▓ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ▬ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 11 ▓

1. Προσδιορισμός της έννοιας του κοινωνικού προβλήματος ( σελ. 191- 193)

▪ Μια κατάσταση δύσκολη, δυσάρεστη ή και αβάστακτη για μεγάλα σύνολα ανθρώπων…Μπορεί να
αφορά μια πόλη, μια περιοχή, ένα Κράτος, μια ομάδα Κρατών ή και ολόκληρο τον Κόσμο.
Ο χαρακτηρισμός μιας κατάστασης ως κοινωνικό πρόβλημα διαφέρει από κοινωνία σε κοινωνία και
από Εποχή σε Εποχή.

Ε
π ι
σ τ
ή μ
ο
ν
ε
ς

αγωνίζονται να κατασκευάσουν τελειότερα όπλα… Οι Κυβερνήσεις δαπανούν κολοσσιαία χρηματικά ποσά για εξοπλισμούς…
Μικροί «περιφερειακοί» πόλεμοι δημιουργούνται … Η κατάρρευση των «δίδυμων» Πύργων του Μανχάταν σηματοδότησε για το
Δυτικό Κόσμο το πέρασμα στη Νέα Εποχή του Τρόμου…
▪ Παιδιά των Δρόμων: Ζουν στις τενεκεδουπόλεις του Τρίτου Κόσμου ή στις
υποβαθμισμένες περιοχές των αναπτυγμένων χωρών. Κάποια από αυτά μπορεί να καθάρισαν
το παρμπρίζ του αυτοκινήτου σας!.. ▪ Μετά το Τσουνάμι, ζητώντας τρόφιμα…Η μανία των
ακραίων φυσικών φαινομένων χτυπά βέβαια όλους, χωρίς διακρίσεις( πχ. Τυφώνας Κατρίνα
που σάρωσε τη Ν. Ορλεάνη). Πόσο υπεύθυνος όμως είναι ο σύγχρονος Τεχνικός Πολιτισμός
για την εκδήλωσή τους;… ▪ Πρόσφυγες και Μετανάστες: ζητούν αυτά που δεν είχαν στην
πατρίδα τους … Αν δεν καταφέρουν να ενταχθούν ομαλά/ενσωματωθούν στις χώρες
υποδοχής, μπορεί από θύματα να μετατραπούν σε θύτες (πχ. η πρόσφατη εξέγερση στη
Γαλλία).

Την ίδια στιγμή που εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων του Τρίτου Κόσμου στερούνται
των βασικών αγαθών για την επιβίωσή τους, οι κάτοικοι των αναπτυγμένων χωρών
αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη ανεργία, την διαφθορά-διαπλοκή, την εγκληματικότητα, τα
Ναρκωτικά, τα διατροφικά σκάνδαλα, τον απάνθρωπο τρόπο ζωής στις τσιμεντουπόλεις, την
ενδοοικογενειακή βία, το Κυβερνοέγκλημα κ.τ.λ.
◙ Στέρηση ▬► Επιθετικότητα : Να γίνει Συζήτηση.
2.1. Η κοινωνική απόκλιση (σελ. 194-195)
◙ «Η απόκλιση είναι δεκτή ως ένα σημείο. Από το σημείο αυτό και μετά η απόκλιση συνιστά παράβαση κανόνα και
είναι απαράδεκτη. Γίνεται τότε εκτροπή ή παρέκκλιση απέναντι στην οποία η κοινωνία αντιτάσσει, υπό ορισμένες

προϋποθέσεις, κάποια μορφή κοινωνικού ελέγχου.» Δ.Γ.Τσαούση-Η κοινωνία του ανθρώπου.

Επισημάνσεις: α) Η σχετικότητα της έννοιας . Διαφοροποιείται από Εποχή σε Εποχή και από κοινωνία σε
κοινωνία. β) Η κατάταξη των διαφόρων μορφών απόκλισης στην κλίμακα του θετικού-αρνητικού, του
ωφέλιμου-βλαβερού για το κοινωνικό σύνολο. → Να εξηγηθεί. Να δοθούν παραδείγματα.
◙ Για τις ακραίες – βλαβερές μορφές απόκλισης που συνιστούν παράβαση σημαντικών κοινωνικών
κανόνων( και επιφέρουν κυρώσεις ) χρησιμοποιείται ο όρος π α ρ α β α τ ι κ ό τ η τ α.
◙ Γενικά, η κοινωνική απόκλιση, ως φαινόμενο, αφορά τη συμπεριφορά μειοψηφιών κάποιου πληθυσμού.

▪ Μόδα ή Απόκλιση; Ένα παράξενο κούρεμα ή ντύσιμο, ένα τατουάζ, σκουλαρίκια κ.τ.λ. συνιστούν
οπωσδήποτε απόκλιση- εφόσον η πλειοψηφία δεν τα υιοθετεί- αλλά από μόνα τους δεν αποτελούν
κοινωνικό πρόβλημα. Ο αρνητικός σχολιασμός ή και ο στιγματισμός, βέβαια, μπορεί να ωθήσει τα άτομα σε
σοβαρότερες μορφές απόκλισης.

▪ Ακραίες και επικίνδυνες μορφές απόκλισης που ισοδυναμούν με παραβατικότητα: Ομάδες νεαρών skinheads-
νεοναζί, συμμορίες των δρόμων, εμπόριο και χρήση ναρκωτικών ουσιών… Σε τέτοιες περιπτώσεις, κατά τις οποίες
προσβάλλονται βάναυσα οι κοινά αποδεκτές αξίες και οι θεσπισμένοι κανόνες, η κοινωνία είναι υποχρεωμένη να
αμυνθεί ... Πρέπει όμως, στη συνέχεια, να δίνεται ουσιαστική βοήθεια σε όσους «ξεστράτισαν»…
◙ Στο βιβλίο του R.G.Schwartzenberg “Πολιτική Κοινωνιολογία” γίνεται αναφορά στα Κινήματα των Νέων
(φοιτητές, χίπις, κ.τ.λ.), στο Γυναικείο Κίνημα αλλά και σε άλλες Μειονότητες που με τη δράση τους επηρέασαν
σημαντικά την κοινή γνώμη και την εξουσία, αμφισβήτησαν τον κατεστημένο τρόπο ζωής και δημιούργησαν μια
Αντι-κουλτούρα : ενάντια στην καταναλωτική κοινωνία και τον τεχνολογικό πολιτισμό, ενάντια στον κομφορμισμό
και τις χειραγωγήσεις, ενάντια στην καταπιεστική ομοιομορφοποίηση της σύγχρονης μαζικής κοινωνίας...Ο
συγγραφέας θεωρεί ότι αυτοί οι «περιθωριακοί» ή «δρώσες μειοψηφίες» ασκούν μια λειτουργία ζύμωσης,
συνειδητοποίησης και αφύπνισης απέναντι στην αδράνεια των θεσμών…Nα γίνει συζήτηση.
◙ Ερώτημα: Υπάρχουν σήμερα «ειρηνικοί επαναστάτες», «γόνιμοι αμφισβητίες» ; Ποιοι είναι ; Ποιες είναι οι
απόψεις τους και, πως τις εκφράζουν; Τι απήχηση έχουν;
…………………………………………….