Akil / Hacettepe Hukuk Fak. Derg.

, 2(1) 2012, 1126

Trkiye Barolar Birlii Disiplin Kurulu Kararlar

Inda Avukatn Grevini zenle Yerine
Getirme Ykmll

Aratrma

Cenk AKL*
* Dr.
(E-posta: akilcenk@hotmail.com)

ZET

A vukatlar hukuki ilikilerin dzenlenmesinde, anlamazlklarn hukuka ve adalete uygun olarak zmlenme-
sinde hukuki bilgi ve tecrbesini toplumun yararna tahsis eden kiilerdir. Bu zellikleri nedeniyle kamu g-
revlisi saylan avukatlarn mesleki olarak iyi yetitirilmeleri ve mesleklerini zenle yerine getirmeleri gerekmek-
tedir. Avukat alelade bir vekil olmayp, ruhsatla icra edilen ve belirli bir uzmanl gerektiren bir meslek sahibi-
dir. Bu nedenle avukatn zen ykmll belirlenirken sbjektif kriter deil, objektif kriter esas alnmaldr.

Anahtar Kelimeler
Avukat, avukatlk meslei, zen ykmll, Trkiye Barolar Birlii Disiplin Kurulu, kamu grevlisi, disiplin
cezas.

ABSTR AC T

IN THE LIGHT OF THE DECISIONS OF THE DISCIPLINARY BOARD OF UNION OF TURKISH

BAR ASSOCIATIONS THE DUTY OF PRUDENCE OF ATTORNEYS

A ttorneys are persons who dedicate their legal knowledge and experiences to the regulation of legal rela-
tions and settlement of disputes in accordance with law and justice for the benefit of society. Attorneys,
who are considered to be public servants as a result of this, have to be vocationally trained very well and
have to practise their professions diligently. Attorneys are not ordinary agents; the profession they practise
is subject to a license and necessitates a specific expertise. Therefore, determination of the attorneys duty of
prudence has to be based upon an objective but not a subjective criterion.

Keywords
Attorney, attorneyship, duty of prudence, The Disciplinary Board of Union Turkish Bar Associations, public
servant, disciplinary punishment.
12 Akil
Giri
A vukatlar gerek toplum ierisinde uyumazlk-
larn adil bir biimde zmlenmesinde ge-
rekse hukuk kurallarnn hayata geirilmesinde
nemli roller oynayan uzmanlk sahibi, serbest
meslek mensuplardr.
Avukatlar sahip olduklar bilgiyle fertlerin hakla-
rna kavuabilmeleri ve uram olduklar hakszlk-
larn giderilmesinde1 onlara yardmc olurken2; ada-
letin tecellisiyle toplumsal bar ve huzurun tesisin-
de de nemli bir rol oynarlar3 . Avukatlk mesleinin
nemi devlet denilen varln erkinden biri olan
ve hukukun stnl ilkesi sebebiyle dier iki er-
kin de stnde yer alan yarg erkinin bir paras ol-
masndan kaynaklanmaktadr4 . u halde avukatlar,
kamu hizmeti5, 6 grmektedirler ve bu nedenle onla-
rn yeterlilii hakknda vatandalarn endieye kapl-
mas, sadece avukatlarn statlerini yahut kazanla-
rn olumsuz ynde etkilemeyecek genel olarak bu
meslee duyulan gveni de zedeleyecektir7.
I. GENEL OLARAK
zen8 ykmllnn konusunu avukatn
1 Avukatlk mesleinin bu iki vehesinden dolay bugn avukat-
lk meslei savunma ve hak arama meslei olarak tanmlanma-
ya balanmtr (NANICI, Halk, 21. Yzylda Avukatlk ve Baro,
Eletirel Bir Deerlendirme, stanbul 2008, s. 13).
2 Bu sebepten olsa gerek retide avukat hukuki meselelerde ta-
rafn danman ve temsilcisi kabul edilmitir (RUMPF, Max, Anwalt
und Anwaltstand, Deutschen Anwaltsverein, Leipzig 1926, s. 15).
3 ENOCAK, Zarife, Avukatn Akdi Sorumluluunun artlar,
Ankara Barosu Dergisi, Yl: 1998, Say: 2, (s. 5-33), s. 5.
4 YILMAZ, Ejder, Kamuda alan Avukatlar, Ankara niver-
sitesi Hukuk Fakltesi Dergisi, Yl: 2008, Say: 3, (s. 733-751), s.
734.
5 STNDA, Saim, Medeni Yarglama Hukuku, 7. B., stanbul
2000, s. 400. Avukatln kamu hizmeti saylmann i hukuk bakmn-
dan dourduu sonular hakknda bkz. YILMAZ, Ejder, Bir Meslek
Olarak Dnden Yarna Doru Avukatlk, Ankara niversitesi Hukuk
Fakltesi Dergisi, Yl: 1995, Say:1-4, (s. 193-208), s. 203.
6 Avukatlk mesleinin kamu hizmeti niteliinin giderek ortadan kal-
makta olduu ve avukatln bamsz bir meslek olma yolunda ilerledii
hakknda bkz. YILMAZ, Ejder, ada Dnyada ve Trkiyede Avukatlk
Hukuk Mercei, Konferanslar ve Paneller, 1998-2000, Ankara Baro-
su Yayn, Ankara 2000, (s. 370-382), s. 374.
7 ENOCAK, 1998, s. 5.
8 zen kavram Trkede eitli anlamlara gelmektedir. Sz-
lklerde zen kavram aklanrken itina, fazla dikkat etme, olur eklinde anlalmas uygun olur (ENOCAK, 1998, s. 20). Ni-
ehemmiyetle alma, dikkat, ihtimam, bir ii yaparken gs- tekim, Yeni Borlar Kanununun sz konusu hkme karlk gelen
terilen hususi dikkat, bir eyi yapmada ve srdrmede gste-
rilen titizlik, bir iin elden geldiince iyi olmasna dikkat etme,
dikkatli ve zenli davranma gibi ifadeler yer verilmitir (BAPI-
NAR, Veysel, Vekilin zen Borcundan Doan Sorumluluu, 2. B.,
Yetkin Yaynevi, Ankara 2004, s. 122).
szleme ile stlendii iin sonuca ulamas iin ge-
rekli giriim ve davranlarda bulunmas oluturur9.
Bu ykmlln10 kaynan BK m. 390 ile Av. K. m.
34 hkmleri oluturmaktadr11. BK m. 390,I12 uya-
rnca vekilin mesuliyeti, umumi surette iinin me-
suliyetine ait hkmlere tabidir. Vekil, mvekkile
kar vekleti iyi bir suretle ifa ile mkelleftir (BK
m. 390, II)13. Grld gibi BK vekilin sorumluluu-
nu iinin sorumluluuna ilikin hkmlere yollama
yapmak suretiyle dzenlemitir. inin zen borcu-
nu dzenleyen BK m. 321e gre ii, taahht etti-
i eyi ihtimam ile ifaya mecburdur. Kast veya ih-
mal ve dikkatsizlik ile i sahibine iras ettii zarar-
dan mesuldr. iye terettp eden ihtimamn dere-
cesi, akde gre tayin olunur ve iinin o i iin muk-
tazi olup i sahibinin malmu olan veya olmas ica-
beden malmat derecesi ve mesleki vukufu kezalik
istidat ve evsaf gzetebilir. Buna gre biri objektif
dier sbjektif olmak zere iki kstas ngrlmtr.
Objektif kstas iinin o iin grlmesi iin gerekli bil-
gi ve becerisidir14. Sbjektif kstas ise iinin, i sahi-
9 BAPINAR, 2004, s. 135.
10 Avukatn zen ykmll ile ok yakndan ilikili bir baka
ykmll ise avukatn aydnlatma ykmlldr. Bu ykm-
llk bir baka yazda incelenecektir.
11 Avukatn zen ykmllne sadece ulusal mevzuatta deil,
uluslararas antlamalarda da yer verilmitir. Nitekim 28.10.1988
tarihinde yaplan Genel Kurul Toplantsnda kabul edilen Avrupa
Birlii Avukatlk Meslek Kurallar m. 3.1.2 c.1de dzenlenmitir.
Buna gre avukat, mvekkiline danmanlk ve temsil hizmeti ve-
rirken zamannda, vazifesine ballkla ve alkan bir ekilde ha-
reket eder. Bkz. KORKUSUZ, M. Refik, Avukatlk Hukukuna Giri,
Karahan Yaynlar, Ankara 2008, s. 155.
12 1.7.2012de yrrle girecek olan 11.1.2011 tarih ve 6098 sa-
yl Yeni Borlar Kanununun bu hkme karlk gelen 506. mad-
desinin birinci fkrasna gre, vekil, veklet borcunu bizzat ifa et-
mekle ykmldr. Ancak vekile yetki verildii veya durumun zo-
runlu ya da teamln mmkn kld hllerde vekil, ii bakasna
yaptrabilir. Ayn maddenin nc fkrasna gre de, vekilin zen
borcundan doan sorumluluunun belirlenmesinde, benzer alan-
da i ve hizmetleri stlenen basiretli bir vekilin gstermesi gere-
ken davran esas alnr. Grld zere Yeni Borlar Kanunu ve-
kilin zen gsterme borcu bakmndan iinin sorumluluuna atf
yapmamtr. Bunun yerine veklet szlemesinden doan sorum-
lulua zg bir dzenleme yaplmtr.
13 kinci fkra hkmnn kaynak svire Borlar Kanununun
398. maddesinin 2. fkrasna uygun olarak Vekil, mvekkile kar-
kendisine tevdi edilen ii doruluk ve zenle grmeden sorumlu
506. maddesinin ikinci fkras u ekildedir: Vekil stlendii i ve
hizmetleri, veklet verenin hakl menfaatlerini gzeterek, sada-
kat ve zenle yrtmekle ykmldr.
14 YAVUZ, Cevdet / ACAR, Faruk / ZEN, Burak, Trk Bor-
 Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 13

bince bilinen veya bilinmesi gereken bilgi derecesi, ykmldrler. Hatta retide temsil edilen bir di-
yetenekleri ve dier nitelikleridir15. Acaba vekilin so- er gre gre, bahsi geen hkmle zen borcu
rumluluunun belirlenmesinde bavurulan sbjektif avukatlar iin sadece objektifletirilmemi, bunun
ve objektif kstaslar avukatn sorumluluunun belir- da tesine geilerek arlatrlm zen borcu ha-
lenmesinde de uygulanacak mdr? Bu konuda re- line dntrlmtr21. Yargtay da vermi olduu
tide16 avukatn zen ykmll belirlenirken sb- eski bir kararnda avukatn mvekkil ile olan ilikisi-
jektif kstasn (BK m. 321, III) esas alnmas savunan- nin niteliine dikkat ekerek baz hallerde avukatn
lar olduu gibi Yargtay da vermi olduu baz karar- sorumluluunun iinin sorumluluundan daha sert
larda17 avukatn iini, ii gibi zenle yerine getirme- bir ekilde takdir edilmesi gerekecei sonucuna var-
si gerektiini kabul etmitir. Ruhsatla icra edilen ve mtr22.
belirli bir uzmanl gerektiren bir meslek sahibi olan Kanaatimizce avukatlk, devlet garantili bir
avukatlar bakmndan, sbjektif kstas esas alan bu meslek olmas23 nedeniyle daha ar bir sorumlu-
gr hakl olarak eletirilmitir18. Gerekten de bil- luk rejimine tabi tutulmay gerektirir. Nitekim Av.
gi ve yeteneklerindeki eksikliin mvekkilince fark- K. m. 34, avukatlar asndan zel bir dzenleme
na varlmas gerektii ileri srlerek diploma ve ruh- kabul ederek zeni objektifletirmitir24. zellikle
sat sahibi bir avukatn sorumluluktan kurtulmas ka- resmi bir snav sonucu alnan belgelere daya-
bul edilemez. Aksi dncenin kabul durumunda nlarak icra edilen ve uzmanl gerektiren ile-
devletin vermi olduu ve zel hukuka yansyan bir rin grlmesinde sbjektif kstasa dayanma ola-
garanti nitelii tayan diploma ve ruhsatlarn hibir na hemen hemen ortadan kalkmtr25. Bu yz-
anlam kalmayacaktr19. Dier bir deyile, devlet ta- den avukatn zen ykmll belirlenirken sb-
rafndan ruhsat verilmesi gereken iler sz konusu jektif kriterlerin esas alnmas doru olmayacak-
ise ruhsat sahibinin gerekli bilgi ve yetenee sahip tr26. Yargtay da yeni tarihli baz kararlarnda avu-
bulunduunun garantisini devlet yklenmektedir20. katn zen ykmllnn alelade vekilin zen
Bu gerekelerle avukatn zen ykmll belir- ykmllnden daha ar olduunu vurgula-
lenirken sbjektif deil, objektif kstas esas alnma- mtr27. Bu karara gre avukat, normal bir veki-
l ve Av. K. m. 34e istinat edilmelidir. Zira bu mad- lin gsterdii zene uygun hareket ederek sorum-
de avukatn zen ykmlln tamamen objektif- luluktan kurtulamaz. Mesleini profesyonelce icra
letirmektedir. Bahsi geen maddeye gre Avukat- eden vekiller, sz gelimi avukatlar, genellikle bili-
lar yklendikleri grevi bu grevin kutsallna ya- nen ve kabul edilen kural ve usulleri bilmedikleri
kr bir ekilde zen, doruluk ve onur iinde ye- takdirde sorumlu olurlar28.
rine getirmek ve avukatlk unvannn gerektirdii retide savunulan bir gre gre vekilin
sayg ve gvene yakr bir ekilde hareket etmekle zen ykmll konusunda iinin zen y-
kmllne ilikin hkmlere yaplan yollama,
lar Hukuku zel Hkmler, 8. B., Beta Yaynevi, stanbul 2009, s.
salt gsterilecek zenin derecesi bakmndan ka-
642-643.
bul edilmeli; buna karlk, dier konularda veki-
15 TANDOAN, Halk, Borlar Hukuku zel Bor likileri,
5. B.,Vedat Kitaplk, stanbul 2010, s. 410-411; YAVUZ / ACAR / lin sorumluluu iinin sorumluluundan farkl ve
ZEN, 2009, s. 642; ENOCAK, 1998, s. 20; SZEK, Sarper,
Hukuku, 5. B., Beta Yaynevi, stanbul 2009, s. 298. Kar. MOLLA-
21 BAPINAR, Veysel, Avukatn zen Borcu, Gazi niversite-
MAHMUTOLU, Hamdi, Hukuku, 3. B., Turhan Kitabevi, Ankara
si Hukuk Fakltesi Dergisi, Yl: 2008, Say:1-2, (s. 38-62), s. 52.
2008, s. 443. Yazara gre iinin zen sorumluluu her somut ola-
ya gre belirlenmesi asndan nispi ise de bu, onun sorumluluu- 22 4. HD 22.2.1974, 1973/3098, 1973/865 (MDERRSOLU, Fe-
nun tamamen sbjektif kriterlere baland anlamna gelmez. ridun, Avukatn Veklet ve cret Szlemesi ve tihatlar, Ay-
yldz Matbaas, Ankara 1974, s. 305).
16 RESOLU, Seza, Hizmet Akdi, Sevin Matbaas, Ankara
1968, s. 156; DONAY, Sheyl, Vekilin Talimata Uyma ve Drst- 23 YMAYA, Ahmet, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sorun-
lkle Hareket Etme Borcu, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Yl: lar II. Cilt, Ankara1995, s. 408.
1970, (s. 728-749), s. 737-738; ENOCAK, 1998, s. 21. 24 SUNGURTEKN ZKAN, Meral, Avukatlk Meslei, Avukatn
17 rnein bkz. 4. HD 7.4.1980, 194/4545 (YKD 1980/11, s. 1482). Hak ve Ykmllkleri, 2. B., zmir 1999, s. 231.

18 TANDOAN, 2010, s. 414; YAVUZ / ACAR / ZEN, 2009, s.
642. Nitekim Yeni Borlar Kanununda da vekilin sorumluluu ba-
kmndan objektif bir kriter benimsenmitir. Bkz. aa. dn. 79.
19 TANDOAN, 2010, s. 411, ENOCAK, 1998, s. 21.
20 DONAY, 1970, s. 738.
25 TANDOAN, 2010, s. 411.
26 YMAYA, 1990, s. 292; TANDOAN, 2010, s. 411; SUNGURTE-
KN ZKAN, 1999, s. 232; BAPINAR, 2008, s. 51.
27 13. HD 1.3.1991, 8301/2325 (BAPINAR, 2008, s. 49).
28 BAPINAR, 2008,s. 48-49.
14 Akil

vekletin niteliine uyan esaslara tbi tutulmal- Avukatn mevzuat bilme ykmll, sadece
dr29. Bizim de katldmz dier gre gre ise onun genellikle urat hukuk alanlar ile ilgili
avukatlk mesleinin kamusal karaktere sahip ol- kanunlardan haberdar olmasyla da snrl deildir.
masnn yan sra mvekkille avukat arasnda mev- nk nadiren karlat bir hukuk alanna ilikin
cut bulunan gven ilikisi30 nedeniyle zen ykm- olarak vekil tayin edilmise bu alandaki mevzuat
ll konusunda Borlar Kanununun veklete deiikliini bilmemesi mazur grlemez34. Hukuk
ilikin hkmleri deil, zel hkm olmalar ne- fakltesini bitirmi, nce mahkemede ardndan da
deniyle Avukatlk Kanununun ilgili hkmleri uy- bir avukatn yannda staj yapm bir meslek men-
gulanmaldr31 . Bu nedenle, kanmzca veklet sz- subu olan avukatn bu ykmllnn belirlen-
lemesinden farkl olarak avukatn zen ykml- mesinde kat davranlmas onun asndan haksz-
l baz hallerde sadece mvekkiline kar st- lk olarak deerlendirilmez35.
lenmi olduu bir bor niteliinden kp, baka bir Alman Mahkemeleri avukatn sadece Medeni
avukata ynelik olarak uyulmas gereken bir ilke Kanunu deil, dier mevzuat, hatta yeni yrr-
haline dahi gelebilir32 . Aada avukatn zen y- le giren kanunlar ve uzmanl gerektiren sa-
kmll mvekkiline kar yklenilmi bir bor halara ilikin kanunlar da bilmesi gerektii y-
olarak incelenecektir. nnde kararlar vermitir36. Ayn ey Trk huku-
ku bakmndan da sylenebilir mi? ncelikle be-
II. AVUKATIN ZEN YKMLLNN lirtmek gerekir ki, Avukatlk Kanununda aka
SOMUT GRNM BMLER avukata kendini gelitirme ykmll ykleyen
1. Avukatn Mevzuat Bilme ve Deiiklikleri bir hkm bulunmamaktadr. Bununla birlikte BK
Takip Etme Ykmll m. 390, II de hkme balanan ii zenle yapma
Avukat mesleini zellikle danman ve temsil- borcundan hareketle Trk Hukuku bakmndan
ci olarak icra etmektedir. Bu faaliyetlerini hakky- da ayn sonuca ulamak mmkndr37.
la yerine getirmesi, nemli lde hukuki incele- Bu ykmlln yerine getirilmesi bakmn-
me yapmasn art klmaktadr. Bu nedenle avu- dan Resmi Gazetenin takip edilmesi avukatlar iin
kat, mevzuat, yani kanunlar, kanun hkmnde pratik bir yol olacaktr. Gnmzde internet or-
kararnameleri, tzk ve ynetmelikleri bilmeli ve tamnda da yaymlanan Resmi Gazete sayesinde
bunlarda yaplan deiiklikleri takip etmelidir33. mevzuattaki deiiklerin takibi daha da kolayla-
mtr. Bu nedenle kanmzca, avukatlarn Resmi
29 PERRN, Jean-Franois, Le contract darchitecte, Genve
1970, s. 53, note 65 (TANDOAN, 2010, s. 410, dn. 15adan naklen). Gazeteyi dzenli olarak takip etmeleri onlarn
30 Bu iliki nedeniyle avukatla mvekkilin karlkl olarak birbi- zen ykmllnn bir gereidir.
rine drst davranmas gerektii hakknda bkz. ARDIOLU, Sa- Bununla birlikte, baz hallerde somut olayn
bahattin, Avukat ve Mvekkil, Ankara Barosu Dergisi, Yl: 1980, zellikleri dikkate alnmak suretiyle biraz daha
S. 2, (s. 201-203), s. 202.
toleransl davranlmas gerekebilir. Bu bakmdan
31 YMAYA, Ahmet, Avukatlkta zen Borcu, Sorumluluk ve
Tazminat Hukuku, Ankara 1990, s. 291; DONAY, 1970, s. 737; SUN-
avukat, savunmasn stlendii olayda mvekki-
GURTEKN ZKAN, 1999, s. 233; BAPINAR, 2004, s. 129; BAPI- linin arzu ettii tarzda uygulanmas mmkn ol-
NAR, 2008, s. 50-51. mayan bir kanunu bilmemesi nedeniyle sorumlu
32 Nitekim TBB Disiplin Kurulu vermi olduu 05.09.2008 tarih tutulamaz38. Bu balamda, rnein, terk edilmi
ve E. 2008/190, K. 2008/319 sayl kararnda meslektana haber
vermeden onun takip ettii bir davay zerine alp durumalara ka-
veya tamamyla yeni olan hukuki konulardaki ek-
tlan bir avukata verilen uyarma cezasn onamtr. Karar iin bkz. li hkmlere riayetsizlik biraz daha ho gryle
http://www.barobirlik.org.tr. Belirtmek gerekir ki, bu, ayn zaman-
da Trkiye Barolar Birlii Meslek Kurallarnn da bir gereidir. Ni- NER, Semih, Avukatn zen Ykmll, Trkiye Barolar Bir-
tekim bahsi geen meslek kurallarnn 39. maddesine gre i sahi- lii Dergisi, Yl: 2002, Say:2, (s. 557-586), s. 564.
bi anlamay yapt avukattan sonra ikinci bir avukata da veklet 34 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 235-236; SUNGURTEKN
vermek isterse ikinci avukat ii kabul etmeden nce ilk veklet ve- ZKAN, Meral, Avukatlk Hukuku, zmir 2006, s. 183; ZEVKLLER,
rilen avukata yazyla bilgi vermelidir. Ancak bu kural nce tevkil Aydn. / GKYAYLA, Emre, Borlar Hukuku zel Bor likileri, 11.
edilen avukat rza gstermezse sonraki avukatn vekleti alama- B., Turhan Kitabevi, Ankara 2010, s. 488; BAPINAR, 2008, s. 52.
yaca anlamna gelmemektedir (EREM, Faruk, Meslek Kurallar,
35 ENOCAK, 1998, s. 12.
Ankara Barosu Yayn, Ankara 2007, s. 210.
36 Bkz. RNSCHE, Anm. I 99 (ENOCAK, 1998, s. 12den naklen).
33 BAPINAR, 2004, s. 132; GNERGK, zcan, Avukatlk
Szlemesi, Sekin Yaynevi, Ankara 2003, s. 72; GNER, Semih, 37 ENOCAK, 1998, s. 12.
Avukatlk Hukuku, 4. B.,Yetkin Yaynevi, Ankara 2009, s. 373; G- 38 BAPINAR, 2008, s. 52.

karlanabilir39. Ne var ki avukatn bu konudaki bil-
gisizliinin mazur grlebilmesi iin kanunun salt
eski olmas yeterli deildir. Ayrca sz konusu ka-
nunun tannmamas da gerekir40.
2. Yabanc Hukuka likin zen
Ykmll
Avukat kural olarak bilmedii ya da bilgisinin ok
az olduu bir alan ile ilgili davay stlenmemeli-
dir41; eer stlenmise bu halde o konuda gerek-
li bilgiyi edinmelidir42. Bu cmleden olmak zere
o ncelikle Trkiye Byk Millet Meclisi tarafn-
dan kabul edilmekle i hukukun bir paras haline
gelen uluslararas antlamalar bilmekle ykm-
ldr. Sz gelimi, avukatn Yabanc Resmi Belge-
lerin Tasdiki Mecburiyetin Kaldrlmasna Dair La
Haye Szlemesini43 bilmesi gerekir.
Avukat bilmedii yabanc lke hukukuna ili-
kin bir sorunla karlatnda bu konuda dan-
manlk faaliyetinde bulunmaktan da kanmaldr.
Nitekim Uluslararas Barolar Birliinin belirledi-
i Uluslararas Meslek Kurallarnn 3.3.2. mad-
desinde aka Avukat, kendisinin yetersiz ol-
duu bir konuda mvekkiline hizmet vermemeli-
dir denmitir44,45. Dolaysyla byle bir durumla
karlaan avukat, mvekkiline, ilgili yabanc lke
mevzuatn bilmediini, bu nedenle bu konuda uz-
man bir avukatn ya da retim yesinin gr-
ne bavurmasnn doru olacan sylemelidir46.
Bunu yapmayp da vekleti zerine alan avukat bu
konuda ortaya kacak zararlardan sorumlu ola-
39 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 236; SUNGURTEKN ZKAN,
2006, s. 183-184.
40 ENOCAK, 1998, s. 12.
41 BAPINAR, 2004, s. 132; s. 52; ARAL, Fahrettin, Borlar Hu-
kuku zel Bor likileri, 7. B.,Yetkin Yaynevi, Ankara 2007, s.
406. Nitekim Avrupada Avukatlk Mesleine likin Temel lkeler
Tzne likin erhte yer alan avukatn mesleki yeterlilii ba-
lkl ilkesinin son cmlesine gre avukat, uzman olmad konulara
ilikin davalar almamaldr. Bkz. http://www.barobirlik.ogr.tr (eri-
im tarihi 25.3.2012).
42 GNERGK, 2003, s. 72.
43 Szleme iin bkz. RG. 16.9.1984, S. , 18517.
44 GNER, Semih, Avukatlk Hukuku, 4. B., Ankara 2009, s.
373; GNER, 2002, s. 565.
45 Benzer ekilde Avrupa Birlii Avukatlk Meslek Kurullar m.
3.13de de avukatn kendi mesleki bilgi ve becerilerinin yetersiz kala-
can bildii veya bilmesi gereken bir ii ancak o ii yapmaya yeterli
mesleki bilgi ve beceriye sahip baka bir avukatla ibirlii yaparak ka-
bul edebilecei ifade edilmitir. Bkz. KORKUSUZ, 2008, s. 156.
46 RNSCHE, Anm. I 99 (ENOCAK, 1998, s. 13ten naklen).
Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 15
caktr47. Bununla birlikte, byle bir durumla kar-
laan bir avukatn yabanc hukuk hakkndaki her
trl bilgiyi bizzat renmesi gerekmezse de bu
konuda sadece yabanc meslektann yapm ol-
duu n almalara gvenmemelidir48.
Mvekkil, avukatn yabanc hukuk hakknda
bilgisi olmadn bilmesine ya da bu durum ken-
disine sylenmesine ramen onun grev almasn
istemise, davann kaybedilmesi halinde avukatn
sorumlu tutulamamas gerekir49. Buna karlk ya-
banc lke hukuku hakknda yeterli bilgi sahibi ol-
mamasna ramen, bu konuda eksiini giderme-
den davay stlenen avukat, mvekkilinin urad-
zarar tazmin etmek zorunda kalabilir. rnein,
Trkiyede tatilini geirmek zere zel otosu ile
yola kan bir Trk misafir ii, Yugoslavyada tra-
fik kazas geirir. Alman avukat, Yugoslav hukuku-
nu bilmedii iin dava zamanamna urar. Bu du-
rumda avukat, iinin urad zarar karlamakla
ykml tutulacaktr50.
3. Yargsal Kararlara likin zen
Ykmll
Avukat, stlenmi olduu veklet grevinin bir ge-
rei olarak kanunlarn yan sra yargsal kararlar
da bilmek ve takip etmek zorundadr51. Bu neden-
le bir avukatn mahkeme kararlarn yeterince izle-
memesi nedeniyle davay kaybetmesi durumunda
onun sorumlu tutulaca kabul edilmektedir52. Bu-
nunla birlikte bu ykmllk yaynlanm karar-
larla snrldr. Trk hukuku bakmndan avukatn
yksek mahkeme kararlarnn yaynland, Yarg-
tay Kararlar Dergisi ve Dantay Dergisini takip
etmek zorunda olduu sylenebilir. Keza, avuka-
tn bal bulunduu baro tarafndan karlan baro
dergisinde yaynlanm bulunan Yargtay ve Da-
ntay kararlarn da bilmesi gerekir53. Bununla bir-
47 RNSCHE, Anm I 108 (ENOCAK, 1998, s. 13ten naklen).
48 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 236; BAPINAR, 2008, s.
53. Kar. ENOCAK, 1998, s. 13.
49 BAPINAR, 2008,s. 53.
50 rnek iin bkz. RNSCHE I 109 s. 45 [ADAY, Nejat, Trk Hu-
kukunda Avukatn Mesleki Ykmllkleri, stanbul Barosu Der-
gisi, Yl: 1993, Say: 7-8-9, s. 478-500), s. 484, dn. 24ten naklen].
51 MLLER, JR 1969, s. 161(ENOCAK, 1998, s. 13ten naklen).
52 ZEVKLLER / GKYAYLA, 2010, s. 488.
53 ENOCAK, 1998, s. 13-14. Avukatn yksek mahkeme karala-
rn takip etme ykmll ilk derece mahkemesi kararlar asn-
dan geerli deildir. Aksi halin kabul, avukat altndan kalkama-
yaca bir yk altna sokmak anlamna gelecektir. Bkz. ENOCAK,
16 Akil
likte, avukatn yaynlanm btn mahkeme karar-
larn eksiksiz bilmek zorunda olup olmad tar-
tlmaya muhta bir konudur. Belirtmek gerekir
ki, avukatn yaynlanm btn mahkeme kararla-
rn bilmesinin zorunlu olduu ynndeki beklen-
ti gereki olmad gibi avukatn bocalamasna
da yol aabilir. Avukatn kararlar bulup snflan-
drmas, onlar okuyup deerlendirmesi ok fazla
zaman ve emek harcanmasn gerektireceinden
avukat kendi hukuki grn oluturmaya za-
man ayramayacak hale gelebilir54. Salt st mah-
keme kararlarn iyi takip eden bir avukatn stlen-
dii ii iyi sonulandrmasna katk sunaca ak- Bu gre gre60, itihad birletirme kararlar alelade
tr. Bununla birlikte, bu ekilde elde edilen bir ba-
ar, gerekten nitelikli bir hukuk hizmetinin sonu-
cu olmayacaktr55. Avukatn yargsal kararlar bil-
mek ve izlemek konusundaki ykmll, avuka-
t salt bunlar izleyerek baarya ulaan, kendi hu-
kuki grn oluturamayan pasif bir hukuku
haline getirmemelidir56. Gerekten de avukat sa-
dece yargsal kararlar takip eden ve bunu stlen-
mi olduu grevlerde dile getiren bir hukuku de-
ildir. O ayn zamanda ileri srd dnceler-
le hukuk hayatna katkda bulunan ve hukuk haya-
tn zenginletiren bir hukuk adamdr. Dolaysy-
la avukat hatal bulduu yargsal kararlarlar ele-
tirebilmeli, onlarn deitirilmesi iin aba harca-
yabilmelidir. Bununla birlikte kanmzca avukat bu
sylenenleri stlenmi olduu veklet grevi kap-
samnda deil de bu grevden bamsz olarak bir
hukuk adam sfatyla sempozyum, konferans gibi
etkinliklerde sunaca teblilerde yahut yazaca
makalelerde dile getirmelidir. Zira aksi halde m-
vekkili iin en elverili yolu sememi olmas ne-
deniyle sorumluluu gndeme gelebilir57.
zerinde durulmas gerekin baka bir konu ise
avukatn yeni kan yksek mahkeme kararlarn
ne kadarlk bir sre ierisinde renmek mecburi-
yetinde olduudur. Kabul etmek gerekir ki, bu ko-
nuda batan kesin bir sre konulmas mmkn de-
ildir. Bununla birlikte, svire Federal Mahkemesi,
avukatlarn btn yargsal kararlar yaynlandklar
1998, s. 14.
54 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 237.
55 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 237-238.
56 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 238; SUNGURTEKN ZKAN,
2006, s. 185.
57 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 239-240; SUNGURTEKN-
ZKAN, 2006, s. 186-187.
tarihten sonra bilmekle ykml tutulamazlarsa da
ifa ettikleri mesleki ilemlere ilikin nemli mesele-
leri halleden ve resmi veya mesleki dergilerde ya-
ynlanan itihatlar birka hafta veya en ok birka
ay gibi ksa bir sre ierisinde renmesi gerektii-
ne hkmetmitir58. Alman hukukunda ise bu konuda
kesin bir sre konulmasnn mmkn olmadndan
hareketle avukatn yeni kararlar mmkn olan en
ksa srede renmesi gerektii ifade edilmitir59.
retide, hakl olarak, avukatn mahkeme kararlar-
n bilme ykmll asndan itihad birletirme ka-
rarlarnn zel bir neme sahip olduu dile getirilmitir.
kararlardan farkl olarak, sadece bir davay sonulandr-
makla ilgili olmayp; ayn zamanda prensip (ilke) de tespit
ederler. Daire kararlar ve Genel Kurul kararlar baka da-
valarda hukuken hkimi balamaz ise de itihad birle-
tirme kararlar benzer hukuki konularda Yargtay Genel
Kurullarn, dairelerini ve adliye mahkemelerini balar
(Yar. K. m. 45) ve Resmi Gazetede yaymlanr. Bu neden-
le avukatn itihad birletirme kararlarndan haberdar
olmamas mazur grlemez.
4. retiyi Takip Etme Ykmll
stlenmi olduu veklet grevini hakkyla yeri-
ne getirebilmesi iin avukatn mevzuat ve yargsal
kararlarn yan sra hukuk literatrn de takip et-
mesi ve retide savunulan grlerden de haber-
dar olmas gerekmektedir. Ancak, bu noktada avu-
katn ncelikle yksek mahkemelerce benimsenmi
grleri renmesi gerektii sylenebilir. Zira yar-
g organlarnca benimsenmemi bulunan ve salt te-
orik anlamda nem tayan grlerin mvekkilinin
menfaatine hizmet etmeyebilecei hatrda tutulma-
ldr61. Fakat avukatn hukuk literatrn takip etme
ykmll onun retide savunulan her mnferit
gr aratrmak, bilmek ve nne gelen olayla il-
gili olarak gz nnde bulundurmak zorunda oldu-
u eklinde anlalamaz62.
Uygulamada ise, retiyi takip etme ykm-
llne byk bir nem atfedildii sylenemez.
58 ARIK, Kemal, Avukatn Mvekkiline Kar Mesuliyeti (Avukat
Yeni tihatlar Takip Etmemekten Mesul mdr?, Adliye Ceride-
si, Yl: 1944, (s. 569-576), s. 573.
59 BORGMANN / HAUG, 19 Rz. 49 (GNERGK, 2003, s. 74ten
naklen).
60 GNERGK, 2003, s. 76.
61 RNSCHE, Anm. I 118 (ENOCAK, 1998, s. 14ten naklen).
62 ENOCAK, 1998, s. 14.

Zira retide savunulan grler ancak uygula-
mada da esas alnmsa dikkate alnmaktadr63.
Avukatn retide benimsenmi ve fakat yargsal
kararlarda kabul grmemi bir gr veklet g-
revi kapsamnda esas almas halinde, mvekkilin
masraflar konusundaki menfaatini dikkate alma
ykmll ile mvekkili iin en gvenilir yolu
seme konusundaki ykmlln64 ihlal ettii
sylenebilecektir65.
Avukat, mvekkiline hukuki gr bildirirken
hakim gr dorultusunda hareket etmelidir66.
Nitekim, Alman Federal Mahkemesi bir kararnda
avukatn hakim grten sapan kendi gryle
mahkemeyi ikna edeceine gvenmemesi gerek-
tiini dile getirmitir67.
Avukatn bilimsel eserlerde yer alm, bununla bir-
likte henz uygulamada benimsenmemi grlerden
faydalanmas, zellikle daha nce yargsal kararlara
konu olmam alanlarda daha da nem kazanr68.
Avukatn buraya kadar incelenmi bulunan
ykmllklerinin kapsam onun nne gelen
olayla ilgili olarak yapaca alma asndan ma-
kul bir zamana sahip olup olmadna gre dei-
ir. Avukat byle bir zamana sahipse, nne gelen
olayn hukuki deerlendirmesi iin gerekli olan bil-
gileri (mevzuat, yabanc hukuk, mahkeme kararla-
r ve retide ileri srlen grler) aratrmak-
la ykmldr. Buna karlk, rnein, duruma
esnasnda ortaya kan meselelerde olduu gibi,
avukatn gr bildirmek iin yeterli zamana sa-
hip olmad durumlarda, avukattan tecrbeli ve
zenli bir avukatn bilmesi gereken bilgiye sahip
olmas beklenir69. Byle bir durumla karlaan
avukatn, adliye binasnda bulunan ktphaneden
yararlanmak iin hkimden ksa da olsa duruma-
ya ara vermesini istemesi nerilmektedir70.
63 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 240.
64 Bu ykmllk hakknda bkz. HENSSLER, Martin, Haftung-
srisiken anwaltlicher Taetigkeit, Juristenzeitung, Yl: 1994, (s.
178-188), s. 182.
65 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 240.
66 GNERGK, 2003, s. 80. retide bu sylenenin ancak ha-
kim grn ittifak halinde olmas ve yksek mahkeme kararlar ile
uyum gstermesi halinde kabul edilmesi gerektiini savunanlar da
vardr. Bkz. KULL, s. 59 (GNERGK, 2003, s. 82den naklen).
67 BGH, 1974, 1865 (ENOCAK, 1998, s. 14ten naklen).
68 SCHNEIDER, E., s. 746 (SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s.
240dan naklen).
69 RNSCHE, Anm. I 121 (ENOCAK, 1998, s. 14-15ten naklen).
70 RNSCHE, Anm. I 121 (ENOCAK, 1998, s. 15ten naklen).
Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 17
5. Adli Yardma likin zen Ykmll
Bir davann almas ve takibi iin gereken harcamalar,
baz hallerde olduka yksek tutarlara ulaabilmekte-
dir. Bu yzden yoksul kiilerin hakl olsalar dahi dava
amalar ve bunu bir avukatla takip etmeleri; ayn ekil-
de kendilerine kar alan bir davada savunma yapa-
bilmeleri olduka zorlamtr71. te byle bir durum-
la kar karya kalan ve maddi imkn yeterli olma-
yan bireylerin hakszlklara boyun emesini nlemek
iin72, kanun koyucu baz artlar altnda yoksul kiilere
adli yardmdan yararlanma imkn tanmtr. HMK m.
334e gre yarglama giderlerini, kendisi ve ailesinin
geimini nemli lde zor duruma sokmadan ksmen
veya tamamen deyemeyecek durumda olup da hak-
l olduklar yolunda peinen bir kanaat uyandrabilen
kiilere, yarglama giderlerini demekten geici olarak
bir muafiyet tannr ve bu kiiler adli yardmdan yarar-
lanr73. Hukukumuzda adli yardm esas olarak Hukuk
Muhakemeleri Kanununda (m. 334-340) dzenlen-
mitir. Bununla birlikte, Avukatlk Kanununun on ikin-
ci ksmnda da (m. 176-181) adli yardma ilikin hkm-
ler bulunmaktadr. Fakat, bu dzenlemenin amac, adli
yardm batan sona bir kez daha dzenlemek olmayp;
HMK da dzenlenmi bulunan adli yardma ilikin h-
kmleri tamamlamaktr74. nemle belirtmek gerekir ki,
adli yardm kapsamnda grevlendirilen avukatlar da
tpk dier meslektalar gibi zerine aldklar ii zen-
le yrtmek zorundadrlar. Nitekim, Bern Kurallarnn
23. maddesinde de adli yardm kapsamnda grlen i-
lerin dier ilere gsterilen zenle yerine getirilecei
aka hkme balanmtr. Benzer ekilde Uluslarara-
s Barolar Birlii Oslo Kararlarnn 10. maddesinde de
adli yardmdan yararlanan mvekkilleri ile ilgili olanlar
dhil, avukatn grevini titizlik ve nemle yerine getir-
mesi gerektii ifade edilmitir75.
71 PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Ouz / ZEKES, Muhammet,
Medeni Usul Hukuku, 12. B., Yetkin Yaynevi, Ankara 2011, s. 705;
KURU, Baki / ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder, Meden Usul
Hukuku, 22. B., Yetkin Yaynevi, Ankara 2011, s. 744.
72 POSTACIOLU, lhan, Medeni Usul Hukuku Dersleri, 6. B., s-
tanbul 1975, s. 675.
73 Adli yardm talebinin kabul edilmesi halinde salanacak mu-
afiyet ve kolaylklar HMK m. 335/1de dzenlenmitir. Buna gre
adli yardm kararnn etkileri unlardr: 1.Yaplacak tm yarglama
ve takip giderlerinden geici olarak muafiyet. 2. Yarglama ve ta-
kip giderleri iin teminat gstermekten geici muafiyet. 3. Dava ve
icra takibi srasnda yaplmas gereken tm giderlerin devlet tara-
fndan avans olarak denmesi. 4. Davann avukat ile takibi gereki-
yorsa, cret sonradan denmek zere bir avukat temini.
74 PEKCANITEZ / ATALAY / ZEKES, 2011, s. 711.
75 EREM, Faruk, Meslek Kurallar, Ankara 2007, s. 227.
18 Akil
te, yukarda saylan adli yardm koullarn
tayan bir mvekkile sahip olan avukatn, onu adli
yardm olanandan yararlanabilecei konusunda
bilgilendirmesi de avukatn zen ykmll ie-
risinde kabul edilmektedir76. Nitekim bu durum
Avrupa Birlii Avukatlk Meslek Kurallarnn 3.7.2.
maddesinde aka avukatn geerli olan haller-
de mvekkiline adli yardmdan yararlanabilecei-
ni bildirecei hkme balanmak suretiyle dzen-
lenmitir77.
6. Yardmc Elemann Seimi ve
almalarna likin zen Ykmll lunun sorumlu tutulmas ancak borcun yardmc
Konusu bir iin grlmesi olan veklet szleme-
sinde vekilin ahsi zellikleri, mahareti, tecrbe-
si, bilgisi gibi unsurlar rol oynadndan, iin biz-
zat vekil tarafndan yaplmas gerekir. Bu bakm-
dan, rnein, avukatn ii stajyerine yaptrma-
s alacaklnn yani mvekkilinin menfaatine ay-
kr olur. Veklet akdinde ahsn nemi olduun-
dan, borcun bizzat borlusu tarafndan ifas ge-
rekir78. Nitekim BK m. 390, IIIde79 veklet konu-
su iin bizzat vekil tarafndan yaplmas ilkesi ka-
bul edilmitir. Ancak bu hkmle ifa yardmcsnn
kullanm yasaklanm da deildir80. Eer avukat,
vekleti ifada yardmc ahs kullanmsa sorum-
luluk BK m. 100e81 gre belirlenir. Bahsi geen
maddeye gre bir borcun ifasn veya bir bortan
doan bir hakkn kullanlmasn kendisiyle birlikte
yaayan kiilere veya yannda alanlara devre-
den kimse bu devir kanuna uygun olsa bile, bun-
larn ilerini yaparken verdikleri zarardan dolay
dier tarafa kar sorumludur. Buna gre sorum-
luluun artlar82; borcun ifas veya hakkn kulla-
76 TANDOAN, 2010, s. 413; ENOCAK, 1998, s. 22.
77 KORKUSUZ, 2008, s. 157.
78 DONAY, 1970, s. 742.
79 Yeni Borlar Kanununun bu hkme karlk gelen 506. mad-
desinin nc fkrasna gre, vekilin zen borcundan doan so-
rumluluunun belirlenmesinde, benzer alanda i ve hizmetleri st-
lenen basiretli bir vekilin gstermesi gereken davran esas alnr.
Grld zere bu hkmle vekilin zen borcunun belirlenmesin-
de objektif bir lt kabul edilmitir.
80 DONAY, 1970, s. 743.
81 Yeni Borlar Kanununun bu maddeye denk gelen 116. mad-
denin birinci fkras, ayn hkm havi olup eski Kanunun gnmz
Trkesine uyarlanm halidir.
82 Sorumluluun artlar hakknda bkz. RESOLU, Safa, Bor-
lar Hukuku Genel Hkmler, 21. B., Beta Yaynevi, stanbul 2010,
s. 349 vd.; OUZMAN, Kemal / Z, Turgut, Borlar Hukuku Genel
Hkmler, 8. B.,Vedat Kitabevi, stanbul 2010, s. 363 vd.; EREN,
nlmasnn fiilen yardmc ahsa braklm olma-
s, bor ilikisi ve iin niteliine gre borcun ifas-
nn veya hakkn kullanlmasnn yardmc ahsa b-
raklabilmesinin caiz olmas, yardmc ahsn bor-
ca aykr davranla mvekkile zarar vermi olma-
s ve bor bizzat borlu tarafndan ifa edilmi olsa
idi borlunun domu olan zarardan sorumlu tu-
tulabilecek olmasdr. Yardmc ahs borca ayk-
r davranta kusurluysa, yardmc ahsn fiilinden
doan zarardan, borlu tpk kendisi yle davran-
m gibi sorumlu olacaktr. Yardmc ahsn kusur-
suz olmas durumunda ise doan zarardan bor-
ahs yerine bizzat borlu tarafndan ifas halinde,
zarara sebep olan davranta borlunun kusurlu
saylabilmesine baldr83. u halde avukat, yann-
da altrd elemanlarn seimi ve onlarn iini
zenle yrtmesi konusunda da i sahibine kar
zen ykmll altndadr84. Bu bakmdan, r-
nein, avukat mahkeme kararnn sekreterine tes-
lim edildiini, ancak o gn grevi brakan sekrete-
rin tebligat kendisine vermemesi nedeniyle karar-
dan haberdar olmadn ileri srerek sorumluluk-
tan kurtulamaz85.
7. Avukatn Bir Bakasn Tevkil Etmesi
Durumunda zen Ykmll
Yukarda da belirtildii gibi, veklet szlemesi
ile onun bir alt tr olan avukatlk szlemesin-
de86 gven unsuru zel bir neme sahiptir. Bu ne-
denle, mvekkilin iin bizzat kendi avukat tara-
fndan grlmesini isteme hakk vardr87. Bunun-
la birlikte, avukata bakasn tevkil konusunda
yetki tannm olabilir. Avukatn bir bakasn tev-
kil etmesi bir alt-vekil tayin etmesi yahut kendisi
Fikret, Borlar Hukuku Genel Hkmler, 10. B., Beta Yaynevi, s-
tanbul 2008, s. 1028.
83 RESOLU, 2010, s. 351; OUZMAN / Z, 2010, s. 371.
84 YMAYA, 1990, s. 295; SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 243;
SUNGURTEKN ZKAN, 2006, s. 189.
85 TBB Disiplin Kurulunun 07.11.2008 tarih ve E. 2008/279, K.
2008/423 sayl karar. Karar iin bkz. http://www.barobirlik.org.
tr (eriim tarihi 25.3.2012).
86 Veklet szlemesi ile avukatlk szlemesi arasndaki farklar
iin bkz. AYDIN, Murat, Avukatlk creti, 4. B., Ankara 2008, s. 29.
Kanmzca iki szleme arasndaki en nemli fark veklet szle-
mesi ile herkes vekil sfatn alabilirken, avukatlk szlemesinin ta-
raflarndan birini her zaman bir avukatn oluturmas ve avukatlk
szlemesinden kaynaklanan sorumluluun kural olarak veklet
szlemesindekine oranla daha ar olmasdr.
87 GNERGK, 2003, s. 113.

yerine bir baka avukat ikame etmesi eklinde
gerekleebilir. Konu, Avukatlk Kanununun i
Sonuna Kadar Takip Etme Zorunluluu ve Baka-
sn Tevkil balkl 171. maddesinde dzenlemi-
tir. Bahsi geen dzenlemeye gre avukata ve-
rilen vekletnamede bakasn tevkile yetki ta-
nnm ise, yazl szlemede aksine ak bir h- t tevkil eden avukat, BK m. 391, II ye dayanarak
km olmadka, ii baka bir avukatla birlikte
veya baka bir avukata vererek takip ettirebi-
lir. Vekletnamede, bunun dzenlendii tarihten
sonra alacak veya takip edilecek btn dava ve
ilerde veklete ve bakasn tevkile genel ekil-
de yetki verilmise, avukat, bu tarihten sonraki
dava ve ilerde mvekkilinden ayrca veklet al-
maya lzum kalmakszn ii baka bir avukatla
birlikte veya baka bir avukata vererek takip et-
tirebilir. Bahsi geen hallerde avukatn mvekkile
kar sorumluluu devam eder. Birlikte takip etti-
i veya ii tamamen devrettii avukatlarn kusur-
larndan ve meydana getirdikleri zarardan dola-
y mvekkile kar hem ahsen hem de dier avu-
katla birlikte mtereken ve mteselsilen sorum-
ludur.
Avukatlk Kanununun bu hkm alt vekleti
dzenleyen BK m. 390 hkm ile uyum ierisin-
dedir. Bununla birlikte Av. K. m. 171 alt-vekil tayini-
ni vekletnamede tevkil yetkisinin bulunmasyla
snrlandrmtr88. Bu yzden, birden fazla avuka-
tn ortak alt bir broda, bu avukatlardan biri-
ne i verilmesi halinde, aksi aka belirtilmedike
dier ortaklarn da gerektiinde o ile uramaya
teaml gerei yetkili olduu Av. K. m. 171de -BK
m. 390nn aksine- rf ve adet gereince yetki-
li olma durumu dzenlenmemi olduundan ka-
bul edilemez89.
Avukatn kanuna uygun olarak kendi yerine
bir bakasn geirmesi halinde bir alt-vekilin var-
lndan sz edilmektedir. Avukat, bakasn tev-
kil etse de veklet grevinin gereklerini yerine ge-
tirme konusundaki ykmll devam etmekte-
dir. Bunanla birlikte, alt-vekil, bamsz olarak ha-
reket etmekte ve tevkil eden avukattan emir ve ta-
limat almamaktadr90. Avukatn bir bakasn tev-
kil etmesinin ikinci ekli ise avukatn kendisi yeri-
ne bir baka avukat ikame vekil tayin etmesidir.
88 MDERRSOLU, 1974, s. 58; GNERGK, 2003, s. 114.
89 TANDOAN, 2010, s. 459; MDERRSOLU, 1974, s. 56; G-
NERGK, 2003, s. 115.
90 GNERGK, 2003, s. 115.
Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 19
Bu durumda avukat ii tevdi ettii dier avukatla
szlemeyi mvekkili adna yapmaktadr. Gnlk
hayatta daha ok karlalan tevkil biimi budur 91.
Bir baka avukat tevkil eden avukatn tevkil olu-
nan avukatn fiillerinden dolay sorumluluu Av.
K. m. 171, III de dzenlenmitir. Bir baka avuka-
tevkil yetkisini kullanrken veya talimat verirken
zen gsterdiini ispat etmek suretiyle sorumlu-
luktan kurtulamaz. Nitekim Av. K. m. 171, III, c. 2de
bakasn tevkil eden avukatn birlikte takip etti-
i veya ii tamamen devrettii avukatlarn kusur-
larndan ve meydana getirdikleri zarardan dola-
y mvekkile kar hem ahsen hem de dier avu-
katla birlikte mtereken ve mteselsilen sorumlu
olaca aka dzenlenmitir.
retide bir gre gre Av. K. m. 171, III deki
sorumluluk avukatn resmi daire ve yarg merci-
leri nndeki temsil durumunda uygulanacak, bu-
nun dnda kalan hallerde vekil BK m. 391, II uya-
rnca sadece yetkisini kullanrken ve talimat verir-
ken sorumlu olacak, bunun dnda sorumlu tutul-
mayacaktr92. Bu gr, hakl olarak eletirilmi
ve grlecek iin avukatlk szlemesi kapsam-
na giren bir hukuki yardm olmas halinde, avuka-
tn sorumluluunun sadece resmi daire ve yarg
mercileri ile snrlanmamas gerektiini, avukatl-
n amacn ortaya koyan Av. K. m. 2ye gre, avu-
katn hukukun uygulanmasn her derecede yar-
g organlar, hakemler, resmi ve zel kii, kurul ve
kurumlar nezdinde salama amacyla hukuki bilgi
ve tecrbelerini adalet hizmetine ve kiilerin ya-
rarlanmasna tahsis ettiini, Kanunun ifadesinin
bu tr bir ayrm yapmay engellediini dile geti-
rilmitir93.
Avukatn tevkil yetkisi bulunmamasna ra-
men bir baka avukat tevkil etmesi durumunda
ise avukat zen ykmn ihlal etmi olacaktr.
Bu halde avukat tevkil olunann kusursuzluunu
ispat etmek suretiyle dahi sorumluluktan kurtula-
maz. Avukatn yetkisiz olduu halde bir bakasn
tevkil etmesi, szlemeye aykrlk tekil eder ve
onun sorumluluuna yol aar94.
91 SUNGURTEKN ZKAN, 2006, s. 329; GNERGK, 2003, s.
116.
92 MDERRSOLU, 1974, s. 56.
93 GNERGK, 2003, s. 116.
94 GNERGK, 2003, s. 117.
20 Akil
8. Talimatlar Zamannda Yerine Getirme ve
Talimat Almadan Yapmama Ykmll
Avukatn mvekkil tarafndan verilen talimatlar za-
mannda yerine getirmesi de kanmzca onun zen
ykmllnn bir gereidir. Talimat ile kastedilen,
i sahibinin avukatlk szlemesinin kurulmas sra-
snda veya sonrasnda avukata kendisine tevdi edi-
len ii nasl greceini gsteren, tek tarafl ve var-
mas gerekli bir irade beyandr95. Belirtmek gere-
kir ki, avukat, mvekkilinin vermi olduu her tr-
l talimata deil, hukuka uygun olan talimata uy-
mak zorundadr96. Bu balamda, rnein, mvekkil
bir icra takibinde faiz istenmemesi ynnde bir ta-
limat vermise avukatn bu talimata uymas gerekir.
Keza, avukatn belli bir borcun denmesi amacyla
ve ak bir talimatla kendisine verilen paray kendi
zerinde tutmas ve talimatn gereini derhal yeri-
ne getirmemesi de onun disiplin cezas almasna yol
aabilir97. Benzer ekilde avukatn kendisinden al-
mas istenen azil davasn belli bir sre ierisinde a-
mas gerekir. Bu bakmdan mesela avukatn dava a-
mas ynnde ald talimat yedi ay gecikmeyle ye-
rine getirmesi zen ykmlln ihlal ettii anla-
mna gelir98.
Avukat hukuki bilgisi ile mvekkiline hakkna
kavumasnda yardmc olduundan mvekkili ba-
kmndan hak kaybna yol aacak, yani bir haktan
vazgeme sonucunu douracak ilemler iin m-
95 DONAY, 1970, s. 729-730; TANDOAN, 2010, s. 436; GNER,
2009, s. 374; GNER, 2002, s. 559.
96 DONAY, 1970, s. 733. Bu bakmdan dilekesinde diplomatik
sahtekrlk ifadesini kullanan bir avukatn, bu ifadeyi mvekkilli-
nin srarl istei sonucunda yazdn sylemesi ona disiplin ceza-
s verilmesini engellemeyecektir. rnek iin bkz. GNER, 2009, s.
376, dn. 35.
97 rnek bir olay iin bkz. TBB Disiplin Kurulunun 19.09.2008
tarih ve E. 2008/224, K. 2008/353 sayl karar.
98 ikyeti vekili, ikyetlinin Vakflar daresinin szleme-
li avukat iken 04.08.2000 tarihinde Z.A hakknda azil davas a-
mas istendii ve gerekli bilgiler 02.02.2001 tarihinde kendisine
verildii halde davay 7 ay gecikmeyle 05.09.2001 de at, dava
hakknda idareye bilgi vermedii, 28.02.2002 de istifasn bildir-
mesine ramen 1 aylk srede dosyalar idareye teslim etmedii
ve istifasndan sonra 26.06.2002 ye kadar davay takip etmesine
ramen o celsede verilen kesin srede gerekli masraf yatrmaya-
rak davann reddine neden olduunu bildirerek cezalandrlmas-
n istemitir Sonu olarak, ikayetinin itirazlarnn reddi ile, An-
kara Barosu Disiplin Kurulunun Disiplin Kovuturmasnn Zama-
nam Nedeniyle Ortadan Kaldrlmasna ilikin kararnn ONAN-
MASINA oybirliiyle karar verildi. (TBB Disiplin Kurulu karar, T.
05.09.2008, K. 2008/133, E. 2008/300). Karar iin bkz. http://
www.barobirlik.org.tr (eriim tarihi 25.3.2012).
vekkilinden yazl talimat almas zorunludur99. Bu
bakmdan, avukatn aka talimat almadan m-
vekkilinin davada ileri srd taleplerin herhan-
gi birisinden dilediince vazgeme yetkisi bulun-
mamaktadr100 . Hak kaybna yol aan bir talimatn
verilip verilmedii konusunda mvekkil ile avukat
arasnda ihtilaf karsa bu konuda verilen talimat-
lar ispat yk avukata aittir101 .
Avukatn, mvekkilin talimatna uymamas
onun szlemesel sorumluluunu gndeme getirir.
Avukatn sorumluluu iin szlemenin mevcudiye-
ti, borcun yerine getirilmemi olmas, zarar, kusur ve
nedensellik bann mevcut olmas gerekir102.
Avukatn talimat almas gerekirken, talimat al-
madan i yapmas da kanmzca zen ykmll-
n ihlali anlamna gelir. Bu bakmdan, bir avuka-
tn mvekkilinin talimat olmakszn mvekkili ad-
na takip ettii davadan feragat etmesi onun zen
ykmlln ihlal etmesi anlamna gelir ve di-
siplin cezas almasna yol aar103.
99 Avukat stlendii ilerin durumu ve olas sonular hakkn-
da mvekkilini bilgilendirmek zorundadr. Davalarn mracaata b-
raklarak almam saylmasna karar verilmesinin temini bir di-
er anlamda haktan vazgemedir. Bir haktan vazgeme anlamn-
daki ilemlerden dolay mvekkilin yazl muvafakatinin alnmas
zorunludur. Herhangi bir vazgeme eyleminde mvekkilin zara-
r olamayaca dnlse dahi, bu hususun vekil edene bildiril-
mesi ve yazl olurunun salanmas, avukatlk mesleinin ciddiyeti
ve grevin zenle yerine getirilmesi ilkesinin gereidir. ikyetli
avukat ikyeti mvekkilinin izni ile davann durumasna katl-
madn savunmu ise de ikyeti mvekkilinin davaya girilme-
mesi yolunda yazl talimat bulunmadndan savunmaya itibar
edilememitir. Avukatlk Kanunun 34. maddesine gre; Avukat-
lar, yklendikleri grevleri bu grevin kutsallna yakr bir ekil-
de zen, doruluk ve onur iinde yerine getirmek ve avukatlk un-
vannn gerektirdii sayg ve gvene uygun biimde davranmak ve
Trkiye Barolar Birliince belirlenen meslek kurallarna uymak-
la ykmldrler Sonu olarak, ikyetlinin itiraznn reddi ile
Edirne Barosu Disiplin Kurulunun Knama cezas verilmesine
ilikin kararnn ONANMASINA, oybirlii ile karar verildi. (TBB Di-
siplin Kurulu Karar, T. 30.04.2010, E. 2009/687, K. 2010/176). Ka-
rar iin bkz. http://www.barobirlik.org.tr (eriim tarihi 25.3.2012).
100 ZRCHER, Emil, Schweizerisches Anwaltsrecht, Schult-
hess, Zrich 1920, s. 210.
101 rnein: ikyetli Avukat, ikyetinin ibraname verdiini,
ibranamede hibir alacann olmadn bildirdiini iddia etmi
ise de, ikyetli Avukat tarafndan varl iddia edilen ibraname
dosyaya sunulmamtr. Davann almam saylmas ile ikyeti
hak kaybna uradna gre, davann takipsiz braklmasna dair
isteklerin, ikyetli avukat tarafndan kantlanmas ve vekil ede-
ninin imzasn ieren yazl belgenin ibraz zorunludur. Bu sebeple
ikyetimin savunmasna itibar edilmemitir (TBB Disiplin Ku-
rulu karar, T. 30.09.2005, E. 2005/233, K. 2005/319). Karar iin
bkz. http://www.barobirlik.org.tr (eriim tarihi 25.3.2012).
102 DONAY, 1970, s. 746.
103 rnek bir olay iin bkz.: TBB Disiplin Kurulu karar, T.

9. Bro Organizasyonuna likin zen
Ykmll
Avukatn brosunun karmaadan uzak ve dzen-
li olmas, vatandan meslee duyduu gven a-
sndan nemlidir. Dzenli bir bro sayesinde ile-
rin sorunsuz, baarl ve mmkn olduu lde
ekonomik ekilde yrmesi salanacaktr. Avukat
bu sayede gereksiz ayrntlarla vakit kaybetmeye-
cek, dikkat datan eylerle uramaktan kurtula-
rak hukuksal mesele zerine daha iyi konsantre
olabilecektir104. Avukat brosunu mvekkillerinin
menfaatlerini en iyi ekilde koruyacak ve kanuni
sreleri karmayacak biimde dzenlemeli; kendi
yokluunda dahi davayla ilgili srelere riayet edi-
lecek ekilde kurmaldr105.
Bro dzeni asndan avukatn brosunu sa-
hipsiz brakmamas da nem tamaktadr. Bu
balamda, yarglama srerken avukatn tatile k-
mas sebebiyle tebligattan haberdar olmamas ve
bu nedenle kanuni bir sreyi karmas durumun-
da avukatn sorumluluu gndeme gelecektir106.
10. Mvekkile Ait Paralar ve Deerli eyleri
Gecikmeksizin Mvekkile Bildirme ve Verme
Ykmll
Avukat tarafndan mvekkil adna alnan parala-
rn akbeti bireylerin avukatlk mesleine duydu-
u gven asndan nem tadndan konu Tr-
kiye Barolar Birlii Meslek Kurallar ierisinde d-
zenlenmitir. Bahsi geen kurallarn 43. maddesi-
nin birinci fkrasna gre mvekkil adna alnan pa-
ralar ve bakaca deerler geciktirilmeksizin m-
vekkile duyurulur ve verilir107. Bu balamda, rne-
in avukat yrtt dava ile ilgili olarak kar ta-
raftan para tahsil etmi ise bunu geciktirmeksizin
mvekkiline bildirmek ve vermek zorundadr. Ak-
sine bir davran avukatn disiplin cezas almas-
05.09.2008, E. 2008/160, K. 2008/302 (http://www.barobirlik.
org.tr) (eriim tarihi 25.3.2012).
104 GNERGK, 2003, s. 66.
105 ENOCAK, 1998, s. 22; GNERGK, 2003, s. 67.
106 GNERGK, 2003, s. 67.
107 Mvekkile ait olan paraya ilikin bir baka dzenlemeye de
Avrupa Birlii-Avukatlk Meslek Kurallarnda rastlanmaktadr. Ad
geen kurallarn Mvekkil Paras balkl 3.8 maddesinin birinci
paragrafna gre mvekkil, paras daima bir bankada veya benze-
ri bir kuruluta alacak bir hesapta yetkili kamu makamnn dene-
timine tbi ekilde bulundurulacak ve mvekkilin paralarn baka
ekilde deerlendirilmesi ynnde ak veya zmni bir muvafakati
yoksa avukat eline geen btn mvekkil paralarn bu hesaba ya-
tracaktr (EREM, 2007, s. 219).
Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 21
na yol aacaktr108. Nitekim bir olayda avukat veki-
li olduu kooperatifin icralk bir iiyle ilgili olarak
takip ettii dosyalardan haksz yere menfaat edin-
mi ve yine ayn kooperatife ait ilerde hibir i-
lem yapmamasna ramen kooperatiften para al-
mtr. phesiz bu durum hem Av. K. m. 34e hem
de biraz nce anlan Trkiye Barolar Birlii Mes-
lek Kurallarnn 43. maddesine aykrlk tekil et-
mektedir. Nitekim rnek olaydaki davranlar ne-
deniyle avukata disiplin cezas verilmitir109.
11. Avukatn stlenmi Olduu ile lgili
Gelimelerden Mvekkilini Haberdar Etme
Ykmll
Avukatn zen ykmllnn grnm biim-
lerinden biri de onun stlenmi olduu i hakkn-
da yaanan gelimelerden mvekkilini haberdar
etmesidir. Bu nedenle avukatn stlenmi olduu
ile ilgili olarak tahsil ettii kira paras ile bu ala-
caa ilikin dava hakknda mvekkiline bilgi ver-
mesi gerekir. Aksine davran avukatn mesleini
zenli bir biimde yerine getirmedii anlamna ge-
lecektir110.
108 Avukat tahsil ettii paradan en ksa zamanda mvekkilini
bilgilendirip, gerekli masraf ve cret alacaklarn tenzil ederek ka-
lann yine en ksa zamanda mvekkiline teslim etmek ykmll-
ndedir. Parann mvekkile teslim edilmesinde bir engel mev-
cut ise bu takdirde gerekli kanuni nlemlere bavurarak paray bir
banka hesabna yatrmal veya mahkemeden tevdi mahalli tayini
isteyerek belirlenen yere tahsil edilen para yatrlmaldr Avu-
katlk Kanununun 34. maddesine gre, Avukatlar yklendikle-
ri grevleri bu grevin kutsallna yakr bir ekilde zen, do-
ruluk ve onur iinde yerine getirmek ve avukatlk unvannn ge-
rektirdii sayg ve gvene uygun biimde davranmak ve Trkiye
Barolar Birliince belirlenen meslek kurallarna uymakla ykm-
ldrler. Trkiye Barolar Birlii Meslek Kurallarnn 3.maddesi-
ne gre Avukat, mesleki almasn kamunun inancn ve mes-
lee gvenini salayacak biimde ve iine tam bir sadakatle y-
rtr. 4.maddesine gre Avukat meslein itibarn zedeleyecek
her trl tutum ve davrantan kanmak zorundadr. 43. mad-
desine gre Mvekkil adna alnan paralar ve bakaca deerler
geciktirilmeksizin mvekkile duyurulur ve verilir. Mvekkille ilgili
bir hesap varsa, uygun srelerde durum yaz ile bildirilir.Sonu
olarak, ikyetli avukatn itiraznn reddi ile, Baro Disiplin Kurulu-
nun Knama cezas ile cezalandrlmasna ilikin kararnn onan-
masna, oybirlii ile karar verildi. (TBB Disiplin Kurulu karar, T.
28.01.2011, K. 2010/544, E. 2011/53). Karar iin bkz. http://www.
barobirlik.org.tr (eriim tarihi 25.3.2012).
109 TBB Disiplin Kurulu karar, T. 13.03.2009 tarih ve E. 2008/531,
K. 2009/137 (Karar iin bkz. http://www. barobirlik.org.tr). Karar
iin bkz. http://www.barobirlik.org.tr (eriim tarihi 25.3.2012). Bu
konuda verilmi baka kararlar iin bkz. EREM, 2007, s. 217, 218.
110 TBB Disiplin Kurulu karar, T. 29.11.2008 tarih ve E. 2008/357,
K. 2008/487 (Karar iin bkz. http://www. barobirlik.org.tr), (eri-
im tarihi 25.3.2012).
22 Akil
12. Kanuni Yollara Zamannda Bavurma ve
Gereksiz Bavuru Yapmama Ykmll
Avukatn davay sresi ierisinde amas111 ve ge-
rekli kanuni yollara zamannda bavurmas da
onun zen ykmllnn bir gereidir. Bu ba-
lamda, avukatn veklet grevini stlenmi oldu-
u bir ite uyumazln zellikleri ve eldeki veriler
onun ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir yahut delil tes-
piti gibi geici hukuki koruma tedbirlerine bavur-
masn gerektirdii halde dosyaya yeterince vakf
olmad iin bunlar yapmam ve mvekkilini za-
rara uratmsa bundan dolay avukatn sorumlu
tutulmas mmkndr. Keza, avukat dava ama-
dan nce yaplmas gereken usuli ilemleri de (sa-
tlan mal aypl ise ayp ihbar, borlu temerrde
dmesi iin gerekli ihtar gibi) tamamlamaldr112.
Yine, idari davaya konu olabilecek bir i bakmn-
dan nce yetkili idareye bavuru yaplmas gereki-
yorsa avukatn sresi ierisinde bu bavuruyu da
yapmas gerekir113.
111 Avukatn davay sresi getikten sonra amas ve davann
reddine yol amas disiplin cezas almasna yol aacaktr. rnein:
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, ikyetli avukatlarn, ikyetinin
vekili olarak Erzurum dare Mahkemesinin 2003/136 Esasnda ka-
ytl olan maddi, manevi tazminat ve yolluk tahsili istemli dava a-
tklar, mahkemece 2003/106 sayl kararla hatal dava almas
nedeniyle dilekenin reddine karar verildii, ikyetlilerin mahke-
me kararna ramen ayn hukuki nedene dayal ayn Mahkemede
2003/395 Esas sayl davay atklar, mahkemenin bu kez de ha-
tal dava alm olmas sebebiyle tekrar dilekenin reddinde ka-
rar verdii, bu kez ayn Mahkemede 2003/1132 Esas sayl mad-
di ve manevi tazminat istemli dava ald ve dava dilekesinin
hatal oluu nedeniyle dava dilekesinin 2003/1803 sayl karar-
la red edildii, ikyetlilerin 2004/526 ve 2004/527 say ile ayr
ayr maddi ve manevi tazminat davalar am olduu ve mahke-
menin 2005/706 sayl kararla manevi tazminat davasn sre y-
nnden, maddi tazminat davasn ise talep konusu tazminat istek-
lerinin ayr dava konusu yaplmas gerektii gerekesi ile dava-
nn reddine karar verildii, kararn temyiz edilmeyerek kesinle-
tii grlmtr. Sonu olarak, ikayetinin itiraznn kabul ile, li olarak Ayanck Sulh Hukuk Hakimlii kanalyla Yozgat Sulh Hu-
Ankara Barosu Disiplin Kurulunun her iki ikayetli avukat hakkn-
da tayin ettii uyarma cezasnn knama cezasna evrilmesi sure-
tiyle dzeltilerek onanmasna, ayr ayr knama cezas ile cezalan-
drlmalarna, oybirlii ile karar verildi. (TBB Disiplin Kurulu kara-
r, T. 05.09.2008, E. 2008/187, K. 2008/317: http://www.barobir-
lik.org.tr), (eriim tarihi 25.3.2012).
112 BAPINAR, 2004, s. 133; BAPINAR, 2008, s. 53.
113 ikyetiler, oullarnn Adana (dilekede sehven Ankara
denilmektedir. ) Askeri Cezaevinde ikence sonucu ldrlmesi
sebebiyle sanklar hakknda Adana Ar Ceza Mahkemesinde a-
lan kamu davasnda kendilerini katlanlar vekili olarak temsil et-
mesi ve Genel Kurmay Bakanl aleyhine alacak maddi/mane-
vi tazminat davasn yrtmesi iin ikayetli avukat ile anlatkla-
rn ve vekletname verdiklerini, tazminat davas iin sresi iin-
de yetkili idareye gerekli yazl bavuruyu yapmayarak ve Aske-
ri dare Mahkemesinde amas gereken davay sresinde ama-
mas sebebiyle hak kaybna uradklarnAvukatlk Kanunsnn
Avukatn mazeretsiz olarak durumalara katl-
mamas ve bununun sonucunda dava dosyasnn
ilemden kaldrlmasna karar verilmesi de avu-
katn zen ykmllnn ihlali anlamna gele-
cektir114.
Mvekkilin gerekli gideri vermi olmasna ra-
men, avukatn karar teblie karmayarak hk-
mn kesinlemesini nlemesi de onun zen y-
kmlln ihlal ettii anlamna gelecek ve di-
siplin cezasyla cezalandrlmasna yol aacaktr115.
34.maddesine gre; Avukatlar, yklendikleri grevleri bu gre-
vin kutsallna yaAkr bir ekilde zen, doruluk ve onur iin-
de yerine getirmek ve avukatlk unvannn gerektirdii sayg ve
gvene uygun biimde davranmak ve Trkiye Barolar Birliin-
ce belirlenen meslek kurallarna uymakla ykmldrlerSonu
olarak, ikayetilerin itirazlarnn kabul ile, Baro Disiplin Kurulu-
nun Disiplin cezas verilmesine yer olmadna ilikin kararnn
kaldrlmasna, aratrlacak bakaca husus kalmadndan, ika-
yetli Avukat A.S.nn knama cezas ile cezalandrlmasna, oy-
birlii ile karar verildi. (TBB Disiplin Kurulu Karar, 28.01.2011, E.
2010/534, K. 2011/51). Karar iin bkz. http://www.barobirlik.org.tr
(eriim tarihi 25.3.2012). Benzer baka bir olayda da daval avu-
katn ncelikle idareye yapmas gereken bavuruyu yapmamas-
nn onun sorumluluunu douraca kabul edilmitir. Mahkemele-
re yol gsterici nitelikteki bu karar iin bkz. YHGK, T. 11.04.2007, E.
2007/13-198, K. 2007/199 (http://www.turkhukuksitesi.com), (eri-
im tarihi 25.3.2012).
114 ikyetli, tespit davasnn reddi tarihi olan 03.12.2004
tarihinden sonra ikyeti adna hibir ilem yapmam, ret ka-
rarn temyiz de etmemi, Ayanck mahkemeleri ve icra mdr-
l nezdinde durumu renen ikayeti tarafndan ikayet-
li 08.11.2005 tarihinde azledilmitir ikyetlinin, azilnamenin
brosuna tebli tarihi olan 08.11.2005te, Ayanck Sulh Hukuk
Mahkemesi kanal ile Yozgat Sulh Hukuk Mahkemesinde ikayet-
i adna alacak davas at, dava dilekesinin Ayanck Sulh Hu-
kuk Mahkemesinden 10.11.2005 tarih ve 2005/ Muhabere Say
ile Yozgat Sulh Hukuk Mahkemesine gnderildii, bu dava iin
ikyetlinin dosyada bulunan makbuza gre bavuru harc, maktu
har ve vekletname harc olarak 18,50 YTL masraf yapt, Yoz-
gat Sulh Hukuk Mahkemesinin 2005/ esasna kayd yaplan da-
vada verilen 27.12.2005 tarihli duruma gnn belirten daveti-
yenin ikayetli avukata tebli edildii, ikayetlinin bu dava ile ilgi-
kuk Mahkemesine gnderdii dileke ile kendisinin 02.11.2005
tarihli azilname ile azil edildiini bildirdii ve Yozgat Sulh Hukuk
Mahkemesinin 2005/ Esas sayl davasnn 27.12.2005 tarihli
celsesine azil edildii iin gitmedii ve duruma gnn mvek-
kiline bildirmedii, daha sonra da davann almam saylmas-
na karar verildii anlalmtr. ikyetli yukarda sralanan ko-
vuturma konusu eylemleri ile hak kaybna sebebiyet vermi ve
avukatlk grevini gerei gibi yerine getirmemitir Sonu olarak,
ikyetlinin itiraznn reddi ile Sinop Barosu Disiplin Kurulunun
ay sreyle iten karma cezas verilmesine ilikin kararnn
onanmasna oybirlii ile karar verildi. (TBB Disiplin Kurulunun
07.11.2008 tarih ve E. 2008/299, K. 2008/436 sayl karar). Karar
iin bkz. http://www.barobirlik.org.tr (eriim tarihi 25.3.2012). Bir
dier rnek iin bkz.: TBB Disiplin Kurulu karar, T. 05.09.2008, E.
2008/168, K. 2008/305 (http://www.barobirlik.org.tr), (eriim ta-
rihi 25.3.2012).
115 TBB Disiplin Kurulu karar, T. 07.02.2009, E. 2008/498, K.

Avukatn bavuraca kanuni yol masraf yap-
masn gerektiriyorsa hem bunu hem de masrafn
denmemesinin sonularn mvekkiline bildirme-
lidir116.
Avukatn zen ykmllnn somut g-
rnm biimlerinden bir bakas da gereksiz ve
amasz bir biimde bavuruda bulunmaktan ka-
nmaktr. Bu bakmdan vekilin dava almasn is-
tedii bir durumda avukat nce almas muhte-
mel davann baar ansn incelemeli ve gerekti-
inde mterisini dava amamas konusunda ikaz
etmelidir117.
13. Dosya Tutma ve Belgeleri Dosyalama
Ykmll
Avukatlk Kanunu, avukattan dzenli ve intizam-
l bir alma ortamnda faaliyette bulunmasn
beklemektedir. Bu nedenle avukatn zerine ald-
her i yahut yazl grne bavurulan her hu-
sus hakknda dzenli dosya tutmasn emretmitir
(Av. K. m. 52, I). Avukatn dosya tutma ykmll-
de zen ykmllnn bir gereidir118. Dos-
ya tutmak avukatn ykmlln yerine getir-
diine delalet eder. Tutulan dosyalar, ayrca, veki-
lin sorumluluu ile cretine ilikin olarak doabi-
lecek uyumazlklarda da delil olarak kullanlabilir.
Bu yzden dosya tutulmas sadece mvekkilin de-
il, vekilin de menfaatinedir119. Avukatn dosya tut-
ma ykmlln usulne uygun biimde yerine
getirmemesi bir yandan onun sorumluluk davala-
ryla karlamasna yol aacak te yandan bu du-
rum mvekkil bakmndan ispat kolayl salaya-
caktr120. Avukat, tuttuu dosyay diledii gibi d-
zenleme ve istedii belgeyi dosyasna koyma hak-
kna sahiptir. zellikle belgeler dosya ierisinde
kald ve bakalarnn bilgisine sunulmad sre-
ce avukatn bu zgrlne mdahale edilemez121.
Avukat salt dosya tutmakla yetinmeyecek
ayn zamanda kendisine braklan ve gnderilen
2009/88. Karar iin bkz. http://www.barobirlik.org.tr (eriim tari-
hi 25.3.2012).
116 TBB Disiplin Kurulunun bu yndeki bir karar iin bkz. EREM,
2007, s. 215-216.
117 ENOCAK, 1998, s. 22.
118 ENOCAK, 1998, s. 23; ADAY, 1993, s. 494; KARATEKE, Son-
gl, Avukatlk Szlemesinde cret, Ankara 2006, s. 67.
119 ENOCAK, 1998, s. 23.
120 ENOCAK, 1998, s. 23.
121 TBB Disiplin Kurulu karar, T. 16.02.2002, E. 2001/208, K.
2002/39 (TBBD, 2002/1, s. 167).
Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 23
evraklar dosyalarna yerletirecek ve saklayacak-
tr (Av. K. m. 39). Bu ykmllk dosya tutma y-
kmlln tamamlayan bir baka ykmllk-
tr. Bu hkmle ok sayda belge ile kar karya
kalan avukatn neyin nerede olduunu bulabilme-
si iin mutlaka bunlar dosyaya yerletirip muha-
faza etmesi de salanmak istenmitir. Bu sayede
avukatn belgelerin dosyalara konulmas ilemini
ertelemeden, belgeleri biriktirip toptan yerletir-
me dncesine kaplmas daha batan engellen-
mek istenmitir122.
III. ZEN YKMLLN HLALNN
SONULARI
1. Genel Olarak
Avukatn zen ykmlln ihlal etmesi onun
hukuki, cezai ve disipliner sorumluluunu doura-
bilir. Biz disiplin sorumluluuna ilikin olarak pek
ok karara yer vermi olduumuzdan burada sa-
dece avukatn hukuki ve cezai sorumluluunun
artlar zerinde durmakla yetineceiz.
2. Hukuki Sorumluluu
Avukatlk szlemesi ile avukat, zerine ald iin
sonucunu taahht etmi olmadndan123 sadece
vekilin yneldii sonucun ortaya kmamas zen
ykmllnn yerine getirilmediine delalet
etmez. Mvekkil, avukatn meslek kurallarn ihlal
eden aktif bir davranta bulunduunu veya yap-
mas gerekeni yapmayarak pasif kaldn ve bu-
nun hayat tecrbesi ve ilerin olaan akna gre
sonucu olumsuz etkilediini ispat yk altndadr.
Eer mvekkili zen ykmllnn yerine ge-
tirilmemesi nedeniyle arzulanan sonucun ortaya
kmadn ispat ederse, avukat bir kusurunun
bulunmadn ispat ederek sorumluluktan kurtu-
labilir124.
Avukatn zen ykmlln ihlal etmesi
nedeniyle sorumlu tutulmas iin onun hem ku-
surlu olmas hem de ihlal ile meydana gelen za-
rar arasnda uygun illiyet ba bulunmas gerekir.
Mvekkil, avukat aleyhine am olduu sorumlu-
luk davasnda onun akdi bir ykmllne aykr
davranmak suretiyle kendisini zarara urattn
ispatlayacaktr. Buna karlk, avukat ise kusursuz
122 GNER, 2009, s. 430.
123 GM, Mustafa A., Trk-svire Borlar Hukukunda Veki-
lin zen Borcu, stanbul 2001, s. 151.
124 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 244.
24 Akil
olduunu ispatlamak suretiyle kendisini sorumlu-
luktan kurtarabilecektir125.
Av. K. m. 40 uyarnca i sahibi tarafndan sz-
lemeye dayanlarak avukata kar ileri srlen
tazminat istekleri, bu hakkn doumunun renil-
dii tarihten itibaren bir yl ve her halde zarar do-
uran olaydan itibaren be yl gemekle der126.
3. Cezai Sorumluluu
Avukatlarn disiplin sorumluluu ile hukuki sorum-
luluunun yan sra cezai sorumluluu da bulun-
maktadr. Avukatlarn grevleri srasnda veya g-
revleriyle ilgili olarak malvarlna kar sulardan
gveni ktye kullanma ve dolandrclk; kamu
gvenine kar sulardan sahtecilik, erefe kar
sulardan hakaret gibi sular ilemeleri mmkn-
dr. Bu sularn ilenmesi bakmndan herhangi
bir birey ile avukat arasnda hibir fark bulunma-
maktadr127. Ancak bu sularn dnda bir de sade-
ce avukatlarn ileyebilecei sular vardr. al-
mamzda bu sularn tmne deil, zen ykm-
llyle ilgili olarak akla ilk gelen sulara dei-
nilecektir. Kanmzca zen ykmllnn ihlali,
koullar varsa, ayn zamanda grevi ktye kul-
lanma suunu oluturabilecektir128. Bu suu d-
zenleyen Trk Ceza Kanununun 257. maddesi-
nin ikinci fkrasna gre kanunda aka tanmla-
nan haller dnda grevinin gereklerini yapmakta
ihmal veya gecikme gstererek kiilerin maduri-
yetine veya kamunun zararna neden olan ya da
125 SUNGURTEKN ZKAN, 1999, s. 245.
126 Buna karlk avukatn mvekkile kar ileri srebilecei taz-
minat talepleri BK m. 126/4 uyarnca be yllk sreye tbidir. Taz-
minat talepleri bakmndan avukat ile mvekkil arasnda yaratl-
na bu ikilik retide hakl olarak eletirilmitir. Bkz. ADAY, 1993, s.
482.
127 GNER, 2009, s. 565
128 Ayn ynde: ADAY, 1993, s. 482.
kiilere haksz kazan salayan kamu grevlisi su
ilemi saylmaktadr. Bu suun ilenmesi iin fai-
lin kamu grevlisi olmas gerekmektedir. Avukatn
ise icra ettii meslek nedeniyle kamu grevlisi ol-
duu tartmaszdr. Nitekim Av. K. m. 62 uyarn-
ca Avukatlk Kanunu ve dier kanunlar gereince
avukat sfat ile veya Trkiye Barolar Birliinin ya-
hut barolarn organlarnda grevli olarak kendisi-
ne verilmi bulunan grev ve yetkiyi ktye kul-
lanan avukat Trk Ceza Kanununun 257. madde-
si hkmlerine gre cezalandrlr. Grld gibi
burada dorudan TCK m. 257ye atfta bulunul-
mutur. u halde avukatn zerine den ii hi
yapmamas ya da ge yaparak zen ykmll-
n ihlal etmesi bu madde uyarnca cezalandrlma-
sna yol aabilecektir.
SONU
Avukatlar, toplumsal sorunlarn hukuka uygun
bir biimde zmnde ve bireylerin hakkna ka-
vumasnda nemli roller oynamaktadrlar ve bi-
reylerle aralarndaki iliki gven duygusu zerine
ina edilmitir. Avukatlk mesleinin icras iin hu-
kuk fakltesini ve bunu takiben staj dnemini ba-
aryla bitirmek gerekmektedir. Devletin avukat-
lara vermi olduu ruhsat onlarn bu nemli g-
revi hakkyla yerine getirebilecekleri inancna da-
yanmaktadr. Btn bu nedenlerle avukatlarn i-
lerinde byk bir zen gstermesi zorunluluk ola-
rak karmza kmaktadr. Avukatlar yaptklar i-
lerin nemi nedeniyle kamu grevlisi saylmakta-
drlar. Trkiye Barolar Birlii bugne kadar birey-
lerin avukatlara ve avukatlk mesleine duyduu
gven duygusunu srdrmelerini salayacak son
derece isabetli kararlar vermek suretiyle bu mes-
lein toplum nezdindeki itibarnn korunmasnda
ok nemli bir rol oynamtr.

YA R A R L A N I L A N
ADAY, Nejat, Trk Hukukunda Avukatn Mesleki
Ykmllkleri, stanbul Barosu Dergisi, Yl: 1993,
Say: 7-8-9, s. 478-500).
ARAL, Fahrettin, Borlar Hukuku zel Bor likileri, 7.
B., Ankara 2007.
ARDIOLU, Sabahattin, Avukat ve Mvekkil, Ankara
Barosu Dergisi, Yl: 1980, S. 2, (s. 201-203).
ARIK, Kemal, Avukatn Mvekkiline Kar Mesuliyeti
(Avukat Yeni tihatlar Takip Etmemekten Mesul
mdr?, Adliye Ceridesi, Yl: 1944, (s. 569-576).
AYDIN, Murat, Avukatlk creti, 4. B., Ankara 2008.
BAPINAR, Veysel, Avukatn zen Borcu, Gazi
niversitesi Hukuk Fakltesi Dergisi, Yl: 2008,
Say:1-2, (s. 38-62).
BAPINAR, Veysel, Vekilin zen Borcundan Doan
Sorumluluu, 2. B., Ankara 2004.
DONAY, Sheyl, Vekilin Talimata Uyma ve Drstlkle
Hareket Etme Borcu, Banka ve Ticaret Hukuku
Dergisi, Yl: 1970, (s. 728-749).
EREM, Faruk, Meslek Kurallar, Ankara 2007.
EREN, Fikret, Borlar Hukuku Genel Hkmler, 10. B.,
stanbul 2008.
GM, Mustafa Alper, Trk-svire Borlar Hukukunda
Vekilin zen Borcu, stanbul 2001.
GNER, Semih, Avukatn zen Ykmll, Trkiye stanbul 2000.
Barolar Birlii Dergisi, Yl: 2002, Say:2, (s. 557-586).
GNER, Semih, Avukatlk Hukuku, 4. B., Ankara 2009,
(GNER, Kitap).
GNERGK, zcan, Avukatlk Szlemesi, Ankara 2003.
HENSSLER, Martin, Haftungsrisiken anwaltlicher
Taetigkeit (JZ 1994, s. 178-188).
NANICI, Halk, 21. Yzylda Avukatlk ve Baro, Eletirel
Bir Deerlendirme, stanbul 2008.
YMAYA, Ahmet, Avukatlkta zen Borcu, Sorumluluk
ve Tazminat Hukuku, Ankara 1990, (yimaya, 1990).
YMAYA, Ahmet, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku
Sorunlar II. Cilt, Ankara 1995.
KARATEKE, Songl, Avukatlk Szlemesinde cret,
Ankara 2006.
KORKUSUZ, M. Refik, Avukatlk Hukukuna Giri, Ankara
2008.
KURU, Baki / ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder, Meden
Usul Hukuku, 22. B., Ankara 2011.
Hacettepe Hukuk Fak. Derg, 2(1) 2012, 1126 25
K AY N A K L A R
MOLLAMAHMUTOLU, Hamdi, Hukuku, 3. B., Ankara
2008.
MDERRSOLU, Feridun, Avukatn Veklet ve cret
Szlemesi ve tihatlar, Ankara 1974.
OUZMAN, Kemal / Z, Turgut, Borlar Hukuku Genel
Hkmler, 8. B., stanbul 2010.
PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Ouz / ZEKES,
Muhammet, Medeni Usul Hukuku, 12. B., Ankara 2011.
RESOLU, Safa, Borlar Hukuku Genel Hkmler, 21. B.,
stanbul 2010, (RESOLU, Borlar).
RESOLU, Seza, Hizmet Akdi, Ankara 1968, (RESOLU,
Hizmet).
RUMPF, Max, Anwalt und Anwaltstand, Leipzig 1926.
SUNGURTEKN ZKAN, Meral, Avukatlk Meslei,
Avukatn Hak ve Ykmllkleri, 2. B., zmir 1999.
SUNGURTEKN ZKAN, Meral, Avukatlk Hukuku, zmir
2006.
SZEK, Sarper, Hukuku, 5. B., stanbul 2009.
ENOCAK, Zarife, Avukatn Akdi Sorumluluunun
artlar, Ankara Barosu Dergisi, Yl: 1998, Say: 2,
(s. 5-33).
TANDOAN, Haluk, Borlar Hukuku zel Bor likileri, 5.
B., stanbul 2010.
STNDA, Saim, Medeni Yarglama Hukuku, 7. B.,
YAVUZ, Cevdet / ACAR, Faruk / ZEN, Burak, Trk Borlar
Hukuku zel Hkmler, 8. B., stanbul 2009.
YILMAZ, Ejder, Kamuda alan Avukatlar, Ankara
niversitesi Hukuk Fakltesi Dergisi, Yl: 2008,
Say: 3, (s. 733-751).
YILMAZ, Ejder, Bir Meslek Olarak Dnden Yarna Doru
Avukatlk, Ankara niversitesi Hukuk Fakltesi
Dergisi, Yl: 1995, Say:1-4, (s. 193-208), (YILMAZ,
Meslek)
YILMAZ, Ejder, ada Dnyada ve Trkiyede Avukatlk
Hukuk Mercei, Konferanslar ve Paneller, 1998-
2000, Ankara Barosu Yayn, Ankara 2000, (s. 370-
382), (YILMAZ, Avukatlk)
ZEVKLLER, Aydn / Gkyayla, Emre, Borlar Hukuku zel
Bor likileri, 11. B., Ankara 2010.
ZRCHER, Emil, Schweizerisches Anwaltsrecht, Zrich
1920.
26 Akil

K I S A LT M A L A R C E T V E L

ABD : Ankara Barosu Dergisi BD : stanbul Barosu Dergisi

AD : Adalet Dergisi JR : Juristische Rundschau
Anm. : Anmerkung JZ : Juristen Zeitung
Av. K. : Avukatlk Kanunu Kar. : Karlatrnz
B. : bask m. : madde
BATDER : Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi RG. : Resmi Gazete
BGH : Bundesgerichtshof Rz. : Rundzimmer
BK : Borlar Kanunu S. : say
Bkz. : baknz T. : tarih
c. : cmle TBB : Trkiye Barolar Birlii
C. : Cilt TBBD : Trkiye Barolar Birlii Dergisi
dn. : dipnot vd. : ve devam
E. : Esas Yar. K. : Yargtay Kanunu
GHFD : Gazi niversitesi Hukuk Fakltesi Dergisi YKD : Yargtay Kararlar Dergisi