MÖHUK I Öğrenci Soruları

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ
HUKUK FAKÜLTESİ
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK I DERSİ ÖĞRENCİ SORULARI 2
*Milletlerarası Özel Hukuk I dersi sorularını ilk dosyaya EKLEMEMİŞ OLANLAR, lütfen sorularınızı bu
dosyaya ekleyiniz. İlk dosyaya sorularınızı eklediyseniz, buraya sorularınızı lütfen TEKRAR
EKLEMEYİNİZ.
MUSTAFA KAYA - 200004540
10. HAFTA SORULARI:
1. SORU:
1. Yabancılık unsuru taşıyan haksız fiillerde uygulanacak hukuk konusunda kural olarak
her halde MÖHUK 34 uygulanır. ( .. )
2. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin tarafları, haksız fiilden doğan borç ilişkisine
uygulanacak ülke hukukunu her zaman kararlaştırabilirler. ( .. )
3. Medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşmeyen kişilik hakkı ihlallerine
uygulanacak hukuk MÖHUK 34. Maddesi gereğince tayin olunur. ( .. )
4. Kamuya açık olamayan bir elektronik posta ile gerçekleşen kişilik hakkı ihlalleri
MÖHUK 34 gereğince tayin olunur. ( .. )
5. MÖHUK 34 gereğince; haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı
ülkelerde ise haksız fiilin işlendiği ülke hukuku uygulanır. ( .. )
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, açıklamaların yanındaki boşluğa gelecek (D-Y)

sırasıyla hangi şekilde olacaktır?
A) D – D – Y – D – Y
B) Y – Y – D – D – Y
C) Y – D – D – Y – Y
D) Y – Y – D – D – D
E) D – Y – D – D – Y
CEVAP ŞIKKI: B
AÇIKLAMA: 3 ve 4 numaralı açıklamalar doğrudur.
1 numaralı açıklama yanlıştır. Yabancı unsur taşıyan haksız fiillerde uygulanacak hukukun
tayini MÖHUK’ta bir genel (m.34) ve beş özel kural (m.23, 35-38) ile düzenlenmiştir.
2 numaralı açıklama yanlıştır. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin tarafları, haksız fiilden
doğan borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra
olmak ve açıkça yapılmak kaydıyla kararlaştırabilirler. (MÖHUK 34/5)
5 numaralı açıklama yanlıştır. MÖHUK 34 gereğince; haksız fiilin işlendiği yer ile zararın
meydana geldiği yer farklı ülkelerde ise zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
2. SORU:
I. Haksız fiil sonucunda ortaya çıkan zarar, sadece zarar görenin işletmesine ilişkin
menfaatleri ihlal etmişse, zarar gören işletmenin (………………) ülke hukuku
uygulanır; haksız rekabet, piyasayı doğrudan etkilemişse piyasası doğrudan etkilenen
ülke hukuku uygulanır.
II. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, sebepsiz zenginleşmenin

meydana gelmesinden sonra açık bir hukuk seçimi yapmadıkları taktirde, sebepsiz
zenginleşmeden doğan borç ilişkisine, zenginleşmeye sebep olan
(………………………...) hukuk uygulanır.
III. Sebepsiz zenginleşme karışma, birleşme gibi fiili bir durum sonucu gerçekleştiği
taktirde (…………………) ülke hukuku yetkili kılınmıştır.
IV. Kişilik haklarının ihlalinde cevap hakkı süreli yayınlarda (………………………)

ülke hukukuna tabi kılınmıştır.
Yukarıdaki boşluklara doğru cevaplar yerleştirildiğinde, aşağıdakilerden hangisi bu

cevaplardan biri değildir?
A) Hukuki ilişkinin tabi olduğu
B) Baskının yapıldığı
C) İşyerinin bulunduğu
D) Zenginleşmenin gerçekleştiği
E) Dağıtımın yapıldığı
CEVAP ŞIKKI: E
AÇIKLAMA: Birinci boşluğa C şıkkında yer alan ‘işyerinin bulunduğu’ gelecektir.
İkinci boşluğa A şıkkındaki ‘hukuki ilişkinin tabi olduğu’ gelecektir.
Üçüncü boşluğa D şıkkındaki ‘zenginleşmenin gerçekleştiği’ gelecektir.
Dördüncü boşluğa B şıkkındaki ‘baskının yapıldığı’ gelecektir.
E şıkkı boşluklar yerleştirildiğinde dışarıda kalmaktadır, o nedenle cevabımız E şıkkıdır.
11. HAFTA SORULARI:
1. SORU:
Batarya ülkesi vatandaşı olan ve zamanaşımı mülkiyet iktisabı süresinin 7 yıl olduğu Kamelya
Cumhuriyetinden bir bilgisayarın zilyetliğini elde eden Cem, bu süre dolmaksızın
zamanaşımıyla iktisap süresinin 5 yıl olduğu Papatya Cumhuriyetine yerleşmiş ve bilgisayarını
da yanında götürmüştür.
Cem’in bilgisayar mülkiyetinin zamanaşımıyla iktisabına ilişkin durumu hangi hukuka tabi
olacaktır?
A) Cem’in milli hukuku
B) Konu menkulün ilk bulunduğu ülke hukuku
C) Malın en son bulunduğu ülke hukuku
D) Konu menkulün zilyetliğinin elde edildiği ülke hukuku
E) Malın üretildiği ülke hukuku
CEVAP ŞIKKI: C
AÇIKLAMA: Bir menkul eşya üzerinde ayni h ak işlemi tamamlanmadan önce bu menkul
eşyanın bir başka ülkeye götürülmesi halinde bu menkul eşya üzerindeki ayni haklar işleminin
tamamlandığı esnada eşyanın bulunduğu ülke hukukuna tabidir. MÖHUK 21/3 gereğince ‘Yer
değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna
tabidir.’
2. SORU:
Miras hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kuralları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Miras statüsü hakkında yetkili olan hukuk bakımından, Türkiye’de bulunan tüm terekeler
için mirasbırakanın milli hukuku yetkilidir.
B) Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu

ülke hukukuna tabidir.
C) Mirasa uygulanacak hukukun tayininde mirasçıların vatandaşlığı rol oynamamaktadır.
D) Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın tasarrufun yapıldığı andaki milli
hukukuna tabidir.
E) Vasiyetnameyi düzenleme ehliyeti MÖHUK 20/5 uyarınca vasiyetçinin milli hukuku

uyarınca belirlenir.
CEVAP ŞIKKI: A
AÇIKLAMA: B, C, D, E şıklarında verilen bilgiler doğrudur.
A şıkkında verilen bilgi yanlıştır. Miras statüsü hakkında yetkili olan hukuk bakımından
Türkiye’de bulunan taşınmaz tereke dışında tüm tereke bakımından mirasbırakanın milli
hukuku, Türkiye’de bulunan taşınmazlar bakımından ise, Türk hukuku yetkilidir.
12. HAFTA SORULARI:
1. SORU:
18 yaşındaki Türk vatandaşı olan Zeynep ve 17 yaşındaki Brezilya vatandaşı Santos Calderón,
Hotistan ülkesinde bir kahve fabrikasında işçi olarak çalışırken tanışmışlar ve belli bir süre
görüşmelerinin ardından evlenme kararı almışlardır. Hotistan ülkesinin resmi dini
Zerdüştlük’tür ve ülkede şeklen Zerdüşt Tapınağında ayinle birikte yapılan dini nikah geçerli
kabul edilmektedir. Araştırmaksızın bu şekilde evlenmişlerdir.
(Brezilya resmi evlenme yaşı 16’dır.)
Zeynep ve Santos Calderón arasında gerçekleştirilecek evlenmenin şekli hangi hukuka tabidir,
geçerli midir ve evlenme ehliyeti bakımından bir sakınca var mıdır?
A) Evlenmenin yapıldığı ülke hukuku / Geçersiz / Yoktur.
B) Santos’un milli hukuku / Geçersiz / Vardır.
C) Evlenmenin yapıldığı ülke hukuku / Geçerli / Yoktur.
D) Santos’un milli hukuku / Geçersiz / Yoktur.
E) Evlenmenin yapıldığı ülke hukuku / Geçerli / Vardır.
CEVAP ŞIKKI: C
AÇIKLAMA: Yabancı bir ülkede evlenen kişiler de -ister Türk vatandaşı ister yabancı
olsunlar- evlenmenin yapıldığı yer hukukunda öngörülen şekil kurallarına riayet etmek
mecburiyetindedir. Evlenmenin gerçekleştirildiği yabancı ülkede medenî veya dinî nikâhın
geçerli olması, bu sonucu değiştirmez. Daha açık bir ifadeyle, dinî nikâhın geçerli olduğu bir
ülkede dinî nikâhla evlenen Türk vatandaşlarının veya yabancıların evlilikleri Türk hukuku
bakımından şeklen geçerlidir. Evlendirme Yönetmeliği m.11 hükmünde, iki Türk vatandaşının
veya bir Türk vatandaşı ile bir yabancının, bulundukları ülkenin yetkili makamları önünde
evlenebileceklerini düzenlemiştir.
Olayımız bakımından evlenme şekli Hotistan ülkesinin hukukunda öngörülen şekilde yapıldığı
için geçerlidir.
Yabancı unsur taşıyan durumlarda evlenme ehliyeti ve şartları, eşlerin her birinin evlenme
ânındaki millî hukukuna tâbi kılınmıştır [MÖHUK m.13(1)]. Brezilya’da evlenme yaşı 16
Türkiye’de 18 kabul edilmiştir. Evlenme ehliyeti bakımından bir sakınca yoktur.
2. SORU:
Nişanlanma, evlenme ve boşanmaya ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Evlilik boşanmayla sona erdiği takdirde, evlilik mallarının tasfiyesi, evlilik mallarına ilişkin
kanunlar ihtilâfı kurallarının yetkili kıldığı hukuka göre yapılacaktır.
B) Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri eşlerin müşterek millî hukukuna tâbi kılınmıştır.
Müşterek bir millî hukukun bulunmadığı hallerde eşlerin müşerek mutad mesken hukuku,
bunun da bulunmaması hâlinde Türk hukuku uygulanacaktır.
C) Yabancı unsur taşıyan durumlarda evlenme ehliyeti ve şartları, eşlerin her birinin evlenme
ânındaki millî hukukuna tâbi kılınmıştır.
D) Fahrî konsolosların ve fahrî başkonsolosların evlendirme yetkisi vardır.
E) Türk hukukunda nişanlanma ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin nişanlanma ânındaki
millî hukukuna tâbi kılınmıştır.
CEVAP ŞIKKI: D
AÇIKLAMA: A, B, C, E şıklarında verilen bilgiler doğrudur.
D şıkkında verilen bilgi yanlıştır. Türk hukukunda, yurt dışındaki Türk konsolosluklarının ve
Türkiye'deki yabancı konsoloslukların hangi koşullarda evlendirme yapabileceği Evlendirme
Yönetmeliği'nde açıklanmıştır. Evlendirme Yönetmeliği'nin 10. maddesi uyarınca, yurt dışında
bulunan ve misyon şefi olan Türk büyükelçileri, konsolosları veya Dışişleri Bakanlığı'nın
konsolosluk işlerini yürütmek amacıyla yetki verdiği görevliler, bulundukları devletin
hukukunun bu yetkiyi tanımış olması ve eşlerin her ikisinin de Türk vatandaşı olması şartıyla
evlendirme yetkisini haizdir. Aynı maddeye göre, fahrî konsolosların ve fahrî başkonsolosların
evlendirme yetkisi yoktur.
13. HAFTA SORULARI:
1. SORU:
Türk vatandaşı Kemal ve Gana’lı Victoria evli ve Almanya’da yaşamaktadırlar.

Evlenmelerinden kısa bir süre sonra Almanya’da çocukları dünyaya gelmiştir ve soybağı ilişkisi
çocuğun mutad meskeni olan Alman hukukuna göre kurulmuştur. Ancak çocuk Kemal’e ve
Victoria’ya benzememektedir, Kemal yaptığı hesaplar doğrultusunda ve eşinin çelişkili
söylemleri nedeniyle çocuğunun kendinden olmadığını düşünmektedir, bu nedenle de
aralarında büyük sorunlar meydana gelmiştir. Kemal nesebin reddi davası açmak istemektedir.
Kemal nesebin reddi davasını nerede açabilecektir?
A) Anne ve babanın müşterek mutad mesken hukuku
B) Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
C) Annenin milli hukuku

D) Babanın milli hukuku
E) Çocuğun mutad mesken hukuku
CEVAP ŞIKKI: E
AÇIKLAMA: Nesebin reddi davası soybağının iptali anlamına gelmektedir. MÖHUK madde
16/2 gereğince soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir. Olayımız
açısından Kemal ve çocuk arasındaki soybağı Alman Hukukuna göre kurulmuştur. Bu durumda
soybağının çocuğun mutad mesken hukuku olan Alman Hukukuna göre iptal edilmesi de
mümkündür.
2. SORU:
1. Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî
hukukuna tâbidir.
2. Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte
uygulanır.
3. Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin mutad mesken hukukuna tabidir.
4. Eşlerin birlikte evlât edinmesi durumunda evlat edinmenin hükümleri eşlerin müşterek
milli hukukuna tâbidir.
Yukarıdaki evlat edinmeye ilişkin verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) 1-2
B) 1-2-3
C) Hepsi
D) Yalnız 2
E) Hiçbiri
CEVAP ŞIKKI: A
AÇIKLAMA: 1. ve 2. olarak verilen bilgiler doğrudur. 3. ve 4. hatalıdır çünkü, evlât edinmenin
hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise evlenmenin
genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
MUSTAFA KAYA - 200004540

1.
Aşağıdakilerden hangisi uluslararası ticarette etkili olan kuruluşlardan biri değildir?
A) Dünya Ticaret Örgütü
B) Dünya Gümrük Örgütü
C) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü
D) Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı
E) Birleşmiş Milletler Ticaret Hukuku Komisyonu
Cevap: Doğru cevap C’dir.
2.
1883 yılında düzenlenen Paris Fuarı'nda endüstriyel mülkiyet haklarını korumak için 14 ülkenin
katılımıyla oluşturuldu. Uluslararası anlamda fikri mülkiyet haklarını korumaya ve düzenlemeye
yönelik çalışmalarda bulunur. Aynı zamanda gelişmekte olan ülkelere bu anlamda finansal ve
bilimsel destekte bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler'in tüm üyelerine açılan anlaşmalarla, ulusların
kendi içinde fikri mülkiyet hukukunu belirginleştirmeye yönelik çalışmalarda bulunmaktadır.
Yukarıda bahsi geçen Uluslararası ticaret hukukunun kamusal nitelikli aktörlerinden olan
uzmanlaşmış kuruluş aşağıdakilerden hangisidir?
A)BTM
B) WIPO
C) UNIDROIT
D) IMF
E) WIPO
Cevap: Doğru cevap E’dir.
3.
Aşağıdakilerden hangisi her ticari sözleşmede bulunan şartlardan biri değildir?

A) Cezai Şart
B) Yükleme ve varış süresi
C) Yükleme ve varış tarihi
D) Yükleme ve varış ülkesi
E) Sözleşmenin sona erme sebepleri
Cevap: Doğru cevap B’dir.
4.
Aşağıdakilerden hangisi uluslararası ticari ilişkilerde farklı ödeme şekillerinden biri değildir?
A) Peşin ödeme
B) Mal mukabili ödeme
C) Kabul kredili ödeme
D) Akreditif
E) Kredili mevzuat ile ödeme
5.
Aşağıdakilerden hangisi ticari belgeler içerisinde sayılamaz?
A) İmalatçı analiz belgesi
B) Poliçe
C) Koli Listesi
D) Gemi Ölçü Raporu
E) Faturalar
Cevap: Doğru cevap, B’dir.
6.
I: Kira sözleşmesinde karakteristik edim, kiracının yaptığı edimdir.
II: Trampa sözleşmelerinde karakteristik edim belirlenemez.
III: Hukuk seçimi yapılmadığında sözleşmeden doğan ilişkiye o sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukuk
uygulanır.
IV: Sözleşmeyle en sıkı ilişkili hukuk, karakteristik edim borçlusunun sözleşmenin kuruluşu sırasındaki
mutad meskenin bulunduğu hukuk; ticari ilişkilerde ise işyeri hukuktur.
V: Kanunda belirlenmiş olan sıkı ilişkili hukuktan daha sıkı ilişkili bir hukukun olduğunu iddia eden
kişi bu iddiayı ispatlarsa bu hukuk uygulanır.
Yukarıda belirtilen ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız V
B) I, II III
C) IV,V,I
D) II,III,IV,V
E) Hepsi
Cevap: Doğru cevap D’dir.
7.
a. Doğrudan uygulanan kurallar
b. Kanuna karşı hile yapılması
c. Uygulanacak hükmün oluşturacağı sonuçların, Türk kamu düzenine açıkça aykırı olması.
d. Davada uygulanacak hukuk kamu düzenine aykırı bulunmamasına rağmen , kanunlar ihtilafı
kurallarının gösterdiği hukukun maddi hükümlerinin somut olayda adil sonuçlar yaratmadığı
durumlar.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yabancı hukukun uygulanmasını engelleyen

durumlardandır?
A) Yalnız a.
B) Yalnız d.
C) a, b ve c.
D) a, b ve d
E) a, b, c ve d.

8. Hangisi alternatif çözüm yolları kapsamına girebilir?
A) Müzakere
B) Mahkeme
C) İstinaf
D) İtiraz
E) Punitive damages
9.
Kamusal nitelikte aktörlerden olan devlet için hangisi yanlıştır?
A) Devletlerce getirilen düzenlemelere milli ticaret ilkelerine uyumlu olmalıdır.
B) Dünya ticaret örgütünün tüm devletleri bağlayıcı ilkeleri vardır.
C) Diğer ülkelere kaynak sağlamalıdır.
D) Devlet yerli ve yabancı tüm şirketlere karşı eşit olmalıdır.
E) Küreselleşen ekonomisini geliştirmelidir.
10.
Aşağıdakilerden hangisi ile milletlerarası satım sözleşmesi deniz veya nehir yoluyla malların teslimi
mümkün değildir?
A: FAS
B: FOB
C: CRF
D: CIF
E: DDF
11.
Aşağıdakilerden hangisi ifa usulleri kapsamına girmez?
A) Malların ölçülmesi tartılması
B) Mallar alıcı tarafından teslim alınmazsa yapılacak olan işlemler
C) İfa zamanında ödenecek paranın ne şekilde hazır edileceği
D) Malların incelenmesi
E) Malların alım ve satımı
12.
I. Şirketler II. Şirket grupları III. Uzmanlaşmış kuruluşlar IV. Küresel Çapta Kuruluşlar
Yukarıdakilerden hangileri kamusal nitelikli aktör kapsamına girer?
A) I ve II B) I ve IV C) Yalnız III D) III ve IV E) II ve III
1.
2.
A)BTM
B) WIPO
C) UNIDROIT
D) IMF
E) WIPO
3.
A) Cezai Şart
4.
A) Peşin ödeme
D) Akreditif
5.
B) Poliçe
C) Koli Listesi

E) Faturalar
6.
uygulanır.
A) Yalnız V
B) I, II III
C) IV,V,I
D) II,III,IV,V
E) Hepsi
7.
durumlar.

durumlardandır?
A) Yalnız a.
B) Yalnız d.
C) a, b ve c.
D) a, b ve d
E) a, b, c ve d.
A) Müzakere
B) Mahkeme
C) İstinaf
D) İtiraz
E) Punitive damages
9.
10.
mümkün değildir?
A: FAS
B: FOB
C: CRF
D: CIF
E: DDF
11.
12.

SORULAR
1.
2.
A)BTM
B) WIPO
C) UNIDROIT
D) IMF
E) WIPO

3.
A) Cezai Şart
4.
A) Peşin ödeme
D) Akreditif
5.
B) Poliçe
C) Koli Listesi
E) Faturalar
6.

uygulanır.
A) Yalnız V
B) I, II III
C) IV,V,I
D) II,III,IV,V
E) Hepsi
7.
durumlar.

durumlardandır?
A) Yalnız a.
B) Yalnız d.
C) a, b ve c.
D) a, b ve d
E) a, b, c ve d.
A) Müzakere
B) Mahkeme
C) İstinaf
D) İtiraz
E) Punitive damages
9.
10.
mümkün değildir?
A: FAS
B: FOB
C: CRF
D: CIF
E: DDF

11.
12.
METEHAN KARCI - 200004516
SORULAR
1.
2.
A)BTM
B) WIPO
C) UNIDROIT
D) IMF
E) WIPO
3.
A) Cezai Şart
4.
A) Peşin ödeme
D) Akreditif
5.
B) Poliçe
C) Koli Listesi
E) Faturalar
6.
uygulanır.
IV: Sözleşmeyle en sıkı ilişkili hukuk, karakteristik edim borçlusunun sözleşmenin kuruluşu
sırasındaki mutad meskenin bulunduğu hukuk; ticari ilişkilerde ise işyeri hukuktur.
A) Yalnız V
B) I, II III
C) IV,V,I
D) II,III,IV,V
E) Hepsi
7.
durumlar.
durumlardandır?
A) Yalnız a.
B) Yalnız d.
C) a, b ve c.
D) a, b ve d
E) a, b, c ve d.

A) Müzakere
B) Mahkeme
C) İstinaf
D) İtiraz
E) Punitive damages
9.
10.
mümkün değildir?
A: FAS
B: FOB
C: CRF
D: CIF
E: DDF
11.
12.
A) I ve II B) I ve IV C) Yalnız III D) III v IV E) II ve III
METEHAN KARCI - 20000451tt
1) Haksız rekabet sonucu ortaya çıkmış zararın, sadece zarar görenin işletmesine ilişkin
menfaatlerin ihlaline sebep olması durumunda aşağıdakilerden hangisi uygulanır ?,
A) Zarar verenin mutad mesken hukuku
B) Zararın meydana geldiği ülke hukuku
C) Zarar gören işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku
D) Davacının yerleşim yer hukuku
2) Kişilik haklarının ihlalinde cevap hakkında radyo, televizyon veya internet yoluyla yayınlanan
programlarda olması durumunda uygulanacak hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
A) İhlalin meydana geldiği yer hukuku
B) Programın yayınlandığı ülke hukuku
C) Hak ihlalini meydana getiren kişinin/ davalının yerleşim yeri hukuku
D) Davacının yerleşim yeri hukuku
3) I. Yalnızca taşınır eşyalarda, üzerinde aynî hak işlemi yapıldığı esnada bu menkul eşya hangi
ülkede bulunuyorsa, o ülke hukuku yetkili olur.
II. Menkul veya gayrimenkul eşya üzerindeki aynî haklar, işlem ânında eşyanın bulunduğu yer
hukukuna tâbidir.
III. Kıymetli evrak niteliğindeki senetlere ilişkin hak sahipliğinin doğumu, devri veya bunlar
üzerinde sınırlı aynî hak tesisi gibi aynî hak meselelerinde de, kıymetli evrakın düzenlendiği yer
hukuku geçerlidir.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) I, II, III
B) Yalnız II
C) I,III
D) Yalnız III
4) I. Almanya'da tanınan bir marka üzerinde kimlerin hak sahibi olduğu konularında sadece
Alman hukuku yetkilidir.
II. Taraflar, fikrî mülkiyet hakkının ihlâlinden doğan talepler hakkında mahkemenin hukukunu
(lex fori) yetkili kılabilir.
III. Taraflar, fikrî mülkiyet hakkının ihlâlinden doğan talepler hakkında mahkemenin hukukunu
(lex fori) yetkili kılmadığı takdirde, hangi ülkenin hukukuna göre koruma talep ediliyorsa o
hukuk uygulanır.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur ?
A) I ve II
B) Yalnız I
C) I, II ve III
D)I ve III
5) Aşağıda verilen evlenme ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır ?
A) Yabancı unsur taşıyan durumlarda evlenme ehliyeti ve şartları, eşlerin her birinin evlenme
ânındaki millî hukukuna tâbi kılınmıştır.
B) Evlenme ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukun tayininde atıf kuralı (renvoi) nazara
alınacaktır.
C) Yabancılık unsuru taşıyan evlenmelerin şekil bakımından evlenmenin yapıldığı ülke hukukuna
(lex loci celeh- rationis) tâbi kılınmıştır.
D) Konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak, konsolosluğun bulunduğu ülke

hukuku uygulanır.
6) Türk vatandaşı olan Bayan (B) ile Hollanda vatandaşı olan Bay (A), Türkiye’de evlenmişlerdir.
Türkiye’ye yerleşen çifte bir süre sonra şiddetli geçimsizlik yaşamaya başlar. Bunun üzerine Bay
(A) Amerika’ya yerleşir ve Bayan (B) ’yi terk eder. Bayan (B) Bay (A)’nın yerleşim yeri olan
Amerika’ya giderek boşanma davası açar.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
A) Bay (A) ile Bayan (A) arasında yapılan evlilik Türk hukuku kurallarına tabiidir.
B) Evlilik boşanmayla sona erdiğinde, evlilik mallarının tasfiyesi, evlilik mallarına ilişkin
kanunlar ihtilâfı kurallarının yetkili kıldığı hukuka göre yapılacaktır.
C) Boşanma davası Hollanda hukukuna göre uygulanacaktır.

D) Evlenme ehliyet ve şartlarına aykırılığın müeyyidesini, ihlâl edilen ülke hukuku tayin
edecektir.
7) Yabancılık unsurunun bulunduğu hallerde çocuğun soybağı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Çocuğun soybağı ana veya babanın çocuğun doğumu anındaki milli hukukuna tabii olabilir.
B) Soybağının hangi hukuka göre kurulmuş olmasına bakılmaksızın istenilen şekilde iptal
edilebilir.
C) Çocuğun doğum yeri hukuku çocuğun soybağı kurulmasında esas alınabilir.
D) Madde 16’da belirtilen hukuklar uyarınca çocuk ile anne ve babası soybağının hiç
kurulamaması mümkündür.
8) I. Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî
hukukuna tâbidir.
II. Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte
uygulanır.
III. Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi
hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
Yukarıdakilerden hangisi doğrudur?
A) I ve II
B) II ve III
C) Yalnız I
D) I, II ve III
Berfin Bölükbaşı
200003720
ELİF GİZEM GÜCÜKKILINÇ- 200004438
10. HAFTA SORULARI

1-Haksız Fiil
2-Sebepsiz Zenginleşme
3-Vekaletsiz İş Görme
4-Taşınmazlara İlişkin Akitler
5-İş Akitleri
Yukarıdakilerden kaç tanesi akit dışı borç ilişkilerinin kaynaklarındandır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5
(Haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve vekaletsiz iş görme akit dışı borç ilişkilerine kaynak teşkil edebilir
bu nedenle cevap C’dir.)
2) Haksız fiile ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Haksız fiil sorumluluğu, kusurlu ve hukuka yahut ahlaka aykırı bir fiille başkasına zarar
verilmesi halinde doğmaktadır.
B) Zararın ve zarar verenin kusurunun ispat yükü zarar verene aittir.
C) Yabancı unsur taşıyan haksız fiillerde uygulanacak hukuk, özel bir kural yoksa genel kural
olan MÖHUK m.34 ‘e göre belirlenir.
D) Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık olarak seçebilir.
E) Bir fiil hem haksız fiil hem de akde aykırılık teşkil ediyorsa, davacı dilediği hükme dayanabilir.
(Haksız fiil söz konusu olduğunda zararın ve zarar verenin kusurunun ispat yükü zarar görene aittir.
Bu nedenle B yanlıştır; dolayısıyla doğru cevap B’dir.)
11.HAFTA SORULARI
1) Hollanda vatandaşı Hans kanser hastasıdır ve mutad meskeni Belçika’dır. Kendisi gibi mutad
meskeni Belçika olan ve Belçika vatandaşı Dilara’ya ölmeden önce sahip olduğu atın onun olmasını
fakat bunun karşılığında öldükten sonra kendisi adına her ay Green Peace Örgütü’ne 100 Euro
bağışta bulunmasını ister. Kısa bir süre sonra Hans ölür ve Hans’ın ölümünün ardından Hans’ın
Türkiye vatandaşı eşi Ecem atın kendisine verilmesini ister. Bunun üzerine Dilara atın kendisine
verilmesi için Türkiye’de Ecem aleyhine dava açar. Ecem vasiyetnamenin geçersiz olduğunu iddia
etmektedir.
İlgili olaya göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Olayda vasiyetnamenin şekline ilişkin bir ihtilaf söz konusudur.
B) İlgili olayda uygulanacak olan hukuk Türk hukukudur.
C) İlgili olayda MÖHUK md.20/4’ün atfıyla md.7’ye gidilir. Hukuki işlemin yapıldığı yer hukuku
yetkili hukuk olur. Dolayısıyla Belçika hukuku uygulanabilecektir.
D) İlgili olayda MÖHUK md.20/4 uyarınca uygulanacak olan hukuk ölenin milli hukukudur.
Dolayısıyla yetkili hukuk Hollanda hukuku olacaktır.
E) Vasiyetname Belçika veya Hollanda hukukuna göre yapılmışsa geçerli olacaktır.
(Cevap B’dir. Olayda MÖHUK md.20’ye gidilecektir. Şıklarda verilmiş olan açıklamalar doğrudur.
Dolayısıyla uygulanabilecek olan hukukla Hollanda veya Belçika hukukudur. Türk hukuku
uygulanamayacaktır.)
2) I. Kıymetli evrak niteliğindeki senetlere ilişkin hak sahipliğinin doğumu gibi ayni hak meselelerinde
prensip olarak eşyanın bulunduğu yer hukuku geçerlidir.
II. Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış olan ayni haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna
tabi olacaktır.
III. Gayrimenkuller üzerindeki ayni haklara ilişkin borçlandırıcı meselelerle ilgili uygulanacak olan
hukuk gayrimenkulün bulunduğu ülke hukukudur.
IV. Fikri mülkiyet haklarıyla ilgili meselelerde hangi ülkenin hukukuna göre koruma talep ediliyorsa
o ülkenin hukuku uygulanacaktır.
V. Deniz araçları üzerindeki ayni haklar ile ilgili meselelerde uygulanacak olan hukuk deniz aracının
sicil yeri hukukudur. Deniz aracının sicil yeri yoksa bağlama yeri hukukudur.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) I, II
B) I, III, V
C) II, IV, V
D) III, V
E) Hepsi doğrudur.
(Cevap E’dir. Yukarıdaki ifadelerin hepsi MÖHUK uyarınca doğrudur.)

12.HAFTA SORULARI
1) Kazakistan vatandaşı Bayan (U), 5 yıldır Adana’da yaşamaktadır ve burada tanıştığı Türk
vatandaşı Bay (Ş) ile nişanlanmıştır. Bir süre sonra Bay (Ş)’nin kendisine olan ilgisizliği sebebiyle
Bayan (U) nişanı bozar. Bunun üzerine Bay (Ş) nişanlanma hediyesi olarak Bayan (U)’ya verdiği 5000
TL değerindeki Trabzon burma bileziği geri ister. Ancak Bayan (U)’nun buna yanaşmaması sebebiyle
Bay (Ş) Bayan (U)’ya karşı nişanlanma hediyelerinin iadesi talebiyle dava açar.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Uygulanacak olan hukuk müşterek milli hukuk olan Türk hukukudur.
B) Nişan akdi geçerli değildir.
C) Uygulanacak olan hukuk Kazakistan hukukudur.
D) Uygulanacak olan hukuk sözleşmeyle belirlenmek zorundadır.
E) İhtilafın konusu haksız fiildir.
(Cevap A’dır. İhtilafın konusu nişanlanmanın genel hüküm ve sonuçları ile ilgilidir. Uygulanacak olan
hukukun sözleşme ile belirlenme zorunluluğu bulunmamakla birlikte; MÖHUK md.12/2 uyarınca
öncelikle tarafların müşterek milli hukukunun var olup olmadığı tespit edilmelidir. İlgili olayda
müşterek milli hukuk var olmakla birlikte bu hukuk Türk hukukudur.)
2) I. Eşler evlilik malları hakkında, evlenme anındaki mutad mesken hukuklarından birini açıkça
olsa dahi olsa seçemez.
II. Eşler meslek seçiminde diğerinin iznini almak zorundadır.
III. Eşlerden biri diğerinin açık rızası olmasa dahi aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedebilir
ancak devredemez.
IV. Yabancılık unsuru taşıyan evliliklerde öncelikle müşterek milli hukukuna, bu bulunmazsa
müşterek mesken hukukuna bakılır.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?
A) Yalnız I.
B) Yalnız II.
C) Yalnız III.
D) Yalnız IV.
E) Hepsi yanlıştır.
(Cevap D’dir. MÖHUK md.13/3 uyarınca yabancılık unsuru taşıyan evliliklerde; evliliğin müşterek bir
ilişki olması sebebiyle önce müşterek milli hukuka, bu mevcut değilse müşterek mutad mesken
hukukuna eğer bu da mevcut değilse Türk hukuku hükümleri geçerli olacaktır.)
13.HAFTA SORULARI
1) Aşağıdakilerden hangisi Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye

Sözleşmesi (1980)’nin uygulama alanı bulabilmesi için aranan şartlardan değildir?
A) Çocuğun mutad meskeninin akit bir devlet ülkesinde bulunması.
B) Çocuğun başka bir akit devlet ülkesine kaçırılmış olması.
C) Çocuğun kaçırılmış olması sebebiyle çocuğun üzerinde kullanılmakta olan velayet hakkının
ihlal edilmiş olması.
D) Kaçırılan çocuğun henüz 16 yaşını doldurmamış olması.
E) İade talebinde bulunan kişi ile çocuk arasında ebeveynliğe ilişkin idari makam kararının
bulunması.
(Cevap E’dir. Söz konusu sözleşme uyarınca iade talebinde bulunan kişi ile kaçırılan çocuk arasında
idari veya adli makam tarafından ebeveynliğe ilişkin kararın bulunması şart değildir.)
2) Polonya vatandaşı Monica ile Amerika vatandaşı olan Chandler Türkiye’ye turistik gezi amacı
ile gelmiş, burada tanışmışlardır ve birbirlerine aşık olmuşlardır. Yapmış oldukları gezide Türkiye’yi
çok beğendikleri ve de burada tanıştıkları için Türkiye’de ani bir kararla evlenmişler ve burada 12
yıldır yaşamaktadırlar. Monica ve Chandler’in çocuğu olmamaktadır bu sebeple de çocuk esirgeme
kurumunda bulunan Arap bir çocuğu evlat edinmeye karar vermişler ve müracaatta bulunmuşlardır.
Evlat edinmenin hükümleri bakımından aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Evlat edinmek üzere yapmış oldukları müracaat geçersizdir.

B) Amerika Hukuku uygulanacaktır.
C) Türk hukuku uygulanacaktır.
D) Polonya hukuku uygulanacaktır.
E) Arabistan hukuku uygulanacaktır.
(Cevap C’dir. MÖHUK md.18/3 uyarınca eşlerin farklı milli hukuklarının bulunması halinde müşterek
mutad mesken hukuku uygulanacaktır. İlgili olayda tarafların müşterek mutad mesken hukuku
Türkiye’dir. Dolayısıyla uygulanacak olan hukuk Türk hukukudur.)
ELİF GİZEM GÜCÜKKILINÇ- 200004438
Aliye Büşra Çilingir 200012053
10. HAFTA
1- Türk uyruklu Mahmut, tatil için gittiği Portekiz’de bir barda İspanyol uyruklu Enrique ile tartışırken
sinirlenmiş ve bu şahısa karşı ağır hakaretlerde bulunmuş ve küfür etmiştir. Bunun üzerine Enrique
avukatıyla görüşerek dava açmaya karar vermiştir.
Açılacak olan bu dava açısından hangisi doğrudur?
A- Kişilik haklarının ihlali söz konusu olduğu için MÖHUK kanunlarınca haksız fiillere yönelik genel
hükümler uygulanmaz.
B- Taraflar olaydan sonra, anlaşarak uygulanacak hukuku belirleyemez.
C- Zarar verenin işyeri veya mutad meskeninin bulunduğu ülke hukukunun uygulanması, kanun
tarafından zarar görene seçimlik olarak tanınmıştır.
D- Haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabi olacaktır.
E- Kişilik haklarının ihlali söz konusu olduğundan zarar görenin mutad mesken hukuku uygulanacaktır.
CEVAP: Kişilik haklarının ihlali için MÖHUK 35’te düzenlenen özel hüküm kişilik haklarının , basın,
radio, tv vs.gibi kitle iletişim araçları ile ihlalinden doğan taleplere yöneliktir. Bu sebeple somut olayda
görülen yüzyüze bir kişilik hakkının ihlalinin var olması sebebiyle genel haksız fiil hükümlerine gidilecektir.
Bu sebeple madde 34 kapsamında haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabi
olacaktır. Doğru cevap D’dir.
2- Haksız rekabet ve rekabetin korunmasına uygulanacak hukuk açısından hangisi yanlıştır?
A- Haksız rekabetten doğan talepler, haksız rekabet sebebiyle piyasası doğrudan etkilenen ülke hukukuna
tabidir.
B- Rekabetin engellenmesinden doğan bir talebe yabancı hukuk uygulanıyorsa, hükmedilecek tazminatın
alt sınırı, Türk hukukunun öngördüğü alt sınırla kısıtlanmıştır.
C- Haksız rekabet sonucu zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin menfaatleri ihlal edildiyse o
işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
D- Rekabetin engellenmesinden doğan talepler bu engellemeden doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu

E- Rekabet hukuku alanındaki düzenlemelerde doğrudan korunmak istenen unsur, rakipler veya
tüketiciler değil rekabete dayanan serbest pazar sistemidir.
CEVAP: MÖHUK 37. ve 38. Maddelere göre, Türkiye’de rekabetin engellenmesine yabancı hukuk
uygulanan hallerde Türk hukuku uygulansaydı verilecek tazminattan daha fazla tazminata hükmedilemez.
Bu sebeple B şıkkı doğru değildir.
11. HAFTA
1- Yargıtayın bir kararına konu olan olayda özetle; davacı yabancı belediye, Hollanda’da yaşayan ve geçim
yardımı alan davalıların her yıl doldurdukları beyannamelerde malvarlıklarını ve gelirlerini gerçeğe aykırı
beyanda bulunarak Hollanda Genel Geçim Kanunu’nca yardım almışlardır. Belediye yardımın aynen
tahsilini talep etmiştir.
Bu uyuşmazlık açısından aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A- Haksız fiilden kaynaklanan bu uyuşmazlıkta haksız fiilin işlendiği yer hukuku ugulanacaktır.
B- Sebepsiz zenginleşmeden doğan bu uyuşmazlığa, sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği yer hukuku

uygulanır.
C- Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer aynı ülkedir.
D- Taraflar sebepsiz zenginleşme meydana geldikten sonra açıkca, uygulanacak hukuku belirleseler bile bu
uygulanmaz.
E- Sebepsiz zenginleşmeden doğan bu uyuşmazlıkta, sebepsiz zenginleşmeye neden olan hukuki ilişkiye
uygulanan hukuk uygulanmalıdır.
CEVAP: Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 24.04.1999 tarihli kararına konu olan bu olayda Yargıtay’ın
kararı ‘’Sebepsiz zenginleşmeden doğan bu uyuşmazlığa, sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği yer hukuku
uygulanır.’’ Şıkkını doğrular nitelikteydi ancak bu yanlış bir tespittir. Olayda bu hukuki ilişki Hollanda
G.G.K.’na tabidir ve bu sebeple doğru cevap E’dir.
2- Miras Hukuku ile ilgili aşağıdaki durumlardan hangilerinde MÖHUK kuralları devreye girmez?
A- Miras bırakanın mirasçılarının Alman uyruklu olması
B- Miras bırakanın ikametgahının Hollanda’da olması
C- Terekeye dahil malların bir kısmının Portekiz’de bulunması
D- Türk vatandaşı olan George’un miras bırakan olması
E- Ölüme bağlı tasarrufların Norveç’te tanzim edilmiş olması
CEVAP: D şıkkında Türk uyruklu olan George’un miras bırakan olması MÖHUK kurallarının devreye
girmesi için yeterli değildir, Türk miras hukukuna ilişkin kanunlar uygulanmalıdır. Bu sebeple cevap D
şıkkıdır.
12. HAFTA
1- I.Evlenmenin şeklinin, evlenme yeri hukukuna tabi olması kuralının istisnası vardır.
II.Fahri konsolosların ve fahri başkonsolosların evlendirme yetkisi yoktur.
III.Türkiye’de evlenmek isteyen yabancılar ‘’evlenme ehliyet belgesi’’ni Türk makamlarına ibraz etmek
zorunda değildir.
IV.Doktrine göre, yakın hısımlık ve mevcut evlilik iki taraflı evlenme engelleridir.
V.Evlenme ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukun tayininde atıf kuralı dikkate alınır.
Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden doğru olanlar hangi şıkta yer almaktadır?
A- I,II
B- I,II,III,IV
C- III,IV,V
D- I,II,IV,V
E- Hepsi
CEVAP: Türkiye’de evlenmek isteyen yabancılar ‘’evlenme ehliyet belgesi’’ni Türk makamlarına ibraz
etmek zorundadır. ‘III’ hariç kalan bilgiler doğrudur. Bu sebeple cevap: D şıkkıdır.
2- İstanbul’daki Azerbaycan Başkonsolosu, kendi vatandaşı olan erkek ile Gürcistan vatandaşı olan kadını
evlendirmiştir. (Türkiye ile Azerbaycan arasındaki 1993 tarihli Konsolosluk Anlaşması’nın ilgili hükmünce
Azerbaycan Konsolosları Türkiye’de sadece kendi vatandaşlarını evlendirebilir.)
Buna göre, Azerbaycan Başkonsolosu’nun yetkisini aşarak gerçekleştirdiği evlilik için hangisi söylenebilir?
A- Bu durumda Türk mahkemelerinde boşanma davası açılabilir.
B- Evlilik hükümsüzdür.
C- Şeklen geçerli bir evlilik söz konusu olduğu için işlem sakat olsa dahi hüküm doğurur.
D- Bu evlilik için evlenmenin yokluğunun tespiti davası açılamaz.
E- Hiçbiri söylenemez.
CEVAP: Bu durumda gerçekleşen evlilik yok hükmündedir. Bu gibi durumlarda Türk mahkemelerinde
boşanma davası açılamaz, sadece evlenmenin yokluğunun tespiti davası açılabilir. Bu sebeple cevap: B
şıkkıdır.
13. HAFTA
1- Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna tabidir(1). Bu şekilde kurulamaması
hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir(2). Bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın,
çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna göre kurulur(3). Soybağı bu hukuklara göre
kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî hukuklarına göre belirlenir(4). Ve
buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur(5).
Numaralandırılmış cümlelerden hangilerinin yeri değişirse paragraf doğru olacaktır?
A- 1 ile 2
B- 2 ile 3
C- 3 ile 4
D- 4 ile 5
E- 2 ile 4
CEVAP: MÖHUK 16 kapsamında 3. cümle ile 4. cümle yer değiştirmelidir. Doğru cevap: C’dir.
2- Aşağıdakilerden hangisi, Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Vehçelerine Dair La Haye

Sözleşmesi’nin uygulama alanı bulabilmesi açısından yanlıştır?
A- Çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülke, sözleşmeye taraf olmalıdır.
B- Çocuğun kaçırıldığı ülke, sözleşmeye taraf olmalıdır.
C- Çocuk üzerinde kullanılan velayet hakkı çocuğun kaçırılmasıyla beraber ihlal edilmiş olmalıdır.
D- Kaçırılan çocuk henüz 16 yaşını doldurmamış olmalıdır.
E- Çocuğun vatandaşlığının bulunduğu ülke bu sözleşmeye taraf olmalıdır.
CEVAP: Çocuğun veya kaçıran kişinin vatandaşlığı bu sözleşmenin uygulanması bakımından önem arz
etmemektedir. Önemli olan çocuğun mutad meskeninin akit bir devlet ülkesinde bulunması, çocuğun bir
başka akit devlet ülkesine kaçırılmış olması, bu kaçırılma sebebi ile çocuk üzerinde kullanılan velayet
hakkının ihlal edilmesi ve söz konusu çocuğun 16 yaşını doldurmamış olması lazımdır. Bu sebeple doğru
cevap E şıkkıdır.
Aliye Büşra Çilingir 200012053
İrem ALPTEKİN -200004063

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK SORULAR
10.Hafta Soruları: Akitdışı borç ilişkileri ve haksız fiil
Soru1
THY ile ABD’ye seyahat etmekte olan Gizem,uçakta sakız çiğnemektedir.Ön koltuğunda oturan Amerika
vatandaşı Aria,Gizem’i sakız çiğneme sesinden rahatsız olduğu için çiğnememesi konusunda
uyarmıştır.Fakat Gizem uyarıya rağmen rahatsız edici bir biçimde sakız çiğnemeye devam etmiştir.Bunun
üzerine Aria dayanamayıp Gizem’le tartışmaya girmiştir.Tartışma, uçak hala Türkiye sınırları
içerisindeyken kavgaya dönüşmüş ve Gizem,Aria’yı darp etmiştir. Bu haksız fiil sonucu Türk
mahkemelerinde açılacak olan davada uygulanacak olan hukuk hakkında aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A) Haksız fiile maruz kalan Aria,Amerika vatandaşı olduğu için Amerikan hukuku dikkate alınmalıdır.
B)Haksız fiili gerçekleştiren Gizem,Türk vatandaşı olduğu için Türk hukuku dikkate alınmalıdır.
C) Öncelikle taraflar, haksız fiil gerçekleştikten sonra bir hukuk seçimi yapmış mı ona
bakılır.Yapılmadıysa,haksız fiilin ve zararın meydana gelindiği ülke hukuku dikkate alınır.Türk hukuku
dikkate alınmalıdır.
D) Yabancılık unsuru söz konusu olduğu için hakimin takdir yetkisine bırakılmıştır.Hakim dilediği ülkenin
hukukuna göre yargılama yapabilecektir.
Cevap: MÖHUK mad.34 uyarınca, bir haksız fiil söz konusu olduğunda öncelikle taraflar haksız fiilin
gerçekleşmesinden sonra bir hukuk belirleyip belirlemedikleri dikkate alınır.Eğer taraflar herhangi bir
hukuk belirlemediler ise haksız fiilin ve zararın meydana geldiği ülke hukuku dikkate alınır.Eğer haksız
fiil ve zarar aynı ülke sınırları içinde meydana gelmişse o ülkenin hukuku dikkate alınır.Fakat haksız fiil ve
zarar farklı ülke sınırları içinde meydana gelmişse zararın meydana geldiği ülkenin hukuku dikkate
alınacaktır.Somut olayda haksız fiil ve zarar da Türkiye sınırları içinde meydana geldiğinden dolayı
uygulanacak olan hukuk Türk hukukudur.Bu nedenle cevap Cşıkkıdır.
Soru2
Türk vatandaşı olan Cemil,Almanya’ya tatile gitmiştir.Berlin’de bir müzeyi ziyareti sırasında Alman
vatandaşı olan bir hırsız müzede Cemil’in cüzdanını çalmaya çalışmıştır.Cemil’i darp edip cüzdanı
çalmıştır.Ertesi gün uçağı olan Cemil, Türkiye’ye döndüğü anda havalimanında bayılmış,hastaneye
kaldırılmış,hayatını kaybetmiştir.Yapılan otopsi sonucuna göre Cemil,müze ziyareti sırasındaki hırsızın
darbı sonucunda beynine aldığı darbeden dolayı beyin kanaması geçirip ölmüştür .Ölüm sebebi aldığı
darbedir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Hırsız Alman vatandaşı olduğu için Alman hukukuna göre yargılanmalıdır.

B) Haksız fiil Almanya sınırları içinde gerçekleştiği için Alman hukukuna göre yargılama yapılmalıdır.
C) Mahkeme hangi ülkede yürütülüyorsa o ülke hukukuna göre yargılama yapılmalıdır.
D) Zarar Türkiye’de meydana geldiği yani Cemil Türkiye’de hayatını kaybettiği için Türk hukukuna göre
yargılama yapılmalıdır.
Cevap: MÖHUK mad 34/2 uyarınca haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı
ülkelerde olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.O nedenle cevap D şıkkıdır.
11. Hafta Soruları: Eşya ve miras hukuku
Soru1: Buğra,Türkiye’de yaşayan Alman vatandaşıdır.Geçirdiği trafik kazası sonucunda hayatını

kaybetmiştir.Buğra’nın iki çocuğu vardır.Bu çocuklar ve eşi Türk vatandaşıdır.Buğra’dan,ailesine bir ev
ve yüklü bir miktar para miras olarak kalmıştır. Kalan mirasın bölüştürülmesi konusunda uygulanacak
olan hukuk hakkında aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Buğra,Alman vatandaşı olduğu için,miras Alman hukukuna tabidir.Ancak Türkiye’de olan ev için Türk
hukuku uygulanır.
B) Buğra ve ailesi Türkiye’de ikamet ettiği için, miras konusunda uygulanacak hukuk Türk hukuku
olacaktır.
C)Mirasçılar Türk vatandaşı olduğu için Türk hukuku uygulanmalıdır.
D)Buğra Alman vatandaşı ama Türkiye’de ikamet ettiği için her iki hukuk da uygulanabilir.Burada hakime
takdir yetkisi verilmiştir.
Cevap: MÖHUK mad 20/1 uyarınca miras ölenin millî hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar
hakkında Türk hukuku uygulanır.Somut olayda da Buğra Alman vatandaşı olduğu için uygulanması
gereken hukuk Alman hukuku,yalnız Türkiye’de bir ev bulunduğu için ev hakkında uygulanacak olan
hukuk Türk hukukudur.Bu sebeple cevap A şıkkıdır.
Soru2: Rachel Hanım 25 yıldır Bozcaada’da tek başına yaşayan Fransız vatandaşıdır.Aniden geçirdiği kalp
krizi sonucunda vefat etmiştir.Rachel Hanım’dan geriye bir ev kalmıştır.Rachel hanımın herhangi bir
akrabası bulunmamaktadır.Buna göre bu evin akıbeti için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A)Ev kimseye miras olarak kalamaz ve kimse tarafından kullanılamaz.

B) Rachel Hanım Fransız vatandaşı olduğu için Fransız konsolosluğu tarafından kullanılabilir.
C) Rachel Hanımın mirasçısı olmadığı için ve taşınmaz Türkiye sınırları içerisinde olduğu için Devlete
kalacaktır.
D) Bozcaada sakinlerine miras olarak kalabilecektir.
Cevap: MÖHUK mad 20/3 uyarınca Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.Rachel Hanımın
herhangi bir mirasçısı olmadığı nedeniyle taşınmaz Devlete kalacaktır.Bu sebeple cevap C şıkkıdır.
12. Hafta Soruları: Nişanlanma Ve Evlenme
Soru1: Lisa ve Barış aynı lisede okumaktayken son sınıfta evlenmeye karar vermişlerdir.Barış 18 yaşını
doldurmuştur.Fakat Lisa henüz 17 yaşındadır.Lisa Alman vatandaşı olduğu için, kendi ülkelerinde evlenme
yaşının 17 olduğunu,bundan dolayı herhangi bir sıkıntı çıkmayacağını belirtmiştir.Buna göre
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Evlenme,Türkiye’de gerçekleştiği için evlenme ehliyeti konusunda Türk hukuku dikkate alınmalıdır.Bu
sebeple Lisa,henüz evlenme ehliyetine haiz değildir.
B)Evlenme ehliyeti konusunda taraflardan her birinin milli hukuku dikkate alınmalıdır.Bu sebeple ehliyet
konusunda Lisa sıkıntı yaşamayacaktır.
C) Evlenme ehliyeti konusunda, iki farklı vatandaşlık söz konusu olduğu için her iki ülkenin hukuku da
uygulanabilir.Bu konuda seçenek tamamen Türk hakimlerine bırakılmıştır.
D) Evlenme evlenme ehliyeti konusunda Alman hukuku uygulanmalıdır.
Cevap: MÖHUK mad 13/1 uyarınca evlenme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlenme anındaki
millî hukukuna tâbidir.Bu sebeple Lisa Alman vatandaşı olduğu ve Alman hukukuna göre 17 yaşın evlenme
konusunda herhangi bir sakıncası olmadığı için Lisa ehliyetli kabul edilecektir.Bu sebeple cevap B şıkkıdır.
Soru2: Yabancılık unsuru taşıyan nişanlanmalarla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Nişanlanma ehliyeti konusunda, tarafların milli hukuku ne olursa olsun uygulanacak olan huku k,
nişanlanmanın gerçekleştiği ülke hukukudur.
B) Nişanlanma ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin nişanlanma anındaki milli hukukuna tabidir.
C) Nişanlılığın hüküm ve sonuçları açısından taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk hukuku uygulanır.
D) Nişanlılığın hüküm ve sonuçları açısından eğer müşterek milli hukuk varsa o uygulanır.
Cevap: MÖHUK mad 12/1 uyarınca Nişanlanma ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin nişanlanma
anındaki millî hukukuna tâbidir.Bu sebeple yanlış olan seçenek A şıkkıdır.
13. Hafta Soruları: Soybağı Ve Evlat Edinme
Soru1: Betsy ve Paul Türkiye’de yaşayan Hollanda vatandaşı bir çifttir.Betsy ve Paul uzun zamandır çocuk
sahibi olmak istemektedir fakat çocukları olmamaktadır.En sonunda Betsy ve Paul evlat edinmeye karar
vermiştir.Evlat edinme konusunda uygulanacak hükümler açısından aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir.
B) Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki mutad meskeni
hukukuna tâbidir.
C) Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır.
D) Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise
evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
Cevap: MÖHUK mad 18/1 uyarınca evlat edinme ehliyeti ve şartları,taraflardan her birinin evlat edinme
anındaki milli hukukuna tabidir.Bu sebeple yanlış olan seçenek B şıkkıdır.
Soru2:Aşağıda verilen yabancı unsurlu, soybağının kurulması ve hükümleri ile ilgili bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad
meskeni hukukuna tâbidir.
B) Soybağının kuruluşunda öncelikle anne ve babanın milli hukuku dikkate alınır.
C) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir.
D) Soybağının hükümleri, soybağını kuran hukuka tâbidir. Ancak ana, baba ve çocuğun müşterek millî
hukuku bulunuyorsa, soybağının hükümlerine o hukuk, bulunmadığı takdirde müşterek mutad mesken
hukuku uygulanır.
Cevap: MÖHUK mad. 16/1 uyarınca Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna,
kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre
kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî hukuklarına, bunlara göre
kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna,
buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur. Bu sebeple öncelik
çocuğun doğum anındaki milli hukukudur.B şıkkı yanlıştır.
İrem ALPTEKİN-200004063
ÖMER FARUK BÜYÜK 200003786
1.SORU
A, Almanya’da yaşayan Alman emlakçıdır. B Türkiye’de yaşayan İtalyandır. A’nın

Arnavutköy’de bulunan arsasını satın almak isteyen B ile A ile aralarında satım sözleşmesi
yapmışlardır. Bu anlaşmaya aralarında çıkan uyuşmazlıklarda kilise hukuku uygulanacaktır
maddesi eklenmiştir.
1) Aralarında çıkacak bir uyuşmazlıkta yetkili mahkeme Türkiye’dir.

2) Arsa yerine halı almak isteseydi uygulanacak hukuk Alman Hukuku olurdu.
3) Kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapsalardı İtalyan Hukuku hükümleri uygulanırdı.
4) Aralarında yaptıkları sözleşmede, sözleşmede anlaştıkları üzere kilise hukuku
hükümleri aynen uygulanır.
Yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) 1-3
B) 1-2
C) 2-4
D) 3-4
E) Hepsi
CEVAP B
Aralarında çıkacak bir uyuşmazlık durumunda yetkili hukuk MÖHUK 25 uyarınca taşınmazın
bulunduğu ülke hukukudur.
Halı almak istemeleri durumunda MÖHUK 24 uyarınca işyeri hukuku uygulanır. Bu nedenle
aralarında çıkacak uyuşmazlıkta Almanya Hukuku hükümleri uygulanır.
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri MÖHUK 24’e tabiidir. Bu nedenle genel hükümlerden
işyeri hukuku uygulanır. Almanya olmalıydı.
Kilise hukuku UNIDROİT kuralıdır. Sözleşmenin bir parçası haline gelmiş olsa da MÖHUK
24 anlamında hukuk seçimi değildir. Aynen uygulanamaz.
2. SORU
Aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
1) Haksız fiile veya sigorta sözleşmesine uygulanan hukuk imkân veriyorsa, zarar gören,
talebini doğrudan doğruya sorumlunun sigortacısına karşı ileri süremez.
2) Kişilik haklarının ihlâlinde cevap hakkı, süreli yayınlarda, münhasıran baskının
yapıldığı ya da programdan zarar görenin hukukuna tâbidir.
3) İmal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğa, zarar görenin seçimine
göre, zarar verenin mutad meskeni veya işyeri hukuku ya da imal edilen şeyin iktisap
edildiği ülke hukuku uygulanır. İktisap yeri hukukunun uygulanabilmesi için zarar
verenin, mamulün o ülkeye rızası dışında sokulduğunu ispat edememiş olması gerekir.
4) Türkiye’de rekabetin engellenmesine yabancı hukuk uygulanan hâllerde, Türk hukuku
uygulansaydı verilecek tazminattan ancak 1/3 oranında aşılabilir. Aksi halde üst sınır
uygulanacaktır.
A) 1-2
B) Yalnız 1
C) 2-3
D) 3-4
E) Yalnız 3
Cevap E
MÖHUK 34/4 uyarınca sigortacısına karşı talebini doğrudan doğruya sürebilir.
MÖHUK 35/2 uyarınca zarar görenin değil yayınlandığı ülke hukukuna tabiidir.
MÖHUK 38/2 uyarınca Türk hukuku uygulanması durumunda verilecek tazminattan daha
fazlasına hükmedilemez.
3.SORU
A, İtalya’da yaşayan bir Fransızdır. A’nın birden fazla ülkede arsaları vardır. İtalya’da
yaşaması nedeniyle ziynet eşyaları ve arabaları İtalya’da bulunmaktadır. A, 2020 yılında
corona nedeniyle ölmüştür. Buna göre ;
1) A’nın taşınırlarına miras hukuku açısında İtalyan hukuku hükümleri uygulanır.

2) Taşınmazlar miras edilirken her bir taşınmaz bulunduğu ülke hukukunun hükümlerine
tabi olur.
3) A’nın mirasçısı bulunmaması durumunda Türkiye’de bulunan taşınırlarına Fransız
hukuku hükümleri uygulanır.
4) A’nın Türk olması halinde bütün mirası pay edilirken milli hukukuna tabiidir.
Yukarıdakilerden hangileri yanlıştır?
A) 1-2
B) Yalnız 1
C) 1-3
D) Yalnız 2
E) 1-2-4
CEVAP A
A’nın taşınırlarına MÖHUK 20/1 uyarınca miras ölenin milli hukukuna tabiidir denmiştir bu
nedenle özel bir düzenleme olmaması nedeniyle A’nın taşınırlarına ilişkin uygulanacak hukuk
Fransız hukukudr.
Taşınmazlar miras edilirken 20/1 uyarınca ölenin milli hukukuna tabiidir fakat Türkiye’de
bulunan taşınmaza Türk hukuku hükümleri uygulanır. Bunun nedeni Türkiye tek taraflı bir
kanunlar ihtilafını benimsemiştir. Bu nedenle yanlıştır.
Az önce bahsettiğim tek taraflı kanunlar ihtilafı kuralı yalnızca taşınmazlara ilişkin özel
kuralır. Burada MÖHUK 20 uyarınca genel kural uygulanır ve ölenin milli hukukuna yani
Fransız hukuku hükümleri uygulanır.
Miras bırakanın Türk olması halinde her halde Türk hukuku uygulanacaktır.
4. SORU
Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Gaipliğin mirasın açılmasına sebep olup olmadığı MÖHUK 20/1 ölenin milli hukukuna
tabiidir.
B) Senetle devredilen bir eşyada senet ve eşya farklı ülkelerde bulunması durumunda
senete üstünlük tanınır.
C) Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın son bulduğu ülke
hukukuna tabiidir.
D) Vekaletsiz iş görmede alman hukuku uygulanır.
CEVAP C
Gaipliğin mirasın açılmasına sebep olup olmadığı ve mirasın açılması sebebi olduğunda
teminat yatırma gibi alınacak önlemleri MÖHUK 20/2 uyarınca terekenin bulunduğu ülke
hukukuna tabiidir.
Senet ve eşyanın farklı ülkelerde bulunması durumunda eşyaya üstünlük tanınır ve eşyanın
bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
Vekaletsiz iş görmede roma 2 tüzüğü uygulanır.
5. SORU
A ve B Türkiye’de yaşayan evli çifttir. A Fransa B ise İngiltere vatandaşıdır.
1) Ayrılmaları halinde uygulanacak hukuk Türkiye hukukudur.

2) B Fransa vatandaşı olsaydı ayrılmaları durumunda Fransa hukuku hükümleri
uygulanırdı.
3) A ve B farklı ülkelerde yaşasaydı ayrılmaları durumunda her ikisinin de yaşadığı ülke
hukuku hükümlerini uygulayabilirlerdi.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
A) 1-2
B) 1-3
C) Hepsi
D) Hiçbiri
E) 2-3
CEVAP A
MÖHUK md 14 uyarınca boşanma ve ayrılık hallerinde eşlerin müşterek milli hukuku varsa
milli hukuk uygulanır yoksa eşlerin müşterek mutad meskeni hukuku uygulanır. O da yoksa
Türk hukuku uygulanır bu sebeple cevap A.
6. SORU
A ve B Türkiye’de yaşayan bir çifttir. A Amerikalı B ise Bulgardır.
1) Evlilik mallarına uygulanacak hukuku Amerika olarak seçerlerse Amerika hukuku

uygulanır.
2) Evlilik mallarına uygulanacak hukuku İngiltere olarak seçebilirler.
3) Evlilik mallarına uygulanacak hukuk seçmemişlerse uygulanacak hukuk Bulgar
hukukudur.
4) B Amerika vatandaşı olsaydı hukuk seçimi yapmamaları halinde Amerika hukuku
uygulanırdı.
A) 1-2
B) 1-4
C) 2-3
D) 1-2-4
E) 1-3-4
CEVAP B
MÖHUK md 15 uyarınca taraflar evlenme anındaki mutad meskenini veya milli hukuklarını
açık olarak seçebilirler bu sebeple 1 doğrudur fakat İngiltere A ve B’nin milli hukuku veya
mutad meskeni değildir bu sebeple İngiltere hukuku hükümlerini seçemezler.
Seçim yapmamaları halinde 3 hale bakmamız gerekir eşlerin müşterek milli hukuku var mı
varsa milli hukuk uygulanır. Olmaması halinde müşterek mutad mesken hukukuna bakılır.
Bunun da olmaması halinde Türk hukuku uygulanır 3. halde Bulgar hukuku değil Türk
hukuku dememiz gerekirdi.
7. SORU
Türkiye’de sokağın ortasında bulunmuş olan bebek A çocuk esirgeme kurumuna

gönderilmiştir. Yurtta kalmasından 1 sene sonra İngiliz vatandaşı B ortaya çıkıp çocuğun
kendisinin olduğunu iddia etmiştir.
1) A’nın soybağının kurulmasında Türk hukuku uygulanır.

2) B soybağının iptali için dava açarsa uygulanacak hukuk Türk hukukudur.
3) Soybağının hükümlerine İngiliz hukuku uygulanır.
Yukarıdakilerden hangileri yanlıştır?
A) 1-2
B) 1-3
C) Yalnız 1
D) Hepsi
E) Yalnız 3
CEVAP E
MÖHUK md 16 uyarınca A’nın soybağının kurulması aşamasında doğum anındaki milli

hukuku uygulanır bunu bilmediğimiz için 2. aşama olan çocuğun mutad meskenine bakarız
mutad meskeni Türkiye’de bulunduğu için Türk hukuku doğrudur.
MÖHUK md 16 uyarınca B soybağının iptali için dava açması durumunda uygulanacak
hukuk soybağı hangi ülke hukukuna göre kurulmuşsa o ülke hukuku uygulanır Türk hukuku
doğrudur.
Soybağının hükümlerine baktığımızda Ana-Baba ve çocuğun müşterek milli hukuku yoksa
mutad meskeni hukuku o da yoksa soybağını kuran hukuk uygulanır. Burada soybağını
kuran hukuka bakmamız gerek cevap Türk hukuku olmalıydı.
8. SORU
Çocuğunun soy bağının kurulmasında tatbik edilecek hukukun belirlenmesi için MÖHUK
madde 16’da uygulanan basamakların sırası nasıldır?
1) Çocuğun mutad mesken hukuku

2) Doğum yeri hukuku
3) Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
4) Ana ve babanın müşterek mutad mesken hukuku
5) Ana veya babanın milli hukuku
Yukarıda verilen basamakları doğru şekilde sıralayınız?
A) 1-3-4-5-2
B) 3-2-5-4-1
C) 2-3-1-5-4
D) 4-5-1-3-2
E) 3-1-5-4-2
CEVAP E
Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki milli hukukuna, kurulamaması halinde

çocuğun mutad meskeni hukukuna tabidir. Soybağı bu hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın
veya babanın, çocuğun doğumu anındaki milli hukuklarına, bunlara göre kurulamaması
halinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna,
buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tabi olarak kurulur
BURAK YILDIZ-200009005-MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKU ÖDEVİ
1.HAFTA
1)Yunan merkezli petrol şirketi (P)’nin Ege sahilinde Yunan Adaları’nın bulunduğu kısıma dökmüş olduğu
atıklar nedeniyle başta Çeşme kıyısındaki plajlar olmak üzere birçok kıyıda yüzmek imkansız hale
gelmiştir. Bunun üzerine bu bölgedeki birçok tatil rezervasyonu iptal edilmiştir. Bunun üzerine Gürcistan
vatandaşı olup Çeşme’de 5 yıldızlı otel sahibi olan Bayan (B), rezervasyonların iptal edilmesi nedeniyle
uğradığı zararın tazmini için (P) şirketine Türkiye’de bulunan milletlerarası yargılama yetkisi bulunan bir
mahkemede tazminat davası açmıştır.
Yukarıdaki olayla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Davalı şirket merkezi Yunanistan’da bulunduğundan, dava Yunan Mahkemelerinde görülmelidir.
B) Haksız fiil meydana geldiği yer Yunan Adaları olduğundan orada bulanan mahkemeler yetkilidir.
C) Haksız fiilden kaynaklanan zararın meydana geldiği yer olan Türk mahkemeleri yetkilidir ve Türk
Hukuku işletilir.
D) Davacı otel sahibi Gürcistan vatandaşı olduğu için zarar gören kişinin bulunduğu yer mahkemesi olan
Gürcistan mahkemeleri yetkilidir.
CEVAP: C
ÇÖZÜM: Bayan B’nin P şirketine açtığı dava haksız fiilden kaynaklanan borcun tazminine yöneliktir.
MÖHUK md.34’e göre haksız fiilden kaynaklanan borçlara ilişkin yargılama, haksız fiilin işlendiği ülke
hukukuna tabi olur. Somut olayda haksız fiil Yunan Adaları’nda işlenmiş olsa da zararın zuhur ettiği yer
Çeşme’dir. MÖHUK md.34/2’ye göre zararın meydana geldiği yer ile fiilin işlendiği yerin farklı olduğu
durumlarda zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır. Buna göre Türk Hukuku ve Türk
mahkemeleri yetkilidir. İlgili maddenin 3. fıkrasındaki istisna hal mevcut değildir.
2)Çin vatandaşı olan Bayan Ç, üniversite eğitimi için İstanbul’a gelmiştir. Türk vatandaşı olan Bay E’nin
evini kiralamıştır. Bayan Ç kirasını düzenli bir şekilde menşei İspanya olan B bankasına yatırmaktadır.
Fakat son ay kirasını bilmeden Türk vatandaşı olan Bay Y’ye yatırmıştır. Ailevi sıkıntıları sebebiyle bunu
ilk başta farketmeyen Bayan Ç, parasını Bay Y’den talep etmesine rağmen Y parayı Ç’ye iade etmemiştir.
3 yıllık bu süreçten sonra Bayan Ç Bay Y aleyhine İstanbul’da dava açmıştır. Usulüne uygun zamanaşımı
itirazı yapmıştır.
Yukarıdaki olayla ilgili aşağıdaki şıklardan hangisi doğru bilgi içerir?
A) Türk Hukuku işletilmesi gerekir. Dava zamanaşımı süresi geçmeden yapılan itiraz geçerlidir.
B) Bayan Ç Çin vatandaşı olduğundan dava Çin Hukukuna göre görülmelidir.
C) B bankası’nın menşei İspanya olduğundan İspanyol Hukuku işletilmelidir.
D) Türk Hukuku işletilmesi gerekse de dava zamanaşımı süresi aştığından itiraz reddedilmelidir.
Cevap: A
Çözüm: Somut olayda Bayan Ç o anda mevcut hukuki ilişkisi olmayan Bay Y’nin hesabına para transferi
yapmıştır. Bu durumun sebepsiz zenginleşmeyi doğurduğunu söyleyebiliriz. MÖHUK md. 39’a göre,
hukuki ilişkinin mevcut ya da mevcut olduğu iddia edilmelidir. Böyle bir durum somut olayda mevcut
değildir. Bu sebeple zenginleşmenin gerçekleşmiş olduğu Türk Hukuku uygulanır. MÖHUK md.8’e göre,
zamanaşımıyla ilgili Türk Hukuku kuralları uygulanır. TBK md.82’de sebepsiz zenginleşmeyle ilgili
zamanaşımının her halde 10 yılın geçmesiyle gerçekleşeceği belirtilmiştir. Bu sebeple itiraz yerindedir.
2.HAFTA
3)İstanbul’da ikamet eden Bayan T ile Selanik’te yaşayan Bay Y evlenmeye karar vermişlerdir. Evlilik
hazırlıklarına başlayan çift öncelikle nişan törenlerini bir Yunan Adası’nda gerçekleştirmişlerdir.
Yukarıdaki olayla ilgili aşağıdaki şıklardan hangisi kesinlikle yanlıştır?
A) Nişan da bir hukuki işlemdir ve yapıldığı ülke hukukuna tabidir.
B) Erkek tarafı Yunan olduğundan nişan töreni şekil açısından Yunan Hukukuna uygun olmalıdır.
C) MÖHUK’ta nişanlanmanın şekli konusunda özel bir düzenleme yoktur.
D) Çift arasında müşterek hukuk olmadığından nişan işleminin esası hakkında Türk Hukuku uygulanır.
Cevap: B
Çözüm: MÖHUK md.7’ye göre, hukuki işlemler yapıldıkları ülke hukukunun veya o hukuki işlemin esası
hakkında yetkili olan hukukun maddi hukuk hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılabilir.
Somut olayda nişanlanma işleminin yapıldığı ülke Yunanistan’dır. Nişanlanmanın şekli konusunda
MÖHUK’ta gerçekten de özel bir düzenleme yoktur. MÖHUK md.12/2’ye göre nişanlılığın hüküm ve
sonuçları için ortak milli hukuk, tarafları farklı ülkelerin vatandaşlarıysa Türk Hukuku uygulanır. Bu
sebeple somut olayda Türk Hukukunun uygulanması gerektiğini görüyoruz.
4)Belçika vatandaşı olan Bayan K ile aynı ülke vatandaşı olan Bay E evliliklerini öğretim görevlisi oldukları
Türkiye’de devam ettirmektedirler. Bu süre içinde anlaşmazlık yaşayan çift boşanmaya karar vererek Türk
Mahkemelerine başvururlar.
Yukarıdaki somut olayla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
A) İki tarafında iradesinin uyuşmasından kaynaklı olarak yetkili mahkeme Türk mahkemeleridir.
B) Müşterek vatandaşlıktan dolayı Avusturya Hukuku uygunacak olup Türk Mahkemesi dosyayı ilgili
MÖHUK hükmü gereğince kendisi inceleyip karara bağlayabilir.
C) Mutad mesken Türkiye olduğundan Türk Hukuku uygulanır.
D) Müşterek vatandaşlıktan dolayı Avusturya Hukuku uygunacak olup Türk Mahkemesi dosyayı yetkili
Avusturya Mahkemesine göndermelidir.
Cevap: B
Çözüm:
Somut olayda yabancılık unsuru olan boşanma davası olduğunu görüyoruz. Mahkeme hakimi MÖHUK
md.14/1’i uygulamak suretiyle uyuşmazlığı çözmek durumundadır. İlgili maddenin bahsedilen fıkrasında
boşanma durumları için eşlerin müşterek hukukunun uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Olayda çiftin her
ikisinin de Avusturya vatandaşı olduğu görülmektedir. Bu durum, boşanma talebinin Avusturya hukukuna
göre çözümlenmesini gerekli kılar. MÖHUK md.2/3’e göre Avusturya Kanunundaki boşanma kurallarına
atıf yapılıp ilgili yabancı hukuk düzenlemesinin gerektirdiği maddi hukuk kuralları uygulanmalı ve
uyuşmazlık bu şekilde Türk Mahkemesi tarafından karara bağlanmalıdır.
3.HAFTA
5) İkiside Norveç vatandaşı ve evli olan Bay E ve Bayan K’nin tıbbi bir rahatsızlıklarından dolayı çocukları
yoktur. Yaz tatillerini ucuz olduğundan dolayı Muğla’da geçirmeye karar verirler. Buradaki tatillerini
uzatan çift, zamanla çevrelerini de genişletmiştir. Yıllardır evlat hasreti çeken bu çift, Türkiye’den 2
yaşındaki Bay T’yi evlat edinirler. Evlat edinme işlemlerinin tamamlanmasının ardından T Norveç
vatandaşlığını da kazanır. Bu aile, T 12 yaşına geldiğinde Muğla’ya yerleşme kararı alır. T erginlik yaşını
tamamladıktan sonra gerçek ailesini merak edip araştırma yapar. En sonunda gerçek babasının İsviçre
vatandaşı olan Bay N olduğunu uzun yıllar Türkiye’de ikamet etmesine karşın 2 yıl önce hayatını
kaybettiğini öğrenir. Ancak Bay N ardında yüklü miktarda bir miras da bırakmıştır.
Aşağıdaki şıklardan hangisinde Bay T’nin biyolojik babasından kalan mirastan pay alıp alamayacağı ve
hangi hukukunun uygulanıp uygulanamayacağı ile ilgili doğru bilgi verilmiştir?
A) 2 yıllık süreyle zamanaşımına uğradığından Bay T mirasçılık hakkını kaybeder.
B) Bay T aynı zamanda Türk vatandaşı olduğundan mirasçılıkla duruma Türk Hukuku hükümleri
uygulanır.
C) Bay T’nin resmi ailesi Norveç vatandaşı olduğundan Norveç Hukuku tatbik olunabilir.
D) Biyolojik babanın vatandaşı olduğu ülke hukuku uygulanır. Evlat mirastan yararlanamaz.
Cevap: D
Çözüm:
Miras ile ilgili hükümler MÖHUK md.20’de yer alır. Somut olayda ilgili madde uyarınca Bay N’nin milli
hukukuna göre karar verilmelidir. İsviçre Hukukuna göre ise tam evlat edinme ilkesi benimsenir. Buna
göre Bay T biyolojik babasının mirasından yararlanamaz.
6) Azerbaycan vatandaşı olan Bayan A’ya arkadaşı H tarafından çok değerli bir saat hediye edilmiştir.
Bunun ardından Bayan A İstanbul’daki evinde yaşamını sürdürmüş olup saati de yanına almıştır. Bu
olaydan tam 6 yıl sonra Bayan A saatini de yanına alarak İngiltere’ye gitmiştir. Burada saatin çalıntı
olduğunu ve ilk malikinin saati geri istediği bilgisini almıştır.
Saatin mülkiyetiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Malın İngiltere’ye giderek yer değiştirmesinden dolayı ilk malik malın mülkiyetini korur.
B) Hediye olarak zilyet değiştiğinden ilk malik malın mülkiyetini korur.
C)Mülkiyet Türkiye’de Bayan A tarafından kazandırıcı zamanaşımıyla kazanılmıştır.
D) Malın yer değiştirmesiyle İngiliz Hukuku geçerli hale gelmiş olur ve mülkiyet hakkı Bayan A’nındır.
Cevap: C
Çözüm:
Saatin mülkiyeti meselesi ayni hak ile ilgili bir konudur. MÖHUK md.21’de düzenleme alanı bulmuştur.
Fakat somut olayda bir yer değişikliği söz konusudur. Yer değişikliği durumlarında henüz kazanılmamış
olan ayni hakları malın son olarak mevcut olduğu ülke hukukuna tabi olduğundan uyuşmazlığın çözüm
bulması için ilk olarak yer değişikliği öncesindeki mülkiyetin kime ait olduğunun tespit edilmesi lüzumu
doğar. Bayan A saatin mülkiyet hakkını İngiltere’ye götürmeden önce kazanmış ise yer değişikliği durumu
malın mülkiyetinin el değiştirmesine neden olmaz.
Türk Hukukunda taşınır mallar için kazandırıcı zamanaşımı süresi 5 yıldır. Olayda 6 yıl geçtiği için Bayan
A mülkiyeti kazanmıştır. Malın yer değiştirmesi mülkiyet kazanıldığından dolayı malı etkilemez.
4.HAFTA
7) Moldova vatandaşı olan Bayan M ile Fas vatandaşı Bay F İzmir’de tanışıp evlenerek bu şehirde yaşamaya
karar vermişlerdir. Çift bir süre sonra K isimli bir kız çocuğu sahibi olmuştur. Çift evliliklerinin 5.yılında
ayrılma kararı almıştır. Çocuğun velayeti Bayan M’de kalmıştır. Bayan M bir süre sonra memleketi
Moldova’daki aile işlerini halledene kadar K’nın babası F’de kalması için F ile anlaşmışlardır. Ancak M
İzmir’e döndüğünde çocuğu K ile eski eşi F’ye ulaşamamıştır. En sonunda M’yi arayan F, K’yı alarak
Belçika’ya yerleştiklerini ve çocuğunu bir daha göremeyeceğini M’ye söylemiştir. Bayan M Türkiye’de
buna karşı dava açmıştır.
Bu davanın 1980 Tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi
açısından kapsamı ve uygulama alanı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Anne ve babanın vatandaşı olduğu ülkeler sözleşmeye taraf olmadığından sözleşme uygulama alanı
bulamaz.
B) Anne ve babanın aralarındaki anlaşmadan ötürü sözleşme uygulama alanı bulamaz.
C) Söz konusu çocuk 3 yaşından büyük olduğundan sözleşme uygulama alanı bulamaz.
D) Somut olayın sözleşmenin gerekli şartlarını taşımasından dolayı mahkeme sözleşmeyi işletebilir.
Cevap: D
Çözüm:
Bayan M’nin çocuğuna kavuşabilmek için açtığı davada 1980 Tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın
Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi uygulama alanı bulabilir. Sözleşmenin asli amacı çocuğun
derhal mutad meskenine dönmesini tesis etmektir. Çocuğun mutad meskeninin ve alıkonulduğu ülke
sözleşmeye taraf olmalıdır. Bunun yanı sıra çocuğun yer değiştirmesi de sözleşmeye aykırı olmalıdır.
Sözleşmenin uygulanabilmesi için çocuk 16 yaşından küçük olmalıdır.
Somut olayda Bay F, Bayan M’nin çocuğunu koruma hakkını ihlal etmek suretiyle çocuğun yer
değiştirmesine sebep olmuştur. Çocuğun mutad meskeni olan Türkiye’de alıkonulduğu yer olan Belçika’da
sözleşmeye taraftır. Annesinin ve babasının vatandaşı oldukları ülkelerin sözleşmenin uygulanması
açısından bir önemi bulunmamaktadır. Çocuğun 5 yaşında olmasından kaynaklı yaş problemi de
bulunmamaktadır.
8) Hollanda vatandaşı olan Bayan H uzun süredir İstanbul’da yaşamını sürdürmektedir. Yalnız bir kadın
olan H, Türk vatandaşı olan 7 yaşındaki Ç’yi evlat edinme amacıyla mahkemeye başvurur.
Yukarıdaki olayla bağlantılı olarak evlat edinmeyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Çocuk Türk vatandaşı olduğundan Türk Hukukuna göre hüküm tesis edilir.
B) MÖHUK’un ilgili maddesi uyarınca Bayan H’nin vatandaşı olduğu Hollanda Hukukuna göre hüküm
tesis edilir.
C) Evli olmayan bir kadın olmasından dolayı evlat edinme işlemi Türk Hukukuna aykırıdır.
D) Mutad mesken hukuku olduğundan Türk Hukukuna göre hüküm tesis edilir.
Cevap: B
Çözüm:
Somut olayla ilgili MÖHUK md. 18/1 hükmüne bakmak gerekir. İlgili maddede belirtildiği üzere, tarafların
evlat edinme zamanındaki milli hukukuna göre hüküm tesis edilir. Fakat her şeyden önce evlat edinme
mevzusu aile hukuku kapsamında yer aldığından MÖHUK md.2/3 gereğince atfın uygulanması gerekir. Bu
sebeple, Bayan H’nin evlat edinme konusunda bir ehliyet sahibi olup olmadığını belirlemek adına vatandaşı
olduğu Hollanda Hukukuna bakmak gerekir.
BUSE YILMAZ- 200004559
10.HAFTA
1)Genel Haksız Fiil kuralına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)Haksız fiilden doğan borçlar, haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabidir.(lex loci delicti comissi)
B)Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkeler ise uygulanacak hukuk zararın
meydana geldiği ülke hukukudur.
C)Eğer haksız fiilden doğan borç ilişkisi başka bir ülkeyle daha sıkı bir ilişki içerisinde ise bu ülke hukuku
uygulanır.
D)Eğer koşullar sağlanıyorsa zarar gören, talebini doğrudan doğruya sorumlunun sigortacısına karşı ileri
sürebilir.
E)Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden önce uygulanacak hukuku açık olarak belirleyebilir.
(Cevap E’dir. Hukuk seçimi yapabilmek için hukuki ilişkinin belirli olması gerekir.Bu nedenle haksız fiilin
meydana gelmesinden sonra hukuk seçimi yapılabilir.)
a-Kişilik haklarının ihlali
b-Fikri mülkiyet haklarının ihlali
c-İmalatçının sözleşme dışı sorumluluğu
d-Haksız Rekabet
e-Kişinin malvarlığı haklarının ihlali
2)Yukarıdakilerden hangileri MÖHUK’ta düzenlenen özel haksız fiil kurallarındandır?
A)a-b B)a-b-e C)a-b-c-d D)a-b-c-d E)c-e
(Cevap D’dir.Kişinin malvarlığı haklarının ihlali genel haksız fiil kuralına tabidir.)
11.HAFTA
3)Yaşamını Türkiye’de devam ettiren İran vatandaşı Mohsen. Ankara’da vefat etmiştir. Çocuklarına
İstanbul’da bir taşınmaz, lüks bir araba ve bir miktar parayı miras olarak bırakmıştır. Bu bilgilere göre
söz konusu olan miras paylarına hangi ülke hukuku uygulanmalıdır?
A- İstanbul’da bulunan taşınmaz hakkında Türk hukuku, nakit para ve araba hakkında İran hukuku
uygulanmalıdır.
B- Mohsen’in tüm mirası hakkında İran Hukuku uygulanmalıdır.

C- Mohsen’in tüm mirası hakkında İran Hukuku uygulanmalıdır.
D- İstanbul’da bulunan taşınmaz ve araba hakkında Türk hukuku, para hakkında İran hukuku
uygulanmalıdır.
E- İstanbul’da bulunan taşınmaz hakkında İran hukuku, nakit para ve araba hakkında Türk hukuku
uygulanmalıdır.
(Cevap A’dır. MÖHUK m. 20/1’e göre; Miras ölenin milli hukukuna tabidir. Türkiye'de bulunan
taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır. Olayımızda İstanbul’da bulunan taşınmaz hakkında Türk
Hukuku , taşınır olan araba ve para bakımından Mohsin’in milli hukuku olan İran hukuku uygulanır.)
4)Yabancı unsur bulunan eşya hukuku uyuşmazlıklarına uygulanacak hukuk bakımından aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
A)Ayni haklar bakımından malın bulunduğu ülke hukuku prensibi hem gayrimenkul eşyalar için hem de
menkul eşyalar için geçerlidir.
B)Eşyanın bulunduğu yer hukukunun uygulanması işlem anı ile sabitlenmiştir. C)Taşınmakta
olan eşyalar bakımından uygulanacak hukuk eşyanın vardığı yer hukukudur.
D) Hava, deniz ve raylı taşıma araçları üzerindeki ayni haklar menşe ülke hukukuna tabidir.
E)Taraflar, fikri mülkiyet hakkının ihlalinden doğan talepler hakkında, ihlalden önce, mahkemenin
hukukunun uygulanmasını kararlaştırabilirler.
(Cevap E’dir. şıkkıdır. Lex rei sitae prensibi, MÖHÜKm.21/1’e göre; hem menkul hem gayrimenkul
eşyaları kapsar.Maddenin devamında “işlem anında...” ibaresi geçer. MÖHUK madde 21/2 de taşınmakta
olan eşyanın varma yeri hukukuna tabi olması öngörülmüştür. MÖHÜK m.22/1’e göre Hava, deniz ve raylı
taşıma araçları üzerindeki ayni haklar menşe ülke hukukuna tabidir. Bu nedenlerle A-B-C-D şıkları
doğrudur. MÖHÜK m.23’ de ; tarafların , fikri mülkiyet hakkının ihlalinden doğan talepler hakkında,
ihlalden SONRA, mahkemenin hukukunun uygulanmasını kararlaştırabilecekleri hükme bağlanmıştır. Bu
nedenle E şıkkı yanlıştır.)
12.HAFTA
İngiliz vatandaşı Jennifer ile Türk vatandaşı Kemal Türkiye’de nişanlanmıştır. Kemal’in ailesi nişan
hediyesi olarak, Jennifer’a aile yadigarı 12.000 TL değerinde bir yüzük takmıştır. Jennifer’ın ailesi ise
Kemal’e 9.000 TL değerinde bir saat ve 2.000 TL değerinde bir kol düğmesi hediye etmiştir. Daha sonra
Jennifer ve Kemal, tartışıp nişanı atmıştır. Nişanın atılması üzerine Jennifer, Kemal’ e hediyelerin iadesi
ve nişanın bozulmasından dolayı maddi ve manevi tazminat alma talebiyle dava açmıştır. 1.Jennifer,
müşterek milli hukuk olan İngiliz hukukuna başvurabilir. 2.Jennifer nişan hediyelerini
geri isteyemeyecektir. 3.Jennifer’ın bu isteğine Türk hukuku uygulanacaktır.
Jennifer bu nedenle hediyeleri iadesi ile maddi ve manevi tazminat talep edebilir.
5)Bu durum ile ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız 2 C) Yalnız 3 D) 1,2. E)1,2,3.
(Cevap C’dir. Olayımızda nişanlanmanın bozulmasından kaynaklanan uyuşmazlıklar bulunur. Bunlar

nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına girmektedir. MÖHUK. M.12/2’ye göre ilk olarak müşterek milli
hukuk, müşterek milli hukukun bulunmaması halinde Türk hukukunun uygulanması
öngörülmüştür.Somut olayımızda müşterek milli hukuk bulunmadığından Türk hukukunun uygulanması
gerekecektir. Bu nedenle 1. Önerme yanlıştır. Bu uyuşmazlığa Türk Hukukunun uygulanacaktır ve Türk
hukukunda nişan hediyelerinin geri istenmesi mümkündür. 2. Önerme de yanlıştır. Türk Hukuku
uygulanacağından Jennifer; hediyelerin iadesini ve maddi-manevi tazminat talep edebilecektir. 3. Önerme
doğrudur.)
Türk vatandaşı Asu ve Alman vatandaşı Bushido Türkiye’de tanışıp, evlenmişlerdir. Asu ve Bushido
Türkiye’de yaşamaktadırlar. Daha sonra Asu’ya Paris’ten bir iş teklifi gelmiştir. Modacı olan Asu
kendisine sunulan bu iş teklifini kabul etmiş ve Paris’e gitmiştir. Bushido ise eşiyle birlikte gitmemiş ,
Türkiye’de kalmıştır. Bu şekilde ilişkilerini sürdüremeyeceklerine karar veren Bushido, boşanma davası
açmıştır.
6)Bu boşanma davasına hangi ülke hukuku tatbik edilecektir?
A)Türk Hukuku
B)Alman hukuku
C)Fransız hukuku
D) Asu’nun seçeceği herhangi bir ülke hukuku E)
Bushido’nun seçeceği herhangi bir ülke hukuku
(Cevap A’dır. MÖHUK m.14/1’e göre ; boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî
hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku,
bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır. Olayımızda eşlerin müşterek milli hukuku
bulunmamaktadır. Eşler evlendikten sonra müşterek mutad meskenleri Türkiye olmuştur ancak davanın
açıldığı sırada Asu, Paris’te yaşamaktadır. Bu da bulunmadığına göre, uyuşmazlığa Türk hukukunun
uygulanması gerekir.)
13.HAFTA
7) Soybağının kurulmasına ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Soybağının kuruluşu, çocuğun millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni
hukukuna yine kurulamıyorsa, ananın veya babanın millî hukuklarına, bunlara göre de kurulamaması
hâlinde ana ve babanın, müşterek mutad mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum
yeri hukukuna tâbidir.
B)Soybağının kurulması konusunda yetkili kılınan hukuk 5 ayrı basamak altında 6 farklı bağlanma
noktasıyla tespit edilecek şekilde belirlenmiştir.
C)MÖHÜK m.16/1’de sayılan bağlama noktalarının tatbiki birbirine alternatif teşkil edecek şekildedir.
D)1-3-4-5. basamakta çocuğun doğum anı esas alınacaktır. Bu da MÖHÜK m.3’deki değişken ihtilafların
istisnasını teşkil eder.
E)2.basamakta ise MÖHÜKm.3’e uygun olarak dava anı esas alınmalıdır.
(Cevap C’dir. MÖHUK m.16/1’e göre ; Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna,
kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre
kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî hukuklarına, bunlara göre
kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna,
buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur. Bu hükümden A -B-D ve
E’nin doğru olduğu anlaşılır. Bu bağlama noktalarının tatbiki, bir önceki basamakta yer alan hukukun
tatbikiyle soybağının kurulamamış olmasına tabidir, alternatif teşkil etmez bu nedenle C yanlıştır.)
36 yaşındaki Türk Selim ile 23 yaşındaki Portekiz Gloria, 8 senedir evlidir ve Türkiye’de yaşamaktadır.
Çift, 12 yaşındaki Talya’yı bir evlat edinmek istemektedir.
8)Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)Olaya, müşterek mutad mesken hukuku olan Türk hukuku uygulanmalıdır
B)Gloria’nın 30 yaşından küçük olması dolayısıyla , Türk hukuku bakımından çift evlat edinmenin
şartlarını yerine getirmemiştir. Başvuruları reddedilmelidir.
C) Türk hukuku bakımından çift evlat edinme şartlarını yerine getirmiştir.
D)Evlat edinmenin şekli konusunda; Selim’e Türk hukuku, Gloria’ya Portekiz hukuku uygulanmalıdır.
E)Çiftin birlikte evlat edinmek istemesi sebebiyle iki tarafın vatandaşı olduğu hukuk, evlat edinme
konusunda birlikte uygulanabilecektir.
(Cevap B’dir. MÖHUK m.18/3’e göre eşlerin birlikte evlat edinmeleri konusunda evlenmenin genel
hükümlerini düzenleyen hukuk uygulanmalıdır. Evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen maddeye göre
(MÖHUK m.13/3), tarafların ayrı ülke vatandaşları olması halinde müşterek mutad mesken hukuku
uygulanmalıdır. Olayımızda taraflar ayrı ülke vatandaşıdır ve bu nedenle müşterek mutad mesken
hukukları olan Türk hukuku uygulanmalıdır.
Türk hukukunda çiftin birlikte evlat edinmeleri durumunda tarafların ikisinin de otuz yaşını doldurmuş
olmalarına gerek olmaksızın en az 5 yıldır evli olmaları yeterli kabul edilmiştir bu nedenle B şıkkı yanlıştır,
çift evlat edinme şartlarını yerine getirmiştir.. Bu bakımdan söz konusu olaydaki çift, evlat edinmenin
şartlarını yerine getirmiştir.MÖHUK m.18/1’e göre evlat edinmenin ehliyet ve şartları taraflardan
herbirinin evlat edinme anındaki milli hukukuna tabidir.Ayrıca çift birlikte evlat edinmek istediğinden
dolayı iki tarafın vatandaşı olduğu hukuk, evlat edinme konusunda birlikte uygulanabilecektir.)
BUSE YILMAZ-200004559
BURAK YILDIZ-200009005-MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKU ÖDEVİ
Nadire İkra Eroğlu -200004144
10.12.2020 Dersinin Soruları
1) Genel haksız fiil kuralı çerçevesinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkelerde ise haksız fiilin işlendiği yer
hukuku uygulanır.
B) Açık denizlerde meydana gelen çatmalarda ortaya çıkan haksız fiil sorumluluğuna uygulanacak
hukukun zararın meydana geldiği ülke hukukuna göre belirlenir.
C) En sıkı ilişkili ülke hukukunun tayininde haksız fiilin bütün unsurları dikkate alınmak suretiyle
sonuca varılmalıdır.
D) Haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanmak üzere bir hukuk seçimi yapılmamışsa, haksız fiilden
doğan borç ilişkisi lex loci delicti commissiye tabi olacaktır.
CEVAP: Doğru cevap A seçeneğidir. Haksız fiilin meydana geldiği değil, zararın meydana geldiği ülke
hukuku uygulanır.
2) ‘’Ellerinizi yumuşak yapan ve cilt kuruluğuna en iyi gelen krem ASDF Kremi’’ şeklinde reklam yapan
Alman firması, Türk piyasasını olumsuz yönde etkilemiştir ilgili aşağıdakilerden hangisini
söyleyebiliriz?
A) Türk piyasası doğrudan etkilendiği için Türk hukuku uygulanır.
B) Firma Alman firması olduğu için Alman hukuku uygulanır.
C) Hükmedilecek tazminat sınırı Alman hukukunun öngördüğü üst sınır ile kısıtlanmıştır.
D) Olayda lex fori kullanılır.
CEVAP: Doğru cevap A seçeneğidir. MÖHUK 38. Madde, piyasası doğrudan etkilenen ülke hukukunu
yetkili olduğunu belirtmiştir. Olayda Türk piyasası doğrudan etkilendiği için Türk hukuku uygulanır..
17.12.2020 Soruları
Almanya’da bulunan A, Fransa’ya yerleşmeye karar vermiştir. Taşınırken birkaç kitap ve 4 senedir
zilyetliğinin bulunduğu altın saatini de yanına almıştır. 1 sene sonra A’nın kardeşi B, altın saatin ona
ait olduğunu iddia etmiştir.
( Almanya’da kazandırıcı zamanaşımı süresi 5 yıl, Fransa’da 8 yıldır.)
A) A altın saati Almanya’dan getirdiği için Alman hukuku uygulanır.

B) A, 5 yıldır altın saat kendisinde bulunduğundan dolayı B hak iddiasında bulunamaz.
C) Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış olan altın saat, altın saatin son bulunduğu ülke
yani Fransa hukuku uygulanır.
D) İkisi de Alman vatandaşı olduğu için Alman hukuku uygulanır.
Doğru Cevap: C seçeneğidir. Yer değişikliği olduğu için A, henüz saatin mülkiyet hakkını
kazanmamıştır. Fransa hukukuna göre saatin kazanılması için 8 yıl geçmesi gerekmektedir. Taşınır mal
yani altın saat Fransa’da olduğu için Fransız hukuku uygulanır.
Alman vatandaşı olan B, Türkiye’de 2 ev, Almanya’da 2 evi oğulları Türk vatandaşı H ve Macar
vatandaşı O’ya miras bırakmıştır. H ve O mirası bölüşememişler.
A) Türkiye’deki evler bakımından için Türk hukuku uygulanır.

B) B, Alman vatandaşı olduğu için mirasın paylanması bakımından Alman hukuku uygulanır.
C) O, Macar vatandaşı olduğu için Macar hukukunun uygulanmasını talep edebilir.
D) B’nin bütün miras payları bakımından Türk hukuku uygulanır.
Doğru Cevap: A seçeneğidir. Miras bırakanın yabancı olması ve Türkiye’de taşınmazı bulunması
halinde Türkiye’deki taşınmazlar bakımından Türk hukuku uygulanır. Türkiye’de bulunmayan
taşınmazlar bakımından ise yabancı miras bırakanın hukuku uygulanır.
Hollanda’da evlenen Hollanda vatandaşı Hans ve Fransız Joseph evlendikten 2 yıl sonra Türkiye’ye
yerleşmişlerdir. Hans ve Joseph Türkiye’de ev almış ve burada geçen 4.ayın sonunda şiddetli kavgalar
sonucunda boşanmaya karar vermişlerdir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Hans ve Joseph Hollanda’da evlendikleri için boşanmalarında da Hollanda mahkemeleri

yetkilidir.
B) Joseph Fransız vatandaşı olduğu için Fransa’da da boşanma davası açılabilir.
C) Hans ve Joseph’in müşterek milli hukukları yoktur aralarındaki uyuşmazlıklarda müşterek
mutad mesken hukuku geçerlidir.
D) Hans ve Joseph’in evlilikleri Hollanda’da olduğu için Türk hukukuna göre de evlilikleri
geçerlidir.
Doğru cevap: C seçeneğidir. Tarafların müşterek milli hukukları yoktur ve MÖHUK 14.maddeye
göre mutad mesken hukuku geçerlidir.
2) Soybağının kurulmasıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki milli hukukuna tabiidir.

B) Çocuğun milli hukuku yoksa annenin doğum anındaki milli hukukuna tabiidir.
C) Çocuğun milli hukuku önem taşımaz. Mutad mesken neresiyse oranın hukukuna tabiidir.
D) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki mutad mesken hukukuna tabiidir.
Doğru Cevap: A seçeneğidir.
1) 1973 tarihli La Haye Sözleşmesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sözleşme “erga omnes” niteliğine sahiptir.

B) Aile hukukuna ilişkin tüm nafaka talepleri bakımından 1973 tarihli Sözleşme uygulanır.
C) Yerleşim yerinin veya mutad meskeninin bu sözleşmeye taraf bir ülkede bulunması şarttır.
D) Eşler arasındaki (evliliğin sona ermesinden kaynaklı talepler de dahil) nafaka taleplerinde
uygulanır.
Doğru Cevap: C seçeneği.
2) Evlat edinmeyle alakalı hangisi yanlıştır?
A) Evlat edinmenin geçerliliği genel şekil kuralına tabiidir.

B) Türk hukukunda evlat edinme halinde evlat edinilenin öz ailesiyle soybağı ilişkisi de devam
eder
C) Evlat edinmenin hüküm ve sonuçlarına uygulanacak hukuk MÖHUK m.18/f.3'te tek şekilde
düzenlenmiştir.
D) Evlat edinmenin hükümlerine uygulanacak hukukun kapsamına evlat edinilenin evlat edinen
ve öz ailesiyle soybağı ilişkisi ve evlat edinme sonucu evlat edinilen ile evlat edinen arasındaki
karşılıklı hak ve yükümlülükler gibi hususlar girer.
Doğru Cevap: C seçeneğidir. Evlat edinmenin hüküm ve sonuçlarına uygulanacak hukuk MÖHUK
m.18/f.3'te ikili bir ayrıma göre düzenlenmiştir.
VEDİDE BEYAZIT- 200003924
MÖHUK HAFTALIK SORU ÖDEVİ: 10.12.2020 tarihli ders
SORU 1:
Amerika’da yaşayan Kanada vatandaşı ünlü şarkıcı Bay X Türkiye’de verdiği konser sonrasında hayranları için
koktuklarına dair yaptığı açıklama sonrasında Türk basınında bir çok tepkiye maruz kalmıştır. Bu sıralarda
reytingleri düşük olan bir magazin kanalı olan Y TV Bay X hakkında hakaret içerikli yayınlar düzenlemiş ve elde
ettikleri kişisel verileri yayınlayıp, hakkında gerçek dışı beyanlarda bulunarak dünya çapında büyük etki
uyandırmıştır. İtibarı zedelenen Bay X’in bir sonraki turne adresi olan İngiltere’deki konseri de iptal edilmiştir. Bu
sırada kendisinin “eski” hayranı olan ve söylediği sözlerden çok etkilenen Türk vatandaşı Bayan K kendisine
devamlı olarak hakaret içerikli mailler yollamaktadır.
Bay X kendisine karşı yapılan bu basın açıklamalarına ve atılan maillere karşı dava açmak istemektedir. Verilen
bilgiler ışığında aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Bay A’nın Bayan K’ye karşı açacağı hakaret davalarında Bay A’nın vatandaşı bulunduğu ülke olan
Kanada mahkemeleri yetkilidir.
B) Bay A’nın Y TV’ye açacağı hakaret davası, konserlerinin iptal edildiği göz önünde bulundurulursa
MÖHUK md.34’e tabi olup zararın meydana geldiği ülke İngiltere olması sebebiyle İngiltere mahkemelerinde
açılacaktır.
C) Bay A’nın kendisine yöneltilen haksız beyanlara yönelik cevap hakkı Türk hukukuna tabidir.
D) Bay A’nın Bayan K’ye açacağı hakaret davasında MÖHUK md. 35.1’e göre hukuk seçimi hakkı
tanınmaktadır.
E) Bay A’nın her iki somut olayında mağduru olduğu göz önünde bulundurularak her iki somut olay
bakımından da tek yetkili hukuk, mutad meskeni olan ABD hukukudur.
CEVAP: C şıkkı.
Olayda 2 tür haksız fiil bulunmaktadır.
TV kanalı Y aracılığıyla sarf edilen beyanlar özel haksız fiil ilişkilerinden olup MÖHUK md. 35’te düzenlenmiştir.
Yayınlar kamuoyuna açık bir şekilde yapılan kişilik hakkı ihlali niteliği taşımaktadırlar.
Bayan K’nın gönderdiği mailler ise kamuoyuna açık nitelikli olmayan haksız fiil niteliği taşımaktadır. Yani burada
genel nitelikli olan MÖHUK md. 34 uygulanacaktır.
SORU 2:
Çin teknoloji şirketi Suawei Covid-19 sonrası artan bilgisayar talebi sebebiyle sektörden pay edinebilmek amacıyla
muadillerine göre uygun fiyatlı dizüstü bilgisayarlarını çeşitlendirerek piyasaya sunmuş ve kısa sürede sektörden
büyük pay kazanmaya başlamıştır. Ürünlerini Türkiye’de de satışa sunan firmanın elde ettiği kar kısa sürede yerel
firmaların da dikkatini çekmiştir. Daha önce firmanın, ABD’li firmalar tarafından “güvenlik açığı” iddialarıyla da
karşılaştığını bilen Türk şirket Mestel piyasada yaşadığı büyük zararı kapatmak için Suawei marka bilgisayarların
kameralarının 7/24 izlendiği iddialarında bulunmuş ve eski firma çalışanlarına da bu beyanları dile getirmeleri için
yüklü miktarda para ödemişlerdir. Bu haber sonrasında Suawei sektörde büyük zarara uğramış ve bilgisayar
kategorisinde ürettiği ürünleri Türkiye pazarından çekmek zorunda kalmıştır. Kaybının telafisi ve sektöre tekrar
dönmek isteyen şirket kendisini zarara uğratan firmaya dava açmak istemektedir. Suawei’in piyasadan çekilme
kararı öncesinde Türkiye pazarında ürünlerinin satışı için Mestel ile anlaşması bulunmakta ve bu anlaşmadan
doğan uyuşmazlıklar için Alman mahkemeleri yetkili bulunmaktadır.
Somut olay verileri göz önünde bulundurulursa, Möhuk’a göre Suawei’in açacağı dava ile ilgili olarak
A) İki firmanın arasında halihazırda sözleşme bulunup Alman mahkemeleri yetkili kılındığı için Alman
mahkemeleri yetkilidir.
B) Taraflar daha öncesinde akit dışı borçlara uygulanacak yetkili mahkeme belirlenmemiştir bu sebeple Çin
mahkemeleri yetkilidir.
C) Olayda zarar haksız rekabet durumundan zarar gören firma Çin menşeili olduğu için yetkili mahkemeler
Çin mahkemeleridir.
D) Olayda piyasası doğrudan etkilenen ülke Türkiye’dir bu sebeple Türk mahkemeleri yetkilidir.
E) ABD’nin somut olayda verilen haksız rekabet durumunu etkilediği düşünülürse ABD mahkemeleri de
yetkilidir.
CEVAP: D şıkkı.
MÖHUK md. 37 uyarınca haksız rekabetin etki boyutuna göre yetkili mahkeme belirlenir. Verilen zarar sadece
zarar görenin işletmesini engellemişse işletmenin bulunduğu işyeri hukuku uygulanır. Verilen zarar sadece
işletmeyi değil piyasayı da etkilemişse, bu durumda piyasası doğrudan etkilenen ülke hukuku uygulanır.
Somut olayda Türkiye piyasasında yapılan bir haksız rekabet sonucu firma Türkiye pazarından çekilme kararı
almıştır. Bu sebeple Türkiye piyasasının doğrudan etkilendiği söylenebilir bu sebeple haksız rekabetten doğan
zararın tazmini için açılacak davada yetkili mahkeme Türk mahkemeleridir.
17.12.2020 10. Hafta MÖHUK dersi soruları:
SORU 1:
Suudi Arabistan vatandaşı olan Bay A ailesiyle gezi amacıyla geldiği Türkiye’de daha rahat gezebilmek
için özel araç kiralamış ve kiraladığı araca kullandığı dönemde kendi tarzını yansıtabilmesi için sonradan
çıkarmak üzere araca bazı yenilikler eklemiştir. Bu yenilikler; altın kaplamalı jant, ipek koltuk kılıfları,
araç içi televizyon ve buzdolabı şeklindedir. Aracı kiralama süreleri dolduğu zamanda aracı teslim etmek
üzere galerici Bay G’nin galerisine giden Bay A araca yaptığı masrafları geri almak istediğinde Bay G
kendisine Türkiye’de böyle bir hakkının olmadığını, araca dokunmasına izin vermeyeceğini malı çok
kıymetliyse bu tür masrafları kiralık araca yapmaması gerektiğini belirtmiştir. Bay G’nin tehditkar
tavırlarından çekinen Bay A aynı gün ülkesine geri dönüş yapmış ve yaşadığı olayı o sırada Suudi
Arabistan’da bulunan Türk vatandaşı avukat V ‘ye anlatmış, kendi ülkesi yargısına sonsuz güveni
olduğunu ve bir an önce ülkesinde dava açmak istediğini avukat V’ye bildirmiştir. Daha sonrasında
avukat V’ye araç kiralarken yaptıkları sözleşmede, sözleşmeden doğacak hukuki uyuşmazlıklar için araç
kiralama şirketinin menşei bulunan Malta mahkemeleri yetkili kılınmıştır.
Somut olay verilerine göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Bay A’nın kiraladığı araca yaptığı harcamalar sebepsiz zenginleşme kapsamına girmez, kendi
iradesiyle yapmıştır.
B) Bay A sebepsiz zenginleşmeden zarar gören taraf olması sebebiyle hukuk seçimine kendisi
karar verebilir.
C) Bay A’nın firma ile aralarında var olan ilgili sözleşme hükmüne göre davayı Malta
mahkemelerinde açması gerekir.
D) Bay A’nın davayı Türkiye’de açması gerekir.
E) Bay A ile firma arasında akdedilen sözleşme akit dışı borçlar için geçerli olmayıp davaya bakma
yetkisi Suudi Arabistan mahkemelerine aittir.
CEVAP: C ŞIKKI
Yabancı unsurlu sebepsiz zenginleşme ihtilaflarında MÖHUK md. 39’a göre sözleşmeden doğan
sebepsiz zenginleşme için sebepsiz zenginleşmenin mevc ut hukuki ilişkiye uygulanacak hukuk yetkili
kılınmıştır. Bu sebeple aralarında anlaşma bulununan Malta mahkemeleri yetkili mahkemedir.
SORU 2:
Gezmeyi çok seven İngiliz vatandaşı Bay B Alman vatandaşı olan karısı Bayan A ile çeşitli süre
zarflarında İngiltere, Brezilya, Meksika ve Almanya’da ev satın alıp yaşamışlardır. Son seyahat rotaları
olan Türkiye’de küçük bir sahil kasabasına yerleşip ev sahibi oldukları sırada Bayan A vefat etmiştir.
Bayan A’nın ölümü ile tamamen Türkiye’ye yerleşen Bay B ile Bayan A’nın Almanya’dan gelen erkek
kardeşi Bay K malların paylaşımı hususunda anlaşamamış ve veraset ilamı almak için mahkemeye
başvurmak istemiştirler.
Verilen bilgiler doğrultusunda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Almanya’da bulunan gayrimenkuller için yetkili mahkemeler Alman mahkemeleridir.
B) Bay B’nin açacağı davada, Türkiye’de bulunan gayrimenkuller için yetkili mahkeme İngiliz
mahkemeleridir.
C) Bay K’nin açacağı davada, Brezilya’da bulunan gayrimenkuller için yetkili mahkeme Alman
mahkemeleridir.
D) Bay B’nin açacağı davada, Almanya’da bulunan gayrimenkuller için yetkili mahkeme Alman
mahkemeleridir.
E) Bay K’nin açacağı davada, Meksika’da bulunan gayrimenkuller için yetkili mahkeme Alman
mahkemeleridir.
CEVAP : B ŞIKKI
MÖHUK md. 20.1’e göre ölenin miras bıraktığı taşınmazlara ilişkin uygulanacak 2 hukuk belirlenmiştir.
İlki; ölenin milli hukuku. Ölenin milli hukuku, ölenin ülkesi var ülkesi dışındaki başka ülkelerde yetkili
olur ancak ölenin Türkiye’de bulunan taşınmazlarına ilişkin sadece Türk mahkemeleri yetkilidir.
Mirasçıların milli hukukunun farklı olması önemli değildir.
(11. HAFTA)
SORU 1:
Yunan vatandaşı Bayan (K) ile Türk vatandaşı Bay (B) Yunanistan’ın Meis adasında Bayan (K)’nın bağlı
olduğu Kilise huzurunda evlenmişlerdir. Evlilikleri sonrasında Antalya’ya yerleşen çift evliliklerini
yürütemeyeceklerine kanaat getirerek boşanmaya karar vermişlerdir. Bay (B) evlilikleri sırasında
Antalya’dan satın aldıkları lüks villadan eşine pay vermemek için Bayan (K)’ye evliliklerinin Kilise
huzurunda olduğunu, Türkiye’de geçerli olmadığını boşanmak için Yunanistan’a gitmeyeceğini ve
boşanmayı kabul etmeyeceğini belirtmiştir.
Buna göre;
I. Bay (B)’nin beyanları doğrudur. Evlilikleri Türk Medeni Kanununa göre geçerli bir evlilik
olmayıp boşanmaları da geçerli olmayacaktır.
II. Olayda verilen evliliğin geçersizlik sebebi kamu düzenine ayrılık prensibi
dolayısıyladır.
III. Türkiye’de açılacak davada yetkili hukuk, evlilik Yunanistan’da yapıldığı için
Yunan hukukudur.
IV. Yunanistan’da yapılmış olan Kilise evliliği geçerli olup eşlerden birinin hukukuna
uyması sebebiyle Türkiye’de de yapılacak Kilise evliliği geçerli olurdu.
V. Yapılan evlilik, evliliğin gerçekleştirildiği ülke hukukuna uygundur ve geçerlidir.

Yukarıda verilen bilgiler ışığında yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız V
B) IV ve V
C) I, II ve III
D) I ve II
E) I, II, III ve IV
CEVAP: A ŞIKKI
MÖHUK md 13.2’ye göre evlenmenin şekil bakımından tabi olacağı hukuk evlenmenin yapıldığı ülke
hukukudur. Bu sebeple Türkiye’de gerçekleştirilen bir evliliğe “Türk hukukunda öngörülen şekil şartları”
uygulanırken, yabancı ülkede gerçekleştirilecek olan evlilikte ise “yabancı ülkede öngörülen şekil
şartları” uygulanacaktır. Bay (B) ve Bayan (K)’nin evlilikleri geçerli olup Türk mahkemeleri önünde
boşanmaları da söz konusu olabilecektir.
SORU 2:
Kanada vatandaşı Bay (K) ve Bayan (B) uzun süredir yaşadıkları X ülkesinde evlenmişlerdir. Daha
sonrasında Bay (K)’nın işi sebebiyle Türkiye’ye yerleşmiş ve burada yaşamaya başlamışlardır. Ülkesini
özleyen Bayan (B) geri dönme isteğini görmezden gelen kocasına boşanmak istediğini ve boşanma
sonrasında Bay (K) üzerine aldıkları çeşitli gayrimenkullerden kendisine düşen payı alarak Kanada’da iş
kuracağını belirtmiştir. Bunun sonrasında Avukat (A)’ye başvuran Bayan (B) olayları izah etmiş,
kendisinin daha fazla oranda pay alabileceğini düşündüğü için X ülkesi mal rejimi kurallarının
uygulanmasını istediğini belirtmiştir.
Verilen bilgilere göre Avukat (A)’nın hangi bilgiyi vermesi doğru olacaktır?
A) Uzun süredir Türkiye’de yaşadıkları için mutad meskenleri Türkiye’dir ve TMK’da öngörülen
mal rejimi kuralları uygulanır.
B) Eşler daha önce mal rejimine uygulanacak hukuk belirlemedikleri için yetkili hukuk Türk
hukukudur.
C) Evliliklerine ilişkin uygulanacak mal rejimi kuralları için yetkili hukuku Kanada hukukudur.
D) Eşler sonradan istedikleri hukuku bu konuda yetkili kılabilirler.
E) Evlenme anındaki mutad mesken hukukları X ülkesidir, bu sebeple X ülkesi kuralları uygulanır.
CEVAP: C ŞIKKI
MÖHUK 15. Maddesi eşlerin evlilik mallarına uygulanacak hukukla ilgili hükümleri göstermektedir.
Buna göre eşlerin kısıtlı da olsa mal rejimine uygulanacak hukuku belirleme imkanı vardır. Yapacakları
açık beyanla, evlenme anındaki mutad mesken hukukunu ya da milli hukuklarından birini açık olarak
seçebilirler.
Bu seçimin yapılmamış olması halinde;
1) Evlenme anındaki müşterek milli hukuku, yoksa
2) Evlenme anındaki mutad mesken hukuku, yoksa
3) Türk hukuku uygulanır.
12. HAFTA SORULARI:
SORU 1:
Amerikan vatandaşı Bay (A) ile Bayan (İ) her ikisinin de Türkiye’de yaşadıkları dönemde tanışmış ve ilişki
yaşamaya başlamışlardır. Tanışmalarından yaklaşık 3 sene sonrasında ise evlilik kararı alıp evlenmiş ve
temelli olarak Türkiye’ye yerleşmişleridir. Evliliklerinin 4. Ayında ise bebekleri (B) dünyaya gelmiştir.
Bebeğin 1 yaş doğum gününe katılan ortak arkadaşları Alman vatandaşı Bay (H) bebeğin babasına değil
de kendisine benzediğini fark edip bebeğin Bay (A) ile Bayan (İ)’nin ayrı olduğu dönemde birlikte
olmaları sebebiyle kendisinin olabileceğini düşünüp durumu çifte bildirmiş, aralarında çıkan tartışma
sonrasında Bay (A) soybağının reddi davası açmaya karar vermiştir.
Verilen bilgiler ışığında somut olaya tatbik edilecek hukuk hakkında aşağıda verilenlerden hangisi
doğrudur?
A) Madde hükmünün asıl amacı çocuğun en çok lehine olan hukukun uygulanması olduğu için en
çok lehine olduğu anlaşılan hukuk tatbik edilecektir.
B) Somut olayda çocuğun milli hukuku bulunması sebebiyle davaya uluslararası antlaşmalar tatbik
edilemez.
C) Çocuğun mutad meskeni olan Türk hukuku tatbik edilecektir.
D) Baba olduğundan şüphe edilen Bay (H)’nin açacağı davada Alman hukuku tatbik edilir.
E) Açılacak davada öncelikli yetkili hukuk Amerikan mahkemeleridir.
CEVAP: E ŞIKKI.
MÖHUK md 16 uyarınca çocuğun soybağına ilişkin uyuşmazlıklarda hangi hukukun tatbik edileceği
belirlenirken ilk bakılacak olan hukuk çocuğun doğum anındaki milli hukukudur. Somut olaya göre
çocuğun milli hukuku Amerikan hukukudur. Bu sebeple diğer hukuklara bakmaya gerek kalmaz.
SORU 2:
X ülkesi vatandaşı 24 yaşındaki Bayan (K) ile 22 yaşındaki Bay (B) internet üzerinde anlaştıkları Türk
vatandaşı Bayan (D)’nin bebeği bebek (M)’yi evlat edinmek üzere Türkiye’ye gelmişlerdir. Kendi ülkeleri
hukukuna göre resmi kağıt imzalayarak 18 yaş üzeri herkesin evlat edinebileceğini, Bayan (D)’den
evrakı imzalamasını ve bebeği hemen alıp gitmek istediklerini belirtmişlerdir.
A) X ülkesi evlat edinme şekli olan evrak imzalama ile evlatlık bağı geçerli sayılır.
B) Bayan (D)’nin rızası olduğu için evlatlık bağı oluşur.
C) Bayan (D)’nin eşi Bay (A)’nın rızasını alması gerekmemektedir.
D) Türk hukukuna göre evlatlık edinmenin asgari yaşı 30 olması dolayısıyla evlatlık ilişkisi
kurulamaz.
E) Bayan (K) ile Bay (B) 30 yaşını geçmiş olsalardı evlatlık bağı oluşurdu.
CEVAP: D ŞIKKI.
İlgili MÖHUK düzenlemeleri evlatlık olacak kişinin yararına hizmet etme amacı gütmesi ve doktrinde
oluşan görüş ayrılıkları sebebiyle evlat edinmenin ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukta hem evlat
edinilenin hem de evlat edinenin hukukları birlikte ele alınıp en ağır şart gerektiren hukukun tatbik
edilmesi gerekir. Nitekim Yargıtay kararları da bu yöndedir.
VEDİDE BEYAZIT-20003924
YEKTA GÜVEN ÜÇOK
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK 10. HAFTA SORULARI
Bir Rus şirket Türkiye’de yapılan bir inşaatın belirli kısımlarını ilerletmek amacıyla Türkiye’ye gelmiştir.
İnşaatın başka bir bölümünde çalışan Alman uyruklu bir kişinin sürdüğü kamyonun Rus uyruklu şirketin
mülkiyetinde ve kullanımında olan bir makineye çarpması sonucu makine hasar görmüştür. Bu
durumda Rus uyruklu çalışanlar şirket merkezine olayı aktarmıştır. Bu durum üzerine Rus şirketi Rusya
mahkemelerinde Alman uyruklu kişi aleyhine dava açmıştır.
1) Yukarıdaki olay dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Taraflar haksız fiilden dolayı ortaya çıkacak uyuşmazlıklarda haksız fiilin işlenmesinden
önce hangi hukukun uygulanacağını belirtmediklerinden dolayı Rus mahkemeleri Rus
hukukunu uygulayabileceklerdir.
B) Mahkeme Türkiye’de açılmış olsaydı Türk hâkimi öncelikle tarafların hukuk seçimi
yapıp yapmadığını araştırmalı seçim yapılmamış olması halinde haksız fiilin
gerçekleştiği ülke hukukuna göre davayı yürütmelidir.
C) Rus şirket Rusya’da dava açabilir ancak Rus mahkemeleri doğrudan Rus hukukunu
uygulayamaz.
D) Taraflar haksız fiilden dolayı ortaya çıkacak uyuşmazlıklarda uyuşmazlık çıktıktan sonra
Alman hukukunun uygulanacağını kararlaştırmış olduklarında ki durumda ise Alman
hukuku uygulanacaktır.
CEVAP: A Taraflar haksız fiilin işlenmesinden sonra ve açıkça hukuk seçimi yapabilirler. Ayrıca MÖHÜK
madde 34 uyarınca haksız fiilden doğan uyuşmazlıklar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabidir.
2) Aşağıdakilerden hangisi kanunlar ihtilafı kuralları bakımından değerlendirildiğinde söylenemez?
A) Yabancılık unsuru taşıyan kişilik hakkı ihlalleri açısından MÖHÜK madde 35’e gidilebilmesi için
kamuya açık bir ortamda gerçekleşmiş olması gerekmektedir aksi takdirde genel haksız fiil kuralının
kapsamına girmektedir.
B) Rekabetin engellenmesinden doğan bir uyuşmazlıkta tazminat her halükarda Türk hukukunda
öngörülen üst sınır ile sınırlandırılmıştır.
C) İmalatçının akit dışı sorumluluğunda zarar görene hukuk tayini konusunda seçimlik hak yetkisi
tanınmıştır.
D) Haksız fiilden doğan uyuşmazlıkta eylemin işlenilen ülkesi ile zararın meydana geldiği ülke aynı
yer olmaması durumunda eylemin işlenildiği ülke hukuku doğrudan uygulanabilir.
CEVAP: D MÖHÜK madde 34/2 uyarınca haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı
ise zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
YEKTA GÜVEN ÜÇOK
1) Aşağıdakilerden hangisi kanunlar ihtilafı kuralları bakımından yanlıştır?
A) Taraflar arasında bulunan hukuki ilişkiden kaynaklanan bir sebepsiz zenginleşme gerçekleşmişse
hukuki ilişkiye uygulanacak olan hukuk sebepsiz zenginleşmeye doğrudan uygulanabilir.
B) Yabancılık unsuru içeren vekâletsiz iş görme kaynaklı taleplere ilişkin bir düzenleme
bulunmamaktadır hâkimin bu konuya ilişkin hukuk yaratacaktır.
C)Havayolu ile taşınmakta olan taşınır bir eşyanın taşınırken üzerinde ayni hak doğması halinde
çıkabilecek uyuşmazlıklarda eşyanın en son bulunduğu ülke hukuku geçerlidir.
D)Deniz taşıma araçları üzerinde ortaya çıkabilecek ayni haklara uygulanacak hukuk sicil yeri yoksa
bağlama limanıdır.
CEVAP: C Havayolu ile taşınmakta olan taşınırın üzerinde doğabilecek ayni haklardan dolayı çıkacak
uyuşmazlıklarda eşyanın varma ülkesi hukuku geçerlidir.
2) Yabancılık unsuru içeren bir miras hakkındaki olayda miras bırakanın şahsına ait taşınmazlar
bulunmaktadır. Bu bakımdan aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ölen Türk vatandaşı ise Türk hukuku miras bakımından tek yetkili hukuktur dolayısıyla bu taşınmazlar
için de Türk hukuku uygulanacaktır.
B) Ölen yabancı devlet vatandaşı ise Türkiye’de varsa taşınmazları hakkında uygulanacak hukuk ölenin
milli hukukudur.
C) Ölen yabancı devlet vatandaşı ise Türkiye dışındaki tüm terekeleri ölenin milli hukukuna tabidir.
D) Mirasçıların vatandaşlığı mirasa uygulanacak hukukta bir öneme sahip değildir.
CEVAP : B Türkiye’de bulunan taşınmazlar için her zaman Türk hukuku uygulanır.
YEKTA GÜVEN ÜÇOK
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK 12.HAFTA SORULARI
1) Aşağıdakilerden hangisi aile hukuku kanunlar ihtilafı bakımından söylenemez?
A) Vatandaşı oldukları ülkeleri aynı olmayan bir çift evlenmek istediğinde evlilik şartlarının
her birinin kendi ülke hukuklarına uygunluğu aranır.
B) 13 yaşındaki bir bireyin 20 yaşındaki bir Türk ile evlenmesi durumunda 13 yaşındaki
bireyin ülke hukukuna uygun olsa dahi Türk mahkemelerinde geçerli sayılmayabilir.
C) Yabancılık unsuru taşıyan bir evliliğin taraflarından birisi Türk ise Türk hukukunda
öngörülen şekle uygun olarak evliliğin yapılması gereklidir.
D) Dini nikâhın geçerli olduğu bir ülkede evlenmek isteyenlerin evlilikleri Türk hukuku
bakımından geçersiz sayılır.
CEVAP: D Evlendikleri ülke hukukunda şeklen dini nikâh geçerli ise Türk hukukunda da bu
evlilik şeklen geçerlidir.
20 yaşındaki Türk vatandaşı erkek ile 20 yaşındaki Çin vatandaşı kadın evlenmek için Türkiye de ilgili
kuruma başvururlar. Kadın kendi hukukunda ki mal rejimlerini seçmek istememektedir.
2) Yukarıda ki olaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Çin hukukuna göre 22 yaşında erkeğin evlenme hakkı doğmaktadır fakat bu kural Türk
vatandaşı için bir etkiye sahip olmaz.
B) Evlenmek isteyen çift Çin de evlenmek isteseydi erkek 22 yaşını doldurmadığı için
evlenemeyeceklerdir.
C) Kadın Çin Hükümeti’nden evlenmesine engel olmadığını gösteren evlenme ehliyet belgesini
almalı ve evleneceği ülke memurlarına vermek zorundadır.
D) Seçilecek mal rejimi açısından mutad mesken hukuklarından ya da kendi ülke hukuklarından
birini seçebilecektir dolayısıyla kadın Çin hukukunda bulunan mal rejimini seçmek zorunda değildir
CEVAP: B Evlenme şartları nerede evlenildiğine bakılmaksızın her bireyin kendi hukukuna tabiidir.
Dolayısıyla Çin de evlenmelerinde bir geçersizlik durumu oluşmayacaktır.
YEKTA GÜVEN ÜÇOK
I. Çocuğun mutad meskeni
II. Çocuğun doğum anındaki anasının veyahut babasının müşterek mutad meskeni
III. Çocuğun doğduğu yer hukuku
IV. Çocuğun doğum anındaki anasının veya babasının milli hukuku
V. Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
1) Milletlerarası özel hukuka göre soybağı kurulmasında ki öncelik sıralamasında aşağıdakilerden

hangisi doğrudur?
A) V- I- IV- III- II
B) V- I- III- IV- II
C) V- IV- II- I- III
D)V- I- IV- II- III
CEVAP: D MÖHÜK madde 16’da soybağı kurulmasına değinmektedir.
2) Aşağıdakilerden hangisi kanunlar ihtilafı kuralları bakımından söylenemez?
A) Evli olan bir kişinin tek başına evlat edinme talebinde bulunması durumunda öncelikle kendi
hukukunun evlat edinme ile ilgili aradığı koşullara uygun olması gerekir.
B) Üç yaşından büyük bir Türk çocuğu evlat edinmek isteyen bir çiftten en az birisinin Türkçe
konuşabilmesi gerekir.
C) Evlat edinmenin şekline evlat edinenin milli hukuku doğrudan uygulanır.
D) Evlat edinenin eşinin rızası hususunda evlatlığın hukuku dikkate alınmaz.
CEVAP: D Evlat edinme MÖHÜK madde 7 uyarınca genel şekil kuralına tabidir ve işlemin yapıldığı
yerdir.
YEKTA GÜVEN ÜÇOK

MUSAP DOĞAN / 200011940
MİLLERARASI ÖZEL HUKUK DERSİ ÖDEVİ

10. HAFTA: AKİT DIŞI BORÇ İLİŞKİLERİ
SORULAR
1) Haksız fiil sebebiyle doğan borç ilişkileri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden
A) Haksız fiilden doğan borç ilişkilerinde zararın ve zarar verenin kusurunun ispat
yükü zarar görene aittir.
B) Haksız fiilden doğan borç ilişkilerine uygulanacak hukuk taraflar tarafından

kararlaştırılabilir.
C) Haksız fiil sebebiyle doğan borç ilişkisine bir hukuk seçimi yapılmamışsa,
haksız fiilden doğan borç ilişkisi zarar görenin ülke hukukuna tabi olacaktır.
D) Haksız fiilden doğan borç ilişkisinde, hakız fiilden kaynaklanan tazminatın

belirlenmesindeki temel prensip zararın tazminidir.
E) Kamuya açık bir şekilde medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla
gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine uygulanacak hukuk, zarar gören tarafından
seçilebilecektir.
CEVAP: Haksız fiilden doğan borç ilişkilerine ilişkin olarak düzenlenmiş MÖHUK 34.
Maddesi gereğince, haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanacak olan hukuk seçilmemiş ise
ilgili borç ilişkisi zararın da aynı ülkede gerçekleşmiş olması koşuluyla haksız fiilin işlendiği
yer hukukuna tabi olacaktır. Dolayısıyla C seçeneğinde verilmiş bilgi yanlış olup bu soruya
verilecek doğru cevap C seçeneğidir.
2) I. Bir kimsenin kendi hayvanlarının yanında komşusunun haberi olmaksızın

komşusunun hayvanlarını da beslemesi,
II. Bir gerçek kişinin yabancı birine evini kiraya vermesi,
III. Yan yana bulunan ve farklı ülke hukukuna tabi olan çiftliklerin birinden diğerine koyunların
karışarak geçmesi ile diğer çiftlik sahibinin bu koyunlardan bir şekilde faydalanması,
IV. Açık denizde bir geminin kusurlu fiilinden sebeple başka bir ülke bayrağı taşıyan bir gemiyi
zarara uğratması
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri bir akit dışı borç ilişkisi

konusu oluşturmaktadır?
A) I, II
B) II, III, IV
C) I, II, III, IV
D) I, III, IV
E) Yalnız II
CEVAP: I. seçenekte verilen örnekte bir kişinin komşusunun hayvanlarını beslemesi ile
vekaletsiz iş görme durumunun ortaya çıktığını, III. seçenekte verilen bilgi doğrultusunda
ortaya çıkan durumun bir sebepsiz zenginleşme olduğunu, IV. olarak verilen örnekte ise borç
ilişkisinin haksız fiil sebebiyle ortaya çıkmış olduğunu söyleyebiliriz. II. seçenekte verilen
örnekte ise bir kiraya veren ve kiracı ilişkisi bulunmakla birlikte bu ilişkinin doğabilmesi için
bir kira akdi gerekli olacaktır. Dolayısıyla II. seçenekte verilen durum bir akit dışı borç ilişkisi
değildir. Bu sebeple akit dışı borç ilişkisi konuları içermeleri sebebiyle I, III ve IV seçeneklerini
kapsayan D şıkkı doğru cevap olacaktır.
12. HAFTA: NİŞANLANMA, EVLENME SONUÇ VE HÜKÜMLERİ,

SOYBAĞI
1) Nişanlanma ile ilgili aşağıdaki hükümlerden hangisi yanlıştır?
A) Nişanlılık durumu evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermemektedir.
B) Nişanın bozulmasıyla kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer
taraftan uygun miktarda tazminat ödenmesini talep edebilir.
C) Türk hukukunda nişanlanma ehliyeti tarafların nişanlanma anındaki milli

hukukuna tabiidir.
D) Nişanlılardan biri her ne sebeple olursa olsun nişanı bozduğu takdirde diğer
taraf katlandığı maddi yükümlülüklerin tazminini talep edebilecektir.
E) Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları sona ermenin üzerinden bir
yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
CEVAP: Tazminat yükümlülüğünün doğması için nişanın bozulma sebebinin bir tarafa
yükletilebilmesi ve o tarafın kusuruna dayanması gerekir. Dolayısıyla doğru cevap D
şıkkıdır.
2) Yabancılık unsuru taşıyan evlenmeler ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi

yanlıştır?
A) Evlenme ehliyeti ve şartları hakim tarafından belirlenecek eşin milli

hukukuna tabidir
B) Yabancılık unsuru taşıyan evlenmeler şekil bakımından evlenmenin
yapıldığı ülke hukukuna tabi olacaktır.
C) Evlenmenin kişisel ve mali nitelikteki hüküm ve sonuçları eşlerin müşterek

milli hukukuna tabidir.
D) Konsolosluklarda yapılan evlenmelerin şekli konsolosluğun bulunduğu ülke

hukukuna tabi olmayıp temsil ettiği ülke hukukuna tabidir.
E) Yabancılık unsuru içeren evlenmeler Türk kamu düzenini bozucu nitelikte

ise kişinin milli hukuku izin vermiş olmasına rağmen evlenme
gerçekleştirilmez.
CEVAP: Evlenme ehliyeti ve şartları tarafların her birinin milli hukukuna tabidir.
Dolayısıyla doğru cevap A seçeneği olacaktır.
13. HAFTA: SOYBAĞI VE EVLAT EDİNME
1) I. Soy bağının kurulması çocuğun doğduğu andaki milli hukukuna tabidir,

II. Kurulamaması halinde ananın veya babanın çocuğun doğum anındaki milli hukukuna tabi
olur.
III. Bu şekilde de kurulamamışsa çocuğun soy bağı çocuğun mutad meskeni hukukuna tabidir.
IV. Çocuğun soy bağı yine kurulamamışsa çocuğun doğum anındaki ana ve babanın müşterek
mutad meskeni hukukuna tabi olacaktır.
Yukarıda verilmiş olan bilgilerden hangi ikisi yer değiştirirse soy bağının kurulmasına
ilişkin sıralama düzeltilmiş olacaktır?
A) I-III
B) II-III
C) III-IV
D) I-IV
E) II-IV
CEVAP: Doğru cevap B şıkkı olacaktır.
2) Evlat edinme ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Evlat edinme ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin evlat edinme anındaki
milli hukukuna tabidir.
B) Evlat edinmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları birlikte
uygulanmalıdır.
C) Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli hukukuna tabidir.
D) Velayet hakkı ve soy bağı ilişkileri evlat edinmede hangi hukukun uygulandığı
ile bağlı olmayıp Türk hukukuna tabidir.
E) Evlat edinmenin hükümleri eşlerin birlikte evlat edinmesi durumunda

evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir.
CEVAP: Doğru cevap D seçeneği olacaktır.
MUSAP DOĞAN / 200011940
10.hafta MÖHUK BİLGE SU KARAOĞLU 20004481
1.SORU
1* Yunan vatandaşı ile Türk vatandaşı arasında bir satım akdi meydana gelmiştir. Yunan vatandaşı olan
X Türk vatandaşı olan M’ye 16.12.2020 tarihinde 500 koli ketçap temin edeceğine dair anlaşmış ve
tarihi gelmesine rağmen M ödeme yapmış fakat X malları temin etmemiştir. X akde aykırı davranışının
yanı sıra bir de haksız fiil teşkil edecek bir hareket meydana getirmiştir. Taraflar aralarında çıkacak
uyuşmazlıklarda satım akdinde açıkça Viyana sözleşmesi uygulanmayacaktır maddesi eklemişlerdir.
Aynı zamanda X Türkiye’ye gerçekleştirdiği seyahat sırasında diğer bir Yunan vatandaşı olan P’ye
çarpmış ve kaza meydana gelmiştir.
Bu halde;
A- M’nin açacağı davada hakim öncelikle tarafların uygulanacak hukuku seçip seçmediğine bakacaktır.
B- Yunanistan ve Türkiye Viyana Sözleşmesine taraf olduklarından hakim çok sayıda ülkenin taraf
olmasından mütevellit uluslararası borçlar kanunu niteliğinde olan Viyana Menkul Mal satım
sözleşmesini uygulayacaktır.
C- Haksız fiil ve akde aykırılık iki farklı suç olduğundan hakim takdir yetkisini kullanarak ağır basanı
seçerek ona göre vasıflandırma yapar ve hükme varır.
D- P’nin açmış olduğu davada kaza Türkiye’de meydana geldiği için hakim Türk hukukunu
uygulayacaktır.
CEVAPLAR:
A- doğru. Hakimin öncelikle tarafların hukuk seçip seçmediğine bakması gerekir.
B- Viyana satım sözleşmesi 6.maddesi uyarınca taraflar isterlerse bu sözleşmeyi kullanım dışı
bırakabilirler dolayısıyla taraflar aralarında anlaştıkları için Viyana satım sözleşmesi uyuşmazlığa
uygulanamayacaktır.
C- Bu seçenek yanlıştır. Taraf kendisi haksız fiili veyahut akde aykırılığı seçer ve hakim tarafın bu seçimi
üzerine, Davacı talebini akde dayandırmışsa uygulanacak hukuk akdi borç ilişkilerine uygulanacak
hukuku düzenleyen kurallara; eğer davacı talebini haksız fiile dayandırmışsa uygulanacak hukuk haksız
fiile uygulanacak hukuku düzenleyen kurallara göre tayin edilecektir.
D- Yanlıştır çünkü kazanın aktörleri olan X ve P Yunan vatandaşıdır dolayısıyla daha sıkı bağlantılı olan
Yunan hukukunun uygulanması gerekmektedir.
2.SORU: Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
1. Türk vatandaşı olan M Amerikalı ünlü oyuncunun sosyal medya hesabından hakaret içeren
paylaşımlar yapmaktadır bu durumda hakim açılacak davada Türk hukukunu uygulayacaktır.
2. Haksız fiil sonucu hakimin hükmedeceği tazminat miktarı zararın giderimi amacının yanı sıra cezai
nitelikte de olabilir.
3. İnternet üzerinden kamuya açık yapılan kişilik hakkı ihlali MÖHUK 35.madde kapsamındadır.
4. MÖHUK 35.madde kapsamında zarar görenin iş yeri hukukunun uygulanabilmesi için zarar verenin
zararın bu ülkede meydana gelebileceğini bilebilecek durumda olması gerekir.
A- 1 ve 3
B- 1-2-3
C- yalnız 3
D- yalnız 4
E- 3 ve 4
CEVAPLAR:
1 yanlıştır. Elektronik postalarda ve mektuplarda hakaretin ulaştığı kişinin hukuku uygulanır.
2 yanlıştır. Türk hukukunda haksız fiil sonucu tazminat sadece zararın giderimi vasfını taşıyabilir cezai
nitelikte olamaz.
3 doğrudur. Eğer kamuya açık olmasaydı genel kural olan MÖHUK 34.maddeye gidecektik.
4 yanlıştır. Zarar görenin mutat meskeni hukukunun ve zararın meydana geldiği yer hukukunun
uygulanabilmesi için zarar verenin zararın bu ülkede meydana geldiğini bilebilecek durumda olması
koşulu var. Dolayısıyla iş yeri hukuku için bu şartı aramıyoruz.
11.hafta MÖHUK Bilge Su Karaoğlu
SORU 1:
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
1- Türk MÖHUK’unda vekaletsiz iş görme hususunda kanun boşluğu vardır bu sebeple hâkim önüne
gelen vekaletsiz iş görme uyuşmazlığında Avrupa Birliği’nin vekaletsiz iş görme hususunda yapmış
olduğu düzenlemelere tabidir.
2- Fransa’dan Türkiye’ye gelmekte olan mallarda; mallar yola çıktıktan sonra Türk ve Fransız milliyete
sahip kişiler sözleşme yapıyor ise bunun sonucunda ortaya çıkan uyuşmazlıkta hakim Türk hukukunu
uygulayacaktır.
3- Türk limanında bulunan Fransız gemisi üzerinde gemi alacaklısı hakkına sahip olan kişinin açacağı
davada Fransız hukuku uygulanacaktır.
4- Yurt dışında el konulan Türk gemisinin cebri icra yoluyla satılmadan önce ilgili taraflara bildirim ya
da ilan yapılması zaruridir.
A- 1-3
B- 1-4
C- 2-3
D- yalnız 1
E- yalnız 3
CEVAPLAR:
1- yanlıştır. Hâkim TMK 1.madde uyarınca kendisi kanun koyucu olsaydı ne yapardı idiyse onu yapması
gerekir. Bu bağlamda hakim Türk hukukunu da dikkate alarak İtalyan ve Alman MÖHUK’unda yer alan
düzenlemeleri uygulayabileceği gibi AB tüzüğünü de dikkate alabilir.
2- Doğrudur. MÖHUK 21/2’de bu husus düzenlenmiştir. Taşıma durumunda olan mallarda malın varış
noktasında ki yer hukuku uygulanacaktır.
3- yanlıştır. Doktrinde hakim olan görüşe göre MÖHUK 21.maddeye gidilerek geminin bulunduğu yer
hukukunun uygulanması gerekmektedir. TTK 1320.madde gereklerini içeren hallerde cebri icra
organları yoluyla fiilen el koyma eylemi gerçekleşmekte bu bağlamda geminin bulunduğu ülke hukuku
uygulanmalıdır denilmektedir.
4- Doğrudur. İlgililere ve geminin malikine bildirim ilan yapılması zorunludur. Eğer bildirim yapılmaz
ise sicil değişmeyecek ve sicilde var olan hak ve alacaklar sabit kalacaktır.
CEVAP A SEÇENEĞİDİR.
SORU 2:
Türk vatandaşı olan M arkadaşından yadigar kalan tabloyu iyi niyetli malik sıfatıyla 2 yıl boyunca elinde
bulundurmuştur sonrasında ABD’ye taşınarak malı da yanında götürmüştür.
M aynı zamanda Fransa vatandaşı olan X ile Fransa’da ki mallarını hava aracı ile ABD’ye taşıması
hususunda bir anlaşma yapmıştır.
A- zamanaşımı yoluyla iktisap hususunda açılacak olan davada hakim Türk hukukunu uygulayacaktır.
B- M ve X arasında çıkan uyuşmazlıkta Türk mahkemesinde açılacak olan davada hakim taşıyıcı X
olduğu için Fransız hukukunu uygulayacaktır.
C- M - X ile aralarında çıkan uyuşmazlık sonucu Türk mahkemesinde açacağı davada mağdur olduğunu
iddia ederek Türk hukukunun uygulanmasını talep etmektedir hakim bu istem sonucu Türk hukukunu
uygulayacaktır.
D- X ürünleri ABD’ye getirmeden, M ve X arasında mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi olduğunu

düşünürsek aralarında çıkan uyuşmazlıkta hakim Fransız hukukunu uygulayacaktır.
CEVAPLAR:
A- Yanlıştır. MÖHUK 21/3 uyarınca hakim malın son bulunduğu yer hukukuna göre iktisap edecektir.
B- Yanlıştır. Taşınmakta olan menkuller hakkında uygulanacak olan hukuk; Taşıma aracı var ve bu aracın
içinde bir mal var ve bu esnada ayni hak işlemi gerçekleştiriliyor bu durumda varma yeri hukuku
uygulanır.
Dolayısıyla burada ABD hukuku uygulanmalıdır. Deniz hava kara yoluyla taşınmakta olan eşya üzerinde
ayni hak işlemi gerçekleştirildiğinde işlem anında eşyanın bulunduğu yer hukuku tespit edilemeyebilir
ya da tespit edildi ya da tesadüfi olabilir zayıf bağlantı ya da hiç bağlantı olmayabilir dolayısıyla vardığı
yer hukuku diyoruz.
C- Yanlıştır. Türk hukukunda ayni haklara ilişkin uyuşmazlıklarda taraflara seçim hakkı tanınmamıştır.
D- doğrudur. Burada özel bir kanunlar itilafı kuralı yok ama bu da bir borçlar hukuku sözleşmesi değildir
yani bir satım sözleşmesi yapıyoruz ve alıcıya malı teslim ediyoruz ama şarta bağlamışız o şart
gerçekleşene kadar o malın mülkiyeti satıcıda kalıyor. Bu hususta aslında taraflar anlaşıyor.
Bu süre boyunca aslında alıcıya zilyetlik devredilmesine rağmen emin sıfatıyla zilyet şart gerçekleşince
ancak alıcı mülkiyeti kazanabilir. Bu nedenle bu sözleşmeye menkul rehini niteliğinde olduğu ifade
edilmekte ve ayni hak statüsüne tabi tutulmakta bu nedenle uygulanacak hukuk MÖHUK 21/1 e göre
sözleşme kurulduğu sırada sözleşmeye konu malın bulunduğu ülke hukuku yetkili olacaktır.
Bilge Su Karaoğlu- MÖHUK ödev – 12.hafta
1.SORU:
İran vatandaşı olan İ ile Türk vatandaşı olan T 2018 tarihinde Adana/ Türkiye’de nişanlanmışlardır. İ’nin
ailesi gelenekler gereği T’ye oldukça altın takmıştır. Nişanlanmadan sonra beraber Yunanistan’a
taşınmışlar ve evlenme planları yapmaktalarken T daha fazla bu evliliğe devam etmek istemediğine
karar vererek nişanlanmayı bozmak istemiştir. T ani bir kararla Türkiye’ye gelerek Türk mahkemesinde
dava açmıştır.
Hangisi doğrudur?
A- “İ’nin nişanlandık artık evlenmek zorundayız, bu nişan atılamaz!” talebini hakim İran geleneklerini
göz önünde bulundurarak hakkaniyetli bir şekilde değerlendirecektir.
B- İ nişanlanmanın şeklen geçersizliğini ileri sürmesi halinde hakim Türk hukukunu uygulayacaktır.
C- İ ailesinin verdiği altınları geri istemektedir. Bu hususta hakim İran hukukunu uygulayacaktır.
D- İ’nin - T’nin nişanlanma ehliyeti olmadığını ileri sürmesi halinde hakim dava açıldığı sırada
Yunanistan’da mutat meskenleri bulunduğu için Yunan MÖHUK’una bakacaktır.
CEVAPLAR:
A- yanlıştır. Nişanlanma evlenmeye zorlama anlamına gelmez. Bu husus açıkça Türk kamu düzenine
aykırıdır.
B- Doğrudur. Özel kanunlar itilafı kuralı yoktur bu yüzden MÖHUK 7.madde genel kurala tabi
olunacaktır. Nişanlanmanın yapıldığı ülke ile hüküm ve sonuçlarına uygulanan hukuk uygulanacaktır.
Dolayısıyla hakim Türk hukukunu uygulayacaktır.
C- Yanlıştır. Nişanlanmanın Hüküm ve Sonuçlarına, MÖHUK 12.madde müşterek milli hukuk, taraflar
ayrı vatandaşlıkta ise Türk hukuku uygulanır. Hangi anda ki müşterek milli hukuk sorusuna yanıt
bulamadığımızdan MÖHUK 3.maddeye gideceğiz “Yetkili hukukun vatandaşlık, yerleşim yeri veya
mutad mesken esaslarına göre tayin edildiği hâllerde, aksine hüküm olmadıkça, dava tarihindeki
vatandaşlık, yerleşim yeri veya mutad mesken esas alınır.”
Dava tarihinde ki müşterek milli hukuk olan Yunan hukuku uygulanmalıdır.
E- Yanlıştır. MÖHUK 12/1’e göre Nişanlanma ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin nişanlanma
anındaki millî hukukuna tâbidir. Dolayısıyla ehliyet Türk hukukuna göre bakılmalıdır.
Cevap B seçeneğidir.
SORU2:
Aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
1- Türk vatandaşı olan M ile Alman vatandaşı olan C Beyoğlu konutunda evli gibi yaşamaktadır. Bu halde
uyuşmazlık çıkması halinde bu hususta Türk MÖHUK’unda bir düzenleme olmadığından hakim Alman
hukukunu uygulayacaktır.
2- Afrika vatandaşı T’nin geleneklerine göre kendi soyundan olmayan biriyle yapacağı evlilik kendi
yasalarına göre geçersizdir fakat T Türk vatandaşı olan M ile evlenmek istemektedir bu evliliğin
geçerliliği hakkında, hakim burada Türk kamu düzenini devreye sokarak evliliği geçerli kılar.
3- Fransa vatandaşı olan K ile Türk vatandaşı olan Y’nin Fransız kilisesin de gerçekleşen evlilik Türk
hukuku bakımından geçerlidir.
4- İngiliz vatandaşı olan i İle Türk vatandaşı olan T Türkiye’de ki İngiliz konsolosluğunda evlenebilir.
A- 1 ve 2
B- yalnız 2
C- 2 ve 3
D- 3 ve 4
CEVAPLAR:
1- yanlıştır. Bu hususta bir düzenleme yoktur ama evlilik hükümleri bu kişilere kıyasen
uygulanacaktır.
2- Doğrudur. Din mezhep renk ırk ayrımları dolayısıyla yapılamayacağı öngörülen evlenmeler
Türk kamu düzenine pozitif yönden açıkça aykırıdır.
3- Evet geçerlidir. MÖHUK13(2) Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır. Dolayısıyla
Fransa’da geçerli olan evlilik geçerli kabul edilecektir.
Şekil konusunda Türk kamu düzeninin müdahalesini devreye sokmuyoruz.

4- Yanlıştır. Konsolosluk sözleşmeleri uyarınca ( bir devlet istisna) aynı devlet vatandaşları o
konsoloslukta evlenebilir yani İngiliz konsolosluğu yalnızca iki İngiliz vatandaşı
evlendirebilir.
cevap C seçeneğidir.
MÖHUK 13.HAFTA
SORU1:
Aşağıdakilerden hangileri yanlıştır?
1- Türk vatandaşı olan T’nin CİEC sözleşmesine taraf bir ülkede, B’nin soy bağını resmi makamlar
huzurunda kabul etmesi halinde bu soy bağı kabulü Türk hukuku bakımından geçerlidir.
2- Evlilik dışı çocukların ana bakımından soy bağının tesisi hakkında kişi halleri komisyonu CİEC
sözleşmesi bazı devletlerin maddi hukukuna müdahale teşkil eden bir hükümdür.
3- Evlenme ile neshep düzeltilmesi hakkında kişi hakları komisyonu CİEC sözleşmesi yeknesak bir
uygulama alanına sahiptir.
4- Farklı ülke vatandaşı olan ve farklı ülkelerde yaşayan eşlerin velayet davasında hakim evliliğin
gerçekleştiği yer hukukunu uygular.
5- Evlat edinme sonucu açılacak olan velayet davasında hakim eşlerden hangisi evlat edinmiş ise onun
milli hukukuna göre hüküm verecektir.
A- 1 VE 5
B- 1 VE 4
C- 2 VE 4
D- YALNIZ 4
E- YALNIZ 3
CEVAPLAR:
1- Doğrudur. CİEC sözleşmesi 5.maddesi uyarınca akit devlet huzurunda yapılmış soy bağı kabulü
halinde tüm belgeler tasniften muaf resmi belge kabul dolayısıyla taraf ülkede yapılan soy bağı kabulü
geçerlidir.
2- Doğrudur. Bazı devletlerde annenin soy bağını kabul etmesi gerekir ve bu şekilde soy bağı kurulur
fakat bu sözleşme uyarınca annenin kabulü aranmaksızın soy bağı kurulmakta ve devletlerin maddi
hukukuna müdahale teşkil etmektedir.
3- Doğrudur. Sözleşme sadece akit devlet vatandaşlarına değil Türkiye’de dava açıldığında veya
uyuşmazlık çıktığında bütün devlet vatandaşlarına uygulanıyor yani bu yeknesak bir uygulama alanına
sahip.
4- Yanlıştır. Bu hususta MÖHUK 14.maddeye bakıyoruz. “Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri,

eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad
mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.” Bu halde müşterek milli hukuk ve
müşterek mutat mesken olmadığından hakim Türk hukukunu uygulayacaktır.
5- Doğrudur. MÖHUK 18.maddeye tabidir. Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna,
eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
CEVAP: D
SORU2: Aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
1- küçük hakkında yeni mutat meskeni yetkili makamının, eski mutat meskeninin vermiş olduğu
kararların kaldırılabilmesi önceki mutat mesken yetkili makamına haber vermesine bağlıdır.
2-küçük hakkında, Yeni mutat mesken makamı yeni tedbirler alabilecektir.
3- Küçük hakkında koruyucu tedbir alma hususunda küçüğün mutat mesken hukuku ve mallarının
bulunduğu ülke hukuku yetkilidir. Dolayısıyla burada seçimlik hak söz konusu olabilir.
4-Küçüğe mutat mesken ülke hukuku uygulanırken vatandaşı olduğu ülke hukuku kuralları ile
çatışmaması gerekir.
A- 1 VE 4
B- 2 VE 3
C- 1 VE 4
D- YALNIZ 1
E- 1,2 VE 4
CEVAPLAR:
1- doğrudur.
2- Yanlıştır. Yeni mutat meskenin önceki mutat meskene durumu haber vermesi gerekir.
3- Yanlıştır. Asıl yetkili olan küçüğün mutat mesken hukukudur acil durumlarda küçüğe ait malların
bulunduğu akit devlet makamları da koruyucu tedbir almaya yetkili.
4- doğrudur.
CEVAP C
BİLGE SU KARAOĞLU 20004481
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK DERSİ ÖĞRENCİ SORULARI
10. HAFTA
Alman şirketi olan ZSC 'nin avukatı , merkezi Sakarya'da olan Türk şirketine haksız olarak ZSC markasının
ürünlerini Türkiye'de tek satıcısının olduğu yönündeki ilan ve reklamlar vermesine dayanarak Sakarya
mahkemesinde dava açmıştır.
1) Yukarıdaki olaya göre yönergelerden hangileri doğrudur?
x-Davacı şirketin bulunduğu mahkeme yetkili mahkemedir.
y-Davalı şirketin bulunduğu mahkeme yetkili mahkemedir.
z- Taraflar arası haksız rekabet davası açılırsa bu dava Türk hukukuna tabiidir.
A) x,y doğrudur
B) hepsi doğrudur
C) yalnız z doğrudur
D) y ve z doğrudur
Doğru cevap D şıkkı . Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklarda Türk mahkemelerinin milletlerarası
yetkisi, prensip olarak , iç hukukun yetki kurallarına tayin olunur. Yani davalı şirketin bulunduğu yer
mahkemesi yetkilidir ve MÖHÜK md. 37 uyarınca haksız rekabetten doğan talepler haksız rekabet
sebebiyle etkilenen ülke hukukuna tabidir yani olayda türk hukukuna tabi olacağından z yönergesi de
doğrudur.
2)Yabancı unsur taşıyan haksız fiiler konusunda uygulanacak olan hukukun belirlenmesi sürecinde
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?
A) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkeler ise
haksız fiilin işlendiği ülke hukuku uygulanır.
B) Taraflar haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu

kararlaştırabilirler.
C) Herhangi bir hukuk seçimi yapılmamışsa, haksız fiilden doğan borç
ilişkisi haksız fiilin işlendiği yer hukukuna tabi olur.
D) Haksız fiilin işlendiği yer hukukunun uygulanması için zararın aynı
ülkede doğmuş olması gerekir.
Doğru cevap A şıkkı . MÖHUK md. 34/2 'e göre haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer
farklı ülkeler ise haksız fiilin işlendiği ülke değil , zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
11. HAFTA
1)İkametgahı Türkiye’de olan ve Türkiye’de yaşayan Rusya vatandaşı Svetlana İstanbul’da vefat
etmiştir. Çocuklarına bir taşınmaz ve bir miktar parayı miras bırakmıştır. Buna göre bahse konu olan
miras paylarına hangi ülke hukuku uygulanmalıdır? Svetlana'nin ölümünden geriye iki kilo altın kaldığını
ve mirasçısı olmadığını düşünürsek söz konusu miras paylarının durumu nasıl şekillenecektir?
A) Gerek taşınmazlar için gerek nakit para bakımından Türk hukuku uygulanmalıdır. Külçe altının
mirasçısı olmasaydı Rusya'ya geri gönderilir.
B)Taşınmazlar için Türk hukuku, nakit para için Rusya hukuku uygulanmalıdır. Türkiye de bulunan altın
devlete kalır.
C) Taşınmazlar bakımından Rusya hukuku, nakit para bakımından Türk hukuku uygulanmalıdır.
Türkiye'de bulunan altın devlete kalır.
D)Her ikisi için de Rusya hukuku uygulanmalıdır.
Doğru cevap B şıkkı . MOHUK madde 20/3 hükmü gereğince Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke
Devlete kalır. Ayrıca MOHUK madde 20/1 uyarınca da Miras ölenin milli hukukuna tabidir. Türkiye'de
bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır. Söz konusu olayda nakit para ve taşınmaz
bulunduğundan Taşınmazlar bakımından Türk hukuku nakit para için de Rusya hukuku uygulama alanı
bulacaktır.
2)Türkiye’de ikamet eden İtalya vatandaşı F, burada hayatını kaybetmiştir. F’den geriye miras olarak;
bir miktar nakit para ve İstanbul’da arazi kalmıştır. Ayrıca vasiyetinde, çok sevdiği dostu Z’ye mirasından
%10 oranında pay verilmesini istemiştir. Buna göre bahsi geçen miras paylarına sırasıyla hangi ülke
hukuku uygulanacaktır?
A) İtalya-Türkiye-Türkiye
B) İtalya-İtalya-Türkiye
C) Türkiye-İtalya-Türkiye
D) Türkiye-Türkiye-Türkiye
Doğru cevap A şıkkı .MÖHUK m.20/1’e göre “miras ölenin milli hukukuna tabidir” bu yüzden miras
bırakılan nakit para hakkında İtalya hukuku uygulanacaktır. Ancak aynı hükmün devamında taşınmazlar
için Türk hukuku uygulanacağı belirtilmektedir. Ölüme bağlı tasarruflar ise m.20/4’e göre MÖHUK
m.7’ye bağlıdır. Bu yüzden hukuki işlemin yapıldığı ülke yani Türk hukuku uygulanacaktır.
12. HAFTA
1)Yabancılık unsuru taşıyan nişanlanma ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A- Türk Hukukunda, MÖHUK’da, yabancılık unsuru taşıyan nişanlanma
ilişkilerine uygulanacak hukuk özel bir kuralla düzenlenmiştir.
B- Hakim önüne yabancılık unsuru taşıyan bir nişanlanma olayı geldiğinde hiçbir
hususa dikkat etmeden ilk uygulayacağı hukuk taraflarca seçilen hukuk
olacaktır.
C- Türk Hukukunda, nişanlanma ehliyeti ve şartları, nişanlanmanın şekli ve
nişanlanmanın hüküm ve sonuçları farklı kanunlar ihtilafı kurallarına tabi
kılınmıştır.
D- Türk Hukukunda nişanlanma ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin
nişanlanma anındaki milli hukukuna tabi kılınmıştır.
E- Nişanlanma ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukun tayininde atıf kuralı dikkate alınır.
Doğru cevap B şıkkı. Hakim bu durumda doğrudan Türk MK hükümlerine dayanarak karar veremez.
Möhük hükümlerine bakarak bu konuda hangi hukuka göre karar vermesi gerektiğine bakmalıdır.
2)Aşağıdakilerden yönergelerden hangisi yanlıştır?
x)Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynı haklar,işlem anında
malların bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
y)Taşınmakta olan malllar üzerindeki ayni haklara varma yeri hukuku uygulanır.
z)Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın ilk bulunduğu ülke
hukukuna tabidir.
j)Taşınmazlar üzerindeki ayni haklara hukuki işlemlere şekil yönünden bu malların
bulundukları ülke hukukuna uygulanır.
A) hepsi yanlıştır.
B) hepsi doğrudur.
C) z yanlıştır
D) x ve y yanlıştır.
Doğru cevap C şıkkıdır. Çünkü yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın son
bulunduğu ülke hukukuna tabidir.(MÖHUK m.21.f.3)
13. HAFTA
1)Soybağı ile ilgili hangisi doğrudur?
A) Çocuğun soybağının, anne ve babasının milli hukukuyla bir ilgisi yoktur.
B) Mutad mesken kavramı, soybağının belirlenmesi hususunda sadece anne tarafından dikkate
alınması gerekir.
C) Möhuk madde 12’de birçok bağlama kuralından yararlanmıştır.
D)Türk vatandaşı Almanya’da doğum yapmış olsa da Türk hukukuna göre Soybağı kurulur.
Doğru cevap D şıkkı . Doğum Almanya'da yapılmış olsa bile soybağı Türk hukukuna göre kurulur.
2) Soybağının kurulmasında yetkili olan ülke sıralamasına bakarsak ilk hangisi göz önüne alınır ?
A)Ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukuku
B)Çocuğun doğum yeri hukuku
C)Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
D)Çocuğun mutad meskeni
Doğru cevap C şıkkı . Möhuk m.16 hükmü uyarınca, soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî
hukukuna tabidir yani ilk olarak bakılacak şey çocuğun doğum anındaki milli hukukudur .
ZELİHA SEVDE CİNANOĞLU 200004527

İHSAN SENCER ÇOLAK/200004773
10.12.2020 DERSİ (10. Hafta) SORULARI

AKİT DIŞI BORÇ İLİŞKİLERİ
1)Hüdanur Türkiye’de yaşayan Türk vatandaşı bir lise öğrencisidir. Kendisi internet bloglarında
gezmeyi hobi haline getirmiş ve vaktinin büyük bir çoğunluğunu bu tarz sitelerde
geçirmektedir. İngiltere merkezli bir film bloğunda, hayranı olduğu filmin, başka bir kullanıcı
tarafından büyük eleştiriye tutulması ve hakaret edilmesine çok sinirlenmiştir. Blog
bilgilerinden bu yorumu yapan kullanıcının Almanya’da yaşayan bir Rus vatandaşı olduğu
bilgisine ve elektronik posta adresine ulaşmıştır. Hüdanur sinirlerine hakim olamayıp bahse
konu kullanıcının elektronik posta adresine ABD merkezli elektronik posta servisi aracılığı ile
hakaret ve tehdit içerikli bir mail atmıştır. Kullanıcı bu iletiyi okumuş ve dava açmak
istemektedir.
Açılacak davada hâkim hangi hukuku uygulamalıdır?
A) Türk Hukuku
B) İngiliz Hukuku
C) Almanya Hukuku
D) Rusya Hukuku
E) ABD Hukuku
Cevap: Olayda elektronik posta yoluyla kişilik haklarına bir saldırı söz konusu olup haksız fiil
gerçekleşmiştir. Haksız fiil Türkiye’de gerçekleştirilmiştir. MÖHUK m. 34 gereğince haksız
fiilden doğan borç ilişkileri haksız fiilin işlendiği yer hukukuna tabidir. Ancak ilgili maddede
zarar yeri hakkında farklı bir düzenleme de bulunmaktadır. Bu fıkraya göre zararın meydana
geldiği yer ile haksız fiilin meydana geldiği yer farklı ise zararın meydana geldiği yer hukuku
uygulanır. Olayda her ne kadar ileti Türkiye’den gönderilmiş de olsa iletinin okunması
dolayısıyla zararın meydana gelmesi Almanya’da gerçekleşmiştir. Bu doğrultuda zararın
meydana geldiği yerin Almanya olması sebebiyle cevap C şıkkıdır. Olayda iletinin kamuya açık
şekilde değil şahsa özel olarak iletilmesi dolayısıyla da 35. Madde uygulama alanı
bulmamaktadır.
I- Taraflar sebepsiz zenginleşmeye uygulanacak hukuku seçebilirler.

II- Sebepsiz zenginleşmeden doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya
mevcut olduğu iddia edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tabidir.
III- Sebepsiz zenginleşmede uygulanacak hukukun seçimi örtülü olarak yapılabilir.
IV- Taraflar uygulanacak ülke hukukunu, ancak sebepsiz zenginleşmenin doğmasından
sonra seçebilirler.
2) Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkileri ile ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II
B) I ve III
C) I, II ve IV
D) II ve IV
E) Hepsi
Cevap: Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkileri MÖHUK m.39’da düzenlenmiştir.

Hükümde sebepsiz zenginleşmeden doğan taleplerin, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya
mevcut olduğu iddia edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tabi olduğu belirtilmektedir.
Ayrıca tarafların bu borç ilişkisine uygulanacak hukuku ‘Açık’ ve ‘Örtülü’ olmak kaydıyla
seçebileceği belirtilmektedir. Son olarak kalan diğer haller için zenginleşmenin gerçekleştiği
ülke hukukunun uygulanacağı da belirtilmektedir. Soru incelendiğinde I, II ve IV. Öncüllerin
kanundaki hükümlere uygun olduğu görülmektedir. Ancak III öncülde uygulanacak hukukunun
örtülü olarak da seçilebileceği bilgisi yanlış olup bu seçimin açık olarak yapılması gerekir.
Dolayısıyla C şıkkı doğru öncülleri ihtiva etmekte olup doğru cevaptır.
11. HAFTA SORULARI
3) 23 yaşındaki Eriksen(erkek), Danimarka’da üniversitede okurken 21 yaşındaki Arjantin

vatandaşı Lanzini(erkek) ile tanışır. Birbirlerine çok uyumlu olduklarını düşünerek ilişkilerini
arkadaşlıktan ileri bir boyuta taşırlar ve Danimarka’da birlikte yaşamaya başlarlar. İkisi de
Türkiye’yi merak etmektedirler. Birlikte bir tatil planı hazırlayıp Türkiye’ye gelirler. Türkiye’de
ki tatil esnasında, gecenin romantik havasına kapılarak bu birlikteliği daha da ileriye taşımak
istediklerine karar verip hemen Türkiye’de evlenmenin onlar için çok güzel bir hikaye olacağını
düşünürler. Ertesi gün en yakın evlendirme dairesine taleplerini iletirler. Tarafların yabancı
uyruklu olmaları sebebiyle olay hakim önüne gelir.
Hakim bu davada nasıl karar vermelidir?
A) Evlenmenin tarafların milli hukukuna tabi olduğunu ve bu evlenmenin ancak Danimarka’da

yapılabileceğini söyleyerek talebi reddetmelidir.
B) Tarafların reşit olması sebebiyle evlenmenin uygun olduğuna karar vermelidir ve mutad
mesken hukuku olan Danimarka hukukunu uygulamalıdır.
C) Tarafların evliliğinin ancak Arjantin’de mümkün olabileceği söyleyerek reddetmelidir.
D) Tarafların aynı cins olması sebebiyle evliliği reddetmelidir.
Cevap: Evlilik MÖHUK m. 13 gereğince tarafların müşterek milli hukukuna tabidir. Tarafların
müşterek bir milli hukuku yoksa, mutad mesken hukuku bu da yoksa Türk hukuku uygulanır.
Olayda tarafların mutad mesken hukuku Danimarka hukuku olarak görülmektedir. Ancak
bundan önce incelenmesi gereken husus kamu düzenine aykırılıktır. Olayda her ne kadar
Danimarka eşcinsel evliliğine cevaz vermiş de olsa, Türkiye eşcinsel evliliğe müsaade
etmemekte ve bu konu kamu düzenine aykırılık oluşturmaktadır. Tüm bu bilgilerin ışığında
hakim, tarafların aynı cins olmaması sebebiyle evlilik talebinin reddine karar vermelidir. Cevap
D şıkkıdır.
4) Amir ve Aabirah Suudi Arabistan vatandaşlarıdır. Amir’in annesi Aabirah’ı beğenir ve oğluyla
evlenmesini ister. Amir ve Aabirah bu olay sonucunda görüşüp evlenirler ve Amir’in işi sebebiyle
İran’a yerleşirler. Amir, Aabirah istememesine rağmen ikinci ve üçüncü bir eş ile daha evlenir.
Aabirah, Türkiye’ye geldiğinde, bir arkadaşının tavsiyesi üzerine boşanma davası açmaya karar
verir.
Alt bilgi: İran ve Suudi Arabistan’da kadınların olağanüstü haller haricinde boşanma hakkı
olmayıp yalnız erkek arzu ederse boşanma söz konusu olabilmektedir.
Hakim bu olay karşısında nasıl karar vermelidir?
A) Evlenmenin Suudi Arabistan’da gerçekleştirilmiş olması sebebiyle, boşanmanın da ancak

orada gerçekleşebileceğine karar vererek reddetmeli.
B) Boşanma’nın eşlerin müşterek milli hukukuna tabi olması sebebiyle Suudi Arabistan
hukukuna göre karar vererek kadının boşanma hakkının olmadığından bahisle davayı
reddetmeli.
C) Boşanma’nın eşlerin müşterek mutad mesken hukukuna tabi olması sebebiyle İran
hukukuna göre karar vererek kadının boşanma hakkının olmadığından bahisle davayı
reddetmeli.
D) Davaya konu kanun hükmünün cinsiyetler arasında ayrımcılık yaptığını ve bu durumun
kamu düzenini ihlal etmesi sebebiyle Türk hukukunu uygulamalıdır.
Cevap: Boşanma eşlerin müşterek milli hukukuna tabidir. Eşler ayrı vatandaşlıklarda ise
müşterek mutad mesken hukuku, bu da yoksa Türk hukuku uygulanır. Ancak olayda geçen
kanun hükmü, cinsiyetler arasında ayrım yapmakta ve bu durum Türk kamu düzeni açısından
bir aykırılık teşkil etmektedir. Hakim bu durumdan hareketle olayda Türk hukukunu
uygulamalıdır. Cevap D şıkkıdır.
12. HAFTA SORULARI
5) I- Sözleşmenin uygulama alanı bulabilmesi için çocuğun veya kaçıran kişinin vatandaşlığı
önem taşır.
II- Çocuk hangi ülkede daha fazla gün kalmışsa o ülke çocuğun mutad meskeni sayılır.
III- Sözleşmenin uygulanabilmesi için çocuk ile iade talebinde bulunan ebeveyn arasında
velayet hakkına ilişkin bir adli veya idari makamın kararının bulunması gerekmez.
Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi ile ilgili yukarıda
verilen öncüllerden hangileri yanlıştır?
A) I ve II
B) Yalnız II
C) II ve III
D) I, II ve III
Cevap: Öncüllerden I. Ve II. Öncül yanlıştır. İlk öncülde sözleşmenin uygulama alanı
bulabilmesinde kişilerin vatandaşlığı önem arz etmemektedir. Bu hususta önem arz eden
çocuğun mutad meskeninin bir akit devlette bulunmuş olması ve çocuğun mutad meskeninin
bulunduğu bu akit devletten başka bir akit devlet ülkesine buna hakkı olmayan annesi veya
babası tarafından götürülmüş olması veya mutad meskenine dönmesini engelleyecek şekilde
alıkonulmuş olmasıdır. İkinci öncül açısından ise mutad meskenin yalnızca gün sayısı göz
önünde bulundurularak belirlenmesi söz konusu değildir. Mutad mesken kişinin sosyal ilişkileri
ve tüm yaşamının da göz önünde bulundurulması suretiyle belirlenir. Cevap A şıkkıdır.
6) I- 18 yaşından küçük bireyler çocuk sayılmaktadır.

II- Kişisel ilişki kurma hakkı, çocukla belli bir süre birlikte zaman geçirme ile sınırlı tutulmuştur.
III- Çocuğun iade edilmesini güvence altına almak amacıyla birtakım tedbirler öngörülmesi
mümkündür.
Çocuklarla Kişisel İlişki Kurulmasına Dair Avrupa Sözleşmesi hakkında yukarıda verilen
bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II
B) Yalnız I
C) I ve III
D) Hepsi
Cevap: I. Ve III. Öncüller doğrudur. Üçüncü öncül açısından iadenin güvence altına alınması
amacıyla tedbir alınmasına sözleşmenin 10. Maddesi dayanak oluşturmaktadır. İkinci öncül
açısından bakıldığında ise, ilişki kurma hakkı süre ile kısıtlı tutulmamış, telefonda görüşme, e-
mail yoluyla yazışabilme gibi her türlü yolla temas etme hakkı sözleşme anlamında kişisel ilişki
kurma hakkı kapsamındadır. Birinci öncül açısından ise sözleşmeye göre 18 yaşından küçük
bireyler çocuk sayılmaktadır. Dolayısıyla cevap C Şıkkıdır.
13. HAFTA SORULARI

7) Kural: Miras ölenin milli hukukuna tabidir. Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk
hukuku uygulanır.
Aşağıdakilerden hangisi MÖHUK kapsamında miras hukukuna uygulanacak olan genel kuralın
istisnalarından değildir?
A) Mirasın iktisabına ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabidir.

B) Mirasın açılması sebeplerine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
C) Türkiye’de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
D) Mirasın taksimine ilişkin hükümler ölenin milli hukukuna tabidir.
Cevap: D şıkkı istisnalardan biri değildir. A, B ve C şıkları MÖHUK m. 20’de bulunan 1. Bendin
istisnalarındandır. Ancak D şıkkı bu istisnalar arasında yer almamaktadır. Mirasın taksimine
ilişkin hükümler de terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabidir. Cevap D şıkkıdır.
8) Yabancılık unsuru taşıyan mülkiyeti saklı tutma sözleşmesine uygulanacak hukuk açısından
aşağıdaki verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Menkulün bulunduğu ülke hukuku

B) Ayni haklara varma yeri hukuku
C) Satıcının vatandaşı ülke hukuku
D) Alıcının vatandaşı olduğu ülke hukuku
Cevap: Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesinin tabi olacağı hukuk, MÖHUK m. 21(1)’deki genel
ayni hak kuralına göre tayin edilecek ve mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi kurulduğu esnada
sözleşmeye konu menkulün bulunduğu ülke hukuku yetkili olacaktır. Cevap A şıkkıdır.
İHSAN SENCER ÇOLAK/200004773
ELİF ZİŞAN YÜKSEL 200003857
MÖHUK VİZE SONRASI SORULAR

AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLERDEN KAÇ TANESİ MÖHUK MADDE 34
KAPSAMINDA DOĞRUDUR?
1-Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tâbidir.
2-Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde
olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır
3-Haksız fiile veya sigorta sözleşmesine uygulanan hukuk imkân veriyorsa, zarar
gören, talebini doğrudan doğruya sorumlunun sigortacısına karşı ileri sürebilir.
4-Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin başka bir ülke ile daha sıkı ilişkili olması
hâlinde bu ülke hukuku uygulanır
5-Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık

olarak seçebilirler
A- 1
B- 2
C- 3
D- 4
E- 5
CEVAP 5
AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLERDEN UYGULANACAK HUKUK KURALI

BAKIMINDAN HANGİSI YANLIŞTIR ?
A- Haksız rekabetten doğan talepler, haksız rekabet sebebiyle piyasası

doğrudan etkilenen ülke hukukuna tâbidir.
B- Rekabetin engellenmesinden doğan talepler, bu engellemeden

doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu ülkenin hukukuna tâbidir
C- Taşınmakta olan mallar üzerindeki aynî haklara ülke hukuku

uygulanır.
D- Fikrî mülkiyete ilişkin haklar, hangi ülkenin hukukuna göre koruma

talep ediliyorsa o hukuka tâbidir.
E- Haksız rekabet sonucunda zarar görenin münhasıran işletmesine
ilişkin menfaatleri ihlâl edilmişse, söz konusu işletmenin işyerinin
bulunduğu ülke hukuku uygulanır
CEVAP : c
Beyza Gizem TÜYSÜZ / 200004480
Milletlerarası Özel Hukuk 1 Öğrenci Soruları
10. HAFTA
SORU-1
Rusya vatandaşı olan ve orada yaşayan R, yaz tatili için Türkiye’ye gelmek istemektedir.
Bu isteği doğrultusunda, Türk kanunları uyarınca kurulmuş T turizm şirketi ile
anlaşmıştır. İşbu anlaşmaya göre, T şirketi Türkiye’nin turizm bakımından en önemli
şehirlerinden olan; Antalya, İzmir, Muğla ve Nevşehir’e toplam 2 hafta sürecek bir tur
düzenleyecek olup sunulan fiyatlandırmaya ulaşım ve konaklama ücretleri de dahildir.
A) Olayda bahsi geçen akit, niteliği itibariyle tüketici akdidir.

B) Tüketici akitlerinde seçilecek hukuk sınırlandırılmıştır.
C) Taraflar kararlaştırmadıkları takdirde uygulanacak olan Rusya hukukudur.
D) Taraflar kararlaştırmadıkları takdirde uygulanacak olan Türk
hukukudur.
AÇIKLAMA :
Olaydaki sözleşme hukuki niteliği itibariyle tüketici sözleşmesidir ve T şirketinin teklifi bir
paket turu içermektedir.
Tüketici akitlerinde seçilecek hukuk, tüketicinin satıcıya göre zayıf konumda olduğu
düşünülerek sınırlandırılmıştır.
MÖHUK m.26/4’e göre paket tur sözleşmelerine 26. madde hükümleri uygulanacaktır. Bu
sebeple tarafların uygulanacak hukuku seçmemiş olmaları halinde, tüketicinin mutad mesken
hukuku yani, Rusya Hukuku uygulanır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

SORU-2
Yıllar önce Türkiye’ye gelen ve Muğlanın küçük bir sahil kasabasına yerleşen İtalya vatandaşı
Marco, geçimini kendisine ait küçük bir bakkalı işleterek sağlamaktadır. Kendisiyle aynı
bölgede bakkal işleten Efe, Marco’dan ve genel olarak İtalyanlardan hoşlanmadığı için
neredeyse dükkanına gelen her müşteriye Marco’nun sattığı malların kötü olduğu, hijyen
kurallarına uymadığı, raflarının tozlu olduğu, oradan alışveriş yapan birkaç kişinin farketmeden
yemiş oldukları tarihi geçmiş ürünlerden dolayı zehirlendikleri gibi asılsız iddialarda
bulunmaktadır. Aradan biraz zaman geçince Marco dükkanına uğrayan müşterilerin azaldığını
ve ondan alışveriş yapan müşterilerin artık Efe’den alışveriş yaptığını farkedip olayın aslını
merak etmektedir. Araştırmaları sonucu durumu öğrenen Marco, bu konu ile ilgili yetkili
yerlere müracaat edeceğini söylemiştir.
A) Somut olayda haksız rekabetin varlığı söz konusudur.

B) Marco’nun haksız rekabetten doğan talepleri İtalya hukukuna tabidir.
C) Marco’nun haksız rekabetten doğan talepleri Türk hukukuna tabidir.
D) Marco, Efe’den uğradığı zararların giderilmesini isteyebilir.
AÇIKLAMA :
Somut olayda Efe, Marco’nun dükkanını ve ürünlerini kötülemekte, onun gelirinin önüne
geçmeye çalışmakta, dolayısıyla haksız bir rekabet oluşturmaktadır.
MÖHUK 37/2’ye göre, “haksız rekabet sonucunda zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin
menfaatleri ihlâl edilmişse, söz konusu işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.”
Olayda da bu bakımdan Marco’nun zararı doğmuştur. Dolayısıyla olaya uygulanacak hukuk
Türk hukukudur.
Son olarak, TBK 57’de “Gerçek olmayan haberlerin yayılması ya da dürüstlük kurallarına
aykırı diğer davranışlarda bulunulması yüzünden müşterileri azalan veya onları kaybetme
tehlikesiyle karşılaşan kişi, bu davranışlara son verilmesini ve kusurun varlığı hâlinde zararının
giderilmesini isteyebilir.” denmektedir. İlgili hükme dayanarak Marco, Efe’den uğradığı
zararların giderilmesini talep edebilir.
Doğru cevap B şıkkıdır.
11. HAFTA
SORU-1
Annesi Fransız babası Türk vatandaşı olan Ahmet, çift vatandaşlığa sahiptir. Ahmet, babasını
birkaç sene önce kaybetmiştir. Eşinin vefatından sonra Ahmet’in annesi memleketi olan
Fransa’ya dönmüştür. Ahmet ise İstanbul’da tek başına kalmıştır. Türkiye’de yaşadıkları
dönemde Ahmet’in annesi İstanbul’dan iki ev ve bir araba satın almıştır. Bir sabah çalan
telefonla uyanan Ahmet, annesinin ölüm haberini almıştır. Ölmeden önce hazırladığı
vasiyetnamede, almış olduğu evlerden birinin satılıp parasının Fransa’daki kız kardeşine
gönderilmesini istediğini belirtmiştir.
Olaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez ?
A) Bu durumda miras, Fransız hukukuna tabidir.

B) Ahmet’in annesinin yazmış olduğu vasiyetnamenin hukuki geçerliliği Fransız
hukukuna
göre belirlenir.
C) Ahmet’in annesinin satın almış olduğu evler ve araba hakkında Türk hukuku
uygulanır.
D) Ahmet evlatlık olsaydı yine de mirasçı sıfatını haiz olurdu.
AÇIKLAMA :
MÖHUK 20/1 uyarınca miras, Ahmet’in annesinin milli hukukuna yani, Fransız hukukuna
tabidir. Ölüme bağlı tasarruf işlemleri, vasiyetname ve miras sözleşmesi olmak üzere iki
tanedir. MÖHUK m. 20/4 ve m. 7 uyarınca, ölenin milli hukukuna uygun şekilde yapılan ölüme
bağlı tasarruflar hukuken geçerlidir. Dolayısıyla Ahmet’in annesinin Fransız hukukuna uygun
şekilde yapmış olduğu vasiyetname hukuken geçerli olacaktır.
Her ne kadar miras ölenin milli hukukuna tabi olsa da taşınmazlar hususunda bir istisna söz
konusudur. MÖHUK m. 20/1’e göre, Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku
uygulanır. Bu sebeple Ahmet’in annesinin malik olduğu İstanbul’daki iki evi hakkında Türk
hukuku uygulanır. Bunun yanında, Ahmet’in annesinin yazmış olduğu vasiyetname Fransız
hukuku bakımından geçerli sayılsa da vasiyetnamenin konusu bir taşınmazı oluşturduğundan
söz konusu vasiyetnamenin uygulanabilirliği Türk hukuku bakımından da incelenebilir. Araba
ise taşınır eşya niteliğinde oldundan hakkında Fransız hukuku uygulanır.
Evlatlığın miraçı olup olmayacağı hem Türk hukuku hem Fransız hukuku bakımından incelenip
uygun bir şekilde çözüme kavuşturulmalıdır. Her iki hukuk da evlatlığın mirasçılık hakkını
kabul etmektedir.
Doğru cevap C şıkkı.
SORU-2
1. Türkiye’ye turist olarak gelen K, kapalı çarşıdan çok beğenerek almış olduğu değerli
tablo ile birlikte ülkesi olan Güney Kore’ye geri dönüyor.
2. A ile B iki Türk vatandaşı olup aralarında bir satım sözleşmesi yapıyorlar. Satış işlemi
gerçekleşirken A, “bu eşyayı sana şimdi veriyorum ama mülkiyeti 10 gün sonra intikal
edecek” diyerek malı B’ye devrediyor. B de malı teslim alıp ertesi gün yaşadığı yer
olan Almanya’ya gidiyor.
3. Türk vatandaşı olan iki arkadaş aralarında Türkiye’den Romanya’ya eşya taşınmasına
ilişkin bir anlaşma yapıyorlar.
Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
A) Olay 1 bakımından, K’ nin satın almış olduğu tablonun çalıntı çıkması durumunda,
K tabloyu Türkiye’den almış olduğu için menkul mallara ilişkin olağan zamanaşımı
süresi olan 5 yıllık süre ile mülkiyeti kazanabilir.
B) Olay 2 bakımından, mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi söz konusudur. Mülkiyet B’
ye Almanyadayken intikal ettiğinden olaya Alman hukuku uygulanacaktır.
C) Olay 3 bakımından, eşyanın taşınmasına ilişkin sözleşme iki Türk arasında
yapıldığından Türk hukuku cari olacaktır.
D) Olay 3 bakımından, eşyanın taşınmasına ilişkin yapılan sözleşme Romanya
hukukuna tabi olacaktır.
AÇIKLAMA :
Olay 1’de K’ nin aldığı tablonun çalıntı çıkması durumunda (emin sıfatıyla zilyet iken), K
henüz mülkiyeti kazanamamış olur. Türkiye’de menkul malların olağan zamanaşımı yoluyla
kazanımı için 5 yıl aralıksız davasız emin sıfatıyla zilyetlik şartı aranır. K, Türkiye’de 5 yılı
doldurmadan Kore’ye dönmüştür dolayısıyla yer değişikliği nedeniyle henüz ayni hakkın sahibi
değildir. MÖHUK 21/3 uyarınca, K’ nin satın almış olduğu tablo hakkında, Güney Kore hukuku
uygulanır.
Olay 2’de taraflar arasında mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi vardır. Bu konuda özel olarak
kanunlar ihtilafı kuralı olmasa da bu tür sözleşmeler hakkında da MÖHUK 21/1 hükmü
uygulanmaktadır. İlgili hüküm uyarınca, sözleşmenin kurulduğu sırada malın bulunduğu yer
Türkiye olduğundan Türk hukuku uygulanır. Olay 3’ de eşya taşınmasına ilişkin bir sözleşme
mevcuttur. MÖHUK 21/2’e göre “taşınmakta olan mallar üzerindeki ayni haklara varma yeri
hukuku uygulanır. Buna göre, Romanya hukuku uygulanır.
13. HAFTA
SORU-1
Türk vatandaşı olan Leyla ile İngiliz vatandaşı Daniel, Türkiye’de tanışıp nişanlanmışlardır.
Nişan Türk gelenek ve göreneklerine göre yapılmış, iki taraf da birbirlerine değerli hediyeler
almıştır. Aradan biraz zaman geçtikten sonra Daniel ve Leyla İngiltere’de İngiliz gelenek ve
göreneklerine göre evlenmişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
A) Leyla ve Daniel’in nişanları bozulmuş olsaydı, bu hususta Türk hukuku

uygulanırdı.
B) Leyla ve Daniel’in nişanlar ıbozulmuş olsaydı, birbirlerine almış oldukları değerli
hediyeleri geri iade etmeleri gerekirdi.
C) Leyla ve Daniel’in evlilikleri Türkiye’de geçerli değildir.
D) Leyla ve Daniel’in boşanmak istemeleri halinde, bu duruma İngiliz hukuku
uygulanacaktır.
AÇIKLAMA :
MÖHUK 12/2’e göre nişanlanmanın hüküm ve sonuçları öncelikle tarafların müşterek milli
hukuklarına, müşterek bir milli hukukun bulunmaması durumunda da Türk hukukuna tabidir.
Dolayısıyla, Daniel ve Leyla’nın nişanı bozulmuş olsaydı, tarafların müşterek milli hukukları
olmadığından Türk hukuku uygulandırdı.
Leyla ve Daniel’in nişanları bozulsaydı haklarında Türk hukuku uygulanacağından, taraflar

birbirlerine almış oldukları değerli hediyeleri iade etmeleri gerekirdi.
MÖHUK 13/2’e göre, “evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır.” Evlilik bu şartlara
uygun olarak gerçekleştirildiğinde Türk hukuku bakımından da geçerli olacaktır.
MÖHUK 14 uyarınca, boşanma sebep ve hükümlerine eşlerin müşterek milli hukukları,

müşterek bir milli hukukları yoksa, müşterek mutad mesken hukukları uygulanır. Burada dava
anındaki müşterek mutad meskeni esas almamız gerekiyor. Dolayısıyla İngiliz hukuku
uygulanacaktır. Doğru cevap C şıkkıdır.
SORU-2
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
A) Aynı cinsten olan kişilerin evlilikleri kendi ülkeleri cevaz verse dahi Türk
mahkemeleri nezdinde geçerli değildir.
B) Litvanya’da bir Türk konsolosluğunda evlenen Litvanyalı çift hakkında
Litvanya hukuku uygulanır.
C) Evlilik mallarının tasfiyesi sırasında taşınmazlar hakkında taşınmazın bulunduğu
D) Türk hukukuna göre nişanlanmak evlenmeye zorlanma hakkı vermemekte ve nişanı
bozmak haksız fiil sayılmamaktadır.
AÇIKLAMA :
Aynı cinsten olan kişilerin evlenmeleri Türk kamu düzeni ve geleneklerine aykırılık teşkil
etmektedir. Bu sebepten aynı cinsten olan kişilerin evlilikleri Türk mahkemelerince kabul
edilemez. Evlenme şekli aslen evlenme yeri olan Litvanya hukuku olsa da konsolosluk
evlenmelerinde konsolosluğun bağlı olduğu ülke hukuku yani, Türk hukuku uygulanır.
Evlendirmenin geçerli olabilmesi için Litvanya devletinin Türk konsolosluğunun bu yetkisini
tanıması gerekir.
MÖHUK 15/2’ye göre, evlilik mallarının tasfiyesi sırasında taşınmaz mallar hakkında
bulunduğu ülke hukuku uygulanır. Bu durum yalnızca evlilik mallarının tasfiyesiyle
sınırlandırılmıştır.
Türk hukuku bakımından nişanlanmak kişiyi evlenmeye zorlanma hakkı vermez ve haksız fiil
teşkil etmez. Yalnızca karşı tarafın onurunu zedeleyen veya alışılmışın dışında verilen
hediyelerin geri alınamaması durumunda kişiye karşı manevi-maddi tazminat davası açılabilir.
14. HAFTA
SORU-1
İspanya vatandaşı olan Adrian ile Türk vatandaşı Elif’in evlilik dışı bir çocukları olmuştur.
Çocukları doğduktan 10 ay sonra Elif ile Adrian İspanya’da evlenmişlerdir. 1 sene geçtikten
sonra evlilikleri yolunda gitmeyen çift, şiddetli geçimsizlik sonucu boşanmışlardır. Çocuğun
velayeti İspanya mahkemeleri tarafından Adrian’a verilmiştir. Bu duruma çok sinirlenen Elif,
bir yolunu bulup çocuğunu Türkiye’ye kaçırmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez ?
A) Çocuğun doğmasıyla birlikte annesi ile soybağı kurulmuştur.
B) Çocuğun soybağı İspanyol hukukuna göre kurulur.
C) Adrian ile Elif’in evlenmesiyle nesep düzelmiştir.
D) Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi

kapsamında Adrian, çocuğunun İspanya’ya iadesini talep edebilir.
AÇIKLAMA :
MÖHUK 16 uyarınca, öncelikle çocuğun soybağı doğum anındaki milli hukuku olan Türk
hukukuna tabidir. Bu durum anne ile babanın evli olmamasından kaynaklanır. Çocuğun henüz
babası ile soybağı ilişkisi yoktur. Türk hukukuna göre, çocuğun doğmasıyla çocuk ile anne
arasında soybağı kurulur.
Olaya Türk hukuku uygulanacağından Adrian ile Elif’in evlenmesiyle beraber çocuğun soybağı
düzelir.
Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesinin

uygulanabilmesi için aranan şartların tümü olayda sağlanmıştır. Adrian’ın velayet hakkı ihlal
edilmiş olup ilgili sözleşme kapsamında çocuğunun mutad meskeninin olduğu İspanya’ya
iadesini talep edebilecektir.
SORU-2
Ada, Türkiye’de bir yetimhanede yaşamakta olan 7 yaşında bir kız çocuğudur. Defalarca
denenmesine rağmen Ada’nın yanlarına yerleşebileceği uygun bir aile bulunamamıştır. Birkaç
zamandır Ada’yı evlat edinmek için yetimhane ile irtibatta bulunan İngiliz vatandaşı Alexa, 5
yıldır evli olduğu eşi Joan ile birlikte evlat edinmek için gerekli işlemleri başlatmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
A) Türk vatandaşlarının evlat edinilmesi hususunda evlat edinme ehliyet ve şartları

yalnızca Türk hukukuna tabidir.
B) Alexa ve Joan’ın yaşlarının 25 ve 27 olması halinde, evlat edinmenin şartlarına
aykırılıktan evlat edinme geçersiz olur.
C) Alexa ve Joan Ada’yı birlikte evlat edindikleri için, evlat edinmenin
hükümleri İngiliz hukuka tabidir.
D) Evlat edinenler İngiliz vatandaşı olduğu için evlatlık ilişkisinin kurulması için
noter onaylı bir senedin varlığı yeterlidi olup mahkeme kararı aranmaz.
AÇIKLAMA :
MÖHUK 18/1’e göre, “Evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlat edinme
anındaki milli hukukuna tabidir.” Bu sebeple, yalnızca Türk hukukunun uygulanacağı
söylenemez. İngiliz hukuku, evlat edinebilme yaşı olarak 21’i öngörmüştür. Türk hukukunda
ise evlat edinebilmek için 30 yaşında olmak veya en az 5 yıllık evli olmak şartı öngörülmüştür.
Dolayısıyla, olayda her iki hukuk bakımından da bir sorun meydana gelmemiş olup şekli açıdan
geçerli bir evlat edinmenin varlığından söz edilebilir.
MÖHUK 18/3’e göre, “Evlat edinmenin hükümleri eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde
evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir.” Olayımızda evlenmenin genel
hükümleri tarafların müşterek milli hukuku olan İngiliz hukukuna tabidir.
Türkiye’de evlat edinme işlemleri mahkeme dışında bir makam nezdinde yapılamaz.
Doğru cevap C şıkkıdır.
BEYZA GİZEM TÜYSÜZ / 200004480

10.HAFTA MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK TEST SORULARI
(A) Dergisi, mizah amacıyla ünlü kimseler hakkında sayı çıkaran, merkezi Türkiye’de bulunan (B)
Anonim Şirketinin dergisidir. Bu dergi Türkiye’de basılmakla birlikte Almanya, Fransa, İngiltere gibi
çeşitli Avrupa ülkelerinde dağıtım yapmaktadır. (A) Dergisi 2017/ 35. sayısında, teknoloji devi (C)
şirketinin sahibi Alman (D) hakkında kanıtlanmamış, gerçek olmayan ve sadece (D)’nin kişilik haklarına
zarar verme amaçlı bu sayısını çıkarmıştır. Dergide yazılanlar üzerine (C) şirketinin Almanya ve
Fransa’daki satışları oldukça düşmüştür. Bunun üzerinde (D), Türk Mahkemelerinde (B) Anonim
Şirketine dava açmıştır.
1).SORU: Bu olaya göre davanın, hangi hukuk kurallarının uygulanması konusunda aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Hakkında yazılan yazılar dolayısıyla zarar gören (D) kendisinin mutad meskeni hukuku olan
Alman Hukukunu seçebilir. Zira zarar veren (B) Anonim Şirketi zararın bu ülkede yani Almanya’da
meydana gelebileceğini bilecek durumdadır.
B) Zarar gören (D), zarar verenin işyeri (B) Anonim Şirketinin işyeri hukuku olan Türk Hukukunun
uygulanmasını seçebilir.
C) (D), kendisinin İngiltere’de zarara uğramadığını düşünerek İngiliz Hukukunun uygulanmasını
isteyebilir.
D) (D) zararın meydana geldiği ülke hukuku olan Fransız Hukukunu seçebilir. Zira zarar veren (B)
Anonim Şirketi zararın bu ülkede yani Fransa’da meydana gelebileceğini bilecek durumdadır.
CEVAP: Cevap “C” şıkkıdır. Somut olaya göre ortada kişilik hakkının basın yoluyla ihlali mevcuttur. Bu
sebeple MÖHUK madde 35/1 hükmü uygulama alanı bulur. Buna göre zarar gören davacı (D)’nin
uygulanacak hukuku seçme hakkı mevcuttur. Fakat “C” şıkkında bilgiye göre hiçbir zararının
bulunmadığını bildiği halde bu ülke hukukunun uygulanmasını istemesi doğru değildir.
2).SORU: Aşağıda haksız fiilin uygulanması ile ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) ABD teknoloji şirketi (A) ile Türk teknoloji şirketi (V) arasında çıkan haksız fiilden kaynaklanan
bir davaya uygulanacak hukuk bakımından MÖHUK’da özel kural bulunmadığı için genel kural olan
haksız fiilin işlendiği ülke hukuku uygulanabilir.
B) Alman otomobil firması (W) ile Türk otomobil firması (T)’nin aralarında uyuşmazlık çıkmıştır.
(T) firmasına göre, (W) firmasının yaptığı fiil hem haksız fiil hükümlerine hem de vekaletsiz iş görme
hükümlerine dayanmaktadır. (T) firması tarafından açılan davaya vekaletsiz iş görme hükümleri
uygulanmalıdır.
C) Uluslararası düzeyde hırdavat alanında faaliyet gösteren Türk firması (B) işçilik ücreti ve diğer
giderler daha düşük olduğu için Hindistan’da üretim yapmaktadır. Bu firmadan testere alan (A),
testerenin kulpu çok kötü imal edildiği için elini kesmiştir. Duruma sinirlenen (A), (B) firmasına dava
açarak bu ürünlerin ancak Çin’de yapılacağını düşündüğü için Çin hukuk kurallarının uygulanmasını
istemiştir. (B) firması bu ürünlerin Çin’de üretilmediğini ve buraya kendi rızası dışında sokulduğunu
ispat ettiği taktirde davaya Çin hukuk kurallarının uygulanmasını engelleyebilir.
D) Bir TV kanalında açıklamalarda bulunan Alman (X) Giyim firmasının yetkilisi (A) kendi ürettiği
ürünlerin dünyanın en iyisi olduğunun iddia ederek Türk (Y) Giyim firmasının ürettiği ürünlerin insan
sağlığına zararlı olduğunu iddia etmiştir. Buna mukabil açılan davada Türk hukuk kurallarının
uygulanması doğrudur.
CEVAP: “B” şıkkıdır. Somut olayda taleplerin yarışması söz konusu olup, bir fiil birden fazla hukuk
normunu ihlal etmektedir. Bu gibi hallerde davacının dilediği hükme dayanabilmesi ve davacının yaptığı
hukuki nitelenmenin esas alınması gerekmektedir. Somut olayda direkt olarak vekaletsiz iş görme
hükümlerinin uygulanması doğru değildir. Burada davacı taraf olan (T) firmasının isteği doğrultusunda
hareket edilmelidir.
1)SORU: Miras hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarıyla ilgili olarak şıklarda verilen bilgilerden
A) Yabancılık unsuru içeren miras ilişkilerinde, mirasa uygulanacak hukukun tayininde mirasçıların
hangi ülkenin vatandaşı olduğu veya vatansız olmaları herhangi bir fark oluşturmaz.
B) Türk hukukunda, yabancılık unsuru içeren miras ilişkilerinde, mirasbırakana, hangi ülke
hukukunun uygulanacağı konusunda kendi iradesiyle tayin etme hakkı sınırlı bir şekilde verilmiş iken
buna karşılık AB hukukunda ilgili tüzük hükümleri gereği bu hak (irade serbestisi) tanınmamıştır.
C) Bir miras ilişkisinde ölenin yabancı devlet vatandaşı olması ve Türkiye’de taşınmaz tereke
bırakması halinde Türkiye’de bulunan taşınmaz tereke dışındaki tüm tereke hakkında ölenin milli
hukuku, Türkiye’de bulunan taşınmaz tereke hakkında ise Türk hukuku uygulanır.
D) Mirasbırakanın mirasçıları arasında yabancı kişilerin bulunması halinde Türk Yabancılar Hukuku
mevzuatına bakılmadan yabancı mirasçılara taşınmaz iktisap edilemez.
CEVAP: “B” şıkkıdır. Türk hukukunda yabancılık unsuru ihtiva eden miras ilişkilerinin tabi olacağı
hukukun tayininde irade serbestisi esasına yer verilmemiştir. Ancak AB hukukunda yürürlükte bulunan
Avrupa Mirasçılık Belgesinin Oluşturulmasına ve Miras Meselelerinde Mahkemelerin Yetkisi,
Uygulanacak Hukuk, Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Resmi Belgelerin Kabulü ve İcrası Hakkındaki
4.7.2012 tarihli ve 650/2012 sayılı Tüzük hükümlerinde, mirasa uygulanacak hukukun tayini konusunda
mirasbırakana sınırlı bir hukuk seçimi imkanı tanınmıştır.
I. Bir menkul eşya üzerinde ayni hak işlemi yapıldığı esnada bu menkul eşya hangi ülkede
bulunuyorsa, o ülke hukuku yetkili olacaktır.
II. Bir menkul eşya üzerinde, mülkiyetin zamanaşımıyla iktisap süresi X ülkesinde 2 yıl iken bu süre
Y ülkesinde 5 yıldır. X ülkesinde bir süre geçtikten sonra eşya Y ülkesine gönderilecek ve ilgili süre X
ülkesine göre hesaplanarak mülkiyet hakkı elde edilebilir.
III. Ortaklığa ilişkin haklar ve borçlar içeren, “ortaklık paylarının” bağlandığı senetlerin kıymetli
evrak niteliğinde olup olmadığı, bu payı oluşturan hak ve borçların tabi olduğu hukuk olan “ortaklık
statüsüne (lex societatis)” göre belirlenir.
IV. Yabancılık unsuru içeren karayolu taşıma araçları üzerindeki ayni haklar işlem anında malların
bulunduğu ülke hukukuna tabi olur.
V. Yabancı bir ülkede geçerli olarak kurulmuş olan bir mülkiyeti saklı tutma sözleşmesinin
geçerliliği, sözleşmeye konu malın Türkiye’ye getirilmesi halinde Türk hukuku uygulanacaktır.
2)SORU: Yukarıda eşya hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarıyla ilgili olarak verilen bilgilerden
hangileri doğrudur?
A) I ve II
B) III, IV ve V
C) II, III ve IV
D) I, III ve IV
CEVAP: “D” şıkkıdır.

(II) numaralı bilgideki hata: X ülkesinde Y ülkesine gönderilen eşyanın zamanaşımıyla mülkiyet hakkının
kazanılabilmesi için eşyanın son bulunduğu ülke hukuku uygulanacak ve bu süre dikkate alınacaktır. Bu
durumda bu eşya Y ülkesindeki kurala göre hesaplanarak mülkiyet hakkı elde edilecektir.
(V) numaralı bilgideki hata: sözleşmeye konu malın Türkiye’ye getirilmesi halinde Türk hukuku değil
sözleşme kurulduğu esnada sözleşmeye konu menkulün bulunduğu ülke hukuku yetkili olacaktır.
Dolayısıyla, yabancılık unsuru taşıyan mülkiyeti saklı tutuma sözleşmesinin tabi olacağı hukuk, MÖHUK
m.21(1)’deki genel ayni hak kuralına göre tayin edilecektir.
I. Doktrine göre evlenme yaşı, evlenmeye izin ve temyiz kudreti iki taraflı evlenme engeli olarak
tarif edilmektedir.
II. Yabancılık unsuru içeren evlenmenin hüküm ve sonuçları; eşlerin müşterek milli hukukuna,
eşlerin ayrı vatandaşlıkta olması halinde eşlerin müşterek mutad mesken hukukuna, bunun da
bulunmaması halinde ise Türk hukukuna tabi kılınmıştır.
III. Evlenme ehliyet ve şartlarına aykırılığın müeyyidesini, ihlal edilen ülke hukuku tayin edecektir.
IV. Evlilik mallarına uygulanacak hukukun tayininde, malların bulunduğu yer kural olarak önem arz
etmez.
V. Türk hukukunda evlilik farklı cinsler arasında kurulan bir hukuki ilişkidir fakat bu kurala bir
istisna getirilerek yabancı kişilerin milli hukuklarının izni halinde aynı cinsten kişiler Türkiye’de
evlenebilecektir.
VI. Konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak, konsolosluğun bulunduğu ülke
hukuku uygulanır.
1)SORU: Yabancılık unsuru içeren evlenmelere ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?
A) I, II ve IV
B) II, III ve VI
C) IV, V ve VI
D) I, V ve VI
CEVAP: “D” şıkkıdır.

(I) numaralı bilgi: İki taraflı evlenme engelleri arasında sadece yakın hısımlık, mevcut evlilik, akıl
hastalığı, bulaşıcı hastalık ve eşlerin aynı cinsten olmasıdır. Yukarıda sayılan bilgiler yanlıştır. Bu tür iki
taraflı evlenme engelleri tarafların sadece birinin milli hukukunda yer alsa dahi, her iki tarafta da
aranacağı ve bir tarafın milli hukukunda yer alan bu tür bir evlenme engeline diğer tarafça riayet
edilmemesi halinde evliliğin geçersiz olacağı ifade edilmektedir.
(V) numaralı bilgi: Farklı cinsler arasında yapılan evlilik Türk kamu düzeni ile ahlak anlayışına ilişkin
temel bir prensiptir. Milli hukukları izin verse dahi aynı cinsten kişilerin Türkiye’de evlenmesine
müsaade edilmeyecektir. Aynı cinsten kişilerin evlenmesine müsaade eden yabancı hukuk Türk kamu
düzeninin müdahalesi nedeniyle uygulanmayacak, bunun yerine eşlerin aynı cinsten olmalarını şart
koşan Türk Hukuku uygulanacak ve nihayetinde Türk Hukukunun aradığı bu koşula uyulmadığı için de
evlilik gerçekleşmeyecektir.
(VI) numaralı bilgi: Evlenmenin şeklinin, evlenme yeri hukukuna tabi olması kuralının tek istisnası
“konsolosluk evlenmeleridir”. Zira konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak,
konsolosluğun bulunduğu (yani evlenmenin yapıldığı) ülke hukuku değil, konsolosluğun bağlı
bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
İngiliz vatandaşı olan A ile B turistik gezme amacıyla Türkiye’ye gelmişlerdir. Türkiye’de bir karar alarak
burada nişan yapmışlardır. İleride aralarında bir uyuşmazlık çıkması durumunda A Fransız Hukukunun,
B’de Alman Hukukunun uygulanacağını isteyip kararlaştırmışlardır. Daha sonra temelli olarak
Türkiye’de yaşamaya başlamışlardır. Aralarında anlaşmazlıklar çıkmaya başlamış ve B artık
dayanamayarak nişanı bozmuştur. A’da bunun üzerine B aleyhine İstanbul Aile Mahkemesinde dava
açarak nişanın bozulmasından kaynaklı maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur.
2)SORU: İstanbul Aile Mahkemesi Hâkimi olan C, A’nın maddi ve manevi tazminat taleplerini Türk
Hukukuna göre vasıflandırma yaparak yorumlaması durumunda aşağıdaki ülke hukuklarından hangisi
uygulanacaktır?
A) A’nın isteği doğrultusunda Fransız Hukuku uygulanacaktır.

B) A ile B uyuşmazlığı Türkiye’de yaşandığı için Türk Hukuku uygulanacaktır.
C) A ve B İngiliz vatandaşı olduğu için İngiliz Hukuku uygulanır.
D) B’nin isteği doğrultusunda Alman Hukuku uygulanacaktır.
CEVAP: “C” şıkkıdır. Türk hukukunda nişanlanma bir aile hukuku ilişkisidir. Bu ihtilaf aile hukukuna
ilişkin olduğu için nişanlanmanın bozulması olarak vasıflandırılarak nişanlanmanın hüküm ve
sonuçlarına uygulanacak hukuka tabi kılınacaktır. Nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına uygulanacak
hukuk MÖHUK m.12/f.2 uyarınca tarafların müşterek milli hukuku yoksa Türk hukukudur. Olayda A ve
B'nin müşterek milli hukuku olan İngiliz hukuku uygulanacaktır.
I. Çocuğun doğum yeri hukukuna

II. Ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki milli hukuklarına
III. Çocuğun doğum anındaki milli hukukuna
IV. Ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna
V. Çocuğun mutad meskeni hukukuna
1)SORU: Yabancılık unsuru içeren soybağının kuruluşuyla ilgili olarak yukarda verilen kanunlar ihtilafı
kurallarının doğru sıralanışı nasıl olmalıdır?
A) I-V-III-IV-II
B) III-V-I-II-IV
C) III-V-II-IV-I
D) I-III-IV-II-V
CEVAP: “C” şıkkıdır.

Soybağının kuruluşuyla ilgili olarak MÖHUK 16(1)’e göre “Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum
anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir. Soybağı bu
hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî hukuklarına,
bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad
mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur”.
I. Evlat edinme ehliyeti ve şartları; evlat edinenin, evlat edinme anındaki milli hukukuna tabidir.
(…)
II. Evlatlık ile evlat edinen arasında belirli bir yaş farkının bulunması durumunda taraflardan
hangisinin hukuku daha yüksek bir yaş farkını öngörüyorsa, o hukuk tatbik edilir. (…)
III. Bir hukuk düzeni evli bir kişinin evlat edinilmesine izin verdiği takdirde, bunun için diğer eşin
rızası aranmaz. (…)
IV. Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli hukukuna, eşlerin birlikte evlat edinmesi
halinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir. (…)
V. Evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda MÖHUK’un 7.maddesindeki genel şekil
kuralları uygulanır. (…)
2)SORU: Yukarıda verilen bilgilerden doğru olanların sonuna “D”, yanlış olanların sonuna “Y” yazıldığı
taktirde şıklardan hangisi doğru olacaktır?
A) D-Y-Y-D-D
B) Y-D-Y-D-D
C) Y-Y-D-Y-D
D) D-D-Y-D-Y
CEVAP: “B” şıkkıdır.

(I) numaralı bilgi: MÖHUK 18(1)’e göre “Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât
edinme anındaki millî hukukuna tâbidir”.
(III) numaralı bilgi: Yabancılık unsuru taşıyan evlat edinmelerde, eşlerin rızası konusundaki
düzenlemelerin ülkeden ülkeye değişiklik göstermesi mümkündür. MÖHUK 18(2)’e göre “Evlât
edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır”.
FATİH BULUŞ-200003976
İLKNUR BEKEN
200004669
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK
10. Hafta İçin Sorular
Soru-1
1. Takas sözleşmesi bakımından karakteristik bir edimin varlığı söz konusu olamaz.
2. Bir taşınmaza ilişkin akdin varlığı durumunda, akde uygulanacak hukuk taraflarca
kararlaştırılmamışsa MÖHUK madde 24 uyarınca satıcının işyeri hukukudur.
3. Tüketici akitlerine uygulanacak hukukun belirlenmesi bakımından getirilen sınırlandırmanın
amacı, tüketicilerin satıcılara karşı hukuken muhafaza edilmek istenmesidir.
4. Tarafların hukuk seçimi yapmamış olduğu iş akitlerine, işverenin sahip olduğu işyerlerinden
herhangi birinin bulunduğu yer hukuku uygulanır. Bunu taraflar aralarında kararlaştırır.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri yanlıştır?
A) Yalnız 1
B) 1 ve 4
C) 2 ve 3
D) 2 ve4
E) 1-2 ve 4
GEREKÇE:
Karakteristik edim, bir akde adını ve ağırlığını veren, akdi karakterize eden, diğerine göre daha riskli
konumda bulunan edimdir ancak takas sözleşmesine konu olan edimler aynı cinsten olmaları sebebiyle
takas sözleşmesinde karakteristik edimin varlığından söz edilemez.
Taşınmazlara ilişkin akitler MÖHUK’da özel akit tipleri arasında bulunmaktadır. Bu akitlere
uygulanacak hukuk MÖHUK madde 24’e göre değil, madde 25’e göre belirlenir. İlgili madde uyarınca,
“taşınmazlara veya onların kullanımına ilişkin sözleşmeler taşınmazın bulunduğu ülke hukukuna
tabidir.”
Tüketici akitlerinde, tüketicinin satıcıdan zayıf konumda olduğu düşünülerek seçilecek hukuk
sınırlandırılmıştır. Buna göre, taraflar hukuk seçiminde bulunmadıysa, tüketicinin mutad mesken
hukuku uygulanır.
Tarafların hukuk seçimi yapmamış olduğu iş akitlerine, işverenin herhangi bir işyeri değil, işçinin fiilen
çalıştığı işyeri hukuku uygulanır.
Dolayısıyla doğru cevap D’dir.
Soru-2
1. Ankara’dan kalkmakta olan Doğu Ekspresi trenine İngiliz vatandaşı İ, eşyalarını yerleştirmeye
çalışırken valizini Türk vatandaşı G’nin kafasına düşüyor. Bilerek düşürdüğünü düşünen ve çok
sinirlenen G, İ’nin kafasına şiddetle birkaç kez vuruyor.
2. TC vatandaşı olan iki arkadaş, A ve B Gürcistan’da bir restoranda yemek yiyorlar. Daha sonra
aralarında çıkan sözlü bir tartışma sonucu, A, B’ye çok sinirleniyor ve restoran çıkışında eline
aldığı bir taş ile B’nin arabasının ön camını patlatıyor.
3. Türkiye’de çekilen ve Almanya’da da yayınlanan bir TV programında yapılan haberde, Alman
vatandaşı olan doktor D’nin, hastalarına cinsel tacizde bulunduğu iddia edilmiş ve doktorun tam
ismi ile birlikte fotoğrafları da haber olarak kullanılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Olay 1, haksız fiilin genel hükmü kapsamındadır ve olaya İngiliz hukuku uygulanır.
B) Olay 2’de haksız fiil Gürcistan’da meydana gelmiş olsa da olaya Türk hukuku uygulanır.
C) Olay 3 bakımından, fiilin basın yoluyla işlenmiş olması önem arz etmemektedir.
D) Olay 3’de kişilik haklarının ihlali yolu ile hakaret fiili söz konusudur.
GEREKÇE
Olay 1 bakımından, haksız fiilin genel hükmü olan MÖHUK m. 35’e bakmamız gerekir. Buna göre,
“Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabidir.” Dolayısıyla, taraflar haksız
fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku seçmezler ise, olaya Türk hukuku uygulanır.
Olay 2 bakımından, her ne kadar haksız fiil Gürcistan’da işlenmiş olsa da, MÖHUK m. 34/3’e göre
“Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin başka bir ülke ile daha sıkı ilişkili olması halinde bu ülke hukuku
uygulanır.” Olaydaki iki arkadaşın da TC vatandaşı olması sebebiyle Türkiye’nin söz konusu olayla
daha sıkı bir ilişkisinin bulunduğu söylenebilir. Bu sebeple Türk hukuku uygulanacaktır.
Olay 3’de kişilik haklarının ihlali yolu ile gerçekleşmiş bir haksız fiil söz konusudur. MÖHUK 35’e
göre, ilgili ihlalin muhakkak basın, radyo, televizyon gibi medya yolları ile gerçekleşmesi gerekiyor.
Soru-1
70 yaşındaki B Türk vatandaşıdır. B’nin İtalya, Fransa ve Türkiye’de gayrimenkulleri bulunmaktadır.
B’nin ölmesi halinde söz konusu gayrimenkuller çocuklarına ve Alman vatandaşı olan eşine nasıl pay
edilecektir?
A) Gayrimenkuller hangi ülkede ise, o ülke miras hukuku hükümleri uyarınca pay edilir.
B) Eşi Alman vatandaşı olduğu için eşine kalan kısım Alman miras hukuku uyarınca ve çocuklarına
Türk miras hukuku uyarınca pay edilir.
C) B Türk vatandaşı olduğu için terekesi Türk miras hukuku uyarınca pay edilir.
D) Eşine de çocuklarına da, miras Alman hukuku uyarınca pay edilir.
E) Mirasçılara gayrimenkullerin bulunduğu ülkelerin hukuklarından birini veya Alman ya da Türk
miras hukukundan birini seçme hakkı tanınır ve seçilen ülke hukuku uyarınca pay edilir.
GEREKÇE
MÖHUK madde 20/1 uyarınca eğer ki taşınmaz tereke Türkiye’de bulunuyorsa, bu taşınmaz tereke
hakkında Türk hukuku hükümleri uygulanır ancak taşınmaz tereke başka bir ülkede bulunuyorsa,
taşınmaz terekenin bulunduğu ülke hukuku değil ölenin milli hukuku uygulanır. Görüldüğü üzere
düzenlemeye göre uygulanacak hukuk mirasçılara göre belirlenmemektedir. Olayda Türkiye’de bulunan
gayrimenkuller için her halde Türk hukuku hükümleri uygulanacaktır. B TC vatandaşı olduğu için milli
hukuku da Türk hukukudur. Bu bakımdan diğer ülkelerde bulunan gayrimenkuller de Türk hukuku
hükümlerine göre olunur.
Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.
Soru-2
I. Taşınır veya taşınmaz mallar üzerindeki ayni hak meseleleri lex sei sitae ilkesi uyarınca malın
bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
II. Türk milletlerarası özel hukuk sisteminde ayni hakların tabi olduğu hukukun tayininde irade
serbestisi prensibine fikri haklar da dahil olmak üzere yer verilmemiştir.
III. Senetler, senede bağlanan hakkın tabi olduğu hukuka yani hakkı meydana getiren hukuki işlem
veya ilişkiye uygulanan hukuka tabidir.
IV. Ortaklığa ilişkin olan kıymetli evraklar bu payı oluşturan hak ve borçların tabi olduğu hukuk
olan “ortaklık statüsüne” (lex societatis) göre belirlenir.
V. Kıymetli evrak niteliğine sahip bulunan ortaklık payı, tahul veya bono gibi bir senet üzerindeki
ayni hak meseleleri bakımından ise senedin bulunduğu yer hukuku (lex cartae) yetkili olur.
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I, III ve V
B) I, III ve IV
C) II ve IV
D) I, III, IV ve V
E) I, II ve IV
GEREKÇE
Türk MÖHUK sisteminde ayni hakların tabi olduğu hukukun tayininde irade prensibine fikri haklar
hariç olmak üzere yer verilmemiştir. Bu nedenle II. bilgi yanlıştır. I, III, IV ve V şıklarında verilen
bilgiler doğrudur.
Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.
A Türk vatandaşı, B İtalyan vatandaşıdır. Her ikisi de reşit olan A ve B evlenme kararı alarak İtalya’da
evlenirler. Evlendikten sonra Almanya’ya yerleşen A ve B 5 yıl sonra evlilik birliğini sürdüremedikleri
için boşanma kararı alırlar. A ve B evlilik birliği süresince Türkiye, İtalya ve Almanya’dan yatırım
amaçlı gayrimenkul satın almışlardır.
Soru-1
I. A ve B evlenme kararı alıp nişanlandıklarında, nişanlılıkla ilgili Türk hukuku uygulanır.
II. A İtalya vatandaşı olsaydı ve çift Türkiye’de evlenmek isteseydi evlenme ehliyet belgesini Türk
evlendirme memurlarına ibraz ettirmeleri gerekirdi.
III. A ve B İtalya’da evlenirse, bu evlilik Türk hukuku açısından şeklen geçerli olmaz.
IV. A ve B İtalya’da Türk Konsolosluğunda evlenirse ülke hukuku olan İtalyan hukuku uygulanır.
V. Eşler İtalya’da evlendiği için İtalyan hukuku hükümlerine göre boşanma gerçekleşir.
Yukarıdaki bilgilerden hangileri yanlıştır?
A) III, IV ve V
B) I ve II
C) II,IV ve V
D) I,III,V
E) II ve V
GEREKÇE
MÖHUK madde 12 uyarınca nişanlanmanın hüküm ve sonuçları, öncelikle tarafların müşterek milli
hukukuna tabi kılınmış; tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları nedeniyle müşterek hukuk bulunmaması
halinde ise Türk hukuku uygulanacaktır. Bu hüküm çerçevesinde A ve B müşterek hukuka sahip
olmadığı için nişanlılıkla ilgili Türk hukuku uygulanır.
Türkiye’de evlenmek isteyen yabancılar, vatandaşı bulundukları devlet makamları tarafından tanzim
edilmiş ve ilgilinin evlenmeye engel bir hali bulunmadığını gösteren evlenme ehliyeti belgesini Türk
evlendirme memurlarına ibraz ettirme zorundadırlar. Bu nedenle ikinci bilgi doğrudur.
Evlenme hangi ülkede gerçekleşiyorsa o ülke hukukunda yer alan şekil koşullarına uyulması halinde
Türk hukuku açısından da şeklen geçerli bir evlilik olur. Dolayısıyla üçüncü bilgi yanlıştır.
Konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak, konsolosluğun bulunduğu yani
evlenmenin yapıldığı ülke hukuku değil, konsolosluğun bağlı olduğu ülke hukuku uygulanır. A ve B
İtalya’da Türk Konsolosluğunda evlenirse Türk hukukuna tabii olacakları için dördüncü bilgi de
yanlıştır.
MÖHUK madde 14 uyarınca boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri eşlerin müşterek milli
hukukuna tabiidir. Müşterek milli hukuk bulunmuyorsa eşlerin müşterek mutad mesken hukuku, bu da
bulunmuyor ise Türk hukuku uygulanır. A ve B’nin müşterek milli hukuku bulunmamaktadır. Ancak
evlendikten itibaren 5 yıl boyunca Almanya’da yaşadıkları için Almanya eşlerin müşterek mutad
meskenidir ve boşanma halinde Alman hukuku uygulanması gerekir. Dolayısıyla son bilgi de yanlıştır.
Doğru cevap A şıkkıdır.
Soru-2
A ve B arasında mal paylaşımı nasıl yapılır?
A) A ve B Alman hukukunu yetkili kıldıkları takdirde Alman hukuku hükümlerine göre tasfiye
yapılır.
B) Taşınmazlar hangi ülkede bulunuyor ise o ülke hukuku uygulanarak tasfiye yapılır.
C) A ve B İtalya’da evlendikleri için İtalyan hukuku hükümlerine göre tasfiye yapılır.
D) A ve B 5 yıl Almanya’da yaşadığı için müşterek mutad mesken hukuku olan Alman hukuku
uygulanır.
E) A ve B müşterek hukuka sahip olmadığı için Türk hukuku uygulanır.
GEREKÇE
MÖHUK madde 15 uyarınca eşler, evlilik malları hakkında, evlenme anındaki mutad mesken
hukuklarından veya milli hukuklraından açık olarak seçebillirler. Eğer eşler seçim yapmazsa evlilik
malları hakkında eşlerin evlenme anındaki müşterek milli hukuku, eğer bu da bulunmuyor ise eşlerin
evlenme anındaki müşterek mutad mesken hukuku, bunun da bulunmaması halinde Türk hukuku
uygulanır. Ancak MÖHUK madde 15/2 menkul-gayrimenkul mal ayrımı yapmıştır.
Hükme göre taşınmaz malların tasfiyesinde taşınmazın bulunduğu ülke hukuku uygulanacaktır. Bu
hüküm özel bir düzenleme içerdiği için öncelikli olarak uygulanmalıdır.
Aşağıdaki hallerden hangisine dayanarak hukuken soybağı kurulmaz?
A) Çocuğun doğum anındaki milli hukukuna
B) Çocuğun mutad meskeni hukuku
C) Ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki milli hukuku
D) Ana veya babanın çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukuku
E) Ana ve babanın evlendikleri andaki müşterek mutad mesken hukuku
GEREKÇE
MÖHUK madde 16 uyarınca Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki milli hukukuna,
kurulamaması halinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tabidir. Soybağı bu hukuklara göre
kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki milli hukuklarına, bunlara göre
kurulamaması halinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna,
buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tabi olarak kurulur.
Doğru cevap E şıkkıdır.
Soru-2
Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi uyarınca çocuğun
kaçırılmasından, adli veya idari makama yapılan iade başvurusuna kadar geçen süre henüz bir yılı
aşmamış ise, mahkeme, çocuğun iadesi talebini hangi halde reddedemez?
A) Çocuğun iadesine karşı çıkan davalının, velayet hakkı sahibinin, bu hakkını, kaçırmanın
gerçekleştiği sırada fiilen kullanmamakta olduğunu kanıtlaması
B) Velayet hakkı sahibinin, çocuğun diğer akit devlete götürülmesine veya bu devlette
alıkonmasına izin veya icazet vermiş olması
C) Çocuğun iadesini isteyen davacının, çocuğun vücut tamlığına veya ruh sağlığına yönelik
ağır bir tehlikenin ortaya çıkma ihtimalinin bulunduğunu veya çocuktan katlanmasının
beklenemeyeceği başka bir durumun ortaya çıkacak olduğunu kanıtlaması
D) Çocuğun bizzat kendisinin iade edilmek istenmediğini belirtmesi
E) Çocuğun yeni çevresine uyum sağlaması
GEREKÇE
Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi madde 12,13 ve 20
çocuğun kaçırılmasından, adli veya idari makama yapılan iade başvurusuna kadar geçen sürenin henüz
bir yılı aşmaması halinde çocuğun iadesi talebinin red edilebileceği halleri düzenlemiştir. C şıkkında
belirtilen halde çocuğun iadesi talebinin reddedilmesi düşünülemez.
Doğru cevap C şıkkıdır.
İLKNUR BEKEN
200004669
SENA TOPGÜL – 200003910 MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK FİNAL ÖDEVİ
I.HAFTA
Milletlerarası Özel Hukuk Ödevi
Soru 1) Milletlerarası Özel hukuk kapsamına giren bir haksız fiil durumunda
aşağıdaki ifadelerden hangileri söylenebilir?
I- Yabancılık unsuru taşıyan bir haksız fiil durumunda, bu olaya hangi hukukun
uygulanacağının belirlenmesinde bakılacak ilk şey tarafların olay sonrasında hukuk
seçip seçmedikleridir.
II- Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabiidir. ( lex loci
delicti commissi)
III- İngiliz Bay A, Türkiye’deki Bay B’ye e-mail yoluyla küfür içerikli mesajlar
atmaktadır. Bu olayı yargıya taşıyan Bay B’nin davasında MÖHUK madde 35
uygulanır.
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
D) HEPSİ
E) Yalnız III
CEVAP) B seçeneğidir. Yanlış olan III değerlendirmesini incelediğimizde; madde 35

kitle iletişim araçlarıyla kişilik haklarının ihlalini düzenlemiştir. Bu bakımdan
doğrudur. Ancak madde hükmü kamuya açık bir ortamda gerçekleşmesi şartını da
aramıştır. Oysaki olayda e-mail yoluyla kişilik hakkına müdahale söz konusu
olmuştur. Kamuya açık bir ortam söz konusu olmadığından MÖHUK madde 35
değil, haksız fiilin genel hükmü olan 34 uygulanacaktır.
SORU 2) Yunanistan’da Yunanlı Bay C tarafından vurularak yaralanan Bay A,

arabayla Türkiye sınırına getirildikten sonra ve sınırı geçtikten sonra kan kaybından
ölmüştür. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I) MÖHUK madde 34 uygulanacaktır.
II) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer aynıdır.
III) Zararın meydana geldiği ülke hukuku olan Türk Hukuku uygulanacaktır.
IV) Olayda verilen bilgilerden yola çıkarak, olaya uygulayabileceğimiz daha sıkı
ilişkili bir ülke hukuku bulunmamaktadır.
A) I ve II
B) II, III ve IV
C) Yalnız II
D) I ve IV
E) I, III ve IV
CEVAP) E seçeneğidir. Yanlış olan II değerlendirdiğimizde, haksız fiilin işlendiği yer Yunanistan
iken zararın meydana geldiği yer Türkiye’dir.
II. HAFTA
SORU 1) Fransız vatandaşı A gezmeye yeni yerler görmeye Antalya’ya gelmiştir. Otelin hemen
önünde çekim yapmaya gitmek için otobüs durağında taksi beklerken Türk vatandaşı B ile
yanlışlıkla valizleri karıştırmışlardır. Valizinde 5.000$ bulunan A, bu durumun üzerine, otelin
önünü çeken kameralardan B kişisini tespit ederek B’ye dava açmıştır. Buna göre
I- A Fransız vatandaşı olduğundan Fransız Hukuku uygulanacaktır.
II- Taraflar olay sonucunda hukuk seçimi yapabileceklerdir.
III- Sebepsiz zenginleşme bir hukuki ilişkiden kaynaklanmaktadır.
IV- Olayda taraflar hukuk seçmediler ise uygulanacak hukuk zenginleşmenin gerçekleştiği
ülke hukuku (lex loci condictionis) olan Türk Hukukudur.
A) I,II
B) II,III ve IV
C) HEPSİ
D) II ve IV
E) Yalnız II
CEVAP) D seçeneğidir. A Fransız vatandaşı olduğundan Fransız Hukuku uygulanacaktır gibi bir
ifade doğru değildir. Ancak taraflar isterlerse olay sonucunda açık şekilde hukuk seçimi
yapabilirler.
Sebepsiz zenginleşme bir hukuki ilişkiden dolayı meydana gelmemiştir. Fiili bir durum sonucu
meydana gelmiş olduğundan uygulanacak hukuk zenginleşmenin meydana geldiği yer olan
ülke hukuku Türk Hukuku uygulanacaktır.
SORU 2) Türk vatandaşı A iki gün önce ölmüştür. Terekesinde belli bir miktar parası ve İtalya’da
bir menkulü vardır. Buna göre mirasın iktisabı aşamasında İtalya’da bulunan menkul için
I) Mirasın açılması ile mirasçılar terekede bulunan İtalya’daki menkulü ölüm anında
kendiliğinden kazanır.
II) İpso iure ilkesi geçerlidir.
III) Mirasın iktisabına ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
IV) Terekedeki menkul mal İtalya’da bulunduğundan, mirasçılar tarafından belirli

işlemlerin yapılmasının ardından iktisap edilebilir.
A) I, II, III
B) II ve IV
C) II ve III
D) Yalnız III
E) III ve IV
CEVAP) E seçeneğidir. MÖHUK madde 20 yabancı unsurlu miras hukuku kurallarını

içermektedir. Buna göre I ve II de yazılı haller Türk Hukuku’nda geçerli bir kaide iken, olayda
menkulün İtalya’da bulunması ve mirasın iktisabı aşaması verildiğinden ötürü madde 20/2
uyarınca terekenin bulunduğu ülke hukuku olan İtalya hukuku uygulanacak ve terekedeki
menkul, mirasçılar tarafından belirli işlemlerin yapılmasının ardından iktisap edilebilecektir.
III. HAFTA
Soru 1) Olay 1/ İki Hollanda vatandaşı erkek, Türkiye’ye öğrenim görmek için gelmişlerdir.
Burada bir miktar yaşadıktan sonra evlenmeye karar vermişlerdir. Bunun için Türkiye’deki
yetkili makamlara başvuruda bulunmuşlardır.
Olay 2/ İngiliz vatandaşı Helena ile iş için İngiltere’ye giden Türk vatandaşı Cüneyt, İngiltere’de
evlenme kararı almışlardır. İngiliz hukuku hem kilisede hem evlenme memurları önünde
evlenmeyi kabul etmektedir. Buna göre kilisede gerçekleştirilen bu evliliği Türkiye tanıyacak
mıdır?
Yukarıda gerçekleşen iki olay üzerine aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I) İlk olayda, Hollanda Hukuku eşcinsel evliliği kabul ettiği için Türkiye’de bu evlilik
gerçekleşebilecektir.
II) İkinci olay evliliğin şekil şartı ile ilgili bir durumdur.
III) Eşcinsel evlilik Türk kamu düzenine aykırılık teşkil ettiğinden olay I’ deki Hollanda
vatandaşları Türkiye’de evlenemeyeceklerdir.
IV) Olay 2’ de; İngiltere kilise önünde gerçekleşen nikah merasimini geçerli kıldığından,
Türkiye’de bu evliliği geçerli sayacaktır.
V) Evlenmenin şekli MÖHUK madde 13/2 de lex loci celebrationis bağlamıştır.
A) HEPSİ
B) Yalnız III
C) II ve III
D) II, III, IV ve V
E) III, IV ve V
CEVAP) D seçeneğidir. Yanlış olan değerlendirme I’ e baktığımızda, eşcinsel evlilik Türk kamu
düzenine ve ahlaka aykırılık teşkil ettiğinden yabancı da olsalar Türkiye’de böyle bir evlilik
meydana gelemeyecektir.
SORU 2) Türk vatandaşı Selin, Alman vatandaşı Deickamn ile 2018’de Almanya’da
evlenmişlerdir. Bir yıl sonra Türkiye’ye taşınan çift, taşındıktan altı ay sonra şiddetli geçimsizlik
sebebiyle Deickamn boşanma davası açmıştır. Bunun üzerine Türk vatandaşı Selin,
evliliklerinin zaten geçerli olmadığını evlenirken evlenme iradesinde sakatlık olan hata ile
evlendiğini ileri sürmüş ve boşanmadan ve doğacak zararlarından kaçınmak istemiştir.
Bunun üzerine Türk mahkemeleri ne şekilde hareket etmesi gerekmektedir?
I) Türk mahkemesi, evliliğin salahiyetini incelemeden boşanmaya karar verebilecektir.
II) Kamu düzenine aykırılık söz konusudur.
III) Evliliğin ehliyet ve şartları bakımından bir önsorun söz konusudur.
IV) Hakim önce geçerli bir evliliğin varlığına bakacaktır. Bunu da MÖHUK madde 13/1’ e
göre değerlendirme yapacaktır.
V) Boşanmaya uygulanan hukuk uygulanacaktır.
A) Yalnız IV
B) HEPSİ
C) III ve IV
D) I, II ve V
E) III, IV ve V
CEVAP) C seçeneğidir. Olayda evliliğin ehliyet ve şartları açısından bir ön sorun söz konusudur.
Bu nedenle mahkeme önce geçerli bir evliliğin var olup olmadığına bakacaktır. Evlenme
ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlenme anındaki milli hukukuna tabidir. Buna göre
Türk vatandaşı Selin’in evlenme iradesi Türk hukuku bakımından incelenecek ve evliliğin
geçerli olup olmadığı anlaşılacaktır.
IV. HAFTA
SORU 1) Türk vatandaşı Levent ile Meksika vatandaşı Ella 2007’ de Meksika’da evlenmişlerdir.
2009 yılında çocukları dünyaya gelmiş ve 2013 yılında okul öncesi eğitimini de burada almıştır.
2014 yılına kadar Meksika’da yaşayan çift şiddetli geçimsizlik sebebiyle boşanmış ve çocuğun
velayeti anneye verilmiştir. Hafta sonları baba ile çocuk görüşebilmektedir. Ancak Baba Levent,
çocuğunun daha fazla annesiyle görüşmesini istemediğinden 2 Aralık 2015 Pazar günü
çocuğunu alarak Türkiye’ye gelmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

I) Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi’nin yetki
alanına giren bir durum söz konusudur.
II) Meksika bu sözleşmeye taraf olmadığından, bu sözleşmede akit devlet değildir.
III) Anne Ella, çocuğunun iadesi için merkezi makama müracaat edebilecektir.
IV) Çocuğun mutad meskeni Meksika’dır.
A) I, III ve IV
B) Yalnız III
C) I, II ve IV
D) II ve III
E) I ve IV
CEVAP) A seçeneğidir. Olayda Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La

Haye Sözleşmesi’nin yetki alanına giren bir durum söz konusudur. Meksika’da Türkiye’de bu
sözleşmeye taraftır ve kaçırılan çocuğun iadesi istenebilecektir.
Çocuk beş yaşına gelene kadar Meksika’da yaşamış ve ilk öğrenimini burada almış ve çevresini
Meksika’da oluşturmuştur. Bu sebeple çocuğun mutad meskeni Meksika’dır.
SORU 2) Türk vatandaşı Emre ile, İngiliz vatandaşı Vanessa Türkiye’de 2003 yılında
evlenmişlerdir ve İstanbul’da ikamet etmektedirler. Yaklaşık sekiz yıldır evli olan çift Amerikalı
bir çocuğu birlikte evlat edinmişlerdir. Buna göre çocukla soybağı ilişkisinin kurulmasıyla ilgili
I) Soybağı ilişkisine evlatlığın vatandaşlığı olduğu Amerikan Hukuku uygulanacaktır.
II) Soybağı ilişkisine İngiliz Hukuku uygulanacaktır.
III) Soybağı evlat edinmenin hüküm ve sonuçları bakımından değerlendirme alanına

girmektedir.
IV) Eşler birlikte evlat edindiklerinden ötürü soybağı ilişkisinin düzenlenmesini de

evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabi olacaktır.
A) I, II, IV
B) Yalnız III
C) III ve IV
D) HEPSİ
E) I ve IV
CEVAP) C seçeneğidir. Eşler birlikte evlat edinmişlerdir. Soybağının hüküm ve sonuçlarına

MÖHUK madde 18/3 uygulanmaktadır. Buna göre, “Evlat edinmenin hükümleri, evlat edinenin
milli hukukuna; eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde ise evlenmenin genel hükümlerini
düzenleyen hukuka tabidir.” Buna göre eşlerden biri Türk vatandaşı diğer eş ise İngiliz
vatandaşı olduğundan eşlerin müşterek milli hukuku bulunmamaktadır. Ancak müşterek
mutad meskenleri bir ve Türkiye’de bulunduğundan Türk hukuku evlatlığın soybağı ile ilişkisini
düzenleyecek hukuk olarak belirlenecektir. Buna göre evlat edinen ile evlatlık arasında soybağı
kurulacaktır ancak evlatlık ile evlat edinenin diğer hısımları arasında hısımlık ilişkisi
kurulmayacaktır.
SENA TOPGÜL – 200003910
Ekin Yurdakul
200003975
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK FİNAL ÖDEVİ
Çoktan Seçmeli Test Soruları
1. Türk vatandaşı A’nın Edirne ilindeki tarlasındaki mahsul, Yunanistan’ın Gümülcine

şehrindeki C’nin fabrikadan çıkan zehirli gazlar nedeniyle bu sene çürümüştür.
I. A zararlarının tazmini için, C’nin uyruğu olduğu Yunan hukukuna
başvurmalıdır.
II. Zararın meydana geldiği yer Türkiye olduğu için A, Türk hukukuna
başvurmalıdır.
III. Haksız fiilin işlendiği yer Yunanistan olduğu için A, Yunan hukukuna
başvurmalıdır.
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve III
Açıklama: CEVAP B
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 34/2 : Haksız fiilin işlendiği yer
ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke
hukuku uygulanır. Olayımızda haksız fiilden doğan zarar Türkiye’de olduğu için Türk hukuku
uygulanır.
2. Türk vatandaşı A ile B Ürdün’de tanışıp, evlenmişlerdir. Daha sonra

anlaşamadıklarını fark eden çift yine Ürdün’de bir yıl sonra boşanmaya karar verip,
ikametlerinin bulunduğu Ürdün mahkemelerine başvurmuşlardır, ve mahkeme
boşanmalarına karar vermiştir. Buna göre hangileri doğrudur?
I. Ürdün hukukuna göre boşanıldığı için, bu boşanma kararı geçersizdir. İki

kişi de Türk vatandaşıdır.
II. Ürdün mahkemeleri, Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine giren bir
olayda karar vermiştir, bu nedenle bu boşanma kararı geçersizdir. Kişi hallerine
ilişkin bir davadır.
III. Verilen boşanma kararı, eğer Ürdün mahkemeleri uyarınca uygun bir şekilde
çağrılmamışsa, bu boşanma kararı geçersizdir.
A. Yalnız I
B. I ve II
C. Yalnız II
D. Yalnız III
Açıklama: Cevap D
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 54: (1) Yetkili mahkeme tenfiz
kararını aşağıdaki şartlar dâhilinde verir:
a) Türkiye Cumhuriyeti ile ilâmın verildiği devlet arasında karşılıklılık esasına dayanan
bir anlaşma yahut o devlette Türk mahkemelerinden verilmiş ilâmların tenfizini mümkün kılan
bir kanun hükmünün veya fiilî uygulamanın bulunması.
b) İlâmın, Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine girmeyen bir konuda verilmiş
olması veya davalının itiraz etmesi şartıyla ilâmın, dava konusu veya taraflarla gerçek bir ilişkisi
bulunmadığı hâlde kendisine yetki tanıyan bir devlet mahkemesince verilmiş olmaması.
c) Hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması.
ç) O yer kanunları uyarınca, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin hükmü veren
mahkemeye usulüne uygun bir şekilde çağrılmamış veya o mahkemede temsil edilmemiş
yahut bu kanunlara aykırı bir şekilde gıyabında veya yokluğunda hüküm verilmiş ve bu kişinin
yukarıdaki hususlardan birine dayanarak tenfiz istemine karşı Türk mahkemesine itiraz
etmemiş olması.
3. 5718 sayılı kanun gereğince milletlerarası özel hukukuna miras kavramına göre
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Miras bırakan Türk vatandaşı ise, Türk hukuku uygulanır.

B. Miras bırakılan taşınmaz Türkiye’de ise Türk hukuku uygulanır.
C. Türkiye’de bulunan mirasçısız tereke bağışlanır.
D. Mirasın açılması sebeplerine ilişkin hükümler tereke Türkiye’de ise Türkiye’de
uygulanır.
Açıklama: CEVAP C
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 20 : (1) Miras ölenin millî
hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır.
(2) Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin
bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.
(3) Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
4. Rusya vatandaşı olan Vladimir, Türkiye’de bir süreliğine dükkanının kullanımı için
Türk vatandaşı olan C ile bir sözleşme imzalar, ve dükkan sahibi ile sözleşmeye
uygulanacak hukuk olarak Rusya hukukunun olduğuna dair bir madde ekler.
Dükkan sahibi C ise bir anlaşmazlık çıkmayacağını düşünerek kiracıyı kaçırmamak
için bunu kabul eder. Bir anlaşmazlık durumunda aşağıdakilerden hangileri
doğrudur?
IV. Uyuşmazlıkta, sözleşmede iki tarafın da seçtiği Rusya hukuku uygulanacaktır.
V. Kiralanan dükkan, Türkiye’de bulunduğu için Türkiye hukuku uygulanacaktır.
VI. Uyuşmazlıkta, yabancı bir vatandaş söz konusu olduğu için onun tabii olduğu
ülke hükümleri uygulanacaktır.
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve III
Açıklama: CEVAP B
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 50/1 : Taşınmazlara veya onların
kullanımına ilişkin sözleşmeler taşınmazın bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.
5. BMW ile Türkiye’de bir şirket olan Tofaş arasında sözleşme imzalanmıştır. BMW
ihtiyati tedbir kararı için genel merkezinin bulunduğu Münih mahkemesine
başvurmuştur. İhtiyati tedbir kararı Tofaş için hükümleri için hangileri doğrudur?
I. İhtiyati tedbir kararı, kesin hüküm niteliğinde karar olmadığı için
uygulanamaz.
II. Bu kararın uygulanabilmesi iççin Türk mahkemesince tenfiz kararı
verilmiş olması gerekmektedir.
III. İhtiyati tedbir kararı, taraflardan biri olan BMW’nin genel merkezinin
bulunduğu Münih mahkemesinde çıktığı için bu kararın uygulanması
gerekmektedir.
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. I ve II
D. I, II ve III
Açıklama: CEVAP C
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 50/1 : Yabancı mahkemelerden
hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan
ilâmların Türkiye'de icra olunabilmesi yetkili Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı
verilmesine bağlıdır.
6. Aşağıdakilerden hangisinin Milletlerarası Özel Hukuk kurallarınca bağlama

kurallarından tarafın ya da kişinin milli hukukunun uygulanması öngörülmemiştir?
A. Evliliğin şekli
B. Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri
C. Nişanlanma ehliyet ve şartları
D. Vesâyet veya kısıtlılık kararı verilmesi veya sona erdirilmesi sebepleri
Açıklama: Cevap A
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun: Boşanma ve ayrılık sebepleri ve
hükümleri bknz m. 14/1, nişanlanma ehliyet ve şartları bknz. m. 12/1, vesâyet veya kısıtlılık
kararı verilmesi veya sona erdirilmesi sebepleri bknz m. 10/1
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 13/2 : Evliliğin şekline yapıldığı
7. Türkiye’de ikamet eden Yunan vatandaşı X ile Alman vatandaşı Y evlenmişlerdir ve

çocuk evlat edinmek istemektedirler. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
I. X ve Y’nin evlat edinme anındaki ehliyet ve şartları Yunan (X) ve Alman
(Y) hukukuna tabidir.
II. Evlat edinme ile ilgili diğer eşin rızası söz konusu olduğunda Alman ve
Yunan hukuku birlikte uygulanır.
III. Eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise ikametlerinin bulunduğu ve evlat
edinilen yerin hukuku uygulanır.
A. Yalnız I
B. I ve III
C. Yalnız III
D. II ve III
Açıklama: Cevap C
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 18: (1) Evlât edinme ehliyeti ve
şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir.
(2) Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları
birlikte uygulanır.
(3) Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât
edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
8. Türk vatandaşı H ve K, K hamileyken boşanmışlardır. K, Alman vatandaşı D ile

evlenmek istemektedir, buna göre bekleme süresi için aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A. Alman vatandaşı D ile evleneceği gerekçesi nedeniyle Alman hukukuna tabidir.

B. K’nin mutat meskeninin Türkiye’de olması gerekçesi nedeniyle Türk hukukuna
tabidir.
C. K’nin kendisinin Türk olması gerekçesi nedeniyle Türk hukukuna tabidir.
D. D ve K, Türkiye’de evlenmek istedikleri gerekçesi nedeniyle Türk hukukuna tabidir.
Açıklama: CEVAP C
Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 13 : (1) Evlenme ehliyeti ve
şartları, taraflardan her birinin evlenme anındaki millî hukukuna tâbidir.
200004524 – MUHAMMED ENES ODABAŞI 10.HAFTA
1- Fransa’da çıkan günlük bir gazetede kendi ülkesinde ikamet eden Türk vatandaşı (A)’nın şahsına
yönelik hakaret dolu ifadelerle bir habere yer verilmiş ve bu durumdan rahatsızlık duyan (A)
harekete geçmiştir.
Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Zararın Türkiye’de gerçekleşeceğinin zarar veren tarafından bilinecek durumda olması

halinde (A)’nın mutad mesken hukuku uygulanabilir.
B) Zararın Türkiye’de gerçekleşeceğinin zarar veren tarafından bilinecek durumda olması

halinde Türk hukuku uygulanabilir.
C) (A) hukuk mücadelesinde Fransız hukukunun uygulanmasını talep edebilir.
D) (A)’nın söz konusu yazıya cevap hakkını kullanması Türk hukukuna tabi olacaktır.
E) Kişilik hakkına yönelik saldırı medya ve kitle iletişim araçları vasıtasıyla ihlal edilmiş
olmasaydı zararın meydana geldiği ülke olarak Türk hukuku uygulanacaktır.
Cevap: Doğru seçenek “D” şıkkıdır. MÖHUK m.35 uyarınca kişilik haklarının ihlalinde
zarar görenin seçim imkânı bulunmaktadır ancak ihlalin süreli yayınlar ile gerçekleşmesi
halinde cevap hakkı münhasıran baskının yapıldığı ya da programın yayınlandığı ülke
hukukuna tabi olduğundan Fransız hukukuna tabi olması gerekmektedir.
2- Almanya’ya havayolu ile seyahat eden Türk vatandaşı (A)’nın İstanbul’dan hareket eden uçağı
Polonya sınırlarına girdiği sıralarda yan koltukta oturan Rus vatandaşı (B) içeceğini bilerek (A)’nın
son model telefonuna dökmüş ve telefon iş görmez hale gelmiştir.
A) (A) tazmin talebini Polonya hukukuna göre ileri sürebilir.
B) (A) ile (B) uygulanacak hukuku kararlaştıramazlar.
C) (A) tazmin talebini daha sıkı ilişkili olduğunu düşündüğü bir başka ülke hukukuna göre
talep edebilir.
D) (B)’nin sigortası bulunması halinde ve sigorta sözleşmesi müsaade ediyorsa tazmin

talebi sigortacıya yöneltilebilir.
E) (A) ile (B) arasındaki borç ilişkisi haksız fiile dayanan akit dışı borç ilişkisidir.
Cevap: Doğru seçenek “B” şıkkıdır. MÖHUK m.34 uyarınca taraflar haksız fiilin meydana
gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık olarak seçebileceğinden, sonralık ve açıklık
koşullarını taşımak suretiyle kararlaştırabileceklerdir.
1- Türk vatandaşı (A)’nın maliki olduğu gemi Lizbon’da sicile kayıtlı bulunmakta ve Portekiz
bayrağı taşımaktadır. Lizbon’da yaşayan bir Fransız vatandaşı olan (B)’ye satışını yaparak
mülkiyetini geçirmek istemektedir.
A) (A) ile (B) arasında taşınır satışı söz konusudur.
B) Satış işleminin şekli Portekiz hukukuna tabidir.
C) Satış işlemi gemi Lizbon’da bulunduğu için Portekiz hukukuna tabidir.
D) Satış işlemi menşe ülke olarak Portekiz hukukuna tabidir.
E) Menşe ülke sicil kayıt yeri Lizbon olduğundan Portekiz’dir.
Cevap: Doğru seçenek “C” şıkkıdır. Taraflar arasında taşınır niteliğindeki özel taşıma aracı
satışı söz konusu olduğundan MÖHUK m.22 uyarınca menşe ülke hukuku uygulanacaktır.
Menşe ülke, geminin tescil edildiği sicil yeri Lizbon olduğu için Portekiz’dir.
2- Türkiye’de ikamet eden ve terekesi İzmir’deki gayrimenkullerinden oluşan Alman vatandaşı
(A)’nın ölmesi sonucunda aşağıdaki durumlarda ulaşılacak sonuçlardan hangisi yanlıştır?
A) Mirasın açılması sebeplerine ilişkin hükümler Türk hukukuna tabi olacaktır.
B) (A)’nın terekesi mirasçısız ise Türkiye Devletine kalacaktır.
C) (A)’nın gayrimenkulleri hakkında Alman hukuku uygulanacaktır.
D) (A)’nın miras sözleşmesi yapması halinde sözleşmenin şekli Türk hukukuna tabi
olacaktır.
E) Mirasın taksimi halinde tereke Türkiye’de bulunduğundan Türk hukukuna tabi olacaktır
Cevap: Doğru seçenek “C” şıkkıdır. MÖHUK m.20 uyarınca Türkiye’de bulunan
taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır. Bu hükmün gereği taşınmazların Türkiye’de
bulunması dolayısıyla Alman hukuku değil Türk hukuku uygulanacaktır.
1- Türk vatandaşı olan Bay (A) ve Bayan (B) Almanya’da ikamet etmekte ve nişanlanma
niyetindedir. Bay (A) nişandan önce Hollanda gezisinde bulunmuş ve yıldırım aşkının etkisiyle
aslında evli olduğunu fark etmeden Hollanda vatandaşı Bayan (C) ile evlenmiştir. Nişan günü
Almanya’ya geri dönerek ayıp olmaması dileğiyle Bayan (B) ile nişanlanmıştır.
Bayan (B)’nin durumdan haberdar olması üzerine nişan atılmıştır.
Yukarıda verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Bay (A)’nın evlenme ehliyeti Hollanda hukukuna tabidir.
B) Bay (A) ile Bayan (C)’nin evliliği şekil yönünden Türk hukukuna tabidir.
C) Bay (A) ile Bayan (B)’nin nişanlanması geçersizdir.
D) Bay (A) ile Bayan (C)’nin evliliği geçersizdir.
E) Bay (A) ile Bayan (B)’nin nişanlama şartları Alman hukukuna tabidir.
Cevap: Doğru seçenek “D” şıkkıdır. MÖHUK m.12 ve m.13 uyarınca nişanlama ve evlilik
şartları tarafların her birinin milli hukukuna tabi olacağından Bay (A)’nın Türk hukukuna
tabi olduğu ve mevcut evlilik durumunun bulunması Türk hukukunda iki taraflı bir engel
teşkil ettiğinden birlikte uygulanma kuralı gözetilerek evliliği geçersiz kabul edilecektir.
2- Türk vatandaşı Bay (A) ile uzun süreli ilişkilerine evlilik ile yeni bir sayfa açmak isteyen Türk
vatandaşı Bayan (B) Yunanistan tatili sırasında Bay (A)’nın sürpriz evlilik teklifini kabul etmiştir.
Bay (A) Türkiye’ye dönmeyi beklemenin anlamsız olduğunu ve derhal işlemleri başlatmaları
gerektiğini ifade etmiş ve Bayan (B) tarafından kabul görmüştür.
Verilenlere göre aşağıdaki durumlarda ulaşılacak sonuçlardan hangisi yanlıştır?
A) Evlilik işlemlerine başvurmadan önce Bay (A)’nın İngiltere vatandaşlığı kazanması

halinde evlilik ehliyeti Türk hukukuna göre değerlendirilecektir.
B) Bayan (B)’nin kilisede evlenmek istemesi üzerine yapılacak dini nikah evliliği geçerli
kılacaktır.
C) Bay (A)’nın konsoloslukta evlenmek istemesi üzerine Türk hukuku şekil kuralları esas
alınacaktır.
D) Bay (A) ile Bayan (B) arasında yakın hısımlık bulunmasına rağmen tarafların bundan
haberdar olmadan yapacakları evliliğin geçerliliği etkilenmeyecektir.
E) Evliliğin gerçekleşmesi halinde hüküm ve sonuçlarına Türk hukuku uygulanacaktır.
Cevap: Doğru seçenek “D” şıkkıdır. MÖHUK m.13 uyarınca evlenme ehliyeti ve şartları
tarafların her birinin evlenme anındaki milli hukukuna tabi olduğundan ve tarafların Türk
vatandaşı olduğu anlaşıldığından ve Türk hukukunda yakın hısımlık durumunun evlenme
engeli teşkil ettiğinden evlilik geçerlilik kazanmayacaktır.
Milletlerarası Özel Hukuk 12. Hafta Nişanlanma Ve Evliliğe İlişkin Hükümler
Hazar Oğuz Küçüközen 200004118
Aşağıda verilecek olan iki soru verilen olaya göre cevaplanacaktır.
OLAY: Uzun süredir Amerika’da yaşayan Türk (S) ile tatil için Amerika’ya gelen Avusturyalı
Bay (L) ile ortak arkadaşları vasıtası ile tanışmışlardır. Zaman geçtikçe birbirlerinden
hoşlanmaya başlayan (S) ile Bay (L) nişanlanmaya karar verirler ve arkadaşlar arasında bir
nişan töreni yaparlar. Nişandan sonra evlenmeye yakın (S) ile Bay (L) arasında tartışma olur ve
(S) nişan atmaya karar verir. Bunu üzerine Bay (L) (S)’den cayma tazminatı istemiştir
Nişan bozulacakken (S) ve (L) pişman olurlar ve birbirlerinden özür dilerler bunun sonucunda
tatile çıkarlar ve sonra tatil için gittikleri Las Vegas’da (ABD) düğün yapmaya karar verirler.
Nikahtan önce şaka olarak Bay (L)’nin içeceğine ilaç atılmış ve geçici olarak ayırt etme gücünü
kaybetmiştir. Bu duruma rağmen Bay (L) ile (S) Las Vegas’ta bir kilisede evlenirler.
Evlendikten iki sene sonra (S) ile (L) anlaşamaz ve bunun üzerine (S) İstanbul’a ailesinin yanına
gider ve Türkiye’de (L)’ye boşanma davası açar. Evlenirken (S) ile (L) evlilik malları hakkında
uygulanacak hukuku ABD hukuku olarak seçmişlerdir.
1.Soru: olayda ilk paragrafta yer alan bilgilerden yararlanarak aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Olayda (S) Türk Hukukuna (L) Avusturya hukukuna tabi olacaktır nişanlanmanın ehliyet
şartları bakımından
B) Olayda nişanlılığın ehliyet ve şartları bakımından taraflar ayrı hukuklara tabi olduğu için
birlikte uygulanma kuralı geçerli olacaktır.
C) Eğer Avusturya hukuku cayma tazminatı ödenmesini kabul etmiş ise kamu düzenine
aykırılık kuralı devreye girerdi.
D) Nişanlanmanın şekline ilişkin ABD hukuku uygulanabilir.
E) Nişanlılığın hüküm ve sonuçlarına erkeğin milli hukuku olan Avusturya hukuku

uygulanacaktır.
“ Nişanlanmanın şartlarına ilişkin MÖHUK 12/1’e göre taraflardan her birinin nişanlanma
anındaki milli hukuku uygulanacaktır. fakat olayda her iki tarafın milli hukukları farklı olduğu
için birlikte uygulanma kuralı geçerli olacaktır. Kamu düzenine aykırılık kuralı MÖHUK 5’te
öngörülmüştür. Bu maddeye göre uygulanacak yabancı hukuk kuralı kamu düzenine aykırılık
teşkil ederse bu kural uygulanmayacaktır. Türk hukukunda cayma tazminatı dava hakkı
vermemektedir. Nişanlanmanın şekline ilişkin MÖHUK 7uygulanacaktır bu kurala göre
nişanlanmanın şekline nişanlanmanın yapıldığı ülke hukuku uygulanabileceğinden ABD
hukuku olaya uygulanabilecektir. Nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına ise MÖHUK12/2
uyarınca müşterek milli hukuk uygulanacaktır müşterek milli hukuk bulunmadığı için olayda
Türk hukuku uygulanacaktır.”
2.Soru: Yukarıdaki paragrafta yer alan bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Olayda evlenmenin nispi butlanı ileri sürülebilir.
B) Yapılan evliliğin şeklen uygun olduğunu söyleyebiliriz.
C) Evliliğin geçerliliği ön sorundur

D) Boşanmaya ABD hukuku uygulanacaktır
E) (S) ile (L)’nin mal rejimine uygulanması için seçtikleri hukuk geçerlidir.
MÖHUK 13/1 uyarınca evlenmenin ehliyet ve şartları bakımından taraflardan her birinin milli
hukuku uygulanacaktır. bu hükümde de birlikte uygulanama kuralı geçerlidir. Bu kurala göre
türk hukukunda evlenirken ayırt etme gücünün olmayışı evlenmenin iptali dava edilebilir.
Evlenmenin şekline ilişkin özel olarak MÖHUK 13/2 öngörülmüştür buna göre evlenmenin
şekline ilişkin ABD hukuku uygulanacaktır. çiftin kilisede evlenmeleri şeklen uygundur.
Boşanmaya mutad mesken hukuku uygulanacaktır fakat MÖHUK 3 uyarınca bu tarih dava
tarihindeki müşterek mutad mesken hukukudur. Fakat somut olayda (S) İstanbul’a döndüğü
için aralarında ortak bir mutad mesken olmadığı için Türk hukuku uygulanacaktır. evlilik
mallarına ilişkin MÖHUK 15/1’de evlenen çiftler evlenme anındaki mutad mesken hukukunu
evlilik malları hakkında seçebileceklerdir bu yüzden ABD hukuku seçilebilir.”
Milletlerarası Özel Hukuk 13.Hafta Soy bağı Ve Evlat Edinmeye İlişkin Hükümler
Hazar Oğuz Küçüközen 200004118
1.Soru:
I) Türkiye’de soy bağı anne ve çocuk arasında doğum ile kurulur.
II) Soy bağı çocuğun doğum anındaki milli hukukuna göre kurulamıyorsa çocuğun doğum
anındaki mutad mesken hukukuna göre kurulur.
III) Soy bağının kurulmasında atıf prensibi kabul edilmiştir.
IV) Soy bağının hükümleri soy bağını kuran hukuka tabidir.
V) Soy bağı hangi hukuka göre kurulmuşsa o hukuka göre iptal edilir.
VI) MÖHUK madde 16 evlilik içi soy bağına uygulanır
Verilen bu bilgilerden hangileri doğrudur.
A) I,IV,V B) I,II,IV,VI C) II, III, VI D) I, II, V, VI E) III, IV, V
Kanunda yer alan mutad mesken ibaresinden kasıt annenin mutad mesken hukukudur. MÖHUK
16/1’de doğum anı ibarsine yer verilmemiştir. MÖHUK 16’da çokça bağlama noktasına yer
verildiği için atıf prensibi uygulanmayacaktır. MÖHUK 16’da evlilik içi evlilik dışı soy bağı
ayrımı yapılmamıştır.
Soru 2: Çocukların korunması ve ülkelerarası evlat edinme konusunda iş birliğine dair La

Haye sözleşmesinin uygulanmasında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır.
A) Küçük on sekiz yaşını doldurmuş olmamalı.
B) Küçüğün mutad meskeni ile evlat edineceklerin mutad meskeni sözleşmeye taraf olan
devletlerden birinde olmalı.
C) Küçüğün kurulmuş veya kurulabilecek evlat edinme ilişkisi sebebiyle mutad meskeninin
bulunduğu ülkeden başka bir ülkeye götürülmesi
D) Çocuğun menşe ülkesine gidilip bizzat evlat edinmek isteyen evlat edinme davası açılmalı
E) Evlat edinme işlemlerinde yabancı mahkeme kararlarının tanınmasına gerek olmadan nüfus
işlemleri yapılır.
“ Evlat edinme davası çocuğun mutad mesken ülkesinde açılacaktır ama dava açma işlemini o
ülkenin merkezi kurumu aracılığıyla açılacaktır.”
SERKAN BOLAT-200004120
10. HAFTA SORULARI
1- Alacaklı A ve borçlu B sözleşmenin taraflarıdır. A ve B iki farklı ülkenin vatandaşlarıdır.

Borç ilişkisinin tabi olduğu hukuk bakımından 24. Madde göz önünde bulundurulduğunda
aşağıdaki şıklardan hangisi doğrudur?
A) Sözleşmeye uygulanacak hukuku taraflar kendileri seçemezler.
B) Alacaklı A sözleşmenin tamamından farklı olarak alacağı için farklı bir hukukun
sözleşmeye uygulanmasını isteyebilir. (BBB)
C) Taraflar sözleşmenin başında seçtikleri sözleşmeye uygulanacak hukuktan farklı bir

hukuku seçerek sonradan değiştiremezler.
D) Sonradan seçtikleri hukuk geçmişe değil ileriye doğru etkilidir.
Cevap: 24. Maddenin birinci fıkrasında borç ilişkisinin bulunduğu sözleşmelere uygulanacak
hukuku taraflar kendileri seçebilirler, demiştir. A şıkkı yanlıştır. Taraflar sözleşmenin bazı
kısımlarına kendi seçtikleri hukuku uygulama imkanı vardır. B şıkkı doğrudur. Taraflar
sözleşmeye uygulanacak hukuku sözleşmenin kurulmasından sonrada değiştirebilirler. C
şıkkı yanlıştır. Sonradan seçilen hukuk geçmişe etkilidir. Fakat 3. Kişilerin hakları saklı
kalmak şartıyla bu bakımdan D şıkkı da yanlıştır.
2.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisi yanlıştır?

A) Tüketicinin karşı taraftan daha zayıf konumda olduğu düşünülerek aleyhine hukuk seçimi
yapılması durumunda mutad meskeni hukukunun sağladığı koruma asgari düzey kabul
edilmiştir.
B) İşçi ve işveren iş sözleşmesine uygulanacak hukuku kendileri seçebilirler.
C) Fikri mülkiyet hakkını devreden tarafın sözleşmenin kuruluş zamanında işyeri

bulunmadığı takdirde, sözleşmeye mutad meskeni hukuku uygulanır.
D) İşçinin işi ifa ederken meydana getirdiği fikri ürünler üzerindeki mülkiyet hakkına ilişkin
sözleşme hükümlerine fikri hak sözleşmesine uygulanan hukuka tabidir. (DDD)
Cevap: Tüketici sözleşmelerinde uygulanacak hukuk tüketicinin bulunduğu mutad

meskenden daha lehte olmalıdır. A şıkkı doğrudur. İşçi ve işveren işçinin mutad meskeninin
hukukunun sağladığı korumadan daha lehte ise uygulanacak hukuku kendileri seçebilirler. B
şıkkı doğrudur. Madde 28 2. Fıkra uyarınca C şıkkı doğrudur. İşçinin işi ifa ederken meydana
getirdiği fikri ürünler üzerindeki mülkiyet hakkına uygulanacak hukuk iş sözleşmesine
uygulanacak hukuka göre belirlenir. Bu bakımdan D şıkkı yanlıştır.
Milletlerarası özel hukuk ödevi
10.hafta soruları
1.soru:
Türk vatandaşı olan A dünyaca ünlü bir sanatçıdır. A, 31.12.2020 tarihinde sosyal medyada gördüğü Romanya’da eğlence için
atılan havai fişeklerin binlerce kuşu öldürdüğü haberini okuduktan sonra sosyal medyada bu durumu paylaşıp eleştirir .Bu paylaşımı
gören ve eskiden bir iş için bir araya gelen Romanya vatandaşı olan B kendi ülkesine laf edemeyeceğine dair hakaret içerikli bir e-
posta gönderir. Bunun üzerine A, B’ye dava açmak ister.
Yukarıda ki olayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A)Olayda haksız fiil söz konusu değildir.
B)Olayda haksız fiilin işlendiği yer Romanya olduğu için Romanya hukuku uygulanmalıdır.
C)Olayda haksız fiilin işlendiği ülke ile zararın meydana geldiği ülkeler farklı olduğu için haksız fiilin işlendiği ülke hukuku
uygulanmalıdır.
D)Olayda herhangi bir hukuki sorun yoktur.
E) Olayda zararın meydana geldiği ülke Türkiye olduğu için Türk hukuku uygulanmalıdır.
Cevap: E ŞIKKIDIR. Olayda elektronik posta aracılığıyla işlenen bir haksız fiil vardır. Möhuk md. 34/2 uyarınca haksız fiilin işlendiği
yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkelerde ise zararın meydana geldiği ülkenin hukuku uygulanır yani olayda Türk hukuku
uygulanmalıdır.
2.soru:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A)MÖHUK md. 36 uyarınca imal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğun tabi olacağı hukuk konusunda zarar
verene bir seçim hakkı tanımıştır.
B)MÖHUK m.37 uyarınca haksız rekabet sonucunda ortaya çıkan zarar, sadece zarar görenin işletmesine ilişkn menfaatleri ihlal
etmiş ise ,zarar gören işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
C)Rekabetin engellenmesinden doğan talepler bu engellemeden doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu ülke hukukuna tabiidir.
D)MÖHUK md.39 ‘ yer alan kanunlar ihtilafı kuralı sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi bakımından hukuk seçimi yapma
imkanı tanımıştır.
E)MÖHUK md.39/1 uyarınca ,Sebepsiz zenginleşmenin bir hukuki ilişkiden kaynaklanmadığı hallerde ,zenginleşmenin gerçekleştiği
CEVAP :A ŞIKKIDIR. MÖHUK MD.36 imal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğun tabi olacağı hukuku
konusunda zarar verene değil zarar görene seçim hakkı tanır.
11.hafta
1.soru
Aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
1-Möhuk md.20/2 hükmünün düzenlediği konular hakkında ölenin milli hukuku değil terekenin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
2-Möhuk md20/1 uyarınca Türkiye’de bulunan taşınmaz mallar dışında ki,tüm miras hakkında belirleyici rol oynayan
,mirasbırakanın milli hukukudur.
3-Möhuk md.20/2 gereğince mirasın taksimi terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabii kılınmıştır.
A)-1,2 B)-2,3 C)1,3 D)yalnız 1 E)1,2,3
CEVAP :E şıkkıdır .
2.soru
2)Türkiye’de ikamet eden ispanya vatandaşı A, geçirdiği kalp krizi sonucu Türkiye’de hayatını kaybetmiştir. A’den geriye miras
olarak; bir Ankarada’da arazi ve banka hesabında bir miktar para kalmıştır. A ,vasiyetinde, Türkiye’de çok samimi dost oldukları
K ‘ye mirasından %10 oranında pay verilmesini istemiştir. Buna göre bahsi geçen miras paylarına sırasıyla hangi ülke hukuku
uygulanacaktır?
A) İspanya-Türkiye-Türkiye
B) İspanya-İspanya-Türkiye
C) Türkiye-İspanya -Türkiye
D) Türkiye-Türkiye-Türkiye
E)İspanya-İspanya-İspanya
CEVAP:A şıkkı .MÖHUK m.20/1’e göre miras ölenin milli hukukuna tabidir bu yüzden miras bırakılan nakit para hakkında İspanya
hukuku uygulanacaktır. Ancak aynı hükmün devamında taşınmazlar için Türk hukuku uygulanacağı belirtilmektedir. Ölüme bağlı
tasarruflar ise m.20/4’e göre MÖHUK m.7’ye bağlıdır. Bu yüzden hukuki işlemin yapıldığı ülke yani Türk hukuku uygulanacaktır.
12.hafta
1.soru: İspanya vatandaşı olan A Türkiye’ye uzun süreli bir iş seyahati için gelmiştir. Bu seyahat sırasında B ile tanışır ve uzun bir
beraberlikten sonra çift ve evlenmek ister. Ancak B Türkiye’de evlenmek istediğini söyler A bunu kabul eder ve çift Türkiye’ de
evlenir.
Yukarıda yer alan olayla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)evlenme ehliyeti ve şartları eşlerin her birinin evlenme anında ki milli hukukuna tabidir.
B)A Türkiye’de evlenmek istediği için vatandaşı olduğu devlet makamları tarafından tanzim edilmiş ve ilgilinin evlenmeye engel bir
hali bulunmadığını gösteren evlenme ehliyet belgesini Türk evlendirme memurluğuna ibraz ettirmelidir.
C)Evliliğin şekil bakımından tabi olacağı hukuk A’nın vatandaşı olduğu ülkedir.
D)Türkiye’de evlenen yabancı kişiler Türk hukukunda öngörülen şekil koşullarına tabiidir.
E)Çift İspanya’da evlenmek isteseydi İspanya hukukunda öngörülen şekil şartına tabii olurdu.
CEVAP: C şıkkıdır MÖHYK md 13/2 uyarınca evlenmenin yapıldığı ülke hukukuna tabii kılınmıştır. Yani Türk hukukuna tabii
olunmalıdır.
2.soru
Aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
1)Nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına uygulanacak hukukun tayininde renvoi kuralı uygulanacaktır
2)Evlenme ehliyeti ve şartları MÖHUK md 13/1 uyarınca eşlerin her birinin evlenme anındaki milli hukukuna tabii kılınmıştır.
3)Evlenme ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukunun tayininde renvoi kuralı uygulanacaktır.
4)Yabancı ülkede evlenen kişiler ister türk vatandaşı iseler evlenmenin yapıldığı yer hukukunda öngörülen şekil kurallarına riayet
etmek zorunda değillerdir.
A)YALNIZ 1 B)YALNIZ 3 C)1,2,3 D)1,2 E)YALNIZ 4
Cevap: C şıkkıdır. Yabancı ülkede evlenen kişi Türk vatandaşı da olsa yabancı da olsa evlenmenin yapıldığı yer hukukunda öngörülen
şekil kurallarına riayet etmek mecburiyetindedir.
13.hafta
1.soru
Soybağının kurulmasında yetkili olan ülke sıralamasında ana ,baba ve çocuğun müşterek milli hukuku yokluğu halinde hangi
ülkeninin hukuku uygulanır ?
A)Ana,baba ve , çocuğun müşterek mutad
mesken hukuku.
B)Çocuğun doğum yeri hukuku
C)Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
D)Çocuğun mutad meskeni
E)Ananın doğum yeri

CEVAP: A şıkkıdır .Möhuk madde 17.uyarınca ana baba ve çocuğun müşterek milli hukuku yokluğu halinde ana,baba ve çocupun
müşterek mutad mesken hukuku uygulanır.müşterek mutad hukuk ve müşterek mutad meskeninin bulunmaması halinde ,soybağının
hükümleri hakkında ,soybağını kurmuş olan hukuk uygulanır.
2.soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de doğan bir çocuğun, yabancı ana ve babasından dolayı doğumla herhangi bir devletin
vatandaşlığını kazanamamasının nedeni olarak gösterilemez.
a) Ana ve baba vatansızdır.
b) Ana ve baba sadece doğum yeri esasını kabul eden devlet ya da devletlerin vatandaşıdır.
c) Ana veya babadan biri, sadece doğum yeri esasını kabul eden bir devletin vatandaşıyken, diğer ana veya baba, soybağı esasını kabul
eden bir devletin vatandaşı olduğu halde onunla evlilik dışında Türkiye’de doğan çocuk arasında soybağı hukuken kurulamamıştı r.
d) Ana ve baba fiilen ve hukuken bulunmamaktadır.
e) Ananın ve babanın soybağı esasını kabul eden devlet ya da devletlerin vatandaşları olmalarına karşın ana veya babadan birisi ile
evlilik dışı çocuk arasında soybağı hukuken kurulamamıştır.
CEVAP :E şıkkıdır. Möhuk md 17. Uyarınca ana ,baba ,çocuk arasında soybağı kurulmuştur.
Rabiya kaya 20000475
Milletlerarası Özel Hukuk Soruları

Sevdenur ŞİRİN- 200004736
10. Hafta: Akit Dışı Borç İlişkilerine İlişkin Kanunlar İhtilafı Kuralları:
1.Soru:
1- Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, sebepsiz zenginleşmeden doğan borç
ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra olmak
kaydıyla kararlaştırabilirler.
2- Bir hukuk seçimi yapmadıkları takdirde, sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi,
zenginleşmeye sebep olan hukuki ilişkiye uygulanan hukuka tabi olur.
3- Sebepsiz zenginleşmenin bir hukuki ilişkiden kaynaklanmadığı hallerde, hakimin hukuku (lex fori)
uygulanır.
4- Taraflar aralarında bir akit söz konusu ise taraflar arasındaki akde uygulanan hukuk sebepsiz
zenginleşmeye de tatbik olunur.
Yukarıda sebesiz zenginleşme ile ilgili verilen bilgilerden hangisi veya hangileri yanlı ştır?
A) 4 ve 2
B) 1,2 ve 3
C) Yalnız 3
D) 1 ve 3
E) Yalnız 1
Cevap: D
Çözüm:
MÖHUK m.39/2 uyarınca sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, sebepsiz zenginleşmeden
doğan borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra olmak
ve açıkça yapılmak kaydıyla kararlaştırabilirler. Verilen bilgide açıkça yapılması gerektiği belirtilmemiştir.
Dolayısıyla birinci bilgi yanlıştır.
MÖHUK m.39/1 hükmünde ise sebepsiz zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen bir
hukuki ilişki yoksa sebepsiz zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku(lex loci condictionis)
uygulanacaktır. Yukarıda verilen üçüncü bilgide hakimin hukukunun uygulanacağı söylenmiştir. Ancak
uygulanacak olan hukuk zenginleşmenin gerçekleştiği yer hukukudur. 1. ve 3. bilgiler yanlıştır.
2.Soru:
Ahmet internette gezinirken karşısına uçak bileti reklamı çıkmıştır. Fransa’ya vizesi olduğu için Fransa biletlerine
bakan Ahmet biletin çok uygun bir fiyata düştüğünü görüp bu fırsat kaçırmayarak bileti satın almıştır. Bunun
üzerine Fransa’ya giden Ahmet çokça alışveriş yapmıştır. Son gün ise Fransa’nın ünlü şarapçısı Fernand’dan da
iki şişe şarap almış ve Türkiye’ye dönmüştür. Döndüğü gün akşamı Fransa’dan aldıklarıyla kendisine bir ziyafet
hazırlamış ancak akşama doğru rahatsızlanmaya başlamıştır. Hastaneye giden Ahmet şaraptan zehirlendiğini
öğrenmiş ve şarapın sahte olduğunu farketmiştir. Bunun üzerine Fernand’a karşı Türk mahkemelerinde dava
açmıştır. Zarar gören kişi olarak da kendi vatandaşlığının bulunduğu Türk hukukunun uygulanmasını talep
etmiştir.
Verilen bilgilere göre açılan davaya uygulancak hukuk hangisidir?
A) Haksız fiilin işlendiği yer hukuku

B) Zararın meydana geldiği yer hukuku
C) Ahmet’in seçmiş olduğu hukuk
D) Fernand’ın vatandaşı olduğu hukuk
E) Taraflar arasındaki satım sözleşmesine uygulanan hukuk
Cevap: E
Çözüm:
Kanun koyucu taraflara haksız fiil meydana geldikten sonra kısıtlı olarak uygulanacak hukuku seçme imkanı
tanımıştır.(MÖHUK m.34/5) Taraflar, haksız fiile uygulanacak hukuku ancak haksız fiilin meydana gelmesinden
sonra karşılıklı anlaşarak kararlaştırabilirler. Dolayısıyla Ahmet’in zarar gören olarak tek taraflı bir hukuk seçme
imkanı söz konusu değildir.
MÖHUK m.34/1 uyarınca, genel olarak haksız fiillere uygulanacak hukuk haksız fiilin işlendiği yer hukukudur.
Fiil yeri ile zararın meydana geldiği yerin farklı olması halinde halinde zarar yeri hukuku haksız fiilin esası
bakımından yetkili hukuk kabul edilmiştir. Somut olayda haksız fiil Fransa’da gerçekleşmiş zarar ise Türkiye’de
meydana gelmiştir. Buna göre uygulanacak hukuk zararın meydana geldiği yer hukuku yani Türk hukukudur.
Ancak MÖHUK m.34/3’te istisna bir kurala yer verilmiştir. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin bir başka ülke
ise daha sıkı ilişkiye sahip olması halinde bu ülke hukukunun uygulanması gerekmektedir. Bu kural haksız fiilin
tarafları arasında bir başka hukuki ilişkinin bulunduğu durumlarda da uygulanır. Haksız fiilin tarafları arasında bir
başka hukuki ilişki bulunduğu takdirde, bu ilişkinin tabi olduğu hukukun en sıkı irtibat prensibine istinaden haksız
fiile uygulanması gerektiği kabul edilmektedir. Somut olayda Ahmet ile Fernand arasında bir satım sözleşmesi
gerçekleştirilmiştir. Buna göre tarafların arasındaki satım sözleşmesine uygulanması gereken hukuk taraflar
arasındaki haksız fiil ilişkisine de uygulanacaktır.
11. Hafta: Eşya ve Miras Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı Kuralları

3. Soru:
1. Yabancılık unsuru içeren işlem ve ilişkiler bakımından taraflara taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki
mülkiyet hakkı ve diğer ayni haklara uygulanacak olan hukuku seçme hakkı tanınmıştır.
2. Türk mahkemesinde görülmekte olan bir davada ihtilaf konusu markanın Almanya’da tescil edilip
edilemeyeceği konusunda Alman hukuku da yetkilidir. Taraflar mahkemenin hukukunun
uygulanmasını da kararlaştırabilirler.
3. Türk mahkemeleri hangi alacağın gemi alacaklısı hakkı verdiğini Türk hukuku, yani lex fori uyarınca
belirleyecektir.
4. Zamanaşımıyla mülkiyet iktisabı süresinin 4 yıl olduğu bir ülkede zilyetliği elde edilen bir menkulün,
2 yıl dolduktan sonra , zamanaşımıyla iktisap süresinin 2 yıl olduğu bir ülkeye götürülmesi halinde
menkulün ilk bulunduğu ülkede öngörülen zamanaşımı süresi dolmadığı için mülkiyet iktisap edilmiş
olmayacaktır.
Yukarıda verilen eşya hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarından hangileri yanlıştır?
A) Hepsi
B) 1 ve 2
C) 1,2 ve 3
D) 1, 2 ve 4
E) 2, 3 ve 4
Cevap: D
Çözüm:
-Yabancılık unsuru içeren işlem ve ilişkiler bakımından ayni haklara uygulanacak hukuk MÖHUK m.21’de
düzenlenmiştir. Buna göre, taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer ayni haklar, işlem anında
eşyanın bulunduğu ülke hukukuna(lex rei sitae) tabidir. Tarafların uygulanacak olan hukuku seçme iradesine yer
verilmemiştir. Dolayısıyla verilen 1. bilgi yanlıştır.
-MÖHUK m.23 uyarınca fikri mülkiyete ilişkin haklar, hangi ülkenin hukukuna göre koruma talep ediliyorsa o
hukuka tabidir. (Lex loci protectionis). Dolayısıyla Almanya’da tescil edilmek istenen bir markanın tescil edilip
edilemeyeceği konusunda yalnızca Alman hukuku yetkilidir. Taraflar lex forinin uygulanmasını fikri mülkiyet
hakkının ihlalinden doğan talepler hakkında, ihlalden sonra kararlaştırabilirler. Verilen 2. bilgi yanlıştır.
-Gemi alacaklısı bakımından uygulancak hukuk, MÖHUK hükümleri çerçevesinde değil; özel hüküm niteliğindeki
TTK m.1320 hükmü çerçevesinde belirlenecektir. TTK m.1320/f.3 gereğince verilen 3. bilgi doğrudur.
-MÖHUK m.21/3 “Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna
tabidir.” Buna göre verilen 4. bilgi yanlıştır. Menkulün son bulunduğu ülkede öngörülen zamanaşımı süresi
dolduğu için mülkiyet iktisap edilmiş olacaktır.
4.Soru:
Gezmeyi çok seven İtalyan vatandaşı Bay Marco kardeşi Adriano ile birlikte sık sık seyahat etmekte ve bu
seyahatlerini daha sık yapabilmek için gittiği yerlerden kendisine bir gayrimenkul satın almaktadır. Bay
Marco’nun İtalya’da, Amerika’da ve Türkiye’de olmak üzere 3 gayrimenkulü bulunmaktadır. Bay Marco yine bir
Fransa seyahatindeyken kaza geçirmiştir. Kardeşi ile gerçekleştirdiği gezilerden çok keyif aldığını ve ölmesi
halinde kardeşine bir hediye bırakmak istediğini düşünür ve ölmeden önce Fransa’da bir ölüme bağlı tasarruf
işlemi gerçekleştirerek Türkiye’de bulunan gayrimenkulünü Türkiye’yi çok seven kardeşi Adriano’ya bırakır.
Buna göre aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Marco’nun ölmesi halinde, miras statüsü tüm menkul ve gayrimenkul mallar için İtalya hukukudur.
B) Marco’nun ölmesi halinde, miras statüsü gayrimenkullerin tamamı için Türk hukukudur.
C) Söz konusu ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanacak hukuk, Fransa hukuku, Türk hukuku veya
İtalya hukukudur.
D) Marco’nun ölmesi halinde, miras statüsü tüm menkul ve gayrimenkul mallar için Türk hukukudur.
E) Söz konusu ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanabilecek tek hukuk ölenin mi lli hukuku olan İtalya
hukukudur.
Cevap: C
Çözüm:
MÖHUK m.20/1 hükmünde mirasın ölenin milli hukukuna tabi olacağı belirtilmiştir. Hükmün devamında ise
Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukukunun uygulanacağı belirtilmiştir. MÖHUK m.20/1 uyarınca,
ölen bir kimsenin mirası hakkında iki farklı hukukun uygulama alanı bulması mümkünüdür. Buna göre Bay
Marco’nun ölümü halinde, miras statüsü tüm menkul mallar ve Türkiye dışında bulunan gayrimenkul mallar için
ölenin milli hukuku yani İtalya hukukudur. Yalnızca Türkiye’deki gayrimenkul bakımından Türk hukuku
uygulanacaktır. Dolayısıyla A, B ve D şıkları yanlıştır.
Ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanacak hukuk, MÖHUK m.20/4 altında düzenlenmiştir. Buna göre, ölüme
bağlı tasarrufun şekline 7. madde hükmü uygulanır. Ölenin milli hukukuna uygun şekilde yapılan ölüme bağlı
tasarruflar da geçerlidir. Bu hüküm uyarınca, ölüme bağlı tasarrufun şekli hakkında üç farklı hukuk birbirine
alternatif teşkil edecek şekilde uygulanacaktır. Buna göre E şıkkı da yanlıştır. Bay Marco’nun yapmış olduğu söz
konusu ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanacak hukuk, işlemin yapıldığı yer hukuku olan Fransa hukuku, miras
statüsü olan Türk hukuku veya ölenin milli hukuku olan İtalya hukukudur. Ölüme bağlı tasarruf işleminin şeklinin
bu üç hukuktan birine göre geçerli olması yeterlidir.
12. Hafta: Aile Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı Kuralları: Nişanlanma, Evlenme ve
Boşanmaya
5.Soru:
X vatandaşı Bay (A) ile yine X vatandaşı olan Bayan (B), (T) devletinde evlenmişler ve uzun süre burada
yaşamışlardır. Evlilik hayatına bir türlü alışamayan Bayan (B) boşanmak istediğini eşi Bay (A)’ye söylemiş. Ancak
Bay (A) ise boşanmak istemediğini ifade etmiş ve X ülkesi hukukuna göre kadınların boşanma davası açama
hakkının olmadığını söyleyerek ve boşanma konusunu bir daha açmamasını istemiştir. Eşinin anlayışsız tavrına
katlanamayan Bayan (B), Türkiyede yaşayan amcasının yanına gelmiş ve burada yaşamaya başlamıştır. Eşinin
söyledikleri üzerine boşanmaya hakkının olmadığını düşünen Bayan (B), eşiyle arasında geçen konuşmayı
amcasına anlatmıştır. Amcası ise Türkiye’de böyle bir kural olmadığını, boşanma davası açabileceğini söylemiştir.
Bunun üzerine Bayan (B) Türk mahkemelerinde boşanma davası açmıştır.
· X ülkesi hukukuna göre kadınların boşanma davası açma hakkı yoktur.

· Bay (A) ve Bayan (B) evlendikleri sırada bir evlilik sözleşmesi yapmışlardır. Bu sözleşmeye göre
boşanmaları halinde, boşanmaya uygulanacak hukuk Z devleti hukukudur.
Buna göre boşanmaya tatbik edikecek hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eşlerin müşterek milli hukuku- X ülkesi hukuku uygulanacaktır.

B) X ülkesi kurallarına göre dava açılamayacaktır.
C) Tarafların kararlaştırdığı Z devleti hukuku uygulanacaktır.
D) T devleti hukuku uygulancaktır.
E) Türk hukuku uygulanacaktır.
Cevap: E
Çözüm:
-MÖHUK m.14, taraflara boşanmaya uygulancak hukuku seçme imkanı tanımamaktadır. Dolayısıyla,
tarafların uygulanacak hukuku seçme yetkisi bulunmamaktadır. Z devleti hukuku uygulanmayacaktır.
- Boşanma davasına uygulanacak hukuk MÖHUK m.14/1 uyarınca müşterek milli hukuk olan X ülkesi
hukukudur. Ancak MÖHUK m.14/1 uyarınca yetkili olan yabancı hukuk boşanma yasağı öngörmüşse,
MÖHUK m.5 gereğince kamu düzeni devreye girer ve yetkili yabancı hukuk uygulanmaz. X devleti
kurallarına göre kadınların boşanma davası açamayacağı kuralı Türk kamu düzenine aykırıdır.
Bu durumda, hakimin MÖHUK m.5 uyarınca boşanmaya doğrudan Türk hukukunu uygulamadan önce
yetkili hukuku MÖHUK m.14/1’deki ikinci basamağa göre belirlemesi ve bir çözüme ulaşması
gerekmektedir.
-MÖHUK m.14/1’deki ikinci basamak tarafların müşterek mutad mesken hukukudur. Mutad mesken,
kişinin yaşamını sürdürdüğü, maddi ve şahsi ilişkileri ile en sıkı şekilde bağlılık kurduğu yaşam merkezi
olan ve ağırlıklı olarak hayat faaliyetlerini sürdürdüğü yerdir. Bay (A) ve Bayan (B)’nin müşterek mutad
meskenleri de yoktur. Şu halde MÖHUK m.14/1 eşlerin müşterek mutad meskenlerinin de bulunmadığı
takdirde Türk hukukunun uygulanacağını belirtmiştir. Somut boşanma davasına uygulanacak olan
hukuk Türk hukukudur.
6.Soru:
Türk vatandaşı Malik ile İngiliz vatandaşı Nur, Almanya’da yetkili makamlar huzurunda evlenmişlerdir. Malik
bu evliliği Türk makamlarına bildirmeyi unutmuştur. Malik ile Nur iki yıl evli kaldıktan sonra Malik işleri
sebebiyle İran’a gitmiştir. Nur ise işinin Almanya’da olduğunu söyleyerek İran’a gitmeyi reddetmiştir. Malik
İran’da Amine ile tanışmış ve evlenmeye karar vermiştir. Malik, Amine ile olan evliliğini Türk makamlarına
bildirmiştir.
Buna göre aşağıda verilen bilgilerden hangisi
A) Malik ile Nur’un yapmış olduğu evlilik türk makamlarına bildirilmediği için Türk hukuku
bakımından geçersizdir.
B) Malik’in yapmış olduğu ikinci evlilik İran hukukuna göre geçerli olsa da söz konusu evlilik Türk
hukukuna göre geçersiz olacaktır.
C) Malik ile Nur’un Alman hukuku şekil şartlarına göre yapmış oldukları evlilik Türk hukuku
bakımından geçersizdir.
D) Türk hukukunda çok evlilik kabul edilmese dahi çok evliliğin kabul edildiği İran’da yapılan evlilik
Türk hukukuna göre de geçerli olacaktır.
E) Evliliğin şekline uygulanacak hukuk kişinin milli hukukuna uygun olmalıdır.
Cevap: B
Çözüm:
MÖHUK m.13/2 uyarınca evliliğin şekline kural olarak evlenmenin yapıldığı yer hukuku (lex loci celebrationis)
uygulanır. Dolayısıyla evliliğin Alman hukuku şekil şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiş olması Türk hukuku
bakımından evliliğin geçerli sayılması için yeterlidir. Kişilerin milli hukukuna uygun olması gibi bir şart
aranmamıştır. Yabancı ülkelerde yapılan evlenmelerde taraflar ister yabancı isterse de Türk vatandaşı olsun
evliliğin şekli o ülkenin hukukuna tabidir.
Evlendirme Yönetmeliği m.11/2 uyarınca, Türk vatandaşı kadın ve erkek yurtdışında bulundukları ülkenin
evlendirmeye yetkili makamları huzurunda evlendiklerinde, evlenme bildirimi eşlerden sadece birisi Türk
vatandaşı ise Türk vatandaşı olan eş tarafından yapılacaktır. Anılan hüme göre, bildirim yabancı yetkili makamdan
alınacak belgenin evlendirme tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde en yakın Türk konsolosluğuna
verilmesi veya gönderilmesi suretiyle yapılacaktır. Bu bildirim, evliliğin Türkiye’deki nüfus siciline tescili için
gereklidir. Ancak, yetkili makamlar önünde yapılan bir evliliğin Türk nüfus siciline tescil edilmemiş olması
evliliğin geçerliliğine etkili değildir. Dolayısıyla Malik’in Nur ile evliliğini Türk makamlarına bildirmemiş olması
durumunda da evlilik Türk hukuku bakımından geçerli olacaktır.
Evli bir Türk vatandaşı, çok evliliğin kabul edildiği bir ülkede ikinci bir evlilik gerçekleştirdiği takdirde, söz
konusu evlilik Türk hukukuna göre geçersizdir. Zira evlenmenin yapıldığı yer hukuku kuralı sadece şekil
koşullarına ilişkindir. Evlenme engelleri ve evlenme ehliyeti milli hukuka göre tespit edilir ve çok evlilik Türk
hukukunda bir evlenme engelidir.
13. Hafta: Aile Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı Kuralları: Soybağı ve Evlat Edinme:
7.Soru:
Soybağına ilişkin verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Soybağının MÖHUK m.16’da sıraca önde yer alan basamakta öngörülmüş bir hukuk uyarınca
kurulmuş olması halinde, sonraki basamaklarda sıralanan diğer hukukların uygulanmasına gerek
kalmamaktadır.
B) Soybağına uygulanacak hukuk tespit edilirken MÖHUK m.2/3 uyarınca atıf dikkate alınacaktır.
C) Boşanmanın velayet üzerindeki sonuçları ve evlat edinmenin velayet üzerindeki sonuçları, velayet
statüsüne tabidir.
D) Çocuğun mirastan pay alması, soybağı ilişkisinin kurulmuş olmasına bağlıdır.
E) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir.
Cevap: C
Çözüm:
B-Soybağına ilişkin kurallar hem kişinin hukuku hem de aile hukukuna ilişkin kabul edildiğinden soybağına
uygulanacak hukuk tespit edilirken MÖHUK m.2/3 uyarınca atıf dikkate alınır.
D-Soybağı, çocukla ana ve babası arasındaki bağı ifade eder. Çocuğun mirasçılığı için öncelikle ana babası ile
soybağının kurulması gerekir. Dolayısıyla çocuğun mirastan pay alabilmesi için soybağı ilişkisi kurulmuş
olmalıdır.
E-MÖHUK’un 16.maddesinin 2. fıkrasında, soybağının iptalinin tabi olduğu hukuk düzenlenmektedir. Soybağı
hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir.
C-Boşanmanın velayet üzerindeki sonuçları, boşanma statüsüne (m.14/3); evlat edinmenin velayet üzerindeki
sonuçları, evlat edinme statüsüne(m.18/3) tabidir.
8.Soru:
1) Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır.
2) Evlat edinme ehliyeti ve şartları, evlat edinilenin milli hukukunun öngördüğü şartlar uygulan
olmalıdır.
3) Eşlerin milli hukuklarından birinde bile eşin rızası aranıyorsa evlat edinme işleminin geçerliliği
bakımından diğer eşin rızasının alınması gerekmektedir.
4) Evlat edinmenin şekline uygulanacak hukuk eşlerin müşterek milli hukukudur. Müşterek milli hukuk
bulunmadığı takdirde müşterek mutad mesken hukuku uygulanır.
5) Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli hukukuna, eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde ise
eşlerin müşterek milli hukukuna, müşterek milli hukuk bulunmadığı takdirde müşterek mutad
mesken hukukuna tabidir.
Yukarıda evlat edinmeye ilişkin verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) 1,3 ve 5
B) 1,2,3 ve 5
C) 1,2 ve 3
D) 1 ve 3
E) Hepsi
Cevap: D
Çözüm:
MÖHUK m.18/2 uyarınca, evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları
birlikte uygulanır. Eşlerin milli hukuklarının birlikte uygulanması kuralı sebebiyle, eşlerin milli hukuklarından
birinde bile eşin rızası aranıyorsa evlat edinme işleminin geçerli olması bakımından diğer eşin rızasının alınması
gerekmektedir. Buna göre 1 ve 3. bilgiler doğrudur.
MÖHUK m.18/1’e göre evlat edinme ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin evlat edinme anındaki milli
hukukuna tabidir. Bu durumda, evlat edinme ilişkisinin taraflarına yalnızca kendi milli hukuklarının öngördüğü
şartlar uygulanacaktır. Buna göre 2. bilgi yanlıştır.
Evlat edinmenin şekline uygulanacak hukuk konusunda MÖHUK’ta özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu
nedenle, evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda genel şekil kuralı olan MÖHUK m.7 yani işlemin
yapıldığı yer hukuku (locus regit actum) veya hukuki işlemin esasına uygulanacak hukuk(lex causae) alternatif
olarak uygulanacaktır. Bu bilgiler ışığında bakıldığında 4. bilgi yanlıştır.
Evlat edinmenin hükümleri, MÖHUK m.18/3 uyarınca, evlat edinenin milli hukukuna, eşlerin birlikte evlat
edinmesi halinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir. Dolayısıyla 5. bilgi yanlıştır.
Sevdenur ŞİRİN-200004736
NESRİN ÇORBACI - 200000983
1) I. Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tâbidir değildir.
II. Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması hâlinde, zararın
meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
III. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin başka bir ülke ile daha sıkı ilişkili olması hâlinde bu ülke hukuku
uygulanmaz.
IV. Haksız fiile veya sigorta sözleşmesine uygulanan hukuk imkân veriyorsa, zarar gören, talebini
doğrudan doğruya sorumlunun sigortacısına karşı ileri sürebilir.
V. Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık olarak seçebilirler.
Haksız fiile ilgili olarak yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) I-II-III
B) I-V
C)I-IV
D)HİÇBİRİ
E)I-III
CEVAP E.
2) Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Haksız rekabetten doğan talepler, haksız rekabet sebebiyle piyasası doğrudan etkilenen ülke hukukuna tabidir.
B) Sebepsiz zenginleşmeden doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen
hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir.
C) Rekabetin engellenmesinden doğan talepler, bu engellemeden doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu
ülkenin hukukuna tâbidir.
D) Haksız rekabet sonucunda zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin menfaatleri ihlâl edilmişse, söz konusu
E) Taraflar, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra, uygulanacak hukuku seçemezler.
CEVAP E
3) I. Miras ölenin millî hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır.
II.Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke
hukukuna tâbidir.
III. Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
IV. Ölüme bağlı tasarrufun şekline 7 nci madde hükmü uygulanır. Ölenin millî hukukuna uygun şekilde
yapılan ölüme bağlı tasarruflar da geçerlidir.
V. Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı andaki millî hukukuna tâbidir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri yanlıştır ?
A) II-III-IV
B) I-II
C)I-II-III-IV
D)YANLIZ III
E)HİÇBİRİ
CEVAP E
4) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)Vasiyetnamelere La Haye sözleşmesi hükümleri uygulanabilir.
B) Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
C) Ön meseleler miras olayından bağımsız ele alınıp LEF FORİ nin yetkili kıldığı hukuka göre çözümlenir.
D)Türkiye'nin yabancı devletlerle akdetmiş olduğu pek çok milletlerarası özel sözleşme, miras konusuna ilişkin
hükümler içermemektedir.
E) Mirasçılık belgesi, mirasçılık sıfatının ispatlanmasına yarayan bir belgedir.
CEVAP D
5) aile hukuku kanunlar itilafı kuralları hakkında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Nişanın bozulması yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat
olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
B) Nişanlanma, ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukun tayininde renvoi nazara alınacaktır.
C) türk hukukunda evlenmek isteyen kişilerin 18 yaşını doldurmuş olması aranmakla beraber 17 yaşını doldurmuş
kişilerin olağanüstü durumlarda hakim izni ile evlenmesi mümkündür.
D)Türkiyede evlenen yabancı kişiler, türk hukukunda öngörülen şekil koşullarına uygun olarak evlenmek
zorundadır.
E) Evlenmenin hüküm ve sonuçları denildiğinde, karı-kocanın karşılıklı hak ve ödevleriyle evlenmeyle doğan şahsi
ilişkiler anlaşılmalıdır.
CEVAP C
6)I.Evlenme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlenme anındaki millî hukukuna tâbidir.
II. Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı
vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.
III. Nişanlılığın hükümlerine ve sonuçlarına müşterek millî hukuk, taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk hukuku
uygulanır.
IV. Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) I-II-III
B)HEPSİ
C)I-III-IV
D) II-III-IV
E)I-II-IV
CEVAP B
7) evlat edinme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A)Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir.
B) evlat edinenin en az 25 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
C) Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte uygulanmaz.
D)evlat edinmenin şekline uygulanacak hukuk konusunda MÖHUK’ta özel bir düzenleme vardır.
E)evlat edinme ilişkisinin kurulmasıyla birlikte ana ve babaya ait olan yükümlülük ve haklar evlat edinene geçmez.
CEVAP A
8) Aşağıdaklilerden hangisi La Haye sözleşmesinin uygulama alanı bulabilmesi için aranan şartlardan değildir?
A) Çocuğun mutad meskeninin akit bir devlet ülkesinde bulunması

B) Çocuğun bir başka akit devlet ülkesine kaçırılmış olması
C) Çocuğun kaçırılmış olması nedeniyle, çocuk üzerinde kullanılmakta olan velayet hakkının ihlal edilmiş olması
D)Kaçırılmış çocuğun henüz 16 yaşını doldurmamış olması
E) Kaçırılmış çocuğun anne ve babasının bulunmaması
CEVAP E
UĞUR YILMAZ - 200004842

10. HAFTA
SORU 1: Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A. Sözleşmeden doğan borç ilişkilerinde davayı açan kişinin seçtiği hukuk uygulanır.
B. Seçilen hukukun uygulanacağı kısım hâkim tarafından re’sen kararlaştırılır.
C. Hukuk seçimi davacı tarafında her zaman yapılabilir ancak sonradan değiştirilemez.
D. Hukuk seçimi yapmamış olmaları halinde sözleşmeden doğan ilişkiye, o sözleşmeyle en sıkı
ilişkili olan hukuk uygulanır.
CEVAP: D şıkkı. Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu md. 24 uyarınca
A) Davayı açan kişinin seçtiği hukuk değil tarafların açık olarak seçtiği hukuk uygulanır.
B) Taraflarca seçilen hukuk sözleşmenin tamamına veya bir kısmına uygulanabilir.
C) Hukuk seçimi taraflarca her zaman yapılabilir veya değiştirilemez.
Ermenistan’da Aras nehri kenarında bulunan (E) fabrikasından çıkan is, kum ve ayrıca fabrikası
tarafından Aras nehrine bırakılan zararlı atıklar nehrin diğer tarafına Iğdır’ın Tuzluca ilçesinde
bulunan Türk vatandaşı (T)’nin açık hava lokantasına zarar vermiştir. (T), oluşan zararların tazmini
için (E) fabrikasına karşı Iğdır mahkemelerinde dava açmıştır.
SORU 2: Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Türk hukuku uygulanır.

B. Uyuşmazlığın çözüm yeri Iğdır mahkemeleridir.
C. Dava Ermenistan mahkemelerinde açılmış olsaydı görevli mahkeme Ermenistan mahkemeleri
olurdu.
CEVAP: C şıkkıdır. MÖHUK 40 uyarınca Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun

yer itibariyle yetki kuralarını tayin eder diyerek HMK’ya atıfta bulunuştur. HMK’ya göre haksız fiilde
zararın doğduğu yer mahkemesi yetkili kılındığından C şıkkı yanlıştır.
11. HAFTA
A. Miras ölenin milli hukukuna tabidir.

B. Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır.
C. Yer değişikliği durumunda kazanılmamış ayni hakların hangi hukuka tabi olduğunu
mirasçılar serbestçe belirler.
D. Taşınmazlar üzerindeki ayni haklara ilişkin hukuki işlemlere şekil yönünden bu malların
bulundukları ülke hukuku uygulanır.
CEVAP: C şıkkıdır. MÖHUK md. 20 uyarınca yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar
malın son bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
A. Fikri mülkiyet haklarına ilişkin sözleşmeler, tarafların seçtiği hukuka tabidir.
B. Tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları ve işyeri bulunmadığı hallerde mutad meskeni hukuku
uygulanır.
C. Bütün şartlar değerlendirildiğinde sözleşmeyle daha sıkı ilişkili bir hukukun bulunması halinde
sözleşme bu hukuka tabi olur.
D. İşçinin, işyeri kapsamında ve işin ifası sırasında meydana getirdiği fikri ürünler üzrindeki fikri
mülkiye hakları işverene aittir.
CEVAP: D şıkkıdır. Çünkü burada işverene değil işçi ve işveren arasındaki sözleşmelere, iş sözleşmesinin
tabi olduğu hukuka bakılır.
13. HAFTA
Türk vatandaşı (A) ve İtalyan vatandaşı (B) Türkiye’de tanışıp evlenmişlerdir. Evlendikten sonra bir
süre çocukları olmayınca (A) ve (B) doktora gitmişler ve tıbbi nedenlerden dolayı çocukları olmayacağı
öğrenen (A) ve (B) evlat edinmek istemişler ve bunun için gerekli işlemleri başlatmışlardır.
Evliliklerinden 5 yıl sonra artık birlikte yaşamayacaklarını düşünen (A) ve (B) boşanma işlemlerini
başlatmışlardır. (5,6 ve 7. soruları bu pratiğe bakılarak cevaplandırınız).
I. A ve B’nin evlenebilmesi için kendi hukuklarındaki ehliyet ve şartlarını karşılamaları gerekmektedir.

II. Evlenme şekillerinde Türk hukuku uygulanır.
III. A ve B kabul ederse evliliği şarta bağlı yapabilirler.
SORU 5: Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A. Yalnızca I
B. I ve II
C. I, II ve III
D. Hiçbiri
CEVAP: B şıkkı. Türk hukukunda şarta bağlı evlilik usulü olamadığından III. başlık yanlıştır.
I. A ve B evlat edinmek için Türk hukukunda evlat edinmek için gerekli ehliyet ve şartları karşılamaları
yeterlidir.
II. Evlat edinmek için A ve B’nin hani her ikisinin de rızası olması gerekir.
III. Eşlerin birlikte evlat edinmesi durumunda evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuk
uygulanır.
SORU 6: Yukarıdakilerin hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A. I ve II
B. I,II ve III
C. Yalnız I
D. Hiçbiri
CEVAP: A şıkkıdır. I. seçeneğe baktığımızda MÖHUK md. 18 uyarınca Türk hukukunun değil her
birinin evlat edinme zamanındaki milli hukuklarına tabi oldukları yönündedir.
II. seçenek açısından ise her ikisinin rızası değil burada da eşlerin milli hukuklarının birlikte
uygulanacağı yönündedir.
Ukrayna vatandaş (A) İstanbul’a tatile gelir ve burada Türk vatandaşı olan (B) ile tanışır ve İstanbul’da
resmi nikâhla evlenirler. (A) ve (B) evlendikten 2 yıl sonra (B) işten çıkarılır ve uzun süre iş bulamamıştır
ve eldeki paraları bittikten sonra (A)’nın ailesinin gönderdiği parayla geçinmeye başlarlar. Bu durumu
hazmedemeyen (B) (A)’ya kötü davranmaya başlar ve (A) artık bu duruma dayanamayarak boşanma
davası açar.
14. HAFTA
SORU 7: Yukarıdaki olay incelendiğinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A Taraflar isterse Ukrayna mahkemelerinde boşanabilirler.

B. İstanbul mahkemeleri yetkilidir.
C. Somut olayda Türk hukuku uygulanır.
D. Eğer eşler aynı milletten olsalardı boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek
hukukuna göre çözümlenmesi gerekecektir.
CEVAP: A şıkkıdır. MÖHUK 40. maddesi burada HMK madde 6’ya atıf yapmaktadır. HMK 6 uyarınca
yetkili mahkeme sadece İstanbul mahkemeleri olup başka bir mahkemeye yetki verilmemiştir.
A. Soy bağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki milli hukukuna tabidir.
B. Soy bağının kurulmaması halinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tabidir.
C. Soy bağı kurulamamışsa ananın veya babanın hukukuna tabi olarak kurulur.
D. Soy bağının kurulmasından sonra artık iptal edilemez.
CEVAP: D şıkkı. Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir.
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK 1 DERSİ 10.HAFTA ÖDEVİ
HURİ SENA ÇELİK - 20004377
“AKİT DIŞI BORÇ İLİŞKİLERİNE UYGULANACAK HUKUK”
1.SORU
Yabancılık unsuru taşıyan akit dışı borç ilişkilerine uygulanacak hukuk bakımından
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) A)Hem haksız fiil hem de sözleşmeye aykırılık teşkil eden yabancılık unsuru
taşıyan bir fiilden dolayı açılan davada davacı talebini sözleşmeye dayandırmışsa
uygulanacak hukuk akdi borç ilişkilerine uygulanacak hukuku düzenleyen kurallara
dayandırılır.
B) B)MÖHUK Md. 23 “Fikri Mülkiyete İlişkin Haklara Uygulanacak Hukuk”

hükmü de haksız fiil türlerinden doğan uyuşmazlıklara uygulanmak üzere özel
kanunlar ihtilafı kurallarından bir tanesidir.
C) MÖHUK Md. 34 uyarınca tespit edilen yetkili yabancı hukukun tazminat

miktarının zararın karşılanması amacını aşarak cezalandırma amacını gütmesi
halinde Türk kamu düzeni gerekçesiyle ilgili yabancı hukuk uygulanmayabilir.
D) Şeref ve haysiyeti ihlal edici açıklamaların bir tweet’te yer alması halinde erişim
yapılan her yerde haksız fiil gerçekleşmiş olur.
E) MÖHUK Md. 35 gereği uygulanacak hukuk seçimi için tarafların iradelerinin

karşılıklı uyuşması gerekir.
CEVAP: E) şıkkı
Hem haksız fiil hem de sözleşmeye aykırılık teşkil eden yabancılık unsuru taşıyan bir
fiilden dolayı açılan davada, davacı talebini sözleşmeye dayandırmışsa uygulanacak
hukuk, akdi borç ilişkilerine uygulanacak hukuku düzenleyen kurallara; davacı talebini
haksız fiil hükümlerine dayandırmışsa uygulanacak hukuk haksız fiillere uygulanacak
hukuku düzenleyen kurallara göre tayin edilecektir. Bu duruma “taleplerin yarışması”
adı verilir. Davacının yaptığı hukuki nitelendirme esas alınacaktır.
MÖHUK Md. 23 “Fikri Mülkiyete İlişkin Haklara Uygulanacak Hukuk” hükmü de

haksız fiil türlerinden doğan uyuşmazlıklara uygulanmak üzere özel kanunlar ihtilafı
kurallarından bir tanesidir. Söz konusu hüküm kanun sistematiği içerisinde aynî haklara
ilişkin kurallar arasında yer alsa da fikrî mülkiyet haklarının ihlâlinde uygulanacak
hukuku da düzenlemektedir.
MÖHUK Md. 34 uyarınca tespit edilen yetkili yabancı hukukun tazminat miktarının
zararın karşılanması amacını aşarak cezalandırma amacını gütmesi halinde Türk kamu
düzeni gerekçesiyle ilgili yabancı hukuk uygulanmayabilir. Çünkü Türk hukukunda
haksız fiilden kaynaklanan tazminatın miktarı konusundaki temel prensip tazminat
miktarının zararı aşmamasıdır. Bu temel prensibin istisnası Rekabet Kanunu’nda
düzenlenmiştir. Rekabet Kanunu Md. 58/2 hükmünce Türk hukukunda zararın üç katı
oranında tazminata hükmedilebilir.
Şeref ve haysiyeti ihlal edici açıklamaların bir tweet’te yer alması halinde erişim yapılan
her yerde haksız fiil gerçekleşmiş olur. Yani açıklamanın okunduğu her yerde haksız fiil
meydana gelmiş olur. MÖHUK Md. 35 hükmünün uygulanmasının temel şartı, kişilik
haklarının ihlâlinin kamuya açık bir ortamda gerçekleşmiş olmasıdır.Fakat,kişilik
haklarının ihlâlinin kitle iletişim araçları vasıtasıyla gerçekleştirilmediği durumlarda
MÖHUK Md. 35 uygulama alanı bulmayacak; davanın esasına uygulanacak hukuk
MÖHUK Md.34 hükmünce tespit edilecektir.
MÖHUK Md.35 gereğince, kişilik hakkı kitle iletişim araçları ile ihlâl edilen tarafa tek
taraflı ve sınırlı bir hukuk seçimi hakkı tanımaktadır. Kişilik hakkı ihlâl edilen ve zarar
gören mağdura tanınan bu seçim hakkı tek taraflıdır. Bu yönüyle uygulanacak hukukun
tarafların iradelerinin karşılıklı uyuşması ile belirlendiği hukuk seçiminden ayrılır.
Uygulanacak hukuk, zarar gören tarafın seçimine göre, MÖHUK Md. 35/1 hükmünde
yer alan üç alternatif hukuktan birisidir.
1) Failin o devlette sonucun meydana geldiğini öngörmesi koşuluyla zarar görenin

mutad mesken hukuku
2) Zarar verenin iş yeri veya mutad meskeninin bulunduğu ülke hukuku
3) Failin o devlette sonucun meydana geldiğini öngörmesi koşuluyla zararın meydana

geldiği ülke hukuku
2.SORU
Yabancılık unsuru taşıyan akit dışı borç ilişkilerine uygulanacak hukuk bakımından
A) Merkezi Türkiye’de bulunan X şirketi İngiliz şirketi Y tarafından üretilen ve

Amerika dahil olmak üzere tüm dünyada satılan çantaları taklit etmiş ve taklit
malları yalnızca İspanya’ya ihraç etmiştir. Bunun üzerine İngiliz şirketi Y taklit
çantaları üreten Türk şirketi X’ e karşı Türkiye’de dava açarak taklit çantanın
üretiminin yasaklanmasını, Türk şirketi tarafından bir açıklama yapılmasını ve
zararlarının tazminini talep etmiştir. Buna göre söz konusu talep yerindedir.
B) MÖHUK Md. 37/2 hükmü uygulanabilecek eylemlere örnek olarak; rakibin
işçilerini ayartma,rüşvet,endüstriyel casusluk, şirket sırrını ifşa etme veya
sözleşmenin ihlâline neden olma eylemleri verilebilir.
C) MÖHUK Md. 38 hükmünce, rekabetin engellemesinden doğan talepler bu

engellemeden doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
D) MÖHUK Md. 23/1 hükmünce fikrî mülkiyet hakkının içeriğinin, kapsamının ve

ihlâl fiilinin şartlarının koruma yeri ülkesi tarafından tespit edilmesi gerekir.
E) MÖHUK Md. 23/2 hükmü fikrî haklara ilişkin haksız fiillerden doğan
taleplerde mahkemenin hukukunun (lex fori ) uygulanması konusunda bir
hukuk seçimi imkânı tanımıştır. Fakat taraflara tanınan hukuk seçimi sınırlı
bir seçimdir.
CEVAP: A) şıkkı
Merkezi Türkiye’de bulunan X şirketi İngiliz şirketi Y tarafından üretilen ve

Amerika dahil olmak üzere tüm dünyada satılan çantaları taklit etmiş ve taklit
malları yalnızca İspanya’ya ihraç etmiştir. Bunun üzerine İngiliz şirketi Y taklit
çantaları üreten Türk şirketi X’ e karşı Türkiye’de dava açarak taklit çantanın
üretiminin yasaklanmasını, Türk şirketi tarafından bir açıklama yapılmasını ve
zararlarının tazminini talep etmiştir. Buna göre söz konusu talep yerinde değildir.
MÖHUK Md. 37/1 hükmü uyarınca haksız rekabete ilişkin bu uyuşmazlığa
uygulanacak hukuk belirlenirken dava konusu taklit çantaların üretildiği yerin
değil, haksız rekabet sebebiyle piyasası doğrudan etkilenen ülkenin dikkate
alınması gerekir. Haksız rekabete konu fiil, İspanya’da gerçekleştiğinden Türk
hâkimi İspanyol hukukunu uygulayacaktır.
MÖHUK Md. 37/2 hükmü sadece belirli bir işletmenin menfaatlerini etkileyen
eylemler bakımından bir kanunlar ihtilafı kuralı getirmektedir. Buna göre
MÖHUK Md. 37/2 hükmü uygulanabilecek eylemlere örnek olarak; rakibin
işçilerini ayartma,rüşvet,endüstriyel casusluk, şirket sırrını ifşa etme veya
sözleşmenin ihlâline neden olma eylemleri verilebilir. Söz konusu ihtimalde haksız
rekabet işletmeye yönelik olmakla birlikte henüz haksız rekabetten olumsuz bir
şekilde etkilenmiş bir piyasa söz konusu değildir. Bu fıkra kapsamına giren haksız
rekabet eylemlerine söz konusu işletmenin iş yerinin bulunduğu ülke hukuku
uygulanacaktır.
MÖHUK Md. 38 hükmünce, rekabetin engellemesinden doğan talepler bu

engellemeden doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
Rekabetin engellenmesinden doğan talepler; rekabeti sınırlayan, engelleyen veya
tamamen ortadan kaldıran eylemler, anlaşmalar ile hâkim durumun kötüye
kullanılması sonucu ortaya çıkan zararlardan kaynaklanabilir.
MÖHUK Md. 23, fikrî mülkiyete ilişkin hakların ihlâlinden doğan akit dışı borç
ilişkisine uygulanacak hukuk konusunda özel bir bağlama kuralı kabul etmiştir.
Fikrî hakların korunması konusunda gerek milletlerarası sözleşmelerde gerekse bu
konuyla ilgili milletlerarası özel hukuk kanunlarında ve milletlerarası öğretide ülke
sellik veya koruma yeri prensibi geçerlidir.MÖHUK Md. 23/1 hükmünce fikrî
mülkiyet hakkının içeriğinin, kapsamının ve ihlâl fiilinin şartlarının koruma yeri
ülkesi tarafından tespit edilmesi gerekir.
MÖHUK Md. 23/2 hükmü fikrî haklara ilişkin haksız fiillerden doğan taleplerde
mahkemenin hukukunun (lex fori ) uygulanması konusunda bir hukuk seçimi
imkânı tanımıştır. Fakat taraflara tanınan hukuk seçimi sınırlı bir seçimdir. Çünkü
taraflar ancak bir haksız fiile bağlı talepler bakımından ve ancak zararın
oluşmasından sonra hukuk seçiminde bulunabileceklerdir. Böylelikle söz konusu
fikrî hakkın kapsamı, içeriği ve ihlâlin şartları konularında ülke sellik prensibi
gereği hukuk seçiminden bağımsız olarak koruma yeri hukuku uygulanacaktır. Söz
konusu hüküm hukuk seçiminin zamanı ve kapsamı dışında seçilen hukuk
bakımından da bir sınırlama içermektedir. Taraflar ancak mahkemenin hukuku
olan lex fori’yi seçebileceklerdir.
HURİ SENA ÇELİK -200004377
“MİRAS VE EŞYA HUKUKU İLİŞKİLERİNE UYGULANACAK HUKUK”
1.SORU
Türk vatandaşı Bay (K) ile İspanyol vatandaşı Bayan (L) ve müşterek çocukları Türk ve
İspanyol vatandaşı (F) Manisa’da ikamet etmektedirler. İş yerinde bulanan Bay (K)
aniden fenalaşmış ve hastaneye kaldırılmıştır. Ancak tüm müdahalelere rağmen
kurtarılamamıştır. Doktorların yaptığı açıklamaya göre Bay (K) kalp krizi nedeniyle
vefat etmiştir. Bu ani ve sarsıcı ölüm aileyi çok üzmüştür. Ailenin avukatları Bay (K)’ nın
ölmeden 3 yıl önce İspanya’da vasiyetname düzenleyerek İspanya’daki evini karısı Bayan
(L)’ye, İspanya’daki bir bankada tutmuş olduğu parasını ise çocuğu (F)’ye bıraktığını
bildirmiştir. Ayrıca vasiyetnamede Bay (K)’nın Viyana’daki evini de Avusturya
vatandaşı Bayan (H)’ye bıraktığı bilgisi yer almaktadır. Bayan (L) son öğrendikleri
ardından, Bay (K)’nın düzenlediği vasiyetnamenin iptali için dava açmıştır. Çünkü Bayan
(L),Bayan (H)’nin Bay (K)’nın terekesinden herhangi bir hak elde etmesini
istememektedir.
Yukarıda verilen olayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Bay (K)’nın düzenlemiş olduğu vasiyetname şeklen geçerli değildir.

B) Türkiye 1961 tarihli La Haye sözleşmesini üç çekince ile imzalamıştır. Somut
olayda çekincelere bağlı bir durum yoktur.
C) 1961 tarihli La Haye sözleşmesi vasiyetname düzenleme ehliyetini

düzenlememiştir.
D) Bay (K) somut olayda Türk vatandaşı olduğundan vasiyetname düzenleme

ehliyetine Türk hukuku uygulanacaktır.
E) Vasiyetname düzenlemek için asgari yaş koşulu 1961 tarihli La Haye

Sözleşmesi’ne göre belirlenecektir.
CEVAP: A) şıkkı
Vasiyetnamenin şekli konusunda Türkiye’nin taraf olduğu “Vasiyet Tasarruflarının

Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusunda 5.10.1961 tarihli La Haye Sözleşmesi”
bulunmaktadır. Bu sözleşme MÖHUK Md. 1/2 gereği öncelikli uygulama alanına sahiptir.
Bu Sözleşme ’ye göre vasiyetname aşağıdaki durumlardan birine bile uygunsa şeklen
geçerli olacaktır. Buna göre vasiyetname;
a)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı yer iç hukukuna uygunsa,
b)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı anda veya ölümü anında vatandaşı bulunduğu
Devlet’in iç hukukuna uygunsa,
c)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı veya ölümü anında ikametgâhının bulunduğu

yer iç hukukuna uygunsa,
d)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı veya ölümü anında mutad meskeninin

bulunduğu yer iç hukukuna uygunsa,
e)Taşınmazlar söz konusu olduğu takdirde, bu malların bulundukları yer iç hukukuna

uygunsa şeklen geçerlidir. (Sözleşme Md. 1)
Türkiye, bu sözleşmeyi üç çekince ile imzalamıştır. Buna göre, Türkiye açısından

vasiyetçinin ikametgâhının bulunduğu yer Türk hukukuna(mahkemenin hukukuna) göre
tespit edilir.(Sözleşme Md. 9) Yine Türkiye, Türk vatandaşlarının olağanüstü durumlar
dışında, yabancı hukuka göre yapmış oldukları sözlü vasiyet tasarruflarını tanımama
haklarını saklı tutmuş(Sözleşme Md. 10) ve yine ölüme bağlı tasarrufta yer alan ve Türk
hukukuna göre Miras hukukuna girmeyen hükümleri Sözleşme’nin uygulama alanı
dışında bırakmıştır.(Sözleşme Md. 12)
Bu Sözleşme hükümleri karşılıklılık gerektirmeden (Sözleşme Md. 6) üye devletler

tarafından herkese uygulanacaktır. Bu nedenle, MÖHUK Md. 20/4 hükmündeki ölüme
bağlı tasarrufların şekline ilişkin düzenleme ,vasiyetnamelerin şekli bakımından
uygulama alanı dışında kalmaktadır.
Somut olayda kural olarak Bay (K)’nın yaptığı vasiyetname bu sayılan bağlama
noktalarından birine uygunsa yapılan vasiyetname şeklen geçerli olacaktır. Somut olayda
çekincelerle bağlantılı olabilecek bir durum yoktur.
Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusunda 5.10.1961

tarihli La Haye Sözleşmesi vasiyetname düzenleme ehliyetini düzenlememiştir. Bu
nedenle, MÖHUK Md. 20/5 hükmü gereğince vasiyetname düzenleme ehliyetine
tasarrufta bulunanın, tasarrufta bulunduğu andaki milli hukuku uygulanmalıdır. Somut
olayda Bay (K) Türk vatandaşı olduğundan vasiyetname düzenleme ehliyetine Türk
hukuku uygulanacaktır. MK gereğince vasiyetname düzenlemek için ayırt etme gücüne
sahip ve on beş yaşını doldurmuş olmak gerekmektedir.(Md. 502) Somut olaydaki
verilerden Bay (K)’nın bu özelliklere sahip olduğu kanaatine ulaşılabileceğinden
kendisinin vasiyetname düzenleme ehliyetinin bulunduğu söylenebilir.
Vasiyetname düzenlemek için yaş koşulu ehliyet statüsünde değerlendirilmelidir. Ancak,

Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusunda 5.10.1961
tarihli La Haye Sözleşmesi vasiyet tasarruflarının kabul edilen şekillerini sınırlayan ve
vasiyetçinin yaşına, vatandaşlığına ve diğer kişisel niteliklerine ilişkin hükümlerin şekle
dahil sayılacağını; aynı kuralın, bir vasiyet tasarrufunun geçerliliği için gerekli şahitlerde
aranacak özelliklere de uygulanacağını düzenlemiştir. (Md. 5)
Görüldüğü üzere Sözleşme açıkça yaş koşulunu açıkça kapsamına almıştır. Bu durumda
vasiyetname düzenlemek için asgari yaş koşuluna uygulanacak hukuk Sözleşme’deki
bağlama noktalarına göre belirlenecektir. Buna göre vasiyetname düzenlemek için asgari
yaş koşulu;
a)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı yer iç hukukuna uygunsa,
b)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı anda veya ölümü anında vatandaşı bulunduğu
Devlet’in iç hukukuna uygunsa,
c)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı veya ölümü anında ikametgâhının bulunduğu

yer iç hukukuna uygunsa,
d)Vasiyetçinin vasiyet tasarrufunu yaptığı veya ölümü anında mutad meskeninin

bulunduğu yer iç hukukuna uygunsa,
e)Taşınmazlar söz konusu olduğu takdirde, bu malların bulundukları yer iç hukukuna

uygunsa şeklen geçerlidir. (Sözleşme Md. 1)
2.SORU
Yabancılık unsuru taşıyan Eşya hukuku meselelerine uygulanacak hukuk bakımından

A) Taşınır ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî haklar,

işlem anında eşyanın bulunduğu ülke hukukuna(lex rei sitae) tâbidir.
B) Taşınmakta olan eşya üzerinde aynî hak işlemi gerçekleştirildiğinde eşya
üzerindeki aynî haklara eşyanın varma yeri hukuku uygulanır.
C) Taşınmazlar üzerindeki aynî haklara ilişkin hukuki işlemlere şekil

yönünden bu malların bulundukları ülke hukuku uygulanır.
D) Hava, deniz ve raylı taşıma araçları üzerindeki aynî haklar menşe ülke
hukukuna tâbidir.
E) Gemi alacaklısı hakkı bakımından uygulanacak hukuk MÖHUK

hükümleri çerçevesinde belirlenir.
CEVAP: E) şıkkı
Yabancılık unsuru taşıyan işlem ve ilişkiler bakımından aynî haklara uygulanacak hukuk
MÖHUK Md. 21’de düzenlenmiştir. MÖHUK Md. 21/1 hükmünce taşınır ve taşınmazlar
üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî haklar, işlem anında eşyanın bulunduğu ülke
hukukuna(lex rei sitae) tâbidir.Tarafların uygulanacak hukuku seçme iradesine yer
verilmemiştir. Eşyanın bulunduğu yer hukukunun uygulanmasında menkul eşya
bakımından ortaya çıkabilecek olası zorluklarda yani menkul eşyanın bir ülkeden başka
bir ülkeye götürülmesi halinde uygulanacak hukuk konusundaki karışıklığı gidermek için
eşyanın bulunduğu yer hukuku işlem anı ile korunmuştur. Buna göre aynî hak işlemi
yapıldığı esnada H devletinde bulunan eşya üzerindeki mülkiyet hakkının geçişi H devleti
hukukuna tâbidir.
Eşyanın bulunduğu yer hukukunun uygulanması aynî hakka ilişkin işlemin menkul eşya
bir taşıma aracının içinde taşınmaktayken gerçekleştirilmesi durumunda da zorluk
çıkarabilir. Taşınmakta olan eşya üzerinde aynî hak işlemi gerçekleştirildiğinde eşyanın
bulunduğu yer tespit edilemeyebilir böyle durumlarda MÖHUK Md. 21/2 hükmü gereği
taşınmakta olan eşya üzerinde aynî hak işlemi gerçekleştirildiğinde eşya üzerindeki aynî
haklara eşyanın varma yeri hukuku uygulanır. Söz konusu hükmün uygulanabilmesi için
işlemin yapıldığı sırada söz konusu eşyanın deniz, hava veya karayolu vasıtasıyla hareket
halinde bulunmalıdır. Taşınmakta olan eşya üzerindeki aynî haklar eşya nakil
durumundayken hukuki işleme konu olmalıdır.
Ayni hakların şekline uygulanacak hukuk konusunda MÖHUK Md. 21/4 hükmü
gereğince sadece gayrimenkuller bakımından özel bir kurala yer verilmiştir.MÖHUK
Md. 21/4 hükmü gereği, taşınmazlar üzerindeki aynî haklara ilişkin hukuki işlemlere şekil
yönünden bu malların bulundukları ülke hukuku uygulanır. Gayrimenkuller üzerinde
ayni hak kurulması, borçlandırıcı işleme tabi tutulması hallerinde şekil yönünden
gayrimenkulün bulunduğu yer hukukuna tâbi olur. Fakat menkuller bakımından genel
kurala gidilir ve MÖHUK Md. 7 uygulama alanı bulur.
Taşıma araçları nitelikleri gereği devamlı olarak bir yerde bulunamadıklarından bunlar
hakkında fiili ve devamlı olarak lex rei sitae den bahsedilemez. Bu yüzden MÖHUK’ta
taşıma araçları üzerindeki ayni haklara ilişkin olarak özel bir kanunlar ihtilafı kuralı
öngörülmüştür. Buna göre MÖHUK Md. 22/2 hükmü gereği, hava, deniz ve raylı taşıma
araçları üzerindeki aynî haklar menşe ülke hukukuna tâbidir.Menşe ülke hukukundan
ne anlaşılması gerektiği söz konusu hükümde ayrıca belirtilmiştir. Raylı taşıma
araçlarında menşe yeri ruhsat yeri, hava ve deniz taşıma araçlarında menşe yeri aynî
hakların tescil edildiği sicil yeri, deniz araçlarında menşe yeri sicil yeri, yoksa bağlama
limanıdır.
Gemi alacaklısı hakkı bazı alacakları teminat altına almak için gemi üzerinde kanun
hükmünce kurulan bir rehin hakkıdır. Gemi alacaklısı hakkı sınırlı bir aynî haktır ve
sicile kayıtlı olup olmamasına bakılmaksızın tüm gemilerde doğar. Hangi deniz alacakları
için söz konusu hakkın tanınabileceği ve bu haklar arasındaki sıra da farklı ülke
hukuklarında farklı şekilde düzenlenebilmektedir. Bu sebeple; gemi alacaklısı hakkı
bakımından uygulanacak hukuk MÖHUK hükümleri çerçevesinde belirlenmez. Özel
hüküm içeren TTK Md. 1320 hükmü çerçevesinde belirlenecektir. TTK Md. 1320/3
hükmü gereğince, Türk mahkemeleri hangi alacağın gemi alacaklısı hakkı verdiğini Türk
hukuku, yani lex fori uyarınca belirleyecektir. TTK’deki özel hüküm MÖHUK Md.
22’nin öngördüğü sicil yeri hukukunun uygulanması hükmüne istisna getiren tek taraflı
bir kanunlar ihtilafı kuralı hükmündedir.
HURİ SENA ÇELİK -

200004377
“AİLE HUKUKU İLİŞKİLERİNE UYGULANACAK HUKUK”
1.SORU
Yabancılık unsuru taşıyan aile hukuku ilişkilerine uygulanacak hukuk bakımından

A) Nişanlandıktan sonra evlenmeye zorlama hakkı veren yabancı bir kanun hükmü
kamu düzeni gerekçesiyle uygulanmaz.
B) Yabancı ülkelerde yapılan evliliklerde taraflar ister yabancı ister Türk vatandaşı
olsun evliliğin şekli o ülkenin hukukuna tâbidir.
C) Türk vatandaşı Bay K ile Alman vatandaşı Bayan Y’nin Almanya’da yetkili mercii
huzurunda yapılan evliliklerini Türk makamlarına bildirmemeleri evliliklerini geçersiz
kılar.
D) İstanbul’daki Fransız başkonsolosu kendi vatandaşı erkek ile Hırvat vatandaşı kadını
evlendirmesi durumunda yetkisini aşmış olacaktır.
E) Fransız vatandaşı Bay F ile Türk vatandaşı Bayan T’nin Paris’te Türk
konsolosluğunda evlenmesi mümkün değildir.
CEVAP: C) şıkkı
Nişanlanma statüsü uyarınca yetkili yabancı hukukun Türk kamu düzenine açıkça aykırı
olması halinde MÖHUK Md. 5 uygulama alanı bularak yabancı hukukun uygulanmasından
vazgeçilebilir. Buna göre; “Yetkili yabancı hukukun belirli bir olaya uygulanan hükmünün
Türk kamu düzenine açıkça aykırı olması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz; gerekli görülen
hâllerde, Türk hukuku uygulanır.” Söz konusu duruma örnek olarak, Nişanlandıktan sonra
evlenmeye zorlama hakkı veren yabancı bir kanun hükmünün kamu düzeni gerekçesiyle
uygulanmaması verilebilir.
Evliliğin şekli bakımından MÖHUK’ta özel bir düzenleme bulunmaktadır.MÖHUK Md. 13/2
hükmünce; evliliğin şekline kural olarak evlenmenin yapıldığı yer hukuku (lex loci
celebrationis) uygulanır. Bu durumda; yabancı ülkelerde yapılan evliliklerde taraflar ister
yabancı ister Türk vatandaşı olsun evliliğin şekli o ülkenin hukukuna tâbidir. Evlendirmeye
yetkili makamın medeni veya dini nikah yapması o yer kanunlarına uygun olduğu müddetçe
şeklen geçerlidir.
Evlendirme Yönetmeliği Md. 11/2 hükmünce “Evlendirme bildiriminin, eşlerin ikisi de Türk
vatandaşı ise erkek tarafından, eşlerden sadece birisi Türk vatandaşı ise Türk vatandaşı olan
eş tarafından, yabancı yetkili makamdan alınacak belgenin evlendirme tarihinden itibaren
en geç otuz gün içerisinde en yakın konsolosluğumuza verilmesi veya gönderilmesi suretiyle
yapılması zorunludur.” Yabancı ülkedeki Türk Konsolosluğuna yapılan bildirim, evliliğin
Türkiye’deki nüfus siciline tescili için gereklidir. Fakat yetkili makamlar önünde yapılan bir
evliliğin Türk nüfus siciline tescil edilmemiş olması evliliğin geçerliliğine etkili değildir.
Buna göre; Türk vatandaşı Bay K ile Alman vatandaşı Bayan Y’nin Almanya’da yetkili
mercii huzurunda yapılan evliliklerini Türk makamlarına bildirmemeleri evliliklerini
geçersiz kılmaz. Söz konusu evliliğin Türk nüfus siciline tescil edilmemiş olması evliliğin
geçerliliğine etkili değildir. Bay K ile Bayan Y’nin evliliği Türk hukuku bakımından
geçerlidir.
Yurt dışındaki Türk konsoloslarına sadece Türk vatandaşları arasındaki evlilikleri

yapabilme yetkisi vermiş olan Türk hukuku, Türkiye’deki yabancı temsilcilikler için de
sadece kendi vatandaşları arasındaki evlilikleri yapma yetkisi tanımıştır. Bu nedenle,
Türkiye’de bulunan yabancı konsoloslar ancak kendi vatandaşları arasındaki evlilikleri
yapabilirler. Kendi vatandaşları ile üçüncü bir devlet vatandaşı arasında bir evlilik yaptıkları
takdirde, bu evlilik kendi hukuklarına göre geçerli sayılsa bile Türk hukuku bakımından
şeklen geçersizdir. Bu noktada İstanbul’daki Fransız başkonsolosu kendi vatandaşı erkek ile
Hırvat vatandaşı kadını evlendirmesi durumunda yetkisini aşmış olacaktır.
Evlendirme Yönetmeliği Md.10 hükmünce; “Yurt dışında mahalli mevzuatın kabul etmiş
olması şartı ile evlendirme memurluğu yetki ve görevi; yurt dışında, bu yetkinin mahalli
mevzuat ile tanınması ve eşlerden ikisinin de Türk vatandaşı olması şartı ile; misyon şefi olan
büyükelçi ve başkonsolosun yanı sıra Dışişleri Bakanlığının konsolosluk işlerini yürütmek
amacıyla yetki vereceği görevlilere aittir. Fahri konsolos ve fahri başkonsolosların
evlendirme yetkisi yoktur.” Bu noktada Türk hukuku yurt dışındaki kendi konsoloslarına
sadece Türk vatandaşları arasındaki evlilikleri yapabilme yetkisi vermiştir. Böylelikle
Fransız vatandaşı Bay F ile Türk vatandaşı Bayan T’nin Paris’te Türk konsolosluğunda
evlenmesi mümkün değildir.
2.SORU
A) Geçici tedbir talepleri niteliği gereği ivedilikle alınması zorunlu talepler olduğundan
hâkimin kendi hukukunu uygulaması gerektiği kabul edilir.
B) Boşanma davaları sürerken talep edilen tedbir nafakaları Nafaka Yükümlülüğüne

Uygulanacak Kanuna Dair 1973 Tarihli La Haye Sözleşmesi’nin kapsamındadır.
C) MÖHUK Md.16 basamaklı bir bağlama kuralı öngörmektedir.
D) MÖHUK Md. 17 hükmünün 2.cümlesi uyarınca aile içi ilişkilerde uygulanan

hukukta bütünlüğün sağlanması amaçlanmıştır.
E) Ana, baba ve çocuğun müşterek hukukları bulunuyorsa soy bağının hükümleri

MÖHUK Md. 17 hükmü 1.cümlesi gereğince soy bağını kuran hukuka tâbi olacaktır.
CEVAP: E) şıkkı
Türk mahkemesinde görülen bir boşanma davasında geçici tedbir talep edilmesi durumunda
uygulanacak hukuk MÖHUK Md. 14/4 hükmü uyarınca tespit edilecektir. Geçici tedbir
talepleri niteliği gereği ivedilikle alınması zorunlu talepler olduğundan hâkimin kendi
hukukunu uygulaması gerektiği kabul edilir. Dolayısıyla bu konuda boşanma statüsünden
bağımsız olarak Türk hukukunun uygulanması söz konusudur.
Boşanma davaları sürerken talep edilen tedbir nafakaları Nafaka Yükümlülüğüne

Uygulanacak Kanuna Dair 1973 Tarihli La Haye Sözleşmesi’nin kapsamındadır. Buna göre,
söz konusu milletlerarası sözleşme MÖHUK Md. 14/4 hükmünün uygulanmasına imkân
tanımaz. Geçici tedbir taleplerine Türk hukukunun uygulanacağını öngören 14/4 hükmü,
boşanma davalarının görüldüğü sırada talep edilen tedbir nafakaları hakkında
uygulanmamalıdır.
MÖHUK Md.16/1 hükmü soy bağının evlat edinme dışında kalan tüm diğer yollarla
kurulması hakkında uygulama alanı bulur. MÖHUK Md.16 basamaklı bir bağlama kuralı
öngörmektedir. Buna göre, “Soy bağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî
hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir. Soy bağı bu
hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî
hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu
anındaki müşterek mutad mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum
yeri hukukuna tâbi olarak kurulur.”
MÖHUK Md. 17 hükmünün 2.cümlesi uyarınca “Ancak ana, baba ve çocuğun müşterek
millî hukuku bulunuyorsa, soy bağının hükümlerine o hukuk, bulunmadığı takdirde
müşterek mutad mesken hukuku uygulanır.” Böylece söz konusu MÖHUK Md. 17
hükmünün 2.cümlesi uyarınca aile içi ilişkilerde uygulanan hukukta bütünlüğün
sağlanması amaçlanmıştır.
Ana, baba ve çocuğun müşterek hukukları bulunmuyorsa soy bağının hükümleri MÖHUK
Md. 17 hükmü 1.cümlesi gereğince soy bağını kuran hukuka tâbi olacaktır. Bu noktada,
bağlama noktası olarak soy bağını kuran hukuk gerek müşterek milli hukukun gerekse de
müşterek mutad mesken hukukunun bulunmaması halinde en son seçenek olarak
uygulanacaktır.
HURİ SENA ÇELİK -

200004377
“AİLE HUKUKU İLİŞKİLERİNE UYGULANACAK HUKUK (DEVAMI)”
SOYBAĞI, EVLAT EDİNME
1.SORU

A) Ana-babanın çocuk üzerinde velayet hakkının doğması soy bağının sonuçları

arasında yer alır.
B) Evlat edinmek isteyen eş Türk vatandaşı olması durumunda diğer eşinin rızası
alınması gerekecektir.
C) Evlatlık olacak kişinin evli olması hali bakımından ise kurulacak evlatlık ilişkisine
evlatlığın eşinin rıza vermiş olması gerekecektir.
D) Evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda genel şekil kuralı olan
MÖHUK Md. 7 veya hukuki işlemin esasına uygulanacak hukuk(lex causae)
uygulanacaktır.
E) Evlatlığın miras hakkı konusunda mirasla ilgili olan bütün hususlar evlat edinme
statüsüne tâbi olur.
CEVAP: E) şıkkı
Soy bağı, çocukla anne ve babası arasındaki bağı ifade eder. Soy bağının en önemli sonuçları
şunlardır:
*Soy bağının kurulmasıyla ana babanın çocuk üzerinde velayet hakkı ortaya çıkabilir.
*Ana babanın çocukla kişisel ilişki kurma hakkı doğabilir.
*Soy bağı nedeniyle nafaka yükümlülükleri ortaya çıkabilir.
*Çocuğun mirasçılığı için öncelikle ana babası ile soy bağının kurulması gerekir.
MÖHUK Md. 18/2 hükmünce; evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda
eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır. Eşlerin milli hukuklarının birlikte uygulanması
kuralı sebebiyle eşlerin milli hukuklarından birinde bile eşin rızası aranıyorsa evlat edinme
işleminin geçerli olması bakımından diğer eşin rızasının alınması gerekmektedir.
Türk hukukunda evli olan eşlerden birinin evlat edinme istemesi halinde diğer eşin rızası
arandığı için (TMK Md.306) evlat edinmek isteyen kişinin Türk vatandaşı olması
durumunda diğer eşin rızasının alınması gerekecektir.
Bununla beraber, evlatlık olacak kişinin evli olması bakımından da kurulacak evlatlık
ilişkisine evlatlığın eşinin rıza vermiş olması gerekecektir. Çünkü Türk hukukunda evlatlık
olacak kişinin eşinin rızası aranmaktadır.(TMK Md. 313/2)
Evlat edinmenin şekline uygulanacak hukuk konusunda MÖHUK’ta özel bir düzenleme yer
almamaktadır. Bu sebeple, evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda genel şekil
kuralı olan MÖHUK Md. 7 yani işlemin yapıldığı yer hukuku (locus regit actum) veya hukuki
işlemin esasına uygulanacak hukuk(lex causae) alternatif olarak uygulanacaktır.
Evlatlığın miras hakkı konusunda; miras hissesi, tenkis davası, saklı pay dâhil olmak üzere
mirasla ilgili bütün hususlar için miras ilişkisini düzenleyen hukuk yetkili olacaktır. Fakat
evlat edinen ile evlatlık arasındaki hısımlık ilişkisinin türü bakımından evlat edinme statüsü
yetkili olacaktır.
2.SORU

A) 1996 tarihli La Haye Sözleşmesi uyarınca çocuğun korunmasına ilişkin tedbirlere

uygulanacak hukuk kural olarak yetkili âkit devlet makamının maddi hukuk kurallarıdır.
B) 1996 tarihli La Haye Sözleşmesi uyarınca uygulanacak hukuk kapsamında atıf kural
olarak dikkate alınmaz.
C) Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La

Haye Sözleşmesi’nin uygulama alanı bulması için mutat meskeni âkit bir devlette
bulunan küçüğün başka bir âkit devlette bulunan kişi (ler) tarafından evlat edinilmiş
olması veya evlat edinilmek istenmesi gerekir.
D) Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La

Haye Sözleşmesi evlat edinme işlemlerinin mahkeme kararı, idari makam kararı veya
özel bir sözleşme gibi yollarla gerçekleştirilmesine izin vermemiştir.
E) 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye

Sözleşmesi uygulama alanı bulmasının şartları arasında kaçırılmış çocuğun henüz 16
yaşını doldurmamış olması da bulunmaktadır.
CEVAP: D) şıkkı
1996 tarihli La Haye Sözleşmesi Md. 15/1 hükmü uyarınca çocuğun korunmasına ilişkin
tedbirlere uygulanacak hukuk kural olarak yetkili âkit devlet makamının maddi hukuk
kurallarıdır.
1996 tarihli La Haye Sözleşmesi Md. 21/1 hükmü uyarınca uygulanacak hukuk kapsamında
atıf kural olarak dikkate alınmaz.
Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La Haye

Sözleşmesi’nin uygulama alanı bulması için söz konusu Sözleşmenin Md. 2/1 hükmünce;
mutat meskeni âkit bir devlette bulunan küçüğün başka bir âkit devlette bulunan kişi (ler)
tarafından evlat edinilmiş olması veya evlat edinilmek istenmesi gerekir.

Sözleşmesi evlat edinme işlemlerinin mahkeme kararı, idari makam kararı veya özel bir
sözleşme gibi yollarla gerçekleştirilmesine izin vermiştir. Söz konusu Sözleşme, ulusal
hukukları yeknesaklaştırma görevini üstlenmemiştir. Sözleşme’nin Md. 23 hükmü uyarınca,
âkit devletler arasında otomatik tanımaya imkân sağlanmıştır. Buna göre yapıldığı devletin
yetkili makamı tarafından düzenlenen bir evlat edinme işlemi diğer devletlerde yasal olarak
tanınacaktır. Sözleşme’nin 24.hükmü gereğince kanunen gerçekleşen tanıma ancak kamu
düzenine açıkça aykırı ise reddedilebilecektir.
1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye

Sözleşmesi uygulama alanı bulmasının şartları arasında;
*Çocuğun mutat meskeninin âkit bir devlet ülkesinde bulunması
*Çocuğun başka bir âkit devlet ülkesine kaçırılmış olması
*Çocuğun kaçırılmış olması nedeniyle, çocuk üzerindeki velayet hakkının ihlâl edilmiş
olması
*Kaçırılmış çocuğun henüz 16 yaşını doldurmamış olması
* Başvurunun, çocuğun kaçırıldığı tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılması
Bulunmaktadır.
Eğer bu şartlar gerçekleşmişse, Sözleşme’nin 6.maddesi uyarınca her taraf devletin tayin
edeceği merkezi makamlar aracılığıyla çocuğun iadesi gerçekleştirilir.
HURİ SENA ÇELİK - 200004377

GÜLNUR YOLCU 200004314
10. Hafta
Soru 1: Ermenistan’da Aras nehri kenarında bulunan X fabrikasından Aras nehrine

bırakılan zararlı atıklar nehrin diğer tarafına Türk vatandaşı (T)’nin açık hava
lokantasına zarar vermiştir. (T), oluşan zararların tazmini için (E) fabrikasına karşı Iğdır
mahkemelerinde dava açmıştır.
A. Fabrika’nın bulunduğu yer yani Ermenistan hukuku uygulanmalıdır.
B. Zararın doğduğu yer yani Türk hukuku uygulanmalıdır.
C. Zarar gören, talebini sorumlunun sigortacısına karşı ileri süremez.

D. Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık
olarak seçemezler.
CEVAP: MÖHUK. Md.34 uygulama alanı bulacaktır. Haksız fiilden doğan ihtilaflarda
haksız fiilin işlendiği yer hukuku ancak zarar başka yerde doğmuşsa zararın doğduğu yer
hukuku uygulanır. Somut olaya göre haksız fiilin işlendiği yer Ermenistan olmakla
birlikte zarar Iğdır’da yani Türkiye’de doğmuştur. Dolayısıyla Türk hukuku uygulanır.
Cevap B’dir.
Soru 2: Yabancı belediye, Hollanda’da kendi belediye sınırları içinde yaşayan ve sosyal
yardım dairesine başvurarak geçim yardımı alan A ailesinin 1986 yılından beri her yıl
doldurdukları beyannamelerde mal varlıkları ve gelirlerini bildirmemek suretiyle
gerçeğe aykırı beyanda bulunduklarını iddia ederek, Hollanda Genel Geçim Kanunu’na
göre aldıkları geçim yardımının aynen tahsilini talep etmiştir.
Bu bilgiler ışığında somut olay hangi ülke hukukuna göre karara bağlanmalıdır?
A. Hollanda hukuku
B. Türkiye hukuku
C. İki ülke hukuku da uygulanabilir.
D. Hangi ülkenin müeyyidesi daha ağırsa o uygulanır.

CEVAP: Yargıtay’a konu olmuş bu olaya göre, uyuşmazlık sebepsiz zenginleşmeden
kaynaklanmaktadır ve sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği yer olan Hollanda hukuku
uygulanmalıdır. Cevap A şıkkıdır.
11. Hafta:
Soru 1: Almanya vatandaşı Sophia ölmeden önce mutad meskeninin bulunduğu İtalya’da
En yakın arkadaşı İtalyan Hans’a, “öldüğü zaman Mercedes marka arabasının onun
olmasını, ancak karşılığında her sene kendisi adına Green Peace Örgütüne 200 euro
bağışta bulunmasını” istediğini söyler. Sophia Türk vatandaşı Alperen ile evlidir.
Sophia’nın ölümünün ardından Hans arabanın kendisine verilmesi için Türkiye’de
Alperen’nin aleyhine dava açar. Alperen bu davada Sophia’nın vasiyetinin şeklen geçersiz
olduğunu iddia etmiştir. (NOT: Soruyu Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmelerden
bağımsız olarak cevaplandırınız.)
1. Hukuki işlemin yapıldığı yer hukuku olan İtalya ve dolayısıyla İtalyan hukuku
uygulanabilir.
2. Hukuki işlemin konusu mirastır dolayısıyla Madde 20/1 uyarınca Hollanda

hukuku uygulanabilir.
3. Eşinin milli hukuku yani Türkiye hukuku uygulanabilir.
A. 1
B. 1-2
C. 1-2-3
D. 2-3
CEVAP-) Olayda vasiyetnamenin şekline ilişkin bir ihtilaf söz konusudur. MOHUK. Md.
20/4 n atfıyla MOHUK. Md.7’ye gidiyoruz. 7nci madde uyarınca hukuki işlemin yapıldığı
yer hukuku olan İtalya ve dolayısıyla İtalyan hukuku uygulanabilecek ilk seçeneğimiz
olarak ortaya çıkıyor. İkinci seçenek hukuki işlemin esası hakkında yetkili olan yer
hukukudur. Hukuki işlemin konusu mirastır dolayısıyla MOHUK. Md. 20/1 uygulama
alanı bulur Madde 20/1 uyarınca hukuki işlemin esası hakkında yetkili olan yer hukuku
yani Hollanda hukuku uygulanabilir. Ayrıca MÖHUK Md.20/4 uyarınca ölenin milli
hukuku yani yine Hollanda hukuku uygulanabilir. Esasa uygulanacak hukuk ve ölenin
milli hukuku Hollanda işlemin yapıldığı yer hukuku İtalya’dır. Dolayısıyla 2 hukuktan
birine göre yapılan vasiyetname şeklen geçerli olur. Doğru cevap B’dir.
Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi kanunlar ihtilafı kuralları bakımından yanlıştır?
A. Havayolu ile taşınmakta olan taşınır bir eşyanın taşınırken üzerinde ayni hak doğması
halinde çıkabilecek uyuşmazlıklarda eşyanın en son bulunduğu ülke hukuku geçerlidir.
B. Yabancılık unsuru içeren vekâletsiz iş görme kaynaklı taleplere ilişkin bir düzenleme
bulunmamaktadır hâkimin bu konuya ilişkin hukuk yaratacaktır.
C. Taraflar arasında bulunan hukuki ilişkiden kaynaklanan bir sebepsiz zenginleşme

gerçekleşmişse hukuki ilişkiye uygulanacak olan hukuk sebepsiz zenginleşmeye doğrudan
uygulanabilir.
D. Deniz taşıma araçları üzerinde ortaya çıkabilecek ayni haklara uygulanacak hukuk
sicil yeri yoksa bağlama limanıdır.
CEVAP: Havayolu ile taşınmakta olan taşınırın üzerinde doğabilecek ayni haklardan
dolayı çıkacak uyuşmazlıklarda eşyanın varma ülkesi hukuku geçerlidir. Doğru cevap
A’dır.
12. Hafta
Soru 1: Almanya vatandaşı Bayan G, 4 yıldır Sakarya’da yaşamaktadır ve burada

tanıştığı Bay A ile nişanlanmıştır. Bir süre sonra Bay A’nın işlerinin kötü gitmesi
sebebiyle Bayan G nişanı bozar. Bunun üzerine Bay A Bayan G’ya nişan hediyesi olarak
verdiği 10 bin TL değerindeki yüzüğü geri ister. Bayan G’nin yüzüğü vermeye
yanaşmaması sebebiyle Bay A Bayan G’ye karşı nişanlanma hediyelerinin geri verilmesi
sebebiyle dava açar.
Bay A’nın açtığı davaya hangi hukuk uygulanacaktır?
A) Türk hukuku uygulanır.

B) Alman hukuku uygulanır.
C) İster Türk ister Alman hukuku uygulanabilir.
D) Davacı tarafın talebi esas alınır.
CEVAP: MÖHUK m. 12/2 gereğince tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları müşterek bir
milli hukukun mevcut olmaması halinde Türk hukukunun uygulanması öngörülmüştür.
Bu bilgi ışında doğru cevap A’dır.
Soru 2: Hollanda vatandaşı olan Bayan A ile, Türk vatandaşı olan Bayan B İzmir’de
beraber yaşamaktadırlar. Bir süre sonra İzmir’de evlenmeye karar vermişlerdir.
Buna göre aşağıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
A. Hollanda hukuku eşcinsel evliliklere izin verdiği için Bayan A ve Bayan B

MÖHUK bağlamında bakanlıktan yazılı izin şartıyla İzmir’de
evlenebileceklerdir.
B. Türk hukukunda evlilik farklı cinsler arasında kurulan bir hukuki ilişki
olduğu ve bu kural Türk kamu düzeni ve ahlak anlayışına ilişkin temel prensip
olduğundan, Hollanda hukuku izin verse dahi aynı cinsten kişilerin Türkiye’de
evlenmelerine müsaade edilmeyecektir.
C. Evlenme ehliyet ve şartlarına aykırılığın müeyyidesini, ihlal eden kişinin
vatandaşı olduğu ülke hukuku tayin edecektir.
D. Farklı vatandaşlıktaki eşlerin her ikisinin de milli hukuklarının da ihlal
edilmesi durumunda ise daha hafif yaptırımı öngören hukuk esas alınır.
CEVAP: Burada aynı cinsten kişilerin evlenmesine müsaade eden yabancı hukuk Türk
kamu düzeninin müdahalesi nedeniyle uygulanmayacak, bunun yerine eşlerin ayrı
cinsten olmalarını şart koşan Türk hukuku uygulanacak ve nihayetinde Türk hukukunun
aradığı bu koşula uyulmadığı için de evlilik gerçekleşmeyecektir. Yani doğru cevap B
şıkkıdır.
13. Hafta
Soru 1: Alman vatandaşı Sophia, temmuz 2018’de tatil amacıyla Türkiye’ye gelmiştir.
Burada Murat ile tanışıp birkaç gün geçirmiştir. Daha sonra ülkesine geri dönmüştür.
Ağustos 2019’da kucağında bir bebekle Türkiye’ye Murat’ın yanına gelmiş ve çocuğun
ondan olduğunu iddia etmiştir. Durumu kabul eden Murat hemen Sophia ile İstanbul’da
nikah kıymıştır. 2020 eylül ayında çocuğun ona benzemediğinden şüphelenmiş ve nesebin
reddi davası açmaya karar vermiştir.
Buna göre Murat nesebin reddi davasını nerde açabilecektir?
A. Çocuğun doğum anındaki milli hukuku yani Almanya

B. Çocuğun mutad meskeni yani Türkiye
C. Annenin milli hukuku
D. Anne ve babanın müşterek mutad mesken hukuku
CEVAP: Nesebin reddi davası soybağının iptali anlamına gelmektedir. MÖHUK madde
16/2 soybağının iptaline uygulanacak hukuku düzenlemektedir. Buna göre, soybağı hangi
hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir. MÖHUK madde 16/1 uyarınca da
soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna tabi olarak kurulur. Buna
göre Murat nesebin reddi davasını Almanya’da açabilecektir.
Soru 2: Fransa vatandaşı 29 yaşındaki Alex ile 25 yaşındaki Alice internet üzerinde
anlaştıkları Türk vatandaşı Safiye’nin bebeğini evlat edinmek üzere Türkiye’ye
gelmişlerdir. Kendi ülkeleri hukukuna göre resmi kağıt imzalayarak 18 yaş üzeri herkesin
evlat edinebileceğini, Safiye’den evrakı imzalamasını ve bebeği hemen alıp gitmek
istediklerini belirtmişlerdir.
A. Fransa’nın evlat edinme şekli olan evrak imzalama ile evlatlık bağı geçerli
sayılır.
B. Safiye’nin rızası olduğu için evlatlık bağı oluşur.
C. Safiye’nin kocasının rızasını alması gerekmemektedir.
D. Türk hukukuna göre evlatlık edinmenin asgari yaşı 30 olması dolayısıyla

evlatlık ilişkisi
kurulamaz.
CEVAP: İlgili MÖHUK düzenlemeleri evlatlık olacak kişinin yararına hizmet etme amacı
gütmesi ve doktrinde oluşan görüş ayrılıkları sebebiyle evlat edinmenin ehliyet ve
şartlarına uygulanacak hukukta hem evlat edinilenin hem de evlat edinenin hukukları
birlikte ele alınıp en ağır şart gerektiren hukukun tatbik edilmesi gerekir. Nitekim
Yargıtay kararları da bu yöndedir. Buna göre Türk hukuku asgari avlat edinme yaşı
olarak 30 yaşını öngörmektedir. Bu sebeple doğru cevap D şıkkıdır.
Mert Güneş / 200004397
10. Hafta Soruları
Soru 1:
(X) ülkesi vatandaşı Markus, Türkiye’de ikamet etmekte ve dağ bisikletçiliğiyle

uğraşmaktadır. Markus’un hafta sonu (Y) ülkesinde dağlık bir bölgeye bisiklet sürmek
üzere gideceğini haber alan hasmı Türk vatandaşı Hakan, Markus’un sahibi olduğu
Bianchi marka dağ bisikletinin fren vidalarını gevşetmiştir. Bu durumdan habersiz bir
şekilde (Y) ülkesine ulaşan Markus, (Z) ülkesi sınırına çok yakın bir konumda bulunan
dağlık bir bölgede bisikletini sürerken frenlerinin yeterince iyi tutmaması nedeniyle feci
bir kaza yapmıştır. Kaza sonucunda Markus’un iki ayağı birden kırılmış, bisikleti ve
ekipmanları kullanılamaz hale gelmiştir. Markus’un yardım çığlıklarını şans eseri duyan
bölge sakini Polina, Markus’u bölgeye en yakın hastane olduğu için (Z) ülkesi sınırlarında
bulunan bir özel hastaneye götürmüştür. Markus’un buradaki tedavisi çok pahalıya mal
olmuştur.
Türkiye’ye dönen Markus, kamera kayıtlarını inceledikten sonra Hakan’a Türkiye’de

maddi ve manevi tazminat davası açmıştır. Türk hakim hangi ülkenin hukukunu
uygulamalıdır?
A) Markus’un vatandaşlığıyla bağlı olduğu (X) ülkesinin
B) Kazanın yaşandığı yer olan (Y) ülkesinin
C) Tedavisinin yapıldığı (Z) ülkesinin
D) İkamet ettiği Türkiye’nin
Cevap 1:
Olayda, haksız fiilin Türkiye’de işlenmiş olması düşünülerek MÖHUK m.34/1 uyarınca
Türk hukukunun uygulanıldığı düşünülebilir ancak dikkat edilmelidir ki bu haksız
fiilden doğan zarar başka bir ülkede meydana gelmiştir. MÖHUK m.34/2 de zararın
haksız fiilin işlendiği ülkeden farklı bir yerde meydana gelmesi durumunda zararın
meydana geldiği ülke hukukunun uygulanacağı açıkça düzenlenmiştir. Cevap B şıkkıdır.
Soru 2:
Maria (X) ülkesi vatandaşı olup ülkesindeki atölyesinde bitkisel cilt bakım kremleri
üretmektedir. Türk vatandaşı Aleyna (X) ülkesindeki tatili sırasında Maria’nın atölyesine
denk gelmiş ve kremlerin fiyatlarının ucuzluğu dikkatini çekmiştir. Aleyna, Maria’ya
kendisine 5 kutu krem hazırlamasını, bu kremleri Türkiye’de arkadaşlarına hediye
edeceğini söylemiştir. Maria teklifi kabul etmiş ve iki gün içinde kremleri Aleyna’ya
teslim etmiştir. Aleyna Türkiye’ye dönmüş ve arkadaşlarına kremleri dağıtmıştır.
Aleyna’nın arkadaşları kremi kullanmış ve hepsinin cildinde kremin önceden
söylenmemiş yan etkileri ortaya çıkmıştır. Daha sonra anlaşılmıştır ki bitkisel olması
beklenen kremlerde insan cildine zararlı kimyasallar bulunmaktadır. Bunun üzerinde
Aleyna’nın arkadaşları Maria’ya karşı Türkiye’de yargı yoluna gitmek istemişlerdir.
(Türk Hukukunda haksız fiil sonucu hükmedilen tazminat miktarları (X) ülkesine
nazaran çok daha yüksektir)
Olayı göz önünde bulundurarak aşağıdaki soruları doğru veya yanlış şeklinde
cevaplandırınız.
a) Aleyna’nın arkadaşlarının isteği üzerine dava Türk hukuk kuralları çerçevesinde

görülebilir ve buna göre tazminat kararı verilebilir.
b) Maria, Türk hukukunun uygulanmasını MÖHUK m.36’ya dayanarak engelleyebilir.
Cevap 2:
a) Bu önerme “Doğrudur.” MÖHUK m.36 zarar görene hangi ülkenin hukukunun

uygulanacağı hususunda seçim hakkı tanımıştır.
b) Bu önerme “Yanlıştır.” Maria ancak rızası dışında Türkiye’ye girmiş ürünleri

yüzünden doğacak zararlarda Türk hukukunun uygulanmasından kaçınabilir. Olayda
zarara neden olan kremler Maria’nın rızası dahilinde Türkiye’de kullanılmıştır.
11. Hafta Soruları
Soru 1:
Ahmet Apple marka cep telefonunu Sahibinden.com adresinde satışa çıkarmıştır. İlanı
gören Alman vatandaşı Hans, Ahmet ile internet üzerinden yazışarak yaptıkları pazarlık
sonucunda fiyatın 5000 TL olacağı, ödemenin ve telefonun tesliminin belirlenen saatte
Taksim meydanında elden yapılacağı hususunda anlaşmışlardır. Ahmet belirlenen gün ve
saatte Taksim meydanına gitmiş bu sırada telefonuna Hans’dan gelen mesajı görmüştür.
Hans yanında 5000 TL nakit para taşımak istemediğini ve 5000 TL’yi Ahmet’in banka
hesabına EFT yaptığını söylemiştir. Banka hesabını kontrol eden Ahmet 5000 TL’yi
hesabında görmüştür. Bunun üzerine Hans’ın telefonu teslim almak üzere Taksim
meydanına gelmesini beklemekte olan Ahmet, o sırada karşılaştığı ve Hans’ın internet
üzerindeki fotoğrafına benzettiği için Hans olduğunu düşündüğü sarışın bir adama
seslenmiştir. Seslendiği adam iyi derecede Almanca bilen Türk vatandaşı Tarık’dır. Tarık
bozuntuya vermeyerek Hans gibi davranmış ve telefonu Ahmet’den teslim alarak
meydandan uzaklaşmıştır. Birkaç dakika sonra olay yerine Hans’ın gelmesiyle gerçek
anlaşılmış çevredeki güvenlik kameralarıyla Tarık’ın kimliği tespit edilmiştir.
Hans’ın Tarık’a açacağı davada hangi ülkenin hukuk kuralları uygulanacaktır?
A) Türk Hukuku
B) Alman Hukuku
Cevap 1:
Olayda sebepsiz zenginleşme söz konusudur. MÖHUK m.39’a göre sebepsiz

zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır. Zenginleşme
Türkiye’de olmuştur. Bu yüzden cevap B şıkkıdır.
Soru 2:
X ülkesi vatandaşı Simon, kayıtlarda yasal veya atanmış mirasçısı bulunmayan bir
kişidir. Simon’un hem X ülkesinde hem de Türkiye’de taşınmaz mal varlıkları
bulunmaktadır. Simon’un ölümü sonucunda Türkiye’deki taşınmaz mal varlıklarının
durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olacaktır?
A) Mal varlıkları Türkiye Devletinin olacaktır.
B) Mal varlıkları Simon’un vatandaşı olduğu X ülkesinin olacaktır.
Cevap 2:
MÖHUK m.20’ye göre Miras ölenin milli hukukuna tabidir. Türkiye’de bulunan
taşınmazlarda Türk hukuku uygulanır. Ancak Murisin yasal mirasçısı yoktur. Bu
nedenle Türkiye’deki mal varlıkları mirasçısız tereke durumundadır. Bu durumda
MÖHUK m.20/3 hükmüne göre bu taşınmazlar Türk devletine kalacaktır. Doğru cevap
B şıkkıdır.
13. Hafta Soruları
Olay
Her ikisi de (X) ülkesi vatandaşı ve mühendis olan Bayan A ve Bay B, Türkiye’de faaliyete
geçen nükleer santralde çalışmak üzere 5 yıllığına Türkiye’ye gelmişlerdir. 1 yıl sonunda
Bayan A ve Bay B’nin ilişkileri ilerlemiş ve birlikte yaşamaya karar vermişlerdir. Bir
müddet sonra Bayan A ve Bay B birbirlerine evlenme sözü vererek nişanlanmışlardır.
Bunu kendi aralarında kutlamışlar ve birbirlerine pahalı hediyeler vermişlerdir.
(X ülkesi hukukunda nişanlılığı haksız yere sona erdirerek karşı tarafa maddi veya
manevi zarar vermek haksız fiil olarak nitelendirilmektedir.)
(X ülkesi dini nikah ile evliliği resmi evlilik kabul etmektedir.)
Soru 1:
A ve B çiftinin arasındaki nişanlılığın taraflardan biri tarafından haksız yere bozulması

üzerine başvurulan Türk Hukuku aşağıdakilerden hangisini uygulayacaktır.
A) Nişanlılığın Türkiye’de doğduğu gerekçesiyle davada Türk hukuku uygulanacaktır.
B) Hakim A ve B’nin vatandaşlıkla bağlı olduğu X ülkesi hukukunu uygulayacaktır.
Cevap 1:
Hakim, MÖHUK m. 12/2 uyarınca tarafların müşterek milli hukuku olan X ülkesi
hukukunu uygulayacaktır. Cevap B şıkkıdır.
Soru 2:
Bayan A ile Bay B’nin evlenmelerinde oluşabilecek olayları aşağıda verilmiştir. Doğru
veya Yanlış olarak değerlendiriniz.
a) A ve B yaz tatilinde X ülkesine giderek Kilisede gerçekleştirilen bir törenle dini nikah
kıymışlardır. Türk hukukunda dini nikah ile evlilik resmi sayılmadığından A ve B’nin
evlilikleri şeklen geçerli sayılmayacaktır.
b) A ve B Türkiye’de bulunan bir kilisede sade bir törenle dini nikah kıymışlardır. X
ülkesinin dini nikahı geçerli saymasından dolayı Türk hukuku bu evliliği şeklen geçerli
sayar.
Cevap 2:
a) YANLIŞ.
b) YANLIŞ.
MÖHUK m.13/2 de yer alan özel bağlama kuralı ile evlenmenin şekli, evlenmenin
yapıldığı ülke hukukuna (lex loci celebrationis) tabi kılınmıştır.
14. Hafta Soruları
Soru 1:
Evli olan Türk vatandaşları Kurtuluş ve İrem, çocuk sahibi olamamaktadırlar. X ülkesine
yaptıkları bir ziyarette, Afrika’dan getirilen kimsesiz çocukların bakıldığı bir kurumu
gezmişlerdir. Kurtuluş ve İrem bu ziyaret sonucu bu kurumdan bir çocuğu evlat
edinmeye karar vermişlerdir.
Kurtuluş ve İrem’in evlat edinme ehliyeti ve şartlarının belirlenmesi hususunda

A) X ülkesi hukukuna göre Kurtuluş ve İrem’in evlat edinme ehliyeti ve şartları

değerlendirilir.
B) Türk hukukuna göre Kurtuluş ve İrem’in evlat edinme ehliyeti ve şartları

değerlendirilir.
C) Taraflardan her birinin evlat edinme anındaki milli hukukuna göre değerlendirilme
yapılır.
Cevap 1:
MÖHUK m. 18/1’e göre evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin milli
hukukuna tabidir. Doğru cevap C seçeneğidir.
Soru 2:
X ülkesi vatandaşı Rick’in soybağı X ülkesinde kurulmuştur. Rick, yıllar sonra gerçek
babasının aslında Türkiye vatandaşı olan Ozan olduğu öğrenmiş ve Türkiye’ye Ozan’ın
yanına taşınmıştır. Rick, soybağının reddi için Türkiye mahkemelerine başvurmuştur.
Soybağının reddi davasında uygulanacak hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk Hukuku
B) X ülkesi hukuku
Cevap 2:
MÖHUK m. 16/2’ye göre Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka göre
değerlendirilecektir. Olayda soybağı X ülkesi hukukuna göre kurulmuştur. Doğru cevap
B seçeneğidir.
Mert Güneş / 200004397
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK SORULARI
10. HAFTA
SORU-1
Bayan (A) ile Bayan (B) aynı şirkette çalışmaktadırlar. Şirket Bayan (A)’yı
uluslararası bir seminere katılması amacıyla Bulgaristan’a göndermiştir. Bu
durumu duyan Bayan (B) bu duruma dayanamayıp, şirket arabasının bazı
parçalarını bozmuştur. Bayan (A) Bulgaristan’da yolda giderken aracın
arızalanması sonucu kaza yapmıştır. Özel hastaneye kaldırılması sonucu yüklü
bir miktar tedavi masrafı ödemiştir. Bayan (A) Türkiye’ye döndüğünde Bayan
(B)’ye uğradığı maddi ve manevi tüm zararları için Türkiye’de tazminat davası
açmıştır. Türk hâkim hangi ülke hukukuna göre karar vermelidir?
a) Haksız fiilin işlendiği yer hukuku

b) Zararın meydana geldiği yer hukuku
c) Tarafların kararlaştırdıkları yer hukuku
d) Zarara uğrayan tarafın yer hukuku
CEVAP: B
5718 sayılı MÖHUK’un 34. Maddesinin 2. fıkrası, haksız fiilin işlendiği yer ile
zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması halinde, zararın meydana
geldiği yer hukuku uygulanır demektedir. Olayda haksız fiil başka bir ülkede
işlenip zarar başka bir ülkede ortaya çıkmıştır. Haksız fiil Bayan (B) tarafından
Türkiye’de işlenmiştir. Ancak zarar Bulgaristan’da meydana gelmiştir. Bu
nedenle bu uyuşmazlıkta zararın meydana geldiği yer olan Bulgaristan’ın
hukuku uygulanmalıdır.
SORU -2
(X) firması Türkiye’ye ait süt ve süt ürünleri imal edip satan bir firmadır.
Alman firması (Y) ile senelerdir rekabet halindedirler. Bundan dolayı (Y) bir
yalan kampanyası başlatmakta olup, (X) firmasının süt ürünlerinde zehirli
etken maddeler içerdiğini söyleyerek (X) firmasını kötülemiştir. Bu nedenle (X)
firması zarara uğramış, piyasada ki malları satılamamıştır. Bu durumda (X)
firması bu durum karşısında Türk Mahkemesinde dava açmıştır. Türk hâkim
hangi ülke hukukuna göre karar vermelidir?
a) Tarafların belirledikleri yer hukuku

b) Haksız fiili gerçekleştiren ülkenin hukuku
c) Haksız fiil sonucu zarara uğrayan işyerinin bulunduğu yer hukuku
d) Haksız fiille en yakın ilişkili ülkenin hukuku
CEVAP: C
5718 sayılı MÖHUK’un 37. Maddesinin 2. Fıkrası, haksız rekabet sonucunda
zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin menfaatleri ihlâl edilmişse, söz
konusu işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır demektedir.
Bunun sonucunda, haksız rekabetten zarar gören (X) firmasının işletmesinin
bulunduğu ülke olan Türk hukuku uygulanmalıdır.
11. HAFTA
SORU-1
Fransız vatandaşı olan Bayan (A) tatil amaçlı Bodrum’a gelmiştir. Bodrum’da
şapka üzerine mağazası olan Bay (B) ile aralarında satım sözleşmesi
kurmuşlardır. Bayan (A) Fransa’da kendisi şapkaların ticaretini yapmak üzere
2000 adet şapka sipariş vermiştir. Bayan (A) ile Bay ( B) sözleşmeyi hazırlarken
aralarında çıkabilecek herhangi bir uyuşmazlık için hangi ülke hukukunun
uygulanacağı konusunda bir belirleme yapmamışlardır. Bay (B) teslim etmesi
gereken şapkaları Bayan (A)’ya teslim etmiştir ama karşılığında belirledikleri
ücreti alamamıştır. Bu durum karşısında Bay (B) dava açmıştır. Söz konusu
olayda uygulanması gereken hukuk hangisidir?
a) Sözleşmenin kurulduğu yer hukuku
b) En yakın ilişkili ülkenin hukuku
c) Zarara uğrayan işyerinin bulunduğu yer hukuku
d) Mevcut olan veya mevcut olduğu iddia edilen hukuki ilişkiye uygulanan
hukuk
CEVAP: D
5718 sayılı MÖHUK’un 37. Maddesinin 1. Fıkrası, Sebepsiz zenginleşmeden
doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia
edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Diğer hâllerde sebepsiz
zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır
demektedir. Bu durumdan yola çıkarak Türk Hakimi, Türk hukukunu
uygulamalıdır.
SORU-2
İspanyol vatandaşı olan Bay (A) Türkiye’de ve İspanya’da değerli arazilere
sahiptir. Bay (A)’nın mirasçısı olan Bayan (B)’de Türk vatandaşıdır. Bay
(A)’nın ölümünden sonra arazilerin satımı hakkında bir uyuşmazlık çıkmış
olup Bayan (B) mahkemeye müracaat etmiştir. Mahkeme bu taşınmazlar
üzerinde hangi hukuku uygulamalıdır?
a) Tarafların taşınmazlar için belirledikleri hukuk
b) Mirasçının taşınmazlar için belirlediği hukuk
c) Türkiye’de bulunan taşınmazlar için Türk hukuku
d) Miras bırakanın taşınmazlar için belirlediği hukuk
CEVAP: C
5718 sayılı MÖHUK’un 20. maddesinde (1) Miras ölenin millî hukukuna
tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır
şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre çıkan uyuşmazlarda milli hukuk
uygulanmakta olup ancak söz konusu bir taşınmaz olduğunda Türkiye’de
bulunanlar için Türk hukuku uygulanmalıdır.
12.HAFTA
SORU-1
Türk vatandaşı olan Bayan (A) ve Alman vatandaşı Bay (B) tanıştıktan bir süre
sonra Türkiye’de nişanlanmışlardır. Nişanlılık sürecinde Bayan (A) nişanlısına
çeşitli hediyeler yanında lüks bir saat almıştır. Bir süre sonra aralarında
anlaşmazlıklar çıkmış ve nişanı atmışladır. Bayan (A) verdiği hediyeleri ve saati
Bay (B)’den talep etmiş ancak alamamıştır. Bunun üzerine dava açmıştır. Söz
konusu olayda Bayan (A) için hangi yolu izlenmelidir?
a) Bayan (A) nişanlığa dair bir dava açamaz.
b) Bayan (A) açtığı davada Alman Hukuku uygulanmalıdır.
c) Bayan (A) açtığı davada Türk Hukuku uygulanmalıdır.
d) Bayan (A) ve Bay (B)’nin nişanlandıkları yer hukuku uygulanmalıdır..
CEVAP: C
5718 sayılı MÖHUK’un 12. Maddesi (2) Fıkrası, Nişanlılığın hükümlerine ve
sonuçlarına müşterek millî hukuk, taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk
hukuku uygulanır demektedir. Söz konusu olayda nişanlılıktan sonra verilen
hediyelerin geri talep edilmesi bu kapsama girmektedir. Düzenlenen hüküm
uyarınca Bayan (A) hediyelerin geri verilmesi talebi sonucu açtığı davada
tarafların ayrı vatandaşlıktan olması sebebiyle Türk hukuku uygulanmalıdır.
SORU –2
Bayan (X) Türk vatandaşı olmakla birlikte eğitim amacıyla gittiği İtalya’da Bay
(Y) ile tanışıp evlenmişlerdir. Evlenirken malları üzerlerinde bir sözleşme
yapmamışlardır. Bir süre sonra anlaşamayıp evliliklerini sonlandırmaya karar
vermişlerdir. Bu durumda evliliklerine ait mallar konusunda mahkemeye
başvurmuşlardır. Hakim hangi hukuku esas almalıdır?
a) Bayan (X)’in milli hukuku esas alınmalıdır.
b) Bay (Y)’nin milli hukuku esas alınmalıdır
c) Bayan (X) ve Bay (Y)’nin yerleşim yeri esas alınmalıdır.
d) Bayan (X) ve Bay (Y)’nin evlenme anındaki müşterek mutad mesken hukuku
esas alınmalıdır.
CEVAP: D
5718 sayılı MÖHUK’un 15. Maddesi (1) Evlilik malları hakkında eşler evlenme
anındaki mutad mesken veya millî hukuklarından birini açık olarak
seçebilirler; böyle bir seçimin yapılmamış olması hâlinde evlilik malları
hakkında eşlerin evlenme anındaki müşterek millî hukuku, bulunmaması
hâlinde evlenme anındaki müşterek mutad mesken hukuku, bunun da
bulunmaması hâlinde Türk hukuku uygulanır demektedir. Buna göre, Bayan
(X) ve Bay (Y)’nin bu konu hakkında aralarında düzenlenmiş bir sözleşme
bulunmamaktadır. Evlenme anlarında müşterek bir milli hukukta söz konusu
olmadığı için evlenme anlarındaki müşterek mutad meskeni hukuku esas
alınarak değerlendirilmelidir. Yani Hakim İtalyan hukukunu esas alarak
değerlendirme yapması gerekmektedir.
13. HAFTA
SORU-1
Soybağı kavramı ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna tabidir.
b) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir.
c) Çocuğun soybağının kurulmadığı hallerde en son olarak, doğum yeri
hukukuna tâbi olarak kurulur.
d) Soybağı ana ve babanın milli hukukuna göre kurulur.
CEVAP: D
5718 sayılı MÖHUK’un 16. maddesinde bu konu düzenlenmiştir. Madde
uyarınca, (1) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna,
kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir. Soybağı bu
hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu
anındaki millî hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve
babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna, buna
göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur. (2)
Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir demiştir.
Buna göre soybağı ana ve babanın milli hukukuna göre kurulmamakta, ilk
olarak çocuğun milli hukukuna göre bu şekilde kurulamaması halinde mutad
meskeni hukuku bu şekilde de kurulmazsa söz konusu seçenek ele alınır.
SORU - 2
Yeni evli olan Türk vatandaşı Bayan (X) ve Bay (Y) tatil amacıyla Marakeş’e
gitmişlerdir. Tatil sırasında yardıma ihtiyacı olan bir çocuk görüp onu evlat
edinmek istemişlerdir. Çocuk Fas vatandaşıdır. Bu durumda Bayan (X) ve Bay
(Y) çocuğu evlat edinmek için talepte bulunmuşlardır. Bu talep nasıl
değerlendirilmelidir?
a) Fas Hukukundaki evlat edinme ehliyeti ve şartları esas alınmalıdır.
b) Türk Hukukundaki evlat edinme ehliyeti ve şartları esas alınmalıdır.
c) Hakim hangi hukukun uygulanacağını kendisi takdir etmelidir.
d) Eşlerin yerleşim yeri hukuku esas alınmalıdır.
CEVAP: B
5718 sayılı MÖHUK’un 18. Maddesi (1) Evlât edinme ehliyeti ve şartları,
taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir. (2) Evlât
edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları
birlikte uygulanır. (3) Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî
hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel
hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir demektedir. Bu nedenle söz konusu
olayda evlat edinilmesi Türk hukukuna göre değerlendirilmelidir.
CEREN ULUDAĞ - 200004612

MUHAMMED BERAT ERKOYUNCU 200004536
AKİT DIŞI BORÇ İLİŞKİLERİ VE HAKSIZ FİİL:
SORU 1: Türkiye’de yaşamakta olan C Fransa’da yaşayan kuzenine sinirlenmesi

sonucunda göndermiş olduğu mektupta hakaret içerikli söylemlerde bulunmuştur.
Fransa’da yaşayan kuzeni bu durumda Türk Mahkemesine başvurmuştur. Verilen somut
olayda hangi hukuk hangi hükme dayanarak uygulanır?
A) Haksız fiilin işlendiği ülke hukuku olan Türk hukuku - MÖHUK 34
B) Kişilik haklarının ihlali ile Türk hukuku -MÖHUK 35
C) Olayda kuzenin mutad meskeni hukuku olan Fransa hukuku - MÖHUK 34
D) Suçu işleyenin mutad mesken hukuku olan Türk hukuku- MÖHUK 34
E) Mektubun son olarak ulaştığı ülke hukuku olan Fransa hukuku- MÖHUK 34
CEVAP: E
SORU 2: Alman hukuku olan A şirketi markasını kendi ülkesinde tescil ettikten sonra
uluslararası tescil için başvuruda bulunmuş olup bu hususta da tescilini sağlamıştır.
Türkiye’de sonradan kurulan bir şirket tescile rağmen markasını kullanmaktadır. Alman
şirket uyarıda bulunmakla birlikte gerekli hukuki yollara başvurmaktadır. Tarafların
arasında uygulanması için bir hukuk seçmediğini varsaydığımızda bu uyuşmazlıkta hangi
hüküm kapsamında hangi hukuk uygulanabilir?
A) MÖHUK 34- zararın meydana geldiği ülke hukuku
B) MÖHUK 34- haksız fiilin işlendiği ülke hukuku
C) MÖHUK 23- hangi ülkenin hukukuna göre koruma talep ediliyorsa o hukuka tabidir
D) MÖHUK 23- fikri mülkiyet hakkı ihlal edilenin mutad mesken hukuku
E) MÖHUK 38- doğrudan etkilenen piyasanın bulunduğu ülke hukuku
CEVAP: C
AYNİ HAKLAR VE MİRAS
SORU 3: İngiliz C şirketi ile Türk B şirketi arasında Türkiye’de satış sözleşmesi
imzalandığı sırada mallar İngiltere’de bulunmaktadır. Mülkiyet hususunda bu iki şirket
arasında uyuşmazlık çıktığında hangi hukuk uygulanır? İki ülke arasındaki şirketlere
taşınmakta olan mallar söz konusu olsaydı hangi hukuk uygulanırdı?
A) işlem anında malların bulunduğu ülke hukuku (İngiltere hukuku)- varma yeri hukuku
B) işlemin yapıldığı yer hukuku (Türk hukuku) -Türk hukuku
C) müşterek mutad mesken hukuku- Türk hukuku
D) işlemin yapıldığı yer hukuku (Türk hukuku) -varma yeri hukuku
E) işlem anında malların bulunduğu ülke hukuku (Türk hukuku)- malın son bulunduğu
ülke
CEVAP: A
SORU 4: Mirasta şekil hususunda kural aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir?
A) MÖHUK 7 genel şekil kuralı
B) yapıldığı ülke/ murisin milli hukuku
C) yapıldığı ülke hukuku/ murisin mutad meskeni
D) yapıldığı ülke hukuku/ murisin milli hukuku ancak istisna olarak Türkiye’deki
taşınmazlar
E) yapıldığı ülke hukuku/ murisin milli hukuku + ölenin milli hukukuna uygun şekilde
CEVAP: E
EVLİLİK- BOŞANMA VE AYRILIK
SORU 5: Hollanda vatandaşı kadın A ile ABD vatandaşı kadın B eşcinsel olarak evlenmek
için Türkiye’de başvuruda bulunmuştur. Bu husus Türk mahkemelerince hangi sebepler
ileri sürülerek kabul edilemez?
A) MÖHUK 5 kamu düzenine aykırılık
B) Türkiye’nin uyguladığı doğrudan kurallar
C) MÖHUK 13 evlilik engelleri
D) MÖHUK 13 evlenmenin şekli yapıldığı ülke hukukuna bağlıdır + MÖHUK 5 Türk

kamu düzenine aykırılık
CEVAP: D
SORU 6: Filipin uyruklu ve Filipin’de yaşamakta olan karı koca Filipin’ deki boşanma
yasağından dolayı Türkiye’de dava açmaktadırlar. Boşanmak isteyen kadın çocukları
için iştirak nafakası talep etmektedir. Bu uyuşmazlığı Türk mahkemeleri hangi
hükümlerle sonuca bağlayabilirler?
A) Filipin hukuku doğrudan uygulanan kural niteliğinde olduğundan Filipin hukuku
B) Eşlerin müşterek milli hukuku Filipin olduğundan Filipin hukuku
C) Boşanma yasağı MÖHUK 5 kapsamında kamu düzenine aykırı olduğundan Türk

hukuku uygulanır. MÖHUK 14 boşanma hükümleri uygulanır.
D) Boşanma yasağı MÖHUK 5 kapsamında kamu düzenine aykırı olduğundan Türk

hukuku uygulanır. MÖHUK 16 soybağı hükümleri uygulanır.
E) Boşanma yasağı MÖHUK 5 kapsamında kamu düzenine aykırı olduğundan Türk

hukuku uygulanır. MÖHUK 19 nafaka hükümleri uygulanır.
CEVAP: C
SOYBAĞI VE EVLAT EDİNME
SORU 7:
a) Çocuğun mutad meskeni hukuku
b) Anne ve babanın, çocuğun doğumu anındaki milli hukuku
c) Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
d) Çocuğun doğum yeri hukuku e) Anne ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek
mutad mesken hukuku
Yukarıda soybağına dair uyuşmazlıklarda uygulanacak alternatifleri ile birlikte hukuku

belirttik. Kademeli olarak sıraladığımızda sıra aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
A) b-a-c-d-e
B) c-a-e-b-d
C) d-a-b-c-e
D) c-a-b-e-d
E) d-c-a-b-e
CEVAP: D
SORU 8: Türkiye’de evlat edinmek isteyen ABD’li eşler 20 yaşında olup evlat edinmek
istedikleri çocuk 10 yaşındadır. Bu hususta hangi hukuk uygulanarak ne sonuca
varılabilir?
A) Evlat edinme ehliyet ve şartları, evlat edinenin milli hukukuna tabidir. Kendi hukuku
izin veriyorsa mümkündür.
B) Evlat edinme ehliyet ve şartları, evlat edinilmek istenen ülke hukukuna tabidir. Türk
hukukunda en az 18 yaş fark olması gerektiğinden mümkün değildir.
C) Evlat edinenin milli hukuku ve çocuğun rızası göz önüne alındığında mümkündür.
D) Evlat edinme hususunda birlikte uygulama söz konusu olup tarafların her birinin evlat
edinme anındaki milli hukuku uygulanır. Türk hukukunda hem 30 yaşından küçükler
hem de evlat edinilmek istenen çocukla arasında 18 yaşından az yaş farkı bulunmaları
halinde mümkün değildir.
CEVAP: D
MUHAMMED BERAT ERKOYUNCU 200004536
ALEYNANUR TAN
200004298
AKİT DIŞI BORÇ İLİŞKİLERİ VE HAKSIZ FİİL
SORU 1: Türkiye-İngiltere arasında uçuş yapacak olan THY seferinde Türk vatandaşı A
ile ABD vatandaşı C arasında uçak halen uçtuğu sırada kavga çıkmıştır. Türk vatandaşı
A’nın yumruğu ile başını çarpıp yere düşen C uçak tam İngiltere’ye inmek üzereyken
beyin kanamasından hayatını kaybetmiştir. Söz konusu uyuşmazlıkta hangi sebeple hangi
hukuk uygulanmalıdır?
A) Varma yeri hukuku- İngiltere hukuku
B) Haksız fiilin işlendiği yer- Türk hukuku
C) Zararın meydana geldiği ülke hukuku- İngiltere hukuku

D) Zarar görenin milli hukuku- ABD hukuku
E) Zarar görenin mutad mesken hukuku- ABD hukuku
CEVAP: C
SORU 2: Parfüm markası olan Fransız şirket B ile Türk parfüm şirketi olan C aynı kişiye
tanıtım yaptırmaktadır. Tanıtım yapan kişi, Fransız şirketin talebi ile Türk şirketin
parfümünü kötülemekte ce C şirketinin parfümünü dünyanın en iyi parfümü olarak
betimlemektedir. İşletmesine zarar gelen C şirketi göz önüne alındığında hangi hukuk
uygulanmalıdır?
A) Piyasası doğrudan etkilenen ülke hukuku- Türk hukuku
B) Haksız rekabet olarak değerlendirilmediği gerekçesi ile Fransa hukuku
C) Zarar veren şirketin mutad mesken hukuku- Fransa hukuku
D) Menfaati ihlal edilen şirketin işyerinin bulunduğu ülke hukuku -Türk hukuku
E) Haksız rekabetin yapıldığı yer hukuku
CEVAP: D
AYNİ HAK VE MİRASA BAĞLI ÇIKAN UYUŞMAZLIKLAR
SORU 3: Yabancılık unsuru bulunan ve olağanüstü iktisap ile mülkiyetini kazanmak

isteyen A malı, kazanım süresi 4 yıl olan X ülkesinden, kazanımı 7 yıl olan Y ülkesine
götürdüğünde aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) A iyi niyetli olmalıdır.
B) Olağanüstü kazanım süreleri her ülke hukukunda farklıdır.
C) Başlangıçtaki ülke hukukuna bağlı olduğundan 4 yıl beklemelidir.
D) Malın bulunduğu ülke hukuku ele alındığından 7 yıl beklemelidir.
CEVAP: C
SORU 4: Aşağıdakilerden hangisi miras hukuku açısından yabancılık unsuru

kazandırmaz?
A) Ölüme bağlı tasarruflar yabancı ülkede tanzim edilmiş
B) Miras bırakanın veya mirasçıların yabancı olması
C) Miras bırakanın veya mirasçıların mutad meskenleri yabancı ülke olması
D) Terekeye dahil olan malların tamamen veya kısmen yabancı ülkede bulunması
E) Miras bırakanın yabancı uyruklu bir kadınla evlenmesine karşın vasiyetnamesinde
Türk hukukuna göre mirasının bölüştürülmesi maddesi koyması
CEVAP: E
NİŞANLILLIK VE EVLİLİK MALLARINA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLAR
SORU 5: Nişanlanmanın şekline ilişkin aşağıda belirtilen hukuklardan hangisi

uygulanacaktır?
A) Tarafların müşterek milli hukuku
B) Tarafların müşterek mutad meskenleri
C) Tarafların seçmiş oldukları hukuk
D) Nişanlanmanın yapıldığı ülke hukuku- nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına

uygulanan hukuk
E) Nişanlanmanın yapıldığı ülke hukuku- tarafların milli müşterek hukuku
CEVAP: D
SORU 6: ABD vatandaşı A ile Türkiye’de yaşamakta olan B Türkiye’de evlenmişlerdir.

B aslında İranlı olup Türkiye’ye iş için gelmiştir. Eşler evlendikten sonra Almanya’ya
doktora yapmaya gitmişlerdir. Evlilik malları hususunda aralarında çıkan uyuşmazlıkta
hukuk seçimi yapan eşler ne şekilde seçim yapabilirler?
A) En son ikamet edilen yer Almanya olduğundan Alman hukuku
B) Eşlerin milli hukukları olduğundan İran ve ABD hukuku
C) Evlendikleri yer hukuku olan Türk hukuku
D) Evlendikleri anda müşterek mutad mesken hukuku olduğundan Türk hukuku
E) ABD, Türk, İran, Alman hukuku
CEVAP: E
SOYBAĞI VE EVLAT EDİNMEYE İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLAR
SORU 7: Türk hukukunda soybağının anne ve çocuk arasında kurulması doğumla olur.
Ancak farklı ülkelerde tanıma ile oluşur. Bu farklılığı ortadan kaldırmak amaçlı olarak
bir sözleşme oluşturulmuştur. Ayrıca özellikle anne ve babası boşanmış çocukların
fiziksel olarak velayet hakkı olmayan ebeveyn ile fiziksel olarak yanında bulundurmakla
birlikte görüntülü konuşma, sesli konuşma gibi hakları vermesini amaçlayan bir sözleşme
oluşturulmuştur. Sırasıyla belirtilen 2 sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair sözleşme- Küçüklerin korunması konusunda
makamların yetkisine ve uygulanacak kanuna dair sözleşme
B) Küçüklerin korunması konusunda makamların yetkisine ve uygulanacak kanuna dair

sözleşme- Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair sözleşme
C) Evlilik dışında doğan çocukların tanınmalarını kabule yetkili makamların yetkilerinin

genişletilmesi hakkında CİES sözleşmesi- Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair sözleşme
D) Evlilik dışı çocukların ana bakımından soybağının tesisi hakkında CİES sözleşmesi –
Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair sözleşme
CEVAP: D
SORU 8: Evlatlık olan çocuk ile evlat edinen arasında evlenmek için başvuru olduğu
takdirde MÖHUK 5 Türk kamu düzenine aykırılık haricinde hangi hukukları dikkate
alarak karar verilebilir?
A) Çocuğun mutad meskeni hukuku
B) Evlat edinilen ülke hukuku
C) Miras hukuku ve evlat edinme ile ilgili hükümler
D) Miras hukuku
E) Evlat edinme, evlilik, soybağı hükümleri
CEVAP: C
ALEYNANUR TAN
200004298
BAŞAK İNCESU 200004301
10. HAFTA MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK SORULARI
OLAY :
2015 yılının Haziran ayında Rusya’dan İstanbul’un Haydarpaşa Limanına doğru yola
çıkan P şirketine ait Varna Limanı açıklarında batmış petrol tankerinden sızan petrol
dolayısıyla sadece Varna Limanı değil İğneada plajları da zarar
görmüştür.Bulgaristan’da ikamet eden İğneada’da otel sahibi olan Bayan B
rezervasyonların iptal edilmesi dolayısıyla zarar gören Bayan B P şirketi aleyhine
Kırklareli de tazminat davası açmıştır.
Petrol tankerinin batışına ilişkin yapılan incelemeler sonucunda verilen raporda P

şirketine ait tankerin Rusya’da kontrollerinin yapılmadığı ve şirketin %100 kusurlu
olduğu tespit edilmiştir.
Soru 1:
Bayan B’nin P şirketine karşı açtığı davada milletlerarası yetkinin var olduğunu kabul
edersek aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış olur?
A)Bayan B’nin P şirketine açtığı dava haksız fiil nedeniyle uğradığı zararın tazminine
ilişkin bir davadır.
B)MÖHUK34 uyarınca haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna
tabidir.
C)Somut olayda Haksız fiilin işlendiği yer Varna’dır.Bu nedenle Bulgaristan hukuku
uygulanır.
D)Haksız fiilin işlendiği yer ile doğan zararın meydana geldiği ülkeler farklı ise zararın
Çözüm: Somut olayda haksız fiilin işlendiği yer güvenlik kontrollerinin gerçekleştirilmediği
Rusya’dır.
Haksız fiiller
MADDE 34 – (1) Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke
hukukuna tâbidir.
(2) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde
olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
(3) Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin başka bir ülke ile daha sıkı ilişkili olması
hâlinde bu ülke hukuku uygulanır.
(4) Haksız fiile veya sigorta sözleşmesine uygulanan hukuk imkân veriyorsa, zarar
(5) Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık
olarak seçebilirler.
MÖHUK34 HAKSIZ FİİLİN İŞLENDİĞİ ÜLKE HUKUKUNA İŞARET EDER.
SORU2: Somut olaya göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)Haksız fiilin işlendiği ve zararın meydana geldiği ülkeler farklı olduğundan dolayı
MÖHUK34 gereğince zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
B)MÖHUK 34 gereği önce sıkı kural incelemesi yapılmalıdır.
C)Türk Mahkemeleri yetkili olduğundan atıfla işlenen yer hukuku olan Rus Hukuku
uygulanacaktır.
D)MÖHUK34 istisna hükmü getirmiştir.Haksız fiilden doğan borç ilişkisinde başka bir
ülke hukuku daha sıkı ise bu ülke hukuku uygulanmalıdır.
ÇÖZÜM:
Haksız fiiller
MADDE 34 – (1) Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke
hukukuna tâbidir.
(2) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde
olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
(3) Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin başka bir ülke ile daha sıkı ilişkili olması
hâlinde bu ülke hukuku uygulanır.
(4) Haksız fiile veya sigorta sözleşmesine uygulanan hukuk imkân veriyorsa, zarar
(5) Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık
olarak seçebilirler.
OLAYDA HERHANGİ BİR İSTİSNA DURUMU OLMADIĞINDAN TÜRK HUKUKU

GEÇERLİDİR.
11.HAFTA MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK SORULARI
Soru 1:
İtalyan vatandaşı bayan i havaalanında türk vatandaşı bayan T nin içinde bir miktar para
bulunan çantasını atina havaalanında görevlinin hatası sonucu almıştır. Bayan T parayı
talep etmeyi düşünmektedir.
Buna göre olayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur.
A) Söz konusu olayda bağlama konusu bir miktar paranın alınmasıyla oluşan sebepsiz
zenginleşme istemidir.
B) Sebebsiz zenginleşmeye uygulanan hukuk zarar gören ilginin milli hukukudur.
C) Bayan i ve bayan t bu oluşan sebebsiz zenginleşme sonucu açacakları davada

uygulanacak hukuku seçebilir
D) Sebebsiz zenginleşme atina havalanında meydana geldiğinden somut olaya yunan

hukuku uygulanır
Çözüm: Sebebsiz zenginleşme milletlerarası özel hukuk kanunu madde 39 da

düzenlenmiştir.Sebepsiz zenginleşmeden doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan
mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Diğer
hâllerde sebepsiz zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır.
Taraflar, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra, uygulanacak hukuku

açık olarak seçebilirler.
Bu nedenle seçenekler arasında yanlış cevap B seçeneğidir.
Soru 2: Olaydaki sebebsiz zenginleşme istemi ile ilgili olarak
1) Taraflar Türk Hukukunu seçtiği takdirde hakim Türk Hukukunu uygular.

2)Möhuk 39 hukuki ilişkiye uygulanan hukuka diğer hallerde sebebsiz zenginleşmenin
gerçekleştiği yunan hukukuna tabidir.
İstemlerinden hangisi doğrudur?
A-1
B2
C 1 ve 2
D Hiç biri
1) Sebepsiz zenginleşmeden doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya

mevcut olduğu iddia edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Diğer hâllerde
sebepsiz zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır.
(2) Taraflar, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra, uygulanacak hukuku

açık olarak seçebilirler.
Her iki önerme de doğrudur
SORU 1 :
OLAY: Hollanda vatandaş (H)elga, Bodrum’a tatile geldiğinde tanıştığı Türk vatandaş
(T)ahsin ile İstanbul’da 2014 tarihinde resmi nikâhla evlenir. (H) ile (T) kendi birikimleri
ve düğün hediyesi olarak ailelerinden aldıkları paraları birleştirerek İstanbul’da bir ev
alırlar ve burada birlikte yaşamaya başlarlar. Bu arada (T), özel bir şirkette güvenlik
görevlisi olarak işe girer (H) ise çalışmaz. 2 yıl boyunca çift çok mutlu bir hayat sürdürür,
ancak bir gün (T)’nin işine son verilir. Bundan sonra (T) uzun süre iş bulamaz. (H)’nin
ailesinin gönderdiği parayla geçinmeyi gururuna yediremeyen (T), hırçınlaşmaya, eve
çoğu zaman gelmemeye, geldiğinde ise (H)’ye kötü davranmaya, ona hakaretler edip
dövmeye başlar. Bu duruma dayanamayan (H), (T)’ye karşı İstanbul mahkemelerinde
Haziran 2018 tarihinde dava açar.
(H)’nin açtığı boşanma davasında hangi hukuk uygulanacaktır?
A)İlgililerin milli hukuku
B)Evlenmenin yapıldığı yer hukuku
C)İlgililerin mutad mesken hukuku

D)Hakimin hukuku
CEVAP- 1) Olayda boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümlerine ilişkin bir ihtilaf söz
konusu olduğundan MOHUK. Md.14/1 uygulanacaktır. Bu madde uyarınca öncelikle
tarafların müşterek milli hukuklarının olup olmadığına bakılmalıdır. Somut olaya göre
müşterek milli hukuk mevcut değildir. Yine bu madde uyarınca ikinci olarak taraflar ayrı
vatandaşlıklarda ise müşterek mutad meskenlerinin olup olmadığına bakılmalıdır.
Taraflardan biri Türk biri ise Hollanda vatandaşıdır ve mutad meskenleri vardır. Sonuç
olarak Türk hukuku uygulanır. Burada yapılan atıf genel atıftır.
SORU2:
OLAY: Alman vatandaşı Bayan (K), 5 yıldır İstanbulda yaşamaktadır ve burada tanıştığı
Türk vatandaşı Bay (T) ile nişanlanmıştır. Bir süre sonra Bay (T)’nin iş bulamaması
sebebiyle Bayan (K) nişanı bozar. Bunun üzerine Bay (T) nişanlanma hediyesi olarak
Bayan (K)’ya verdiği 5000 TL değerindeki pırlanta takı setini geri ister. Ancak Bayan
(K)’nın buna yanaşmaması sebebiyle Bay (T) Bayan (K)’ya karşı nişanlanma
hediyelerinin iadesi talebiyle dava açar
Bay (T)’nin açtığı davaya hangi hukuk uygulanacaktır?
A) ilgilinin milli hukuku
B) nişanlanmanın gerçekleştiği yer hukuku
C)mutad mesken hukuku
D)doğrudan hakimin hukuku
CEVAP-) İhtilaf konusu nişanlanmanın genel hüküm ve sonuçlarıyla ilgilidir. Bu sebeple

MOHUK. Md.12/2 uygulama alanı bulur. Bu hükme göre de öncelikle tarafların
müşterek milli hukuklarının var olup olmadığının tespiti yapılmalıdır. Tarafların
müşterek milli hukukları olmadığından Türk hukuku uygulanacaktır.
SORU 1:
Türk vatandaşı bay A ile evli olan türk vatandaşı bayan T ABD de bay A nın rızasını
almadan Z adlı küçüğü evlat edinmiştir. Z ile türkiyeye gelen T A tarafından kabul
edilmemiştir ve A tarafından mahkemede evlatlığın iptali bakımından dava açılmıştır.
Buna göre öncüllerden hangileri doğrudur.
1- Olayda hukuki mesele evlat edinmenin geçerliğine ilişkindir.
2-Bağlama konusu evlat edinme ve bu edinmenin geçerliğidir.
3-Evlat edinmeye eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır
4- Somut olaya medeni kanun hükümleri uygulanır.
A)1
B)1ve 2
C)1-2-3
D) Hepsi
E)Hiçbiri
Çözüm
Evlat edinme möhuk 18 de düzenlenmiştir.
(1) Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî
hukukuna tâbidir.
(2) Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî
hukukları birlikte uygulanır.
(3) Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât
edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
Buna göre öncüllerin tamamı doğrudur
SORU 2:
Alman vatandaşı bayan A ve bay B Türkiyeye gelmişler Alman vatandaşı bayan A burada
E yi doğurmuştur. Ancak aralarında bir evlikik bağı bulunmadığından baba ile çocuk
arasında nesep bağı kurulamamıştır. Baba bağ kurmak istemektedir buna göre
öncüllerden
1- olaya kamu düzeni ile ilgili olduğundan türk hukuku uygulanır
2- soybağına uygulanacak hukuk müşterek hukuktur
3 - müşterek mill hukuk bulunmadığı takdirde mutad mesken hukuku uygulanır.

A)1
B1 ve 2
C 1-2-3
D 2-3
Çözüm: soybağı konusu tamamen kamu düzeninden değildir. Möhuk 18 e gidilir 2.ve
3.öncüller doğrudur MADDE 16 – (1) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum
anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna
tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun
doğumu anındaki millî hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın,
çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna, buna göre de
kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur.
(2) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir.
Soybağının hükümleri
MADDE 17 – (1) Soybağının hükümleri, soybağını kuran hukuka tâbidir. Ancak

ana, baba ve çocuğun müşterek millî hukuku bulunuyorsa, soybağının hükümlerine o
hukuk, bulunmadığı takdirde müşterek mutad mesken hukuku uygulanır.
HANİFE ÖĞÜTÇÜ-200004763
10.Hafta- Akit Dışı Borç İlişkileri (Haksız Fiil)
I. Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması halinde, fiilin işlendiği
yer ülke hukuku uygulanır.
II. Özel kuralların kapsamına giren haksız fiil türlerinde uygulanacak hukuk, ilgili özel kurallar da tayin
edilen kanunlar ihtilafına göre tayin olunur.
III. Haksız rekabetten doğan talepler, haksız rekabet sebebiyle piyasayı doğrudan etkilenen ülke hukukuna
tabidir.
IV. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin tarafları, haksız fiilden uygulanacak ülke hukukunu, haksız fiilin
meydana gelmesinden önce veya sonra, açıkça yapılmak kaydıyla kararlaştırabilirler.
V. Taraflar, fikri mülkiyet hakkının ihlalinden doğan talepler hakkında, ihlalden sonra mahkemenin
hukukunun uygulanmasını kararlaştıramazlar.
1. Yukarıda verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?
A) I ve II
B) I, III ve IV
C) II, III ve V
D) I, IV ve V
E) IV ve V
ÇÖZÜM: MÖHUK m.34/2 uyarınca, “haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde
olması halinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.” Fiilin işlendiği yer ülke hukuku uygulanmaz. Bu
nedenle (I) yanlıştır.
(II). kısımda ki durum doğrudur.
MÖHUK m.34/3 uyarınca, “Haksız rekabetten doğan talepler, haksız rekabet sebebiyle piyasayı doğrudan
etkilenen ülke hukukuna tabidir.” Bu nedenle, (III). durum da doğrudur.
MÖHUK m.34/5 uyarınca, “taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açıkça
kararlaştırabilirler.” Bu nedenle, (IV). durum yanlıştır.
MÖHUK m.23/2 uyarınca, “Taraflar, fikrî mülkiyet hakkının ihlâlinden doğan talepler hakkında, ihlâlden sonra
mahkemenin hukukunun uygulanmasını kararlaştırabilirler.” Bu nedenle (V).durumda yanlıştır. Cevap “D”
şıkkıdır.
2. İtalya’ya gezmeye giden Ahmet burada bir İtalyan vatandaşıyla kavgaya tutuşmuş kafasına ve yüzüne darbeler
almıştır. Ertesi gün Türkiye’ye dönen Ahmet’in gözü şişmeye başlamış ve bu nedenle dava açmıştır. Bu durumda
hangi ülke hukuku uygulanacaktır?
A) Haksız fiilin işlendiği yer hukuk uygulanacaktır.
B) Zararın meydana geldiği yer hukuku uygulanacaktır.
C) Tarafların açıkça seçtiği ülke hukuku uygulanacaktır.
D) Daha sıkı ilişkili olan ülke hukuku uygulanacaktır.
E) Zarar görenin seçtiği ülke hukuku uygulanacaktır.
ÇÖZÜM: MÖHUK. m.34/2 uyarınca, “Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde
olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.” Bu hüküm uyarınca olayda zararın meydana
geldiği ülke hukuku yani Türk hukuku uygulanacaktır. Bu nedenle cevap “B” şıkkıdır.
11.Hafta- Sebepsiz Zenginleşme, Vekâletsiz İş Görme, Miras Hukukuna ve Eşya Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı
1. Brezilya vatandaşı olan Bay (A), Türk vatandaşı olan Bayan (B) ile Brezilya’da yetkili makamlar huzurunda
evlenir. Brezilya’ da belli bir süre çalıştıktan sonra, Bayan (B)’nin ısrarıyla Türkiye’de yatırım yapmaya karar
verir. Ve bunun için Türkiye’ye gelip Türkiye’den gayrimenkul mal ile gemi satın alır. Tapu işlemlerini ve tescil
işlemlerini tamamladıktan sonra Brezilya’ya dönecek olan Bay (A), tapu işlemleri uzun sürdüğünden uçağa
yetişmesine çok az vakit kalmıştır, bu nedenle son süratle havaalanına yetişmeye çalışır. Çok hızlı olduğundan
kaza geçirir ve hastaneye kaldırıldığı sırada hayatını kaybeder.
Olayın özellikleri dikkate alındığında, Bay (A)’nın mirası hangi hukuka tabi olacaktır?
A) Brezilya ve Türkiye’deki mirasları milli hukuku olan Brezilya hukukuna tabi olacaktır.
B) Miras eşi Bayan (B)’ye kalacağından, Bay (A)’nın mirası Bayan (B)’nin seçtiği hukuka tabi olacaktır.
C) Bay (A), Türkiye’de öldüğünden miras, Türk hukukuna tabi olacaktır.
D) Bay (A)’nın Brezilya’daki mirası ile Türkiye’de aldığı gemi Brezilya hukukuna, Türkiye’deki gayrimenkulü
ise Türk Hukukuna tabi olacaktır.
E) Bay (A)’nın Brezilya’daki mirası Brezilya hukukuna, Türkiye’de bulunan mirası Türk hukukuna tabi olacaktır.
ÇÖZÜM: MÖHUK m.20/f.1 uyarınca, “Miras ölenin millî hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar
hakkında Türk hukuku uygulanır.” TTK m.936/f.1 uyarınca da, “Sicile kayıtlı olup olmadıklarına bakılmaksızın
bütün gemiler bu Kanunun ve diğer kanunların uygulanmasında taşınır eşyadandır.” Bu hükümlere bakıldığında
miras ölenin milli hukuku, yani Brezilya hukukuna tabi olacaktır. Ancak 20.maddenin 1.fıkrasının son cümlesi bir
istisna getirmiş ve Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukukunun uygulanacağını ifade etmiştir. TTK
hükümlerine göre de gemi taşınır sayıldığından, taşınmaz hükümleri gemi hakkında uygulanmaz. Bu nedenle,
Bay (A)’nın Brezilya’daki mirası ile Türkiye’deki gemisine Brezilya hukuku, Türkiye’de bulunan taşınmazına ise
Türk hukuku uygulanacağından cevabımız “D” şıkkıdır.
2. Eşya hukukuna uygulanacak kanunlar ihtilafı hakkında; verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?
I. Taşınır veya taşınmaz mallar üzerindeki ayni hak meselelerinde lex rei sitae ilkesi öngörülmüştür.
II. Raylı taşıma araçları üzerindeki ayni haklar ruhsat yeri hukukuna tabiidir.
III. Taşınmakta olan mallar üzerindeki ayni haklara, malın taşındığı yer hukuku uygulanır.
IV. Taşınmazlar üzerindeki ayni haklara ilişkin hukuki işlemlere şekil yönünden, işlemin esası hakkında
yetkili olan hukuka tabi olacaktır.
V. Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi, kurulduğu esnada sözleşmeye konu olan menkulün bulunduğu ülke
A) I ve III B) II ve IV C) III ve V
D) IV ve V E) III ve IV
ÇÖZÜM: MÖHUK m.21/f.1 uyarınca, “ Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî
haklar, işlem anında malların bulunduğu ülke hukukuna (lex rei sitae) tâbidir.” Bu nedenle (I) doğrudur.
MÖHUK m.22 uyarınca (II)’de doğrudur. m.21/f.2 uyarınca, “Taşınmakta olan mallar üzerindeki aynî
haklara varma yeri hukuku uygulanır.” Bu nedenle (III) yanlıştır. m.21/f.4 uyarınca, “Taşınmazlar üzerindeki
aynî haklara ilişkin hukukî işlemlere şekil yönünden bu malların bulundukları ülke hukuku uygulanır.” IV.
durum da, şekil yönünden genel düzenlemeleri içeren 7.maddenin uygulanacağı belirtildiğinden (IV)’te
yanlıştır. Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi ayni hak statüsüne tabi olduğundan MÖHUK m.21/f.1’deki genel
ayni hak kuralına göre tayin edilecektir. Bu nedenle (V), doğrudur.
Bu açıklamalara göre, cevabımız “E” şıkkıdır.
12.Hafta- Aile Hukukuna ilişkin Kanunlar İhtilafı (Nişanlanma, Evlenme, Boşanma)
Türk vatandaşı Bay (A), İngiltere’de çalıştığı hastanede İngiliz vatandaşı Bayan (B) ile tanışır. Bay (A), gün
içerisindeki boş vakitlerini Bayan (B)’ye ayırır ve onunla vakit geçirmeye başlar. Belli bir süre Bayan (B) ile vakit
geçirdikten sonra Bayan (B)’ye bir kolye hediye eder ve onunla evlenmek istediğini söyler. Bayan (B)’de bu talebi
kabul eder ve Bay (A)’ya özel olarak tasarlattığı kalem hediye eder. İlerleyen zamanlarda beraber tatile Paris’e
giderler. Tatilde oldukları sırada Bayan (B) ile Bay (A) arasında uyuşmazlık yaşanır ve Bayan (B) , Bay (A)’ya,
ilişkilerini bitirmek istediğini ve birbirlerine verdikleri hediyeleri karşılıklı olarak iade etmelerini söyler ve
Türkiye’ye döndükten sonra Bay (A)’ya, ona almış olduğu kolyeyi geri verir. Ancak Bay (A), Bayan (B)’nin vermiş
olduğu hediyeyi vermeye yanaşmaz. Bunun üzerine Bayan (B) özel tasarım kalemin iadesi için Türk mahkemesinde
dava açar.
Bay (A)’nın Bayan (B)’ye kolye hediye etmesi ve onunla evlenmek istediğini söylemesi; Türk hukukunda
nişanlanma olarak vasıflandırılabilir.
1. Türk mahkemesinde görülen davada Bayan (B)’nin talep ettiği hediyesinin iadesinde uygulanacak hukuk ve
gerekçesi hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
A) Dava Türk Mahkemesinde görüldüğünden - Türk hukuku

B) Davacı Bayan (B)’nin milli hukuku olan - İngiliz hukuku
C) Davacı, Bayan (B) olduğundan seçtiği hukuk
D) Uyuşmazlık Fransa’da yaşandığından - Fransız Hukuku
E) Taraflar, farklı vatandaşlıkta olduklarından - Türk Hukuku
ÇÖZÜM: MÖHUK m.12/2 uyarınca, “Nişanlılığın hükümlerine ve sonuçlarına müşterek millî hukuk, taraflar ayrı
vatandaşlıkta iseler Türk hukuku uygulanır.” Söz konusu hükme göre, taraflar farklı vatandaşlıkta olduklarından
Türk hukuku uygulanacaktır. Cevap “E” şıkkıdır.
2. Tarafların Paris’te uyuşmazlık yaşamadığını ve Paris’teki Türk konsolosluğunda evlenmiş olduklarını

varsayalım;
Evlendikten 3 yıl sonra şiddetli geçimsizlikten dolayı boşanma kararı almışlar ve Türk mahkemesinde dava
açmışlardır.
Bu durumda;
I. Söz konusu uyuşmazlıkta öncelikle evliliğin geçerli olup olmadığı bir ön mesele teşkil edecektir.
II. Taraflar konsoloslukta değil de, Fransa’da yetkili makamlar önünde evlenseydi şeklen geçerli bir
evlilikten söz edilirdi.
III. Tarafların Fransa’daki Türk konsolosluğunda yapmış oldukları evliliğin geçerli olabilmesi için, her
ikisinin de aynı devlet vatandaşı olması gerekir.
IV. Tarafların, Türkiye’de yetkili makamlar huzurunda evlilik gerçekleştirmeleri halinde geçerli bir evlilikten
bahsedilir.
Verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I, II ve III
B) I, III ve IV
C) II, III ve IV
D) I, II, III ve IV
E) I, II ve IV
ÇÖZÜM: Söz konusu evliliğin geçerli olup olmadığı bir ön mesele teşkil etmektedir. Bu nedenle (I), doğrudur.
Evlendirme Yönetmeliği’nin 11.maddesine göre, iki Türk vatandaşının veya bir Türk vatandaşı ile bir yabancının,
bulundukları ülkenin yetkili makamları önünde evlenebileceklerini düzenlemiştir. Bu nedenle (II), doğrudur.
Evlendirme Yönetmeliği’nin 12.maddesine göre de, aynı devlet vatandaşı olan iki yabancı, kendi milli kanunları
yetki vermiş olduğu takdirde, o devletin Türkiye’deki temsilcilikleri önünde evlenebilirler. Bu nedenle (III),
doğrudur.
MÖHUK M.13/2 uyarınca, “Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır.” Bu kural uyarınca, evlenme hangi
ülkede gerçekleştiriliyorsa, o ülke hukukunda yer alan şekil koşullarına uyulması halinde Türk hukuku açısından
şeklen geçerli bir evlilikten söz etmek mümkündür. Bu nedenle (IV), doğrudur. Cevap “D” şıkkıdır.
13.Hafta- Aile Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı (Soybağı, Evlat Edinme)
1. Evli olmayan ve Fransa’da yaşayan, Alman vatandaşı Bay (A) ile Türk vatandaşı Bayan (B), Türkiye’ye
ailesinin yanına tatile geldikleri sırada kızları Bayan (C) dünyaya gelir. Ancak çift Türkiye’de anlaşamaz ve
ayrılma kararı alır. Daha sonra Bay(A), Fransa’daki işi dolayısıyla Fransa’ya döner. Bayan (B) ve kızı (C)
Türkiye’de ailesinin yanında kalırlar.
Anne çocuğunu tanımış, dolayısıyla çocuk milli hukuku Türk hukuku olacaktır. Baba çocuğuyla görüşmek için
tanıma davası açmak istiyor.
Bu durumda hangi hukuk yetkili olacaktır?
A) Bay (A) Alman vatandaşı olduğu için Alman hukuku yetkili olacaktır.
B) Bay (A)’nın mutad meskeni Fransa’da olduğu için Fransa hukuku yetkili olacaktır.
C) Çocuk doğduğu sırada muatd mesken hukuku olan Fransa hukuku yetkili olacaktır.
D) Çocuğun doğum anındaki milli hukuku olan Türk hukuku yetkili olacaktır.
E) Annenin milli hukuku olan Türk hukuku yetkili olacaktır.
ÇÖZÜM: Evlilik dışında doğan çocukların tanınmalarını kabule ilişkin CIEC sözleşmesinin 4.maddesi uyarınca,
bir bağlama kuralı içermektedir. Buna göre, bir akit devlet makamı huzurunda başka akit devlet vatandaşlarının
yapacakları tanıma beyanlarının şekli, tanıma işleminin yapıldığı ülke hukukuna tabi olacaktır. somut olayda
tanıma beyanı Türkiye’de yapıldığından, MÖHUK m.16 tatbik edilerek, tanıma beyanına tatbik edilecek hukuk
tespit edilir.
Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni
hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre kurulamıyorsa, annenin veya babanın, çocuğun doğumu anındaki
millî hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad
mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur (MÖHUK
m.16/1). Bu madde hükmü uyarınca cevap “D” şıkkıdır.
2. Fransa’da yaşayan Türk vatandaşı Bayan (A), Fransız vatandaşı Bay (B) ile Fransa’da yetkili makamlar
önünde evlenir. Bayan (A)’nın rahatsızlığı sebebiyle çift çocuk sahibi olamamaktadır. Bu nedenle 17 yaşında ki
Türk vatandaşı (C)’yi evlat edinmek istemektedirler.
Bu durumda;
I. Taraflar, Türkiye’nin taraf olduğu “Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda
İşbirliğine Dair La Haye Sözleşmesi” uyarınca evlat edinme işlemini gerçekleştirebilirler.
II. Bay (B)’nin evlat edinmeyi reddetmesi halinde Bayan (A), tek başına evlat edinebilecektir.
III. Tarafların birlikte evlat edinmeleri için en az 5 yıldır evli olmaları gerekir.
IV. Türk vatandaşı (C)’nin, Türkiye’de bakılmasının mümkün olmaması halinde evlat edinme işlemine konu
olabilir.
Verilen bilgilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız II D) III ve IV E) Yalnız III
ÇÖZÜM: “Çocukların Korunması Ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La Haye
Sözleşmesi”nin 2. ve 3.maddesi uyarınca, sözleşmenin uygulanabilmesi için gerekli şartlar öngörülmüştür. Buna
göre,
- Küçüğün 18 yaşını doldurmamış olması (m.3)
- Küçüğün mutad meskeninin akit bir devlette bulunmaması (m.2/1)
- Küçüğün, mutad meskeni başka bir akit devlette bulunan kişiler tarafından evlat edinilmiş olması veya evlat
edinmek istenmesi (m.2/1)
- Küçüğün bu kurulmuş veya kurulacak evlat edinme ilişkisi sebebiyle mutad meskeninin bulunduğu ülkeden
başka bir ülkeye götürülmesinin gerekmesi (m.2/1)
Somut olayda tüm bu şartlar gerçekleşmiş olduğundan (I), doğrudur.
MÖHUK m.18/2 uyarınca, “Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin mi llî hukukları
birlikte uygulanır.” Buna göre, Bayan (B)’nin tek başına evlat edinmek istemesi durumunda milli hukuku olan
Türk hukukuna bakılacaktır. TMK’na göre, eşlerin tek başına evlat edinme imkanı yoktur. Bu nedenle (II),
yanlıştır.
Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir (Möhuk
m.18/1).Bayan (B)’nin evlat edinme sırasında milli hukuku olan Türk Hukukuna bakıldığında, TMK m.305 vd.
uyarınca, birlikte evlat edinme halinde eşlerin en az 5 yıl evli olmaları gerekmektedir. Bu nedenle (III), doğrudur.
“Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesi İlişkin Tüzük” m.1/b uyarınca, Küçüğün
Türkiye’de elverişli bir biçimde bakılmasının mümkün olmaması veya evlat edinecek veya yanına yerleştirilecek
bir ailenin bulunmaması halinde yabancılık unsuru taşıyan evlat edinme işlemine konu olabilir. Bu nedenle (IV),
doğrudur. Cevap “C” şıkkıdır.
HANİFE ÖĞÜTÇÜ-200004763
Abdülkerim Arif KARADUMAN - 200004623
10. Hafta: Haksız Fiil, Sebepsiz Zenginleşme
Almanya’da yaşayan Bay A yazarlığını yaptığı uluslararası bir gazetede Türkiye’de bulunan Bay B ile ilgili asılsız
haberler yayınlamıştır. Bunu gören Bay B yapılan asılsız haberler sebebi ile manevi olarak zarara uğramıştır ve
dava açmak istemektedir. Bay A aynı zamanda araba parçaları imalatı yapmaktadır. Fransa’ya imalatını yapmış
olduğu parçalardan birinde ortaya çıkan hasardan dolayı parçayı satın almış olan Bay T de dava açmak
istemektedir.
Somut olayda kişilik hakları ihlali ve imalatçının sözleşme dışı sorumluluğu ile ilgili aşağıda verilmiş olan
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Asılsız haber uluslararası bir gazetede yapıldığı için Bay A’nın zararın Türkiye’de de meydana geleceğini
bilmesi gerekir. Bu sebeple Bay B açmak istediği davayı mutad meskeni olan Türkiye’de açabilir.
B) Bay B gazetenin baskısı Türkiye’de de yapıldığı için cevap hakkını Türk hukukuna göre kullanabilir.
C) Bay T hasarlı parçadan dolayı uğradığı zararı iktisap yeri olan kendi mutad meskeninde davayı açabilir.
D) Bay A imalatını yapmış olduğu parçanın kendisiyle alakası olmadığını bunu ispat etmesinin gerekli
olmadığını söyleyerek davanın Türkiye’de açılmasına itiraz edebilir.
CEVAP: Yanlış olan şık D şıkkıdır. Bu durum Möhuk m. 36 açıklanmıştır. İmalatçının kusurlu maldan
dolayı açılacak olan davanın iktisap yerinde açılmasını engelleyebilmesi için imalatın ke ndi rızası dışında
yapılmış olduğu ispat etmesi gerekir. Bu sebeple somut olayımıza Bay A ispatının gereksiz olduğunu
söylemek ispat etmeden de araç parçasının kendi sorumluğu kendisinde olmadığı için davanın Türkiye’de
açılamayacağını söylemesi yanlış bir yorum olur.
Vekâletsiz İş Görme ve Sebepsiz Zenginleşme ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu, sebepsiz zenginleşmenin
meydana gelmesinden sonra olmak ve açıkça yapılmak kaydıyla kararlaştırabilirler.
B) Sebepsiz zenginleşme eğer ki taraflar arasında yapılan bir akit sebebiyle ortaya çıkmış ise uygulanması
gereken hukuk sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği yer hukukudur.
C) Vekâletsiz işe görme durumlarında Alman hukukundan istifade edilir ve vekâletsiz iş görmenin
gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır.
D) Eğer ki taraflar arasındaki ilişki akitten yani hukuki ilişkiden doğmuyorsa, sebepsiz zenginleşme karışma,
birleşme nedeni ile gerçekleşiyorsa zenginleşmenin gerçekleştiği yer hukuku uygulanır.
E) Vekaletsiz iş görme durumlarında Türk hukukunda boşluk bulunduğu için hakimin kanun koyucu gibi
hareket etmesi gerekir.
CEVAP: Yanlış şık B şıkkıdır. Sebepsiz zenginleşme durumlarında ilk bakılması gereken durumun
zenginleşmenin taraflar arasındaki bir hukuki ilişkinden mi ya da karışma,birleşme gibi fiili bir durum
sonucu mu gerçekleştiğinin belirlenmesidir. Eğer ki taraflar sebepsiz zenginleşme sonucu uygulanacak
hukuka birlikte karar vermemişler ise ve bu zenginleşme aralarındaki bir akitten gerçekleşmiş ise
zenginleşmeye uygulanacak olan hukuk hukuki ilişkiye uygulanacak olan hukuktur. ( MÖHUK m. 39/1 )
11. Hafta: Miras ve Eşya Hukuku

İtalyan vatandaşı olan İ Türkiye’de yaşamaktadır. Türkiye’de yaşadığı süre zarfı içerisinde kendisine bir ev bir de
araba almıştır. Geçirdiği ani bir kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiştir. Bunun üzerine İ’nin mirasçıları Türk
mercilerine miras işlemlerini başlatmak için başvuruda bulunmuştur.
Verilen bilgiler sonucu aşağıda miras ile ilgili verilmiş olan bilgilerden hangisi doğrudur?
A) İ’nin mirasçıları kalan mirasta bulunun mal varlıklarının hepsi üzerinde İtalyan hukukunun uygulanmasını
isteyebilir.
B) İ’nin mirasında bulunan arabası yani taşınır mirası üzerinde tereke Türkiye’de bulunduğu için Türk
hukuku uygulanır.
C) İ’nin mirasçıları arasında bulunan kardeşi İspanyol vatandaşıdır bu sebeple mirasın üzerinde mirasçının
milli hukuku yani İspanyol hukuku uygulanmalıdır.
D) Mirasın taksimine ait genel kurallar, tereke Türkiye’de bulunduğu üzere Türk hukukuna göre
gerçekleştirilecektir.
E) Eğer ki İ ölüme bağlı tasarruf işlemi yapmış olsaydı, bu işleme İ’nin mutad mesken hukuku yani Türkiye
hukuk uygulanırdı.
CEVAP: Doğru şık D şıkkıdır. Somut olayımıza bakıldığı zaman miras bırakanın Türkiye’de hem bir
taşınırı hem de taşınmazı bulunmaktadır. Möhuk m. 20/1 genel maddesinde mirasın ölenin milli hukukuna
tabii olduğu fakat taşınmazlar üzerinde Türk hukukunun uygulanacağı açıklanmıştır. Bahsedildiği üzere
bu bir genel hükümdür bu sebeple bu maddesinin hükümleri her miras konusu için geçerli değildir. Mirasın
açılması, iktisabı ve taksimi bu genel hükmün dışında tutulmuş ve açıklaması Möhuk m. 20/de’de
yapılmıştır. Buna göre mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine terekenin bulunduğu ülke
hukuku uygulanacaktır. Somut olayımızda tereke Türkiye’de bulunduğu için mirasın taksimine
uygulanacak hükümler Türk hukukudur.
Aşağıda Milletlerarası Eşya Hukuku ile ilgili verilmiş olan hükümlerden hangisi yanlıştır?
1. Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer ayni haklar, işlem anındaki malların
2. Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
3. Hava, deniz ve raylı taşıma araçları üzerindeki ayni haklar, menşe ülke hukukuna tabidir.
4. Taşınmakta olan mallar üzerinde ayni haklara taşınmaya başlandığı yer hukuku uygulanır.
5. Taşınmazlar üzerindeki ayni haklara ilişkin hukuki işlemler şekil yönünden bu taşınmaz ile ilgili yapılmış
sözleşmeye uygulanacak ülke hukuku kurallarına tabidir.
A) 1, 2, 4 B) 1, 2, 3 C) 4, 5 D) 3, 4 E) Yalnız 1
CEVAP: Doğru cevap B şıkkıdır.
12. Hafta: Nişanlanma, Evlenme ve Boşanma
Slovak vatandaşı olan Bay (S) ile Çin vatandaşı olan Bayan ( Ç) kısa bir sıra önce İngiltere’de aile arasında
yaptıkları bir organizasyon ile nişanlanmışlardır. (S) nişanlanmanın sonuçlarına Slovakya hükümlerinin
uygulanacağını söylemiştir. Nişanlandıktan kısar bir süre sonra ise beraber iş için bir seneliğine Türkiye’ye
taşınma kararı almışlardır. Taşındıktan sonra zaten nişanlı oldukları için daha fazla beklemek istemeyerek
evlenmeye karar vermişlerdir. Evlenmeye karar verdikleri sırada (Ç)’nin Türkiye’de bulunan akrabaları burada
evlenmeye yaşının yetmediğini söyleyerek izin vermemişlerdir.
( Çin’de evlenme yaşı kadınlar için 20’dir. Slovakya’da erkekler için evlenme yaşı 16’dır.)
Yukarıda verilen bilgileri göz önünde bulundurarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) S’nin nişanlanma için koymuş olduğu hüküm doğrudur. Nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına taraflardan
birinin seçmiş olduğu hukuk hükümleri uygulanır.
B) Ç’nin akrabalarının ileri sunmuş olduğu hüküm geçerlidir. Evliliğe başvurmuş olan çift yabancı uyruklu
oldukları için Türk yetkili mercileri Türk MK hükümlerini uygulayacaktır. Ç Türk evlenme yaşına
uymamaktadır.
C) Evlilik için uygulanması gereken şekil şartı, evlilik Türkiye’de gerçekleşeceği için Türk hukuku evlilik
şekil şartları geçerlidir.
D) S ve Ç çiftinin ikisinin de milliyetleri farklı olduğu için evliliğin genel hükümlerine ikisinin de kendi milli
hukukları uygulanacaktır.
E) S ile Ç evlilik malları hakkında uygulanacak hukuku seçmezler ise uygulanacak hukuk Türk hukukud ur.
CEVAP: Doğru olan şık C şıkkıdır. Normal şartlar altında uygulanması gereken şekil şartı hükümleri
Möhuk m. 7’de sıralanmıştır. Bu kurala göre hukuki işlemler yapıldığı ülke hukukun veya o hukuki işlem
esası hakkında yetkili olan hukukun maddi hukuk hükümlerinin öngördüğü şekle göre yapılabilir. Evlilik
söz konusu olduğu zaman bu şekil şartına Möhuk m. 13/2 uygulanması gerekir. Bu sebeple evliliğin şekline
yapıldığı ülke hukuku uygulanır.
İkisi de Fransız vatandaşı olan Bay ( A ) ile Bayan ( B) Türkiye’de bulundukları bir sırada evlenme kararı
almışlardır. Evlendikten kısa bir süre sonra taraflar vatandaşlıklarını Fransız vatandaşlığından Alman
vatandaşlığına değiştirmişlerdir. Fakat evlilik içinde bulunun geçimsizlik ve anlaşmazlıklar nedeni ile Bay A, Türk
mahkemelerinde boşanma davası açma kararı almıştır.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdaki şıklardan hangisi yanlış bir bilgidir?
A) Boşanma davası açıldıktan sonra boşanmaya uygulanacak hukuk eşlerin evlenme esnasında müşterek
milli hukuklarıdır.
B) Boşanma davasında uygulanması gereken mal rejimi taraflar evlilikten sonra vatandaşlığını değiştirdiği
için uygulanacak hukuk dava sırasındaki müşterek milli hukukudur.
C) İki taraf da Almanya vatandaşı olduğu için hâkim bu durumda uygulanacak hukukta atıf kurallarına
gidebilecektir çünkü bu bir aile hukuku konusudur.
D) Çift müşterek milli hukuklarını evlendikten sonra değiştirdikleri için uygulanması gereken hukuk yeni
milli hukukları Alman hukukudur.
E) Eşler arasında uygulanabilecek geçici tedbir taleplerine Türk hukuku uygulanır.
CEVAP: Yanlış şık A şıkkıdır. Möhuk m. 14 bu durumu şu şekilde ifade etmiştir ‘ Boşanma ve ayrılık
sebepleri ve hükümler, eşlerin müşterek milli hukukuna tabidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkları olmaları
halinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır. Somut olayımızda
eşler evlendikten sonra müşterek milli hukuklarını Fransa’dan Almanya’ya değiştirmişlerdir. Bu sebeple
uygulanması gereken hukuk evlenme esnasındaki değil boşanma davası sırasındaki müşterek milli
hukuktur.
13. Hafta: Soybağı ve Evlatlık
Fransız vatandaşı olan Bayan F ilişki içerisinde bulunduğu Fransız vatandaşı Bay B ile ilişkileri sırasında hamile
kalmıştır. Bunu öğrenen Bayan F çocuğunu Bay B ile birlikte yetiştirmek istememektedir. Bunun üzerinde kendisi
yeni bir hayat kurmak için Türkiye’ye taşınmıştır. Türkiye’ye taşındı süre içerisinde tanıştığı Bay C ile evlenmiştir
fakat hamile olduğunu söylememiştir Bay C ise doğan çocuğun kendisinde olduğunu düşünmektedir. Yıllar sonra
B kendisinden bir çocuğu olduğunu öğrenerek soybağı kurmak adına harekete geçmiştir. Çocuğun kendisinde
olmadığını öğrenen C ise bu duruma sinirlenerek boşanma davası açmıştır
Yukarıda verilen olaya göre aşağıda soybağı ve nafaka ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) B’nin soybağını kurabilmesi için açacağı davada uygulaması gereken hukuk çocuğun doğum anındaki
hukuktur.
B) B ile çocuk arasında soybağı hangi hukuk ile kurulursa iptali de o hukuk ile gerçe kleşir.
C) Nafaka talepleri, nafaka alacaklısının mutad mesken hukukuna tabiidir.
D) Boşanmış eşler arasındaki nafaka talepleri eşlerin mutad mesken hukukuna tabidir.
E) Soybağı hükümleri genel olarak soybağını kuran hukuka tabidir.
CEVAP: Yanlış cevap C şıkkıdır. Möhuk m. 14/2 boşanmış eşler arasında nafaka talepleri hakkında birinci
fıkra hükmü uygulanır demiştir. Fakat bir diğer kural yani Möhuk m.19’a gören nafaka talepleri, nafaka
alacaklısının mutad meskeni hukukuna tabidir denmektedir. Somut olayımızda eşler farklı ülke
vatandaşlığına sahip olduğundan ve müşterek mutad meskeni Türkiye olduğundan, nafaka talepleri
hakkında Türk hukuku uygulanacaktır.
Aşağıda evlat edinme ile ilgili verilmiş olan bilgilerden hangisi yanlıştır ?
A) Evlat edinme ehliyet ve şartları taraflardan her birinin evlat edinme anındaki mutad mesken hukukuna
bağlıdır.
B) Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukuku birlikte uygulanır.
C) Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli hukukuna tabidir.
D) Eşler birlikte evlat edinirse evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir
CEVAP: Yanlış cevap A şıkkıdır. Bu durum Möhuk m. 18/1’de evlat edinme ehliyet ve şartları, taraflardan
her birinin evlat edinme anındaki milli hukukuna bağlıdır. Mutad mesken hukuku ya da müşterek milli
hukuku olması gibi bir kural bulunmamaktadır.
Abdülkerim Arif KARADUMAN - 200004623

MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ÖDEVİ
MehtapKaraoğlu/200004482
10.HAFTA:
SORU 1:
I) Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tâbidir.
II) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması hâlinde,
zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
III) Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin başka bir ülke ile daha sıkı ilişkili olması hâlinde bu
IV) Haksız fiile veya sigorta sözleşmesine uygulanan hukuk imkân veriyorsa, zarar gören,
talebini doğrudan doğruya sorumlunun sigortacısına karşı ileri sürebilir.
V) Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık olarak
seçebilirler.
Yukarıda yer alan bilgiye göre, hangisi akit dışı borç ilişkilerine göre haksız fiiller
bakımından doğrudur?
A) I ve II
B) I,IV ve V
C) Hepsi
D) II,III ve V
E) II,III,IV ve V
SORU 2:
Avustralyada yaşayan Emine ve Ahmet bireyler komşudur. Emine, Ahmet'ten taciz içerikli e-
postalar alır ve sosyal medyada aşağılayıcı ifadelerle yayınlar. Emine ise bu durumdan korktuğu
için Türkiye'ye gelip çarenin Ankara'ya gelmek olduğunu düşünür ve yerleşir. Bu olay
sonucunda Emine, Ahmet'e tazminat davası açar. Burada verilen olayda uygulanacak hukuk
hangi ülkenin hukukudur?
A) Türk ve Avustralya Hukuku bir arada uygulanır.

B) E-posta ve sosyal medya yoluyla yapılan ifşalama karalama eylemleri haksız fiil kapsamında
değerlendirilir.
C) Türkiye'de açılan davalarda yine Türk Hukuku geçerlidir.
D) Olay yeri Avustralya olduğu için Avustralya yasasına göre değerlendirilir.
E) Taciz içerikli e-postalar Türkiye'ye yerleşim gerçekleştikten sonrada devam ederse

Türk Hukuku uygulanır, aksi durum söz konusu olursa zararın meydana geldiği ülke
hukuku uygulanır.
11.HAFTA:
SORU 1:
I)Miras ölenin millî hukukuna tâbidir.
II)Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında tarafların iradeleri ile yabancı hukuk uygulanabilir.
III)Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke
hukukuna tâbidir.
IV)Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
V)Ölüme bağlı tasarrufun şekline 7 nci madde hükmü uygulanır. Ölenin millî hukukuna uygun şekilde
VI)Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı andaki mutad meskeninin olduğu yer
hukukuna tâbidir.
Yukarıda yer alan bilgilere göre hangisi yanlıştır?
A)II-VI
B)II-III
C)I-II
D)IV-V
E)IV-VI
Açıklama: Cevap A'dır. Çünkü MÖHUK 20/3 maddeye göre Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
Ayrıca MÖHUK m.20/3 hükmüne istisna getiren hükümde mirasa uygulanacak hukuk konusundaki genel kuralın
(MÖHUK m.20/1) uygulama alanını daraltmaktadır.Ancak II.'ye göre yinede bir istisna getirmemiştir.
VI.'ye göre ise MÖHUK 20/5 m.'de: Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı andaki
millî hukukuna tâbidir, diye hüküm bulunmaktadır.
SORU 2:
I)Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî haklar, işlem anında malların
II)Taşınmakta olan mallar üzerindeki aynî haklara varma yeri hukuku uygulanır.
III)Yer değişikliği hâlinde henüz kazanılmamış aynî haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.
IV)Taşınmazlar üzerindeki aynî haklara ilişkin hukukî işlemlere şekil yönünden bu malların bulundukları
Yukarıdaki bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A)Hiçbiri7
B)Hepsi
C)I,II,III
D)II ve III
E)III ve IV
Açıklama: Cevap B şıkkıdır. Çünkü örneğin: MÖHUK madde 21/4'e göre taşınmazlar üzerindeki ayni hakların
taşınmazın bulunduğu ülke hukukuna (lex rei sitae) tabi olduğunu öngören kural MÖHUK m.21/1 ile paralellik
arz etmektedir. MÖHUK m.21/1 hükmünde yer verilen bu şekil kuralının, yalnızca gayrimenkuller üzerinde
üzerindeki ayni hak işlemleri bakımından değil, gayrimenkuller üzerindeki ayni haklara ilişkin tekmil hukuki
işlemler bakımından da uygulanacak şekilde düzenlendiğine dikkat edilmelidir. Buna bağlı olarak, gayrimenkuller
üzerindeki ayni haklara ilişkin borçlandırıcı işlemlerin şekli bakımından da gayrimenkulün bulunduğu ülke hukuku
yetkili olacaktır.
12.HAFTA:
SORU 1:
Japonya vatandaşı olan Elif, Mardin'de yaşamaktadır. Burada Türk vatandaşı olan Pola t ile
nişanlanmıştır. Elif, bir süre sonra Polat'ın onun sevmediğini düşündüğünden nişanı bozar. Bu yüzden
Polat, pahalıya aldığı nişan hediyesini (50bin tl değerinde saat) Eliften geri ister. Ancak Elif, Polat'ın istediği
iadeyi yapmayınca Polat nişanlanma hediyesini geri almak için dava açar.
Yukarıdaki olaya göre hangisi yanlıştır?
A)Nişan akdi geçerlidir.
B)Uygulanacak olan hukuk Türk hukukudur.
C)Nişanlanma ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin nişanlanma anındaki millî hukukuna tâbidir.
D)Nişanlılığın hükümlerine ve sonuçlarına müşterek millî hukuk, taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk hukuku
uygulanır.
E)Hukukî işlemler, yapıldıkları ülke hukukunun veya o hukukî işlemin esası hakkında yetkili olan hukukun
maddî hukuk hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılamaz.
Açıklama: Cevap E şıkkıdır. Çünkü Türk hukukunda nişanlanmanın şekline uygulanacak hukuku gösteren
özel bir kanunlar ihtilafı kuralı mevcut değildir. Bu itibarla nişanlanmanın şekli, MÖHUK'un 7.
maddesindeki genel şekil kuralına tabi olacaktır.
SORU 2:
I)Evlenme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlenme anındaki millî hukukuna tâbidir.
II)Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır.

III)Yabancı unsur taşıyan işlem ve ilişkilerde öncelikle, uygulanacak hukukun belirlenmesi veya varsa
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşma hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
IV)Evliliğin genel hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta
olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.
Yukarıdaki bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A)Yalnız III
B)I,II ve IV
C)I,II ve III
D)Hepsi
E)Hiçbiri
Açıklama: Cevap D şıkkıdır. MÖHUK 13.madde gereğince açıklamalar doğrudur. Birde III'e göre
MÖHUK madde 1 gereğince bu hükmün uygulanması gerekmektedir.
13.HAFTA:
SORU 1:
I) Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad
meskeni hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun
doğumu anındaki millî hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu
anındaki müşterek mutad mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna
tâbi olarak kurulur.
II) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali sadece kişinin o an bulunduğu ülke hukuka tâbidir.
III) Soybağının hükümleri, soybağını kuran hukuka tâbidir. Ancak ana, baba ve çocuğun müşterek millî
hukuku bulunuyorsa, soybağının hükümlerine o hukuk, bulunmadığı takdirde müşterek mutad mesken
hukuku uygulanır.
Yukarıda bulunan bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Hepsi
B) Hiçbiri
C) Sadece II
D) I ve II
E) I ve III
Açıklama: Cevap E şıkkıdır.Çünkü II'ye baktığımızda MÖHUK madde 16'ya göre soybağı hangi hukuka
göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir.
SORU 2:
I)Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir.
II)Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır.
III)Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise
evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
IV)Hukuki işlemler, yapıldıkları ülke hukukunun veya o hukukî işlemin esası hakkında yetkili olan
hukukun maddî hukuk hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılabilir.
Yukarıda yer alan bilgilere göre hangisi yanlıştır?
A)Hiçbiri
B)Hepsi
C)I,II,III
D)I,III,IV
E)III ve ıv
Açıklama: Cevap A'dır. Çünkü I,II ve III MÖHUK 18.maddede geçerlidir. IV'te ise evlat edinmenin
şekline uygulanacak hukuk konusunda MÖHUK'ta özel bir düzenleme mevcut değildir. Bu nedenle,
evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda MÖHUK madde 7'deki genel şekil kuralı
MEHTAP KARAOĞLU-200004482
TEMEL TAHİR IŞILTAN 200000802
10. Hafta
1) Aksaray’da yaşayan Abdülaziz (Afganistanlı) ve Ahmed (Pakistanlı) geçimlerini kağıt

toplayarak sağlayan iki gençtir. Bir gün kriket maçı yaptıkları esnada yorgunluğun da verdiği
asabilikle aralarında çıkan tartışma kavgaya dönüşür ve Abdülaziz sopayla vurduğu Ahmed’in
kolunun dirsekten kırılmasına neden olur. Bu olayda Abdülaziz’in Ahmed’i dövmesiyle ortaya
çıkan haksız fiil ilişkisine hangi hukuk uygulanacaktır?
A) Pakistan Hukuku
B) Afganistan Hukuku
C) İkâmetgahının Hukuku
D) Türkiye Hukuku
E) Hiçbiri
Cevap D. MÖHUK 34/5’e göre taraflar uygulanacak hukuku haksız fiil meydana geldikten
sonra seçebilirler. Soruda böyle bir bilgi yok. O zaman MÖHUK 34/1’e bakarız buna göre
haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabidir. Soruda Türkiye
oluyor.
2) Türkiye’de üniversite eğitimi almakta olan Türkiye vatandaşı Soner hakkında İngiltere’deki
bir gazetede çalışan hasmı Ercan (Zambiya vatandaşı) tarafından ``Online ders esnasında
hocasının da mesajları okuyabildiğinden habersiz olduğundan arkadaşlarına hocasıyla alakalı
hakarete varan ifadeler içeren özel mesajlar yolladığı ve bunlar hocası tarafından yakalanınca
da üniversiteden atıldığı`` şeklinde asılsız haberler yapılmaktadır. Soner kendisine haberi soran
bir arkadaşı vasıtasıyla olayı öğrenir ve gerekli hukuki adımları atmaya karar verir.
Olaydaki hukuki ilişkiye hangi ülkenin hukuku uygulanacaktır?
A) Zambiya
B) İngiltere
C) Türkiye
D) İsviçre
E) Hiçbiri
Cevap C. Kişilik haklarının ihlalinde sorumluluk MÖHUK 35’te düzenlenmiştir. Buna göre
zarar vere zararın bu ülkede meydana geleceğini bilecek durumda ise zarar görenin mutad
meskeni hukuku uygulanır. Olayda Ercan ve Soner arasındaki hasımlıktan birbirlerini
tanıdıklarını çıkarabiliyoruz. Ercan, Soner’in yaşadığı yeri ve okulunu biliyor. Bu durumda
vereceği zararın burada ortaya çıkacağından da haberi vardır. Soner’in yaşadığı yer olan
Türkiye Hukuku uygulanır.
11. Hafta
1) Ertan Ç. Gana’da bulunduğu sırada elektrik kabloları almak üzere Mensah isimli Ganalı’yla
sözleşme imzalar. Mensah kabloları Ertan Ç’nin İstanbul’daki iş yerine teslim eder. Teslim
sırasında pos cihazından ödeme yapılırken rakam yanlışlıkla fazla girilir. Ertan Ç. ay sonu bu
hatayı fark eder. Ertan Ç.’nin bu nedenle Mensah’a dava açması durumunda hangi ülke hukuku
uygulanacaktır?
A) Türkiye
B) İsviçre
C) Fransa
D) Gana
E) Hiçbiri
CEVAP: Karttan fazla para çekilmesi nedeniyle olayda sebepsiz zenginleşme vardır (MÖHUK
39). Maddeye göre sebepsiz zenginleşmeden doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut
veya mevcut olduğu iddia edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Bu nedenle Türkiye
hukuku uygulanacaktır. Cevap A.
2) Papua Yeni Gine vatandaşi Mehmed hayatını kaybedip muris sıfatını kazanmıştır.
Mehmet’in İstanbul’da içinde epey eşyayla yaşadığı bir dairesi vardır başka da kimi kimsesi
yoktur. İskoçya vatandaşı olan Halid, Mehmet ölmeden önce onun tek çocuğu olduğunu öğrenir
ve babasıyla tanışmak için İstanbul’a doğru yola çıkar ancak vardığında babası çok ölmüştür.
Halid-Mehmet arasındaki baba oğulluk ilişkisi henüz resmiyette yoktur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Halid’in varis olamazsa miras devlete kalacaktır

B) Mehmet’ten kala pikap hakkında Papua Yeni Gine hukuku uygulanacaktır
C) Mehmet’in dairesine kendi milli hukuku uygulanacaktır
D) Eğer Mehmet’e ait bir vasiyet ortaya çıkarsa buna Mehmet’in milli hukuku uygulanacaktır.
E) Hiçbiri
Cevap C. MÖHUK 20/1’e göre Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türkiye hukuku
uygulanır.
12. Hafta
1) Türkiye vatandaşı Serkan, Fransa’da turist olarak geçirdiği bir günde Fransız Celine ile
tanışır. Birbirlerini çok severler ve kısa süre içerisinde Fransa’da evlenip İstanbul’a taşınırlar.
Bir süre sonra boşanmaya karar verip mahkemeye başvururlar.
Buna göre boşanmaya hangi hukuk uygulanacaktır?
A) Müşterek milli hukuk

B) Müşterek mutad mesken hukuku
C) Fransa hukuku
D) Hiçbiri
E) Hepsi uygulanabilir
Cevap B. MÖHUK 14/1’e göre boşanmada tarafların ortak müşterek mutat meskeni bulunması
halinde buranın hukuku uygulanır.
2) Şu an İstanbul’da oturan Serkan ve Celine’in Almanya’da sahip olup bir dönem oturdukları
dairenin paylaşımına uygulanacak hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkiye Hukuku
B) Fransız Hukuku
C) Müşterek mutad mesken hukuku
D) En sıkı ilişkili hukuku
E) Almanya Hukuku
Cevap E. MÖHUK 15/2’ye göre malların tasfiyesinde, taşınmazlar için bulundukları ülke
hukuku uygulanır.
13. Hafta
1) Soybağının kurulması ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir.

B) Soybağının kuruluşu çocuğun doğum anındaki milli hukuka tabidir.
C) Soybağı çocuğun doğum anındaki mutad mesken hukukuna göre kurulabilir.
D) Soybağı anne veya babanın doğum anındaki milli hukuklarına göre kurulamaz.
E) Soybağı ana ve bananın doğum anındaki mutad mesken hukukuna göre kurulabilir.
Cevap D. MÖHUK 16/1’e göre gerekli şartlar varsa soybağı anne veya bananın doğum anındaki
milli hukuklarına göre kurulabilir.
2) Fransa’da yaşayan Pierre (Fransız) ve Diane (Alman) çifti Türkiye’de bir korunma evinde
yaşayan Ali’yi evlat edinmek isterler.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur.
I) Pierre ve Juliette’in evlat edinme ehliyetleri müşterek mutad mesken hukukuna tabidir.
II) Ali’nin evlat edinilme şartı Türkiye Hukukuna tabidir.
III) Pierre’in evlat edinme ehliyeti Fransa Hukukuna tabidir.
A) I
B) I-II
C) II
D) I-II-III
E) II-III
Cevap E. Evlat edinme MÖHUK 18’de düzenlenmiştir. Buna göre evlat edinenlerin ehliyetleri
milli hukukların tabidir. Juliette, Almanya; Pierre, Fransa hukukuna tabidir. Buna göre I
yanlıştır. Evlat edinilen milli hukukuna tabidir buna göre II doğrudur. Pierre’in milli hukuku
Fransa Hukuku olduğundan III de doğrudur.
TEMEL TAHİR IŞILTAN 200000802
HÜMEYRA FEYZA AYDEMİR-200000965
10. HAFTA SORULARI:
1. SORU
I. Haksız fiil meydana gelmesi durumunda uygulanacak hukuku bakımından tarafların
seçim hakkı bulunmaktadır.
II . Taraflar aralarında meydana gelebilecek haksız fiillerde uygulanacak hukuku
önceden seçebilirler.Y
III. Tarafların haksız fiil sonucunda uygulanacak hukuku seçmemeleri durumunda haksız
fiilin meydana geldiği yer hukuku uygulanır.
IV. Hukukumuzda haksız fiilin önemi gereği taraflar uygulanacak hukuku
seçememektedir. Haksız fiilin meydana geldiği yer hukuku uygulanır.
V. Haksız fiilin işlendiği yer ve zararın meydana geldiği yer farklı ise haksız fiilin
meydana geldiği yer hukuku uygulanır.
Yukarıdaki seçeneklerden hangisi veya hangileri doğrudur?D

A. Yalnızca I B) I, II ve III C) I ve IV D) I ve III E) II ve III
Cevap:
Cevap D şıkkıdır. MÖHUK madde 34/5 “ Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden
sonra uygulanacak hukuku açık olarak seçebilirler.” hükmü uyarınca haksız fiil için
uygulanacak hukukun taraflarca seçilebileceği anlaşıldığından I şıkkı doğrudur. Aynı
hükmün “haksız fiilin meydana gelmesinden sonra” ibaresinden anlaşıldığı üzere taraflar
ancak haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku seçebileceklerinden II
şıkkı yanlıştır. MÖHUK madde 34/1 “ Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği
ülke hukukuna tâbidir.” hükmünden anlaşılacağı üzere taraflar bir seçim yapmamışsa
haksız fiilin işlendiği yer hukuku uygulanacağından III şıkkı doğrudur. Yukarıda açıklanan
MÖHUK madde 34/5 gereği IV şıkkı yanlıştır. MÖHUK madde 34/2 “Haksız fiilin işlendiği
yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması hâlinde, zararın meydana
geldiği ülke hukuku uygulanır.” hükmünden anlaşıldığı üzere haksız fiilin meydana geldiği
yer ve zararın meydana geldiği yerin farklı olması durumunda zararın meydana geldiği yer
hukuku uygulanacağından V şıkkı yanlıştır.
2. SORU:
Alman vatandaşı olan (A) Türk vatandaşı olan (B) ile Fransa’da bir barda tanışırlar. (A)
ile (B) arasında alkolünde etkisiyle kavga çıkar. (B) kavga esnasında eline geçirdiği içki
şişesini (A)’nin kafasına vurur ve korkarak kaçar. Daha sonra da Türkiye’ye döner. (A) ise
zararlarını tazmin etmek istemektedir.
Yukarıdaki olayla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. (A) ve (B) aralarında anlaşarak Türk hukukunun uygulanmasını kararlaştırabilirler.

B. Tarafların uygulanacak hukuku belirlememeleri durumunda uygulanacak hukuk
Fransa hukukudur.
C. Zarar gören (A) Alman vatandaşı olduğundan Alman hukuku uygulanacaktır.
D. (A) ve (B) arasında haksız fiil meydana geldiğinden MÖHUK madde 34 hükmü
dikkate alınmalıdır.
E. Taraflar aralarında açıkça anlaşarak diledikleri ülke hukukunun uygulanmasını
seçebilirler.
Cevap:
Cevap C şıkkıdır. MÖHUK madde 34 “Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği
ülke hukukuna tâbidir.” hükmünden anlaşılacağı üzere haksız fiil ortaya çıkması
durumunda uygulanacak ülke hukuku haksız fiilin meydana geldiği ülke hukukudur. C
şıkkında zarar görenin vatandaşı olduğu ülke hukukunun uygulanması gerektiği bilgisi
yanlış olup, haksız fiilin meydana geldiği yer olan Fransa hukuku uygulanmalıdır.
11. HAFTA SORULARI
1. SORU:
Alman vatandaşı olan A temmuz ayında yaz tatili için Antalya da olan yazlığına
gelmiştir. A’nın yazları kullanması için X marka bir arabası vardır. Bir gün yüzmeye karar
veren A evinden çıkıp denize giderken bir arabanın çarpmasıyla ölmüştür. A’nin ölümü
sonucunda A’nın eşi ve üç çocuğu A’nın Antalyadaki evi ve arabasını, Almanyadaki üç
arsasını aralarında anlaşarak paylaşamamışlardır. Bunun üzerine çocuklardan birisi olan Ç
tarafından sorunun çözülmesi için Antalya’da dava açılmıştır.
Somut olaydaki dava hakkında uygulanacak olan hukuk ile ilgili verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Miras hukukuna ilişkin davalarda kişinin milli hukuku uygulandığından bu
davanın çözümünde Alman hukuku uygulanacaktır.
B. Miras bırakılan mal Türkiye’de ve taşınmaz bir mal ise Türk Hukuku
uygulanacağından Antalya’daki ev için Türk Hukuku uygulanacaktır.
C. Antalyadaki araba taşınmaz bir mal olmadığından A’nın milli hukuku olan Alman
Hukuku uygulanacaktır.
D. Almanyadaki üç arsa için A’nın milli hukuku olan Alman Hukuku uygulanacaktır.
E. A’nın Türkiyede bulunan ev dışındaki malları niçin Alman Hukuku
uygulanır.
Cevap:
Cevap A şıkkıdır. MÖHUK madde 20 (1) "Miras ölenin millî hukukuna tâbidir. Türkiye'de
bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır.” şeklindedir. Antalyadaki ev
taşınmaz ve Türkiyede bulunduğu için Türk hukuku uygulanacağından B şıkkı doğrudur.
Türkiyede bulunan X marka araba taşınır bir mal olduğundan kişinin milli hukuku olan
Alman Hukuku uygulanır. Dolayısıyla C şıkkı doğrudur. MÖHUK madde 20/1’den açıkça
anlaşılacağı üzere Türkiye’de bulunmayan mallar için kişinin milli hukuku
uygulanacağından D şıkkı doğrudur. Yukarıdaki şıkların açıklamaları gereğince X markalı
araba ve Almanya’da bulunan arsalar için Alman hukuku uygulanacağından E şıkkı
doğrudur.
2. SORU:
Aşağıda eşya hukukuyla ilgili meselelerde uygulancak hukuk hakkında verilen bilgilerden
A. Gayrimenkuller üzerindeki ayni haklara ilişkin hukuki işlemlerin şekli

gayrimenkulün olduğu ülke hukuka tabidir.
B. Marka hakkının ihlal edildiği iddiasıyla açılan bir davada yabancılık unsuru
bulunması durumunda, hangi ülkenin hukukuna göre koruma talep ediliyorsa o
ülkenin hukuku uygulanır.
C. A ülkesinden B ülkesine taşınan menkul mallar için B ülkesinin hukuku
uygulanacaktır.
D. Eşyanın menkul veya gayrimenkul olması farketmeksizin uygulanacak olan hukuk
eşyanın bulunduğu yer hukukudur.
E. Gayrimenkul bir eşya hakkında uygulanacak hukuk sadece malikinin milli
hukukudur.
Cevap:
E şıkkıdır. MÖHUK md 21/4 uyarınca, “Taşınmazlar üzerindeki aynî haklara ilişkin hukukî
işlemlere şekil yönünden bu malların bulundukları ülke hukuku uygulanır.” Dolayısıyla A
şıkkı doğrudur. MÖHUK md 23 /1 “Fikrî mülkiyete ilişkin haklar, hangi ülkenin hukukuna
göre koruma talep ediliyorsa o hukuka tâbidir.” şeklindedir. Dolayısıyla marka bir fikri
mülkiyet hakkı olduğundan B şıkkı doğrudur. MÖHUK md 21/2 “Taşınmakta olan mallar
üzerindeki aynî haklara varma yeri hukuku uygulanır.” Şeklinde olduğundan B ülkesi
varma yeri olduğundan ve B ülkesinin hukuku uygulanacağından C şıkkı doğrudur.
MÖHUK md 21/1 "Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî
haklar, işlem anında malların bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.” MÖHUK taşınır ve
taşınmaz mallar için bir ayrım yapmadan uygulanacak hukukun eşyanın bulunduğu yer
hukuk olduğunu kabul ettiğinden D şıkkı doğrudur. Aynı maddenin lafzından anlaşılacağı
üzere E şıkkı yanlıştır.
12. HAFTA SORULARI:
1. SORU:
a. Nişanlanmanın sonuçları hakkında tarafların uygulanacak müşterek bir hukuku

olmaması durumunda Türk Hukuku.uygulanır.
b. Sonuçları bakımından uygulanacak hukukta atıf kuralı nazara alınır.
c. Nişanlanma ehliyeti bakımından nişanlanılan yer hukuku uygulanır
d. Nişanlanmasının şartları bakımından taraflardan her birinin kendi milli hukuku
uygulanır.
Yukarıda nişanlanmayla ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A)Yalnızca a B) Yalnızca b C) a ve b D) a, b ve d E) b ve d
Cevap:
Cevap D şıkkıdır. MÖHUK md 12/2 “Nişanlılığın hükümlerine ve sonuçlarına müşterek
millî hukuk, taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk hukuku uygulanır.” şeklindedir.
Dolayısıyla a şıkkı doğrudur. Nişanlanma bir aile hukuku müessesi olduğundan atıf kulları
nazara alınacağından b şıkkı doğrudur. Nişanlanmanın ehliyet ve şartları bakımından
tarafların her birinin kendi milli hukuku uygulanacağından c şıkkı yanlış, d şıkkı ise
doğrudur.
2. SORU:
X ülkesi vatandaşı ve 15 yaşında olan A ile y ülkesi vatandaşı olan ve 21 yaşında olan B
İstanbul’da evlenmişlerdir. X ülkesinde 15 yaşına girmiş kişiler evlenme ehliyetine sahip
iken Y ülkesi vatandaşları 24 yaşında evlenebilmektedir.
Yukarıda verilen bilgilere ilişkin aşağıdaki şıklardan hangisi yanlıştır?
A. A ve B’nin evliliklerinin şekil yönünden geçerli olabilmesi için Türk

Hukuku’ndaki şekil şartlarının gerçekleştirilmiş olması gerekir.
B. Y ülkesinde evlenme şartı için bireylerin 24 yaşında olması gerektiğinden ve B 21
yaşında olduğundan yapılan evlilik geçersizdir.
C. Evlilik Türkiye’de gerçekleştiğinden, Türk Hukuku’na göre evlenme yaşı 18
olduğundan B’nin yapmış olduğu evlilik geçerlidir.
D. A ve B’ nin müşterek milli hukuku olmadığından evliliğin mali sonuçlarına ilişkin
uygulanacak hukuk mutad meskenleri hukuku, mutad meskenleri de olmaması
durumunda Türk Hukukudur.
E. A ve B evlilik malları hakkında X ülkesi hukukunun uygulanacağını seçebilirler.
Cevap:
C şıkkıdır. MÖHUK md 13/2 “Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır.” Somut
olayda evlilik Türkiye’de gerçekleştiğinden şekil yönünden Türk hukuku uygulanacağından
A şıkkı doğrudur. MÖHUK Md 13/1 uyarınca “Evlenme ehliyeti ve şartları, taraflardan her
birinin evlenme anındaki millî hukukuna tâbi” olacağından B’nün milli hukuku olan Y
ülkesinde evlenme ehliyeti 24 yaşında verildiğinden B şıkkı doğrudur ve C şıkkı yanlıştır.
MÖHUK md 13/3 “Evliliğin genel hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir.
Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku,
bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.” şeklindedir. Dolayısıyla evlenmenin kişisel
ve mali nitelikteki sonuçlarına bu madde hükmü uygulanacağından D şıkkı doğrudur.
MÖHUK md 15 “Evlilik malları hakkında eşler evlenme anındaki mutad mesken veya millî
hukuklarından birini açık olarak seçebilirler” hükmü gereğince E şıkkı doğrudur.
13. HAFTA SORULARI:
1. SORU:
I . Çocuklarla Kişisel İlişki Kurulmasına Dair Avrupa Sözleşmesi
II . Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuk Vehçelerine Dair La Haye Sözleşmesi
III . Evlilik Dışı Doğan Çocukların Tanınmalarını Kabule Yetkili Makamların Yetkilerinin
Genişletilmesi Hakkında Kişi Halleri Sözleşmesi
IV. Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki,
Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair 1996 Tarihli La Haye Sözleşmesi
V. Evlenme ile Nesep Düzeltilmesi Hakkında Kişi Halleri Komisyona Sözleşmesi
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri soybağının hükümlerine dair milletlerarası

sözleşmelerdir?
A. I ve II B) Yalnızca IV C) II , III ve IV. D) I, II ve IV. E) III ve

IV.
Cevap:
D şıkkıdır. I, II ve IV. Şıklardaki sözleşmeler soybağının hükümlerine dair sözleşmeler
olup III ve V. şıklardaki sözleşmeler soybağının kurulmasına ilişkin sözleşmelerdir.
2. SORU:
Aşağıda yabancılık unsuru içeren evlat edinmelerle ilgili verilen bilgilerden hangisi
doğrudur?
A)Evlat edinme şartları bakımından eşlere uygulanacak müşterek bir ülke hukuku yoksa
eşler hangi eşin milli hukukunun uygulanacağını seçebilirler.
B) Diğer eşin rızası hususunda eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır.
C) Şıklardan hepsi doğrudur.
D) Eşlerin birlikte evlat edinmesi durumunda mutad meskenlerinin bulunduğu yer
hukuku uygulanır.
E) Evlat edinmenin ehliyeti hakkında evlat edinilecek ülke hukuku uygulanır.
Cevap:
B şıkkıdır. MÖHUK md 18/1 “1) Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât
edinme anındaki millî hukukuna tâbidir.” hükmündende anlaşılacağı üzere tarafların bu hususta
bir seçim hakkı olmadığından A şıkkı yanlıştır. MÖHUK md 18/2 “Evlât edinmeye ve
edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır.” Dolayısıyla B
şıkkı doğrudur. C şıkkı yalnızca B şıkkı doğru olduğundan yanlıştır. MÖHUK md 18/3
hükmünde “…eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini
düzenleyen hukuka tâbidir.” düzenlendiğinden D şıkkı yanlıştır. MÖHUK md 18/1 uyarınca
evlat edinen tarafların evlat edinme anındaki milli hukukları uygulanacağından E şıkkı yanlıştır.
HÜMEYRA FEYZA AYDEMİR-200000965
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK
10.HAFTA – Akit Dışı Borç İlişkileri ve Haksız Fiil
1.SORU:
İngiliz devleti vatandaşı Jack, izinli olduğu süre zarfında önce Fransa daha sonra
Almanya’ya gitmek üzere bir seyahate çıkmıştır. Jack, Fransa’ya gittiğinde kendisine orada
imal edilmiş bir hoparlör almış ve Almanya’ya gittiğinde bu hoparlörün patlamasıyla fiziksel
zarara maruz kalmıştır. Uğranılan zarardan sonra Jack ile hoparlörün imalatçısı Bay B, haksız
fiilden doğan borç ilişkisine Fransız hukukunun uygulanması konusunda mutabık olmuşlardır.
Jack haksız fiilden kaynaklı açılan davada davacı konumundadır.
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, bu davada ispat yükünün kime ait olduğu ve haksız
fiilden doğan borç ilişkisine uygulanacak olan hukuk aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) Davacı Jack – Zararın meydana geldiği ülke hukuku
B) Davalı Bay B - Tarafların açıkça kararlaştırdıkları ülke hukuku
C) Davalı Bay B – Zararın meydana geldiği ülke hukuku

D) Davacı Jack – Tarafların açıkça kararlaştırdıkları ülke hukuku
E) Davacı Jack - Haksız fiilin işlendiği yer hukuku
CEVAP: D şıkkı.
AÇIKLAMA: Haksız fiil sorumluluğu; kusurlu ve hukuka, ahlaka aykırı bir fiille başkasına
zarar verilmesiyle doğar. Bu kusurun ispat yükü ise zarar görene aittir. Dolayısıyla olayımızda
zarar gören Jack olduğundan davada ispat yükü davacı Jack’e aittir.
Haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanacak olan ülke hukuku noktasında ise; taraflar,
haksız fiilin meydana gelmesinden sonra ve açık bir şekilde yapmak suretiyle uygulanacak
hukuku kararlaştırabilirler. Dolayısıyla somut olayda taraflar Jack ve Bay B, haksız fiilin
meydana gelmesinden sonra açıkça Fransız hukukunun uygulanmasını kararlaştırdıklarından
uygulanacak hukuk tarafların kararlaştırdıkları ülke hukuku olmalıdır.
2. SORU:
İmal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan, zarar gören

zarar verenin mutad meskeni veya işyeri hukuku yahut I.İmalatçının Sorumluluğuna
imal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukuklarından birini Uygulanacak Hukuk
isteyebilir.
Zarar görenin işletmesine ilişkin menfaatler ihlal II.Rekabetin Korunmasına

edilmişse, işletmenin bulunduğu yer hukuku, ancak Uygulanacak Hukuk
menfaatlerle birlikte piyasa da doğrudan etkilenmişse
piyasası doğrudan etkilenen ülke hukuku uygulanır
III. Sebepsiz Zenginleşme

Uyuşmazlıklarında
Uygulanacak Hukuk
Milletlerarası özel hukuk doktrininde bu akit dışı borç
ilişkisine uygulanacak hukuk tayininde kullanılması
önerilen bağlama noktaları; lex fori, tarafların şahsi
hukuku, borç ilişkisinin gerçekleştiği yer ve sebebine
uygulanacak hukuk olarak karşımıza çıkar.
IV. Haksız Rekabete

Uygulanacak Hukuk
Piyasası doğrudan etkilenen ülke hukuku yetkili
kılınmıştır.
Yukarıdaki tabloda belirtilen açıklama ve başlık eşleştirmelerinden hangisi veya hangileri
yanlıştır?
A) I, II ve III.
B) Yalnızca IV
C) I ve III
D) II. ve IV.
E) Yalnızca II.
CEVAP: D şıkkı.
AÇIKLAMA: I. ve III. açıklama ve eşleştirmeler doğrudur. Ancak;
Haksız rekabete uygulanacak hukuka bakıldığında; MÖHUK m.37 uyarınca; haksız rekabet
sonucunda ortaya çıkan zarar, sadece zarar görenin işletmesine ilişkin menfaatlerini ihlal
etmişse, zarar gören işletmenin bulunduğu ülke hukuku uygulanır. Ancak aynı zamanda
piyasayı doğrudan etkilenmişse piyasası doğrudan etkilenen ülke hukuku uygulanacaktır.
Rekabetin korunmasına uygulanacak hukuka bakıldığında; MÖHUK m.38’De yer alan

kanunlar ihtilafı kuralı, rekabetin engellenmesinden dolayı piyasası doğrudan etkilenen hukuku
yetkili kılmıştır.
-Dolayısıyla, II. ve IV. başlıklar doğru açıklamalarla eşleşmemiştir.
11. HAFTA – Eşya Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı Kuralları ve

Miras Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı Kuralları
1.SORU:
I. Bir menkul eşya üzerinde ayni hak işlemi yapıldığında

……………….…yetkili olacaktır.
II. Türk mahkemeleri hangi alacağın gemi alacaklısı hakkı verdiğini ……………….
uyarınca belirleyecektir.
III. Kıymetli evrak niteliğindeki senetlere ilişkin hak sahipliğinin doğumu, devri gibi
meselelerde …………… geçerli olacaktır.
IV. Taraflar; fikri mülkiyet hakkının ihlalinden doğan talepler hakkında

…………….… yetkili kılabilir.
V. Lex causaeya göre kıymetli evrak niteliğine sahip bulunan bono gibi bir
senet üzerindeki ayni hak payı ve meseleleri bakımından ………………. yetkili
olacaktır. Adi senet veya resmi senet hükmünde ise ………………… tabi olacaktır.
Yukarıdaki boşluklara doğru cevaplar yerleştirildiğinde, aşağıdakilerden hangisi bu
cevaplardan biri değildir?
A) Lex Causae
B) Lex Rei Sitae
C) Lex Cartae Sitae
D) Lex fori
E) Milli hukuk
CEVAP: E şıkkı.
AÇIKLAMA: Bir menkul eşya üzerinde ayni hak işlemi yapıldığı esnada bu menkul eşya hangi
ülkede bulunuyorsa, o ülke hukuku yetkili olacaktır. Dolayısıyla birinci boşluğa lex rei
sitaegelecektir. TTK
m.1320 uyarınca; Türk mahkemeleri hangi alacağın gemi alacaklısı hakkı verdiğini Türk
hukuku yani lex fori uyarınca belirleyecektir. Dolayısıyla ikinci boşluğa lex fori gelecektir.
Kıymetli evrak niteliğindeki senetlere ilişkin hak sahipliğinin doğumu, devri veya bunlar
üzerinde sınırlı ayni hak meselelerinde de prensip olarak ‘eşyanın (kıymetli evrakın) bulunduğu
yer hukuku kuralı geçerlidir. Dolayısıyla üçüncü boşluğa da lex rei sitae gelecektir.
Lex causaeya göre kıymetli evrak niteliğine sahip bulunan ortaklık tahvil bono gibi bir senet
üzerindeki ayni hak payı ve meseleleri bakımından senedin bulunduğu yer hukuku yetkili
olacaktır. Lex causaeya göre kıymetli evrak niteliğinde değil de, adi senet veya resmi senet
hükmünde ise bu durumda senet ile belirtilen hak ve borçlar, o alacak hakkının tabi olduğu
hukuka tabi olacaktır. Dolayısıyla dördüncü ve beşinci boşluklara sırasıyla lex cartae sitae ve
lex causae yazılacaktır.
2.SORU:
A) Miras, ölenin milli hukukuna tabidir.
B) Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır.
C) Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler miras

bırakanın milli hukukuna tabidir.
D) Türkiye’de bulunan mirasçısız tereke devlete kalır.
E) Ölüme bağlı tasarrufun ehliyeti, tasarrufta bulunanın tasarruf yaptığı andaki milli
hukukuna tabidir.
CEVAP: C Şıkkı.
AÇIKLAMA: Miras ölenin millî hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında
Türk hukuku uygulanır.
Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır. Ölüme
bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı andaki millî hukukuna
tâbidir.
-MÖHUK md. 20 uyarınca; A, B,D ve E şıklarındaki açıklamalar doğrudur.
Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu

ülke hukukuna tâbidir.
Dolayısıyla c şıkkında miras bırakanın milli hukukuna tabi olduğu ifadesi yanlış olduğundan
cevabımız c şıkkıdır.
12. HAFTA – Nişanlanma, Evlenme ve Boşanma
1.SORU:
I-İngiltere Devleti vatandaşı Lily ile Türk vatandaşı Mahmut, Fransa’da evlenmişlerdir.
Daha sonra yaşamak için Türkiye’ye gelen çift 5 yıldır Erzincan’da yaşamaktadır. Çift, şiddetli
geçimsizlik sebebiyle boşanmak istemektedir.
II-Çiftin çocukları Ted’in velayeti konusunda anne Lily İngiltere hukuku kurallarının
uygulanmasını talep etmektedir.
Bu boşanmalara uygulanacak olan kanunlar ihtilafı kuralı ile velayete ilişkin uygulanacak
hukuk aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Eşlerin müşterek milli hukuku – Müşterek mutad mesken hukuku
B) Müşterek mutad mesken hukuku - Müşterek mutad mesken hukuku
C) Fransız Hukuku -Türk Hukuku
D) İngiliz Hukuku – Fransız hukuku
E) Eşlerin kararlaştırdıkları hukuk – Türk hukuku
CEVAP: B şıkkı.
AÇIKLAMA: MÖHUK
md.14,f.1’e göre boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek milli hukukuna
tabidir. Ancak
somut olayda tarafların vatandaşlıkları farklıdır. Bu sebeple hükmün ikinci cümlesine göre;
‘Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları halinde müşterek mutad mesken, bulunmadığı takdirde
-Mutad Mesken: Bir kimsenin belirli bir yerde, o yeri hayat ilişkilerinin merkezi yapmaya
yetecek derecede, kısa veya uzun belirli bir süreliğine oturması olarak tanımlanır.
Somut olayda, eşlerin 5 yıldır Erzincan’da yaşadıkları göz önüne alındığında müşterek mutad
mesken hukuku uygulanacaktır.
Velayete uygulanacak hukuk konusunda ise; MÖHUK m.142,f.2 uyarınca boşanmada velayete
ilişkin meseleler boşanmaya uygulanan hukuka tabidir. Dolayısıyla somut olayda boşanmaya
müşterek mutad mesken hukuku uygulanacağından, velayet konusunda da müşterek mutad
mesken uygulanacaktır.
2.SORU:
I. ( ) Bay (A) ve Bayan (B)’nin Türkiye’deki Alman konsolosluğunda gerçekleşecek

evliliğinde Türk hukuku uygulanacaktır.
II. ( ) Nişanlanma ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin nişanlanma anındaki milli
hukukuna tabidir.
III. ( ) Taraflar boşanmaya uygulanacak hukuku kararlaştırabilirler.
IV.( ) Evlenme hangi ülkede yapılıyor ise o ülkenin şekil kurallarına uygun olarak
yapılmalıdır.
Yukarıda verilen açıklamaların yanındaki kutucuklara D-Y ifadeleri yerleştirildiğinde, doğru

yerleştirme aşağıdaki şıklardan hangisindeki gibi olur?
A) D-D-D-Y
B) D-D-Y-D
C) D-Y-Y-D
D) Y-Y-D-Y
E) Y-D-Y-D
CEVAP: E Şıkkı.
AÇIKLAMA: İkinci ve dördüncü sıradaki açıklamalar doğrudur.
Birinci açıklama yanlıştır; kural olarak evlenme hangi ülkede yapılıyor ise o ülkenin şekil
şartlarına göre yapılması gerekse de konsüler evlenmeler buna istisna teşkil etmektedir.
Konsolosluk evlenmelerinde kural, konsolosluğun tabi olduğu ülke hukukunun uygulanmasıdır.
Dolayısıyla Türk hukuku değil Alman hukuku uygulanır. Üçüncü
açıklama yanlıştır; MÖHUK m.14, taraflara boşanmaya uygulanacak hukuku seçme imkanı
tanımamıştır.
13. HAFTA – Soybağı ve Evlat Edinme
SORU 1:
Fransız vatandaşı bayan Alita ile Türk vatandaşı Berke evlat edinmeye karar vermişlerdir. Çift
bu süreci hangi ülke hukukuna göre yürütmeleri gerektiği konusunda bilgi talep etmektedir.
Bu doğrultuda çifte verilecek tavsiyelerin bulunduğu aşağıdaki şıklardan hangisinde

milletlerarası özel hukuk hükümleri çerçevesinde doğru tavsiye verilmiştir?
A) Evlat edinmeye ilişkin süreçte ortaya çıkabilecek tüm ihtilaflarda eşlerin milli hukukları
birlikte uygulanır.
B) Evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda mutlak olarak hukuki işlemin
esasına uygulanan hukuk uygulanır.
C) Evlat edinme ilişkisinin taraflarına yalnızca kendi milli hukuklarının öngördüğü şartlar
uygulanacaktır.
D) Evlat edinme ilişkisinin taraflarına yalnızca kendi milli hukukları uygulanacağından

diğer eşin hukukunda eşin rızası aransa dahi kendi milli hukukunda aranmadığından rızanın
alınmasına gerek yoktur.
E) Evlat edinme, evlat edinenle evlatlık arasında bir aile hukuku sözleşmesi olduğundan
soybağı kurmayacaktır.
CEVAP: C Şıkkı
AÇIKLAMA: Evlat edinme bir aile hukuku sözleşmesidir ve suni bir soybağı tesis edilmektedir.
MÖHUK m.18,f.1’e göre evlat edinme ehliyet ve şartları, taraflardan her birinin evlat edinme
anındaki milli hukukuna tabidir. Ancak aynı madde f.2 uyarınca eşin rızası konusunda eşlerin
milli hukuklarının birlikte uygulanacağı öngörülmüştür. Dolayısıyla eşlerden birinin
hukukunda rıza aranıyorsa diğer eşin rızasını almak zorundadır. Evlat edinmenin şekline
uygulanacak hukuk konusunda MÖHUK’ta özel bir düzenleme bulunmadığından genel şekil
kuralı; işlemin yapıldığı yer hukuku veya hukuki işlemin esasına uygulanacak olan hukuk
alternatif olarak uygulanır.
SORU 2:
I. Soybağı hangi hukukla kurulmuş olursa olsun, soybağının iptali, işlemin yapıldığı
yer hukukuna tabi olacaktır.
II. Evlat edinme işleminin şekli geçerliliği konusunda genel şekil kuralı olan işlemin
yapıldığı yer hukuku veya hukuki işlemin esasına uygulanan hukuk uygulanır.
III. Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair

La Haye Sözleşmesinin uygulanabilmesi için küçüğün mutad meskeninin akit
devlette olması yeterlidir.
IV. Soybağına ilişkin kurallar hem kişinin hem de aile hukukuna ilişkin olarak kabul
edilmektedir.
Yukarıdaki açıklamalardan hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I.
B) Yalnız IV.
C) I, III ve IV.
D) I. ve III.
E) II ve III.
CEVAP: D Şıkkı.
AÇIKLAMA: MÖHUK m.16,f.2 hükmünde soybağının iptalinin tabi olduğu hukuk düzenlenir.
Hükme göre, soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir. Dolayısıyla
birinci açıklama yanlıştır.
Sözleşmesinin uygulama alanı bulması için küçüğün mutad meşkinin akit bir devlette bulunması
yeterli olmayıp aynı zamanda mutad meskeni başka bir akit devlette bulunan kişiler tarafından
evlat edinilmiş veya edinmek istenmelidir. Dolayısıyla üçüncü açıklama yanlıştır.
AYŞENUR HABERDAR - 200004367
Tayyib Emin Arık - 200004495
I – Taraflar aralarında yapacakları sözleşme ile haksız fiil ortaya çıkmadan önce de uygulanacak
hukuku seçebilirler.
II- Taraflar aralarında hukuk seçimi yapmamışsa haksız fiili işleyen kişinin mutad mesken
hukuku, haksız fiille ilgili borç ilişkisine uygulanacak hukuku oluşturur.
III- Taraflar aralarında bir hukuk seçimi yapmamışlarsa ve haksız fiille zarar farklı yerler de
meydana gelmişse bu durumda zararın meydana geldiği yerin hukuku uygulanır.
IV- Haksız fiilden doğan borç ilişkisi başka bir hukukla daha sıkı ilişkiliyse bu durumda hakim
daha sıkı ilişkili olan hukuku uygulayıp uygulamama konusunda takdir yetkisine sahiptir.
1. SORU: Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri haksız fiille alakalı olarak doğrudur?
A – I ve II
B – III
C – II, III ve IV
D – III ve IV
Doğru Cevap: “B” şıkkıdır.
Açıklama: I yanlıştır çünkü MÖHUK 34/5’e göre ancak haksız fiilden sonra hukuk seçimi
yapılabilir. II yanlıştır çünkü taraflar aralarında bir hukuk seçimi yapmamışlarsa MÖHUK
34/1’e göre haksız fiilin gerçekleştiği yer hukuku söz konusu borç ilişkisine uygulanabilir. IV
yanlıştır çünkü MÖHUK 34/3’e göre daha sıkı ilişkili bir hukuk olduğu zaman hakim söz
konusu hukuku uygulamak konusunda bir takdir yetkisine sahip değildir. III doğrudur çünkü
haksız fiil ve zarar farklı yerlerde meydana gelmişse MÖHUK 34/2’ye göre zararın meydana
geldiği yer hukuku borç ilişkisine uygulanır.
I – Bir kimse e-posta üzerinden başka ülkedeki bir şahsa hakaret ve küfür içerikli bir yazı
yollarsa bu durumda MÖHUK 35. madde gereği bu kimse kişilik hakkı ihlalinden sorumlu olur.
II – Bir imalatçının ürettiği mal kaçak yollarla Türkiye’ye sokulursa ve söz konusu mal
dolayısıyla bir kimse zarara uğrarsa Türk Hukuku söz konusu olay için uygulanabilir.
III – Bir şirketin yaptığı yanıltıcı reklamlar dolayısıyla Rusya piyasası 50.000 dolar Çin piyasası
ise 300 milyon dolar zarara uğramışsa bu durumda Çin ve Rus hukuku ilgili borç ilişkisine
uygulanabilir.
IV – Patenti başka kimseye ait olmasına rağmen izinsiz olarak üretilen bir mal söz konusuysa
ve taraflar bir hukuk seçimi yapmamışsa bu durumda patenti izinsiz kullanan şirketin iş yeri
hukuku söz konusu borç ilişkisine uygulanır.
2. SORU: Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A – I, II, III
B – II, III
C – IV
D - I, II, III, IV
Doğru Cevap: “D” şıkkıdır.
Açıklama: I yanlıştır çünkü MÖHUK 35 kapsamında bir kişilik hakkı ihlali söz konusu
olabilmesi için kamuya açık bir şekilde bu yapılmalıdır. Olayda ise e-posta üzerinden bir kişilik
ihlali söz konusu olduğu için MÖHUK 35 söz konusu olmaz. II yanlıştır çünkü MÖHUK 36.
madde gereği iktisap edilen yerin hukukunun seçilebilmesi için imalatçının bunu
ispatlayamaması gerekir. Olayda ise mal Türkiye’ye kaçak olarak sokulduğu için imalatçı bunu
ispatlayabilir ve bu yüzden Türk Hukuku uygulanamaz. III yanlıştır çünkü MÖBUK 37/1 gereği
ancak piyasası doğrudan etkilenen ülkenin hukuku uygulanabilir. Olayda Çin piyasasının Rus
piyasasına oranla doğrudan etkilendiğini söyleyebileceğimiz için sadece Çin Hukuku
uygulanabilir. IV yanlıştır çünkü MÖHUK 23/1 gereği taraflar hukuk seçimi yapmamışsa hangi
ülkenin hukukuna dayanarak koruma isteniyorsa o ülkenin hukuku uygulanabilir. Olayda ise
patenti izinsiz kullanan şirketin işyeri hukuku uygulandığı için MÖHUK 23/1’e göre yanlış bir
hukukun uygulandığından söz edebiliriz.
3. SORU: Bir kimse yabancı bir ülkedeki gemi üzerine ipotek tescil ettirmiş. Bu ipoteğini
paraya çevirmek istemektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A – Söz konusu olayda gemi Türk gemisiyse ipoteğin paraya çevrilme işlemi için MÖHUK
22/1 gereği geminin sicilde kayıtlı olduğu yer, sicile kayıtlı değilse geminin bağlama limanın
olduğu yer hukuku uygulanır.
B – Olaydaki gemi eğer ki bir Türk gemisiyse bu durumda ipoteği paraya çevirme işlemi için
Türk Hukuku uygulanacaktır.
C – Olaydaki geminin Türk gemisi ise ve Türk Gemi Sicilinden terkin işlemi yapılacaksa
yabancı ülkedeki arttırma işleminden 45 gün önce TGS, malikler ve ilgili hak sahiplerine
bildirimde bulunulmalıdır.
D – Paraya çevirme işlemi sonrası verilen satış belgesi apostille şerhi yapıldıktan sonra ve
öncesinde süresinde bildirim yapılmışsa Türk Gemi Sicilinden terkin edilebilir.
Açıklama: A ve B şıkları yanlıştır çünkü Türk gemileri yabancı ülkelerde cebri icra yoluyla
satılacaksa bu durumda özel hüküm niteliği taşıyan TTK 1350. madde gereği cebri icranın
yapılacağı ülkenin hukuku uygulanır. C şıkkı yanlıştır çünkü TTK 1350 gereği 30 gün önceden
bildirimde bulunulmalıdır veya 50.000 tiraj üstü ulusal bir gazetede ilan verilmelidir. D şıkkı
TTK 1350 gereği doğrudur çünkü satış sonrası yabancı makamlarca verilen satış belgesi bir
mahkeme ilamı niteliği taşımadığı için MÖHUK bakımından bir kesin delil niteliği de
taşımayacaktır. Eğer ki yetkili makamlarca apostille şerhi yapılırsa bu belge sicilden terkin için
yeterli bir belge haline gelir.
4. SORU: Türk vatandaşı olan (A) Belçika’da sözlü olarak vasiyetnamede bulunmuştur ve
(A)’nın malvarlıkları Belçika’da bulunmaktadır. Buna göre (A)’nın yapmış olduğu
vasiyetnameyle alakalı aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A – (A) Türk vatandaşıdır fakat Belçika’da vasiyetnamede bulunduğu için miras için Belçika
B – (A) Türk vatandaşı olduğu için (A)’nın ölümünün terekeyi açma sebebi olup olmadığı Türk
Hukuku’na göre belirlenecektir.
C – (A) olağanüstü olamayan bir şekilde sözlü olarak vasiyetnamede bulunduğu için (A)’nın
vasiyetnamesi Vasiyetnamenin Tasarruf Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusundaki
1961 Tarihli Lahey sözleşmesine Türkiye’nin koyduğu çekince dolayısıyla geçersizdir.
D – Eğer ki (A)’nın mirasçısı yoksa (A) Türk vatandaşı olduğu için tereke Türkiye Devletine
kalır.
Doğru Cevap: “C” şıkkıdır.
Açıklama: A şıkkı yanlıştır çünkü MÖHUK 20/1 gereği miras ölenin milli hukukuna tabidir.
Olayda (A) Türk olduğu için Türk Hukuku uygulanmalıdır. B şıkkı yanlıştır çünkü MÖHUK
20/2 gereği tereke neredeyse oranın hukukuna göre ölüm, gaiplik veya ölmüş sayılmanın
terekeyi açma sebebi olup olmadığı belirlenmelidir. Olayda (A)’nın terekesi Belçika’da
bulunduğu için Belçika Hukuku (A)’nın ölümünün terekeyi açma sebebi olup olmadığını
belirleyecektir. D şıkkı yanlıştır çünkü MÖHUK 20/3 sadece Türkiye’deki terekelerin mirasçısı
yoksa terekenin devlete kalacağını öngörmüştür. Olayda (A)’nın terekesi Belçika’da olduğu
için söz konusu terekenin Türkiye Devleti’ne kaldığından söz edemeyiz.
5. SORU: (C) ve (D)’nin ülkeleri nişanlılığı evlilik için zorlayıcı bir sebep kabul etmektedirler.
(C) ve (D) Türkiye’de nişanlanmıştır. (C) ve (D) daha sonra nişan atmaya karar vermiştir. (D)
bu arada başka bir ülkenin vatandaşlığına geçmiştir. Bu durumda Türk Mahkemelerine
başvurmuşlardır. Hakimin ilgili olaya nasıl bir çözüm yolu bulması gerekmektedir?
A – MÖHUK 12/2 gereği müşterek milli hukuk olan (C) ve (D)’nin ülkelerinin Hukuku
uygulanır ve nianlılığa evlenme için zorlayıcı bir sonuç bağlandığı için (C) ve (D)’nin talebi
hakim tarafından reddedilmelidir.
B – (D)’nin farklı bir ülkenin vatandaşı olmasının önemi yoktur çünkü (C) ve (D) aynı
milliyetteyken nişanlanmışlardır. Bu yüzden MÖHUK 12//2 gereği nişanın yapıldığı zaman
aynı milliyetten oldukları için müşterek milli hukuk uygulanacaktır.
C – Dava sırasında (C) ve (D) farklı ülkelerin vatandaşı oldukları için müşterek mutad mesken
D – (C) ve (D) dava esnasında farklı ülkelerin vatandaşlığındadırlar bu yüzden MÖHUK 12/2
gereği Türk Hukuku uygulanır.
Açıklama: A şıkkı yanlıştır çünkü MÖHUK 12/2’de zaman kavramı belirtilmediği için
MÖHUK 3’e göre dava esnasındaki milliyete bakılacaktır. B şıkkı yanlıştır ve (D)’nin dava
açıldığı sırada farklı bir ülkenin vatandaşlığında olması önemlidir çünkü MÖHUK 3 dolayısıyla
dava esnasındaki vatandaşlığa bakılacaktır. C şıkkı yanlıştır çünkü MÖHUK 12/2 gereği
müşterek milli hukuk yoksa Türk Hukuku nişanlılığın esasına uygulanır. D şıkkı doğrudur
çünkü MÖHUK 12/2 gereği ortak milli hukuk yoksa Türk Hukuku uygulanır.
I – Yabancılık unsuru taşıyan evliliğin mallarının tasfiyesi Türk Mahkemeleri’nde görülüyorsa

evlilik malları hakkındaki tedbirlere müşterek milli hukuk uygulanır.
II – Nakdi tasfiyede malların bulunduğu ülkenin hukuku uygulanır.
III – Evlilik malları için uygulanacak hukuk seçilecekse taraflardan birinin milli hukuku
seçilebilir.
IV – Yabancılık unsuru taşıyan boşanma işlemini konu alan davada tedbir nafakası talep edilirse
MÖHUK 14/1 gereği müşterek hukuk uygulanır.
6. SORU: Yukarıdakiler hangisi veya hangileri doğrudur?
A – Hiçbiri
B – II, III
C – IV
D- I
Doğru Cevap: “A” şıkkıdır.
Açıklama: I yanlıştır çünkü tedbir kararlarının hızlı alınması gerekir bu yüzden uygulanacak
hukuku bulmakla vakit kaybetmek yerine Türk Hukuku uygulanır. II yanlıştır çünkü nakdi
tasfiyede ayni hakların devri söz konusu olmadığı için taşınmazların bulunduğu ülkenin
hukukunun uygulanmasına gerek yoktur. III yanlıştır çünkü evlilik malları için uygulanacak
hukuk MÖHUK 15/1 gereği her iki tarafında milli hukukundan biri seçilebilir yani müşterek
milli hukuka gerek yoktur. IV yanlıştır çünkü tedbir nafakası geçici bir tedbirdir. Bu yüzden
MÖHUK 14/4 gereği Türk Hukuku uygulanır.
I – MÖHUK 16. maddede gösterilen bağlama noktaları basamak olarak öngörülmüş olup
uygulanacak hukuk sırayla belirlenmelidir.
II – MÖHUK 17. madde gereği soybağı ilişkilerinin esasına ilk olarak soybağını kuran hukuk
uygulanmalıdır.
III – Uluslararası evlat edinilecek çocuk kendi ülkesinde bakılabilecek durumda olsa bile başka
ülkeden bir aile daha iyi şartlar da bakabilecekse evlat edinme söz konusu olabilir.
IV – Uluslararası evlat edinme için MÖHUK 18/1’de her iki tarafın, iki ülkenin de hukukunun
aradığı şartları ve ehliyeti sağlamasını aramaktadır.
7. SORU: Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A–I
B – III, IV
C – I, II, III
D – IV
Doğru Cevap: “C” şıkkıdır.
Açıklama: I yanlıştır çünkü MÖHUK 16’daki bağlama noktaları basamak olarak

öngörülmemiştir çünkü hem anne ve hem de babayla soybağını kuran MÖHUK 16’da belirtilen
hukuk uygulanmalıdır. II yanlıştır çünkü MÖHUK 17. maddeye göre ilk olarak ana, baba,
çocuğun müşterek milli hukuku, yoksa müşterek mutad mesken hukuku uygulanmalıdır. III
yanlıştır çünkü uluslararası evlat edinmede Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler
Sözleşmesi 21/b’ye göre evlat edinilecek çocuğun kendi ülkesinde elverişli bir şekilde
bakılmasının mümkün olmaması gerekir. IV doğrudur çünkü evlat edinme hassa bir konu
olduğu için her iki tarafın ülkelerinin getirdikleri şartların ve ehliyetin sağlanması daha yüksek
bir koruma oluşturacaktır.
8. SORU: (B) ile evli olan (A) evlatlık edinmek istemektedir. (A) farklı bir ülkede yaşayan
(D)’yi evlat edinmeye karar vermiştir. (D) ise (F) ile evlidir. Söz konusu uluslararası evlat
edinmeyle alakalı olarak aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
A – (A)’nın eşi olan (B)’nin rızası gerekmektedir ve (B)’nin rızasının geçerli olup olmadığı ise
hem (F) hem de (B)’nin milli hukukuna göre belirlenmelidir.
B - (D)’nın eşi olan (F)’nin rızası gerekmektedir ve (F)’nin rızasının geçerli olup olmadığı ise
hem (F) hem de (B)’nin milli hukukuna göre belirlenmelidir.
C – (A) tek başına evlat edinmek istediği için (B)’nin milli hukuku uygulanarak rızasının geçerli
olup olmadığının bakılmasına gerek yoktur.
D – (B) ve (F)’nin rızalarının geçerli olup olmadığı kendi milli hukuklarına göre belirlenecektir.
Yani (B)’nin rızası evlat edinen ve (B)’nin milli hukukuna göre, (F)’nin rızası da evlat edinilen
ve (F)’nin milli hukukları uygulanarak tespit edilecektir.
Açıklama: MÖHUK 18. maddeye göre evlat edinme işlemine uygulanacak hukuk evlat edinme
sırasındaki milli hukuklara göre tespit edilir. Tek taraflı evlat edinme ise ancak evlat edinenin
milli hukuku izin verdiği sürece mümkün olabilir. Olayda (A)’nın eşi (B)’nin rızası bakımından
uygulanacak hukuk MÖHUK 18/2 gereği (A) ve (B)’nin milli hukuklarıdır. Fakat olayda evlat
edinilenin de eşi olduğu için evlat edinilenin milli hukukunun evli birinin evlat edinilmesine
izin veriyor olması gerekir. MÖHUK 18/2’ye göre evlat edinilenin yani (F)’nin de rızasına
uygulanacak hukuk (D) ve (F)’nin milli hukuklarıdır. Bu sebeplerden dolayı doğru şık D’dir.
Tayyib Emin Arık – 200004495
Milletlerarası Özel Hukuk Soruları
ELİF BEKAROĞLU-200004561
10.HAFTA
SORU-1)
1. Sebepsiz zenginleşmenin bir hukuki ilişkiden kaynaklanmadığı hallerde, hakimin hukuku

(lex fori) uygulanır.
2. Bir hukuk seçimi yapmadıkları takdirde, sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi,
zenginleşmeye sebep olan hukuki ilişkiye uygulanan hukuka tabi olur.
3. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, sebepsiz zenginleşmeden doğan

borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu, sebepsiz zenginleşmenin meydana
gelmesinden sonra olmak kaydıyla kararlaştırabilirler.
4. Taraflar aralarında bir akit söz konusu ise taraflar arasındaki akde uygulanan hukuk
sebepsiz zenginleşmeye de tatbik olunur.
Yukarıda sebepsiz zenginleşme ile ilgili verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) 2 ve 4
B) 1,2 ve 4
C) Yalnız 4
D) 1 ve 3
E) Yalnız 2
ÇÖZÜM:
Cevap A şıkkıdır. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinde taraflarca bir hukuk seçimi
yapılmamış ise uygulanacak hukuk MÖHUK m.39/f.1 uyarınca zenginleşmenin meydana geliş
sebebine göre tespit edilecektir. Dolayısıyla ikinci ifade doğrudur.
Sebepsiz zenginleşmede taraflar arasında bir hukuki ilişki mevcut ise, sebepsiz zenginleşmeden
doğan talepler zenginleşmeye sebep olan mevcut hukuki ilişkiye uygulana hukuka tabi olur. Bu
hukuki ilişki çoğu kez tarafların arasında akdedilmiş bir sözleşme olmaktadır.Bu durumda, taraflar
arasındaki sözleşmeye uygulana hukuk sebepsiz zenginleşmeye de uygulanacaktır.Dolayısıyla
dördüncü ifade doğrudur.
SORU-2)
Tatil için Muğla’ya gelen Almanya’nın Fransa Büyükelçisi bay (A), Türkiye’de bir yazlık ev satın
almıştır.Bay (A), kaldığı otele dönerken, kendi kullandığı araç ile trafik kazası yapmış ve biri Türk (T)
diğeri Alman (D) iki vatandaşı kişiyi yaralamıştır.
Bay A’ya karşı açılan davada uygulanacak hukuku aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)T-A arasında Alman hukuku ; D-A arasında Alman hukuku uygulanır
B)T-A arasında Türk hukuku ; D-A arasında Türk hukuku uygulanır
C)T-A arasında Türk hukuku ; D-A arasında Alman hukuku uygulanır.
D) T-A arasında Alman hukuku ; D-A arasında Türk hukuku uygulanır.
E) T-A arasında Fransız hukuku ; D-A arasında Alman hukuku uygulanır.
ÇÖZÜM:
Cevap C şıkkıdır. Somut olayda, Fransa’da görev yapan, Alman vatandaşı bay (A) tatil için geldiği
Türkiye’de trafik kazası yapmış ve biri Türk, diğeri Alman vatandaşı iki kişinin yaralanmasına sebep
olmuştur. Dolayısıyla, fiil Türkiye’de işlenmiş ve zarar da Türkiye’de meydana gelmiştir. Bu sebeple,
haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanması gereken hukuk, Türk hukukudur. Ancak haksız fiilden
zarar gören birisi, bay (D) Alman vatandaşıdır. Bay (A) ile bay (D) arasındaki haksız fiilden doğan borç
ilişkisinin Alman hukuku ile daha sıkı bağlantısı olduğu açıktır. Dolayısıyla, haksız fiilden zarar gören
Türk vatandaşı Bay (T) ile alman vatandaşı Bay (A) arasındaki ilişkiye fiilin işlendiği ve zararın
meydana geldiği yer esasından hareketle Türk hukuku uygulanacaktır. Alman vatandaşı Bay (D) ile
yine alman vatandaşı olan bay a arasındaki haksız fiilden doğan borç ilişkisinin Alman hukuku ile
daha sıkı bağlantısı olması sebebi ile alman hukuku uygulanacaktır.
11.HAFTA
SORU-1)
İspanya vatandaşı Ruggero ile Karol küçüklükten beri arkadaşlardır. En büyük hayalleri ise birlikte dünya
turuna çıkmak ve beğendikleri ülkelerde bir iz bırakmaktır. Bu hayallerini gerçekleştirirken Ruggero en
eğlendikleri yer olduğu için Amerika’dan, yaşamak isteyecek kadar çok beğendikleri için Türkiye’den ve
birbirlerine aşık olduklarını itiraf ettikleri yer olduğu için Fransa’dan gayrimenkul satın almıştır. Son
seyahatlerinden döndükleri sırada uçak merdivenlerinden düşerek ağır yaralanan Ruggero hastaneye
kaldırılmıştır. Ruggero’nun durumu ağırlaşınca kendisine bir şey olması halinde birlikte yaşamak
istedikleri yer olan Türkiye’deki gayrimenkulü ölüme bağlı tasarruf ile sevdiği kız Karola bırakmıştır.
Buna göre aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur ?
A)Ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanacak hukuk Ruggero’nun milli hukuku olan İspanya
hukukudur.
B)Miras statüsü tüm menkul ve gayrimenkul mallar için Türk hukukudur.
C)Miras statüsü tüm menkul ve gayrimenkul mallar için İspanyol hukukudur.
D)Miras statüsü her bir gayrimenkul için gayrimenkulün bulunduğu yer hukukudur.
E)Ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanacak hukuk İspanyol hukuku veya Türk hukukudur.
ÇÖZÜM:
Doğru cevap E şıkkıdır. MÖHUK m.20/1 hükmünde mirasın ölenin milli hukukuna tabi olacağı
belirtilmiştir. Hükmün devamında ise Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukukunun
uygulanacağı belirtilmiştir. MÖHUK m.20/1 uyarınca, ölen bir kimsenin mirası hakkında iki farklı
hukukun uygulama alanı bulması mümkünüdür. Buna göre Ruggero’nun ölümü halinde, miras
statüsü tüm menkul mallar ve Türkiye dışında bulunan gayrimenkul mallar için ölenin milli hukuku
yani İspanya hukukudur. Yalnızca Türkiye’deki gayrimenkul bakımından Türk hukuku uygulanacaktır.
Dolayısıyla A, B,C ve D şıkları yanlıştır.
Ruggero’nun yapmış olduğu söz konusu ölüme bağlı tasarrufun şekline uygulanacak hukuk, miras
statüsü olan Türk hukuku veya ölenin milli hukuku ve yapıldığı yer olan İspanya hukukudur.
SORU-2)
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?
A)Taşınır / Taşınmaz üzerindeki mülkiyet ve diğer ayni haklar işlem anında malların bulunduğu ülke
hukukuna tabidir. (lex rei sitae)
B)Taşınmakta olan mallar üzerindeki ayni haklara varma yeri hukuku uygulanır.
C)Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklara , ayni hakkın kazanıldığı ülke hukuku
uygulanır.
D)Taşınmaz üzerindeki ayni haklara ilişkin hukuki işlemlere ‘şekil’ yönünden bu malların bulundukları
E)Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi menkul rehni niteliği ve aynı hak statüsüne sahiptir.Bu nedenle bu
sözleşmeye menkulün bulunduğu yer hukuku uygulanır.
ÇÖZÜM:
Doğru cevap C şıkkıdır.MÖHUK madde 21’e göre; Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı
ve diğer aynî haklar, işlem anında malların bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.Taşınmakta olan mallar
üzerindeki aynî haklara varma yeri hukuku uygulanır.Yer değişikliği hâlinde henüz kazanılmamış aynî
haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.Taşınmazlar üzerindeki aynî haklara ilişkin hukukî
işlemlere şekil yönünden bu malların bulundukları ülke hukuku uygulanır.
Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesi : satım sözleşmesi dolayısıyla , alıcıya teslim edilen mal üzerinde ,
bir şartın gerçekleşmesine kadar satıcının mülkiyetinin devam etmesi anlaşmasıdır.Bu sürede alıcı
emin sıfatıyla zilyed şartını gerçekleştirince mülkiyeti kazanır.Dolayısıyla MÖHUK 21/1’e göre
menkulün bulunduğu yer hukuku yetkilidir.
12.HAFTA
SORU-1:
İsveç vatandaşı 36 yaşındaki Bay (İ) ve Mardin’ de yerleşik Türk vatandaşı 18 yaşındaki Bayan (T),
Antalya’da tanışıyor ve kısa süre sonra İsveç’te, bu ülke hukukunun öngördüğü şekil kurallarına uygun
olarak evleniyorlar.Fakat Bayan (T)’nin Bay (İ)’den tek bir isteği vardır.Bay (İ)’nin Müslüman olması ve
aynı zamanda dini nikah kıyılmasını istemektedir.
Tarafların evlenme ehliyet ve şartlarının tabi olduğu hukuk aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A) Her ikisi için de Türk hukuku uygulanır.
B) Her ikisi için de İsveç hukuku uygulanır.
C) Bay (İ)’ye İsveç hukuku , Bayan (T)’ye Türk hukuku uygulanır.
D) Bay (İ)’ye Türk hukuku, bayan (T)’ ye İsveç hukuku uygulanır.
E) Her ikisine de İslam Hukuku uygulanır.
ÇÖZÜM:
Cevap C şıkkıdır. Bir yabancı ile Türk vatandaşının evlenmek istemleri halinde , evlenme ehliyet ve
şartlarının tabi olacağı hukuk MÖHUK kuralları nazara alınarak tespit edilecektir.Evlenme, kişisel
statü ile doğrudan bağlantılı olduğu için, evlenme ehliyet ve şartları kişisel statüye tabi olacaktır.Türk
hukukunda kişisel statü, kişinin milli hukuku olarak kabul edilmiştir.Türk hukukunda kişisel statü,
kişinin milli hukuku olarak kabul edilmiştir.Dolayısıyla, evlenme ehliyet ve şartları da, her bir taraf
için kendi hukukları nazara alınarak tespit edilecektir.(MÖHUK m.13/1).Somut olayda, Türk
vatandaşı bayan (T)’nin evlenme ehliyet ve şartlarına sahip olup olmadığı Türk hukukuna göre; İsveç
vatandaşı bay (İ)’nin evlenme ehliyet ve şartlarına sahip olup olmadığı İsveç hukukuna göre tespit
edilecektir.
SORU-2 :
25 yaşındaki Mısır vatandaşı bay (M), İngiltere’de 19 yaşındaki Türk vatandaşı bayan (T) ile Mısır
Konsolosluğu’nda evlenmişlerdir.
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur ?

A)Evliliğin şekline uygulanacak hukuk kişinin milli hukukuna uygun olmalıdır.
B)İngiltere’de evlendikleri için İngiliz hukuku şekil şartları geçerli olacaktır.
C)Evlilikten 40 gün sonra bildirim yapılmadığı için Türk hukuku bakımından geçersiz sayılacaktır.
D)Şekil şartı bakımından uygulanacak hukuk Mısır hukukudur.
ÇÖZÜM:
Cevap D şıkkıdır.Evlenmenin şekli, yapıldığı yer hukukuna tabidir (MÖHUK m.13/2).Diğer bir ifade ile
yapıldığı yer hukukunun öngördüğü şekil kurallarına uyularak yapılmış evlenmeler, şekil bakımından
her yerde geçerli kabul edilmektedir.Bu kural, hemen hemen evrensel geçerliliğe sahiptir.Ancak bu
kurala bir istisna kabul edilmektedir.Bu istisna da konsolosluklarda yapılan evlenmelerdir.
Konsolosluklarda yapılan evlenmeler, konsolosu gönderen ülkenin öngördüğü şekil şartlarına uygun
olarak yapılmalıdır.Olayımızda da evlilik Mısır konsolosluğunda yapıldığı için şekil şartı bakımından
uygulanacak hukuk Mısır hukukudur.
13.HAFTA
SORU-1)
1. Eşlerin birlikte evlat edinmesi durumunda evlat edinmenin hükümleri eşlerin müşterek milli
hukukuna tâbidir.
2. Evlat edinmenin hükümleri evlât edinenin mutad mesken hukukuna tabidir.
3. Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte
uygulanır.
4. Evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna
tâbidir.
Yukarıdaki evlat edinmeye ilişkin verilen bilgilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) Yalnız 2
B) 2-3
C) Yalnız 1
D)1-2
ÇÖZÜM:
Cevap D şıkkıdır.Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât
edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir. Dolayısıyla birinci ve
ikinci önerme yanlıştır.
SORU-2)
1. Çocuğun doğum anındaki millî hukuku
2.
3 Ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî hukuku
4.
5.
Soybağının kurulması bakımından yetkili hukukun belirlenmesinde kanunumuz bir önceki basamağın
yerine getirilmemiş, dolayısıyla soybağının kurulmamış olması şartını aramıştır.
Yukarda boş bırakılan basamaklara getirilmesi gereken ifadeler hangisinde doğru olarak verilmiştir ?
A)Çocuğun mutad meskeni hukuku--Çocuğun doğum yeri hukuku--
Ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukuku
B) Ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukuku-- Çocuğun mutad
meskeni hukuku -- Çocuğun doğum yeri hukuku
C) Ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukuku -- Çocuğun doğum yeri
hukuku -- Çocuğun mutad meskeni hukuku
D) Çocuğun doğum yeri hukuku -- Ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken
hukuku--Çocuğun mutad meskeni hukuku
E) Çocuğun mutad meskeni hukuku -- Ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad
mesken hukuku -- Çocuğun doğum yeri hukuku
ÇÖZÜM:
Cevap E şıkkıdır.MÖHUK madde 16’ya göre ; Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî
hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara
göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî hukuklarına, bunlara göre
kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken
hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur.
ELİF BEKAROĞLU-200004561
Burak SAĞ 200003824
Bodrum’da yaşayan A, yazın arkadaşlarıyla beraber Bodrum’a çok yakın olan Yunanistan’ın
Kos Adası’na günübirlik seyahate gitmişlerdir. Feribotla yaptıkları bu yolculukta aynı şekilde
dönmek üzereyken feribotta bir Yunan vatandaşla kavga etmiş ve gözüne bir yumruk yemiştir.
Gözü moraran A, zararının tazmini için ;
I. Haksız fiilin işlendiği yer olan Yunanistan hukuku
II. Zararın meydana geldiği yer olan Türk hukuku
III. Haksız fiilin meydana geldiği yer olarak Türk hukuku
IV. Zararın meydana geldiği yer olan Yunanistan hukuku

Yukarıdakilerden hangi hukuku seçebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) Hiçbiri
Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkeler ise o zaman zararın
meydana geldiği ülke hukuku uygulanır. Haksız fiil işkenmişş ama zarar başka bir ülkede
meydana gelmişse zarara üstünlük tanınır. Cevap B şıkkıdır.
Almanya’da yaşayan A’nın, Türkiye’de mektup arkadaşı olan T’ye mektuplarında kullandığı
kaba ve hakaret boyutuna ulaşan yorumları sebebiyle yoğun bir kavgaya tutuşmuşlardır.
Ağzının kemiği olmayan A, bu olaylar üstüne hakaret içerikli birkaç tane daha mektup
göndermiştir. T’nin izlemesi gereken hukuki yolda hangi ülkenin hukuku uygulanmalıdır?
A. Haksız fiilin meydana geldiği yer olan Alman hukuku
B. Zararın meydana geldiği yer olan Türkiye hukuku
C. Haksız fiilin meydana geldiği yer olan Türk hukuku
D. Zararın meydana geldiği yer olan Alman hukuku
Cevap B şıkkıdır. Mektubun ulaştığı ülke- yer hukuku uygulanacak hukuktur.
A. Haksız fiil halinde uygulanacak hukuk “ lex loci delicti comissi” olarak, hakısz fiilin
işlendiği yer hukukudur.
B. Vekaletsiz iş görmeye uygulanacak hukuk hakkında bir kanunlar ihtilafı kuralı

bulunmadığı için bir kanun boşluğu vardır ve TMK 1 uyarınca hakim kanun koyucu gibi bu
boşluğu doldurur.
C. Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın farklı ülkelerde olması halinde, haksız fiilin meydana
geldiği ülke hukuku uygulanır.
D. Fransa’da yaşayan bir influencer bir Türk makyaj malzemesini kötüleyen açıklamalar
yapmışsa, Türk piyasasını etkilediği için piyasası etkilenen yer hukuku olan Türk hukuku
uygulanır.
Cevap C şıkkıdır. Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın farklı ülkelerde olması halinde, zararın
meydana geldiği ülke hukuku uygulanır. Bir haksız fiilde bulunuluyor. Zarar Türkiye’de
meydana gelmiş. Haksız fiilin işlendiği yer Türkiye. Aynı ülkede olduğundan o zaman haksız
fiilin işlendiği ülke hukukuna öncelik verilir. Ama haksız fiilin işlendiği yer ile zararın
meydana geldiği yer farklı ülkeler ise o zaman zararın meydana geldiği ülke hukuku
uygulanır. Haksız fiil işlenmişse ama zarar başka bir ülkede meydana gelmişse zarara
üstünlük tanınır.
Zamanaşımıyla mülkiyet iktisabı süresinin 4 yıl olduğu bir ülkede zilyetliği elde edilen bir
menkul henüz 4 yıl dolmaksızın zamanaşımıyla iktisap süresinin 6 yıl olduğu bir ülkeye
götürülmesi halinde zamanaşımıyla menkul malın mülkiyetini,
Zamanaşımıyla mülkiyet iktisabı süresinin 6 yıl olduğu bir ülkede zilyetliği elde edilen bir
menkul mal var. Bu 4 yıl dolduktan sonra zamanaşımıyla iktisap süresinin 4 yıl olduğu bir ülkeye
götürülüyor. Bu durumda menkul malın mülkiyetini, ne zaman kazanır?
Yukarıdaki iki soruyu sırasıyla cevaplayınız.
A) 6 yıl/ 4 yıl sonunda
B) 4 yıl dolunca/ 6 yıl dolunca
C) 6 yıl/ 6 yıl sonunda
D) 4 yıl sonunda/ 4 yıl sonunda
Cevap A şıkkıdır.
A. Vasiyet tasarruflarının biçimine ilişkin kanun uyuşmazlıkları konusunda 1961 tarihli La

Haye Sözleşmesi, bu tür uyuşmazlıklarda herkes için uygulanabilir, yeknesak bir kanun
niteliği taşımakta ve MÖHUK 20/4’ün yerine uygulanabilmektedir.
B. Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufun yapıldığı malın bulunduğu ülke hukukuna
tabidir.
C. Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin

D. Vasiyetnameyi düzenleme ehliyeti, vasiyetçinin milli hukukuna göre belirlenir.
Cevap B şıkkıdır. Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı
andaki milli hukukuna tabidir.
10. HAFTA
SORU 1)
Türkiye'de yaşayan Türk vatandaşı Bay (A)’nın, Almanya’da yaşayan Alman vatandaşı Bay
(B)’ye hakaret içeren bir e-posta yazması olayında uygulanacak hukuk bakımından
A) Haksız fiilin işlendiği yer olan Türk hukuku uygulanır.
B) MÖHUK m. 35 kapsamında kişilik haklarının ihlalinden doğan sorumluluk hükümleri

uygulanır.
C) Zararın meydana geldiği yer olan Alman hukuku uygulanır.
D) Zarar gören tek taraflı olarak hukuk seçimi yapabilir.
CEVAP: C şıkkıdır. Bay (A)’nın kişilik hakkının ihlali niteliği taşıyan e-postası her ne kadar
internet yolu ile gönderilmiş olsa da MÖHUK m. 35 hükmünün uygulanmasının temel şartı
olan kamuya açık bir ortamda gerçekleşmediği için bu hüküm uygulanmayacaktır. MÖHUK
m. 34’teki genel haksız fiil kurallarının kapsamına girecektir.
SORU 2)
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Tarafların arasında bir satım sözleşmesi söz konusu ise sözleşmeye uygulanması gereken
hukuk taraflar arasındaki haksız fiil ilişkisine de uygulanır.
B) Kişilik hakkı kitle iletişim araçları ile ihlal edilen taraf, tek taraflı hukuk seçimi yapamaz.
Tarafların iradelerinin karşılıklı uyuşması ile hukuk seçimi yapılabilir.
C) İmalatçının sözleşme dışı sorumluluğu söz konusu ise zarar gören kişi, zarar verenin mutad
meskeni veya işyeri ya da imal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukuklarından birini seçebilir.
D) Bir işletmeye yönelik haksız rekabet söz konusu olmakla beraber henüz haksız rekabetten
olumsuz bir şekilde etkilenen bir piyasa yoksa bu tür haksız rekabet eylemlerine söz konusu
CEVAP: B şıkkıdır. MÖHUK m. 35/1 hükmü kişilik hakkı kitle iletişim araçları ile ihlal edilen
tarafa tek taraflı ve sınırlı bir hukuk seçimi yapma hakkı tanımaktadır.
11. HAFTA
SORU 1)
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Milletlerarası sözleşmeler öncelikli olarak uygulandığından vasiyetnamenin şekli geçerliliği

Türkiye’nin taraf olduğu La Haye Sözleşmesi’ndeki bağlama kurallarına tabidir.
B) Tek mirasçısı yabancı bir devlet olup, bunun dışında mirasçısı olmayan yabancının
Türkiye’deki terekesine murisin milli hukuku uygulanacaktır.
C) Mirasa uygulanacak hukuk yabancı bir hukuk olsa da, Türkiye’de bulunan tereke, mirasın
iktisabına ilişkin konuda Türk miras hukuku hükümlerine tabi olacaktır.
D) Türk hukukunda külli halefiyet prensibi kabul edilmektedir.
E) Taşınmaz tereke Türkiye’de bulunuyorsa, bu taşınmaz tereke hakkında Türk hukuku

uygulanır.
CEVAP: B şıkkıdır. Tek mirasçısı yabancı devlet olan ve Türkiye’de terekesi bulunan
yabancının terekesine MÖHUK m.20/1 uygulanmayacak, tereke m. 20/3’te yer alan özel
hükme göre bulunduğu yer olan Türk devletine kalacaktır.
SORU 2)
Türk vatandaşı (A), İtalya’da (X) otelindeki konaklama ücretinin biri otele giriş yaptığı gün diğeri
ise otelden ayrıldığı gün olmak üzere iki kere tahsil edildiğini fark etmiştir. (A), konaklama
ücretinin iki kere tahsil edilmesi sebebiyle, Türk mahkemelerinde (X) oteline karşı dava
açmıştır.
Yukarıdaki olayda dava konusu ve uygulanacak hukuk bakımından aşağıdakilerden hangisi

yanlıştır?
A) (A)’nın talebi sebepsiz zenginleşmeye ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarına dayandırılarak

MÖHUK m. 39 uyarınca çözümlenecektir.
B) Zenginleşmeye sebep olan hukuki ilişki (A) ile (X) oteli arasındaki sözleşmedir.
C) Somut olayda sebepsiz zenginleşmeye uygulanacak hukuk, zenginleşmenin meydana geldiği
yer hukuku olan İtalya hukukudur.
D) Taraflar zenginleşme gerçekleştikten sonra açık olarak hukuk seçimi yapabilirler.
E) Taraflar arasındaki hukuki ilişkiye uygulanacak hukuk, sebepsiz zenginleşmeye uygulanacak

hukuku da belirleyecektir.
CEVAP: C şıkkıdır. Somut örnekte, (A) ile (X) oteli arasında hizmet sözleşmesinden
kaynaklanan bir hukuki ilişki söz konusudur. Dolayısıyla MÖHUK m. 39 uyarınca
zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen hukuki ilişkiye
uygulanan hukuka tabidir.
12. HAFTA
SORU 1)
I. Evli bir Türk vatandaşı, çok evliliğin kabul edildiği bir ülkede ikinci bir evlilik
gerçekleştirdiği takdirde, söz konusu evlilik Türk hukukuna göre geçersizdir.
II. Paris'teki Türk konsolosluğunda yapılan evlenmenin şekline, evlenmenin

yapıldığı ülke hukuku olan Fransız hukuku uygulanır.
III. Fransız vatandaşı ile Türk vatandaşının Paris’te Türk konsolosluğunda evlenmesi
mümkün değildir.
IV. Eşler, evlenme anındaki mutad mesken veya milli hukuklarından birini evlilik
mal rejimlerine uygulanacak hukuk olarak seçebilirler.
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) I ve II
B) I, II ve IV
C) I, III ve IV
D) III ve IV
E) Hepsi
CEVAP: C şıkkıdır.
I. ifade doğrudur; evlenme engelleri ve evlenme ehliyeti milli hukuka göre tespit edilir ve
çok evlilik Türk hukukunda bir evlenme engelidir.
II. ifade yanlıştır. MÖHUK m. 13/2 uyarınca, evlenme hangi ülkede yapılıyor ise, o ülkenin
şekil kurallarına uygun olarak yapılması gerekir. Ancak, diplomatik evlenmeler bu kurala bir
istisna teşkil etmektedir. Dolayısıyla, Paris’teki Türk konsolosluğunda yapılacak evlenmenin
şekline evlenmenin yapıldığı ülke hukuku değil konsolosun bağlı olduğu ülke hukuku, yani
III. ifade doğrudur. Çünkü Türk hukuku, yurtdışındaki kendi konsoloslarına sadece Türk
vatandaşları arasındaki evlilikleri yapabilme yetkisi vermiştir.
IV ifade doğrudur. MÖHUK m. 15, eşlere evlilik mal rejimleri hususunda sınırlı bir hukuk
seçme imkânı vermektedir. Yabancılık unsuru taşıyan evlenmelerde eşler mal rejimlerinin
tabi olacağı hukuku belirleme imkânına sahiptir.
SORU 2)
Boşanma ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yabancı unsurlu boşanma davalarında uygulanacak hukukun tespiti konusunda, tarafların

evlendikleri sıradaki vatandaşlıkları ve mutad meskenleri esas alınır.
B) Tarafların boşanmaya uygulanacak hukuku seçme yetkisi bulunmamaktadır.
C) Taraflar arasında geçerli bir evliliğin bulunup bulunmadığı önsorunu, boşanmaya uygulanan
hukuka göre değil, evlenme ehliyet ve şartlarına uygulanan hukuka göre tespit edilir.
D) Yetkili olan yabancı hukuk boşanma yasağı öngörmüşse, kamu düzeni devreye girer ve
yetkili yabancı hukuk uygulanmaz.
E) Geçici tedbir talepleri, niteliği gereği ivedilikle alınması zorunlu talepler olduğundan hâkimin
kendi hukukunu uygulaması gerekir.
CEVAP: A şıkkıdır. Çünkü, yetkili hukukun tayininde hangi andaki müşterek milli hukukun
veya hangi andaki müşterek mutad mesken hukukunun uygulanması gerektiğine ilişkin özel
bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, MÖHUK m.3 gereğince uygulanacak hukukun
tespiti konusunda, tarafların evlendikleri sıradaki vatandaşlıkları veya mutad meskenleri
değil, boşanma anında sahip oldukları vatandaşlıkları ve mutad meskenleri esas alınır.
13. HAFTA
SORU 1)
Çalışmak için Almanya’ya giden Türk vatandaşı Bay (A)’nın, Alman vatandaşı Bayan (B) ile
kurduğu ilişkiden (C) doğar. Söz konusu durumda aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) (C)’nin (A) ile arasındaki ilişki tanıma veya babalığa hüküm ile kurulur.
B) (C) ile babası (A) arasındaki soybağı ilişkisi öncelikle (C)’nin doğum anındaki milli hukuku
olan Alman hukukuna göre tesis edilecektir.
C) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuş ise, tanıma işlemine de o hukuk uygulanacaktır.
D) (A)’nın (C) hakkında Almanya’da Alman hukukuna uygun olarak tanıması işlemi Türkiye’de
şeklen geçerli olmayacaktır.
E) Tanıma yoluyla soybağının kurulmasında tanıma anındaki vatandaşlık değil, çocuğun

doğumu anındaki vatandaşlık durumu esas alınır.
CEVAP: D şıkkıdır. Tanımanın şekli geçerliliği, tanımanın yapıldığı ülkenin hukukunun şekil
konusundaki şartlarına ya da tanımanın esası hakkında yetkili olan hukukun öngördüğü şekil
şartlarına tabi olacaktır. Olaydaki tanıma işlemi Almanya’da gerçekleştiği için, tanıma
işleminin Almanya’da Alman hukukunun öngördüğü şekil şartlarına uygun olarak yapılması
yeterlidir.
SORU 2)
I. Evlat edinme ilişkisinin taraflarına yalnızca kendi milli hukuklarının öngördüğü

şartlar uygulanacaktır.
II. Eşlerin milli hukuklarından birinde bile eşin rızası aranıyorsa evlat edinme
işleminin geçerli olması bakımından diğer eşin rızasının alınması gerekmektedir.
III. Evlat edinmenin şekline uygulanacak hukuk konusunda işlemin yapıldığı yer
hukuku veya hukuki işlemin esasına uygulanan hukuk alternatif olarak uygulanacaktır.
IV. Evlat edinmenin hükümleri, eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde evlenmenin
genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I, II ve IV
D) II, III ve IV
E) Hepsi
CEVAP: E şıkkıdır.
ŞULE NUR EZA-200004160

UMUT OPAN-200004212 MÖHUK SORULAR
10.Hafta
1. Çanakkale Boğazı’ndan geçmeden önce Bozcaada yakınlarında demirleyen Kennedy
isimli Amerikan şirketine ait J.F. adlı yük gemisi atıklarını boşaltmıştır. Gemi atıklarını
boşalttıktan sonra Çanakkale Boğazından ve ardından İstanbul Boğazından da geçerek
Ukrayna’nın Odessa limanına varmıştır. Bozcaada yakınlarında balık çiftliği bulunan
Ahmet, sudaki kirliliği fark etmiş ve bunun üzerine balık çiftliğinde yetiştirdiği balıkları
kontrol ettiğinde balıkların öldüğünü görmüştür. Ahmet yaşamış olduğu zararın kim
tarafından yapıldığını tespit etmiş bunun üzerine Çanakkale’de Amerikan şirketi
Kennedy’ye dava açmıştır.
Bu davaya ilişkin olarak hangi hukuk uygulanacaktır?
A) Amerika
B ) Ukrayna
C) Türkiye
Cevap 1: C şıkkı doğru cevaptır. İncelediğimiz olayda bir haksız fiil söz konusudur. Bu
nedenle möhuk md. 34 açısından değerlendirmemiz gerekecektir. Olayda haksız fiilin
işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer Türkiye’nin Karasularındadır. MÖHUK
m.34 f/1’de “Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tâbidir.”
belirtildiği üzere Türkiye Hukuku uygulanacaktır.
2. Kastamonu’nda bulunan Taş Kömür anonim şirketi, Polonya’daki Pus şirketinden

temin ettiği ve yoğunluğu 3 gr/cm3 olan kömürlerden 5000 tonun Almanya’ya satışı
konusunda Victor’ Ltd. ile anlaşır. Sözleşme bedelinin Türk Lirası olarak Taş Kömür
A.Ş.’nin Türkiye Bankası’ndaki hesabına yatırılacağı kararlaştırılmıştır. Sözleşmeye
göre kömürler Polonya’nın... Limanı’nda kalite kontrole tabi tutulacak ve Almanya...
Limanı’nda teslim edilecektir.
Gerekli ihracat lisansının alınması için Polonya makamlarına başvuru yapıldığı sırada
Almanya Parlamentosu, gelen yasa teklifini kabul ederek 7 yıl boyunca yoğunluğu 1.5
gr/cm3’ü geçen kömürlerin ihracatını yasaklamıştır. Bu sebeple Taş Kömür şirketi
kömürlerin Polonya’dan teminini sağlayamamıştır. Bunun üzerine Victor’ Ltd.
sözleşmeden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmediği gerekçesiyle Taş Kömür A.Ş.ye
uğradığı zararın tazmini talebiyle dava açmıştır.
Yukarıdaki metinde Victor Ltd.’nin Taş Kömür AŞ’ye açtığı davaya hangi ülkenin
hukuku uygulanacaktır?
A) Almanya B)Türkiye C) Polonya
Cevap 2: B şıkkıdır. Çünkü Taş Kömür AŞ. kömürleri satmak konusunda Victor Ltd.
ile anlaşma yapıyor. BU sözleşmede Taş Kömürü AŞ. ile Victor LTD. MÖHUK
24.maddede taraflara hukuk seçimi hakkı tanımıştır. Fakat olayda tafralar hukuk seçimi
yapmamışlardır. Bu nedenle en sıkı hukuku tespit etmek için 4.fıkraya bakıyoruz.
4.fıkra“Tarafların hukuk seçimi yapmamış olmaları hâlinde sözleşmeden doğan ilişkiye,
o sözleşmeyle en sıkı ilişkili olan hukuk uygulanır. Bu hukuk, karakteristik edim
borçlusunun, sözleşmenin kuruluşu sırasındaki mutad meskeni hukuku, ticarî veya
meslekî faaliyetler gereği kurulan sözleşmelerde karakteristik edim borçlusunun işyeri,
bulunmadığı takdirde yerleşim yeri hukuku, karakteristik edim borçlusunun birden çok
işyeri varsa söz konusu sözleşmeyle en sıkı ilişki içinde bulunan işyeri hukuku olarak
kabul edilir. Ancak hâlin bütün şartlarına göre sözleşmeyle daha sıkı ilişkili bir hukukun
bulunması hâlinde sözleşme, bu hukuka tâbi olur.“ Olaya baktığımızda karakteristik
edim borçlusu olan tarafın Taş Kömürü AŞ. olduğunu görüyoruz, bu nedenle Türk
11.Hafta
1. Türk firması Motor A.Ş. ile İngiliz firması Energy Ltd. motosikletlerde kullanılan
akülerin alım satımı konusunda anlaşırlar. Aküler, dört seferde İstanbul’da teslim
edilecektir. Motor A.Ş. malların Türkiye’ye taşınması için bir başka taşıma şirketi ile
taşıma sözleşmesi yapmıştır. Energy Ltd. ilk iki seferde akülerin teslimini
gerçekleştirmesine rağmen, Motor A.Ş. ödemeleri yapmaz. Bunun üzerine Energy A.Ş.
daha önce gönderdiği aküler için İstanbul’da istihkak davası açar.
Teslim edilen akülerin mülkiyeti kime aittir ve Energy firmasının İstanbul’da açtığı
davaya hangi hukuk uygulanacaktır?
A) Mülkiyet Motor A.Ş.- Türk Hukuku

B)Mülkiyet Energy Ltd. – İngiliz Hukuku
C) Mülkiyet Energy Ltd. – Türk Hukuku
D) Mülkiyet Motor A.Ş. – İngiliz Hukuku
CEVAP 1: D şıkkı doğru cevaptır. Öncelikle incelediğimiz olayda taşınır mallar olan
akülerin malikini tespiti gerekecektir. İncelememizde görüyoruz ki Energy şirketi, söz
konusu akülerin teslimatını gerçekleştirmiştir. Bu nedenle Energy şirketi yükümlülüğünü
yerine getirmiş ve taşınırların mülkiyetinin Motor A.Ş’ ye geçmesini sağlamıştır.
Uygulanacak hukuk bahsine gelirsek MÖHUK m. 21/1’de “Taşınırlar ve taşınmazlar
üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî haklar, işlem anında malların bulunduğu ülke
hukukuna tâbidir.” şeklinde ifade edilmiştir. Yani sözleşmenin yapıldığı an önem arz
etmektedir. Sözleşme yapıldığında aküler İngiltere’de, dolayısıyla İngiliz hukuku
uygulanır.
2. Türk vatandaşı Bay (K) ile evli olan Türk vatandaşı Bayan (E), bir Amerika gezisi
sırasında evlat edinme şartlarının mahalli hukuka tabi olduğu Amerika Birleşik
Devletlerinin bir eyaletinde, Amerikan vatandaşı küçük bir çocuğu (Z)’yi evlat edinir.
(E) ve (Z) Türkiye’ye gelirler. Durumu öğrenen (K), evlat edinme muamelesinde rızasının
bulunmadığı söyler. Ve bu beyanı ile işlemin iptali için Türk mahkemesinde dava açar
(E), Türkiye’ye gelmeden evvel, Amerika’da noter önünde düzenlediği bir vasiyetname
ile İstanbul’daki evini (Z)’ye bırakmıştır. (K)’nin açmış olduğu dava lehine sonuçlanır ve
davayı kazanır. Ancak (E), Türkiye’de geçirmiş olduğu bir trafik kazasında ölür.
Bu olayı göz önüne alırsak (E)’nin Amerika’da yaptığı vasiyetname geçerli midir?
A) Geçerlidir B) Geçersizdir.
Cevap 2: A şıkkı doğru cevaptır. Öncelikli olarak vasiyetnameyi ele almamız

gerekmektedir. Vasiyetname bir ölüme bağlı tasarruf işlemidir. Olayda söz
konusu vasiyetname için şekli açıdan baktığımızda MÖHUK m.20/4’te
“Ölüme bağlı tasarrufun şekline 7. madde hükmü uygulanır. Ölenin millî hukukuna
uygun şekilde yapılan ölüme bağlı tasarruflar da geçerlidir.” şeklinde ifade edilmiş yani
madde 7 işaret edilmiştir. MÖHUK m. 7’ye bakıldığında “Hukukî işlemler, yapıldıkları
ülke hukukunun veya o hukukî işlemin esası hakkında yetkili olan hukukun maddî hukuk
hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılabilir.” olduğu kabul edilmiştir.
MÖHUK m. 7’nin ifadesinden de anlaşılacağı üzere (E)’nin Amerika da yapmış olduğu
vasiyetnamenin yetkili hukuk Amerikan hukuku olduğu ve bu hukukun şekil şartlarını
yerine getirilmesinden dolayı yapılan vasiyetname geçerli kabul edilecektir. Ayrıca bu
konu hakkında Lahey sözleşmesine de bakılabilir.
12. Hafta
1. Türkiye’de ikamet Amerikan vatandaşlığı bulunan Bilal, Türkiye’de çalıştığı şirketteki

Aslı ile evlenme kararı alır. Aslı Türkiye vatandaşıdır. Aslı ve Bilal’in birlikte çalıştığı
şirket, aradan geçen zamanla Bilal’e göstermiş olduğu verimli çalışmalarından dolayı,
şirketin Amerika’da ki bölümüne gönderme kararı alır. Bilal bu kararı olumlu karşılık
verir fakat Aslı Türkiye’den ayrılmak istemez. Bilal Amerika’ya görevinin başına gider
uzunca bir süre orada yaşamaya başlar. Ancak Aslı bu durumun böyle devam
edemeyeceğini öne sürerek Türkiye de boşanma davası açar.
Bu durumda boşanmaya ilişkin uygulanacak hukuk nasıl belirlenir?
A) Boşanmaya eşlerin müşterek milli hukuku uygulanacaktır.
B) Boşanmanın tarafları aynı vatandaşlığa sahip olmadıkları için müşterek mutad

mesken hukuku uygulanacaktır.
C) Eşlerin müşterek milli hukukları ve müşterek mutad meskenleri olmadığı için Türk
Cevap 1: Doğru cevap C şıkkıdır. Olayda eşlerden biri Amerikan bir diğeri ise Türkiye
vatandaşıdır. Bu demektir ki tarafların müşterek milli hukuku yoktur. Olayın devamında
eşlerden biri Amerika da diğeri Türkiye’de ikamet etmekte, bu nedenle müşterek mutad
mesken hukuku da uygulanmayacaktır. Son olarak bunların bulunmaması durumunda
MÖHUK m. 14/1 son da belirtildiği üzere Türk hukuku uygulanacaktır.
2. Bir süredir İstanbul’da yaşamakta olan Senegal vatandaşı Davud ve kız arkadaşı
Rosalin yeni bir evde yaşamaya karar verir ve büyük bir beyaz eşya mağazasına girerek
evin tüm beyaz eşya ihtiyaçlarını yüklü miktarda bir alışveriş sonucunda karşılar. Bu
arada İspanya’ya tatile giden Rosalin, Davud’a bir mektup göndererek artık İspanya’da
yaşamak istediğini, Davud ile bir gelecek düşünemediğini bildirir. Bunun üzerine
sinirlenen Davud İstanbul’da dava açar ve Senegal kanunlarına göre kendisiyle
Rosalin’in zorla evlenmesi gerektiğini öne sürmektedir. Açılan bu dava için hakim
aşağıdakilerden hangilerine karar verecektir?
I) Senegal kanunlarını uygulayarak Rosalin’in Davud ile zorla evlendirilmesine

hükmetmelidir.
II) MÖHUK m.12’yi uygulayacaktır.
III) Kamu düzenine aykırılıktan reddedecektir.
A) I ve II B) Yalnız I C) II ve III
Cevap 2: Doğru cevap C şıkkıdır. Nişanlanmayla ilgili olarak bu uyuşmazlıkta hâkim

öncelikle tarafların vatandaş olmamalarından dolayı MÖHUK m. 12 kapsamında bir
değerlendirmede bulunacaktır. Bu durumda tarafların vatandaşlıkları Senegal
hukukunun uygulanmasına neden olacaktır. Ancak MÖHUK m. 5 gereğince Türk hakim
milli hukuka aykırılık teşkil eden ve kamu düzenine aykırılık doğuran bu zorla
evlendirme kararını uygulamayacak ve reddedecektir.
13.Hafta
1. Türk vatandaşı Bay (K) ile evli olan Türk vatandaşı Bayan (E), bir Amerika gezisi
sırasında evlat edinme şartlarının mahalli hukuka tabi olduğu Amerika Birleşik
Devletlerinin bir eyaletinde, Amerikan vatandaşı küçük bir çocuğu (Z)’yi evlat edinir.
(E) ve (Z) Türkiye’ye gelirler. Durumu öğrenen (K), evlat edinme muamelesinde rızasının
bulunmadığı söyler. Ve bu beyanı ile işlemin iptali için Türk mahkemesinde dava açar.
Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki şıklardan hangisi doğrudur?
A) (K)’nin talebi reddedilmelidir.
B) Evlatlık ilişkisi kurulmuştur.
C)Dava Amerikan mahkemesinde açılmalıdır.
D) (K) iptal talebinde haklıdır, bu yönde karar verilmelidir.
Cevap 1: Doğru cevap D şıkkıdır. K’nin yapmış olduğu iptal talebinin gerekçesi olarak
Möhuk m. 18’de düzenlenen evlat edinmeye ilişkin hükmün 2. fıkrasında “evlat edinmeye
ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır.”
denmiştir. Olayda her iki eşinde Türk vatandaşı oldukları, davanın Türk mahkemesinde
açıldığı bu nedenle Türk hukukunun uygulanacağı kabul edilmektedir. Türk hukukuna
göre eşlerden birinin tek başına diğer eşin rızası olmadan evlat edinmesi mümkün
kılınmamıştır. Bu gerekçeyle karar iptal edilecektir.
Umut Opan- 200004212
İREM ÖNLER/ 200003803
10.HAFTA
SORU 1-
Yabancılık unsuru taşıyan haksız fiil uyuşmazlıklarında Rusya’da Rus uyruklu bir kişiye çarpan
Ali’ye karşı Türk mahkemelerinde haksız fiilden dolayı dava açılmıştır. Buna göre bu
uyuşmazlıkla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez?
A) Hakim uyuşmazlığa doğrudan kendi hukukunu uygulayamaz.
B) Haksız fiilin meydana gelmesinen sonra taraflar, aralarında hukuk seçimi yapamazlar.
C) Hukuk seçimi yapılmamışsa haksız fiilin işlendiği yer hukuku uyuşmazlığa

uygulanacaktır.
D) Burada hakimin haksız fiilden dolayı belirleyeceği tazminat miktarı cezalandırma

amacını gütmez yalnızca zarar tazmini hedeflenir.
CEVAP: B (Çünkü taraflar aralarında hukuk seçimi yapabilirler bunun açıkça olması gerekir.)
SORU 2-
Ferhunde, İspanya’da yaşayan Greta isimli arkadaşından MURAD marka cilt bakım kiti
istemiştir. Arkadaşının hesabına parayı yollamak isterken hesap numarasında bir hata yaparak
başka birine parayı göndermiştir. Ve gönderdiği kişiyi parayı geri iade etmiyodur. Bunun
üzerine açılan sebepsiz zenginleşme davası ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi ya da
hangileri yanlıştır?
1-Hakim uyuşmazlığa doğrudan kendi hukukunu uygular.
2-Sebepsiz zenginleşme meydana geldikten sonra taraflar isterlerse aralarında hukuk seçimi
yapabilirler.
3-Taraflar arasında hukuk seçimi olmadıysa sebepsiz zenginleşmeye yol açan hukuki ilişkinin
tabi olduğu hukuk, sebepsiz zenginleşmeye de uygulanır.
A) Yalnız 1
B) 1 ve 2
C) 1 ve 3
D) Hepsi
CEVAP: A
11. HAFTA
SORU 1-
Suudi Arabistanlı Fatıma’nın TR’de 2 evi ve 3 traktörü bulunmaktadır. Fatıma Arabistan’da

ölmüştür ve çocukları miras paylaşımı yaparken TR’de ki mallar için de Türk mahkemelerinde
dava açmışlardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ev, taşınmaz olduğu içinevler hakkındaki miras paylaşımında Türk hukuku uygulanır.
B) Fatıma hayattayken miras ilişkisine uygulanacak hukuku belirleseydi bile Türk

MÖHUK’unda bu esasa yer verilmediği için bu seçim dikkate alınmazdı.
C) Traktörleri için Fatımanın milli hukuku uygulanır.
D) Mirasa uygulanacak hukukun tayininde Fatıma’nın mirasçılarının vatandaşlıkları da rol

oynar.
CEVAP: D (Mirasçıların vatandaşlıklarına bakılmaz.)
SORU 2-
Yabancılık unsuru içeren eşya hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarıyla ilgili verilen
bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
1-MÖHUK m. 22: deniz, hava ve raylı taşıma araçları üzerindeki haklar bakımından bir
düzenlemeyi içerir.
2-Söz konusu ayni haklar ise fikri haklar dışında hukuk seçimine izin verilmemiştir.
3-Milletlerarası alanda eşya hukukuyla alakalı genel kabul gören prensip ‘lex rei sitae’ ilkesidir.
Yani malın bulunduğu ülke hukuku uyuşmazlıkta esas alınır.
A) 1 ve 2
B) 2 ve 3
C) Yalnız 2
D) Hepsi
CEVAP: D
12. HAFTA
SORU 1-
Türkiye’de ikamet eden Avusturya asıllı Hans ile Türk olan Ezgi nişanlanmıştır. Ve nişanlanma
ilişkilerinde aralarında uyuşmazlık çıkmıştır ve bu uyuşmazlık mahkemeye taşınmıştır. Buna
göre:
A) Nişanlanma akdinin şekline uygun yapılıp yapılmadığı MÖHUK m. 7 uyarınca genel şekil
kurallarına tabidir.
B) Nişanlanma ehliyeti için Hans’a Avusturya kanunları Ezgi’ye de Türk kanunları
uygulanır.
C) Nişanlanma da atif kuralı nazara alınmaz.
D) MÖHUK’da yabancılık unsuru taşıyan nişanlanma ilişkilerine uygulanacak hukuk özel

bir kuralla düzenlenmiştir.
CEVAP: C (Çünkü nişanlanma aile hukuku müessesesi olduğu için MÖHUK m. 24/3 uyarında
atıf kuralı dikkate alınır.)
SORU 2-
Yabancı unsurlu evlilik ilişkilerinde aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez?
A) Dini nikahın geçerli olduğU Arabistan’da evlenen Feyza ile Ali’nin evlilikleri geçerlidir.
B) 15 yaşındaki Burçin ile 25 yaşındaki İlker yaş sınırlamasının 12 olduğu bir ülkeye gidip
evlenseler bile evlilikleri geçerli değildir.
C) Konsolosluklarda gerçekleştirilen evliliklerin şekli, konsolosluğun bağlı olduğu ülke

hukukuna tabiidir.
D) Evlilik mallarına uygulanacak hukuk, hangi ülkede evlilik gerçekleşmişse o ülkenin

hukuku uygulanır.
CEVAP: E (Çünkü evliliğin gerçekleştiği ülkenin hukuku değil tarafların kendi aralarında seçtiği
hukuk uygulanır.)
BUSE SEZEN - 200004069
10. HAFTA
Rus asıllı iş insanı Bay S. Türkiye’ye iş amaçlı gelmiş ve uzun kalacağını düşündüğü için bir ev
satın almıştır. Tahmin ettiğinden de uzun kalması ve burada hayatının aşkını bulması sonucu
evlenmiş ve 2 çocuk babası olmuştur. Bir gün işten dönerken trafik kazası geçirmiştir.
Türkiye’de doğru tedavi yapılmayacağını düşünen Rus anne babası oğullarını ambulans uçakla
Rusya’ya getirmiş ve burada 3 ay bitkisel hayatta kalan Bay S. hayatını kaybetmiştir.Bunun
üzerine anne babası trafik kazasında diğer arabanın suçlu olduğunu öne sürerek sürücüye
Rusya’da dava açmışlardır. Bay S.’nin ardından miras kavgası başlamıştır. Bay S. öldükten
sonra, Bay S.’nin Rusya’da yaptığı eski evliliğinden olan çocuğu X, Türkiye’deki malvarlıklarında
hakkı olduğunu öne sürerek Rusya’da dava açmıştır.
Soru: Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Trafik kazası Türkiye’de gerçekleştiği için Türkiye’de dava açılması gerekir.
B) Diğer hatalı sürücü Türk olduğu için davanın Türkiye’de açılması gerekir.
C) Kazada yaralansa da ölüm neticesi Rusya’da alındığı için Rusya’da dava açılması gerekir.
D) Bay S. Rus olduğu için Rusya’da dava açılması gerekir.
CEVAP: C MÖHÜK madde 34/2 uyarınca haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği
yer farklı ise zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır. Burada da trafik kazası Türkiye’de
olsa dahi ölüm neticesi yani asıl zarar Rusya’da meydana gelmiştir.
Soru: Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) X’in Türkiye’deki malvarlıklarında da hakkı vardır.
B) Türkiye’deki malvarlıkları için Türkiye mahkemeleri yetkilidir.
C) Bay S. Rus olduğu için tüm mirasında Rusya Mahkemeleri yetkilidir.
D) Eski evlilikten olan çocuk yeni evlilik içinde edinilmiş mallarda da hak sahibidir.
CEVAP: B MÖHUK md. 20.1’e göre ölenin miras bıraktığı taşınmazlara ilişkin uygulanacak olan
ilk hukuk, ölenin milli hukukudur. Fakat Türkiye’de bulunan taşınmazlarına ilişkin sadece Türk
mahkemeleri yetkilidir. Türkiye’de bulunan taşınmaz tereke dışında tüm tereke bakımından
mirasbırakanın milli hukuku, Türkiye’de bulunan taşınmazlar bakımından ise, Türk hukuku
yetkilidir. Mirasçıların milli hukukunun farklı olması sonucu değiştirmeyecektir.
11. HAFTA
1) Deniz taşıma araçları üzerinde ortaya çıkabilecek ayni haklara uygulanacak hukuk sicil yeri
yoksa …………..dır.
2) Havayolu ile taşınmakta olan taşınır bir eşyanın taşınırken üzerinde ayni hak doğması
halinde çıkabilecek uyuşmazlıklarda eşyanın ………….. hukuku geçerlidir.
3) Yabancılık unsuru içeren vekâletsiz iş görmeye ilişkin…………...
4) Taraflar arasında bulunan hukuki ilişkiden kaynaklanan bir sebepsiz zenginleşme

gerçekleşmişse ……………. sebepsiz zenginleşmeye doğrudan uygulanabilir.
Soru: Aşağıdakilerden hangileri boşluklara sırayla getirildiklerinde cümleler doğru olacaktır?
A) Bağlama Limanı - Varış Ülkesi - Özel bir yasa bulunmamaktadır. - hukuki ilişkiye
uygulanacak olan hukuk
B) Bağlama Limanı – Kalkış Ülkesi – Özel bir yasa vardır. – Türk hukuku
C) Geminin bulunduğu liman – Varış ülkesi - Özel bir yasa bulunmamaktadır – Türk hukuku
D) Bağlama Limanı – Kalkış ülkesi - Özel bir yasa vardır. - hukuki ilişkiye uygulanacak olan
hukuk
Cevap: A, kanunlarda bu şekilde geçmektedir.
Kendi ülkesinde telefonun çok pahalı olduğunu düşünen X, zamanaşımı mülkiyet iktisabı
süresinin 3 yıl olduğu bir ülkeden telefon alıp; zamanaşımı mülkiyet iktisabı süresinin 10 yıl
olduğu ülkesine getirmiştir.
Soru: Telefona ilişkin zamanaşımı mülkiyeti iktisabı süresi hangi hukuka tabi olacaktır?
A) Zilyetliğin alındığı ülke hukuku
B) Malın en son bulunduğu ülke hukuku
c) Malın üretildiği ülke hukuku
D) X’in milli hukuku
Cevap: B, MÖHUK 21/3 gereğince ‘Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın
son bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
12. HAFTA
Slovenya vatandaşı Zizek, Türk vatandaşı Tanya ile Türkiye’de bir seminerde tanışır ve bir anda
aşık olur. Tanya da kendisine çılgınca bir şekilde aşıktı ve hemen evlenmek isterler. Evlenmek
için belgelerini hazırlayıp Türkiye’de evlenirler.
Ne yazık ki bu aşk uzun sürmez ve Zizek Slovenya’ya döndükten sonra dünya görüşünü
etkileyen bir kitap okuduğunu ve evliliği, aile kavramını artık saçma bulduğunu söyleyerek
boşanmak ister. Bunun üzerine Slovenya’da bir boşanma davası açar.
Soru: Bu olaylara göre bu davaya uygulanması gereken hukuk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk hukuku
B) Slovenya Hukuku
C) Yugoslavya Hukuku
D) Zizek’in istediği yer hukuku
CEVAP: A. MÖHUK m.14/1 uyarınca boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin

müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek
mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.
Fransa vatandaşı olan Bay X ile Türkiye vatandaşı olan Bayan Y erasmusta tanışıp birbirlerini
sevmişlerdir. Aradan yıllar geçtikten sonra Bayan Y ile Bay X evlenmeye karar vermiş ve
Türkiye’de bir nişan merasimi yapılmıştır. Bay X nişan hediyesi olarak Y’ye pırlanta yüzük ve
kolye almıştır. Biraz zaman geçtikten sonra Y başka birine aşık olduğunu söyleyerek nişanı
bozmuştur. Bay X ise öyle ise hediyeleri geri ver demiştir. Y vermek istemeyince ise hukuki
yollara başvurmuştur.
Soru: Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Hediyeler geri istenemez.
B) Y’nin başka birine aşık olması haksız fiildir.
C) Fransız hukuku uygulanacaktır.
D) Türk hukuku uygulanacaktır.
CEVAP: MÖHUK. M.12/2’ye göre ilk olarak müşterek milli hukuk, müşterek milli hukukun
bulunmaması halinde Türk hukukunun uygulanması öngörülmüştür. Olayda müşterek milli
hukuk bulunmadığından Türk hukukunun uygulanması gerekir. Hukuk sistemimizde nişan
hediyelerinin geri istenmesi de mümkündür.
Biçimlendirilmiş: Sola
YASİRHAN KESKİN 200004633

10. HAFTA SORULARI
1-Türkiye’de oturan Rus oyuncu Bayan (M), Türkiye’de katıldığı canlı yayın programında
Amerikalı yatırımcı Bay (K) ile aşk yaşadıklarını belirtmiştir. Bunun üzerine, iş adamı Bay
(K)’nin Almanya’da oturan Türk vatandaşı eşi Bayan (C), yayına bağlanarak bir sürü hakaretle
ile birlikte asılsız ithamlarda bulunmuştur. Oyuncu (M) kişilik hakkına saldırı olduğunu
düşünerek İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne (C) hakkında manevi tazminat davası
açmıştır.
A) Yabancılık unsuru taşıyan hayat ilişkisinde, hakaret yoluyla kişilik haklarının ihlal edilmesi
durumu söz konusudur.
B) Vasıflandırma yaptığımızda haksız fiil vardır.
C) Olayda uygulanacak hükümler MÖHÜK 35’te belirtilen ‘kişilik haklarının, basın, radyo,
televizyon gibi medya yoluyla, internet veya diğer kitle iletişim araçları ile ihlalinden doğan
taleplere dair seçimlik haklardır.
D) Bayan M’nin seçimlik hakkı için, taleplerini Türk hukuk kaidelerine dayandırmak şartıyla
, mutad mesken hukuku olan Türk hukukunu seçebileceği söylenebilir.
E) Bayan (C)’nin hakaretlerini canlı yayına bağlanmak suretiyle değilde e-posta yoluyla
mesaj göndererek hakaret etmesi halinde de MÖHÜK 35 hükümlerine göre karar verilir.
CEVAP E
MÖHUK m. 35/1 kapsamında düzenlenen haksız fiil, belirsiz sayıda alıcı karşısında teknik
araçlarla ve yaygın bilgilendirme yoluyla kişilik hakkının ihlalini kapsar. Yani kişilik hakkı
ihlallerinin kamuya açık bir ortamda gerçekleşmiş olması gerekir. Dolayısıyla , internet
kullanılmış olsa da, kişisel e-posta adresine veya cep telefonuna mesaj göndermek suretiyle
hakaret edilmesi, kitlelerin haberdar olması ve kamuya açık olarak gerçekleşen bir kişilik hakkı
ihlali değildir. Bu durumdaki olayımız, MÖHUK m.34’deki genel haksız fiil kurallarına göre
çözümlenir.Buna göre , haksız fiilden doğan borçlar; haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tabi
olmakta; haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması
halinde zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır. Haksız fiilden doğan borç ilişkisi ile
daha sıkı ilişkili bir ülke hukukun bulunması halinde; uyuşmazlık o ülke hukuku uyarınca
çözüme kavuşturulmaktadır. Buna ilaveten taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra
uygulanacak hukuku açık olarak seçebilmektedir. Olayda, (C)’nin e-postayı gönderdiği ülke
Almanya, zarar görenin yani M’nin e-postayı açacağı ülke Türkiye’dir halde MÖHUK 34
uyarınca zararın gerçekleştiği yer hukuku olarak Türk hukukunun uygulanacağı söylenebilir.
Zararın gerçekleştiği yer hukuku tam olarak tespit edilememesi halinde, tarafların tabiiyeti ve
mutad mesken hukukları, uyuşmazlığın meydana geldiği yer, uyuşmazlığın çözümü hususunda
başvurulan mercii gibi hususlar dikkate alınarak daha sıkı ilişkili hukuk Türk hakim tarafından
belirlenebilir. Bu vaziyet halinde de, manevi tazminat talebine Türk hukukunun uygulanması
gerekir.
2-İtalya’dan X firmasının bisikletlerini temin eden satıcı Tarık, bu malları Türkiye’de

satmaktadır.Yarış sporcusu olan Ali ,bu bisikletten almıştır.Ardından dağ yarışına katılmış ve
bisikletten düşerek sakatlanmıştır.Bu işin nedenini sorguladığında bisikletin zincirinde sorun
olduğunu fark etmiştir.
Bu durumda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Olayda imalatçının sözleşme dışı sorumluluğundan kaynaklı haksız fiil vardır.
B) Ali, imal edilen üründeki ayıp nedeniyle meydana gelen kazada bedenen zarar gördüğü
iddiasıyla X firmasına Türkiye’de maddi manevi tazminat davası açabilir.
C) X firması mallarının kendi rızası dahilinde olmadan Türkiye’ye iktisap edildiğini

bildirmesine rağmen, Ali olayı Türk Hukukunun karara bağlanmasını isteyebilir.
D) İmalatçının sorumluluğu kanunumuzda özel haksız fiil türlerindendir.

E) Ali’nin dava açması halinde dayanaklarından biri de LAHEY SÖZLEŞMESİ
OLACAKTIR.
CEVAP C
Burada Ali ile imalatçı X firması arasında herhangi sözleşme ilişkisi

bulunmamaktadır.Dolayısıyla MÖHUK 36 uyarınca akit dışı sorumluluk söz konusudur.Ali
ayıplı mal sebebiyle uğradığı zararı karşılamak maksadıyla dava açabilir. MÖHUK 34 deki
genel haksız fiil kuralının yetersiz kaldığından sebeple özel olarak düzenleme yapılarak
seçimlik haklar tanınmıştır. Bunlardan birini seçecektir. Zarar verenin mutad meskeni, işyeri
hukuku yahut iktisap edildiği ülkenin hukukunun uygulanmasını talep edebilir.O halde
Türkiye’de yahut İtalya’da dava açılabilcektir.Lakin zarar veren yani X firması mamulün kendi
rızası dışında Türkiye’ye sokulduğunu ispatlaması halinde iktisap yeri hukukunun
uygulanmasını engelleyebilecektir.Bu kanunda ona verilen bir imkandır.Dolayısıyla Ali,
bisikletin iktisap olunduğu yer Türkiye olmasından dolayı Türk kanunlarına göre hüküm
verilmesini isteyemez.
11. HAFTA SORULARI
1-Türk vatandaşı Mahir , 1980 ' li yıllarda Hollanda’ ya yerleşmiştir.Burada Carolin ile mutlu
bir evlilik gerçekleştirmiştir.Evlilikten çocukları olmayan bu çift üzücü bir hadiseyle
yıkılmıştır.Mahir Amsterdam'da trafik kazası geçirerek vefat etmiştir.Caroline, Amsterdam
mahkemesinden aldığı mirasçılık belgesi ile Mahir'in İstanbul'daki evini tek mirasçı olarak
kendine tescil etmek arzusundadır.
A ) Mirasa ilişkin davalar, ölenin Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde görülür.
B ) Son yerleşim yerinin Türkiye’de olmaması halinde terekeye dahil malların bulunduğu yer
mahkemesinde görülür.
C ) TMK m. 577 uyarınca TMK hükümlerine Carolin mirasçı olabilir.
D ) Carolin'in Amsterdam mahkemesinden aldığı mirasçılık belgesi tescili

gerçekleştirebilir.
E ) Yabancılık , mirasçılık ehliyetini ortadan kaldıran sebeplerden biri değildir.
CEVAP D
Carolin, Amsterdam mahkemesinden aldığı mirasçılık belgesi ile Mahir'in İstanbul’daki

taşınmazını kendi adına tescil ettirmek istemektedir. Bu tescilin Türk mahkemelerinde kesin
hüküm veya kesin delil olarak ileri sürülmesi tanıma şartlarına uyması nispetinde değer kazanır.
Somut olayda MÖHUK madde 50 uyarınca tanımanın şartları gerçekleşmemiştir. “Hukuk
davalarına ilişkin” ve “kesinleşmiş ilam” ön şartlarından kesinleşmiş ilam olma şartı yoktur.
Türk hukukuna göre yabancı makamlardan alınan mirasçılık belgelerinin kesinleşmiş mahkeme
kararı niteliği taşımamalarından dolayı tanıma ve tenfizleri sözkonusu değildir.
Yabancı mahkemelerden alınan ilamlar ile ilgili taşınmazların tescili Tapu Kanunu madde 37
uyarınca yapılacaktır.
2-İran vatandaşı olan Farid uzun bir süre önce iş için Türkiye'ye gelir.Kocaeli'de tersanede
çalışmaya başlar.Burada Ayşe ile evlenir.Fakat bi sorun ortaya çıkar.Çiftin çocukları
olmamaktadır.İran'dan akademik hayatı için Türkiye'ye gelen Dilruba'ya burs vermelerine
rağmen artık onu evlat edinmenin daha doğru olduğuna karar verirler.25 yaşındaki Dilruba'yı
evlat edinirler.Kısa süre sonra Ayşe kansere yakalanır.Tedavi için gittiği Londra ' da
vasiyetname düzenler.Dilruba'ya çok sayıda bilezik , değerli taş ve bir daire bırakmıştır.Sonra
da vefat etmiştir.Farid dava açarak evlat edinmek için gerekli şekil şartlarına uymadıkları ve
vasiyetnamenin de şekil şartlarına uymadığını belirtmiştir.Sonuç olarak Dilruba'nın Ayşe'ye
mirasçı olmaması gerektiğini ileri sürmüştür.
Buna göre hangisi yanlıştır?
A ) Dilruba ve Farid'in mirasçı olup olmaması Türk hukukuna tabidir.
B ) Mirasçının vatandaşlığı hukukun tayininde önemli değildir.
C ) Ayşe tarafından düzenlenen vasiyetnamenin şeklen geçerli değildir.
D ) Türkiye’de bulunan taşınmazlar dışında tüm miras hakkında belirleyici rol oynayan miras
bırakanın (ölenin) milli hukukudur.
E ) Dilruba'nın mirasçı olup olmadığı konusu , evlat edinme ilişkisinin geçerliliği bakımından
milletlerarası özel hukukta ön sorun (ön mesele) niteliğindedir.
CEVAP C
Yabancılık unsuru içeren ölüme bağlı tasarruflarda şekil, MÖHUK’un 20/4 hükmü tarafından
düzenlenmektedir. Madde, ölüme bağlı tasarrufların şekli bakımından üç farklı hukuku
birbirine alternatif teşkil edecek şekilde yetkili kılmıştır. Bunlar, ölüme bağlı tasarrufların
yapıldığı ülke hukuku, ölüme bağlı tasarrufun esasına uygulanan hukuk veya ölenin milli
hukukudur. Ancak anılan maddenin uygulama alanı dardır. Zira, Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf
olduğu milletlerarası sözleşme hükümleri saklı olduğundan (MÖHUK m. 1/2), ölüme bağlı
tasarruf türü olan vasiyetnamelerin şekli hakkında, Türkiye’nin de taraf olduğu ve loi uniforme
nitelik taşıyan Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun Uyuşmazlıkları Konusunda La
Haye Sözleşmesi tatbik edilir. Dolayısıyla, anılan sözleşme MÖHUK hükümlerine göre
öncelikle uygulanır.La Haye Sözleşmesi, vasiyetnamelerin bazı şekil şartlarına uymamasından
kaynaklı hükümsüz sayılmalarını engellemek için birçok hukuku birbirine alternatif
kılmıştır.Dolayısıyla Türk vatandaşı Ayşe tarafından düzenlenen vasiyetname, Sözleşmedeki
kanunlar ihtilafı kurallarına göre yetkili kılınan ülke hukuklarından herhangi birine göre şeklen
geçerli olması durumunda, bütün âkit devletlerde de geçerlidir.
12. HAFTA SORULARI
1-Türk vatandaşı Deniz büyük bir iş adamıdır.İhracatını arttırmak için Lüxemburg'ta bir
fabrika açmak ister .Burada iş ağını büyütmek için Luxemburg vatandaşı olan Martin ile
ortaklık sözleşmesi imzalar.Bu ortaklık üzerinden büyük menfaatler sağlayan iki taraf eşcinsel
olduklarını birbirlerine itiraf ederler ve evlenmek isterler.Türkiye'de eşcinsel evlilik yasak
olduğu için Lüxemburg'ta düğün yapar ve burada yaşarlar.Deniz bu süre zarfında evlenme
yoluyla Luxemburg vatandaşı olur.Dolayısıyla çifte vatandaşlık kazanır.Ortaklıklarından
biriken parayla İstanbul'dan ev alırlar.Lakin Deniz evi sadece kendi adına tescil ettirince
geçimsizlik yaşarlar.Martin İstanbul'da boşanma davası açar.
Buna göre hangisi söylenemez?
A ) Olayda 'statü değişikliğinin kanuna karşı hile için kullanılması' sözkonusudur.
B ) Aynı cinsten evlilik MÖHUK Md. 5 uyarınca Türk kamu düzenine aykırı olduğundan
Türkiye’de yok hükmündedir.
C ) Boşanma davasının karara bağlanması açısından evliliğin geçerliliği ön mesele teşkil eder.
D ) Martin'in açtığı boşanma davası kamu düzenine aykırılıktan reddedilir.
E)Deniz Türkiye'ye geldiğinde zamanda Dilara ile evlenseydi evlilik geçerli

sayılmazdı.Deniz'de yabancılık unsuru kabul edilirdi.
CEVAP E
Martin ve Deniz'in evliliği kamu düzenine aykırılıktan dolayı Türk hukukuna göre
geçersizdir.Dolayısıyla Deniz ve Dilara'nın evliliği geçerli olacaktır.
MÖHUK Md. 4/b uyarınca Türk vatandaşlığı ile birlikte başka bir ülke vatandaşlığı da olanlar
bakımından Türk mahkemelerinde sadece Türk vatandaşlığı dikkate alınır. Dolayısıyla Deniz'in
Türk olması ve çiftin Türkiye’de ikamet etmesi halinden dolayı yabancılık unsuru yoktur.
2) I-Medeni Kanunumuza göre ;evliliğin maddi şartları üçe ayrılır:......,irade,evlenme engelinin

olmaması.
II-Hukuki durumun korunması, değiştirilmesi ya da ortadan kaldırılması için hak sahibinin
iradesinin yetmemesi ve bu konuda davaya başvurulmasının zorunlu olduğu hallerde açılan
davalara .................... denir.
III- ............... kararı bozucu yenilik doğurucu bir karardır ve bu kararların icra kabiliyeti
yoktur.
IV-MÖHUK'a baktığımızda boşanma ve ayrılık sebep ve hükümleri müşterek milli hukuka

tabidir.Eğer mümkün değilse yahut ayrı vatandaşlıklar varsa ............ uygulanır.
Yukarıdaki boşlukları doldurduğumuzda hangisi dışarıda kalır?
A) Tespit davaları
B ) Ehliyet
C ) İkametgah hukuku
D ) Yenilik doğurucu davalar
E ) Boşanma
CEVAP A
I-Ehliyet II-Yenilik doğurucu davalar III-Boşanma IV-İkametgah hukuku
----TESPİT DAVASI DIŞARIDA KALIR.----
13. HAFTA SORULARI
1-Kerem ile Aslı birbirini çok seven iki yetişkindir.Stockholm'de mütevazı bir şekilde
yaşamaktadırlar.Kerem İsveç vatandaşı , Aslı ise İsveç ve Türk vatandaşıdır.Çocukları Ferhat
2 yaşındadır.Bu mutlu hayatları Aslı'nın itirafıyla sona ermiştir.Aslı çocuğun babasının Kerem
olmadığını , bir hata yaptığını ve pişman olduğunu kendi arkadaşına söylerken bunu Kerem
duymuştur.Lakin Aslı inkar etmektedir.Kerem boşanma davası ve nesebin reddi davası
açmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A ) Kerem ile Aslı'nın Stockholm Asliye Hukuk Mahkemesinden aldıkları boşanma ilamının
Türk mahkemelerine başvurmaksızın Türk hukukunda etki doğurabilmesi Nufus Hizmetleri
Kanununa göre halledilebilir.
B ) Kerem tarafından açılan nesebin reddi davası Türklerin kişi hallerine ilişkin bir davadır.Bu
nedenle uyuşmazlık doğrudan MÖHUK’ta yer alan özel yetki düzenlemelerinden madde 41’in
uygulama alanına girmektedir.
C ) Olayda Kerem ve Aslı'nın müşterek milli hukukları yoktur.
D ) Soybağının İsveç hukukuna göre iptal edilmesi mümkün değildir.
E ) MÖHUK madde 41’in uygulanması için ; davanın Türk vatandaşlarının kişi hallerine ilişkin
olması , ilgilinin yabancı bir ülke mahkemesinde aynı hususu dava konusu yapmamış olması
ya da yabancı mahkemenin yer itibariyle yetkisizliği nedeniyle dava açamamış olması şartları
gerçekleşmelidir.
CEVAP D
Nesebin reddi davası soybağının iptali demektir.Buna göre, soybağı hangi hukuka göre
kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir. MÖHUK madde 16/1 uyarınca da soybağının kuruluşu,
çocuğun doğum anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni
hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun
doğumu anındaki millî hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın,
çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa
çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak kurulur. Olayda Kerem ile Aslı arasındaki soybağı
İsveç Hukukuna göre kurulduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla soybağının iptali İsveç hukukuna
göre de olabilir.
2-I( ) Yabancı mahkeme kararlarının Türk hukukunda hüküm doğurması, yabancı kararın
niteliğine göre tanınması veya tenfizi şartına bağlı değildir.
II-( ) Evlat edinme yoluyla vatandaşlık kazanmak 18 yaşından küçük olma şartına bağlıdır.
III-( ) Devletin asli(doğum yoluyla) vatandaşlarını tespit ederken izlediği iki yöntem
vardır:Kan esası(soy bağı)-Toprak esası
IV-( ) Nafaka alacaklarına uygulanacak sözleşmelerde alacaklının mutad meskeninin olduğu

yer hukuku uygulanması gerekmez.
VI-( ) Bir kişinin ölümü halinde bu kişinin altsoyu varsa bu halde ana ve babasına miras
kalmaz
SOYBAĞI - EVLAT EDİNME - NAFAKA-MİRAS ile ilgili verilen bilgilerin kutucuğu

sırasıyla nasıl olmalıdır?
A ) D-Y-D-Y-Y
B ) Y-D-D-Y-D
C ) Y-D-D-D-Y
D ) D-D-D-Y-D
E ) Y-Y-D-D-D
CEVAB B
I-Tanıma bir mahkeme kararının kesin hüküm niteliğinin yabancı ülke nezdinde
kabulüdür.Tenfiz ise mahkeme kararının kesin hüküm kuvvetinin bir sonucu olarak icra
edilebilmesi için gerekli kamu gücünü harekete geçirmesidir.Dolayısıyla yabancı mahkeme
kararlarının hüküm doğurabilmesi tanıma yahut tenfizi ile geçerlidir.
IV-Yabancılık unsuru içeren nafaka yükümlülüğünde uygulanacak hukuk MÖHUK 19 ve

Türkiye'nin de taraf olduğu 1973 tarihli Nafaka Yükümlülüğüne Uygulanacak Hukuka Dair
Lahey Sözleşmesi md 4 uyarınca belirlenmiştir.Buna göre genellikle kabul edilen bağlama
noktası nafaka alacaklısının mutad meskenidir.
YASİRHAN KESKİN 200004633
10. HAFTA
SORU 1
Bay A, Edirne'de sınır hattına yakın olan bir bölgede tarım yapan bir çiftçidir. Sulama kanalı
olarak Meriç Nehri'nden aktarılan suyu kullanıyordu. Ancak bir süre sonra sulama kanalından
kötü bir koku yayıldığını ayrıca tarım ürünlerinin çürümeye başladığını fark etti. Tarım ve
Orman Bakanlığınca fiziksel ve kimyasal araştırmanın sonucunda suda yüklü miktarda zehirli
atık olduğu fark edilir. Söz konusu araştırma kapsamında Meriç Nehri'ne sınırı olan
ülkelerden rapor talep edilir. Raporda Bulgaristan'da bulunan bir fabrikanın atıkların geri
dönüşümü sırasında sızıntı oluştuğu belirlenir.
Buna göre olaya uygulanacak hukuk hangisidir?
A)Bulgaristan Hukuku
B)Türkiye Hukuku
C)Yunanistan Hukuku
D)Macaristan Hukuku
Cevap: B seçeneğidir. Olayda haksız fiil meydana gelmiştir.Bulgaristan'da bulunan fabrikanın

atıkları nehre karışmış ve suyun zararlı hale gelmesine neden olmuştur. Bu durumun
sonucunda Türkiye zarar görmüştür. MÖHUK m.34 genel olarak haksız fiili düzenlemiştir.
Söz konusu maddenin ikinci fıkrası gereğince zararın meydana geldiği yer olan ülkenin hukuk
kuralları uygulanacaktır.Nehre bırakılan atıkların ulaştığı yer hukuku uygulanır.
SORU 2
Bay F'nin, Antalya'da , ayakkabı tokası üreten bir fabrikası vardır. Almanya'da bulunan bir
ayakkabı firmasından ayakkabı tokası siparişi almıştır. Anlaşmalarında hukuki uyuşmazlık
için Alman Hukuku'nun uygulanacağını belirtmişler. Anlaşmada 1500 ayakkabı tokası siparişi
verilmiştir. Bu sipariş üç parçaya bölünüp, Alman firma siparişin yarısının bedelini ödedikten
sonra ilk partın teslim edileceği belirtilmiştir. Alman firma bedeli ödediği halde Bay F'nin
fabrikası üretime henüz başlanmadığı için teslim edilmeyeceğini ileri sürmüştür. Alman
firmaya parayı tamamen ödedikten sonra üretime başlanacağını bildirmiş.Alman firma
sözleşmeyi ifa etmediği için sözleşmenin geçersiz olduğunu ileri sürüp parasını talep etmiştir.
Bay F ise sözleşmeden uzlaşma olmadığı halde feshettiği için Alman firmaya parayı iadeyi
reddetmiştir.
A)Olayda sebepsiz zenginleşme söz konusu olduğu için MÖHUK m.39 uygulanır.
B)Olaya Alman Hukuku uygulanır.
C)Eğer uygulanacak hukuk seçilmeseydi sebepsiz zenginleşme meydana geldikten sonra

yapabilirler.
D)Sebepsiz zenginleşmenin meydana geldiği yer olan Türk Hukuku uygulanır.
Cevap:D seçeneğidir. Öncelikle, MÖHUK m.39 sebepsiz zenginleşmeye uygulanması

gereken hukuku genel olarak belirlemiştir.Olayda, taraflar arasındaki hukuki ilişkiden doğan
bir sebepsiz zenginleşme vardır.Uygulanacak hukukta Alman Hukuku olarak
belirlenmiştir.M.39 kapsamında uygulanacak hukuk belirlendiği için zenginleşmenin
gerçekleştiği ülke olan Türk Hukuku uygulanmaz.
11.HAFTA
SORU 1
Aşağıda birbiriyle ilgili olan yargılar arasında hangisi yanlıştır?

A)Bay P, Fransız vatandaşıdır. Son bir yıldır İzmir'de yaşamaktadır. Türkiye'de
yaşarken hayatını kaybetmiştir. Açılan miras davasında taşınır eşyaları için Fransız Hukuku
uygulanır.
B)Bay P'nin İzmir'de villası vardır. Açılan miras davasında taşınmaz mal hakkında
Türk Hukuku uygulanır.
C)Bay P, ölmek yerine gaip olsaydı, terekenin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
D)Mirasın reddi konusunda Fransız hukuku uygulanır.
Cevap: D seçeneğidir. Mirasın iktisabına ilişkin olan mirasın reddi konusu terekenin
bulunduğu ülke hukukuna tabidir. MÖHUK m.20/2 bu durumu hükme bağlamıştır. Bay P,
Fransız vatandaşıdır.Türkiye'de yaşarken hayatını kaybetmiş ve açılan miras davasında
Türkiye'de bulunan taşınmaz mallar dışındaki malları, milli hukuku olan Fransız hukukuna
tabidir. Türkiye'de bulunan taşınmaz malları için Türk Hukuku uygulanır. Gaiplik ise
MÖHUK m. 20 de yabancılık unsuru taşıyan miras meselelerinde gaipliğin mirasın açılması
sebepleri arasında sayılıp sayılmadığı terekenin bulunduğu ülke hukukuna göre belirlenir.
SORU 2
Eşya hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı hakkındaki genel bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Gayrimenkul mülkiyetinin zamanaşımıyla iktisabı da gayrimenkulün bulunduğu

B)Lex causaeye göre kıymetli evrak niteliğine sahip olan belgeler üzerindeki ayni hak
meseleleri bakımında senedin bulunduğu yer hukuku yetkilidir.
C)Adi senet veya resmi senet niteliğindeki belgeler senedin bulunduğu yer hukukuna
tabidir.
D)Taşınmakta olan menkul eşya üzerinde gerçekleştirilen ayni hak işlemleri, eşyanın varma
yeri hukukuna tabidir.
Cevap:C seçeneğidir. Lex causaeya göre, kıymetli evrak niteliğinde olmayan, senet ile
belirtilen hak ve borçlar, alacak hakkının tabi olduğu hukuka tabidir. MÖHUK m.21 gereği
menkul ve gayrimenkul eşya üzerindeki ayni haklar, işlem anında eşyanın bulunduğu yer
hukukuna tabi kılınmıştır.
12.HAFTA
SORU 1
Hollanda vatandaşı olan Jens von Schmitt ve Türk vatandaşı olan Melike Demir evlenme
vaadiyle Mersin'de nişanlanmıştır. Ancak anlaşamayıp nişandan vazgeçmişlerdir. Bu
durumda aşağıdaki yargılardan hangisi ya da hangileri yanlıştır?
1.Doğrudan Türk hukukuna başvurulması yeterlidir.

2.Tarafların nişanlanma ehliyeti, nişanlanma anındaki milli hukuklarına tabidir.
3.Nişanlanma ehliyetinde uygulanacak hukukun tayininde atıf kuralı uygulanır.
4.Taraflar arasında müşterek bir milli hukuk mevcut olmadığı için Türk hukuku uygulanır.
A)1 ve 2 B)1,2 ve 3 C) 1 D) 3 ve 4
Cevap: C seçeneğidir. Yabancılık unsuru taşıyan bir nişanlanma söz konusudur. Bu nedenle
MÖHUK m.12 kapsamında değerlendirme yapılmalıdır. Taraflar arasında müştereklik
olmadığı için Türk Hukuku uygulanır.Ayrıca nişanlanma aile hukukuna yönelik olduğu için
MÖHUK m.2(3) kapsamında atıf kuralı dikkate alınır.
SORU 2
Suudi Arabistanlı K, Türkiye'deki tatili sırasında tanıştığı Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşı
olan M ile evlenmek için İstanbul'da konsolosluğa başvurmuştur. Ancak evlendirme
memurluğu K daha önce bir evlilik yaptığı için evlenme talebini reddetmiştir. Buna göre;
1.Türk Medeni Kanununda ikinci evlilik yasak olduğu için reddedilmiştir.
2.Tarafların vatandaşlığının bulunduğu ülkelerde yasak olmadığı için evlenme engeli

sayılmamalıdır.
3. Evlenme ehliyeti ve şartları tarafların evlenme anındaki vatandaşlıklarına bağlıdır.
yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?
A)1 ve 3 B) 1, 2 ve 3 C) 2 ve 3 D) 2
Cevap: A seçeneğidir. MÖHUK m. 13 evlilik konusunu düzenler. Genel hükümlere göre

evlenme ehliyet ve şartları tarafların vatandaşlıklarına bağlıdır. Ancak evlenmenin şekli
evlenmenin yapılacağı ülkenin hukukuna tabidir. Bu nedenle Türkiye'de evlenme
gerçekleştirilemeyecektir. Hukuken mümkün değildir. Bu nedenle tarafların
vatandaşlıklarında bulundukları ülkede mümkün olsa da Türkiye'de mümkün değildir.
13. HAFTA
SORU 1
Soybağı konusunda aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A)1961 tarihli soybağı kurulmasına ilişkin sözleşmede geçen tanıma beyanının hukuki
sonucu, baba ile çocuk arasında mirasçılık ilişkisi kurulmasını da kapsayan babalık olduğu
kabul edilir.
B)1962 tarihli soybağı kurulmasına ilişkin sözleşmede doğum kaydında çocuğun

annesi olarak gösterilen kadının, bu kayıttaki isminin gösterilip gösterilmediğine bakmaksızın
çocuk ile aralarında soybağının varlığı kabul edilir.
C)Evlilik dışı doğan çocuğun anne ve babasının daha sonra evlenmeleri halinde de çocuk
evlilik dışı çocuk kabul edilir.
D)Soybağı kurulduğu hukuka göre iptal edilir.
Cevap:C seçeneğidir. 1970 tarihli Evlenme ile Nesep Düzeltilmesi Hakkında Kişi Halleri
Komisyonu(CIEC) Sözleşmesi gereği, bir çocuğun anne ve babası çocuk doğduktan sonra
evlendiyse, anne veya babadan birinin milli hukukunun maddi hukuk hükümlerince 'evlilik içi
çocuk' statüsüne kavuşuyorsa, tüm akit devletlerde bu çocuk evlilik içi çocuk kabul edilir.
SORU 2
İsviçre vatandaşı A ve Türk vatandaşı L evlidir. Türk Çocuk Esirgeme Kurumuna evlat
edinme için başvurmuşlardır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A)A ve L evlat edinmede eşlerin rızası konusunda eşlerin milli hukuku uygulanır.
B) Evlat edinilecek çocuk ile eşlerin arasındaki hısımlık ilişkisi evlat edinenlerin evliliklerini
düzenleyen hukuka tabidir.
C)Evlat edinilecek çocuk 3 yaşından büyükse eğer evli çiftten en az birinin Türkçe
konuşabilmesi gereklidir.
D)Çocuk Türkiye'den evlat edinileceği için Türk Hukukuna bakılması yeterlidir.
Cevap:D seçeneğidir. MÖHUK m.18 evlat edinme konusunu hükme bağlamıştır. Taraflardan
her birinin evlat edinme anındaki milli hukukuna tabidir. Tek bir tarafın hukukunun
uygulanması yanlıştır.
ŞEYDANUR YILMAZ
200004707
İPEK ZEYBEL 200004194 SORULAR VE CEVAPLAR
10. HAFTA
1)
I-) Yabancı unsur içeren haksız fiiller hakkında Türk hukukundaki maddi hukuk kuralları direk
olarak uygulanır.
II-) Haksız fiil akit dışı bir borç ilişkisidir.

III-) Yabancı unsur içeren haksız fiil sadece genel kurallarla düzenlenmiştir.
IV-) Bir fiil hem akde aykırılık hem de haksız fiil teşkil edemez.
Yukarıdaki verilen bilgilerden hangisi/ hangileri doğrudur?
A) Yalnız
B) I ve II
C) II ve IV
D) I, II ve IV
E) Hepsi
S-1 Yanıt:
Verilen sorudaki bilgilere göre ilk olarak Haksız fiil borç ilişkisi akit dışı borç ilişkileri başlığI
altında incelenir. Akit dışı borç ilişkileri haksız fiiller, sebepsiz zenginleşme ve vekaletsiz iş
görmeden oluşmaktadır. Dolayısıyla II DOĞRUDUR. Yabancı unsur içeren akit dışı borç
ilişkilerinden doğan haksız fiil durumunda Türk hukukundaki maddi hukuk kuralları direk
olarak uygulanamaz. Nitekim MÖHUK md. 1 hükümlerince uygulanacak olan hukukun
belirlenmiş olması veyahut Türkiye’nin taraf olduğu bir anlaşma mevcut ise o anlaşma
hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Anlaşıldığı üzere I YANLIŞTIR. Akabinde
yabancı unsur içeren haksız fiil ilişkisi sadece genel kurallarla değil özel kurallarla da
düzenlenmiştir. Genel kural tek bir madde de düzenlenirken özel kurallara beş ayrı madde de
değinilmiştir. MÖHUK md. 34’te genel kurallara değinirken MÖHUK md. 23, 35,36,37,38’ te
özel kurallardan bahsedilmiştir. Sebebi ise haksız fiilden doğan borç ilişkilerinde genel kurallar
yetersizdir. Dolayısıyla III’te YANLIŞTIR.Son olarak bir fiilin hem akde aykırı hem de haksız
fiil teşkil etmesi muhtemel bir durumdur. Mahalli uyuşmazlıklarda karşılaştığımız gibi
davacının dilediği hükme dayanabileceği kabul edilmeli aynı zamanda davacıya ait hukuki
nitelendirme göz önünde bulundurulmalıdır. Nitekim IV YANLIŞTIR.
CEVAP: (A)
2)
I-) Haksız fiil içeren bir olayda eğer ki hukuk seçimi yapılmamış ise haksız fiilden doğan borç
ilişkisinde haksız fiilin işlendiği yer hukuku uygulanmalıdır.
II-) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın oluşmuş olduğu yer birbirlerinden farklı devletlerde
meydana gelmişse haksız fiilin işlendiği yer hukuku uygulanmalıdır.
III) Haksız fiil söz konusu ise – haksız fiilin işlendiği veyahut zararın meydana geldiği ülkeye
nazaran – bir başka ülke ile daha sıkı ilişki bulunması halinde bu ülkenin hukuku geçerli
olmalıdır.
IV) Haksız fiil uluslararası hava sahasında meydana gelen bir uçak kazasında olmuş ise
zarardan etkilenmiş olan ülkenin hukuku uygulanır.
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi/ hangileri yanlıştır?
A) I ve II
B) II, III ve IV
C) Yalnız II
D) II ve IV
E) Yalnız IV
S-2 Yanıt:
İlk ifadeye bakıldığı zaman MÖHUK md. 34(1) hükümlerince aksi kararlaştırılmadıkça – yani
bir hukuk seçimi yapılmamışsa eğer – haksız fiilden doğan borç ilişkisinde haksız fiilin
işlendiği yer hukuku uygulanır. Dolayısıyla I DOĞRUDUR.
İkinci verilen ifade de ise yine aynı maddenin devamı hükümlerince haksız fiilin işlendiği yer
ile zararın işlendiği yerin farklı ülkeler olması hususunda zararın meydana geldiği ülkenin
hukukunun uygulanacağına açıkça yer verilmiştir. Dolayısıyla yer hukuku uygulanamayacağı
için II YANLIŞTIR.
Devamında ise haksız fiil söz konusu ise – haksız fiilin işlendiği veyahut zararın meydana
geldiği ülkeye nazaran – bir başka ülke ile daha sıkı ilişki bulunması halinde bu ülkenin hukuku
geçerli olması hali yerinde bir ifadedir. Akabinde MÖHUK madde 34 (2) ifadesinde açık olarak
yer verilmiştir. Sonuç itibariyle III’te DOĞRUDUR.
Son olarak haksız fiilin nerede ve nasıl uygulanacağına ilişkin esaslar kapsamında bazı
istisnalar mevcuttur. Açık denizde veyahut uluslararası hava sahasında meydana gelen bir uçak
kazası gibi durumlar bir istisnai ve önem arz eden bir durumdur. Bu gibi hususlarda zararın
meydana geldiği ülke hukukuna tabi olmamalı aksine en sıkı ilişkili ülke hukukuna tabi
tutulmalıdır. Dolayısıyla IV YANLIŞTIR.
CEVAP: (D)
11. HAFTA
3-) Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlış bir ifade içermektedir?
A-) Gayrimenkul mülkiyetinin zamanaşımıyla iktisabı gayrimenkulün bulunduğu ülke

hukukuna tabidir.
B-) MÖHUK raylı, deniz ve hava taşıma araçları bakımından özel bir düzenleme getirmiştir.
C-) Menkul ve gayrimenkul mallar üzerindeki ayni haklar tasarruf işlemine ilişkindir.
D-)MÖHUK md.21 hükümlerince fikri mülkiyet haklarına ilişkin işlemler borçlandırma
işlemine ilişkindir.
E-)Yabancı unsur taşıyan eşya hukuku işlem ve ilişkilerinde direk olarak Türk medeni
kanunları uygulanamaz.
S-3 Yanıt:
A seçeneğini değerlendirecek olursak milletlerarası hukukta kabul gören lex sitae ilkesi Türk
hukukunda da mevcuttur. MÖHUK madde 21 hükümlerince taşınır veyahut taşınmaz mallar
üzerindeki ayni hak meseleleri malın bulunduğu ülke hukukuna tabi olduğu görülür.
Dolayısıyla gayrimenkul mülkiyetinin zamanaşımıyla iktisabı gayrimenkulün bulunduğu ülke
hukuku tabidir. Dolayısıyla A seçeneği doğrudur.
MÖHUK raylı, deniz ve hava taşıma araçları üzerindeki düzenleme özel hukuk kanunlarınca
düzenlenmiştir. Netice olarak B seçeneği de doğrudur.
Maddi hukuktaki tasarruf işlemi ile borçlandırma işlemi arasında yapılan ayrım milletlerarası
kanunlarca da mevcuttur. Menkul ve gayrimenkul eşya üzerindeki ayni hakların tabi olduğu
hukuk ile bu ayni hak ilişkisini doğuran borçlar hukuku ilişkisinin tabi olduğu hukuk
birbirinden ayrılır. Menkul ve gayrimenkul mallar üzerindeki ayni haklar tasarruf işlemine
ilişkindir. Anlaşılacağı üzere C seçeneği doğru olup D seçeneği yanlıştır. Nitekim MÖHUK
md. 21 ve 23 (bu maddelerde geçen fikri mülkiyet hukuku) tasarruf işlemlerine ilişkin olup
borçlandırma işlemine ilişkin değildir.
Son olarak yabancı unsur taşıyan eşya hukuku işlem ve ilişkilerinde direk olarak Türk medeni
kanunlarının uygulanması yerinde olmaz. Nihayetinde öncelikle bir konuda karar verilmesi
gerektiğinde MÖHUK çerçevesinde değerlendirilmeli aynı zamanda Türkiye’nin taraf olduğu
uluslararası anlaşma hükümleri var ise bu hükümler dahilinde değerlendirilmelidir. E seçeneği
de doğrudur.
CEVAP: (D)
12. HAFTA
4)
I- Nişanın bozulmasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat talepleri ile hediyelerin
iadesi
II- Nişanlanma vaadinin butlanı
III- Nişanlanmanın evliliğe zorlayıcı bir hukuki karakter taşıyıp taşımaması durumu
IV- Nişandan rücu
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına uygulanacak hukukun
kapsamına girmektedir?
A-) Yalnız II
B-) I, II ve IV
C-) HEPSİ
D-) II, III ve IV
E-) I, III ve IV
S-4 Yanıt:
Nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına uygulanacak olan hukuk MÖHUK md.12/f.2 de
düzenlenmiştir. Nişanlanmanın hüküm ve sonuçlarına uygulanacak olan hukukun kapsamına
“nişanın bozulmasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat talepleri ile hediyelerin iadesi,
nişanlanmanın evliliğe zorlayıcı bir hukuki karakter taşıyıp taşımaması durumu ve nişandan
rücu” girmektedir. Dolayısıyla doğru seçenek E seçeneğidir.
CEVAP: (E)
5)
I- Eşlerin evlenme anındaki müşterek mutad mesken hukuku veya müşterek milli hukuku yoksa
II- Eşlerin evlenme anındaki müşterek milli hukuku
III- Evlenme anındaki müşterek milli hukuk yoksa, evlenme anındaki müşterek mutad mesken
hukuku
Evlenme anındaki hukuk seçiminin bulunmaması halinde evlilik malları üzerinde uygulanacak
hukuk sırasıyla nasıl sıralanmalıdır?
A-) I,III,II
B-) II, III,I
C-) I,II,III
D-) III, II, I
E-) II,I,III
,
S-5 Yanıt:
Evlilik mallarına uygulanacak hukuk MÖHUK md. 15’te düzenlenmiştir. Bu madde
kapsamında eşlere iki ayrı seçim imkanı tanınır. İlk seçim imkanı tarafların evlenme sırasındaki
mutad mesken veya milli hukukundan birini açık olarak seçebilme imkanıdır. Diğeri ise taraflar
sonrasında yeni bir müşterek hukuka sahiplerse üçüncü kişilerin haklarının saklı kalması
suretiyle yeni bir hukuka tabi kılınırlar.
Eşlerin hukuk seçiminde bulunmaması halinde ise MÖHUK md.15/f.1/c.2
1- Eşlerin evlenme anındaki müşterek milli hukuku
2- Evlenme anındaki müşterek milli hukuk yoksa, evlenme anındaki müşterek mutad mesken
hukuku
3- Eşlerin evlenme anındaki müşterek mutad mesken hukuku veya müşterek milli hukuku yoksa
Nitekim bilgiler çerçevesinde B Seçeneği doğrudur.
CEVAP: (B)
6) Evliliğe son veren bir hal olan boşanma ve ayrılık ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A-) Boşanma davası esnasındaki geçici tedbir taleplerine yabancı hukuk uygulanmalıdır.
B-) Boşanma ve ayrılık sebeplerince uygulanacak hukuk ilk olarak eşlerin müşterek milli
hukuku yoksa, müşterek mutad mesken hukuku olarak uygulanır.
C-) Boşanma ve ayrılık sebeplerince uygulanacak hukukta ilk olarak eşlerin milli hukukuna
bakılmaz.
D-) Boşanma ve ayrılık sonrasında eşler arasındaki nafaka talepleri boşanma ve ayrılığa
uygulanacak hukuka tabidir.
E-) Boşanmanın şekli MÖHUK md. 14 hükümlerince değerlendirilir ayrıca bir hükme yer
verilmez.
S-6 Yanıt:
MÖHUK md. 14/f.4 hükümlerince boşanma davası sırasındaki geçici tedbir taleplerinde Türk
hukuku uygulanır. A seçeneği yanlıştır.
Akabinde boşanma ve ayrılık sebebi ve hükümlerine uygulanacak hukuk MÖHUK md. 14 te
aşamalı olarak düzenlenmiştir:
1- Eşlerin müşterek milli hukuku
2- Eşlerin müşterek milli hukuku yoksa, müşterek mutad mesken hukuku
3- Müşterek milli veya mutad mesken hukuku yoksa Türk hukuku şeklinde sırasıyla
uygulanmalıdır. Dolayısıyla B ve C yanlıştır.
Boşanma ve ayrılık halinde eşler arasındaki nafaka talepleri MÖHUK md.14/f.2 uyarınca
boşanma ve ayrılığa uygulanacak hukuka tabidir. D seçeneği doğrudur.
Boşanmanın şekli MÖHUK md. 14 hükümlerince değerlendirilir ayrıca bir hükme yer verilmez
ifadesi yanlıştır. MÖHUK md. 14’te boşanmanın şekline uygulanacak hukuka yer
verilmemiştir. Bu noktada MÖHUK md. 7 hükümlerine başvurulur. İlgili maddelerce oluşan
sorun tanıma ile alakalıdır. Nitekim E seçeneği yanlıştır.
CEVAP: (D)
13. HAFTA
7)
I- Çocuğun doğum anındaki milli hukuku
II- Annenin doğum anındaki milli hukuku ve babanın doğum anındaki milli hukuku
III- Çocuğun mutad mesken hukuku
IV- Anne ve babanın doğum anındaki müşterek mutad mesken hukuku
V- Çocuğun doğum yeri hukuku
Soy bağını kurma şartına bağlı olarak yukarıda karışık halde verilmiş sıralama nasıl
yapılmalıdır?
A-) II,III, V, IV, I

B-) 1,III,II,IV,V
C-) V,IV, III, I, II
D-) II,I, IV, V, III
E-) I,II,IV,V,III
S-7 Yanıt:
Soybağına ilişkin uygulanacak hukuka ilişkin kanunlar ihtilafı kuralı MÖHUK md. 16/f.1 de
düzenlenmiştir. Bahsi geçen hükümlerce basamaklı bir kanun ihtilafına yer verilmiştir.
Bu sıralama “Çocuğun doğum anındaki milli hukuku, çocuğun mutad mesken hukuku, annenin
doğum anındaki milli hukuku ve babanın doğum anındaki milli hukuku, anne ve babanın doğum
anındaki müşterek mutad mesken hukuku ve son olarak çocuğun doğum yeri hukuku” olarak
uygulanmalıdır.
CEVAP: (B)
8) Aşağıdakilerden hangisi evlat edinme ile ilgili yanlıştır?
A-) Evlat edinmenin sonuçları 1996 tarihli velayet hakkındaki sözleşmeye tabidir.
B-) Evlat edinme sonucu doğan nafaka sorumluluğu nafakaya uygulanacak hukuka yani
milletlerarası sözleşme hükümlerine tabidir.
C-) Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları ayrı
olarak uygulanır.
D-) Evlat edinme ehliyeti ve şartlarına uygulanacak olan hukuk taraflardan her birinin milli
hukukudur.
E-) Türk hukukunda evlat edinme halinde evlat edinilenin öz ailesiyle ilişkisi devam
etmektedir.
S-8 Yanıt:
Evlat edinme hususu MÖHUK m.18 hükümlerince düzenlenmiştir. Akabinde evlat edinmenin
ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukuk ise MÖHUK m.18/f.1'de değinilmiştir. Nitekim bu
hususa göre evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlat edinme anındaki milli
hukukudur. Dolayısıyla D seçeneği doğrudur. Evlat edinme sonucu doğan nafaka yükümlülüğü
ise MÖHUK m.19 ve milletlerarası sözleşme hükümlerinde geçtiği için B seçeneği de doğrudur.
MÖHUK m.18/f.2 uyarınca evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin
millî hukukları “birlikte” uygulanmalıdır. Netice olarak evlat edinme bakımından evlat
edinenin eşinin rızası konusunda evlat edinen ve eşinin milli hukukları birlikte uygulanmakla
beraber aynı şekilde evlat edinilenin eşinin rızası konusunda evlat edinilen ve eşinin milli
hukukları birlikte uygulanmalıdır. Dolayısıyla C yanlıştır. Türk hukukundaki evlat edinme
halinde evlat edilenin öz ailesiyle ilişkisi devam etmektedir. Bu duruma basit evlat edinme
sistemi denir. Buradan da anlaşılacağı üzere E seçeneği de doğrudur.
Son olarak A seçeneği değerlendirecek olursak evlat edinmenin sonuçları 1996 tarihli velayet
hakkındaki sözleşmeyle oluşturulmuştur. 19 Ekim 1996 tarihinde bu anlaşmayı imzalayan
devletler uluslararası hususlarda çocukların yararını, iyileştirilmesini ve öncelik olarak
korunmasını hedeflemişlerdir.
CEVAP: (C)
9)
1- Uluslararası hukukta nafaka hususu değerlendirilmesindeki geçerli olan tek anlaşma
yürürlükte olan 1973 Tarihli Nafaka Yükümlülüğüne Uygulanacak Kanuna Dair La Haye
Sözleşmesi’dir. (……)
2- Boşanma ve ayrılık davaları sırasındaki geçici tedbir taleplerine yabancı hukuk uygulanır.
(……)
3- Nafaka taleplerine nafaka alacaklısının mutad meskeni hukuku uygulanır. (……)
4- 1973 tarihli La Haye Sözleşmesi eşler arasındaki (evliliğin sona ermesinden kaynaklı talepler
de dahil) nafaka talebi durumunda uygulanabilir. (……)
Yukarıdakilerden sırasıyla doğru olanlara (D), yanlış olanlara (Y) yazılırsa hangi şık doğru
olur?
A-) (D), (Y), (D), (Y)
B-) (D), (D,) (Y), (D)
C-) (Y), (Y), (D), (Y)
D-) (D), (D), (Y), (Y)
E-) (Y), (Y), (D), (D)
S-9 Yanıt:
Nafaka talepleri bakımından uluslararası hukuk alanında farklı milletlerarası sözleşmeler
mevcut olup şu an geçerliliğini koruyan iki ana sözleşme mevcuttur. Nafaka yükümlülükleri
bakımından yürürlüğünü sürdüren bu sözleşmeler “1956 Tarihli Çocuklara Karşı Nafaka
Mükellefiyetine Uygulanacak Kanuna Dair La Haye Sözleşmesi ve 1973 Tarihli Nafaka
Yükümlülüğüne Uygulanacak Kanuna Dair La Haye Sözleşmesi” dir. 1973 tarihli La Haye
Sözleşmesi, 1956 tarihli La Haye Sözleşmesinin yerine geçtiği için 1956 tarihli Sözleşmesinin
uygulanma alanı fazlasıyla dardır. Anlaşılacağı üzere ilk bilgi yanlıştır.
İkinci bilgide geçen boşanma ve ayrılık davaları sırasındaki geçici tedbir taleplerine yabancı
hukuk uygulanması mümkün değildir. Nitekim MÖHUK m.14/f.4 uyarınca boşanma ve ayrılık
davaları sırasındaki geçici tedbir taleplerine Türk hukuku uygulanır. Bu ifadede yanlıştır.
Üçüncü olarak MÖHUK m.19'da nafakaya uygulanacak hukuka ilişkin genel hükme yer
verilmiş aynı zamanda nafaka talepleri hususunda nafaka alacaklısının mutad meskeni hukuku
uygulandığı görülür. Dolayısıyla bu ifade doğrudur.
Son ifade ile 1973 tarihli Sözleşme ile eşler arasındaki (evliliğin sona ermesinden kaynaklı
talepler de dahil) nafaka talepleri ile altsoy-üstsoy arasındaki (evlat edinen-evlat edinilen ilişkisi
dahil) ve 1956 tarihli Sözleşme kapsamına girmeyen hallerde uygulanır. Sonuç itibariyle bu
ifade de doğrudur.
CEVAP: (E)
İPEK ZEYBEL 200004194
TUNAHAN BİNGÖL 200003965

10.HAFTA
SORU I
Yunanistan’ da Meriç nehri kenarında bulunan (X) fabrikasından çıkan zararlı atıklar Meriç
nehrine bırakılarak nehrin bir diğer tarafı olan Türkiye’ nin Edirne ilinde bulunan Türk
vatandaşı (K)’ nın lokantasının işletmekte olduğu suya karışmış ve zararın ortaya çıkmasına
neden olmuştur. (K) oluşan zararların tazmini için (X) fabrikasına karşı aşağıdakilerden
hangisini uygulamalıdır?
A) Haksız fiilin işlendiği yer olan Yunanistan mahkemelerinde dava açmalıdır.
B) Zararın ortaya çıktığı yer olan Türkiye’ de Türk Mahkemelerinde dava açmalıdır.
C) Hem haksız fiilin işlendiği yer olan Yunanistan’ da hem de zararın ortaya çıktığı yer olan
Türkiye’ de dava açabilir.
D) İstisnai hükümlerin yer alması sebebiyle davanın uluslararası mercii tarafından
çözümlenmesi gerekmektedir.
E) Hiçbiri.
CEVAP
MÖHK. Madde 34 uygulama alanı bulacaktır. Haksız fiilden doğan ihtilaflarda haksız fiilin
işlendiği yer hukuku ancak zarar başka yerde doğmuşsa zararın doğduğu yer hukuku uygulanır.
Somut olayda haksız fiil Yunanistan’ da işlenmiş ancak zarar Edirne’ de meydana gelmiştir. Bu
nedenle Türkiye’ de Türk mahkemelerinde dava açılmalıdır. Yani cevap B’ dir.
Soru II
MÖHK ve Türk Hukuku bakımından medya ve kitle iletişim araçları yoluyla veya kişisel veriler
üzerinden gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine uygulanacak hukuk bakımından aşağıdakilerden
A) Kişilik haklarının ihlalinde cevap hakkı süreli yayınlarda baskının yapıldığı, radyo ve
televizyon gibi yayınlanan programlarda programa hangi ülkeden verici aktarılıyorsa o ülkenin
hukukuna tabi olmalıdır.
B) Türk hukukunda medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşen kişilik hakları
ihlallerine uygulanacak hukuk, zarar görenin seçimine bırakılmış muhtelif bağlama noktalarına
istinaden düzenlenmiştir.
C) Medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşmeyen kişilik hakkı ihlallerine
uygulanacak olan hukuk MÖHK madde 35’ e göre tayin olunacaktır.
D) Kişilik hakkı ihlallerinin kamuya açık bir şekilde yapılması gerekmektedir.
E) Medya veya kitle iletişim araçları yoluyla kişilik hakkının ihlal edilmesi durumunda zarar
veren, zararın zarar görenin mutad meskeninde veya zararın meydana geldiği yerde meydana
geleceğini bilecek durumda değilse, iki ülke hukuku da uygulanmaz.
11.HAFTA
SORU I
Miras Hukukuna İlişkin Kanunlar İhtilafı Kurallarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Miras bırakan yabancı devlet vatandaşı ve Türkiye’ de taşınmaz tereke bırakmışsa, tereke
hakkında Türk hukuku tatbik olunacaktır.
B) Miras bırakanın taşınmaz tereke haricindeki tüm terekesine ölenin milli hukuku tatbik
olunacaktır.
C) Miras bırakanın mirasçısı olmaması durumunda tereke ölenin kendi vatandaşı olduğu ülkede
kalmaktadır.
D) Mirasın taksimi, terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabiidir.
E) Mirasın iktisabı ve mirasın taksimi birbirini takip eden iki aşamalı bir miras intikali
durumudur.
CEVAP
Cevap C şıkkıdır. Miras bırakanın mirasçısı olmaması durumunda tereke ölenin kendi kendi
vatandaşı ülkede değil, mirasçının terekesi hangi ülkedeyse o ülkede kalır.
SORU II
İsviçre’ de ünlü bir saat mağazasında bulunan özel koleksiyon ürünlerinden sadece bir tane
üretilmiş olan saat bir hırsız tarafından çalınır. Hırsız saati anlaşmalı olduğu başka bir mağaza
sahibine satar. Turistlik olarak İsviçre’ ye gelen Berk ise bu saati çok beğenerek yüksek bir
fiyat karşılığında saati alır. Berk Türkiye’ ye döndükten 6 ay sonra saati satmak için bir internet
sitesine satışa koyar. Bunun üzerine saatin gerçek sahibi saatin kendi özel koleksiyonundan
olduğunu anlar ve saati geri almak için Türkiye’ ye gelir ve istihkak davası açar. Dava sırasında
taraflar, uygulanacak hukuk bakımından Belçika mahkemelerini yetkili kılar.
NOT: İsviçre ve Türk hukuku uyarınca taşınırı çalınan zilyedin 5 yıl içinde onu elinde
bulundurana karşı dava açma hakkı vardır.
Buna göre olayla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Somut olayda bir sözleşme mevcut olmadığı gerekçesiyle aralarında belirledikleri
uygulanacak hukuk seçimi yersizdir.
B) Zamanaşımı süresi tamamlanmamıştır.
C) Yer değişikliği halinde henüz kazanılmış ayni ilişkin davalara malın son bulunduğu ülke
hukuku etkilidir. Yani Türk hukuku uygulanacaktır.
D) Yer değişikliği olsun olmasın farketmeksizin malın gerçek sahibinin ikame ettiği ülkenin
hukukunun uygulanması gerekecektir.
CEVAP
Cevap C şıkkıdır. MÖHK MADDE 21/3 uygulama alanı bulacaktır. Bu hükme göre yer
değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklara ilişkin davalara malın son bulunduğu ülke
hukuku uygulanır. Mal en son Türkiye’ de bulunmuştur. Bu nedenle Türk hukuku uygulanır.
12. HAFTA
SORU I
MÖHK ve Türk hukuku bakımından evlenmeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) MÖHK bakımında evlenme ehliyeti ve şartlarına uygulanacak hukukun tayininde atıf
kuralları nazara alınır.
B) Yabancı unsur taşıyan durumlarda evlenme ehliyeti ve şartları, eşlerin her birinin evlenme
anındaki milli hukukuna tabiidir.
C) Türkiye’ de evlenmek isteyen yabancılar, evlenme ehliyet belgesini Türk evlendirme
memurluğuna ibraz etmek zorundadırlar.
D) Evlenme ehliyet ve şartlarına aykırılığın müeyyidesini, ihlal edilen ülke hukuku tayin
edecektir.
E) Eşlerin evlilik mallarına uygulanacak hukuku seçme imkanları yoktur.
CEVAP
Cevap E şıkkıdır. Eşlerin evlilik mallarına uygulanacak hukuku kısıtlı olsa da seçme hakkı
mevcuttur. Buna göre, eşler, evlilik malları hakkında, evlenme anındaki mutad mesken
hukuklarından veya milli hukuklarından birini açıkça seçebilir.
SORU II
Sırbistan vatandaşı olan Bayan (S), 3 yıldır Ankara’ da yaşamaktadır. Burada tanıştığı Türk
vatandaşı Bay(A) ile nişanlanmıştır. Bir süre sonra Bayan (S) kendisini sıklıkla mutsuz eden
Bay (A)’ dan ayrılmış ve nişanı bozmuştur. Bunun üzerine sinirlenen Bay (A), Bayan (S)’ ye
almış olduğu 10.000 TL değerindeki altın kolyeyi geri istemektedir. Ancak Bayan (S)’ nin bu
duruma yanaşmamaktadır. Bay (A) bu sebepten ötürü Bayan (S)’ ye karşı nişanlanma
hediyelerinin iadesi talebiyle dava açar.
I.Davanın Sırbistan mahkemelerinde açılması gerekmektedir.
II.Davanın her iki tarafında kendi vatandaşı oldukları ülke mahkemelerinde açılması mümkün
olabilmektedir.
III.Davanın yalnızca Türk mahkemelerinde açılması gerekmektedir.
IV.Tarafların müşterek milli hukukları yoktur.
V.Tarafların müşterek milli hukuklarının olup olmadığına bakılmaksızın davanın Türk
mahkemelerinde açılabilmesi mümkündür.
Yukarıdaki olayla verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) I-II
B) II-III-IV
C)I-III-V
D)III-IV
E)II-III-IV-V
CEVAP
Cevap D şıkkıdır. Öncelikle tarafların müşterek milli hukuklarının olup olmadığına bakılarak
davanın nerede açılacağı belirlenmelidir. Olayda bununla ilgili bilgi verilmediği için tarafların
müşterek milli hukukları yoktur. MÖHK MADDE 12/2 uygulama alanı bulur. Somut olayda
Türk hukuku uygulanacaktır ve dava Türk mahkemelerinde açılacaktır.
13.HAFTA
SORU I
I.Soybağının kuruluşu çocuğun mutad meskeni hukukuna tabiidir.
II.Soybağı hangi ülke hukukuna göre kurulmuşsa o ülke hukukuna göre iptal olunur.
III.Soybağının kurulamaması halinde çocuğun doğum anındaki milli hukukuna tabiidir.
IV.Çocuğun ana bakımından soybağını kuran hukuk ile babası bakımından soybağını kuran
hukuk birbirinden farklıdır.
MÖHK bakımından soybağının kurulması ve iptali açısından yukarıda verilenlerden hangisi ya
da hangileri yanlıştır?
A) I-II-IV
B)II-IV
C)I-III-IV
D)I-III
E)III-IV
CEVAP
Cevap D şıkkıdır. Soybağının kuruluşu çocuğun doğum anındaki milli hukukuna tabii iken,
soybağının kurulamaması durumunda çocuğun mutad mesken hukuku esas alınır.
SORU II
Evlat edinme konusundaki MÖHK düzenlemesine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlat edinme anındaki milli
hukukuna tabiidir.
B) Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları ayrı ayrı
uygulanmaktadır.
C) Evlat edinmenin hükümleri, evlat edinenin milli hukukuna, eşlerin birlikte evlat edinmesi
ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tabiidir.
D) Evlat edinme işlemlerinin şekli geçerliliği konusunda özel bir düzenleme mevcut olmayıp
MÖHK’ un genel şekli uygulanmaktadır.
E) Evlat edinenlerin birden fazla olması halinde, evlat edinme ehliyet ve şartlarına uygulanacak
hukukun, her bir evlat edinen açısından ayrı ayrı belirlenmesi gerekmektedir.
CEVAP
Cevap B şıkkıdır. Evlat edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin hukukları
birlikte uygulanmalıdır.
TUNAHAN BİNGÖL
200003965
EYLEM KINABAŞ
200004197
10. HAFTA ÖDEV SORULARI
SORU 1)
Dünyaca ünlü Türk oyuncu (A), Rus manken (B)nin sosyal medyadan yaptığı
itibarını zedeleyecek, kişilik haklarına zarar veren paylaşımlar sebebiyle dava
açmak istemektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A- Bu uyuşmazlığın çözümü için Türk mahkemeleri yetkili olur.
B- (A) bu uyuşmazlığın Rus mahkemelerince çözümlenmesini isteyebilir.

C- (B), Bulgaristan'da iken bu paylaşımı yaptığında (A)'nın daha çok zarar
göreceğini öngörerek yaparsa Bulgaristan hukuku da uygulanabilir.
D- (B), Bulgaristan'da iken bu paylaşımı yaptığında (A)'nın daha çok zarar

göreceğini öngörerek yapsa dahi Bulgaristan hukuku da uygulanamaz.
CEVAP 1)
Uyuşmazlık MÖHUK madde 35 uyarınca çözümlenmelidir. İnternet veya diğer

kitle iletişim araçları ile ihlâlinden doğan taleplere, zarar görenin seçimine göre c
bendinde belirtildiği üzere "Zarar veren, zararın bu ülkede meydana geleceğini
bilecek durumda ise zararın meydana geldiği ülke hukuku, uygulanır." hükmüne
yer verilmiştir. D şıkkında ise Bulgaristan hukukunun uygulanamayacağı
söylenmektedir. Bu sebeple yanlıştır. Cevap D şıkkıdır.
SORU 2)
Türk şirketi (X) ile Fransız şirketi (Y) 100.000 takım mobilya alımı üzerine
sözleşme akdetmiştir. Fransa'da yükleme yapılırken iş kazası sonucu (X) şirketi
çalışanı işçi hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden işçi ailesi ile birlikte
Ukrayna'da yaşamaktadır. Türk milletlerarası mevzuatı dikkate alındığında
A-Davanın Türkiye'de görülmesi halinde Ukrayna hukuku uygulanmalıdır
B- Açılacak tazminat davasında Ukrayna mahkemeleri de yetkilidir.
C- Açılacak tazminat davasında Fransız mahkemeleri de yetkilidir.
D-Davanın Türkiye'de görülmesi halinde Fransa hukuku uygulanabilir.
CEVAP 2)
Olayda haksız fiil söz konusudur. Bu sebeple MÖHUK madde 34 uyarınca

değerlendirilmelidir. Türk milletlerarası yetki hükümlerine göre varsa davalının
ikametgahı mahkemesi genel yetkili mahkeme olarak veya haksız fiilin işlendiği
yer yahut zararın meydana geldiği yer veyahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer
yahut mağdurun yerleşim yeri özel yetkili mahkeme olarak milletlerarası yetkiye
sahip olur. Bu durumda Fransa, Ukrayna mahkemeleri yetkili olabilir. Ama
Türkiye'de açılıp yetki itirazı olmadığı halde davaya devam edilebilir. MÖHUK
madde 34 uyarınca haksız fiilin meydana geldiği ülke hukuku Fransa olduğundan
Fransız hukuku uygulanır. Bu nedenle yanlış olan A şıkkıdır.
SORU 1)
Kilis’te çiftçilik yapan (A)’nın harmanı rüzgarın etkisiyle Suriye Dayr

Şawwān’da çiftçilik yapan (S)’nin harmanına uçmuş ve buğdaylar birbirine
karışmıştır. Olayda hangi kanunlar ihtilafı kuralları uygulanacaktır?
A) MÖHUK madde 39 uyarınca Sebepsiz Zenginleşme hükümleri
B) MÖHUK madde 36 uyarınca İmalatçının Sorumluluğuna Uygulanacak Hukuk
C) MÖHUK madde 21 uyarınca Ayni Haklara İlişkin hükümler
D) MÖHUK madde 37 uyarınca Haksız Rekabet hükümleri
CEVAP 1)
Haklı bir sebep bulunmaksızın bir başkasının malvarlığından veya emeğinden

zenginleşme durumuna sebepsiz zenginleşme denir. Somut olayda (A)'nın
harmanının (S)'nin harmanıyla rüzgar etkisiyle karışmasıyla (S)nin harmanında
sebepsiz bir çoğalma meydana gelmiştir. Bu durum MÖHUK madde 39 sebepsiz
zenginleşme hükümleriyle çözümlenmelidir. Sebepsiz zenginleşmeden doğan
talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen
hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Diğer hâllerde sebepsiz zenginleşmeye,
zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır. Cevap A şıkkıdır.
SORU 2) Aşağıda verilen miras hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarını

MÖHUK çerçevesinde değerlendirip yanlış olanı bulunuz.
A) Alman vatandaşı olan bay (A) bir süredir Türkiye'de satın aldığı evinde ikamet
etmektedir. Bay (A) ani bir kalp krizi sonucu vefat etmiştir. Bay (A)'nın resmi bir
mirasçısına rastlanılmamıştır. Bu sebeple tereke Türk Devletine kalır.
B) Alman vatandaşı olan bay (A) bir süredir Türkiye'de satın aldığı evinde ikamet
etmektedir. Bay (A) ani bir kalp krizi sonucu vefat etmiştir. Bay (A)'nın resmi bir
mirasçısına rastlanılmamıştır. Bu sebeple tereke Alman devletine kalır.
C) İtalyan vatandaşı bayan (B) Bodrum'dan bir villa satın almıştır.İtalya'da

geçirdiği bir kaza sonucu vefat etmiştir. Bu durumda miras olayı hakkında İtalyan
hukuku uygulanabilir.
D) Türk vatandaşı olan bayan (K) eşinden boşandıktan sonra çalışmak için
Fransa'ya taşınmıştır. Orada ikinci evliliğini gerçekleştiren (K) bulaşıcı bir
hastalık sebebiyle vefat etmiştir. Türkiye'de üç tane taşınmaz mülkü bulunan
(K)'nın mirası bakımından milli hukuku olan Türk hukuku yetkilidir.
CEVAP 2)
Yanlış olan B şıkkıdır. Miras hukuku bakımından çıkan sorunlar MÖHUK madde
20 uyarınca çözümlenir. 20/3 te belirtildiği üzere Türkiye'de bulunan mirasçısız
tereke devlete kalır. Yani Bay (A)'nın mirasçısının bulunmaması durumunda
taşınmazı Türk devletine kalır, Alman devletine değil.
SORU 1:
(A) ile (B) İspanyol vatandaşıdır. Türkiye'de bir üniversitede hocalık

yapmaktadırlar. Bir süre sonra evlenmeye karar veren çift için aşağıdakilerden
hangisi veya hangileri doğrudur?
1. Türk nikah memuru önünde evlenebilir.
2.Türkiye'de bulunan İspanyol konsolosluğunda evlenebilir.
3.Türk hukukunda öngörülen şekil şartlarına uygun evlenmeleri gerekmektedir.
4.Evlilik malları hakkında evlilik anındaki mutad mesken hukukunu veya milli
hukuklarından birini açıkça seçebilir.
A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 1,2 ve 3 DHepsi

CEVAP 1: MÖHUK'da aile hukuku geniş bir şekilde düzenlenmiştir. Madde
13,14,15 uyarınca yukarıda verilen öncüllerin hepsi doğrudur. Cevap D şıkkıdır.
SORU 2:
Alman vatandaşı (A) ile Türk vatandaşı (T) bir iş gezisinde tanışıp Amerika'da
evlenmeye karar vermişlerdir. Bir süre sonra Türkiye'ye taşınıp orada yaşamaya
devam etmişlerdir ve 6 yıl sonra boşanmaya karar veren çift için MÖHUK
kuralları gereği aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Boşanlarında Türk hukuku uygulanmalıdır.
B) Boşanmalarında sadece Amerikan hukuku uygulanabilir.
C) Boşanmalarında Alman hukuku uygulanmalıdır.
D) Taraflar isterse İngiliz hukukunu seçip boşanmalarının İngiliz hukukuna göre

sonuçlanmasını talep edebilirler.
CEVAP 2:
MÖHUK madde 14 boşanmanın hüküm ve sonuçlarını düzenlemiştir. Birinci

fıkrada belirtildiği üzere "Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek
mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır."
Olayımızda ayrı vatandaşlıkta bulunan bu çiftin mutad meskenleri Türkiye'dedir
bu sebeple doğru şık A'dır.
SORU 1:
Aşağıda verilenlerden hangisi La Haye Sözleşmesi kapsamında yabancılık unsuru

içeren evlat edinme prosedürünün şartlarından biri değildir?
A) Evlat edinilen küçüğün 18 yaşını doldurmamış olması
B) Küçüğün mutad meskeninin akit bir devlette bulunmaması
C) Küçüğün, mutad meskeni başka bir akit devlette bulunan kişi veya kişiler
tarafından evlat edinilmiş olması veya evlat edinilmek istenmesi
D) Küçüğün bu kurulmuş veya kurulacak evlat edinme ilişkisi sebebiyle mutad

meskeninin bulunduğu ülkeden başka bir ülkeye götürülmesinin gerekmesi
CEVAP 1:
1993 tarihli bu sözleşme yabanculık unsuru içeren evlat edinmekerin sağlıklı bir
şekilde temin edilmesi ve akit devletlerin yetkili makamlarının evlat edinilecek
olan küçüklerin gözetim altında bulunulması ve koruyu tedbirler alınmaısnı
sağlamayı amaçlamaktadır. Buna göre madde 2/1e göre küçüğün mutad
meskeninin akit bir devlette bulunması gerekmektedir. Yanlış olan şık B'dir.
SORU 2:
Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki ........ hukukuna, kurulamaması

hâlinde çocuğun .......... hukukuna tâbidir. Soybağı bu hukuklara göre
kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki
.........hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun
doğumu anındaki .......... hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun ..........
hukukuna tâbi olarak kurulur.
Yukarıda boş bırakılan yerlere gelecek ifadeler aşağıdaki şıklardan hangisinde

doğru sıralanmıştır?
A) milli hukukuna, müşterek mutad mesken hukukuna, milli hukuklarına, mutad

meskeni hukukuna, doğum yeri hukukuna
B)doğum yeri hukukuna, milli hukukuna, mutad mesken hukukuna, milli

hukuklarına, müşterek mutad mesken hukukuna
C)mutad mesken hukukuna, milli hukukuna, milli hukuklarına, doğum yeri

hukukuna, müşterek mutad mesken hukukuna
D)millî hukukuna, mutad meskeni hukukuna, millî hukuklarına, müşterek mutad

mesken hukukuna, doğum yeri hukukuna
CEVAP 2:
Yabancılık unsuru içeren soybağı ilişkilerinin kurulması MÖHUK madde 16

hükmünde düzenlenmiştir. Bu kanun maddesine göre doğru olan şık D'dir.
MERVE KAHRAMAN-200004765
10.hafta soruları
SORU 1: Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I)Hem haksız fiil hem de akde aykırılık teşkil eden ve yabancılık unsuru taşıyan bir fiilden
dolayı açılan davada davacı talebini akde aykırılığa dayandırmışsa uygulanacak hukuk akdi
borç ilişkilerine uygulanacak hukuka göre tayin edilemez, haksız fiil dikkate alınmalıdır.
II)Haksız fiilde hakim öncelikle tarafların bir hukuk seçimi yapıp yapmadığına bakacaktır.
MÖHUK madde 34/5 gereğince taraflara haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak
hukuku açık olarak seçme hakkı verilmiştir.
III)Haksız fiil hukuk seçimi yapılmadıysa kural olarak haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna
tabiidir(lex loci delicti comissi). Haksız fiilin ayrı türü olarak düzenlenen hususlara girmeyen
haksız fiiller genel hüküm olan MÖHUK madde 34’e tabidir.
IV)Haksız fiil ve zarar ayrı ülkelerde olduysa, haksız fiile üstünlük tanınmıştır. Haksız fiilin
işlendiği ülke hukuku uygulanacaktır.
V) Hakaret içeren bir elektronik postanın ulaştığı ülkede zarar doğacağı için, o ülkenin hukuku
uygulanacaktır.
A) Hepsi B) Yalnız III C) I, II, V D) II, III, IV E) II, III, V
Cevap:E şıkkıdır.
1.yargı yanlıştır. Bir fiilin birden fazla hukuk normunu ihlal etmesi durumunda davacının
dilediği hükme başvurabileceği kabul edilir ve davacının yapığı hukuki nitelendirilme esas
alınır. Bu itibarla hem haksız fiil hem de akde aykırılık teşkil eden ve yabancılık unsuru taşıyan
bir fiilden dolayı açılan davada davacı talebini akde aykırılığa dayandırmışsa uygulanacak
hukuk akdi borç ilişkilerine uygulanacak hukuku düzenleyen kurallara göre tayin edilecektir.
Haksız fiile göre tayin edilemez.
2.yargı doğrudur. MÖHUK 34/5 hükmü taraflara hukuk seçimi imkanı verir. Haksız fiilin
meydana gelmesinden sonra yapılır.
3.yargı da doğrudur. MÖHUK 34/1’e göre haksız fiil haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna
tabidir.
4.yargı yanlıştır. Haksız fiil ve zarar farklı ülkelerde meydana gelmişse MÖHUK zarara
üstünlük tanımıştır. Zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanacaktır(MÖHUK 34/2).
5.yargı da doğrudur. Elektronik posta yollanılan durumda zarar postanın ulaştığı ülkede
doğacağı için zararın doğduğu ülke hukuku uygulanacaktır.
SORU 2: Tarım ve Orman Bakanlığı'nca taklit, tağşiş veya ilaç etken maddesi tespit edilen
toplam 229 firmaya ait 386 parti ürün paylaşıldı. 2020 yılına ait ilk tağşiş listesinde gazlı
içecekten, bala, çaydan zeytinyağına, çikolatadan ete kadar birçok ürün yer aldı. Bu kapsamda
Bakanlık tarafından deşifre edilen bir sürü ürün olmuştur. Listede adı olan firmalardan biri de
Ebe Süt Ürünleri Ltd. Şti’ ye ait Ebe Sütleridir.
Merkezi Almanya’da bulunan ve Almanya ve Türkiye’de yayım yapan B gazetesi yaptığı

haberde “Alman ve Türk pazarında ciddi değeri olan ve merkezi Ankara’da olan Ece Süt
Ürünleri Ltd. Şti’ ye ait Ece Sütleri sağlığa zararlıdır. Türk yetkili makamlarınca açıklanan
yasaklı listesinde yer almıştır. Bu markadan sağlıklı olmak isteyen herkes uzak durmak
zorundadır.” Şeklinde haber yapılmıştır. Gazete, Ebe Sütlerini yanlışlıkla Ece sütü olarak
yazmıştır. Ece Süt Ürünleri Ltd. Şti bu yapılan haberi fark etmiş ve gazeteye ulaşmaya
çalışmıştır. Gazete yapılan hatayı fark etmesine rağmen popülerlik ve ilgiden faydalanmak için
düzeltme yapmamıştır. Ece Süt ürünleri bir anda linç kampanyasına hedef alınmış ve boykot
başlatılmıştır. Ece Sütlerinin Berlin’de yaşayan sahibi Y’nin avukatı, piyasadaki itibarını
kurtarmak için durumu yargıya taşımıştır. Avukat A, Ankara’da B gazetesi aleyhine dava
açmıştır.
Buna göre olayla ilgili hangisi söylenemeyecektir?
A)Olayda ticari itibarın zedelenmesi vardır ve bu kişilik hakkı ihlali kapsamında

değerlendirebilecektir. Olayda kitle iletişim aracı kullanıldığı için haksız fiilin özel bir türü olan
MÖHUK 35’e gidilir. Kanun zarar görene 4 farklı seçim hakkı sunmuştur.
B)Gazetenin sadece internetten yayım yapan bir gazete olması ihtimalinde de 35.maddeye
gidilecektir. İnternet 35.maddede açıkça sayılmıştır.
C)Olayda Ece Süt Ürünleri’nin sahibi Y’ye sosyal medyadan gazetedeki haberlere
dayanarak mesajla hakaret edilmiş ve bunun için de dava açılmış olsaydı bu da kişilik
hakkı ihlaline gireceği için MÖHUK 35.maddeye gidilir.
D) Bu olaydan yararlanarak Ece Sütlerinin Almanya’daki en büyük rakibi olan firma Ece
Sütlerinin en iyi elemanından gizli bilgileri öğrendiğini varsaydığımızda: haksız fiilin özel bir
türü olan haksız rekabet söz konusu olacaktır. Haksız rekabetten doğan talepler MÖHUK
37.madde gereğince haksız rekabet sebebiyle piyasası doğrudan etkilenen ülke hukukuna
tabidir.
E)MÖHUK 37/2 haksız rekabet sonucunda zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin
menfaatleri ihlal edilmişse, söz konusu işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
Rakip firma yaptıklarıyla tüm piyasayı değil sadece Ece Süt Ürünlerinin menfaatlerini zedeler.
Bu durumda Ece Süt Ürünleri Ltd. Şti’ nin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır. Bu
şirketin merkezi Ankara olduğundan böyle bir davada Türk hukukuna göre karar verilir.
Cevap:C şıkkıdır.
Öncelikle şunu söylemek gerekir ki MÖHUK’un Kişilik haklarının ihlâlinde sorumluluk

başlıklı 35.maddesi haksız fiilin özel bir türüdür. Birine hakaret etmek kişilik hakkı ihlaline
girer. Konu ile ilgili MÖHUK’ta hem 34 hem de 35’te düzenlemeler bulunur. Burada karşımıza
çıkan sorun bu ihlal internette sosyal medyadan yapıldığında MÖHUK 35.madde hükmüne
gidilip gidilmeyeceğidir. MÖHUK madde 35’te açıkça belirtilmese de, maddenin
uygulanmasının esas şartı ihlalin kamuya açık alanda gerçekleşmesidir. Özel şekilde mesajla
hakaret edildiğinde bundan sayısı belirsiz kişiler haberdar olmayacaktır. C şıkkındaki
varsayımda her ne kadar internet kullanılarak birine hakaret edilip kişilik hakkı ihlali
yapılmış olsa da kamuya açık alan şartı sağlanmadığı için MÖHUK madde 35’e gidilemez.
Haksız fiille ilgili genel hüküm olan MÖHUK madde 34’e gidilecektir.
11.hafta soruları
SORU 1:
I)Miras konusuna ilişkin konularda yalnızca MÖHUK madde 20 uygulama alanı bulur.
II)Miras meselelerinde belli sorunlar ön mesele teşkil edecektir. Farklı mahkeme görevli ise
evliliğin geçersizliği, butlanı, yokluğu, boşanma, soybağı, evlilik mallarının tasfiyesi gibi
meselelere ilişkin dava bekletici meselesi yapılacaktır. Yabancılık unsuru olan bu dava
çözülecek sonra miras aşamasına geçilecektir.
III)Ön sorun hiçbir zaman miras davasına bakan mahkemenin görev alanında değerlendirilmez,
tamamen bağımsız mesele gibi çözülmek zorundadır.
IV) MÖHUK madde 20’nin 2.fıkrası mirasın esasına uygulanacak hukuku gösterir ve buna göre
genel kural mirasın mirasçının milli hukukuna tabi olmasıdır. Vatandaşlık esası korunur.
V)Miras konusu AB hukukunda da düzenlenmiştir ve taraflara hukuk seçimi hakkı tanınmıştır.

MÖHUK madde 20 taraflara hukuk seçimi imkanı getirmemiştir.
VI)MÖHUK madde 20/4 ölüme bağlı tasarrufların şeklinde MÖHUK madde 7 genel şekil
kuralının uygulanacağını söyler. 7.madde ise hukuki işlemin yapıldığı ülke hukukunun veya o
hukukî işlemin esası hakkında yetkili olan hukukun maddî hukuk hükümlerinin öngördüğü
şekle uygun olarak yapılacağını söylemektedir.
VII)MÖHUK madde 20/4’ün uygulama alanı dardır çünkü Vasiyetnamelerin şekli konusunda
1961 tarihli La Haye Sözleşmesi kabul edilmiştir. Türkiye açısından yapılan tüm
vasiyetnamelerin şekline bu sözleşme uygulanır.
Yukarıdaki yargılardan hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) I, III, IV, VII B)Hepsi C) II, IV D) Yalnız VI E) II, IV,

VI
Cevap:A şıkkıdır.
1.yargı yanlıştır. Miras hukukuna ilişkin konularda MÖHUK madde 20 ve 1961 tarihli Vasiyet
Tasarruflarının Sekli Konusunda Kanunlar İhtilafına Dair Sözleşme uygulama alanı bulur. Tabi
bu sözleşmenin maddenin 4. Fıkrasının uygulama alanını daralttığını söylemek gerekecektir.
2.yargı doğrudur. Ek olarak şunları da söylemekte yarar vardır:
Mirasçı ile mirasbırakan arasında geçerli evlilik var mı, burada hangi hukuk uygulanır sorusu
ön mesele teşkil eder. Farklı mahkemeler görevli ise evliliğin geçersizliği, butlanı, yokluğu
konularına ilişkin davanın bekletici mesele yapılması gerekecektir. Aile mahkemesinde açılan
bu dava yabancılık unsuru taşır ve bu uyuşmazlıkta da MÖHUK madde 13 uygulanacaktır.
Ya da mirasbırakanla mirasçı arasında soybağı kurulup kurulmadığı durumu da MÖHUK

madde 16 ile çözülecektir. Boşanma davasına mirasçılar devam edebilir mi sorunu olduğunda
bu yine bir ön sorun olacak ve MÖHUK madde 14 uygulanacaktır. Bu ön sorunlar bağımsız
birer mesele olarak çözülmek zorundadır.
3.yargı yanlıştır. Ön sorunlar bazen miras davasına bakan mahkemenin görev alanına girebilir.
Örneğin ana karnındaki ceninin mirasçı olup olmadığı, vasiyetnamenin geçerliliği gibi sorunlar
miras davası içinde görülebilecek ön sorunlar kabul edilir. Ön sorunlar bağımsız meseleler gibi
çözülür ama bu aynı konuya bakmakla görevli mahkemenin bunu çözmesine engel değildir.
4.yargı yanlıştır. Mirasa uygulanacak hukuk MÖHUK madde 20’nin ilk fıkrasında
gösterilmiştir. Bu aslında mirasın esasına uygulanacak hukuku gösterir. Miras, ölenin milli
hukukuna tabidir. Burada vatandaşlık kriteri esas alınmıştır. İstisna olarak ilk fıkranın son
cümlesi getirilmiştir ve buna göre Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku
uygulanır. Vatandaşlık kriterine istisna getirilmiştir.
5.yargı doğrudur. Türk hukukunda miras konusunda taraflara hukuk seçimi verilmemiştir ve
doktrinde verilmesi yönünde görüşler de vardır. AB hukuku Roma 4 tüzüğünde miras konusu
işlenir ve taraflara hukuk seçimi imkanı tanınmıştır.
6.yargı doğrudur. MÖHUK madde 20/4 şekil konusunda bizi MÖHUK madde 7 genel şekil
kuralına yönlendirir. Madde 7 ise yargıda söylenilen gibi hukuki işlemin yapıldığı ülke
hukukunun veya o hukukî işlemin esası hakkında yetkili olan hukukun maddî hukuk
hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılacağını söyler.(LRA ve lex causae)
Miras konusunda esasa uygulanacak hukuk maddenin 1.fıkrasındadır ve miras ölenin millî
hukukuna tâbidir. Yalnız 20/1’in son cümlesi Türkiye’bulunan taşınmazlara istisna getirmiştir.
Fakat 20/4’ün son cümlesi bu istisnayı ortadan kaldırır: Ölenin millî hukukuna uygun şekilde
Yani özetle MÖHUK madde 20/4’ten şunu anlıyoruz: Ölüme bağlı tasarrufların şekli hukuk
işlemin yapıldığı ülke hukukuna veya ölenin milli hukukunun aradığı şekil şartlarına bağlıdır.
7.yargı yanlıştır. Aslında yargının en başında verilen “MÖHUK madde 20/4’ün uygulama
alanı dardır çünkü Vasiyetnamelerin şekli konusunda 1961 tarihli La Haye Sözleşmesi kabul
edilmiştir.” Kısmı doğrudur. Fakat Türkiye açısından yapılan tüm vasiyetnamelerin şekline bu
sözleşme uygulanır kısmı yanlıştır. 1961 tarihli sözleşmeye taraf olunan tarih itibariyle yapılan
tüm vasiyetnamelerin şekline uygulanır. Yani MÖHUK madde 20/4’ün uygulanması için ya
1961 tarihli sözleşmeye taraf olma tarihinden önceki bir vasiyetname olmalıdır ya da miras
sözleşmesi söz konusu olmalıdır.
SORU 2:
Erasmus ile İstanbul’a gelen Alman vatandaşı Bayan A Türk vatandaşı olan Bayan B’nin
Kadıköy/Göztepe’deki evini kiralamıştır. Yapılan kira sözleşmesinde ücretin her ayın 2.günü
Bayan B’nin banka hesabına yatırılması kararlaştırılmıştır. İşbu sözleşmeden doğan
anlaşmazlıklarda Alman hukukunun uygulanacağı hususunda anlaşılmıştır.
A, Nisan ayında kirasını Bayan A’nın hesabına atacakken yine İstanbul’da yaşayan Türk
vatandaşı Bayan E hesabına yanlışlıkla yatırmıştır. Bunu hemen fark etmiştir ve Bayan E’ye
ulaşıp para iadesi istemesine rağmen Bayan E bunu kabul etmemiştir.
Buna göre olayla ilgili söylenenlerden hangisi yanlıştır?
A)Bayan A’nın aralarında hiçbir hukuki ilişki olmadan Bayan E’nin hesabına para göndermesi
sebepsiz zenginleşmedir.
B)Sebepsiz zenginleşme konusunda uygulanacak hukuk MÖHUK madde 39 gereğince,

zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen hukuki ilişkiye uygulanan
hukuka tabi olacaktır.
C) Sebepsiz zenginleşme hususunda Bayan E ve Bayan A arasında açıkça bir hukuk seçimi
yoksa hakim 2.kademeye geçerek MÖHUK 39/1 uyarınca taraflar arasında hukuki ilişki olup
olmadığını inceleyecektir.
D)Somut olayda para yanlışlıkla gönderilmiştir ve Bayan A ile Bayan E arasında sebepsiz
zenginleşmeye konu olan bir hukuki ilişki olmadığı için MÖHUK madde 39/1’in son cümlesi
“diğer hallerde ise zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır uygulanmalıdır.”
Uygulanacak hukuk olay Türkiye’de gerçekleştiği için Türk hukukudur.
E)Bayan A ile Bayan E olayın gerçekleşmesinden sonra aralarında uygulanacak hukuku

seçemezler. MÖHUK sebepsiz zenginleşmede taraflara hukuk seçimi hakkı vememiştir.
Cevap:E şıkkdır. Sebepsiz zenginleşme hususunda MÖHUK madde 39/2 uyarınca taraflara
hukuk seçimi yapma imkanı verilmiştir Yalnız bu sonralık ve açıklık şartına bağlanmıştır. Yani
taraflar, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra açıkça uygulanacak hukuku
seçebileceklerdir.
Burada öncelikle karşılıklı mutabakata varma potansiyeli olan tarafların sebepsiz

zenginleşmenin maddi hukuka ait sonuçları üzerinde de mutabakata vararak uyuşmazlığı sona
erdirmesi yüksek bir ihtimal olduğu için bir hukuk seçimi yapma imkanı getirilir. Hakim somut
olayda önce hukuk seçimş yapılıp yapılmadığına bakarak ikinci kademe olarak MÖHUK
madde 39/1’e gidecektir. Yani Bayan E ve Bayan A, bu sebepsiz zenginleşmenin meydana
gelmesinden sonra aralarında açıkça olmak şartıyla uygulanacak hukuku seçebilirlerdi.
12.hafta soruları
SORU 1:Evlenmeye uygulanacak hukuk ile ilgili aşağıdakilerden hangisi veya hangileri
söylenemez?
I)Evlenme konusunda MÖHUK madde 2/3 atıf prensibi uygulanacaktır. MÖHUK madde 1’e
göre de Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası sözleşme hükümler de saklıdır. O yüzden
konsolosluk sözleşmeleri uyarınca yapılan evlilikler de geçerlidir.
II) Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanacağı için Yunanistan’da bir Türk ve bir
Yunan kilisede evlenmiş ise bu evlilikTürk hukukuna göre de geçerlidir.
III)Evliliğin genel hükümleri olarak nitelendirilen evlilik birliğinin temsili, karı kocanın evlilik
birliğinde karşılıklı hak ve ödevleri, evlilik birliği giderlerinde güçleri oranında katılma
yükümlülüğü, aile konutu, kadının soyadı gibi konularda MÖHUK madde 13/3 uygulanır.
IV)Konsoloslukta da evlenme mümkündür. Bir Türk ve yabancı veya iki yabancı evlendirme
memurluğu yetkisi verilen tüm kişiler ve makamlar önünde Türkiye’de evlenme ehliyet ve
şartlarına sahipse evlenebilir.
V) Konsolosluktaki evlenme şekline ilişkin şartların ne olduğuna ilişkin şartları konsolosluk

sözleşmeleri belirler. Tüm konsolosluk sözleşmelerinde Türkiye’nin taraf olduğu tüm
konsolosluk sözleşmelerinde iki tarafın da aynı devlet vatandaşı olması gerekir.
VI) Evlendirme yetkisinin gerek sahip olduğu vatandaşlıklar gerek sahip olduğu diğer koşullar
bakımından sınırları konsolosluk sözleşmesine bağlıdır. Bu konuda sadece konsolosluk
sözleşmeleri dikkate alınır.
A) I, III, IV B)Hepsi C) II, IV D) Yalnız V E) V, VI
5.yargı yanlıştır. Konsolosluklarda da evlenme mümkündür. Bir Türk ve yabancı veya iki
yabancı evlendirme memurluğu yetkisi verilen tüm kişiler ve makamlar önünde Türkiye’de
evlenme ehliyet ve şartlarına sahipse evlenebilir. Konsolosluktaki evlenme şekline ilişkin
şartların ne olduğuna ilişkin şartları konsolosluk sözleşmeleri belirler. Sadece bir konsolosluk
sözleşmesi dışında Türkiye’nin taraf olduğu tüm konsolosluk sözleşmelerinde iki tarafın da
aynı devlet vatandaşı olması gerekir. Hocamız derste bu istisnayı söylemişti. Yani konsolosluk
kendi vatandaşına hizmet vermek için evlendirme memuru yetkisine sahip ama bu bir devletle
konsolosluk sözleşmesinde istisnai durumda kabul edilmiş. Hocamız yine İtalyan ve Türk
vatandaşın İtalyan konsolosluğunda evlenebileceğini söylemişti. İstisnai durum budur.
6.yargı yanlıştır. Evlendirme yetkisinin gerek sahip olduğu vatandaşlıklar gerek sahip olduğu
diğer koşullar bakımından sınırları konsolosluk sözleşmesine bağlıdır. Evlendirme
yönetmeliğinin 10 ve 12.maddelerinde de konsolosluk evlenmelerine detaylı yer verilmiştir. Bu
kurallar da doğrudan uygulanan kural gibi uygulanır. Evlendirme yetkisi egemenlik yetkisinin
bir görünümüdür. Evlendirme yönetmeliğinin 10.madde Türk konsolosluklarının bulundukları
devletin hukukunun da yetki tanımış olması şartıyla ve eşlerin her ikisinin de Türk vatandaşı
olması şartıyla evlendirme yetkisine sahip olduğunu söyler. 12.madde de aynı devlet vatandaşı
olan iki yabancının kendi milli hukukları da yetki vermiş olması taktirde o devletin
Türkiye’deki temsilcilikleri önünde evlenebileceklerini söyler. Bu koşullara uyulmadan yapılan
konsolosluk evlenmeleri Türk hukuku bakımından şeklen geçersizdir.
SORU 2:
I)Malların tasfiyesiyle ilgili MÖHUK 15 1.fıkra ve 3.fıkra uyarınca ilk defa kişiler ve aile
hukuku meselesinde taraflara bir hukuk seçimi yapma imkanı getirilmiştir.
II) Tasfiye davasında öncelikle hakim taraflar arasında geçerli bir hukuk seçimi yapılmış mıdır
konusuna bakacaktır. Eğer taraflar arasındaki hukuk seçimi kanunda gösterilen hukuklardan
birinin seçimi şeklindeyse bu hukuku uygulayarak tasfiye davasını çözer.
III)Tarafların hukuk seçimi sadece açıklık şartına bağlıdır. Kanunda öngörülen hukuklardan
biri olmak zorunda değildir, sınırsız bir hukuk seçimi hakkı verilmiştir.
IV)Taraflar hukuk seçimini sadece evlilikten önce yapabilir ve noter huzurunda yapılması
gerekir.
V) Mal rejimi de seçiliyorsa Türk hukukuna noterde düzenleme şeklinde yapmak gerekir.
Sadece hukuk seçimi ise adi yazılı şekil yeterlidir. Örneğin Alman hukuku ve Alman
hukukundaki mal ayrılığı seçimi de yapılırsa, yani kanuni rejim dışında bir mal rejimi seçilirse
bu işlemin yapıldığı yer bakımından aranan geçerlilik şekli koşullarını taşıması gerekir.
Evlilik mallarının ayrılmasıyla ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) I, II, V B) II, III, IV C) Yalnız III D) Hepsi E) II, IV
Cevap:A şıkkıdır.
I, II, V numaralı yargılarda verilen bilgiler doğrudur.
Yanlış olan yargıları açıklayalım:
3.yargı yanlıştır. MÖHUK made 15 1.fıkranın ilk cümlesinde ve 3.fıkrada getirilen hukuk
seçimi hakkı sınırlıdır. Bu hukuk seçimi açık olmak ve kanunda sayılan hukuklardan biri olmak
zorundadır.
4.yargı yanlıştır. Malların ayrılması konusunda her zaman hukuk seçimi yapılabilir ve şekle
tabi değildir.
Genel bir örnek de vermek gerekirse: Mesela erkek Yunanistan’da ama Bulgaristan vatandaşı,
kız Türkiye’de ve Türk vatandaşıysa 15.maddenin 1.fıkrasına göre Yunan, Bulgar ve Türk
hukuku seçilebilecektir. Türkiye’deki kız Erasmus’la gelen bir İran vatandaşıysa 4.bir alternatif
olarak İran hukuku da çıkacaktır.
Son olarak evlendikten sonra Almanya’ya giderlerse yeni bir müşterek hukuka sahip
olduklarından Alman hukukunu da seçebilirler. Ya da Almanya’ya yerleşip Alman vatandaşı
oldularsa müşterek milli hukukları olarak yine Alman hukukunu seçebilirler.
13.hafta soruları
SORU 1: Alman vatandaşı Bay A ile Türk vatandaşı bayan B evlenmiş ve uzun süre
Hamburg’da yaşamışlardır. Şiddet gördüğü için A’dan boşanan B Türkiye’ye dönmüş ve bir
Alman firmasında çalışmaya başlamıştır. Bir süre sonra da yine Alman vatandaşı bay C ile
sevgili olmuş ve bir çocuğu olmuştur. Bayan B evlenmeyi kabul etmez. C nüfus müdürlüğüne
gidip çocuğu tanımak istediğinde, yetkili memur bayan B’nin bay A ile evli olduğunu ve evlilik
birliği içinde doğan çocuğu tanıyamayacağını kendisine iletir. A ise durumu öğrenir öğrenmez
Türkiye’ye gelip soybağının reddi davası açar. Durumu izah eder boşandıklarını,
B’yi 3 yıldır görmediğini çocuk Ç’nin kendi çocuğu olmadığını ve soybağının reddini talep
etmiştir.
Buna göre olayla ilgili söylenenlerden hangisi yanlıştır?
A)Bay A’nın açmış olduğu soybağının reddi davasında hakim öncelikle tarafların evli olup
olmadıklarına bakacaktır. Tarafların boşandıklarına dair durum ön mesele olarak ele alınır.
B)Soybağının reddi MÖHUK madde 16/2 uyarınca soybağı iptali anlamını taşıyan bir
durumdur. Buna göre soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptalinin de o hukuka göre
yapılması gerekecektir.
C)Çocuk Ç annesinin Türk vatandaşı olmasından dolayı Türk vatandaşlığını doğumla

kazanmıştır. Çocuk Ç ile Bay A’nın soybağı çocuğun doğum anındaki milli hukuku olan Türk
hukukuna göre kurulur ve bu MÖHUK 16/1’e göre sonuca bağlanır.
D)Hakim soybağının iptalini de Türk hukukuna göre yapmalıdır ve Türk maddi hukuku
çervevesinde karar vermekle yükümlüdür.
E)Soybağının reddi davasının A lehine sonuçlandığını varsayarsak Bay C ile çocuk Ç arasında
soybağının kurulması bay C Alman vatandaşı olduğu için Alman hukukuna göre olacaktır.
Bay C ile çocuk Ç arasında soybağının kurulması MÖHUK madde 16/1 hükmü çerçevesinde
çözümlenir. Bu düzenlemenin ilk basamağında”soybağının kuruluşu,çocuğun doğum anındaki
milli hukukuna” tabi olabileceği vardır. Ç annesinin Türk vatandaşlığından dolayı doğumla
Türk vatandaşlığı kazanmıştır. Yani çocuğun doğum anındaki milli hukuku Türk hukukudur.
Türk hukukunda tanıma babanın nüfus memuruna veya mahkemeye yazılı başvurusu veya
resmi senette yapacağı beyanla mümkündür. Bay C bu yollardan biriyle çocuğu
tanıyabilecektir.
SORU 2: Evlat edinmeyle ilgili yargılardan hangileri veya hangisi doğrudur?
I)Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La Haye

Sözleşmesi ile ülkelerarası evlat edinme yani yabancılık unsuru içeren evlat edinme
prosedürünün sağlıklı işlemesini temin eden ve akit devletlerden her ikisinde de gerek çocuğun
korunması gerekse evlat edinme işleri tamamlandıktan sonra bu evlat edinmenin her iki ülke
bakımından geçerliliğini sağlayacak bir sistem kurulmuştur.
II) Sözleşmenin uygulanabilmesi için küçüğün 18 yaşını doldurmuş olmaması, mutad

meskeninin akit devlette bulunması,mutad meskeni başka bir akit devlette bulunan kişiler
tarafından evlat edinilmiş olması veya istenmesi, kurulmuş ya da kurulacak evlat edinme ilişkisi
sebebiyle mutad meskeninin bulunduğu ülkeden başka ülkeye götürülmesi gibi şartlar vardır.
III) Sözleşme kapsamında evlat edinme süreci mutad meskeni başka bir devlette bulunan bir
küçüğü evlat edinmek isteyenlerin kendi mutad meskenlerinin bulunduğu akit devletin merkezi
makamlarına başvurmaları ile başlayan bir süreçtir.
IV) . Bu ülke kabul eden ülke; çocuğun bulunduğu ise menşe ülke olur. İki makam işbirliği
içinde evlat edinme sürecine başlayabilmek için gerekli şartların var olup olmadığını inceler.
Kabul eden ülke kendi hukukuna evlat edinme şartlarının tümünün (örneğin Türk hukukuna
göre ehliyet, eş rızası, tüm şartlar) gerçekleşmiş olmasını arar. Menşe ülkeye gerçekleşmişse
bildirimde bulunur, menşe ülkenin şartlarına da bakılır. Böylece karşılıklı olarak aslında iki
ülkenin de şartları gerçekleşmiş olur.
A)Hiçbiri B)Yalnız IV C) III, IV D) Yalnız II E)Hepsi
Cevap:E şıkkıdır. Verilen bilgilerin hepsi doğrudur.
MERVE KAHRAMAN-200004765
ŞEVVAL ARTAN 200003977 MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ÖDEVİ
1) Kanunlar ihtilafı kuralları, akit dışı borç ilişkileri bakımından hukuk seçimi yapma imkanı tanımıştır. Buna göre
a) Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin tarafları, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra açıkça uygulanacak ülke
hukukunu belirlemeleri gerekir.
b) Uygulanacak ülke hukuku belirlenmemişse, haksız fiil bakımından ‘’haksız fiilin işlendiği ülke hukuku’’ veya
‘’zararın meydana geldiği ülke hukuku’’ uygulanır.
c) Medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine uygulanacak hukuk zarar gören
tarafından, kendi mutad mesken hukukunun, zarar verenin iş yeri hukukunun veya mutad mesken hukukunun yahut zararın
meydana geldiği ülke hukukundan birinin seçilmesiyle belirlenebilir.
d) İmal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğu tabi olacağı hukuku zarar gören, zarar verenin mutad
meskenini veya iş yeri hukukunu yahut imal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukukunu seçerek belirleyebilir.
e) Haksız rekabet sonucu ortaya çıkan zarar, zarar görenin işletmesine ilişkin menfaatlerini ihlal etmişse, zarar gören
Cevap: ‘’B’’ seçeneğidir. Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı olması durumunda ‘’zararın
meydana geldiği yer hukuku’’ uygulanmaktadır.
2) I. Türk hukukunda, haksız fiilden kaynaklanan tazminatın miktarı, punitive damages türü cezai tazminatlardır.
II. Basın, radyo, televizyon gibi medya yoluyla veya internet yahut diğer kitle iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen kişilik hakkı
ihlallerinin kamuya açık bir ortamda gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
III. İmal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğun tabi olduğu hukuk belirlenirken, zarar veren, mamulün
iktisap edildiği ülkeye kendi rızası dışında sokulduğunu ispat ederse, iktisap yeri hukuku uygulanmaz.
IV. Haksız rekabet sonucu ortaya çıkan zarar, zarar görenin işletmesine ilişkin menfaatleri ihlal etmiş ve piyasayı doğrudan
etkilemişse piyasası doğrudan etkilenen ülke hukuku uygulanır.
a)I ve II
b)I ve III
c)III ve IV
d) II, III ve IV
e)I ve IV
Cevap:‘’D’’ seçeneğidir. Türk hukukunda haksız fiilden kaynaklanan tazminatın miktarı, zararın tazmini amacını gütmektedir.
Punitive damages, ABD hukukunda uygulanan bir cezai tazminattır ve Türk kamu düzenine ve temel prensiplerine aykırı
olabileceği kabul edilmiştir.
3) Alman vatandaşı olan eşler (A ve B), evlendikten sonra Türkiye’de yaşamaya başlamışlardır. Türkiye’de bir süre
çalışan çift, yaptıkları birikim ile gözde semtlerin birinden gayrimenkul almışlardır. Eşlerin uzun süredir çocuk sahibi
olmak istemesi ve sağlık problemlerinin buna engel teşkil etmesiyle evliliklerinde sıkıntılar çıkmaya başlamış ve çift
boşanmaya karar vermiştir.
Eşlerin boşanma davasıyla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

a) Davada tatbik edilecek hukuk, eşlerin müşterek milli hukuku olan Alman hukukudur.
b) Eşlerin Alman vatandaşı olması dolayısı ile yapılan ölüme bağlı tasarruflarla ilgili verilecek kararlar Alman
hukukuna göre belirlenir.
c) Gayrimenkulün Türkiye’de bulunması nedeniyle taşınmazın tasfiyesinde Türk hukuku uygulanır.
d) Çift boşanmadan önce eşlerden birinin vatandaşlığını değiştirmesi halinde dahi Alman hukuku uygulanır.
e) Çiftin menkul mallarına ilişkin malların tasfiyesinde, boşanma davasına yetkili kılınan Alman hukuku
uygulanır.
Cevap: D’dir. MÖHUK m.3’de yer alan genel kural uyarınca dava anındaki müşterek milli hukuk veya dava anındaki müşterek
mutad mesken hukuku uygulanır. Eşlerden birinin vatandaşlığını değiştirmesi ile artık uygulanacak hukuk mutad mesken
hukuku olup, Türk hukuku uygulanmalıdır.
4) Kanunlar ihtilafı kurallarına göre evlenmeye ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
a) Evlenme ehliyeti ve şartları, eşlerin her birinin evlenme anındaki milli hukukuna tabi kılınmıştır.
b) Evlenmenin şekli, evlenmenin yapıldığı ülkenin hukukuna tabi kılınmıştır.
c) Eşler evlilik malları hakkında, evlenme anındaki mutad mesken hukuklarından veya milli hukuklarından
birini açık olarak seçebilirler.
d) Bulunduğu ülkenin yetkisini tanıması şartıyla, konsolosluklar da kendi vatandaşlarını evlendirebilirler.
e) Evlilik mallarının tasfiyesi bakımından eşlerin müşterek milli hukuku o yoksa müşterek mutad mesken
hukuku uygulanır.
Cevap: Cevap E seçeneğidir. Evlilik mallarının tasfiyesi bakımından menkul- gayrimenkul mal ayrımı yapılmaktadır. Taşınmaz
malların tasfiyesinde taşınmazın bulunduğu ülke hukuku uygulanır.
5) Türk vatandaşı olan bay A ile İtalyan vatandaşı olan bayan B uzun zamandır birliktedirler. Bayan B’nin hamile
olduğunun öğrenilmesiyle çift evlenme kararı alır. Fakat ailelerin çiftin birlikteliklerine olumlu bakmamaları ve bu
durumun çifti tartışmaya itmesi sonucu ilişkilerini bitirme kararı alırlar.
I. Çocuğun soybağının kurulmasında tatbik edilecek olan hukuk çocuğun doğum anındaki milli
hukukudur. Bu da çocuğun bir devletin vatandaşlığına sahip olmasıdır. Olayda İtalyan anne B
çocuğunu tanıma şartını yerine getirmesi halinde soybağı kurulur.
II. Eğer çocuk evlilik içi doğmuş olsa idi babanın Türk vatandaşı olması ile babasından Türk vatandaşlığını
da alabilecekti. Bu durumda da babasının tanıması gerekirdi.
III. Annenin soybağının iptali durumunda ise kanunlar ihtilafı kuralları uyarınca soybağı hangi hukuka
göre kurulmuşsa, iptali de o hukuka tabidir. Bu durumda yetkili hukuk İtalyan hukukudur.
IV. Çocuğun doğumu sonrası annesi ve babasının tanımaması, bu nedenle de doğum anındaki milli
hukukunun bilinememesi halinde çocuğun soybağı, doğum yeri hukukuna göre tatbik edilir.
Olayla ilgili verilen tahminlerden hangileri doğrudur?

A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
E) I, II ve III
Cevap: MÖHUK m.16 uyarınca soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun
mutad meskeni hukukuna tâbidir. Bu durumda IV.madde yanlıştır.
ŞEVVAL ARTAN 200003977
AHMET CAN İSTİF - 200004240
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK DERSİ ÖDEVİ

10. HAFTA
Soru 1) Haksız fiil meydana gelmiş ise bunun sonrasında tarafların uygulanacak hukuku açık olarak
seçme yetkileri yoktur.
Yukarıda Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku haksız fiil hükümleri çerçevesinde verildiği
belirtilen tanım ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Doğrudur, kanun koyucu tarafların uygulanacak olan hukuku seçme hakkını haksız fiil meydana
geldikten sonra örtülü olarak kullanılabileceğini belirtmiştir.
B) Yanlıştır, kanun koyucu tarafların uygulanacak olan hukuku seçme hakkını haksız fiil meydana
geldikten sonra açık olarak kullanabileceğini belirtmiştir.
C) Yanlıştır, kanun koyucu tarafların uygulanacak olan hukuku seçme hakkını haksız fiil meydana
gelmeden önce örtülü olarak kullanabileceğini belirtmiştir.
D) Yanlıştır, kanun koyucu tarafların uygulanacak olan hukuku seçme hakkını haksız fiil meydana
gelmeden önce açık olarak kullanabileceğini belirtmiştir.
E) Yanlıştır, kanun koyucu taraflara hiçbir suretle uygulanacak olan hukuku seçme hakkını
tanımamıştır.
Soru 1 Cevabı: Yukarıda verilmiş ifadelerden B şıkkı doğrudur. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul
Hukuku md. 34/5’te tarafların haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak olan hukuku açık
olarak seçebileceği belirtilmiştir. Bu hüküm sebebi ile diğer şıklarda verilmiş olan ifadelerin tamamı
yanlıştır, yalnızca B şıkkında verilmiş olan ifade doğrudur.
---
Soru 2) Mahmud Katarlı bir iş adamıdır. İş ortaklıkları sebebiyle 2010 senesinden bu yana yılın bir
kısmını Türkiye’de geçirmektedir. Türkiye’de geçirdiği bu sürede ikamet etmek amacı ile İstanbul’da
bir ev satın almış, aynı zamanda gerekli şartları sağlayarak Türk vatandaşı olmuştur. Mahmud
İstanbul’daki evinde uyurken yan komşusundan gelen seslerden rahatsız olmuş, yan komşusu olan
Recep’in kapısını çalarak yüksek sesten rahatsız olduğunu belirterek daha sessiz olmasını istemiştir.
Mahmud’un yabancı uyruklu olması sebebi ile uzun süredir ona hasımlık güden Recep bu olay ile
birlikte sinirlenerek silahını çekip Mahmud’u yaralamış ve olay yerinden kaçmıştır. Tanıdıkları
vasıtası ile bir yolunu bularak yine birçok tanıdığının bulunduğu Yunanistan’a kaçmıştır, hedefi
burada bir süre bekleyip vatandaşlığı bulunan İngiltere’ye gitmektir.
Mahmud’un bahsi geçen olay ile ilgili Recep’e açacağı davada hangi ülke hukuku uygulanmalıdır?
A)Katar Hukuku
B)İngiltere Hukuku
C)Türkiye Hukuku
D)Yunanistan Hukuku
E)ABD Hukuku
Soru 2 Cevabı: Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Madde 34’ün 1. ve 2. fıkralarında bu
olaya konu olan haksız fiil gibi durumlar ile ilgili uygulanacak olan ülke hukukuna dair tanım
yapıldığını görüyoruz. Buna göre;
(1) Haksız fiilden doğan borçlar haksız fiilin işlendiği ülke hukukuna tâbidir.
(2) Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması hâlinde, zararın
Olayımızda haksız fiilin işlendiği ülke Türkiye’dir. Yine haksız fiil ile ilgili zararın meydana geldiği
ülke de Türkiye’dir. Bu sebeple olayda uygulanması gereken hukuk Türk Hukuku’dur. Yani doğru
cevap C şıkkıdır.
11. HAFTA
Soru 1) I) Mirasçısız terekenin Türkiye’de bulunması durumunda tereke devlete kalır.
II) Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin

III) Miras vefat etmiş kişinin milli hukukuna tabidir.
IV) Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı anda bulunduğu
ülke hukukuna tâbidir.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I, II ve III
D) I, II, III ve IV
E) Hiçbiri
Soru 1 Cevabı: Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Madde 20’de belirtilen Miras başlığı
altındaki hükümler göz önüne alındığında I. II. ve III. açıklamalar doğrudur. IV. Açıklamada ise yanlış
bir tanımlama söz konusudur. Bahsi geçen kanun maddesindeki ilgili tanıma göre ölüme bağlı tasarruf
ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarruf yapıldığı andaki milli hukukuna tabidir olmalıdır. Bu sebeple
doğru cevap C şıkkıdır.
Soru 2) Ali Rıza Türk vatandaşıdır. İstanbul’da doğmuş, büyümüştür. Kısa bir süre çalışmak niyetiyle
Rusya’ya gitmiş ancak Rusya’da gerçekleştirdiği evlilik ve iş imkanının da yüksek olması sebebiyle
orada kalmıştır. Rusya’da evlendiği eşinden üç oğlu olmuştur. Kendisi bir gün tekrar ülkesine dönme
düşüncesinde olduğundan Türkiye’den iki adet ev almıştır. Türkiye’deki malvarlıkları dışında
Rusya’da da dört adet evi bulunmaktadır. Ali Rıza 57 yaşında geçirdiği kalp krizi sonucu Rusya’da
vefat etmiştir.
Yukarıda verilen olay ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
A) Ali Rıza’nın Türkiye’de bulunan malvarlıkları ile ilgili mirasçıları sebebiyle Rus hukuku uygulanır.
B) Ali Rıza’nın Türkiye’de bulunan terekesi mirasçılarına intikal etmez ve devlete kalır.
C) Ali Rıza’nın Türk vatandaşı olması sebebiyle Rusya’da bulunan tereke Türkiye’ye kalır.
D) Ali Rıza ölüme bağlı bir tasarrufta bulunmuş ise bu tasarruf Türk hukukuna tabidir.
E) Miras ölenin mirasçılarının milli hukukuna tabi olduğundan Ali Rıza’nın terekesi ile ilgili tüm
tasarruflarda mirasçılarının vatandaşı olduğu ülke hukuku yetkili olacaktır.
Soru 2 Cevabı: Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku md 20 hükümlerine göre miras ölenin
milli hukukuna tabidir ve Türkiye’deki taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır. Bu sebeple A
şıkkı yanlıştır.
Aynı kanun maddesi hükümlerine göre Türkiye’de bulunan mirasçısız tereke devlete kalır. Ali
Rıza’nın mirasçıları olması sebebiyle mirası devlete değil mirasçılarına kalacaktır. B şıkkı da yanlıştır.
Ali Rıza’nın Türk vatandaşı olması, mirasçılarının ise Rus vatandaşı olması Rusya’da bulunan
terekesinin Türkiye’ye kalması söz konusu değildir. Yine mirasçıları hak sahipliğini korur. Bu sebeple
C şıkkı yanlıştır.
Miras ölenin mirasçılarının milli hukukuna değil ölenin milli hukukuna tabidir. Bu sebeple E şıkkı
yanlıştır.
12. HAFTA
Soru 1) Evliliğin genel hükümleri, ……. tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde
………, bulunmadığı takdirde ……… uygulanır.
Yukarıda verilmiş olan boşluklara gelmesi gereken sözcükler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
sıralanmıştır?
A) eşlerin müşterek milli hukukuna – müşterek mutad mesken hukuku – Türk hukuku
B) eşlerin müşterek mutad mesken hukukuna - müşterek milli hukuku – Türk hukuku
C) Türk hukukuna- müşterek mutad mesken hukuku - müşterek milli hukuku
D) Türk hukukuna- müşterek milli hukuku – müşterek mutad mesken hukuku
E) eşlerin müşterek milli hukukuna – Türk hukuku – müşterek milli hukuku
Soru 1 Cevabı: Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Evlilik ve genel hükümleri md 13/3’te
belirtilen hükümlere göre doğru sıralama A şıkkında verilmiştir.
Soru 2) I) Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku uygulanır.
II) Evliliğin yurtdışında kişilerin vatandaşı olduğu ülke konsolosluğunda yapılması halinde vatandaşı
oldukları ülke hukuku uygulanır.
III) Nişanlanma şart ve ehliyeti tarafların nişanlanma anındaki milli hukukuna tabidir.
IV) Boşanma hükümleri eşlerin müşterek milli hukukuna tabidir.
Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
A)Yalnız I
B)Yalnız II
C)II ve III
D)I ve IV
E)Hepsi
Soru 2 Cevabı: Yukarıda verilen ifadeler adına Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku nişanlılık,
evlilik ve boşanma ile ilgili maddeleri md 12, 13 ve 14 incelendiğinde tüm ifadeler doğrudur. Doğru
13. HAFTA
Soru 1) 1. Çocuğun mutad meskeni hukukuna
2. Çocuğun doğum yeri hukukuna
3. Çocuğun doğum anındaki milli hukukuna
4. Ananın veya babanın çocuğun doğumu anındaki milli hukuklarına
5. Ana ve babanın çocuğun doğumu anındaki müşterek mutad mesken hukukuna
Soybağının kuruluşu ile ilgili yukarıda bulunun unsurlar sırasıyla gözetilerek bir öncekinin mümkün
olmaması halinde bir sonraki yola başvurulmaktadır. Aşağıdakilerin hangisinde bu unsurlar doğru
olarak sıralanmıştır?
A) 2-3-5-1-4 B) 2-1-4-3-5 C) 3-1-4-5-2 D) 4-2-3-1-5 E) 5-3-2-1-4
Soru 1 Cevabı: Soybağının kuruluşu ile ilgili kanunda belirlenmiş olan doğru sıralama C şıkkında
verilmiştir.
Soru 2) ( ) Evlât edinilme ve edinme kapsamında diğer eşin rızası hususu için eşlerin millî
hukuklarından seçimlik olarak bir tanesi uygulanır.
( ) Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde
ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
( ) Evlât edinme kapsamında ehliyet ve şartlar, tarafların evlât edinme sırasındaki millî hukukuna
tâbidir.
Yukarıda verilmiş olan ifadelerin doğru – yanlış sıralaması hangisidir?
A) Y – Y – D
B) D – Y – D
C) D – D – Y
D) D – D – D
E) Y – D - D
Soru 2 Cevabı: Yukarıda verilmiş ifadelerden ilk sıradaki ifade hatalıdır. Çünkü evlat edinilme ve
edinme kapsamında diğer eşin rızası adına eşlerin her birinin milli hukukuna tabidir. Verilmiş olan
ifadede ise eşlerin yalnız birinin milli hukukunun uygulanacağı ifade edilmektedir. Bu sebeple doğru
GÖZDE DEMİRKOL- 200011979

Milletlerarası Özel Hukuk Ödev- 10. Hafta
1. ABD vatandaşı olan A İstanbul’da yaşamaktadır.A ile Türk vatandaşı arasında bir münakaşa çıkmış,
A kendisini tahkir eden T’ye İstanbul’da bir dava açmış ve tazminat talebinde bulunmuştur.
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A.Olayda bir yabancılık unsuru söz konusudur.
B.Olayda haksız fiil söz konusudur.
C.Fiilin işlendiği yer ve zararın meydana geldiği yer Türkiye olduğu için Türk maddi hukuku
uygulanacaktır.
D.Manevi tazminat miktarı ABD hukukuna göre talep edilecektir.
E.Manevi tazminat talebinin şartlarını ve miktarını haksız fiilin statüsü belirleyecektir.
Cevap D seçeneğidir.
Olayımızda bir yabancılık unsuru söz konusudur.(Davacının ABD vatandaşı olması.)Haksız fiilden
kaynaklanan bir tazminat talebi söz konusudur.Yabancı unsur taşıyan haksız fiillerde uygulanacak
hukuk tayini MÖHUK’ta bir genel kural m.34 ve 5 özel kural ile düzenlenmiştir.
Möhuk m.34 e göre, haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanmak üzere bir hukuk seçimi
yapılmamışsa haksız fiilden doğan borç ilişkisi haksız fiilin işlendiği yer hukukuna tabi olacaktır.Haksız
fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkelerde ise zararın meydana geldiği ülke
hukuku uygulanır. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana
geldiği ülkeye nazaran bir başka ülke ile daha sıkı ilişkiye sahip olması halinde bu ülke hukukunun
uygulanması gerekmektedir. Olayımızda Amerikalı A tahkir edilmiş yani haksız fiile uğramıştır.Haksız
fiilin işlendiği yer de zararın meydana geldiği yer de Türkiye’dir. Bu nedenle Türk maddi hukuku
uygulanacak ve Türk hukukuna göre tazminat talep edilecektir Çünkü A’nın ABD vatandaşı olması
ABD hukukunun daha sıkı ilişkili olduğunu kabul etmemiz için yeterli gözükmemektedir.
2. Olayda haksız fiil medya yoluyla gerçekleşseydi aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri söylenebilir?
I.Medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine karşı MÖHUK
madde 35 uygulanır.
II.Haksız fiile uygulanacak olan hukuk MÖHUK madde 34’teki genel kurala göre belirlenir
III.Uygulanacak hukukun tespitinde zarar görenin seçimi ve zarar verenin zararın meydana geldiği yeri
bilme durumu dikkate alınacaktır.
A.Yalnız I B.Yalnız II C.Yalnız III D. I ve II E.I ve III
Cevap I ve III.
Medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine uygulanacak hukuk
MÖHUK 35.maddede düzenlenmiştir. 35. maddenin birinci fıkrasına göre kişilik haklarının basın,
radyo, televizyon gibi medya yoluyla internet veya diğer kitle iletişim araçları ile ihlalinden doğan
taleplere zarar görenin seçimine göre, şayet zarar veren, zararın bu ülkede meydana geleceğini bilecek
durumda ise zarar görenin mutat meskeni hukuku veya zarar verilen iş yerinin yahut mutat meskeninin
bulunduğu ülke hukuku veya zarar veren zararın bu ülkede meydana gelebileceğini bilebilecek durumda
ise zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanacaktır.Zarar gören ABD vatandaşının seçimi ve zarar
verenin zararın meydana geldiği yeri bilme durumu dikkate alınarak uygulanacak olan hukuk tespit
edilecektir.
Milletlerarası Özel Hukuk Ödev - 11. Hafta
1. Türk vatandaşı bay T ile İtalyan vatandaşı bayan İ İtalya’da tanışmış ve evlenmeye karar
vermişler.Bunun üzerine T ile İ Türkiye’de nişanlanmışlardır.Ancak T, İ’ye evlenmekten vazgeçtiğini
söylemiş bunun üzerine İ Türkiye’de T aleyhine dava açmıştır.Açmış olduğu davada T’nin evlenme
vaadini yerine getirmediğini ve bu sebeple uğramış olduğu maddi manevi tazminat talep etmiştir.T ise
İtalyan hukukuna göre aralarında bir nişanlılık ilişkisi bulunmadığını ileri sürmüştür.
A.Nişanlanma ehliyet ve şartları bakımından T Türk hukukuna, İ İtalyan hukukuna göre

değerlendirilecektir.
B.İtalyan hukukuna dayanarak İ nişanlanmanın bozulması nedeniyle tazminat talebinde bulunabilir.
C.Nişanlanmanın hüküm ve sonuçları bakımından Türk hukuku yetkildir.
D.Tazminat talebinde Türk maddi hukuku uygulanacaktır.
E.Türk hukukunun öngördüğü şekil kurallarına uygun bir nişanlanma söz konusu ise MÖHUK m.7
uyarınca nişanlanma geçerli kabul edilir.
Not: İtalyan hukukuna göre, nişanlanma taraflara bir evlilik yapma mükellefiyeti veya evlenmekten
imtina halinde kararlaştırılmış olan bir edimin yerine getirilmesi mükellefiyeti yüklemez.Reşit bir
kişinin resmi bir senette yer alan veya özel yazılı olarak verilmiş karşılıklı evlenme vaadi, haklı bir sebep
olmaksızın evlenmeden kaçınan nişanlıya diğer tarafın zararını tazmin külfeti yükler.
Cevap B seçeneğidir.
MÖHUK m.12/1 uyarınca nişanlanma ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin nişanlanma anındaki
millî hukukuna tâbidir.Her birinin nişanlanma anındaki milli hukuku uygulanır.Nişanlama ehliyet ve
şartları T bakımından Türk hukukuna, İ bakımından İtalyan hukukuna tabidir.İtalyan hukukuna göre
nişanlanma meydana gelmemiştir.Çünkü İtalyan hukuku nişanlanma için bir şekil şartı koymuştur.Buna
dayanarak İ’nin tazminat talebinde bulunması mümkün değildir. MÖHUK m.12/2 uyarınca, nişanlılığın
hükümlerine ve sonuçlarına müşterek millî hukuk, taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk hukuku
uygulanır.Olayımızda da taraflar farklı vatandaşlıkta bulundukları için Türk hukuku uygulanacağı
söylenebilir.Bu nedenle tazminat talebinde Türk maddi hukuku uygulanacaktır.
2. İngiliz vatandaşı olan A ve B’nin açacakları boşanma davasında Türk hukukunun uygulanmasını
talep etmişlerdir.Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Dava taraflar bakımından yabancılık unsuru taşır.
B. Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri eşlerin müşterek milli hukukuna tabiidir.(MÖHUK. m.14)
C. Taraflar İngiliz vatandaşı olduklarına göre boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümlerinde yetkili
hukuk müşterek milli hukukları olan İngiliz hukukudur.
D. Taraflar uyuşmazlığın çözümünde Türk hukukunun uygulamasını talep ettikleri için Türk hukukunun
uygulanması gerekmektedir
E. Hakim Türk kanunlar ihtilafı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı hukuku tarafların
bu hususta bir isteği olup olmadığına bakılmaksızın bakmaksızın resen uygulamak zorundadır.
Cevap D seçeneğidir.
Taraflar Türk hukukunu talep etse dahi MÖHUK m.1,MÖHUK m.14/1 ve MÖHUK m.2/1 göz önüne
alındığında uygulanması gereken hukuk İngiliz hukukudur.
Milletlerarası Özel Hukuk Ödev- 12. Hafta
1. Sebepsiz zenginleşme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. MÖHUK sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi bakımından hukuk seçimi yapma imkanı
getirmiştir.
B. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, uygulanacak ülke hukukunu sebepsiz
zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra olmak ve açıkça yapılmak kaydıyla kararlaştırabilirler.
C. Taraflar açık bir hukuk seçimi yapmadıkları taktirde sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi
sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır.
D. Sebepsiz zenginleşmeden bir hukuki ilişkiden kaynaklanmadığı hallerde zenginleşmenin

gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır.
E. Sebepsiz zenginleşme taraflar arasındaki bir hukuki ilişkiden değil de karışma birleşme gibi fiili bir
durum sonucu gerçekleştiği takdirde ise zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku yetkili kılınmıştır.
Cevap C seçeneğidir.
Taraflar açık bir hukuk seçimi yapmadıkları takdirde sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi
zenginleşmeye sebep olan hukuki ilişkiye uygulanan hukuka tabi olur
2. Miras hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafı kurallarından hangisi yanlıştır?
A.Miras ölenin milli hukukuna tabidir.
B. Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır.
C.Mirasın açılması sebeplerine iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler ölenin milli hukukuna tabidir.
D.Türkiye’de bulınan mirasçısız tereke devlete kalır.
E.Ölenin yabancı olup Türkiye’de taşınmaz terekeye sahip olmaması halinde ölenin milli yer hukuku
uygulanır.
Cevap C seçeneğidir.
MÖHUK m.20/2 uyarınca mirasın açılması sebeplerine iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler
terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
Milletlerarası Özel Hukuk Ödev- 13.Hafta
1. Türk vatandaşı bay T ile Alman vatandaşı bayan A Almanya’da aralarında kurduğu ilişki sonrası
kızları K doğar.Türkiye’ye dönen T’nin ardından Türkiye’ye gelen A, T aleyhine kızı K’nin babası
olduğuna hükmedilebilmesi için dava açar.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
I.K’nin babası ile aralarında soybağı kurulmadığı için annesine bağlı olarak Alman vatandaşı olduğu
söylenebilir.
II.K ile T arasındaki soybağı ilişkisi öncelikle K’nin doğum anındaki milli hukuku olan Alman
hukukuna göre tesis edilecektir.
III.Soybağının kurulması Alman hukukuna göre tesis eilemezse babanın milli hukuku uygulanarak
soybağı tesis edilebilir.
A.Yalnız I B.I ve II C.I ve III D.II ve III E.I,II ve III
Cevap E seçeneğidir.MÖHUK m.16’da soybağının kurulması düzenlenmiştir. Soybağının kuruluşu,

çocuğun doğum anındaki millî hukukuna, kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna
tâbidir.Soybağı bu hukuklara göre kurulamıyorsa, ananın veya babanın, çocuğun doğumu anındaki millî
hukuklarına, bunlara göre kurulamaması hâlinde ana ve babanın, çocuğun doğumu anındaki müşterek
mutad mesken hukukuna, buna göre de kurulamıyorsa çocuğun doğum yeri hukukuna tâbi olarak
kurulur.
Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tâbidir.
Bu hükme göre yukarıdaki seçeneklerin hepsi doğrudur.
2. Evlat edinme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A.Evlat edinme ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin evlat edinme anındaki milli hukukuna tabidir.
B.Evlat edinenlerin birden fazla olması halinde evlat edinme ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukun
her bir evlat edinen açısından ayrı ayrı belirlenmesi gerekecektir.
C. Evlat edinmeye ve edinmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır.
D. Evlat edinme ilişkisinin kurulması nedeniyle ilgililerin birbirine nafaka yükümlüsü olup olmadıkları
evlat edinme statüsüne tabi olarak çözümlenir.
E. Evlat edinmenin olası sonuçlarından olan evlenme yasağı ile ilgili olarak ilgililerin birbirleriyle
evlenmeleri konusunda bir yasağın bulunup bulunmadığı konusunda hem evlat edinme statüsü hem de
evlenme statüsü birlikte tatbik edilip bir sonuca varılmalıdır.
Cevap D seçeneğidir. Evlat edinme ilişkisinin kurulması nedeniyle ilgililerin birbirine nafaka
yükümlüsü olup olmadıkları evlat edinme statüsüne tabi olarak çözümlenmez.Nafaka konusunda
Türkiye’nin de taraf olduğu milletlerarası sözleşmeler akdedilmiş olup bu sözleşmelerden nafaka
yükümlülüğüne dair La Haye sözleşmesi erga omnes uygulama alanına sahip olduğundan bu sözleşme
evlat edinme ilişkisi nedeniyle ortaya çıkan yükümlülükleri hakkında tatbik edilecek hukuku nafaka
başlıklı MÖHUK madde 19 hükmünün yerine geçerek belirlemektedir.
GÖZDE DEMİRKOL- 200011979
Muhammed Güzel – 200004871

10. HAFTA SORULARI ( HAKSIZ FİİL)
SORU 1
Ermenistan kökenli Bulgaristan vatandaşı olan İvan, alışveriş yapmak amacıyla Türkiye’ye
giriş yapmıştır. Edirnenin sınıra yakın köy pazarlarında birinde alışveriş yapmaktayken
ayağına bastığı gerekçesiyle İvan, Türk vatandaşı olan Selçuk ile tartışmaya başlamıştır.
Giderek hararetlenen tartışma Türk vatandaşı olan Selçuğun , İvan tarafından bıçaklanmasıyla
son bulmuştur. Bunun üzerine Selçuk , Türk mahkemelerinde dava açmıştır.
Yukarıda geçen olay doğrultusunda Türk Mahkemelerinde uygulanacak olan hukuk
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bulgaristan hukuku
B) Türk hukuku
C) Ermenistan hukuku
D) Hiçbiri
Cevap B şıkkı. Möhuk 34. Madde 1. Fıkra gereğince , haksız fiil ile zararın meydana geldiği
yer aynı ülke olması sebebiyle haksız fiilden doğan borçlar, haksız fiilin işlendiği ülke
hukukuna tabidır.
SORU 2
Yukarıda ki olay köy pazarı yerine, Türk Hava Yollarına ait Bulgaristan – Türkiye
arasında gerçekleşmekte olan bir uçuşta ve bıçaklama eylemi bulgaristan hava sahası
sınırları içerisinde gerçekleşmiş olsaydı soruya vereceğiniz cevap değişir miydi?
A) Değişmezdi.
B) Ermenistan hukukunun uygulanması gereklidir.
C) Bulgaristan hukukunun uygulanması gereklidir.
D) İsviçre hukukunun uygulanması gereklidir.
Cevap C şıkkı. Möhuk 34. Madde 2. Fıkra gereğince , haksız fiilin işlendiği yer ile zararın
meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması halinde, zararın meydana geldiği ülke
hukuku uygulanır. Olayımızda da zarar Bulgaristan hava sahası içerisinde gerçekleşmiş
olması sebebiyle mahkemelerce Bulgaristan hukuku uygulanır.
11. HAFTA SORULARI( MİRAS)
SORU 1
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Kanunu 20. Madde (miras) gereği aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
A)Miras ölenin yerleşim yeri hukukuna tabidir.
B)Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti , tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı andaki mutad
mesken hukukuna tabidir.
C)Mirasın açılması , sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin

D)Ölenin milli hukukuna uygun şekilde yapılan ölüme bağlı tasarruflar geçersizdir.
Cevap C şıkkıdır. Möhuk 20 . Madde 2. Fıkra gereğince , terekeye ilişkin olarak açılmış
olan davalarda uygulanıcak olan hukuk terekenin bulunduğu ülke hukukudur.
SORU 2
Alman vatandaşı olan 2 kardeş Julian ve Judy, babalarını gezdirmek amacıyla Türkiye’ye
tatile gelmişlerdir. Tatillerinin son gününde babaları olan Gordon aniden fenalaşmış ve
kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmiştir. Gordon fenalaşmadan önce otelde otururlarken
babalarının yanında miras konusunu açan Judy , diğer kardeş olan Julianı çok sinirlerdirmiştir.
Babalarının fenalaşmasında hemen öncesinde konuştukları miras konusunun babalarının
fenalaşmasına neden olduğunu düşündüğü ve aynı zamanda İran vatandaşı olan Julian ,
Almanya’ya geri dönmeyi beklemeden Türk Mahkemerinde Judy’e karşı Miras davası
açmıştır.
Yukarıda gerçekleşen olaya göre Türk Mahkemelerince uygulanıcak hukuk aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Türk hukuku
B) Alman hukuku
C) İran hukuku
D) Hiçbiri
Cevap B şıkkıdır. Möhuk 20. Madde gereğince miras ölenin milli hukukuna tabidir.Mirasın
açılması sebeplerine , iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke
hukukuna tabidir. Bu sebeple ölenin milli hukuku Almanya olduğu için Türk Mahkemerince
Alman hukuku uygulanır.

12. HAFTA SORULARI(BOŞANMA, EVLİLİK , NİŞANLANMA)
SORU 1
İrlanda vatandaşı olan Kane ile Alman vatandaşı olan Jessica hayatlarını birleştirme kararı
alarak evlenmişlerdir. Jessicanın ısrarları üzerine Irak’ta oturmaya karar vermişlerdir ve
evlenip Irak’a yerleşmişlerdir. Ancak balayı için geldikleri Türkiye’de şiddetli çatışmalar
sonucunda ayrılık kararı alarak Türk Mahkemelerinde boşanma davası açmışlardır.
Somut olayda aşağıdaki ülkelerin hangisinin boşanmaya ilişkin hukuk kuralları Türk
Mahkemelerince uygulanır?
a) Türk hukuku
b) Alman hukuku
c) Irak hukuku
d) İrlanda hukuku
Cevap C şıkkıdır. Türk mahkemerinde açılmış olan boşanma davasının yabancılık unsuru
taşıyan hukuki işlem olması sebebiyle , MÖHUK’un 14. Maddesinde , Boşanma ve Ayrılık
başlığı altında yer alan kanun maddelerince uygulanacak hukukun bulunması gerekmektedir.
MÖHUK’un 14. Maddesi gereğince boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri eşlerin
müşterek milli hukukuna tabidir.Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları halinde müşterek
mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır. Somut olayda eşlerin
müşterek milli hukukları yoktur. Bu sebeple müşterek mutad mesken hukukları uygulanacak-
tır. Müşterek mutad meskenleri İrandadır. Dolayısıyla İran hukukunun uygulanması gerekir.
SORU 2
İspanyol vatandaşı olan iki sevgili olan Jake ile Julian ilişkilerini resmiyete dökmek açısından
ilk adımı atmak üzere nişanlanma kararı almışlar ve aileler arasında nişanlanmışlardır.
Nişanlılıklarını kutlamak amacıyla uzun süredir gelmemiş oldukları Türkiye’ye gelmişlerdir.
Ancak tatilleri esnasında şiddetli kavgaya tutuşan çift nişanlanmalarının bozulması amacıyla
Türk Mahkemelerine başvurmuşlardır.
Yukarıda gerçekleşen olayda Türk Mahkemelerince uygulanıcak olan hukuk aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Türk hukuku
B) İspanyol hukuku
C) Amerikan hukuku
D) Hiçbiri
Cevap B şıkkıdır. Möhuk 12. Madde 2. Fıkra gereğince, nişanlılığın hükümlerine ve
sonuçlarına müşterek milli hukuk uygulanır.Bu sebeple olaymıda tarafların müşterek
milli hukuku , vatandaşı oldukları İspanyol hukukudur.
13. HAFTA SORULARI(SOYBAĞI VE EVLAT EDİNME)
SORU 1
Milletlerarası özel hukuk ve usul kanunun, soybağının kurulması hakkındaki hükümlerinde
A) Soybağının kurulması çocuğun doğum anındaki milli hukukuna tabidir.
B) Soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka tabidir.
C) Soybağı ilk olarak çocuğun doğum yeri hukukuna tabi olarak kurulur.
D) Hiçbiri
Cevap C şıkkıdır. Möhuk 16. Madde gereğince , soybağının çocuğun doğum yeri hukukuna
tabi olarak kurulması başvurulması gereken son haldir. İlk olarak çocuğun soy bağının
kuruluşu , çocuğun doğum anındaki milli hukukuna , kurulamaması halinde çocuğun
mutad mesken hukukuna tabidir.
SORU 2
İngiliz vatandaşı olan karı- koca çift evlat edinme amacıyla geldikleri Türkiye’de, kadın
olan eşin evlat edinme işlemleri tamamlandıktan sonra evlat edinmeye karşı çıkması
sonucunda Türk Mahkemelerince evlat edinmeye karşı dava açmıştır.
Yukarıda ki olayda Türk Mahkemelerince uygulanıcak olan hukuk aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İngiliz hukuku
B) Türk hukuku
C) Alman hukuku
D) Hiçbiri
Cevap A şıkkıdır. Möhuk 18. Madde 2. Fıkra gereğince , evlat edinmeye ve edinilmeye diğer
eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır.Bu sebeple olayda eşlerin
milli hukuku olan İngiliz hukuku uygulanır.
Muhammed Güzel – 200004871

MUHAMMED DAMRA İNAL-200010671
10. Hafta
1. İngiltere vatandaşı (A), Fransa vatandaşı (B)’ye ait Türkiye’de bulunan işletmenin ticari
sırlarını, (B)’nin çalışanı (C) aracılığıyla elde etmiştir. Bunu öğrenen (B), mutad meskeni olan
Türkiye’de mahkemeye başvurmuştur.
Somut olayda tatbik edilecek hukuka ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A-) Zarar gören Fransa vatandaşı olduğu için, Fransız hukuku uygulanacaktır.
B-) Zarar görenin mutad meskeni Türkiye olduğu için, Türk hukuku uygulanacaktır.
C-) Zarar veren İngiltere vatandaşı olduğu için, İngiliz hukuku uygulanacaktır.
D-) Zarar gören işletmenin işyeri Türkiye’de bulunduğu için, Türk hukuku uygulanacaktır.
E-) Zarar veren ve zarar gören başka ülkelerin vatandaşları olduklarından, uygulanacak hukuku
aralarında kararlaştırmadan davaya bakılamaz.
Cevap: (D)
Ø Somut olayda, ilgili fiil haksız rekabete ilişkin olup, zarar görenin münhasıran işletmesine
yönelik olarak gerçekleştirildiğinden, MÖHUK m.37/2 gereğince söz konusu işletmenin
işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanacaktır.
2. İtalya vatandaşı (A), İstiklal Caddesinde bulunan bir kafede yemek yedikten sonra İtalya
konsolosluğuna gitmiştir. Konsoloslukta rahatsızlanan (A), hastaneye kaldırılmış ve tetkikler
sonucu kafede yediği yemeklerden kaynaklı olarak rahatsızlandığını öğrenmiştir. Bundan
kaynaklı olarak maddi-manevi zararının tazmini için Türkiye’de mahkemeye başvurmuştur.
A-) Haksız fiilin işlendiği yer Türkiye’de olduğundan, Türk hukuku uygulanacaktır.
B-) (A), İtalya vatandaşı olduğundan, İtalyan hukuku uygulanacaktır.
C-) Zarar veren Türk vatandaşı olduğundan, Türk hukuku uygulanacaktır.
D-) Zararın meydana geldiği yer İtalya Konsolosluğu olduğundan, İtalyan hukuku uygulanır.
E-) Taraflar haksız fiile ilişkin uygulanacak hukuku aralarında kararlaştırmadan davaya
bakılamaz.
Cevap: (A)
Ø Somut olayda, ilgili haksız fiile uygulanacak hukuk MÖHUK m.34/1 gereğince, haksız
fiilin işlendiği ülke hukuku olan Türk hukukudur. Haksız fiil sonucu zararın meydana
geldiği yerin İtalya konsolosluğu olması ve buna mukabil tatbik edilecek hukukun
belirlenmesi MÖHUK m.34/2 hükmü nezdinde gerçekleştirilemez. Zira 1963 tarihli
Viyana Sözleşmesi ve sair mevzuat gereği konsoloslukları farazi anlamda dahi menşei
oldukları ülkelerin topraklarından saymak yanlış olup, yalnızca özel statülere sahip
oldukları unutulmamalıdır.
11.Hafta
1. Türk vatandaşı (A), İngiliz vatandaşı (B)’ nin malik olduğu gemiye karşı, gemi alacaklısı
hakkı olduğu iddiasıyla Türkiye’de mahkemeye başvurmuştur.
* İlgili geminin bağlama limanı İtalya’dadır.
* İlgili geminin tescil edildiği yer Almanya’dır.
*(B)’nin mutad meskeni Türkiye’dir.
A-) Geminin bağlama limanı İtalya olduğundan, İtalyan hukuku uygulanacaktır.
B-) Geminin tescil edildiği yer Almanya olduğundan, Alman hukuku uygulanacaktır.
C-) Gemi malikinin mutad meskeni Türkiye olduğundan, Türk hukuku uygulanacaktır.
D-) Gemi maliki İngiltere vatandaşı olduğu için, İngiliz hukuku uygulanacaktır.
E-) İlgili istem Türk yargı yolunda gerçekleştiği için, Türk hukuku uygulanacaktır.
CEVAP: E
Ø MÖHUK m.22/1 gereğince deniz taşıma araçları menşe ülke hukukuna tabiidir. Deniz
taşıma araçlarında menşe ülke, aynı maddenin ikinci fıkrası gereği, ayni hakların tescil
edildiği sicil yeri, bu sicil yeri yoksa da bağlama limanı yeridir. Ancak TTK m.1320/3 tek
taraflı bir kanunlar ihtilafı kuralı olarak bu duruma bir istisna getirmiştir. İlgili madde
uyarınca, Türkiye’de yargı yoluyla ileri sürülen bir alacağın gemi alacaklısı hakkı verip
vermediği, Türk hukuku uyarınca belirlendiğinden, tatbik edilecek hukuk, Türk hukukudur.
2. İngiliz vatandaşı (B), mutad meskeni olan Türkiye’de vefat etmiştir. (B), kimsesiz olarak
bilinmekte ve Türkiye’de arazileri bulunmaktadır. (B)’nın mirasçısının olup olmadığının ve
Türkiye’de bulunan taşınmaz terekenin kime geçeceği sorunları ortaya çıkmıştır.
Söz konusu duruma ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A-) (B)’nin mirasçısının olmadığının tespitinde, vatandaşlık bağından dolayı, taşınmaz

terekenin yeni maliki İngiltere devleti olur.
B)’nin mirasçısının olmadığının tespitinde, ilgili taşınmaz terekenin herhangi bir maliki
olamaz.
C-) (B)’nin mirasçısının olmadığının tespitinde, mutad meskeni Türkiye olduğundan, taşınmaz
terekenin yeni maliki, Türkiye devleti olur.
D-) (B)’nin mirasçısının olmadığının tespitinde, son mirasçı Türkiye olduğundan, arazinin
maliki Türkiye devleti olur.
E-) (B)’nin mirasçısının olmadığının tespitinde, vefat ettiği yer Türkiye olduğundan, arazinin
yeni maliki Türkiye devleti olur.
Cevap: D
Ø MÖHUK m.20/3 gereğince mirasçısız tereke devlete kalır. İlgili madde hükmü uyarınca,
taşınmaz terekenin Türk devletine geçmesi koşulu, mirasçısız olmasıdır. Terekenin
mirasçısız olduğunun tespiti, miras statüsü hakkında yetkili olan hukuka göre belirlenir. Bu
saptamada aynı maddenin birinci fıkrasına göre, Türkiye’de bulunan taşınmazlar hakkında
Türk hukuku uygulanmasından mütevellit, Türk hukuku nezdinde ortaya konur.
12.Hafta
1. X ülkesi vatandaşları (A) ve (B) evlidir. (A) eşi (B)’nin sürekli bir sebeple ayırt etme
gücünden yoksun olduğunu daha sonradan fark edip müşterek mutad meskenleri olan
Türkiye’de mahkemeye başvurmuştur. (A), evliliklerinin Türk mevzuatı gereğince mutlak
butlanla sakat olduğunu iddia etmiş, evliliğin iptalini talep etmektedir.
*X ülkesinin kanunlar ihtilafı kurallarında, ilgili konuya ilişkin atıf bulunmamaktadır.
A-) İlgililerin müşterek mutad meskenleri Türkiye olduğundan, davada tatbik edilecek hukuk
Türk hukukudur.
B-) İlgililer X ülkesi vatandaşı olduklarından, davada tatbik edilecek hukuk X ülkesi
hukukudur.
C-) Türk mahkemelerine başvurulduğu için, tatbik edilecek hukuk Türk hukukudur.
D-) Taraflar tatbik edilecek hukuku ortaklaşa karar vermek zorundadır.
E-) (A), talebini Türk mevzuatın nezdinde gerçekleştirdiği için, tatbik edilecek hukuk Türk
hukukudur.
Cevap: B
Ø MÖHUK m.14/2 gereğince, boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek

millî hukukuna tâbi olduğundan; X ülkesinin kanunlar ihtilafı kurallarında MÖHUK m.2/3
nezdinde başkaca bir hukuk yetkili kılınmadığından, uygulanacak hukuk, X ülkesi
hukukudur.
2. Y ülkesi vatandaşları (A) ve (B), Z ülkesinde evlenmişlerdir. (A), eşi (B)’nin tasarruf
yetkilerinin sınırlandırılması amacıyla tarafların müşterek mutad meskeni olan Türkiye’de
mahkemeye başvurmuştur.
* Y ülkesinin kanunlar ihtilafı kuralları gereğince, evliliğin genel hükümlerine ilişkin

istemlerde tatbik edilecek hukuk tarafların evlendikleri yer hukukudur.
Somut olayda esasa ilişkin tatbik edilecek hukuk hangisidir?
A-) Tarafların müşterek mutad meskenleri Türkiye olduğundan, tatbik edilecek hukuk Türk
hukukudur.
B-) Taraflar, Y ülkesi vatandaşı olduklarından, tatbik edilecek hukuk Y ülkesi hukukudur.
C-) Taraflar tatbik edilecek hukuku ortaklaşa karar vermek zorundadır.
D-) Y ülkesinin kanunlar ihtilafı kuralları gereğince, tatbik edilecek hukuk Z ülkesi hukukudur.
E-) Türk mevzuatı gereği evliliğin genel hükümlerine ilişkin istemlerde, yalnızca Türk hukuku
yetkilidir.
Cevap: D
Ø MÖHUK m.13/3 gereğince evliliğin genel hükümlerine ilişkin tatbik edilecek hukuk,
eşlerin müşterek milli hukukudur. Ancak, MÖHUK m.2/3 gereğince, aile hukukuna ilişkin
ihtilâflarda, uygulanacak yabancı hukukun kanunlar ihtilâfı kurallarının başka bir hukuku
yetkili kılması durumunda, yetkili kılınan hukukun maddi hükümleri uygulanacağından
mütevellit, tatbik edilecek hukuk Z ülkesi hukukudur.
13.Hafta
1. Cezayir vatandaşlığından ayrılıp, Fransız vatandaşı olan (A), mutat meskeni olan Türkiye’de
evlat edinmek istemektedir. (A) evli olmasına karşın, tek başına evlat edinecektir. Evlat
edinmeye ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I. Evlat edinme ve ehliyet şartları, Cezayir hukukuna göre belirlenir.
II. Evlat edinme ve ehliyet şartları, Türk hukukuna göre belirlenir.
III. Evlat edinme ve ehliyet şartları, Fransız hukukuna göre belirlenir.
IV. Evlat edinmeye ilişkin bütün hükümler, kişilerin milli hukukuna tabiidir.
A-) Yalnız I. B-) Yalnız II. C-) Yalnız III. D-) I. ve IV. E-) III. ve IV.
Cevap: C
Ø MÖHUK m.18/1 gereğince, evlat edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât
edinme anındaki millî hukukuna tâbidir. (A), evlat edinme anında Fransız vatandaşı
olduğundan, I. ve II. yanlıştır. MÖHUK m.18/3 gereğince de (A) eşiyle beraber evlat
edinecek olsaydı, evlat edinmenin hükümleri, aralarındaki evlenmenin genel hükümlerini
düzenleyen hukuka tabii olacağından, IV. de yanlıştır.
2. (A) ve (B) Fransa vatandaşları olup, mutad meskenleri Türkiye olan, evli bir çifttir. (A) ve
(B)’nin çocukları (C) evlilik içi olup, Türkiye’de doğmuş bir Fransa vatandaşıdır. Çocuğun
babasının kendisi olmadığını öğrenen (A), soybağının iptali için Türkiye’de mahkemeye
başvurmuştur.
A-) (C), doğum anında Fransa vatandaşı olduğundan, uygulanacak hukuk Fransız hukukudur.
B-) (A) ve (C)’nin müşterek mutad meskenleri Türkiye olduğu için, uygulanacak hukuk Türk
hukukudur.
C-) (C), Türkiye’de doğduğundan uygulanacak hukuk, Türk hukukudur.
D-) (A) ve karşı tarafın uygulanacak hukuk konusunda ortak karar vermeleri gerekmektedir.
E-) (C), evlilik içi çocuk olduğundan, evliliğin genel hükümlerine uygulanacak hukuk,
soybağına ilişkin olarak da uygulanacaktır.
Cevap: A
Ø MÖHUK m. 16/2 gereğince, soybağı hangi hukuka göre kurulmuşsa iptali de o hukuka
göre gerçekleştirilecektir. Soybağının kuruluşu ise aynı maddenin birinci fıkrası gereği,
(C)’nin doğum anındaki milli hukukuna göre belirleneceğinden ve bu hukuk Fransız
hukuku olduğundan, tatbik edilecek hukuk Fransız hukukudur.
MUHAMMED DAMRA İNAL-200010671
Selin YILMAZ/200003865

10.HAFTA SORULARI
I. Sebepsiz zenginleşme, taraflar arasındaki bir hukuki ilişkiden
kaynaklanmayıp, birleşme, karışma gibi fiili bir durum sonucu gerçekleşirse
zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku (lex loci condictionis) yetkilidir.
II. Yabancı unsur taşıyan sebepsiz zenginleşme meselelerinde Türk

hukukundaki maddi hukuk kurallarının doğrudan tatbiki doğru değildir.
III. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, sebepsiz

zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra açık bir hukuk seçimi yapmamışlarsa,
sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi, zenginleşmeye sebep olan hukuki ilişkiye
uygulanan hukuka tabi olur.
IV. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi tarafları, sebepsiz zenginleşmeden

doğan borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu, sebepsiz zenginleşmenin meydana
gelmesinden sonra ve açıkça yapılmak kaydıyla kararlaştırabilirler.
1- Milletlerarası özel hukuka göre sebepsiz zenginleşme ile ilgili yukarıdakilerden

hangileri doğrudur?
a) I, II
b) I, II, III
c) II, IV
d) III, IV
e) I, II, III, IV
CEVAP: E
Yukarıdaki bilgilerin hepsi MÖHUK 39. Madde uyarınca doğrudur.
MADDE 39 – (1) Sebepsiz zenginleşmeden doğan talepler, zenginleşmeye sebep olan

mevcut veya mevcut olduğu iddia edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Diğer
hâllerde sebepsiz zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulanır.
(2) Taraflar, sebepsiz zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra, uygulanacak

hukuku açık olarak seçebilirler.
2- Milletlerarası özel hukuka göre, sebepsiz zenginleşme uyuşmazlıklarında

uygulanacak hukukun tayininde kullanılan bağlama noktalarından biri değildir?
a) Doğrudan hakimin hukuku (lex fori)
b) Sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği yer hukuku
c) Tarafların şahsi hukuku
d) Sebepsiz zenginleşmenin sebebine uygulanan hukuk
e) Tarafların ikametgah (yerleşim yeri) hukuku
CEVAP: E
Milletlerarası özel hukuk doktrininde, sebepsiz zenginleşme uyuşmazlıklarında uygulanacak

hukukun tayininde kullanılması önerilen bağlama noktaları; doğrudan hakimin hukuku (lex
fori) uygulanması, tarafların şahsi hukukunun uygulanması, sebepsiz zenginleşmenin
gerçekleştiği yer hukuku ve sebepsiz zenginleşmenin sebebine uygulanan hukuktur.
11. HAFTA SORULARI
1- Milletlerarası özel hukuka göre miras ilişkilerine uygulanacak hukuk ile

ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a) Türkiye’de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
b) Gaiplik ,Türk hukuku uyarınca mirasın açılma sebeplerinden biri
değildir.
c) Mirasın reddi konusu terekenin bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
d) Mirasın açılması sebeplerine ilişkin hükümler terekenin Türkiye’de
olması halinde Türkiye’de uygulanır.
e) Tereke borçlarının kapsamının belirlenmesi ölenin milli hukukuna
tabidir.
CEVAP: B
Gaiplik, Türk hukuku uyarınca mirasın açılması sebeplerinden biridir. Ancak yabancılık
unsuru taşıyan miras meseleleri bakımından gaipliğin mirasın açılma nedenlerinden birini teşkil
edip etmediği, MÖHUK m. 20 (2) gereğince terekenin bulunduğu ülke hukukuna göre
belirlenecektir.
I. Hava, deniz ve raylı taşıma araçları üzerindeki ayni haklar

menşe ülke hukukuna tabidir.
II. Yer değişikliği halinde henüz kazanılmamış ayni haklar malın
son bulunduğu ülke hukukuna tabidir.
III. Fikri mülkiyet hakkının ihlalinden doğan talepler hakkında lex
fori yetkili kılınabilir.
IV. Eşyanın bulunduğu yer hukuku (lex rei sitae) prensibi kural
olarak yalnızca menkul(taşınır) eşya için kabul edilmektedir.
2-Milletlerarası özel hukuka göre yabancı unsur bulunana eşya hukuku
uyuşmazlıkları ile ilgili yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
a) I, II
b) II, III
c) III, IV
d) Yalnız IV
e) Yalnız III
CEVAP: D
Eşyanın bulunduğu yer hukuku (lex rei sitae) prensibi kural olarak hem menkul (taşınır) hem
de gayrimenkul (taşınmaz) eşya için geçerli kabul edilmektedir.
MÖHUK m. 21 hükmü uyarınca da taşınır veya taşınmaz mallar üzerindeki ayni hak
meselelerinin, malın bulunduğu ülke hukukuna tabi olduğu (lex rei sitae) öngörülmüştür.
12. HAFTA SORULARI

I. Nişanlanma ehliyet ve şartlarına uygulanacak hukukun
tayininde atıf kuralı (renvoi) nazara alınacaktır.
II. Türk hukukunda nişanlanma ehliyeti ve şartları, taraflardan her
birinin nişanlanma anındaki milli hukukuna tabi kılınmıştır.
III. Nişanlılığın hükümlerine ve sonuçlarına müşterek milli hukuk
uygulanır.
IV. Nişanlanmanın hüküm ve sonuçları kapsamında taraflar ayrı
vatandaşlıkta iseler Türk hukuku uygulanır.
1- Milletlerarası özel hukuka göre yabancılık unsuru taşıyan nişanlanma ile ilgili
yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
a) I, II, III
b) I ve IV
c) I ve III
d) II ve III
e) I, II, III, IV
CEVAP: E
2- Milletlerarası özel hukuka göre evliliğe ilişkin aşağıda verilen bilgilerden
a) Yabancılık unsuru taşıyan evlenmelerin şekil bakımından tabi olacağı hukuk
evlenmenin yapıldığı ülke hukukuna (lex loci celebrationis) tabi kılınmıştır.
b) Konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak, konsolosluğun
bulunduğu (evlenmenin yapıldığı) ülke hukuku yetkilidir.
c) Konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak, konsolosluğun
bağlı olduğu ülke hukuku uygulanır.
d) Fahri konsolosların ve fahri başkonsolosların evlendirme yetkisi yoktur.
e) Yabancılık unsuru taşıyan evliliklerde öncelikli olarak müşterek milli hukukuna,
bu bulunmaz ise müşterek mesken hukukuna bakılır.
CEVAP: B
Evlenmenin şeklinin, evlenme yeri hukukuna tabi olması kuralının tek istisnası konsolosluk
evlenmeleridir. Konsolosluklarda gerçekleştirilen evlenmelerde kural olarak, konsolosluğun
bulunduğu (evlenmenin yapıldığı) ülke hukuku değil, konsolosluğun bağlı olduğu ülke hukuku
uygulanır.
13.HAFTA SORULARI
Alman vatandaşı Alex ile Belçika vatandaşı Sofia 10 senedir Türkiye’de yaşayan evli bir çifttir.
Uzun zamandır çocuk sahibi olmak isteyen çift çocuk sahibi olamadıklarından, evlat edinmeye
karar vermişlerdir. Alex ve Sofia, Hollandalı bir kız çocuğunu evlat edinmek üzere çocuk
esirgeme kurumuna başvurmuşlardır.
1- Buna göre evlat edinme ile ilgili uygulanacak hukuk bakımından hangisi
doğrudur?
a) Sofia’nın vatandaşı olduğu Belçika hukuku uygulanacaktır.

b) Alex’in vatandaşı olduğu Alman hukuku uygulanacaktır.
c) Hollanda hukuku uygulanacaktır.
d) Alex ve Sofia’nın evlat edinmesi hukuken yok hükmündedir.
e) Türk hukuku uygulanacaktır.
CEVAP: E
Olayda, Alex ve Sofia birlikte evlat etmek istediğinden, MÖHUK m. 18(3) uyarınca, ”Evlât
edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise
evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.’’ Olayda eşlerin milli hukukları
farklı olduğundan müşterek mutad mesken hukuku uygulanacaktır. Buna göre evlat edinme ile
ilgili uygulanacak hukuk Türk hukuku olacaktır.
2- Milletlerarası özel hukuka göre soy bağı (nesep) ile ilgili aşağıdakilerden
a) Çocuğun soy bağının kurulmasında öncelikle tatbik edilecek hukuk, çocuğun doğum
anındaki milli hukukudur.
b) Soy bağı hangi hukuka göre kurulmuşsa, iptali de o hukuka tabidir.
c) Çocuğun soy bağı doğum anındaki milli hukuka göre tatbik edilemiyorsa çocuğun
mutad meskeni hukuku uygulanır.
d) Çocuğun doğum yeri hukuku çocuğun soy bağı kurulmasında esas alınabilir.
e) Çocuk ile ana ve baba arasında soy bağının hiç kurulamaması mümkün değildir.
CEVAP: E
MÖHUK m.16 hükmünde basamaklı olarak öngörülen hukukların, bir çocuğun gerek annesi
gerek babası arasında soy bağını kurması mümkün olduğu gibi; bu hukukların çocukla yalnızca
annesi veya yalnızca babası arasında soy bağı kurması mümkündür. MÖHUK m. 16 gereği,
çocuk ile ana ve baba arasında soy bağının hiç kurulamaması da mümkündür.
KAMİL BİLAL KILIÇ 200004884
10. HAFTA SORULARI:
I. MÖHUK 34 gereğince; haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı ülkelerde ise haksız fiilin işlendiği ülke
hukuku uygulanır.
II. Medya yoluyla veya kitle iletişim araçlarıyla gerçekleşmeyen kişilik hakkı ihlallerine uygulanacak hukuk MÖHUK 34. Maddesi
gereğince tayin olunur.
III. Yabancılık unsuru taşıyan haksız fiillerde uygulanacak hukuk konusunda kural olarak her halde MÖHUK 34 uygulanır.
IV. Kamuya açık olamayan bir elektronik posta ile gerçekleşen kişilik hakkı ihlalleri MÖHUK 34 gereğince tayin olunur.
V. Haksız fiilden doğan borç ilişkisinin tarafları, haksız fiilden doğan borç ilişkisine uygulanacak ülke hukukunu her zaman
kararlaştırabilirler.
1. Yukarıda verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?
A) I, II, III
B) I, II, III ve IV
C) I, II ve V
D) I, III ve V
E) II, III ve V
I. Taraflar, haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık olarak seçebilir.
II. Yabancı unsur taşıyan haksız fiillerde uygulanacak hukuk, özel bir kural yoksa genel kural olan MÖHUK m.34 ‘e göre belirlenir.
III. Bir fiil hem haksız fiil hem de akde aykırılık teşkil ediyorsa, davacı dilediği hükme dayanabilir.
IV. Zararın ve zarar verenin kusurunun ispat yükü zarar verene aittir.
V. Haksız fiil sorumluluğu, kusurlu ve hukuka yahut ahlaka aykırı bir fiille başkasına zarar verilmesi halinde doğmaktadır.
2) Haksız fiile ilişkin yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A. I, II ve III
B. I, II, III ve IV
C. I, II, III ve V
D. I, II, III, IV ve V
E. II, III, IV ve V
11. HAFTA SORULARI:
3) Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Miras ölenin öldüğü yer hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türk hukuku uygulanır. (Miras,
ölenin milli hukukuna tabidir.)
B. Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.
C. Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.
D. Ölüme bağlı tasarrufun şekline 7 nci madde hükmü uygulanır. Ölenin millî hukukuna uygun şekilde yapılan ölüme bağlı
tasarruflar da geçerlidir.
E. Ölüme bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı andaki millî hukukuna tâbidir.
I. Taşınırlar ve taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer aynî haklar, işlem anında malların bulunduğu ülke hukukuna
tâbidir.
II. Taşınmakta olan mallar üzerindeki aynî haklara varma yeri hukuku uygulanır.
III. Yer değişikliği hâlinde henüz kazanılmamış aynî haklar malın son bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.
IV. Taşınmazlar üzerindeki aynî haklara ilişkin hukukî işlemlere şekil yönünden bu malların bulundukları ülke hukuku uygulanır.
4) Yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A. I ve II
B. I, II ve III
C. I, III, ve IV
D. I, III ve V
E. I, II, III ve IV
12. HAFTA SORULARI:
Hollanda vatandaşı Bayan A ile Amerika vatandaşı Bayan (B), evlenmek için Türkiye’de başvuruda bulunmuştur.
5) Bu evlilik, Türk Mahkemelerince hangi sebeple kabul edilemez?
A) MÖHUK md.5 “kamu düzenine aykırılık”

B) Türkiye’nin uyguladığı doğrudan kurallar
C) MÖHUK md.13 “evlilik engelleri"
D) MÖHUK md.13 “evlenmenin şekli yapıldığı ülke hukukuna bağlıdır.”
6) Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların
ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.
B)Boşanmış eşler arasındaki nafaka talepleri hakkında birinci fıkra hükmü uygulanır. Bu hüküm ayrılık ve evlenmenin butlanı hâlinde geçerli
değildir. (Geçerlidir)
C)Boşanmada velâyet ve velâyete ilişkin sorunlar da birinci fıkra hükmüne tâbidir.
D)Geçici tedbir taleplerine Türk hukuku uygulanır.
13. HAFTA SORULARI:
I. Soybağının hükümleri, soybağını kuran hukuka tâbidir.

II. Ana, baba ve çocuğun müşterek millî hukuku bulunuyorsa, soybağının hükümleri o hukuka tabidir.
III. Ana, baba ve çocuğun müşterek millî hukuku bulunmadığı takdirde müşterek mutad mesken hukuku uygulanır.
IV. Soybağının kuruluşu, çocuğun doğum anındaki millî hukukuna,
V. Soybağının kurulamaması hâlinde çocuğun mutad meskeni hukukuna tâbidir.
7) Yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I, II ve III
B) I, II ve V
C) I, II, III ve IV
D) I, II, II ve V
E) I, II, III, IV ve V
8) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna
tâbidir.
B) Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları ayrı ayrı uygulanır. (Birlikte uygulanır.)
C) Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna tabidir.
D)Evlât edinmenin hükümleri eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir.
Hilal GEMALMAZOĞLU/ 200004603
10. Hafta Soruları
1. SORU: Ali ve John ülkeler arası otobüs yolculuğu yapmaktadır. Bu yolculuk Avusturya’dan
başlayıp Türkiye’de bitecektir. Ali ve John arasında Türkiye sınırını geçtikten sonra bir kavga
başlamış ve John’un kolu kırılmış bununla beraber çantasında bulunun laptopu hasar
görmüştür. Bunun üzerine John gelmiş oldukları Türkiye’de uğramış olduğu zararlar sebebiyle
bir dava açmıştır ve uğramış olduğu zararının tazminini istemektedir. Ali’nin bir Suriye
vatandaşı John’unda bir İngiltere vatandaşı olması bilgileri de verildikten sonra hâkim kararı
hangi devletin kanuna göre verecek, hangi hukuku uygulayacaktır?
a) Haksız fiilin işlendiği otobüs Avusturya menşeili olduğu için Avusturya hukuku
uygulanır
b) John bir İngiliz vatandaşı olduğu için İngiltere hukuku uygulanır
c) Ali Suriye uyruklu olduğu için Suriye hukuku uygulanır
d) Haksız fiilin işlendiği ve zararın meydana geldiği yer Türkiye olduğu için Türk hukuku
uygulanır
e) Laptop bir Çin markası olması dolayısıyla Çin hukuk uygulanmalıdır.
CEVAP: D
Haksız fiil işlendiği yer ve zararın meydana geldiği yer aynı yerdir. (Möhuk md 34) kapsamında
zararın meydana geldiği ve haksız fiilin işlendiği yer aynı olduğu için somut olayda da burası
Türkiye olarak gerçekleştiği için hâkim Türk hukukunu uygulayacaktır ve bu hukuka göre karar
verecektir.
2.SORU: X üniversitesinde öğretim görevlisi olan Fransız vatandaşı Pika, kendi ülkesinde
yapılan bir televizyon programına katılmıştır. Yayının akışı sırasında söz ona geldiği bir sırada
anlattığı konu üzerinden örnek verme yoluna giden öğretim görevlisi, Esma adlı öğrencisinin
adını ve soyadını da söyleyerek sınavların birisinde vermiş olduğu cevabın komikliğinden
bahsetmiştir ve bunu açıkça programda ifade etmiştir. Tesadüfen bunu gören Esma duruma çok
üzülmüş ve haklarının ihlal edilmesi gerekçesiyle hocasına karşı dava hakkını kullanmak
isteyerek Türkiye’de dava açmıştır. Esma bir Türk vatandaşıdır. Buna göre açılan dava da
hakim hangi hukuku uygulamalıdır?
a) Zarar veren hoca zarar görenin yerini bilmediği için zarar görenin mutad mesken
hukuku uygulanmalıdır.
b) Zarar veren hoca zarar gören öğrencisinin nerenin vatandaşı olduğunu bilmemekle
beraber önemsememektedir. Öğretim görevlisinin mutad mesken hukuku uygulanmalıdır.
c) Zarar gören öğrencinin o tarihte İngiltere de tatilde olması durumunda İngiltere hukuku
uygulanmalıdır
d) Zarar veren hocanın yayını Fransa da yapması sebebiyle Fransa hukuku uygulanmalıdır.
e) Esmanın annesi Rus’tur. Sıkı bir ilişki bulunması gerekçe gösterilerek Rusya hukuku
uygulanmalıdır.
CEVAP: B
Kişi haklarının zedelendiği/ihlal edildiği bu program Fransa’da bir öğretim üyesi tarafından
yapılmıştır ve öğrenci Türk’tür. Öğretim görevlisi öğrencisinin uyruğunu bilmemekte ve zaten
bunu önemsememiştir. Dolayısıyla zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanmayacak.
Buna karşın öğretim görevlisinin ikameti ve yayının yapıldığı yerin açık olması hasebiyle
Möhuk md 35/1 (b) gereğince zarar verenin mutad mesken hukuku olan Fransa Hukuku
uygulanacaktır.
11. Hafta Soruları
1. SORU: Ayaz adlı gemi Rusya-Türkiye arasında sefer gerçekleşmektedir ve sebze-meyve

taşımaktadır. Rusya X şirketinin talep etmiş olduğu 1 ton meyve-sebze yüküne ek olarak Türk
şirketi gemiye 250kg fazla yükleme yapmıştır ve bu sefer sırasında fark edilmiştir. Kaptan
tarafından X şirketine iletilen bu durum sonrasında şirket sahibi kaptanı yetkili kılarak fazla
yüklenen 250 kg’lık yiyecekleri de satın almasını istemiştir. Bunun üzerine Türk şirketin
gemide bulunan temsilcisi olan Ahmet beyle Kaptan Kiko bir satış sözleşmesi imzalamıştır.
Rusya’ya varıldığında sebze-meyvelerin 1 tonu Rusya’ya ek olarak alınan 250 kg sebze- meyve
Rus şirketin talebi üzerine Ukrayna’ya paket olarak teslim edilmiş ve Ahmet Bey Türkiye’ye
geri dönmüştür. Bu teslimatın üzerinden 2 yıl geçmiş olmasına rağmen ek olarak gemi yolda
iken yapılan satış sözleşmesinin ücreti Rus X şirketi tarafından ödenmemiştir. Bunun üzerine
Türk şirket Türkiye’de bir dava açmıştır. Türk hakimi bu durum karşısında hangi hukuku
uygulamalıdır?
a) Alıcı X şirketi Rusya merkezli olduğu için Rusya Hukuk uygulanır.
b) Satıcı şirket Türkiye merkezli olduğu için Türk Hukuku uygulanır.
c) Gemi seyirde iken imzalanan satış sözleşmesi neticesinde satımı yapılan mallar
Ukrayna’ya teslim edildiği için varış ülkesi Ukrayna’nın hukuku uygulanır.
d) Malın son bulunduğu ülke hukuku uygulanır
e) İşlemin yapıldığı esnada gemi hangi ülke üzerinde ise o ülkenin hukuku uygulanır.
CEVAP: C
Gemi seyirde iken yani mallar taşınmakta iken satışı yapılan sebze- meyvelerin varış ülkesi
olan Ukrayna hukuku Möhuk md 21/2 gereğince Türk hakim tarafından uygulanmalıdır.
2. SORU: ABD vatandaşı olan Max Türkiye Büyükada’da uzun bir süredir yaşamaktadır. 3
çocuğu vardır ve çocukları ise iş gereği- okul gereği Almanya’da ikamet etmektedirler. Max ise
eşini de 5 yıl önce kaybetmesinden dolayı Türkiye’de tek başına yaşamaktadır. 2018 yılında
komşularının endişelenmesi üzerinde tek başına yaşadığı evde Max kalp krizi geçirerek ölmüş
ve polisler tarafından bulunmuştur. Çocukların haber gitmiştir ve 3 kardeş miras paylarıyla ilgili
olarak geldikleri sırada Türkiye’de bulunan 10 gayrimenkul için Türkiye’de dava açmışlardır.
Buna göre Türk hakim hangi hukuku uygulamalıdır?
a) Ölen kişi ABD vatandaşı olduğu için miras konusunda ABD hukuku uygulanmalı ve
Türkiye’de vefat ettiği içinde Türk hukuku ile beraber uygulanmalıdır.
b) Çocuklar Almanya’da ikamet ettikleri için Alman Hukuku uygulanmalıdır.
c) Ölüm Türkiye’de gerçekleştiği için Türk hukuku uygulanmalıdır
d) Ölenin vatandaşlığına bakılmaksızın ölüm yeri Türkiye olduğu için Türk Hukuku
uygulanmalıdır.
e) Ölenin ölüm yerine bakılmaksızın milli hukuku olan ABD Hukuku uygulanmalıdır
CEVAP: A
Uzun zamandır Türkiye’de ikamet eden Max’ın ABD vatandaşı olması sebebiyle ve Türkiye’de
bulunan taşınmazları dolayısıyla milli hukuku olan ABD Hukuku ve taşınmazların bulunduğu
yer hukuku olan Türk hukuku Möhuk md 20/1 gereği beraber uygulanmalıdır.
12. Hafta Soruları
1. SORU: İtalyan vatandaşı olan Poli ve İspanyol vatandaşı olan Rio İstanbul’da büyük bir
törenle nişanlanmışlardır. Aradan belli bir vakit geçtikten sonra aralarında çıkan bir tartışma
sebebiyle nişanı atmışlardır ve takılan tüm ziynet eşyalar Poli’nin mülkiyetinde kalmıştır. Bu
ziynet eşyalarda kendisinin de hakkı olduğu savunan oldu Rio ise İstanbul’da bir dava açmıştır.
Açılan bu davada hakim hangi ülke hukukunu uygulamalıdır.
a) Poli İtalyan vatandaşı olduğu için İtalya hukuku uygulanmalıdır
b) Rio İspanyol olduğu için İspanyol hukuku uygulanmalıdır
c) Nişan töreninin İstanbul’da gerçekleşmesi gerekçesiyle Türk hukuku uygulanmalıdır.
d) İkisinin müşterek hukukunun bulunmamasından dolayı Türk hukuku uygulanmalıdır.
e) Müşterek hukukları olarak kızın hukuku İtalyan hukuku sayılmalı ve İtalya hukuku
uygulanmalıdır.
CEVAP: C
Vatandaşlıklarının farklı olmasından dolayı aralarında müşterek bir hukuk bağı

bulunmamaktadır. Dolayısıyla nişanlılığın hüküm ve sonuçlarından sayılan takılan takıların
iadesine ilişkin olarak açılan bu davada uygulanacak olan hukuk Möhuk md 12/2 gereği Türk
hukuku olmalıdır.
2.SORU: İkisi de Alman vatandaşı olan Bay Miller ile Bayan Helin Türkiye’de bulundukları
bir sırada evlenme kararı almışlardır. Evlendikten sonra sağladığı fırsatlar sebebiyle taraflar
vatandaşlıklarını Alman vatandaşlığından ABD vatandaşlığına değiştirmişlerdir. Fakat evlilik
içinde bulunun geçimsizlik ve anlaşmazlıklar nedeni ile Miller, tatile geldikleri sırada Antalya
Aile Mahkemesinde boşanma davası açmıştır. Buna göre uygulanacak hukukla ilgili olarak
değerlendirme yapılırsa;
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdaki şıklardan hangisi yanlış bir bilgidir?
a) Çift müşterek milli hukuklarını evlendikten sonra değiştirdikleri için uygulanması

gereken hukuk yeni milli hukukları ABD hukukudur.
b) Boşanma davası açıldıktan sonra boşanmaya uygulanacak hukuk eşlerin evlenme
esnasında müşterek milli hukuklarıdır.
c) İki taraf da ABD vatandaşı olduğu için hâkim bu durumda uygulanacak hukukta atıf
kurallarına gidebilecektir çünkü bu bir aile hukuku konusudur.
d) Eşler arasında uygulanabilecek geçici tedbir taleplerine Türk hukuku uygulanır.
e) Boşanma davasında uygulanması gereken mal rejimi taraflar evlilikten sonra

vatandaşlığını değiştirdiği için uygulanacak hukuk dava sırasındaki müşterek milli
hukukudur.
CEVAP: B
“Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümler, eşlerin müşterek milli hukukuna tabidir”

kuralından dolayı Möhuk md 14’e bakılmalıdır. Tarafların ayrı vatandaşlıkları olmaları halinde
müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır. Somut
olayımızda eşler evlendikten sonra müşterek milli hukuklarını Alman vatandaşlıklarını ABD
vatandaşlığına geçirmek suretiyle değiştirmişlerdir. Dolayısıyla uygulanması gereken hukuk
evlenme esnasındaki değil boşanma davası sırasındaki müşterek milli hukuktur.
İLYAS ULAŞ - 200004568

10. HAFTA
İLYAS ULAŞ MÖHUK 10.12.2020 DERSİ TEST SORULARI
1. OLAY
Bir Yunanistan vatandaşı olan Elefterios alışverişini yapmak üzere günübirlik olarak
Türkiye’ye gelmiştir. Son olarak da alışverişini bitirdikten sonra tanışık olduğu bir şefin
lokantasında akşam yemeğini yemiştir. Yunanlılara gıcık olan şef, Elefterios’un yemeğine
zehirli ilaç atmıştır. Memleketine dönüşte fenalaşan Elefterios, Yunanistan’a varır varmaz
hastaneye kaldırılmış ancak bütün müdahalelere rağmen kurtarılamamıştır. Elefterios’un
muayenesini yapan doktor, yediği yemeğe zehir atıldığını tespit etmiş ve bunu yetkililere
bildirmiştir. Bütün olanlardan haberdar olan Elefterios’un abisi Sinadinos, Yunanistan’da
katıldığı bir televizyon programında bütün Türklere ve Türkiye’ye ağır hakaretler içeren bir
konuşma yapmıştır.
Buna göre yukarıdaki olay ile alakalı olarak açılabilecek dava veya davalarda
uygulanacak olan hukuk hakkında aşağıda verilen bilgilerden yanlış olanı işaretleyiniz.
a) Elefterios’un ölmesiyle sonuçlanan yemeğine zehirli ilaç atılması olayında,

konu ile ilgili olarak Türkiye’de açılacak davada uygulanacak olan hukuk
Yunanistan hukukudur.
b) Elefterios’un ölümü ile ilgili olarak açılacak olan tazminat davasında taraflar
anlaşarak uyuşmazlığa uygulanacak hukuk olarak İngiliz hukukunu
belirleyebilirler.
c) Sinadinos’un Türklere ve Türkiye’ye hakaret etmesi ile ilgili olarak, Türk

vatandaşları veya Türkiye devleti tarafından açılacak olan davada davacıların
seçimine bağlı olarak Türkiye hukuku veya Yunanistan hukuku uygulanacak
olan hukuk olarak belirlenebilir.
d) Türkiye devletinin ve Türk vatandaşlarının kişilik haklarının ihlali dolayısıyla

cevap hakkı, programın yayınlandığı ülke olan Yunanistan hukukuna tabidir.
e) Bütün bu sayılan konularda uygulanacak olan hukuk, daha sıkı ilişkili olması
sebebiyle Türkiye hukukudur.
CEVAP: (e) şıkkıdır.
(a) seçeneği doğrudur. Bu şıkta değinilen husus MÖHUK m.34\2’de

düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şöyledir, MÖHUK m.34\2: “Haksız fiilin
işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması
hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.” Somut olayda
haksız fiil Türkiye topraklarında işlenmiştir. Ancak zararın yani ölümün
meydana geldiği yer Yunanistan’dır. Bundan dolayı somut uyuşmazlığa
uygulanacak olan hukuk da Yunanistan hukukudur.
(b) Seçeneği de doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.34\5 de

düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şöyledir, MÖHUK m.34\5: “Taraflar,
haksız fiilin meydana gelmesinden sonra uygulanacak hukuku açık
olarak seçebilirler.” Şu halde somut olayda da ölümün meydana
gelmesinden sonra tarafların anlaşarak uygulanacak olan hukuku
belirleyebilmeleri mümkündür.
(c) Seçeneği de doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.35\1’de
düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şöyledir, MÖHUK m.35\1: “Kişilik
haklarının, basın, radyo, televizyon gibi medya yoluyla, internet veya
diğer kitle iletişim araçları ile ihlâlinden doğan taleplere, zarar görenin
seçimine göre; a) Zarar veren, zararın bu ülkede meydana geleceğini
bilecek durumda ise zarar görenin mutad meskeni hukuku, b) Zarar
verenin işyeri veya mutad meskeninin bulunduğu ülke hukuku veya c)
Zarar veren, zararın bu ülkede meydana geleceğini bilecek durumda ise
zararın meydana geldiği ülke hukuku, uygulanır.” Bu düzenlemede
birinci fıkranın “a” ve “c” bentlerinden aynı anlam çıkmaktadır. Dolayısıyla
zarar görene aslında 3 seçenek değil 2 seçenek tanınmıştır. “c” bendinde
belirtilen “zararın meydana geldiği ülke” aslında “a” bendinde belirtilen
“zarar görenin mutad meskeninin bulunduğu ülke”dir. Dolayısıyla Kanun iki
bentte de aynı şeyi tekrarlamıştır.
(d) Seçeneği de doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.35\2’de

düzenlenmiştir. İlgili madde şöyledir, MÖHUK m.35\2: “ Kişilik
haklarının ihlâlinde cevap hakkı, süreli yayınlarda, münhasıran
baskının yapıldığı ya da programın yayınlandığı ülke hukukuna
tâbidir.” Şu halde somut olayda da davacıların kişilik haklarının ihlali
dolayısıyla cevap hakkı programın yayınlandığı ülke hukukuna tabidir.
(e) Seçeneği yanlıştır. söz konusu konularda uygulanacak olan hukuk ilgili
seçeneklerde açıklandığı şekilde olacaktır.
2. OLAY
Türkiye’ye Bosna Hersek’ten sığır eti ithal edilmektedir. Türkiye’deki bazı haber organlarında,
Türkiye’de bazı firmaların Bosna Hersek’ten ithal ettiği bu sığır etlerinin hastalıklı olduğu
iddiası ortaya atılmıştır.
Yukarıda verilen somut olayda söz konusu olabilecek farklı ihtimallerde oluşabilecek
haksız fiillerden doğabilecek davalarda uygulanacak hukuk hakkında aşağıda verilen
seçeneklerden yanlış olanı işaretleyiniz.
a) Bosna Hersek’ten ithal edilen sığır etlerinin, bu etleri satın alan bazı
vatandaşların ağır hastalanmalarına yol açması durumunda; bu vatandaşlar
tarafından Türkiye mahkemelerinde, imalatçılara dava açılması durumunda, bu
davada uygulanacak olan hukuk zarar gören vatandaşların seçimine göre;
imalatçının mutad meskeni veya iş yeri hukuku ya da Bosna Hersek hukuku
olarak belirlenebilir.
b) İthal edilen sığır etlerinin bazı vatandaşların hastalanmasına ve bunun da davaya
konu olduğu varsayımında; İmalatçının iş yerinin ve mutad meskeninin Bosna
Hersek’te bulunmaması durumunda, imalatçının uyuşmazlığa uygulanacak olan
hukukun Bosna Hersek hukuku olmasına engel olabilmesi için imal ettiği etlerin
Bosna Hersek’e rızası haricinde girdiğini ispat etmesi gerekir.
c) Somut olayda belirtilen hastalıklı sığır eti haberinin yalan olduğu ve bu yalan
haberin de Türkiye’de sığır eti imal eden bazı Türk firmalarınca vatandaşları
Bosnalı sığır eti imalatçısından soğutarak kendilerine çekmek için uydurulduğu
ortaya çıkarsa, bu durum ile ilgili olarak Bosna Hersekli sığır eti imalatçısı
tarafından Türkiye’de açılacak bir davada uygulanacak olan hukuk Bosna
Hersek hukukudur.
d) C şıkkında belirtilen durumlarda açılacak olan bir davada, Bosna Hersek’deki

sığır eti imalatçısı lehine verilecek bir tazminat kararında, Türk hukuku
uygulansaydı verilecek tazminattan daha fazla tazminata hükmedilemez.
e) Somut olayda değinilen kamuoyuna yansıyan haberlerin doğru olduğu ancak

Türk haber organlarınca bu haberin Bosna Hersekli bir haber kaynağından
alıntılandığı fakat kaynak göstermeden kullanıldığı varsayımında, Bosna
Hersekli haber kaynağı tarafından fikri mülkiyet hukukundan kaynaklanan
haklarının ihlal edildiği ileri sürülerek açılacak olan bir tazminat davasında
uygulanacak olan hukuk Türkiye hukukudur.
CEVAP: (e) şıkkıdır.
(a) seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.36\1-1’de

düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.36\1-1: “İmal
edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğa, zarar
görenin seçimine göre, zarar verenin mutad meskeni veya işyeri hukuku
ya da imal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukuku uygulanır.”
(b) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.36\1-2’de

düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.36\1-2: “İktisap
yeri hukukunun uygulanabilmesi için zarar verenin, mamulün o ülkeye
rızası dışında sokulduğunu ispat edememiş olması gerekir.” Bu
düzenleme somut olaya uyarlandığında (b) seçeneğinde vardığımız sonuca
ulaşılacaktır.
(c) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus haksız rekabet

hükümlerine tabidir. Haksız rekabet MÖHUK’ta m.37’de, rekabetin
engellenmesi ise bir sonraki madde olan MÖHUK m.38’dir. Bu seçenekte
belirtilen husus MÖHUK m.37\2’de düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şu
şekildedir, MÖHUK m.37\2: “Haksız rekabet sonucunda zarar görenin
münhasıran işletmesine ilişkin menfaatleri ihlâl edilmişse, söz konusu
işletmenin işyerinin bulunduğu ülke hukuku uygulanır.” Somut olayda
haksız rekabet sonucunda zarar görenin münhasıran işletmesine ilişkin
menfaatleri ihlal edilmiştir. Zira hakkında yalan haber uydurularak
müşterileri nezdinde güvenilirliği sarsılmıştır. Şu halde söz konusu işletme
olan Bosna Hersekli sığır eti imalatçısının işyerinin bulunduğu ülke olan
Bosna Hersek hukuku uygulanacaktır.
(d) Seçeneği de doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.38\2’de

düzenlenmiştir. Söz konusu düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.38\2:
“Türkiye’de rekabetin engellenmesine yabancı hukuk uygulanan
hâllerde, Türk hukuku uygulansaydı verilecek tazminattan daha fazla
tazminata hükmedilemez.”
(e) Seçeneği yanlıştır. bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.23\1’de

düzenlenmiştir. Söz konusu madde şu şekildedir, MÖHUK m.23\1: “Fikrî
mülkiyete ilişkin haklar, hangi ülkenin hukukuna göre koruma talep
ediliyorsa o hukuka tâbidir.” Şu halde somut olayda da belirtildiği şekilde
açılacak olan bir davada Bosna Hersekli haber kaynağı hangi ülkenin
hukukuna göre koruma talep ediyorsa, o hukuk uyuşmazlığa uygulanacaktır.
11. HAFTA
11. HAFTA DERSİ TEST SORULARI - MÖHUK - İLYAS ULAŞ
1. OLAY
Bir ressam olan İngiltere vatandaşı Joseph ile Türkiye vatandaşı olan Ayşe Türkiye’de
nişanlanmışlardır. Joseph, Ayşe’ye nişan hediyesi olarak 10.000 GBP değerinde bir kolye
almıştır. Birlikte yaşayacakları yer konusunda anlaşamadıkları için ayrılmışlardır. Joseph,
Ayşe’den nişan hediyesi olarak aldığı kolyeyi kendisine geri vermesini istemiş; ancak, Ayşe bu
kolyeyi geri vermek istememiştir. Kolyesini geri almak için bir sebepsiz zenginleşme davası
açmayı düşünen Joseph, davayı açmadan önce kafa dinlemek için kısa süreliğine İngiltere’ye
giderek ailesini ziyaret etmeye karar vermiştir. İngiltere’ye gitmeden önce yakın arkadaşı
Ali’ye Türkiye’de kaldığı evin anahtarlarını vermiş eğer isterse kendisi gelene kadar
kullanabileceğini belirtmiştir. Joseph İngiltere’ye gittikten sonra onun evine giden Ali,
arkadaşının yaptığını düşündüğü bir sürü yağlı boya tablosu olduğunu görmüştür. Hem
arkadaşına bir sürpriz yapmak hem de boşalan cebine bir şeyler aktarmak isteyen Ali, bir mekan
tutup bu tabloları mekanda birkaç günlüğüne sergilemiş ve ziyaretçilerden de hatırı sayılır bir
miktarda para toplamıştır. Bu paranın bir miktarını harcamış, diğer kısmını da Joseph’e vermek
için saklamıştır. İngiltere’den dönünce büyük hayal kırıklığına uğrayan Joseph, Ayşe’ye
açacağı sebepsiz zenginleşme davası ile birlikte Ali’ye de vekaletsiz iş görme davası açmaya
karar vermiştir.
Buna göre aşağıda verilen şıklardan yanlış olanı işaretleyiniz.

a) Joseph ile Ayşe’nin aralarındaki nişan olgusu Türk Hukukuna tabi olduğu için,
bu olgunun bozulmasıyla ortaya çıkan sebepsiz zenginleşme davası da Türk
hukukuna tabidir.
b) Sebepsiz zenginleşme davasında söz konusu zenginleşme Türkiye’de

gerçekleştiği için, uygulanacak olan hukuk Türk hukukudur.
c) Ayşe ile Joseph, aralarında anlaşarak davada İngiliz hukukunun uygulanmasını

sağlayabilirler.
d) Somut olayda vekaletsiz iş görme koşulları oluşmuştur.
e) Vekaletsiz iş görme davasında hakim, kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir
kural koyacak idiyse ona göre karar vermelidir.
CEVAP: (b) şıkkıdır.
a) Şıkkı doğrudur. Şıkta değinilen husus MÖHUK m.39\1’de düzenlenmiştir.

İlgili madde şöyledir MÖHUK m.39\1: “Sebepsiz zenginleşmeden doğan
talepler, zenginleşmeye sebep olan mevcut veya mevcut olduğu iddia
edilen hukukî ilişkiye uygulanan hukuka tâbidir. Diğer hâllerde
sebepsiz zenginleşmeye, zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku
uygulanır.” Bu düzenlemeyi somut olaya uyarlayıp incelediğimiz zaman;
somut olayda sebepsiz zenginleşmeye sebep olan hukuki ilişki
“nişanlanma”dır. İngiltere kültüründe zaten nişanlanma diye bir şey yoktur.
Nişanlanma Türk kültür ve adetine göre yapıldığı için Türk hukukuna tabi
olacağı açıktır. Nişanlanma hukuki ilişkisi Türk hukukuna tabi olduğu için
bu hukuki ilişkinin sebep olduğu sebepsiz zenginleşme davası da Türk
b) Şıkkı yanlıştır. zenginleşmenin gerçekleştiği ülke hukuku uygulaması,

zenginleşmeye sebebiyet veren hukuki ilişkinin olmaması durumunda
geçerlilik kazanır.
c) Şıkkı doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.39\2’de

düzenlenmiştir. İlgili madde şöyledir: MÖHUK m.39\2: “Taraflar, sebepsiz
zenginleşmenin meydana gelmesinden sonra, uygulanacak hukuku açık olarak
seçebilirler.”
d) Şıkkı doğrudur. Ali vekaleti olmaksızın Joseph hesabına işgörmüştür.
e) Seçeneği de doğrudur. Vekaletsiz iş görme kaynaklı taleplere uygulanacak hukuk

konusunda Türk kanunlar ihtilafı hukukunda yasal bir düzenleme olmadığı için, bu
konuda bir kanun boşluğu olduğu kabul edilmelidir. Kanunlar ihtilafı hukukundaki
kanun boşluklarının da prensip olarak iç hukuktaki yöntemle doldurulması
gerektiği ifade edilmektedir.
2. OLAY
Bir Alman vatandaşı olan Angelina, İngiltere’de vefat etmiştir. Türkiye’de yüklü miktarda mal
varlığı bulunmaktadır.
Buna göre Angelina’nın Türkiye’de bulunan terekesinin akıbeti konusunda aşağıda

verilen seçeneklerden yanlış olanı işaretleyiniz.
a) Angelina’nın Türkiye’de bulunan taşınmazları hakkında Türk hukuku

uygulanır.
b) Angelina’nın mirasçılarının miras oranlarının belirlenmesi hakkında Türk

hukuku uygulanır.
c) Angelina’nın mirasçılarının bulunmaması durumunda, tereke Türkiye devletine

kalacaktır.
d) Angelina’nın İngiltere’de vefat etmeden önce hazırladığı vasiyetnamesinin şekil

bakımından geçerliliği hakkında sadece Alman hukukuna bakılır.
e) Angelina’nın ölüme bağlı tasarruf ehliyetinin bulunup bulunmadığının

belirlenmesi için Alman hukukuna bakılacaktır.
CEVAP: (d) şıkkıdır.
a) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.20\1’de

düzenlenmiştir. İlgili madde şöyledir, MÖHUK m.20\1: “Miras ölenin millî
hukukuna tâbidir. Türkiye'de bulunan taşınmazlar hakkında Türk
hukuku uygulanır.”
b) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.20\2’de

düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.20\2: “Mirasın
açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin
bulunduğu ülke hukukuna tâbidir.” Angelina’nın mirasçılarının miras
oranlarının belirlenmesi “mirasın taksimi” aşaması ile ilgili bir meseledir.
Yukarıda değinilen düzenlemeye göre bu aşama “Türk hukuku”na tabi
olacaktır.
c) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.20\3’te
düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.20\3:
“Türkiye'de bulunan mirasçısız tereke Devlete kalır.”
d) Seçeneği yanlıştır. Esasen MÖHUK m.20\4’e bakıldığı zaman görülecektir

ki Angelina’nın hazırladığı vasiyetnamenin şekil bakımından Alman
hukukuna uygun olması geçerliliği bakımından yeterlidir. Ancak
vasiyetnamenin şekil bakımından Alman hukukuna veya Türk hukukuna
uygun olmaması durumunda MÖHUK m.20\4’te belirtilenlerin dışında da
bazı hukuklara bakılacaktır. Zira vasiyetnamelerin şekli hakkında 1961
tarihli “La Haye Sözleşmesi” uygulanacaktır.
e) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.20\5’te

düzenlenmiştir. İlgili düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.20\5: “Ölüme
bağlı tasarruf ehliyeti, tasarrufta bulunanın, tasarrufun yapıldığı
andaki millî hukukuna tâbidir.” Angelina’nın vasiyetnamesini yaptığı
andaki milli hukuku “Alman hukuku” olduğuna göre ölüme bağlı tasarruf
ehliyetinin bulunup bulunmadığı konusunda Alman hukukuna bakılacaktır.
12.HAFTA
12. HAFTA DERSİ MÖHUK TEST SORULARI – İLYAS ULAŞ
1. OLAY:
Türk vatandaşı olan İbrahim (19) ile Alman vatandaşı olan Maria (18) nişanlanmışlardır.
İtalya’da evlenmişlerdir. İngiltere’de birlikte yaşamaktadırlar.
Buna göre aşağıda verilen şıklardan hangisi doğrudur?
a) Tarafların nişanlanma ehliyetlerinin olup olmadığını belirlemek için müşterek mutad

mesken hukuku olan İngiltere hukukuna bakılır.
b) Nişanlılığın hüküm ve sonuçları bakımından bir uyuşmalık çıksaydı Türk hukuku

uygulanacaktı.
c) Evlenme ehliyet ve şartlarının sağlanıp sağlanmadığını belirlemek için evlenmenin

yapıldığı yer olan İtalya hukukuna bakılır.
d) İbrahim ile Maria’nın evliliklerinin şeklen geçerli olup olmadığını belirlemek için
müşterek mutad mesken hukuku olan İngiltere hukukuna bakılacaktır.
e) Evlenmenin eşlerin soyadı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi bakımından evlenmenin

yapıldığı yer olan İtalya hukuku geçerli olacaktır.
CEVAP: (b) şıkkıdır.
a) Seçeneği yanlıştır. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK m.12\1’de düzenlenmiştir.

İlgili düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.12\1: “Nişanlanma ehliyeti ve şartları
taraflardan her birinin nişanlanma anındaki millî hukukuna tâbidir.” Sözkonusu
maddeye göre İbrahim’in nişanlanma ehliyetinin ollup olmadığının belirlenmesi için Türk
hukukuna Maria’nın nişanlanma ehliyetinin belirlenmesi için Alman hukukuna
bakılacaktır.
b) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir. İlgili

düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.12\2: “Nişanlılığın hükümlerine ve sonuçlarına
müşterek millî hukuk, taraflar ayrı vatandaşlıkta iseler Türk hukuku uygulanır.”
Somut olayda tarafların müşterek milli hukukları olmadığından dolayı zikredilen maddeye
göre Türk hukuku uygulanacaktır.
c) Seçeneği yanlıştır. bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir. Söz

konusu madde şu şekildedir, MÖHUK m. 13\1: “Evlenme ehliyeti ve şartları, taraflardan
her birinin evlenme anındaki millî hukukuna tâbidir.” Bu maddeye göre İbrahim’in
evlenme ehliyet ve şartlarını sağlayıp sağlamadığını belirlemek için Türk hukukuna
Maria’nın evlenme ehliyet ve şartlarını sağlayıp sağlamadığını belirlemek için Alman
hukukuna bakılacaktır. Zira evlenme anındaki milli hukukları zikredildiği şekildedir.
d) Seçeneği yanlıştır. bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir. İlgili

düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.13\2: “Evliliğin şekline yapıldığı ülke hukuku
uygulanır.” Somut olayda evliliğin yapıldığı yer İtalya’dır. Şu halde evliliğin şekline İtalya
e) Seçeneği yanlıştır. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir. Söz

konusu madde şu şekildedir, MÖHUK m.13\3: “Evliliğin genel hükümleri, eşlerin
müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde
müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.”
Evlenmenin eşlerin soyadı üzerindeki etkileri, evlenmenin genel hükümleri kapsamındadır.
Tarafların müşterek milli hukuku yoktur. Bu sebeple zikredilen maddede ikinci bağlama
noktası olan müşterek mutad meskenine bakılır. Somut olayda müşterek mutad meskeni
İngiltere’dir. Bu nedenlerle bu seçenekte değinilen husus bağlamında uygulanacak olan
hukuk İngiltere hukuku olacaktır.
2. OLAY:
Türkiye vatandaşı olan Caner ile Yunanistan ve Almanya çift vatandaşlığına sahip olan Sophia
evlidirler. İsviçre’de beraber yaşamaktadırlar. Can adında küçük bir de erkek çocukları vardır.
Caner evlendikten sonra çalıştığı işten biriktirdiği paralarla Türkiye’de bir daire satın almıştır.
Geçim sıkıntısı yaşamaktadırlar. Sophia şiddetli geçimsizlikten dolayı Caner’e Türkiye
mahkemelerinde boşanma davası açmayı düşünmektedir.
Buna göre aşağıda verilen seçeneklerden yanlış olanı bulunuz.
a) Sophia’nın ileri sürdüğü boşanma sebeplerinin geçerli olup olmadığının tespiti için
İsviçre hukukuna bakılacaktır.
b) Can’ın velayetine ilişkin uyuşmazlığın çözümünde Türkiye hukuku uygulanacaktır.

c) Evlilikteki taşınır mallar hakkında mal rejimi bakımından İsviçre hukuku
uygulanacaktır.
d) Caner’in Türkiye’deki dairesi hakkında ayni tasfiye talebinde bulunulması durumunda

Türk hukuku uygulama alanı bulacaktır.
e) Evlenmeden sonra Caner’in Türkiye vatandaşlığına ek olarak Almanya vatandaşlığı

kazanması durumunda, boşanma aşamasında evlilik mallarının tasfiyesi hakkında
uygulanması için Almanya hukukunu seçebilirler.
CEVAP: (b) seçeneğidir.
a) Seçeneği doğrudur. Öncelikle uyuşmazlıkta yabancı unsur bulunduğu için Türk

kanunları doğrudan uygulama alanı bulmaz. Uyuşmazlıkta yabancı unsur
bulunduğu için MÖHUK m.1 uyarınca MÖHUK hükümleri uygulama alanı
bulacak, öncelikle bu kanuna bakılacaktır. a) seçeneğinde değinilen husus
MÖHUK’da düzenlenmiştir. Sözkonusu düzenleme şu şekildedir, MÖHUK
m.14\1: “Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî
hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek
mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.” Bu
düzenlemede üç ayrı bağlama noktası aşamalı olacak şekilde belirlenmiştir.
Eşlerin müşterek milli hukuku bulunmadığı için müşterek mutad meskenine
bakılacaktır. somut olayda müşterek mutad meskeni İsviçre olduğu için İsviçre
hukuku uygulama alanı bulacaktır.
b) Seçeneği yanlıştır. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir.

Sözkonusu düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.14\3: “Boşanmada velâyet ve
velâyete ilişkin sorunlar da birinci fıkra hükmüne tâbidir.” Bu düzenlemede
bahsedilen birinci fıkra yukarıda zikredilmiştir. Birinci fıkraya baktığımız
zaman öncelikle birinci bağlama kuralı olarak müşterek milli hukukun olup
olmadığına bakacağız. Somut olayda “müşterek milli hukuk” sözkonusu
olmadığı için ikinci bağlama kuralı olan “müşterek mutad meskeni hukuku”na
bakacağız. Somut olayda müşterek mutad meskeni hukuku İsviçre olduğu için
velayete ilişkin uyuşmazlıkta “İsviçre hukuku” uygulama alanı bulacaktır.
c) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir.

Sözkonusu düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.15\1: “Evlilik malları
hakkında eşler evlenme anındaki mutad mesken veya millî hukuklarından
birini açık olarak seçebilirler; böyle bir seçimin yapılmamış olması hâlinde
evlilik malları hakkında eşlerin evlenme anındaki müşterek millî hukuku,
bulunmaması hâlinde evlenme anındaki müşterek mutad mesken hukuku,
bunun da bulunmaması hâlinde Türk hukuku uygulanır.” Somut olayda
taraflar hukuk seçimi yapmamışlardır. İkinci aşamada baktığımız zaman
tarafların “müşterek milli hukuk”ları da bulunmamaktadır. Üçüncü aşamada
incelediğimizde “evlenme anındaki müşterek mutad meskeni” olarak İsviçre’yi
görmekteyiz. Şu halde evlilikteki taşınır mallar hakkında “İsviçre hukuku”
geçerli olacaktır.
d) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir.

Sözkonusu düzenleme şu şekildedir, MÖHUK m.15\2: “Malların tasfiyesinde,
taşınmazlar için bulundukları ülke hukuku uygulanır.” Caner’in ayni
tasfiyeye konu olan taşınmazı Türkiye’de olduğuna göre bu konu hakkında Türk
hukuku uygulama alanı bulacaktır.
e) Seçeneği doğrudur. Bu seçenekte değinilen husus MÖHUK’da düzenlenmiştir.

Sözkonusu madde şu şekildedir, MÖHUK m.15\3: “Evlenmeden sonra yeni
bir müşterek hukuka sahip olan eşler, üçüncü kişilerin hakları saklı kalmak
üzere, bu yeni hukuka tâbi olabilirler.” Somut olayda evlenmeden sonra
Caner’in Almanya vatandaşlığını kazanmasıyla eşler “yeni bir müşterek
hukuk”a sahip olmuşlardır. Şu halde bu yeni hukuka tabi olabilirler.
13. HAFTA
1. SORU
I. Bir Türk ile bir Fransız’ın evlilik dışı ilişkilerinden doğan çocuğu, baba
Fransa’da resmen tanımak istediğinde, tanıma beyanının şekli Fransa
II. Yine yukarıda verilen durumda; Türk vatandaşı olan baba, tanıma beyanını
Türkiye’de yapsaydı doğacak olan hükümlerin aynısı doğar.
III. Yine yukarıdaki durumda, ancak Fransa’da evlilik içi çocuk- evlilik dışı
çocuk statülerinin farklı olduğunu farz edersek; Türk ile Fransız, çocuk
doğduktan sonra evlenirse, Türkiye’deki düzenleme çocuğun “evlilik içi
çocuk” statüsünü kazanması için yeterli olacaktır.
IV. Türk ile Fransız’ın çocukları (7) yaşına gelmiş , baba çocuğu resmen tanımış,
ancak evliliğin yapılmamış olması ve velayet hakkının Fransız annede
olması durumunda; Baba çocuğu gezdirmek için anneden izin alıp dışarı
çıkarsa, çocuğu ikna edip daha önceden biletini kestiği Türkiye uçağıyla
memleketine dönse, çocuğun resmi babası olduğundan dolayı annenin
çocuğu geri getirtebilmek için yapabileceği bir şey kalmayacaktır.
Soybağı ve velayete ilişkin kanunlar ihtilafından kaynaklanan uyuşmazlıklara

uygulanacak hukuk hakkında yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
a) I,II,III
b) I,III
c) I,II,IV
d) II,IV
e) I,IV
CEVAP: (a) seçeneğidir.
I: Doğrudur. Bu konuda “Evlilik Dışında Doğan Çocukların Tanınmalarını Kabule Yetkili

Makamların Yetkilerinin Genişletilmesi Hakkında Kişi Halleri Komisyonu (CİEC)
Sözleşmesi” uygulanacaktır. Bu sözleşmeye Türkiye ve Fransa’da taraftır. Bu sözleşmenin
4.maddesine göre tanıma beyanının şekli, tanıma işleminin yapıldığı devlet hukukuna tabidir.
II: Doğrudur. Bu konuda da yukarıda zikredilen sözleşme geçerlidir. Bu sözleşmenin

4.maddesine göre; bir akit devlet vatandaşının diğer bir akit devlet makamı huzurunda yaptığı
tanıma beyanı, beyanda bulunan kişinin bu beyanını kendi ülkesinde yapmış olsaydı doğuracak
olduğu hükümlerin aynısını doğurur.
III: Doğrudur. Bu konuda “Evlenme ile Nesep Düzeltilmesi Hakkında Kişi Halleri Komisyonu
(CİEC) Sözleşmesi” uygulanacaktır. Bu sözleşmenin 1.maddesi uyarınca; bir çocuğun anne ve
babasının çocuğun doğumundan sonra birbiriyle evlenmesi, anne veya babadan birinin milli
hukukunun maddi hukuk hükümleri uyarınca, çocuğun “evlilik içi çocuk” statüsüne
kavuşmasını sağlıyorsa, çocuğun kavuştuğu bu statü, tüm akit devletlerde geçerli olur.
IV: Yanlıştır. bu konuda “Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La

Haye Sözleşmesi” uygulancaktır. Anne bu sözleşmeye dayanarak çocuğunu geri
isteyebilecektir.
2.SORU
Türkiye vatandaşı olan Cenk ile Almanya vatandaşı olan Lora Türkiye’de evlenmişler ve
Türkiye’de birlikte yaşamaktadırlar. Fransa vatandaşı olan bir çocuğu Türkiye’de evlat
edinmek istemektedirler.
Buna göre aşağıda verilen seçeneklerden hangisi yanlıştır?
a) evlat edinme ehliyet ve şartlarını sağlayıp sağlamadıklarını belirlemek için her

birinin evlenme anındaki milli hukuklarına bakılacaktır.
b) evlat edinmeye diğer eşin rızası konusunda Alman hukuku uygulanacaktır.
c) evlat edinmenin hükümleri konusunda Türkiye hukuku uygulanacaktır.
d) Cenk ile Lora boşansa, evlat edindikleri çocuğun velayet hakkı Lora’ya verilse,
Lora “nafaka” talebinde bulunsa, nafaka talebi; Türkiye hukukuna tabi olacaktır.
Bu konu MÖHUK m.18\2’de düzenlenmektedir. İlgili düzenleme şu şekildedir

MÖHUK m.18\2: “Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda
eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır.”
TÜRKAN SILA AKKUŞ 200004517
Soru 1:
I) Bir fiil hem akde aykırılık hem de haksız fiil teşkil ettiği ve yabancılık unsuru taşıdığı takdirde
uygulanacak hukuk davacının talebi ile tayin edilir.
II) MÖHUK madde 34 gereğince haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı
ülkeler ise haksız fiilin işlendiği yer hukuku uygulanır.
III) Medya yoluyla veya kişisel iletişim araçlarıyla gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine
uygulanacak hukuk zarar görenin seçimine bırakılmamış, yayım yeri hukuku olarak tayin
edilmiştir.
IV) Kamuya açık olma şartını yerine getirmeyen bir elektronik posta ile gerçekleşen kişilik hakkı
ihlalleri MÖHUK kapsamınca haksız fiil kapsamına girmesi sebebiyle MÖHUK 34 gereğince
tayin olunur.
V) Haksız rekabetten doğan talepler, haksız rekabet sebebiyle piyasası doğrudan etkilenen ülke
hukukuna tabiidir.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yanlıştır?
A) I, II, III
B) II ve III
C) I, IV ve V
D) Yalnız II
E) III ve V
Cevap: B
MÖHUK madde 34/2 gereğince haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yer farklı
ülkeler ise zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır. Bu sebeple II yanlıştır.
Medya yoluyla veya kişisel iletişim araçlarıyla gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerine uygulanacak
hukuk zarar görenin seçimine bırakılmış muhtelif bağlama noktalarına istinaden
düzenlenmiştir. Mağdur esas alınarak yapılan MÖHUK madde 35’teki düzenlemeye göre zarar
gören,
Kendi mutad mesken hukukunun
Zarar verenin işyeri hukukunun veya mutad mesken hukukunun
Zararın meydana geldiği ülke hukukunun, uygulanmasını isteyebilir. Bu sebeple III yanlıştır.
Soru 2:
Fransız vatandaşı (F), tatil için gittiği Türkiye’de kaldığı otelin plajında telefonu çalınmak
suretiyle hırsızlığa maruz bırakılmıştır. Durumu otel yetkilisine bildiren (F), otelin olayla
ilgilendiği düşüncesiyle herhangi bir dava açmayarak tatilini bitirip yaşadığı ülke olan
Almanya’ya geri dönmüştür. Almanya’ya döndükten sonra otelin konuyla ilgilenmediğini fark
ederek dava açmak istemektedir.
Söz konusu olay ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) (F)’nin yaşadığı yer olan Alman hukukuna göre yargılama yapılmalıdır.
B) (F)’nin Fransız vatandaşı olması sebebiyle Fransız hukukuna göre yargılama yapılmalıdır.
C) Taraflar hırsızlık gerçekleştikten sonra açıkça uygulanacak ülke hukukunu seçmemişlerse
haksız fiilin işlendiği ve zararın meydana geldiği yer hukuku olan Türk hukuku uygulanmalıdır.
D) Somut olay yabancılık unsuru içerdiği için davanın açıldığı yer mahkemesi hakiminin takdir
yetkisine bırakılmıştır.
E) Hırsızlık fiilini gerçekleştiren kişinin vatandaşı olduğu ülke hukuku uygulanmalıdır.
Cevap C’dir. MÖHUK madde 34 haksız fiiller bakımından hukuk seçimi yapma imkanı
getirmiştir. Ancak bu seçim fiil gerçekleştikten sonra açıkça belirtilmemişse haksız fiilin
gerçekleştiği ve zararın meydana geldiği yer hukuku uygulanır.
Soru 3:
(X) ülkesindeki bir mağazadan antika bir vazo çalan hırsız bunu kendi mağazasında satışa açar.
Çalıştığı şirketin (X) ülkesindeki ofisinde geçici süreyle çalışmak amacıyla burada bulunan Türk
(B), bu vazoyu satın alır ve bu tarihten tam 1 yıl sonra işlerini tamamlayarak Türkiye’ye döner
ve vazoyu da Türkiye’ye getirir. Türkiye’ye döndüğü tarihten itibaren 1 yıl geçtikten sonra (B),
paraya sıkışarak uluslararası bir satış sitesinde vazoyu satışa çıkarır. Bu ilanı gören (X)
ülkesindeki mağaza dava açar. Dava sırasında taraflar, tarafsız hukuk olarak varsaydıkları (Y)
ülkesinin hukukunu aralarındaki ilişkiye uygulanacak hukuk olarak belirlerler.
NOT 1: (X) ülkesi hukuku uyarınca menkul mülkiyetin iyi niyetli kişi tarafından iktisap
edilebilmesi için geçmesi gereken süre 3 yıldır.
NOT 2: Türk hukuku uyarınca taşınırı çalınan zilyedin 5 yıl içinde onu elinde bulundurana karşı
dava açma hakkı vardır.
Somut olaya ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Tarafların seçtiği hukuk olan (Y) ülkesi hukuku uygulama alanı bulacaktır.
B) Hırsızlığın yapıldığı (X) ülkesi hukuku uygulanacaktır.
C) (B)’nin Türk vatandaşı olması sebebiyle Türk hukuku uygulanacaktır.
D) MÖHUK 21/3 uygulama alanı bulur. Bu hükme göre yer değişikliği halinde henüz
kazanılmamış ayni haklara ilişkin davalara malın son bulunduğu ülke hukuku uygulanır. Mal en
son Türkiye’de bulunmuştur. Bu sebeple de Türk hukuku uygulanır.
E) Dava açıldıktan sonra uygulanacak hukuka ilişkin takdir yetkisi hakimindir.
Cevap D. Olayda sözleşme mevcut değildir bu sebeple tarafların uygulanacak hukuk seçimi
uygun değildir. Not kısmında açıklanan süreler göz önüne alındığında zaman aşımı henüz
dolmamıştır. Bu nedenle de MÖHUK 21/3 uygulama alanı bulacaktır. Ve malın en son
bulunduğu yer olan Türk hukuku söz konusu davaya uygulanacaktır.
Soru 4:
(A) ülkesi vatandaşı (K), ölmeden önce mutad meskeninin bulunduğu (B) ülkesinde komşusu
ve aynı zamanda (B) ülkesi vatandaşı olan (L)’ye, öldüğü zaman kütüphanesindeki tüm
kitaplarını ona bırakacağını ancak karşılığında her sene kendisi adına bir okulun kütüphanesine
100 kitap bağışta bulunmasını istediğini söyler. (K) öldükten sonra (L), (K)’nın (C) ülkesi
vatandaşı eşi aleyhine kütüphanenin kendisine verilmesi amacıyla dava açar. (K)’nın eşi ise
vasiyetin şeklen geçersiz olduğunu iddia etmiştir.
Somut olayı Milletlerarası Özel Hukuk bilgileriniz ışığında değerlendirdiğinizde aşağıdakilerden
hangisi veya hangileri doğrudur?
I) MÖHUK madde 7 gereğince hukuki işlemin yapıldığı yer (B) ülkesidir ve dolayısıyla (B) ülkesi
hukuku söz konusu olaya uygulanabilir.
II) Hukuki işlemin konusu mirastır ve MÖHUK madde 20/1 uyarınca hukuki işlemin esası
hakkında yetkili olan yer hukuku yani (A) ülkesi hukuku uygulanabilir.
III) (K)’nın (A) ülkesi vatandaşı olması sebebiyle (A) ülkesi hukuku uygulanabilir.
IV) (K)’nın mirasçısının (C) ülkesi vatandaşı olması sebebiyle (C) ülkesi hukuku uygulanabilir.
A) I, II, III
B) Yalnız IV
C) I ve II
D) III ve IV
E) Hepsi
Cevap A. Esasa uygulanacak hukuk ve ölenin milli hukuku (A) ve işlemin yapıldığı yer hukuku
(B)’dir. Dolayısıyla 2 hukuktan birine göre yapılan vasiyetname şeklen geçerli olur.
Soru 5:
Azerbaycan vatandaşı (B), 1 yıldır şirketin İstanbul’daki ofisinde çalıştığı için burada
yaşamaktadır ve burada tanıştığı Alman vatandaşı (S) ile nişanlanmıştır. Bir süre sonra
İstanbul’daki ofisin kapanması sebebiyle (B) Azerbaycan’a dönmek isteyince (S) nişanı bozar.
Bunun üzerine (B) nişanlanma hediyesi olarak verdiği 10000 TL değerindeki pırlanta yüzüğü
geri ister. Ancak (S) bunu kabul etmez. Bunun üzerine (B) nişanlanma hediyelerinin iadesi
talebiyle dava açar.
Somut olaya ilişkin uygulanacak hukuk hangisidir?
A) (B)’nin Azerbaycan vatandaşı olması sebebiyle bu ülkenin hukuku uygulanır.
B) (S)’nin Alman vatandaşı olması sebebiyle bu ülkenin hukuku uygulanır.
C) MÖHUK madde 12 gereğince tarafların müşterek milli hukukları olmadığından Türk hukuku
uygulanacaktır.
D) Davanın açıldığı yer mahkemesinin takdir yetkisine bağlıdır.
E) Davalı (B) uygulanacak hukuku kendi beyanı ile belirleyebilecektir.
Cevap C. Yabancılık unsuru taşıyan nişanlanma ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklarda öncelikle
tarafların müşterek milli hukuklarının var olup olmadığının tespiti yapılmalıdır. Tarafların
müşterek milli hukukları olmadığından Türk hukuku uygulanacaktır.
Soru 6:
Evlenmeyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türk hukukunda evlilik benzeri birlikte yaşam modelleri hakkında düzenleme
bulunmamaktadır.
B) Yabancı unsur taşıyan evliliklerde evlenme ehliyet ve şartları eşlerin her birinin evlenme
anındaki milli hukukuna tabi kılınmıştır.
C) Türkiye’de evlenen kişiler yabancı iseler kendi hukuklarının öngördükleri şekil ve koşullarda
evlenebilirler.
D) Aynı devlet vatandaşı olan iki yabancı kendi milli hukukları yetki vermiş ise o devletin
Türkiye’deki temsilcilikleri önünde evlenebilirler.
E) Boşanma ile biten evliliklerde evlilik malları ile ilgili karar verilirken, evlilik mallarına ilişkin
kanunlar ihtilafı kurallarının yetkili kıldığı hukuk uygulanacaktır.
Cevap C. Türkiye’de evlenen kişiler ister Türk ister yabancı olsunlar Türk hukukun öngördüğü
şekil ve koşullarda evlenebilirler. Ayrıca A şıkkına düzeltme olarak Türkiye’de yürürlükte olan
6284 sayılı kanun bu şekildeki birlikteliklerde de uygulanmaktadır.
Soru 7:
Evlat edinmeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Evlat edinme ehliyeti ve şartları taraflardan her birinin evlat edinme anındaki milli hukukuna
tabidir.
B) Evlat edinmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin milli hukukları birlikte uygulanır.
C) Eşlerin birlikte evlat edinmesi durumunda evlat edinmenin hükümleri evlenmenin genel
hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir.
D) Evlat edinmenin şekli konusunda özel bir düzenleme mevcut olmamakla birlikte işlemin
yapıldığı yer hukuku veya işlemin esasına uygulanacak hukuk ile yapılmış ise geçerli sayılır.
E) Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin mutad mesken hukukuna tabidir.
Cevap E. Evlat edinmenin hükümleri evlat edinenin milli hukukuna tabidir.
Soru 8:
Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La Haye Sözleşmesi’ne ilişkin
A) Uygulama alanı bulabilmesi bakımından kaçırılan çocuğun veya kaçıran kişinin vatandaşlığı
önem taşımamaktadır.
B) Uygulama alanı bulabilmesi bakımından kaçırılan çocuğun 16 yaşını doldurmamış olması
gerekir.
C) Uygulama alanı bulabilmesi bakımından çocuğun başka bir akit devlet tarafından kaçırılmış
olması gerekir.
D) İade talebi yapılmasa dahi sözleşme hükümleri çerçevesinde iade süreci başlar.
E) Uygulama alanı bulabilmesi bakımından çocuğun mutad meskeninin akit bir devlet
ülkesinde bulunması gerekir.
Cevap D. İade sürecinin başlaması için iade talebi mutlaka yapılmalıdır.
Türkan Sıla Akkuş
200004517
1. SORU
I. Bir Türk ile bir Fransız’ın evlilik dışı ilişkilerinden doğan çocuğu, baba
Fransa’da resmen tanımak istediğinde, tanıma beyanının şekli Fransa
II. Yine yukarıda verilen durumda; Türk vatandaşı olan baba, tanıma
beyanını Türkiye’de yapsaydı doğacak olan hükümlerin aynısı doğar.
III. Yine yukarıdaki durumda, ancak Fransa’da evlilik içi çocuk- evlilik dışı
çocuk statülerinin farklı olduğunu farz edersek; Türk ile Fransız, çocuk
doğduktan sonra evlenirse, Türkiye’deki düzenleme çocuğun “evlilik içi
çocuk” statüsünü kazanması için yeterli olacaktır.
IV. Türk ile Fransız’ın çocukları (7) yaşına gelmiş , baba çocuğu resmen
tanımış, ancak evliliğin yapılmamış olması ve velayet hakkının Fransız
annede olması durumunda; Baba çocuğu gezdirmek için anneden izin
alıp dışarı çıkarsa, çocuğu ikna edip daha önceden biletini kestiği Türkiye
uçağıyla memleketine dönse, çocuğun resmi babası olduğundan dolayı
annenin çocuğu geri getirtebilmek için yapabileceği bir şey
kalmayacaktır.
Soybağı ve velayete ilişkin kanunlar ihtilafından kaynaklanan uyuşmazlıklara uygulanacak

hukuk hakkında yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
a) I,II,III
b) I,III
c) I,II,IV
d) II,IV
e) I,IV
CEVAP: (a) seçeneğidir.
I: Doğrudur. Bu konuda “Evlilik Dışında Doğan Çocukların Tanınmalarını Kabule Yetkili

Makamların Yetkilerinin Genişletilmesi Hakkında Kişi Halleri Komisyonu (CİEC) Sözleşmesi”
uygulanacaktır. Bu sözleşmeye Türkiye ve Fransa’da taraftır. Bu sözleşmenin 4.maddesine
göre tanıma beyanının şekli, tanıma işleminin yapıldığı devlet hukukuna tabidir.
II: Doğrudur. Bu konuda da yukarıda zikredilen sözleşme geçerlidir. Bu sözleşmenin

4.maddesine göre; bir akit devlet vatandaşının diğer bir akit devlet makamı huzurunda
yaptığı tanıma beyanı, beyanda bulunan kişinin bu beyanını kendi ülkesinde yapmış olsaydı
doğuracak olduğu hükümlerin aynısını doğurur.
III: Doğrudur. Bu konuda “Evlenme ile Nesep Düzeltilmesi Hakkında Kişi Halleri Komisyonu
(CİEC) Sözleşmesi” uygulanacaktır. Bu sözleşmenin 1.maddesi uyarınca; bir çocuğun anne
ve babasının çocuğun doğumundan sonra birbiriyle evlenmesi, anne veya babadan birinin
milli hukukunun maddi hukuk hükümleri uyarınca, çocuğun “evlilik içi çocuk” statüsüne
kavuşmasını sağlıyorsa, çocuğun kavuştuğu bu statü, tüm akit devletlerde geçerli olur.
IV: Yanlıştır. bu konuda “Uluslararası Çocuk Kaçırmalarının Hukuki Veçhelerine Dair La

Haye Sözleşmesi” uygulancaktır. Anne bu sözleşmeye dayanarak çocuğunu geri
isteyebilecektir.
2.SORU
Türkiye vatandaşı olan Cenk ile Almanya vatandaşı olan Lora Türkiye’de evlenmişler ve
Türkiye’de birlikte yaşamaktadırlar. Fransa vatandaşı olan bir çocuğu Türkiye’de evlat
edinmek istemektedirler.
Buna göre aşağıda verilen seçeneklerden hangisi yanlıştır?
a) evlat edinme ehliyet ve şartlarını sağlayıp sağlamadıklarını belirlemek için

her birinin evlenme anındaki milli hukuklarına bakılacaktır.
b) evlat edinmeye diğer eşin rızası konusunda Alman hukuku uygulanacaktır.
c) evlat edinmenin hükümleri konusunda Türkiye hukuku uygulanacaktır.
d) Cenk ile Lora boşansa, evlat edindikleri çocuğun velayet hakkı Lora’ya
verilse, Lora “nafaka” talebinde bulunsa, nafaka talebi; Türkiye hukukuna
tabi olacaktır.
Bu konu MÖHUK m.18\2’de düzenlenmektedir. İlgili düzenleme şu şekildedir

MÖHUK m.18\2: “Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda
eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır.”
TUĞÇE KEMER Milletlerarası Özel Hukuk Sorular

1.hafta: Akit dışı borç ilişkileri ve haksız fiil
1) Olay: Edirne’nin Keşan ilçesinde oturan (T), Yunanistan sınırlarında yer alan yağ fabrikasından
30 ton Zeytinyağı sipariş etmiştir. Siparişlerin tırlara yüklenip gümrükten geçmesi maliyetli
olacağını düşünen yağ fabrikası sahibi (K), Meriç Nehri üzerinden kendine ait deniz taşıtıyla malları
teslim etmeyi düşünmüştür. Olayın gerçekleşeceği sırada kıyıya varmak üzereyken sert bir kayaya
çarpan (K), yağların 5 tonu kullanılamaz hale geldiğinden dolayı nehre bırakmış ve 25 ton yağı (T)
ye teslim etmiştir. (T) ancak malları teslim aldıktan 5 gün sonra eksik olduklarının farkına varmıştır.
SORU: Olayda yer alan bilgilere göre (T), aşağıda verilen seçeneklerden hangi yollara başvurarak
alacağını tahsil edebilir?
I-Taraflar olay sonrasında aralarında çıkan uyuşmazlığı Türk hukukuna göre çözeceklerini
kararlaştırmışlardır.
II-Yunanistan ülkesinin hukukuna başvurarak alacağını tahsil edebilir.
III-(T), Türkiye vatandaşı olduğundan dolayı Edirne mahkemelerine başvurarak alacağını tahsil edebilir.
A)Hepsi B)yalnız I C)Yalnız II D)yalnız III E)I ve II
CEVAP:E’dir. (MÖHUK madde 39/1-2 )
2) Edirne’ye bağlı Enez ilçesinin açıklarında zıpkınla balık avlamaya çıkan (E) yanlışlıkla Yunanistan
karasularında bulunan botu hedef alarak içindeki (A) ve (B) kişilerinin ölümüne sebebiyet vermiştir.
Olayda verilen bilgilere göre (A) ve (B)’nin çocukları neye dayanarak tazminat davası açabilir ?
A) Türkiye mahkemelerinde tazminat davası açmalıdırlar.
B) Yunanistan mahkemelerine başvurarak dava açmalıdırlar.
C) Her iki ülkeye gidip ayrı ayrı dava açmaları gerekir.
D) Aslen İtalyalı olan aile İtalya mahkemelerine başvurur.
E) Balıkçının Bulgaristanlı olduğunu öğrenerek Bulgaristan mahkemelerinde dava

açmalıdırlar.
CEVAP: B’dir. MÖHUK madde 34/2e göre haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı
ülkeler olması halinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
2.HAFTA: Eşya ve miras hukukuna ilişkin kanun ihtilafları
3) Miras hukukuna ilişkin kanunlar ihtilafına göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
I- Taşınmaz mal Türkiye’de bulunuyorsa Türk hukuku kuralları geçerli olur.
II- Taşınır ve taşınmaz mal hangi ülkede bulunuyorsa o ülke kuralları geçerli olur.
III- Mirasçıların vatandaşlıkları uygulanacak hukuk bakımından rol oynamamaktadır.
A) Yalnız I B) yalnız II C)yalnız III D) I ve III E) I ve II
CEVAP: D’dir.
4)Türk vatandaşı (A) Almanya’dan telefon almıştır. Telefon Yunanistan ülkesinden geçerken taşıyıcı
firma tarafından gelen bilgiye göre Türkiye’ye geçirilmesi izin verilmemiştir ve devlet el koymuştur. Bu
durumda (A) ne yapmalıdır?
A) Yunanistan devletine gidip telefonu almalıdır.
B) Taşıyıcı firmadan yeni telefon talep etmelidir.
C) Türk hukukuna başvurarak telefonunu tahsil etmelidir.
D)Almanya hukukuna başvurmalıdır.
CEVAP:C’dir MÖHUK madde 21e göre taşınmakta olan mallara varma yeri hukuku uygulanır.
3.HAFTA: Aile (nişanlanma ve evlenme)

5) Yabancılık unsuru taşıyan nişanlanma ilişkileri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Türk hukukunda nişanlılığın şekline ilişkin herhangi bir kanun ihtilafı düzenlenmemiştir.
B) Nişanlılığın hüküm ve sonuçları, tarafların müşterek milli hukukuna tabidir.
C) Nişanlılığın ehliyet ve şartlarına atıf kuralı nazara alınır.

D) Hepsi yanlıştır.
E) Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları sebebiyle müşterek milli hukuk uygulanmaz ise Türk
hukukuna tabi olacaklardır.
CEVAP: D’dir. Diğer tüm şıklar doğru olduğundan D şıkkı yanlıştır.
6) Türk vatandaşı olan Ali ile S.Arabistan vatandaşı Ayşha, S.Arabistan’da dini nikah kıyarak
evlenmişlerdir. 6 ay sonra Türkiye’ye gelen çift eve gelen şikayet dilekçesiyle adeta
yıkılmışlardır. Ali’nin eski nişanlısı Elif, sadece dini nikah kıyan Ali’yi evlilikleri olmamasına
rağmen Ayşha ile birlikte yaşadıklarından dolayı şikayet etmiş ve evliliklerinin geçersiz
olduğunu, hatta Ayşha’nın Arabistan’a sınır dışı edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
(NOT: olaya göre S.Arabistan’da dini nikah şekil şartına uygundur.)
Olayda yer alan bilgilere göre aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi ya da hangileri

doğrudur?
I-Elif’in şikayeti yerindedir. Türkiye’de yaşadıklarından evlilikleri bu ülkede geçersiz

sayılır.
II-Şikayet geçersizdir. Nikah hangi ülkede kıyıldıysa o ülke hukuka tabi olup şekil olarak
her ülkede geçerli sayılacaktır.
III- Ali eğer S.Arabistan vatandaşı olsaydı evlilik geçerli olurdu ancak olmadığı için
Türkiye’de de nikah kıymaları gereklidir.
A) hepsi doğru B)Yalnız I C)I ve III D)Yalnız II E)Yalnız III
CEVAP: D’dir. MÖHUK madde 13/2ye göre ‘’Evliliğin şekline yapıldığı ülke uygulanır.’’ Denilmiştir.
4.HAFTA: Soybağı ve evlat edinme konularına ilişkin kanun ihtilafları
7) Türk vatandaşı olan (D) ile Almanya vatandaşı (E) güzel bir evlilikleri olup İtalya’da yaşamaktadır. Bir
de (F) adında çocukları olmuştur. (D) Türkiye’ye iş için geldiği sırada aslında (E) tarafından aldatıldığını
ve çocuğun kendisinden olmadığını öğrenir. 3 evi ve 5 arabası olan (D) menkul ve gayrimenkul
eşyalarının, kendinden olmadığını öğrenen (F) ye kalmasını da önlemek amacıyla soybağının reddi
davası açmak istemektedir.
Olaya göre (D) nasıl bir yol izlemelidir?
A) Çocukla soybağının kurulduğu yer olan İtalya mahkemelerine göre dava açması gerekir.
B) Çocuğun annesi Alman vatandaşı olduğu için Almanya mahkemelerine gider.
C) Şu anda Türkiye’de bulunduğu için ve Türk vatandaşı olduğu için Türk mahkemelerinde
dava açar.
D) Hem İtalya’da hem de Türkiye’de aynı anda dava açması gerekir.
E) Soybağının reddi davası ancak annenin rızası ile açılabilir.
CEVAP: A’dır. MÖHUK madde 16/2’ye göre soybağı hangi hukuka göre kurulmuş ise iptali de o
hukuka tabidir.
8) Yukarıda verilen olayın devamında ise (D), açtığı soybağının reddi davasını kazanmıştır. Hal
böyle olunca (E), çocuğun gerçek babası olan (Z)ye bir türlü çocuğu kabul ettiremez. (F) de daha
çok küçük olduğundan olgunlaşıp büyümeden onu evlatlık vermek istemektedir.
10 senedir çocuğu olmayan Fransız aile bunu öğrendikten sonra (F)’yi evlat edinmek ister.
Ailenin evlat edinmesi ile ilgili hangi şık doğrudur?
A) Evlat edinme bakımından İtalya hukuku geçerlidir.
B) Çocuk annesinin üzerine olduğundan dolayı Almanya hukuku

geçerlidir.
C) Fransa hukukuna göre evlat edinme gerçekleşebilir.
D) Öncelikle (Z)’nin çocuğu tanıması gerekir.
E) Çocuğun kendi kararını verecek yaşa geldiğinde evlat edinme

gerçekleşebilir.
CEVAP: C’dir. MÖHUK madde 18’e göre eşlerin birlikte evlat edinmesi halinde evlenmenin genel
hükümlerini düzenleyen hukuka tabidir.
TUĞÇE KEMER- 200004783

MÖHUK I Öğrenci Soruları

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

MÖHUK I Öğrenci Soruları

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ

MUSTAFA KAYA - 200004540

10. HAFTA SORULARI:

Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, açıklamaların yanındaki boşluğa gelecek (D-Y)

AÇIKLAMA: 3 ve 4 numaralı açıklamalar doğrudur.

II. Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinin tarafları, sebepsiz zenginleşmenin

IV. Kişilik haklarının ihlalinde cevap hakkı süreli yayınlarda (………………………)

Yukarıdaki boşluklara doğru cevaplar yerleştirildiğinde, aşağıdakilerden hangisi bu

A) Hukuki ilişkinin tabi olduğu

AÇIKLAMA: Birinci boşluğa C şıkkında yer alan ‘işyerinin bulunduğu’ gelecektir.

İkinci boşluğa A şıkkındaki ‘hukuki ilişkinin tabi olduğu’ gelecektir.

Üçüncü boşluğa D şıkkındaki ‘zenginleşmenin gerçekleştiği’ gelecektir.

Dördüncü boşluğa B şıkkındaki ‘baskının yapıldığı’ gelecektir.

E şıkkı boşluklar yerleştirildiğinde dışarıda kalmaktadır, o nedenle cevabımız E şıkkıdır.

11. HAFTA SORULARI:

A) Cem’in milli hukuku

B) Konu menkulün ilk bulunduğu ülke hukuku

C) Malın en son bulunduğu ülke hukuku

D) Konu menkulün zilyetliğinin elde edildiği ülke hukuku

E) Malın üretildiği ülke hukuku

B) Mirasın açılması sebeplerine, iktisabına ve taksimine ilişkin hükümler terekenin bulunduğu

C) Mirasa uygulanacak hukukun tayininde mirasçıların vatandaşlığı rol oynamamaktadır.

E) Vasiyetnameyi düzenleme ehliyeti MÖHUK 20/5 uyarınca vasiyetçinin milli hukuku

AÇIKLAMA: B, C, D, E şıklarında verilen bilgiler doğrudur.

12. HAFTA SORULARI:

(Brezilya resmi evlenme yaşı 16’dır.)

A) Evlenmenin yapıldığı ülke hukuku / Geçersiz / Yoktur.

B) Santos’un milli hukuku / Geçersiz / Vardır.

C) Evlenmenin yapıldığı ülke hukuku / Geçerli / Yoktur.

D) Santos’un milli hukuku / Geçersiz / Yoktur.

E) Evlenmenin yapıldığı ülke hukuku / Geçerli / Vardır.

Nişanlanma, evlenme ve boşanmaya ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

D) Fahrî konsolosların ve fahrî başkonsolosların evlendirme yetkisi vardır.

AÇIKLAMA: A, B, C, E şıklarında verilen bilgiler doğrudur.

13. HAFTA SORULARI:

Türk vatandaşı Kemal ve Gana’lı Victoria evli ve Almanya’da yaşamaktadırlar.

Kemal nesebin reddi davasını nerede açabilecektir?

A) Anne ve babanın müşterek mutad mesken hukuku

B) Çocuğun doğum anındaki milli hukuku

C) Annenin milli hukuku

E) Çocuğun mutad mesken hukuku

3. Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin mutad mesken hukukuna tabidir.

MUSTAFA KAYA - 200004540

Aşağıdakilerden hangisi uluslararası ticarette etkili olan kuruluşlardan biri değildir?

A) Dünya Ticaret Örgütü

B) Dünya Gümrük Örgütü

C) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü

D) Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı

E) Birleşmiş Milletler Ticaret Hukuku Komisyonu

Cevap: Doğru cevap C’dir.

Cevap: Doğru cevap E’dir.

Aşağıdakilerden hangisi her ticari sözleşmede bulunan şartlardan biri değildir?

B) Yükleme ve varış süresi

C) Yükleme ve varış tarihi

D) Yükleme ve varış ülkesi

E) Sözleşmenin sona erme sebepleri

Cevap: Doğru cevap B’dir.

B) Mal mukabili ödeme

C) Kabul kredili ödeme

E) Kredili mevzuat ile ödeme

Aşağıdakilerden hangisi ticari belgeler içerisinde sayılamaz?

A) İmalatçı analiz belgesi

D) Gemi Ölçü Raporu