelmi birbirini tanmayan insanlar topluluu
d) Herhangi bir ilke ya da hak ve grevle dizisiyle birbirine balanm bireyler
topluluu
e) Kendi aralarnda ortak zellikler ve ortak bir kimlik paylaan insanlar topluluu
2.Aadakilerden hangisi grubun zelliklerinden deildir?
a) Kendine zg ama ve grevlerinin olmas
b) Grupta ben bilincinin bulunmas
c) Grubun ileyiinde belirlenmi kural ve yaptrmlarn olmas
d) Grup yeleri arasnda temel bir etkileimin olmas
e) nder gcnn benimsenmesi.
3.Aadakilerden hangileri resmi gruplara rnek olarak verilebilir?
I.Bakanlklar
II.Akrabalar
III.Silahl kuvvetler
IV.Sendikalar
V.Oyun arkadal
a) I II III
b) I III V
c) II III IV
d) I III IV
e) I III
4.Aadakilerden hangileri resmi olmayan gruplara rnek olarak verilebilir?
I.Ky topluluklar
II.Sendikalar

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

GRUP LETM

III.Oyun arkadalar
IV.Toplumsal dernekler
a) I II
b) I III
c) II III
d) I IV
e) II IV

CEVAP ANAHTARI
1. C
2. B
3. D
4. B

YARARLANILAN KAYNAKLAR
1. Demiray U, Erolu E, Gkda D, Tuna Y, nl S, Ylmaz R.A, Yksel A.H. (2010),
Etkili letiim. Pagem Akademi, Ankara

2. stn B, Akgn E, Partlak N. (2005), Hemirelikte letiim Becerileri retimi. Okullar

Yaynevi, zmir

3. zcan A. (2006), Hemire-Hasta likisi ve letiim. Sistem Ofset Basm Yayn, Ankara

4. Dkmen . (2010), letiim atmalar ve Empati. Remzi Kitabevi, stanbul

5. Ccelolu D. (2008) Kekesiz Bir Yaam in letiim Donanmlar. Remzi Kitabevi,

stanbul

6. Dkmen . (2007), Kk eyler. Sistem Yaynclk, stanbul

7. Terakye G.: Hasta Hemire likileri: fke, 5.Basm, Ankara, Zirve 88 Ofset, 1998.
8. zcan A., (1996). Hemirelikte Kiiler Aras likileri, Saray Medical Yaynclk, zmir
9. Dkmen . (2001) letiim atmalar ve Empati, 17.Bask, Sistem Yaynclk, stanbul
10. Doan O, Doan S. (2009), Salk Hizmetlerinde letiim. Songr Yaynclk, Ankara

11. Tabak R. S, Sonmaz S. (2009), Salk Hizmetlerinde letiim. Songr Yaynclk, Ankara

12. Kum N. (2000), Psikiyatri Hemirelii El Kitab, Birmat Matbaaclk, stanbul

13. www.antrenmandunyasi.com

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

GRUP LETM

NERLEN KAYNAKLAR

1. Demiray U, Erolu E, Gkda D, Tuna Y, nl S, Ylmaz R.A, Yksel A.H. (2010),

Etkili letiim. Pagem Akademi, Ankara

2. stn B, Akgn E, Partlak N. (2005), Hemirelikte letiim Becerileri retimi.

Okullar Yaynevi, zmir

3. zcan A. (2006), Hemire-Hasta likisi ve letiim. Sistem Ofset Basm Yayn,

Ankara

4. Dkmen . (2010), letiim atmalar ve Empati. Remzi Kitabevi, stanbul

5. Doan O, Doan S. (2009), Salk Hizmetlerinde letiim. Songr Yaynclk,

Ankara

6. Ccelolu D. (2008) Kekesiz Bir Yaam in letiim Donanmlar. Remzi

Kitabevi, stanbul

7. Dkmen . (2007), Kk eyler. Sistem Yaynclk, stanbul

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi