Πού χωράει η δυστυχία του κόσμου;

Πολλά είναι τα αίτια που έχουν δημιουργήσει ανισότητες στο βαθμό ανάπτυξης
και συνακόλουθα στο βιοτικό επίπεδο ανάμεσα στις διάφορες χώρες. Μερικά από τα αίτια
αυτά ανατρέχουν στο μακρινό παρελθόν και συνδέονται κυρίως με τις πρώτες ύλες που
διέθετε κάθε χώρα αλλά και με άλλους παράγοντες, κλιματολογικούς ή ιστορικούς. Από ένα
σημείο κι έπειτα, οι αναπτυγμένες φρόντισαν για τη διατήρηση της υπανάπτυξης των
άλλων: με την υποδούλωση, την οικονομική εκμετάλλευση, τη μετάδοση ασθενειών, την
καταστροφή των παραδοσιακών τρόπων ζωής και παραγωγής, την επιβολή εισαγόμενων
θρησκευτικών πίστεων, τη δημιουργία αναγκών που εξασφάλιζαν την πώληση των
προϊόντων τους.

…Το κακό είναι ότι, ακόμα και μετά την εξάλειψη των αιτίων, τα αποτελέσματα
παραμένουν. Πενήντα χρόνια μετά το τέλος του τελευταίου παγκοσμίου πολέμου που
σήμαινε και την αρχή του τέλους της αποικιοκρατίας και δέκα χρόνια μετά το τέλος του
κομμουνισμού στην Ευρώπη, οι περισσότερες από τις χώρες που βγήκαν από τις δοκιμασίες
αυτές δεν έχουν κατορθώσει να ανορθωθούν οικονομικά. Κι όχι μόνο οι οικονομικοί δείκτες
παραμένουν χαμηλοί: οι τέως αποικιοκρατούμενες και οι τέως κομμουνιστικές
χώρες μαστίζονται από γενοκτόνους πολέμους, διαφθορά, αρρώστιες, θρησκευτικούς
φανατισμούς και πείνα.

Αποτέλεσμα της κατάστασης είναι μια τυφλή τάση φυγής από την πραγματική κόλαση της
φτώχειας και της υπανάπτυξης στους φανταστικούς παραδείσους κάποιας αναπτυσσόμενης
χώρας, στη Δυτική Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική ή απλώς γειτονικής όπως η Ελλάδα σε
σχέση με τα Βαλκάνια και προπάντων με την Αλβανία. Κι αυτό σε μια εποχή όπου η
οικονομική κρίση και προ πάντων, η ανεργία αποκλείουν στις χώρες καταφυγής την
απορρόφηση νέου εργατικού δυναμικού ή έστω, την άσκηση
κάποιας μεγαλόψυχηςκοινωνικής πολιτικής.

Με αυτά τα δεδομένα είναι τουλάχιστον ευεξήγητο ότι όλα τα αναπτυγμένα κράτη

προσπαθούν να εμποδίσουν την είσοδο των κάθε λογής μεταναστών - όσο κι αν αυτή η
πολιτική είναι ασυμπαθής από ανθρωπιστική άποψη. Απείρως συμπαθέστερες είναι οι
φωνές διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής αυτής με διακηρύξεις, όπως ότι οι πλούσιοι πρέπει
να βοηθούν τους φτωχούς ή ότι ως πρόσφυγες πρέπει να αντιμετωπίζονται όχι μόνο οι
πολιτικά διωκόμενοι αλλά και οι οικονομικά απελπισμένοι. Το πρόβλημα όμως δεν είναι
ποια πολιτική εμπνέει περισσότερη συμπάθεια αλλά ποια οδηγεί σε παραδεκτά
αποτελέσματα.

…Ας δούμε το πρόβλημα ολόκληρο: Αν έλειπαν οι φραγμοί το κύμα της μετανάστευσης θα

σάρωνε τα πάντα. Εκατομμύρια και εκατομμύρια απόκληρων από τον ¨τρίτο κόσμο¨ (και
στην Ευρώπη υπάρχουν τριτοκοσμικές χώρες) θα εισέβαλλαν στις χώρες με
κάποια, σχετική έστω, ευημερία. Ποια οικονομία, ποιο σύστημα υγείας, ποια κοινωνική
περίθαλψη, ποια διοίκηση, ποια ασφάλεια θα μπορούσε να αντέξει σ’ αυτή την εισβολή; Η
μετανάστευση αυτή θα κατέστρεφε τις χώρες υποδοχής χωρίς να σώσει τους μετανάστες.
Είναι πολλή η δυστυχία στον κόσμο και δεν χωράει όλη στις κάπως αναπτυγμένες χώρες της
Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής - που άλλωστε διαθέτουν και τη δική
τους εγχώρια δυστυχία.
 Και δεν θα καταστρεφόταν μόνο η οικονομία και οι υπηρεσίες που αποτιμώνται
οικονομικά. Μια πληθώρα ανθρώπων χωρίς ρίζες, χωρίς δουλειά, χωρίς κοινωνική
προστασία, χωρίς νόμιμη υπόσταση, μοιραία μεταβάλλεται σε εστία εγκληματικότητας. Και
οι δυστυχισμένοι πρόσφυγες μεταβάλλονται σε εχθρούς επικίνδυνους. Στους λαούς των
χωρών υποδοχής (ακριβέστερα: χωρών καταφυγής) αναπτύσσονται όλες οι άλογες
ψυχολογικές αντιδράσεις που απειλούν να γκρεμίσουν τα θεμέλια της δημοκρατίας. Η
παρουσία ξένων, σε αριθμούς που δεν επιτρέπουν την οικονομική και πολιτιστική
απορρόφηση τους ή την αδιάφορη ανοχή τους, δημιουργεί την ξενοφοβία και το ρατσισμό.
Ποιο πολιτικό κόμμα που θα λογιζόταν υπεύθυνο γι’αυτή την πλημμύρα θα μπορούσε να
επιζήσει στη λαϊκή προτίμηση; Τα ολοκληρωτικά κόμματα θα φούντωναν και η λαϊκή
αγανάκτηση δεν θα περιοριζόταν σε νόμιμες εκδηλώσεις.

Τελικά όλοι θα έβγαιναν χαμένοι από αυτή την πολιτική του παθητικού ανθρωπισμού:
αφήστε τους φτωχούς ξένους να έρθουν να βρουν κάποια βοήθεια. Τα προβλήματα των
φτωχών χωρών μένουν άλυτα και δημιουργούνται καινούργια, δραματικά προβλήματα στις
αναπτυγμένες χώρες. Ο ανθρωπισμός είναι η μόνη ηθικά δικαιωμένη αφετηρία κάθε
πολιτικής, αλλά αυτοαναιρείται όταν δεν λειτουργεί στη σωστή κατεύθυνση. Σωστή δεν
είναι η πολιτική της παροχής βοηθημάτων, είτε στους μετανάστες που θα γίνονταν δεκτοί
στις κάπως ευημερούσες χώρες είτε στους λαούς που παραμένουν στις υπανάπτυκτες. Η
σωστή πολιτική είναι η παροχή στήριξης προς τις κάθε λογής υπανάπτυκτες χώρες για την
επιτόπια πραγμάτωση της ανάπτυξης τους. Ο στόχος είναι απολύτωςπραγματοποιήσιμος,
προπάντων αφού πολλές από αυτές τις χώρες είναι πλούσιες σε πρώτες ύλες - μόνο που τις
πρώτες ύλες αυτές τις εκμεταλλεύονται και τις αξιοποιούν οικονομικές μονάδες των
αναπτυγμένων χωρών. Το τελευταίο αυτό δείχνει ότι η ανάπτυξη των υπανάπτυκτων θα
έθιγε τεράστια συμφέροντα. Από την καταπολέμηση της πολιτικής δύναμης αυτών των
συμφερόντων περνάει η πραγματική ανθρωπιστική βοήθεια προς τους υπανάπτυκτους.

Κι ακόμα, από την κατάστρωση μελετημένων σχεδίων αυτόχθονης οικονομικής ανάπτυξης

προπάντων με την παροχή κεφαλαίων και τεχνογνωσίας. Σ’ αυτά τα πεδία καλούνται οι
ανθρωπιστές να δώσουν τις (πολιτικές) μάχες αν είναι ο ανθρωπισμός να γίνει
αποτελεσματικός, ξεπερνώντας τα όρια των φτωχών της ενορίας.

Ανάμεσα σε πολλές κοινοτοπίες, ο Μάο έγραφε στο Κόκκινο Βιβλίο του και το σωστό, ότι
αν δώσεις στο φτωχό ένα ψάρι, τον τρέφεις για μια μέρα, αν τον μάθεις να ψαρεύει τον
τρέφεις για μια ζωή. Το θέμα δεν είναι πως θα τακτοποιήσουμε τις συνειδήσεις μας
γενικεύοντας τη δυστυχία αλλά πως θα (προσπαθήσουμε να) την εξαλείψουμε.

(Γιώργος Κουμάντος, Εφημ. Καθημερινή, 18 Οκτωβρίου 2008)

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις περίπου.

Μονάδες 25
Β1. Να γράψετε από μια συνώνυμη λέξη για κάθε τύπο που σας δίνεται:
συνακόλουθα, εξάλειψη, μαστίζονται, πείνα, μεγαλόψυχης.
Μονάδες 5
Β2. Να γράψετε από μια αντώνυμη λέξη για κάθε τύπο που σας δίνεται:
 παραδοσιακών, τέως, σχετική, εγχώρια, απολύτως.
Μονάδες 5
Β3. Ποιο είναι το είδος του κειμένου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 5
Β4.α. Ποια είναι τα δομικά μέρη και ο τρόπος ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου;
Μονάδες 6
β. Να βρείτε το είδος της συλλογιστικής πορείας στην πρώτη παράγραφο.
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 4
Β5. «Μια πληθώρα ανθρώπων χωρίς ρίζες, χωρίς δουλειά, χωρίς κοινωνική προστασία,
χωρίς νόμιμη υπόσταση, μοιραία μεταβάλλεται σε εστία εγκληματικότητας». Να σχολιάσετε
την άποψη του συγγραφέα σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων περίπου.
Μονάδες 10
Γ΄ Παραγωγή Λόγου:
«Στις μέρες μας αποκτά δραματικές διαστάσεις το πρόβλημα της μετανάστευσης
πληθυσμών και ιδίως αυτό της λαθρομετανάστευσης, που αποτελεί πλέον παγκόσμιο
αδιέξοδο με απρόβλεπτες συνέπειες. Σ’ ένα άρθρο σας, που πρόκειται να δημοσιεύσετε σε
τοπική εφημερίδα, να αναφέρετε συνοπτικά τους λόγους που προκαλούν τη μετανάστευση
πληθυσμών, αλλά και τις συνέπειες αυτού του φαινομένου. Τι πρέπει να περιλαμβάνει κατά
τη γνώμη σας η σύγχρονη μεταναστευτική πολιτική των χωρών -μεταξύ αυτών και της
χώρας μας- που δέχονται κατά κύματα χιλιάδες μετανάστες;» (600 λέξεις περίπου).
Μονάδες 40