NUMARASI :
2020
ADI-SOYADI :
İ.Ü. Hukuk Fakültesi Medenî Hukuk (Giriş, Kişiler Hukuku ve Aile Hukuku) Vize Sınavı
(İkinci Öğretim Öğrencileri İçin)
Sınav süresi 40 dakikadır. Başarılar dileriz.
SARI RENKLE İŞARETLENEN VE ALTI ÇİZİLİ OLAN SEÇENEKLER DOĞRU
CEVAPLARDIR.
1. Aşağıdakilerden hangisi Medenî Hukukun
yürürlük kaynaklarından biri değildir?
A. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
B. Yönetmelik
C. Yargı kararları
D. Örf ve âdet hukuku
E. Kanun
2. Türk Medenî Kanununun ve Türk Borçlar
Kanununun genel nitelikteki hükümlerinin tüm
özel hukuk ilişkilerine uygulanabilmesine
ilişkin aşağıdaki tespitlerden hangisi yanlıştır?
A. Söz konusu uygulama için kural olarak bir özel
hukuk ilişkisine yönelik özel bir düzenlemenin
olmaması gerekir.
B. Türk Medenî Kanunun genel nitelikteki
hükümleri hem Türk Borçlar Kanunu yönünden
hem de diğer özel hukuk ilişkileri yönünden
uygulanabilir.
C. Özel hukuk ilişkisine dair bir düzenleme yoksa
Türk Medenî Kanununun veya Türk Borçlar
Kanununun genel nitelikteki hükmü doğrudan
uygulanır.
D. Genel nitelikteki hükmün uygulanabilmesi için
bu hükmün, uygulanacağı özel hukuk ilişkisinin
bünyesine uygun olması gerekir.
E. Özel hukuk ilişkisine dair bir düzenleme yoksa
Türk Medenî Kanununun veya Türk Borçlar
Kanununun genel nitelikteki hükmü örnekseme
yoluyla uygulanır.
3. (A) sahip olduğu bisikleti, 1 ay süre ile (K)’ya
kiralamıştır. Bisikleti, (K)’nın elinde gören ve
çok beğenen (Ü), (K)’ya bisikleti 4.000 TL’ye
satıp satamayacağını sormuş; paraya ihtiyacı
olan (K) da bu teklifi kabul ederek, parayı alıp,
bisikleti (Ü)’ye teslim etmiştir. Aşağıdaki
tespitlerden hangisi doğrudur?
A. Teslimle (Ü) bisikletin mülkiyetini, başka şart
aranmaksızın kazanmıştır.
B. (K) yalnızca kiracı olduğundan (Ü) hiçbir
şekilde bisikletin mülkiyetini kazanamaz.
C. (Ü) iyiniyetliyse, teslimle birlikte bisikletin
mülkiyetini kazanır.
D. (A), (Ü)’den bisikletin iadesini isteyebilir. (Ü)
iyiniyetliyse, ödediği 4.000 TL kendisine
verilinceye kadar, bisikleti iadeden kaçınabilir.
E. (A), (Ü)’den bisikletin iadesini isteyebilir. (Ü)
bisikleti pazardan almışsa, ödediği 4.000 TL
kendisine verilinceye kadar, bisikleti iadeden
kaçınabilir.
22.01.
4. Medenî hukukta kanunların zaman itibariyle
uygulanmasına ilişkin olarak aşağıda
belirtilenlerden hangisi yanlıştır?
A. Kanunlar kural olarak yürürlüğe girdikleri
tarihten yürürlükten kalktıkları tarihe kadar sürekli
olarak uygulanırlar.
B. Kanunun açık olarak yürürlük tarihini belirttiği
durumlarda kanun o tarihte yürürlüğe girer.
C. Bir kanun, daha önce yürürlüğe giren başka bir
kanunun düzenlediği aynı konuyu düzenliyorsa,
yeni kanunun yürürlüğe girmesi ile eski kanunu
yürürlükten kaldırmış olur.
D. Kanunlar, ayrıca bir yürürlük tarihi belirtil-
memiş ise Resmî Gazete’de yayımlandıktan 45 gün
sonra yürürlüğe girer.
E. Eski hukukun Türk Medenî Kanununa göre
kamu düzeni ve genel ahlâka aykırı kuralları, Türk
Medenî Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra
hiçbir surette uygulanmaz.
5. Medenî hukukta kanunun yorumuna ilişkin
aşağıdaki tespitlerden hangisi doğru değildir?
A. Zamana uygun objektif yorum yaparken
hâkimin hareket noktasını kanunun sözü (lafzı)
oluşturur. Daha sonra, tespit edilen kanunun
sözünün kanunun özüyle uygun olup olmadığı
değerlendirilir.
B. Bir kanun hükmünün sözü ile özünün birbirine
uygun olmaması hâlinde kanun boşluğu ortaya
çıkar.
C. Hâkim adalet ve hakkaniyet gerektirirse, kanunu
serbestçe yorumlayabilir.
D. Diğer hususlar yanında, hâkim bir kanun
hükmünün özünü (ruhunu) tespit ederken
örneksemeden (kıyastan) ve öncelikten de
yararlanabilir.
E. Kanunun özünün (ruhunun) tespitinde yorumun
yapıldığı zaman ve şartlar ile bunlardan doğan
ihtiyaçlar da dikkate alınır.
6. Balıkçılıkla uğraşan (A), (B)’ye ait ağ ipi ile,
onun haberi olmaksızın bir balık ağı örmüştür.
Bu duruma ilişkin olarak aşağıda belirtilen-
lerden hangisi doğrudur?
A. (A)’nin bu davranışı irade açıklamalarının
(irade açığa vurmalarının) bir türü olan maddi
fiildir.
B. (A)’nın davranışı bir irade beyanı olup, bununla
bir hukukî işlem gerçekleştirmiştir.
C. (A) bir borçlandırıcı işlem yaparak, ağ ipinin
değeri kadar (B) lehine bir kazandırıcı işlem
yapmıştır.
D. (A), (B)’nin rızasına gerek olmaksızın bir
tasarruf işlemi yapmış ve ağ ipinin mülkiyetini
kazanmıştır.
E. (A), ağ ipinin (B)’ye ait olduğunu bildiği ve
onun eylemine rıza göstermeyeceğini bildiği hâlde
onu kızdırmak için ağ ipi kullanıp ona
düşmanlığını göstermek için bir his (duygu)
açıklaması yapmıştır.
7. (A)’ya babasından İstanbul’da bir arsa, iki
katlı bir ev ve bir otomobil miras olarak
kalmıştır. (A) arsayı otopark olarak kullanıl-
mak üzere (B)’ye kiralamıştır. (A) iki katlı ev
üzerinde de (C)’ye intifa hakkı tanımıştır. (A),
(D) ile de otomobili konu alan bir satış
sözleşmesi kurmuştur. Olaya ilişkin olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. (A) ile (B) arasında kurulan kira sözleşmesinden
kişisel (nispi) haklar doğar ve bu kişiler bu hakları
yalnızca birbirine karşı ileri sürebilir.
B. Aynî haklardan irtifak hakkının bir çeşidi olan
intifa hakkı mutlak bir haktır ve herkese karşı ileri
sürülebilir.
C. (A)’nın ev üzerinde (C)’ye intifa hakkı
tanıyarak, bu hakkı ev üzerinde kurması bir tasarruf
işlemidir. Böylelikle (C) ev üzerindeki intifa
hakkını (A)’dan tesisen kazanmıştır (iktisap
etmiştir).
D. (A) ile (D) arasında kurulan satış sözleşmesi ile
otomobilin mülkiyeti (D)’ye geçmiştir.
E. (A)’nın (B)’ye kira sözleşmesi ile arsayı
kullanmaya ilişkin bir alacak hakkı tanıması (B)
lehine bir kazandırıcı işlemdir.
8. (A)’ya ait dairenin (B)’ye 500.000 TL karşılı-
ğında satışı konusunda (A) ile (B) anlaşmıştır.
(B) tapu müdürlüğünde sözleşme yapmaları
gerektiğini söylemesine rağmen, (A) aralarında
yazılı bir sözleşme yapmalarının yeterli
olacağını söyleyerek, (B)’yi bu konuda ikna
etmiştir. Yazılı yapılan sözleşmeye göre (A)
daireyi (B)’ye teslim etmiş, (B) de (A)’ya
500.000 TL ödemiştir. Aradan 3 yıl geçtikten
sonra (A)’nın yapılan satış sözleşmesinin şekle
aykırı olduğunu ileri sürerek, (B)’nin daireyi
kendisine iade etmesi gerektiğini iddia etmesi
aşağıdakilerden hangi durumu oluşturur?
A. (A)’nın bu davranışı çelişkili davranış yasağının
ihlâli ve dolayısıyla da hakkın kötüye
kullanılmasıdır.
B. (A)’nın ileri sürdüğü hak, bu hakkın
tanınmasındaki amaca aykırı kullanılmıştır.
C. Sözleşme şekle aykırı kurulmuş olsa da (B)
iyiniyetli olduğundan ona karşı şekle aykırılık ileri
sürülemez.
D. (A) hukukun kendisine tanıdığı bir hakkı
kullandığından onun dürüstlük kuralına aykırı
davrandığı ileri sürülemez.
E. (A)’nın şekle aykırılık iddiasını ileri sürmesinde
üstün bir menfaati olduğundan bu davranışı hakkın
kötüye kullanılması oluşturmaz.
9. Dernekler ile ilgili olarak aşağıda verilen
bilgilerden hangisi doğru değildir?
A. Dernek tüzüğünde derneğin adı, amacı, gelir
kaynakları, üyelik koşulları, organları ve örgütü ile
geçici yönetim kurulunun gösterilmesi zorunludur.
B. Tüzükte çıkarma sebepleri gösterilmişse,
çıkarma kararına bu sebeplerin haklı sayıla-
mayacağı iddiasıyla itiraz edilemez.
C. Tüzükte çıkarma düzenlenmemişse üye, ancak
haklı sebeple çıkarılabilir. Bu çıkarma kararına,
haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz
edilebilir.
D. Her üyenin genel kurulda bir oy hakkı vardır;
üye, oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal
üyelerin oy hakkı yoktur.
E. Genel kurul, tüzük değişikliği hâlinde katılma
hakkı bulunan üyelerin üçte ikisinin katılımıyla
toplanır; oybirliği ile karar verir. Çoğunluğun
sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi
durumunda ikinci toplantıda da aynı çoğunluk
aranır.
10. On beş yaşını dolduran (A), mahkeme
kararıyla ergin kılınmıştır. Ergin kılındıktan
bir hafta sonra bir fabrikada çalışmaya
başlayan (A), burada işçi sendikasına üye olur.
(A) ayrıca kendisine anne ve babası tarafından
bağışlanan bir taşınmazı (Ü)’ye bağışlar.
Bu olayla ilgili olarak aşağıda verilen
bilgilerden hangisi doğrudur?
A. On beş yaşını dolduran (A), kendi isteği ile,
velisinin rızası olmasa bile, mahkemece ergin
kılınabilir.
B. (A) on sekiz yaşını doldurmadan mahkeme
kararıyla ergin kılındığından, (A)’nın sendikaya
üye olma işlemi geçersizdir.
C. (A)'nın ergin kılınmasına ve hangi tarihte ergin
olacağına ilişkin mahkeme kararı ayrıca ilân edilir.
D. (A)’nın kendisine anne ve babası tarafından
bağışlanan taşınmazı (Ü)’ye bağışlaması işlemine
anne ve babasının izin vermemesi hâlinde, işlem
baştan itibaren kesin hükümsüz hâle gelir.
E. (A)'nın isteği ve velisinin rızasının bulunduğu
bütün durumlarda mahkeme erginlik kararı vermek
zorundadır.
11 ve 12 numaralı sorular aşağıdaki olaya göre
cevaplandırılacaktır
OLAY: Eşi (E)’den cinsiyet değiştirmek için
boşanan (A), yurtdışında ameliyat olarak
cinsiyetini değiştirir. (E) ve (A)’nın
yaşadıklarını öğrenen (P) TV’de program
yapımcısı olan (Z), “kadın olmak” isimli
2
televizyon programına (E)’yi konuk ederek,
ona, eşinin ve kendisinin yaşam hikâyesini
detaylarıyla anlattırır. Süresinin kısa olması
dolayısıyla (E)’nin yaşam hikâyesinin yarıda
kaldığı programın sonunda (Z), haftaya (E)’nin
tekrar konuk edileceğini açıklar. Programdan
sonra TV kanalını arayan (A), programın
devam etmemesini rica ederse de program
kaldırılmaz. Programın seyirciden çok ilgi
görmesi sebebiyle (P) TV’nin reklam
gelirlerinde üç kat artış olur. (A), gerek (E)’ye
gerekse (P) TV kanalına karşı bir takım davalar
açar.
11. Yukarıdaki olaya göre aşağıdaki bilgilerden
hangisi doğru değildir?
A. Olayda kişilik hakkına saldırı sebebiyle (A)
tarafından açılabilecek olan davada, mahkemece
basının bu tür bir haberi verme özgürlüğü ile
(A)’nın özel yaşamlarının korunmasına ilişkin
hakları somut olayın özellikleri dikkate alınarak
karşılaştırılmalı ve hangisine üstünlük tanınacağı
yönünde bir değerlendirme yapılarak kişilik
haklarına saldırı oluşup oluşmadığına karar
verilmelidir.
B. (P) TV kanalında yayınlanan programın (A)’nın
kişilik haklarına saldırı oluşturmaması için,
program içeriğinin güncel olması ve yayında kamu
yararı bulunması gerekir. Özel yaşam bakımından
yalnızca kamu yararını gerçekleştirmeye yarayacak
ölçüde ayrıntı verilmeli, kişinin özel yaşamına
kamu yararının gerektirdiğinden fazla müdahale
edilmemelidir.
C. (P) TV kanalında yayınlanan programın (A)’nın
kişilik haklarına saldırı oluşturmaması için, ayrıca,
toplumsal ilginin varlığı ve programda özle biçim
arasındaki dengenin korunması, aşağılayıcı ya da
küçük düşürücü ifadeler kullanılmamış olması
gerekir.
D. Somut olayda kamuya mal olmuş bir kişi de
olmayan (A)’nın özel yaşamına dair bilgileri
edinmekte kamunun herhangi bir meşru menfaati
bulunmadığı söylenebiliyorsa, (A), bir TV yayını
söz konusu bulunduğundan kişilik haklarına saldırı
olduğu gerekçesiyle sadece saldırıya son verilmesi
davası açabilir.
E. Somut olayda kamuya mal olmuş bir kişi de
olmayan (A)’nın özel yaşamına dair bilgileri
edinmekte kamunun herhangi bir meşru menfaati
bulunmadığı söylenebiliyorsa, (A), kişilik
haklarına yönelik gerçekleşmiş saldırının
tekrarlama tehlikesi olduğundan (zira program
sonraki hafta devam edecektir), dava yoluyla
saldırının önlenmesini talep edebilir.
12. Yukarıdaki olaya göre aşağıdaki bilgilerden
hangisi doğru değildir?
A. (A)’nın kişilik hakkının ihlâl edildiği kabul
edilecek olur ise, saldırı sona erse bile hukuki
etkileri devam ettiğinden hukuka aykırı sonuçlar
bakımından hukuka aykırılığın tespiti davası
açılabilir. Ancak kişilik hakkına saldırı nedeniyle
maddi ve manevi tazminat davası açılmışsa, artık
hukuka aykırılığın tespiti davası açılmasında fayda
kalmaz.
B. (A)’nın kişilik hakkı ihlâl edildiğinden hukuka
aykırılığın tespiti davası açılabileceği kabul edile-
cek olur ise, bu davayı açmak için davalı (E)’nin ve
P TV’nin kusurlu olması gerekmez. Davacı (A),
ayrıca P TV’de düzeltmenin yayımlanması
isteminde de bulunabilir.
C. Kişilik hakkına saldırı sebebiyle (A) tarafından
(E) ve (P) TV aleyhine manevi tazminat davası
açılmışsa, bu davada hâkim, manevi tazminatın
miktarını tayin ederken, tarafların sıfatını, işgal
ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik
durumlarını dikkate alır.
D. Manevî tazminat istemi, karşı tarafça kabul
edilmiş olmadıkça devredilemez; mirasbırakan
tarafından ileri sürülmüş olmadıkça mirasçılara
geçmez.
E. (A)’nın kişilik hakkının ihlâl edildiği kabul
edilecek olur ise, programın seyirciden çok ilgi
görmesi sebebiyle (P) TV’nin reklam gelirlerinde
üç kat artış olduğundan, bu gelirin (A) tarafından
gerçek olmayan vekâletsiz iş görme hükümlerine
göre talep edilmesi mümkündür.
13. İstanbul Boğazında balık tutmak için denize
açılan 8 arkadaşın bulunduğu balıkçı teknesine
bir Rus bandıralı kuru yük gemisi çarpmış ve
çarpma sonucunda balıkçı teknesi sulara
gömülmüştür. Bu 8 kişiden 2 kişi boğularak
ölmüş ve cesetleri kuru yük gemisine
çıkarılmıştır. 5 kişi ise kuru yük gemisi
tarafından kurtarılmış, fakat 1 kişi
kaybolmuştur. Kaybolan 1 kişi için başlatılan
arama çalışmaları bir hafta sürmüş, ancak bir
sonuç alınamamıştır. Yukarıda geçen olayla
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A. Kaybolan 1 kişi, ölümüne muhakkak gözüyle
bakılacak bir durumda ortadan kaybolduğu için,
ölüm karinesi söz konusudur.
B. Denizde boğularak ölen 2 kişi için birlikte ölüm
karinesi söz konusu olur.
C. Ölüm tehlikesi içinde kaybolan 1 kişi hakkında,
hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine
mahkeme gaiplik karar verebilir. Hakkında gaiplik
kararı verilmiş bu kişinin mirasçılarına veya
mirasında hak sahibi olan kişilere, tereke malları
hiçbir şart aranmaksızın teslim edilir.
D. Gaiplik kararının istenebilmesi için, ölüm
tehlikesinin üzerinden en az beş yıl geçmiş olması
gerekir.
E. Gaiplik kararı mahkemece verilen kararın
kesinleştiği günden başlayarak hüküm doğurur.
3
14. Bay (M), arazilerini, değerli tablolarını ve doğan bebeğin, operasyonun yol açtığı bedensel
kendisine (X) süt mamulleri fabrikası sorunlar için, hekim (H)’ye karşı, yasal temsilcileri
tarafından her ay ödenen 15.000 TL aracılığıyla maddi ve manevi tazminat talep etmesi
miktarındaki kâr payını kendi adına kurulacak mümkün değildir. Çünkü operasyon doğum
vakfa, bu fabrikada çalışan işçi çocuklarının öncesinde; yani bebek tam ve sağ doğmadan önce
eğitimi maksadıyla tahsis etmek ister. Buna ve henüz kişilik hakkının bulunmadığı bir evrede
göre, aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru yapılmıştır.
değildir? E. Bayan (E)’ye yapılacak tıbbi operasyon ciddi
A. (M), bu vakfın daha kendisi sağ iken vücuda olduğundan, (E)’nin operasyona dair rızasını yazılı
gelmesini istiyorsa, bu husustaki iradesini resmi bir olarak vermesi gerekir.
senetle açıklaması gerekir. Şayet (M), vakfın
kendisinin ölümünden sonra meydana gelmesini
istiyorsa bu takdirde vasiyetname yapmalıdır.
B. Vakfın tüzel kişilik kazanmasıyla birlikte
vakfedilen malların mülkiyeti ve haklar vakfa
geçer.
C. Vakfın kendisine tahsis edilen arazilerin
mülkiyetini kazanması, tapu kütüğüne vakıf adına
yapılacak tescile bağlıdır.
D. Vakıf, tahsis edilen değerli tabloların
mülkiyetini, vakfın tescili ile, zilyetliğin nakline
gerek kalmadan kendiliğinden kazanır. Keza vakıf,
tahsis olunan kâr payı alacağını, alacağın devri
işlemine gerek kalmadan vakfın tescili anında
kazanmış olur.
E. (M), yönetim organı dışında gerekli gördüğü
başka organların bulunmasını da vakıf senedinde
öngörebilir. Bunun dışında organ olmamakla
beraber, vakıf senedi hükümlerine göre kendisine
organa has yetki ve görevlerin verildiği kimselerin
de organ olarak değerlendirileceği
savunulmaktadır.
15. Hamile olan Bayan (E)’nin, hekim (H)
tarafından yapılan muayenesinde, bebeğin
sağlıklı doğabilmesi için anne karnında
ameliyat olması gerektiği tespit edilir. Bunun
üzerine bu ameliyat vakit geçirmeden yapılır.
Oldukça riskli olduğu halde anne ve babaya
riskleri belirtilmeyen ameliyat başarılı olmaz ve
anne karnındaki bebeğin sağlık durumu daha
da kötüleşir. Bu olaya göre aşağıdaki bilgilerden
hangisi doğru değildir?
A. (H), ameliyatın risklerini açıklamayarak
aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmediği için
(E)’nin rızası geçerli değildir ve vücut bütünlüğüne
yapılan söz konusu müdahale ile kişilik hakları
hukuka aykırı olarak ihlâl edilmiştir.
B. Ameliyatın ardından cenin, sağlık durumu daha
da kötüleşmiş olmasına rağmen tam ve sağ doğarsa
ana rahmine düştüğü andan itibaren hak ehliyetini
kazanmış olur.
C. Bebek sağ ve tam olarak doğmuş olsun ya da
olmasın, çektiği elem ve üzüntü nedeniyle Bayan
(E)’nin, (H)’den manevi tazminat talep etmesi
mümkündür.
D. Hekim (H)’nin başarısız operasyonda kusurlu
olması halinde, sağ ve tam doğmuş olmak kaydıyla