Huk 423 Mi̇lletlerarasi Özel Hukuk Ders Notlari

HUK 423
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

3 EKİM 2023 09:00
E 504
DR. EBRU ŞENSÖZ MALKOÇ
(GSÜ Hukuk Fakültesi mezunu)
İTİCÜ HF Uluslararası Ticaret Hukuku dersinin de hocası.
Süzer Holding’de iken Yargıtay eski üyesi Av. Gönen Eriş’in stajyeri. Daha sonra Yamaner Hukuk
Bürosu’na giriyor.
2001’de Tahkim müfredatlara yeni girmişti.
Lex Mercatario – Tacirler arasındaki uyuşmazlıkları çözme üzere geliştirilmiş bir hukuk
sistemidir.
Viyana satış sözleşmesine taraf olan devletlerle tacirin yaptığın sözleşmelerde VİYANA SATIŞ
sözleşmesi uygulanması gerekiyor.
2 hakem bir araya geliyor ve 3. Hakemi seçiyor. Sekreter seçiliyor.
Davalı Dr. öğretim üyesi seçmişse davacı da Dr. öğretim üyesi veya daha üstünü seçebilir. Davalı
avukat seçebilir davacı da avukat seçebilir.
İstanbul Tahkim Merkezi de devletin taahhüdü ile kuruldu ama bağımsız aslında İSTAK.
İTO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi var.
Uyuşmazlık Çözüm Yolu tahkim yolu ile çözümlenecektir diyebilirsiniz.
Yabancı tahkim, iç tahkim dersleri var yüksek lisansta.
DERS SONU
10:30
XXXX
İKİNCİ DERS
11:00
UNCITRAL – BM UA Ticaret Hukuku Komisyonu
Sınıflandırma: Genel
Classification: Public
ICSID – Yatırım Tahkimi Washington DC’de
ICSID Arbitration Rules- Tahkim kuralları
Mediation – arabuluculuk
Arbitration -Tahkim
Hague Academy – La Hey’de – UA Sözleşmeler yapılıyor. ( çocukların velayetine ilişkin

MED ARB
UNIDROIT Avrupa Borçlar Hukukunun yeknesaklaştırılması olarak ifade edebiliriz.
Bahadır Erdem’in Kanun edinin. Hangi konuda hangi hukuku uygulamak zorunda mahkeme onu
gösteriyor. Boşanma eşlerin milli hukukuna tabidir. Mahkeme dolayısı ile yabancı hukuk
hakkında bilgi edinecek. Farklı yerlerden bilgi ister dış işleri, konsolosluk taraflardan uzaman
görüşü bunları mahkeme bilirkişiye gönderir.
5718 sayılı MHUK
Diğer ülkelerde de MA Özel Hukuk Mevzuatı var, velayet vesayet kısıtlılık gaiplik nişanlılık evlilik
evlilik malları tasfiyesi soy bağı evlat edinme nafaka miras eşya hukuku fikri mülkiyet haklarına
uygulamacak hukuk borçlar hukuku etc. Tüm uyuşmazlıklar için 5718 geçerli
Vizeye kadar 9.10 maddeye kadar işleyebiliyoruz.
Genel esasları bilmeden bunları doğru uygulamak mümkün olmaz.
Türk Mahkemesinin yetkisi var mı? Bunu 2. Dönemde göreceğiz. MA yetki

Türk Hukukunda kabul edilmiş temel prensiplere kamu düzenine genel ahlaka aykırı olan
hususları
Kamu düzeninin yumuşatılmış etkisi diyoruz. ( geçersiz bir hukuki ilişkinin sonuçlarını kabul
ediyoruz, trafik kazasında ölen gay çiftin evlat edindiği çocuğun miras hakkı ile ilgili örnek)
Her duruma hemen kamu düzenine aykırı demeyeceğiz.
Vasıflandırma nitelendirme yapacağız önce. Aile hukuku mu miras hukuku mu?

Sınav klasik ise kanun açık olabilir. 40 madde tüm dönem boyunca.
Zeynep Derya Tarman -Koç Hukuk Pratik Kitabı
Vatandaşlık Hukuku -2. Dönem
MA Usul Hukuku Final’de 2. Dönem
Yabancılar Hukukunu bir yere sıkıştırmamız gerekiyor. Vizeden sonra kanunlar ihtilafı, hangi
hukuk uygulanacak?
Aysel Çelikel -Yabancılar Hukuku
Ders Sonu
12:00
XXXXX
HUK 423
17 EKİM 2023 09:30 E 504
Her devletin Milletler Arası Özel Hukuk Kanunlar Ihtilafi var.
Külli atıf – o hukukun tamamına atıf yapıyoruz yoksa maddi hukuka mı atıf yapıyoruz?
Kanuna karşı hile

Mutad Mesken
Taraflar özel hukuk ilişkisinin tarafı
Özel Hukuk sözleşmeleri –

Sözleşmenin sübjektif unsurları
Yargıtay görüşü -bir yabancı unsur varsa sözleşmede yabancılık unsuru vardır.
Yöntemleri söyledik –(slide’larda var)
MA Özel Hukuk Kaynakları
Ders Sonu 11:45
XXXX
HUK 423
24 EKİM 2023 09:30
E 504 DR. EBRU ŞENSÖZ MALKOÇ
Viyana Mankul Mal Satım Sözleşmesi CİF (Lex Mercatore)
Maddi Hukuk Düzenlemesi var.
UA Ticarette her ülke için
O devletin hukukunun bir parçası olarak uygulanacaktır.
Kanun, yönetmelikler, tebliğler, CBK, dövizle işlem yapma yasağına
Bazıları müdahaleci kural
Lex Mercatario SOFT LAW kurallar, sadece taraflar sözleşmelerine yazarsa.
Incoterms, UA teslim biçimleri , Pire Limanı FOB – yüklediği anda teslim gerçekleşmiştir, mala
gelecek zarar ve sorumluluk hepsi o anda alıcıya geçmiş olur FOB’da.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Yabancı Hukukun Uygulanması
Vatandaşlık açısından 4. Madde
Bölgesel kanunlar ihtilafı kuralları, kişiler arası da var
Madde 2/5 hukuku uygulanacak
DERS SONU 10:20
XXXXX
İKİNCİ DERS 10:35
Mutad mesken – hayat ilişkilerinin merkezinin yoğunlaştığı yer -MÖHUK’ta
Hukuk kuralı olarak değil vaka olarak karşımıza çıkıyor. Yerleşim yeri? Hangi hukuka göre
yerleşim yeri?
Bağlama noktalarının değiştirilmesinden kaynaklanan meseleler?
Evlenme 13. Madde, bağlama konusu, evlenme ve evliliğin genel hükümleri, taraflardan her
biri evlenme anındaki milli hukuka aittir.
Dava tarihindeki vatandaşlık ve dava tarihindeki mutaf meskene bakacağız.
TEMEL KAVRAMLAR BİTTİ
Kanunlar İhtilafını konuştuk daha önce en başta bir hayat ilişkisi var
ÇÖZÜM YÖNTEMLERİ -
Vasıflandırma-Vasıf İhtilafı
Lex Fori * kuraldan sapmanın gerekçesi,
DERS SONU
XXXX
ÜÇÜNCÜ DERS 11:35
Örnekler Alt Vasıflandırma -Vasıf İhtilafı – Kamu Düzeni

Lex Causa’ya göre vasıflandırma ( şekli geçerliliğine ilişkindir)
Lex Fori’ye göre vasıflandırılabilir.
Vasıflandırma’da ön sorunun çözüm yöntemi direkt Türk hukukuna (Lex Fori) göre veya lex
causa’ya göre vasıflanadırma
LF KİK – TÜRK MÖHUK
LC KİK – İsviçre MÖHUK
Bağımsız bağlanma ve bağımlı bağlanma var.
Boşanma yabancılık unsuru taşıyor, ön sorun çıktı, evlilik yok hükmüne deniyor, geçersiz
deniyor. Bu ana meseleye mi bağlı yoksa tamamen mi bağımsız?
Alt vasıflandırma:
Şekil ise MÖHUK 13/2
Ehliyet 13/1
Evlenme engeli 13/1
YABANCI HUKUKU ENGELLEYEN HALLER:
KAMU DÜZENİ (MÖHUK M5)
KANUNA KARŞI HİLE
MÖHUK 31.3 DEVLETİN DUK -DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLARI
Eşlerin müşterek milli hukuku İsviçre Hukuku olsun, evlenmenin geçersizliği meselesi çin İsviçre
Hukukuna bakarak.
ÖN SORUN: Yabancılık unsuru taşıyan ve davada ana meseleden önce halledilmesi gereken bir
mesele, 2 çözüm yok
1-bağımsız mesele gibi kabul etmek lex fori’yi uygulayıp uyuşmazlığı çözmektir.
2-lex causa,esas mesele ile bağlantılı kabul edilir,
Evlat edinme ilişkisinin geçerliliği – her iki ülke hukukunda da geçerli olmalı,
Ben hakim olsam lex fori ne diyorsa onu yaparım bizim kamu düzenimiz sebebi ile
Miras ölenin milli hukuku-milli hukuka göre mirasçı mı değil mi?
DERS SONU
12:02
XXXXXXX
HUK 423 MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

8 KASIM 2023 09:30
E 504 // DR. EBRU ŞENSÖZ MALKOÇ
Kanunlar Ihtilafi Yöntemi

Çözülmesi istenen hayat ilişkisini doğru saptamak
Hayat ilişkisine hukuki olarak bir isim veriyoruz ve hukuk kategorisine koyuyoruz.
Bağımsız kurallara göre vasıfalandırma
Lex fori’ye göre vasıflandırısa hakim bunun gerekçesini göstermek zorunda
Mesela nişanlanma maddesine götürüyor 11. Madde’ye
Temsilci vasıtası ile evlenme evlenmenin şekline göre mi maddi şartlarına göre mi ehliyetine
göre mi? Lex Fori’ye göre bir vasıflandırma yapmanız lazım.
MK’da kadın ve erkek hazır olmalı
Kurucu şekil şartı ise lex fore’ye göre
Arjantin Hukuku evlenme yapıldığı yer hukukuna göre geçerli
Bağlama kuralı vasıtası ile uygulanacak hukuk belirlenir MÖHUK 2 fıkra 1
Yabancilik unsuru taşıyan hukuki ilişkiye taşıdık, evlenmenİn yapıldğı ülkenin hukukuna gittik ,
hangi yabancı ülkenin uygulanacağını gösterdi bu
Uygulanacak, Türk kamu düzeni süzgecinden geçirme, ne demek bu? Mesela Arjantin’de
temsilci vasıtası ile evlenme Türk kamu düzenine zararlı mıdır?
MÖHUK Madde 5, Yabancı hukuk engellenir, bu evlenme şeklen geçersizdir.
LEX CAUSA -en son uygulanacak yabancı hukuk – esasa uygulanacak hukuk
Çocuğun üstün yararı bizim için çok önemli
YABANCI HUKUKUN UYGULANMASI
Madde 2.1 & 2.2
2.1 -Hakim , kanunlar ihtilafı kurallarını MÖHUK’u resen görevi gereği uygular. Bu bir Türk
kanunu , Türk kanununu uygulamamak bozma sebebidir HMK’ya göre.
Ders sonu 10:51
XXXX
İkinci Ders 11:13
Kamu Düzenine Aykırılık Madde 5.1-Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmsı durumunda bu
hüküm uygulanmaz, gerekli görülen hallerde Türk hukuku uygulanır.
Tazminat asla bir zenginleşme aracı olarak kabul edilmez Türk Hukukunda.
Kamu Düzeni ve Doğrudan uygulanan kurallar hakkındaki farka bakalım:
Doğrudan uygulanan kurallar zaman içinde değişmez, zaman içinde müdahaleci kural olmaktan
çıkmaz mesela konsosluklara veriken yetki, iki azeriyi evlendirme örneği.
Madde 7: Hukuki işlemler yapıldıkları ülke hukukunun veya o hukuki işlemin esas hakkında
yetkili olan hukukun maddi hukuk hükümlerinim öngördüğü şekle uygun olarak yapılabilir.
GENEL ESASLAR BİTTİ -VİZE ÖNCESİ
Zaman aşımı hukuki işlem ve ilişkinin esasına uygulanan hukuka tabiidir. MÖHUK Madde 8
TTK 769,778, 818
Poliçe çek bono bakımından başvurma hakkının kullanılması için gereken müddetler keşide
yeri hukukuna tabi kılınmıştır.
Her zaman LEX CAUSA, Türk hukukundaki zaman aşımına bakmayacaksınız
Zaman Aşımı esasa dair bir mesele olaral kabul edilir.
******ESASA UYGULANACAK HUKUK (LEX CAUSA) NE İSE O UYGULANIR ZAMAN

AŞIMINDA****
ANGLO SAXON LEX FIORI – DAVANIN AÇILDIĞI YERİN HUKUKU
Türk Hukukunda usul hukuku meselesidir
Türk hukukunda lex fori’ye göre zaman aşımını çözecek.
Şekil açısından bakıyoruz.
*****EŞYA HUKUKUNDA GÖRDÜĞÜMÜZ ZAMAN AŞIMI FARKLI – İYİ NİYETLİ ZİLYET SIFATI İLE
MENKUL MALI 5 YIL BOYUNCA ZİLYETLİĞİNDE BULUNDURAN MALİK OLUR, TAŞINMAZLARDA 20
YIL möhük 21 kazandırıcı zaman aşımı konusunda
Taşınmazın bulunduğu ülke hukukuna göre bakılacak yer değişmediği için
ŞEKİL KURALI
MÖHUK 7. MADDE
Madde 7: Hukuki işlemler yapıldıkları ülke hukukunun veya o hukuki işlemin esas hakkında
yetkili olan hukukun maddi hukuk hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılabilir.
Hukuki işlemin yapıldğı yere bak şeklen geçerli mi? ona göre karar ver diyor. Işlem lehine işlemi
geçerli kılmak için ikili bir uygulama
LRA lopus regit actum – hukuki işlemin yapıldığı yerin hukuku
Veya
LEX CAUSAE - 23-24’E GÖRE BELİRLİYORUZ LEX CAUSA’yı
Evlenmenin yapıldığı yer hukuku Madde 7
Evlenmede tek bir şekli geçerlilik kuralı, özel bir kanunlar ihtilafı KURALI komuş
Vasiyet tasarruflarının geçerliliği,
2. Madde fıkra 4’te göreceğiz, MÖHUK 7’e bakmayacağız miras sözleşmesi geçerli mi
dediğimizde.
MÖHUK 21.4’de taşınmaz malla rüzerinde ayrı bir şekil suratı,
26/3 ayrı bir ,ve kambiyo senetlerinde özel şekil şartı var
Yeri geldiğinde hepsine bakacağız.
ÖZEL KANUNLAR İHTLAFI
EHLİLYETTEN DEVAM EDECEĞİZÇ
7.11 Ders Sonu 12:00

XXX
EK DERS
10 KASIM 2023
11:00
2. Bölüm Kanunlar İhtilafı Kuralları
EHLİYET
Madde 9
Hak ve fil ehliyeti ilgilinin milli hukukuna tabidir.
Milli hukuka göre ehliyetsiz olan bir kişi işlemin yapıldığı ülke hukukuna göre ehil ise yaptığı
hukuki işlemle bağlıdır.
Kişinin milli hukuka göre kazandığı erginlik vatandaşlık değişirse sona ermez
Tüzel kişilerin veya kişi beya mal topluluklarının hak ve fiil ehliyetleri statülerindeki idare Merkezi
hukukuna tabidir. Ancak fiili idare merkesi TR’de olması halinde Türk hukuku uygulanabilir.
Statüsü bulunmayan tüzel kişiler ile tüzel kişiliği bulunmayan kişi veya mal toplulukları ehliyeti
fiili idare Merkezi hukukuna tabiidir.
SONA ERDİREN ( HAK EHLİYETİNİ)
FİİL VE DAVA EHLİYETİ örtüşecek

Fiil ehliyeti tam sınırlı sınırsız gibi tasniflere tabi
Madde 10 – VESAYET, KISITLILIK & KAYYIMLIK
Hak ehliyeti 11, fiil ehliyeti 10. Madde
a) Vesayet veya kısıtlılık karar verilmesi veya sona erdirilmesi veya sona erdirilmöesi sebepleri,
hakkında vesayet ve kısıtlılık kararının verilmesi veya sona erdirilmesi istene kişinin milli
hukukuna tabidir.
b)Yabancının milli hukukuna göre vesayet veya kısıtlılık kararı verilmesi mümkün olmayan
hallerde bir kişinin mutad meskeni TR’de ise Türk hukukuna göre vesayet veya kısıtlılık kararı
verilebilir veya kaldırılabilir. Kişinin zorunlu olarak TR’de bulunduğu hallerde de Türk hukuku
uygulanır.
c)Vesayet veya kısıtlılık kararı verilmesi veya sona erdirilmesi sebepleri dışında kaşan bütün
kısıtlılık veya vesayete ilişkin hususlar ve kayyımlık Türk hukukuna tabiidir .
Ders Sonu 12:29
XXXX

14 KASIM 2023 SALI 09:30
E 504 // DR. EBRU ŞENSÖZ MALKOÇ
Sinav klasik
Akdi borç ilişkileri, akit dışı borç ilişkileri
25. Madde -taşınmazlara ilişkin sözleşmeler
Lex Causa ne? taşınmaz satışı, kullanımı – taşınmazın bulunduğu ülke
26 İş Hukuku
28 Fikri Mülkiyet
29 Eşyanın taşınmasına ilişkin sözleşmeler
30 Temsil yetkisi
31 Doğrudan uygulanan kurallar – 6. Maddede bahsetmiştik.
Hakimin takdir hakkı var, 31. Madde
32. madde sözleşmeden doğan
Taşınmaz satışı gayrımenkulün bulunduğu ülke hukuku, peki satış vaadi?
Yaptınız ve uymadınız ? ne olacak? Yaptırımı ne olur? Borçlar Özel’den
Mülkiyeti devir borcuna zorlayabilir miyiz? O yüzden 24. Maddeye giriyor, 25’e girmiyor
Her tür sözleşme için uygulanır 24.madde
Hangi hukuk uygulanacaktır 25-29 -LEX OBLIGATIONIS
ÖNCE 24. MADDEYE BAKALIM.
Madde 24. 1-Sözleşmeden doğan borç ilişkileri tarafların açık olarak seçtikleri hukuka tabidir.
Sözleşme hükümlerinden veya halin şartlarından tereddüde yer veremeyece biçimde
anlaşılabilen hukuk seçimi de geçerlidir.
2-Taraflar seçilen hukukun sözleşmenin tamamına veya bir kısmına uygulamacağını
kararlaştırabilirler.
3-Hukuk seçimi taraflarca her zaman yapılabilir veya değiştirilebilir. Sözleşmenin kurulmasından
sonraki hukuk seçimi 3. Kişilerin hakları saklı kalmak kaydı ile geriye etkili olarak geçerlidir.
4-Tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları halinde sözleşmeden doğan ilişkiye o sözleşmeyle
en sıkı ilişkili olan hukuk uygulanır. Bu hukuk karakteristik edim borçlusunun sözleşmenin
kuruluşu sırasındaki mutad meskeni hukuku ticari veya mesleki faaliyetler gereği kurulan
sözleşmelerde karakteristik edim borçlusunun işyeri varsa söz konusu sözleşmeyle en sıkı ilişki
içinde bulunan iş yeri hukuku olarak kabul edilir. Abcak halin bütün şartlarına göre sözleşme ile
daha sıkı ilişkili bir hukukun bulunması halinde söleşme bu hukuka tabi olur.
1. Kademe hukuk seçimi (açık-zımni)
2. Kademe
Hukuk seçiminde doğrudan maddi hukuk hükümlerini uyguluyoruz.
Mezhepler arası kanunlar ihtilafı kuralları var ama mutlaka devleti işaret etmek zorundasın.
UA Menkul Mal Satım Sözleşmesi – uygulanacaktır da yazarsınız uygulanmayacaktır da

yazabilirsiniz. Benim duyduğum bildiğim tek örnek.
Seçilen hukukun sözleşme ile ilgili olmasına gerek yok. Geçerli olup olmadığı bu maddede yazan
koşula bağlı. Başka bşr şart koymamış.
Seçtiğiniz hukuku bir bütün olarak seçmiş oluyorsunuz, emredici ve büyünleyici hükümleri
DERS SONU 10:40

XXX
PRATİK DERS
2022 GÜZ DÖNEMİ Vize Soruları
Yabancı uyruklu karı koca var. Milli kanunlarına göre torunlarını evlat edinmeye izin verilmesi.
Davada davacılar yabancı uyruklu olup ABD kanunlarına göre evlat edinmeye izin istemişler , bu
husutaki ABD mevzuatını çevrilmiş onaylı örneğini ibraz etmişlerdir.Türk mahkemesi bu
konudaki hükümlerin Türk hukukuna uygun düşmediğini ifade ederek Türk kamu düzenini ihlal
ettiği gerekçesi ile RED etmiştir. Oysa bu durum Türk Kamu Düzenine aykırı olarak
nitelendirilemez.Davanın RED olunması usul ve hükümlere aykırıdır.
Karar: (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi E 1983/5550 K 1983/5695 T 23.06.1983)
Madde 18 MÖHUK: 1) Evlat edinme ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin evlat edinme
anındaki milli hukukuna tabidir.2) Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda
eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır. 3) Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli
hukukuna , eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde ise evlenmenin genel hükümlerini
düzenleyen hukuka tabidir.
Olayımızda diğer eşin rızası YOK.
Evlat edinmenin hükümleri dediğiniz zaman velayet , soyadı, mirasçılık durumu bunlar giriyor,
buna ilişkin soru yok 18/1 sizin uygulayacağınız madde.
Sorular:
1-ABD’nin farklı eyaletlerinde farklı hukuk kaidelerinin ön görülmüş olması karşısında evlat
edinme ehliyet ve şartları hakkında ABD hukukuna göre karar vermek durumunda olan Türk
hakimi nasıl bir yol takip etmelidir.? (10 puan)
Madde 2/5 -MÖHUK
Olay verilmiş, teorik bir soru gibi. Bölgesel bölgeler arası kanunlar ihtilafı maddesi biliyor
musunuz diye soruyor aslında. MÖHUK 2. Madde 5. Fıkra ‘ya bakmalıdır. Bu madde iki veya daha
çok bölgesel birime sahipse hangi bölge hukukunun uygulanacağı o devletin hukukuna göre
uygulanır. Bölge hukuku hakkında bilgi vermis miyim? Hayır. O zaman cevabınız bu kadar. 10
puanı aldınız.
MÖHUK. MADDE 2
5718 S.lı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun MADDE 2
Yabancı hukukun uygulanması
(1) Hakim, Türk kanunlar ihtilafı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı
hukuku re’sen uygular. Hakim, yetkili yabancı hukukun muhtevasının tespitinde
tarafların yardımını isteyebilir.
(2) Yabancı hukukun olaya ilişkin hükümlerinin tüm araştırmalara rağmen tespit
edilememesi halinde, Türk hukuku uygulanır.
(3) Uygulanacak yabancı hukukun kanunlar ihtilafı kurallarının başka bir hukuku
yetkili kılması, sadece kişinin hukuku ve aile hukukuna ilişkin ihtilaflarda dikkate alınır
ve bu hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanır.
(4) Uygulanacak hukuku seçme imkanı verilen hallerde, taraflarca aksi açıkça
kararlaştırılmadıkça seçilen hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanır.
(5) Hukuku uygulanacak devlet iki veya daha çok bölgesel birime ve bu birimler
de değişik hukuk düzenlerine sahipse, hangi bölge hukukunun uygulanacağı o devletin
hukukuna göre belirlenir. O devlet hukukunda belirleyici bir hükmün yokluğu halinde
ihtilafla en sıkı ilişkili bölge hukuku uygulanır.
2-Davacılar evlat edinme kararının ABD Kanunlarına göre verilmesini talep etmemiş ya da
ABD hukukunun ilgili hükümlerini ve Türkçe tercümelerini mahkemeye ibraz etmemiş olmaları
ihtimalinde , davaya bakan hakimin doğrudan Türk hukuku uygulaması yerinde olur muydu?
(20 puan)
Burada ne sormuşum? Yabancı hukukun uygulanması, yabancılık unsuru taşıyan hukuki

ilişkilerde YABANCI HUKUKUN UYGULANMASI tarafların isteğine mi bağlı?
Bunu sormuşum. Taraflar hiç ABD kanunundan bahsetmiyor, bilgi de vermiyor mahkemeye,
bu hakimin yabancı hukuk uygulaması yükümlülüğünü ortadan kaldırır mı? Nasıl açıklarız?
Olayımızda yabancılık unsuru taşıyan bir evlat edinme işlemi söz konusudur, yabancılık
unsuru taşıyan hukuki işlemle ilişkiler bir işlemde hakim Türk Kanunlar İhtilafı kurallarını
ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı hukuku resen uygular hükmünü içermektedir. Yani
yabancı hukuk bir vaka değildir, tarafların ileri sürmesine ve içeriğini ispatlamasına gerek
yoktur, hakimin bir hukuk olarak yabancı hukuku uygulama yükümlülüğü ve resen araştırma
yükümlülüğü vardır. tarafların talep etmemiş olması hakimin yükümlülüğünü kaldırmaz.
MÖHUK Türk Kanunu olduğu için HMK uyarınca uygulanmaması, yabancılık unsuru taşıyan
işlemlerde, bir bozma sebebidir. Hakim elbette Türk hukukunu bilmek zorunda ama yabancı
hukuku bilmek zorunda değil, o yüzden yetkili yabancı hukukun muhtevasını öğrenmek için
taraflardan yardım isteyebilir, onun dışında yabancı hukuk hakkında bilgi edinilmesine
dair sözleşmeye de Türkiye taraftır. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi edinilmesine dair
sözleşmeye göre TR’nin
Ayrıca HMK’ye göre bilirkişiye gitmek mükündür yabancı hukuk muhtevası için sözleşmede
belirlediği yetkli makamda (AB Dış İlişkiler MD) formu doldurarak yabancı hukuk hakkında
bilgi isteyebilir, ABD konsolosluklarından bilgi isteyebilir. Uzman görüşü getirmesini
isteyebilir. Ve ayrıca HMK’ya göre Türk Hukuku hakkında bilgi almak için bilirkişiye gitmek
yasak olsa da yabancı hukuk muhtevası hakkında bilgi almak için bilirkişiye gitmek de
mümkündür. Hakim ne yapar? Üniversite veya güvendiği diğer kurumlardan dosya halinde
bilirkişi raporu verilmesini isteyebilir. Bu da bu sorunun cevabı. 11:35
3-Evlat edinmeye izin talebinde bulunanlardan birinin ABD vatandaşlığı yanında Kanada
vatandaşlığına da sahip olması evlat edinme ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukuku etkiler
mi? Diğer vatandaşlığın Türk vatandaşlığı olması halinde uygulanacak hukuk bakımından
durum ne olur? (10 puan)
Hangisinde daha sıkı ilişki varsa o uygulanır. Ne sormuşuz burada?
Hakimin çifte vatandaşlık durumunda hangi hukuku esas alması gerektiği konusu ortaya
çıkmıştır. MÖHUK 4. Maddesinde bu soruya cevap vermektedir. 4. Madde 1. Fıkra b bendi
uyarınca MÖHUK , daha sıkı ilişki içinde bulunduğu hukuku tespit etmek zorunfna somut
olaydaki belgelere göre vatandaşlık ,
O halde Hakim US veya Canada konusunda hangisi ile daha sıkı ilişki içinde bulunduğunu dosya
içindeki bilgi ve belgelere göre tespit etmek zorunda ve onu uygulayacaktır. Ama Türk vatandaşı
ise hiç bir şey araştırmaksızın Türk hukukunu baz alacaktır
MÖHUK. MADDE 4
Vatandaşlık esasına göre yetkili hukuk
(1) Bu Kanun hükümleri uyarınca yetkili olan hukukun vatandaşlık esasına göre tayin
edildiği hallerde, bu Kanunda aksi öngörülmedikçe;
a) Vatansızlar ve mülteciler hakkında yerleşim yeri, bulunmadığı hallerde mutad

mesken, o da yok ise dava tarihinde bulunduğu ülke hukuku,
b) Birden fazla devlet vatandaşlığına sahip olanlar hakkında, bunların aynı

zamanda Türk vatandaşı olmaları halinde Türk hukuku,
c) Birden fazla devlet vatandaşlığına sahip olup, aynı zamanda Türk vatandaşı
olmayanlar hakkında, daha sıkı ilişki halinde bulundukları devlet hukuku,
uygulanır.
4-Davacıların milli kanunlarındaki hükümlerin Türk Hukukuna uygun olmadığını ifade ederek
davayı RED eden yerel mahkemenin bu red gerekçesini ve Yargıtay’ın konuya ilişkin görüşünü
değerlendiriniz. (10 puan)
Milli Kanundaki hükümlerin Türk hukukuna uygun olmadığını ifade ederek yerel mahkeme
RED ediyor. Yargıtay ise bu konu Türk kamu düzenine aykırı olarak nitelendirilemez diyor.
Türk Kamu Düzeni, MÖHUK Madde 5’i nasıl uyguluyorum? MÖHUK’un 5. Maddesinde
öngörülmüş olan Türk Kamu düzenine aykırılık hükmünün uygulanmasına yönelik. Madde 5’I
doğru yorumlamak lazım.
Yerel Mahkeme daha ciddi bir hata yapmış, (torunun evlat edinilmesi konusundan ziyade) , bunu
görüyor musunuz? Doğrudan hüküm vermis, halbuki sonuca bakması gerekir. Bazen somut
olaya uyguladığımızda hiç de ihlal etmeyebilir kamu düzenini . Sanki yerel mahkeme TMK’nın
emredici hükümlerine göre bu isteği (torunun evlat edinilmesini) kamu düzenine aykırı bulmuş.
MÖHUK 5. Madde’ye göre yabancı hukukun içerdiği hükümlerin , maddi hukuk kurallarının Türk
hukukunun emredici hükümlerine aykırı olması doğrudan MÖHUK 5 devreye girmesi kamu
düzeni müdahelesi için haklı bir sebep teşkil etmez. Her hukuk düzeni kendi sistemi içerisinde
emredici kurallara sahip, bu emredici kurallar birbirinden farklı olabilir. Emredici hükümlerin
farklı olması tek başına MÖHUK Madde 5’in devreye girmesi için yeterli değildir. Açık ve
tahammül edilemez bir aykırılık olması gerekir, bu çocuğun üstün yararına, insan haklarına,
temel hak ve özgürlüklere, TR’nin imzaladığı UA sözleşmelere, Türk örf adet göreneklerine aykırı
olması halinde yabancı hukukun uygulanmasını Türk hukuku emredici kuralları ile
engelleyebiliriz. Halbuki yabancı uyruklu karı kocanın torunlarını evlat edinmesi somut olayda
çocuğun üstün yararınadır. Bu durum Türk Aile hukukunu ihlal eder durumda değildir, Türk örf
ve adetlerine aykırı, her ikisi de ABD vatandaşı evlat edinilmek istenen torun da US vatandaşı.Bu
MÖHUK 5 için haklılık teşkil etmez, Yargıtay’ın bu konudaki tespiti haklıdır. Olayın TR ile hiç bir
ilişkisi yoktur. TR ile ilişki arttıkça o zaman TR hukuku müdahalesinin daha sıkı olacağı açıktyır,
ilişki azaldıkça müdahalenin azalacağınmı söylemek de doğru olur.
Yagıtay haklı olarak karar vermiştir. (diyebilirsiniz)
MÖHUK. MADDE 5
Kamu düzenine aykırılık
(1) Yetkili yabancı hukukun belirli bir olaya uygulanan hükmünün Türk kamu
düzenine açıkça aykırı olması halinde, bu hüküm uygulanmaz; gerekli görülen
hallerde, Türk hukuku uygulanır.
Yerel Mahkeme doğrudan hüküm vermis, sonuca bakması gerekir.

Her hukuk düzeni kendi sistemi içerisinde emredici kurallara sahiptir. İkisi de ABD vatandaşı
torun da ABD vatandaşı, Türk kamu düzeni sebebiyle red edilmesi doğru değil.
Emredici hükümlerimize aykırıdır kamu düzeni sebebi ile yorumu yapıyor Türk yerel mahkemesi
ama böyle olmamalı.
5-Mahkeme tarafından evlat edinme ehliyet ve şartları hakkında doğrudan ABD hukukunun
maddi hükümlerinin uygulanması yerinde midir? Soru ile ilgili MA özel hukuk genel prensibini
ve ilgili maddeyi açıklayarak cevaplayınız. (10 puan)
Atıf durumu var , 2 durumda uygulanıyor. 1-kişiler hukuku ve 2-aile hukuku
Atıf prensibi evet, MA özel hukuk genel kurallarının , atıf prensibinin dikkate alınması gerekir,
atıf yapılan ülkenin maddi hukukunun uygulanması gerekir devamlılığı sağlamak amacı ile.
Öncelikle o kuralların gönderdiği hukukun uygulanması gerekir. Yerleşim yeri olabilir, mutad
mesken olabilir, Türkiye’de yaşıyorlarsa Türk hukukunun uygulanması gerekir. Bu durumda ,
ABD’deki maddeyi vermemişiz, onu bilmiyoruz, sadece prensibi açıklıyoruz. O prensibin
gösterdiği hukukun uygulanması gerekir, o doğrultuda karar verilmesi doğru yöntem olurdu.
MÖHUK 2. MADDE 3.FIKRA
Atıf yaptığı ülkenin maddi hukuk hükümler, uygulanır.
(3) Uygulanacak yabancı hukukun kanunlar ihtilafı kurallarının başka bir hukuku yetkili
kılması, sadece kişinin hukuku ve aile hukukuna ilişkin ihtilaflarda dikkate alınır ve bu
hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanır
AMA BİLGİ YOK. 1 defa bakıyoruz bulduğumuz hukuka göre ehliyet ve şartların bulunup
bulunmadığına bakacağız. ATIF’I kabul etmek zorunda değiliz, her devletin kendi tercihidir
demiştik.
5. sorunun cevabı ATIF
MÖHUK. MADDE 2
Yabancı hukukun uygulanması
(1) Hakim, Türk kanunlar ihtilafı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı
hukuku re’sen uygular. Hakim, yetkili yabancı hukukun muhtevasının tespitinde
tarafların yardımını isteyebilir.
(2) Yabancı hukukun olaya ilişkin hükümlerinin tüm araştırmalara rağmen tespit
edilememesi halinde, Türk hukuku uygulanır.
(3) Uygulanacak yabancı hukukun kanunlar ihtilafı kurallarının başka bir hukuku
yetkili kılması, sadece kişinin hukuku ve aile hukukuna ilişkin ihtilaflarda dikkate alınır
ve bu hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanır.
(4) Uygulanacak hukuku seçme imkanı verilen hallerde, taraflarca aksi açıkça
kararlaştırılmadıkça seçilen hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanır.
(5) Hukuku uygulanacak devlet iki veya daha çok bölgesel birime ve bu birimler
de değişik hukuk düzenlerine sahipse, hangi bölge hukukunun uygulanacağı o devletin
hukukuna göre belirlenir. O devlet hukukunda belirleyici bir hükmün yokluğu halinde
ihtilafla en sıkı ilişkili bölge hukuku uygulanır.
6-ABD kanunlar ihtilafı kurallarında, tarafların yerleşim yeri hukukuna atıf yapıldığı
varsayımında Türk kanunlar ihtilafı kurallarında yer alan tarafların milli hukuku olarak ABD
ilgili eyalet hukukunun maddi hükümleri mi uygulanacaktır? Tarafların milli hukukunun
uygulanması talebi hakim kararında dikkate alınmalı mıdır? (10 puan)
Doğru yerde dava açılmasını önermeniz gerekiyor. Her mahkeme kararı verildiği ülkede geçerli.
Peki taraflar , hakime, bizim için milli hukukumuzu uygulayın diyorsa? Tarafların talebi önemli
değil.
Türk MÖHUK’u 2 ve 3 doğrudan uygulanır.
MÖHUK. MADDE 3
Değişken ihtilaflar
(1) Yetkili hukukun vatandaşlık, yerleşim yeri veya mutad mesken esaslarına göre tayin
edildiği hallerde, aksine hüküm olmadıkça, dava tarihindeki vatandaşlık, yerleşim yeri
veya mutad mesken esas alınır.
7-ABD Kanunlar ihtilafı kurallarında yer alan yerleşim yeri ikametgah) kavramının yorumu
hangi hukuka göre yapılmalıdır.? (10 puan)
ABD MÖHUK’una bakılır. ABD Kanununa bakarken ABD hukukuna göre yorum yapacağız. Bu
arada, yerleşim yeri kavramı Anglo-Saxon hukukunda halen çok önemli, onlarda kanuni
yerlerşim yeri ve geçici yerleşim yeri var, kanuni yerleşim yerinin değişmesi çok zor, doğum ile
kazanılan yerleşim yerinin değişmesi için çok ciddi şartlar var. O şartlar gerçekleşirse değişiyor.
Kıta Avrupası ise mutad mesken
8-Evlat edinmeye izin davası görülmekteyken davacılardan birinin ABD vatandaşlığından
çıkarak başka bir vatandaşlığa kazanması halinde davada hangi anda sahip olduğu vatandaşlık
dikkate alınacaktır? (10 puan)
Statü değişikliği var, dava açıldığı andaki vatandaşlık dikkate alınmalı MÖHUK 18. Madde’ye
baktığım zaman evlat edinme ehliyet şartlarını söylüyor.
MÖHUK. MADDE 18
Evlat edinme
(1) Evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlat edinme anındaki
milli hukukuna tabidir.
(2) Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları
birlikte uygulanır.
(3) Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli hukukuna, eşlerin birlikte evlat
edinmesi halinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir.
Statü sabitlenmediği için hangi anda sorusunun cevanı 18/3 de yok o nedenle statü değişkliği 3.
Maddeye bakacağız, hangi andaki mutad mesken belirtilmemişse dava açıldığı andaki
vatandaşlık o da MÖHUK Madde 3’de.
MÖHUK. MADDE 3
Değişken ihtilaflar
(1) Yetkili hukukun vatandaşlık, yerleşim yeri veya mutad mesken esaslarına göre tayin
edildiği hallerde, aksine hüküm olmadıkça, dava tarihindeki vatandaşlık, yerleşim yeri
veya mutad mesken esas alınır.
9-Davaya bakan ilk derece hakimin

a) uygulanacak hukuku yanlış tespit etmesinin (5 puan)
Yanlış uygulanması bozma sebebi Yargıtay incelemesine tabi olur
HMK 371 1 A
HMK 371. Madde

Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzun 371. maddesi şu şekildedir:
Temyiz – Bozma sebepleri
Madde 371 – (1) Yargıtay, aşağıda belirtilen

sebeplerden dolayı gerekçe göstererek temyiz
olunan kararı kısmen veya tamamen bozar:
HMK
a) Hukukun veya taraflar arasındaki sözleşmenin
Madde
yanlış uygulanmış olması.
371:
b) Dava şartlarına aykırılık bulunması.
c) Taraflardan birinin davasını ispat için
dayandığı delillerin kanuni bir sebep olmaksızın
kabul edilmemesi.
ç) Karara etki eden yargılama hatası veya
eksiklikleri bulunması.
b) ABD hukukunun maddi hükümlerini doğrudan uygulamasının YARGITAY incelemesine tabi
olup olmadığını belirtiniz. ( 5 puan) Tabidir.
Son Söz (Hoca)

Hayat ilişkisini hukuki kategoriye koyup ilgili maddeye bakıyoruz.
Biz hukuk seçimine izin vermemişiz.
Aile hukukunda sadece evlilik mallarının tasfiyesinde (MÖHUK 15’te) hukuk seçimi var, sadece
onun dışında hiç yok.
Borçlar Hukukunda ise hukuk seçimine izin veriyoruz, irade serbestisi sebebi ile.
Gördüğünüz gibi prensipleri soruyorum:

Ehliyet, şekil, kamu düzeni , doğrudan uygulanan kurallar 6. & 5. Madde , 31. Madde
9. madde ehliyet maddesinde , 9. Madde işlem güvenliğinde durduk, şekil konusunda 7. Madde
üzerinde durduk.
14 KASIM 2023 DERS SONU
XXX
28 KASIM SALI
XXXX
5 ARALIK 2023 09:00 E 504
Geçen hafta Madde 24’ü bitirdik.
Akit dışı borç ilişkilerine, Haksız Fiil , Sebepsiz Zenginleşme ve Vekaletsiz İş Görme’ye geçeceğiz.
Taşinmazlarin bulunduğu ülke hukuku, taşınmazların aynına ilişkin
Sınırlı ayni hak söz konusu ise yer hukuku şekil olarak uygulanacak hukuk
Madde 25 -Taşınmazlara ilişkin sözleşmeler
Trampa bağışlama ölünceye kadar bakma miras tahkim akdi MÖHUK 25’e girer
Konusu inşaat olan sözleşmelerde ayni hak devri söz konusu ise, karma nitelikli sözleşmeler
olabiiyor. İnşaat tamamlandıktan sonra belli dairelerin devri ( gayrımenkul satış vaadi – MÖHUK
25
Eser Sözleşmesi ise MÖHUK 24 olduğunu unutmamak gerekiyor.
TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ – 26. Madde

Sınırlı olarak hukuk seçimi imkanı getirilmiştir.
26/3’e bakarsanız şekli bakımından hangi şekle (tüketicinin mutad meskeni uygulanır)
24’ün uygulandığı 7. Madde
Zaman aşımı 8
Ehliyet konusunda 9 uygulanacak
Paket tur 26. Madde – kendi mutad meskeni
İŞ SÖZLEŞMELERİ Madde 27
Işçinin işini fiilen yerine getirdiği yeri esas alırız.
Geçici olarak başka ülkede ise bunu mutad iş yeri sayılmaz. 27/2’de açıkça belirtilir.
27/3 -pilotları örnek verebiliriz.
Mutad iş yeri kavramı 1. Maddedekli koruma içinde yorumlayacapız.
Hukuk seçimin,I sadece yedek hükümler bakımından yapabşilir onun dışında emredici hükümler
açısından mutad mesken
Hukuk seçimi yoksa mutad mesken
İş Hukukundaki emredici hükümler işçiyi koruyan hükümler.
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARINA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER
MADDE 28
Karakteristik edim borçlusu kim onu belirlemiş oluyor.
28/3’ü 24’ün bir yerine sıkıştırımazdı.

Madde 29 EŞYA TAŞINMASINA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER
CMR’ye bakıyorsunuz genelde karayolu eşya taşımalarında
Bu konularda hep UA Sözleşmelere bakmamız gerekiyor.
Denizyolu HAMBURG Kaideleri 1976
Demiryolu COTIFF
Kişilerin taşınması MÖHUK 24-
Tek seferlik charter eşya taşıma sayılıyor Madde 29
TEMSİL YETKİSİ MADDE 30
Lex Causae’ya tabii
Geçen hafta da bahsettik ama maddeyi okumadık.
Acente Sözleşmesi ise ona uygulanacak, ticari mümessellik olabilir, aralarındaki hukuki ilişkiy
uygulanacak.
3ncü fıkrada hizmet ilişkisi varsa diyorsa (çalışanı ise)
En önemli şey vasıflandırma yapmak ve hukuki sorunu ortaya koymak, önce amaç ve anlatmak
istediğin hukuki meseleyi ortaya koymanız gerekiyor, her zaman bakış açısı bu olmalı.
Yetkisiz temsilci ya da temsilcinin yaptoğı işlem 3. Kişiye karşı temsil edileni bağlıyor mu acaba?
Temsilcinin iş yeri hukuku UYGULANIR.
MADDE 32 -33
Bunlar aslında ihtiyati tedbirler, tedbriin talep edildiği ülke hukukna tabidir.
Her zaman dava TR’de açılmışsa MÖHUK 6. Madde gereği Türk Hukukunun doğrudan uygulanan
kuralları uygulama olanağı buluyor.
Sözşleşmesi konu mal başka bir ülkede ütretiliyor ya da hammadde başka bir ülkede üretiliyorsa
(mesela Çin’den gelen çiplerin burada bazı mallara takılığ X ülkeye ihrac edilmesi) hakim
3ncü ülkenin doğrudan uygulanan kurallrına yetki tanınması hakimin takdir yetkisinde
AVRUPA BORÇLAR HUKUKU VİYANA MENKUL MAL SATIM SÖZLEŞMESİ
Ders Sonu 10:48
XXXX
Madde 34 -Haksız Fiiler
Akit dışı borç lişkileri
34/1
HF’nin işlendiği ülke hukuku Lex Lokee
Uyuşmazlık ve hukuki ilişki aynı anda doğuyor.
Açık bir hukuk seöimi yapıldı ise o hukuk, yoksa Türk mahlemesi somut olaya göre belirleyecek .
Zararın meydana geldiği ülke hukukunu tespit etmek çok zor, o zaman en sık ilişkili olduğu hukuk
nedir diye bu madde 34. Madde işe yarıyor.
HF’de zararın tazminine hükmediyoruz. ABD hukukunda cezalandırıcı prensipler var, Kamu
Düzeni açısından tazminat miktarları inceleme konusu olabilir.
Kişilik haklarının ihlali ihlal AÇIK ise kitle iletişim araçlar ve medya yolu ile gerçekleşmişse 35
uygulanır.
Zarar görenin mutad meskeni veya işyerinin bulunduğu ülke hukuku
Kişilik haklarının ihlalinde cevap hakkı- baskının yapıldığı programon yayınladığı ülke hukuku
süreli yayının baskısının yapıldığı ülke hukuku
Maddenin birinci fıkrası kişisel verilerin
Bir şeyi imal edenin nihai tüketiciye bir haksız fiilde bulunmuş oluyor. (Aralarında sözleşme
olmasa da)
Zarar görenin seçimine göre: zarar görenin mutad meskeni, iş yeri hukuku ya da imal edilen
şeyin iktisap yeri hukukunun uygulanabilmesi
Madde 37
1-Haksız rekabetten doğan talepler bu engellemeden doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu
ülke hukukuna tabidir.
2-Haksız Rekabet sonucunda zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin menfaatleri ihlal
edilmiş ise söz konusu işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
Top Kek örneği – piyasa etkilenirse Filistin Hukuku, işletme etkileniyorsa Türk Hukuku
Bu da bir Haksız Fiil aslında- Madde 23
Ders Sonu 11:58

Sebepsiz Zenginleşme ve Vekaletsiz İş Görme haftaya
XXXXX

12 ARALIK 2023 09:40 E 504
SZ’nin doğduğu an ile uyuşmazlığın doğduğu an aynı olduğu için SZ için hukuk seçimini SZ
gerçekleştikten sonra yapabilirler. Hukuk seçimi anlaşması yapablirler.
Mevcut ya da mevcut olduğu iddia edilen
Zebginleşmenin gerçekleştiği ülke jukuku - lex lockhee condicinis diye adlandırılıyor.
Hakim MK 1 uyarınca kendisi hukuk yaratmalı
2 kademe var.
VİG gerçekleştiği ülke hukuku denebilir ama Daha sıkı ilişkili ülke hukuku uygulanır.
Kademe 2 uygulanacak hukuk tayin ediliemiyorsa VİG2 nin gerçekleştği Tarafların mutad
meskeni hukuku uygulanır -hakimin de işine gelir o yüzden taslak madde olarak MK1
Roma 2 Tüzüğü AB Hukukunda bir akde uygulanacak olan MÖHUK var akit dışı çin Roma 2
Tüzüğü var Roma 3 aile hukuku ilişkilerinde uygulanacaknhukuku gmsterir Roma 4 ise mirasa
uygulanacak
( TÜZÜK dediğimiz aslında Kanun demek, bizdeki tüzük gibi düşünmeyin, onların MÖHUK’u
Roma 1 Roma 2 Roma 3 Roma 4 diye gidiyor)
MÖHUK 20
Taşinirlar için ölenin milli hukuku, TR’deki taşınmazlar için Türk hukuku
Benimsenen sistem paylaşım ölenin milli hukuku, ama sadece TR’de bir taşınmaz paylaşılacaksa
Türk hukuku
Terekenin bulunduğu ülke hukukuna göre bu miras açılacak mı ? Dava konusu olan tereke
diyelim. Oradakini burada açamayız.
Mirasçısız tereke Devlete kalır.
Bizde medeni ölüm , manastır ölümü yok.
Tereke TR’de ise mirasçılığın açılma halleri bellidir, ölüm gaiplik ..
Fıkra 4. Madde Şekline 7. Madde hükmü uygulanır artı ölenin milli hukukuna uygun şekilde
yapılan ölüme bağlı tasarruflar
Gaip olan kişi mirasçı olabilri mi? saklı paylı mirasçı var mıkdır? ÖBT hükmleri nelerdir ? koşulları
var mı? mirastan çıkarılma mümkün müdür?
Miras Hukukunun temal amacı -20/1’de sorumuzun cevabı, hangi oranda hangi sıra dahilinde
ÖN SORUN olarak kimler mirasçıdır, cenin mirasçı mı? sağ doğmak şartı ile mirasçı Türk
Hukukunda. İspanyol Hukukunda 24 saat yaşaması mesela
Konsolosluk Sözleşmeleri, yabancı kişi varsa cenazenin naklini yaptırabiliyoruz.
Önsorun:
Mirasçılık belgesi bir mahkeme kararı mıdır?
Noterler yabancılar için mirasçılık belgesi vermiyor, Suşh Hukuk Mahkemesine gitmesi gerekiyor.
(Noterlik Kanunu söylüyor bunu, yabancılık unsuru olan miras ilişkileri)
Tereke ne zaman belli olur? Eşlerden biri vefat ettiğinde tereke çocuklar olmadığı için eşe ½ geri
kalan ½ kardeşlerine gidiyor.
Sağ kala eş aile konutunun kendisine özgülenmesini isteyebiir, alacak hakkından düşülür.
Tereke ne zaman belli olacak peki? EVLİLİK MALLARININ TASFİYESİNİ BEKLETİCİ MESELE
YAPABLİYOR SULH HUKUK MAHKEMESİ
Ders Sonu 10:45
XXX
Türk Miras Hukuku gereğince külli halefiyet ile iktisab eder
Mirasın iktisabı 20/2’ye tabidir, mirasın reddi ve külli halefiyet 20/2 tabidir (CEMAL ŞANLI)
(terekenin bulunduğu ülke hukukuna)
ÖBT – Vasiyet Tasarrufunun yapıldı ülke hukuku
Vasiyet tasarrufunu yaptığı anda veya ölümü anında vatandaşı olduğu ülke hukuku
Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu
17 Ocak 1983 –
Vasiyetname şeklen (Madde 7) veya ehliyet
7. madde ya LRA ( işlemin yapıldığı ülke hukuku) veya işlemin esasına uygulanacak hukukun
aradıpı şekil şartları ( Lex Causae – MÖHUK 20/1) - ölenn milli hukuku ama TR’deki taşınmazlar
için TR hukuku
LRA veya ölenin milli hukuku ama TR’deki taşınmazlar çin TR Hukuku , ÖLENİN MİLLİ HUKUKU (
20
Sonuç olarak: 2 TANE BAĞLAMA NOKTASI KALIYOR BİZE
LRA (İŞLEMİN YAPILDIĞI ÜLKE HUKUKU) veya ÖLENİN MİLLİ HUKUKUNA GÖRE YAPILAN ÖLÜME
BAĞLI TASARRUFLAR ŞEKLEN GEÇERLİDİR DİYORUZ.
EŞYA HUKUKUNA İLİŞKİN GÖRDÜĞÜMÜZ TÜM KONULAR MADDE 21 KAPSAMINDA
LEX REI SITAE– EŞYANIN BULUNDUĞU YER HUKUKU ( İŞLEM ANINDA MALIN BULUNDUĞU)
MADDE 21/1
MADDE 21/2 – RES IN TRANSITU ( varma yeri hukuku)
Madde 21/3 -Menkul mülkiyetinin zaman aşımı yolu ile iktisabı
Henüz kazanılmamış ayni haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna tabidir- Tablo örneği
7. Madde asla uygulanmaz, şekil konusunda 21/3
Mülkiyeti saklı tutma sözleşmeleri (BH sözleşmesi değildir) MÖHUK m.21’e tabi olmalı,
sözleşmenin geçerliliği tescilin zorunlu olup olmadığı
Sözleşmeye konu menkulün bulunduğu ülke hukuku
GEMİ ALACAKLISI HAKKINDA TTK 1320

Türk Gemi Siciline kayıtlı olan gemilerin yurtdışında cebri icra yolu ile satılması, TR’de bir yabancı
geminin cebri icra ile satılması – geminin (TTK 1350) maliklerine bildirim yapılması gerekiyor
terkin için
DERS SONU 11:55

XXXXX
19 ARALIK 2023
11:30
E 504
Aile Hukuku
Gerçek kişilerin ad ve soyadları – ayrıca bir özel kanunlar ihtilafı kuralı yok
Nişanlılık Madde 12
AYM kararı eşlerin kendi soyadını taşıması kişilik hakkının bir gereğidir diyor.
Aile adı olarak kadın kocasının soyadını seçebilir şu anki durum gibi. Prensiplerin ortaya konması
lazım.
Karı koca evlendiği anda kendi soyadlarını taşımaya devam ediyorlar. Bu koca soyadı da olabşilir
kadın soyadı da olabilir.
Boşanma olursa peki? Boşanmaya uygulanacak hukuk, velayet
Nişanlanma bazı hukuklarda yok ama bizim hukukumuzda var.
Müşterek milli hukuk yoksa Türk Hukuku uygulanır. Biri İsviçre biri Almansa yine Türk hukuku
Birlikte uygulanma kuralı evet, ama Cemal Şanlı kuralı ayrı ayrı uygulayacağız, sorun varsa Kamu
Düzeni
Şekil bakımından 13/2
Hangisi evliliğe ilişkin geçerli, hangisi ehliyet
Evlenme ehliyeti bulunmaması bizim ğlkemizde evlenemeyeceği anlamına gelmiyor. Ayrı ayrı
bak diyor aslında.
Ders Sonu
XXXX
19 ARALIK 2023
09:36
E 504
Vize’ye dair:
Fiil ehliyetinde atıf da önemlidir.
2a’yı yapabilen yok – B devleti hukuku seçilmiştir.
Ehliyet bakımından geçersizlilk, şekil bakımından geçersizlik.
Hem şekil hem MÖHUK 32 yazmanız lazım.
*****************************************************
TEMSİLCİ aracılığı ile evlenme ehliyet mi şekil meselesi mi? MK’da nasıl vasıflandırılıyor
Hangi konular şekli konulardır bunu da doğru tespit etmeniz çok önemli
Lex Fori -TMK
Vasıf ihtimali davalı farklı bir şey söylediğinde.
MÖHUK 13- EVLİLİK VE GENEL HÜKÜMLERİ
Evlilik şekline evliliğin yapıldığı ülke hukuku uygulanır – LEX LOCI CELEBRITIONIS
Dini nikah TR’de yapılabilir mi? 2 musevi haham önünde evlenirse bu TR’de geçerli bir evlilik olur
mu?
Muhtarlar Konsoloslar Belediye Başkanları
TR’nin taraf olduğu ki taraflı konsolos sözleşmeşer var
Evlenme yetkilerinin sınırları da var. İmamın yetkisinin sınırına bakıyoruz. Yeri itibarı ile sınırı var
uyması gereken kurallar. Mutlaka MK’ya göre evlendirme yapması gerekiyor.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu köy sınırlarının dışında olduğu için geçersizdir diyor
Konsolosluk evlendirmelerinde sorun çıkabiliyor. 2 İngiliz Türk evlendirme memuru önünde de
evlenebilir, 1 Türk varsa zaten evlendirme memuru önünde evlenmek zorunda.
Evlendirme memurluğu yetkisi egemenlik hakkının bir yansımasıdır.
AZB Konsolosluğu AZB toprağı – Aa 2 taraflı bir konsolosluk sözleşmesi var AZB ve TR arasında o
sebeple bu AZB Hukuku’na da dahil.
İkisinin de aynı devlet vatandaşı olmaslı konsolosun bağlı bulunduğu devlet vatandaşı * nikah
için
Sonucu YOKLUK’tur eğer 1 Azeri 1 Türk olursa
Konsolosluk sözleşmelerinde gönderen devlet kabul eden devlet var.
EVLİLİĞİN HÜKÜM VE SONUÇLARI dediğimizde ne anlıyoruz? Kadın eş ve erkek eşin karşılıklı hak
ve yükümlülükleri, evlenme ile doğan soyadı yükümlülükleri , aile konutu, evşlilik birliğinin
temsili, bunların hepsi evliliğin genel hükümlerine girer. Giderlere katılma yükümlülüğü.
Eşlerden biri giderlere katılmıyor. Bu konuda AİLE Mahkmesinden TMK uyarınca bir TEDBİR
kararı alınabilir.
Evliliğin bir de mali sonuçları var ve biz bunu boşanma da görüyoruz. Evlilik birliği içinde ben
hangi rejime tabiyim sorusu sorulabilri.
Evliliğim genel hükümleri olarak vasıflandırdığımız hukuki sorunlarda hangs andaki eşlerin milli
hukuku -MÖHUK-Davanın açıldığı tarihte eşlerin müşterek milli hukuku varsa.
13/3 1 ve 2nci basamakta eğer yabancı hukuku işaret ediyorsa külli atıf yapıyrouz, iki baglama
noktasına da ulaşamıyoruz.
DERS SONU 10:35
XXXX
İkinci ders 10:52
15/1 15/3 ihtimalleri gösteriyor.
Evlenme anında müşterek milli hukuku
Müşterek milli hukuk yoksa biri İsveç biri TR’li , evlenme anındaki müşterek mutad meskeni, TR
ise diyecek ki edinilmiş mallara katılma rejimine, bunun da bulunmaması durumunda Türk
Hakim diyecek ki:
1-Hukuk seçmiş mi? geçerli mi?
2-Müşterel milli hukuk
3-Evlenme anındaki müşterek mutad mesken
4-Eğer yoksa o zaman Türk hukukuna göre Türk hakimi karar verecek
EVLİLİK MALLARININ TASFİYESİNDE TAŞINMAZLAR İÇİN BULUNDUKLARI ÜLKE HUKUKU
UYGULANIR.
BOŞANMA ve AYRILIK
Boşanma davası ve evlilik mallarının tasfiyesini aynı dilekçe içinde belirtmiş iseniz önce bunları
ayıracak, bunlar ayr davalar, ihtiyati tedbir ise evlilik mallarının tasfiyesi ile ilgili .
Boşanmanın sonucu BEKLETİCİ MESELE’dir.
Boşanma davası içerisinde ihtiyati tedbiri veremiyor.
Dava görülürken veriken nafaka tedbir nafakası.
Tedbir taleplerine , 169 kapsamında, bunların hepsi TÜRK HUKUKUNA tabi.
Boşanmanın hükümleri dediğimiz sonuçlarına gelelim: maddi sonuçları şahsi sonuçları
Hangi hukuk? YİNE KADEMELİ
Yine külli atıf uygulanabilir, Türk hukukuna iade atıf varsa
Madde 14/4 külli atıf - … BULUNMADIĞI TAKDİRDE TÜRK HUKUKU UYGULANIR.
AB Mutad Meskene öncelik veriyor.
14/3- Boşanmada velayet ve velayete ilişkin sorunlar birinci fıkra hükmüne tabidir. Ayrılık ve
evlenmenin butlanı davası halinde de geçerlidir.
NAFAKA ALACAKLISININ MUTAD MESKEN HUKUKUNA TABİ NAFAKA TALEPLERİ (Külli Atıf
dikkate alınmasın)
Gerek yoksulluk nafakası gerekse çocuk nafakası gerekse diğer nafaka türleri hepsi 2. Dönem
1nci dönemde UYGULANACAK KANUNA DAİR LA HAYE SÖZLEŞMESİ
1956 SÖZLEŞME sadece çocuklar için 1973 tarihli olan daha geniş uygulama alanı
Sadece MÖHUK 19’un kayın hısımları ve yansoy hısımları arasındaki NAFAKA uygulanır
NAFAKA konusu da aile hukukuna giren bir konu, atıf dikkate alınmalı mı? alınmasın diye
doktrinde söyleniyor.
Başvuru makamı (Lex Fore’nin) kanunlar ihtilafı kurallarına bak diyor. Avusturya Linşenstayn ve
Belçika arasında uygulanıyor sadece.
1956tarihli bir sözleşme var bu küçüğün anne baba ve byük anne büyükbabasna karşı nafaka
talep etmesinde kulanılıyır
1973 tarihli daha geniş kapsamlı sadece küçüklerin drğil her yaştaki kişilerin nafaka talebi için.
Türk Mahkemesine dava açılmışsa her zaman 1973 TARİHLİ sözleşmeyi uyguluyoruzç Universal
bri sözleşme. Bizim TC olarak çekince koyduğumuz meseleler var.
Civar ve sıhri hısımlar arasında uygulanmasını kabul etmiyoruz bu sebeple MÖHUK 19
kullanılıyor. Üst soy alt soy ve eşler arasındaki nafaka talepleri uygulanıyor yalnızca.
Aile hukukundan kaynaklanan nafaka taleplerinde 4 & 6. Madde uygulanır diyor.
SOYBAĞININ KURULMASI
16/2 hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka bağlıdır.
ÇOCUĞU DOĞURAN KADIN ANNEDİR, EVLİLİK İÇİNDE DOĞAN ÇOCUĞUN BABASI ERKEK EŞ
KARİNE) -ROMA HUKUKUNDAN GELEN HÜKÜMLER
Ders Sonu 11:50
XXXX
HUK 423 // MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

2 OCAK 2023 09:50 E 504
Möhuk 16’ya göre çocukla babanın soybağını kuracağız.
Sözleşmeye göre anne tanıma yaptığında sözleşmeye bağlı tüm ülkelerde geçerlidir. -evlilik
dışı çocukların ana bakımından soy bağının tesisi hakkında kişi halleri komisyonu sözleşmesi
MÖHUK MADDE 17
Soybağinin en önemli hükmü VELAYET’tir.
Velayet ve kişisel ilişki kurma bu da MÖHUK 17’ye göre
Boşanmada velayeti MÖHUK 14’e göre görmüştük.
1*soybağının hükmleri
Madde 17 – 1-Soybağının hükümleri, 3* soybağını kuran hukuka tabidir. Ancak 1* ana, baba
ve çocuğun müşterek milli hukuku bulunuyorsa soybağının hükümlerine o hukuk, bulunmadığı
takdirde 2* a/b/c müşterek mutad mesken hukuku uygulanır.
KADEMELİ BAKIYORUZ 1* 2* 3*
VELAYET HAKKI SAHİBİ ÇOCUĞUN MUTAD MESKENİNİ DEĞİŞTİREMEZ
KİŞİSEL İLİŞKİ KURAN DA GÖRÜŞTÜKTEN SONRA ÇOCUĞU GERİ VERMEKLE YÜKÜMLÜDÜR
Bizim sorgulamamız gereken bilgi veri değil test sınavlarında.
Adalet Bakanlığı içinde Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü – UA Çocuk Kaçırma vakalarına bakıyıor.
Oradaki hakime geliyor yurtdışından gelen bilgi, o da savcıya iletiyor ve velayet hakkı sahibi anne
ya da babaya ulaşıyor.
KANUN YOLLARINI KAPATMAK MÜMKÜN DEĞİL, İSTİNAF VE TEMYİZ’E GİDEBİLİR.
1 yıl sözleşmede yazıyor.
EVLAT EDİNME KONUSU KALDI . .
Birlikte rıza sonradan da olsa gerçekleşmiş. Hukuklar arasındaki farklılık otomatikman RED kararı
olamaz. Yeniden evlat edinme davası açılıyordu.
LAHEY sözleşmesine Türkiye taraf oluyor. TR’deki yetkili makama (SHÇEK) başvuruyorsunuz
Bulgaristan’da mutad meskeni olan bir çocuk evlat edinme konusunda
Sözleşme diyor ki oranın verdiği karar burada nüfusa işlenir diyor, önyazı ile nüfusa yazılması
TAM ve GEVŞEK evlat edinme var biliyorsunuz. FRANSA’DA
Tam evlat edinmede evlatlığın ailesi ile tüm ilişkisi kayboluyor, TR’de bunun bu şekilde işlenmesi
lazım. Evlatlık hem kendi gerçek ailesi hem de evlat edinen aileye mirasçı.
Fransanın kararı TR’de tanınmaz, o zaman bu sözleşmeye niye imza attın TR olarak?
Türk kamu düzenine aykırı deyip onun hukukunu uygulamayıp Türk hukuku uygulanacak.
Soy bağını öğrenme hakkı genetic bilgilerini öğrenme hakkı AİHM ile güvence altına alınmış
durumda. 10:45
CEMAL ŞANLI - Kamu Düzenini
AYSEL ÇELİKEL Birlikte uygulanma kuralı
Evlat edinmenin hükümleri -soyadı & velayet gibi.. öncelikle evlat edinenin milli hukukuna,
birlikte evlat edinme varsa da evlenmenin genel hükümlerine göre düzenlenir.
ŞANLI hem evlat edinmeye göre hem de miras maddesine göre olsun DİYOR. Ne şekilde
olduğunu bilmeniz gerekiyor.
DERS SONU 10:53
2023 GÜZ DÖNEMİ SONU

Huk 423 Mi̇lletlerarasi Özel Hukuk Ders Notlari

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Huk 423 Mi̇lletlerarasi Özel Hukuk Ders Notlari

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HUK 423

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

Hague Academy – La Hey’de – UA Sözleşmeler yapılıyor. ( çocukların velayetine ilişkin

Türk Mahkemesinin yetkisi var mı? Bunu 2. Dönemde göreceğiz. MA yetki

Her duruma hemen kamu düzenine aykırı demeyeceğiz.

Vasıflandırma nitelendirme yapacağız önce. Aile hukuku mu miras hukuku mu?

Kanuna karşı hile

Özel Hukuk sözleşmeleri –

Örnekler Alt Vasıflandırma -Vasıf İhtilafı – Kamu Düzeni

HUK 423 MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

Kanunlar Ihtilafi Yöntemi

******ESASA UYGULANACAK HUKUK (LEX CAUSA) NE İSE O UYGULANIR ZAMAN

7.11 Ders Sonu 12:00

SONA ERDİREN ( HAK EHLİYETİNİ)

FİİL VE DAVA EHLİYETİ örtüşecek

HUK 423 MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

UA Menkul Mal Satım Sözleşmesi – uygulanacaktır da yazarsınız uygulanmayacaktır da

DERS SONU 10:40

Burada ne sormuşum? Yabancı hukukun uygulanması, yabancılık unsuru taşıyan hukuki

a) Vatansızlar ve mülteciler hakkında yerleşim yeri, bulunmadığı hallerde mutad

b) Birden fazla devlet vatandaşlığına sahip olanlar hakkında, bunların aynı

Yerel Mahkeme doğrudan hüküm vermis, sonuca bakması gerekir.

9-Davaya bakan ilk derece hakimin

HMK 371. Madde

Temyiz – Bozma sebepleri

Madde 371 – (1) Yargıtay, aşağıda belirtilen

Son Söz (Hoca)

Gördüğünüz gibi prensipleri soruyorum:

TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ – 26. Madde

İş Hukukundaki emredici hükümler işçiyi koruyan hükümler.

28/3’ü 24’ün bir yerine sıkıştırımazdı.

Kişilerin taşınması MÖHUK 24-

Tek seferlik charter eşya taşıma sayılıyor Madde 29

Ders Sonu 11:58

HUK 423 MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

Konsolosluk Sözleşmeleri, yabancı kişi varsa cenazenin naklini yaptırabiliyoruz.

GEMİ ALACAKLISI HAKKINDA TTK 1320

DERS SONU 11:55

Aile hukukundan kaynaklanan nafaka taleplerinde 4 & 6. Madde uygulanır diyor.

HUK 423 // MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK

You might also like